1. Jednostki cinienia.

paskal megapaskal bar atmosfera fizyczna atmosfera techniczna milimetr supa rtci = Tor milimetr supa wody 2. Charakterystyka cieczy nienewtonowskich. Wspczynnik lepkoci. Ciecze nienewtonowskie s to ciecze, ktrych krzywe pynicia nie s liniami prostymi. Ich lepko czsto jest nazywana lepkoci pozorn lub strukturaln. Ciecze nienewtonowskie mona podzieli na trzy zasadnicze grupy: - ciecze, ktrych wasnoci reologiczne nie zmieniaj si w czasie (prdko cinania jest funkcj naprenia cinajcego; - ciecze, ktrych wasnoci reologiczne zmieniaj si w czasie (prdko cinania jest funkcj naprenia cinajcego i czasu); - ciecze lepko- spryste, wykazujce oprcz wasnoci lepkociowych i efekty spryste.

3. Prawo Archimedesa. Kryteria statecznoci cia pywajcych (czciowo zanurzonych). Ciao pywajce (czciowo zanurzone) bdzie znajdowao si w stanie rwnowagi statecznej, jeli wychylone z pooenia rwnowagi na skutek dziaania chwilowego momentu zewntrznego powrci do pooenia pierwotnego. Jeli zaoy si, e ciar ciaa nie ulega zmianie, to po wychyleniu ciaa z pooenia rwnowagi, linia dziaania siy wyporu nie pokrywa si z lini dziaania siy cikoci. Pojawia si moment, ktry moe przeciwdziaa dalszemu wychyleniu (ciao stateczne) lub pogbia to wychylenie (ciao niestateczne). Moment ten nosi nazw momentu prostujcego i wynosi:

gdzie: l rami prostujce Punkt nazywamy metacentrum, punkt ten, gdy dy do pooenia. Odlego tego punktu od wysokoci pooenia rodka cikoci nosi nazw wysokoci metacentrycznej i jest miar statecznoci ciaa pywajcego. Wysoko metacentryczn wyraa si zalenoci:

gdzie: promie metacentryczny moment bezwadnoci objto ciaa zanurzonego wysoko pooenia rodka cikoci wysoko pooenia rodka wyporu Jeli: ciao jest stateczne

- ciao jest niestateczne

4. Obliczanie si naporu hydrostatycznego na ciany zakrzywione (powierzchnie dowolne). - Napr na ciany zakrzywione (pow. dowolne). Napr na cian zakrzywion wyraa si, obliczajc dwie skadowe: poziom i pionow naporu na t powierzchni.

- skadowa pozioma naporu , na zakrzywion powierzchni w dowolnym, poziomym kierunku jest rwna naporowi na rzut tej powierzchni na paszczyzn prostopad do rozpatrywanego kierunku (patrz obliczenia si naporu na ciany paskie). Linia dziaania naporu poziomego przechodzi przez rodek naporu rzutu rozwaanej powierzchni . - skadowa pionowa naporu , jest rwna ciarowi bryy ciekej ograniczonej dan powierzchni pionowymi tworzcymi, poprowadzonymi przez jej kontur i zwierciadem cieczy. Linie dziaania naporu pionowego przechodz przez rodek cikoci bryy ciekej. Napr wypadkowy jest sum geometryczn naporu poziomego i pionowego.

5. Zasada zachowania pdu. Przykady zastosowania. Rwnanie Naviera Stokesa Dla pynw rzeczywistych, przy uwzgldnieniu lepkoci dynamicznej o wspczynniku wektora, posta rwnania zachowania pdu moe by zapisana w formie:

gdzie: jest tensorem jednostkowym jest tensorem deformacji Zasada zachowania pdu wykorzystywana jest dla okrelenia reakcji cian przewodu na przepywajc ciecz, reakcji cieczy wypywajcej ze zbiornika, reakcji strumienia przepywajcego przez dysz (np. w silniku odrzutowym) oraz reakcji cieczy na elementy maszyn przepywowych. 6. Rwnanie Bernoulliego dla cieczy rzeczywistych. Rwnanie Daniela Bernoulliego dla rzeczywistego pynu (newtonowskiego) przy uwzgldnieniu strat przepywu wzdu linii prdu ma posta:

gdzie: jest strat przepywu, wyrniajc straty liniowe i lokalne. Energia kinetyczna przepywu zwana wysokoci rozporzdzaln jest okrelona zalenoci:

gdzie: - jest wspczynnikiem Coriolisa, okrelonym wzorem:

Jeli ciecz lepka pynie rurocigiem (przewodem) to narastaj straty przepywu wynikajce z koniecznoci pokonania si stycznych. Wystpuj zatem straty energii, ktre objawiaj si spadkami cinienia wzdu drogi przepywu, nie spada natomiast prdko cieczy w rurocigu (pd przepywajcej cieczy). Potwierdza to dowiadczenie pokazane na rysunku:

7. Straty przepywu. W przewodzie rurowym wystpuj straty przepywu zwane tarciem hydraulicznym lub stratami cigymi oraz straty w poczeniach przewodw. Straty energii dla rur o przekroju koowym dla laminarnego przepywu w rurze s opisane wzorem Darcyego:

gdzie jest wspczynnikiem strat cigych zalenym od liczby Reynoldsa R e i od chropowatoci wewntrznych cian przewodu. Liczb Reynoldsa dla przewodu o przekroju koowym wyznacza si ze wzoru:

gdzie: gdzie jest lepkoci kinematyczn pynu , gdzie lepko dynamiczna. Dodatkowo z wykadu: dla innych przepyww turbulentnych wyznacza si dowiadczalnie lub zakadajc okrelony model turbulencji. , ksztatu stanu powierzchni Straty dziel si na straty w przewodach (liniowe, lepkoci) i straty lokalne. Wielko strat lokalnych okrela zaleno:

Gdzie:
- wsp. Strat lokalnych, miejscowych Okrela si go na podstawie bada lub w oparciu o analiz przepywu nielepkiego. Stary lokalne zwizane ze zmian geometrii przewodu (rozszerzenie, przewenie), kierunku przepywu, zaburzeniami zwizanymi z armatur (zawory, kryzy, zasuwy), rozgazienia przewodw, itp. Wspczynnik start dla przepywu turbulentnego:

8. Charakterystyka ukadu pompowego. (rura + pompa =ukad pompowy) 1. 2. Punkt pracy ukadu pompowego. 3.