You are on page 1of 89

Li ni u

p ng kp thi yu cu ging dy v hc tp theo chng trnh o to ca Trng i hc Kinh doanh v Cng ngh H Ni, Khoa Ti chnh Ngn hng t chc bin son Gio trnh Ti chnh quc t ging dy cho cc h i hc, Cao ng v Trung cp ca trng. L mn hc nghip v chuyn ngnh, mn hc Ti chnh quc t trnh by nhng vn l lun v nghip v ti chnh quc t c bn c s lin h cht ch vi cc chnh sch v c ch trong hot ng ti chnh quc t hin hnh. Nghin cu mn hc Ti chnh quc t s gip ngi c nng cao hiu bit v l lun cng nh kinh nghim thc tin thuc lnh vc ti chnh quc t, nhn thc c c ch vn hnh ca vic khai thc v s dng cc ngun ti chnh trong quan h vi cc nc v cc t chc ti chnh quc t, t c th iu chuyn v s dng cc lung vn quc t mt cch hp l, trong iu kin pht trin v hi nhp ca Vit Nam. Qu trnh nghin cu v bin son gio trnh ny c thc hin trn c s k tha cc gio trnh c ca Trng v tham kho cc gio trnh Ti chnh quc t ca Hc vin Ti chnh v cc ti liu c lin quan n nghip v Ti chnh quc t. Chu trch nhim bin son v chnh l gio trnh Ti chnh Quc t l cc nh khoa hc v ging vin ang ging dy cc mn hc thuc lnh vc Ti chnh Ngn hng ca Trng i hc Kinh doanh & Cng ngh H Ni. GS.,TS. V Vn Ho, Ch nhim Khoa Ti chnh Ngn hng v PGS.TS L Vn Hng, Ph Ch nhim Khoa Ti chnh Ngn hng ng Ch bin. Cc tc gi trc tip bin son v chnh l gio trnh ny gm c: GS.,TS. V Vn Ho, Ch nhim Khoa Ti chnh Ngn hng, chu trch nhim chnh l Gio trnh v trc tip bin son Chng 1; PGS.,TS. L Vn Hng, Ph Ch nhim Khoa Ti chnh Ngn hng, tham gia chnh l Gio trnh v bin son cc Chng 3, 4 v 5; TS. Nguyn V Ngon, Ph Ch nhim Khoa Ti chnh Ngn hng, bin son Chng 2; PGS.,TS. H c Tr, Ph Hiu trng, Ch nhim Khoa Cao ng v Trung cp chuyn nghip, bin son Chng 6; Gio trnh Ti chnh quc t c bin son trong iu kin nn kinh t Vit Nam ang trn thc hin ng li i mi theo hng m ca v hi nhp. Nhiu c ch chnh sch trong lnh vc qun l kinh t - ti chnh ang trong qu trnh i mi v hon thin. Mc d tp th tc gi c nhiu c gng trong qu trnh nghin cu v bin son, song ni dung v hnh thc ca gio trnh kh trnh khi nhng hn ch v khim khuyt. Khoa Ti chnh Ngn hng v cc tc

gi rt mong nhn c cc kin nhn xt v ng gp ca cc nh khoa hc, cn b qun l, cc ging vin trong v ngoi trng cng nh cc bn c gio trnh c b xung hon thin v nng cao cht lng trong nhng ln xut bn sau.

H Ni, ngy 10 thng 2 nm 2009 Ch nhim Khoa Ti chnh Ngn hng GS.,TS. V Vn Ha

Mc lc

ni dung Chng 1. Tng quan v Ti chnh quc t 1.1. S hnh thnh v pht trin ca Ti chnh quc t

trang

1.1.1. iu kin xut hin v tn ti ca ti chnh 9 quc t 1.1.2. Khi nim Ti chnh quc t 1.1.3. c im ca Ti chnh quc t 1.2. Cu thnh ca Ti chnh quc t 1.2.1. Theo ngun hnh thnh 1.2.2. Theo ch th tham gia vo nghip v TCQT 1.3. Vai tr ca Ti chnh quc t 1.3.1. Phn phi v phn phi li cc ngun lc TCQT 1.3.2. Duy tr v m rng quan h i ngoi 1.3.3. Tc ng tch cc n pht trin kinh t x hi 11 13 16 16 18 22 22 23 23

Chng 2. cc nghip v ch yu trn th trng ngoi hi 2.1. H thng tin t quc t v th trng ngoi hi 2.1.1. H thng tin t quc t 2.1.2. Th trng tin t quc t 25 25 31

2.1.3. Th trng ngoi hi 2.2. T gi hi oi 2.2.1. Phng php biu th t gi - yt gi 2.2.2. Yt t gi hai chiu trn th trng ngoi hi 2.2.3. C ch hnh thnh t gi 2.3. Cc nghip v ch yu trn th trng ngoi hi 2.3.1. Nghip v giao ngay (The Spot Operations) 2.3.2. Nghip v k hn (The Forward Operations) 2.3.3. Nghip v hon i (Swaps) 2.3.4. Nghip v tng lai (The Currency Futures) 2.3.5. Nghip v quyn chn (The Currency Options)

32 37 39 39 40 44

44

45 46 48

49

Chng 3. u t trc tip ca nc ngoi 3.1. Nhng vn chung v u t trc tip ca nc ngoi - FDI 3.1.1. Khi nim v c im u t trc tip 3.1.2. Cc hnh thc u t trc tip 3.1.3. Vai tr ca u t trc tip 3.2. Quy trnh thc hin d n u t trc tip ca nc ngoi 3.2.1. Lp d n u t 3.2.2. Trin khai d n u t 51 51 54 57 62 62 71

3.3. Tnh hnh thu ht v s dng FDI Vit Nam 3.3.1. Nhng thnh cng ch yu 3.3.2. Mt s hn ch v tn ti

73 73 78

Chng 4. H tr pht trin chnh thc ODA 4.1. Nhng vn c bn v ODA 4.1.1. Khi nim v xut x ca ODA 4.1.2. Phn loi ODA 4.1.3. c trng ca ODA 4.1.4. Vai tr ca ODA 4.2. Quy trnh thu ht v s dng ODA 4.2.1. Nhu cu ODA 4.2.2. Cam kt ti tr ODA 4.2.3. Lp d n ODA 4.2.4. K kt hip nh ti tr ODA 4.2.5. Gii ngn ODA 4.2.6. Nghim thu v quyt ton ODA 4.3. Vin tr quc t ca Nh nc 4.3.1. Vin tr ODA 4.3.2. Vin tr qun s 4.3.3. Cu tr nhn o 4.3.4. Qun l v s dng cc khon vin tr 82 82 83 87 88 91 91 92 92 95 95 98 102 102 103 104 104

Chng 5. lin minh thu quan

5.1. Thu quan v nh hng ca thu quan 5.1.1. Khi nim v bn cht ca thu quan 5.1.2. nh hng ca thu quan 5.2. Lin minh thu quan (LMTQ) 5.2.1. Khi nim v tc ng ca LMTQ 5.2.2. Vai tr ca lin minh thu quan 5.3. Vit Nam vi Lin minh thu quan 5.3.1. Nhng quy nh v thu quan trong cc t chc Thng mi khu vc v quc t 5.3.2. Nhng kh khn ca Vit Nam khi tham gia hi nhp 5.3.3. Mt s nh hng ci cch chnh sch thu ca Vit Nam

106 106 107 109 109 112 114 114

122

126

Chng 6. nghip v ti chnh quc t ca cc cng ty bo him 6.1. S hnh thnh v pht trin cc nghip v ti chnh quc t ca cc cng ty bo him 6.1.1. Khi nim v bn cht cc nghip v TCQT ca cc CTBH 6.1.2. Qu trnh hnh thnh v pht trin cc nghip v ti chnh quc t ca cng ty bo him 6.1.3. Vai tr ca cc cng ty bo him trong nn kinh t 6.2. Cc nghip v TCQT ca cc cng ty bo him 6.2.1. Nghip v TCQT pht sinh t nghip v 130

130

131

133

137 137

bo him hng hi v hng khng 6.2.2. Nghip v TCQT pht sinh t nghip v Ti bo him 6.2.3. Nghip v TCQT pht sinh t i l nh gi ri ro 6.2.4. u t quc t ca cc Cng ty bo him 143

149

151

6.3. Gii thiu hot ng ca mt s Cng ty bo 155 him 6.3.1. Cng ty bo him AIG (American Internatinal Group) 6.3.2. Cng ty bo him ALLIANZ 6.3.3. Bo vit 155 157 158

Chng 1 Tng quan v Ti chnh quc t

1.1. S hnh thnh v pht trin ca Ti chnh quc t. 1.1.1. iu kin xut hin v tn ti ca Ti chnh quc t . Trong qu trnh pht trin, cc quc gia khng th t tho mn c cc nhu cu ca mnh. Vic tm kim ngun nguyn liu mi,th trng tiu th sn phm,trao i lao ng, chuyn giao khoa hc - cng ngh, cc quan h vn ho, ngoi giao bt buc mi nc phi tm n cc i tc ca mnh, l cc quc gia v khu vc khc.Trc ht, l cc nc ln cn, sau l cc quc gia c v tr xa hn. Cng vi s pht trin kinh t v ngoi giao, cc quc gia u nhn thy li ch to ln v thit thc ca giao lu quc t. Do m ca, hp tc v hi nhp tr thnh xu th tt yu ca th gii . Trong lch s pht trin, khng phi ngy nay gia cc quc gia mi c cc mi quan h. M ngay t trc thi Trung C, gia cc nc hnh thnh cc quan h v kinh t, tin t, thu quan v sau l cc mi quan h v vn ho, chnh tr, ngoi giao. Cc mi quan h ny ngy cng pht trin v t n mc tng i hon thin nh ngy nay . Quan h gia cc quc gia mc d a dng v th hin trong cc trng thi khc nhau, nhng c th xp vo cc loi quan h sau y : a) Cc quan h v kinh t : Bao gm cc quan h xut nhp khu hng ho, cc quan h dch v, nh: vn ti, bu chnh vin thng, thu mn chuyn gia, chuyn giao khoa hc cng ngh Cc quan h v vn ho, chnh tr , ngoi giao . Cc quan h tn dng : vay n, vin tr trc tip, chnh lch trong cn cn vng lai

b) c)

Cc quan h nu trn c th chia thnh hai loi, l quan h kinh t v quan h chnh tr. Cc quan h kinh t, chnh tr i ngoi l iu kin v c s Ti chnh quc t xut hin, tn ti v pht trin . Cc quan h kinh t v chnh tr ca quc gia ny vi quc gia kia, c th hm cha nhng mc ch khc nhau. Nhng thc hin cc quan h y, th quc gia ch ng phi chi mt khon tin nht nh , cn quc gia b ng tip nhn cc quan h trn, li c hng s thu ny. Cc quan h trn c th l cc quan h song phng, cng c th l a phng. Nhng quan h gia cc quc gia, biu hin bn ngoi l cc quan h kinh t v chnh tr thun tu, nhng bn trong li l cc quan h thu, chi tin t gia cc quc gia. Bn cht ca cc quan h thu, chi nu trn, l tp hp cc quan h phn phi v phn phi li ca ci vt cht mang tnh cht quc t.

Cui cng ca qu trnh ny mi nc s hnh thnh cc qu tin t tp trung v khng tp trung c gi tr bng ngoi t. y l qu trnh hnh thnh v thc hin cc quan h ti chnh quc t. 1.1.2. Khi nim Ti chnh quc t. Ti chnh quc t l cc qu ngoi hi tp trung v khng tp trung ca mt quc gia, c hnh thnh trong qu trnh phn phi v phn phi li ca ci vt cht quc t, trn c s thc hin cc quan h kinh t v chnh tr i ngoi ca quc gia trong mt thi k nht nh . Nh vy s hnh thnh cc quan h ti chnh quc t bt ngun t cc quan h kinh t v chnh tr i ngoi. Cc quan h ny pht trin th ti chnh quc t cng pht trin tng ng. Tuy nhin trong iu kin pht trin v hi nhp quc t hin nay, ti chnh quc t cn vt ra ngoi phm vi cc quan h trn. l cc khon thu chi quc t lin quan n cc hot ng : Vin tr nhn o. Kiu hi. Bi thng chin tranh . Chuyn giao cng ngh tr gip cc nc chm pht trin

Khc vi thu chi trong ni b nn kinh t, c thc hin bng ni t, cc khon thu chi thc hin cc quan h ti chnh quc t, c thc hin bng ngoi t. V vy, trong qu trnh thc hin thanh ton v chi tr gia cc nc li pht sinh quan h so snh gi tr gia cc ng tin, l quan h t gi. Quan h t gi khng nhng th hin s so snh sc mua gia cc ng tin, m cn nh hng ng k n thu chi ti chnh i ngoi ca cc quc gia. Do chnh sch t gi ca cc nc cng l mt trong nhng yu t quan trng tc ng n ti chnh quc t. Cc khon thu, chi i ngoi th hin trong quan h ti chnh quc t, c th c thc hin bi Nh nc,cc t chc kinh t x hi hay c nhn, nhng cui cng cc khon thu, chi ny u c phn nh trong Cn cn vng lai ca quc gia. V vy Nh nc l ch th quyt nh vic thc hin v qun l Ti chnh quc t . Ti chnh quc t tp hp cc quan h phn phi v phn phi li ca ci vt cht, c biu hin bng gi tr tin t quc t, nhng quan h ny khng n gin. Bi v bn cnh cc quan h thu, chi quc t thun tu, ngy nay gia hai hay nhiu quc gia cn hnh thnh cc quan h phn phi v phn phi li cc khon thu nhp pht sinh t cc hot ng an xen nhiu chiu, nh : Thu chi ca cc cng ty a quc gia. Cc khon ti bo him. Hot ng u t xy dng chuyn giao (BOT)

Lin doanh, lin kt kinh t . Pht hnh ng tin s dng chung cho nhiu quc gia

Tt c cc khon thu, chi nu trn u c phn nh trong ti chnh quc t .Vic thc hin cc khon thu, chi ny c th ch lin quan n hai hay mt s quc gia, nhng u phi tun th nhng qui nh, hoc thng l quc t. 1.1.3. c im ca Ti chnh quc t . Mi nc u l mt ch th ca Ti chnh quc t, trong phm vi thc hin cc quan h kinh t chnh tr ca mnh. Nu khng xt n yu t quc gia, th Ti chnh quc t th hin nhng c im sau y: 1.1.3.1. Ti chnh quc t biu hin bn ngoi l s vn ng ca cc dng vn quc t, mi quc gia ch l mt im dng tm thi ca qu trnh vn ng ny . Cc quan h kinh t, chnh tr gia cc quc gia lun lun theo chiu hng pht trin v m rng. Theo cc khon thu, chi quc t cc dng vn, cng pht trin v gia tng theo chiu hng trn. Thu, chi quc t pht trin th cc dng vn quc t cng vn ng khng ngng. Dng vn ny ch dng li mt phn tm thi di dng cc qu ngoi t ca cc quc gia. S lng ngoi t d tr ca tng quc gia nhiu hay t, l tu thuc vo thc lc kinh t ca quc gia trong tng thi k. Tuy nhin xt trn phng din ti chnh quc t, cc qu d tr ny cng ch l mt khu trong dng vn quc t. V vy ti chnh quc t lun lun c xem xt trong trng thi ng v mang tnh ton cu. 1.1.3.2. Ti chnh quc t b chi phi bi cc yu t kinh t, chnh tr ton cu. Pht sinh t cc quan h kinh t chnh tr quc t, v vy Ti chnh quc t b chi phi bi cc yu t ny l tt yu. Tuy nhin mi quc gia li l mt mt xch trong h thng kinh t chnh tr ton cu, do s bin ng v kinh t chnh tr ca mi quc gia c th nh hng vi mc khc nhau n tnh trng ti chnh quc t. gim thiu mc nh hng ny, khng phi ch c cc t chc ti chnh quc t, m mi quc gia u c trch nhim m bo an ton cho s pht trin, n nh ca Ti chnh quc t v an ninh ti chnh ton cu. Trong h thng kinh t v chnh tr ton cu, mi quc gia u chi phi v b chi phi vi mc khc nhau bi Ti chnh quc t. Trong nhng nn kinh t ln, lun lun c nh hng quan trng n Ti chnh quc t. V vy cc nc pht trin v cc t chc ti chnh quc t ln, bao gi cng l tc nhn quan trng i vi s pht trin cng nh suy thoi ca h thng ti chnh ton cu. 1.1.3.3. Ti chnh quc t cha ng nhiu yu t ri ro.

Ti chnh quc t mang tnh ton cu, v vy nhng bin ng xu v v m v vi m i vi cc yu t pht sinh quan h Ti chnh quc t, u l nhng ri ro ca Ti chnh quc t. Nhng ri ro thng thy l : S xuy thoi v khng hong kinh t ca mt hoc mt s quc gia ln; ca khu vc; hoc ton cu. S bin ng xu v chnh tr trong nhng nc v khu vc trng yu. Ri ro v hi oi i vi nhng ng tin ch cht ca th gii

Nhng ri ro ny s lm gim cc giao dch ti chnh quc t, gim thp gi tr ngoi t v nh hng xu n hot ng Ti chnh ton cu. 1.1.3.4. Hin tng quc t ho ngy cng pht trin trong Ti chnh quc t. Quc t ho trong Ti chnh quc t bt ngun t nhng hin tng kinh t a dng v ph bin sau y: S pht trin ca cc cng ty a quc gia: th hin s xm nhp kinh t a phng ngy cng tr nn ph bin trong th gii hin i. Hin tng ny to nn s di chuyn ca cc lung vn quc t theo nhiu chiu gia cc nc vi nhng thnh phn, hnh thc v ni dung phong ph. Hp tc v hi nhp su rng trong lnh vc kinh t, ti chnh ngn hng: l hin tng kinh t tin t c bit pht trin trong th gii hin i. Ni dung ca hin tng ny c th thy trong cc lnh vc hp tc u t, lin doanh, lin kt kinh t, nghip v tin t, hi oi, thanh ton song phng v a phng, x l chnh lch trong Cn cn vng lai Nhng nghip v trn phn nh s vn ng ca cc lung vn quc t v cui cng l hnh thnh cc khon thu chi i ngoi ca cc quc gia. l nhng biu hin c th ca Ti chnh quc t. Th trng vn quc t ngy cng pht trin v m rng: y l c im ni bt ca hi nhp quc t trong thi i hin nay. Vi nhng cam kt v m ca th trng ca cc quc gia khi tr thnh thnh vin caWTO, th th trng vn quc t cng c t do ho. Nh vy, theo cam kt ny vn c t do lun chuyn gia cc nc, theo v Ti chnh quc t hnh thnh cc khon thu, chi tin t quc t ca cc quc gia.

Nhng c im trn chi phi s pht trin ca Ti chnh quc t theo khu vc, hoc ton cu trong tng giai on nht nh.

1.2. Cu thnh ca Ti chnh quc t.

V bn cht Ti chnh quc t l s vn ng ca cc lung vn quc t. Tuy nhin tu theo cch tip cn khc nhau, Ti chnh quc t c th c phn loi theo nhng tiu ch khc nhau. 1.2.1.Theo ngun hnh thnh. Theo cch phn loi ny, Ti chnh quc t c ngun gc t cc hot ng c bn sau y: 1.2.1.1. Cc khon thu, chi t cc quan h kinh t, chnh tr quc t. l cc khon thu, chi t cc hot ng: - Ngoi thng: bao gm cc khon thu, chi v hot ng xut nhp khu hng ho. - Dch v quc t, hay cn gi l lao v quc t, nh: l tng hp cc gi tr v: vn ti, bu chnh vin thng, thu mn chuyn gia, hp tc lao ng, chuyn giao khoa hc - cng ngh, bo him, ti bo him - Du lch, trao i vn ho - ngh thut, kho st, hc tp - Nhng khon thu, chi v cc hot ng chnh tr, qun s, ngoi giao 1.2.1.2.Tn dng quc t . Bao gm cc khon thu,chi t cc nghip v: - Cho vay (hoc i vay) trc tip bng tin thu (hoc tr) li tc, thng qua cc hip nh vay n quc t. - u t chng khon trn th trng quc t. - u t trc tip theo hnh thc: lin doanh, DN 100%vn nc ngoi, xy dng - kinh doanh chuyn giao (BOT), xy dng - chuyn giao kinh doanh(BTO), hp ng xy dng- chuyn giao(BT) - D n, hoc d c trong Cn cn vng lai 1.2.1.3. Vin tr quc t khng hon li. y l khon vn di chuyn mt chiu t nc vin tr sang nc nhn vin tr, bao gm : Vin tr song phng, l hnh thc vin tr c tho thun gia hai Chnh Ph. Ngun ti chnh ca loi vin tr ny c ly t NSNN. Vin tr a phng, l loi vin tr ca cc t chc ti chnh quc t thuc Lin Hip Quc. Ngun ti chnh thc hin loi vin tr ny l do cc nc ng gp, u thc cho cc t chc quc t thc hin.

Vin tr phi chnh ph, thng do cc t chc x hi thc hin. Ngun ti chnh thc hin loi vin tr ny l do cc t chc t quyn gp. i tng nhn vin tr c th l chnh ph, cng c th l cc t chc x hi.

1.2.2. Theo cc ch th tham gia vo nghip v Ti chnh quc t. Theo cch phn loi ny Ti chnh quc t c thc hin bi cc ch th sau: 1.2.2.1. Thc hin nghip v Ti chnh quc t ca Nh nc. Nh nc thc hin quan h ti chnh quc t thng qua vai tr qun l v iu hnh cc hot ng ch yu sau y: - Tn dng quc t ca Chnh Ph. - Vin tr quc t khng hon li. - Thu thu xut nhp khu. - Chnh lch trong thc hin t gi hi oi. - Thc hin Cn cn thanh ton. - Qun l n nc ngoi. - Hot ng v qun l u t trc tip nc ngoi, qun l cc cng ty a quc gia Cc hot ng trn u pht sinh cc khon thu, chi ngoi t, Nh Nc thng qua cc c quan chc nng kim sot v thc hin cc khon thu, chi ny. y l mt trong nhng hot ng qun l kinh t - tin t quan trng ca Nh Nc. 1.2.2.2. Thc hin nghip v Ti chnh quc t ca cc t chc kinh t. Cc t chc kinh t tham gia vo hot ng ti chnh quc t, bao gm cc doanh nghip xut, nhp khu hng ho - dch v; cc t chc kinh t c php u t trc tip nc ngoi, hoc c u thc ca Chnh Ph nhn qun l u t trc tip nc ngoi; cc c nhn, n v tham gia thc hin vin tr, vin tr nhn o, ti tr quc t; cc c nhn thc hin nghip v kiu hi Cc t chc kinh t l nhng n v thc hin cc nghip v ti chnh quc t chim t trng ln nht trong tng s thu, chi ngoi t ca quc gia. ng thi cng l nhng n v ng gp nhiu nht vo qu ngoi t tp trung v khng tp trung ca quc gia. 1.2.2.3.Thc hin nghip v ti chnh quc t ca cc t chc Ti chnh tn dng trong nc. l cc hot ng ti chnh quc t ca cc t chc:

a/ Cc Ngn hng thng mi: Cc NHTM tham gia vo hot ng ti chnh quc t th hin trong qu trnh thc hin cc nghip v ch yu, l : Tn dng quc t. u t quc t. Thc hin cc dch v ngn hng: Thanh ton quc t, chuyn tin, t vn, u thc

b/ Cc Cng ty bo him. Cc Cng ty bo him thc hin nghip v ti chnh quc t ch yu cc nghip v sau: - Thc hin nghip v bo him v ti bo him quc t. - Thc hin cc khon thu, chi lin quan n bo him, nh bi thng tn tht, d phng ri ro - Thc hin u t trc tip, hoc gin tip. c/ Cc cng ty chng khon. Hot ng ti chnh quc t ca cc cng ty chng khon bao gm cc nghip v sau: Mua, bn chng khon trn th trng ti chnh quc t. Mi gii chng khon. T vn, bo lnh pht hnh chng khon

Cc hot ng nghip v v dch v ca cc t chc nu trn, cui cng c th hin bng cc khon thu, chi ngoi t trong Cn cn vng lai ca quc gia. mt s nc khon thu ny chim t trng khng km cc khon thu xut khu hng ho - dch v . 1.2.2.4. Hot ng ti chnh ca cc t chc Ti chnh Tn dng quc t. Cc t chc ti chnh tn dng quc t, c thnh lp trn c s ng thun ca mt s quc gia trong khu vc, hoc ton cu. Mc tiu cng khai l hp tc tr gip cc quc gia thnh vin v cc lnh vc ti chnh, tn dng, tin t Nhng t chc Ti chnh Tn dng Quc t ln, c nh hng su rng i vi nhiu quc gia l: Qu Tin T Quc t (IMF), Ngn hng Th Gii (WB), Ngn Hng Pht trin Chu ( ADB ) Cc nc thnh vin ca cc t chc trn phi ng gp mt khon nht nh vo vn iu l v cc l ph hot ng thng nin theo qui nh. Tuy nhin quyn li c hng t hot ng tn dng, tr gip v kinh t x hi, cung cp cc dch v ti chnh tin t khc l rt ng k. c bit i vi cc quc gia chm pht trin th cc khon tr gip ca cc t chc Ti chnh

tn dng quc t c coi l tr lc quan trng ca quc gia. Nu gt b nhng thao tng mang mu sc chnh tr ca mt vi siu cng, th c th ni cc t chc Ti chnh Tn dng quc t, c s ng gp khng nh vo vic ci thin quan h Ti chnh quc t ca nhiu quc gia, c bit i vi cc nc ngho . 1.3.Vai tr ca Ti chnh Quc t . Ti chnh quc t l s vn ng ca cc lung vn quc t. Mi quc gia ch l mt khu trong tin trnh vn ng ca cc lung vn ny. S lng ng ca cc lung vn quc t ti cc quc gia hnh thnh cc qu ngoi t tp trung v khng tp trung, ch l mt b phn nh v tm thi, n ph thuc vo kh nng thc hin cc quan h kinh t chnh tr ca mi quc gia. S vn ng ca Ti chnh quc t l lin tc, ph hp vi qu trnh vn ng ca cc quan h kinh t chnh tr quc t. Tuy khi ngun t cc quan h kinh t chnh tr, nhng n li c tc ng lm cho cc quan h kinh t chnh tr quc t pht trin a dng v phong ph hn. Vai tr ca Ti chnh quc t l khng th ph nhn. Vai tr ny c th c phn tch v nhn thc su hn nhng ni dung sau y: 1.3.1. Ti chnh quc t ng vai tr quan trng trong qu trnh phn phi v phn phi li cc ngun lc ti chnh trn phm vi quc t, trn c s thc hin cc quan h kinh t chnh tr i ngoi, hnh thnh cc qu ngoi hi ca cc quc gia, trong mt thi k nht nh. - Phn phi ca TCQT da trn c s thc hin cc quan h kinh t chnh tr i ngoi. Nguyn tc phn phi l cng bng, quc gia no c li th s bi thu, ngc li s l bi chi. - Kt qu ca qu trnh phn phi l cc qu ngoi t ca cc quc gia c hnh thnh. S lng ngoi hi ca qu ln, hay nh l tu thuc vo khi lng cc quan h kinh t chnh tr m quc gia thc hin trong k. - tng d tr ngoi t quc gia, cc nc phi ch ng tng ngun thu thng qua vic m rng cc quan h kinh t chnh tr i ngoi. 1.3.2. Ti chnh quc t l ngun lc quan trng, quyt nh n vic duy tr v m rng cc quan h i ngoi ca quc gia . - Khi lng qu ngoi t tp trung l c s quan trng nht mi nc m rng v a dng ho cc quan h i ngoi. ng thi vic m rng cc quan h ny li l iu kin tng cc khon thu ngoi hi ca quc gia. - Nng cao trnh qun l v s dng ti chnh quc t, trc ht c tc ng tch cc n s pht trin ca t nc, sau li l c s thu ht cc lung vn t bn ngoi. V vy ci cch th ch, ci cch ti chnh v nng cao trnh qun l ca Chnh Ph, lun lun l vn thi s i vi mi quc gia.

1.3.3. Ti chnh quc t tc ng tch cc n s pht trin kinh t x hi v gp phn iu chnh cc quan h v m nn kinh t ca cc quc gia . Cc lung vn quc t tng, hay gim mi quc gia trong tng thi k l tu thuc vo thc trng kinh t x hi ca quc gia . Ni chnh xc l tu thuc vo s iu hnh nn kinh t ca Chnh Ph. Xt trn phng din ny, th TCQT li l n by quan trng thc y tin trnh ci cch ca cc chnh ph. S nng ng ca cc Chnh Ph, nhng ci cch v kinh t chnh tr ph hp vi tro lu quc t, l iu kin tin quyt ci thin Cn cn thu chi i ngoi ca quc gia. Mt phng din tch cc khc ca TCQT cng cho thy, t thc trng TCQT ca t nc, buc Chnh Ph phi nhn li mt cch nghim tc cc quan h v m ca nn kinh t, nh quan h nng cng nghip; quan h xut nhp khu; quan h thng mi du lch; quan h sn xut tiu dng; quan h hp tc, ngoi giao iu chnh cc quan h v m t gc nhn TCQT s to nn chuyn bin tch cc nht i vi mi nn kinh t . Nhng phn tch trn cho thy vai tr quan trng ca TCQT i vi mi quc gia trong iu kin pht trin v hi nhp. V vy gia tng cc quan h kinh t chnh tr i ngoi khng nhng m rng Ti chnh quc t, m cn nng cao v th quc gia trn trng quc t.

Chng 2 Cc Nghip V ch yu trn th trng ngoi hi

2.1. H thng tin t quc t v th trng ngoi hi. 2.1.1. H thng tin t quc t. H thng tin t quc t l ch lu thng tin t v n v tin t c cc quc gia tha nhn v thc hin. H thng tin t quc t n nay tri qua nhiu ch lu thng tin t. - Ch bn v vng (1880 1914) Vng l tin t quc t trong nhiu th k. H thng tin t quc t lc da trn c s ch bn v vng. Cho n trc i chin th gii th nht (1914-1918), ch tiu chun vng sp , th mt s h thng tin t quc t c ln lt hnh thnh v c lch s kinh t ghi nhn: - Ch Bn v Bng Anh (1922 1931). Bn nm sau i chin th gii th nht (1922) nn kinh t cc nc tm thi thot khi tnh trng hn lon kit qu, bt u bc vo thi k pht trin, cn c mt h thng tin t n nh m rng sn xut v ngoi thng. Hi ngh tin t quc t hp Genova (Italy) nm 1922, chp nhn ch bn v vng hi oi do quc Anh xng, cn gi l ch bn v Bng Anh. Nc Anh tuy b suy yu nhiu trong chin tranh nhng vn ng u th gii v ngoi thng, tn dng v thanh ton quc t; ng bng Anh vn l ng tin ch cht ca th gii. tip tc vai tr ny, sau khi vay n M 300 triu dollar vng (bng 40% d tr vng ca Anh lc ), nc Anh tin hnh khi phc li ch chuyn i ng bng Anh ra vng theo gi tr ca n trc chin tranh. So vi ch bn v vng th vic chuyn i ny c phn hn ch: khng lu hnh tin c bng vng; ngn hng Anh c nhng thoi vng nng 400 ounce (mi ounce tng ng 31 gr); cng dn Anh phi c 1700 bng Anh mi i c mt thoi vng 12,44 kg (400x31). Nh vy trong nc, Anh p dng ch bn v vng thoi. Trong quan h quc t, bng Anh cng vi dollar M c cc nc chp nhn l ng tin thanh ton quc t. Tin giy cc nc khc tuy khng trc tip i ra vng nhng c th i ra bng Anh ri t bng Anh i ra vng, l ch bn v vng hi oi.

Ch bn v vng hi oi sau ny cng c thc hin theo c ch ng tin ch cht phi chuyn i c ra vng; cc ng tin khc tuy khng trc tip i c ra vng, nhng c th t c vng thng qua s hi oi, tc l thng qua ng tin ch cht. Theo ch ny th tin t ca cc nc trn th gii c chia thnh hai loi: mt loi tin ch cht do nc trung tm vng pht hnh. Loi tin ny i c ra vng, loi tin ny c cc nc chp nhn lm phng tin d tr v thanh ton quc t, coi nh vng. Cn loi tin n em th khng nht thit phi quy nh hm kim lng, tc l khng nht thit phi c vng m bo, m c th dng ng tin ch cht m bo. Nc c loi tin ch cht th bin thnh ngn hng pht hnh ca th gii v l Trung tm thanh ton quc t v ng nhin nc chim a v thng tr v kinh t, ti chnh v tin t i vi cc nc n em. Tuy nhin, vic pht hnh ng tin ch cht cng phi ph hp vi khi lng d tr ca nc pht hnh tin, nu khng s gy lm pht. Cc nc c xut siu tch ly c kh nhiu bng Anh; th bng Anh cng lm pht. Nhng nc d tr nhiu bng Anh buc ngn hng Anh i tin bng giy ra vng thoi. Cuc khng hong kinh t 1929-1933 lm tng thm cng sn lng vng t kho vng nc Anh. Chu ng khng ni nhng cuc sn lng d di ca cc nc, ngy 21-9-1931 chnh ph Anh phi tuyn b ph gi ng bng 33% so vi USD trc y (trc y 1 bng Anh bng 4,866USD, sau ph gi cn 3,23 USD). Nh vy, ch bng v vng hi oi m ng bng Anh (GBP) lm tr ct sp . - H thng tin t Bretton Woods Ch bn v Dollar M (1944 1971) Sau khi ch Bng Anh sp , mi c gng nhm khi phc ch bn v vng u tht bi. Thng 4- 1943 nh kinh t M Harry White cng b mt bn d n v thnh lp h thng tin t quc t. Chnh ph Anh cng cho cng b n ca nh kinh t ngi Anh l John Maynar Keynes son tho v thnh lp Lin minh thanh ton b tr v h thng tin t quc t. Da trn 2 bn n ny, gn 1 nm sau, trc khi chin tranh th gii th 2 kt thc, ngy 22/7/1944, cc nc t bn pht trin hp ti thnh ph Bretton Woods, bang New Ham Shire (M). Mt trong nhng ni dung, c hi ngh l khi phc ch bn v vng hi oi da trn ng DollarM, theo ch t gi c nh (Fixed Exchange Rate regime), trong mt cam kt chc chn l lun gi vng mc gi 35 USD/Ounce vng. Nh vy, hm lng vng ca USD l 0,888671 gram vng. M cng cam kt rng nu gi vng thay i +/- (1)% th Ngn Hng cc nc s can thip. M s b p lng vng m cc ngn hng st gim khi can thip th trng. Kinh t M suy thoi nghim trng do sa ly chin tranh Vit Nam. Ngy 15/8/1971, Tng Thng M Nixon tuyn b chnh sch kinh t mi. Trong , M t b cam kt i Dollar

giy ra vng, ph gi USD 7,98%. Thng 12-1971 ti hi ngh Washington, tuy M cng b hm kim lng l 0,81851265 gram vng, nhng t ch tin t Bretton Woods cng chm dt. - Ch tin t rp chuyn nhng ca khi SEV (1964 1991) Khi cc nc x hi ch ngha pht trin thnh mt h thng vng chc, cc nc ny ngy 20-10-1963 k kt mt hip nh thanh ton a bin, da trn c s ng Rp ca Lin X. Ngy 1/1/1964 ngy hiu lc ca hip nh, ng Rp chuyn nhng c a vo vn hnh trong thanh ton. Rp chuyn nhng l ng tin ghi s, s dng thanh ton chuyn khon, v vy, ti Hip nh cc nc cng quyt nh thnh lp Ngn hng Hp tc quc t (MBES) cc nc XHCN u m ti khon ti NH ny thc hin thanh ton quc t ca h thng Rp chuyn nhng, theo phng php thanh ton b tr. - H thng tin t Chu u: ng tin chung ca Lin Minh Chu u (EU) l ng EURO (ng k k hiu danh php quc t l EUR), ng tin ny c hnh thnh theo hip c vi Maastricht do cc nguyn th cc nc thnh vin Chu u k kt nm 1992. T nm 1999 c 11 nc ca khi EU s dng ng EURO trong thanh ton, thay th cho ng EU trc y. Trong khong thi gian trong 11 nc ny lu hnh song song c 2 ng tin l ng EURO v ng bn t. V vy, t gi gia ng bn t v ng EUR do Chnh ph tng nc quy nh. T ngy 1/1/2002 trong EU c 12 nc v n nm 2008 c 16 nc s dng EURO tin mt, khng cn lu thng bn t trong cc nc ny. Khi mi ra i t gi EUR/USD = 0,8, trc khi xy ra suy thoi kinh t ton cu (2008) c thi im t gi EUR/USD = 1,38. Ngy nay, nhiu nc, nhiu doanh nghip s dng EURO trong thanh ton quc t. - H thng tin t ton cu ca IMF. Khi h thng tin t Bretton Woods c nguy c sp (v thc s sp nm 1971), th nm 1964 nhm 10 nc pht trin (G10) thit lp mt hip nh c IMF ph chun. Hip nh ny a ra ng tin ghi s: Quyn Rt Vn c Bit. (SDR Special Drawing Right). ng SDR c IMF, WB (Ngn Hng Th Gii) v ADB (Ngn Hng Pht Trin Chu ) s dng xc nh, tnh ton cc giao dch v cc nc thnh vin IMF chp nhn lm phng tin thanh ton n. Khi mi ra i, SDR c tnh theo t gi vng hi oi, c hm kim lng 0,888671 gr vng/1SDR (tng ng 1USD). Khi c ch Bretton Woods tan v (1971) IMF nh gi SDR theo 16 ng trn quc gia. 1USD = 1,17183 USD. Nm 1981 tnh theo 5 ng tin c t trng ln, gm USD (42%); Mar c (19%); France Php (13%); Yn Nht (13%); Bng Anh (13%).

Sau khi ng tin Chu u (EURO) ra i, ng SDR c tnh li theo r gi tr ca 4 ng tin gm USD (45%); EURO (29%); Yn Nht (15%); GBP Bng Anh (11%). T gi SDR/USD l 1,27154. IMF quy nh, cc thnh vin ngoi quyn c vay bng vng trong phm vi quy nh thng 25% vn gp, cc thnh vin c hng mt khon SDR nht nh, ty theo s vn gp trong trng hp cn thanh ton quc t bi chi v phi c 80% thnh vin tn thnh. ng SDR cng ch l ng tin ghi s. Khi c vay IMF b p bi cn cn thanh ton quc t, nc c vay phi tr li cho IMF v phi ghi vo ti khon n ca IMF. 2.1.2. Th trng tin t quc t Th trng tin t quc t l ni thc hin cc hot ng chuyn giao vn tn dng ngn hn. Th trng tin gi v cho vay ca Ngn hng ch yu l th trng tin t Chu u. Th trng tin t Chu u c gi l thi trng La Chu u (Eurodollars market). Sau hip c Bretton Woods, dollar M tr thnh phng tin thanh ton quc t, theo chnh sch Marshals, M s vin tr cho cc nc bi trn, ng dollar M cn mt th trng ln, nht l Chu u. Do nhng ti sn ca M, v dollar M nm ngoi nc M, khng b Chnh ph M iu tit. Dollar M gi ti Chu u k c gi ti cc chi nhnh ngn hng M Chu u c gi l Dollar Chu u. Hot ng ny cng m rng, to thnh th trng dollar Chu u. S hot ng ca th trng dollar Chu u thi nh hng nhiu n th trng tin t ni a, ca cc nc Chu u, do s chnh lch li sut gia USD v bn t lm cho s chuyn dch tin t mnh m hn, lm tng kh nng to tin, tng bi s tn dng. Bi v phn ln cc giao dch dollar Chu u u c thc hin trn th trng lin ngn hng. 2.1.3. Th trng ngoi hi 2.1.3.1. Ngoi hi Trong quan h kinh t, quan h tn dng v tin t gia cc nc c ng tin quc gia ring bit, gia cc c nhn cc i tc c mc tiu tin t khc nhau, thng pht sinh quan h thanh ton. Vic thanh ton gia hai quc gia (thanh ton song phng) hoc gia nhng quc gia vi nhau (a phng) khng th thc hin nu khng chn mt ng tin biu hin gi c v xc nh gi tr ca hp ng. V vy i hi phi c s chuyn i t ng tin ny sang ng tin khc. V d i t Yn Nht (JPY) sang Dollar M (USA); t ng VN (VND) sang ng tin chung Chu u (EUR). S chuyn i t mt i ng tin ny sang ng tin khc gi l hi oi (exchange). S chuyn i ny lin quan n ngoi t c gi l hi oi ngoi t, tc l ngoi hi (foreign exchange).

Ngoi hi bao gm tin nc ngoi (ngoi t), vng tiu chun quc t, cc giy t c gi v cc cng c thanh ton bng ngoi t (hi phiu,k phiu ); Quyn rt vn c bit (SDR Special Drawing Right - ng tin ghi s ca IMF). 2.1.3.2. Th trng ngoi hi Trao i to ra th trng l mt nguyn l c bn ca nn kinh t hng ho. L b phn quan trng ca th trng tin t, th trng ngoi hi l ni thc hin cc giao dch mua bn trao i cc loi ngoi t. Trong quan h ngoi thng gia hai nc lin quan t nht n hai ng tin ca hai quc gia. Mc tiu ca thng gia nc ny khng phi l ng bn t nc h, m l ng tin ca nc nhp khu hoc ng tin mnh ca nc th ba. thc hin vic thanh ton cc thng gia thng phi chuyn i ng bn t ca h sang ng tin m hai bn chn lm ng tin thanh ton. Vic trao i cc loi tin to ra th trng ngoi hi v c thc hin trn bt c quc gia no. V vy, c th ni th trng ngoi hi l th trng tin t quc t. 2.1.3.3.c im ca th trng ngoi hi. L th trng cu cc loi hng ho c bit-hng ho tin t ca cc quc gia, nn th trng ngoi hi c nhng c im ring m cc th trng khc khng c: - Th trng ngoi hi l th trng giao dch mang tnh cht quc t, hot ng lin tc 24 gi/ngy. - Th trng ngoi hi khng nht thit phi tp trung. - Trung tm ca th trng ngoi hi l th trng lin Ngn hng. 2.1.3.4. Cc chc nng ca th trng ngoi hi. Nu nh ngn hng thng mi c nhng chc nng c bn nh to tin, tn dng, thanh ton v cung ng dch v ngn hng, th th trng ngoi hi c cc chc nng c th nh sau: - p ng nhu cu mua bn trao i ngoi t nhm phc v cho vic thc hin cc giao dch thng mi quc t v giao dch quc t khc. - Phc v cho vic lun chuyn cc khon u t quc t, tn dng quc t, cc giao dch ti chnh, cc giao lu tin t gia cc quc gia. - Thng qua hot ng ca th trng ngoi hi xc nh gi tr i ngoi ca ni t. - Cung cp cc cng c bo him ri ro t gi cho cc khon thu xut khu, thanh ton nhp khu, cc khon u t v i vay bng ngoi t thng qua cc nghip v hon i k hn, quyn chn v.v

- Th trng ngoi hi l cng c Ngn hng Trung ng thc hin chnh sch tin t quc gia trn c s can thip t gi. 2.1.3.4. Cu trc th trng ngoi hi. - Cn c vo hnh thc t chc, th trng ngoi hi gm: + Th trng c t chc (Organized Market) chng hn th trng ngoi t lin ngn hng. + Th trng khng t chc (Unorganized Market) l th trng ch en. - Cn c vo nghip v kinh doanh th trng ngoi hi ngi ta chia ra: + Th trng ngoi t tin mt (The Foreign Bank Note Market): Mua bn bng tin mt. + Th trng ngoi hi giao ngay (The Spot Foreign Exchange Market, gi tt l Spot Market). + Th trng ngoi hi c k hn (The Forward Exchange Market, gi tt l Forward Market). + Th trng giao sau cn gi l th trng tng lai (The Currency Future Market). + Th trng hon i tin t (The Currency Swaps Market). + Th trng quyn chn tin t (The Currency Option Market). Trong cc th trng k trn th trng giao ngay l th trng c bn, cc th trng cn li l th trng phi sinh ( Derivative - c ngun gc) tc l th trng bt ngun t th trng giao ngay. 2.1.3.5. Cc thnh vin tham gia th trng Ngoi hi. Da vo ng lc pht trin th trng, ngi ta chia ra cc nhm sau: - Cc nh thng mi v u t nhm ny gm cc nh xut khu, nhp khu v u t ra nc ngoi, nhng ngi c nhu cu mua bn. - Cc ngn hng thng mi, ngn hng u t. Nhm ny tham gia mua bn ngoi t vi mc ch kinh doanh. - Nhm c nhn hay h gia nh: Nhm ny c nhu cu mua ngoi t khi i cng tc, i du lch, c nhu cu bn khi nhn tin t li tc u t hay chuyn t nc ngoi. - Ngn hng Trung ng: Ngn hng Trung ng l ngi ng vai tr t chc, kim sot, iu hnh, can thip mua hay bn nhm n nh sinh hot trong th trng hi oi v thc hin chnh sch tin t quc gia.

Cn c chc nng hot ng trn th trng hi oi, ngi ta chia cc thnh phn nu trn (tr Ngn hng Trung ng) thnh 4 nhm - Cc nh kinh doanh (Dealers): L nhng ngi tham gia mua bn thng xuyn trn th trng hi oi nhm kim li t chnh lch gia gi mua v gi bn ca tng ngoi t. - Cc nh mi gii (Brokers): L nhng ngi tham gia th trng hi oi vi t cch l trung gian trong giao dch, hng hoa hng trong tng mn giao dch mua v bn. - Cc nh u c (Speculators): L nhng ngi tham gia th trng hi oi vi hy vng kim li do thay i t gi theo ng d on ca h. Nhng nh u c chp nhn ri ro nu nh h d on sai, t gi bin ng ngc v tri vi d on ca h. Nhng nh u c i khi to ra nhng bin ng t gi c hi cho nn kinh t, nhng nhiu khi h cng cung cp cho th trng cc khon ngoi t x l cc giao dch thng thng. - Cc nh kinh doanh chnh lch gi (Arbitrageurs): L nhng ngi tm kim li nhun t nhng ni c chnh lch t gi vi phng thc l mua ni gi thp, bn ni gi cao; mua vo thi im gi thp; bn thi im gi cao. C hi ny xut hin khi cc Ngn hng Thng mi khc nhau nim yt t gi khc nhau, c s chnh lch no . Th trng hi oi giao ngay l ni thc hin cc nghip v hi oi giao ngay theo thi hn c th l ngy T, ngy T + 1 hoc T + 2, nhng vi t gi hin ti khi giao dch, trong hot ng ch yu l mua bn, chuyn i ngoi t bng chuyn khon hoc tin mt gia khch hng vi ngn hng, gia cc ngn hng vi nhau. Ngoi ra trn th trng ny ngi ta thc hin kinh doanh chnh lch gi (nghip v acbit). Cc thnh vin tham gia th trng, nht l cc ngn hng, phi tnh ton rt k lng, so snh cc t gi trn th trng quc t thng qua cc nghip v t gi hoc t gi cho.

2.2. T gi hi oi - nh ngha: T gi hi oi l t s so snh gi tr ca ng tin ny vi ng tin khc; tc l gi ca mt n v tin t nc ny tnh bng n v tin t nc khc. V d: 1 USD = 16.000 VND 1 EUR = 1,3862 USD... - Cc loi t gi: T gi mua v t gi bn l cc t gi do Ngn hng nim yt, trong :

+ T gi mua: L gi ngn hng mua vo mt ng tin no tc l gi bn ca khch hng i vi ng tin . + T gi bn: L gi bn ca ngn hng (bn cho khch hng) v cng l gi mua ca khch hng i vi mt ng tin no . + T gi chnh thc (Official Exchange Rate) T gi chnh thc do Ngn hng nh nc Trung ng cng b, l t gi n nh gi tr i ngoi ca ng ni t nc cng b. l t gi lm cn c cho cc doanh nghip np thu xut nhp khu v l t gi hch ton, cng l t gi xc nh n nc ngoi do Chnh ph vay. Cc Ngn hng Thng mi cn c t gi chnh thc xc nh t gi kinh doanh trong bin cho php ca Ngn hng Trung ng. Trong qu trnh thc hin nghip v, ngi ta xc nh cc loi t gi theo loi nghip v nh: + T gi giao ngay: The spot Date t gi ny c xc nh vo ngy giao dch (ngy J), nhng thanh ton vo ngy lm vic tip theo (J+2) + T gi k hn (The forward Rate): T gi k hn c tha thun v tnh ton trong ngy T, nhng thanh ton vo ngy T+3 tr ln, c th di ti: T + 360/ + T gi cho (Crossed exchange Rate): T gi cho l t gi gia 2 ng tin c tnh ton thng qua ng tin th 3. Ngoi ra trong lnh vc kinh doanh tin t, ngi ta cn phi tnh ton v tha thun theo cc loi t gi thch hp, nh t gi trung bnh (Effective Exchange Rate), t gi c nh, t gi th ni. 2.2.1. Phng php biu th t gi - Yt t gi a. Phng php trc tip: Ly ngoi t lm ng tin yt gi, cn bn t lm ng tin nh gi. V d: Ti H Ni, cng b t gi: 1 USD = 18.700 VN b. Phng php gin tip: Ly bn t lm ng tin yt gi cn ngoi t lm ng tin nh gi. V d: Ti Lun n (Anh) cng b t gi: 1 Z = 0,5067 USD 2.2.2. Yt t gi hai chiu trn th trng ngoi hi Trn th trng giao ngay thng c yt t gi 2 chiu. T gi mua v t gi bn: - T gi mua l t gi ngn hng mua vo i vi ngoi t c yt t gi (cng c th hiu rng l t gi bn ca khch hng).

- T gi bn l t gi ngn hng bn ra i vi ngoi t c yt gi ( cng l t gi mua ca khch hng). Hnh thc yt t gi: T gi ng trc l t gi mua, t gi ng sau l t gi bn. V d: USD/ VND = 16.010 16.045 Tc l ngn hng mua USD vi gi 16.010 VND/1USD. Ngn hng bn vi gi 16.045 VND/ 1 USD Trn cc bng nim yt gi cc Ngn hng thng vit tt nh sau: USD/VND = 16.010 16.040 vit tt: USD/ VND = 16.010 40 USD/ JPY = 110,25 110,50 vit tt: USD/ JPY = 110,1/4 1/2 (0,25 = 1/4; 0,50 = 1/2; 0,75 = 3/4) 2.2.3. C ch hnh thnh t gi Trc y, khi cc nc cn quy nh hm kim loi cho ng tin nc mnh, th t gi gia 2 ng tin c hnh thnh theo nguyn tc ng gi vng, tnh theo t s hm lng vng ca 2 ng tin. V d trc nm 1971 Bng Anh (GBP) c hm kim lng l 2,13281 gr vng, Dollar M (USD) l 0,888671 gr vng, Yn Nht (JPY) l 0,0024685 gr vng, th t gi cc ng tin l: GBP/USD = 2,13281/0,888671 = 2,4 USD/JPY = 0,888671/0,0024685 = 360 Ngy nay cc ng tin u khng cha hm lng vng, nn t gi ng bn t ca mt nc so vi mt ngoi t no c hnh thnh ch yu do quan h cung cu, cung cu ngoi t li b chi phi bi nhiu nhn t. Cc nhn t l: a) Cn cn thanh ton quc t Cn cn thanh ton quc t (CCTTQT) l mt bn tng hp kt ton, tng hp tt c cc giao dch kinh t gia mt nc vi cc nc khc trn th gii trong mt thi k nht nh, thng l 1 nm. Cn cn thanh ton quc t phn nh mc cung, cu ngoi t trn th trng, do n nh hng trc tip n t gi ngoi hi. Bi thu trong cn cn thanh ton quc t s lm cho cung ngoi t tng v bi chi cn cn thanh ton quc t s lm cu ngoi t tng.

Trong trng hp khng c s can thip ca Ngn hng Trung ng t gi hi oi hon ton do cung cu chi phi. Ni dung cn cn thanh ton quc t gm c cc khon mc sau y: Cn cn vng lai Cn cn thng mi Du lch, dch v Thu nhp v u t v cc khon khc Vin tr khng hon li ca Chnh ph Hng mc t bn (vn) Cho vay (T nhn v Chnh ph) i vay (T nhn v Chnh ph) th di y biu th quan h cung cu ngoi t v t gi hi oi. Khi mt loi ngoi t no l cung > cu th t gi ngoi t s gim v ngc li th t gi tng. th di dy biu th quan h cung cu ngoi t v t gi. x
T gi

S (Cung ngoi t)

T0

T1
A B

D (Cu ngoi t)

Trong :S: l mc cung ngoi t D: l mc cu ngoi t T0: l t gi c xc lp trn c s cung cu T1: l t gi c xc lp c s can thip ca Ngn hng Trung ng. Tc l mun ng bn t khng b mt gi n mc t gi im T0 (cn h xung mc T1) th Ngn hng Trung ng cn b p khon thiu ht AB. Trong trng hp ny Ngn hng Trung ng cn bn ra th trng mt khi lng ngoi t tng ng khon thiu ht AB. V vy chnh sch tin t ca Ngn hng Trung ng tc ng mnh n nhn t ny. b) Sc mua ca ng bn t so vi ngoi t Sc mua ca ng bn t so vi ngoi t thay i khi lm pht ca 2 ng tin khng cng ch s. C 2 cch tnh t gi trn c s cn bng sc mua gia bn t v ngoi t. Cch tnh tuyt i Sc mua 1 ng ngoi t = Sc mua 1 ng bn t = Mc gi c trong nc Mc gi c ngoi nc

T gi

V d: Mc gi c trong nc ca 300 mt hng ch yu l 48 t ng Vit Nam; mc gi c ca 300 mt hng ti M l 3.000.000 USD th t gi l 16.000 VND = 1 USD. Cch tnh tng i : T gi ti = thi im (t 1) Ch s lm pht x trong nc Ch s lm pht ca ng tin so snh t gi

T gi ti thi im t

V d t gi nm trc gia VND v USD l 15.000 VND = 1USD, nm sau VND lm pht 6%, USD lm pht 2%. Kt qu: T gi nm sau 106 = 16.000 x 102 = 16.630 VND/ 1 USD

Ch s t gi ny ch l tng i v thun tu ton hc. Bi v khi n nh t gi chnh thc c thm yu t iu khin ca Ngn hng Trung ng, th cn phi tnh thm cc yu t thuc chnh

sch khuyn khch nhp khu hay xut khu v cc yu t khc ca nn kinh t quc gia. Do chnh sch tin t ca Ngn hng Trung ng chi phi trc tip nhn t ny. c) Yu t chnh tr x hi: nh hng n t gi cn c nhn t chnh tr x hi. Ngi ta cn gi l yu t tm l. Nhn t tm l ph thuc vo tnh hnh chnh tr x hi quc gia. V d, khi chnh ph M tuyn b s thc hin chin tranh vi I Raq nm 2003 th t gi la M so vi cc ng tin khc suy gim rt nhanh; trong khi vng ln gi

2.3. Cc nghip v ch yu trn th trng ngoi hi. 2.3.1. Nghip v giao ngay (The Spot Operations): - Nghip v giao ngay c thc hin trn th trng ngoi hi giao ngay. - T gi giao dch: Thng thng p dng t gi chnh thc, c tnh n quan h cung cu ngoi hi ti thi im giao dch. - Cc bn k hp ng giao dch, sau khi kim tra cc ni dung: Tin t giao dch, gi tr hp ng, t gi hi oi, a im chuyn tin, thi gian thc hin. - Thi gian thc hin gi l ngy gi tr. Ngy gi tr c th l: + Giao ngay: T + 0 + Giao sau 01 Ngy lm vic: T + 1 + Giao sau 02 ngy Lm vic: T + 2 - Vic chuyn tin v hon tt cc th tc thanh ton do cc NH i l thc hin nghip v ny NH thng khng thu ph, m thu li t chnh lch gia gi bn v gi mua. 2.3.2. Nghip v k hn (The Forward Operations). - Nghip v k hn c thc hin trn th trng c k hn - Cc bn giao dch cam kt v s lng ngoi hi giao dch, t gi tng lai k t ngy k hp ng, k hn v li sut ca cc loi ngoi hi giao dch. - c im ca nghip v k hn: + Xc nh thi hn hp ng giao dch: Cc bn xc nhn thi im giao nhn ngoi hi sau khi k kt thng l: 1,2,3,6,9 v 12 thng. Cc hp ng di hn c thc hin ring.

+ T gi giao dch: Thng s dng nhng ng tin mnh: USD, GPB, Eurolm ng tin yt Gi, cn cc ng tin khc l nhng ng tin nh gi. - Xc nh ngy gi tr: Do cc bn giao dch tha thun tnh t ngy k hp ng n ngy thc hin. Nu trong thi hn ny, c nhng ngy ngh th thi gian thc hin s c cng thm. Nu ngy ngh ri vo ngy cui k hn th ngy thc hin l ngy tip theo. - Sau khi mi tha thun hon tt, n ngy xc nh NHTM s thc hin nghip v chuyn tin lin quan n cc bn. - Cc ri ro xy ra khi thc hin nghip v, thng thng c ghi trong hp ng, hoc trong hp ng bo him ring. Trn thc t cc bn phi la chn ngoi t giao dch, thi im giao dch. t ri ro nht. 2.3.3. Nghip v Hon i (Swaps) - Swaps l nghip v hon i ngoi t, kt hp gia nghip v giao ngay v nghip v c thi hn, theo hai bn tha thun bn cho nhau mt loi ngoi t theo t gi giao ngay v mua li ngoi t sau mt thi hn xc nh. - T gi Giao Dch: Cn c gi l t gi chuyn i, c xc nh trn c s t gi hin hnh v li sut ca hai ngoi t trong thi gian chuyn i. V d: Ngn hng A c JPY, tha thun vi ngn hng B chuyn i 100.000 USD trong thi hn 90 Ngy. T gi v li sut ca hai ng tin ny ti thi im k hp ng c xc nh l s liu hin hnh: + T gi 1 USD = 101,05 JPY + Li sut * USD: 2,25% nm * IPY: 2,75% nm. + Thi hn chuyn i USD tha thun sau 03 thng. Phng php tnh c thc hin nh sau: + T gi giao ngay 1 USD = 101,05 JPY + Chnh lch li sut 2,75% - 2,25% = 0,5% (0,005) + T gi chuyn i gia hai ng tin c xc nh l: T gi chuyn = 101,05 x 0,005 x 90 x 100 = 12,63125

360

+ T gi c thi hn ca hai ng tin ny l: 101,05 + 12,63125 = 113,68 125 Nh vy, Ngn Hng A cng mt lc k hai hp ng: * Hp ng mua USD theo t gi giao ngay: 100 000 x 101,05 JPY = 10 105 000 JPY * Hp ng bn USD sau 90 ngy Ngy o hn Ngn Hng A s tr li Ngn Hng B 100 000 USD v thu v JPY theo t gi c thi hn: 100 000 x 113, 68 125 JPY = 11 368 125 JPY Chnh lch: 11 368 125 - 10 105 000 = 1 263 125 JPY (12 500 USD) L khon li ca ngn hng A. Ch : - Ngn hng B cng thu c li khi s dng JPY, nhng quan trng hn l s dng JPY vo mc ch thanh ton theo yu cu ca khch hng. - Thc cht ca nghip v ny l Ngn Hng B, k gi USD vo Ngn hng A c vay JPY. Khi nhn li USD ngn hng B phi tr s tin (JPY) nhiu hn lc giao USD cho Ngn Hng A, khon tin ny chnh l li tc vay JPY. - Ngn hng A c li v cho vay c JPY. Ngn Hng B c li, v nhn li c s USD ban u, m khng b ri ro g. Hn na, Ngn Hng B cn s dng JPY vo mc ch ca mnh. 2.3.4. Nghip v tng lai (The Currency Futures). Nghip v tng lai l nghip v mua bn ngoi t vi mt s lng ngoi t nht nh theo t gi c nh ti thi im hp ng v chuyn giao ngoi t vo mt thi im xc nh trong tng lai. Khc vi nghip v k hn, nghip v tng lai ch cung cp mt vi loi ngoi t v thng l phi tnh n s cn bng trng thi ngoi t.

Khi thc hin nghip v giao sau, khch hng phi duy tr mt s tin k qu theo t l (%)tr gi hp ng. Hng ngy khi t gi thay i, khch hng c thanh ton ngay vo ti khon s tin chnh lch gia t gi giao ngay v t gi tha thun trong hp ng tng lai. S tin chnh lch ny c tnh trn tng gi tr hp ng v s chnh lch do thay i t gi hng ngy. Thc hin nghip v tng lai c tin hnh theo hp ng gia hai bn mua bn. Quyn mua bn hon ton t do theo tha thun hoc u gi. NHTM hoc trung tm giao dch l trung gian chng kin v iu hnh. L, li ca nghip v ny s c tr li, hoc cng vo s tin k qu tng ng ca hai bn. 2.3.5. Nghip v quyn chn (The currency Options). - Quyn chn l nghip v trn th trng ngoi hi, theo cho php ngi mua hp ng c quyn mua hoc bn mt khi lng ngoi hi bng mt ng tin nht nh, vi t gi c tha thun trc, trong mt thi gian nht nh. - Ni dung ca quyn chn: + Hp ng quyn chn mua, l thc hin mua ng tin yt gi, ng thi bn ng tin nh gi. V d: 1 USD = 15 995 VN. Khi k hp ng quyn chn mua, c ngha l mua USD v bn VN. + Hp ng quyn chn bn, l bn ng tin nh gi, ng thi mua ng tin yt gi. Vi v d trn, th hp ng quyn chn bn l bn USD v mua VN, Theo nghip v quyn chn, th quyn chn mua v quyn chn bn l khng tch ri nhau. V d: Khch hng A bn 100 000 USD, y l quyn bn ca khch hng ny. Nhng ly v ng tin no (VN, GBP, Euro) tc l quyn chn mua l hon ton ph thuc vo nhu cu ca khch hng ny. - Hp ng quyn chn khi c k l c hiu lc gia cc bn tham gia. Tuy nhin, vic thc hin hp ng, gi l thc hin quyn chn (thanh ton, thanh l.) li ty thuc vo tp qun v quy nh ca tng th trng. Ti th trng Hoa K vic thc hin quyn chn c tin hnh vo cc ngy lm vic trong thi gian tin hnh khi hp ng n hn. - Gi hp ng quyn chn hay cn gi l ph quyn chn l khon tin ngi mua phi tr cho ngi bn hp ng quyn chn. y l mc gi hp l c s tha thun gia ngi mua v ngi bn.

Chng 3 u t trc tip ca nc ngoi

3.1 NHNG VN CHUNG V U T TRC TIP CA nC NGOI - FDI 3.1.1. Khi nim v c im u t trc tip Trong xu th m ca v hi nhp, s pht trin kinh t ca mi quc gia u c s lin quan v ph thuc vo cc quc gia khc di nhiu hnh thc v mc khc nhau. Mt trong nhng mi lin quan v ph thuc c tnh ph bin v c cc quc gia a chung l cc bn chuyn vn u t nhm khai thc li th ca cc bn cng pht trin. Cc hnh thc chuyn vn ch yu l vay ODA v tip nhn vn u t trc tip ca cc nh u t nc ngoi vn FDI. u t trc tip nc ngoi (Foreign Direct Invesment - FDI) l s di chuyn vn v ti sn t quc gia ny sang quc gia khc tin hnh cc hot ng sn xut, kinh doanh theo nhu cu v kh nng ca cc nh u t v ca cc quc gia. Ni cch khc, u t trc tip nc ngoi l loi hnh u t di hn, trong ch u t l ngi nc ngoi a vn vo mt nc khc v tham gia trc tip vo vic qun l s dng vn theo quy nh ca lut u t nc s ti nhm mc tiu thu li nhun cao. u t trc tip nc ngoi c th xc nhn bng mt con s c th l kim ngch u t. Tuy nhin, nu ch cn c vo s vn v ti sn c biu th thun tu bng nhng con s ca kim ngch u t s cha th phn nh mt cch y ni dung v bn cht ca u t trc tip v nhng con s ny cha th phn tch c mt cch ton din hot ng ca t bn nc ngoi cc nc s ti. Bn cht ca u t trc tip l s di chuyn mt khi lng ti sn v vn kinh doanh di hn gia cc quc gia nhm thu c li nhun cao hn u t trong nc. chnh l nhng hnh thc xut khu t bn vi mc ch tm kim li nhun u t cao hn. Ngun vn u t trc tip c cp y l cch gi nhng ti sn hu hnh v v hnh, bao gm my mc thit b, nguyn vt liu, tim nng k thut, tin vn; bng pht minh sng ch, mu sn phm, nhn hiu hng ho, b quyt k thut cng ngh, chng trnh phn mm, phng thc kinh doanh, trnh v kinh nghim qun l. S di chuyn mt khi lng cc loi ti sn, k thut cng ngh v ngun vn kinh doanh nh th c tin hnh ch yu da vo s hot ng ca cc cng ty a quc gia v s quc t ha ca cc doanh nghip. S pht trin hot ng ca cc cng ty a quc gia chnh l ng lc thc y s pht trin trong thng mi quc t thng qua hnh thc u t trc tip vo cc quc gia khc trn th gii. Ngy nay, u t trc tip l phng thc quan trng bc nht trong vic chuyn dch t nn ngoi thng ly hng ha lm i tng chnh sang hnh thc xut khu vn, ti sn v dch v lm i tng chnh.

Cc mi quan h trong u t trc tip kh phc tp. i tng tip nhn vn u t t cc nh cung cp hot ng trn rt nhiu lnh vc thuc cc quc gia khc nhau; h khc nhau v lch s vn ha, tp qun kinh doanh, tim lc ti chnh, trnh qun l. Mi quan h gia nh cung cp vn (ngi u t trc tip) vi ngi c u t khng ch l mi quan h n gin v di chuyn ngun vn kinh doanh m cn phi hiu n nh l mt trong nhng giao dch mang tnh hp tc chia s quyn li v trch nhim trn nhiu lnh vc, trong bao gm c vic chuyn giao b quyt cng ngh, kinh nghim qun l kinh doanh. Nh vy, u t trc tip nc ngoi khng ch l phng thc u t vn m cn c ngha thc y s pht trin kinh t v hon thin cng tc qun l. u t trc tip nc ngoi c cc c im ch yu sau y: Mt l, u t trc tip c thc hin bng vn ca cc doanh nhn do cc ch u t t quyt nh quy m v phng thc qun l sn xut kinh doanh, ng thi t chu trch nhim v kt qu ti chnh v cc ngha v khc theo thng l quc t. N l hnh thc u t mang nng tnh th trng v hiu qu kinh t cao, cng nh khng li gnh nng n nn cho quc gia tip nhn vn u t trc tip. y l mt hnh thc u t vn c nhiu s rng buc v c bn r nc s ti nn khng d rt i trong mt thi gian ngn. Hai l, ch u t nc ngoi qun l ton b mi hot ng u t (cng tc qun l v iu hnh hot ng sn xut kinh doanh) nu l doanh nghip 100% vn nc ngoi, hoc tham gia iu hnh doanh nghip lin doanh ty thuc t l gp vn ca cc nh u t. Ba l, ngun vn u t trc tip khng ch bao gm vn u t ban u ca ch u t di hnh thc vn php nh m n cn bao gm c ngun vn i vay ca doanh nghip, cng nh vn u t t ngun li nhun thu c trin khai hoc m rng d n trong qu trnh hot ng hot ng sn xut kinh doanh. Bn l, thng qua u t trc tip nc ngoi, doanh nghip ca nc ch nh cn c th tip thu c cng ngh, k thut tin tin, kinh nghim qun l hin i. y l nhng mc tiu v li th ca u t trc tip m cc hnh thc u t khc khng c c. 3.1.2. Cc hnh thc u t trc tip u t trc tip nc ngoi thng c cc hnh thc ch yu sau y: a) Hnh thc hp ng hp tc kinh doanh y l mt vn bn c k kt gia mt ch u t nc ngoi v mt ch u t trong nc tin hnh hot ng sn xut kinh doanh nc s ti trn c s qui nh v trch nhim v phn chia kt qu kinh doanh m khng thnh lp php nhn mi. Hnh thc u t trc tip ny c c im:

Mt l, c hai bn cng hp tc kinh doanh trn c s vn bn hp ng k kt gia cc bn v s phn nh trch nhim, quyn li v ngha v. Hai l, thi hn ca hp ng hp tc kinh doanh do hai bn tha thun, ph hp vi tnh cht hot ng kinh doanh v s cn thit hon thnh mc tiu ca hp ng. Ba l, vn t l vn tham gia vo hot ng sn xut kinh doanh khng nht thit phi c cp trong vn bn hp ng hp tc kinh doanh. b) Hnh thc doanh nghip lin doanh Doanh nghip lin doanh l doanh nghip c thnh lp do cc ch u t nc ngoi gp vn chung vi doanh nghip nc s ti trn c s hp ng lin doanh. Mt doanh nghip lin doanh c th gm hai hoc nhiu bn tham gia lin doanh. Hnh thc doanh nghip lin doanh c cc c im: Mt l, cho ra i mt doanh nghip mi, vi t cch php nhn mi v c thnh lp di dng cng ty trch nhim hu hn. Hai l, thi gian hot ng, c cu t chc qun l ca doanh nghip lin doanh c qui nh ty thuc vo lut php c th ca mi nc. Ba l, cc bn cng tham gia iu hnh doanh nghip, phn chia li nhun v ri ro theo t l gp vn php nh ca mi bn. c) Hnh thc doanh nghip 100% vn nc ngoi Doanh nghip 100% vn nc ngoi l doanh nghip do ch u t nc ngoi u t 100% vn ti nc s ti. Ch u t nc ngoi c quyn iu hnh ton b hot ng ca doanh nghip theo qui nh ca php lut ca nc s ti. Doanh nghip nc ngoi hon ton thuc quyn s hu ca t chc, c nhn nc ngoi v do bn nc ngoi t thnh lp, t qun l v hon ton chu trch nhim v kt qu hot ng sn xut kinh doanh. Doanh nghip 100% vn nc ngoi c cc c im: Mt l, c thnh lp di hnh thc cng ty trch nhim hu hn v l mt php nhn nc ngoi c php hot ng nc s ti. Hai l, hot ng di s chi phi ca lut php nc s ti. d) Cc hnh thc khc nh u t vo khu ch xut, c khu kinh t, thc hin nhng hp ng xy dng vn hnh chuyn giao (BOT Built Operation Transfer). Nhng d n BOT v cc bin tng ca n (BTO, BT) thng c Chnh ph cc nc ang pht trin to mi iu kin thc hin vic nng cp c s h tng kinh t.

Do c nhiu hnh thc hp tc u t v mi hnh thc u t trc tip li c c im khc nhau nn phi a dng ha cc hnh thc u t, la chn hnh thc u t v m hnh qun l ph hp, nhm ng thi gii quyt nhiu vn ca mc tiu hp tc u t nh kt hp li ch bn u t v bn nhn u t; kt hp thc hin mc tiu thu ht vn vi iu chnh c cu FDI ph hp vi c cu chung ca nn kinh t, vi qui hoch pht trin lc lng sn xut ca quc gia, tng ngnh v tng a phng. 3.1.3. Vai tr ca u t trc tip u t trc tip c nhng th mnh ring. Trong u t trc tip, bn nc ngoi trc tip tham gia qun l sn xut, kinh doanh nn mc kh thi ca d n cao, nht l trong vic tip cn th trng quc t m rng xut khu. V quyn li gn vi d n, nh u t quan tm n hiu qu kinh doanh, la chn cng ngh thch hp, nng cao trnh qun l v tay ngh ca cng nhn. Do vy, u t trc tip nc ngoi ngy cng c vai tr to ln trong qu trnh pht trin kinh t c cc nc u t v cc nc nhn u t ni chung, cng nh i vi s thnh vng lu di ca cc doanh nghip ni ring. a) i vi cc nc u t u t trc tip ra nc ngoi, nc u t s thu c cc ngun li: Th nht, cc nc u t s khai thc c nhng li th so snh ca nc tip nhn u t, gip h gi thnh sn phm (nh gim gi nhn cng v chi ph sn xut khc ), nng cao sc cnh tranh quc t, nng cao t sut li nhun ca vn u t, ng thi gim bt ri ro nu ch tp trung vo th trng trong nc. Th hai, thng qua FDI, cc nc u t c iu kin di chuyn mt b phn my mc thit b giai on lo ho hoc c nguy c b hao mn v hnh sang cc nc km pht trin hn tip tc s dng, tng tc khu hao, gip thu hi vn nhanh, ko di thm chu k sng ca sn phm. Th ba, cc nc nhn u t c ti nguyn di do, nhng do hn ch v tin vn, k thut cng ngh nn nhng ti nguyn cha c khai thc v s dng c hiu qu. Tnh hnh ny gip cc nc u t c iu kin to lp c th trng cung cp nguyn liu n nh, gi c cnh tranh, tng t sut li nhun. Th t, thng qua vic xy dng cc c s sn xut kinh doanh nc ngoi, cc nc u t m rng c th trng tiu th, trnh c hng ro bo h mu dch ca cc nc; mt khc, thng qua nh hng v kinh t, nc u t c kh nng thm nhp vng chc vo th trng ca nc nhn u t, t m rng th trng sang cc nc lng ging v ton khu vc. Tuy nhin, pht huy hiu qu lu di ca FDI, nc u t cn phi thng xuyn theo di, nm vng v x l tt cc thng tin v chnh tr, kinh t, x hi, th trng v c bit l lut php ca nc s ti gim thiu nhng ri ro khch quan c th xy ra.

b) i vi cc nc nhn u t Hin nay c hai dng chy ca vn u t trc tip: dng chy vo cc nc kinh t pht trin v dng chy vo cc nc ang pht trin. - Cc nc kinh t pht trin y l nhng nc xut khu vn FDI nhiu nht, ng thi cng l nhng nc tip cn vn FDI nhiu nht hin nay. Thc t ny gp phn quyt nh trong vic to nn lung u t hai chiu gia cc quc gia m vai tr ch cht thuc v cc tp on xuyn quc gia. Th nht, FDI c tc dng to ln trong vic gii quyt nhng kh khn v kinh t, x hi nh tht nghip, lm pht ca cc nc kinh t pht trin. Thng qua FDI, cc t chc kinh t nc ngoi c th mua li cng ty, doanh nghip c nguy c b ph sn, gip h ci thin tnh hnh thanh ton v to cng vic lm cho ngi lao ng ca nc s ti. Th hai, FDI cn to iu kin tng thu ngn sch di hnh thc cc loi thu ci thin tnh hnh bi chi ngn sch, to mi trng cnh tranh thc y s pht trin kinh t v thng mi, gip ngi lao ng v cn b qun l hc hi kinh nghim ca cc nc pht trin khc. - Cc nc ang pht trin Th nht, FDI l ngun vn u t quan trng, gp phn thc y tng trng kinh t theo hng cng nghip ho, hin i ho. Thng qua FDI, gip cc nc to lp nhng doanh nghip mi, thu ht thm lao ng, gii quyt vic lm, gim tht nghip, thc y s pht trin ca nn kinh t, n nh ng bn t, pht trin th trng ti chnh trong nc. Vic tip nhn FDI gip cho cc doanh nghip cc nc ang pht trin khc phc tnh trng thiu vn ko di. Nh vy mu thun gia nhu cu pht trin to ln vi ngun lc ti chnh khan him c gii quyt, nht l thi k u ca qu trnh cng nghip ha, hin i ho thng i hi mt lng vn u t ln. Th hai, FDI l yu t quan trng thc y m rng xut khu, gp phn ci thin cn cn thanh ton quc t. Thng qua FDI, gip cho cc doanh nghip ca cc nc ang pht trin m ca th trng hng ha vi nc ngoi, c tc ng quan trng ti xut nhp khu ca cc nc ch nh. Do cc cng ty a quc gia u t trc tip vo cc nc ang pht trin nn doanh nghip cc nc ny c th bc vo th trng th gii mt cch d dng hn. Vic tng nhanh kim ngch xut khu v sc cnh tranh trn th trng quc t l iu kin thun li tng ngun thu ngoi t, tng bc ci thin cn cn thanh ton quc t.

Th ba, FDI thc y qu trnh chuyn giao v hin i ho cng ngh, tip thu kinh nghim qun l sn xut kinh doanh tin tin ca th gii. Thng qua FDI, cc nc s ti c tip nhn cc loi my mc thit b v cng ngh hin i, cng vi nhng kin thc qun l kinh t, x hi tin tin c du nhp vo cc nc ang pht trin to iu kin cho cc doanh nghip trong nc bt kp phng thc qun l cng nghip hin i, lc lng lao ng quen dn vi phong cch lm vic cng nghip, ng thi hnh thnh dn i ng nhng nh qun l sn xut kinh doanh chuyn nghip c trnh quc t. Th t, cc d n FDI gp phn tng thu cho ngn sch Nh nc thng qua vic nh thu cc cng ty nc ngoi; thu tin cho thu mt t, mt nc, mt bin T cc nc ang pht trin c nhiu kh nng hn trong vic huy ng ngun ti chnh cho vic u t pht trin. Bn cnh nhng u im nu trn, FDI cng c nhng hn ch nht nh. Nu u t vo mi trng bt n v kinh t v chnh tr th nh u t nc ngoi d b mt vn. Nu nc s ti khng c mt quy hoch u t c th v khoa hc dn ti s u t trn lan, km hiu qu, ti nguyn thin nhin b khai thc qu mc v nn nhim mi trng tr nn nghim trng, th li nhun thu c ca nh u t nc ngoi s ngy cng gim thp.

3.2. qUY TRNH THC HIN D N U T TRC TIP CA NC NGOI 3.2.1. Lp d n u t Lp d n kh thi u t trc tip nc ngoi (lun chng kinh t - k thut) c nhng ni dung ch yu sau y: a) Nhng cn c nghin cu xy dng d n u t Trc ht phi chng minh c s cn thit ca d n i vi nh u t, i vi nc s ti, vi a phng c d n u t. thc hin mc ch , trong qu trnh lp d n phi da vo nhng cn c sau y: - Cn c php l: D n u t khng c tri vi nhng qui nh hin hnh; khng thuc cc danh mc lnh vc m Nh nc cm u t hoc tm ngng cp php u t; Nu d n c Nh nc khuyn khch u t th cc thng s, ch tiu ca d n phi tun th qui nh, nh mc do c quan Nh nc ban hnh. - Cn c vo ngun gc ti liu s dng: Cc ti liu s dng lp d n phi c ngun gc tin cy v m bo tnh trung thc.

- Cn c vo s phn tch cc kt qu iu tra c bn v iu kin t nhin, ngun ti nguyn, cc iu kin v kinh t - x hi c lin quan ti d n. - Cn c vo c im v qui hoch, k hoch pht trin ca nn kinh t, ca vng lnh th, ca ngnh v a phng; - Cn c vo kt qu phn tch th trng, n bao gm: Nhng nh gi v kt lun v nhu cu hin ti, d bo nhu cu tng lai v s lng, gi c sn phm. - Cn c v kh nng pht trin nng lc sn xut, qui m nng lc hin ti ca ngnh v nng lc huy ng. nh gi tnh trng hot ng hin ti v nhp tng trng tng lai v cc yu t hn ch. - Cn c tnh hnh xut khu trong thi gian qua v d kin tng lai; D bo s lng, gi c hng ha bn ra, kh nng cnh tranh vi cc nh sn xut trong nc, kh nng thm nhp th trng, hng la chn th trng. - Cn c sn phm hoc nhm sn phm c la chn (c im tnh nng tc dng, qui cch, tiu chun hnh thc bao gi). b) La chn hnh thc v cng sut u t - Phn tch cc iu kin v nhng li th ca vic la chn cc mc u t; u t chiu su hoc m rng cc c s c vi u t mi la chn phng thc u t. - Phn tch cc iu kin, yu t la chn hnh thc u t (cng ty TNHH, cng ty c phn, doanh nghip lin doanh). - Phn tch la chn cng sut thch hp, nu phng n v chn cng sut ti u, kh thi. c) Chng trnh sn xut v cc nhu cu cn p ng: - C cu v s lng sn phm hng nm; - Yu cu v cht lng, gi c; - D kin s lng hng ha tiu th; s lng lu kho trung bnh. - Lch trnh sn xut, tiu th thnh phm; ph liu, ph phm; Cc nhu cu cn p ng: - Tnh ton nhu cu u vo cho tng loi sn phm sn xut hng nm (nhu cu v c im nguyn vt liu, tnh trng cung ng, yu cu d tr). Chng trnh sn xut:

- Chng trnh cung cp nguyn vt liu cho sn xut (cc gii php v ngun cung cp, phng thc cung ng, phn tch cc yu t thun li, kh khn, hng khc phc, lch trnh cung cp v cc chi ph c lin quan ). - Cc gii php m bo phc v sn xut v c s h tng ( tnh hnh cung cp in, nc, hi cho sn xut, giao thng ni b v bn ngoi, kho bi, thng tin ) d) Cc phng n v a im sn xut: Cn c t nht hai phng n v a im sn xut, trong phi thu thp y cc ti liu iu tra c bn, ti liu kho st tin cy. Mi phng n a im cn phn tch cc mt sau: Phn tch cc iu kin c bn: - iu kin t nhin: Kh tng, thy vn, ngun nc, a hnh, a cht, hin trng t ai v ti nguyn, mi trng sinh thi. - iu kin x hi k thut: Tnh hnh dn sinh, phong tc tp qun, gio dc y t, cc iu kin cu trc h tng k thut v dch v thng tin - Cc c im v qui hoch v pht trin vng. - Nhu cu s dng t. - Kt lun v iu kin c bn. Phn tch cc iu kin kinh t: - Cc chi ph c lin quan n u t vn c nh, kho st ban u, n b, san lp mt bng, thu t, ng in nc, thi cng, ln tri - Cc chi ph lin quan n chng trnh cung cp lm tng chi ph ban u. - Cc chi ph nh hng n gi c v tiu th sn phm. Phn tch cc nhn t nh hng v gii php khc phc - Nhng nhn t c lin quan n i sng dn c khi c thin tai hoc do cht lng cng trnh khng m bo. - Nhng nhn t c lin quan n sinh hot x hi, phong tc tp qun. - Nhng nhn t c lin quan n mi trng, sinh thi, vn bo v ti nguyn, cnh quan, di sn vn ha lch s. - Nhng bin php x l.

e) Phn thit b v cng ngh:: Thit b: - Cc phng n so snh, la chn mua sm thit b (nc sn xut, ngun cung cp, th h thit b, tui th); - Danh mc thit b sn xut chnh, ph, ph tng thay th, dng c thit b vn phng; cc phng tin h tr khc; Cng ngh: - Cc phng n cng ngh sn xut ch yu: Qui trnh sn xut c th chp nhn, m t, phn tch, nh gi mc hin ti, tnh thch hp, hiu qu kinh t, nhng im u vit v hn ch ca cng ngh la chn (thng qua so snh cc ch tiu kinh t - k thut nh cht lng, nng sut, gi thnh sn phm). - Ni dung chuyn giao cng ngh v s cn thit phi chuyn giao, phng thc thanh ton, iu kin chp nhn. - Nhng vn mi trng sinh thi lin quan n cng ngh, kh nng mc gy nhim hoc lm bin i mi trng do vic hon thnh cng trnh v hu qu c th c. Gii php chng nhim mi trng v x l cht thi. f) Phn xy dng v t chc thi cng xy lp: Xy dng: - Cc phng n b tr mt bng v phng n la chn (c bn v km theo). - Xc nh tiu chun cp ca cng trnh. - Cc gii php kin trc, phi cnh. - Cc phng n kt cu ca cc hng mc cng trnh. Yu cu cng ngh, k thut, thit b xy lp p ng kt cu la chn. - Cc phng n xy dng cng trnh, bo v mi trng, x l nhim. - Khi lng cc hng mc cng trnh. - Nhu cu, iu kin v nguyn vt liu xy dng, phng n cung cp. - Cc bin php phng cha chy, v sinh cng nghip, an ton lao ng. T chc thi cng xy lp:

- iu kin t chc thi cng. - La chn gii php thi cng. - Cc phng n tng tin xy lp (c bn v). h) T chc qun l v b tr lao ng. - S t chc qun l ( cc b phn sn xut, tiu th sn phm ). - Nhu cu nhn lc theo tng thi k huy ng (lao ng trc tip, gin tip, qun tr iu hnh; lao ng k thut, lao ng n gin). - Cc loi chi ph (qun l, sn xut, hnh chnh, o to, bo him ) i) Phn tch cng tc ti chnh k ton: Phn tch ti chnh ca d n: - Xc nh tng nhu cu vn u t. Trong chia theo thnh phn vn: Vn php nh (vn iu l); Vn vay (ngn hn, trung hn, di hn, vay trong, ngoi nc): thi hn v iu kin vay, tr gc, li, Vn d phng: Ngun vn, phng n vn. Vn c nh ( chi ph ban u v t ai, gi tr thu t, chi ph xy dng nh xng, cu trc h tng, mua sm my mc thit b, chi ph m bo k thut, cng c sn xut, vn ti, vn phng, chi ph khc). Vn lu ng (nguyn vt liu, nc, hi, nhin liu, ph tng, bao b, tin lng, sn phm d dang, thnh phm tn kho, hng ha bn chu, vn bng tin) - Hnh thc gp vn (i vi cc hnh thc theo lut u t nc ngoi, lut cng ty): bng tin Vit nam, ngoi t, bng hin vt; bng ti sn, bng cc dng khc, t gi hi oi tnh ton. - Tin thc hin gp vn (huy ng theo chng trnh u t). - Cc biu tnh ton: Tng chi ph sn xut; Doanh thu; D tr l li; Bng tng kt ti sn; im ha vn; Thi gian hon vn; Phn tch nhy (cc yu t bin ng chnh) Phn tch kinh t - x hi ca d n: - Gi tr sn phm hng ha gia tng thm;

- Tnh a dng ha sn xut ca nn kinh t; - Vic lm v thu nhp ca ngi lao ng; - ng gp vo ngn sch (thc thu ngoi t); - Cc li ch v mt x hi, mi trng. Cc mc tiu x hi m d n mang li. Nhng i tng c hng li. Cc tn ti x hi cha gii quyt c. k)Kt lun: Kin ngh cc chnh sch v ch u i p ng nhng mc tiu ca d n i vi nh u t, i vi nc s ti, i vi cc ngnh lin quan, mi d n u t phi m bo cc yu cu sau: - Tnh khoa hc v tnh h thng ca d n u t. Nh u t phi nghin cu t m, c th, tnh ton chnh xc tng ni dung, tng kha cnh ca d n m c bit l nhng ni dung phc tp nh chng trnh sn xut kinh doanh, phng n cng ngh k thut, phng n thit k, phn tch ti chnh ca d n. Cc ni dung ca d n phi nm trong mt th thng nht, ng b, cc d liu thng tin phi chnh xc, khoa hc v trung thc, cp nht. C nh vy d n mi mang tnh kh thi v vic trin khai mi m bo thnh cng. - Tnh php l ca d n u t: Tnh php l ca d n l phn nh quyn li ca quc gia s ti trong u t. D n FDI c c trin khai thc hin hay khng cn ph thuc vo quyt nh ca Nh nc bng vic cp giy php u t. Do vy d n FDI khng c cha ng nhng ni dung tri vi php lut, tri vi nhng qui nh hin hnh ca Nh nc v FDI. - Tnh thc tin ca d n u t: Mt d n FDI thuc v mt ngnh c th, c nhng thng s, tnh ton v ch tiu kinh t - k thut c th, chu s tc ng ca nhng yu t mi trng, sinh thi xc nh v c t mt a im c th. V th cc ni dung kha cnh phn tch ca d n phi da trn nhng cn c thc t. C nh vy d n mi m bo tnh kh thi cao v cho php gim bt c nhng nhn t nh hng bt nh trong qu trnh trin khai d n. - Tnh chun mc ca d n u t: D n FDI l biu hin s thng nht v li ch ca cc nh u t nc ngoi, nh u t trong nc, ca nc s ti v ca cc nh ti tr. V th d n u t phi c lp trn nhng chun mc thng nht m cc bn c th chp nhn c, khng nhng ph hp vi lut l nc s ti, m cn phi ph hp vi nhng thng l quc t. - Tnh phng nh ca d n:

Ngoi nhng cn c thc tin, d n FDI cn th hin nhng tng ca cc nh u t. V vy, d cho d n c c chun b, tnh ton v thit lp k lng nh th no cng ch l mt vn bn c tnh cht d bo v cc ni dung c cp. D n khng th lng ht c nhng yu t chi phi hot ng u t trong tng lai. Tuy nhin, tnh cht d bo phi da trn nhng cn c khoa hc, trung thc, khch quan vi s chun b chu o, t m s gip gim thiu ri ro, bt nh trong qu trnh thc hin d n FDI. 3.2.2. Trin khai d n u t y l giai on thc hin phng n c la chn, a d n vo thc tin. Vic trin khai d n FDI thng tin hnh theo trnh t sau: a) Chun b thc hin u t: Thng thng trong bc ny nh u t phi tin hnh cc cng vic nh: - Kho st, thit k, lp d ton. Thm tra, xt duyt h s thit k, d ton. - t mua thit b cng ngh, vt t k thut, thu chuyn gia. - T chc u thu, giao nhn thu. - Gii phng mt bng, bo giao mt bng. - Chun b xy lp. b) Thc hin u t. Tin hnh ton b cc cng vic c hoch nh trong thit k c duyt theo ng tin v cht lng yu cu. Cc cng vic chnh l: - Thi cng cc cng trnh chnh, ph. - Lp t cc thit b chnh, ph. - Tin hnh chy th, th ti - Tng nghim thu, bn giao a vo khai thc - Bo hnh cng trnh c) Sn xut, kinh doanh, dch v: Sn xut, kinh doanh, dch v l nhng ni dung quan trng ca d n u t nhm to ra sn phm dch v thu li nhun. Trong nn kinh t th trng, th y cha phi l giai on cui cng ca chu trnh d n u t, m nh u t cn phi lin tc iu chnh d n ph hp vi s bin ng ca th trng.

d) nh gi d n u t: Sau mt thi gian hot ng cn phi nh gi li d n FDI t thc tin u t nhm rt ra nhng kt lun cn thit v d n. D n c kh thi hay khng c th hin trong kt lun nh gi. Trong qu trnh nh gi d n t thc tin sn xut, kinh doanh phi s dng phng php so snh nhng ch tiu c a ra trong d n kh thi, ng thi tm nhng nguyn nhn gy ra s thnh cng hay tht bi iu chnh kp thi.

3.3. Tnh hnh thu ht v s dng FDI Vit Nam 3.3.1. Nhng thnh cng ch yu Vit Nam, sau gn 20 nm k t khi Lut u t nc ngoi c ban hnh, vic thu ht v s dng FDI c nhng ng gp rt tch cc vo thnh cng ca s nghip i mi ton din nn kinh t. iu ny c th hin: a) FDI b sung ngun vn quan trng cho u t pht trin T nm 1991 n nay, ngun vn u t nc ngoi chim t trng trn di 20 % tng ngun vn u t ton x hi, trong khong hn 65 % s d n v vn u t hng vo cc ngnh cng nghip, xy dng c s h tng hng xut khu. Trong cc d n lin doanh, vn ca cc i tc nc ngoi chim trn 70 %. FDI khng ch b sung ngun vn quan trng cho u t pht trin m cn gp phn khai thc v nng cao hiu qu s dng cc ngun lc trong nc. C th ni, nu khng c FDI th nn kinh t Vit Nam khng th c c nhng thnh tu i mi v khi sc nh hin nay. Vn u t pht trin giai on 2001 2007 n v: ngn t VND Nm Tng vn TPT 796.419 163.543 193.098 219.675 251.450 282.276 Vn FDI 182.704 30.011 34.755 39.450 47.690 52.734 % FDI/ Vn TPT

9100 2001 2002 2003 2004

23,0 18,4 18,1 18,5 19,2 18,7

2005 2006 2007

320.515 358.165

57.049 61.968

17,8 17,3

b) FDI thc y tng trng v ci thin c cu kinh t Vit Nam FDI l ng lc quan trng to nn tc tng trng kinh t cao ca Vit Nam trong nhng nm va qua. Giai on 1981 - 1990 t bnh qun 5,6 % nm; Giai on 1991 - 2000 t bnh qun 7,8 % nm; Giai on 2001 - 2007 t bnh qun 8,1 % nm; T l ng gp ca khu vc FDI trong GDP ca c nc tng dn qua cc nm: 1995: 6,3 %; 1999: 11,2 %; 2004: 14,3 %; 2005: 15,1 %, 2006: 15,7 %; 2007: 16,5 %. Nhng nm u khi Lut TNN c hiu lc, vn FDI vo Vit Nam ch yu tp trung vo cc ngnh thm d khai thc du kh, cng nghip thc phm, giao thng bu in, kinh doanh khch sn du lch. n nay FDI c mt hu ht cc ngnh kinh t quan trng ca Vit Nam nh khai thc v ch bin du kh, cng nghip sn xut t, xe my, hng in t, dt may, da dy, ch bin nng sn thc phm xut khu. Ngoi cc vng kinh t trng im thu ht nhiu FDI nh TP H Ch Minh, ng Nai, Bnh Dng, B Ra Vng Tu. Hin nay hnh thnh nhiu khu cng nghip thu ht vn u t nc ngoi, trong c vng kinh t trng im pha Bc gm H Ni, Hi Phng, Vnh Phc, Hi Dng, Hi Phng, Qung Ninh; vng kinh t trng im min Trung gm Tha Thin Hu, D Nng, Qung Nam, Qung Ngi V i tc u t, trong nhng nm u thc hin Lut TNN, i tc u t ch yu l cc nc Chu nh Nht Bn, Hn Quc, Singapore, i Loan n nay c hn 700 cng ty nc ngoi thuc hn 70 quc gia v vng lnh th c d n FDI Vit Nam, trong xut hin ngy cng nhiu cc tp on, cng ty xuyn quc gia c uy tn vi tim lc ti chnh v tim nng cng ngh cao. c) FDI lm tng kim ngch xut khu, ci thin cn cn thanh ton quc t v m rng ngun thu cho NSNN Cc doanh nghip FDI gp phn quan trng trong vic gia tng kim ngch xut khu, trong ngnh cng nghip khai thc du th dn u trong c nc. Trong thi k 1996 2000, tng kim ngch xut khu khu vc c vn u t nc ngoi t gn 11 t USD (khng tnh xut khu du th). Giai on 2001-2005 t gn 30 t USD. Nu

tnh c xut khu du th, khu vc kinh t c vn u t nc ngoi ng gp hn 50% kim ngch xut khu ca c nc. Cho n nay, hng ho ca Vit Nam c mt trn th trng ca hn 140 nc, trong ch yu l khu vc Chu , EU, Trung ng v Chu Phi Hng nm c t 2-3 t USD v cc ngoi t mnh c a vo Vit Nam qua con ng FDI va thc hin cc khon chi ph u t ban u trong nc, va c ngun ngoi t h tr cn bng cn cn thanh ton quc t. Hin nay, thu ngn sch t khu vc cc doanh nghip c vn u t nc ngoi (FDI) chim khong 7- 8% tng s thu NSNN. Nu tnh c ngun thu t xut khu du th, t l ny t trn di 20%. d) FDI gp phn chuyn giao cng ngh mi v tng nhanh nng sut lao ng Vit Nam. Thng qua FDI, nhiu cng ngh mi tin tin, hin i, c nng sut cao thuc cc ngnh mi nhn nh khai thc v ch bin du kh, cng ngh in t, vin thng, ho cht c du nhp vo Vit Nam. Mt s ngnh s dng nhiu lao ng nh sn xut hng dt may, dy da xut khu cng c nhiu iu kin pht trin. u t nc ngoi em li nhng m hnh qun l tin tin, phng thc kinh doanh hin i trong nhiu ngnh kinh t, gp phn quan trng thc y cc doanh nghip trong nc nng cao cht lng sn phm v sc cnh tranh trn th trng trong nc v ngoi nc. ) FDI to vic lm c cht lng cao v tng thu nhp cho ngi lao ng Vit Nam ni ring v cc nc ang c nn kinh t chuyn i ni chung, vn tht nghip v to vic lm lun l p lc ca nn kinh t x hi. Tnh n cui nm 2007, khu vc c vn u t nc ngoi trc tip gii quyt vic lm cho hn 1 triu lao ng trong s gn 15 triu vic lm cn phi gii quyt thm trong giai on 2001 2010. Mi trng lao ng trong cc doanh nghip c FDI to iu kin cho ngi lao ng cho ngi lao ng tip thu cng ngh hin i, kinh nghim qun l tin tin, rn luyn tc phong v k nng lao ng cng nghip, thch ng vi qu trnh i mi nn kinh t. Theo , thu nhp bnh qun ca ngi lao ng trong cc doanh nghip FDI cao hn lao ng cng ngnh ngh trong cc khu vc khc t 30 50%, gp phn tng sc mua trn th trng ni chung v iu quan trng l trc tip ci thin i sng ca ngi lao ng. e) FDI kch thch vic ci cch v hon thin c ch qun l cc hot ng ti chnh - tn dng Vit Nam Vic tham gia vo cc hot ng qun l v iu hnh ngun vn FDI ca cc t chc ti chnh tn dng nc ngoi Vit Nam khng ch tc ng trc tip n hot ng u t v thng mi, m cn buc cc t chc ti chnh ngn hng ca Vit Nam phi ci cch th ch v phng thc hot ng theo nguyn tc th trng, trong vic i mi cng ngh v nng

cao tnh chuyn nghip l nhng yu cu cp bch chng ta sm hi nhp vi cng ng quc t. Nhng thnh tu t c trong hot ng thu ht v s dng FDI Vit Nam trong nhng nm va qua l to ln v rt ng khch l, c bn p ng nhng mc tiu t ra t nhng ngy u l vn, cng ngh, th trng, kinh nghim qun l; to dng nhng c s vt cht quan trng phc v s nghip cng nghip ho, hin i ho nn kinh t t nc, gp phn quan trng vo thnh cng ca cng cuc i mi, ng thi vn m bo c tnh c lp, t ch v nhng nh hng pht trin c tnh chin lc ca t nc. 3.3.2. Mt s hn ch v tn ti Bn cnh nhng kt qu tch cc t c, thc tin hot ng thu ht v s dng FDI Vit Nam trong nhng nm va qua cng bc l khng t nhng hn ch v tn ti, th hin tp trung nhng vn ch yu sau y: a) Khi lng vn FDI thu ht cn hn ch v tc phc hi chm (103) Giai on khi ng FDI (1988- 1990): S d n cp mi cn t, quy m vn ng k bnh qun cn nh, cc khu cng nghip, khu ch xut cha hnh thnh, vn thc hin cha c. C nc mi ch c 215 d n vi tng s vn ng k hn 1.580 triu USD, bnh qun mi d n ch vo khong gn 7,5 triu USD. Giai on pht trin t bin FDI (1991- 1996): Tng s d n cp mi ln ti trn 1.760 d n vi tng s vn ng k gn 25 t USD; bnh qun mi d n trn 14 triu USD. C nhng d n quy m ln nh Khu th Nam Thng Long vi s vn ng k ln ti 2,1 t USD. C nc thnh lp c gn 50 KCN, KCX. Giai on FDI lin tc gim st (1997- 2000): Tng s cc d n, KCN, KCX tng rt chm, thm ch gim, nhng tc gii ngn tng nhanh, gn gp hai ln giai on trc. T l gii ngn t gn 70% vn ng k. Giai on phc hi FDI (2001 n nay): S d n cp mi tng chm; quy m vn ca cc d n gim dn, cc d n b gii th hng nm nhiu hn trc (khong 60 d n /nm), nhng thay vo , t l gii ngn tng kh cao; cc KCN, KCX tng mnh, gn vi quy hoch xy dng cc khu th mi v cc hot ng thng mi, dch v ca cc tnh thnh ph trong c nc. b) Hnh thc FDI cha a dng v cha p ng nhu cu cc nh u t Vit Nam hin nay c 5 hnh thc FDI: hp ng hp tc lin doanh; doanh nghip lin doanh; doanh nghip 100% vn nc ngoi; BOT v doanh nghip c phn c vn TNN. Cc hnh thc FDI ni trn c t chc theo hai m hnh l cng ty trch nhim hu hn v cng ty c phn. Tuy vy cc nh u t nc ngoi vn mong mun Vit Nam a dng ho cc hnh thc

u t nh mua bn, st nhp cc doanh nghip trong nc v doanh nghip lin doanh (M & A). y l hnh thc c cc tp on xuyn quc gia rt quan tm. c) C cu thu ht FDI cha m bo tnh cn i ngnh, vng kinh t C cu phn b v s dng FDI theo ngnh v lnh vc kinh t ca Vit Nam cha hp l. Nhng ngnh thiu sc cnh tranh nhng c Nh nc bo h nh lp rp t, xe my, xi mng, st thp xy dng ang c u t ln, nhng li khng c tnh ton y , cung vt qu cu, kh tiu th sn phm. Trong khi , mt s ngnh v lnh vc kinh t trng im cn c u tin nh nng lng, nng, lm, ng nghip, khai thc khong sn trong thc t ang gp nhiu kh khn, cha ng nhiu ri ro, sn xut kinh doanh cha n nh, phng thc hp tc vi ngi dn cha thch hp, nn t trng thu ht FDI thp v lin tc gim st, gy lng ph vn u t. C cu FDI theo ngnh, vng tnh n cui nm 2007 C cu ngnh kinh t 1. Cng nghip xy dng 2. Nng, lm, ng nghip 3. Dch v S d n 67,85 % VT ng k 62,35%

13,70 18,45 -

11,45 26,20 VT ng k ca cc d n 34,55 % 48,60 14,55 -

C cu vng kinh t trng im 1. Vng KT trng im Bc B 2. Vng KT trng im Nam B 3. Vng KT trng im Trung B 4. Vng KT trng im khc

2,30 -

Chng 4 H tr pht trin chnh thc ODA

4.1. Nhng vn c bn v ODA 4.1.1. Khi nim v xut x ca ODA Trong qu trnh pht trin ca nn kinh t th gii, do s tn ti ca cc yu t lch s v a l, khong cch giu ngho gia cc quc gia ngy cng ni rng. Nhu cu v kh nng ti tr quc t ngy cng ph bin v a dng. Cc khon ti tr quc t ch yu bao gm: u t trc tip nc ngoi (FDI), cc khon cho vay di hnh thc tn dng u i, cc khon vin tr khng hon li. i tng nhn cc khon ti tr quc t l Chnh ph, cc B ngnh, cc a phng, cc t chc kinh t, cc trung gian ti chnh, cc t chc on th x hi, cc c nhn. Trong , i tng nhn ti tr quc t quan trng nht l Chnh ph. Ti tr quc t cho Chnh ph ch yu gm cc khon vay ca Chnh ph v cc khon vin tr khng hon li. Cc khon vay bao gm vay thng mi v vay u i. Vay thng mi quc t ca Chnh ph l cc khon vay nc ngoi ca Chnh ph theo cc iu kin ca th trng, khng c u i g. Ngi cho Chnh ph vay vi mc ch kim li. Cc khon ny ph bin c thc hin di dng vay ca cc ngn hng thng mi nc ngoi, vay ca cc t chc ti chnh tn dng quc t v vay di hnh thc pht hnh tri phiu quc t ca Chnh ph. T trc n nay, vay quc t u i ca Chnh ph c 2 loi ph bin l Tn dng h tr xut nhp khu v H tr pht trin chnh thc (ODA). Tn dng h tr xut nhp khu c p dng ph bin trong Hi ng tng tr kinh t (khi SEV) ca Lin X v cc nc x hi ch ngha trc y. Nu mt nc thnh vin nhp siu t cc nc trong khi s nhn c mt khon tn dng u i ca khi b cho phn nhp siu . Khon tn dng ny c li sut rt thp hoc khng c li sut. Nc i vay c trch nhim tr n bng khi lng hng ha xut khu ca mnh trong tng lai. H tr pht trin chnh thc (Official Development Assistance - ODA) (t y gi tt l ODA) l cc ngun ti tr u i ca mt hay mt s quc gia cung cp cho mt quc gia khc nhm h tr v thc y quc gia pht trin kinh t x hi. Trong hai loi tn dng quc t u i ca Chnh ph trn y, hnh thc Tn dng h tr xut nhp khu (khi SEV) khng cn tn ti na. Ngc li hnh thc ODA ngy cng pht

trin phong ph, a dng, tr thnh mt trong nhng loi hnh hot ng ti chnh quc t quan trng nht ca Chnh ph. 4.1.2. Phn loi ODA. C nhiu tiu ch phn loi cc khon ODA: 4.1.2.1. Nu cn c theo tnh cht ti tr, ODA gm c: a) Cc khon vin tr khng hon li: l nhng khon cho khng, ngi nhn khng phi c ngha v hon tr li v sau. b) Vin tr c hon li: chnh l cc khon cho vay u i (cn gi l cho vay mm) vi li sut thp hoc khng c li sut. c) Vin tr hn hp: gm mt phn cho khng, mt phn cho vay (c u i hoc khng u i). Ngy nay trong cc khon ODA thng c t nht 20-25% l vin tr khng hon li. 4.1.2.2. Theo mc ch s dng khon ti tr, ODA thng c chia ra: a) H tr c bn: l nhng khon c cung cp u t xy dng cc c s h tng kinh t - x hi (giao thng, in, thng tin lin lc, nc sch, gio dc, y t) v mi trng. y thng l nhng khon cho vay u i. b) H tr k thut: l cc khon dnh cho chuyn gia tri thc, cng ngh, xy dng nng lc, tin hnh nghin cu c bn hay nghin cu tin u t pht trin th ch, pht trin ngun nhn lc v.v Loi h tr ny ch yu l cc khon vin tr khng hon li. 4.1.2.3. Nu cn c theo cc iu kin nhn c ti tr, ODA c chia ra: a) ODA khng rng buc: l cc khon ti tr m ngi nhn s dng chng khng b rng buc bi bt c iu kin no t ngi cung cp. b) ODA c rng buc: c ngha l ngi nhn s dng cc khon ti tr phi chp nhn mt s iu kin rng buc no t ngi cung cp. C cc rng buc: - Rng buc ngun s dng: khon ti tr c ch nh mua sm hng ha, trang thit b, thu dch v k thut, chuyn gia theo nhng a ch ca ngi cung cp a ra. Nu ngi nhn ti tr khng tun th theo s ch nh th khng nhn c khon ti tr. - Rng buc bi mc ch s dng: khon ti tr ch c th c s dng cho mt s mc ch no c xc nh qua cc chng trnh, d n. c) ODA hn hp: c ngha l mt phn c nhng rng buc, phn cn li khng phi chu rng buc no c.

4.1.2.4. Nu cn c theo hnh thc thc hin cc khon ti tr, c cc loi: a) ODA h tr d n: y l hnh thc ch yu ca ODA, c ngha l cc khon ti tr s c xc nh cho cc d n c th. Khon ti tr ny c th l h tr c bn hoc h tr k thut, vin tr khng hon li hoc cho vay u i. b) ODA h tr phi d n: l cc khon ti tr khng gn vi tng d n m c th c s dng tng hp nh sau: - H tr cn cn thanh ton: l cc khon ti tr c p dng trong trng hp mt quc gia no b thm ht cn cn thanh ton (ti khon vng lai) qu mc. Khon ti tr s gip phc hi cn cn thanh ton, m bo n nh kinh t v m (thng l cc khon h tr ca IMF). - H tr tr n: l cc khon ti tr gip mt Chnh ph no tr cc khon n quc t n hn. - H tr chng trnh: l khon ODA dnh cho mt mc ch tng qut no trong mt khong thi gian nht nh. Thc cht ca khon ti tr ny l gn vi ng thi nhiu d n chi tit c th trong mt chng trnh tng th. (Nh khon ti tr c gi ca IMF chng vi khng hong ti chnh, tin t). 4.1.2.5. Nu cn c vo ngi cung cp cc khon ti tr, ODA c chia thnh: a) ODA song phng: l ODA ca mt Chnh ph ti tr trc tip cho mt Chnh ph khc (thng thng l Chnh ph nc giu ti tr cho Chnh ph nc ngho). b) ODA a phng: l cc khon ODA ca nhiu Chnh ph cng ng thi ti tr. Chng thng c thc hin thng qua cc t chc quc t. y c hai dng: - ODA a phng ton cu: l cc khon ti tr do cc t chc quc t ton cu (IMF, WB, cc t chc ca Lin hp quc) thc hin. - ODA a phng khu vc: l cc khon ti tr do cc t chc quc t khu vc thc hin (ti tr ca ADB chng hn). c)ODA ca cc t chc phi chnh ph (NGO): nh cc khon ti tr ca Hi ch thp quc t, Trng li lim quc t, T chc SIDA Thy in, T chc Ha bnh xanh v.v 4.1.3. c trng ca ODA Vay quc t u i ca Chnh ph ( ODA) l cc khon Chnh ph vay c hng cc iu kin u i. Cc u i ph bin l:

- u i li sut: li sut phi tr cho khon vay thng thp hn nhiu so vi li sut th trng, ph bin ch di 3%/nm. Nhiu khon vay li sut ch t 0,5-1%/nm, thm ch khng phi tr li (li sut bng 0). - u i thi hn vay: thi hn vay ph bin t 10-30 nm, thm ch c th 40, 50 nm. - u i thi hn thanh ton: Ni chung cc khon vay u c thi gian n hn di (cha phi tr n gc). Ht thi gian n hn, khon n c tr dn hng nm. - Nhng u i khc: Ngoi cc u i trn, Chnh ph c th cn c hng cc u i khc, nh khng phi th chp, cm c ti sn, c th c xem xt hon n, gin n, thm ch xa n. Vi nhng u i nh vy nn cc khon vay ny c tc dng rt tch cc trong vic gip cc nc ngho, cha pht trin hoc cc nc gp kh khn t xut vt qua nhng kh khn, th thch trn con ng xy dng v pht trin. 4.1.4. Vai tr ca ODA c im ca ODA l s u i v ti chnh v tn dng, th hin cc khon vin tr khng hon li v cc khon vay vi li sut thp. Xut pht t li th cn bn ny, ODA c vai tr rt to ln i vi s pht trin kinh t ca cc nc, c bit i vi cc nc kinh t chm pht trin. C th xem xt vn ny trn cc mt c th sau y: a) ODA l ngun ti chnh quan trng h tr cho cc nc km pht trin c iu kin ci thin v pht trin kinh t x hi. Tnh tranh thm ht ngn sch l hin tng ph bin i vi cc nc kinh t km pht trin. Vic vay thng mi trn th trng vn quc t i vi cc nc ny l ht sc kh khn. Mt khc, ngun vin tr quc t cng c gii hn nht nh. V vy, hnh thc ti tr ODA l thch hp nht i vi cc nc ti tr v nhn ti tr. Chnh nh ngun vn ny m mt lot nc b tn ph nng n trong chin tranh th gii th 2 (1939 1945), nhiu nc kinh t lc hu Chu , Chu Phi, Chu M La Tinh thot khi cnh ngho nn, ang y nhanh tc pht trin kinh t v tham gia hi nhp quc t y trin vng. b) ODA c s dng ch yu vo vic nng cp, ci to v xy dng mi h thng kt cu h tng. Xut pht t nhng u im v li th ca ODA, nhiu quc gia, nhiu ngnh v a phng ny sinh t tng s dng tu tin, km hiu qu. c nhiu quc gia s dng ngun ODA nhp hng tiu dng v bn vi gi r, hoc xy dng tr s, vo cc chng trnh, mc tiu phi kinh t v.v... Hu qu l ODA c s dng km hiu qu, khng to ra c s pht trin ca quc gia . Chnh v th m cc i tc cung cp thng xuyn khuyn co cc Chnh ph tip nhn ODA phi c cc bin php hu hiu qun l s dng cc khong ODA. H

lu rng, ODA cng c th li gnh nng n nn cho th h con chu mai sau. Bi hc nhn tin ca mt s nc Chu M La Tinh v Chu Phi chng minh hng hn iu . Chnh v vy, vic s dng ODA vo mc ch ci to, xy dng kt cu h tng va gii quyt nhu cu trc mt, va l nhim v c ngha chin lc i vi cc quc gia ang pht trin. c) ODA gp phn tch cc chuyn dch c cu kinh t, xo i gim ngho, gim dn s cch bit gia thnh th v nng thn. Nhim v quan trng hng u ca cc quc gia tip nhn ODA l phi s dng lm sao cho cc khong ODA mang li hiu qu tt nht, c tc dng thit thc trong vic h tr quc gia pht trin kinh t x hi, ng nh mc tiu t ra trong tn gi ca cc khon ODA, khng li gnh nng n nn cho th h con chu mai sau. Bng cc ngun vn ti tr ODA, cc nc c iu kin chuyn dch c cu kinh t, khc phc dn s tch bit gia thnh th v nng thn, min ni v ng bng, gp phn xo i gim ngho. d) ODA to thm vic lm, gim t l tht nghip, tng thm thu nhp, nng cao i sng cho ngi lao ng. Bng ngun ti tr ODA, cc quc gia, cc a phng c iu kin thun li trong vic khi phc v pht trin cc ngnh ngh truyn thng, khai thc v s dng c hiu qu ngun nguyn liu v lao ng di do, to thm nhiu vic lm mi, gim tht nghip, tng thu nhp, nng cao i sng cho ngi lao ng. ) ODA to iu kin cho cc nc hiu bit ln nhau, gp phn thc y qu trnh m ca hi nhp quc t. Qu trnh m phn, k kt cc hip nh ti tr ODA l iu kin thun li cc nc hiu bit ln nhau v tnh hnh kinh t x hi, c bit l cc li th thng mi. Vic s dng ODA c hiu qu, khng ch mang li li ch cho nc tip nhn ODA, m cn c tc dng cng c, nng cao uy tn ca cc nc, cc t chc quc t ti tr ODA. Thng qua vic gii ngn ODA, cc nc c th m rng cc quan h hp tc hai bn cng c li nh m rng th trng xut nhp khu hng ho, khai thc nguyn liu, hp tc lao ng. c bit l trao i chuyn gia, xut khu k thut cng ngh, u t trc tip ... T , ODA gp phn thc y qu trnh m ca v hi nhp quc t.

4.2. Quy trnh thu ht v s dng ODA 4.2.1. Nhu cu ODA Xt theo ngha kinh t hc, c th nhn c cc khon ODA th phi to ra c s gp nhau gia nhu cu ODA vi kh nng cung cp ca cc Chnh ph. Nh vy, c th thc hin c cc khon ODA cn phi to ra c nhu cu v kh nng cung cp ODA.

Chnh ph cc nc chm v ang pht trin l i tng ch yu c nhn cc khon ODA. Do vy hng nm, Chnh ph cc nc ny phi tng hp nhu cu ODA trn c s cc chng trnh pht trin kinh t x hi. T Chnh ph s gi cc nhu cu trn cho tng i tc c kh nng cung cp, coi nh l li ngh v ti tr ODA. gi cc ngh cho cc i tc, Chnh ph c th tin hnh bng nhiu cch, nh t bng vn bn cho c quan i din ca nc ti nc mnh; t ti cc cuc gp quc t ca cc quan chc Chnh ph vi i din ca cc i tc . Hoc nh Innsia c cch lm rt hay l: vo thng 10 hng nm, Chnh ph cho xut bn quyn Sch xanh, trong ghi r cc d n ngh c cung cp ODA v gi cho cc i tc trn th gii coi nh l li ngh v ti tr ODA ca Chnh ph. 4.2.2. Cam kt ti tr ODA - p li nhu cu ODA, hng nm cn c vo nng lc ti chnh ca mnh, cc i tc c th cng b kh nng ti tr ODA trong nm ti kha nh l s gi cho cc i tng c nhu cu c bit. Vic cng b ny c th c thc hin thng qua cc din n v hp tc kinh t quc t hoc bng vn bn gi cho cc Chnh ph, thm ch thng qua mng Internet - m phn ti tr: sau khi c nhng ng thi trn y, bc tip theo l Chnh ph cc nc c nhu cu ODA c cc quan chc c trch nhim n m phn vi cc i tc. Ni dung m phn l mc ti tr, thi hn, tnh cht, mc tiu cc khon ti tr v cc iu kin u i cng nh rng buc cam kt ln nhau. Kt qu m phn thnh cng s c th hin thng qua cc hip nh cam kt song phng hoc a phng. 4.2.3. Lp d n ODA c th thc hin c cc mc tiu ni trn, cc quc gia thng tin hnh cc ni dung cng vic nh sau: - Lp d n thit thc, nh gi k lng: c th nhn c cc khon ODA, cc cp, cc ngnh, cc n v c lin quan phi lp cc d n mt cch chi tit, c th thng qua cc bn lun chng kinh t k thut, thit k chi tit v.v iu quan trng hn l cc thit k d n ny phi c thm nh cht ch, ton din, khch quan, nh gi c hiu qu trc mt cng nh lu di ca d n. V th nhiu Chnh ph yu cu bt buc phi trch mt t l % nht nh kinh ph d n trang tri cho cc khu cng vic ni trn, c bit l khu thm nh (t l trch ny Thi Lan l t 4-5% tng kinh ph d n). - Thc hin u thu rng ri: Cc phn thi cng, mua sm my mc, trang thit b ca d n phi c u thu chn ra nh thu tt nht. u thu khng ch b hp vi cc i tc trong nc m cn m rng cho cc i tc nc ngoi. - C c quan chuyn trch qun l ODA: nht thit phi thnh lp c quan chuyn trch ca Chnh ph qun l ODA. Kinh nghim cho thy, c th qun l s dng tt cc khon

ODA th cng phi c tp trung v mt mi thng nht. C quan ny va l ngi tng hp nhu cu ODA, va l ngi thc hin phn phi v gim st trc tip vic s dng cc khon ODA. ng thi y cng l ngi thu hi cc khon n ca cc d n sau ny. C quan qun l chuyn trch ODA c th nm trong B Ti chnh hoc trc thuc Chnh ph. Trong c quan ny c cc b phn tham mu, nh b phn chuyn theo di vin tr khng hon li, b phn chuyn theo di cc khon vay, b phn qun l qu tr n Chnh ph v.v - Thc hin kim sot cht ch vic s dng cc khon ODA: ODA ca cc d n phi c s dng ng mc tiu v ni dung c ph duyt. Do vy chng phi c kim tra cht ch thng xuyn chng cc hin tng s dng sai mc ch, lng ph, tham nhng v.v ng thi qua kim tra, kim sot nhm m bo cho cc khon ODA gii ngn ng tin . - Thc hin phn cp trong qun l s dng ODA: Nu tt c cc khon ODA u c qun l vo mt u mi duy nht ca Chnh ph Trung ng th m bo c yu cu tp trung thng nht cao, nhng d dn n tnh trng thiu su st, c th. c bit l trong iu kin c nhiu khon ODA khc nhau, qui m ODA ln th vic qun l tp trung ny l rt kh khn. Do vy, trong qun l ODA, nhiu quc gia thc hin phn cp c th cho cc B, ngnh, a phng. Theo , Chnh ph Trung ng qun l Danh mc cc chng trnh d n c s dng vn ODA hng nm ca quc gia, ng thi trc tip qun l cc chng trnh, d n quan trng (thng c goi l d n nhm A), ch yu l cc chng trnh, d n c mc qui m vn ODA ln, hoc cc chng trnh, d n c lin quan n mt s ngnh, lnh vc nh xy dng th ch chnh sch, lut php an ninh quc phng v.v Cc ngnh, a phng qun l: ch yu l cc chng trnh d n khng tht quan trng (nhm B) c qui m tng i nh, trong cc ngnh, lnh vc thng thng. 4.2.4. K kt hip nh ti tr ODA Th ch ha cc khon ti tr: i vi cc khon ODA c cam kt trong cc hip nh, nu tha mn y cc iu kin ca c bn tip nhn v bn cung cp, s c th ch ha bng vic k kt cc vn bn hp ng c th v tin hnh chuyn tin vo ti khon ngn hng no do hai bn la chn (thng l ngn hng ca nc tip nhn c quan h quc t tt). Lc ny khon ODA coi nh c th ch ha. 4.2.5. Gii ngn ODA Khi cc chng trnh, d n c trin khai, theo cc iu khon cam kt ca hp ng ni trn, ODA s c gii ngn chuyn tin cho ti khon ca ch cc chng trnh. Thng thng c cc hnh thc gii ngn ODA nh sau: a) Chuyn trc tip vo ti khon ca KBNN: Hnh thc ny c p dng ch yu cho cc khon ODA ti tr theo cc chng trnh chung ca Chnh ph m khng c th cho mt d

n no (H tr cn i ngn sch Nh nc, h tr nng cao nng lc ca cc c quan ca Chnh ph). Vi hnh thc ny, khi nhn c tin KBNN s ghi thu NSNN. b) M ti khon c bit: Nh ti tr c th la chn mt ngn hng no (ngn hng ni a hoc chi nhnh ca ngn hng nc ngoi ti quc gia c ti tr ) v m mt ti khon c bit chuyn tin n. Hnh thc ny thng c p dng i vi cc khon ti tr ODA cho tng d n c th. Khi d n c trin khai, ch d n s rt tin t ti khon c bit ny v phc v cho cc hot ng ca d n. c) M th tn dng (L/C): Nh ti tr c th m mt L/C mt ngn hng no trong ni a quc gia c ti tr cp vn cho cc d n. Hnh thc ny c nhiu im tng t nh hnh thc m ti khon c bit ni trn. d) Chuyn tin trc tip vo ti khon ca ch d n: Nh ti tr c th chuyn tin trc tip vo cc ti khon c ti cc ngn hng ca ch d n. Hnh thc ny c p dng trong trng hp d n l mt b phn hot ng no ca ch d n, ch d n c cc mi quan h giao dch sn c vi ngn hng. y l hnh thc to ra s ch ng cao trong hot ng ca cc d n. ) i vi khon vin tr khng hon li: khon ny khng phi hon tr (tr n) nn khi nhn c vin tr khng hon li, c hai tnh hung xy ra: Mt l, nu khon vin tr bng ngoi t s c a vo ti khon tng ng ca KBNN, ghi thu NSNN v a vo cn i NSNN. Hai l, vin tr bng hng ha, cng c hai kh nng: - Nu hng c php bn: Chnh ph tin hnh bn s hng ha ( th trng nc ngoi hoc trong nc), thu tin (ni hoc ngoi t), sau ghi thu NSNN nh trng hp ni trn y. - Nu hng ha khng c php bn: Hng s nhn v v giao cho n v tip nhn s dng. Lc ny Chnh ph s qui thnh tin, ng thi ghi thu, ghi chi NSNN. e) i vi cc khon vay. - Nu khon vay bng tin a vo cn i NSNN: khi Kho bc Nh nc nhn c khon vay, s ghi thu NSNN. Sau ny khi n hn tr, Kho bc Nh nc hoc l trch tin t ti khon kho bc tr n trc tip cho ngi cung cp, hoc l chuyn tin qua Qu tr n quc gia. Trong c hai trng hp trn u ghi chi NSNN (chi tr n). - Tr li vn vay hng nm: phn ny thng ly t chi NSNN hng nm. hn ch tnh trng n nn dy da, Chnh ph cc nc thng Thnh lp Qu tr n quc gia ca Chnh ph tp hp cc khon n Chnh ph nhm tr n ng hn. Ngoi ra,

nhiu nc a ra mc vay khng ch hng nm, nh khng vt qu 5% GDP, hay khng qu 10% tng thu NSNN, 20% tng chi NSNN v.v 4.2.6. Nghim thu v quyt ton ODA Trong mt s trng hp, Chnh ph khng tr c n ng hn, thng c cc bin php x l nh sau: - Hon n, khoanh n; - Vay n mi tr n c; ch n c th cho con n vay mt khon n mi vi nhng iu kin u i t hn (hoc khng c u i) tr n c. - Mua li n: ch n c th cho php con n dng mt s tin t hn mua li s n ca chnh nc con n . Thc cht y l s xa n mt phn. - Xa n: l vic cc ch n tuyn b xa n cho cc con n, c th xa n mt phn hoc xa n ton b. - Chuyn n thnh c phn trong nc. l trng hp cc con n ng cho con n ly cc c phn ca cc doanh nghip trong nc tr n. - Tuyn b v n: Chnh ph con n c th tuyn b v n. Chnh ph s thot khi trch nhim tr n, nhng ngc li phi tr gi rt t cho hnh ng ny. Vic m phn xung quang n Chnh ph hin nay thng c thc hin ph bin qua Cu lc b Paris (Paris Club). Cu lc b Paris: Nm 1956, trc nhng kh khn xung quanh cc vn gii quyt n quc t, cu lc b Paris c thnh lp Thnh vin ca cu lc b c xc nh theo tng trng hp; i din cc t chc ti chnh quc t (IMF, WB, ADB, UNCTAD) tham gia vo pha cc nc ch n c s cho vay di 0,5 1 triu SDR, ty theo tng trng hp, khng tham gia chnh thc m ch d hp. - Cc nc mc n phi c bng chng v tnh trng khng tr c n. - Xc nh s n cn x l (n di hn ca khu vc cng hay khu vc t nhn c bo lnh khng c kh nng tr n); cc khon n pht sinh sau ngy ny s khng c gin n. - Thi gian x l, trong thi gian ny tm hon tr li; thng gn vi chng trnh IMF. - Gii hn x l n - p dng cho tr n gc (thng thng) v ng thi cho tr li (t gp).

- iu kin tr n - thng thng thi gian c cu li n trn 10 nm, nhng vi cc nc ngho c th ti 25 nm; thi k n hn trong khong 2-14 nm. - Xc nh s n c xa b. - iu khon v s khng phn bit, tc l nc con n i x vi cc nc ch n cng bng nh nhau, bt k h c tham d phin hp hay khng. Tnh hnh tip nhn ODA ca Vit nam. - T nm 1990 tr v trc. C th ni t nm 1990 tr v trc, Vit nam l thnh vin ca khi SEV nn hng nm u nhn c mt khon kh ln tn dng h tr xut khu ca khi. Giai on 1980 - 1991, tng s cc khon vay u i Vit Nam nhn c trn 12 t RCN. T n nay khon n trn c khoanh li v chuyn thnh n ca lin bang Nga. Nhng nm qua hai Chnh ph Vit nam l Lin bang Nga c kh nhiu ln gp g bn v x l s n trn, tinh thn chung l Lin bang Nga s xa n tng phn. n thng 9/2000, trong chuyn thm Lin bang Nga ca Th tng Phan Vn Khi, Chnh ph Lin bang Nga s tnh gim (xa n) cho 85% tng s n. S cn li s c pha Vit nam tr dn trong 23 nm. Khon vay ca Lin X trc y c ngha rt to ln i vi pht trin kinh t - x hi Vit nam. V chng hu ht c dng u t vo cc ngnh quan trng, nh cng nghip nng (Nh my xi mng Bm Sn, Nh my ha cht Vit Tr, Nh my cng c s 1 H Ni), cng nghip nng lng (Thy in Tr An, Thy in Ha Bnh, Nhit in Ph Li), h thng giao thng (cu Thng Long, cc sn bay, bn cng). Hin nay cc cng trnh trn ang pht huy tc dng rt tt i vi nn kinh t Vit nam. Tuy vy, c mt s khon vay c s dng cha tht s c hiu qu, lng ph Mt phn l do c ch qun l, s dng cc khon vay lc c nhiu bt cp, khng hp l. Ngoi ra, Vit nam bt u nhn c cc khon ODA song phng ca mt s Chnh ph, nh: Thy in: cc nm 1987 1990 mi nm vin tr khng hon li 50 triu USD, nm 1991 l 30 triu USD. Cc khon ny c ginh cho cng nghip giy (Nh my giy Bi Bng), cho cc d n v trng rng, v chm sc y t v.v Phn Lan: Cung cp ODA mi nm khong 12 triu USD, ch yu l cho chng trnh nc sch H Ni, sa cha tu bin Australia: cung cp mi nm 2 n 5 triu USD khng hon li. Trong cc khon ODA trn, tr khon n Lin X (sau l Lin bang Nga) l hn 12 t RCN, cn li ch yu vin tr khng hon li, cc khon vay khng ng k ch khong 300 triu USD.

- T nm 1991 n nay. T nm 1990 Vit nam thc hin chnh sch m ca v hi nhp, tuyn b sn sng lm bn vi tt c cc nc, dng chy ODA vo Vit nam tng ln nhanh chng. Nm 1992 cc Chnh ph v t chc quc t cam kt ti tr ODA cho Vit nam khong 1 t USD. Thng 11/1993 Hi ngh t vn cc nh ti tr cho Vit nam hp Paris quyt nh nng mc cam kt ODA nm 1993 ln 1,86 t USD. Cc nm tip theo mc cam kt u tng. n ht nm 2001 s ODA cam kt l gn 17 t USD, trong gii ngn c bnh qun hng nm t 1,4 n 1,7 t USD. Nm 2002, cng ng quc t cam kt s ti tr cho Vit nam khong 2,4 t USD, trong ring Chnh ph Nht Bn cam kt ti tr 750 triu USD. Hin nay mc d t l gii ngn ODA cha cao (Bng 41% vn cam kt, 58% vn th ch), nhng nhiu chng trnh d n v ang pht huy tc dng tt, c bit l h thng giao thng (Quc l 1, Quc l 5, Quc l 51 v.v), thng tin lin lc, pht thanh truyn hnh, gio dc, y t v.v

4.3. Vin tr quc t cho Nh nc Vin tr quc t cho Nh nc y l nhng khon vin tr khng hon li cho Chnh ph, Chnh ph khng phi c ngha v tr n cc khon ny. Vin tr quc t cho Nh nc thng c: vin tr ODA, vin tr qun s, cu tr nhn o v.v 4.3.1. Vin tr ODA. y l khon vin tr khng hon li cu thnh trong ODA c trnh by trn. Vin tr ODA bao gm cc khon vin tr khng hon li (100%) nh ODA ca cc t chc thuc lin Hp quc (FAO, UNDP, UNICEP, UNESCO, ) hay ca cc t chc phi Chnh ph (NGO). Cc khon ODA cn li theo thng l hin nay c t nht 20-25% gi tr l vin tr khng hon li. 4.3.2. Vin tr qun s. Vin tr qun s l mt dng tr gip song phng. Trc y trong thi k chin tranh lnh c nhng khon vin tr qun s khng nh c thc hin. S d nh vy l v sau i chin th gii ln th hai (1939-1945) th gii b phn chia thnh hai th lc th ch (khi Hip c Vacsava v Khi Bc i ty dng NATO), thc hin chy ua v trang, tiu tn rt nhiu tin ca cc quc gia.

Vin tr qun s ph bin l dng mua cc loi v kh, trang thit b qun s. Do vy chng c th c thc hin bng vin tr hin vt (v kh, trang thit b). Trong trng hp vin tr bng tin th ngi cung cp vin tr thng ch nh cc a ch v chng loi thit b k thut cn thit v bt buc ngi nhn vin tr phi chp nhn. Hin nay c kin cho rng v vin tr qun s khng gp phn thc y pht trin kinh t x hi nn khng c coi l ODA. y l mt kin c cn c thc tin. Tuy nhin, nu hng nm Chnh ph ca mt quc gia no phi trch mt phn GDP ch cho quc phng, thc hin phng v chnh ng, th r rng phn ny l khng th thiu c v chng s lm gim phn ginh cho u t pht trin kinh t - x hi. Trong trng hp nu c vin tr qun s ca nc ngoi th ch th Chnh ph khng phi chi cho quc phng, ginh phn cho cc mc tiu kinh t - x hi. Trn gic ny, vin tr qun s cng c ngha (gin tip) thc y pht trin kinh t x hi. 4.3.3. Cu tr nhn o. Trong nhiu trng hp do thin tai, nh ng t, ni la, bo lt, hoc dch ha p n, gy nn nhng kh khn khn lng cho cc quc gia, th cc quc gia c th nhn c khon cu tr nhn o hay l vin tr quc t khn cp. Trong trng hp ny thm ch s vin tr cng khng kp phn nh vo NSNN, m i din Chnh ph ng ra tip nhn v chuyn ngay cho ngi b nn. Cu tr nhn o c th do cc Chnh ph song phng, cc t chc quc t a phng, hoc cc t chc phi Chnh ph (NGO) thc hin. Xu hng NGO thc hin cu tr nhn o ngy cng tng. 4.3.4. Qun l, s dng cc khon vin tr. i vi cc khon vin tr qun s v cu tr nhn o, vic qun l s dng chng tng i n gin v chng c a ch v mc ch r rng. Hn na cc khon ny thng c t trng khng ln v din ra trong mt thi gian tng i ngn. Cc khon vin tr dnh cho pht trin kinh t, vn ha, x hi cn phi c c ch qun l, s dng cht ch hn. Nhn chung cc khon vin tr cho pht trin kinh t, x hi thng c thc hin theo cc chng trnh, d n tng t nh i vi cc khon ODA ni chung trn y. Do phng thc qun l, s dng cc khon vin tr cng c tin hnh thng qua vic qun l cc chng trnh d n. Tuy vy, so vi qun l ODA, qun l vin tr c nhng im ring, l: - tm v m quc gia: cc nc thng thnh lp y ban tip nhn vin tr cp Chnh ph thc hin m phn tip nhn v phn phi cc khon vin tr. Thnh phn y ban ny thng c: i din Vn phng Chnh ph, i din B Kinh t, B Ti chnh, NHTW, cc b, ngnh c lin quan (quc phng, gio dc, y t). Trong i din ca B Ti chnh c v tr ht sc quan trng.

- Cc khon vin tr thng c giao cho cc ngnh hoc cc a phng l ch u mi. - Vic kim tra, kim sot tnh hnh s dng cc khon vin tr c t ra thng xuyn v ht sc cp bch. V y l nhng khon ngun lc m trong qu trnh s dng d xy ra tht thot, r r, hoc sai mc ch, km hiu qu.

Chng 5 Lin minh thu quan

5.1. Thu quan v nh hng ca thu quan 5.1.1. Khi nim v bn cht ca thu quan Ngy nay, xu hng t do ha ngoi thng ang c c hi pht trin mi quc gia. Tuy vy, do nhiu nguyn nhn v kinh t, chnh tr, x hi m dng mu dch quc t t do vn b ngn chn nhng mc khc nhau bi chnh sch ngoi thng ca Chnh ph cc nc. Mt trong nhng cng c c tnh cht c in trong chnh sch ngoi thng ca cc Chnh ph l chnh sch thu quan. Thu quan l tn gi ph bin ca thu nhp khu nh vo hng ha nhp khu vo ni a ca mt nc. Ngoi mc ch to ngun thu cho ngn sch Nh nc, thu quan cn c vai tr ca l chn bo h nn sn xut trong nc v l cng c ca Nh nc kim tra, kim sot hot ng thng mi gia cc quc gia. So vi cc cng c bo h mu dch nh hn ngch nhp khu v kim sot ngoi hi, thu quan c nhng nt khc bit. Th nht, thu quan mang li ngun thu cho NSNN, v ngun li cho ngi c cp hn ngch nhp khu. Th hai, nu mt doanh nghip c v tr c quyn c bo h bi mt biu thu quan, th ngi tiu dng cng c th s dng hng ha nhp khu, min l h chu chp nhn gi hng cao. Ngc li, nu doanh nghip c quyn c bo h bng hn ngch nhp khu, ngi tiu dng s b ngn khng th s dng hng nhp khu khi gi c ca doanh nghip c quyn tng, li tc ca ngi nhn c giy nhp khu cng tng thm. Do , c th ni mt doanh nghip c quyn c bo h bng hn ngch nhp khu s c li hn khi c bo h bng biu sut thu quan, h c c hi tng gi sn phm ca h. Trn ngha ny, hn ngch nhp khu vn khng trc tip nh thu quan, song li tng gi sn phm nhiu hn so vi thu quan. Nh vy, xt v chi ph bo h th vic bo h bng thu tn km hn so vi vic bo h bng hn ngch nhp khu. 5.1.2. nh hng ca thu quan. 5.1.2.1. nh hng ca thu quan i vi nc nh. Trong hot ng ngoi thng, mt nc nh c hiu l nc kinh t cha pht trin, khng c kh nng chi phi gi c th gii. Mt nc nh khi ban hnh thu quan s c nh hng nh th no i vi nn kinh t ca nc trong hot ng ngoi thng? l mt trong nhng vn cn c s quan tm c bit ca cc nh hoch nh chnh sch thu quan. S nh hng ca chnh sch thu quan i vi nn kinh t cc nc nh th hin trn cc mt ch yu sau y:

- i vi gi c trong nc: Khi gi hng ho nhp khu thay i s nh hng n gi c hng ho sn xut trong nc, theo s nh hng n quy m sn xut, hiu qu v thu nhp ca cc doanh nghip trong nc. - i vi s chuyn dch c cu vn: Khi c s cnh tranh gia hng ho nhp khu v hng ho sn xut trong nc, tt yu s dn n c s di chuyn vn u t n cc ngnh sn xut c bo h bng thu quan. - i vi mc tiu dng trong nc. Khi Nh nc ban hnh chnh sch thu quan mi, mc tiu dng trong nc c xu hng tng hoc gim xung khng ch i vi hng ha nhp khu m c i vi hng ha sn xut trong ni a do c s tng gi hoc gim gi ca hng ha ni a v hng ha nhp khu. Cng t kha cnh ny, c th lm cho ngun thu ca NSNN tng ln hoc gim xung cc mc v cc lnh vc khc nhau. 5.1.2.2. nh hng ca thu quan i vi nc ln. Trong hot ng thng mi quc t, nc ln c hiu l nc c nn kinh t pht trin, chim phn ln th phn ca th trng th gii. Chnh sch ngoi thng ca h s c tc dng chi phi th trng th gii v gi c trn th trng ca nc ny c coi nh l gi c th gii. Khi nc ln ban hnh thu quan, v c bn khng lm tng gi c trn th trng, bi v nc ln va l nh c quyn bn v va l nh quyn mua, c kh nng chi phi gi th gii. Lc ny, thu quan s c nh hng n cc nc c nn kinh t cha pht trin thc hin vic xut khu vo cc nc ln ny. Cc nh xut khu buc phi gim gi xut sao cho: Gi xut khu + Thu nhp khu = Gi th trng th gii. Trong : Gi xut khu Gi th trng th gii = 1 + Thu nhp khu

Do , thu sut thu nhp khu cng cao th thng d ca nh xut khu (tc l ca nh sn xut) b mt i cng ln.

5.2. lin minh thu 5.2.1. Khi nim v Lin minh thu quan ( LMTQ) 5.2.1.1. Cc dn xp ngoi thng u i.

T do ha ngoi thng, tin n hi nhp l xu hng tt yu ca kinh t th gii. Song trn ng i n t do ha ngoi thng vn cn nhiu tr ngi bi chnh sch ngoi thng ca mi quc gia. Do , cc quc gia cn c s dn xp vi nhau trong hot ng ngoi thng nhm lm cho cc lung hng ha dn dn t do thng thng gia cc nc. Trong thc t, hin nay t nht c 5 hnh thc dn xp ngoi thng u i mc t thp n cao Mt l, Hnh thc Hi ngoi thng u i. Hai hoc nhiu nc t nguyn min thu quan ca hng ha do mnh sn xut khi nhp vo th trng ca nhau, hnh thnh hi ngoi thng u i. Khi tham gia vo hi ngoi thng u i, cc nc thnh vin vn gi mc thu quan c xy dng t ban u p dng cho cc nc khng phi thnh vin ca hi. Khi Thnh vng chung do sng kin ca nc Anh nm 1932 l mt th d v Hi ngoi thng u i. Hai l, Hnh thc Khu vc mu dch t do. Khu vc mu dch t do v c bn ging nh hip hi ngoi thng u i, ch khc vi hi ngoi thng u i l cc nc thnh vin ngoi vic b thu quan cn b c hn ngch nhp khu, khi hng ha ca cc nc thnh vin nhp vo th trng ca nhau. Cc nc thnh vin ca khu vc mu dch t do vn duy tr biu thu quan c xy dng ban u p dng cho hng ha khng phi l nc thnh vin (NAFTA, AFTA). Tuy nhin, do cc nc thnh vin trong khu vc mu dch t do c php duy tr biu thu quan ban u ca mnh i vi hng ha ca cc nc khng phi thnh vin, nn cc nc khng phi thnh vin c th xut hng ha ca mnh vo nc thnh vin c thu xut cao thng qua nc thnh vin c thu sut thp trnh thu nng. Hin tng ny ngi ta gi l s lch hng mu dch. Ba l, Hnh thc Lin minh thu quan. V c bn hnh thc lin minh thu quan ging nh khu vc mu dch t do, ch khc ch cc nc thnh vin cng nhau xy dng biu thu quan i ngoi p dng thng nht cho hng ha ca cc nc cn li khi nhp vo th trng ca mi nc thnh vin. Nh p dng biu thu quan i ngoi nn khc phc c s lch hng mu dch. Bn l, Hnh thc Th trng chung. V c bn hnh thc th trng chung ging nh hnh thc lin minh thu quan ch khc ch cho php c t do chuyn dch cc yu t sn xut, bao gm c vn gia cc nc thnh vin. EC ang tin n hnh thc ny. Nm l, Hnh thc Lin minh kinh t.

Hnh thc ny v c bn ging nh hnh thc th trng chung ch khc ch cc nc thnh vin tin hnh thng nht cc chnh sch thu chi ngn sch, tin t v kinh t x hi. Lin minh kinh t u tin c hnh thnh vo nm 1960 gm cc nc B, H Lan, Luxembourgh c tn BENCLUX l mt th d. 5.2.1.2. Khi nim v Lin minh thu quan Lin minh thu quan l mt trong nhng hnh thc dn xp ngoi thng u i. Ni dung ch yu ca n l hai hay nhiu nc cng tha thun vi nhau: min, gim thu quan cho hng ha c sn xut ti mi nc khi nhp vo th trng ca nhau, ng thi tha thun cng nhau xy dng biu thu quan i ngoi p dng thng nht cho hng ha ca cc nc ngoi lin minh khi nhp vo cc nc thnh vin. 5.2.2. Vai tr ca Lin minh thu quan. 5.2.2.1. C tc dng gia tng kh nng cnh tranh gia cc quc gia. Cnh tranh trong bi cnh ny khng c ngha l nhiu doanh nghip bn mt sn phm ng nht, n ch yu lin quan n kh nng v s sn sng ca cc nh sn xut xm ln th trng ln nhau. Khi thu quan c bi b, th trng m rng, s lng cc i th cnh tranh tim nng gia tng. C cu th trng c quyn v c quyn nhm b t vo nhng p lc t bn ngoi. Cc doanh nghip km hiu qu buc phi ci tin qun l, ci tin k thut lm cho sn xut tr nn hiu qu hoc buc phi ng ca. 5.2.2.2. L tc nhn quan trng thc y u t vo k thut - cng ngh. Vic hnh thnh Lin minh thu quan dn n cc hiu ng sau: - S phn bit thu quan gia nhm cc nc thnh vin vi cc nc cn li tr nn su sc hn, to nn s chuyn hng mu dch. - Thu quan b bi b cho hng ha ca cc nc khi nhp vo th trng ca nhau, to ra s cnh tranh gia cc nh sn xut gia cc nc thnh vin mt cch khc lit. i ph vi hiu ng xt trn phm vi ton th gii cn phi gia tng u t, ci tin k thut. i vi cc nc khng phi thnh vin i hi h mt mt phi gia tng u t chiu su, ci tin k thut nhm gim ti thiu chi ph sn xut sn phm ca h c c hi xm nhp th trng cc nc thnh vin khi h khng c u i thu quan. Mt khc, cc nc khng phi thnh vin tm cch u t xy dng c s sn xut ngay trong cc nc thnh vin hng ha ca h c u i thu quan khi nhp vo th trng nc thnh vin. i vi cc nh sn xut ca nc thnh vin cng phi gia tng u t ci tin k thut nhm h chi ph sn xut thp nht cnh tranh vi hng ha ca cc nc thnh vin khc c t do xm nhp vo th trng ca mnh.

5.2.2.3. To iu kin tng thm ngun thu ni a ca NSNN Lin minh thu quan lm gim gi c tiu dng i vi hng nhp khu cng nh hng sn xut trong nc, c hi kch thch khi lng hng ha tiu dng tng ln. Mc du gi c gim xung, nhng khi lng tiu dng tng ln, do doanh thu tiu th tng ln. Doanh thu tiu th tng ln l c s gia tng ngun thu cho NSNN t thu gin thu.

5.3. VIT NAM VI LIN MINH THU QUAN. Cho n nay, Vit nam chnh thc tham gia vo cc t chc thng mi khu vc v th gii: ASEAN (12/1995), APEC (11/1998), Hip nh thng mi Vit M (7/2000), WTO (01/2007). Mt trong nhng vn quan trng khi tham gia vo cc t chc trn l phi tham gia x l vn thu quan thc y t do thng mi v u t. Tt c cc t chc trn u a ra nhng qui nh v thu quan cho t chc mnh buc cc nc khi gia nhp phi tun theo. V vy, Vit nam phi hiu r nhng qui nh , c gii php iu chnh vn thu quan ca mnh khi tham gia cc t chc trn. 5.3.1. Nhng qui nh v thu quan trong cc TCTM khu vc v quc t. 5.3.1.1. Vn thu quan trong WTO. Sau vng m phn thng mi a phng ti Uruguay thnh cng, ngy 1/1/1995, T chc thng mi th gii (WTO) chnh thc i vo hot ng. WTO thay th cho Hip nh chung v thng mi v thu quan (GATT), m nhn chc nng mt t chc qun l thng mi quc t. Cho n nay WTO c trn 150 nc thnh vin. Tham gia vo WTO, cc nc thnh vin phi tun th tuyt i cc nguyn tc do WTO quy nh, m cn p dng cc nguyn tc ca cc t chc mu dch khu vc v cc hip nh thng mi song phng. ng ch nht l hai nguyn tc c bn: Nguyn tc Ti hu quc (MFN) v nguyn tc i ng quc gia (NT). Nguyn tc Ti hu quc qui nh cc bn tham gia k kt trong quan h thng mi dnh cho nhau nhng iu kin u i thun li hn nhng u i m mnh hoc s dnh cho cc nc khc khng phi l nc thnh vin. Nguyn tc i ng quc gia, quy nh vic khng phn bit i x gia hng ha nhp khu v hng ha sn xut trong nc thng qua cc loi thu v ph ni a, cng nh cc qui nh, th tc ca ni lut nhm iu chnh vic tiu th, cho hng, lu kho, vn chuyn Ngoi ra cn c mt s nguyn tc v thu quan khc nh: - Nguyn tc bo h thng qua thu quan, qui nh mi nc thnh vin gia nhp WTO ch c php bo h nn sn xut trong nc thng qua hnh thc thu quan v phi t b vic s dng cc bin php khc phi thu quan. - Nguyn tc t do ha v cc rng buc ct gim thu.

Mc tiu hng ti ca WTO l t do ha thng mi hng ha, dch v, khuyn khch m rng u t, xa b ro cn t pha cc Chnh ph, to iu kin d dng cho qu trnh m phn thng mi. Nhng nhng b v thu quan trong cc cuc m phn c th l nhng cam kt v vic gim mc thu v khng ch mc thu trn. - Cc quy tc bo h phng nga bt trc, cho php cc nc thnh vin hnh ng t v trong cc trng hp c bit nh: Trong trng hp khn cp bo h cho nn cng nghip trong nc nu vic tng khng lng trc c cc hng ha nhp khu do vic thc hin ngha v hay nhng b theo hip nh gy nn tn hi nghim trng cho cc nh sn xut trong nc. Trng hp bn ph gi. Trng hp nc xut khu p dng cc bin php tr cp khng c php. Trng hp cn cn thanh ton b e da. Trong cc trng hp nu trn, cc nc thnh vin c th s dng cc bin php phng nga bt trc nh: p dng loi thu chng bn ph gi, thu i khng, ph thu nhp khu hoc a ra nhng quy nh v hn ch nh lng.

5.3.1.2. Cc vn thu quan trong ASEAN. Lin kt khu vc mu dch t do (AFTA) trong ASEAN l nhm mc tiu loi b hon ton cc hng ro cn tr thng mi i vi hng ha nhp khu trong ni b khi. S lin kt c thc hin trong Hip nh v thu quan u i c hiu lc chung (CEPT) c k kt vo nm 1992. Theo CEPT cc nc thnh vin ca AFTA phi gim mc thu quan xung 05% v loi b tt c nhng hn ch v nh lng v cc ro cn phi quan thu khc trong vng 10 nm t nm 1993 n nm 2003. C th: 1 Vn gim thu quan. CEPT qui nh tt c cc sn phm ch to, k c sn phm c bn, sn phm nng nghip loi tr cc sn phm c cc nc tha thun a vo danh mc loi tr hon ton, u phi gim thu quan trong quan h thng mi gia cc nc thnh vin. Mc thu sut gim bnh qun t 20 % xung cn 0 1 5 %. Cng vi vn gim thu quan, trong CEPT cng qui nh c ch trao i nhng b.

Khi thc hin CEPT, cc quc gia c trao i trn nguyn tc c i c li. Mun c hng nhng b v thu quan khi xut khu hng ha trong khi th hng ha phi tha mn cc iu kin sau: Hng ha phi nm trong danh mc ct gim thu ca c nc xut khu v nc nhp khu v phi c mc thu quan bng hoc thp hn 20%. Hng ha phi c chng trnh gim thu quan c Hi ng AFTA thng qua. Hng ha phi l sn phm ca khi ASEAN, tc l phi tha mn yu cu hm lng xut x t cc nc thnh vin ASEAN (hm lng ni a) t nht l 40%. Nu hng ha c 3 iu kin trn th s c hng mi u i m quc gia nhp khu a ra, nu hng ha ch tha mn hai iu kin m khng tha mn iu kin mc thu nhp khu bng v thp hn 20% th hng ha ch c hng thu sut CEPT cao hn 20% trc hoc thu sut ti hu quc (MFN) ty thuc thu sut no thp hn. xc nh cc sn phm c iu kin hay khng mi nc thnh vin hng nm phi xut bn ti liu hng dn trao i nhng b CEPT (CCEM) ca nc mnh. Trong ti liu ny phi th hin r cc sn phm c mc thu quan theo CEPT v cc sn phm iu kin hng u i thu quan ca cc nc thnh vin khc. 2. Vn loi b hn ch nh lng v cc ro cn phi thu quan Ni chung cc hn ch v s lng nhp khu c th c xc nh c mt cch d dng, do c qui nh loi b ngay i vi cc mt hng trong chng trnh CEPT c hng cc nhng b t cc nc thnh vin khc. Song i vi cc ro cn phi thu quan khc th vn loi b tr nn phc tp hn. V vy, Hip nh CEPT qui nh: - Cc nc thnh vin s xa b cc hn ch v s lng i vi sn phm trong CEPT trn c s hng u i cho sn phm . - Cc ro cn phi quan thu khc s c xa b dn dn trong vng 5 nm sau khi sn phm c hng u i. - Cc hn ch ngoi hi cc nc ang p dng s c u i c bit i vi cc sn phm thuc CEPT. - Tin ti thng nht cc tiu chun cht lng, cng khai chnh sch v tha nhn cc chng nhn cht lng ca nhau. - Trong trng hp khn cp nh s lng hng nhp gia tng t ngt gy phng hi n sn xut trong nc hoc e da cn cn thanh ton, cc nc thnh vin c th p dng cc bin php phng nga hn ch hoc dng vic nhp khu.

5.3.1.3. Nhng qui nh v thu quan trong Din n hp tc kinh t Chu Thi Bnh Dng (APEC). Mc tiu ca APEC l thc y t do ha v thun li ha thng mi, u t, tng cng hp tc kinh t, k thut gia cc nc thnh vin. Nhng qui nh v thu quan trong APEC c th hin trn nhng vn sau y: a) Xy dng chng trnh hnh ng quc gia. thc hin t do ha thng mi vo nm 2010 i vi cc nc pht trin v vo nm 2020 i vi cc nc ang pht trin. Trong chng trnh ny cc nc thnh vin cam kt s gim thu quan xung di mc 0%, b hng ro phi thu quan v nhng ro cn khc gy tr ngi cho thng mi v u t. Tuy nhin trong chng trnh cng c th chp nhn cho mc cui cng thu quan ca cc nc ang pht trin l 10%. Chng trnh ny c cc nc thnh vin xy dng ty theo iu kin ring ca mnh v hon ton mang tnh t nguyn n phng, song m bo t kt qu t do ha, s c s r sot li chng trnh hnh ng quc gia ca mi nc v i hi mi nc c s iu chnh thch hp. Cc cam kt phi c xy dng theo hng: gim dn thu quan, m bo s r rng trong chnh sch thu quan trn c s t nguyn, dnh nhng u i cc khu vc khc cho APEC. b) Xy dng chng trnh hnh ng tp th (CAP) bao gm: thit lp h thng c s d liu bng my tnh cho h thng thu v ni mng vi cc nc trong APEC, hp tc chung gia cc nc trong vn thng tin v o to. c) Thc hin chng trnh t do ha t nguyn sm trong tng lnh vc (EVSL), c th l 15 lnh vc (lm sn, c v sn phm t c, chi, qu v trang sc, ha cht, thit b v dng c y t, hng ha lin quan n mi trng, nng lng, tha thun tha nhn ln nhau v thit b vin thng, cao su t nhin v cao su tng hp, phn bn, thc phm, t, ht c du v sn phm ca n, my bay dn dng). Trong 15 lnh vc nu trn c 9 lnh vc u s c a vo t do ha vo nm 1999, vi mc thu sut cui cng c thng nht t 0-5%. 5.3.1.4. Cc qui nh v thu quan trong hip nh thng mi Vit M. Theo hip nh thng mi Vit - M k 13/7/2000 Vit nam a ra mt lot cc cam kt ton din lin quan n: tip cn th trng i vi hng ha cng nghip, quyn s hu tr tu, tip cn th trng i vi dch v, qui nh v kim sot u t, tnh minh bch cc lut l, chnh sch v cc qui trnh c lin quan n thng mi v u t. V vn thu quan, nhn chung Hip nh thng mi Vit M c qui nh nh WTO. Ngoi ra trong m phn, pha M c yu cu pha Vit Nam thc hin gim thu quan cho cc mt hng m pha M a ra trong ph lc ring gi l ph lc E v ng thi ngh:

- iu qui nh trn s khng hn ch quyn ca pha M yu cu b sung v thu quan trong cc chng trnh m phn song phng v a phng trong tng lai. - Trong cc trng hp thu sut hin p dng i vi mt s mt hng thp hn mc thu quan pha M yu cu th pha M ngh p dng mc thu sut thp hn . - Pha M yu cu thu sut thu nhp khu (thu quan) i vi cc sn phm khng c trong ph lc E s khng tng ln mc hin ang p dng. - Trong qu trnh m phn hip nh song phng pha Vit Nam s khng tng thu nhp khu. - Pha M bo lu quyn sa i nhng yu cu ny khi nhn c bt k thng tin mi no v thu p dng Vit Nam. 5.3.2. Nhng kh khn ca Vit nam khi tham gia hi nhp. Cn c vo nhng qui nh v thu quan trong cc t chc thng mi quc t v khu vc, i chiu vi chnh sch thu quan hin hnh nc ta, c th thy c th hi nhp mt cch an ton v hiu qu, chng ta phi gii quyt nhng kh khn sau y: 5.3.2.1. Hin ti mt bng thu nhp khu ca chng ta cn mc thp. C cu thu sut ca biu thu nhp khu hin hnh gm c 25 mc thu sut khc nhau dn tri t 0%-60%. Mc thu 60% p dng ch yu cho xng, t mc 0% p dng ch yu cho nhng nhm hng thuc nguyn liu sn xut, my mc, thit b. C th: - Mc t 0% n 10% chim t trng 64% trn tng dng thu. - Mc t 10% n 20% chim t trng 11% trn tng dng thu. - Mc trn 20% n 50% chim t trng 24%. - Mc trn 50% n 60% chim t trng 1%. Vi kt cu cc thu sut nh trn cng vi kim ngch nhp khu ca ta thuc din min gim nhiu, c bit l hng c thu sut bng 0% cn ln lm cho mc thu bnh qun gia quyn nc ta thp so vi cc nc trong khu vc v khng phn nh ng mc bo h ca biu thu sut hin hnh. y l kh khn cho Vit nam khi mun a ra mc thu trn rng buc cao. C kin cho rng ta nn nng mc thu nhp khu cao hn, trc khi tham gia WTO, song i vi Vit nam iu ny khng d dng g v i a s nguyn vt liu, my mc, thit b dng cho sn xut nc ta u nhp t bn ngoi, nu tng thu s tng gi thnh, nn kinh t khng th chp nhn c. 5.3.2.2. Chnh sch thu nhp khu c xy dng theo quan im bo h sn xut trong nc.

Mc bo h khng c phn nh theo ngnh sn xut da trn li th cnh tranh, nhng ngnh Nh nc ch trng tp trung u t pht trin, hay l nhng ngnh khng thuc din ny. Ni chung cn bo h trn lan. Mt khc, cho n nay, chng ta mi t vn bo h i vi cc ngnh sn xut hin c, cha t vn bo h i vi cc ngnh c trin vng trong tng lai. Thc trng ny s dn n kh khn khi chng ta tham gia vo hi nhp thu quan vi cc t chc thng mi khu vc v quc t l: - Kh khn trong vic xc nh cc nhm mt hng no s a vo rng buc, nhm mt hng no khng a vo rng buc. - Vic xc nh mc thu trn rng buc i vi tng nhm mt hng cng nh vic xc nh cc bc gim thu cho cc nhm mt hng s gp nhiu kh khn. 5.3.2.3. Do bi cnh kinh t, thng mi c nhiu bin ng Biu thu ca chng ta cha th n nh mt cch lu di m cn phi thng xuyn iu chnh ph hp vi s pht trin kinh t ca t nc. Trong tnh hnh , nu phi m phn trn c s biu thu hin hnh th chc chn chng ta s phi chu nhng thit thi trong tng lai hoc gp nhng kh khn khng ng c trong m phn. 5.3.2.4. Hin nay vic bo h thu quan cn mc nh Ch yu l bo h bng cc bin php phi thu quan l ch yu nh: cta, t gi Tnh hnh ny s gy kh khn cho ta trong t cch l thnh vin chnh thc ca WTO, APEC, AFTA cng nh hip nh thng mi song phng Vit M, v cc t chc trn u qui nh ch c bo h bng bin php thu quan, khng c bo h bng bin php phi thu quan. Yu cu ny, i hi chng ta phi chuyn cc bin php bo h phi quan thu sang bo h bng bin php thu quan. Nhng kh khn i vi chng ta l cha tnh c thi gian no th c th chuyn cc bin php bo h phi thu quan sang bo h bng thu quan vi mc bao nhiu th ph hp. 5.3.2.5. Hin nay kh nng cnh tranh ca cc doanh nghip trong nc cn rt yu. c th tn ti v pht trin cn thit phi c s h tr ca Nh nc. Mt trong nhng bin php h tr l nh thu c s phn bit hng sn xut trong nc v hng ngoi nhp. Hn na, y mnh xut khu, Nh nc cng ang c nhiu bin php h tr v vn, v gi, v thu S phn bit v h tr nh vy i ngc li nhng qui nh ca cc t chc thng mi quc t v khu vc v u i quc gia, v cc bin php bo h. l nhng kh khn khi chng ta tham gia m phn.

5.3.2.6. Xt v nng lc, trnh , trang thit b ca ngnh hi quan Hin nay chng ta p dng gi thnh tnh thu ti thiu i vi nhng trng hp mua bn khng c hp ng, hng nm trong danh mc Nh nc qun l gi l ph hp. Song khi chng ta gia nhp WTO th theo qui nh phi p dng gi tnh thu theo gi giao dch thc t. iu ny i vi ngnh hi quan ca Vit nam s gp kh khn v trnh , nng lc, trang thit b phc v cho vic tnh gi theo gi giao dch thc t cn nhiu hn ch. 5.3.3. Mt s nh hng ci cch chnh sch thu ca Vit Nam C th ni mt s ni dung hi nhp quc t bt u c qun trit trong qu trnh ci cch thu bc hai t nm 1995 ca Vit Nam. Hng chung ca ci cch thu bc hai c ra l tip tc hon thin mt h thng chnh sch thu n gin, d hiu, thc hin, m bo cng bng khuyn khch cnh tranh lnh mnh v pht trin kinh t, ng thi m bo cho h thng thu v tng sc thu tng bc th hin c nhng yu t tng ng vi h thng thu cc nc v thng l quc t nhm to iu kin thun li cho hp tc v giao lu kinh t gia Vit Nam vi cng ng quc t. D kin tin trnh ci cch ny l lu di v phi theo hng sau: a) Thi gian thc hin iu chnh cc qui nh trong h thng thu cha ph hp vi WTO tng sc thu l ty thuc vo ni lc trong nc tc l kh nng cc doanh nghip c th chp nhn c s cnh tranh ca hng ha t bn ngoi. Theo hng ny vic ci cch chnh sch thu trong thi gian khong 10 nm phi nhm nng cao hiu qu hot ng ca doanh nghip, m bo ngun thu ca NSNN, ng thi tng sc cnh tranh v an ton trong qu trnh hi nhp kinh t khu vc v th gii. b) Vic ci cch chnh sch thu tham gia hi nhp i hi phi c s thay i tin ti mt h thng thu c c cu cc sc thu hp l v c th thay i s tp trung cho tng sc thu c th trong tng thi k ph hp vi s pht trin ca nn kinh t trong hi nhp, ng thi phi m bo ngun thu cho NSNN. Trong tng lai trung hn, t nht l trong khong thi gian thc hin chng trnh CEPT i vi Vit Nam, thu nhp khu ca ta s gim ng k, ko theo t trng thu gin thu cng s gim, ng thi thu TNDN v thu GTGT s tr thnh hai sc thu ch yu trong kt cu ngun thu ca NSNN. Tuy nhin, trong tng lai xa khi chng ta c gia nhp WTO v thc hin cc cam kt vi APEC, lc Vit Nam s tr thnh mt nc cng nghip v hon ton t do ha thng mi th thu GTGT s khng cn v tr quan trng m ch yu l thu thu nhp bi v hi nhp pht trin s to thm ngun thu ca thu thu nhp t vic pht trin cc dng chy u t v dch v, cn vic hon thu GTGT ngy cng ln do gia tng hng ha xut khu.

ng trc nhng d on , hng ci cch cho tng sc thu ca chng ta theo cc quan chc thu nh sau: - i vi thu nhp khu s c tp trung ch yu cho vai tr bo h hu hiu v hp l i vi sn xut trong nc, thng qua h thng cc mc thu sut xc nh mt cch hp l, ph hp vi trnh sn xut, kh nng cnh tranh v nhu cu bo h nhm c th bo h ng hng cho nhng ngnh c li th cnh tranh, xut khu cho nhng ngnh non tr c trin vng. Tuy nhin, mc bo h cao ca thu nhp khu i vi mt s ngnh cng nghip l c thi hn nht nh v c gim dn ph hp vi tin trnh CNH, HH t nc v cc cam kt thc hin gim thu ca Vit Nam. - i vi cc sc thu gin thu ni a s tip tc vic ci cch, xa b nhng im phn bit i x gia hng ha sn xut trong nc v hng ha nhp khu trong thu TTB nhm tun th nguyn tc i x quc gia (NT). Tip tc hon thin thu TTB, thu GTGT theo hng m bo cho hai sc thu ny c kh nng b p ngun thu thiu ht do ct gim thu nhp khu. - i vi cc sc thu trc thu, c bit l thu TNDN m bo duy tr mc ng vin hp l, n nh lu di, qui nh n gin v m bo tp trung. Tin ti p dng mt mc thu sut thu TNDN cho u t trong nc v u t nc ngoi. - i vi thu thu nhp c nhn: m rng din nh thu, h thp v n gin ha mc thu sut qun l c thu. - Cc bin php u i, min gim v thu s c sot xt li v ch c hng trong mt thi gian ngn. V lu di phi m bo tnh trung lp ca chnh sch thu, m bo cng bng, to c s cho vic phn b ngun lc u t c iu chnh theo ng quy lut ca th trng.

Chng 6. Nghip v ti chnh quc t ca cc cng ty bo him

6.1. S hnh thnh v pht trin cc nghip v ti chnh quc t ca cc cng ty bo him 6.1.1. Khi nim v bn cht cc nghip v ti chnh quc t ca CTBH Nghip v ti chnh quc t ca cng ty bo him l cc hot ng u t v kinh doanh gn lin vi cc nghip v kinh doanh bo him, ti bo him, trao i dch v v u t ti chnh quc t. Cng ty bo him cung cp cc dch v bo him thng thng ra nc ngoi thng qua vic m rng mng li phn phi quc t chnh l hot ng u t trc tip ca cng ty bo him. Cng ty bo him thc hin s phn chia quc t cc ri ro vi nhng cng ty bo him nc ngoi l hot ng ti bo him quc t. Cng ty bo him cung cp cc dch v i l gim nh tn tht, i l nh gi ri ro, i l xt tr tin bi thng, i l i ngi th ba. Cng ty bo him thm nhp trc tip vo th trng ti chnh quc t bng cc hot ng mua bn vn trn th trng ti chnh quc t. Nhng hot ng mang tnh quc t ny lm ny sinh mi quan h trao i v li ch vt cht gia cng ty bo him v cc ch th khc nc ngoi. 6.1.2. Qu trnh hnh thnh v pht trin cc nghip v ti chnh quc t ca CTBH 6.1.2.1. Qu trnh hnh thnh Hot ng ti chnh quc t ca cng ty bo him c hnh thnh v pht trin gn vi s pht trin giao lu thng mi quc t v u t quc t. Khi ngoi thng xut hin, vic bun bn trao i hng ha v cc phng tin vn chuyn v hng ha trong ngoi thng c bit n v c tc dng quan trng, gip cho cc ch th kinh t cc quc gia khc nhau bo m c s an ton ti chnh ca mnh khi phi i mt vi cc ri ro. Bn cnh vic giao lu thng mi quc t, cc d n ra nc ngoi nhng quc gia xut khu t bn cng phi i mt vi rt nhiu cc ri ro: kinh t, chnh tr, v php l. m bo s an ton v vn u t ra bn ngoi quc gia cc nh u t tm n cc cng ty bo

him k kt cc hp ng bo him. Nh vy ngun vn u t quc t li tip tc c phn phi gia cc ch u t v cc cng ty bo him. Trong s pht trin nn kinh t quc t, hot ng thng mi v u t quc t c v tr c bit quan trng i vi tt c cc quc gia. S pht trin ny ko theo s pht trin mnh m cc hot ng bo him quc t. Cc cng ty bo him nhng v nhn li cc dch v bo him khng ch dng li vi cc cng ty bo him trong nc m m rng phm vi ra vi cc cng ty bo him nc ngoi. Hot ng ti bo him xut hin vo th k 14, n ngy nay ti bo him l mt lnh vc khng th thiu trong chu trnh phn chia ri ro ca th gii v pht trin ngy cng mnh m. 6.1.2.2. Qu trnh pht trin Cui th k 20, sang thin nin k th 3 v th k 21, xu hng ton cu ha v kinh t ngy cng din ra su rng. Xut khu t bn v u t ra nc ngoi cc nc k ngh pht trin tng ln, ln sng st nhp cc tp on ln cng tr nn ph bin, hnh thnh nhiu tp on xuyn quc gia v a quc gia. Trong qu trnh ton cu ha , hot ng ti chnh quc t ca cc cng ty bo him cng khng t ra ngoi xu th chung. Nhng hot ng truyn thng l cung cp dch v bo him v ti bo him quc t vn gia tng c v qui m v phm vi. Trong lnh vc u t, cc cng ty bo him, nht l cc cng ty bo him nhn th tham gia ngy cng nhiu v c chiu su vo th trng tri phiu quc t v c phiu ca tp on ln thng qua cc cng ty u t chuyn nghip di hnh thc u t tn phiu. Khng t cc cng ty bo him hnh thnh tp on ton cu bng vic u t thnh lp cc cng ty con hoc chi nhnh nhiu nc bn cc sn phm bo him tp trung ngun vn quc t t c c s i vo th trng ti chnh cc quc gia khc. u t ton cu l xu hng chung ca cc cng ty bo him ln trn th gii. Bi l u t ton cu cho php cng ty bo him m rng hot ng u t vo nhng lnh vc m trong nc khng c hoc t tim nng, qua thu c nhiu li nhun hn, ng thi h tr tt cho vic thm nhp vo cc th trng bo him khc, thc hin c vic a dng ha tin t, gim xung cc ri ro v khng hong ca mt loi ng tin. 6.1.3. Vai tr ca cc cng ty bo him trong nn kinh t Bo him l mt hi tng h ca nhng ngi gnh chu hu qu ca cng loi ri ro. Bng s ng gp ti chnh ca h, cho php b p nhng thit hi xy ra cho mt s ngi trong hi gp ri ro. V phng din ti chnh th bo him l qu tin t c hnh thnh t s ng gp ca nhng ngi mua bo him nhm s dng vo mc ch chi tr cho nhng ngi b tn tht. S vn

ng ca qu bo him biu hin quan h phn phi cc ngun ti chnh gia ngi mua bo him v cng ty bo him, gia cc cng ty bo him vi nhau trong quan h chia s dch v bo him. 6.1.3.1. Vai tr x hi ca cc cng ty bo him. Cc cng ty bo him cung cp cho x hi nhng dch v c mc ch b p nhng thit hai cho ngi c bo him. Vi nhng sn phm a dng, cc cng ty bo him thc hin vic m bo cho nhng mt mt xy ra i vi ngi c bo him nh cung cp ngun ti chnh khi phc li mt ngi nh b ha hon, mt con tu b m, mt cng trnh xy dng b ph hy, bo m mt ngi c thu nhp khi tui gi, khi tn tt v au m. Bng s b p ca mnh cc cng ty bo him mang n s n nh v vt cht v s bnh yn v tinh thn cho cc c nhn trong x hi. Khng ch m bo s an ton ho cc c nhn, cc cng ty bo him cn gip cc doanh nghip trong cc nn kinh t khc phc nhanh chng nhng thit hi xy ra. Qua n nh c sc sn xut, kinh doanh v sn nghip ca doanh nghip, n nh c i sng ngi lao ng Nh vy cc cng ty bo him khng ch cung cp nhng b p v ti chnh m xa hn trong vai tr x hi, chng cn chng li nhng hu qu bp bnh qu trnh sn xut kinh doanh v ca cuc sng con ngi. 6.1.3.2. Vai tr kinh t ca cng ty bo him. a) Bo m hot ng cho cc d n u t. ngha ny ng vi tt c cc nh u t trn khp cc lnh vc nh xy dng, du la, hng khng v vin thng v u t ng ngha vi ri ro mo him. Tt c cc d n u t pht trin hin i u i hi s tham gia ca cc cng ty bo him. Nu thiu s bo m ca cc cng ty ny, cc nh ti tr, nht l cc ngn hng s khng th mo him khi b nhng ng vn ca mnh. b) u t ti chnh cc khon ph bo him. Cc cng ty bo him thu ph bo him trc khi ri ro xy ra. iu ny to cho nhng t chc ny mt ngn qu ln mang tnh nhn ri. Vic thu tin trc tr tin sau trong c ch hot ng ti chnh ca cc cng ty bo him gi l s nghch o chu trnh sn xut. Xut pht t c im ny cc cng ty bo him buc phi thit lp cc qu d phng k thut m bo vic chi tr tha ng cho nhng ngi c bo him gp tn tht trong tng lai. Cc qu d phng chim mt v tr quan trng trong ti sn N ca cc cng ty bo him, c bit l cc cng ty bo him nhn th - nhng cng ty khng ch thu ht ph bo him m cn thu ht cc khon tin gi di hn ca ngi tham gia bo him.

Cc qu d phng tr thnh ngun vn u t quan trng nht ca cc cng ty bo him v c s dng u t vo nhiu lnh vc khc nhau thu li nhun. Nhng lnh vc u t ch yu ca cng ty bo him l c phiu, tri phiu, bt ng sn, tin gi ngn hng Vi vai tr u t ti chnh ph bo him thu c, cc cng ty bo him c xp vo cc trung gian ti chnh phi ngn hng quan trng nht trong nn kinh t cc quc gia trn th gii, c bit l cc nc pht trin. c) Chuyn giao, phn chia ri ro quc t. Vai tr kinh t ca cc cng ty bo him cn th hin qua vic chuynn giao, phn chia ri ro quc t v s vn ng cc ngun ti chnh gia cc cng ty bo him nhng khu vc khc nhau trn th gii. Cng ty bo him khng ch chp nhn bo him cho nhng ngi tham gia bo him trong nc, m cn bo him cho nhng c nhn v t chc ngoi nc. Khi cng ty bo him chp nhn nhiu ri ro v nhng ri ro c gi tr ln, phi i mt vi nhng thit hi nng n, s bt buc h phi tin hnh phn chia v chuyn nhng ri ro, vi cc cng ty bo him khc nhiu nc. chnh l hot ng ng bo him v ti bo him quc t. Cng vi vic chia ri ro quc t ny l vic thu chi cc khon ngoi t ca cng ty bo him. Hot ng bo him v ng bo him, ti bo him quc t ca cng ty bo him gip m bo s pht trin n nh cho cc ch th cc quc gia khc nhau. Mt khc, vic thu chi ngoi t ca cc cng ty bo him c nh hng nht nh n cn cn thanh ton quc t ca mi quc gia.

6.2. Cc nghip v ti chnh quc t ca cng ty bo him 6.2.1. Nghip v ti chnh quc t pht sinh t nghip v bo him hng hi v hng khng 6.2.1.1. Bo him hng hi Trao i thng mi quc t thng qua vn chuyn hng hi ra i v pht trin t rt lu i. chng li cc ri ro, cc dch v bo him hng hi cng c bit n l ngnh bo him c xa nht. i tng bo him ch yu ca cc dch v bo him hng hi l cc phng tin vn ti v hng ha trao i gia cc quc gia. S vn hnh cc nghip v bo him hng hi to ra qu bo him m bo b p cho cc tn hi xy ra i vi nhng i tng c bo him. V tnh cht c trng ca i tng bo him hng hi l lun tri rng trn phm vi quc t, nn s vn ng v s dng cc ngun ti chnh quc t gia cng ty bo him v cc ch th tham gia bo him.

Nhng ni dung c bn ca nghip v bo him hng hi c th hin qua nhng kha cnh chnh sau: a) i tng bo him. i tng bo him hng hi l bt k quyn li vt cht no lin quan n cc hot ng hng hi m c th qui ra tin, bao gm: - Tu bin, tin cc vn chuyn, tin cng vn chuyn hnh khch, tin thu tu, tin thu mua tu, ph tn iu hnh tu; Hng ha, tin li c tnh ca hng ha, gi tr tng thm, thu nhp khu

Cc khon hoa hng, chi ph tn tht chung, trch nhim dn s cc khon c bo him bng tu, hng ha hoc tin cc vn chuyn. i tng bo him c th l tu ang ng.

Trc khi ngi tham gia bo him mua bo him, i tng bo him phi ang tn ti trong trng thi nguyn lnh v b e da bi cc ri ro. b) Ch th mua bo him v ng ph bo him. Trong bo him hng ha xut nhp khu ch th mua bo him co th l ngi xut khu hoc ngi nhp khu ty thuc vo cc qui nh gi mua bn v vn chuyn hng ha gia ngi xut khu. Chng hn, nu hng ha c bn theo gi CIF, th ngi xut khu s phi mua bo him v np ph bo him, sau s chuyn nhng quyn li bo him cho ngi nhp khu. Trong bo him phng tin vn chuyn, ch th mua bo him l ch cc phng tin: ch tu, ngi thu tu. c) Quyn li c th c bo him. c th mua bo him cho mnh, ngi mua bo him phi c quyn li trong i tng bo him tc l phi c li ch ti chnh trong i tng bo him. Quyn li ny c ngha l nu cc ti sn b tn tht th ngi mua bo him s b thit hi. Nh vy ngi mua bo him phi l ngi s hu hoc ngi c coi l s hu ti sn c bo him. d) Ri ro c bo him. Ri ro l cn c xc nh trch nhim ti chnh ca cng ty bo him. Ri ro c bo him trong bo him hng hi gm nhiu loi ty thuc vo tng loi dch v bo him: Bo him tu bin hay l bo him hng ha xut nhp khu. Nhng ri ro c bo him phi c nhng c tnh:

Gy thit hi cho cc ti sn c bo him. Bt ng khch quan, ngoi mun ca ngi mua bo him. c qui nh trn hp ng bo him. Ny sinh trong phm vi khng gian v thi gian c bo him.

Cc ri ro c bo him thng thng bao gm: mc cn, chm, m, chy, n, n va, vt hng xung bin, tu mt tch. Ngoi ra trong bo him hng ha cng ty bo him cn c th chp nhn bo him cho nhng ri ro khc nh: hp hi, nng, ly hi, ly bn, g, mc cu, v, chy, rch, mt trm, mt cp, giao thiu hng. nhng hp ng bo him c bit, cng ty bo him cn bo him cho nhng ri ro chin tranh, nh cng. e) Tr gi bo him v s tin bo him. Tr gi bo him l tr gi thc t ca i tng bo him v c xc nh nh sau: Tr gi hng ha l gi tr hng ha ghi trn ha n ni bc hng hoc gi tr th trng ni v thi im bc hng cng vi ph bo him v c th c li c tnh. Tr gi bo him tnh bng cng thc:
CF V= 1 R (1+a)

Trong :

V: Tr gi bo him. C: Gi hng. F: Cc ph vn ti. a: T l li c tnh.

Tr gi bo him ca phng tin vn chuyn l tng gi tr ca phng tin vo thi im bt u bo him. Gi tr ny bao gm c my mc thit b, ph tng, d tr ca tu cng vi ton b ph bo him. him. S tin bo him l gii hn trch nhim ca cng ty bo him i vi mi tai n v ph bo him c tnh trn c s s tin . Vic xc nh tr gi bo him v s tin bo him c ngha lm c s cho cc khon tin bi thng ca cng ty bo him. Gi tr ca tin cc vn chuyn l tng s tin cc vn chuyn cng vi ph bo

6.2.1.2. Bo him hng khng. Lch s bo him hng khng gn lin vi s pht trin ca ngnh hng khng dn dng. Ngy nay bo him hng khng tr thnh mt lnh vc bo him ln ca ngnh bo him th gii. Cng nh bo him hng hi i tng bo him hng khng l phng tin vn chuyn v cc i tng c vn chuyn c c trng mang tnh quc t cao. Phm vi hot ng ca my bay c tri rng tin hnh vn chuyn hng ha, vt phm v con ngi n nhiu ni trn th gii. Nh vy s tn ti v vn ng ca qu bo him hng khng s nhm bo m nhng thit hi xy ra cho nhng ch th khc nhau trn th gii c lin quan n hot ng hng khng. Ni dung ch yu ca hot ng bo him hng khng c th hin qua mt s kha cnh sau: a) i tng bo him hng khng, bao gm: Thn my bay (bao gm v, my v trang thit b ca my bay);

Trch nhim dn s ca ngi c bo him i vi hnh khch, hnh l, hng ha v t trang ca hnh khch; Trch nhim ca ngi c bo him i vi ngi th ba.

- Ch th tham gia bo him: l cc hng hng khng dn dng. b) Phm vi trch nhim ca cng ty bo him: i vi bo him thn my bay, ngi c bo him c th tham gia bo him theo nhng iu kin bo him m cng ty bo him a ra: Bo him mi ri ro hoc bo him tn tht ton b. i vi bo him trch nhim dn s ca ngi c bo him i vi hnh khch, hnh l, hng ha v t trang ca hnh khch v i vi ngi th ba, bao gm: Nhng thit hi v hnh l, hng ha, t trang. n ph dn s v cc chi ph hp l. Nhng thit hi do gy thng vong cho ngi th ba. Nhng thit hi v ti sn ca ngi th ba do my bay hoc cc vt th ri t my bay gy ra. c) Gi tr bo him v s tin bo him.

Gi tr bo him thn my bay l gi tr thc t ca my bay ti thi im tham gia bo him, gi tr bo him ca my bay c ghi trn hp ng bo him v gii hn bi thng ca cng ty bo him trong trng hp xy ra tng tht. S tin bo him trch nhim dn s ca ngi c bo him l s tin ghi trn hp ng bo him, thng thng l nhng gii hn trch nhim do cc cng c quc t qui nh. 6.2.2. Nghip v ti chnh quc t pht sinh t nghip v ti bo him y l hot ng ti chnh quc t quan trng nht ca cng ty bo him. nhiu quc gia, trong c Vit nam, cng ty bo him thc hin cc nghip v ti bo him khng cn n bt k loi giy php xut nhp khu no. iu ny to thun li quc t ha cc nghip v ca cng ty bo him. 6.2.2.1. Tc dng ca ti bo him quc t. a) Tng kh nng k kt cho cng ty bo him: nu khng c ti bo him, cc cng ty bo him khng bao gi c th chp nhn nhng ri ro qu ln, nhng hp ng bo him c trch nhim khng gii hn, nhng ri ro mi xut hin cha c d liu (nh bo him v tinh) Hp ng vi cng ty ti bo him s to c s vng chc cng ty bo him tng nng lc k kt cc dch v bo him gc. Cc hip c ti bo him t ng c th nhn ln t 15 n 20 ln kh nng t gnh chu ca cng ty bo him. b) Bo v cng ty bo him chng li s sai lch v xc sut ri ro. Cc cng ty bo him trc khi tin hnh nghip v bo him u phi xc nh mc gnh chu da trn c s kh nng ti chnh qu kh v cc thng k v thit hi, tn s ca tn tht. Nu d kin chnh xc cng ty bo him s cn bng ti chnh, cn nu d kin khng ng, xu nht l d kin thp m thc t xy ra tn tht cao hn, cng ty bo him s b t vo tnh th mt cn bng thu chi. c) n nh ngn qu cho cng ty bo him.

Khi c thit hi xy ra, cng ty s phi xut ra mt lng ln ngn qu t cc qu d phng nghip v. Nu nh mt v tn tht rt ln xut hin cng ty s gp kh khn trong vic huy ng mt khon tin mt ln. iu ny ng ngha vi vic cng ty bo him phi rt vn khi cc danh mc u t tr cho ngi b thit hi. Nu nh c ti bo him, cng ty ti bo him s can thip v cng ty bo him vn gi c cc ti sn u t, ngn qu s khng b bin ng ln. d) Tng cng s xm nhp vo th trng quc t.

Qua ti bo him quc t, cc cng ty bo him s thit lp c nhng mi quan h vi nhiu cng ty bo him nc ngoi. Qua vic phn chia ri ro v ph bo him, cc cng ty bo him s thit lp s giao lu v kinh t, k thut bo him vi nhau. iu ny c bit c ngha i vi cc cng ty bo him nhng th trng nh, ang pht trin. 6.2.2.2. Cc loi ti bo him. a) Xt v kha cnh hp ng, ti bo him gm hai loi: - Ti bo him t nguyn: Trong hp ng ny cng ty nhn ti v cng ty nhng ti hon ton t nguyn trong vic chuyn nhng v chp nhn ri ro. - Ti bo him c nh: Hp ng ti bo him c thit lp trong mt khong thi gian, mi dch v bo him gc pht sinh u phi a vo hp ng ti bo him. Vic nhng v nhn ti bo him l bt buc. b)Trn phng din k thut c hai phng thc ti bo him: Ti bo him t l v ti bo him khng theo t l. - Ti bo him t l. Ti bo him t l l loi ti bo him trong phn tn tht thuc trch nhim ca cng ty ti bo him c xc nh bng t l theo ph bo him m cng ty ny chp nhn. Nu nh cng ty nhng ti bo him gi li 20% gi tr mt ri ro th phi chuyn nhng 80% ph cho cng ty nhn ti bo him. T l phn chia ri ro v ph bo him lun bng nhau. - Ti bo him khng theo t l. y l phng thc ti bo him ph bin, n khc phc c nhc im ca ti bo him theo t l. Ti bo him khng theo t l l vic phn chia ri ro ph bo him gia cng ty nhng ti bo him v cng ty nhn ti bo him khng theo nhng t l c xc nh t trc. 6.2.2.3. Phn chia ngun ti chnh trong ti bo him quc t. Qu trnh phn chia chu trch nhim trc cc ri ro v thit hi gia cc cng ty bo him cc nc gn lin vi s phn chia ngun ti chnh trong ti bo him quc t. S phn chia ny c th hin qua vic chuyn nhng ph bo him, thanh ton cc khon hoa hng, k qu, chia li v tin bi thng c thanh ton gia cc cng ty bo him.

a) Ph ti bo him. Cng ty nhng ti bo him s phi chuyn nhng mt phn ph bo him gc (ph rng) thu t cc hp ng bo him gc cho cc cng ty nhn ti bo him nc ngoi. Ph nhng ti bo him c thanh ton bng ngoi t v bng nhiu phng thc: t cc, hng nm hoc nhiu nm mt ln ty thuc vo tha thun ti bo him. b) Hoa hng ti bo him Cng ty nhn ti bo him s phi tr cho cng ty nhng ti mt khon tin hoa hng cho cc dch v c chuyn nhng theo hp ng ti bo him theo t l v mt khon nh trong cc hp ng ti khng theo t l nh l mt khon thu ph ph. Hoa hng c ngha m bo cc chi ph qun l hp ng gc v phn thng cho ngi khai thc dch v. Hoa hng thng c n nh bng t l nht nh trn khon ph chuyn nhng. T l hoa hng c th thay i ty theo kh nng thit hi. S thay i ny c gi l hoa hng thanh bc. c) Ph d tr. Cng ty nhng ti bo him c gi li mt phn ph ti i cho cng ty nhn ti bo him (4045%) vo cui nm d phng. Khon d phng ny l ti sn. N trn bo co ti chnh ca cng ty nhng ti bo him. Cng ty nhng ti bo him c th s dng khon d phng ny u t ti chnh v phi tr li trn phn n ph cho cng ty nhn ti bo him. d) Chia li gia cc cng ty bo him. i vi nhng hp ng ti bo him theo t l, hng nm cng ty nhn ti bo him s chia cho cng ty nhng ti bo him mt phn li t kt qu kinh doanh nghip v. Phn li chia cn c gi l th tc ph theo li. T l chia li c n nh trc trn hp ng ti bo him. e) Bi thng ti bo him. Khi thit hi xy ra c xc nh thuc trch nhim ca cng ty nhn ti, cng ty nhn ti s phi thanh ton s tin bi thng cho cng ty nhng ti. Vic bi thng ti bo him phi tin hnh xc nh mt s yu t c bn sau: Thit hi phi bi thng: L ton b khon bi thng m cng ty nhng ti phi bi thng cho hp ng bo him gc. Bng k thit hi: Cng ty nhng ti bo him gi cho cng ty nhn ti hng qu bng k thit hi xy ra theo cc loi ri ro v nm xy ra thit hi v nhng thit hi d kin xy ra, thit hi cha tr n 31/12 ca nm ti kha.

Thng bo thanh ton: Tn tht xy ra, cng ty nhng ti gi thng bo thanh ton cho cng ty nhn ti. Cng ty nhn ti phi xc nhn thng bo thanh ton bng vn bn trong vng 30 ngy. Thi hn thanh ton: Trong vng mt s ngy quy nh (45 ngy) k t ngy gi chng t thanh ton c gi n, cng ty nhn ti phi thanh ton cho bn nhng bn, Thit hi thanh ton ngay.

Trng hp cng ty nhng ti bo him chng minh thit hi xy ra t n s tin phi tr ngy (theo hp ng) th cng ty nhn ti phi thanh ton ngay trong mt khong thi gian quy nh (10 ngy) k t ngy nhn c giy yu cu bi thng. 6.2.3. Nghip v ti chnh quc t pht sinh t i l nh gi ri ro Trong mi quan h gia cc cng ty bo him cc nc khc nhau tn ti mt hot ng trao i v dch v lm pht sinh cc khon thu, chi tin t ca cng ty bo him. l cc dch v lm i l nh gi ri ro, i l gim nh tn tht v bi thng. Dch v i l nh gi ri ro l vic cng ty bo him thc hin vic xem xt nh gi mc ri ro cho mt cng ty bo him khc ca nc ngoi v c cng ty bo him ny tr tin. Dch v i l nh gi ri ro v gii quyt bi thng l vic cng ty bo him c cc cng ty bo him nc ngoi thu hoc u quyn thc hin vic xc minh, nh gi, phn tch cc s c bo him xy ra i vi cc i tng bo him thuc cc hp ng ca cng ty bo him u quyn. i li cng ty bo him c thanh ton tin hoa hng t cng ty bo him u quyn. y l hot ng tng i ph bin trong lnh vc bo him th gii, nht l trong lnh vc bo him hng hi. Trong trng hp bo him hng ho xut nhp khu, khi hng ho b tn tht ti nc nhp khu cng ty bo him ti nc xut khu c th u quyn cho mt cng ty bo him ca nc nhp khu tin hnh gim nh thit hi, v da trn bin bn gim nh ny cng ty bo him s bi thng nhng thit hi xy ra i vi ngi c bo him. Trong trng hp bo him phng tin vn chuyn, khi tu bo him gp ri ro ti mt ni no trn hnh trnh bn ngoi nc ca cng ty bo him, cng ty bo him cng c th u quyn cho mt hng bo him c uy tn hoc c mi quan h tt vi mnh tin hnh gim nh, nh gi thit hi xy ra i vi tu c bo him. Dch v i l nh gi ri ro i ngi th ba l trng hp cng ty bo him c mt cng ty bo him nc ngoi hoc khch hng bo him u quyn i ngi th ba c lin quan n thit hi xy ra i vi i tng bo him. Trong bo him hng ho xut nhp khu cng ty bo him c th thay mt ch hng c bo him i tin bi thng t pha ngi vn chuyn trong trng hp hng ho b tn tht do li ca ngi vn chuyn. Vic khiu ni i tin bi thng c th c thc hin di danh ngha cng ty bo him th quyn hp php theo quy nh ca hp ng bo him hoc di danh ngha c ngi bo v him u quyn.

6.2.4. u t quc t ca cc cng ty bo him. u t quc t ca cng ty bo him l vic cng ty bo him b vn ca mnh vo cc lnh vc u t sinh li trn th trng u t th gii. C hai dng u t quc t ca cng ty bo him: u t trc tip v u t gin tip. 6.2.4.1. u t trc tip u t trc tip ca cng ty bo him l hot ng u t vn thnh lp cng ty con, chi nhnh hoc mua li nhng cng ty bo him khc nc ngoi. Chng hn cng ty bo him AIG (Hoa K) thnh lp cng ty bo him nhn th AIA Vit nam v bo him nhn th, cng ty bo him Allianz (CHLB c) mua li c phn v st nhp cng ty AGF (Php) v thnh lp cng ty bo him Allianz AGF Vit nam, Ngun vn u t trc tip ca cc cng ty bo him l t ngun vn ch s hu (c phn, khon ng gp ca cc hi vin, li nhun khng phn phi). Qu trnh u t trc tip ca cng ty bo him c thc hin theo nhng nguyn tc nh cc lnh vc khc. Tuy nhin, u t trc tip ca cc cng ty bo him c tnh c th so vi cc loi doanh nghip khc. Nu nh cc lnh vc khc, cc nh u t chuyn vn v cng ngh n quc gia tip nhn u t th cng ty bo him chuyn vn v khai thc ngun vn ca nc ngoi thng qua cc hp ng bo him thc hin dng u t th hai, l u t ti chnh cc ngun ph bo him. 6.2.4.2. u t gin tip u t gin tip ca cng ty bo him c thc hin thng qua u t ti chnh quc t, l vic cng ty bo him u t ngun vn nhn ri ca mnh vo cc lnh vc: Tri phiu, c phiu quc t v nhng cng c nhn ri khc. a) Ngun vn u t. - Ngun vn ch s hu: Huy ng s ng gp ca cc hi vin, c ng hoc c nh cung cp. Ngun vn ny ch yu c s dng vo vic mua li c phn quc t, qua cng ty bo him thm nhp vo cc cng ty bo him ca nc khc. - Cc qu d phng nghip v: Trong qu trnh hot ng kinh doanh cc nghip v bo him v ti bo him cng ty bo him trch lp nhiu loi d phng nghip v, nh d phng ri ro, d phng bi thng, d phng k thut khc theo nhng mc ch chi tr khc nhau. Qui m ca cc d phng nghip v tng theo s tng trng doanh thu ph bo him. V bn cht qu d phng nghip v l khon n ca cng ty bo him i vi ngi tham gia bo him. Trong tng ngun vn, qu d phng chim v tr ln nht, c bit trong cc cng ty bo him nhn th, qu ny chim khong 80-90% tng ngun vn.

- Ngun vn khc: Ngoi hai ngun k trn, cng ty bo him cn c th u t cc ngun vn khc nh tin k qu ca cng ty ti bo him, ph d tr ca cng ty nhn ti bo him li, cc khon vn m cng chng u t y thc cho cng ty bo him u t. b) Li ch ca u t ti chnh quc t. u t ti chnh quc t chnh l s a dng ha ton cu cho php cng ty bo him gim c ri ro trong u t. Cc li ch chnh ca a dng ha ton cu l: - M rng u gia cc quc gia v cc nn kinh t khc nhau v gia cc loi ti sn u t khc nhau trong cc nc . - Tng tnh thanh khon ca cc ti sn u t trn th trng th gii ln. - M rng u t vo cc ngnh khng c th trng ni a - Xm nhp vo th trng tin t th gii. c) Nguyn tc u t ti chnh quc t ca cc cng ty bo him. - Danh mc cc ti sn u t. Cc cng ty bo him ch c u t vo cc danh mc m php lut v bo him quy nh. Cc danh mc u t ch yu t ngun qu d phng l: tri phiu, c phiu, bt ng sn, cho vay v tin gi. Nhng ti sn khc c u t bng ngun vn ring ca cng ty bo him. - Phn chia t l gi tr u t. Cc gi tr ti sn ch t n t l ti a trn tng gi tr ti sn u t, chng hn Php quy nh l: 65% i vi c phiu, 40% i vi bt ng sn v 10% i vi cho vay, tri phiu khng gii hn. - Phn tn a dng ha gim thiu ri ro u t. Cng ty bo him ch c php u t mt t l nht nh ngun d phng vo mt loi chng khon hoc cho vay. Chng hn Php cng ty bo him khng c u t qu 5% qu d phng nghip v vo mt loi chng khon. - ng tin cc nc m cng ty bo him u t phi c th chuyn thnh ng tin c s dng trong cc hp ng bo him d) Cc ti sn u t quc t ca cng ty bo him. Ti sn u t quc t ph bin m cc cng ty bo him mua li l c phiu v tri phiu, bt ng sn v tin t.

Cc cng ty bo him ch c tp trung vo cc c phiu ca cc tp on ln c h s tn nhim cao v d dng bn li. Tri phiu quc t ph bin l tri phiu Chnh ph cc nc. y l ti sn m cc cng ty bo him mun mua nht. Loi chng khon ny l ti sn u t c mc ri ro thp nht. Tuy nhin mua cc tri phiu Chnh ph l vic ht sc kh khn v phi thng qua cc cng ty bo lnh pht hnh chng khon t mua. Tri phiu Chnh ph m cc cng ty bo him a thch nht l tri phiu Chnh ph M, Nht, c. Nhng quc gia pht hnh tri phiu ny thng c h s tn nhim rt cao, Standard & Poor xp vo hng AAA.

6.3. Gii thiu hot ng ca mt s cng ty bo him 6.3.1. Cng ty bo him AIG (American International Group). AIG l cng ty a quc gia c tr s ti New York, Hoa K. Tp on bo him quc t Hoa K - AIG bt u hot ng vo nm 1919 vi s ra i ca thnh vin u tin Cng ty American Asiatic Underwiters. Hot ng ti chnh quc t ca tp on AIG phn phi cc sn phm bo him thng qua mng li 130 nc trn th gii v cc dch v ti chnh. y l cng ty bo him ln nht ti Hoa K trong lnh vc bo him thng mi v cng nghip, ng th 17 trong 20 tp on ln nht th gii hin nay. Hin nay cng ty bo him ny c 40.000 nhn vin lm vic cc vn phng trn ton b tp on. Tng ti sn ca AIG c tr gi 278 t la M. Trong nm ti kha 1999, doanh thu ca AIG tng 40,66 t la M v li rng t 5,06 t la M. AIG c cng ty Standard anh Poors xp hng AAA, th hng cao nht v s n nh ti chnh. C phiu ca AIG c nim yt trn th trng chng khon New York, London, Paris, Thy s v Tokyo. Nm 1931 cng ty bo him AIG thnh lp cng ty con ti Chu l cng ty AIA (American International Assurance Co L.td cng ty bo him quc t M). Cng ty ny c chi nhnh ti nhiu nc ng v Chu i Dng. Ti Vit nam cng ty bo him AIG c mt t nhng nm u th k 20 v u nm 2000 cng ty bo him AIG c php hot ng tr li vi tn gi l AIA Co Ltd Vit nam. Vn u t ca cng ty AIA Co Ltd Vit nam l 10 triu la M. Thi gian hot ng l 50 nm v lnh vc kinh doanh l bo him nhn th, cc dch v bo him con ngi khc v u t ti chnh ti lnh th Vit nam.

6.3.2. Cng ty bo him Allianz. Cng ty bo him Allianz c thnh lp vo nm 1890 v hin nay l cng ty bo him s mt CHLB c v nm trong s nhng cng ty bo him ln nht th gii. t cng l cng ty bo

him hot ng trn quy m quc t. qllianz cung cp c cho khch hng cc dch v bo him v dch v ti chnh 60 nc trn th gii. Khu vc hot ng ch yu ca cng ty ny l th trng Chu u, cng ty cng thit lp nhiu cng ty con Bc M, M La tinh v ang lin tc m rng s hin din ca mnh ti cc khu vc kinh t nng ng Chu Thi Bnh Dng v ng u. Th trng Chu hin ang l th trng hp dn nht i vi cng ty Allianz (tr Nht Bn). V dch v bo him cng ty Allianz cung cp mi dch v bo him. Mi ngy cng ty Allianz chi tr s tin bo him bnh qun l 150 triu DM cho khch hng trn phm vi ton th gii. Tng ph bo him thu c trong nm 2007 ca tp on ny l 85,6 t DM, vi ti sn c hin ang qun l l 468 t DM. Trong nm 1996 tng gi tr u t ca tp on t gi tr trn s sch l 285 t DM. V u t ln nht ca tp on Allianz c thc hin vo nm 1997, l vic Allianz mua li 51% c phiu ca tp on AGF (Php) v sp nhp thnh tp on a quc gia Allianz/AGF v tng gi tr u t ca tp on mi ln n 600 DM. Sau mt s nm t vn phng i din ti Vit nam tp on Allianz/AGF c thnh lp cng ty bo him 100% Vit nam vi tn gi l Allianz/AGF Vit nam vi tng vn u t l 7,5 triu la M. Cng ty con ti Vit nam s thc hin hot ng chnh l cc dch v bo him thit hi v cc dch v u t trong lnh th Vit nam. 6.3.3. Bo Vit Tng cng ty bo him Vit nam (Bo Vit) c thnh lp nm 1965 theo Quyt nh ca Th tng Chnh ph. Hin nay Bo Vit l Tng cng ty Nh nc c thnh lp theo Quyt nh 91/TTg ca Th tng Chng ph ra ngy 07/03/1994. Trc 1994, Bo Vit l doanh nghip duy nht trn th trng bo him Vit nam, va kinh doanh bo him va thc hin ban hnh cc vn bn php lut v bo him, va qun l Nh nc i vi hot ng bo him. Mc d sau 1994, k t khi Chnh ph ban hnh Ngh nh 100/CP ra ngy 23/12/1993, th trng bo him Vit nam c thm nhiu doanh nghip bo him vi nhng hnh thc khc nhau, song Bo Vit vn l doanh nghip bo him hng u trn th trng nc ta, th phn bo him phi nhn th ca Bo Vit nm 2000 t trn 60%; bo him nhn th t trn 70%. Vn ca Bo Vit hin t trn nghn t ng vo nm 2000 v Bo Vit cng l doanh nghip u t vn mnh m cho nn kinh t, nm 2000 lng vn u t qua Cng ty u t Chng khon Bo Vit l 1500 t ng. Bo Vit l doanh nghip bo him duy nht nc ta thc hin ng thi c hai nhm nghip v bo him: nhn th v phi nhn th. Hot ng ti chnh quc t ca Bo Vit c thc hin thng qua cc nghip v bo him ngoi thng, bo him tu bin. Ngoi thc hin cc nghip v kinh doanh bo him, ti bo him, Bo Vit cng u t thnh lp mt chi nhnh BAVINA ti Anh Quc nhm tin hnh cc giao dch vi cc cng ty ti bo him tin hnh hot ng nhng ti bo him, nhn ti bo him v hp tc trao i k thut v o to ngun nhn lc. Trong xu th ton cu ha Bo Vit hin ang c chin lc

u t m rng mng li ra cc nc, nht l cc nc trong khu vc, cng nh tip cn th trng ti chnh quc t.

You might also like