Professional Documents
Culture Documents
Mc tiu
1. 2. 3. 4. 5.
M t qu trnh ng phn. M t qu trnh tn to glucose. Hiu chu trnh HMP v ngha ca n . M t qu trnh tng hp v phn ly Glycogen. Nm vng iu ha chuyn ha glucide thng qua cc qu trnh trn,
ThS BS o Nh Hien
chuyen hoa Glucid y Cac loai ng khac c bien oi thanh glucose tai gan. y Te bao co the d tr Glucose di dang Glycogen va nhanh chong cung cap nang lng khi nhn oi. y Chuyen hoa cua Glucose co the theo 2 hng HIEU KH va YEM KH ( t cung cap nang lng cho nhng mo t hay khong co ty the nh hong cau hay trong tnh trang mo thieu oxy).
ThS BS o Nh Hien
D tr
GLUCOSE
Oxy hoa-Ly giai glucose
Mot so thuat ng
1. S len men: thoai hoa glucid theo ng yem kh .San pham s len
men co the la
2. ng phan (Glycolysis) : thoai hoa glucose en pyruvat. 3. S thoai hoa glucid trong ieu kien hieu kh : S ho hap (HDP 4. 5. 6.
y Acol ethylic (s len men ru) : vi sinh vat nh nam men. y Acid lactic : s len men lactic
=Hexose Di Phosphate) Glycogen phan (Glycogenolysis) :phan giai glycogen thanh glucose , glucose thoai hoa tiep thanh CO 2 , H2O. Tong hp Glycogen (Glycogenesis) : tong hp glycogen t glucose va cac MS khac. Tan tao glucid (Gluconeogenesis) : tong hp glucose va glycogen t nhng chat khong phai la glucid (pyruvat,lactat, acid amin, glycerol) va nhng chat trung gian co the chuyen hoa trung gian qua pyruvat hay chu trnh acid citric.
ThS BS o Nh Hien 4
Noi dung
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 1.ng phan (Glycolysis hay HDP) 2.Tan tao Glucose (Gluconeogenesis) 3.Chu trnh HMP (Hexose Mono Phosphate) 4.ieu hoa qua trnh ng phan va tan tao glucose 5.Phan ly glycogen 6.Tong hp Glycogen 7.ieu hoa tong hp va phan ly Glycogen.
ThS BS o Nh Hien
ThS BS o Nh Hien
HDP(Glycolysis-ng phan)
(Chutrnh Hexose diphosphate)
PHA CHUN B Phosphoryl ha Glucose v bin i thnh Glyceraldehyde-3-phosphate
2 Phn ng 1 chiu
ThS BS o Nh Hien
HDP
PHA THU HOCH
Oxy ha v bin i Glyceraldehyde-3phosphate Pyruvate , km vi to ATP v NADH
Phn ng 1 chiu
8
ThS BS o Nh Hien
HDP
C oxygen
Khng oxygen Khng oxygen
ng vt, thc vat va nhieu te bao sinh vat trong ieu kien hieu kh.
Len men Lactat : co c manh , trong hong cau , vai vi sinh vat.
ThS BS o Nh Hien
HDP
(2)
(2) CHHTB
(2)
(2)
(2)
C oxygen
(2)NAD+
(2)
ThS BS o Nh Hien
(2)
Khng oxygen
(2)Lactate
10
(t bo cht )
Lactate dehydrogenase
ThS BS o Nh Hien
11
HDP
ThS BS o Nh Hien
12
Cau truc phc hp enzym Pyruvate dH2 vi 3 tieu phan : E 1 :Pyruvate dehydrogenase E 2 :DihydroLipoyl transacetylase E 3 :DihydroLipoyl dehydrogenase 5 coenzyme (TPP,FAD,CoA-SH, NAD+,Lipoic acid)
ThS BS o Nh Hien 14
C che hoat ong cua phc hp pyruvate dH2: Kh carboxyl oxy hoa
ThS BS o Nh Hien
15
HDP
ThS BS o Nh Hien
16
HDP hiu kh
(2)
(2) CHHTB
(2)
(2)
(2)
C oxygen
To 2 ATP v 2 NADHH+ .
(2)
ThS BS o Nh Hien
(2)
17
K ym kh
K hiu kh
Lactat e
5 5
15
3
=32
ThS BS o Nh Hien 18
To 32ATP
ThS BS o Nh Hien
To 2ATP
19
Hng cu
Hong cau : Tao 2,3 Biphosphoglycerat (thay v 1,3 Biphosphoglycerat ) Jgan vi Hb giup Lai lc vi Oxy J giup hong cau de nha Oxy cho mo.
ThS BS o Nh Hien
20
Lactase
-amylase
-Bat dung nap Lactose : thieu Lactase trong te bao ruot non J lactose xuong ai trang , vi khuan ruot bien oi thanh chat oc gay gi nc trong long ruot J tieu chay . Uong sa cha Lactase.
HDP
GAN
Fructose 1Phosphate Aldolase
Fructokinase
C ,THAN
Phosphomannose isomerase
Galactokinase
Galactose -1Phosphate
UDP-galactose
UDP-Glucose 4epimerase
UDP-glucose
22
Galactokinase
OH
UDP-Glucose 4-epimerase
UDP-Glucose 4epimerase
Galactosemia : Galactose-mau K va Galactosenieu (+) . 1. Thieu Galactokinase Jtre em b cm mat do tch tu Galactitol thuy tinh the :benh trung bnh neu han che an galactose 2. Thieu transferase : benh nang Jtre em cham phat trien tam than , noi kho , gan b h J chet tre Jche o an khong hieu qua. 3. Thieu epimerase :trieu chng tng t thieu transferase nhng nhe hn neu han che an galactose .
ThS BS o Nh Hien 23
Glucose la nguon nang lng chnh cua: nao ,hong cau , tinh hoan ,tuy thng than, nhau thai. Xay ra chu yeu :gan va vo thng than. Tien chat quan trong : Lactate Pyruvate Glycerol Acid amin tao ng .
ThS BS o Nh Hien
24
Tn to glucose
ThS BS o Nh Hien 25
ng phn
Hexokinase
Glucose Glucose-6-P
Tn to glucose
Glucose-6-Phosphatase
y Xay ra te bao chat. PhosphoFrutosekinase-1 y Ngc chieu ng phan . y 3 phan ng khong thuan nghch : nh nhng enzym khac va con ng khac y Can : y 4ATP y 2GTP y 2NADH Pyruvatkinase
NG PHAN
Frutose -6-P
Frutose-1,6-Biphosphatase
Frutose 1,6-BiP
2Pyruvate
Pyruvate carboxylase
ThS BS o Nh Hien
(2 )ATP
26
(1)
(3)
(10)
(Ty th)
ThS BS o Nh Hien
27
ng phn
Tn to Glucose
28
Can tao NADH te bao chat cho qua trnh tan tao glucose : te bao chat [NADH] / [NAD+] thap hn trong ty the 105 lan (8x10 4). Phn ng :Pyruvate JPEP (thng qua oxaloacetate trong ty th): 2 cch . 1.T Alanin J Pyruvate (nh transaminase) :NADH cua phan ng thuan nghch Oxaloacetate J Malate cung cap NADH cho phan ng 1,3 BiPhosphoglycerate JGlyceraldehyde-3-P .
PEP carboxykinas e (te bao chat) Malate dehydrogena se (te bao chat)
1
Malate dehydrogena se (ty th) Pyruvate carboxylas e
PEPcarboxykin ase (ty the)
Pyruvate carboxylase
ALT Alanin
ThS BS o Nh Hien
Lactate dehydrogena se
29
ThS BS o Nh Hien
30
Ty th
y Xay ra gan va than cung cap glucose cho nao , c va hong cau . y Pyruvate carboxylase: hoat hoa bi Acetyl CoA Jkhi nguon cua tan tao nhieu (Acid beo) Jvan toc tan tao K. y ong vat khong the x dung trc tiep Acetyl CoA (dan xuat t Acid beo ) e tan tao glucose (thc vat va vi sinh vat co the ) y ng phan va tan tao glucose tuan t c ieu hoa e tranh lang ph khi ca 2 con ng xay ra cung luc.
ThS BS o Nh Hien 31
HMP
Pha oxy hoa: khong thuan nghch
Pha khong oxy hoa
Transketolase Transaldolase
6-Phosphogluconate Dehydrogenase
6-Phospho-gluconate
G-6-PD
34
Hoat ong cua Transketolase: y Vn chuyn 2 C t 1 Ketose (chat cho) sang 1 aldose (chat nhan). y Coenzym la TPP
35
ThS BS o Nh Hien
36
ThS BS o Nh Hien
37
ThS BS o Nh Hien
38
ThS BS o Nh Hien
39
HMP
Aldolase
ThS BS o Nh Hien
40
`Glucose-6-P vao qua trnh ng phan hay HMP tuy thuoc :nhu cau cua te bao va nong o [NADP+ ] v [NADPH+ ] te bao chat , iu ha thng qua G-6PD (Glucose-6-phosphate dehydrogenase).
HMP
Glucose
Glucose 6-Phosphate
HDP
`Trong cac qua trnh tong hp :te bao x dng NADPH v nhanh chong chuyen thanh NADP+ , HMP G-6-PD nong o [NADP+ ]K , hoat hoa d lap the enzym G-6-PD , K chu trnh HMP . `Khi qu trnh tng hp chm li : t bo t x dng NADPH (nhu cau ve NADPH cham lai ), nong o [NADPH+ ]K v [NADP+ ]L J NADPH c che G-6-PDJ chu trnh HMP cham lai , G6-P u tien i vao qua trnh ng phan.
NADP+
: c ch : hot ha
ot bien gen transketolase J L ai lc enzym vi TPP (ch con 1/10 so vi bnh thng) Thieu TPP nang (nghien ru kem hap thu cac loai vitamin trong o co Thiamin). J cham HMP , a en hoi chng Wernicke-Korsakoff. ThS BS o Nh Hien41 Trieu chng: giam tr nh tram trong, lan lon , liet khu tru .
ThS BS o Nh Hien
42
iu ha ng phn v tn to glucose
Hexokinase
ieu hoa ng phan da vao Hexokinase. Phosphofructokinase-1. Pyruvatekinase. ieu hoa tan tao Glucide da vao: Frutose-1,6-Biphosphatase (FBPase -1) : AMP,ATP, Acetyl CoA,Citrate. Pyruvate carboxylase bi Acetyl CoA. Phc hp Pyruvate dehyrogenase bi Acetyl CoA. Frutose-2,6-Biphosphate .
Phospho Frutosekinase-1
Fructose-1,6Biphosphatase (FBPase 1)
Pyruvate kinase
ThS BS o Nh Hien
Pyruvate carboxylas 43
y Phosphofructokinase-1 y Pyruvatekinase
ThS BS o Nh Hien
44
Hexokinase I (C)
> 10mM(sau an) J enzym van hoat ong e gi can bang noi moi Jgiup nong o glucose-mau on nh J ong thi GLUT 2 la chat van chuyen Glucose vao gan hoat ong hieu qua J nhanh chong lam L Glucose-mau . 45
ThS BS o Nh Hien
Co 1 protein c che Hexokinase IV hien dien trong nhan t bo gan . Fructose-6-P ong vai tro chat tac dung d lap the giup protein ieu hoa gan chat enzym J c che enzym . Glucose canh tranh F-6-P J hoat hoa enzym Hexokinase IVJ lam enzym ri khoi protein ieu hoa J di chuyen t nhan ra te bao chat. Mao mch
C tieu thu Glucose /Gan gi Glucose e cung cap cho mau khi oi .
GAN
T bo cht Nhn
Hot ng
Bt hot
ThS BS o Nh Hien
46
Cac Isozyme Hexokinase phan anh vai tro chuyen hoa glucid khac nhau gia gan va c :vai tro Hexokinase IV
Sau an no Glucose-mau K : GLUT 2 van chuyen Glucose vao gan hoat hoa Hexokinase IV . Nhn oi Glucose L : F-6-P c che HexokinaseIV . Hexokinase IV khong b c che bi G-6-P J Hexokinase IV van tiep tuc hoat ong du cac Hexokinase khac a b c che het.
GAN
T bo cht Nhn
Hot ng
Bt hot
ThS BS o Nh Hien
47
the
48
Ch GAN
Glucose-mau L J tiet Glucagon
PKA
Phan ng ngan gan x dung glucose khi glucose-mau L dnh Glucose t do phng thch vo mu PP
ThS BS o Nh Hien
Alanin
Fructose1,6-biphosphatase
(FBPase-1)
Vi s tham gia cua: 1. Acetyl CoA : chat ieu hoa d lap the 2. AMP : chat ieu hoa d lap the 3. Citrat 4. Fructose-2,6-biphosphate 5. Insulin . Ngoai te bao 6. Glucagon.
Trong te bao
ThS BS o Nh Hien
50
Pyruvate
Acetyl CoA K J K tan tao glucide (cch dnh nng lng t Acetyl coA)
ThS BS o Nh Hien
51
PFK-1
FBPase-1
52
Hot ha
Phosphofructokinase-1
c ch
ThS BS o Nh Hien
53
2 1
54
ThS BS o Nh Hien
Fructose-2,6-Biphosphate
Hot ng ca PFK-1:
A . Khng c F-2,6-BP: cn 2 mM F-6-P enzym PFK-1 t V max . B. C 0,13 M F-2,6BP : ch cn 0,08 mM F-6-P enzym PFK-1 t V max .
0,08mM
2mM
ThS BS o Nh Hien
55
Fructose-2,6-Biphosphate
Hot ng ca FBP-1:
A . Khng c F-2,6-BP: ch cn 5 mM F-1,6-BP enzym PBPase-1 t Vmax . B. C 25 M F-2,6-BP : cn n >70 M F-1,6-BP th enzym FBPase-1 mi t V max .
F-2,6-BP c ch tn to glucose
A
B
5microM (25 microM) >70microM
56
Fructose-2,6-biphosphate
(+)
PhosphoFructokinase-1
Fructose Biphosphatase-1
(+)
ng phn
Tn to Glucose
PFK-2
FBPase-2
Glucagon
K(cAMP) Khi Gluocse-mau
58
PFK-1
FBPase-1
ThS BS o Nh Hien
59
2 qua trnh nay khong thuan nghch :theo 2 con ng khac nhau vi nhng enzym khac nhau
ThS BS o Nh Hien
61
Phosphorylase : cat lien ket 1-4 glycosid tao Glucose-1-P ( hoat ong chnh) Enzym ct nhnh (debranching enzyme):c 2 hot tnh transferase v (16)glucosidase Chuyen 3 goc Glucose (1,4) sang nhanh khac , cha ra lien ket 1,6 [oligo (16) n (14) glucan transferase ] . Cat lien ket 1,6 tao Glucose t do (hoat ong t)
u t do
Ly giai Glycogen
KET QUA: 9/10 la G-1-P 1/10 la Glucose t do
Hot tnh transferase ca enzym ct nhnh
Glycogen Phosphorylase
Glucose-1Phosphate
62
Pi
Glycogen phosphorylase
u t do
Glucose-1-phosphate
ThS BS o Nh Hien
(Glucose) n1
63
C khng c Glucose-6-Phosphatase
Gan
C Gan
Mu
64 ThS BS o Nh Hien
Glucose-6-phosphate
ThS BS o Nh Hien
65
Glucose-6-phosphatase hoat ong trong he thong lien vong noi mo cua gan
Glucose-6-Phosphatase hoat ong trong he lien vong noi mo giup ngan cach vi he thong enzym ng phan te bao chat . Thieu Glucose-6-Phosphatase hay G-6-P transporter (T1) di truyen eu a en benh ly :Glycogen storage disease .
T bo cht
GAN
(T1)
(T2)
ThS BS o Nh Hien
66
ThS BS o Nh Hien
67
UDP-Glucose
ThS BS o Nh Hien
68
1:
Phan ng 2: Phosphoglucomutase
2:
3:
ThS BS o Nh Hien
69
Glycogen synthase
au t do mi
ThS BS o Nh Hien
71
au t do
(1J4)
au t do
Tng hp Glycogen : cn on mi
Tong hp moi nh Glycogenin (proteine) Moi (primer):t nhat co 8 glucose (1J4) Khoang 12 lan phan nhanh , cha 55 000 pt Glucose , M=107 , k =21 nm. Moi nhanh co t 12 14 phan t glucose
4e 3e
2e
ThS BS o Nh Hien
73
ThS BS o Nh Hien
74
Tng hp Glycogen
Glycogen synthase
u t do
UDP-Glucose Pyrophosphorylase
Glucan transferase
Glucose
ThS BS o Nh Hien
75
T bo GAN
(UDP)
ThS BS o Nh Hien
76
ThS BS o Nh Hien
77
Tong hp Glycogen
Glucagon, Epinephrin GSK3:Glycogen synthase kinase 3
y GLYCOGEN PHOSPHORYLASE : ieu hoa d lap the di tac dung cua hormone .
Hot ng ca epinephrine c
Ly gii glycogen Tng hp glycogen
Ly gii glycogen
ThS BS o Nh Hien
Hot ng
Tng hp glycogen
Bt Hot
79
C
Can co c khan cap
Glucose -mauL
Gan
Phosphorylase b kinase
K[AMP]
PP1
Khuych i tn hiu
ThS BS o Nh Hien 80
Phosphorylase b kinase
ThS BS o Nh Hien
81
gan
C : ATP K gan vao v tr d lap the cua Glycogen phosphorylase bat hoat enzym . GAN : Glycogen phosphorylase ng vai tr 1 b phn cm ng vi glucose. Khi glucose mu Glucose vo gan nng Glusose trong gan cao lm Glucose gn vo trung tm d lp th ca phosphorylase a bin i cu hnh gip Phosphorylase a phosphatase (PP1) d dng kh phosphate ca gc Serinphosphate to Phosphorylase b (km hot ng) ly gii glycogen glucose-mu. Insulin hot ha Phosphorylase a phosphatase (PP1) .
GAN
Insulin
Phosphorylase a phosphatase
PP1
ThS BS o Nh Hien
Phosphorylase Kinase
82
(PP 1)
GAN : Insulin hot ha Phosphorylase a phosphatase (PP1) kh P ca Phosphorylase a ( hot ng) Phosphorylase b (km hot ng ) ly gii glycogen glucose-mu.
GAN
Insulin
Phosphorylase a phosphatase
PP1
ThS BS o Nh Hien 83
Glycogen synthase c ieu hoa nh gan va kh phosphate INSULIN :hot ha tng hp Glycogen glucose-mu.
c ch GSK3 : gi cho glycogen synthase hot ha (GSK3 phosphoryl ha 3 gc serin u C tn bt hot glycogen synthase ). Hot ha Phospho PP1: Phospho Proteine Proteine phosphatase Phosphatase(PP1) :Kh 3 phosphat glycogen synthase hot ng .
PP1
84 ThS BS o Nh Hien
PIP2: Phosphatidylinositol 4,5biphosphate PIP3: Phosphatidylinositol 3,4,5triphosphate PDK-1: Protein kinase PKB: Protein kinase
ThS BS o Nh Hien 85
Glucose : gn vo Glycogen phosphorylase kch hot kh phosphate ca glycogen phosphorylase Glycogen phosphorylase b(t do) bt hot ly gii glycogen lm tng hp glycogen. Glucose -6-P : gn vo glycogen synthase bin i cu hnh tr nn d dng c PP1 tip nhn d b kh phosphate glycogen synthase hot ng . Epinephrine ( c) v Glucagon (gan) :hot ha PKA gip phosphoryl ha GM (glycogen Targeting Proteine ) gip PP1 ri khi Glycogen synthase . PP1
ThS BS o Nh Hien
Insulin
Epinephrine
Insulin kch hot gn phosphate vo GM (v tr 1) kch hot PP1 kh Phosphate ca 3enzyme Hot ha tng hp Glycogen c ch ly gii Glycogen .
GM
GM GM
KhngH H (KhngH)
Epinephrin :kch hot PKA PKA kch hot gn Phosphate vo v tr 2 ca GM lm PP1 ri khi glycogen PP1 khng tc dng trn Glycogen phosphorylase v glycogen c synthase na.Tc dng ngc insulin. PKA: phosphoryl ha 1 protein (Inhibitor 1) Inhibitor 1 ThS BS o Nh Hie gn Phosphate s gn vi PP1 v c ch nPP1.
87
Ly gii glycogen
Epinephrine
PKA
PP1
Isulin
Dng gn Phosphate
Trong t bo PP1 khng dng ha tan m gn kt vi 1proteine gi l GM ( Glycogen targeting proteine ) gip gn vi glycogen v 3 enzym trn . PP1: Dng gn (cht c ch -P) :bt hot nh PKA. Dng hot ha :c ch hot ha d lp th nh G-6-P.
PP1
Isulin
Tng hp glycogen
Isulin Epinephrine Glucagon
ThS BS o Nh Hien
PP1
88
ThS BS o Nh Hien
89
Glucagon
ThS BS o Nh Hien
Glucose mu
90
Glucose-mau K
K Insulin
Kglucagon
ThS BS o Nh Hien
Glucose-mau L
91
ThS BS o Nh Hien
92
ThS BS o Nh Hien
93
y Insulin:
y Thuc ay a Glucose vao c va y
mo m nh gia tang hoat ong cua GLUT4 tren mang te bao . Hoat hoa tong hp Hexokinase II va IV ,PFK-1,pyruvate kinase , nhieu enzym tong hp lipid .Hoat hoa tong hp glycogen c va gan.
y Glycogen synthase :
y Insulin c che GSK3 la enzym
phosphoryl hoa dang Glycogen synthase a (h) JGlycogen synthase b(khong h ) J KQ: Ktong hp glycogen. Dang b (khong h) tr thanh dang a (h) nh kh phosphoryl bi Phospho preteine Phosphatase (PP 1).
glycogen ,tan tao glucose ,c che ng phan Jtiet kiem glucose cung cap cho nao va cac mo khac. C : epinephrin hoat hoa ly giai glycogen va ly giai glucose Jcung cap ATP cho co c .
ThS BS o Nh Hien
94
Bnh thng : glucose khng c thi ra nc tiu Ngng thn : 180 mg/dl (Nng glucose-mu > 180 mg/dl , glucose s thi ra nc tiu ) ( i tho ng : Khi nng glucose-mu > 126 mg /dl (sau 8-10 gi nhn i)
ThS BS o Nh Hien 95
ThS BS o Nh Hien
96