Alkyl ha sn xut xng 1.

Nguyn liu: Nguyn liu alkyl ha cng nghip l phn on butan, butylen nhn c t qu trnh hp ph, phn chia kh ca kh crcking xc tc l ch yu. Phn on ny ch phn cn li l C3 ,C5 2. Xc tc Cht xc tc s dng cho phn ng alkyl ha nh: HF, H2SO4, AlCl3. Hin nay trong cc nh my alkyl ha trn th gii s dng ph bin hai loi xc tc lng l H 2SO4 v HF. Ngoi ra, cht xc tc AlCl3 c s dng trong qu trnh alkyl ha hp cht vng thm. HF H2SO4

+ Cht xc tc c th ti sinh bng chng + Qu trnh ti sinh xc tc i hi mt phn on. phn xng x l ring.

+ Vng phn ng c th hot ng + Vng phn ng hot ng nhit thp khong nhit 30 45oC v thit b phn khong 5 10oC, cn phi lm lnh thit b ng c th lm lnh bng nc lnh. phn ng nhit phn ng di 10 oC.

+ Yu cu khuy trn vng phn ng thp + Yu cu khuy trn vng phn ng cao hn, bi v HF ha tan izo - butan cao hn hn v H2SO4 ha tan izo-butan thp hn so (khong 0.3% izo-butan trong axit). + Tr s octan ca alkylat thu c vi nguyn liu buten trunh bnh: 92 - 94 . + Tiu th izo-butan cao hn. + HF c xu hng n mn mnh hn. + cc iu kin phn ng HF ha hi v c tnh c hi cao, gy nguy him cho con ngi. + Tr s octan ca alkylat thu c vi nguyn liu buten cao hn: 93 - 95. + Tiu th izo-butan thp hn. +H2SO4 cng c xu hng n mn nhng khng bng HF. + H2SO4 cng rt c, nhng iu kin thng n th lng v vic x l an ton v d dng hn nhiu. vi HF (0,1%).

Trong iu kin cng nghip ch yu s dng xc tc H2SO4. 3. Cng ngh s dng: Cng ngh alkyl ha izo-butan bng cc olefin dng xc tc H2SO4 c nhng u im sau: c im n i bt ca qu trnh dng xc tc H2SO4 l tin hnh nhit thp, do ly nhit kh i vng phn ng ngi ta c hai phng php chnh: + Lm lnh bng dng sn phm ra kh i v teactor hay bng cc tc nhn lnh khc nh: NH3, CH3OH... + Cho bay hi mt phn izo-butan bn trong teactor. Sn phm phn ng c tch axit mt cch n gin, axit b tiu hao c thay th bng axit mi. Dng xc tc H2SO4 trong qu trnh alkyl ha th khng cn quan tm c bit n an ton v mi trng. S cng ngh gm cc b phn chnh:
Propan Lm lnh v kh propan B phn tch
Thit b phn ng

Thit b x l

n-butan

Nguyn liu olefin Kh c cha izo-butan Alkylat H2SO4 thi (90%) H2SO4 mi (98,5%)

Hnh II.6. S khi ca qu trnh alkyl ha dng xc tc H2SO4. Nguyn liu olefin trc tin c trn ln vi izo-butan ri a vo thit b phn ng. Nhit phn ng c ly ra bng cch lm lnh ng sn phm ra hoc cho bay hi trc tip mt phn izo-butan. Hn hp phn ng sau khi x l H2SO4 c tch ra thp chng thnh izo-butan v alkylat, phn nh cho quay tr li phn ng. Cng ngh alkyl ha dng xc tc H2SO4 ca hng Kellogg. [55-14] S cng ngh alkyl ha dng xc tc H2SO4 ca hng Kellogg c m t trn hnh II.7. Vi cng ngh dng xc tc H2SO4ca hng Kellogg alkyl ha izo-butan c tin hnh vi propylen, butylen, pentylen thnh xng Mogas c tr s octan cao v p sut hi bo ha thp. Nguyn l hot ng ca qu trnh: Nguyn liu olefin v izo-butan tun hon i vo thit b phn ng (1). Hn hp c khuy trn k v c s tip xc vi H2SO4 c cho vo t bn tri ca h thng v i qua ln lc tng thit b. Nhit ca phn ng c ly ra bng cch cho by hi mt

phn hydrocacbon c trong hn hp phn ng gi cho nhit phn ng 40oF (khong 4 5oC). Phn hydrocacbon bay hi c a n thit b lm lnh nn p (2) v phn ngng c tr li thit b phn ng (1). Propan c tch ra nh thp (3), y mt phn propan c chuyn ha tip tuc lm nguyn liu cho nh my. Sn phm phn ng c a n thit b phn ly (4), hydrocacbon c tch ra kh i xc tc axit sunfuric v axit c a i ti sinh. Hydrcacbon mi tch ra c a n thp tch izo-butan (5) cng vi mt phn izo-butan mi c ct. Phn ct nh thp (5) giu izo-butan c a tr li phn ng (1). Phn y c a n thit b tch butan (6) ly ra phn y l sn phm alkylat. Phn nh ca thp (6) l sn phm butan. iu kin lm vic ca thit b alkyl ha nh sau: - Nhit : 4 10oC - p sut 1 3 kG/cm2. c tnh ch yu ca qu trnh: + S dng cng ngh t lm lnh vi hiu qu cao. N cho php lm lnh cho nhit thp hn cho sn phm c cht lng cao hn nhng nng sut thp hn. + S dng h thng lm lnh tng bc vi nng izo-butan trung bnh. + S dng vn tc b mt thp trong phn ng thu c sn phm cht lng cao, loi tr vn n mn trong thit b ct phn don v s to thnh este + L phn ng hot ng p sut thp, tin cy ca thit b cao, nht l nhng van ca thit b khuy trn. + S dng 5 l phn ng n lin kt vi nhau bn trong mt thit b chnh lm h gi thnh ca dy chuyn cng ngh. Sn lng thu c ca qu trnh: - Alkylat : 1,78 bbl C5+/ bbl nguyn liu buten. - izo-butan lng: 1,17 bbl/ bbl nguyn liu buten. - Cht lng alkylat: RON = 96, MON = 94. Nhng tiu tn cho mt barrel alkylat: - Nc lm lnh (20oF): 1,000 gal 2,1 - Nng lng in, kWh 10,5 - Hi nc; 60 psi, 1b 200 - H2SO4, 1b 19 - NaOH, 100 ; 1b 0,1

Sn phm propan

7 2 3

Cht lm lnh Izo - butan tun hon 1 Sn phm butan

4 5 6

Nguyn liu olefin

Axit tun hon

Izo - butan mi ct c

Sn phm alkylate

1 Thit b alkyl ho 2. Thit b lm lnh 3. Thp tch propan

4. Thit b phn ly 5. Thp tch izo - butan 6. Thp tch butan 7. My nn

Hnh II.9 : S cng ngh alkyl ho dng xc tc H2SO4 ca hng Kellogg

Cng ngh alkyl ha dng xc tc H2SO4 ca hng Exxon: [58-11] Hin ti Exxon s dng cng ngh alkyl ha lm lnh t ng ging nh ca M.W.Kellogg. Cng ngh Exxon c cng sut khong 80.000 thng/ ngy. L phn ng kiu lm lnh: Exxon cho rng h c mt s thay i ng k trong cng on phn ng ca lm lnh t ng alkyl ha so vi thit k c ca Kellogg. Nhng thay i c quyn ny th hin cc c im sau: - S tip xc gia hydrocacbon v cc phn on axit - Vic phun olefin vo vng phn ng - Tc khng gian Cng ngh alkyl ha dng xc tc H2SO4 ca hng Straco: [56-14] Vi cng ngh dng xc tc H2SO4 ca hng Straco, alkyl ha izo -butan c tin hnh vi propylen, butylen, amylen thnh cc hydrocacbon mch nhnh c tr s octan cao m ch yu l izo-octan. Qu trnh s dng phng php lm lnh dng chy. Sn phm l xng Mogas c tr s octan cao v xng my bay(hnh II.11). Nguyn l hot ng ca qu trnh: Nguyn liu olefin, izo -butan v xc tc c trn ln v khuy trn u trc khi ti thit b phn ng (1). y cht lng c tun hon tr li vi mc cao tng cng s tip xc gia hydrocacbon vi xc tc axit t thit b phn ly(2) n. Ton b th tch ca dung dch trong thit b phn ng mt c duy tr nhit u nhau. Nhit bn trong khi phn ng khong 1oF. Sn phm i ra khi thit b phn ng c a qua ni chng (3) v thp tch izo butan (4). Phn bay hi ca ni chng (3) c a n thit b nn p (5), y c cc thit b lm lnh ti ch, sau qua thit b tch propan (6).

Sn phm propan

3 Sn phm n.butan 4 1

Sn phm akylat

Nguyn liu olefin

START

Izo- butan 1. Thit b phn ng 2. Thit b phn ly 3. Thp tch lng kh 4. Thp tch Izo- butan 5. Thit b nn p 6. Thp tch propan

START

Hnh II.12: Cng ngh alkyl ho dng xc tc H2SO4 ca hng Stratco. lnc

Phn ct t thp tch izo -butan (4), dng cht lm lnh ti sinh (6) v ton b lng izo -butan ti sinh c a tr li thit b phn ng. Hm lng izo -butan v hu ht cc hydrocacbon khc c duy tr xuyn sut trong pha lng ca thit b phn ng, l qu trnh hot ha cho phn ng alkyl ha. Cng ngh ti sinh xc tc ti ch cng c s dng. Sn phm alkylat thu c c RON = 92 96 v MON = 90 94. Nu nguyn liu u ch c izo-butan v butylen th alkylat thu dc c RON cao v bng khong 98. Nhng tiu tn cho 1 bbl alkylat: - Nng lng in, kWh - Hi nc, 150 psi, 1b - Nc lm lnh (20oF), 103 gal - Axit, 1b - NaOH, 1b 0,1 13,5 180 1,85 15