Professional Documents
Culture Documents
* Cu trc tinh th: Mng li tinh th (cu trc tinh th) l mng li khng gian ba chiu
trong cc nt mng l cc n v cu trc (nguyn t , ion, phn t ...).
- Tinh th kim loi
- Tinh th ion
- Tinh th nguyn t ( Hay tinh th cng ho tr)
- Tinh th phn t.
* Khi nim v c s:
L mng tinh th nh nht m bng cch tnh tin n theo hng ca ba trc tinh th ta c
th thu c ton b tinh th.
Mi c s c c trng bi cc thng s:
1. Hng s mng: a, b, c, , ,
2. S n v cu trc : n
3. S phi tr
4. c kht.
I. Mng tinh th kim loi:
1. Mt s kiu mng tinh th kim loi.
1.1. Mng lp phng n gin:
- nh l cc nguyn t kim loi hay ion dng kim loi.
- S phi tr = 6.
- S n v cu trc: 1
1.2. Mng lp phng tm khi:
- nh v tm khi hp lp phng l nguyn t hay ion dng
kim loi.
- S phi tr = 8.
- S n v cu trc: 2
1.3. Mng lp phng tm din
- nh v tm cc mt ca khi hp lp phng l cc
nguyn t hoc ion dng kim loi.
- S phi tr = 12.
- S n v cu trc:4
1
Lp
tm
khi
Lp
tm
din
Lpphng
ph ng t
m khi
Lpphng
ph ng t
m m
t
2.2. Hc t din v hc bt din:
Hc Hc
t di
n
t
din
A
Lc
phng
Lc
ph ngcht
chtkht
kht
Hc bt din
Hc bt din
a
a 2
a 3 =4r
S qu cu trong mt mng c s : 1 + 8. 1/8 = 2
Tng th tch qu cu
=
Th tch ca mt c s
4
2. .r 3
3
a3
4
3 3
2. .(a
)
3
4
= 68%
a3
a
a
a 2 = 4.r
S qu cu trong mt c s : 6. 1/2 + 8. 1/8 = 4
Tng th tch qu cu
4
4. .r 3
3
=
Th tch ca mt c s
a3
4
2 3
4. .(a
)
4
= 3
= 74%
a3
Tng th tch qu cu
=
Th tch ca mt c s
a.a
4 a
2. .( )3
3
2
3 2a. 6
.
2
2
= 74%
a3 2
2a 6
b=
3
a
a
a 3
2
a
a =2.r
cs
a 6
3
Hng s
mng
===90o
a=b=c
S
ht
(n)
2
S
phi
tr
S
hc
T
S hc O
c
kht (%)
Kim loi
68
Kim loi
kim, Ba,
Fe, V, Cr,
===90o
a=b=c
12
74
== 90o
=120o
abc
12
74
3.M .P
(*) hoc D = (n.M) / (NA.V1 )
4 r 3 .N A
Bi 1: Tnh khi lng ring ca tinh th Ni, bit Ni kt tinh theo mng tinh th lp phng
0
tm mt v bn knh ca Ni l 1,24 A .
Gii:
a=
a
0
4r 4.1, 24
=
= 3,507( A) ; P = 0,74
2
2
3.58, 7.0, 74
=9,04 (g/cm3)
4.3,14.(1, 24.108 )3 .6, 02.10 23
a 2 = 4.r
Bi 2: ( HSG QG 2007) Thc nghim cho bit pha rn, vng ( Au) c khi lng ring l
19,4 g/cm3 v c mng li lp phng tm din. di cnh ca mng n v l 4,070.10 10
a 2 = 4.r
2 a= 4.r /
3.M .P
4 r 3 .N A
Sau in vo bng v so snh khi lng ring ca cc kim loi , gii thch kt qu.
Kim loi
Nguyn t khi (v.C)
0
Bn knh nguyn t ( A )
Mng tinh th
c kht
Khi lng ring l thuyt (g/cm3)
Khi lng ring thc nghim (g/cm3)
Na
22,99
1,89
Lptk
0,68
0,919
0,97
Mg
24,31
1,6
Lpck
0,74
1,742
1,74
Al
26,98
1,43
Lptm
0,74
2,708
2,7
Nhn xt: Khi lng ring tng theo th t: DNa < DMg < DAl. L do s bin i cu trc
mng tinh th kim loi, c kht tng dn v khi lng mol nguyn t tng dn.
II. Mng tinh th ion
* Tinh th hp cht ion c to thnh bi nhng cation v anion hnh cu c bn knh xc
nh
*Lc lin kt gia cc ion l lc ht tnh in khng nh hng
6
* Cc anion thng c bn knh ln hn cation nn trong tinh th ngi ta coi anion nh nhng
qu cu xp kht nhau theo kiu lptm, lpck, hoc lp phng n gin. Cc cation c kch thc nh
hn nm cc hc t din hoc bt din.
Bi 1: Tinh th NaCl c cu trc lp phng tm mt ca cc ion Na +, cn cc ion Cl- chim
cc l trng tm mt trong mng c s ca cc ion Na +, ngha l c 1 ion Cl- chim tm ca
0
Na
Cl
Gii:
Cc ion Cl - xp theo kiu lp phng tm mt, cc cation Cu+ nh hn chim ht s hc bt
din. Tinh th CuCl gm hai mng lp phng tm mt lng vo nhau. S phi tr ca Cu + v
Cl- u bng 6
S ion Cl- trong mt c s: 8.1/8 + 6.1/2 = 4
S ion Cu+ trong mt c s: 12.1/4 + 1.1 = 4; S phn t CuCl trong mt c s l 4.
Khi lng ring caCuCl l:
D = (n.M) / (NA.a3 ) a = 5,42.10-8 cm ( a l cnh ca hnh lp phng)
C: 2.(r Cu+ + rCl-) = a = 5,42.10-8 cm rCu+ = 0,87.10-8 cm;
Bi 3. T nhit phng n 1185K st tn ti dng Fe vi cu trc lp phng tm khi,
t 1185K n 1667K dng Fe vi cu trc lp phng tm din. 293K st c khi lng
ring d = 7,874g/cm3.
a) Hy tnh bn knh ca nguyn t Fe.
b) Tnh khi lng ring ca st 1250K (b qua nh hng khng ng k do s dn n
nhit).
Thp l hp kim ca st v cacbon, trong mt s khong trng gia cc nguyn t
st b chim bi nguyn t cacbon. Trong l luyn thp (l thi) st d nng chy khi cha
4,3% cacbon v khi lng. Nu c lm lnh nhanh th cc nguyn t cacbon vn c
phn tn trong mng li lp phng ni tm, hp kim c gi l martensite cng v dn.
Kch thc ca t bo s ng ca Fe khng i.
c) Hy tnh s nguyn t trung bnh ca C trong mi t bo s ng ca Fe vi hm lng
ca C l 4,3%.
d) Hy tnh khi lng ring ca martensite. (cho Fe = 55,847; C = 12,011;
s N = 6,022. 1023 )
HD: a) S nguyn t Fe trong mt mng c s lp phng tm khi l: 2
d Fe =
0
m
2.55,847
2.55,847
=
a= 3
= 2,87.108 cm = 2,87 A
23 3
23
V 6, 022.10 .a
6, 022.10 .7,874
a 3 = 4r r =
0
a 3
= 1, 24 A
4
4.55,847 g
0
= 8,58 g / cm3
Ta c: a = 2 2.r = 2 2.1, 24 = 3,51 A ; d Fe =
23
8
3
6, 022.10 .(3,51.10 cm)
b) Bit hng s mng a = 3,5 A . Hy tnh khong cch gia mt nguyn t C v mt nguyn
t C lng ging gn nht. Mi nguyn t C nh vy c bao quanh bi my nguyn t
khong cch ?
c) Hy tnh s nguyn t C trong mt t bo s ng v khi lng ring ca kim cng.
Gii:
a. * Cc nguyn t C chim v tr cc nh, cc tm mt v mt na s hc t din. S phi tr
ca C bng 4 ( Cacbon trng thi lai ho sp2).
* Mi t bo gm 8.1/8 + 6.1/2 + 4 = 8 nguyn t
* Khong cch gia mt nguyn t Cacbon v mt nguyn t cacbon lng ging gn nht l:
2r = d/4; vi d l ng cho ca hnh lp phng d = a. 3 .
2.r = a. 3 / 4 = 1,51.10-8 cm;
a =3,55 A
Lin k
i 1,54
A
Lin
ktt C-C
C-C d
di
1,54
n.M
N A .V
8.12,011
= 3,72 g/cm3
6,02.10 23.(3.5.10 8 ) 3
n.M
N A .V
10