You are on page 1of 38

Cc gii php ci thin cn cn vng lai ca Vit Nam

TS. Mai Thu Hin v Cao Th Thanh Thy[*] Thc trng cn cn vng lai ca Vit Nam trong giai on t nm 2000 n 2011 ch thng d trong hai nm u 2000 v 2001, nhng nm cn li u trong trng thi thm ht. T nm 2007, thm ht cn cn vng lai tng cao gp 2 - 5 ln mc thm ht bnh qun ca 5 nm v trc 2002 - 2006. T vic trnh by thc trng thm ht cn cn vng lai giai on 2000 - 2011, bi vit s phn tch nguyn nhn gy thm ht cn cn vng lai, t xut mt s gii php nhm ci thin tnh trng thm ht cn cn vng lai. 1. Thc trng cn cn vng lai giai on 2000 - 2011 Sau 2 nm lin tip cn cn vng lai t trng thi thng d, giai on t 2002 n nay cn cn vng lai ca Vit Nam bt u thm ht tr li. c bit, nm 2008, do nh hng ca cuc khng hong kinh t th gii, mc thm ht ti khon vng lai t mc k lc l 10,79 t USD, chim 11,9% GDP, cao nht trong c giai on (bng 1). Nguyn nhn chnh dn n thm ht cn cn vng lai l tnh trng thm ht ca cn cn thng mi. hiu r hn tnh hnh cn cn vng lai ca Vit Nam giai on 2000 2011, chng ta s phn tch trng thi ca cc cn cn tiu b phn.
Bng 1. Cn cn vng lai ca Vit Nam giai on 2000-2011
Nm Cn cn vng lai (t USD) %GDP 2000 0,64 2,1 2001 0,67 2,2 2002 -0,67 -1,9 2003 -1,93 -4,9 2004 -1,56 -3,4 2005 -0,49 -0,9 2006 -0,16 -0,3 2007 -6,99 -9,8 2008 -10,79 -11,9 2009 -6,1 -6,6 2010 -4,3 -4,1 2011 -0,7 -0,5

Ngun: IMF Country Report Vietnam No 03/382, 06/423, 07/386, 09/110, 10/281, 12/165.

Cn cn thng mi Trong hai nm lin tip 2000 - 2001, cn cn thng mi Vit Nam trng thi thng d, hot ng xut khu khi sc v t c nhng kt qu ht sc kh quan. T

nm 2002 tr li y, cn cn thng mi Vit Nam li ri vo tnh trng thm ht. Nguyn nhn khng phi do s gim st trong xut khu m do nhp khu tng qu nhanh. Kim ngch nhp khu tng t 17,76 t USD nm 2002 ln n mc k lc 97,4 t USD vo nm 2011. Tng t, kim ngch xut khu cng tng ln nhanh chng nhng nhn chung cho c giai on, kim ngch nhp khu lun vt tri so vi kim ngch xut khu dn n cn cn thng mi vn thng xuyn trong trng thi thm ht. (Bng 2)
Bng 2. Cn cn thng mi ca Vit Nam giai on 2000-2011
Nm
Kim ngch xut khu Gi tr (T USD) Tng trng (%) Gi tr (T USD) Tng trng (%)

2000
14,45 25,2 14,07 34,5 0,38

2001
15,03 4,0 14,4 3,4 0,63

2002
16,71 11,2 17,76 22,1 -1,05

2003
20,15 20,6 22,73 28,0 -2,58

2004
26,49 31,4 28,77 26,6 -2,28

2005
32,45 22,5 34,89 21,2 -2,44

2006
39,83 22,7 42,6 22,1 -2,77

2007
48,56 21,9 58,92 38,3 -10,36

2008
62,69 29,1 75,47 28,1 -12,78

2009
57,1 -8,9 65,4 -13,3 -8,3

2010
72,2 26,4 77,3 18,3 -5,1

2011
96,9 34,2 97,4 25,9 -0,4

Kim ngch nhp khu

Cn cn thng mi (T USD)

Ngun: IMF Country Report Vietnam No 03/382, 06/423, 07/386, 09/110, 10/281, 12/165.

V mt hng xut khu, c cu xut khu mc d c chuyn bin tch cc nhng vn da ch yu vo cc sn phm th. Mc d xut khu sn phm th v s ch c gim i (nm 2011 l 38,87% kim ngch xut khu so vi mc 55,78% nm 2000), xut khu nhm hng ch bin c tng ln (nm 2011 l 59,92% kim ngch xut khu so vi mc 44,17% nm 2000) nhng to ra gi tr gia tng thp v t trng nhm hng ch bin vn mc thp so vi cc nc lng ging (Tng cc Thng k, 2011). V th trng xut khu, Vit Nam ph thuc qu nhiu vo mt nhm nh cc quc gia gm EU, ASEAN, Nht Bn, Trung Quc, M. Nm 2000, t trng xut khu vo cc th trng ny ln lt l EU (19,64%), ASEAN (18,08%), Nht Bn (17,78%), Trung Quc (10,61%), M (5,06%). n nm 2011, M tr thnh th trng xut khu ln nht ca Vit Nam. Kim ngch xut khu ca Vit Nam vo 5 th trng ln trn ln n trn 71,03%, ring M chim 17,4% (Tng cc Thng k, 2011). Vic tp trung vo mt s th trng lm cho xut khu ca Vit Nam rt d ri ro khi c nhng bin ng bt li t cc th trng ny. Trong nhng thng cui nm 2008 v u nm

2009, xut khu Vit Nam tri qua mt thi gian lao ao khi cc nc v khu vc trn thu hp nhp khu do tc ng ca khng hong ti chnh v suy thoi kinh t ton cu.
Bng 3. C cu nhp khu hng ha ca Vit Nam phn theo nhm hng 2000-2011 (n v: %)
Nhm hng T liu sn xut My mc, thit b, dng c, ph tng Nguyn, nhin, vt liu sHng tiu dng Lng thc Thc phm Hng y t Hng khc Vng phi tin t 2000 93,8 30,6 63,2 6,2 0,0 1,9 2,2 2,1 2001 92,1 30,5 61,6 7,9 3,0 2,0 3,0 2002 92,1 29,8 62,3 7,9 0,0 2,5 1,8 3,6 2003 92,2 31,6 60,6 7,8 0,0 2,4 1,6 3,8 2004 93,3 28,8 64,5 6,7 0,0 2,4 1,4 2,9 2005 89,6 25,3 64,4 8,2 0,0 3,0 1,4 3,7 2,2 2006 88,0 24,6 63,4 7,8 0,0 2,8 1,3 3,7 4,2 2007 90,5 28,6 61,9 7,4 0,0 2,5 1,2 3,7 2,1 2008 88,8 28,0 60,9 7,8 0,0 2,7 1,1 4,0 3,4 2009 90,2 29,3 60,9 9,3 2010 90,0 29,2 60,8 8,8 1,5 1,2 2011 90,6 7,6 1,8

0,5

Ngun: Tng cc Thng k, Cng thng tin in t Chnh ph.

V mt hng nhp khu, Vit Nam ch yu nhp t liu sn xut. T liu sn xut chim t trng gn nh tuyt i trong kim ngch nhp khu, ln n 90% (bng 3). Mt trong nhng nguyn nhn gy ra tnh trng nhp khu t liu sn xut qu ln l c cu cng nghip Vit Nam cn mt cn i v thiu tnh bn vng, c bit l s yu km ca cc ngnh cng nghip h tr. Thm vo , phn ln cc mt hng xut khu ca Vit Nam l mt hng gia cng, bi th khi xut khu tng cng ng ngha vi nguyn, nhin vt liu nhp khu cng tng theo. Trong s cc mt hng nhp khu ch yu ca Vit Nam thi gian qua, ng u l mt hng my mc, thit b, dng c, ph tng; tip theo l mt hng xng du. Ngoi ra, mt s mt hng c kim ngch nhp khu kh ln l: my vi tnh, sn phm in t v linh kin; st thp; vi cc loi, cht do; nguyn ph liu dt may, da giy (Tng cc Hi quan, 2009, 2010, 2011). Kim ngch nhp khu cc mt hng ny tng nhanh qua cc nm nh hng ti trng thi cn cn thng mi v cn cn vng lai. Ngoi ra, bng 3 cho thy nhp khu hng tiu dng tuy chim t trng nh (khong 7% - 9%) nhng danh mc hng ha li a dng dn n vic qun l nhp khu, hn ch nhp siu tr nn phc tp hn. Thm vo , trong c cu nhp khu hng tiu dng trc y c nhp khu thc phm, vn bt hp l vi mt quc gia

c li th cnh tranh nng nghip nh Vit Nam, gi y li xut hin nhiu hng tiu dng xa x, tuy t trng cn nh trong kim ngch nhp khu nhng cng chim n 50% t trng hng tiu dng (nm trong khon mc hng khc ca bng 3) khin cho tnh trng nhp siu cng thm trm trng. V th trng nhp khu, chu (c bit l cc nc ASEAN v APEC) vn chim a s do li th v khong cch, cht lng v gi c hng ha ph hp. Nm 2000, ASEAN l th trng nhp khu ln nht ca Vit Nam, chim 28,45% kim ngch nhp khu, theo sau l Nht Bn (14,71%), Hn Quc (11,21%), Trung Quc (8,96%). Nm 2011, cc th trng chim th phn ln nht trong tng kim ngch nhp khu ca Vit Nam (khong 84,8%), bao gm Trung Quc (23,25%), ASEAN (19,75%), Hn Quc (12,29%), Nht Bn (9,64%), EU (7,09%), Hoa K (4,06%) (Tng cc Thng k, 2011). Cn cn dch v Cn cn dch v ca Vit Nam giai on 2000-2011 lin tc trong trng thi thm ht. Tr nm 2006, cn cn dch v gn t trng thi cn bng (thm ht rt nh, 8 triu USD) do nhng nh hng tch cc t ch th v pht trin dch v ca Chnh ph nm 2005 nhm chun b cho qu trnh m ca t do ha dch v ca Vit Nam theo Hip nh thng mi Vit - M v tin ti gia nhp WTO, t nm 2007 n nay, thm ht cn cn dch v ngy cng tng vi tc nhanh, nm 2007 mc thm ht l 0,894 t USD, n nm 2011 l 2,98 t USD. (Bng 4)
Bng 4. Cn cn dch v ca Vit Nam giai on 2000-2011 (n v: Triu USD)
Nm Khon thu Khon chi Dch v rng 2000 2695 3310 -615 2001 2810 3382 -572 2002 2948 3697 -749 2003 3272 4050 -778 2004 3867 4739 -871 2005 4176 4395 -219 2006 5100 5108 -8 2007 6030 6924 -894 2008 7041 7956 -915 2009 5766 6895 -1129 2010 7460 9900 -2440 2011 8879 11859 -2980

Ngun: IMF Country Report Vietnam No 03/382, 06/423, 07/386, 09/110, 10/281,12/165 Tng cc Thng k, 2011

Xut khu dch v tuy c tng nhng quy m xut khu cn rt nh. T trng kim ngch xut khu dch v trong tng kim ngch xut khu hng ha v dch v va nh li va c xu hng gim i (t 15,7% nm 2000 xung cn khong 8,4% nm 2011). Trong khi , chi ph nhp khu dch v tng rt nhanh qua cc nm khin cho nc ta lun trong tnh trng nhp siu. Chi dch v tng phn ln l do kim ngch nhp khu tng lm tng cc chi ph v vn ti, bo him bi hu ht cc giao dch nhp khu ca Vit Nam u thc hin theo iu kin CIF. V c cu xut khu dch v, dch v du lch lun chim vai tr ch cht trong tng gi tr xut khu dch v. Nm 2005, dch v du lch chim 53,93% tng kim ngch xut khu dch v, nm 2011, dch v du lch ngy cng tng v tip tc chim t trng cao nht (chim 63,3% tng kim ngch xut khu dch v), c t 6.014.032 lt, tng 19,1% so vi nm 2010 (Tng cc Du lch, 2011). ng th hai l ngnh dch v vn ti (chim 27,36% nm 2005 v 28,21% nm 2011 trong kim ngch xut khu dch v) c coi l lnh vc em li li nhun cao m nhiu doanh nghip, tp on nhm ti, song Vit Nam, hin cha c c s no tm c kinh doanh logistics theo ng ngha m mi ch tham gia c mt vi cng on ca chui dch v ny. Ngoi ra, mt s ngnh dch v khc cn chim t trng rt nh nh dch v ti chnh chim 5,16% nm 2005 v 2,57% nm 2011, dch v bu chnh vin thng (2,34% nm 2005 v 1,84% nm 2011), dch v chnh ph (0,77% nm 2005 v 1,41% nm 2011), dch v bo him ch chim 1,06% nm 2005 v 0,94% nm 2011. Khc vi xut khu dch v, kim ngch nhp khu dch v chng kin s vt tri trong nhp khu dch v vn ti (49,21% kim ngch nhp khu dch v nm 2005 v tng ln 69,37% nm 2011) so vi nhp khu dch v du lch (chim 20,22% nm 2005 v gim xung cn 14,42% nm 2011). Cc ngnh dch v bo him, dch v ti chnh, dch v chnh ph, dch v bu chnh vin thng vn ch chim t trng rt nh ln lt l 4,85%, 1,97%, 1,51%, 0,8% tng kim ngch nhp khu dch v nm 2011 (Tng cc Thng k). Cn cn thu nhp

Bng 5. Cn cn thu nhp ca Vit Nam 2000-2011 (n v: T USD)


Nm Cc khon thu Cc khon chi Thu nhp rng 2000 0,19 0,78 -0,59 2001 0,16 0,8 -0,64 2002 0,17 0,96 -0,79 2003 0,13 0,94 -0,81 2004 0,19 10,8 -0,89 2005 0,36 1,58 -1,22 2006 0,67 2,1 -1,43 2007 1,09 3,26 -2,17 2008 1,36 5,76 - 4,4 2009 0,8 3,8 -3,0 2010 0,5 5,0 -4,6 2011 0,4 5,4 -5,1

Ngun: IMF Country Report Vietnam No 03/382, 06/423, 07/386, 09/110, 10/281, 12/165.

Theo nguyn tc chung ca IMF, cn cn thu nhp ca Vit Nam bao gm cc khon thu nhp ca ngi lao ng (cc khon tin lng, tin thng) v thu nhp ca nh u t (li t hot ng u t trc tip, gin tip) thuc cc i tng ngi Vit Nam c tr nc ngoi v ngi khng c tr Vit Nam. Nhng do thiu st thng k, cc s liu v thu nhp lao ng khng c sn. Do , trong cn cn thanh ton quc t ca Vit Nam cng nh cc nc khc thng ch tng hp v cung cp s liu v thu nhp rng ni chung v thu nhp rng u t. (Bng 5) Thm ht cn cn thu nhp gia tng do phn thu ca cc hng mc thu nhp u t (gm thu li tin gi ca h thng ngn hng, thu c tc t hot ng u t trc tip ca Vit Nam ra nc ngoi v u t vo chng khon do ngi khng c tr pht hnh) tng vi tc thp hn tc tng chi ca cc khon mc ny. Cc khon thu c phn nh trong cn cn thu nhp cn bao gm c cc khon tin lng, tin thng ca ngi c tr lm vic ti nc ngoi. Trong nhng nm gn y th s lng ngi Vit Nam lm vic ti nc ngoi tng ln nhanh chng do nhng chnh sch khuyn khch xut khu lao ng ca Nh nc. Giai on 2003 - 2005, c nc a c 173.000 lao ng i lm vic nc ngoi, nm 2006 t 78.8 55 ngi, nm 2007 tng ln 79.950 ngi. Nm 2011, nc ta xut khu trn 88.000 lao ng vi 4 th trng xut khu trng im l: i Loan, Hn Quc, Malaysia v Nht Bn (B Lao ng - Thng binh v X hi, 2011). y l mt trong nhng bin php gip to cng n vic lm ng thi to ngun thu ngoi t ng k b sung v b p cn cn thu nhp v cn cn vng lai ca Vit Nam.

Cn cn chuyn giao vng lai mt chiu Hng mc chuyn giao vng lai mt chiu bao gm cc khon chuyn giao bng tin, hin vt mang ngha l qu tng, vin tr, bi thng ca t nhn v chnh ph. Bng 6 cung cp s liu v tnh hnh cn cn chuyn giao vng lai mt chiu ca Vit Nam trong giai on 2000 - 2011. Trong giai on 2000 - 2011, cn cn chuyn giao vng lai ca Vit Nam tng trng nhanh (bnh qun tng trng c giai on l 18,61%), trong nm 2007, mc chuyn giao vng lai rng tng t bin 58,8% so vi nm 2006. Nguyn nhn lng kiu hi tng t bin l do Vit Nam chnh thc tr thnh thnh vin ca WTO cng vi s n nh v chnh tr, tng trng kinh t ng mc cao, s si ng ca th trng chng khon v th trng bt ng sn, s ci thin mnh m v mi trng u t, th trng xut khu lao ng khi sc v mc hi nhp kinh t quc t cao ln. T nm 2007 n nay, chuyn giao vng lai rng lun mc trn 6,4 t USD. Cc khon chuyn giao, c bit l cc khon chuyn giao ca t nhn, gp phn khng nh vo vic ci thin cn cn vng lai cng nh cn cn tng th. T s liu bng 6 c th thy cc khon chuyn giao vng lai ca khu vc t nhn chim t trng ln trong tng mc chuyn giao vng lai rng hng nm ca Vit Nam (trn 90%), trong cc khon chuyn giao ca t nhn ch yu l cc khon kiu hi ca ngi Vit Nam nc ngoi.
Bng 6. Cn cn chuyn giao vng lai mt chiu ca Vit Nam 2000-2011 (n v: T USD)
Nm Chuyn giao t nhn (rng) Chuyn giao chnh thc (rng) Chuyn giao vng lai rng 2000 1,34 0,14 1,48 2001 1,10 0,15 1,25 2002 1,77 0,15 1,92 2003 2,10 0,14 2,24 2004 2,31 0,18 2,49 2005 3,15 0,23 3,38 2006 3,80 0,25 4,05 2007 6,18 0,25 6,43 2008 6,80 0,51 7,31 2009 6,02 0,4 6,42 2010 7,6 0,3 7,9 2011 7,6 0,3 7,9

Ngun: IMF Country Report Vietnam No 03/382, 06/423, 07/386, 09/110, 10/281, 12/165.

Nhn chung, cn cn thng mi c tc ng quan trng nht n trng thi ca cn cn vng lai v thm ht cn cn thng mi l nguyn nhn chnh gy nn tnh trng

thm ht cn cn ti khon vng lai. Ngoi ra, cn cn dch v, cn cn thu nhp v chuyn giao vng lai mt chiu cng c nhng tc ng nht nh ti cn cn vng lai ca Vit Nam. c bit, mc thng d trong chuyn giao vng lai mt chiu gip ci thin mt phn tnh trng thm ht ca cn cn vng lai. 2. Nguyn nhn thm ht cn cn vng lai i vi cn cn thng mi Tnh trng thm ht cn cn thng mi bt ngun t nhng nguyn nhn sau: Th nht, tng trng nhp khu nhanh hn xut khu Qua s liu bng 2, ta thy tc tng trng xut khu kh cao nhng nhn chung vn thp hn tc tng trng nhp khu. Trong giai on 2000 - 2011, tc tng trng bnh qun ca kim ngch xut khu l 20,02%/nm trong khi , kim ngch nhp khu t mc tng trng 21,27%/nm. Xut khu ca Vit Nam tuy tng trng tng i cao nhng khng vng chc, thnh phn xut khu ca Vit Nam cha a dng v ph thuc nhiu vo ngun nguyn liu u vo nhp t nc ngoi v mt s mt hng ch lc vi gi tr gia tng thp. Tnh trng dn n kt qu tt yu l cn cn thng mi ri vo trng thi thm ht. Th hai, nhu cu nhp khu v chi ph nhp khu tng cao Nn kinh t Vit Nam ang trong giai on chuyn i. Vic y mnh cng nghip ha, hin i ha t nc khin cho nhu cu nhp khu my mc, thit b, ph tng m rng sn xut ca cc doanh nghip, cc ngnh u tng mnh. Trong c cu hng nhp khu ca Vit Nam giai on 2000 - 2011, nhm hng t liu sn xut lun chim t trng rt cao, trn 90%. Bn cnh , sau khi Vit Nam gia nhp WTO, vic d b cc ro cn thng mi khuyn khch u t nc ngoi vo Vit Nam tng ln, cc loi hng tiu dng ca nc ngoi ng lot b vo chim lnh th trng Vit Nam. Lng hng ha v dch v nhp khu cng tng mnh so vi trc . Th ba, chnh sch t gi ca Vit Nam Ch t gi ca Vit Nam cha m nhim c chc nng iu chnh cn cn thng mi. Trong cc nm 2006, 2007 v 2009, tc nhp siu ngy cng tng mnh

nhng t gi th hu nh khng thay i. Hn na, vic Vit Nam tng t trng nhp khu nhng th trng m ng bn t tng gi so vi ng USD cng l mt trong nhng tc nhn gy ra tnh trng thm ht cn cn thng mi. Do nh hng ca cuc khng hong ti chnh ton cu nm 2008, Chnh ph M chuyn sang chnh sch ng USD yu dn n vic ng EUR, JPY v CNY tng gi so vi USD. Trong khi M l th trng tiu th hng xut khu ln nht ca Vit Nam th th trng nhp khu ch yu ca Vit Nam li l cc nc ng Nam , Nht Bn, Trung Quc v EU, do , khin Vit Nam b thit mt khon ng k khi thanh ton trn th trng quc t bng ng USD. i vi cn cn dch v Vit Nam nm khu vc c v tr a l v kh hu thun li, nhiu danh lam thng cnh cng truyn thng lch s ho hng rt thch hp pht trin ngnh du lch. Tuy nhin, Vit Nam cha c mt chin lc lu di v ton din trong vic pht trin ngnh du lch v gii thiu hnh nh t nc n bn b th gii: cha u t nhiu vo tn to cnh quan, bo v mi trng, cha c nhiu chin dch quy m qung b v t nc, con ngi Vit Nam, cc a phng ni c a im du lch mi ch ch trng n khu thu ht khch m cha ch trng n vic gi chn khch hng bng cht lng v thi phc v y l nhng im cn khc phc thu ht nhiu lt khch du lch n Vit Nam hn. Bn cnh , cc ngnh dch v nh vn ti, bo him, bu chnh vin thng, ti chnh, ngn hng trong nc cha c pht trin do thi gian hi nhp vi quc t cha lu, hn na, li gp phi s cnh tranh gay gt t pha cc cng ty nc ngoi cung cp gi c r hn, c nhiu kinh nghim trong cc lnh vc dch v ny v to dng c uy tn trn th trng. V vy, nhp khu dch v ca nc ta vn cn kh cao, gy ra khon thm ht ln trong cn cn dch v cng nh cn cn vng lai. i vi cn cn thu nhp Trng thi thm ht cao ca cn cn vng lai ngoi nguyn nhn do cn cn thng mi v cn cn dch v thm ht cn c mt phn do thm ht cn cn thu nhp gy nn. Nh phn tch trn, cc khon thu nhp rng t u t ng vai tr ng k

trong cn cn thu nhp. Vit Nam l nc c nn kinh t ang pht trin, c s h tng cn yu nn rt cn ngun vn u t thng qua hnh thc u t trc tip v vay n nc ngoi. Trong khi thu nhp t u t ca Vit Nam khng ln (ch yu l li ca cc khon tin gi ca ngi Vit Nam ti cc ngn hng nc ngoi nhng s lng v gi tr cc khon tin ny khng ng k, s lng cc d n u t trc tip ca Vit Nam ra nc ngoi cng rt t v gi tr khng ln) th vic lung vn FDI v vay n nc ngoi thu ht c trong thi gian qua tng nhanh sau khi Vit Nam gia nhp WTO s khin cc khon li n hn phi tr v cc khon li nhun phi chia cho cc nh u t nc ngoi tng mnh, dn n s thm ht trong cn cn thu nhp. i vi cc khon thu nhp ca ngi lao ng nc ngoi, mc d s lng lao ng xut khu ca Vit Nam sang cc nc khc tng nhanh qua cc nm nhng hu ht lao ng u ch trnh ph thng nn thu nhp t tin lng ca h rt thp. Trong khi , cc lao ng l ngi khng c tr Vit Nam ch yu l i ng lao ng c cht lng cao t cc nc pht trin nn khon thu nhp m pha Vit Nam phi chi tr cho h l khng nh. y cng l mt nguyn nhn gy nn tnh trng thm ht cn cn thu nhp ca Vit Nam. 3. Cc bin php ci thin cn cn vng lai gii quyt tnh trng thm ht cn cn vng lai, c th tip cn cc bin php theo hai hng: th nht, xc nh cc bin php c th nhm ci thin tng cn cn b phn trong cn cn vng lai; th hai, nng cao cc bin php qun l kinh t v m ca Chnh ph. Bin php ci thin cn cn thng mi Th nht, thc y xut khu c coi l bin php ch o ci thin cn cn thng mi trong di hn. Mc tiu thc y xut khu c th thc hin qua mt s bin php sau: - Chuyn dch c cu hng ha xut khu theo hng cng nghip ha, gia tng t trng hng cng nghip ch bin v nguyn liu cha nhiu hm lng k thut, pht trin cc ngnh ch bin v cc lnh vc cng ngh hin i nht nh: cng ngh phn mm, d liu, lp rp in t V lu di, cn c chin lc pht trin xut khu ch

ng thng qua vic xc nh cc ngnh cng nghip mi nhn, u tin u t c s h tng v cc iu kin thc y tng trng xut khu trong tng lai. - Thc hin ng b cc bin php nhm nng cao cht lng hng ha xut khu tham gia vo chui gi tr ton cu thng qua vic tng cng u t pht trin cc ngnh cng nghip h tr. a s cc mt hng xut khu ch yu ca Vit Nam ph thuc vo ngun nguyn vt liu nhp khu u vo. V vy, pht trin cc ngnh cng nghip h tr l mt trong nhng bin php quan trng gim nhp khu nguyn vt liu v ph kin, nng cao sc cnh tranh ca hng xut khu ng thi to iu kin thu ht ngun vn nc ngoi. - Cng vi nng cao cht lng hng ha xut khu, cn quan tm n vic a dng ha cc mt hng, y mnh hot ng xc tin thng mi, tm kim v m rng th trng. - Nng cao hiu qu v nng lc sn xut nhm gim gi thnh sn phm. Th hai, vi mc tiu iu chnh cn cn vng lai mc hp l m vn m bo c cn bng bn trong nn kinh t, Vit Nam cn phi thc hin tt nhng bin php kim sot v hn ch nhp khu, bao gm: - iu chnh c cu hng nhp khu theo hng gim n mc ti a nhp khu hng tiu dng, c bit l nhng mt hng trong nc c th sn xut c nh may mc, ung, hoa qu ng thi hn ch v kim sot cht ch vic nhp khu cc mt hng xa x. - Kim sot vic nhp khu ca cc doanh nghip theo hng hn ch ti a vic cho php nhp khu hng tiu dng theo phng thc vay tr chm (thng qua phng thc thanh ton L/C tr chm), mt trong nhng nguyn nhn khin nhp siu tng cao. Cc c quan, B, ngnh chc nng cn kim tra cht ch vic nhp khu theo cc d n u t trc tip nc ngoi (FDI) v cc d n h tr pht trin chnh thc (ODA). i vi cc d n FDI, vic kim tra ny l nhm trnh tnh trng nhp khu gian ln. Vi cc d n ODA, gii php ny nhm gip cho cc ngun vn vay c th ti to ngun ngoi t, m bo kh nng thanh ton trong tng lai.

- p dng cc ro cn phi thu quan i vi hng nhp khu. Khi Vit Nam l thnh vin WTO, phi cam kt khng tng thu vt mc cam kt i vi phn ln cc mt hng trong biu thu nhp khu. Cam kt ny c gi l cam kt rng buc thu quan. Trn thc t, t sau Vng m phn Uruguay, cc thnh vin WTO cam kt rng buc ti 98% s dng thu i vi hng cng nghip v 100% i vi hng nng nghip. Nh vy, s dng thu ngoi l l rt t. Mt khc, qua nhiu vng m phn cng thng, mc thu sut i vi hng cng nghip ch cn trung bnh 3,8%. Vi cc sn phm nng nghip th cc nc pht trin v ang pht trin u phi ct gim thu quan tng ng 36% v 24%. Do , va thc hin ng cam kt khng tng thu, va t c mc tiu iu tit nhp khu, Vit Nam c th p dng cc ro cn phi thu quan. Trong khun kh WTO, trong mt chng mc no , cc bin php phi thu quan c th c php p dng, nu n tun theo nhng tiu ch ca WTO v khng c gy cn tr hay bp mo thng mi. - c bit, trong vng vi nm tr li y nhp siu vi Trung Quc ngy cng cao (chim t l trn 80% trong gi nhp siu) l mt thch thc trong bi ton gim nhp siu ca Vit Nam. Vit Nam cn tng cng kim sot cht lng hng ha, an ton thc phm i vi hng nhp t Trung Quc v tng cng cng tc qun l chng nhp lu, bun lu ti cc vng bin gii gip vi Trung Quc. Bin php ci thin cn cn dch v Th nht, du lch l mt ngnh dch v c tim nng pht trin nc ta, mang li ngun thu ngoi t ln. Bi vy, ci thin cn cn dch v, cn y mnh pht trin ngnh du lch thng qua mt s bin php: - Thc hin ch trng a dng ha cc sn phm v hnh thc du lch, khng nn ch da vo du lch cnh quan thin nhin n thun, nn kt hp cc hnh thc du lch vi nhau nh du lch sinh thi kt hp vi du lch vn ha, du lch m thc - Nh nc nn c chin lc khai thc hiu qu cc im du lch vn c ting v c nhiu du khch nc ngoi bit n. Cc a phng c a im du lch phi c k

hoch pht trin v nng cp h thng c s lu tr v cng trnh dch v du lch phc v mi i tng khch du lch. - Mt khc, cn nng cao trnh qun l, nghip v du lch cho i ng cn b, lao ng, hng dn vin trong ngnh du lch song song vi vic tuyn truyn gio dc nhn thc cho nhn dn mi ngi dn phi c thi thin ch v lng hiu khch, ch trng n cng tc tuyn truyn qung b v t nc, vn ha, con ngi Vit Nam. Th hai, nguyn nhn c bn dn n tnh trng thm ht cn cn dch v ca Vit Nam l do nc ta phi nhp khu rt nhiu dch v t nc ngoi, c bit l cc dch v lin quan ti ngoi thng nh vn ti, bo him, ngn hng, ti chnh Vi mt nn kinh t cn non tr nh Vit Nam th nng lc cnh tranh ca cc ngnh dch v cn yu so vi th gii l iu d hiu. Trong thi gian ti, Vit Nam cn c nhng bin php nhm nng cao sc cnh tranh ca cc ngnh dch v non tr , trong tp trung u t trang thit b, c s h tng. Bin php ci thin cn cn thu nhp Th nht, y mnh hot ng xut khu lao ng. Hot ng xut khu lao ng khng nhng gip gii quyt tnh trng tht nghip trong nn kinh t m cn to ra khon thu khng nh trong cn cn thu nhp ca Vit Nam. thc y hot ng xut khu pht trin hn na c v s lng v cht lng, Vit Nam cn thc hin mt s bin php sau: - y mnh xut khu lao ng trn nhiu lnh vc. Xy dng, nh bt thy sn, th mc, c kh l nhng lnh vc c xem l truyn thng i vi lao ng xut khu ca Vit Nam. Vi s pht trin v nhu cu cuc sng nh ngy nay th ngoi vic pht trin cc lnh vc truyn thng, Vit Nam cn phi ch cc lnh vc mi m lao ng Vit Nam c th p ng tt nh nhn vin tp v nh hng, cng nhn lm trong cc khu cng ngh cao, sn xut hng trang tr ni tht cao cp - Cng vi vic xut khu lao ng trn nhiu lnh vc v hnh thc khc nhau, Vit Nam cn thc hin a dng ha th trng lao ng, ch ng tm kim nhng th trng mi nhiu tim nng. Trong , cn gi vng nhng th trng truyn thng nh i Loan,

Malaysia, Hn Quc, Nht Bn v y mnh xut khu lao ng vo cc th trng tim nng nh M, chu u, Trung ng, y l nhng th trng c nn kinh t pht trin v c ch i ng tt, mc lng tr cho lao ng cao. - Tng cng cht lng ngun lao ng. Mun c thu nhp cao th ngi lao ng phi c trnh tay ngh vng, c tinh thn trch nhim v thc k lut tt. V vy, Nh nc v cc doanh nghip xut khu lao ng cn phi tuyn chn, bi dng v o to bi bn cho ngi lao ng c th p ng c yu cu, i hi ngy cng kht khe ca cc th trng xut khu, c bit l cc th trng giu tim nng nhng kh tnh nh M, Nht, cc nc chu u. Th hai, khuyn khch hot ng u t ra nc ngoi. Mt hng mc khc trong cn cn thu nhp m nu c quan tm pht trin ng mc s mang li ngun li nhun rt ln l cc khon thu nhp t u t. Ti Vit Nam hin nay, cc hot ng u t ra nc ngoi ca cc doanh nghip trong nc cn rt khim tn do hn ch v ngun vn. V vy, khuyn khch hot ng u t ra nc ngoi, trong thi gian ti Nh nc ta cn phi hon thin cc chnh sch v hnh lang php l h tr qu trnh trin khai d n v bo v quyn li ca doanh nghip khi u t ti nc ngoi. Bin php thc y chuyn giao vng lai mt chiu Trong cc b phn ca cn cn ti khon vng lai Vit Nam, ch c duy nht cn cn chuyn giao vng lai mt chiu l lin tc thng d v gp phn ng k vo vic ci thin tnh trng thm ht cn cn vng lai. Trong cc khon chuyn giao vng lai ca Vit Nam th ngun kiu hi c vai tr rt quan trng. Bi vy, mun thc y chuyn giao vng lai mt chiu, cn phi c nhng chnh sch u i nhm thu ht ngun kiu hi t nc ngoi nh xa b thu thu nhp i vi cc khon kiu hi. Cc chnh sch lin quan n vic chuyn tin v nhn tin phi tin li v m rng hn na. Cc ngn hng thc hin nghip v chuyn tin, chi tr kiu hi cn m rng mng li chi nhnh rng khp, kt hp vi cc ngn hng nc ngoi thit lp cc knh chuyn kiu hi tng cng lng kiu hi chuyn v theo con ng chnh thc. Hn na, Nh nc

cn c nhng chnh sch i ng v tm l, tnh cm ca kiu bo, to iu kin thun li cho Vit kiu v thm qu hng, u t hoc thc hin cc hot ng x hi khc. Cc bin php qun l kinh t v m ca Chnh ph Bn cnh cc bin php c th nhm ci thin tng cn cn b phn trong cn cn ti khon vng lai nh nu trn, Chnh ph cn c th p dng cc chnh sch kinh t v m ph hp nhm ci thin tnh trng thm ht cn cn vng lai nhng cn lu cc chnh sch ny phi ph hp vi cc cam kt quc t song phng v a phng m Vit Nam k kt, c bit l cc cam kt khi Vit Nam gia nhp WTO. Th nht, cc chnh sch nhm iu tit nhp khu, khuyn khch xut khu phi ph hp vi iu XVIII:B (Article XVIII, Section B) ca Hip nh chung v thu quan v mu dch (GATT) thng c bit n nh l iu khon BOP dnh cho cc nc ang pht trin. Theo mc 2, 3 v 4 ca iu VIII, cc nc thnh vin ca IMF cam kt khng p dng nhng hn ch trong thanh ton v chuyn tin i vi nhng giao dch quc t vng lai v khng tin hnh hoc khng cho php bt k t chc ti chnh no p dng bt k hnh thc phn bit i x v tin t hoc ch a ng tin, tr khi c IMF chp nhn (IMF, 2005). Th hai, vic iu tit cn cn vng lai thng qua cc chnh sch t gi, chnh sch ti kha v chnh sch tin t phi ph hp vi tnh hnh hin ti v cc c im ring ca nn kinh t Vit Nam. - V chnh sch t gi, i vi nn kinh t ang pht trin v cn nhiu bt n nh Vit Nam, cn duy tr ch t gi linh hot c s can thip ca Nh nc , iu chnh dn theo mc tng ca gi c, hng t gi chnh thc ca Vit Nam st vi gi tr thc ca n. Trong iu kin Vit Nam hin nay, khng nn thc hin chnh sch ph gi ng Vit Nam qu nhiu b p thm ht cn cn thng mi thng qua vic y mnh xut khu, bi v ngoi yu t t gi, vic thc y xut khu cn ph thuc vo nhiu yu t khc nh: cht lng, c cu hng xut khu Mt khc, vic tng t gi s lm gi cc yu t nhp khu u vo tng ln, dn n gi thnh sn phm tng, gim sc cnh tranh v n lt n l yu t cn tr tng xut khu. T gi tng cng l

nguyn nhn trc tip lm cho gnh nng v n ca cc doanh nghip xut nhp khu v cc nh u t tng ln. - V chnh sch ti kha, Vit Nam c th tng cc ro cn phi thu quan i vi hng nhp khu nh s dng bin php cp php nhp khu, hn ngch thu quan (the o cam kt gia nhp WTO, Vit Nam bo lu c quyn p dng hn ngch thu quan i vi 4 nhm mt hng l: ng, trng gia cm, l thuc l v mui), cc loi ph ph thu Tuy nhin, vic p dng cc bin php ny phi c xem xt trong bi cnh Vit Nam l thnh vin ca WTO v phi tun th l trnh gim thu cam kt. Bn cnh , kim sot chi tiu ca Chnh ph, nng cao hiu qu u t cng cng l bin php quan trng phi tnh n. - V chnh sch tin t, do t gi c iu chnh linh hot theo hng st vi gi tr thc ca n, vai tr ca t gi nh l chic neo danh ngha nhm kim sot lm pht khng cn na, ng thi hng ti mc tiu pht trin bn vng, Vit Nam nn thc hin chnh sch tin t hng vo mc tiu kim sot lm pht (p dng chnh sch mc tiu lm pht); trong c bit lu vai tr ca li sut l cng c iu hnh ca chnh sch tin t. Tm li, tnh trng nhp siu ko di v ngy cng trm trng ca cn cn vng lai Vit Nam ch yu do thm ht cn cn thng mi gy ra, cng vi thm ht cn cn dch v v thu nhp. Tuy mc thng d trong chuyn giao vng lai mt chiu gip ci thin mt phn tnh trng thm ht ti khon vng lai nhng ch ng vai tr rt nh, cn cn vng lai vn tip tc thm ht ln hn vi tc tng trng nhp khu nhanh chng, chi ph nhp khu cao do VND ngy cng mt gi. M hnh kim nh tc ng ca t gi hi oi n cn cn thng mi gii thch v tnh trng thm ht cn cn thng mi, nguyn nhn chnh dn n thm ht ti khon vng lai. Mt s ph gi VND s c tc dng kch thch xut khu, nhng cng lm cho kim ngch nhp khu tng ln ln hn nhiu so vi xut khu, lm trm trng hn tnh trng nhp siu. Vit Nam cn c nhiu bin php ng b nhm iu tit mc thm ht thng mi, dch v v thu nhp, ng thi thc y cc chuyn giao vng lai mt chiu. Trong , quan

trng nht l cc gii php thc y xut khu, hn ch nhp khu, kt hp vi cc chnh sch kinh t v m ca Chnh ph nhm nng cao sc cnh tranh ca ni ti nn kinh t. Tuy nhin, cc gii php ny phi m bo tun th theo nhng cam kt quc t song phng v a phng m Vit Nam k kt trong qu trnh hi nhp kinh t th gii. TI LIU THAM KHO 1. B Lao ng - Thng binh v X hi (2011), Tng kt cng tc nm 2011 v trin khai nhim v nm 2012. 2. Cng thng tin in t Chnh ph (2011), Tnh hnh kinh t - x hi 12 thng nm 2011. 3. Hip hi Ngn hng (2010), Tng quan kinh t Vit Nam nm 2010 v trin vng nm 2011. 4. IMF (2012), IMF Country Report Vietnam No 12/165. 5. IMF (2011), IMF Executive Board Concludes 2001 Article IV Consultation with Vietnam, Public Information Notice (PIN) No. 11/81. 6. IMF (2010), IMF Country Report Vietnam No 10/281. 7. IMF (2009), IMF Country Report Vietnam No 09/110. 8. IMF (2007), IMF Country Report Vietnam No 07/386. 9. IMF (2006), Article VIII Acceptance by IMF Members: Recent Trends and Implications for the Fund. 10. IMF (2005), Article VIII Obligations about free convertibility of members currencies for payments and transfers for current internantional transactions. 11. IMF (2003), Country Report Vietnam No 03/382. 12. S liu thng k t Tng cc Thng k. 13. Tng cc Thng k (2010), Kinh t - x hi thi k 2006-2010 qua s liu mt s ch tiu thng k ch yu. 14. Tng cc Thng k (2011), Tnh hnh kinh t x hi 12 thng nm 2011. 15. Tng cc Hi quan (2011), Xut khu hng ha thng 12/2011.

16. World Bank (2011), Selected Indicators 2011 - WDR.

Nhng thch thc vi cn cn thanh ton 2013


4:05 PM, 16/01/2013 (Chinhphu.vn) - Sau 5 nm, thng d cn cn thanh ton ca Vit Nam mi t nh 10 t USD, mt kt qu tch cc v kinh t v m nm 2012, qua , to c s k vng cho nm 2013. Trong t gic mc tiu (tng trng cao, lm pht thp, thng d cn cn thanh ton, tht nghip t), cn cn thanh ton l nh quan trng. Nm 2012, ni dung quan trng ca cn i kinh t v m ny t kt qu tch cc nhng trong nm 2013 c nhiu thch thc. Theo trang web ca Ngn hng Nh nc, trong bui gp mt cui nm vi cc t chc ti chnh, tin t quc t v cc t chc tn dng nc ngoi ti Vit Nam, Ph Thng c Ngn hng Nh nc L Minh Hng cho bit, cn cn tng th nm 2012 c t thng d 10 t USD.

Cn cn thanh ton tng th t nm 2004 n nay (t USD) Ngun: Ngn hng Nh nc Trc y, cn cn tng th t thng d k lc vo nm 2007, nm u tin Vit Nam gia nhp T chc Thng mi th gii (WTO). Nhng sau , thng d cn cn thanh ton gim mnh vo nm 2008, khi CPI ln mc cao nht k t nm 1992, cng vi khng hong ti chnh v suy thoi kinh t th gii. Cn cn tng th thm ht k lc vo nm 2009. n nm 2011, cn cn tng th mi thng d tr li vi 2,5 t USD. Mc thng d nm 2012 cao hn nhiu so vi cc d bo t u nm cho ti gn y. u nm, Ngn hng Nh nc d bo thng d khong 3 t USD. Cn cn tng th thng d do nhiu yu t. u tin, cn cn vng lai cng thng d kh. Cn cn vng lai c 4 ni dung l cn cn thng mi, cn cn dch v, cn cn thu nhp u t v cn cn chuyn tin. Trong , cn cn thng mi v cn cn chuyn tin t thng d. Cn cn thng mi bao gm xut khu v nhp khu hng ho. Nu tnh xut khu tnh theo gi FOB, nhp khu tnh theo gi CIF, cc nm trc, Vit Nam nhp siu kh ln (nm 2007 l 14,2 t USD, nm 2008 :18 t USD, nm 2009 l 12,9 t USD, nm 2010 l 12,6 t USD, nm 2011 : 9,8 t USD) nhng nm 2012 xut siu 284 triu USD. Nhng nu xut nhp khu u tnh theo gi FOB (gi CIF cao hn gi FOB bnh qun khong 8%), mc xut siu ln hn nhiu v cn cn thng mi thng d khong 9,4 t USD.

Ngun thu chuyn tin cng thng d kh, nh lng kiu hi c nm c th t gn 10 t USD, cao nht t trc ti nay. Trong khi , cn cn dch v v cn cn thu nhp u t thm ht. Theo Tng cc Thng k, nhp siu dch v nm 2012 c 3,1 t USD, trong dch v du lch xut siu 4,7 t USD, dch v vn ti nhp siu 6,6 t USD, cc dch v khc nhp siu 1,2 t USD). Th hai, cn cn vn t thng d, gm 6 khon (u t trc tip, vay trung, di hn, vay ngn hn, u t vo giy t c gi, tin v tin gi, ti sn khc). Trong s , 5 khon u t thng d. u t trc tip t thng d ln nht nh u t trc tip nc ngoi t kh (12,2 t USD, cao nht t trc ti nay), so vi u t trc tip ca Vit Nam ra nc ngoi (c 1,2 t USD). Vay trung, di hn sau khi tr i phn tr n gc, cng t thng d. Vay ngn hn, sau khi tr i phn tr n gc, cng t thng d. u t vo giy t c gi ca nc ngoi, sau khi tr i phn u t ca Vit Nam ra nc ngoi, cng t thng d. Cn cn tng th t thng d ln gp phn tch cc cho n nh kinh t v m, gp phn lm tng sc mnh ti chnh quc gia. Nh vy, mc d Ngn hng Nh nc cung ng ra th trng mt lng ln ni t mua ngoi t (tc tng tng phng tin thanh ton mc kh cao) nhng khng gy p lc lm pht, m tri li lm pht nm nay thp hn nhiu so vi nm trc, va gp phn chng " la ho". T gi gim trong nhiu thng, tnh chung cui nm 2012 gim 0,96% so vi cui nm trc, gp phn gim p lc tm l k vng lm pht, va khng lm khuch i lm pht trong nc. Cn cn tng th thng d l kt qu ni bt trong nm 2012, to c s k vng cho nm 2013. Tuy nhin, y mi ch l kt qu bc u, cha vng chc. Nm 2012, mt s khon cu thnh trong cn cn thanh ton vn thm ht nh cn cn dch v, cn cn thu nhp u t, cn cn ti sn khc. Bn cnh , mt s khon nm 2012 c thng d ln nhng c th sang nm 2013 s khng t c nh vy, thm ch c th thm ht. Trong , mt s im rt ng lu . Xut nhp khu hng ho nm 2012 xut siu nhng theo k hoch nm 2013 li nhp siu do tc tng xut khu thp hn nhiu so vi nhp khu. V xut nhp khu dch v, Vit Nam vn nhp siu ln do thm ht thng mi v dch v vn ti, dch v bo him v d c xut siu v dch v du lch nhng cng khng b p c. V vay v tr n gc, k c trung di hn v ngn hn, hin ti c thng d, nhng c mt s im cn lu . Th nht, Vit Nam c t l n nc ngoi khng cao nhng phn tr n gc chim t l kh cao trong tng s vay mi (khong 80%), tc l vay mi nu tr i tr n gc ch cn 20% c s dng, c ngha thng d trong cn i vay v tr n s khng cn ln. Th hai, khi Vit Nam chuyn sang nc c thu nhp trung bnh, u i v li sut v thi gian n hn s gim. Th ba, hiu qu u t c tm quan trng trong s dng n nhng cha ci thin nhiu.
http://baodientu.chinhphu.vn/Home/Nhung-thach-thuc-voi-can-can-thanh-toan2013/20131/159668.vgp

Thng d cn cn thanh ton quc t

8:09 AM, 09/10/2012 (Chinhphu.vn) Cn cn tng th ca Vit Nam c s chuyn v th quan trng, t thm ht trong 2 nm 2009, 2010 sang v th thng d trong nm 2011 v tip tc gi v th thng d trong qu I, qu II/2012 Hu nh nc no cng phn u cho 4 mc tiu- cn gi l t gic mc tiu- l tng trng nhanh, lm pht thp, cn cn thanh ton c s d v tht nghip t. C chng ch khc nhau th t u tin v liu lng ca tng mc tiu, trong tng thi gian m thi. i vi Vit Nam, 4 mc tiu cng gn nh tng ng, l: u tin kim ch lm pht, n nh kinh t v m, tng trng hp l, bo m an sinh x hi. Cn cn thanh ton tng th cn gi l cn cn thanh ton quc t, l tng ho ca cn cn vng lai, cn cn vn v ti chnh, tr i li v sai st trong tnh ton, l quan h cn i c bn, tng hp nht ca cc quan h cn i kinh t v m. Cn cn thanh ton tng th c vai tr quan trng thay i tng d tr ngoi hi, thay i n qu hn v gia hn n- th hin sc mnh ti chnh ca quc gia. Ngn hng Nh nc va cng b chi tit v c h thng s liu v cc cn i trong cn cn thanh ton quc t. Theo cng b ca Ngn hng Nh nc, cn cn thanh ton quc t ca Vit Nam trong qu I v qu II/2012 nh sau:

Cn cn thanh ton (triu USD) - Ngun: Ngn hng Nh nc Nhn tng qut, cn cn tng th ca Vit Nam c s chuyn v th quan trng, t b thm ht trong 2 nm 2009, 2010 sang v th thng d trong nm 2011 v tip tc gi v th thng d trong qu I (4282 triu USD) v qu II (2169 triu USD), tnh chung 6 thng 2012 thng d 6451 triu USD. y l s chuyn dch v th rt quan trng, lm cho d tr ngoi hi ca Vit Nam phc hi dn tr li, phc hi sc mnh ti chnh ca quc gia, gp phn n nh t gi, gp phn gim sc p i vi tm l k vng lm pht. C nhiu nguyn nhn gp phn to nn s ci thin cn cn thanh ton tng th. C nguyn nhn quan trng do s chuyn i t duy trong vic xc nh mc tiu ch yu. l u tin kim ch lm pht, n nh kinh t v m, tng trng hp l, bo m an sinh x hi, ng thi vi vic xc tin c cu li kinh t, chuyn i m hnh tng trng.

Vic kim ch lm pht chuyn t th ng sang ch ng kim ch lm pht theo mc tiu: ngay c khi CPI tng thp v gim 2 thng lin, Chnh ph khng chy theo mc tiu tng trng m vn kin nh v nht qun vi mc tiu kim ch lm pht, n nh kinh t v m... C nguyn nhn do t l u t/GDP gim nhanh t 42,7% trong nhng nm 2006- 2010 xung cn 34,6% nm 2011 v mc tiu 2012 cn gim xung 33,5%. T trng vn u t khu vc nh nc trong tng vn u t ton x hi gim t 38,9% nm 2011 xung cn 37,2% trong 9 thng 2012. C nguyn nhn do bi chi ngn sch/GDP gim t 6,9% nm 2008 xung cn 4,9% nm 2011 v 4,8% theo mc tiu nm 2012. C nguyn nhn do cn cn vng lai v cn cn vn v ti chnh t thng d. Cn cn vng lai t thng d trong qu I, qu II v tnh chung 6 thng u nm thng d 4773 triu USD. Cn cn vng lai bao gm 4 ni dung c th, l cn cn thng mi, dch v, thu nhp u t, chuyn tin. Cn cn thng mi t thng d 2191 triu USD trong qu I, 1930 triu USD trong qu II v tnh chung thng d 4121 triu USD trong 6 thng u nm 2012, trong khi 6 thng cng k nm trc b thm ht 2 t USD. t c kt qu ny, do cng tnh theo gi FOB, xut khu cao hn nhp khu. y l mt trong nhng kt qu ni bt trong 6 thng u nm. Cn cn chuyn tin t thng d c khu vc t nhn v khu vc Chnh ph, trong khu vc t nhn chim s lng ln nht. C th qu I t thng d 2132 triu USD; qu II t thng d 1966 triu USD, tnh chung 6 thng u nm thng d 4098 triu USD (trong ring khu vc t nhn t thng d 3951 triu USD).

Cn cn tng th ca Vit Nam thng d 6,4 t USD trong 6 thng u nm 2012 - nh minh ha Cn cn vn v ti chnh t thng d trong qu I, qu II v tnh chung trong 6 thng u nm t thng d 2781 triu USD. Cn cn vn v ti chnh bao gm 6 khon, trong c mt s khon 6 thng u nm t thng d (nh tr n 1831 triu USD, vay ngn hn 1357 triu USD, u t vo giy t c gi 1171 triu USD, tin v tin gi 335 triu USD). Nh cn cn thanh ton tng th t thng d, nn lm cho d tr ngoi hi qu I tng 4282 triu USD, qu II tng 2169 triu USD, tnh chung 6 thng tng 6471 triu USD.

Vi tin trong 6 thng u nm, d on kh nng cn cn tng th s tip tc t thng d trong 9 thng v c nm 2012, do cn cn vng lai tip tc t thng d, trong Vit Nam tip tc xut siu v lng kiu hi tip tc v Vit Nam. Tuy t c nhiu kt qu tch cc, nhng v cn cn thanh ton quc t hin cng cn mt s hn ch, bt cp. Mt s khon cn b thm ht, nh cn cn dch v qu I tuy thng d nh, nhng qu II thm ht ln, nn tnh chung 6 thng b thm ht 1243 triu USD; thu nhp u t qu I b thm ht 1084 triu USD, qu II b thm ht 1119 triu USD, tnh chung 6 thng b thm ht 2203 triu USD; cn cn ti sn khc qu I b thm ht 2059 triu USD, qu II b thm ht 3853 triu USD, tnh chung 6 thng b thm ht 3853 triu USD. Cn cn thng mi thng d cha vng chc do c mt phn do nhu cu u t, sn xut, tiu dng b co li. D tr ngoi hi tuy tng cao trong qu I, nhng tng thp hn trong qu II; mc du tnh chung trong 6 thng tng kh, nhng vn cn thp hn mc 12 tun nhp khu. Nhng yu t tc ng trong thi gian ti, d on kh nng cn cn tng th v d tr ngoi hi ca Vit Nam trong qu III v qu IV tip tc c thng d. Tuy nhin, mc thng d c th thp hn so vi qu I, qu II. Tc gi bi vit cho rng, cn phi c nhiu gii php ng b v quyt lit duy tr thng d t c nh gi c thng d cn cn thng mi trn c s gi c tc tng v kim ngch xut khu (18,9%) nh 9 thng, tip tc kim ch tc tng nhp khu nhng mt hng cn hn ch, cn kim sot, khng khuyn khch nhp khu; kim tra gim st cht ch tnh trng tm nhp, ti xut... Gim thiu thm ht cn cn dch v trn c s vn ln m nhn nhng phn ang cn b nhp siu ln, nh dch v vn ti, dch v bo him; gim thiu thm ht cn cn thu nhp u t, thm ht cn cn ti sn khc. Thu ht tt hn lng kiu hi, khch quc t n Vit Nam... Gim thiu chnh lch cao hn ca gi vng trong nc so vi gi vng th gii phng v ngn chn nguy c nhp khu vng chnh ngch ( can thip) hoc nhp lu ( hng li v gi).
http://baodientu.chinhphu.vn/Home/Thang-du-can-can-thanh-toan-quoc-te/201210/150983.vgp

NHNN: Thng d cn cn thanh ton 2012 d kin 8 t USD


(Dn tr) - Ph Thng c o Minh T cng tha nhn, h thng ngn hng phi i din vi nhng vn e da n tnh n nh ton h thng v thanh khon, sai lch kp c cu thi hn v c cu ng tin, t l n xu gia tng.
"Tnh n nh ton h thng b e da"

Chia s ti bui tic tra ca Hi ngh n nh ti chnh khu vc ng ang din ra ti H Ni ngy 27/11, Ph thng c Ngn hng Nh nc (NHNN) o Minh T nhn nhn, do nhng im yu mang tnh c cu tn ng t giai on trc nn nh hng trc tip n hiu qu ca nn kinh t hin nay.

iu th hin qua tnh trng lm pht ko di, tng trng khng n nh v thp hn thi k trc, i km vi thm ht kp t khu vc thng mi v ngn sch ngng cao, c cu kinh t d b tn thng.

Theo nh gi ca Ph Thng c, trong nhiu nm qua, Vit Nam l nc c t l lm pht cao nht chu , t gi chu p lc ph gi ng tin, th trng ti chnh bin ng vi bin cao.

ng thi, lnh o NHNN cng tha nhn, h thng ngn hng Vit Nam i din vi cc vn ln e da n tnh n nh ca ton h thng v thanh khon, sai lch kp c cu thi hn v c cu ng tin, t l n xu gia tng.

Trc thc t ny, c quan iu hnh tin t buc phi s dng chnh sch tin t cht ch, thn trng nhm kim ch tng ca lm pht, n nh kinh t v m v lnh mnh ha h thng ngn hng.

Theo , NHNN tin hnh iu chnh tng cc mc li sut iu hnh mc hp l nhm to hnh lang li sut ph hp vi nh hng kim sot tc tng trng tn dng.

ng thi, t mc tiu v kim sot cc ch tiu tin t, tn dng mc thp so vi cc nm trc y; chuyn i c cu tn dng theo hng thc y dng vn vo khu vc sn xut thc, kim sot cht ch dng vn vo cc lnh vc ri ro.

Cng vi , n nh t gi v th trng ngoi hi hn ch cc tc ng tiu cc ca t gi i vi lm pht, ci thin cn cn thanh ton quc t, tng d tr ngoi hi Nh nc v n nh th trng vng, cng c lng tin vo ng Vit Nam...

Cn cn vng lai sau khi thm ht lin tc trong giai on 2007 - 2010 th sang nm 2012 chuyn sang thng d ln.

S to iu kin thun li y nhanh qu trnh ti cu trc h thng

Ring trong nm 2012, cng vi s iu chuyn linh hot mc tiu c Chnh ph, NHNN trong iu hnh vn c gng thn trng m bo khng to p lc ln mc tiu kim lm pht v tnh trng la ha hay vng ha.

Ph Thng c cho rng, c quan iu hnh a ra nhng la chn chnh sch ng n v t c nhng thnh cng, th hin qua thc t, cc nguy c b tn thng i vi nn kinh t b gim i nhiu so vi cc nm trc y.

ng dn s liu, lm pht c c nm 2012 t di 8%. Cn cn vng lai sau khi thm ht lin tc trong giai on 2007 2010 th sang nm 2012 chuyn sang thng d ln, gip cn cn thanh ton thng d cao, c c nm 2012 t khong 8 t USD.

NHNN mua c lng ngoi hi ln, tng d tr ngoi hi ln mc cao nht t trc ti nay, qua cng c tim lc ti chnh quc gia v uy tn ca Vit Nam i vi cc nh u t nc ngoi.

Mt bng li sut ng Vit Nam gim dn v xp x mc li sut ca nm 2007, l thi im trc khi din ra cuc khng hong ti chnh v suy thoi kinh t ton cu. T gi n nh, yu t u c c trit tiu, gip gim mnh tnh trng la ha.

Huy ng vn vo h thng ngn hng lin tc tng, nht l i vi tin gi c k hn di, gip n nh thanh khon cho cc t chc tn dng, gim ri ro thanh khon v ri ro k hn.

Ph Thng c cng a ra nh gi, cho rng, mc d tng trng kinh t nm nay t thp hn so vi cc nm trc nhng dn c ci thin qua cc qu, cht lng tng trng c ch trng.

C th, hiu qu s dng vn u t c nng cao, ch s ICOR nm 2011 gim xung mc 6,96 ln so vi mc trn 8 ln ca nm 2009, su ti chnh tng ln mnh m.

Nhn nh v thi gian trc mt, Ph thng c cho rng, nn kinh t th gii c th s c nhiu din bin phc tp, cc nhim v trung hn nhm to lp nn tng cho n nh v m v tng trng bn vng mi giai on khi ng, thch thc cn pha trc.

Lnh o NHNN khng nh, c quan ny s tip tc kin tr mc tiu kim ch lm pht v n nh kinh t v m. Theo , iu hnh chnh sch tin t cht ch, thn trng, linh hot, duy tr s n nh ca th trng tin t v hot ng ngn hng.

NHNN cng s "to iu kin thun li y nhanh qu trnh ti cu trc h thng cc t chc tn dng, hng ti hot ng an ton, hiu qu, vng chc", theo Ph Thng c. http://dantri.com.vn/kinh-doanh/nhnn-thang-du-can-can-thanh-toan-2012-du-kien-8-ty-usd667614.htm

Phn tch thm ht cn cn thng mi ca Vit Nam giai on hin nay


13:41 Th su, 25 Thng 11 2011 |
Trong my nm gn y, nn kinh t nc ta tri qua nhng thng trm do nh hng ca cuc khng hong ti chnh ton cu cng nh xut pht t ni ti ca nn kinh t: tng trng cao nhng cha n nh, lm pht tng cao (nm 2008) v c bit hn na l tnh trng thm ht cn cn vng lai bt ngun t thm ht cn cn thng mi ngy cng gia tng. Bn cnh , do tc ng ca cuc khng hong ti chnh ton cu v hin trng mi trng u t ca Vit Nam cha c ci thin nh mong i, dng vn u t trc tip v gin tip nc ngoi vo Vit Nam cha tng trng vng chc. Hin trng ny chc chn s gy sc p khng nh n cn cn thanh ton quc t v kh nng chng cc c sc bn ngoi v tnh bn vng ca nn kinh t khi d tr ngoi hi ca Vit Nam c xu hng thu hp. T thc trng trn, bi vit ny vi mong mun lm r u l nguyn nhn su xa tc ng n trng thi ca cn cn

vng lai v sc chu ng thm ht ca n i vi cn cn thanh ton quc t t a ra gii php ci thin. Din bin cn cn vng lai Cn cn thanh ton quc t Vit Nam c theo di v ghi nhn theo S tay Cn cn thanh ton quc t ca IMF (IMFs Balance of Payments Manual 5- 1993). L mt b phn chnh yu trong cn cn thanh ton quc t, cn cn vng lai ghi nhn cc giao dch thng mi quc t v hng ha v dch v, thu nhp v chuyn giao rng t nc ngoi. K t nm 1989, khi nn kinh t bt u c nhng chuyn i quan trng, tnh trng thm ht cn cn vng lai ca Vit Nam gim nhanh. Sau nm 1993, Vit Nam bt u tm kim cc ngun ti tr t nhiu nc v cn cn vng lai bt u thm ht tr li vi mc ngy cng ln cho n nm 1996, khi mc thm ht ln ti 9,9% so vi GDP. Mc thm ht c co hp tr li trong hai nm 1997 - 1998 v t thng d trong nm 1999. Nguyn nhn l do n lc ca Chnh ph nhm kim sot nhp khu. Hn na, cuc khng hong ti chnh khu vc c nhng nh hng tiu cc n dng vn u t nc ngoi FDI vo Vit Nam. S lng v mc gii ngn cc d n FDI mi gim mnh sau nm 1998. V vy, my mc, thit b nhp khu thuc khi FDI cng gim theo. Nh vy, sau mt thi gian di trng thi cn cn vng lai lun trong tnh trng thm ht, nm 1999, ln u tin cn cn ny chuyn v trng thi thng d. Trong nhng nm tip theo, tc tng nhp khu cao hn tc tng xut khu nn thng d cn cn vng lai dn thu hp li v chuyn sang trng thi thm ht ngy cng rng ra, c bit trong nhng nm gn y (biu 1). Biu 1. Cc cu phn trong Cn cn vng lai ca Vit Nam giai on 1997 2008

Ngun: Tc gi tng hp t CEIC Database Nhn t biu 1 cho thy, trng thi cn cn vng lai ca Vit Nam chu tc ng ch yu t trng thi cn cn thng mi do cc giao dch v hng ha chim t trng ln trong tng thu v chi ca ti khon vng lai (chim khong 70% - 85%). Trong khi , cn cn chuyn giao vn vng lai rng (bao gm vin tr v kiu hi) c tc ng tch cc n cn cn vng lai. Trong nhng nm gn y, din bin xut nhp khu ca Vit Nam chu tc ng qu nhanh v mnh m

t vic gia nhp WTO. Mc d kim ngch xut khu c mc tng trng kh nhanh nhng vn khng b kp vi tc tng trng nhp khu khi ro cn thu quan dn dn c xa b, lm hng ha nc ngoi trn vo Vit Nam trong khi tng tc xut khu khng phi l vic n gin m i hi phi c thi gian lu di. S gia tng nhp khu tc nhn ca nhiu nguyn nhn khc, nh nhu cu ca kinh t,... Chnh hon cnh ny y cn cn thng mi Vit Nam vo tnh th ngy cng thm ht, ln ti 13,67% so vi GDP vo nm 2008. Thm vo , theo cc chuyn gia kinh t[1], ngun gc su xa ca tnh trng trn chnh l nng lc xut khu ca hng ha Vit Nam khi cha thc s tham gia vo chui cung ng ca khu vc cng nh trn th gii. Gi tr gia tng trong nhm hng xut khu thp v ch tp trung vo mt s mt hng ch lc chnh nn rt d b tn thng khi c cc c shock t bn ngoi. Trong khi , nhu cu nhp khu ch bin hng xut khu, phc v xy dng c s h tng,... trong nhng nm qua tng nhanh ng k. Tnh trng thm ht cn cn vng lai c b p ng k bi ngun thu nhp t chuyn giao vn vng lai (vin tr v kiu hi) v cc giao dch kinh t khc thuc cn cn vn v ti chnh. Biu 1 trn cho thy, lng kiu hi chuyn v Vit Nam v cc dng vn chy vo Vit Nam ng vai tr quan trng b p thiu ht ca cn cn vng lai trong thi gian qua, c bit l trong hai nm 2007 - 2008. Tuy nhin, do tc ng ca cuc khng hong ti chnh ton cu nm 2008, lng kiu hi chuyn v nc c phn gim st mnh thi gian qua to nn sc p thm ht i vi cn cn vng lai cng nh cn cn thanh ton quc t ca Vit Nam. Ngun vn u t nc ngoi trc tip, u t gin tip v vay n nc ngoi di hn, n nh cng l nhng hnh thc c s dng b p cho s thiu ht cn cn thng mi, cn cn vng lai v c vai tr quyt nh n kh nng chu ng thm ht cn cn vng lai trong thi gian qua. c bit l vai tr ca ngun vn h tr chnh thc ODA v FDI trong vic b p thm ht cn cn vng lai v ci thin d tr ngoi hi. T trng ngun vn vay ODA hng nm lun chim ti 73 n 78% trong tng n nc ngoi ca Chnh ph Vit Nam. Nguyn nhn thm ht cn cn vng lai C th ni, nguyn nhn su xa ca tnh trng thm ht cn cn vng lai u xut pht t s mt cn i, chnh lch gia tit kim v u t trong nc. Trong thi gian qua, mc thm ht cn cn vng lai tr nn nghim trng hn l kt qu ca nhu cu u t tng cao hn so vi mc tit kim trong nn kinh t, trong c c khu vc nh nc. Tnh trng t l tit kim thp, trong khi , t l u t cao, 41,5% GDP (2008) v 41,6% (2007) (xem bng 1) dn n u t ph thuc nhiu vo ngun lc bn ngoi. Hay ni cch khc, nn kinh t Vit Nam ph thuc nhiu vo dng vn u t nc ngoi. Tnh trng ny l nguyn nhn quan trng gy nn hin tng thm ht cn cn vng lai trong thi gian qua (bng 1). Bng 1. T l tit kim v u t so vi GDP ca Vit Nam giai on 1999-2009 v d bo nm 2010

Nm G DP USD) u t/GDP (%) T i t kim/GDP (%) (T

1999

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010f

28.7

31.2

32.7

35.1

39.6

45.5

52.9

60.9

71.1

89.4

94.05

101

27.6

29.6

31.2

33.2

35.4

35.5

35.6

36.8

41.6

41.5

42.4

46.1

32.1

31.7

33.2

32

30.6

32

34.5

36.5

31.8

30.8

25.1

26.8

Ngun: Tc gi tng hp t IMF Country Report 09/110 (tr.24), Moodys Investors ServiceGlobal Credit Research, May 2010 Th nht, vi chnh sch t gi c coi l c nh linh hot ca Vit Nam gn vi ng la M, din bin t gi mt s thi im cha theo kp vi thc t ca th trng trong iu kin chnh sch tin t ni lng, t gi hu nh c nh gp phn lm gim kim ngch xut khu, tng kim ngch nhp khu. Biu 2 cho thy, mc d t gi danh ngha USD/VND c xu hng tng ln theo thi gian v bin giao ng c iu chnh linh hot ty tng hon cnh kinh t c th. Tuy nhin, din bin t gi thc RER v REER c xu hng gim dn trong nhng nm gn y do chnh lch tc lm pht ca Vit Nam so vi M v cc nc i tc thng mi chnh gp phn lm gim sc cnh tranh v gi hng ha Vit Nam trn th trng th gii. Thc t ny mt phn l gii tnh trng thm ht cn cn thng mi ca Vit Nam trong thi gian qua tr nn ln hn (biu 2). Biu 2: T gi thc song phng, a phng v t l xut khu so vi nhp khu (X/M) ca Vit Nam trong thi gian qua

Ngun: Tc gi tnh ton da trn s liu ca CEIC Database Th hai, hin tng tng trng nng ca th trng chng khon Vit Nam trong thi gian 2007 lm cho lung tin u t gin tip chy vo Vit Nam. S bin ng ny l do chnh l ch li sut ca tri phiu chnh ph Vit Nam vi tri phiu chnh ph cc nc khc. V vy, lung tin ny v hnh chung lm cho nhu cu u t v tiu dng ca Vit Nam tng ln, trong khi xu hng

tit kim ca ngi Vit Nam ang gim r nt. Ngoi ra, k t khi Vit Nam gia nhp WTO, dng vn u t trc tip FDI chy vo Vit Nam, c bit l cc d n u t bt ng sn khi lin quan n nhp khu m khng to ra gi tr gia tng xut khu trc tip, cng gp phn lm cho tnh trng thm ht cn cn vng lai, cn cn thng mi tr nn nghim trng trong thi gian qua. Th ba, vn thm ht ngn sch nh nc cng thng i km vi thm ht cn cn vng lai. Cng nh M, tnh trng thm ht cn cn vng lai ca Vit Nam c phn xut pht t nguyn nhn thm ht ngn sch nh nc. Thm ht ngn sch cao (nm 2009: 6,9% GDP) cng vi n cng (v n cng c bo m) tng ln 45% so vi GDP l minh chng cho s thm ht cn cn vng lai ngy cng gia tng ca Vit Nam (biu 3). Biu 3. Mc thm ht ngn sch nh nc so vi GDP trong thi gian qua %GDP

Ngun: IMF Country Report No 09/110, Tham v n iu IV ca IMF, Working Paper ,Thng 4/2009 Phn tch kh nng chu ng thm ht cn cn vng lai o lng mc thm ht cn cn vng lai v nh gi kh nng chu ng thm ht cn cn ny ca nn kinh t, thng c hai cch tip cn ch yu. Cch tip cn th nht da vo cc ch s kinh t v m, ti chnh v n nc ngoi. Tuy nhin cch tip cn ny c nhng hn ch v cc ch s khng th ni ln chun mc l bao nhiu v xp hng nh th no c th a ra c nhn nh chnh xc v tnh trng thm ht cn cn vng lai. Cch tip cn th hai da vo kh nng thanh ton. Chnh v vy, cch tip cn ny thng da vo cc ch tiu n khi so snh vi ngun lc s dng tr n nh cn cn vng lai/GDP (%) hay ch tiu cn cn vng lai/xut khu (%). Mc thm ht cn cn vng lai trn 5% so vi GDP thng c coi l ng bo ng

v nhiu nh kinh t cho rng, mc thm ht ti a ny nn ch dng li trc 20% trc khi bt u cho cuc khng hong. Tuy nhin, vic nh gi kh nng chu ng thm ht cn cn ny cn gn vi vic phn tch cc ngun gc c coi l nguyn nhn ca thm ht. Trong bi cnh t l thm ht cn cn vng lai so vi GDP cao, mc thm ht c cho l c kh nng chu ng nu n l kt qu ca mc tng u t ca quc gia cao ch khng phi do mc tit kim gim, c bit l khi tit kim quc gia mc thp. Cho d tc tng u t cao, nht l u t ca khu vc t nhn vo vn sn xut c th gy ra thm ht cn cn vng lai, nhng trong tng lai, chng li gp phn tng nng lc sn xut v thu nhp t xut khu, do , ci thin kh nng tr n nc ngoi. Ngoi ra, ngy nay, cc nh phn tch kinh t thng da vo m hnh phn tch n ca Jaime De Pines (1989) khi s dng 4 ch tiu c bn nh gi kh nng tr n t tnh trng thm ht cn cn vng lai v mc ri ro n cc giao dch ti khon vn ca mt quc gia. l, li sut/tng trng xut khu; tng trng nhp khu/tng trng xut khu; n gc/xut khu v t l nhp khu/xut khu. M hnh ny ch ra rng, nu t l n/xut khu c xu hng tng theo theo gian, tn hiu ny cho thy quc gia u trong tnh trng n v thm ht cn cn thanh ton khng bn vng, nguy him. Ngc li, khi ch s ny theo chiu hng gim xung, s l tn hiu tt v kh nng tr n nc ngoi ca quc gia . gc bi vit ny tp trung phn tch theo cch tip cn th hai. Mc thm ht cn cn vng lai so vi GDP (biu 4) Biu 4. Mc thm ht cn cn vng lai, cn cn thng mi ca Vit nam (1991-2009)

Ngun: Tc gi tng hp t s liu ca CEIC Database Biu 2 trn cho thy, bc sang nm 2002 tr i, tnh trng thm ht cn cn vng lai li tip tc tip din. Tuy nhin, mc thm ht c xu hng gim dn v mc khng ng k cho n nm 2006. ng ch , trong 3 nm tr li y (2007 - 2009), khi nn kinh t Vit Nam hi nhp su hn vo nn kinh t th gii, thm ht cn cn vng lai tng t bin, t mc k lc l 10,3% nm 2008 v cn cn ny thm ht ln ti 9,2 t USD. y l mc thm ht cao nht trong hn 10 nm tr li y, c coi l ng bo ng v theo chun mc quc t (kh nng chu ng

ca cn cn vng lai nm trong khong 5% GDP). Tng t, cn cn thng mi Vit Nam trong thi gian qua cng mc 14-15% so vi GDP trong khi mc chun mc quc t l 10%. Thm ht ln v thng mi v cn cn vng lai trong nhng nm gn y chc chn s nh hng n kh nng bn vng ca nn kinh t, c bit s to nn p lc gim gi ng ni t. * Thm ht cn cn vng lai v kh nng tr n ca nn kinh t Xt theo tiu ch ny, c th thy, ch s n nc ngoi so vi GDP ca Vit Nam c xu hng n nh giao ng t 30 n 35%. Nm 2008, ch s ny c xu hng ci thin hn so vi nm 2007 v mc 29,8%. Nu xt theo chun mc quc t, ngng an ton 40% th y l mc kh an tm. Hn na, tc tng ca n nc ngoi v ngha v tr n trong thi gian ti d kin thp hn tc tng trng kinh t hng nm. Theo tiu ch ny, thm ht cn cn vng lai c coi l c kh nng chu ng. Bn cnh , ch tiu ngha v tr n nc ngoi so vi xut khu nm trong ngng an ton v c xu hng gim. Nu nh nm 2004, t l ny l 5,5% th n nm 2008, t l ny gim xung cn 3,3% (biu 5). Biu 5 T l n nc ngoi so vi GDP v Kim ngch xut khu

Tc gi tng hp t s liu CEIC Database v IMF, Bo co trin vng kinh t th gii 9/2009 (WEO) * S tun nhp khu ca d tr ngoi hi Xt theo tiu ch v mc d tr ngoi hi so vi s tun nhp khu, thc t cho thy, ngun d tr ngoi hi ca Vit Nam hu ht u trong trng thi khan him, duy tr mc thp ch tng ng hn 2 thng nhp khu. K t nm 2007, khi nim tin ca nh u t quc t v trin vng nn kinh t Vit Nam sau khi gia nhp WTO kh ln, lng vn u t vo Vit Nam trong hai nm 2007 - 2008 ln ti 17,5 t v 9,1 t la (tng ng) phn no gip Vit Nam ci thin c mc d tr ngoi hi ca mnh. Trong hai nm 2007, 2008, mc d tr ngoi hi tng ng vi s thng nhp khu c ci thin ng k, hn 3 thng, nm ngng trn ca mc an ton cho php. Tuy nhin, do tnh trng thm ht cn cn thng mi k t nm 2008 tr li y cng ln, lng kiu hi tng khng nh k vng, u t vo Vit Nam gim lm cho d tr ngoi hi ca nc ta cng tr nn thp hn v d bo ch p ng 9 tun nhp khu[2] (biu 6).

Biu 6. Mc d tr ngoi hi ca Vit Nam v s thng nhp khu

Ngun: Paul Baker, Vietnams Balance of Payments: Short and Medium Term Perspectives and suggested economic policy measures, Hi tho B Cng thng 9/2009 Tm li, kt qu phn tch tnh trng thm ht v kh nng chu ng thm ht ca cn cn vng lai trn cho thy, thm ht cn cn vng lai ca Vit Nam bt ngun t thm ht cn cn thng mi. Nguyn nhn su xa ca thc trng ny l do nng lc sn xut hng xut khu Vit Nam cn qu thp so vi khu vc, trong khi nhu cu nhp khu ch bin xut khu vi gi tr gia tng thp, nhu cu nhp khu cho xy dng c s h tng (tng theo FDI) lm cho tng trng nhp khu Vit Nam lun vt qu tc tng trng xut khu. Ngun b p thm ht cn cn vng lai ch yu t chuyn giao vn vng lai, u t nc ngoi (FDI, FPI) v vay n nc ngoi. Trong ngn hn, tnh trng thm ht cn cn vng lai ca Vit Nam s gy sc p n cn cn thanh ton v d tr ngoi hi. ci thin tnh trng thm ht cn cn vng lai bt ngun t thm ht cn cn thng mi, Vit Nam cn c nhiu bin php ng b nhm nng cao nng lc sn xut v cnh tranh i vi hng xut khu Vit Nam. thc hin c mc tiu ny, cc chnh sch v t gi, chnh sch pht trin ngnh cng nghip h tr, ti c cu ngnh sn xut, chnh sch khuyn khch u t c chn lc... cn c r sot li theo hng nng cao sc cnh tranh ca hng ha xut khu Vit Nam trn c 2 phng din v gi c v cht lng, thng hiu. C nh vy, Vit Nam mi c kh nng ci thin cn cn thng mi, cn cn vng lai, t gim sc p i vi cn cn thanh ton v d tr ngoi hi ca Vit Nam trong di hn. Bi vit th hin quan im ca c nhn tc gi, khng i din cho kin chnh thc ca Ngn hng Nh nc ThS. Nguyn Th Hin-i hc Ngoi thng, Tp ch Ngn hng (S 23/2010)
[1]

Paul Baker, Vietnams Balance of Payments: Short and Medium Term Perspectives and suggested economic

policy measures, Ti liu hi tho phn tch thm ht cn cn thng mi ca Vit Nam v nhng quy nh v cn cn thanh ton quc t ca WTO, B Cng thng, thng 9/2009

[2]

Ngun: http://www.bbc.co.uk/vietnamese/business/2010/09/100909_vn_foreign_reserves.shtml

Ti liu tham kho: [1]. Aristovnik, Aleksander (2007), How sustainable are current account deficits in selected transition economies? MPRA Paper No 485, psted 07. [2]. Atish Ghosh and Uma Ramakrishnan (2006), Do Current account deficits matter? Finance & Development, A quartely magazine of the IMF, December, Volume 43 [3]. Atish Ghosh, Manuela Goretti, Bikas Joshi, Uma Ramakrishnan,Alun Thomas, and Juan Zalduendo (2008), Capital inflows and balance of payments pressures - Tailoring Policy Responses in emerging market economies, IMF policy Discussion Paper, page 6-8.

http://www.vnbaorg.info/?option=com_content&view=article&id=1515&catid=43&Itemid=90

Cn cn thng mi 2012 v nhng vn t ra


(04/01/2013 08:59:00)

Theo thng k ca Tng cc Hi quan, tnh n ngy 15/11/2012, tng kim ngch xut nhp khu ca c nc t 197.280 triu USD, tng 12,2% so vi cng k nm 2011. Trong , xut khu t 98.555 triu USD, tng 18,7% v nhp khu l 98.730 triu USD, tng 6,4%, nhp siu ca c nc l 175 triu USD, bng 0,2% kim ngch xut khu ca c nc. V tng th, cn cn thng mi c s ci thin r rt, tuy nhin phn tch su din bin hot ng xut nhp khu 2012 s thy cn nhiu vn cn phi c quan tm gii quyt. Ci thin r rt Xut khu nm 2012 din bin theo hng tch cc, tng trng xut khu vt mc k hoch ra v cao hn so vi kim ngch xut khu ca nm 2011. Theo s liu ca Tng cc Hi quan, tnh n ngy 15/11/2012, xut khu t 98.555 triu USD, tng 18,7% so vi cng k nm 2011, trong , kim ngch xu t khu ca khu vc doanh nghip c vn u t trc tip nc ngoi t 54.718 triu USD chim ti 55,5% tng gi tr kim ngch ca c nc v tng 35,3% so vi cng k nm 2011. Trong bi cnh kinh t th gii gp nhiu kh khn khin cho cu hng xut khu gim th tc tng trng xut khu nm 2012 ca Vit Nam d thp hn so vi cng k nm 2011 (tng 34,7%) vn l mt kt qu tng i tt. Xt v c cu, trong s cc mt hng ch lc, dt may vn l ngnh ng gp ln nht vo tng kim ngch xut khu nm 2012. Theo Tng cc Hi quan, tnh n ngy 15/11/2012, kim ngch xut khu ca ngnh dt may t 13.089 triu USD, chim ti 13,28% tng kim ngch xut khu, tng 7,8% so cng k nm 2011. Tip theo l nhng mt hng xut khu c hm lng cng ngh cao nh mt hng my tnh, sn phm in t v linh kin; mt hng in thoi cc loi v linh kin cng t kim ngch xut khu ln lt l 6.502 triu USD, tng 68,6% so cng k v 10.674 triu USD, tng 92,8% so cng k nm 2011. Nhng mt hng ny t c tc tng trng cao hn rt nhiu so vi nm 2011, gp mt vo nhm 10 mt hng c gi tr xut khu ln nht trong nm 2012. Trong khi nhm hng cng nghip tip tc ng vai tr quan trng vo tng trng kim ngch xut khu th kim ngch xut khu ca ngnh nng lm nghip thy sn li c xu hng gim st. Cc mt hng ch lc ca ngnh ny nh go, cao su u c mc tng trng thp hn so vi cng k nm 2011. C th, 11 thng u nm 2012, kim ngch xut khu go ch t 3.247 triu USD so vi mc 3.463 triu USD ca 11 thng nm 2011, kim ngch xut cao su ch t 2.416 triu USD so vi mc 2.778 triu USD ca cng k nm 2011. Xut khu thy sn mc d khng gim song tc tng tng i khim tn vi gi tr kim ngch ch t 5.331 triu USD, tng 1,8% so vi cng k nm 2011. Nguyn nhn khin kim ngch xut khu ca cc mt hng ny gim ch yu do gi trn th trng th gii gim, nn mc d khi lng xut khu vn tng, song gi tr kim ngch xut khu vn thp.

Nhp khu 11 thng t 98.729 triu USD, tng 6,4% so vi cng k nm 2011, trong , kim ngch nhp khu ca khi doanh nghip c vn u t trc tip nc ngoi (FDI) t 52.037 triu USD, chim ti 52,7% kim ngch nhp khu ca c nc v tng 23,8% so vi cng k nm 2011. V c cu mt hng nhp khu, cc mt hng thuc ngnh cng nghip ch bin nh my mc thit b, dng c v ph tng khc; my vi tnh, sn phm in t v linh kin; in thoi cc loi v linh kin... chim t trng ln v c tc tng trng kh cao, trong khi kim ngch nhp khu cc mt hng nguyn ph liu ngnh dt may, da giy v cc mt hng st thp, kim loi u gim so vi cng k nm 2011. y l du hiu cho thy cc ngnh cng nghip ch bin c xu hng phc hi trong khi nhng kh khn ngnh dt may v ngnh xy dng vn cn. Nu nh th trng xut khu ca Vit Nam ch yu l cc i tc t EU v M th ngc li th trng nhp khu ch yu li t Trung Quc (25% tng kim ngch nhp khu), Hn quc (13,4%) v cc th trng trong khu vc ASEAN (18,5%). Mt s vn t ra Do tc tng trng ca xut khu cao hn so vi nhp khu nn nhp siu tnh n ngy 15/11/2012 ch mc 175 triu USD, bng 0,2% kim ngch xut khu ca c nc. Nhn tng th cn cn thng mi nm 2012 c th nhn thy s ci thin r rt so vi nhng nm trc. Tuy nhin, i su vo phn tch th din bin xut nhp khu 2012 vn cn nhiu vn cn quan tm. C th, c cu hng xut khu d c s ci thin, song mc thay i vn cn chm. Hin nay, xut khu ca cc nhm hng nng sn v ti nguyn khong sn vn chim t trng ln, khong 27% tng gi tr kim ngch v xut khu vn da nhiu vo nhm hng gia cng, ch bin, lp rp va c gi tr gia tng thp va thm dng lao ng. Thc trng ny cng phn nh hin tng ngnh cng nghip h tr thiu v yu nc ta. Xut khu mt s mt hng ch lc nh dt may, go, cao su, thy sn ng trc nhiu thch thc, d bo s kh c kh nng t c mc kim ngch cao hn so vi kim ngch nm 2011. ng ch l xut khu ca khi doanh nghip FDI c tc tng trng cao, chim ti 55,5% tng kim ngch xut khu, 52,7% tng kim ngch nhp khu, nguyn nhn mt phn l nh nhng d n v sn xut linh kin, in t i vo hot ng, song nguyn nhn chnh vn l khi doanh nghip ny ang c nhiu u th hn hn doanh nghip trong nc, c v th trng tiu th n nh, ln vn vay li sut thp. Mc d nhp siu mc thp, song 10 thng nm 2012 Vit Nam nhp siu t Trung Quc ln n 13.223 triu USD, cao hn rt nhiu ln so vi lng nhp siu ca c nc. Trong khi , Vit Nam nhp khu t Trung Quc cc mt hng my mc, thit b v cc nguyn vt liu u vo cho sn xut trong nc v xut khu ch yu cc mt hng nng lm nghip, cc mt hng thm dng lao ng v ti nguyn thin nhin nh du th, cao su, than . Trin vng nm 2013 v mt s gi chnh sch Xut khu v nhp khu nm 2013 nhn chung vn ph thuc rt ln vo din bin ca kinh t th gii. Qu Tin t Quc t d bo trong nm 2013, nn kinh t th gii vn cha c du hiu phc hi, ng thi h d bo tng trng ton cu nm 2013 t 3,9% (trong bo co thng 4/2012) xung cn 3,6% (trong bo co thng 10/2012). Kinh t th gii tng trng thp s tc ng tiu cc n hot ng xut nhp khu v tng trng kinh t ca Vit Nam 2013. Do vy, cn thit phi ch trng n cc gii php tho g cho khn cho hot ng xut nhp khu. gu n Th i Thu Trch TTT S 24 2012

http://nif.mof.gov.vn/portal/page/portal/nif/Newdetail?p_page_id=1&pers_id=42972397&item_id=81 491507&p_details=1 Cn cn thng mi nm 2012 v nhng quan ngi

Lu nay, Vit Nam lun t mc tiu cn bng cn cn thng mi v tin ti xut siu. Tuy nhin, trong bi cnh hin nay, nhp siu li l iu cn thit. Trong 10 thng, c 22 mt hng t kim ngch XK t 1 t USD tr ln, trong c 6 mt hng t t 5 t USD tr ln tng 1 mt hng so vi 9 thng), cao nht l dt may 12,54 t USD, tip n l in thoi cc loi v linh kin 9,93 t USD, du th trn 7 t USD, my vi tnh, sn phm in t v linh kin gn 6,1 t USD, giy dp gn 5,7 t USD, thu sn trn 5 t USD Thng 10: Nhp siu tr li Sau 4 thng lin tip xut siu, thng 10, Vit Nam quay tr li tnh trng nhp siu. Theo s liu ca B Cng Thng, trong thng 10, kim ngch XK ca Vit Nam c t 9,9 t USD, tng 4,4% so vi thng 9 v tng 17,4% so vi cng k nm 2011. Trong s ny, XK ca cc DN FDI (khng k du th) c t 5,6 t USD, tng 5,7% so vi thng 9 v tng 17,7% so vi cng k nm trc. Tnh chung 10 thng u nm, kim ngch XK c t hn 93,45 t USD, tng 18,4% so vi cng k. Trong kt qu , XK ca DN FDI (khng k du th) ln ti 51,55 t USD, tng 34,9%. c bit, trong s cc mt hng ch lc v XK, dt may tip tc ng ngi u vi gi tr XK t 1,4 t USD trong thng 10. Cc sn phm khc nh in thoi cc loi v linh kin in t cng c kim ngch kh, t 1,3 t USD trong thng 10. Thng 10, kim ngch NK hng ho ca Vit Nam c t 10,4 t USD, tng 11,7% so vi thng 9 v tng 12,6% so vi thng 10-2011, trong , kim ngch NK ca cc DN FDI c t 5,6 t USD, tng 11,1% so vi thng 9 v tng 23,1% so vi thng 10-2011. Tnh chung 10 thng, kim ngch NK c t 93,81 t USD, tng 6,8% so vi cng k, trong , kim ngch NK ca cc DN 100% vn trong nc c t 44,62 t USD, gim 7,3% so vi cng k, chim t trng gn 47,7% tng kim ngch NK. Nh vy, con s nhp siu thng 10 v 10 thng ln lt l 500 triu USD v 357 triu USD. i din V K hoch (B Cng Thng) nhn nhn, tc tng trng NK trong 10 thng tip tc thp hn so vi tc tng trng XK gp phn ci thin cn cn thng mi. Tuy nhin, NK ca khi DN trong nc gim, trong khi NK ca khi DN FDI vn tng cao. iu ny ng ngha vi vic, khu vc DN trong nc vn tip tc gp kh khn, trong khi cc DN FDI c u th v vn, v k thut - cng ngh, v nng sut, cht lng, hiu qu v sc cnh tranh, v qung co, tip th, v s h tr ca cc cng ty m vi mng li chi nhnh rng khp trn th gii. Theo di din bin Vic Vit Nam chuyn t trng thi xut siu trong 9 thng sang nhp siu trong 10 thng l tn hiu ng mng, bi y l du hiu cho thy th trng ang dn hi phc. Tc tng trng NK trong 10 thng nm 2012 tip tc thp hn so vi tc tng trng XK (XK tng 18,4%, NK tng 6,8%) gp phn ci thin cn cn thng mi. Nu NK trong 2 thng cui nm bng vi mc ca thng 10 (10,4 t USD), th c nm s mc 114,6 t USD, khi nhp siu c nm s l 1,3 t USD, thp hn rt nhiu so vi mc trn 9,84 t USD ca nm 2011 v t l nhp siu so vi XK s l 1,1%, thp xa so vi t l 10,2% tng ng ca nm 2011. Nh vy, mc tiu kim ch nhp siu trong nm hon thnh ngoi s mong i. Tuy nhin, B Cng Thng vn quan ngi, vic NK ca nhm hng cn NK (gm nguyn nhin vt liu v my mc thit b) tng trng thp cng gy ra nhng kh khn i vi vic u t, pht trin sn xut trong nc v sn xut, gia cng, ch bin hng XK. Bi trn thc t, cc ngnh cng nghip Vit Nam vn ch yu da vo NK t bn ngoi, khi nhu cu nhp nguyn nhin liu st gim cng ng ngha vi vic cc ngnh sn xut ang gp nhiu kh khn. Ngoi ra, vic gim NK nhm hng tiu dng l do kinh t kh khn, tn kho ln, sc mua gim ch khng phi do cc bin php kim ch nhp siu mang tnh cht hnh chnh pht huy tc dng. Do , khi nn kinh t c phc hi th vn kim ch nhp siu li tr nn nng, cn thit c bin php kim ch. Ngoi cc bin php hnh chnh, cc b, ngnh cn xy dng cc hng ro k thut, c s phn tch

v c cu mt hng bit nhng mt hng no trc tip phc v sn xut v nhng mt hng g ch phc v cho cuc sng hng ngy ca ngi dn. Nht l khi Vit Nam ch yu nhp siu, thm ch qu ph thuc vo mt s th trng nh Trung Quc, Hn Quc (HQ)

http://vinanet.vn/tin-thi-truong-hang-hoa-viet-nam.gplist.294.gpopen.207392.gpside.1.gpnewtitle.cancan-thuong-mai-nam-2012-va-nhung-quan-ngai.asmx

Cn bng cn cn thng mi: Mng m lo


Th u 0 12 1 12 2012
Tin lin quan

Nng cao hiu qu h tr doanh nghip Kim ngch xut khu tng 18, % Kim ngch xut khu tng cao Cha ht u lo

(HNM) - Vi tc tng trng xut khu (XK) tip tc cao hn so vi tng trng nhp khu (NK), cn cn thng mi ca Vit Nam c ci thin khi xut siu 11 thng t 14 triu USD, bng 0,01% kim ngch nhp khu (KNNK). Tuy nhin, theo B Cng thng, y li l thch thc ln cho nm 2013.

Nhm hng cng nghip ch bin ng gp ng k vo kim ngch xut khu nm 2012. nh: Danh Lam

Cn

cn

thng

mi

khng

m:

Khng

phi

bn

cht

ca

nn

kinh

Theo B Cng thng, tng KNXK 11 thng ca c nc t 104 t USD, tng 18,4% so vi cng k, trong KNXK ca doanh nghip (DN) FDI (khng k du th) chim gn 57,85 t USD, tng 34,5%.

ng gp ng k vo tng tng KNXK l nhm hng cng nghip ch bin vi gi tr gn 67 t US D, chim t trng hn 64%; nhm in thoi v linh kin, my vi tnh, sn phm in t ng gp 8,5 t USD. D kin, tng KNXK c nm s t 114,5 t USD, tng 18,2% so vi nm 2011. Trong khi , KNNK 11 thng t 103,9 t USD, tng 6,8% so vi cng k (DN trong nc NK 49,03 t USD, gim 7,8% so vi cng k, DN FDI NK 54,96 t USD, tng 24,3% so vi cng k v chim t trng gn 53% tng KNNK c nc). ng ch , KNNK ca nhm hng cn kim sot gim hn 35%, nhm hng hn ch gim 5,5% nhng tng gi tr NK ca hai nhm ny vn l 8,62 t USD. Vit Nam vn nhp siu ch yu t Trung Quc (15 t USD), Hn Quc (9,1 t USD) v ASEAN (3,4 t USD) Di gc n nh kinh t v m, cn cn thng mi cn bng l ch tiu ng mng ca nn kinh t. Tuy nhin, vi c th l nc ang pht trin v sn xut cng nghip vn ch yu gia cng, lp rp t in t n dt may, thi gian qua Vit Nam ch yu nhp nguyn nhin liu u vo p ng 80% nhu cu phc v sn xut. V vy, vic KNNK nguyn vt liu u vo ca khi DN trong nc tip tc gim trong khi KNNK ca khi DN FDI vn tng cao, cho thy sn xut trong nc vn ang rt kh khn, cng nh th trng tiu th hng ha cha c u ra. y l tn hiu c bit lu trong qu trnh qun l, iu hnh v m, bi cn cn thng mi khng m khng phi l bn cht ca nn kinh t nc ta hin nay. Theo nhn nh ca cc chuyn gia, hng ha NK to ti sn c nh v nguyn liu cho nm 2013 ang mc ng lo ngi, bi trc y con s ny tng trng khong 15%/nm vi kim ngch khong 1,3 t USD/thng. Nu khng c chnh sch tt v vn ngn hn cho NK v vn di hn cho u t lu di th cc mc tiu k hoch v XNK t nay n 2015 s kh hon thnh. Cha ht, Hip hi Ch bin v XK thy sn (VASEP) cho bit, doanh s XK thy sn ca cc DN khng gim, thm ch tng so vi nm 2011, nhng vn kh khn do tm cht lin tc trong khi cc ro cn thng mi cho XK tm Vit Nam vo th trng tiu th mnh nht l Nht Bn vn cha c ha gii. Thm vo , mc d li sut vay vn gim nhng DN vn kh khn trong tip cn vn vay do cc iu kin bo lnh vay ngt ngho. Hip hi Lng thc Vit Nam cng cho bit, XK go ang i mt vi kh khn khi gi tr XK go b gim 43 USD/tn. Thm vo , cc hp ng XK ch yu l hp ng thng mi (chim 79%) trong khi thiu cc n hng ln, gi tr cao. Ngoi ra, d n ca DN XK go li tng cao khi phi tp trung u t kho bi, nh xng bo m tiu ch bt buc vi DN XK go.

Sn xut linh kin ti Cng ty Santomas Vit Nam. nh: Yn Ngc

Mi

quan

tm

hng

u:

Vn

gim

tn

kho

h tr DN "ni", nht l DN XK, Chnh ph cn tip tc c cc chnh sch h li sut i km vi vic n gin ha th tc vay vn DN d dng tip cn. Theo cc DN, li sut cho vay ch nn mc 9% vi vn VND v Chnh ph cn tip tc gia hn chnh sch cho DN c vay ngoi t ca ngn hng n ht nm 2013 nhm gip DN tho g kh khn v vn vay cng nh nng cao sc cnh tranh cho DN "ni". Thc t cho thy, DN FDI c th trng tt do tham gia vo chui gi tr ton cu nhng quan trng hn c l khi DN ny c vay vn ca cng ty m v ngn hng nc ngoi vi li sut thp (3-5%/nm), nn chi ph vn r hn nhiu so vi DN "ni". c bit, Chnh ph cn tip tc gia hn chnh sch cho DN sn xut cng nghip v XK vay ngoi t vi li sut hp l DN n nh hot ng. Mt khc, B Ti chnh cn xem xt a thu NK nguyn liu phc v ch bin XK v 0% bo m nguyn liu u vo cng nh tng sc cnh tranh cho thy sn XK ca Vit Nam trong iu kin cnh tranh gay gt nh hin nay. Ngoi ra, vic ban hnh chnh sch thu sut u i cho XK hng thy sn ch bin su, c gi tr gia tng cao cn sm c p dng hn ch XK th thy hi sn. Nhm tho g kh khn cho XK go, B Cng thng c phng n trnh Th tng Chnh ph tho g bt cp trong vic khng ch u mi XK go. Theo , B xut khng ch bng thnh tch XK khong 500 tn/thng/DN khi quy hoch thng nhn. Tuy nhin, cc DN cn ch ng khai thc tt nng lc sn xut v nhu cu th trng trong nc, cng c h thng phn phi sn phm n tay ngi tiu dng mc gi thp nht. DN cng cn thc hin tt tha thun u tin s dng sn phm ln nhau nhm gim lng hng tn kho.
http://hanoimoi.com.vn/Tin-tuc/Kinh-te/569356/can-bang-can-can-thuong-mai-mung-ma-lo

You might also like