Giao Trinh Ky Thuat Xay Dung Van Ban (Luat)

bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o
§¹i häc huÕ

trung t©m ®µo t¹o tõ xa
nguyÔn thÕ quyÒn
Gi¸o tr×nh
Kü thuËt x©y dùng v¨n b¶n
Nhµ xuÊt b¶n C«ng an nh©n d©n

Hµ néi - 2003
MỤC LỤC
CH−¬ng I: V¨n b¶n cña Nhµ n−íc ..............................................................3

I. §èi t−îng vµ ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu cña kü thuËt x©y dùng v¨n b¶n Nhµ
n−íc .....................................................................................................................3
II. V¨n b¶n cña Nhµ n−íc:..................................................................................3
III. Ph©n lo¹i v¨n b¶n cña Nhµ n−íc .................................................................5
IV. Çc yªu cÇu ®èi víi v¨n b¶n cña Nhµ n−íc ...............................................7
Ch−¬ng II : thñ tôc ban hµnh v¨n b¶n cña Nhµ n−íc ........................ 12
I. Kh¸i niÖm vÒ thñ tôc ban hµnh v¨n b¶n ......................................................12
II. Thñ tôc ban hµnh v¨n b¶n cña Nhµ n−íc ...................................................13
Ch−¬ng III: H×nh thøc v¨n b¶n cña Nhµ n−íc ......................................... 19
I. Kh¸i niÖm vÒ h×nh thøc v¨n b¶n cña Nhµ n−íc ...........................................19
II. C¨n cø lùa chän h×nh thøc v¨n b¶n ph¸p luËt............................................20
III. C¬ cÊu v¨n b¶n cña Nhµ n−íc ....................................................................24
Ch−¬ng IV néi dung v¨n b¶n cña Nhµ n−íc.........................................30
I. Kh¸i nhiÖm néi dung v¨n b¶n cña Nhµ n−íc ...............................................30
II. Ng«n ng÷ vµ çch hµnh v¨n trong v¨n b¶n cña Nhµ n−íc.........................31
III. Néi dung v¨n b¶n cña Nhµ n−íc ................................................................33
Ch−¬ng V çc v¨n b¶n hiÖn hµnh cña Nhµ n−íc .................................. 43
I. HiÕn ph¸p, luËt, ph¸p lÖnh. ..........................................................................43
II. NghÞ quyÕt ....................................................................................................45
III. NghÞ ®Þnh ....................................................................................................48
IV. quyÕt ®Þnh ...................................................................................................50
V. Th«ng t−........................................................................................................54
VI. ChØ thÞ..........................................................................................................56
VII. Çc v¨n b¶n kh¸c ......................................................................................57
Ch−¬ng VI KiÓm tra hÖ thèng ho¸ vµ xö lý v¨n b¶n......................... 77
I. KiÓm tra, rµ so¸t v¨n b¶n: ............................................................................77
II. HÖ thèng ho¸ vµ xö lý v¨n b¶n:...................................................................79
2
Ch−¬ng I
V¨n b¶n cña Nhµ n−íc
I. §èi t−îng vµ ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu cña kü thuËt x©y

dùng v¨n b¶n Nhµ n−íc
Kü thuËt x©y dùng v¨n b¶n cã ®èi t−îng nghiªn cøu lµ nh÷ng néi dung chñ
yÕu sau ®©y:
- Tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña çc chñ thÓ tham gia vµo qu¸ tr×nh x©y dùng çc
v¨n b¶n cña Nhµ n−íc;
- Çch x¸c ®Þnh nh÷ng néi dung cÇn thiÕt cña v¨n b¶n vµ çch tr×nh bµy çc
v¨n b¶n cña Nhµ n−íc;
- KiÓm tra, xö lý v¨n b¶n hiÖn hµnh cña Nhµ n−íc.
Kü thuËt x©y dùng v¨n b¶n sÏ ®Ò cËp tíi nh÷ng vÊn ®Ò trªn víi nh÷ng gãc
®é kh¸c nhau, ®Ó tõ ®ã ®−a ra çc quy t¾c cÇn thiÕt ®iÒu tiÕt ho¹t ®éng x©y dùng
v¨n b¶n cña Nhµ n−íc, gióp ng−êi nghiªn cøu n¾m ®−îc mét çch hÖ thèng lý
luËn vÒ c«ng t¸c v¨n b¶n ®Ó vËn dông s¸ng t¹o, linh ho¹t vµo c«ng t¸c thùc tiÔn;
gãp phÇn tÝch cùc vµo viÖc n©ng cao chÊt l−îng vµ hiÖu qu¶ cña tõng v¨n b¶n, t¹o
ra sù thèng nhÊt vµ hoµn chØnh cña hÖ thèng v¨n b¶n cña Nhµ n−íc.
Trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu, kü thuËt x©y dùng v¨n b¶n sö dông nhiÒu
ph−¬ng ph¸p kh¸c nhau. Mçi ph−¬ng ph¸p cã mét vai trß nhÊt ®Þnh trong viÖc
lµm s¸ng tá nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn vµ thùc tiÔn cña c«ng t¸c x©y dùng v¨n b¶n.
§iÓn h×nh lµ çc ph−¬ng ph¸p:
- Ph©n tÝch tæng hîp.
- So s¸nh.
- §èi chiÕu thùc tiÔn.
II. V¨n b¶n cña Nhµ n−íc:

XuÊt ph¸t tõ viÖc x¸c ®Þnh ®èi t−îng nghiªn cøu cña kü thuËt x©y dùng v¨n
b¶n lµ nh÷ng vÊn ®Ò cã liªn quan tíi viÖc h×nh thµnh nªn v¨n b¶n cña Nhµ n−íc,
v× vËy cÇn nghiªn cøu ®Çy ®ñ vÒ nh÷ng v¨n b¶n nµy. Tõ ®ã, h×nh thµnh nh÷ng lý
3
luËn c¬ b¶n, t¹o c¬ së khoa häc vµ thùc tiÔn cho viÖc ph©n biÖt v¨n b¶n cña Nhµ
n−íc víi çc v¨n b¶n trong ®êi sèng x· héi, trong qu¶n lý Nhµ n−íc.
Trong ho¹t ®éng thùc hiÖn chøc n¨ng cña m×nh, çc çn bé, c¬ quan Nhµ
n−íc ban hµnh nhiÒu lo¹i v¨n b¶n ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng c«ng viÖc kh¸c nhau. V×
vËy, v¨n b¶n Nhµ n−íc rÊt phong phó vÒ tÝnh chÊt, h×nh thøc vµ néi dung. Tuy
nhiªn, lµ v¨n b¶n cña Nhµ n−íc nªn chóng ®Òu cã mét sè ®Æc ®iÓm c¬ b¶n sau
®©y:
- Chñ thÓ ban hµnh lµ ng−êi ®−îc Nhµ n−íc trao quyÒn. ViÖc trao quyÒn ®ã
®−îc x¸c ®Þnh trong ph¸p luËt hiÖn hµnh. VÒ nguyªn t¾c th× Nhµ n−íc cã thÓ trao
mét phÇn quyÒn lùc cña m×nh cho bÊt cø c¬ quan, tæ chøc hay ç nh©n nµo. Tuy
nhiªn, ®Ó võa ®¶m b¶o nguyªn t¾c TËp quyÒn x· héi chñ nghÜa - nguyªn t¾c c¬
b¶n trong tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña Nhµ n−íc ta - võa ®¶m b¶o sù ph©n c«ng,
ph©n cÊp hîp lý, Nhµ n−íc ph¶i xuÊt ph¸t tõ çc luËn ®iÓm khoa häc ®Ó x¸c ®Þnh
viÖc uû quyÒn sao cho phï hîp, cã hiÖu qu¶. Vµ chØ nh÷ng chñ thÓ ®−îc Nhµ n−íc
uû quyÒn míi ®−îc ban hµnh v¨n b¶n ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng c«ng viÖc nhÊt ®Þnh.
Do ®ã, nh÷ng v¨n b¶n ®−îc ban hµnh bëi çc chñ thÓ kh«ng do Nhµ n−íc uû
quyÒn sÏ kh«ng n»m trong ph¹m vi v¨n b¶n cña Nhµ n−íc nh−: §¬n cña c«ng
d©n, c«ng v¨n hµnh chÝnh cña çc tæ chøc x· héi, ®¬n vÞ kinh tÕ. v.v...
- Lµ nh÷ng v¨n b¶n chøa ®ùng ý chÝ cña chñ thÓ ban hµnh vµ cã môc ®Ých
thùc hiÖn chøc n¨ng, nhiÖm vô cña Nhµ n−íc. Çc v¨n b¶n cña Nhµ n−íc lu«n
chøa ®ùng ý chÝ cña chñ thÓ ban hµnh ra chóng. ý chÝ ®ã cã thÓ lµ b¾t buéc thi
hµnh víi çc ®èi t−îng tiÕp nhËn v¨n b¶n (nh− trong quyÕt ®Þnh, chØ thÞ v.v...); cã
thÓ kh«ng b¾t buéc thi hµnh mµ chØ lµ ®Ò nghÞ, yªu cÇu (nh− trong c«ng v¨n hµnh
chÝnh v.v…) çc ®èi t−îng tiÕp nhËn thùc hiÖn nh÷ng hµnh vi cÇn thiÕt, cã thÓ chØ
lµ sù ghi nhËn mét sù kiÖn ph¸p lý ®· x¶y ra (nh− biªn b¶n vi ph¹m, biªn lai thu
tiÒn ph¹t.v.v..), hoÆc truyÒn t¶i mét th«ng tin vÒ qu¶n lý Nhµ n−íc (nh− th«ng b¸o
v.v...) . Nh−ng tÊt c¶ çc v¨n b¶n chøa ®ùng nh÷ng néi dung ®ã ®Òu cã môc ®Ých lµ
gãp phÇn thùc hiÖn mét nhiÖm vô Nhµ n−íc. V× v©y, yÕu tè môc ®Ých cña v¨n b¶n
cã gi¸ trÞ rÊt to lín trong viÖc nhËn biÕt çc v¨n b¶n cña Nhµ n−íc. NÕu v¨n b¶n
cña çc çn bé, c¬ quan Nhµ n−íc mµ kh«ng chøa ®ùng ý chÝ cña c¬ quan, kh«ng cã
môc ®Ých thùc hiÖn nhiÖm vô cña c¬ quan th× kh«ng n»m trong kh¸i niÖm v¨n b¶n
cña Nhµ n−íc.
- H×nh thøc vµ thñ tôc ban hµnh çc v¨n b¶n cña Nhµ n−íc ®−îc ph¸p luËt
qui ®Þnh. §iÒu ®ã, gióp cho viÖc ban hµnh v¨n b¶n ®−îc thuËn tiÖn, b¶o ®¶m yÕu
tè chÆt chÏ, thèng nhÊt trong çc c¬ quan Nhµ n−íc.
VÒ h×nh thøc, ph¸p luËt qui ®Þnh tªn gäi lµ çch tr×nh bµy tõng lo¹i v¨n b¶n
cña Nhµ n−íc; vÒ thñ tôc, qui ®Þnh vÒ viÖc vµo sæ, ghi sè thø tù, qui ®Þnh ch÷ ký,
4
con dÊu, sao göi v¨n b¶n v.v... Nh÷ng v¨n b¶n ban hµnh kh«ng ®óng h×nh thøc
vµ thñ tôc do ph¸p luËt qui ®Þnh lµ nh÷ng v¨n b¶n bÞ coi lµ cã sù vi ph¹m ph¸p
luËt, cã thÓ bÞ c¬ quan cã thÈm quyÒn huû bá hoÆc yªu cÇu söa ch÷a, tuú thuéc
vµo néi dung vµ tÝnh chÊt cña sù viÖc vi ph¹m trong v¨n b¶n.
Tuy nhiªn, bªn c¹nh çc v¨n b¶n cña Nhµ n−íc, ph¸p luËt cßn qui ®Þnh vÒ
mét sè v¨n b¶n kh¸c cã liªn quan tíi ho¹t ®éng cña Nhµ n−íc, nh− ®¬n khëi kiÖn
vô ¸n hµnh chÝnh, ®¬n khiÕu n¹i, tè ço, ®¬n xin cÊp phÐp x©y dùng v.v... Nh÷ng
v¨n b¶n nµy ®−îc ç nh©n, tæ chøc kh«ng ®¹i diÖn cho Nhµ n−íc ban hµnh nªn
hoµn toµn kh¸c çc v¨n b¶n cña Nhµ n−íc, mÆc dï còng do ph¸p luËt qui ®Þnh.
III. Ph©n lo¹i v¨n b¶n cña Nhµ n−íc

Cã nhiÒu c¨n cø kh¸c nhau ®Ó ph©n lo¹i çc v¨n b¶n cña Nhµ n−íc: c¨n
cø çc c¬ quan ban hµnh, c¨n cø h×nh thøc v¨n b¶n, c¨n cø ph¹m vi t¸c ®éng
cña v¨n b¶n v.v.... ë mçi c¨n cø h×nh thøc, cã thÓ chia hÖ thèng v¨n b¶n cña
Nhµ n−íc ra nhiÒu lo¹i kh¸c nhau. Mçi c¨n cø khoa häc ®ã ®Òu cã nh÷ng ý
nghÜa nhÊt ®Þnh trong viÖc nghiªn cøu vÒ v¨n b¶n cña Nhµ n−íc. Nh−ng d−íi
gãc ®é cña kü thuËt x©y dùng v¨n b¶n víi môc ®Ých ®−a ra nh÷ng nÐt ®Æc thï
cña tõng lo¹i v¨n b¶n, ®Ó tõ ®ã cã nh÷ng çch thøc riªng biÖt ®Ó x©y dùng
chóng, ë ®©y chØ ph©n chia hÖ thèng v¨n b¶n cña Nhµ n−íc c¨n cø vµo tÝnh
chÊt cña chóng.
Theo c¨n cø nµy, çc v¨n b¶n cña Nhµ n−íc ®−îc chia thµnh 2 nhãm: çc
v¨n b¶n kh«ng mang tÝnh quyÒn lùc Nhµ n−íc vµ çc v¨n b¶n mang tÝnh quyÒn
lùc Nhµ n−íc.
XuÊt ph¸t tõ luËn ®iÓm cho r»ng: QuyÒn lùc Nhµ n−íc lµ kh¶ n¨ng ¸p ®Æt ý
chÝ cña Nhµ n−íc, cã thÓ x¸c ®Þnh:
1. V¨n b¶n kh«ng mang tÝnh quyÒn lùc Nhµ n−íc: Lµ nh÷ng v¨n b¶n
kh«ng cã kh¶ n¨ng dïng ®Ó ¸p ®Æt ý chÝ (ra lÖnh) cña Nhµ n−íc lªn çc ®èi t−îng
tiÕp nhËn. Hay nãi çch kh¸c, chóng lµ nh÷ng v¨n b¶n kh«ng ®−îc sö dông ®Ó
chñ thÓ ban hµnh ra lÖnh víi ®èi t−îng trùc tiÕp nhËn, mÆc dï môc ®Ých cña viÖc
ban hµnh vÉn lµ gãp phÇn thùc hiÖn chøc n¨ng, nhiÖm vô cña Nhµ n−íc.
XuÊt ph¸t tõ nhËn thøc ®ã, trong qu¸ tr×nh ban hµnh v¨n b¶n, cÇn x¸c ®Þnh
râ vai trß vµ tr−êng hîp sö dông cña tõng lo¹i v¨n b¶n ®Ó tr¸nh sù nhÇm lÉn
trong viÖc lùa chän h×nh thøc v¨n b¶n. §ång thêi, khi x©y dùng néi dung cña
chóng cÇn b¶o ®¶m sù phï hîp víi tÝnh chÊt cña v¨n b¶n trong viÖc x¸c ®Þnh
nh÷ng néi dung cÇn thiÕt, trong viÖc dïng ng«n ng÷, v¨n phong cña v¨n b¶n.
5
Çc v¨n b¶n thuéc nhãm nµy ®a d¹ng vÒ h×nh thøc vµ néi dung, nh−: c«ng
v¨n hµnh chÝnh, th«ng b¸o, biªn b¶n vi ph¹m v.v... vµ kh«ng ph¶i ®èi t−îng
nghiªn cøu chñ yÕu cña kü thuËt x©y dùng v¨n b¶n.
2. V¨n b¶n mang tÝnh quyÒn lùc Nhµ n−íc: Lµ nh÷ng v¨n b¶n ®−îc ban
hµnh nh©n danh Nhµ n−íc, theo h×nh thøc vµ thñ tôc do ph¸p luËt qui ®Þnh, cã
néi dung lµ ý chÝ Nhµ n−íc b¾t buéc thi hµnh víi çc ®èi t−îng cã liªn quan vµ
®−îc b¶o ®¶m thùc hiÖn b»ng søc m¹nh cña Nhµ n−íc.
Kh¸i niÖm nµy cho thÊy râ: Çc v¨n b¶n mang tÝnh quyÒn lùc Nhµ n−íc,
ngoµi nh÷ng ®Æc ®iÓm chung (®· ph©n tÝch ë phÇn II) cßn cã hai ®Æc ®iÓm næi bËt:
- Cã hiÖu lùc b¾t buéc thi hµnh. §iÒu ®ã cã nghÜa lµ chóng ®−îc ban hµnh ®Ó
chñ thÓ cã thÈm quyÒn ¸p ®Æt ý chÝ Nhµ n−íc lªn çc ®èi t−îng cã liªn quan.
Nh÷ng ®èi t−îng ®ã ph¶i tu©n thñ mét çch v« ®iÒu kiÖn sù ¸p ®Æt ý chÝ cña cÊp
cã thÈm quyÒn mµ kh«ng ®−îc tõ chèi, kh«ng ®−îc vi ph¹m.
§Æc ®iÓm nµy lµm cho v¨n b¶n mang tÝnh quyÒn lùc Nhµ n−íc hoµn toµn
kh¸c biÖt v¨n b¶n ë nhãm I. Tuy niªn, dÊu hiÖu b¾t buéc thi hµnh kh«ng chØ cã
trong v¨n b¶n cña Nhµ n−íc mµ cã trong çc v¨n b¶n qu¶n lý x· héi cña çc tæ
chøc kh«ng nh©n danh Nhµ n−íc, nh− tæ chøc x· héi, ®¬n vÞ kinh tÕ v.v...
- §−îc b¶o ®¶m thùc hiÖn b»ng søc m¹nh cña Nhµ n−íc. Tøc lµ, çc v¨n
b¶n mang tÝnh quyÒn lùc cña Nhµ n−íc ®−îc Nhµ n−íc ®øng ra b¶o ®¶m thùc
hiÖn b»ng søc m¹nh vèn cã vµ mang tÝnh ®Æc thï cña m×nh. Nhµ n−íc cã nhiÒu
søc m¹nh kh¸c nhau, nh− søc m¹nh kinh tÕ, t− t−ëng... vµ ®Æc biÖt lµ søc
m¹nh c−ìng chÕ. Nhµ n−íc chØ dïng søc m¹nh cña m×nh b¶o ®¶m thùc hiÖn
nh÷ng v¨n b¶n cña cÊp cã thÈm quyÒn ¸p ®Æt ý chÝ lªn çc ®èi t−îng qu¶n lý cã
liªn quan, vµ truy cøu tr¸ch nhiÖm ph¸p lý víi nh÷ng ®èi t−îng chèng ®èi l¹i
sù ¸p ®Æt ®ã.
Çc v¨n b¶n kh«ng mang tÝnh quyÒn lùc Nhµ n−íc kh«ng ®−îc dïng ®Ó ¸p
®Æt ý chÝ Nhµ n−íc, nªn nÕu ®−îc dïng ®Ó ¸p ®Æt ý chÝ, th× ý chÝ ®ã lµ kh«ng
ph¶i cña Nhµ n−íc vµ do ®ã Nhµ n−íc kh«ng b¶o ®¶m thùc hiÖn; nÕu ®−îc
dïng ®Ó ghi nhËn sù tho¶ thuËn vÒ ý chÝ gi÷a çc bªn cã liªn quan (nh− ho¹t
®éng d©n sù, hîp ®ång kinh tÕ, hîp ®ång lao ®éng...) theo quy ®Þnh cña ph¸p
luËt th× ®−îc Nhµ n−íc b¶o ®¶m thùc hiÖn.
C¨n cø vµo çch thøc thÓ hiÖn néi dung, cã thÓ chia v¨n b¶n mang tÝnh
quyÒn lùc Nhµ n−íc thµnh v¨n b¶n ph¸p luËt (v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt
hoÆc v¨n b¶n ph¸p quy) vµ v¨n b¶n ¸p dông ph¸p luËt (v¨n b¶n ¸p dông quy
ph¹m ph¸p luËt).
6
V¨n b¶n ph¸p luËt lµ v¨n b¶n do c¬ quan Nhµ n−íc cã thÈm quyÒn ban hµnh
theo nh÷ng thñ tôc vµ h×nh thøc nhÊt ®Þnh do ph¸p luËt quy ®Þnh, cã chøa ®ùng
çc quy ph¹m ph¸p luËt vµ ®−îc b¶o ®¶m thùc hiÖn b»ng c−ìng chÕ Nhµ n−íc.
V¨n b¶n ph¸p luËt cã tÝnh quy ph¹m, ®−îc sö dông nhiÒu lÇn trong mét thêi
gian dµi. Chóng do nhiÒu c¬ quan ban hµnh nªn cã tªn gäi lµ hiÖu lùc ph¸p lý
kh¸c nhau. §èi t−îng t¸c ®éng cña chóng lu«n chung chung, trõu t−îng.
V¨n b¶n ¸p dông ph¸p luËt lµ v¨n b¶n do c¬ quan Nhµ n−íc cã thÈm quyÒn
ban hµnh trªn c¬ së v¨n b¶n ph¸p luËt, nh»m ç biÖt ho¸ nh÷ng quy ®Þnh trong
v¨n b¶n ph¸p luËt thµnh nh÷ng mÖnh lÖnh cô thÓ trùc tiÕp lµm ph¸t sinh, thay
®æi hay chÊm døt çc quan hÖ ph¸p luËt nhÊt ®Þnh vµ ®−îc b¶o ®¶m thùc hiÖn
b»ng c−ìng chÕ Nhµ n−íc.
V¨n b¶n ¸p dông ph¸p luËt ®−îc sö dông ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng c«ng viÖc cô
thÓ, ®èi víi nh÷ng ®èi t−îng nhÊt ®Þnh, trong tõng tr−êng hîp cô thÓ.
Mçi lo¹i v¨n b¶n trªn thÓ hiÖn mét h×nh thøc qu¶n lý cña Nhµ n−íc ta. Do
®ã ®Ó gãp phÇn n©ng cao hiÖu lùc qu¶n lý Nhµ n−íc, cÇn n©ng cao chÊt l−îng cña
çc v¨n b¶n ph¸p luËt vµ v¨n b¶n ¸p dông ph¸p luËt.
Nh÷ng v¨n b¶n nµy lµ ®èi t−îng nghiªn cøu chñ yÕu cña kü thuËt x©y dùng
v¨n b¶n.
IV. Çc yªu cÇu ®èi víi v¨n b¶n cña Nhµ n−íc
§ã lµ çc tiªu chuÈn dïng ®Ó ®¸nh gi¸ çc v¨n b¶n, mµ ng−êi x©y dùng v¨n
b¶n ph¶i h−íng tíi, ®¸p øng ®èi víi mçi v¨n b¶n cña m×nh. Mçi yªu cÇu ®−îc x©y
dùng d−íi mét gãc ®é ®¸nh gi¸ kh¸c nhau vµ cã vai trß nhÊt ®Þnh ®èi víi v¨n b¶n.
Toµn bé çc yªu cÇu ®· x¸c ®Þnh çc tiªu chuÈn kh¸ch quan ®Ó ®¸nh gi¸ v¨n b¶n
tõ mäi gãc ®é kh¸c nhau. NÕu ®¸p øng ®Çy ®ñ çc yªu cÇu ®ã th× v¨n b¶n sÏ trë
nªn hoµn chØnh, cã hiÖu qu¶ vµ hiÖu lùc t¸c ®éng cao.
Cã çc yªu cÇu sau ®©y:
1. Yªu cÇu b¶o ®¶m tÝnh §¶ng, tÝnh nh©n d©n
Yªu cÇu nµy ®−îc x©y dùng tõ gãc ®é chÝnh trÞ. Mçi v¨n b¶n cña Nhµ n−íc
®Òu lµ ph−¬ng tiÖn ®Ó thùc hiÖn quyÒn lùc Nhµ n−íc. QuyÒn lùc Nhµ n−íc lµ biÓu
hiÖn tËp trung cña quyÒn lùc chÝnh trÞ. V× vËy, v¨n b¶n cña Nhµ n−íc, suy cho
cïng còng lµ ph−¬ng tiÖn ®¶m b¶o sù l·nh ®¹o cña §¶ng Céng S¶n ViÖt Nam ®èi
víi toµn x· héi. Vai trß cña §¶ng ®· ®−îc ghi nhËn trong §iÒu 4 cña HiÕn ph¸p
n¨m 1992.
"§¶ng Céng s¶n ViÖt Nam, ®éi tiªn phong cña giai cÊp c«ng nh©n ViÖt Nam,
®¹i biÓu trung thµnh quyÒn lîi cña giai cÊp c«ng nh©n, nh©n d©n lao ®éng vµ cña
7
c¶ d©n téc, theo chñ nghÜa M¸c - Lªnin vµ t− t−ëng Hå ChÝ Minh lµ lùc l−îng
l·nh ®¹o Nhµ n−íc vµ x· héi…"
Sù thõa nhËn cña Nhµ n−íc vÒ vai trß l·nh ®¹o cña §¶ng buéc çc çn bé, c¬
quan trong bé m¸y Nhµ n−íc ph¶i thùc hiÖn vµ chØ ®¹o thùc hiÖn ®−êng lèi, chÝnh
s¸ch cña §¶ng. Do ®ã, çc v¨n b¶n ph¸p luËt ph¶i cã néi dung phï hîp ®−êng lèi,
chÝnh s¸ch cña §¶ng; çc v¨n b¶n ¸p dông ph¸p luËt ph¶i ®¸p øng ®−îc nhiÖm
vô chÝnh trÞ cña ®Êt n−íc, cña ®Þa ph−¬ng trong tõng giai ®o¹n çch m¹ng nhÊt
®Þnh.
Bªn c¹nh ®ã, HiÕn ph¸p cßn qui ®Þnh.
"Nhµ n−íc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam lµ Nhµ n−íc cña c¶ nh©n
d©n, do nh©n d©n v× nh©n d©n" (§iÒu 2).
"Nhµ n−íc b¶o ®¶m vµ kh«ng ngõng ph¸t huy quyÒn lµm chñ vÒ mäi mÆt
cña nh©n d©n" (§iÒu 3).
V× vËy, néi dung cña çc v¨n b¶n ph¸p luËt vµ v¨n b¶n ¸p dông ph¸p luËt ph¶i
ph¶n ¸nh ®−îc nguyÖn väng chÝnh ®¸ng cña ®«ng ®¶o nh©n d©n lao ®éng; ph¶i xuÊt
ph¸t tõ lîi Ých cña nh©n d©n, v× Nhµ n−íc ta lµ Nhµ n−íc cña d©n, do d©n vµ v× d©n.
§ång thêi, khi tr×nh bµy néi dung v¨n b¶n còng cÇn chó ý tíi tr×nh ®é d©n
trÝ, tíi thãi quen trong viÖc sö dông ng«n ng÷, çch hµnh v¨n cña ®«ng ®¶o nh©n
d©n, ®Ó ®¶m b¶o cho v¨n b¶n cña Nhµ n−íc gÇn gòi víi nh©n d©n, dÔ ®−îc nh©n
d©n n¾m b¾t vµ thùc hiÖn.
2. Yªu cÇu b¶o ®¶m tÝnh hîp lý
Çc v¨n b¶n cña Nhµ n−íc ph¶i ®¸p øng ®−îc çc yªu cÇu cña Nhµ n−íc ®Æt
ra trong ph¸p luËt. Trong nhiÒu v¨n b¶n ph¸p luËt kh¸c nhau, Nhµ n−íc ®· quy
®Þnh vÒ çc vÊn ®Ò cã liªn quan tíi c«ng t¸c v¨n b¶n. Cã nhiÒu quy ®Þnh víi
nh÷ng néi dung kh¸c nhau nh−ng nh×n chung cã thÓ qui vÒ nhãm yªu cÇu sau:
- Çc v¨n b¶n cña Nhµ n−íc ph¶i ®−îc ban hµnh ®óng thÈm quyÒn. ThÈm
quyÒn ban hµnh v¨n b¶n bao gåm thÈm quyÒn vÒ h×nh thøc vµ thÈm quyÒn vÒ
néi dung.
ThÈm quyÒn vÒ h×nh thøc lµ çc qui ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ viÖc chñ thÓ nµo
cã quyÒn ban hµnh v¨n b¶n mang tªn gäi lµ g×, çch tr×nh bµy v¨n b¶n ®ã nh−
thÕ nµo. VÝ dô: §iÒu 124 HiÕn ph¸p quy ®Þnh "Uû ban nh©n d©n çc cÊp ban
hµnh quyÕt ®Þnh, chØ thÞ…".
ThÈm quyÒn vÒ néi dung lµ thÈm quyÒn theo ph¸p luËt cña çc çn bé, c¬
quan Nhµ n−íc trong viÖc sö dông quyÒn lùc Nhµ n−íc ®Ó tiÕn hµnh nh÷ng ho¹t
®éng nhÊt ®Þnh. Nãi çch kh¸c, thÈm quyÒn vÒ néi dung lµ viÖc ph¸p luËt qui
®Þnh râ ai cã quyÒn lµm g×.
8
Khi ban hµnh v¨n b¶n cña Nhµ n−íc, cÇn xuÊt ph¸t tõ çc qui ®Þnh vÒ thÈm
quyÒn ®Ó b¶o ®¶m sù ®óng ®¾n cho ho¹t ®éng ®ã.
Çc çn bé, c¬ quan Nhµ n−íc chØ ®−îc ban hµnh v¨n b¶n ®Ó gi¶i quyÕt
nh÷ng c«ng viÖc thuéc ph¹m vi thÈm quyÒn cña m×nh do ph¸p luËt quy ®Þnh;
ph¶i sö dông ®óng h×nh thøc v¨n b¶n mµ c¬ quan ®ã ban hµnh, kh«ng ®−îc sö
dông v¨n b¶n cña c¬ quan kh¸c hoÆc v¨n b¶n Nhµ n−íc kh«ng quy ®Þnh.
- Çc v¨n b¶n cña Nhµ n−íc ph¶i cã néi dung hîp ph¸p. Do çc v¨n b¶n cña
Nhµ n−íc cã néi dung kh¸c nhau, nªn sù hîp ph¸p cña çc néi dung ®ã còng cã
nh÷ng ®iÓm kh¸c nhau.
Néi dung v¨n b¶n ph¸p luËt cña cÊp d−íi ph¶i phï hîp víi néi dung v¨n b¶n
cña cÊp trªn ®Ó thi hµnh ph¸p luËt. CÊp d−íi cã thÓ ®−îc cÊp trªn uû quyÒn trong
viÖc ®Æt ra çc quy ph¹m ph¸p luËt nh»m cô thÓ ho¸ çc quy ®Þnh cña cÊp trªn.
Khi ®ã kh«ng ®−îc ®Æt ra çc qui ®Þnh tr¸i víi néi dung vµ tinh thÇn çc qui ®Þnh
cña cÊp trªn.
Çc v¨n b¶n kh¸c cña Nhµ n−íc còng ph¶i cã néi dung phï hîp víi ph¸p
luËt. Th«ng th−êng víi mçi lo¹i v¨n b¶n lo¹i nµy Nhµ n−íc ®Òu ®· cã qui ®Þnh cô
thÓ vÒ çc néi dung cÇn thiÕt. Do vËy, khi sö dông çc v¨n b¶n ®ã ph¶i n¾m b¾t
chÝnh x¸c çc qui ®Þnh cña Nhµ n−íc, nh− qui ®Þnh vÒ c«ng v¨n hµnh chÝnh(1), vÒ
biªn b¶n vi ph¹m hµnh chÝnh(2).
- Çc v¨n b¶n cña Nhµ n−íc ph¶i ®−îc ban hµnh ®óng thñ tôc do ph¸p luËt
qui ®Þnh. Thñ tôc ban hµnh v¨n b¶n ®· ®−îc ph¸p luËt qui ®Þnh cho tõng tr−êng
hîp cô thÓ, rÊt cÇn thiÕt ®Ó ho¹t ®éng ban hµnh v¨n b¶n ®−îc ®óng ®¾n, cã hiÖu
qu¶.
Cã nhiÒu thñ tôc kh¸c nhau liªn quan tíi qu¸ tr×nh x©y dùng v¨n b¶n, nh−:
Thñ tôc vµo sæ, ghi sè thø tù, thñ tôc ký, ®ãng dÊu, thñ tôc sao göi v.v… Mçi thñ
tôc ®Òu cã vai trß nhÊt ®Þnh trong viÖc b¶o ®¶m n©ng cao chÊt l−îng cho v¨n b¶n,
b¶o ®¶m tÝnh khoa häc, chÆt chÏ, ®óng ®¾n vµ thèng nhÊt cña c«ng t¸c v¨n b¶n.
Tu©n thñ çc qui ®Þnh vÒ thñ tôc x©y dùng v¨n b¶n lµ rÊt cÇn thiÕt . V× vËy, nÕu
vi ph¹m çc qui ®Þnh vÒ thñ tôc, cã thÓ lµm cho v¨n b¶n trë nªn v« hiÖu hoÆc cã
thÓ lµm cho v¨n b¶n bÞ khiÕm khuyÕt.
3. Yªu cÇu b¶o ®¶m tÝnh phï hîp víi thùc tiÔn
Çc v¨n b¶n cña Nhµ n−íc, ®Æc biÖt lµ çc v¨n b¶n ph¸p luËt vµ ¸p dông
ph¸p luËt, ph¶i cã néi dung ph¶n ¸nh vµ phï hîp víi ®iÒu kiÖn kinh tÕ - x· héi.
(1)
Xem Th«ng t− 33/BT, ngµy 10/12/1992 cña Bé tr−ëng, chñ nhiÖm V¨n phßng ChÝnh phñ h−íng
dÉn vÒ h×nh thøc v¨n b¶n vÒ viÖc ban hµnh v¨n b¶n trong çc c¬ quan hµnh chÝnh Nhµ n−íc.
(2)
Xem §iÒu 47, Ph¸p lÖnh xö lý vi ph¹m hµnh chÝnh.
9
Khi ®Æt ra çc qui ph¹m hoÆc çc mÖnh lÖnh ph¸p luËt cô thÓ cÇn chó ý tíi
çc qui luËt kinh tÕ - x· héi t¹o nªn tÝnh phï hîp cho chóng. Nh− vËy çc v¨n
b¶n míi cã thÓ ®¹t hiÖu qu¶ kinh tÕ cao thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña x· héi, cña
nÒn kinh tÕ quèc d©n.
Çc qui ph¹m vµ mÖnh lÖnh ph¸p luËt ph¶i cã kh¶ n¨ng thùc hiÖn ®−îc
trong thùc tÕ (tÝnh kh¶ thi). NÕu ®Æt ra çc quy ®Þnh v−ît qu¸ xa víi kh¶ n¨ng
thùc tÕ th× kh«ng thÓ thùc hiÖn trong thùc tÕ. NÕu chóng qu¸ l¹c hËu sÏ kh«ng
khuyÕn khÝch ®−îc sù n¨ng ®éng s¸ng t¹o cña çc chñ thÓ trong qu¶n lý Nhµ
n−íc.
Muèn b¶o ®¶m tÝnh kh¶ thi cho v¨n b¶n, khi x©y dùng nã cÇn chó ý tíi 3
yÕu tè c¬ b¶n:
- YÕu tè kinh tÕ, bao gåm kh¶ n¨ng tµi chÝnh vµ çc kh¶ n¨ng vËt chÊt
kh¸c ®−îc sö dông cho viÖc thùc hiÖn v¨n b¶n.
- YÕu tè çn bé, bao gåm c¶ sè l−îng vµ chÊt l−îng cña nh÷ng çn bé ®−îc
®−a vµo qu¸ tr×nh tæ chøc thùc hiÖn v¨n b¶n.
- YÕu tè thêi gian, lµ toµn bé thêi gian cÇn thiÕt ®Ó sao göi, tuyªn truyÒn,
phæ biÕn v¨n b¶n, ®Ó nghiªn cøu çch thøc tæ chøc thùc hiÖn vµ ®Ó triÓn khai
thùc hiÖn.
4. Yªu cÇu b¶o ®¶m tÝnh khoa häc, l«gÝc cña v¨n b¶n.
Mét v¨n b¶n ph¶i ®−îc cÊu thµnh bëi hÖ thèng ng«n ng÷, theo mét cÊu tróc
nhÊt ®Þnh. Do vËy, muèn v¨n b¶n cña Nhµ n−íc thÓ hiÖn ®−îc ®óng ®¾n, ®Çy ®ñ
ý chÝ cña chñ thÓ ban hµnh, cÇn ®Æc biÖt quan t©m tíi viÖc sö dông tõ ng÷ vµ
çch hµnh v¨n (v¨n phong). Ng«n ng÷ vµ thÓ v¨n trong v¨n b¶n Nhµ n−íc ph¶i
b¶o ®¶m sù nghiªm tóc, chÝnh x¸c, m¹ch l¹c, dÔ hiÓu vµ thèng nhÊt.
§ång thêi, mçi v¨n b¶n cßn bao hµm nhiÒu néi dung kh¸c nhau. Do ®ã, cÇn
cã sù ph©n chia, s¾p xÕp, liªn kÕt çc néi dung ®ã sao cho khoa häc, hîp lý, b¶o
®¶m tÝnh l«gÝc liªn tôc cña v¨n b¶n. T¹o ra mét kÕt cÊu hîp lý vÒ néi dung v¨n
b¶n, kh«ng chØ gióp ng−êi so¹n th¶o tr×nh bµy ý chÝ cña m×nh mét çch khoa häc
mµ cßn t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó çc ®èi t−îng cã liªn quan n¾m b¾t chÝnh x¸c,
®Çy ®ñ vµ cã thÓ thùc hiÖn ®óng ®¾n v¨n b¶n ®ã.
10
C©u hái h−íng dÉn häc tËp
1. Ph©n tÝch çc ®Æc ®iÓm v¨n b¶n cña Nhµ n−íc
2. Ph©n biÖt v¨n b¶n mang tÝnh quyÒn lùc Nhµ n−íc víi nh÷ng v¨n b¶n kh¸c
cña Nhµ n−íc.
3. Ph©n tÝch çc néi dung c¬ b¶n cña çc yªu cÇu ®èi víi v¨n b¶n cña Nhµ
n−íc.
------[]------
11
Ch−¬ng II
thñ tôc ban hµnh v¨n b¶n cña Nhµ n−íc
I. Kh¸i niÖm vÒ thñ tôc ban hµnh v¨n b¶n

Muèn ho¹t ®éng x©y dùng v¨n b¶n cña Nhµ n−íc ®−îc tiÕn hµnh nhanh
chãng, cã hiÖu qu¶ cao th× bªn c¹nh viÖc t¨ng c−êng çn bé cã tr×nh ®é cÇn thiÕt
cho c«ng t¸c nµy, cÇn ph¶i cã çch tiÕn hµnh phï hîp. Nhê ®ã, viÖc x©y dùng v¨n
b¶n võa thu hót ®−îc trÝ tuÖ cña nhiÒu ng−êi, võa b¶o ®¶m nhanh chãng, cã chÊt
l−îng.
Çch thøc tiÕn hµnh nh÷ng ho¹t ®éng cÇn thiÕt cña çc chñ thÓ liªn quan tíi
qu¸ tr×nh x©y dùng v¨n b¶n gäi lµ thñ tôc ban hµnh v¨n b¶n.
Thñ tôc ban hµnh v¨n b¶n cña Nhµ n−íc lµ toµn bé çc qui ®Þnh cña Nhµ n−íc
vÒ çc hµnh vi cÇn thiÕt, thø tù vµ ph−¬ng ph¸p thùc hiÖn çc hµnh vi ®ã, trong çc
giai ®o¹n cña qu¸ tr×nh x©y dùng x©y dùng v¨n b¶n, mµ çc chñ thÓ cã liªn quan
ph¶i tu©n thñ trong qu¸ tr×nh ban hµnh çc v¨n b¶n Nhµ n−íc.
Nh− vËy, thñ tôc ban hµnh v¨n b¶n cña Nhµ n−íc cã nh÷ng ®Æc ®iÓm sau
®©y:
- Lµ thñ tôc do ph¸p luËt qui ®Þnh . Tuy nhiªn, do cã nhiÒu lo¹i v¨n b¶n
kh¸c nhau, nªn thñ tôc ban hµnh v¨n b¶n còng ®−îc qui ®Þnh ë nhiÒu v¨n b¶n
ph¸p luËt kh¸c nhau.
HiÖn nay, Nhµ n−íc ®ang chuÈn bÞ th«ng qua LuËt vÒ tr×nh tù vµ thÈm
quiÒn ban hµnh v¨n b¶n ph¸p luËt ®Ó tËp trung çc qui ®Þnh vÒ c«ng t¸c x©y
dùng ph¸p luËt vµo mét mèi, thuËn tiÖn cho qu¸ tr×nh thùc hiÖn, kiÓm tra vµ xö
lý.
Tuy nhiªn, ngay c¶ khi ®¹o luËt trªn ®−îc ban hµnh th× thñ tôc ban hµnh
çc v¨n b¶n kh¸c vÉn cßn ®−îc qui ®Þnh ë nhiÒu v¨n b¶n kh¸c nhau. HiÖn nay,
cã §iÒu lÖ c«ng t¸c c«ng v¨n giÊy tê vµ c«ng t¸c l−u tr÷ ban hµnh kÌm theo
NghÞ ®Þnh sè 142/CP ngµy 28/9/1963 cña Héi ®ång ChÝnh phñ, lµ cã nhiÒu qui
®Þnh chung vÒ c«ng t¸c v¨n b¶n. Tuy nhiªn, v¨n b¶n nµy ®· béc lé râ nhiÒu
®iÓm kh«ng phï hîp, nªn Nhµ n−íc cÇn cã v¨n b¶n söa ®æi, bæ sung kÞp thêi th×
12
míi gãp phÇn tÝch cùc vµo viÖc æn ®Þnh vµ n©ng cao chÊt l−îng cña c«ng t¸c x©y
dùng v¨n b¶n.
- Lµ thñ tôc ®−îc tiÕn hµnh bëi nh÷ng chñ thÓ cã thÈm quyÒn.
Trong mçi thñ tôc ban hµnh v¨n b¶n, bao giê còng cã sù tham gia cña
nh÷ng chñ thÓ ®−îc Nhµ n−íc uû quyÒn. Th«ng th−êng, çc chñ thÓ ®ã lµ çn bé,
c¬ quan Nhµ n−íc, nh−ng mét sè tr−êng hîp cô thÓ cßn cã sù tham gia cña tæ
chøc x· héi (nh−: trong tr−êng hîp x©y dùng LuËt, Ph¸p lÖnh th× çc Tæ chøc x·
héi lµ thµnh viªn cña MÆt trËn Tæ quèc ViÖt Nam tham gia víi t− çch c¬ quan
so¹n th¶o).
Tuy nhiªn, trong qu¸ tr×nh x©y dùng v¨n b¶n, çc chñ thÓ thay mÆt Nhµ
n−íc cã thÓ phèi hîp ho¹t ®éng víi çc chñ thÓ kh¸c kh«ng thay mÆt Nhµ n−íc,
nh»m tranh thñ ý kiÕn ®ãng gãp cña hä cho dù ¸n ph¸p luËt. ý kiÕn cña bªn
kh«ng thay mÆt Nhµ n−íc chØ cã gi¸ trÞ tham kh¶o. QuyÒn ®Þnh ®o¹t vÉn thuéc
vÒ çc chñ thÓ thay mÆt Nhµ n−íc.
Tuú thuéc vµo tõng lo¹i v¨n b¶n, thËm chÝ tïy thuéc vµo tõng v¨n b¶n cô
thÓ, sè l−îng chñ thÓ tham gia vµo thñ tôc ban hµnh cã thÓ kh¸c nhau. Th«ng
th−êng, nÕu lµ v¨n b¶n ph¸p luËt th× cÇn cã sù tham gia cña nhiÒu chñ thÓ; nÕu
lµ v¨n b¶n ¸p dông ph¸p luËt th× Ýt chñ thÓ tham gia h¬n, thËm chÝ chØ cßn mét
chñ thÓ tiÕn hµnh mäi ho¹t ®éng cÇn thiÕt ®Ó ban hµnh ra v¨n b¶n, nh−: xö ph¹t
vi ph¹m hµnh chÝnh víi møc ph¹t thÊp, lËp biªn b¶n vi ph¹m.v.v…
- Lµ thñ tôc mµ néi dung lµ nh÷ng vÊn ®Ò liªn quan tíi qu¸ tr×nh h×nh
thµnh v¨n b¶n cña Nhµ n−íc. Néi dung cña thñ tôc kh«ng v−ît ra khái giíi h¹n
cña c«ng t¸c x©y dùng v¨n b¶n. ë ®ã, x¸c ®Þnh râ ®Ó x©y dùng mét v¨n b¶n cô thÓ
th× çc chñ thÓ cã liªn quan cÇn lµm nh÷ng g×, lµm nh− thÕ nµo ®Ó sím cho ra ®êi
v¨n b¶n mµ vÉn b¶o ®¶m chÊt l−îng cao cho v¨n b¶n.
Çc qui ®Þnh ®ã, mét mÆt t¹o ra sù thèng nhÊt trong c«ng t¸c v¨n b¶n cña
Nhµ n−íc, mÆt kh¸c t¹o m«i tr−êng, ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó çn bé so¹n th¶o,
thñ tr−ëng c¬ quan cã thÓ thu hót trÝ tuÖ tËp thÓ vµo qu¸ tr×nh x©y dùng v¨n
b¶n, gióp tr¸nh ®−îc bÖnh phiÕn diÖn, chñ quan duy ý chÝ trong viÖc ban hµnh
v¨n b¶n. §ång thêi, çc qui ®Þnh ®ã còng t¹o c¬ chÕ rµng buéc, kiÓm tra, gi¸m
s¸t ®èi víi tÊt c¶ çc chñ thÓ cã liªn quan tíi viÖc x©y dùng v¨n b¶n, nh»m lµm
cho ho¹t ®éng nµy cã quy cñ, trËt tù, tr¸nh nh÷ng sù tuú tiÖn, v« nguyªn t¾c
trong c«ng t¸c nµy.
II. Thñ tôc ban hµnh v¨n b¶n cña Nhµ n−íc
Tuú thuéc vµo tõng lo¹i v¨n b¶n mµ qu¸ tr×nh x©y dùng v¨n b¶n ®−îc
tiÕn hµnh theo nh÷ng çch thøc kh¸c nhau, trong kho¶ng thêi gian kh«ng
13
gièng nhau. Tuy nhiªn, trong qu¸ tr×nh x©y dùng çc v¨n b¶n kh¸c nhau ®ã,
çc chñ thÓ cã liªn quan ®Òu ph¶i thùc hiÖn nh÷ng c«ng viÖc nhÊt ®Þnh, t−¬ng
tù nhau. Nh×n chung, ®Ó cã thÓ cho ra ®êi mét v¨n b¶n mang tÝnh quyÒn lùc
Nhµ n−íc, cÇn ph¶i tiÕn hµnh nh÷ng c«ng viÖc sau ®©y:
1. LËp kÕ ho¹ch x©y dùng v¨n b¶n
Trong kÕ ho¹ch ho¹t ®éng cña m×nh, çc c¬ quan Nhµ n−íc cã thÈm quyÒn cÇn
cã kÕ ho¹ch x©y dùng v¨n b¶n ph¸p luËt.
KÕ ho¹ch x©y dùng v¨n b¶n ph¸p luËt ®−îc x©y dùng trªn c¬ së ®−êng lèi
cña §¶ng vµ v¨n b¶n ph¸p luËt cña c¬ quan Nhµ n−íc cÊp trªn. Trong ®ã, ph¶i
x¸c ®Þnh râ cÇn ban hµnh v¨n b¶n ph¸p luËt ®Ó ®iÒu chØnh nh÷ng quan hÖ x· héi
nµo; x¸c ®Þnh c¬ quan so¹n th¶o, c¬ quan ban hµnh; qui ®Þnh vÒ thêi gian thùc
hiÖn, vÒ tµi chÝnh , vÒ tr¸ch nhiÖm thi hµnh v.v…
Sau khi kÕ ho¹ch ®· ®−îc cÊp trªn cã thÈm quyÒn th«ng qua cÇn giao cho c¬
quan cã nhiÖm vô so¹n th¶o ®Ó xóc tiÕn viÖc chuÈn bÞ vµ so¹n th¶o v¨n b¶n.
Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn chøc n¨ng, nhiÖm vô çc c¬ quan Nhµ n−íc cã
quyÒn c¨n cø vµo ph¸p luËt hiÖn hµnh ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng c«ng viÖc cô thÓ thuéc
thÈm quyÒn cña m×nh. Tuy nhiªn, çc c¬ quan Nhµ n−íc kh«ng thÓ gi¶i quyÕt
toµn bé mäi vÊn ®Ò ph¸t sinh trong cuéc sèng hµng ngµy, mµ chØ ¸p dông ph¸p
luËt ®èi víi çc tr−êng hîp do ph¸p luËt qui ®Þnh. MÆt kh¸c, mçi c¬ quan Nhµ
n−íc ®Òu cã mét thÈm quyÒn nhÊt ®Þnh nªn chØ cã thÓ gi¶i quyÕt çc vÊn ®Ò thuéc
thÈm quyÒn cña m×nh. ChÝnh v× v©y, x¸c ®Þnh vÊn ®Ò cÇn gi¶i quyÕt vµ thÈm
quyÒn gi¶i quyÕt, ®Ó lËp kÕ ho¹ch c«ng t¸c cô thÓ, lµm tiÒn ®Ò cho viÖc ban hµnh
v¨n b¶n ¸p dông ph¸p luËt lµ kh©u rÊt quan träng, t¹o tiÒn ®Ò cho viÖc ¸p dông
ph¸p luËt ®−îc nhanh chãng, chÝnh x¸c, ®óng thÈm quyÒn vµ cã hiÖu qu¶ cao.
2. ChuÈn bÞ vµ so¹n th¶o v¨n b¶n.
§èi víi v¨n b¶n ph¸p luËt th× viÖc chuÈn bÞ vµ so¹n th¶o ®−îc tiÕn hµnh nh−
sau:
a. N¾m t×nh h×nh:
C¬ quan so¹n th¶o1 cÇn n¾m t×nh h×nh thùc tiÔn, thu thËp tin tøc ®Ó cã
®−îc l−îng th«ng tin chÝnh x¸c vµ ®Çy ®ñ vÒ nh÷ng vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn
néi dung v¨n b¶n s¾p so¹n th¶o. Trªn c¬ së x¸c ®Þnh vÊn ®Ò nµo cÇn ®iÒu chØnh
b»ng ph¸p luËt.
Ph¸p luËt kh«ng quy ®Þnh cô thÓ vÒ h×nh thøc n¾m t×nh h×nh, nh−ng trong
thùc tiÔn, cã mét sè çch n¾m t×nh h×nh th−êng ®−îc sö dông:
1
ë ®©y gäi chung c¶ c¬ quan Nhµ n−íc, tæ chøc x· héi ®−îc giao nhiÖm vô so¹n th¶o
14
- N¾m t×nh h×nh qua b¸o ço cña çc ®¬n vÞ trùc thuéc. Çch nµy cã −u ®iÓm
lµ ng−êi so¹n th¶o nhanh chãng n¾m ®−îc t×nh h×nh t−¬ng ®èi toµn diÖn. ChØ cÇn
lµm v¨n b¶n yªu cÇu (c«ng v¨n hµnh chÝnh) göi ®i lµ sau mét thêi gian ng¾n ®·
cã ®−îc ®Çy ®ñ nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt vÒ t×nh h×nh cÇn n¾m b¾t. Bªn c¹nh ®ã,
çch n¾m t×nh h×nh nµy cã mét nh−îc ®iÓm rÊt lín lµ t×nh h×nh qua çc b¸o ço
dÔ bÞ sai l¹c so víi thùc tiÔn. Tuy nhiªn, kh«ng ph¶i cø qua b¸o ço lµ t×nh h×nh
sÏ bÞ ®æi kh¸c, nh−ng nh×n chung, do gãc ®é nh×n nhËn, ph−¬ng ph¸p luËn…cña
çc t¸c gi¶ b¸o ço lµ kh«ng gièng nhau nªn t×nh h×nh ®−îc b¸o ço Ýt nhiÒu ®· bÞ
sai l¹c so víi thùc tiÔn. V× vËy, cÇn phèi hîp víi biÖn ph¸p n¾m t×nh h×nh trùc
tiÕp.
- N¾m t×nh h×nh trùc tiÕp: B»ng biÖn ph¸p nµy, ng−êi so¹n th¶o trùc tiÕp
x©m nhËp thùc tiÔn ®Ó n¾m t×nh h×nh. §iÓm −− vµ ®iÓm nh−îc cña biÖn ph¸p nµy
ng−îc víi biÖn ph¸p n¾m t×nh h×nh qua b¸o ço. Tuy mÊt nhiÒu thêi gian, c«ng
søc nh−ng ng−êi so¹n th¶o dÔ cã ®−îc nh÷ng th«ng tin chÝnh x¸c vÒ thùc tiÔn,
lµm c¬ së cho viÖc h×nh thµnh néi dung v¨n b¶n.
CÇn n¾m t×nh h×nh trùc tiÕp ë mét sè ®¬n vÞ, ®Þa ph−¬ng nhÊt ®Þnh (trong ®ã
cã ®¬n vÞ, ®Þa ph−¬ng kh¸, cã c¶ nh÷ng ®¬n vÞ, ®Þa ph−¬ng trung b×nh vµ kÐm, cã
c¶ miÒn nói vµ miÒn xu«i, n«ng th«n vµ thµnh thÞ .v.v...). Sö dông th«ng tin ®ã ®Ó
kiÓm tra tÝnh x¸c thùc cña çc th«ng tin n¾m ®−îc qua çc b¸o ço. Nh− vËy, võa
nhanh chãng biÕt ®−îc chÝnh x¸c t×nh h×nh võa tiÕt kiÖm ®−îc thêi gian kh¶o s¸t
t×nh h×nh.
NÕu kh«ng tiÕn hµnh hoÆc tiÕn hµnh kh«ng tèt c«ng t¸c n¾m t×nh h×nh th×
cã thÓ sÏ t¹o ra nh÷ng v¨n b¶n xa rêi thùc tiÔn, hoÆc kh«ng ®¸p øng kÞp thêi çc
®ßi hái cña thùc tiÔn, lµm cho v¨n b¶n r¬i vµo tr¹ng th¸i kh«ng cã tÝnh kh¶ thi.
b. C«ng t¸c nghiªn cøu:
Ngoµi viÖc nghiªn cøu çc sè liÖu, th«ng tin thu thËp ®−îc tõ thùc tiÔn, ng−êi
so¹n th¶o ph¶i nghiªn cøu çc ®−êng lèi cña §¶ng, ph¸p luËt cña Nhµ n−íc vÒ vÊn ®Ò
néi dung v¨n b¶n ®Ò cËp ®Õn. NÕu lµ vÊn ®Ò ch−a cã ®−êng lèi cña §¶ng th× ng−êi
so¹n th¶o ph¶i lµm v¨n b¶n xin ý kiÕn cña cÊp uû §¶ng cã thÈm quyÒn.
N¾m b¾t ®Çy ®ñ çc qui ®Þnh hiÖn hµnh ®Ó mét mÆt, ®¶m b¶o tÝnh hîp ph¸p
cho v¨n b¶n s¾p so¹n th¶o, mÆt kh¸c gióp ng−êi so¹n th¶o ph¸t hiÖn ®−îc nh÷ng
®iÓm s¬ hë, thiÕu sãt hoÆc bÊt hîp lÝ trong ph¸p luËt, ®Ó tõ ®ã, nÕu cã thÈm
quyÒn th× söa ®æi, bæ sung, nÕu kh«ng cã thÈm quyÒn th× ph¶n ¸nh b»ng v¨n b¶n
tíi cÊp cã thÈm quyÒn xem xÐt xö lÝ.
Bªn c¹nh ®ã, ng−êi so¹n th¶o cßn ph¶i nghiªn cøu nh÷ng tµi liÖu tham kh¶o
®Ó biÕt ®−îc kinh nghiÖm gi¶i quyÕt c«ng viÖc ®ã trong giai ®o¹n tr−íc hoÆc kinh
nghiÖm cña çc n−íc, çc ®Þa ph−¬ng kh¸c.
15
NÕu lµ vÊn ®Ò míi, ch−a cã nhiÒu kinh nghiÖp gi¶i quyÕt th× cã thÓ x©y dùng vµi
dù kiÕn (ph−¬ng ¸n) gi¶i quyÕt. Sau khi ®· lÊy ý kiÕn ®ãng gãp vµ tham kh¶o tÝnh
phï hîp cña tõng dù kiÕn, ng−êi so¹n th¶o cã thÓ lùa chän dù kiÕn phï hîp nhÊt ®Ó
tiÕn hµnh x©y dùng b¶n th¶o. ë lÇn so¹n th¶o thø nhÊt chØ tËp trung chó ý vµo néi
dung v¨n b¶n, ch−a cÇn chó ý nhiÒu tíi bè côc vµ lêi v¨n.
Th«ng qua viÖc tæ chøc th¶o luËn, c¬ quan so¹n th¶o ph¶i tiÕp thu cã chän läc ý
kiÕn ®ãng gãp cho dù th¶o cña çc c¬ quan, tæ chøc cã liªn quan, cña çc çn bé
chuyªn m«n nghiÖp vô, çn bé khoa häc kü thuËt, cña nh©n d©n v.v…, ®Ó x©y dùng
l¹i b¶n dù th¶o. Qu¸ tr×nh nµy phô thuéc vµo chÊt l−îng cña c«ng t¸c nghiªn cøu,
cña viÖc tæ chøc th¶o luËn, vµo sù nhÊt trÝ cña çc c¬ quan cã tr¸ch nhiÖm vµ ®Æc
biÖt lµ vµo tr×nh ®é cña ng−êi biªn so¹n.
§èi víi v¨n b¶n ¸p dông ph¸p luËt vµ çc v¨n b¶n kh¸c th× viÖc chuÈn bÞ vµ
so¹n th¶o ®¬n gi¶n h¬n, ®−îc tiÕn hµnh trong thêi gian ng¾n vµ th«ng th−êng cã
Ýt ng−êi tham gia.
C¬ quan ban hµnh ph¶i x¸c ®Þnh râ çc qui ph¹m ph¸p luËt hiÖn hµnh cÇn
thiÕt ®Ó ¸p dông cho tr−êng hîp cô thÓ. ViÖc lùa chän ®ã ®ùoc tiÕn hµnh theo
tr×nh tù, thñ tôc ph¸p luËt ®· qui ®Þnh, gióp c¬ quan ¸p dông ph¸p luËt gi¶i
quyÕt ®óng ®¾n çc c«ng viÖc ®· ph¸t sinh, tõ ®ã lµm cho v¨n b¶n ¸p dông ph¸p
luËt cã néi dung hîp ph¸p cã cã hiÖu qu¶ t¸c ®éng cao, çc v¨n b¶n cã ®ñ nh÷ng
néi dung cÇn thiÕt vµ sö dông tr−êng hîp ph¸p luËt qui ®Þnh.
3. Tr×nh, thÈm tra, th«ng qua, ký, ban hµnh v¨n b¶n:
Khi x©y dùng xong dù th¶o, c¬ quan so¹n th¶o ph¶i tr×nh dù th¶o ®ã lªn c¬
quan cã thÈm quyÒn th«ng qua v¨n b¶n. V¨n b¶n ph¸p luËt th−êng ®−îc trinh
b»ng mét v¨n b¶n kh¸c (tê tr×nh, c«ng v¨n hµnh chÝnh). V¨n b¶n kh¸c ®−îc tr×nh
trùc tiÕp, kh«ng cÇn cã v¨n b¶n thuyÕt tr×nh.
§Ó gióp cho viÖc th«ng qua ®−îc chÆt chÏ, nhanh chãng, ph¸p luËt qui ®Þnh
vÒ viÖc thÈm tra v¨n b¶n. C¬ quan thÈm tra lµ c¬ quan kh«ng tham gia vµo qu¸
tr×nh so¹n th¶o, tiÕn hµnh xem xÐt mét çch kh¸ch quan, toµn diÖn ®èi víi b¶n
dù th¶o vµ cho biÕt ý kiÕn cña m×nh, sau ®ã míi tr×nh lªn c¬ quan cã thÈm quyÒn
th«ng qua v¨n b¶n.
Tuú thuéc vµo tõng lo¹i c¬ quan trong bé m¸y Nhµ n−íc. çc v¨n b¶n ®−îc
th«ng qua theo hai thñ tôc kh¸c nhau: Th«ng qua bëi mét tËp thÓ vµ bëi mét ç
nh©n.
Th«ng th−êng, nh÷ng c¬ quan cã thÈm quyÒn qu¶n lý víi nhiÒu ngµnh,
nhiÒu lÜnh vùc ( nh− Quèc héi, Uû ban th−êng vô Quèc héi, ChÝnh phñ, Héi ®ång
nh©n d©n vµ Uû ban nh©n d©n çc cÊp). Nh÷ng c¬ quan cã thÈm quyÒn gi¶i quyÕt
nh÷ng viÖc phøc t¹p (Toµ ¸n nh©n d©n) th«ng qua v¨n b¶n theo nguyªn t¾c:
16
Th¶o luËn tËp thÓ vµ quyÕt ®Þnh theo ®a sè. Tuy nhiªn, ®èi víi v¨n b¶n Ýt quan
träng, gi¶i quyÕt nh÷ng viÖc nhá (nh− c«ng v¨n hµnh chÝnh.v.v...), th× çc c¬ quan
nµy vÉn th«ng qua v¨n b¶n theo chÕ ®é mét ng−êi - Thñ tr−ëng c¬ quan.
§èi víi çc c¬ quan phô tr¸ch mét ngµnh. nh− lÜnh vùc (Bé, ViÖn kiÓm
s¸t.v.v..) hoÆc mét ®¬n vÞ c¬ së cña bé m¸y hµnh chÝnh (tr−êng häc, nhµ m¸y
v.v...) th× v¨n b¶n do Thñ tr−ëng c¬ quan toµn quyÒn trong viÖc th«ng qua.
Bªn c¹nh ®ã, cã nh÷ng v¨n b¶n ®−îc ban hµnh bëi mét nh©n viªn Nhµ n−íc
kh«ng ph¶i Thñ tr−ëng c¬ quan, ®−îc Nhµ n−íc trao quyÒn trong nh÷ng c«ng
viÖc nhÊt ®Þnh. Khi ®ã nh©n viªn Nhµ n−íc ®−îc trao quyÒn cã toµn quyÒn trong
viÖc ban hµnh v¨n b¶n. VÝ dô: ChiÕn sÜ c¶nh s¸t, bé ®éi biªn phßng, thanh tra
viªn v.v… ra quyÕt ®Þnh xö ph¹t vi ph¹m hµnh chÝnh, thanh tra viªn ra quyÕt
®Þnh t¹m ®×nh chØ c«ng t¸c, t¹m ®×nh chØ thi hµnh quyÕt ®Þnh kû luËt ®èi t−îng
thanh tra.v.v...
Ng−êi cã thÈm quyÒn ký x¸c nhËn vµo v¨n b¶n khi nã ®−îc th«ng qua.
Th«ng th−êng, ch÷ kÝ ®−îc x¸c nhËn b»ng dÊu c¬ quan. Nh−ng hiÖn nay, khi
ph¸p luËt trao quyÒn kÝ v¨n b¶n cho kh¸ nhiÒu nh©n viªn Nhµ n−íc kh«ng ph¶i
thñ tr−ëng c¬ quan, nªn viÖc dïng dÊu c¬ quan x¸c nhËn ch÷ kÝ trong tr−êng hîp
nµy ®ang gÆp ph¶i nh÷ng vÊn ®Ò ch−a ®−äc qui ®Þnh cô thÓ.
C¬ quan ban hµnh v¨n b¶n c«ng bè chóng cho çc ®èi t−îng cã liªn quan biÕt
®Ó thùc hiÖn. §èi víi HiÕn ph¸p, LuËt, Ph¸p lÖnh th× c«ng bè theo thñ tôc ®Æc
biÖt: Chñ tÞch n−íc ra lÖnh c«ng bè çc v¨n b¶n ®ã.
Çc v¨n b¶n kh¸c th× ®−îc göi theo ®−êng b−u ®iÖn, tíi çc ®èi t−îng tiÕp
nhËn cã liªn quan. NÕu cÇn göi tiÕp th× c¬ quan nhËn v¨n b¶n sÏ sao göi tíi
nh÷ng n¬i cÇn thiÕt.
Riªng çc v¨n b¶n ¸p dông ph¸p luËt gi¶i quyÕt nh÷ng c«ng viÖc cô thÓ th× c¬
quan ban hµnh th−êng giao trùc tiÕp cho ®èi t−îng cã liªn quan, ®Ó ®¶m b¶o cho viÖc
thi hµnh kÞp thêi.
§Ó trî gióp cho nh÷ng ha×nh thøc c«ng bè trªn, çc c¬ quan ban hµnh cßn
th«ng tin v¨n b¶n cña m×nh mét çch chÝnh thøc b»ng viÖc ®¨ng C«ng b¸o1, ®¨ng
b¸o trung −¬ng vµ ®Þa ph−¬ng, ph¸t trªn ®µi ph¸t thanh, ph¸t h×nh.v.v…
1
Xem QuyÕt ®Þnh sè 200/TTg, ngµy 28/12/1992 cña Thñ t−íng ChÝnh phñ vÒ viÖc xuÊt b¶n vµ ph¸t
hµnh C«ng b¸o n−íc CHXHXN ViÖt Nam .
17
1. Ph©n tÝch kh¸i niÖm vÒ thñ tôc ban hµnh v¨n b¶n cña Nhµ n−íc.
2. Néi dung vµ ý nghÜa cña tõng lo¹i ho¹t ®éng cña çc chñ thÓ cã liªn quan
trong thñ tôc ban hµnh v¨n b¶n cña Nhµ n−íc.
18
Ch−¬ng III
H×nh thøc v¨n b¶n cña Nhµ n−íc
I. Kh¸i niÖm vÒ h×nh thøc v¨n b¶n cña Nhµ n−íc

V¨n b¶n cña Nhµ n−íc ®−îc nhiÒu chñ thÓ ban hµnh trong nh÷ng tr−êng
hîp kh¸c nhau, cã néi dung kh«ng gièng nhau. V× vËy, ®Ó t¹o sù phï hîp gi÷a
h×nh thøc vµ néi dung v¨n b¶n, ®Ó ph©n biÖt v¨n b¶n cña çc chñ thÓ víi nhau,
ph¸p luËt cÇn ph¶i qui ®Þnh chi tiÕt vÒ h×nh thøc v¨n b¶n cña Nhµ n−íc.
H×nh thøc v¨n b¶n cña Nhµ n−íc lµ biÓu hiÖn bÒ ngoµi th«ng qua nh÷ng thÓ
lo¹i v¨n b¶n vµ çch tr×nh bµy nhÊt ®Þnh do ph¸p luËt qui ®Þnh ®Ó thÓ hiÖn vµ
truyÒn ®¹t ý chÝ cña ng−êi so¹n th¶o tíi ®èi t−îng tiÕp nhËn.
Nãi çch kh¸c, h×nh thøc v¨n b¶n cña Nhµ n−íc bao gåm tªn cña v¨n b¶n vµ
c¬ cÊu (çch tr×nh bµy) cña mçi lo¹i v¨n b¶n, do ph¸p luËt quy ®Þnh.
Th«ng qua nh÷ng h×nh thøc v¨n b¶n nhÊt ®Þnh, c¬ quan ban hµnh thÓ hiÖn
râ nÐt ý chÝ cña m×nh ®Ó çc bªn h÷u quan biÕt vµ thùc hiÖn.
H×nh thøc v¨n b¶n cña çc çn bé, c¬ quan Nhµ n−íc kh«ng hoµn toµn gièng
nhau. Ngay mçi c¬ quan, khi gi¶i quyÕt nh÷ng c«ng viÖc kh¸c nhau vÒ tÝnh chÊt
vµ néi dung th× còng sö dông çc h×nh thøc v¨n b¶n kh¸c nhau. Do ®ã, khi x©y
dùng v¨n b¶n ng−êi so¹n th¶o cÇn c©n nh¾c, lùa chän ®óng h×nh thøc v¨n b¶n
ng−êi so¹n th¶o t−¬ng øng víi tõng tr−êng hîp cô thÓ. Sù lùa chän ®ã lµ cÇn
thiÕt, v× nÕu lùa chän ®óng sÏ b¶o ®¶m:
- Sù thèng nhÊt cho hÖ thèng v¨n b¶n Nhµ n−íc.
- ViÖc tr×nh bµy çc néi dung cña v¨n b¶n sÏ thuËn lîi trong mét sè kÕt cÊu
phï hîp.
- ViÖc x¸c ®Þnh hiÖu lùc ph¸p lÝ cña v¨n b¶n ®−îc ®óng ®¾n.
- ViÖc triÓn khai, thùc hiÖn v¨n b¶n ®−îc tiÕn hµnh nghiªm chØnh.
- ViÖc n¾m b¾t, viÖn dÉn v¨n b¶n ®−îc thuËn lîi.
§Ó cã thÓ lùa chän ®óng h×nh thøc v¨n b¶n, th«ng th−êng chØ cÇn c¨n cø vµo
ph¸p luËt hiÖn hµnh, nh− viÖc lùa chän v¨n b¶n ¸p dông ph¸p luËt vµ çc v¨n
b¶n ç biÖt kh¸c (biªn b¶n, c«ng v¨n hµnh chÝnh v.v.…). Trong çc v¨n b¶n qui
19
®Þnh vÒ nh÷ng c«ng viÖc kh¸c nhau th−êng ®· cã qui ®Þnh cô thÓ vÒ h×nh thøc
v¨n b¶n cÇn ban hµnh ®Ó gi¶i quyÕt çc c«ng viÖc ®ã.
Tuy nhiªn, ®Ó lùa chän h×nh thøc v¨n b¶n ph¸p luËt th× vÊn ®Ò trë nªn phøc
t¹p h¬n, v× ®Æt ra çc qui ph¹m ph¸p luËt vÒ vÊn ®Ò m¬i ph¸t sinh th× nh÷ng c¬
quan cïng cã thÈm quyÒn, h¬n thÕ n÷a, mçi c¬ quan l¹i cã thÓ ra nhiÒu lo¹i v¨n
b¶n kh¸c nhau. Khi ®ã, cÇn dùa vµo nh÷ng c¨n cø khoa häc ®−îc rót ra tõ ho¹t
®éng thùc tiÔn vµ tõ ph¸p luËt hiÖn hµnh ®Ó lùa chän h×nh thøc v¨n b¶n cho phï
hîp.
II. C¨n cø lùa chän h×nh thøc v¨n b¶n ph¸p luËt
1. C¨n cø ph¹m vi t¸c ®éng vµ néi dung cña v¨n b¶n ph¸p luËt sÏ
ban hµnh.
a. C¨n cø ph¹m vi t¸c ®éng.
Ph¹m vi t¸c ®éng cña v¨n b¶n lµ kho¶ng kh«ng gian mµ v¨n b¶n cã kh¶
n¨ng t¸c ®éng tíi. Th«ng th−êng, kho¶ng kh«ng gian ®ã giíi h¹n bëi l·nh thæ
cña mét ®¬n vÞ hµnh chÝnh. N−íc ta ®−îc chia thµnh 4 cÊp hµnh chÝnh: CÊp
trung −¬ng, cÊp tØnh, cÊp huyÖn vµ cÊp x·. Mçi cÊp hµnh chÝnh ë ®Þa ph−¬ng
bao gåm nhiÒu ®¬n vÞ kh¸c nhau. V× vËy, ph¹m vi t¸c ®éng cña çc v¨n b¶n
ph¸p luËt do çc c¬ quan Nhµ n−íc ban hµnh còng hÕt søc kh¸c nhau.
Th«ng th−êng, v¨n b¶n ph¸p luËt cña çc c«ng ph¸p Trung −¬ng ban hµnh
th× cã hiÖu lùc trong ph¹m vi c¶ n−íc. Tuy nhiªn, nÕu c¬ quan ban hµnh ®· tù
h¹n chÕ ph¹m vi t¸c ®éng cña v¨n b¶n ph¸p luËt th× nã chØ cßn cã liªn hÖ trong
ph¹m vi giíi h¹n ®ã. VÝ dô Thñ t−íng ra quyÕt ®Þnh qui ®Þnh vÒ vÊn ®Ò chØ liªn
quan tíi çc tØnh miÒn nói, biªn giíi, h¶i ®¶o th× v¨n b¶n chØ ®−îc thùc hiÖn ë
nh÷ng tØnh nµy.
ë cÊp trung −¬ng, hiÖn nay çc c¬ quan Nhµ n−íc ®Òu cã quyÒn ban hµnh
çc v¨n b¶n ph¸p luËt (quyÒn x©y dùng ph¸p luËt) ®Ó thÓ hiÖn trong c¶ n−íc. C¬
quan quyÒn lùc Nhµ n−íc (Quèc héi, Uû ban th−êng vô Quèc héi) th−êng chØ ®Æt
ra qui ®Þnh chung vÒ nh÷ng vÊn ®Ò lín. ViÖc chi tiÕt ho¸ çc v¨n b¶n cô thÓ ®−îc
giao cho ChÝnh phñ, Toµ ¸n nh©n d©n Tèi cao, ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n tèi cao.
V¨n b¶n ph¸p luËt cña çc c¬ quan chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng nµo ban hµnh th×
cã hiÖulùc trong ph¹m vi ®Þa ph−¬ng ddã.
C¬ quan chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng, hiÖn nay theo çch hiÓu phæ biÕn, lµ Héi
®ång nh©n d©n vµ Uû ban nh©n d©n cña ®Þa ph−¬ng ®ã.
Tuy nhiªn, vÒ mÆt lý luËn cã thÓ cho r»ng: C¬ quan trung −¬ng cã thÓ ban
hµnh v¨n b¶n ph¸p luËt chØ ®Ó thùc hiÖn ë mét tØnh, cã quan chÝnh quyÒn cÊp trªn
cã thÓ ra v¨n b¶n chØ ®Ó thùc hiÖn ë mét ®Þa ph−¬ng cÊp d−íi. Nh−ng, viÖc ®ã sÏ t¹o
20
ra sù chång chÐo trong ho¹t ®éng, kh«ng t«n träng nguyªn t¾c ph©n cÊp qu¶n lý
trong bé m¸y Nhµ n−íc, cÊp trªn can thiÖp vµo c«ng viÖc thuéc thÈm quyÒn cña cÊp
d−íi, lµm mÊt ®i sù chñ ®éng s¸ng t¹o cña cÊp d−íi vµ trùc tiÕp lµm gi¶m sót hiÖu
lùc qu¶n lý cña Nhµ n−íc.
V× vËy, cã thÓ kÕt luËn r»ng: Çc c¬ quan cã thÈm quyÒn x©y dùng ph¸p luËt ë
cÊp hay ®Þa ph−¬ng nµo th× chØ ban hµnh v¨n b¶n thÓ thùc hiÖn ë cÊp hay ®Þa
ph−¬ng ®ã. Tuy nhiªn, v¨n b¶n cña cÊp d−íi kh«ng ®−îc tr¸i víi v¨n b¶n cña cÊp
trªn, cã nh− vËy míi t¹o nªn hÖ thèng ph¸p luËt thèng nhÊt, t¹o tiÒn ®Ò cho ph¸p
chÕ x· héi chñ nghÜa ®−îc t¨ng c−êng vµ t«n träng.
Ngoµi ra, ®Ó t«n träng quyÒn tù chñ cña çc c¬ quan Nhµ n−íc trong c«ng
t¸c néi bé cña m×nh, ph¸p luËt cßn cho phÐp thñ tr−ëng çc c¬ quan Nhµ n−íc
ban hµnh çc néi qui, qui chÕ ®Ó thùc hiÖn trong néi bé c¬ quan. V× vËy, nÕu
cÇn ®Æt ra qui ®Þnh chØ ®Ó thùc hiÖn ë mét c¬ quan nµo ®ã th× thÈm quyÒn
thuéc vÒ thñ tr−ëng c¬ quan. Tuy nhiªn, nÕu cã nhiÒu c¬ quan, ®¬n vÞ cã chøc
n¨ng, nhiÖm vô, c¬ cÊu tæ chøc t−¬ng tù nhau th× ®Ó b¶o ®¶m sù thèng nhÊt
trong néi qui, qui chÕ, c¬ quan cÊp trªn cã thÓ ®Æt ra qui ®Þnh mÉu, mang tÝnh
®Þnh h−íng cho çc c¬ quan ®ã. Song, ®Ó ®Æt ra qui ®Þnh cô thÓ ¸p dông trong
tõng c¬ quan, ph¶i thuéc thÈm quyÒn cña thñ tr−ëng c¬ quan ®ã.
b. C¨n cø vÊn ®Ò cña v¨n b¶n ph¸p luËt sÏ ban hµnh.
Néi dung cña v¨n b¶n ph¸p luËt lµ toµn bé çc qui ®Þnh cã trong v¨n b¶n,
®−îc dïng ®Ó ®iÒu chØnh çc quan hÖ x· héi nhÊt ®Þnh.
C¨n cø vµo néi dung v¨n b¶n cã nghÜa lµ dùa vµo viÖc x¸c ®Þnh xem v¨n b¶n
sÏ qui ®Þnh vÒ çc vÊn ®Ò cã liªn quan tíi nh÷ng ngµnh hay lÜnh vùc chuyªn m«n
nµo, ®Ó lùa chän h×nh thøc v¨n b¶n cho phï hîp.
Cã nh÷ng qui ®Þnh chØ liªn quan tíi mét ngµnh hay mét lÜnh vùc chuyªn
m«n nhÊt ®Þnh. Nh−ng còng cã qui ®Þnh liªn quan tíi nhiÒu, thËm chÝ tÊt c¶ çc
ngµnh hay lÜnh vùc trong qu¶n lý Nhµ n−íc. V× vËy, khi dÆt ra çc qui ®Þnh cÇn
x¸c ®Þnh râ nh÷ng néi dung vµ v¨n b¶n ph¶i cã, hay nãi çch kh¸c, ph¶i x¸c ®Þnh
v¨n b¶n sÏ liªn quan tíi ngµnh hay lÜnh vùc nµo.
NÕu néi dung v¨n b¶n chØ liªn quan tíi ngµnh hay lÜnh vùc chuyªn m«n nµo
th× thÈm quyÒn ban hµnh thuéc vÒ c¬ quan qu¶n lý ngµnh hay lÜnh vùc chuyªn
m«n ®ã. TÊt nhiªn, ë çc cÊp ®Þa ph−¬ng th× çc c¬ quan qu¶n lý ngµnh hay lÜnh
vùc chuyªn m«n (së, phßng, ban) cã thÓ kh«ng cã quyÒn ban hµnh v¨n b¶n ph¸p
luËt, khi ®ã çc c¬ quan nµy sÏ so¹n th¶o v¨n b¶n ®Ó tr×nh c¬ quan cã thÈm
quyÒn ban hµnh.
NÕu néi dung v¨n b¶n mang tÝnh liªn ngµnh, liªn quan tíi nhiÒu ngµnh hay
lÜnh vùc chuyªn m«n kh¸c nhau th× thÈm quyÒn ban hµnh thuéc vÒ c¬ quan
21
quyÒn lùc hoÆc c¬ quan hµnh chÝnh cã thÈm quyÒn chung ë tõng cÊp. NÕu lµ vÊn
®Ò lín, cã tÇm quan träng ®Æc biÖt th× c¬ quan quyÒn lùc Nhµ n−íc (Quèc héi, Uû
ban th−êng vô Quèc héi, Héi ®ång nh©n d©n) th−êng ra v¨n b¶n ®Ó qui ®Þnh.
Nh÷ng vÊn ®Ò Ýt quan träng, giao cho c¬ quan hµnh chÝnh cã thÈm quyÒn chung
(ChÝnh phñ vµ Uû ban nh©n d©n çc cÊp) ban hµnh çc qui ®Þnh cÇn thiÕt.
Trong thùc tiÔn n−íc ta, víi nh÷ng viÖc mang tÝnh liªn ngµnh cã liªn quan tíi
hai hay ba bé, liªn quan tíi Bé vµ ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n tèi cao hoÆc Tßa ¸n nh©n
d©n tèi cao th× viÖc ban hµnh çc qui ®Þnh cÇn thiÕt ®−îc çc c¬ quan nµy phèi hîp
thùc hiÖn…. Khi ®ã sÏ ban hµnh ra mét v¨n b¶n liªn bé hoÆc liªn ngµnh (quyÕt ®Þnh
liªn bé, th«ng t− liªn bé, th«ng t− liªn ngµnh.v.v…).
2. C¨n cø tÝnh chÊt vµ møc ®é quan träng cña quan hÖ x· héi mµ çc
qui ph¹m ph¸p luËt sÏ ban hµnh ®iÒu chØnh.
C¨n cø vµo tÝnh chÊt çc quan hÖ x· héi lµ dùa vµo viÖc x¸c ®Þnh tÝnh æn
®Þnh hay cßn ®ang biÕn ®éng cña çc quan hÖ ®ã ®Ó lùa chän h×nh thøc v¨n b¶n
cho phï hîp.
Cã nh÷ng lo¹i quan hÖ x· héi ®· h×nh thµnh trong mét thêi gian kh¸ dµi vµ ®·
béc lé râ khuynh h−íng vµ çc qui luËt vËn ®éng chñ yÕu. Do vËy, ng−êi so¹n th¶o
v¨n b¶n dÔ dù kiÕn ®−îc çc qui ®Þnh cÇn thiÕt ®Ó t¸c ®éng vµo chóng theo ®óng çc
qui luËt vËn ®éng kh¸ch quan vµ nh»m môc ®Ých duy tr× chóng trong mét trËt tù cã
lîi cho Nhµ n−íc. §ång thêi, khi ®· t¸c ®éng ®óng h−íng th× çc qui ®Þnh sÏ phï hîp
vµ ph¸t huy t¸c dông trong qu¶n lý Nhµ n−íc do ®ã chóng dÔ ®−îc thùc hiÖn l©u
dµi.
Nh−ng còng cã nhiÒu lo¹i quan hÖ x· héi míi ph¸t sinh, nhÊt lµ khi Nhµ
n−íc tiÕn hµnh c«ng cuéc ®æi míi toµn diÖn c«ng t¸c qu¶n lý trªn mäi lÜnh vùc cã
khuynh h−íng vµ qui luËt vËn ®éng cßn ch−a ®ñ ®iÒu kiÖn béc lé râ nÐt, nªn viÖc
nghiªn cøu ®Ó n¾m b¾t chóng cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n. Trong qu¸ tr×nh t×m tßi
biÖn ph¸p t¸c ®éng, rÊt cã thÓ c¬ quan cã thÈm quyÒn ®Æt ra çc qui ®Þnh kh«ng
phï hîp víi tÝnh chÊt vµ khuynh h−íng vËn ®éng cña çc quan hÖ x· héi. Vµ khi
®· nhËn thøc râ sù kh«ng phï hîp ®ã, cÇn ph¶i kÞp thêi thay thÕ b»ng çc qui
®Þnh kh¸c, t¹o ra çch thøc vµ ph−¬ng h−íng t¸c ®éng kh¸c th× míi cã thÓ gi¶i
quyÕt tèt c«ng viÖc míi ph¸t sinh. Do ®ã, çc qui ®Þnh ®−îc dïng ®Ó ®iÒu chØnh
çc quan hÖ x· héi ch−a æn ®Þnh th−êng cã thêi gian thùc hiÖn kh«ng dµi.
C¨n cø vµo møc ®é quan träng cña quan hÖ x· héi lµ dùa vµo viÖc x¸c ®Þnh
lo¹i quan hÖ x· héi ®ã cã vai trß lín hay nhá trong ®êi sèng x· héi, trng qu¶n lý
Nhµ n−íc ®Ó lùa chän h×nh thøc v¨n b¶n cho phï hîp.
Cã nh÷ng lo¹i quan hÖ x· héi gi÷ vai trß ®Æc biÖt quan träng, to lín trong
®êi sèng x· héi, mang tÝnh chñ ®¹o ®èi víi çc lo¹i quan hÖ x· héi kh¸c. NÕu khi
22
t¸c ®éng vµo çc quan hÖ x· héi ®ã, mµ t¹o ra ®−îc sù æn ®Þnh, l©u dµi cho çc qui
®Þnh th× ®êi sèng x· héi, ®êi sèng ph¸p luËt vµ ®êi sèng kinh tÕ kh«ng th−êng
xuyªn bÞ x¸o trén. Do ®ã, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cÇn thiÕt ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt,
æn ®Þnh ®êi sèng x· héi.
Nh− vËy, ®èi víi nh÷ng quan hÖ x· héi quan träng vµ ®· t−¬ng ®èi æn ®Þnh,
th× vÒ ph−¬ng diÖn lý luËn cho r»ng, cÇn ®iÒu chØnh bëi çc qui ®Þnh trong nh÷ng
v¨n b¶n cã liªn hÖ ph¸p lý cao (ë trung −¬ng: LuËt, Ph¸p lÖnh; ë ®Þa ph−¬ng:
NghÞ quyÕt cña Héi ®ång nh©n d©n). Nh− vËy, võa t¹o ra kh¶ n¨ng t¸c ®éng tíi
nhiÒu ®èi t−îng thi hµnh h¬n, võa t¹o ra sù æn ®Þnh cÇn thiÕt cho çc qui ®Þnh.
Sù æn ®Þnh ®ã, mét mÆt gióp çc c¬ quan Nhµ n−íc kh«ng ph¶i th−êng xuyªn
thay ®æi çch thøc tæ chøc thùc hiÖn, t¹o nghiªn cøu thãi quen khoa häc, æn ®Þnh
trong tõng c«ng viÖc cô thÓ, mÆt kh¸c, ®em l¹i sù tin t−ëng, t©m lý " ®−îc b¶o vÖ"
cho c«ng d©n vµ çc ®èi t−îng qu¶n lý kh¸c. Nhê ®ã hä míi m¹nh d¹n ®Çu t−
tho¶ ®¸ng vÒ søc ng−êi, søc cña ®Ó s¶n xuÊt kinh doanh, æn ®Þnh ®êi sèng x· héi.
Nh−ng trong thùc tiÔn n−íc ta, do Quèc héi vµ Héi ®ång nh©n d©n ho¹t ®éng
theo çc kú häp, do kinh phÝ chi cho ho¹t ®éng x©y dùng ph¸p luËt ch−a ®ñ sè
l−îng cÇn thiÕt vµ nhiÒu lý do kh¸c, nªn çc LuËt, Ph¸p lÖnh vµ NghÞ quyÕt cña
Héi ®ång nh©n d©n th−êng chØ ®−îc dïng ®Ó quy ®Þnh vÒ nh÷ng viÖc quan träng vµ
mang tÝnh æn ®Þnh cao. Nh÷ng quan hÖ x· héi Ýt quan träng hoÆc cßn ®ang biÕn
®éng, th× c¬ quan quyÒn lùc Nhµ n−íc uû quyÒn cho c¬ quan hµnh chÝnh Nhµ n−íc
cïng cÊp ban hµnh.
§iÒu ®ã, mét mÆt gióp cho Nhµ n−íc nhanh chãng cã ®−îc nh÷ng v¨n b¶n
cÇn thiÕt ®Ó ®Æt ra qui ®Þnh vÒ çc vÊn ®Ò míi ph¸t sinh, mÆt kh¸c, t¹o ®iÒu kiÖn
thuËn lîi ®Ó khi cÇn thiÕt cã thÓ nhanh chãng söa ®æi, bæ sung v¨n b¶n cho phï
hîp. ViÖc söa ®æi, bæ sung v¨n b¶n cña c¬ quan hµnh chÝnh thuËn h¬n so víi v¨n
b¶n cña c¬ quan quyÒn lùc Nhµ n−íc cïng cÊp, bëi lÏ:
- C¬ quan hµnh chÝnh ho¹t ®éng th−êng xuyªn nªn viÖc th«ng qua v¨n b¶n
®Ó söa ®æi, bæ sung v¨n b¶n hiÖn hµnh cã thÓ tiÕn hµnh nhanh chãng;
- Lµ c¬ quan cã chøc n¨ng chÊp hµnh - ®iÒu hµnh nªn viÖc t×m kiÕm, thay
®æi çch t¸c ®éng vµo çc quan hÖ x· héi lµ kh«ng tr¸nh khái ®èi víi bÊt kú bé
m¸y hµnh chÝnh nµo. V× vËy, viÖc thay ®æi çc qui ®Þnh trong qu¸ tr×nh ®iÒu hµnh
dÔ ®−îc x· héi chÊp nhËn h¬n.
- C¬ quan hµnh chÝnh Nhµ n−íc ph¶i phôc tïng çc c¬ quan quyÒn lùc Nhµ
n−íc cïng cÊp. Do vËy, v¨n b¶n cña c¬ quan hµnh chÝnh kh«ng ®−îc tr¸i víi néi
dung, tinh thÇn çc v¨n b¶n cña c¬ quan quyÒn lùc Nhµ n−íc cïng cÊp. §Ó chØ ®¹o,
®Þnh h−íng ho¹t ®éng x©y dùng ph¸p luËt cña c¬ quan hµnh chÝnh, mét mÆt c¬ quan
quyÒn lùc qui ®Þnh vÒ nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n, mang tÝnh nguyªn t¾c ®Ó t¹o c¬ së ph¸p
23
lý cho çc v¨n b¶n cña c¬ quan hµnh chÝnh, mÆt kh¸c c¬ quan quyÒn lùc cã thÓ b·i
bá v¨n b¶n cña c¬ quan hµnh chÝnh trong nh÷ng tr−êng hîp cÇn thiÕt.
3. C¨n cø vai trß cña tõng lo¹i v¨n b¶n
Mçi c¬ quan Nhµ n−íc chØ ®−îc sö dông mét sè v¨n b¶n nhÊt ®Þnh do ph¸p
luËt qui ®Þnh. Mçi lo¹i v¨n b¶n ®−îc sö dông trong nh÷ng tr−êng hîp kh¸c
nhau, víi néi dung kh«ng gièng nhau. V× vËy, khi chän lùa h×nh thøc v¨n b¶n,
tr−íc hÕt ph¶i c¨n cø ph¸p luËt hiÖn hµnh ®Ó x¸c ®Þnh râ c¬ quan ®ã cã quyÒn
ra nh÷ng v¨n b¶n nµo. Kh«ng ®−îc sö dông çc v¨n b¶n ph¸p luËt kh«ng qui
®Þnh hoÆc v¨n b¶n cña nh÷ng c¬ quan Nhµ n−íc kh¸c. VÝ dô: Uû ban nh©n d©n
ra quyÕt ®Þnh, chØ thÞ, th«ng b¸o, c«ng v¨n hµnh chÝnh v.v… mµ kh«ng ra NghÞ
quyÕt, Th«ng t− v.v…
§ång thêi, ph¶i xuÊt ph¸t tõ qui ®Þnh ph¸p luËt vÒ tr−êng hîp sö dông
tõng lo¹i v¨n b¶n cña mçi c¬ quan, ®Ó lùa chän ®óng h×nh thøc v¨n b¶n cÇn
thiÕt, tr¸nh nhÇm lÉn vÒ chñng lo¹i v¨n b¶n. Trong vÝ dô trªn, Uû ban nh©n
d©n cã thÓ ra nhiÒu lo¹i v¨n b¶n kh¸c nhau, nh−ng nÕu dÆt ra çc qui ph¹m
ph¸p luËt th× th−êng dïng quyÕt ®Þnh mµ kh«ng dïng çc v¨n b¶n kh¸c1
III. C¬ cÊu v¨n b¶n cña Nhµ n−íc

C¬ cÊu v¨n b¶n lµ çch tr×nh bµy vÒ h×nh thøc cña mét v¨n b¶n. Mçi lo¹i
v¨n b¶n ®−îc tr×nh bµy theo mét c¬ cÊu kh«ng hoµn toµn gièng nhau. Tuy vËy,
çc v¨n b¶n cña Nhµ n−íc ®Òu cã chung mét sè yÕu tè vÒ c¬ cÊu. §iÒu ®ã thÓ hiÖn
râ nÐt ë çc v¨n b¶n h−íng dÉn vÒ c«ng t¸c v¨n b¶n, ë nh÷ng v¨n b¶n ®−îc ban
hµnh trong thùc tiÔn.
Nh×n chung, trong c¬ cÊu mçi v¨n b¶n cña Nhµ n−íc th−êng cã nh÷ng ®iÓm
sau ®©y:
- Quèc hiÖu: ViÕt trªn cïng, bªn ph¶i cña v¨n b¶n. Quèc hiÖu cña n−íc ta.
Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam
§éc lËp - Tù do - H¹nh phóc
- Tªn c¬ quan ban hµnh viÕt ngang hµng Quèc hiÖu, gãc tr¸i cña v¨n b¶n
(1/3 trang giÊy theo chiÒu ngang cho tªn c¬ quan, 2/3 cho Quèc hiÖu). §èi víi
v¨n b¶n cña çc c¬ quan hµnh chÝnh Nhµ n−íc cã thÈm quyÒn chuyªn m«n ë
®Þa ph−¬ng (së, phßng ban…) vµ çc ®¬n vÞ c¬ së cña bé m¸y hµnh chÝnh Nhµ
n−íc (tr−êng häc, nhµ m¸y…) th× phÝa trªn tªn c¬ quan ban hµnh ph¶i ghi tªn
c¬ quan mµ chóng trùc thuéc.
1
Xem Th«ng t− sè 33/BT, ngµy 10/12/1992 cña Bé tr−ëng, chñ nhiÖm v¨n phßng ChÝnh phñ
24
- §Þa ®iÓm vµ thêi gian ban hµnh v¨n b¶n: Ghi d−íi Quèc hiÖu, h¬i lÖch vÒ
bªn ph¶i.
- §Þa ®iÓm: Ghi tªn ®Þa ph−¬ng mµ c¬ quan ban hµnh ®ãng trô së.
- Thêi gian: Ghi ngµy, th¸ng, n¨m vµo sæ vµ ban hµnh v¨n b¶n. §èi víi v¨n
b¶n yªu cÇu tÝnh chÝnh x¸c cao, nh÷ng ngµy d−íi 10 vµ çc th¸ng d−íi 3 ph¶i viÕt
sè 0 phÝa tr−íc.
VÝ dô: Ngµy 09 th¸ng 02 n¨m 1996.
- Sè vµ ký hiÖu: Ghi d−íi tªn c¬ quan ban hµnh. LÊy sè 01 lµ sè më ®Çu cho
v¨n b¶n ph¸p luËt kÓ tõ 01/01 mçi n¨m. §èi víi v¨n b¶n ¸p dông ph¸p luËt th×
®¸nh sè riªng theo tõng lo¹i c«ng viÖc cô thÓ.
Ký hiÖu cña v¨n b¶n ph¸p luËt lµ ch÷ viÕt t¾t cña mçi lo¹i v¨n b¶n vµ ch÷
viÕt t¾t tªn c¬ quan ban hµnh.
VÝ dô: Sè …….. Q§ -UB
HiÖn nay, do xuÊt ph¸t tõ viÖc ®¸nh gi¸ vÒ ý nghÜa cña phÇn ký hiÖu, nªn
trong mét sè v¨n b¶n, cÊp cã thÈm quyÒn sö dông mét sè lo¹i ký hiÖu thuËn tiÖn
vµ cã ý nghÜa h¬n.
VÝ dô: Trong v¨n b¶n cña ChÝnh phñ, dï lµ NghÞ quyÕt hay NghÞ ®Þnh th×
còng chØ cã ký hiÖu: Sè ……./ CP; trong B¶n ¸n cña Toµ ¸n, ghi lµ ký hiÖu lµ: Sè
……/ HS-ST (H×nh sù - S¬ thÈm).
Ngay sau ®Æc ®iÓm vµ thêi gian ban hµnh, ghi tªn vµ trÝch yÕu cña v¨n b¶n.
Tªn gäi cña v¨n b¶n do ph¸p luËt qui ®Þnh cho tõng tr−êng hîp cô thÓ. TrÝch yÕu
v¨n b¶n ghi ngay d−íi tªn v¨n b¶n, ghi tãm t¾t chÝnh x¸c néi dung v¨n b¶n
(th−êng ®−îc diÔn ®¹t b»ng mét c©u: VÒ viÖc …)
PhÇn tiÕp theo, ghi tªn c¬ quan ban hµnh, c¬ së ph¸p lý còng nh− lý do, môc
®Ých cña viÑc ban hµnh v¨n b¶n. PhÇn c¬ së ph¸p lý cÇn ghi râ tªn v¨n b¶n x¸c
®Þnh thÈm quyÒn cña c¬ quan ban hµnh çc v¨n b¶n kh¸c cã liªn quan trùc tiÕp
tíi néi dung v¨n b¶n sÏ ban hµnh.
Néi dung cña v¨n b¶n cã thÓ ®−îc chia thµnh: phÇn, ch−¬ng, môc, ®iÒu,
kho¶n , ®iÓm.
Trong ch−¬ng cuèi (®iÒu kho¶n thi hµnh hoÆc ®iÒu kho¶n cuèi cïng) cña
v¨n b¶n ph¸p luËt hoÆc nh÷ng ®iÒu cuèi cña v¨n b¶n ¸p dông ph¸p luËt, cÇn x¸c
®Þnh râ v¨n b¶n ®ã lµm mÊt hiÖu lùc cña v¨n b¶n nµo; x¸c ®Þnh hiÖu lùc ph¸p lý
vÒ kh«ng gian, thêi gian vµ ®èi t−îng thi hµnh; x¸c ®Þnh çc ç nh©n hay tæ chøc
cã tr¸ch nhiÖm thi hµnh vµ h−íng dÉn thi hµnh v¨n b¶n sÏ thi hµnh.
- DÊu vµ ch÷ ký:
25
Con dÊu x¸c ®Þnh n¨ng lùc chñ thÓ cña c¬ quan ban hµnh v¨n b¶n. Mét sè c¬
quan cã hai con dÊu (dÊu c¬ quan vµ dÊu v¨n phßng). V× vËy, khi ®ãng dÊu cÇn
ph©n biÖt tÝnh chÊt c«ng viÖc vµ ®¬n vÞ ban hµnh v¨n b¶n ®Ó sö dông con dÊu.
Ch÷ ký lµ çc thñ tr−ëng c¬ quan, nÕu c¬ quan ®ã ®−îc tæ chøc vµ ho¹t ®éng
theo chÕ ®é chñ tr−¬ng mét ng−êi; lµ cña ng−êi thay mÆt tËp thÓ l·nh ®¹o; nÕu c¬
quan ®ã ®−îc tæ chøc vµ ho¹t ®éng theo chÕ ®é thñ tr−ëng tËp thÓ. Ng−êi cã
quyÒn ®−¬ng nhiªn cã thÓ uû quyÒn cho cho cÊp phã ký thay.
VÝ dô:
T/M Uû ban nh©n d©n hoÆc: K/T Gi¸m ®èc Së
K/T Chñ tÞch Phã gi¸m ®èc
(Ký) (Ký)
TrÇn N Ph¹m M
Khi ký ph¶i ghi râ chøc vô, hä tªn cña ng−êi ký
Trong tr−êng hîp v¨n b¶n ban hµnh ®Ò cËp tíi vÊn ®Ò Ýt quan träng, ng−êi
cã quyÒn ®−¬ng nhiªn cã thÓ uû quyÒn cho cÊp d−íi trùc tiÕp ký thõa lÖnh.
VÝ dô:
T/L Chñ tÞch UBND hoÆc T/L Gi¸m ®èc Së
Ch¸nh V¨n phßng Tr−ëng phßng TC-CB
(Ký) (Ký)
Vò D. Lª H.
NÕu ng−êi ký míi chØ ®−îc gi÷ chøc vô quyÒn tr−êng, ch−a ®−îc bæ nhiÖm
chÝnh thøc th× khi ký ph¶i ghi râ Q (quyÒn) tr−íc chøc vô:
VÝ dô: Q.Thñ tr−ëng ChÝnh phñ, Q. Gi¸m ®èc.
NÕu ng−êi ký chØ ®−îc uû quyÒn mét thêi gian khi thñ tr−ëng v¾ng mÆt (cã sù uû
nhiÖm b»ng v¨n b¶n) th× khi ký ph¶i ghi râ TUQ (Thõa uû quyÒn) tr−íc chøc vô: VÝ
dô: TUQ Gi¸m ®èc Së….
§èi víi nh÷ng v¨n b¶n ¸p dông ph¸p luËt ®−îc mét sè nh©n viªn Nhµ n−íc,
kh«ng ph¶i ng−êi ®øng ®Çu c¬ quan ban hµnh, th× ch÷ ký lµ cña ng−êi gi÷ chøc
vô ®−îc Nhµ n−íc trao quyÒn. VÝ dô Thanh tra viªn, chiÕn sÜ c¶nh s¸t… ký quyÕt
®Þnh xö ph¹t vi ph¹m hµnh chÝnh. Tuy nhiªn, trong nh÷ng tr−êng hîp nµy th×
kh«ng thÓ ®ãng dÊu x¸c nhËn ch÷ ký, v× çc ch÷ ký ®ã kh«ng ®−îc ®¨ng ký ë bé
phËn v¨n th− cña c¬ quan.
Nh÷ng tr−êng hîp kh¸c, ch÷ ký ®Òu ph¶i cã sù x¸c nhËn b»ng dÊu c¬ quan,
®¬n vÞ.
Con dÊu ®ãng trïm lªn kho¶ng 1/4 ®Õn 1/3 ch÷ ký vÒ bªn tr¸i. DÊu ph¶i
®ãng ngay ng¾n, râ rµng, ®óng mµu s¾c mùc dÊu ®· qui ®Þnh.
26
Mçi v¨n b¶n chØ ký vµ ®ãng dÊu mét lÇn, nép ë bé phËn v¨n th−. Çc v¨n
b¶n kh¸c ph¶i sao. C¬ quan thõa lÖnh cña c¬ quan ban hµnh (cÊp d−íi trùc tiÕp)
cã quyÒn sao v¨n b¶n. Khi v¨n b¶n chuyÓn ®i cã ®ñ dÊu vµ ch÷ ký, c¬ quan nhËn
sÏ lµ c¬ quan sao v¨n b¶n.
C¬ quan hay bé phËn v¨n th− cã tr¸ch nhiÖm sao v¨n b¶n thµnh nhiÒu b¶n,
®ñ sè l−îng ®Ó göi tíi ®èi t−îng tiÕp nhËn. Khi ®ã ghi lµ sao y b¶n chÝnh. Çc c¬
quan kh¸c sao v¨n b¶n ghi lµ Sao Lôc.
27
VÝ dô:
ñy ban nh©n d©n Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam
Thµnh phè Hµ Néi §éc lËp - Tù do - H¹nh phóc
-----o0o----- ------------------
Sè: ……/Q§-UB Hµ Néi, ngµy th¸ng n¨m
------------------
T/M Uû ban nh©n d©n

Chñ tÞch
NguyÔn P.
(§· ký)
--------------------------------------------
V¨n phßng UBND Sao y b¶n chÝnh
Thµnh phè Hµ Néi Hµ Néi, ngµy / /
-----o0o-----
Sè: ……/SL
Ch¸nh v¨n phßng

(Ký, ghi râ hä tªn, ®ãng dÊu)
HoÆc
Uû ban nh©n d©n Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam
Thµnh phè Hµ Néi §éc lËp - Tù do - H¹nh phóc
-----o0o----- ---------o0o--------
Sè: ……/Q§-UB Hµ Néi, ngµy th¸ng n¨m
T/M Uû ban nh©n d©n

Chñ tÞch
NguyÔn P.
(§· ký)
--------------------------------------
Uû ban nh©n d©n Sao Lôc
Thµnh phè Hµ Néi §èng §a, ngµy / /
-----o0o----- T/L Chñ tÞch
Sè: ……/SL
Ch¸nh v¨n phßng

(Ký, ghi râ hä tªn, ®ãng dÊu)
28
1. ý nghÜa cña h×nh thøc v¨n b¶n ?

2. Ph©n tÝch çc c¨n cø lùa chän h×nh thøc v¨n b¶n cña Nhµ n−íc.
3. Néi dung vµ ý nghÜa çc ®Ò môc trong v¨n b¶n ?
4. H·y dùa vµo quy ®Þnh trong §iÒu lÖ c«ng t¸c c«ng v¨n giÊy tê vµ c«ng t¸c
l−u tr÷ ®Ó chøng minh r»ng: "Qui ®Þnh vÒ ký hiÖu v¨n b¶n kh«ng cô thÓ
nªn trong thùc tiÔn cã nhiÒu çch tr×nh bµy kh¸c nhau vÒ ký hiÖu v¨n
b¶n".
29
Ch−¬ng IV
néi dung v¨n b¶n cña Nhµ n−íc
I. Kh¸i nhiÖm néi dung v¨n b¶n cña Nhµ n−íc

Néi dung v¨n b¶n cña Nhµ n−íc lµ toµn bé nh÷ng vÊn ®Ò mµ v¨n b¶n ®Ò cËp
tíi, thÓ hiÖn ý chÝ cña tËp thÓ ban hµnh trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn chøc n¨ng,
nhiÖm vô theo ph¸p luËt cña çc chñ thÓ ®ã.
Çc vÊn ®Ò v¨n b¶n ®Ò cËp tíi cã thÓ cã ph¹m vi rÊt kh¸c nhau. Th«ng
th−êng, v¨n b¶n ph¸p luËt cã néi dung liªn quan tíi mét vµi vÊn ®Ò cô thÓ (néi
dung hÑp). Cßn çc v¨n b¶n kh¸c cña Nhµ n−íc néi dung réng hay hÑp tuú thuéc
vµo tõng lo¹i h×nh v¨n b¶n, nh−: b¸o ço viÖc thùc hiÖn kÕ ho¹ch n¨m th−êng cã
néi dung liªn quan tíi nhiÒu vÊn ®Ò, nhiÒu lÜnh vùc, biªn b¶n vi ph¹m th× néi
dung chØ lµ nh÷ng vÊn ®Ò cã liªn quan tíi vô vi ph¹m. Cã néi dung ®Ò cËp tíi
nh÷ng vÊn ®Ò cã liªn quan tíi nhiÒu chñ thÓ ®éc lËp víi nhau, nh−ng còng cã néi
dung chØ vÒ nh÷ng vÊn ®Ò néi bé, trong mét c¬ quan, tæ chøc.
XÐt vÒ tÝnh chÊt, th× cã néi dung thÓ hiÖn râ sù ¸p ®Æt ý chÝ Nhµ n−íc (mang
tÝnh quyÒn lùc Nhµ n−íc) nh−ng còng cã néi dung kh«ng mang tÝnh quyÒn lùc
Nhµ n−íc, kh«ng ph¶i lµ sù ¸p ®Æt ý chÝ Nhµ n−íc, mµ chØ ®¬n thuÇn lµ ghi nhËn
mét sù kiÖn ph¸p lý (biªn b¶n, phiÕu nhËp kho, biªn lai thu tiÒn.v.v…), hoÆc lµ
sù giao dÞch, trao ®æi c«ng t¸c (c«ng v¨n hµnh chÝnh.v.v…) hay lµ viÖc th«ng tin
vÒ ho¹t ®éng cña c¬ quan Nhµ n−íc (th«ng ço, th«ng b¸o.v.v…)
Ngay nh÷ng néi dung mang tÝnh quyÒn lùc Nhµ n−íc còng bao hµm nhiÒu
h−íng ¸p ®Æt kh¸c nhau. Çc néi dung ®ã, cã thÓ lµ sù cÊm ®o¸n cña Nhµ n−íc,
cã thÓ lµ viÖc b¾t buéc hay cho phÐp thùc hiÖn hµnh vi ®èi víi çc ®èi t−îng qu¶n
lý.
Cho dï cã nh÷ng ®iÓm kh¸c biÖt nhÊt ®Þnh nh−ng néi dung çc v¨n b¶n cña
Nhµ n−íc ®Òu ®−îc çc chñ thÓ cã thÈm quyÒn h×nh thµnh trong qu¸ tr×nh qu¶n lý
Nhµ n−íc. Do vËy, çc néi dung ®ã ph¶i thÓ hiÖn tÝnh cã môc ®Ých mét çch râ nÐt, ®ã
lµ: gãp phÇn thùc hiÖn mét phÇn chøc n¨ng, nhiÖm vô cña Nhµ n−íc.
30
Néi dung cña mäi lo¹i v¨n b¶n cña Nhµ n−íc lu«n lu«n lµ phÇn träng t©m,
c¬ b¶n cña çc v¨n b¶n, lµ phÇn mµ ng−êi lµm c«ng t¸c x©y dùng çc v¨n b¶n
ph¶i ®Æc biÖt quan t©m ®Ó hoµn chØnh vµ n©ng cao chÊt l−îng trong qu¸ tr×nh
x©y dùng chóng.
II. Ng«n ng÷ vµ çch hµnh v¨n trong v¨n b¶n cña Nhµ
n−íc
Ng«n ng÷ lµ ph−¬ng tiÖn ®Ó chñ thÓ ban hµnh thÓ hiÖn ý chÝ cña m×nh trong
v¨n b¶n cña Nhµ n−íc. Th«ng qua ng«n ng÷, chñ thÓ ban hµnh v¨n b¶n thÓ hiÖn
ý chÝ, nguyÖn väng cña m×nh vµ khi ®äc v¨n b¶n, ng−êi tiÕp nhËn biÕt ®−îc ý chÝ
®ã, ®Ó tuú tõng tr−êng hîp cô thÓ, thùc hiÖn nh÷ng hµnh vi cÇn thiÕt, phï hîp
víi mçi v¨n b¶n ®· nhËn ®−îc.
Ng«n ng÷ trong v¨n b¶n cña Nhµ n−íc lµ ng«n ng÷ tiÕng ViÖt ®−îc h×nh
thµnh vµ ch¾t läc tõ tiÕng ViÖt. V× vËy, çc qui t¾c ng«n ng÷ tiÕng ViÖt lu«n t¸c
®éng s©u s¾c tíi viÖc h×nh thµnh néi dung v¨n b¶n cña Nhµ n−íc. Ng−êi lµm c«ng
t¸c v¨n b¶n cña Nhµ n−íc, tr−íc hÕt ph¶i n¾m b¾t ®Çy ®ñ çc qui t¾c ng«n ng÷
tiÕng ViÖt, ®Æc biÖt lµ çc qui t¾c vÒ viÖc sö dông tõ ng÷, vÒ c©u vµ ®o¹n v¨n
trong v¨n b¶n tiÕng ViÖt.
Bªn c¹nh ®ã, çch hµnh v¨n trong v¨n b¶n còng cã t¸c ®éng s©u s¾c tíi viÖc
tr×nh bµy néi dung v¨n b¶n, gióp chñ thÓ ban hµnh tr×nh bµy ý chÝ cña m×nh mét
çch râ rµng, chÆt chÏ b¶o ®¶m sù l«gÝch cÇn thiÕt cho v¨n b¶n.
Çch hµnh v¨n trong v¨n b¶n cßn gäi lµ v¨n phong v¨n b¶n hay phong çch
ng«n ng÷ v¨n b¶n lµ çch thøc, ph−¬ng ph¸p ®−îc sö dông ®Ó liªn kÕt çc tõ ng÷
vµ c©u v¨n trong v¨n b¶n, t¹o nªn mèi liªn kÕt néi t¹i bÒn v÷ng, thèng nhÊt cña
v¨n b¶n.
Cã nhiÒu çch hµnh v¨n trong v¨n b¶n, nh−: V¨n phong nghÞ luËn, t¶ c¶nh,
trÇn thuËt, th¬ ca…
Tuy nhiªn, do ®Æc ®iÓm cña ho¹t ®éng qu¶n lý Nhµ n−íc, nªn mÆc dï xuÊt
ph¸t tõ ng«n ng÷ tiÕng ViÖt nh−ng ng«n ng÷ vµ çch hµnh v¨n trong v¨n b¶n
cña Nhµ n−íc còng cã nhiÒu nÐt riªng biÖt ®Æc thï. Çc ®Æc thï ®ã gióp cho v¨n
b¶n cña Nhµ n−íc cã ®−îc nh÷ng ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®¸p øng yªu cÇu cña Nhµ
n−íc vµ x· héi ®Æt ra ®èi víi v¨n b¶n cña Nhµ n−íc; gióp cho ho¹t ®éng qu¶n lý
Nhµ n−íc ®¹t ®−îc hiÖu qu¶ vµ hiÖu lùc nhÊt ®Þnh.
Khi lùa chän ng«n ng÷ vµ çch hµnh v¨n trong v¨n b¶n cña Nhµ n−íc, tr−íc
hÕt cÇn qu¸n triÖt t− t−ëng coi v¨n b¶n cña Nhµ n−íc lu«n g¾n chÆt víi ®êi sèng
x· héi, lu«n liªn quan trùc tiÕp tíi qu¶ng ®¹i quÇn chóng, lµ ®èi t−îng ®Ó nh©n
d©n t×m hiÓu vµ thùc hiÖn, qua ®ã n©ng cao ý thøc ph¸p luËt cña nh©n d©n. Do
31
®ã, cÇn sö dông tõ ng÷ th«ng dông, phæ biÕn; diÔn ®¹t ®¬n gi¶n, dÔ hiÓu ®Ó mäi
ng−¬i ®Òu cã thÓ n¾m b¾t chÝnh x¸c ý ®å cña c¬ quan ban hµnh, tõ ®ã cã hµnh vi
®óng ®¾n ®Ó thùc hiÖn ph¸p luËt.
Tr¸nh dïng nh÷ng tõ kh«ng phæ biÕn, ®−îc dïng trong nghiªn cøu. ChØ sö
dông tõ chuyªn m«n trong tr−êng hîp cÇn thiÕt, khi ®èi t−îng thi hµnh chñ yÕu
lµ çc nhµ chuyªn m«n.
Nªn sö dông tõ ng÷ trong ng«n ng÷ tiÕng ViÖt ®Ó h×nh thµnh çc thuËt ng÷
ph¸p lý vµ ®Ó tr×nh bµy v¨n b¶n. NÕu cÇn b¶o ®¶m tÝnh quèc tÕ trong v¨n b¶n cã
liªn quan tíi n−íc ngoµi th× cã thÓ sö dông tõ phiªn ©m. CÇn dÇn dÇn thay thÕ
nh÷ng tõ ViÖt cæ b»ng nh÷ng tõ hiÖn ®¹i t−¬ng øng nh−ng ph¶i b¶o ®¶m sù
trong s¸ng cña ng«n ng÷ ph¸p luËt.
§ång thêi, ph¶i xuÊt ph¸t tõ viÖc x¸c ®Þnh ng«n ng÷ trong v¨n b¶n lµ ng«n
ng÷ ph¸p luËt, ng«n ng÷ cña Nhµ n−íc ®Ó lùa chän tõ ng÷ vµ çch hµnh v¨n b¶o
®¶m tÝnh nghiªm tóc, chÝnh x¸c vµ thèng nhÊt.
TÝnh nghiªm tóc cña v¨n b¶n lµ v« cïng cÇn thiÕt, mang l¹i sù trang
nghiªm, thÓ hiÖn uy quyÒn cña Nhµ n−íc. §Ó b¶o d¶m tÝnh nghiªm tóc cña
v¨n b¶n, cÇn sö dông nh÷ng tõ ®· ®−îc x¸c dÞnh râ rµng vÒ nghÜa. NÕu h×nh
thµnh thuËt ng÷ míi, c¬ quan cÊp trung −¬ng cÇn cã qui ®Þnh cô thÓ trong mét
v¨n b¶n ph¸p luËt vÒ vÊn ®Ò cã liªn quan. Nh− vËy, võa b¶o ®¶m sù nghiªm
tóc võa b¶o ®¶m sù chÝnh x¸c cña v¨n b¶n. §ång thêi, ph¶i tr¸nh sö dông tõ
ng÷ trong d©n gian nh− tiÕng lãng, tiÕng tôc, tr¸nh ghÐp ch÷, ghÐp tiÕng t¹o
ra nh÷ng tõ míi ch−a ®−îc x¸c ®Þnh râ nghÜa (qu¶n lý kinh - tµi, b¶o vÖ danh -
th¾ng…).
Kh«ng tuú tiÖn thªm, bít hoÆc viÕt t¾t tªn çc c¬ quan, tæ chøc hoÆc ç nh©n
trong v¨n b¶n cña Nhµ n−íc. Tr−êng hîp thËt cÇn thiÕt th× míi viÕt t¾t vµ khi ®ã
ph¶i chó thÝch trong v¨n b¶n.
Muèn b¶o ®¶m tÝnh chÝnh x¸c cho v¨n b¶n cßn ph¶i tr¸nh dïng nh÷ng tõ
®ång ©m kh¸c nghÜa. Mçi tõ trong ph¸p luËt chØ cã thÓ hiÓu theo mét nghÜa nhÊt
®Þnh. Do ®ã, mét mÆt khi gÆp mét tõ cã nhiÒu nghÜa th× ph¶i quy ®Þnh râ nghÜa
cña nã ®Ó sö dông thèng nhÊt. NÕu kh«ng x¸c ®Þnh ®−îc nghÜa cña nã th× kh«ng
nªn sö dông bëi v× cã thÓ lµm cho ng−êi ®äc hiÓu theo nhiÒu nghÜa kh¸c nhau.
Bªn c¹nh ®ã, tõ ng÷ trong v¨n b¶n ph¶i ®−îc sö dông mét çch thèng nhÊt.
Kh«ng dïng nh÷ng tõ kh¸c ©m ®ång nghÜa trong cïng mét v¨n b¶n nãi riªng vµ
trong c¶ hÖ thèng v¨n b¶n cña Nhµ n−íc nãi chung. VÝ dô: Trong çc tõ ®ång
nghÜa "hîp ®ång", "b¶n cam kÕt", "b¶n giao kÌo"… th× nªn thèng nhÊt dïng "hîp
®ång" v× ®ã lµ tõ ®· ®−îc sö dông trong nhiÒu v¨n b¶n cña trung −¬ng.
32
Khi tr×nh bµy c©u, cÇn ph¶i b¶o ®¶m viÖc tu©n thñ ®Çy ®ñ çc qui t¾c ng÷
ph¸p vÒ c©u v¨n tiÕng ViÖt. C©u ph¶i ®−îc viÕt chÆt chÏ, chÝnh x¸c. Ph¶i sö
dông ®óng ý nghÜa, vai trß cña çc lo¹i dÊu c©u (çc dÊu chÊm, phÈy, ngoÆc
®¬n, ngoÆc kÐp.v.v…) Trong v¨n b¶n cña Nhµ n−íc kh«ng dïng mét sè dÊu
c©u nh− dÊu ba chÊm (…), v©n v©n (v.v…), chÊm than (!), chÊm hái (?).
ThÓ v¨n trong v¨n b¶n cña Nhµ n−íc th−êng lµ thÓ v¨n nghÞ luËn, c©u v¨n
trÇn thuËt, kh«ng sö dông v¨n phong t¶ c¶nh, v¨n vÇn v.v… ®Ó b¶o ®¶m tÝnh
nghiªm tóc, chÝnh x¸c cña v¨n b¶n.
III. Néi dung v¨n b¶n cña Nhµ n−íc

1. Néi dung c¬ b¶n mang tÝnh quyÒn lùc cña Nhµ n−íc.
Tuú thuéc vµo tÝnh chÊt vµ néi dung cña tõng lo¹i c«ng viÖc, mçi v¨n b¶n
mang tÝnh quyÒn lùc. Nhµ n−íc cã thÓ ®Ò cËp tíi nhiÒu vÊn ®Ò kh¸c nhau. Néi
dung cña v¨n b¶n cã thÓ réng, hÑp, dµi, ng¾n, kh¸c nhau, nh−ng nh×n chung çc
v¨n b¶n mang tÝnh quyÒn lùc Nhµ n−íc ®Òu ph¶i x¸c ®Þnh râ nh÷ng vÊn ®Ò sau
®©y:
a. C¬ së ph¸p lý cña viÖc ban hµnh v¨n b¶n
C¬ së ph¸p lý cña viÖc ban hµnh v¨n b¶n cña nh÷ng v¨n b¶n mang tÝnh
quyÒn lùc Nhµ n−íc vµ çc v¨n b¶n mang tÝnh ph¸p lý ®−îc coi lµ céi nguån ph¸t
sinh, lµ chuÈn mùc b¾t buéc ph¶i thu©n theo khi ban hµnh ra v¨n b¶n cña Nhµ
n−íc. Th«ng th−êng, ®ã lµ çc v¨n b¶n liªn quan trùc tiÕp tíi néi dung v¨n b¶n
®ang so¹n th¶o.
C¬ së ph¸p lý th−êng ®−îc tr×nh bµy, ®−îc ®Ò cËp ë phÇn ®Çu cña v¨n b¶n.
Tuy nhiªn, trong thùc tiÔn ®· h×nh thµnh mét thãi quen, nÕu lµ v¨n b¶n ®Ò cËp
tíi nh÷ng viÖc nhá, Ýt quan träng (®Æc biÖt lµ chØ thÞ) th× cã thÓ kh«ng tr×nh bµy
phÇn c¬ së ph¸p lý.
Çch tr×nh bµy phÇn c¬ së ph¸p lý trong çc lo¹i h×nh v¨n b¶n kh¸c nhau
còng kh«ng hoµn toµn gièng nhau. Trong luËt, Ph¸p lÖnh, NghÞ ®Þnh, NghÞ quyÕt,
QuyÕt ®Þnh.v.v… phÇn nµy ®−îc tr×nh bµy d−íi d¹ng çc "c¨n cø" trong chØ thÞ,
th«ng t− th−êng ®−îc tr×nh bµy trùc tiÕp b»ng viÖc viÖn dÉn tªn v¨n b¶n.
Tuú thuéc vµo néi dung v¨n b¶n ®Ò cËp tíi nhiÒu hay Ýt vÊn ®Ò; vµo viÖc cã
nhiÒu hay Ýt v¨n b¶n liªn quan cÇn viÖn dÉn, phÇn c¬ së ph¸p lý cña v¨n b¶n cã
thÓ chØ viÖn dÉn mét v¨n b¶n liªn quan trùc tiÕp, cã thÓ ph¶i viÖn dÉn nhiÒu v¨n
b¶n kh¸c nhau.
§Ó x¸c ®Þnh nh÷ng v¨n b¶n cô thÓ cÇn viÖn dÉn, ph¶i xuÊt ph¸t tõ môc ®Ých
cña viÖc nµy lµ khai th¸c ý nghÜa cña phÇn c¬ së ph¸p lý, th× míi cã thÓ lùa chän
®óng v¨n b¶n, ®ång thêi vÉn b¶o ®¶m tÝnh gän nhÑ cho phÇn c¬ së ph¸p lý.
33
XuÊt ph¸t tõ kinh nghiÖm thùc tiÔn, cã thÓ cho r»ng; çc v¨n b¶n ®−îc viÖn
dÉn nh»m khai th¸c 2 ý nghÜa c¬ b¶n:
- X¸c ®Þnh râ viÖc ban hµnh v¨n b¶n ®−îc tiÕn hµnh bëi çc c¬ quan cã ®ñ
thÈm quyÒn.
- Minh chøng néi dung v¨n b¶n ®ang so¹n th¶o lµ hîp ph¸p.
Bªn c¹nh ®ã, ngay trong phÇn ®Çu cña v¨n b¶n cßn cã thÓ viÖn dÉn çc v¨n
b¶n mang tÝnh ph¸p lý, liªn quan trùc tiÕp tíi v¨n b¶n ®ang so¹n th¶o, nh−: Biªn
b¶n vi ph¹m, biªn b¶n cña Héi ®ång tuyÓn dông, ®¬n khiÕu n¹i cña c«ng d©n
v.v… Tuy nhiªn, ®Ó ph©n biÖt víi phÇn c¬ së ph¸p lý, phÇn nµy th−êng tr×nh bµy
lµ "xÐt…" hoÆc "theo…" mµ kh«ng ghi d−íi d¹ng "c¨n cø…", ®Ó nãi vÒ lý do ra
v¨n b¶n.
VÝ dô: "XÐt ®¬n khiÕu n¹i cña «ng ®Ò göi ngµy / /…"
Nh− vËy, phÇn nµy cã ý nghÜa lµ ®Þnh râ viÖc ra v¨n b¶n ®−îc tiÕn hµnh
®óng thñ tôc do ph¸p luËt qui ®Þnh cho tõng c«ng viÖc cô thÓ.
XuÊt ph¸t tõ nh÷ng ý nghÜa trªn cña phÇn c¬ së ph¸p lý nªn cã thÓ cho
r»ng: chØ viÖn dÉn çc v¨n b¶n cã gi¸ trÞ ®Ých thùc. Hay nãi çch kh¸c ph¶i viÖn
dÉn ®óng v¨n b¶n, tr¸nh ®−a vµo phÇn nµy nh÷ng v¨n b¶n kh«ng cÇn thiÕt. Nh−
vËy võa gióp ng−êi so¹n th¶o khai th¸c, thÓ hiÖn ®Çy ®ñ ý nghÜa cña tõng v¨n
b¶n ®−îc viÖn dÉn, võa kh«ng lµm cho phÇn nµy bÞ dµi dßng kh«ng cÇn thiÕt.
§ång thêi, còng tr¸nh sù trïng lÆp trong viÖn dÉn, cã nghÜa lµ mét v¨n b¶n
kh«ng viÖn dÉn nhiÒu lÇn. VÝ dô: mét v¨n b¶n võa ®−îc viÖn dÉn ë phÇn "c¨n cø",
võa viÖn dÉn ë §iÒu 1 cña QuyÕt ®Þnh xö ph¹t vi ph¹m hµnh chÝnh. Trong tr−êng
hîp ®ã, nÕu xÐt thÊy viÖn dÉn ë §iÒu 1 ®Ó nãi vÒ lý do viÖc ra v¨n b¶n lµ thuËn
tiÖn h¬n, b¶o ®¶m sù chÆt chÏ cho néi dung ®iÒu nµy th× kh«ng viÖn dÉn v¨n b¶n
®ã ë phÇn "c¨n cø". Bªn c¹nh ®ã, nÕu gÆp tr−êng hîp cã nhiÒu v¨n b¶n cÇn viÖn
dÉn v× ph¸p luËt cña ta ch−a tËp trung mµ cßn t¶n m¹n, vôn vÆt, th× chØ cÇn viÖn
dÉn v¨n b¶n ®iÓn h×nh trong nhãm ®ã.
NÕu çc v¨n b¶n nµy cã hiÖu lùc ph¸p lý nh− nhau, t¹o thµnh mét "hÖ thèng
däc" cïng qui vÒ mét vÊn ®Ò (nh−: LuËt, NghÞ ®Þnh, Th«ng t−…) th× chØ cÇn viÖn
dÉn v¨n b¶n cã hiÖu lùc ph¸p lý cao nhÊt trong nhãm ®ã. NÕu chóng cã hiÖu lùc
ph¸p lý nh− nhau, t¹o thµnh mét "hÖ thèng ngang" th× viÖn dÉn chung trong mét
"c¨n cø" vµ s¾p xÕp theo thø tù thêi gian ban hµnh. Mçi v¨n b¶n chØ cÇn nªu tªn,
sè ký hiÖu, ngµy ban hµnh vµ phÇn trÝch yÕu v¨n b¶n. Çch lµm nµy cã thÓ gióp
ng−êi so¹n th¶o tr×nh bµy phÇn c¬ së ph¸p lý mét çch ng¾n gän nh−ng vÉn b¶o
®¶m tÝnh khoa häc v× tuy trÝch yÕu v¨n b¶n cã kh¸c nhau nh−ng cïng chung mét
chñ ®Ò nªn chØ cÇn nªu ë v¨n b¶n cuèi cïng lµ ®ñ.
b. §èi t−îng t¸c ®éng cña v¨n b¶n.
34
§èi t−îng t¸c ®éng cña v¨n b¶n lµ nh÷ng ç nh©n, tæ chøc c¬ quan Nhµ n−íc
cã tr¸ch nhiÖm thi hµnh v¨n b¶n, cã liªn quan tíi çc qui ®Þnh, mÖnh lÖnh trong
v¨n b¶n.
Trong v¨n b¶n qui ph¹m ph¸p luËt th× ®èi t−îng t¸c ®éng ®−îc x¸c ®Þnh
chung chung, trõu t−îng, kh«ng cã ®Þa chØ. §ã cã thÓ lµ tÊt c¶ mäi ç nh©n, tæ
chøc hay c¬ quan Nhµ n−íc; cã thÓ chØ lµ mét nhãm nhÊt ®Þnh, nh−: c«ng chøc
Nhµ n−íc, çc C«ng ty t− nh©n.v.v… Th«ng th−êng, ngay ë nh÷ng ®iÒu ®Çu tiªn
cña v¨n b¶n, ®èi t−îng t¸c ®éng ®· x¸c ®Þnh, tuy nhiªn chØ lµ nh÷ng ®èi t−îng
ph¶i thi hµnh v¨n b¶n. Cßn çc ®èi t−îng cã tr¸ch nhiÖm h−íng dÉn thi hµnh, chØ
®¹o thi hµnh, kiÓm tra, gi¸m s¸t viÖc thùc hiÖn v¨n b¶n l¹i ®−îc x¸c ®Þnh ë
ch−¬ng cuèi - ch−¬ng "§iÒu kho¶n cuèi cïng" (hoÆc "§iÒu kho¶n thi hµnh").
Trong v¨n b¶n ¸p dông ph¸p luËt, ®èi t−îng t¸c ®éng th−êng ®−îc x¸c ®Þnh
cô thÓ, nªu râ tªn vµ ®Þa chØ, víi nh÷ng t×nh tiÕt cÇn thiÕt ®ñ ®Ó x¸c ®Þnh ®ã lµ
®èi t−îng nµo mµ kh«ng bÞ nhÇm lÉn.
Th«ng th−êng, nÕu lµ tæ chøc c¬ quan Nhµ n−íc, th× cã hai çch tr×nh bµy
- ChØ ghi tªn tæ chøc, c¬ quan. Çch nµy ®−îc sö dông khi ®èi t−îng t¸c ®éng
lµ çc c¬ quan trong bé m¸y Nhµ n−íc vµ çc tæ chøc x· héi, v× tªn cña chóng
toµn toµn kh¸c biÖt, kh«ng thÓ lÉn lén nhau. VÝ dô: Uû ban nh©n d©n huyÖn M,
MÆt trËn Tæ quèc ViÖt Nam tØnh H.v.v…
- Ghi tªn tæ chøc, c¬ quan vµ n¬i ®ãng trô së. Çch nµy phï hîp víi çc ®¬n
vÞ c¬ së (®¬n vÞ h¹ch to¸n kinh doanh hoÆc hµnh chÝnh sù nghiÖp) nhÊt lµ çc ®¬n
vÞ thuéc çc thµnh phÇn kinh tÕ ngoµi quèc doanh (C«ng ty t− nh©n, C«ng ty liªn
doanh.v.v…) Khi ®ã ®Ó x¸c ®Þnh ®Þa chØ, ng−êi ta th−êng ghi râ sè nhµ, tªn ®−êng
phè, tªn ph−êng, quËn (nÕu ë thµnh phè) hoÆc x·, huyÖn (nÕu ë n«ng th«n ), n¬i
®èi t−îng t¸c ®éng ®ãng trô së.
NÕu ®èi t−îng t¸c ®éng cña v¨n b¶n lµ ç nh©n th× viÖc x¸c ®Þnh th−êng
phong phó h¬n. Tuú thuéc vµo tõng trõng hîp cô thÓ, cã thÓ tr×nh bµy phÇn nµy
theo mét trong nh÷ng çch sau ®©y:
- Ghi râ hä tªn, ngµy th¸ng n¨m sinh vµ n¬i ®¨ng ký hé khÈu (tr−êng tró
hoÆc t¹m tró). §Ó x¸c ®Þnh n¬i ®¨ng ký hé khÈu cÇn ghi râ sè nhµ, tªn phè,
ph−êng (nÕu ë thµnh phè); ghi râ tªn th«n, xãm x· (nÕu ë n«ng th«n). Çch x¸c
®Þnh ®Þa chØ nh− trªn th−êng ®−îc sö dông trong tr−êng hîp gi÷a ng−êi ra v¨n
b¶n vµ ®èi t−îng t¸c ®éng cña v¨n b¶n kh«ng cã mèi quan hÖ vÒ tæ chøc, nh−:
gi÷a c¬ quan cã thÈm quyÒn xö ph¹t víi ng−êi cã hµnh vi vi ph¹m hµnh chÝnh,
gi÷a c¬ quan gi¶i quyÕt khiÕu n¹i víi ng−êi cã khiÕu n¹i.v.v…
- Ghi râ hä tªn, ngµy th¸ng n¨m sinh, chøc vô vµ n¬i c«ng t¸c. Th«ng
th−êng, çch x¸c ®Þnh nµy ®−îc sö dông khi gi÷a ng−êi ban hµnh v¨n b¶n vµ ®èi
35
t−îng cã liªn quan cã sù lÖ thuéc trùc tiÕp vÒ mÆt tæ chøc, nh− gi÷a thñ tr−ëng
víi nh©n viªn trong mét ngµnh hay mét c¬ quan Nhµ n−íc.
c. Çc mÖnh lÖnh cña c¬ quan ban hµnh
§ã lµ phÇn träng t©m cña v¨n b¶n mang tÝnh quyÒn lùc Nhµ n−íc. Çc
mÖnh lÖnh ®ã cã thÓ ®−îc thÓ hiÖn d−íi d¹ng qui ph¹m ph¸p luËt, còng cã thÓ
lµ çc mÖnh lÖnh cô thÓ, ç biÖt.
NÕu néi dung v¨n b¶n lµ çc qui ph¹m ph¸p luËt th× sè l−îng qui ph¹m
th−êng kh¸ lín vµ ®Ò cËp tíi nhiÒu vÊn ®Ò kh¸c nhau. Cßn nÕu lµ çc mÖnh lÖnh
cô thÓ th× th−êng chØ tËp trung ®Ò cËp tíi mét sè néi dung cã liªn quan mËt thiÕt
víi nhau theo mét chñ ®Ò nhÊt ®Þnh. Do néi dung v¨n b¶n cã thÓ réng, hÑp hay
dµi, ng¾n kh¸c nhau ®−îc ph©n chia theo çc kÕt cÊu kh¸c nhau cho phï hîp víi
tõng tr−êng hîp cô thÓ.
Nh×n chung, trong thùc tiÔn ®· h×nh thµnh kÕt cÊu chung cho mäi lo¹i v¨n
b¶n mang tÝnh quyÒn lùc Nhµ n−íc, ®ã lµ: phÇn, ch−¬ng, môc, ®iÒu, kho¶n, ®iÓm.
Tuy nhiªn, viÖc lùa chän kÕt cÊu nµo, tr−íc hÕt phô thuéc vµo tõng lo¹i v¨n b¶n
(NghÞ ®Þnh, NghÞ quyÕt, QuyÕt ®Þnh, ChØ thÞ, Th«ng t−.v.v.. ), ®ång thêi phô thuéc
vµo sè l−îng çc néi dung trong v¨n b¶n. VÝ dô: NghÞ quyÕt, Th«ng t− th−êng
chia thµnh phÇn I, II… hoÆc I, II… hay 1, 2… a, b… Cßn QuyÕt ®Þnh, NghÞ
®Þnh th−êng chia thµnh §iÒu 1, §iÒu 2…
Khi ph©n chia néi dung v¨n b¶n thµnh kÕt cÊu nhá h¬n, cÇn b¶o ®¶m tÝnh
l«gÝch, hîp lý cña v¨n b¶n. Ph¶i xuÊt ph¸t tõ néi dung cña tõng ®o¹n trong v¨n
b¶n ®Ó x¸c lËp çc kÕt cÊu cô thÓ. Nªn tr×nh bµy, thÓ hiÖn trän vÑn, ®Çy ®ñ mét
néi dung trong kÕt cÊu nhÊt ®Þnh. Tr¸nh t×nh tr¹ng chia nhá mét néi dung cã liªn
quan mËt thiÕt víi nhau ra thµnh nhiÒu kÕt cÊu kh¸c nhau, viÖc tr×nh bµy sÏ
thiÕu l«gÝch, khoa häc, viÖc thùc hiÖn sÏ khã kh¨n. Ng−îc l¹i, còng kh«ng nªn
®−a nhiÒu néi dung kh¸c nhau vµo trong cïng mét kÕt cÊu ®Ó b¶o ®¶m cho mçi
kÕt cÊu ®Òu cã träng t©m, träng ®iÓm, viÖc tr×nh bµy kh«ng bÞ lan m¹n, viÖc n¾m
b¾t néi dung v¨n b¶n sÏ ®−îc thuËn tiÖn.
Khi ph©n chia v¨n b¶n thµnh nh÷ng kÕt cÊu kh¸c nhau, kh«ng c¨n cø vµo
sè l−îng c©u, tõ cã trong tõng ®o¹n v¨n, mµ cÇn xem xÐt néi dung ®ã ®· ®ñ hay
ch−a. NÕu ®· ®Çy ®ñ, th× dï ®o¹n v¨n ng¾n còng ®· kÕt thóc mét kÕt cÊu. Ng−îc
l¹i, khi néi dung nµo ®ã ch−a ®Çy ®ñ th× mÆc dï ®o¹n v¨n ®· dµi vÉn ph¶i bæ
sung cho ®Çy ®ñ ®Ó hoµn chØnh mét kÕt cÊu.
Sau khi ®· æn ®Þnh viÖc ph©n chia néi dung v¨n b¶n theo mét kÕt cÊu gi÷a
çc ®¬n vÞ, cÇn x¸c ®Þnh vÞ trÝ, mèi liªn hÖ gi÷a çc ®¬n vÞ cÊu thµnh kÕt cÊu ®ã,
tøc lµ ph¶i s¾p xÕp chóng theo mét thø tù khoa häc, b¶o ®¶m sù l« gÝch, liÒn
m¹ch cho v¨n b¶n.
36
Cã thÓ s¾p xÕp çc néi dung v¨n b¶n theo mét trong hai c¨n cø: møc ®é quan
träng cña vÊn ®Ò vµ tr×nh tù diÔn biÕn cña vÊn ®Ò.
Theo møc ®é quan träng cña çc vÊn ®Ò lµ cÇn xem xÐt, ®¸nh gi¸ tÇm quan
träng cña tõng vÊn ®Ò, tõng c«ng viÖc mµ v¨n b¶n ®Ò cËp tíi ®Ó s¾p xÕp theo thø
tù: çc qui ®Þnh vÒ vÊn ®Ò quan träng xÕp tr−íc, Ýt quan träng xÕp sau. C¨n cø
nµy ®−îc sö dông trong tr−êng hîp çc néi dung trong vÊn ®Ò ®éc lËp t−¬ng ®èi
víi nhau, kh«ng cã mèi quan hÖ nh©n - qu¶, kh«ng t¹o nªn mét thñ tôc nhÊt
®Þnh. Tuy nhiªn, viÖc ®¸nh gi¸ vÒ møc ®é quan träng cña çc néi dung còng chØ
mang tÝnh t−¬ng ®èi, nh−ng khi ®· cã c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh vµ so s¸nh møc ®é quan
träng cña çc néi dung kh¸c nhau th× th−êng s¾p xÕp nh− trªn.
Theo tr×nh tù diÔn biÕn cña vÊn ®Ò nghÜa lµ viÖc x¶y ra tr−íc hay cÇn lµm
tr−íc th× qui ®Þnh tr−íc, viÖc g× x¶y ra sau hoÆc cÇn lµm sau th× qui ®Þnh sau.
ViÖc s¾p xÕp nµy dùa theo thø tù thêi gian thùc hiÖn hµnh vi cÇn thiÕt trong mét
qu¸ tr×nh nhÊt ®Þnh. Thø tù ®ã ph¶i ®−îc h×nh thµnh trªn c¬ së khoa häc, x¸c
®Þnh ®óng thñ tôc cÇn thiÕt ®Ó tiÕn hµnh gi¶i quyÕt c«ng viÖc nhÊt ®Þnh. Nh−
vËy, khi qui ®Þnh vÒ çc thñ tôc cÇn thiÕt cho viÖc gi¶i quyÕt çc c«ng viÖc cô thÓ
th× th−êng dùa theo c¨n cø nµy, nh−: thñ tôc cÊp phÐp, thñ tôc xö ph¸t vi ph¹m
hµnh chÝnh, thñ tôc gi¶i quyÕt khiÕu n¹i, tè ço v.v….
§ång thêi, theo tr×nh tù diÔn biÕn cña vÊn ®Ò cßn ®−îc hiÓu nh÷ng néi dung
lµ nguyªn nh©n ®−îc xÕp tr−íc nh÷ng néi dung lµ kÕt qu¶. Trong mèi quan hÖ
nh©n - qña th× viÖc tr×nh bµy nguyªn nh©n tr−íc hÕt kÕt qu¶ b¶o ®¶m sù liÒn
m¹ch, l«gÝch cho v¨n b¶n. VÝ dô: trong ba néi dung: thùc tiÔn qu¶n lý Nhµ n−íc,
biÖn ph¸p kh¾c phôc vµ çch thøc tæ chøc thùc hiÖn th× néi dung tr−íc lµ nguyªn
nh©n dÉn tíi néi dung sau. V× vËy, trong chØ thÞ mçi néi dung trªn ®−îc cÊu
thµnh mét phÇn cña chØ thÞ.
d. HiÖu lùc ph¸p lý cña v¨n b¶n
HiÖu lùc ph¸p lý cña v¨n b¶n lµ kh¶ n¨ng mµ ph¸p luËt t¹o ra cho v¨n b¶n
trong viÖc t¸c ®éng vµo çc quan hÖ x· héi, bao gåm hiÖu lùc trong viÖc lµm mÊt
hiÖu lùc cña çc v¨n b¶n kh¸c, hiÖu lùc vÒ kh«ng gian, thêi gian vµ ®èi t−îng t¸c
®éng.
X¸c ®Þnh hiÖu lùc ph¸p lý cho çc v¨n b¶n mang tÝnh quyÒn lùc Nhµ n−íc lµ
rÊt quan träng, gióp nh÷ng ng−êi cã liªn quan biÕt râ ph¶i thùc hiÖn v¨n b¶n ®ã
trong thêi gian nµo, ë nh÷ng vïng l·nh thæ nµo.
Th«ng th−êng, viÖc x¸c ®Þnh hiÖu lùc ph¸p lý cña v¨n b¶n qui ph¹m ph¸p
luËt ®−îc thùc hiÖn trong ch−¬ng cuèi (ch−¬ng "§iÒu kho¶n thi hµnh" hoÆc "§iÒu
kho¶n cuèi cïng") cña v¨n b¶n ¸p dông ph¸p luËt ë nh÷ng ®iÒu cuèi cña v¨n b¶n.
§Ó x¸c ®Þnh néi dung nµy, cã thÓ ®Ò cËp tíi nh÷ng vÊn ®Ò sau ®©y:
37
- Çc v¨n b¶n bÞ mÊt hiÖu lùc.
§ã lµ viÖc x¸c ®Þnh v¨n b¶n ®ang so¹n th¶o sÏ thay thÕ, b·i bá hay hñy bá
v¨n b¶n nµo.
Thay thÕ v¨n b¶n lµ viÖc c¬ quan ban hµnh dïng v¨n b¶n sau ®Ó lµm mÊt
hiÖu lùc cña çc v¨n b¶n cïng tªn gäi mµ m×nh ®· ban hµnh tr−íc ®©y vÒ cïng
mét vÊn ®Ò.
B·i bá v¨n b¶n lµ viÖc dïng v¨n b¶n cã hiÖu lùc ph¸p luËt cao h¬n ®Ó lµm
mÊt hiÖu lùc nh÷ng v¨n b¶n ®· ban hµnh tr−íc ®ã vÒ cïng mét vÊn ®Ò.
Huû bá v¨n b¶n lµ viÖc dïng v¨n b¶n cã hiÖu lùc b»ng hoÆc cao h¬n ®Ó lµm
mÊt hiÖu lùc nghiªn cøu v¨n b¶n ®· ban hµnh tr−íc ®©y cã sù vi ph¹m ph¸p luËt;
nh−: tr¸i thÈm quyÒn, sai thñ tôc hoÆc néi dung tr¸i ph¸p luËt.
Khi x¸c ®Þnh çc v¨n b¶n hÕt hiÖu lùc, cÇn l−u ý tíi nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn
sau ®©y:
+ V¨n b¶n ®ang so¹n th¶o vµ çc v¨n b¶n bÞ mÊt hiÖu lùc ph¶i cïng qui ®Þnh
vÒ mét vÊn ®Ò. NÕu qui ®Þnh vÒ nh÷ng vÊn ®Ò kh¸c nhau th× kh«ng ®−îc dïng
v¨n b¶n sau ®Ó lµm mÊt hiÖu lùc cña v¨n b¶n ban hµnh tr−íc ®ã, v× nh− vËy sÏ
lµm cho ph¸p luËt bÞ khiÕm khuyÕt, cã nh÷ng "kho¶ng trèng" kh«ng cã çc qui
®Þnh cÇn thiÕt.
+ V¨n b¶n sau ph¶i cã hiÖu lùc ph¸p lý b»ng hoÆc cao h¬n th× míi lµm mÊt
hiÖu lùc cña v¨n b¶n tr−íc ®ã. Kh«ng ®−îc sö dông v¨n b¶n cã hiÖu lùc ph¸p lý
thÊp h¬n nh÷ng v¨n b¶n ban hµnh tr−íc ®ã ®Ó lµm mÊt hiÖu lùc cña chóng.
+ Ph¶i nªu râ tªn v¨n b¶n hoÆc phÇn v¨n b¶n bÞ mÊt hiÖu lùc, tr¸nh qui
®Þnh chung chung, thiÕu cô thÓ.
NÕu toµn bé v¨n b¶n tr−íc ®©y bÞ mÊt hiÖu lùc th× kÓ tªn v¨n b¶n, nÕu chØ
cã mét phÇn hÕt hiÖu lùc th× nªu râ phÇn ®ã. NÕu phÇn lín v¨n b¶n bÞ mÊt
hiÖu lùc, chØ g÷i l¹i mét phÇn nhá th× cã thÓ tuyªn bè lµm mÊt hiÖu lùc v¨n
b¶n. PhÇn cÇn gi÷ l¹i nªn t×m çch ®−a vµo v¨n b¶n ®ang so¹n th¶o ®Ó tr¸nh
t×nh tr¹ng t¶n m¸t, vôn vÆt cho çc qui ®Þnh hiÖn hµnh.
§ång thêi tr¸nh tuyªn bè chung chung nh− hiÖn nay: "Çc qui ®Þnh tr−íc
®©y tr¸i…. ®Òu b·i bá". V× nh− vËy, mét mÆt khã x¸c ®Þnh nh÷ng v¨n b¶n ®· hÕt
hiÖu lùc, mÆt kh¸c kh«ng thÓ cã xu h−íng xö lý râ nÐt ®èi víi çc "quy ®Þnh
kh«ng tr¸i" víi v¨n b¶n míi ban hµnh.
- Ph¹m vi kh«ng gian vµ thêi gian cã hiÖu lùc cña v¨n b¶n.
VÊn ®Ò x¸c ®Þnh kho¶ng kh«ng gian cã hiÖu lùc cña v¨n b¶n chØ ®−îc ®Æt ra
khi c¬ quan ban hµnh tù thu hÑp ph¹m vi t¸c ®éng cña chóng. VÝ dô: C¬ quan
trung −¬ng ra v¨n b¶n ®Ó thùc hiÖn ë çc tØnh miÒn nói, biªn giíi vµ h¶i
®¶o.v.v…
38
VÊn ®Ò thêi gian cã hiÖu lùc lu«n lu«n cÇn ®−îc x¸c ®Þnh trong v¨n b¶n.
Çch x¸c ®Þnh thêi gian cã hiÖu lùc cña v¨n b¶n qui ph¹m ph¸p luËt kh¸c
víi cña v¨n b¶n ¸p dông ph¸p luËt.
Trong çc v¨n b¶n qui ph¹m ph¸p luËt th−êng chØ qui ®Þnh thêi gian b¾t
®Çu cã hiÖu lùc, trong v¨n b¶n ¸p dông ph¸p luËt th−êng x¸c ®Þnh kho¶ng thêi
gian (thêi gian b¾t ®Çu vµ thêi gian kÕt thóc) cã hiÖu lùc cña v¨n b¶n.
Kho¶ng thêi gian thùc hiÖn çc v¨n b¶n ph¸p luËt ¸p dông ph¸p luËt ®−îc
x¸c ®Þnh tuú thuéc vµo tÝnh chÊt vµ néi dung c«ng viÖc mµ v¨n b¶n ®Ò cËp tíi
nh−ng nh×n chung, lµ ph¶i ®ñ ®Ó thùc hiÖn çc mÖnh lÖnh cã liªn quan ®Õn c«ng
viÖc ®ã.
VÒ çch x¸c ®Þnh thêi gian b¾t ®Çu cã hiÖu lùc cña v¨n b¶n, thùc tiÔn ®·
h×nh thµnh nh÷ng khuynh h−íng sau ®©y:
+ Sö dông hiÖu lùc håi tè: Tøc lµ qui ®Þnh v¨n b¶n cã hiÖu lùc trë vÒ tr−íc so
víi thêi ®iÓm ban hµnh. V× vËy, chØ ®−îc qui ®Þnh vrrf hiÖu lùc håi tè trong nh÷ng
tr−êng hîp cÇn thiÕt, nh− tr−êng hîp ®Ó ®¶m b¶o thùc hiÖn quyÒn lîi cña c«ng
d©n, tæ chøc cã liªn quan hay ®Ó kÞp thêi thi hµnh çc v¨n b¶n cña cÊp trªn theo
thêi gian ®· ®Þnh tr−íc.v.v…
Tuy nhiªn, ®Ó ®¶m b¶o sù chÆt chÏ trong viÖc ¸p dông hiÖu lùc håi tè cho
çc v¨n b¶n qui ph¹m ph¸p luËt, §iÒu 76 LuËt ban hµnh v¨n b¶n qui ph¹m
ph¸p luËt1 qui ®Þnh: Kh«ng ®−îc sö dông hiÖu lùc nµy khi quy ®Þnh tr¸ch
nhiÖm ph¸p lÝ míi ®èi víi hµnh vi mµ vµo thêi ®iÓm thùc hiÖn hµnh vi ®ã,
ph¸p luËt kh«ng qui ®Þnh tr¸ch nhiÖm ph¸p lÝ vµ khi qui ®Þnh tr¸ch nhiÖm
ph¸p lÝ nÆng h¬n ®èi víi hµnh vi ®· thùc hiÖn tr−íc ®ã.
+ Qui ®Þnh v¨n b¶n cã hiÖu lùc thi hµnh ngay kÓ tõ ngµy ký: Theo çch
nµy, viÖc sao göi v¨n b¶n khã cã thÓ kÞp thêi vµ viÖc tæ chøc thùc hiÖn còng rÊt
khã kh¨n. §Æc biÖt, ®èi víi çc v¨n b¶n qui ph¹m ph¸p luËt cã néi dung quan
träng cÇn tuyªn truyÒn, phæ biÕn réng r·i th× khã kh¨n sÏ cµng lín. Do ®ã, chØ
trong nh÷ng tr−êng hîp thËt cÇn thiÕt míi qui ®Þnh nh− trªn.
+ Qui ®Þnh v¨n b¶n cã hiÖu lùc sau ngµy ban hµnh.
Thêi gian ®ã lµ kho¶ng thêi gian cÇn thiÕt, t−¬ng øng víi tÝnh chÊt vµ néi
dung cña tõng lo¹i v¨n b¶n, ®Ó tiÕn hµnh c«ng t¸c chuÈn bÞ cho viÖc triÓn khai
thùc hiÖn v¨n b¶n. Néi dung v¨n b¶n cµng nhiÒu vÊn ®Ò, tÝnh chÊt v¨n b¶n cµng
quan träng th× giê gian chuÈn bÞ cµng dµi vµ ng−îc l¹i.
Çc quy ®Þnh nµy lµ hîp lý h¬n, phï hîp víi ®iÒu kiÖn thùc tiÔn qu¶n lý Nhµ
n−íc ë n−íc ta trong giai ®o¹n hiÖn nay.
1
§−îc Quèc héi th«ng qua ngµy 12/11/1996
39
- Nh÷ng ®èi t−îng cã tr¸ch nhiÖm h−íng dÉn, chØ ®¹o gi¸m s¸t vµ thi hµnh
v¨n b¶n.
Nh×n chung, cÇn x¸c ®Þnh râ çc c¬ quan, tæ chøc hay ç nh©n cã tr¸ch
nhiÖm h−íng dÉn, chØ ®¹o, gi¸m s¸t vµ thi hµnh v¨n b¶n. Khi ®ã, cÇn dùa vµo
c¬ cÊu tæ chøc cña c¬ quan ban hµnh v¨n b¶n ®Ó giao cho cÊp d−íi trùc tiÕp
thùc hiÖn nh÷ng tr¸ch nhiÖm nãi trªn. CÇn x¸c ®Þnh râ vai trß cña çc c¬ quan,
®¬n vÞ trùc thuéc cã liªn quan trong viÖc h−íng dÉn, chØ ®¹o, gi¸m s¸t vµ b¸o ço
viÖc thi hµnh v¨n b¶n.
2. Néi dung v¨n b¶n kh«ng mang tÝnh quyÒn lùc Nhµ n−íc.
Néi dung cña nhãm v¨n b¶n nµy rÊt ®a d¹ng, cã thÓ dùa vµo môc ®Ých cña
v¨n b¶n ®Ó xem xÐt cô thÓ vÒ nhãm néi dung sau ®©y:
a. Néi dung çc v¨n b¶n cã môc ®Ých ghi nhËn mét sù kiÖn ph¸p lý: çc v¨n
b¶n nµy còng rÊt ®a d¹ng, nh−: biªn b¶n, hîp ®ång v.v….
Biªn b¶n lµ h×nh thøc v¨n b¶n ®−îc dïng ®Ó ghi nhËn nh÷ng sù kiÖn ®· x¶y
ra, lu«n g¾n liÒn víi viÖc ban hµnh çc v¨n b¶n mang tÝnh quyÒn lùc Nhµ n−íc.
V× vËy, ho¹t ®éng lËp biªn b¶n cña çc chñ thÓ cã thÈm quyÒn còng ®−îc coi lµ
ho¹t ®éng qu¶n lý Nhµ n−íc. Cã nh÷ng tr−êng hîp, biªn b¶n lµ tiÒn ®Ò, lµ c¬ së
ph¸p lý cho viÖc ban hµnh çc v¨n b¶n mang tÝnh quyÒn lùc Nhµ n−íc, nh−: biªn
b¶n vi ph¹m hµnh chÝnh, biªn b¶n cuéc häp héi ®ång kû luËt c¬ quan.v.v… lµ c¬
së ®Ó quyÕt ®Þnh xö ph¹t vi ph¹m hµnh chÝnh, quyÕt ®Þnh xö ph¹t çn bé, viªn
chøc vi ph¹m.v.v… Còng cã nhiÒu tr−êng hîp, biªn b¶n lµ ph−¬ng tiÖn ghi nhËn
nh÷ng ho¹t ®éng thùc hiÖn mét quyÕt ®Þnh hµnh chÝnh, nh−: kh¸m ng−êi, kh¸m
nhµ, tÞch thu tang vËt, ph−¬ng tiÖn vi ph¹m.v.v…
Hîp ®ång lµ lo¹i v¨n b¶n ®−îc sö dông ®Ó ghi nhËn sù tho¶ thuËn vÒ nh÷ng
néi dung mµ ph¸p luËt cho phÐp, cña nh÷ng ç nh©n hay ph¸p nh©n nhÊt ®Þnh.
Cã nhiÒu lo¹i hîp ®ång nh− hîp ®ång d©n sù, hîp ®ång kinh tÕ.v.v…
MÆc dï cã mét sè ®iÓm kh¸c nhau vÒ néi dung nh−ng çc lo¹i v¨n b¶n nãi
trªn ®Òu ph¶i ghi nhËn nh÷ng néi dung chÝnh sau ®©y:
- Thêi gian, ®Þa ®iÓm lËp biªn b¶n, hîp ®ång (phÇn nµy sÏ tr×nh bµy chi tiÕt).
- Hä tªn ng−êi lËp biªn b¶n, hîp ®ång: lµ ng−êi ®−îc ph¸p luËt quy ®Þnh.
NÕu lµ nh©n viªn Nhµ n−íc th× cÇn nãi râ chøc vô ®ang ®¶m nhËm, c¬ quan c«ng
t¸c. NÕu lµ ç nh©n th× ghi râ ®Þa chØ.
- Hä tªn, ®Þa chØ nh÷ng ng−êi cã liªn quan, nh−: ng−êi vi ph¹m, ng−êi
chøng kiÕn.v.v…
- Néi dung chÝnh cña sù viÖc cã liªn quan, nh−: diÔn biÕn cña vi ph¹m, çc
tho¶ thuËn cña nh÷ng bªn tham gia giao kÕt hîp ®ång.
40
Ngoµi biªn b¶n, hîp ®ång cßn cã mét sè v¨n b¶n kh¸c còng cã néi dung víi
môc ®Ých ghi nhËn sù kiÖn ph¸p lý nh− çc ho¸ ®¬n, chøng tõ, biªn lai, phiÕu
xuÊt kho, phiÕu nhËp kho.v.v…
b. Néi dung çc v¨n b¶n cã néi dung truyÒn t¶i nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt cã
liªn quan tíi viÖc thùc hiÖn chøc n¨ng, nhiÖm vô cña chñ thÓ ban hµnh.
NhiÖm vô truyÒn t¶i mét l−îng th«ng tin nhÊt ®Þnh cã liªn quan tíi ho¹t
®éng cña Nhµ n−íc kh«ng chØ thuéc vÒ çc v¨n b¶n mang tÝnh quyÒn lùc Nhµ
n−íc mµ cßn thuéc vÒ nhiÒu lo¹i v¨n b¶n kh«ng mang tÝnh quyÒn lùc Nhµ n−íc,
nh−: th«ng b¸o, th«ng ço, c«ng v¨n hµnh chÝnh, tê tr×nh.v.v….
Tuy nhiªn, nh÷ng v¨n b¶n kh¸c nhau th× cã néi dung ®−îc truyÒn t¶i lµ
kh«ng gièng nhau vµ ngay c¶ môc ®Ých cña viÖc truyÒn t¶i còng thÓ hiÖn ë nh÷ng
cÊp ®é kh¸c nhau. Cã nh÷ng v¨n b¶n chØ cã môc ®Ých th«ng b¸o cho ®èi t−îng
tiÕp nhËn vÒ mét sù viÖc ®·, ®ang hoÆc sÏ x¶y ra, nh−: th«ng b¸o, th«ng ço. Cã
nh÷ng v¨n b¶n cã môc ®Ých réng h¬n, kh«ng chØ th«ng b¸o nh− trªn mµ cßn ®Ò
b¹t nh÷ng mong muèn, nguyÖn väng, yªu cÇu cña ng−êi ban hµnh ®èi v¬i ng−êi
tiÕp nhËn, nh− c«ng v¨n hµnh chÝnh, tê tr×nh .v.v…
XÐt vÒ néi dung çc v¨n b¶n trªn, ngoµi nh÷ng néi dung nh− çc v¨n b¶n ë
phÇn a, cßn ph¶i tr×nh bµy ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c vÒ nh÷ng vÊn ®Ò chÝnh cã liªn quan.
Nh÷ng vÊn ®Ò ®ã ®−îc x¸c ®Þnh trªn tõng c«ng viÖc cô thÓ cã liªn quan tíi v¨n
b¶n.
VÝ dô: Trong tê tr×nh vÒ mét dù ¸n ph¸p luËt th× nh÷ng vÊn ®Ò chÝnh ph¶i cã
lµ:
- Môc ®Ých, ý nghÜa, tÇm quan träng cña viÖc ban hµnh v¨n b¶n ®ang ®−îc
so¹n th¶o;
- Nh÷ng néi dung chÝnh cña dù ¸n ph¸p luËt;
- Nh÷ng vÊn ®Ò cßn ch−a thèng nhÊt ý kiÕn vµ çc ph−¬ng ¸n cã liªn quan
tíi vÊn ®Ò ®ã.
ë mçi ph−¬ng ¸n cÇn ph©n tÝch cô thÓ, toµn tiÖn, cÇn nãi râ quan ®iÓm cña
ng−êi so¹n th¶o ®Ó lµm c¬ së cho c¬ quan ban hµnh lùa chän ph−¬ng ¸n phï hîp.
41
1. Tr×nh bµy néi dung çc v¨n b¶n mang tÝnh quyÒn lùc Nhµ n−íc.
2. Ng«n ng÷ trong v¨n b¶n cña Nhµ n−íc cÇn ®−îc sö dông nh− thÕ nµo ?
42
Ch−¬ng V
çc v¨n b¶n hiÖn hµnh cña Nhµ n−íc
I. HiÕn ph¸p, luËt, ph¸p lÖnh.

§©y lµ nh÷ng v¨n b¶n qui ph¹m ph¸p luËt cã vai trß rÊt quan träng trong
®êi sèng x· héi, trong qu¶n lý Nhµ n−íc. Vai trß ®ã ¶nh h−ëng kh¸ s©u s¾c tíi
h−íng h×nh thµnh çc néi dung cô thÓ trong tõng lo¹i v¨n b¶n nãi trªn.
HiÕn ph¸p lµ v¨n b¶n gèc, lµ c¬ së ph¸p lý cña mäi lo¹i v¨n b¶n kh¸c. Néi
dung cña HiÕn ph¸p bao gåm nh÷ng qui ®Þnh vÒ tÊt c¶ çc lÜnh vùc cña qu¶n lý
Nhµ n−íc, nh−: chÕ ®é chÝnh trÞ, kinh tÕ v¨n ho¸ - x· héi.v.v… V× vËy, çc qui
®Þnh cña HiÕn ph¸p chØ ë môc ®Ých chung chung vÒ nh÷ng vÊn ®Ò lín, lµm c¬ së
cho viÖc ban hµnh luËt, ph¸p lÖnh.
§ång thêi, víi t− çch lµ v¨n b¶n cã hiÖu lùc ph¸p lý cao nhÊt trong hÖ
thèng v¨n b¶n cña Nhµ n−íc, HiÕn ph¸p lµ v¨n b¶n kh«ng cã phÇn c¬ së ph¸p lý.
ViÖc t¹o dùng HiÕn ph¸p chØ dùa vµo ý thøc ph¸p luËt cña toµn x· héi, ®Æc biÖt lµ
cña §¶ng vµ Nhµ n−íc, nh»m ph¸p luËt ho¸ ®−êng lèi cña §¶ng, nguyÖn väng
cña mäi tÇng líp trong nh©n d©n lao ®éng.
LuËt lµ v¨n b¶n cã hiÖu lùc ph¸p lý sau HiÕn ph¸p, ®−îc ban hµnh ®Ó cô thÓ
HiÕn ph¸p, biÕn çc qui ®Þnh c¬ b¶n trong HiÕn ph¸p thµnh nh÷ng qui ®Þnh
chung vÒ tõng lÜnh vùc cô thÓ. Do ®ã, so víi HiÕn ph¸p, néi dung cña LuËt cã
ph¹m vi hÑp h¬n vµ cô thÓ h¬n.
ë n−íc ta, mçi LuËt ®−îc ban hµnh ®Ó qui ®Þnh vÒ mét lÜnh vùc quan träng,
cã vÞ trÝ t−¬ng ®èi ®éc lËp trong qu¶n lý Nhµ n−íc. NÕu ph¹m vi qui ®Þnh ®−îc
x¸c ®Þnh ë qui m« lín th× v¨n b¶n LuËt th−êng cã tªn lµ "Bé luËt".
Ph¸p lÖnh lµ v¨n b¶n do Uû ban th−êng vô Quèc héi ban hµnh nªn hiÖu lùc
ph¸p lý thÊp h¬n LuËt.
HiÖn nay, Ph¸p lÖnh chñ yÕu ®−îc ban hµnh trong hai tr−êng hîp: ®Ó
t¹m thêi thay thÕ LuËt vµ ®Ó cô thÓ ho¸ LuËt.
Trong nh÷ng tr−êng hîp cÇn cã LuËt nh−ng ch−a cã ®iÒu kiÖn ®Ó lµm LuËt,
Quèc héi cã thÓ giao cho Uû ban th−êng vô Quèc héi ban hµnh Ph¸p lÖnh ®Ó ®Æt
43
ra çc qui ®Þnh cÇn thiÕt vµ sau mét thêi gian thùc hiÖn sÏ tr×nh Quèc héi xem
xÐt, ban hµnh thµnh LuËt.
Trong mét tr−êng hîp kh¸c, khi ®· cã Lu¹t nh−ng ch−a ®ñ çc qui ®Þnh chi
tiÕt vÒ nh÷ng vÊn ®Ò cã liªn quan, Ph¸p lÖnh cã thÓ ®−îc ban hµnh ®Ó cô thÓ ho¸
LuËt.
HiÕn ph¸p, LuËt, Ph¸p lÖnh lµ nh÷ng v¨n b¶n cã ®èi t−îng ®iÒu chØnh lµ
nh÷ng quan hÖ x· héi quan träng, t−¬ng ®èi æn ®Þnh. Néi dung cña chóng
th−êng lµ nh÷ng qui ®Þnh chung chung, Ýt cô thÓ, lµ c¬ së ph¸p lý ®Ó ban hµnh
çc v¨n b¶n kh¸c.
VÒ kÕt cÊu, HiÕn ph¸p vµ çc Bé luËt ®Òu cã lêi nãi ®Çu vµ phÇn néi dung
chÝnh.
Lêi nãi ®Çu lµ phÇn th−êng ®Ò cËp tíi çc néi dung chÝnh: ghi nhËn nh÷ng
thµnh qu¶ çch m¹ng ®· ®¹t ®−îc trong giai ®o¹n çch m¹ng tr−íc ®ã vµ ®Ò ra
nhiÖm vô, môc tiªu cÇn ®¹t cho giai ®o¹n çch m¹ng míi; x¸c ®Þnh ý nghÜa, vai
trß cña v¨n b¶n; x¸c ®Þnh nh÷ng nguyªn t¾c c¬ b¶n mang tÝnh chØ ®¹o toµn bé néi
dung v¨n b¶n.
PhÇn néi dung cña HiÕn ph¸p chia thµnh çc ch−¬ng, çc ®iÒu. Mçi ch−¬ng
cã tªn gäi riªng vµ quy ®Þnh vÒ tõng lÜnh vùc quan träng cña qu¶n lý Nhµ n−íc,
nh−: chÕ ®é chÝnh, kinh tÕ, v¨n ho¸ - x· héi, an ninh - quèc phßng, quyÒn vµ
nghÜa vô c¬ b¶n cña c«ng d©n v.v…
Néi dung cña LuËt, Ph¸p lÖnh cã thÓ ®−îc chia thµnh phÇn, ch−¬ng, môc,
®iÒu. Mçi kÕt cÊu ®ã cã thÓ cã tªn gäi riªng. NÕu cÇn chia "§iÒu" thµnh kÕt cÊu
nhá h¬n, cã thÓ sö dông mét sè kÕt cÊu kh«ng cã tªn gäi nh−: 1, 2 hoÆc a.b1. Mçi
kÕt cÊu nãi trªn ®−îc sö dông ®Ó ®Ò cËp tíi mét néi dung t−¬ng ®èi ®éc lËp víi
nhau.
Çc ch−¬ng cña LuËt, Ph¸p lÖnh ®−îc s¾p xÕp theo mét trong hai thø tù.
Møc ®é quan träng hoÆc tr×nh tù diÔn biÕn cña vÊn ®Ò mµ v¨n b¶n ®Ò cËp tíi.
Nh×n chung, ch−¬ng ®Çu cña çc LuËt, Ph¸p lÖnh th−êng cã tªn lµ "Çc qui
®Þnh chung", "Çc nguyªn t¾c chung", "Çc nguyªn t¾c c¬ b¶n".v.v… bao gåm çc
qui ®Þnh vÒ nh÷ng néi dung lín sau ®©y:
- Çc thuËt ng÷ sÏ dïng trong v¨n b¶n.
- Nh÷ng t− t−ëng mang tÝnh chØ ®¹o (nguyªn t¾c) ®èi víi toµn bé v¨n b¶n.
- NhiÖm vô, môc tiªu cña v¨n b¶n.
Ch−¬ng cuèi cïng cña LuËt, Ph¸p lÖnh th−êng cã tªn lµ ch−¬ng "§iÒu kho¶n
thi hµnh" hoÆc "§iÒu kho¶n cuèi cïng", qui ®Þnh vÒ hiÖu lùc ph¸p lý cña v¨n b¶n.
1
Khi viÖn dÉn th−êng gäi lµ "kho¶n", "®iÓm"
44
Cuèi HiÕn ph¸p, LuËt lµ lêi chøng nhËn"….. ®· ®−îc Quèc héi n−íc Céng
hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam kho¸…. kú häp thø ….. th«ng qua ngµy ….." vµ
cã ch÷ ký cña Chñ tÞch Quèc héi.
Cuèi Ph¸p lÖnh lµ ch÷ ký thay mÆt (T/M) Uû ban th−êng vô Quèc héi cña
Chñ tÞch Quèc héi.
II. NghÞ quyÕt

NghÞ quyÕt lµ h×nh thøc v¨n b¶n do nhiÒu chñ ®Ò kh¸c nhau ban hµnh,
nh−: Quèc héi, Uû ban th−êng vô Quèc héi, ChÝnh phñ, Héi ®ång ThÈm
ph¸n Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao, Héi ®ång nh©n d©n çc cÊp. Trong tr−êng
hîp ®Æc biÖt, NghÞ quyÕt cßn ®−îc ban hµnh bëi mét sè Bé cã sù phèi hîp víi
c¬ quan Trung −¬ng vµ Tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi, ®Ó h−íng dÉn thi hµnh
nh÷ng vÊn ®Ò cã liªn quan tíi lÜnh vùc mµ tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi ®ã ®−îc
Nhµ n−íc uû quyÒn qu¶n lý.
Çc chñ thÓ nãi trªn ®Òu cã thÓ sö dông NghÞ quyÕt víi t− çch lµ v¨n b¶n
qui ph¹m ph¸p luËt ®Ó ®Æt ra qui ®Þnh vÒ nh÷ng vÊn ®Ò thuéc thÈm quyÒn cña
m×nh. Tuy nhiªn, NghÞ quyÕt còng cã thÓ ®−îc mét sè c¬ quan nh− Quèc héi, Uû
ban th−êng vô Quèc héi, ChÝnh phñ, Héi ®ång nh©n d©n ban hµnh ®Ó ¸p dông
ph¸p luËt gi¶i quyÕt nh÷ng c«ng viÖc cô thÓ thuéc thÈm quyÒn qu¶n lý cña çc c¬
quan ®ã.
XÐt vÒ c¬ cÊu, NghÞ quyÕt cña çc chñ thÓ nãi trªn kh«ng hoµn toµn gièng
nhau nh−ng nh×n chung, xuÊt ph¸t tõ lý luËn vµ thùc tiÔn, cã thÓ x©y dùng NghÞ
quyÕt theo mét trong nh÷ng mÉu sau ®©y:
1. MÉu NghÞ quyÕt víi néi dung ®−îc tr×nh bµy theo "kÕt cÊu v¨n
nghÞ luËn".
MÉu nµy th−êng ®−îc sö dông khi c¬ quan ban hµnh ®Æt ra çc qui ®Þnh
chung vµ chÝnh s¸ch, ®−êng lèi, chñ tr−¬ng; çc qui ®Þnh nh»m gi¶i thÝch, h−íng
dÉn mét v¨n b¶n hay vÒ mét c«ng viÖc nhÊt ®Þnh.
Néi dung cña lo¹i NghÞ quyÕt nµy th−êng ®−îc tr×nh bµy d−íi d¹ng kÕt cÊu
v¨n nghÞ luËt. Khi ®ã v¨n b¶n kh«ng chia thµnh ®iÒu mµ thµnh çc ®iÓm I, II…
hoÆc 1,2… §Æc thï cña kÕt cÊu nµy lµ:
- §Ò cËp tíi nhiÒu néi dung, tõ nh÷ng néi dung chÝnh tíi nh÷ng néi dung
phô cã liªn quan, nh−: thùc tr¹ng t×nh h×nh, nguyªn nh©n dÉn tíi t×nh h×nh
®ã.v.v…
- T¹o ra sù liªn kÕt h×nh thøc cho çc kÕt cÊu cã trong v¨n b¶n, th«ng qua
viÖc sö dông nh÷ng bé phËn chuyÓn tiÕp, dÉn d¾t.
45
- ViÖc ph©n chia th−êng chØ dõng ë nh÷ng chñ ®Ò lín, kh«ng chia nhá v¨n
b¶n thµnh nhiÒu kÕt cÊu kh¸c nhau.
ë phÇn ®Çu NghÞ quyÕt, cã thÓ ®Ò cËp ®Õn c¬ së ph¸p lý, lý do cña viÖc ra
v¨n b¶n vµ dÉn d¾t tíi néi dung chÝnh cña NghÞ quyÕt.
……..1…… Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam

-------------------------
Sè: ……./ …………, ngµy th¸ng n¨m
NghÞ quyÕt
(VÒ viÖc ……………………..)
……………………………………
N¬i nhËn: T/M1
……………2
2. MÉu NghÞ quyÕt víi néi dung ®−îc tr×nh bµy theo "kÕt cÊu ®iÒu":
MÉu nµy nªn ®−îc sö dông khi c¬ quan ban hµnh ®Æt ra çc qui ph¹m
ph¸p luËt vÒ mét vÊn ®Ò nhÊt ®Þnh, nh− Quèc héi ®Æt ra néi qui, qui chÕ, Héi
®ång nh©n d©n qui ®Þnh vÒ qu¶n lý Nhµ n−íc ë ®Þa ph−¬ng.v.v…; khi ¸p dông
ph¸p luËt ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng c«ng viÖc cô thÓ thuéc thÈm quyÒn, nh−: BÇu
çc chøc vô Nhµ n−íc, b·i bá çc v¨n b¶n sai - tr¸i cña cÊp d−íi.v.v….
Néi dung cña lo¹i NghÞ quyÕt nµy th−êng ®−îc ph©n chia thµnh ®iÒu. NÕu
®Æt ra qui ph¹m ph¸p luËt, co thÓ dïng NghÞ quyÕt ban hµnh ra mét b¶n ph¸p
qui phô, nh− qui chÕ, ®iÒu lÖ.v.v….
Héi ®ång nh©n d©n Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam
TØnh H §éc lËp - Tù do - H¹nh phóc

----------- -------------------------
Sè: …/H§ND151
H, ngµy th¸ng n¨m
1
Ghi tªn c¬ quan. NÕu lµ NghÞ quyÕt liªn tÞch th× ghi tªn çc c¬ quan tham gia.
2
Ghi chøc vô ®øng ®Çu c¬ quan nh− : Chñ tÞch, Thñ t−íng. NÕu lµ NghÞ quÕt liªn tÞch th× ng−êi ®øng
®Çu çc c¬ quan tham gia cïng ký.
1
Kho¸ cña H§ND
46
NghÞ quyÕt
(VÒ viÖc ……………………..)
Héi ®ång Nh©n d©n
C¨n cø:…………………;
XÐt ®Ò nghÞ cña ……………..;
QuyÕt NghÞ
§iÒu 1: ……………………………………………….
………………………………………………..
N¬i nhËn: T/M Héi ®ång nh©n d©n
Chñ tÞch
Tuy nhiªn, trong thùc tiÔn, khi ban hµnh NghÞ quyÕt th× Quèc héi vµ Héi
®ång nh©n d©n ë mét sè ®Þa ph−¬ng ®· tr×nh bµy NghÞ quyÕt theo c¬ cÊu sau ®©y:
(xem ë trang sau)
47
Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam
-------------------------
Quèc héi n−íc c«ng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam
Kho¸: .…………… Kú häp thø ……………
(Tõ ngµy …./…../ ….. ®Õn ngµy …../…../…..)
NghÞ quyÕt
(VÒ viÖc ………………….)
Quèc héi n−íc c«ng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam
C¨n cø ®iÒu ……. HiÕn ph¸p n−íc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam;
XÐt ®Ò nghÞ cña …………;
QuyÕt nghÞ
I/ ……………………
II/ …………………..
NghÞ quyÕt nµy ®· ®−îc Quèc héi n−íc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam
kho¸……., kú häp thø……. th«ng qua ngµy …../…../….
Chñ tÞch Quèc héi
Trong c¬ cÊu nµy rÊt nhiÒu néi dung trïng lÆp, ®−îc nh¾c l¹i nhiÒu lÇn. Bªn
c¹nh ®ã, cã nh÷ng ®Ò môc ®−îc bè trÝ ë nh÷ng vÞ trÝ kh«ng phï hîp (nh− tªn c¬
quan ban hµnh), cã nh÷ng néi dung kh«ng cÇn ®−a vµo NghÞ quyÕt (nh− thêi gian
häp).v.v… Khi tr×nh bµy tªn c¬ quan nh− trªn, viÖc ®¸nh sè NghÞ quyÕt sÏ kh«ng
thuËn tiÖn, trong khi ®ã, §iÒu 6 LuËt ban hµnh v¨n b¶n qui ph¹m ph¸p luËt quy
®Þnh: "V¨n b¶n qui ph¹m ph¸p luËt ph¶i ®−îc ®¸nh sè thø tù"…
ViÖc thuyÕt minh vÒ thñ tôc th«ng qua NghÞ quyÕt vµ ch÷ ký x¸c nhËn cña
Chñ tÞch nh− trªn ch−a thËt khoa häc. Còng ®Ò cËp tíi vÊn ®Ò ®ã, trong v¨n b¶n
cña çc c¬ quan kh¸c cã cïng çch thøc th«ng qua v¨n b¶n theo nguyªn t¾c biÓu
quyÕt theo ®a sè, phÇn nµy ®−îc tr×nh bµy b»ng ch÷ ký thay mÆt (T/M) c¬ quan
cña ng−êi ®øng ®Çu.
V× vËy, cã thÓ cho r»ng, viÖc tr×nh bµy NghÞ quyÕt theo çc mÉu tr×nh bµy ë
®iÓm 1, ®iÓm 2 lµ hîp lý h¬n1.
III. NghÞ ®Þnh
1
Xem çc trang 95 - 101, Mét sè vÊn ®Ò vÒ so¹n th¶o v¨n b¶n. NguyÔn ThÕ QuyÒn NXB. Thèng Kª,
1997
48
NghÞ ®Þnh chØ do ChÝnh phñ ban hµnh. Theo qui ®Þnh hiÖn hµnh th× NghÞ
®Þnh ®−îc sö dông víi c¶ hai t− çch: v¨n b¶n qui ph¹m ph¸p luËt vµ v¨n b¶n ¸p
dông ph¸p luËt.
Lµ v¨n b¶n qui ph¹m ph¸p luËt, NghÞ ®Þnh ®−îc ban hµnh ®Ó cô thÓ ho¸
HiÕn ph¸p, LuËt, Ph¸p lÖnh vÒ qu¶n lý çc lÜnh vùc cña ®êi sèng x· héi, nh−:
chÝnh trÞ, kinh tÕ, v¨n hãa.v.v...; quy ®Þnh nhiÖm vô, quyÒn h¹n vµ tæ chøc bé
m¸y cña çc Bé, c¬ quan ngang Bé, c¬ quan thuéc ChÝnh phñ vµ çc c¬ quan
kh¸c thuéc thÈm quyÒn cña ChÝnh phñ thµnh lËp; qui ®Þnh çc biÖn ph¸p cô thÓ
®Ó thùc hiÖn nhiÖm vô, quyÒn h¹n cña ChÝnh phñ.
Bªn c¹nh ®ã, NghÞ ®Þnh cßn ®−îc ban hµnh ®Ó ¸p dông ph¸p luËt trong viÖc
thµnh lËp, s¸t nhËp, ph©n chia, gi¶i thÓ çc c¬ quan thuéc thÈm quyÒn cña ChÝnh
phñ; trong viÖc thµnh lËp, s¸p nhËp, ph©n chia hay ®iÒu chØnh ®Þa giíi çc ®¬n vÞ
hµnh chÝnh cÊp huyÖn, x·.
Néi dung cña NghÞ ®Þnh ®−îc ph©n chia theo nh÷ng çch kh¸c nhau, tuú
thuéc vµo sè l−îng vÊn ®Ò mµ néi dung ®ã ghi nhËn.
NÕu néi dung ng¾n, ®Ò cËp tíi Ýt vÊn ®Ò th× ®−îc chia thµnh ®iÒu. Th«ng
th−êng, çch ph©n chia nµy ®−îc sö dông trong çc NghÞ ®Þnh ¸p dông ph¸p luËt
vµ nh÷ng NghÞ ®Þnh ban hµnh ra mét v¨n b¶n kh¸c (Qui chÕ, chÝnh s¸ch.v.v…).
Tr−êng hîp trùc tiÕp tr×nh bµy çc quy ph¹m ph¸p luËt trong NghÞ ®Þnh th×
néi dung NghÞ ®Þnh ®−îc ph©n chia, s¾p xÕp nh− çc LuËt, Ph¸p lÖnh (thµnh
ch−¬ng, môc, ®iÒu…).
XÐt vÒ h×nh thøc, th× c¬ cÊu NghÞ ®Þnh nh− sau:
ChÝnh phñ Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam
Sè: …/CP §éc lËp - Tù do - H¹nh phóc
------------- -------------------------
Hµ Néi , ngµy th¸ng n¨m
NghÞ ®Þnh cña chÝnh phñ
(VÒ viÖc ……………………..)
ChÝnh phñ
C¨n cø:…………………;
XÐt ®Ò nghÞ cña ……………..;
NghÞ ®Þnh
……………………………………………….
………………………………………………..
49
T/M ChÝnh chñ
Thñ t−íng
IV. quyÕt ®Þnh

QuyÕt ®Þnh lµ h×nh thøc v¨n b¶n do rÊt nhiÒu chñ thÓ ban hµnh trong
nh÷ng tr−êng hîp kh¸c nhau. ThÈm quyÒn ban hµnh quyÕt ®Þnh cña çc chñ
thÓ ®ã ®−îc x¸c ®Þnh trong nhiÒu v¨n b¶n qui ph¹m ph¸p luËt, nh− HiÕn Ph¸p,
LuËt tæ chøc ChÝnh phñ, LuËt tæ chøc ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n, Bé luËt tè tông
h×nh sù, Ph¸p lÖnh xö lý vi ph¹m hµnh chÝnh.v.v… Nh−ng nh×n chung, cã 3
nhãm chñ thÓ sau ®©y cã quyÒn ban hµnh quyÕt ®Þnh:
Thø nhÊt, çc c¬ quan Nhµ n−íc: Mét sè c¬ quan Nhµ n−íc ban hµnh
quyÕt ®Þnh ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng c«ng viÖc thuéc thÈm quyÒn, nh− Uû ban nh©n
d©n, Toµ ¸n nh©n d©n çc cÊp.v.v…Trong nh÷ng tr−êng hîp ®ã, quyÕt ®Þnh
®−îc th«ng qua tËp thÓ nh÷ng ng−êi cã thÈm quyÒn theo nguyªn t¾c biÓu
quyÕt theo ®a sè. ý kiÕn cña mçi thµnh viªn trong tËp thÓ (Uû ban nh©n d©n
hoÆc Héi ®ång xÐt xö cña Toµ ¸n nh©n d©n) cã gi¸ trÞ ph¸p lý ngang b»ng
nhau. V× vËy, ®Ó thuËn tiÖn cho viÖc biÓu quyÕt, ph¸p luËt quy ®Þnh sè l−îng
thµnh viªn cña çc c¬ quan nµy lu«n lµ sè lÎ (3, 5, 7,v.v…) Th«ng th−êng,
ng−êi ®øng ®Çu tËp thÓ ®ã ký x¸c nhËn v¨n b¶n ®· ®−îc th«ng qua víi ch÷ ký
thay mÆt (T/M) tËp thÓ, trõ tr−êng hîp B¶n ¸n ph¸p luËt qui ®Þnh ph¶i cã ®ñ
ch÷ ký cña çc thµnh viªn cña Héi ®ång xÐt xö.
Thø hai, Thñ tr−ëng çc c¬ quan Nhµ n−íc. Thñ tr−ëng mäi c¬ quan Nhµ
n−íc… (quyÒn lùc, hµnh chÝnh, kiÓm so¸t, xÐt xö vµ çc ®¬n vÞ trùc thuéc) ®Òu cã
quyÒn qu¶n lý nh÷ng vÊn ®Ò néi bé c¬ quan. V× vËy, quyÕt ®Þnh ®−îc ban hµnh ®Ó
x©y dùng vµ æn ®Þnh chÕ ®é c«ng t¸c néi bé c¬ quan, nh− ®Æt ra néi qui , qui chÕ,
gi¶i quyÕt c«ng t¸c çn bé.v.v..
Bªn c¹nh ®ã, cßn cã mét sè thñ tr−ëng çc c¬ quan Nhµ n−íc cã quyÒn qu¶n
lý nh÷ng c«ng viÖc ph¸t sinh ngoµi c¬ quan, víi nh÷ng chñ thÓ kh¸c, nh− Thñ
t−íng ChÝnh phñ, Bé tr−ëng, ViÖn tr−ëng ViÖn kiÓm s¸t, Chñ tÞch Uû ban nh©n
d©n, Gi¸m ®èc Së.v.v…
Trong nh÷ng tr−êng hîp trªn, quyÕt ®Þnh do ç nh©n Thñ tr−ëng quyÕt
®Þnh mµ kh«ng ph¶i biÓu quyÕt trong tËp thÓ l·nh ®¹o.
Thø ba, çc nh©n viªn Nhµ n−íc hoÆc çc ç nh©n ®−îc Nhµ n−íc uû quyÒn
qu¶n lý trong nh÷ng c«ng viÖc nhÊt ®Þnh: §ã lµ nh÷ng nh©n viªn Nhµ n−íc ®¶m
nhiÖm mét sè chøc vô nhÊt ®Þnh nh− Thanh tra viªn, thÈm ph¸n, Nh©n viªn
50
thuÕ vô, qu¶n lý thÞ tr−êng … ; nh÷ng ç nh©n (c«ng d©n hoÆc ng−êi n−íc ngoµi,
ng−êi kh«ng cã quèc tÞch) cã liªn quan tíi nh÷ng c«ng viÖc ®Æc biÖt, nh− ng−êi chØ
huy tµu biÓn khi tµu biÓn ®· rêi bÕn c¶ng.v.v… cã thÓ ®−îc Nhµ n−íc uû quyÒn
trong nh÷ng c«ng viÖc nhÊt ®Þnh, ®Ó b¶o ®¶m thuËn lîi, kÞp thêi cho çc quyÕt
®Þnh hµnh chÝnh cÇn thiÕt.
Tuy nhiªn, viÖc Nhµ n−íc uû quyÒn cho çc chñ thÓ nµy ®−îc qui ®Þnh trong
ph¹m vi rÊt hÑp vµ rÊt cô thÓ.
XÐt vÒ c¬ cÊu, quyÕt ®Þnh rÊt ®a d¹ng vµ kh«ng thèng nhÊt trong çc v¨n
b¶n h−íng dÉn cña cÊp cã thÈm quyÒn. Nh×n chung, cã thÓ tr×nh bµy quyÕt ®Þnh
theo mét trong nh÷ng c¬ cÊu sau ®©y:
MÉu 1: (Dïng cho çc c¬ quan hoÆc Thñ tr−ëng c¬ quan Nhµ n−íc).
Tªn c¬ quan Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam

……… §éc lËp - Tù do - H¹nh phóc
---------------- -------------------------
Sè: …/ …….. , ngµy th¸ng n¨m
quyÕt ®Þnh cña …1

(VÒ viÖc ……………………..)
C¨n cø:……………………………………….…;
…………………………………………………..
XÐt ®Ò nghÞ cña …………………………………;
QuyÕt ®Þnh
§iÒu 1:
2
…………………………………………
…………………………………………..
1
Ghi tªn c¬ quan nh− : Uû ban nh©n d©n hoÆc chøc vô ®øng ®Çu c¬ quan nh− Bé tr−ëng, Chñ tÞch Uû
ban nh©n d©n
2
NÕu lµ çc qui ph¹m ph¸p luËt cã thÓ thµnh ch−¬ng, ®iÒu nh− çc LuËt, Ph¸p lÖnh.
51
……..1…….
(Ký, ®ãng dÊu)
52
MÉu 2: (Dïng cho çc c¬ quan hoÆc Thñ tr−ëng c¬ quan Nhµ n−íc).

-------------- -------------------------
quyÕt ®Þnh cña …1

(VÒ viÖc ……………………..)
C¨n cø:……………………………………….…;
…………………………………………………..
XÐt ®Ò nghÞ cña …………………………………;
………………………….2 QuyÕt ®Þnh
§iÒu 1:
…………………………………………
………………………………………….
N¬i nhËn: ……..3…….
(Ký, ®ãng dÊu)
1
Ghi tªn c¬ quan, nÕu lµ v¨n b¶n cña c¬ quan, ghi tªn chøc vô ®øng ®Çu c¬ quan, nÕu lµ v¨n b¶n cña
thñ tr−ëng c¬ quan.
2. Ghi tªn c¬ quan hoÆc chøc vô cña ng−êi ra quyÕt ®Þnh. NÕu lµ nh©n viªn Nhµ n−íc, ng−êi ®−îc uû
quyÒn cã thÓ ghi tªn hä vµ chøc vô ë phÇn nµy.
3.Nh− ch÷ ký trong mÉu 1
53
MÉu 3: (Dïng cho nh÷ng tr−êng hîp ¸p dông ph¸p luËt gi¶i quyÕt çc c«ng
viÖc cô thÓ xö ph¹t vi ph¹m hµnh chÝnh, ®−a vô ¸n ra xÐt xö v.v….)

-------------- -------------------------
QuyÕt ®Þnh …1
C¨n cø:……………………………………….…;
…………………………………………………..
XÐt ®Ò nghÞ cña …………………………………;
………………………….2 QuyÕt ®Þnh
§iÒu 1:
…………………………………………
………………………………………….
N¬i nhËn: ……..3…….
(Ký, ®ãng dÊu)
V. Th«ng t−
Th«ng t− lµ h×nh thøc v¨n b¶n qui ph¹m ph¸p luËt ®−îc ban hµnh bëi mét
sè chñ thÓ, nh−: Bé tr−ëng, ViÖn tr−ëng ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n tèi cao.
Ngoµi ra, Th«ng t− cßn ®−îc mét sè chñ thÓ phèi hîp víi nhau ®Ó ban hµnh.
Khi ®ã gäi lµ Th«ng t− liªn tÞch. Theo LuËt ban hµnh v¨n b¶n qui ph¹m ph¸p
luËt th× Th«ng t− liªn tÞch ®−îc ban hµnh bëi:
- Çc Bé phèi hîp víi nhau:
1
Ghi râ tªn c«ng viÖc nh−: Xö ph¹t vi ph¹m hµnh chÝnh, §−a vô ¸n ra xÐt xö v.v…
2. Ghi tªn c¬ quan hoÆc chøc vô cña ng−êi ra quyÕt ®Þnh. NÕu lµ nh©n viªn Nhµ n−íc, ng−êi ®−îc uû
quyÒn cã thÓ ghi tªn hä vµ chøc vô ë phÇn nµy.
3.Nh− ch÷ ký ë mÉu 1.
54
- Bé phèi hîp víi Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao hoÆc ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n tèi
cao;
- Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao víi ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n tèi cao;
- Çc chñ thÓ nãi trªn víi l·nh ®¹o cÊp Trung −¬ng cña mét tæ chøc chÝnh trÞ
- x· héi khi ph¸p luËt qui ®Þnh tæ chøc ®ã cã quyÒn qu¶n lý Nhµ n−íc.
Th«ng t− th−êng ®−îc ban hµnh ®Ó gi¶i thÝch, h−íng dÉn hoÆc cô thÓ ho¸
çc v¨n b¶n cña Quèc héi, Uû ban th−êng vô Quèc héi, Chñ tÞch n−íc, ChÝnh phñ,
Thñ t−íng ChÝnh phñ, çc quyÕt ®Þnh, chØ thÞ cña Bé tr−ëng vÒ nh÷ng vÊn ®Ò
thuéc quyÒn qu¶n lý cña çc chñ thÓ nãi trªn.
Néi dung Th«ng t− th−êng ®−îc tr×nh bµy theo "kÕt cÊu v¨n nghÞ luËn", cã
thÓ ®−îc ph©n chia thµnh I, II… hoÆc 1, 2… Mçi ®iÓm lín cã thÓ cã tªn gäi (nhan
®Ò).
Víi môc ®Ých gi¶i thÝch, h−íng dÉn mét v¨n b¶n kh¸c (v¨n b¶n gèc), néi
dung Th«ng t− ph¶i b¸m s¸t néi dung v¨n b¶n gèc. Kh«ng ®−îc v−ît qua giíi h¹n
vÒ kh«ng gian, thêi gian cã hiÖu lùc cña v¨n b¶n gèc.
Khi gi¶i thÝch, cã thÓ ®Ò cËp tíi:
- Môc ®Ých, ý nghÜa, tÇm quan träng cña v¨n b¶n gèc.
- Çc thuËt ng÷ hoÆc çc néi dung ch−a râ rµng vÒ nghÜa.
Khi h−íng dÉn cÇn chØ râ çch thøc tæ chøc vµ ho¹t ®éng, lÒ lèi lµm viÖc,
quan hÖ c«ng t¸c cho çc ®èi t−îng cã liªn quan.
XÐt vÒ c¬ cÊu h×nh thøc, Th«ng t− ®−îc tr×nh bµy t−¬ng ®èi ®¬n gi¶n, khoa
häc. C¬ cÊu ®ã nh− sau:
Bé ….. 1 Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam
-------------- §éc lËp - Tù do - H¹nh phóc
-------------------------
Sè: … 2/
…….. , ngµy th¸ng n¨m
Th«ng t−
VÒ viÖc ………3…
…………………4……………….………..……
1
HoÆc çc chñ thÓ kh¸c nh− ViÖn kiÓm so¸t nh©n d©n tèi cao, liªn Bé.v.v…
2
Ghi sè vµ ký hiÖu lµ ch÷ viÕt t¾t tªn c¬ quan ban hµnh.
3
Nªu ng¾n gän môc ®Ých cña Th«ng t− lµ h−íng dÉn hay gi¶i thÝch v¨n b¶n nµo.
4
Näi dung cña Th«ng t−.
55
N¬i nhËn: ……..5…….
(Ký, ®ãng dÊu)
VI. ChØ thÞ

ChØ thÞ lµ h×nh thøc v¨n b¶n ®−îc mét sè chñ thÓ cña qu¶n lý hµnh chÝnh
Nhµ n−íc ban hµnh ®Ó quy ®Þnh çc biÖn ph¸p ®Ó chØ ®¹o, ®«n ®èc, phèi hîp vµ
kiÓm tra ho¹t ®éng cña çc c¬ quan, ®¬n vÞ thuéc quyÒn qu¶n lý cña m×nh trong
viÖc thùc hiÖn ph¸p luËt cña Nhµ n−íc.
Trong nh÷ng tr−êng hîp ®ã, chØ thÞ ®−îc coi lµ v¨n b¶n qui ph¹m ph¸p luËt.
ThÈm quyÒn ban hµnh ChØ thÞ víi néi dung trªn ®−îc qui ®Þnh trong LuËt ban
hµnh v¨n b¶n qui ph¹m ph¸p luËt, bao gåm:
- Thñ t−íng ChÝnh phñ;
- Bé tr−ëng, Thñ tr−ëng c¬ quan ngang Bé, c¬ quan thuéc ChÝnh phñ;
- ViÖn tr−ëng ViÖn KiÓm s¸t nh©n d©n tèi cao;
- Uû ban nh©n d©n çc cÊp.
Bªn c¹nh ®ã, trong qu¸ tr×nh chØ ®¹o, ®iÒu hµnh çc c¬ quan, ®¬n vÞ thuéc
quyÒn qu¶n lý cña m×nh, çc chñ thÓ nãi trªn vµ mét sè chñ thÓ kh¸c1 cßn ban hµnh
ChØ thÞ ®Ó giao nhiÖm vô cho cÊp d−íi, ®Ó chØ ®¹o cÊp d−íi trong viÖc thùc hiÖn ph¸p
luËt vµ çc nhiÖm vô cô thÓ ph¸t sinh trong qu¶n lý Nhµ n−íc. Khi ®ã, ChØ thÞ lµ
nh÷ng v¨n b¶n ¸p dông ph¸p luËt ®−îc c¬ quan ban hµnh dïng ®Ó vËn hµnh bé m¸y
thuéc quyÒn qu¶n lý nh»m thùc hiÖn chøc n¨ng, nhiÖm vô cña m×nh.
XÐt vÒ c¬ cÊu néi dung, ChØ thÞ th−êng ®−îc tr×nh bµy theo "kÕt cÊu v¨n nghÞ
luËn". V× vËy, nÕu ®−îc ban hµnh ®Ó ®Æt ra qui ph¹m ph¸p luËt th× viÖc tr×nh bµy
vµ viÖn dÉn çc qui ph¹m sÏ gÆp khã kh¨n. Do ®ã, chØ nªn ban hµnh ChØ thÞ ®Ó
gi¶i thÝch h−íng dÉn mét v¨n b¶n kh¸c (trõ çc chñ thÓ cã quyÒn ra Th«ng t−) th×
sÏ kh¾c phôc ®−îc nh−îc ®iÓm nµy.
C¬ cÊu h×nh thµnh ChØ thÞ còng gän nhÑ, hîp lý nh− Th«ng t−:
Bé ….. 2 Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam

Sè: … / -------------------------
…….3, ngµy th¸ng n¨m
5
Chøc vô ®øng ®Çu c¬ quan ban hµnh. NÕu lµ Th«ng t− liªn tÞch th× lÇn l−ît tr×nh bµy chøc vô ®øng
®Çu çc c¬ quan tham gia.
1
Xem mét sè vÊn ®Ò vÒ so¹n th¶o v¨n b¶n.
2
HoÆc c¬ quan cã thÈm quyÒn kh¸c
56
ChØ thÞ 4
VÒ viÖc ………
1/…………
2/…………
N¬i nhËn: Bé tr−ëng 5
VII. Çc v¨n b¶n kh¸c

1. V¨n b¶n ph¸p quy phô:
Lµ nh÷ng h×nh thøc v¨n b¶n do thùc tiÔn h×nh thµnh nªn, ®−îc Nhµ n−íc
thõa nhËn, cã néi dung lµ çc qui ph¹m ph¸p luËt, cã hiÖu lùc ph¸p lý lÖ thuéc
vµo v¨n b¶n chÝnh thøc ®· ban hµnh ra nã.
Nhãm v¨n b¶n nµy rÊt ®a d¹ng vÒ h×nh thøc vµ ®−îc sö dông kh«ng thèng
nhÊt, gi÷a chóng kh«ng cã ranh giíi râ nÐt ®Ó ph©n biÖt. §iÓn h×nh lµ mét sè
h×nh thøc v¨n b¶n sau:
- B¶n qui ®Þnh hoÆc qui ®Þnh ;
- Quy chÕ ;
- ChÕ ®é ;
- §iÒu lÖ ;
- §iÒu lÖnh ;
- Néi qui v.v…
Sù thõa nhËn cña Nhµ n−íc thÓ hiÖn d−íi nh÷ng gãc ®é vµ cÊp ®é kh¸c
nhau, nh−:
- Th−êng xuyªn sö dông nh÷ng h×nh thøc v¨n b¶n ®ã trong qu¸ tr×nh ban
hµnh çc qui ph¹m ph¸p luËt;
- §Ò cËp tíi mét sè h×nh thøc v¨n b¶n nµy trong ph¸p luËt hiÖn hµnh, nh−:
kho¶n 2 §iÒu 27 LuËt Tæ chøc ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n, Th«ng t− 33/BT, ngµy 10
th¸ng 12 n¨m 1992 cña Bé tr−ëng chñ nhiÖm v¨n phßng ChÝnh phñ v.v… Tuy
nhiªn, còng cÇn l−u ý r»ng, khi ph¸p luËt qui ®Þnh vÒ nh÷ng v¨n b¶n ph¸p qui
phô hoµn toµn kh«ng cã nghÜa lµ biÕn chóng thµnh çc v¨n b¶n chÝnh thøc cña
Nhµ n−íc. §iÒu ®ã mét lÇn n÷a ®−îc thÓ hiÖn trong néi dung cña LuËt ban hµnh
v¨n b¶n qui ph¹m ph¸p luËt (cã hiÖu lùc tõ 1/1/1997).
Dï rÊt ®a d¹ng vÒ h×nh thøc nh−ng çc v¨n b¶n ph¸p quy phô lu«n ®−îc sö
dông trong nh÷ng tr−êng hîp t−¬ng tù nhau: ban hµnh çc qui ph¹m ph¸p luËt.
3
Ghi tªn ®Þa ph−¬ng c¬ quan ban hµnh ®ãng trô së
4
HoÆc ChØ thÞ cña + tªn c¬ quan ban hµnh
5
HoÆc chøc vô kh¸c cã thÈm quyÒn ra chØ thÞ
57
§ã chÝnh lµ ®Æc ®iÓm néi dung cña nhãm v¨n b¶n nµy. (V× vËy chóng míi ®−îc
gäi lµ "v¨n b¶n ph¸p quy").
VÒ hiÖu lùc ph¸p lý, v¨n b¶n ph¸p qui phô hoµn toµn lÖ thuéc vµo v¨n
b¶n chÝnh lµ ®· ban hµnh ra nã. Nh− vËy, muèn biÕt v¨n b¶n ph¸p qui cã
hiÖu lùc cao hay thÊp ph¶i c¨n cø vµo hiÖu lùc cña v¨n b¶n chÝnh ®· ban
hµnh ra nã ®Ó x¸c ®Þnh.
Nh− vËy, cã thÓ thÊy râ vai trß cña v¨n b¶n chÝnh lµ ®em l¹i sù hîp thøc cho
v¨n b¶n ph¸p quy phô. NÕu kh«ng sö dông v¨n b¶n chÝnh ®Ó ban hµnh v¨n b¶n
ph¸p qui mµ trùc tiÕp ban hµnh ra v¨n b¶n ph¸p qui phô th× sÏ bÞ coi lµ vi ph¹m
thÈm quyÒn vÒ h×nh thøc (ban hµnh v¨n b¶n sai h×nh thøc do ph¸p luËt qui ®Þnh)
vµo cã thÓ kh«ng ®−îc Nhµ n−íc thõa nhËn. Vai trß cña v¨n b¶n ph¸p qui phô lµ
chøa ®ùng toµn bé çc qui ph¹m ph¸p luËt cÇn ban hµnh.
ViÖc dïng mét v¨n b¶n chÝnh ®Ó ban hµnh ra mét v¨n b¶n ph¸p qui phô,
th«ng qua ®ã ®Æt ra çc qui ph¹m ph¸p luËt, cã thÓ gäi lµ "gi¸n tiÕp ®Æt ra çc qui
ph¹m ph¸p luËt".
Khi gi¸n tiÕp ®Æt ra qui ph¹m ph¸p luËt cÇn l−u ý mét sè ®iÓm sau ®©y:
- Ph¶i cã 2 v¨n b¶n: v¨n b¶n chÝnh ®Ó tuyªn bè viÖc ban hµnh v¨n b¶n phô
vµ v¨n b¶n phô ®Ó chøa ®ùng çc qui ph¹m ph¸p luËt;
- Tªn cña v¨n b¶n ph¸p qui phô ph¶i ng¾n gän, ph¶n ¸nh ®óng chñ ®Ò v¨n
b¶n, gióp cho viÖc viÖn dÉn vµ tra cøu ®−îc thuËn lîi;
- CÇn cã sù thèng nhÊt vÒ "tªn gäi" cña v¨n b¶n ph¸p qui phô, mÆc dï tªn
gäi ®ã do c¬ quan so¹n th¶o tù lùa chän. Tr¸nh t×nh tr¹ng sö dông nhiÒu tªn
gäi kh¸c nhau cho cïng mét v¨n b¶n ph¸p qui phô.(§iÒu nµy th−êng x¶y ra
trong thùc tiÔn);
Tr¸nh sù trïng lÆp vÒ mét sè néi dung trong v¨n b¶n chÝnh vµ v¨n b¶n
ph¸p qui phô. Ph¶i xuÊt ph¸t tõ vai trß cña mçi v¨n b¶n ®Ó x¸c ®Þnh viÖc bè trÝ
çc néi dung cÇn ghi nhËn sao cho phï hîp. Th«ng th−êng, phÇn x¸c ®Þnh hiÖu
lùc ph¸p lý cho çc v¨n b¶n ®−îc ban hµnh trong thùc tiÔn lµ cã sù kh«ng thèng
nhÊt vµ ®«i khi kh«ng hîp lý. VÒ mÆt lý luËn, cÇn x¸c ®Þnh vµ ph©n tÝch ®Çy ®ñ
çc ph−¬ng ¸n kh¸c nhau ®Ó lùa chän ph−¬ng ¸n tèi −u.
+ Ph−¬ng ¸n 1: T¸ch néi dung vÒ hiÖu lùc ph¸p lý thµnh hai phÇn, mét phÇn
ghi nhËn trong v¨n b¶n chÝnh (gåm ph¹m vi thi hµnh, v¨n b¶n hÕt hiÖu lùc, ®èi
t−îng cã liªn quan); mét phÇn ghi nhËn trong v¨n b¶n ph¸p qui phô (hiÖu lùc
kh«ng gian vµ thêi gian). §©ylµ ph−¬ng ¸n ®−îc x¸c lËp trong Th«ng t− sè 33/BT
ngµy 10/12/1992 cña Bé tr−ëng chñ nhiÖm v¨n phßng ChÝnh phñ. Theo ®ã th×
phÇn néi dung nãi trªn ®· bÞ ph©n t¸n, t¶n m¸t vµ dÔ bÞ trïng lÆp.
58
+ Ph−¬ng ¸n 2: §−a toµn bé néi dung ®ã vµo ch−¬ng cuèi (th−êng cã tªn lµ
"§iÒu kho¶n thi hµnh" hoÆc "§iÒu kho¶n cuèi cïng") cña v¨n b¶n ph¸p qui phô.
Khi ®ã v¨n b¶n chÝnh chØ cßn mét néi dung duy nhÊt ghi nhËn ë mét ®iÒu duy
nhÊt lµ tuyªn bè viÖc ban hµnh v¨n b¶n ph¸p qui phô. Theo ph−¬ng ¸n nµy th×
v¨n b¶n ph¸p qui ®· tù x¸c ®Þnh hiÖu lùc ph¸p lý cho nã. Nh− vËy, kh«ng phï
hîp víi vai trß cña mçi lo¹i v¨n b¶n ®· ph©n tÝch ë phÇn trªn.
+ Ph−¬ng ¸n 3: §−a toµn bé néi dung ®ã vµo v¨n b¶n chÝnh. Khi ®ã v¨n b¶n
chÝnh cã hai nhiÖm vô: tuyªn bè viÖc ban hµnh v¨n b¶n ph¸p qui phô thuéc vµ
x¸c ®Þnh hiÖu lùc ph¸p lý cho nã. Theo ®ã, võa khai th¸c ®óng vai trß cña mçi
lo¹i v¨n b¶n, võa ®¶m b¶o sù tËp trung cho nh÷ng néi dung cã cïng mét chñ ®Ò,
t¹o ra sù hîp lý cho v¨n b¶n, sù thuËn tiÖn trong viÖc n¾m b¾t, thùc hiÖn v¨n
b¶n. Vµ nh− vËy, ph−¬ng ¸n 3 lµ tèi −u trong viÖc x¸c ®Þnh hiÖu lùc ph¸p lý cho
v¨n b¶n.
VÒ h×nh thøc çc v¨n b¶n ®−îc dïng ®Ó gi¸n tiÕp ®Æt ra çc qui ph¹m ph¸p
luËt cã thÓ ®−îc tr×nh bµy theo mÉu trong vÝ dô sau ®©y:
* MÉu v¨n b¶n chÝnh ®−îc dïng ®Ó ban hµnh v¨n b¶n ph¸p qui phô.
--------------
-------------------------
Sè: …/CP
Hµ Néi, ngµy th¸ng n¨m
NghÞ ®Þnh cña chÝnh phñ
Ban hµnh …1
ChÝnh phñ
C¨n cø:……………………………………….…;
C¨n cø:…………………………………………..2
XÐt ®Ò nghÞ cña ……………………………..……..3
NghÞ ®Þnh
1
Ghi tªn v¨n b¶n ph¸p qui phô
2
Nªu tªn nh÷ng v¨n b¶n lµ c¬ së ph¸p lý trùc tiÕp cho viÖc ban hµnh NghÞ ®Þnh
3
Ghi chøc vô ®øng ®Çu c¬ quan chñ tr× so¹n th¶o NghÞ ®Þnh
59
§iÒu 1: Ban hµnh kÌm theo NghÞ ®Þnh nµy ….1
§iÒu 2: NghÞ ®Þnh nµy thay thÕ NghÞ ®Þnh sè ….4
§iÒu 3: Çc ……. 5 chÞu tr¸ch nhiÖm thi hµnh
NghÞ ®Þnh nµy…
NghÞ ®Þnh nµy cã hiÖu lùc kÓ tõ ngµy …./…../
N¬i nhËn: T/M ChÝnh phñ

Thñ t−íng
* MÉu v¨n b¶n ph¸p qui phô

Sè: … 1… /CP -------------------------
B¶n quy ®Þnh
4
Ghi ®Çy ®ñ çc NghÞ ®Þnh bÞ thay thÕ.
5
NÕu liªn quan tíi tÊt c¶ çc ngµnh, çc ®Þa ph−¬ng th× nªu çc chøc vô ®øng ®Çu Bé, c¬ quan ngang
Bé, c¬ quan thuéc ChÝnh phñ, UBND cÊp tØnh; nÕu chØ liªn quan tíi mét sè ngµnh hay ®Þa ph−¬ng th×
chØ nªu chøc vô ®øng ®Çu çc c¬ quan cã liªn quan.
1
V× ban hµnh kÌm theo v¨n b¶n kh¸c nªn v¨n b¶n ph¸p qui phô kh«ng cÇn ghi sè vµ ngµy ban hµnh
v¨n b¶n.
2. ViÖc ph©n chia s¾p xÕp néi dung cña çc v¨n b¶n nµy ®−îc tiÕn hµnh theo nguyªn t¾c chung (nh−
çc luËt, ph¸p lÖnh).
3. Çc ch−¬ng ®Òu cã tªn gäi riªng ph¶n ¸nh chñ ®Ò cña ch−¬ng ®ã
60
VÒ:…………………
(Ban hµnh kÌm theo NghÞ ®Þnh sè: ……./CP
ngµy…./…./….)
Ch−¬ng I: Nh÷ng nguyªn t¾c chung …….2
§iÒu 1 . ………………………………………….
§iÒu n: ………………………………………….3
Ch−¬ng II: ………………………………………
§iÒu (n + 1) ……………………………………..
N¬i nhËn: T/M ChÝnh phñ

Thñ t−íng
Nh− ®· tr×nh bµy ë trªn, viÖc gi¸n tiÕp ®Æt ra qui ph¹m ph¸p luËt (ban hµnh
v¨n b¶n ph¸p qui phô) chØ lµ kinh nghiÖm thùc tiÔn ®−îc Nhµ n−íc thõa nhËn,
nªn trong thùc tiÔn ®· n¶y sinh mét sè ®iÓm bÊt hîp lý:
- Do thiÕu qui ®Þnh chÆt chÏ nªn viÖc sö dông nh÷ng h×nh thøc v¨n b¶n ®ã
trong thùc tiÔn lµ thiÕu thèng nhÊt, hoµn toµn lÖ thuéc vµo sù lùa chän cña c¬
quan so¹n th¶o ;
- Khi so¹n th¶o, th«ng qua, ký, sao, göi, l−u tr÷ v¨n b¶n th× nh÷ng ng−êi cã
liªn quan ph¶i cã c¶ v¨n b¶n chÝnh vµ v¨n b¶n ph¸p qui phô. Do ®ã, c«ng viÖc trë
nªn kh«ng thuËn tiÖn, g©y l·ng phÝ thêi gian cho nh÷ng ho¹t ®éng kh«ng thùc sù
cã ý nghÜa khoa häc.
NÕu dïng çc v¨n b¶n chÝnh thøc cña Nhµ n−íc ®Ó thùc tiÕp ®Æt ra çc qui
ph¹m ph¸p luËt th× kh«ng ph¸t sinh nh÷ng ®iÓm bÊt hîp lý nãi trªn. V× vËy, d−íi
gãc ®é khoa häc cã thÓ kÕt luËn: viÖc ban hµnh v¨n b¶n ph¸p qui phô kh«ng ph¶i
lµ ph−¬ng ¸n −u viÖt trong qu¸ tr×nh x©y dùng ph¸p luËt.
2. LÖnh:
LÖnh lµ h×nh thøc v¨n b¶n ®−îc mét sè chñ thÓ ban hµnh trong nh÷ng
tr−êng hîp ®Æc biÖt do ph¸p luËt qui ®Þnh.
Theo qui ®Þnh cña ph¸p luËt hiÖn nay, cã çc lo¹i lÖnh sau ®©y:
a. LÖnh cña Chñ tÞch n−íc:
Víi t− çch lµ ng−êi ®øng ®Çu Nhµ n−íc trong quan hÖ ®èi néi vµ ®èi ngo¹i,
Chñ tÞch n−íc ban hµnh LÖnh ®Ó c«ng bè:
61
- HiÕn ph¸p, LuËt, Ph¸p lÖnh trong thêi h¹n 15 ngµy kÓ tõ ngµy ®−îc cÊp cã
thÈm quyÒn th«ng qua ;
- Nh÷ng viÖc ®Æc biÖt quan träng ®· ®−îc Quèc héi hoÆc Uû ban Th−êng vô
Quèc héi quyÕt ®Þnh, nh−:
+ Tæng ®éng viªn;
+ §éng viªn côc bé;
+ T×nh tr¹ng khÈn cÊp trong c¶ n−íc hoÆc ë tõng ®Þa ph−¬ng.
Néi dung LÖnh cña Chñ tÞch n−íc th−êng ng¾n gän, kh«ng chia thµnh §iÒu.
C¬ cÊu LÖnh cña Chñ tÞch n−íc nh− sau:
chñ tÞch n−íc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam
Sè: … /L-CTN -------------------------
LÖnh . ..1
Chñ tÞch n−íc

C¨n cø ®iÒu……… HiÕn ph¸p n−íc CHXHCN ViÖt
Nam;
C¨n cø…… …….2
C«ng bè
1. ……….………………………………………
2. ……….………………………………………
Hµ Néi, ngµy…./…../
Chñ tÞch n−íc
b. LÖnh cña çc c¬ quan ®iÒu tra, kiÓm tra, xÐt xö.
Lo¹i lÖnh nµy ®−îc ban hµnh trong ho¹t ®éng tè tông h×nh sù, ®Ó ¸p dông
nh÷ng biÖn ph¸p b¹o lùc cña Nhµ n−íc ®èi víi nh÷ng ®èi t−îng x¸c ®Þnh, trong
nh÷ng tr−êng hîp do ph¸p luËt qui ®Þnh, nh»m b¶o ®¶m cho ho¹t ®éng tè tông
®−îc tiÕn hµnh thuËn lîi, ®óng ph¸p luËt gåm:
- LÖnh kh¸m (kh¸m ng−êi, kh¸m nhµ);
1
Ghi tãm t¾t tªn c«ng viÖc cã liªn quan, nh− LÖnh tæng ®éng viªn, LÖnh ®éng viªn côc bé.v.v..
2.Ghi tªn v¨n b¶n liªnquan trùc tiÕp tíi lÖnh, nh− NghÞ quyÕt cña Quèc héi hoÆc UBTV Quèc héi vÒ
viÖctæng ®éng viªn, ®éng viªn côc bé.v.v…
62
- LÖnh b¾t;
- LÖnh truy n·;
- LÖnh t¹m gi÷;
- LÖnh t¹m giam;
- LÖnh kª biªn tµi s¶n.
- LÖnh thu gi÷ ®iÖn tÝn, th− tÝn, b−u kiÖn, b−u phÈm t¹i b−u ®iÖn.v.v…
MÆc dï ®−îc ban hµnh bëi nhiÒu chñ thÓ kh¸c nhau, ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng
c«ng viÖc kh«ng gièng nhau nh−ng lÖnh lu«n lµ v¨n b¶n ¸p dông ph¸p luËt vµ cã
c¬ cÊu h×nh thøc t−¬ng tù nhau. VÝ dô:
c«ng an tØnh m Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam

C«ng an huyÖn N §éc lËp - Tù do - H¹nh phóc
-------------- -------------------------
Sè: … /LK M, ngµy th¸ng n¨m
LÖnh kh¸m nhµ1
C¨n cø §iÒu 116, 118 Bé luËt tè tông h×nh sù;

XÐt ®Ò nghÞ cña ………………..;
Tr−ëng c«ng an 2 huyÖn n

ra lÖnh
3
1. …… ….………………………………………
2. ……….………………………………………
Tr−ëng c«ng an huyÖn
3. Ço tr¹ng:
Ço tr¹ng lµ h×nh thøc v¨n b¶n ¸p dông ph¸p luËt ®−îc VKSND ban hµnh
®Ó truy tè bÞ can ra tr−íc Tßa ¸n vÒ hµnh vi ph¹m téi cña bÞ can, lµm kÕt thóc
giai ®o¹n ®iÒu tra s¬ bé vôi ¸n h×nh sù.
Ço tr¹ng lµ c¬ së ph¸p lý giíi h¹n viÖc xÐt xö cña Toµ ¸n vÒ nh÷ng ®èi t−îng
vµ nh÷ng téi danh ®· ®−îc x¸c ®Þnh. V× vËy, néi dung ço tr¹ng ph¶i x¸c ®Þnh râ
thêi gian, ®Þa ®iÓm x¶y ra téi ph¹m; môc ®Ých, thñ ®o¹n, hËu qu¶ cña téi ph¹m;
nh÷ng chøng cø x¸c ®Þnh téi tr¹ng vµ nh÷ng t×nh tiÕt t¨ng nÆng, gi¶m nhÑ cña bÞ
1
HoÆc çc lÖnh kh¸c, nh− : LÖnh truy n·, lÖnh b¾t.v.v…
2. hoÆc çc chøc vô kh¸c cã quyÒn ra lÖnh, nh− Phã tr−ëng c«ng an huyÖn,; thñ tr−ëng, phã thru
tr−ëng c¬ quan ®iÒu tra tØnh.v.v..
3. Ghi râ çc mÖnh lÖnh vÒ viÖc cã liªn quan, nh− kh¸m nhµ cña ai, ®Ó lµm g×, uû quyÒn cho ng−êi nµo
tiÕn hµnh viÖc kh¸m .v.v….
63
can; nh÷ng t×nh tiÕt kh¸c cã ý nghÜa ®èi víi vô ¸n; x¸c ®Þnh téi danh vµ ®iÒu kho¶n
Bé luËt h×nh sù ®−îc ¸p dông ®èi víi bÞ can.
Cã thÓ tr×nh bµy ço tr¹ng nh− sau:
VKSND tèi cao Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam
VKSND tØnh M §éc lËp - Tù do - H¹nh phóc
-------------- -------------------------
Sè: … /HS - TA1 M, ngµy th¸ng n¨m
Ço tr¹ng
ViÖn tr−ëng viÖn kiÓm s¸t nh©n d©n tØnh m
C¨n cø çc ®iÒu 142, 143 cña Bé luËt tè tông h×nh sù; c¨n cø
quyÕt ®Þnh khëi tè vô ¸n h×nh sù sè…… ngµy …./…../……
cña ………2.
Trªn c¬ së kÕt qu¶ ®iÒu tra, ®· x¸c dÞnh nh− sau:
………………………3………………..
C¨n cø vµo çc t×nh tiÕt vµ chøng cø nªu trªn;
QuyÕt ®Þnh
Truy tè bÞ can (hoÆc çc bÞ can) cã lý lÞch trªn ra tr−íc Toµ ¸n
nh©n d©n tØnh M ®Ó xÐt xö vÒ téi (hoÆc çc téi)…. theo ®iÒu
(hoÆc çc ®iÒu)4… cña Bé luËt h×nh sù
N¬i nhËn ViÖn tr−ëng

4. Kh¸ng nghÞ
Kh¸ng nghÞ lµ v¨n b¶n ¸p dông ph¸p luËt ®−îc çc chñ thÓ sau ®©y ban hµnh:
- ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n;
- Ch¸nh ¸n, phã ch¸nh ¸n Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao, ch¸nh ¸n Toµ ¸n
Qu©n sù Trung −¬ng, ch¸nh ¸n TAND cÊp tØnh.
§èi t−îng kh¸ng nghÞ cña ViÖn kiÓm s¸t lµ:
- B¶n ¸n, quyÕt ®Þnh (®· cã hoÆc ch−a cã hiÖu lùc ph¸p luËt) cña Toµ
¸n nh©n d©n nh−ng cã sù vi ph¹m ph¸p luËt;
1
"H×nh sù - TrÞ an" ngoµi ra cßn cã ¸n kinh tÕ (HS-KT), ¸n an ninh (HS-AN)
2
NÕu cã quyÕt ®Þnh khëi tè vô ¸n bæ sung còng cÇn ghi râ.
3
Ghi tãm t¾t vô ph¹m téi, gåm ; ®Þa ®iÓm, thêi gian, thñ ®o¹n, môc ®Ých, hiÖu qu¶ vµ diÔn biÕn cña téi
ph¹m, çc t×nh tiÕt nÆng, gi¶m nhÑ cña bÞ can (nÕu ®−¬ng sù kh«ng bÞ truy tè ra Toµ th× chØ cÇn ghi hä tªn,
®Þa chØ. §èi víi bÞ can cßn ph¶i x¸c dÞnh chi tiÕt vÒ çc t×nh tiÕt nh©n d©n nh− : thanh phÇn, d©n téc
v.v…)
4
Nªu râ ®iÒu luËt vµ trÝch dÉn néi dung
64
- QuyÕt ®Þnh hµnh chÝnh (bao gåm v¨n b¶n vµ hµnh vi hµnh chÝnh) cã vi
ph¹m ph¸p luËt cña çc c¬ quan Nhµ n−íc (tõ cÊp Bé tr−ëng trë xuèng), tæ chøc
kinh tÕ, tæ chøc x· héi, ®¬n vÞ hµnh chÝnh sù nghiÖp, ®¬n vÞ vò trang.
§èi t−îng kh¸ng nghÞ cña çc chñ thÓ cßn l¹i lµ B¶n ¸n, quyÕt ®Þnh cã
hiÖu lùc ph¸p luËt cña Toµ ¸n nh−ng cã sù vi ph¹m ph¸p luËt (kh¸ng nghÞ
Gi¸m ®èc thÈm, t¸i thÈm).
Môc ®Ých cña kh¸ng nghÞ lµ ®ßi hái Toµ ¸n cã thÈm quyÒn xem xÐt thñ tôc
nhÊt ®Þnh (phóc thÈm, Gi¸m ®èc thÈm, t¸i thÈm); yªu cÇu çc c¬ quan, tæ chøc
h÷u quan ®×nh chØ thi hµnh, söa ®æi hoÆc b·i bá v¨n b¶n hoÆc chÊm døt hµnh vi,
®ång thêi yªu cÇu lo¹i trõ nguyªn nh©n g©y ra vi ph¹m, xö lý ®èi víi ng−êi vi
ph¹m.
MÆc dï do nhiÒu chñ thÓ ban hµnh nh−ng cã thÓ x©y dùng c¬ cÊu chung cña
kh¸ng nghÞ nh− sau: (xem trang sau
65
VKSND tèi cao Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam
VKSND tØnh M §éc lËp - Tù do - H¹nh phóc
----------- ---------------
Sè: ……/1 M, ngµy… th¸ng…. n¨m….

Kh¸ng nghÞ
(§èi víi… sè…… ngµy2…./…./ cña ……).
ViÖn tr−ëng viÖn kiÓm s¸t nh©n d©n tØnh M 3
C¨n cø ®iÒu…… cña…… 4
Sau khi xem xÐt toµn bé hå s¬ vô ¸n 5….sè….. ngµy
6
…/…./…. cña … vÒ ….. x¸c ®Þnh ®−îc vô v¸n x¶y ra nh−
sau 7: ……
C¨n cø vµo nh÷ng t×nh tiÕt vµ chøng cø nªu trªn;
QuyÕt ®Þnh
Kh¸ng nghÞ ®èi víi 8….. tíi 9….®Ó xem xÐt gi¶i quyÕt
theo thñ tôc …10…
N¬i nhËn ViÖn tr−ëng
5. B¶n ¸n:
B¶n ¸n lµ v¨n b¶n ®−îc Toµ ¸n ban hµnh ®Ó ghi nhËn çc ph¸n quyÕt cña
m×nh vÒ viÖc gi¶i quyÕt çc vô ¸n h×nh sù, d©n sù, kinh tÕ, hµnh chÝnh, lao ®éng
vµ çc lo¹i ¸n kh¸c theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.
Nh− vËy, xÐt vÒ chñ thÓ chØ cã Toµ ¸n míi ban hµnh B¶n ¸n. Çc chñ thÓ
kh¸c cña qu¶n lý Nhµ n−íc kh«ng ban hµnh lo¹i v¨n b¶n nµy. Tuy nhiªn, B¶n ¸n
1
ViÕt t¾t tªn çc lo¹i ¸n : h×nh sù (HS), hµnh chÝnh (hoÆc).v.v…
2
Nªu ®èi t−îng kh¸ng nghÞ lµ hµnh vi th× m« t¶ hµnh vi
3
HoÆc çc chøc vô kh¸c.
4
Nªu ®iÒu kho¶n vµ tªn v¨n b¶n cã liªn quan, nh− Bé luËt TTHS .v.v…
5
NÕu lµ Q§HC th× cã thÓ kh«ng cã hå s¬ nh−ng cã v¨n b¶n gi¶i tr×nh cña c¬ quan cã liªn quan.
6
Tªn cña vô ¸n ®−îc tãm t¾t thµnh tªn hå s¬.
7
Tãm t¾t sù viÖc cã liªn quan tíi kh¸ng nghÞ; çc nhËn xÐt cña ng−êi kh¸ng nghÞ vÒ sù viÖc ®ã.
8
Nãi râ tªn v¨n b¶n hoÆc hµnh vi hµnh chÝnh.
9
Ghi tªn ®èi t−îng cã thÈm quyÒn gi¶i quyÕt sù viÖc bÞ kh¸ng nghÞ.
10
NÕu lµ Q§HC bÞ kh¸ng nghÞ th× cã thÎ nãi râ môc ®Ých lµ ®Ó söa ®æi, huû bá v¨n b¶n hay chÊm døt
hµnh vi v.v…
66
kh«ng ph¶i lµ lo¹i v¨n b¶n duy nhÊt mµ Toµ ¸n sö dông. Ngoµi B¶n ¸n, Toµ ¸n
cßn ban hµnh quyÕt ®Þnh, lÖnh.v.v… Mçi lo¹i v¨n b¶n ®ã ®−îc ban hµnh trong
nh÷ng tr−êng hîp kh¸c nhau, do ph¸p luËt quy ®Þnh. ë ®©y, cÇn ®Æc biÖt l−u ý vÒ
sù kh¸c biÖt trong tr−êng hîp sö dông B¶n ¸n vµ quyÕt ®Þnh.
B¶n ¸n chØ ®−îc ban hµnh trong ho¹t ®éng xÐt xö cÊp s¬ thÈm vµ phóc
thÈm, cßn ë cÊp Gi¸m ®èc thÈm, th¸i thÈm Toµ ¸n ra QuyÕt ®Þnh ®Ó ghi nhËn
ph¸p quyÕt cña m×nh vÒ çc vô ¸n.
Ngay ë cÊp s¬ thÈm còng cã nh÷ng tr−êng hîp Toµ ¸n ra QuyÕt ®Þnh ®Ó ghi
nhËn ph¸n quyÕt cña m×nh vÒ vô ¸n, nh− tr−êng hîp gi¶i quyÕt viÖc ly h«n mµ
trong ®ã çc ®−¬ng sù thuËn t×nh ly h«n.v.v…
V× vËy, cÇn c¨n cø ph¸p luËt hiÖn hµnh ®Ó x¸c ®Þnh lo¹i v¨n b¶n ®−îc sö
dông trong tõng tr−êng hîp cô thÓ.
HiÖn nay, theo ph¸p luËt ®· cã 5 lo¹i ¸n: h×nh sù, d©n sù, kinh tÕ, hµnh
chÝnh vµ lao ®éng, do ®ã cã 5 lo¹i B¶n ¸n t−¬ng øng. Mçi lo¹i B¶n ¸n ®ã ®Òu bao
gåm B¶n ¸n s¬ thÈm vµ B¶n ¸n phóc thÈm.
XuÊt ph¸t tõ vai trß cña Toµ ¸n lµ chñ thÓ nh©n danh Nhµ n−íc xÐt xö çc
vô ¸n, B¶n ¸n cã mét sè ®iÓm kh¸c biÖt so víi nh÷ng v¨n b¶n kh¸c cña Nhµ n−íc.
- B¶n ¸n lµ v¨n b¶n, nh©n danh Nhµ n−íc;
- HiÖu lùc ph¸p lý cña B¶n ¸n kh«ng lÖ thuéc vµo Toµ ¸n ®· ban hµnh ra nã.
Tuy rÊt ®a d¹ng, nh−ng nh×n chung B¶n ¸n cã thÓ ®−îc tr×nh bµy theo c¬
cÊu sau ®©y:
a. C¬ cÊu b¶n ¸n s¬ thÈm:
toµ ¸n nh©n d©n Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam
1
------ ------- §éc lËp - Tù do - H¹nh phóc
B¶n ¸n sè: …../HS- ---------------
ST2
nh©n danh
n−íc céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam
toµ ¸n nh©n d©n ..1
1
Ghi tªn toµ ¸n, nh− : TAND tèi cao, TAND thµnh phè Hµ Néi
2
Ch÷ viÕt t¾t tªn lo¹i ¸n vµ cÊp xÐt xö, nh− : HS-PT (H×nh sù - Phóc thÈm), DS-ST (D©n sù - S¬
thÈm).v.v..
67
Víi Héi ®ång xÐt xö gåm:
- ThÈm ph¸n Chñ to¹ phiªn toµ: ¤ng …3……
- Héi thÈm Nh©n d©n: ¤ng………………..
Häp phiªn toµ c«ng khai…4.. ngµy…/…./….. t¹i …5. víi sù
cã mÆt cña nh÷ng ng−êi tiÕn hµnh tè tông kh¸c:
- KiÓm s¸t viªn: ¤ng……………………..
- Th− ký Toµ ¸n: ¤ng ……………………
Víi sù cã mÆt cña nh÷ng ng−êi tham gia tè tông:
- ………6……….
§Ó xÐt xö s¬ thÈm vô ¸n 7
- ……8………
Theo hå s¬ vô ¸n, sù viÖc diÔn ra nh− sau: ……1……….

VÒ vô ¸n trªn, Toµ ¸n nhËn ®Þnh: ………2…………..……….
…………………………..
Víi çc t×nh tiÕt vµ chøng cø trªn.
toµ ¸n nh©n d©n
quyÕt ®Þnh
3
………… …………..
N¬i nhËn T/M Héi ®ång xÐt xö

Chñ to¹
b. C¬ cÊu b¶n ¸n phóc thÈm 4
3
Ghi râ hä tªn, nghÒ nghiÖp, chøc vô, n¬i c«ng t¸c : NÕu t¹i phiªn toµ cã sù thay ®æi thµnh viªn cña
H§XX th× chØ cÇn ghi ng−êi thay thÕ, kh«ng ghi ng−êi bÞ thay thÕ.
4
HoÆc phiªn toµ kh«ng c«ng khai
5
Ghi râ ®Þa ®iÓm më phiªn toµ.
6
LÇn l−ît ghi hä tªn, ®Þa chØ cña nh÷ng ng−êi tham gia tè tông (trõ nh÷ng ®−¬ng sù liªn quan trùc
tiÕp tíi vô ¸n).
7
Ghi tªn lo¹i ¸n : h×nh sù, d©n sù…
8
Ghi hä tªn, ®Þa chØ (nÕu lµ ¸n h×nh sù cßn ghi c¶ çc yÕu tè nh©n th©n cña bÞ ço) cña çc ®−¬ng sù
liªn quan trùc tiÕp víi vô ¸n, nh− : Nguyªn ®¬n, bÞ ®¬n, ng−êi cã quyÒn vµ lîi Ých liªn quan trong vô
¸n d©n sù; bÞ ço trong vô ¸n h×nh sù.v.v…
1
Ghi tãm t¾t chÝnh x¸c sù viÖc theo hå s¬ vô ¸n.
2
Ghi nh÷ng ý kiÕn nhËn xÐt cña Toµ ¸n vÒ vô ¸n ; h−íng gi¶i quyÕt vô ¸n.
3
Ghi ®Çy ®ñ çc ph¸n quyÕt cña Toµ ¸n vÒ vô ¸n. NÕu cã nhiÒu ph¸n quyÕt vÒ nh÷ng vÊn ®Ò kh¸c
nhau th× lÇn l−ît ghi çc ph¸n quyÕt vÒ nh÷ng viÖc quan träng tr−íc, Ýt quan träng sau.
4
Nh÷ng ®Ò môc t−¬ng tù B¶n ¸n s¬ thÈm kh«ng ®−îc chó gi¶i ë ®©y.
68
toµ ¸n nh©n d©n Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam
--------------- §éc lËp - Tù do - H¹nh phóc
B¶n ¸n sè: …../ ---------------
Nh©n danh
n−íc céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam
toµ ¸n nh©n d©n
Víi Héi ®ång xÐt xö, gåm:

- ThÈm ph¸n chñ to¹ phiªn toµ:
- Çc thÈm ph¸n:
Häp phiªn toµ c«ng khai ngµy……/…./….. t¹i …… ®Ó xÐt xö phóc thÈm
B¶n ¸n sè ……/…../……./ …….cña …..
Do …….. kh¸ng ço ngµy …./…../…….
Do …….. kh¸ng nghÞ ngµy …./…../…….
Theo hå s¬, vô ¸n diÔn ra nh− sau:
Sau khi xem xÐt toµn bé çc t×nh tiÕt, chøng cø cã trong hå s¬ vô ¸n vµ çc
ph¸n quyÕt cña Toµ ¸n cÊp s¬ thÈm, Toµ ¸n nh©n d©n……. nhËn
®Þnh…………1……….
Víi nh÷ng chøng cø vµ lý lÏ trªn.
Toµ ¸n nh©n d©n
QuyÕt ®Þnh
………………………………………….
N¬i nhËn T/M Héi ®ång xÐt xö

Chñ to¹
6. KiÕn nghÞ, yªu cÇu:
KiÕn nghÞ, yªu cÇu ®−îc VKSND ban hµnh, khi thùc hiÖn chøc n¨ng kiÓm
s¸t viÖc tu©n theo ph¸p luËt mµ HiÕn ph¸p vµ LuËt tæ chøc VKSND ®· qui ®Þnh.
KiÕn nghÞ, yªu cÇu cßn ®−îc çc c¬ quan Thanh tra Nhµ n−íc ban hµnh
trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn chøc n¨ng thanh tra mµ ph¸p lÖnh Thanh tra ®· qui
®Þnh.
HiÖn nay, do ch−a cã qui ®Þnh cô thÓ cña Nhµ n−íc vÒ çc h×nh thøc v¨n b¶n
nµy, nªn ch−a cã sù thèng nhÊt trong nhËn thøc còng nh− ho¹t ®éng ban hµnh
çc v¨n b¶n ®ã.
1
NhËn ®Þnh vÒ vô ¸n vµ çch gi¶i quyÕt vô ¸n cña Toµ ¸n s¬ thÈm
69
NhiÒu ng−êi cho r»ng: "KiÕn nghÞ, yªu cÇu" chØ lµ nh÷ng ®ßi hái mµ VKS
hoÆc Thanh tra ®−a ra vµ ®−îc ghi nhËn trong c«ng v¨n hµnh chÝnh hoÆc trong
quyÕt dÞnh cña nh÷ng c¬ quan ban hµnh. Do vËy kh«ng cã h×nh thøc v¨n b¶n lµ
"kiÕn nghÞ", vµ "yªu cÇu" (quan ®iÓm 1).
Nh−ng còng cã quan ®iÓm cho r»ng: "KiÕn nghÞ", "yªu cÇu" kh«ng chØ lµ
nh÷ng ®ßi hái ®−îc ghi nhËn trong quyÕt ®Þnh xö lý cña thanh tra, trong kh¸ng
nghÞ cña VKS mµ cßn cã thÓ ®−îc hiÓu lµ nh÷ng h×nh thøc v¨n b¶n ®· ®−îc ban
hµnh ®Ó ghi nhËn nh÷ng ®ßi hái theo ph¸p luËt cña VKSND vµ Thanh tra Nhµ
n−íc (quan ®iÓm 2).
Quan ®iÓm 2 cã c¬ së ph¸p lý vµ c¬ së lý luËn v÷ng ch¾c h¬n.
Cô thÓ:
- §iÒu 4 LuËt tæ chøc VKSND qui ®Þnh: "……. VKSND cã quyÒn ra quyÕt
®Þnh, kh¸ng nghÞ, kiÕn nghÞ, yªu cÇu…"
ë ®ã, sau ®éng tõ "ra" (cã nghÜa lµ ban hµnh) cã 4 h×nh thøc v¨n b¶n ®−îc
ghi nhËn. (NÕu hiÓu çc tõ "quyÕt ®Þnh", "kh¸ng nghÞ", "yªu cÇu" lµ nh÷ng ®éng
tõ th× kh«ng thÓ kÕt hîp víi ®éng tõ "ra").
- Trong thùc tiÔn, "kh¸ng nghÞ", "quyÕt ®Þnh" ®−îc hiÓu lµ nh÷ng h×nh thøc
v¨n b¶n, nh− vËy sÏ thiÕu søc thuyÕt phôc khi xem xÐt §iÒu 4 nãi trªn mµ l¹i cho
r»ng kh«ng cã nh÷ng h×nh thøc v¨n b¶n lµ kiÕn nghÞ, yªu cÇu.
- VÒ lý luËn, çc ®ßi hái cña VKSND vµ cña Thanh tra lµ b¾t buéc thi hµnh
víi çc ®èi t−îng cã liªn quan, v× vËy nÕu ghi nhËn chóng trong c«ng v¨n hµnh
chÝnh th× kh«ng phï hîp, vi c«ng v¨n hµnh chÝnh chØ lµ lo¹i v¨n b¶n dïng ®Ó giao
dÞch, trao ®æi c«ng t¸c (Th«ng t− sè 33/BT ngµy 10/12/1992 cña Bé tr−ëng, chñ
nhiÖm v¨n phßng ChÝnh phñ).
Trong tr−êng hîp çc ®ßi hái ®ã chØ lµ mét bé phËn cña nh÷ng ®ßi hái mµ cÊp
cã thÈm quyÒn ®−a ra, th× çc kiÕn nghÞ, yªu cÇu cã thÓ ®−îc ghi nhËn trong kh¸ng
nghÞ cña VKS, trong QuyÕt ®Þnh xö lý cña c¬ quan Thanh tra. Cßn khi nh÷ng kiÕn
nghÞ, yªu cÇu nµy lµ ®éc lËp th× lÏ ®−¬ng nhiªn kh«ng thÓ ®−a thµnh néi dung cña
kh¸ng nghÞ hay quyÕt ®Þnh ®−îc. Do ®ã, v¨n b¶n ®−îc ban hµnh ®Ó ghi nhËn çc ®ßi
hái cña VKS vµ cña Thanh tra, trong tr−êng hîp nµy lµ kiÕn nghÞ, yªu cÇu.
Nh×n chung, yªu cÇu ®−îc VKS vµ Thanh tra ban hµnh khi:
- §ßi hái ®èi t−îng kiÓm s¸t, ®èi t−îng thanh tra cã liªn quan thùc hiÖn mét
sè hµnh vi nhÊt ®Þnh nh»m phôc vô cho ho¹t ®éng kiÓm s¸t, thanh tra, nh−: cung
cÊp tµi liÖu, chøng cø, gi¶i tr×nh vÒ viÖc cã liªn quan v.v…
- §ßi hái ®èi t−îng kiÓm s¸t hay thanh tra thùc hiÖn çc hµnh vi nhÊt ®Þnh
nh»m chÊm døt vi ph¹m ph¸p luËt; nh»m h¹n chÕ, lo¹i trõ ®iÒu kiÖn vµ nguyªn
nh©n dÉn tíi vi ph¹m.
70
KiÕn nghÞ lµ h×nh thøc v¨n b¶n ®−îc sö dông khi VKS hay Thanh tra ®Ò
xuÊt çc gi¶i ph¸p cã liªn quan tíi vi ph¹m ®· ®−îc ph¸t hiÖn, lµm c¬ së cho viÖc
xem xÐt xö lý ng−êi vi ph¹m; kh¾c phôc hËu qu¶ do vi ph¹m g©y ra; h¹n chÕ,
lo¹i trõ ®iÒu kiÖn vµ nguyªn nh©n dÉn tíi vi ph¹m.
C¬ cÊu kiÕn nghÞ, yªu cÇu cã thÓ ®−îc h×nh thµnh theo qui t¾c chung, nh−
®èi víi çc v¨n b¶n kh¸c cña Nhµ n−íc.
VKSND tèi cao 1 Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam
--------------- §éc lËp - Tù do - H¹nh phóc
Sè: …../ ---------------
yªu cÇu
(V/v…………………..)
C¨n cø §iÒu 4, §iÒu 10 LuËt tæ chøc ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n 2;
C¨n cø QuyÕt ®Þnh sè …… ngµy…/…./……cña VKSND ……1;
ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n tèi cao yªu cÇu: ………….3
................................................................................................4
N¬i nhËn ViÖn tr−ëng5
7. Çc v¨n b¶n hµnh chÝnh th«ng dông
Çc v¨n b¶n hµnh chÝnh th«ng dông lµ nh÷ng v¨n b¶n kh«ng mang tÝnh
quyÒn lùc Nhµ n−íc, ®−îc çc c¬ quan Nhµ n−íc sö dông trong qu¸ tr×nh ho¹t
®éng nh»m h−íng tíi môc ®Ých kh¸c nhau, nh−: giao dÞch c«ng t¸c, ghi nhËn çc
sù kiÖn ph¸p lý cã liªn quan tíi c¬ quan Nhµ n−íc.v.v…
NÕu xÐt vÒ h×nh thøc v¨n b¶n, th× cã thÓ thÊy r»ng nhãm v¨n b¶n nµy
kh¸ ®a d¹ng, nh−: c«ng v¨n hµnh chÝnh, Th«ng b¸o, Th«ng ço, C«ng ®iÖn,
Biªn b¶n, Hîp ®ång, Ho¸ ®¬n v.v…
ë ®©y, chØ ®Ò cËp tíi nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n cña mét sè v¨n b¶n hµnh chÝnh
th«ng dông.
a. C«ng v¨n hµnh chÝnh: Theo tinh thÇn Th«ng t− sè 33/BT ngµy
10/12/1992 cña Bé tr−ëng, chñ nhiÖm v¨n phßng ChÝnh phñ th× C«ng v¨n hµnh
chÝnh lµ v¨n b¶n kh«ng mang tÝnh quyÒn lùc Nhµ n−íc ®−îc sö dông ®Ó gi¶i
1
HoÆc çc chñ thÓ cã thÈm quyÒn kh¸c, nh− VKSND tØnh, huyÖn, thanh tra Nhµ n−íc.v.v…
2
HoÆc çc v¨n b¶n kh¸c cã liªn quan tíi yªu cÇu, nh− ph¸p lÖnh thanh tra (§iÒu 9) quyÕt ®Þnh thµnh
lËp §oµn thanh tra.v.v…
3,4
Ghi ®Çy ®ñ néi dung çc yªu cÇu cïng thêi h¹n t−¬ng øng víi mçi c«ng viÖc cô thÓ.
5
HoÆc çc chøc vô cã thÈm quyÒn kh¸c
71
quyÕt c«ng viÖc ph¸t sinh gi÷a çc c¬ quan Nhµ n−íc víi nhau hoÆc víi çc tæ
chøc hay ç nh©n.
Trong quan hÖ gi÷a çc c¬ quan Nhµ n−íc víi nhau th× c«ng v¨n ®−îc
sö dông trong nhiÒu tr−êng hîp, ®iÓn h×nh lµ:
- Trao ®æi c«ng t¸c gi÷a çc c¬ quan kh«ng cã hiÖu qu¶ trùc thuéc;
- CÊp d−íi tr×nh cÊp trªn mét ®Ò ¸n c«ng t¸c, mét dù th¶o v¨n b¶n;
- CÊp d−íi ®Ò nghÞ cÊp trªn qu¶n lý mét vÊn ®Ò cô thÓ ph¸t sinh trong qu¶n
lý Nhµ n−íc;
- CÊp trªn gi¶i quyÕt çc ®Ò nghÞ cña cÊp d−íi;
- CÊp trªn nh¾c nhë, ®«n ®èc cÊp d−íi thùc hiÖn nh÷ng v¨n b¶n cña cÊp
trªn, ph¸p luËt cña Nhµ n−íc hoÆc nh÷ng nhiÖm vô mµ cÊp trªn ®· giao cho cÊp
d−íi v.v…
C¨n cø vµo néi dung, cã thÓ chia ra c«ng v¨n thµnh:
- C«ng v¨n ®Ò nghÞ (c«ng v¨n hái) lµ c«ng v¨n ®−îc dïng ®Ó ghi nhËn vµ
truyÒn ®¹t ý kiÕn cña c¬ quan Nhµ n−íc vÒ nh÷ng vÊn ®Ò ®−îc ®Ò cËp tíi trong
c«ng v¨n ®Ò nghÞ cña mét c¬ quan, tæ chøc hoÆc trong ®¬n, th− cña ç nh©n.
- Çc c«ng v¨n kh¸c.
Khi so¹n th¶o c«ng v¨n hµnh chÝnh cÇn lÊy xuÊt ph¸t ®iÓm cña t− duy lµ
coi lo¹i v¨n b¶n ®ã lµ v¨n b¶n ®Ó giao dÞch, kh«ng ph¶i lµ v¨n b¶n ®Ó ¸p ®Æt ý
chÝ cña c¬ quan so¹n th¶o. Tõ ®ã, çch viÕt c«ng v¨n kh¸c biÖt víi çch viÕt çc
v¨n b¶n mang tÝnh quyÒn lùc cña Nhµ n−íc. §iÓm kh¸c biÖt c¬ b¶n ®−îc thÓ
hiÖn trong sù "mÒm ho¸" néi dung cña c«ng v¨n hµnh chÝnh so víi néi dung
çc v¨n b¶n mang tÝnh quyÒn lùc Nhµ n−íc.
Th«ng th−êng, çc v¨n b¶n mang tÝnh quyÒn lùc Nhµ n−íc cã néi dung
®−îc x¸c lËp mét çch rÊt c« ®äng, chØ ®Ò cËp ®Õn nh÷ng vÊn ®Ò cÇn thiÕt ®èi
víi tõng chñ thÓ. Trong khi ®ã çc c«ng v¨n hµnh chÝnh cã néi dung ®Ò cËp tíi
kh«ng chØ nh÷ng vÊn ®Ò chÝnh mµ cã thÓ cßn ®Ò cËp tíi nh÷ng vÊn ®Ò phô nh−:
tr×nh bµy hoµn c¶nh cña c¬ quan ra c«ng v¨n, vÒ mèi quan hÖ c«ng t¸c gi÷a c¬
quan göi vµ nhËn c«ng v¨n, lêi c¶m ¬n v.v…
Bªn c¹nh ®ã, çch hµnh v¨n vµ sö dông tõ ng÷ trong c«ng v¨n hµnh chÝnh
còng theo h−íng mÒm m¹i, lÞch thiÖp, tr¸nh dïng nh÷ng tõ cøng r¾n, mang tÝnh
ra lÖnh.
Tuy nhiªn, sù "mÒm ho¸" cña c«ng v¨n hµnh chÝnh ph¶i ®−îc giíi h¹n trong
chõng mùc nhÊt ®Þnh vµ kh«ng lµm ¶nh h−ëng tíi sù nghiªm tóc cña nã, v× c«ng
v¨n lµ v¨n b¶n cña Nhµ n−íc nªn nh÷ng ®ßi hái cña Nhµ n−íc vµ x· héi ®èi víi
72
nh÷ng v¨n b¶n kh¸c cña Nhµ n−íc còng chÝnh lµ ®ßi hái ®èi víi c«ng v¨n hµnh
chÝnh.
Nh×n chung, c¬ cÊu cña c«ng v¨n hµnh chÝnh nh− sau:
Uû ban nh©n d©n céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam
TØnh Z §éc lËp - Tù do - H¹nh phóc
Sè: (1)......../CV ---------***------------
V/v........(2) Z, ngµy ... th¸ng ... n¨m
KÝnh göi: . ........................................................(3)

.........................................................(4)
Göi kÌm theo c«ng v¨n cã: ..............................(5)
N¬i nhËn: Chñ tÞch
Khi tr×nh bµy néi dung c«ng v¨n hµnh chÝnh cÇn b¶o ®¶m sù ®Çy ®ñ, m¹ch
l¹c vµ l«gÝc cña néi dung ®ã.
NÕu ®Ò nghÞ çc tæ chøc, ç nh©n tíi dù héi nghÞ th× cÇn nªu râ thêi gian, ®Þa
®iÓm, thµnh phÇn vµ néi dung héi nghÞ. NÕu néi dung dµi, cã thÓ lµm ®Ò c−¬ng
göi kÌm c«ng v¨n.
NÕu tr¶ lêi mét v¨n b¶n kh¸c th× cÇn b¸m s¸t néi dung v¨n b¶n hái ®Ó tr¶ lêi
døt ®iÓm tõng vÊn ®Ò. §èi víi nh÷ng ®Ò nghÞ kh«ng thÓ ®¸p øng, cÇn x¸c ®Þnh døt
®iÓm viÖc ®ã vµ nãi râ lý do.
b. B¸o ço
B¸o ço lµ h×nh thøc v¨n b¶n ®−îc c¬ quan nhµ n−íc sö dông ®Ó truyÒn ®¹t tíi
c¬ quan cÊp trªn th«ng tin vÒ nh÷ng vÊn ®Ò ph¸t sinh trong qu¶n lý nhµ n−íc cã liªn
quan tíi chøc n¨ng, nhiÖm vô cña m×nh, ®ång thêi cã thÓ ®Ò xuÊt ph−¬ng ¸n gi¶i
quyÕt vµ ®Ò nghÞ cÊp trªn cã ý kiÕn chØ ®¹o viÖc gi¶i quyÕt vÊn ®Ò ph¸t sinh.
Theo QuyÕt ®Þnh sè 162/TTg, ngµy 12/12/1992 cña Thñ t−íng ChÝnh phñ vÒ
chÕ ®é th«ng tin b¸o ço th× cã nh÷ng lo¹i b¸o ço sau ®©y:
- B¸o ço th¸ng: ®−îc sö dông ë çc th¸ng trong n¨m, trõ th¸ng 6 vµ th¸ng
12 mçi n¨m.
(1)
Nªn më çc sæ kh¸c nhau, ®Ó theo dâi riªng nh÷ng v¨n b¶n mang tÝnh quyÒn lùc nhµ n−íc vµ çc
v¨n b¶n hµnh chÝnh tæng hîp.
(2)
Ghi tãm t¾t chÝnh x¸c néi dung c«ng v¨n. NÕu tr¶ lêi c«ng v¨n kh¸c th× nªn ghi râ, ngµy th¸ng cña
c«ng v¨n ®Ò nghÞ.
(3)
Ghi tªn cña ®èi t−îng nhËn c«ng v¨n.
(4)
LÇn l−ît tr×nh bµy çc néi dung cã trong c«ng v¨n.
(5)
LÇn l−ît ghi tªn çc v¨n b¶n göi kÌm c«ng v¨n.
73
- B¸o ço 6 th¸ng ®Çu n¨m: ®−îc göi ®Õn c¬ quan cÊp trªn tr−íc ngµy 15
th¸ng 6 mçi n¨m.
- B¸o ço ®ét xuÊt: ®−îc sö dông trong tr−êng hîp x¶y ra viÖc quan träng vÒ
®èi néi hoÆc ®èi ngo¹i thuéc thÈm quyÒn qu¶n lý cu¶ c¬ quan nhµ n−íc mµ c¬
quan nhµ n−íc cÊp trªn ph¶i biÕt ®Ó chØ ®¹o viÖc xö lý.
B¸o ço ®ét xuÊt ph¶i göi tíi cÊp trªn b»ng biÖn ph¸p nhanh nhÊt.
- B¸o ço chuyªn ®Ò: sö dông trong tr−êng hîp c¬ quan nhµ n−íc cÊp trªn ®·
cã yªu cÇu cÊp d−íi thuyÕt tr×nh vÒ nh÷ng ch−¬ng tr×nh, ®Ò ¸n, nhiÖm vô c«ng
t¸c ®Æc biÖt quan träng trong tõng thêi gian nhÊt ®Þnh.
- B¸o ço tæng hîp: ®−îc çc c¬ quan chøc n¨ng sö dông ®Ó b¸o ço cÊp trªn
vÒ t×nh h×nh chung cã liªn quan tíi chøc n¨ng cña c¬ quan ®ã.
Çc c¬ quan ph¶i b¸o ço tæng hîp lµ çc c¬ quan hµnh chÝnh cã thÈm quyÒn
chuyªn m«n, nh−: kÕ ho¹ch, tµi chÝnh, thèng kª v.v.. Thêi gian b¸o ço ®−îc x¸c
®Þnh cô thÓ, tuú thuéc vµo tõng lo¹i c¬ quan.
- B¸o ço tuÇn: do v¨n phßng lËp ®Ó tæng hîp t×nh h×nh ®èi néi, ®èi ngo¹i næi
lªn trong tuÇn vµ ph¶i göi tíi thñ tr−ëng c¬ quan vµo buæi s¸ng thø hai tuÇn sau.
Ngoµi ra, cßn cã B¸o ço ®−îc dïng ®Ó ®äc t¹i héi nghÞ. Lo¹i b¸o ço nµy
kh«ng göi ®i mµ cã thÓ ®−îc l−u ë hå s¬ vô viÖc cña c¬ quan.
Khi so¹n th¶o B¸o ço cÇn l−u ý:
- Néi dung ph¶i ®Çy ®ñ, toµn diÖn, tr¸nh phiÕn diÖn,
- B¶o ®¶m tÝnh kh¸ch quan, chÝnh x¸c cña çc th«ng tin, sè liÖu;
- Sè liÖu ®−a ra ph¶i ®iÓn h×nh, cô thÓ, cã søc thuyÕt phôc;
- LÇn l−ît tr×nh bµy nh÷ng néi dung chÝnh tíi nh÷ng néi dung phô;
- ViÖc sö dông tõ ng÷, çch lËp c©u hoÆc hµnh v¨n ph¶i b¶o ®¶m tÝnh
nghiªm tóc, chÝnh x¸c, râ rµng.
C¬ cÊu cña b¸o ço ®−îc x©y dùng theo nh÷ng nguyªn t¾c chung:
ñy ban nh©n d©n Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam
TØnh Z §éc lËp - Tù do - H¹nh phóc
Sè:..../BC ---------***------------
Z, ngµy ... th¸ng ... n¨m
B¸o ço
(VÒ ..............................)
......... (1)...........
N¬i nhËn: Chñ tÞch (2)
(1)
Tr×nh bµy néi dung B¸o ço
74
c. Biªn b¶n
Biªn b¶n lµ lo¹i v¨n b¶n chuyªn ®−îc çn bé, c¬ quan nhµ n−íc ghi nhËn nh÷ng
sù kiÖn ph¸p lý x¶y ra trong qu¶n lý nhµ n−íc.
Cã nhiÒu lo¹i biªn b¶n kh¸c nhau, nh− biªn b¶n héi nghÞ, cuéc häp, biªn b¶n
phiªn toµ, biªn b¶n vi ph¹m, biªn b¶n lÊy lêi khai cña ®−¬ng sù, biªn b¶n kh¸m
nghiÖm v.v..
MÆc dï phong phó vÒ néi dung nh−ng çc biªn b¶n ®Òu cã chung mét sè
®iÓm sau:
- §−îc lËp ra bëi chñ thÓ cã thÈm quyÒn;
- §−îc sö dông ®Ó ghi nhËn çc sù kiÖn ph¸p lý ®· x¶y ra trong thùc tÕ;
- Cã gi¸ trÞ chøng cø, lµ c¬ së ph¸p lý ®Ó gi¶i quyÕt c«ng viªc cã liªn quan.
- Nh÷ng tr−êng hîp cÇn lËp Biªn b¶n ®Òu ®−îc ph¸p luËt quy ®Þnh.
§Ó ®¶m b¶o sù ®Çy ®ñ, chÆt chÏ cho Biªn b¶n, khi so¹n th¶o cÇn l−u ý:
- Ph¶i x¸c ®Þnh râ thêi gian, ®Þa ®iÓm lËp Biªn b¶n;
- Hä tªn, chøc vô ng−êi lËp Biªn b¶n, hä tªn, ®Þa chØ cña nh÷ng ng−êi cã liªn
quan, nh−: ®−¬ng sù, ng−êi lµm chøng v.v…
- §Þa ®iÓm, thêi gian x¶y ra hµnh vi vµ diÔn biÕn hµnh vi cña çc bªn liªn
quan tíi viÖc lËp Biªn b¶n.
- Thêi gian kÕt thóc viÖc lËp Biªn b¶n, viÖc çc bªn liªn quan xem xÐt l¹i
toµn bé néi dung Biªn b¶n ®−îc lËp cã nãi râ giao cho nh÷ng ai Biªn b¶n ®ã.
PhÇn chñ yÕu cña Biªn b¶n lµ phÇn m« t¶ hµnh vi cña çc bªn liªn quan.
Khi viÕt, cÇn m« t¶ chÝnh x¸c tªn hµnh vi vµ diÔn biÕn cña nã. CÇn tãm t¾t nh÷ng
®iÓm chÝnh cña sù viÖc, tr¸nh trµn lan hoÆc trïng lÆp néi dung. NÕu sù viÖc ®−îc
tr×nh bµy l¹i b»ng lêi nãi cña ng−êi kh¸c th× còng nªn lùa chän nh÷ng néi dung
cÇn thiÕt ®Ó m« t¶ tãm t¾t sù viÖc mµ kh«ng nªn viÖn dÉn nguyªn v¨n.
C¬ cÊu cña Biªn b¶n nh− sau:
......(1)....... céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam

---------***------------
Biªn b¶n ....(2)......
..........(3).........
(2)
V× B¸o ço lµ v¨n b¶n göi cÊp trªn nªn thñ tr−ëng c¬ quan nªn trùc tiÕp ký. Khi thËt cÇn thiÕt míi
uû quyÒn cho cÊp phã ký vµ cÊp tr−ëng cÇn ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ viÖc ký B¸o ço cña cÊp phã.
(1)
Ghi tªn c¬ quan lËp biªn b¶n
(2)
Ghi tãm t¾t c«ng viÖc ®Ó t¹o thµnh tªn Biªn b¶n, nh− : "Biªn b¶n kú häp H§ND", "Biªn b¶n vi ph¹m
hµnh chÝnh", "Biªn b¶n kh¸m nghiÖm hiÖn tr−êng"v.v..
75
Ng−êi cã liªn quan (4) Ng−êi lËp biªn b¶n
1. Nªu vµ tr×nh bµy çc lo¹i v¨n b¶n hiÖn hµnh cña nhµ n−íc.
2. Ph©n biÖt sù kh¸c nhau cña çc lo¹i v¨n b¶n hiÖn hµnh cña nhµ n−íc.
3. Nªu vµ ph©n biÖt çc cÊp ra çc lo¹i v¨n b¶n trªn
(3)
Ghi néi dung Biªn b¶n. NÕu kÌm theo Biªn b¶n cã v¨n b¶n kh¸c th× ë phÇn cuèi cña néi dung, còng
cÇn ghi râ.
(4)
Tïy tõng tr−êng hîp mµ x¸c ®Þnh nh÷ng ng−êi nµy. VÝ dô: Biªn b¶n héi nghÞ th× ng−êi nµy lµ Chñ
to¹, Biªn b¶n vi ph¹m th× ®ã lµ ng−êi vi ph¹m, ng−êi lµm chøng v.v..
76
Ch−¬ng VI
KiÓm tra hÖ thèng ho¸ vµ xö lý v¨n b¶n
I. KiÓm tra, rµ so¸t v¨n b¶n:

1. Vai trß cña ho¹t ®éng kiÓm tra, rµ so¸t v¨n b¶n:
KiÓm tra, rµ so¸t v¨n b¶n lµ viÖc xem xÐt l¹i toµn bé hÖ thèng v¨n b¶n ®·
®−îc ban hµnh ®Ó ph¸t hiÖn ra nh÷ng v¨n b¶n khiÕm khuyÕt, kÞp thêi cã biÖn
phj¸p xö lý thÝch øng, nh»m hoµn thiÖn hÖ thèng v¨n b¶n cña nhµ n−íc.
KiÓm tra, rµ so¸t v¨n b¶n cã vai trß rÊt quan träng trong qu¶n lý nhµ n−íc,
lµ mét kh©u träng yÕu kh«ng thÓ thiÕu trong c«ng t¸c v¨n b¶n. Vai trß cña c«ng
t¸c nµy thÓ hiÖn râ nÐt ë nh÷ng ®iÓm sau ®©y:
- Ph¸t hiÖn nh÷ng v¨n b¶n khiÕm khuyÕt ®Ó kÞp thêi xö lý.
- T×m ra nguyªn nh©n vµ ®iÒu kiÖn dÉn tíi sù khiÕm khuyÕt trong v¨n b¶n.
- T¹o ®iÒu kiÖn ®Ó cho viÖc hÖ thèng ho¸ ph¸p luËt ®−îc thuËn lîi.
- Rót kinh nghiÖm ®Ó n©ng cao chÊt l−îng vµ hiÖu lùc c«ng t¸c v¨n b¶n cña
nhµ n−íc.
2. Nh÷ng viÖc cÇn tiÕn hµnh trong qu¸ tr×nh kiÓm tra, rµ so¸t v¨n
b¶n
a. X¸c ®Þnh chñ ®Ò cña tõng ®ît c«ng t¸c
ViÖc nµy rÊt cÇn thiÕt v× sÏ gióp cho qu¸ tr×nh kiÓm tra, rµ so¸t v¨n
b¶n ®−îc tiÕn hµnh ®óng träng t©m, träng ®iÓm, phï hîp víi nhiÖm vô
chÝnh trÞ cña tõng c¬ quan trong mçi giai ®o¹n vµ phï hîp víi n¨ng lùc thùc
tiÔn cña c¬ quan ®ã.
b. Thµnh lËp tæ c«ng t¸c
Sè l−îng vµ tõng thµnh viªn cô thÓ cña tæ c«ng t¸c ®−îc Ên ®Þnh tuú thuéc
vµo chñ ®Ò vµ quy m« cña tõng ®ît c«ng t¸c. Nh×n chung, cÇn lùa chän nh÷ng
çn bé cã ®ñ n¨ng lùc chuyªn m«n, ®Æc biÖt lµ chuyªn m«n ph¸p luËt ®Ó tham
gia Tæ c«ng t¸c.
c. S−u tÇm, tËp hîp çc v¨n b¶n cã liªn quan tíi chñ ®Ò cña ®ît c«ng t¸c:
77
§©y lµ c«ng viÖc phøc t¹p, ®ßi hái ph¶i cã nhiÒu thêi gian. Trong c«ng t¸c
nµy, cÇn chó ý tíi mét sè nguån t− liÖu chñ yÕu sau:
- C«ng b¸o;
- Çc v¨n b¶n l−u ë Bé phËn v¨n phßng;
- Çc v¨n b¶n ®· ®−îc tËp hîp ho¸ ë nh÷ng ®ît c«ng t¸c tr−íc vµ ®· ®−îc in
trong tËp luËt lÖ hiÖn hµnh mµ cÊp cã thÈm quyÒn ®· phª duyÖt.
Ngoµi ra, cã thÓ s−u tÇm, tËp hîp v¨n v¨n b¶n tõ çc B¸o Trung −¬ng vµ ®Þa
ph−¬ng, tõ hå s¬ l−u tr÷ theo çc vô viÖc, çc chuyªn ®Ò cña ç nh©n hoÆc çn bé
c¬ quan nhµ n−íc v.v…
d. Rµ so¸t ®Ó ph¸t hiÖn çc v¨n b¶n khiÕm khuyÕt.
CÇn nghiªn cøu ®Ó ph¸t hiÖn nh÷ng v¨n b¶n khiÕm khuyÕt, tõ ®ã ®Ò ra biÖn
ph¸p xö lý thÝch øng. Cã nhiÒu d¹ng khiÕm khuyÕt kh¸c nhau cña çc v¨n b¶n,
gåm çc d¹ng sau ®©y:
- Nh÷ng v¨n b¶n cã néi dung kh«ng phï hîp víi ®êi sèng kinh tÕ - x· héi, do
®ã kh«ng cã tÝnh kh¶ thi hoÆc kh«ng cã t¸c dông tÝch cùc trong qu¸ tr×nh t¸c
®éng vµo çc quan hÖ x· héi. Nhãm nµy còng rÊt ®a d¹ng, ®iÓn h×nh lµ:
+ Çc v¨n b¶n ®Æt ra çc quy ®Þnh, çc mÖnh lÖnh cao h¬n thùc tr¹ng cña
®êi sèng kinh tÕ - x· héi; ®ã ®ã v−ît qu¸ kh¶ n¨ng thùc hiÖn cña thùc tiÔn.
+ Çc v¨n b¶n ®Æt ra çc quy ®Þnh, mÖnh lÖnh qu¸ thÊp, qu¸ l¹c hËu so víi
thùc tr¹ng ®êi sèng kinh tÕ - x· héi, nªn kh«ng t¸c ®éng tÝch cùc vµo ý thøc chñ
quan cña çc bªn cã liªn quan, kh«ng cã t¸c dông thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña ®êi
sèng kinh tÕ - x· héi.
+ Çc v¨n b¶n cã çc quy ®Þnh, mÖnh lÖnh t¸c ®éng tr¸i víi quy ®Þnh vËn
®éng vµ ph¸t triÓn cña ®êi sèng kinh tÕ - x· héi nªn k×m h·m sù ph¸t triÓn
cña ®êi sèng kinh tÕ - x· héi v.v..
- Nh÷ng v¨n b¶n cã sù vi ph¹m ph¸p luËt, tøc lµ tr¸i víi çc quy ®Þnh cña
ph¸p luËt, bao gåm:
+ Çc v¨n b¶n tr¸i thÈm quyÒn lµ nh÷ng v¨n b¶n mµ chñ thÓ ban hµnh
dïng ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng c«ng viÖc kh«ng thuéc ph¹m vi thÈm quyÒn cña m×nh.
+ Çc v¨n b¶n cã néi dung tr¸i ph¸p luËt lµ v¨n b¶n ®−îc chñ thÓ ban hµnh
dïng ®Ó ®Æt ra çc quy ®Þnh tr¸i víi v¨n b¶n cña cÊp trªn hoÆc ®Æt ra çc mÖnh
lÖnh, yªu cÇu tr¸i víi ph¸p luËt hiÖn hµnh.
+ V¨n b¶n sai h×nh thøc lµ v¨n b¶n mang tªn gäi hoÆc ®−îc tr×nh bµy theo
c¬ cÊu kh«ng ®óng víi çc quy ®Þnh cña ph¸p luËt.
+ V¨n b¶n vi ph¹m çc quy ®Þnh vÒ thñ tôc lµ lo¹i v¨n b¶n mµ ë ®ã cã nh÷ng
®iÓm tr¸i víi quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ mét sè vÊn ®Ò mang tÝnh thñ tôc, nh−:
th«ng qua kh«ng ®óng thñ tôc hay thiÕu ch÷ ký hoÆc thiÕu dÊu v.v..
78
- Nh÷ng v¨n b¶n cã çc quy ®Þnh kh«ng tËp trung mµ t¶n m¸t, vôn vÆt
hoÆc cã çc quy ®Þnh chång chÐo hay m©u thuÉn nhau.
- Nh÷ng v¨n b¶n cã néi dung thiÕu m¹ch l¹c, râ rµng, ng«n ng÷ kh«ng
chuÈn mùc.
- Nh÷ng v¨n b¶n cã néi dung ch−a ®Çy ®ñ çc quy ®Þnh cÇn thiÕt liªn quan
tíi chñ ®Ò cña v¨n b¶n.
e. Nghiªn cøu ®Ò xuÊt ph−¬ng ¸n xö lý:
Lµ giai ®o¹n tæ c«ng t¸c xem xÐt toµn diÖn vÒ tÝnh chÊt vµ møc ®é vi ph¹m
cña tõng nhãm v¨n b¶n ®Ó ®Ò xuÊt ph−¬ng ¸n xö lý thÝch øng. Cã çc h−íng xö lý
nh− sau:
- Gi÷ l¹i ®Ó ®−a vµo tËp luËt lÖ hiÖn hµnh nh÷ng v¨n b¶n hiÖn hµnh vµ
kh«ng khiÕm khuyÕt.
- Ra v¨n b¶n míi ®Ó:
+ B·i bá, hñy bá çc v¨n b¶n vi ph¹m nghiªm träng ph¸p luËt hiÖn hµnh,
nh−: tr¸i thÈm quyÒn, néi dung tr¸i ph¸p luËt, thiÕu dÊu, thiÕu ch÷ ký, kh«ng cã
sè v× kh«ng ®−îc vµo sæ theo dâi c¬ quan ban hµnh v.v…
+ B·i bá nh÷ng v¨n b¶n cã néi dung kh«ng phï hîp víi ®êi sèng kinh tÕ - x·
héi.
+ Hîp nhÊt ®−îc çc quy ®Þnh ph©n t¸n, vôn vÆt trong çc v¨n b¶n kh¸c
nhau ®−îc ban hµnh tr−íc ®©y.
+ B·i bá çc quy ®Þnh m©u thuÉn nhau vµ x¸c ®Þnh râ çc quy ®Þnh ®−îc coi
lµ hiÖn hµnh.
+ Söa ®æi, bæ sung nh÷ng quy ®Þnh cÇn thiÕt trong v¨n b¶n hiÖn hµnh.
II. HÖ thèng ho¸ vµ xö lý v¨n b¶n:

1. HÖ thèng ho¸ ph¸p luËt:
HÖ thèng ho¸ ph¸p luËt lµ ho¹t ®éng cña c¬ quan nhµ n−íc cã thÈm quyÒn
trong viÖc hoµn thiÖn ph¸p luËt, bao gåm hai h×nh thøc tËp hîp ho¸ vµ ph¸p
®iÓm ho¸.
Ph¸p ®iÓn ho¸ lµ viÖc c¬ quan cã thÈm quyÒn cña nhµ n−íc ban hµnh mét
v¨n b¶n míi ®Ó thay thÕ mét hoÆc nhiÒu v¨n b¶n hiÖn hµnh. Khi ®ã ph¶i tu©n
thñ ®Çy ®ñ çc quy ®Þnh chung cña nhµ n−íc vµ çc lý luËn khoa häc ph¸p lý vÒ
c«ng t¸c v¨n b¶n.
TËp hîp ho¸ lµ viÖc c¬ quan nhµ n−íc cã thÈm quyÒn tËp hîp çc v¨n
b¶n hiÖn hµnh, s¾p xÕp theo mét tiªu chuÈn nhÊt ®Þnh vµ in thµnh tËp luËt
lÖ hiÖn hµnh cña nhµ n−íc.
79
Khi tËp hîp ho¸, cÇn dùa vµo kÕt qu¶ cña c«ng t¸c kiÓm tra, rµ so¸t v¨n b¶n
®Ó x¸c ®Þnh nh÷ng v¨n b¶n hoÆc nh÷ng ®iÒu kho¶n trong mét v¨n b¶n cßn hiÖu
lùc ®Ó ®−a vµo tËp luËt lÖ hiÖn hµnh.
Sau ®ã, nghiªn cøu ®Ó lùa chän çch s¾p xÕp nh÷ng v¨n b¶n ®ã. Cã nhiÒu
tiªu chuÈn kh¸c nhau ®−îc sö dông ®Ó s¾p xÕp v¨n b¶n:
- Theo c¬ quan ban hµnh;
- Theo nh÷ng chñ ®Ò chuyªn m«n nhÊt ®Þnh;
- Theo thø tù thêi gian ban hµnh;
- Theo hiÖu lùc ph¸p lý cña v¨n b¶n.
CÇn l−u ý: §©y lµ ho¹t ®éng cña c¬ quan nhµ n−íc cã thÈm quyÒn nªn kh¸c
biÖt c¬ b¶n vÒ b¶n chÊt víi viÖc tËp hîp ho¸ kh«ng chÝnh thøc cña çc nhµ nghiªn
cøu. V× vËy, xuÊt ph¸t tõ nguyªn t¾c ph¸p luËt cã thÓ rót ra mét sè ®Æc ®iÓm cña
c«ng t¸c tËp hîp ho¸ chÝnh thøc.
- VÒ thÈm quyÒn: C¬ quan nhµ n−íc chØ cã quyÒn chØnh lý, söa ®æi hoÆc b·i
bá çc v¨n b¶n mµ c¬ quan ®ã hoÆc c¬ quan cÊp d−íi ban hµnh tr−íc ®©y, çc v¨n
b¶n cña cÊp trªn cã thÓ ®−îc tËp hîp ®Ó in toµn bé hoÆc mét phÇn trong tËp luËt
lÖ hiÖn hµnh ®Ó thuËn tiÖn cho viÖc ¸p dông sau nµy nh−ng kh«ng ®−îc lµm thay
®æi néi dung vèn cã cña chóng.
- VÒ b¶n chÊt: §©y kh«ng ph¶i lµ sù sao chÐp l¹i çc v¨n b¶n hiÖn hµnh mét
çch thuÇn tuý, mµ lµ ho¹t ®éng hoµn thiÖn ph¸p luËt cña cÊp cã thÈm quyÒn.
Do ®ã, c¬ quan tËp hîp ho¸ cã thÓ lµm thay ®æi néi dung cña mét sè quy ®Þnh
trong qu¸ tr×nh hîp nhÊt cacs quy ®Þnh ph©n t¸n thµnh quy ®Þnh tËp trung.
§ång thêi, nªn cã quyÕt ®Þnh b»ng v¨n b¶n ®Ó phª duyÖt tËp luËt lÖ hiÖn hµnh ®Ó
t¹o ra sù chÆt chÏ, tÝnh thèng nhÊt cho viÖc thùc hiÖn çc v¨n b¶n ®−îc ®−a vµo
tËp luËt lÖ hiÖn hµnh.
Nh− vËy, hÖ thèng ho¸ ph¸p luËt lµ ho¹t ®éng cã ý nghÜa rÊt to lín trong
qu¶n lý nhµ n−íc, thÓ hiÖn tËp trung ë nh÷ng khÝa c¹nh sau:
- X¸c ®Þnh chÝnh thøc v¨n b¶n hoÆc phÇn v¨n b¶n hiÖn hµnh; lo¹i bá
çc quy ®Þnh hÕt hiÖu lùc hoÆc kh«ng phï hîp.
- T¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc tra t×m, ¸p dông v¨n b¶n ®−îc thuËn tiÖn,
thèng nhÊt.
- Ph¸t hiÖn ra nh÷ng ®iÓm yÕu kÐm, bÊt hîp lý trong hÖ thèng v¨n b¶n vµ
c«ng t¸c v¨n b¶n cña nhµ n−íc.
- Gióp cho viÖc xö lý çc v¨n b¶n sai ph¹m ®−îc kÞp thêi.
2. Xö lý v¨n b¶n
Xö lý v¨n b¶n lµ ho¹t ®éng cña c¬ quan nhµ n−íc cã thÈm quyÒn xem xÐt vµ
ph¸n quyÕt ®èi víi nh÷ng v¨n b¶n khiÕm khuyÕt cña nhµ n−íc.
80
Nh− vËy, diÖn xö lý lµ toµn bé nh÷ng v¨n b¶n khiÕm khuyÕt nh− ®· tr×nh
bµy ë phÇn kiÓm tra, rµ so¸t v¨n b¶n.
ThÈm quyÒn xö lý v¨n b¶n ®−îc quy ®Þnh r¶i r¸c ë nhiÒu v¨n b¶n ph¸p luËt
kh¸c nhau, nh−: HiÕn ph¸p, çc ®¹o luËt vÒ tæ chøc bé m¸y nhµ n−íc, luËt ban
hµnh v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt, çc luËt vµ ph¸p lÖnh vÒ thñ tôc tè tông t¹i
Toµ ¸n v.v... Nh×n chung, cã 3 nhãm chñ thÓ cã quyÒn xö lý çc v¨n b¶n cña nhµ
n−íc.
- C¬ quan cÊp trªn (1): Mçi c¬ quan nhµ n−íc ®Òu cã vÞ trÝ nhÊt ®Þnh trong bé
m¸y nhµ n−íc, ®Òu cã mèi quan hÖ cÊp trªn - cÊp d−íi víi nh÷ng c¬ quan nhµ
n−íc kh¸c. Theo ph¸p luËt, c¬ quan cÊp trªn cã quyÒn xö lý v¨n b¶n cña nh÷ng
c¬ quan cÊp d−íi thuéc thÈm quyÒn qu¶n lý cña m×nh. Tuy nhiªn thÈm quyÒn ®ã
cña çc c¬ quan cÊp trªn kh«ng hoµn toµn gièng nhau ®èi víi v¨n b¶n cña c¬
quan cÊp d−íi. VÝ dô: Chñ tÞch ñy ban nh©n d©n tØnh chØ cã quyÒn t¹m ®×nh chØ
thi hµnh, nh−ng Héi ®ång nh©n d©n tØnh cã quyÒn b·i bá NghÞ quyÕt tr¸i ph¸p
luËt cña Héi ®ång nh©n d©n huyÖn v.v..
Bªn c¹nh ®ã, cã nh÷ng v¨n b¶n cña cÊp d−íi ®−îc ph¸p luËt coi lµ quyÕt
®Þnh cuèi cïng vÒ vô viÖc ph¸t sinh, th× cÊp trªn kh«ng ®−îc xö lý. VÝ dô:
QuyÕt ®Þnh gi¶i quyÕt khiÕu n¹i cña Chñ tÞch ñy ban nh©n d©n tØnh ®èi víi
quyÕt ®Þnh cña Chñ tÞch ñy ban nh©n d©n huyÖn lµ quyÕt ®Þnh cuèi cïng vÒ
viÖc khiÕu n¹i, çc c¬ quan trung −¬ng kh«ng xö lý ®èi víi quyÕt ®Þnh ®ã.
- C¬ quan ban hµnh v¨n b¶n: hÇu hÕt çc c¬ quan nhµ n−íc ®· ban hµnh ra
v¨n b¶n ®Òu cã quyÒn tù xö lý çc v¨n b¶n ®· ra B¶n ¸n khiÕm khuyÕt kh«ng thÓ
tù xö lý b»ng b¶n ¸n kh¸c mµ ph¶i ®îi ph¸n quyÕt cña Toµ ¸n cÊp trªn.
- Tßa ¸n nh©n d©n: HiÖn nay Toµ ¸n míi ®−îc ph¸p luËt quy ®Þnh vÒ thÈm
quyÒn xö lý mét sè lo¹i v¨n b¶n cña c¬ quan nhµ n−íc (1).
Tïy thuéc vµo thÈm quyÒn xö lý do ph¸p luËt quy ®Þnh; vµo tÝnh chÊt vµ
møc ®é khiÕm khuyÕt cña v¨n b¶n, c¬ quan cã thÈm quyÒn sÏ ph¸n quyÕt vÒ v¨n
b¶n bÞ xö lý theo nh÷ng h−íng kh¸c nhau. Cã nh÷ng h−íng xö lý sau ®©y ®èi víi
toµn bé hoÆc tõng phÇn v¨n b¶n:
- Huû hoÆc huû bá v¨n b¶n: Th«ng th−êng, biÖn ph¸p nµy ®−îc ¸p dông ®èi
víi çc v¨n b¶n ¸p dông ph¸p luËt cã sù vi ph¹m ph¸p luËt. VÒ thÈm quyÒn,
ph¸p luËt quy ®Þnh kh¸ réng, gåm tÊt c¶ çc chñ thÓ ®· tr×nh bµy ë trªn.
(1)
"CÊp trªn" ë ®©y ®−îc hiÓu theo nghÜa réng cña tõ nµy lµ tÊt c¶ çc chñ thÓ cã thÈm quyÒn qu¶n lý
Nhµ n−íc ®èi víi c¬ quan ban hµnh v¨n b¶n, mµ kh«ng hiÓu theo nghÜa lµ çc c¬ quan trong thang
bËc ®¬n vÞ hµnh chÝnh.
(1)
Xem Ph¸p lÖnh thñ tôc gi¶i quyÕt çc vô ¸n hµnh chÝnh, Ph¸p lÖnh thñ tôc gi¶i quyÕt çc vô ¸n
kinh tÕ, Ph¸p lÖnh thñ tôc gi¶i quyÕt çc tranh chÊp lao ®éng.
81
- B·i bá v¨n b¶n: BiÖn ph¸p nµy ®−îc ¸p dông ®èi víi çc v¨n b¶n quy ph¹m
ph¸p luËt. Sù vi ph¹m cña v¨n b¶n bÞ b·i bá kh«ng ph¶i ®iÒu kiÖn b¾t buéc khi
¸p dông biÖn ph¸p nµy. VÒ thÈm quyÒn, ph¸p luËt quy ®Þnh thuéc c¬ quan cÊp
trªn vµ c¬ quan ban hµnh v¨n b¶n.
- Thay thÕ v¨n b¶n: Lµ viÖc c¬ quan nhµ n−íc ra v¨n b¶n ®Ó lµm mÊt
hiÖu lùc v¨n b¶n mµ m×nh ®· ban hµnh tr−íc ®©y v× cã néi dung kh«ng phï
hîp víi ®êi sèng kinh tÕ - x· héi.
§iÓm chung trong ba biÖn ph¸p nãi trªn lµ: Çc v¨n b¶n bÞ xö lý ®Òu chÊm
døt hiÖu lùc kÓ tõ thêi ®iÓm v¨n b¶n xö lý cã hiÖu lùc. V× vËy, trong v¨n b¶n xö
lý, cã thÓ x¸c ®Þnh c¶ viÖc ®×nh chØ thi hµnh v¨n b¶n. ë ®©y biÖn ph¸p ®×nh chØ
thi hµnh v¨n b¶n chØ lµ biÖn ph¸p bæ sung ®−îc ¸p dông kÌm theo nh÷ng biÖn
ph¸p nãi trªn.
- T¹m ®×nh chØ thi hµnh v¨n b¶n: Lµ viÖc c¬ quan kh«ng cã quyÒn ¸p dông
nh÷ng biÖn ph¸p nãi trªn nh−ng cã quyÒn kiÓm tra viÖc ban hµnh v¨n b¶n cña
cÊp d−íi, ra v¨n b¶n t¹m thêi ®×nh chØ viÖc thi hµnh v¨n b¶n cña cÊp d−íi ®Ó chê
cÊp cã thÈm quyÒn ph¸n quyÕt chÝnh thøc viÖc xö lý.
V¨n b¶n bÞ t¹m ®×nh chØ kh«ng bÞ vÜnh viÔn chÊm døt hiÖu lùc mµ cã thÓ
®−îc kh«i phôc l¹i hiÖu lùc ph¸p lý.
- Söa ®æi, bæ sung v¨n b¶n:
Söa ®æi v¨n b¶n lµ viÖc c¬ quan ®· ban hµnh v¨n b¶n ra v¨n b¶n kh¸c ®Ó
lµm thay ®æi mét phÇn néi dung cña nã, trong khi vÉn gi÷ nguyªn nh÷ng phÇn
kh¸c.
Bæ sung v¨n b¶n lµ viÖc c¬ quan ®· ban hµnh v¨n b¶n ra v¨n b¶n kh¸c ®Ó
®−a thªm vµo v¨n b¶n tr−íc ®ã nh÷ng quy ®Þnh míi, trong khi vÉn gi÷ nguyªn
nh÷ng néi dung vèn cã cña nã.
ViÖc söa ®æi th−êng ®−îc tiÕn hµnh cïng lóc víi viÖc bæ sung v¨n b¶n.
V¨n b¶n bÞ söa ®æi, bæ sung kh«ng bÞ ¶nh h−ëng tíi hiÖu lùc ph¸p lý mÆc dï
néi dung ®· cã phÇn kh¸c tr−íc.
Khi ban hµnh v¨n b¶n ®Ó xö lý mét v¨n b¶n kh¸c cÇn ®Æc biÖt l−u ý:
- Ph¶i x¸c ®Þnh ®óng thÈm quyÒn xö lý theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.
- Ph¶i xem xÐt tÝnh chÊt vµ møc ®é vi ph¹m ®Ó x¸c ®Þnh h−íng xö lý ®èi víi
mçi lo¹i v¨n b¶n cô thÓ.
- Ph¶i lùa chän ®óng h×nh thøc v¨n b¶n cÇn ban hµnh cho tõng tr−êng hîp
cô thÓ:
- Trong néi dung v¨n b¶n, cÇn nªu râ h−íng xö lý vµ çc biÖn ph¸p cã liªn
quan kh¸c, nh−: buéc ®×nh chØ viÖc thi hµnh v¨n b¶n, gi¶i quyÕt viÖc båi th−êng, båi
hoµn, thu håi vèn, vËt t− v.v..
82
Riªng ®èi víi viÖc söa ®æi, bæ sung v¨n b¶n, cßn cÇn l−u ý tíi viÖc b¶o ®¶m
tÝnh khoa häc, l«gÝc vµ trËt tù liªn tôc cña v¨n b¶n. Nh÷ng phÇn bÞ söa ®æi, bæ
sung cã thÓ ®−îc tr×nh bµy theo mét trong hai çch sau ®©y:
- X¸c ®Þnh râ vÞ trÝ nh÷ng néi dung cÇn söa ®æi, bæ sung vµ viÕt toµn bé néi
dung míi thay thÕ néi dung cò. Çch lµm nµy phï hîp víi tr−êng hîp mµ viÖc
söa ®æi bæ sung lµm thay ®æi c¬ b¶n néi dung vµ kÕt cÊu ban ®Çu cña phÇn bÞ söa
®æi, bæ sung. Trong qu¸ tr×nh h×nh thµnh néi dung míi, cã thÓ cã sù kÕ thõa vµ
ph¸t triÓn néi dung cò ë nh÷ng møc ®é kh¸c nhau. VÝ dô: söa ®æi §iÒu 10 nh−
sau: "...." (1)
- X¸c ®Þnh râ vÞ trÝ vµ néi dung cÇn söa ®æi, bæ sung. Khi ®ã, toµn bé
nh÷ng phÇn kh«ng bÞ söa ®æi, bæ sung kh«ng ®−îc nh¾c l¹i trong phÇn néi
dung míi. Çch lµm nµy phï hîp khi:
+ Néi dung cÇn söa ®æi, bæ sung cã ë r¶i r¸c nhiÒu phÇn kh¸c nhau trong
v¨n b¶n cò. V× vËy, chØ b»ng mét lÇn ph¸n quyÕt ®· cã thÓ lµm thay ®æi cïng lóc
çc phÇn cã chøa ®ùng néi dung bÞ söa ®æi, bæ sung. Tr−êng hîp nµy th−êng x¶y
ra khi thay ®æi tõ ng÷, thuËt ng÷ ph¸p lý, tªn c¬ quan v.v..
+ ViÖc söa ®æi, bæ sung kh«ng lµm ph¸ vì nghiªm träng kÕt cÊu cò cña phÇn
®−îc söa ®æi, bæ sung. VÝ dô: ®−a thªm kho¶n 5 vµo §iÒu 15 vèn ®· cã 4 kho¶n.
ViÖc bæ sung kh«ng lµm ph¸ vì kÕt cÊu cña ®iÒu nµy, nªn kh«ng cÇn chÐp l¹i
§iÒu 15 cò mµ chØ cÇn nãi râ bæ sung vµo ®ã kho¶n 5 víi néi dung míi ®−îc x¸c
lËp. Nh− vËy, sau khi ®−îc söa ®æi, bæ sung, §iÒu 15 cã 5 kho¶n (4 cò vµ 1 míi).
Tãm l¹i, viÖc xö lý v¨n b¶n ®−îc thùc hiÖn bëi c¬ quan nhµ n−íc cã thÈm
quyÒn nªn ¶nh h−ëng trùc tiÕp tíi néi dung hoÆc hiÖu lùc ph¸p lý cña v¨n b¶n.
Nh÷ng v¨n b¶n bÞ xö lý mµ ®· mÊt hiÖu lùc ph¸p lý th× kh«ng cßn gi¸ trÞ thi
hµnh. Nh÷ng v¨n b¶n bÞ xö lý mµ vÉn cßn hiÖu lùc ph¸p lý th× khi thi hµnh
ph¶i tu©n thñ néi dung míi chø kh«ng theo néi dung cò ®· bÞ söa ®æi, bæ sung.
(1)
Trong §iÒu 10 míi cã thÓ cã mét phÇn néi dung cò ®−îc chÐp l¹i nguyªn v¨n hoÆc ®−îc gi÷ ®óng
h−íng quy ®Þnh cò.
83
1. T¹i sao ph¶i kiÓm tra, rµ so¸t çc hÖ thèng v¨n b¶n nhµ n−íc?
2. Tr×nh tù çc b−íc tiÕn hµnh kiÓm tra, rµ so¸t çc hÖ thèng v¨n b¶n nhµ n−íc.
3. Tr×nh tù hÖ thèng ho¸ vµ xö lý v¨n b¶n nhµ n−íc.
84
ChÞu tr¸ch nhiÖm néi dung:
Ts. NguyÔn v¨n hßa
Biªn tËp:
Tæ c«ng nghÖ th«ng tin
Phßng kh¶o thÝ - ®¶m b¶o chÊt l−îng gi¸o dôc
85

Giao Trinh Ky Thuat Xay Dung Van Ban (Luat)

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Giao Trinh Ky Thuat Xay Dung Van Ban (Luat)

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o

§¹i häc huÕ

nguyÔn thÕ quyÒn

Nhµ xuÊt b¶n C«ng an nh©n d©n

CH−¬ng I: V¨n b¶n cña Nhµ n−íc ..............................................................3

I. §èi t−îng vµ ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu cña kü thuËt x©y

II. V¨n b¶n cña Nhµ n−íc:

III. Ph©n lo¹i v¨n b¶n cña Nhµ n−íc

thñ tôc ban hµnh v¨n b¶n cña Nhµ n−íc

I. Kh¸i niÖm vÒ thñ tôc ban hµnh v¨n b¶n

H×nh thøc v¨n b¶n cña Nhµ n−íc

I. Kh¸i niÖm vÒ h×nh thøc v¨n b¶n cña Nhµ n−íc

III. C¬ cÊu v¨n b¶n cña Nhµ n−íc

T/M Uû ban nh©n d©n

Ch¸nh v¨n phßng

T/M Uû ban nh©n d©n

Ch¸nh v¨n phßng

1. ý nghÜa cña h×nh thøc v¨n b¶n ?

néi dung v¨n b¶n cña Nhµ n−íc

I. Kh¸i nhiÖm néi dung v¨n b¶n cña Nhµ n−íc

III. Néi dung v¨n b¶n cña Nhµ n−íc

c¸c v¨n b¶n hiÖn hµnh cña Nhµ n−íc

I. HiÕn ph¸p, luËt, ph¸p lÖnh.

II. NghÞ quyÕt

……..1…… Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam

TØnh H §éc lËp - Tù do - H¹nh phóc

H, ngµy th¸ng n¨m

(VÒ viÖc ……………………..)

Héi ®ång Nh©n d©n

XÐt ®Ò nghÞ cña ……………..;

N¬i nhËn: T/M Héi ®ång nh©n d©n

III. NghÞ ®Þnh

IV. quyÕt ®Þnh

Tªn c¬ quan Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam

Sè: …/ …….. , ngµy th¸ng n¨m

quyÕt ®Þnh cña …1

Tªn c¬ quan Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam

Sè: …/ …….. , ngµy th¸ng n¨m

quyÕt ®Þnh cña …1

Tªn c¬ quan Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam

Sè: …/ …….. , ngµy th¸ng n¨m

VI. ChØ thÞ

Bé ….. 2 Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam

VII. C¸c v¨n b¶n kh¸c

N¬i nhËn: T/M ChÝnh phñ

ChÝnh phñ Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam

B¶n quy ®Þnh

N¬i nhËn: T/M ChÝnh phñ

Chñ tÞch n−íc

c«ng an tØnh m Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam

LÖnh kh¸m nhµ1

C¨n cø §iÒu 116, 118 Bé luËt tè tông h×nh sù;

Tr−ëng c«ng an 2 huyÖn n

N¬i nhËn ViÖn tr−ëng

Sè: ……/1 M, ngµy… th¸ng…. n¨m….

Theo hå s¬ vô ¸n, sù viÖc diÔn ra nh− sau: ……1……….

N¬i nhËn T/M Héi ®ång xÐt xö

b. C¬ cÊu b¶n ¸n phóc thÈm 4

Víi Héi ®ång xÐt xö, gåm:

N¬i nhËn T/M Héi ®ång xÐt xö

Hµ Néi, ngµy th¸ng n¨m

KÝnh göi: . ........................................................(3)

......(1)....... céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam