You are on page 1of 12

Mn: Kinh T Cng Ngnh:K Hoch-u T

GVHD:Trn Thu Vn

A. C S L THUYT

1.Khi nim: - Thng tin bt cn xng l trng thi khng c s cn bng trong vic nm gi thng tin gia cc bn tham gia giao dch. Khi gi c khng phi l gi cn bng ca th trng m n c th thp hn hoc cao hn dn ti th trng khng t hiu qu. - Tnh trng thng tin bt cn xng xut hin nhiu lnh vc khc nhau ca nn kinh t nh ngn hng, trong th trng nh t,th trng lao ng , th trng hng ha,th trng chng khon, th trng c 2.Nguyn nhn: Theo Joseph Stiglitz( nh kinh t hc ngi M, t gii nobel nm 2001), c hai nguyn nhn gy ra thng tin bt cn xng: Th nht l do nhng ch th kinh t khc nhau quan tm ti nhng i tng khc nhau v lng thng tin ca h v cng mt i tng s khc nhau. Thng th cc ch th kinh t hiu mnh r hn l hiu ngi khc. Mc chnh lch v thng tin ty thuc vo c cu, c trng ca th trng. Th hai l do ch th kinh t tham gia giao dch c th c tnh che giu thng tin t c li th trong m phn giao dch. 3.Hu qu ca thng tin bt cn xng: - Thng tin bt cn xng gy ra ba hu qu l la chn bt li v ri ro o c, vn ngi y quyn ngi tha hnh.

Mn: Kinh T Cng Ngnh:K Hoch-u T

GVHD:Trn Thu Vn

a.La chn bt li ( la chn ngc): - Nu vn thng tin bt cn xng xy ra t trc khi giao dch c bt u, c ngha l thng tin b che giu th s dn ti la chn bt li ca bn giao dch c t thng tin hn. b. Ri ro o c ( tm ly li): - Nu khi giao dch bt u din ra th mi xy ra thng tin bt cn xng, hnh ng ca mt pha giao dch trong qu trnh thc hin b che y dn ti ci gi l ri ro o c pha giao dch nhiu thng tin hn v che giu hnh vi ca mnh. Vd: ngi mua bo him thng c nhng hnh ng nhiu ri ro v h khng phi gnh chu chi ph thit hi do h gy ra. Nh l khng gi gn ti sn ca mnh mt cch cn thn c. Ngi y quyn ngi tha hnh: L trng hp mt bn ( ngi y nhim) thu mt bn khc ( ngi tha hnh) nhm thc hin nhng mc tiu nht nh. y c xem l mt trng hp c bit v n bao gm c la chn bt li v ri ro o c.

Khi ngi y nhim giao quyn cho ngi tha hnh, h s khng trc tip iu hnh cng vic do h s nm c t thng tin hn ngi tha hnh, bn cnh ngi tha hnh v y quyn c th theo ui nhng mc tiu khng ging nhau, dn ti ngi tha hnh c nhng hnh ng khng phc v li ch ca ngi y quyn. v c t thng tin hn ngi y quyn kh cng ch thi hnh, nh gi hay khuyn khch cng vic ca ngi tha hnh, la chn bt li ca ngi y quyn.

Lng ca ngi tha hnh thng thng t ph thuc vo nhng n lc ca h t c mc tiu ca ngi y quyn. Do ngi tha hnh t c ng c c gng t c mc ch ny, xut hin ri ro o c ca ngi tha hnh.

Mn: Kinh T Cng Ngnh:K Hoch-u T

GVHD:Trn Thu Vn

Thng tin bt cn xng s lm cho vic cung cp hng ha ca th trng khng t hiu qu, dn ti tn tht x hi. tn tht ny c th l tn tht do cung cp hng ha di mc hiu qu hoc trn mc hiu qu x hi, VD: Thng tin bt cn xng trn th trng rau sch gy ra tn tht x hi do vic cung cp hng ha di mc hiu qu x hi. Nu ngi tiu dng c y thng tin bit chc rng rau c bn trn th trng l rau sch, cu ca h s l D0, th trng t cn bng hiu qu ti E vi lng rau ti u l QE , gi cn bng l PE. Tuy nhin, do ngi tiu dng khng c thng tin bit rau c bn l rau sach hay khng, h ch sn lng mua mt lng rau th hin trn ng cu D1. Cn bng th trng lc t ti im E, lng rau cung cp l QE, gi PE.
P

PB

B E

S Tn tht x hi

PE P E E

D0

D1

QE

QE

Phn din tch EBE l tn tht do vic tiu dng di mc hiu qu gy ra.

Mn: Kinh T Cng Ngnh:K Hoch-u T

GVHD:Trn Thu Vn

B. HIN TRNG V CC XUT


I/ Thc trng cung cp thng tin trong th trng tn dng ti Vit Nam:
1/T pha cc t chc, c nhn i vay:
- Bo co ti chnh m cc doanh nghip cung cp cho ngn hng nhiu khi ch mang tnh cht hnh thc, khng chnh xc cng tin cy khng cao. Khi cn b ngn hng lp cc bn phn tch ti chnh ca doanh nghip da trn s liu do cc doanh nghip cung cp, thng thiu tnh thc t v xc thc. y cng l nguyn nhn v sao ngn hng vn lun xem nng phn ti sn th chp nh l ch da cui cng phng chng ri ro tn dng. - Cc t chc ,c nhn khng nm trong i tng c vay u i, nhng do c cc mi quan h x hi xin c giy xc nhn nhm trong i tng c vay. - Theo Ngn hng Chnh sch x hi, doanh s cho HSSV vay u i tnh n ngy 30/4/2009 t 13.517 t ng. D n sau 2 nm trin khai l 13.669 t ng. S h gia nh hin ang vay vn l 1.247 nghn h vi 1.335 nghn HSSV. Tuy nhin, nhiu a phng thc hin cho vay sai i tng ln ti 10 t ng vi 913 h. - Hn 900 h khai man l ngho vay vn u i dnh cho HSSV kh khn v cng xut hin trng hp vay vn xong ri ngh hc.

2/T cc t chc, c nhn cho vay:


- Mt s v n kinh t ln trong thi gian va qua c lin quan n cn b NHTM u c s tip tay ca mt s cn b ngn hng cng vi khch hng lm gi h s vay, hay nng gi ti sn th chp, cm c ln qu cao so vi thc t rt tin ngn hng. - Nh mt s vic xy ra ti Chi nhnh Ngn hng Nng nghip v Pht trin nng thn (NN-PTNN) Q.8 9 cn b thuc Chi nhnh Ngn hng NN-PTNT

Mn: Kinh T Cng Ngnh:K Hoch-u T

GVHD:Trn Thu Vn

Q.8.Mc d l cn b tn dng lu nm ca Chi nhnh Ngn hng NN-PTNT Q.8 nhng cc cn b ny mc ni hnh thnh ng dy "tn dng chui" v c bit n nh mt "trm" cho vay. Trong bi cnh , nm 1999, Gim c chi nhnh ngn hng ny k hp ng lin kt vi Ban qun l ch Bnh Ty (Q.6) trin khai chnh sch cho vay u i i vi tiu thng th b cn b tn dng ca thao tng. Cc cn b ny ch o cho cc thuc cp lp gi ch k, lp h s khng "vay k" ca tiu thng, sau chim ot tin. Cha dng li , cc cn b ny cn lp khng hng lot h s xin vay tin bng cch s dng cc t ch quyn sp m khch hng tr ht tin vay nhng cha ly v, ly mu h s xin vay ri "" ch k t h s c gi ch k vay tin... Thm ch t nm 2002, sau mt s s c khng thu hi c n, chi nhnh ngng chng trnh cho vay u i i vi tiu thng khu vc ch Bnh Ty nhng do Gim c "qun" thng bo cho Ban qun l ch bit nn cc cn b ny vn tip tc gian di, li dng danh ngha tiu thng rt tin a ra ngoi nm vo th trng tn dng chui. Tng s tin cc cn b ny chim ot l hn 20 t ng, trong chim ot trong vic cho tiu thng vay ch Bnh Ty l hn 18,6 t ng (thng qua 44 h s khng, 47 h s "vay k") v chim ot thng qua cc h s cho vay bn ngoi hn 2,62 t ng. - Nghim trng hn l cc cn b ny gii quyt cho vay 44 h s sai quy nh, d n hn 82,7 t ng, nng khng h s vay tin chim ot hn 7 t ng.

Mn: Kinh T Cng Ngnh:K Hoch-u T

GVHD:Trn Thu Vn

Phn tch tnh hiu qu ca th trng


li sut S0 i1 A S1 tn tht x hi E1 i1

i0

D K0 K1 lng vn

Hnh 1: Trng hp ngn hng l bn thiu thng tin v khch hng.

- Ta c ng cu v vn l D, cung vn nu ngn hng bit thng tin y l S0 , v cung vn nu ngn hng thiu thng tin l S1 - Nu th trng i xng thng tin th cung cu v vn cn bng ti im E0(i0;K0) - Nu th trngbt cn xng thng tin, khi khch hng che du thng tin xu c vay n nhiu vi li sut thp, v khng bit nn ngn hng s c ng cung vn l S1 v im cn bng l E1(i1;K1) - Thc t ngn hng khng bit y thng tin v khch hng, v vy cc ngn hng thng cho vay nhiu hn mc hiu qu v li sut cng thp hn mc hiu qu. - Tn tht x hi do cho vay qu mc l din tch hnh E0AE1

Mn: Kinh T Cng Ngnh:K Hoch-u T li sut

GVHD:Trn Thu Vn

A E0 i0 i1 E1 D1 K1 K0

Tn tht x hi

D0

lng vn

Hnh 2: Trng hp ngi i vay khng bit thng tin tt.

- Khi khng bit thng tin tt, ng cu vay vn l D1 v ngi i vay s vay mc li sut l i1 v s vn vay l K1. - Khi bit y thng tin, th ng cu v vn s l D0, v ngi i vay s vay mc li sut i0 v s vn vay l K0. - Thc t ngi i vay khng bit y thng tin , v vy h vay di mc hiu qu ca th trng v tn tht x hi do thiu thng tin l E1AE0

II) Cc nguyn nhn ch yu


Th nht l h thng thng tin k ton cha thc s chun xc v mnh bch.
- H thng thng tin k ton v bo co ti chnh l mt c s cc k quan trng gip cho ngn hng nm bt c tnh hnh ti chnh ca doanh nghip. Nu mt h thng thng tin k ton v bo co ti chnh khng c t chc tt v khng minh bch v c tin cy khng cao s rt kh c th cn c xem xt tnh hnh ca doanh nghip.
7

Mn: Kinh T Cng Ngnh:K Hoch-u T

GVHD:Trn Thu Vn

- Vit Nam, h thng tiu chun k ton Vit Nam (VAS) vn cn nhng khc bit so vi vi h thng tiu chun k ton quc t (IAS). Theo Ngh nh v kim ton c lp, tr mt s loi hnh doanh nghip phi thc hin kim ton nh bo him, ngn hng, cc doanh nghip c vn u t nc ngoi, doanh nghip nh nc, s cn li (ch yu l cc doanh nghip hot ng theo lut doanh nghip), nh nc ch khuyn khch cc doanh nghip thc hin kim ton cc bo bo ti chnh. Mt khc, ti hu ht cc t chc tn dng cha yu cu khch hng n xin cp tn dng phi c bo co ti chnh c kim ton. - Vic s dng cc bo co ti chnh lm cn c thm nh d n ca cc t chc tn dng cha c tin cy nh pht biu ca Ph tng gim c Ngn hng u t v Pht trin Vit Nam - ng L o Nguyn ''Cc DN va v nh thng xy dng bo co ti chnh mang tnh cht i ph vi c quan thu; bo co chnh thc (bo co c php lut cng nhn) thng thp hn tnh trng thc t, khng m bo iu kin vay vn ngn hng''. - Nhng vn nu trn to ra k h mt doanh nghip c nhiu h thng s sch bo co k ton (thng l 3). Mt dng bo co thu (kt qu kinh doanh thp hn thc t). Mt dng vay vn ngn hng (kt qu bo co thng hn thc t). Mt dng cho ni b (s liu thc). Vi tnh trng nh vy, khi doanh nghip gp kh khn th ngn hng rt kh nhn bit tnh trng thc ca doanh nghip l nh th no.

Th hai l h thng thng tin v c s d liu v khch hng khng y .


- Mt h thng thng tin y v khch hng nh: lch s hnh thnh v qu trnh pht trin, nng lc ti chnh, mc tn nhim, i ng iu hnh l c s ht sc quan trng gip cho vic thm nh, xp loi, la chn khch hng trong hot ng ca cc t chc tn dng. Nu h thng ny khng y s nh hng rt ln n kh nng nh gi, thm nh khch hng ca cc ngn hng. - Hin nay, Trung tm tn dng thuc Ngn hng Nh nc Vit Nam (CIC) l t chc duy nht thc hin cng tc thu thp thng tin ca cc khch hng
8

Mn: Kinh T Cng Ngnh:K Hoch-u T

GVHD:Trn Thu Vn

c quan h tn dng vi tt c cc t chc tn dng. C ch thu thp thng tin ca CIC theo quy ch hot ng thng tin tn dng do Ngn hng Nh nc ban hnh. Trn thc t, cc thng tin hin c ca CIC c cp nht khng cao v cc ch tiu cn chung chung. Nhng thng tin cn thit xc nh lch s, tin cy ca ban iu hnh doanh nghip hu nh khng c. -Vn v h thng thng tin phc v cho cng tc thm nh d n ca cc t chc tn dng hin nay vn ang l vn rt ln. Nhng bin s quan trng nht quyt nh n hiu qu ca d n nh gi nguyn vt liu, gi bn, kh nng tiu th li thiu thng tin nht trong qu trnh thm nh.

Th ba l cc tiu chun nh gi v xp loi d n cho vay mang nng tnh cm tnh.


- C rt nhiu tiu chun nh gi d n, nhng hai tiu chun thng dng nht l d vo gi tr hin ti rng (NPV) v sut thu hi vn ni b (IRR). Mt d n c NPV dng hay sut thu hi vn ni b ln hn mt ngng yu cu l c th quyt nh u t hoc cp tn dng cho d n . Vn kh khn u tin i vi cc t chc tn dng khi tnh NPV hoc nh gi theo tiu chun IRR th sut chit khu no c s dng y. Thc t ti cc t chc ang lm l ly li sut cho vay trung di hn ca chnh t chc tn dng cng (+) thm mt t l na c c sut chit khu. Nhng c s ny l rt cm tnh.

Th t l cn nhiu bt cp trong vic ng k ti sn.


- Hin nay, vic ng k ti sn c quy nh, nhng nhn chung vic thc hin cha c trit v rng khp. Nguyn nhn ca vn ny l do thc t khch quan c rt nhiu loi ti sn khng thc hin ng cc trnh t, th tc v khng c y cc giy t cn thit nn vic ng k chng nhn quyn s hu l rt kh. c bit l cc bt ng sn ti khu vc nng thn, rt nhiu h lm nh t pht m khng c bt k mt giy t no. i vi nhng loi ny, ch l nhng cng c, phng tin phc v cho cuc sng hng ngy ca ngi dn m rt kh bin thnh ti sn a vo chu chuyn trong nn kinh t. Do h thng ng k ti sn hot ng khng hiu qu nn hot ng tn dng Vit Nam
9

Mn: Kinh T Cng Ngnh:K Hoch-u T

GVHD:Trn Thu Vn

gp nhiu kh khn. Liu ngn hng c th tin c khch hng s m bo c ngun vn "t c" tham gia vo d n nh cam kt.

Th nm l thiu cc cn b tn dng c nng lc, v phm cht o c.


- Tin s ng Ngc c (H Kinh t quc dn) cho bit ni dung o to hu ht cc c s ny ch yu vn l l thuyt. PGS-TS Nguyn Th Mi (Hc vin Ti chnh) cho rng c qu nhiu mn hc c bn trong khi cc mn chuyn ngnh li nng v truyn t l thuyt, thiu cc bi tp tnh hung cng nh thc hnh, gio trnh chm c b sung cho ph hp vi thng l quc t v thc tin nc ta.

Th su l thiu s lin kt gia cc b phn cp tn dng trong ngn hng.


- Tt c cc ngn hng u xy dng cho mnh quy trnh tn dng tch bch gia khu thm nh v quyt nh cho vay. Tuy nhin vi nhng vn thc t nu trn, vic sng lc, la chn khch hng, d n, c hiu qu, tin cy, c mc ri ro thp, m bo kh nng tr n ngn hng l mt thch thc rt ln i vi cc t chc tn dng. tin cy v tnh chnh xc trong kt qu nh gi, thm nh khch hng, thm nh d n ti cc t chc tn dng cn rt nhiu iu phi bn. Hu nh khng c t chc tn dng no t tin quyt nh cp tn dng ch da vo bng kt qu ny m khng da vo ti sn m bo hoc nhng cn c khc.

Th by l thiu s thng sut trong thng tin ni b cc t chc tn dng


- Cc doanh nghip c m ti khon rt nhiu cc t chc tn dng khc nhau v cc hot ng kinh doanh ca doanh nghip ht sc a dng, rt kh phn bit nn vic "qua mt" cc ngn hng trong vic s dng vn vay sai mc ch l iu rt d xy ra. Hoc trng hp mt d n, hp ng c th vay nhiu t chc tn dng l iu rt hay xy ra. T l thanh ton bng tin mt vn

10

Mn: Kinh T Cng Ngnh:K Hoch-u T

GVHD:Trn Thu Vn

mc rt cao. y chnh l kh khn rt ln trong vic gim st chi tiu ca ngi vay vn v c th kim tra gim st, m bo vic s dng vn vay ng mc ch i hi cc t chc tn dng phi bit c dng tin vo v dng tin ra trong qu trnh s dng vn vay ca bn vay.

III) Mt s kin ngh gii php


Th nht l cn y mnh tnh minh bch trong h thng k ton kim ton
t c th ly cc bo co ti chnh lm c s chun xc ng tin cy cho cc ngn hng trong vn thm nh doanh nghip cho vay. Vic p dng chun k ton IAS thay v dng chun VAS nh hin nay s gip gim thiu c nhng sai lm nh trong chun mc v thng l k ton quc t, li kinh doanh l cc khon li/l t hot ng kinh doanh thng thng ca doanh nghip, khng bao gm cc khon thu nhp v chi ph ti chnh (chi ph li vay). Tuy nhin, theo VAS 21 th "Li nhun thun t hot ng kinh doanh" bao gm c li nhun v chi ph ti chnh. iu ny khin nh u t d nhm ln.

Th hai l cn xy dng mt h thng thng tin chun xc lm ngun


ti nguyn cung cp thng tin ng tin cy cho cc t chc tn dng khi cc t chc tn dng mun tm hiu v mt doanh nghip hay cng ty no . Vit Nam hin nay Trung tm thng tin tn dng (CIC) l mt t chc c th c kh nng p ng cc thng tin l nn tng cho mt h tng thng tin tt phc v cho hot ng tn dng ca cc ngn hng Vit Nam.

Th ba l y mnh nng cao nng lc cho cc cn b tn dng ngn hng


n gip ch rt nhiu trong vic tng chnh xc trong vic thm nh doanh nghip, d n v gim st cc hot ng ca cc doanh nghip, lm gim i phn no nhng d n xu do s thiu thng tin em li.

Th t l nng cao c s vt cht h tng phc v cho ngnh ngn hng vi


mc ch y mnh vic thc hin cc giao dch qua h thng ngn gim thiu lng tin mt trong giao dch nh hin nay, vic ny gip cc ngn hng gim st

11

Mn: Kinh T Cng Ngnh:K Hoch-u T

GVHD:Trn Thu Vn

c lng tin vo v tin ra ca mt doanh nghip n gip cho cc ngn hng bit c cc doanh nghip c s dng vn vay c hp l.

12

You might also like