You are on page 1of 47

B GIO DC V O TO

TRNG H M TP. HCM


KHOA TI CHNH - NGN HNG

BI TIU LUN
TI: LM PHT VIT NAM: THC TRNG V GII
PHP

Khoa: Ti Chnh- Ngn Hng


Lp: TN9D
SVTH: Nhm TN9A
GVHD: TS Nguyn Trung Trc
Nm Hc: 2010- 2011

Tp. HCM, ngy 25/11/2010


1

DANH SCH NHM

TN

MSSV

Nhn xt ca GVHD

LI NI U

Lm pht Vit Nam ang ni ln l mt vn ng quan tm v vai tr


ca n i vi s tng trng kinh t. Sau hn mt thp k lm pht mc va
phi, hin nay lm pht nc ta ang mc cao, c bit l nm 2007 v 2008
v n v ang l k ph hoi c tc ng xu n cc hot ng kinh t. N
nh mt cn bnh ca nn kinh t th trng, n l mt vn ht sc phc tp
i hi s u t ln v thi gian v tr tu mi c th mong mun t kt qu kh
quan. Cng vi s pht trin a dng v phong ph ca nn kinh t, v nguyn
nhn ca lm pht cng ngy cng phc tp. Trong s nghip pht trin th trng
nc ta theo nh hng x hi ch ngha c s iu tit ca nh nc, vic
nghin cu v lm pht, tm hiu nguyn nhn v cc bin php chng lm pht c
vai tr to ln gp phn vo s pht trin t nc.
V vy, chng em chn ti Lm Pht Vit Nam: Thc Trng V Gii
Php c th nghin cu k hn v lm pht Vit Nam v qua chng em
c th rt ra cc bin php khc phc nhm gim lm pht trong thi k kinh t
m v pht trin mt cch ng b Vit Nam.
Trong qu trnh nghin cu ti chc chn cn nhiu thiu st, chng em
knh mong s gp chn thnh ca thy c v bn c ti nghin cu c
hon thin hn.
Xin chn thnh cm n!

MC LC
Phn 1. C s l lun
1.1 Khi nim v lm pht ...................................................................................6
1.2 Phn loi lm pht .........................................................................................6
1.2.1 Phn loi theo mc ca t l lm pht hay da theo nh lng ............6
1.2.2 Cn c vo nh tnh ...................................................................................7
1.2.3 Thiu pht ...................................................................................................7
1.3 o lng lm pht......................................................................................... 8
1.3.1 Ch s gi tiu dng.................................................................................... 8
1.3.2 Ch s gim pht theo GDP (Id).................................................................. 9
1.3.3 Ch s gi sn xut ....................................................................................10
1.3.4 Ch s gi sinh hot................................................................................... 10
1.3.5 Ch s gi bn bun.................................................................................. 10
1.4 Cc nguyn nhn gy ra lm pht................................................................ 10
1.4.1 Lm pht do cu ko................................................................................. 10
1.4.2 Lm pht do chi ph y............................................................................ 11
1.4.3 Lm pht theo thuyt s lng tin t....................................................... 13
1.5 Tc ng ca lm pht................................................................................. 13
Phn 2. Thc trng lm pht Vit Nam
2.1 Lm pht vit nam qua cc giai on........................................................... 15
2.1.1 Giai on t nc vit nam ang b thc dn v quc h.............. 15
2.1.2 Giai on t nm 1976- 1980................................................................... 15
2.1.3 Giai on t 1981- 1988.......................................................................... 16
2.1.4 Giai on 1988-1995................................................................................ 17
2.1.5 Giai on 1995-2005................................................................................ 17

2.1.6 Giai on 2006 n nay............................................................................ 21


2.1.6.1 Giai on lm pht tng nhanh.............................................................. 21
2.1.6.2 Giai on gim lm pht (3 thng cui nm 2008)................................ 24
2.1.6.3 Lm pht nm 2009............................................................................... 24
2.1.6.4 Nm 2010.............................................................................................. 25
2.2 Tc ng ca lm pht n cc bin s v m.............................................. 26
2.2.1 Tng trng kinh t.................................................................................. 26
2.2.2 T l tht nghip........................................................................................ 29
2.3 Cc chnh sch ca nh nc trong giai on hin nay................................ 31
2.3.1 Nm 2007................................................................................................. 31
2.3.2 Nm 2008................................................................................................. 33
2.3.3 Nm 2009................................................................................................. 40

Phn 3. Gii php kim ch lm pht


3.1 Nhng bin php cp bch........................................................................... 43
3.1.1 Bin php v chnh sch ti kha.............................................................. 43
3.1.2 Bin php tht cht tin t......................................................................... 43
3.1.3 Bin php kim ch gi c........................................................................ 44
3.1.4 Bin php ng bng lng v gi kim ch gi.................................. 44
3.1.5 Bin php ci cch tin t......................................................................... 44
3.2 Nhng bin php chin lc........................................................................ 44
3.2.1 Xy dng va thc hin chin lc phat trin kinh t phu hp................... 44
3.2.2 Thc hin chin lc thi trng canh tranh hoan toan.............................. 45
3.2.3 Dung lam phat chng lam phat............................................................. 45

Ti liu tham kho......................................................................................... 46

Phn 1. C s l lun
1.1 Khi nim v lm pht
Ban u cha co mt inh nghia thng nht v lam phat, vi vy a co nhiu
quan im khac nhau cua cac nha kinh t hoc nh:
Theo Karl-Marx : Lam phat la s phat hanh tin mt qua mc cn thit.
V.LLenine: Lam phat la s tha tin giy trong lu thng.
Miltan Friedman: Lam phat bao gi u bao gi cung la mt hin tng
ca tin t.
R.Dornbusch va Fisher: Lam phat la tinh trang mc gia chung cua nn
kinh t tng ln.
Cac khai nim trn u da trn c trng :
Lng tin lu thng vt qua nhu cu cn thit lam cho chung bi mt gia.
Mc gia ca chung tng ln.
Vy lam phat: La mt pham tru kinh t khach quan phat sinh t ch lu
thng tin giy. La hin tng tin trong lu thng vt qua nhu cu cn thit lam
cho chung bi mt gia, gia ca cua hu ht cac loai hang hoa tng ln ng loat.
1.2 Phn loi lm pht
1.2.1 Phn loi theo mc ca t l lm pht hay da theo nh lng
Lm pht va phi: Loai lam phat nay xay ra khi gia ca hang hoa tng chm
di mc mt con s hng nm (di 10% mt nm). Hin phn ln cc nc
TBCN pht trin ang c lm pht va phi.
Lm pht phi m: Lm pht phi m xy ra khi gi c bt u tng vi t l
hai hoc ba con s nh 20%, 100% hoc 200%... mt nm.
Siu lm pht: Xay ra khi gia ca hang hoa tng gp nhiu ln mc 3 con
s hng nm tr ln.
V d: Lm pht Zimbabwe

Zimbabwe Inflation rate


Year
2003
2004
2005
2006
2007
2008

Inflation rate
400%
450%
700%
900%
7892%
200000%

1.2.2 Cn c vo nh tnh
Lm pht cn bng v lm pht khng cn bng:
Lm pht cn bng: Tng tng ng vi thu nhp thc t ca ngi lao
ng, tng ph hp vi hot ng sn xut kinh doanh ca cc doanh nghip. Do
khng gy nh hng n i sng hng ngy ca ngi lao ng v n nn
kinh t ni chung.
Lm pht khng cn bng: Tng khng tng ng vi thu nhp ca ngi
lao ng.Trn thc t loi lm pht ny cng thng hay xy ra.
Lm pht d on trc c v lm pht bt thng:
Lm pht d on trc: l loi lm pht xy ra hng nm trong mt thi
k tng i di v t l lm pht n nh u n. Loi lm pht ny c th d
on trc c t l ca n trong cc nm tip theo. V mt tm l, ngi dn
quen vi tnh trng lm pht v c s chun b trc. Do khng gy nh
hng n i sng, n kinh t.
Lm pht bt thng: Xy ra t bin m c th t trc cha xut hin.
Loi lm pht ny nh hng n tm l, i sng ngi dn v h cha kp thch
nghi. T m loi lm pht ny s gy ra bin ng i vi nn kinh t v nim
tin ca nhn dn vo chnh quyn c phn gim st .
1.2.3 Thiu pht
Thiu pht: Trong kinh t hc l lm pht t l rt thp, y l mt vn nn
trong qun l kinh t v m. vit nam, nhiu ngi thng nhm ln thiu pht
8

vi gim pht (s suy gim lin tc ca mc gi chung ca cc hng ha v dch


v hay s gia tng sc mua trong nc ca ng ni t). Khng c tiu ch chnh
xc t l lm pht bao nhiu phn trm tr xung th c coi l thiu pht. Mt s
ti liu kinh t hc cho rng t l lm pht mc 3- 4 phn trm mt nm tr
xung c coi l thiu pht. Tuy nhin, nhng nc m c quan qun l tin t
(ngn hng trung ng) rt khng a lm pht nh c v Nht Bn th t l lm
pht 3- 4 phn trm mt nm c coi l trung bnh, ch cha phi thp n mc
c coi l thiu pht. Vit Nam thi k 2002- 2003, t l lm pht mc 3- 4
phn trm mt nm, nhng nhiu nh kinh t hc Vit Nam cho rng y l thiu
pht.
1.3 o lng lm pht
T l lm pht: c tnh bng phn trm thay i ca mc gi chung.

t =

Pt - Pt - 1
x100%
Pt - 1

Trong :
t : t l lm pht thi k t
Pt: mc gi ca thi k t
Pt-1: mc gi ca thi k trc
Khng tn ti mt php o chnh xc duy nht t l lm pht, v gi tr ca n
biu hin qua cc ch s ph thuc vo t trng m ngi ta gn cho mi hng ha
trong ch s, cng nh ph thuc vo phm vi khu vc kinh t m n c thc
hin. Cc php o ph bin ca ch s lm pht bao gm:
1.3.1 Ch s gi tiu dng (CPI-Consumer Price Index ): l ch s o lng
thng dng nht, c bn nht, o gi c ca mt s la chn cc hng ha hay
c mua bi "ngi tiu dng thng thng".

Ch : Trong khi tnh ton th phi chn 1 s nhm hng tiu dng mang tnh
cht i din t kho st bin ng gi.

CPI t

pi

=
pi

qi o

qi

* 100

Trong :
CPIt: Ch s gi tiu dng ca nm t
Pit v Pi0 l mc gi ca sn phm i trong nm t v nm 0
Qi0 l sn lng sn phm i trong nm 0
Nm 0 l nm gc
V d:
Ngn sch cho:
60% thc phm;
Gi thc phm tng 8%,
20% cho y t;
Y t tng 7%,
20% cho gio dc
Gio dc tng 5%

CPI nm: (1080,6) + (1070,2) + (1050,2) = 107


(t l lm pht l 7%)
1.3.2 Ch s gim pht theo GDP (Id): phn nh s thay i ca mc gi trung
bnh ca tt c hng ha v dch v sn xut nm hin hnh (nm t) so vi nm
gc.
Id ca nm t c tnh theo cng thc:

t
t
pi

qi
GDPdn

Id =
*100 =
*100
o
t
GDPt
pi qi
Trong :
GDPdn: GDP danh ngha nm t
GDPt: GDP thc nm t
Qit: khi lng sn phm i c sn xut nm t
Pit: n gi sn phm loi i nm t
10

Pio: n gi sn phm i nm gc
So snh CPI v Id ta thy c 3 im khc nhau:
Th nht, Id phn nh mc gi trung bnh ca tt c hng ha v dch v
c sn xut ra trong nn kinh t; cn CPI phn nh gi ca nhng hng
ha v dch v m ngi tiu dng mua.
Th hai, Id phn nh gi ca nhng hng ha sn xut trong nc, do
khi gi hng ha nhp khu tng ln, ch phn nh trong CPI, khng c
tnh trong Id.
Th ba, CPI c tnh bng cch s dng gi hng ha c nh, trong khi
Id c tnh bng cch s dng gi hng ha thay i theo thi gian.
C hai u c nhc im l CPI c xu hng nh gi qu cao s tng gi sinh
hot trong khi Id li c xu hng nh gi qu thp s tng gi sinh hot.
1.3.3 Ch s gi sn xut (PPI- Production Price Index): o mc gi m cc nh
sn xut nhn c khng tnh n gi b sung qua i l hoc thu doanh thu. N
khc vi CPI l s tr cp gi, li nhun v thu c th sinh ra mt iu l gi tr
nhn c bi cc nh sn xut l khng bng vi nhng g ngi tiu dng
thanh ton.
1.3.4 Ch s gi sinh hot (CLI- Cost of Living Index): l s tng trn l thuyt
trong gi c sinh hot ca mt c nhn, trong cc ch s gi tiu dng (CPI)
c gi nh mt cch xp x.
1.3.5 Ch s gi bn bun (WPI - Wholesale Price Index) : o s thay i trong
gi c ca mt s la chn cc hng ha bn bun (thng thng l trc khi bn
c thu). Ch s ny rt ging vi PPI.
1.4 Cc nguyn nhn gy ra lm pht
1.4.1 Lm pht do cu ko (Demand-Pull Inflation)
Din ra do tng cu AD tng nhanh hn tim nng sn xut ca mt quc gia,
s gy ra s tng gi c v lm pht xy ra.

11

Hnh 1
Sn lng tng ti Y1
Gi tng t PO ti P1 (t PO n P1 l lm pht- Hnh 1)
Lm pht c coi l do s tn ti ca mc cu qu cao.
AD tng c th do:
Khu vc t nhn lc quan v nn kinh t, nn tiu dng t nh v u t t
nh tng ln.
Chnh ph tng chi tiu.
Ngn hng trung ng tng lng cung tin.
Ngi nc tng mua hng ha v dch v trong nc.
Kt qu ng tng cu AD s dch chuyn sang phi, trong ngn hn s
lm cho sn lng tng ln, ng thi mc gi chung tng ln.
1.4.2 Lm pht do chi ph y (Cost- Pull Inflation)
Xut pht t s st gim trong tng cung, m nguyn nhn l do chi ph sn
xut ca nn kinh t tng ln.
ng tng cung dch chuyn sang tri t ASO sang AS1. Kt qu sn lng st
gim t YO xung Y1, mc gi s tng t PO ln P1, nn kinh t va suy thoi va
lm pht (Hnh 2).

12

Hnh 2
Cc nhn t lm tng chi ph:
Chi phi tin lng : Tin lng gia tng do ap lc t cng oan, t chinh
sach iu chinh lng cua chinh phu lam tin lng tng ln vt mc tng
nng sut lao ng la nguyn nhn y chi phi tng.
Li nhun : Nu doanh nghip co quyn lc thi trng (c quyn, nhom
c quyn) co th y gia tng ln kim li nhun cao hn .
Nhp khu lam phat :Trong nn kinh t toan cu, cac doanh nghip phai
nhp mt lng khng nho nguyn nhin liu (NVL) t nc ngoai nu chi
phi NVL tng do nhiu nguyn nhn khng thuc s kim soat trong nc
khi o doanh nghip phai chp nhn mua NVL vi gia cao.
Chi phi NVL tng cao co th do cac nguyn nhn sau:
Ti gia hi oai: Nu ng ni t bi mt gia thi hang hoa trong nc se re
hn so vi nc ngoai. Khi o, xut khu se co li hn nhp khu vi th
lam chi phi nhp khu nguyn vt liu tng cao.
Thay i gia ca hang hoa: Khi gia ca hang hoa th gii tng thi cac doanh
nghip trong nc phai i mt vi chi phi cao hn nu s dung hang hoa
nay lam NVL san xut kinh doanh .

13

Nhng cu sc t bn ngoai: Cac cuc khung hoang v nguyn liu, vt liu


chinh nh du mo, st thep ,than a,lam chi phi san xut tng.
S thiu hut cac ngun tai nguyn cung y gia ca tng khi bi khai thac can
kit.
1.4.3 Lm pht theo thuyt s lng tin t (Monetary- Theory Inflation)
Nhng nh kinh t thuc trng phi tin t cho rng lm pht l do lng cung
tin tha qu nhiu trong lu thng gy ra v c gii thch bng phng trnh
sau:

M*V=P*Y
Trong :
M: lng cung tin danh ngha
V: tc lu thng tin t

P: ch s gi
Y: sn lng thc

Vi gi thit V v Y khng i nn ch s gi ph thuc vo lng cung tin


danh ngha, khi cung tin tng th mc gi cng tng theo cng t l, lm pht xy
ra.
Thuyt ny ch ng khi V v Y khng i.
1.5 Tc ng ca lm pht.
Lam phat co s anh hng anh hng ln n s phat trin kinh t-xa hi tuy
theo mc cua no.
Tac ng tich cc : Khi lam phat mc va phai co tac dung thuc y kinh
t. Lam phat mc nay thng c chinh phu duy tri nh mt cht xuc tac
cho nn kinh t.
Tac ng tiu cc :
Phn phi lai thu nhp va cua cai: Khi lam phat xay ra nhng ngi co tai
san ,vay n la co li vi gia cua tai san noi chung tng ln con gia tri ng tin
bi giam xung. Ngc lai nhng ngi lam cng n lng, cho vay, gi tin
bi thit hai.

14

Tac ng n kinh t va vic lam: Lam phat mc cao lam nn kinh t bi


bt n, hang hoa ch nn t o dan n tinh trang u c tich tr tng ti gia
hi oai, hoat ng tin dung ri vao khung hoang ngun tin gi sut giam
nhanh chong.
Ngoai ra lam phat con tac ng n ti l tht nghip: khi lam phat tng thi tht
nghip giam xung va ngc lai.

15

Phn 2. Thc trng lm pht Vit Nam


2.1 Lm pht Vit Nam qua cc giai on.
2.1.1 Giai on t nc vit nam ang b thc dn v quc h.
Thi k 1938- 1945: Ngn hng ng dng cu kt vi chnh quyn thc
dn php lm pht ng tin ng dng v vt ca ci nhn dn Vit Nam
em v php ng gp cho cuc chin tranh chng pht xt c v sau nui
my chc vn qun nhn bn ng dng lm chic cu an ton nh ng Nam
. Hu qu nng n ca lm pht nhn dn Vit Nam phi gnh chu gi sinh hot
t 1939- 1945 bnh qun 25 ln.
Thi k 1946- 1954: chnh ph Vit Nam dn ch cng ha do ch tch H
Ch Minh sng lp v lnh o pht hnh ng ti chnh thay ng ng dng
v sau l ng ngn hng huy ng sc ngi, sc ca ton dn tin hnh
cuc khng chin 9 nm nh ui qun xm lc Php, kt qu gii phng hon
ton na t nc.
Thi k 1955- 1965: chnh ph tay sai M k tip nhau min nam Vit
Nam lin tc lm pht ng tin min nam b dp li cuc chin tranh chng
li phong tro gii phng dn tc min nam. Mc d c chnh ph M vo
Vit Nam mt khi lng hng vin tr khng l, gi tr hng trm t USD cng
khng th b p li chi ph.
Thi k 1965- 1975: min bc Vit Nam, chnh ph Vit Nam dn ch
cng ha phi tin hnh mt cuc chin tranh chng M cu nc, chng chin
tranh ph hoi ca M tai min bc, gii phng min nam thng nht t nc
pht hnh s tin (gp 3 ln tin lu thng ca nm 1965 min bc) huy ng
lc lng ton dn, nh thng qun xm lc M v tay sai c hai min, nhng
nh c s vin tr ca Lin X, Trung Quc v cc nc x hi ch ngha
(XHCN) anh em hn ch c lm pht trong thi k ny.
2.1.2 Giai on t nm 1976-1980

16

L giai on c coi l khng c lm pht theo quan nim kinh t chnh tr


ph bin trong cc nc XHCN ng thi v khng c phn nh trong cc
thng k chnh thc.Tuy nhin, trn thc t Vit Nam khi vn c lm pht,
th hin s khan him hng ho, dch v v s gim st ca chng, ng thi
c ghi nhn trong s din bin gia tng gi bn l hng ho v dch v tiu dng
trn th trng x hi trn di 20% trn mt nm v l lm pht ca nn kinh
t km pht trin v ang trong giai on chuyn i c ch, ni c quyn nh
nc cn mang m tnh cht phi kinh t v c dung dng bi cc ch th ca
nh nc v tn ti thng tr ph bin trong tt c cc lnh vc. Vo thi k ny
khu vc kinh t Nh Nc chim khong 85 - 87% vn c nh, 95% lao ng
lnh ngh m ch to ra 30 37% tng sn phm x hi. Trong khi khu vc
kinh t t nhn ch chim 13,2% sc lao ng x hi v sut thi k di trc nm
1986 b nhiu sc p kim ch , xong li sn xut ra ti 32 43% tng sn phm
x hi v t hiu qu kinh t cao nht so vi khu vc kinh t quc doanh v hp
tc x. Mt khc lm pht Vit Nam din ra trong sut nn kinh t ng ca ph
thuc nhiu vo ngun vin tr bn ngoi.Trn thc t, trc nm 1988 khng c
u t trc tip ca nc ngoI vo Vit Nam. Cc bin gii u b khp li vi
ch xut nhp cnh cng nh lu thng hng ho rt nghim ngt, phin phc.
C cu ch yu c tnh hng ni, khp kn, thay th hng nhp khu v khng
khuyt khch xut khu. Cng vi chnh sch nh hng pht trin v u t c
nhiu bt cp, nn c cu kinh t Vit Nam b mt cn i v khng hp l
nghim trng gia cng nghip nng nghip, cng nghip nng - cng nghip
nh, nht l ngnh sn xut hng tiu dng, gia sn xut dch v. l nguyn
nhn dn n tnh trng khan him hng ho, dch v, tng chi ph sn xut, thiu
ht ngn sch chin min, tng mc cung tin khng tun theo quy lut lu thng
tin t v do gy ra lm pht .
2.1.3 Giai on 1981- 1988
Thi k t nm 1981 n nm 1988: l thi k lm pht chuyn t dng n
sang dng m. Thc t cho thy rng t nm 1981 n nm 1988 ch s tng gi
17

u trn 100% mt nm. Vo nm 1983 v 1984 gim xung, nhng nm 1986


tng vt ti mc cao nht l 557% sau c gim. Nh vy, mc lm pht cao
v khng n nh. Song vn lm pht cha c tha nhn trong cc vn kin
chnh thc. Vn ny ch c quy vo s l cc kha cnh gi - lng- tin,
m li ch yu bng cc gii php hnh chnh, nh xem xt v Iu chnh n gin
gi c trong khu vc th trng c t chc nhng nm 1981,1983,1987, v b vo
gi lng nm 1985y l thi k xut hin siu lm pht vi 3 ch s ko di
sut 3 nm 1986-1988, v t nh cao nht trong lch s kinh t hin i nc ta
sut na th k nay.
2.1.4 Giai on 1988-1995
Lin tc t nm 1988, mi n lc ca chnh ph c tp trung vo kim
ch, y li lm pht t mc 3 ch s xung cn 1 ch s. y l kt qu ca qu
trnh i mi v pht trin kinh t Vit Nam. Trong khi lm pht c ko
xung th kinh t vn tng trng cao v kh n nh, bnh qun hng nm tng 7
8%.
Bng 1: Tng trng kinh t v lm pht (t l %)
Nm

1988

1989

1990

1991

1992

1993

1994

1995

Tng 5.1
trng

8.0

5.1

6.0

8.6

8.1

8.8

9.5

Lm
pht

34.8

67.2

67.4

17.2

5.2

14.4

12.7

410.9

2.1.5 Giai on 1995-2005


S liu ca Tng cc Thng k v ch s gi tiu dng cc nm t 1996 n
nm 2005, nhn trn th ging nh nh ng cong c y l nm 2000 v 2
nh ln lt l 1996 v 2005.

18

Hnh 3: Lm pht giai on 1995-2007, tnh theo ch s gi tiu dng thng 12


mi nm so vi thng 12 nm trc. (Ngun: Tng cc Thng k)
Trong giai an 1996 n 2005, gi tiu dng chung tng 51%. Nh vy,
sau 10 nm gi tiu dng tng 51% thp hn tc tng ca thu nhp bnh qun
u ngi ca h gia nh; theo s liu Tng cc Thng k thu nhp bnh qun
u ngi nm 2004 (484,4 nghn ng) tng 64,2% so vi nm 1999 (295,0
nghn ng). iu chng t i sng ca ngi dn c ci thin.
Bng 2: Ch s gi tiu dng ca Vit Nam t 1995 n 2005
( Ngun: Tng cc Thng k)
1995
Ch s
1,12
gi tiu
7
dung
Lng
1,20
thc
6
Thc
1,19
phm
3
ung v1,19
thuc l
3
May
1,07
mc,giy 8
dp, m

1996

1997

1998

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

9605

1,04
5

1,03
6

1,09
2

1,00
1

0,99
4

1,00
8

1,04

1,03

1,09
5

1,08
4

1,51

1,00
2
1,16
3
1,16
0
1,03
2

1,00
4
1,02
1
1,02
1
1,03
2

1,23
1
1,08
6
1,05
3
1,02
3

0,92
1
1,00
5
1,02
6
1,01
9

0,92
1
0,99
3
1,00
3
1,00
4

1,06
0
1,00
2
1,01
1
1,00
8

1,02
6
1,07
9
1,03
6
1,01
1

1,02
9
1,02
9
1,03
5
1,03
4

1,14
3
1,17
1
1,03
6
1,04
1

1,07
8

1,45

1,12

1,88

19

1,04
9
1,05

1,51
1,28

nn
Nh v
Vt liu
xy dng
Thit b
v
dng gia
nh
Dc
phm, y
t
Phng
tin i
li, bu
in
Gio
dc
Vn ha,
th, gii
tr
Hng ha
v dch
v khc
Ch s
gi vng
Ch s
gi la
M

1,16
7

0,96
3

1,02
8

1,01
7

1,02
5

1,04
7

1,00
8

1,07
1

1,04
1

1,07
4

1,09
8

1,43

1,05
3

1,01
2

1,04
2

1,02
5

1,03
5

1,02
3

1,00
9

1,00
8

1,01
9

1,03
6

1,04
8

1,29

1,01
1

0,99
8

1,01
6

1,08
7

1,04
1

1,03
6

0,99
8

1,00
5

1,20
9

1,09
1

1,04
9

1,65

1,05

1,03
2

1,08

1,03

1,01
6

1,01
9

0,95
3

1,01
7

0,98

1,05
9

1,09
1

1,30

1,11
7

0,99
3

1,02
7

1,09
6

1,03
8

1,04
1

1,03
6

1,01
2

1,04
9

0,98
2

1,05

1,37

1,11
7

0,99
3

1,02
7

1,01
3

1,01
9

1,00
9

1,00
2

0,99

0,98
7

1,02
2

1,02
7

1,09

1,09
8

1,08
5

1,08
7

1,04

1,03
1

1,04
1

1,01
4

1,02

1,04
3

1,05
2

1,06

1,58

0,97
6

1,02
5

0,93
4

1,00
7

0,99
8

0,98
3

1,05
0

1,19
4

1,26
6

1,11
7

1,11
3

1,87

0,99
4

1,01
2

1,14
2

1,09
6

1,01
1

1,03
4

1,03
8

1,02
1

1,20
2

1,00
4

1,00
9

1,71

Phn tch bin ng gi c theo 10 nhm hng xp theo th t nhm c tc


tng gi cao nht n thp nht nh sau:
Nhm thc phm tng 88%,
Nhm dc phm v dch v y t tng 65%,
ung v thuc l tng 51%,
Lng thc tng 45%,
Nh v vt liu xy dng tng 43%,
Gio dc tng 37%,
20

Phng tin i li, bu in tng 30%,


Thit b v dng gia nh tng 29%,
May mc, giy dp, m nn tng 28%,
Hng ha v dch v khc tng 58%
Ta nhn thy trong 10 nhm hng trn, nhm hng thc phm v nhm hng
dc phm v dch v y t c tc tng cao nht. iu ny c ngha l i sng
ca nhm ngi ngho m thu nhp ca h ch yu dng mua thc phm khng
c ci thin bao nhiu.
V bt u t nm 2001, Vit Nam xut khu ch yu da vo cc ngnh thm
dng lao ng l cng nghip nh v tiu th cng nghip vi kim ngch xut
khu tng vi t l cao, cng vi n l ch s ga tiu dng cng c tng cao.
Bng 3: C cu kim ngch xut khu hng ha 1995-2005
199
5
Hng cng nghip
nng v khang sn
(%)
Hng cng nghip
nh v TTCN (%)

199
6

199
7

199
8

199
9

200
0

200
1

200
2

200
3

200
4

2005

25,3 28,7 28,0

27,9

31,0

37,2

34,9

31,8

32,2

36,4

33,8

28,5 28,9 36,7

36,6

36,3

33.8

35,7

40,6

42,7

41,0

40,3

Bng 4: C cu kim ngch nhp khu hng ha 1995-2005


199
5

199
6

199
7

199
8

199
9

200
0

200
1

200
2

200
3

200
4

2005

84,8 89,9 91,5

93,6

94,7

93,8

92,1

92,1

92,2

93,3

94,3

T liu sn
xut chim (%)

Xt yu t gi hng nhp khu nh hng n tnh hnh lm pht, ta thy cc


nm 1998, 1999, 2001, 2002 gi hng nhp khu gim trng vi tnh hnh gim
lm pht cc nm 1999, 2000. Cc nm sau gi nhp khu tng ln th ch s gi
tiu dng cng tng tng ng.

21

Nh vy, mi tng quan gia ch s gi nhp khu v ch s gi tiu dng l


kh chc chn.
Trong giai an 1996 n 2005, ch s gi nhp khu tng 18,8%; trong khi
ch s gi tiu dng tng 51%. Nh vy, ch s gi tiu dng tng, ngai yu t do
gi hng nhp khu, cn do xut khu, do cung tin v cc yu t khc
Bng 5: Ch s gi hng nhp khu t 1995 n 2005
( Ngun: Tng cc Thng k)

1995
Ch s
Chung
1,073
Hng tiu
dng nhp
khu
1,065
T liu sn
xut nhp
khu
1,075

199
6

1997

1,048

1,035

1,025

1,054

199
8

199
9

200
0

200
1

200
2

200
3

200
4

200
5

9605

0,98

0,901

1,034

0,983

0,999

1,034

1,096

1,078

1,18

1,031

0,973

0,953

0,965

0,976

0,978

1,011

1,008

1,022

0,94

1,036

0,982

0,901

1,049

0,984

1,002

1,038

1,126

1,095

1,27

2.1.6 Giai on 2006 n nay


2.1.6.1 Giai on lm pht tng nhanh
Du hiu lm pht xut hin t thng 6 nm 2007 khi CPI thng 6 tng
vt ln 1%, tri hn vi thng l gi c hn mt thp k qua. Tn hiu ny c
ghi nhn v x l kp thi. Tuy nhin do khng phn tch ng nguyn nhn ca
lm pht, thm vo vic trin khai thc hin khng nghim tc nn mc d tng
trng kinh t c nm 2007 mc cao trn 8.5%, song lm pht cng mc k
lc 12.63%. Nu so snh vi mc lm pht ca mt s nc trong khu vc v trn
th gii nh Trung Quc: 6,5%; Indonesia: 6,59%; M: 4,08%; Thi Lan: 3,21%;
Khu vc ng Euro: 3,07%; Nht Bn: 0,7% th lm pht ca Vit Nam c phn
cao hn.
Na u nm 2008, lm pht lin tc leo thang v vt qua mi qui lut
hnh thnh hng chc nm nay, buc Vit Nam phi iu chnh chnh sch t u
tin tng trng kinh t sang kim ch lm pht.
22

Mt cu hi t ra l cng mt bi cnh th gii nh nhau, ti sao cc nc


khc nh Trung Quc, Thi Lan, Malaysia li c mc lm pht thp hn so vi
lm pht ca Vit Nam? C th:
Hnh 4. Bc tranh lm pht ca mt s nc chu (Tnh n thng 6/2008)

17.18%

18%
16%
14%

12.75%
11.40%

12%
10%

8.70%
7.50%

8%
6%

4.80%

8.96%

7.70%

5%

4%
2%
0%

Ch sau 6 thng, Tng cc thng k cng b cng b ch s CPI ln ti


26.8% so vi thng 6 nm 2007 v 18.44% so vi cui nm 2007. Ring nhm
hng lng thc, thc phm tng tng ng ti 74.3%. iu ny ph v mi d
tnh ca chng ta v kim sot lm pht, n nh kinh t v m. Cng nghim trng
hn khi Vit Nam l mt nc nng nghip vi hn 60% dn s v lc lng lao
ng l nng dn. S ph thuc ca nn kinh t ni chung v ca gi c th trng
ni ring vo nhng bin ng trong khu vc sn xut lng thc, thc phm ca
nc ta cn rt ln, mc d t trng ca nng nghip trong GDP gim xung ch
cn 20%.
Thng thng nhng thng gn tt gi c tng nhanh. Nhng nm 2008 c
bit hn v qua tt Mu t m gi c vn mc cao tri ngc vi qui lut vn
ng ca gi c trong thi gian gn y.
Sau hn 1 thp k t nm 1992, bng ma lm pht dng nh ang quay
tr li v e da nhng thnh qu kinh t x hi m nc ta t c.
23

Trong nhng thng u nm vt gi leo thang tng thng. Gi c tng lin


tc y mc lm pht thng sau cao hn thng trc. So vi thng 12 (2007),
CPI thng 1 (2008) tng 2.4%, sang thng 2 tng vt ln 6%, thng 3 l 9.2%. n
thng 4 ch s CPI ln ti 2 con s (11.6%) v thng 5 li tng t ngt ti
16%. nh im lm pht n mc 3.91% vo thng 5 (2008), trng vi thi
im gi go trn th trng quc t mc 1000 USD/ tn, khng hong lng
thc tr thnh mi e da ton cu. Ngay c mt cng quc xut khu go
nh Vit Nam m tin n thiu go lm rt nhiu ngi dn hoang mang, lo
lng s quay v nn i khng khip nm 1945. Cn cc c quan chc nng nh
nc do d bo sai lch nn yu cu cc doanh nghip ngng xut khu mc d
gi la go ang rt cao, lam thit hai ln cho ngi dn.
GDP na u nm ch tng 6.5% so vi cng k nm trc, thp hn nhiu
so vi mc tng cng k mt s nm gn y. Xut hin nhng cn st o USD,
vng, go, thp, vt liu xy dng,Thm ht thng mi tng vt (gn 50% tng
kim ngch xut khu). Th trng chng khon thit lp y mi ch bng khong
nh cao nht l 1173 im, nh mt ton b im tch ly c 3 nm qua.
Gi vng c thi im ln n xp x 20 triu VND/ lng, t gi hi oi trn th
trng tng vt mc 19000 VND/ USD.
Nn kinh t Vit Nam cui thng 5 u thng 6 mp m b vc khng
hong vi nhng bong bng khng l chc ch n tung trn th trng ti chnh
tin t, th trng tn dng ngn hng, th trng bt ng sn.
Cc thng 6,7,8 ch s CPI ln cao chng mt ln lt l 18.4%, 19.8% v
21.7%.
Ch sau 3 qu u nm, CPI vt mc 20%, t c mc k lc t 17
nm qua.
Hnh 5. Ch s gi tiu dng trong 10 thng u nm 2008
(Ngun: www.tuoitre.com.vn)

24

iu cng gp phn y nhanh tc mt gi ca ng tin: sau 3 nm


(tnh n thng 9/ 2008) ng tin mt gi 48.5% so vi k gc 2005.
2.1.6.2 Giai on gim lm pht (3 thng cui nm 2008)
Sang thng 10,11,12 lin tip 3 thng gi nhiu loi hng ha chng li
v gim xung. CPI cng gim, tc tng trng kinh t thng m: -0.19 (thng
10), -0.76 (thng 11), -0.66 (thng 12). T l lm pht t 20.05% vo thi im
thng 9 ch cn 19.86% so vi thng 12 (2007), lm du cn lm pht ca Vit
Nam. Nguyn nhn l do nhng thng u nm gi mt hng lng thc, thc
phm tng nhanh; hng phi lng thc thc phm mc d chm nhng vn tng
gi. n cui nm hng lng thc - thc phm dng nh khng tng na v
th l mt ng nm ngang. Trong khi gi hng ha phi lng thc - thc
phm gim nhanh nn tc tng gi chung gim xung. Bn cnh l nh
nhng bin php kim ch lm pht ca chnh ph pht huy tc dng chng hn
nh Ngh quyt s 10/2008/ NQ- CP ngy 17/4/2008 v cc bin php kim ch
lm pht, n nh kinh t v m, bo m an sinh x hi v tng trng bn vng
vi 8 nhm gii php..
Cng ta ch trng ng khi gim tc tng trng v tp trung vo
chng lm pht. Thnh cng nh h thng chng lm pht bo m tnh trn gi,
st vi nguyn nhn. c bit chng ta c sc mnh khi tp hp, huy ng c h
thng chnh tr, c dn tc v cc doanh nghip tham gia chng lm pht.
2.1.6.3 Lm pht nm 2009

25

Theo cng b ca Tng cc Thng k, ch s gi tiu dng (CPI) thng 122009 tng 1,38% so vi thng trc.
Nh vy, CPI ca c nm 2009 dng mc 6,88%, ng mc tiu ca
Chnh ph ra l kim sot lm pht di hai con s.
Tng gi mnh nht l nhm giao thng: 2,47%, tip theo l nhm hng n
v dch v n ung: 2,06%. Trong nhm ny, ring mt hng thc phm tng t
bin: 6,88%. ng th 3 l nhm nh - vt liu xy dng, tng 1,40%. Cc
nhm hng ha cn li u tng 1% hoc thp hn. Tng gi t nht l nhm thit
b dng gia nh: 0,25%.
Ch s gi USD v vng bin ng mnh. Gi vng ch tng thm 0,49%
trong thng 12 nhng c nm 2009 tng n 9,16%. Ch s gi USD thng 12
tng 3,19% khin mc tng c nm ln n 9,17%.
2.1.6.4 Nm 2010
Thng 11 ch s gi tiu dng CPI ti TP.HCM l 1,73% cn ti H Ni l
1,93%, c tnh c nc vo khong 1,86%. Nh vy ch s CPI 11 thng ln
n 9,4% v d tnh c nm CPI s mc hai con s. Tng cc Thng k cho bit,
nguyn nhn chnh y ch s gi tiu dng thng 11 tng l do ch s gi nhm
hng n v dch v n ung tng mnh ti 3,45% so vi thng trc. Bn cnh ,
gi lng thc cng tng ti 6,02%; thc phm tng 3,27%; n ung ngoi gia
nh tng 1,19%. Mt s mt hng khc nh thp, xi mng, gas tng gi nn a
ch s gi nhm nh v vt liu xy dng tng 1,74%. Nhm hng ha dch v
khc tng 0,99%. CPI nhm may mc, m nn, giy dp tng 0,9% l do thng
ny vn nm trong giai on chuyn ma, nhu cu cc sn phm thi trang tng
hn. Trong khi nhm ung, thuc l tng 0,94% . Ch s gi vng thng 11 tng
8,67%, USD tng 3% so vi thng trc.
Trong nm 2010, gi tng do nhiu nguyn nhn do chi ph gio dc tng,
gi lng thc th gii tng ko gi lng thc trong nc tng 16%. Ngoi ra gi
xng du th gii tng cng lm nhm chi ph giao thng vn chuyn tng.

26

Nn kinh t Vit Nam hin c m ca rt ln, ln n 140- 150%.


m ca nn kinh t c nh gi thng qua hot ng xut nhp khu trn tng
sn phm quc ni. Kim ngch xut khu vit nam nhng nm gn y khong
130- 140 t USD, trong khi GDP ch trn 100 t USD. Vi m ca ln nh vy,
yu t gi trong nc ph thuc rt nhiu vo gi hng ha trn th gii. Nm
2010, kinh t th gii phc hi, gi nguyn vt liu tng lm gi trong nc tng
theo: gi du th nm 2009 l 60USD/thng, nm 2010 tren 80USD/thng.
Nhn chung gi tng l do chi ph ch khng phi tin c bm ra qu
nhiu, thc t ngn hng nh nc v ang thc hin chnh sch tht cht tin
t chng lm pht v bo v sc mua ca VND.
2.2 Tac ng cua lam n cac bin s vi m
2.2.1 Tngtrng kinh t
Mi quan h gia lm pht v tng trng ca nn kinh t Vit Nam cng
ph hp vi l thuyt v kt qu kim nghim trn th gii. mc lm pht thp
(thng l mt ch s) th lm pht khng c tc ng tiu cc ln tng trng.
mc lm pht thp, gia tng lm pht thng gn lin vi tng trng cao hn
(giai on 1992-2007). Tuy nhin, khi lm pht t n mt ngng cao nht nh,
th lm pht bt u tc ng tiu cc ln tng trng.
Theo quan im ca ng L c Thu, nguyn Thng c ngn hng nh
nc (NHNN) khi pht biu quan im ny trc Quc hi: Ti cho rng mt
nn kinh t pht trin bn vng th lm pht mc thp hn tng trng 1-2%.
Chng hn GDP nm 2006 l 8% th lm pht l 6-7%. Theo PGS., TS. Nguyn
i on, quan im ny khng c c s l thuyt r rng, khng c khng nh
v mt l thuyt, l cch pht biu mang tnh ng dng trong nhng iu kin
nht nh; trn thc t, lun im ny tr thnh nn tng cho vic thc thi chnh
sch tin t ni lng ko di Vit Nam v h qu tt yu l lm pht mc bo
ng; theo , quan im v mt t l lm pht tt nht l t l lm pht nh hn
tc tng trng, thc cht ch l mt cch pht biu sai lch, pha trn gia mt
mc lm pht mong mun 1-3% v mt mc lm pht va phi cn kim sot
27

c, tc l lm pht di hai ch s bin thnh mc lm pht tt nht (2);


tng ng vi phn tch trn ca PGS., TS. on, ng Nguyn Vn Phc,
Trng i hc M thnh ph H Ch Minh, cng cho rng: khng c c s khoa
hc, khng c l thuyt no cp, khng c nghin cu kim nghim; ngng
tc ng tiu cc ca lm pht khng phi l bng tc tng GDP.
Quan im v lm pht theo ng L c Thu Ngay nc ta, trong iu
kin bnh thng, khng t nh khoa hc ngh ti y lm pht ln cao hn
thc y tng trng. Thm ch h cho rng, nu Vit Nam mun tng trng
cao th lm pht hai ch s l bnh thng. Nhng vi ti, chng no cn c
giao nhim v ny, s tip tc theo ui quan im gi cho lm pht nm trong
tm kim sot, v tc lm pht tt nht l khng vt qu tc tng trng.
Vic mun tng cung tin, chp nhn lm pht l h qu trc tip ca quan im
v lm pht nh: lm pht, tng cung tin l tng vn u t cho nn kinh t; c s
nh i gia lm pht v tng trng, chp nhn lm pht tng trng; hai
quan im ny tuy khc nhau nhng c tc ng b sung cho nhau v lm cho cc
nh hoch nh chnh sch tin rng lm pht c li hn l c hi cho nn kinh t
(c bit t l lm pht di hai ch s), lm pht tng cung tin thm vn u
t t ngn sch l gii php tt nht t mc tng trng nhanh. Cng quan
im tng cung tin l tng vn u t cho nn kinh t, kin ca ng V Ngc
Nhung cho rng Lm pht to vn ln v cc r cho pht trin kinh t, vn pht
hnh tin ch tn chi ph in tin nn cc r; hoc Lm pht gip ngn sch vay
ngn hng nhiu hn chi cho sn xut, tng thu nhp ca ngi dn. Cc nh
kinh t cho rng t l lm pht cao, tc ng tiu cc n sn lng sn xut ca
nn kinh t thng qua cc knh nh u t, tn dng, tiu dng; ngi cho vay
khng c ng lc cho vay v li sut cho vay thng m trong thi k ny v
cho vay thi hn cng di cng b l, vi chi ph huy ng vn cao, y li sut
cho vay cao, cc doanh nghip d thiu vn cng rt e ngi vay vn v lm chi ph
tng cao, h qu l knh tn dng b thu hp; nhng kt qu thc t theo cng b
ca NHNN cho thy d n tn dng 10 thng u nm 2008 ch tng hn 19,6%,
28

thp hn mc tng 37,73% so vi cng k nm 2007; t l lm pht cao lm cho


thu nhp h gia nh gim, ch s lm pht n thng 10/2008 l 22,14% cng c
ngha vi vic gim hn 22% thu nhp so vi cui nm 2007. Mi ngi phi tit
kim chi tiu dn n gim tiu dng; cc nh u t tim nng s gim u t v
ri ro cao v hu qu l lm gim sn lng sn xut ca nn kinh t.
Nh vy, vic s dng lm pht cao thc y tng trng kinh t thc
cht y l liu php sc vi mong mun tng trng nhanh t c thnh
tch mong mun, nhng hu qu tiu cc gy ra cho nn kinh t v nh hng n
i sng ca dn c, nht l tng lp ngho, thu nhp thp b tc ng nhiu nht.
Cc nh nghin cu kinh t cho rng, y l gii php thc y tng trng
kinh t nhanh, nhng km bn vng; hay cn gi l gii php tng trng
bong bng. V vy, trong thi gian qua, c nhiu kin cn thay i quan
im v lm pht nh ng L Xun Ngha v ng V Quang Vit a nn kinh
t Vit Nam pht trin bn vng.
Lm pht ca Vit Nam gia tng trong my nm gn y, phi chng cng
c chu nh hng bi s gia tng sn lng vt mc tim nng? Theo nh gi
ca qu tin t Th Gii (IMF)- (2006) v cc nguyn nhn lm tng lm pht
Vit Nam, bt u t nm 2005, c du hiu bi s gia tng sn lng vt mc
tim nng (nhng nm trc mi quan h ny l khng nht qun v khng r
nt).
Mt trong nhng iu kin nn kinh t tng trng mt cch bn vng
l s n nh sc mua ca ng tin; y l mt trong nhng nhim v lun
lun t ln hng u tt c cc quc gia trn th gii c ghi vo Hin php v
Lut Ngn hng Trung ng (NHT) ca cc nc, trong Lut NHNN Vit
Nam ghi r: Chnh sch tin t quc gia l mt b phn ca chnh sch kinh
t- ti chnh ca Nh nc nhm n nh gi tr ng tin, kim ch lm pht, gp
phn thc y pht trin kinh t - x hi, bo m quc phng, an ninh v nng
cao i sng ca nhn dn.

29

Xu hng cc nc pht trin chn gii php tng trng kinh t thc cht,
l da trn c s gi c n nh mc thp. Cn c bin lun cho gii php ny
l: Trong nn kinh t th trng, lm pht n nh th tnh d bo c nng cao.
iu gip cc nh u t c th xy dng c cc phng n u t hiu qu.
i vi ngi tiu dng th chi tiu yn tm, h khng phi lo cn nhc cc mt
hng khc thay th do gi tng. Tt c iu gp phn thc y tng
trng kinh t thc cht. Hin nay, cc nc pht trin chn mc lm pht gn 2%
l mc ti u cho tng trng. Tuy nhin, cng phi hiu rng, lm pht n nh
ch l iu kin cho tng trng kinh t, cn iu kin cn cho tng trng phi
l vn ca Chnh ph trong vic pht trin ngun lc, vn v cng ngh k
thut...
i vi Vit Nam mc lm pht no l ti u cho tng trng kinh t? Cc
ngng cng vi cc phn tch nu trn c th cung cp mt mc chun cho Vit
Nam, vi mt thc t rng, cc doanh nghip Vit Nam v ngi tiu dng khng
thch mt mc lm pht cao v khng n nh. Mc lm pht chun ca Vit Nam
c th gn vi mc lm pht ca cc nc ng Nam . Nghin cu bc u
ca IMF (2006) v mc lm pht Vit Nam vi cc nc ng Nam cng
ch ra rng, mc lm pht ti u cho tng trng kinh t cc nc vng ng
Nam , trong c Vit Nam khong 3,6%.
Mt thc t rng, cc kt qu nghin cu v ngng lm pht tt cho tng
trng u khng a ra vi mc tng trng kinh t l bao nhiu. y l cu hi
quan trng cho Vit Nam, bi v lm pht mc tiu c a ra trong mi quan h
vi tng trng kinh t.
Qua phn tch s liu trong hn 20 nm qua, dng nh mi quan h gia
lm pht v tng trng ca nn kinh t Vit Nam cng tun theo quy lut chung.
2.2.2 Ti l tht nghip
T l Lm pht ca:
Nm 2004: 9,5 %
Nm 2005: 8,4 %
Nm 2006: 6,6 %

30

Nm 2007: 12,63%
Nm 2008: 19,89%
T l tht nghip ca :

Nm 2009: 6,52%

Nm 2004 : 6,5%

Nm 2007: 4,2%

Nm 2005: 5,6-5.8%

Nm 2008: 4,6%

Nm 2006: 5%

Nm 2009 : 4,66%

Chng ta u bit rng kim ch lm pht Nh nc s thc hin chnh


sch tin t tht cht, tc l gim mc cung tin v tng li sut , nhng phi chp
nhn t l tht nghip tng ln. Nhng thc t , th l thuyt ch ph hp trong
1 thi gian ngn.
Trong di hn, t l tht nghip t nhin ph thuc vo thuc tnh th
trng lao ng cn t l lm pht ph thuc trc ht vo s gia tng cung tin ,
do lm pht v tht nghip khng lin quan nhiu n nhau. Lc ny cc chnh
sch tc ng ti Tng cu ch nh hng ti cc bin danh ngha ( mc gi, t l
lm pht), m khng c ngha vi cc bin thc t ( sn lng , t l tht
nghip).
Nm 2005, lc lng lao ng ti VN c vic lm l 43,46 triu ngi,
chim 97,9% lc lng lao ng c nc.T l tng trng vic lm 2,67%; c cu
vic lm tip tc chuyn dch tch cc: Lao ng trong khu vc dch v chim
25,33%; cng nghip v xy dng chim 17,88%; nng nghip chim 56,79%
Lao ng qua o to chim khong 25%, trong 19% qua o to ngh.
Theo nh gi chung, thc trng v xu th pht trin lao ng-vic l giai on
2001-2005 ca nc ta c nhiu chuyn bin tch cc v o to, gii quyt vic
lm, gim t l tht nghip khu vc thnh th, tng t l thi gian lao ng c
s dng khu vc nng thn, tip tc chuyn dch c cu lao ng
Thc t cc DN trong cc khu cng nghip phi ct gim lao ng do suy gim
kinh t nhng khng phi tt c nhng lao ng ny u ri vo tnh trng tht

31

nghip m phn ln h v qu tm vic lm mi, c th khng ph hp nhng vn


c thu nhp, d thp.
Chnh ph c nhng gii php chng suy gim kinh t, duy tr tng
trng v bo m an sinh x hi; gii php kch cu u t, tiu dng , hon thin
bo him tht nghip h tr lao ng tm vic, nng cao cht lng lao ng,
ct gim thu tiu th, , ch trng u t cho gio dc, o to ngh cho b con
vng nng thn, m rng xut khu lao ng, hn ch tng dn s....... thc y
sn xut pht trin tr li ,to vic lm cho ngi lao ng.
2.3 Cc chnh sch ca nh nc trong giai on hin nay
2.3.1 Nm 2007
Trong bi cnh lm pht c bit tng nhanh vo thng 6 nm 2007 ( ch s
gi CPI vt ln mc xp x 1%, tri vi thng l gi c hn mt thp k qua ). Tn
hiu v lm pht ny c chnh ph thu nhn kp thi v x l thng qua cc
ch th :
Ngy 01/8/2007 Th tng chnh ph ban hnh ch th s 18/2007/CT-TTg
v mt s bin php cp bch kim ch tc tng th trng.
Th tng yu cu: r sot cc chnh sch iu hnh tin t c bin php
thch hp kim sot c mc tng trng tng phng tin thanh ton v mc
huy ng tn dng; thc hin cc bin php nghip v th trng m iu tit
lng tin trong lu thng mc hp l; gi bnh n t gi hi oi, cc li sut
ch o ca ng tin Vit Nam, khng xy ra nhng t bin trn th trng
tin t
R sot, tp trung vn u t cho cc d n quan trng; kin quyt thc
hin vic iu chnh vn ca cc cng trnh trin khai chm (cha mang li hiu
qu ngay) cho cc d n c nhu cu cp thit cn sm a vo s dng v pht
huy hiu qu cao. Phi hp vi B Ti chnh v cc c quan lin quan tho g kp
thi nhng vng mc v c ch, chnh sch y nhanh tin thc hin v
gii ngn cc ngun vn u t t ngn sch nh nc, tri phiu chnh ph, tn
dng nh nc v ngun vn ODA, nht l gii ngn cc cng trnh u t thuc
32

lnh vc giao thng vn ti v nng nghip; thc hin vic ng vn cho cc d n


ang vng mc v th tc thanh ton theo tin thc hin Tip tc trin khai
thc hin cc gii php tng cng qun l, gim st hot ng ca th trng
chng khon v iu ha cung cu chng khon, to iu kin th trng chng
khon pht trin n nh, bn vng; chn nhng cng ty c uy tn pht hnh c
phiu thu ht tin lu thng cho sn xut Tng cng cng tc qun l th
trng, chng gian ln thng mi; kim tra cht lng hng ha theo tiu chun
cng b gn vi kim tra nim yt gi, ng k gi v bn hng theo gi nim
yt
Ngy 31/10, Th tng Chnh ph c Ch th s 23/2007/CT-TTg v
tng cng thc hin cc gii php iu hnh gi c, bnh n th trng
trong nhng thng cui nm 2007 v phc v Tt Nguyn n Mu T
2008.
Th tng Chnh ph ch th cc B, ngnh phi hp vi y ban nhn dn
cc tnh, thnh ph trc thuc Trung ng v cc hip hi ngnh hng tip tc
thc hin quyt lit cc gii php iu hnh gi vng cc cn i kinh t v m,
kin quyt thc hin cc gii php ti Ch th s 18/2007/CT-TTg ngy 01 thng 9
nm 2007 ca Th tng Chnh ph v mt s bin php cp bch kim ch tc
tng gi th trng.
Tip tc t chc thc hin Ch th ca Th tng Chnh ph v thc hnh
tit kim, chng lng ph, nht l tit kim trong tiu dng (in, xng, du), tit
kim trong chi ph sn xut kinh doanh v trong xy dng c bn; tit kim trong
t chc hi ngh, tng kt cui nm, gp mt n mng nm mi.
Th tng ch o Ngn hng Nh nc Vit Nam tip tc thc hin ng
b, hi ho cc gii php rt tin t lu thng v, c cu li tn phiu Ngn hng
Nh nc bn ra c k hn ngn, mua ngoi t mc thch hp nhm tng d
tr ngoi hi Nh nc, kim sot tc tng tng phng tin thanh ton mc
hp l, khng tng gi hoc mt gi qu mc ng tin Vit Nam.

33

B Ti chnh tip tc trin khai k hoch pht hnh tri phiu Chnh ph
nm 2007, 2008 tham gia ht bt tin v, ng thi phi hp vi B K hoch
v u t, cc B, ngnh thc hin cc bin php y mnh gii ngn cho cc d
n u t ca Nh nc tng cng kh nng hp th vn cho nn kinh t.
B Ti chnh phi hp vi B Cng Thng, B Xy dng, B Y t v a
phng tng cng kim tra, kim sot v qun l gi cc mt hng c xu hng
tng cao nh: xng du, bt ng sn, thuc cha bnh, st thp, gas; ch o cc
a phng y mnh vic kim sot qun l gi, khng tnh trng c quyn
doanh nghip v gi, nh gi bt hp l, u c nng gi, khng thc hin nim
yt gi; kin quyt x l nghim, kp thi theo quy nh nhng vi phm v Php
lnh Gi.
Th tng cng yu cu cc B, ngnh v y ban nhn dn cc tnh, thnh
ph trc thuc Trung ng c k hoch chun b lng hng ha cn thit vi
gi n nh phc v nhu cu ca nhn dn n Tt Nguyn n Mu T vui v,
an ton v tit kim.
B Thng tin v Truyn thng ch o.cc c quan thng tin i chng phi
hp vi cc B, c quan thc hin tt cng tc tuyn truyn cc doanh nghip
v ngi tiu dng hiu r v ng thun vi cc bin php iu hnh th trng
gi c ca Nh nc, t ngn nga tc ng tm l y gi ln cao.
Nhng cc chnh sch kinh t ny c v vn cha gii quyt tn gc c
lm pht v lm pht vn cha c kim ch v ang din bin mc cao.
2.3.2 Nm 2008
Trong bi cnh nn kinh t tip tc lm pht mc cao, ngn hng nh
nc (NHNN ) tch cc thc hin vic rt bt tin ra khi nn kinh t thng qua
cc cng c nh :
Tng thm 1% t l d tr bt buc ( Quyt nh s 187/Q-NHNN ) ngy
16/1/2008.
Pht hnh tn phiu NHNN bt buc 20.300 t ng k hn 1 nm , li sut
7,8% /nm ( quyt nh s 364/ Q NHNN ) ngy 13/2/2008.
34

c bit NHNN iu hnh linh hot cc mc li sut ch o v i mi


c ch iu hnh li sut, c c kt hp bin php trc tip l quy nh trn li
theo cng in s 2 n nh nhanh th trng tin t b xo ng bi cuc chy
ua li sut.
V chnh ph c mt quyt nh kh dt khot khi ban hnh Ngh quyt
s 10/2008/ NQ-CP ngy 17/4/2008 v cc bin php kim ch lm pht , n nh
kinh t v m , bo m an sinh x hi v tng trng bn vng vi 8 nhm gii
php :
Tht cht tin t
Tht cht ti kha thng qua r sot ct gim u t Nh Nc

Tng cung
Gim nhp siu
Thc y tit kim
Tng cng qun l th trng gi c
H tr cc chng trnh an sinh x hi
y mnh thng tin tuyn truyn nhm n nh tm l x hi v hn ch k
vng ca lm pht
Tht cht chnh sch tin t:
Chnh ph chn chnh sch tin t lm trng tm cho vic kim ch lm
pht, c th nh sau :
Trong thng 5/2008 nhu cu o v USD tng cao do yu t tm l v hnh
vi u c khin gi USD/VND trn th trng t do tng t bin c lc
ln n 19000VND/USD. NHNN ch ng iu hnh linh hot t gi :
bin t gi VND/USD c ni lng 0.5% 0.75% 1%
2% 3% ng thi cng can thip mua bn trn th trng ngoi hi
n nh t gi v p ng nhu cu ngoi t cho cc nhu cu nhp khu cc
mt hng thit yu ( xng du , thuc cha bnh , phn bn ,..) ; cng b
mc d tr ngoi hi 20,7 t USD, can thip trn th trng ngoi hi, ban
35

hnh quy ch thu i ngoi t, gim st cht ch hot ng kinh doanh


ngoi t, cm thu ph giao dch, cm cc t chc tn dng (TCTD) khng
c giao dch USD thng qua ng tin th 3, phi hp vi cc c quan
chc nng tin hnh kim tra x l cc hot ng u c nhm bnh n th
trng ngoi hi.
T thng 10/2008 nhm to iu kin cho cc t chc tn dng gim li sut
cho vay, duy tr tng trng kinh t, ngn hng nh nc iu chnh gim
1% t l d tr bt buc i vi tin gi bng VND v gim 2% i vi tin
gi bng ngoi t (Quyt nh s 2560/Q-NHNN ngy 3/11/2008 ), ng
thi cho php cc TCTD c s dng tn phiu bt buc tham gia giao
dch trong cc nghip v ti cp vn, th trng m v c rt trc hn
yu cu.
Ngy 20/11/2008, NHNN tip tc iu chnh gim 2% t l d tr bt buc
i vi tin gi bng VND ca cc TCTD (Quyt nh s 2811/Q-NHNN)
Khi th trng tin t c du hiu tch cc NHNN d b li sut trn huy
ng VND v thay c ch iu hnh li sut c bn, theo cc TCTD n
nh li sut kinh doanh bng VND i vi khch hng khng qu 150%
ca li sut NHNN cng b. Ti thi im thc hin c ch li sut mi, li
sut c bn c n nh mc 12% v sau c iu chnh ln 14%
( ngy 11/6), theo cc mc li sut iu hnh ca NHNN nh li sut
chit khu, li sut ti cp vn cng tng ln ( li sut ti cp vn tng 13%15% /nm, li sut chit khu tng t 11%-13% ) . ng thi bo m thi
hnh nghim tc c ch iu hnh li sut c bn, ngy 10/6/2008 thng c
ngn hng nh nc ban hnh vn bn s 5158/NHNN-CSTT yu cu cc
TCTD khng c thu ph lin quan n hot ng cho vay. Trc xu
hng tng chm ca ch s gi tiu dng, c bit l -0.19 % vo thng 10
v 0,76% trong thng 11, nhm hn ch tc ng ca cuc khng hong ti
chnh v suy thoi kinh t ton cu, bo m n nh kinh t v m to iu
kin cho cc TCTD gim li sut cho vay, duy tr tng trng bn vng,
36

NHNN ba ln gim li sut t 14%-13%-12% -11% /nm, li sut ti


cp vn t 15%-14%-13%-12% /nm, li sut chit khu t 13%-12%-11%10%/nm .
ng thi NHNN ban hnh Cng vn s 10259/NHNN-CSTT ngy
20/11/2008 v vic thc hin bin php tn dng v li sut ; trong NHNN yu
cu cc TCTD :
iu chnh li sut kinh doanh VND ph hp vi quy nh ca NHNN, bo
m kh nng huy ng vn, hot ng kinh doanh an ton hiu qu.
Tp trung vn tn dng cho cc lnh vc sn xut nng nghip v nng
thn , xut nhp khu cc mt hng thit yu , doanh nghip va v nh ,cc
d n u t sn xut , kinh doanh v k c cc d n u t bt ng sn
kh thi , c hiu qu v c kh nng tr n ng hn.
Ch ng thc hin cc bin php m bo an ton hiu qu hot ng kinh
doanh
Bn cnh NHNN tng cng kim sot tc tng trng tn dng
v tng phng tin thanh ton, theo ch o cc TCTD iu chnh k hoch
kinh doanh ph hp vi ch trng kim ch lm pht ca chnh ph, kim sot
cht ch lnh vc cho vay c ri ro cao nh cho vay u t, kinh doanh chng
khon, cho vay u t, kinh doanh bt ng sn. Tp trung h tr cc lnh vc
quan trng duy tr s n nh v tng trng kinh t, c bit l xut khu, nng
nghip, nng thn .
Bn cnh chnh sch tin t, chnh ph cn c gng gim nhp siu v tng
cng tuyn truyn tit kim, h tr an sinh x hi,
Tit kim chi thng xuyn gn 3 nghn t ng:
Cc ngnh, cc cp, cc doanh nghip nh nc thc hin nghim ch
o ca Chnh ph v tit kim 10% chi thng xuyn trong nm 2008 (tr cc
khon lin quan n ngi lao ng).
n nay, theo bo co ca cc B, ngnh, a phng s tit kim c
khong 2.700 t ng, bng 25% tng d phng ngn sch Nh nc 2008, trong
37

cc B, ngnh tit kim c khong 700 t ng, cc a phng tit kim


khong 2 nghn t ng. S tin tit kim ny c b sung vo ngun thc hin
chnh sch an sinh x hi; phng, chng, khc phc thin tai, dch bnh v cc
nhim v cp bch khc.
Bo co kim im s ch o, iu hnh 6 thng u nm v chng trnh
cng tc 6 thng cui nm 2008 ca Chnh ph do B trng, Ch nhim VPCP
Nguyn Xun Phc trnh by cho thy, chi ph cho hi hp c tit gim, cng
tc ng dng cng ngh thng tin phc v s ch o, iu hnh ca Chnh ph
c bc pht trin mi v pht huy tc dng. H thng th in t cng v ca
Chnh ph c cc thnh vin Chnh ph, lnh o cc B, a phng s
dng hiu qu trong quan h cng tc, trao i thng tin, bo co phc v cho hot
ng ch o, iu hnh. Th tng, Ph Th tng Chnh ph, lnh o cc B
thc hin thnh cng nhiu cuc hi ngh, giao ban truyn hnh trc tuyn qua
mng, gp phn nng cao hiu qu ch o, iu hnh v tit kim ngn sch nh
nc.
nh hon, gin tin gn 2 nghn d n, cng trnh:
Vic r sot li cc cng trnh, d n, danh mc d n u t s dng vn
t ngun ngn sch nh nc cn phi nh hon hoc gin tin cng c cc
B, ngnh, a phng trin khai nghim tc. Theo , tng s cng trnh, d n
nh hon, ngng trin khai thc hin v gin tin thc hin trong k hoch
nm 2008 l 1.736 d n, vi tng s vn l 5.625 t ng.
Trong , tng s d n iu chnh gim ca cc tp on, tng cng ty nh
nc l 290 d n vi tng s vn l 4.775 t ng.
Kim sot cht ch nhp khu, gim nhp siu:
B Cng Thng v B Ti chnh tch cc r sot cc th tc hnh chnh
lin quan n hot ng xut khu, c bit l th tc hi quan, thu... Trin khai
nghin cu xy dng cc hng ro k thut v cc bin php ph hp vi cam kt
quc t gim nhp siu.

38

V iu hnh xut khu, cc B, ngnh chc nng thc hin cc chnh


sch tng tng kim ngch xut khu, trong tip tc xut khu go nhm bo
m an ninh lng thc v bnh n gi go th gii. Cn c vo kh nng cn i
thc t v bo m an ninh lng thc trong nc, nm nay nc ta c th xut
khu go t 4 n 4,5 triu tn.
Do tc ng trc tip ca mt s chnh sch hn ch nhp khu nh tng
thu nhp khu t, linh kin t...; kim sot cht ngun ngoi t cho nhp khu
nn nhp khu ang c xu hng gim dn, c bit l nhp khu nhng mt hng
khng thit yu (qu I/2008 nhp siu bng 62,7% kim ngch xut khu, qu II
bng 39,2%, ring thng 6 bng 23,6% kim ngch xut khu).
y mnh sn xut v bo m cn i cung cu:
Vic khc phc hu qu thin tai v dch bnh c thc hin tch cc
y mnh sn xut nng nghip. Thi gian qua, B Nng nghip v Pht trin
nng thn thc hin tt cc chnh sch khi phc sn xut la ng Xun nm
2007-2008 v chn nui tru, b b thit hi do nh hng ca t rt m, rt hi.
Cc B, ngnh a phng tch cc tho g cc kh khn, vng mc v th
tc hnh chnh i vi vic pht trin sn xut kinh doanh.
Qua vic thc hin cc gii php trn, cc hot ng sn xut kinh doanh
c duy tr tt, gi cc mt hng trng yu trn th trng v c bn c bnh
n, c bit l kp thi h nhit gi go v xi mng; c bn bo m cung - cu cc
mt hng trn th trng; gp phn a GDP t mc tng trng kh trong 6
thng u nm (6,5%) trong bi cnh tnh hnh kinh t th gii gp nhiu kh
khn.
Cp hn 7.300 t ng thc hin chnh sch an sinh x hi:
Trong thi gian qua, cc B, ngnh, a phng khn trng, tch cc,
kp thi gii quyt tnh trng thiu i, h tr sn xut, sinh hot v i sng cho
cc h ng bo dn tc thiu s, h thuc din chnh sch, kh khn; gi n nh
mc thu hc ph, vin ph; tip tc cho sinh vin, hc sinh i hc, cao ng, hc
ngh c hon cnh kh khn c vay vn hc tp; tng mc h tr mua bo
39

him y t cho ngi ngho; bo m cung - cu nhng mt hng thit yu phc v


nhn dn. n nay, ngn sch Trung ng cp hn 7.300 t ng thc hin
cc chnh sch an sinh x hi.
Kt qu t c trong kim ch lm pht nm 2008:
Lm pht c xu hng gim dn,ngoi tr thng 5 tng 3,91% do c sc
gi go vo thng 4 nm 2008. Ch s gi CPI vo nhng thng cui nm mc
thp, c bit ch s GDP m vo hai thng 10: - 0.19 % v thng 11: - 0.76 %
Tng phng tin thanh ton v tn dng c kim sot ph hp vi mc tiu
kim sot lm pht; 10 thng u nm tng phng tin thanh ton tng 9,48%
bng chu k nm ngoi, tc tng tn dng chm dn ( 10 thng tng gn 18%
so i nm 2007 ) t tc ng kim ch tng tng cu v tiu dng.
T gi VND so vi USD trn th trng lin ngn hng tng vi mc
hp l, vo ngy 28/11/ nm 2008: 16.483 VND/USD, tng 2,76% so vi u
nm, ph hp vi cung cu ngoi t, yu cu kim ch lm pht v n nh kinh t
v m, cng vi c ch h tr vay vn v mua bn ngoi t i vi xut khu cho
php thanh ton bng ngoi t ca doanh nghip ch xut, kim sot cho vay bng
ngoi t nhp khu v can thip bn ngoi t tp trung cho nhp khu cc mt
hng thit yu, gp phn bnh n th trng ngoi hi v gim ng k nhp siu.
Li sut c xu hng gim, sau cc ng thi h cc mc li sut ch o
ca NHNN, hin nay li sut huy ng v cho vay ca cc TCTD gim to
iu kin cho cc doanh nghip tip cn c ngun vn d dng hn.
Nhp siu c xu hng ci thin trong nhng thng cui nm: Mc nhp siu
gim mnh t mc bnh qun 2,4 t USD/thng trong 6 thng u nm 2008
xung trn trung bnh 500 triu USD/ thng t thng 7 n cui nm.
Lung vn u t t nc ngoi vo Vit Nam tip tc tng mnh: vn FDI
tip tc tng, ch tnh ring 10 thng u nm 2008, FDI ng k t 58,3 t USD
gp 5 ln so vi cng k nm 2007, vn thc hin t gn 9,1 t USD. y cng
l mt vn c tnh hai mt, nu nng lc sn xut trong nc yu km, khng
c kh nng hp th ht lng vn th n cng s l mt tc nhn gy ra lm pht.
40

2.3.3 Nm 2009
Trong bi cnh kinh t th gii suy gim nghim trng vo cui 2008 u
2009, v lc ny tnh hnh lm pht c bn c kim ch, u tin thc y
tng trng kinh t c t ln. Chnh ph bt u cc chnh sch ni lng tin
t, NHNN lin tc gim li sut v t l d tr bt buc. T u nm 2/2009
ngnh thu tp trung x l vic gim 30% s thu thu nhp doanh nghip phi np
nm 2009, gin np thu thu nhp doanh nghip trong thi hn 9 thng i vi
thu thu nhp doanh nghip t hot ng sn xut kinh doanh ca cc doanh
nghip va v nh, c th thu thu nhp doanh nghip ca cc doanh nghip va
v nh gin np ln n 9900 t ng. Ngoi ra chnh ph cn ch trng gim
50% thu gi tr gia tng cho 19 nhm hng dch v .
Chnh ph a ra gi kch cu vi tng tr gi 160 nghn t ng , ngy
23/1/2009 chnh ph ban hnh quyt nh 131/Q-TTg v h tr li sut cho
cc t chc, c nhn vay vn ngn hng sn xut, theo mc li sut h tr
cho cc doanh nghip v ngi cho vay l 4%/nm, vi thi hn ti a l 8 thng,
bt u t 1/2/2009. D kin ngn sch nh nc chi ra khong 17000 t ng,
tng ng khong 1 t USD cho gii php kch cu ny, v cc gi khc nh
gi tng u t cng hn 90 nghn t ng , gi b sung an sinh x hi gn 10
nghn t ng. Xt v t l gi kch cu vi GDP cc gi kch cu ca Vit Nam
thuc hng cao so vi th gii. Nh vy mt lng tin ln c bm vo nn
kinh t.
Sau khi cc gii php chng lm pht c thc hin quyt lit, th tnh
hnh lm pht gim dn, n ht qu I/2009 lm pht ch cn 11,25% so vi
cng k, thp hn nhiu so vi mc 19,39% ca qu I/2008. Song tng trng
kinh t qu I/2009 li c biu hin suy gim mnh (ch t 3,9%, xut khu tng
2,4% ...,).
Tng trng kinh t qu II tng cao hn qu I, t mc 4,5%, 6 thng
t 3,9%; gi tr sn xut nng, lm, nghip, thy sn tng ng tng 0,9%, 3,9%
v 2,5%. Trong lnh vc sn xut cng nghip, gi tr sn xut k t thng 2/2009,
41

thng sau cao hn thng trc (thng 3 tng 2,5%, thng 4 tng 5,6%, thng 5 tng
7,2%, thng 6 tng 8,2%); 7 thng nhp siu ch c 3,4 t USD, thp hn rt nhiu
so vi cng k nm ngoi; d kin c nm nhp siu di 10 t USD, chim
khong 16 - 16,5% gi tr xut khu. Trong khi , cc lung vn vo mc d c
suy gim, song FDI ng k 6 thng u nm vn t 10 t USD v gii ngn
c gn 5 t USD; kiu hi cng gim khng ng k; c bit gn 2 thng lin
tc FII vo rng, theo di mt ngy 7 - 8 triu USD; th trng tn dng khng lm
vo tnh trng ng bng nh cc nc m si ng, th trng chng khon
tuy cha thc s n nh nhng khi sc... y l tn hiu rt tch cc cho th
trng.
Ring trong lnh vc ngn hng, Thng c Ngn hng Nh nc (NHNN)
trin khai, xut nhng gii php x l nhng din bin khng thun chiu
ca th trng: chnh sch tin t, t gi c iu hnh linh hot khng nhng
va m bo mc tiu chng suy gim kinh t, kim ch lm pht m cn phi
thc hin mc tiu n nh th trng ti chnh, hn ch n mc thp nht nh
hng ca cuc khng hong ti chnh ton cu n s bt n ca th trng ti
chnh Vit Nam. c bit l dng vn nc ngoi vo Vit Nam c chiu hng
suy gim qua cc knh u t trc tip, gin tip, kiu hi, gy p lc ln gi Vit
Nam v cng thng v cung ngoi t. Trc nhng tn hiu nh vy, NHNN
thc hin ng b nhiu gii php, mt mt chn chnh k lut th trng ngoi
hi do mt thi gian di bung lng, nn hn ch c tnh trng u c, gm
gi ngoi t gy cng thng gi to v ngun ngoi t; ng thi, x l linh hot,
hi ha mi quan h gia li sut ngoi t v li sut VND gim sc p v cu
mua ngoi t, tng nhu cu vay vn bng ngoi t ca cc doanh nghip. Hn na,
NHNN lng trc c nhng tc ng tiu cc ca gi gii php kch cu,
khi m tn dng ngn hng c xu hng tng mnh, Thng c NHNN ch o
st sao, a ra nhng gii php ng ph kp thi ngn chn nguy c , nh
tng cng thanh tra gim st cht lng cho vay h tr li sut; ch o cc t

42

chc tn dng khng h thp iu kin vay vn, c k hoch tng trng tn dng
mc hp l, m bo hiu qu cao, sit cht hn na k lut ti chnh.
Kt qu trong nhng qu u nm, li sut ngoi t trn th trng c
cc ngn hng thng mi (NHTM) a xung kh thp so vi thi gian trc.
Li sut thp mt mt kch thch nhu cu vay ngoi t. Th hin r nht l nu nh
n thng 5, d n cho vay ngoi t gim 9,55% (so vi cui nm 2008), th n
cui thng 7 tng tr li (thng 7 tng 1,2% so vi thng 6) v so vi cui nm
2008 ch cn gim 2,32%. Mt khc, li sut ngoi t thp cng khin nhiu ngi
dn, thay v nm gi ngoi t bn ngoi t ly ni t gi tit kim. Hin tng
nm gi ngoi t ca doanh nghip cng gim kh nhiu. Theo di nhng ngy
qua, lng ngoi t cc doanh nghip bn kh nhiu. iu cho thy, cc gii
php ng thi ca NHNN pht huy tc dng.
Nhng ch l nhng hiu qu tm thi v nhng tc dng ph ca cc
gi kch cu bt u biu hin v nguy c lm pht c th quay tr li,v c bit
l ch s lm pht tng cao tr li vo thng 6/2009 vi t l 3,94% so vi thng
3/2009 v vo ngy 1.12 ti bui hp bo thng bo ni dung phin hp thng k
ca Chnh ph, ngy 1.12, ng Nguyn Xun Phc, ch nhim vn phng Chnh
ph cho bit, Th tng kt lun, quyt nh 131/Q-TTg (h tr li sut cho
vay ngn hn) d nh ban u s thc hin n 31.3.2010 vi mc h tr 2%, s
phi chm dt hiu lc ngay vo 31.12.2009. Nguyn nhn do Chnh ph cho
rng, n khng cn ph hp trc nhng din bin mi ca nn kinh t: tng
trng, d n tn dng ln cao. Ring hai chnh sch l quyt nh 443 Q-TTg
(h tr li sut cho vay di hn) v quyt nh 497/Q-TTg (h tr li sut cho
nng dn vay vn mua my mc phc v nng nghip v vt t xy dng nh )
s tip tc duy tr thc hin n ht nm sau.Chnh ph tip tc cho php thc hin
bo lnh cho vay vi doanh nghip va v nh. Th tng yu cu cc b, ngnh
tp trung thc hin mc tiu: m bo n nh kinh t v m, khng tnh trng
lm pht tr li, linh hot trong iu hnh chnh sch t gi. B Cng thng cn
tp trung y mnh xut khu, gim nhp siu, xy dng hng ro k thut, nhng
43

khng vi phm quy nh ca WTO; ngn hng Nh nc qun l vic kinh doanh
cc sn vng v qun l ngoi t tt hn
.

Phn 3. Gii php kim ch lm pht


3.1 Nhng bin phap cp bach
3.1.1 Bin phap v chinh sach tai khoa
Trong nhiu trng hp ngn sach nha nc bi thm hut la nguyn nhn
chinh cua lam phat,do o dp tt c nguyn nhn nay thi tin t se c n
inh,lam phat se c kim ch. Khi lam phat tng mc phi ma hoc siu tc,
nha nc co th thc hin cac bin phap nh sau:
Tit kim trit trong chi tiu ngn sach, ct giam nhng khoan chi tiu
cng cha cp bach.
Tng thu trc thu, c bit la i vi nhng ca nhn doanh nghip co thu
nhp cao, chng tht thu thu.
Kim soat cac chng trinh tin dung cua nha nc.
Vay n trong nc va nc ngoai.
3.1.2 Bin phap tht cht tin t
Muc tiu la giam lng tin tha trong lu thng, sit cht cung tin t bng
nhiu bin phap khac nhau:
ong bng tin t: Ngn hang trung ng tht cht cac nghip vu tai chit
khu, tai cp vn, cho vay theo h s tin dung i vi cac t chc tin dung...
Nhm giam bt tin hay khng cho tin tng thm trong lu thng. Hoc
thm chi dung chinh sach gii han tng trng tin dung cua cac ngn hang
thng mai.
Nng lai sut: Lai sut tin gi tng, c bit la tin gi tit kim co tac
dung thu hut tin mt cua dn c va doanh nghip vao ngn hang. Tuy
nhin, cung phai tranh vic lai sut tin gi cao hn li tc u t
doanh nghip khng tim cach a vn vao ngn hang vi no a n li tuc
44

cao ma khng chiu sc ep rui ro ln. Mt khac, lai sut cho vay tng cung
lam giam kha nng m rng tin dung cua cac ngn hang.
Nng cao ty l d tr bt buc han ch kha nng tao tin cua cac ngn
hang thng mai .
3.1.3 Bin phap kim ch gia ca
Nhp hang hoa cua nc ngoai b sung cho khi lng hang hoa trong
nc tao ra s cn bng giua cung va cu hang hoa. y la bim phap cha chay
tuy rt hu dung trong vic chn ng s khan him hang hoa, nhng co nhiu
mt han ch.
Nha nc ban vang va ngoai t nhm thu hut tin mt trong lu thng,n
inh gia vang,n inh ty gia hi oai,t o tao tm li n inh cac mt hang khac.
Quan li thi trng, chng u c tich tr.
3.1.4 Bin phap ong bng lng va gia kim ch gia
u tin phai co s cam kt cua cac lanh tu cng oan chp nhn ong bng
lng vi tng lng khng giup ich gi cho gii ng lng c inh, thng thi sau
tng lng thi gia ca cac mt hang u tng. Mt khac, ai din cac hip hi cac
chu doanh nhgip cung phai cam kt ong bng gia.
Thoa hip o phai c nha nc cng nhn va v phn minh nha nc cam
kt c gng ht sc gi cac yu t khac khng din bin xu hn nh khng la
tng thm s thiu hut ngn sach nha nc. at c thoa thun nh vy la mt
yu t rt quan trong trong tin trinh kim ch lam phat .
3.1.5 Bin phap cai cach tin t
Khi lam phat mc khng th kim soat c thi i loai tin la bin phap
c a ra.
3.2 Nhng bin phap chin lc
3.2.1 Xy dng va thc hin chin lc phat trin kinh t phu hp
Do lu thng hang hoa la tin cua lu thng tin t nn nu quy hang
hang hoa c tao ra co s lng lon cht lng cao, chung loai phong phu thi y
45

la tin vng chc nht n inh lu thng tin t, nhn huy ng tt cac
ngun lc phat trin kinh t cn xy dng va thc hin chin lc phat trin
kinh t xa hi ung n, trong o cn chu trong iu chinh c cu hp li, phat
trin nganh mui nhon xut khu .
i mi chinh sach quan li cng: Chinh phu phai khai thac va quan li cht
che cac ngun thu, tng thu t thu chu yu da trn c s m rng va nui dng
ngun thu, chng tht thoat co hiu qua. Ngn sach nha nc phai am bao cho
tinh hiu qua va tit kim. Thc hin cn i ngn sach tich cc lam c s cho cac
cn i khac trong nn kinh t.
3.2.2 Thc hin chin lc thi trng canh tranh hoan toan
Nu canh tranh c nng ln mc hoan hao thi gia ca se co xu hng
giam xung. Mt khac canh tranh thuc y cac nha kinh doanh cai tin ki thut cai
tin quan li va do o se giam c chi phi san xut kinh doanh, giam c gia ban
hang hoa .
3.2.3 Dung lam phat chng lam phat
i vi cac quc gia con nhiu tim nng v lao ng, t ai tai nguyn ,
nha nc co th tng chi s phat hanh chi phi cho vic m rng u t va hi
vong cac cng trinh u t mang lai hiu qua va gop phn kim ch lam phat. Ap
dung bin phap nay oi hoi phai co mt tim lc manh v cac yu t san xut, co
trinh khoa hoc ki thut tin tin, trinh quan li kinh t cao thi mi co th
thanh cng.

46

Ti Liu Tham Kho


www.gso.gov.vn
www.tailieu.vn
www.vietnamnet.vn
www.sbv.gov.vn
www.tuoitre.vn

Thi Bo Kinh T Si Gn
Gio Trnh Kinh T Hc V M- Trng i Hc Kinh T Tp. H Ch Minh

47

You might also like