You are on page 1of 12

vin khoa hc cng ngh xy dng

Vin khcn xy dng

Institute for Building Science and Technology (IBST)

a ch : 81 Ph Trn Cung-H Ni Tel: 84.4.8360828 Fax: 84.4.8361197

Gii thiu

Cng ngh ni ct thp bng ng ren

H Ni, 05/2008

Li gii thiu

B tng ct thp l vt liu -c s dng rng ri trong lnh vc xy dng. Nhu cu s dng
ct thp cho cc cng trnh trn c n-c ln n hng triu tn, trong khi l-ng thp trn
cn -c ni chim t 55 n 70% ca tng s ct thp trong b tng. Vit nam hin nay,
ph-ng php ni ct thp thng dng vn l ni buc v ni hn.
Mt s hn ch khi s dng ph-ng php ni buc:
- Ct thp lm vic khng ng tm, kh m bo chiu di ni buc theo quy nh.
- Khi l-ng thp ti cc mi ni buc rt ln.
- T l s l-ng mi ni ti mt tit din -c quy nh gii hn khi s dng ph-ng
php ni buc ct thp m bo an ton cho kt cu. Do vy, vic buc c nh ct
s gp nhiu kh khn c bit v tr c mt ct thp dy c hoc trn cao.
- Vic gia cng, lp dng ct thp m bo vng ni - chiu di ni theo ng quy nh
dn n mt phn cy thp b tha khng chiu di yu cu s dng cho cc kt
cu khc. Khi l-ng thp khng quy cch ny gy ra lng ph, c bit nhng
cng trnh s dng mt khi l-ng ln thp xy dng.
Mt s hn ch khi s dng ph-ng php ni hn:
- C mt s loi ct thp khng -c s dng ph-ng php hn v nh h-ng n tnh
nng c l ca thp.
- Ct thp lm vic khng ng tm.
- Kh kim sot cht l-ng -ng hn (chiu di, chiu cao, ng nht ca mi hn)
do mi hn thc hin trn cng tr-ng v tay ngh ca th.
- Khi s dng ph-ng php ny nht thit phi c ngun in cung cp hn, tiu tn
nhiu in nng, gy nhim mi tr-ng.
- Tc thi cng chm v gp nhiu kh khn i vi cc v tr trn kt cu c mt
ct thp cao.
Bn cnh cc ph-ng php ni ct thp truyn thng cn c mt s cc ph-ng php ni ct
thp tin tin khc rt -c quan tm. l ph-ng php ni ct thp bng c kh. Tu theo
cng ngh s dng, ni ct thp bng ph-ng php c kh gm cc loi nh-:
- Ni ct thp bng ph-ng php dp p ng ni.
- Ni ct thp bng ng ren.
- Ni ct thp bng ng v keo gn epoxi, ni ct thp bng thit b ni c vt ch ...
Trong s cc ph-ng php ni ct thp bng c kh ni trn, ni ct thp bng ng ren hin
ang -c ng dng ph bin nhiu n-c trn th gii do cng ngh n gin, tin cy
cao v d s dng ti hin tr-ng.

Cng ngh ni ct thp bng ng ren


1. Ni ct thp bng ph-ng php s dng ng ren
Nguyn l ni ct thp bng ng ren l s dng mt ng ni chuyn dng c ren bn trong
ni hai thanh ct thp -c ren tr-c u. Tu theo cng ngh gia cng u ren ca
ct thp v ng ren, ng-i ta phn loi ph-ng php ni ct thp bng ng ren thnh 3 loi
chnh nh- sau:
- Ni ct thp bng ng ren thng c dp t u ct thp.
- Ni ct thp bng ng ren c ren hnh cn (u ren ct thp v ren bn trong ng ren c
dng hnh cn).
- Ni ct thp bng ng ren s dng ren ln (ren trc tip trn u ct thp v ren trong
ng bng cng ngh ln ren).
Ph-ng php ni ct thp ny bt u -c cc n-c tin tin trn th gii s dng vo
nhng nm u ca thp k 90, sau pht trin sang Trung Quc v cc n-c ng Nam
t 1998 ti nay.
Nhng -u im ni bt ca cng ngh ni ct thp bng ph-ng php ny l:
- Mi ni ct thp bng cng ngh ni ren c cht l-ng n nh v tin cy rt cao.
- Ct thp lm vic ng tm.
- Sau khi ni, ct thp lm vic nh- mt thanh lin tc v khng b nh h-ng nhiu n
cht l-ng bm dnh gia ct thp v b tng. V vy mi ni chu ko tt hn so vi
ph-ng php ni chng.
- -c php s dng trong khi khng -c php ni chng i vi cc thanh thp ch
chu ko.
- -c php s dng khi c yu cu s truyn lc ko lin tc ti cc v tr ni ct thp.
- Thi gian thi cng nhanh do cng vic to ren -c lm t tr-c.
- Phm vi ng dng rng ri, thch hp dng cho loi thp nhm CII (SD 295A), CIII
(SD390) c -ng knh t 14 n 50 mm. C th ni nhng ct thp c -ng knh
ging nhau, khc nhau trong bt k ph-ng h-ng v v tr no.
- Khi s dng ph-ng php ni ny ti cc v tr dy c ct thp trong kt cu s gp
phn lm gim hm l-ng thp trong tit din, d dng thi cng.
- Bo m an ton v v sinh mi tr-ng trong khi thi cng.
- Cng ngh tin tin, thch hp vi cc cng trnh i hi cht l-ng mi ni cao hoc
ct thp khng -c php hn.
- Tit kim -c ngun nng l-ng (cng sut yu cu ca thit b ch 3-4 kW) v mt
khi l-ng thp kh ln s b b i do khng p ng -c vng ni-chiu di ni buc
theo quy nh.
- Mang li hiu qu kinh t cao i vi cc cng trnh kt cu c s dng ct thp -ng
knh ln c bit l i vi cc loi ct thp c -ng knh ln hn hoc bng 20mm.
Gim tiu hao ct thp t 10-20% khi l-ng thp s dng trn cng trnh.
Cng ngh ni ren ny -c p dng v -c tiu chun ho cc n-c pht trin trn
th gii nh- tiu chun JG 171 ca Trung Quc; Tiu chun UBC1997, tiu chun ACI 318
ca M; Tiu chun BS8110 ca Anh; Tiu chun NF35-30-1 ca Php; Tiu chun DIN1045 ca c. Hin nay ph-ng php ni ct thp bng ng ren ang bin son tiu chun
quc t ISO/WDI15835. Rt nhiu cng trnh ni ting trn th gii s dng ph-ng php
ny trong qu trnh thi thi cng nh- :
- Sn bay quc t Hng Cng.
3

- Thp i Petronas Malaysia.


- Sn vn ng quc gia Sydney.
- Sn bay quc t San Francisco.
- .
2. Cng ngh v thit b to mi ni bng ng ren
2.1 Cng ngh ni bng ng ren
Mi ni -c to nn bi lin kt gia hai thanh ct thp -c ren thng qua mt ng ni
c ren trong (-c thit k v sn xut sn t nh my) .

Hnh 1: Cc thnh phn ca mi ni ren


Cc b-c c bn ca cng ngh ni ren -c thc hin nh- sau:
B-c 1: Gia cng to ren u ct thp bng my tin ren.

Hnh 2: To ren hai u thanh thp


B-c 2: Ni hai thanh ct thp bng ng ni c ren ph hp v kim tra xit cht.

Hnh 3: Lp rp mi ni ren

Hnh 4: Kim tra xit cht ca ng ren

2.2 Thit b
4

My to ren ct thp chy bng ng c in to ra cc loi ren khc nhau ph hp vi


cc loi ct thp t 14-40mm. Thao tc to ren trn ct thp n gin, khng yu cu th c
tay ngh qu cao. Nng sut cao, c th to t 300 n 500 u ren trong mt ca.

Hnh 5: My tin u ren ct thp


3. Yu cu k thut ca mi ni ct thp bng ng ren
3.1 Cp mi ni
Mi ni ct thp bng ng ren thng -c phn thnh mi ni cp I v mi ni cp II da
trn tnh nng chu ko (Bng 1) v bin dng ca mi ni (Bng 2).
- Mi ni cp 1 -c s dng ti nhng v tr c ng sut cao khi mi ni cn pht huy
-c ton b kh nng chu lc v bin dng.
- Mi ni cp 2 s dng ti nhng v tr c ng sut nh hn, khng cn huy ng ton
b kh nng chu lc v bin dng ca ct thp. C quan thit k s la chn v ch
nh cp ca mi ni tu thuc theo v tr ni, yu cu v kh nng chu lc v bin
dng ca cu kin, kt cu.
Bng 1: C-ng chu ko ca mi ni
Cp ca mi ni
C-ng chu ko

Mi ni cp I

R mn R att hoc R mn 1.10 R ab


Bng 2: Tnh nng bin dng ca mi ni
Cp mi ni

Ko tnh
Ko nn lp ng sut cao

Ko nn lp bin dng ln

Bin dng khng n hi


(mm)

Tng dn di khi chu lc


gia ti ln nht (%)
Bin dng d- (mm)
Bin dng d- (mm)

Trong :

Mi ni cp II

R mn R ab

Cp I, Cp II
0 0.10 (D 32)

0 0.15 (D 32)
4.0

20du 0.3

4du 0.3
8du 0.6

R mn : C-ng chu ko thc t ca mi ni

R att : C-ng chu ko thc t ca ct thp s dng trong mi ni

R ab : Gii hn bn tiu chun ti thiu ca ct thp


5

Gi tr R ab - C-ng bn ti thiu (min) ca ct thp -c ly nh- sau:


a- Ct thp sn xut theo tiu chun Vit Nam:
Thp CII: R ab = 500 N/ mm2

Thp CIII: R ab =600 N/mm2

20du

4du
8du

ch

b- Ct thp sn sut ti cc n-c khc ly theo tiu chun t-ng ng


: Bin dng khng n hi ca mi ni (mm)
: Bin dng d- sau 20 ln ko nn lp li ng sut cao ca mi ni
: Bin dng d- sau 4 ln ko nn lp li bin dng ln ca mi ni
: Bin dng d- sau 8 ln ko nn lp li bin dng ln ca mi ni
: Bin dng khi ng sut ca ct thp t n tr tiu chun ca c-ng chy

: dn di t-ng i ca mi ni d-i tc dng ca lc gia ti ln nht


P : Khong cch gia cc ren (mm)

3.2 ng ni ren
ng ni ren s dng ni ct thp l ng trn -c sn xut sn d-i dng sn phm nh
my. ng xut x-ng phi m bo cc ch tiu k thut v c chng ch hp chun. ng
ni ren gm hai loi s dng cho ct thp nhm CII (SD 295A) hoc CIII (SD 390). Cc
thng s c bn ca ng ren ni ct thp theo TCVN -c th hin trong cc bng 3 v 4.
Bng 3: Kch th-c v trng l-ng ng ren

-ng knh -ng knh ngoi


ct thp
(mm)
18
29
20
33
22
36
25
40
28
44
32
50
36
57
40
623

Chiu di ng
(mm)
45
48
54
60
65
72
80
90

C ren

M22x2.5
M24x3.0
M27x3.0
M30x3.5
M32x3.5
M36x4.0
M39x4.0
M45x4.0

Trng l-ng
ng (kg)
0,106
0,152
0,210
0,295
0,390
0,585
0,865
1,090

Bng 4: Tnh nng c l ca ng ren

-ng knh
ct thp
18
20
22
25
28
32
36
40

C-ng
chu ko
(Mpa)
501
456
442
453
470
486
459
470

C-ng
chu ko ln
nht (Mpa)
687
620
632
659
644
680
655
662

Gii hn n
hi (%)
15,0
14,5
16,5
17,2
13,3
9,2
8,3
6,2

dn di
(mm)
0,04
0,01
0,07
0,06
0,08
0,05
0,07
0,09

3.3 Thi cng v nghim thu


T l % ca tng din tch ct thp chu lc -c ni trn mt mt ct ph hp vi nhng
quy nh sau:
- Mi ni ct thp nn b tr nhng v tr c ng sut chu ko nh trong cu kin, kt
cu. Khi cn thit phi b tr mi ni nhng v tr c ng sut cao th trong mt mt
ct khng -c s dng qu 50% mi ni cp II v khng hn ch t l % vi mi ni
cp I.
- Mi ni nn trnh b tr nhng vng dy ct ai, u dm, u ct ca khung c
yu cu chng ng t. Trong tr-ng hp c bit th t l mi ni s dng khng
-c v-t qu 50%.
- nhng v tr ng sut chu ko ca ct thp t-ng i nh hoc ct thp chu nn theo
chiu dc th khng hn ch t l % mi ni s dng trong cng mt mt ct.
- Trong cu kin, kt cu trc tip chu ti trng ng, t l % ca mi ni s dng
khng -c v-t qu 50%.
- i vi cc cu kin chu ko, mi ni -c b tr so le nhau. Khong cch gia cc
mi ni khng nh hn 35 ln -ng knh ca loi ct thp ln nht trong mi ni.
Tr s mment lc xit cht ph hp vi quy nh ghi trong bng 5.

Bng 5: Tr s mment xit nh nht khi lp mi ni bng ng ren

-ng knh ct thp


(mm)

16

18 20

22 25

28 32

36 40

Moment xit nh nht

100

180

240

300

360

(N.m)

Ghi ch: Khi -ng knh ct thp khc nhau th ly mment xit t-ng ng vi
-ng knh ct thp nh hn
Mi ni -c kim sot cht l-ng theo cc trnh t sau:
- Kim tra chng ch xut x-ng v chng ch -c kim nh cht l-ng sn phm
do nh sn xut cung cp.
- Kim tra cht l-ng cc u ren trn ct thp.
- Kim tra cht l-ng mi ni sau khi lp ng ren.
- Ly 03 mu mi ni thc hin th nghim ko tnh cho tng loi ct thp.
4. Tnh hnh ng dng Vit Nam
T nm 2006, Vin Khoa hc Cng ngh Xy dng bt u nghin cu ng dng cng
ngh ni ct thp bng ng ren. Kt qu nghin cu cho thy cht l-ng mi ni rt cao,
vic thi cng trn cng trnh nhanh v thun tin, em li hiu qu kinh t rt ln do tit
kim -c ct thp c bit l i vi ct thp c -ng knh ln (D 22).
-a vo ng dng rng ri ti Vit Nam, nm 2007 Vin Khoa hc Cng ngh Xy dng
tin hnh bin son tiu chun h-ng dn k thut v nghim thu cng tc ni ct thp
bng ng ren trn c s cng ngh v tiu chun ni ct thp bng ng ren ca Trung Quc.
Tiu chun -c thng qua ti Hi ng khoa hc B xy dng thng 9/2007, trnh v
bo v ti B Xy dng vo u nm 2008.
7

Trung tm Cng ngh xy dng - Vin Khoa hc Cng ngh Xy dng s t chc o to,
cung ng thit b, vt t-, thi cng v chuyn giao cng ngh cng ngh ni ct thp bng
ng ren cho tt c cc t chc, n v thit k, thi cng c nhu cu.
a ch lin h:
Trung tm Cng ngh xy dng - Vin Khoa hc Cng ngh Xy dng (IBST)
- ng: L Quang
Chc v: Gim c
- a ch: 81 Ph Trn Cung - Ngha tn - Cu Giy- H Ni
- in thoi: +84. 903405974/ +84. 04. 2670365/ +84. 04. 7561356
- Fax: 04. 8361197
- Email: lequanglan511@yahoo.com hoc ttcn_ibst@viettel.com.vn
Trung tm cng ngh xy dng
Gim c

L Quang

ph lc 1

Mt s hnh nh v cng tc ni ct thp bng ng ren p dng cho

- Nh my nhit in Sn ng - Bc Giang
- Hanoi City Complex - -ng o Tn - Ba nh - H Ni

Hnh 1: Tin u ren ct thp

Hnh 2: u ren v ng ni

Hnh 3: Ni ct thp vch tng hm

Hnh 4: Ni ct thp cc khoan nhi

Hnh 5: Ni ct thp ct
9

ph lc 2: so snh chnh lch gi gia ni bng ng ren vi ni buc


Bng 1: Cc thng s v gi ng ni ren F20-F32
-ng
knh

Ct thp

F20
F22
F25
F28
F32

Kch th-c v trng l-ng ng ren

-ng knh ngoi


(mm)

33
36
40
44
50

Chiu di ng
(mm)

48
54
60
65
72

C ren

M24 x3.0
M24 x 3.0
M29 x 3.5
M32 x3.5
M36 x4.0

Trng

L-ng

ng (kg)

0,152
0,210
0,295
0,390
0,585

Bng 2: Gi thnh mi ni bng ng ren

Gi
ng ren

Loi

ng ren

()

(mm)

F20
F22
F25
F28
F32

16.000
18.000
23.000
29.000
35.000

Gi
ng ren
()

16.000
18.000
23.000
29.000
35.000

Nhn cng/mi ni

Khi

l-ng

0,0250
0,0280
0,0450
0,0580
0,0680

n gi

Thnh

85.000
85.000
85.000
85.000
85.000

2.125
2.380
3.825
4.930
5.780

ngy cng

tin

My (p+ren)/mi ni
Ca

n gi

0,00719
0,01500
0,02500
0,04800
0,06500

200.000
200.000
200.000
200.000
200.000

my

ca my

Thnh

tin()

1.438
3.000
5.000
9.600
13.000

Thnh tin

mi ni
()
19.563
23.380
31.825
43.530
53.780

Ghi ch:
- Gi ng ren tnh ti thi im thng 3 nm 2008 xut x-ng ti H Ni ch-a bao gm thu VAT
- n gi mi ni ren trn l gi thi cng ( tin u ren nh-ng ch-a lp dng trn kt cu cng trnh) ti H Ni ch-a bao gm thu VAT
Bng3: so snh chnh lch n gi mi ni bng ng ren trn cng trnh vi ni buc
-ng
knh

Ct thp

F20
F22
F25
F28
F32

Khi
n
l-ng F gi thp
kg/m

2,46
2,98
3,85
4,83
6,31

/kg

14.500
14.500
14.500
14.500
14.500

Thnh
tin

/m

35.741
43.247
55.845
70.052
91.497

30 d
(m)

0,60
0,66
0,75
0,84
0,96

35d

Chiu di ni
40d

(m)

0,70
0,77
0,88
0,98
1,12

(m)

ni 45d
()

0,8
0,88
1
1,12
1,28

0,90
0,99
1,13
1,26
1,44

ni 50d
()

1,00
1,10
1,25
1,40
1,60

ni 30 d
()

21.445
28.543
41.884
58.844
87.837

Gi mi ni buc

ni 35d

ni 40d

ni 45d

ni 50d

25.019
33.300
48.865
68.651
102.477

28.593
38.057
55.845
78.459
117.116

32.167
42.814
62.826
88.266
131.756

35.741
47.571
69.807
98.073
146.395

()

()

()

()

Gi mi
ni ren

ni 30 d

19.563
23.380
31.825
43.530
53.780

1882
5.163
10.059
15.314
34.057

()

()

Chnh lch gi

ni 35d
()

5.456
9.920
17.040
25.121
48.697

ni 40d
()

9.030
14.677
24.020
34.929
63.336

ni 45d
()

12.604
19.434
31.001
44.736
77.976

Ghi ch: - Bng gi tnh ti thi im thng 3 nm 2008 vi gi thp l 14.500/kg


Bng 4: so snh t l chnh lch % n gi mi ni bng ng ren trn cng trnh vi ni buc
-ng
knh
thp

F20
F22
F25
F28
F32

10

Khi
l-ng F
kg/m

2,46
2,98
3,85
4,83
6,31

Thnh

/kg

/m

gi thp

14.500
14.500
14.500
14.500
14.500

tin

35.741
43.247
55.845
70.052
91.497

30 d
(m)

0,60
0,66
0,75
0,84
0,96

35d
(m)

Chiu di ni

0,70
0,77
0,88
0,98
1,12

40d

ni 45d

ni 50d

0,80
0,88
1,00
1,12
1,28

0,90
0,99
1,13
1,26
1,44

1,00
1,10
1,25
1,40
1,60

(m)

()

()

ni 30 d
()

21.445
28.543
41.884
58.844
87.837

Gi mi ni buc

ni 35d

ni 40d

ni 45d

ni 50d

25.019
33.300
48.865
68.651
102.477

28.593
38.057
55.845
78.459
117.116

33.896
45.116
66.204
93.012
138.840

35.741
47.571
69.807
98.073
146.395

()

()

()

()

Gi mi
ni ren

()

19.563
23.380
31.825
43.530
53.780

ni 30 d
(%)

8,77
18,09
24,02
26,02
38,77

Chnh lch gi

ni 35d
(%)

21,81
29,79
34,87
36,59
47,52

ni 40d
(%)

31,58
38,57
43,01
44,52
54,08

ni 45d
(%)

42,29
48,18
51,93
53,20
61,26

ph lc 3: xc nh s l-ng mi ni trn mt tn thp


- Ct thp ni theo ph-ng ngang -c xc nh ch ni khi chiu di thanh ct thp ln hn 11,7m
- S l-ng mi ni cho ct thp theo ph-ng ngang -c xc nh ni khi chiu di 6m
- S l-ng mi ni cho ct thp theo ph-ng G25ng -c xc nh ni khi chiu di 3.6m
- Vic xc nh s l-ng mi ni ch mang tnh t-ng i v trong tr-ng hp cc thanh thp c chiu di
>50cm cng c th s dng ni

TT

Ni dung
S l-ng mi ni cho 1 cy

1 thp di 11,7 m

2 Trong l-ng ring thp (kg)


3 Trng l-ng 1 cy thp (kg)
4 S l-ng cy thp trn 1tn
S l-ng mi ni trn 1 tn

5 thp

11

18

-ng knh ct thp ni theo ph-ng ngang

-ng knh ct thp ni theo ph-ng ng

20

22

25

28

32

36

40

18

20

22

25

28

32

2,00

2,46

2,98

3,85

4,83

6,31

7,99

9,86

2,00

2,46

2,98

3,85

4,83

6,31

23

29

35

45

57

74

93

115

23

29

35

45

57

74

42,81

34,67

28,66

22,19

17,69

13,54

10,70

8,67

42,81

34,67

28,66

22,19

17,69

13,54

86

69

57

44

35

27

21

171

139

115

89

71

54

17

ph lc 4: Bng tnh li nhun tnh cho 1 tn thp ni bng ng ren


-ng
knh

Ni dm, x
S mi ni

F20
F22
F25
F28
F32

trong 1 tn thp
69
57
44
35
27

-ng

Ni ct, vch

thp

knh
thp

F20
F22
F25
F28
F32

12

S mi ni

trong 1 tn thp
139
115
89
71
54

ni 30 d
()

21.445
28.543
41.884
58.844
87.837

Gi thnh 1 mi ni buc

ni 35d
()

25.019
33.300
48.865
68.651
102.477

ni 40d
()

28.593
38.057
55.845
78.459
117.116

ni 45d
()

32.167
42.814
62.826
88.266
131.756

ni 50d
()

35.741
47.571
69.807
98.073
146.395

ni 30D

()

21.445
28.543
41.884
58.844
87.837

ni 35d
()

25.019
33.300
48.865
68.651
102.477

ni 40d
()

28.593
38.057
55.845
78.459
117.116

ni 45d
()

32.167
42.814
62.826
88.266
131.756

ni 35D

()

()

1.882
5.163
10.059
15.314
34.057

Gi thnh 1 mi ni buc
ni 30 d

Li nhun tnh cho1 mi ni ren

5.456
9.920
17.040
25.121
48.697

ni 40D
()

9.030
14.677
24.020
34.929
63.336

ni 45D
()

12.604
19.434
31.001
44.736
77.976

ni 50D
()

16.178
24.191
37.982
54.543
92.615

ni 30D

()

()

35.741
47.571
69.807
98.073
146.395

1882
5.163
10.059
15.314
34.057

ni 35D
()

5.456
9.920
17.040
25.121
48.697

ni 40D
()

9.030
14.677
24.020
34.929
63.336

ni 45D
()

12.604
19.434
31.001
44.736
77.976

ni 30D
()

ni 35D
()

ni 40D
()

129.832

376.446

623.059

442.598

749.748

1.056.897

1.314.812

1.710.079

294.280
535.992
919.545

565.436
879.249

ni 45D
()

869.672

836.593

1.107.750

1.222.506

1.565.763

1.364.047
2.105.347

Li nhun tnh trn 1 tn thp ()

Li nhun tnh cho1 mi ni ren


ni 50d

Li nhun tnh cho 1 tn thp ()

ni 50D
()

16.178
24.191
37.982
54.543
92.615

ni 30D
()

261.547

ni 35D
()

()

1.255.148

1.751.948

1.516.535

2.137.815

2.759.095

1.140.793

1.087.299

1.783.620

1.839.089

()

ni 45D

758.347

593.722
895.255

ni 40D

2.629.624

1.687.863
2.479.941
3.420.159

2.234.933
3.176.263
4.210.694

You might also like