Bng h thng ho cc tc phm th Vit Nam hin i.

(NV9) Tc phm Tc gi ng ch Chnh Hu Th th - PTB T dobiu cm, t s, miu t - Hon cnh sng tc - Tc dng - c vit u nm 1948, sau khi tc gi tham gia chin dch Vit Bc (thu ng 1947). In trong tp u sng trng treo (1966) - Hon cnh gip cho ta hiu su sc hn v cuc sng chin u gian kh ca nhng ngi lnh v c bit l tnh ng ch, ng i thing ling cao c. - Vit nm 1969 khi cuc khng chin chng M ang trong gian on v cng c lit. Nm trong chm th c tng gii Nht cuc thi th Bo Vn ngh (1969) c a vo tp th Vng trng qung la - Hon cnh sng tc gip em hiu thm v cuc khng chin gian kh, c lit ca dn tc v tinh thn dng cm, lc quan ca nhng ngi lnh trn tuyn ng Trng Sn. - Gia nm 1958, Huy Cn c chuyn i thc t di ngy vng m Qung Ninh. T chuyn i thc t ny, hn th Huy Cn mi thc s ny n tr li v di do cm hng v thin nhin t nc, v lao Ni dung c bn Ngh thut

Bi th ca ngi tnh ng ch, ng i thing ling ca nhng ngi lnh vo thi k u ca cuc khng chin chng Php.

- Hnh nh th mc mc, gin d, c sc gi cm ln. -S dng bt php t thc, c s kt hp hi ho gia yu t hin thc v lng mn - Ging iu ngang tng, phng khong pha cht nghch ngm. - Hnh nh th c o, ngn t c tnh khu ng gn vi vn xui. - Nhan c o.

Bi th v tiu i xe khng knhPhm Tin Dut

Kt hp th th 7 ch v th tm ch (t do)Biu cm, t s, miu t Tht ngn trng thin (7 ch)Biu

on thuyn nh c- Huy Cn.

Hnh nh nhng chin s li xe trn tuyn ng Trng Sn trong nhng nm chng M vi t th hin ngang, tinh thn lc quan, dng cm, bt chp kh khn nguy him v ch chin u gii phng Min Nam. Bi th l s kt hp hi ho gia cm hng v thin nhin v tr v cm hng v lao ng v cuc sng

- m hng th va kho khon si ni, va phi phi bay bng. - Cch gieo vn c

cm, miu t

Bp laBng Vit

Kt hp 7 ch v 8 chBiu cm, miu t, t s, ngh lun.

Khc ht ru nhng em b ln trn lng mNguy n Khoa im nh Th th - c vit nm 1978, 3 nm sau ngy gii Nh mt li nhc nh trng 5 ch- phng min Nam thng nht t nc. In ca tc gi v nhng -Nguy Biu trong tp th cng tn ca tc gi. nm thng gian lao ca

Gi li nhng k nim y xc ng v ngi b v tnh b chu, ng thi th hin lng knh yu trn trng v bit n ca chu i vi b v cng l i vi gia nh, qu hng, t nc. Ch yu - c vit nm 1971, khi tc gi ang Th hin tnh yu thl 8 ch- cng tc chin khu min Ty Tha ng con ca ngi m Biu Thin. dn tc T-i gn vi cm, t - Hon cnh sng tc gip ta hiu c lng yu nc, tinh thn s tnh yu con gn lin vi tnh yu qu chin u v kht hng t nc ca ngi ngi ph n dn vng v tng lai. tc T-i.

ng v nim vui ca con ngi trc cuc sng mi. Bi th c vit vo thng 10/1958. In trong tp Tri mi ngy li sng (1958) - Hon cnh sng tc gip ta hiu thm v hnh nh con ngi lao ng mi, nim vui, nim t ho ca nh th i vi t nc v cuc sng mi. - c vit nm 1963, khi tc gi ang l sinh vin hc ngnh Lut nc ngoi (Lin X c). Bi th c a vo tp Hng cy- Bp la (1968) tp th u tay ca Bng Vit- Lu Quang V. - Hon cnh ny cho ta hiu thm tnh yu qu hng t nc v gia nh ca tc gi qua nhng k nim c th v ngi b v bp la.

mi. Qua , bc l nim vui, nim t ho ca con ngi lao ng c lm ch thin nhin v lm ch cuc sng ca mnh.

nhiu bin ho hot cc vn trc ln vn bng, vn xen vi vn cch. - Nhiu hnh trng l, tr tng phong ph.

linh xen lin nh tng

- Hnh tng th sng to Bp la mang nhiu ngha biu tng. - Ging iu v th th ph hp vi cm xc hi tng v suy ngm.

Ging iu ngt ngo, tru mn, mang m hng ca li ru.

- Nh mt cu chuyn ring c s kt hp hi ho gia t s v tr

n Duy

cm, s.

t - Hon cnh sng tc gip ta hiu c cuc sng trong ho bnh vi y cc tin nghi hin i khin con ngi d qun i qu kh gian kh kh khn; hiu c ci git mnh, t vn lng tm ng trn trng ca tc gi ca tc gi.

cuc i ngi lnh gn b vi thin nhin t nc. Qua , gi nhc con ngi c thi n ngha thu chung vi thin nhin vi qu kh.

Con cCh Lan vin

Th th - c sng tc 1962, in trong tp Hoa T hnh tng con c t do- ngy thng- Chim bo bo (1967) trong nhng li ht ru, Biu ngi ca tnh m v cm, t ngha ca li ru i s, miu vi i sng ca mi t. con ngi.

Ma xun nho nhThanh Hi

- Th 5 ch Biu cm, miu t.

- c vit vo thng 11/1980, khi tc gi ang nm trn ging bnh khng bao lu trc khi nh th qua i. Tc phm c in trong tp th Th Vit Nam 1945- 1985 NXB-GD H Ni. - c sng tc vo hon cnh c bit , bi th gip cho ngi c hiu c ting lng tri n, thit tha yu mn v gn b vi t nc vi cuc i; th hin c nguyn chn thnh c cng hin

Cm xc trc ma xun ca thin nhin v t nc, th hin tnh yu tha thit vi cuc i v c nguyn chn thnh gp ma xun nho nh ca i mnh vo cuc i chung, cho t nc.

tnh. - Ging iu tm tnh, t nhin, hi ho, su lng. - Nhp th tri chy, nh nhng, thit tha cm xc khi trm lng suy t. - Kt cu ging iu to nn s chn thnh, c sc truyn cm su sc. - Vn dng sng to hnh nh v ging iu li ru ca ca dao. - Lin tng, tng tng phong ph, sng to. - Hnh nh biu tng hm cha ngha mi c gi tr biu cm, giu tnh trit l. -Th th 5 ch c m hng nh nhng, tha thit, giu cht nhc v gn vi cc ln iu dn ca. - Hnh nh tiu biu, s dng bin php chuyn i cm gic v thay i cch xng h hp l.

Ving lng BcVin Phng

Sang thuHu Thnh

cho t nc, gp mt ma xun nho nh ca mnh vo ma xun rng ln ca t nc. Th 8 - Nm 1976, sau khi cuc khng chin ch chng M kt thc thng li, t nc Biu thng nht, lng Ch tch H Ch Minh cm, cng va khnh thnh, Vin Phng ra miu t thm min Bc, vo lng ving Bc H. Bi th Ving lng Bc c sng tc trong dp v in trong tp th Nh my ma xun (1978) - Hon cnh gip ta hiu c tm lng thnh knh v nim xc ng su sc ca nh th, ca ng bo min Nam, ca dn tc Vit Nam i vi Bc H knh yu. Th 5 -Vit vo nm 1977, c in ln u trn chbo Vn ngh, sau c in trong tp th Biu T chin ho n thnh ph cm, miu t.

Nim xc ng thnh knh, thing ling, lng bit n, t ho pha ln au xt ca tc gi khi vo lng ving Bc

- Ging iu trang trng, tha thit, su lng. - Nhiu hnh nh n d p, giu tnh biu tng va gn gi thn quen, va su sc.

Ni vi con- Y Phng

T doBiu cm, miu t

Cm nhn tinh t v nhng chuyn bin nh nhng m r rt ca t tri t h sang thu, qua bc l lng yu thin nhin gn b vi qu hng t nc ca tc gi. - Sau 1975. L li tm tnh ca - In trong tp th Vit Nam 1945- 1985 ngi cha dn con th hin tnh yu thng con ca ngi min ni, v tnh cm tt p v truyn thng ca ngi ng mnh v

- Dng nhng t ng c o, cm nhn tinh t su sc. - T ng, hnh nh gi nhiu nt p v cnh v tnh. - Th th t do th hin cch ni ca ngi min ni, hnh nh phng khong va c th va giu sc khi qut va mc mc nhng cng giu cht th.

mong c con xng - Ging iu thit tha ng vi truyn thng tru mn, li dn dt . t nhin. H thng ho cc tc phm truyn Vit Nam. (NV9) Tc phm- Tc gi Chuyn ngi con gi Nam XngNguyn D Th loi- PTB HCST (xut x) Ni dung Khng nh v p tm hn truyn thng ca ngi ph n Vit Nam, nim cm thng s phn bi kch ca h di ch phong kin. Ngh thut -Truyn truyn k vit bng ch Hn; kt hp cc yu t hin thc v yu t hoang ng k o vi cch k chuyn, xy dng nhn vt rt thnh cng. - Tu bt ch Hn, ghi chp theo cm hng s vic, cu chuyn con ngi ng thi mt cch c th, chn thc, sinh ng Tiu thuyt lch s chng hi vit bng ch Hn; cch k chuyn nhanh gn, chn lc s vic, khc ho nhn vt ch yu qua hnh ng v li ni.

- Truyn truyn - Th k 16 k. - T s, biu cm

Chuyn c trong ph cha Trnh (V trung tu bt)- Phm nh H Hong L nht thng ch (hi 14)- Ng gia vn phi

- Tu bt

- Th k 18

- Th ch- Tiu thuyt lch s - T s, miu t

- TK 18

Truyn Kiu-

- Truyn th

- TK 18- 19

Phn nh i sng xa hoa v , s nhng nhiu nhn dn ca bn vua cha quan li phong kin thi vua L cha Trnh suy tn. Hnh nh ngi anh hng dn tc Nguyn HuQuang Trung vi chin cng thn tc i ph qun Thanh; s tht bi thm hi ca qun Thanh v s phn bi t ca vua ti L Chiu Thng phn nc hi dn. - Thi i, gia nh v - Truyn th Nm lc

Nguyn Du

Nm - T s, miu t, biu cm.

cuc i ca Nguyn Du. - Tm tt Truyn Kiu. - Gi tr hin thc v gi tr nhn o.

Ch em Thu Kiu- Trch Truyn Kiu ca Nguyn Du

-T s, miu t, biu cm (ni bt l miu t)

- TK 18- 19

- Trn trng ngi ca v p ca ch em Thu Kiu, d cm v s phn nhn vt. -> cm hng nhn vn su sc. Bc tranh thin nhin, l hi ma xun ti p, trong sng. - Bc trn bn cht xu xa, tin ca M Gim Sinh, qua ln n nhng th lc tn bo ch p ln sc ti v nhn phm ca ngi ph n. - Hon cnh ng thng ti nghip ca Thu Kiu Cnh ng c n, bun ti v tm lng thu

Cnh ngy xunTrch Truyn Kiu ca Nguyn Du M Gim Sinh mua Kiu- Trch Truyn Kiu ca Nguyn Du

- T s, miu t - TK 18- 19 (ni bt l miu t) - T s, miu t, biu cm - TK 18- 19

bt. - Ngn ng c chc nng biu t, biu cm v thm m. - Ngh thut t s: dn chuyn, xy dng nhn vt, miu t thin nhin - B cc cht ch, hon chnh; bt php c l tng trng; ngn ng tinh luyn, giu cm xc; khai thc trit bin php tu t T ng bt php miu t giu cht to hnh. Ngh thut t thc, khc ho tnh cch nhn vt bng vic miu t ngoi hnh, c ch v ngn ng i thoi.

Kiu lu Ngng Bch- Trch

- T s, biu cm, miu t

- TK 18- 19

Ngh thut t cnh ng tnh, miu t ni

Truyn Kiu ca Nguyn Du Lc Vn Tin Cu Kiu Nguyt Nga- Trch truyn Lc Vn Tin ca Nguyn nh Chiu Lc Vn Tin gp nn- Trch Truyn Lc Vn Tin ca Nguyn nh Chiu

(ni bt l biu cm) - Truyn th Nm. - T s, miu t, biu cm - TK 18- 19

- Truyn th Nm. - T s, miu t, biu cm

- TK 18- 19

Lng- Kim Ln

- Truyn ngn - T s, miu t, biu cm

- Nm 1948. Thi k u ca cuc khng chin chng thc dn Php v ng ln u trn tp ch Vn ngh nm 1948. - Hon cnh gip ta hiu c cuc sng v tinh thn khng chin, c bit l nt chuyn bin mi trong tnh cm ca

chung, hiu tho ca tm, s dng ngn Thu Kiu. ng c thoi, ip t, ip cu trc Khc ho nhng phm Ngn ng gin d cht p ca hai mc mc mang mu nhn vt: Lc Vn Tin sc Nam B; xy ti ba dng cm, trng dng nhn vt qua ngha khinh ti; Kiu hnh ng, c ch Nguyt Nga hin hu, li ni. nt na, n tnh. S i lp gia ci Ngn ng giu cm thin v ci c, gia xc, khong t, bnh nhn cch cao c v d, dn d; ngh nhng toan tnh thp thut k chuyn theo hn, ng thi th hin m tp dn gian, miu thi qu trng v t nhn vt qua hnh nim tin ca tc gi ng, li ni; cm hng thin nhin tr tnh, dt do Qua tm trng au xt, Xy dng ct truyn ti h ca ng Hai tm l, tnh hung ni tn c khi nghe tin truyn c sc; miu n lng mnh theo t tm l nhn vt gic, truyn th hin su sc, tinh t; tnh yu lng qu su ngn ng nhn vt sc thng nht vi lng sinh ng, giu tnh yu nc v tinh thn khu ng, th hin c khng chin ca ngi tnh ca nhn vt; nng dn. cch trn thut linh hot, t nhin.

Lng l Sa Pa- - Truyn ngn Nguyn Thnh - T s, miu Long t, biu cm, ngh lun.

Chic lc ng- - Truyn ngn. Nguyn Quang - T s, miu t, Sng biu cm, ngh lun.

ngi nng dn l tnh yu lng gn b, thng nht vi tnh yu t nc. - c vit vo ma h nm 1970, l kt qu ca chuyn thc t Lo Cai ca tc gi, khi min Bc tin ln xy dng CNXH, xy dng cuc sng mi. Rt t tp Gia trong xanh (1972). - Hon cnh sng tc gip ta hiu c cuc sng, v p ca nhng con ngi lao ng thm lng, c cch sng p, cng hin sc mnh cho t nc. - c vit nm 1966, khi tc gi ang hot ng chin trng Nam B, tc phm c a vo tp truyn cng tn. - Hon cnh sng tc gip ta hiu c cuc sng chin u v i sng tnh cm

Cuc gp g tnh c ca ng ho s, c k s mi ra trng vi ngi thanh nin lm vic mt mnh ti trm kh tng trn ni cao Sa Pa. Qua , truyn ca ngi nhng ngi lao ng thm lng, c cch sng p, cng hin sc mnh cho t nc.

Truyn xy dng tnh hung hp l, cch k chuyn hp l, t nhin; miu t nhn vt t nhiu im nhn; ngn ng chn thc giu cht th v cht ho; c s kt hp gia t s, tr tnh vi bnh lun.

Cu chuyn o le v cm ng v hai cha con: ng Su v b Thu trong ln ng v thm nh v khu cn c. Qua truyn ca ngi tnh cha con thm thit trong hon cnh chin tranh.

Ngh thut miu t tm l, tnh cch nhn vt, c bit l nhn vt tr em; xy dng tnh hung truyn bt ng m t nhin.

ca ngi lnh, ca nhng gia nh Nam B - tnh cha con su nng v cao p trong cnh ng o le ca chin tranh. Nhng ngi sao - Truyn ngn. - Vit nm 1971, khi xa xi- L Minh - T s, miu t, cuc khng chin Khu biu cm. chng M ca dn tc ang din ra c lit. In trong tp truyn ngn ca L Minh Khu, NXB Kim ng, H Ni 2001. - Hon cnh sng tc gip ta hiu hn v cuc sng chin u v v p tm hn ca nhng n thanh nin xung phong trn tuyn ng Trng Sn trong nhng nm chng M. Bn qu- Nguyn - Truyn ngn. - In trong tp Bn Minh Chu - T s, miu t, qu ca Nguyn Minh biu cm. Chu nm 1985

Cuc sng chin u ca 3 c gi TNXP trn mt cao im tuyn ng Trng Sn trong nhng nm chin tranh chng M cu nc. Truyn lm ni bt tm hn trong sng, giu m mng, tinh thn dng cm, cuc sng chin u y gian kh, hi sinh nhng rt hn nhin lc quan ca h.

S dng vai k l nhn vt chnh; cch k chuyn t nhin, ngn ng sinh ng tr trung; ngh thut miu t tm l nhn vt sc tinh t, sc so.

Qua cm xc v suy ngm ca nhn vt Nh vo lc cui i trn ging bnh truyn thc tnh mi ngi s trn trng nhng gi tr v v p bnh d, gngi ca cuc sng

- To tnh hung nghch l; trn thut qua dng ni tm nhn vt; miu t tm l tinh t; hnh nh giu tnh biu tng; ngn ng v ging iu giu cht

ca qu hng.

suy t.

Bng h thng ho cc tc gi vn hc (NV 9) Tc gi Nguyn D Tiu s Sng th k 16, thi k ch phong kin ang t nh cao ca s thnh vng cui TK 15, bt u lm vo tnh trng lon lc suy yu. Thi u c nhn, ra lm quan mt nm ri lui v sng n dt qu nh nui m gi, ng ca vit sch. - Sinh 1768, mt 1839; tn ch l Tng Nin hoc Bnh Trc, hiu ng D Tiu. Qu an Loan- ng An- Hi Dng (nay l Nhn Quyn- Bnh GiangHi Dng); Sinh ra trong mt gia nh khoa bng, cha tng c nhn, lm quan di triu L. c im, phong cch sng tc. Tc phm chnh - L nh vn li lc, l hc tr xut sc ca Truyn k mn lc: Nguyn Bnh Khim. vit bng ch Hn; ghi chp tn mn nhng - L ngi m u cho dng vn xui Vit Nam, truyn k l c lu vi bt lc gi dn, thng minh v ti hoa. truyn.

Phm nh H

L mt nho s sng trong thi ch phong kin khng hong trm trng nn c t tng mun n c v sng tc nhng tc phm vn chng, kho cu v nhiu lnh vc: vn hc, trit hc, lch s, a l

-V trung tu bt (Tu bt vit trong nhng ngy ma)- Tc phm ch Hn, c vit u th k 19. Tang thng ngu lc.

Ng gia vn phi

Nguyn Du

Mt nhm cc tc gi thuc dng h Ng Th lng T Thanh Oai, huyn Thanh Oai tnh H Ty. Trong c hai tc gi chnh l Ng Th Ch (1758- 1788) lm quan di thi L Chiu Thng v Ng Th Du (1772- 1840) lm quan di thi Nguyn. - Tn ch l T Nh, hiu l Thanh Hin (17651820), qu x Tin in, huyn Nghi Xun, tnh H Tnh. - ng sinh ra trong mt gia nh qu tc c nhiu i lm quan v c truyn thng vn hc, cha ng l Nguyn Nghim lm n chc t tng. Bn thn ng cng thi u tam trng v lm quan di triu L v Nguyn. C cuc i tng tri, tng chy vo Nam theo Nguyn nh, b bt giam ri c th. Khi lm quan di triu Nguyn c c lm

L dng h ni ting v khoa bng v lm quan.

Hong L nht thng ch (tc phm vit bng ch Hn ghi chp v s thng nht ca vng triu nh L vo thi im Ty Sn dit Trnh tr li Bc H cho vua L)

L ngi c kin thc su rng, am hiu vn ho dn tc v vn chng Trung Quc. Cuc i tng tri, i nhiu, tip xc nhiu to cho Nguyn Du mt vn sng phong ph v nim cm thng su sc vi nhng au kh ca nhn dn. Nguyn Du l mt thin ti vn hc, l i thi ho dn tc, l danh nhn vn ho th gii v l mt nh nhn o ch ngha ln.

- Tc phm ch Hn: Thanh Hin thi tp, Bc hnh tp lc, Nam trung tp ngm. - Tc phm ch Nm: Truyn Kiu, Vn chiu hn, Vn t sng hai c gi Trng Lu..

Nguyn nh Chiu

Chnh Hu

chnh s i Trung Quc 2 ln, nhng ln th 2 cha kp i th b bnh mt ti Hu. Sinh 1822 mt 1888, qu cha Phong inTha Thin Hu, qu m lng Tn Khnh, ph Tn Bnh, tnh Gia nh (nay l TP H Ch Minh). Xut thn t mt gia nh quan li nh, cuc i ng gp nhiu bt hnh, kh au nhng vi ch v ngh lc mnh m, sng vn ln s phn, c ch cho i. Tn tht l Trn nh c (1926- 2007) qu Can Lc- H tnh. Nm 1946 ng gia nhp trung on th .

- L tm gng sng ngi v lng yu nc v tinh thn bt khut chng gic ngoi xm. ng l nh th ln ca dn tc, nh th yu nc. - Th vn ca ng mang phong cch ca ngi dn Nam B, l v kh chin u sc bn.

Dng T - H Mu, Truyn Lc Vn Tin, Vn t ngha s Cn Giuc, Vn t Trng nh

Phm - Sinh nm 1941 mt Tin Dut 2007, qu Thanh BaPh Th.

- L nh th qun i, tham gia c hai cuc khng chin chng Php v chng M. ng c nh nc trao tng Gii thng H Ch Minh v vn hc ngh thut (2000) - Th ng thng vit v ngi lnh v chin tranh, vi cm xc dn nn, ngn ng v hnh nh chn lc, hm sc. - Thuc th h nh th trng thnh trong khng chin chng M. - Th ng thng thng tp trung th hin hnh nh th h tr trong cuc khng chin chng M vi ging iu si ni, tr trung hn nhin, tinh nghch m su sc.

Tp th: u sng trng treo (1966)

Vng trng qung la (1970), Th mt chng ng (1971) hai u ni (19981) Tuyn tp Phm Tin Dut (2007)...

Huy Cn

- L mt trong nhng cy bt ni ting trong phong tro Th mi, ng thi l mt trong nhng nh th tiu biu ca nn th Hin i Vit Nam. Huy Cn c tng Gii thng H Ch Minh v VHNT (1996) - Cm hng chnh trong trong sng tc ca ng l cm hng v thin nhin, v tr v cm hng v con ngi lao ng. Bng Vit Tn khai sinh l Nguyn - Thuc th h nh th trng thnh trong thi Vit Bng sinh 1941, k khng chin chng M. Tng l Ch tch Hi qu Thch Tht- H lin hip VHNT H Ni. Ty. - Th ca Bng Vit thng khai thc nhng k nim v gi c m ca tui tr vi ging th trm lng, mt m, trong tro, ttrn y cm xc. Nguyn Khoa im Sinh nm 1943, qu x Phong Ho- Phong in tnh Tha Thin- Hu.

Tn tht l C Huy Cn (1919- 2005), qu lng n Ph- V Quang- H Tnh.

La thing (1940), V tr ca (1942), Tri mi ngy li sng (1958), t n hoa (1960)

Nguyn Duy

Tn khai sinh l Nguyn Duy Nhu sinh nm 1948, qu Qung X nay l phng ng V, thnh ph Thanh Ho.

Tp th: Hng cyBp la (Bng Vit - Lu Quang V) Nhng gng mt, nhng khong tri (1973). Khong cch gia li (1983), Ct sng (1986), Bp laKhong tri (1988) - L nh th trng thnh trong cuc khng Trng ca Mt ng chin chng M, tng l Tng th k Hi nh vn kht vng, t nc. Vit Nam, t nm 2000 ng gi cng v U vin B Chnh Tr, Trng ban t tng vn ho Trung ng. - Th ng giu cht suy t, dn nn cm xc, th hin tm t ca ngi tr thc tham gia vo cuc chin u ca nhn dn. - L nh th qun i, trng thnh trong khng Cc tp th Ct trng, chin chng M cu nc. c trao gii Nht cuc nh trng thi th Bo Vn ngh nm 1972- 1973. - Th ng thng giu cht trit l, thin v chiu su ni tm vi nhng trn tr day dt suy t.

Kim Ln

Tn khai sinh l Nguyn Vn Ti (1920- 2007), qu T Sn, tnh Bc Ninh..

Nguyn Thnh Long

- L nh vn c s trng vit truyn ngn, l ngi am hiu v gn b vi nng thn v ngi nng dn. - ti chnh trong sng tc ca Kim Ln l sinh hot lng qu v cnh ng ca ngi nng dn sau lu tre lng. Sinh 1925 mt 1991, - L cy bt chuyn vit truyn ngn v k t qu Duy Xuyn, tnh thi khng chin chng thc dn Php. Qung Nam. - Truyn ca ng thng giu cht th trong tro, nh nhng, th hin kh nng cm nhn i sng phong ph.

Con ch xu x, Nn v nn chng, V nht

Nguyn Quang Sng Ch Vin

Sinh nm 1932, qu huyn Ch Mi, tnh An Giang.

Lan Tn khai sinh l Phan Ngc Hoan (19201989), qu Cam LQung Tr nhng ln ln Bnh nh. Thanh Tn khai sinh l Phm B Hi Ngon (1930- 1980), qu Phong in, tnh Tha thin - Hu

- K: Bt cm c H (1952, Gi bc gi nm (1956) - Truyn: Chuyn nh chuyn xng (1962) Trong gi bo (1963) Ting gi (1966), Gia trong xanh (1972) - L mt nh vn Nam B, am hiu v gn b t la, Cnh ng vi mnh t Nam B. hoang, Ma gi chng, - Sng tc ca ng ch yu tp trung vit v Chic lc ng cuc sng v con ngi Nam B trong chin tranh v sau ho bnh. - ng l nh th xut sc ca nn th ca hin Hoa ngy thng,chim i Vit nam. c nh nc truy tng Gii thng bo bo; iu tn; Di H Ch Minh v VHNT (1996) co. - Th ng giu cht trit l cha ng nhiu suy tng m tnh tr tu v hin i. - L nh th cch mng tham gia hai cuc khng Nhng ng ch chin chng Php v chng M, l mt trong trung kin (1962), Hu nhng cy bt c cng xy dng nn vn hc ma xun, Du vng cch mng min nam t nhng ngy u. Trng Sn (1977), Ma - Th Thanh Hi thng ca ngi tnh yu qu h- xun t ny (1982) ng t nc, ca ngi s hy sinh ca nhn dn min Nam v khng nh nim tin vo chin

Vin Ph- Tn khai sinh l Phan ng Thanh Vin (19282005) qu Ch Mi- An Giang. Hu Thnh Tn khai sinh l Nguyn Hu Thnh sinh nm 1942 qu Tam Dng Vnh Phc. Tn khai sinh l Hu Vnh Sc sinh nm 1948, qu huyn Trng Khnh, tnh Cao Bng.

Y Phng

L Minh Sinh nm 1949, qu Khu Tnh Gia - Thanh Ho.

Nguyn Minh Chu

Sinh nm 1930- mt nm 1989, qu huyn Qunh Lu, tnh Ngh An.

thng ca cch mng. - L mt trong nhng cy bt c mt sm nht ca lc lng vn ngh gii phng Min Nam thi k chng M. - Th Vin Phng thng nh nhng, giu cht tr tnh su lng. - L nh th- chin s vit hay, vit nhiu v con ngi, cuc sng nng thn, v ma thu. - Th ng m p tnh ngi v giu sc gi cm. Nhiu vn th thu ca Hu Thnh mang cm xc bng khung vn vng trc t tri trong tro ang bin chuyn nh nhng. - L nh th ngi dn tc Ty. ng c nhiu bi vit v qu hng mnh, dn tc mnh. -Th ng hn nhin m trong sng, chn tht m mnh m. Cch t duy trong th ng c o, giu hnh nh, th hin phong cch ca ngi min ni. - B thuc th h nhng nh vn bt u sng tc trong thi k khng chin chng M. t gii thng VH quc t mang tn vn ho Hn Quc Byeong Ju Lee(2008) - L nh vn c s trng vit truyn ngn vi ngi bt miu t tm l tinh t sc so, c bit l tm l nhn vt ph n. - ng l cy bt xut sc ca vn hc hin i, l hin tng ni bt ca vn hc Vit Nam thi k i mi, ng c Nh nc truy tng Gii thng H Ch Minh v VHNT (2000) - Truyn ca ng thng mang ngha trit l mang m tnh nhn sinh.

Nh my ma xun (1978) Mt sng hc tr, Nh li di chc... Tp th T chin ho n thnh ph

Ngi hoa ni(kch bn sn khu, 1982), Ting ht thng Ging(th, 1986), La hng mt gc(th, 1987),Ni vi con... Nhng ngi sao xa xi, Nhng ngi sao, tri t, dng sng(tuyn tp truyn ngn)...

Du chn ngi lnh, C lau, Mnh trng cui rng

H thng ho kin thc v truyn hin i Vit Nam (tm tt, tnh hung (NV9) Truyn Tm tt Tnh Tc dng hung Lng (Kim - Trong khng chin, ng Hai- ngi lng Ch Tin xu v Tnh yu ln) Du, buc phi ri lng. ni tn c, ng lng ch lng v lun nh v t ho v lng mnh, ng vui vi Du theo tnh yu nhng tin khng chin qua cc bn thng gic nc c tin. ng ly lm vui sng v hnh din v lm ng Hai biu hin tinh thn anh dng khng chin ca dn dn vt, r nt v lng... kh s su sc. - Gp nhng ngi di xui ln, qua tr n khi s chuyn nghe tin lng mnh theo Vit gian, tht c ng Hai sng s va xu h va cm. sng t. - Ch khi tin ny c ci chnh, ng mi tr li vui v, phn chn v cng t ho v lng ca mnh. Lng l Sa - Truyn k v mt chuyn i thc t Cuc gp Phm Pa (Nguyn Lo Cai ca ngi ho s v cuc sng, cng g bt ng cht ca Thnh Long) vic ca ngi thanh nin tr trn nh Yn gia ba ng- cc nhn Sn. Qua tr chuyn, ngi ho s v c gi i trn vt c bit anh thanh nin l ngi c c nht nh Yn bc l r th gian, anh lm cng tc kh tng kim Sn nt c vt l a cu. 2600m. bit l - Vi tnh yu cuc sng, lng say m cng nhn vt vic anh thanh nin to cho mnh mt anh cuc sng p v khng c n... thanh - Cuc gp g v tr chuyn vui v ca bc nin li xe, ngi ho s, c k s tr v anh thanh nin v cuc sng, cng vic...Anh thanh

truyn, ngi k) Ngi k Ngi th 3, theo ci nhn v ging iu ca nhn vt ng Hai Ngi th 3, t vo nhn vt ng ho s. Tc dng Khng gian truyn c m rng hn, tnh khch quan ca hin thc dng nh c tng cng hn; ngi k d dng linh hot iu khin mch k.

im nhn trn thut t vo nhn vt ng ho s, c on l c k s, lm cho cu chuyn va c tnh chn thc, khch quan, va to iu kin thun li lm ni bt cht

nin biu qu cho bc li xe, tng hoa cho c gi trc cn nh gn gng, ngn np vi bn gh, t sch, biu , thng k lm cho nhng ngi khch thch th v hn ngy s tr li... - Chia tay nhau, nhng hnh nh v con ngi, cuc sng ca anh thanh nin li trong h nim cm phc v mn yu... Chic lc ng Truyn k v tnh cm cha con ng Su (Nguyn trong chin tranh chng M. ng Su xa nh Quang Sng) i khng chin, mi cho n khi con gi (b Thu) ln 8 tui ng mi c dp v thm nh v thm con vi tt c lng mong nh ca mnh... - Khi gp ng Su, b Thu khng chu nhn ng l cha ca mnh, v vt so trn mt lm cho ng khng ging vi ngi cha trong bc nh m em bit. B Thu c x vi ng Su nh mt ngi xa l... - n lc b Thu nhn ng Su l ngi cha thn yu ca mnh th cng l lc ng phi chia tay con tr li chin khu, tnh cm cha con trogn b Thu tri dy mt cch mnh lit, thit tha. Trc lc chia tay, b Thu dn ng Su lm cho mnh mt chic lc bng ng voi... - Nh li dn ca con, chin khu, ng Su dnh tnh cm thng yu ca mnhh lm mt chic lc ng tng con gi yu ca mnh. Nhng trong mt trn cn, ng hy sinh. Trc lc nhm mt, ng trao

tr tnh.

ng Su v thm v con, con kim quyt khng nhn ba; n lc nhn th phi chia tay; n lc hy sinh ng Su vn khng c gp li b Thu ln no

Lm cho cu chuyn tr nn bt ng, hp dn nhng vn chn thc v ph hp vi l gc cuc sng thi chin tranh v tnh cch cc nhn vt. Nguyn nhn c l gii th v (ci tho)

Ngi th nht; Nhn vt ngi k chuyn xng ti (bc Ba)

Cu chuyn tr nn chn thc hn, gn gi hn qua ci nhn v ging iu ca chnh ngi chng kin cu chuyn.

cy lc cho mt ngi ng i nh v trao tn tay cho b Thu... Nhng ngi - Truyn k v ba c gi TNXP l Thao, Phsao xa xi ng nh v Nho; c ba ngi lm thnh mt (L Minh t trinh st mt ng ti mt trng im Khu) c lit trn tuyn ng Trng Sn nhng nm nh M... - Cng vic ca t rt nguy him, lun lun i mt vi ci cht nht l trong mi ln ph bom... - T trinh st trong mt ci hang, di chn cao im, cch xa n v. Cuc sng ni trng im, mc d nguy him nhng h vn vui nhn, hn nhin yu i vi nhng giy pht thanh thn, m mng v c bit l h rt yu thng gn b vi nhau trong tnh ng i... - Trong mt ln i ph bom, khng may Nho b thng, c c ch Thao, Phng nh tn tnh chm sc vi mt tnh cm yu thng ca nhng ngi ng i trong khi la c lit ca chin tranh...

Mt ln ph bom n chm, Nho b sc p, Thao v Phng nh rt lo lng v chm rt tn tnh. Bt ng c mt trn ma xung trn cao im khin h vui ti tr li.

Bn qu Sau bao nm tng t chn ln nhiu (Nguyn min t khc nhau, cui cng Nh b ct Minh Chu) cht vo ging bnh, mi sinh hot u phi nh s gip ca ngi khc m ch

Mt ngi bnh nng, sp cht, khng i

Hin r cuc sng sinh hot, chin u hng ngy trn cao im v cng c lit, him nguy c th hy sinh bt c lc no, nhng tm hn 3 TNXP vn thanh thn vui ti, h vn kin cng. Rt ra nhng tri nghim

Ngi th nht; Ngi k chuyn xng ti

Ph hp vi ni dung tc phm, to iu kin thun li miu t v biu hin th gii tm hn, nhng cm xc suy ngh ca nhn vt.

Ngi Khng gian th 3, truyn c m t rng hn, tnh vo khch quan ca

yu l v con anh. Vo mt bui sng u thu, Nh nhn qua ca s, ngm nhng bng hoa bng lng, ngm cnh bn kia b sng Hng. Tr chuyn v quan st, Nh cht nhn ra s tn to, chu ng, hy sinh y tnh thng ca Lin. Cnh thin nhin qu hng khin anh bi hi v khao kht c t chn ln bi bi bn kia sng, nhng khng th. Nh nh Tun, con trai th hai ca mnh sang bn kia sng h anh, nhng a con trai li sa vo m chi ph c th trn h ph v c th s l chuyn ngang duy nht trong ngy . T T 1 Tc phm (on trch) Chuyn ngi con gi Nam Xng (Nguyn D)

u c, ngh li cuc i mnh v hon cnh hin ti.

v cuc nhn i vt mnh, Nh. v qui lut cuc sng. Tm trng v tnh cm i vi qu hng, gia nh.

hin thc dng nh c tng cng hn.

H thng lun im, lun c ca cc vn bn Ng vn 9 Lun im- lun c c bn

* Gi tr ni dung: - Gi tr hin thc: + Tc phm cp ti s phn bi kch ca mt ngi ph n di ch phong kin qua nhn vt V Nng. + Phn nh hin thc v x hi phong kin Vit Nam bt cng, v l. - Gi tr nhn o: + Ca ngi, trn trng v p ca ngi ph n thng qua hnh tng nhn vt V Nng. + Thng cm cho s phn au kh bi kch ca ngi ph n di ch p/k qua nhn vt V Nng. + Ln ting t co x hi phong kin bt cng tn bo. + cao nhn ngha hin gp lnh qua phn kt thc c hu. * Nhn vt V Nng:

Chuyn c trong ph cha Trnh (Phm nh H)

Hong L nht thng ch (Ng gia vn phi)

- V Nng l ngi ph n thu m, nt na, li thm t dung tt p. + Khi chng nh nng ht mc gi gn khun php, gia nh m m ho thun. + Khi chng i lnh nng nh nui dy con th, chm sc m gi. + Trc sau vn trn tnh, vn ngha, thu chung. - V Nng c s phn au kh, oan khut.. + Sng c n trong cnh thiu ph vng chng. + B chng nghi oan, rung ry v nh ui i. + T vn bn sng Hong Giang. * Thi n chi xa x, v ca cha Thnh Vng (Trnh Sm) v cc quan hu cn trong ph cha. - Cha cho xy dng nhiu cung in, nh i cc ni tho mn thch i chi ngm cnh p, thch c trin min, ni tip n khng cng, hao tin tn ca. - Nhng cuc rong chi ca cha Thnh Vng din ra thng xuyn thng 3, 4 ln huy ng rt ng ngi hu h, cc ni thn, cc quan h gi nhc cng...by ra nhiu tr gii tr l lng v tn km. - Th chi cy cnh: trong ph cha vi bao nhiu trn cm d th, c mc qui thch im xuyt by v ra hnh non b trng nh bn b u non... * Thi tham lam, nhng nhiu ca quan li trong ph cha. - Dng th on nh gi b mng ra do dm, cp bc ca dn. - Lp mu m n cho tay chn sai lnh ln vo ly phng i, ri buc cho ti em giu vt cung phng do gim ly tin. - Ngang ngc ph nh, hu tng ca dn khing hn hoc cy ci m chng cp c. * Hnh tng ngi anh hng o vi Nguyn Hu- Quang Trung. - Nguyn Hu l ngi c lng yu nc nng nn. + Cm th v c ch quyt tm dit gic + Li ch d. - Quang Trung l ngi quyt on, tr thng minh sng sut, c ti mu lc v cm qun. + T mnh c sut i binh ra Bc, tuyn m qun s v m cuc duyt binh ln, ch thn d tng s, nh k hoch tn cng vo ng dp Tt Nguyn n. + C ti phn on, ti iu binh khin tng. + Chin thut linh hot, xut qu nhp thn, bit tp trung vo nhng

khu him yu, then cht. + C tm nhn chin lc, trc khi tin cng nh gic nh c ngy chin thng. -> Nguyn Hu- Quang Trung tiu biu cho truyn thng yu nc, nhn ngha, anh hng dn tc. * B mt bn xm lc, bn bn nc v s tht bi ca chng. - Bn cht kiu cng, t ph nhng rt hn nht ca bn xm lc, th hin qua nhn vt Tn S Ngh v mt s tng ca y. - S phn bi t ca bn vua quan bn nc hi dn. Ch em * Gii thiu khi qut nt p chung v ring ca hai ch em Thu Vn v Thu Thu Kiu. Kiu + V p v hnh dng (mai ct cch), v p v tm hn (tuyt tinh thn)-> hon m mi (Truyn phn vn mi Kiu+ Mi ngi c v p ring. Nguyn * Nhan sc caThu Vn: Du) + V p cao sang, qu phi trang trng khc vi: khun mt, nt ngi, ting ci, ging ni, mi tc, ln da c so snh vi trng, hoa, my tuyt-> v p phc hu oan trang. + V p gn gi vi thin nhin, ho hp vi thin nhin-> s phn bnh lng sun s. * V p ca Thu Kiu: + p sc so, mn m (tr tu v tm hn), p nghing nc, nghing thnh. + p n ni thin nhin phi ghen ght, k-> s phn au kh, trun chuyn, sng gi. + Thu Kiu l con ngi a ti, hon thin, xut chng. + Tri tim a su, a cm. Cnh * Khung cnh ma xun bt ngt, trn y sc sng. ngy + Nn xanh ngt mt, im vi bng l trng-> mu sc hi ho, sng ng mi m, tinh xun khit. (Truyn + Bt php c l c in: pha mu hi ho. Kiu* Khng kh l hi ng vui, no nhit, nt vn ho truyn thng. Nguyn - L to m Du) - Hi p thanh *Cnh thin nhin bui chiu p nhng thong bun c dng ngi bung khung,

bn rn, xao xuyn. M Gim * M Gim Sinh v bn cht ca y. Sinh + a chng din, chi chut, mc d ngoi 40: trang phc, din mo. mua + Thiu vn ho, th l, s sng: ni nng cc lc, hnh ng, c ch s sng ngi tt. Kiu + Gian xo, di tr, tin, b i, tng tn lng tm-> tn bun tht bn ngi. (Truyn * Cnh ng v tm trng ca Thu Kiu. Kiu+ Nhc nh, ch: Ngng hoa bng thn trng gng mt dy Nguyn + au n, ti h. Du) Kiu * Thin nhin hoang vng, bao la n rn ngp; s c n tr tri, cay ng, xt xa lu Ng- ca Thu kiu. ng Bch * Tm trng au bun, lo lng s hi ca Thu Kiu: ni bun tro dng, lan to vo (Nguyn thin nhin nh tng t sng. Du) + Ca b chiu hm: b v, lc lng. + Thuyn ai thp thong xa xa: v nh. + Ngn nc mi sa, hoa tri: tng lai m mt, khng sc sng. + Ting sng: s hi, d cm v cuc sng. + Bun trng: ip t-> ni bun dng dc, trin min, lin tip... Lc Vn * Hnh nh Lc Vn Tin - ngi anh hng ngha hip Tin cu - L anh hng ti nng c tm lng v ngha vong thn. kiu - L con ngi chnh trc, ho hip, trng ngha khinh ti, t tm nhn hu . Nguyt - L ngi c l tng sng sng cao p : Nh cu kin ngha bt vi, Lm ngi th y cng Nga phi anh hng. (Truyn * Hnh nh Kiu Nguyt Nga: Lc Vn - L c gi khu cc, thu m nt na, c hc thc . Tin- L ngi rt mc m thm v trng n tnh. Nguyn nh Chiu) Lc Vn * Nhn vt Ng ng: Tin - C tm lng lng thin , sng nhn ngha .

gp nn (Truyn Lc Vn TinNguyn nh Chiu) 10 ng ch (Chnh Hu)

- C mt cuc sng trong sch, ngoi vng danh li. * Nhn vt Trnh Hm: - L ngi c tm a c c, gian ngoan xo quyt. - L k bt nhn, bt ngha.

* Hnh nh ngi lnh thi k u khng chin. - H l nhng ngi nng dn mc o lnh, ra i t nhng min qu ngho kh nc mn ng chua, t cy ln si . - t nc c chin tranh, h sn sng cm sng ln ng, li sau lng qu hng, cng vic v tnh cm nh thng ca ngi thn . - H l nhng ngi chin s cch mng tri qua nhng gian kh, thiu thn ca cuc i ngi lnh. - p nht h l tnh ng ch, ng i su sc, thn thit. * Tnh ng ch ca nhng ngi lnh (ch chnh) - C s hnh thnh tnh ng ch ca nhng ngi lnh. + Tnh ng ch, ng i bt ngun su xa t s tng ng v cnh ng xut thn ngho kh. + Tnh ng ch c ny sinh t s cng chung nhim v, st cnh bn nhau trong chin u. + Tnh ng ch, ng i ny n v tr thnh bn cht trong s chan ho, chia s mi gian lao cng nh nim vui, l mi tnh tri k ca nhng ngi bn ch ct. - Biu hin v sc mnh ca tnh ng ch. + ng ch, l s cm thng su xa nhng tm t, ni lng ca nhau. + ng ch l cng nhau chia s nhng thiu thn, gian kh ca cuc i ngi lnh. + Tnh cm gn b su nng tay nm ly bn tay c ch m nhngngi lnh nh c tip thm sc mnh vt qua mi gian kh. + V p ca tnh ng ch: m nay rng hoang sng mui....u sng trng treo 11 Bi th * Hnh nh nhng chic xe khng knh: v tiu - Hnh nh c o Nhng chic xe khng knh l mt hnh nh thc, bom n chin

tranh lm cho nhng chic xe bin dng. - L mt hnh tng th c o ca thi chin tranh chng M. * Hnh nh nhng chin s li xe. - T th hin ngang, tinh thn dng cm coi thng gian kh him nguy. + Ung dung, hin ngang. + Thi bt chp kh khn gian kh, him nguy. - Tm hn si ni, tnh ng ch, ng i gn b thn thit. + Tc phong rt lnh, si ni, nhanh nhn, tinh nghch, lc quan yu i. + Gn b thn thit nh anh em mt nh: Chung bt a ngha l gia nh y. - ch quyt tm chin u v gii phng Min Nam, thng nht T Quc. 12 on * Cnh bin vo m v on thuyn ra khi ( 2 kh u ). thuyn - Bc tranh lng ly honh trng v cnh thin nhin trn bin. nh c - on thuyn nh c ln ng ra khi cng ct cao ting ht. (Huy * V p ca bin c v ca nhng ngi lao ng ( 4 kh th tip ) Cn) - Thin nhin bng tnh, cng ho nhp vo nim vui ca con ngi - V p lung linh huyn o ca bin, cnh nh c m trn bin. - Bi ht cm t bin khi ho phng, nhn hu, bao dung. - Khng kh lao ng vi nim say m, ho hng, kho khon, thin nhin thc s ho nhp vo nhau, h tr cho nhau, to thnh sc mnh trong cuc chinh phc bin c. * Cnh on thuyn tr v trong bui bnh minh ( kh cui ) - Cnh on thuyn nh c tr v sau mt m lao ng khn trng. - Ting ht din t s phn khi ca nhng con ngi chin thng. 13 Bp la * Hi tng v b v tnh b chu. (Bng - S hi tng bt u t hnh nh thn thng v bp la. Vit) - Thi u th bn b l mt tui th nhiu gian kh , thiu thn nhc nhn - K nim v b v nhng nm thng tui th lun gn vi hnh nh bp la. - m thanh ca ting chim tu h. * Nhng suy ngm v b v hnh nh bp la. - Cuc i b kh nhc, ln n , chu ng nhiu mt mt. - S tn to , c hy sinh chm lo cho mi ngi ca b. - Bp la tay b nhm ln mi sm mai l nhm ln nim yu thng, nim vui si m, san s v

i xe khng knh (Phm Tin Dut)

cn Nhm dy c nhng tm tnh tui nh; ngn la b nhen l ngn la ca sc sng, lng yu thng v nim yu thng bt dit. * Ni nh mong ca ngi chu i vi b cng l i vi gia nh, qu hng v t nc. - Cuc sng sung sng y v trn nim vui. - Khng ngui qun nhng nm thng tui th vi b v tnh cm m p ca b vi lng bit n... 14 nh * Hnh nh vng trng trong cm xc ca tc gi. trng - Vng trng l mt hnh nh ca thin nhin ti mt, mt v p bnh d v vnh hng ca (Nguyn v tr. Duy) - Trng l ngi bn tri k ca thi th u v nhng ngy chin u rng - Hon cnh sng thay i, con ngi quen vi tin nghi hin i, in lm lu m nh trng, trng tr thnh ngi dng qua ng. - Bt ng n in tt, vng trng t ngt hin ra qua ca s, nh thc bao k nim tng a lng qun trong lng ngi, khin cho con ngi cm thy rng rng mt ni nh khc khoi v da dit i vi qu kh bnh d, mc mc m thing ling. * Suy t ca tc gi mang ngha nhn sinh su sc. - Vng trng khng ch n gin l vng trng thin nhin m n tr thnh mt biu tng cho nhng g thuc v qu kh ca con ngi. - Bc qua thi chin tranh, sng trong cnh ho bnh, cuc sng ca con ngi i thay, ngp chm trong hnh phc, khng t ngi v tnh lng qun qu kh. - Trong khonh khc hin ti, hnh nh vng trng t ngt xut hin trong m in tt nh thc trong tm hn con ngi bao k nim... - Con ngi ng ngng n thng tht, ri rng rng hoi nim, ng li cui cng l ni nim day dt, n hn: git mnh soi li mnh, suy ngm v qu kh, cn sng c trch nhim vi qu kh, v hin ti, v s v tnh v ngha ng trch gin. - Git mnh nhc nh khng c php lng qun qu kh, cn c trch nhim vi qu kh, coi qu kh l im ta cho hin ti, ly qu kh soi vo hin ti. Sng thu chung, ngha tnh vi qu kh. l mt o l truyn thng ca dn tc Vit Nam: o l thu chung, n tnh, ngha tnh.

15 Khc ht ru nhng em b ln trn lng m (Nguyn Khoa im)

* Khc ca th nht l ting ru khi m u con gi go. - Tri tim yu thng mnh mng ca ngi m ngho. - Ht go hu phng, ht go ca m nng tnh nng ngha. * Khc ca th hai l ting ru khi m ta bp trn ni Ka-li. - Ngi m cn c v m ang va u con, va lm ry. - Tnh yu thng, nim t ho ca m i vi cu Tai - M nhn hu, lng m bao la mang nng tnh lng ngha xm. * Khc ca th 3 l khc ca chin u. - C gia nh m cng ra trn, mang tm vc anh hng. - M u con ra trn, i tip t, i ti n v s nghip gii phng min Nam, thng nht t nc. * Gic m tnh thng, gic m v m no, hnh phc, gic m chin thng -> tnh yu qu hng t nc, ch chin u cho c lp t do v kht vng thng nht nc nh. 16 Con c * on 1: Hnh nh con c qua nhng li ru bt u n bt u n vi tui u (Ch th. Lan - Hnh nh con c t li ht ru gi ln cuc sng thanh bnh, gi ln cuc sng lam l, vt v, Vin) cc nhc xa kia. - Hnh nh con c n vi tm hn tui u th mt cch v thc. - Con c n nhn tnh yu v s che ch ca ngi m. * on 2: Hnh nh con c trong tim thc ca tui th v trong mi bc ng khn ln ca con ngi. - Cnh c t trong li ru i vo tim thc ca tui th, tr nn gn gi thn thit v s theo cng con ngi n sut cuc i. - Hnh nh con c gi ngha biu tng v lng m, v s du dt, nng du dng v bn b ca ngi m. - Cnh c tr thnh bn ng hnh ca con ngi trn sut chng ng i t tui u th trong ni n khi trng thnh. * on 3: T hnh nh con c, suy ngm v trit l v ngha ca li ru v lng m i vi cuc i mi con ngi. - Hnh nh con c c nhn mnh ngha biu tng cho tm lng ngi m, lc no cng bn con n sut cuc i.

- Qui lut ca tnh cm c ngha bn vng, rng ln v su sc Con d ln vn l con ca m, i ht i lng m vn theo con. - Ngh v con c trong ca dao, ngh v cuc i con mai sau, ngi m ngh v thn phn, s phn nhng con c nh b ng thng, ng trng. 17 Ma * Ma xun ca thin nhin, t tri ( kh u ) xun - Ma xun thin nhin x Hu ti p, rn r v trn y sc sng. nho nh - Tm trng no nc, xn xao, say sa, ngy ngt trc sc xun. (Thanh * Ma xun ca t nc ( kh 2,3 ) Hi) - Hnh nh ngi cm sng, ngi ra ng biu trng cho hai nhim v chin u v lao ng xy dng t nc. - - Sc sng bn vng ca t nc bn nghn nm qua bao vt v, gian lao vn vt ln v mi ma xun v c tip thm sc sng bng dy vi nhp diu hi h, si ng. * Tm nim ca nh th dng trn ma xun nho nh ca mnh cho t nc, cho cuc i ( cn li ) - Kht vng c ho nhp vo cuc sng ca t nc, cng hin phn tt p - d nh b ca mnh cho cuc i chung, cho t nc. - iu Nam ai, Nam bnh mnh mang, tha thit c ct ln ngi ca qu hng t nc, th hin nim tin yu, gn b su nng . 18 Sang thu * Tn hiu ca s chuyn ma t cui h sang u thu. (Hu - Ngn gi se nh nhng, mang theo hng i, mn sng ging qua ng. Thnh) - Nhn ho ln sng: ma thu mang m hn ngi vi tm trng ng ngng, bng khung (bng, hnh nh) * S vt thi im giao ma. - Dng sng khng cun cun d di v gp gp nh nhng ngy ma l ma h, m m , dnh dng, sng anh lng li, ang trm xung trong trong lng l nh ngm ngh, suy t . - Tng phn vi sng, chim li bt u vi v, hng thu lnh lm cho chng phi khn trng chun b cho chuyn bay trnh rt . - m my nh mt di la trn bu tri na ang cn l ma h, na nghing v ma thu. Bu tri mt na thu. m my ma h ang nhum sc thu. * Suy ngm trit l sang thu ca hn ngi. - Vn l nng ma, sm chp, bo dng nh ma h, nhng mc khc.

- Sang thu khng nhng du nng, bt ma m cng tha v nh dn, khng sc lay ng nhng hng cy c th khi tri qua hai ma xun, h. - Cng ging nh hng cy ng tui , khi con ngi tng va chm, nm tri trong cuc sng th s vng vng hn, chn chn hn trc mi tc ng bt thng ca ngoi cnh. 19 Ni vi * Tnh yu thng ca cha m, s m bc ca qu hng i vi con. con (Y - Khng kh gia nh trn y nim vui v hnh phc, con ln ln tng ngy trong tnh yu Phng) thng ca mi ngi . - Con ln ln trong cuc sng lao ng, trong thin nhin th mng v ngha tnh ca qu h ng; y l ni che ch, m bc v nui dng con ngi t tnh cm n li sng. * Ca ngi nhng c tnh cao p ca ngi min ni v th hin mong c ca ngi cha qua li tm tnh vi con. - Ca ngi nhng c tnh cao p ca ngi ng mnh: sng thu chung ni chn rau ct rn, cuc sng mnh m v trn y nim tin. - Ngi cha mun truyn vo con lng chung thu vi qu hng, bit chp nhn v vt qua mi kh khn th thch bng nim tin ca mnh. Cuc sng d c i ngho, con ngi du th s da tht, nhng khng h nh b v tm hn. H bit lo toan v mong c, bit t lc, t cng xy dng qu hng, duy tr nhng tp qun tt p. - Ngi cha mong mun con mnh phi t ho v truyn thng tt p ca qu hng, ly lm hnh trang vng bc trn ng i . -> Sc sng , v p ng yu v tm hn ca mt dn tc min ni. 20 Ving * Ni nim xc ng khi vo lng ving Bc. lng Bc - Cch xng h con v Bc rt gn gi, thn thng va trn trng thnh knh; Thay t (Vin ving bng t thm nh dng l tr ch ng tnh cm, c km nn ni xc ng. Phng) - Hnh nh hng tre quanh lng Bc hin ln trong mn sng sm, mt hnh nh thn thuc ca qu hng Vit Nam. Mt tnh cm va thn quen va t ho bi cy tre l biu tng ca con ngi Vit Nam vi bn lnh, sc sng bn b, kin cng. * T ho, tn knh v lng bit n su lng khi vo lng ving bc. - S v i ca Bc H (nh mt tri) va th hin c s tn knh ca nhn dn, ca nh th i vi Bc. - Nim xc ng, lng thnh knh ca nhn dn, ca nh th i vi Bc:

21 LngKim Ln (Nhn vt ng Hai)

22 Lng l Sa PaNguyn Thnh

* Tnh cm ca tc gi, ca nhn dn - Khng gian yn tnh thing ling v nh sng thanh khit, du nh: n d vng trng sng du hin nng niu gic ng bnh yn ca Bc; tm hn cao p, sng trong v nhng vn th trn y nh trng ca Ngi. - Nim xc ng thnh knh v ni xt auv ra i ca Bc: L tr th tin rng bc vn cn sng mi vi non sng t nc nh tri xanh mi mi nhng tri tim li khng th khng au nhi, xt xa v s ra i ca Bc. * Tm trng v c mong ca tc gi khi phi ri lng Bc. - Tm trng lu luyn ca nh th mun c mi bn lng Bc: ni xt thng tro nc mt. - Ni xt thng nh nn gia tm hn, lm ny sinh bao c mun tha thit v chn thnh. * ng Hai l ngi nng dn cn c cht phc, tnh tnh xi li, vui chuyn : ng hay lam hay lm, hay k v lng * L ngi yu lng thit tha, mn m, su sc gn vi tnh yu nc v tnh cm khng chin. + T ho, hnh din v lng: thng xuyn khoe lng cho nh, thng xuyn quan tm n lng, ngh n nhng ngy hot ng khng chin gi lng cng anh em. + Quyt tm khng chin, tin tng vo s lnh o sng sut ca c H, khng mun ri lng i tn c. + On gin, au kh khi nghe tin lng Ch Du theo gic: b bng, au n; ng xu h, ti thn, lc no cng lo lng, cht d, nm np; th lng; tr chuyn vi a con nh vi bt ni kh au, trt gnh nng mc cm v th l tnh yu cch mng. + Vui mng phn khi khi nghe tin lng c minh oan: mt vui ti, rng r hn ln, mua qu cho con; lt t sang nh ng Th, i ln nh trn, b i ni khc, ma ci tay ln m khoe nh ng b t, lng ng b chy-> th mt mt, hi sinh nh i danh d cho lng. -> ng hai tiu biu cho hnh nh ngi nng dn Vit Nam yu lng, tnh yu y gn b v thng nht vi tnh yu nc v tnh cm khng chin trong bui u ca cuc khng chin chng thc dn Php. * Anh l ngi sng v lm vic trong mt hon cnh c bit: - L ngi c c nht th gian: sng mt mnh trn nh Yn Sn, quanh nm sut thng sng gia bn b ch cy c v my m lnh lo, c n n mc thm ngi qu phi kim k dng xe qua ng c gp ngi.

- Cng vic ca anh l lm cng tc kh tng kim vt l a cu, cng vic i hi phi t m, chnh xc o gi, o ma, o nng, tnh my, chn ng mt t * Anh l ngi c tinh thn trch nhim v say m vi cng vic. - Lun say m cng vic v hon thnh tt nhim v ca mnh bi anh thc c cng vic mnh lm gip ch cho sn xut v chin u ca T Quc. - Kin tr khng ngi gian kh, kh khn mc d sng trong hon cnh c bit: lm vic mt mnh trn ni cao, gian kh nht l ln ghi v bo v lc mt gi sng. - Tho vic v lm vic mt cch t m v chnh xc: khng nhn my chu nhn gi lay l, nhn sao tri c th ni c my, tnh c gi. * L ngi gin d, khim tn, lng l cng hin cho t nc, cho cuc i. + Sng gin d Cuc i ring ca anh thanh nin thu gn li mt gc tri gian vi chic gi ng con, mt chic bn hc, mt gi sch. + Sng vi l tng v hoi bo phc v t nc ...khi ta lm vic, ta vi cng vic l i, sao gi mt mnh c? + Khim tn khng cho ho s v mnh v gii thiu nhng con ngi lao ng khc * L ngi c tm hn nhy cm, trong sng v c cuc sng ht sc phong ph. + Lun ci m, chn thnh, quan tm, chu o vi mi ngi: tng v bc li xe c tam tht, tng hoa cho c gi, biu mi ngi ln trng n tra-> tm lng nhn hu. + T chc cuc sng ngn np, phong ph: c sch, trng hoa, nui g... -> Anh l ngi tiu biu cho nhng con ngi lng l cng hin cho t nc min lng l Sa Pa, l hnh nh tt p ca th h tr- nhng con ngi mi trong cng cuc xy dng t nc. 23 Chic lc *Nhn vt b Thu. ng - Knh yu, tn th ngi cha ca mnh. (Nguyn + L lng, s hi v xa l i vi ngi cha: nghe gi con b git mnh, trn xoe mt nhn, ng Quang ngc, l lng, ti mt i, vt chy v tht ln. Sng) + Kin quyt khng chu nhn ba v Thu khc ghi trong lng hnh nh v ng cha trong tm hnh. - Tnh yu cha su sc v mnh lit. + Gi mi hnh nh v ngi cha p v hon ho nn quyt khng gi ba, ni trng, ht trng c, c tuyt, xa lnh cha.

Long ( Nhn vt Anh thanh nin)

+ Nm im, ln ln, th di khi nghe b ngoi l gi. + Lng l ng gc nh, i mt bun vi v ngh ngi su xa. + Ct ting gi ba nh x rut: Ba...a...a...ba. Ting gi ba nh tht sau 3 ngy, sau 8 nm km nn trong lng ngc, trong tri tim chan cha tnh yu thng, l ting gi ba ln u v cng l ln cui cng- tht cm ng v au n. + Hn cha cng khp, hn ln c vt tho trn mt ba, vt tho - th phm gy nghi ng, chia r tnh cm cha con, vt thng chin tranh. - L c b ngy th, ng ngnh, cng ci. mnh m v su sc. + S ngy th, chn thnh ca a b 8 tui, a tr Nam b trong hon cnh chin tranh c lit. + Dt khot, rch ri, quyt lit: nht quyt khng gi ba, phn ng mnh m... + Kiu hnh v mt tnh yu, nim t ho dnh cho ngi cha ca mnh, ngi cha chp hnh chung vi m. + Tn hng mt cch v vp, hi tic ci tnh cha con mu m trong gi pht ngn ngi lc chia tay. * Nhn vt ng Su: L ngi cha thng yu con v cng. - ng ho hc, ch i giy pht c gp con v khao kht c nghe ting gi ba ca a con. + Ci tnh cha con c nn nao trong con ngi anh, khng ch xung cp bn anh nhn chn nhy tht ln, anh bc vi vng nhng bc di, va bc va khom lng a tay n ch con. + Anh mong c nghe mt ting gi ba ca con b, nhng con b chng bao gi chu gi. - Tm mi cch gn gi con, thng yu con. + Sut ngy anh chng i u xa, lc no cng v v con. + Anh ngi im gi v khng nghe ch n gi Ba v n cm + Trong ba cm, anh gp trng c cho con. - Ht hng, au kh khi con khng nhn mnh l cha. + Anh khng ghm ni xc ng, vt tho di bn m ng, gin git, ging lp bp, run run; Ba y con... + Anh ng sng, nhn theo con, ni au n khin mt anh sm li, hai tay bung xung nh b gy. + Anh quay li nhn con va khe kh lc u ci. C l v kh tm n ni khng khc c

24 Bn quNguyn Minh Chu

nn phi ci vy thi. - Bc mnh trc s thi qu ca b Thu, qu thng con ng khng im ni cm xc v nh con: Gin qua khng kp suy ngh, anh vung tay nh vo mng con b v ht ln: Sao my cng u qu vy, h? - Hnh phc tt cng, nh thng tt khi con nhn ra anh l ba trong ting tht; anh m con rt khn lau nc mt ri hn ln mi tc con - Vo chin trng: + Hi hn, day dt v nh con. + Dn ton b nim say m, tnh yu thng lm chic lc cho con, anh khc ln chic lc dng ch Yu nh tng Thu, con ca ba dng ch cha bao nhiu tnh cm su nng ca ngi cha. + Trc khi hy sinh, ng nh bn mnh chuyn cy lc n cho b Thu. Chic lc l biu tng ca tnh ph t, l chic lc yu thng. * Hon cnh o le ca nhn vt Nh: tng i nhiu ni trn th gii nhng vo nhng ngy cui i li b buc cht vo ging bnh. * Tm trng ca Nh trong bui sng u thu ni bn qu: - Cm nhn c v p ca thin nhin vo mt bui sng u thu bn qu. l v p gin d nhng trng cu, ci p ca qu hng . - Mt khng gian c chiu su , rng v sng ng l thng: hoa bng lng tm, tia nng sm, mu vng thau, mu xanh non ca bi bi thn thuc nh da tht, hi th ca t ai mu m. - Khng gian v nhng cnh sc y cnh sc y vn quen thuc, gn gi, nh ng li rt mi m vi Nh, tng chng nh ln u tin anh cm nhn c tt c v p v s giu c ca n. * Nh cm nhn c v p tm hn ca v mnh. Anh hiu rng gia nh l im ta vng chc nht ca cuc i mi con ngi. - S khc kh ,vt v ca Lin qua ci o v,v nhng ngn tay gy guc ca ch: ln u tin Nh thy Lin ang mc tm o v - Tnh yu thng , s tn to v c hy sinh thm lng ca Lin. - Thc s thu hiu v s bit n su sc ngi v ca mnh: Sut i anh ch lm em kh tm... m em vn nn thinh * Nh cm nhn c s quan tm, tnh yu thng, lng nhn hu ca c gio

Khuyn v l tr con hng xm. * Nh khao kht mun t chn ln bi bi bn kia sng. - Khao kht mun tm n nhng gi tr gn gi nhng ch thc v su xa trong cuc sng ni qu hng m con ngi v nhng bng bt v nhng ham mun xa vi lc cn tr b qua. - Khng thc hin c nim khao kht anh nh nh con trai nhng a con khng hiu thc hin mt cch min cng v li sa vo m ph c th trn h ph, c th b l chuyn ngang duy nht trong ngy. - Hnh ng cui cng ca Nh th hin tm trng ging x au kh va tuyt vng, bt lc va thc dc, thc tnh mi ngi hng ti nhng gi tr ch thc ca cuc sng. * ngha trit l: tc phm cha ng nhng nhn thc su sc v cuc i, cuc sng v s phn con ngi cha y nhng iu bt thng, nhng iu nghch l, ngu nhin, vt ra ngoi nhng d nh v c mun, c nhng hiu bit v toan tnh ca ngi ta(vng vo, chng chnh) * Nhng tri nghim ca i ngi: bn u bnh yn nht, p nht, ch davng chc nht ca i ngi l gia nh v qu hng. 25 Nhng * Nhng c gi TNXP trong t trinh st mt ng. ngi sao - Hon cnh sng v chin u ni tuyn la gn b h thnh mt khi. xa xi + Hon cnh sng v cng gian kh, c lit: ng qun mt ci hang gia mt vng trng (L Minh im. Khu) + Cng vic phi mo him vi ci cht, lun cng thng thn kinh, i hi s dng cm v bnh tnh ht sc: chy trn cao im gia ban ngy, phi mnh ra gia vng trng im nh ph ca my bay ch... - H u c phm cht chung ca nhng chin s TNXP chin trng. + Tinh thn trch nhim cao i vi nhim v . + Lng dng cm khng s hy sinh . + C tnh ng i gn b. - H l nhng c gi tr yu i, d rung cm, lm c m v thch lm p cho cuc sng. - Mi ngi c mt tnh cch v s thch ring: + Ch Thao tng tri, chm chp bi ht d ging chua v ht sai nhp. + Nho v t hn nhin, thch thu tha.

+ Phng nh m mng, thch ht v ngi b gi m mng, hay soi gng. * Nhn vt Phng nh. - L ngi con gi nhy cm, hn nhin v thch m mng. + Thng sng vi k nim ni thnh ph qu hng mnh, c mt thi hc sinh hn nhin, sng v t bn m. Nhng k nm y va l nim khao kht, gip Phng nh c ngh lc vt ln mi kh khn th thch. + Gip mt vi n bom, quen vi s nguy him vn gi c nt hn nhin con gi: hay ht v thch ht, hay ch n hnh thc bn thn... + Mt cn ma trn cao im cng lm sng dy trong c bao k nim... - L mt thanh nin xung phong rt dng cm, gan d, sn sng hy sinh hon thnh nhim v: Mt mnh ph qu bom trn i, bnh tnh trong cc thao tc chy ua vi thi gian vt qua ci cht Thnh thong li xng chm vo qu bom . Mt ting ng sc n gai ngi, ca vo da tht ti. Ti rng mnh v bng thy ti sao mnh lm qu chm . Nhanh ln mt t! V qu bom nng. Mt du hiu chng lnh. - Phng nh yu mn nhng ngi ng i v c n v mnh, c bit c dnh tnh yu v nim cm phc cho tt c nhng ngi chin s m hng m c gp trn trng im ca con ng vo mt trn. -> Phng nh tiu biu cho th h thanh nin thi khng chin chng M: dng cm, c tm hn trong sng, chnh h lm nn thng li cho cuc khng chin chng M v i ca dn tc.

Tc phm- Tc

Tc phm Vn hc trung i Th loi- PTB H/ cnh sng tc

Ni dung

Ngh

gi (xut x) Chuyn ngi con - Truyn truyn - Th k 16 gi Nam Xng- k. Nguyn D - T s, biu cm

Khng nh v p tm hn truyn thng ca ngi ph n Vit Nam, nim cm thng s phn bi kch ca h di ch phong kin. Phn nh i sng xa hoa v , s nhng nhiu nhn dn ca bn vua cha quan li phong kin thi vua L cha Trnh suy tn. Hnh nh ngi anh hng dn tc Nguyn HuQuang Trung vi chin cng thn tc i ph qun Thanh; s tht bi thm hi ca qun Thanh v s phn bi t ca vua ti L Chiu Thng phn nc hi dn. - Thi i, gia nh v cuc i ca Nguyn Du. - Tm tt Truyn Kiu. - Gi tr hin thc v gi tr nhn o.

Chuyn c trong ph cha Trnh (V trung tu bt)- Phm nh H Hong L nht thng ch (hi 14)- Ng gia vn phi

- Tu bt

- Th k 18

- Th ch- Tiu thuyt lch s - T s, miu t

- TK 18

thut -Truyn truyn k vit bng ch Hn; kt hp cc yu t hin thc v yu t hoang ng k o vi cch k chuyn, xy dng nhn vt rt thnh cng. - Tu bt ch Hn, ghi chp theo cm hng s vic, cu chuyn con ngi ng thi mt cch c th, chn thc, sinh ng Tiu thuyt lch s chng hi vit bng ch Hn; cch k chuyn nhanh gn, chn lc s vic, khc ho nhn vt ch yu qua hnh ng v li ni. - Truyn th Nm lc bt. - Ngn ng c chc nng biu t, biu cm v thm m. - Ngh thut t s: dn chuyn, xy

Truyn KiuNguyn Du

- Truyn th - TK 18- 19 Nm - T s, miu t, biu cm.

Ch em Thu Kiu- Trch Truyn Kiu ca Nguyn Du

-T s, miu t, biu cm (ni bt l miu t)

- TK 18- 19

- Trn trng ngi ca v p ca ch em Thu Kiu, d cm v s phn nhn vt. -> cm hng nhn vn su sc. Bc tranh thin nhin, l hi ma xun ti p, trong sng. - Bc trn bn cht xu xa, tin ca M Gim Sinh, qua ln n nhng th lc tn bo ch p ln sc ti v nhn phm ca ngi ph n. - Hon cnh ng thng ti nghip ca Thu Kiu Cnh ng c n, bun ti v tm lng thu chung, hiu tho ca Thu Kiu.

Cnh ngy xunTrch Truyn Kiu ca Nguyn Du M Gim Sinh mua Kiu- Trch Truyn Kiu ca Nguyn Du

- T s, miu t - TK 18- 19 (ni bt l miu t) - T s, miu t, biu cm - TK 18- 19

dng nhn vt, miu t thin nhin - B cc cht ch, hon chnh; bt php c l tng trng; ngn ng tinh luyn, giu cm xc; khai thc trit bin php tu t T ng bt php miu t giu cht to hnh. Ngh thut t thc, khc ho tnh cch nhn vt bng vic miu t ngoi hnh, c ch v ngn ng i thoi.

Kiu lu Ngng Bch- Trch Truyn Kiu ca Nguyn Du

- T s, biu - TK 18- 19 cm, miu t (ni bt l biu cm) - TK 18- 19

Lc Vn Tin Cu - Truyn th Kiu Nguyt Nm. Nga- Trch - T s, miu

Ngh thut t cnh ng tnh, miu t ni tm, s dng ngn ng c thoi, ip t, ip cu trc Khc ho nhng phm Ngn ng gin d cht p ca hai mc mc mang mu nhn vt: Lc Vn Tin sc Nam B; xy

truyn Lc Vn Tin ca Nguyn nh Chiu Lc Vn Tin gp nn- Trch Truyn Lc Vn Tin ca Nguyn nh Chiu

t, biu cm

- Truyn th Nm. - T s, miu t, biu cm

- TK 18- 19

ti ba dng cm, trng ngha khinh ti; Kiu Nguyt Nga hin hu, nt na, n tnh. S i lp gia ci thin v ci c, gia nhn cch cao c v nhng toan tnh thp hn, ng thi th hin thi qu trng v nim tin ca tc gi

dng nhn vt qua hnh ng, c ch li ni. Ngn ng giu cm xc, khong t, bnh d, dn d; ngh thut k chuyn theo m tp dn gian, miu t nhn vt qua hnh ng, li ni; cm hng thin nhin tr tnh, dt do

Tc gi Nguyn D

Tc gi trung i Tiu s c im, phong cch sng tc. Tc phm chnh Sng th k 16, thi - L nh vn li lc, l hc tr xut sc ca Truyn k mn lc: k ch phong kin Nguyn Bnh Khim. vit bng ch Hn; ghi ang t nh cao ca chp tn mn nhng s thnh vng cui TK - L ngi m u cho dng vn xui Vit Nam, truyn k l c lu 15, bt u lm vo vi bt lc gi dn, thng minh v ti hoa. truyn. tnh trng lon lc suy yu. Thi u c nhn, ra lm quan mt nm ri lui v sng n dt qu nh nui m gi, ng

Phm nh H

Ng gia vn phi

Nguyn Du

ca vit sch. - Sinh 1768, mt 1839; tn ch l Tng Nin hoc Bnh Trc, hiu ng D Tiu. Qu an Loan- ng An- Hi Dng (nay l Nhn Quyn- Bnh GiangHi Dng); Sinh ra trong mt gia nh khoa bng, cha tng c nhn, lm quan di triu L. Mt nhm cc tc gi thuc dng h Ng Th lng T Thanh Oai, huyn Thanh Oai tnh H Ty. Trong c hai tc gi chnh l Ng Th Ch (1758- 1788) lm quan di thi L Chiu Thng v Ng Th Du (1772- 1840) lm quan di thi Nguyn. - Tn ch l T Nh, hiu l Thanh Hin (17651820), qu x Tin in, huyn Nghi Xun, tnh H Tnh. - ng sinh ra trong mt gia nh qu tc c

L mt nho s sng trong thi ch phong kin khng hong trm trng nn c t tng mun n c v sng tc nhng tc phm vn chng, kho cu v nhiu lnh vc: vn hc, trit hc, lch s, a l

-V trung tu bt (Tu bt vit trong nhng ngy ma)- Tc phm ch Hn, c vit u th k 19. Tang thng ngu lc.

L dng h ni ting v khoa bng v lm quan.

Hong L nht thng ch (tc phm vit bng ch Hn ghi chp v s thng nht ca vng triu nh L vo thi im Ty Sn dit Trnh tr li Bc H cho vua L)

L ngi c kin thc su rng, am hiu vn ho dn tc v vn chng Trung Quc. Cuc i tng tri, i nhiu, tip xc nhiu to cho Nguyn Du mt vn sng phong ph v nim cm thng su sc vi nhng au kh ca nhn dn. Nguyn Du l mt thin ti vn hc, l i thi ho dn tc, l danh nhn vn ho

- Tc phm ch Hn: Thanh Hin thi tp, Bc hnh tp lc, Nam trung tp ngm. - Tc phm ch Nm: Truyn Kiu, Vn chiu hn, Vn t sng hai

Nguyn nh Chiu

nhiu i lm quan v c truyn thng vn hc, cha ng l Nguyn Nghim lm n chc t tng. Bn thn ng cng thi u tam trng v lm quan di triu L v Nguyn. C cuc i tng tri, tng chy vo Nam theo Nguyn nh, b bt giam ri c th. Khi lm quan di triu Nguyn c c lm chnh s i Trung Quc 2 ln, nhng ln th 2 cha kp i th b bnh mt ti Hu. Sinh 1822 mt 1888, qu cha Phong inTha Thin Hu, qu m lng Tn Khnh, ph Tn Bnh, tnh Gia nh (nay l TP H Ch Minh). Xut thn t mt gia nh quan li nh, cuc i ng gp nhiu bt hnh, kh au nhng vi ch v ngh lc mnh m, sng vn ln s phn, c ch cho i.

th gii v l mt nh nhn o ch ngha ln.

c gi Trng Lu..

- L tm gng sng ngi v lng yu nc v tinh thn bt khut chng gic ngoi xm. ng l nh th ln ca dn tc, nh th yu nc. - Th vn ca ng mang phong cch ca ngi dn Nam B, l v kh chin u sc bn.

Dng T - H Mu, Truyn Lc Vn Tin, Vn t ngha s Cn Giuc, Vn t Trng nh

H thng lun im, lun c T T 1 Tc phm (on trch) Chuyn ngi con gi Nam Xng (Nguyn D) Lun im- lun c c bn

Chuyn

* Gi tr ni dung: - Gi tr hin thc: + Tc phm cp ti s phn bi kch ca mt ngi ph n di ch phong kin qua nhn vt V Nng. + Phn nh hin thc v x hi phong kin Vit Nam bt cng, v l. - Gi tr nhn o: + Ca ngi, trn trng v p ca ngi ph n thng qua hnh tng nhn vt V Nng. + Thng cm cho s phn au kh bi kch ca ngi ph n di ch p/k qua nhn vt V Nng. + Ln ting t co x hi phong kin bt cng tn bo. + cao nhn ngha hin gp lnh qua phn kt thc c hu. * Nhn vt V Nng: - V Nng l ngi ph n thu m, nt na, li thm t dung tt p. + Khi chng nh nng ht mc gi gn khun php, gia nh m m ho thun. + Khi chng i lnh nng nh nui dy con th, chm sc m gi. + Trc sau vn trn tnh, vn ngha, thu chung. - V Nng c s phn au kh, oan khut.. + Sng c n trong cnh thiu ph vng chng. + B chng nghi oan, rung ry v nh ui i. + T vn bn sng Hong Giang. * Thi n chi xa x, v ca cha Thnh Vng (Trnh Sm) v cc quan hu cn

c trong ph cha Trnh (Phm nh H)

Hong L nht thng ch (Ng gia vn phi)

Ch em

trong ph cha. - Cha cho xy dng nhiu cung in, nh i cc ni tho mn thch i chi ngm cnh p, thch c trin min, ni tip n khng cng, hao tin tn ca. - Nhng cuc rong chi ca cha Thnh Vng din ra thng xuyn thng 3, 4 ln huy ng rt ng ngi hu h, cc ni thn, cc quan h gi nhc cng...by ra nhiu tr gii tr l lng v tn km. - Th chi cy cnh: trong ph cha vi bao nhiu trn cm d th, c mc qui thch im xuyt by v ra hnh non b trng nh bn b u non... * Thi tham lam, nhng nhiu ca quan li trong ph cha. - Dng th on nh gi b mng ra do dm, cp bc ca dn. - Lp mu m n cho tay chn sai lnh ln vo ly phng i, ri buc cho ti em giu vt cung phng do gim ly tin. - Ngang ngc ph nh, hu tng ca dn khing hn hoc cy ci m chng cp c. * Hnh tng ngi anh hng o vi Nguyn Hu- Quang Trung. - Nguyn Hu l ngi c lng yu nc nng nn. + Cm th v c ch quyt tm dit gic + Li ch d. - Quang Trung l ngi quyt on, tr thng minh sng sut, c ti mu lc v cm qun. + T mnh c sut i binh ra Bc, tuyn m qun s v m cuc duyt binh ln, ch thn d tng s, nh k hoch tn cng vo ng dp Tt Nguyn n. + C ti phn on, ti iu binh khin tng. + Chin thut linh hot, xut qu nhp thn, bit tp trung vo nhng khu him yu, then cht. + C tm nhn chin lc, trc khi tin cng nh gic nh c ngy chin thng. -> Nguyn Hu- Quang Trung tiu biu cho truyn thng yu nc, nhn ngha, anh hng dn tc. * B mt bn xm lc, bn bn nc v s tht bi ca chng. - Bn cht kiu cng, t ph nhng rt hn nht ca bn xm lc, th hin qua nhn vt Tn S Ngh v mt s tng ca y. - S phn bi t ca bn vua quan bn nc hi dn. * Gii thiu khi qut nt p chung v ring ca hai ch em Thu Vn v Thu

Thu Kiu (Truyn KiuNguyn Du)

Kiu. + V p v hnh dng (mai ct cch), v p v tm hn (tuyt tinh thn)-> hon m mi phn vn mi + Mi ngi c v p ring. * Nhan sc caThu Vn: + V p cao sang, qu phi trang trng khc vi: khun mt, nt ngi, ting ci, ging ni, mi tc, ln da c so snh vi trng, hoa, my tuyt-> v p phc hu oan trang. + V p gn gi vi thin nhin, ho hp vi thin nhin-> s phn bnh lng sun s. * V p ca Thu Kiu: + p sc so, mn m (tr tu v tm hn), p nghing nc, nghing thnh. + p n ni thin nhin phi ghen ght, k-> s phn au kh, trun chuyn, sng gi. + Thu Kiu l con ngi a ti, hon thin, xut chng. + Tri tim a su, a cm. Cnh * Khung cnh ma xun bt ngt, trn y sc sng. ngy + Nn xanh ngt mt, im vi bng l trng-> mu sc hi ho, sng ng mi m, tinh xun khit. (Truyn + Bt php c l c in: pha mu hi ho. Kiu* Khng kh l hi ng vui, no nhit, nt vn ho truyn thng. Nguyn - L to m Du) - Hi p thanh *Cnh thin nhin bui chiu p nhng thong bun c dng ngi bung khung, bn rn, xao xuyn. M Gim * M Gim Sinh v bn cht ca y. Sinh + a chng din, chi chut, mc d ngoi 40: trang phc, din mo. mua + Thiu vn ho, th l, s sng: ni nng cc lc, hnh ng, c ch s sng ngi tt. Kiu + Gian xo, di tr, tin, b i, tng tn lng tm-> tn bun tht bn ngi. (Truyn * Cnh ng v tm trng ca Thu Kiu. Kiu+ Nhc nh, ch: Ngng hoa bng thn trng gng mt dy Nguyn + au n, ti h. Du)

Kiu lu Ngng Bch (Nguyn Du)

* Thin nhin hoang vng, bao la n rn ngp; s c n tr tri, cay ng, xt xa ca Thu kiu. * Ni nh thng Kim Trng, v nim xt thng cho cha m. * Tm trng au bun, lo lng s hi ca Thu Kiu: ni bun tro dng, lan to vo thin nhin nh tng t sng. + Ca b chiu hm: b v, lc lng. + Thuyn ai thp thong xa xa: v nh. + Ngn nc mi sa, hoa tri: tng lai m mt, khng sc sng. + Ting sng: s hi, d cm v cuc sng. + Bun trng: ip t-> ni bun dng dc, trin min, lin tip... Lc Vn * Hnh nh Lc Vn Tin - ngi anh hng ngha hip Tin cu - L anh hng ti nng c tm lng v ngha vong thn. kiu - L con ngi chnh trc, ho hip, trng ngha khinh ti, t tm nhn hu . Nguyt - L ngi c l tng sng sng cao p : Nh cu kin ngha bt vi, Lm ngi th y cng Nga phi anh hng. (Truyn * Hnh nh Kiu Nguyt Nga: Lc Vn - L c gi khu cc, thu m nt na, c hc thc . Tin- L ngi rt mc m thm v trng n tnh. Nguyn nh Chiu) Lc Vn * Nhn vt Ng ng: Tin - C tm lng lng thin , sng nhn ngha . gp nn - C mt cuc sng trong sch, ngoi vng danh li. (Truyn * Nhn vt Trnh Hm: Lc Vn - L ngi c tm a c c, gian ngoan xo quyt. Tin- L k bt nhn, bt ngha. Nguyn nh Chiu)

Tc phm Tc gi ng ch Chnh Hu

Th th - PTB T dobiu cm, t s, miu t

H thng ho tc phm VH hin i - Hon cnh sng tc Ni dung c bn - Tc dng - c vit u nm 1948, sau khi tc gi tham gia chin dch Vit Bc (thu ng 1947). In trong tp u sng trng treo (1966) - Hon cnh gip cho ta hiu su sc hn v cuc sng chin u gian kh ca nhng ngi lnh v c bit l tnh ng ch, ng i thing ling cao c. - Vit nm 1969 khi cuc khng chin chng M ang trong gian on v cng c lit. Nm trong chm th c tng gii Nht cuc thi th Bo Vn ngh (1969) c a vo tp th Vng trng qung la - Hon cnh sng tc gip em hiu thm v cuc khng chin gian kh, c lit ca dn tc v tinh thn dng cm, lc quan ca nhng ngi lnh trn tuyn ng Trng Sn. - Gia nm 1958, Huy Cn c chuyn i thc t di ngy vng m Qung Ninh. T chuyn i thc t ny, hn th Huy Cn mi thc s ny n tr li v di do cm hng v thin nhin t nc, v lao Bi th ca ngi tnh ng ch, ng i thing ling ca nhng ngi lnh vo thi k u ca cuc khng chin chng Php.

Ngh thut

- Hnh nh th mc mc, gin d, c sc gi cm ln. -S dng bt php t thc, c s kt hp hi ho gia yu t hin thc v lng mn - Ging iu ngang tng, phng khong pha cht nghch ngm. - Hnh nh th c o, ngn t c tnh khu ng gn vi vn xui. - Nhan c o.

Bi th v tiu i xe khng knhPhm Tin Dut

Kt hp th th 7 ch v th tm ch (t do)Biu cm, t s, miu t Tht ngn trng thin (7 ch)Biu

on thuyn nh c- Huy Cn.

Hnh nh nhng chin s li xe trn tuyn ng Trng Sn trong nhng nm chng M vi t th hin ngang, tinh thn lc quan, dng cm, bt chp kh khn nguy him v ch chin u gii phng Min Nam. Bi th l s kt hp hi ho gia cm hng v thin nhin v tr v cm hng v lao ng v cuc sng

- m hng th va kho khon si ni, va phi phi bay bng. - Cch gieo vn c

cm, miu t

Bp laBng Vit

Kt hp 7 ch v 8 chBiu cm, miu t, t s, ngh lun.

Khc ht ru nhng em b ln trn lng mNguy n Khoa im nh Th th - c vit nm 1978, 3 nm sau ngy gii Nh mt li nhc nh trng 5 ch- phng min Nam thng nht t nc. In ca tc gi v nhng -Nguy Biu trong tp th cng tn ca tc gi. nm thng gian lao ca

Gi li nhng k nim y xc ng v ngi b v tnh b chu, ng thi th hin lng knh yu trn trng v bit n ca chu i vi b v cng l i vi gia nh, qu hng, t nc. Ch yu - c vit nm 1971, khi tc gi ang Th hin tnh yu thl 8 ch- cng tc chin khu min Ty Tha ng con ca ngi m Biu Thin. dn tc T-i gn vi cm, t - Hon cnh sng tc gip ta hiu c lng yu nc, tinh thn s tnh yu con gn lin vi tnh yu qu chin u v kht hng t nc ca ngi ngi ph n dn vng v tng lai. tc T-i.

ng v nim vui ca con ngi trc cuc sng mi. Bi th c vit vo thng 10/1958. In trong tp Tri mi ngy li sng (1958) - Hon cnh sng tc gip ta hiu thm v hnh nh con ngi lao ng mi, nim vui, nim t ho ca nh th i vi t nc v cuc sng mi. - c vit nm 1963, khi tc gi ang l sinh vin hc ngnh Lut nc ngoi (Lin X c). Bi th c a vo tp Hng cy- Bp la (1968) tp th u tay ca Bng Vit- Lu Quang V. - Hon cnh ny cho ta hiu thm tnh yu qu hng t nc v gia nh ca tc gi qua nhng k nim c th v ngi b v bp la.

mi. Qua , bc l nim vui, nim t ho ca con ngi lao ng c lm ch thin nhin v lm ch cuc sng ca mnh.

nhiu bin ho hot cc vn trc ln vn bng, vn xen vi vn cch. - Nhiu hnh trng l, tr tng phong ph.

linh xen lin nh tng

- Hnh tng th sng to Bp la mang nhiu ngha biu tng. - Ging iu v th th ph hp vi cm xc hi tng v suy ngm.

Ging iu ngt ngo, tru mn, mang m hng ca li ru.

- Nh mt cu chuyn ring c s kt hp hi ho gia t s v tr

n Duy

cm, s.

t - Hon cnh sng tc gip ta hiu c cuc sng trong ho bnh vi y cc tin nghi hin i khin con ngi d qun i qu kh gian kh kh khn; hiu c ci git mnh, t vn lng tm ng trn trng ca tc gi ca tc gi.

cuc i ngi lnh gn b vi thin nhin t nc. Qua , gi nhc con ngi c thi n ngha thu chung vi thin nhin vi qu kh.

LngKim Ln

- Truyn ngn - T s, miu t, biu cm

- Nm 1948. Thi k u ca cuc khng chin chng thc dn Php v ng ln u trn tp ch Vn ngh nm 1948. - Hon cnh gip ta hiu c cuc sng v tinh thn khng chin, c bit l nt chuyn bin mi trong tnh cm ca ngi nng dn l tnh yu lng gn b, thng nht vi tnh yu t nc.

Lng l Sa PaNguy n Thnh Long

- Truyn ngn - T s, miu t, biu cm, ngh lun.

- c vit vo ma h nm 1970, l kt qu ca chuyn thc t Lo Cai ca tc gi, khi min Bc tin ln xy dng CNXH, xy dng cuc sng mi. Rt t tp Gia trong xanh (1972). - Hon cnh sng tc gip ta hiu c cuc sng, v p ca nhng con ngi lao ng thm lng, c cch sng

Qua tm trng au xt, ti h ca ng Hai ni tn c khi nghe tin n lng mnh theo gic, truyn th hin tnh yu lng qu su sc thng nht vi lng yu nc v tinh thn khng chin ca ngi nng dn. Cuc gp g tnh c ca ng ho s, c k s mi ra trng vi ngi thanh nin lm vic mt mnh ti trm kh tng trn ni cao Sa Pa. Qua , truyn ca ngi nhng ngi lao ng

tnh. - Ging iu tm tnh, t nhin, hi ho, su lng. - Nhp th tri chy, nh nhng, thit tha cm xc khi trm lng suy t. - Kt cu ging iu to nn s chn thnh, c sc truyn cm su sc. Xy dng ct truyn tm l, tnh hung truyn c sc; miu t tm l nhn vt su sc, tinh t; ngn ng nhn vt sinh ng, giu tnh khu ng, th hin c tnh ca nhn vt; cch trn thut linh hot, t nhin. Truyn xy dng tnh hung hp l, cch k chuyn hp l, t nhin; miu t nhn vt t nhiu im nhn; ngn ng chn thc giu cht th v cht ho; c s kt hp

p, cng hin sc mnh cho t nc. Chic lc ngNguy n Quang Sng - Truyn ngn. - T s, miu t, biu cm, ngh lun. - c vit nm 1966, khi tc gi ang hot ng chin trng Nam B, tc phm c a vo tp truyn cng tn. - Hon cnh sng tc gip ta hiu c cuc sng chin u v i sng tnh cm ca ngi lnh, ca nhng gia nh Nam B - tnh cha con su nng v cao p trong cnh ng o le ca chin tranh.

thm lng, c cch sng p, cng hin sc mnh cho t nc. Cu chuyn o le v cm ng v hai cha con: ng Su v b Thu trong ln ng v thm nh v khu cn c. Qua truyn ca ngi tnh cha con thm thit trong hon cnh chin tranh.

gia t s, tr tnh vi bnh lun. Ngh thut miu t tm l, tnh cch nhn vt, c bit l nhn vt tr em; xy dng tnh hung truyn bt ng m t nhin.

H thng tc gi VH Vit Nam hin i Tc gi Chnh Hu Tiu s Tn tht l Trn nh c (1926- 2007) qu Can Lc- H tnh. Nm 1946 ng gia nhp trung on th . c im, phong cch - L nh th qun i, tham gia c hai cuc khng chin chng Php v chng M. ng c nh nc trao tng Gii thng H Ch Minh v vn hc ngh thut (2000) - Th ng thng vit v ngi lnh v chin tranh, vi cm xc dn nn, ngn ng v hnh nh chn lc, hm sc. - Thuc th h nh th trng thnh trong khng chin chng M. - Th ng thng thng tp trung th hin hnh Tc phm chnh Tp th: u sng trng treo (1966)

Phm - Sinh nm (1941 Tin Dut 2007), qu Thanh BaPh Th.

Vng trng qung la (1970), Th mt chng ng (1971)

Huy Cn

Tn tht l C Huy Cn (1919- 2005), qu lng n Ph- V Quang- H Tnh.

Bng Vit Tn khai sinh l Nguyn Vit Bng sinh 1941, qu Thch Tht- H Ty.

nh th h tr trong cuc khng chin chng M vi ging iu si ni, tr trung hn nhin, tinh nghch m su sc. - L mt trong nhng cy bt ni ting trong phong tro Th mi, ng thi l mt trong nhng nh th tiu biu ca nn th Hin i Vit Nam. Huy Cn c tng Gii thng H Ch Minh v VHNT (1996) - Cm hng chnh trong trong sng tc ca ng l cm hng v thin nhin, v tr v cm hng v con ngi lao ng. - Thuc th h nh th trng thnh trong thi k khng chin chng M. Tng l Ch tch Hi lin hip VHNT H Ni. - Th ca Bng Vit thng khai thc nhng k nim v gi c m ca tui tr vi ging th trm lng, mt m, trong tro, ttrn y cm xc.

hai u ni (19981) Tuyn tp Phm Tin Dut (2007)... La thing (1940), V tr ca (1942), Tri mi ngy li sng (1958), t n hoa (1960)

Nguyn Khoa im

Sinh nm 1943, qu x Phong Ho- Phong in tnh Tha Thin- Hu.

Nguyn Duy

Tn khai sinh l Nguyn Duy Nhu sinh nm 1948, qu Qung X

Tp th: Hng cyBp la (Bng Vit - Lu Quang V) Nhng gng mt, nhng khong tri (1973). Khong cch gia li (1983), Ct sng (1986), Bp laKhong tri (1988) - L nh th trng thnh trong cuc khng Trng ca Mt ng chin chng M, tng l Tng th k Hi nh vn kht vng, t nc. Vit Nam, t nm 2000 ng gi cng v U vin B Chnh Tr, Trng ban t tng vn ho Trung ng. - Th ng giu cht suy t, dn nn cm xc, th hin tm t ca ngi tr thc tham gia vo cuc chin u ca nhn dn. - L nh th qun i, trng thnh trong khng Cc tp th Ct trng, chin chng M cu nc. c trao gii Nht cuc nh trng thi th Bo Vn ngh nm 1972- 1973.

Kim Ln

Nguyn Thnh Long

nay l phng ng V, - Th ng thng giu cht trit l, thin v thnh ph Thanh Ho. chiu su ni tm vi nhng trn tr day dt suy t. Tn khai sinh l Nguyn - L nh vn c s trng vit truyn ngn, l Vn Ti (1920- 2007), ngi am hiu v gn b vi nng thn v ngi qu T Sn, tnh Bc nng dn. Ninh.. - ti chnh trong sng tc ca Kim Ln l sinh hot lng qu v cnh ng ca ngi nng dn sau lu tre lng. Sinh 1925 mt 1991, - L cy bt chuyn vit truyn ngn v k t qu Duy Xuyn, tnh thi khng chin chng thc dn Php. Qung Nam. - Truyn ca ng thng giu cht th trong tro, nh nhng, th hin kh nng cm nhn i sng phong ph.

Con ch xu x, Nn v nn chng, V nht

Nguyn Quang Sng

- K: Bt cm c H (1952, Gi bc gi nm (1956) - Truyn: Chuyn nh chuyn xng (1962) Trong gi bo (1963) Ting gi (1966), Gia trong xanh (1972) Sinh nm 1932, qu - L mt nh vn Nam B, am hiu v gn b t la, Cnh ng huyn Ch Mi, tnh An vi mnh t Nam B. hoang, Ma gi chng, Giang. - Sng tc ca ng ch yu tp trung vit v Chic lc ng cuc sng v con ngi Nam B trong chin tranh v sau ho bnh.

H thng ho kin thc v truyn hin i Vit Nam (tm tt, (NV9) Truyn Tm tt Tnh hung Lng (Kim - Trong khng chin, ng Hai- ngi lng Ch Tin xu v ln) Du, buc phi ri lng. ni tn c, ng lng ch lun nh v t ho v lng mnh, ng vui vi Du theo nhng tin khng chin qua cc bn thng gic tin. ng ly lm vui sng v hnh din v lm ng Hai tinh thn anh dng khng chin ca dn dn vt, lng... kh s - Gp nhng ngi di xui ln, qua tr n khi s chuyn nghe tin lng mnh theo Vit gian, tht c ng Hai sng s va xu h va cm. sng t. - Ch khi tin ny c ci chnh, ng mi tr li vui v, phn chn v cng t ho v lng ca mnh. Lng l Sa - Truyn k v mt chuyn i thc t Cuc gp Pa (Nguyn Lo Cai ca ngi ho s v cuc sng, cng g bt ng Thnh Long) vic ca ngi thanh nin tr trn nh Yn gia ba ngSn. Qua tr chuyn, ngi ho s v c gi i trn bit anh thanh nin l ngi c c nht nh Yn th gian, anh lm cng tc kh tng kim Sn vt l a cu. 2600m. - Vi tnh yu cuc sng, lng say m cng vic anh thanh nin to cho mnh mt

tnh hung truyn, ngi k) Tc dng Tnh yu lng v tnh yu nc c biu hin r nt v su sc. Ngi k Ngi th 3, theo ci nhn v ging iu ca nhn vt ng Hai Ngi th 3, t vo nhn vt ng ho s. Tc dng Khng gian truyn c m rng hn, tnh khch quan ca hin thc dng nh c tng cng hn; ngi k d dng linh hot iu khin mch k.

Phm cht ca cc nhn vt c bc l r nt c bit l nhn vt anh

im nhn trn thut t vo nhn vt ng ho s, c on l c k s, lm cho cu chuyn va c tnh chn thc, khch

cuc sng p v khng c n... - Cuc gp g v tr chuyn vui v ca bc li xe, ngi ho s, c k s tr v anh thanh nin v cuc sng, cng vic...Anh thanh nin biu qu cho bc li xe, tng hoa cho c gi trc cn nh gn gng, ngn np vi bn gh, t sch, biu , thng k lm cho nhng ngi khch thch th v hn ngy s tr li... - Chia tay nhau, nhng hnh nh v con ngi, cuc sng ca anh thanh nin li trong h nim cm phc v mn yu... Chic lc ng Truyn k v tnh cm cha con ng Su (Nguyn trong chin tranh chng M. ng Su xa nh Quang Sng) i khng chin, mi cho n khi con gi (b Thu) ln 8 tui ng mi c dp v thm nh v thm con vi tt c lng mong nh ca mnh... - Khi gp ng Su, b Thu khng chu nhn ng l cha ca mnh, v vt so trn mt lm cho ng khng ging vi ngi cha trong bc nh m em bit. B Thu c x vi ng Su nh mt ngi xa l... - n lc b Thu nhn ng Su l ngi cha thn yu ca mnh th cng l lc ng phi chia tay con tr li chin khu, tnh cm cha con trogn b Thu tri dy mt cch mnh lit, thit tha. Trc lc chia tay, b Thu dn ng Su lm cho mnh mt chic lc bng ng voi... - Nh li dn ca con, chin khu, ng Su

thanh nin

quan, va to iu kin thun li lm ni bt cht tr tnh.

ng Su v thm v con, con kim quyt khng nhn ba; n lc nhn th phi chia tay; n lc hy sinh ng Su vn khng c gp li b Thu ln no

Lm cho cu chuyn tr nn bt ng, hp dn nhng vn chn thc v ph hp vi l gc cuc sng thi chin tranh v tnh cch cc nhn vt. Nguyn

Ngi th nht; Nhn vt ngi k chuyn xng ti (bc Ba)

Cu chuyn tr nn chn thc hn, gn gi hn qua ci nhn v ging iu ca chnh ngi chng kin cu chuyn.

 dnh tnh cm thng yu ca mnhh lm mt chic lc ng tng con gi yu ca mnh. Nhng trong mt trn cn, ng hy sinh. Trc lc nhm mt, ng trao cy lc cho mt ngi ng i nh v trao tn tay cho b Thu... Nhng ngi - Truyn k v ba c gi TNXP l Thao, Phsao xa xi ng nh v Nho; c ba ngi lm thnh mt (L Minh t trinh st mt ng ti mt trng im Khu) c lit trn tuyn ng Trng Sn nhng nm nh M... - Cng vic ca t rt nguy him, lun lun i mt vi ci cht nht l trong mi ln ph bom... - T trinh st trong mt ci hang, di chn cao im, cch xa n v. Cuc sng ni trng im, mc d nguy him nhng h vn vui nhn, hn nhin yu i vi nhng giy pht thanh thn, m mng v c bit l h rt yu thng gn b vi nhau trong tnh ng i... - Trong mt ln i ph bom, khng may Nho b thng, c c ch Thao, Phng nh tn tnh chm sc vi mt tnh cm yu thng ca nhng ngi ng i trong khi la c lit ca chin tranh...

nhn c l gii th v (ci tho) Mt ln ph bom n chm, Nho b sc p, Thao v Phng nh rt lo lng v chm rt tn tnh. Bt ng c mt trn ma xung trn cao im khin h vui ti tr li. Hin r cuc sng sinh hot, chin u hng ngy trn cao im v cng c lit, him nguy c th hy sinh bt c lc no, nhng tm hn 3 TNXP vn thanh thn vui ti, h vn kin cng. Ngi th nht; Ngi k chuyn xng ti Ph hp vi ni dung tc phm, to iu kin thun li miu t v biu hin th gii tm hn, nhng cm xc suy ngh ca nhn vt.

Bn qu Sau bao nm tng t chn ln nhiu (Nguyn min t khc nhau, cui cng Nh b ct Minh Chu) cht vo ging bnh, mi sinh hot u phi nh s gip ca ngi khc m ch yu l v con anh. Vo mt bui sng u thu, Nh nhn qua ca s, ngm nhng bng hoa bng lng, ngm cnh bn kia b sng Hng. Tr chuyn v quan st, Nh cht nhn ra s tn to, chu ng, hy sinh y tnh thng ca Lin. Cnh thin nhin qu hng khin anh bi hi v khao kht c t chn ln bi bi bn kia sng, nhng khng th. Nh nh Tun, con trai th hai ca mnh sang bn kia sng h anh, nhng a con trai li sa vo m chi ph c th trn h ph v c th s l chuyn ngang duy nht trong ngy .

Mt ngi bnh nng, sp cht, khng i u c, ngh li cuc i mnh v hon cnh hin ti.

Rt ra nhng tri nghim v cuc i mnh, v qui lut cuc sng. Tm trng v tnh cm i vi qu hng, gia nh.

Ngi th 3, t vo nhn vt Nh.

Khng gian truyn c m rng hn, tnh khch quan ca hin thc dng nh c tng cng hn.

tt 1

Tc phm ng ch (Chnh Hu)

Lun im, lun c * Hnh nh ngi lnh thi k u khng chin. - H l nhng ngi nng dn mc o lnh, ra i t nhng min qu ngho kh nc mn ng chua, t cy ln si . - t nc c chin tranh, h sn sng cm sng ln ng, li sau lng qu hng, cng vic v tnh cm nh thng ca ngi thn . - H l nhng ngi chin s cch mng tri qua nhng gian kh, thiu thn ca cuc i ngi lnh.

Bi th v tiu i xe khng knh (Phm Tin Dut)

on thuyn nh c (Huy

- p nht h l tnh ng ch, ng i su sc, thn thit. * Tnh ng ch ca nhng ngi lnh (ch chnh) - C s hnh thnh tnh ng ch ca nhng ngi lnh. + Tnh ng ch, ng i bt ngun su xa t s tng ng v cnh ng xut thn ngho kh. + Tnh ng ch c ny sinh t s cng chung nhim v, st cnh bn nhau trong chin u. + Tnh ng ch, ng i ny n v tr thnh bn cht trong s chan ho, chia s mi gian lao cng nh nim vui, l mi tnh tri k ca nhng ngi bn ch ct. - Biu hin v sc mnh ca tnh ng ch. + ng ch, l s cm thng su xa nhng tm t, ni lng ca nhau. + ng ch l cng nhau chia s nhng thiu thn, gian kh ca cuc i ngi lnh. + Tnh cm gn b su nng tay nm ly bn tay c ch m nhngngi lnh nh c tip thm sc mnh vt qua mi gian kh. + V p ca tnh ng ch: m nay rng hoang sng mui....u sng trng treo * Hnh nh nhng chic xe khng knh: - Hnh nh c o Nhng chic xe khng knh l mt hnh nh thc, bom n chin tranh lm cho nhng chic xe bin dng. - L mt hnh tng th c o ca thi chin tranh chng M. * Hnh nh nhng chin s li xe. - T th hin ngang, tinh thn dng cm coi thng gian kh him nguy. + Ung dung, hin ngang. + Thi bt chp kh khn gian kh, him nguy. - Tm hn si ni, tnh ng ch, ng i gn b thn thit. + Tc phong rt lnh, si ni, nhanh nhn, tinh nghch, lc quan yu i. + Gn b thn thit nh anh em mt nh: Chung bt a ngha l gia nh y. - ch quyt tm chin u v gii phng Min Nam, thng nht T Quc. * Cnh bin vo m v on thuyn ra khi ( 2 kh u ). - Bc tranh lng ly honh trng v cnh thin nhin trn bin. - on thuyn nh c ln ng ra khi cng ct cao ting ht. * V p ca bin c v ca nhng ngi lao ng ( 4 kh th tip )

Cn)

- Thin nhin bng tnh, cng ho nhp vo nim vui ca con ngi - V p lung linh huyn o ca bin, cnh nh c m trn bin. - Bi ht cm t bin khi ho phng, nhn hu, bao dung. - Khng kh lao ng vi nim say m, ho hng, kho khon, thin nhin thc s ho nhp vo nhau, h tr cho nhau, to thnh sc mnh trong cuc chinh phc bin c. * Cnh on thuyn tr v trong bui bnh minh ( kh cui ) - Cnh on thuyn nh c tr v sau mt m lao ng khn trng. - Ting ht din t s phn khi ca nhng con ngi chin thng. Bp la * Hi tng v b v tnh b chu. (Bng - S hi tng bt u t hnh nh thn thng v bp la. Vit) - Thi u th bn b l mt tui th nhiu gian kh , thiu thn nhc nhn - K nim v b v nhng nm thng tui th lun gn vi hnh nh bp la. - m thanh ca ting chim tu h. * Nhng suy ngm v b v hnh nh bp la. - Cuc i b kh nhc, ln n , chu ng nhiu mt mt. - S tn to , c hy sinh chm lo cho mi ngi ca b. - Bp la tay b nhm ln mi sm mai l nhm ln nim yu thng, nim vui si m, san s v cn Nhm dy c nhng tm tnh tui nh; ngn la b nhen l ngn la ca sc sng, lng yu thng v nim yu thng bt dit. * Ni nh mong ca ngi chu i vi b cng l i vi gia nh, qu hng v t nc. - Cuc sng sung sng y v trn nim vui. - Khng ngui qun nhng nm thng tui th vi b v tnh cm m p ca b vi lng bit n... nh * Hnh nh vng trng trong cm xc ca tc gi. trng - Vng trng l mt hnh nh ca thin nhin ti mt, mt v p bnh d v vnh hng (Nguyn ca v tr. Duy) - Trng l ngi bn tri k ca thi th u v nhng ngy chin u rng - Hon cnh sng thay i, con ngi quen vi tin nghi hin i, in lm lu m nh trng, trng tr thnh ngi dng qua ng. - Bt ng n in tt, vng trng t ngt hin ra qua ca s, nh thc bao k

h.* ng Hai l ngi nng dn cn c cht phc, tnh tnh xi li, vui

Khc ht ru nhng em b ln trn lng m (Nguyn Khoa im)

nim tng a lng qun trong lng ngi, khin cho con ngi cm thy rng rng mt ni nh khc khoi v da dit i vi qu kh bnh d, mc mc m thing ling. * Suy t ca tc gi mang ngha nhn sinh su sc. - Vng trng khng ch n gin l vng trng thin nhin m n tr thnh mt biu t ng cho nhng g thuc v qu kh ca con ngi. - Bc qua thi chin tranh, sng trong cnh ho bnh, cuc sng ca con ngi i thay, ngp chm trong hnh phc, khng t ngi v tnh lng qun qu kh. - Trong khonh khc hin ti, hnh nh vng trng t ngt xut hin trong m in tt nh thc trong tm hn con ngi bao k nim... - Con ngi ng ngng n thng tht, ri rng rng hoi nim, ng li cui cng l ni nim day dt, n hn: git mnh soi li mnh, suy ngm v qu kh, cn sng c trch nhim vi qu kh, v hin ti, v s v tnh v ngha ng trch gin. - Git mnh nhc nh khng c php lng qun qu kh, cn c trch nhim vi qu kh, coi qu kh l im ta cho hin ti, ly qu kh soi vo hin ti. Sng thu chung, ngha tnh vi qu kh. l mt o l truyn thng ca dn tc Vit Nam: o l thu chung, n tnh, ngha tnh. * Khc ca th nht l ting ru khi m u con gi go. - Tri tim yu thng mnh mng ca ngi m ngho. - Ht go hu phng, ht go ca m nng tnh nng ngha. * Khc ca th hai l ting ru khi m ta bp trn ni Ka-li. - Ngi m cn c v m ang va u con, va lm ry. - Tnh yu thng, nim t ho ca m i vi cu Tai - ng- Kim Ln (Nhn vt ng H

chuy n: ng hay lam hay lm, hay k v lng 6 * L ngi yu lng thit tha, mn m, su sc gn vi tnh yu nc v tnh cm khng chin . + T ho,

hnh din v lng: thng xuyn khoe lng cho nh, thng xuyn quan tm n lng, ngh n nhng ngy hot ng khng chin gi lng cng anh em. + Quyt

tm khng chin, tin tng vo s lnh o sng sut ca c H, khng mun ri lng i tn c. + On gin, au kh khi nghe tin lng Ch Du theo gic: b

bng, au n; ng xu h, ti thn, lc no cng lo lng, cht d, nm np; th lng; tr chuy n vi a con nh vi bt ni kh au, trt gnh nng mc cm

v th l tnh yu cch mng. + Vui mng phn khi khi nghe tin lng c minh oan: mt vui ti, rng r hn ln, mua qu cho con; lt t sang nh

ng Th, i ln nh trn, b i ni khc, ma ci tay ln m khoe nh ng b t, lng ng b chy-> th mt mt, hi sinh nh i danh d cho lng. -> ng hai

tiu biu cho hnh nh ngi nng dn Vit Nam yu lng, tnh yu y gn b v thng nht vi tnh yu nc v tnh cm khng chin trong bui u ca cuc

khng chin chng thc dn Php. 7M Lai) nhn hu, lng m bao la mang nng tnh lng ngha xm.L ng l Sa PaNguy n Thnh Long * Khc ca th 3 l khc ca

chin u. C gia nh m cng ra trn, mang tm vc anh hng. M u con ra trn, i tip t, i ti n v s nghi p gii phng min Nam, thng nht t n-

c. * Gic m tnh thng, gic m v m no, hnh phc, gic m chin thn g-> tnh yu qu hng t nc, ch chin u cho c lp t do v

kht vng thng nht nc n ( Nh n vt Anh thanh nin) 8

* Anh l ngi sng v lm vic trong mt hon cnh c bit: - L ngi c c nht th gian: sng mt mnh trn nh Yn Sn, quanh nm sut thng sng gia bn b ch cy c v my m lnh lo, c n n mc thm ngi qu phi kim k dng xe qua ng c gp ngi. - Cng vic ca anh l lm cng tc kh tng kim vt l a cu, cng vic i hi phi t m, chnh xc o gi, o ma, o nng, tnh my, chn ng mt t * Anh l ngi c tinh thn trch nhim v say m vi cng vic. - Lun say m cng vic v hon thnh tt nhim v ca mnh bi anh thc c cng vic mnh lm gip ch cho sn xut v chin u ca T Quc. - Kin tr khng ngi gian kh, kh khn mc d sng trong hon cnh c bit: lm vic mt mnh trn ni cao, gian kh nht l ln ghi v bo v lc mt gi sng. - Tho vic v lm vic mt cch t m v chnh xc: khng nhn my chu nhn gi lay l, nhn sao tri c th ni c my, tnh c gi. * L ngi gin d, khim tn, lng l cng hin cho t nc, cho cuc i. + Sng gin d Cuc i ring ca anh thanh nin thu gn li mt gc tri gian vi chic ging con, mt chic bn hc, mt gi sch. + Sng vi l tng v hoi bo phc v t nc ...khi ta lm vic, ta vi cng vic l i, sao gi mt mnh c? + Khim tn khng cho ho s v mnh v gii thiu nhng con ngi lao ng khc * L ngi c tm hn nhy cm, trong sng v c cuc sng ht sc phong ph. + Lun ci m, chn thnh, quan tm, chu o vi mi ngi: tng v bc li xe c tam

tht, tng hoa cho c gi, biu mi ngi ln trng n tra-> tm lng nhn hu. + T chc cuc sng ngn np, phong ph: c sch, trng hoa, nui g... -> Anh l ngi tiu biu cho nhng con ngi lng l cng hin cho t nc min lng l Sa Pa, l hnh nh tt p ca th h tr- nhng con ngi mi trong cng cuc xy dng t nc. Chic lc *Nhn vt b Thu. ng - Knh yu, tn th ngi cha ca mnh. (Nguyn + L lng, s hi v xa l i vi ngi cha: nghe gi con b git mnh, trn xoe mt nhn, Quang ng ngc, l lng, ti mt i, vt chy v tht ln. Sng) + Kin quyt khng chu nhn ba v Thu khc ghi trong lng hnh nh v ng cha trong tm hnh. - Tnh yu cha su sc v mnh lit. + Gi mi hnh nh v ngi cha p v hon ho nn quyt khng gi ba, ni trng, ht trng c, c tuyt, xa lnh cha. + Nm im, ln ln, th di khi nghe b ngoi l gi. + Lng l ng gc nh, i mt bun vi v ngh ngi su xa. + Ct ting gi ba nh x rut: Ba...a...a...ba. Ting gi ba nh tht sau 3 ngy, sau 8 nm km nn trong lng ngc, trong tri tim chan cha tnh yu thng, l ting gi ba ln u v cng l ln cui cng- tht cm ng v au n. + Hn cha cng khp, hn ln c vt tho trn mt ba, vt tho - th phm gy nghi ng, chia r tnh cm cha con, vt thng chin tranh. - L c b ngy th, ng ngnh, cng ci. mnh m v su sc. + S ngy th, chn thnh ca a b 8 tui, a tr Nam b trong hon cnh chin tranh c lit. + Dt khot, rch ri, quyt lit: nht quyt khng gi ba, phn ng mnh m... + Kiu hnh v mt tnh yu, nim t ho dnh cho ngi cha ca mnh, ngi cha chp hnh chung vi m. + Tn hng mt cch v vp, hi tic ci tnh cha con mu m trong gi pht ngn ngi lc chia tay. * Nhn vt ng Su: L ngi cha thng yu con v cng. - ng ho hc, ch i giy pht c gp con v khao kht c nghe ting gi ba ca

a con. + Ci tnh cha con c nn nao trong con ngi anh, khng ch xung cp bn anh nhn chn nhy tht ln, anh bc vi vng nhng bc di, va bc va khom lng a tay n ch con. + Anh mong c nghe mt ting gi ba ca con b, nhng con b chng bao gi chu gi. - Tm mi cch gn gi con, thng yu con. + Sut ngy anh chng i u xa, lc no cng v v con. + Anh ngi im gi v khng nghe ch n gi Ba v n cm + Trong ba cm, anh gp trng c cho con. - Ht hng, au kh khi con khng nhn mnh l cha. + Anh khng ghm ni xc ng, vt tho di bn m ng, gin git, ging lp bp, run run; Ba y con... + Anh ng sng, nhn theo con, ni au n khin mt anh sm li, hai tay bung xung nh b gy. + Anh quay li nhn con va khe kh lc u ci. C l v kh tm n ni khng khc c nn phi ci vy thi. - Bc mnh trc s thi qu ca b Thu, qu thng con ng khng km ni cm xc v nh con: Gin qua khng kp suy ngh, anh vung tay nh vo mng con b v ht ln: - Sao my cng u qu vy, h? - Hnh phc tt cng, nh thng tt khi con nhn ra anh l ba trong ting tht; anh m con rt khn lau nc mt ri hn ln mi tc con - Vo chin trng: + Hi hn, day dt v nh con. + Dn ton b nim say m, tnh yu thng lm chic lc cho con, anh khc ln chic lc dng ch Yu nh tng Thu, con ca ba dng ch cha bao nhiu tnh cm su nng ca ngi cha. + Trc khi hy sinh, ng nh bn mnh chuyn cy lc n cho b Thu. Chic lc l biu tng ca tnh ph t, l chic lc yu thng.