You are on page 1of 3

DE KRITISCHE HOUDING VAN DR. H.F. KOHLBRUGGE T.A.V.

DE NA-REFORMATIE EN DE NADER E REFORMATIE Dat Kohlbrugge altijd kritisch is blijven staan tegenover de Gereformeerde tradi tie, zoals deze met name in Dordt en daarna tot openbaring is gekomen, is vooral duidelijk geworden in een uitvoerige brief, die Kohlbrugge geschreven heeft aan zijn vriend Van Heumen in 1835. Omdat deze brief zo instructief is, niet alleen voor het leren kennen van Kohlbrugges visie op de Reformatie en Dordt maar ook op de Nadere Reformatie, willen wij een uitvoerig citaat eruit doorgeven. 'Maar waar vindt men dat in de boeken? Heiligings-systemen, ja, maar geen opgaan in alles 'eis auton' (in Hem = Christus). En voor zoveel de kerkhervormers dit gepredikt hebben, waren zij getuigen Gods, en met wat zij er bij gelapt hebben, hebben zij, zoo wel als die van niets dan van hervorming droomen, hun eigen werk (?) toen zij maar even aan het bouwen waren, weder afgebroken, meenende dat zij de wederdoopers, antinomianen, pelagianen enz. enz. met Mozes bevechten moesten . Zoo heeft de duivel half gewonnen spel gehouden in de protestantse kerk, heel spel in de Roomsche... Lees eens de tractaatjes van Musevoet, die Perkins vertaa ld heeft, achter Perkins, ja Perkins zelven, en gij vindt ook bij hem het zuurde esem der eigengerechtigheid over-gebleven. En Musevoet levert u een geheele meth ode hoe gij uw leven in hemelsche of goddelijke meditatin besteden zult. En vanwa ar komt dat heirleger van Remonstranten reeds zoo vroeg? En waarom wist professo r Saravia den volmaaktheidsdrijver Coolhaas of Coornhert (hoe heette hij ook?) n iet neer te sabelen? Ach welk een lang dispuut en wat geschrijf? Waarom pakte me n Arminius niet in de ribben aan? Waarom was de Delft-sche en ook de Haagsche Co nferentie meer het geloove predikende dan de Dordtsche Synode? En waarom heeft m en zich laten verschalken en afbrengen van de justititia Christi tot de praedest inatie, waardoor de Synode van 1618 zulk een ongelukkige houding heeft verkregen , moetende de Remonstranten uitwerpen, waar zij met de prediking der justitia De i et Christi de Remonstranten op den loop gejaagd zou hebben, en veIer monden vo or het toekomende gestopt waren geweest? En nu de vrucht van die Synode, de Stat en-bijbel, met de eigenlijke betekenis der Grieksche woorden op den rand, en een systeem in den tekst. En kanttekeningen, voor zooveel als (?) de praktijk der g odzaligheid, waarbij de eigenlijke essence van de paapsche leer weder is ingemen gd. En daarop Voetius, (lees zijn Politica), Brakel (lees zijn opstel over de wa akzaamheid), de oude Brakel (de Trappen des Geestelijken Levens), Sara Nevius (d e Zoekende Ziel gebracht tot Jezus), Lodenstein, Mej. Schuurman en Labadie (lees de uiteinde van zijn gemeente bij Fokke Sjoerds, Kerkel. Geschiedenis) vormen t e zamen een godsdienstig kransje te Utrecht, om te bidden en om te bemediteren e ene hervorming der kerken; hoe was hunne leer, en wat is er van die hervorming g eworden? Nu Witsius, om te zwijgen van de Coccejanen !!! en hun schandelijke lee r en gedrag aangaande het gebod van den Sabbath! om van hunne vleeschelijke exeg ese der profetin te zwijgen. Maar Witsius tegen de Antinomianen..., waarin hij di ngen van hen vergoelijkt of refuteert, stellingen die ik niet de moeite waard zo u achten, ze zelfs te noemen, zoo walgen zij iemand, die het gevoelen Christi he eft... Zal ik verder gaan, -lees de meeste voorredens van de oude Theologische G eschriften! En dan uit den tijd van Groenewegen en zijn verdediging van Eswijler . Eindelijk de oefening van Kuipers en het bekeeringswerk te Nijkerk, enz. Dan d e quasi opwekking in het laatst der vorige eeuw, en nu wat er sedert hier in het land is voorgevallen. De joodsche Hervorming onder da Costa en Capadoce. Zet bi j dat alles tot resum wat gij zelve schrijft: reeds vroegtijdig heeft men onder o ns het wezen des geloofs ver-minkt en de duivel heeft zijn schip door het halve Pelagianisme doorgestuwd en het op het heele Pelagianisme en Socinianisme vastge zet. En dan nu eene afscheiding onder Scholte. Waarlijk ik zou de met Stephanus, den martelaar, van het geheel van kerkhervormingen en kerkreddingen geen ander getuigenis weten af te leggen, dan hij van de geheele kerkgeschiedenis van Abrah am af tot op zijnen tijd toe heeft afgelegd. Wat is nu de somma der zake? De Hee re heeft eens gebouwd een eeuwig huis in de hemelen en bouwt er al aan voort met louter van allen verworpene steenen, en toch heeft hij het eens voor al geheel afgebouwd, en het overige is toevoeging. Sedert heeft Hij al afgebroken, en de m

enschen geven den moed niet op met te bouwen en Hij niet met af te breken en van het afgebrokene steenen te verkiezen, die Hij in zijn gebouw voegt naar zijn zi n. Ver-der komt alles neer op 1 Cor. 3:12-15. Amen. Het Woord Gods blijft in der eeuwigheid'. Prof. dr. C. Graafland: "Deze kritiek op de Na-Reformatie is daarom zo opmerkelijk, omdat in de Nadere R eformatie, vooral bij W. Teellinck en J. van Lodenstein, een precies tegenoverge stelde kritiek op de Reformatie aantreffen. Zij meenden namelijk, dat de Reforma tie al spoedig tot verval is gekomen, omdat zij juist door de eenzijdige nadruk op het geloof en de rechtvaardiging, de heiliging verwaarloosden. In het verleng de daarvan ziet Kohlbrugge o.a. Perkins, de Vader van het Puritanisme, die voora l door de vertalingen van Musevoet, ook een stempel op de nederlandse Nadere Ref ormatie heeft gedrukt. Kohlbrugge wijst hun 'geheele methode' resoluut af, en zi et daarin n van de oorzaken, waarom de Remonstranten in Nederland al in zo'n vroeg stadium van het Gereformeerd Protestantisme opkwamen. De bodem was daarvoor al voorbereid door het onder puriteinse invloed ontstane Gereformeerde Pitisme, met zijn nadruk op innerlijke en uiterlijke heiliging. We ontdekken hier de bijzondere gevoeligheid, die Kohlbrugge aan de dag legt, wa nneer het vermoeden bij hem leeft, dat de heiliging op een of andere wijze wordt losgemaakt van de rechtvaardiging door het geloof in Jezus Christus. Hij ziet d it reeds opkomen in de Reformatie, wanneer de stellingen moeten worden betrokken tegen de wederdopers, antinomianen en pelagianen. Juist in de polemiek met de t egenstanders is de verzoeking ontstaan om van het zuiver reformatorische standpu nt weg te dwalen en toe te geven aan nieuwe 'heiligingssystemen' . Voor Kohlbrug ge betekende dit een verzwakking van het sola fide en vooral van het solo Christ o. Het 'alles "eis auto-n'", het Christus-alleen werd erdoor verzwakt omdat naas t Hem een andere weg werd gewezen, waarin de vrome mens opnieuw zijn kansen kree g. Dit in de Reformatie zelf reeds begonnen proces ziet Kohlbrugge doorlopen en toenemen in de na-reformatorische tijd. Opmerkelijk is daarbij, dat hij meent, d at deze afbuiging van de volstrekte genade de reactie van de Remonstranten juist heeft opgeroepen. De Remonstranten konden alleen gehoor vinden in een klimaat, waarin reeds aan de (gelovig vrome) mens een eigen aandacht werd geschonken. Dit oordeel van Kohlbrugge is dus wel radicaal. Het bevat niet alleen het verwijt, dat de Gereformeerden zich in het kielzog van de Remonstranten hebben laten meen emen, maar zelfs, dat het opkomen van het Remonstrantisme ten diepste zijn oorza ak vindt in de afwijkende beweging, die de Gereformeerden laten zien in vergelij king met de inzet van het reformatorisch belijden van de rechtvaardiging door he t geloof in Jezus Christus alleen", aldus prof. Graafland. Dr. H.F. Kohlbrugge heeft alle theologen van de Nadere Reformatie overtroffen! A lleen hij is gereformeerd te noemen, die het onderscheid tussen de Wet en het Ev angelie altijd scherp weet te onderscheiden, zowel ten aanzien van de rechtvaard igmaking als ten aanzien van de heiligmaking. Al hadden de Dordtse vaderen veel meer de leer van de rechtvaardiging door het g eloof centraal gesteld, hadden er wellicht veel dwalingen voorkomen kunnen worde n. Dordt heeft met haar leerregels geen afdoende antwoord op de Remonstranten ge geven, dat bevestigt het huidige neonomiaanse gehalte wel van de z.g. 'bevindeli jk gereformeerden' in onze dagen. De door Dordt ingezette verkiezings- en wederg eboorteleer is namelijk in alle opzichten ontspoord en het heeft zelfs de Remons tratie in de hand gewerkt, ten spijt van alle onderschrijvingen van de Dordtse L eerregels. Dat fenomeen is in toenemende mate tastbaar in de meest rechtzinnige en afgescheiden kringen. Als de heiligmaking als een vervolgstuk van de wedergeb oorte wordt gepreekt met als bron de Wet, dan verkeert men onder de zwaar verdov ende doctrine van Rome. Abraham Kuyper leerde de veronderstelde wedergeboorte, m aar nu leren alle kerkverbanden de veronderstelde rechtvaardigmaking. Men onders chrijft de noodzaak van de wedergeboorte, maar in de praktijk blijkt dat veelal een wassen neus. Men is al bezig in de heiligmaking voordat er ooit een rechtvaa rdiging door het geloof (ofwel in de vierschaar van het geweten) heeft plaatsgev onden! Christus mag bij de huidige theologie toekijken, want Hij is best, maar z

e houden Hem voor het 'lest'. Christus mag meedoen als sluitstuk, zelfs als inpl antingstuk, maar velen verafschuwen Hem als het Begin van het geestelijke leven. Christus is echter de Bron van alle goed, zowel ten aanzien van de rechtvaardig making, als van de heiligmaking. De Bron van de heiligmaking is niet de Wet, maa r Christus en Zijn gerechtigheid alleen! Wat had dan centraal moeten staan bij D ordt? CHRISTUS EN DE VERGEVING DER ZONDEN! ook t.a.v. het leven der heiligmaking ! Alle z.g. na-reformatorische 'heiligheidssystemen' zijn verwerpelijk, al heten ze ook duizend keer gereformeerd, puriteins, of pitistisch. GPPB. PS. Het verwijt van dr. W. op 't Hof dat dr. H.F. Kohlbrugge ongereformeerd zou zijn, komt daaruit voort dat dr. Op 't Hof op Willem Teellink is gepromoveerd. M et deze "vader van de Nadere Reformatie" voelt dr. Op 't Hof zich zodanig verwan t, dat hij via Teellink is doorgegleden naar het Gereformeerde Pitisme, een inner lijke vroomheidsbeweging, waarvan de wortels in de tuin van het Vaticaan werden opgekweekt tot heiligheidsplanten die door de Nadere Reformatie gretig ter hand werden genomen om -zo meende men- de paulinische 'antinomianerij' te bestrijden, niet vermoedend dat de Joden op dezelfde wijze Christus en de apostelen hebben bestreden. De bewering van dr. Op 't Hof dat Kohlbrugge de Dordtse Leerregels ni et heeft onderschreven, is een valse voorstelling van zaken. Kohlbrugge heeft Do rdt alleen verweten dat zij de Remonstranten niet met de leer van de uitverkiezi ng en ook niet met de leer van de wedergeboorte had moeten bestrijden, maar met de leer van de rechtvaardiging door het geloof. Kohlbrugge heeft de Dordtse Leer regels echter nooit van de hand gewezen, alleen het doel waartoe de Dordtse vade ren deze Leerregels aangewend hebben, onderschreef Kohlbrugge niet. Mijns inzien s terecht! Het feit dat dr. Op 't Hof destijds een boekje van Teellink op de kop wist te tikken, waarin Teellink zelf zijn handtekening ingezet heeft, heeft (vo lgens een recent interview) voor dr. Op 't Hof zoveel magische waarde, dat de he rsteld hoogleraar dit boekje als een heilige relikwie verheerlijkt. OVER GEREFOR MEERD GESPROKEN! OVER HERSTELD GESPROKEN! Het is te vrezen dat als men werkelijk 'hersteld' wordt bij God vandaan, men een uitwerping uit de herstelde kerk te w achten staat. Leervrijheid(!) in de HHK staat daarom op n lijn met de z.g. leertuc ht bij de Afscheiding, want beiden verwerpen het levende Kind, zodra men Zijn re uk gewaar wordt! Dat is niet een vooroordeel, maar de ervaring. De reuk van Chri stus is wel een lieflijke reuk voor de levende Bruidskerk, maar een brandlucht v oor al degenen die de (wettische) heiligmaking verheffen ten koste van de ware b evinding van de rechtvaardigmaking, dus ten koste van Christus en Zijn gerechtig heid in de toepassing! In Christus overgaan kost dus een heel mens: "Ik voor u!" Dan moet ons 'ik' zijn vergaan, opdat Hij alleen zou bestaan. Christus alleen, Christus geheel, Christus Alles! Amen. GPPB.

You might also like