DRE VNA TEHNIK A R AUNANJA BEZ K ALKULATOR A

HARA-BREGANA 2013.

UVOD
Vedska matematika je pradavni matematiki sustav koji potjee iz drevnih indijskih spisa pod nazivom Vede, koje datiraju iz vremena preko 5000 godina u prolost. Rije Veda na sanskrtu znai znanje. Sanskrt je danas uglavnom mrtvi jezik kao i latinski jezik, ali je jo uvijek sveti jezik Hindusa u Indiji. Svi su sveti tekstovi Hinduizma, od Veda i Upaniada pa do Bhagavad-Gite, napisani na sanskrtu. Vedski sanskrt je arhaini oblik sanskrta kojim su napisane etiri svete Vede. Vedski spisi obuhvaaju znanje i vjetine iz svih ivotnih podruja, kako nematerijalnog (metafizikog ili duhovnog), tako i materijalnog (trenutnog, prolaznog) podruja ivota. Ovo znanje nije nastalo na klasini koncipiran nain induktivnim i deduktivnim metodama, ve znanje koje su drevni sveci (Riiji) na viim razinama svijesti kanalizirali i omoguili daljnje prenoenje kroz generacije sve do dananjih vremena.

V E d S K A M AT E m AT I K A / Pradeep Kumar

Postoje etiri vrste Veda: Rig Veda, Yajur Veda, Sama Veda i Atharva Veda. Vede sadre i etiri Upavede: Ayur-veda, Gandharva-veda, Dhanur-veda i Sthapatya-veda, a uz to i se dijeli na est Vedanti. Sthapatya-veda je podruje arhitektonskog i strukturalnog ljudskog okruenja i svih vizualnih umjetnosti. U ovu Vedu ukomponirana je i vedska matematika. Zanimljivo je svakako da ovo znanje matematike potjee iz davne povijesti, a nikako se ne uklapa u slubenu povijesnu sliku kako je ovjek tada ivio u piljama i lovio ivotinje kamenim orujem, ve je jasno ostavljen trag o postojanju visoko razvijene civilizacije u davnoj prolosti. Smatra se da je vedsku matematiku sakupio i pribliio izmeu ostalog i Zapadu u prolom stoljeu Sri Bharati Krsna Tirthaji u periodu izmeu 1911. i 1918.g. U prolosti je vladala iluzija da je vedska matematika primjenjiva samo na sanskrtskom jeziku, no u novije vrijeme se spoznalo da je to grana matematike isto kao i aritmetika, geometrija, trigonometrija... Prema njegovom pronalasku, sva se matematika sastoji od 16 Sutri (engl. Sutras) koje su u principu formule izraene rijeima. Na primjer, vertikalno i dijagonalno je jedna od Sutri. Formula opisuje kako misao prirodno djeluje te na taj nain je od velike pomoi ueniku jer ga usmjerava kako treba

uvod

pronai rjeenje. Nadalje, ova metoda ini matematiku zanimljivom i vrlo jednostavnom, te omoguava razne inovacije. Podruje primjene je doista iroko te omoguuje jednostavan izraun kako jednostavnih, tako i sloenih matematikih operacija bez olovke i papira. Pomou vedskog sustava problem sa velikim sumama se rjeava trenutno, jer je vedska matematika mnogo sistematinija od klasinih matematikih metoda. Ovaj sistem nije strogo odreen pa ga svatko moe prilagoditi sebi sa svojim nainima i metodama. Vedska matematika se sve vie primjenjuje u kolama, jer uitelji u potrazi za neim boljim i naprednijim poseu upravo za ovakvim matematikim metodama i praksom. Vano je i spomenuti da je uvoenje vedske matematike u kole uvelike olakalo i uinilo matematiku zabavnijim predmetom za uenike, tako da su uglavnom svi dobivali odline ocjene. Naravno, da bi se shvatila sva ljepota i jednostavnost vedske matematike, potrebno je ui malo dublje u njenu praktinu primjenu. Vedska matematika je osim za osnovne matematike operacije: zbrajanje, oduzimanje, mnoenje i dijeljenje, od velike koristi i za ostale funkcije kao to su kvadriranje, potenciranje, korjenovanje itd. Zanimljivo je da se vedskom matematikom ak i diferencijalni rauni kao to su derivacije i integralni rauni, mogu uiniti lakim za pronalaenje rjeenja. elimo vam brzo i tono raunanje bez kalkulatora. Urednik

PREDGOVOR
Sve to ste eljeli znati o Vedskoj Matematici je manifestacija i koagulacija originalnih ilustracija i metode brzog izrauna. Ovaj arobni alat je jedinstven u svom podruju, te e sluiti dvije svrhe: Pomoi e ubrzati brzinu raunanja kod studenata i Bit e koristan kod priprema za prijemne ispite MBA/CAT

KAKo KorISTITI ovu KNJIgu

Najprije nauite sve metode i tehnike mnoenja objanjene u ovoj knjizi u poglavlju o mnoenju. Zatim, napravite vjebe koje se nalaze na kraju svake teme, tako da se tehnike mogu razumjeti u potpunosti. Onda nauite tehnike kvadriranja i kubiranja. Nakon toga, kad god se susretnete sa mnoenjem iznosa, pokuajte to rijeiti pomou formula i tehnika objanjenih u ovoj
11

V E d S K A M AT E m AT I K A / Pradeep Kumar

knjizi. Samo itanje knjige, s jednog kraja na drugi, nee vam pomoi na duge staze. Ako elite u potpunosti imati koristi od ove knjige, steknite naviku koritenja ovih metoda. Jednom kada usavrite tehnike mnoenja, moete nastaviti na poglavlja dijeljenja, kvadriranja i kubiranja.

PANJA
Ne nastavljajte na poglavlje o Kvadratnim Korijenima bez potpunog razumijevanja poglavlja o Dijeljenju. Oni su povezani. Razumijevanje procesa kvadratnog korjenovanja, bez prethodnog shvaanja dijeljenja, bit e uzaludna vjeba. Nakon shvaanja procesa dijeljenja, te kvadriranja i kubiranja, steknite naviku koritenja ovih metoda. Simultane jednadbe mogu se nauiti u bilo koje vrijeme. Pradeep Kumar

SADRAJ
Uvod PrEdgovor MNoENJE
17 1. PrvA FormuLA ......................................................................... 17 Mnoenje dvoznamenkastih brojeva sa dvoznamenkastim brojevima ........................................18 Mnoenje troznamenkastih brojeva sa troznamenkastim brojevima ......................................... 24 Primjene ..................................................................................... 27 2. BrZA FormuLA ......................................................................... 32 Mnoenje znamenki blizu 100 ............................................ 32 Mnoenje znamenki blizu 50 .............................................. 38 Mnoenje znamenki blizu 200 ............................................ 41 Mnoenje znamenki blizu 150 ............................................ 44 Vanost baza u Brzim Formulama ..................................... 46

3. TEHNIKA KrIANJA .................................................................... 52 Mnoenje dvoznamenkastih brojeva sa dvoznamenkastim brojevima ........................................ 52 Mnoenje troznamenkastih brojeva sa dvoznamenkastim brojevima ........................................ 58 Mnoenje etveroznamenkastih brojeva sa dvoznamenkastim brojevima ........................................ 63 Mnoenje peteroznamenkastih brojeva sa dvoznamenkastim brojevima ........................................ 67 Mnoenje troznamenkastih brojeva sa troznamenkastim brojevima ......................................... 69 Mnoenje etveroznamenkastih brojeva s troznamenkastim brojevima ............................................ 73 4. TEHNIKE MNoENJA NApAmET ................................................... 76 Mnoenje dvoznamenkastih brojeva sa dvoznamenkastim brojevima ........................................ 76 Mnoenje troznamenkastih brojeva sa dvoznamenkastim brojevima ........................................ 79 Mnoenje etveroznamenkastih brojeva sa dvoznamenkastim brojevima ........................................ 81 Mnoenje peteroznamenkastih brojeva sa dvoznamenkastim brojevima ........................................ 83 Mnoenje troznamenkastih brojeva sa troznamenkastim brojevima ......................................... 85

DIJELJENJE

87

1. PrAvA MAgIJA .......................................................................... 87 Nazivnik koji zavrava sa 9 .................................................... 87 Nazivnik koji zavrava sa 8 .................................................... 91 Nazivnik koji zavrava sa drugim znamenkama ........... 94 Brojnik koji ima vie od jedne znamenke nakon decimale ....................................................................... 97 2. TEHNIKA KrIANJA ................................................................... 99 Format Dijeljenja ..................................................................... 99 Dijeljenje brojeva s manjim troznamenkastim brojem (Znamenka markera = 1) .................................... 100 Dijeljenje brojeva s veim troznamenkastim brojem (Znamenka markera = 2) .................................... 108 Dijeljenje brojeva s etveroznamenkastim brojem ...................................................................................... 111 Dijeljenje na decimale ......................................................... 114

KvAdrIrANJE

119

Kvadrati brojeva koji zavravaju sa 5 ............................. 119 Pronalaenje kvadrata susjednog broja ........................ 121 Napredna metoda ................................................................ 121 Obrnuta metoda ................................................................... 123 Formula mnoenja napamet za pronalaenje kvadrata ................................................................................... 124

KubIrANJE DrugI KorIJEN

127 133

Drugi korijen savrenog kvadrata ................................... 133 Pronalaenje drugog korijena u decimali .................... 140

TrEI KorIJEN SImuLTANE JEdNAdbE RIJE ZA SvE mATEmATIKE ENTuZIJASTE INSTITuT ACHIEvEr

143 147 153 155

Neobini tipovi - Tip I, Tip II ............................................... 150

V E d S K A M AT E m AT I K A / Pradeep Kumar

Mnoenje dvoznamenkastih brojeva sa dvoznamenkastim brojevima

Uzmimo primjer: 65 65

Kako biste to pomnoili na uobiajeni nain? Rijeimo to: 65 65 325 390 4225 Koje ste tu korake poduzeli? Prvo ste pomnoili 65 sa 5 i napisali to ispod linije (325). Onda ste pomnoili 65 sa 6 i napisali ispod prvog reda ostavljajui jedno mjesto s desne strane (390). Zbrojili ste brojeve iz prvog reda sa brojevima iz drugog reda, tako da ste najprije zbrajali znamenke koji se nalaze skroz desno, zbrajajui tako i sve ostale znamenke nakon toga, na uobiajen nain. Kao odgovor dobili ste 4225.

18

MNoENJE

Uinimo sada to koristei maginu metodu: 65 65 4225 to smo ovdje uinili? Pomnoili smo 5 sa 5, te napisali 25 na desnu stranu odgovora. Dodali smo 1 gornjoj lijevoj znamenci 6, da bi dobili 7. Onda smo ga pomnoili (7) sa donjom lijevom znamenkom 6 i dobili 42, to piemo na lijevu stranu odgovora. Dobili smo toan odgovor 4225. Jeste shvatili? Uinimo to jo jednom metodom koju smo upravo nauili! 75 75 5625 Ponovno u objasniti metodu. Pomnoili smo 5 sa 5, te napisali 25 na desnu stranu odgovora. Dodali smo 1 gornjoj lijevoj znamenci 7, da bi dobili 8.
19

V E d S K A M AT E m AT I K A / Pradeep Kumar

moemo izvesti bez promjene vrijednosti? Samo dodajte 0 s lijeve strane. Sada provjerimo da li je vaa formula primjenjiva na sljedeim primjerima: (1) 46 44 (2) 47 43

(3)

48 42

(4)

49 41

Znam da je va odgovor potvrdan i sada moete upisati odgovore kao 2024, 2021, 2016 i 2009. Zadaci: Upotrijebite formulu za sljedee primjere i napiite odgovore. (1) 81 (2) 89 97 93 (3) 87 83

(4)

58 (5) 52

36 34

(6)

53 57

22

MNoENJE

(7)

22 (8) 28

78 72

(9)

39 31

Rjeenja: 1. 7209 4. 3016 7. 616 2. 9021 5. 1224 8. 5616 3. 7221 6. 3021 9. 1209

23

V E d S K A M AT E m AT I K A / Pradeep Kumar

3. TEHNIKA KrIANJA
Do sad ste nauili Prvu Formulu i Brzu Formulu. Dok ste to uili, sigurno ste se pitali to ete uiniti kad ete trebati mnoiti nejednake znamenke. Kad morate tro, etvero ili peteroznamenkaste brojeve mnoiti sa dvo ili troznamenkastim brojevima, ne brinite. Nauite tehnike predstavljene pod ovim naslovom, koje e vam zasigurno pomoi u rjeavanju bilo kakvih mnoenja na koja ete naii.

Mnoenje dvoznamenkastih brojeva sa dvoznamenkastim brojevima

Zaponimo sa primjerom, koristei konvencionalnu metodu: 68 48 544 272 3264 Koji su koraci koje smo poduzeli? Pomnoili smo 68 sa 8 i napisali rezultat u prvi red (544). Onda smo pomnoili 68 sa 4 i napisali rezultat ispod prvog reda, ostavljajui jedno mjesto na desnoj strani. Zbrojili smo ih, poevi sa krajnje desnom znamenkom. Dobili smo odgovor = 3264.
52

MNoENJE

Zadaci: (1) 76 19

(2) 77 24

(3) 67 23

(4) 64 29

(5) 83 28

(6) 86 27

(7) 73 77

(8) 79 37

(9) 94 24

(10) 34 62

(11)

44 64

(12) 83 23

(13) 78 76

(14) 75 74

(15) 77 79

(16) 80 87

(17) 66 68 Rjeenja: 1. 5. 9. 13. 17. 1444 2324 2256 5928 4488

(18) 71 93

(19)

19 72

(20) 74 64

2. 6. 10. 14. 18.

1848 2322 2108 5550 6603

57

3. 7. 11. 15. 19.

1541 5621 2816 6083 1368

4. 8. 12. 16. 20.

1856 2923 1909 6960 4736

MNoENJE

Mnoenje etveroznamenkastih brojeva sa dvoznamenkastim brojevima

Do sad ste nauili mnoenje dvoznamenkastih brojeva sa drugim dvoznamenkastim brojevima i troznamenkastih brojeva sa dvoznamenkastim brojevima. Sad emo nauiti mnoenje etveroznamenkastih brojeva sa dvoznamenkastim brojevima. Uinimo to: Konvencionalna metoda: 4273 24 17092 8546 102552 Pretpostavljam da ste svjesni konvencionalnog pristupa i njegove sloenosti. Uinimo to pomou Metode Krianja. Koristit emo a, b, c, d i x, y. a b c d x y a y b y cy dy ax bx cx d x ax / ay + bx / by + cx / cy + dx / dy Krianje Krianje Krianje
63

MNoENJE

Mnoenje troznamenkastih brojeva sa troznamenkastim brojevima

Do sad ste o mnoenju nauili mnogo. Sada moete stvoriti svoje vlastite formule za mnoenje brojeva sa bilo kojim brojem znamenki, sa dvoznamenkastim brojevima. Sada emo pokuati nauiti mnoiti troznamenkaste brojeve sa troznamenkastim brojevima. Ponimo s konvencionalnom metodom samo da vam pokaemo broj koraka potrebnih za nai rjeenje: 6 3 4 1 4 8 2 2 0 6 7 2 5 9 0 Objasnimo korake: 1. Prije svega moramo pomnoiti 689 sa 6 i napisati odgovor u prvi red (4134). 2. Onda mnoimo 689 sa 7 i napiemo odgovor u drugi red, nakon to ostavimo jedno mjesto s desne strane (4823). 3. Tada mnoimo 689 sa 3 i napiemo rezultat ispod drugog reda, ostavljajui dva mjesta s desne strane (2067). 4. Tada ih zbrajamo i dobivamo rjeenje 259064.
69

7 6 3 4 3 6 4

V E d S K A M AT E m AT I K A / Pradeep Kumar

4. TEHNIKE MNoENJA NApAmET

Tehnike mnoenja napamet e biti korisne za vas ako u budunosti planirate polagati natjecateljske ispite. U natjecateljskim ispitima, zadaci nisu teki, ve ogranienje vremena, koje ini razliku, kae mnogo strunjaka. Od vas se trai da rijeite mnogo problema u zadanom vremenu. Sad da vas pitam, to bi trebali uiniti da troite manje vremena? Rjeavajte zadatke napamet. Jeste li ikada pokuali uzeti ispis sa raunala? Ako jeste, onda sigurno znate da proces ispisa traje nekoliko sekundi, dok ispis na papiru traje nekoliko minuta. Zato je to tako? Zbog toga to je obrada procesorom elektroniki proces, dok je tiskanje na pisau mehaniki proces. Na isti nain, mnoenje napamet je elektroniki, a rjeavanje na papiru je mehaniki proces. Nadam se da ste u stanju razumjeti ovu usporedbu.

Mnoenje dvoznamenkastih brojeva sa dvoznamenkastim brojevima

Objasnit u sada tehniku mnoenja napamet: Tehnika mnoenja napamet se temelji na tehnici krianja. U tehnici krianja, znamenke su napisane u gornjem i donjem redu, dok su ovdje znamenke napisane u nizu. Moete koristiti tehniku krianja za rjeavanje primjera:
76

MNoENJE

Mnoenje etveroznamnkastih brojeva sa dvoznamenkastim brojevima

Upravo ste sad nauili mnoenje napamet troznamenkastih brojeva sa dvoznamenkastim brojevima. Sada u vam objasniti mnoenje napamet etveroznamenkastih brojeva sa dvoznamenkastim. Ponimo s primjerima: a b c d xy ax/ay+bx/by+cx/cy+dx/dy

4 2 3 5 2 4 = 10 1 6 4 0 - Rjeenje 2 1 2 2 - Ostaci nakon svake faze 6 7 4 2 6 4 = 43 1 4 8 8 - Rjeenje 7 5 2 0 - Ostaci nakon svake faze 8 7 4 2 7 6 = 66 4 3 9 2 - Rjeenje 10 7 3 1 - Ostaci nakon svake faze 6 4 5 3 8 2 = 52 9 1 4 6 - Rjeenje 4 5 3 0 - Ostaci nakon svake faze

81

DIJELJENJE
1. PrAvA MAgIJA
Siguran sam da ete biti oduevljeni nakon to nauite i razumijete ove metode. Vidjet ete kako je to magino. Takoer, vidjet ete da je sa tim vrlo lako raditi. Pokuajte ovim metodama poduiti to vie ljudi moete.

Nazivnik koji zavrava na 9

73 do 5 decimala. 139 Pokuat emo to rijeiti najprije Pronaite pomou konvencionalne metode: 139 ) 730 ( 0.5 2 5 1 7 695 350 278 720 695 250 139 1110 973 137

87

DIJELJENJE

Dijeljenje broja etveroznamenkastim brojem

Koristei dvije znamenke u markeru moemo podijeliti bilo koji etveroznamenkasti broj. Da vidimo kako; Primjer: 827476 1568 Uinimo na format: 68 15 82 7 7 4 : 7 6 17 17 (Korak-1) 77 30 47

527 : 1140 Koraci: Dijeljenje 82 15; K=5, O=7 Direkcija 77 (6 5) = 47 Dijeljenje 4715; K = 2, O = 17 Direkcija 174 [(62)+(85)]=122 Dijeljenje 12215; K=7, O=17 Direkcija 177krianje = 119. Zadnja znamenka djeljenika 6 e biti stavljena na to. (Korak -3) 6 2 8 7 (Korak -2) 174 52 122 177 58 1196 56 1140

111

KvAdrIrANJE
Kvadriranje brojeva koji zavravaju na 5
Makar sam to objasnio ranije u poglavlju o Prvoj Formuli, objasnit u to jo jednom za dobrobit studenata. 852 = 85 85 7225 Koraci: Pomnoite 5 sa 5 i stavite odgovor 25 na desnu stranu rjeenja. Dodajte 1 do gornje lijeve znamenke 8, tj. 8 +1 = 9. Pomnoite 9 sa donjom lijevom znamenkom 8, tj. 9 8 = 72 , i odgovor stavite na lijevu stranu rjeenja. Nae konano rjeenje je 7225.

119

KUBIRANJE
Da biste saznali dvoznamenkasti broj na treu potenciju, koristiti emo se ovom formulom: (a + b)3 = a3 + 3a2b + 3 ab2 + b3 To se moe pisati kao: a3 + a2b + ab2 + b3 2a2b 2ab2

Mi smo jednostavno podijelili 3a2 b i 3ab2 u dva dijela a2b i a2b i ab2 i 2ab2, radi pojednostavljenja. U gornjoj formuli, vidimo da se lanovi a3, a2b, ab2, i b3 nalaze na vrhu, a dva lana 2a2b i 2ab2 su smjeteni na dnu. Kompletna formula nastaje kada dodate lanove na vrhu onima na dnu.

127

TrEI KorIJEN
Za pronalaenje treeg korijena potrebno je i neko predznanje. Zadnja znamenka 1 1 8 8 27 7 64 4 125 5 216 6 343 3 512 2 729 9

13 2 33 43 53 63 73 83 93
3

= = = = = = = = =

Iz gornje ilustracije moemo primijetiti da zadnja znamenka od 23 je 8, 33 je 7 i obrnuto. Svi ostali se ponavljaju.

143

RIJE ZA SvE MATEmATIKE ENTuZIJASTE

Dragi moji prijatelji, Svatko koga sam upoznao hvali Vedsku Matematiku. Mnogi su ljudi sa sobom imali i druge knjige o Vedskoj matematici, ali je nisu koristili. Shvatio sam da je to zbog puno neobjanjenih koraka. U ovoj knjizi, pokuao sam objasniti i one prijelazne korake u detalje. Ako ste u stanju razumjeti Magine Metode, onda preporuite ovu knjigu svojim prijateljima. Pozdravljam vae prijedloge za poboljanje ove knjige. Osvojite nagrade za najbolje prijedloge. PRADEEP KUMAR B.Tech, MBA IIM Bangalore

153