CC K NNG CN THIT CA CNG TC CH NHIM LP Trong s nghip trng ngi, ngi gio vin lun mong mun thc

hin tt hai nhim v: ging dy v ch nhim. Ch nhim lp l cng vic rt quan trng trong trng ph thng: thay mt Hiu trng qun l v gip lp t chc hc tp, rn luyn t mc tiu o to, va ng vai tr ngi thy gio, ng thi cn ng vai tr ngi i din cho quyn li ca tp th lp; l cu ni gia lp vi Ban gim hiu; l ngi ch cht ca Trng lm cng tc gio dc HS. Hon thnh tt cng tc ch nhim l mt nim vui ln. Song t c iu khng phi l mt iu d dng. Con ng dn n thnh cng trong cng tc ch nhim c nhiu nguyn nhn: C th do gio vin ch nhim y nhit tnh, b ra cng sc quan tm su st ti nhng hot ng ca lp; cng c th do lp gm ton nhng hc sinh ngoan, c chn lc, c thc hc tp v rn luyn tt v.v... Bn cnh vic kt hp cht ch gia gio vin ch nhim vi ph huynh hc sinh xc nh thc t rn luyn ca hc sinh trong hc tp v tu dng trn lp, nh l ht sc cn thit. Trong qu trnh lm ch nhim lp, nhiu qu thy c u nhn ra rng: cng tc ch nhim l mt cng vic vt v, kh khn, phc tp, chim nhiu thi gian, sc lc... tr thnh mt GVCN gii khng phi l iu d dng. Nhm gip qu thy c hon thnh xut sc nhim v ca mt GVCN, sau y ti xin trao i vi qu thy c mt s kinh nghim v mt s k nng cn thit trong qu trnh lm cng tc ch nhim. K NNG T CHC GI SINH HOT LP. I. Vai tr GD ca gi SH lp i vi HS 1. Tc dng gio dc ca gi sinh hot lp Gi SH lp l dng hot ng GD tp th, l mt hnh thc t chc t qun cho HS v l mt trong nhng bin php c bn gp phn xy dng tp th hc sinh on kt. Thng qua gi SH lp cc em c c hi by t, chia s, tm t, tnh cm v t nh gi, nhn xt nhau mt cch thng thn tch cc. Qua , HS hiu nhau, thng yu, gip nhau an kt li vi nhau, ng thi cc em cng khc phc xu hng hp hi, cc b, b phi trong i sng tp th. y cng l dp HS lm quen vi nhiu loi hnh hot ng khc nhau, gip cc em pht trin cc k nng c bn v cn thit cho bn thn. Gi Sh nu c t chc vi ni dung, hnh thc a dng, cc em c iu kin va hc, va chi, thi ti vi nhau...Thng qua cc em s lnh hi c rt nhiu kin thc, rn luyn nhiu k nng sng... iu gp phn gip HS pht trin nhn cch tan din, tc l pht trin v mi mt c tr tu, tnh cm, o c, thm m, sc khe, th cht... 2. Nguyn nhn chnh lm cho HS khng thch gi sinh hot lp. HS khng c cng nhau t chc, tham gia. (Thng th gi SH c t chc di dng tng kt nh gi u im, hn ch v mi mt v xy dng k hoch v c iu hnh dn dt bi lp trng hoc GVCN. V a a s HS cn li ch th ng, tip thu, iu gy HS nhm chn. ) Ni dung kh cng, lp i lp li, khng thc s gn vi nhu cu ca HS. Hnh thc t chc gi sinh hot lp n iu, nhm chn, khng hng th vi HS GV qu nghim khc, khng gn gi, thn thin, khng t mnh vo v tr ca HS hiu cc em II. Xc nh nhng yu cu c bn i vi gi sinh hot lp. 1. Cc yu cu c bn i vi gi SH lp a dng ho v ND v hnh thc t chc tit SH lp. Mi la tui, HS c nhng yu cu ring, hng th ring i vi hot ng, v vy s thay i ni dung v hnh thc t chc gi Sh cho ph hp vi la tui khc nhau l i hi iu tt yu i vi nh trng.Gi Sh lp c thc s thu ht, hp dn cc em tham gia hay khng ph thuc vo s thay i ni dung v hnh thc t chc. Do , ni dung tit sinh hot hng tun cn phi c th, b ch, phi gn vi nhu cu hng th ca HS, phi ph hp vi kinh nghim, trnh hiu bit ca HS, phi huy ng m mc cao nht v tr tu ca HS. Thu ht ti a s tham gia ca mi HS di s hng dn, gip , c vn ca GV nhm tng cng vai tr t qun ca HS. S tham gia ca HS vo cc H, cng vic ca lp, ca nh trng va l nhu cu va

l quy ca mi HS. Nu gi Sh cc HS cng tham gia s to ra mi trng chung HS cng tri nghm nhng xc cm tch cc, tng cng giao lu gia cc em, to ra mi trng lp hc bu khng kh tin tng, thn mt ci m, sn sng gip v lng nghe kin nhau. T tnh cm, gn b, chia s gia cc em c hnh thnh v cng c. Ni cch khc HS phi l ch th ca gi Sh lp, phi c tham gia vo gi Sh t nhng vai tr, nhim v khc nhau: ngi thc thi nhim v c giao, ngi t chc, ngi khm ph v nh gi hot ng ca bn thn mnh, ca tp th mnh Tng cng nhng ni dung SH c lin quan n cc cng vic chung ca lp, ph hp vi nhu cu v s thch ca HS. Mi lp, mi tp th u c nhng cng vic chung cn gii quyt, v d: xy dng quy nh ring ca lp, xc nh ch tiu ti ua, x l cc tnh hung ny sinh trong tp th lp... GVCN cn HS t tho lun, trao i, v quyt nh. Qua nhm nng cao bu khng kh an kt, tinh thn trch nhim ca mic HS. Mi tp th an kt, c tinh thn trch nhim cao s l mi trng GD tt nht cho tng HS. m bo giao lu di hnh thc i thoi. Giao lu gia HS c ngha rt quan trng i vi qu trnh gio dc. Chnh thng giao lu vi bn m nng lc hiu ngi khc, hiu bn ca mi HS c xy dng v do nng lc hiu bn thn mnh c hnh thnh v nng lc t thc, c s ca t GD c pht trin. Trong qu trinh giao lu cc em trao i vi nhau nhng quan im, t tng hng th, tm trng... v t c tc ng n nhau. Trn c s hiu nhau, thng cm nhau to bu khng kh an kt, ci m v thn thin trong tp th lp. Trong qu trnh bn bc cng vic chung trong tit sinh hot di hnh thc giao lu i thoi s pht tri bu khng kh thun li cn thit cho GD, gip HS tin tng nhau, khng cm cm gic s hi v mt tm l. 2.Hnh thc, phng php t chc gi sinh hot lp Cc hnh thc t chc gi sinh hot lp: (1). Tng kt, nh gi thi ua v xy dng k hoch (tham kho module v KN lp k hoch) - nh gi li nhng hot ng tun qua + Tng t trng bo co vic thc hin ni quy, hc tp ca t vin. + Lp trng nhn xt u, khuyt cc hot ng + Lp ph ph trch vn th, lp ph lao ng nhn xt mng mnh ph trch + Gv tuyn dng...ph bnh...nhc nh nhng HS vi phm + ... - Lp kt hoch tun tip theo. (2) Hnh thc hn hp: tng kt thi ua v SH theo ch nh gi tnh hnh chung ca lp trong tun; Thng bo nhng cng vic chnh trong tun ti; Sinh hot theo ch (thi gian khong 35 pht). + Ch thng gn vi hot ng ch im ca thng, gn vi nhng ngy k nim lp, gn vi cc s kin chnh tr, kinh t, vn ha din ra ti a phng, trong v ngoi nc. + Hnh thc a dng: thi ua gia cc t, vui khoa hc, giao lu vi ngi trong cuc... (3) Tho lun chuyn / ch im: nn giao ln lt cho cc t HS ch tr. Cc t khc h tr tham gia Khi tin hnh tho lun chuyn cn lu : Vn tho lun phi ph hp vi hng th, nhu cu v trnh nhn thc chung ca HS, c nhiu kin, quan im khc nhau. VD Vn a ra tho lun i hi s dng nhiu kin thc v kinh nghim nh gi, kt lun, hay sng to tng mi. VD Mi trng tho lun phi thun li, an ton, thoi mi ... tt c HS c c hi by t kin, quan i v chnh kin ca mnh. Ngi dn chng trnh cn kho lo, gi m khu gi s mnh dn, t tin tch cc ca mi HS. Cn tn trng kin ca cc thnh vin trong tho lun,

(4) Giao lu- i thoi vi ngi trong cuc Giao lu nhm to ra cc iu kin HS c tip xc, tr chuyn v trao i thng tin vi nhng nhn vt in hnh, vi ngi tht, vic tht trong lnh vc H no . Khi tin hnh t chc hat ng giao lu cn lu : Nhng vn trao i, giao lu phi thit thc, lin quan n li ch v hng th, p ng nhu cu ca HS. Ngi ch tr cn c bui lm vic trc vi chuyn gia v mc tiu, ni dung bui ni chuyn, c im ca i tng giao lu nh tui, lp, nhng vn c HS quan tm nht hoc ang vng mc; quy m t chc, phng thc tin hnh. Khi giao lu cn kt hp tr chuyn gia ngi dn chng trnh vi khch mi v trao i tr chuyn gia khch mi vi ngi tham d...... (5) T chc cc hi thi (vn ngh, hiu bit khoa hc, HS thanh lch...) Hi thi nhm to ra sn chi hp dn, mang tnh thi ua, cnh tranh gia HS hoc cc nhm HS cc em c c hi th hin ti nng, v p, cng nhau chia s, tip nhn nhng kin thc c lin quan n ch c la chn. y l hnh thc t chc hat ng tng hp nhiu loi hnh, i hi thi gian chun b cng phu... Mt s iu lu khi t chc hi thi Cng tc chun b phi tin hnh trc khi din ra cuc thi t 10 - 15 ngy - Trc khi tin hnh hi thi 1 ngy, cn phi tin hnh tt nhng cng vic sau: + To khng kh si ni, phn khi cho hi thi thng qua chnh trang lp hc v ni din ra hi thi, m nhc v cc phng tin m thanh + Hp BGK ph bin biu im, quy cch chm v tnh im, xc nh cc yu cu i vi BGK v quy trnh hot ng ca BGK hi thi. * Khen ch HS trong gi SH lp Thc t hin nay trong cc bui SH lp, cc thy c thng ch HS nhiu hn l khen ngi (60 - 70% l ch HS). Bit khen - ch ng mc s khin hc tr hng th trong hc tp. V nguyn tc, khen phi nhiu hn ch to tm l tch cc v ai cng thch khen. Khi khen ch HS cn lu mt s vn sau: Khen ngi phi c th, gi tn cc phm cht Khn ngi phi chn tht, gy c cm xc tch cc ni ngi khen Cn khen ngay hnh vi tch cc mi khi n va xut hin nht l vi nhng em hay mc khuyt im, nhng em hc yu, nht nht. Khi ph bnh HS cng cn lu l ph bnh hnh vi c th ch khng khi qut ho thnh phm cht nhn cch Khi ph bnh khng c ch chit, nhc i nhc li nhng khuyt im xy ra t lu -------------------------------------------------------------------------------------K NNG NG PH VI CNG THNG V QUN L CM XC CA BN THN. I. Nhn bit cng thng v hu qu khng kim sot c cm xc. 1. Tnh hung gy cng thng (stress) l nhng s vic, vn xy ra trong cuc sng, trong mi quan h phc tp gia con ngi, nhng thay i ca mi trng t nhin tc ng n con ngi v gy ra cm xc mnh, phn ln l tiu cc. - Tnh hung gy cng thng lun tn ti trong cuc sng , trong c cng tc ch nhim lp 2. Biu hin cm xc v c th trong tnh hung cng thng: - Nhng du hiu sinh l ca c th: au u, tc ngc, kh th, th nhanh, chng mt, hay mt mi, mt ng, n khng ngon, hi hp, tim p nhanh, mnh; kh ming, tot m hi... - Cm xc: s, lo lng, tc gin, m c, kh chu, trm cm, bun b, mun khc, chy trn, hung hng hn... - Nhn thc: suy ngh theo mt chiu, thiu sng to, khng c kh nng lp k hoch, thiu tp trung, t

duy tiu cc, cng nhc, gp c mng... - Nhng du hiu hnh vi: ni khng, c nhng li ni xc phm n HS, ngi khc, ni nhiu, ung ru, ht thuc l nhiu, ph phch, gy s, i lang thang...ni lp, thiu mm do trong ng x, khng han thnh tt cng vic... 3. nh hng ca cng thng. - Khi cng thng, con ngi xut hin cm xc, hnh vi c th mang tnh tch cc (c quyt tm, hy vng, bit chp nhn, vt kh), nhng ch yu mang tnh tiu cc. - Cm xc tiu cc th hin: bun ru, bc tc, cu gin, tht vng, bi quan chn nn, lo s, mc cm ti li, cm thy khng c ngha, gim nhit tnh v tnh hi hc, nh hng n sc khe th cht v tinh thn, thm ch mun cht. - Cm xc tiu cc d dn n nhng hnh vi tiu cc do bn nng, cm tnh chi phi. *Lu : - GVCN cn c thc v cc tnh hung c th gy cng thng trnh nhng tnh hung hoc tm ra cch ng ph ph hp khi gp phi. - thc v cc tm trng v cm xc c th gp phi khi cng thng gip bn thn hiu c nh hng i vi sc khe t c s bnh tnh v cn bng hn ( khng nn qu bun, qu tc gin, qu tht vng ) 4. Cc tc nhn gy cng thng * c rt nhiu tc nhn gy cng thng: - s kin trong cuc sng: mt ngi thn, bn thn; ly d, b thng, tai nn ri ro, n nn, ... - Phc tp rc ri hng ngy: tc ng, bt ng vi ngi quen, qu n, qu ln xn, thi tit kh chu... - Cng vic: p lc cng vic: nhiu vic, phi c gng ht sc, vic lp i lp li n iu, khng t ch trong cng vic, cng vic nguy him, c hi... - i vi GVCN: nhng HS c bit, ham chi, hay quy ph, vi phm ni quy gy nh hng n thnh tch thi ua ca lp, nhng vi phm ca hc sinh, BGH nh trng nhc nh * lu : - Tnh hung cng thng ca ngi ny c th gy khng gy cng thng cho ngi khc, m ch l tnh hung cn gii quyt. iu ph thuc vo kinh nghim sng, s sn sng n nhn nhng kh khn, hoc kh nng ng u v tm cch gii quyt nhng vn ny sinh trong cuc sng ca mi GVCN. - Nhng ngi nht nht, t kinh nghim, sng thu mnh, t quan h bn b, m mng, cu tan...d b ri vo trng thi cng thng. - Cng thng thng xy ra i vi nhng GVCN nhn thc rng mnh khng th ng u vi nhng thch thc, nhng e da trong cuc sng bnh an ca mnh. - H qu in hnh ca s cng thng l s tc gin. S tc gin l cm xc th pht. ng sau s tc gin thng l cm gic lo lng, s hi, tht vng, au n, khng c yu thng, khng c tn trng, b e da...S tc gin c lin quan n s tht bi, lng t trng b tn thng, cm gic b c lp, lin quan n bun phin chn nn. II. Cch phng nga v gii ta cng thng. p lc cuc sng (x hi, cng vic, gia nh..) Cng thng = Ni lc bn thn gim cng thng th GVCN cn phi tng cng: - K nng gim p lc cuc sng, tng ni lc (qun l thi gian, qun l s thay i, k nng lp k hoch, suy ngh tch cc, tp trung vo nhng g mnh kim sot c...) - Mt s yu t h tr (th dc, th thao, lm nhng vic mnh yu thch, ch n ung, ng, ngh ngi...) - GVCN cn bit cch phng trnh t ri vo trng thi cng thng hoc chun b tm th sn sng n nhn n nh mt phn tt yu ca cuc sng v tm cch gii quyt chng. - Cn ch ng nhn bit cng thng v cm xc tiu cc tm ra cch ng ph c hiu qu, ph hp. - Nu GVCN khng nhn nhn nhn ra cm xc s khng bit cch gii to v n s i su vo trong

tm thc. Nu nhng cm xc tiu cc c ng trong lng n s iu khin hnh ng ca chng ta trong v thc. GVCN khng nn cm xc chi phi hnh vi, khng nn hnh ng khi cm xc trn y, v d mc sai lm thiu sng sut - Trong tnh hung cng thng c nhiu cch gii to, ng ph khc nhau. Vic la chn cch ng ph no ph thuc vo nhn thc, kinh nghim sng nhn cch ca tng GVCN. Cch gii to tch cc c th l: + Suy ngh tch cc. + luyn th. + Hnh ng mnh (v i k kh ng lm tn thng n HS) - Chng ta cn v c th thay i nim tin, suy ngh khng hp trnh c nhng cng thng, tc gin. III. Qun l cm xc trong mt s tnh hung trong mt s tnh hung - Cn hiu ra cn tc gin ca mnh- l bc u tin trong vic phng v kim ch tc gin. - D trong tnh hung no GVCN cng cn: bnh tnh, linh hot tm phng n x l ti u nht. iu quan trng l phi phn bit cm xc v hnh vi. - Trong tnh hung b sc, mt mt GVCN p dng cc bin php gii ta cng thng, mt khc tng cng ch kim sot cm xc, khng cu gin, b kch ng m bo mi trng hc tp an tan cho HS. - Cch ng ph/ kim sot cm xc trong cc tnh hung cng thng trn lp: + Cn suy ngh tch cc v tnh hung xy ra hay hnh vi cha chn chn, hoc v tnh ca HS. + Phn ng ca GVCN trong nhng tnh hung b sc nn chm li. + Pha tr, hi hc, k chuyn trong tnh hung xung t nhm gim khng kh cng thng.... --------------------------------------------------------------------------K NNG GII QUYT MU THUN XUNG T TRONG TP TH LP 1.Nguyn nhn mu thun, cc cch HS gii quyt MT - S khc nhau v suy ngh v quan nim - S khc nhau v mong mun/ nhu cu v li ch c nhn - S hn ch do cch nhn nhn s vic/ vn - Ch xut pht t mun/ suy ngh ch quan - Thch gy hn, hiu chin, thch ngi khc phi phc tng, hay l thuc vo mnh. - S kn ca, mun hn ngi ca ai - S nh kin, phn bit i x - S bo th, c chp - Ni hoc ngh khng ng v nhau ...v.v... 2. Cc cch gii quyt HS s dng: - Ni chuyn vi nhau hiu v thng cm/ b qua cho nhau - Ci nhau, sau gin nhau khng cho hi nhau - nh nhau, c tnh xc phm, hy hoi tinh thn v th cht nhau, sau khng thm nhn mt nhau 3. Hu qu ca cch gii quyt mu thun tiu cc: - Hy hoi ln nhau (tinh thn & th xc). -Lm cho HS dn mt i lng yu thng con ngi, thay vo l s lnh lng, c c. -Gy mt on kt to mi trng hc tp khng an ton 4.Cch gii quyt mu thun gia HS mang tnh tch cc - GVCN cn nhn thc rng mu thun ny sinh l tt yu -. Quan trng l phi pht hin kp thi, nhn dng mu thun ch ng gii quyt nhng mu thun -. GVCN cn hng dn HS cch kim sot cn gin v bit t gii quyt tch cc cc mu thun ny sinh -. GVCN cn phi kim sot c cm xc ca bn thn 5.Quy tc gii quyt bt ho gia HS dnh cho GVCN Ch bt u v tip tc gii quyt mu thun khi hai bn thc s bnh tnh

Yu cu cc em tp trung vo vn cn gii quyt, thin ch, khng kch ng nhau tc gin t ra cc cu hi trong tin trnh gii quyt bt ho Khuyn khch c hai bn nu kin v suy ngh, cm xc ca mnh Lng nghe cn thn v lng nghe tch cc tng li ni ca HS Ch dn v khuyn khch tr lng nghe nhau Khuyn khch tr nhc li nhng g ngi kia ni. Yu cu mi bn t mnh vo v th ca nhau suy ngm, sau yu cu i bn a ra mt vi cch gii quyt sau khi cn nhc n suy ngh, quan im ca bn kia Ghi nhn mt cch trn trng kh nng ca HS trong vic lng nghe v giao tip Lm trng ti. Trnh thin v, ng v mt pha Khuyn khch cc em tm ra nhng phng n hay cch gii quyt c th chp nhn c i vi c i bn v cam kt thc hin. *. Quy tc dnh cho HS c mu thun, bt ha khi gii quyt mu thun - Sn sng lng nghe - Sn lng cng nhau tm kim gii php *. Cc bc gii quyt mu thun Phn tch lm bt quy trnh 4 bc gii quyt mu thun gia HS: Bc 1: Khm ph vn : Chuyn g xy ra Bc 2: Tm hiu cm xc: Cm thy th no Bc 3: ra gii php v la chn gii php (Mun g, mun nh th no?) Bc 4: Cam kt thc hin K NNG GII QUYT CC TNH HUNG GIO DC. I.Cc yu cu khi gii quyt tnh hung GD theo quan im gio dc ngi hc l trung tm. 1.Tnh hung gio dc l hin tng c vn mang tnh in hnh i vi HS ny sinh trong bn thn qu trnh GD, trong i sng nh trng, lp hc, hoc trong gia nh, ngoi cng ng/ x hi Cc loi tnh hung gio dc. - Tnh hung cha ng mu thun gia HS vi ngi khc. ( HS vi nhau, HS vi GV, nhn vin, ngi thn...) - Tnh hung cha ng mu thun trong thi , hnh vi, trch nhim, bn phn ca bn thn HS cn c trong cc hot ng, cng vic Kt qu gii quyt tnh hung: Khi tnh hung c gii quyt th HS cm thy c thuyt phc v c mt nhn thc/l tr, tnh cm 2. Nhng yu cu mang tnh nh hng cho vic gii quyt tnh hung gio dc: - t li ch, s pht trin, s tin b ca HS ln trn tt c. - Tn trng, t vo v th ca HS v lng nghe h - Khch quan, cng bng khi gii quyt vn / tnh hung - t HS c vn vo v tr ca ngi khc xm nhn, thu hiu cm xcca ngi khc hoc ngi c mu thun vi mnh. - Khuyn khch vai tr ch th ca HS trong vic la chn quyt nh, hnh vi trn c s thay i nhn thc, nim tin cha hp l. - Khng ng nht hnh vi khng mong i vi nhn cch. II.. Cc bc gii quyt tnh hung gio dc. 1. Trong mi tnh hung GD u c nhiu phng n gii quyt, iu quan trng l phi tm c phng n gii quyt ti u v s tin b ca HS. 2. Cc bc gii quyt tnh hung GD: - Tm lng, th gin -Thu thp thng tin nhn xt - Nhn dng vn

- xc nh mc tiu ca gii quyt tnh hung - Tm kim con ng, cch gii quyt tnh hung -Thc hin phng n la chn - nh gi phng n la chn. III. Vn dng gii quyt cc tnh hung gio duc i vi GVCN - Trong cc tnh hung GD thc s l mt th thch i vi GVCN. Trong qu trnh s l tnh hung GVCN cn bnh tnh, khn kho, linh hot, khng nht nht s s dng mt phng php ny hay phng php kia. Qua s l tnh hung GVCN c iu kin trau di bn lnh ngh nghip ca mnh. - Khi s l tnh hung, GVCN cn thn trng v qun trit cc yu cu theo quan im ly HS l trung tm s trnh c nhng hi tic. c bit GVCN cn kim sot c cm xc (bc bi, tc gin) ca mnh v to c hi HS by t cm xc v lng nghe tch cc nhng iu HS by t. - HS by t cm xc ca mnh, GV cn: + To ra khung cnh an ton. + C s tin tng v s cm thng. + Lng nghe khng ph phn.