Luan Van VOIP

Nghiªn cøu øng dông c«ng nghÖ ®iÖn tho¹i trªn Internet ( Internet Telephony)
TABLE OF CONTENTS
CH¦¥NG1 ¦u thÕ vµ xu h−íng ph¸t triÓn cña ®iÖn tho¹i Internet:7

1.1 Nh÷ng −u thÕ cña dÞch vô tho¹i qua internet. ...................................7
1.2 Sù ph¸t triÓn cña çc dÞch vô ®iÖn tho¹i Internet:...........................9
1.2.1 Tho¹i th«ng minh ..............................................................................10
1.2.2 DÞch vô tÝnh c−íc cho bÞ gäi............................................................10
1.2.3 DÞch vô Callback Web ......................................................................10
1.2.4 DÞch vô fax qua IP.............................................................................11
1.2.5 DÞch vô Call center...........................................................................11
1.3 ThÞ tr−êng hiÖn nay ................................................................................11
1.4 Xu h−íng thÞ tr−êng tho¹i Internet trong t−¬ng lai ......................13
CH¦¥NG2 C«ng nghÖ c¬ së ...........................................................................16
2.1 Kü thuËt nÐn tÝn hiÖu tho¹i ...................................................................16
2.1.1 Tæng quan ...........................................................................................16
2.1.2 Nguyªn lý chung cña bé mH ho¸ CELP .........................................18
2.1.3 Nguyªn lý mH ho¸ CS-ACELP ........................................................21
2.1.3.1 Nguyªn lý chung cu¶ bé mH ho¸ ................................................21
2.1.3.2 Nguyªn lý bé mH ho¸ CS-ACELP ..............................................22
2.1.3.3 Nguyªn lý bé gi¶i mH CS-ACELP ..............................................23
2.1.4 ChuÈn nÐn G.729A ............................................................................24
2.1.5 ChuÈn nÐn G.729B ............................................................................26
2.2 B¸o hiÖu DTMF (Dial tone Multi Frequency )................................27
2.2.1 B¸o hiÖu DTMF qua b¶n tin UserInputIndication .......................27
2.2.1.1 ThiÕt bÞ ®Çu cuèi thu ph¸t DTMF ...............................................28
2.2.1.2 Gateway thu ph¸t DTMF .............................................................28
2.2.1.3 Gate Keeper thu vµ ph¸t çc tÝn hiÖu ©m thanh D.323............28
2.2.2 DTMF ®−îc truyÒn th«ng qua giao thøc thêi gian thùc RTP
(Real time Transport Protocol) ....................................................................................29
Ph¹m ViÖt Dòng líp DTTH1 K40 Tr−êng §¹i häc B¸ch khoa Hµ Néi 1
2.3 Khö tiÕng väng .........................................................................................29

2.4 C¬ chÕ b¶o mËt. .......................................................................................30
2.4.1 §Þnh nghÜa vµ kh¸i niÖm ..................................................................31
2.4.2 Thu tôc Authentication gi÷a hai ®Çu cuèi .....................................32
2.4.2.1 Thñ tôc Authentication cña Diffie-Hellman .............................32
2.4.2.2 Thñ tôc Authentication dùa vµo nhËn d¹ng. .............................33
2.4.3 Thñ tôc Authentication gi÷a ®Çu cuèi vµ Gatekeeper .................33
2.4.3.1 Thñ tôc Authentication kh«ng cã th«ng tin ngÇm ®Þnh tr−íc.33
2.4.3.2 Thñ tôc Authentication dùa trªn th«ng tin ngÇm ®Þnh tr−íc ..34
2.4.4 Thñ tôc mH ho¸ b¶o mËt luång d÷ liÖu. .........................................34
2.4.5 Xö lý khi nhËn thÊy mÊt an toµn .....................................................34
2.4.6 VÝ dô b¶o mËt b»ng çch sö dông Token ......................................34
CH¦¥NG3 CÊu tróc m¹ng vµ cÊu h×nh chuÈn cña m¹ng IP. .........36
3.1 Tæng quan vÒ cÊu h×nh chuÈn cña m¹ng VoIP ...............................36
3.2 Çc cÊu h×nh chuÈn vµ chøc n¨ng cña çc phÇn tö .......................37
3.2.1 ThiÕt bÞ ®Çu cuèi ................................................................................37
3.2.2 M¹ng truy nhËp IP.............................................................................38
3.2.3 Gatekeeper (GK) ...............................................................................38
3.2.4 Gateway(GW) ....................................................................................39
3.3 Çc giao diÖn chuÈn................................................................................42
3.3.1 Mét thÝ dô vÒ cÊu h×nh m¹ng VoIP ...............................................44
CH¦¥NG4 Xö lý cuéc gäi vµ tÝnh c−íc......................................................45
4.1 §¨ng ký dÞch vô .......................................................................................45
4.2 ThiÕt lËp cuéc gäi ....................................................................................46
4.2.1 Cuéc gäi tõ ®Çu cuèi H.323 tíi thuª bao trong SCN. ..................46
4.2.2 Cuéc gäi thuª bao trong m¹ng SCN tíi ®Çu cuèi H.323: ...........48
4.2.3 Phèi hîp ho¹t ®éng víi b¸o hiÖu DTMF: ......................................50
4.2.4 Lùa chän nhµ cung cÊp m¹ng:.........................................................50
4.3 Thùc hiÖn cuéc gäi ..................................................................................50
4.3.1 Kh¸i niÖm chung ...............................................................................50
4.3.2 Çc tr−êng hîp ngo¹i lÖ trong giai ®o¹n thùc hiÖn cuéc gäi......51
4.4 Gi¶i phãng cuéc gäi: ...............................................................................51

4.5 NhËn d¹ng thuª bao chñ gäi .................................................................51
4.6 M« h×nh tÝnh c−íc vµ çch tÝnh c−íc trong m¹ng VOIP ..............52
CH¦¥NG5 §¸nh sè vµ chuyÓn ®æi ®Þa chØ ...............................................58
5.1 Yªu cÇu chung ..........................................................................................58
5.1.1 Yªu cÇu víi cuéc gäi tõ IP ®Õn PSTN:...........................................58
5.1.2 Yªu cÇu ®èi víi cuéc gäi tõ PSTN ®Õn IP: ....................................59
5.1.3 Yªu cÇu ®èi víi cuéc gäi tõ PSTN ®Õn IP ®Õn PSTN: .................59
5.1.4 Yªu cÇu ®èi víi cuéc gäi tõ IP ®Õn PSTN ®Õn IP: .......................59
5.1.5 Çc ph−¬ng thøc quay sè: ................................................................59
5.1.6 Çc sè lùa chän ..................................................................................60
5.2 Ph−¬ng ph¸p ®¸nh sè thuª bao: ..........................................................61
5.2.1 Yªu cÇu ®èi víi quy t¾c ®¸nh sè:....................................................61
5.2.2 Quy t¾c ®¸nh sè ®Ó hç trî t¹i giao diÖn ®èi víi m¹ng PSTN: ....61
5.2.3 Ph−¬ng ph¸p ®¸nh sè thuª bao........................................................62
5.2.3.1 Quy t¾c cña IETF ..........................................................................62
5.2.3.2 KhuyÕn nghÞ cña ETSI .................................................................63
5.3 Ph−¬ng ph¸p chuyÓn ®æi sè E.164 vµ ®Þa chØ IP: ...........................65
5.3.1 KhuyÕn nghÞ cña IETF .....................................................................65
5.3.2 §Þnh tuyÕn cho çc lo¹i h×nh dÞch vô ............................................66
5.4 Ph−¬ng ph¸p ®Þnh tuyÕn gi÷a PSTN vµ IP ......................................68
5.4.1 Çch thø nhÊt .....................................................................................68
5.4.2 Çch thø hai. ......................................................................................68
5.4.3 Çch thø ba .........................................................................................69
5.5 KÕt luËn......................................................................................................69
CH¦¥NG6 §¸nh gi¸ chÊt l−îng dÞch vô...................................................70
6.1 §¸nh gi¸ theo chñ quan .........................................................................70
6.2 §¸nh gi¸ theo kh¸ch quan ....................................................................70
6.3 §¸nh gi¸ theo ®é trÔ ...............................................................................73
CH¦¥NG7 Kh¶ n¨ng triÓn khai dÞch vô ...................................................74

7.1 Çc ®éng lùc chÝnh..................................................................................74
7.2 kh¶ n¨ng phæ biÕn dÞch vô tho¹i qua Internet ................................74
7.2.1 Ph−¬ng ¸n 1: DÞch vô tho¹i Internet lµ thø yÕu ............................75
7.2.2 Ph−¬ng ¸n 2 :dÞch vô tho¹i Internet chiÔm lÜnh thÞ tr−êng.........76
7.3 Sù ¶nh h−ëng ®Õn çc nhµ cung cÊp dÞch vô viÔn th«ng ..............77
7.3.1 T−¬ng lai cña m¹ng viÔn th«ng .......................................................78
7.3.2 Sù thay ®æi nhu cÇu cña kh¸ch hµng ..............................................79
7.3.3 VÞ trÝ cña IP vµ sù liªn quan víi m¹ng chuyÓn m¹ch kªnh. .......79
7.3.4 ChiÕn l−îc cña çc nhµ khai th¸c dÞch vô viÔn th«ng víi dÞch vô
IP. 80
7.3.4.1 Nhµ khai th¸c m¹ng truy nhËp vµ m¹ng ®−êng dµi. ................81
7.3.4.2 Nhµ khai th¸c m¹ng ®−êng trôc ..................................................82
7.3.4.3 Nhµ khai th¸c m¹ng truy nhËp. ...................................................82
CH¦¥NG8 thiÕt kÕ Gateway tho¹i Internet vµ m« t¶ phÇn mÒm
VIPGATE. 84
8.1 M«i tr−êng ph¸t triÓn ............................................................................84
8.1.1 tæng quan ............................................................................................84
8.1.2 CÊu tróc phÇn cøng : .........................................................................85
8.2 Gi¶i ph¸p thiÕt lËp bé ®Öm . .................................................................88
8.2.1 Ph−¬ng ph¸p truyÒn d÷ liÖu qua 3 bé ®Öm....................................89
8.2.2 Ph−¬ng thøc truyÒn d÷ liÖu qua hai bé ®Öm. ................................90
8.3 TriÖt tiÕng väng........................................................................................91
8.4 PhÇn mÒm VIPGate ................................................................................91
8.4.1 Giíi thiÖu chung ................................................................................91
8.4.2 CÊu tróc ch−¬ng tr×nh .......................................................................92
8.4.2.1 §iÒu khiÓn xö lý cuéc gäi ............................................................92
8.4.2.2 NÐn TÝn hiÖu tho¹i.........................................................................92
8.4.2.3 §iÒu khiÓn truyÒn d÷ liÖu trªn m¹ng IP ....................................93
8.4.3 §Æc tÝnh kü thuËt cña VIPGate .......................................................93
8.4.3.1 TÝnh n¨ng vµ yªu cÇu kü thuËt ....................................................93
8.4.3.2 Giao diÖn ng−êi sö dông ..............................................................93

CH¦¥NG9 thö nghiÖm DÞch vô tho¹i Internet.......................................96
9.1 CÊu h×nh thö nghiÖm..............................................................................96
9.2 CÊu h×nh ®o kiÓm ....................................................................................96
9.3 KÕt qu¶ ®¸nh gi¸ chÊt l−îng dÞch vô. ................................................98
lêi nãi ®Çu
§Çu n¨m 1995 c«ng ty VocalTec ®−a ra s¶n phÈm phÇn mÒm tho¹i qua Internet
(kÕt nèi ®iÓm -®iÓm) ®Çu tiªn trªn thÕ giíi .Sau ®ã ,nhiÒu c«ng ty ®H ®Çu t− nghiªn cøu
vµ ®−a ra çc s¶n phÈm th−¬ng m¹i.Th¸ng 3/1996 ,VocalTec kÕt hîp víi Dialogic ®H
®−a ra s¶n phÈm cæng kÕt nèi PSTN vµ Internet ®Çu tiªn trªn thÕ giíi.HiÖp héi çc nhµ
s¶n xuÊt tho¹i qua m¸y tÝnh ECTF ®H ra ®êi nh»m ®−a ra çc tiªu chuÈn tho¹i qua
Internet .HiÖp héi bao gåm 36 çc c«ng ty m¸y tÝnh vµ viÔn th«ng hµng ®Çu thÕ giíi nh−
AT&T ,IBM,Sun Microsystems,Digital,Ericsson,v.v...
MÆc dï c«ng nghÖ tho¹i qua Internet ®H ®−îc th−¬ng m¹i ho¸ tõ n¨m
1995,nh−ng viÖc nghiªn cøu vÒ lÜnh vùc nµy ë ViÖt Nam cßn qu¸ Ýt.Víi lîi thÕ gi¸ c−íc
thÊp ,dÞch vô tho¹i qua m¹ng Internet thùc sù ®H lµm nhiÒu nhµ kinh doanh viÔn th«ng
quan t©m.
Trong thêi gian thùc tËp tõ 1/12/1999 em ®H cã may m¾n ®−îc tham gia cïng nhãm
nghiªn cøu øng dông c«ng nghÖ tho¹i trong m¹ng Internet ë ViÖt Nam t¹i phßng
ChuyÓn m¹ch ViÖn Khoa Häc Kü ThuËt B−u §iÖn.V× thêi gian cã h¹n nªn trong khu«n
khæ b¶n ®å ¸n tèt nghiÖp nµy chØ xin ®Ò cËp ®Õn nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n cña c«ng nghÖ
Internet Telephony vµ nh÷ng kÕt qu¶ c«ng viÖc mµ em ®H thu thËp vµ thùc hiªn trong
thêi gian qua.
HiÖn t¹i dÞch vô Tho¹i qua Internet vÉn ch−a ®−îc xem lµ hîp ph¸p ë ViÖt Nam
nh−ng viÖc nghiªn cøu dÞch vô nµy lµ rÊt cÇn thiÕt ®Ó cã thÓ theo kÞp vµ n¾m b¾t ®−îc
c«ng nghÖ míi trong t−¬ng lai.Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n thµy gi¸o Ngä V¨n Toµn
khoa ®iÖn tö viÔn th«ng tr−ßng ®¹i häc B¸ch khoa Hµ Néi,kü s− NguyÔn Ngäc Thµnh
cïng toµn thÓ çc çn bé nghiªn cøu phßng chuyÓn m¹ch ViÖn Khoa häc Kü ThuËt B−u
§iÖn ®H gióp ®ì Em thêi gian qua.
Sinh viªn :Ph¹m ViÖt Dòng.
Chapter 1
CH¦¥NG1 ¦u thÕ vµ xu h−íng ph¸t triÓn cña

®iÖn tho¹i Internet:
1.1 Nh÷ng −u thÕ cña dÞch vô tho¹i qua internet.
§Çu n¨m 1995 c«ng ty VocalTec ®−a ra s¶n phÈm phÇn mÒm Internet
Telephony ®Çu tiªn trªn thÕ giíi .Sau ®ã nhiÒu c«ng ty viÔn th«ng lín ®H ®Çu t− ®−a ra
nh÷ng s¶n phÈm th−¬ng m¹i nh−ng kÕt qu¶ cßn nhiÒu h¹n chÕ .GÇn ®©y cïng víi sù
ph¸t triÓn cña c«ng nghÖ th«ng tin ,ch©t l−îng cña tho¹i Internet ®H gÇn ®¹t ®Õn chÊt
l−îng cña tho¹i truyÒn thèng PSTN .Mét sè hHng viÔn th«ng lín nh− AT&T Sprint vµ
Telstra ®H th«ng b¸o vÒ viÖc chuyÓn çc m¹ng viÔn th«ng chñ ®¹o sang nÒn chuyÓn
m¹ch gãi .§iÒu nµy cã nghÜa lµ phÇn lín l−u l−îng tho¹i sÏ ®−îc truyÒn qua m¹ng m¹ch
gãi trong thêi gian kh«ng xa .§iÖn tho¹i qua Internet ®H g©y ®−îc sù chó ý m¹nh mÏ
nhÊt vµ cã kh¶ n¨ng ®Ó trë thµnh nÒn t¶ng cho m¹ng tho¹i c«ng nghÖ chuyÓn m¹ch gãi
.Mét bÝ quyÕt thµnh c«ng cña dÞch vô tho¹i qua m¹ng Internet lµ kh¶ n¨ng ®¸p øng nh−
dÞch vô tho¹i truyÒn thèng ®Æc biÖt lµ trong tho¹i ®−êng dµi .
B¶ng 1:Gi¸ thµnh cña dÞch vô tho¹i Internet *
Giao dÞch Gi¸ chuÈn Gi¸ chiÕt Gi¸ tiÕt Gi¸ dÞch vô tho¹i
®iÖn tho¹i (1) khÊu (1) kiÖm (1) qua Internet (2)
USA -Germany $1.36 $0.89 $0.78 $0.10-$0.45
USA-Ngeria $1.86 $1.41 $1.28 $0.10-$0.45
usa-Saudi Arabia $1.87 $1.40 $1.27 $0.10-$0.45
USA-Singapore $1.56 $1.03 $0.90 $0.10-$0.45
*Cã hiÖu lùc tõ 12/97
Chó ý: (1) B¶ng gi¸ trªn do AT&T ®Þnh cho çc giao dÞch ®iÖn tho¹i tõ Mü tíi mét sè
n−íc vµ ®−îc tÝnh cho mçi phót .Gi¸ ChuÈn tÝnh tõ 14:00h ®Õn 20:00h;Gi¸ chiÕt khÊu
®−îc tÝnh tõ 20:00h ®Õn 03:00h;Gi¸ tiÕt kiÖm ®−îc tÝnh tõ 03:00h ®Õn 14:00h hµng
ngµy.
(2) Møc gi¸ ®Þnh s½n cña dÞch vô tho¹i qua Internet tõ Mü tíi mét sè n−íc.
Nguyªn nh©n khiÕn dÞch vô tho¹i qua Internet cã gi¸ thµnh thÊp lµ do hiÖu qu¶
kü thuËt vµ lîi thÕ kinh tÕ vÒ mÆt l©u dµi (IDC trong ITU,1997).Theo Cian Pablo
Villamil ,qu¶n lý t¹i Andersen Consulting:”Ban ®Çu ng−êi ta cho r»ng c¬ héi nµy sÏ mÊt
®i khi gi¸ b¾t ®Çu gi¶m xuèng .Giê ®©y, chóng ta míi nhËn thÊy r»ng dÞch vô tho¹i
Internet cã lîi thÕ kinh tÕ l©u dµi do chi phÝ cho çc thiÕt bÞ ngµy cµng gi¶m ®i”
(Evagora ,1997).
C«ng nghÖ chuyÓn m¹ch gãi sö dông hiÖu qu¶ h¬n so víi c«ng nghÖ chuyÓn m¹ch kªnh
truyÒn thèng .Khi m¹ng PSTN ®−îc l¾p ®Æt ( vµo cuèi thÕ kû 19,®Çu thÕ kû 20) ,thiÕt bÞ
chuyÓn m¹ch rÊt ®¾t trong khi ®ã chi phÝ cho d©y dÉn l¹i thÊp.§Õn nh÷ng n¨m 70,gi¸
thµnh cña çc thiÕt bÞ m¸y tÝnh gi¶m.V× vËy gi¸ thµnh cña çc thiÕt bÞ chuyÓn m¹ch
còng h¹ rÊt nhanh ,tèc ®é gi¶m chi phÝ cho l¾p ®Æt çp còng kh«ng theo kÞp .(Theo ý
kiÕn cña Gordon Moore,mét trong nh÷ng nhµ s¸ng lËp c«ng ty Inlel).Ngµy nay çc bé
Touter víi gi¸ thµnh thÊp ®H thay thÕ bé chuyÓn m¹ch vµ d©y dÉn víi gi¸ thµnh ®ang
t¨ng dÇn ,th× nh÷ng chuyÓn m¹ch gãi tiÕt kiÖm h¬n,do ®ã sÏ cung cÊp ®−îc d÷ liÖu cã
hiÖu qu¶ h¬n nhiÒu. §èi víi chuyÓn m¹ch gãi ,gi¸ thµnh lµ kho¶ng 4US cents /1Kbyte,
so víi 15cents /1Kbytes d÷ liÖu cña chuyÓn m¹ch kªnh
Mét sè ng−êi vÉn b¨n kho¨n vÒ viÖc chia tÝn hiÖu tho¹i thµnh mét sè l−îng lín
çc gãi vµ viÖc thªm phÇn mµo ®Çu vµo mçi gãi ®Ó ®−a ra luång d÷ liÖu.§iÒu nµy Ýt
nhiÒu cã ý nghÜa quan träng trong viÖc cËp nhËt kü thuËt nÐn mµ ®−îc t¹o ra bíi çc ®Çu
cuèi cña Internet h¬n lµ n©ng cÊp phÇn cøng cña PSTN .Trong hÖ thèng chuyÓn m¹ch
kªnh ,toµn bé phÇn cøng trong toµn bé m¹ng cÇn ®−îc n©ng cÊp ®Ó tËn dông ®−îc çc
tiÕn bé cña kü thuËt nÐn.Çc ®Çu cuèi Internet ,çc PC chuÈn cã thÓ thùc hiÖn bÊt kÓ
c«ng nghÖ nÐn tèt nhÊt hay kh«ng ,vµ bÊt kÓ lµ chóng ë ®©u.
Kh¸ch hµng cã thÓ sö dông IP cho mäi viÖc do ®ã cã ®−îc m¹ng chung cho c¶
dÞch vô tho¹i trªn Internet hoÆc Intranet nh− multimedia.
Ngay c¶ trong tr−êng hîp ®¬n gi¶n nhÊt ,tiÕng nãi ®−îc chuyÓn qua Internet
còng khã mµ sai lÖch h¬n so víi tiÕng nãi trong d¹ng t−¬ng tù truyÒn qua çp ®ång
xo¾n .VÊn ®Ò chñ yÕu khi ®ãng gãi phÇn mÒm mH ho¸ tÝn hiÖu tho¹i thµnh çc gãi còng
bÞ biÕn ®æi.NhiÒu nhµ to¸n häc ®H cho r»ng ph¶i cÇn ®Õn SuperComputer ho¹t ®éng
trong vµi tuÇn , thËm chÝ vµi th¸ng ®Ó thùc hiÖn ®−îc cuéc gäi trong hai phót.
TÝnh kinh tÕ cña quy m« rÊt thÊy râ trong hÖ thèng , bëi v× Internet còng nh− PSTN lµ
mét hÖ thèng gåm nhiÒu m¹ng .ThËm chÝ mét PSTN nhá còng tËn dông ®−îc kÕt nèi
víi çc m¹ng kh¸c.
Çc tiªu chuÈn chung cho dÞch vô tho¹i qua Internet
HÇu hÕt çc nhµ ®Çu t− trªn thÞ tr−êng ®Òu chÊp nhËn tiªu chuÈn H.323 vµ T.120
mµ cã kh¶ n¨ng ho¹t ®éng trong ph¹m vi quèc tÕ. (Thùc hiÖn tiªu chuÈn nµy cã mét ý
nghÜa lµ bÊt kú mét ng−êi sö dông IP nµo còng cã thÓ nãi chuyÖn ®−îc víi mét IP
kh¸c.) .Theo Fost vµ sullivan ,ng−êi ta hi väng r»ng tiªu chuÈn quèc tÕ míi nµy sÏ dÉn
®Õn sù t¨ng tr−ëng m¹nh ë trªn thÞ tr−ßng cña dÞch vô tho¹i Internet trong nh÷ng n¨m
tíi .
ChÝnh s¸ch trî gióp c«ng céng ,®Æc biÖt ë Mü ,®H lµm cho qu¸ tr×nh ph¸t triÓn Ýt
tèn kÐm h¬n so víi PSTN.Suèt trong thêi gian ph¸t triÓn qua, nhê cã çc c¬ quan nhµ
n−íc nªn ng−êi ta kh«ng cÇn ®Õn bé phËn nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn thÞ tr−êng ®Ó thu håi
vèn Ýt nhÊt lµ ë Mü ,çc ISP kh«ng ph¶i tr¶ phÝ truy nhËp.
DÞch vô tho¹i Internet ®H bá qua hÖ thèng tÝnh gi¸ quèc tÕ.Mét nhµ cung cÊp dÞch vô
tho¹i Internet víi Gateway trong ph¹m vi n−íc ngoµi chØ ph¶i tr¶ phÝ giao dich quèc tÕ
cña quèc gia ®ã , hoÆc chi phÝ cho cuéc gäi néi h¹t chø kh«ng ph¶i lµ thanh to¸n chi phÝ
quèc tÕ.
1.2 Sù ph¸t triÓn cña çc dÞch vô ®iÖn tho¹i Internet:
N¨m 1994 1998

M«i tr−êng sö PC-PC -PC-PC
dông -PC-Fax
-PC-®iÖn tho¹i
-§iÖn tho¹i -®iÖn tho¹i
Lo¹i kh¸ch hµng Nhµ ph¸t triÓn phÇn mÒm -ISP
VoIP -Nhµ b¸n lÎ
-Nhµ khai th¸c m¹ng
Kh¶ n¨ng ho¹t ®éng Theo tiªu chuÈn cña riªng T−¬ng thÝch tiªu chuÈn ITU H323,
víi çc m¹ng kh¸c tõng hHng ph¸t triÓn cho phÐp ho¹t ®éng gi÷a çc Gateway
ChÊt l−îng dÞch vô kÐm GÇn b»ng chÊt l−îng tho¹i qua PSTN
B¶ng 1.2 Sù ph¸t triÓn cña tho¹i qua IP
§iÖn tho¹i Internet kh«ng chØ cßn lµ c«ng nghÖ cho giíi sö dông m¸y tÝnh mµ
cho c¶ ng−êi sö dông ®iÖn tho¹i quay vµo Gateway.DÞch vô nµy ®−îc mét sè nhµ khai
th¸c lín cung cÊp vµ chÊt l−îng tho¹i kh«ng thua kÐm chÊt l−îng cña m¹ng tho¹i th«ng
th−êng,®Æc biÖt lµ trªn çc tuyÕn quèc tÕ . MÆc dï vÉn cßn mét sè vÊn ®Ò vÒ ®é t−¬ng
thÝch cña çc Gateway ,çc vÊn ®Ò nµy sÏ sím ®−îc gi¶i quyÕt khi tiªu chuÈn H.323 cña
ITU ®−îc sö dông réng rHi.
suèt tõ khi çc m¸y tÝnh b¾t ®Çu kÕt nèi vãi nhau ,vÊn ®Ò çc m¹ng ph−c hîp
lu«n lµ mèi quan t©m cña mäi ng−êi .M¹ng m¸y tÝnh ph¸t triÓn bªn c¹nh m¹ng ®iÖn
tho¹i .Çc m¹ng m¸y tÝnh vµ m¹ng ®iÖn tho¹i song song tån t¹i ngay trong cïng mét c¬
cÊu ,gi÷a çc c¬ cÊu kh¸c nhau ,vµ trong m¹ng réng WAN .C«ng nghÖ tho¹i IP kh«ng
ngay lËp tøc ®e do¹ ®Õn m¹ng ®iÖn tho¹i toµn cÇu mµ nã sÏ dÇn thay thÕ tho¹i chuyÓn
m¹ch kªnh truyÒn thèng. Sau ®©y lµ çc øng dông cña dÞch vô tho¹i Internet tiªu biÓu:
1.2.1 Tho¹i th«ng minh

HÖ thèng ®iÖn tho¹i ngµy cµng trë nªn h÷u hiÖu : rÎ ,phæ biÕn ,dÔ sö dông ,c¬
®éng .Nh−ng nã hoµn toµn “ngí ngÈn “.Nã chØ cã 12 phÝm ®Ó ®iÒu khiÓn. Trong nh÷ng
n¨m gÇn ®©y ,ng−êi ta ®H cè g¾ng ®Ó t¹o ra tho¹i th«ng minh , ®Çu tiªn lµ çc tho¹i ®Ó
bµn ,sau lµ ®Õn çc server .Nh−ng mäi cã g¾ng ®Òu thÊt b¹i do tån t¹i çc hÖ thèng cã
s½n.
Internet sÏ thay ®æi ®iÒu nµy . KÓ tõ khi Internet phñ kh¾p toµn cÇu ,nã ®H sö
dông ®Ó t¨ng thªm tÝnh th«ng minh cho m¹ng ®iÖn tho¹i toµn cÇu .Gi÷a m¸y tÝnh vµ
m¹ng ®iÖn tho¹i tån t¹i mét mèi liªn hÖ .Internet cung cÊp çch gi¸m s¸t vµ ®iÒu khiÓn
cuéc gäi mét çch tiÖn lîi h¬n. Chóng ta cã thÓ thÊy ®−îc kh¶ n¨ng kiÓm so¸t vµ ®iÒu
khiÓn çc cuéc tho¹i th«ng qua m¹ng Internet .
1.2.2 DÞch vô tÝnh c−íc cho bÞ gäi
Tho¹i Internet gióp b¹n cã kh¶ n¨ng cung cÊp dÞch vô tÝnh c−íc cho bÞ gäi ®Õn
çc kh¸ch hµng n−íc ngoµi còng gièng nh− kh¸ch hµng trong n−íc. §Ó thùc hiÖn ®−îc
®iÒu nµy ,b¹n chØ cÇn PC víi hÖ ®iÒu hµnh Window98 (hoÆc Window 2000) ,®Þa chØ kÕt
nèi Internet (tèc ®é 28,8 kbps hoÆc nhanh h¬n ),vµ ch−¬ng tr×nh phÇn mÒm chuyÓn ®æi
ch¼ng h¹n nh− Quicknet’s Technologies Internet PhoneJACK.
Thay v× gäi qua m¹ng ®iÖn tho¹i truyÒn thèng ,kh¸c hµng cã thÓ gäi cho b¹n
qua Internet b»ng viÖc sö dông ch−¬ng tr×nh phÇn mÒm ch¼ng h¹n nh− Internet phone
cña Vocaltec hoÆc Netmeeting cña MØcrosoft .Víi çc ch−¬ng tr×nh phÇn mÒm nµy
,kh¸ch hµng cã thÓ gäi ®Õn c«ng ty cña b¹n còng gièng nh− viÖc hä gäi qua m¹ng
PSTN.
B»ng viÖc sö dông ch−¬ng tr×nh ch¼ng h¹n Internet Phone JACK ,b¹n còng cã
thÓ xö lý çc cuéc gäi còng gièng nh− xö lý çc cuéc gäi kh¸c.B¹n cã thÓ ®Þnh tuyÕn
çc cuéc gäi nµy tíi nhµ vËn hµnh ,tíi çc dÞch vô tù ®éng tr¶ lêi ,tíi çc ACD. Trong
thùc tÕ ,hÖ thèng ®iÖn tho¹i qua Internet vµ hÖ thèng ®iÖn tho¹i truyÒn thèng hoµn toµn
nh− nhau.
1.2.3 DÞch vô Callback Web
“Worldwide Web “ ®H lµm cuéc çch m¹ng trong çch giao dÞch víi kh¸ch
hµng cña çc doanh nghiÖp. Víi tÊt c¶ çc tiÒm n¨ng cña Web ,®iÖn tho¹i vÉn lµ mét
ph−¬ng tiÖn kinh doanh quan träng trong nhiÒu n−íc. §iÖn tho¹i Web hay “bÊm sè “
(ckick to dial ) cho phÐp çc nhµ doanh nghiÖp cã thÓ d−a thªm çc phÝm bÊm lªn trang
Web ®Ó kÕt nèi tíi hÖ thèng ®iÖn tho¹i cña hä . DÞch vô bÊm sè lµ çch dÔ dµng nhÊt vµ
an toµn nhÊt ®Ó ®−a thªm çc kªnh trùc tiÕp tõ trang Web cña b¹n vµo hÖ thèng ®iÖn
tho¹i.
1.2.4 DÞch vô fax qua IP

NÕu b¹n göi nhiÒu fax tõ PC ,®Æc biÖt lµ göi ra n−íc ngoµi th× viÖc sö dông dÞch
vô Internet fax sÏ gióp b¹n tiÕt kiÖm ®−îc tiÒn vµ c¶ kªnh tho¹i. DÞch vô nµy sÏ chuyÓn
trùc tiÕp tõ PC cña b¹n qua kÕt nèi Internet .Hµng n¨m ,thÕ giíi tèn h¬n 30tû USD cho
viÖc göi fax ®−êng dµi. Nh−ng ngµy nay Internet fax ®H lµm thay ®æi ®iÒu nµy .ViÖc sö
dông Internet kh«ng nh÷ng ®−îc më rng cho tho¹i mµ cßn cho c¶ dÞch vô fax .Mét
trong nh÷ng dÞch vô göi fax ®−îc −a chuéng nhÊt lµ comfax .
Khi sö dông dÞch vô tho¹i vµ fax qua Internet ,cã hai vÊn ®Ò c¬ b¶n:
• Nh÷ng ng−êi sö dông dÞch vô tho¹i qua Internet cÇn cã ch−¬ng tr×nh phÇn mÒm
ch¼ng h¹n Quicknet’s Technologies Internet PhoneJACK .CÊu h×nh nµy cung cÊp
cho ng−êi sö dông kh¶ n¨ng sö dông tho¹i Internet thay cho sö dông ®iÖn tho¹i
®Ó bµn truyÒn th«ng.
• KÕt nèi mét Gateway tho¹i qua Internet víi hÖ thèng ®iÖn tho¹i hiÖn hµnh. CÊu
h×nh nµy cung cÊp dÞch vô tho¹i qua Internet gièng nh− viÖc më réng hÖ thèng
hiÖn hµnh cña b¹n.
1.2.5 DÞch vô Call center
GateWay call center víi c«ng nghÖ tho¹i IP cho çc nhµ kiÓm duyÖn trang Web víi çc
PC trang bÞ multimedia kÕt nèi ®−îc víi bé phËn ph©n phèi çc cuéc gäi tù ®éng (ADC)
.Mét −u ®iÓm cña tho¹i IP lµ kh¶ n¨ng kÕt hîp c¶ tho¹i vµ d÷ liÖu trªn cïng mét kªnh.
1.3 ThÞ tr−êng hiÖn nay

HiÖn nay ,trªn thÞ tr−êng ®iÖn tho¹i Internet cã mét sè nhµ cung cÊp dÞch vô lín
bao gåm çc nhµ vËn hµnh m¹ng nh− AT&T ,Deutsche Telekom vµ Sonera nh−ng chñ
yÕu vÉn lµ çc nhµ cung cÊp dÞch vô thÎ vµ b¸n l¹i.§iÖn tho¹i qua Internet ( Chñ yÕu
qua m¹ng Internet c«ng céng ) cã thÓ gióp çc nhµ b¸n lÎ dÞch vô tho¹i gi¶m ®−îc chi
phÝ t¨ng lHi .Mét sè nhµ cung cÊp chÝnh çc lo¹i dÞch vô nµy lµ Delta-3 , IDT , vµ USA
GlobalLink .Çc nhµ cung cÊp dÞch vô nµy kh«ng nãi râ dÞch vô cña hä lµ tho¹i Internet
vµ th−êng sö dông tuyÕn Internet nh− mét tuyÕn chÝnh nh»m gi¶m chi phÝ v× nã lµ tuyÕn
rÎ nhÊt. Hµng triÖu ng−êi kh«ng biÕt lµ m×nh ®H tõng sö dông ®iÖn tho¹i Internet.
§iÖn tho¹i Internet còng t¹o c¬ héi cho mét sè hHng míi x©m nhËp thÞ tr−êng nh−
Bestelsmann ë §øc .§èi víi çc nhµ vËn hµnh m¹ng míi ®ang triÓn khai dÞch vô
Internet dung l−îng cao,®iÖn tho¹i Internet lµ mét dÞch vô míi ®Ó cung cÊp cho kh¸ch
hµng , doanh nghiÖp vµ c¬ së ®Ó tiÕp cËn thÞ tr−êng d©n c− vµ SME. §èi víi çc nhµ
cung cÊp dÞch vô Internet ,®©y lµ mét dÞch vô bæ sung lµm c¬ së cho viÖc c¹nh tranh vµ
t¹o nguån thu míi.
Nhµ cung cÊp kÕt Nhµ m«i giíi Nhµ vËn hµnh m¹ng
nèi toµn cÇu trªn ph¹m vi toµn
c©u
Nhµ cung cÊp ISP& nhµ cung Nhµ cung cÊp truy
dÞch vô cÊp ntruy nhËp nhËp
ITSP
Kh¸ch hµng Doanh nghiªp
SME &d©n c−
H×nh 1-1 Chuçi gi¸ trÞ
Mét chuçi gi¸ trÞ riªng ®−îc h×nh thµnh trong thÕ giíi ®iÖn tho¹i Internet ,n¬i
mµ çc nhµ vËn hµnh m¹ng trªn ph¹m vi toµn cÇu vµ çc nhµ m«i giíi dÞch vô cung cÊp
kÕt nèi ,th«ng tin c−íc vµ qu¶n lý m¹ng cho çc nhµ cung cÊp dÞch vô ®iÖn tho¹i
Internet cã thÓ kh«ng së h÷u m¹ng truy nhËp cho dÞch vô.§iÒu nµy lµm ch« çc nhµ
cung cÊp míi th©m nhËp thÞ tr−êng –hä chØ cÇn ký víi mét nhµ m«i giíi ,thÝªt lËp mét
POT 24 cæng dïng truy nhËp m¸y chñ ch¹y Windows NT,sö dông m¹ng cã s½n ®Ó truy
cËp dÞch vô ( cã thÓ çc nhµ vËn hµnh m¹ng nµy còng kh«ng biÕt ®iÒu g× ®ang diÔn ra )
vµ cã nguån thu nhËp ngay lËp tøc.Cho çc nhµ cung cÊp dÞch vô cã së h÷u m¹ng truy
nhËp , hoÆc ®H cã kh¸ch hµng ,viÖc trë thµnh nhµ cung cÊp dÞch vô ®iÖn tho¹i Internet
cßn dÔ dµng h¬n nhiÒu víi chØ mét Ýt ®Çu t− vµ thêi gian
MÆc dï hiÖn cßn t−¬ng ®èi nhá ( chØ vµi phÇn tr¨m cña thÞ tr−êng viÔn th«ng ) , thÞ
tr−êng nµy ®ang t¨ng tr−ëng nhanh chãng .Sù t¨ng tr−ëng nµy ®−îc thóc ®Èy do gi¸ c¶
vµ ®Æc biÖt ®èi víi mét sè tuyÕn .Nã ®Æc biÖt thµnh c«ng cho çc tuyÕn kÕt nèi tíi çc
n−íc n¬i mµ kh«ng më cöa thÞ tr−êng viÔn th«ng cho c¹nh tranh.ë ®©y ,çc nhµ cung
cÊp dÞch vô tho¹i Internet cã thÓ lîi dông çc kÏ hë trong quy ®Þnh hay chØ ®¬n thuÇn hi
väng viÖc lµm cña m×nh kh«ng bÞ ®Ó ý.Tuy nhiªn,®iÖn tho¹i Internet kh«ng thÓ c¹nh
tranh ®−îc çc thÞ tr−êng cã c¹nh tranh m¹nh vµ thõa dung l−îng.
§iÖn tho¹i Internet hiÖn t¸c ®éng ®¸ng kÓ lªn thêi l−îng cuéc gäi ë mét sè
tuyÕn vµ t¸c ®éng nµy cã thÓ cßn tiÕp tôc t¨ng.
§iÖn tho¹i Internet cã mét sè −u ®iÓm xÐt trªn hiÖu qu¶ kü thuËt vµ ®iÒu nµy
®ång nghÜa víi viÖc c¾t gi¶m phÝ vËn hµnh :
• M¹ng IP tù ®éng c¾t quHng lÆng – gãi tin kh«ng d−îc t¹o ra khi kh«ng cã ©m
thanh .
• M¹ng IP cã ®é tin cËy cao
C¶ hai ®iÒu trªn cho thÊy tÝnh −u viÖt cña m¹ng IP so víi m¹ng chuyÓn m¹ch
kªnh ,®Æc biÖt kh¶ n¨ng tiÕt kiÖm dung l−îng vµ c¾t gi¶m chi phÝ ,tµi nguyªn d− thõa
.Tuy nhiªn ,®Ó ®iÖn tho¹i Internet cã thÓ chiÕm lÜnh ®−îc thÞ tr−êng tho¹i ,cÇn thiÕt ph¶i
thay ®æi toµn bé cÊu tróc cña thÞ tr−êng Internet .
4000
IP
3500 telephony
3000
2500
Resale
2000 and call
1500 back
1000
PSTN
500
0
1998 1999 2000 2001 2002 2003
H×nh 1-2 Thêi l−îng cuéc gäi tõ USA ®Õn JAPAN 1998-
2000(Analysys,1998)
1.4 Xu h−íng thÞ tr−êng tho¹i Internet trong t−¬ng lai

Cø mçi n¨m trong suèt thËp kû võa qua ,Internet l¹i t¨ng gÊp ®«i quy m« cña nã
.
Trong çc c«ng ty nghiªn cøu thÞ tr−êng Internet ,th× cã mét nhËn ®Þnh thèng nhÊt lµ
tæng doanh sè b¸n trong n¨m 1996 lµ tõ 2 tû ®Õn 3 tû USD .Môc tiªu ®Æt ra lµ thÞ tr−êng
sÏ t¨ng tr−ëng réng lín víi dao ®éng tõ 110% ®Õn 175% .Forrester dù ®o¸n lµ ®Õn n¨m
2001 ,trÞ gi¸ giao dÞch sÏ ®¹t ë møc 327 tû USD,Active Media lµ 314 tû USD...
Theo ý kiÕn cña Kelly cña ITU ,thÞ tr−êng giao dÞch tho¹i quèc tÕ ®−îc ph©n
thµnh 3 lÜnh vùc sau:
Gi÷a çc quèc gia ,nh÷ng tËp ®oµn quèc tÕ nh− Concert .Global One vµ AT&T-
Unisource sÏ chµo b¸n thiÕt bÞ kÕt nèi ®Çu cuèi ®Õn ®Çu cuèi (end to end) .Nh÷ng tËp
®oµn nµy sÏ ph¶i ®èi mÆt víi sù c¹nh tranh ngµy cµng t¨ng lªn tõ phÝa dÞch vô tho¹i
Internet ,tõ çc chñ çc ph−¬ng tiÖn quèc tÕ ( ch¼ng h¹n nh− ng−êi ®iÒu hµnh vÖ tinh
,çc nhµ ®iÒu hµnh çp t− nh©n ...) b¸n trùc tiªp cho kh¸ch hµng vµ tõ phÝa çc thÞ
tr−êng giao ngay víi møc gi¸ b¸n l¹i.
§èi víi çc cuéc gäi gèc ,c¹nh tranh sÏ ngµy cµng trë lªn gay g¾t bái nh÷ng ng−êi míi
th©m nhËp thÞ tr−êng nh− çc call –back, tho¹i Internet ,vµ nh÷ng ng−êi b¸n l¹i th«ng
qua viÖc kªu gäi sö dông card vµ b¶n quyÒn.
§èi víi nh÷ng ®Çu cuèi cuéc gäi ,c¹nh tranh sÏ bÞ chËm l¹i bëi v× çc nhµ ®éc quyÒn
tr−íc kia sÏ tiÕp tôc thèng trÞ vµ ®Þnh ra çc møc gi¸ cho çc cuéc gäi quèc tÕ .VÞ trÝ ®éc
quyÒn cña hä sÏ bÞ suy yÕu mét çch chËm ch¹p nªn sÏ ph¶i mÊt mét thêi gian dµi vµ
mét l−îng ®Çu t− ®¸ng kÓ ®Ó triÓn khai çc m¹ng míi. Do vËy PTO vÉn ®Þnh gi¸ cao
nhÊt mµ hä cã thÓ cho çc ®Çu cuèi cuéc gäi khi mµ hä vÉn ®ang ë vÞ trÝ ®éc quyÒn .
Theo ITU , th× viÖc kiÓm tra kh¶ n¨ng tån t¹i cña tho¹i Internet vµ viÖc triÓn khai nã
mét çch réng rHi lµ çch tèt nhÊt .ThËm chÝ çc nhµ cung cÊp dÞch vô tho¹i Internet
hoÆc çc c«ng ty ph¸t triÓn phÇn mÒm ®Òu cã thÓ mua çc ISP.
Do −u ®iÓm gi¸ thµnh rÎ vµ çc dÞch vô më réng nh− ®H tr×nh bµy ë trªn , dÞch vô tho¹i
Internet ®H vµ ®ang t¹o ra mét thÞ tr−êng réng lín gåm mäi ®èi t−îng sö dông nh−: çc
thuª bao gia ®×nh ,çc doanh nghiÖp ,çc tæ chøc vµ çc c¬ quan nhµ n−íc...
• Theo dù b¸o cña IDC ,sè çc giao dÞch quèc tÕ theo ph−¬ng ph¸p truyÒn thèng sÏ
®¹t 79 tû phót vµo cuèi n¨m 1999, vµ h»ng n¨m sÏ t¨ng 15%.Theo nhËn ®Þnh cña
«ng Fischer th× tæng gi¸ trÞ giao dÞch trªn thÞ tr−êng lµ 60 tû USD . Çc nguån tin
t−¬ng tù còng cho biÕt ,giao dÞch qua Internet ngµy nay ®¹t 198 triÖu phót vµ sÏ
t¨ng lªn ë møc 220% hµng n¨m.
• Dù ®o¸n thÞ tr−êng sÏ ®¹t ë møc 600 triÖu USD vµo cuèi n¨m 1999.Khi ®ã cã
h¬n 16 triÖu ng−êi sö dông. Tæng gi¸ trÞ giao dÞch qua thÞ tr−êng tho¹i qua
Internet dù ®o¸n ®¹t møc 1.89 tû USD vµo cuèi n¨m 2001. Theo Frost & Sullivan
thÞ tr−êng sÏ ®¹t møc t¨ng tr−ëng hµng n¨m lµ 149% trong 5 n¨m liÒn
• Dù b¸o trong n¨m 2000 ,mét sè bé phËn lín d©n c− sÏ sö dông tho¹i Internet
.Chñ tÞch kiªm gi¸m ®èc ®iÒu hµnh RSL COM ,Itzhak Fischer dù b¸o r»ng ®Õn
n¨m 2000 sÏ cã 15% cuéc gäi tho¹i quèc tÕ ®−îc tiÕn hµnh qua Internet ,vµ mét
sè ng−êi cho r»ng ®Õn n¨m 2005 con sè nµy sÏ t¨ng lªn 34% .Phillip Tarifica
còng b¸o ço r»ng sè ng−êi sö dông tho¹i truyÒn thèng sÏ gi¶m do sö dông
Email vµ tho¹i qua Internet .
• ThÞ tr−êng ®iÖn tho¹i Internet sÏ t¨ng tr−ëng vµ ®¹t doanh thu cì 2,7 tû USD vµo
n¨m 2002 (Mc Kinsey Telecom Practice ).
Chapter 2
CH¦¥NG2 C«ng nghÖ c¬ së

2.1 Kü thuËt nÐn tÝn hiÖu tho¹i
2.1.1 Tæng quan
Trong m¹ng ®iÖn tho¹i th«ng th−êng tÝn hiÖu ®−îc mH ho¸ theo luËt A hoÆc luËt
µ víi tèc ®é 64kbs .Víi çch mH ho¸ nµy ,cho phÐp kh«i phôc mét çch t−¬ng ®èi trung
thùc çc ©m thanh trong gi¶i tÇn tiÕng nãi .Tuy nhiªn trong mét sè øng dông ®Æc biÖt
yªu cÇu truyÒn ©m thanh víi tèc ®é thÊp h¬n vÝ dô nh− truyÒn tÝn hiÖu tho¹i trªn
Internet .Tõ ®ã ®H xuÊt hiÖn mét sè kü thuËt mH ho¸ vµ nÐn tÝn hiÖu tiÕng nã xuèng tèc
®é thÊp cô thÓ nh− G.723.1,G.729A,GSM...
VÒ c¬ b¶n çc bé mH ho¸ tiÕng nãi cã ba lo¹i :mH ho¸ d¹ng sãng (waveform)
,mH ho¸ nguån (source)vµ mH ho¸ lai (hybrid) (cã nghÜa lµ kÕt hîp c¶ hai lo¹i mH ho¸
d¹ng trªn ).
Nguyªn lý cña mH ho¸ d¹ng sãng lµ mH ho¸ d¹ng sãng cña tiÕng nãi.T¹i phÝa
ph¸t ,bé mH hãa sÏ nhËn çc tÝn hiÖu nãi t−¬ng tù liªn tôc vµ mH thµnh tÝn hiÖu sè tr−íc
khi truyÒn ®i.T¹i phÝa thu sÏ lµm nhiÖm vô ng−îc l¹i ®Ó kh«i phôc tÝn hiÖu tiÕng nãi.Khi
kh«ng cã lçi truyÒn dÉn th× d¹ng sãng cña tiÕng nãi kh«i phôc sÏ rÊt gièng víi d¹ng
sãng tiÕng nãi gèc.C¬ së cña bé mH ho¸ d¹ng sãng lµ :nÕu ng−êi nghe nhËn ®−îc mét
b¶n sao d¹ng sãng cña tiÕng nãi gèc th× chÊt l−îng ©m thanh sÏ rÊt tuyÖt vêi.Tuy nhiªn ,
trong thùc tÕ,qóa tr×nh mH ho¸ l¹i sinh ra t¹p ©m l−îng tö (mµ thùc chÊt lµ mét d¹ng
mÐo d¹ng sãng ),song do t¹p ©m l−îng tö nµy th−êng ®ñ nhá ®Ó kh«ng ¶nh h−ëng ®Õn
chÊt l−îng tiÕng nãi thu ®−îc.¦u ®iÓm cña bé mH ho¸ lo¹i nµy lµ :®é phøc t¹p,gi¸ thµnh
thiÕt kÕ ,®é chÔ vµ c«ng suÊt tiªu thô thÊp.Ng−êi ta cã thÓ ¸p dông chóng ®Ó mH çc tÝn
hiÖu kh¸c nh−: tÝn hiÖu b¸o hiÖu,sè liÖu ë gi¶i ©m thanh...vµ ®Æc biÖt víi nh÷ng thiÕt bÞ
ë ®iÒu kiÖn nhÊt ®Þnh th× chóng cßn cã kh¶ n¨ng mH ho¸ ®−îc c¶ tÝn hiÖu ©m nh¹c .Bé
mH ho¸ d¹ng sãng ®¬n gi¶n nhÊt lµ ®iÒu chÕ xung mH (PCM).®iÒu chÕ Delta (DM)...Tuy
nhiªn , nh−îc ®iÓm cña bé mH ho¸ d¹ng sãng lµ kh«ng t¹o ®−îc tiÕng nãi chÊt l−îng
cao t¹i tèc ®é bit d−íi 16 kbps ,mµ ®iÒu nµy ®−îc kh¾c phôc ë bé mH ho¸
nguån.Nguyªn lý bé mH ho¸ nguån lµ mH hãa kiÓu ph¸t ©m(vocoder),vÝ dô nh− bé mH
ho¸ dù b¸o tuyÕn tÝnh (LPC).Çc bé mH ho¸ nµy cã thÓ thùc hiÖn ®−îc t¹i t«c ®é bÝt câ
2 Kbps .H¹n chÕ chñ yÕu cña mH ho¸ kiÓu ph¸t ©m LPC lµ gi¶ thiÕt r»ng: tÝn hiÖu tiÕng
nãi bao gåm c¶ ©m h÷u thanh vµ v« thanh.Do ®ã ,®èi víi ©m h÷u thanh th× nguån kÝch
thÝch bé m¸y ph¸t ©m sÏ lµ mét dHy xung ,cßn ®èi víi çc ©m v« thanh th× nã sÏ lµ mét
nguån nhiÔu ngÉu nhiªn.Trong thùc tÕ , cã rÊt nhiÒu çch ®Ó kÝch thÝch c¬ quan ph¸t ©m
.Vµ ®Ó ®¬n gi¶n ho¸,ng−êi ta gi¶ thiÕt r»ng chØ cã mét ®iÓm kÝch thÝch trong toµn bé
giai ®o¹n lªn giäng cña tiÕng nãi ,dï cho ®ã lµ ©m h÷u thanh hay v« thanh.
Vµo n¨m 1982 .Atal ®H ®Ò ra mét m« h×nh míi vÒ kÝch thÝch ,®−îc gäi lµ kÝch
thÝch ®a xung.Trong m« h×nh nµy ,kh«ng cÇn biÕt tr−íc ®ã lµ ©m h÷u thanh hay v«
thanh ,®ã cã ph¶i lµ giai ®o¹n lªn giäng hay kh«ng.Sù kÝch thÝch ®−îc m« h×nh ho¸ bëi
mét sè xung (th«ng th−êng lµ 3 xung trªn 5ms ) cã biªn ®é vµ vÞ trÝ ®−îc x¸c ®Þnh b»ng
cùc tiÓu ho¸ sai lÖch ,cã tÝnh ®Õn träng sè thô c¶m ,gi÷a tiÕng nãi gèc vµ tiÕng nãi tæng
hîp.ViÖc ®−a ra m« h×nh nµy ®H t¹o lªn mét sù chó ý to lín vµ ®ã lµ m« h×nh ®Çu tiªn
cña mét thÕ hÖ míi cña çc bé mH ho¸ tiÕng nã ph©n tÝch b»ng tæng hîp.Chóng cã kh¶
n¨ng cho tiÕng nãi chÊt l−îng cao t¹i tèc ®é bit quanh 10 kbps vµ cã thÓ ®Õn tËn 4,8
kbps.TÝn hiÖu kÝch thÝch sÏ ®−îc tèi −u ho¸ mét çch kü l−ìng vµ ng−êi ta sö dông kü
thuËt mH ho¸ d¹ng sãng ®Ó mH ho¸ tÝn hiÖu kÝch thÝch nµy mét çch cã hiÖu qu¶..H×nh
2.1 ®−a ra m« h×nh tæng qu¸t cña mH ho¸ tiÕng nãi theo ph−¬ng ph¸p LPC ph©n tÝch
tæng hîp.
TiÕng nãi gèc
Bé t¹o tÝn hiÖu u(n) S*(n) e(n) TÝnh träng ew(n)

kÝch thÝch Bé läc tæng hîp
sè sai sè
Cùc tiÓu ho¸ sai

sè
a/ Bé m· ho¸
S* (n) TiÐng nãi t«ng hîp

Bé t¹o tÝn hiÖu
Bé läc tæng hîp
kÝch thÝch
b/ Bé Gi¶i m·
H×nh 2-1 M« h×nh m· ho¸ tiÕng nãi LPC ph©n tÝch b»ng tæng hîp
Trong ®ã u(n) :tÝn hiÖu kÝch thÝch

S*(n): :tÝn hiÖu tiÕng nãi tæng hîp
S(n) : TÝn hiÖu tiÕng nãi gèc
Ew(n ) :tÝn hiÖu sai sè
M« h×nh bao gåm 3 phÇn chÝnh:

• PhÇn thø nhÊt : Bé läc tæng hîp LPC ,lµ bé läc toµn côc biÕn ®æi theo thêi gian
®Ó m« h×nh ho¸ ®−êng bao phæ ng¾n h¹n cña d¹ng sãng tiÕng nãi .§Çu ra cña né
läc tæng hîp lµ tÝn hiÖu nãi tæng hîp.
• PhÇn thø 2 : Bé t¹o kÝch thÝch .Bé nµy sÏ cho ra dHy kÝch thÝch cÊp cho bé läc
tæng hîp ®Ó t¹o ra tiÕng nãi t¸i t¹o ë m¸y thu.ViÖc kÝch thÝch sÏ ®−îc tèi −u ho¸
b»ng çc cùc tiÓu ho¸ sai lÖch,çc tÝnh träng sè thô c¶m,gi÷a tiÕng nãi gèc vµ
tiÕng nãi tæng hîp.
• PhÇn thø 3 : Thur tôc ®−îc sö dông trong viÖc tèi thiÓu ho¸ sai lÖch (Gåm 2 khèi
:tÝnh träng sè sai sè vµ cùc tiÓu ho¸ sai sè). Tiªu chuÈn côc tiÓu ho¸ sai lÖch ®−îc
sö dông réng rHi nhÊt lµ sai lÖch b×nh ph−¬ng trung b×nh (mes:mean squared
error).Trong m« h×nh nµy ,tiªu chuÈn cùc tiÓu ho¸ sai sè ®−îc sö dông lµ :tÝn hiÖu
sai lÖch ew(n) ®−îc ®−a qua mét bé läc ®¸nh gi¸ träng sè sai sè ,cã tÝnh träng sè
thô c¶m ,vµ bé läc nµy sÏ t¹o d¹ng phæ t¹p ©m theo mét çch nµo ®ã ®Ó c«ng suÊt
tÝn hiÖu sÏ tËp chung nhÊt t¹i çc tÇn sè formant cña phæ tiÕng nãi.
Thñ tôc m$ ho¸ :bao gåm 2 b−íc :b−íc 1 :th«ng sè cña bé läc tæng hîp ®−îc x¸c ®Þnh
tõ mÉu tiÕng nãi.B−íc 2 :dHy kÝch thÝch tèi −u ®èi víi bé läc nµy ®−îc x¸c ®Þnh b»ng
çch cùc tiÓu ho¸ sai sè,cã tÝnh träng sè thô c¶m ,gi÷a tiÕng nãi gèc vµ tiÕng nãi tæng
hîp.Kho¶ng thêi gian tèi −u ho¸ kÝch thÝch kho¶ng 4÷7.5 ms, thÊp h¬n khung thêi gian
cËp nhËt th«ng sè LPC.Khung tiÕng nã ®−îc chia thµnh nhiÒu khung con ,viÖc kÝch
thÝch ®−îc x¸c ®Þnh riªng rÏ cho tõng khung con .Çc tham sè cña bé läc vµ tÝn hiÖu
kÝch thÝch sÏ ®−îc l−îng tö ho¸ tr−íc khi göi ®Õn phÝa thu
Thñ tôc gi¶i m$ :Cho tÝn hiÖu kÝch thÝch ®H ®−îc gi¶i mH qua bé läc tæng hîp ®Ó tiÕng
nãi ®−îc kh«i phôc.
Cã rÊt nhiÒu ph−¬ng ph¸p m« h×nh ho¸ sù kÝch thÝch:Ph−¬ng ph¸p kÝch thÝch ®a xung
(MPE),ph−¬ng ph¸p kÝch thÝch xung ®Òu (RPE),ph−¬ng ph¸p dù ®o¸n tuyÕn tÝnh kÝch
thÝch mH (CELP).ë ®©y em chØ ®Ò cËp ®Õn ph−¬ng ph¸p dù ®o¸n tuyÕn tÝnh kÝch thÝch
mH CELP. HiÖn nay ph−¬ng ph¸p nµy ®H trë thµnh c«ng nghÖ chñ yÕu cho mH ho¸ tiÕng
nãi tèc ®é thÊp.
2.1.2 Nguyªn lý chung cña bé m· ho¸ CELP
TÝn hiÖu kÝch thÝch lµ mét môc tõ cña mét b¶ng mH rÊt lín ®−îc ph©n bè mét çch ngÉu
nhiªn .
S¬ ®å nguyªn lý cña ph−¬ng ph¸p tæng hîp CELP ®−îc ®−a ra trong h×nh 2.2
B¶ng mH thÝch øng
KhuÕch ®¹i
u(n) S*(n) TiÕng nãi tæng hîp
Bé läc tæng
h¬p
TrÔ khung
con
KhuÕch ®¹i
B¶ng mH ngÉu nhiªn
H×nh 2-2 S¬ ®å nguyªn lý cña ph−¬ng ph¸p tæng hîp CELP
T¹i phÝa ph¸t :Çc tham sè cña bé läc tæng hîp cïng t¨ng Ých vµ ®é trÔ cña çc
b¶ng mH (bao gåm b¶ng mH thÝch øng vµ b¶ng mH ngÉu nhiªn )®−îc truyÒn ®i .T¹i phÝa
thu :còng sö dông nh÷ng b¶ng thÝch øng vµ ngÉu nhiªn nh− thÕ ®Ó x¸c ®Þnh tÝn hiÖu
kÝch thÝch t¹i lèi vµo bé läc tæng hîp LPC ®Ó t¹o tiÕng nãi tæng hîp.
B¶ng mH kÝch thÝch gåm L tõ mH (lµ çc vÐc t¬ ngÉu nhiªn ) cã ®é dµi N mÉu (th«ng
th−êng L=1024,N=40 mÉu øng víi mét khung kÝch thÝch 5ms) .B»ng çch t×m kiÕm
triÖt ®Ó toµn bé b¶ng mH ngÉu nhiªn ng−êi ta sÏ chän ®−îc tÝn hiÖu kÝch thÝch cña mét
khung tiÕng nãi dµi N mÉu.Bé läc tæng hîp ®H tÝnh träng sè ®−îc cho bëi :
P
w( z ) = 1 / A( z / γ ) = 1 /(1 − ∑ (a k γ k z − k )
k =1
Trong ®ã :
γ lµ mét ph©n sè tõ 0 ®Õn 1.
{ak} lµ çc tham sè bé läc tæng hîp LPC hay cßn gäi lµ hÖ sè dù ®o¸n.
P lµ bËc cña bé läc tæng hîpLPC hay bËc cña bé dù ®o¸n.
Sau khi ®H x¸c ®Þnh ®−îc çc tham sè cña b¶ng mH thÝch øng ( bao gåm cã t¨ng Ých vµ
®é trÔ lªn giäng) th× tiÕng nã tæng hîp ®H tÝnh träng sè s*(n) ®−îc cho lµ :
s * ( n) = βck ( n) * h( n) + Gyα ( n) + s0 * ( n)
Trong ®ã :
TÝch chËp lµ kh«ng nhí.
ck(n) lµ tõ mH kÝch thÝch víi chØ sè k.
β lµ hÖ sè tû lÖ.
h(n) lµ ph¶n øng xung cña bé läc tæng hîp ®H tÝnh träng sè W(z).
s0*(n) lµ ph¶n øng lèi vµo cña bé läc tæng hîp ®H tÝnh träng sè.
G lµ t¨ng Ých cña b¶ng mH thÝch øng.
yα(n) = c’α(n)*h(n) lµ ph¶n øng tr¹ng th¸i kh«ng cña bé läc tæng hîp ®H tÝnh träng sè
víi tõ mH c’α(n) ®−îc lùa chän tõ b¶ng mH thÝch øng.
Sai sè ®H tÝnh träng sè gi÷a tiÕng nã tæng hîp vµ tiÕng nãi gèc ®−îc cho bëi:
e- (n) = s (n) − s * (n)

Trong ®ã:
s*(n) : TÝn hiÖu tiÕng nãi tæng hîp
s(n) : TÝn hiÖu tiÕng nãi gèc.
ew(n) : TÝn hiÖu sai sè
Sau ®ã sai sè nµy sÏ ®−îc cùc tiÓu ho¸ b»ng ph−¬ng ph¸p sai lÖch b×nh ph−¬ng trung
b×nh (mes):
N −1
∑ [e (n )]
2
E = -
n=0
§é phøc t¹p cña bé mH ho¸ nµy t¨ng khi tèc ®é bit gi¶m.ThÝ dô CELP cã thÓ cho tiÕng
nãi tèc ®é thÊp tíi 4.8 kbps víi tr¶ gi¸ rÊt cao vÒ ®ßi hái tÝnh to¸n do : tÝn hiÖu kÝch
thÝch tèi −u ®−îc t×m kiÕm th«ng qua b¶ng mH rÊt lín (kÝch th−íc b¶ng mH th−êng gåm
kho¶ng 1024 môc tõ ) .§èi víi b¶ng mH cã 1024 tõ mH vµ mét khung kÝch th−íc 40
mÉu th× cÇn thùc hiÖn kho¶ng 40.000 phÐp nh©n ®Ó so¸t b¶ng mH .
Cã thÓ nhËn xÐt r»ng : nh−îc ®iÓm cña ph−¬ng ph¸p CELP lµ : cã mét thñ tôc ®ßi hái
tÝnh to¸n rÊt lín rÊt khã cã thÓ thùc hiÖn trong thêi gian thùc .VËy cã mét ph−¬ng ph¸p
®¬n gi¶n ho¸ thñ tôc so¸t b¶ng mH sao cho kh«ng ¶nh h−ëng tíi chÊt l−îng tiÕng nãi
.§ã lµ ph−¬ng ph¸p sö dông çc b¶ng mH ®¹i sè ACELP (Algebraic CELP) trong ®ã çc
b¶ng mH ®−îc t¹o ra nhê çc mH söa lçi nhÞ ph©n ®Æc biÖt .Vµ ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ rµ
so¸t b¶ng mH,ng−êi ta sö dông çc b¶ng mH ®¹i sè cã cÊu liªn kÕt CS-ACELP
(Conjugate-Structure ACELP) .KhuyÕn nghÞ ITU G.729 ®−a ra nguyªn lý cña bé mH
ho¸ tiÕng nãi sö dông ph−¬ng ph¸p CS-ACELP mH ho¸ tiÕng nãi tèc ®é thÊp 8kbps.
2.1.3 Nguyªn lý m· ho¸ CS-ACELP
TÝn hiÖu PCM 64 kbps ®Çu vµo (theo quy luËt A hoÆc µ) qua bé mH ho¸ thuËt to¸n CS-
ACELP ,®−îc lÉy mÉu t¹i tÇn sè 8khz ,sau ®ã qua bé chuyÓn ®æi thµnh tÝn hiÖu PCM
®Òu 16 bit ®−a tíi ®Çu vµo bé mH ho¸ .TÝn hiÖu ®Çu ra bé gi¶i mH sÏ ®−îc chuyÓn ®æi
thµnh tÝn hiÖu PCM (theo quy luËt A hoÆc µ) theo ®óng tÝn hiÖu vµo .Çc ®Æc tÝnh ®Çu
vµo / ®Çu ra kh¸c ,gièng tÝn hiÖu PCM 64 kbps (theo khuyÕn nghÞ ITU G.711),sÏ ®−îc
chuyÓn ®æi thµnh tÝn hiÖu ra PCM theo ®óng quy luËt cña tÝn hiÖu ®Çu vµo ë bé gi¶i mH .
2.1.3.1 Nguyªn lý chung cu¶ bé m· ho¸
Bé mH ho¸ CS-ACELP dùa trªn c¬ së cña bé mH dù b¸o tuyÕn tÝnh kÝch thÝch mH CELP
.
Bé mH ho¸ CS-ACELP thùc hiÖn trªn çc khung tiÕng nãi chu kú 10 ms t−¬ng ®−¬ng
víi 80 mÉu t¹i tèc ®é l©ý mÉu 8000 mÉu /s.Cø mçi mét khung 10 ms ,tÝn hiÖu tiÕng nã
l¹i ®−îc ph©n tÝch ®Ó trÝch lÊy çc tham sè cña bé mH CELP (®ã lµ :çc hÖ sè cña bé läc
dù b¸o thÝch øng ,chØ sè çc b¶ng mH cè ®Þnh vµ b¶ng mH thÝch øng cïng víi t¨ng Ých
cña b¶ng mH ). Çc tham sè nµy sÏ ®−îc mH ho¸ vµ truyÒn ®i.Sù ph©n bè bit cña çc
tham sè mH ho¸ ®−îc tr×nh bÇy ë b¶ng 2.1.3.1
Sè bit Sè bit Tæng sè

Tham sè Tõ mH trong trong bit trong
khung khung 1 khung
con 1 con 2
Çc cÆp v¹ch phæ L0,L1,L2,L3 18
§é trÔ mH thÝch øng P1,p2 8 5 13
§é ch½n lÎ trÔ tr−íc P0 1 1
ChØ sè mH cè ®Þnh C1,C2 13 13 26
DÊu mH cè ®Þnh S1,S2 4 4 8
Çc ®é khuÕch ®¹i mH GA1,GA2 3 3 6
(b−íc1)
Çc ®é khuÕch ®¹i mH GB1,GB2 4 4 8
(b−íc2)
Tæng céng 80
b¶ng 2.1.3.1 Sù ph©n bè bit cña çc tham sè cña thuËt to¸n CS-ACELP tèc ®é 8
kbit/s (khung 10 ms)
T¹i phÝa thu :sö dông çc tham sè nµy ®Ó kh«i phôc çc tham sè tÝn hiÖu kÝch thÝch vµ
çc tham sè cña bé läc tæng hîp .TÝn hiÖu tiÕng nãi sÏ ®−îc kh«i phôc b»ng çch läc
çc tham sè tÝn hiÖu kÝch thÝch nµy th«ng qua bé läc tæng hîp ng¾n h¹n.
Bé läc tæng hîp ng¾n h¹n dùa trªn c¬ së bé läc dù b¸o tuyÕn tÝnh LP bËc 10 .Bé läc
tæng hîp dµi h¹n ,hay bé läc tæng hîp ®é cao dung cho viÖc lµm trßn mH thÝch øng .Sau
khi kh«i phôc ,nhê bé läc sau tiÕng nãi sÏ lµm t¨ng ®é trung thùc.
2.1.3.2 Nguyªn lý bé m· ho¸ CS-ACELP
S¬ ®å khèi bé mH ho¸ ®−îc m« t¶ nh− h×nh 2.3
tiÕng nãi Khèi tiÒn

®Çu vµo xö lý
Khèi tæng hîp LP
sù l−îng tö ho¸ vµ
B¶ng mH néi suy
cè ®Þnh LPC info
Gc + Bé läc +
B¶ng mH tæng hîp
thÝch øng
Gp
Bé läc tæng LPC info

hîp ®é cao
§é c¶m
nhËn
T×m b¶ng
mH cè ®Þnh
Sù l−îng tö luång bit

ho¸ ®é Sù l−îng tö ho¸ ph¸t ®i
khuÕch ®¹i ®é khuÕch ®¹i
LPC info
H×nh 2-3S¬ ®å khèi bé m· ho¸
TÝn hiÖu ®Çu vµo ®−a qua bé tiÒn xö lý ,bé nµy cã hai chøc n¨ng :läc th«ng cao
vµ tÝnh to¸n tÝn hiÖu.TÝn hiÖu ®Çu ra bé tiÒn xö lý lµ tÝn hiÖu ®Çu vµo cña çc khèi tæng
hîp tiÕp sau.Sù tæng hîp dù b¸o tuyÕn tÝnh (LP)®−îc thùc hiÖn mét lÇn trong mét khung
10ms ®Ó tÝnh çc hÖ sè cña bé läc dù b¸o tuyÕn tÝnh (LP).Çc hÖ sè nµy ®−îc biÕn ®æi
thµnh çc cÆp v¹ch phæ (LSP) vµ ®−îc l−îng tö b»ng ph−¬ng ph¸p l−îng tö ho¸ vÐc t¬
dù b¸o hai b−íc (VQ) 8 bit.TÝn hiÖu kÝch thÝch ®−îc lùa chän b»ng çch cùc tiÓu ho¸ sai
sè ,cã tÝnh ®Õn träng sè thô c¶m ,gi÷a tiÕng nãi gèc vµ tiÕng nãi tæng hîp.Çc tham sè
kÝch thÝch (gåm :b¶ng mH cè ®Þnh vµ b¶ng mH thÝch øng)®−îc x¸c dÞnh qua tõng khung
con 5ms(t−¬ng ®−¬ng 40mÉu).Çc hÖ sè cña bé läc LP ®H ®−îc l−îng tö vµ ch−a ®−îc
l−îng tö ®−îc sö dông cho ph©n khung thø 2 ,cßn t¹i ph©n khung thø nhÊt çc hÖ sè cña
bé läc LP ®H ®−îc néi suy sÏ ®−îc sö dông (trong c¶ hai tr−êng hîp ®H l−îng tö vµ ch−a
l−îng tö).§é trÔ b−íc m¹ch vßng hë sÏ ®−îc tÝnh to¸n mét lÇn trong mét khung 10ms
dùa trªn ®é lín tÝn hiÖu tho¹i .Sau ®ã çc phÐp tÝnh nµy sÏ lÆp l¹i trong tõng ph©n khung
tiÕp theo.TÝn hiÖu ban ®Çu x(n) ®−îc tÝnh b»ng çc läc ®é d− LP th«ng qua bé läc tæng
hîp W(z)/A(z).Tr¹ng th¸i ban ®Çu cña bé läc nµy Lµ TÝn hiÖu lçi gi÷a tÝn hiªu d− LP vµ
tÝn hiÖu kÝch thÝch .Sù ph©n tÝch b−íc cña m¹ch vßng ®ãng sÏ thùc hiÖn sau ®ã (®Ó t×m
®é trÔ mH thÝch øng vµ ®é khuÕch ®¹i )dïng tÝn hiÖu ban ®Çu x(n) vµ ®Æc tuyÕn xung
h(n) ,b»ng çch lµm trßn gi¸ trÞ ®é trÔ b−íc cña m¹ch vßng hë.§é trÔ b−íc ®−îc mH ho¸
b»ng mH 8 bit trong ph©n khung thø nhÊt ,®é vi sai cña ®é trÔ ®−îc mH ho¸ b»ng mH 5
bit trong ph©n khung thø 2 .TÝn hiÖu x’(n) lµ tÝn hiÖu cña 2 tÝn hiÖu :tÝn hiÖu ban ®Çu
x(n) vµ tÝn hiÖu mH thÝch øng –lµ tÝn hiÖu mH cè ®Þnh.TÝn hiÖu nµy ®−îc dïng trong viÖc
t×m tÝn hiÖu kÝch thÝch tèi −u .Gi¸ trÞ kÝch thÝch mH cè ®Þnh ®−îc mH ho¸ b»ng mH ®¹i sè
17 bit(trong ®ã :chØ sè b¶ng mH cè ®Þnh ®−îc mH ho¸ b»ng tõ mH C1,C2-13 bit ; DÊu
b¶ng mH cè ®Þnh ®−îc mH ho¸ b»ng tõ mH S1,S2-3bit).Çc bé khuÕch ®¹i b¶ng mH cè
®Þnh vµ b¶ng mH thÝch øng ®−îc l−îng tö ho¸ b»ng vÐc t¬ 7 bit(Trong ®ã:ë b−íc 1 ®−îc
mH ho¸ b»ng tõ mH GA1,GA2 -3 bit ; ë b−íc 2 ®−îc mH ho¸ b»ng tõ mH GB1,GB2-4 bit
).t¹i ®©y sù dù ®o¸n trung b×nh ®éng MA cho bé khuÕch ®¹i mH cè ®Þnh .Cuèi cïng ,dùa
vµo çc bé nhí läc sÏ x¸c ®Þnh ®−îc tÝn hiÖu kÝch thÝch.
2.1.3.3 Nguyªn lý bé gi¶i m· CS-ACELP
S¬ ®å khèi cña bé gi¶i mH ®−îc m« t¶ trong h×nh 2.4
B¶ng mH cè
®Þnh
Gc
Bé läc
bé xö lý
ng¾n
tr¹m
h¹n
B¶ng mH thÝch
øng
Gp
H×nh 2-4S¬ ®å nguyªn lý cña bé gi¶i m· CS-ACELP
§Çu tiªn ,çc chØ sè cña çc tham sè ®−îc trÝch ra tõ buång bit thu.Çc chØ sè
nµy sÏ ®−îc gi¶i mH ®Ó thu l¹i çc tham sè cña bé mH ho¸ trong 1 khung tiÕng nãi 10
ms .Çc tham sè ®ã lµ :çc hÖ sè LSP ,2 phÇn ®é trÔ b−íc(®é trÔ b−íc vµ ®é vi sai cña
®é trÔ b−íc),2 vec t¬ b¶ng mH cè ®Þnh (chØ sè mH cè ®Þnh vµ chØ sè b¶ng mH cè ®Þnh ),vµ
2 tËp hîp ®é khuÕch ®¹i b¶ng mH cè ®Þnh vµ b¶ng mH thÝch øng .Çc hÖ sè LSP ®−îc
néi suy vµ ®−îc chuyÓn ®æi thµnh çc hÖ sè bé läc LP cho mçi ph©n khung.Sau ®ã ,cø
mçi ph©n khung thùc hiÖn çc b−íc tiÕp theo:
Gi¸ trÞ kÝch thÝch ®−îc kh«i phôc lµ tæng cña vÐc t¬ b¶ng mH cè ®Þnh vµ b¶ng mH thÝch
øng nh©n víi çc gi¸ trÞ khuÕch ®¹i t−¬ng øng cña chóng.
TiÕng nãi ®−îc kh«i phôc b»ng çch läc gi¸ trÞ kÝch thÝch nµy th«ng qua bé läc tæng
hîp LP
TÝn hiÖu tiÕng nãi kh«i phôc ®−a qua b−íc xö lý tr¹m ,bao gåm bé läc thÝch øng dùa
trªn c¬ së çc bé läc tæng hîp ng¾n h¹n vµ dµi h¹n ,sau ®ã qua bé läc th«ng cao vµ bé
n©ng tÝn hiÖu.
B¶ng 1.2 :Çc tham sè cña bé m· vµ gi¶i m· CS-ACELP
ký m« t¶ çc
hiÖu bit
L0 Çc chØ sè dù b¸o MAchuyÓn m¹ch cña bé l−îng tö LPS 1
L1 Vec t¬ b−íc ®Çu tiªn cña bé l−îng tö LPS 7
L2 Vec t¬ thÊp b−íc thø hai cña bé l−îng tö LPS 5
L3 Vec t¬ cao b−íc thø hai cña bé l−îng tö LPS 5
P1 §é trÔ lªn giäng cña khung con thø nhÊt 8
P0 Bit ch½n lÎ dµnh cho ®é trÔ lªn giäng 1
S1 DÊu cña çc xung b¶ng mH cè ®Þnh cña khung con thø nh©t 4
C1 B¶ng mH cè ®Þnh cña khung con thø nhÊt 13
GA1 KhuÕch ®¹i b¶ng mH (b−íc 1 )cña khung con thø nh©t 3
GB1 KhuÕch ®¹i b¶ng mH (b−íc 2 )cña khung con thø nh©t 3
P2 §é trÔ lªn giäng cña khung con thø hai 5
S2 DÊu cña çc xung b¶ng mH cè ®Þnh cña khung con thø hai 4
C2 B¶ng mH cè ®Þnh cña khung con thø hai 13
GA2 KhuÕch ®¹i b¶ng mH (b−íc 1)cña khung con thø hai 3
GB2 KhuÕch ®¹i b¶ng mH (b−íc 2)cña khung con thø hai 4
2.1.4 ChuÈn nÐn G.729A

G.729A lµ thuËt to¸n mH ho¸ tiÕng nãi tiªu chuÈn cho tho¹i vµ sè liÖu ®ång thêi sè ho¸
(DSVD). G.729A lµ sù trao ®æi luång bit víi G.729 ,cã nghÜa lµ :tÝn hiÖu ®−îc mH ho¸
b»ng thuËt to¸n G.729A cã thÓ ®−îc gi¶i mH th«ng qua thuËt to¸n G.729 vµ ng−îc
l¹i.Gièng nh− G.729 ,nã sö dông thuËt to¸n dù b¸o tuyÕn tÝnh mH kÝch thÝch ®¹i sè ®−îc
cÊu tróc liªn kÕt (CS-ACELP) víi çc khung 10ms.Tuy nhiªn ,mét vµi thuËt to¸n thay
®æi sÏ ®−îc giíi thiÖu mµ kÕt qu¶ cña çc thuËt to¸n nµy lµm gi¶m 50% ®é phøc t¹p .
Nguyªn lý chung cña bé mH hãa vµ gi¶i mH cña thuËt to¸n G.729A gièng nh− G.729
.Çc thñ tôc l−îng tö ho¸ vµ ph©n tÝch LP cña bé khuÕch ®¹i b¶ng mH cè ®Þnh vµ thÝch
øng gièng nh− G.729.Çc thay ®æi thuËt to¸n so v¬i G.729 sÏ tæng kÕt nh− sau:
Bé läc träng sè thô c¶m sö dông çc tham sè bé läc LP ®H l−îng tö vµ ®−îc biÓu diÔn lµ
¦(z) =A(z)/A(z/γ) vãi gi¸ trÞ γ=0,75.
Ph©n tÝch ®é lªn giäng m¹ch vßng hë ®¬n gi¶n ho¸ b»ng çch sö dông ph−¬ng ph¸p
decimation (cã nghÜa lµ trÝch lÊy 10 mÉu ) trong khi tÝnh sù t−¬ng quan cña tiÕng nã
träng sè.
Çc tÝnh to¸n ph¶n øng xung cña bé läc tæng hîp träng sè W(z)/A(z) ,cña tÝn hiÖu ban
®Çu ,vµ viÖc thay thÕ W(z) b»ng 1/A(z/γ).
ViÖc t×m b¶ng mH thÝch øng ®−îc ®¬n gi¶n ho¸ .ViÖc tim sÏ cùc ®¹i ho¸ gi¸ trÞ t−¬ng
quan gi÷a kÝch thÝch tr−íc vµ tÝn hiÖu ban ®Çu läc tr−íc ( n¨ng l−îng cña kÝch thÝch
tr−íc läc lµ kh«ng ®¸ng kÓ ).
ViÖc t×m b¶ng mH cè ®Þnh ®−îc ®¬n gi¶n ho¸.Thay v× tËp trung ë m¹ch vßng tæ ong
,gi¶i ph¸p t×m s¬ ®å h×nh c©y ®é s©u tr−íc ®−îc sö dung.
T¹i bé gi¶i mH , ho¹ ba cña bé läc sau sÏ ®−îc ®¬n gi¶n b»ng çch sö dông chØ çc ®é
trÔ nguyªn.
Chøc n¨ng WPOPS C50 MIPS

G.729 G.729A G.729 G.729A
TiÒn xö lý 0,20 0,20 0,226 0,226
Ph©n tÝch LP 1,63 1,28 1,957 1,696
L−îng tö ho¸ vµ néi suy LSP 0,95 0,95 1,390 1,390
BiÕn ®æi LSP thµnh A(z) & träng sè 0,30 0,12 0,461 0,173
Lªn giäng m¹ch vßng hë 1,45 0,82 1,563 0,955
Lªn giäng m¹ch vßng ®ãng 5,83 1,55 3,453 1,778
B¶ng mH ®¹i sè 6,35 1,86 8,406 3,046
L−îng tö ho¸ çc bé khuÕch ®¹i 0,46 0,46 0,643 0,643
T×m kÝch thÝch vµ cËp nhËt bé nhí 0,21 0,08 0,278 0,112
Tæng Céng (m· ho¸) 14,38 7,32 18,377 10,019
Gi¶i mH 0,68 0,68 1,133 1,133
Bé läc sau 2,13 0,73 2,539 1,000
Xö lý sau 0,22 0,22 0,266 0,226
Tæng céng gi¶i m· 3,03 1,63 3,938 2,399
Tæng céng (m· ho¸ +gi¶i m·) 17,41 8,95 22,315 12,418
B¶ng 2.3 Çc th«ng sè WMOPS vµ MIPS cña G.729 vµ G.729A .
MIPS :(Million Instructions Per Second ) : triÖu c©u lÖnh trªn mét gi©y
WMOPS: (Weighted Milion Operations Per Second): triÖu thao t¸c trªn 1 gi©y.
C¶ hai bé mH ho¸ G.729 vµ G.729A ®H ®−îc thö nghiÖm trªn vi m¹ch T1TMS320C50
DSP.Trong thö nghiÖm USH, thuËt to¸n mH ho¸ song c«ng G.729A yªu cÇu 12,4 MIPS,
trong khi G.729 yªu cÇu 22,3 MIPS .ViÖc gi¶m ®é phøc hîp cña c¶ hai bé mH ho¸ G.729
vµ G.729A ®−îc ®−a ra trong b¶ng 2.3 cho c¶ hai phÇn mH ho¸ vµ gi¶i mH. §é phøc t¹p ë
®©y thÓ hiÖn qua 2 sè h¹ng :C50 MIPS vµ WOPS cña thuËt to¸n c¬ së .VÒ yªu cÇu
G.729A yªu cÇu Ýt h¬n 2k RAM vµ 10k ROM trong khi G.729 yªu cÇu kho¶ng 2k RAM
vµ 11k ROM.HiÓn nhiªn víi viÖc sö dông G.729A gi¶m ®−îc kho¶ng 50% ®é phøc t¹p
so víi G.729, víi viÖc gi¶m mét Ýt chÊt l−îng trong tr−êng hîp 3 bé ®«i (mH ho¸ / gi¶i
mH) vµ trong tr−êng hîp cã t¹p ©m nÒn.
2.1.5 ChuÈn nÐn G.729B

G.729B ®−a ra mét nguyªn lý nÐn im lÆng tèc ®é bÝt thÊp ®−îc thiÕt kÕ vµ tèi −u ho¸ ®Ó
lµm viÖc chung ®−îc víi c¶ G.729 vµ G.729A phøc t¹p thÊp.§Ó ®¹t ®−îc viÖc nÐn im
lÆng tèc ®é bit thÊp chÊt l−îng tèt ,mét m« ®un bé dß ho¹t ®éng tho¹i khun c¬ b¶n lµ yÕu
tè cÇn thiÕt ®Ó dß çc khung tho¹i kh«ng tÝch cùc,gäi lµ çc khung t¹p ©m nÒn hoÆc
khung im lÆng.§èi víi çc khung tho¹i kh«ng tÝch cùc ®H dß ®−îc nµy, mét m« ®un
truyÒn gi¸n ®o¹n ®o sù thay ®æi theo thêi gian cña ®Æc tÝnh tÝn hiÖu tho¹i kh«ng tÝch cùc
vµ quyÕt ®Þnh xem cã mét khung m« t¶ th«ng tin im lÆng míi kh«ng cã thÓ ®−îc göi ®i
®Ó duy tr× chÊt l−îng t¸i t¹o cña t¹p ©m nÒn t¹i ®Çu thu.NÕu cã mét khung nh− thÕ ®−îc
yªu cÇu ,çc tham sè n¨ng l−îng vµ phæ m« t¶ çc ®Æc tÝnh c¶m nhËn ®−îc cña t¹p ©m
nÒn ®−îc mH ho¸ vµ truyÒn ®i mét çch hiÖu qu¶ dïng 15b/khung .T¹i ®Çu cuèi thu ,m«
®un t¹o t¹p ©m phï hîp sÏ t¹o t¹p ©m nÒn ®Çu ra sö dông tham sè cËp nhËt ®H ph¸t hoÆc
çc tham sè ®H cã tr−íc ®ã.T¹p ©m nÒn tæng hîp ®¹t ®−îc b»ng çch läc dù b¸o tuyÕn
tÝnh tÝn hiÖu kÝch thÝch gi¶ tr¾ng ®−îc t¹o ra trong néi bé cña møc ®iÒu khiÓn .Ph−¬ng
ph¸p mH ho¸ t¹p ©m nÒn tiÕt kiÖm tèc ®é bit cho tiÕng nã mH ho¸ t¹i tèc ®é bit trung b×nh
thÊp 4kbps trong cuéc ®µm tho¹i tiÕng nãi b×nh th−êng ®Ó duy tr× chÊt l−îng ®µm tho¹i.
§èi víi çc øng dông DSVD (Digital Simultaneous Voice and data: tho¹i vµ sè liÖu ®ång
thêi sè ho¸ ) vµ ®é nh¹y tèc ®é bit kh¸c ,G729B lµ mét ®iÒu kiÖn tèi cÇn thiÕt ®Ó gi¶m
t«c ®é bit h¬n n÷a b¨ng çch sö dông c«ng nghÖ nÐn im lÆng.Khi kh«ng cã tiÕng nãi ,tèc
®é bit cã thÓ gi¶m,gi¶i phãng dung l−îng kªnh cho çc øng dông x¶y ra ®ång thêi,vÝ dô
nh− ®−êng truyÒn tiÕng kh¸c trong ®iÖn tho¹i tÕ bµo ®a truy nhËp ph©n kªnh theo
mH/theo thêi gian (TDMA/CDMA) hoÆc truyÒn sè liÖu ®ång thêi.Mét phÇn ®¸ng kÓ
trong cuéc ®µm tho¹i th«ng th−êng lµ im lÆng ,trung b×nh lªn tíi 60% cña mét cuéc ®µm
tho¹i 2 chiÒu. Trong suèt qu¸ tr×nh im lÆng ,thiÕt bÞ ®Çu vµo tiÕng,vÝ dô nh− tai nghe ,sÏ
thu th«ng tin tõ m«i tr−êng ån .Møc vµ ®Æc tÝnh ån cã thÓ thay ®æi ®¸ng kÓ,tõ mét phßng
im lÆng tíi ®−êng phè ån µo hoÆc tõ mét chiÕc « t« chuyÓn ®éng nhanh,Tuy nhiªn ,hÇu
hÕt çc nguån t¹p ©m th−êng mang th«ng tin Ýt h¬n th«ng tin tiÕng ,v× vËy, trong çc chu
kú kh«ng tÝch cùc tû sè nÐn sÏ cao h¬n .NhiÒu øng dông ®iÓn h×nh, vÝ dô hÖ thèng toµn
cÇu ®èi víi ®iÖn tho¹i di ®éng GSM ,sö dông viÖc dß t×m chu kú im lÆng vµ chÌn t¹p ©m
phï hîp ®Ó t¹o ®−îc hiÖu qu¶ mH ho¸ cao h¬n.
XuÊt ph¸t tõ quan niÖm vÒ dß t×m im lÆng vµ chÌn t¹p ©m phï hîp dÉn ®Õn çc c«ng
nghÖ mH ho¸ tiÕng mÊu kÐp..Çc mÉu khac nhau bëi tÝn hiÖu ®Çu vµo ,®−îc hiÓn thÞ lµ
:tho¹i tÝch cùc ®èi víi tiÕng nãi vµ tho¹i kh«ng tÝch cùc ®èi víi im lÆng hoÆc t¹p ©m
nÒn,®−îc x¸c ®Þnh bëi sù ph©n lo¹i tÝn hiªu.Sù ph©n lo¹i nµy cã thÓ ®−îc thùc hiÖn bªn
trong hoÆc bªn ngoµi bé mH ho¸ tiÕng nãi.Bé mH ho¸ tiÕng toµn tèc cã thÓ cã t¸c dông
trong qu¸ tr×nh tiÕng tho¹i tÝch cùc,nh−ng cã mét nguyªn lý mH ho¸ kh¸c ®−îc dïng ®èi
víi tÝn hiÖu tho¹i kh«ng tÝch cùc,sö dông Ýt bit h¬n ,tû sè nÐn trung b×nh cao h¬n.Sù ph©n
lo¹i nµy ®−îc gäi chung lµ bé dß ho¹t ®éng tho¹i (VAD: Voice Activity Detector ) vµ
®Çu ra cña bé nµy gäi lµ møc ho¹t ®éng tho¹i.Møc ho¹t ®éng tho¹i lµ 1 khi cã mÆt ho¹t
®éng tho¹i vµ lµ 0 khi kh«ng cã ho¹t ®éng tho¹i.
ThuËt to¸n VAD vµ bé mH ho¸ tiÕng nãi kh«ng tÝch cùc ,gièng víi çc bé mH
ho¸ G.729 vµ G.729A, ®−îc thùc hiÖn trªn çc khung cña tiÕng nãi ®H ®−îc sè ho¸.§Ó
phï hîp kÝch th−íc çc khung gièng nhau ®−îc dïng cho mäi s¬ ®å vµ kh«ng cã ®é trÔ
thªm vµo nµo ®−îc t¹o ra bëi thuËt to¸n VAD hoÆc bé mH ho¸ tho¹i kh«ng tÝch cùc ®èi
víi nÐn cao h¬n .§Çu vµo bé mH ho¸ tiÕng nãi lµ tÝn hiÖu tiÕng nãi ®Õn ®H ®−îc sè ho¸
.Víi mçi khung tiÕng nãi ®Çu vµo ,VAD ®−a ra møc ho¹t ®éng tho¹i ,møc nµy ®−îc dïng
nh− mét chuyÓn m¹ch gi÷a çc bé mH ho¸ tho¹i tÝch cùc vµ kh«ng tÝch cùc.Khi bé mH
ho¸ tho¹i tÝch cùc cã t¸c dông,luång bit tho¹i tÝch cùc sÏ göi tíi bé gi¶i mH tÝch cùc cho
mçi khung.Tuy nhiªn,trong çc chu kú kh«ng tÝch cùc ,bé mH ho¸ tho¹i kh«ng tÝch cùc
cã thÓ ®−îc chän ®Ó göi ®i çc th«ng tin míi nhÊt gäi lµ bé m« t¶ viÖc chÌn im lÆng (SID
:Silence Insertion Descriptor ) tíi bé gi¶i mH kh«ng tÝch cùc hoÆc kh«ng göi g× c¶ .Kü
thuËt nµy cã tªn lµ truyÒn gi¸n ®o¹n (DTX :Discontinuous Transmission ) .Víi mçi
khung ,®Çu ra cña mçi bé gi¶i mH ®−îc dïng lµm tÝn hiÖu kh«i phôc.
Ngoµi çc chuÈn nÐn ®H ®−îc nªu trªn cßn mét sè chuÈn nÐn ®Ó nÐn tÝn hiÖu
tho¹i tèc ®é thÊp nh− GSM 10.6 ;G.723 trong khuyÕn nghÞ H.323...
2.2 B¸o hiÖu DTMF (Dial tone Multi Frequency )

Còng nh− çc thuª bao ®iÖn tho¹i th«ng th−êng ,mçi thuª bao trong m¹ng ®iÖn
tho¹i Internet cã mét ®Þa chØ thÓ hiÖn d−íi d¹ng sè .Çc sè nµy ®−îc truyÒn d−íi d¹ng tÝn
hiÖu DTMF ,trong phÇn nµy em xin tr×nh bµy s¬ l−îc çc ph−¬ng thøc truyÒn b¸o hiÖu
DTMF trong m¹ng.
2.2.1 B¸o hiÖu DTMF qua b¶n tin UserInputIndication

TÊt c¶ çc phÇn tö H.323 trong m¹ng ®Òu ph¶i cã kh¶ n¨ng nhËn tÝn hiÖu DTMF
trªn b¶n tin UserInputIndication cña H.245 vµ truyÒn nã tíi çc phÇn tö khac trong m¹ng
.B¶ng 4 liÖt kª tÊt c¶ çc tr−êng hîp trao ®æi b¸o hiÖu DTMF cña çc phÇn tö m¹ng.
Nguån §Ých
§Çu cuèi Gateway Gatekeeper M¹ng phi H.323
H.323 H.323 H.323
§Çu cuèi H.323 M/O M/O M/O N/A
Gateway H.323 M/O M/O M/O M/O
Gatekeeper H.323 M/O M/O M/O N/A
M¹ng phi H.323 N/A M/O N/A N/A
Chó thÝch: -M/O :b¾t buéc hoÆc lùa chän
-N/A: Kh«ng sö dông
B¶ng 4.
2.2.1.1 ThiÕt bÞ ®Çu cuèi thu ph¸t DTMF
T¹i phÝa ph¸t ,®Ó tr¸nh cho gateway khái bÞ nhÇm gi÷a tÝn hiÖu ©m thanh H.323 vµ tÝn
hiÖu DTMF trong b¶n tin UserInputIndication H.225 ,thiÕt bÞ ®Çu cuèi H.323 sÏ kh«ng
mH ho¸ tÝn hiÖu DTMF trong luång d÷ liÖu ©m thanh H.323.
T¹i phÝa nhËn ,thiÕt bÞ ®Çu cuèi D.323 sÏ chuyÓn çc tÝn hiÖu DTMF nhËn ®−îc trªn b¶n
tin UserInputIndication thµnh d¹ng ng−êi sö dông cã thÓ c¶m nhËn ®−îc vÝ dô nh− tÝn
hiÖu tone hoÆc gi¸ trÞ ghi vµo mét hép tho¹i.
2.2.1.2 Gateway thu ph¸t DTMF

Do nhiÖm vô lµm cÇu nèi trung gian gi÷a m¹ng H.323 vµ m¹ng phi H.323 nªn tÊt c¶ çc
gateway ®Òu ph¶i cã kh¶ n¨ng chuyÓn ®æi tõ d¹ng tÝn hiÖu DTMF nhËn ®−îc tõ phÝa
m¹ng phi H.323 thµnh b¶n tin UserInputIndication H.245 ®Ó truyÒn ®i trong m¹ng H.323
vµ ng−îc l¹i.
Khi nhËn ®−îc tÝn hiÖu DTMF tõ phÝa m¹ng phi H.323 th× ngoµi viÖc chuyÓn ®æi trªn nã
sÏ lo¹i bá tÝn hiÖu nµy khái luång tÝn hiÖu ©m thanh.
Khi ph¸t tÝn hiÖu DTMF cho m¹ng phi H.323 th× gateway sÏ gi¶ thiÕt r»ng kh«ng cã mét
tÝn hiÖu DTMF nµo trªn luång tÝn hiÖu H.323.
2.2.1.3 Gate Keeper thu vµ ph¸t çc tÝn hiÖu ©m thanh D.323.
Gatekeeper cã thÓ thùc hiÖn viÖc kh«i phôc tÝn hiÖu DTMF trong b¶n tin
UserInputIndication nhËn ®−îc tõ mét phÇn tö H.323 vµ truyÒn nã cho mét phÇn tö
H.323 kh¸c cã liªn quan tíi cuéc gäi.
2.2.2 DTMF ®−îc truyÒn th«ng qua giao thøc thêi gian thùc RTP (Real
time Transport Protocol)
§©y lµ mét ph−¬ng ph¸p ®−îc lùa chän sö dông ®Ó truyÒn DTMF th«ng qua mét RTF
riªng biÖt ®−îc tr×nh bµy trong b¶n th¶o cña IETF (draft-ietf-avt-dtmf-00.txt).Nõu ®−îc
thö nghiÖm ®¹t kÕt qu¶ tèt vµ ®−îc VoIP forum th«ng qua th× nã sÏ trë thµnh mét trong
hai ph−¬ng ph¸p mµ çc ®Çu cuèi cã thÓ lùa chän ®Ó truyÒn DTMF.
Kh¶ n¨ng thu ph¸t tÝn hiÖu theo ph−¬ng thøc ®−îc tr×nh bµy trong draft-ietf-avt-dtmf-
00.txt cña mét thiÕt bÞ ®Çu cuèi ®−îc thiÕt lËp b»ng mét b¶n tin H.245
TerminalCapabilitySet .§Çu cuèi sÏ sö dông çc bit nhËn d¹ng IMTC DTMF ®Ó chØ ra
kh¶ n¨ng mH ho¸ vµ gi¶i mH RTP DTMF.
Çcbit IMTC DTMF ®Ó chØ ra kh¶ n¨ng nhËn RTP DTMF s¾p sÕp theo thø tù:
CapabilityTable.capability.ReceiveAudioCapbility.nonStandar.nonStandarIdentifier.obje
ct
Çc bit nhËn d¹ng IMTC DTMF ®Ó chØ ra kh¶ n¨ng truyÒn RTP DTMF s¾p sÕp theo thø
tù
CapabilityTable.capability.Tr¸nmitAudioCapbility.nonStandar.nonStandarIdentifier.obje
ct
Khi mét thiÕt bÞ ®Çu cuèi hç trî ph−¬ng thøc thu ph¸t DTMF ®−îc tr×nh bµy trong draft-
ietf-avt-dtmf-00.txt th× H.245 sÏ më kªnh logic c¨n cø vµo b¶n tin H.245
openLogicalChanel
2.3 Khö tiÕng väng
Trong m¹ng IP ®−êng truyÒn tiÕng väng lµ ®−êng trßn (round –trip) vµ t¹o ra do m¹ch
hybrid (chuyÓn 2 d©y-4 d©y) ,mÆt kh¸c tÝn hiÖu sÏ tÝch luü qua çc qu¸ tr×nh xö lý (mH
hãa vµ gi¶i mH ,®ãng gãi vµ gi¶i ®ã gãi ) vµ truyÒn dÉn tÝn hiÖu. V× vËy tiÕng väng lµ mét
trong nh÷ng yÕu tè chñ yÕu ¶nh h−ëng ®Õn chÊt l−îng cuéc tho¹i trªn m¹ng Internet .
Th«ng th−êng viÖc khö tiÕng väng ®−îc thùc hiÖn trong çc Gateway vµ khèi nµy tu©n
theo çc khuyÕn nghÞ G.165 vµ G.167. H×nh 1.3 sau ®©y m« t¶ ®−êng truyÒn cña tÝn hiÖu
trªn ®ã cã çc m¹ch triÖt tiÕng vong.
+ Packe
Speech Speech
t
Packet Transmission
Encoding Decoding
Echo - Buffer
Canceller
Canceler
Echo
Echo
Telephone Telephone
Packe - Echo
Speech Speech
t
Decoding Encoding +
Buffer
H×nh 2-5M¹ch triÖt tiÕng väng
2.4 C¬ chÕ b¶o mËt.

§èi víi çc dÞch vô dùa trªn c¬ së khuyÕn nghÞ H.323 vµ khuyÕn nghÞ H.245
cña ITU-T mµ cô thÓ mét trong çc dÞch vô nµy lµ Tho¹i Internet ,c¬ chÕ b¶o mËt cña
chóng ®−îc thùc hiÖn theo khuyÕn nghÞ H.235 cña ITU-T.C¬ chÕ b¶o mËt trong khuyÕn
nghÞ nµy chñ yÕu nh»m chèng l¹i mäi cè g¾ng thùc hiÖn nghe trém trong m¹ng còng nh−
mäi cè g¾ng lµm lÖch h−íng çc luång d÷ liÖu.
Data
AV App Termial control and Management
App
H.26 H.225.0
T.124
G.XXX X H.224.0
Terminal to H.245
Gatekeeper Call Sec.
Encryption Signaling Signaling Cap.
(RAS) T.125
RTP RTCP
Transport Security
Unreliable Transport Reliable Transport

T.123
Network Sercurity Network Layer
Link Layer
Physical Layer
H×nh 2-6 Ph¹m Vi t¸c ®éng cña khuyÕn nghÞ H.235
H×nh 2.4 thÓ hiÖn ph¹m vi t¸c ®éng cña c¬ chÕ b¶o mËt theo khuyÕn nghÞ H235 vµo m«
h×nh ph©n líp trong khuyÕn nghÞ H323
2.4.1 §Þnh nghÜa vµ kh¸i niÖm

Authentication: lµ thñ tôc kiÓm tra thuª bao muèn sö dông dÞch vô lµ ai.Authentication
®−îc sö dông ®Ó thùc hiÖn kÕt nèi ng−êi sö dông vµ tæng ®µi dùa trªn çc Certificate.Thñ
tôc nµy còng ®−îc tæng ®µi sö dông ®Ó thùc hiÖn trao ®æi th«ng tin riªng gi÷a hai phÇn tö
nh− mËt khÈu tÜnh hoÆc lµ trao ®æi tr−íc mét vµi th«ng tin ngÇm ®Þnh .Authentication cã
t¸c dông ng¨n chÆn ng−êi l¹ sö dông dÞch vô
Certificate: lµ çc th«ng tin chøa ®Æc ®iÓm nhËn d¹ng.Th«ng th−êng Certificate bao
gåm th«ng tin nhËn d¹ng nhµ cung cÊp dÞch vô,nhËn d¹ng ng−êi sö dông.Certificate
®−îc sö dông ®Ó thiÕt lËp çc kªnh an toµn(kªnh b¸o hiÖu cuéc gäi vµ ®iÒu khiÓn cuéc
gäi)
Kªnh H.245 an toµn: lµ kªnh H.245 mµ trªn ®ã tr−íc khi trao ®æi çc b¶n tin ®iÒu khiÓn
H.245 ,çc phÇn tö ph¶i thùc hiÖn thñ tôc b¾t tay vµ thñ tôc Authentication.
Kªnh H.245 kh«ng an toµn: kªnh H.245 còng cã thÓ ho¹t ®éng theo chÕ ®é kh«ng an
toµn vµ khi ®ã hai phÇn tö sÏ thiÕt lËp mét kªnh logic an toµn gi÷a chóng ®Ó thùc hiÖn thñ
tôc Authentication (vÝ dô nh− TLS hoÆc IPSEC ®−îc sö dông ®Ó më mét kªnh logic øng
víi mét gi¸ trÞ encryptionData).
2.4.2 Thu tôc Authentication gi÷a hai ®Çu cuèi

Thñ tôc Authentication gåm hai lo¹i: lo¹i thø nhÊt lµ mH ho¸ ®èi xøng kh«ng yªu cÇu
th«ng tin ngÇm ®Þnh tr−íc nµo gi÷a hai phÇn tö ,lo¹i thø hai lµ cã mét vµi th«ng tin ngÇm
®Þnh tr−íc gi÷a hai phÇn tö.
2.4.2.1 Thñ tôc Authentication cña Diffie-Hellman
Thñ tôc Authentication nµy thuéc lo¹i thø nhÊt .NghÜa lµ tr−íc hÕt ph¶i trao ®æi
th«ng tin ngÇm ®Þnh (cã thÓ lµ tõ kho¸ ) gi÷a hai phÇn tö phôc vô cho çc giao tiÕp cã
tÝnh riªng t−.
Sau khi trao ®æi xong tõ kho¸ c¶ hai phÇn tö sÏ lùa chän thuËt to¸n ®Ó xö lý nã .Sau ®ã tõ
kho¸ nµy sÏ ®−îc sö dông ®Ó mH ho¸ mäi thong tin hái -®¸p.Mét tr−êng hîp hHn h÷u cã
thÓ x¶y ra lµ thñ tôc Diffie-Hellman ph¸t hiÖn tõ kho¸ cã c«ng dông kÐm th× mét trong
hai phÇn tö sÏ huû bá kÕt nèi vµ t¸i thiÕt lËp kÕt nèi víi tõ kho¸ kh¸c.Nh− thÓ hiÖn trªn
h×nh 2.7, trong giai ®o¹n 1 hai phÇn tö trao ®æi tõ kho¸ trong thñ tôc Diffie-Hellman ,giai
®o¹n hai m« t¶ giao thøc hái ®¸p Authentication.
EP EP
clearToken[Dha,timea)..],cryptoToken[...({generallD atimeaDha.]
Phase 1
clearToken[Dha,randomb,timea)..],cryptoToken[...({generallD atimebDhb.]
Requ clearToken[...({generallDbXOR randombXOR...}EDH secret)...]
Phase 2
clearToken[...({generallDa randombt)...]
Respon
H×nh 2-7Thñ tôc Authentication cña Diffie-Hellman
[... ] thÓ hiÖn chuçi cã thø tù çc Token

() chØ ra mét token ®Æc biÖt gåm nhiÒu yÕu tè.
{} EDH-Secret chØ ra çc phÇn tö n»m trong nã bÞ m$ ho¸ b¶o mËt sö dông gi¸ trÞ EDH-Secret
theo thñ tôc Diffie-Hellman.
§Çu cuèi A biÕt tõ kho¸ ®Ó gi¶i mH generallDa øng víi ®Çu cuèi B cãgenerallDb
lµ Dha vµ nã sÏ göi tõ kho¸ ®ã cho B trong giai ®o¹n 1 vµ ng−îc l¹i ®Çu cuèi B còng göi
tõ kho¸ Dhb cho A.
Trong giai ®o¹n 2 thùc hiÖn thuËt to¸n ®èi víi tõ kho¸ thu ®−îc gi¸ trÞ EDH-SÎcet dïng ®Ó
mH ho¸ çc b¶n tin hái ®¸p.
2.4.2.2 Thñ tôc Authentication dùa vµo nhËn d¹ng.
Thñ tôc nµy thuéc vµo lo¹i thø hai tøc lµ cã tr−íc th«ng tin ngÇm ®Þnh. MÆc dï çc thñ
tôc nµy b×nh th−êng ®−îc thùc hiªn trªn c¶ hai h−íng truyÒn nh−ng nã còng cã thÓ chØ
thùc hiÖn trªn mét h−íng nÕu nh− chØ cÇn Authentication theo h−íng ®ã .Cã 3 thñ tôc
Authentication thuéc lo¹i nµy :mËt khÈu mH ho¸ ®èi xøng ,mËt khÈu ngÉu nhiªn ,x¸c
nhËn ch÷ ký.
1 MËt khÈu m· ho¸ ®èi xøng
giao thøc nµy ®−îc tr×nh bµy trong tiªu chuÈn ISO9798-2(môc 5.2.1) .
2 MËt khÈu ngÉu nhiªn
Giao th−c nµy ®−îc tr×nh bµy trong tiªu chuÈn ISO 9798-4(môc 5.2.1).
3 C«ng nhËn ch÷ ký
Giao thøc nµy ®−îc tr×nh bµy trong tiªu chuÈn ISO9798-3(muc 5.2.5)
2.4.3 Thñ tôc Authentication gi÷a ®Çu cuèi vµ Gatekeeper

Thñ tôc Authentication gi÷a ®Çu cuèi vµ GateKeeper còng chia lµm hai lo¹i.lo¹i 1 lµ mH
ho¸ ®èi xøng vµ kh«ng cã th«ng tin ngÇm ®Þnh tr−íc gi÷a ®Çu cuèi vµ Gatekeeper ;lo¹i 2
lµ Authentication dùa trªn th«ng tin nhËn d¹ng tån t¹i d−íi hai h×nh thøc lµ mËt khÈu vµ
x¸c nhËn quyÒn truy cËp. Çc b¶n tin cña thñ tôc nµy ®−îc truyÒn trªn kªnh RAS nèi
gi÷a ®Çu cuèi vµ Gatekeeper.
2.4.3.1 Thñ tôc Authentication kh«ng cã th«ng tin ngÇm ®Þnh tr−íc.
Thñ tôc Authentication nµy trao ®æi b¶n tin theo thñ tôc Diffie-Hellman nh− tr×nh bµy
trong môc 2.4.2.1 .Trong giai ®o¹n 1,®Çu cuèi vµ GateKeeper trao ®æi cÆp b¶n tin
GRQ/GCF trong ®ã cã chøa tõ kho¸ mH ho¸.Sau ®ã tõ kho¸ sÏ ®−îc sö dông ®Ó mH ho¸
cÆp b¶n tin tiÕp theo RRQ/URQ .NÕu Gatekeeper ho¹t ®éng ë chÕ ®é nµy mµ nhËn ®−îc
b¶n tin GRQ kh«ng cã tõ kho¸ DHset nã sÏ tr¶ lêi b»ng b¶n tin DRJ cã chøa mH nguyªn
nh©n tõ chèi securityDenial.
2.4.3.2 Thñ tôc Authentication dùa trªn th«ng tin ngÇm ®Þnh tr−íc
Cã 3 lo¹i th«ng tin ngÇm ®Þnh tr−íc lµ :mËt khÈu mH ho¸ ®èi xøng ,mËt khÈu
ngÉu nhiªn ,c«ng nhËn dùa trªn ch÷ ký.Còng gièng nh− trao ®æi gi÷a hai ®Çu cuèi nh− ®H
tr×nh bµy ë môc 2.4.2.2.
2.4.4 Thñ tôc m· ho¸ b¶o mËt luång d÷ liÖu.
Luång d÷ liÖu sau khi mH ho¸ sÏ ®−îc chia thµnh çc gãi .Çc gãi nµy sÏ ®−îc
®−a vµo khèi mH ho¸ b¶o mËt .T¹i ®©y viÖc mH ho¸ b¶o mËt sÏ ®−îc thùc hiÖn dùa vµo
çc tõ kho¸ sau ®ã çc gãi d÷ liÖu míi ®−îc chÌn thªm phÇn mµo ®Çu t−¬ng øng råi míi
truyÒn ®i.Qu¸ tr×nh gi¶i mH b¶o mËt sÏ diÔn ra ng−îc l¹i.
Çc tõ kho¸ (h235Key) n»m trong b¶n tin encryptionUpdate truyÒn trªn kªnh
®iÒu khiÓn H.245 khi truyÒn ®i çc h235key cã d¹ng chuçi octet ®H ®−îc mH ho¸ theo
chuÈn ASN.1
T¹i mäi thêi ®iÓm khi héi tho¹i ,®Çu cuèi nhËn hoÆc truyÒn ®Òu cã thÓ yªu cÇu tõ kho¸
míi b»ng b¶n tin encryptionUpdateRequest .Mét trong nh÷ng nguyªn nh©n dÉn ®Õn
hiÖn t−îng nµy lµ nÕu nghi ngê mét trong nh÷ng kªnh logic mÊt ®ång bé .Khi ®Çu cuèi
®ãng vai trß Master nhËn ®−îc yªu cÇu nµy nã sÏ ph¸t ®i tõ kho¸ míi vµ nã còng ph¸t ®i
yªu cÇu cËp nhËt tõ kho¸ míi b»ng b¶n tin encryptionUpdate .NÕu lµ cuéc gäi héi nghÞ
gåm nhiÒu ®Çu cuèi ,th× MC hoÆc ®Çu cuèi Master sÏ cã nhiÖm vô ®−a tõ kho¸ míi tíi tÊt
c¶ çc thµnh viªn tr−íc khi tõ kho¸ míi cã hiªô lùc trªn kªnh d÷ liÖu.
2.4.5 Xö lý khi nhËn thÊy mÊt an toµn
NÕu mét ®Çu cuèi nhËn thÊy mÊt an toµn trªn mét trong çc kªnh sau: kªnh
H245,kªnh d÷ liÖu an toµn(kªnh ®iÒu khiÓn h235) hoÆc kªnh nèi kÕt cuéc gäi ,ngay lËp
tøc nã sÏ kÕt thóc cuéc gäi theo thñ tôc giao thøc H323 .
NÕu mét ®Çu cuèi ph¸t hiÖn thÊy mÊt an toµn trªn mét trong çc kªnh logic ,th×
ngay lËp tøc nã sÏ yªu cÇu mét tõ kho¸ míi b»ng b¶n tin encryptionUpdateRequest
vµ ®ãng kªnh logic ®ã l¹i .T¹i MCU nÕu nhËn thÊy mÊt privacy trªn mét trong nh÷ng
kªnh logic cã thÓ nã sÏ ®ãng tÊt c¶ çc kªnh logic hoÆc yªu cÇu tõ kho¸ míi ,khi ®ã
MCU sÏ ph¸t b¶n tin encryptionUpdateRequest vµ encryptionUpdate tíi tÊt c¶ çc
®Çu cuèi.
2.4.6 VÝ dô b¶o mËt b»ng çch sö dông Token
B»ng çch sö dông Token ta cã thÓ lµm Èn ®i çc th«ng tin vÒ ®Þa chØ ®Ých cña
cuéc gäi.VÝ dô nh− trong m¹ng ®−îc thÓ hiÖn trªn h×nh 2.4.6 Trong t×nh huèng nµy thuª
bao bÞ gäi(®iÖn tho¹i B) kh«ng muèn cho thuª bao chñ gäi (®Çu cuèi A) biÕt ®Þa chØ vËt
lý cña nã mµ cuéc gäi vÉn thùc hiÖn ®−îc .Çc b−íc b¸o hiÖu thùc hiÖn cuéc gäi mµ vÉn
b¶o ®¶m yªu cÇu trªn nh− sau.
§Çu cuèi A göi b¶n tin ARQ tíi GateKeeper cña nã cã chøa ®Þa chØ h×nh thøc cña ®iÖn
tho¹i B ®èi víi Gateway .Khi Gatekeeper nhËn th¸y ®Þa chØ B chØ cã ®Æc tÝnh Privacy ,®Ó
thùc hiÖn ®−îc cuéc gäi nã ph¶i tr¶ lêi ®Þa chØ cña ®iÖn tho¹i B ®èi víi Gateway.
Khi Gatekeeper tr¶ lêi ®Çu cuèi A b»ng b¶n tin ACF vÉn chøa th«ng tin vÒ ®Þa chØ nµy ®Ó
cã thÓ kÕt nèi víi ®iÖn tho¹i B nh−ng nã ®H mH ho¸ b»ng çch chÌn Token vµo .Khi ®ã
®Çu cuèi A kh«ng thÓ gi¶i mH ®Ó hiÓu ®−îc ®Þa chØ nµy .
§Çu cuèi A göi b¶n tin SETUP ®Õn Gateway cã chøa ®Þa chØ ®H mH ho¸ token nµy
Gateway khi nhËn ®−îc b¶n tin SETUP sÏ göi b¶n tin ARQ cã chøa ®Þa chØ ®H mH ho¸
token nhËn ®−îc tíi Gatekeeper.
Gatekeeper sÏ gi¶i mH ®Þa chØ nµy vµ tr¶ lêi Gateway b»ng b¶n tin ACF cã chøa sè bÞ gäi.
Gatekeeper
Endpoint Gatewa
A y
Endpoint X
POTS B
H×nh 2-8Cuéc gäi ®iÖn tho¹i Internet tõ PC tíi ®iÖn tho¹i
Chapter 3
CH¦¥NG3 CÊu tróc m¹ng vµ cÊu h×nh chuÈn

cña m¹ng IP.
3.1 Tæng quan vÒ cÊu h×nh chuÈn cña m¹ng VoIP
CÊu h×nh chuÈn cña m¹ng VoIP cã thÓ bao gåm çc phÇn tö sau:
ThiÕt bÞ ®Çu cuèi kÕt nèi víi m¹ng IP;
• M¹ng truy nhËp ;
• M¹ng IP;
• Gateway (GW);
• Gateway ®iÒu khiÓn ph−¬ng tiÖn (MGWC);
• Gateway ph−¬ng tiÖn (MGW);
• Gateway b¸o hiÖu (SGW);
• Gatekeeper (GK);
• M¹ng SCN;
• ThiÕt bÞ ®Çu cuèi kÕt nèi m¹ng SCN;
• Back – end Service.
H×nh 3.1 sau ®©y ®−a ra mét vÝ dô cô thÓ vÒ cÊu h×nh chuÈn vµ çc giao diÖn c¬ b¶n
trong m¹ng VoIP.
D G
GK GK Back End
A C F
H.323 Media GW J Signaling E.b

Terminal controller GW
B N
E.a
Media GW
H×nh 3-1CÊu h×nh chuÈn c¬ b¶n cña m¹ng VoIP
CÊu h×nh thÓ hiÖn trªn h×nh 3.1 bao gåm hai GK vµ giao diÖn gi÷a chóng lµ lo¹i D sÏ
®−îc ®Ò cËp ®Õn sau.Mçi thiÕt bÞ ®Çu cuèi giao tiÕp víi mét GK vµ giao tiÕp nµy gièng
víi giao tiÕp gi÷a thiÕt bÞ ®Çu cuèi vµ GW.Mçi GK sÏ chÞu tr¸ch nhiÖm qu¶n lý mét
Domain, nh−ng còng cã thÓ nhiÒu GK chia nhau qu¶n lý tõng phÇn cña mét Domain
trong tr−êng hîp mét Domain cã nhiÒu GK.
Trong vïng qu¶n lý cña çc GK,çc tÝn hiÖu b¸o hiÖu cã thÓ ®−îc chuyÓn tiÕp qua mét
hoÆc nhiÒu GK.Do ®ã çc GK ph¶i cã kh¶ n¨ng trao ®æi th«ng tin víi nhau khi cuéc gäi
cã liªn quan nhiÒu GK.Cã thÓ sö dông çc çch thøc nèi sau ®©y ®Ó kÕt nèi hai GK hoÆc
mét GK vµ mét GW:Delicated ,non-delicated,long –live ,on-demand.
3.2 Çc cÊu h×nh chuÈn vµ chøc n¨ng cña çc phÇn tö
3.2.1 ThiÕt bÞ ®Çu cuèi
• Mét thiÕt bÞ ®Çu cuèi lµ mét nót cuèi trong cÊu h×nh chuÈn cña m¹ng VoIP ,nã cã
thÓ ®−îc kÕt nèi víi m¹ng IP sö dông mét trong çc giao diÖn truy nhËp sÏ ®−îc
tr×nh bµy sau ®©y.Mét thiÕt bÞ ®Çu cuèi cã thÓ cho phÐp mét thuª bao trong m¹ng
IP thùc hiÖn mét cuéc ®iÖn tho¹i ®Õn mét thuª bao trong m¹ng SCN .Çc cuéc
gäi ®ã sÏ ®−îc sù gi¸m s¸t cña GK mµ thiÕt bÞ ®Çu cuèi ®ã ®H ®¨ng ký.
• Mét thiÕt bÞ ®Çu cuèi cã thÓ bao gåm çc chøc n¨ng sau ®©y:
• Chøc n¨ng ®Çu cuèi H.225.0: thu vµ nhËn çc b¶n tin H.225.0;
• Chøc n¨ng ®Çu cuèi H.245 :thu vµ nhËn çc b¶n tin H.245;
• B¶o mËt kªnh truyÒn t¶i :®¶m b¶o tÝnh b¶o mËt cña kªnh truyÒn t¶i th«ng tin
kÕt nèi víi thiÕt bÞ ®Çu cuèi.
• B¶o mËt kªnh b¸o hiÖu : ®¶m b¶o tÝnh b¶o mËt cña kªnh b¸o hiÖu kÕt nèi víi
thiÕt bÞ ®Çu cuèi;
• Chøc n¨ng x¸c nhËn : thiÕt lËp ®Æc ®iÓm nhËn d¹ng kh¸ch hµng ,thiÕt bÞ hoÆc
phÇn tö m¹ng;
• Non-repudiation evidence gathering : thu thËp çc th«ng tin dung ®Ó x¸c nhËn
lµ b¶n tin b¸o hiÖu hoÆc b¶n tin chøa çc th«ng tin ®H ®−îc truyÒn hoÆc nhËn
ch−a;
• Chøc n¨ng qu¶n lý: giao tiÕp víi hÖ thèng qu¶n lý m¹ng ;
• Chøc n¨ng nghi çc b¶n tin sö dông : x¸c ®Þnh hoÆc ghi l¹i çc th«ng tin vÒ sù
kiÖn (truy nhËp ,c¶nh b¸o ) vµ tµi nguyªn;
• Chøc n¨ng b¸o ço çc b¶n tin sö dông: b¸o ço çc b¶n tin sö dông ®H ®−îc
ghi ra thiÕt bÞ ngo¹i vi.
3.2.2 M¹ng truy nhËp IP

M¹ng truy nhËp IP cho phÐp thiÕt bÞ ®Çu cuèi ,GW,GK truy nhËp vµo m¹ng IP th«ng
qua c¬ së h¹ tÇng m¹ng s½n cã .Sau ®©y lµ mét vµi lo¹i giao diÖn truy nhËp IP ®−îc sö
dông trong cÊu h×nh chuÈn cña m¹ng VoIP.
• Truy nhËp PSTN;
• Truy nhËp ISDN;
• Truy nhËp GMS;
• Truy nhËp çp;
• Truy nhËp LAN;
• Truy nhËp BRAN;
• Truy nhËp DECT.
• …
Trªn ®©y kh«ng ph¶i lµ tÊt c¶ çc giao diÖn truy nhËp IP,mét vµi lo¹i kh¸c ®ang ®−îc
nghiªn cøu ®Ó sö dông trong m¹ng VoIP .§Æc ®iÓm cña çc giao diÖn nµy cã thÓ g©y
¶nh h−ëng ®Õn chÊt l−îng vµ tÝnh b¶o mËt cña cuéc gäi VoIP.
3.2.3 Gatekeeper (GK)
GK lµ phÇn tö trong m¹ng chÞu tr¸ch nhiÖm qu¶n lý viÖc ®¨ng ký, chÊp nhËn vµ tr¹ng
th¸i cña çc thiÕt bÞ ®Çu cuèi vµ GW.GK cã thÓ tham gia vµo viÖc qu¶n lý vïng ,xö lý
cuéc gäi vµ b¸o hiÖu cuéc gäi. Nã x¸c ®Þnh tuyÕn ®Ó truyÒn b¸o hiÖu cuéc gäi vµ néi
dung ®èi víi mçi cuéc gäi. GK cã thÓ bao gåm çc khèi chøc n¨ng sau ®©y:
- ChuyÓn ®æi ®Þa chØ E.164 : chuyÓn ®æi ®Þa chØ E.164 sang tªn gäi H.323;
- ChuyÓn ®æi tªn gäi H.323: chuyÓn ®æi tªn gäi H.323 sang sè E.164;
- ChuyÓn ®æi ®Þa chØ H.225.0 :ChuyÓn tõ tªn gäi H.323 sang ®Þa chØ IP ®Ó truyÒn
çc b¶n tin H.225.0 ,hoÆc nhËn vµ truyÒn ®Þa chØ IP ®Ó truyÒn çc b¶n tin
H.225.0,bao gåm c¶ mH lùa chän nhµ cung cÊp m¹ng;
- DÞch ®Þa chØ kªnh th«ng tin :nhËn vµ truyÒn ®Þa chØ IP cña çc kªnh truyÒn t¶i
th«ng tin ,bao gåm c¶ mH lùa chän nhµ cung cÊp m¹ng;
- DÞch ®Þa chØ kªnh H.245 : nhËn vµ truyÒn ®Þa chØ IP phôc vô cho b¸o hiÖu
H.245, bao gåm c¶ mH lùa chän nhµ cung cÊp m¹ng;
- GK H.225.0 :truyÒn vµ nhËn çc b¶n tin H.225.0;
- GK H.245 : truyÒn vµ nhËn çc b¶n tin H.245;
- Giao tiÕp gi÷a çc GK : thùc hiÖn trao ®æi th«ng tin gi÷a çc GK;
- §¨ng ký : cung cÊp çc th«ng tin cÇn ®¨ng ký khi yªu cÇu dÞch vô;
- X¸c nhËn :ThiÕt lËp çc ®Æc ®iÓm nhËn d¹ng cña kh¸ch hµng ,thiÕt bÞ ®Çu cuèi
hoÆc çc phÇn tö m¹ng.
- §iÒu khiÓn GK chÊp nhËn kªnh th«ng tin :cho phÐp hoÆc kh«ng cho phÐp sö
dông çc kªnh truyÒn t¶i th«ng tin;
- Non-repudiation evidence gathering : thu thËp th«ng tin dïng ®Ó x¸c nhËn lµ
b¶n tin b¸o hiÖu hoÆc b¶n tin chøa th«ng tin ®H ®−îc truyÒn hoÆc nhËn ch−a;
- B¶o mËt kªnh b¸o hiÖu : ®¶m b¶o tÝnh b¶o mËt cña kªnh b¸o hiÖu kÕt nèi GK
víi thiÕt bÞ ®Çu cuèi;
- TÝnh c−íc: thu thËp th«ng tin ®Ó tÝnh c−íc;
- §iÒu chØnh tèc ®é vµ gi¸ c−íc: x¸c ®Þnh tèc ®é vµ gi¸ c−íc sö dông;
- Chøc n¨ng qu¶n lý : giao tiÕp víi hÖ thèng qu¶n lý m¹ng;
- Chøc n¨ng ghi çc b¶n tin sö dông : x¸c ®Þnh hoÆc ghi l¹i çc th«ng tin vÒ sù
kiÖn (truy nhËp ,c¶nh b¸o ) vµ tµi nguyªn;
- Chøc n¨ng b¸o ço çc b¶n tin sö dông :b¸o ço çc b¶n tin sö dông ®H ®−îc
ghi ra thiÕt bÞ ngo¹i vi.
3.2.4 Gateway(GW)
Mét GW cã thÓ kÕt nèi vËt lý mét hay nhiÒu m¹ng IP víi mét hay nhiÒu m¹ng SCN
.Mét GW cã thÓ bao gåm :SGW,MGW,MGWC .Mét hay nhiÒu chøc n¨ng nµy cã thÓ
®−îc thùc hiÖn trong GK hay mét GW kh¸c :
Gateway b¸o hiÖu (SGW ):

SGW cung cÊp kªnh b¸o hiÖu gi÷a m¹ng IP vµ m¹ng SCN.Nã cã thÓ hç trî chøc n¨ng
hoÆc kªnh b¸o hiÖu gi÷a m¹ng IP (vÝ dô nh− H.323 ) vµ b¸o hiÖu trong m¹ng SCN (vÝ
dô nh− R2 ,CCS7 ).
SGW cã thÓ bao gåm çc khèi chøc n¨ng sau :
- KÕt nèi çc giao thøc ®iÒu khiÓn cuéc gäi SCN;
- KÕt nèi b¸o hiÖu tõ m¹ng SCN : Phèi hîp ho¹t ®éng víi çc chøc n¨ng b¸o hiÖu cña
MGWC;
- Chøc n¨ng b¸o hiÖu :chuyÓn ®æi gi÷a b¸o hiÖu m¹ng IP víi b¸o hiÖu m¹ng SCN khi
phèi hîp ho¹t ®éng víi MGWC;
- B¶o mËt kªnh b¸o hiÖu : b¶o ®¶m tÝnh b¶o mËt cña kªnh b¸o hiÖu tõ GW;
- Chøc n¨ng ghi çc b¶n tin sö dông :x¸c ®Þnh vµ ghi çc b¶n tin xö dông ra thiÕt bÞ
ngo¹i vi ;
- OAM&P: vËn hµnh, qu¶n lý vµ b¶o d−ìng ,th«ng qua çc giao diÖn logic cung cÊp
çc th«ng tin kh«ng trùc tiÕp phôc vô cho ®iÒu khiÓn cuéc gäi tíi çc phÇn tö qu¶n
lý hÖ th«ng;
- Chøc n¨ng qu¶n lý :giao diÖn víi hÖ thèng qu¶n lý m¹ng ;

- Giao diÖn m¹ng chuyÓn m¹ch gãi :kÕt nèi m¹ng chuyÓn m¹ch gãi;
a) Gateway ph−¬ng tiÖn (Media Gateway )
MGW cung cÊp ph−¬ng tiÖn ®Ó thùc hiÖn chøc n¨ng chuyÓn ®æi mH ho¸ .Nã chuyÓn ®æi
gi÷a çc mH truyÒn trong m¹ng IP (truyÒn trªn RTP/UDP/IP )víi mH ho¸ truyÒn trong
m¹ng SCN (PCM,GSM).
MGW cã thÓ bao gåm çc khèi chøc n¨ng sau :
• Chøc n¨ng chuyÓn ®æi ®Þa chØ kªnh th«ng tin: cung cÊp ®Þa chØ IP cho çc kªnh
th«ng tin truyÒn vµ nhËn ;
• Chøc n¨ng chuyÓn ®æi luång :chuyÓn ®æi gi÷a çc luång th«ng tin gi÷a m¹ng IP vµ
m¹ng SCN bao gåm viÖc chuyÓn ®æi mH ho¸ vµ triÖt tiÕng väng;
• Chøc n¨ng dÞch m· ho¸ : ®Þnh tuyÕn çc luång th«ng tin gi÷a m¹ng Ip vµ m¹ng
SCN;
• B¶o mËt kªnh th«ng tin :®¶m b¶o tÝnh riªng t− cña kªnh th«ng tin kÕt nèi víi GW;
• KÕt cuèi chuyÓn m¹ch kªnh :bao gåm tÊt c¶ çc phÇn cøng vµ giao diÖn cÇn thiÕt ®Ó
kÕt cuèi cuéc gäi chuyÓn m¹ch kªnh ,nã ph¶i bao gåm çc bé mH ho¸ vµ gi¶i mH PCM
luËt A vµ PCM luËt µ;
• KÕt cuèi chuyÓn m¹ch gãi : chøa tÊt c¶ çc giao thøc liªn quan ®Õn viÖc kÕt nèi kªnh
th«ng tin trong m¹ng chuyÓn m¹ch gãi bao gåm çc bé mH ho¸ gi¶i mH cã thÓ sö dông
®−îc .Theo chuÈn H.323 th× nã bao gåm RTP/RTCP vµ çc bé mH ho¸ gi¶i mH nh−
G.711,G.723.1;
• Giao diÖn víi m¹ng SCN :kÕt cuèi çc kªnh mang (vÝ dô nh− DS0) tõ m¹ng SCN vµ
chuyÓn nã sang tr¹ng th¸i cã thÓ ®iÒu khiÓn bëi chøc n¨ng xö lý kªnh th«ng tin;
• Chøc n¨ng chuyÓn ®æi kªnh th«ng tin gi÷a IP vµ SCN :chuyÓn ®æi gi÷a kªnh mang
th«ng tin tho¹i ,fax,d÷ liÖu cña SCN vµ çc gãi d÷ liÖu trong m¹ng chuyÓn m¹ch gãi
.Nã còng thùc hiÖn chøc n¨ng xö lý tÝn hiÖu thÝch hîp vÝ dô nh− :nÐn tÝn hiÖu
tho¹i,triÖt tiÕng väng ,triÖt kho¶ng lÆng,mH ho¸,chuyÓn ®æi tÝn hiÖu fax vµ ®iÒu tiÕt tèc
®é modem t−¬ng tù.Thªm vµo ®ã nã cßn thùc hiÖn chuyÓn ®æi gi÷a tÝn hiÖu DTMF
trong m¹ng SCN vµ çc tÝn hiÖu thÝch hîp trong m¹ng chuyÓn m¹ch gãi khi mµ çc bé
mH ho¸ tÝn hiÖu tho¹i kh«ng mH ho¸ tÝn hiÖu DTMF.Chøc n¨ng chuyÓn ®æi kªnh th«ng
tin gi÷a IP vµ SCN còng cã thÓ thu thËp th«ng tin vÒ l−u l−îng gãi vµ chÊt l−îng kªnh
®èi víi mçi cuéc gäi ®Ó sö dông trong viÖc b¸o ço chi tiÕt vµ ®iÒu khiÓn cuéc gäi;
• Chøc n¨ng ghi çc b¶n tin sö dông : x¸c ®Þnh vµ ghi çc b¶n tin b¸o hiÖu vµ çc b¶n
tin th«ng tin truyÒn vµ nhËn;
• Chøc n¨ng b¸o ço çc b¶n tin sö dông ; b¸o ço çc b¶n tin sö dông ra thiÕt bÞ
ngo¹i vi ;
• OAM&P :vËn hµnh ,qu¶n lý vµ b¶o d−ìng ,th«ng qua çc giao diÖn logic cung cÊp
çc th«ng tin kh«ng trùc tiÕp phôc vô cho ®iÒu khiÓn cuéc gäi tíi çc phÇn tö qu¶n lý
hÖ thèng;
• Chøc n¨ng qu¶n lý :giao diÖn víi hÖ thèng qu¶n lý m¹ng;
• Giao diÖn m¹ng chuyÓn m¹ch gãi:kÕt cuèi m¹ng chuyÓn m¹ch gãi.
b) Gateway ®iÒu khiÓn ph−¬ng tiÖn (MGWC-Media Gateway Controller)
MGWC ®ãng vai trß phÇn tö kÕt nèi MGW ,SGW,vµ GK .Nã cung cÊp sö lý cuéc gäi cho
GW ;nã ®iÒu khiÓn MGW;nã nhËn th«ng tin b¸o hiÖu SCN tõ SGW vµ th«ng tin b¸o hiÖu
tõ IP tõ GK.
MGWC cã thÓ bao gåm çc khèi chøc n¨ng sau :
- Chøc n¨ng GW H.225.0 :truyÒn vµ nhËn çc b¶n tin H.225.0;

- Chøc n¨ng GW H.245 : truyÒn vµ nhËn çc b¶n tin H.245;
- Chøc n¨ng x¸c nhËn :ThiÕt lËp ®Æc ®iÓm nhËn d¹ng cña ng−êi sö dông ,thiÕt bÞ hoÆc
phÇn tö m¹ng;
- Chøc n¨ng ®iÒu khiÓn GW chÊp nhËn luång d÷ liÖu :cho phÐp hoÆc kh«ng cho
phÐp mét luång d÷ liÖu;
- Non -repudiation evidence gathering :thu thËp th«ng tin dïng ®Ó x¸c nhËn lµ b¶n
tin b¸o hiÖu hoÆc b¶n tin ch−¸ th«ng tin ®H ®−îc truyÒn hoÆc nhËn ch−a;
- B¸o hiÖu chuyÓn m¹ch gãi:bao gåm tÊt c¶ çc lo¹i b¸o hiÖu cuéc gäi cã thÓ thùc
hiÖn bëi çc ®Çu cuèi trong m¹ng. VÝ dô nh− theo chuÈn H.323 th× bao gåm: H.225.0,
Q.931, H.225.0 RAS vµ H.245. §èi víi mét ®Çu cuèi H323 chØ nhËn th× nã bao gåm
H.225.0 RAS mµ kh«ng bao gåm H.245;
- Giao diÖn b¸o hiÖu chuyÓn m¹ch gãi: kÕt cuèi giao thøc b¸o hiÖu chuyÓn m¹ch gãi(
vÝ dô nh− H.323, UNI, PNNI). Nã chØ l−a l¹i võa ®ñ çc th«ng tin tr¹ng th¸i ®Ó qu¶n lÝ
giao diÖn. VÒ thùc chÊt giao diÖn b¸o hiÖu chuyÓn m¹ch gãi trong MGWC kh«ng kÕt
nèi trùc tiÕp víi MGW nh− lµ çc th«ng tin truyÒn tõ MGWC tíi MGW th«ng qua
chøc n¨ng ®iÒu khiÓn cuéc gäi;
- §iÒu khiÓn GW: bao gåm çc chøc n¨ng: ®iÒu khiÓn kÕt nèi logic, qu¶n lÝ tµi
nguyªn, chuyÓn ®æi giao diÖn( vÝ dô nh− tõ SS7 sang H.225.0);
- Gi¸m s¸t tµi nguyªn tõ xa: bao gåm gi¸m s¸t ®é kh¶ dông cña çc kªnh trung kÕ cña
MGW, gi¶i th«ng vµ ®é kh¶ dông cña m¹ng IP, tØ lÖ ®Þnh tuyÕn thµnh c«ng cuéc gäi;
- Chøc n¨ng ®iÒu khiÓn cuéc gäi: l−u gi÷ çc tr¹ng th¸i cuéc gäi cña GW. Chøc n¨ng
®iÒu khiÓn cuéc gäi bao gåm tÊt c¶ çc ®iÒu khiÓn kÕt nèi logic cña GW.
- Qu¶n lÝ tµi nguyªn MGW: cÊp ph¸t tµi nguyªn cho MGW;
- Chøc n¨ng b¸o hiÖu: chuyÓn ®æi gi÷a b¸o hiÖu m¹ng IP vµ b¸o hiÖu m¹ng SCN trong
phèi hîp ho¹t ®éng víi SGW;
- Chøc n¨ng ghi çc b¶n tin sö dông: x¸c ®Þnh vµ ghi çc b¶n tin b¸o hiÖu vµ çc b¶n
th«ng tin truyÒn vµ nhËn;
- Chøc n¨ng b¸o ço çc b¶n tin sö dông: b¸o ço çc b¶n tin sö dông ra thiÕt bÞ
ngo¹i vi;
- OAM&P: vËn hµnh, qu¶n lÝ vµ b¶o d−ìng, th«ng qua çc giao diÖn logic cung cÊp
çc th«ng tin kh«ng trùc tiÕp phôc vô cho ®iÒu khiÓn cuéc gäi tíi çc phÇn tö qu¶n lÝ
hÖ thèng;
- Chøc n¨ng qu¶n lÝ : giao diÖn víi hÖ thèng qu¶n lÝ m¹ng;
- Giao diÖn m¹ng chuyÓn m¹ch gãi: kÕt cuèi m¹ng chuyÓn m¹ch gãi.
Back-end service
Back- end service ®−îcGW vµ GK sö dông ®Ó thùc hiÖn çc chøc n¨ng cña chóng(vÝ dô
nh−: x¸c nhËn, tÝnh c−íc,®iÒu chØnh tèc ®é vµ gi¸ c−íc,chuyÓn ®æi ®Þa chØ).
3.3 Çc giao diÖn chuÈn

Giao diÖn A
A lµ giao diÖn gi÷a ®Çu cuèi H.323 vµ GK. Çc th«ng tin chuyÓn qua giao diÖn A ph¶i hç
trî b¸o hiÖu cuéc gäi vµ th«ng tin cuéc gäi bao gåm H.225.0 vµ H.245 nh− ®−îc tr×nh
bµy trong khuyÕn nghÞ H.323.
Giao diÖn B
B lµ giao diÖn gi÷a ®Çu cuèi H.323 vµ MGW. Çc th«ng tin chuyÓn qua giao diÖn B ph¶i
hç trî luång d÷ liÖu gi÷a thiÕt bÞ ®Çu cuèi H.323 vµ MGW bao gåm RTP, cã thÓ cã RTCP
nh− ®−îc tr×nh bµy trong khuyÕn nghÞ H.225.0 vµ tham chiÕu trong khuyÕn nghÞ H.323.
Giao diÖn C
C lµ giao diÖn gi÷a MGWC vµ GK. Çc th«ng tin chuyÓn qua giao diÖn C ph¶i hç trî b¸o
hiÖu cuéc gäi vµ th«ng tin cuéc gäi bao gåm H.225.0 vµ H.245 nh− ®−îc tr×nh bµy trong
khuyÕn nghÞ H.323.
Giao diÖn D
D lµ giao diÖn gi÷a hai GK. Çc th«ng tin chuyÓn qua giao diÖn D ph¶i hç trî çc chøc
n¨ng sau:
- T×m kiÕm: c¬ chÕ ®Ó mét GK t×m kiÕm GK kh¸c;
- Th«ng tin trao ®æi: khi mµ mét GK th«ng b¸o cho mét GK kh¸c lµ nã hç trî quay
sè kiÓu kh¸c ®Ó çc thiÕt bÞ cã thÓ sö dông dÞch vô;
- X¸c nhËn: khi hai GK x¸c nhËn ®Æc ®iÓm nhËn d¹ng lÉn nhau ®Ó chÊp nhËn trao ®æi
th«ng tin;
- B¶o mËt: khi hai GK b¶o mËt çc th«ng tin trao ®æi;
- X¸c nhËn víi Proxy: khi mét GK x¸c nhËn ®Æc ®iÓm nhËn d¹ng cña mét phÇn tö víi
mét GK kh¸c. Chøc n¨ng nµy th−êng sö dông trong ®iÒu kiÖn ph¶i ®¨ng ký vµ x¸c
nhËn víi Proxy;
- §¨ng ký víi Proxy: khi mét GK ®¨ng ký ®¹i diÖn cho mét phÇn tö víi mét GK kh¸c;
- Cho phÐp Proxy: khi mét GK cho phÐp mét phÇn tö ho¹t ®éng(vÝ dô nh−: thùc hiÖn
cuéc gäi, ®¹i diÖn cho mét phÇn tö kh¸c) trao ®æi th«ng tin víi mét GK kh¸c.
- B¸o hiÖu cuéc gäi: x¸c ®Þnh kªnh nµo vµ b¶n tin b¸o hiÖu nµo ®−îc truyÒn gi÷a hai
GK;
- TÝnh c−íc: trao ®æi th«ng tin tÝnh c−íc.
Giao diÖn E
Cã hai lo¹i giao diÖn E ®ã lµ Ea vµ Eb, trong ®ã Ea lµ giao diÖn gi÷a MGW vµ m¹ng
SCN, cßn Eb lµ giao diÖn gi÷a SGW vµ m¹ng SCN. Çc th«ng tin chuyÓn qua giao diÖn E
cã thÓ ®−îc chia lµm hai phÇn nh− sau:
T¹i giao diÖn Ea: ph¶i hç trî çc luång d÷ liÖu kÕt lèi gi÷a m¹ng IP vµ m¹ng SCN;
T¹i giao diÖn Eb: ph¶i hç trî b¸o hiÖu gi÷a m¹ng IP vµ m¹ng SCN.
Giao diÖn F lµ giao diÖn gi÷a Back-end service vµ MGWC
Giao diÖn G lµ giao diÖn gi÷a Back-end service vµ GK
Giao diÖn H lµ giao diÖn gi÷a ®Çu cuèi H.323 hoÆc GK vµ m¹ng truy nhËp IP
Giao diÖn I lµ giao diÖn gi÷a m¹ng truy nhËp IP vµ phÇn cßn l¹i cña m¹ng IP
Giao diÖn J lµ giao diÖn gi÷a SGW vµ MGWC
Giao diÖn N lµ giao diÖn gi÷a MGWC vµ MGW. Çc th«ng tin trao ®æi qua giao diÖn N
ph¶i hç trî çc chøc n¨ng sau:
- T¹o, thay ®æi, xo¸ mét luång d÷ liÖu kÕt nèi qua MGW;
- X¸c ®Þnh çc th«ng sè kü thuËt ®−îc sö dông cña çc luång d÷ liÖu truyÒn qua MGW
khi thiÕt lËp mét kÕt nèi vµ sau ®ã lµ trong suèt kho¶ng thêi gian kÕt nèi ®ã tån t¹i;
- Yªu cÇu chÌn çc tÝn hiÖu tone vµ çc ©m th«ng b¸o vµo luång d÷ liÖu theo yªu cÇu
trùc tiÕp cña MGWC hoÆc bëi chØ thÞ chÌn çc tone hoÆc ©m th«ng b¸o b¾t ®Çu vµ kÕt
thóc khi ph¸t hiÖn mét sù cè trong b¶n th©n MGW;
- Yªu cÇu th«ng b¸o vµ cã thÓ thùc hiÖn ho¹t ®éng ®Ó kh¾c phôc khi ph¸t hiÖn lçi trªn
luång d÷ liÖu;
3.3.1 Mét thÝ dô vÒ cÊu h×nh m¹ng VoIP

CÊu h×nh triÓn khai trªn h×nh 3.2 bao gåm 3 GW riªng biÖt.GW thø nhÊt lµ SGW
kÕt nèi víi m¹ng b¸o hiÖu SS7 cña m¹ng SCN .Chøc n¨ng cña SGW cho phÐp tËp trung
çc kªnh b¸o hiÖu vµ duy tr× mH ®iÓm b¸o hiÖu SS7.
GW thø 2 lµ MGWC ,nã giao tiÕp víi m¹ng SCN th«ng qua SGW vµ kÕt nèi víi
m¹ng IP th«ng qua GK. Chøc n¨ng cña MGWC lµ gi¶i phãng viÖc sö lý cuéc gäi vµ çc
dÞch vô m¹ng trÝ tuÖ khái çc cæng vËt lý .Çc chøc n¨ng cña MGWC cã thÓ ch¹y trªn
çc PC phôc vô môc ®Ých chung vµ kh«ng cÇn thiÕt ph¶i thay thÕ mµ chØ cÇn sö dông
cæng vËt lý míi kÕt nèi vµo m¹ng cña nhµ cung cÊp dÞch vô.
GW thø 3 lµ MGW chøa çc kÕt nèi víi m¹ng SCN vµ IP .MG¦ bao gåm çc cæng vËt lý
kÕt nèi víi MGWC .Çc cæng míi nµy ®−îc ®−a vµo sö dông trong m¹ng cña çc nhµ
cung cÊp dÞch vô ,nã cho phÐp kÕt nèi thªm MGW mµ kh«ng lµm ¶nh h−ëng tíi çc
MGW s½n cã trong m¹ng.
CÊu h×nh nµy kh«ng cã kh¶ n¨ng xö lý çc tÝn hiÖu b¸o hiÖu trung kÕ trong b¨ng (inband)
vµ tÊt c¶ çc tÝn hiÖu b¸o hiÖu ®Òu ph¶i nhËn th«ng qua mét SGW.
BES
G
D
GK GK
C
2
J E.b
A MGWC SGW
1
N
3
H.323 B E.a
Terminal
MGW
H×nh 3-2VÝ dô vÒ cÊu h×nh m¹ng VoIP
Chapter 4
CH¦¥NG4 Xö lý cuéc gäi vµ tÝnh c−íc
Theo tiªu chuÈn TS 101 322 v.1.0.0 cña ETSI [11], qu¸ tr×nh xö lý cuéc gäi
®−îc chia thµnh 3 giai ®o¹n : ®¨ng ký ,thiÕt lËp vµ gi¶i phãng cuéc gäi. Thñ tôc b¸o hiÖu
cuéc gäi trong m¹ng VoIP tu©n theo çc khuyÕn nghÞ H.323,H.225.0 vµ H.245 cña ITU-
T ,trong tr−êng hîp cã yªu cÇu mH ho¸ vµ b¶o mËt th× qu¸ tr×nh b¸o hiÖu vµ xö lý cuéc
gäi cßn ph¶i tu©n theo khuyÕn nghÞ H.235 cña ITU [17],çc quy®Þnh vÒ b¶o mËt ®−îc
tr×nh bµy trong khuyÕn nghÞ H.225.0 {16},H.245 {8} cña ITU-T ®−îc sö dông ®Ó ®iÒu
khiÓn b¸o hiÖu vµ ®iÒu khiÓn logic trong m¹ng chuyÓn m¹ch gãi .Çc phÇn tiÕp theo
trong tr−¬ng nµy t«i sÏ miªu t¶ 3 giai ®o¹n cña qu¸ tr×nh xö lý cuéc gäi.
4.1 §¨ng ký dÞch vô

C¶ thiÕt bÞ ®Çu cuèi H.323 vµ GW ®Òu ph¶i ®¨ng ký víi mét hay nhiÒu GK .Thñ tôc ®¨ng
ký ph¶i tu©n theo khuyÕn nghÞ H.323 cña ITU-T.Çc ®Çu cuèi cã thÓ sö dông c¬ chÕ tù
®éng t×m Gatekeeper .Mét GK cã chøa toµn bé çc th«ng tin vÒ çc GK kh¸c cã thÓ truy
cËp ®Õn vµ sö dông tr−êng alternateGatekeeper trong b¶n tin
GatekeeperConfirmation (GCE) ®Ó trao ®æi th«ng tin nµy víi çc phÇn tö kh¸c trong
m¹ng.
chó ý: GW cã thÓ ho¹t ®éng trong chÕ ®é më nÕu GK sö dông chØ thÞ PregrantedARQ
trong b¶n tin Registration Confirm (b¶n tin RAS) (RCE) khi x¸c nhËn mét GW ®¨ng
ký thµnh c«ng.
Cã hai c¬ chÕ ®¨ng ký ®−îc hç trî ®ã lµ:
• §¨ng ký x¸c nhËn;
• §¨ng ký v« danh víi GK
§¨ng ký X¸c nh©n:
§¨ng ký x¸c nhËn ph¶i tu©n theo çc quy ®Þnh b¶o an ®−îc tr×nh bµy trong TS 101 323
cña ETSI {14};
§¨ng ký v« danh:
Trong tr−êng hîp b¶n tin RegistrationRequest (RAS message) ( RRQ) kh«ng chøa
Token truy nhËp ,th× ®¨ng ký v« danh chØ ®−îc ¸p dông ®èi víi cuéc gäi tõ mét ®Çu cuèi
H.323 tíi mét thuª bao trong m¹ng SCN.
chó ý 1: lo¹i ®¨ng ký nµy chØ ®−îc ¸p dông ®èi víi mét sè lo¹i cuéc gäi vÝ dô nh− cuéc
gäi miÔn phÝ vµ ®−îc quy ®Þnh bëi nhµ cung cÊp dÞch vô.
Chó ý 2: Trong vïng çc phÇn tö H.323 tÊt c¶ çc cuéc gäi tõ mét thuª bao cña m¹ng
SCN tíi mét ®Çu cuèi H.323 ®−îc kÝch ho¹t bíi GW ®Òu ph¶i ®−îc ®¨ng ký x¸c nhËn
.Tuy nhiªn çc dÞch vô nh− cuéc gäi miÔn phÝ vÉn cã thÓ ®−îc cung cÊp th«ng qua çc
bµn ®iÖn tho¹i viªn cña m¹ng SCN.
§¨ng ký thêi h¹n sö dông
Çc thiÕt bÞ ®Çu cuèi cã thÓ ®−îc hç trî thñ tôc ®¨ng ký thêi h¹n sö dông nh− ®−îc tr×nh
bµy trong môc 7.2.2 vµ 8.4.2 khuyÕn nghÞ H.323 cña ITU-T[15] .NÕu viÖc dõng ®¨ng ký
lµ hîp lÖ (vÝ dô nh− kÕt nèi gi÷a ®Çu cuèi H.323vµ GK lçi v× mét vµi lý do
nµo ®ã ) th× GK sÏ lo¹i bá ®¨ng ký vµ gi¶i phãng tÊt c¶ çc cuéc gäi cã liªn quan ®Õn ®Çu
cuèi nµy .Khi ®ã ph¶i thùc hiÖn mét thñ tôc ®¨ng ký míi theo quy ®Þnh ®−îc tr×nh bµy
trong môc 5.2.2 khuyÕn nghÞ H.323 cña ITU-T.
4.2 ThiÕt lËp cuéc gäi
§iÒu kiÖn ban ®Çu : cuéc gäi gi÷a çc thuª bao trong m¹ng IP vµ thuª bao trong m¹ng
SCN sÏ chØ ®−îc thiÕt lËp sau khi ®¨ng ký thµnh c«ng theo çc thñ tôc ®−îc tr×nh bµy
trong môc 4.1
4.2.1 Cuéc gäi tõ ®Çu cuèi H.323 tíi thuª bao trong SCN.
Thñ tôc b¸o hiÖu kiÓu en-bloc
Khi thiÕt bÞ ®Çu cuèi H.323 nhËn ®−îc tr¶ lêi b»ng b¶n tin CALLPROC ,th× thµnh phÇn
th«ng tin “Sending complete” sÏ ®−îc chÌn vµo b¶n tin SETUP vµ truyÒn tíi çc phÇn tö
m¹ng tiÕp theo (vÝ dô nh− GK hoÆc GW tiÕp theo).
Thñ tôc b¸o hiÖu kiÓu Overlap
Khi nhËn ®−îc b¶n tin SETUP cã chøa sè thuª bao bÞ gäi mµ GK kh«ng x¸c ®Þnh ®−îc
th× nã sÏ khëi ®éng bé ®Þnh thêi T302 (gi¸ trÞ cña bé ®Þnh thêi T302 ®−îc chØ ra trong
khuyÕn nghÞ Q.931 cña ITU-T[19] sau ®ã nã göi trë l¹i b¶n tin SETUP
ACKNOWLEDGE.
GK sÏ khëi ®éng l¹i bé ®Þnh thêi T302 khi nhËn ®−îc tÊt c¶ çc b¶n tin INFORMATION
kh«ng chøa chØ thÞ “Sending complete” vµ cã chøa thµnh phÇn th«ng tin sè thuª bao bÞ
gäi víi Ýt nhÊt mét ký tù cã ý nghÜa.
ThiÕt lËp kªnh th«ng tin
1.Thñ tôc kÕt nèi nhanh
Thñ tôc kÕt nèi nhanh sö dông trong m¹ng VoIP ®−îc tr×nh bµy trong môc 8.7.1 khuyÕn
nghÞ H.323 cña ITU-T [15].
chó ý 1:thñ tôc nµy cho phÐp trao ®æi ®Ó thiÕt lËp kªnh th«ng tin theo khuyÕn nghÞ H.245
hoÆc quay trë l¹i thñ tôc b¸o hiÖu D.245 t¹i mäi thêi ®iÓm cña cuéc gäi.
chó ý 2: M$ ho¸ b¶n tin H.245 trong b¶n tin H.225.0
M¹ng VoIP cho phÐp mH ho¸ b¶n tin H.225.0 nh− ®−îc tr×nh bµy trong môc 8.2.1,khuyÕn
nghÞ H.323 cña ITU-T.
Chó ý :viÖc mH ho¸ b¶n tin H.245 trong b¶n tin H.225.0 kh«ng ®−îc ¶nh h−ëng ®Õn çc
kªnh H.245 vÝ nã cã ¶nh h−ëng rÊt lín.
ThiÕt lËp cuéc gäi c¬ b¶n
Cuéc gäi c¬ b¶n ®−îc thiÕt lËp theo thñ tôc ®−îc ®Þnh nghÜa trong khuyÕn nghÞ H.323
cña ITU –T theo çc ®iÒu kiÖn sau:
• Theo khuyÕn nghÞ nµy th× mét cuéc gäi sÏ chØ ®−îc sö dông mét kªnh kÕt nèi víi
m¹ng SCN .Çc cuéc gäi yªu cÇu sö dông nhiÒu kªnh kh«ng ®−îc hç trî.
• GK vµ GW do nã qu¶n lý ph¶i hç trî c¶ hai kiÓu b¸o hiÖu en-bloc vµ overlap
Çc th«ng tin b¸o hiÖu trong b¨ng
1.Trong giai ®o¹n thiÕt lËp cuéc gäi.

NÕu GK kÕt nèi víi m¹ng SCN nhËn ®−îc b¶n tin PROGRESS (tr−íc khi nhËn ®−îc b¶n
tin ALERTING) hoÆc b¶n tin CALL PROCEEDING cã chøa th«ng tin chØ thÞ Progress
tõ phÝa m¹ng SCN ,th× S¦ sÏ göi b¶n tin PROGRESS tíi GK .B¶n tin nµy chøa th«ng tin
chØ thÞ Progress ®½ nhËn ®−îc.
NÕu nhËn ®−îc b¶n tin CALL PROCEEDING tõ phÝa m¹ng SCN trong khi ch−a göi b¶n
tin CALL PROCEEDING ,th× GW sÏ göi b¶n tin CALL PROCEEDING .B¶n tin nµy cã
chøa th«ng tin chØ thÞ Progress.
Khi nhËn ®−îc b¶n tin CALL PROCEEDING cã chøa th«ng tin chØ thÞ Progress th× GK
(tr−íc khi truyÒn b¶n tin CALL PROCEEDING ) sÏ dõng mäi bé ®Þnh thêi gi¸m s¸t cuéc
gäi ®ang ch¹y vµ khëi ®éng ®Þnh thêi T301.
Khi GK nhËn ®−îc b¶n tin PROGRESS (tr−íc khi nhËn b¶n tin ALERTING) cã chøa
th«ng tin chØ thÞ Progress (nh−ng kh«ng chøa th«ng tin Cause ) th× GK (tr−íc khi truyÒn
b¶n tin PROGRESS) sÏ dõng mäi bé ®Þnh thêi gi¸m s¸t cuéc gäi ®ang ch¹y vµ khëi ®éng
bé ®Þnh thêi T301.
Khi ®Çu cuèi H.323 nhËn ®−îc b¶n tin PROGRESS (tr−íc khi nhËn b¶n tin
ALERTING) cã chøa th«ng tin chØ thÞ Progress (nh−ng kh«ng chøa th«ng tin chØ thÞ
cause) ,®Çu cuèi H.323 sÏ dõng méi bé ®Þnh thêi gi¸m s¸t cuéc gäi ®ang ch¹y vµ khëi
®éng bé ®Þnh thêi T301.
2.Trong giai ®o¹n gi¶i phãng cuéc gäi.
NÕu GW kÕt nèi víi m¹ng SCN nhËn ®−îc th«ng tin chØ thÞ Progress trong b¶n tin
DISCONNECT tõ phÝa m¹ng SCN th× GW sÏ göi b¶n tin PROGRESS tíi GK .B¶n tin
nµy sÏ chøa c¶ th«ng tin chØ thÞ Progress vµ chØ thÞ Received cause.
chó ý :NÕu GW nhËn ®−îc b¶n tin PROGRESS cã chøa th«ng tin chØ thÞ cause vµ
Progress th× b¶n tin nµy sÏ ®−îc gi÷ nguyªn vµ g−Ø ®Õn GK.
Khi GK nhËn ®−îc b¶n tin PROGRESS cã chøa th«ng tin chØ thÞ Progress vµ Cause th×
GK (tr−íc khi göi ®i b¶n tin PROGRESS)sÏ dõng mäi bé ®Þnh thêi gi¸m s¸t cuéc gäi
®ang ch¹y vµ khëi ®éng bé ®Þnh thêi T301.
Khi ®Çu cuèi H.323 nhËn ®−îc b¶n tin PROGRESS cã chøa th«ng tin chØ thÞ Progress vµ
cause th× GK sÏ dõng mäi bé ®Þnh thêi gi¸m s¸t cuéc gäi ®ang ch¹y vµ khëi ®éng bé
®Þnh thêi T301.
GK dÞch ®Þa chØ sè bÞ gäi
B¶n tin ARQ göi tõ ®Çu cuèi H323 ®Õn GK cã chøa sè thuª bao bÞ gäi trong
tr−êng destinationInfo vµ destExtraCallInfo .C¨n cø vµo ®ã GK sÏ dÞch sè thuª bao
bÞ gäi nhËn ®−îc tõ ®Çu cuèi H.323 thµnh ®Þa chØ t−¬ng øng vµ çc th«ng tin bæ sung.
Trong tr−êng hîp cuéc gäi ®−îc ®Þnh tuyÕn trùc tiÕp (kh«ng qua GK) çc th«ng
tin ®H dÞch nµy sÏ ®−îc göi trë l¹i ®Çu cuèi H.323 trong b¶n tin ACF sö dông çc tr−êng
destinationInfo,destExtraCallInfo vµ remoteExtensionAddress . C¨n cø vµo çc
th«ng tin nhËn ®−îc ®Çu cuèi H.323 sÏ göi b¶n tin SETUO tíi ®Çu cuèi ®Ých.§Çu cuèi
H.323 cã thÓ che çc th«ng tin nµy ®Ó tr¸nh kh¸ch hµng sö dông ®Ó truy nhËp .NÕu
kh«ng t×m thÊy çc th«ng tin nµy th× ®Çu cuèi H.323 sÏ sö dông çc sè göi trong b¶n tin
ARQ ®Ó göi trong b¶n tin trong b¶n tin SETUP.NÕu t×m thÊy çc tr−êng th«ng tin nµy
nh−ng kh«ng cã néi dung th× ®Çu cuèi H.323 sÏ kh«ng göi th«ng tin vÒ thuª bao ®Ých
trong b¶n tin SETUP .Trong tr−êng hîp ®ã GK sÏ cung cÊp th«ng tin ®Þnh tuyÕn trong
çc Token ®Ó che ®i çc th«ng tin nµy tõ ®Çu cuèi.
NÕu m¹ng muèn b¶o vÖ çc th«ng tin ®Þnh tuyÕn khái çc kÎ truy nhËp trém tõ ®Çu cuèi
H.323 ,th× nã sÏ sö dông m« h×nh GK ®Þnh tuyÕn cuéc gäi (GKC) b»ng tr−êng th«ng tin
preGranted trong b¶n tin ARQ.
4.2.2 Cuéc gäi thuª bao trong m¹ng SCN tíi ®Çu cuèi H.323:
§Þnh vÞ thuª bao bÞ gäi H.323:
NÕu GW nhËn ®−îc mét yªu cÇu cuéc gäi tõ m¹ng SCN th× nã sÏ cã g¾ng ®Þnh vÞ thuª
bao bÞ gäi H.323.
Çch thøc GK ®Þnh vÞ GK ®−îc tr×nh bµy trong phô lôc D cña tiªu chuÈn kü thuËt TS 101
322.
B¸o hiÖu kiÓu Overlap:
GK ph¶i hç trî truyÒn tÝn hiÖu b¸o hiÖu kiÓu Overlap trong giao diÖn víi m¹ng SCN. NÕu
®Çu cuèi H.323 còng hç trî ph−¬ng thøc truyÒn b¸o hiÖu nµy th× GK còng sÏ sö dông
kiÓu b¸o hiÖu Overlap víi ®Çu cuèi.
Chó ý: NÕu m¹ng SCN sö dông kiÓu truyÒn b¸o Overlap th× GW hoÆc GK qu¶n lý nã
ph¶i l−u çc sè ®Þa chØ ®H nhËn ®−îc cho ®Õn khi t×m thÊy ®Çu cuèi H.323 ®Ých.
B¸o hiÖu kiÒu En- bloc:
Khi ®Çu cuèi H.323 ®−îc GK ®Þnh vÞ th× thñ tôc b¸o hiÖu En- bloc sÏ ®−îc sö dông.
Khi ®ã GW( trong tr−êng hîp cuéc gäi ®Þnh tuyÕn trùc tiÕp) hoÆc GK ( trong tr−êng hîp
cuéc gäi do GK ®Þnh tuyÕn) sÏ göi phÇn göi th«ng tin “Sending complete” tíi ®Çu cuèi
H.323.
ThiÕt lËp kªnh th«ng tin:
1/Thñ tôc kÕt nèi nhanh
M¹ng VoIP cã thÓ sö dông thñ tôc kÕt nèi nhanh ®−îc tr×nh bµy trong môc 8.1.7, khuyÕn
nghÞ H.322 cña ITU-T.
Chó ý 1: thñ tôc nµy cho phÐp trao ®æi ®Ó thiÕt lËp kªnh th«ng tin theo khuyÕn nghÞ
H.245 hoÆc quay trë l¹i thñ tôc b¸o hiÖu H.245 t¹i mäi thêi ®iÓm cña cuéc gäi.
Chó ý 2: thñ tôc nµy cho phÐp trao ®æi çc th«ng tin trong b¨ng(in- bland) trong giai
®o¹n thiÕt lËp cuéc gäi.
2/ M$ ho¸ b¶n tin H.245 trong b¶n tin H.225.0
M¹ng VoIP cho phÐp mH ho¸ b¶n tin H.245 trong b¶n tin H.225.0 nh− ®−îc tr×nh bµy
trong môc 8.2.1, khuyÕn nghÞ H.323 cña ITU- T.
Chó ý: ViÖc mH hãa b¶n tin H.245 trong b¶n tin H.225.0 kh«ng ®−îc ¶nh h−ëng ®Õn çc
kªnh H.245 v× nã cã ¶nh h−ëng rÊt lín.
§iÒu khiÓn håi ©m chu«ng:
Khi ®Çu cuèi H.323 ®¸p øng b¶n tin ALERTING th× GK qu¶n lý ®Çu cuèi H.323 bÞ gäi
sÏ ph¸t håi ©m chu«ng vÒ phÝa thuª bao chñ gäi. Sau khi ph¸t håi ©m chu«ng, GK sÏ
chÌn phÇn tö th«ng tin chØ thÞ víi PI ®−îc thiÕt lËp gi¸ trÞ lµ 8 cã nghÜa lµ cho phÐp trao
®æi th«ng tin b¸o hiÖu trong b¨ng.
NÕu GW nhËn ®−îc b¶n tin ALERTING kh«ng cã chøa phÇn tö th«ng tin chØ thÞ
Progress víi PI cã gi¸ trÞ lµ 8 th× GWsÏ b¾t ®Çu ph¸t håi ©m chu«ng.
Khi GW nhËn ®−îc b¶n tin ALERTING trong khi nhËn ®−îc cuéc gäi tõ SCN th× cho
phÐp trao ®æi th«ng tin chØ thÞ Progress víi PI ®−îc thiÕt lËp lµ 8 cã nghÜa lµ cho phÐp
trao ®æi th«ng tin b¸o hiÖu trong b¨ng nÕu nh− th«ng tin nµy ch−a ®−îc thiÕt lËp.
ThiÕt lËp cuéc gäi c¬ b¶n:
Cuéc gäi cã thÓ thiÕt lËp theo thñ tôc ®−îc ®Þnh nghÜa trong khuyÕn nghÞ H.323 cña ITU-
T theo çc ®iÒu kiÖn sau:
Theo khuyÕn nghÞ nµy th× cuéc gäi chØ ®−îc sö dông mét kªnh kÕt nèi víi m¹ng SCN.
Çc cuéc gäi yªu cÇu sö dông nhiÒu kªnh kh«ng ®−îc hç trî.
GK vµ GW do nã qu¶n lÝ ph¶i hç trî c¶ hai kiÓu b¸o hiÖu en- bloc vµ overlap.
H×nh 4.1 thÓ hiÖn mét thñ tôc b¸o hiÖu kiÓu Overlap cho cuéc gäi tõ mét thuª bao trong
m¹ng SCN tíi ®Çu cuèi H.323.
SCN Gateway H.323 Terminal

Gatekeeper
Setup
ARQ
ARJ
ARQ
ACF
Setup
Call Proc Call Proc Setup
ARQ
ACF
Call Proc
Alerting
Alerting Alerting
Connect
Connect Connect
Media channel in both directions activated
H×nh 4-1ThiÕt lËp nhanh cuéc gäi- b¸o hiÖu kiÓu Overlap.
4.2.3 Phèi hîp ho¹t ®éng víi b¸o hiÖu DTMF:

ViÖc truyÒn çc tÝn hiÖu DTMF trong m¹ng IP ®−îc thÓ hiÖn trong b¶n tin
uerInputIndication- khuyÕn nghÞ H.245 cña ITU-T [18].
Çc th«ng tin nhËn ®−îc tõ ®Çu cuèi H.323 trong b¶n tin uerInputIndication sÏ ®−îc
t¸ch ra vµ chÌn vµo kªnh th«ng tin b»ng çch sö dông çc tÝn hiÖu DTMF. Nã ®−îc GW
kÕt nèi víi m¹ng SCN thùc hiªn.
Çc tÝn hiÖu DTMF nhËn ®−îc tõ m¹ng SCN sÏ ®−îc GW t¸ch ra tõ luång th«ng tin vµ
mH ho¸ trong b¶n tin uerInputIndication.
4.2.4 Lùa chän nhµ cung cÊp m¹ng:
Lùa chän nhµ cung cÊp m¹ng ®−îc thùc hiÖn b»ng truyÒn çc th«ng tin cÇn thiÕt tíi GK
vµ GW trong tr−êng hîp sè thuª bao bÞ gäi. Chøc n¨ng nµy kh«ng h¹n chÕ kh¶ n¨ng
truyÒn th«ng tin b¸o hiÖu kiÓu Overlap.
4.3 Thùc hiÖn cuéc gäi
4.3.1 Kh¸i niÖm chung
§èi víi mét cuéc gäi tíi thuª bao trong m¹ng SCN, giai ®o¹n thùc hiÖn cuéc gäi ®−îc
tÝnh tõ khi thuª bao bÞ gäi tr¶ lêi vµ GW nhËn ®−îc b¶n tin Connect. §èi víi cuéc gäi tõ
m¹ng SCN th× giai ®o¹n thùc hiÖn cuéc gäi ®−îc tÝnh tõ khi GW truyÕn chØ thÞ tr¶ lêi
m¹ng SCN.
Khi ph¸t hiÖn cã lçi cña cuéc gäi trong m¹ng IP th× lçi nµy sÏ ®−îc th«ng b¸o cho khèi
chøc n¨ng ghi c−íc.
Chó ý 1: §Ó ph¸t hiÖn lçi cuéc gäi trong m¹ng IP cho môc ®Ých qu¶n lý vµ tÝnh c−íc, GK
ph¶i x¸c ®Þnh chu kú kiÓm tra kªnh truyÒn thÓ hiÖn b»ng gi¸ trÞ cña tr−êng irrFrequency
trong b¶n tin AdmissionConfirm (ACF).
4.3.2 Çc tr−êng hîp ngo¹i lÖ trong giai ®o¹n thùc hiÖn cuéc gäi
NÕu GK nhËn thÊy cã lçi, nã sÏ thùc hiÖn gi¶i phãng cuéc gäi nh− sÏ ®−îc tr×nh bµy
trong môc 4.4.
NÕu GK nhËn thÊy cã lçi, nã sÏ thùc hiÖn gi¶i phãng cuéc gäi vÒ phÝa m¹ng SCN sau ®ã
gi¶i phãng cuéc gäi phÝa m¹ng IP nh− ®−îc tr×nh bµy trong môc 4.4.
NÕu ®Çu cuèi H.323 nhËn thÊy cã lçi nã sÏ kÝch ho¹t viÖc kÕt thóc cuéc gäi nh− ®−îc
tr×nh bµy trong môc 4.4.
4.4 Gi¶i phãng cuéc gäi:
Cuéc gäi cã thÓ ®−îc gi¶i phãng bëi mét trong çc thiÕt bÞ: ®Çu cuèi H.323, GW( khi
®Çu cuèi trong m¹ng SCN kÝch ho¹t gi¶i phãng cuéc gäi) hoÆc GK. Nguyªn nh©n gi¶i
phãng cuéc gäi cã thÓ lµ dã kÕt thóc cuéc gäi mét çch b×nh th−êng hoÆc ph¸t hiÖn cã
lçi trong khi thùc hiÖn cuéc gäi.
HiÖn t−îng xung ®ét b¶n tin ®−îc phôc håi bëi mét trong çc thiÕt bÞ: ®Çu cuèi H.323,
GK, GW.
Chó ý: HiÖn t−îng xung ®ét b¶n tin x¶y ra khi c¶ ®Çu cuèi lÉn GW gi¶i phãng cuéc gäi
vµo cïng mét thêi ®iÓm.
4.5 NhËn d¹ng thuª bao chñ gäi
Th«ng tin nhËn d¹ng thuª bao chñ gäi CLI cã thÓ ®−îc thuª bao chñ gäi cung cÊp vµ cã
thÓ ®−îc truyÒn tíi thuª bao bÞ gäi. Khi mét kh¸ch hµng muèn cho biÕt sè chñ gäi nã sÏ
cung cÊp th«ng tin nµy trong çc phÇn tö cña b¶n tin b¸o hiÖu ®−îc tr×nh bµy trong
khuyÕn nghÞ H.225.0 cña ITU- T [16].
Çc kh¸ch hµng cã thÓ cung cÊp sè cña chóng b»ng çch sö dông th«ng tin sè thuª bao
chñ gäi lµ phÇn tö lùa chän trong b¶n tin SETUP.
Chó ý: Çc thñ tôc vµ giao thøc ®Ó ®iÒu khiÓn th«ng tin nhËn d¹ng thuª bao chñ gäi nµy
®−îc quy ®Þnh trong tõng vïng vµ tõng quèc gia.
Theo khuyÕn nghÞ H.225.0 çc sè kh«ng ®−îc chØ râ t−¬ng øng víi çc th«ng tin trong
Octet 3a ( Presentation Indicator vµ Screening Indicator) nh− ®−îc tr×nh bµy ë b¶ng tõ 4
®Õn 11 trong khuyÕn nghÞ Q.931 cña ITU-T [19]. Do lý do kh«ng cã th«ng tin trong
Octet 3a nªn th«ng tin vÒ sè thuª bao chñ gäi sÏ ®−îc xö lý t−¬ng øng víi Octet 3a cã
gi¸ trÞ sau:
“Presentation allowed”;
“uer- provided not screened”.
Vµ kÕt qu¶ cña viÖc ®ã lµ GW sÏ kh«ng chÌn th«ng tin sè thuª bao chñ gäi IE vµo b¶n
tin SETUP khi truyÒn nã vÒ phÝa m¹ng IP nÕu nh− th«ng tin sè thuª bao chñ gäi nhËn
®−îc tõ m¹ng SCN cã chØ thÞ h¹n chÕ.
4.6 M« h×nh tÝnh c−íc vµ çch tÝnh c−íc trong m¹ng VOIP
§iÖn tho¹i qua Internet ®ang lµ dÞch vô bïng næ hiÖn nay .MÆc dï thÞ phÇn cña
Internet Telephony lµ ch−a lín, nh−ng trong t−¬ng lai kh«ng xa sÏ cã ¶nh h−ëng ®Õn çc
dÞch vô ®iÖn tho¹i cæ ®iÓn vµ dÞch vô truy cËp Internet.§Çu tiªn ta hHy xem ¶nh h−ëng
cña Internet Telephony ®Õn çc nhµ cung cÊp dÞch vô Internet (ISP) vµ m« h×nh kinh tÕ
nµo lµ phï hîp nhÊt ®èi víi çc ISP –ITSP (Internet Telephony Service Provider ).
Chi phÝ cña mçi ISP cã thÓ chia lµm n¨m lo¹i chÝnh nh− sau:
Chi phÝ cho c¬ së h¹ tÇng ,gåm c¶ phÇn cøng vµ phÇn mÒm .§Çu t− cho c¬ së h¹ tÇng cã
thÓ tÝnh ®−îc dùa trªn dung l−îng yªu cÇu cña kªnh truy cËp vµo m¹ng ,sè l−îng thuª
bao dù tÝnh çc lo¹i...
Chi phÝ thuª bao kªnh ®Ó truy nhËp vµ m¹ng Internet :còng phô thuéc vµo sè l−îng thuª
bao dù tÝnh çc lo¹i.
Chi phÝ ®Ó phôc vô çc thuª bao (Customer Support ) ,bao gåm chi phÝ cho nh©n viªn vµ
çc ph−¬ng tiÖn cÇn thiÕt.
Çc chi phÝ ®Þnh kú ®Ó duy trú ho¹t ®éng ( Operation Cost) , bao gåm çc chi phÝ vÒ ®iÖn
,n−íc ,v¨n phßng ... chi phÝ b¶o d−ìng thiÕt bÞ ,l−¬ng cho nh©n viªn vËn hµnh...
Çc chi phÝ cßn l¹i nh− chi phÝ cho çc bé phËn b¸n dÞch vô, Marketing, bé phËn ®iÒu
hµnh...
Thùc ra ISP cã thÓ chia lµm hai lo¹i : ISP cung cÊp m¹ng x−¬ng sèng vµ ISP cung cÊp
m¹ng truy nhËp.Mçi ISP cung cÊp m¹ng truy nhËp thuª bao kªnh cña ISP cung cÊp m¹ng
x−¬ng sèng ®Ó cung cÊp dÞch vô.M« h×nh chi phÝ cña c¶ hai lo¹i ISP nµy hÕt søc phøc t¹p
,phô thuéc h¬n 300 tham sè ®Çu vµo .Trong khu«n khæ b¶n ®å ¸n nµy t«i xem xÐt m«
h×nh kinh tÕ cña mét ISP cung cÊp m¹ng x−¬ng sèng cïng víi tÊt c¶ ISP cung cÊp m¹ng
truy nhËp thuª bao lµ thuª bao cña nã.
Çc thuª bao cña ISP cung cÊp m¹ng truy nhËp cã thÓ chia lµm çc lo¹i nh− sau:
Çc thuª bao t− nh©n,truy nhËp vµo m¹ng qua ®−êng d©y ®iÖn thoai th«ng th−êng.
Çc thuª bao doanh nghiÖp ,còng truy nhËp qua ®−êng d©y ®iÖn tho¹i
Çc thuª bao ISDN (128 kb dial-in)
Çc thuª bao 56KB
Çc thuª bao luång E1(T1)
Víi çc ISP chØ cung cÊp dÞch vô cæ ®iÓn nh− truy nhËp trang Web:
Çc nghiªn cøu cho phÐp rót ra kÕt luËn:
Kh«ng cã lo¹i chi phÝ nµo lµ thùc sù ¸p ®¶o trong çc chi phÝ cña ISP
Ph©n bè chi phÝ cho çc lo¹i thuª bao kh¸c nhau lµ kh¸c nhau ®¸ng kÓ
Tæng chi phÝ cña ISP ph©n bè phô thuéc vµo thµnh phÇn thuª bao vµ sù ph©n bè cña chi
phÝ cho tõng lo¹i thuª bao.
Chi phÝ cho tÊt c¶ çc lo¹i thuª bao ®Òu chøa mét phÇn quan träng lµ chi phÝ kh«ng thuéc
vÒ mÆt kü thuËt.
ISP nãi chung lµ bÞ lç (T¹i Hoa Kú)
§èi víi çc ISP mµ kh¸ch hµng cã dïng Internet Telephony PC to PC th× çc lo¹i chi phÝ
®Òu t¨ng lªn .NÕu nh− dÞch vô Internet Telephony chØ míi ®−îc khai th¸c võa ph¶i th«i
th× tæng thu nhËp cña ISP t¨ng Ýt mµ chi phÝ l¹i t¨ng ®¾ng kÓ.V× thÕ ISP cÇn t×m çch
gi¶m chi phÝ vµ t¨ng thu nhËp nhê Internet Telephony .ThÝ dô ph©n bè chi phÝ cho ISP
trong tr−êng hîp çc thuª bao dïng Internet Telephony vµ kh«ng dïng Internet
Telephony ®−îc tr×nh bµy trªn h×nh 4.6.1
NÕu çc thuª bao dïng Internet Telephony th× ®èi víi çc ISP chi phÝ cho thuª bao kªnh (
Transport Cost ) trë thµnh lín nhÊt .§iÒu ®ã cã nghÜa lµ sù khai th¸c kªnh truy nhËp trë
lªn hiÖu qu¶ h¬n (®èi víi çc thuª bao ) .Ng−îc l¹i ISP cµng bÞ thiÖt ,®Æc biÖt lµ nÕu sè
l−îng thuª bao dial-in lµ t−¬ng ®èi lín ,mÆc dï trong tr−êng hîp nµy sè thêi gian kh¸ch
hµng truy nhËp m¹ng t¨ng m¹nh.
160%
140%
120%
100%
80%
60%
40%
20%
0%
res bus ISDN 56kb T1
H×nh 4-2 Tû lÖ chi phÝ /Tæng thu nhËp cña ISP
KÕt luËn:
NÕu kh¸ch hµng dïng Internet telephony PC-to-PC th× t«c ®é t¨ng chi phÝ cña
ISP xÊp xØ gÊp ®«i tèc ®é t¨ng tæng thu nhËp.
Chi phÝ thuª bao kªnh cña ISP trë thµnh lín nhÊt trong n¨m lo¹i chi phÝ.
Chi phÝ phi kü thuËt vÉn chiÕm phÇn ®¸ng kÓ trong chi phÝ cña ISP ,®Æc biÖt lµ ®èi víi
çc thuª bao qua d©y tho¹i (dial-in)
Chi phÝ cho çc thuª bao qua d©y tho¹i phô thuéc chñ yÕu vµo c−êng ®é truy nhËp vµ chi
phÝ cho phôc vô kh¸ch hµng (Customer Support ).Chi phÝ cho çc thuª bao T1( E1) phô
thuéc chñ yÕu vµo dung l−îng kªnh thuª bao.
Nh− vËy çc ISP cã nguy c¬ lç nÆng h¬n v× çc thuª bao sö dông VoIP .V× thÕ cÇn cã sù
thay ®æi chÝnh s¸ch thu c−íc phÝ ®èi víi tr−êng hîp nµy.Ngoµi ra çc c«ng ty ®iÖn tho¹i
néi h¹t còng yªu cÇu ®−îc t¨ng thu cho çc ®−êng d©y tho¹i côc bé ®−îc sö dông cho
Internet Telephony .ChÝnh v× thÕ chi phÝ cña ISP cµng t¨ng.Mét trong nh÷ng chÝnh s¸ch
®Ò nghÞ lµ thu tiÒn theo tõng phót ®èi víi thuª bao dial-up (t¹i Hoa Kú).Sù ®æi míi nµy
gióp cho çc ISP t¨ng thu nhËp trùc tiÕp tõ çc thuª bao lo¹i nµy.Tuy nhiªn gi¶i ph¸p nµy
ch−a ®ñ ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò ®øng tr−íc m¾t ISP.
DÞch vô Internet Telephony cã thÓ chia lµm çc lo¹i nh− sau:
1. PC to PC
2. PC to Phone
3. Phone to PC
4. Phone to Phone
ë tÊt c¶ çc n−íc trªn thÕ giíi hiÖn nay çc thuª bao m¹ng Internet cã thÓ dïng çc phÇn
mÒm client d¹ng nh− Microsoft Netmeeting ®Ó thùc hiÖn çc cuéc gäi PC to PC mµ
kh«ng cÇn ph¶i tr¶ thªm c−íc .Tuy nhiªn ,viÖc tæ chøc thu c−íc dÞch vô ®iÖn tho¹i PC-PC
trong t−¬ng lai lµ viÖc hoµn toµn cã thÓ thùc hiÖn ®−îc vÒ mÆt kü thuËt ®èi víi nhµ cung
cÊp dÞch vô .Nh−ng dï sao ch¨ng n÷a çc cuéc gäi PC-PC sÏ rÎ h¬n ®¸ng kÓ so víi çc
cuéc gäi lo¹i 2,3,4 bëi v× çc ISP kh«ng cÇn ph¶i ®Çu t− thªm g× ®¸ng kÓ ®Ó phôc vô çc
cuéc gäi nµy ,ngoµi viÖc ®¶m b¶o dung l−îng kªnh truy nhËp m¹ng vµ t¨ng sè modem
bëi thêi gian lµm viÖc trung b×nh cña mét thuª bao sÏ t¨ng lªn ®¸ng kÓ.
NÕu sö dông codec G.723 vµ dïng kü thuËt Silence Detection th× dung l−îng kªnh trung
b×nh ®Ó phôc vô mét cuéc gäi lµ xÊp xØ 8.3kbps.§èi víi çc cuéc gäi cßn l¹i çc nhµ
cung cÊp dÞch vô sÏ ph¶i ®Çu t− thªm ®Ó trang bÞ Gatway Server.NÕu sö dông gi¶i ph¸p
cña VocalTech th× chi phÝ cho mét Gatway Server lµ nh− ë b¶ng 4.6
B¶ng 4.6 Chi phÝ cho h¹ tÇng c¬ së cung cÊp dÞch vô VoIP
Chi phÝ Sè tiÒn

PhÇn mÒm Internet Telephony /kªnh tho¹i $1,350
PhÇn mÒm Internet Telephony / kªnh fax $995
Chi phÝ / 1 cæng cña Dialogic Card $1,400
Chi phÝ cho fax modem $150
Chi phÝ cho mua m¸y chñ $3,000
Nh− vËy nÕu sö dông phÇn cøng 4 cæng cña Dialogic th× tæng chi phÝ cho mét cæng
Gateway Server lµ xÊp xØ $4635.Tuy nhiªn nÕu tù ph¸t triÓn lÊy Gateway th× chi phÝ cho
tõng cæng sÏ gi¶m ®i rÊt ®¸ng kÓ.
Ngoµi ra cßn cã thªm çc chi phÝ ®Ó cµi ®Æt,vËn hµnh ,b¶o d−ìng çc thiÕt bÞ vµ
phÇn mÒm nãi trªn.Chi phÝ cho bé phËn b¸n dÞch vô ,bé phËn Marketing ,bé phËn hç trî
kh¸ch hµng,bé phËn ®iÒu hµnh vµ çc chi phÝ ®Þnh kú kh¸c chiÕm mét phÇn ®¸ng kÓ
trong tæng chi phÝ cña ITSP .Nh− chóng ta thÊy ,m« h×nh chi phÝ cña ITSP còng chøa
n¨m thµnh phÇn nh− lµ m« h×nh chi phÝ cña ISP.
Gi¸ thµnh cña mét phót cuéc gäi cã thÓ tÝnh dùa trªn m« h×nh sau ®©y .Chóng ta
gäi chi phÝ cho c¬ së h¹ tÇng lµ Cequip ,chi phÝ nµy bao gåm c¶ chi phÝ phÇn cøng vµ phÇn
mÒm Gateway Server ,cho kªnh truy nhËp m¹ng vµ cho mét sè c¬ së h¹ tÇng cÇn thiÕt
kh¸c .
Ctrans lµ chi phÝ hµng th¸ng ®Ó thuª bao kªnh truy nhËp m¹ng phôc vô cho Internet
Telephony.
Ccust lµ chi phÝ hµng th¸ng ®Ó hç trî kh¸ch hµng (Customer Support )
Coper lµ chi phÝ hµng th¸ng ®Ó duy tr× ho¹t ®éng (Operations Cost )
Cother lµ tÊt c¶ chi phÝ cßn l¹i cña ITSP.
Gi¶ sö n lµ tæng sè cæng cña Gateway Server ,t lµ thêi gian (tÝnh theo th¸ng )mµ ITSP dù
®Þnh sÏ thu håi vèn ®H ®Çu t− cho c¬ së h¹ tÇng ,N lµ sè phót ho¹t ®éng trung b×nh cña
mét cæng Gateway Server trong th¸ng .Nh− thÕ gi¸ thµnh cña mét phót cuéc gäi cã thÓ
tÝnh nh− sau:
1  C equip 
m=  + C trans + C cust + C oper + C other 
N .n  t 
Sau khi tiÕn hµnh ®iÒu tra vÒ sù ph©n bè cña çc cuéc gäi theo chñng lo¹i (PC to
Phone,Phone to PC, Phone to Phone ) ,vµ theo ®Þa ®iÓm cuéc gäi chóng ta cã thÓ x¸c
®Þnh ®−îc gi¸ thµnh mét phót cuéc gäi cña tõng lo¹i mét ®Õn ®Þa ®iÓm cho tr−íc.
Tuy nhiªn viÖc ®Þnh c−íc cuéc gäi cho kh¸ch hµng lµ mét vÊn ®Ò kh¸ phøc t¹p. V× nhiÒu
lý do kh¸ch quan nhµ cung cÊp dÞch vô khã cã thÓ ®¶m b¶o ®−îc chÊt l−îng cuéc gäi
(QoS) kh«ng ®æi trong suèt thêi gian cuéc gäi. Ngoµi ra m¹ng IP cho phÐp chuyÓn ®ång
thêi c¶ ©m thanh vµ d÷ liÖu,v× thÕ viÖc ®Þnh c−íc cho dÞch vô cµng trë nªn phøc t¹p h¬n.
Còng nh− çc dÞch vô kh¸c trong m¹ng, viÖc ®Þnh c−íc Internet Telephony dùa trªn hai
th«ng sè chÝnh sau:
thêi gian cung cÊp dÞch vô
kÝch th−íc gãi ®H ®−îc chuyÓn qua m¹ng
Kh¸c víi dÞch vô truy nhËp m¹ng ,c−íc Internet Telephony cßn phô thuéc vµo ®Þa ®iÓm
cuéc gäi vµ chÊt l−îng cuéc gäi.
HiÖn nay trªn thÕ giíi cã hai çch chÝnh ®Ó tÝnh c−íc Internet Telephony .Çch
thø nhÊt lµ çch cæ ®iÓn ,dùa trªn thêi gian vµ ®Þa ®iÓm cuéc gäi.Theo çch nµy th× c−íc
cuéc gäi chØ lµ hµm cña gi¸ thµnh cuéc gäi : b=f(m) .Çch nµy sö dông ®−îc nÕu nhµ
cung cÊp dÞch vô cã thÓ b¶o ®¶m ®−îc chÊt l−îng .Çch thø h¹i lµ çch tÝnh c−íc phô
thuéc vµo chÊt l−îng cuéc gäi (dynamic billing ) .Theo çch nµy th× c−íc sÏ thay ®æi
trong suèt thêi gian cuéc gäi :b=f(m,QoS);
Çc ITSP hiÖn nay ch−a cã chÝnh s¸ch thèng nhÊt vÒ thu c−íc Tnternet
Telephony .Tuy nhiªn ph−¬ng ph¸p tÝnh c−íc thø nhÊt lµ th«ng dông h¬n.
ChØ tÝnh c−íc theo thêi gian thùc sù cña cuéc gäi
C−íc cuéc gäi kh«ng phô thuéc vµo kho¶ng çch gi÷a hai n¬i thiÕt lËp cuéc gäi
C−íc cuéc gäi phô thuéc chñ yÕu vµo gi¸ truy nhËp m¹ng t¹i hai n¬i thiÕt lËp cuéc gäi
vµo c¬ së h¹ tÇng Internet t¹i ®ã.
C−íc cuéc gäi tØ lÖ nghÞch víi nhu cÇu liªn l¹c cña hai ®iÓm thiÕt lËp cuéc gäi
ChÝnh v× thÕ c−íc cuéc gäi gi÷a hai n−íc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn lµ rÊt thÊp,kh«ng phô
thuéc vµo kho¶ng çch gi÷a hai n−íc Êy.V× chÊt l−îng cuéc gäi ®H t−¬ng ®èi cao nªn
Internet Telephony lµ ®èi thñ c¹nh tranh ®¸ng kÓ ®èi víi dÞch vô tho¹i quèc tÕ.Tuy nhiªn
,t¹i phÇn lín çc n−íc n¬i mµ dÞch vô Internet Telephony ®H ph¸t triÓn th× dÞch vô nµy
vÉn ch−a c¹nh tranh ®−îc víi dÞch vô tho¹i ®−êng dµi trong n−íc.
Çch thu c−íc Internet Telephony còng t−¬ng tù nh− thu c−íc tho¹i th«ng
th−êng hoÆc tho¹i di ®éng.
Thu tiÒn hµng th¸ng ,tøc lµ thu c−íc sau khi çc cuéc gäi ®H ®−îc thiÕt lËp
Dïng Card ,tøc lµ trõ tõ account c−íc çc cuéc gäi
VÊn ®Ò x©y dùng hÖ thèng tÝnh c−íc lµ mét vÊn ®Ò phøc t¹p bëi v× hÖ thèng tÝnh c−íc
ph¶i cã ®−îc nh÷ng chøc n¨ng sau:
Cho phÐp kh¸ch hµng truy nhËp vµo m¹ng vµ mua dÞch vô trong thêi gian thùc . Cung
cÊp cho kh¸ch hµng th«ng tin vÒ gi¸ dÞch vô ®H ®−îc cung cÊp trong thêi gian thùc (real
time billing).
Cho phÐp kh¸ch hµng lùa chän çch tÝnh c−íc :theo çch tÝnh c−íc cò hoÆc dynamic
billing.
T¨ng doanh thu cho ITSP nhê viÖc thu thËp th«ng tin vÒ çc dÞch vô ®H ®−îc cung cÊp
®Çy ®ñ h¬n vµ th−êng xuyªn h¬n.
Cho phÐp ITSP triÓn khai cung cÊp dÞch vô mét çch nhanh chãng.
Thùc hiÖn chøc n¨ng nghiªn cøu thÞ tr−êng trong thêi gian kh¸ch hµng ®ang mua dÞch vô
(Online enhanced target marketing) b»ng çch thu thËp th«ng tin vÒ kh¸ch hµng vµ
qu¶ng ço .
Chèng sù gian lËn cña mét sè kh¸ch hµng nhê kiÓm tra tµi kho¶n cña kh¸ch hµng trong
thêi gian thùc .
X©y dùng hÖ thèng tÝnh c−íc tho¶ mHn çc ®iÒu kiÖn trªn lµ mét ®Ò tµi riªng lín v−ît
khái khu«n khæ cña b¶n ®å ¸n nµy.
Chapter 5
CH¦¥NG5 §¸nh sè vµ chuyÓn ®æi ®Þa chØ

5.1 Yªu cÇu chung
ETSI ®H ®−a ra hai khuyÕn nghÞ TS 101 324 Ver.2.1.1 [20] vµ TR 101 327 Ver.1.1.1 [21]
vÒ yªu cÇu ®¸nh sè ®èi víi thuª bao VoIP ®Ó ®¶m b¶o viÖc phèi hîp ho¹t ®éng gi÷a hai
m¹ng IP vµ m¹ng PSTN. Sau ®©y lµ mét sè yªu cÇu chung:
1. M¹ng VoIP ph¶i nhËn d¹ng ®−îc mäi sè bÞ gäi theo chuÈn E.164 ®−îc sö dông
trong m¹ng quèc tÕ;
2. M¹ng VoIP ph¶i nhËn d¹ng ®−îc mäi sè bÞ gäi theo chuÈn E.164 ®−îc sö dông
trong m¹ng quèc gia;
3. M¹ng VoIP ph¶i nhËn d¹ng ®−îc mäi sè bÞ gäi trong m¹ng néi bé( trong tr−êng
hîp m¹ng IP néi bé kÕt nèi víi m¹ng SCN néi bé;
4. M¹ng VoIP ph¶i truyÒn ®−îc ®Çy ®ñ mäi tªn kh¸ch hµng yªu cÇu h¹n chÕ nhËn
d¹ng thuª bao chñ gäi;
5. M¹ng VoIP ph¶i hç trî c¬ chÕ lùa chän nhµ cung cÊp m¹ng theo quy ®Þnh cña
tõng quèc gia trong tr−êng hîp cã nhiÒu nhµ cung cÊp.
6. Chó ý: ViÖc lùa chän nhµ cung cÊp m¹ng cã thÓ ®−îc thùc hiÖn b»ng nhiÒu çch:
®Æt ngÇm ®Þnh, lùa chän tr−íc bëi ng−êi sö dông, quay sè mH truy nhËp vµ mH
nhËn d¹ng cña nhµ cung cÊp m¹ng, hoÆc b»ng çch thøc kh¸c do quèc gia ®ã quy
®Þnh.
7. M¹ng VoIP ph¶i hç trî chøc n¨ng ph©n tÝch sè ®Ó lùa chän nhµ cung cÊp dÞch vô
nÕu cÇn thiÕt;
8. Chó ý : Çc quèc gia kh¸c nhau cã yªu cÇu kh¸c nhau vÒ sè ®Ó lùa chän nhµ cung
cÊp dÞch vô. Mét vµi quèc gia yªu cÇu chøc n¨ng bæ sung trong m¹ng khëi ph¸t
cuéc gäi vµ m¹ng chuyÓn tiÕp.
5.1.1 Yªu cÇu víi cuéc gäi tõ IP ®Õn PSTN:
Trong tr−êng hîp nµy( tr−êng hîp 1), m¹ng VoIP ph¶i cung cÊp çc chøc n¨ng sau:
1. Thuª bao chñ gäi trong m¹ng VoIP ph¶i nhËn d¹ng ®−îc sè thuª bao bÞ gäi kiÓu
E.164 trong m¹ng PSTN, hoÆc sè sö dông trong m¹ng SCN néi bé trong tr−êng
hîp m¹ng IP néi bé kÕt nèi víi m¹ng SCN néi bé;
Chó ý: Trong tr−êng hîp quy t¾c ®¸nh sè kh¸c sö dông trong m¹ng VoIP,
th× tªn gäi trong m¹ng IP sÏ ®−îc chuyÓn ®æi sang sè E.164 hoÆc chuyÓn ®æi
sang sè sö dông trong m¹ng SCN néi bé trong tr−êng hîp m¹ng IP néi bé kÕt
nèi víi m¹ng SCN néi bé.
2. M¹ng VoIP ph¶i cã kh¶ n¨ng cung cÊp nhËn d¹ng thuª bao chñ gäi( CLI) cho
m¹ng PSTN nÕu cã yªu c©ï ngay c¶ khi thuª bao chñ gäi kÝch ho¹t dÞch vô h¹n
chÕ CLI. Çc th«ng tin CLI ph¶i nhËn d¹ng ®−îc hoÆc ®Çu cuèi hoÆc ng−êi sö
dông hoÆc c¶ hai;
Chó ý: Çc th«ng tin CLI ®−îc m¹ng yªu cÇu ®Ó phôc vô môc ®Ých qu¶n lý
thËm chÝ kÓ c¶ khi nã kh«ng ®−îc chuyÓn ®Õn thuª bao bÞ gäi.
3. Trong tr−êng hîp m¹ng cã sö dông çc mH tiÒn tè( vÝ dô nh− mH vïng), th× m¹ng
VoIP còng ph¶i hç trî mH tiÒn tè.
4. Trong tr−êng hîp m¹ng cã sö dông çc sè dÞch vô ®Æc biÖt( vÝ dô nh− 116, 113,
115...) th× m¹ng VoIP còng ph¶i hç trî sö dông çc sè nµy.
5.1.2 Yªu cÇu ®èi víi cuéc gäi tõ PSTN ®Õn IP:
Trong tr−êng hîp nµy( tr−êng hîp 2), m¹ng VoIP ph¶i cung cÊp çc chøc n¨ng sau:
1. M¹ng VoIP ph¶i x¸c nhËn ®èi víi mäi yªu cÇu h¹n chÕ nhËn d¹ng thuª bao chñ
gäi nhËn ®−îc tõ m¹ng PSTN;
2. Trong tr−êng hîp cã nhiÒu nhµ cung cÊp dÞch vô th× m¹ng VoIP ph¶i hç trî viÖc
lùa chän nµy.
5.1.3 Yªu cÇu ®èi víi cuéc gäi tõ PSTN ®Õn IP ®Õn PSTN:
Trong tr−êng hîp nµy( tr−êng hîp 3), m¹ng VoIP ph¶i cung cÊp çc chøc n¨ng
sau:
M¹ng VoIP ph¶i truyÒn ®−îc çc th«ng tin CLI, çc th«ng tin b¸o hiÖu t−¬ng øng ®−îc
cung cÊp bëi m¹ng PSTN khëi ph¸t vµ çc sè thuª bao bÞ gäi ®Ó cã thÓ thiÕt lËp thµnh
c«ng cuéc gäi.
Chó ý: Trong tr−êng hîp nµy m¹ng IP chØ cung cÊp kÕt nèi gi÷a çc m¹ng PSTN, v× vËy
sè thuª bao chñ gäi vµ bÞ gäi chÝnh lµ sè cña chóng trong m¹ng PSTN vµ chóng cã thÓ
kh«ng cã ®Þa chØ IP t−¬ng øng. V× vËy viÖc ®Þnh tuyÕn cuéc gäi trong m¹ng IP sÏ dùa
trªn cuéc gäi ®ã xuÊt ph¸t tõ ®©u trong m¹ng PSTN vµ çc phÇn cña sè thuª bao bÞ gäi
theo ®Þnh d¹ng E.164 vÝ dô nh− mH quèc gia, mH vïng hoÆc m¨ nót cña m¹ng néi bé ®Ó
®Þnh tuyÕn cuéc gäi ®Õn ®Ých trong m¹ng PSTN.
5.1.4 Yªu cÇu ®èi víi cuéc gäi tõ IP ®Õn PSTN ®Õn IP:
Trong tr−êng hîp nµy( tr−êng hîp 4), m¹ng VoIP ph¶i cung cÊp çc chøc n¨ng nh− trong
çc tr−êng hîp 1 vµ 2.
5.1.5 Çc ph−¬ng thøc quay sè:
Ph−¬ng thøc thuª bao chñ gäi quay sè ®Ó thiÕt lËp cuéc gäi víi thuª bao bÞ gäi ®−îc chia
lµm hai lo¹i: ph−¬ng thøc thiÕt lËp mét giai ®o¹n vµ ph−¬ng thøc thiÕt lËp hai giai ®o¹n
[31].
- Ph−¬ng thøc thiÕt lËp mét giai ®o¹n: thuª bao chñ gäi cã thÓ kÕt nèi trùc tiÕp
víi thuª bao bÞ gäi b»ng çch bÊm sè víi chØ mét chuçi sè liªn tiÕp lµ sè ®iÖn
tho¹i cña thuª bao bÞ gäi. Chuçi sè ®−îc b©m ë lo¹i nµy cã thÓ bao gåm mét
prefix vµ mH cña nhµ cung cÊp m¹ng hoÆc nhµ cung cÊp dÞch vô.
- Ph−¬ng thøc thiÕt lËp hai giai ®o¹n: thuª bao chñ gäi tr−íc tiªn ph¶i kÕt nèi víi
mét tr¹m trung gian, vÝ dô nh− ®iÓm truy nhËp cña nhµ cung cÊp dÞch vô hoÆc
PBX ®Æt t¹i toµ nhµ n¬i thuª bao bÞ gäi b»ng çch bÊm sè ®iÖn tho¹i cña tr¹m ®ã.
Sau khi ®H kÕt nèi ®−îc víi tr¹m trung gian, thuª bao chñ gäi ph¶i bÊm tiÕp sè
®iÖn tho¹i cña thuª bao bÞ gäi ®Ó thiªt lËp cuéc gäi. Th«ng th−êng lÇn bÊm sè thø
hai nµy x¶y ra sau khi thuª bao chñ gäi nhËn ®−îc tÝn hiÖu phóc ®¸p tõ tr¹m trung
gian.
§èi víi ng−êi sö dông, ph−¬ng thøc thiÕt lËp mét giai ®o¹n th«ng dông vµ thuËn
tiÖn h¬n bëi v× sè l−îng ch÷ sè ng−êi sö dông ph¶i bÊm Ýt h¬n so víi ph−¬ng thøc hai
giai ®o¹n. Bªn c¹nh ®ã, nhµ cung cÊp m¹ng vµ nhµ cung cÊp dÞch vô còng thÝch ph−¬ng
thøc thiÕt lËp mét giai ®o¹n h¬n so víi thãi quen cña ng−êi sö dông.
5.1.6 Çc sè lùa chän
N¨m 1999, ITU- T ®H nghiªn cøu vÒ ph−¬ng thøc vµ çch ®¸nh sè lùa chän trong m¹ng
SCN vµ ®−a ra tiªu chuÈn quèc tÕ cho çc sè nµy. Theo ITU- T, çc sè lùa chän bao gåm
3 lo¹i sau:
- Lùa chän vïng: cho phÐp thuª bao cña m¹ng SCN gi÷ nguyªn sè E.164 khi hä di
chuyÓn tõ vïng nµy sang vïng kh¸c.
- Lùa chän nhµ cung cÊp dÞch vô: cho phÐp thuª bao cña m¹ng SCN gi÷ nguyªn sè
E.164 khi ng−êi ®ã chuyÓn tõ sö dông dÞch vô cña nhµ cung cÊp nµy sang nhµ
cung cÊp dÞch vô kh¸c.
- Sè lùa chän dÞch vô: cho phÐp thuª bao cña m¹ng SCN gi÷ nguyªn sè E.164 khi
ng−êi ®ã chuyÓn tõ sö dông dÞch vô nµy sang dÞch vô kh¸c.
Trong khuyÕn nghÞ cña ITU-T, çc sè lùa chän ®−îc gi¶ sö lµ cã thÓ thùc hiÖn ®−îc gi÷a
çc sè E.164 trong cïng mét quèc gia.
MÆc dï viÖc nghiªn cøu vÒ çc sè lùa chän chñ yÕu ®−îc øng dông trong m¹ng SCN, tuy
nhiªn kh¸i niÖm vÒ sè lùa chän cßn cã thÓ ®−îc ¸p dông trong çc dÞch vô viÔn th«ng
kh¸c bao gåm c¶ dÞch vô ®iÖn tho¹i IP.IETE vµ ETSI ®H ®−a ra çc khuyÕn nghÞ riªng
biÖt vÒ kh¸i niÖm ®¸nh ®Þa linh ho¹t trong dÞch vô ®iÖn tho¹i IP.
B¶ng 5.1. VÊn ®Ò gi¶i quyÕt ®èi víi çc líp kÕt nèi trong ®iÖn tho¹i IP(b¶ng 3.1
[31])
Líp kÕt nèi VÞ trÝ TB VÞ trÝ IP Sè GW trªn ®−êng Çc vÊn ®Ò cÇn gi¶i quyÕt
chñ gäi bÞ gäi kÕt nèi
Líp 1 (tõ ®iÖn SCN SCN -GW cña TB chñ -T¹o ra cÊu tróc ®Þa chØ thuª
tho¹i -®iÖn gäi bao bÞ gäi thÝch hîp
tho¹i qua -GW cña TB bÞ gäi -Ph−ong thøc t×m G¦ t−¬ng
Internet (th«ng qua hai øng trong m¹ng SCN
GW)
l¬p 2-1 (§iÖn SCN Internet Mét GW gi÷a -CÇn b¶o ®¶m sè E.164 t−¬ng
tho¹i tíi PC) m¹ng SCN vµ øng víi ®Þa chØ TB bÞ gäi
Internet -Ph−ong thøc t×m GW t−¬ng
øng trong m¹ng SCN
-Çch t×m ®Þa chØ IP cña TB bÞ
gäi (C¬ chÕ chuyÓn ®æi th«ng
tin ®Þa chØ cña TB bÞ gäi)
lãp 2-2 (Tõ Internet SCN Mét GW gi÷a -Ph−¬ng th−c t×m GW t−¬ng
PC tíi §iÖn m¹ng SCN vµ øng trong m¹ng Internet (C¬
tho¹i) Internet chÕ chuyÓn ®æi tõ sè E.164 cña
TB bÞ gäi thµnh ®Þa chØ IP cña
GW )
lãp 3 (tõ PC Internet Internet Kh«ng qua GW -Ph−¬ng thøc t×m ®Þa chØ cña
tãi PC) TB bÞ gäi (C¬ chÕ chuyÓn ®æi
th«ng tin ®Þa chØ cña TB bÞ gäi
).
5.2 Ph−¬ng ph¸p ®¸nh sè thuª bao:

5.2.1 Yªu cÇu ®èi víi quy t¾c ®¸nh sè:
Quy t¾c ®¸nh sè trong m¹ng VoIP ®−îc tr×nh bµy trong khuyÕn nghÞ TS 101 324
Ver.2.1.1 [20] vµ TR 101 327 Ver.1.1.1 [21] cña ETSI ph¶i ®¸p øng çc yªu cÇu tèi thiÓu
sau ®©y:
1. Çc sè cã thÓ chØ bao gåm çc sè thËp ph©n;
2. §é dµi cña sè thuª bao cã thÓ ®−îc sö dông trong m¹ng toµn cÇu hoÆc trong viÖc
phèi hîp gi÷a çc m¹ng néi bé;
3. Sè thuª bao ph¶i lµ duy nhÊt trong ph¹m vi toµn cÇu ®èi víi m¹ng c«ng céng;
4. Çc sè thuª bao ph¶i cho phÐp ng−êi sö dông quay sè mét cÊp;
5. Çc sè ph¶i hç trî viÖc di ®éng trong mét vïng lµ liªn vïng theo khuyÕn nghÞ TR
101 388 [22];
6. Çc sè ph¶i hç trî chän nhµ cung cÊp dÞch vô trong khi vÉn gi÷ nguyªn sè.
5.2.2 Quy t¾c ®¸nh sè ®Ó hç trî t¹i giao diÖn ®èi víi m¹ng PSTN:
Quy t¾c sau ph¶i ®−îc ¸p dông ®èi víi mäi tr−êng hîp cuéc gäi
a)§èi víi m¹ng VoIP c«ng céng:
Trong m¹ng VoIP c«ng céng, çc sè ®Þa chØ trao ®æi víi m¹ng PSTN ph¶i tu©n theo
khuyÕn nghÞ E.164 cña ITU-T [23].
Chó ý: KhuyÕn nghÞ E.164 cña ITU- T ®−a ra nhiÒu çch lùa chän ®¸nh sèkh¸c nhau. Cã
thÓ cïng mét lóc lùa chän mét hay nhiÒu khu«n d¹ng ®¸nh sè nµy. §èi víi m¹ng VoIP
kh«ng cÇn thiÕt ph¶i ®¸nh sè t−¬ng øng mét- mét gi÷a mét sè E.164 ®èi víi mét ®Çu
cuèi trong m¹ng VoIP v× cã thÓ cã nhiÒu ng−êi sö dông cïng mét ®Çu cuèi VoIP.
b)§èi víi m¹ng VoIP néi bé:
Trong m¹ng VoIP néi bé, çc ®Þa chØ trao ®æi víi m¹ng SCN néi bé ph¶i tu©n theo
khuyÕn nghÞ ETS 300 189 [24] hoÆc ISO/IEC 11571 [25].
Trong m¹ng VoIP néi bé, çc ®Þa chØ trao ®æi víi m¹ng PSTN ph¶i tu©n theo khuyÕn
nghÞ E.164 cña ITU-T.
5.2.3 Ph−¬ng ph¸p ®¸nh sè thuª bao
5.2.3.1 Quy t¾c cña IETF
Theo IETF, hÖ thèng ®¸nh sè cho ®iÖn tho¹i IP dùa trªn nguyªn t¾c mçi sè E.164 ®−îc
®¨ng kÝ cho mçi ng−êi sö dông ®Ó cã thÓ truy nhËp Internet th«ng qua bÊt cø mét ®Çu
cuèi nµo cña m¹ng. N¨m 1998 Lee vµ Orsis ®H ®−a ra hai −u ®iÓm cña viÖc Ên ®Þnh sè
E.164 ®èi víi ng−êi sö dông m¸y tÝnh truy cËp Internet. ViÖc Ên ®Þnh sè E.164 cho phÐp
ng−êi sö dông dÔ dµng h¬n trong viÖc sö dông cæng ®iÖn tho¹i ®Ó gäi cho ng−êi kh¸c sö
dông m¸y tÝnh. Bªn c¹nh ®ã, nh÷ng chøc n¨ng s½n cã trªn m¹ng Internet cã thÓ ®−îc sö
dông ®Ó cung cÊp cho dÞch vô ®iÖn tho¹i IP( môc 4.1 [31]).
Khi viÖc ®Þnh tuyÕn trªn Internet dùa trªn sè E.164 ®H ®¨ng kÝ øng víi thuª bao bÞ gäi,
th× sè E.164 cÇn ph¶i chuyÓn ®æi thµnh ®Þa chØ IP t−¬ng øng. ViÖc chuyÓn ®æi nµy ®−îc
thùc hiÖn th«ng qua c¬ së d÷ liÖu cña m¹ng ®−îc ®Æt ph©n t¸n t¹i mçi GW cña nhµ cung
cÊp dÞch vô. Cã 3 ph−¬ng ¸n ®èi víi cÊu tróc h×nh c©y cã −u tiªn cña c¬ së d÷ liÖu ®Ó
chuyÓn ®æi gi÷a sè E.164 vµ ®Þa chØ IP.
a) Sö dông hÖ thèng tªn theo vïng cho ®iÖn tho¹i IP( môc 4.1.1 [31]:
N¨m 1998 Faltsrom ®H ®−a ra nguyªn t¾c sö dông hÖ thèng tªn vïng( DNS) cho dÞch vô
®iÖn tho¹i IP. DNS cung cÊp chuyÓn ®æi gi÷a tªn vïng vµ ®Þa chØ IP. Khi sè E.164 ®−îc
ghi theo d¹ng tªn vïng th× DNS cã thÓ thùc hiÖn chuyÓn ®æi tõ sè E.164 vµ ®Þa chØ IP
cho dÞch vô ®iÖn tho¹i IP.
Nguyªn t¾c: t¹o mét miÒn phô e164.int vµ ghi l¹i sè E.164 d−íi d¹ng tªn vïng. Trong
cÊu tróc sè E.164, ®Çu tiªn lµ mH quèc gia(CC), sau ®ã lµ mH n−íc thuª bao bÞ
gäi(NDC), råi ®Õn sè cña thuª bao bÞ gäi(SN). MÆt kh¸c, cÊu tróc cña tªn vïng lµ: ®Çu
tiªn lµ vïng møc thÊp, sau ®ã lµ vïng møc cao. ChÝnh v× vËy tªn vïng cña sè E.164 cã
cÊu tróc ®èi lËp víi sè E.164 ban ®Çu vµ viÕt theo thø tù ng−îc l¹i.
VÝ dô: Sè E.164 lµ: “+ 1 555 123 4567”
Sè tªn vïng cña nã lµ: “7.6.5.4.3.2.1.5.5.5.1.e164.int”.
b)Sö dông vïng phô tcp.int cho ®iÖn tho¹i IP:
Vïng phô tcp.inf ®−îc ®−a ra n¨m 1993 ®Ó phôc vô môc ®Ých chia sÎ m¸y chñ fax vµ
phôc vô cho môc ®Ých göi fax qua th− ®iÖn tö.
Nguyªn t¾c göi Fax qua th− ®iÖn tö: dÞch vô göi fax sö dông vïng phô tcp.int, mçi
m¸y chñ fax ®¨ng kÝ mét tªn vïng d¹ng tcp.inf víi hÖ thèng m¸y chñ fax bao gåm sè
E.164 mµ b¶n tin fax ®−îc göi tíi. D÷ liÖu vÒ sè E.164 ®−îc ghi l¹i d−íi d¹ng tªn vïng
trong kho¶ng tªn tcp.int.
Cã hai çch thøc ®Ó thùc hiÖn ®iÒu nµy ®−îc minh ho¹ th«ng qua hai vÝ dô d−íi ®©y:
VÝ dô 1: Sè E.164 lµ: “+ 1 555 123 4567”
Sè tªn vïng cña nã lµ: “7.6.5.4.3.2.1.5.5.5.1.tcp.int”.
VÝ dô 2: Sè E.164 lµ: “+ 1 555 123 4567”
Sè tªn vïng cña nã lµ: “15551234567.idd.tcp.int”.
CÊu tróc ®Þa chØ cña dÞch vô fax sö dông vïng phô lµ:
Remote- printer.recipient name@fax number.idd.tcp.int
Trong ®ã, “recipient_name” lµ tªn cña ng−êi nhËn cã sè fax lµ sè E.164 ®H ®¨ng kÝ.
¦ng dông nguyªn t¾c trªn b»ng çch sö dông ph−¬ng thøc vïng phô tcp.int cho dÞch vô
®iÖn tho¹i IP. N¨m 1998, Brown ®H ®Ò xuÊt cÊu tróc c¬ së d÷ liÖu cña sè E.164 cho
phÐp ¸nh x¹ trong cÊu tróc h×nh c©y. Trong cÊu tróc h×nh c©y cña mét c¬ së d÷ liÖu,
mèi ch÷ sè cña E.164 ®ãng vai trß nh− mét ®iÓm nót. C¬ së d÷ liÖu nµy ®em l¹i nhiÒu
lîi thÕ trong viÖc triÓn khai çc dÞch vô trong t−¬ng lai. V× vËy, Mr Brown còng ®H ®−a
ra çch thøc ®Ó chuyÓn ®æi sè E.164 trong c¬ së d÷ liÖu, nhê ®ã cã thÓ truy nhËp th«ng
qua dÞch vô danh b¹ cã s½n nh−: DNS, DAP, LDAP va X.500.
5.2.3.2 KhuyÕn nghÞ cña ETSI
ETSI ®H nghiªn cøu vÒ øng dông cña ®iÖn tho¹i IP vµ tªn dù ¸n cña nã lµ TIPHON.
Nh÷ng yªu cÇu ®èi víi lo¹i h×nh kÕt nèi PC- ®iÖn tho¹i:
. Thuª bao bÞ gäi sö dông ®iÖn tho¹i ®H ph¶i ®¨ng kÝ sè E.164 trong SCN.
. Thuª bao chñ gäi sö dông m¸y tÝnh th«ng qua Internet cã thÓ quay sè E.164 ®Ó x¸c
®Þnh thuª bao bÞ gäi. Sè E.164 sÏ ®−îc lµm râ phÇn nµo lµ ®Þa chØ cæng, phÇn nµo lµ ®Þa
chØ ®Çu cuèi hoÆc ng−êi sö dông.
. ViÖc chuyÓn ®æi tõ sè E.164 thµnh d¹ng ®Þa chØ IP cÇn ph¶i ®−îc s½n sµng, sè E.164
®−îc sö dông ®Ó nhËn ra ®−îc thuª bao bÞ gäi vµ thiÕt lËp ®−êng nèi tõ PC ®Õn ®iÖn
tho¹i.
V× thÕ sè E.164 ®−îc quy ®Þnh lµ th«ng tin ®Þa chØ ®−îc chuyÓn th«ng qua SCN vµ
Internet.
Bªn c¹nh ®ã, dÞch vô ®iÖn tho¹i IP còng yªu cÇu nhËn d¹ng ®−îc thuª bao chñ gäi, nhËn
d¹ng ®−îc lo¹i chñ gäi nh− nh÷ng cuéc gäi cÊp cøu khÈn cÊp.v.v. V× vËy SCN còng yªu
cÇu thuª bao chñ gäi ph¶i ®¨ng kÝ sè E.164, v× chØ cã sè E.164 míi cã thÓ ®−îc sö dông
®Ó nhËn d¹ng thuª bao chñ gäi trong m¹ng SCN.
ETSI ®H ®−a ra 3 kiÓu cÊu tróc cña sè E.164 nªn sö dông trong dÞch vô ®iÖn tho¹i IP ®ã
lµ: sè ®Þnh vÞ theo vïng ®Þa lý quèc gia, sè cho çc quèc gia kh«ng chia vïng ®Þa lý vµ
sè ®Þnh vÞ toµn cÇu.
ETSI còng khuyÕn nghÞ nªn sö dông 3 kiÓu cÊu tróc nµy trong tõng tr−êng hîp cô thÓ
(môc 4.5 [31]).
Lo¹i I: Sè theo vïng ®Þa lý quèc gia.
Sè E.164 ®−îc ®¨ng kÝ cho ng−êi sö dông trªn Internet cã cÊu tróc gièng nh− sè ®iÖn
tho¹i trong m¹ng SCN. NDC trong sè E.164 ®−îc ®¨ng kÝ cho m¸y tÝnh còng ®−îc gäi
lµ mH vïng. DÞch vô ®iÖn tho¹i th−êng vµ ®iÖn tho¹i IP dïng chung NDC trong mçi
vïng sè. Do vËy dung l−îng cña nã bÞ giíi h¹n lµ kho¶ng nhá h¬n 10 sè cho mçi NDC(
mçi sè ®iÖn tho¹i cã 7 ch÷ sè). §iÒu nµy t¹o ra nh÷ng nh−îc ®iÓm kh«ng nhá do nhu
cÇu vÒ viÖc sö dông sè E.164 sÏ t¨ng m¹nh trong t−¬ng lai.
Lo¹i 2: Sè cho çc quèc gia kh«ng ph©n vïng ®Þa lý:
Trong tr−êng hîp nµy, ng−êi ta quy ®Þnh mét NDC riªng trong sè E.164 cho nh÷ng
thuª bao sö dông m¸y tÝnh trªn Internet ®Ó nhËn d¹ng ®−îc nh÷ng thuª bao nµy. Tuy
nhiªn ®èi víi nh÷ng cuéc gäi quèc tÕ th× cã thÓ çc NDC cho ®iÖn tho¹i IP kh«ng ®−îc
nhËn ra v× mçi quèc gia cã mét quy ®Þnh vÒ NDC riªng.
Dung l−îng ng−êi sö dông trong tr−êng hîp nµy còng bÞ giíi h¹n cì n*107 víi n lµ sè
mH NDC ®−îc sö dông.
Sè ®Þnh vÞ toµn cÇu:
Trong tr−êng hîp nµy, ®iÖn tho¹i IP ®−îc nhËn d¹ng nh− lµ mét dÞch vô toµn cÇu. PhÇn
CC vµ GSN trong sè E.164 ®−îc sö dông ®Ó chØ ra kh¸ch hµng sö dông PC trong m¹ng
Internet.
V× CC ®−îc dµnh riªng sö dông cho dÞch vô ®iÖn tho¹i IP nªn dung l−îng ®−îc më réng
tuú thuéc vµo dung l−îng tèi ®a ®èi víi mçi CC. Do phÇn CC chØ cã tèi ®a lµ 3 ch÷ sè
vµ GNS cã tèi ®a lµ 12 ch÷ sè nªn dung l−îng t¨ng lªn cì 1012 cho mçi CC.
Sè l−îng nµy cã thÓ ®¸p øng ®−îc cho nh÷ng nhu cÇu trong t−¬ng lai. B¶ng 5.2 thÓ hiÖn
çc tr−êng hîp ®¸nh sè E.164 cho ng−êi sö dông PC kÕt nèi Internet.
B¶ng 5.2. §¸nh sè E.164 cho ng−êi sö dông m¸y tÝnh kÕt nèi Internet.
CÊu tróc sè E.164 VÝ dô víi çc lo¹i Dung l−îng Cã thÓ x¸c ®Þnh d−îc
®¨ng ký cho ng−êi sö h×nh ®¨ng ký vÞ trÝ ng−êi sö dông
dông dÞch vô ®iÖn ®iÖn tho¹i IP kh«ng?
tho¹i Internet
1.Sè theo vïng ®Þa lý VÝ dô t¹i Boston RÊt nhã Kh«ng
quèc gia. +1-617-Nxx-xxxx
Çc thuª bao m¹ng
SCN vµ ®iÖn tho¹i IP
dïng chung mH vïng
2.Sè kh«ng theo vïng NDC b»ng “777” Nhá Cã ®èi víi çc cuéc
®Þa lý quèc gia. ®−îc ®¨ng ký cho gäi trong n−íc
NhËn ra çc thuª bao dÞch vô ®iÖn tho¹i IP Kh«ng víi çc cuéc
sö dông dÞch vô ®iÖn ë Mü víi cÊu tróc: gäi quèc tÕ
tho¹i IP th«ng qua +1-777-xxx-xxxx
NDC .Víi NDC lµ
“800” cho dÞch vô
®iÖn tho¹i miÔn phÝ
3. Sè ®Þnh vÞ toµn cÇu Coi CC b»ng “777” lµ Cã

. ®¨ng ký cho çc thuª
NhËn d¹ng thuª bao bao ®iÖn tho¹i IP toµn
®iÖn tho¹i IP toµn cÇu cÇu
th«ng qua CC.Nh− +777-xxxxx...
CC b»ng “800” cho (15 ch÷ sè tÊt c¶
dÞch vô ®iÖn tho¹i
quèc tÕ miÔn phÝ
5.3 Ph−¬ng ph¸p chuyÓn ®æi sè E.164 vµ ®Þa chØ IP:

5.3.1 KhuyÕn nghÞ cña IETF
N¨m 1998, Rosenberg vµ Schulzrinne ®¨ ®−a ra c¬ chÕ chuyÓn ®æi gi÷a sè E.164 vµ ®Þa
chØ IP trong tr−êng hîp kÕt nèi ®iÖn tho¹i- ®iÖn tho¹i vµ PC- ®iÖn tho¹i . Hä ®H ®−a ra
çc ®Æc tÝnh c¬ b¶n cña GW cho dÞch vô ®iÖn tho¹i IP vµ ®Ò xuÊt çc m¸y chñ ®Þnh vÞ
.Mçi GW ®−îc x¸c ®Þnh bëi 3 th«ng sè:
• . Vïng sè E.164 mµ nã cã thÓ cung cÊp dÞch vô.
• . Sè l−îng dÞch vô mµ nã cã thÓ cung cÊp ®−îc.
• . KiÓu dÞch vô mµ nã cã thÓ cung cÊp.
Nh÷ng ®Æc ®iÓm nµy ®−îc sö dông ®Ó m¸y chñ lùa chän GW vµ thiÕt lËp ®−êng truyÒn
cho cuéc gäi.
N¨m 1998, Agapi vµ mét sè ng−êi kh¸c ®H ®−a ra c¬ cÊu chuyÓn ®æi ®Þa chØ víi lo¹i
h×nh kÕt nèi PC- ®iÖn tho¹i vµ PC- PC vµ ®−a ra 3 m« h×nh kinh doanh sö dông phèi hîp
ho¹t ®éng víi m¸y chñ ®Þnh vÞ .
Çc ITSP cung cÊp dÞch vô chuyÓn tiÕp theo çc th«ng tin ®Þa chØ chia sÎ .Khi mét thuª
bao cña m¹ng SCN bÞ gäi th× m¸y chñ cña ITSP sÏ chuyÓn ®æi sè E.164 thµnh ®Þa chØ IP
cña GW phï hîp nhÊt.Khi mét thuª bao PC kÕt nèi Internet bÞ gäi th× m¸y chñ sÏ
chuyÓn ®æi sè E.164 thµnh ®Þa chØ IP cña thuª bao ®ã.
Mçi ITSP cã thÓ lùa chän m« h×nh thÝch hîp cho môc ®Ých kinh doanh cña m×nh
.Tuy nhiªn mçi ITSP chØ cã thÓ chän mét trong 3 m« h×nh ,kh«ng thÓ chän 3 m« h×nh
hoÆc nhiÒu h¬n t¹i cïng mét thêi ®iÓm .ViÖc chuyÓn ®æi th«ng tin ®Þa chØ gi÷a çc ITSP
cÇn ph¶i hç trî lÉn nhau.
Trong m« h×nh liªn kÕt m¹ng riªng ,do tÊt c¶ çc ho¹t ®éng ®ßi hái chuyÓn ®æi
®Þa chØ ®Òu do ITSP ®ã thùc hiÖn nªn ITSP cã thÓ sö dông nh÷ng giao thøc riªng cho
viÖc chuyÓn ®æi. Tuy nhiªn trong m« h×nh liªn kÕt m¹ng riªng cã nh÷ng h¹n chÕ vÒ
cung cÊp dÞch vô do sù giíi h¹n cña çc GW.Bªn c¹nh ®ã ,nã kh«ng cung cÊp ®−îc çc
dÞch vô chuyÓn tiÕp khi thuª bao bÞ gäi lµ m¸y tÝnh sö dông Internet ®¨ng ký dÞch vô víi
mét ITSP kh¸c.
Trong m« h×nh nhãm quan hÖ mËt thiÕt ,ITSP cÇn sö dông giao thøc th«ng
th−êng cho viÖc chuyÓn ®æi .Giao thøc nµy cã thÓ ®éc lËp víi çc liªn kÕt .Do çc GW
®−îc chia sÎ víi çc ITSP kh¸c trong liªn kÕt nªn m« h×nh nhãm quan hÖ mËt thiÕt sÏ cã
Ýt h¹n chÕ h¬n trong viÖc cung cÊp dÞch vô so víi m« h×nh liªn kÕt m¹ng riªng .Tuy
nhiªn gièng m« h×nh liªn kÕt m¹ng riªng ,nã kh«ng cung cÊp ®−îc çc dÞch vô chuyÓn
tiÕp khi thuª bao bÞ gäi lµ m¸y tÝnh sö dông Internet ®¨ng ký dÞch vô víi çc ITSP
kh«ng n»m trong liªn kÕt .
Bªn c¹nh ®ã ,®èi víi hÖ thèng liªn kÕt më, viÖc liªn kÕt gi÷a çc GW cã thÓ
kh«ng giíi h¹n çc dÞch vô mµ ITSP cung cÊp. Tuy nhiªn, ITSP cÇn sö dông giao thøc
chuÈn cho viÖc chuyÓn ®æi.
5.3.2 §Þnh tuyÕn cho çc lo¹i h×nh dÞch vô
a)§Þnh tuyÕn trong kÕt nèi §iÖn tho¹i -§iÖn tho¹i.
Trong lo¹i h×nh liªn kÕt nµy ,thuª bao chñ gäi lùa chän ITSP cã thÓ cung cÊp
dÞch vô chuyÓn giao cho hä.ITSP ®−îc chän sÏ lùa chän mét cæng riªng ®Ó thiÕt lËp
®−êng dÉn tíi thuª bao bÞ gäi.
NÕu ITSP ®−îc lùa chän theo m« h×nh liªn kÕt m¹ng riªng ,nã cÇn lùa chän
cæng .NÕu sè l−îng cæng cã thÓ chia sÎ cµng nhiÒu th× kh¶ n¨ng lùa chän cµng cao .Khi
®ã quHng ®−êng truy nhËp vµo SCN sÏ ng¾n h¬n hoÆc ta sÏ cã mét vïng cung cÊp dÞch
vô lín h¬n.Víi lo¹i h×nh liªn kÕt theo hÖ thèng më cã thÓ sÏ mang l¹i cho ITSP mét kh¶
n¨ng lùa chän lín nhÊt cho cæng riªng biÖt vµ mét kho¶ng truy nhËp ng¾n nhÊt trong
SCN.
b)§Þnh tuyÕn trong kÕt nèi §iÖn tho¹i –m¸y tÝnh
Trong lo¹i h×nh liªn kÕt nµy ,ITSP cung cÊp viÖc thiÕt lËp dÞch vô cho thuª bao
bÞ gäi.Thuª bao chñ gäi sö dông ®iÖn tho¹i SCN cã thÓ kh«ng biÕt thuª bao bÞ gäi sö
dông m¸y tÝnh trªn Internet.Thuª bao chñ gäi kh«ng cã ý ®Þnh sö dông dÞch vô chuyÓn
giao trong lo¹i h×nh dÞch vô ®iÖn tho¹i IP.Khi ®ã ,thuª bao chñ gäi chØ bÊm sè E.164
cña thuª bao bÞ gäi.Do vËy ,trong cÊu tróc cña sè E.164 cña thuª bao bÞ gäi cÇn ph¶i cã
mét phÇn ®Æc biÖt ®Ó bé phËn ®Þnh tuyÕn trong SCN cã thÓ nhËn ra thuª bao bÞ gäi sö
dông m¸y tÝnh trªn Internet vµ truy nhËp vµo cæng cña ITSP.MH nhËn d¹ng (IC) hoÆc
mét vµi ch÷ sè cña mH n−íc bÞ gäi (NDC) cã thÓ sö dông nh− lµ mét phÇn cña sè E.164
cho viÖc th«ng b¸o dÞch vô ®iÖn tho¹i IP.§iÒu nµy sÏ g©y thªm sù phøc t¹p trong hÖ
thèng ®Þnh tuyÕn trong SCN.
c)§Þnh tuyÕn trong kÕt nèi tõ M¸y tÝnh-§iÖn tho¹i.
Trong lo¹i h×nh kÕt nèi tõ m¸y tÝnh ®Õn ®iÖn tho¹i ,ng−êi ta lùa chän ITSP cã
kh¶ n¨ng cung cÊp dÞch vô chuyÓn giao cho hä .ITSP cung cÊp dÞch vô chuyÓn giao cho
thuª bao chñ gäi cÇn lùa chän cæng thÝch hîp ®Ó thiÕt lËp ®−êng dÉn ®Õn thuª bao bÞ gäi
th«ng qua nã. Çc ph−¬ng thøc kh¸c nhau ®−a ra çc ®−êng dÉn kh¸c nhau.
NÕu ITSP ®−îc lùa chän theo mét m« h×nh liªn kÕt m¹ng riªng ,nã cÇn lùa chän
cæng .NÕu sè l−îng cæng cã thÓ chia sÎ cµng nhiÒu th× kh¶ n¨ng lùa chän cµng cao.Khi
®ã quHng ®−êng truy nhËp vµo SCN sÏ ng¾n h¬n hoÆc ta sÏ cã mét vïng cung cÊp dÞch
vô lín h¬n. Víi lo¹i h×nh liªn kÕt theo hÖ thèng më cã thÓ sÏ mang l¹i cho ITSP mét
kh¶ n¨ng lùa chän lín nhÊt cho cæng riªng biÖt vµ mét kho¶ng truy nhËp ng¾n nhÊt
trong SCN.
d)§Þnh tuyÕn trong kÕt nèi M¸y tÝnh-M¸y tÝnh.
Trong lo¹i h×nh kÕt nèi M¸y tÝnh –M¸y tÝnh ,thuª bao chñ gäi lùa chän ITSP cã
kh¶ n¨ng cung cÊp dÞch vô chuyÓn giao cho hä.Bªn c¹nh ®ã ,ITSP cung cÊp dÞch vô ®Çu
cuèi cho thuª bao bÞ gäi. ITSP ®−îc lùa chän bëi thuª bao chñ gäi cÇn t×m ra ®Þa chØ IP
cña thuª bao bÞ gäi th«ng qua sè E.164 ®−îc bÊm bëi thuª bao chñ gäi.CÇn ph¶i l−u ý
r»ng ITSP ®−îc lùa chän bëi thuª bao chñ gäi cÇn ph¶i kh¸c víi ITSP cung cÊp dÞch vô
®Çu cuèi cho thuª bao bÞ gäi.V× thÕ nh÷ng g× x¶y ra víi viÖc ®Þnh tuyÕn trong lo¹i h×nh
kÕt nèi gi÷a m¸y tÝnh víi m¸y tÝnh còng gièng nh− trong lo¹i h×nh ®iÖn tho¹i víi m¸y
tÝnh khi thuª bao chñ gäi cã ý ®Þnh sö dông dÞch vô chuyÓn giao cña dÞch vô ®iÖn tho¹i
IP.
NÕu ITSP ®−îc lùa chän bëi thuª bao chñ gäi cung cÊp nh÷ng dÞch vô ®Çu cuèi
cho thuª bao bÞ gäi. ITSP cã thÓ kh«i phôc l¹i ®−îc ®Þa chØ IP cña thuª bao bÞ gäi tõ c¬
së d÷ liÖu cña nã bÊt kÓ m« h×nh liªn kÕt cña ITSP.V× thÕ ITSP cã thÓ thiÕt lËp ®−êng
dÉn tõ thuª bao chñ gäi ®Õn thuª bao bÞ gäi.−
MÆt kh¸c ITSP ®−îc lùa chän tõ thuª bao chñ gäi kh¸c víi ITSP cung cÊp dÞch
vô ®Çu cuèi cho thuª bao bÞ gäi.
Víi ITSP ho¹t ®éng theo m« h×nh liªn kÕt m¹ng riªng biÖt,ITSP cã thÓ cung cÊp
dÞch vô chuyÓn giao cho thuª bao chñ gäi l¹i kh«ng thÓ truy nhËp c¬ së d÷ liÖu theo
th«ng tin ®Þa chØ cña thuª bao bÞ gäi ®H ®−îc l−u tr÷ vµ do ®ã ®−êng dÉn kh«ng ®−îc
thiÕt lËp.
Víi ITSP ho¹t ®éng theo m« h×nh liªn kÕt ®ãng gãi vµ nh÷ng ITSP kh¸c kh«ng
cã cïng mèi liªn kÕt ,ITSP kh«ng thÓ truy nhËp c¬ së d÷ liÖu theo th«ng tin ®Þa chØ cña
thuª bao bÞ gäi ®H ®H ®−îc l−u tr÷ vµ do ®ã ®−êng dÉn kh«ng thÓ thiÕt lËp
NÕu c¶ hai ITSP ho¹t ®éng theo m« h×nh liªn kÕt ®ãng gãi trong cïng mét mèi
liªn kÕt hoÆc nÕu c¶ hai ITSP ho¹t ®éng theo m« h×nh liªn kÕt hÖ thèng më,ITSP cã thÓ
kh«i phôc l¹i ®−îc ®Þa chØ IP cña thuª bao bÞ gäi tõ c¬ së d÷ liÖu ®H chia sÎ.
Gièng nh− biÓu hiÖn cña viÖc ®Þnh tuyÕn trong kÕt nèi ®iÖn tho¹i –m¸y tÝnh ,khi
mét thuª bao chñ gäi cã ý ®Þnh sö dông dÞch vô chuyÓn giao cña ®iÖn tho¹i IP,mét phÇn
®Æc biÖt trong sè E.164 cña thuª bao chñ gäi th«ng b¸o dÞch vô ®iÖn tho¹i IP kh«ng
®−îc sö dông cho viÖc ®Þnh tuyÕn trong tr−êng hîp nµy.
5.4 Ph−¬ng ph¸p ®Þnh tuyÕn gi÷a PSTN vµ IP
Khi thùc hiÖn mét cuéc gäi mµ thuª bao chñ gäi vµ thuª bao bÞ gäi n»m riªng rÏ
trong m¹ng SCN vµ Internet ,thuª bao chñ gäi ph¶i ®−a th«ng tin ®Þa chØ cña thuª bao bÞ
gäi ®Ó hÖ thèng ®Þnh tuyÕn trong m¹ng SCN vµ m¹ng Internet c¨n cø vµo ®ã ®Þnh tuyÕn
cuéc gäi.Cã 3 çch kh¸c nhau ®Ó ®Þnh tuyÕn cuéc tho¹i IP gi÷a çc thuª bao n»m riªng
rÏ trong m¹ng SCN vµ Internet .
5.4.1 Çch thø nhÊt
Thªm çc chøc n¨ng míi cho m¹ng SCN ®Ó xö lý çc th«ng tin ®Þnh tuyÕn sö
dông trong m¹ng Internet .Çc th«ng tin ®Þa chØ ®−îc sö dông trªn Internet cã thÓ lµ ®Þa
chØ IP ,tªn vïng ,®Þa chØ e-mail .v.v.Nh÷ng ng−êi sö dông dÞch vô ®iÖn tho¹i IP cÇn ®−îc
®¨ng ký ®Þa chØ IP.Thuª bao chñ gäi sÏ chØ ®Þnh thuª bao bÞ gäi th«ng qua çc th«ng tin
®Þa chØ cña thuª bao bÞ gäi .CÊu tróc cña nã gièng nh− cÊu tróc tªn vïng b»ng viÖc sö
dông çc ch÷ sè tõ 0-9 vµ çc ký hiÖu # vµ * .Do ®ã cÇn ph¶i ®−a ra çc quy −íc khi sö
dông nh÷ng ký tù nµy .Tuy nhiªn ®iÒu nµy cã thÓ kh«ng kh¶ thi do viÖc ®−a ®Þa chØ vµo
sÏ rÊt phøc t¹p.
5.4.2 Çch thø hai.
Thªm çc chøc n¨ng míi cho SCN ®Ó giao tiÕp víi sè E.164 trªn Internet .Mçi
thuª bao sö dông dÞch vô tho¹i IP ®−îc ®¨ng ký sè E.164 .Mçi chøc n¨ng míi ra ®êi
cÇn ®−a ra phÐp chuyÓn ®æi tõ sè E.164 sang ®Þa chØ IP .Khi ®ã ng−êi sö dông chØ ®−a
vµo sè E.164 vµ hÖ thèng coi ®ã lµ th«ng tin ®Þa chØ cña ng−êi sö dông dÞch vô ®iÖn
tho¹i IP.Tuy nhiªn do dÞch vô ®iÖn tho¹i IP sö dông chung sè E.164 víi çc dÞch vô
kh¸c nªn dung l−îng ng−êi sö dông dÞch vô ®iÖn tho¹i IP sÏ bÞ giíi h¹n.
5.4.3 Çch thø ba

Thªm çc çch thøc ®¸nh ®Þa chØ míi ®éc lËp víi hÖ thèng ®Þa chØ IP vµ sè
E.164.Mét hÖ thèng ®¸nh ®Þa chØ míi cÇn ®−îc sö dông cho dÞch vô ®iÖn tho¹i IP.HÖ
thèng nµy cÇn ph¶i c¶i tiÕn tõ çc hÖ thèng ®¸nh ®Þa chØ cò vµ ¸p dông cho c¶ thuª bao
chñ gäi vµ thuª bao bÞ gäi.
Tuy nhiªn còng gièng nh− hÖ thèng ®¸nh ®Þa chØ IP ,®iÒu nµy cã thÓ kh«ng kh¶
thi do viÖc ®−a ®Þa chØ vµo sÏ rÊt phøc t¹p .
5.5 KÕt luËn
Gi¶i ph¸p phï hîp nhÊt ®èi víi hÖ thèng ®¸nh sè trong m¹ng ®iÖn tho¹i qua Internet bao
gåm 3 yÕu tè sau:
• §¸nh sè E.164 toµn cÇu cho ng−êi sö dông theo m¸y tÝnh ®Çu cuèi trªn Internet
• Ph−¬ng ph¸p hÖ thèng më ®èi víi c¬ chÕ lËp s¬ ®å gi÷a E.164 vµ çc ®Þa chØ IP
• Yªu cÇu ®èi víi çc trî gióp cho quay sè mét giai ®o¹n kh«ng qua mH truy nhËp
nhµ cung cÊp dÞch vô.
Sù kÕt hîp gi÷a çc yÕu tè nµy ®em l¹i dung l−îng ®¸nh sè lín cho ng−êi sö dông trªn
Internet ,cho phÐp s¾p xÕp dÔ dµng çc øng dông di chuyÓn sè vµ tr¸nh tr−êng hîp
®−êng dÉn kh«ng thÓ thiÕt lËp.
C¬ quan cã thÈm quyÒn nªn quyÕt ®Þnh çch thøc vµ møc ®é mµ ®iÖn tho¹i qua
Internet ®−îc coi lµ dÞch vô ®iÖn tho¹i .C¬ quan cã thÈm quyÒn cÇn ph¶i xem xÐt çc
khÝa c¹nh sau ®©y khi ra chÝnh s¸ch:
• HÖ thèng ph©n bè E.164 cÇn ph¶i thay ®æi ®Ó ®ång thêi ph©n cho ng−êi sö dông
trªn Internet.
• CÇn cã quy t¾c phèi hîp gi÷a nhµ cung cÊp dÞch vô VoIP (ITSP) vµ nhµ cung
cÊp dÞch vô trªn SCN cho ®iÖn tho¹i qua Internet
• øng dông di chuyÓn sè cho ®iÖn tho¹i qua Internet cã thÓ ®ßi hái viÖc cñng cè
çc ITSP vµ nhµ cung cÊp dÞch vô trªn SCN.
C¬ së d÷ liÖu cho dÞch vô ®iÖn tho¹i qua Internet ®−îc chia thµnh c¬ së d÷ liÖu hµnh
chÝnh gåm th«ng tin ph©n ®Þa chØ vµ c¬ së d÷ liÖu thêi gian thùc ®Ó ®Þnh tuyÕn. Trong
khi c¬ së d÷ liÖu hµnh chÝnh cÇn ph¶i ®−îc qu¶n lý d−íi quyÒn ph©n th«ng tin ®Þa
chØ,viÖc qu¶n lý c¬ së d÷ liÖu sö dông thêi gian thùc cã thÓ kh«ng cÇn phô thuéc vµ
quyÒn nµy. Tuy nhiªn giao thøc chuÈn më lµ cÇn thiÕt ®Ó trao ®æi d÷ liÖu lËp s¬ ®å gi÷a
çc c¬ së d÷ liÖu sö dông thêi gian thùc víi nhau.
ViÖc ph©n sè E.164 cho ng−êi sö dông trªn Internet ®−îc coi lµ ®ßi hái tèi thiÓu
®èi víi mèi quan hÖ qua l¹i gi−H SCN vµ Internet .Nh÷ng hÖ thèng ®Þa chØ kh¸c víi hÖ
thèng E.164 cã thÓ ®−îc sö dông trong kÕt nèi PC ®Õn PC. HÖ thèng ph©n ®Þa chØ phï
hîp kh¸c cho kÕt nèi PC ®Õn PC cÇn ph¶i ®−îc nghiªn cøu thªm.
Chapter 6
CH¦¥NG6 §¸nh gi¸ chÊt l−îng dÞch vô
6.1 §¸nh gi¸ theo chñ quan

Ph−¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ chÊt l−îng tiÕng nãi theo chñ quan ®−îc tr×nh bµy trong
khuyÕn nghÞ P.800 cña ITU-T[26]. §¸nh gi¸ theo chñ quan tøc lµ c¨n cø vµo c¶m nhËn
cña con ng−êi ®Ó ®¸nh gi¸ chÊt l−îng dÞch vô .¦ ®iÓm cña ph−¬ng ph¸p nµy lµ ®−a ra kÕt
qu¶ tæng hîp trùc tiÕp dùa vµo ®¸nh gi¸ chñ quan cña con ng−êi .Tuy nhiªn kÕt qu¶ ®¸nh
gi¸ theo ph−¬ng ph¸p nµy chØ cã tÝnh ®Þnh tÝnh mµ kh«ng cã tÝnh ®Þnh l−îng .Do ®¸nh
gi¸ theo chñ quan mµ mçi ç nh©n cã çch ®¸nh gi¸ rÊt kh¸c nhau, nª n muèn cã kÕt qu¶
chÝnh x¸c cÇn ph¶i lÊy ý kiÕn cña nhiÒu ç nh©n . ChÝnh v× vËy ®¸nh gi¸ theo ph−¬ng
ph¸p nµy tèn rÊt nhiÒu thêi gian vµ chi phÝ ®Ó thùc hiÖn còng lín.
Theo khuyÕn nghÞ P.800, ®¸nh gi¸ theo chñ quan ®−îc thùc hiÖn trong çc ®iÒu kiÖn :
phßng thÝ nghiÖm ( chØ nghe vµ héi tho¹i ) vµ trong thùc tÕ b»ng çch th¨m dß ý kiÕn
kh¸ch hµng.
§¸nh gi¸ trong ®iÒu kiÖn héi tho¹i: tøc lµ hai ng−êi héi tho¹i víi nhau trong ®iÒu kiÖn
thö nghiÖm .§Ó s¸t víi ®iÒu kiÖn thùc tÕ ,kho¶ng çch thùc hiÖn héi tho¹i khi ®¸nh gi¸
cµng xa cµng tèt.Mét ®iÓm cÇn chó ý n÷a khi tiÕn hµnh ®¸nh gi¸ lµ ph¶i chän çc ç
nh©n thÝch hîp còng nh− chän çc th«ng sè m¹ch ®iÖn phï hîp víi thùc tÕ vµ chóng cÇn
®−îc kiÓm tra tr−íc vµ sau mçi thÝ nghiÖm .
§¸nh gi¸ trong ®iÒu kiÖn chØ nghe : ë ®©y ng−êi tham gia ®¸nh gi¸ chØ nghe çc ©m
th«ng b¸o .Môc ®Ých cña ®¸nh gi¸ trong ®iÒu kiÖn nµy lµ ®Ó lo¹i bá ¶nh h−ëng qua l¹i
gi÷a hai chiÒu tiÕng nãi ®ång thêi ®¸nh gi¸ chÊt l−îng khi thay ®æi çc th«ng sè vËt lý
cña thÝ nghiÖm.
Th¨m dß ý kiÕn : ®©y lµ ph−¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ dùa trªn viÖc tæng hîp kÕt qu¶ khi thu
thËp ý kiÕn ®¸nh gi¸ cña mét sè l−îng lín kh¸ch hµng.¦u ®iÓm cña ph−¬ng ph¸p nµy lµ
®¸nh gi¸ dùa trªn ý kiÕn trùc tiÕp cña kh¸ch hµng sö dông. Nh−ng nã cã mét nh−îc ®iÓm
lµ ph¶i thùc hiÖn pháng vÊn nhiÒu kh¸ch hµng vµ kÕt qu¶ rÊt phô thuéc vµo néi dung
pháng vÊn vµ c¶m nhËn cña kh¸ch hµng.
6.2 §¸nh gi¸ theo kh¸ch quan

§¸nh gi¸ theo kh¸ch quan tøc lµ sö dông m¸y ®o ®Ó ®o çc th«ng sè cã liªn quan ®Õn
chÊt l−îng tiÕng nãi . Cã 3 phu¬ng ph¸p ®Ó thùc hiÖn ®¸nh gi¸ theo kh¸ch quan:
ph−¬ng ph¸p so s¸nh dùa vµo çc tÝn hiÖu chuÈn ®H biÕt theo khuyÕn nghÞ P.681 cña ITU
;ph−¬ng ph¸p x¸c ®Þnh gi¸ trÞ tuyÖt ®èi theo khuyÕn nghÞ p.561 cña ITU-T [27]
1/ph−¬ng ph¸p so s¸nh víi tÝn hiÖu chuÈn theo khuyÕn nghÞ P.861 [28]
H×nh vÏ 6.1 lµ s¬ ®å khèi ®¸nh gi¸ chÊt l−îng m¹ng b»ng ph−¬ng ph¸p so s¸nh víi tÝn
hiÖu chuÈn.
ITU-T Bé mH ho¸ chuÈn

TiÕn nãi hoÆc G.711,G.726,
tÝn tiÖu chuÈn GSM FR
So s¸nh theo
Bé phËn so
s¸nh ©m chuÈn chñ quan
§iÓm ®o
PhÇn ©m
M¹ng TIPHON PhÇn ®iÖn PhÇn ©m
thanh PhÇn §iÖn thanh
§Çu cuèi §Çu cuèi
H×nh 6-1 §¸nh gi¸ chÊt l−îng tiÕng nãi cña toµn m¹ng
Ph−¬ng ph¸p nµy ®¸nh gi¸ chÊt l−îng ®−îc thùc hiÖn lÇn l−ît qua çc b−íc sau:
• ChuÈn bÞ b¨ng ghi tiÕng nãi ®Ó ph¸t ®i hoÆc çc bé ph¸t tÝn hiÖu chuÈn
• §Æt çc th«ng sè thÝ nghiÖm phï hîp víi ®iÒu kiÖn thùc tÕ
• X©y dùng çc bé mH ho¸ chuÈn
• §¸nh gi¸ kh¸ch quan dùa vµo çc th«ng sè vÒ chÊt l−îng tho¹i ®o ®−îc
• ChuyÓn ®æi tõ ®¸nh gi¸ chÊt l−îng theo çc th«ng sè kh¸ch quan sang chñ quan
nÕu cÇn thiÕt
• Xö lý kÕt qu¶
Trong ph−¬ng ph¸p nµy tiÕng nãi hoÆc tÝn hiÖu chuÈn ®−îc truyÒn t¶i theo hai h−íng :
mét h−íng qua bé mH chuÈn (G.711,G.726,GSM FR), mét h−íng qua m¹ng thùc tÕ .TÝn
hiÖu sau khi truyÒn qua hai h−íng nµy ®−îc ®−a vµo mét bé so s¸nh .C¨n cø vµo çc
th«ng sè cña bé mH ho¸ chuÈn ®H biÕt, sau khi so s¸nh ta sÏ thu ®−îc kÕt qu¶ lµ çc t«ng
sè chÊt l−îng tiÕng nãi truyÒn qua m¹ng so víi bé mH ho¸ chuÈn.Dùa vµo kÕt qu¶ thu
®−îc ,ng−êi tiÕn hµnh ®o sÏ cho ®iÓm (MOS) vµ ®¸nh gi¸ hÖ sè phÈm chÊt Q cña phÇn tö
cÇn ®o.
T−¬ng tù cÊu h×nh ®o thÓ hiÖn trong h×nh 6.2 ®−îc sö dông ®Ó ®¸nh gi¸ chÊt l−îng tho¹i
cña thiÕt bÞ ®Çu cuèi.
ITU-T Bé mH ho¸ chuÈn

TiÕn nãi hoÆc G.711,G.726,
tÝn tiÖu chuÈn GSM FR
So s¸nh theo
Bé phËn so
s¸nh ©m chuÈn chñ quan
§iÓm ®o
PhÇn ©m Bé m« pháng PhÇn ®iÖn PhÇn ©m

thanh PhÇn §iÖn m¹ng thanh
§Çu cuèi TIPHON §Çu cuèi TIPNON
H×nh 6-2 S¬ ®å ®¸nh gi¸ chÊt l−îng tho¹i cña thiÕt bÞ ®Çu cuèi
Trong cÊu h×nh ®o nµy thay v× m¹ng thùc tÕ ta cho thiÕt bÞ ®Çu cuèi ho¹t ®éng
cïng víi bé m« pháng m¹ng víi çc th«ng sè ®H biÕt .Sau ®ã tiÕn hµnh xö lý kÕt qu¶ nh−
tr−êng hîp trªn.
2/Ph−¬ng ph¸p x¸c ®Þnh gi¸ trÞ tuyÖt ®èi theo khuyÕn nghÞ P.561[27]
Trong ph−¬ng ph¸p ®o nµy ta bè trÝ çc thiÕt bÞ ®o t¹i çc kªnh cÇn ®o trong khi
kªnh nµy ®ang ho¹t ®éng ,b»ng çch nµy ta x¸c ®Þnh ®−îc th«ng sè rÊt quan träng cña
kªnh tho¹i liªn quan tíi tÝn hiÖu tho¹i ,nhiÔu vµ tiÕng väng .B»ng ph−¬ng ph¸p nµy ta
còng cã thÓ x¸c ®Þnh ®−îc çc th«ng sè liªn quan ®Õn truyÒn dÉn tÝn hiÖu sè.
Çc th«ng sè tÝn hiÖu tho¹i cÇn ®o
Biªn ®é hiÖu dông: §−îc tÝnh dùa vµ gi¸ trÞ b×nh ph−¬ng cña biªn ®é thùc tÝn hiÖu vµ ®¬n
vÞ dBm (theo khuyÕn nghÞ P.56 cña ITU-T)
Biªn ®é trung b×nh : lµ gi¸ trÞ trung b×nh cña biªn ®é tÝn hiÖu trong suèt kho¶ng thêi gian
cuéc gäi (kho¶ng thêi gian nhá nhÊt lµ 20 gi©y).
HÖ sè ho¹t ®éng : lµ tû lÖ gi÷a kho¶ng thêi gian gi¸ trÞ tuyÖt ®èi cña biªn ®é tÝn hiÖu lín
h¬n mét gi¸ trÞ quy ®Þnh nµo ®ã vµ toµn bé kho¶ng thêi gian ®o.
Çc th«ng sè nhiÔu cÇn ®o
Møc nhiÔu : ®−îc tÝnh b»ng b×nh ph−¬ng biªn ®é cña nhiÔu vµ ®−îc ®o b»ng dBm (theo
khuyÕn nghÞ G.212 cña ITU-T).
Biªn ®é trung b×nh cña nhiÔu : lµ gi¸ trÞ trung b×nh biªn ®é cña nhiÔu trong suèt kho¶ng
thêi gian cuéc gäi (kho¶ng thêi gian nhá nhÊt lµ 1 phót ).
Çc th«ng sè tiÕng väng cÇn ®o:
§é trÔ tiÕng väng : ®o b»ng çch ph¸t ®i xung vµ ®é trÔ ®−îc tÝnh tõ khi biªn ®é b¾t ®Çu
b»ng gi¸ trÞ ®iÓm 0 chuÈn cho ®Õn khi biªn ®é ®ét ngét t¨ng øng víi thêi ®iÓm xung ph¶n
håi l¹i.
6.3 §¸nh gi¸ theo ®é trÔ
Cã hai th«ng sè vÒ ®é trÔ liªn quan trùc tiÕp ®Õn chÊt l−îng :
TrÔ thiÕt lËp cuéc gäi : liªn quan ®Õn chÊt l−îng thiÕt lËp cuéc gäi .Trong dÞch vô tho¹i
qua Internet (cã nghÜa lµ liªn quan ®Õn m¹ng IP ) ,®é trÔ nµy liªn quan ®Õn nhiÒu yÕu tè
vµ rÊt x¸c ®Þnh .HiÖn nay ,th«ng sè trÔ thiÕt lËp cuéc gäi nµy vÉn ch−a cã mét ph−¬ng
ph¸p nµo ®Ó ®o vµ vÉn cßn ®ang ®−îc nghiªn cøu .
TrÔ tÝn hiÖu ®iÓm -®iÓm : liªn quan trùc tiÕp ®Õn chÊt l−îng tho¹i trong m¹ng IP .Cã mét
ph−¬ng ph¸p cho phÐp x¸c ®Þnh mét çch chÝn x¸c trÔ tÝn hiÖu tõ ®iÓm nµy tíi ®iÓm kh¸c
b»ng çch sö dông lÖnh Ping.
Chapter 7
CH¦¥NG7 Kh¶ n¨ng triÓn khai dÞch vô

7.1 Çc ®éng lùc chÝnh
Sù t¨ng tr−ëng hiÖn t¹i cña thÞ tr−êng ®iÖn tho¹i Internet vµ m¹ng PSTN .Chi phÝ cña
®iÖn tho¹i Internet kh«ng phô thuéc vµo kho¶ng çch gi÷a thuª bao cho phÐp çc nhµ
cung cÊp dÞch vô gi¶m c−íc cuéc gäi mét çch ®¸ng kÓ, ®Æc biÖt trªn çc tuyÕn n¬i sö
dông hÖ thèng c−íc ®Ó ®Þnh gi¸.
§iÖn tho¹i Internet cã lîi ®iÓm lµ kh«ng bÞ çc nhµ lµm luËt rµng buéc .V× vËy ,t¹i
nhiÒu n−íc ,nã trë thµnh mét dÞch vô gia t¨ng gi¸ trÞ vµ kh«ng ph¶i chÞu phÝ kÕt nèi vµ
c−íc dÞch vô ®−îc ¸p dông cho ¸c dÞch vô truyÒn thèng. Ngoµi ra ,t¹i çc n−íc kh«ng më
cöa thÞ tr−êng cho c¹nh tranh,®iÖn tho¹i Internet ®−îc triÓn khai mét çch cã vÎ nh− lµ
hîp ph¸p vµ kiÕm lîi tõ nhu cÇu sö dông dÞch vô rÎ.
HiÖu qu¶ kü thuËt cña ®iÖn tho¹i Internet thu hót çc nhµ vËn hµnh hiÖn ®ang
x©y dùng m¹ng míi vµ nã cã thÓ trë thµnh c«ng nghÖ quan träng cho m¹ng doanh nghiÖp
,®Æc biÖt cho çc c«ng ty cã m¹ng sè liÖu lín vµ cã kh¶ n¨ng gi¶m chi phÝ mét çch ®¸ng
kÓ b»ng viÖc tÝch hîp m¹ng tho¹i vµ m¹ng sè liÖu. ViÖc tÝch hîp nµy còng cho phÐp çc
nhµ vËn hµnh thu lîi tõ ph¹m vi dÞch vô –cung cÊp nhiÒu dÞch vô mét lóc ,vµ trªn hiÖu
qu¶ kinh tÕ –sö dông kªnh dung l−îng cao mét çch hiÖu qu¶ h¬n,
Mét ®éng lùc n÷a cã thÓ chøng minh tÝnh −u viÖt cña ®iÖn tho¹i Internet lµ viÖc
nã ®−îc t¹o ra tõ thÕ giíi linh ddoongj vµ s¸ng t¹o cña Internet .ViÖc cho phÐp ng−êi sö
dông ph¸t triÕn tÝnh n¨ng dÞch vô t¹o ®iÒu kiÖn cho çc s¸ng kiÕn vµ dÞch vô míi ph¸t
triÓn nhanh h¬n so víi m¹ng tËp trung cña PSTN.
7.2 kh¶ n¨ng phæ biÕn dÞch vô tho¹i qua Internet
Tho¹i IP hiÖn ®H ®Þnh h×nh thµnh mét dÞch vô ,nh−ng ®iÒu khiÕn nã trë thµnh
chÝnh yÕu cña thÞ tr−êng tho¹i tÝch hîp hay vÉn chØ lµ mét dÞch vô thiÓu sè phô thuéc
nhiÒu vµo sù ph¸t triÓn cña m¹ng Internet nãi chung .Thêi ®iÓm chuyÓn tõ m¹ng chuyÓn
m¹ch kªnh sang chuyÓn m¹ch gãi lµ mét yÕu tè quyÕt ®Þnh sù thµnh b¹i cña nhµ cung
cÊp dÞch vô vµ vai trß cña VoIP trong t−¬ng lai.Kh¶ n¨ng phæ biÕn dÞch vô VoIP n»m
gi÷a hai ph−¬ng ¸n ( thÓ hiÖn trªn h×nh 7.1).
ph−¬ng ¸n 1:chÊt l−îng dÞch vô cña m¹ng Internet tiÕp tôc kh«ng æn ®Þnh ,c−íc
®iÖn tho¹i gi¶m m¹ch (lo¹i vá kh¶ n¨ng h¹ gi¸ tho¹i Internet ) , vµ VoIP vÉn chØ lµ mét
dÞch vô chiÕm thiÓu sè .
ph−¬ng ¸n 2: hiÖu qña vµ t¨ng tr−ëng cña çc dÞch vô vµ m¹ng tÝch hîp khieens
kh¸ch hµng chuyÓn sang dïng manvg Internet lµm cho hiÖu qu¶ kinh tÕ t¨ng cïng víi
t¨ng tr−ëng cña l−u l−îng.
7.2.1 Ph−¬ng ¸n 1: DÞch vô tho¹i Internet lµ thø yÕu
Ph−¬ng ¸n thø nhÊt ®−îc thÓ hiÖn trªn h×nh 7.2 .§Ó thùc hiÖn ph−¬ng ¸n 1,cÇn ®iÒu
chØnh l¹i m¹ng PSTN cho phï hîp víi m«i tr−êng c¹nh tranh míi b»ng viÖc gi¶m gi¸ vµ
®Æt l¹i c¬ cÊu c−íc.®iÒu kiÖn nµy ,sù thóc ®Èy ®iÖn tho¹i Internet do lîi thÕ vÒ gi¸ c¶ sÏ
biÕn mÊt tr−íc khi çc nhµ cung cÊp dÞch vô chuyÓn sang çc dÞch vô tÝch hîp söu dông
IP.Trong lóc ®ã ,nÕu sù biÕn ®æi sang m« h×nh thÞ tr−êng kinh doanh cña m¹ng Internet
diÔn ra chËm ,çc c«ng nghÖ míi phôc vô cho dÞch vô thêi gian thùc (nh− RSVP vµ çc
dÞch vô c¹nh tranh míi ) sÏ ®−îc ph¸t triÓn chËm h¬n .ViÖc chËm triÓn khai kinh doanh
Internet sÏ ®ång thêi lµm chËm viÖc triÓn khai çc c«ng nghÖ truy nhËp Internet tèc ®é
cao nh− ADSL vµ modem çp. ViÖc thiÕu lîi thÕ vÒ gi¸ c¶ cïng víi thiÔu kh¶ n¨ng hç
trî thêi gian thùc vµ truy nhËp t«c ®é cao sÏ lµm chËm sù t¨ng tr−ëng cña ®iÖn tho¹i
Internet tíi møc nã bÞ xÕp vµo thÞ tr−êng ngá.
Poor quality of
Efficency
service
Potential for
TOs have the major
integration
stake in PSTN
Smart terminals give
PSTN prices fall
user more control
towards cost
Innovation is high
Economies in
Economies as IP
circuit-switched
trafic grows
network
Hinh7. 1 Hai ph−¬ng ¸n cho ®iÖn tho¹i Internet (Analysys ,1998)
sè
DÞch vô VoIP vÉn lµ thiÓu
c−íc PSTN h¹
Kh«ng cßn lîi thÕ gi¸ c¶ khi
ChÊt l−îng VoIP vÉn thÊp
®−îc ¸p dông
Giao thøc Internet míi kh«ng
Internet
ThiÕu tµi nguyªn trªn m¹ng
Hinh7. 2 Ph−¬ng ¸n 1 –DÞch vô tho¹i Internet chiÕm

thiÓu sè
NÕu t×nh huèng nµy diÔn ra, ®iÖn tho¹i Internet vÉn sÏ lµ dÞch vô kh«ng phæ cËp.
Nã sÏ cã thÓ cung cÊp dÞch vô rÎ tiÒn víi chÊt l−îng thÊp hoÆc ®Ó hç trî çc dÞch vô tÝch
hîp kh¸c trong m¹ng sè liÖu doanh nghiÖp. Çc nhµ vËn hµnh m¹ng sÏ cã thêi gian ®iÒu
chØnh c−íc phÝ vµ chiÕn l−îc ®Ó ®èi phã víi VoIP ,vµ nhiÒu nhµ cung cÊp dÞch vô VoIP
sÏ bÞ mua. VoIP còng sÏ bøt khái khu vùc doanh nghiÖp vµ trë lªn phæ biÕn nh−ng sÏ
cÇn rÊt nhiÒu thêi gian.
7.2.2 Ph−¬ng ¸n 2 :dÞch vô tho¹i Internet chiÔm lÜnh thÞ tr−êng.
Ph−¬ng ¸n thø hai ®−îc thÓ hiÖn th«ng qua h×nh 7.3 .§Ó thùc hiÖn ph−¬ng ¸n
nµy ,thiÕt bÞ ®Çu cuèi tho¹i th«ng minh vµ çc dÞch vô tÝch hîp míi – nh− dÞch vô nh¾n
tin tÝch hîp –ph¶i ®−îc ®ãn nhËn nhiÖt t×nh ,®Æc biÖt lµ víi ®èit t−îng doanh nghiÖp.
§iÒu nµy sÏ ®−îc thÓ hiÖn bëi sù t¨ng tr−ëng nhanh chãng cña thÞ tr−êng ®iÖn tho¹i Web
, tai nghe cho PC vµ møc ®é sö dông H.323 trong m¹ng doanh nghiÖp.ThÞ tr−êng cho çc
dÞch vô PSTN ,®Æc biÖt lµ dÞch vô gäi quèc tÕ ,sÏ cÇn cã thêi gian ®Ó ®iÒu chØnh l¹i c−íc
,ph−¬ng thøc ho¹t ®éng vµ dÞch vô cho thÞ tr−êng míi nµy.§iÒu nµy sÏ cho phÐp çc nhµ
m«i giíi dÞch vô quèc tÕ kinh doanh ®−îc víi ®iÖn tho¹i Internet vµ cho hä thêi gian ®Ó
tham nhËp vµo thÞ tr−êng cung cÊp dÞch vô gia t¨ng. Song song víi ®iÒu nµy ,m¹ng
Internet ph¶i thÝch nghi víi m«i tr−êng kinh doanh ,tiÕn tíi tho¶ thuËn gi÷a çc ®èi t¸c
dùa trªn møc l−u l−îng. M¹ng Internet “h¹ng trung” sÏ xuÊt hiÖn nh− mét m¹ng x−¬ng
sèng dung l−îng cao sö dông çc giao thøc hç trî çc dÞch vô thêi gian thùc.
§ñ tµi nguyªn trªn

m¹ng Internet
DÞch vô trªn IP ph¸t triÓn

m¹ch
GÝa cung cÊp VoIP thay

®æi
Lîi thÕ gi¸ c¶ trë nªn

kh«ng cÇn thiÕt
Çc nhµ cung cÊp dÞch

vô míi & ISP cã chç
®øng trong dÞch vô tho¹i
M¹ng IP t¶i phÇn lín l−u

l−îng viÔn th«ng
Hinh7. 3 ph−¬ng ¸n 2 –VoIP ®−îc sö dông réng r·i.
Trong t×nh huèng nµy ,çcnhµ cung cÊp dÞch vô míi sÏ chiÕm ®−îc thÞ phÇn ®¸ng
kÓ tõ çc nhµ vËn hµnh m¹ng PSTN . §iÖn tho¹i Internet tõ çc thiÕt bÞ ®Çu cuèi th«ng
minh trë thµnh ph−¬ng tiÖn th«ng tin chung cho tÊt c¶ cuéc gäi tho¹i chø kh«ng chØ cho
çc cuéc gäi quèc tÕ. ThÞ tr−êng ®iÖn tho¹i sÏ ph©n chia lµm rÊt nhiÒu phÇn : dÞch vô chÊt
l−îng cao, mem dÎo víi gi¸ c−íc cao cho ®èi t−îng doanh nghiÖp vµ dÞch vô c¬ b¶n cho
®èi t−îng sö dông b¶o thñ h¬n vµ dÞch vô gi¸ rÎ cho ®èi t−îng kh«ng quan t©m ®Õn chÊt
l−îng cña dÞch vô.
7.3 Sù ¶nh h−ëng ®Õn çc nhµ cung cÊp dÞch vô viÔn th«ng
Vµo kho¶ng n¨m 2005 ,çc lÜnh vùc kinh doanh cña çc nhµ cung cÊp dÞch vô
viÔn th«ng sÏ chñ yÕu dùa trªn c«ng nghÖ chuyÓn m¹ch gãi .Nhê sù ph¸t triÓn cña khoa
häc vµ c«ng nghÖ , mµ c«ng nghÖ chuyÓn m¹ch gãi trë lªn thÝch hîp ®Ó truyÒn çc luång
d÷ liÖu thêi gian thùc nh− çc tÝn hiÖu ©m thanh , h×nh ¶nh....Nhê ®ã cho phÐp çc nhµ
cung cÊp dÞch vô viÔn th«ng triÓn khai m¹ng chØ dùa trªn c«ng nghÖ chuyÓn m¹ch gãi
nh−ng cã thÓ cung cÊp tÊt c¶ çc lo¹i h×nh dÞch vô:tõ l−u tr÷ vµ truyÒn th− ®iÖn tö th«ng
th−êng tíi truyÒn ©m thanh ,fax ,d÷ liÖu cho ®Õn héi nghÞ truyÒn h×nh thêi gian
thùc.H×nh 7.4 thÓ hiÖn chiÕn l−îc ph¸t triÓn cña çc nhµ cung cÊp dÞch vô viÔn th«ng.
Growth Should i close my legacy

in IP circuit switched voice
traffic network
volume
Should i optimise my
network for IP traffic?
Should i offer IP voice

service?
time
Hinh7. 4 Sù thay ®æi chiÕn l−îc cña nhµ cung

cÊp m¹ng
C©u hái chñ yÕu ®Æt ra lµ çc nhµ cung cÊp dÞch vô viÔn th«ng ph¶i ®Æt ra chiÕn l−îc ph¸t
triÓn nh− thÕ nµo ®Ó cã thÓ thµnh c«ng trong t−¬ng lai m¹ng thèng trÞ cña m¹ng IP vµ
liÖu hä ®H ph¶i b¾t ®Çu hµnh ®éng ngay tõ b©y giê.
7.3.1 T−¬ng lai cña m¹ng viÔn th«ng
Trong t−¬ng lai çc nhµ cung cÊp dÞch vô viÔn th«ng sÏ dÇn chuyÓn sang c«ng nghÖ IP
.Vµo n¨m 2005 ,m¹ng tÝch hîp ©m thanh vµ d÷ liÖu sÏ thay thÕ vÞ trÝ thèng trÞ cña m¹ng
chuyÓn m¹ch kªnh ,khi ®ã tÝn hiÖu tho¹i chØ lµ mét lo¹i l−u l−îng cña m¹ng truyÒn sè
liÖu. C«ng nghÖ chuyÓn m¹ch kªnh sÏ vÉn ®−îc dïng trong mét sè tr−êng hîp ®Æc biÖt
nh−: kªnh dµnh riªng vµ ®¶m b¶o kÕt nèi .Víi nç lùc cao nhÊt, m¹ng Internet cã thÓ
truyÒn t¶i phôc vô çc dÞch vô víi gi¸ thµnh thÊp nhÊt vµ chÊt l−îng ®¶m b¶o.
7.3.2 Sù thay ®æi nhu cÇu cña kh¸ch hµng

D−íi con m¾t mét sè kh¸ch hµng ,viÖc chuyÓn dÞch tõ chuyÓn tõ truyÒn sè liªu
trªn m¹ng tho¹i sang truyÒn trªn m¹ng sè liÖu kh«ng ¶nh h−ëng lín ®Ðn çc nhµ cung
cÊp dÞch vô viÔn th«ng. Çc thuª bao hé gia ®×nh vµ çc doanh nghiÖp nhá chØ quan niÖm
r»ng hä sö dông dÞch vô ®−îc cung cÊp bëi çc nhµ cung cÊp dÞch vô viÔn th«ng ,hä chØ
quan t©m ®Õn ®Æc ®iÓm chÊt l−îng vµ gi¸ thµnh cña dÞch vô chø kh«ng quan t©m ®Õn
c«ng nghÖ. HÇu hÕt çc kh¸ch hµng ®Òu kh«ng nhËn thøc ®−îc hiÖn t¹i tÝn hiÖu tho¹i
®−îc truyÒn trªn m¹ng chuyÓn m¹ch kªnh vµ hä còng kh«ng nhËn thøc ®−îc r»ng tÝn
hiÖu tho¹i ®−îc truyÒn trªn m¹ng chuyÓn m¹ch gãi trong t−¬ng lai.
Çc kh¸ch hµng lµ çc tæ chøc vµ doanh nghiÖp lín th× kh¸c h¼n ,hä ®H sö dông
çc dÞch vô chuyÓn m¹ch gãi (vÝ dô nh− X.25 vµ Frame relay) trong mét thêi gian dµi
.HiÖn nay mét vµi tæ chøc vµ doanh nghiÖp b¾t ®µu cã nh cÇu sö dông m¹ng chuyÓn
m¹ch gãi dùa trªn c«ng nghÖ Ip nhê ®ã hä cã thÓ kÕt hîp ®−îc çc dÞch vô vµ më réng
m¹ng LAN thµnh m¹ng WAN .Khi IP trë thµnh chuÈn cña m¹ng WAN th× n¶y sinh nhu
cÇu ®−a c«ng nghÖ IP vµo m¹ng ®−êng trôc ®Ó cã thÓ dÔ dµng vµ mÒm dÎo trong viÖc
phèi hîp ho¹t ®éng gi÷a m¹ng WAN cña çc tæ chøc vµ doanh nghiÖp víi m¹ng cña nhµ
cung cÊp dÞch vô viÔn th«ng. Nhu cÇu vÒ m¹ng ®−êng trôc IP ngµy cµng t¨ng cïng víi
viÖc ph¸t triÓn çc øng dông cho phÐp më réng vïng m¹ng cña çc doanh nghiÖp ,cña
çc nhµ cung cÊp dÞch vô viÔn th«ng còng nh− m¹ng Internet .
Unified messaging,Web-enabled call centre vµ th−¬ng m¹i ®iÖn tö lµ 3 øng dông chÝnh
®ãng vai trß ®éng lùc thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña m¹ng IP trong nh÷ng n¨m ®Çu tiªn cña
thÕ kû 21 nµy.
7.3.3 VÞ trÝ cña IP vµ sù liªn quan víi m¹ng chuyÓn m¹ch kªnh.
Tõ nay ®Õn n¨m 2001 sÏ chøng kiÐn nhiÒu cuéc tranh cHi gi÷a hai tr−êng ph¸i
:”sö dông m¹ng tho¹i ®Ó truyÒn sè liÖu “ vµ “sö dông m¹ng sè liÖu ®Ó truyÒn tÝn hiÖu
tho¹i” .Nh−ng dï sö dông c«ng nghÖ m¹ng nµo th× çc nhµ cung cÊp dÞch vô viÔn th«ng
vÉn ph¶i tiÕn tíi xu thÕ tÝch hîp çc dÞch vô trong cïng mét m¹ng. Çc nhµ cung cÊp
dÞch vô viÔn th«ng còng nh− çc kh¸ch hµng lµ tæ chøc vµ doanh nghiÖp sÏ chia lµm hai
tr−êng ph¸i chÝnh:
• Truêng ph¸i thø nhÊt bao gåm çc nhµ cung cÊp dÞch vô viÔn th«ng vµ çc tæ
chøc nhËn thøc ®−îc lîi Ých cña viÖc tÝch hîp çc dÞch vô dùa trªn m¹ng
chuyÓn m¹ch gãi vµ hä muèn thu ®−îc lîi nhuËn ®ã.
• Tr−êng ph¸i thø hai gåm çc nhµ cung cÊp dÞch vô viÕn th«ng vµ çc tæ chøc lo
sî kh«ng ®¹t ®−îc ®é tin cËy còng nh− chÊt l−îng dÞch vô nh− m¹ng chuyÓn
m¹ch kªnh.
§èi víi çc nhµ cung cÊp dÞch vô viÔn th«ng ,m¹ng tÝch hîp ®a dÞch vô ®−îc ph¸t triÓn
dùa trªn h¹t nh©n lµ m¹ng ATM.
Trong khi ®ã ®èi víi çc tæ chøc vµ doanh nghiÖp diÔn ra sù c¹nh tranh gay g¾t
gi÷a c«ng nghÖ th«ng tin vµ c«ng nghÖ viÔn th«ng. Nhu cÇu ®èi víi çc øng dông tÝch
hîp sè liÖu vµ ©m thanh tõ çi ®¬n gi¶n nhÊt lµ Voice mail ®Õn tÝch hîp ®iÖn tho¹i vµ
m¸y tÝnh nh− Call centre ngµy cµng gia t¨ng.C«ng nghÖ th«ng tin cho phÐp triÓn khai vµ
qu¶n lý çc øng dông nµy theo tõng vïng vµ chÝnh v× v©þ ®H cã sù chuyÓn dÞchh tõ sö
dông tæng ®µi néi bé PBX sang m¹ng çc m¸y chñ cña nhiÒu tæ chøc vµ doanh nghiÖp
kÕt nèi víi nhau. C«ng nghÖ ATM qu¸ phøc t¹p vµ ®¾t tiÒn ®Ó triÓn khai trong m¹ng cña
çc tæ chøc vµ doanh nghiÖp ®©y còng lµ nguyªn nh©n ph¸t triÓn cña m¹ng IP .Sau ®©y lµ
3 nguyªn nh©n ®Ó øng dông c«ng nghÖ IP vµo m¹ng cña çc nhµ cung cÊp dÞch vô viÔn
th«ng trong nh÷ng n¨m tíi:
• Sù ph¸t triÓn cña IP trong m¹ng WAN cña çc tæ chøc vµ doanh nghiÖp nhê cã
kh¶ n¨ng tÝch hîp çc dÞch vô vµ kÕt nèi.
• Ph¶i triÓn khai truyÒn ©m thanh qua m¹ng IP ®Ó phôc vô cho çc øng dông míi
tÝch hîp ©m thanh vµ sè liÖu còng nh− truyÒn th«ng ®a ph−¬ng tiÖn.
• Sö dông cã hiÖu qu¶ h¬n kh¶ n¨ng cña m¹ng,kh«ng cßn t×nh tr¹ng tµi nghuyªn
cña m¹ng ®−îc dµnh riªng ®Ó truyÒn mét luång d÷ liÖu nµo, v× vËy cho phÐp sö
dông toµn bé ®é réng b¨ng tÇn vµo mäi thêi ®iÓm.
Cho ®Õn n¨m 2005 th× çc tranh cHi nµy sÏ ®−îc gi¶i quyÕt ,chuyÓn m¹ch gãi sÏ trë thµnh
c«ng nghÖ c¬ së cho hÇu hÕt çc m¹ng viÔn th«ng cña çc nhµ cung cÊp dÞch vô viÔn
th«ng còng nh− çc tæ chøc vµ doanh nghiÖp lín.Khi ®ã gi¸ thµnh truyÒn dÉn gi¶m
xuèng vµ chiÕm tû träng nhá nªn çc nhµ cung cÊp dÞch vô viÔn thoong c¹nh tranh víi
nhau dùa trªn viÖc triÓn khai çc dÞch vô vµ qu¶n lý mét çch cã hiÖu qu¶.
V× vËy ngay tõ b©y giê ,çc nhµ cung cÊp dÞch vô viÔn th«ng ph¶i b¾t ®Çu ®i s©u
vµo c«ng nghÖ IP .Vµo thêi ®iÓm hiÖn t¹i ,çc nhµ cung cÊp m¹ng Ip c¹nh tranh chñ yÕu
dùa trªn gi¸ c−íc phÝ rÎ, chÊt l−îng dÞch vô thÊp tuy nhiªn nã chØ chiÕm ®−îc mét phÇn
nhá thÞ tr−êng viÔn th«ng. Khi çc dÞch vô míi cã thÓ ®−îc thùc hiÖn ®−îc qua IP vµ nhu
cÇu cña kh¸ch hµng vÒ çc dÞch vô dùa trªn IP ngµy cµng t¨ng th× tÇm quan träng cña
viÖc trë thµnh nhµ cung cÊp dÞch vô IP cña çc nhµ cung cÊp dÞch vô viÔn th«ng ngµy
cµng t¨ng.Çc nhµ cung cÊp dÞch vô viÔn th«ng ph¶i thö nghiÖm khai th¸c çc dÞch vô
trªn m¹ng IP ngay tõ b©y giê ®Ó t¹o tiÒn ®Ò cho viÖc triÓn khai m¹ng IP thµnh h¹t nh©n
cña m¹ng viÔn th«ng trong t−¬ng lai.
7.3.4 ChiÕn l−îc cña çc nhµ khai th¸c dÞch vô viÔn th«ng víi dÞch vô IP.
Tuú thuéc vµo lÜnh vùc kinh doanh cña çc nhµ cung cÊp dÞch vô viÔn th«ng, mµ
hä cã çc ®Þnh h−íng kh¸c nhau trong thÞ tr−êng c«ng nghÖ IP:
Nhµ cung cÊo dÞch vô viÔn th«ng cã vËn hµnh m¹ng ®−êng dµi kh«ng?
Nhµ cung cÊp dÞch vô viÔn th«ng cã vËn hµnh m¹ng truy nhËp néi h¹t hay kh«ng?
B¶ng 7.1 thÓ hiÖn çch thøc ph©n lo¹i çc nhµ khai th¸c dÞch vô viÔn th«ng vµ mét vµi
nhµ cung cÊp m¹ng tiªu biÓu.
Cã kinh doanh m¹ng truy nhËp Kh«ng kinh

doanh m¹ng
truy nhËp
Cã §éc quyÒn tõ Míi gia nhËp thÞ tr−êng

kinh tr−íc AT&T
doanh BT M¹ng cè ®Þnh M¹ng di Qwest
m¹ng NTT ®éng Global one
®−êng CWC Vodaf one
dµi NTL
Kh«ng CATV LÜnh vùc

kinh kh¸c
doanh Time Warner Colt
m¹ng Euro bell Lonica Easynet
®−êng RBOCS Jupiter RCN Globalnet
dµi Global
Exchange
B¶ng 7.1 ph©n lo¹i çc nhµ khai th¸c dÞch vô viÔn th«ng
7.3.4.1 Nhµ khai th¸c m¹ng truy nhËp vµ m¹ng ®−êng dµi.
a)Nhµ khai th¸c ®éc quyÒn
Çc nhµ khai th¸c ®éc quyÒn kh«ng nh÷ng chØ cung cÊp çc dÞch vô dùa trªn
c«ng nghÖ IP mµ hä cßn cã xu thÕ sö dông nã lµm ph−ong tiÖn truyÒn dÉn. Çc nhµ khai
th¸c ®éc quyÒn tiÕp cËn thÞ tr−êng c«ng nghÖ IP theo çc b−íc:
KiÓm tra kh¶ n¨ng cña çc dÞch vô IP,vµ ph¸t triÓn çc hÖ thèng cung cÊp dÞch vô gi¸ trÞ
gia t¨ng dùa trªn c«ng nghÖ IP .
Cung cÊp dÞch vô IP trong m¹ng viÔn th«ng quèc gia vµ më réng ra m¹ng quèc tÕ, víi
chÊt l−îng cao vµ cã b¶o ®¶m.
Cung cÊp dÞch vô cho çc nhµ khai th¸c dÞch vô viÔn th«ng kh¸c.
ChuÈn bÞ hÖ thèng tÝnh c−íc ,dÞch vô danh b¹ ®iÖn tho¹i vµ çc hÖ thèng kh¸c ®Ó hç trî
vËn hµnh m¹ng tÝch hîp ®a dÞch vô.
b)Nhµ khai th¸c m¹ng truy nhËp vµ m¹ng ®−êng dµi
Nhµ khai th¸c c¶ m¹ng ®−êng dµi vµ m¹ng truy nhËp cã nhiÒu lîi thÕ trong viÖc
triÓn khai cung cÊp dÞch vô ®iÖn tho¹i IP .Nhµ khai th¸c m¹ng ®−êng dµi cã thÓ cung
cÊp dÞch vô ®iÖn tho¹i IP víi c−íc phÝ thÊp ®¸p øng nhu cÇu cña çc kh¸ch hµng cã nhu
cÇu cao. Çc nhµ khai th¸c m¹ng lo¹i nµy ph¶i ph¸t triÓn m¹ng IP cã thÓ hç trî çc dÞch
vô gia t¨ng gi¸ trÞ khi mµ xu thÕ chuyÓn tõ c¹nh tranh dùa trªn c−íc phÝ sang c¹nh tranh
dùa trªn dÞch vô trong m«i tr−êng m¹ng IP.
Çc nhµ khai th¸c m¹ng truy nhËp vµ ®−êng dµi chñ yÕu dùa trªn ph−¬ng thøc thÇu
kho¸n v× vËy cho phÐp hä chuyÓn h−íng kinh doanh nhanh chãng h¬n so víi çc nhµ
kinh doanh ®éc quyÒn.
c)Nhµ khai th¸c m¹ng di ®éng.
Cho ®Õn nay ,m¹ng di ®éng dùa trªn c«ng nghÖ chuyÓn m¹ch gãi vÉn ch−a ®−îc
triÓn khai trong thùc tÕ. Tho¹i qua Internet hiÖn t¹i ch−a thµnh lÜnh vùc kinh doanh ®èi
víi çc nhµ khai th¸c m¹ng di ®éng trong Ýt nhÊt 10 n¨m tíi,v× ®Ó ®¶m b¶o chÊt l−îng
cña çc dÞch vô thêi gian thùc trong giao diÖn v« tuyÕn rÊt khã vµ gi¸ thµnh cao.DÞch vô
fax qua IP sÏ ®−îc triÓn khai vµo kho¶ng n¨m 2001 nh−ng nã còng chØ tån t¹i ®−îc ®Õn
n¨m 2005 ,khi mµ tÊt c¶ çc b¶n tin cña m¹ng di ®éng ®Òu ®−îc truyÒn d−íi d¹ng th−
®iÖn tö .Tuy nhiªn çc øng dông tÝch hîp tÝn hiÖu tho¹i vµ gãi d÷ liÖu lµ mét thÞ tr−êng
rÊt quan träng ®èi víi çc nhµ khai th¸c m¹ng di ®éng.
7.3.4.2 Nhµ khai th¸c m¹ng ®−êng trôc

Çc nhµ khai th¸c lo¹i nµy kinh doanh dùa trªn viÖc cung cÊp kªnh truyÒn kÕt
nèi çc m¹ng truy nhËp .Hä ph¶i nç lùc trong viÖc ph¸t triÓn m¹ng ®Ó hç trî ®iÖn tho¹i
IP.Trong t−¬ng lai çc nhµ khai th¸c m¹ng ®−êng trôc ph¶i ®−¬ng ®Çu víi khã kh¨n lµ
cµng ngµy sÏ cµng cã nhiÒu nhµ khai th¸c m¹ng truy nhËp víi quy m« nhá. Víi dÞch vô
tho¹i qua m¹ng IP cho phÐp hä gi¶i quyÕt khã kh¨n nµy .Çc nhµ khai th¸c lo¹i nµy ph¶i
tËp trung vµo nghiªn cøu triÓn khai trong lÜnh vùc tho¹i IP vµ hä ph¶i coi nhµ khai th¸c
m¹ng truy nhËp quy m« nhá nh− lµ çc thuª bao sö dông dÞch vô .
§èi víi çc nhµ cung cÊp dÞch vô viÔn th«ng chØ khai th¸c m¹ng ®−êng trôc ,hä
ph¶i ph¸t triÓn çc dÞch vô dùa trªn c«ng nghÖ IP ®Ó cho phÐp mét sè l−îng lín çc tæ
chøc vµ doanh ngiÖp kÕt nèi m¹ng néi bé cña hä víi m¹ng c«ng céng.
7.3.4.3 Nhµ khai th¸c m¹ng truy nhËp.
Çc nhµ khai th¸c dÞch vô viÔn th«ng lo¹i nµy cã quan hÖ chÆt chÏ víi kh¸ch
hµng ®Çu cuèi. Hä cã vÞ trÝ thuËn lîi trong khai th¸c nhu cÇu cao vÒ çc dÞch vô dùa trªn
c«ng nghÖ IP cña çc doanh nghiÖp võa vµ lín vµ cña çc nhµ khai th¸c m¹ng ®−êng
trôc.Sau ®©y lµ çc thuËn lîi cña hä:
• Quan hÖ trùc tiÕp víi kh¸ch hµng cã nhu cÇu cao vÒ çc dÞch vô tÝch hîp tho¹i vµ
d÷ liÖu vÝ dô nh− çc trung t©m tµi chÝnh cña thµnh phè.
• Cung cÊp dÞch vô Internet víi chÊt l−îng cao
• Cung cÊp dÞch vô th−¬ng m¹i ®iÖn tö cho çc doanh nghiÖp.
Çc nhµ cung cÊp dÞch vô viÔn th«ng chØ khai th¸c m¹ng truy nhËp ph¶i lu«n lu«n theo
s¸t sù ph¸t triÓn cña çc dÞch vô dùa trªn ®iÖn tho¹i IP vµ ®−a ra xu thÕ ph¸t triÓn cña
dÞch vô nµy .Tuy nhiªn cho ®Õn khi mµ hä ch−a cung cÊp ®−îc dÞch vô ®iÖn thoai IP
®−êng dµi th× hä vÉn ch−a thu ®−îc lîi nhuËn ®¸ng kÓ.
Nhµ cung cÊp dÞch vô truyÒn h×nh çp(CATV)

CATV khai th¸c dùa trªn m¹ng IP sÏ cã thÞ tr−êng lín ®èi víi nhãm dÞch vô bao gåm
:®iÖn tho¹i,truyÒn h×nh vµ truy nhËp Internet .CATV ph¶i tËp trung vµo ph¸t triÓn c«ng
nghÖ ®Ó cung cÊp dÞch vô ®iÖn tho¹i ,truy nhËp b¨ng réng cho çc kh¸ch hµng th«ng
qua modem b¨ng réng .CATV ph¶i ph¸t triÓn mèi quan hÖ gi÷a néi dung vµ dÞch vô
,®iÒu ®ã cã nghÜa lµ hä ph¶i lµm cho néi dung cña ch−¬ng tr×nh ngµy mét hÊp dÉn h¬n.
Tæng lîi nhuËn thu ®−îc tõ thÞ tr−êng çc dÞch vô IP cña 40 quèc gia bao gåm :dÞch vô
trong m¹ng néi bé vµ m¹ng c«ng céng sÏ ®¹t con sè 60 tû USD vµo n¨m 2005 Trong ®ã
thÞ tr−êng lín nhÊt lµ B¾c Mü vµ tiÕp theo lµ T©y ©u.
Millions $ Western Europe

30000
Eastern Europe
25000 Far east and

Pacific
20000 Central Asia
15000 South Am erica
Noth Am erica
10000
Israel and
5000 Sounth Afica
0
1,999 2,000 2,001 2,002 2,003 2,004 2,005
Hinh7. 5 Dù b¸o lîi nhuËn cña thÞ tr−êng IP trong mét sè khu vùc
Chapter 8
CH¦¥NG8 thiÕt kÕ Gateway tho¹i Internet vµ

m« t¶ phÇn mÒm VIPGATE.
8.1 M«i tr−êng ph¸t triÓn
8.1.1 tæng quan
Tiªu chuÈn
Mét sè tiªu chuÈn vÒ quy tr×nh ph¸t triÓn phÇn mÒm bao gåm:
ISO 9000-9002;
Unified Process;
•
Rational RoseTM
C«ng cô ph¸t triÓn phÇn mÒm h−íng ®èi t−îng ®−îc sö dông réng rHi trªn thÕ giíi do
kh¶ n¨ng hç trî toµn bé quy tr×nh ph¸t triÓn phÇn mÒm .Ngoµi ra ,nã cßn hç trî quy
tr×nh ph¸t triÓn thèng nhÊt (Unified Process).
Card Dialogic
Chi tiÕt vÒ phÇn cøng nµy sÏ ®−îc tr×nh bµy trong môc sau
• Dialogic’s SDK (software Development Kit)
Bé th− viÖn ph¸t triÓn phÇn mÒm cña Dialogic ®−îc cung cÊp cïng víi card phÇn cøng
gióp cho ng−êi ph¸t triÓn cã thÓ khai th¸c ®−îc çc tÝnh n¨ng cña card mét çch t−¬ng
®èi rÔ dµng.
Ng«n ng÷ lËp tr×nh Visual C++ 6.0
Ng«n ngø lËp tr×nh ®−îc sö dông lµ Visual C++ v× nã lµ mét ng«n ng÷ ®−îc dïng réng
rHi trong c«ng nghiÖp
• S¬ ®å cÊu h×nh hÖ ph¸t triÓn :
Ex.11 ViPGa 1.0.4.20

te
Ex.15 M¹ng
Internet
VipGa
te
Ex.16 1.0.4.20
CO line 8345467
PSTN
H×nh 8-1CÊu h×nh Phone to Phone sö dông 2 Gateway kÕt nèi qua
Internet
8.1.2 CÊu tróc phÇn cøng :

Trong m« h×nh chÕ t¹o thö nghiÖm Gateway t¹i phßng ChuyÓn M¹ch ViÖn
Khoa Häc Kü ThuËt B−u §iÖn phÇn cøng card g¾n trªn PC lµ card Dialogic D/41H .§©y
lµ card sö dông kiÕn tróc vi xö lý kÐp cã chøc n¨ng xö lý tÝn hiÖu cña mét DSP vµ chøc
n¨ng tÝnh to¸n logic vµ thao t¸c víi sè liÖu cña mét bé vi ®iÒu khiÓn ®a dông 80186.Víi
çch tiÕp cËn nµy ,do b¶ng m¹ch cã thÓ tù xö lý çc tÝnh to¸n á møc thÊp nªn t¶i trªn
m¸y chñ gi¶m .V× vËy,viÖc ph¸t triÓn çc øng dông m¹ch h¬n trë nªn dÔ dµng h¬n.KiÕn
tróc nµy xö lý çc sù kiÖn thêi gian thùc ,qu¶n lý dßng sè liÖu trªn m¸y chñ (thêi gian
ph¶n øng cña hÖ thèng nhanh h¬n ) ,gi¶m yªu cÇu xö lý ë m¸y chñ ,xö lý DTMF vµ b¸o
hiÖu tho¹i vµ cho DSP thùc hiÖn xö lý b¸o hiÖu cho cuéc gäi tíi .
Mçi trong bèn giao diÖn d©y thuª bao alalog trªn b¶ng m¹ch D/41H nhËn tiÕng
nãi ë d¹ng analog vµ b¸o hiÖu tho¹i tõ m¹ng PSTN .Mçi giao diÖn d©y thuª bao sö dông
lÉy nhÊc ®Æt m¸y cã ®é tin cËy cao (dïng c«ng nghÖ solid state nªn kh«ng cã tiÕp xóc
c¬ khÝ )vµ m¹ch ph¸t hiÖn chu«ng theo tiªu chuÈn FCC-phÇn 68 lo¹i B .M¹ch ph¸t hiÖn
chu«ng nµy ho¹t ®éng chÝnh x¸c ngay c¶ khi cã dao ®éng ®iÖn thÕ trong m¹ng .Mçi
giao diÖn cßn cã m¹ch b¶o vÖ chèng ®iÖn ¸p cao vµ thay ®æi m«i tr−êng cña m¹ng vµ
cho phÐp ch−¬ng tr×nh øng dông nhÊc m¸y vµo bÊt cø lóc nµo trong khi ®æ chu«ng mµ
kh«ng lµm háng b¶ng m¹ch.
DSP
PB RAM
Line Codec
Interface
DSP
Control Bus
Shared Control Codec

RAM Processor Data
DAT IR
PC ISA Bus
H×nh 8-2S¬ ®å khèi card D/41H
Giao diÖn ®iÖn tho¹i cã mét ®−êng ©m thanh (on-hook audio path ) ®Ó ph¸t hiÖn
th«ng tin chñ gäi .Nã cßn cã thÓ ph¸t hiÖn tone nhÊn sè ngay c¶ khi h¹ m¸y .Kh¶ n¨ng
nµy cho phÐp b¶ng m¹ch ho¹t ®éng víi PBX.
TÝn hiÖu tho¹i tíi (chu«ng ,dßng ®iÖn m¹ch vßng ) ®−îc xö lý bëi giao diÖn ®−êng thuª
bao vµ truyÒn tíi bé xö lý qua bus ®iÒu khiÓn .Bé xö lý th«ng b¸o tr×nh øng dông vÒ
tr¹ng th¸i b¸o hiÖu vµ h−íng dÉn phÇn giao diÖn ®−êng thuª bao göi b¸o hiÖu (nhÊc /®Æt
m¸y ) ra m¹ng tho¹i.
TÝn hiÖu tiÕng nãi alalog nhËn tõ m¹ng ®−îc bé giao diÖn ®−êng thuª bao läc vµ lµm
s¹ch vµ ®−a vµo m¹ch CODEC .CODEC läc , lÊy mÉu vµ sè ho¸ tÝn hiÖu ©m tÇn analog
vµo vµ göi tÝn hiÖu ®H ®−îc sè ho¸ sang bé DSP cña Motorola.
Dùa trªn firmware cña SpringWare cµi ®Æt trong SRAM ,bé DSP thùc hiÖn ph©n tÝch tÝn
hiÖu vµ mét sè ho¹t ®éng kh¸c nh− sau :
§iÒu khiÓn khuÕch ®¹i tù ®éng (Automatic gain Control ) ®Ó bï cho dao ®éng cña møc
tÝn hiÖu ©m tÇn ®Çu vµo ;
• sö dông thuËt to¸n ADPCM (Adaptive Differential Pulse Code Modulation) hoÆc
PCM (Pulse Code Modulation )®Ó nÐn tÝn hiÖu tho¹i ®H ®−îc sè ho¸ vµ ®Ó tiÕt kiÖm
®Üa;
• ph¸t hiÖn tone –DTMF ,MF, hoÆc tone ®¬n hoÆc tone kÐp ®−îc ®Þnh nghÜa bëi tr×nh
øng dông ;
• ph¸t hiÖn kho¶ng lÆng nh»m x¸c ®Þnh xem ®−êng d©y cã im lÆng kh«ng vµ chñ gäi
kh«ng tr¶ lêi.
§èi víi sè liÖu ra ,bé DSP thùc hiÖn ho¹t ®éng sau:
• dHn sè liÖu ©m thanh (®H ®−îc nÐn )cho playback;
• ®iÒu chØnh ©m l−îng vµ tèc ®é playback theo yªu cÇu cña tr×nh øng dông hoÆc ng−êi
sö dông .
• t¹o tone –DTMF,MF hoÆc tone ®a dông ®−îc tr×nh øng dông ®Þnh nghÜa .
• bé xö lý kÐp cßn thùc hiÖn quay sè vµ gi¸m s¸t tr¹ng th¸i cuéc gäi.
• truyÒn tÝn hiÖu nhÊc m¸y tíi m¹ng tho¹i.
• quay sè ra ngoµi.
• gi¸m s¸t vµ b¸o kÕt qu¶ :®−êng bËn hoÆc nghÏn ;chÆn bëi nhµ vËn hµnh m¹ng ;rung
chu«ng ,kh«ng ai nhÊc m¸y ;hoÆc nÕu nhÊc m¸y th× do ng−êi ,m¸y tr¶ lêi ®iÖn
tho¹i,m¸y f¨x hay modem tr¶ lêi.
Trong khi ghi ©m, bé DSP sö dông tèc ®é sè ho¸ tõ 24kbps ®Õn 64 kbps theo yªu cÇu
cña tr×nh øng dông cho chÊt l−îng tèt nhÊt vµ kÝch th−íc hiÖu qu¶ nhÊt .T«c ®é sè ho¸
®−îc chän cho tõng kªnh vµ cã thÓ ®−îc thay ®æi khi b¾t ®Çu ghi hoÆc ph¸t .TiÕng nãi
sau khi qua xö lý bëi DSP ®−îc truyÒn tíi m¸y chñ PC vµ ®−îc l−u gi÷ ë ®ã.Khi ph¸t
mét file l−u trªn ®Üa ,bé xö lý lÊy th«ng tin tho¹i tõ m¸y chñ PC vµ göi tíi bé DSP .Bé
DSP chuyÓn ®æi mét file sang tiÕng nã sè ho¸ .Bé DSP göi tiÕng nã d¹ng sè vµ b¸o hiÖu
tr¶ lêi tíi CODEC .CODEC chuyÓn sang tÝn hiÖu d¹ng analog ®Ó truyÒn trong m¹ng
tho¹i.
B¸o hiÖu (nhÊc /®Æt m¸y ,chu«ng ...)®−îc göi tíi bé xö lý vµ truyÒn tíi tr×nh øng dông
qua RAM 2 cæng vµ ISA Bus cña m¸y chñ PC.
Bé vi xö lý ®iÒu khiÓn tÊt c¶ ho¹t ®éng cña b¶ng m¹ch D/41H qua bus néi bé ,dÞch vµ
thùc hiÖn çc c©u lÖnh tõ m¸y chñ PC .Nã xö lý çc sù kiÖn thêi gian thùc ,qu¶n lý dßng
sè liÖu tíi m¸y chñ PC,lµm t¨ng nhanh thêi gian ®¸p øng cña hÖ th«ng.
Trao ®æi th«ng tin gi÷a bé vi xö lý vµ m¸y chñ PC ®−îc thùc hiÖn qua RAM chung 2
cæng .RAM ®ãng vai trß bé ®Öm vµo ra do ®ã t¨ng hiÖu suÊt truyÒn file tõ /®Õn
®Üa.RAM ®−îc nèi víi maý chñ PC qua bus ISA.TÊt c¶ ho¹t ®éng ®−îc thùc hiÖn víi
ng¾t nh»m ®¸p øng yªu cÇ vÒ thêi gian thùc cña hÖ thèng .Khi khëi t¹o hÖ thèng
,firmware cña SpringWare ®−îc t¶i tõ m¸y chñ PC xuèng RAM mH /sè liÖu vµ RAM
DSP .C¬ chÕ t¶i firmware lµm cho viÖc n©ng cÊp c¶i tiÕn ®−îc dÔ dµng h¬n.
8.2 Gi¶i ph¸p thiÕt lËp bé ®Öm .

Mét board tho¹i 4 kªnh cña Dialogic (vÝ dô nh− D41H ) cã bèn tµi nguyªn xö lý
tho¹i, th−êng ®−îc sö dông cho 4 kªnh ®äc /ghi tho¹i t−¬ng tù .
Gi¶i ph¸p bé ®Öm ®Þnh l¹i tµi nguyªn xö lý tho¹i vµ g¸n kªnh 1 vµ 2 ®Ó ®äc ,kªnh 3 vµ 4
®Ó ghi, tõ ®ã cho phÐp hai cæng tho¹i song c«ng.
D÷ liÖu tho¹i PCM (ghi vµ ®äc riªng biÖt ) tõ mét øng dông Gateway Internet
®−îc göi th¼ng ®Õn çc tµi nguyªn trªn board ,n¬i nã ®−îc xö lý vµ ®−a ra nh− tÝn hiÖu
tho¹i analog tiªu chuÈn .Ng−îc l¹i ,mét tÝn hiÖu tho¹i analog tiªu chuÈn nhËn ®−îc tõ
m¹ng telephone (CO hoÆc PBX) ®−îc ph©n chia bëi board tho¹i thµnh d÷ liÖu ®äc vµ
ghi vµ ®−îc göi th¼ng ®Õn øng dông Gateway .
Mét øng dông Internet GateWay ®iÓn h×nh thùc hiÖn çc chøc n¨ng sau:
• LÊy d÷ liÖu tho¹i tõ Internet ,chuyÓn tõ d÷ liÖu tho¹i IP sang PCM, vµ chuyÓn d÷
liÖu PCM ®Õn board tho¹i n¬i nã ®−îc ®äc ra ë m¸y ®iÖn thoai.
• Ghi d÷ liÖu tho¹i analog tõ ®iÖn tho¹i, chuyÓn nã ®Õn øng dông ,®æi tõ PCM sang
d÷ liÖu tho¹i IP ,vµ chuyÓn d÷ liÖu IP lªn Internet .
Application Dialogic Voice Board

Play
Voice Over IP Analog Voice
PCM Channel 3
Decoder DataStreaming Firmware
Buffer
Telephone
Internet
Analog Voice
Echo Cancel
Channel 1
Voice Over IP
PCM Channel 3
Decorder DataStreaming Firmware Buffer
Record
H×nh 8-3H×nh S¬ ®å khèi cña gi¶i ph¸p bé ®Öm
ChÊt l−îng cña Internet Telephony GateWay ®−îc c¶i thiÖn bëi kh¶ n¨ng truyÒn
d÷ liÖu tho¹i cña nã gi−H board tho¹i Dialogic vµ øng dông nhanh
hÕt møc cã thÓ .Cã hai ph−¬ng ph¸p chuyÓn d÷ liÖu tho¹i: luång UIO (ph−¬ng ph¸p 1 )
vµ luång ®äc ghi trùc tiÕp-PRDS (ph−¬ng ph¸p 2 ).
Rescource1 Channel1
Rescource3
CO or Telephone
PBX
Rescource2 Channel 2
Rescource4
Telephone
PCM PCM PCM PCM
Play Record Play Record
Internet gateway Application
Internet
H×nh 8-4H×nh Gateway c¬ b¶n
8.2.1 Ph−¬ng ph¸p truyÒn d÷ liÖu qua 3 bé ®Öm.

Luång UIO lµ mét ph−¬ng ¸n thuéc gi¶i ph¸p bé ®Öm (h×nh 3 ) .D÷ liÖu tho¹i nhËn
®−îc tõ m¹ng tho¹i (ghi ) ®−îc ghi vµo bé ®Öm firmware cña board tho¹i .Driver tho¹i
sau ®ã ®iÒu khiÓn viÖc chuyÓn d÷ liÖu tõ bé ®Öm firmware ®Õn mét bé ®Öm cña driver
.Çc bé ®Öm Driver ®−îc t¹o ra trong bé nhí cña ng−êi dïng sö dông hµm
dx_setparm() , vµ cã thÓ ®−îc g¸n bÊt kú gi¸ trÞ nµo trong kho¶ng 256 byte ®Õn 1
KB.Trong qu¸ tr×nh ghi ,khi bé ®Öm driver ®H ®Çy ,driver tho¹i gäi hµm write() cña
ng−êi dïng (®−îc chØ ra trong hµm dx_setuio()).Th«ng th−êng , hµm write() ®−îc sö
dông ®Ó l−u d÷ liÖu trong bé ®Öm øng dông®Ó xö lý.
D÷ liÖu tho¹i nhËn ®−îc tõ Internet (®äc ) ®−îc l−u vµo trong bé ®Öm øng dông
.Trong khi ®äc , khi driver tho¹i cÇn d÷ liÖu, mét hµm read() cña ng−êi dïng (®−îc chØ
ra trong hµm dx_setuio() ) ®−îc sö di\ông ®Ó l−u d÷ liÖu ®Õn bé ®Öm cña driver (NÕu
kh«ng cã d÷ liÖu ,driver tho¹i chÌn kho¶ng lÆng vµo bé ®Öm firmware ). Driver tho¹i
sau ®ã chuyÓn d÷ liÖu ®Õn bé ®Öm firmware n¬i nã ®−îc xö lý vµ göi ®i khái board
tho¹i ®Õn m¹ng telephone.
TrÔ tæng thÓ qua Internet GateWay cã thÓ ®−îc gi¶m bít nhê ®iÒu chØnh cì bé
®Öm cña c¶ firmware vµ driver .§Ó ho¹t ®éng tèi −u ,cì cña bé ®Öm driver ph¶i ®−îc ®Æt
ë gi¸ trÞ Ýt nhÊt gÊp ®«i cì bé ®Öm firmware. VÝ dô khi sö dông cì bé ®Öm firmware lµ
512 byte vµ cì bé ®Öm driver lµ 1.5kb th× trÔ xÊp xØ 225 ms.
internet internet
Internet Internet
Gateway Application Buffer Gateway Application Buffer
Appication User Memory Appication User Memory
Driver Buffer
User Memory
Dialogic Dialogic
Firmware Buffer Voice Firmware Buffer
Voice
Board Board User Memory
User Memory
Telephone Telephone
H×nh 8-5Hai ph−¬ng ph¸p truyÒn d÷ liÖu
Tèc ®é vi xö lý cña m¸y chñ còng nh− çc ch−¬ng tr×nh cïng ch¹y ®ång thêi sÏ cã ¶nh
h−ëng ®Õn kh¶ n¨ng gi¸ trÞ çc bé ®Öm cã thÓ ®Æt thÊp ®Õn ®©u .Çc thö nghiÖm ban
®Çu chØ ra cì tèi thiÓu cho bé ®Öm driver lµ 512 vµ cì tèi thiÓu cña bé ®Öm firmware lµ
256 víi vi xö lý pentium (90Mhz hoÆc cao h¬n ).
8.2.2 Ph−¬ng thøc truyÒn d÷ liÖu qua hai bé ®Öm.

Theo h×nh (3) luång ®äc ghi trùc tiÕp (PRDS ) kh«ng sö dông bé ®Öm driver
nh− trong ph−¬ng ph¸p 1 .Thay vµo ®ã ,mét khu vùc bé nhí chia sÎ (còng ®−îc gäi lµ
bé ®Öm øng dông ) ®−îc t¹o ra vµ ®−îc truy nhËp bëi c¶ øng dông vµ driver .Bé nhí
chia sÎ bao gåm mét mµo ®Çu (header) vµ cã thÓ cã ®Õn 32 khèi nhí , mçi khèi nhí
t−¬ng ®−¬ng víi câ cña bé ®Öm firmware .Çc hµm API ®−îc sö dông ®Ó cung cÊp bé
nhí chia sÎ.
D÷ liÖu tho¹i nhËn ®−îc tõ m¹ng telephone (ghi ) ®−îc l−u vµo trong board
tho¹i trong mét bé ®Öm firmware .ViÖc ghi ®−îc khëi t¹o sö dông hµm
dx_reciottdata() .Çc ®iÒu khiÓn cña driver tho¹i chuyÓn d÷ liÖu tõ bé ®Öm firmware
®Õn bé nhí cha sÎ .Khi mµ bé ®Öm firmware ®H ®Çy ,driver ®Þnh vÞ trÝ trong bé nhí chia
sÎ ®Ó l−u d÷ liÖu ,chuyÓn d÷ liÖu,sau ®ã th«ng b¸o cho øng dông b»ng mét event.
D÷ liÖu tho¹i nhËn ®−îc tö Internet (®äc ) ®−îc l−u trong bé nhí chia sÎ.ViÖc
®äc ®−îc khëi t¹o s−e dông hµm dx_playiottdata() .Driver ®Þnh vÞ ®Þa chØ trong bé nhí
chia sÎ n¬i d÷ liÖu ®−îc l−u ,sau ®ã chuyÓn d÷ liÖu ®Õn bé ®Öm firmware .VÝ dô ,sö
dông cì bé ®Öm firmware lµ 240 byte ,trÔ xÊp xØ lµ 125 ms .B»ng çch ®Æt cì cña bé
®Öm firmware lµ 120 byte ,trÔ ®−îc gi¶m xuèng cßn kho¶ng 85 ms.
8.3 TriÖt tiÕng väng
§Æc tÝnh triÖt tiÕng väng cña gi¶i ph¸p bé ®Öm ®¸p øng ®−îc ¸c yªu cÇu ®Æc
tr−ng cña GateWay Internet Telephony . Trong m«i tr−êng Internet , tiÕng väng ®−îc
t¹o ra trong GateWay vµ trong m¹ng tho¹i cã thÓ bÞ trÔ .Bé triÖt tiÕng tiªn tiÕn cña
Dialogic sÏ triÖt çc tiÕng väng bÞ trÔ ®Õn 16ms. çc c¶i tiÕn kh¸c bao gåm viÖc xö lý
kh«ng tuyÕn tÝnh vµ t¨ng c−êng viÖc ph¸t hiÖn nhiÒu ng−êi cïng nãi.
8.4 PhÇn mÒm VIPGate
8.4.1 Giíi thiÖu chung
PhÇn mÒm VIPGate ®−îc x©y dùng dùa trªn phÇn mÒm demo Phone IP kÌm theo Card
Dialogic D/41H.Do ®©y lµ card ®a dông thÕ hÖ cò sö dông trong Voice Mail kh«ng ph¶i
lµ card chuyªn dông cho VoIP nªn chóng kh«ng ®−îc tÝch hîp chuÈn H.323 vµo phÇn
cøng cña b¶ng m¹ch. B¶n th©n Card chØ hç trî nÐn PCM 64kb (theo luËt A hoÆc µ)nªn
kh«ng thÝch hîp víi viÖc truyÒn tÝn hiÖu tho¹i trªn m¹ng Internet .V× vËy phÇn mÒm
VIPGate ph¶i thùc hiÖn hÇu hÕt çc chøc n¨ng cña mét Gateway VoIP nh− b¸o hiÖu
,nÐn ,gi¶i nÐn vµ giao tiÕp.Çc c«ng viÖc chÝnh cña nhãm ph¸t triÓn phÇn mÒm lµ :
• ViÕt ch−¬ng tr×nh xö lÝ b¸o hiÖu cuéc gäi nh− chu«ng ,bËn nhÊc h¹ m¸y ...
• Ph¸t triÓn bé nÐn tho¹i tèc ®é thÊp theo chuÈn G.723.1
• ph¸t triÓn phÇn truyÒn sè liÖu qua TCP/IP.
• tÝch hîp CODEC tèc ®é thÊp vµo VIPGate
• ph¸t triÓn phÇn xö lý bé ®Öm cho 2 kªnh tho¹i
• lËp giao diÖn th©n thiÖn
8.4.2 CÊu tróc ch−¬ng tr×nh

8.4.2.1 §iÒu khiÓn xö lý cuéc gäi
H×nh ThÓ hiÖn cÊu tróc phÇn mÒm VIPGate 3.0 . Th«ng qua API cña Dialogic module
nµy thùc hiÖn lÖnh lÊy çc sù kiÖn cña tõng kªnh tho¹i trªn card D41/H qua ®ã thiÕt lËp
tr¹ng th¸i vµ ®iÒu khiÓn thùc hiÖn çc ho¹t ®éng t−¬ng øng .Çc tr¹ng th¸i chÝnh cña
kªnh nh− sau:
§Çu tiªn kªnh ë tr¹ng th¸i rçi vµ ®îi tÝn hiÖu chu«ng .Khi cã tÝn hiÖu chu«ng tõ tæng ®µi
cÊp ®Õn kªnh chuyÓn sang tr¹ng th¸i ®îi tÝn hiÖu DTMF chøa sè m¸y bÞ gäi .
Sè m¸y bÞ gäi nhËn ®−îc sÏ ®−îc truyÒn sang phÝa GateWay ®èi ph−¬ng , ®ång thêi cho
phÐp mH ho¸ tÝn hiÖu tho¹i trªn card theo chuÈn G.711.
Khi nhËn ®−îc ©m b¸o bËn tõ tæng ®µi göi tíi cuéc gäi sÏ ®−îc kÕt thóc.
TruyÒn d÷
§iÒu khiÓn ,xö NÐn tÝn hiÖu
liÖu
lý cuéc gäi tho¹i
NhËn chu«ng D÷ liÖu ®iÒu
GSM 6.1.0
Thu ph¸t tÝn khiÓn TCP
PSTN L&H Codec M¹ng IP
hiÖu DTMF D÷ liÖu kiÓm
mH ho¸ DSP Group
tra RTCP
NhËn ©m b¸o True Speech
-tÝn hiÖu
bËn codec
tho¹i RTP
TÝn hiÖu
tho¹i
Giao diÖn víi ng−êi xö dông
TÝn hiÖu
Nh©n tham sè Khëi ®éng ®iÒu khiÓn
H×nh 8-6CÊu tróc phÇn mÒm VIPGate.
8.4.2.2 NÐn TÝn hiÖu tho¹i.

TÝn hiÖu tho¹i sau khi ®−îc mH ho¸ G.711 thµnh luång tÝn hiÖu 64kbit/s tiÕp tôc ®−îc
nÐn thµnh luång tÝn hiÖu thÊp h¬n. Çc chuÈn nÐn cã thÓ xö dông lµ:
• Lernout & Hauspie (L&H) 4.8 kbit/s
• GSM 6.10 13kbit/s

• DSP Group True Speech 8 kbit/s
• G.723.1 (5.6 hoÆc 6.3 kbit/s)
8.4.2.3 §iÒu khiÓn truyÒn d÷ liÖu trªn m¹ng IP
Cã hai ph−¬ng thøc truyÒn d÷ liÖu ®−îc sö dông:
D÷ liÖu b¸o hiÖu ®−îc truyÒn theo giao thøc TCP . Giao thøc nµy b¶o ®¶m truyÒn ®Çy
®ñ , chÝnh x¸c th«ng tin sang Gateway ®èi ph−¬ng.
TÝn hiÖu tho¹i sau khi ®−îc mH ho¸ , nÐn xuèng tèc ®é thÊp sÏ ®−îc truyÒn trªn m¹ng
theo giao thøc RTP. D÷ liÖu truyÒn theo giao thøc nµy cã ®é chÝnh x¸c kh«ng b»ng TCP
tuy nhiªn chiÕm thêi gian nhá ®¸p øng ®−îc yªu cÇu sö lý thêi gian thùc cña tÝn hiÖu
tho¹i. Giao thøc RTCP dïng ®Ó kiÓm tra qu¸ tr×nh chuyÓn d÷ liÖu , thèng kª sè gãi ®H
göi ®i vµ sè gãi ®H nhËn ®−îc.
8.4.3 §Æc tÝnh kü thuËt cña VIPGate
8.4.3.1 TÝnh n¨ng vµ yªu cÇu kü thuËt
VIPGate lµm cÇu nèi gi÷a m¹ng PSTN vµ m¹ng Internet ,thùc hiÖn viÖc chuyÓn d¹ng
PCM G.711 sang d¹ng tèc ®é thÊp vµ truyÒn t¶i qua m¹ng Internet .
Yªu cÇu ®èi víi nÒn PC
HÖ ®iÒu hµnh : Window NT

CPU: Pentium 200 MHz (trë lªn)
RAM :>=32 MB
Modem : >= 33.6 kbps
DialogicCard : D21H,D41H.
TÝnh n¨ng cña VIPGate

• L&H Codec
• ChuyÓn ®æi ®Þa chØ E164 sang IP
• Dung l−¬ng 2-4 kªnh tho¹i
• Hç trî giao thøc RTP cho dÞch vô thêi gian thùc
MiÒn øng dông
Phï hîp víi çc øng dông: m¹ng doanh nghiÖp ,CallCenter ,viÔn th«ng n«ng
th«n.
8.4.3.2 Giao diÖn ng−êi sö dông
Thùc hiÖn çc chøc n¨ng giao tiÕp víi ng−êi sö dông .Çc cöa sæ giao diÖn cho
phÐp ng−êi sö dông theo dâi tr¹ng th¸i ho¹t ®éng ,thèng kª th«ng tin sö dông vµ çc
c¶nh b¸o lçi cña toµn hÖ thèng hoÆc tõng kªnh riªng biÖt. Th«ng qua giao diÖn ,ng−êi
sö dông còng cã thÓ thiÕt lËp cÊu h×nh ho¹t ®éng vµ çc tham sè cho hÖ thèng. Giao
diÖn chÝnh cña VIPGateway ®−îc tr×nh bÇy trªn h×nh sau ®©y:
Çc chøc n¨ng

®iÒu khiÓn hÖ
thèng
Cöa sæ hiÓn thÞ tr¹ng
th¸i vµ c¶nh b¸o hÖ
thèng
Cöa sæ hiÓn thÞ

tr¹ng th¸i vµ Thêi gian b¾t
®Çu cuéc gäi Thêi gian gäi
c¶nh b¸o tõng
kªnh
H×nh 8-7Giao diÖn chÝnh cña VIPGate 3.0
Toµn bé giao diÖn ®−îc chia thµnh hai phÇn chÝnh : phÇn ®iÒu khiÓn vµ xem
tr¹ng th¸i chung cña hÖ thèng. PhÇn nµy gåm çc nót ®iÒu khiÓn nh− “Start” ,”Stop” b¾t
®Çu vµ kÕt thóc ho¹t ®éng. “Option” më cöa sæ thiÕt lËp tham sè vµ mét cöa sæ hiÓn thÞ
tr¹ng th¸i vµ c¶nh b¸o lçi.
PhÇn hiÓn thÞ tr¹ng th¸i cña tõng kªnh .Cã tèi ®a bèn kªnh cã thÓ phôc vô .Çc
kªnh ®ang ho¹t ®éng hiÓn thÞ næi mµu s¸ng ,çc kªnh ch−a thiÕt lËp mµu tèi. Mç kªnh
sÏ cã cöa sæ hiÓn thÞ tr¹ng th¸i kªnh vµ thêi gian b¾t ®Çu kÕt thóc cuéc gäi.
Çc tham sè thiÕt lËp ho¹t ®éng cña Gateway ®−îc chia thµnh çc nhãm sau:
File : Cho phÐp n¹p çc tham sè cÊu h×nh tõ mét file hoÆc ghi l¹i çc tham sè hiÖn thêi
lªn file
General: Cho phÐp thiÕt lËp çc tham sè cÊu h×nh chung cña hÖ thèng : çc card D41/H
®−îc cµi ®Æt ,tªn card ,çc tham sè chän cÊu h×nh ho¹t ®éng cña Gatnet, thñ tôc truyÒn
trªn m¹ng IP vµ ph−¬ng ph¸p nÐn tÝn hiÖu tho¹i tèc ®é thÊp.
Figure 8-1
H×nh 8-8 Cöa sæ thiÕt lËp tham sè
IP-Buffer: ThiÕt lËp ®é lín cho çc buffer sö dông trong ch−¬ng tr×nh.
§Þa chØ IP trong kÕt nèi Internet cña GateWay vµ GateWay ®Çu xa. Gi¸ trÞ cæng Internet
®−îc sö dông ®Ó ®iÒu khiÓn ,truyÒn d÷ liÖu vµ ®é lín cña mçi gãi d÷ liÖu truyÒn trªn
m¹ng.
Busy tone: L−u gi÷ th«ng tin tÇn sè , nhÞp thêi gian cña ©m b¸o bËn tõ tæng ®µi
PSTN göi ®Õn .Çc th«ng tin nµy ®−îc sö dông cho çc chøc n¨ng b¾t ©m b¸o bËn.
Chapter 9
CH¦¥NG9 thö nghiÖm DÞch vô tho¹i Internet

9.1 CÊu h×nh thö nghiÖm
M« h×nh m¹ng thö nghiÖm s¶n phÈm VIPGate ®−îc m« t¶ trong h×nh 9.1 .Trong
qu¸ tr×nh ph¸t triÓn s¶n phÈm, m« h×nh thö nghiÖm nµy còng ®−îc ¸p dông nh−ng víi
quy m« nhá h¬n, vÝ dô nh− çc GateWay ®Òu ®Æt trong cïng mét vïng. Khi triÓn khai
thö nghiÖm trªn quy m« lín h¬n, çc GateWay cã thÓ ®−îc ®Æt ë çc tØnh kh¸c nhau vÝ
dô nh− mét GateWay sÏ ®−îc ®Æt ë Hµ Néi vµ mét GateWay kh¸c sÏ ®−îc ®Æt ë thµnh
phè Hå ChÝ Minh .ViÖc thö nghiÖm nµy sÏ cho phÐp ®¸nh gi¸ n¨ng lùc xö lý cña
VIPGate mét çch chÝnh x¸c vµ toµn diÖn h¬n.
M¹ng tho¹i
VIPGate Ver 3.0
néi h¹t
Telephone
M¹ng Internet
M¹ng tho¹i
VIPGate Ver 3.0
néi h¹t
Telephone
H×nh 9-1M« h×nh triÓn khai thö nghiÖm
9.2 CÊu h×nh ®o kiÓm

a)CÊu h×nh ®o ®Æc tÝnh biªn ®é tÇn sè
1
1
Telephone Gateway 1
B4 B1
Tæng ®µi
M¸y ®o kªnh
PABX M¹ng
PCM-4
B3 B2
SIEMENS Internet
Hép gi÷ m¹ch

1
Telephone Gateway 2
1
H×nh 9-2CÊu h×nh ®o ®Æc tÝnh biªn ®é tÇn sè.
b) CÊu h×nh ®o ®é trÔ cña tÝn hiÖu tho¹i.
12 17
Telephone Gateway 1
Oscilloscope Tæng ®µi

LeCroy PABX M¹ng
9350A SIEMENS Internet
18
13
Telephone Gateway 2
H×nh 9-3CÊu h×nh ®o ®é trÔ cña tÝn hiÖu tho¹i.
9.3 KÕt qu¶ ®¸nh gi¸ chÊt l−îng dÞch vô.

ViÖc ®¸nh gi¸ chÊt l−îng ®−îc tiÕn hµnh trªn hÖ thèng VIPGate víi kÕt nèi qua m¹ng
Internet cña VDC.Çc bµi ®o bao gåm:
• §o møc (Level measurement ): khèi ph¸t cña PCM-4 sÏ ph¸t tÝn hiÖu cã møc lµ
:-10 dBm, khèi thu ®o møc nhËn ®−îc.Bµi ®o nµy cho phÐp ®¸nh gi¸ tæng quan
nhanh chãng ®iÒu gÝ x¶y ra víi møc tÝn hiÖu khi ®i qua hÖ thèng Tæng ®µi –
Telephony Gateway –Internet –Telephony Gateway –tæng ®µi.
• §o suy hao tæng thÓ (Overall loss) trong gi¶i tÇn 201Hz-3513Hz.Trong phÐp ®o
nµy sö dông hai luång tÝn hiÖu gi÷a khèi ph¸t vµ khèi thu analog .§Çu tiªn hai
khèi nµy ®−îc nèi víi nhau th«ng qua m¹ch vßng bªn trong vµ khèi ph¸t sÏ ph¸t
møc t−¬ng ®èi ®Õn khèi thu ,khèi thu sÏ ®o møc nhËn ®−îc.Sau ®ã m¹ch vßng
®Ó hë vµ b¾t ®Çu ®o th«ng qua ®èi t−îng cÇn ®o ,kÕt qu¶ ®em so s¸nh víi kÕt
qu¶ ®Çu tiªn.Nh− thÕ ta sÏ ®o ®−îc møc suy hao tæng thÓ qua ®èi t−îng cÇn ®o.
• §o ph−¬ng sai khuyÕch ®¹i (Variation of gain with frequency) trong gi¶i tÇn
201Hz-3513Hz. PhÐp ®o nµy cho phÐp ®o sù thay ®æi cña ®é khuyÕch ®¹i theo
tÇn sè
• §o thay ®æi khuyÕch ®¹i theo møc (Variation of gain with level ) .Trong phÐp
®o nµy ta dïng tÇn sè cè ®Þnh 1024Hz .TÝn hiÖu ®Çu vµo thay ®æi tõ møc –55
dbm ®Õn 3 dBm,b−íc t¨ng møc lµ 2 dBm, vµ ®o ®é khuyÕch ®¹i.
• §o mÐo tæng bao gåm c¶ mÐo l−îng tö (Total distortion including quantising
distortion).§é mÐo tÝn hiÖu ©m thanh ®iÖn tho¹i cã nhiÒu thµnh phÇn kh¸c nhau
.MÐo l−îng tö ,sinh ra bëi ph−¬ng ph¸p chuyÓn ®æi gi¸ trÞ ®−îc lÊy mÉu cña tÝn
hiÖu tÇn sè thÊp thµnh tÝn hiÖu mH ho¸ nhÞ ph©n m« pháng çc gi¸ trÞ biªn ®é rêi
r¹c vµ ph−¬ng ph¸p chuyÓn ®æi ng−îc l¹i. Ngoµi ra cßn cã mÐo do d÷ liÖu bÞ
mÊt khi truyÒn qua m¹ng IP vµ mÐo do çc m¹ch Analog.
TÊt c¶ çc bµi ®o ®−îc thùc hiÖn theo hai ph−¬ng ¸n sau:
• ph−¬ng ¸n 1: c¶ hai Gateway ®Òu ®−îc nèi vµo m¹ng Internet cña VDC t¹i Hµ
Néi.
• ph−¬ng ¸n 2 : mét Gateway ®−îc nèi vµo m¹ng Internet cña VDC t¹i Hµ Néi
,Gateway kh¸c ®−îc nèi vµo m¹ng Internet cña VDC t¹i thµnh phè Hå ChÝ
Minh.
KÕt qu¶
KÕt qu¶ çc bµi ®o ®H ®−îc thùc hiÖn t¹i phßng chuyÓn m¹ch viÖn khoa häc kü thuËt
b−u ®iÖn (xem phÇn phô lôc).
KÕt qu¶ bµi ®o møc (Level measurement):phô lôc A1;
KÕt qu¶ bµi ®o suy hao tæng thÓ (Overall loss) :phô lôc A2;
KÕt qu¶ bµi ®o ph−¬ng sai khuyÕch ®¹i:phô lôc A3;
KÕt qu¶ bµi ®o thay ®æi khuyÕch ®¹i theo møc: phô lôc A4;
KÕt qu¶ bµi ®o mÐo tæng bao gåm c¶ mÐo l−îng tö : phô lôc A5;
Tµi liÖu tham kh¶o:

1. DTS/TIPHON-03001,Using GSM speech codecs within ITU-T Recommendation
H.323
2. Dialogic, Dialogic WorldView
3. M.Hopkins,”Internet Telephony”,Analysys Pubilcations;
4. ViÖn khoa häc kü thuËt b−u ®iÖn,”nghiªn cøu triÓn khai thö nghiÖm dÞch vô tho¹i
gi÷a m¹ng IP vµ m¹ng chuyÓn m¹ch kªnh”,Hµ Néi 1999;
5. ITU_T Recommendation H.323 Ver.3 (09/1999) : Packet–based multimedia

communications systems

Luan Van VOIP

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Luan Van VOIP

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Nghiªn cøu øng dông c«ng nghÖ ®iÖn tho¹i trªn Internet ( Internet Telephony)

CH¦¥NG1 ¦u thÕ vµ xu h−íng ph¸t triÓn cña ®iÖn tho¹i Internet:7

2.3 Khö tiÕng väng .........................................................................................29

4.4 Gi¶i phãng cuéc gäi: ...............................................................................51

CH¦¥NG7 Kh¶ n¨ng triÓn khai dÞch vô ...................................................74

8.4.3.2 Giao diÖn ng−êi sö dông ..............................................................93

lêi nãi ®Çu

Sinh viªn :Ph¹m ViÖt Dòng.

CH¦¥NG1 ¦u thÕ vµ xu h−íng ph¸t triÓn cña

N¨m 1994 1998

B¶ng 1.2 Sù ph¸t triÓn cña tho¹i qua IP

1.2.1 Tho¹i th«ng minh

1.2.4 DÞch vô fax qua IP

1.3 ThÞ tr−êng hiÖn nay

H×nh 1-1 Chuçi gi¸ trÞ

1.4 Xu h−íng thÞ tr−êng tho¹i Internet trong t−¬ng lai

CH¦¥NG2 C«ng nghÖ c¬ së

TiÕng nãi gèc

Bé t¹o tÝn hiÖu u(n) S*(n) e(n) TÝnh träng ew(n)

Cùc tiÓu ho¸ sai

S* (n) TiÐng nãi t«ng hîp

Trong ®ã u(n) :tÝn hiÖu kÝch thÝch

M« h×nh bao gåm 3 phÇn chÝnh:

2.1.2 Nguyªn lý chung cña bé m· ho¸ CELP

B¶ng mH thÝch øng

B¶ng mH ngÉu nhiªn

H×nh 2-2 S¬ ®å nguyªn lý cña ph−¬ng ph¸p tæng hîp CELP

e- (n) = s (n) − s * (n)

2.1.3 Nguyªn lý m· ho¸ CS-ACELP

Sè bit Sè bit Tæng sè

tiÕng nãi Khèi tiÒn

Bé läc tæng LPC info

Sù l−îng tö luång bit

H×nh 2-3S¬ ®å khèi bé m· ho¸

H×nh 2-4S¬ ®å nguyªn lý cña bé gi¶i m· CS-ACELP

B¶ng 1.2 :C¸c tham sè cña bé m· vµ gi¶i m· CS-ACELP

2.1.4 ChuÈn nÐn G.729A

Chøc n¨ng WPOPS C50 MIPS

B¶ng 2.3 C¸c th«ng sè WMOPS vµ MIPS cña G.729 vµ G.729A .

2.1.5 ChuÈn nÐn G.729B

2.2 B¸o hiÖu DTMF (Dial tone Multi Frequency )

2.2.1 B¸o hiÖu DTMF qua b¶n tin UserInputIndication

2.2.1.1 ThiÕt bÞ ®Çu cuèi thu ph¸t DTMF

2.2.1.2 Gateway thu ph¸t DTMF

2.3 Khö tiÕng väng

H×nh 2-5M¹ch triÖt tiÕng väng

2.4 C¬ chÕ b¶o mËt.

Unreliable Transport Reliable Transport

H×nh 2-6 Ph¹m Vi t¸c ®éng cña khuyÕn nghÞ H.235

2.4.1 §Þnh nghÜa vµ kh¸i niÖm

2.4.2 Thu tôc Authentication gi÷a hai ®Çu cuèi

Requ clearToken[...({generallDbXOR randombXOR...}EDH secret)...]

H×nh 2-7Thñ tôc Authentication cña Diffie-Hellman

[... ] thÓ hiÖn chuçi cã thø tù c¸c Token

2.4.3 Thñ tôc Authentication gi÷a ®Çu cuèi vµ Gatekeeper

H×nh 2-8Cuéc gäi ®iÖn tho¹i Internet tõ PC tíi ®iÖn tho¹i

CH¦¥NG3 CÊu tróc m¹ng vµ cÊu h×nh chuÈn

H.323 Media GW J Signaling E.b

H×nh 3-1CÊu h×nh chuÈn c¬ b¶n cña m¹ng VoIP

3.2.2 M¹ng truy nhËp IP

3.2.3 Gatekeeper (GK)

Gateway b¸o hiÖu (SGW ):

- Chøc n¨ng qu¶n lý :giao diÖn víi hÖ thèng qu¶n lý m¹ng ;

a) Gateway ph−¬ng tiÖn (Media Gateway )