You are on page 1of 29

Chuyn ng c bc

CNG 1. Khi nim v ng c bc 2. Phn loi ng c bc Gii thiu 2.1. ng c bc t tr bin thin 2.2. ng c bc nam chm vnh cu 2.3. ng c bc lai 2.4. ng c bc n cc 2.5. ng c bc lng cc 3. Pha ca ng c bc 4. Cc c tnh ca ng c bc 5. iu khin ng c bc 6. Nhn dng ng c bc 7. So snh ng c bc vi ng c DC v ng c servo 8. Lp trnh iu khin ng c bc

1. Khi nim v ng c bc ng c bc l mt thit b c in chuyn i cc xung in thnh nhng chuyn ng c hc ri rc. Trc ca ng c bc quay nhng bc tng ri rc khi cc xung in iu khin c p n n theo mt trnh t hp l. S quay ca cc ng c lin h trc tip vi cc xung c p vo. Trnh t ca cc xung p vo quan h trc tip vi hng quay ca trc ng c. Tc quay ca trc ng c quan h trc tip vi tn s cc xung vo v chiu di vng quay th lin h trc tip vi s lng cc xung c p vo. ng c bc B li

Dy ra t ng c Hnh: Mt s mu ng c bc trong thc t. ng dng u tin ca ng c bc l vo nm 1935. Cc m hnh ng c bc trc y c hiu sut km v khng hiu qu lm. Cc ng c bc ngy nay c ci tin rt nhiu v c th c tm thy trong cc thit b ngoi vi my tnh, cc robot, cc my ghi biu , cc my v x-y, cc my bm, cc ng h, cc bn v, cc van, cc my cng c, cc thit b y khoa, cc thit b t, cc my bn hng nh, v cc my qut,

Hnh ?: C ch li t giy s dng ng c bc c ng dng trong my in. 2. Phn loi ng c bc ng c bc c th c phn loi da theo cu trc hoc cch qun cc cun dy trn stator.

Da theo cu trc rotor, ng c bc c chia thnh 3 loi: - ng c bc t tr bin thin. - ng c bc nam chm vnh cu, v - ng c bc lai. Da theo cch qun dy trn stator, ng c bc c chia thnh 2 loi: - ng c bc n cc. - ng c bc lng cc.

Hnh ?: Cc b phn cu thnh nn ng c bc. Ngoi ra, cc loi ny cn ri vo mt trong hai phng php cu to. Trong phng php th nht, Hnh 1.3a, rotor c cc rng bnh thng. Stator c cc rng tng t gi cc cun dy. Trong phng php th hai, Hnh 1.3b, mt rng ca rotor v stator c nhiu rng nh hn. u im ca cc rng nh ny l to ra cc gc bc nh hn. 2.1. ng c bc t tr bin thin Cc ng c bc t tr bin thin c rotor bng thp mm, rotor quay khi cc rng trn rotor b ht bi cc rng in t trn stator. Hot ng ny tng t nh hot ng ca cun solenoid. Cc rotor bng thp c qun tnh nh hn cc loi khc. iu ny cho php n p ng nhanh hn. Tuy nhin, v rotor khng c t tnh nn khng c lc t d khi ng c khng cn c cp in v rotor c th quay t do. Thng thng, cc gc bc ca cc ng c bc t tr bin thin l 7,5o hoc 15o.

Hnh : ng c bc t tr.

2.2. ng c bc nam chm vnh cu Cc ng c bc nam chm vnh cu cha rotor nam chm vnh cu c m men duy tr khi ng c khng cn c cp in. Mi rng nam chm vnh cu c nh hng theo trc vi cc cc nam v bc thay i.

Hnh : ng c bc nam chm vnh cu. Mt s ng c bc c cc nam chm c chn vo stator ci thin trng in t v cung cp m men cao hn. Cc nam chm c lm bng hp kim (gm nhm, nickel, v cobalt) hoc cc cht thuc t him (samarium-cobalt). Cc ng c bc nam chm vnh cu i hi cng sut vn hnh nh hn cc loi khc. Chng cng c c tnh chng rung p ng tt hn. Cc gc bc c th c tm thy trn ton phm vi cc gc chun, bao gm 1,8o; 7,5o, 30o; 45o; v 90o. 2.3. ng c bc lai Cc ng c bc lai kt hp cc c im rotor ca ng c bc t tr bin thin v ng c nam chm vnh cu. Mt nam chm vnh cu nh hn c bc xung quanh trc ng c. N khc vi ng c bc nam chm vnh cu ch c mt u rotor l cc bc cn u rotor i din l cc nam. Rng rotor c ct thnh hai chn li thp c gn cht trn mi u. ng c bc lai ch s dng phng php cu to th hai. Cc ng c bc lai c nhiu rng hn v c m men ln hn. Cc gc bc tiu biu l 0,9o v 1,8o.

Hnh : ng c bc lai Ngy nay, cc ng c bc c s dng rng ri l ng c bc nam chm vnh cu v ng c bc lai, vi gc bc 1,8 o. chnh xc ca hu ht cc ng c

bc l 3% gc bc (bt chp s bc trn vng); th th, chnh xc c ci thin nh vo cc gc bc nh hn. Bng 1.1: Cc gc bc tiu biu ca cc loi ng c bc
Loi ng c bc T tr bin thin Nam chm vnh cu Lai Gc bc tiu biu 7,5o; 15o 1,8o; 7,5o; 15o; 30o; 45o; 90o 0,9o; 1,8o

2.4. ng c bc lng cc Mi pha cha mt cun dy duy nht. Bng cch o dng in trong cc cun dy, cc tnh in t cng b o.

a) S qun dy lng cc.

b) K hiu trn s nguyn l.

2.5. ng c bc n cc Mt kiu qun dy ph bin khc l qun dy n cc. N bao gm hai cun dy trn mt cc c kt ni sao cho khi mt cun dy c cp nng lng th cc bc nam chm c to ra, khi cun dy cn li c cp nng lng th cc nam c to ra. Cch qun dy kiu ny c gi l n cc bi v cc tnh in, tc l dng in, t mch li n cc cun dy khng bao gi b o chiu. Thit k ny cho php lm n gin mch in t li. Tuy nhin, m men sinh ra b gim khong 30% so vi qun dy kiu lng cc.

a) S qun dy n cc.

b) K hiu trn s nguyn l.

Mt s ng c bc c qun hai cun dy tch bit trn mt pha, chng hn loi ra 8 dy. Ngi dng c th ty chn cch ni lng cc hay n cc cho ng c ny. Chng c gi l cc ng c bc a nng.

Hnh ?: K hiu ng c bc a nng trn s nguyn l. 3. Pha ca ng c bc Pha ng c bc lin quan n s lng cc cun dy c lp trn stator. Ni chung, s rng trn stator v rotor c lin h bi NS = N R P trong NS = s rng stator NR = s rng rotor P = s rng stator trn pha

Gc bc o tnh theo trn bc c cho bi:


0 =
360 N

trong N l s bc trn vng:

N =

NR NS NR NS

Mt ng c bc thng c phn loi theo s dy ni a ra t v ng c, iu ny khng lin quan s pha. 4. Cc c tnh ca ng c bc 5. iu khin ng c bc 5.1. Li ng c bc Mch li ng c bc c hai nhim v chnh: - Thay i dng in v hng t thng trong cc cun dy pha. - Li cng dng in c th iu khin c chy qua cc cun dy nhm t c tc cao nht c th. iu khin hng t thng iu khin bc cc ng c bc i hi s thay i hng ca t thng, c lp trong mi cun dy. S thay i hng c thc hin bng cch thay i hng dng in, v c th c thc hin bng mt trong hai cch: - Li lng cc - Li n cc Li lng cc Hnh ? trnh by c ch li ng c bc lng cc. Trn hnh ch v ra cho mt pha, pha cn li th tng t.

Hnh ?: C ch li lng cc iu khin dng in v hng t thng trong cun dy.

Li lng cc cp n nguyn l m hng dng in trong mt cun dy b thay i bng cch dch chuyn cc tnh in p ngang qua cc u cun dy. thay i cc tnh, mt nhm bn cng tc c cn n, hnh thnh mt cu H. Phng php li lng cc i hi mt cun dy trn mt pha. Mt ng c hai pha s c hai cun dy v tng ng bn dy ra kt ni. Li n cc Nguyn l li n cc i hi mt cun dy c u ra im gia hoc hai cun dy ring bit trn pha. Hng t thng c thay i bng cch di chuyn dng in t mt na cun dy sang mt na cn li. Phng php ny ch i hi hai chuyn mch trn mt pha. Hay ni cch khc, li lng cc ch s dng mt na lng dy ng ang c ca cun dy. Cng sut tiu hao do gp i cng sut ca li lng cc vi cng cng sut ra.

Hnh ?: C ch li n cc iu khin dng in v hng t thng trong cun dy.

5.2. Trnh t iu khin

6. Nhng u im v nhc im ca ng c bc Cc u im: 1. Gc quay ca ng c t l vi xung vo. 2. ng c c m men ton phn khi dng li (nu cc cun dy c cp nng lng). 3. nh v chnh xc v c kh nng lp li s chuyn ng v cc ng c bc c chnh xc 3%-5% bc v sai s ny khng tch ly t bc ny sang bc k tip. 4. p ng khi ng/dng/o chiu tuyt vi. 5. Rt tin cy v khng c cc chi than tip xc trong ng c. 6. p ng ca cc ng c i vi cc xung s a vo cung cp s iu khin vng h, lm n gin s iu khin v gim gi thnh. 7. C kh nng t c s quay ng b tc thp vi ti c ghp trc tip vi trc ng c. 8. Mt phm vi rng cc tc quay c th c thc hin khi tc t l vi tn s ca cc xung vo. Cc nhc im: 1. S cng hng xy ra nu khng c iu khin hp l. 2. Khng d dng hot ng nhng tc cc cao.

7. So snh ng c bc vi cc loi ng c khc So snh ng c bc vi ng c DC Khi so snh ng c bc vi ng c DC, c mt s u im v nhc im lin quan n vic s dng chng trong thit k: 1. Cc ng c bc thuc loi vng h. Chng quay mt gc c nh i vi mi xung vo. Hu ht cc ng c DC c iu khin bng vng kn. Chng i hi cc cm bin gc quay cm bin v tr trc v cm bin tc cm bin vn tc. iu ny lm tng s lng thit b v gi thnh. 2. Cc ng c bc d dng c iu khin bi cc b vi x l . Tuy nhin, logic iu khin v mch li th phc tp hn. 3. Cc ng c bc khng dng chi than. Cc chi than gy ra nhiu vn . Chng b hao mn v phi c thay th. Chi than pht sinh tia la c th gy nguy him cho cc mi trng d chy v d n. Cc chi than c th gy ra cc xung in c th dn n cc gai in trong cc thit b in t.

4. Cc ng c DC c lch lin tc v c th c nh v chnh xc . S chuyn ng ca ng c bc gia tng khng lin tc v phn gii ca n b gii hn bi kch c bc. 5. Cc ng c bc c th b trt bc nu qu ti v sai s c th dn n khng pht hin c. V l do ny m mt t ng c bc s dng iu khin vng kn. 6. iu khin hi tip dng cc ng c DC cho thi gian p ng nhanh hn nhiu khi c so snh vi cc ng c bc. So snh ng c bc vi ng c servo Cc ng c bc l cc ng c bc mt gc mi khi mch iu khin cp mt xung. Chng khng i hi s hi tip v tr nu chy bn trong nhng gii hn ca chng. Khi dng li, chng vn gi nguyn v tr. Cc ng c servo thuc loi ng c DC chun hoc khng chi than c vng hi tip s dng cm bin gc (encoder). Mch iu khin c v tr ca ng c v iu khin ngun cp cho ng c. Cc ng c bc cng c chnh xc nh cc ng c servo v n gin hn, tin cy hn v bo dng thoi mi trong cc ng dng mi trng bi bm. Cc cm bin gc quay ca ng c servo d b nh hng do d bn v s dao ng gy ra nhiu vn rc ri. ng c servo di chuyn im-im nhanh hn v tt hn khi gia tc cho cc my mc nng ti, nhng cn c bo dng nhiu hn. H thng ng c bc c th nhanh hoc nhanh hn nhiu h thng servo nh vo thut ton iu khin bng phn mm. Bng ?: So snh gia ng c bc v ng c Servo Cc c tnh ng c Servo ng c bc chuyn ng M men cao, C th c xem xt nu gi Cc ng dng c chu k cng tc tc thp thnh/tnh phc tp khng phi lin tc i hi m men cao v l mt vn . tc thp. M men cao v Cc ng dng c chu k cng Nu tc thp hn 2000 rpm tc cao tc lin tc i hi m men cao th s dng ng c bc c th (> 2000 rpm) v tc cao. Mt ng c kinh t hn. Cc ng c bc servo DC c th to ra cng sut tr nn cng knh tc cao. trc lin tc ln hn cc tc cao khi c so snh vi cc ng c bc. Di chuyn S dng servo nu bn cn cc ng c bc s mang n gii ngn, nhanh, yu cu ng cao. php kinh t hn khi cc yu cu c tnh lp li bnh thng hn.

Cc ng dng Servo c th iu khin hiu qu nh v khi ti hu nh c qun tnh thay v ma st. Kh nng ko qu sc ng c servo trong chu k cng tc khng lin tc cho php mt ng c nh hn c th c s dng. Cc ng dng S dng ng c servo khng trong cc mi chi than. trng nguy him Tc thp, S dng servo DC. mn cao Phng php Vng kn. iu khin 8. Cc c tnh ca ng c bc

S dng ng c bc nu m men thp hn 500 oz-in, nh hn 2000 rpm, t s gia tc t thp n trung bnh.

S dng ng c bc.

S dng vi bc. c a chung s dng trong cc ng dng vng h.

9. S dng ng c bc 9.1 Th tc la chn ng c bc 1 Xc nh thnh phn c cu li Xc nh c cu v cc thng s k thut i hi.

Trc ht hy xc nh cc c im thit k nh c cu, ng knh th, khong cch di chuyn, v chu k nh v. Tnh ton phn gii i hi T phn gii i hi, xc nh ch ng c c Tm kim phn gii gc bc cho ng c. dng hay ng c gim tc c dng. Xc nh mu vn hnh Tm chu k gia tc (gim Xc nh mu vn hnh p ng cc thng s k tc) v tc xung vn hnh tnh ton m men thut i hi. gia tc. Tnh ton m men i hi Tnh ton m men ti, m men gia tc v m men i Tnh ton m men ti. hi c yu cu bi ng Tnh ton m men gia tc. c. Tnh ton m men gim tc. La chn ng c Chn la mt ng c m a ra mt la chn tm thi cho ng c da trn cc c tnh m men-tc ca n tha mn yu cu. m men i hi. Xc nh ng c cn c s dng t cc c tnh m men-tc . Kim tra ng c c chn Kim tra t s gia tc/gim Xc nhn t s gia tc/gim tc v h s qun tnh. tc v h s qun tnh xc nh kh nng ph hp vi s la chn.

9.2 Nhn dng ng c bc May mn l cc nh ch to ng c bc hu nh lun lun in loi, gc bc, in tr cun dy v in p cun dy trn cc ng c. Hnh : Mt mu nhn c dn trn v ca ng c bc c ch to bi hng ??? Khi cc thng tin ny khng c sn th vn c th xc nh c chng nh vo s tr gip ca mt VOM v mt vi kim tra c bn. Xc nh loi ng c bc n cc, lng cc hay a nng Phn ln ng c bc trn th trng thuc loi n cc, lng cc, v a nng. Da trn gi nh ny, bc th nht l bn c th a ra c c on u tin v loi ng c bng cch m cc u dy ra. Bng : Quan h gia s u dy ra v loi ng c S u dy ra Loi ng c 2 ng c DC chi than Khng phi ng c bc 4 ng c bc lng cc 5 ng c bc n cc Dy chung im gia 6 ng c bc n cc 8 ng c bc a nng

Bc cui cng l s dng mt ohm k xc nh s kt ni ca mi u dy ra v kim nghim c on loi ng c ban u ca bn. - ng c lng cc l n gin nht, bn ch cn kim nghim nhng dy no ni n mi cun.

i vi loi n cc, in tr u V+ n u chung v u V- n u chung l bng nhau v bng mt na in tr gia V+ v V-.

Xc nh th t cc pha Kt ni cc u dy ca ng c bc vi ngun p theo mt mu trnh t iu khin nht nh, ng thi quan st hng quay trc ca ng c. Nu hng trc quay thc hin lin tc l cc pha ng th t. Xc nh loi ng c bc t tr bin thin, nam chm vnh cu, hay lai - Khng cn phi xem nhn ghi trn ng c, bn vn c th ni c ng c bc ang dng thuc loi no. Khi khng cp ngun, cc ng c nam chm vnh cu v lai c khuynh hng vu li khi bn quay rto bng cc ngn tay ca bn, trong khi cc ng c t tr bin thin hu nh quay trn mt cch t do (mc d chng c th vu li mt cht do t d trong rto). - Bn cng c th phn bit hai dng ng c ny bng mt ohm k. Cc ng c t tr bin thin c ba (i khi bn) cun dy, vi mt u chung, trong khi cc ng c nam chm vnh cu thng c hai cun c lp, c hoc khng c cc u chung. Cun ly u chung im gia c s dng trong cc ng c nam chm vnh cu n cc. 10. iu khin ng c bc 10.1 Nguyn l iu khin bit mt ng c bc lm vic nh th no, hy xem xt mt ng c bc n gin gm c: - Mt rotor nam chm vnh cu c mt cc Bc Nam (N-S). - Mt stator bn rng c li bi mt cp hai cun dy A1-A2 v B1-B2. Hnh : Trnh t cp nng lng cho ng c bc Khi A1-A2 (v B1-B2) c ni n in p cung cp DC v t, mt cch tng ng, rng pha trn nh (v rng pha bn phi) tr thnh cc Bc v rng i din tr thnh cc Nam nh trn Hnh ??. iu ny lm y rotor sang v tr n nh + 45 o, khi cc cc rotor nm gia cc cc i din ca hai cun dy. Khi cc tnh ca cun A1-A2 b o li nh chuyn mch in p cung cp v t, rotor tin mt gc 90 o n v tr mi n nh -45 o. iu ny c ngha rng n c gc bc l 90 o. Mt ng c bc c th c iu khin theo trnh t kiu bc hoc na bc. Vi gc bc 90o, mt trnh t bn bc s lin tip s lm ng c quay c mt vng. Khi trnh t bc c lp li, ng c s quay tip tc. Nu trnh t bc b o ngc, hng ng c cng b o theo. S lng cc bc trnh t v mu chuyn mch s thay i theo cu to v nh sn xut ng c. Cc kiu bc Di y l cc kiu li ng c bc ph bin nht: - Li gn sng (cp in 1 pha)

Li bc (cp in 2 pha) Li na bc (cp in 1 pha v 2 pha) Li vi bc (lin tc bin i dng in ng c) Bng: Trnh t kch thch cho cc kiu li khc nhau.

Trong kiu li gn sng, mi ln ch mt cun dy c cp nng lng. Stator c cp nng lng theo trnh t A B A B v rotor bc t v tr 8 2 4 6 . i vi cc ng c qun dy n cc v lng cc vi cc tham s cun dy nh nhau th kiu kch thch ny s sinh ra mt v tr c kh nh nhau. Nhc im ca kiu li ny l trong kiu li ny ng c qun dy n cc ch s dng c 25% v ng c lng cc ch s dng 50% ca ton b cun dy ng c thi im cho. iu ny c ngha l khng s dng ht m men xut ra t ng c. kiu li bc, mi ln hai pha c cp nng lng cng lc. Stator c cp nng lng theo trnh t AB AB A B A B v rotor bc t cc v tr 1 3 5 7 . M men to ra t ng c qun dy n cc thp hn ng c lng cc (xt cc ng c c cng tham s cun dy) v cc ng c n cc ch s dng 50% cun dy trong khi ng c lng cc th dng ht. Li na bc kt hp hai kiu li gn sng v bc (cp in cho 1 v 2 cun). Trnh t cp nng lng AB B AB A A B B A B A v rotor bc t v tr 1 2 3 4 5 6 7 8 . iu ny to ra s di chuyn gc bng mt na so vi cc kiu li 1 pha hoc 2 pha. Kiu na bc c th lm gim c hin tng cng hng c th gp phi cc kiu li 1 hoc 2 pha. kiu li vi bc, cc dng in trong cc cun dy bin thin lin tc c th ngt mt bc ra thnh nhiu bc ri rc nh hn. 10.2 Mch in iu khin Mch in y c tp trung vo mt vn duy nht, l chuyn mch ng v ngt dng in trong mi cun dy ng c. Mch in c tho lun trong phn ny c kt ni trc tip n cc cun dy ng c v ngun cung cp, v mch in c iu khin bi mt h thng s (mch s, mch vi x l, mch vi iu khin, my tnh, hay PLC) xc nh khi no cc chuyn mch c ng hay m. Phn ny cp n tt c cc dng ng c, t mch c bn c cn n iu khin ng c t tr bin thin, n mch cu H c cn n iu khin ng c nam chm vnh cu lng cc. Mi loi mch li c minh ha bng cc v d thc tin, nhng cc v d ny khng c xem nh mt catalog thu o ca cc mch iu khin c sn trn th trng, hoc thng tin c cho y khng c dng

thay th cho thng tin c tm thy trong cc phiu d liu linh kin ca cc hng ch to. Phn ny ch bao qut mch iu khin c bn nht cho mi loi ng c. Tt c cc mch ny gi s rng ngun cung cp ng c cung cp mt in p li khng ln hn in p nh mc ca ng c, v iu ny lm gii hn hiu sut ng c mt cch ng k. 7.2.1 Mch in iu khin ng c bc t tr bin thin Cc b iu khin ng c bc t tr bin thin thay i da trn mch nguyn l trn Hnh ?

Hnh ?: Mch nguyn l iu khin ng c bc t tr bin thin. Trn Hnh ?, cc hp vung c s dng i din cho cc chuyn mch, mt n v iu khin, khng c v y, chu trch nhim cung cp cc tn hiu iu khin m hoc ng cc chuyn mch nhng thi im tng ng quay trc ng c. Trit EMF ngc Cc cun dy ng c, cc r le, solenoid v cc thit b tng t u l cc ti cm. Nh th, dng in qua cun dy ng c khng th c ng hoc ngt tc thi m khng lin quan n in p v cng! Khi chuyn mch iu khin cun dy ng c c ng, cho php dng in chy qua, iu ny dn n mt s tng chm trong dng in. Khi chuyn mch iu khin cun dy ng c m, iu ny dn n mt gai in p c th ph hy nghim trng chuyn mch tr khi n c quan tm mt cch hp l. Vn ny c gii quyt tng t nh trong mc ? iu khin r le v solenoid.

Hnh: Cc mch nguyn l trit EMF ngc.

S dng Diode Nu cc diode dn tng i chm nh h 1N400X ph bin c s dng chung vi mt chuyn mch nhanh, nn thm mt t in nh song song vi diode. S dng T in T in trn Hnh ? a ra cc vn thit k phc tp hn! Khi chuyn mch c ng, t in s x in qua chuyn mch xung t, v chuyn mch phi c kh nng iu khin gai dng in x ny. Mt in tr mc ni tip vi t in hoc ni tip vi ngun cung cp s gii hn dng in ny. Khi chuyn mch h, nng lng tch tr trong cun dy ng c s np vo t in ln n mt in p trn in p cung cp mt mc ng k, v chuyn mch phi c kh nng chu ng in p ny. gii quyt kch c ca t in, chng ta xt hai cng thc tnh nng lng c lu tr trong mch cng hng:
P = C V2 / 2 P = L I2 / 2

Trong : P nng lng c lu tr [W.s] hoc [C.V] C in dung [F] V in p ngang qua t [V] L in cm ca cun dy ng c [H] I cng dng in chy qua cun dy ng c [A] Kch c ti thiu ca t in c i hi ngn chn qu p trn chuyn mch d dng c tm bi:
C > L I2 / (Vb - Vs)2

Trong : Vb Vs

in p nh thng chuyn mch in p cung cp

Cc ng c t tr bin thin c in cm bin i ty thuc gc quay ca trc ng c. Do , vic thit k trong trng hp xu nht phi c s dng la chn t in. Hn th na, in cm ng c thng t c nu ra trong cc ti liu. T in v cun dy ng c, kt hp li, to thnh mt mch cng hng. Nu h thng iu khin li ng c cc tn s cao gn tn s cng hng ca mch in ny, dng in thng qua cc cun dy ng c, v do , m men b p s dng bi ng c, s kh khc bit so vi m men trng thi n nh in p hot ng bnh thng. Tn s cng hng c xc nh: f = 1 / ( 2 (L C)0.5 ) Nhc li, tn s cng hng in i vi mt ng c t tr bin thin s ph thuc vo gc quay ca trc ng c. Khi cc ng c t tr bin thin c hot ng vi cc xung kch thch gn cng hng, dng in dao ng trong cun dy ng c s

dn n mt t trng hng n bng khng tn s bng hai tn s cng hng, v iu ny c th lm gim mnh m men vn c. 7.2.2 Mch in iu khin ng c bc nam chm vnh cu v lai n cc Cc b iu khin cho cc ng c bc n cc thay i da trn mch nguyn l trn Hnh ?

Hnh: Mch nguyn l iu khin ng c bc nam chm vnh cu v lai n cc. Cng nh i vi mch li cc ng c t tr bin thin, chng ta phi quan tm n s phn khng in cm c to ra khi mi trong cc chuyn mch c bt tt. Tng t, chng ta c th chuyn s phn khng in cm ny sang ni khc nh s dng cc diode, nhng by gi, 4 diode c i hi.

Hnh: Mch nguyn l iu khin ng c bc nam chm vnh cu v lai n cc c trit EMF ngc bng cc diode. Cc diode b sung c i hi bi v cun dy ng c khng phi l hai cun cm c lp, n l mt cun cm duy nht c u ra gia vi u ra c in p c nh. N hot ng nh mt bin p t ng. Khi mt u ra ca cun dy ng c c ko xung, u cn li s b khng (fly up), v ngc li. Khi chuyn mch m, in cm phn khng ngc s li u dy ny ca cun dy ng c n in p cung cp dng, c xn bi diode. u i din s th xung, v khi n ang khng th ni in p cung cp ti thi im ny, n s rt xung di t (di khng), o ngc in p ngang qua chuyn mch u dy ny. Mt t in cng c th c s dng hn ch in p phn khng, nh c trnh by trn Hnh ?.

Hnh: Mch nguyn l iu khin ng c bc nam chm vnh cu v lai n cc c trit EMF ngc bng t in. Cc qui tc nh kch c t in trn Hnh ? cng tng t nh cc qui tc nh kch c t in trn Hnh ?, nhng nh hng ca s cng hng th kh khc bit. Vi ng c nam chm vnh cu, nu t in c li ti hoc gn tn s cng hng, m men s tng n mc bng hai ln m men tc thp. M men kt qu so vi ng cong tc c th kh phc tp, nh c trnh by trn Hnh ?

Hnh: ng cong m t quan h gia m men v tc cng hng. Trn Hnh ? trnh by mt nh trn m men c sn ti tn s cng hng in, v mt lm ti tn s cng hng c. Nu tn s cng hng in c t tng ng trn ni xy ra tc ct (cutoff speed) i vi ng c nh s dng b li da trn diode, kt qu c th l mt s tng ng k trong tc ct hiu qu. Tn s cng hng c ph thuc vo m men, v vy nu tn s cng hng c bt c ni no gn cng hng in, n s b dch bi cng hng in. Hn th na, b rng ca cng hng c trn dc ln cn ca ng cong m men so vi tc ; nu m men rt theo tc , cng hng c s nhn hn, trong khi nu m men leo ln theo tc , n s bnh ra hn hoc thm ch cht thnh nhiu tn s cng hng. Cc b li ng c bc t tr bin thin v n cc thc t Trong cc mch trn, chi tit v cc chuyn mch cn thit c b b qua. Mi trong cc chuyn mch trn Hnh ? tng thch vi ng vo TTL. in p cung cp +5V to logic cn c n p, in p cho ng c t +5V n +24V ch cn c n p bnh thng. Transistor SK3180 trong Hnh l loi Darlington cng sut vi li dng trn 1000, th th, dng in 10 mA chy qua in tr phn cc 470 hoc ln hn cho php transistor chuyn mch dn dng vi amp chy qua cun dy ng c. B m 7407

c dng li Darlington c th c thay th bng bt k chp cc thu h in p cao no m c th rt t nht 10 mA. Ngay c khi transistor b h, b li cc thu h in p cao gi vai tr bo v phn cn li ca mch cng sut trnh khi ngun cung cp ng c.

Hnh: Mch li ng c bc t tr bin thin v n cc thc t (minh ha 1 pha). IRC IRL540 trn Hnh l mt transistor hiu ng trng cng sut. N c th iu khin dng in ln n 20A, v chu in p nh thng ln n 100V. N c th hp thu cc gai in p cm khng m khng cn cc diode bo v nu n c ghp n mt tm gii nhit ln. Transistor ny c thi gian chuyn mch rt nhanh, v vy cc diode bo v phi nhanh hoc c bypass bi cc t in nh. iu ny c bit quan trong vi cc diode c s dng bo v transistor chng li s phn cc ngc. Trong tnh hung , transistor b h, diode zener v in tr 100 bo v mch TTL. i vi cc ng dng m trong mi cun dy ng c dn dng di 500 mA, h mch tch hp ULN200X hoc ULN2803 ca Allegro Microsystems hoc DS200X ca National Semiconductor hay Motorola MC1413 c th c dng.

Hnh: i vi cc ng c dn dng di 600 mA trn cun, b li cng sut t UDN2547D c ch to bi Allegro Microsystems s iu khin c 4 cun ca cc ng c bc n cc c u chung. i vi cc ng c dn dng di 300 mA trn cun, cc b li cng sut kp SN7541, 7542, v 7543 ca Texas Instruments l mt s chn la tt;

7.3 Cc ng c bc lng cc v cc mch cu Cc ng c bc nam chm vnh cu c mch iu khin phc tp hn bi v chng khng c im gia trn cc cun dy ca chng. Do , o hng t trng c to ra bi cun dy ng c, chng ta cn o chiu dng in thng qua cun dy. iu ny c thc hin thng qua mch cu H.

Hnh: Mch cu H iu khin ng c bc lng cc. Ch rng cu H khng ch c p dng iu khin ng c bc lng cc m cn iu khin cc ng c DC, cc solenoid y ko v nhiu ng dng khc. Vi 4 chuyn mch, cu H mang n 16 kiu vn hnh c th xy ra, 7 trng hp trong s chng lm ngn mch ngun cung cp. Cc kiu hot ng di y cn c quan tm: Kiu thun, cc chuyn mch A v D ng. Kiu nghch, cc chuyn mch B v C ng. y l cc kiu hot ng thng dng, cho php dng in chy t ngun cung cp, thng qua cun dy ng c xung t. Hnh ? minh ha kiu hot ng thun.

Hnh: Kiu hot ng thun. Kiu suy gim hay xung dc nhanh, tt c cc chuyn mch u h.

Bt k dng in chy qua cun dy ng c s chng li ton b in p cung cp, cng vi hai diode, v vy dng in suy gim nhanh chng. Kiu ny cung cp hiu ng hm ng mt t hoc khng trn rotor ng c, v vy rotor s trt t do nu tt c cc cun dy ng c u c cp ngun kiu ny. Hnh ? minh ha dng in chy qua tc thi sau khi chuyn mch t kiu chy thun sang kiu suy gim nhanh.

Hnh: Cc kiu suy gim chm v hm ng cc kiu ny, dng in c th chy kp kn thng qua cun dy ng c v in tr nh. Nu dng in ang chy trong mt cun dy ng c khi mt trong cc kiu ny ang hot ng, th dng in s suy gim chm, v nu rotor ng c ang quay, n s khin mt dng in hat ng nh mt s hm rotor. Hnh minh ha mt trong nhiu kiu suy gim chm ph bin, vi chuyn mch D ng; nu cun dy ng c trc ang quay theo kiu thun, trng thi ca chuyn mch B hoc ng hoc h.

Hnh: Hu ht cu H c thit k sao cho logic cn thit ngn chn ngn mch k c mc rt thp trong thit k. Hnh minh ha mt b tr tt nht c th. Vy th cc kiu hot ng di y c th xy ra: Bng: XY 00 01 ABCD 0000 1001 KIU Suy gim nhanh Thun

10 11

0110 0101

Nghch Suy gim chm

Hnh: u im ca s b tr ny l tt c cc kiu hot ng hu dng u c gn gi, v chng c lp m bng mt s lng ti thiu cc bit; iu ny c bit quan trng khi s dng mt b vi iu khin hoc h thng my tnh li cu H b v nhiu h thng nh th c s lng bit hn ch ng ra cng song song. Cc mch li ng c bc lng cc thc t Tuy c mt s mch li cu H tch hp trn th trng, nhng vic xem xt cc mch dng linh kin ri vn hu ch.

Hnh: Mch li ng c bc lng cc thc t. Cc ng vo X v Y a n mch ny c th c iu khin bi cc ng ra TTL cc thu h nh cc mch li n cc da trn darling ton trn Hnh ?. Cun dy ng c s c cp in khi chnh xc mt trong hai ng vo X v Y mc cao v mt trong chng mc thp. Nu c hai u mc thp, th c hai transistor ko xung u tt. Nu c hai mc cao th c hai transistor ko ln u tt. Mch in n gin ny a

ng c vo kiu hm ng c hai trng thi 11 v 00, v khng mang n kiu suy gim. Mch in trn Hnh ? cha hai na phn ging nhau, mi th c m t nh mt mch li y-ko. Thut ng mch na cu H (half H-bridge) i khi c p dng cho cc mch nh th ny. Trn thc t, cc b li ng dy ba trng thi nh 74LS125A v 74LS244 c th c s dng nh cc na cu H i vi cc ti nh, nh c minh ha trn Hnh?.

Hnh: Mch na cu H s dng vi mch 74LS244. Mch ny c th li cc ng c c in tr cun dy ln n 50 cc in p ln ti khong 4,5V s dng in p cung cp 5V. XYE KIU --1 Suy gim nhanh 000 Suy gim chm hn 010 Thun 100 Nghch 110 Suy gim chm Kiu hm ng th hai, XYE = 110, cung cp mt s hm kh yu hn kiu th nht bi v thc t cc b li LS244 c th rt dng mnh hn cp dng. Mt trong nhng vn vi cc chip iu khin ng c bc c sn trn th trng l chng c tui i trn th trng tng i ngn. Chng hn, x ri cc chip cu H Seagate IPxMxx (IP1M10 n IP3M12) th rt tuyt, nhng tic thay, n ch xut hin trong cc u a Seagate. Hoc b li cu H kp TA7279 ca Toshiba l mt s chn la tuyt vi khc cho cc ng c di 1A, nhng cng tic thay, chng c ch to ch s dng ni b. Cu H kp L293 ca SGS-Thompson l mt ng c vin nng k i vi cc chip trn, nhng khng ging cc chip ny, n khng c cc diode bo v bn trong. Chip L293D, c gii thiu sau, c cc chn tng thch v c cc diode bo v. Nu L293 c s dng, mi cun dy ng c phi c t ngang qua mt mch chnh lu cu (1N4001 hoc tng ng). Vic s dng cc diode bn ngoi cho php mt in tr ni tip c t trn ng dn dng in kp vng tng tc s gim dng in trong cun dy ng c khi b ngt in; iu ny c th c mong mun trong mt s ng dng. H L293 mang n nhng s chn la tuyt vi li cc ng c bc

lng cc nh ln n 1A trn mi cun dy ng c in p ln n 36V. Hnh? Trnh by cc chn ra ca cc chip L293B v L293D.

Hnh: S cc chn ra ca L293B v L293D. Chip ny c th c xem nh 4 na cu H c lp, c cho php theo cp, hoc nh 2 cu H y . N dng v DIP cng sut, vi cc chn 4, 5, 12, v 13 c thit k dn nhit n bo mch PC hoc mt tm gii nhit bn ngoi. Mch cu H kp L298 ca SGS-Thompson (v cc hng khc) kh ging cc chip trn, nhng c th iu khin dng in ln ti 2A trn mt knh v c ng v nh mt linh kin cng sut, cng ging nh LS244, c th ni hai cu H bn trong mt v LS298 thnh mt cu H 4A. Mt cnh bo lin quan n L298, chip ny chuyn mch rt nhanh, nhanh cc diode bo v bnh thng (1N400X hoc tng ng) khng lm vic c. Thay vo , hy s dng diode nh BYV27. Cu H LMD 18200 ca National Semiconductor l mt v d tt khc, n iu khin dng in ln ti 3A v c cc diode bo v c tch hp. Trong khi cc cu H tch hp khng c sn cho cc dng in rt ln hoc in p rt cao, th vic thit k s dng cc linh kin trn th trng lm n gin cu trc cc cu H t cc chuyn mch ri. Chng hn, International Rectifier bn dng sn phm cc b li na cu H; hai trong s cc chip ny cng vi 4 transistor chuyn mch MOSFET p ng xy dng mt cu H. IR2101, IR2102 v IR2103 l cc b li na cu H c bn. Mi trong s cc chip ny c hai ng vo logic iu khin trc tip hai transistor chuyn mch trn mt chn ca cu H. IR2104 v IR2111 c logic tng t pha ng ra iu khin cc chuyn mch ca cu H, nhng chng cng c logic pha ng vo, trong mt s ng dng, c th gip lm gim logic bn ngoi. c bit, 2104 c ng vo cho php, v th 4 chip 2104 cng vi 8 transistor chuyn mch c th thay th mt L293 m khng cn thm logic b sung. Mt s hng cn to ra cc chip cu H phc tp c cha c mch hn dng. Trn th trng cn c mt s b li cu 3 pha, dng li cc ng c bc nam chm vnh cu 3 pha cu hnh Y hoc . TA7288P, GL7438, TA8400 v TA8405 ca Toshiba l nhng thit k kho lo, v 2 chip nh th, vi mt trong 6 na cu c b qua, s iu khin kho lo mt ng c bc 5 cun vi 10 bc trn mt vng quay. 11. Lp trnh iu khin ng c bc

2. 3.

PHA CA NG C BC NGUYN L HOT NG Bng : Trnh t iu khin Kiu bc Bc A1 A2 B1 1 ON OFF ON 2 OFF ON ON 3 OFF ON OFF 4 ON OFF OFF 5 Lp li 1 n 4 B2 OFF OFF ON ON

Bng : Trnh t iu khin Kiu na bc Bc A1 A2 B1 B2 1 ON OFF ON OFF 2 OFF OFF OFF ON 3 OFF ON ON OFF 4 ON OFF OFF OFF 5 OFF ON OFF ON 6 OFF OFF ON OFF 7 ON OFF OFF ON 8 OFF ON OFF OFF 9 Lp li 1 n 8 kiu na bc, ng vi mt trnh t bc ng c ch quay c mt gc bng mt na gc bc nh mc.

BI TP 1. Bn v X-Y

2. My bm lu lng khng i

3. My in

4. Ci t kiu photo

5. My chiu hnh

6. My ct dy

7. Bn nh v

You might also like