You are on page 1of 16

BAI 01 : CHNG TRNH CON : THU TUC VA HAM TRONG PASCAL .

1. GII THIEU VE CHNG TRNH CON : Trong lap trnh , co nhieu cong viec c lap i lap lai mot thao tac hoac tnh toan , x ly nao o , thay v phai viet nhng phan chng trnh e giai quyet nhng phan viec nay th ngi ta tao lap nhng chng trnh rieng c lu tr tren a hoac trong bo nh e khi nao s dung en th goi ra . Nhng chng trnh con o goi la nhng thu tuc hay ham . Trong pascal noi rieng va cac ngon ng lap trnh bac cao noi chung eu co cac thu tuc va ham chuan do nha thiet ke ngon ng tao san va cat trong th vien cac thu tuc va ham chuan . Ngoai ra con cho phep ngi lap trnh t tao cac thu tuc va ham cua rieng ho e giai quyet nhng nhiem vu do bai toan at ra . Viec to chc chng trnh con co nhng li iem nh sau : Cau truc chng trnh sang sua , khoa hoc , he thong hoa viec lap trnh . Co the chia nho chng trnh thanh nhng n the cho nhieu ngi cung thc hien , khien toc o lap trnh nhanh chong ma con tan dung c tr tue tap the . Cac n the chng trnh co the la nhng thu tuc hay ham oc lap vi nhau , v vay rat de dang sa loi hoac them bt noi dung cho phu hp vi nhu cau at ra . 2. TO CHC VA SA LOI TRONG THU TUC VA HAM : Program < Ten chng trnh > ; Uses < Ten cac unit > ; Const < Ten hang > = < Gia tr > ; Var < Danh sach cac bien > : < Kieu d lieu > ; Procedure < Ten thu tuc > [ tham so ] ; const < Ten hang > = < Gia tr > ; var < Danh sach cac bien > : < Kieu d lieu > ; begin Cac lenh cua thu tuc ; end ; Function < Ten ham > ( tham so hnh thc ) : < Kieu cua ham > ; const < Ten hang > = < Gia tr > ; var < Danh sach cac bien > : < Kieu d lieu > ; begin Cac lenh cua ham ; end ; Begin Procedure < Ten thu tuc > ; Function < Ten ham > ; Cac lenh khac cua chng trnh chnh ;

End . Cac thu tuc va ham t tao bao gi cung phai at trc chng trnh chnh . Khi nap chng trnh vao may se nap cac thu tuc va ham cua chng trnh o , chung nam thng tru trong bo nh e khi nao can s dung th thc hien bang cau lenh goi thu tuc va ham . V vay toc o thc hien se nhanh hn so vi chng trnh khong co cau truc chng trnh con . Sau t khoa Program la ten chng trnh chnh . Sau t khoa Var la danh sach cac bien cua chng trnh chnh . Cac bien nay goi la bien chung co tac ong chung cho toan bo chng trnh , co ngha la trong cac ham va thu tuc eu co the s dung ten cua cac bien nay . Sau t khoa Procedure la ten cua thu tuc . Sau t khoa Function la ten cua ham . Chu y : Khi at ten cac thu tuc hay ham ta nen at ten mang tnh gi nh e de s dung ve sau nay . Cac ten phai viet lien nhau va khong c trung vi ten cua cac t khoa chuan . Sau ten ham la cac tham so hnh thc . Cac tham so nay se c truyen gia tr bi tham so thc la cac bien cua chng trnh chnh . Sau tham so hnh thc la kieu d lieu cua gia tr tra ve cho ham . Tiep en co the co hoac khong co cac bien rieng cua ham hoac thu tuc . Trong moi ham eu co than cua ham , o la cac lenh c at gia hai t khoa begin end ; Than chng trnh chnh bat au bang t khoa Begin va ket thuc bang t khoa End vi dau cham . Trong than chng trnh chnh la cac cau lenh goi thu tuc hoac ham va nhng cau lenh khac .

3. KHAI BAO THU TUC VA HAM T TAO : KHAI BAO THU TUC : Khi muon thc hien mot thao tac nao o ta nen khai bao la thu tuc . Thu tuc co cau truc nh mot chng trnh trong Pascal , ch khac la thay t khoa Program bang t khoa Procedure , ngoai ra sau phan khai bao ten thu tuc co the co hoac khong co cac tham so , dau cham phay roi en than thu tuc la nhng cau lenh n gian , cau lenh n , cau lenh phc , cau lenh ieu kien , cau lenh lap , tuy theo chc nang va nhiemvu cua thu tuc trong chng trnh . Trong mot chng trnh co the co nhieu thu tuc khac nhau , moi thu tuc co mot chc nang hoac cong dung nao o . Cac thu tuc nay co the co cac bien rieng ( con goi la bien cuc bo hoac bien a phng ) . Cac bien nay co the trung ten vi bien chung ( con goi la bien toan cuc ) hoac cung co the trung vi ten cua cac thu tuc hay ham khac . KHAI BAO HAM : Khi muon tra ve mot ket qua nao o ta nen khai bao la ham . Cac thanh phan cua khai bao ham giong nh khai bao thu tuc nhng co hai cho khac biet nh sau : Thay t khoa Procedure bang t khoa Function . Khai bao ham phai cho biet kieu ket qua cua ham . Chu y : Ta co ket qua cua ham c tra ve la mot gia tr , con thu tuc la mot tac vu ( cong viec ) . Ta s dung chng trnh con la ham khi : Neu ta muon nhan lai mot ket qua duy nhat . Ket qua phai la kieu vo hng hoac con tro . Co s dung ten ham trong bieu thc . Neu khong thoa man cac yeu to tren th chng trnh con la thu tuc .

4. THU TUC VA HAM LONG NHAU : Ham hoac thu tuc long nhau cung tng t nh cac cau truc ieu kien hoac cau truc vong lap long nhau , tc la mot thu tuc nay cha mot thu tuc khac , ham nay cha ham khac . oi vi cac thu tuc va ham t tao cung cho phep thu tuc nay long vao thu tuc khac , ham nay long vao ham hoac thu tuc khac . Trong mot chng trnh co thu tuc va ham long nhau ta can lu y mot so ac iem sau : Thu tuc va ham ben ngoai goi thc hien thu tuc hoac ham ben trong , khong c goi ngc lai va khong c goi cat cheo nhau . Cac bien rieng va gia tr cua chung trong cac thu tuc va ham se b mat sau khi thoat ra khoi thu tuc va ham o . 5. LENH GOI THU TUC , HAM VA THOAT KHOI CHNG TRNH : Lenh goi thu tuc va ham : Cau lenh goi thu tuc hay ham la cau lenh goi thc hien thu tuc hay ham chuan hoac thu tuc hay ham t tao trc o . Cau lenh nay gom co ten thu tuc hay ten ham , tiep theo sau co the co hoac khong co danh sach cac tham so at gia hai dau ngoac n ( ) . Danh sach cac tham so la mot day cac bien va bieu thc c at cach nhau bi dau phay . Trong qua trnh thc hien chng trnh neu gap cau lenh goi thu tuc hay ham , ieu khien c chuyen en thu tuc hay ham co ten c ch nh , ong thi gia tr cua cac tham so c truyen cho thu tuc hay ham theo cac cach : truyen bang tr , truyen bang bien hoac truyen ket hp va tr va bien . Sau khi thc hien xong thu tuc hay ham , chng trnh thc hien tiep tuc t cau lenh ng ngay sau cau lenh goi thu tuc hay ham . Thu tuc thoat khoi chng trnh : Trong lap trnh nhat la nhng chng trnh dai , hoac ngay ca nhng chng trnh con , oi luc cung can dng chng trnh tai mot v tr nao o e kiem tra cac ket qua trung gian ma khong can phai chay het chng trnh . Thu tuc Exit ; : Neu thu tuc Exit at trong chng trnh con th thoat chng trnh con gia chng e tr ve chng trnh chnh . Neu Exit at trong chng trnh chnh th se cham dt chng trnh chnh , khong thc hien cac lenh con lai sau thu tuc nay . Thu tuc Halt; : Du cho thu tuc nay at trong chng trnh con hay chng trnh chnh , khi gap thu tuc nay th se cham dt thc hien chng trnh e tr ve he ieu hanh va xuat hien mot thong bao ma thoat ExitCode . Halt hoac Halt ( 0 ) la thoat ve he ieu hanh khong co loi . 6. THAM SO VA TRUYEN THAM SO : Co hai loai tham so : tham so thc va tham so hnh thc . Viec cung cap cac gia tr thc cho cac tham so hnh thc c goi la truyen tham so . Th t truyen tham so lan lt truyen t trai qua phai . Co ba cach truyen tham so : Truyen bang tr : Tham so thc truyen cho tham so hnh thc trong thu tuc th sau khi truyen gia tr cua tham so thc khong thay oi . Truyen bang bien : Tham so thc truyen cho tham so hnh thc trong thu tuc th sau khi truyen gia tr cua tham so thc a b thay oi . Truyen ket hp va tr , va bien . Chu y :

Cac tham so hnh thc khac kieu d lieu vi nhau trong cac thu tuc , ham th phai phan cach nhau bi dau cham phay . Cac tham so cung kieu th phan cach nhau bi dau phay . Khi goi cac thu tuc , ham th tat ca cac tham so thc phan cach nhau bi dau phay khong phan biet cung kieu hay khac kieu . Cac tham so thc va tham so hnh thc phai giong nhau ve kieu , so lng va v tr cua chung trong danh sach liet ke bien . 7. BIEN CHUNG , BIEN RIENG VA MIEN TAC ONG CUA BIEN : Trong mot chng trnh co cau truc chng trnh con th cac bien s dung trong chng trnh chnh va chng trnh con la khac nhau . Bien chung c khai bao trong chng trnh chnh , thi gian ton tai cua bien t luc van hanh chng trnh cho en khi thoat khoi chng trnh . Bien rieng c khai bao trong cac chng trnh con , thi gian ton tai cua bien trong pham vi chng trnh con ang van hanh . Khi thoat khoi chng trnh con th cac bien rieng va gia tr cua chung se b mat . Li dung ac iem nay ngi ta co the at ten cac bien trung nhau trong cac chng trnh con e tiet kiem bo nh . 8. MOT SO THU TUC VA HAM CHUAN TRONG UNIT CRT : a. Thu tuc chuan : Cac thu tuc ve toa o man hnh va con tro : Thu tuc GotoXY ( x , y : integer ) ; Dung e a con tro en toa o ( x , y ) tren man hnh . Thu tuc ClrScr ; Dung e xoa man hnh , a con tro ve goc tren ben trai man hnh co toa o ( 0 , 0 ) Thu tuc Deline ; Dung e xoa mot dong cha con tro , cac dong pha di se don len . Thu tuc ClrEol ; Dung e xoa cac ky t t v tr con tro en cuoi dong ma khong di chuyen v tr con tro . Thu tuc Insline ; Dung e chen them mot dong trong vao v tr cua con tro hien hanh , ay cac dong pha di dch chuyen xuong . Cac thu tuc ve thuoc tnh man hnh : Thu tuc ve ca so man hnh : Cac thu tuc ve am thanh : Mot so thu tuc khac : a. Ham chuan : Mot so ham chuan trong unit CRT : Cac ham so hoc : Cac ham s cap : Cac ham chuyen oi kieu : Cac ham khac : 9. UNIT VA UNIT T TAO :

Co nhieu chng trnh tien ch thng xuyen s dung nen a c hang san xuat phan mem ngon ng bien dch san , luc nao can th ngi lap trnh ch em ra s dung ma khong can phai viet nhng oan chng trnh con o . Tuy vay , khong phai luc nao ngi lap trnh cung s dung het cac chng trnh con lap san nen nha san xuat chia nho cac chng trnh con thanh tng nhom theo tng cong dung . Moi nhom goi la mot Unit va la Unit Chuan . Ta co the gom cac chng trnh con co cong dung nao o vao mot tap tin lu tr oc lap tren a e sau nay s dung trong cac chng trnh khac . Mot tap tin chng trnh con nao o sau khi a chay th , sa cac loi va nhan thay co nhieu ng dung trong lap trnh th co the chuyen thanh Unit , ta goi la cac Unit t tao . Cach to chc mot Unit t tao gom co ba phan : Ten tap tin phai bat au bang t khoa Unit tng t nh bat au chng trnh la t khoa Program . Ten tap tin chng trnh con phai trung vi ten tap tin Unit . Chep tap tin chng trnh con vao may neu cha co san tren may ( chep vao th muc ma ta se x ly ) . Khi ong Turbo Pascal va m tap tin chng trnh con , sau o them ten Unit vao dong au tien cua tap tin nay . Phan giao dien vi ben ngoai gom cac chi tiet : Bat au bang t khoa Interface va khong co dau cham phay sau t khoa nay . Khai bao cac Unit chuan neu can va moi Unit cach nhau bi dau phay . Khai bao cac ten hang , ten kieu , ten bien neu can . Khai bao cac thu tuc , cac ham : ch can khai bao ten thu tuc , ten ham vi cac ten hang , cac tham so va kieu d lieu , kieu ket qua cua ham . Phan ben trong con goi la phan ben trong hop en gom cac chi tiet : Phai bat au bang t khoa Implementation va khong c co dau cham phay sau t khoa nay . Khai bao noi dung cua cac thu tuc , ham , cac hang , kieu , bien rieng , Ket thuc la t khoa End vi dau cham . Cach goi cac Unit : Trong chng trnh chnh hay trong mot Unit t tao co s dung cac Unit khac th phan au cua chng trnh phai khai bao sau t khoa Uses ; ten cua cac Unit chuan , t taa va cac Unit phai phan cach nhau bi dau phay . Khi chay chng trnh neu xuat hien thong bao File not found < ten tap tin . TPU > tc la khong tm thay tap tin Unit , ta s dung lenh Change Dir trong thc n File e chuyen ve th muc co tap tin < ten tap tin . TPU > hoac ta phai chep tap tin nay vao th muc hien hanh . 10. CAC V DU MINH HOA :

BAI 02 : KIEU VO HNG : KIEU LIET KE .


1. NH NGHA KIEU : Kieu liet ke c nh ngha bang cach liet ke tat ca cac phan t co the co cua no . Cac gia tr cua kieu c the hien bang ten . Cu phap :

TYPE TENKIEU = ( CAC GIA TR ) ; e khai bao kieu d lieu mi ta dung t khoa Type . Ten kieu liet ke la mot ten tuy chon ( co the dung cac ten kieu chuan ) c viet lien nhau hoac noi vi nhau bang dau gach noi . Dau bang = dung e gan cac gia tr c liet ke cho ten kieu . Cac gia tr c liet ke la cac gia tr cua kieu , moi gia tr phan cach nhau bi dau phay . Cac gia tr la cac kieu vo hng chuan khac va phai at trong cap dau ngoac n ( ) . Gia tr tra ve la phan t th n trong danh sach liet ke , phan t au tien co so th t la 0 . Dau cham phay ; bat buoc phai co sau moi nh ngha kieu liet ke .

2. KHAI BAO BIEN : Cu phap 1 : TYPE TENKIEU = ( CAC GIA TR ) ; VAR TENBIEN : TENKIEU ; Khai bao bien nay thong qua cac ten kieu liet ke a c nh ngha trc o . Cu phap 2 : VAR TENBIEN : ( CAC GIA TR ) ; Khai bao nay va khai bao bien , va nh ngha kieu liet ke . 3. XUAT , NHAP D LIEU : Nhap d lieu : e nhap d lieu t ban phm ta dung cac thu tuc Read hoac Readln nhng khong c phep nhap trc tiep cac gia tr kieu liet ke ma ch c nhap cac gia tr cua cac bien . V du : Type color = ( tim , xanh , vang , trang , den ) ; Var mau : color ; Begin Writeln ( Nhap , xuat du lieu kieu liet ke ) ; Writeln ( Ban thich mau nao ? ( Nhap cac so tu 0 den 4 ) ) ; Readln ( i ) ; mau := color ( i ) ; ... Xuat d lieu : Cac thu tuc Write hoac Writeln cung khong the xuat ra man hnh hoac may in mot gia tr kieu liet ke . V du : Khong the dung cac lenh : writeln ( mau ) ; writeln ( den ) ;

writeln ( color ( i ) ) ; Ch c dung : if mau = den then writeln ( Ban thich mau den ) ; 4. CAC PHEP TOAN : Cac phep toan quan he = ; > ; < ; > = ; < = ; < > co the c ap dung cho kieu liet ke vi ieu kien ca hai toan hang phai cung kieu . C s cua phep so sanh nay la th t sap xep cac gia tr cua kieu liet ke , tc la th t cac gia tr c a vao trong nh ngha kieu . 5. CAC HAM TRONG KIEU LIET KE : Ham Succ ( x ) ; cho ket qua la gia tr ng ke tiep sau x . Ham Pred ( x ) ; cho ket qua la gia tr ng ke tiep trc x . Ham Ord ( x ) ; cho ket qua la so th t cua x . Chu y : Ket qua cua ham Succ va Pred thuoc cung kieu vi kieu cua oi so . Kieu ket qua cua ham Ord la so nguyen . 6. CAC V DU MINH HOA :

BAI 03 : KIEU MIEN CON .


1. NH NGHA KIEU : Cac kieu d lieu em c (vo hng) nh integer , char , byte , boolean , liet ke bao gom cac gia tr c sap xep theo mot th t nhat nh t au ti cuoi. Ta co the khong s dung tat ca ma ch can s dung mot khoang gia tr nao o trong cac khoang nay. Khoang gia tr o trong Pascal goi la kieu mien con . Cu phap : TYPE TENKIEU = ( < CAN TREN > . . < CAN DI > ) ; 2. KHAI BAO BIEN : Cu phap 1 : TYPE TENKIEU = ( < CAN TREN > . . < CAN DI > ) ; VAR TENBIEN : TENKIEU ; Cu phap 2 : VAR TENBIEN : ( < CAN TREN > . . < CAN DI > ) ; 3. V DU : Type Nam = 1900 .. 2000 ; Var Namsinh : Nam ; Thangsinh : 1 .. 12 ;

4. CHU Y : Tat ca cac quy tac ap dung cho kieu liet ke eu co the ap dung cho kieu mien con . Khi thc hien mot phep toan gan th Pascal se kiem tra xem gia tr c gan co nam trong mien c xac nh hay khong , neu khong may se thong bao loi va chng trnh se b dng lai khi gap loi . Khi dung kieu mien con e nhap d lieu th ta nen dung cau lenh If e kiem tra mien gia tr . Kieu liet ke va mien con la nhng kieu em c nen ta co the s dung chung lam bien kiem soat trong cau truc ieu kien Case of , trong vong lap for do va con lam ch so cho cac mang Array giup cho chng trnh tr nen de viet , de hieu va de sa khi gap loi . S dung kieu mien con trong lap trnh co nhieu u iem , chng trnh de oc hn rat nhieu , hn na rat de phat hien loi khi thc hien chng trnh thong qua cac thu tuc kiem tra cac gia tr se c gan cho cac bien . u iem noi bat cua kieu d lieu nay la rat tiet kiem bo nh . Ham Ord co the c dung e bien oi cac gia tr kieu vo hng thanh cac gia tr kieu nguyen . Trong Pascal chuan th khong co cach nao e bien oi t kieu so nguyen thanh kieu vo hng , kha nang oi ngc tr lai kieu nay c thc hien bang cach dung ten kieu can oi en nh la mot ten ham , tiep theo la mot tham so at trong dau ngoac n , tham so nay co the la gia tr thuoc ve bat ky kieu vo hng nao tr kieu so thc Real . 5. CAC V DU MINH HOA :

BAI 04 : KIEU TAP HP .


1. NH NGHA KIEU : Trong Pascal ch cho phep dang tap hp gom toi a 256 phan t va cac phan t cua tap hp bat buoc phai co cung mot kieu goi la kieu c ban . Kieu c ban phai la kieu em c tc la thuoc cac kieu vo hng hay mien con nhng khong c la kieu so thc . Cu phap : TYPE TENKIEU = SET OF < KIEU N GIAN > ; 2. KHAI BAO BIEN : Cu phap 1 : TYPE TENKIEU = SET OF < KIEU N GIAN > ; VAR TENBIEN : TENKIEU ; Cu phap 2 : VAR TENBIEN : SET OF < KIEU N GIAN > ; 3. CAC BIEU THC TAP HP :

Cac gia tr tap hp co the c tnh t cac gia tr tap hp khac thong qua cac bieu thc tap hp . Bieu thc tap hp bao gom cac hang , cac bien , kien truc tap hp ket hp vi cac toan t tap hp . Mot hang tap hp trong Pascal co dang : [ Danh sach cac phan t ] Mot tap hp rong c ky hieu [ ] la tap hp khong cha bat ky bieu thc nao e ch ra kieu c s cua no va no tng thch vi moi kieu tap hp . 4. CAC KIEN TRUC TAP HP : Mot kien truc tap hp bao gom mot hoac nhieu dang ch nh phan t phan cach nhau bi dau phay va toan bo c at gia hai dau ngoac vuong [ ] . Dang ch nh phan t cua tap hp la mot bieu thc cung kieu vi kieu c s cua tap hp hoac cung co the la mien gia tr c biet di dang hai bieu thc at cach nhau bi dau cham cham . . . 5. CAC PHEP TOAN TREN TAP HP : Phep gan ( := ) : Cac gia tr co c t cac bieu thc co the gan cho cac bien cua kieu tap hp bang toan t gan ( := ) . Tap hp rong co the em gan cho moi bien cua cac kieu tap hp khac nhau . Phep nhan ( * ) : Phep nhan goi la tch ( con goi la giao ) cua hai tap hp A va B la tap hp C gom cac phan t chung cho ca hai tap hp o . Phep cong ( + ) : Phep cong goi la tong ( con goi la hoi ) cua hai tap hp A va B la tap hp C gom cac phan t cua hai tap hp o . Phep tr ( - ) : Phep tr goi la hieu cua hai tap hp A va B la tap hp C gom cac phan t thuoc A ma khong thuoc B va ngc lai . Phep so sanh : Hai tap hp em ra so sanh phai co cung kieu c ban . Ket qua cua cac phep so sanh la gia tr kieu Boolean . Hai tap hp goi la bang nhau neu chung co cac phan t nh nhau tng oi mot khong ke th t sap xep cac phan t trong hai tap hp . Ngc lai la khac nhau . Phep so sanh < = co gia tr True neu tat ca cac phan t cua tap hp th nhat eu thuoc tap hp th hai . Phep so sanh > = co gia tr True neu tat ca cac phan t cua tap hp th hai eu thuoc tap hp th nhat . Chu y : Trong kieu tap hp , Pascal khong s dung phep so sanh < hoac > . Muon s dung hai phep so sanh nay ta dung : If ( A < = B ) and ( A< >B ) then writeln ( A < B ) ; e kiem tra xem hai tap hp A va B co phan t nao chung khong ta dung : If A * B = [ ] then writeln ( A va B khong co phan tu chung ) ; Toan t IN :

Toan t IN la toan t kiem tra phan t ai dien cua mot tap hp . Toan hang th hai thuoc kieu tap hp , con toan hang th nhat la mot bieu thc cung kieu vi kieu c ban cua tap hp o . Ket qua kiem tra cho tr Boolean : True neu toan hang th nhat la phan t cua toan hang th hai , ngc lai cho tr la False . o u tien cua cac toan t : o u tien cua cac toan t lan lt nh sau : o u tien th nhat la toan t nhan ( * ) . o u tien th hai la toan t cong ( + ) va toan t tr ( - ) . o u tien th ba la toan t quan he ( = ; < = ; > = ; < > ) va toan t IN . Trong mot bieu thc neu cac toan t co o u tien nh nhau se lan lt thc hien t trai qua phai . Cac phep toan nam trong dau ngoac bao gi cung c tnh toan trc . 6. NHAP VA XUAT D LIEU : Cac thu tuc Read , Readln va Write , Writeln khong the dung e nhap hoac xuat trc tiep d lieu cua kieu tap hp , ta co the thc hien cac thu tuc nay khi kieu c ban cua tap hp la so nguyen . 7. CAC V DU MINH HOA :

BAI 05 : KIEU CHUOI .


1. NH NGHA KIEU : Chuoi ky t la kieu d lieu khong chuan hay con goi la kieu d lieu co cau truc gom mot chuoi cac k t trong bang ma ASCII . Cu phap : TYPE TENKIEU = STRING [ n ]; * TYPE , STRING la cac t khoa . * TENKIEU phai viet lien nhau , mang tnh gi nh . Ky t au tien phai la ch sau o co the s dung ky t so va dau gach noi . * n la so ky t toi a trong kieu hoac bien . V du : Type Ho_ ten = string [24] ; Que_quan = string ; 2. KHAI BAO BIEN : Cu phap 1 : TYPE Ten_Kieu = string [ n ] ; VAR Ten_Bien : Ten-Kieu ; Cu phap 2 : VAR Ten_Bien : string [ n ] ;

3. V DU : Var Ho_lot : string [ 24 ] ; Ten : string [ 7 ] ; Noi_sinh : string ; Dia- chi : string ; 4. NHAP XUAT D LIEU : a. Nhap d lieu: READ ( bien1 , bien2 , bien3 , ... ) ; READLN ( bien1 , bien2 , bien3 , ... ) ; b. Xuat d lieu: WRITE ( bien ) ; WRITELN ( bien ) ; WRITELN ( bien : n ) ; c. Truy xuat en tng k t cua kieu chuoi: BIEN [ I ] ; 5. BIEU THC CHUOI : a. Phep gan : e gan gia tr cho mot bien chuoi ta cung dung toan t gan (:=) nh oi vi cac kieu d lieu khac . Neu o dai chuoi vt qua kch thc khai bao cho bien chuoi th nhng ky t ben phai cua chuoi se b cat bo . b. Cac phep toan : Phep cong : Ta co the s dung toan t cong ( + ) hoac ham Concat ( ) ; e cong hai hay nhieu chuoi vi nhau . Phep toan so sanh : Ta co the s dung cac toan t quan he : bang nhau , nho hn , ln hn , nho hn hoac bang , ln hn hoac bang , khac nhau e so sanh hai chuoi vi nhau , ket qua tra ve mot trong hai tr cua kieu Boolean la true hoac false . Khi so sanh hai chuoi ky t , cac ky t cung v tr cua hai chuoi lan lt c so sanh vi nhau theo th t t trai qua phai . Neu hai chuoi co o dai khac nhau , ket qua so sanh cua tng cap ky t la bang nhau cho en ky t cuoi cung th chuoi ngan hn se la chuoi nho hn . Neu hai chuoi co o dai bang nhau , nhng co 1 cap ky t tng ng giua hai chuoi khac nhau th se can c vao tr cua ma ASCII nao ln hn th chuoi o ln hn . Hai chuoi ch bang nhau khi o dai va cac ky t cua chung giong nhau . V du : AB = AB TRUE AB = AB FALSE AB < BB TRUE AB > BB FALSE 6. CAC THU TUC VA HAM KIEU CHUOI :

a. Cac thu tuc : THU TUC DELETE( ) ; : * Cu phap : Detele ( St , pos , num ) ; st la bien chuoi k t . pos la v tr bat au xoa(so` nguyen) num la so k t can xoa (so nguyen) * Cong dung : Thu tuc Detlete ( ) ; dung e xoa khoi st mot chuoi con cha num ky t ke t v tr pos tr i . THU TUC STR ( ) ; : * Cu phap : str ( Value , st) ; Value : gia tr so nguyen ( integer ) hoac so thc ( real ) . st : bien chuoi ky t . * Cong dung : Thu tuc str ( ) ; dung e bien oi gia tr so cua value thanh chuoi ky t e lu ket qua vao bien chuoi ky t st . THU TUC VAL ( ) ; : * Cu phap : val ( st , var , code ) ; st : chuoi so can oi ra so var : bien kieu so nguyen hoac so thc code: ma ket qua la mot bien nguyen * Cong dung : Thu tuc val ( ) ; bien oi mot bieu thc chuoi so st thanh gia tr so nguyen hoac so thc ( tuy theo bien cua var ) va gan gia tr ket qua cho bien var . THU TUC INSERT( ) ; : * Cu phap : insert ( st2 , st1 , pos ) ; st2 : bieu thc chuoi ky t chen . st1 : bien chuoi ky t . pos : v tr can chen ( bieu thc so nguyen ) * Cong dung : Thu tuc Insert ( ) ; dung e chen chuoi st2 vao v tr pos cua chuoi st1 . b. Cac ham : HAM CONCAT ( ) ; : * Cu phap : concat ( st1 , st2 , , stn ) ; st1 , st2 , , stn la cac bieu thc chuoi ky t . * Cong dung : Ham concat ( ) ; cho ket qua la mot chuoi ky t c ghep t cac chuoi la cac oi so theo th t t trai qua phai trong danh sach cac oi so . HAM COPY ( ) ; : * Cu phap : copy ( st , pos , num ) ; st : bieu thc chuoi ky t . pos : bieu thc so nguyen ch nh v tr bat au chep . num : bieu thc so nguyen ch nh so ky t can chep . * Cong dung :

Ham copy ( ) ; cho ket qua la mot chuoi con cha num ky t cua st ke t v tr pos tr i tnh t trai qua phai . HAM LENGTH ( ) ; : * Cu phap : length ( st ) ; st : bieu thc chuoi ky t . * Cong dung : Ham length ( ) ; cho ket qua la chieu dai thc cua bieu thc chuoi ky t st tc la so cac ky t co trong st . Kieu ket qua la so nguyen . HAM POS ( ) ; : * Cu phap : pos ( st2 , st1 ) ; st1 : bieu thc chuoi me . st2 : bieu thc chuoi con . * Cong dung : Ham pos ( ) ; cho ket qua la mot so nguyen ch nh v tr xuat hien cua chuoi st2 trong chuoi st1 . 7. CAC V DU MINH HOA :

BAI 06 : KIEU MANG .


A. MANG MOT CHIEU : 1. NH NGHA KIEU : Kieu mang la mot kieu d lieu co cau truc gom mot so co nh cac phan t co cung mot kieu at sau ten mang . Nh the d lieu kieu mang la mot day cua nhieu d lieu thuoc mot kieu khac . Cac phan t cua mang phai cung kieu , kieu o goi la kieu c s hay kieu thanh phan Cac phan t trong mang co ch so , tc la v tr so th t cua chung trong mang . Kieu cua ch so phai la kieu ri rac . Moi phan t co the c truy nhap trc tiep thong qua ch so . Cac ch so la cac bieu thc nam trong [ ] at ngay sau ten mang va kieu cua chung goi la kieu ch so . Kieu ch so la mot kieu nguyen hoac mien con , gia tr cua ch so co the la am hoac dng . Mang ky t la mang mot chieu co cac phan t thuoc kieu ky t . Ta co the thc hien cac phep toan nh kieu chuoi ky t , ong thi cung co the truy xuat en tng ky t nh nhng phan t mang . Cu phap : TYPE TENKIEUMANG = ARRAY [ < Ch so > ] OF < KIEU > ; 2. KHAI BAO BIEN : TYPE TENKIEU = [ < Danh sach phan t > ] ;

TENKIEUMANG = ARRAY [ < TENKIEU > ] OF VAR TENBIEN : TENKIEUMANG ;

< KIEU > ;

3. KHAI BAO HANG : Cu phap 1 : TYPE TENKIEU = ARRAY [ < Ch so > ] OF < KIEU > ; CONST TENHANG = ( < Gia tr > ) ; Cu phap 2 : CONST TENHANG : ARRAY [ < Ch so > ] OF < KIEU > = ( < Gia tr > ) ; 4. NHAP XUAT D LIEU : Ta co the dung toan t gan := e gan mang . Moi phan t mang c truy xuat theo ten cua bien va ch so cua chung nam trong dau [ ] e truy xuat phan t mang ta co the dung : For i := < Ch so au > to < Ch so cuoi > do begin readln ( bien [ i ] ) ; writeln ( bien [ I ] ) ; end ; B. MANG NHIEU CHIEU : 1. NH NGHA : Mang co t hai chieu tr len goi la mang nhieu chieu . 2. KHAI BAO BIEN : Cu phap 1 : TYPE TENKIEUMANG = ARRAY [ < Ch so > ] OF < KIEU > ; VAR TENBIEN : ARRAY [ < Ch so > ] OF < TENKIEUMANG > ; Cu phap 2 : VAR TENBIEN : ARRAY [ < Ch so 1 > , < Ch so 3 > , , < Ch so N > ] OF < KIEU > ; 3. KHAI BAO HANG : Khai bao hang phai c thc hien khi nh ngha kieu va liet ke gia tr cua tng phan t , cac gia tr nay phai phan cach nhau bi dau phay . 4. NHAP XUAT D LIEU :

e truy xuat ti cac phan t cua mang mot chieu ta dung ch so co vi mang nhieu chieu th truy xuat en toa o cua cac phan t . C. SAP XEP D LIEU : Sap xep ( Sort ) la qua trnh tuyen la , sap at cac d lieu theo mot trat t nao o . Y ngha va cong dung cua sap xep d lieu la giup n gian hoa viec tm kiem cac phan t trong khoi d lieu a c sap xep . Phng phap sap xep c chia thanh hai nhom : Sap xep noi : khi n phan t can sap xep cha tron ven trong bo nh . Sap xep ngoai : khi n phan t can sap xep khong the cha het trong bo nh . 1. Sap xep theo th t tang dan mot day : For i := 1 to n do For j := 1 to n i do If a [ j ] > a [ j + 1 ] then Begin t := a[ j ] ; a [ j ] := a [ j + 1 ] ; a [ j + 1 ] := t ; End ; 2. Sap xep theo th t giam dan mot day : For i := 1 to n do For j := 1 to n i do If a [ j ] < a [ j + 1 ] then Begin t := a[ j ] ; a [ j ] := a [ j + 1 ] ; a [ j + 1 ] := t ; End ;

BAI 07 : KIEU MAU TIN .


1. KHAI NIEM : Record la mot ban ghi , ghi thanh mot dong trong danh sach cua mot oi tng nao o . Ban ghi la mot bang e ghi cac thong tin ve mot oi tng nao o . V du : Xet bang ghi giay Chng minh nhan dan : So CMND : Ho va ten : Ngay sinh : Nguyen quan : Ni thng tru :

2. NH NGHA KIEU :

Cu phap : TYPE TENKIEU = RECORD TENTRNG1 : KIEU ; TENTRNG2 : KIEU ; ... TENTRNGN : KIEU ; END ; 3. KHAI BAO BIEN : TYPE TENKIEU = RECORD TENTRNG1 : KIEU ; TENTRNG2 : KIEU ; ... TENTRNGN : KIEU ; END ; VAR TENBIEN : TENKIEU ; V du : Type CMND = record STT : Integer ; Hoten : String ; Ngaysinh : String ; Nguyenquan : String ; End ; Var HS1 , HS2 , HS3 : CMND ; 4. XUAT - NHAP D LIEU : WITH < Danh sach bien > DO < Lenh ( < Ten trng > ) > ; Ta co the nhap trc tiep ten trng nh mot ten bien . WRITE ( Li nhan ) ; READLN ( Tenbien . Tentrng ) ; Khi truy xuat mot thanh phan cua mot mau tin , ta khong dung ch so giong trong mang ma dung trc tiep ten cua thanh phan can truy xuat . V du : Gia s A la mot bien mau tin th A.x la thanh phan x cua A . Mau tin thng c dung nhieu khi mo ta cac oi tng trong thc te , nhng mau tin cung khong dung rieng ma thng ket hp vi cac cau truc kieu mang , file va con tro .

You might also like