Professional Documents
Culture Documents
u t cng ln t u t t nhn?
Gc nhn t m hnh thc nghim VECM
TS. T Trung Thnh
Nguyn n Phc dch
Nguyn n Phc dch
u t cng ln t u t t nhn?
Gc nhn t m hnh thc nghim VECM
TS. T Trung Thnh1
Tm tt
Yu cu ti cu trc ang t ra cp thit trong bi cnh Vit Nam bc vo giai on pht
trin 2011-2020, trong , mt trng tm l ti c cu u t cng. Bi vit vi mc ch nghin
cu liu u t cng nh hng tiu cc hay tch cc n u t t nhn s ng gp vo khuyn
ngh chnh sch mt cch thit thc, ng thi b sung khong trng trong nghin cu thc
nghim Vit Nam. Tc gi s dng m hnh VECM vi s liu thu thp t 1986-2010 c
lng cc hm phn ng v cc h s co gin. Theo , hin tng u t cng ln t u t t
nhn c th hin r nt. Trung bnh sau mt thp nin, 1% tng vn u t cng ban u s
khin u t t nhn b thu hp 0.48%. ng thi, tc ng n GDP ca u t cng l thp so
vi tc ng ca u t t nhn. Bi vit hm trong qu trnh chuyn i m hnh kinh t, cn
gim dn t trng u t cng, ng thi tng cng mnh m hiu qu v cht lng ca u t
khu vc nh nc.
Mc lc
1.
Dn nhp..............................................................................................................................4
2.
3.
4.
5.
Danh mc hnh
Hnh 1 Tc tng trng GDP v vn u t ca cc thnh phn .............................................6
Hnh 2. C cu vn u t ton x hi.........................................................................................7
Hnh 3. Phn ng ca cc bin s i vi cc c sc (th t Choleski PI, Y, GI) ....................... 12
Danh mc bng
Bng 1. Tc tng trng kinh t v vn u t/GDP (1986-2010) ..........................................6
Bng 2 . H s ICOR thi k 2000-2007 .....................................................................................7
Bng 3. Kim nh nghim n v (unit root test) .......................................................................9
Bng 4. Kim nh nhn qu da trn m hnh VECM .............................................................. 11
Bng 5 H s co gin ca u t t nhn theo u t cng sau 10 nm ...................................... 14
1. Dn nhp
Kinh t Vit Nam tri qua nm 2010 vi tc tng trng GDP 6.78%, l mc tng
tng i kh trong bi cnh kinh t th gii cn nhiu bin ng. Tuy nhin, nn kinh t ang
tip tc i mt vi nhng bt n kinh t v m din ra v gia tng mnh trong nhng nm gn
y, c bit l t khi Vit Nam gia nhp WTO vo u nm 2007, nh lm pht cao, t gi bin
ng mnh v kh lng, thm ht thng mi dai dng, d tr ngoi hi mng, thm ht ngn
sch tng cng vi tnh trng n cng v n nc ngoi ang dn n ngng nguy him, th
trng ti chnh - tin t d b tn thng vi nhng bin ng mnh v li sut, nim tin vo
iu hnh kinh t v m b suy gimMt trong nhng nguyn nhn chnh ca nhng bt n v
m thi gian qua l do m hnh tng trng theo chiu ngang, ch yu da vo vn u t, c
bit l u t cng nhng vi cht lng thp. M hnh ny v ang e da kh nng tng
trng bn vng trong di hn ca nn kinh t.
V vy, yu cu ti cu trc nn kinh t ang t ra cp thit trong bi cnh Vit Nam bc
vo giai on pht trin mi 2011-2020, nhm nng cao cht lng, hiu qu, sc cnh tranh ca
nn kinh t, to nn tng vng chc n nm 2020 a Vit Nam tr thnh nc cng nghip
theo hng hin i. Mt trng tm ca qu trnh ti cu trc ny l ti c cu u t cng theo
hng no nn gim hay tng u t cng, liu u t cng nh hng tiu cc hay tch cc
n u t ca khu vc t nhn?
Theo l thuyt, c hai gi thuyt chnh v quan h gia u t cng v u t t nhn. Gi
thit u t cng ln t u t t nhn cho rng, u t cng gia tng s khin u t khu vc
t nhn b thu hp li. L do l nhu cu ca chnh ph v hng ha dch v c th khin li sut
gia tng, ngun vn tr nn t hn, theo , tc ng tiu cc n khu vc t nhn. Ngoi
ra, vic ti tr cho chi tiu u t t ngn sch nh nc, thng c thc hin bi tng thu
hay vay n, cnh tranh mt cch trc tip vi khu vc t nhn trong vic tip cn cc ngun
lc ti chnh khan him ca nn kinh t. Vi quan im c ng thun l u t cng thng
c hiu qu thp hn u t t nhn, th gi thit ln t a ra khuyn ngh ct gim u t
cng h tr tng trng.
Gi thuyt ngc li l u t cng thc y u t t nhn (xem Bacha (1990), Taylor
(1994) v Agenor (2000)), do u t cng c th to ra ngoi ng tch cc cho khu vc t
nhn. Mt s ngoi ng c th k n nh i) vic cung cp cc c s h tng kinh t - x hi nh
4
giao thng, vin thng, gio dct u t cng to ra mi trng kinh doanh thun li hn
cng nh gim c chi ph sn xut cho khu vc t nhn tng cng u t v ii) nhu cu
hng ha dch v t chnh ph khin cu v sn phm ca khu vc t nhn gia tng, khuyn
khch khu vc ny u t nhiu hn do k vng v doanh thu v li nhun tt hn. Nu gi
thuyt ny c kim nh ng, khng nht thit phi gim u t cng, bi nhng ngoi ng
tch cc l cn thit cho khu vc t nhn, v theo l cho tng trng.
kim nh cc gi thuyt ny, c nhiu nghin cu thc nghim cc nc, s dng
cc phng php v nhng b s liu khc nhau. Mt s nghin cu s dng mu s liu tng
hp (pooled) t cc nc ang pht trin v nhm mt s nc pht trin nh Easterly v Rebelo
(1993), Odedokun (1997), Ahmed v Miller (2000), Everhart v Sumlinski (2000) khng nh
gi thuyt ln t u t t nhn ca u t cng ni chung. Tuy nhin, mt s khc, cng s
dng s liu tng hp cc nc ang pht trin li cho rng u t cng h tr b sung cho u
t t nhn, nh Greene v Villanueva (1991), Hadjimichael v Ghura (1995) v Ghura v
Goodwin (2000). Cc cng trnh khc nghin cu cc nc n l cng a ra nhng kt qu tri
ngc nhau. Trong khi nghin cu ca Mallik (2001) v Ramirez (1998) cho thy u t cng
ln t u t t nhn n v Mexico; th kt lun ngc li c tm thy Sundarajuan v
Thakur (1980) cho n v Hn Quc, hay Belloc v Vertova (2004) cho Malawi. Ti Vit
Nam, c kh nhiu nghin cu v u t cng v hiu qu ca u t cng, tuy nhin cn khuyt
thiu nhng nghin cu chuyn su v mi quan h gia u t cng v u t t nhn, c bit
l nhng nghin cu thc nghim kim nh hai gi thuyt c bn nu trn.
Trong bi cnh , bi vit ny s kim nh li gi thuyt liu u t cng ln t hay thc
y u t t nhn Vit Nam, c ci nhn ton din hn v vai tr ca u t cng trong nn
kinh t, t ng gp nhng khuyn ngh chnh sch ti c cu u t cng trong tin trnh xy
dng m hnh tng trng kinh t trong giai on mi.
Bi vit c chia thnh 5 mc chnh. Tip ni phn dn nhp l tng quan vai tr v hiu
qu ca u t cng trong thp nin qua. Phn 3 s m t phng php nghin cu thc nghim
v nhng kim nh s liu v m hnh. Kt qu c lng v phn tch tnh ng tin cy ca kt
qu nghin cu s c trnh by phn 4. Phn 5 s tm tt li ni dung bi nghin cu v mt
s khuyn ngh chnh sch.
Vn u t/GDP
1986-1990
4,85
12,6
1991-1995
8,21
28,2
1996-2000
7,00
33,3
2001-2005
7,49
39,1
2006-2010
6,90
42,7
Ngun: GSO
u t khu vc nh
nc
u t khu vc t nhn
u t khu vc nc
ngoi
0.0
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
-20.0
Nm 2007, t l vn u t/GDP ca Vit Nam ch thp hn so vi Trung Quc (44,2%), nhng cao hn nhiu so
vi Hn Quc (29,4%), Thi Lan (26,8%), Indonesia (24,9%), Malaysia (21,9%) v Philippines (15,3%). Qua cc
nm, t trng ny u c xu hng gim hu ht cc nc, trong khi Vit Nam li tng mnh v lun duy tr
mc cao.
Ngun: GSO
u t khu vc nc
ngoi
u t khu vc t nhn
50%
40%
30%
20%
10%
0%
20002001200220032004200520062007200820092010
Ngun: GSO
5,2
7
Khu vc nh nc
7,8
Khu vc ngoi nh nc
3,2
Khu vc c vn FDI
5,2
Kim nh
PP
tr
Thng
Thng k PP
ADF
Y
-0.42
0.72
dY
3.28**
2.84*
GI
-2.42
-0.29
dGI
5.35***
5.62***
PI
-0.41
-0.46
dPI
3.94***
3.94***
Theo phng php kim nh Johansen vi nhng gi nh khc nhau v c hay khng c
bin xu th cng nh c hay khng c h s gc v/hoc bin xu th, u cho thy gi thit c t
nht mt quan h ng tch hp khng b bc b3. S tn ti ca vector ng tch hp, th hin
mi quan h cn bng di hn gia sn lng, u t cng v u t t nhn, c m t bi
phng trnh sau:
Y = 6.57 + 0.23 GI + 0.33 PI
(30.46)
(28.17)
10
GI
PI
Lag Y
Lag GI
Lag PI
EC term
3.85
6.45*
-2.21**
(0.2784)
(0.0916)
(0.027)
6.99
6.872
2.71***
(0.0724)*
(0.0762)*
(0.007)
3.70
1.31
-0.13
11
(0.2952)
(0.7276)
(0.897)
Ghi ch: S trong ngoc l gi tr p-value, (***), (**), (*): c ngha thng k mc 1%, 5% v 10%
12
Response of PI to Y
Response of PI to GI
.10
.10
.10
.05
.05
.05
.00
.00
.00
-.05
-.05
-.05
-.10
-.10
1
10
-.10
1
Response of Y to PI
10
.016
.016
.012
.012
.012
.008
.008
.008
.004
.004
.004
.000
.000
2
10
10
.2
.1
.1
.1
.0
.0
.0
-.1
-.1
-.1
10
10
10
10
Response of GI to GI
.2
Response of GI to Y
.2
.000
1
Response of GI to PI
Response of Y to GI
.016
Response of Y to Y
10
13
GI,
GI,
PI, Y
Y, PI
PI, Y,
GI
PI,
GI, Y
Y,
Y,
GI, PI
PI, GI
PI
0.59508
0.59508
0.47606
0.51276
0.70055
0.47606
Trung
bnh
0.55927
14
15
16
17