7 TRUGNG DAI HOC BACH KHOA HA NOI
B PHUNG HO, PHAN QUOC PHO
GIAO TRINH 5
VAT LIEU BAN DAN
wisi
NHA XUAT BAN KHOA HOC VA KY THUATTRUGNG DAI HOC BACH KHOA HA NOI
PHUNG HO & PHAN QUOC PHO
GIAO TRINH
VAT LIEU BAN DAN
NHA XUAT BAN KHOA HOC VA KY THUAT
Ha N@i - 2008LOUNOL DAU
Vat lieu 6 thé rin chia ra lam ba loai: dign moi, ban dan va vat dan (kim
loai). Mudn dinh nghia chinh x4c ba loai vat lieu nay néi chung va vat lieu
ban dfn n6i riéng phai dya trén cau tric ving nang lwong cia dién vi trong
cde vat ligu dé,
Tam thdi chting ta dua ra m6t dinh nghia doi véi vat tiéu ban din dudi dang
nhimg dic diém chinh cila vat liéu may: bén dan cé dién td saat nim gitia
dién trd sudt cota kim loai (cé 10°Q.cm) va dién trd sudt cla dién moi (co
10°Q.cm). Ban d&n tinh khiét c6 he sO nhiét dién tro am, nghia 1 khi niet
dO tang dién tro suat chia bin dan tinh khiét giam. Dién trd suat cha ban din
phu thude rat manh vao néng dé tap chat, nhiét d6 cing nhw nhing téc dong
ben ngoai nhu chiéu sang, dién trudng, tit trong... Vat ligu ban dén duce
biét ‘dén tw rat lau, nam 1874 Braun d@ phat hién ra uinh chinh luu dong dién
clia ti€p xtic kim foai vdi tinh thé sulfua kim foai (nhu quang pyrit déng),
mét loai tinh thé ban dan. Tir dé dén nay vat liu ban dan 13 d6i wrong
nghién citu duoc tap trung chi y nhiéu nhét va cing ngay cing dude img
dung rong rai. Vat ligu ban din thyc su da lam mét cuéc cach mang trong
cong nghiép dién ti cfing nhw trong nhigu nganh khoa hoc, k¥ thuat va céng
nghiép khac. Trong nhing thap nien gan day, nhiing thanh tu vé vat lieu
ban din da d&n dén su phat trién mot Tinh vuc rong Ién cia ning linh kién
dién tu, vi dién ti, quang dién ti.
Neay nay nghién cttu vat li¢u khong chi 1a nghién ctu cau tric, cdc tinh
chat, cong nghé ché tao, tao hinh ma con [a nghién cttu xdc dinh nhimg quy
lnat va moi quan hé gitta cdc yeu t6 dé dé tién t6i “thi€t ke” ché tao ra nhiing
vat ligu bin din c6 nhimg dac tinh mong muén. Vi vay nhiing can bé lam
viéc trong cdc Hinh vuc vat ligu bin dan cing nhu img dung ching can phai
¢6 nhimg hiéu biét tuong déi toan dién, co ban vé vat ligu ban dan.
Dé phuc va cong tic dao tao k¥ su vat IY chuyén nganh vat ligu dién tir,
chuyén nganh khoa hoc vat liéu va cic chuyén nganh khée lién quan cing
nhu dé lam 18i lieu giéng day cao hoc, ti ligu tham khao cho nghién ctu
sinh, cho gidng vién cdc chuyén nganh lién quan dén vat ligu bin din ching
t6i bién soan gido trinh vat liéw bén dan nay.
Noi dung gido trinh duge tinh bay trong 12 chuong, tuong tng 4 don vi hoc
trinh véi thoi kigng 60 tiét. Chuong 1 tinh bay nhing khdi niem co bin vé
“cau tric tinh thé”. Chuong 2 trinh bay so luo “nhiing khdi niém, tinh chat,
3