nh Sng Chu

(Light of Asia) Tc gi : Sir Edwin Arnold Php dch : L.Sorg Vit dch : on Trung Cn --o0o--

Li Ta Quyn nh Sng Chu ny tc l i ca Pht Thch Ca bng vn thi, bn

chnh son bng Anh ng, do cng phu ca nh vn ho ngi Anh tn l Sir Edwin Arnold phin dch bng vn vn mt cch thanh nh v oan trang. ng L.Sorg dch ra Php vn nhan " La lumire de L'Asie". Nay ti nng theo quyn Php vn m dch raVit vn, nhan "nh sng Chu". Mc du dch ra vn vn th rt kh khn v phi ph rt nhiu thi gian, nhng ti cng c gng phin dch bng thi thng lc h bt, mong rng vi th vn y, bn c cng nh ti, chng ta t d cm ha hp th Gio l thanh cao, Trit hc thm thy, siu hnh tinh vi m cc nh tn gio vn ha, Trit hc v khoa hc u M i nay u cng nhn mt cch knh phc . Tht vy, c Pht Thch Ca c sng i cch nay hai ngn ri nm. Tuy l hng Vng gi sang trng, nhng ngi ha mnh vo cc tng lp nhn dn, nht l ngi thng oi tng ti hng bnh dn, ti hng ngho hn, chia bt cm manh o do h thn tng, ung chn nc bt sa do bn tay lem luc ca h knh dng . Nhn cc dp gn gi thn mt y. Ngi em l t ha, h x m gio ha h, em l tin ha m cm thng h. Nh vy, vo thi bui y, n , ngi ta sng mt i sng rt hnh phc, k l th th knh mn nh tr thc, nh tn gio, nh cai tr, nh qun quyn. Cn k b trn nh hp th Pht l m em lng thng tng l dn, cng tc vi Pht trong vic thanh bnh t nc: ngi ngi tr nn ha lc, thn i t tm t n ngn ng v hnh vi vy. Chng nhng ring i vi loi ngi trong cc giai cp, m i vi hng th cm s trong cnh o lc hoc trong cnh km tin ha, i vi cc linh hn b trng pht ni cnh thp v l lc lm, cng i vi cc Thn Tin ng hng phc cnh cao nh trc sng i mt cch phc thin, c Pht cng hng tip xc vi h an i h hoc nng ch h trn ng tin tu tin c.

Khi xem qua quyn sch ny, qu bn s thy rng Gio l ca Pht khng phi l m tn, khng phi l d oan. M l mt nn o y , ng tn, ng knh, thun lng n ha, rt hp vi t tng ca a s cc nh tr thc ngn i. Trong , c cha thuyt trung-dung, l lun thng ca Khng T, l v vi thanh tnh ca Lo T l huyn b tn ngng v gii thot ca Gia T, l tu thn chnh tm ca cc nh trit hc Hy lp, nht l nhng l cao siu v sinh vt, v v tr, m cc nh khoa hc gn y u cng nhn v cc nh khoa hc hin nay ng tm ti thm ra bin minh cho rnh r. V li, quyn " nh Sng Chu " ny c ci c sc l khng thn quyn ha c Pht, khng cao a v thnh thn ca ngi, m t ngi vo v tr mt Ngi, cng cm mt mi cm ca nhn gian, nhng bit kim ch cc mi cm y thot ly khi lnh vc cm xc, tru mn m tr nn t ti, gii thot v gii thot cho i. Nh lc Thi t sp bc ra khi thm cung, by gi ngi v hin ang ng yn, th c my cu: Ngi rng: " Nm m chn t, Trng phu thi chng bao gi nm y! Ba ln Ngi ct bc i, Ba ln tr li y v Da Du... Trc khi ln nga ra khi hong thnh,trc khi ri kinh Ca-t-la-v ln non tu luyn,th c nhng cu: Thng cha mn v rt su, Cn hn yu ch vui cu ca ta, Nhng nay nh phi la xa, Tm phng cu v,cu cha,cu i. V sau khi thnh o,sau khi thnh Pht nhiu nm, by gi Ngi tr v kinh thnh Ca-t-la-v m ha thn nhn,thc nhng cu: Ngi nguyn dt tnh nng, Khng cn ng chm tht hng n nhn. Ti sao lc n ng gn, cho v c n cn m hn? Ngi rng:Qung i tm hn Cng cn luyn i nh phn nh nhen. Mc du cao nh ng khen, Ch em Gii thot lm phin ngi ta.

Vy mong rng cc bn em lng bnh thn,lng an nhin,lng thanh tnh,lng knh tn,m xem i xem li quyn sch ny,t s c vng tm trn con ng o l,s vng ch ln bc theo gt cc trang hin thnh ngn xa m ngi hng tn knh vy.

Si Gn,thng nm dng lch 1965 Pht t ON TRUNG CN Phn th nht Trn tri, gia hi qun Tin. Th-Tn quyt nh ging min trn gian; By gi,im l ng ban, Thn-Tin khp chn hn hoan,bo ln: "Pht Ngi sp xung ci trn. y l k cht mang thn i." Th-Tn truyn dy my li: "Rng ta ging th mt i na thi. T-sanh ta sp khi ri, V ch t nhng ngi theo ta. Ri ta chn h Thch Ca, Vua hin dn thin gn ta Tuyt san [1]."

*** m kia,hong hu ngh an, Gn vua Tnh Phn [2],bn mn thy qua:

Mt ngi sao p ta ra, Trn tri sa xung sng la ho-quang, Bn trn,bch tng r rng, Su ng oanh lit,oan trang thay l. Lt my xung ti cung b, Do hng bn mt Ma Da
[3]

mvo,

Hong phi tnh gic mng o, Thy lng khoan khoi bit bao m lng! By gi ci th mi phng, Ho quang m du mn mng chiu ngay; Ni non hng v lung lay, Bng hoa ua n nh ngy ban tra. Tm lng hong hu thch a, Chiu i a ngc, va m ty. Khp trong cc cnh m si, Nghe ra c ting tin tri nh vy: "Rng nay k cht tnh ngay, Chng sanh m mt c ngy tn tinh; ua nhau lt ti no lnh, V chng c Pht ging sanh gia trn!" Khp trong cc gii Tin Thn, u u u cng c phn an vui; Th gian mun vt tnh ti,

Mt lung gi thin li bi thi qua. Sng ngy tin y truyn ra, My ng o s bn xa my li: "Mng im hong hu tuyt vi, Thnh nhn Thi t u thai vo nh. Mt trang li lc ti ba, Gip trong mun vt, qua mun loi. Nu Ngi chng thun ngai[4] , Th i cu th,khin i dt m." Mt hm do cnh vn hu gii su . c B ngy thng gn k, Di cy ng ta hi lu, L ti sng r, hoa mu thm tho. Cy linh qut nhnh che cho, t linh ny n hoa lo hu b. kia cng cm su xa. Tun ra sui nc cho b tm chi. By gi hong t ra i. Bm hai(32) tng tt chi ngi trong thn. Tin ny thu n tro thn. Kiu hoa em ti n cn mt khi. Thin Vng hin xung bn v. Gh lng vo kiu khing i nh thng .

Tin Thn khp cc phng. Cngu hin n trn ng rt ng; Ci tri ai cng vui lng. V ni dng th c hng phc ban; y l c Pht ging phm. Tr v ci th cu an vt ngi. *** c vua Tnh Phn chng ngui. D lnh chng r, hn xui chng tng. My thy tng s khuyn thng. Hong nam mng ln i Vng
[5]

m.

C ngn nm mi hin ra, C theo bu vt thy l by phng L mng sp t tinh tng, Trn ng qut sch mi hng ri cng. n treo, c pht, trng thng Chng dn n l thy ng vui thay! Ma men, nh v, ht hay ch n, u ln, chy bay iu. Nhng nh thng khch dp du, L mng em np rt nhiu mn xinh : Ngc, ng chi nc sng anh, Du thm, khn khiu tt lnh mn trn.
[6]

Li thm Vua Cha nc gn, Tng mng trn bu thp phn tinh vi, Tng xinh Hong t chng v t tn Tt t
[7]

nh uy pht cng.

*** Khch xa bng thy mt ng, T o s

[8]

c cng tu tr,

Vic i th th phi phi, Ngoi tai dp chng ghi vo lng. Nhn khi nhp nh ci tng. Nghe thn mch bo Th hng ging lm. ng ngi tu c Php Thm. Lu nm tp luyn, gi tm tnh thnh. ng vo vua rt hoan nghinh . V b hong hu em trnh Hong lang Tin nhn lm l vi vng. Gip u xung t, nim vang, my li " Bch ngi ti knh th ngi. T bi Pht T chng sai u m : Ho quang vng hc chi xa. Bn chn, trc ngc hin ra du lnh [9] Ba mi hai tng tinh anh. Tm mi tng nh khun linh t bi,

Hn ngi Pht T ri. T bi thuyt php ln hi sinh. Ti y chng th Php linh. V ti gi c lanh quanh gn tn. Nhng nay ti c vui an. V ti trng r dung nhan c Thy." Trc vua, ng o tu ngay : " Hoa ny tht him n ry trn dng ; C mun nm mi hin tng . Mi thm Tr hu bn phng bay cng. Ngt ngo nh mt ong. L lng Bc i ph trong mun loi. Hong gia hnh phc trn i, c Hoa sen l ciTri n ra. Nhng ri vua phi ly sa. V chng Hong t xut gia tu hnh. Lnh b hong hu hin lnh. Tr sanh c Pht, t dnh phc su. Cho nn dt s kh au, Tr v Tin cnh cch sau by ngy." *** Khen ti ng o on hay, Ma Da hong hu ng ngy qui Tin,

Sanh ln ao Li

[10]

l min,

Thin thn tn-trng, tip lin hu b. Cn phn Thi t t a. Ba X hong hu

[11]

rc m dng nui.

Mi nh ph khuyn ngt bi. tng nh v ca ngi m nn . *** t a tm tui ln ln. Vua cha nh chn thy ring dy chng. ng sau ni gi ngi vng. S e thnh Pht nhiu ng kh gh Triu ch quan chc tu t Hi: ai thng thi gii b vn chng. Cc quan ng ng t tng: Ngi T Xa Mt hn trang hin ti. Du kinh k, du sch ngoi, Vic vn vic v, c hai u ng. Vua bn triu n n rng Phong cho chc trng khai thng con mnh. Mt hm va n ngy lnh, Thch Ca Hong t ng nhanh hu thy. Tay nng bng ngc, bt ch, Mt thi ng xung, ch ghi li truyn.
[12]

Tn s chm chm h ln Bi kinh cu nguyn ng trn Thin To Kinh ny tht t truyn trao, Ring nh qu phi nghe vo tu tm. t a cm bt ch chm Vit bi Kinh y ra trm ngn hnh. Vit theo cc ch cc dn tnh, Vit t ch c n thnh ch kim; Vit theo ting ni cc min, Ca ngi ng vi ven bin h, Nhng ngi th rn t su, Nhng ngi th la, th lu mt tri, Nhng nh ph php cao vi, Nhng v chn in i c kin. Khen ti Thi- t siu nhin, Cc tung ch l tip lin vit rnh. Tn s rt tha tm tnh, Bo rng : Thi hy hc hnh tinh phn Ta y m trc mt ln , Trm ngn
[15] [14] [13]

tr s liu chng hc theo.

t a tp cng ng chu, Mt, Mi, Trm... Vn m u nh nhau. Nhng cn ni tip thm sau,

Tht l t m kh u bit tng. m ngay ti vt tiu lng. Ti loi nguyn t

[16]

bi ng kh trng ;
[17]

S sao m ti cng thng

Bao nhiu git nc bin hng m ra ; Tnh lun s ct Hng h [18] Tinh thng ti git ma sa ci trn, Ma hoi trong c vn nm, Sc ngi bit ni bao lm git ri : Tnh qua i Kip
[19]

chng chi,

Ngn mun triu c nm di chi ; i Tin hng phc y, Lu di ri mi ging i xung trn. *** Tn s ch mi t phn: Tr m gii vy c cn ti chi? Thi cn mn na ni i, Kh hc vi ng ghi m. t a nh nh phn qua: Xin thy nghe tr ging ra my u: Bt t vt nh m nu, Ngi i kh ni hiu nhiu nh y, Sc o phng tin ai ty,

o ln ln ti bi y ci ni; Bi kia by ht nhp i, y bng mt si ru th chut ta: By ln ht la mch nha. Vi lng v v [20] tht l bng nhau; Mch nha mi ht k vo, Tc bng mt lng tay dao ca ngi; Mi hai lng , mt gang ri, K l thc ch [21] so khi m. Cng dng cung n, gio ta, Hai mi cy gio hip l mt hi. y l trn khong ng di. Mt ngi phi chy mt hi cho va, Bt qua php tnh ci" ga" [22] Mt ga bn chc hi tha tip bn ; Do tun
[23]

bn chc ga trn,

Nh thy mun na ti nn ch tng, Do tun di dc trn ng, Cha bao nhiu bi ti lng cng xong. Ni ri tnh mt hi rng, Bao nhiu ht bi k hng ng y. Tn s ch mi ly qu: "Thy l ngi , ti ni ng tr;

Nay ti tn knh, xng to : Ngi thng tt c chng d sch chi, Th m ngi cng knh v, Lm nh chng bit ng i hc hnh.

*** Pht tng cung knh thy mnh, Tuy Ngi tri sc thng minh nhiu ln. Ni nng m i, n cn, Mc du qung bc , gi phn chng kiu. Nt i, cch ng ng yu, Mt my ra v ng chiu ng cung. Nh nhoi, nhu nhng, lnh lng. Nhng m gan d anh hng bit u: Trong khi sn lc rng su. ai t nga chy mau bng ngi; V khi ua c n i [24] Chnh ngi nht th oai hn ngi. Nhng cn sn bn vui ci, Ngi thng b d, th loi th ra ; Li trong my cuc ua xa, Thy ngi mt nhc, ngi th dng chn, Thy ch hong t thua, bun.

Chnh lng ngi chng n hn lm g. Hoc trong tr tng u chi, Tc th b cuc vui i chng mng : Lu ngy c y trng mang, Cng nh cy c to tng v sau. Nhng ngi chng bit u su, Chng h kh no n au khc vi. C khi h t khc ni, Nhng mnh chng kh, chng nguy, chng tng Mt hm xun n ngoi vn, C by hc ni thun ng bay khi, Ln v H M l ni, Thy u vui vi bn i mn yu. Xy u gp chuyn bun hiu, M con hc cha mc iu ha y: B th t nhm ngay. Bn ln mt mi tn bay vo mnh; Chim kia b nn thnh lnh, Tc th sa xung thn hnh ti [25] t a Thi t n bi, Du dng lm ly, m thi vo lng. Ngi ngi chn xp vo trong . Cng nh c Pht nhp vng thin na [26]

Tay ngi sa cnh chim sa, V v mn trn, nh cha thng tnh Thy chim dt s hi kinh. Ngi bn nh ly mi tn ph i. K ngi la l mt ti, Trn cng mt tt rt ni vt try. By gi th t vo tay. Mi tn nhn vt m ry rt au. Ngi va mn trn vut u. Va sa nc mt, u su ht ri Mt ngi bng bc ti ni. Tu rng : " Th t cho vi kim chim. B tn mt mi sa lin, Nh ngi bt c, xin phin tr giao " t a Hong t li trao : Chim kia chng cht, n no tr ai ! Em ta bn cha c ti. Sc bay git c, mng loi th khng. " B p li cng thng : Hc rng chng l khi khng rt lin. Chim sa cht sng nm yn. Vn l ca k u tin bn nhm; Trn my, ai c giam cm,
[27]

Nhng m sa xung l phn ca ti. Xin anh giao tr cho ri, Cng ti bn th ti hng nh. " Thch ca m hc m h, Phn rng: Cha d trng ch ni y; Tng phen bc i t bi, Rng quyn ta c thiu g ca sao? Mn ny va mi thu vo, Ta y s c bit bao m lng! T ta bit ly sc ng . T bi ta s dy tng chng sanh; ng ra ch r no lnh . Nh ta s kh bt hnh bt au. du chng ngh trc sau, Vic ny x l cho nhau c ta. Cc quan nhm hp xt qua, Lun bn, ci l cha ra th no. Mt ng s l bc vo, L hay ging gii thanh tao gi l: "Mng i v ng k ra, K mong hi vt km xa ngi lnh; Ai m cu t hi sanh, ng cho con vt theo mnh t n.

Mt ngi cu vt n, Mt ngi ph hoi, toan phn st sanh, Chim kia nh k cu lnh, Thi th giao n ngi nh gi lun." My li sau trc va bung, C ta ai cng phc lung l su; Vua hay, ng gi thnh cu, Nhng nh S l n u chng tng. C ngi thy rn b ngang. Cho rng Tin Thnh phm dng ha hnh. Th Tn t mun linh, K t lc n cu sanh chim rng. S tnh au kh tng bng. Ngi va cm thy mi chng u tin: Chnh v con hc b tn, Tr lnh, Ngi th v min ni non. Mt hm vua phn cng con: "Tri xun, theo trm hng thn ngm nhn. Con xem t tt vn xinh, Nhng ngi trng ta mc tnh hng qua; Ny l t tt ca ta, u hu li nui nh chng dn; u u u cng sing cn,

Kho vua y n, thu phn cng xu ; Nc cha cai tr chnh t, Chng cha trm tui giao v cho con. Ma ny p vn trn, C xanh, hoa mn , l non trn cnh, Gn xa my m rung gn Nng phu ci ct ku quanh vui vy." Cha con do khp y, Tri qua vn tc, c cy sui ngun, B cy trn tha rung vung, Vai to mang ch tr lun c mnh, t nh tht m ko ln, Ba ra nh ln sng trn mt h, Sc ngi cy rung tip x, Li cy p xung n v su hng. Trong on da, nc sui mng, Mng tay [28]l s dc ng n ra. Ka ngi gieo m ngoi xa, Va i va ry ht sa ta ba. Khp rng vui v ci a, Ting ni hang ca khua vang lng; V trong b bi lng chng, D, ong, rn mi tng bng dy rn,

Vui xun y d phn. Cnh xoi chim p ph thn mu. Loi chim g kin lau chau, M vo cy ci kim su m nh; Th chim c m cong qu, ui loi bm bm pht ph tng hi; Sc rn cng chy kim mi, V phng se s n thi no cnh; C loi chim nh xinh xinh, Thng i by, t tnh kt giao. Trn cnh, gn li b ao, Chim mo thch c u cao m ch. C ng quanh qun tru t, Trn khng diu l ling chi. Bn cha mu sc chi ngi, on cng nhy ma nht li ng ; Chim cu t h trn tng, Xa xa ting trng ca phng rc du. Vui thay trong ci hon cu! Nhn xun, Thi- t cng hu i ln: Nhng ngi ng k ni trn, Ton l gai nhn n ln di hoa! Ka ngi nng tp ma sa,

M hi ht mi l c n: Di tri nng ba hung hng, Ming h "th v", tay phng i b, Kin th rn mi n no, C hai b rnh m xt ngay; Chim mo tm c cng hay, Con diu li chn git ngay ming mi. Bm kia le lt phn vi, Chim su bt c mt thi nut lin. Chim n no bng ng yn, C loi kt d xt khing ln cnh. u u cng s u tranh, Git ri b git, qun quanh ni vng; Cnh i ngoi mt ti trong, Nhng m cha n v cng nn ly; Hi nhau cuc vn xy, T loi trng d n ngay loi ngi; Ai m mun sng vui ci, Cng trong ng loi git mi, git trm! Nhn su, Ngi phi kh tm: Thng ngi lm rung hng nm i ngho; Thng b c b ch treo, Thong on sanh chng cng theo tranh phn!

"Vui chi ci cuc th trn, Bao nhiu cm trng, bao ln m hi! Thn b lao kh v hi! Xt ni hang ng ngi nh nhau; Di nc thm, trn tri su, u u u cng mt mu u tranh. Thi thi ti phi xt rnh, Ph-vnglui bc, mc tnh cho con ." *** Ni ri, chn Pht xp trn, Ci cy ngi tng tn toan ci trn. Gc ngun s kh xt ln, Xt lun cch th dit mm kh lao. T bi c rng lt vo, Tm lng Bc i nng cao tr Ngi. Dc lng cu kh cho i, Ngi bn gom tr nhp ni nh thn Thot vng nh bn phm trn, Thot tnh luyn i, thot thn buc rng. Tr Ngi lc y rnh rang, t vo cnh tnh S thon *** Bng u Tin-trng nm v
[30] [29]

chi.

Lt my bay ti tc th phi ngng: Hi: "Ai sc l ly lng, Lm cho ta li tm dng chn ni?" Ch Tin nhn xt rt hay, Bit rng c ng cao tay di trn Cc v ng xung mt ln, Thy u c Pht ta ln ho quang; Ngi ng ngh cu cc ng
[31]

Bng trong bi rm ting vang nh vy : "Ch Tin! hy p xung y, L mng c Pht ra tay h i ". Nm ng Tin trng xung ni, n gn ra mt, ngm bi xng cng L ri, my ng thng xng, Tin lnh em ry khp trong Tin Thn.
[32]

*** Mt ngi vua phi n gn, Thy ng Hong t ng cn nh thin; X qua, mt nht chi nghing, Nhng cn bng mt che ring hu Ngi. Vin quan bng nhn ra li: cho Thi t yn ni thun lo;

Lng Ngi bng ti cn eo, Bng ta cn hy da theo m chu!"

[1]

Himilaya ( Hy M Lp Sn) ni cao nht hon cu Suddhdana(Tnh-Phn vng): cha ca Thi t Thch Ca. Tn b Hong hu,m ca Thi t Thch Ca. Nu Ngi chng ngai vng m lm mt v Vua cai tr hon cu. Vng t thin h(Chakravartin),

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

Vng t thin h c by mn bu: ci vnh nh gic, ht ngc, con nga bay, con bch tng, v quan thng minh, v tng ti v b v tuyt p.
[7]

Tt t-a(Sirtha), nguyn ch l Savrthaiddh), ngha l lm cho vt chi cng thnh pht. A-t- (Asita)v Tin nhn c Ng-Thng. Bn chn c du Bnh xe, trc ngc c du ch Vn. ao li ( Ciel Trayastrinshas ) cnh Tin Dc-Gii Ba-x-ba- (Mahprjpathi), em b Ma-Da, v k vua Tnh-Phn. Vua lo cho Thi-t hc thi-t khi b nh i tu m chu cc ni kh hnh .

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

Bi kinh cu nguyn ny ch Phn nh vy : Om, tatsavi-turvarenyam Bhargo devasya dhimahi Dhiyoyora prachodayt. Dch ngha: Knh trng ng Thi-Dng ( Soleil divin ), chng ta hy qun tng n s sng sut v cng ca ng Thi Dng Ngi soi sng tm tr ta.
[14]

Hc ton s. c t mt cho n 100.000 (ch Phn : un lakh ) l 100.000. Nguyn t; vt rt nh. Tnh ti s sao trn tri m hm.

[15]

[16]

[17]

[18]

Bit tnh ti s ct di sng Hng H bn n . i-kip: Maha-Kalpa. Mt i-kip c 4.320 triu nm. Ong v V Thc o t bn tay ti ci ch Ga ch Phn gow, l 40 hi di (40 souffles). Do tun (ydjana): 16 dm tu. Cm cng cho xe c chy cc no trong thnh vua. V dnh mu. Nhp nh , Suy ngh v o l. Ngi khc cho con hc chu au v trng tn. Hoa mng tay. Nhp nh (tat d'extase) S-thon (S-thin) : Premier pas ana le sentier Chng-sanh th kh trong su ng Lun hi. Ngm bi k xng cng c ca Pht.

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

[26]

[27]

[28]

[29]

[30]

[31]

[32]

Phn th hai
TH-TN mi tm tui u, c vua truyn ct ba lu an c ; Ci bng tt ca t, Cy hng lp chc, m tr tit ng ; Ci nh cm thch gn trong, Ma h m mt khi nng nc chi ; Ci sau lp ngi xanh r,

Ma thu chim bc

[1]

n y thm tho.

Theo nh, vn sui quanh co, Chm hoa, bn c, ch ch ngh chn. Do chi thong th chi sn, Cng lu, cng thy lm cn sng k! t a ng tui dy th, Mu me mnh lit chy y trong thn; Nhng Ngi c lc nh thn, C hi suy st truy ln vin vng; Cnh nh mt nc gng trong, K cn sng dn chng trng thy hnh. *** c vua dm thu ni tnh, Triu ch quan chc phn rnh my cu: "Cc khanh hy xt bui u, Li ng o s vo chu ni y, Li thm tng s my thy, nghe mng triu li by cng thng. Tr ny ta mn v song, Sau ny ra mt anh hng i Vng. Mt tay chinh phc phi thng, Cc vua khip s u nhng bc trn: ta mun vy cng nn,

Song cn e ni xung ln bt k: Con ta s chn ci ny, Bc vo no o, ng y kh th; Cng trnh chng hiu ra m, M nh b c c nc non! Lc ny Hong t lo toan. Trong u i li tnh ln thot thn. Cc quan mu tr nh thn, Xt coi cnh th no hn t by. Lm sao Hong t i thay, ng chng bc ti ng y oai vinh? Lm sao im trc hin linh, ng cho Thi t tr quanh hon cu?" *** Mt ng quan lo qy tu : "Bch ngi, tnh i thuc mu chi. Nu m c gi phng phi. T tnh ba kho bt gh nh chi. Tm lng Hong t cn ti, Cha tng bit sc, bit ci ct duyn; Mi thm cha c k bn, Vi con mt p khin qun ci tri! Hy tm gi lch bn trai,

Gip chng vui hng cuc i th xong. Nhng ai quyt ch dc lng, Dy ng ti st chng trng giam cm; Nhng m si tc m nhn, Buc vo dnh cng chng cn sc chi." *** Cc quan chu k tinh vi. Nhng vua cn hy h nghi, ng ngng : "M nhn kn chn cho chng, Sau ny c bit bc ng th nao ? i tnh h mt ging sao ? Cung phi du lm, lng xao khng chng!" Mt ng quan khc t phn : "Cnh ny nh lc trn rng m chi, n chng tn bn ti ni, Thi nh np mng h ni thc oan! Chng phn k th, ng hong, Mi tnh nm phi, trnh ng sao xong! C tung mt, c hnh dung, Lm cho mnh thch nh trong ci Tri; Li nh thy mt t ngi, C chu p hn hi rng ng, Th ny ngh li cng xong,

Xin vua m cuc mi rng m nhn. Tranh nhau sc lch thua hn, Ngi trn Hong t ban phn thng xu. C no bc ti hu k, Mt my hoan lc, phi l li sang, Lm cho Thi t nhn tng. Thch tnh chng mi tm ng i n. Nh vy chn la cn phn, T do luyn-i phc phn cng nn." *** Li ny chp thun di trn, Hm sau c k rao rn khp ni: Cc c m n c mi , Vo n Thi t ban thi ca xinh. Mi c c tng nh, C no p nht phn mnh tri hn. Cc c thiu n n cn, Cng nhau t tu gn ca v. Ai ai u cng im t, Ra mnh, chi tc, p thm tho; Long nheo nh phn lng o
[2]

o qun, khn khu nh hoa tt mu. Tay chn son pht lu lu,

Ngi sao gia trn au chi ngi Cnh tnh xem tht tt ti,

[3]

Bao nhiu thiu n trc ngi bc ln; Tha u mt ng xung chn, Ly lm bi ri, t phn khip thay! Thy ngi cao thng s ngay, Tuy ngi trm tnh, mt my ha vui. Mi c bc ti trc ngi, Rc nng l vt, lui cui rt hnh. C no cng chng hoan nghinh, c Ngi ci mm vi mnh cht chi, Tc thi ht hong chy i, E mnh thp thi, ngi th cao sang. C on m n i ngang. Ca ban ht, bn loan cha nhn. Cui cng mt bc ln, Da Du
[4]

trinh n rt nn mn m.

Cc quan ch mi thy qua: ng cung nhm dy ngi khc i. Hnh nng Tin n cung my, Tng i nh th hoa ti
[5]

trn tri;

Mt nng nh mt con nai, ng ma thch cuc duyn hi tc t;

Mt nng p kh ng. Du bao nhiu ting cng cha t rnh, Nng nhn thng mt sng anh, Hai tay chp li trn mnh n nang, a ra c ngc oan trang, Hi rng : "in h tng sang mn no? Ngi rng : "Pht ht ch sao, Song ta cn c mn trao ng, ngi p mun vng, X ny r ting nh nng nghe ! " Si dy ngc bch mang theo, Ci ra khi ngc m eo cho nng. Hai ngi nhn chn chng, i tnh lc y ho quang nhng lin. *** V sau thnh Pht gingtruyn, Cngi hi li cn duyn s ny: Tisao va thy m ngy. Tmlng Thnh Cha cng vy tnh men? Ngirng: "Ta trc c quen
[6]

Nhngi qu kh tng phen v chng. Thuxa, chn ni ng, Mtchng tui tr con dng i sn,

Mthm gia cnh sui, ngn, ngra gim th my nng tranh chi; Dirng thng, chy khp ni, Cngnh th gin lc tri sm qua, Mtc, chng kt vng hoa, Nhngra nh th sao lo trn khng; Mtc chng thng lng cng, Ktcng lng tr, g rng, g li; Mtc, tng tri thng i, Cnc sau cht git mi cuc ua; Chngem nai nh trao c, Traolun tnh i kh tua mn nng. Vinhau vui v rng tng, Sngthi ng tch, cht cng ng quan. Ccngi thy kh bn: Gingchn xa thm cng ln mc ln; Nhngtung thin c, kh hn, Onthng mn ght c phen ti hi. Viclm nhng kip xa xi. Thyu sng li ri bo lm. Lkia sng lng, ti tm, Triny ngt du, dng chng bi duyn. Tal chng mi ni trn.

DaDu, nng y bn hin thu xa. BnhXe sanh t cn a. Thcn thy li vic xa bo n." *** Pht u va yn, Cc quan nhn r nghe lin ht trn. Tr vo tu lnh Thin nhan, Hong nam tng phn nn chng ai. Bng u bc ti bn ngai, Da Du cn lo Xu rai Pht [7] Thy nng, chng ngn ngi ra, Hai bn bn mt nhn qua r rng; Ngc eo chng ly tng nng, Ng nhau cng t tng tnh thm, Vua nghe vui v phn rng: "Mi ngon kim c, hy tm cch xoay, Chim ng dui cnh trn my, Ly mi ta nh xung y mc ngm. Sai quan qua hi m, Hi c gi y, ci em vo n". Nhng trong h Thch tc truyn: Ci ngi sang trng phi nn tranh ti; Con vua th cng nh ai,

Thng ngi tranh cuc, duyn hi mi xong. Cha c gi p bo cng: Cc ng hong t cng ng mn yu, Qu ngi v tu gia triu, Cng, thng, k m iu th vng:

Nu chng sc c tri hn, Thng ngi ot cuc lo mng g ngay. Nhng e chng chng ti hay, V khng tng thot khi by cm cung." Vua nghe, rt i su lng. V lo Thi t tht trong din trng. Ti tnh gm li nhiu trang. B bn gii ting vang trong thnh; c Xu Na Nan
[9] [8]

ci nga lanh.

th v c danh chng tng.

Ci thm tu vi Ph vng: "Nhng mn thao lc con thng hc qua; Nay xin cha kp truyn ra, Mn no ai gii th ta u cng. Kh g ci cuc kim cung, Con khng mt tnh chung u m." Lnh truyn by ba chng xa, ng cung Tt t ng ra snh by.

Ai m thng cuc u ny. Da-Du m n s vy cn duyn. *** n ngy nht nh nh trn, Vng tn cng t bn bn tu v; Nhng ngi th t thn qu Cng nhau hi li v m cuc ny. M nhn cng c n y, B con cha m bao vy bn mnh; Lm nh m ci linh nh, Trng kn chp tri rang rnh rt xu, C xe kt tui treo hu, C thm mn trng, nm k di lng. My con b c bng chng, Mu vng t im trn sng ng ra. B cng gc hong gia. ng ra xin ci con nh trm anh; Nan vng t ti danh, c Xu Na cng ra tranh v hin. K l Thi t bc ln, Ci con Cn Trc
[10]

h rn m ng.

Cuc ny nga cha tng trng. n nay thy l nn vng h ln.

ng cung Ngi cng ngc nhin. Trng qua dn chng sng bn hong thnh. Tuy l h chng nh mnh, Ung, n, mc, , chng vinh sang bng; Nhng m vn mt tm cn, Khoi vui, su no cng hng tri qua. Da Du, va mi thy ra, N ci ng n mt hoa c Thy. Tay g cng la thng ngay, Chn lin bc xung, ming ry h ln: "Ai ngi ti tr bc trn. Mi l ng ot ngc lin qu a. Ta y c dng hay cha, Hy ra m th cho va lng i" Nan by cuc bn thi, Trng ng em cch th su ga c xu Na sc cng va, B xin tm ga thng ln. Hong nam Tt t bo rng : Trng ta hy xa bng mi ga. Tht l xa lc chng va, Trng nh ng iu
[12] [11]

hi xa thng dng.

By gi ai ny ging cung.

Nan bn lng trng ng treo, c Xu Na bn lng theo, B bn ti c chiu chnh hn: Mi ngui ai cng khen rn, Da Du thc n c phn ngi lo. Ngi che tay o co ro. S e Thi t cho trt ngoi. Cung vng
[13]

Ngi nm thnh thi,

Dy cung hn tht gn loi th se; Ai ngi sc mnh chng gh, Mi l ging ni ko x na phn. t a c ci thm. Thng tay ko ht chng cn sc chi. Hai u gip li tc th. Cy cung lc y gy i ch cm. Phn rng : " b ai ham, Cung no ng na, kh am n hu. " C ngi hiu vic lin tu, "Trong n th phng, t u nh tng. Cung vua S T Hin Vng
[14]

i xa cn ch trang c k." Ngi rng : "i ly li y, Cung thn mi xng vo tay ta cm."

Qun khing cung y li gn, Sn lm bng thp, cn gn bng vng; Hai u cun li bng ngang, Cng nh sng qui b mang trn u. t a th sc cung sau, trn u gi ko u hai ln. By gi bo my hong thn: "Cc em ko th xem chng ra sao? " My ng ko chng c no. Thi nh xung m giao c Thy. Ngi lin n ly vo tay, Nghing mnh ging n, ko day mnh vo. Nghe ra c ting thanh tao, Ngi nh k tt hi: no ting chi? Ngi nh p li mt khi: "Ting cung n Thnh ku i khp cng. Hm nay Hong t ging cung, V Ngi sp bn trng ng xa." Cy tn Thi t rt ra, Tra vo, ko thng, tay bung i, Mi tn nhn lt ng my, Bn vo lng trng th tt xa; Sc cn nn li lt qua,

Bay trn ng rung ng ra mt m. *** -B by cuc gm ua, Ci cy su ngn chm a dt trn. c xu Na sc tri hn, La cy by ngn, gm trn cht lin. Nan kim thut chng king, Cy dy chn ngn, ngi bn chm ngay. n phin Thi t ra tay. C hai cy ln mc by theo nhau, Li gm nng sc nhim mu, Php vo mt ci, la u hai cy; Gm Ngi chm tht rt ngay, Hai cy u t, ng y nh thng. Nan vi v li bung: Li gm chng phn, tm ng tr lui. M nhn lo s bi hi, Xem hai cy n nhnh chi cn nguyn. Thn phong lm gi ni ln, Hai tn cy mch ng trn mt i. *** Qun em nga gii ti ri, Chy quanh ng c ba hi tht mau;

Nhng con Cn Trc dn u, Li n hng nht, b sau xa vi. Nga ngi sc chy rt ti, Trong mm nc di chy nhoi ng i, Nc va thm t mt khi, Hai mi ln gio n th chy xong. Nan ni gia m ng: "Ci con Cn Trc ta khng thua m. By gi nga chng em ra. Xem ai ci gii mi l ng hn." M phu c lnh em dng. Nga en hc nh cn ti tri; Ba dy li ti ct ngoi, Mt xem d tn, mi ngi n bung; B bt k khng. Mng chn bng st cha dng ng mang; L v nga hy cn hoang. Cha ai ln ci tp ng bc thng. Ba v th t ln xong. B con nga chng vy vng t ngay; o qun bi bm dnh y, Li thm h thn ti ny th s. c Xu Na sc c tha,

c ngi trn nga, tay qu m xing; Hai chn thc ly hai bn, Ci hm thit nga, ngi bn sit v. Mt phen s st, in r. Cnh ng nga hong chy ph mt vng. Thnh lnh tr mt sau hng, Ming nhn rng d, chn vng ln; Lm cho chng t mt bn, V toan lt ti p trn thn hnh. Nh on gi nga mt lanh, Mau chn chy ti tch rnh ra cho. Mi ngi khi y ni to : "Nga yu, Hong t hy lo ch gn, Rut gan t bo tng bng, Mu me nh th la phng au." t a Thi t yu cu: " Dy xing b ht, mc du ta ng." Nm ni gy nga nh nhng. Bung li nh nhn du dng d nghe; Bn tay bn mt ly che, p trn mt nga, vut ve mt di; Ko ln t c ti vai, Ln qua hng nga, tay Ngi mn mo.

L lng ai cng nhn cho. Thy con nga d co ro hin lnh. Chng cn cng c tinh ranh, ng m dng th bit rnh knh vng. cho Thi-t ln lng, Chn ln bc ti, tun theo Ngi. Xem ra, cng chng gh ai? H rng: "Tt-t cao ti ht trn. Thi ng tranh na cn hn. C ai qua ni ngi Nhn trong n." My ai tranh u h ln: " Tht Ngi nht, ng trn bn ny." Cha c m n ni ngay: " Lng ta cng mun chng nay thng ngi; Chng ta mn chng ri, By gi thm phc, ht hi nghi nan. L cho k in n, Mit mi trong cuc truy hoan nhiu; Th m cung kim cao siu, Hn ngi vt b, ln o, xung hang. Nay chng thng cuc v vang, Hy em bn ngc m nng v n." Dt li, cng cha ng ln,

Vng hoa li tt cm bn tay mnh, Lt qua khi m chung quanh. Khn vng sc sm ph xinh trn u Tng nng trn trng lu lu. i qua trc mt vng hu ch cng. n ni gip mt ng cung. Xem Ngi rt p, ng cng nga ; Nga thn a thng c to. cho Ngi vn ng ch m nng, Ci cho Hong t thin lng, Mt nng sng r c ng khoi vui; Vng hoa nng tng Ngi eo, Nghing u ngc bn, bi ngi yu thng. Hai chn qi xung gn gng, Tha rng : " Tin thip v chng xin theo." Mi ngi ai ny mng reo, Trng ra i bn m miu xng thay! Cng nhau tay li cm tay. Cng thun v ngc cng say tm tnh. Bc i nng vn khn xinh. Khn vng sc sm bn mnh thng mang. *** Chng Ngi thnh Pht m ng.
[15]

Trong khi truyn Gio, chng thng hi tha. Hi qua ngha c tnh xa, Ti sao nng vng khn tua en vng, V i dng iu oai cng, Xem trong cng-chng nh dng chng ai? Th Tn phn dy my li: "Vic ny ta r, ngi i kh thng. T sanh cn mc trong vng, Vic xa tnh c thy ng ti sanh. Nhng i t trc kh rnh, Vn cn hin li cho mnh cng y. Ta y nh vic thu kia, Hng sa nm trc, c khi bao i ! By gi ngi Pht vin khi, Ngy xa lm cp ni rng gi, Ngy ngy n di h xa, Nm trong bi c i m hu nai; Chng i n c hm mai, n gn s np mng i ch lo ! C khi di nh sao m, Ta i kim tht n cho lng, L-th ng sui no cong, Ngi khng cha b, th hng ngi u!

Trong khi ta rng su, Hoc ni ly rm lau mc y. Ta cng chng cp bn by, Bng con cp ci li gy mi th. Cp ny tt p ng u, Vng en xen ln hai mu ni thn; Cng nh khn ca mnhn, V ta nng i trong sn v i. Trong rng l cp tranh ti, Nanh qua vut li chng ai nhn nhng. Di hoa,cp ci nhn tng, Trng ta cng bn mu hng tung tri. Sau ny ta thng c ri, Nng bn i n, t hi vui ng ; Bc ngang my v vua rng, Nng khng oi chng va chng thua ta. Hng ta ng lc th ra, Li nng lim ly chng l vut ve. Tng nng lc y oai gh, Song song i la hu rng su. Bnh xe Sanh t ln lu, Thp cao u chuyn, u u cng vn." ***

Bn ngi chu g m-nhn. Chn ngy thng tt chu-trn kt duyn. Gi bng vng thit k ln. Tri ra khm qu lt trn m ngi: Dy bng dng sn ri, T hng ni ly hai ngi bn tay; Bnh ngon ct b ra ngay. Cm n du xt cng by ht ra. Sa ti son trn pha, Th rm hai cng l tri x: Song song hai cng giao k, y l im tt tnh kia ti gi. C ngi em bp la ra, V chng by bc lt qua ba vng K l b th bn cng, S tng, cha miu cng ng cng dng. Cc s cu phc cu phn, K kinh, thn ch c rn trong ngoi, o xim i bn ha hai. Buc rng nhau li, sng i c nhau. Cha c m n lin tu: "Con ti ry v hu Ngi y. Sn bm nng ta bng cy,
[16]

Xin ngi qun t kh hay rng tnh! Trng kn chp tri lin thinh, H hng a gi v dinh nh chng, T y phu ph hp ng, Cng lu cng thm cng nng tm yu. *** i tnh tht buc vn nhiu, Nhng vua cha chc, cn iu h nghi. Ct nn ngc tht tinh vi, Kiu nh kho l cnh chi chng bng, cho Thi t n, Hng i th th vui hng hn ai. Gia ni cnh t ct i, C ha ni bic mc ngay ln tri. Di chn ni, c dng khi T non H-M
[18] [17]

l ni pht ngun,

Chy ln nh vy mi lun, Sau cng c m tun sng Hng Pha Nam cy ln chn ngang. Tch ring bit th bi tng nhnh cao. Cnh n m i thanh tao. Chng nghe thy ting xn xao th thin. Lu lu, mt ngn gi xin,
[19]

Bt vo nghe ting di min ch xa. Trn pha Bc, ni Hy-Ma

[20]

Dc cao chn ch thy m pht gh; Phn ra hng ng chnh t. Trn th tuyt ph chng h r tan; Ni cao ln ch my ngn, Xem ra to ln, gin oai-nghi. nh th nhiu ci khc i, Nhn, trn, bng phng, trn l cng nn. Nhiu hn xanh bic nh ln; C hn nhn lu nh kim ng-h. H su thm thm ng v, C nhiu vc him dc ph ra ngoi. Thy vy, tr ngh vt khi; Tng iu cao thng, xa vi u u, Dng nh bay bng tt m, Ta cng Tin Thnh gp nhau lun m. Di min tuyt ph hng nm. y ton rng rm ti tm mt m; Xen vo nhng thc nn th, Nc tun sng r, my l tri. Pha di na, my cnh i, B, tng, c th mc thi dy y,

Tr ku, beo rng vang vy, Chin rng b h, by la rn. Di thp na, cnh ng gn, Xem ra nh khm tri chn bn th; i cao, rng rm, non m, Xa trng nh th bn th Thnh linh. Nhng nh m thut ti tnh, Chn ni cao ro ct nh nguy nga; Hai bn xy thp my ta; Vi nhiu phng c ct hoa r rng. My cy ln bt ngang. Thy u trm tr nhng gng nc nh: Tch nng m n Ra a Cng ng hin thnh Rich na
[21]

[22]

yu v;

Li cn my chuyn ly k. Si Ta
[23]

trinh n th nguy gia rng.

Hung thn p buc phi ng, Chng nng n kp liu chng cu ra; Tch c gi p R-Ba
[24]

Cng l chuyn ng trn c ghi, Gia nh, ca ln oai nghi, Khc hnh Voi thnh
[25]

thn ny rt linh:

Tc ngi n kinh thnh,

Hnh Voi biu hin thng minh, ph cng. Ln theo my no trong vn. i qua sn rng n gin ca trong; Ca bng cm thch gn hng, Thanh ngang, tm ngch cng ng xinh. n hng nhiu ca rt tinh. Vi nhiu khun chm ha hnh tt ti, Bc qua ngch ca do chi, Pha trong, phng tht lm ni trang hong; Thang lu nhiu ci p sang, Hnh lang my dy c tng c song, Vch th ha kho v cng, Ct nh xy dng dnh chm vi nhau. C lm h cha nc su, Hoa sen ua n lu lu tt xinh; Pha l nhiu chu trng tinh, Cha on c li, vng, xanh, , hng. Ngoi vn nh sng ti trong. Xem ra by lc ng cng nhau n. Mt on chim chc lng xng, Khoe nhiu mu sc trong ln da xanh. Di theo my kt vch thnh, Chim cu lm sng sanh mn i.

 trong sn gchsng ngi, By cng qua li, ui phi tt lnh. C ng lng l trng tinh, Vi chim mo u a mnh tr v. Kt xanh c t son t, Bay theo n tri ta h chn cy; My con rn mi nhc thay, Cng eo ro st phi ngay bng tri; t con sc nh quen hi; Vo tay m ht ca ngi a ra; Cnh nh hn tht an ha, Ka con rn h di hoa ng ngy; Rn ny cho ch im may, Nm khoanh h nng chi ry m lng; Con d chy gin tng bng, y by kh t nhy trng qa kia, Thy u bc i hu, K hu ngi h sm khuy ch bn; Bao gi c lnh b trn, Tc th k di chy ln ng cho, Mt my ai ny thanh tao, Ni li du ngt, vic no cng lanh; Mi ngi vui v lm lnh,

Tun li ch bo, thch tnh thi n, Cuc i ph ch mun phn, Cng nh dng nc bn gn c hoa; Hn l mt cnh tro ca, Da-Du ry lm b hong-phi . *** C trm phng tht tinh vi, Li cn mt ch n i xa vng; Chn ny kho lo v song; Nhng iu by tr thch lng hng qua. Mt sn rng ri tch ra, Bn b vch ph, cch xa ci ngoi, Gia l h nc trong ngi, Lm bng cm thch trng ti sng la, Da b , thang bc, ming h, Thy u cn bng hoa tt mu, Chn ny mt m hn u, chi cng sng, gii su cng xu; T nh trong bui ma h, M i trn tuyt c b thch a, nh tri chiu xung bui tra Ln qua cnh ca, thu va ti trong, Chng cn nng ny , nc nng,

Du dng , mt mn nh lng nh mai, m m tnh i thanh mai Ban tra li ging sm mai v chiu. Pha trong ca chn m miu, Phng loan lng ly khc chu th gian; nh n du chiu trng mn, Thp bng du tt, thm trn ch d; Ca hng bng x c Mn treo c kt sao nh ging hng; Mng t trng ph bng vng, cho ngc n ring nng bc qua. Trong phng kh nhn cho ra, Ban ngy hay ti cng l nh nhau, Mn mng nh sng mt mu, Tra, chiu cng thy nh u bui nay Gi ln mt m m ngy, Lc no cng c nhng tay ch n. K hu dng cc mn hn, Bnh lm c tuyt trn sn H m; Tri cy cn ng sng sa, Mt th th n qua ngt ngo; Nc da mi b a vo, Chn ng ng ly di do v ti;

Mt on v n vui ci, Ma men, hu ru, vc ngi nh mai. Li thm bn nhc tr ti, Chc hu di trng ngy di ln m. Ch Ngi tnh gic mng m, Tc th xng ha cho thm vui lng; Di hoa nhc tri lung tung Ha cng ting ht mn nng tnh yu. My c v n m miu, m nhau nhy ma c chiu gi duyn, Di chn lc lc khua ln, Hai tay du nhiu rp bn ting cm. Trong phng nng nc hng trm, Vi mi chim bc
[26]

m thm xng ra.

Dng nh Thi t ng ng Ta u tay bn

[27]

ng qua mt thi;

t a hng s i, trong n y qun ngoi chng sanh! *** c vua truyn dy rnh rnh: Trong cung Thi t kho trnh li phn; Chng ai c php than thn, Cht, gi, au m chng cn ni ra.

C no hnh sc phi pha, Hai chn mt mi nhy ca chng ng, Tc th xa lnh cm cung, cho Thi t khi trng m bun. C quan hu cn coi lun, Chng cho ai ni n tung th gian: Chon y su, kh, khc, than, S, lo, au n,vi gin ha thiu. Ca nhi v n km chiu, Tc xen mu bc, phm iu lch thanh. Hoa kh l rng xa cnh, C ngi hi qut, chng dnh lu. Bao nhiu nhng cnh u su, Cc quan phi liu m hu trnh ra, Vua rng: "Thi t t a, Trong khi nin thiu cch xa kh i, Khi iu trc mt bn tai, Khi iu suy ngh tr thi c m; Ri ra ci o chng tm, Ln ngi tr nc cng thm vng lng; Mt mnh oai th anh hng, Cc ni xp gip phc tng sc cao," ***

ng cung ng cnh thanh tao, Nhng m u c khc no ngc trung, i tnh buc gi chim lng, My iu tha dc nh song nht Ngi. c vua xy vch thnh di, Ngoi th ca st phi gi hai bn; C trm ngi mi d ln, trong khi m ng ting rn thu xa. Vua cn lm ca thm ra, C hai ci na mi l chc tay. Vy nn mun thot u ny, Phi qua ba bn ca dy, song to, Ct ngi ng gi sing lo, Vua truyn: "Chng c m cho k no Du l Thi t trong tro, Nu ngi tri lnh th ta chm u."

[1]

Chim-bc hoa (champaks) th hoa n rt thm

[2]

C mt th phn lm bng kim kh thoa long nheo. Ngi n b n c tc ni trn k gia lng my mt mn trang im bng ngc. Da du--la (Ysdhara) Par ati Tin trn tri v ca c Siva.

[3]

[4]

[5]

[6]

Chng ta c quen t nhng i trc.

[7]

SoubraBoudha. Arzouna Nanda Nga Cn Trc (Kantaka)

[8]

[9]

[10]

[11]

Pha trc c ni rng mt ngi chy ng bn chc hi th th bng mt ga, hay l ni cho r hn, mt ga l 1.300 thc chn ng l (1.30o pieds anglais).
[12]

Hi xa dng ng iu bng ming s, ming . Cung sn vng v . S T Hin Vng ( SinhaHnou). Ci khn chong mu vng xen ln mu en sm. Phong tc n ca phi B La Mn th lm l i vng theo ngn la ba ln. Sng Rohini. Himalaya. Sng Hng-H (Gange). Himalaya. Ra Da (Radha).

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

Rich Na (Krixhna). Ra-a l tnh nhn ca Rich-Na. ng ny l mt v Thnh sng rt c danh ting n . Ngi ta c lm nhiu thi ca v tnh s ca ng.
[22]

[23]

Sita (Sita): v ca Ra-Ma, nng l ct chuyn thn tin Ra-ma--da-Na ( Ramadana ). R Ba (Draupadi): M-n, ct chuyn Ma-ha-ba-ra-ta (Ma-ha Bharata).

[24]

[25]

Voi thnh, ting Phn : Ga-nt-ha ( Ganessha ) l mt v Thin-thn, mnh ngi u voi, hnh v ngi thng vi xung nghing nghing.
[26]

Chim bc (Champak): mt th hng thm rt qu. Ng trn tay v.

[27]

Phn th ba

Th Tn yn tr n lu n chi vui tha, bn bu bao quanh, No d s kh chng sanh, Bun, lo, ru ti, gi nh, cht mn? K u trn ngc bn loan, Da Du qut mt, gi trn tho ngay. Bng ngi na tnh na say, Ngi trn h ln: "Ci ny! ci ta! Ta nghe! Ta bit! Ta ra!" Lm cho nng s, hi l vic chi? By gi Ngi lung xt bi, Nhn quang t i chiu i xa vi; Mt nh tin ci Tri, Trng chng, nng s, bi bi tc son, Thy nng hong ht, n non, Ngi ci an i bn loan tnh lng. V Ngi truyn lnh ni cung, em n ra gy ni trong t bi. Mt cy n go dy di, ni ngch ca, lai rai gi lng, Cng l mt s l lng,

Gi ln li tri t ng nht khoan. Nhc m nghe r c on, Mt mnh Thi T nghe ton ting linh; Thn tin mch bo inh ninh, Ha cng dy bc ca thinh nh vy: *** "Chng ti l ting gi bay, Bay i kim s an by trong tm, Nhng m ht thng qua nm, Ci b an lc chng tm u ra. i ngi nh gi thong qua, Th than, khc lc, ph v u tranh. Chng ti u c bit rnh: Ti sao c s sng sanh ca ngi? Ci ngun ca cuc sng i, Sng trn dng th khp ni chi vy? Du Ngi hay chng ti y, Chng qua hnh-nh ci ny vn khng. Vui chi ci cuc no nng Kh su a ti trong lng mi i ? Vui chi m hng cuc ny, Nm nm, thng thng, ngy ngy nh nhau. i tnh v c bn lu,

Th nh vui hng v sau cho di. Mt cn gi thong: cuc i, Cng nh ting l lai rai dy n, Chng ti tri khp cnh trn, Ry y mai ln ln bay i. Hm nay nng my ng dy, Chng ti than th cho khuy tm lng; Bn vui kh ni ht thng, V i lm ch thy rng kh au, Bit bao con mt khc su, Vi bn tay sit chn cu chng bn! Chng ti ru r ca ln. Nhng m trong d chng qun ci thm Ngi i ai cng lc lm, M theo cuc sng chng tm thy xa; Chng qua bng dng m, Hin ri li mt, l v r tan, Nhng Ngi chng phi k thng, Sanh ra cu th, c ng chng sanh, Thi gi sp ti bn mnh, Th trn ng i c linh cu nn; Mt m h bc chng an, Lanh quanh trong chn trn gian kh su.

Xin Ngi ng dy cho mau, Tnh i ch c ngh lu lm g! Chng ti ting gi bay i, Xin Ngi ct bc, chn ghi du ng, i m tm cnh Lc bang. i ra, dt b, tnh thng li nh; T nay thng khp gn xa. Chng sanh thng ht mi l t bi; Xt ngi au kh lm li, Xin Ngi dt b ngi v mt phen; i ra cu k thp hn, ngi sa l, gii phin, thot thn. Chng ti than th trn n, V Ngi cha hiu th nhn vic i. Ting nng dy bc reo chi. Nc ci cho k theo ni bng hnh: Chng ti ci k si tnh, Bng m tng thit, giam mnh vo trong." *** Mt hm chn n rng, Cm tay b v thong-dong bui chiu; Mt c cung n m miu, Tay n ming ht t nhiu bn xa,

Ht chu mt tch tnh t, Chuyn con nga l, xa l mun trng; Ni ngi da trng ng, Chiu v tri ln trong vng bin khi. ng cung than th my li: Si Tra [1] khu gi ci bi gi a. Nng thut tch, ta thch a. Nhng ta nh chuyn gi tha trn n. Da Du! bn hy gi n, Ly ra ht ngc m ban cho ngi. ny bn tt nng i! C chng mt ci xa vi mnh mng? Ni no c bng tri hng, Bui chiu xen ln vo vng bin xanh? Ngi xa c ging tnh mnh? Ni xa lm k kh tnh hay chng? Bit bao k kh v ngn, Nhng ta u r m phng vt dm! Lm khi mt nht l dm, nh ngi sng chi, lm phng ng; T ta hi ly, ngi ngng, Ai ngi trc nht ng trng m cho? Lm khi sum hp m o,

ng cn vng nht ln vo ci Ty; Lng ta li mun i ngay, V ta ng thy mt my dn kia. Chng ta u c ring chia, Ngi xa mun dm, h lng la yu ? Lc ny ta lung bun hiu, Mi nng, tnh i chng xiu tc su, Si Tra bit lm x mu, Nga nng thut , u m tm? Nga hay, dy khu ta cm, i! nh gc li cung thm in rng; p thnh, lng mc rui giong, Ri ta s bit trn hng bao xa, Hoc tra cnh thu Ta lin bay ti Hy Ma
[2]

vo ta, Ni Thn;

[3]

Vt trn cnh tuyt my ln, Mc tnh nhn xung bang ln, nc ngoi. Sao ta khng bit xem coi? Sao khng chu kh tm ti m trng? Nay ta xin hi cho thng Nhng chi hin c ngoi vng ca cao?" *** Tip theo, c k tu cho:

"Bch Ngi in h! Xit bao cnh tnh Hong thnh, ch ba, cha nh, Vn hoa, ng rung, rch kinh, i h Rng su, ni ln bao la, K l i quc Tn B
[4]

Vng;

Li nhiu ng rng kh lng, Vi bao dn chng k hng triu ln!" t-a p: " Vy th nn! Bo chng Xa-Nc ng bn xe hu; Mai ny, vng nht ngay u. Ngoi thnh du ngon, mc du xem qua," C ngi chy bo vua cha: " ng cung c dn long xa sn by; n Ngi gi ng mai y, ng Ngi ving cnh n ny ngoi ." Thnh vng nghe tu lin cho, Sai ngi truyn b dn d th ni: " thnh trang b uy nghi, ng cho thy nhng cnh chi gi phin; M, qu, bnh tt trin min Gh ci, gi c ch nn ra ngoi." M ng qut dn mt ngoai, Nc trong em ti l nhai khp cng;

 ni ngch ca giao thng, My b rc ri bt hng mt hng; L hoa kt ti treo ging, Tun si cnh qu ph trng ng nh; Vch tng sn li pht qua, Trn cy c pht, ct th im t. ni i l t c, Nht thn
[5]

tng Thnh ng v bn th.

Hong thnh chnh b by gi, Dng nh th huyn c nhim mu. Trn ng, ching, trng tri mau, Nhn vin co th truyn tu nh vy: "Qu v cng chng nghe y, Nh vua phn dy hin by nghim trang M, qu, bnh, tt, gh sang, Cng ngi gi c, ch mang ra ngoi, ng em thiu t xc hi, Hy ch chiu ti, bi ai tng hnh. l Thnh ch dy rnh, Su--na
[6]

cha thnh chng ta."

Cnh tnh p rm r, Khp thnh La V

[7]

nh nh dn chng,

ng cung ng n va chng,

Xe loan rc r sau lng i b, Bch ngu thnh trng, c to , Bu mang ch chm, sn t p mu. Chng dn khnh hnh chen nhau, Hoan h vang dy, ca u tng bng. t a trng thy cng mng: Dn trung, o p, ch hng ci ru. Ngi rng: "Th gii p, hn; Trai th ha, gi cn, nt na. Ta y c gip chi m, H nay c vy, y l nh u? Ta yu dn chng nh nhau, H no c bit tnh su lng ny? Mt chng Thch t u y, Nm hoa m tng c Thy ng du. Ngi lin truyn lnh m phu "Hy mi tr y mc du ln xe!" "Nc ta tnh cnh cng xu, Lm vua cai tr c b thch a ! Dn y tha d chng va, V ta n h nh tra hm ny. Nh nh nu c vui vy. Khin cho th y hn hoan;

Th ta hnh phc chu ton, ch chi vt khc m toan c nhiu, Ny Xa-Nc! c thun chiu, Dy xe qua khi by nhiu ca nh; ng ta thy ht gn xa, Cnh i ti thm nay ta mi tng." Gi loan trc ch trn ng, y dn chng chy hng p vo. Trc xe, vi k n cho, Vng hoa cm ly, thy trao i b: Hng b trn mn, vut m, C ngi bnh ngt qu to hin mi. Ai ai u cng t li: "Chc nguyn in-h sng i mun xun. Chiu vua c kinh tun, Ngi ngi ho duyt, cnh hn hn cho. Bng u mt k lc vo, Khn cng, rch ri, hn ho, l lem; T ni hang l n m, Lt ra gia l chng thm k ai. Gi kh, m tp, xui vai, Da nhn, en a, st ngoi xng kh. Lng cm mang nng xun thu, i vnh mt , l l ghn xanh.

Ming mm sm, hm trng quanh, Rt co v bi, v kinh m ngi, Gy cng, tay m chng bi, Hai chn lo o nh ngi qu say. Tay kia bp ly sn gy, Pht ra hi th ln ly kh bun; Than rng: C bc kh thng. T xin b th, cht ng nay mai! Tay s, c li ho dai, Mt nheo lia la, ming ni thi n. Qun hu ko xn, qu rn: "ng cung ng ti, lo ln trnh xa." Trn xe, Thi t dt n; Khoan! Khoan! Xa-Nc! l ngi chi? Cp lng, tiu ty, d k, Trong i c nhng k vy hay chng? Ti sao ngi tht l rng: T xin b th, cht bng nay mai? Hnh th m yu, xng li, Chnh ngi chng c cm xi ch g? K ny khn kh lm thay! Vin quan h gi trnh by lc qua: "Tu in-h! ngi gi,

Tui d tm chc, lng un cong; Xa ngi mnh kho, mt trong. By gi lo mi, cn dng nha thn, Trng cng, ngh lc, tr cn Hao mn, ln bi, ln ln dt thi. n kia du m cn ri, Mnh tim nt ngu, nh bi hi bng, l kt qu tui hng Ti sao in h nng nng ch tm?" ng cung tip hi thm : "Gi ny l mt, hay trm triu ngi?" "Bch Ngi! Xa-Nc p li: Nhng ai cao tui, chu ni kh gi." Nhng m Thi t hi qua: "Nu ta trng th, cng l vy sao? Da Du, th n ti tro, Tm mi h cng m o lt phai?" "Bch Ngi! phi vy chng sai." Ngi truyn;" Xa-Nc! hy di tr lui; Quay v cung in th thi, trng tn mt vic i khng ng! " *** ng v ngh cnh gi l,

Ng vo cung cm, dt d bun thiu. n khi cm dn bui chiu. Tri ngon bnh ngt du nhiu chng xi. My c v n n i, Tranh khoe sc thm, nhng Ngi chng trng. Da Du thy s l lng, Qu bn chn bn, r cng Trng phu: "Ti sao in h u su, Chng vui vi thip nh hu cc hm? Ngi rng: "Ta lung bn chn, Vui vy h d hng lun c no? n chng k trng nin cao, Hai ta ri s h hao, yu, cm. Vai k, m da, tay m, Thi gian ph hoi, mi thm ln tn, nh cn ti chp chn, Xa bi nh sng trn ngn cheo veo; Mn en bung xung lng o. Ln ln bao ph, nhn theo thy g? Pht minh vic y hm nay, Lng ta lo s, tnh ngay phng no? Tnh yu bo v lm sao, Cho thi gian khi a vo lo nguy?

Trn m Ngi mng ngh suy, Chng an gic ip chng khuy ni su

*** m nay vua li in lu, Nm m thy nhng im u bng hong: Mt cy c ln t ngang, Mt tri gia, th hng Thin Bng u gi mnh thi ln, X tan c qu, x min bi d, Mt on Tin Thnh h c, Bay ngang p xung, lm c lm lem, Thun tay, c y c em, Ca ng thnh quch dng km yn, im hai, vua li thy lin: Mi con voi ln, mp bn c ng; Nng n chn bc, di xa, T phng Nam dn, tri qua dm di. Ngi trn voi trc, thnh thi, t a Thi T, lm ngi theo sau. im ba, mt chic xe mu, nh quang chi li, chy mau trn ng. Bn con tun m trc cng,
[8]

Phun ra khi trng, bt ng la than, Trn xe Thi t ngi an; K l im bn, long nhan thy vy; Mt Bnh xe t n quy, Tum bng vng thit, cm y bu chu; Trn vnh, ch l thnh cu, Bnh xe quay mi, la mu phng ra; Li thm c ting nhc ca, T trong Lun bo ngm nga tiu thiu. im nm trng ln l iu, Na ng thnh ph, na chiu ni non; Tay cm di st nn lun. Hong nam nh trng bon bon tip lin, Dng nh sm st chuyn rn, Khng gian trn ngp, thu ln tn tri. Su l im Thp cao vi, Vt trn th, nc thi my bao; t a ng nh Thp cao, Ri ra bn hng trn ho bu chu; Ngc nh ma gii trn u, Mi ngi chy n, ginh nhau bu ny. Ci im th by l y: Lng vua lo s, nghe dy ting than;

Su ngi khc k ku van, Nghin rng, bm mt, cha chan mch su.

*** By im vua thy trc sau, Nhng thy bi gii gii mu chng xong. Vua bn t ni bn lng: "Nh ta c nn, chng ng no rnh! Thnh Tin cho thy mng linh, Nhng khng ai bit hin trnh tng lai." Kinh thnh u l cm hoi, V vua thy mng chng ai bit bn. Mt ng tu s n nhn, o chong da th, ming loan trc n: "a ta vo ti B tin, Mng vua ta bit gii lin kit hung." By im l va nghe xong. o nhn ng ting, khim cung, knh nhng: "Cho mng gia quyn i-Vng. Phc lnh sng r, nht quang chng b! By im vua s trc y. Tc l triu chng vic hay sp vi. im u c hiu vua Tri.

Ging ra ri b ti bi vt tung; l o c co chung. Mt nn o mi vy vng hin ra; Thnh Tin gm cng nh ta, Thay ngi i v hn l lut xa; Kip k snh t ngy gi, Lu ri cng ht, tip h kip sau. Mi con voi ln theo nhau. Bc i rng ng a cu, im hai, Ngha l Mi mn Tr ti Ca Ngi Thi t b i vng gia. Tr Ngi chn ng sn h, Ngi em Chn l ba ra khp cng, Bn con tun m hi nng, Ko xe sng chi thng xng ln ng. l bn l oai cng a Ngi Thi t ti phng nh ngi. Bnh xe quay chuyn chng ngi Tum vng gia vnh ngoi ch linh l Lun bo Php lnh, Hong nam s chuyn, chng sanh tha nhn, Trng to, di st nn ln, t a ng nh, ting rn khp ni.

im ny l biu hiu Li, Ngi em truyn b cho i hiu thng. Mt ngi Thp vt chn tng, Ngha l kinh Pht lt xng tt m. T trn Thp, ri bu chu, l Php th phm phu, thin, thn. Su ngi th thm khc rn, Tay th bm mt, than thn phn mnh. l im by chng minh Su thy ngoi o hn nh chu thua L minh, l vng gip vua, Hong nam bc b thuyt th sau Thy. Tu Thnh Cha! hy mng i! Vua giu nht chng b ng cung. Mc du ngi p nu sng, Cn hn o mn vng rng ph trng y l mng ip i vng! By ngy m na, vic ng hin by." Dt li o s kiu i, Tm ln ci x, li qu ba phen. Vua sai s gi i lin Kim tm ng o, ca tin thng cng, Tr v tu trc n rng:

"Chng ti theo lo vo trong Nguyt t Chim mo xm u bn th, Chng ti vo t t n bay." Thin thn u cng c khi Hin thn chim chc nh vy bit u! Vua cho rng l, u su,

[9]

Ngi bn xung lnh: sing hu ng-cung; By thm nhiu cuc vui nng, Buc tm Hong t vng in xinh. Li tng binh gi ca thnh, Nhng ai ngn ni sc linh s phn? By gi Hong t mun cn Nhn xem cuc sng nhn dn, th tnh; Cnh ny rt p, rt xinh, Nu khng chm phi tnh hnh, Thi gian. Trnh vua Tinh Phn li van: "Xin cha cho tr ving an kinh thnh. K ri cha khin dn lnh, Dp ngi kh no, ch dnh cnh vui. Nhng con hiu r ri, l chng phi khc ni cuc i. Nay con mun bit mi ni; Chng dn, ng x, sanh nhai, nghip ngh.

Ph vng cho tr trn b. Ci trang ra khi vn hu du nhn. Cho con thong th hon ton, Mai ny thy t liu toan ln ng." Gia triu vua phn r rng: "K nhi du ngon t chng sa sai? T do Hong t do chi, chng thm ving mi ni tha tnh. Cc quan ri s phc trnh: Lng Chng bin chuyn, tr thnh ra sao." *** Ba sau, gi ng khai mo, Hong nam; Xa-Nc tiu dao ra n, n vua nhn thy trn, Qun canh vi m cht then ca ngoi. Khch thng mt v thnh thi, Mt thy th k gt hi theo sau: t a, Xa-Nc, k hu, Hai ngi ci dng, ai u m d? Trn ng thng ti hu? Xen cng b tnh ch qu mi. Th thnh cnh vt bun, vui, Thy tr thy ln hi nh y

ng i xinh lch gii by, K qua, ngi li, r r, xn xao. Nhng ngi bun bn ngi vo, u, m, gia v sp bao quanh mnh, Khch mua khi thun tnh, Ln trong dy tht xut trnh ng ngn. Na l tnh thit o hn, Bn th ni thch, bn ln gim i. Ting la eo c chn ni, Khin ngi np trnh cho y qua l. Bnh xe bng nng n, B to chm bc, k gp ghnh. Nhng ngi khing kiu co quanh, Va i va ht n tnh, ca dao. Nhng phu i vc bn o, C to, lng rng,git gio, m hi, My trang ni tr, lui cui, m gh t ging m lui v nh. Nhiu c thiu ph na l, Bng con di nch ht ra li vo. Hng bnh mt, rui xn xao; Ka ngi th dt rt ro a thoi. Ci xay nghin bt, bt li,

Ch i th thn kim moi tha. Th lm binh kh sm tra, To nn o gip phng nga, chin tranh. Th rn t la, ngn xanh, Nng cy cuc st, trui thanh gio i, Trong trng, gio th ging bi, Tr con h Thch hp li ca ngm, Ngi vng bn nguyt, nghim thm, Hc qua lch s c trm Thnh Thn. My ngi th nhum o qun. em phi ngoi nng ngn trng xanh. Qun nhn ng lc b hnh. Thun, gm khua ng cch canh m, Nhng ngi chn gi lc , Ngi trn c bu, li qua vc mnh. B-la-mn nt hnh lnh, St-l Ph-x vi ngnh Th-la;

Bn hng y nc nh, Tu hnh, tr quc, thng gia, rung vn. y, qun, chng, chen bn. Nghn nh d dn ph trng c x; Ngi ny ni chuyn vui pha, Cm tay rn qun ba by vng;

K bu, ngi thi di dng. Khin con rn d vy vng ma men. ng kia, mt m trng kn. Tn t, nga p, dn hin vu qui, Trc thn, hoa qu sn by, Nng ny cu t hoc v vin phu. Xa xa, dy tim ng thau, Th em p, nn n du, ni niu, Thy tr Hong t dt du, Di tng cha miu di theo ca n; Cui thnh quch, c rch bn, Hai ngi qua , bc ln nhp cu.

*** Bn ng c ting thm su : "Qu ngi t , u ti ln. i thi! cu vt mt phen, Khng th ti cht trn v ng!" y ngi bnh dch thm thng. Ry run, ln ln, bi vng o qun. Trn mnh ni mt rn. M hi khp trn, ming ln rt co; ng cn nguy kch ng lo.

Mt th l lo, hn h gi i! C bn l, c bm gh. Gng m chi dy, ri th t ngay; T chi run ry gh thay, Ming nh ku tht: "Ai hay cu dm!" t a chy ti, lum khum, ngi bc phn, mt trm tnh yu. u ngi p gi nng niu
[10]

Bp xoa m du, thy chiu tnh ti. Hi thm:"C bt chng ngi? Bnh chi mang ly m ngi t nho? "Ny Xa-Nc! bi l no, Ngi kia hi hp, ku go, rn la? Ti sao va mun ni ra, Li ming cng tht l thm thng? Vin ng gi p t tng : "Tu Ngi! k y vng bnh ri. Bt ha, t i ri ni, Mu me nh th nc si, la nng. Tri tim xa nhy u ng . By gi lc chm, lc vng p lia, Gn nh dy n t la, Nhng chn, thn, c ht b c dng.

Sc duyn, vui v, trng cng, By gi tn mc xa ng cn chi! Lc ny cn bnh pht nguy. Ka ngi m my nh truy bnh tnh. lm, cp mt lic quanh, Nghin rng, nght th nh mnh ngp hi. Ngi kia mun cht ri i, ng khi hnh bnh, thc thi sao xong! Bnh cn st hi gn trong, T chi ht cm, bnh hng thot ly, Ri tm chn khc hnh vi; Nhng Ngi ng c m chi ngi ny, Bnh tnh c th nhim ly. E Ngi chng khi vng dy lan truyn." ng cung tip tc v khuyn, Nhng Ngi cng hi c duyn cho tng "H cn nhiu bnh ng thng? Ta y c th cng vng ch g?" Chng Xa Nc p tc th: "Mi ngi u phi chng ny hoc kia: Tn ghim, dao ba chm la. Yu au gh lc,m a phong n; C ngi nng lnh tng cn.

Hoc au kit l vn vn mi ng." ng cung mi hi r rng: "ng khi bnh n, mnh thng thy chng? Chng Xa-Nc lin p rng: Bnh nh rn n, bung phng cn mnh; Li nh cp d ang rnh, T trong bi rm thnh lnh phng ra; Bnh nh ln chp trn xa, nh ngi bn n,dung tha bn ny." "- Ngi i h s hng ngy?" "- Tu ln in-h! nh vy ch sao?" "-Th th khng k t ho: m nay ngon gic, thc vo ngy mai?" "-Bch Ngi! tht vy chng sai, Khng ai dm chc tng lai ca mnh." "-Bit bao au n chc rnh, Thn h, tm kh,ri sinh ci Gi!" "-Nu mnh sng c lu xa." "-V bng thiu sc lt qua bnh trm, Hoc ngi chng mun c cm, K mong kt thc ci mm kh au; Hay ngi ch bit rn su, Cng nh k bnh k u tay ta:

Hay ngi tui qu gi, ng tnh cnh y, dt ra th no ?" "Bch Ngi! nh cht ch sao!" "-Th l ci Cht bc vo nh khng?" "-Bch Ngi! cht n au cng. Bt k gi khc, x vng u u. K ny cn ti bc u, Phn ng thng kh, yu au, gy mn; Nhng ri ai cng chng cn; Ka xem ci Cht ng ln bc qua!" *** t a Hong t trng ra: on ngi chm bc, l sa m a; Hng theo pha rch xa kia. Mt ngi dn l lc lia l snh. Than hng cha ng y bnh; Pha sau nhiu k gia nh ln theo, Mi tang phc mang eo. o qun xo x, h reo nn n: "Ra ma! Ngi hy chng tri Cu Ra Ma t bi i." Sau cng, n ci quan ti; Tre an gia, cn ngoi bn cy;

Nm trn l mt ci thy. Chn a pha trc, m gy, cng : Ming hng xung, mt chng a, Hng su, nhn nh, bi d vng. Va khi ti ng t ng. Phu khing quay cng,u sang pha tin; "Ra-Ma". H ln lin lin, Chng a thi th n min b sng. Gin thiu ct sn ch trng, T thi t , cht chng ci ln. Xt ngi nm ng qun, Du cn lnh lo, cng yn gic ho! Ni trng tri, gi bn b, Thn hnh l chng che o qun. Bn bn, la bt ln ln, Ngn b ln lim bn phn gin thiu. Bng nhin la ta mnh chiu, Chp thy m cn, ngn pho pho phun. Tht da nt lt lo tung; Khi xng dy c, sau cng mng manh. Tro tn t, ri xanh, Xng tha vi mnh rc quanh bn dn. ng cung t v phn nn.

"y l kt cuc nhn gian ch g?" Chng Xa-Nc p li ni: "y l cnh tng chung qui ngi i. Trn gin mt k nm di, Qua cn ha tng, xt vi ming xng; My con qu i ku vang, Chng thm m gm, tm ng bay i, Nhng m ngi y trc y, Ung, n, ci, gin, vui say i tnh, i yu cuc sng sinh, Ri th ai bit tnh hnh xy ra? Mt cn ging t rng gi, Trn ng trt bc, ao sa thm bn; Hoc rn cn, hoc ao vun, Cm hn, xng c ngi tung nhm u, Cuc i nhn gim thu, Ngi ta phi cht cn u tic hi! Ung, n, vui, kh, dt ri, Mi hn chng cm, la bi chng au. Mi khng ngi bit na u: Mc du tht kht, mc du hng hoa; Ming khng bit v na l. Tai khng nghe ting, mt la ht trng.

Thn bng c hu khc rng, Mau thiu xc y, ko mng gii bu! S phn nhc th vy ru! Xu hn cng cht, sang giu cng queo! C nh Kinh in m theo, T sanh lun chuyn, bit gieo chn no? Ri cn tr li lm sao ? Cn cn t kh, cn vo ha thiu! Nhn gian lun qun by nhiu, Ci vng nh vy l iu t sanh." *** t a ngc mt tri xanh, Mt Ngi chiu git l lnh Thn Tin. K Ngi nhn xung t lin, m nng c tnh T Hin Xt Bi. Nhn tri nhn t lin khi. Dng nh Ngi mun ni vy di trn. *** Uy nghi Ngi mi ng ln, Dng ngi bc i, sc bn t tin. H rng:"Trn ly ta nhn, Lt sanh t kh ba gn chng tha. Hon cu mang bnh trm kha.

Lc l gi di, phc l tru ngi. Lao ao cc nhc kip ngi, Vui cha trn hng, Kh vui tm thn. Tr thy , lo li gn. Ngi yu vt mn vi phn tch mnh. Sng ri th cht r hnh. K l tip tc sanh thnh i ni, Bnh xe lun chuyn chng ngi, Trong vng Sanh T ngi i mi lm: Ham chi vui sng lc lm, ri th kh thn tm ng Ta y cng b lng, Nhn i tt p cng dng lch sng; Di nh nng nc xui dng, L mi mi nh khng vi vng. Sng di nc chy ngang tng, Vi tun vn rung, nhp hng bin d! Bc mn n mt thu gi, Nay b x, rch tr r ri. Ta tng theo hnh ngi i, Nguyn cu Tin Thnh cc Ngi chng nghe! Hn l c s ch che, Ai ai cng mun nh v Sc Linh!

Bit u cc ng nh mnh, Cng u cu nguyn, nh bnh vc gim! Thnh Thn sc yu chng trm, Khng phng cu k lum khum khn cu! Ta khng n khc su, Nu ta sc u c chn! Phm Thin to ha th gian, Ti sao b chng lm nn th ni? V Ngi c quyn uy, B i chng cu, tt g m khoe? Nu Ngi th lc km b, Xng danh Thin Ch kh nghe lm m! Ny Xa Nc! tr v nh, Mt ta xem , na l th thi!" *** Vua nghe thut r khc ni, Truyn ba tp lnh canh ngoi ca cung; Khng ai ra khi, vo trong, Ngy m u vy, cho xong hn k; V vua nm mng trc y, Gi cho qua khi s ngy th m.

[1]

Tchitra, tn c cung n va ht. thu : chim (vautour) Tn-b-sa-la (Bimbasra) V vua ln nht n- hi i Pht.

[2]

[3]

[4]

Toulsi ging cy thm c tnh cch thing ling. Mi gia nh n- qu trng cy y mt cch c bit Khi ngi n pht th trc ta h phi n mt l toulsi do mt thy B-lamn trao ra
[5]

Nht thn (Sourndva): Thn mt tri. Su--na (Souhdana) dch ngha: Tnh-Phn cha ca Thi t Tt-t-a. La-v tc Ca-ty-la v (Kapilavastou). Kinh vua S no (Tinh-phn) Mt tri l tng trng c Tin Thch (Indra) Nguyt t : n th Thn Mt Nguyt (Tchandra, La lune). Thi-t m u ngi bnh k ln u gi ca Ngi.

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

Phn th t

Nhng khi tri ngy m, Th Tn thc hin ci im ra i. n vng ku khc ai b, Vua cha ru r, dn th au thng. Nhng ri c s l thng: Chng-sanh gii-thot, o ng ph truyn. Nhng ai nghe L diu huyn, Tr nn t ti, c quyn t do, *** Mn m tri khp ng to.

Tri xun, trng t, ngi lo cng thn (1) Trn cy xoi ln ln, V u (2) nng gi, hng phn phc cng. Th thnh, lng xm, rung ng, u u cng hng phc hng duyn may. T t, m xung cung ny, Bu tri hng ta, sao y khng gian; Gi xun trn nh Tuyt san, Hiu hiu thi xung nghe man mc ngi. Hng ng sau nh ni khi, Ka vng nguyt rng ln hi vt ln; nh trng chiu khp bn bn. Sng R-hi-ni v trn ni rng. ng bng, sng vc sng trng, Chiu trn cung in ng chng ng say. Ca ngoi, lnh gc nghim by. Trng canh i hip, h ngay khu truyn. m khuya ai ny ng yn, Ch nghe ch si h rn xa xa; Li trong my cm vn hoa, N non ting d tu ha chng ngi. *** Trng ln chm thng hi,

Ri ngay vch phn, chiu ni rn nh; Trng soi thy nhm gi ta, Cnh nh phng c Tin nga Thin ng (3), l m n du dng, Lc la k lng mi mang vo n. Mi c ng lc ngh yn, Dng nh ngc tt bn thng. Ln hi nhn khp cung ng. C ny thy p hn nng bn kia, Cng nhn cng thy thch m, Cng nh xem ngc nm k vi nhau; Ht no cng chiu mu, Kh m phn bit hn nhau nhng g! Cc c cung n nm y, Tay chn na kn, na by l ra; Tc huyn gi tht dy hoa, Hoc bung ph t nh l sng xao. Qua cn mt mi gin nho, By gi ngon gic mng o m xun. T nh chim chc tp qun, Trn ngy ca ht, ln vn yu nhau; Mt ri ly cnh ph u, Sng ra th li mc du ca yu.

Trn trn, c nhng n treo, Bnh, dy bc chm, ch nhiu du thm, n soi hip vi trng dm, Cc nng m nm gom thy tng: Php phng my b ngc dng. Tay son nm cht hoc trng ra ngoi; Mt hng vi cp my ngi, i mi h h, rng ngi nh chu; Mt hi hai m nhuyn nhu, Lng nheo di chm i bu m non, C tay trn tra thon thon. Chn eo lc lc vi ln thy tinh; C kia tr gic ca mnh, Tc th reo ting lanh tanh ngt ngo. Kia ka nm c no, Cy n st m o m nhn; Tay mng cn vn dy n, Nh ng gy khc, chp chn ng qun. Mt c khc na nm bn, Tay m con lc quen hi nng; Th ny hin hu d thng, Mng m n nhng hoa hng nng trao; T thy vo gic mng o,

Hoa cn na a vo tay c; ng khi con lc k u, Hoa hng mt cnh dnh vo mp mi. ng kia hai thnh i, Kt hoa ri li ng ngi bn hoa, Li thm c khc na l, X nhiu th ngc cho ra chui chuyn; Dy hng mt si ni lin, Quanh cm tay p, ngc hin chiu ra; Cui cng, ngc bch l. Khc hnh Thn Thnh, m qua vng rng. Khi nng x chui va xong, Bung mnh xung , vo trong gic ho. Trong vn con rch ro re, Ru nh m n m gic nng; T nh hng mi m bng, Ch khi rng sng n tung nh tri. l cung cm phng Ngi, Pha trong l trng nhng ngi p hn; Gn-Ga, G-T-mi(4) nng. Hai c hu cn cung loan i tnh. Trng bung, mu thm ln xanh. Thu ton kim tuyn chn ranh ca n.

*** Ca chin n chm khc tn. Vo ba bc na l bn loan phng. Phng ny lng ly v song, Di ng sng c b rng la nhung; Bc chn ln thung dung, Nh i trn khm bng bng nem (5) u. Vch tng gn ngc rt nhiu, Vn l ngc ip Hi triu Tch Lan (6). Trn nh bch ngc mt gian, Cn h vn p, dng ton bu chu; , xanh, vng, tm mu, To hnh sen vi chim su, chim rng; Hoa ho mt cnh tng bng; nh bu vng nguyt chng trn cao. Vch tng, ca s, song ro, Xen theo k h, trng vo, gi v, Bm, li vi cc hoa ma, Hng theo chiu gi, ta la phng trung. Mc du cnh p tnh trong. Chng chi snh kp i lng mn yu Thch Ca Hong t m miu. Da Du bn ngc chiu oan trang.

*** Mn loan ngi ta bn Chng. o xim h tut hng i bn, Hai tay m tn, bun rn. T t ly nh trn m hng. Ba phen hn ht tay chng. Tha rng:"Qun t em lng dy khuyn", Ngi rng: "Bn c chi phin?" Nhng nng chng p, ch ring than thm. Cui cng nng mi pht m: Thip va nm mng, suy tm khng ra, Ban u vui thch l, Con mang bn d n ca hng; Tim ti ng nhy ni lng. Ha cng nha sng tnh nng, phc may. Nhng khi va chp mt ny, Thy ba mng d, lng y kinh hong; Mt con b trng nghinh ngang, i sng to ln ngu vng ng bng. Ngang ng, b y lt bng, Bu chu gia trn chiu ln nh sao Nh hon Cn th (7) nh ho, Rng soi a ph khc no ban tra.

T t ngang l chn a, Ngu vng n ca chng cha nh ai, Ngn b, khng mt sc ai, Trong n Thch, ng li ni to: "Cc ngi chng chn c b, i thi -th! Vinh hoa dt la." Chng ai cn ni b kia, Thip lin ku khc, m gh c to, Ti em ht sc cn b, V truyn ca no tn cho vng vng. Nhng ri rng ting Ngu vng, Lc u nh nh, thot ngang tay ny, Lt nho chng ngi y, Lt i ng ng nhng tay v phng. l im trc va xong, Bn v rc r hin trong im nh, Mt chiu sng v phng phi, Dng nh bn cha Tu di ng thng (8). Trn tri rng t ho quang, Bay quanh Bn V l hng Thn Tin. Cng nhau p xung y lin, Ca thnh php phi ngn Thin trng. C ny tut xung vi vng, Thay vo mt ngn bo trng oai vinh.

Pht ph, ngc chi anh; C vin dy bc, ch linh thu vo, Chng sanh hoan h knh cho, Gi ng rng sng lao xao tung c, Mi ngi c ch thin c. Hoa tri thm p nh ma ta y." *** ng cung phn dy li ny: " nng thy c mng hay im lnh." Cng nng lin mi tha trnh: Ri em nghe ting hi kinh h rn: Th gi sp n mt bn! Th gi sp n, chng nn l l!" "K em trng thy im ba: Toan r qun t, ch l gi khng; Mn loan lnh ngt nh ng, Cm bo b , ng chng h phang? Va em thc gic vi vng, Thy dy ngc i ca chng qun em; N lin ha rn cn em; Xuyn vng ri rt, lm lem, tan tnh, Hoa li kt mi tc xanh, Ln ln bin th m thnh bi nh.

Nm ging nghing ng x r, Trng o xi x, xc x th l! Bch ngu ku rng xa xa , C thu mt bc ta ra trc n. Li nghe c ting vang rn, "Th gi n, ch nn chn ch!" Ting la lm tnh gic m, Nhng im thy triu c th no? Em y sp cht hay sao? Hoc Chng b thip? K no bt Anh?" Trng nng vi v hin lnh, t a bn ni :"hy nh lm vui! Ni bun thi hy lp vi, Nu nng d yu ti vng bn. nh rng mng triu ni trn Hn l bng dng vic bn sau ny; nh rng Thn Thnh ngi v Cng cn rng ng,i thay na l; nh rng trn th tri qua, Mt cn ch i ngi ta cu nn. Du sao nng hy chc an, Lun lun ta mn bn loan nhng ngy. t nhiu thng n nay.

Ta tng ngh xt phng hay cu trn; Nhm khi c hi mt ln, Vic chi phi vn, chc phn vn xong. Tm ta qung i bao dong. Vi ngi xa l, chnh lng xt thng. Ta y cng kh thng thng. Mc du kh no chng vng ly mnh. Hung chi nhng k thn tnh. Cng ta chung sng, ta nh b qun ? Nht l bn ngc hu duyn, Lng ta khn kht theo bn vi nng. Nng l t mu r rng, Cng ta chn gi m mng canh khuya. Tm ta vt bin tri kia, y tnh thng xt ngi qu k thnh. Nh chim cu ling tri xanh, Nh thng t m, du mnh bay xa; Tm ta cng tr li nh, Nng tnh c bn diu ha thanh tao. Tng lai du c th no, Nh con b rng vi ho c thu. Nng nn bit chc mt iu: Bao gi ta cng mn yu bn i;

Vic ta tm kim hin thi, Kim cho b tnh, cho ngi tnh chung. Nng nn dp mi su nung, Hai ta chu kh, ngi ng an vui. Hn nng cm t bi hi, Cu nng c phc v hi thu sau; Hn ta, nng phi bit cu Tnh ta thng chng, chng su bng nng. Thi em nm ngh trn ging. Ta th bc xung,m trng thc lun." *** Cng nng nm xung, ly tun, Ng v ku m, thy lun im ri. Li nghe ting thc lin hi: "Th gi n! n ri chi!" t a vi ngnh mt i, Chi bng hng Bc, sao by tu lia: "y l cnh ti tri khuya: Hai ng chn mt: Ngi kia. T ny, Hoc lm Quc ch tr v, Hoc Nh tch lnh ra i cu i." Gi khuya thm th bn tai. Nhc li khuyn ca cc ngi Thn Tin.

Mng nhn tinh t lin min; Ch Thn hu chc quanh min Th Tn. *** "Ngi rng : Thi khc ti dn, Hy i cho kp, bn chn na chi? Bn i ng ng y M o xui khin hnh vi cu i. i ta cn phi tch ri, Vn ta ghi r trong tri lng yn. Ngy m ln bc tip lin, Nay mnh n ch hin nhin l. Chng mong k v vua cha, Chng ham thng lnh, can qua phi dng, Loan xa chng ng Ty ng, Cng nhiu oanh lit, mu hng cng tun, Th rng ln bc ng tun Nm ging ct bi, lun rung ng; Bn ta nhn vt ngho cng, o qun th xu, n dng xin, Khi th ng ti ln vin, C khi bi rm, gt in trong ngoi. Quyt lm nh vy chng sai, V ta nghe r ting i ku than;

Chnh lng bi xt th gian, X thn ny cu an hng trn. Ch thin ln nh xa gn, V no quyn th, trn phn T Bi? C ai thy c ch v? Nhng ngi th phng c chi hng nh? ch chi cho k nguyn th? ch chi cm bnh, du b np thn? ch chi nim ch c vn, T sinh vt, ct n thn nguy nga? Nui chi thy cng vy m? Xi-Hoa, T-Nu, Xu-r (9) cu ai ? K kinh tng c hm mai, Ch li s st vi li a dua, C theo php m ha. Ai ngi c th ui a Kh Sanh? Kh bit ly, kh i tnh, Kh v Bnh rt thn hnh run en, Kh cht thm, kh a hn, Sanh i sanh li bao phen kh su! Nhiu dc vng, lm bun ru. Bn no thot khi vc su kh phin? N nhn chay lc c king,

Nhng ai c o, tn bin my ngi? Nhng c ca k chng li, C ai gt hi qu ti, ht lnh? C no cng sa trng tinh, Tun xi l qu knh thnh chng ra, n khi n nhy khai hoa, Th xem c khi ku la khc rng? Thin Thn thin, c khc dng, Thy u yu sc, khng mong thi hnh; Tuy thng xt, li chng bnh, Cng nh ngi th, chuyn sanh, i di. Ka Kinh in dy phi li, Kip sanh pht khi t ni thp cng Ht nguyn t ti vi trng. Loi su, loi rn, c cng chim bay, Th, ngi, qu d, thn ngay, Ln ln Thin thng, n v tuyt cao. Ri nh lui bc ch sao, Ct bn, nguyn t tr vo nh xa. Nhng loi sanh sng sm tra, Tng lm quyn thuc thch a vi mnh. ngi dt cuc t sinh, Th gian t ng, v minh vn mn;

Ht lng lo s bt an, B i ch k, bo tn ht len, Ai ngi cu th mt phen. t gm phng tin, chng bn qui y! Tng thi tin s xa y, Ma ng gi lnh phn thy bao ngi! Bng u c k kho bi, T ni toi thch m khi la hng. Ngi xa sn tht n dng, Cng nh lang cu chy dng bt mi; C ngi gieo ht trn i, Bt u c la ln hi nui nhau. Ngi xa ra du u au, V sau ch t ting, cu sch bi, C ai ta hng cuc i, M khng nh cng ngi pht minh? Khen ngi tm ti, u tranh em lng bc i qun mnh, lm nhn! Nh ai quyn th trn, Giu to, mnh kho, nh phn lm vua; Nh ai cha ti gi nua, Tr trung , hnh phc, ng ma i n; Nh ai da mt chng nhn ,

Hng y khoi lc, duyn phn ci ni, Mc tnh chn la ty nghi, Nh ta y vy, khng chi ,thiu, bun, Chng qua thy k l tun, Chnh lng thng xt, kh lun ti mnh! Ngi nh vy sc lnh, Ca em th ht , v lng thng dn. K ngi x b tm thn, Suy cu Chn l, ko phng b huyn. Ngi em ch cn chuyn, Tm ni a ngc, cnh Tin, ci Ngi. Sau cng, mn kn vn khi, Con ng m trng, mi mi vn trn. ng cng th x nc non. Lm Thy thng phc hon ton T-Sanh. Vic ny ta sp thi hnh, Ta nh b nc, v tnh nc dn, Tm ta thng cm ngi trn, Hn nay ta quyt x thn cu i. sao nhp-nhng bn tri! Ta ra i, thun li mi cc ngi. Ny t thm! v mi ngi , Ta nh b c: vui ci, tui xanh

Ngi vng, ngy p, m thanh. Vi nng Cng Cha dt tnh kh thay! Cu em, cu c ci ny. Cu lun con tr chuyn lay d nng; Nay cn cng quyt d dng, n ngy bng m, l lng ch ta, V, con, thn ph, b gia! Hy dn su no cho qua mt thi, Ri y nh sng bt ngi, Php ta s dy ngi i, chng sanh. Hm nay ta quyt ct mnh, Chng no tr li, tt thnh cng tu." *** Trn chn Cng cha, c u, Lng nhn mt v, cng nhau gi t, Quanh ging chn bc t t, Hai tay chp li, knh nh bn th. Ngi rng :"Nm m chn t, Trng phu thi chng bao gi nm y." Ba ln Ngi ct bc i, Ba ln tr li, y v Da Du. K Ngi ko o ln u, Lui ra, vn bc trng chn pha ngoi.

*** y thim thip gic di, Gn a, G T l hai cn hu; K l m n nhiu c. Nm nh nhng cnh sen u trn ta. Ngi rng :"Nt ngc mn m, Kh tm ta lm v xa cc nng; V bng chng tch no ng, Ci gi, ci cht, svng chng mnh. Cc c ng ng nh, Cng nh ngi thc, c hnh ng chi. Ka hoa hng n cht i, Mi thm, sc p cn g u? T nh n thp ht du, nh hng tia sng bay u mt ri? m i! ko mt bt mi, ng cho ai khc, ng ti ln ng! Nh vo cc bn m nng. i ta c thng thng sng vui. Lng ta chnh tng bi hi: y nh m cy i ng chung; Ma xun, sanh ny mnh hng, Sang ng tn t, sng cng xun sau;

Hoc khi ru ba chm nhu, Cy no cng ng, cn u lm tng? Cnh tnh y ta chng mong. V khng n thy nhng dng l ri, Gi t cc bn n i! i ng xun p, ta thi hy sinh. i tm gii thot, Quang minh". ng cung nh bc, lch mnh trong m. *** Ngn sao yu thch nhn xem, Gi khuya hn vt o xim ca Ngi; King hoa ng uyn ua khai; Ta mi thm phc tn ni mi rng. Trn mt t, khp ni ng. T non H M ti vng n Dng, Xy ra rng ng bt thng,, Tm hn i a nh dng cu mong, Ch kinh thut tch Th hng, Chp rng thin nhc tri cung ngt ngo. Tin Thn chen cht lao xao, ng m tm ti, nh ho sng trong, By gi trong chn h khng, Tm tnh h lc cm thng y tri, Thin vng Bn v quyn oai,

T min Thng gii ging ni ca n; Thn binh, thn tng hu bn, Can qua bng ngc, cung tn bc vng; Chp tay ng sng v Hong, Ngi ng m l nhn hng sao ging; Ming mi ngm li chng rng, Chng trnh Bc-i phi phng th no? Bc vo m ti ku go; "Xa Nc! thng Cn-Trc (10) vo cho ta ! " Xa phu nh nh l ra, Tu rng: Hong t dy qua vic g? Tri khuya ng li y, Nga lm sao ch t thy c cho? Ngi rng:"ng ni ting to, Mau em nga n, ko lo tr gi. n vng l ngc giam tha; Mun tm chn l, phi cha hong cung. Nay ta quyt nh lt xng, Kim cho c o dng cu nhn" Chng Xa Nc t thit hn: "Ngy xa cc v thin vn truyn: Con trai Tnh Phn vua hin, V sau thng lnh, cm quyn ch vng.

Nay sao Ngi li ln ng, B la trn th, giu sang, quyn hnh? Ti sao m bt qun quanh, Vo ng ct chy, b thnh th vui ? Ngi rng:"Ch mun vy thi, Ta no c thch nhiu ngi tr v. Nc ta l Ci Cc k, Hn ch quc th i thay, cht, gi. "Hy em Cn-Trc cho ta." Xa-phu li ni thit tha my li: "Hy nn ngh ti Cha Ngi, c vua s kh v ri ng cung; Cng nn tng ngha v chng, Cng nng ch bit cy trng ni Ngi. Nay nh la b c hai. Cha gi, v yu, ly ai n?" t a gii p thit hn: Nu ai yu vt mnh cn phi theo ng ring hng th cho nhiu, l yu quy m eo kh su. Thng cha mn v rt su, Cn hn yu ch vui cu ca ta; Nhng nay nh phi la xa,

Tm phng cu v, cu cha, cu i. Mau mau dt nga n ni." Tc th Xa Nc vng li i mau. Bun ru bc ti ni tu. Vi ln mng c m thu vt thng: Hm thic bc, b dy cng. C thm x tch, dy rng c cu. Sit dy, mc kha tip nhau, em con Cn-Trc buc u vo khoen? Chi ri, tra b quen, Vut ve lng mn, tuyt ghen nh ngi! Nhung vung tri p nga ti, Ph thm chic nm, yn thi trn, Dy chng nhn ngc qun bn, Buc t hng, bng ln ln mi, u, Bn p vng chm th su, Cui cng ph li, ngn chu lng thng. Trang hong, tun m va xong, Dt ra n ca, ng cung sn ch. Thy gia ch nga mng a, H vui ln ting, mi va phng ln. Trong Kinh c dy cng nn; "Ting con Cn Trc h rn trong m,

Nga chi mng st di thm, Nhng m ai ny ng m nh thng; Ch Thin php l kh lng. Ngn nga ting di, khng phng lt ngoi." *** Gc u con nga hng oai. t a nng c lng ngi phn qua : Ny bch m! ng h la, Hy a ta n ni xa ngn trng; m nay ta phi thng xng, Quyt tm chn l,thnh cng mi nh. Ny tun m! hy lit oanh, Trc ngn gm nhn, ch sanh ngi ngn; Tng cao, ho h, n ngn, Cng ng s st, c phng lt ng, Thc hng, h chy, bung cng, Ngi nn vt l cng ng, gi ging; Chy mau nh la chy bng, T nn em ht lng trung gip thy, Tc l ngi c cng dy, Cng ta cu thot ci ny cho xong. Chng ring nhn loi ny khng, Ta i l gip trong cc loi;

Mc du chng chng ni li, Km b tr hu, nhng hoi n au. Vy nay ngi hy mau mau. Mnh hng ch ch m thu ng trng. *** Tht ln yn rt nh nhng, Vut ve lng gy, nga ging ct mnh. Di mng st, si nhnh anh, Ci hm thit ng, m thinh khua rn. Khng ai nghe c ting trn, Thin Thn Xu- (11) theo bn m lin. Trong Kinh li cng c bin: ng khi ngi, nga n min ca trong; D xoa lt vi l lng, Gt chn nga p m khng ting g. i mn bc ti mt khi, Ca ny ba lp st dy tip lin. Trm ngi kh m ra lin, m m ca chnh t nhin vt ri. Bnh thng ting di xa xi, Cht to xing nng, nay thi chng rn. Hai gin ca k nh trn, Nga ng cung ti, t n m ch.

*** Trn ng m lng nh t, Qun canh tinh nhu nm dc ngang : B ri kim, thun, cung, thng. C lung gi thi m man lnh tun, Tha c h ng quy qun, ng cung ci nga phi thn khi thnh. *** Sao mai xung mi tri xanh, Rng ng gi mt thi quanh a cu; A-n-ma(12) sng lau chau, Sng ny bin gii a u quc gia. G cng nhy xung c hoa, Ngi m bch m hn xoa trn u. Phn cng Xa nc nh ru: "Cng ngi xng ng, s thu phc lnh; Phc ny ph khp chng sanh, Ta yu mn mi tc thnh ca ngi, Vy ngi dt nga phn hi, Mo chu, o ng, y thi chng cn; Dy ngc i, chic gm thn, Tc di m i, ta ln ct xong; Hy em v tn tro trung,

Dng ln cha thng, cc cung t by: Vua cha ng nh ta chi, Chng ta v nc, uy nghi n mi, o mu s c sng ti, Do nh tu n, chng li u tranh, Tu dm vi c vua lnh; Ta thu th gii, nu thnh o cao, V l cng trng ln lao, Li v t i gm bao vt ngi! Ch ngi hy vng ngi, Khng ai chu kh tm ti nh ta, B la trn th chng l, m cu c v chng-sanh,

Ch thch
1)Vo khong thng ba dng-lch, tc nhm m mng tm thng hai m-lch, ngy sanh nht c Rama. (2) V-u (phn : Aska), cy dng dng ln c Siva. (3) Nhng cung n y cng nh cc tin n thin ng ca c Thch (Indra) (4) Gn-Ga (Gunga), G-t-mi (Gotsani), hai cung phi k tip Du--la, v chnh. (5) Nem, ting Php: Nim (6) Tch-lan (Ceylan): Ting xa l Lng-gi (Lanka) hin nay l mt quc gia c lp, o pha Nam n-.

(7) Cn-th (Kantha): Vin ngc m Rng ln gi. Rng ny pha di mt t. (8) T i Thin-vng cai-tr 4 ci tri, lng chng ni Tu -Di. (9) Xi-Hoa ( Siva), (Vichnou), Xu-r (Sourya) l nhng Thin Thn o B-la-mn. (10) Cn-trc (Kantaka) l mt con nga hay nht triu vua Tnh-Phn. (11) Xu- (Soudhas): Trong sch. Ting Xu- dng gi giai cp cao sang, hoc ging ngi A-ry-an. (12) A-n-ma (Anoma): Con sng lm ranh gii min trn ca nc vua Tnh Phn.

hn th nm

Chung quanh Vng x(1) thnh, Nm non p ging mnh ch che: Bai-ba-ra (2) ni xanh l, Lc thm, tht lt bao gie bn ngoi; Bi-bu-la (3) ni th hai, Ni Sa-xu-t lai-rai di trin; Ta-b-hong (4) c ao lin, Nc gng soi bng, vin en s; ng Nam ni Si-la-ri (5) L ni diu kt by nu nng; Rt-na-di-r (6) ng-phng, Ni ny bo thch thng thng hin ra. Mt ng cong quo li qua, Mc du lt , ngi ta i mn;

Bng vn trng ngh, tre trn, Di cy hng to, xoi hn, xoi thanh, i gn ngc thch, trng, xanh, Nhng hn dng, nhng cnh hoa thm, Cui cng, vch ni ng chm, Pha Ty quo li, dm chi vi; Trong l cnh ng thanh bai, Nhiu cy sung mc, bao, ngoi, ph che. n y bn hy king d, Ci giy, ci mt, conli nim? Bao la ci th rng kim, y l Thnh a tn nghim, bu mu. Chn ny c Pht ngi lu, Chu cn nng la, ma du, tit ng; Ch mang mt tm o sng, n nh b tnh nh lng lm duyn. m nm trn c tm yn, Si lang ngoi ng lin lin sa tru; Rng tri cp i gm lu. Th Tn vng ch ngi tu m ngy. em thn vng ngc a y, King n, c mc, canh chy ngh su. Trong cn thm nh hng lu,

Tr nh bn thch, mc du ngi yn. Trn u gi, sc nhy ln, Con chim cc m p bn chn Thy; Bt cm sn gn tay, B-cu bu li c by m n. *** Gia tra, Ngi nhp nh thn, Nng nung mt t, vch ngn nc nng; Tri chiu ta nh cui cng, Ngi khng nhn thy vng hng min Ty. Mn m bao ph c cy, Bu tri tinh t y nhng ngi, Trng chin thnh th bi bi, Chim mo ku h, nhiu ni tranh ginh. Cnh tnh ban ti din quanh, Ngi khng nghe thy, v mnh ngh suy. n khuya cn hy ngi y, By gi mt t ting g cng m. Ch tr nhng vt n m, Bi cy b lt li thm ku go; Nhng nim s, on ru rao, Tham lam, sn, gin lt vo tm si. K Ngi ng tm vui th,

Tri cha rng sng, thng khi thc ri. Ra ni hn lng ngi, Nhn xem th gii ng hi ng m; Mt Ngi bng chi sng gh; Tm t bao qut mi b chng sanh; Trn ng gn sng xanh xanh, Ting x xo khin git mnh nhng ai; Mi ngi thc gic ban mai, Phng ng l thy cnh tri l thay! Ban u mn ti c dy, K ln ln sng i thay nhiu mu, Sau cng t r lu lu, Thi dng l chiu a cu nh vui. *** Tu Tin hnh chng tht li, Ngi theo Mt Nht va hi mc ra; K lm l tm l. Theo con ng quo m qua th thnh. Lm theo kht s hnh lnh, Tay m bnh bt i quanh cc ng. Trng Ngi tng Thnh phi thng, Nhn dn chen chc cng dng rt mau. Thy Ngi i ng u,

My b sai tr ly hu di chn: Chng hn cho o, ci mn, Knh dng sa, bnh Thng nhn th dng. Tng i kh i, thung dung. Mt my sng r v lng i Bi; V ngi lo lng trn y, Lo cho ng loi y khp cng. Nhiu c thiu n nhn trng, em lng luyn i m mng oai nghi. Nhng Ngi m bt p y, Chc nguyn th ch ri th v non; Ngi cng o s vy trn, Nghe v hi L cn t thng. *** Rt-na-di-r non tng. lng chng ni, mt trng xung thnh; Trn l ng cc u thanh; Nhiu thy tu n chuyn hnh kh thn: Xc ny nghch vi hn thn, Th nh con vt mnh cn tri thu; Phi nhiu kh hnh gh su, n khi ht cm kh au mi nh. Cc thy kho kp thn kinh,

Cng nh ngc ti ng hnh ti nhn. T kheo (7), Du ch (8) lm sn, Cc thy Phm ch(9) c n, m gy. Thy ny d hng hai tay, lun nh vy m ngy tht teo; Tay , lt lo ri queo, Nh thn cy ho c o cnh kh. Thy kia nm cng tay v, Lu ngy mng nhn phng nh khi lng (10). C thy i dp cm chng, Hoc dng bn x hng, trn, i; Hoc l ly la t thui, Cy gai, st nhn em gii tht da. Bn tro mnh my trt thoa, Nm trn ng rc, o l gi ti. C ngi ch thy phi, Ngi trn gin ha ti ni nh t; Chung quanh diu c by, Ku la trn mnh t thi vn vn. Xi-hoa, tn mt v thn, C ngi nim c ngn ln ngy m, Ngi lu, chn bi nh nm, Quanh mnh rn qun li thm h rn.

Nhm ngi gh tm nh trn, Phi mnh di nng gh ln y u; Mt ghn, gn rt, a xo, Dng nh k cht lu nm ngy! y nm cng mt thy; ong ngn ht thc t tay mnh lng. Ri nhai tng ht thy thng, Lu ngy cht i l thng a! Mt ngi nghin u nt ra, n cng l ng, trnh qu ngt ngon. C thy khn kh h mn, Thn hnh t hy, chng cn mt, mi; Chn qu, tai ic hi i, Cam b kh hnh bi phc sau! Th Tn ng mt thy tu, L ngi thng-th, giy lu phn rng: " Cc ng chu kh ai bng! Tri qua nhiu thng ti hng y, Ti tm Chn l cao v, Cc ng li ch r hay p mnh. i ngi xu t hn nh, Ti sao li phi thm hnh kh thn?" Thy kia nh nh phn trn:

Kinh rng nu k tht gn, hm km. Chu au cng ba cng thm, n chng hi th sp m mun ngng, Ch ch ci cht ng mng, Kh hnh nh vy, ti phng cng tiu; Thn hn trong sch phiu-phiu, Vt l la thm, cao siu ngn trng". ng cung khi y phn cng: "Ka vng my ni nh nhung trn tri; Ct mnh khi sng bin khi, Ri nh git l ma ri ph phng; K theo ng him, ngch, mng, Kinh, ngi, sng, rch m sanh Hng h; Cui cng tr li bin xa, L ni my y tch ra lc u, Thnh hin kh hnh kh lu, K l hng phc, ri sau cng hon. H khng phi th m bn? C ln phi xung, mua an th xi, Mu dng chuc cnh Tri, Xong ri, lao kh li vi chng thi. Thy kia than th bi hi: Kh lao tr li, bit i th ny ?

Chng ti chng chc chuyn g, Ti ri, li sng, nguy i yn v. Xc thn l vt chn ch, Lm cho Thn Tr kh b ln cao, Mun cho hn hng phc ho, Hy em kh vn i trao vui bn!" t a chn li, hi ln: "Du cho phc lc bo n triu nm, Ri ra tn t, bt tm, Hoc chng c cnh bao lm chng di? Cc huynh hoan h tr li: Thn Tin a v c i i chng?" My s Du ch p rng: "Ring ngi i Phm thng hng trn ngi, Thn Tin c s m thi." By gi c Pht khuyn i ba iu: "Dng nh trong sch, dm lin, Qu ng hy rng t chiu thng minh. B i nhng li hy mnh, H em su thm m rinh m mng? Hn tn trng, xc ph vong, Gm nhm, y a, hy trong thn hnh, Chng kham m ph tr minh,

c vng cha lng, b mnh ng xa! T nh tun m thun ha, Tri cn vt v cng l b i; Bun thay tu s cc thy; Cnh xa lao nhc ph chi tan tnh ? Ni ny song d bao quanh, Cho ngun nh sng nh mnh trng ra: Rng ng l dng chng l? Pha no ng tt m di chn?" My thy n s la rn: "Chng ti chn no, ri ln chn i; Du cho la d ph y, Sn lng ch cht, c chi thi t? ng no tt, Ngi bit ? Nu khng th c th th phn hi!? Ngi ta s cht li thi s hoi C ngi li mun sng dai, Nhng khng dm mn cuc i mnh y, H bn hnh kh thn ny, ng lm p d cc v Thn tin? h sa a ngc trin min, La ny cha dt, t lin la sau ? Hoc cn cung tn rt su,

Thn hn d b xc au n ny? t a phn t nh vy: "Hi hoa ng ni, cnh xy theo tri! Khoi vui di nh sng ngi, Tha thay hng du, sc ti o l. Cha tng thy mt a hoa, B i trong sch, ling xa sc lnh! ny cc ci da xinh! Ngn toan ln ti tri xanh kia l, Chi-lm ht gi Hy-ma ? Cng lung gi mt bin xa thi vo. Hi#7915;a c b thut no, Thch vui t thu mi cho ngy xun? Nay da c tri eo thn, Chuyn tu l rm nh ngm ca cm. Ka loi vui chn th lm, Chim su, anh v, phi cm cc ngi! H ch mng sng hin thi, Cng khng kh hnh, tm i tt sau, Ngi ta, cha t hon cu. Git loi chim chc, ng u thng minh. Tr ngi nui bi mu tanh, Gia tng trong s kh mnh hi thn."

*** Th Tn ng ni vn vn, Bi bay ln ni quy qun nh my. Chin d en trng mt by, T t bc ti li hay ngh ngng: Con th n c ven rng, Con th tch l, lng chng sui khe. C con ra khi bn b, Mc ng ku li, que chi lin; Tip a on th thun hin, T trn g nng, xung min ng qu, i chin theo m da k, Mt con trng , m t lit gi; Mu tun phi nhc c c, Con kia vt trc, m lo chy cn; Cnh tnh chin m bt an, Theo con ny, s lc n con kia. Th Tn nhn thy vic ni, m con chin bnh, vn vi my li: "Yn lng, hi m chin i! Ta bng con bu, theo ngi ln ng; Du xa ta cng coi thng,

Th rng cu gip th ng ngt mnh. Cn hn cng bn tu hnh, Trong hang ngi ngm th tnh kh au." Hi ch mc t li sau: "C chi tri x dn u chin d? Chiu t ngi, th hu, Hi no c lut l ny ?" My ngi sn p t : "Trm d hip vi trm tr ny y, Chng ti c lnh dt i, c vua s git m ni t thn." c Thy vi li phn: "Ta cng n , theo chn cc ngi." Di nh sng, bi mt tri, m con chin nh, thnh thi bc u. Ka con chin m, chm chu; B be, nh nh m theo chn Ngi. *** C on n m sng di, Mt nng thiu ph t li n non: "Hm qua, Ngi oi n con, Tm thn c qunh ch cn mt trai, Di hoa, tr di, gin chi,

Bng u rn li qun ngoi c tay. Li le nh cha gh thay; Con ti ci ct, quy ry li kia; Tr lin nn lnh, xanh l, Ti sao ht gin, mi la sa ti? K ny ni: B nc ri; K kia li bo: Cht thi cn g! Tic con, h mt i, Ti tm hi thuc duy tr mt xanh. Du rng nh r kh minh, Rn kia ct gin, h nh cn sao? Mt ngi mch: " non cao, C ng o s thanh tao, o vng; Kia Ngi i ti trn ng; Hi cho con bu, php phng cu nn." n Ngi, ti khip s than, D ln tm vi che ln mt con. Ti xin thnh knh, ci ln; Hi Ngi linh dc, gi cn anh nhi. Ngi khng ht hi ti i, Nhng Ngi nhn tr, m y lng yu; Tay Ngi r n nh chiu, K Ngi ko vi, ph u mt tai,

Dy rng : "Thiu ph nng i! Ta rnh mn thuc cu i, m, con, T-la(11) ht ci hi n. Trnh nh ca k b con t thn, Rng xin ht ci thuc thn Ngi phn dy n cn vi ti". Mm ci Pht p:"Th thi, M nng kim ging c ri hay cha?" Ti m thn lnh, tr th. Ni rng thnh th, n tha tng nh: "Cho ti ci mt t-la ". Bn ngho thng mn, ly ra tng lin. Nhng ti tip hi chng qun : "Trong nh trc qui tin ngi no: V, chng, con, ci cn lao?" H ng p li: "Ch sao hi k? Thc nhiu sng t chi" Ti bn tr ci, ln i mi nh. K ny ni: "Ci y l, Nhng m a t ngy qua mn phn". K n bo : "y vt cn, Nhng chng ti lnh trn t lu". C k tht: "Ging sn hu,

M ngi trng ta cht u ma ri ". "Qu hon ht ci vy thi, Nh no li chng c ngi t vong? Ti nh tr b sng, Ly Ngi cu thuc hng cu con." Pht rng: "C ch lo toan. Thuc ny chng c, li cn thuc kia, Tr th v m la. T hm qua ng gic he ngn thu. Nay nng nn bit ly cu: Khp trong th gii khc su nh ngi; Kh ring du nng mi mi, Ha ng chung chu, lng vi nhiu phn, Ta nh tun ht huyt thn, Nu cng vic y dt ngn l nng, Nu thng b mt ph phng Khin tnh Luyn i eo mang kh su. K a ngi n gin lu, Cng nh on th d tru thy y. Ta ng tm kim l ny; Nng v an tng t thi con mnh. Mc ng, Thi t vo thnh, Trn sng X-N(12) quang minh cui cng!

Bng to ta xung l trung, Ln theo ca ln c ng lnh tun, Ngi m chin nh n gn, Lm cho lnh trng tn ngn tr lui, Ngi ta sp t xe ri, K bun, ngi bn, mng vui nhn Thy: Th rn ng nn, ngng tay, Chc cng bung ci, k ny ngh bin. Ka ngi i bc, lng tin, Bch ngu n la ngi qun gi gn; Sa ti trn chy khi bnh, My ngi bn sa c nhn Tn nhan. Nhiu c tu hi hi han : "ng kia m L c oan l thng! Vn Ngi -Thch ? Hay l Cha thng hin c Thin ng ?" My ngi khc ni r rng: " Thng nhn ni vi hng tu Tin." Ngi i, tr ngh trin min: "Tic thay thiu k chn chin gi tru! Chng i m ti mt m, Khng ngi dt no, dao tu sn by, Khc chi on th hin y,

Chin ta bit ni, th ny li cm! C ngi tu lnh Mun nm: "Mt nh n s ging lm kinh thnh; Dt theo on vt hy sinh M vua nh hin ch Linh ni n". *** T phng vua ng an, Bch-y tu s (13) by ban tng tr: Bn th t gia phng ny, Trn th ngn la my thy kho nung, Trm hng gim li, ngn xng. V vo, quy lim ru nng, m ti. Mt dng sui , c, li, Ln quanh gin ha, khi khi nc nng. l huyt th chy rng, Mc du thm ct, cng khng bt g. Mt con d ci nm gh, Thn hnh lm m, sng th nh ra; K dao trn c d ta. My ng thy cng ngm nga my li : "Knh trnh Thn Thnh n ni! Tn B i ng thi khi dng. Qu v nn t lng mng.

Trong dng mu , tht bng thm tho. Ti vua t nh n to, Xin em trt vo cho d ny; Thiu d, thiu c ti ly, By gi ti sp ra tay mt ln". Nh nhng, Pht bo vua Tn : "ng cho k y st thn mng ny". ng thi, Ngi tho ht dy, Chng ai ngn cn bc y oai-phong. *** K Ngi xin php gii thng : Mi ngi u d dt xong mng i; Bo tn th chng c ai; Chng sanh ham sng, so ti u tranh; Sng l qu bu, tt xinh, Phn hn cng thch i sanh ko di. Lng lnh tn trng cuc i, Thng ngi yu th, chng loi cng gian. Ngi thay on th th than, em li phng tin ku oan, phn trn: Loi ngi van vi Thin Thn, n cng th vt, khng phn xt thng. Nhng loi sanh sng th thng,

Thy u lin i bi ng tng thn; Th m mnh git n, Vn thng dng np nhng phn sa, lng. Chng tin ta tht trn lng, Nhng ta ct c m khng ngi g! Ngi nng Kinh in gii by: C ngi di ti a y th, chim: Th, cm mang lt hin kim. Mn i ri s tn ln lm ngi. T sanh l phm ti ri, V mnh chn cuc Lun hi nh phn. Pht bn phn tip n cn: H em huyt ra tinh-thn c ? Thnh Tin nu sn hin t, t khng ham thch mu ch th cm; Cc ngi nu c c tm, Mu khng mua chuc m tm hin dng! Ti lm th tr mi ng. L no trt trn lng th lnh ? Chiu theo Nhn Qu rnh rnh: Thin th thin tr, c nh c lai; Thn lm, ming ni, lng khai, Bo nng ba nghip, khng sai lc g;

Cng nhau lin tip ba th (14), Nhn i, Qu li, vn xy chng ngng. T Bi, Pht gii ng chng, Li thm ct cch, ly lng oai nghim. trang b dp dm, Trn tay thy cng cn trim mu hng! c vua t v khim cung, n gn tay chp ngng trng, vi cho, *** By gi c Pht truyn trao: Th gian hng phc thanh cao thm trm Nu ch vn vt ho tm, Kt giao, yu mn, khng tm n nhau. Ht vng, tri lng, ci rau, Li thm nc sch, mc du no n. Li Ngi phn dy cao xu, Khin ch tu s b b cng th, Hm sau c sc ch a, Truyn rao bng ming, li va khc ghi: "c vua tuyn lnh nh vy: Sc sanh b git, xa ry n, Hoc dng cng t Thin Thn, T nay cm nht st thn mng no.

Cn g mn tht th sao ? Mng sinh vn mt, vt no khc ta! T bi nn ba ra xa, Ta thng sc vt nh l thng thn." l sc ch nh phn, Chng sanh t y hng n thi bnh: Loi ngi, chim chc, sc sinh, Vui nghe c Pht ging kinh sng Hng. *** Tm Ngi bc i cng bng, Phi cng mi vt sc nng sinh tn, Th cm vn c tm hn Cng nh ngi th, kh bun, sng, vui. Trong Kinh, c chp vic ri: Thu xa c Pht lm ngi La-mn (15) gn a-lt (16) hng thn, Trong Mun-a (17) ng ng lm hn cn. Rung ng la cht kh khan, Ao h theo trng li hon t teo. C rau, cy ci ho queo, Chng sanh xung ni qua o kim n. Mt con cp ci i nm, Bn b vch nng hm nc nng;

Li le khi mi lng thng, Th hi ho hn, mt trng xanh l; o rn xp lp ph che, Xng sn l ngn nh tre mi nh; Cp con, i tr rn la, Ko chng , rt ra v cn kh. M gy lim tr nh ru, Thy con thiu sa, bn tru vang rn. Trc tnh cnh thm nh trn, Th Tn t i pht ln ny: Mau dng phng tin sn y, Cu thn cp m vi by hai con. Chiu nay chng chng sng cn, Nu khng vt thc ti gin cp cho. Khng ai thng xt liu lo, Cp ny thiu mu, nm co cht gy. Nu ta tip dng th ny, Chng ai b hi, ring y thit mnh; Cnh tnh thc gic hy sinh, Tm lng t i h nh h hao? Ngh ri c Pht chng nao: Ci giy, b trng, bch bo, vi khn, Ci lun dy qu o cn (18)

Bc ra khi bi, i phng n gn. ng trn ct, Ngi t phn: " trang h mu! cn n y." Th ng hp hi tnh ngay, Ht gm, nhy ti, lt xy tng phn; Cng v, mc tht ra n, Mu theo mng h tua vng ra ngoi, Hi nng th m ha hi Vi hi hp hi c Ngi T-Bi ! *** Chng ring chng hm nay, Dt ngn vic st t tay c thn, Ngn xa Pht thi n. Cu loi sinh vt qua cn t nn. Vua Tn (19) nghe ting n loan: Ngi l Thi-t mu toan o lnh. Vua cu Ngi vi mnh: "Thn l Hong t h hnh kh sao ? Tay Ngi nm quyn cao, Sng g m bt, nh no cng xin? ng cung, trm s nhn nhn, Dy n gip nc, ri gn gi ngi, n vua, Ngi ng vi ti,

Trm tm thc n snh i vi Ngi." t a ch hng chng di, p rng: "Vic y ta thi hng qua; B m tm L su xa, Du ngi -Thch, lng ta chng mng. toan l bc Php vng. Rng Gi-da (20) y ta ng tin hnh; Chn ny tu tp chng thnh, Tuy y kh hnh, c Kinh, bn hin, Chng no c o vn tuyn, By gi tr li p n ngha ng." *** i quanh Thi-t ba vng, Vua Tn nh l, cu mong cho Ngi. U-Ran huy ha(21) n ni, Lng Ngi cha vng, mt Ngi xanh xao; Su nm tm ti cng lao, Thn hnh m yu, h hao thm phin. Ngi cn gh ving ch hin: A-la-ra (22), -ra (23) min cao-son ; Ving lun Nm v o-nhn, Lun bn, vn p, h cn t ty; theo Kinh in xa ni,

Khng cu Gii thot, tn v Phm thin, Tr cn h vn o in, Cng nghe cng chn, Ngi lin tch xa, ***

Ch Thch
(1) Vng x (RAtjagriha) :Kinh nc Ma-kit- (Magatha). Vua Tn-b-la-sa (Bimbasra) tr v hi c Pht ra i.Thu y, ti n- thnh vng x l oai vinh hn ht, v vua Tn-b-sa-la l cha t n , (2) Bai-ba-ra (Baihra) (3) Bi-bu-la (bipoula) (4) Ta-b-hong (Topovan) (5) Si-la-ri (SAilgiri) (6) Rt-na-di-r (Ratnagiri) (7) Tkheo (Bhikehous) : nhng ngi pht nguyn c king ba mc ch ca ngi i : vui sng, giu sang, tnh i. Tu tr o l; dt b lng ham mun, lng lo s, tnh t cao. (8) Du-ch (Yoghis) : Nhng thy tu luyn Du-gi l cc phng php t tr hu, b nh hng ca vt cht i vi tm linh, dt tr bn ng. (9) Phm-ch (brahmacharis): thy tu kh hnh phi B-la-mn. (10) Mng tay m phng ngang lng bn tay m tr ra ngoi. (11) T-la (Tla) : Cn lng n nng bng mt ru-bi tc tm grammes. (12) X-n (Sona) (13) My thy B-la-mn mc l phc trng. (14) Ba th : Qu kh, Hin-ti, V-lai.

(15) La-mn, tc B-la-mn (Brahmane), ngi o B-la-mn trong chng tnh B la-mn. (16) a-lt (li) (17) Mun-a (Mounda) (18) Day qu o cn, php dch :cordon sacre si dy qun bng ba si ch m ngi dng Bla-mn eo ni c, trc ngc, tng trng dng qu phi tu s, lnh o tinh thn Ngi B -lamn, khi c ln tui th th l eo dy y. (19) Vua Tn-b-sa-la (Bimbisra) thnh Vng-x(Rajagriha) (20) Gi-da (Gya) (21) U-ran huy-h (Ouralvilva) (22)Al a-ra (Alra) (23) -ra (Oudra).

Phn th su

theo lu vc Hng h C ngn vn tc cng l non xanh Rch sng un khc chy quanh, Cy cao bng mt m cnh qu hoa. C rng tn gi Gi da(1) V min thm B r b sn (2); Sng Phan gu (3) nc trong ngn, ln theo vng y chy gn u Lu (4) Chn ny l cnh hoang vu Bi gai ng ct l l y. Cui cng mt cnh rng cy,

Tng cao l sm hin ngay gia tri, Mt con rch n di chi, Sen xanh ln trng bi bi c, quy. Da b thn X n ni (5) Nh tranh yn n bao vy nhng da; Dn lng cht pht c tha, Quanh nm chuyn vic cy ba rung mng. *** Min ny yn tnh ng ni rng vng Pht thng ngh suy. Ngi i trm mi kh nguy, Mng cn nhiu li, kinh ngh nhiu mn. Xt xem cm th sinh tn, Gm trong thanh tnh cha dn huyn linh. ni cnh gii u minh C nhiu b mt phi phanh cho tng; Ngh cho cuc sng bnh thng L dy lin lc hai ng vin khi (6) T nh cu mng trn tri, Ni lin hai ng my li hai bn; Bng u nhp ci v bin Cc mu cc p t nhin r la. Thng ny ri n thng kia,

 trong rng y sm khuya tham thin. Mng ngi lng lng trin min Gi n ti Ngi qun nhiu ln. C khi ra khi nh thn Bt khng tm n s si Tri rng vi qu bn Ngi Kh qu, kt m, rng ri khi cnh. Vy nn duyn a dng xanh, Nhit thnh tuyt thc thn hnh mn hao Ln hi mt v thanh tao Bm hai tng qu chng sao l by. Tr trung Hong t mi ngy By gi cn li xc gy ng thng! T nh chic l ho vng Chng cn gi v mn mng ti xanh. *** Mt hm ui mt sc mnh, Ng ra trn t nh hnh t thi; Hi th dt mch ngng i, Ton thn dt dt t chi chng di, Mt chng mc t n ni Thy Ngi nhm mt, nm di nh au. Tri gi ng chiu xung u

Chng i b nhnh dm u che ngi. Sn em sa nng cn ti, Bp ra tng git nhu mi cho Ngi. Trnh ra chng ng hnh hi, E thn h tin phm i thanh cao (7). Kinh rng nhng nhnh dm vo, tc th hoa n mc cao tri y; Bc vng xen ln lm cy, Trng nh trng gm khi vua ng hnh. Mc ng l knh ch thnh, Tng Ngi l bc thnh linh ci tri. Th Tn va lc tnh lai Ngi ln ngi dy mun xi sa b, Mc ng phc p n o: Bch Ngi! khng th tin cho sa ny. Th (8) giai cp tin ti ng Ngi lo s nhim ly thn lnh. Th Tn phn gii nh rnh: Nhu cu trc n to thnh b con, Sang hn mu vn mu son, Mn l nc mt h toan la dng? Ai sanh trn sn im hng (9) V ni c ngc lng thng dy linh?

Cng bng th c thng vinh, Gy iu t c b khinh a y. Em cho ta sa hm nay Chng ta thnh o em ly hng nh. Chng nghe vui khoi lng t Hai tay bng sa m a Ngi dng. *** Mt hm c mt m ng, Nhng trang thiu n chung cng i qua; o qun le lot t sa y l v n ma ca n th. My chng nhc s theo a Chng ny v trng cm c lng cng; Chng kia thi ch hip cng, Mt chng tri nhp t ng ba dy. My c theo li ng my T trn g nng xung vy l vui; Di chn lc lc khua bi, Trn tay vng xuyn tng hi chm ku. Dy n tri nhp vi tiu, My c v n ha theo t bi: "Ting n khi bn thanh bai Tc thi khiu v ha hi thm vui;

Ln cung dn, thng va hi, t lm thch th khch ngi d xem. So cung thng lm chng m, Dy ng phi t, nhc thm bt thnh; Dy dn th li mt thinh Gi ni Trung o mi tinh st cm." *** Li ca v n bng trm, Ha cng ting ch ting cm bay xa; Dng nh h ip pht qua, Lan trn khong trng rng gi ng trung, No d ging ht kho lun, Thnh nhn ngi tnh nghe lun bi Nhc on i pha trc Ngi, Th Tn ngc trn hng oai phn rng: y l mt chuyn thng hng: K ngu thuyt dy cho hng tr khn. Cu i mun tri nhc ngn, Nhng ta li ko thng chn si dy. By gi chn l hin by, Mt ta m c no hay thy tng? Sc ta ti mc cng ng, Chnh l phi lc ta ng cn dng.

c mong c k ng cung Nu ta thc sm i khng hng g. trong xm X n ni C ngi thn trng hnh vi hin t. B d tin bc c d, Thng hay b th cho ch bn hn. C nh vui v bng an, Tu Xa (10)v khn ngoan m miu, Hin lng trung hu ng yu, Ni li m du c chiu cao vinh. Tht l ht ngc tt lnh, Th chng trn o gia nh yn vui. Ch cn mt ni bun thi, Cha sanh trai tr tip mi la hng. Nng hay chim bi in ng, Lc mi (11) thn n nng thng cng dng. Linh gam (12) ng to vng, Nhiu m trng t nng tng n ni, i quanh thn knh mi: Hng hoa, cm bnh ng thi cu con. Nng cn cng vi cm ngon, n m v bt ton vng y. Hin cho thn cha rng cy

Nu nng sanh h hi nhi ni dng. By gi c tha lng Con trai ba thng nm trong bc nng. Tu X a bc vi vng, Vo rng cng l Thn hong t n. Tay ny bng tr bu trn, Tay kia vn ly thc n trn u. Ra a l mt gi hu, (13) i t trc qut lau n ny. Qun dy thm trn thn cy, Ri nng i n trnh by ch nhn: Tha c! ka v linh thn, Hin ra ngi tay chn kit gi. Quanh u nh sng chi la V ngi cao ln hin ha anh linh. Phc thay c chu chng mnh, Gp hng tin thnh thnh lnh nh nay! Ng l Thn cha rng cy, Tu X a s ly qu vi van: Thnh linh sc rng phc ban, Nay Ngi hin li chng con thy tng Xin Ngi nhn l tm thng, Thc n bng sa trng dng tuyt ng.

Mc vo bt va xong, Ri tay ln Pht nc hng thm tho. Ngi ngi lng lng n no Tu X cung knh ng cho xa Ngi. Thc n cng hiu khng hai Lm cho sanh lc phc lai tc th. m ngy king c by nay, Ch l gic mng cn g hi u? Thn trng kin tm vng mu, Quyt cn ct cnh h cu ngh yn? T nh chim chn cnh hn, B la sa mc lm quen giang h. Mc tnh ln li bay qua, Nc trong ty sch c v u chim. Thy Ngi mt mi trang nghim Nng cng tn knh hi thm my li: Phi chng Thin ch l Ngi? L con hin cng hp xi chng l? Th Tn phn hi Tu X: Thc n em vn l mn chi? Tu X a bch tc th: Chung b c sn by trm con; Thy u sa cng trn,

T ti nn ly nui cn nm mi; Nm mi b trng sa ti, Ti dng b dng hai mi lm b. K dng sa y em cho Mi hai b khc ung cho n lng, Ri em sa y chuyn dng, Dng nui su la p trong cc by. Cui cng nn sa b ny, Nu trong ni bc gia v cht thm. Chin n trn ln vi cm, Hip thnh mt mn m m cng dng. Trc ti pht nguyn r rng, Nu sanh nam t liu lng l chay. Nay ti c a con ny i ti hnh phc y vy thi. *** Th Tn d nh vi ni R u a b ming vui phn rng: Nguyn ngi phc lc an bng, Nguyn cho a tr i hng nh lo. Cng ngi gip m rt to, Ta ngi ng loi ch cho l thn, Vn ta Thi t anh qun

Nay lm l khch d ln quang minh. Su nm kh nhc tu hnh, Cng cha nhn thy nh linh chi la. S tm cho ng m nh kia va l thn ta ng nho, Khe nh thc phm nng trao, n rt b v vo nhiu thn. Cng nh sanh t lm ln, Ngi thm tn ha bt phn u m, phi chng nng nhng chp n Cuc i sc to b sng vui? Sng i tnh i th thi, Ch hai mn y ri phi chng? *** Tu X a p li rng: Bch Ngi! bng d thip hng nh nhoi, m ma tha tht hp hi, Lm cho hoa hu nc ni y trn. Chng vui ve,tr ci ran Nh thng ha i phc ban ri. Thng ngy thch th ln tri, Lo trn ni tr l ti tha lng. Tri l mc ti thc xong,

Nguyn cu dng cng ch vong thnh thn. Sa vn ti nc vun phn, ku ngi n chia phn vic lm. Gia tra chng thip i nm, u k bng v ng cm qut qu. Tri chiu phng lng nh t, V chng on t thip a bnh mi. Di n chong nh sao tri, Nguyn cu chuyn vn ri thi ng ngh. Sng y hnh phc phi l Ti cn roi cht trai k la hng. Trong Kinh c dy r rng: Ai trng cy mt che ng m i, Cng l o ging cu nguy, Sanh trai tun t, thc th siu thng, Ti tin Kinh in l bng Vn khng tr tu cho bng Thnh xa; Cc Ngi bit r huyn c, Lun m o l vi ch linh thn. Ti nay suy xt cn phn Thin th thin n, c ln c theo. S tnh nh vy thy u Xa nay khp chn mt chiu nh trn.

Ci lnh tri ngt mc ln Cy loi c a qu nn ng chng. Ti xem d to th hn, Lm lnh vy bn nhn bng yn thn. n khi mnh tch ci trn Cng l c phc phn nh nay, Bit u cng c thm hay La gieo mt ht sanh ry nm mi. Trong rng cy nh yu li n hoa chim bc sc ti trng vng. C khi s kh a mang, Ngi khng nhn ni lang thang bi hng. T nh con thip mng chung, Tim ny s nt m khng tic g! By gi hn ht t thi, Ri theo phu tng m i khp cng. Cam lng gi vn ch tng Ch chng thc trc mi mong ti mnh. Mt mai nu mt bn tnh, Ti ln gin ha hai hnh ng thiu. Kinh xa c chp dy iu: Ph nhn t tit mtheo vi chng, Tnh yu nh vy c cng,

Mun nm chng hng phc trong Thin ng, Cho nn lng thip vui thng, Khng lo, khng s, xt thng ngho hn, Lm lnh ty phn nh nhen. Tun theo php lut, gi bn lc quan." Th Tn ng t li ban; "Ngi cho bi hc c ngn v s; Du cho gin d danh t, Nhng cn thng r hn ch kha trnh. Th ngi khng c hc hnh, Min l ngha v, cng bnh vn xong. Sng i nh mt cm bng. Bng ngi che mt, gi trng tr ny. nh quang Chn l gt gay, Khng dng chiu in, l cy mn mng; Phi ch nhiu thu khc sang, L hoa s tr vinh quang di tri. Ngi tn ta bc c ti, Ta nay knh trng, ngi thi ho tm; Ngi thng thng li chng lm, Nh chim cu n xa xm bit v. Gip ngi hy vng gi b, Ngi cn ch cch tu t, ch cao.

Nguyn ngi c phc di do, Nguyn ta thnh t cng lao cu trn! Vn ngi tng m l Thn; Xin ngi h nim n cn cho ta." *** Nng rng: "Ti rt thit tha Cu Ngi o nghip cao xa mau thnh!" Nng va nhn a con mnh, N a hai cnh hoan nghinh c Thy! By gi, Ngi kho khon ngay, Nh dng mn b va y ca nng. n xong, ng dy gn gng, Ngi i n mt ci tng ln kia. Cy ny, sau gi B- ( ) Ti xanh mun thu chng ghi o Lnh. Ci cy, Chn l vin thnh, l tin nh sn dnh Thnh ngi. c Thy vn bit vy ri, Nghim trang bc ti, sp ngi di cy. ny trn th y! T nim vui tho v Thy n ni! Tng cao ging rng trn khi, R nh ct tr in di thng nhau;

t ai cm ng L mu, Tr sanh hoa p, c mu xanh ti. Cnh cy h xung che Ngi, Gi sng thi ti, m ri mi sen, Cp, beo, heo, lc ln xen, m nay ha thun, nhn xem mt Ngi, Mt con rn c hin lai, T nim cung knh, m qui ci u, My con bm p mu, Lc l i cnh, qut hu Th-tn. Chim diu nh rt mi ngon, Sc rn chuyn nhnh, ng dm Nh lai. Chim honh hoch da di, Ku ln vui v, cho Ngi Thch Ca. Ging bay, ging chy xng ca, n loi b lt cng l hn hoan. Di mt t, trn khng gian, Ha ng ting ht, ngn loan my li: "Knh cho Cu th Thng i! Gin, Kiu, Dc, S, Nghi ng dp lui! Hin thn cho th hn ri, Vy Ngi bc ti m ngi Ci cy; Th trn h nim Ngi y.

Chng nh c Pht dt dy kh nn. Ngi nn chinh phc hon ton! Nay l m cht th gian trng ch!" *** Mn m va ph bi m, Ci cy i th by gi ngi yn. Ma-vng rt i u phin, Bit Ngi l Pht ti phin c thnh; Ngi toan gii thot chng-sanh, Ra i cu hu-tnh trn ai. Ma-vng lin pht lnh sai m binh, qu-m cc ni t v.

Trch-Na, Ra-G, Ra-ti (15). Cc on m dc, ngu si, tham tn, Nhng phng u-m, nht gan, Chng sanh ght Pht, mu toan bt tng. Du ai tr hu phi thng, Cng khng bit c chin trng ra sao. Qu ma dng cch th no m nay dp ph L cao Pht-? C khi gia cuc bo sa Sm vng, st ging, chp la bao ging, Dng nh cha nhn nhiu rng.

Bu tri rc t phng chiu. Khi dng mu chc m miu, Chng cho xut hin sc nhiu cm m. Tri cu ht xng tnh hu. em li r r da k gi duyn! C khi ha hn oai quyn. Hoc cho Chn-l l phin lung cng. Gic ma nh vy trong Hay l cnh tng ngoi vng thn tm? Cc Ngi th xt thm thm, Ti theo Kinh c chp cm thi ca. *** Mi ii ti li hin ra, C nhiu th lc, Vua Ma kt b. Ti u, V-ng (16) chng e, Min mnh cao vt, h d n ai! Xng rng: "Ngi ti Pht i, Mc cho k khc mit mi m u, Min Ngi y cng tu, Mau ln Thin Thng mc du hng Vui." Pht rng: "L l ti, Bt cng a li li thi tai nn, Gt ta, ngi ch c toan.

Hy i la k ch an phn mnh." Ti hai, Nghi-hoc (17) hn nh, K bn tai Pht D-dnh khc ni: "Vic chi cng nh bo thi, Thy xa, hiu rng, than i ch g! Ngi theo bng dng chi, Hy i cho khi chn ny cn hn." nh cam, chng cu ngi trn, Lm sao cn c xa lun quay hoi?" Pht rng: "Nghi-hoc chng i! G l nghch tc tinh bai hi ngi! Ngy ti n vn mi, Ta khng b gt bi ngi u m." Chp n gii cm (18) ti ba, Tn tm m qung, m sa ly qu; Hin thn ph n mt khi, C hai cha kha cm tay l l: Cha ny ng ca Ngc t, Cha kia m no ln khu Thin ng, Nng rng: "Nu can trng, Dp nh Kinh K, ph hng Thn Tin, B i tng nh trong n, Ph lun tn gio tng phen h tr."

Pht rng: "Ngi xi b i, Chng qua b ci hnh hay i di: Nhng cn chn l i i, Vy ngi mau tr vo ni ti m." Th t, mt g th d, C tung dn d, ra tr lng l; Ca-ma Vua c tnh t (19) Tin, Ngi knh phc, trng ch duyn may, Ti ci bc n di cy, Cung vng cm sn, kt day hoa hng; Mang theo dc tin lng thng. Mi l nm ngn la nng t tm. Quanh chng trong khong sn lm, Nhiu on m n my tm, mt xinh, Tay tri nhc, ming ca tnh, m thanh lng lng nghe trnh bn hay; Ch Hng, tinh t ngng xy, Lng nghe ging ht t by, nguyt hoa. Cc nng cm d Pht-, Ca rng: "Tam gii, n b l hn; Mng thm ngt, ngc hoa hn, Vc mnh d m, cn phn thy thm, Mu si v mnh thn em;

Lng chng nn chung, m xem tt vi; Thin ng hn tht l ni, Ngi trn vui tha phc i nh Tin, Du cho lao kh h phin, Min l th hng lin lin i thay! Khi cng bn ngc chotay, Trm ngn kh no cng bay mt ri! Mt hi th sng thi; Trn-gian ph mc k mi vi nng." Ming ca, tay ma du dng, Mt ngi tnh t, mi hng ci duyn, Khiu dm, v khc tip lin; Trch i hn ngc, chn tin, tay mm, Dng nh hoa l lom lem, L mu, nhng nhy cn km trong m thanh v n tr hng H cn cnh sc mn nng hn y? Mi c ln n ci cy, C sau cng p, cng gy men tnh, Tha Rng: "Tt t i huynh; Em hu bn bn, ming xinh hin chng; Bn nn nhn thip r rng. Xun xanh hng v em ang va th."

Th Tn tr chng lung lay, Ca-ma thy vy, qu cy cung thn C on v n lui chn, Mt hnh tuyt p bc ln ti ni: Da-Du hin ni ca Ngi, Mt sa git thm, a hai tay bu. Nng rn ngt du, u su, Ku tn Thi t, yu cu th than: "Tha Ngi em kh mun ngn, Xa nhau, em nhng l trn v ai! Nh chng hnh phc c hai, Cnh nh khoi lc, sng di R-hi ? Nhiu nm chng ra i, Nay xin tr li xum vy vi nhau! K mi, da m, nghing u, Dt cn m mng, ho xu i. Chng nn oi ti thip y, Vn l bn ngc nhng ngy p yu!" Pht rng:"Hi bng m miu! Gi lm hin ni, nh liu gt ta, Khng nh qu mng a. Vy ngi vi v lnh xa cho ri." Trong rng di ting nh li.

Trn on m n u lui gt hi. ng khi ma gi mt tri, Ti tnh tip tc ti ni mi: Th nm, Sn (20) hin ra ngi, Ngc y nhng rn bm bi v nng; Gin nhau ht gi ku vang, Xen cng ting chi ra qung chi xin, Nng Sn sc chng ng king. Thnh nhn nhn ti, nng lin nn ngay; Rn ka thun li tc th. Rng tua li nhn, mt khi tht vo. Su l Luyn Sc gii (21) cao, Hin ra Thin thng cnh no cng xu. By l V sc i (22) kia. Mi lng tham trc ca b siu linh; Cng tu Gii thot sp thnh, Nhng con mong tng Thin nh v bin, Tm l Kiu-mn (23) chng hin, Chn l T i a thin trong mnh, Th mi n tc v minh (24) c theo mt l d hnh gm gh, Lt, b, bay nhy, ca t, Cng nh cc, nhi, di kia en s.

V minh, n qui xu h, Mn m v n, cng dy mt thm; Ni non rng ng di thm, Gi go, my lng, ma m dm d, Sao bng t ng, bn b, Bu tri chp nhng, ting gh vang rn. Hm he, nguyn ra, ku rn, Qu thn Hc-m ng ln ph Thy. Pht- chng k m chi, Ngi ngi an tnh, c dy ch che ; Gi cn ging t nng , Cy B- vn khng h ng diu, L m chiu nh u u, Cng nh nhng bui tri chiu trng trong, Ht, la, chn ng hi hng. o trng yn n nh khng vic g. *** Canh ba cnh vt thanh di Qu ma tn lc, gi lay mt tri. Tm B- nh (25) ti ni, Th Tn nhn thy mi i qua; Thy gn ri li thy xa, Nm trm nm chc s l tin-thn. T nh ngi n ng sn;

Quay nhn cnh vt di chn ca mnh: y l ng nh un quanh, Di theo vc, h, rng xanh rm r. N l my ch bng, ly. Ngi tng mi mt tr xy di bn. Kia l my nh hi hng. Thiu u trt t nhng vng gng ln. Di kia, ng c ti bn, ng hang, thc nc gn bn ao, h. Rung ng mt mt tt m, l kh im l non cao, Lch trnh Pht chng khc no, Ngoi nhn nhng thu lao nhao, thp hn, Ln ln i p ng khen, n nay t Cnh cao ven trn lnh. Tin thn gieo ging nh. Hu thn gt hi qu mnh to ra, Tm ngng, ri lt ng xa, Duy tr phc c, li qua phi n; Mi i lnh to vic hn. D th chuyn xu theo bn thn mnh. Cht ri chng dt s tnh. Thiu, tha tm gc dnh v sau,

 l ton thut rt mu, Phc kia ti n ghi su chng lm; n khi i khc ti lm, c, thua, thn, do mm thu xa. *** Na m khi y cng va, A-b-nh (26) tr tha a c lin; Pht nhn khp c cc min; a cu, nht, nguyt tip lin tinh thn; V lng, v s kh phn, Thy u tun t chuyn vn t nhin. T nh bin c v bin, Cha nhiu hi o ng yn ngn i; Khng gian v t bin khi, Hon cu nh o s thi bit bao! Th Tn thy cc ngi sao, Ci no vua cha, ci no quan, dn; Nh hu theo ln hng n, trong v tr, tch phn tng on, Cng nhau du dt, bo ton, em ngun nh sng, chiu trn ln nhau, Ngi nhn thy ci xa su, Nhng ngi nh b xy hu ngi to;

C theo th y ln d, M sanh nm, thng, ngy, gi phn minh. Ngi tng tui th ch tinh, l kip s (27) nhn tnh kh thng. C ngi tinh t u ng, Sanh ri Tr, D, Dit, cng ni nhau. Pht nhn t ch ch su, Ln ln nh thng hon cu mi ni: Lng xem hnh thc, chuyn di. Php nghi ch-nh khin sai m thm, Php ny th lc cao thm, Ti tm nh i tm quang minh; T ri th li hon sinh, Trng khng thnh c,sc hnh hin ra; Vt chi trc xu xa Ln hi tt p, sau l ton chn. Php ny c trt t ngm, Khng ai ban b, cn ngn c no; Cn hn cc v Tin cao, Ton quyn, bt bin, khng sao lun bn. Quyn ny to tc, ph tan, To ra tr li, tr an mun loi. Tt xinh, thnh tht, ch i,

L ba l o hp ni quyn hnh, Thun theo o y l lnh, V bng chng nghch, chng thnh cng u. Cn trng ty phn h cu? Chim diu xt tht hu nui con; Sng mai chi, nh sao trn; Cng em cng tc xen b vic chung, Sanh ri k n t vong, Con ngi phi bit thc trong nhn ngh; n hp l chn v, Gip nhn cu vt trong khi lm nn; ng lm tr ngi Tun-hon, Tr ngn sc tin mun ngn tnh linh. L nh vy Ngi thy rnh, Gia m ngi tnh di cnh cy cao, *** Canh t va mi bc vo, Pht tng kh no mng no cng mang. c t vi kh da nng, Lm cho nh tr bc ng chnh chn. T nh khi vi bn nhn, Lm cho nght la trong cn luyn vng. Trc l kh (27) hin tung.

Kh l ci bng, i thng mang eo, Mnh i ci Kh i theo, Kh m la c, mng teo dt lin, C nhiu trng thi kh phin: Mi sanh, khn ln, tt nguyn, ga nua. Yu thng vi li on th, Vui chi , cc nhc, c thua git ginh, Khng ai khi b kh hnh, Nu mnh chng c o lnh n ngn. Ht vui th kh ln-nhn, B ngoi sung sng, tm cn kh su. V-minh l y hiu su Tc l xa lnh mu m gt mnh; Chng cn yu thch i sanh M ngi c th t mnh thot ly. Mt bn chiu thy nh vy: V-minh (28) duyn trc, Hnh (29) ny ti sau; Thc (30) ri Danh Sc(31) ni nhau, K l Lc-Nhp (32) , Xc (33) cu, Th (34) tnh. Gin, mng, vui, no,ght, ganh. K l ci i(35) pht sanh, mong cu; Thanh nhn, phc lc, sang, giu, Danh cao, nghip c, gm thu nc nh;

Thip th, tnh i mn m, Mn ngon, vt l, t sa, n i, Dng qu phi, h nhng ai, u tranh mau d hoc di thi gian. Thnh hin ct i dy oan, Chng tm, chng hi, chng toan tranh dnh; Dn lng tr n tin sanh, Dt tr phin no, Nghip (36) mnh sch trong; By gi ngi chng cn mong Cuc i s ti trong Tin, Ngi; Hoc l to mt i ti, Kh su vi t ln hi tiu tan. Con ng i vn ton, Chng cn b gt bi on o h, Ng-m(37) h di na ? Cc dy tri buc (38) , ct tr xong, Chng cn lun qun trong Vng, Mt phen tnh gic, toi lng, ht m. Ln hn i ngi xu, Cc Tri h d snh b phc an; Dt ri kip sng lm than, c i sng mi; Nit bn vin min, Cnh ny khoi lc hn Tin.

La xa kh no, u phin, i thay. *** Rng ng bng hin ra ngay, Chin cng ca Pht t by hin vang. Ka chm la rc ng Phng. Phng qua nhng bc nhung trng ti en, Sao mai m mt ln chen, Nhng ln nh t tu xen nhiu vng. Ni non m m xa trng. L ni cho n vng hng trc tin Trm hoa cn hy ng yn Di ln gi m, mt hin h ra. Quang minh l bc n ta, lt theo ngn c l- di sng m ri ht l thm thng Sng nay, sng ha kim-cng chi ngi nh vui, ta khp t ai. Vng rng vin pha ngoi my en Tu da nh ti t-ten Ci mnh nim n n khen nh vng; nh soi khong trng rng hoang, Soi dng sng rng xem dng bu chu Chiu sang nai lc bi su

Bo rng : Tri bt u ban mai, trong t m trn khi Chim cn gc m di hai cnh mnh Ho quang pht mt, nh rnh : "Cc con! Hy ngm cnh xinh ban ngy." Mun chim khi s trnh by Bn ca iu ht y cho mng Ting ny nh so xa chng Ting kia nh tri vang lng quc ca Ting nh n ngt pht qua Ting nh cht cha, ting la vang rn C con r r m m C con nh t ni nim i n m ri Pht thng Ma qun Sng nay cnh vt h hn trong ngoi Nht l gia nhn loi Hin ra kh hu ha hi, thanh cao K hung bo ct con dao Nhng tay trm cp, b bao ngc vng K bun bc m ng hong c th ha thin, thin ng trn lnh Cc vua chin u tm nh K mang bnh hon ct mnh ci reo

Mng chung hi th cheo leo H mi ci n, tun theo s phn Bnh minh em li v hn Cnh vui dng y do cn l thng Da-Du(39) ngi bn ging Nt vui bng hin trn gng mt su Dng nh b cm l su Ht cn b cc, bt u thi lai An vui khp c mi ni Thn linh mng r t li xng ca Ch thin ci cao xa H rng: "Cng vic hn l xong xui Thy tu, dn chng ni ui Cho l i s m vui v nhn. T ni rng bi, ly snh, Tm lng Bc i mc tnh pht huy. Hu rn n c chng nghi Gn bn cp m, con by b eo on heo li vi on cheo Cng nhau ung nc quanh theo b h Th nng gp ra v Chim ng ng m a di lng Rn nm h di nh nng

Da ngi nh ngc, mc khng l ngoi Diu ng cho cng vng lai C xanh m mng, c chi gn mnh Chim su u ngh trn cnh cho don bm mc tnh tr xy Tinh thn c Pht cm ly Loi ngi th vt, chim bay, bn b Ngi cn ngi ci B Thng ri gic qu, phc v Nhn gian Quang minh ca Pht lan trn Snh cng mt nht, c ngn ln hn. *** Th Tn ng dy hn hn. Xng ln ting K, xa gn nghe qua: "Ta khp tng nh. Mng tm gia ch ct ta ngc giam: u tranh cc mi phi cam. Nay ta bit c ngi lm nh y Ngi i! thi ch p xy Vch tng cha ng nhng by kh au T nay, ch dng nc lu, ng m na, v u cn nh! Ct trng gy ht ri m!

V minh huyn hoc to ra mn nh! Nay ta n ch cao vinh, Mc tiu Gii thot tranh ot ri."(40) ****

Ch Thch
(1) Gi-da (Gya) (2) B-ra-ba (Barabar) (3)Phan gu (Phalgou) (4) u-lu -tn-loa (Ourouvelaya) (5) X-n-ni ( Sennni) (6) Cuc sng ni lin cho hai cnh cch nhau: cnh thanh tnh v cnh u-minh va ni trn. (7) Bn n- theo tc l B-la-mn, ngi giai cp di chng dm ng ngi giai cp trn, e mnh lm hoen s trong sch c ngi. (8) Th- (Soudra): Bn n- theo vn minh B-la-mn, , c bn hng ngi, T chng : 1. B-la-Mn chng 2. St--l hng, 3. Ph-x chng. Th- c vit:Th--la, l giai cp rung ry. (9) Ngi hng B-la-mn v hng St--l y ku l Tin-ca (Tilka) (10) Tu-x da (Soudjta). (11) Lc-mi(loukshmi), n thn ban b s phong ph thnh vng, v ca Thn Vishou (tnu). (12) Linh-gam (lingam) nhn u, biu hin Sc to tc. (13) Ra-da (Radha) (14) B- (Boudhi) : V Pht c B- (o) noi ci cy y, nn v sau ngi ta gi l cy B-. y l cy Pipal, ficus religiousa, hin cn gn tnh Behar ngy nay. (15) Trishna, Raga, Arati. v gia trn mt im , tng trng, im

(16) V-Ng, Ng-kin, Php : goisme, Moi; Phn : Attavda ;ch k mnh l trng. (17) Nghi-hoc: Php : Doute, Phn : Visikitcha. H nghi i vi Chnh-Php. (18) Chp-n Gii-cm (Phn: Silabbat-paramsa) : chp n gii hnh nh m b i-o, ham l bi cu nguyn m khng tnh tm Gii-thot (19) Phn : Kama, lng i-dc, mong cuc vui sng tnh i v chng, vui thch Nm dc (Sc, Thinh, Hng, V, Xc) trong Dc-gii, t cnh Ngi ti cnh Tin, R-hi ; tc sng R-hi-ni (Rohini) (20) Sn : Php : Haine, phn : Patigha. (21) Luyn Sc-gii, Phn:Rouparaga, Thch hng cc cnh Thn Tin trong ci Sc gii, cao hn Dc-gii (Kama) (22) V-sc-i tc V-sc-gii-i, V-sc-gii-dc. Phn : Arouparaga.Lng mong hng cnh TinV-sc gii. V-sc gii c bn cnh t thp n cao l : 1) - Khng-v bin x 2) - Thc v-bin x 3) - V-s hu x. 4) - Phi tnh phi phi tng x. (23) Kiu mn : Phn : Mano, Php : Orgueil. (24) T-i: Phn : Ouhatcha. Php : Amour-propre. (25) V-minh : Phn Aviya, Php : Ignorance. (26) Tm-B--nh: Phn : Samm-Sambouh. Cng vit : Tam- miu Tam-B-. Dch ngha: Chnh-ng Chnh-gic. (27) A-b-nh: Abhidjina. c cnh tr ny, Pht nhn thy cc th gii, cc tinh t trong hon v. Cng nh c php nh Samm, Sambouh ni trn. Pht thy cc tin thn cu Ngi. (28) Kip hay. Kip ba. (Kalpa); Dch-gi. Amold Kip c 4.320 triu nm. C tiu kip, Trung kip t. Theo Pht hc t in. Tiu kip: 16.800.000 nm. Trung kip: 336.000.000nm. i kip: 1.344.000.000 nm. (29) Kh : Chn l ca s Kh : Phn : Doukha-Sarya. Tt c l Bn (T , T diu ): Kh , Tp . Dit . o . (30) V-minh: Phn: Avidya. Php : Ignorance, Illusion (31) Hnh: Phn: Sankhra, Samskr, Php: Impression. Penchant pervers. S chuyn ng trong tm, s toan tnh ni lng (31) Thc: Ba-l: Vidnn, Phn Sanscrit: Vijnn. Php: Conscience. S bit.

(32) Danh sc: Phn: Nma-Rupa. Php: Nom et Forme. Tc l thn tm, ng un. Th. Tng. Hnh. Thc, ku l Danh; Sc-tng. Hnh-cht, ku l Sc. (33) Lc-nhp: Sadyatana (ser). Php: Six sena. Su cn trong nhp vi Su trn ngoi. (34)Xc: Phn: Sparca. Php: Contact. S ng chm. (35) Th: Phn: Vana. Php: Sensation, Vie des sens. Th cm tht tnh ca cc cn. (36) i: Phn: Trisn. Php: Desir. Ham mun, a thch. T V-minh ti i l tm nhn -duyn u trong Thp-nh nhn-duyn. Cn bn nhn duyn na l: Th, Hu, Sanh, T, Lo, Bnh. (37) Nghip: Phn: Karma. T tng v hnh ng t cc i trc n i ny hip thnh mt Sc, c thin, c c, hoc ton thin. (38) Ng-m: Phn: Skandas. Php: Cinq agrgats. Nm mn ( Sc. Th. Tng. Hnh. Thc ) hip li m che khut chn l, t th, lm cho chng sanh lun-hi. (39) Dy tri buc: Phn: Oupdnas, Php: Liens. (40) Da-Du (Yasdhara): V c ca c Thch-Ca. (41) Bi k trn y m ti dch ngha rng. do theo ch Php. Kinh ch Hn gi l "T c thnh o". Va khi thnh La-hn hoc thnh Pht. Mi v u c c bi K ny: Ch lu d tn, Phm hnh d lp; S tc d bin. Bt th hu hu. Mi s phin no ht. c hnh thanh tnh lp; Vic lm ca mnh xong Chng cn chu thn sau na.

Phn th by

Nhiu nm di dc ln tri, c vua Tnh Phn ng ngi bun tnh. Thng khi ng gia triu nh, Thnh hong nh vng tng hnh ng cung. Da Du cng mng su lng.

Xun thu nhiu lt, m chng bt tin. Lc no nghe ting n ln, C nh tu n n bn hong thnh; Lnh truyn s gi ng trnh, Thy u v tu nh rnh nh sau Chng ti c gp ch tu ni vng lng, khng u l nh. Hi thm Thi T Thch Ca, Khng ai bit mt cng l nghe tn. Hoc Chng n dt xa min, Thay tn i h, quy tin khng chng!

***
Mt hm nhm lc u xun, Cnh xoi tr n, t bng kh ti. Trong vn, cng cha lng ngi, Di chn, dng nc gi khi nh hnh: Nh ngy bn rch trong xanh, Hoa sen chng kin i mnh k nhau! Mt tng l ch git chu. M nay mt mi, m du du thon; Mi son rt li, ht trn, Tc theo qu ph, cun ln, giu che. Nng khng trang sc hoa he,

Ch dng tang phc, chng khoe ngc vng. Hai bn chn nh, mn mng Khng cn i ng l lng nh xa. Hi no Chng gi, thip tha, Bc thoang nh lc, nh a l hng. Mt nng n nh tnh nng, Trc nh mt nht soi trong ti thm ; By gi l lch, lc lm, Cnh xun ti p, chng hm h nhn. Mt tay nng i ngc ln, Vt Chng li, nng gn k cang. i! m kh nht ca nng! Thng nhau, Chng phi ln ng i xa! Tay kia dt a con nh, Ra-hu-La (1) tr tht l tin phong. l tn vt ca chng, Nay y by tui, chi rong bn nng. Tr th vui d nhn sang Hoa xun rng n im trang cnh trn. *** M con chm chm ri chn, Quanh theo h rng, sen phng phc mi. Ra-hu-La rt sng vui,

Thy cm cho c khoe ui xanh, hng. M thi ngc mt ln khng, Bun trng on nhn, b mong than rng: " ny cc bn phi thng! Cho ta nhn gi, ri phng ln ng; V bng gp ch ca Chng, Da-Du l v sn sng hy sinh. Min chng m ming phn minh, Hoc chng mn trn cho nh nh nhung." Con chi gin, m c mong, Bng vi th n ni cung n trnh: "Tha b! do ca Nam thnh, -l, Bt-l (2) hai anh mi vo.

y l thng khch danh cao, n y vi mi trn ho bin non: t la, li dao con, Bt ng, ng chm, mn ngon vt lnh; Thuc men, chim l, bu xinh, Nht l em n mn mnh c mong; Hai ngi c thy c ng. t a Thi t l chng Qu nng! Thy Ngi tn mt r rng, C hai nh l ,cng dng thc n.

ng theo li Sm phn, Nay Ngi thnh Pht, dng trn knh tn; Cu ngi trn c xc, hn, Cu lun mun loi sanh tn th gian. Li Ngi du ngt an nhn, T, Bi, H, X rng lan t tri. X ta sp tip n Ngi, l li mch ca hai l hnh." *** Nim vui, mch nhy thnh lnh, Cng nh tuyt r quanh sng Hng; Da-Du ng dy thng bng, V tay, ci ln, l ln theo trng, Truyn rng "Hy rc vo trong, a k di trng m thng tin nhn, Nh ngi kht nc, c khan, Ta y ham bit vic toan t by. a hai ngi y vo y, Ta nghe chuyn tht, thng ngay ngc vng, Cc c cng n cho tng, Ri ta ban thng mi nng ng cng." *** Hai ngi thng khch vo cung.

Trn ng vng hc, thung dung tin ln; M nhn quanh nhn trn, Hai chng ng ngn cung tn nguy nga. Khi va vo ti trng hoa Bng nghe ct ting du ha, th lng; "Knh cho khch qu vin phng; Cc ngi gp, cng dng Thch Ca; Trng phu ca thip m, c thnh Pht o, ngi ta knh v. i, ct bc ra i, Ri y v ti x ny, qu hng. Xin ch qu khch t tng. Nu l nh vy thip ng rc mng: Nh ny, hai v ngh lng, K nh thn thch v ng ngi chi." *** -L ng p tc th: "Chng ti c gp c Thy Thnh nhn; u lm l di chn Ngi t cnh cao hn hong. B th, y o trng, Nghip to thnh tu, sp mang cu i Ngi ng mnh kho thnh thi,

Khng mang tt bnh, chng vi kh nguy. Nh Tri thot tc suy v Mt my sng r, chng ghi l lnh. Ngi i ti mi th thnh Ging ch phng tin cao minh, an ha, Lng ngi theo o Thch Ca Cng nh l rng, nng gi ging; Li nh on th ngoi ng Theo ngi dt dn, r thng mc trng Chng ti nghe Php l thng Do Ngi thuyt din ti vn Ni ca (3). Gn bn thnh ph Gi da (4) u ma ma ti, Ngi qua x ny." *** Da-Du nghe thut vui thay! Nght hi, b ch vn vi my li: "Tin lnh a ti tn ni Ti cu qu v i i phc an Nhng khi nghip c thnh ton C chi biu hin, mu toan th no By gi Bt Ly ni vo Li ngi sn cc lm nao lng mnh Trn m khng khip giao tranh,

H khng m m, hnh qu ma; t rng ng, nc ngp nh. Do Ma vng gin to ra da Ngi. K tri rng sng khp ni, Nht quang mi chiu, lng i khi mong; By gi o c thnh cng, Ci cy ngi lng, mt trng ti nhun. Ngi cn trm ta nhiu tun Mc du Gii-thot, c qun qui lo, Nh ngi m khi vng to, Tm t nng tru, ng d dt nghi, Ngi i a thch li nghi, oe theo cm gic t tay gt mnh; H khng c tr thy lanh, Cng khng sc ph cc tnh tri ngn. Lm sao h bit ln phn Mi hai Duyn (5) chnh phi cn dt xong ? Lm sao hiu Php thot vng, o ny mi m, h khng dm hnh ? V nh Pht b chng sanh, Ngh rng ngi th chng thnh o cao, Ngi bn chng khng truyn trao, Chng-ta h hng di do phc thm ?

Th Tn em c t tm Ph vo t-tng ng lm nh-Thin Bng nghe ting d ht lin: "Chc ta mt c th quyn, chng dn." Tip theo c ting vang ln: "Xin Ngi truyn o, th n cu i." Th-Tn nhn chng mi ni: K ny cn phi nghe thi Php linh; K kia cha sc mnh, Kh tua ch i, thi hnh v sau. T nh nht chiu sen bu, o th n rng, a u bp non. Mm ci, Pht phn vn trn, "Ta i truyn Gio, thu gom tn ." *** Khch rng:"Xung ni, vo , Thnh Ba-la-ni (6), Ngi thu Nm ngi; Ch cho cch dit lun hi, Vic lm qu kh t bi i nay, a ngc kh, t mnh xy, Nu khng m dc, ln ngay thin ng, Php lun khi chuyn t tng, Ngy rm thng bn (7) ti vn Lc Vin (8).

*** Trong hng Nm v ngi Tin, Kiu Trn Nh (9) trc hiu lin T Chn (10), c La-Hn qu an ton; B-sa-Ba (11) vi Ma-Nam (12), Bc- (13), K lun t-B (14) trn b, Chn nhn Nm v ln k c thng. Hong nam Da-X (15) n cng Nm mi bn bn ngng mong o mu; Nhp mn, l Pht, co u, Trong vn Lc-uyn cng nhau tu hnh. Nhng ngi nghe Pht ging Kinh, Tm sanh an-lc, hu linh ph vo; Nh ni ng bi ma do, Hoa thm, c p hng hxanh ti. *** Khch thng thut tip: su mi L ch Tng s, ngi ngi sch trong; Pht sai truyn o cc vng. Cn Ngi ng n nc ng Tn-B, Nhiu hm ging l gn xa, cho vua cha c v chng dn, Ging v t i, bi ln,

Lun hi, Nhn, Qu, T n p n. Tn-B ngng m cng ln Trc-lm tinh x m m d tu. Vua sai chm my cu: "Nh lai tuyn b Nhn u, Qu ui; Th Tn truyn dy chng ti Php mn thot kh nh lui li lm." *** Khch thng ni: Ti Trc-lm (16), C ban Tng chng cao thm tu tr, Pht chuyn gio ha hng ngy, Nhng ai nghe ging qui y l lng; Chn trm ngi mc o vng. Cng nh y phc, Pht mang ni mnh; u i truyn b o lnh, Mi li Pht ban hnh di y: "Cng lm d, n cng vay, "Lm lnh tr khu ti gy bi mnh; "Hy lo lnh d, to lnh, "Gi gn t, l hnh o ta (17)." *** Thut xong chuyn c Pht-, Hai ngi c thng nhiu qu tt xu;

Qu hn ca tng va k, L li cm t ca b cng nng. K b hi na cho tng: "Th Tn ng ti do ng no i?" Khch thng p li tc th : Do-tun (17) su chc, thnh ny tr ra, R qua Vng-x l, Pht theo ng m qua x ny B i tm c (18) mt ngy, Chng ti ph mt thng chy n ni." *** Tin ny va n tn tai, Vua i quan chc ca ngi chn ng. Lnh truyn ci nga thng xng, Ni nhau tm n ng-cung, tha rng: "c vua Tnh Phn ci cn, V xa Thi t tnh hng by nm; Mng tm, nhng li bt tm, Vy nay Hong t v cm quyn vua. Nh Ngi, dn chng ho kh E vua nhm mt chng tua thy Ngi." Da-Du cng cha cng sai Chn vin m-k hn li di y:

"Ra-hu-la mu knh by, Ta ni cc ta, ngy ngy lung trng; T nh hoa phn bun lng. V gng trng t vn khng ti hi V-u (19) hoa l bi hi. i ch thc n n ngi di cy. Nu Ngi c qu cao dy, Xin chia cho v, st ly con mnh. Nhng b cng cha c tnh Cu Ngi tr li gia nh nh xa." Cc trang s gi tc tha, Bc vo vn Trc, nhm gi thuyt Kinh. Mng nghe Pht, qun co trnh, Qun vua Tnh-Phn, qun hnh Da-Du; Mt nhn Pht, dy tn , Tai nghe Kim Khu din ph l t Vin dung, hng bin, chn nh, Li thanh, l nh chiu ch vt, ngi T nh ong do, hoa ti T du mt, cng bi thm vo; Tri m ma gi chng nao Min l tho ch nc ho nhy bng S vua li cng nh ong

M nghe Pht thuyt, qun cng hnh trnh B lun mi vic ca mnh Nhp on tng chng hu quanh c Thy. Cui cng vua phi mt v u--Di vn thng khi trung thnh Lm quan nht phm tro nh cng Thi t kt tnh bn son i vo vn Trc ng mn. u--Di hi bng gn nht tai Cho nn ngi khi cm hoi, Bn trnh vng mnh v li cng nng. *** Ci u mt cch du dng, Th tn phn vi cc hng d nghe; "Phi ri, ta s tr v, Ving thm cha rut, trn b hiu thn. Nay mnh thot khi trm lun. n ni B Gic, Nhn, i, T, Ch nn, bo p, knh th M sanh, cha dng, n nh bin tri. Nay anh lui gt knh li Rng ta sp sa v ni qu nh." Trong thnh ngoi qun nghe qua,

Chng dn d b m n nghinh. Dng ln ca Nam thnh, i hoa rc r, trng xanh ln hng. Xa xa trn cc l cng, Cnh ti m kt thnh vng nguyt thm; Nc li, trm thu c m, ng y b i (20), lom khom ti ng. Mi nh c x ph trng, Voi to bnh rng sp hng nghim tinh. Trng ching chc nh lin thinh. Cc v h Thch n nghinh tip Ngi. Nhng trang v n in i Ry oa, nhy ma, ht bi, u ca Nga Ngi, s bit trn hoa, ng i tt p, vui la khp thnh l sc ch ban hnh, Chng dn nghe k trng onh bo tin. *** Kiu a cng cha tin ln Trc hng cng chng, bn khn i Ni-cu- (21) uyn bao ngoi Ch l, cy v, mi loi tri, hoa Bng mt m, kh vui ha

No cong, hn c, cng sa san Theo ng ra khi ca Nam n vng chi l bn hn l dn H l giai cp h phn La mn, St l 22) chng gn, s d;

H ng bt rt i ch Tri cha rng sng, ng b nhn ra Trng khua voi rng ng xa H leo i th, ng m dm quanh. Khng ai i n pha thnh, H bn qut ca, sa cnh l treo Thy ngi hnh cc, hi theo: C chi tr ni, vng teo bng Ngi Cng nng cp mt su giai Ng on bn tin, nhn ngoi ng xa Lng tai nghe k li qua Coi ai bit c tin nh ng cung T xa ln ti mt ng Vai mang tm o vng rng thy tu u co tc, tay m bu Gh tng chi l cn cu ha trai; Nhn ch nguyn t li, Nh no khng th th Ngi cng vui

C hai ngi na ni ui Mc vng hc, bc xui theo hu Ring Ngi m bt dt u, Tng i nghim chnh, v mu dng tn; c oai cm ng tm hn Chng dn cng, th, ly, hn chn Ngi Nhiu ngi xt phn lng vi Bnh, cm chng c ng mi nh tu N, nam, gi, tr theo sau X xo:"Ai ? Tin u ging trn?" Ngi va chm bc n gn, Ca i m rng, nghe rn ting nng; "Tt-t-a! i hi chng!" Cng nng ku khc, nm ngang chn Thy, *** V sau b cng tu tr, C ngi thnh Pht gii by cho thng; "Ngi nguyn dt tnh nng. Khng cn ng chm tht hng n nhn. Ti sao lc n ng gn, cho v c n cn m hn?" Ngi rng:"Qung i tm hn

Cng cn luyn i nh phn nh nhen. Mc du cao nh ng khen, Ch em Gii thot lm phin ngi ta: Li tnh v c thot ra, Nh vo kin nhn, hin ha, thng minh. Ba k di dc th mnh, Sau ri B tt mi thnh o thm, Trc l B tt pht tm K l Bt thi, B lm(23) cui cng Thu xa, ta mi d dng Pht tm B tt hay mong chuyn lnh; Ta hng tm kim Hu Minh Nhng i mt tr cha tinh cht no Ka vn u di do, H bao nhiu ht l bao nm ri: Tn Ram thu y l ti; Chuyn bun bn ngc, i min Nam. Lc-mi, (24) ni tr ca Ram Chuyn thn t , nay lm cng-nng (24) i ta xa ng mt lng, Da b bin c ngang Lng-gi(25) By gi ta phi i xa Lo b sinh hot v nh chng d,

Lc-mi ri ly t t Khuyn ta ch mo nn bin, rng Nng rng:"Nu tht yu cng, Sao chng li n bng chng dm xa?" Nhng ri ta bc chn ra, i vo Bin c, xng pha bo bng u tranh vi vt thy trung Lt mun kh nhc, ngn trng sng ging em ln ht ngc nh trng Cc vua t s tr bng gi cao Min non, vui v tr vo Nhng nhm thu i, hi bao dn lnh! Thiu n, kit qu sc mnh, M ta em c ngc xinh v nh, Hin th nm thip xt xa, V khng cm cho qua nhiu ngy Ta h: "Nh li y, Ai cho cht go cu ry v ti; n nu nhn c ri Ti dem ngc qu p bi cng n Bc vo mt g hng ln, Trao thng ri (26) go v cm ngc i Lc mi hi tnh t by

"Chng yu nh vy c chi qu bng!" Thu xa ngc sng t trng Ta em m chuc mng cn bn vng i nay ta c ngc sang, T trong bin tr m mang ra ngoi: Nhn duyn s mi hai (27) Vi nn diu php khng phai, chng l Ngc ny chng bn bao gi Tng khng cho k cn c hp dng Ny l n kin ong Vi Tu Di nh h ng ln cao? N l sng ng thnh ao H nh bin c rng bao do tun? Thu xa th mt vt cn i nay ta th mun ln c oai Tnh yu v c rng di Nh v t ch, ra ngoi gic quan Tnh yu tht rt khn ngoan Bit nng lng d yu non ngi i Da-Du l knh di ngai, Thun chu ta dc ln i phc an." *** Vua nghe Thi t hi loan.

u th co tc, vn ton o nu; Tay m bnh bt thnh cu Nhng nh bn tin th n d. Vua phin, qun ngha ph t, Bt chm ru bc, i n vng. Bc ra mt cch l lng, Khin ch quan chc ng ngng, s lo Tht kn chin m tht to Hm hm kh sc, quanh co cc ng Chng dn thy vic l thng. Ku nhau: "Vua ti mau ng ly cho!" n cha, quo khi vch ro, Nam mn l thy vi bao dn tnh, Ngi ta y nght ng thnh, Cng lu, cng c, theo quanh c Thy. Cha con bn mt chiu ly, Vua lin ht gin, lng y yu thng Mt hin nhn thng ph vng T t ng xung, chn ng ci qu c vua cm ng tc th Thy con mnh l y c, oai nh u c nh chi ngi Ngi ngi knh m m di chn theo

Tuy nhin, vua trch my iu "C chi v nc c chiu n thn? Ngy xa sng ta thin thn, Nay sao o b, dp rm, co u ? Cn chi Chng phi m bu, Gh ni chi rch, chc cn ming n? Dng vua ph qu ai hn. K hu, ngi h, sn trn hi v. Con v nn d l nghi, au thng ngi nga ng qu tip nghinh Ka xem, trn l qun binh Chng dn khp c th thnh ch con Nhiu nm chng b nc non Cha gi su thm, mi mn trn ngi Cng nng chu phn ga ci Vi b m bc, nhc bi chng mng Nay nng mc o r rng m n rc mt chng n xin!" Pht rng:"Tp qun nh in, Ngi trong chng tc knh tin gi trn." Vua rng:"Chng tc ca con. Trm ngi truyn ni, nay cn ni ta, K t Thy t Sam-ma (Maha-Sammt),

Khng h c vic xu xa nh vy." Th Tn hoan h giy: "Ging dng phm th, ti nay chng bn, ti mun ni n ban Pht tip ni mun ngn t xa. Ti l v Pht hin tha Thi hnh nhng vic Pht xa hnh; Chuyn chi hin xy n mnh, Pht xa gp tnh hnh nh nay Mt v vua c trc y, Ng ra thnh ngoi, uy nghi chnh t; n cho Thi t tr v, Nhng chng n mc theo b n tu y l v Pht ha nhu, c, oai cao c hn vua hon cu Pht xa qu gi, ci u, T lng cung knh n su sanh thnh L ny, ti cng thi hnh, V em Ca Bu m trnh tng cha." *** c vua kinh ngc hi qua: "Bo trn ni vy l nhng chi?" Cm tay Hong-thng dt i,

Th Tn ln bc gia by l dn. Bn cha, bn v theo gn. Ngi bn by t l chn ngha mu Bn nn Diu gm thu, Cng nh hi ngn cha bu bin khi Gii thm Chnh o tm ni, Cng l Tm nh, Bn Thi Qu linh, C theo php y tu hnh Nit-bn chng c. T sanh chng cn. Cng nng mt phng chi ngi Khng cn ngn l vn di nh xa, m nay ai ny hng nh. c lnh yn tnh o va pht huy. ***** Ch Thch (1) Ra-hu-La (Rahoula) : Con trai ca Thi-T Tt-t-a v cng cha Da-Du -la. Theo sch ny. Ra-hu-La sanh ra sau khi Thi-T i xut gia. (2) -l-ph-b (Tripousha). Ba-l (3) Vn Ni-ca (Bosque Tchirnika) (4) Thnh ph ny pha bn ni G-da, cch ch cy B- chng hai chc dm. Khi Pht thnh o, Ngi t gi cy B- Gi-da sn m vo Gi da thnh. K Ngi ng n Ba-la-ni (Bnsrs) m nm v chn nhn. (5) Mi hai Duyn : Duyn, ch Phn : Nidna, tc nhn duyn. Mi hai duyn, tc thp nh Nhn-duyn, t V minh ti T, t T tr li V-minh. (6) Ba-la-ni: Bnares, mt th ln n-, a (Bhallou).

(7) Thng Vaishya, m lch n- li cui thng 5 dng lch (8) Lc-vin, Lc-uyn (Phn: Magadav, Php: Pare sux daims. Pare aux gazelles), trong vn ny c rt nhiu con lc (9) Kiu-trn-nh (Kaudinya) ngi dn u trong nm v. (10) T-chn: T chn , T diu . (11) B-sa-Ba (Basava) (12) Ma-Nam (Mhanma) (13) Bc- (Bhadrika) (14) t-B (Asvadjit) (15) Da-X(Yasad) (16) Trc-lm, Venuvana, Php : Bois de Bambous. Cnh vn tre gn thnh Vng x, kinh nc Ma-kit- ca vua Tn-b-sa-la. (17) Bn cu trn y ng ngha vi bi k bn cu bng Hn vn Ch c mc tc, Chng thin phng hnh; T tnh k , Th ch Pht gio. ng to ra vic c, Hy lm ht iu lnh; Tm gi cho sch, l ch Pht dy.

(17) Do tun (Yodjans) s mc o lng bn n , mi do tun l 16 dm, mi dm (l) l 576 thc ty. (18) C (Koss ): s mc o ng. Xe b 1 ngy i c, 1 c c l t 8 n 10 ngn thc ty (19) V-u (Aska) : Truyn thn thoi Ramayana thut rng nng Sita trn trong bi cy vu, b c thn Ravana quy nhiu. nhng nng chng c c thng li. V vy nn hng ph n n tn knh cy v u v hi hoa ca cy y m n. (20) B-i (Php: outre): dy ng nc lm bng da con th (da d). (21) Pha ngoi thnh Ca-t-la-v, c cnh vn cy Ni-cu (Nyagrodha), dch ngha: V-tit, cy khng c t. Cng vit: Ni-cu-lut-, Ni-c-.

(22) La-mn (B-la-mn) , St-l hai giai cp thanh cao nht n-. K c hai giai cp: Ph-x (Trng Gi), Th- (C-s). Ngoi ra c giai cp hn h nht ku l Chin--la m phong tc B-la-mn cho l -trc. (23) Ba thi k: Thi k lm B-tt pht tm, tc Tn pht B tt. Thi k lm bt thi chuyn B tt. Thi k B lm tc Nht b x B-tt , cn ging sanh mt ln na th thnh Pht. (24) Lc-mi (loukshmi) (25) Lc-mi, v ca Ram l mt tin thn ca cng cha Da-Du--la v Thi-t Tt-t-a. (25) Lng-gi (Lanka) , ngy nay keu l Tch -lan (Ceylan). Min Nam n- l bn o cn (khan), ng ngang Tch lan (26) Thng ri, tc mt lt ri. Ch n : ba-xe (seses), mi xe bng na lt. (27) Thp Nh Nhn duyn do Pht dy cho tn tu nh dt lun hi kh no.

Phn th tm

Mt vng ng c xanh r. Ven C-h-n (1), sng ny chy nhanh. T Ba-la-ni i thnh, Theo chiu ng Bc l trnh ngu xa. Nm ngy mi ti m, Di l vn tc, trn l Tuyt-sn (2). Trin non nghing xung ln ln. Bng cy mt m, hng phn phc cng. Hin nay ti trong vng, Ni khng kh thnh cn lng tnh hng! Gi chiu man mc, du dng, Pht trn bi rm, cc hng xa.

y ta kin trc cn tha, R xen k h, nhnh a l vo; Mt mn xanh mt ph bao, Rong ru, c di, l xao chp chng. Rn di ra khi vch phng, Nm trn cm thch, m vng, tho thn, Mt con rn mi l chn, Chy trn nn lng trn n rng. Di ngi v t tung, Ka con chn xm nm trng yn lnh. Ni sng, gi mt, ng xanh, Vn khng thay i, tnh hnh nh xa. Ngoi ra, mi vt tiu m, Ca-t-la-v (3) hin gi ph hoang! Cn u l cnh i vng Cng ngi Pht ging vi hng b con? Trong Kinh, s tch hy cn, Ng-lm c sui ng mn, h sen: Hoa nh, bit th ln xen, ni vn y, Pht quen thuyt truyn. Chng dn cung knh lng yn, Nghe li khuyn thin cho min chu. Chng sanh v s ng hu,

Mt hm chng cuc thuyt mu bao la. Pht ngi bn mt vua cha; Triu-thn, Thch-chng, -B, A-Nan. y thn thch, b quan, u quanh theo Pht, ngi an ni lin. X-l ht, Mc Kin Lin,

Hai v t i hin ng sau. Da theo gi Pht, ng hu, Ra-hu-La tr ngc u ng cha. Ngi bn chn Pht c b Da-Du nay thot ra no phin. Thy rng tnh i thing ling H cu xc-tht khng min trng g! Sanh, Gi, Bnh, Cht t y, t-a, cng cha vin ly d dng. B cm tay Pht nh nhng, o b ph vt y vng Nh Lai, Cnh tnh ha lc, thanh bai, Chng sanh ba ci ch Ngi din phn. Bi hay, kh t cho cn, Xut t kim khu, dy rn mi loi. Ti l son gi hu lai, C lng m Pht trn i t bi;

Thut bin Thnh truyn ly k, Phi nng c in l v tr s. Thi gian lm ch lu m. Ngi nay kh t ngha xa diu mu. Bi vn Pht ging rng su, Ti y cng bit, mc du qua loa. D nghe quanh chn php ta, Dng l phn t, m l phn ng: V bin, v s cc ng min thin thng thy ng xung y; Ch linh k thc xum vy, Cc hn a ngc cng quy tu v. Tri chiu nn li chng x, nh hng chiu rng non t m m; Dng nh ch sng l m, nh vng chm ch trn non tng. ng khi sng, ti chp chng, Bng nh thin n v trng hu tnh; My lun nh tc cun xanh, Sao ging t ngc vin quanh mo vng; Trng nh chic mo vinh sang, Ti l tm o nng mang theo mnh; Hi nng th, tc gi thanh

Pht ph trn nhng ng xanh tt m. Trong khi Pht thuyt php mu, K rng, ngi rung, sang giu, hn , Nhng ngi ngoi quc tu t Nghe Ngi ni ting ca qu hng mnh. Tr, gi cng cc chng sanh, Cm lng t i, hoan nghinh c Thy. Mc du b, chy, li, bay, Kh, hm, nai, gu, si hay diu, Chim cu, khng tc m miu, Rn, di, cc, c cng u lng nghe; Thu bc i, pht B , Ri y siu thot khi b sc sanh. Trc vua, trong php hi lnh, Th Tn ging thuyt nh rnh di y: *** n, A-Di--D (4) ny; Ch dng li ni trnh by v bin; ng dng t tng tip lin Toan d v-tn l min thm thm! nh rng k hi th lm, Ngi no gii p cng lm lc ngay. Vy nn nn lng l hay.

Kinh rng nguyn thy ch y u minh; By gi vn vt cha sinh. Phm Thin nhp nh mt mnh trong m. Ch nn ngh tng Phm Thin Cng l nguyn thy m thm ri lng. Tr phm mt tht kh thng, Ln hi mn ti s bng vt ra. Theo ng tinh t li qua M khng gn hi gn xa th no. C sanh, c t ch sao, Sng ri li kh, nhn vo qu ra; Thi gian, ging nc i ta, Chm, mau,ln, xung, li, qua chng ngng; Bt t ngun ngn xa chng; Chy ln ti bin mi ng dt ngun. Thi dng rt nc bin lun, Bin thnh my nhuyn bay lun, chuyn ma; Non cao, nc xung tun b, C i i mi, chng gi ngh ngi. Nh vy hiu cuc i, Cc cn pht hin, t, Tri, Th gian, Mi iu bin d nguy an, Bnh xe lun chuyn tun hon mnh gh;

u tranh, Sc lc theo v, Khng ai cn ni hoc x nghch vng (5) Thi ng cu nguyn ung cng, U minh chng c sng trong t g Hi chi thanh tnh v vi, Vn l yn lng c chi ng li! Cng ng kh hnh mn hi, Tr thm mn thm, m i ph vong! Anh em cc ch ng mong, Thn khng t v m hng cng dng; Ch em huyt nhc l mng, Tri ti, bnh ngt cng ng dn mm. o Gii thot t mng tm, Mnh xy ngc ti, mnh cm quyn to. Ch linh oai th kh d Loi ngi, mi chng quanh co su ng. Thy do Hnh, Nghip to thng, Hoc em phc lc hoc vng nn su, Vic ri a ti vic sau, D theo vi d, lnh cu s lnh, Ch v cc cnh Thin nh, Hin nay hng qu tu hnh qua; Qu yu chn thp phi sa.

Vn xa by chuyn ph gia, hi i. Khng chi tn ti chng di. Phc dy cng ht, ti khi cng mn. Ti i thn phn ho hon, Nh cng thin c lm con hong. n nh vua cha cao sang, Do cn lm li, lang thang ci trn! Mng ngi Thch kh hn, Nhng ngi c th mang thn d, trng. Mun i ln ti mc cng, Mun i mi xung n vng thp n. Xa lun cn mi i v, Con ngi chng ngh, chng h dng chn. K ln c th tut ln. K no sa xung li cn tro ln, *** Chn cm c mi quay bn, Nu ngi dnh mi trong nin Bnh xe! t lng c Pht phi se, Tm hn vn vt chnh e kh su! Nhng ngi chng dnh mi u! Tm hn vn vt n nhu, du dng; Tm lng c Pht nh nhng;

Ch cao h d nhn nhng kh nguy! Vic ti p t pht huy, Sau cng n mc tinh vi, hon ton. By gi ngi Pht ng an, Ta tng khc k, lm than bao ln! Nay ta vui sng, ci rn, V ta t ti mi phn vn mi! Anh em thm kh h ngi, Ti mnh tt c, trch ngi sao ang. Khng ai dc xi, cn ngang. Khin mnh sng thc, eo mang trong Vng; Ln qua ln li, lng vng, Khc than, su no, bi vong, tn la; Vy ta ch bo cho nghe: Thp hn a ngc, trn l thng thin, Xa hn tinh t cc min, Vt ra cnh gii Phm Thin hn ri, y nng lc thnh mt ngi, Khi t v thy n hi v chung; Thng hng nh ci h khng, Chc l s tht, theo cng thin, minh, Tun hnh lut l ca mnh, Tng vi nh n m sanh hoa hng;

Cnh sen nh n m bng. Ma xun do n dt xong o di. im to nhng ng my tri, Khin lng khng tc chi ngi nh chu, Cc sao l nhng di lu, Gi, ma, nh sng, ng hu, knh vng. Lm cho tm m sng bng, T ni qu trng, tr rng n ra. Sc ny ng tc mi m. Chuyn lng gin, hi, ha ra du, hin; Gi gn nhng trng chim quyn, Bo tn mt ngt trong vin ong. Chim cu trng, con kin hng theo lut y, hiu thng cng rnh. Phng hong v cnh my xanh, em mi v , tun hnh sc kia. Lm cho si m quay v, Khin ngi c th c b i thn. Khng chn thi, chng tn ngn, Yu thng tt c ng phn nh nhau: N cn sa m y bu, Li cn em nc vo u rn en. Trong tri rng ri v bin,

a cu, tinh t lun phin iu ho; Sc kia tng tr di xa Bc, vng, m no, mi ta bu chu. Thng thng nh t c mu, Nng chn tng b, n u rng xanh; Dng nui tho mc d hnh, Pht minh hoa, l, ngn ngnh nh to. Git ri, cu sng li cho, Chng qua thc hin n o mng tri. T v kh t thoi di, i, sinh l nhng ch gai dt vo. Sc kia chng ngn cht no, Lm ri li ph, sa sao cho thun. Bn tay kho lo quy qun, Mn to tc ln ln tinh vi, l trc mt thng khi, Vic ngi chng thy cn hay hn nhiu. Tm tnh tr thc iu, Ngh suy chng tc, hng chiu quc gia, Thy ty php l bao xa, Tuy l chng hin, nhng m nng; Chng ai nghe ting ni nng, Nhng cn pht mnh hn vng bo to.

T, Bi l lc m no; Bo tn tng khin thm lo mi ngi. Sc linh ai dm ch ci? Tun hnh c vic, nghch li bi vong. Thng ban ngi thin n cng, Pht rn k c giu tung tch mnh. Thy cng khp, xt tnh hnh, Phc trao chnh trc, nn dnh t ty. Chng th hn, chng ni tay, o lng ng mc, khng hay lc lm. Php ny chng hn bao lm, Mai ny n x, hoc cm v sau. K mu st t t u. Quan ta bt chnh b thu quyn hnh, Di ngi ti hi ly mnh, Tham lam mt ca, git ginh mt n. l l php (6) cng bng, Khng ai trn trnh hoc ngn c no. Tm l t i di do, Qu l an lc mc cao trn lnh Trong Kinh c dy nh rnh: i nay l qu ca mnh t xa: Li qu kh, kh hin gi,

Trc mnh lm phi, nay nh phc eo, Ngi ta gt ci gieo, Hy xem vn y, m theo vi m. La trng, gt la h e? U minh, Tch tnh hiu, nghe l ny, Mng ngi sn nh nh y, Xa gieo m, la, tr nay la, m; i xa trng c c n, i nay, gt c, nng xt au, Nu ngi tnh ng sing mau, Nh loi c c, trng su ging lnh, Ri y rung tt, ma xinh, Mnh v b tnh mc tnh hng vui. Nu ai bit ci kh nguy, Bn gan nhn ly cho ri kh xa. Thi hnh chn l, lng t, Khng sanh t hi, di la, tham ring; Chu kham kh, rt du hin, Ly n tr on, chng phin k ngu, Ln hi ha nh, n-nhu Cng bnh, thanh khit tm tu chn thnh. Nh ln r dc qun quanh, Lm cho ht tru cuc sanh sng ny.

Lm xong nhng vic nh vy, Mng chung, i mi t xy mng nn. N nn c xa tn, Ch cn thin mi, vng bn, tt ti, Chng cn mng s lm ngi; X xong nghip th, ra ngoi trn gian. Chng cn kh cc, gian nan, Ti tnh ht vng, c An trn b. Nit-Bn ngi c nhp v. Thng hng, bt dit, ngoi l tn vong. n Ma Ni Bt Di Hng (7)! Git sng tn mc vo lng bin khi. *** l l Nghip (8) cao vi, Li lm, phin no phi ri khi tm; i tn ln, du chng chm, Ht sanh th nghip ht tm hin ra. Ch nn k n ci Ta: Ta nay, Ta , Ta l v sau. Li ng ngh nh ti cu: "Ta la thn khc m u thn ni, Cng nh l khch y, i thay ch tr trong khi vin hnh."

Bao nhiu i trc hp thnh, Xy i hin ti i sanh sau ny; To thn th, cnh nh y, Nh tm ko kn, ngy ngy trong; Sm thm vt phm, ty dng, Nh trong trng rn, ph tng rng, lng; Li nh ht ging sy rng, Sa vo t, ri bng mc cy. Thn tm o li chn ny, Th nhiu hnh phc hoc hay kh nn. c t kh thc chng an, Nhng phn trc, m man, dt d, Phiu lu gi, bi, bn nh, Sm th chu lnh, n tra chu nng. Ngi hin gp lc mng chung, Gi lnh thi mt, i trng huy hong. Nh sng chy gia ng hoang, n y, hin li cng p xinh. Vy nn cng c c thnh To ra thi i ha bnh, an c. Nhng cn phi c lng t Gia ngi trong x cng nh nc ngoi C chi tr ngi hi ai ?

y l m n gt i: v minh. Con ngi lc no nh, Ng l cnh gi l hnh chnh chn; Chy theo bng dng chng sn, c ri, ham na, sanh hn, kh, au. ng "Trung o", nu mun cu, Quyt mau tin ti thu Nit-bn, Hy nghe ta ging tng ban, Bn nn Diu- vn ton di y: *** u tc th kh ly, Ch nn m ly, m say cuc i. Ch l thng thit hi i, No n, tn ti, ha hi tch ra, Kh thay khi mi sanh ra, Kh v tht vng, thnh l kh lun; m suy kh, bnh kh bun. Gi nua cng kh, cht tun kh su. Trn i kh, c g u? Th nhn thng li tham cu i n; M o, mi thm, vc trn, C ngy chy kht, chu phn ha thiu, Chin cng rc r bao nhiu,

Vua ti, tng mnh cng u b thy. Th gian cnh p ph by, Chng sanh tranh sng li quy git nhau, Tri nh ngc tt mt bu, Nhn dn i kht, vi cu chng ma. Hi ngi bnh, tt dy da, Hi ngi chng gy, rng tha, m la: Sng i th v chng a? p rng: "Khen tr tu-oa cho i! *** Tp l Diu- th hai, Nhn duyn kh no chng ngoi i tm (9). Cn, trn hai th ng nhm, Nhng ra thnh la m lm, tru, tham. Chng qua nh di, mng xm, Cc ngi eo rit, chng lm sao bung; Gia l bn ng vng cung, Chung quanh cnh-gii nh tung huyn vu. Cc ngi eo rit, chng lm sao bung; Cc ngi nh k ui m Chng nhn nh sng nhim mu, rt cao; Cc ngi tai ic hay sao, Chng nghe ting gi ngt ngo trn khi?

Ming cm nn chng p li Cng trang chn tht b i phnh ngoa. Vy nn ginh git, tham t, Lm cho mt t can qua din by. B lm, bao k nut cay, Mt sa git l, tm y xt au. Vsanh phin no, on-th, Ght ganh,tt , gin nhau c i. Nm ny hung bo mu ri, Nm kia git hi, phi thy y ng. Ch no c la dng dng, Tc xen c di, r bng hi ngi. Thiu phn, thiu t, tt ti c no? Tm lc no, c ung vo, Nghip sanh ra na, kht khao li nhiu, Cn (10) nng cnh (11) ngoi m eo, Lm cho Bn-ng mi theo vng lm. *** ba, Dit kh thn tm, Thng lng t i, tnh thm vi i; R phin no, bng r ri, Gi khng chn ng ni lng mnh. Tnh yu chuyn bin tt xinh,

Con ngi t ch, cao vinh hn thn; Tr nn ph tc v ngn, Nh n b th, tu thn, khuyn lnh; Nhng cng ca y theo mnh, Sng th gi ly thc nh em theo. By gi kh no t tiu, T, sanh phi dt, n treo ht du! N xa trc sch lu lu, S ny trng tro, ngi thu Phc lnh. *** Th t, o gii rnh, Con ng bng phng, thinh thinh hu k. Mi ngi c th theo v, Noi ng Bt-Chnh c b lc, an. Xa nay, tu s mun ngn. tng ti nh y trn, tuyt, my. Triu non ch du, ch gay, Ai ln th t c ngy ti ni, By gi trn nh tt vi, Trng xa thy mt cnh tri khc xa. Nhng ngi dng lc c tha, Lt ng thng, tt li va cheo leo. Nhng ai yu sc cng tro.

Ngh chn nhiu chng v theo ng di. l Bt-Chnh-o khai, a v an tnh, dc, ti khc nhau; u non tuyt ph trng phau, Yu th n chm, dn mau ti min. *** Noi theo chnh kin u tin, (Php) (12) lnh nn gi, Nghip (13) hin kh lun; Do Nhn Qu, (14) to hin thn Hy lo kim ch su phn gic quan. Chnh t duy, bit xt bn, Thng ngi xt vt, lo toan hin lnh, Chng tham, chng gin, chng ganh. Dng nh gi mt, i mnh nh tri. Th ba l Chnh-ng ri, Gi mm nh lnh ng ngi ng mn Ni li thnh tht, n tn, Cng nh chu bc qu tn vua hin Bn l Chnh nghip tip lin; Li lm gim bt, phc in cao thm; Vic lm pht l t tm. Nh trong ht chui thy ngm si dy. Li cn bn no vinh thay,

Mun ni th phi rnh tay vic trn Chnh mng vi Chnh Tinh-cn (15) Chnh-Nim, Chnh-nh phn tm ban, hn yu cnh ch toan Bay ln mt nht mun ngn cao xa! y , khng kh du ha, Vt dng quen thuc vn l khng nguy. Ring nh dng lc kh b. T mnh c th vt i xa ng. Thng con mn v o thng. l vic tt chng phng hi chi. Bn b c li c i, Lu lu gi tr vy th cng nn. Ca tin gip k khc rn, n hin hu, hng bn phc n. Lo lo, s s, ngi ngn, Tuy l si quy, tinh thn vn quen. Nu cn, hy rn bn chen, Leo thang tng nc, tp rn nt na. Thng ngy tin ha dn d, Trc nng hu tng, k qua v hnh. H, Trung ri ti Thng hnh, Ty theo cn tnh ca mnh m ln,

Nh vy d t mc trn, Ti mn, tnh gim, nhp n Th-tn. *** S Qu (16) c, T n. Tu hnh Bt Chnh, Php mn Nit-bn. K thu Nh-Qu (17) , tm an, Khng nghi Chnh php, d oan dp tr ; Chng m sch v, ni s, Cn sanh mt thu, nhp Nit-bn. Qu ba (18) cao tri kh bn, Tinh thn oai mnh li hon tnh thanh; T tm yu khp chng sanh, Lun hi ti th hn bnh co chung, Qu t, La hn vin dung, Ca hng Thnh gi Lc thng, Pht . Ln hi bn qu tri qua, Cui cng hnh gi la xa mi lm; Kin thn, th gii, nghi tm, Gin hn, i luyn, tnh thm dc trn, Ngng mong ci sc cao hn, Hoc Tham v sc, kiu ln, ri ren, V minh lm lc tng quen, Sau cng dt c, d quen Nit bn,

Nng cnh nh tuyt Thi san, Ng ln v tn mt mn xanh xanh. Thn tin thp, mun nh mnh, Tang thng tam gii chng chinh tc lng. T sanh, mnh ht vng vng, Nghip khng to tc nh phng lm chi. Chng cu, nhng c y, Tiu tan bn ng, ha vy h khng. Nit bn chng phi l khng. Cng khng phi c, kh mong hiu tng; l ngun sng khn lng, Phc linh vt khi th thng, thi-gian. Hy vo ca o vui an, Cng nhiu sn hn, cng lan kh hnh. m au gy bi dc tnh, Gic quan l bn gt mnh vy thi. Hy vo ca o cho ri, Tnh yu, s thch b tri ch cn. Hy vo ca o vng chn, Sui lnh, nc tnh tho phn kht khao. Mun hoa trng th ngt-ngo, N di theo l, n cho khch tu. Canh tn khc ln nh ru,

Gi thn vo o, xun thu thanh-nhn! Php hn vng ngc th-gian, Diu hn mt ngt, vt ngn cuc vui. *** Tu hnh mun chng thi lui, Hy nghe nm gii u ui cho rnh: Lng thng chng git mng sanh, Vt ng tin ha th mnh nng. Khi cho, khi nhn ty ng, Ca tin phi ngha th ng ot thu. Khng lo xc, chng phao vu. Do lng trong sch ni cu chn thnh. Gi gn thn tnh, tm minh, Ru nng ch ung, tanh ch cm. Trnh iu hoa nguyt t dm, Ra vo nghim chnh, ngi nm oan trang. *** Pht bn ging dy lun thng: M cha, con ci, ln bng, anh em. Nhng ai cn b buc km, Th thng t phc lm nhm chng ra; Nhng ai cha lt cao xa, Hy lm phc thin, hin ha, tu thn;

Trn ng Bt chnh d ln, Sng cho trong sch, ngha, nhn, khim, nhng; Chng sanh ln xung su ng, Mnh thng tt c nh thng ly mnh. Vic chi ti t hin hnh. l kt qu ti tnh bui xa; Vic chi tt p chng a, Do nhn thin phc ban s to thnh, Nh cng th t tu hnh, Thot ly bn ng, c lnh tha, Chuyn sanh, hng phc thm ra, D hng Bt thi chng xa B . Pht bn thut chuyn tu t: Th Tn lc trc ng v Trc lm, Nc Ma-kit, chn phc m, Kinh- Vng-x, trung tm o mnh, Mt hm, nhm lc bnh minh, Do chi gp mt th sinh con nh. Thi-Ca-La-Vit tn l, B-la-Mn chng, nt-na tu hnh. Gi u, ra mt, k mnh, Bc ln khi nc, kinh thnh su phng : ng, Ty, Nam, Bc hng thng:

Phng Trn, Phng Di cng ng ly qu, Pht rng:"Tin t dy th phi vng. nh tri bui sng va hng. Trc khi lm lng ly mng di, trn; Cng l l knh bn bn. Cu xa tai ch, phc bn gia trung." Th Tn gn c lng trong: "Thi ng ry go khp cng su phng. Hy em t tng hin lng Vi hnh ng thin, kho lng ph xa: ng phng l m vi cha, Ho quang t pht ra th trn, Nam phng thy dy n cn, Mnh theo hc tp hng phn phc son, Ty phng l v vi con, Gia nh m thm, cm ngon bu chiu. Bc phng l bn mn yu, ng bo, ng loi dt du vi nhau. H phng tc k t hu, Mnh nn m bc, bo cu ngt ngo. Thng phng, biu hin hng ho, Thnh hin, o c, tin cao, linh thn. S phng knh, phn s cn,

Thi hnh c vy, phc gn ha xa (19)." *** l khuyn k ti gia; Vi hng Tng chng, Pht thuyt cao. Dy cho Thp gii (21) thanh tao, Tam-mn (22), Tam tr (23), khin vo Lc thng (24) Lc-ba-la mt (25) gng cng, Dy lun Bt-nh (26) thot vng lao luy. Trc l dy php Tam Quy (27) Sng ni tnh tht, an di, thanh bn. Cm rau, nc mt l cn, Tam y, bnh bt phn nghim trang Tng gi gio hi vinh vang, Tip truyn th, o vng c sa. *** Trn m Pht ng Php ta, Chng ai bun ng, nghe v thch a Th Tn thuyt din mn gi, c vua l bi, ri tha my li : "T bi nh lng ca Ngi, Nhn ti t vo ni Hi lnh." Da Du cng cha knh trnh: "Xin truyn Php Bo con mnh Hu-La" (28)

Ba ngi (29) nhp o Pht-, Php mn gii thot cho nh tnh tu. n y xin php ngng cu, Ti ngi ngng m c mu Thch Ca, Ngi thng tt c chng ta, Tic ti bit t, ni ra km b. *** K t thnh o B , Bn mi chn tu ch qu ging truyn, Thuyt bng ngn ng cc min. Ch cho mi li dt phin, c an, nh minh n ri lan, chu ri li khp trn nm chu. Gi lnh ba c hon cu, Sc linh Phc hu i su ha vui. Trong Kinh c chp hi, Th thnh, tinh x, Pht lui ti thng; Cc vua ghi tch cng dng, Khc trn hn , no ng, ng thanh, n khi s nghip hon thnh, Nh lai nhp dit, php lnh cn ri, o ny, v s ngi noi, Nit Bn mc ch, nhm coi m v,

Pht oai c cao xu. Dung tha t vng v cu vn! Tr phm khn thnh cn, Li th yu t kh phng lng t! Pht l n sng, o s (30) Qui-y vi Pht, dt tr ti tm, Php Ngi, o l thm thm, Qui y vi Php l nhm l hay, Tng l trong sch hng ngy, Qui y Tng chng c dy gip nn, Sng ngi trn cnh hoa sen, Trng vo vng nht l ln, chiu cng. n-Ma-ni Bt-di hng! Bnh-minh l thy, vng hng sng trng. Git sng nh ngc chiu bng. Tn vo bin rng, lng lng, v cng. Dch xong nm 1961 on Trung Cn

Ch Thch
(1) C-h-n (Kohna) - (2) Tuyt-sn, dch ngha ch H-m-lp-nh (Himalaya). (3) Ca-t-la-v(Kapilavastou): Kinh- vua Tnh-Phn, Thi-t Thch-Ca sanh trng , lp gia nh , na m b thnh m xut gia. Sau khi thnh o, Ngi tr v thnh y m gio ha vua cha , v c, quan dn. (4) n, A-Di-D-D (Om Amitaya): cu chn-ngn c sc linh th h ngi nim.

(5) Bnh xe lun chuyn y do s u tranh v Sc lc thc y n quay mi m khng ai ngn c ni, khng ai lm x dch ni. (6) Php, t ma (Dharma) (7) m theo Phn: Om mani; Padm, om! (8) Nghip. Phn: Karma Nghip hp bi hai (Nghip-nhn). Qu (Nghip-qu) thin hoc c (9) i, tc i-dc, Phn: Trishna. (10), Trong l su cn,(11) ngoi l su cnh (su trn). (12) Php (Dharma) (13) Nghip (Karma) (14) Ci nghip (Karm) hp li bi hai phn:Nhn tc nghip nhn qu, tc Nghip Qu. (15) Chnh Tinh cn, tc Chnh Tinh tn. (16) S Qu: Phn: Tu--hon (Sotapatti). (17) Nh-Qu: Qu th nh. Phn: T--hm (Sakadagami) (18) Qu th ba, Phn: A-na-hm (Angmi), (19) Nghip, Phn: Karma. (20) on trn y trch Thi-Ca-La-Vit Kinh, Kinh ny ti c dch, xut bn chung vi quyn Na-Tin T-Kheo kinh, (21) Thp Gii (Phn : Dasa-sila) : Mi Gii cm. 1)- Chng git mng sng. 2)- Chng trm cp, 3)- Chng dm dc, 4) -Chng ni by, 5)- Chng ung ru, 6)- Chng sa tc p, hng tt thoa mnh, 7)- Chng ng vai tr ma ht, Cng chng ti xem, nghe, 8)- Chng c ngi trn ging ln cao rng, 9)- Chng c n qu ng, 10)- Chng c cha tienbc, vng, qu. (22) Tam mn, tc Tam gii thot mn: Khng, V-tng, V-tc (V nguyn) (23) Tam tr: Thinh vn Tr. Duyn gic Tr, Pht Tr. (24) Lc thng: Thin nhn thng, Thin nh thng, Tha tm thng, Thn tc thng, Tc mng thng, Lu tn thng.

(25) Lc Ba-la-mt: B th, Tr Gii, Nhn nhc, Tinh tn, Thin nh, Tr hu. Su i hnh ca B tt tu mau thnh Pht (26) Bt nh: 1)- S Thin nh, 2)- nh Thin-nh, 3) tam Thin nh, 4)- t Thin nh, 5) Khng c v bin x nh 6)- Thc v-bin x nh, 7)- V s hu x nh, 8)- Phi tng phi tng x nh. (27) Tam quy: Qui y Pht, Qui y php, Qui y tng. (28) Hu-La. tc Ra-hu La (Rahoula) con trai ca Thi-t Tt-t-a v ca b Da-Du- -la. (29) Ba ngi: Vua cha Tnh-phn,cng cha, Da-Du v c ca Thi-t, La-hu-La con ca Thi-t v ca cng-cha.