Tiu lun trit hc I. li m u Trong s nghip CNH - HH hin nay KHCN ang chim mt v tr c bit quan trng.

Bi v nc ta tin ln CNXH t mt nn kinh t ph bin l sn xut nh, lao ng th cng l ph bin. Ci thiu thn ca chng ta l mt nn i cng nghip. Chnh v vy, chng ta phi tin hnh CNH - HH. Trong thi i ngy nay, CNH phi gn lin vi HH. CNH - HH nc ta l nhm xy dng CSVC k thut cho CNXH. l nhim v trung tm trong sut thi k qu tin ln CNXH nc ta. Ngay t khi bt u qu trnh i mi, ng v Nh nc ta quan tm hon thin v i mi quan im, cc ch trng, chnh sch trong lnh vc khoa hc v cng ngh. Ngh quyt 26 ca B Chnh tr (Kho VI) nu r: "i hi ln th VI ca ng ra ng li i mi, coi khoa hc v cng ngh l mt ng lc mnh m ca s nghip i mi, n nh tnh hnh v pht trin kinh t x hi theo nh hng XHCN, coi nhng ngi lm khoa hc v cng ngh l i ng cn b tin cy, qu bu ca ng, Nh nc v nhn dn ta". Ngh quyt ca Hi ngh ln th 7 BCHTW (Kho VII) trong phn v ch trng pht trin cng nghip v cng ngh n nm 2000 nu r quan im: "Khoa hc, cng ngh l nn tng ca CNH - HH. Kt hp cng ngh truyn thng vi cng ngh hin i tranh th i nhanh vo hin i nhng khu quyt nh". Trong Bo co chnh tr ti i hi VIII va qua ng li nhn mnh: "Khi dy trong nhn dn lng yu nc, tr qut cng, pht huy ti tr ca ngi Vit Nam, quyt tm a nc nh ra khi ngho nn v lc hu bng KHCN". i hi i biu ton quc ln th IX ca ng ch ra: "Con ng CNH HH nc ta cn v c th rt ngn thi gian va c nhng bc tun t, va c bc nhy vt pht huy nhng li th ca t nc, tn dng mi kh nng t trnh cng ngh tin tin, c bit l cng ngh thng tin v cng ngh sinh hc, tranh th ng dng ngy cng nhiu hn, mc cao hn v ph bin hn nhng thnh tu mi v khoa hc v cng ngh, tng bc pht trin kinh t tri thc. Pht huy ngun lc tr tu v sc 1

Tiu lun trit hc mnh tinh thn ca ngi Vit Nam, coi pht trin GD v T, khoa hc v cng ngh l nn tng v ng lc ca s nghip CNH HH". T nm 1996 t nc ta chuyn sang giai on y mnh CNH - HH, phn u n nm 2020 c bn tr thnh mt nc cng nghip. y cng l mt yu t c ngha quyt nh chng li "nguy c tt hu xa hn v kinh t so vi nhiu nc trong khu vc v trn th gii". S nghip XDCNXH nc ta ch thc s thnh cng chng no thc hin thnh cng s nghip CNH - HH t nc. KHCN nng cao nng sut lao ng, i mi sn phm, nng cao nng lc cnh tranh ca hng ho trn th trng, XD nng lc cng ngh quc gia. Do vic nghin cu, tm ti pht trin KHCN l mt vn rt quan trng. ti ca em c chia lm ba phn: I. Li m u II. Phn ni dung III. Phn kt lun Do phm vi ti rng m tm hiu bit ca em cn hn ch nn khng trnh khi nhng thiu st. Em mong c s ng gp chn thnh ca thy gio v cc bn ti ca em c hon thin hn !

Tiu lun trit hc

II. Phn ni dung

1. Nguyn l trit hc ca ti

1.1. Cch mng khoa hc - Cng ngh c thc hin trn c s l lun khoa hc pht trin khng ngng: l im khc bit quan trng nht ca cuc cch mng Khoa hc - K thut ln ny (Cch mng Khoa hc - cng ngh mi i vi ch ngha t bn hin i) vi cc ln trc. Nhn li lch s pht trin ca Khoa hc - K thut c th thy rng, tuy hai cuc cch mng trc cng da trn s t ph v mt l lun ca Khoa hc t nhin, ly dn ng, nh nhit lc hc v lc hc ca NiuTn xut hin trc cuc cch mng Khoa hc - K thut ln th nht v in hc xut hin trc cuc cch mng KHKT ln hai, nhng khong cch gia s t ph l lun v sng to k thut cng nh ng dng k thut vo thc t l rt di, mi quan h gia nhng yu t khng trc tip lm, rt nhiu pht minh v k thut u l nhng sng to ring ca nhng ngi thc hnh gii. Ngi pht minh ra my hi nc J.Ot, hay vua pht minh ixn u tch lu kin thc trn c s thc tin ri mi pht minh, sng to. Trong tnh hnh , thng thng l c pht minh sng to trc ri sau mi c gii thch v thuyt minh l lun. Cn cuc cch mng KHCN sau chin tranh th hon ton khng phi nh vy. N da trn c s pht trin ca cc loi l lun KHKT v ly lm ch dn thc hin. C th ni, nu khng c s pht 3

Tiu lun trit hc minh to ln v nhng t ph v l lun ca nhiu ngnh KHKT trong th k ny, th khng th c cuc cch mng KHCN ngy nay. Do , vai tr ch yu trong vic hnh thnh cuc cch mng KHCN ln ny l cc nh khoa hc v nhn vin k thut. T sau chin tranh n nay, chnh trn c s pht trin l lun KHKT, m cc nc trn th gii mi nm trung bnh c n trn 300. 000 n xin bn quyn pht minh KHCN, c ngha l mi ngy c chng 800 - 900 bn quyn ra i. Nu khng c ch dn ca l lun KHKT th cn bn khng th c s pht trin mnh m nhanh chng n nh vy ca KHCN, l mt s thc rt r rng. 1.2. Nguyn l pht trin ca KHCN Mi quan tm gn y i vi cng ngh phc v pht trin l s th hin tm quan trng ca vic pht trin v a vo ng dng cc cng ngh mi nhm c cu li nn cng nghip, nng cao nng sut v m bo tng trng kinh t v s phn vinh thng qua kh nng cnh tranh. Phn thng khao kht trong cuc chy ua cng ngh l sc mnh kinh t. Mt dn tc thm tr khng th tn ti c nu thiu cng ngh. Mc d cn cha y , nhng cng ngh dy cho nhn loi t nht mt bi hc quan trng, l khng g l khng th. Trong mt th gii khng chc chn hin nay, s thay i cng ngh l iu chc chn. Vic thay i cng ngh ko theo nhng ri ro. Song khng chp nhn ri ro li chnh l s ri ro ln hn c! Mi nc cn c k hoch pht trin da trn cng ngh ring ca mnh. Tuy nhin, mt nguyn l mang tnh phng php lun chung cng nh s phn tch so snh quc t c th cung cp thng tin c gi tr cho cc nh hoch nh chnh sch v cc nh lp k hoch trong khu vc Nh nc v khu vc t nhn. Vic xy dng k hoch pht trin da trn cng ngh phi bng s la chn ch khng phi l ngu nhin. iu c th t c bng s thuyt phc, tnh quyt nh, s quyt tm v hn ht phi l tr chnh tr mnh lit - tr kin to 4

Tiu lun trit hc tng lai ca mt quc gia s dng cng ngh nh mt cng c pht trin. Trong mi trng cnh tranh quc t ngy cng tng hin nay, cng ngh l mt bin s chin lc sng cn cho s pht trin nhanh chng kinh t - x hi. Nu c mt k hoch s dng cng ngh thch hp, n c th l mt chic cha kho cho mt x hi phn vinh, cho ton th nhn loi. Do , cng ngh l hi vng ln nht nng mc sng ca mt s ln nhng ngi ngho trn th gii. Mc d nhng vn m cc nc trong khu vc Chu Thi Bnh Dng phi i ph l t trm trng hn so vi nhng khu vc khc, nhng chng vn nghim trng gy ra nhng cng thng x hi ng k. V vy, cn thit phi c mt hnh ng khn cp tm cch gii quyt nhng vn cng thng nh: Tng dn s, tht nghip tng, gim mc sng, suy kit ti nguyn v hu hoi mi trng. Mc tiu l pht trin kinh t x hi bn vng thng qua vic p dng khn ngoan cng ngh sao cho cc th h hin ti v tng lai s c hng mt cuc sng tt p.

Cp cng ty Gi tr kinh t gia tng Cp ngnh CN Th trng quc t

Cp bc tinh xo Cc thnh phm ca cng ngh

nh gi hm lng cng ngh

So snh
H thng ng gp ca

Cc kha cnh PT KT - XH kinh in Tnh trng CS h tng v dch v h tr i ng CB KHKT v chi ph cho NC - TK nh gi mi trng cng ngh

Hm lng nhp khu Hm lng xut khu

nh gi trnh cng ngh

T. hp cc ng gp ca

Mc i mi

Cp giai on Cp Nh nc

Tiu lun trit hc

Cc chui pht trin

Loi giai on chuyn i CS d liu v cc loi bin i chun

nh gi cu trc ca Cng ngh

Khoa hc v Cng ngh trong h thng sn xut Khoa hc v cng ngh hn lm

Cc tc nhn thc y

Cc mt ca CS h tng

Xu hng quc t v cc c hi

nh gi nhu cu cng ngh

nh gi nng lc cng ngh

Nhng tin b v n lc trong nhng khu vc chuyn m ho c la chn

Cam kt ca cp v m i vi khoa hc v Cng ngh v s pht trin

K hoch pht trin kinh t x hi quc gia

Cc ngun lc

s lp k hoch trin khai da trn cng ngh

2. Cch mng khoa hc - cng ngh - vn c tnh cht thi i.

2.1. Nguyn nhn ca cuc cch mng Khoa hc Cng ngh: 2.1.1. Tc dng v nh hng ca chin tranh th gii: Chin tranh th gii th hai l mt tai ho to ln cha tng c trong lch s loi ngi, nhng li c tc dng thc y nht nh i vi s pht trin ca KHKT. dnh thng li trong chin 6

Tiu lun trit hc tranh cc nc quc dc sc v nghin cu KHKT qun s. Cc bn tham chin cnh tranh kch lit trong vic pht minh v s dng cc v kh v trang b mi nh: Ra a, tn la, my bay phn lc, bom nguyn t... Trong chin tranh c l nc u tin dng tn la mang u n c iu khin, cn M l nc u tin s dng bom nguyn t. Vic pht minh v s dng v kh, trang thit b mi khng quyt nh thng bi cui cng, song qu thc n nh hng quan trng i vi cuc chin. Sau chin tranh th gii th hai, rt nhiu b mn KHKT qun s c ng dng vo ngnh cng nghip dn dng, iu khng nhng m ra rt nhiu ngnh cng nghip mi, m cn nng cao nhanh chng nng sut lao ng ca ton b nn kinh t qucdn. Ch ring im ny c th thy rng nhng thnh tu KHKT ginh c sau chin tranh, l do loi ngi phi tr ci gi rt t mi c c. 2.1.2. S thc y cuc chy ua v trang gia cc siu cng quc Sau chin tranh, do th gii hnh thnh c cu hai cc M v Lin X, s i lp v i khng ng - Ty rt nghim trng, khin cc quc gia ny chin tranh c lit trong cuc chy ua v trang. Chi ph cho chy ua v trang hng nm ca h chim khong trn di 10% gi tr tng sn phm quc dn, thm ch cn hn na trong lch s loi ngi, cha bao gi c cuc chy ua v trang c lit nh vy trong thi bnh. Ch ring nc M, chim u th trong chy ua v trang, ra k hoch "Chin tranh gia cc v sao" nu thc hin tt c h s phi chi khong 1000 t la. Vi s thc y ca hai siu cng M v Lin X (C), mt s nc pht trin khc cng mt lng ln tin ca v sc ngi vo sn xut v kh v nghin cu KHKT qun s. Theo tnh ton, trong thp k 80, chi ph cho nghin cu KHKT qun s mi nm trn th gii tng ln ti 50 - 70 t la, chim khong 1/3 - 1/2 ton b chi ph nghin cu KHKT th gii. Mt lng ln tin ca ra, thc y s pht trin ca KHKT qun s, cc loi v kh v trang thit b qun s lin tip ra i, khng ngng i mi cc th h. iu cng ging nh thi k chin tranh n lm cho KHKT 7

Tiu lun trit hc qun s tr thnh mt ngnh i u trong vic pht trin ton din KHCN, thc y nn kinh t quc dn pht trin nhanh chng trong thi k nht nh. 2.1.3. Ch ngha t bn c quyn Nh nc to ra nhng iu kin tng i c li. Ngy nay vic nghin cu KHCN ngy cng x hi ho. Rt nhiu cng trnh nghin cu i hi ngy cng nhiu sc ngi sc ca v gnh chu nhng ri ro ngy cng ln. Nhiu cng trnh nghin cu KHKT vt qu kh nng ca cc nh t bn c bit, thm ch cc tp on t bn c quyn. Mi lin quan gia cc ngnh KHCN cng ngy cng rng ri v cht ch. Mt pht trin mi ca ngnh KHCN i hi s pht trin tng ng ca rt nhiu ngnh c lin quan. V d: Vic nghin cu v ng dng nng lng nguyn t, vic tm ti nghin cu hng khng v v tr... u khng th tch ri vic khai thc s dng vt liu mi, khng th tch ri s pht trin cao ca k thut in t v t ng ha... iu i hi phi c s hp tc v phi hp mnh m. Trong tnh hnh s pht trin cao ca ch ngha t bn c quyn Nh nc, mc rt ln p ng c nhng i hi v mt ny ca s pht trin KHCN hin i. Ch ni ring v chi ph cho nghin cu mi nm chnh ph cc nc t bn b ra xp x mt na s kinh ph ca ton b vic nghin cu ca cc nc ny. Hn na, s kinh ph phn ln tp trung vo cc ti nghin cu khoa hc tng i ln v c bn, nn tc dng thc y KHCN ca n cng mnh m. Ngoi phng din kinh ph nghin cu KHKT, chnh ph cc nc t bn ngy nay cn c tc dng rt to ln trong vic bi dng nhn ti pht trin nghin cu khoa hc. Mt vn then cht ca tin b KHCN hin nay l phi c mt loi nhn ti KHKT ph hp v c cht lng cao, ngay c nhng c nhn bnh thng cng cn nng cao trnh KHKT mi c th p ng c yu cu ca nn kinh t hin i.

Tiu lun trit hc Tc dng thc y tin b KHCN ca ch ngha t bn c quyn Nh nc cn th hin ch n lm cho s hp tc quc t v KHKT ngy cng m rng. 2.1.4. Cnh tranh c quyn c lit vn l mt nhn t quan trng thc y tin b KHKT. Bc vo giai on ch ngha t bn c quyn Nh nc, c quyn cng khng th tiu dit c cnh tranh, quy m ca cnh tranh m rng, mc cnh tranh c lit. Cnh tranh cng c lit, cng buc cc nh t bn c quyn khng ngng nghin cu k thut cng ngh mi, s dng cng ngh mi lm ra cc sn phm mi, nng cao cht lng sn phm v nng lc cnh tranh. Do , cnh tranh vn nh trc y, l mt sc mnh bn ngoi thc y tin b KHCN. Cc x nghip t bn c quyn cc nc t bn ngy nay khng tic ca, b ra nhng lng tin khng l xy dng b my nghin cu khoa hc ring, hoc u thc cho cc c quan hc thut nghin cu k KHKT, r rng khng phi l xp vo ngn ko. cc x nghip M b ra nhng khon kinh ph cho nghin cu khoa hc trong nhng nm 80 ln gp 22 ln so vi nhng nm 50, cn cc x nghip Cng ho Lin bang c, kinh ph trong cng mt thi gian ny tng ln ti 83 ln, iu ni ln mt cch y rng, cuc cnh tranh gia cc x nghip c quyn ngy cng cuc cnh tranh trong lnh vc KHCN. 2.2. Ni dung ch yu ca cuc cch mng khoa hc cng ngh Cuc cch mng KHCN pht trin su rng cha tng c, trc tip tc ng vo mi ngnh kinh t quc dn, mi lnh vc XH ca cc nc t bn pht trin, hin nay vn ang tip tc pht trin, nh hng ca n i vi nn chnh tr x hi v kinh t t nay v sau s cng to ln. Sau y l nhng lnh vc khoa hc, cng ngh mi v ang c trin vng nht hin nay. 9

Tiu lun trit hc 2.2.1. K thut in t: y l ngnh ht nhn c tnh quyt nh ca cuc cch mng KHCN, l ngnh pht trin nhanh nht, ng dng rng ri nht trong s cc ngnh KHCN mi ni ln. Hin nay bt k nhng sng to KHCN mi hay ci to k thut trong cc ngnh kinh t truyn thng u khng th tc ri k thut in t. cc nc t bn pht trin, ngnh ny tr thnh mt ngnh mi, c lp gi tr sn lng ca n khng ngng tng ln. Thnh tu ni bt nht ca k thut in t biu hin vic pht minh v p dng my vi tnh in t. My vi tnh in t l mt trong nhng pht minh KHCN v i nht ca th k ny. My tnh in t t khi ra i vo gia thp k 40 n nay, n tri qua 4 th h l: Bng in t, bng bn dn, mch vi in t, mch vi in t quy m ln. mt s nc bt u nghin cu, ch to my tnh sinh hc. N c u im ln nht l tc tnh ton cc nhanh. Ngoi my tnh sinh hc ra, cc loi my tnh m phng c ngi, my tnh quang hc cng ang trong qu trnh nghin cu ch to. S pht trin ca my tnh in t tuy tri qua chng na th k nhng trin vng ca n vn v cng rng ln ang lm phn chn lng ngi. 2.2.2. Cng ngh thng tin Nu ni k thut in t l c s ca k thut thng tin, th k thut thng tin l b phn mu cht ca cng ngh tin hc ngy nay. Thng tin l h thng thn kinh ca XH hin i, khng c s pht trin ca cng ngh thng tin s khng th c s truyn b v s dng hng ngn hng vn thng tin trong XH hin i. S pht trin ca cng ngh thng tin c o bng ch tiu: T s gi c/ Hiu sut. cc OECD, ngi ta c tnh thu c 20% li nhun t cng ngh thng tin. Trong 10 nm ti, gi c ca cng ngh thng tin s gim nhanh v hiu qu ca thng tin s cng ln hn. Ti M, nc chim 20% th trng sn 10

Tiu lun trit hc phm cng ngh thng tin th gii ang bng n cuc cch mng thng tin. Mt s cng ty ln ang th nghim vic xy dng "H thng thng tin cao cp". y l h thng lin kt gia my in thoi + My thu hnh + My vi tnh cho php truyn thng 2 chiu v a chiu, lm cho vic truyn tin v lu tin c nhanh chng, t do hn. Cuc cch mng v thng tin ang lm cho nhiu ngnh cng nghip pht trin vt bc, trong c bit l ngnh vt liu mi. 2.2.3. Cng ngh vt liu mi. Cng ngh vt liu mi l cng ngh thng qua phng php khoa hc ch to ra cc vt liu thay th cho vt liu thin nhin. S xut hin ca cc lai vt liu mi khng nhng gim bt s ph thuc ca con ngi vo ti nguyn thin nhin, m cn lm cho s nghin cu ch to v pht trin cc loi sn phm c trnh KHKT cao tr thnh hin thc. Trong cc loi k thut vt liu mi, hin nay nhng th pht trin nhanh nht v c trin vng nht l vt liu cho thng tin, vt liu tng hp v nguyn liu nng lng mi... Trong nhng k thut vt liu mi, ng ch nht l vt liu nng lng mi l c s quan trng pht trin k thut nng lng mi. Trong thi gian ti, nhu cu ca vt liu mi s tng nhanh hn nhiu so vi cc vt liu truyn thng. Trong thi k 1986 - 2000 cc vt liu siu dn s tng 32%, Gali tng 10,1% gm cu trc nh sn tng 30% trong khi bc ch tng 0,8%, thic 1,2%. nhu cu vt liu mi ca M s tng t 243 t la (1970) ln 379 t la (2000). Nht Bn do ph thuc nng vo ngun nguyn liu t bn ngoi, t lu tch cc pht trin cng ngh vt liu mi. Th trng vt liu ca Nht Bn d tnh tng t 2,2 t la (1981) ln 24 t la (2000). 2.2.4. Cng ngh sinh hc Cng ngh sinh hc l mt b mn khoa hc mi ni ln t nhng nm 50 ca th k ny. N l sn phm kt hp ca khoa hc v s sng v KHKT hin i. Cng ngh sinh hc ang c nghin cu v pht trin hin nay ch yu l gen, 11

Tiu lun trit hc dung hc t bo, mi t bo, phn ng sinh vt v cng ngh gy men... Cng ngh sinh hc tuy hin nay mi giai on u nhng n c nhng bc tin, bt u c tc dng v nh hng n i sng KT - XH. 2.2.5. Cng ngh hi dng Bin chim 71% din tch tri t nhng vic li dng bin ca loi ngi cn ht sc nh b. Cng vi s tin b ca KHCN, con ngi dn dn coi trng vic khai thc v s dng bin. Xem xt tnh hnh hin nay th thy rng cng ngh hi dng bao gm rt nhiu lnh vc chuyn mn nh: Nng lng bin, nui trng hi sn, khai thc khong sn bin, lm nht nc bin, ho cht bin... Trong ngnh khai thc khong sn bin c trin vng ln rt hp dn. 2.2.6. Cng ngh v tr. Cng ngh v tr bao gm vic nghin cu v ch to cc thit b my mc cho vic bay vo v tr nh: V tinh nhn to, phi thuyn ch ngi, phng tn la... Cng bao gm vic s dng cc lnh vc nghin cu khoa hc phc v vic bay vo v tr nh: Kh tng, ti nguyn, khoa hc i sng... V mt thng tin truyn dn, vic s dng k thut khng gian cng tng i rng ri. Do khong khng v tr c nhng iu kin ht sc c bit nh: chn khng rt cao; trng lc cc nh, v trng... nn c th ch to nhng sn phm m trn tri t khng th ch to c: Sn phm c sch cao, vt liu siu dn, tinh th thun khit...

2.3. Quan im ca ng cng sn Vit Nam v khoa hc v cng ngh. Trong qu trnh lnh o cch mng, ng cng sn Vit Nam ngy cng nhn thc su sc vai tr quan trng ca KHCN trong s nghip XD v bo v T quc. Cc quan im 12

Tiu lun trit hc ca ng v KHCN c th hin c th v pht trin qua mi thi k, nhm gii quyt cc nhim v ch yu ca cch mng, ng thi XD tim lc khoa hc cho nhng bc pht trin k tip ca t nc. Cho n nay, h quan im pht trin qua 5 thi k. 2.3.1. Thi k 1945 - 1954: Ngay sau cch mng thng 8/1945 thnh cng, nc VNDCCH phi ng u vi v vn nhng kh khn nghim trng: Kinh t kit qu, vn ho GD ht sc lc hu, th trong gic ngoi m mu bp cht nn cng ho non tr v xm chim nc ta mt ln na. Trong tnh th him ngho y CSVN ng u l Ch tch H Ch Minh ch thn vn ng mt phong tro ton dn chng nn tht hc, coi "Chng gic dt" l mt trong 3 nhim v ln ca cch mng Vit Nam lc by gi. Nhn r vai tr ca kin thc trong vic bo v c lp dn tc v kin quc, CSVN t ra quan im qu trng v xc nh ng n v tr tr thc trong XH mi, trong nc Vit Nam mi "Tr thc l vn qu ca mt dn tc, khng c tr thc hp tc vi cng nng th cch mng khng th thnh cng v s nghip XD mt nc Vit Nam mi khng hon thnh c".Do Chnh ph tuyn chn v gi i o to mt lc lng kh ng cn b khoa hc. Nm 1954, ho bnh lp li min Bc, lp cn b khoa hc u tin ln lt tr v v cng vi lp tr thc tham gia khng chin phc v cng cuc khi phc v XD t nc. 2.3.2. Thi k 1954 - 1964. Ho bnh lp li nm 1954, t nc tm chia lm 2 min. Min Bc bc vo giai on khi phc v pht trin kinh t v bt u thc hin k hoch 5 nm ln th nht. Ln u tin trong vn kin ca CSVN khng nh vai tr ca KHCN trong s nghip XD t nc "Khoa hc v k thut l mt iu kin khng th thiu c trong cng cuc XDCNXH". Thng 9-1960 i hi i biu ton quc ln th III ca ng quyt nh "a 13

Tiu lun trit hc min Bc tin ln CNXH c cng nghip v nng nghip hin i, vn ho v khoa hc tin tin". Pht trin lun im ca i hi ln th III, Hi ngh BCHTW ng ln th 10 ch r: "Chng ta phi y mnh cch mng v quan h sn xut, cch mng k thut, cch mng vn ho v t tng. Cc mt ni trn phi ng thi c tin hnh, khng th xem nh mt mt no, song phi tp trung sc y mng cch mng KHKT l then cht, nhm tng bc trang b c kh v na c kh cho cc ngnh kinh t quc dn, trc ht l cc ngnh sn xut ch yu, tip tc XDCSVC v k thut ca CNXH". Trong vng 10 nm (K t khi ho bnh lp li nm 1954), trn mt trn khoa hc v cng ngh, mt lot t chc khoa hc c thnh lp t U ban khoa hc Nh nc m nhn chc nng qun l n cc c s nghin cu v o to i hc nhm thc hin mc tiu kinh t v XH do ng vch ra. 2.3.3. Thi k 1965 - 1975 Thng 2/1967 trong lc chin tranh ph hoi c lt ang din ra min Bc, Ban b th TW ng ban hnh Ngh quyt 157-NQ/TW "V tng cng cng tc khoa hc v k thut trong tnh hnh v nhim v mi". Ngh quyt nhn mnh: " ginh thng li trong s nghip chng M, cu nc, nn kinh t min Bc nc ta phi m bo nhng yu cu ca chin u, ca i sng nhn dn v khng ngng tng cng tim lc kinh t v quc phng... Mt trong nhng bin php quan trng l y mnh cch mng k thut trong thi chin. V vy, cn ng vin lc lng hin c v khoa hc v k thut ca chng ta phc v cuc cch mng KHKT trong thi chin. Ban b th nhn nh: "Kh nng trc mt v khoa hc v k thut ca ta cn xa mi p ng c yu cu ca cuc cch mng k thut y, v tch cc chun b phc v c lc cuc cch mng k thut trn quy m ln vi trnh cao v trong phm vi c nc sau khi chin tranh chng M kt thc thng li". 2.3.4. Thi k 1975 - 1985 14

Tiu lun trit hc Ngy 20/4/1981 B Chnh tr c Ngh quyt 37-NQ/TW v chnh sch khoa hc v k thut, trong th hin mt quan im: "Cn khng nh rng trong iu kin kinh t cng kh khn, trnh k thut ca sn xut cng thp km, th cng phi ch trng u t cho cc hot ng khoa hc v k thut, cho cng tc o to cn b khoa hc v cng nhn k thut - Chnh l con ng gp phn nhanh chng nng cao nng sut lao ng XH v gii quyt trit nhng kh khn trong sn xut v trong nn kinh t hin nay". Thng 3/1982 i hi ln th V ca ng nu r phng hng nhim v v nhng mc tiu ch yu v kinh t v XH nm 1981 - 1985, trong nhn mnh: "Trc ht khoa hc v k thut phi phc v tt nht cho vic a nng nghip mt bc ln sn xut ln XHCN trong c cu cng - nng nghip hp l". i vi nhim v lu di ca khoa hc v cng ngh Ngh quyt i hi ln th V ca ng ch ra: "XD tng bc nn khoa hc v k thut tin tin ca nc CHXHCNVN c c cu ph hp vi yu cu pht trin kinh t, vn ho v XH, c kh nng gii quyt nhng yu cu trc mt v nhng mc tiu lu di ca nn sn xut, i sng v quc phng, n trc v m ra cho nn kinh t v XH nhng phng hng pht trin mi, ch trng pht trin nhng ngnh khoa hc v k thut gn lin vi th mnh v ti nguyn, iu kin nhit i v con ngi Vit Nam. 2.3.5. Thi k 1986 n nay. Sau hn 10 nm thng nht t nc nn kinh t XH gp nhiu kh khn do c ch qun l tp trung bao cp. i hi ln th VI ca CSVN thng 12/1986 m ra mt bc ngot trong s nghip cch mng ca nc ta, ra ng li i mi, trc ht l i mi trong lnh vc kinh t vi ni dung ch yu l chuyn nn kinh t t tp trung quan liu bao cp sang sn xut hng ha nhiu thnh phn, vn hnh theo c ch th trng, c s qun l ca Nh nc, theo nh hng XHCH. i hi khng nh khoa hc v cng ngh l ng lc thc y cng cuc i mi ton din t nc v ch r phng hng 15

Tiu lun trit hc hnh ng "Nhm trc ht phc v cho 3 chng trnh mc tiu": Lng thc - thc phm, hng tiu dng v hng xut khu. Thng 6/1991 i hi CSVN ln th VII khng nh quan im: "Khoa hc v cng ngh, GD - T phi c xem l quc sch hng u". ng cn ch ra phng hng c th cho khoa hc v cng ngh "Hot ng khoa hc v cng ngh phi m bo c s khoa hc cho cc quyt nh quan trng ca cc c quan lnh o, qun l l cng c ch yu nng cao nng sut, cht lng v hiu qu cho mi hot ng KT - XH gp phn XD nn vn ha mi, con ngi mi, thc y cng cuc i mi ton din t nc". Trc i hi VII, Ngh quyt 26 ca B Chnh tr 30-3-1991 "V khoa hc v cng ngh trong s nghip i mi" v khng nh r quan im ca ng ta v vai tr quan trng ca khoa hc v cng ngh trong vic a t nc thot ra khi khng hong, n nh tnh hnh KT XH. ng tha nhn i ng cn b khoa hc v lc lng nng ct ca cng cuc i mi v XD thnh cng CNXH nc ta. 2.4. nh hng ca cuc cch mng Khoa hc - Cng ngh nh hng ca cuc cch mng KHCN mi i vi CNTB hin i l ht sc to ln, vt xa nh hng ca cc cuc cch mng KHKT trc y i vi i sng chnh tr, kinh t ca XH ng thi. 2.4.1. Cuc cch mng Khoa hc - Cng ngh lin quan n hu nh ton b cc lnh vc KHKT vi mc rng ln cha tng c. 2 cuc cch mng KHKT trc n ra ch yu trong ngnh ng lc v ngnh ch to, cn cuc cch mng KHCN ln ny th xm nhp vo mi mt i sng ca loi ngi nh: Nng nghip, cng nghip, nng lng, giao thng, dch v, thm tr mi trng sinh thi... V vy, m nh hng ca n i vi chnh tr - KT - XH l ton din v su sc. Nu ni tin b KHKT trc y ch yu nhm vo i hi pht trin sc sn xut, th mt c im quan trng ca cch mng KHKT ln ny l 16

Tiu lun trit hc ng thi vi vic thc y s pht trin sc sn xut, n ch yu cn nhm vo duy tr v ci thin iu kin v mi trng sng ca con ngi. 2.4.2. cuc cch mng KHCN rt ngn nhanh chng qu trnh bin KHCN thnh lc lng sn xut, lm cho khoa hc v cng ngh phc v s pht trin KT - XH cng nhanh hn, tt hn. Ly vic pht minh v ng dng my hi nc lm v d: Nm 1705, ngi ta pht minh ra my hi nc c ln, nm 1925 Stivenson mi pht minh ra xe la chy bng my hi nc. T khi pht minh ra my hi nc n khi n c ng dng rng ri vo sn xut v vn ti, phi ti hn 100 nm. Vic pht minh ra ng c t trong, qu trnh rt ngn cn li 80 nm. Cn vic tm ra v ng dng nng lng nguyn t ch cn n 40 nm. Li ly v d nh my in thoi t khi pht minh ra n khi s dng rng ri phi mt 60 nm, cn v tuyn truyn hnh phc tp hn rt nhiu, nhng qu trnh ch c 14 nm. My tnh in t ch trong vng thi gian ngn (14 nm) tri qua 4 th h. C th thy r l, t KHKT chuyn thnh sc sn xut, ng nh mt s nh khoa hc kt lun, c xu hng pht trin "Tng tc". 2.4.3. Cch mng KHCN tr thnh nguyn t trc tip quyt nh s pht trin ca lc lng sn xut XH ca cc nc t bn sau chin tranh. N c u nhim ch yu trn cc mt sau y: Cc ngnh cng nghip mi da trn c s KHKT cng ngh hin i ra i v pht trin rt nhanh, tr thnh nhng ngnh tin phong, ch o ca s pht trin KT - XH. Nh KHCN hin i, cc ngnh cng nghip truyn thng phn ln l cc ngnh cng nghip c s, khng th thiu i vi ti sn xut XH, c ci to khng ngng, nng sut lao ng tng lin tc. C cu ngnh thay i, chuyn dch nng cp ln trnh mi ph hp vi nn sn xut hin i, k thut cao, hm lng tr tu ln. 17

Tiu lun trit hc Phn cng lao ng pht trin c chiu rng ln chiu su. Chuyn mn ho chi tit trong tng ngnh, phn cng chuyn mn ho chi tit gia cc ngnh, phn cng lin kt chuyn mn ho gia cc nc, trong mt s ngnh xut hin dy chuyn sn xut quc t. Ti sn xut m rng ngy cng pht trin theo chiu su ly u t KHKT lm chnh nng cao cht lng lao ng, tng nng sut lao ng, tng hiu qu kinh t v cht lng sn phm. iu ny dn n mt thc t m nh kinh t M Simon Kuznetz trong cun "Tng trng kinh t v kt cu vic lm" ca mnh rt ra kt lun: Tc tng trng cao ca cc nc ngy nay khng phi do lao ng u vo cng nh tng t bn u vo quyt nh, m l do nng sut lao ng tng vi nhp cao quyt nh. 2.4.4. Cuc cch mng KHCN thc y s xut hin hng lot ngnh ngh mi v lm cho nhng ngnh ngh c c ci to "Thay da i tht", lm cho c cu ngnh ngh cc nc t bn pht trin nh m c s thay i ln. Trong thi k kinh t tng trng nhanh sau chin tranh, cng nghip ho du l t hp ngnh ngh mi, c tc dng rt quan trng. Ngy nay, nhng ngnh ngh mi xut hin nh c s pht trin su sc ca cch mng KHCN khng ch c mt, hai ngnh, m l xut hin hng lot ngnh cng nghip mi nh: Cng nghip in t, cng nghip khoa hc, cng nghip nguyn t, cng nghip sinh vt, cng nghip tu v tr... pht trin mnh m. Cng vi s xut hin hng lot ngnh ngh mi, cc ngnh ngh c khng b xo b, m c ci to mt cch trit . Vic s dng rng ri my dt khng c thoi, u my hi nc, s pht trin rng ri ca l luyn thp in v c gang lin hon, s tng vt ca h thng my cng c iu khin... Tt c nhng ci khin cho cc ngnh cng nghip c nh dt v xe la, gang thp... u i mi v cht lng. S pht trin ca cuc cch mng KHCN mi v cc ngnh ngh c ngy cng kt hp cht ch vi nhau. Cc ngnh mi ly cng nghip truyn thng lm ch da v th trng ch yu cho s pht trin ca mnh, cc ngnh c th da vo cc ngnh ci 18

Tiu lun trit hc to k thut m tng thm sc sng mi. S kt hp cht ch 2 mt ny s l xu th quan trng ca s pht trin KHKT t nay v sau. 2.5. Qu trnh i mi chnh sch KHCN nc ta: Qu trnh i mi chnh sch KHCN nc ta thc cht l qu trnh pht trin t duy l lun khoa hc bng nhng b sung thc tin vn ng KT - XH. Mt qu trnh hon thin l lun hng ti chn l khch quan: KHCN l ng lc pht trin KT - XH t nc. 2.5.1. Cc giai on ci cch chnh sch KHCN trong tin trnh ci cch KT - XH. Cn c bn cht ni dung tng chng ng pht trin ca chnh sch KHCN trong tng lai, chng ta c th phn chia qu trnh ci cch trong chnh sch KH v CN nc ta theo 3 giai on vi nhng ni dung kh c trng. 2.5.1.1. Giai on I (1975 - 1980): Ci cch trong khun kh Nh nc t chc mi hot ng KH v CN vi mt h thng ch huy tp trung. Ni dung ci cch trong giai on ny nc ta cng nh hng lot nc XHCN l nhm vo vic hon thin h thng k hoch ho, hnh thnh phng thc k hoch ho theo chng trnh cc mc tiu sao cho Nh nc c kh nng tp trung cc ngun lc thc hin c cc mc tiu KH ra. Tuy nhin, cc bin php ci cch trong giai on ny khng t c nhng kt qu mong mun do gp phi nhng hn ch khng trc tip bt ngun t bn thn cc bin php, chnh sch KH v CN. 2.5.1.2. Giai on II (1981 - 1986): Phi tp trung ho h thng ch huy nhng vn trong khun kh Nh nc t chc cc hot ng KH v CN.

19

Tiu lun trit hc Quyt nh ny to iu kin cho c quan KH v CN c m rng quan h hp tc vi nhau v vi sn xut thng qua cc hp ng nghin cu, trin khai, dch v KH v KT, dn n vic a dng ho cc hot ng ca c quan KH v CN; V do vy, a dng ho cc ngun kinh ph i vo cc c quan ny, cng t y lm xut hin nhu cu t ch ti chnh i vi cc c quan KH v CN. 2.5.1.3. Giai on III (1987 - nay): Tha nhn cc sng kin c nhn v s tn ti nhng t chc v hot ng KH v CN trong cc thnh phn kinh t v cc t chc XH khng thuc Nh nc. Ngh nh 35 - HBT ban hnh nm 1992 ghi mt mc ht sc quan trng trong tin trnh i mi qun l KH v CN. Ngay trong iu 1 ca Ngh nh th hin r quan im pht huy sng to ca mi con ngi v cc t chc XH trong hot ng KH v CN. 2.5.2. Ni dung ca ci cch trong KH v CN Vit Nam. Cng cuc ci cch KT - XH ang lm ny sinh hng lot vn ci cch trong th ch v chnh sch KH v CN. Cc vn c bao hm trong 3 ni dung c bn l c cu li mng li nghin cu v trin khai; Ci cch chnh sch, th ch v qun l nh nc v KH v CN. 2.5.2.1. C cu li mng li nghin cu v trin khai. Mng li nghin cu v trin khai c t chc nh mt sn phm ca nn kinh t ch huy trc y r rng khng iu kin p ng nhng i hi ca vic to u th cnh tranh v pht trin XH trong 1 nn kinh t th trng v nhiu l do khc nhau. Mng li nghin cu v trin khai c t chc theo i hi ca nn KT ch huy trc y ang t n chuyn i thch ng vi tin trnh ci cch, cn phn tch tin trnh ny ra nhng gii php thch hp. 20

Tiu lun trit hc Thc trng mng li nghin cu v trin khai c phn tch trong cc bo co ca Vin nghin cu qun l KH. Nhng nghin cu gn y cho thy hin nay cn c tp trung tho lun tm ra gii php v cc vn sau. 2.5.2.1.1. T chc nghin cu KH trong trng i hc. Theo m hnh t chc KH c trc y, trong h thng trng i hc khng c cc n v nghin cu KH. Ch hp ng nghin cu KH c thit lp nm 1981 lm ny sinh nhu cu khch quan v thnh lp cc n v nghin cu KH c t cch php nhn c lp. 2.5.2.1.2. T chc nghin cu cng ngh. Cc t chc nghin cu cng ngh vn l nhng vin trc thuc cc b "Sn xut - Kinh doanh" hot ng di s "Ch huy trc tip" ca B, tn ti song song vi cc x nghip thuc B. Cc t chc ny hin ang ng trc nhng th tch trc nhu cu tn ti v ang tri qua nhng din bin ca trnh t sp xp mng li nghin cu v trin khai trong qu trnh chuyn i c ch qun l KT Vit Nam. 2.5.2.1.3. Cc Vin Quc gia Khuynh hng t chc cc Vin Quc gia theo m hnh Vin Hn lm Lin X (c) tng tn ti trong 1 thi gian di nc ta. Hin nay khuynh hng ny hu nh khng cn na. Nh nc c quyt nh thnh lp mt s Trung tm KH Quc gia nghin cu nhng vn phc v cc nhim v u tin ca nh nc, hoc nhng vn tuy khng phc v nhim v u tin ca Nh nc, nhng c Nh nc dnh cho s quan tm u tin. 2.5.2.2. Ci cch chnh sch v th ch. Cc vn ang thu ht s quan tm ng k l.

21

Tiu lun trit hc 2.5.2.2.1. Sa i ch tuyn dng nhn cng k thut. 2.5.2.2.2. i mi chnh sch tin lng ca nhn lc KH v KT. 2.5.2.3. Qun l Nh nc v KH. 2.6. D bo pht trin KHCN u th k XXI. Trong th k XXI s pht trin tip din nh v bo ca cuc cch mng KHCN hin i, da trn c s cc cuc cch mng ln trong cc lnh vc: Vt l in t, cng ngh thng tin, cng ngh sinh hc, cng ngh vt liu mi, cng ngh nng lng mi, cng ngh ch to cp siu vi m... ang m ng cho nhn loi tin vo k nguyn ln v KH v CN nh sau: 2.6.1. K nguyn thng tin (bt u vo khong nm 2010 - 2015) - Tip theo 2 k nguyn - K nguyn nng nghip (hn 17 th k) v k nguyn cng nghip ( khong 3 th k) - Vi nn kinh t tri thc l ct. 2.6.2. K nguyn sinh hc - Vi cuc cch mng sinh hc l then cht, k t sau khi pht hin ra m ADN vo na sau th k XX. 2.6.3. K nguyn vt liu mi - Vi s pht hin ra cc vt li siu dn nhit thp v nhit cao cng cc vt liu c bit khc. 2.6.4. K nguyn siu c bn - Da trn nhng khm ph mi nht ca vt l lng t cp siu c bn trn con ng tm hiu mt cch thng nht s phong ph a dng ca t nhin. 2.6.5. K nguyn nng lng mi- Vi ngun nng lng tng hp nhit hch (Tm ra nm 1991) l ngun nng lng sch ca tng lai, khng gy nhim mi trng cho nhn loi. 2.6.6. K nguyn v tr - Da trn nhng thnh tu mi nht ca cng ngh nng lng mi, cng ngh vt 22

Tiu lun trit hc liu, cng ngh ch to cp vi - in t (vi m) v ti y l cng ngh vi - quang t (siu vi m). 2.7. Mt tri ca cch mng KHCN i vi s pht trin ca CNTB hin i. Cch mng KHCN thc s nh mt cu cnh cho CNTB ngy nay, nhng mt khc, n cng t CNTB trc nhng vn gay cn. 2.7.1. S tiu vong ca cc ngh nghip truyn thng v nn tht nghip c cu. Trong cc nc t bn pht trin, lc lng lao ng trc tip sn xut gim i theo p dng ngi my, R bt v h thng my mc sn xut v iu khin sn xut t ng ho. Do lm cho nhng ngh nghip truyn thng i hi nhiu sc bp, nhiu hao ph lao ng sng ngy cng b tiu vong. Lao ng tr c ngy cng c cao v pht trin, do lm nn tht nghip c cu tng ln. 2.7.2. Khong cch gia cc nc t bn pht trin v cc nc ang pht trin ngy cng ln hn. Ngoi cc quc gia giu c ang bc vo thi i "hu cng nghip", 3/4 dn s ca th gii ngy nay ang phi vt ln vi s ngho kh. i a s cc nc ang pht trin c tc pht trin chm, CN lc hu, kh nng tham gia phn cng lao ng quc t yu, cc li th nhn cng, nguyn liu mt dn... Gia h v cc nc giu c c mt khong cch CN kh xa. V nu khng cn thn, h d tr thnh ni cha cc cht "ph thi"do yu cu pht trin KHCN cc nc t bn pht trin a ti. Mc d cc nc vn dng nhng pht minh sng ch ca nc ngoi ri bin thnh b quyt cng ngh ca ring mnh m ra nhiu kh nng vn dng cho cc nc i sau. Song, trong iu kin ca CNTB, s nc vn dng c c may nh trn kh c th tr thnh ph bin. Khong cch giu - ngho, tin tin v lc hu trn th gii vn l vn nan gii ca CNTB ngy nay.

III. Phn kt lun

23

Tiu lun trit hc Tm li ! KHCN c mt vai tr rt quan trng trong s pht trin ca nhn loi ni chung v Vit Nam ni ring. Trong s nghip CNH - HH hin nay, KHCN cng th hin r vai tr ca n i vi Vit Nam nh: Cu trc li nn kinh t, thay i v chuyn hng cc c s h tng ca sn xut, tng cng cc xu th ton cu ho nhiu lnh vc hot ng quan trng ca t nc. Vit Nam chng ta cn ngho KHKT cn lc hu, th s nn cn p dng cc thnh tu KHCN m nhn loi to ra. Ngoi ra, chng ta cn phi khng ngng nghin cu, sng to, tm ti... cho ra nhng pht minh khoa hc ca ring mnh. Nh nc ta cn c nhng chnh sch u tin, khuyn khch pht trin KHCN: o to nhng cn b c chuyn mn cao v KHKT, u i nhng nh khoa hc c ti to iu kin cho h c kh nng pht trin ht kh nng ca mnh, nng cao c s vt cht cho nghin cu khoa hc, tng cng hp tc vi cc Vin nghin cu trn th gii. Vi th h sinh vin tr - Lc lng nng ct ca s nghip CNH - HH ngy nay, mi chng ta cn phi t mnh trau di thm kin thc v KHCN ni ring v v mi mt ni chung khng ch trong trng hc m cn c trong thc tin cuc sng c th a nc ta vng bc i ln con ng XHCN ng nh mong mun ca Bc H v i "Non sng Vit Nam c tr nn v vang hay khng chnh nh mt phn ln cng hc tp ca cc chu".

24

Tiu lun trit hc

Ti liu tham kho

1. Mt s vn v chnh sch pht trin KH v CN - Ph Tin s Nguyn Vn Thu (Ch bin) - Nxb Chnh Tr Quc gia H Ni, 1994 T trang 163 - 211 2. KH v CN lc lng sn xut hng u - GS Tin s V nh C - Nxb Chnh Tr Quc gia H Ni, 1996 T trang 9 - 17 3. Ch ngha t bn hin i (T.1) Khoa hc - cng ngh v pht trin kinh t - L Vn San (Ch bin ), o L Minh, Trn Quang Lm - Nxb Chnh Tr Quc gia H Ni, 1995 Trang 20 - 79 4. Phng php lp k hoch pht trin nng lc cng ngh (T1)- Nguyn l pht trin da trn c s cng ngh. Ngi dch: T B Hng, Trn Thu Lan, Nguyn Nht Huy Trung Tm thng tin th vin khoa hc v Cng ngh Quc gia Trung Tm thng tin KHKT Ho cht H Ni, 1997 Trang 39 - 49 5. Vn kin i biu Ton Chnh Tr Quc gia H Ni, 2001 quc ln th IX, Nxb

Trang 112 - 113 6. Gio trnh trit hc Mc - LNin, Nxb Chnh Tr Quc gia H ni, 2004 Trang 372 - 373 25

Tiu lun trit hc

26