Professional Documents
Culture Documents
i s
- I S
X . Mt h N cc tp con ca
a) nh ngha 1. Cho tp hp
X c gi l mt i s cc tp con ca X, nu N tho mn ba iu kin sau: (i) X N; N CXA = X \ A N; (ii) A n (iii) A1, A2, ... , An N UA N. k k=1 b) Cc tnh cht Cho N l i s cc tp con ca tp hp X. Khi N c cc tnh cht sau y:
1.
N ;
N
A \ B N.
k =1
Ak N ;
Chng minh. 1. c suy t (i), (ii) 2. c suy t (ii), (iii) v cng thc de Morgan:
C ( I Ak ) =
k =1
k =1
CAk
3. c suy t (ii), tnh cht 2 va chng minh v cng thc CXB A\B=A
Nhn xt i s cc tp con ca tp hp X c tnh cht " khp kn" i vi cc php ton : hp hu hn, giao hu hn, hiu cc tp hp v ly phn b ( ngha l : khi ta thc hin cc php ton ny trn cc phn t ca N th kt qu s l cc phn t ca N). c) Cc v d 1. Cho A X . t N = , X , A, C A .
C = { 1, 2, 4, 7 }, D = { 3, 5, 6 }. t N = {
s cc tp con ca X? 3. Cho N l mt h khng rng cc tp con ca tp hp X tho mn iu kin : Nu A, B N th X \ A N v A B N. Chng minh rng N l mt i s cc tp con ca X. 2. - i s
a) nh ngha 2. Cho tp hp
- i s cc tp con ca X, nu M tho mn X c gi l mt ba iu kin sau: (i) X M ; (ii) A M CXA = X \ A M ; (iii) A1, A2, ... , An , ... M U A M . k k =1 b) Cc tnh cht Cho M l mt - i s cc tp con ca tp hp X. Khi M c cc tnh cht sau y: 1. M l mt i s cc tp con ca X;
X . Mt h M cc tp con ca
2.
M;
A \ BM ;
k =1
Ak M
Chng minh. - Tnh cht 1 c suy t (i), (ii) v (iii) khi t An+1 = An+2 = ... =
k =1
Ak M
- Tnh cht 2, 3, 4 c suy t tnh cht 1 va chng minh. - Tnh cht 5 c suy t (ii), (iii) v cng thc de Morgan:
C ( I Ak ) = U CAk
Nhn xt - i s cc tp con ca tp hp X c tnh cht " khp kn" i vi cc php ton : hp m c, giao m c ca cc tp hp, hiu hai tp hp v ly phn b ( ngha l : khi ta thc hin cc
k =1
k =1
- i s cc tp con ca tp hp X.
b) A1, A, ... , An
X . H tt c cc tp con ca tp hp X l
, ... M
- i s cc tp con ca X. Chng minh rng M l mt 3. Cho M l mt - i s cc tp con ca tp hp X v Z M. t MZ l h tt c cc tp hp thuc M v cha trong Z. Chng minh MZ l mt - i s cc tp con ca tp hp Z. $2. O 1. Tp hp s thc khng m m rng Cho tp hp s thc khng m [0,+) .
k =1
Ak M
, tp hp mi Ta b sung cho tp hp ny mt phn t l + thu c l [0,+]. Ta gi y l tp s thc khng m m rng vi cc quy c v php ton nh sau. vi mi a [0,+) ; a<+
a + (+ ) = (+ ) + a = + vi mi a [0,+]; a . (+ ) = (+ ) . a = + vi mi a (0,+]; 0 . (+ ) = (+ ) . 0 = 0
c +
nh ngha 1.
( U Ak ) =
nh ngha 2.
k =1
k =1
( Ak )
th
c gi l nh x
- cng tnh nu c mt h
M
th
( U Ak ) =
nh ngha 3. 1.
k =1
k =1
( Ak )
c tho mn:
( ) = 0; 2. l - cng tnh.
- i s cc tp con ca nh ngha 4. Cp (X, M), trong M l tp hp X, c gi l khng gian o c. Mi tp hp A M c gi l mt tp o c. nh ngha 5. B ba (X, M, ), trong M l - i s cc tp con
M.
Khi
l mt o hu hn.
b) Cho M l mt Xt nh x
- i s cc tp con ca tp hp X.
A .
0
c) Cho M l mt Xt nh x
- i s cc tp con ca tp hp X v x X.
: M
[0,+] xc nh bi :
v x0 v x0
A th (A) = 1 ; A th (A) = 0 .
l mt o hu hn.
- i s Nhn xt. C nhiu cch xy dng o trn cng mt cc tp con ca tp hp X, ng vi mi o s c mt khng gian o tng ng vi cc tnh cht khc nhau.
2. Nu A, B
Ngoi ra, nu
B th
( U Ak )
k =1
4. Nu A, B
th
k =1
( Ak )
th
M , A B v (B) = 0 5. Nu A, B M v (B) = 0 th
(A) = 0.
(A B) = (A \ B) = (A).
) = 0, k = 1, 2, ... , n
6. Hp ca mt h hu hn cc tp hp c o khng l tp hp c o khng:
(A (A
( U Ak ) = 0
k =1 +
7. Hp ca mt h m c cc tp hp c o khng l tp hp c o khng:
k
) = 0, k = 1, 2, ...
8. Nu
l o
- hu hn th
( U Ak ) = 0
k =1
i) X = Yk
(Y ) < + vi mi k;
k
k =1
U Yk ,
trong cc tp hp Yk i mt ri nhau,
ii) A = Ak M v
(A ) < + vi mi A M v mi k.
k
k =1
, UA k
trong cc tp hp Ak i mt ri nhau,
9. Nu { An } , n ngha l A1 A2 ...
N, l dy n iu tng cc tp hp o c,
+
An ... ,
th
( U An ) =
lim
( An )
( I An ) = lim ( An )
5. o rng tp con ca mt tp o c cha chc l tp hp o M , B A th c th B M . c, ngha l nu A nh ngha 6. o c gi l o nu mi tp con ca tp
n =1 n+
c o khng u l tp o c. Nhn xt. Nu l o khng th ta c th thc trin thnh mt o nh nh l di y. nh l. Gi s (X, M, ) l mt khng gian o.
Gi M' l h tt c cc tp hp A c dng A=BC (1) M, C D, D M, (D) = 0. trong B
(2) '(A) = (B) Khi : i) (X, M', ') l mt khng gian o; ii)
Vi mi tp hp A c dng (1), t
' l o .
- i s M v
6. Thc trin nh x - cng tnh thnh o nh l (Hahn). Cho N l mt i s cc tp con ca tp hp X v m : N [0,+] l mt nh x - cng tnh. Khi tn ti mt
nh ngha 1. Cc tp hp sau y c gi l cc khong trong (a, b), [a, b], (a, b], [a, b), (, a), (- , a], (a, + ), [a, + ) (- , + ).
cng l khong
a, b
b + )
l khong trong th ta gi s
2. i s cc tp con ca
= b - a l di ca .
c hai u mt l
{P / P =
Trn N xt nh x m : N
i =1
U Ii , Ii
I j = (i j )
n i =1
(1)
[0,+] xc nh bi
m( P ) = I i
nu P c biu din nh trong (1). nh l 1. N l mt i s cc tp con ca Chng minh.
= (- ,
(ii)
Gi s P N th P l hp ca hu hn khong khng giao nhau. Khi d thy \ P cng l hp ca hu hn khong N. khng giao nhau. Vy \ P
(iii)
Gi s P, Q
P=
Q=
Khi
i =1 k
U Ii , Ii I Ii'
j =1
= , (i i ' )
U J j , J j I J j'
= , ( j j' )
PI Q = PI ( U J j ) =
j =1
j =1 n
(PI J j ) =
=
Th m
j =1
U [( U
i =1
I i )I J j ] =
j = 1i = 1
U U
(Ii I J j )
I i I J j = Lij
( i = 1, 2, ... , n ; j = 1, 2, ... , k) l cc
khong khng giao nhau i mt nn P Q N. By gi ta chng minh P Q N khi P, Q N. N nn theo (ii) \ P N,\Q N. Khi Thy vy, ta c P, Q , theo phn va chng minh, ( \ P) ( \ Q) N , hay \ (P Q) N, li theo (ii) suy ra P Q N .
, UP k
trong cc tp hp Pk i mt ri nhau,
+
m(Q) =
Khng mt tnh tng qut ta c th xem Q v mi Pk ch l mt khong trong . Trc ht ta chng minh cho trng hp Q l khong hu hn. Khi cc Pk cng l khong hu hn. Gi s Q l khong hu hn c hai u mt l a, b , cn Pk c hai u mt l ak, bk . - Vi mi n = 1, 2, ... , lun tn ti hu hn cc khong ( i = 1, 2, ... , ni ) sao cho
k =1
m( Pk )
Q = ( U Pk )U ( U I i )
trong cc Pk , Khi
ni
k =1
i =1
ri nhau.
Q = Pk + I i Pk
Cho n
ni
+ , ta c
k =1
i =1
k =1
Q Pk
- Cho t
(2)
k =1
a. < b 2
k
Qk = ( ak 2 , bk + 2 )
k
(k = 1, 2, ... )
Ta c Pk
Qk
Q ' = [a + , b ]
nn
Q' Q =
+ k =1
Pk
+ k =1
Qk
Qk , Qk ,..., Qk
1 2
sao cho
Q' U Qk
Suy ra
i =1
Q'
hay
i =1
Qki
2 b a 2 (bk ak + 2 ) i =1
i i ki
k =1
(bk
ak + ) =
2 2k
k =1
(bk
ak ) +
k =1
2 k 1
Th nhng u1 = Vy
k =1
2 k 1
b a 2
hay
k =1
+
(bk
ak ) + 2
Cho
0, ta c
Q Pk + 4
k =1
Q Pk
T (2) , (3) suy ra
(3)
k =1
Q = Pk
hay
k =1
+
m(Q) =
k =1
m( Pk )
By gi ta chng minh cho trng hp Q l khong v hn. Khi Q = + . R rng ta lun c th biu din Q dng
Q=
trong cc Chng hn, V
n =1
n
U I n , I1
I 2 ..., lim I n = +
n+
Q = (a,+) =
v Q =
k =1
u l khong hu hn. +
n =1
U ( a, a + n)
Pk ri nhau nn
In Q
, cc UP k
I n = I n I Q = I n I ( U Pk ) =
trong cc tp hp k = 1, 2, ... Theo phn va chng minh
+ k =1
I n I Pk
+
k =1
( I n I Pk )
hu hn v ri nhau theo ch s
In =
k =1
I n I Pk
+ k =1
Pk
Cho n
+ , ta c
+ Pk
Do phi c
k =1
k =1 - cng tnh trn i s N cc tp con ca . Vy, m l nh x Theo nh l Hahn v thc trin nh x - cng tnh thnh o, ta c mt - i s M cha N v mt o l thc trin ca
Pk = + = Q
m t N ln M .
nh x m trn i s N cc tp con ca c gi ln lt l o Lebesgue v - i s cc tp o c theo ngha Lebesgue trn . Cc tnh cht o Lebesgue v - i s M cc tp o c theo ngha
2. Tp khng qu m c trn c o khng. 3. Tp m, tp ng trn l tp o c. > 0 tn ti 4. Tp A l o c khi v ch khi vi mi cc tp m G, tp ng F sao cho F A Q v (G \ F) < .
5. Nu A o c th cc tp hp t A , x + A ( t, x ) cng o c v ( t A ) = / t / ( A ) , ( x + A ) = ( A),
0 0 0
trong
Cc v d a) Tp hp Q cc s hu t c o khng. b) Tp hp Cantor P0 trn [0, 1] xy dng theo cch di y c o khng. Xt tp hp [0, 1]. - Bc 1. Chia [0, 1] thnh ba khong bng nhau, b i khong gia G1 = (1/3, 2/3).
- Bc 2. Chia ba mi on cn li l [0, 1/3] v [2/3, 1] , b i khong gia ca chng, t G2 = (1/9, 2/9) (7/9, 8/9). - v.v... Gi Gn l hp ca 2n-1 cc khong b i bc th n , G=
k =1
UG k
l hp ca tt c cc khong b i , P0 = [0,1] \ G.
Ta c cc tp Gn ri nhau v Khi
(G ) = 2
n
n-1
. 1/ 3n = 1/2 . (2/3)n
+
(G ) =
Vy
0
n =1
(Gn ) =
1 2
n =1
(2 3)
=1
rng tp hp P0 l tp khng m c v c o khng. $4. HM S O C 1. Tp hp s thc m rng ). Cho tp hp s thc = (- , + Ta b sung cho tp hp ny hai phn t l - , + , tp hp mi thu c l [- , + ] = (- , + ) {- , + } . Ta gi y l tp s thc
) = (+ ) . a = - vi mi a (- , 0); ) = (- ) . a = + vi mi a (- , 0); 0 . (+ ) = (+ ) . 0 = 0; 0 . (- ) = (- ) . 0 = 0;
a +
= 0, a
) + (- ), (+ ) - (+ ), (- ) - (- ),
vi mi a
+ = = +
Cc k hiu (+
a 0
u khng c ngha.
khi 1 f ( x) = x + khi
x (0,1) x=0
a , {x A / f ( x) < a} M
M .
c gi l o c trn A nu
- i s cc tp o c theo ngha Lebesgue Nu X = v M l trn , th f c gi l hm o c theo Lebesgue. Cc v d 4. Hm hng trn A l o c trn A. Tht vy, gi s f(x) = c = const vi mi x k . t Khi - Nu a c th B =
v a l mt s thc bt
B = {x A / f ( x) < a}
nn B M ;
- Nu a > c th B = A nn B M. Vy f o c trn A. 5. Cc hm s xt v d 1, 2, 3 u l hm o c trn cc tp tng ng. nh l 1. Cc iu kin sau y l tng ng. (1) Hm s f o c trn A. (2)
a , {x A / f ( x) a} M a , {x A / f ( x) > a} M a , {x A / f ( x) a} M
(3) (4)
Chng minh. t
B = {x A / C = {x A / D = {x A / E = {x A /
f ( x) < a} f ( x) a} f ( x) > a} f ( x) a}
Khi ta c C = A \ B, E = A \ D. Do B M C M v E M D M . Suy ra (1) (2), (3) (4) nn ta ch cn chng minh (2) (3). - Trc ht ta chng minh
D = U C n , C = I Dn
n =1 n =1
trong
C n = {x A / f ( x ) a +
D
n0
th x
1 n
} Dn = {x A / f ( x) > a 1 n
Tht vy, ly x s thc, tn ti Suy ra
sao cho do
+
f ( x) a + n10 > a
x U Cn
n =1
x C n0
x U Cn
n =1
th tn ti
n0
sao cho
x C n0
f ( x) a + n10
th x
D.
+
By gi ta ly x
f ( x) a
nn vi mi n ta c
f ( x) > a 1 n
Ngc li, ly
. Suy ra
+
x Dn
th
vi mi n, do
x I Dn
n =1
x I Dn
n =1
x Dn
vi mi n, do x
f ( x) > a 1 n
cng ny khi n + , ta c
n +
lim f ( x ) = lim ( a 1 n)
n +
hay
f ( x) a .
- i s nn D M . Vy (3) c tho mn. Ngc li, gi s ta c (3). Khi vi mi a v mi n ta c M . M M l - i s nn C M . Vy (2) c tho mn.
. M M l
v mi n ta c C n M
Dn
th f o c trn .
Vi
{ x / f ( x ) < a} = { x / f ( x ) < a} M
ta c
U
n =1
th f o c
ta c
o c trn .
1 o c trn . f 5 Nu f , g o c trn th max ( f , g ) , min ( f , g ) o c trn . 6 Nu { f n } l dy hm o c trn th sup f n , inf f n , lim sup f n ,
4 Nu f ( x ) 0, x v f o c trn th
8 Nu f , g o c trn th cc tp hp x / f ( x ) < g ( x ) ,
{ x / f ( x ) g ( x )} , { x / f ( x ) = g ( x )} u thuc M .
f ( x ) , khi f ( x ) 0 f + ( x) = = max { f ( x ) , 0} < 0, khi f x 0 ( )
9 Nu f o c trn th cc hm s
A : xc nh bi
( x ) =
xc nh bi
l hm c trng ca Q trn . Ta xt tnh cht o c ca hm c trng. nh l 2. Hm c trng E ca tp hp l o c trn khi v ch khi E M. Chng minh.
1 khi D( x) = 0 khi
xQ x \ Q
Vi
ta c
- Nu E M th A \ E M , do E khng o c trn . 6. Hm n gin nh ngha 3. Hm s S : [ 0; + ] xc nh trn v ch nhn mt s hu hn cc gi tr hu hn khng m c gi l hm s n gin trn . Tng t ta c khi nim hm n gin trn tp hp . V d 7. Hm s Direchle trn y l hm s n gin trn v n ch nhn hai gi tr hu hn khng m l 0 v 1.
V d 8. Xt hm s
Th th cc k ri nhau, =
U
k =1
v S ( x ) =
k =1
k ( x ) , x .
1 = 1, 2 = 2,
3 = 4. Khi cc tp hp ny ri nhau v
f ( x ) = 1 A1 ( x ) + 2 A2 ( x ) + 3 A3 ( x) vi mi x [1, 7).
S ( x ) = k k ( x ) ,
k =1
UA
k =1
M.
trn . Khi hm S ( x ) o c trn (v l tng, tch cc hm hu hn o c). 7. Cu trc ca hm o c nh l 4. Mi hm s o c khng m trn u l gii hn ca mt dy n iu tng cc hm n gin o c trn . Chng minh. Gi s f l hm o c khng m trn . t
{ x : S ( x ) = k } = k M , k = 1, n A M th theo nh l 1 mi hm c trng
k
o c
} sao cho
m 1 m m 1 1 . V nn vi n = S x f x < f x < S x ( ) ( ) ( ) ( ) n n 2n 2n 2n 2n
Vy, lim S n ( x ) = f ( x ) , x trong c hai trng hp. $5. S HI T HU KHP NI 1. Khi nim hu khp ni nh ngha 1. Cho khng gian o (X, M, tnh cht hp B \ B.
) v A M . Ta ni mt
no xy ra hu khp ni trn tp hp A nu tn ti mt tp
Ni mt cch khc, cc im x A m ti tnh cht khng xy ra u thuc tp hp c o khng. Hin nhin, mt tnh cht xy ra ( khp ni ) trn A th xy ra hu khp ni trn A. Sau y ta a ra mt vi khi nim c th thng s dng. nh ngha 2. Hai hm s f, g cng xc nh trn tp hp A M c gi l bng nhau hu khp ni trn A (hay tng A , B M, (B) = 0 sao ng nhau trn A ) nu tn ti mt tp hp B
cho f(x) = g(x) vi mi x A \ B. Khi ta k hiu f ~ g (trn A). V d 1. Hm s Dirichlet D(x) ~ 0 trn v D(x) = 0 vi mi x \ Q , trong Q l tp o c v c o khng. V d 2. Hm s
khi 1 f ( x) = x + khi
x (0,1) x=0
tng ng vi hm s
khi 1 x g ( x) = 1 khi
trn [0, 1), v f(x) = g(x) vi mi x [0, 1) \ B, trong B = {0} l tp con ca [0, 1), o c v c o khng. V d 3. Hm s
x (0,1) x=0
V d 4. Hm s f(x) c cho v d 2 hu hn hu khp ni trn [0, 1). nh ngha 4. Hm s f c gi l xc nh hu khp ni trn tp hp A M nu tn ti mt tp hp B A , B M, (B) = 0 sao cho f xc nh trn A \ B. V d 5. Hm s s cp
= f ( x)
V d 6. Dy hm s
{ f n } xc nh bi
f n ( x) =
x 2 + 3 x sin x n 4 x + x 2 n
x 2 +3 x 4 x trn [-1, 1].
hi t hu khp ni v hm s
f ( x) =
2. S hi t hu khp ni
) v A M .
{ f } hi t h.k.n v f trn A th { f n }
Nu n hi t h.k.n v f trn A v trn A th f ~ g (trn A). Chng minh. (i) V f ~ g (trn A) nn tn ti mt tp hp B 0 sao cho f(x) = g(x) vi mi x Mt khc, v C
(ii)
{f }
{ f n } hi t h.k.n v g
A , B M, (B) =
{ f n } hi t h.k.n v f trn A nn tn ti mt tp hp C A ,
sao cho nlim +
A \ B.
M, (C) = 0
vi mi x A \ C. A, B Khi (B U C)
x (A \ B) I
n +
f n ( x) = f ( x)
C) = 0 v vi mi
( A \ C) = A \ (B
M, (B U
U
C) ta c
lim f n ( x) = f ( x) = g ( x)
Vy
A \ B. Li do { f n } hi t h.k.n v g trn A nn tn ti mt tp hp C A , C f n ( x) = g ( x) vi mi x A \ C. M, (C) = 0 sao cho nlim + Khi , theo tnh cht duy nht ca gii hn ca dy s, vi mi x (A
mi x \ B)
n +
lim f n ( x) = f ( x) = g ( x) .
U
C)
( A \ C) = A \ (B
C) ta phi c
M (B
A, B
M, (B U
C) = 0 nn f ~ g (trn
T nh l suy ra rng, nu ta ng nht cc hm s tng ng th gii hn ca dy hm hi t hu khp ni l duy nht. nh l 2. (Egoroff) Gi s n l mt dy hm o c, hu hn h.k.n, hi t h.k.n v hm s f o c, hu hn h.k.n trn mt tp hp A c o hu hn. Khi vi mi
{f }
> 0, tn ti mt tp hp E o
c, E
f trn E. ngha: nh l Egoroff khng nh rng mi s hi t c th bin thnh hi t u sau khi b i mt tp hp c o b tu . Mi lin h gia hm o c v hm lin tc trn - Nu A l tp o c theo ngha Lebesgue trn v hm s f :
tp hp
B = { x A : f(x) < a } = f (- , a) l mt tp m trong A. Mt khc, do A l khng gian con ca nn B = A I G , vi G l mt tp m trong . Suy ra B o c theo ngha Lebesgue trn . Vy f o c (L) trn A. - Ngc li, mt hm s o c (L) trn tp hp A cha chc l hm lin tc trn A. Tuy nhin nh l di y s cho ta thy mt hm o c c th tr thnh hm lin tc nu b qua mt tp hp c o b tu . nh l 3. (Lusin) Gi s f l mt hm s hu hn xc nh trn tp hp A ; A l tp o c theo ngha Lebesgue v c o hu hn. Khi
lim
n
({ x : f
( x ) f ( x ) }) = 0 .
sao cho
: n > n0
({ x : f
( x ) f ( x ) }) < .
f n f xc nh hu khp ni trn A. V d 1. Xt dy hm { f n } xc nh bi
f ( x ) = x, x [0,1) .
g trn A, f n f trn A th
f n f trn [0,1).
nh l 1. a) Nu f , g o c v f
g trn A.
( ) = 0 (v f , g o c nn M ). Vi > 0 ta c n = {x : fn ( x ) g ( x ) } =
{x \ : fn ( x ) g ( x ) } = {x : fn ( x ) f ( x ) }
Suy ra
= { x A \ B : f n ( x) g ( x) } U{ x B : f n ( x) g ( x) } = {x \ : fn ( x ) f ( x ) }
( n ) { x : f n ( x ) f ( x ) } + ( B) =
({ x : f
n
( x ) f ( x ) }) 0
Do lim ( n ) = 0 . Vy f n g trn A.
A0 = =
{x {x
A : f ( x ) g ( x ) > 0} = A : f ( x ) g ( x ) }, > 0
{x
A : f ( x ) g ( x )} ,
A =
1 Ak = x A : f ( x ) g( x ) ,k k B n = x A : fn ( x ) f ( x ) ,n 2 C n = x A : fn ( x ) g ( x ) ,n 2
( A0 ) = 0 .
k =1
U Ak .
(1)
x A0 , ta c x A
v f ( x ) g( x ) > 0 .
k0 sao cho
f ( x ) g( x )
1 > 0 , suy ra x Ak nn x 0 k0
+
k =1
U Ak .
Ngc li, ly x
k =1
x Ak . Suy ra x A v f ( x ) g( x ) 0 k0 nn
f ( x ) g( x ) > 0 , do x A0 .
( A0 )
k =1
( Ak )
(2)
- By gi ta chng minh
A Bn
(3) hay
UCn , n ,
>0
A \ A A \ ( Bn = ( A \ Bn )
Tht vy, ly
UCn ) =
ta c
( A \ Cn ).
x ( A \ Bn )
fn ( x ) f ( x ) <
( A \ Cn )
x A
f ( x ) g( x ) < 2 v n 2
Suy ra
f ( x ) g( x ) = f ( x ) fn ( x ) + fn ( x ) g( x ) fn ( x ) f ( x ) + fn ( x ) g( x ) < + = 2 2
Do x Khi M
A \ A
( A ) ( Bn ) + ( Cn )
lim ( Bn ) = 0, lim ( Cn ) = 0
( A ) = 0, > 0
1 > 0, k k
Suy ra
( k ) = 0, khi =
T (2) ta c ( A0 ) = 0 . nh l c chng minh. nh l ny cho thy gii hn ca dy hm s theo o l duy nht, nu ta ng nht cc hm tng ng (tc l b qua tp hp c o 0). 5. Mi lin h gia hi t hu khp ni v hi t theo o. nh l 2. Nu dy hm s { f n } o c, hu hn hu khp ni, hi t hu khp ni n hm s f o c, hu hn hu khp ni trn tp hp A c
( \ ) < v dy hm s { f n } hi
f n ( x ) f ( x ) < vi mi x
Khi nn
{ x : f ( x ) f ( x ) } \ vi mi n n ;
n
0
{ x : f n ( x ) f ( x ) } ( A \ B) < vi mi n n0 ,
tc l *Nhn xt. Gi thit
f n f trn A (pcm).
V d 2. Gi s { f n } l mt dy hm s xc nh trn
0 khi x < n fn ( x ) = n khi x n n = 1, 2... v f ( x ) = 0 vi mi x . - D thy dy hm s { f n } hi t khp ni n hm s f trn . Tht vy, gi s x l s c nh, bt k. Khi lun tn ti s
t nhin n0 sao cho x < Suy ra
n0 . Th th vi mi s t nhin n > n0 , ta
.
c x < n nn fn ( x ) = 0 .
n +
{x
: fn ( x ) f ( x ) } = {x
: fn ( x ) } = [ n , + ).
Do
( f n ( x ) 0 ) = 1 0
1 2
{f }
nk
lim
n
({ x : f
( x ) f ( x ) }) = 0
1 n 1 2n 1
Do vi n , tn ti kn sao cho vi m kn
x : fm ( x ) f ( x ) <
c bit
x : f kn ( x ) f ( x ) < n n 2
{ f } { f } . t
kn n
Cm = U n
n=m
( ) = 0 v lim f kn ( x ) = f ( x ) vi x \ .
n
( n ) <
{ }
CHNG II. TCH PHN LEBESGUE $1. NH NGHA 1. Tch phn ca hm n gin Cho khng gian o ( , M , ) , M v S l hm n gin, o c trn A. Gi t
1 , 2 , , n l cc gi tr khc nhau i mt ca S . Ak = { x A : S ( x ) = k } , k = 1, n .
Th th cc Ak ri nhau, A =
U Ak
a) nh ngha 1. S
k( Ak )
c gi l tch phn ca hm n
v k hiu
Sd
A
S( x )d .
A
Vy
Sd = k ( Ak )
A k =1
(1)
b) Nhn xt 1.
Sd
A 2. Ta chng minh nh ngha tch phn bi cng thc (1) l hp l, ngha l chng minh gi tr ca tch phn khng ph thuc vo cch biu din hm s S(x). Tht vy, gi s hm n gin S(x) c hai cch biu din:
S ( x ) = k Ak ( x ) , x A ; S ( x ) = i Bi ( x ) , x A ,
i =1 k =1 m
trong
Ak , Bi M,
A=
k =1
Ak =
i =1
U Bi ,
Ta cn chng minh
k =1
k ( Ak ) = i ( Bi ) .
i =1
Ta c Ak = Ak I A = Ak I ( trong
i =1
U Bi ) = U( Ak I
i =1
Bi ) ,
( Ak
Bi )
( Ak
m
Bi ' ) = Ak
Bi )
( Bi
Bi ' ) = , i i '
Do
( Ak ) =
i =1
( Ak I
n m
k =1
k( Ak ) = k( Ak I
m
Tng t Xt mt cp +
i ( Bi ) = i ( Bi I
i =1 i =1 k =1
k =1 i =1 m n
Bi )
Ak )
( k, i ) , c hai kh nng:
khi
Ak
k ( Ak I Bi ) = 0 = Bi ( Ak I Bi )
+ Ak
I
I
Bi = ,
Bi ,
ly
x0 Ak
S( x0 ) = k , S( x0 ) = i k = i k ( Ak I Bi ) = i ( Ak I Bi ) .
i =1 k =1 T y ta c iu phi chng minh.
Bi
th
Vy
k ( Ak I
m n
Bi ) =
i =1 k =1
i ( Ak I
m n
Bi ) .
Ta c
(Q
Do Vy
I [0,1]) = 0 .
([0,1] \ Q) = 1 .
[0,1]
D( x )d = 1.0 + 0.1 = 0 .
[0,1)
f , g 0, f g trn A th
A
fd gd
A
2. Nu hai dy hm n gin, o c tng v
n + n +
{ fn} ,{ gn} , n , n iu
(1)
lim
gn d fnd = nlim +
A
Chng minh
l hm n gin: f ( x ) =
k =1
k A ( x) .
k
fnd = fd
A A
(2)
Mt khc, vi vi
x Ak
ta c
f ( x ) = k > t k , m fn f
x Ak,n x
+ n =1
nn
ln fn ( x ) > t k , do
U Ak,n .
T ta c bao hm Ak
n =1
U Ak,n .
n : Ak,n Ak
Vy Ak =
+
n =1
U Ak,n Ak .
n =1
n ( x ) =
k =1
t k A
A
k,n
( x ) th
(3)
n fn f
Cho
n d fn d f d
A A
n + , ta c
m k =1
nd = t k( Ak,n ) t k ( Ak ) = t fd .
A
Ly gii hn ca (3) khi
n +
k =1
ta c
t fd lim
Li cho
t 1 ta c (2).
n + A
fn d fd n +
A A
gnd = fd
A
l hm n gin.
f 0
l hm o c tu
Ly c nh
m , t hn = min { fn , gm} th hn
cng l
hn gm
hn d = gm d n +
hn fn hn d lim fn d hnd fnd nlim + n +
A A A
Cho
fn d . gmd nlim +
A
m +
lim
ta c m +
lim
hay n +
c (1) vi f 0 l hm o c bt k. 2. Tch phn ca hm o c bt k a) Trng hp hm s o c khng m Cho tng cc hm n gin o c (hu hn hoc v hn)
fn d . gnd nlim +
fn d gmd nlim +
A
f : A [0, + ] l hm o c. Khi tn ti dy n iu
l s
A A Theo tnh cht 2 ca tch phn ca hm n gin th tch phn (4) c xc nh mt cch duy nht, khng ph thuc vo cch chn dy hm n gin
{ fn } .
Gi s
b) Trng hp hm o c c du bt k
l hm o c trn
+
. Khi ta c
f = f + f , f +, f 0 .
Cc hm s f , f c tch phn tng ng trn
f + d , f + d
Xt hiu
f
A
d f + d .
nh ngha 3. Nu hiu
f
A
), th ta gi n l tch phn ca hm o c
o
f
(5)
trn
i vi
fd = f
A A
d f + d
nh ngha 5. Khi
X =
( L ) fdx
A
( L ) f ( x )dx .
A
c) Cc tnh cht n gin T nh ngha, ta c cc tnh cht sau y. 1.
c d = c ( A ) ,
A
c = const
B A
n
2.
( x ) d =
B A A
( x ) d = ( B A)
n k =1
3.
A k =1
( x ) d = k Bk A ( x ) d = k ( Bk A )
A k =1
4. Nu 5. Nu
( A) = 0 , f
o c th
( A ) < + ,
f d = 0
Chng minh
4. Cho f 0 . Nu
( A ) = 0 th vi mi dy hm
{ f n } n gin tng v
f ta c
f
A
d = 0 f d = 0
A
5.
( A ) < + , f ( x ) K , x A th vi mi dy hm n gin { f n }
tng v f , ta c f n K nn
f
A
d K d = K ( A ) < + .
A
T suy ra
f d = lim f
A n A
d K ( A ) < +
Nhn xt. T tnh cht 5 suy ra mi hm s b chn, lin tc hu khp ni trn khong hu hn I u kh tch Lebesgue. Nh vy lp cc hm kh tch Lebesgue trong bao gm tt c cc hm kh tch Riemann v cn bao gm nhiu hm s khc (nh hm Direchle chng hn). $2. CC TNH S CP CA TCH PHN mc ny ta lun gi thit cc hm s v tp hp c ni n u o c. 1. Cng tnh. nh l 1. Nu = th
f d = f d + f d
(vi gi thit v tri hoc v phi c ngha.) Chng minh. a) Trng hp f n gin trn .
f ( x ) = k
k =1
Ta c
k = ( ) k = ( k ) ( k ) . V A, B
k =1 n k
( x ) , U k =
k =1
ri nhau nn k , k ri nhau. Do
f d =
( k ) =
k =1
( k ) +
k =1
( k ) =
f d +
f d
{ f n } l dy hm n gin,
f n tng v f th theo a)
fn d = fn d + fn d
f + d =
d + f + d
(1)
f d = f d + f d
( 2)
Nu
f + d f d ,
f + d f d
H qu 1. Nu v f d th f d . Nu f kh tch trn A th
f kh tch trn E.
H qu 2. Nu
( ) = 0 th
f d = f d .
Chng minh. - Nu A, B ri nhau th y l h qu trc tip ca nh l 1 v tnh cht 4 trong $1. - Nu A, B khng ri nhau th ta vit = ( \ ) v v
( \ ) = 0 nn ta tr li trng hp trn.
2. Bo ton th t.
nh l 2. Nu f ni trn A th
g th
f d = g d . c bit, nu
f = 0 hu khp
f d = 0.
}
( \ ) = 0 (do f
g ).
Chng minh. t = x : f ( x ) = g ( x ) th M v
Theo h qu 2 nh l 1
f d =
( \ )
f d = f d
tng t
g d = g d
T suy ra
f d = g d .
Nhn xt. Tnh cht ny cho thy: khi thay i gi tr ca hm s ly tch phn trn mt tp hp c o 0 th gi tr ca tch phn khng thay i. Do nu f o c trn tp hp ' vi ( \ ' ) = 0 th d f khng xc nh trn \ ' ngi ta vn nh ngha
f d = f d
'
nh l 3. Nu f g trn A th A th
f d g d . c bit nu
f 0 trn
f d 0.
g 0 trn A th c dy hm n gin { f n } tng n f
,
{gn}
sao cho
f n g n . Khi f n d g n d .
- Nu f , g ty th
f + g + , f g nn
f + d g+ d ,
f d g d . Tr tng v ta c iu
phi chng minh. H qu 3. Nu f kh tch trn A th n phi hu hn hu khp ni trn A. Chng minh. t = x : f ( x ) = + . Theo h qu 1, f kh tch trn B nhng vi
k ta c f ( x ) > k trn B nn
f d k () ,
f d = 0 th
f = 0 hu khp ni trn A.
1 n
. Ta c
0=
Do
f d =
\ n
f d +
f d
f d
( n ) = 0 .
1 1 d = ( n ) , n n
Mt khc Vy
= { x : f ( x ) > 0} = U n .
n =1
3. Tuyn tnh nh l 4.
cfd = c fd , c = const
A A
( f )d = fd
A A
{ f n } tng n
f nn suy ra c dy
v do
cfd = c fd
A
b) nu
c<0
A
th
cf 0
A
+ nn ( cf ) = 0,( cf ) = cf .
Theo nh ngha
cfd = 0 ( cf )d
A
( cf )d = c fd Theo a)
Vy
cfd = c fd
A A
- Nu f bt k th
f = f+ f
( f + g )d = fd + gd
A A
rng ti mt im x A c th xy ra:
( B ) = 0 , ngha l f + g
{x = {x = {x = {x = {x = {x
( f + g )d = fd + gd , E = Ai , i = 1,2,...,6
E E E - Nu f , g n gin trn A th iu l hin nhin.
{ f n } tng n
f,
{gn}
( f
E
+ g n )d = f n d + g n d ( E = A1 ) .
E E
Chuyn qua gii hn s c iu phi chng minh. - Xt tp hp khc, chng hn f 0, g < 0, f + g < 0( E = A3 ) .
[ f ( f + g )]d = fd + [( f + g )]d =
E E E
fd ( f + g )d
E E
Mt khc, theo nh l 4, ta c
[ f ( f + g )]d = ( g )d = gd
E E E
Vy
gd =
E
fd ( f + g )d
E E E E
hay
( f + g )d = fd + gd
E
4. Kh tch
nh l 6. Nu Chng minh.
fd c ngha th fd f d .
A A
f +d
fd
f d f d
f +d +
f d =
(f
A
+ f )d =
kh tch trn A .
kh tch trn A th
f d < +
. Theo nh l 6, suy ra
fd
A
Ngc li,
. Vy
kh tch trn A .
kh tch trn A th
f + d
f d < +
f + d ,
f d < +
Vy
( f + + f )d =
kh tch trn A .
f d < +
nh l 8. Nu
f g
hu khp ni trn A v
g kh tch trn A th
f g
f d
gd
A
nn nu
g kh tch trn A th f kh
kh tch trn A .
f , g kh tch trn
A th
f g kh tch trn
nn t gi thit
A.
( f g )d = fd gd
A A A
A A
kh tch,
f d +, gd + ( f g)d +
A
nh l 9. Nu
b chn trn A th
f . g kh tch trn A .
f d
Chng minh. Gi s
g M trn A . Ta c
fg M f
Do , nu tch trn
fg d
M f d = M
A A
kh tch th
kh tch, suy ra
fg
kh tch , vy
f . g kh
A.
fn d = lim fn d n + n+ lim
A A
Ta bit, i vi tch phn xc nh theo Riemann th iu kin cn l dy hm fn hi t u v hm s f trn on ly tch phn a, b . y l mt iu kin rt ngt ngho. Tri li, i vi tch phn Lebesgue th iu kin li kh rng ri. Trong mc ny ta xt hai trng hp cho php chuyn gii hn qua du tch phn vi iu kin dy hm hi t n iu, hoc hi t b chn.
{ }
1. Hi t n iu nh l 1 (i vi dy hm khng m). Nu dy hm hm
trn tp o c
fn d = lim fn d = fd . n + n+ lim
A A A
Chng minh. - Nu fn l cc hm n gin th ng thc ny chnh l nh ngha tch phn. - Xt fn
0 , o c bt k.
( n) { gm } , m , tng v hm fn .
Khi . vi mi khng m V
( n +1) ( n) fn +1 fn nn c th xem gm gm . Do , vi k n th
( k) ( n) gn gn fn
Cho
( k) ( n) gn d gn d A
fnd
A
n + , ta c
n + n + ( n) hay fk lim gn f (1) n + ( k) ( n) lim gn d lim gn d lim fn d n + n + n+ A A A ( k) ( n) hay lim gn d lim gn d lim fn d n + n + n + A A A ( k) ( n) ( do gn , gn l cc hm n gin nn c th chuyn gii hn qua du
n +
tch phn).
Vy Li cho
fk d
n+
( n) lim gn d lim
fn d n+
A
(2)
k + , t (1), ta c
k+
lim fk lim
hay f
T (2), ta c
k+ n + ( n) lim gn f n +
( n) lim gn lim f k+
(3)
k+
lim
fkd lim
k+ n+ A
( n) lim gn d lim
fn d k+ n+ lim
A
hay
Th m
k+
lim
fk d
n+
( n) lim gn d lim
fn d n+
A
(4)
k+
Mt khc, t (3) ta c
lim
fn d fkd = nlim +
A
n+
fn d = fd n + lim
A A
y chnh l ng thc cn chng minh. V d 1. Cho dy hm
{ fn} , n , xc nh bi
x +1 Ta c fn 0 , o c trn [0,1) . t
fn ( x ) = xn+ 2 , x [0,1) .
f ( x ) = x + 2, x [0,1)
th dy hm cho tng n f trn [0,1) . Mt khc, ta bit, f l hm lin tc nn o c v kh tch Rieman, ng thi kh tch Lebesgue trn [0,1) . Theo nh l 1, ta c
n+
lim
[0,1)
fn ( x )dx =
f ( x )dx =
[0,1)
hay
n +
lim
[0,1)
x + 2 dx = x n +1
[0,1)
( x + 2)dx =
5 2
nh l 2 (i vi dy hm bt k). Nu dy hm o c
{ fn} , n , n iu tng n hm f
th
f1 kh tch trn tp o c A
lim
A
fn d = fd . n +
A
Chng minh. Ta c
dy hm khng m, th
lim
( fn f1 )d = ( f f1 )d
A
f1 kh tch, tc l <
A
f1d < + , nn
A
fn d = fd n + lim
A A
V d 2. Cho dy hm
{ fn} , n , xc nh bi
2 x 1 fn ( x ) = 2n , x [0,1) . n x + x +10
th dy hm cho tng n
2 1 x v f l hm lin tc nn o c v kh x2 + x +10 tch Rieman, ng thi kh tch Lebesgue trn [0,1) . Theo nh l 2, ta c
f1 ( x ) =
n+
lim
[0,1)
fn ( x )dx =
f ( x )dx =
[0,1)
hay
n+
lim
[0,1)
x2 )dx = 1 n x2 n + x +10
[0,1)
1 dx = x +10
ln
11 10
{ }
{ fn} , n , n iu gim n hm f
th
f1 kh tch trn tp o c A
lim
A
fn d = fd . n +
A
V d 3. Cho dy hm
{ fn} , n , xc nh bi
x n
x , x [1,2] fn ( x ) = 1 + . n
Ta c fn o c trn [1,2] . t
f ( x ) = 0, x [1,2]
th dy hm cho gim n
= 1+x
x
n +
lim
[1,2]
fn ( x )dx =
f ( x )dx =
[1,2]
hay
n +
lim
[1,2]
+ x )dx = (1 n
x
[1,2]
0 dx = 0
H qu 1. Nu gn 0 v
gn , n , o c trn A
+ n =1 A
, th
A n =1
Chng minh. n t
gnd = gnd
th
fn =
k =1
gk , n ,
fn 0 , fn
o c v
{ fn}
tng n c
k =1
gk trn
n +
. Theo nh l 1 i vi dy hm khng m, ta
lim
fn d = g k d fnd = nlim +
A A k =1
Mt khc, v
A k =1
k =1 A
fn d = g k d n + lim
A k =1 A
Vy
A n =1
H qu 2. Nu gn 0 ,
gnd = gnd
n =1 A
gn , n , o c trn A
, v
n =1 A
hm s
hu khp ni trn
g( x ) =
n =1
gn ( x) kh tch trn
+ +
nn hm s
g( x ) =
A n =1 +
n =1
gn ( x) kh tch trn
v do g( x ) hu
0 trn A th
fn d lim fn d nlim n + +
A
Chng minh.
t gn = inf fn , fn +1,...
} th gn 0 v { gn} tng n
lim fn
hay
Mt khc, do gn fn nn
gnd fnd
A A A
gn d lim fn d n + n + lim
A
Th m v
gnd c gii hn nn
A
gn d = lim gn d . n + n + lim
A A
Vy
n +
lim
gnd lim
n + A
lim
fn d
hay
n +
gnd
n + A
lim
fn d
Ch . 1. Nu ng: Nu
fn g , g kh tch trn A
fn d nlim +
A n +
lim
fn d
n + A
lim
fn d
th b Fatou vn cn th
fn g , g kh tch trn A
lim
A
fn d n +
A
gd < + .
A
2. Nu
fn g , g kh tch trn A
A
th
fn d lim fn d nlim n + +
fn g, g
A
kh tch
fn g
A ; g kh tch trn A
trn
{ fn} , n , hi t v hm
.
fn d = fd n + lim
A A
Chng minh. - Gi s dy hm
{ fn} , n , hi t v hm
f trn A \ B .
sao cho
{ fn} hi t v
g fn g, g
A
kh tch trn
nn
g kh tch trn
lim
n + A
fn d
fn d
n +
fn d
n +
lim
Th nhng do
n +
nn
lim fn = lim fn = f , x A \ B
n +
A\ B
fd =
A \ B n +
lim f n d lim
n + A \ B
fn d
lim
Vy
n +
A\ B
fn d
A\ B
n +
lim f n d =
A\ B
fd
n +
Mt khc, v
lim
A\ B
fn d =
A\ B
fd
( B) = 0
nn hin nhin ta c
n +
lim
fnd = fd
B B
Theo tnh cht cng tnh ca tch phn, ta suy ra ng thc cn chng minh. - Gi s dy hm
{ fn} , n , hi t theo o v hm
= lim
f trn
{nk} ca dy s t
n +
fnd .
A
{ fn } , k , cng hi t theo o v
f , k { } n dy , hi t hu khp ni v hm f trn
{ }
fn
ki
, i ,ca
A
.
n +
lim
Tng t, ta c
fn d = fd n + lim
A A
Vy
fn d = fd n + lim
A A
H qu 1. Nu
fn M , M = const , dy hm
f hu khp ni, hoc theo o, trn
th
{ fn} , n , hi t v hm
A
,
( A ) < +
n +
lim
fnd = fd
A A
Ta ch cn p dng nh l 4 cho hm s
g = M,
gd = M ( A ) < +
A
th
I v ta c
( L ) fd = ( R) f ( x )dx .
I I $4. MI LIN H GIA TCH PHN LEBESGUE vi TCH PHN RIEMANN v TCH PHN SUY RNG iu kin kh tch Riemann nh l 1 (Lebesgue).
Hm b chn f trn [ a, b] l kh tch Riemann khi v ch khi tp hp cc im gin on ca n c o khng. Ni mt cch khc,
[ a, b] khi v ch khi
lin tc hu khp ni trn [ a, b] . 2. Mi lin h gia tch phn Lebesgue v tch phn Riemann nh l 2
Nu
fd =( R) f ( x )dx
a
[ a,b]
1. Mi lin h gia tch phn Lebesgue v tch phn suy rng a) Tch phn suy rng loi mt
+
nh l 3 Cho tch phn suy rng Gi s
f ( x )dx
f ( x )dx
hi t khi v ch khi
kh tch
[ a, + )
+
a
v
f ( x )dx = ( L )
a
b) Tch phn suy rng loi hai
[ a,+ )
fd
f ( x)dx vi a l im k d.
a
f 0 v f
[ a + , b].
kh tch
[ a, b] v
f ( x)dx = ( L)
a b [ a,b]
nh l 5 Cho tch phn suy rng Gi s
fd
f ( x)dx vi b l im k d.
a
f 0 v f
[ a, b ].
kh tch
[ a, b] v
f ( x)dx = ( L)
a [ a,b]
fd
Ch : Nu cc tch phn suy rng trn y phn k ( = + ) , th tch phn Lebesgue ca cc hm s tng ng cng bng V d 1. Cho
+ .
f ( x ), khi x [ a, b] h( x ) = g( x ), khi x [ a, b] \
Chng minh rng
h kh tch Riemann trn [ a, b] khi v ch khi f = g trn [ a, b] . b) h lun kh tch Lebesgue trn [ a, b] .
a) Gii. a) Gi s
kh
Ngc li, gi s
Ta cn chng minh Gi
A =.
l tp hp cc im gin on ca
trn
[ a, b] th do h
[ a, b] nn ( B) = 0 .
A B.
x0
{ }
{ }
sao cho V c
n +
n +
f, g
lin tc trn
[ a, b] nn f , g
n +
lin tc ti
x0 . Khi ta
n + n +
lim h( xn ) = lim f ( xn ) = f ( x0 ),
' ' lim h( xn ) = lim g( xn ) = g( x0 )
khng lin
x0 . Vy x0 B A B. By gi ta chng minh A = .
Gi s tn ti x0 A th x0 [ a, b] f ( x0 ) g( x0 ) . Xt hm s
k( x ) = f ( x ) g( x ), x [ a, b].
f, g
lin tc trn
[ a, b] nn k
lin tc trn
[ a, b] , suy ra k
(v trng hp
lin tc ti
x0 . Ta c k( x0 ) = f ( x0 ) g( x0 ) 0.
k( x0 ) > 0
k( x0 ) < 0
C th r rng k( x ) 0, x C f ( x ) g( x ), x C
x0 l
Hin nhin M
C [ a, b] C A C B .
[ a, b] .
Vy, iu gi s tn ti x0 A l sai nn
A = , tc l
f = g trn [ a, b] .
t
b)
D = { x [ a, b] : h( x ) g( x )} . Ta c
D [ a, b] ( D ) = 0
[ a, b] . M g lin tc trn [ a, b] nn g kh tch Riemann trn [ a, b] , do cng kh tch Lebesgue trn [ a, b] . Vy h kh tch Lebesgue trn [ a, b] v ta c
Do trn
h: g
( L)
hd = ( L )
gd =( R) g( x )dx
a
[ a,b]
[ a,b]
1 [0, ] Trn 2 , ta c
1 x , [0, ] e khi x 2 f ( x) = ln(1 + x ), khi x [0, 1 ] \ 2
V cc hm s
g( x ) = e x , h( x ) = ln(1 + x )
lin tc trn
1 [0, ] v g(0) = e0 = 1 h(0) = ln(1 + 0) = 0 2 1 [0, ] nn theo v d 1, f khng kh tch Riemann trn 2 v do khng kh tch Riemann trn [0,1] .
b) Xt tnh kh tch Lebesgue. t
[0,1] . Vy f
f
.
[0,1] .
( L)
1 2
fd = ( L )
kd = ( R) k( x )dx =
0
[0,1]
[0,1]
{ xn} [0,1] \ ,
n+
lim xn = 0 , th dy s tng
1 = f x ( ) { } , lim f ( xn ) = + nn n ng xn n+
chn, suy ra f khng kh tch Riemann trn b) Xt tnh kh tch Lebesgue. t
khng b
[0,1] .
f ( x ) g( x ), x [0,1] , ([0,1] ) = 0 nn f : g trn [0,1] . M g( x ) 0, x [0,1] v tch phn suy rng loi hai vi 0 l
im k d
g( x )dx =
1 dx x
[0,1] . Vy f
cng
[0,1] .
f
.
1
( L)
1
fd = ( L )
1
gd =
g( x)dx =
[0,1]
[0,1]
1 dx = lim a0 x
1 1 dx = lim 2 x = 2 a a 0 x
g( x ) = e , h( x ) = ln x, k( x ) = g( x ) h( x ), x [1, e]
x = 1 nn tn ti > 0
Ta chng minh hm s
x (1,1 + ).
cho gin on ti mi im
x0 (1,1 + ) , ta c k( x0 ) > 0
x0 l s thc nn tn ti hai dy s:
sao cho
n +
n +
[1, e] nn g, h
n + n +
lin tc ti
x0 .
n + n +
M
lim f ( xn ) = lim g( xn ) = g( x0 ),
' ' lim f ( xn ) = lim h( xn ) = h( x0 )
g( x0 ) h( x0 ) = k( x0 ) 0 ,
n + n+
khng lin tc ti
x0 .
phi cha
(1,1 + )
l khong c o khc 0.
Vy
f ( x ) h( x ), x [0,1] , ([0,1] ) = 0 nn f : h trn [1, e] . M h lin tc trn [1, e] nn h kh tch Riemann v do kh tch
Lebesgue trn Vy
[1, e] .
[1, e] .
e
fd = ( L )
h d = ( R ) h( x )d x =
1
[1, e ]
[1, e ]
ln xd x = [ x ln x x ]
e 1
= 1
k( x ) = g( x ) h( x ) = e x ln x > 0, x [1, e]
nn ta c th chng minh hm s
chnh l
lim
[0,1]
fn d
{ fn} , n , l dy hm s xc nh bi
sin x 1 n + , khi x (0,1] fn ( x ) = x n 1, khi x=0
Gii. - Ta c
fn
b chn trn
[0,1] v
n
([0,1]) = 1 < +
1 fn ( x ) 1 + e, n , x [0,1] n
[0,1] .
sin x
th t (0,1) . Suy ra
( )
lim
[0,1]
fn d =
[0,1]
n+
lim fn d =
[0,1]
0 d = 0