Professional Documents
Culture Documents
b)
3 2
1
+
c)
2 1
1
d)
3 1
1
3 1
1
+
Gii:
1 3 2 3 2
) 1;
3 2 3 2 ( 3 2)( 3 2)
1 2 3
) 2 3
4 3 2 3
1 1 2
) (1 2)
1 2 1 2
a
b
c
+ +
+
+
+
+
+
d)
3 1
1
3 1
1
+
=
2
) 3 1 ( 3 1
3 1
3 1
3 1
3 1
) 3 1 )( 3 1 (
3 1
) 3 1 )( 3 1 (
3 1
+
+
= 3
2
3 2
2
3 1 3 1
+ +
V d 2: Trc cn mu: a)
7 11
)
5 3 2 2 3 1
b
+
Gii:
a)
( )
( )
( )
7 5 3 2 7 5 3 2
7
5 3 2
25 18 5 3 2
(5 3 2) 5 3 2
+ +
+
+
b)
( )
( )
( )
11 2 3 1 11 2 3 1
11
2 3 1
12 1 2 3 1
(2 3 1) 2 3 1
+
+
5
chuyn n tp lp 9
V d 3: Rt gn:
A =
2 3
3 2
: 4
3 5
2
3 5
2
,
_
b)
2 2
3 1 3 1
+
c)
3 3
3 1 1 3 1 1
+ + +
d)
1 1 1 1 1 1 1 1
1 2 2 3 3 4 4 5 5 6 6 7 7 8 8 9
+ + +
1.4/ Rt gn biu thc cha cn thc bc hai mu nh phn tch
thnh nhn t:
V d 1: Rt gn cc biu thc:
a)
3 3
3 1
b)
3 6 2 8
1 2 1 2
+
+
c)
3 3 3 3
2 . 2
3 1 3 1
_ _
+
+
+
, ,
d)
5 7 5 11 11
5 1 11
+ +
+
+
Gii:
a)
( )
3 3 1
3 3
3
3 1 3 1
b)
( ) ( )
3 1 2 2 1 2
3 6 2 8
3 2
1 2 1 2 1 2 1 2
+
+
+ +
c)
( ) ( )
3 3 1 3 3 1
3 3 3 3
2 . 2 2 2
3 1 3 1 3 1 3 1
_ _
+
_ _
+
+ +
+ +
, ,
, ,
( ) ( )
2 3 . 2 3 4 3 1 +
d)
( ) ( )
5 5 7 11 11 1
5 7 5 11 11
5 7 11
5 1 11 5 11 1
+ +
+ +
+ + + +
+ +
Bi tp: Rt gn cc biu thc sau:
a)
15 12
5 2
b)
5 5 10
5 1 5
c)
5 5 5 5
1 . 1
5 1 5 1
_ _
+
+
+
, ,
d)
2 3 2 5 5
2 1 5
+
+
+
2. Rt gn cc biu thc cha bin v cc bi ton ph:
2.1/CC BC THC HIN:
6
chuyn n tp lp 9
Tm KX ca biu thc (Nu bi ton cha cho)(Phn tch mu thnh nhn t,
tm iu kin cn c ngha, cc nhn t mu khc 0 v phn chia khc
0)
Phn tch t v mu thnh nhn t (ri rt gn nu c).
Quy ng, gm cc bc:
+ Chn mu chung : l tch cc nhn t chung v ring, mi nhn t ly s m
ln nht.
+ Tm nhn t ph: ly mu chung chia cho tng mu c nhn t ph tng
ng.
+ Nhn nhn t ph vi t Gi nguyn mu chung.
B ngoc: bng cch nhn a thc hoc dng hng ng thc.
Thu gn: l cng tr cc hng t ng dng.
Phn tch t thnh nhn t (mu gi nguyn).
Rt gn.
Ch : Trong mi bi ton rt gn thng c cc bi ton ph: tnh gi tr biu
thc khi cho gi tr ca n; tm iu kin ca bin biu thc ln hn (nh
hn) mt s no ; tm gi tr ca bin biu thc c gi tr nguyn; tm
gi tr nh nht, ln nht ca biu thc...do vy ta phi p dng cc phng php
gii tng ng, thch hp cho tng loi ton.
2.2/ Cc v d:
V d 1: Cho biu thc:
a a a 2 a
A 1 : 1
a 1 a 2
_ _
+
+
+
, ,
a) Tm KX, rt gn A
Bi gii: KX:
0
1 0
a
a
'
0
1
a
a
'
Ta c:
a a a 2 a a( a 1) a( a 2)
A 1 : 1 1 : 1
a 1 a 2 a 1 a 2
_ _ 1 1
+ +
+ +
1 1
+ +
, , ] ]
( 1) : ( 1) a a +
Vy A =
1
1
a
a
+
1 5( 1) 1 5 5 4 6 a a a a a + +
3 9
2 4
a a (TMK)
Vy vi a =
9
4
th A = 5.
c) Tnh gi tr ca A khi a = 3 + 2
2
(Dng bi ton ph th hai).
Ph ng php: Thay gi tr ca bin vo biu thc va rt gn c ri thc hin
cc php tnh (Lu : C th tnh gi tr a ri thay vo).
Ta c:
2 2 2
2 2 2 1 ( 2) 2. 2.1 1 ( 2 1) a + + + + +
Suy ra
2 1 2 1 a + +
. Do thay vo biu thc A ta c:
A =
2 1 1 2 2
1 2
2 1 1 2
+ + +
+
+
d) Tm gi tr a nguyn A nhn gi tr nguyn (Dng bi ton ph th ba).
Ph ng php: Chia t cho mu, tm a mu l c ca phn d (mt s), ch
iu kin xc nh.
Ta c: A =
1
1
a
a
+
= 1 +
2
1 a
A nguyn th
2
1 a
nguyn, suy ra 1 a l c ca 2
1 1
0
1 1
4
1 2
9
1 2
a
a
a
a
a
a
a
(TMK).
Vy a = 0; 4; 9 th A c gi tr nguyn.
e) Tm a A < 1 (Dng bi ton ph th t).
Ph ng php: Chuyn v v thu gn a v dng
M
N
< 0 (hoc
M
N
> 0) trong
da vo iu kin ban u ta bit c M hoc N dng hay m, t
d dng tm c iu kin ca bin.
1
1
a
a
+
< 1
1
1
a
a
+
- 1 < 0
1 1
1
a a
a
+ +
< 0
2
1 a
< 0
1 a < 0
a
<1. Kt hp iu kin ban u, suy ra 0 a < 1.
V d 2: Cho biu thc
x 2 1
A ( ) :
x 1 x x x 1
+
8
chuyn n tp lp 9
a) Tm iu kin xc nh, Rt gn A
b) Tm gi tr nh nht ca A.
Bi gii: a) KX x > 0; x 1.
Rt gn
x 2 1 x 2 1
A ( ) : ( ) :
x 1 x x x 1 x 1 x 1
x( x 1)
+ +
2
( x) 2 x 1 (x 2)( x 1) x 2
A .
1 x( x 1) x( x 1) x
+ + +
b)Tm gi tr nh nht ca A (Dng bi ton ph th nm).
Ph ng php: Da vo iu kin ban u v cc bt ng thc.
Ta c A=
x 2 2
x 2 2
x x
+
+ (BT Csi cho hai s dng)
min
2
A 2 2 x x 2
x
(TMK)
Vy A
min
= 2
2
x 2 .
V d 3: ( thi vo lp 10 nm hc 2003-2004)
Cho biu thc
1 1 1
A . 1
x 1 x 1 x
_ _
+ +
+ , ,
a) Tm KX, v rt gn A.
b)Tm gi tr ca x
A A. >
Bi gii: a) KX x > 0; x 1 .
( ) ( )
1 1 1 x 1 x 1 x 1
A . 1 .
x 1 x 1 x x
x 1 x 1
+ + + _ _
+ +
+ , , +
=
( )
( ) ( )
2 x x 1
2
A
x 1
x 1 x 1 x
+
+
b)
2
A A 0 A 1 0 1.
x 1
> < < < <
( )
2
)0 x 1 0 x 1 1
x 1
2 2 x 3
) 1 1 0 0
x 1 x 1 x 1
+ < > >
>
'
>
a) Tm KX, rt gn biu thc A
b) Vi gi tr no ca x th A A >
Bi gii: a) KX x > 0; x 1 .
( )
( )
( )
( )
( )
2 2
x 2 x 1 x 1
x 2 x 1 x 1
A
x 1 x
x x 1 x x 1 x x 1
+
b)
x 1
A A A 0 0 x 1 0
x
b)
( )
2
P. 5 2 6. x 1 x 2005 2 3 + + +
( )
( ) ( )
2 2
2
1
. 2 3 . x 1 x 2005 2 3
x 1
+ + +
2 3 x 2005 2 3 + + +
x 2005 (TMK)
Vy x = 2005 th P.
( )
2
5 2 6 x 1 x 2005 2 3 + + +
2.3/ Bi tp t ng t:
Bi 1. ( thi tt nghip nm 2002-2003)
Cho biu thc
1 1 3
A :
x 3 x 3 x 3
_
+ ,
a) Tm iu kin xc nh, rt gn biu thc A
10
chuyn n tp lp 9
b) Vi gi tr no ca x th A >
1
3
c) Tm x A t gi tr ln nht.
Bi 2. ( thi vo lp 10 nm hc 2008-2009)
Cho biu thc
3 1 1
P :
1 x x 1 x 1
_
+
+ + ,
a) Nu iu kin xc nh v rt gn biu thc P
b) Tm cc gi tr ca x P =
5
4
c) Tm gi tr nh nht ca biu thc: M
x 12 1
.
P x 1
+
nhn gi tr nguyn.
Bi 7. ( thi vo lp 10 nm hc 2006-2007)
Cho biu thc:
( )
2
1 1 x 1
P :
x x 1 x
1 x
+ _
+
,
11
chuyn n tp lp 9
a) Tm KX v rt gn P b) Tm x P > 0
Bi 8. Cho biu thc
1 1 a 1 a 2
P :
a 1 a a 2 a 1
_
+ + _
,
,
a) Tm KX, rt gp P
b) Tm gi tr ca a P > 0
Bi 9. Cho biu thc
( )
2
1 x x 2 x 2
P .
2 x 1 x 2 x 1
_ +
+ +
,
a) Tm KX, rt gn P
b) Tm x P <
1
2
Bi 10. Cho biu thc:
x 3 6 x 4
P
x 1 x 1 x 1
+
+
a) Tm KX, rt gn P.
b) Tm x P <
1
2
.
Bi 11. ( thi vo lp 10 nm hc 2007-2008)
Cho biu thc
x 1 1
A :
x 1 x x x 1
_
,
a) Tm KX v rt gn A
b) Tm tt c cc gi tr ca x sao cho A < 0
Bi 12. Cho biu thc:
1 1 1
P 1
1 a 1 a a
_ _
+
+
, ,
vi a > 0 v a 1.
a) Rt gn biu thc P.
b) Vi nhng gi tr no ca a th P >
1
2
.
(Trch thi tuyn sinh vo lp 10 THPT tnh H Tnh - Nm hc 2011 - 2012)
Bi 13. Cho biu thc : A =
2
1
x x x
x x x
vi ( x > 0 v x 1)
1) Rt gn biu thc A.
2) Tnh gi tr ca biu thc khi
3 2 2 x +
Bi 14. Cho biu thc : P =
4 4 4
2 2
a a a
a a
+ +
+
+
( Vi a 0 ; a 4 )
1) Rt gn biu thc P.
2) Tm gi tr ca a sao cho P = a + 1.
12
chuyn n tp lp 9
Bi 15. Cho biu thc : A =
1 2
1 1
x x x x
x x
+ +
+
+
1) Tm KX v rt gn biu thc A
2) Vi gi tr no ca x th A < -1
Bi 16. Cho biu thc : A = (1 )(1 )
1 1
x x x x
x x
+
+
+
(Vi
0; 1 x x
)
a) Rt gn A
b) Tm x A = - 1
Bi 17. Cho biu thc : B =
x
x
x x
+
+
1
2 2
1
2 2
1
a) Tm KX v rt gn biu thc B.
b) Tnh gi tr ca B vi x = 3
c) Tnh gi tr ca x
2
1
A
Bi 18. Cho biu thc : P =
x
x
x
x
x
x
+
+
+
+
+
4
5 2
2
2
2
1
a) Tm TX ri rt gn P
b) Tm x P = 2
Bi 19. Cho biu thc : Q = ( )
1
2
2
1
( : )
1
1
1
a
a
a
a
a a
a) Tm TX ri rt gn Q.
b) Tm a Q dng.
c) Tnh gi tr ca biu thc khi a = 9 - 4 5
Bi 20. Cho biu thc : M =
,
_
,
_
1 1 2
1
2
a
a a
a
a a
a
a
a) Tm TX ri rt gn M
b) Tm gi tr ca a M = - 4.
C. Kt lun:
Trn y l mt trong nhng chuyn dy ngoi kha cho hc sinh lp 9
m trong nhng nm gn y, t ton trng THCS K phng thc hin. Khi
a chuyn ny vo thc tin, chng ti thy rt c hiu qu. Chnh v vy
chng ti mnh dn a chuyn ny bo co trc tp th gio vin cm vng
trong.
Tuy nhin trong chuyn khng trnh khi nhng hn ch thiu st, rt
mong nhn c s gp ca bn b ng nghip.
Xin chn thnh cm n!
13