You are on page 1of 15

PHAÂN TÍCH PHÖÔNG SAI

(ANOVA - Analysis of variance)

Noäi dung: So saùnh trung bình cuûa nhieàu

toång theå, döïa treân vieäc xem xeùt caùc bieán

thieân (phöông sai) cuûa caùc giaù trò quan saùt

trong noäi boä töøng nhoùm vaø giöõa caùc nhoùm.


PHAÂN TÍCH PHÖÔNG SAI MOÄT YEÁU TOÁ
(One-way analysis of variance)
Phaân tích phöông sai moät yeáu toá ñöôïc söû
duïng trong tröôøng hôïp chæ coù moät yeáu toá naøo
ñoù ñöôïc xem xeùt nhaèm xaùc ñònh aûnh höôûng
cuûa noù ñeán moät yeáu toá khaùc. Yeáu toá ñöôïc
xem xeùt aûnh höôûng seõ ñöôïc duøng ñeå phaân
loaïi caùc quan saùt thaønh caùc nhoùm khaùc nhau.
Thu nhaäp cuûa hoä gia ñình/thaùng
Chi tieâu cuûa hoä gia ñình daønh cho sinh hoaït
tinh thaàn, giaûi trí/thaùng
Thu nhaäp/thaùng (trieäu ñoàng)
<5 5 - 10 ≥ 10
x x x
. . .
6
. 7 . . 7
. x .
x x
NHOÙM
1 2 … k
x11 x21 … xk1
x12 x22 … xk2
… … … …
x1n1 x2n2 … xknk
Moät caâu laïc boä baén suùng ôû moät trung taâm theå duïc
theå thao thöïc hieän moät nghieân cöùu nhaèm xaùc ñònh
phaûi chaêng söï chính xaùc cuûa ñöôøng baén phuï
thuoäc vaøo phöông phaùp ngaém baén: môû caû hai
maét, chæ môû maét traùi, hoaëc chæ môû maét phaûi. 18
xaï thuû ñöôïc choïn vaø chia ngaãu nhieân thaønh ba
nhoùm: moãi nhoùm 6 xaï thuû thöïc hieän moät phöông
phaùp ngaém baén. Keát quaû ñieåm soá ñöôïc ghi nhaän
nhö sau:(thang ñieåm töø 0 ñeán 40)
Môû hai maé t Môû maét traù i Môû maé t phaû i
22 28 33
27 37 29
29 34 39
20 29 33
18 31 37
30 33 38
Caâu hỏi: Ñieåm soá trung bình laø baèng nhau vôùi
caùc phöông phaùp ngaém baén khaùc nhau?
Kyù hieäu: Môû caû hai maét: nhoùm 1, môû maét traùi:
nhoùm 2, môû maét phaûi: nhoùm 3.

µ1, µ2, µ3 laàn löôït laø ñieåm soá tính trung bình cuûa
caùc xaï thuû duøng phöông phaùp ngaém môû caû hai
maét, chæ môû maét traùi, vaø chæ môû maét phaûi.

Giaû thuyeát H0: µ1 = µ2 = µ3


Giaû thuyeát H1: Khoâng phaûi taát caû µi ñeàu baèng nhau
(i = 1, 2, 3)
Böôùc 1 Tính giaù trò trung bình cho töøng nhoùm
vaø chung cho taát caû caùc nhoùm
ni k ni

∑X
j =1
ij ∑∑ X
i =1 j =1
ij

Xi = X=
ni n
k

∑n X i i k

X= i =1 n = ∑ ni
n i =1
Böôùc 2 Tính SSW, SSG, SST

SSW = SS1 + SS2 + ... + SSk

k ni ni
SSW = ∑∑ ( X ij − X i ) SSi = ∑ ( X ij − X i ) 2
2

i =1 j =1 j =1

SSW theå hieän bieán thieân do caùc yeáu toá khaùc,


khoâng do yeáu toá nghieân cöùu.
k
SSG = ∑ ni ( X i − X ) 2

i =1

SSG theå hieän bieán thieân do söï khaùc nhau


giöõa caùc nhoùm, töùc laø bieán thieân do yeáu toá
nghieân cöùu.
k ni
SST = ∑∑ ( X ij − X ) 2

i =1 j =1

SST = SSW + SSG


Böôùc 3 Tính MSW, MSG

SSW
MSW =
n−k
SSG
MSG =
k −1
Böôùc 4 Tính giaù trò kieåm ñònh

MSG
F=
MSW
Quy taéc quyeát ñònh: Baùc boû H0, ôû möùc yù
nghóa α, neáu:

F > Fk-1,n-k,α , vôùi Fk-1,n-k coù phaân phoái F vôùi


k -1 vaø n -k baäc töï do töông öùng ôû töû soá
vaø maãu soá.
- - - - - O N E W A Y- - - - -
Variable DIEMSO Ket qua diem so
By Variable PPNGAM Phuong phap ngam
Analysis of Variance
Sum of Mean F F
Source df Squares Squares Ratio Prob.

Bet. Groups 2 354.1111 177.0556 10.4492 .0014


Wit. Groups 15 254.1667 16.9444
Total 17 608.2778
Kieåm ñònh TUKEY: so saùnh töøng caëp trung
bình toång theå vôùi nhau

H0: µ1 = µ2, H1: µ1 ≠ µ2; H0: µ1 = µ3, H1: µ1 ≠ µ3,


H0: µ2 = µ3, H1: µ2 ≠ µ3,
Tính tieâu chuaån so saùnh Tukey:

MSW 16.944
T = qα ,k ,n − k = 3.67 = 6.1673
ni 6
(vôùi α = 0,05, k = 3, n = 18 ⇒ q0,05, 3,15 = 3,67)
D1 = X 1 − X 2 = 7.67
D2 = X 1 − X 3 = 10.5
D3 = X 2 − X 3 = 2.83
Baùc boû H0, ôû möùc yù nghóa α, neáu D ≥ T.

D1 > T, D2 > T

⇒ µ1 ≠ µ2 vaø µ1 ≠ µ3 (möùc yù nghóa 0,05)


Vì X 1< X 2 , X 1 < X 3 ⇒ µ1< µ2, µ1< µ3,
nghóa laø, coù theå noùi raèng ñieåm soá cuûa caùc xaï
thuû duøng phöông phaùp ngaém môû caû hai maét
laø thaáp hôn so vôùi caùc xaï thuû chæ môû moät maét
traùi, hoaëc maét phaûi.
Khoâng tìm ñöôïc chöùng cöù cho thaáy raèng
ñieåm soá cuûa caùc xaï thuû duøng phöông phaùp
ngaém baén chæ môû maét traùi, hoaëc chæ môû maét
phaûi laø khaùc nhau.

You might also like