Professional Documents
Culture Documents
+ c
= >
c
lim
x
w x x w x w
x x
, (2.1.3)
v vy, ta c c gc xoay do bin dng ct quanh trc Oy l
0
|
c
=
c
xz x
w
x
. (2.1.4)
Theo Hnh 6 b), sau khi bin dng, gc xoay |
y
quanh trc Ox l tng ca gc xoay do bin
dng un
0
c
c
w
y
v gc xoay do bin dng ct
yz
.
Bi v thnh phn vng
0
w tng dn theo chiu tng ca trc ta Oy, do
( ) ( )
0 0 0
0
+ c
= >
c
lim
y
w y y w y w
y y
, (2.1.5)
v vy, ta c c gc xoay do bin dng ct quanh trc Ox l
0
|
c
=
c
yz y
w
y
. (2.1.6)
8
2.1.4 Trng chuyn v, ng sut, bin dng ca tm
Theo gi thit (2) trong mc (2.1.2), chiu dy ca tm khng thay i sau khi bin dng nn ta
c 0 c
c
= =
c
.
z
w
z
Hnh 7. Bin dng ca tm.
Di tc dng ca lc ti c phng vung gc vi mt ca phn t tm, chiu hung xung
di, tm b bin dng nh Hnh 7. T ta c chuyn v theo ba phng ca mi phn t tm l
( ) ( )
( ) ( )
( )
0
0
0
|
|
= +
= +
, , ,
, , ,
, .
x
y
u u x y z x y
v v x y z x y
w w x y
(2.1.7)
Theo quan h chuyn v - bin dng, trng bin dng ca tm c biu din nh sau
0
0
0
0 0
0
0
0
0
0
0 0
0
0
0
0
|
c
|
c
c
|
| |
|
c
c
c
c
(
c
c (
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
+ + (
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
c c
(
(
= =
(
c
c c c
c
(
+
+
c
( c c
(
(
c c
c
(
c
.
x
x
y
y
z
xy
y
x x
xz
yz
y
u
x
x
v
y y
w
u v
x
y x
w
z
y x
y
(2.1.8)
9
Khi bin dng mng, bin dng un, bin dng ct ca tm ln lt l
( )
0
0
0
0
0
0 0
0 0 0 0 0
0 0 0 0 0
0 0 0 0
e
m m p
x
y
z
u
u
v
x x
w
v
y y
u v
y x y x
|
|
|
(
( (
c c
(
( (
c c (
( (
(
( ( c c
= = = (
( (
c c
(
( (
(
( (
c c c c
( +
( (
c c c c
(
L u , (2.1.9)
( )
0
0
0
0 0 0 0 0
0 0 0 0 0
0 0 0 0
x
y e
b b p
x
y
y
x
z
u
v
x
x
w
z z
y y
y x
y x
|
|
|
|
|
|
|
( (
( c
c
( (
(
c
c ( (
(
( ( c
( c
= = = ( (
(
c c
( (
(
( (
(
c c c
c
( (
+ (
c c
c c ( (
L u , (2.1.10)
( )
0
0
0
0
0
0 0 1 0 0
0 0 0 1 0
x
xz e
s s p
x yz
y
y
z
u
v
w
w
x x
w
y y
|
|
|
|
|
(
(
c c ( (
(
+
( (
(
(
c c
( ( = = = = (
(
c c
( (
(
+
( (
(
c c
(
(
L u . (2.1.11)
Theo nh lut Hooke cho bi ton ng sut phng ta c
( )
1 v v
c o o o
+
= .
ij ij kk ij
E E
(2.1.12)
T cng thc (2.1.8) v cng thc (2.1.12) ta c mi lin h gia bin dng v ng sut
ca tm l
10
( )
( )
( )
1 0 0 0 0
1 0 0 0 0
0 0 0 0 0 0
1
0 0 0 2 1 0 0
0 0 0 0 2 1 0
0 0 0 0 0 2 1
c o
v
c o
v
c o
t v
v
t
v
t
( (
(
( (
(
( (
(
( (
(
( (
=
(
+
( (
(
( (
(
+
( (
(
+ ( (
(
,
xx xx
yy yy
zz zz
xy xy
xz xz
yz yz
E
(2.1.13)
ta tnh c cc thnh phn ng sut ca tm nh sau
2
0
0
0 0
1 0
1 0
1
1
0 0
2
v
v
v
v
c
c
c
c
c c
+
c
(
( (
( (
( (
=
( (
( (
( (
(
c
,
m
u
x
v
y
E
y
u v
x
(2.1.14)
2
1 0
1 0
1
1
0 0
2
v
|
v
v
|
v
|
|
c
c
c
c
c
c
+
c
(
(
c
(
(
(
(
(
=
(
(
(
(
(
(
(
(
,
x
b
y
y
x
x
y
y
Ez
x
(2.1.15)
( )
0
0
1 0
2 1 0 1
.
x
x
s
y
z
yz
w
x
w
y
E
t
t
v
|
|
(
(
(
(
(
+
(
(
(
c
= =
(
c
c
(2.1.16)
y, cc thnh phn ng sut , ,
m b s
ln lt ng vi cc thnh phn bin dng mng,
bin dng un v bin dng ct ca tm.
2.1.5 Nng lng bin dng n hi ca tm
T cng thc (2.1.9) - (2.1.16), ta c nng lng bin dng trn mi phn t tm l
( )
( )
1
d
2
=
}
,
T
p p
i i
V
e
p
U V (2.1.17)
11
( )
( ) ( ) ( )
1
d
2
T T T e
p m m b b s s
V
U V
(
= + +
}
. (2.1.18)
Ly tch phn trn b dy ca tm, ta c
( ) ( )
( )
( ) ( ) ( )
( )
1
d
2
=
+
(
+
}
,
T
T T e e e
p p m m m b b b s s s p
T
A
U A u L D L L D L L D L u (2.1.19)
vi A l din tch b mt ca phn t, , ,
m b s
D D D xc nh bi
2
1 0
1 0
1
1
0 0
2
v
v
v
v
(
(
(
(
(
(
=
,
m
Et
D (2.1.20)
3
2
1 0
1 0
12 1
1
0 0
2
v
v
v
v
(
(
(
(
(
(
=
,
( )
b
Et
D (2.1.21)
1 0
2 1 0 1 v
(
=
(
+
,
( )
s
Ekt
D (2.1.22)
trong t l chiu dy ca tm, E l m-un n hi v l h s poisson v k l h s iu chnh
bin dng ct v thng c gi tr bng 5/6.
Cng ca ngoi lc tc dng ln mi phn t tm l
( ) ( )
d =
}
,
e e
p p
A
W A pu (2.1.23)
vi p l vc-t lc tc dng ln tm.
2.1.6 ng nng ca tm
ng nng ca mi phn t tm c tnh theo cng thc
12
( )
2 1
d
2
=
}
,
e
p
V
T m V v (2.1.24)
trong , m l khi lng ca mi phn t tm v v l o hm theo thi gian ca chuyn v
| | = .
T
u v w v (2.1.25)
Thay cng thc (2.1.25) vo cng thc (2.1.24) ta tnh c ng nng ca mi phn t tm
nh sau
( )
| |
1
d
2
,
V
e
p
u
T u v w v V
w
(
(
=
(
(
}
(2.1.26)
( )
( )
2 2 2
1
d
2
= + +
}
,
e
p
V
T u v w V (2.1.27)
( )
( ) ( )
2 2
2 2 2
0 0 0 0 0
2 2 d | | | |
(
= + + + + + +
(
}
,
x y
e
p x y
V
T u z zu v z zv w V (2.1.28)
Ly tch phn theo chiu dy ca tm, ta thu c
( )
( ) ( )
3
2 2 2 2 2
0 0 0
d
12
| |
(
= + + + +
(
}
,
e
p x y
A
t
T u v w t A (2.1.29)
vit di dng ma trn ta c
( ) ( )
( )
( )
1
d
2
=
}
,
T
e e e
p p p p
A
T A u m u (2.1.30)
trong vc-t
( ) e
p
u v ma trn khi lng
p
m c xc nh nh sau
( )
0 0 0
| | | ( =
,
T
x y z
e
p
u v w u (2.1.31)
13
3
3
0 0 0 0 0
0 0 0 0 0
0 0 0 0 0
0 0 0 12 0 0
0 0 0 0 12 0
0 0 0 0 0 0
(
(
(
(
( =
(
(
(
(
,
/
/
p
t
t
t
t
t
m (2.1.32)
v
0 0 0
| | | , , , , ,
x y z
u v w l cc o hm theo thi gian ca cc chuyn v, l mt khi ca
vt liu.
2.2 L thuyt v dy Reissner-Mindlin
2.2.1 Chuyn i h ta
V l mt cu trc ba chiu, xc nh trong mt h ta bt k. Khng mt tnh tng qut, ta gi
s rng, phn t v ang xt c xc nh bt k trong h ta ton cc OXYZ. Tuy nhin, nh
trnh by trong phn (2.1), v c xy dng thng qua phn t tm, xc nh hon ton trn mt
phng Oxy trong h ta a phng Oxyz. Do , phn tch ng x ca v, ta cn xy dng
c ma trn chuyn i gia h ta ton cc OXYZ v h ta a phng Oxyz.
Xt phn t t gic phng bt k O
e
trong h ta ton cc OXYZ nh Hnh 8
Hnh 8. Chuyn h ta cho phn t t gic [6].
14
S th t cc nh ca phn t t gic c nh s ngc chiu kim ng h. Cc im , , , i j k l
ln lt l trung im ca cc cnh 4-1, 1-2, 2-3, 3-4.
Gi s rng, trc Ox ca h ta a phng song song vi vc-t i qua hai im , i k . Ta
c vc-t i qua hai im , i k l
=
`
)
.
k i
x k i
k i
x x
y y
z z
V (2.2.1)
Tng t ta c vc-t i qua hai im , j l l
=
`
)
.
l j
r l j
l j
x x
y y
z z
V (2.2.2)
Gi
z
V l vc-t cng phng vi trc Oz,
z
V c c bng cch ly tch c hng ca hai
vc-t
x
V v
r
V
= .
z x r
V V V (2.2.3)
Vc-t
y
V cng phng vi trc Oy, c c bng cch ly tch c hng ca hai vc-t
z
V
v
x
V ,
.
y z x
= V V V (2.2.4)
Cc vc-t n v , ,
x y z
ca cc trc ta Ox, Oy, Oz c c bng cch chun ha cc
vc-t , ,
x y z
V V V
1 1 1
= = = ; ; ,
x x y y z z
x y z
l l l
V V V (2.2.5)
trong , ,
x y z
l l l l di cc vc-t , ,
x y z
V V V .
15
Theo lut chuyn h ta , ta c ma trn chuyn t h ta OXYZ sang h ta Oxyz l
3 3
( =
,
x y z
(2.2.6)
Nh vy, mi lin h gia h ta a phng Oxyz v h ta ton cc OXYZ l
| | | |
= .
T
xyz XYZ (2.2.7)
Gi
( )
| | | ( =
T
e
s s s s sx sy sz
u v w u l trng chuyn v ca mi phn t v trong h
ta ton cc OXYZ, ta c mi lin h gia trng chuyn v ca v trong h ta a phng
v h ta ton cc nh sau
0
0
0
0
0
| |
| |
| |
( (
( (
( (
( ( (
= ( ( (
( ( (
( (
( (
( (
,
s
s
T
s
T
sx x
sy y
sz z
u u
v v
w w
(2.2.8)
t
0
0
(
=
(
(
,
T
T
+
}
,
T
T T e e e T
s s m m m b b b s s s
T
s
A
U A u T L D L L D L L D L Tu (2.2.10)
16
( ) ( )
d =
}
,
e e
s s
A
W A pTu (2.2.11)
( ) ( )
( )
( )
1
d
2
=
}
.
e e e T
s s s
T
p
A
T A u T T u m (2.2.12)
2.3 L thuyt dm Timoshenko
Dm l vt th lng tr hoc hnh tr c chiu di l ln hn rt nhiu so vi kch thc ca hai
phng cn li. ng thng dc theo chiu di ca dm c gi l trc dm.
Theo l thuyt dm Timoshenko (Timoshenko beam theory - TBT) cc on thng vung gc
vi trc dm trc v sau khi bin dng s vn l thng nhng khng cn vung gc vi trc dm
khi bin dng nhng di ca chng khng i [5].
2.3.1 Trng chuyn v, ng sut, bin dng ca dm
Xt mt phn t dm bt k nm trong h ta ton cc OXYZ nh Hnh 9, trng chuyn v ca
mi phn t dm c cho bi
| | | ( =
u
T
b b b b bx by bz
u v w (2.3.1)
Trong h ta Oxyz Trng chuyn v ca mi phn t dm c m t bi cc thnh phn
ca vc-t nh sau
0 0 0
| | | ( =
u .
T
p
b x y z
u v w (2.3.2)
T cng thc (2.2.9), ta c mi lin h gia trng chuyn v ca dm trong hai h ta nh
sau
= .
p
b b
u Tu (2.3.3)
Gi s rng, trc dm to vi trc Ox gco . Khi ta gn vo mi phn t dm mt h ta
a phng Orsz nh Hnh 9, trng chuyn v ca mi phn t dm trong h ta a phng
Orsz l
17
| |
0
| | | = .
T
b r s z r s z
u u u u (2.3.4)
Hnh 9. Dm trong h ta a phng Orsz
Gi im P bt k nh hnh v. Trong h ta Ors, imP c ta
( )
0
,
o
P r s vi
0 0
, r s l
cc i lng bit, ta c
0
= PD s v
0
= OD r . Trong h ta Oxy, im P c ta
( )
0 0
, P x y
vi
0 0
, x y l cc i lng cha bit. ta s i tm mi lin h gia hai h ta Oxy v Ors
p dng t s lng gic ln lt trong cc tam gic vung PDF v FDC ta c
0
o = . tan DF s , (2.3.5)
0
0
o
o o
o
=
=
=
cos ,
tan cos ,
sin .
FC DF
s
s
(2.3.6)
p dng t s lng gic trong cc tam gic vung ODB ta c
0
o
o
=
=
cos ,
cos .
OB OD
r
(2.3.7)
T cng thc (2.3.6), (2.3.7) ta c
0 0
o o
=
=
=
,
,
cos sin .
OA OB AB
OB FC
r s
(2.3.8)
18
Nh vy ta c
0 0 0
o o = = cos sin . x OA r s (2.3.9)
p dng t s lng gic cho tam gic vung OMH ta c
0
o o
= = .
cos cos
s OM
OH (2.3.10)
p dng t s lng gic cho tam gic vung PNH ta c
( )
0 0
o o o o o = = = tan tan tan cos sin NH NP OA r s . (2.3.11)
T (2.3.10), (2.3.11) ta c
( )
0
0 0
2
0 0 0
2
0 0
0 0
o o o
o
o o o
o
o o o
o
o o
= + = +
+
=
+
=
= +
tan cos sin ,
cos
cos sin sin
,
cos
cos cos sin
,
cos
sin cos .
s
ON OH HN r s
s r s
s r
r s
(2.3.12)
Nh vy ta c
0 0 0
o o = + sin cos . y r s (2.3.13)
T cng thc (2.3.9), (2.3.13) ta c lut chuyn i gia hai h ta l
0 0
0 0
o o
o o
( ( (
=
( ( (
cos sin
,
sin cos
x r
y s
(2.3.14)
0 0
0 0
o o
o o
( ( (
=
( ( (
cos sin
.
sin cos
r x
s y
(2.3.15)
19
0 0 0
0 0 0
0 0 0
0
0
0 0 1
o o
o o
( ( ( (
( ( ( (
= =
( ( ( (
( ( ( (
cos sin
sin cos .
r x x
s y y
w w w
Q (2.3.16)
T cng thc (2.3.16), ta c mi lin h gia trng chuyn v ca mi phn t dm trong h
ta a phng Orsz v h ta Oxyz l
0
0
0
cos 0 0 0 0
cos 0 0 0 0
0 0 1 0 0 0
0 0 0 0
0 0 0 cos 0
0 0 0 0 0 1
o o
o o
|
| o o
|
| o o
|
|
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
= (
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
sin
sin
.
cos sin
sin
r
s
z
x
r
y
s
z
z
u
u
v
u
w
u
(2.3.17)
Thay cng thc (2.3.2) v cng thc (2.3.4) vo cng thc (2.3.17) ta c
0
0
0
0
(
= =
(
.
p p
b b b
Q
u u T u
Q
(2.3.18)
Di tc dng ca lc ti tc dng trn b mt dm, dm b bin dng. Chiu dng ca chuyn
v v gc xoay ca dm c th hin trong Hnh 10.
Hnh 10. Quy c du cho dm.
20
p dng l thuyt dm Timoshenko, xt trong mt phng Osz , sau khi chu lc ti, dm b
vng xung theo phng Oz vi vng
z
u v dch chuyn theo phng Os mt khong
s
u .
ng thi, dm v xoay thm gc |
s
quanh trcOr . Ngoi ra, dy ca dm khng thay i sau
khi bin dng. Do ta c chuyn v theo phng Os v Oz ca mi phn t dm ln lt l
( ) ( ) | = + ,
s s
v u r z r (2.3.19)
( ) ( ) | = .
z s
w u r s r (2.3.20)
Hnh 11. Bin dng ca dm.
Trong mt phng Orz , theo phng Or sau khi chu lc ti, dm b bin dng mt khong
| +
r r
u z so vi ban u. Kt hp vi (2.3.19), (2.3.20) ta c chuyn v theo ba phng ca dm
mi phn t dm l
( ) ( )
( ) ( )
( ) ( )
|
|
|
= +
= +
,
,
.
r r
s s
z s
u u r z r
v u r z r
w u r s r
(2.3.21)
Theo quan h chuyn v - bin dng, trng bin dng ca dm c biu din nh sau
21
0
0
0
|
c
c
c
|
|
|
c (
(
c
c c
(
+
c
(
c c
(
(
c
(
(
c
(
(
(
( c
= = =
( c c
(
c c +
(
( +
c c
(
c c
(
c c
(
(
c c +
(
+
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
c c
c c
(
( c c
+
(
c c
(
.
r r
r
s
z b
s s
rs
rz
s z
r
sz
u
r
u
z
v
r r
s
w
z
u
u v z
r r
s r
u
u w s
r r
z r
v w
z s
(2.3.22)
Theo cng thc nh lut Hooke, trng ng sut ca dm c biu din nh sau
0
0
0
|
o c
o c
o c
|
t
t
|
t |
( c c | |
+
( |
c c
\ .
(
( (
(
( (
(
( (
(
( (
(
= = =
c c ( (
+ (
( (
c c
(
( (
| |
|
\ .
(
( (
c c
(
+
( (
c
| |
|
\ .
c (
(
.
r r
r r
s s
z z b
s s
rs rs
rz rz
s z
sz sz r
u
E z
r
G
r
E
E
E
u
z G
r r
G
u
G s
r r
G
(2.3.23)
2.3.2 Nng lng bin dng n hi ca dm
Nng lng bin dng n hi ca mi phn t dm trong h ta Orsz c cho bi cng thc
sau
( )
0
1
d
2
=
}
,
T
b b
b
V
U V (2.3.24)
T cng thc (2.3.22) v cng thc (2.3.23) ta c
( )
2 2 0 2
d c = + +
}
,
r rs
V
rz b
U G E V G (2.3.25)
22
2 2 2
0 0 0
1
d
2
| | |
|
(
c c c c c c | | | | | |
= + + + (
| | |
c c c c c c
\ . \
+
. \ . (
}
,
s s r
b r
V
u v w
U E z G z G s V
r r r r r r
(2.3.26)
2 2
0
2 2
2 2
1
2 d
2
1
2 d
2
1
2 d
2
| |
| |
| |
| |
(
c c c c | | | |
= + + (
| |
c c c c
\ . \ . (
(
c c c c | | | |
+ + + (
| |
c c c c
\ . \ . (
(
c c c c | | | | | |
+ + + (
| | |
c c c c
\ . \ . \ . (
}
}
}
,
r r r r
b
V
s s s s
V
s s z z
r r
V
u u
U E z z V
r r r r
u u
G z z V
r r r r
u u
G s s V
r r r r
(2.3.27)
trong V l th tch ca mi phn t dm. Ly tch phn theo din tch thit din ca dm,
cng thc (2.3.27) tr thnh
2 2
2
2 2
2
2
2
0
2
1
2
2
1
2
2
1
2
2
| |
| |
| |
| |
(
c c c c | | | |
= + + (
| |
c c c c
\ . \ . (
(
c c c c | | | |
+ + + (
| |
c c c c
\ . \ . (
c c c c | | | | | |
+ + +
| | |
c c c c
\ . \ . \ .
} } }
} } }
}
r r r r
L A A
s s s s
L A A
s s z z
r r
b
A A
u u
U E A zdA z dA dr
r r r r
u u
G A zdA z dA dr
r r r r
u u
G A sdA s dA
r r r r
(
(
(
} }
.
L
dr
(2.3.28)
vi L l chiu di ca mi phn t dm. V 0 =
}
A
sdA nn
2 2
2
2 2
2 2
2
0
2
1
2
2
1
2
2
1
2
| |
| |
|
|
(
c c c c | | | |
= + + (
| |
c c c c
\ . \ . (
(
c c c c | | | |
+ + + (
| |
c c c c
\ . \ . (
(
c c | | | |
+ + (
| |
c c
\ . \ . (
} } }
} } }
} }
.
.
b
A
r r r r
L A
s s s s
L
s
L A
A A
z
r
u u
U E A zdA z dA dr
r r r r
u u
G A zdA z dA dr
r r r r
u
G A s dA dr
r r
(2.3.29)
tnh
2
d d
} }
;
A A
z A z A ta p dng cng thc i bin cho dm nh hnh v sau
23
Hnh 12: i bin dm.
t = ' z z e vi e l khong cch gia mt phng trung ha tm v trc dm ta c d 0 =
}
'
A
z A
do ta tnh c
2
d d
} }
;
A A
z A z A nh sau
( ) ( ) ( )
( )
2 2 2
2 2 2
d d d 2 d d
d d d d
= + = + + = +
= + = + =
} } } } }
} } } }
' ' ' ' ,
' ' .
A A A A A
A A A A
z A z e A z A e z A e A z A e A
z A z e A z A e A eA
(2.3.30)
n gin hn trong vic thit lp cng thc, ta t
( )
2
2
d
d
=
=
}
}
' ,
,
s
A
z
A
I z A
I s A
(2.3.31)
khi , thay cng thc (2.3.31) vo cng thc (2.3.29) ta c
( )
( )
2 2
2
2 2
2
2 2
0
1
2 d
2
1
2 d
2
1
d
2
| |
| |
|
|
(
c c c c | | | |
= + + + (
| |
c c c c
\ . \ . (
(
c c c c | | | |
+ + + + (
| |
c c c c
\ . \ . (
(
c c | | | |
+ + (
| |
c c
\ . \ . (
}
}
}
,
r r r r
s
r
s s s s
s
r
s z
r z
r
b
u u
U E A I e A eA r
r r r r
u u
G A I e A eA r
r r r r
u
G A I r
r r
(2.3.32)
24
2 2
2
0
2
2 2
1 1
d d
2 2
1 1
d d
2 2
1 1
d d
2 2
| |
| |
|
|
c c c | | | |
= + +
| |
c c c
\ . \ .
c c c | | | |
+ + +
| |
c c c
\ . \ .
c c | | | |
+ +
| |
c c
\ . \ .
} }
} }
} }
,
r r r
s
r r
s s s
s
r r
s z
r z
r
b
r
u
U EA e r EI r
r r r
u
GA e r GI r
r r r
u
GA r GI r
r r
(2.3.33)
( )
2 2
0
2 2
2
1 1
d d
2 2
1 1
d d
2 2
1
d
2
| |
| |
|
c c c | | | |
= + +
| |
c c c
\ . \ .
c c c | | | |
+ + + +
| |
c c c
\ . \ .
c | |
+
|
c
\ .
} }
} }
}
.
r r r
s
r r
s s s
s z
r r
r
r
b
z
u
U EA e r EI r
r r r
u
GA e r G I I r
r r r
u
GA r
r
(2.3.34)
Cch khc, vit di dng ma trn, ta c
( )
0
1
d
2
=
}
,
T
b
b
b b
r
U r D (2.3.35)
trong cc thnh phn c ,
b b
D xc nh nh sau
0
0 0 0 0
0 0 0 0 0
0 0 0 0
0 0 1 0 0
0 0 0 0 0
|
|
|
|
|
|
|
|
c c c c (
+
(
c c c c
(
c c
(
(
c c
(
c c c
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
=
(
(
(
c
(
= = +
(
c c c c
(
c c
(
c c (
(
(
c c
(
c c
(
(
(
(
(
(
(
,
r r
r
r
s
z
s s
r
z
b
s
r
z
s
b
e
u
e
r r r r
u
u
r r
u
u
e
r r r r
u
r r
r r
e
b
L u (2.3.36)
25
( )
0 0 0 0
0 0 0 0
0 0 0 0
0 0 0 0
0 0 0 0
(
(
(
(
=
(
(
(
+
.
s
b
s z
EA
EI
GA
GA
G I I
D (2.3.37)
Thay cng thc (2.3.36) vo cng thc (2.3.35) ta thu c phng trnh nng lng bin
dng n hi ca mi phn t dm trong h ta Orsz l
( ) ( )
0 0 0
1
d
2
=
}
,
T T
b b b
b b
r
b
U r u L D L u (2.3.38)
T cc cng thc (2.2.9), (2.3.18), (2.3.38) ta tnh c nng lng bin dng ca mi phn t
dm trong h ta ton cc OXYZ l
( )
( )
1
d
2
=
}
.
T
T
T T b b b
b b b
l
U l u T Q L D L QTu (2.3.39)
2.3.3 ng nng ca dm
Ta c cng thc tnh ng nng ca mi phn t dm l
2 1
d
2
=
}
,
b
V
T m V v (2.3.40)
trong , m l khi lng ca mi phn t dm v v l o hm theo thi gian ca cc chuyn v
| |
= . u v w v (2.3.41)
T cng thc (2.3.21), (2.3.40), (2.3.41) ta c ng nng ca mi phn t dm trong h ta
Orsz l
| |
0
1
d
2
(
(
=
(
(
}
,
b
V
u
T u v w v V
w
(2.3.42)
26
( )
0 2 2 2
1
d
2
= + +
}
.
b
V
T u v w V (2.3.43)
Thay cng thc (2.3.21) vo cng thc (2.3.43) ta c
( ) ( ) ( )
2 2 2
2 2 2 0
2 2 2 d | | | | | | + + + + + + + +
(
=
}
,
r r r r s s s s z s z s b
V
u z zu u z zu u s su T V (2.3.44)
( ) ( ) ( ) ( )
2
2 2 2 2 2 2 0
2 2 d | | | | | | = + + + + + + + +
(
}
.
r s z r s r r s s s z s
V
b
T u u u z z u u s su V (2.3.45)
p dng (2.3.30), (2.3.31) vo (2.3.45) ta c
( ) ( )( ) ( )
2 2 2 2 2 2 2 0
2 d | | | | | = + + + + + + + +
(
}
,
r s z r s r r s s s
l
s z b
T A u u u e A I I eA u u l (2.3.46)
2 2 2 2 2 2 2 2 2 0
2 2 d | | | | | |
+
= + + + + + + + +
| |
|
\ .
}
,
s z
r r r r s s s s z s r
l
s
b
T A u eu e u eu e
A
I
A
I I
u l (2.3.47)
vit di dng ma trn ta c
( )
0 0 0
1
d
2
=
}
,
T
b b b b
l
T l u m u (2.3.48)
trong vc-t
0
b
u v ma trn khi lng
b
m c xc nh nh sau
0
| | | ( =
,
T
b r s z r s z
u u u u (2.3.49)
2
2
1 0 0 0 0
0 1 0 0 0
0 0 1 0 0 0
0 0 0 0
0 0 0 0
0 0 0 0 0
(
(
(
(
(
( =
+
(
(
+
(
+
(
(
,
s
b
s z
e
e
I
A
e e
A
I I
e e
A
m (2.3.50)
27
v cc thnh phn
r s z r s z
u u u | | | , , , , , l cc o hm theo thi gian ca cc chuyn v, l mt
khi ca vt liu.
Thay cng thc (2.2.9), (2.3.18) vo cng thc (2.3.48) ta tnh c ng nng ca mi phn
t dm trong h ta ton cc OXYZ l
( )
( )d =
}
,
T T T
b b b b
l
T l u T Q m Q Tu (2.3.51)
trong | | | ( =
.
T
b b b b bx by bz
u v w u
2.4 L thuyt v dy Reissner-Mindlin gia cng bi dm Timoshenko
Trong lun vn ny, v gia cng dm l v ng hng, c gn cht thm cc dm, nh ,
v s cng hn di tc dng ca lc ti. Gi thit ca m hnh v gia cng dm nh sau [1]
1) V v dm c tch ri khi phn tch ng x.
2) iu kin tng thch chuyn v: v v dm c hn cht vo nhau, do , chuyn v v
gc xoay ca v v dm ti cc v tr ghp ni l bng nhau.
3) Theo nguyn l chng chp nng lng, nng lng ca v c cc dm gia cng bng tng
nng lng ca v v cc dm.
Do , nng lng bin dng v ng nng ca v c gia cng dm l
( ) ( )
= +
,
b
e e
s b
N
U U U (2.4.1)
( )
= +
.
b
e e
s b
N
T T T (2.4.2)
vi
b
N l tng s dm gia cng trn mi phn t v.
Cng ngoi lc tc dng ln mi phn t v gia cng chnh l cng tc dng ln mi phn t
v v xc nh bi cng thc (2.2.11) nh sau
28
( ) ( )
1
d
2
=
}
,
e
V
e
s
W V pTu (2.4.3)
vi P l vc-t lc tc dng ln mt v gia cng.
Th nng ton phn trn mi phn t v gia cng chu un l
+ H = . U W (2.4.4)
Theo nguyn l cc tiu ha phim hm nng lng, ta c ( ) 0 o H = . V vy, cng thc (2.4.4)
tr thnh
( ) ( )
( )
( )
( )
( )
0
0
o o
o o
+ =
+ =
,
.
e e
U W
U W
(2.4.5)
29
CHNG 3 PHNG PHP PHN T HU HN CHO BI
TON V GIA CNG DM
Trong phng php phn t hu hn, min gii hn O c ri rc thnh
e
N min con. Nh vy,
O = O
e
e
N
v O O = O
i j
= , i j . Nghim bi ton s c tnh xp x trn mi min con.
Theo l thuyt c cp trong muc (2.4), phn tch ng x cho cu trc v gia cng,
chng ta s i phn tch ln lt cho cu trc v v cu trc dm. Vic xp x trng chuyn v
cho mi phn t v gia cng trong h ta tng th OXYZ c thc hin trn phn t tm
tng ng trong h ta a phng Oxyz.
Hnh 13. Phn t v gia cng
V s c ri rc thnh tp hp cc phn t t gic 4 nt, cn dm c ri rc thnh cc
phn t 2 nt. Cc nt ca dm trng khp vi cc nt phn t ca v.
3.1 Phng php phn t hu hn cho bi ton v
3.1.1 Cng thc phn t hu hn ca v trn min t gic bn nt bt k
Trng chuyn v
( )
0 0 0
| | | ( =
T
e
p x y z
u v w u ca mi phn t tm Reissner-Mindlin
c xp x trn phn t t gic bn nt nh sau
30
Hnh 14. Phn t t gic 4 nt.
4
0 1 1 2 2 3 3 4 4
1
4
0 1 1 2 2 3 3 4 4
1
4
0 1 1 2 2 3 3 4 4
1
4
1 1 2 2 3 3 4 4
1
4
1 1 2 2 3 3 4 4
1
1 1 2 2 3 3 4
| | | | | |
| | | | | |
| | | | |
=
=
=
=
=
= + + + =
= + + + =
= + + + =
= + + + =
= + + + =
= + + +
,
,
,
,
,
i i
i
i i
i
i i
i
x x x x x i xi
i
y y y y y i yi
i
z z z z z
u N u N u N u N u N u
v N v N v N v N v N v
w N w N w N w N w N w
N N N N N
N N N N N
N N N N
4
4
1
|
=
=
.
i zi
i
N
(3.1.1)
Vit di dng ma trn, ta c
( ) ( )
4
1 1
0 0 0 0 0
0 0 0 0 0
0 0 0 0 0
0 0 0 0 0
0 0 0 0 0
0 0 0 0 0
|
|
|
= =
(
(
(
(
(
(
(
(
= = (
(
(
(
(
(
(
(
( (
.
i
i
i
i
n
i e e i
p i pi
xi
i i i
yi
i
i
zi
u
N
v
N
w
N
N
N
N
u N d (3.1.2)
Tng t nh trn ta c
31
( ) ( )
4
1 1
0 0 0 0 0
0 0 0 0 0
0 0 0 0 0
0 0 0 0 0
0 0 0 0 0
0 0 0 0 0
|
|
|
= =
(
(
(
(
(
(
(
(
= = (
(
(
(
(
(
(
(
( (
.
i
i
i
i
n
i e e i
p i pi
xi
i i i
yi
i
i
zi
u
N
v
N
w
N
N
N
N
u N d (3.1.3)
Trong , cc thnh phn | | | , , , , ,
i i i xi yi zi
u v w l chuyn v v gc xoay ti cc nt ca phn
t tm trong h ta da phng,
( ) ,
i
N x y l hm dng ti cc nt.
Thay cng thc (3.1.2) vo cng thc (2.1.19), (2.1.23), (2.1.30) ta c phng trnh nng
lng, cng ngoi lc v ng nng ca tm trn mi phn t tm l
( ) ( )
( )
( ) ( ) ( )
( )
1
d
2
+
(
=
+
}
,
e e e
p p m m b b
T
T T T
m
A
b s s s p
U A d B D B B D B B D B d (3.1.4)
( ) ( )
d =
}
,
e e
p p
A
W A pNd (3.1.5)
( ) ( )
( )
( )
1
d
2
=
}
,
T
e e e T
p p p p
A
T A d N m Nd (3.1.6)
trong , ,
m b s
B B B c c bng cch thay cng thc (3.1.2) vo cc cng thc (2.1.9), (2.1.10)
, (2.1.11) v xc nh nh sau
4 4
1 1
0 0 0 0 0
0 0 0 0 0
0 0 0 0
= =
(
(
(
(
= =
(
(
(
(
c
c
c
c
c c
c
c
,
i
i
m m i
i i
i i
x
y
N
N
N
y x
N
N
B L (3.1.7)
32
4 4
1 1
0 0 0 0 0
0 0 0 0 0
0 0 0 0
= =
c
c
c
c
c c
c c
(
(
(
(
= =
(
(
(
(
,
i
i
b b i
i i
i i
x
N
N
N
N
y x
N
y
B L (3.1.8)
4 4
1 1
0 0 0 0
0 0 0 0
.
i
i
s s i
i
i i
i
N
N
x
N
N
N
y
= =
c (
(
c
( = =
c
(
(
c
B L (3.1.9)
Gi
( )
| | | ( =
T
e
si si si sxi syi syi si
u v w d l chuyn v ti mi nt ca phn t v trong h
ta ton cc, ma trn chuyn h ta T c c bng cch thay cng thc (3.1.2) vo cng
thc (2.2.8) v xc nh nh sau
0
0
0
24 1 24 1
0
0
| |
| |
| |
( (
( (
( (
( ( (
= ( ( (
( ( (
( (
( (
( (
,
i si
i si
T
i si
i
T
xi sxi
i
yi syi
zi szi
u u
v v
w w
(3.1.10)
| | | | | |
| | | | | |
| | | | | |
| | | | | |
6 6
6 6
6 6
6 6 6 6 6 6
6 6
6 6 6 6 6 6
6 6 6 6 6 6
6 6 6 6 6 6
24 24
0
0 0 0
0
0
0 0 0
0
0
0 0 0
0
0
0 0 0
0
( (
( (
( (
(
(
(
(
(
(
(
= (
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
.
T
T
T
T
T
T
T
T
(3.1.11)
Nh vy, ta tnh c nng lng bin dng, cng ngoi lc, ng nng ca mi phn t v l
33
( ) ( )
( )
( ) ( ) ( )
( )
1
d
2
(
+ =
+
}
,
T
m m b b b s s s
T
T T T e e e
s s m s
A
U A d B D B B d T T D B B D B (3.1.12)
( ) ( )
d =
}
,
e e
A
s s
W A pNTd (3.1.13)
( ) ( )
( )
( )
1
d
2
=
}
.
T
T T e e e
s s
A
s p
T A d T N m NTd (3.1.14)
3.1.2 Cng thc phn t hu hn ca v khi s dng phn t MICT4
thun li hn trong vic tnh ton cc cng thc (3.1.12), (3.1.13), (3.1.14), mi min t gic
con
e
O s c tham chiu n min hnh vung n v
{ } | |
11 q e , ; trong h ta a phng
q O nh Hnh 15. Trn mi min tham chiu ny, ta nt v trng chuyn v c xp x
thng qua cng mt b hm dng, do n cn c gi l phn t ng tham s.
Hnh 15. Phn t gic trong min tham chiu
Ta c mi lin h hnh hc gia hai phn t v ni suy trng chuyn v ca mi phn t nh
sau
4 4
1 1
, ,
i i i i
i i
x N x y N y
= =
= =
(3.1.15)
( ) ( )
4
1
.
e e
p i pi
i
N
=
=
u d (3.1.16)
trong
( ) ,
i i
x y l ta ti cc nh,
i
N l cc hm s ph thuc q , v xc nh bi
34
1
2
3
4
1 1
1 1
1
4 1 1
1 1
q
q
q
q
( (
( (
+
( (
=
( ( + +
( (
+
( )( )
( )( )
.
( )( )
( )( )
N
N
N
N
(3.1.17)
o hm cc hm dng theo q v l:
1 1
2 2
3 3
4 4
1 1
1 1
4 4
1 1
1 1
4 4
1 1
1 1
4 4
1 1
1 1
4 4
q
q
q
q
q
q
q
q
c c
= =
c c
c c
= = +
c c
c c
= + = +
c c
c c
= + =
c c
( ) , ( ),
( ) , ( ),
( ) , ( ),
( ) , ( ).
N N
N N
N N
N N
(3.1.18)
o hm ca x v y theo q v l
1 2 3 4
1 2 3 4
1 2 3 4
1 2 3 4
1 1 1 1
1 1 1 1
4 4 4 4
1 1 1 1
1 1 1 1
4 4 4 4
1 1 1 1
1 1 1 1
4 4 4 4
1 1 1 1
1 1 1 1
4 4 4 4
q q q q
q
q q q q
q
c
= + + + +
c
c
= + + + +
c
c
= + + + +
c
c
= + + + +
c
( ) ( ) ( ) ( ) ,
( ) ( ) ( ) ( ) ,
( ) ( ) ( ) ( ) ,
( ) ( ) ( ) ( ) .
x
x x x x
x
x x x x
y
y y y y
y
y y y y
(3.1.19)
Ta c
3
q
q q
q
c c ( c c (
(
(
c c
c c
(
( =
c c ( c c (
(
(
c c
c c
,
x x
x y
I
y y
x x
(3.1.20)
do
35
1
1
q
q q
q
c c ( c c (
(
(
c c
c c
(
( = =
c c ( c c (
(
(
c c
c c
(
.
s
x x
x y
y y
x x
J (3.1.21)
T cc cng thc (3.1.18), (3.1.21), ta tnh c o hm cc hm dng theo x v y l
q
q
q
q
c c c c c
= +
c c c c c
c c c c c
= +
c c c c c
. . ,
. . .
i i i
i i i
N N N
x x x
N N N
y y y
(3.1.22)
Thay cng thc (3.1.17), (3.1.22) vo cng thc(3.1.7), (3.1.8), (3.1.9), ta tnh c cc thnh
phn , ,
m b s
B B B .
Ta thy rng, khi chiu dy ca tm tin dn v khng, thnh phn
b
D ca tm s tin v vc-
t khng nhanh hn thnh phn
s
D , dn n nghch l l bin dng ct ca tm ln hn bin dng
un ca tm khi chiu dy tm nh. Hin tng ny c gi l hin tng kha ct (shearlooking)
[7].
khc phc ny, trng bin dng ct ca tm c xp x li thng qua phn t MITC4.
Phn t MITC4 c biu din trong h ta tham chiu thng qua hnh vung n v nh Hnh
16.
Hnh 16. Phn t MITC4
36
Trn phn t MITC4, trng bin dng mng v bin dng un ca tm vn c xp x tng t
nh trn. Trng bin dng ct ca tm c xp x li nh sau
1 2
3 4
= +
= +
,
,
s C s A
xz xz xz
s B s D
yz yz yz
N N
N N
(3.1.23)
trong cc thnh phn , N c xc nh nh sau
( ) ( )
( ) ( )
1 2
3 4
1 1
1 1
2 2
1 1
1 1
2 2
q q
= = +
= = +
, ,
, ,
s s
s s
N N
N N
(3.1.24)
3 4 3 4 1 2 2 1
3 2 1 4
3 2 4 1
2 2
2 2
| | | |
| | | |
+ +
= + = +
+ +
= + = +
, ,
, ,
A C x x x x
xz xz
y y y y D B
yz yz
w w w w
a a
w w w w
b b
(3.1.25)
Vi a, b ln lt l di cc cnh ni cc nh 1-2 v 1-4. Do ta c bin dng ct ca tm
c xp x li l
1 2
3 4
0 0
0 0
,
C C
xz xz
A A
xz xz
B B
yz yz
D
s s
xz
s s
s
s s
yz
D
yz yz
N N
N
N N
(
(
= = = (
` ` `
( )
) )
(3.1.26)
{ }
1 1 1 1
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
2 2
1 1 1 1
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
2 2
1 1 1 1
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
2 2
1 1 1 1
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
2 2
,
s
s
s
a a
a a
b b
b b
=
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
d N
37
1 1 1 1
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
2 2
1 1 1 1
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
2 2
1 1 1 1
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
2 2
1 1 1 1
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
2 2
(
(
(
(
(
=
(
(
(
(
(
.
s
s
a a
a a
b b
b b
B N
(3.1.27)
Bng cch thay th cc thnh phn , ,
m b s
B B B va tnh c vo cng thc (3.1.12), ta tnh
c nng lng bin dng trn mi phn t v nh sau.
( ) ( )
( )
( ) ( ) ( )
( )
( )
1
d d
2
q
q + +
(
=
} }
det .
T
m m b b
T
T T T e e e s
s s m s b s s s
U d B D B B D B B d J T D B T
(3.1.28)
ng nng v cng ngoi lc trn mi phn t v c c bng cch thay th cng thc (3.1.17)
vo cng thc (3.1.13) v cng thc (3.1.14).
( ) ( )
( )
det d d
q
q =
} }
,
e e s
s s
W J pNTd (3.1.29)
( ) ( )
( )
( )
( )
1
d de d
2
t
q
q =
} }
.
T
T T
p
e e e s
s s s
T d T N m NT J d (3.1.30)
3.2 Phng php phn t hu hn cho bi ton dm
3.2.1 Cng thc phn t hu hn ca dm trn phn t mt chiu bt k
Trng chuyn v
| |
0
| | | =
T
b r s z r s z
u u u u ca mi phn t dm c xp x trn phn
t mt chiu hai nt nh sau
38
Hnh 17. Phn t dm 2 nt.
2 2
1 1 2 2 1 1 2 2
1 1
2 2
1 1 2 2 1 1 2 2
1 1
2 2
1 2 1 1 2 1 2 2
1 1
| | | |
| | | |
| | | |
= =
= =
= =
= + = = + =
= + = = + =
= + = = + =
,
,
.
,
,
,
r r r i ri r r i ri
i i
s s s i si s s i si
i i
r
s
z z z zi i z z i z zi
i i
u M u M u M u M M M
u M u M u M u M M M
u u u M M M M u M M
(3.2.1)
Vit di dng ma trn ta c
2
0 0
1 1
0 0 0 0 0
0 0 0 0 0
0 0 0 0 0
0 0 0 0 0
0 0 0 0 0
0 0 0 0 0
|
|
|
= =
( (
( (
( (
( (
= =
( (
( (
( (
( (
( (
u Md .
i ri
i si
n
i zi
b i bi
i i
i ri
i si
i zi
M u
M u
M u
M
M
M
(3.2.2)
Tng t ta c
2
0 0
1 1
0 0 0 0 0
0 0 0 0 0
0 0 0 0 0
0 0 0 0 0
0 0 0 0 0
0 0 0 0 0
|
|
|
= =
( (
( (
( (
( (
= =
( (
( (
( (
( (
( (
.
i ri
i si
n
i zi
b i bi
i ri i i
i si
i zi
M u
M u
M u
M
M
M
u Md (3.2.3)
Trong cc thnh phn | | | , , , , ,
ri si zi ri si zi
u u u l chuyn v v gc xoay ti cc nt,
( ) ,
i
M r s
l hm dng ti cc nt.
39
Thay cng thc (3.2.2) v cng thc (3.2.3) vo cng thc (2.3.38) v cng thc (2.3.48) ta
tnh c nng lng bin dng v ng nng ca dm nh sau
( ) ( )
0 0 0
1
d
2
=
}
,
T T
b b b
b b
r
b
U r d B D B d (3.2.4)
( )
0 0 0
1
d
2
=
}
,
T
T
b b b b
l
T l d M m Md (3.2.5)
trong , ma trn
b
B c c bng cc thay th cng thc (3.2.2) vo cng thc (2.3.36)
2 2
1 1
0 0 0 0
0 0 0 0 0
0 0 0 0
0 0 0 0
0 0 0 0 0
.
i i
i
b
i i
i
i
i
i
b
i
i
e
e
M M
r r
M
r
M M
M
r r
M
M
r
M
r
= =
c c (
(
(
(
(
(
(
= =
(
(
c c
c
c
c c
c c
(
(
(
(
c
c
c
c
L B (3.2.6)
Gi | | | ( =
T
bi bi bi bi bxi byi bzi
u v w d l chuyn v ti cc nt ca mi phn t dm trong
h ta ton cc. T cc cng thc (2.3.18), (2.2.8) ta c mi lin h v chuyn v ca dm gia
h ta a phng Orsz v h ta ton cc OXYZ l
( )
( )
0 0
0 0
= = , ,
b b b b
d T Td d T Td (3.2.7)
trong ma trn
0
T , Txc nh nh sau
40
| |
| |
| |
| |
6 6
6 6
0
6 6
6 6
6 6
6 6
6 6
6 6
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
( (
( (
(
=
(
(
(
(
(
( (
( (
( (
=
(
(
(
(
(
(
(
,
.
T
T
T
T
Q
Q
T
Q
Q
(3.2.8)
Nh vy, ta tnh c nng lng bin dng v ng nng ca mi phn t dm trong h ta
ton cc theo cng thc sau
( ) ( )
( )
( )
0 0
1
d
2
=
}
,
T
T
b
T
b
b
b b
b
l
U l T T T d d T B D B (3.2.9)
( )
( )
( )
0 0
1
d
2
=
}
.
T
T
T
b b b b
l
T l Td T M m MT Td (3.2.10)
3.2.2 Cng thc phn t hu hn ca dm trn phn t ng tham s mt chiu
tnh nng lng ca dm trn phn t mt chiu hai nt, ta s tnh chng trn min tham chiu
nh hnh v.
Hnh 18: Phn t dm trn min tham chiu
Mi lin h hnh hc gia hai phn t l
2
1
,
i i
i
r M r
=
=
(3.2.11)
41
vi
i
r l gi tr ti mi nt v
i
M l hm dng trn phn t tham chiu v c tnh theo cng thc
( ) ( )
1 2
1 1
1 1
2 2
= + = + , . M M (3.2.12)
Ly o hm ca hm dng
i
M theo ta thu c
1 2
1 1
2 2
c c
= =
c c
, .
M M
(3.2.13)
Ly o hm ca r theo ta thu c
( )
2 1
1
2
c
=
c
.
r
r r (3.2.14)
T (3.2.14) ta tnh c o hm ca theo r l
2 1
2 c
=
c
.
r r r
(3.2.15)
Bng cch ly o hm ca hm hp, ta tnh c c o hm ca M theo r nh sau
1 1
2 1
2 2
2 1
1
1
c c c
= =
c c c
c c c
= =
c c c
. ,
. .
M M
r r r r
M M
r r r r
(3.2.16)
Thay cng thc (3.2.12), (3.2.16) vo cc cng thc (3.2.3), (3.2.6), ta tnh c cc thnh phn
,
b
B M. Thay ,
b
B M va tnh c vo cng thc (3.2.9), (3.2.10), ta tnh c nng lng bin
dng v ng nng trn mi phn t dm nh sau
( ) ( )
( )
( )
( )
0 0
d d
2
et
1
=
}
,
T
T
b
T
b b
b
b
b b
U d B D B T T T Td J (3.2.17)
( )
( )
( ) ( )
0 0
1
det d
2
=
}
,
T
T
T b
b b b b
T Td T M m MT Td J (3.2.18)
trong
( )
( )
2 1
2 = det / .
b
r r J
42
3.3 Phng php phn t hu hn cho bi ton v gia cng dm
Theo l thuyt 2.3, trng chuyn v ca dm c biu din trn mt trung ha ca v. Ti v tr
ghp ni, trng chuyn v ca dm bng trng chuyn v ca v. Ti cc v tr khc, trng
chuyn v ca dm bng 0. Do
( )
o = ,
e i j
b ij s
d d (3.3.1)
vi o
ij
l ton t kronecker, i,j l v tr cc nt. Nh vy ta c
( ) ( )
= = , ,
b b
e e
s s
d d d d (3.3.2)
vi l ma trn m cc thnh gm 0 hoc 1.
Nng lng bin dng v ng nng ca mi phn t v gia cng dm c tnh bi
( ) ( )
= +
,
b
e e
s b
N
U U U (3.3.3)
( ) ( )
= +
.
b
e e
s b
N
T T T (3.3.4)
T cc cng thc (3.1.12), (3.1.14), (3.2.9), (3.2.10), (3.3.2), (3.3.3), (3.3.4) ta tnh c nng
lng bin dng v ng nng ca mi phn t v gia cng dm l
( ) ( )
( )
( ) ( ) ( )
( )
( )
( )
( )
( )
( )
0 0
1
d
2
1
d
2
(
=
+
+
+
}
}
,
b
T
T T T e e e T
s m m m b b b s s s s
A
T
T
e e T b b b
s s
N
T
T
l
U A
l T
d T B D B B D B B D B Td
d B D B d T T T
(3.3.5)
( ) ( )
( )
( )
( )
( )
( )
( )
0 0
1
d
2
1
d
2
=
+
}
}
.
b
T
e e e T T
s s s
A
T
e e T
s
T
T T
s b
N
l
T A
l T T M m MT T
d T N m NTd
d d
(3.3.6)
vi l l phn t chiu di ca mi phn t dm trong h ta a phng Orsz.
thun tin hn khi tnh ton, ta t
43
( )
( ) ( ) ( )
( )
( )
( )
( )
( )
0 0
0 0
d
d
d
d
d
(
=
+
=
+
=
+ +
}
}
}
}
,
,
,
b
b
T T T e T
m m m b b b s s s
A
T
T b b b
N
l
e T T
s
A
T
N
l
e
T
T
T
T T
b
A
A
l
A
A
l
T T
K T B D B B D B B D B T
B D B
M T N
T
m NT
T
T T M m MT T
pNT
F
(3.3.7)
khi
( ) ( ) ( ) e e e
K , M , F l ma trn cng v ma trn khi lng v ma trn lc ti ca mi phn
t v gia cng, nng lng bin dng, ng nng, cng ngoi lc ca mi phn t v gia cng
c biu din theo
( ) ( ) ( ) e e e
K , M , F nh sau
( ) ( )
( )
( ) ( )
( ) ( )
( )
( ) ( )
( ) ( ) ( )
1
2
1
2
=
=
=
,
,
.
T
e e
s s
T
e e
s s
e e
e e
e
s
e
e
U
T
W
d K d
d M d
F d
(3.3.8)
Sau khi ly bin phn, ta thu c cng thc
( )
( )
( ) ( ) ( )
( )
( )
( )
( ) ( ) ( )
( )
( )
( )
( ) ( )
( )
o o
o o
o o
=
=
=
,
,
.
e e e e
s s
e e e e
s s
e e e
s
U
T
W
K d d
M d d
F d
(3.3.9)
V bin phn l ty , do sau khi thay cng thc (3.3.9) vo cng thc (2.4.5) ta thu c
h phng trnh cn bng cho mi phn t v gia cng l
( ) ( ) ( )
= .
e e e
s
K d F (3.3.10)
p dng phng trnh Lagrange cho bi ton phn tch dao ng t do ca v gia cng, ta c
phng trnh cn bng
44
( )
( )
( )
( )
d
0
d
| |
c c
+ = |
|
c c
\ .
.
e e
e e
T U
t
d d
(3.3.11)
p dng nguyn l Hamilton cho bi ton dao ng t do ca v gia cng, ta c
( ) ( )
( )
( )
( )
( )
( )
2
1
2 2
1 1
d 0
d d 0
o
o o
=
=
}
} }
,
,
t
e e
t
t t
e e
t t
T U t
T t U t
(3.3.12)
vi
1 2
, t t ln lt l thi im u v thi im cui ca qu trnh dao ng. Thay cng thc
(3.3.9) vo cng thc (3.3.12), ta c
( )
( )
( ) ( ) ( )
( )
( ) ( )
( )
( )
( ) ( ) ( )
( )
( ) ( )
2 2
1 1
2 2
1 1
d d 0
d
d d 0
d
o o
o o
=
| |
=
|
\ .
} }
} }
,
.
t t
T T
e e e e e e
t t
t t
T T
e e e e e e
t t
t t
t t
t
d M d d K d
d M d d K d
(3.3.13)
S dng cng thc tch phn tng phn cho tch phn th nht trong phng trnh (3.3.13) ta
c
( )
( )
( ) ( ) ( )
( )
( ) ( ) ( )
( )
( ) ( )
2 2 2
1
1 1
d d 0 o o o
(
=
(
} }
.
t t t
T T T
e e e e e e e e e
t
t t
t t d M d d M d d K d (3.3.14)
Bi v
( )
( )
( )
( )
1 2
0 o o = =
e e
t t
d d , do cng thc (3.3.14) tr thnh
( )
( )
( ) ( )
( )
( ) ( )
( )
( )
( ) ( )
( )
( ) ( )
( )
( )
( ) ( ) ( ) ( )
( )
2 2
1 1
2
1
2
1
d d 0
+ d 0
+ d 0
o o
o o
o
+ =
(
=
(
(
=
(
} }
}
}
,
,
.
t t
T
T e e e e e
t t
t
T
T e e e e e
t
t
T
e e e e e
t
t t
t
t
d M d d K d
d M d d K d
d M d K d
(3.3.15)
45
Bi v
( )
( )
o
e
d l ty , do phng trnh (3.3.15) tr thnh
( ) ( ) ( ) ( )
0 + = .
e e e e
s s
M d K d (3.3.16)
p dng phng php xp x Rayleigh-Ritz cho bi ton dao ng iu ha, nghim ca h
phng trnh (3.3.16) c xp x di dng
( ) ( )
( ) e = + cos ,
e e
s
t d d (3.3.17)
trong ,
( ) e
d l bin dao ng ca v gia cng,
( ) e
d khng ph thuc vo thi gian t . e l
tn s gc ca dao ng, c n v l rad/s, l pha ban u ca dao ng.
Thay cng thc (3.3.17) vo cng thc(3.3.16) ta c
( ) ( )
( )
( ) ( )
( )
( ) ( )
( )
( )
( )
2
2
0
0
e e e
e e
+ + + =
+ =
cos cos ,
cos .
e e e e
e e e
t t
t
M d K d
K M d
(3.3.18)
Khi , bin dao ng
( ) e
d v tn s gc e l nghim ca h phng trnh
( ) ( )
( )
( ) 2
0 e = .
e e e
K M d (3.3.19)
h phng trnh (3.3.19) c v s nghim th
( ) ( )
( )
( ) ( ) 2 2
0 e e = = det | | .
e e e e
K M K M (3.3.20)
H phng trnh (3.3.20) cho ta s lng nghim e tng ng vi s phng trnh ca h.
ng vi mi gi tr e va tm c, thay vo h phng trnh (3.3.19), ta s tm c bin dao
ng tng ng cho v gia cng.
T cc cng thc (3.3.7), ta thu c ma trn cng, ma trn khi lng v ma trn lc ti
cho mi phn t v gia cng l
46
( )
( ) ( ) ( ) ( )
( ) ( ) ( )
( )
( )
( ) ( )
( )
( )
0 0
0 0
d d
d
d d
d
d d
q
q
q
q
+ +
(
=
+
=
+
=
} }
}
} }
}
} }
K T B D B B D B B D B T J
B T T D B J
M T N m NT
TT
T T M m MT
J
T
p T
F J N
J
det
det ,
de
.
t
det ,
det
b
b
T T T
e T S
m m m b b b s s s
T
T b b b b
N
e T T S
s
T
T
T
T
T T
b
b
N
e S
(3.3.21)
Nh vy, ta c phng trnh cn bng tnh hc trn mi phn t v gia cng l
( ) ( ) ( )
= ,
e e e
s
K d F (3.3.22)
v phng trnh cn bng ng hc trn mi phn t v gia cng l
( ) ( )
( )
( ) 2
0 e = .
e e e
K M d (3.3.23)
Gi K,M,F ln lt l ma trn cng ton cc, ma trn khi lng ton cc v vc t lc
ton cc ca v gia cng. K,M,F c c bng mt th tc lp ghp cc ma trn cng, ma
trn khi lng v vc t lc ti phn t li vi nhau. Mt cch hnh thc, ta c th biu din th
tc ny nh sau
( ) ( ) ( )
1 1 1 = = =
= = =
, ,
e e e
N N N
e e e
e e e
K K , M M F F (3.3.24)
trong
e
N l tng s phn t ca v gia cng. Nh vy ta c cc phng trnh cn bng cho
v gia cng l
( )
2
0 e
=
=
,
,
s
Kd F
K M d
(3.3.25)
vi ,
s
d d ln lt l chuyn v v bin dao ng ca v gia cng.
47
3.4 iu kin bin
Trc khi gii cc phng trnh (3.3.25), ta phi i kh cc iu kin bin m bi ton a ra. Mt
s loi iu kin bin thng gp trong nhng bi ton phn tch ng x ca v l:
Hnh 19. Mt s loi iu kin bin.
(1) iu kin bin ngm
Bin chu iu kin ngm tha mn iu kin tt c chuyn v v gc xoay u bng
0, tc l 0 | | | = = = = = = .
x y z
u v w
(2) iu kin bin gi ta (diaphragm)
Trn Hnh 19, bin chu iu kin gi ta tha mn iu kin chuyn v theo phng x v
phng z bng 0, ngoi ra, gc xoay quang trc Oy cng bng 0, tc l 0 | = = = .
x
u w
(3) iu kin bin ta n
Trn Hnh 19, bin chu iu kin ta n tha mn iu kin chuyn v theo ba phng x,
y, z bng 0, tc l 0 = = = . u v w
(4) iu kin drilling [6]
Khi thnh lp cng thc cho bi ton v, ta t ng thm vo gc xoay |
z
, do trong
cc ma trn cng phn t
( ) e
K v ma trn khi lng phn t
( ) e
M , gi tr ng ng ti
v tr gc xoay |
z
bng khng, iu ny dn n hin tng suy bin khi gii phng trnh
48
(3.3.25). khc phc hin tng ny, ti cc v tr tng ng vi gc xoay |
z
trong ma
trn cng v ma trn khi lng phn t, ta xp x li mt gi tr khc xc nh nh sau
( )
( )
( )
( ) ( )
( )
( )
( )
( ) ( )
3
3
10
10
=
=
, max ,
, max ,
e e
e e
in in diag
in in diag
K K
M M
(3.3.26)
vi
| |
6 12 18 24 = in v
( )
( )
e
diag K ,
( )
( )
e
diag M l cc vc-t cha ng cho chnh
ca ma trn cng phn t v ma trn khi lng phn t.
49
CHNG 4 V D S
Trong chng ny, mt s v s v v v v gia cng c phn tch bng phng php phn t
hu hn dng phn t MITC4. Kt qu phn tch ca cc bi ton s c so snh v nh gi
vi cc kt qu c ca cc tc gi khc.
4.1 Bi ton tnh hc
Bi ton 1. v tr khng gia cng.
Xt cu trc v hnh tr vi iu kin bin c mng hai u, lc p=1 tp trung im A. 1/4 cu
trc v tr nh Hnh 20. vng tham kho ti A l
5
1 8248 10
. [8].
Hnh 20. V hnh tr vi lc tp trung v iu kin bin mng.
Kt qu vng ca v di tc dng ca lc c th hin trong Hnh 21.
50
Hnh 21: vng ca v tr khng gia cng dm chu lc tp trung.
Chia li
vng (x10^-5)
MITC4
2x2 0.0576
4x4 0.7326
6x6 1.1476
8x8 1.3820
10x10 1.5225
12x12 1.6103
14x14 1.6678
16x16 1.7072
18x18 1.7352
20x20 1.7556
22x22 1.7690
24x24 1.7806
Tham kho [8] 1.8248
Bng 1. Kt qu phn tch vng ca v tr khng gia cng dm.
0
100
200
300
0
100
200
300
0
50
100
150
200
250
300
X
do vong cua vo tru
Y
Z
51
Hnh 22. Tc hi t nghim ca phn t MITC4 cho bi ton v tr chu lc tp trung.
Hnh 22 cho ta tc hi t ca vng ti im t lc, khi s lng phn t tng ln th
vng ti im A cng gn nghim chnh xc hn.
Bi ton 2: v cu gia cng dm
Xt v cu c gia cng bi hai dm ng tm vi kch thc hnh hc nh Hnh 23.
Hnh 23. V cu gia cng bi hai dm ng tm.
0 100 200 300 400 500 600
0
0.2
0.4
0.6
0.8
1
1.2
1.4
1.6
1.8
2
So phan tu
D
o
v
o
n
g
*
1
0
-
5
Toc do hoi tu cua do vong
MITC4
Ket qua tham khao
52
V cu chu lc tp trung ti tm p=45KN, vi iu kin ta n bn bin. vng ti tm
ca v c th hin trong
Hnh 24: vng ca v cu chu lc tp trung c gia cng bi hai dm ng tm.
S phn t
vng ti tm v (mm)
Sai s
(%)
MITC4
Trc gia cng
MITC4
Sau gia cng
Kt qu
tham kho
16 64.98 34.84 42.26 -21.29
36 73.83 40.00 42.95 -7.37
64 76.29 42.15 43.19 -2.47
100 78.75 43.31 43.3 0.01
144 79.66 43.94 43.37 1.3
Bng 2: Kt qu phn tch vng ti tm ca v cu gia cng dm ng tm.
-1
-0.5
0
0.5
1
-1
-0.5
0
0.5
1
2.25
2.3
2.35
2.4
2.45
2.5
X
Do vong tai tam vo gia cuong
Y
Z
53
Hnh 25: Tc hi t nghim ca phn t MITC4 cho bi ton v cu chu lc tp trung
gia cng hai dm ng tm.
Sau khi c gia cng, cng ca v tng ln rt nhiu, ti mc li 144 phn t, vng
ca v gim t 76.67 mm xung 43.95 mm. Sai s gia phn t MITC4 v tc gi kh nh
( ) 2 < % .
4.2 Bi ton ng hc
Bi ton 4: Phn tch dao ng ca v tr gia cng dm
Xt mt v tr c gia cng 5 dm b ngm 1 cnh vi kch thc hnh hc nh Hnh 26.
20 40 60 80 100 120 140
35
40
45
50
55
60
65
70
75
80
So phan tu
D
o
v
o
n
g
t
a
i
t
a
m
(
m
m
)
Toc do hoi tu do vong tai tam
Ket qua tham khao
MITC4-Sau gia cuong
MITC4-Truoc gia cuong
54
Hnh 26. V tr gia cng 5 dm lch tm.
Kch thc ca v ln lt l 304 8 304 8 2 = = = . ( ), . ( ), R L
x y x
L mm L mm , chiu dy ca v l
3 175 = . ( ) t mm . Chiu cao ca dm l 6 35 = = . ( )
x y
h h mm , chiu cao ca dm ln lt l
8 2 3 175 = = . ( ), . ( )
x y
r mm r mm . V v dm c lm cng loi vt liu vi Modul n hi v h s
nn hng ln lt l
( )
11 2
2 09 10 0 3 u = = . / , . E N m , mt khi ca vt liu l
( )
3
7800 = / kg m
.
Tn s dao ng ca v gia cng c so snh vi kt qu thc nghim ca tc gi Mustafa
v cng s [9].
Mode 1 Mode 2
55
Mode 3 Mode 4
Mode 5 Mode 6
Mode 7 Mode 8
Hnh 27. Hnh dng tm mode dao ng t nhin ca v tr gia cng nm dm lch tm
chu iu kin bin ngm.
0.013
56
mode
Tn s dao ng t nhin
(Hz) Sai s
(%) MITC4
(24*24)
Tham
kho
1 105.0751596 115 8.63
2 155.2606013 160 2.96
3 320.3040897 313 -2.33
4 467.7738806 479 2.34
5 516.6032379 530 2.53
6 773.1143817 714 -8.28
7 809.1875498 803 -0.77
8 989.4732511 947 -4.49
Bng 3. Kt qu phn tch tn s dao ng ca v tr gia cng dm lch tm.
Hnh 28: Gi tr tn s ca tm mode dao ng u tin.
Kt qu phn tch tn s dao ng t do ca v tr gia cng so vi kt qu thc nghim l
kh gn. Tuy nhin, ti mode 1 v mode 6, tn s ca bi ton c phn tch bng phn t
MITC4 cn xa so vi kt qu thc nghim ( ~ 8%).
1 2 3 4 5 6 7 8
100
200
300
400
500
600
700
800
900
1000
Mode dao dong
T
a
n
s
o
d
a
o
d
o
n
g
(
H
z
)
Tan so dao dong cua vo tru gia cuong dam
Tham khao
MITC4
57
Bi ton 5: Phn tch dao ng ca v cu gia cng dm.
Xt v cu vi kch thc hnh hc v vt liu trong bi ton 3, ta c kt qu gi tr tn s gc
(rad/s) ca 10 mode u tin nh sau.
Mode 1 Mode 2
Mode 3 Mode 4
Mode 5 Mode 6
58
Mode 7 Mode 8
Mode 9 Mode 10
Hnh 29. Hnh dng mi mode dao ng t nhin u tin ca v cu gia cng hai dm
ng tm vi iu kin bin ta n.
Mode
Tn s gc (rad/sec)
Sai s (%)
MITC4 Tham kho [10]
1 45.63842 41.68 8.67
2 75.5371 74.38 1.53
3 75.7006 74.49 1.6
4 99.5975 100.5 -0.91
5 115.65 105.44 8.83
6 115.671 105.55 8.75
7 128.3576 126.87 1.16
8 139.0469 134.69 3.13
9 151.179 146.47 3.11
10 151.4326 146.51 3.25
Bng 4. Kt qu phn tch tn s gc ca v cu gia cng dm ng tm.
59
Hnh 30. Gi tr mi mode dao ng t nhin u tin.
Tn s gc ca v gia cng c phn tch bng phn t MITC4 so vi kt qu ca tc gi
Asokendu Samanta tuy cn xa nhau mode 1, nhng nhng mode sau li kh gn nhau.
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
40
60
80
100
120
140
160
Mode dao dong
T
a
n
s
o
g
o
c
(
r
a
d
/
s
)
Tan so goc (rad/s)
Tham khao
MITC4
60
CHNG 5 KT LUN V HNG PHT TRIN
5.1 Cc kt qu t c
Lun vn thnh lp c cc cng thc phn t hu hn cho kt cu v thoi gia cng dm.
ng thi, p dng phng php MITC4 trong vic phn tch tnh hc v ng hc cho bi ton
v, v gia cng dm ng tm v v gia cng dm lch tm. Trong v c m hnh theo l
thuyt v thoi vi gi thit Reissner-Mindlin. Dm c m hnh theo l thuyt dm Timoshenko.
Sai s trong cc bi ton kh thp
( ) 5 < % . Vic lp trnh m phng bi ton c thc hin
bng phn mm Matlab.
5.2 Hn ch v tn ti
V iu kin thi gian v phm vi kin thc c hn nn lun vn mi ch dng li vic s dng
l thuyt v thoi phn tch bin dng ca cu trc v v v gia cng chu lc tp trung vi
iu kin bin n gin, phn tch dao ng t do ca v v v gia cng, cha cp n nhng
cu trc v v v gia cng chu dao ng cng bc, dao ng tt dn. Nhng cu trc c trnh
by trong lun vn c min hnh hc cn kh n gin, cha phn nh c nhng cu trc thc
trong thc t. Cc nghin cu v s hi t v tc hi t cn kh s si.
5.3 Hng pht trin trong tng lai
Trong tng lai, phn t MITC4 c th c p dng phn tch nhng cu trc c min hnh
hc phc tp hn nh cu trc v yn nga, v hnh nn, v hnh cu, v.v. Phn t MITC4 cng
c th c s dng phn tch dao ng cng bc, dao ng tt dn ca v v v gia cng,
v.v. Ngoi ra, c th s dng l thuyt v suy bin, v 3D, v cong phn tch nhng cu trc
v v v gia cng. ng thi, c th ti u ha cho cu trc v cng nh v gia cng. y l
bi ton mang tnh thi s v kh mi m.
61
TI LIU THAM KHO
[1] K.M. Liew, S. Kitipornchai L.X. Peng, "Buckling and free vibration analyses of stiffened
plates using the FSDT mesh-free method," Journal of Sound and Vibration, 2006.
[2] F. Brezzi K.J Bathe, "One the convergence of a four-node plate bending element based on
mindlin plate theory and a mixed interpolation," In proceedings of the conference on
mathematics of finite elements and applications v, whiteman j(ed.). Academic press: New
York, pp. 491-503, 1985.
[3] K.J Bathe, A. Iosilevich D. Chaplle, "An Evanluation of the MITC Shell Element,"
Computers and Structures, 2000.
[4] Chu Quc Thng, "Bi ging l thuyt tm v".
[5] J.N. Readdy and K.K. Lee C.M. Wang, "Shear deformable beams and plates relationships
with classical solutions," Elsevier, 2000.
[6] Kaushalkumar Kansara, "Development of Membrane, Plate and Flat Shell Elements in Java
," pp. 69-71, 2004.
[7] Timon Rabczuk, H. Nguyen Xuan, Stephane P. A Bordas N. Nguyen Thanh, "A smoothed
finite element method for shell analysis," 2008.
[8] W. Fluge, "Stress and shells," Springer. Berlin, 1960.
[9] R. Ati B. A. J. Mustafa, "Frediction of natural frequency of vibration of stiffened
cylindrical shells and orthogonally stiffenend curved panels," Sound and Vibration, 1986.
[10] Madhujit Mukhopadhyay Asokendu Samanta, "Free vibration analysis of stiffened shells by
the finite element technique," European Journal of Mechanics A/Solids, 2003.
[11] B. Gangadhara, S. K. Satsangi Prusty, "Analysis of stiffened shell for ships and ocean
structures by finite element method," Ocean Engineering, pp. 636-637, 1999.
[12] Nguyn Xun Hng Nguyn Thi Trung, "Phng php phn t hu hn," 2012.
[13] Trnh Anh Ngc, "Bi ging phng php phn t hu hn," 2012.
62
[14] Nhon Nguyen-Thanh, Hung Nguyen-Xuan, Timon Rabczuk, and Stephane Bordas Chien
Thai-Hoang, "A Cell- based Smoothed Finite Element Method for Free Vibration and
Bucking Analysis of Shells," 2010.
[15] T. P. Holopainen, "Finite element free vibration analysis of eccentrically stiffened plate ,"
1994.
[16] Geogre E. Mase, "Continuum mechanics," 1970.
[17] J. N. Readdy, "Principles of continuum mechanics," Cambridge, 2010.
[18] Theodor Kraunthammer Eduard Ventsel, "Thin plate and shell," Marcel Dekker, 2001.