Professional Documents
Culture Documents
Phn A
4
Lun vn Thc S 2010
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
I. Vt liu carbon
Carbon l nguyn t ng vai tr quan trng cho s sng v l nguyn t c bn ca
hng triu hp cht ha hc hu c. Trong mt nguyn t carbon, cc electron lp ngoi
cng c th hnh thnh nn nhiu kiu lai ha khc nhau (chi tit phn II.1), do khi cc
nguyn t ny lin kt li vi nhau chng cng c kh nng to nn nhiu dng cu trc
tinh th nh: Cu trc tinh th ba chiu (3D), hai chiu (2D), mt chiu (1D) v khng
chiu (0D). iu ny c th hin thng qua s phong ph v cc dng th hnh ca vt
liu carbon l: Kim cng, graphite, graphene, carbon nanotube, fullerenes.
Kim cng v graphite l hai dng th hnh c cu trc tinh th 3 chiu ca carbon
c bit n nhiu nht. Cu trc ca kim cng c th c m t bng hai mng lp
phng tm mt dch chuyn i vi nhau theo ng cho chnh mt on bng 1/4
ng cho (hnh A.I.1). Mi nguyn t carbon trong kim cng lin kt cng ha tr
vi 4 nguyn t carbon khc to thnh mt khi t din.
5
Lun vn Thc S 2010
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
ngay c mt vin kim cng khc, dng lm mi khoan, li ca hay bt mi. Kim cng
c kh nng tn sc tt, iu ny gip kim cng bin nhng tia sng trng thnh nhng tia
sng c mu sc khc nhau, to nn sc hp dn ring ca kim cng khi l mt mn trang
sc.
Tri ngc vi kim cng, graphite l cht dn in rt tt, bi v trong graphite
mi nguyn t carbon lin kt cng ha tr vi 3 nguyn t carbon khc hnh thnh nn
mng phng vi cc hnh lc gic, do mi nguyn t carbon trong mng cn d 1
electron, cc electron cn li ny c th chuyn ng t do bn trn v bn di mt mng,
gp phn vo tnh dn in ca graphite. Cc mng carbon ny lin kt vi nhau bng lc
Van der Waals hnh thnh nn cu trc tinh th 3 chiu (hnh A.I.1). Tuy nhin cc electron
t do ch c th chuyn ng dc theo cc b mt, cho nn kh nng dn in ca graphite
c tnh nh hng. Do c im cu trc c s lin kt lng lo gia cc tm (lp) trong
graphite nn n thng c dng trong cng nghip vi vai tr l cht bi trn dng kh.
Cng v c im ny nn graphite thng d v, d tch lp do thng thng trong
cng nghip graphite khng c dng dng nguyn cht nh l cc vt liu c cu trc
n nh, m c s dng di dng graphite nhit phn (pyrolytic graphite) nh l si
carbon, thp, gang xm Cc vt liu ny c c im l rt cng, kh nng chu nhit v
chu lc tt, thng c dng trong ngnh ch to my, c cc bng my ln c phc
tp cao, cc chi tit khng cn chu un ln, nhng cn chu lc nn v chu nhit tt
(nh: cc cng c tin, phay, bo, cc thn my ca ng c t trong) hoc lm cht bao
bc cc u tn la, bn p thng v chi qut cc motor in. Nguyn nhn l do,
di tc dng ca nhit cao cc tm trong cu trc ca graphite s lin kt vi nhau rt
lng lo, v trong qu trnh ng c vi tc tn nhit chm lng graphite ha ln
vo trong cc cht khc c thi gian gii phng thnh cc phin nh c dng tm (
chnh l cc mng graphene), v thnh phn ny c nh hng rt ln n cc hp cht to
thnh lm cho chng c c nhng u im nh trn. Ngoi ra, graphite nguyn cht cn
6
Lun vn Thc S 2010
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
7
Lun vn Thc S 2010
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
a)
b)
Hnh A.I.3- Cu trc cc ng nano carbon c cun trn v pha mp a), v ng nano
carbon c cun lch b)
Mt th thch rt ln i vi vic sn xut CNT l cc nh khoa hc vn cha th
cun trn ng nano theo cch h mun, h cng cha th kim sot c tnh cht nhit
ng hc ca vt cht ny, m li l tnh cht quyt nh khi no ng nano l kim loi
v khi no l bn dn. Ngoi ra chi ph cho vic sn xut CNT cn rt cao.
Graphene l mt mt phng n lp ca nhng nguyn t cacbon c sp xp cht
ch trong mng tinh th hnh t ong 2 chiu (2D). Graphene c cun li s to nn dng
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------GVHD: TS Trn Quang Trung
HVTH: Hunh Trn M Ha
8
Lun vn Thc S 2010
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
th hnh fullerene 0D, c qun li s to nn dng th hnh cacbon nanotube 1D, hoc
c xp chng ln nhau s to nn dng th hnh graphite 3D (Hnh A.I.4).
V c im trn m nhng l thuyt v graphene bt u c nghin cu t
nhng nm 1940. Nm 1946, P.R. Wallace l ngi u tin vit v cu trc vng nng
lng ca graphene [4], v nu ln nhng c tnh d thng ca loi vt liu ny. Cn
nhng nghin cu v thc nghim th cha c pht trin bi v cc nh khoa hc cho
rng cu trc tinh th 2 chiu vi b dy ch bng 1 nguyn t khng tn ti v cc thit b
k thut lc by gi cng khng th quan st thy cc cu trc ny.
Hnh A.I.4- Graphene - vt liu c cu trc c bn (2D) cho cc vt liu cacbon khc (0D,
1D, v 3D)
n nm 2004, nhng khm ph t thc nghim ca 2 nh khoa hc ngi Lin X
l Kostya Novoselov v Andre Geim thuc trng i hc Manchester Anh chng t
s tn ti ca graphene, t vt liu ny thu ht s quan tm c bit ca cc nh khoa
hc trn th gii bi cc c tnh vt tri ca n. Nhng tm graphene c cu trc phng
v dy mt nguyn t, l vt liu mng nht trong tt c cc vt liu hin c, cu trc
9
Lun vn Thc S 2010
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
bn vng ca graphene c xem l vt liu cng nht hin nay vi sut Young ~ 0,51,0TPa, bn vt liu ~125GPa [34], v dng tinh khit th graphene dn in nhanh
hn bt c cht no khc (ngay c nhit bnh thng). Hn na, cc electron i qua
graphene hu nh khng gp in tr nn t sinh nhit (in tr ca graphene ~ 10-6 .cm
[15], thp hn in tr ca Ag v l in tr thp nht hin nay nhit phng), linh
ng ca cc ht ti in trong graphene ~ 200.000 cm2V-1s-1 [15], [34], y l gi tr ln
nht c cng b t trc n nay cho c bn dn v bn kim loi. c bit l nhng o
lng thc nghim v dn cng cho thy rng linh ng ca in t v l trng l
gn bng nhau. Bn thn graphene cng l cht dn nhit, cho php nhit i qua v pht tn
rt nhanh ngay nhit phng ( dn nhit ca graphene t (4,840,44) 103 n
(5,300,48) 103 Wm1K1) [3]. Ngoi ra graphene cn l mt cht trong sut, mt s
nghin cu cho thy truyn qua l hn 70% vng bc sng 1000-3000 nm [39].
Ni bt hn c l nhng kt qu thc nghim cng cho thy rng t mng
graphene thun c to thnh bng phng php epitaxy trn silic cacbua (SiC), ta c
th chuyn n thnh bn dn loi n hoc bn dn loi p ty thuc vo vic pha tp bitmut
(Bi), antimon (Sb) hay nguyn t vng (Au). iu ny em li nhng ha hn cho vic
ng dng vt liu graphene vo nhng thit b khc nhau [16].
10
Lun vn Thc S 2010
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Trng thi c bn
2s
1s
2px
2py
2pz
2s
2px
2py
2pz
1s
11
Lun vn Thc S 2010
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
sp
1
2s 2px
2
v sp
1
2s 2px
2
(II.1.1)
12
Lun vn Thc S 2010
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
sp+
sp-_
Hnh A.II.2- Lai ho sp. Trng thi 2s 2p x c ko di theo chiu dng ca trc
Ox, trong khi trng thi 2s 2p x m rng theo hng ngc li
in hnh cho trng thi lai ho sp l s hnh thnh lin kt trong phn t Acetylen
CH CH, trong vn o s kt hp vi mt vn o p ca nguyn t carbon hnh
thnh trng thi lai ho sp. S chng chp ca hai vn o lai sp-sp to thnh lin kt ,
ng thi cc vn o p cn li ca hai nguyn t carbon k cn kt hp vi nhau hnh
thnh nn hai lin kt , t to ra lin kt 3 gia hai nguyn t carbon trong phn t,
hnh A.II.3.
Lin kt
Lin kt
Hnh A.II.3-. Minh ho trng thi lai ho v cc lin kt hnh thnh trong phn t
acetylene
13
Lun vn Thc S 2010
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
sp12
1
2
2s
2p y
3
3
sp22
1
2 3
1
2s
2p x 2p y
3 2
2
3
sp32
(II.1.2)
1
2
3
1
2s
2p x 2p y
3 2
2
3
14
Lun vn Thc S 2010
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Lin kt hnh
thnh bi sp2-sp2
Lin kt
Lin kt
Lin kt
Lin kt
Hnh A.II.5- Minh ho s hnh thnh cc vn o lai v cc lin kt trong phn t ethylene,
trong cc lin kt c hnh thnh t s chng chp cc vn o lai sp2, trong khi
lin kt l kt qu ca s kt hp gia cc vn o pz khng tham gia lai ho
Trng thi lai ho sp3
15
Lun vn Thc S 2010
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
lin kt gia carbon v carbon trong phn t l lin kt . dng cc tinh th cht rn, lai
ho sp3 ng vai tr l ngun gc ca s hnh thnh tinh th kim cng, khi cc nguyn t
carbon trng thi lng ho rn di iu kin p sut v nhit cao.
II.2- Cu trc ca graphene
16
Lun vn Thc S 2010
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
nguyn t gn nht to thnh mt tam gic u, nhng khi so snh 2 tam gic u ca ln
lt 1 nguyn t v tr A v 1 nguyn t v tr B th ta thy chng lch nhau mt gc
600. Tuy nhin, mt cch tng qut, c th xem mng graphene l s t hp ca 2 mng
con gm ton cc nguyn t carbon v tr A v ton cc nguyn t v tr B, trong cng
mng con cc nguyn t ln cn hon ton tng ng nhau v mt cu trc v tnh cht.
y
b1
a1
R1
R2
a2
R3
K
M
b2
Nguyn t C v tr A
Nguyn t C v tr B
a 3 a
; (vi a l chiu di ca vector nguyn t). Vi cch chn vector
v a 2 =
2
2
17
Lun vn Thc S 2010
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
a
a
a a
a
, v R 3 =
, , R2 =
,0 . Khong cch gia cc nguyn t
=
2 3 2
2 3 2
3
carbon ln cn l dC-C = 0,142 nm (tng t khong cch gia cc nguyn t carbon trong
vng benzel). Khi , ln ca cc vector nguyn t a1 a 2 a = dC-C 3 = 0, 246nm.
Din tch ca nguyn t AC =
a
a 3
thun v vng Brillouin th nht c dng hnh lc gic c th hin trong hnh A.II.8.
Bn cnh cc vector n v, to ca cc nguyn t carbon gn nht cng c xc nh
thng qua cc vector R 1 , R 2 , v R 3
Trong khng gian mng o, v tr ca cc im gc K v K ca vng Brillouin
2
2 2
2
,
,
, K'
. Cc im
a 3 3a
a 3 3a
18
Lun vn Thc S 2010
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
K s c tho lun k hn khi kho st tnh cht in ca mng graphene trong phn
II.3.1.
II.3. Tnh cht in in t ca graphene
Nh gii thiu, graphene l loi vt liu c nhng tnh cht in in t tng
i c bit hn so vi cc loi vt liu khc. Do gii hn ca mt lun vn, phn ny
chng ti s gii thiu mt vi trong s nhng tnh cht c lin quan n ti, v gii
thch s xut hin cc tnh cht ny da trn c s cu trc vng nng lng v mt
trng thi ca mng graphene.
II.3.1. Cu trc vng nng lng ca Graphene
i vi graphene v dng th hnh khc ca carbon (ngoi tr kim cng), cc in
t chnh l cc in t ho tr v ng vai tr quan trng trong cc hin tng lin quan
n qu trnh truyn in t cng nh cc tnh cht vt l khc. xc nh cu trc vng
nng lng ca graphene v cc vt liu lin quan, php gn ng lin kt mnh thng
c cc nh khoa hc s dng v chng l cng c n gin nhng c bit hu hiu.
Trong php gn ng lin kt mnh, tr ring nng lng Ei (k) c xc nh
thng qua phng trnh det[H ES] = 0, trong H l ma trn Hamiltonian th hin tng
tc truyn, S l ma trn th hin tng tc xen ph v E tng ng vi nng lng ca
trng thi th i. Ei (k) l mt hm tun hon trong khng gian o v c th c m t chi
tit trong vng Brillouin th nht. Trong cc mng cht rn 2 hoc 3 chiu, vic xc nh
h thc tn sc cho nng lng tr nn c bit phc tp, do Ei (k) ch c m t trn
mt s phng nht nh c tnh i xng cao trong vng Brillouin [30]. Nh vy, xc
nh ph nng lng E(k) (hay cu trc vng nng lng) trong mng graphene, ta cn xc
nh: to cc vector n v, cc im i xng c bit trong khng gian mng thun v
mng o; vi mi gi tr cho trc ca vector sng k , xc nh cc ma trn truyn (H) v
19
Lun vn Thc S 2010
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
ma trn che ph (S), t gii phng trnh lin quan n cc i lng trn, ta thu c
cc gi tr nng lng tng ng E(k) .
Da trn nguyn tc ny, nh trnh by trn, s khng tng ng gia cc
nguyn t carbon ln cn dn n mng graphene c xem l s kt hp gia hai mng
tinh th ch gm cc nguyn t carbon v tr A v cc nguyn t v tr B. Do , hm
sng ton phn m t trng thi ca graphene c th xem l s t hp tuyn tnh gia cc
trng thi ca mng nguyn t A v nguyn t B [4], [30]:
(II.3.1)
1
1
eikR A (r R A ) v B (k, r)
eikR B (r R B )
N RA
N RB
H AB
H E
Schrodinger c quy v ma trn cho 22 c dng AA
vi HAA, HBB,
H
H
E
BA
BB
H AA (r)
1
eik(R R ') A (r R) H A (r R ')
'
N R,R
H AB (r)
1
eik(R R ') A (r R) H B (r R ')
N R,R '
(II.3.2)
20
Lun vn Thc S 2010
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
k a
2eik x a /2 3 cos y
2
(II.3.3)
E 2p
phng trnh det[H ES] = 0, vi H =
*
tf (k)
tf (k)
sf (k)
1
, ta c
v S =
*
E 2p
1
sf (k)
E(k)
E 2p t(k)
1 s(k)
(II.3.4)
(k)
3k x a
ka
k ya
2
2 y
f (k) 1 4cos
cos
4cos
2
2
2
(II.3.5)
3k x a
k a
k ya
2 y
E(k x , k y ) t 1 4cos
cos
4cos
2
2
2
(II.3.6)
21
Lun vn Thc S 2010
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Hnh A.II.9- Minh ho cu trc vng nng lng ca graphene trong vng Brillouin th nht da trn h
thc tn sc thu c t php gn ng lin kt mnh. Ti cc im K v K, khong cch gia trng thi
phn lin kt * (ng vi cc mc nng lng vng dn) v trng thi lin kt (tng ng vi cc mc
nng lng vng ho tr) l bng 0. Hnh bn phi, th hin s thay i ca h thc tn sc dc theo trc
i qua cc im c tnh i xng cao K M (im chnh gia cnh ni cc im K v K) K.
Nng lng c biu din theo n v t (nng lng cn thit electron dch chuyn gia cc nguyn t
ln cn) v vector sng k theo n v 1/a [18].
22
Lun vn Thc S 2010
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Hnh A.II.10- H thc tn sc th hin s ph thuc gia nng lng v vector sng k
cho cc vng , *, , * trong mng graphene hai chiu dc theo phng cha nhiu yu
t i xng.
23
Lun vn Thc S 2010
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Hin nay, trong thc nghim, k thut ARPES (Angle Resolved Photoemission
Spectroscopy Ph pht quang phn gii gc) thng c s dng rng ri nghin cu
hin tng tn sc nng lng. Cc kt qu t k thut ny cng cho thy hin tng tn
sc nng lng ca mng graphene ch to c trong thc nghim c s trng khp vi
cc nghin cu l thuyt. Kt qu cng cho thy mc nng lng Fermi EF c gi tr xp x
khong 0,45 eV ti ln cn cc im K v K [18].
II.3.2. Mt trng thi
Bn cnh h thc tn sc, s khc bit v hm mt trng thi ca graphene so
vi cc h cht rn hai chiu khc cng l mt i tng nghin cu th v, nh hng n
tnh cht c bit ca graphene. Hm mt trng thi cho bit s trng thi lng t ln
cn mt nng lng xc nh v c bit hu ch trong vic nghin cu cc dch chuyn
lng t trong cc h thp chiu.
i vi graphene, hm mt trng thi c xc nh bng biu thc [4]:
(E)
Z1
4 E 1
K
,
2 t 2 Zo 2 Zo
(II.3.7)
2
2
1
2
t E t
1 E / t E / t 1
4
Trong , Zo
4 E / t
3t E t t E 3t
4 E / t
v Z1
2
2
1
2
E
/
t
E
/
t
(II.3.8)
t E t
3t E t t E 3t
(II.3.9)
vi K , x l hm tch phn eliptic loi 1.
2
Ln cn cc im Dirac, h thc tn sc nng lng cho thy s t l thun gia
nng lng v vector sng k, ng thi hm mt trng thi quy v dng (vi iu kin
E
t) [18]:
24
Lun vn Thc S 2010
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
(E)
gE
2 2 v F2
(II.3.10)
k2
gm*
tn sc v hm mt trng thi xc nh theo th t l: E
v (E)
.
2m*
2 2
Hnh A.II.11- Minh ha s ph thuc ca mt trng thi theo nng lng trong
mng graphene. ng cho t nt th hin hm mt trng thi c dng tuyn tnh
ng vi gi tr nng lng ti cc im cc tr K, K
Hm mt trng thi c th hin trong hnh A.II.11. Trong vng E
t, hm
(E) c dng tuyn tnh v bng 0 khi E = 0. Ngoi ra, (E) b phn k ti cc im nng
lng c gi tr E = t, gi l im d thng Van-Hove, tng ng vi cc im M nm
tai bin vng Brillouin th nht.
25
Lun vn Thc S 2010
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
kvF (vF 106 m/s l vn tc Fermi). S ph thuc bc nht ca nng lng vo vector
sng k nh vy c th c m t bng phng trnh Dirac [25]:
(r) E(r)
H
0
v
trong H
F
k x ik y
(II.3.11)
k x ik y
v F .k l Hamiltonian Dirac
0
m
*
2E
2
k
(II.3.12)
k v c = vF vo phng
trnh (II.3.12), khi lng ngh ca ht Dirac bng 0. Hin tng khi lng hiu dng ca
ht ti trit tiu cho thy trong vng nng lng thp (E < 1 eV), electron v l trng c
th xem nh khng tng tc vi mng tinh th.
26
Lun vn Thc S 2010
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
m*
1 A(E)
2 E E EF
(II.3.14)
E2
k
vi A l tit din ng trn Fermi A(E) = k = 2 m* F
EF
vF
2
27
Lun vn Thc S 2010
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
k 2F
n , do
Mt khc gia mt in tch n v kF lin h vi nhau theo biu thc
m*
gm
, vi g l bc suy bin.
2 2
4e2
theo
h
4e2
da trn cc nghin cu l thuyt. Hin nay hin tng ny
h
28
Lun vn Thc S 2010
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
U H E.L Z
vB
LZ
c
(II.3.15)
RH =
UH
B
v H =
I
nqc
(II.3.16)
29
Lun vn Thc S 2010
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
1
eB
H
y p 2y p z2 s z B E
p x
2m
c
(II.3.17)
1
p2
E N N c s z B z
2
2m
vi c
(II.3.18)
eB
, sz l i lng c trng cho spin in t theo trc z.
mc
l mmen t ca electron.
Trong trng hp cc h kh in t hai chiu (hnh A.II.14), thnh phn cui c
cha pz trong phng trnh trn b trit tiu, ng thi di tc dng ca in trng
mnh, spin in t b phn cc hon ton v h s lin quan n spin electron c th xem
l hng s. Nh vy, nng lng ca in t c xc nh bi phng trnh (II.3.18) nhn
cc gi tr gin on xc nh, v cc mc nng lng ny c gi l cc mc Landau
[41], ng thi c s xut hin cc mc suy bin vi mt c xc nh bi biu thc :
30
Lun vn Thc S 2010
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
nB =
eB
hc
(II.3.19)
31
Lun vn Thc S 2010
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
RH
h
vi N = 1, 2, 3
Ne 2
(II.3.20)
xy N
ge2
h
(II.3.21)
1 4e2
xy N
2 h
(II.3.22)
32
Lun vn Thc S 2010
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
4e 2
gi tr bn nguyn ca
thay v cc gi tr nguyn, v hiu ng ny khng thay i khi
h
ht ti c bn thay chuyn t electron sang l trng (hnh A.II.16). Nguyn nhn ca hin
tng ny c gii thch l do s khc bit v nng lng ca ht ti khi chim gi cc
mc Landau. Biu thc ca s ph thuc nng lng E N vo cm ng t B v N khng c
dng nh h thc (II.3.18) c s dng cho cc vt liu khc, m thay vo c m t
bng cng thc c xy dng da trn c s xem ht ti trong graphene biu hin cc
thuc tnh ging fermion Dirac vi cc c tnh trnh by trong phn trn :
1 1
E = v F 2e B N
2 2
(II.3.23)
Hnh A.II.16- Hiu ng Hall lng t trong graphene. (Hnh gc trn bn tri : Hiu
ng Hall lng t thng thng)
T nhng th nghim cho thy c s khc bit ca hiu ng Hall lng t trong
graphene so vi hiu ng Hall lng t trong cc vt liu khc, mt ln na chng t
rng c s c bit trong cu trc vng nng lng ca graphene, s xut hin ca cc
im Dirac v cc ht ti in c bn cht ging vi cc fermion Dirac.
33
Lun vn Thc S 2010
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
III. Mt s ng dng
Mc d ch mi bt u pht trin t nm 2004, nhng vi nhng c tnh xut sc
nh nu trn, vt liu graphene tr thnh tm im cho nhng nghin cu khoa hc
trn th gii v c ng dng bc u vo trong cc thit b ca nhng lnh vc khc
nhau, sau y l mt s ng dng in hnh:
Nh vo cu trc in t khc thng nn graphene c kh nng dn in tt vi
mc truyn qua cao, v vt liu ny c s dng lm in cc trong sut thay th
cho ITO, mt b phn thit yu trong cc thit b nh: mn hnh cm ng, mn hnh tinh
th lng, t bo quang in, pin mt tri hu c Nm 2009, mng graphene thu c t
phng php kh graphite oxide nhit cao ( vi dy mng ~7nm) c s dng
trong vic ch to OLED bi mt nhm nghin cu ngi M v Trung Quc (hnh
A.III.1), nhng c tnh quang in ca sn phm thu c c th so snh vi cc OLED
ch to t ITO [21].
34
Lun vn Thc S 2010
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
35
Lun vn Thc S 2010
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
36
Lun vn Thc S 2010
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
37
Lun vn Thc S 2010
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
38
Lun vn Thc S 2010
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Si
Hnh A.IV.2 C ch to mng graphene bng phng php nung nhit SiC
C ch mc mng graphene trn cc kim loi (Ni, Cu,) v cacbua kim loi
c tm tt nh sau: u tin cc c nung n nhit cao (~10000C) trong mi
trng kh H2 v Ar loi b nhng oxide trn b mt, sau dng kh long ca
hydrocarbon c a vo, nhit cao cc hydrrocacbon s b phn hy v lng ng
39
Lun vn Thc S 2010
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Kim
loi
Metal
(Ni, Cu)
S ha tan
Carbon
ca
cacbon
dissolving
Lm lnhfast
cccooling
nhanh
Extremely
Lm
nhanh
Fastlnh
cooling
Slowlnh
cooling
Lm
chm
40
Lun vn Thc S 2010
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Khuyt im: Th thch ca phng php ny l kh nng kim sot hnh thi hc
v nng lng bm dnh iu kin nhit cao. Tn s plasma (plasma-enhanced CVD),
s nhit phn ca kh v s ng u ca mng l cc yu t rt kh kim sot. Bn cnh
, phng php ny cn c nhng thit b v cht lng cao, cho nn sn phm to
thnh s c gi thnh cao v ch c th p ng cho mt s ng dng tiu biu, khng thch
hp cho vic sn xut vi s lng ln phc v cho nhng ng dng cng nghip.
Ngoi ra qu trnh chuyn ca mng cng cn nhiu kh khn.
IV.3. Phng php ch to graphene t dung dch
Phng php ny c hai qui trnh ch to:
Qui trnh 1: Qui trnh ch to c oxi ha
y l qui trnh ch to mng graphene bng phng php ha hc thng qua vic
tng hp cht trung gian l graphite oxide. Qu trnh thc hin c chia lm hai phn:
Tng hp graphite oxide v chuyn ha graphite oxide thnh graphene.
41
Lun vn Thc S 2010
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
graphite [22], [31], [34]. V s hnh thnh ca cc nhm chc c cha oxi m mt phn
lin kt sp2 trong mng tinh th b suy thoi v tr thnh lin kt sp3, v chnh cc in
tch m ca cc nhm chc ny lm xut hin lc y tnh in lm cho GO d dng
phn tn vo trong cc dung mi phn cc, nht l trong dung mi nc to nn cc n
lp graphene oxide. Cng v l do ny m tnh dn in ca graphite gim dn theo qu
trnh oxi ha, thm ch graphene oxide l mt cht cch in, bi v khi ny phn ln
carbon trong graphite ban u b chuyn i t trng thi lai ha sp 2 thnh lai ha sp3,
lm gim ng k s lng lin kt cng nh cc in t t do trn b mt ca n. C
nhiu cch khc nhau m t cu trc ca GO, nhng n nay th cu trc chnh xc vn
cha c xc nh r rng.
Vi cu trc c trng nh trnh by, GO c ng dng trong nhiu lnh vc
khc nhau. Do s c mt ca cc nhm chc, graphene oxide c th c iu chnh thnh
phn ha hc thng qua cc phn ng vi cc nhm chc ny, sau s c kh to
nn sn phm l graphene c bin i ha hc (chemically modified graphene), cc
hp cht ny thng c s dng lu tr nng lng trong cc siu t in, cc pin lu
ng nh pin LIBs vi cht lng cao. c bit, trong cc dung mi phn cc GO c
phn tn thnh cc n lp graphene oxide, nu sau chng c kh b cc nhm chc
c cha oxi th kh nng thu c graphene l rt kh quan. Khi vi b dy mc
nguyn t, graphene s tr thnh vt liu c truyn qua cao i vi cc nh sng nhn
thy, v kt hp vi dn in cao th n hon ton c kh nng c s dng nh cc
in cc trong sut, ng dng lm ca s quang hc trong cc thit b in t.
Vic oxi ha graphite c tin hnh bng cch s dng cc cht oxi ha v cc axit
mnh. Cng vic ny c bit n t nhng nm 1958 vi cc phng php ph bin
nh: Hummers, Brodie v Staudenmaier, trong phng php Hummmers c p dng
ph bin hn c [28]. Nhng qu trnh ny c nhng khuyt im l: mt nhiu thi gian
v hiu sut oxi ha cha cao. ci tin, cc nh nghin cu c nhng iu chnh
42
Lun vn Thc S 2010
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Hnh A.IV.5- (1) Oxi ha graphite thnh graphite oxide, (2) Phn tn graphite oxide
trong dung mi phn cc
Vic chuyn ha graphite oxide thnh graphene c tin hnh nh sau: GO s
c ha tan vo cc dung mi thch hp to thnh dung dch (hnh A.IV.5), sau mng
mng GO c to thnh trn cc khc nhau (ty vo mc ch s dng) bng phng
php ph quay (spin coating) hoc phun nhit phn (spray pyrolysis). Cui cng, cc mng
mng ny s c kh ct b cc nhm chc c cha oxi trn b mt, khi phc li lin
43
Lun vn Thc S 2010
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
44
Lun vn Thc S 2010
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
(NMP),
dimethylformamide
(DMF),
dimethylacetamide
Hnh A.IV.6- nh minh ha qui trnh tch lp graphite trong dung dch,
khng oxi ha.
45
Lun vn Thc S 2010
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------