Professional Documents
Culture Documents
PGs LÅ KiËu
KhÏ l¡ khŸi niÎm cÜ thÌ gài l¡ phä biÆn v¡ bao trïm cða
phong thðy.Trong ½éi sâng h¡ng ng¡y thÖ khÏ ho´c hçi l¡ mæt
trng thŸi cða vºt ch¶t cÜ mºt ½æ lo¬ng, tháng thõéng l¡ lç
løng trong kháng gian. Ngo¡i ra khÏ cÜ thÌ chöa trong nhùng
kho¨ng kháng giùa cŸc h t r°n, hÝa tan trong thÌ lÞng. Nhõng
khÏ trong phong thðy li tr÷u tõìn g hçn vÖ phong thðy cho
r±ng khÏ tãn ti ê mài nçi v¡ c¶u to nÅn vn vºt. KhÏ kháng
ng÷ng biÆn hÜa, kháng ng÷ng vºn ½æng. KhÏ chuyÌn ½æng
to ra giÜ ( ph ong). KhÏ tÏch tò sÁ biÆn th¡nh nõèc( thðy) ch¨y
trong mch ng·m, trong sáng ngÝi ho´c tò trong ao hã. Cho
nÅn nghiÅn cöu Phong Thðy thÖ chÏnh l¡ nghiÅn cöu sú biÆn
hÜa cða khÏ m¡ thái. ‡¶y l¡ nhùng khŸi niÎm duy vºt vË khÏ.
Ph ong thðy li cÜ nhùng luºn lû duy tµm vË khÏ khi xem x¾t
nhùng khŸi niÎm nhõ sinh khÏ, tø khÏ, dõçn g khÏ, µm khÏ, thä
khÏ, ½Ùa khÏ, th÷a khÏ, n p khÏ, khÏ m ch ... l¡ nhùng suy diÍn
s¨n ph¸m cða tõ duy tr÷u tõìng vË sú biÆn hÜa cða khÏ. Lû khÏ
- thuºt xø lû vË khÏ- l¡ sú suy ½oŸn cða th¡y ph ong thðy vË sú
vºn ½æng cða khÏ theo nhùng cç sê hiÌu biÆt cða th¡y ½Ì luºn
ra sinh khÏ, trŸnh lõéng tø khÏ.
Ph ong thðy quan niÎm r±ng thÆ gièi t÷ kháng ½Æn cÜ.
KhÏ l¡ nguyÅn gâc. T÷ khÏ sinh ½ái th¡nh µm dõçng. Sau ½Ü l i
phµn th¡nh n¯m vºt ch¶t l¡ kim, mæc, thðy, hÞa, thä. Sú
thÙnh, suy, cÝn m¶t cða nhùng vºt ch¶t n¡y cÜ nhùng qui luºt
cða nÜ. Ngo¡i ra nhùng vºt ch¶t n¡y l i g°n vèi nhùng ½iËu may
m°n v¡ ½iËu tai h i v¡ cÜ thÌ dú bŸo ½õìc nhùng ½iËu may m°n
hay tai hi n¡y.
Sinh khÏ l¡ ½iËu mong õèc v¡ ½iËu ph¨i ½ t nÆu muân ½õìc
l¡nh . Tø khÏ l¡ ½iËu dù c·n trŸnh v¡ tÖm mài cŸch ½Ì trŸnh .
Måi thŸng, theo ph õçng vÙ, sinh khÏ ho´c tø khÏ xu¶t hiÎn ê
phõç ng vÙ khŸc nhau. ‡æng thä ê phõçng vÙ sinh khÏ thÖ tât
l¡nh , nÆu ½æng thä ê phõçng vÙ cÜ tø khÏ thÖ chÙu ½iËu dù.
Ph ong thðy quan niÎm r±ng khÏ µm dõçng thê d¡i l¡ giÜ,
bay lÅn l¡ mµy, rçi xuâng l¡ mõa, di chuyÌn trong lÝng ½¶t l¡
sinh khÏ. Sinh khÏ to ra vn vºt. Thúc ch¶t thÖ quan niÎm n¡y
phŸt sinh t÷ nhùng quan sŸt thá sç vË sú chuyÌn hÜa cða nõèc
m¡ thái. Ti sao ngõéi xõa cho r±ng khÏ di chuyÌn trong lÝng
½¶t to ra sinh khÏ. ‡Ü l¡ do quan sŸt khi cÜ dÝng ng·m dõèi
½¶t, cµy cÞ trÅn m´t ½¶t ½õìc tõç i tât hçn. Cò T¨ Ao xõa
khuyÅn r±ng, khi luºn ½Ùnh long m ch, töc l¡ nhÖn nhºn m ch
khÏ trong ½¶t ph¨i quan sŸt thÆ ½¶t ½Ì biÆt hõèng mch di
chuyÌn . NhiËu khi mch ½i kháng ph¨i ch× læ ra bË m´t ½¶t m¡
nhÖn cµy cÞ trÅn m´t ½¶t cÜ thÌ luºn ½oŸn m ch ng·m. CÜ m -
ch sinh khÏ ch¨y ng·m thÖ cµy cÞ bÅn trÅn tõçi tât, nÆu m ch
tø khÏ thÖ khá c±n chŸy x¾m.M ch li cÜ mch cõéng, mch
nhõìc, mch sinh, mch tø. ThÆ m ch hïng vØ, to lèn, thðy ½·u l¡
mch cõéng. Mch nhÞ nhÂ, thanh nh¬ l¡ mch nhõìc. Mch nhÖn
linh ½æng nhõ rãng trõén thµn, v¹y ½uái l¡ m ch sinh. Mch
½uãn ½uån ngay ½ç bºp bËnh nh õ cŸ chÆt näi trÅn dÝn g
nõèc lé ½é l¡ mch tø.
Trõèc hÆt ph¨i nh°c l i û niÎm cç b¨n cða DÙch hàc l¡: ThŸi
cúc v¡ Lõëng nghi. “DÙch hùu ThŸi cúc, thÙ sinh Lõëng nghi,
Lõëng nghi sinh Tö tõìng, Tö tõìng sinh BŸt quŸi”. Chù “sinh”
½µy ½õìc hiÌu nhõ “biÆn hÜa th¡nh”. Ph ong thðy thÖ nhºn
thöc r±ng ThŸi cúc l¡ mæt thö “ khÏ tiÅn thiÅn ” vá cïng huyËn
diÎu trong ½Ü tiËm ¸n nguyÅn lû „m Dõçng. Lõëng nghi l¡ „m
v¡ Dõçn g. „m v¡ Dõçng h Ýa quyÎn kháng tŸch réi m¡ ch× cÜ tý
lÎ t÷ng thö trong ½Ü biÆn ½äi m¡ t o th¡nh v n vºt. ‡µy cñng l¡
khŸi niÎm r¶t cç b¨n ½Ì biÆn hÜa tiÆp ra cŸch s°p ½´t phõçn g
vÙ trong théi Trung hoa cä.
ChÏnh giùa la b¡n g°n mæt kim nam chµm cÜ trò quay.
Ph·n dõè i kim l¡ cŸc vÝng trÝn ½ãng tµm v¡ nhùng tia ½i qua
tròc kim nam chµm ghi ph õçng vÙ. Trong cŸc vÝng trÝn
( thõéng l¡ ba vÝng) thÖ vÝng trong cïng l¡ vÝng ½Ùa b¡n,
vÝng giùa l¡ vÝng nhµn b¡n v¡ vÝng ngo¡i cïng l¡ vÝng thiÅn
b¡n. La kinh cÜ thÌ cÜ tèi 13 vÝng.
NÆu ch× cÜ ba vÝng thÖ vÝng thiÅn b¡n dïng xem hõèng
nõèc tò, nõèc ch¨y. VÝn g ½Ùa b¡n ½Ì ¶n ½Ùnh long m ch. VÝng
nhµn b¡n ½Ì luºn sú tât x¶u cða cŸc gÝ ½âng ( m¡ phong thðy
gài l¡ cŸc sa). VÝn g trÝn ½õìc chia th¡nh 24 á, måi á ön g vèi
15 o ( to¡n vÝng 360 o ).
NÆu l¶y vÝng ½Ùa b¡n l¡m gâc thÖ vÝng thiÅn b¡n lÎch
vË ph¨i nøa á v¡ vÝng nhµn b¡n lÎch vË trŸi nøa á.
Ti tµm thõéng l¡m mæt vÝng nhÞ, chia th¡nh hÖnh µm,
dõçn g. Nhºn thöc l¡ ThŸi cúc sinh Lõëng nghi. Lõëng nghi sinh
Tö tõìng. Tö tõìng l¡ ThŸi dõçng, ThŸi µm, Th iÆu dõçn g, Th iÆu
µm. ‡Ü chÏnh l¡ bân phõçn g ‡áng, Tµy, Nam , B°c. CŸch xŸc
½Ùnh phõçng vÙ trõèc théi T·n ch¾p: Khi ½i, trõèc m´t l¡ chu
tõèc, th Ö sau lõng l¡ huyËn vñ, cÝn bÅn t¨ l¡ thanh long thÖ
bÅn hùu, bch hä. ‡iËu n¡y cÜ nghØa l¡, trõèc m´t l¡ nam th Ö
sau lõng l¡ b°c, bÅn trŸi l¡ ½áng thÖ bÅn ph¨i l¡ tµy.
ChÏnh B°c ghi chù Tû, chÏnh Nam ghi chù Ngà, chÏnh ‡áng
ghi chù M¬o, chÏnh Tµy ghi chù Dºu. KÌ theo chiËu kim ½ãng
hã thÖ l·n lõìt 24 á nhõ sau: M¬o, …t, ThÖn, Tân, Tÿ, BÏnh,
Ngà, ‡inh, Mïi, Khán, Thµn , Canh, Dºu, Tµn, Tu¶t, C¡n, Hìi,
Nhµm, Tû, Quû, Søu, C¶n, D·n, GiŸp.
TrÅn ½µy ta ch× x¾t ½Æn ChÏnh ngñ h¡nh dïng phä biÆn
trong phong thðy. Ngo¡i ra cÝn BŸt quŸi ngñ h¡nh v¡ Hãng ph m
ngñ h¡nh cñng l¡ loi ngñ h¡nh thõéng dïng. CÝn Tö kinh ngñ
h¡nh, Tam hìp ngñ h¡nh, Tö sinh ngñ h¡nh, Son g sçn ngñ h¡nh,
HuyËn kháng ngñ h¡nh, Hõèng thõìng ngñ h¡nh, Np µm ngñ
h¡nh ...kháng thÌ kÌ hÆt ½õìc .
Cò thÌ cða phong thðy thÖ thÆ ½¶t trÝn l¡ Kim, thÆ d¡i l¡
Mæc, thÆ nhàn l¡ HÞa, thÆ vuáng l¡ Thä. thÆ nhõ sÜng gìn l¡
Th ðy.
Khi chàn ½¶t ph¨i dúa v¡o ngñ h¡nh tõçng sinh m¡ luºn
½oŸn. TrŸnh ngñ h¡nh tõç ng kh°c l¡ ½iËu th¡y phong thðy tµm
niÎm h¡ng ng¡y.
Trong quŸ trÖnh xem x¾t phõçng vÙ thÖ tiÅn thiÅn bŸt
quŸi cða Ph òc hi ½Ì phâi hìp „m Dõçn g. Hºu thiÅn bŸt quŸi cða
V¯n võçng ½Ì xÆp cŸc H¡o Tõìng.
Khi luºn vË lû khÏ, trõèc tiÅn l¡ ½âi chiÆu m´t ½¶t cò thÌ
vèi la b¡n ½Ì ½Ùnh phõçng vÙ rãi theo ½Ü tra cöu xem ön g
vèi théi gian ½Ì biÆt sinh khÏ, tø khÏ. CÝn tïy yÅu c·u cáng
viÎc c·n dú bŸo m¡ xem h¡o tõìn g ( cŸc quÀ) ½Ì phŸn ½oŸn
tiÆp.
Gs. LÅ KiËu
Ngay v¡i n¯m g·n ½µy trong cµu chuyÎn l¡m nh¡ ê ta,
ch°c kháng Ït ngõé i c y th¡y ph ong thðy. V¡o nhùng n¯m 1991-
1993 nh¡ ½¶t v¡o cçn thÙnh võìng thÖ nhiËu ngõéi l¡m nÅn ¯n
ra tõêng ½µu nh õ vÖ nhé th¡y m¡ phŸt. Nhõn g sang 1995-
1996 nh¡ vay tiËn l¡m, nhùng mong tµy thuÅ ½Ì thu hãi vân
nhõn g biÌn treo " house for rent" c¨ théi gian d¡i d¡i ch²ng ai
ngÜ hÞi. Nì v¹n ch¶t chãng, l¬i m ½À l¬i con, ch°c cñng
ch²ng ai ½i trŸc h th¡y phong thðy. Th¡y phong thðy n¡o ch²ng
nÜi nhõ t¾p nh¨y, li ½Îm nhùng t÷ nhõ minh ½õéng, huyËn
vñ, bch hä, thanh long, chð nh¡ ch× cÝn cŸch gºt ½·u lia lÙa
xuût xoa khen th¡y v¡ tú h¡o mÖnh ½¬ ½õìc ½´t ngang mÖnh
cïng th¡y ½o cao ½öc tràng.
L¡m cho phong thðy th·n bÏ, vß ½oŸn nhõ thÆ ½¶t n¡y
thÖ ½au m°t, thÆ ½¶t kia con gŸi li gÜa chãng l¡ ½iËu nh¨m
nhÏ.
NÆu l¶y vÝng ½Ùa b¡n l¡m gâc thÖ vÝng thiÅn b¡n lÎch
vË ph¨i nøa á v¡ vÝng nhµn b¡n lÎch vË trŸi nøa á.
Ti tµm thõéng l¡m mæt vÝng nhÞ, chia th¡nh hÖnh µm,
dõçn g. Nhºn thöc l¡ ThŸi cúc sinh Lõëng nghi. Lõëng nghi sinh
Tö tõìng. Tö tõìng l¡ ThŸi dõçng, ThŸi µm, Th iÆu dõçn g, Th iÆu
µm. ‡Ü chÏnh l¡ bân phõçn g ‡áng, Tµy, Nam , B°c. CŸch xŸc
½Ùnh phõçng vÙ trõèc théi T·n ch¾p: Khi ½i, trõèc m´t l¡ chu
tõèc, th Ö sau lõng l¡ huyËn vñ, cÝn bÅn t¨ l¡ thanh long thÖ
bÅn hùu, bch hä. ‡iËu n¡y cÜ nghØa l¡, trõèc m´t l¡ nam th Ö
sau lõng l¡ b°c, bÅn trŸi l¡ ½áng thÖ bÅn ph¨i l¡ tµy.
ChÏnh B°c ghi chù Tû, chÏnh Nam ghi chù Ngà, chÏnh ‡áng
ghi chù M¬o, chÏnh Tµy ghi chù Dºu. KÌ theo chiËu kim ½ãng
hã thÖ l·n lõìt 24 á nhõ sau: M¬o, …t, ThÖn, Tân, Tÿ, BÏnh,
Ngà, ‡inh, Mïi, Khán, Thµn , Canh, Dºu, Tµn, Tu¶t, C¡n, Hìi,
Nhµm, Tû, Quû, Søu, C¶n, D·n, GiŸp.
TrÅn ½µy ta ch× x¾t ½Æn ChÏnh ngñ h¡nh dïng phä biÆn
trong phong thðy. Ngo¡i ra cÝn BŸt quŸi ngñ h¡nh v¡ Hãng ph m
ngñ h¡nh cñng l¡ loi ngñ h¡nh thõéng dïng. CÝn Tö kinh ngñ
h¡nh, Tam hìp ngñ h¡nh, Tö sinh ngñ h¡nh, Son g sçn ngñ h¡nh,
HuyËn kháng ngñ h¡nh, Hõèng thõìng ngñ h¡nh, Np µm ngñ
h¡nh ...kháng thÌ kÌ hÆt ½õìc .
Cò thÌ cða phong thðy thÖ thÆ ½¶t trÝn l¡ Kim, thÆ d¡i l¡
Mæc, thÆ nhàn l¡ HÞa, thÆ vuáng l¡ Thä. thÆ nhõ sÜng gìn l¡
Th ðy.
Khi chàn ½¶t ph¨i dúa v¡o ngñ h¡nh tõçng sinh m¡ luºn
½oŸn. TrŸnh ngñ h¡nh tõç ng kh°c l¡ ½iËu th¡y phong thðy tµm
niÎm h¡ng ng¡y.
Theo Hãng Vñ c¶m thõ luºn vË ngñ h¡nh tõçng ngæ thÖ
thðy giao thðy, nam nù t¶t dµm. Ph õçng B°c thuæc Thðy. NÆu
cÜ nõèc th¶m nhºp t÷ phõçng B°c v¡o khu ½¶t ta ê hay mæ
ph·n thÖ con cŸi kháng än thÞa. NÆu dúng nh¡ quay m´t
hõèng Nam thÖ sau nh¡ l¡ huyËn vñ. HuyËn vñ ph¨i l¡ thÆ ½¶t
nhá cao , cÜ gÝ tho¨i mèi thuºn, mèi ½Âp. GÝ th o¨i l¡ thÆ
huyËn vñ cîi ½·u. NÆu sau nh¡ l i l¡ ½·m nõèc ho´c vŸch nîi
dúng thÖ cÜ khŸc gÖ huyËn vñ m¶t ½·u m¡ Qu¨n Læ chÅ bai
ê trÅn .
Ph õçng Nam l¡ HÞa m¡ thÆ ½¶t l i nhàn khŸc n¡o nhõ løa
g´p løa, theo ph ong thðy thÖ ê ½¶t ¶y hay g´p ½iËu kiÎn
tòn g. Ph õçng Tµy cða miÆng ½¶t ½Üi tõìng xem x¾t l¡ Kim m¡
cÜ thÆ trÝn ( Kim ) thÖ gia chð sÁ gi¡u cÜ, thÙnh võìng. PhÏa
‡áng nh¡ l¡ hõèng Mæc li cÜ thÆ ½¶t d¡i l¡ mæc thÖ mæc
mæc tõçng sinh, trai gŸi tron g nh¡ gi¡u sang, phî quû.
Trong quŸ trÖnh xem x¾t phõçng vÙ thÖ tiÅn thiÅn bŸt
quŸi cða Ph òc hi ½Ì phâi hìp „m Dõçn g. Hºu thiÅn bŸt quŸi cða
V¯n võçng ½Ì xÆp cŸc H¡o Tõìng.
Chàn cŸc thÆ ½¶t, cŸch chàn hõèng , suy cho cïng sau
khi loi bÞ nhùng ½iËu th·n bÏ v¡ mÅ tÏn thÖ cñng l¡ chàn ½Ùa
½iÌm hìp vèi ½iËu kiÎn ½Ùa hÖnh , ½Ùa ch¶t cáng trÖnh, ½Ùa
ch¶t th ðy v¯n , vi khÏ hºu cho mái trõéng sâng ½õìc thÞa
½Ÿng.
khÏ v¡ lû khÏ
LÅ KiËu
KhÏ l¡ khŸi niÎm r¶t tr÷u tõìng théi cä ½ i Trung hoa. KhÏ l¡
vñ trò quan cç b¨n cða thuºt phon g thðy. Nguãn gâc ban ½·u
cða khÏ l¡ mæt khŸi niÎm duy tµm: ngõéi xõa cho r±ng khÏ l¡
vºt phŸt sinh t÷ tinh th·n ½À ra v¡ nÜ l¡ gâc cða v n vºt. Sau
khi ½¬ ½õa ra û niÎm ban ½·u cða khÏ thÖ sú vºn ½æng biÆn
hÜa cða nÜ li ½õìc xem x¾t mæt cŸch r¶t biÎn chöng.
Thuºt phong thðy cho r±ng khÏ quyÆt ½Ùnh hàa phîc cða
con ngõéi. CÜ ½¶t l¡ cÜ khÏ. Con ngõéi sinh ra l¡ ½õìc khÏ,
ngõé i sâng l¡ ½õìc khÏ ngõn g tò th¡nh xõçn g cât, khi chÆt l¡
trê vË vèi khÏ, tan biÆn th¡nh khÏ, h Ýa quyÎn vèi khÏ. TŸng,
chán l¡ ½Ì tiÆp nhºn sinh khÏ, ph¨n khÏ næi cât t o ra phîc ¶m.
KhÏ vºn ½æng trong ½¶t thÌ hiÎn th¡nh ½Ùa thÆ. KhÏ tò l i do
thÆ d÷ng. Nîi ½ãi l¡ thµn khÏ, gÝ ½âng l¡ c¡nh nÅn khÏ di
chuyÌn t÷ thµn ½Æn c¡nh. KhÏ g´p giÜ sÁ t¨n ra, g´p nõèc thÖ
tò li. Ph¾p nghiÅn cöu phong thðy l¡ tò khÏ kháng cho t¨n ½i,
l¡m sao ph¨i luºn ½õìc khÏ v¹n vºn h¡nh m¡ li tò ½îng ½iÌm
mong muân.
Sinh khÏ ban ½·u ch× cÜ mæt ( nguyÅn khÏ) sau khi
biÆn hÜa vºn ½æng m¡ th¡nh vá cïng vá tºn. Tréi kháng cÜ khÏ
thÖ kháng cÜ gÖ cho ½¶t. ‡¶t kháng cÜ khÏ thÖ kháng cÜ gÖ
½Ì chöa. Sinh khÏ ¸n trong lÝng ½¶t, nhÖn kháng th¶y m¡ ph¨i
l¶y lû ½Ì tÖm ra nÜ. ‡Ü l¡ ph¾p luºn ½Ì th¶y khÏ, cÝn gài l¡ lû
khÏ. Lºp luºn l¡ lû ngò tron g khÏ, khÏ câ ½Ùnh th¡nh ra hÖnh,
quan sŸt hÖn h cÜ thÌ luºn ra khÏ. Ngõé i xõa cho r±ng h¡i cât
cha m l¡ gâc cða con ch Ÿu. HÖnh th Ì cða con ch Ÿu l¡ c¡nh
nhŸnh cða cµy cha mÂ. Gâc v¡ c¡nh tõçng ön g. TŸng ho´c ngò
ê nçi ½¶t l¡nh thÖ th·n linh yÅn än, con ch Ÿu thÙnh võìng.
Trong bŸo n¡y sâ trõèc, chîng tái cÜ nÅu : sinh khÏ, tø khÏ
xu¶t hiÎn theo thŸng cða n¯m öng vèi phõçng vÙ. Khi nÜi ½Æn
phõç ng vÙ ph¨i chî û ta ½ang ½öng t i ½µu ½Ì quan sŸt m¡ xŸc
½Ùnh, bêi vÖ gài l¡ trŸi thÖ cÜ ph¨i so vèi tròc thµn ta. Gài l¡
trÅn thÖ cÜ dõè i so vèi chå ta ½ang ½öng. Gài l¡ ½áng thÖ cÜ
tµy so vèi ½Ùa ½iÌm xem x¾t. ‡Ü l¡ nhùng khŸi niÎm tõçng
½âi vË vÙ trÏ.
Theo cŸch luºn sinh khÏ v¡ tø khÏ ph ò thuæc thŸng trong
n¯m, ta th¶y cÜ nhùng ½iËu m¡ ngõéi xõa ½¬ quan sŸt sú
thuºn nghÙch cða cŸc ½iËu kiÎn théi tiÆt. ‡iËu kiÎn théi tiÆt
chÏnh l¡ ph¨n Ÿnh sú vºn ½æng cða trŸi ½¶t chung quanh m´t
tréi. ‡Ì rß hçn, chîng ta th¶y nhõ thŸng GiÅng ( µm lÙch)
phong thðy cho r±ng sinh khÏ ê Tû, Quû v¡ tø khÏ ê Ngà, ‡inh.
Ta nhè cµu ca dao nÜi vË giÜ trŸi théi tiÆt gµy khÜ chÙu cho
con ngõéi: “‡·u n¯m sõçng muâi, cuâi n¯m giÜ nãm”. ‡·u n¯m
cÜ thŸn g GiÅng µm lÙch. ThŸn g n¡y giÜ B¶c thuºn v¡ giÜ Nãm
nghÙch. GiÜ B¶c v¡o thŸng n¡y tuy l nh nhõng ½în g tiÆt nÅn
con ngõéi dÍ chÙu cÝn giÜ Nãm tuy ¶m nhõng trŸi giÜ, dÍ l¡m
cho ngõéi nhõìc âm. B¶c hay B°c l¡ ph õçng vÙ chöa Tû- Quû.
Nãm hay Nam l¡ phõç ng vÙ chöa Ngà-‡inh. Hay li l¶y thŸng
SŸu, sinh khÏ ti TÙ-BÏnh, tø khÏ ti Tû - Quû. Chîn g ta dÍ d¡ng
thâng nh¶t vèi giÜ thŸng SŸu t÷ TÙ-BÏn h tèi l¡ giÜ thuºn cñng
nhõ giÜ tèi t÷ Tû- Quû l¡ giÜ nghÙch.V¡ cö theo sú hìp vèi théi
tiÆt trong n¯m thÖ cŸch suy luºn sinh khÏ-tø khÏ l¡ thÏc h hìp
vèi cŸc sinh vºt theo ½iËu kiÎn théi tiÆt cða B°c BŸn c·u. CÝn
viÎc ½æng thä theo phõçn g vÙ cÜ sinh khÏ v¹n l¡ ½iËu mç hã.
NghiÅn cöu phong thðy kháng thÌ ch× l¡ nhùng ½iËu thúc
dòn g cò thÌ vÖ ph·n lèn ph¨i “lû khÏ”. Ph¨i th¶u ½Ÿo lû thuyÆt
thÖ mèi cÜ thÌ nhÖn rß ½õìc cŸi cò thÌ. CŸi cò thÌ cða phong
thðy cñng li r¶t mç hã bêi nÜ l¡ kÆt qu¨ cða luºn lû m¡ ra.
SŸch phong thðy cÜ ghi l¶y tiÅn thiÅn bŸt quŸi cða Ph òc
Hy ½Ì phâi hìp µm dõçng, l¶y hºu thiÅn bŸt quŸi cða V¯n
võçng ½Ì s°p xÆp h¡o tõìng.
Cñng nhõ nhiËu nËn v¯n hÜa khŸc cða Trung hoa cä, cŸi gâc,
cŸi cç sê v¹n l¡ Kinh DÙch v¡ thuyÆt ThŸi cúc - „m dõçng- Ngñ
h¡nh. Phòc Hy l¡ mæt vÙ vua th·n tho i Trung hoa cä. Phòc Hy
cÝn gài B¡o Hy kháng biÆt v¡o ½éi cŸch ½µy m¶y nghÖn hay
m¶y vn n¯m nhõn g ngõé i Trung hoa cä v¹n coi l¡ thðy tä cða
kinh DÙch. T÷ Phòc Hy ½Æn trõèc V¯n võçng chð yÆu Kinh
DÙch v¹n ch× biÌu diÍn b±ng nhùng v ch liËn v¡ vch ½öt. Vch
liËn l¡ vch lÀ l¡m phï hiÎu cho khÏ Dõçng. Vch ½öt l¡ vch ch³n l¡
phï hiÎu cho khÏ „m.
Cât tðy cða Kinh DÙch l¡ “DÙch hùu ThŸi cúc, thÙ sinh
Lõëng nghi, Lõëng Nghi sinh Tö tõìng, Tö tõìng sinh BŸt quŸi”(
DÙch cÜ ThŸi cúc, t÷ ½¶y sinh Lõëng ngh i, rãi Lõëng nghi
sinh Tö tõìn g, ½Ì Tö tõìng sinh BŸt quŸi). “Sinh” ½µy cÜ ngh Øa
l¡ “ biÆn th¡nh”. BiÆn th¡nh t÷ cŸi ½¬ cÜ th¡nh ra cŸi khŸc
chö kháng ph¨i t÷ cŸi kháng cÜ th¡nh cŸi cÜ.
ThŸi cúc cða Kinh DÙch ½õìc thuºt Phong thðy xÆp l¡
KhÏ, mæt thö “Kh Ï TiÅn ThiÅn” m¡ trong b¨n thµn nÜ chöa
½úng Lõëng Nghi l¡ „m v¡ Dõç ng. NÆu KhÏ l¡ mæt khŸi niÎm
tiÅn thiÅn, l¡ duy tµm, thÖ b¨n thµn KhÏ chöa ½úng „m-Dõçng
( Lõëng Nghi) , theo cŸch gi¨i thÏch l¡ trong Dõçng cÜ „m v¡
trong „m cÜ Dõçng, hai nhµn tâ mµu thu¹n tiËm ¸n ngay tron g
mæt thúc thÌ. ‡Æn ½µy li r¶t duy vºt biÎn chöng.
Quy luºt Mµu thu¹n trong Duy vºt BiÎn chön g ghi nhºn b¨n
thµn næi ti vºt ch¶t chöa ½úng nguãn gâc cða mµu thu¹n. QuŸ
trÖnh phŸt triÌn cða sú vºt l¡ qu Ÿ trÖnh phŸt triÌn cða cŸc m´t
mµu thu¹n, lõìng ½äi, ch¶t ½äi ½Æn khi ½æt biÆn th¡nh sú
vºt mèi m¡ næi ti li chöa ½úng nguãn gâc mµu thu¹n mèi.
DÙch hàc nhºn r±ng:”CŸc hùu ThŸi cúc” ngh Øa l¡ kháng
cÜ sú vºt n¡o m¡ tú nÜ kháng ph¨i l¡ ThŸi cúc. Ngay trong ThŸi
cúc Lõëng nghi thÖ måi Nghi cñng l¡ mæt ThŸi cúc, tuy Dõçng
trong „m hay „m trong Dõçng thÖ khi ph·n n¡o quŸ lèn trong
hai thö ½Ü li ½õìc coi nh õ l¡ mæt ThŸi cúc. Nhõ thÆ, dï l¡ mæt
ph·n tø b¾ nhÞ, réi rc ½Æn búc n¡o ½i nùa thÖ cñng chöa
½úng ½·y ½ð mæt to¡ n thÌ nhõ cŸi ½ i to¡n thÌ cða vñ trò
( Chaque atome a pour volume, le volume de l’Un ivers.
L’Atome n’est plus le monde mic roscopique et clos que nous
imagin ons peut-Åtre. Il est le centre infin it¾simal du monde
lu i-mÅme - P. Teillard de Chardin , t m dÙch : Måi h t nguyÅn tø
½Ëu gãm c¨ cŸi vÜc dŸng cða cŸi vÜc dŸn g cða vñ trò. NguyÅn
tø kháng ch× cÝn l¡ mæt cŸi tiÌu c¡n khán riÅng lÀ v¡ kh¾p kÏn
nhõ chîng ta tõêng tõìng . NÜ cÝn chÏnh l¡ mæt trung tµm cúc
tiÌu cða vñ trò). Ph¨i ch¯ng ½µy chÏnh l¡ NguyÅn lû Phâi hìp
( principe de correspondance) trong TriÆt hàc Duy vºt?
BŸt sçn, cÜ thÌ hiÌu l¡ tŸm ngàn nîi. Nîi n±m ê tŸm
hõèng bŸt quŸi ho´c cÜ nîi n¡o theo hõèng cða bŸt quŸi thÖ ½
´t tÅn nîi tïy theo hõèng. Trong b¡i “La kinh, la b¡n , mæt cáng
cò cða phong thðy” ½¬ ½¯ng trÅn t p chÏ n¡y, chîng tái ½¬
gièi thiÎu bŸt quŸi öng vèi cŸc phõçng B°c, Nam, ‡áng, Tµy,
‡áng B°c, ‡áng Nam, Tµy B°c, Tµy Nam. Theo cŸch gài cða
Chu DÙch thÖ ½Ü l¡ cŸc hõèng tõçng öng Kh¨m, Ly, Ch¶n,
‡o¡ i, C¶n, Tân, C¡n, Khán. Nhõ thÆ , bŸt sçn sÁ l¡ Kh¨m sçn, Ly
sçn, Ch¶n sçn, ‡o¡i sçn, C¶n sçn, Tân sçn, C¡n sçn, Khán sçn.
BŸt sçn ½âi diÎn l¡ cŸc vÙ trÏ ½âi diÎn nhau trong bŸt quŸi l¡
C¡n-Tân , Kh¨m- Ly, C¶n -Khán, Ch¶n -‡o¡i. Dïng bŸt quŸi phâi
hìp vèi Sçn ½Ì ½oŸn sú l¡nh dù khi xem phõç ng hõèng phon g
thðy.
BŸt phong ch× tŸm lo i giÜ thäi. GiÜ thäi theo hõèng so
vèi vÙ trÏ ½ön g l¡m mâc cða con ngõéi. Khi ngõéi ½öng,
phong thðy õèc lÎ cÜ giÜ phÏa trõèc, phÏa sau, bÅn ph¨i, bÅn
trŸi, ½æ cao ngang vai cÜ hai hõèng l¡ ê ½æ cao ngang vai
trŸi, ½æ cao ngang vai ph¨i, ½æ cao ngang hai chµn cñng cÜ
giÜ theo hõèng chµn trŸi v¡ chµn ph¨i. Nhõ thÆ cÜ tŸm kiÌu
hõèng giÜ. Nhõ vºy thÖ vË bÅn trŸi cÜ ba loi giÜ , vË bÅn ph¨i
cñng cÜ ba loi giÜ.
LÅ KiËu
Chîng ta ½¬ l¡m quen vèi mæt sâ khŸi niÎm vË phon g
thðy theo quan ½iÌm cða ngõéi l¡m cáng tŸc khoa hàc. ‡i v¡o
mæt sâ v¶n ½Ë cò thÌ nhõ l¡ thuyÆt khÏ dïng trong viÎc chàn
½¶t l¡m nh¡ cða ngõé i xõa thÖ cÝn nhiËu chå mç hã, tuy nhiÅn
cñng cÜ mæt sâ ½iÌm gi¨i thÏch nghe ½õìc.
ThuyÆt khÏ trong khi tÖm ½¶t l¡m nh¡ ½õìc gài theo
thuºt ngù HŸn ViÎt l¡ “dõç ng tr ch khÏ”. Chð yÆu trong viÎc tÖm
½¶t l¡m nh¡ cÜ sø dòn g thuyÆt np khÏ v¡ thuyÆt s°c khÏ .
Np khÏ ½Ë cºp ½Æn khÏ tron g ½¶t ( ½Ùa khÏ) v¡ khÏ theo
cøa ½Æn, ho´c ½i (mán khÏ ). KhÏ l¡ khŸi niÎm tr÷u tõìng nhõ
l¡ tiÅn ½Ë cða lû khÏ. Dï ½Ùa khÏ hay mán khÏ cñng l¡ suy luºn
m¡ th¶y, thºm chÏ c¨m nhºn m¡ th¶y chö kháng thÌ dïng giŸc
quan tháng thõén g m¡ nhºn thöc ½õìc.
Chð thuyÆt cða np khÏ l¡ muân nçi ê ½Ì gia chð l¡m ¯n
phî quÏ ½õìc thÖ c¨ ½Ùa khÏ l¹n mán khÏ ph¨i cïng võìn g. Mæt
trong hai thö khÏ ¶y m¡ suy thÖ kháng trŸnh khÞi lòn b i khi ê
ti ½Ùa ½iÌm n¡y.
L¶y cç sê cða thuyÆt Ngñ h¡nh ½Ì luºn khÏ thÖ khÏ t÷
phõç ng sinh ½Æn, tron g nh¡ ½õìc sinh khÏ ( khÏ to nguãn
sâng). KhÏ t÷ ph õçng kh°c ½Æn thÖ trong nh¡ nhiÍm tø khÏ
( khÏ gµy ½iËu rði ro).
Khi l¶y ½õéng ½i m¡ luºn x¾t thÖ ½õéng ½µm xæc v¡o
nh¡, ½Ü l¡ lai mch. ‡õéng ½i ngang trõèc nh¡, ½Ü l¡ gièi thðy.
KhÏ ½Æn nh¡ t÷ ph õçng n¡o trong bŸt quŸi thÖ gh¾p tÅn
phõç ng ¶y th¡nh tÅn khÏ. Ta nhè li, bŸt quŸi l¡ cŸc hõèng B°c,
Nam, ‡áng, Tµy, ‡áng B°c, ‡áng Nam, Tµy Nam, Tµy B°c. Theo
phõç ng vÙ ph ong thðy thÖ ½Ü tõçn g öng l¡ Kh¨m, Ly, Ch¶n,
‡o¡ i, C¶n, Tân, Khán, C¡n. Nhõ vºy cÜ Kh¨m khÏ, Ly khÏ, Ch¶n
khÏ, ‡o¡i khÏ, C¶n khÏ, Tân khÏ, Khán khÏ, C¡n khÏ.
Nh¡ ê, nÆu ½õìc võìn g khÏ cða tréi, quÏ khÏ cða ½¶t thÖ gia
chð t¶t ½t phî quÏ.
‡iËu mç hã ê n p khÏ l¡ l¡m sao nhºn ra ½õìc khÏ? VÖ nhõ
phong thðy luºn thÖ khÏ l¡ gâc cða v n vºt, khÏ biÆn hÜa vá
cïng, khÏ tò thÖ to hÖnh, khÏ t¨n thÖ th¡nh giÜ, khÏ näi bÅn
trÅn l¡ nõèc, khÏ chÖm ê dõèi l¡ ½¶t. Vºy ch× cÜ thÌ c¨m nhºn
½õìc khÏ qua khŸi niÎm r¶t duy tµm: khÏ l¡ vºt ch¶t do tinh
th·n sinh ra, cÝn khi nÜ biÆn hÜa li theo nhùng suy ½oŸn
luºn lû t÷ cç sê cða µm dõçng, ngñ h¡nh m¡ biÆn hÜa. N p khÏ
ê ½µy , l¡ võìng hay l¡ hung cñng do th¡y phong thðy l¶y c¨m
nhºn cða mÖnh , l¶y tri th öc luºn lû theo µm dõçng, theo ngñ
h¡nh cða mÖnh ½Ì biÎn gi¨i, thºm chÏ l¶y kiÆn thöc x¬ hæi
½õçng théi m¡ phŸn ½Ùnh cho chð nh¡ tin m¡ thái.
Tý nhõ cÜ ngái nh¡ trong ngß, ½õéng v¡o chºt hÂp, m´t
tiËn Ÿn ngù nh¡ cao. Khi v¡o nh¡ töc anh Ÿch, nhõng th¡y
phong thðy li phŸn , ngái nh¡ cÜ võìng khÏ biÆt bao. Ch²ng qua
vÖ th¡y cÜ tháng tin trõèc chð nh¡ vË quy ho ch mê ½õéng cŸi
lèn m¡ ngái nh¡ sÁ læ m´t tiËn ra phâ, nÆu kháng hõng võìng
l¡m ¯n thÖ cÜ nhõìng ½i cñng ½õìc giŸ thºt héi ½Ì th¡y phŸn
½i.
ChuyÎn T¡u n¯m trõèc ½¯ng trÅn tu·n bŸo Tu·n tin töc vË
con ½õéng quy ho ch l¡m th²ng ½i qua khu mæ Tä, con chŸu
muân giù mæ Tä kháng ph¨i chuyÌn nÅn trÖnh vèi cç quan
duyÎt luºn chöng r±ng nÅn cho ½õéng ½i vÝng v¿o quanh mæ
½Ì ngõéi ½i th¶y ½õìc c¨nh ½Âp non sáng, du khŸch th¶y cŸi
vØ ½i cða tä quâc. V¡ ngõéi ta ½¬ l¡m ½õéng ½i vÝng thºt. V¡
nÆu ½õéng lõìn bÅn ph¨i ngái mæ Tä th Ö th¡y phong thðy li
½õìc thÌ nÜi r±ng ngái nh¡ cða Tä cÜ B ch hä, ½õéng d¡i, to,
ræng, con chŸu tha hã m¡ sÅnh sang.
S°c khÏ l¡ xem vÀ cða khÏ m¡ luºn cŸt, hung. Phong thðy
nÜi r±ng nh¡ tãi t¡n nhõng s°c khÏ sŸng sða, rng rë thÖ ngõéi
ê trong nh¡ sÁ ¯n nÅn l¡m ra. Nh¡ mèi m¡ ¨m ½ m, mé nht thÖ
l¡m ¯n lòn bi. V¡o nh¡, dï chð ½i v°ng m¡ v¹n th¶y ¶m cîn g thÖ
chð nh¡ sÁ l¡m ¯n thÙnh võìng. V¡o nh¡ nhõ th¶y Ÿnh h¡o
quang, chð nhµn ch°c sÁ ½ t cú phî. V¡o nh¡ m¡ th¶y b¡ng b c
nhõ sõçng, nhõ khÜi thÖ tai hàa ºp ½Æn ch²ng cÝn xa.
ChuyÎn lõu truyËn khi Qu¨n Læ ( ½éi Tam quâc bÅn T¡u)
½i vË hõèng Tµy g´p mæ Vá Hõu KiÎm th Ö than vèi hàc trÝ
r±ng : Ngái mæ n¡y cµy câi tuy nhiËu m¡ t÷ lµu ½¬ kháng cÜ
bÜng. TrÅn bia mæ ghi léi hoa mþ nhõng kháng cÜ hºu ½Ì giù
gÖn sinh khÏ. HuyËn vñ thÖ khu¶t m¶t ½·u, thanh long kháng
cÜ chµn, bch hä ngºm xŸc chÆt, chu tõèc ½ang rËn rØ, mâi
nguy ½¬ phòc bân bË, hàa diÎt tæc °t l¡ s°p ½Æn, kháng quŸ
hai n¯m sÁ öng nghiÎm.
Ch°c r±ng Qu¨n Læ l¡ ngõé i cÜ quan ½iÌm nhµn sinh b¶t
½ãng vèi Vá Hõu KiÎm ho´c gi¨ l¡ ngõéi ½ãng hõèng vèi Vá
Hõu KiÎm, vân s³n lÝng nhµn t÷, ½a c¨m, th¶y Vá Hõu KiÎm
th¶t læc khi th¶t thÆ m¡ c¨m thŸn ch¯ng? Cñng cÜ thÌ l¡ khi
Qu¨n Læ ½i ngang qua mæ Vá Hõu KiÎm v¡o lîc thu t¡n, ½áng
tèi nÅn cµy khá trç c¡nh kháng cÜ lŸ, c¡nh nhiËu nhõng lŸ
ròng hÆt, cÝn ½µu m¡ kÆt tŸn, to bÜng.
S°c khÏ hay l¡ l¶y tµm linh c¨m nhºn thay nhºn thöc thúc
ti ½Ì luºn vË nh¡, vË ½¶t th Ö thúc l¡ mç hã. Chð nh¡ cÜ söc
khÞe, chð nh¡ l¡m ¯n th¡nh ½t thõéng cÜ tµm lû cêi mê vèi bn
b¿. Chung quanh anh ta rúc rë kháng khÏ l c quan, tú tin. Ngõéi
ngo¡i th¶y cŸi lÜe sŸng hay cŸi ¨m ½m l¡ trng thŸi tµm lû khi
½Æn th¯m nh¡, kÆt hìp dŸng vÀ, cŸi hÖnh cò thÌ cða ngái nh¡,
cða phÝng âc vèi nhºn thöc chð quan vË kháng khÏ quanh chð
nh¡, nhùng thö ½Ü hÝa th¡nh cŸi c¨m nhºn chð quan cŸ nhµn.
‡iËu luºn ½oŸn dúa v¡o ½iËu kiÎn tµm lû chð nh¡ ¶y cÜ thÌ
½îng ½Æn tŸm chòc ph·n tr¯m.
CÝn nhõ thÅu dÎt quŸ ½i cho phong thðy thÅm th·n bÏ
thÖ ngõéi ta cÝn b¨o: v¡o nh¡ th¶y Ÿnh h¡o quang nhõ løa bºp
bïn g thÖ hÞa tai s°p ½Æn, trong nh¡ khÏ tr°ng b¡ng bc thÖ s°p
cÜ tang, nh¡ ½en µm th·m m¡ th oŸng cÜ khÏ m¡u thÖ tai õçng
s°p hÆt, cøa nh¡ li vui vÀ bÖnh an...Nhùng ½iËu luºn ½oŸn
dúa v¡o trng thŸi tµm lû cða chð nh¡ cñng l¡ cŸch ½oŸn dúa,
½oŸn phÞng m¡ thái.
Chù HŸn ViÎt thÖ trch l¡ nh¡. Nhõng trch cÝn cÜ nghi¬ l¡
lúa chàn, nhõ “trch lµn sø” ( chàn lŸng giËng m¡ ê). Phon g
thðy r¶t chî û ½Æn mái trõéng ½´t ngái nh¡, hay ½îng hçn,
mái trõéng cho con ngõéi sâng. Phõçng vÙ ½´t ngái nh¡ r¶t
quan tràng. ChuyÎn xõa ch¾p r±ng Lå Ai cáng muân l¡m nh¡
hõèng Tµy. Sø quan can ng¯n nÜi r±ng hõèng Tµy l¡ nçi cŸc
bºc tán kÏnh ê. MÖnh cÝn l¡ ngõéi tr·n m°t thÙt kháng ½õìc
½Ì nh¡ mê ra hõèng Tµy. Vèi ½¶t nõèc ViÎt nam ta thÖ léi sø
quan hay ho quŸ. NÜ hay vÖ hõèng Tµy n°ng chiËu gay g°t, t÷
11 gié trõa ½¬ khÜ chÙu rãi. NÆu mê ½õìc nh¡ ra hõèng Nam
hay ‡áng Nam ½Ün giÜ mŸt mïa h¿, che giÜ b¶c mïa ½áng,
trŸnh giÜ nÜng mïa h¿ tât biÆt m¶y.
Ph õçng vÙ ngái nh¡ cho ½Âp, chîng tái ½¬ b¡n khi nÜi vË
La kinh v¡ sú tõçng nhõìn g µm dõçng. ‡Âp phõçn g vÙ chÏnh l¡
l¶y mái trõéng v¡ c¨nh quan nçi xµy dúng sao hìp vèi vÙ trÏ
½Ùa lû, vèi ½Ùa hÖnh cða khu vúc xµy dúng, vèi vi khÏ hºu
cða vÙ trÏ l¡m nh¡. ‡´t ngái nh¡ trong ½iËu kiÎn mái trõéng cò
thÌ, khi thiÆt kÆ kiÆn trîc, quy hoch ph¨i to cho cuæc sâng
tiÎn nghi nh¶t cho ngõéi sø dòng, nhõ thÆ thÖ ½i bæ phºn û
tõêng vË dõçng trch sÁ trïng hìp giùa kiÆn trîc sõ vèi th¡y
phong thðy.
Th¡y phong thðy cñng nhõ kiÆn trîc sõ ½Ëu nh¶t quŸn l¡
cáng trÖnh kiÆn trîc ph¨i h¡i hÝa vèi thiÅn nhiÅn. Nh¡ v¡ mái
trõéng chöa ½úng ngái nh¡ g°n bÜ vèi nhau, tán thÅm dŸng
vÀ v¡ tiÎn nghi cho nhau l¡ ½iËu tuyÎt véi. Th¡y phong thðy xõa
muân l¡m nh¡ bÅn sáng, kË nîi. Chîn g ta kháng cÜ ½iËu kiÎn tú
lúa chàn ½¶t l¡m nh¡ cho mÖnh theo kiÌu tú chàn nhõ thÆ ,
nhõn g khi thiÆt kÆ nhùng nçi ngh× ngçi, gi¨i trÏ, chîng ta
cñng chàn vÙ trÏ theo cŸch ngõéi xõa. Nh¡ thç ‡å Mòc ½éi
‡õéng nÜi vË nîi Cøu Hoa, chïa ¸n trong mµy, sáng Thanh Qua,
c·u vén c¡nh liÍu. BÅn ta thÖ: “kÖa non non nõèc nõèc mµy
mµy, ½Î nh¶t ½æng hÞi r±ng ½µy cÜ ph¨i” nh¡ thç Dõçng
KhuÅ nÜi vË Chïa Hõçng nhõ thÆ.
Khi xem ½¶t l¡m nh¡, ½iËu cç b¨n cða phong thðy xõa l¡
xem thÆ nîi thÆ nõèc. M ch v¡ khÏ l¡ hai thö cç b¨n. Ngo¡i ra,
sú tõçng quan vË ½¶t ê, ½õéng xŸ, sáng suâi cÜ quan hÎ mºt
thiÆt, chîng tái kháng ½Ë cºp li vÖ ½¬ cÜ tŸc gi¨ viÆt rãi
( xem thÅm Chàn hõèn g nh¡ v¡ bâ trÏ næi th¶t theo thuºt
phong thðy cða NguyÍn H¡ dÙch, NXB Xµy dúng, 1996).
Ph ong thðy nÜi vË nh¡ l¡m nhiËu cŸi kË nhau ( nhõ kiÌu
trong phâ) li nghiÅm hçn chîn g ta ½ang xµy nh¡ ê phâ hiÎn
nay. ThÏ dò ê H¨i Chµu bÅn T¡u, th¡y phong thðy khuyÅn dµn
l¡m nh¡ nÆu cïn g mæt d¬y thÖ m´t tiËn ¯n cïng mæt ½õéng
th²ng cho thâng nh¶t mæt “long”. Nh¡ l¡m kË nhau ph¨i cao
th¶p b±ng nhau. Nh¡ l¡m nhá ra khÞi m´t tiËn cða c¨ d¬y lµm
v¡o thÆ “cá nh n xu¶t ½·u”( con chim nh n lÜ ½·u ra phÏa
trõèc) thÖ chð nh¡ °t bÙ ½çn bÜng, ch²ng chÆt chãng thÖ
cñng gÜa vì. Nh¡ l i lïi so vèi d¬y chung h¡ng phâ gài l¡ thÆ “
thŸc nha” ( r¯ng khÌnh) , vì chãng luán lòc ½òc. Nh¡ l¡m trong
cïng d¬y cao th¶p kháng ½Ëu thÖ nh¡ cao ½¿ khÏ cða nh¡
th¶p. Nh¡ bÅn trŸi cÜ thÌ cao hçn nh¡ bÅn ph¨i , tuyÎt ½âi nh¡
bÅn ph¨i kháng ½õìc cao hçn nh¡ bÅn trŸi. Lû do cða ½iËu n¡y
l¡ : bÅn trŸi l¡ rãng xanh ( t¨ thanh long), bÅn ph¨i l¡ hä tr°ng
( hùu bch hä). Rãng v¡ hä cïng ngang trÅn mæt ½æ cao m¡
½ïa rën vèi nhau thÖ dµn yÅn, phâ ¶m. NÆu höng khêi m¡ bay
cao thÖ rãng bay cao l¡ thuºn. Hä nh¨y rën lÅn cao trÅn rãng
l¡ ½iËu nghÙch, ngõìc. Dµn phâ sÁ ch²ng sâng h Ýa thuºn ½õìc
vèi nhau.
Cøa cða ngái nh¡ ½õìc th¡y ph ong thðy hÆt söc coi
tràng. Ph ong thðy quan niÎm r±ng cøa l¡ bæ m´t cða ngái nh¡,
l¡ yÆt h·u cða ngái nh¡. VÙ trÏ, kÏch thõèc cøa quyÆt ½Ùnh sú
thÙnh suy cða chð nh¡. BÅn trÅn cøa tiÆp thiÅn khÏ, bÅn dõèi
cøa tiÆp ½Ùa khÏ. Cøa ph¨i sao ½Ì ½Ün khÏ l¡nh m¡ ng¯n khÏ
dù.
Hai nh¡ ½âi diÎn cøa thÖ nÅn l¡m cŸc cøa b±ng nhau v¡
cÜ ½æ cao b±ng nhau. NÆu kháng sÁ tÿ n nh nhau m¡ h¡ng
phâ sinh b¶t hÝa. Phong thðy cho r±ng möc bºu dõè i cøa cða
nh¡ n¡o cao thÖ sÁ bÙ ngh¿o hçn nh¡ cÜ cøa ½´t th¶p hçn. Nh¡
n¡o cÜ cøa to hçn thÖ sÁ gi¡u hçn. Nh¡ kháng mê cøa ra ½âi
diÎn vèi cáng sê, cäng th¡nh, cøa nh¡ tï. NÆu mê nhõ thÆ sÁ
rç i v¡o ½õéng quan tòng, kiÎn cŸo, tï ½·y.
Cøa sä l¡m sao ½Ì cÜ thÌ chiÅm ngõëng ½õìc c¨nh quan
thiÅn nhiÅn mèi l¡ ½iËu tât. Qua song cøa, d¡u ban ng¡y tØnh
mÙch hay ban ½Åm nh¡n nh t Ÿnh tr¯ng, thÖ c¨nh ngo¡i song
cøa l¡m cho chð nhµn xao xuyÆn hãn thç, yÅn lÝng vèi cŸi t o
hÜa ½¬ ban cho mÖnh. Cäng mê kÏch cë v÷a ph¨i, tõçng xöng
vèi nh¡. Ph õçng vÙ mê cäng thÖ theo cŸt hung cða phõçng vÙ
v¡ phõçng sinh khÏ.
Kháng nÅn cÜ vºt c¨n t·m m°t khÜ chÙu khi mê cŸc loi
cøa.NÆu bÙ vºt c¨n thÖ dÙch chuyÌn cøa. B¶t quŸ thÖ bÙt l i.
NhÖn vºt c¨n ½Ì gµy khÜ chÙu trong xuât c¨ ½éi ngái nh¡ thÖ
sâng tron g nh¡ sao tho¨i mŸi ½õìc ./.
LK.
phong thðy , chuyÎn ngõéi xõa chàn ½¶t l¡m nh¡
PGs. LÅ KiËu
Trõ é n g ‡ i h à c K i Æ n t r î c
Ngay v¡i n¯m g·n ½µy trong cµu chuyÎn l¡m nh¡ ê ta,
ch°c kháng Ït ngõé i c y th¡y ph ong thðy. V¡o nhùng n¯m 1991-
1993 nh¡ ½¶t v¡o cçn thÙnh võìng thÖ nhiËu ngõéi l¡m nÅn ¯n
ra tõêng ½µu nh õ vÖ nhé th¡y m¡ phŸt. Nhõn g sang 1995-
1996 nh¡ vay tiËn l¡m, nhùng mong tµy thuÅ ½Ì thu hãi vân
nhõn g biÌn treo " house for rent" c¨ théi gian d¡i d¡i ch²ng ai
ngÜ hÞi. Nì v¹n ch¶t chãng, l¬i m ½À l¬i con, ch°c cñng
ch²ng ai ½i trŸc h th¡y phong thðy. Th¡y phong thðy n¡o ch²ng
nÜi nhõ t¾p nh¨y, li ½Îm nhùng t÷ nhõ minh ½õéng, huyËn
vñ, bch hä, thanh long, chð nh¡ ch× cÝn cŸch gºt ½·u lia lÙa
xuût xoa khen th¡y v¡ tú h¡o mÖnh ½¬ ½õìc ½´t ngang mÖnh
cïng th¡y ½o cao ½öc tràng.
L¡m cho phong thðy th·n bÏ, vß ½oŸn nhõ thÆ ½¶t n¡y
thÖ ½au m°t, thÆ ½¶t kia con gŸi li gÜa chãng l¡ ½iËu chõa
h²n dÍ tin .
ChÏnh giùa la b¡n g°n mæt kim nam chµm cÜ trò quay.
Ph·n dõè i kim l¡ cŸc vÝng trÝn ½ãng tµm v¡ nhùng tia ½i qua
tròc kim nam chµm ghi ph õçng vÙ. Trong cŸc vÝng trÝn
( thõéng l¡ ba vÝng) thÖ vÝng trong cïng l¡ vÝng ½Ùa b¡n,
vÝng giùa l¡ vÝng nhµn b¡n v¡ vÝng ngo¡i cïng l¡ vÝng thiÅn
b¡n. La kinh cÜ thÌ cÜ tèi 13 vÝng.
NÆu ch× cÜ ba vÝng thÖ vÝng thiÅn b¡n dïng xem hõèng
nõèc tò, nõèc ch¨y. VÝn g ½Ùa b¡n ½Ì ¶n ½Ùnh long m ch. VÝng
nhµn b¡n ½Ì luºn sú tât x¶u cða cŸc gÝ ½âng ( m¡ phong thðy
gài l¡ cŸc sa). VÝn g trÝn ½õìc chia th¡nh 24 á, måi á ön g vèi
15 o ( to¡n vÝng 360 o ).
NÆu l¶y vÝng ½Ùa b¡n l¡m gâc thÖ vÝng thiÅn b¡n lÎch
vË ph¨i nøa á v¡ vÝng nhµn b¡n lÎch vË trŸi nøa á.
Ti tµm thõéng l¡m mæt vÝng nhÞ, chia th¡nh hÖnh µm,
dõçn g. Nhºn thöc l¡ ThŸi cúc sinh Lõëng nghi. Lõëng nghi sinh
Tö tõìng. Tö tõìng l¡ ThŸi dõçng, ThŸi µm, Th iÆu dõçn g, Th iÆu
µm. ‡Ü chÏnh l¡ bân phõçn g ‡áng, Tµy, Nam , B°c. CŸch xŸc
½Ùnh phõçng vÙ trõèc théi T·n ch¾p: Khi ½i, trõèc m´t l¡ chu
tõèc, th Ö sau lõng l¡ huyËn vñ, cÝn bÅn t¨ l¡ thanh long thÖ
bÅn hùu, bch hä. ‡iËu n¡y cÜ nghØa l¡, trõèc m´t l¡ nam th Ö
sau lõng l¡ b°c, bÅn trŸi l¡ ½áng thÖ bÅn ph¨i l¡ tµy.
ChÏnh B°c ghi chù Tû, chÏnh Nam ghi chù Ngà, chÏnh ‡áng
ghi chù M¬o, chÏnh Tµy ghi chù Dºu. KÌ theo chiËu kim ½ãng
hã thÖ l·n lõìt 24 á nhõ sau: M¬o, …t, ThÖn, Tân, Tÿ, BÏnh,
Ngà, ‡inh, Mïi, Khán, Thµn , Canh, Dºu, Tµn, Tu¶t, C¡n, Hìi,
Nhµm, Tû, Quû, Søu, C¶n, D·n, GiŸp.
TrÅn ½µy ta ch× x¾t ½Æn ChÏnh ngñ h¡nh dïng phä biÆn
trong phong thðy. Ngo¡i ra cÝn BŸt quŸi ngñ h¡nh v¡ Hãng ph m
ngñ h¡nh cñng l¡ loi ngñ h¡nh thõéng dïng. CÝn Tö kinh ngñ
h¡nh, Tam hìp ngñ h¡nh, Tö sinh ngñ h¡nh, Son g sçn ngñ h¡nh,
HuyËn kháng ngñ h¡nh, Hõèng thõìng ngñ h¡nh, Np µm ngñ
h¡nh ...kháng thÌ kÌ hÆt ½õìc .
Cò thÌ cða phong thðy thÖ thÆ ½¶t trÝn l¡ Kim, thÆ d¡i l¡
Mæc, thÆ nhàn l¡ HÞa, thÆ vuáng l¡ Thä. thÆ nhõ sÜng gìn l¡
Th ðy.
Khi chàn ½¶t ph¨i dúa v¡o ngñ h¡nh tõçng sinh m¡ luºn
½oŸn. TrŸnh ngñ h¡nh tõç ng kh°c l¡ ½iËu th¡y phong thðy tµm
niÎm h¡ng ng¡y.
Theo Hãng Vñ c¶m thõ luºn vË ngñ h¡nh tõçng ngæ thÖ
thðy giao thðy, nam nù t¶t dµm. Ph õçng B°c thuæc Thðy. NÆu
cÜ nõèc th¶m nhºp t÷ phõçng B°c v¡o khu ½¶t ta ê hay mæ
ph·n thÖ con cŸi kháng än thÞa. NÆu dúng nh¡ quay m´t
hõèng Nam thÖ sau nh¡ l¡ huyËn vñ. HuyËn vñ ph¨i l¡ thÆ ½¶t
nhá cao , cÜ gÝ tho¨i mèi thuºn, mèi ½Âp. GÝ th o¨i l¡ thÆ
huyËn vñ cîi ½·u. NÆu sau nh¡ l i l¡ ½·m nõèc ho´c vŸch nîi
dúng thÖ cÜ khŸc gÖ huyËn vñ m¶t ½·u m¡ Qu¨n Læ chÅ bai
ê trÅn .
Ph õçng Nam l¡ HÞa m¡ thÆ ½¶t l i nhàn khŸc n¡o nhõ løa
g´p løa, theo ph ong thðy thÖ ê ½¶t ¶y hay g´p ½iËu kiÎn
tòn g. Ph õçng Tµy cða miÆng ½¶t ½Üi tõìng xem x¾t l¡ Kim m¡
cÜ thÆ trÝn ( Kim ) thÖ gia chð sÁ gi¡u cÜ, thÙnh võìng. PhÏa
‡áng nh¡ l¡ hõèng Mæc li cÜ thÆ ½¶t d¡i l¡ mæc thÖ mæc
mæc tõçng sinh, trai gŸi tron g nh¡ gi¡u sang, phî quû.
Trong quŸ trÖnh xem x¾t phõçng vÙ thÖ tiÅn thiÅn bŸt
quŸi cða Ph òc hi ½Ì phâi hìp „m Dõçn g. Hºu thiÅn bŸt quŸi cða
V¯n võçng ½Ì xÆp cŸc H¡o Tõìng.
Chàn cŸc thÆ ½¶t, cŸch chàn hõèng , suy cho cïng sau
khi loi bÞ nhùng ½iËu th·n bÏ v¡ mÅ tÏn thÖ cñng l¡ chàn ½Ùa
½iÌm hìp vèi ½iËu kiÎn ½Ùa hÖnh , ½Ùa ch¶t cáng trÖnh, ½Ùa
ch¶t th ðy v¯n , vi khÏ hºu cho mái trõéng sâng ½õìc thÞa
½Ÿng.
Ph ong thðy ghi li d¶u cða mæt hiÎn tõìng v¯n hÜa xõa.
‡éi nay biÆt m¡ xem ngõéi xõa mõu c·u tiÎn nghi cuæc sâng
ra sao. Thúc ra thÖ ngõéi xõa chÆ tŸc ra thuºt phong thðy
cñng ch× l¡ cŸch tÖm hiÌu thiÅn nhiÅn v¡ sú vºn ½æng cða
thiÅn nhiÅn rãi tÖm cŸch h n chÆ tŸc ½æng tiÅu cúc cða thiÅn
nhiÅn ½Ì cuæc chung sâng vèi mái trõéng sao cÜ lìi cho con
ngõé i. NÆu loi nhùng ½iËu mÅ tÏn v¡ sú lìi dòn g phong thðy
lÝe bÙp thiÅn h ½Ì kiÆm cçm thÖ phong thðy ½µu cÜ ch× l¡
dÙ ½oan./.
LK.
LÅ KiËu
Ph õçng vÙ theo Ngñ h¡nh thÖ chÏnh giùa l¡ h¡nh Thä, B°c
thuæc h¡nh Thðy , ‡áng thuæc h¡nh Mæc, Nam h¡nh HÞa, Tµy
h¡nh Kim. CÝn cŸch gài khŸc : Thðy l¡ Nhuºn h , HÞa l¡ ViÅn
thõìng, Mæc l¡ Khîc trúc, Kim l¡ TÝng cŸch, Thä l¡ Gia tõéng.
‡Ü l¡ ChÏnh-Ngñ-h¡nh.
HÞa( Nam)
Nhõ hÖnh n¡y thÖ Thä kháng ê cŸc phõçng m¡ n±m ngay
chÏnh giùa. Thuºt phong thðy chî û ½Æn tàa sçn, hõèng
thõìng, thúc tÆ ngñ h¡nh ch× sø dòn g tö h¡nh cho nÅn cÝn cÜ
tÅn cða ngñ h¡nh l¡ tö kinh ngñ h¡nh.
D·n, Ngà, Tu¶t hìp th¡nh nhÜm HÞa. TÙ Dºu Søu hìp
th¡nh nhÜm Kim. Thµn TÏ ThÖn hìp th¡nh nhÜm Thðy. Tµn M¬o
Mïi hìp th¡nh nhÜm Mæc. Måi nhÜm cÜ ba phõçng : sinh,
võìng, mæ hìp th¡nh nÅn gài l¡ tam hìp ngñ h¡nh.
BŸt quŸi ngñ h¡nh ph µn biÎt khŸc vèi chÏnh ngñ h¡nh v¡
cŸc loi ngñ h¡nh khŸc.
BŸt quŸi ngñ h¡nh chð trõçng l¶y hÖnh thÌ gh¾p th¡nh
còm m¡ luºn ngñ h¡nh. BŸt quŸi l¡ C¡n, Khán, Ch¶n, C¶n, Ly,
Kh¨m, ‡o¡i, Tân.
Theo ½ã tiÅn thiÅn bŸt quŸi thÖ C¡n ê Nam, Khán ê B°c;
Ly ê ‡áng, Kh¨m ê Tµy; ‡o¡i ê ‡áng Nam, Ch¶n ê ‡áng B°c; Tân
ê Tµy Nam v¡ C¶n ê Tµy B°c. ‡Æn hºu thiÅn bŸt quŸi thÖ ½Ùa
vÙ cða tŸm quÀ ho¡n to¡n thay ½äi.
Sú thay ½äi n¡y do luºn lû „m ‡õçng giao hìp m¡ th¡nh nÅn.
C¡n l¡ Dõçn g thu·n, hît khÏ µm cða Khán biÆn th¡nh Tân.
C¡n biÆn hÜa l·n hai th¡nh Ly; biÆn hÜa l·n ba th¡nh ‡o¡ i.
Khán l¡ „m thu·n ½ot dõçng khÏ cða C¡n biÆn l·n ½·u th¡nh
Ch¶n, l·n hai th¡nh Kh¨m, l·n ba th¡nh C¶n. Luºn v¡o ngñ
h¡nh thÖ Ch¶n thuæc Mæc, Canh gh ¾p vèi Ch¶n, Hìi Mïi phâi
hìp vèi Ch¶n do ½Ü Canh, Hìi , Mïi ½Ëu thuæc Mæc. Tân thuæc
Mæc, Tµn gh¾p vèi Tân do ½Ü Tµn cñng thuæc Mæc. C¡n
thuæc Kim, GiŸp gh¾p vèi C¡n nÅn GiŸp cñng thuæc Kim. ‡o¡i
thuæc Kim. ‡inh gh¾p vèi ‡o¡i, Tÿ Søu phâi hìp vèi ‡o¡i nÅn
‡inh, Tÿ, Søu ½Ëu thuæc Kim. Kh¨m thuæc Thðy, Kh¨m phâi
hìp vèi Quû . Quû thuæc Thðy. Th µn, ThÖn phâi hìp vèi Kh¨m
nÅn cñng thuæc Th ðy.
Li thuæc HÞa. C¡n phâi hìp vèi Nhµm thuæc HÞa. D·n, Tu¶t hìp
vèi Li nÅn cñng thuæc HÞa. Khán thuæc Thä. …t gh¾p vèi
Khán nÅn …t cñng thuæc Thä. BÏnh gh¾p vèi C¶n nÅn BÏnh
cñng thuæc Thä.
Tõìng trõng cða bŸt quŸi thÖ C¡n l¡ Tréi, Khán l¡ ‡¶t, C¶n
l¡ Nîi, Kh¨m l¡ Nõèc, ‡o¡i l¡ ‡·m nõèc, Ly l¡ løa, Ch¶n l¡ S¶m v¡
Tân l¡ GiÜ.
BŸt quŸi chð yÆu dïn g minh ½Ùnh phõç ng vÙ. Chu DÙch ch×
rß: Vn vºt ra ½éi t÷ Ch¶n, Ch¶n l¡ phõçng ‡áng, bÖnh t i Tân.
Tân l¡ ‡áng Nam. Ly l¡ sŸng sða, v n vºt g´p nhau nÅn Ly l¡
phõç ng Nam. ThŸnh nhµn quay m´t vË phõç ng Nam ½Ì x¾t
viÎc thiÅn h. Khán l¡ ‡¶t nuái vn vºt. ‡o¡i l¡ giùa mïa Thu, l¡ sê
thuyÆt cða vn vºt. C¡n ch× phõçng Tµy B°c, nçi „m Dõçng sŸt
kË nhau. Kh¨m l¡ nõèc, l¡ phõçng chÏnh B°c, l¡ nçi quy tò cða
vn vºt. C¶n ch× ‡áng B°c, l¡ nçi kÆt thîc cñng l¡ nçi mê ½·u
cða mài viÎc.
Hãng ph m ngñ h¡nh phµn biÎt khŸc trÅn nhõ sau:
GiŸp D·n ThÖn Tân Mºu Kh¨m Tµn Thµn thuæc Th ðy
Ch¶n C¶n Tÿ thuæc Mæc
Li Nhµm BÏnh …t thuæc HÞa
‡o¡i ‡inh C¡n Hoi thuæc Kim
Sø QuÏ Khán Canh Mïi thuæc Thä.
TrÅn ½µy l¡ v¡i loi ngñ h¡nh tháng dòng. Ngo¡i ra cÝn r¶t
nhiËu loi ngñ h¡nh khŸc nhõ Tö sinh ngñ h¡nh, Song sçn ngñ
h¡nh, HuyËn kháng ngñ h¡nh, Hõèng thõìn g ngñ h¡nh, N p µm
ngñ h¡nh, Tinh ½æ ngñ h¡nh, Hån thiÅn ngñ h¡nh, Th iÅn can
ngñ h¡nh, ‡Ùa chÏ ngñ h¡nh ... nhiËu vá kÌ.
Cò thÌ cða phong thðy thÖ thÆ ½¶t trÝn l¡ Kim, thÆ d¡i l¡
Mæc, thÆ nhàn l¡ HÞa, thÆ vuáng l¡ Thä, thÆ nhõ sÜng gìn l¡
Th ðy.
Khi chàn ½¶t ph¨i dúa v¡o ngñ h¡nh tõçng sinh m¡ luºn
½oŸn. TrŸnh ngñ h¡nh tõç ng kh°c l¡ ½iËu th¡y phong thðy tµm
niÎm h¡ng ng¡y.
Tuy thÆ sú vºn dòng ngñ h¡nh trong phong thðy r¶t lung
tung. Th·y ph ong thðy cho r±ng ngñ h¡nh l¡ cõçng lØnh cða
„m-Dõçng, l¡ quyËn cða To HÜa cho nÅn mài viÎc trong nghË
phong thðy ½Ëu ph¨i dúa v¡o ngñ h¡nh.
Mài phõç ng Ÿn lºp th¡nh ½Ëu do luºn lû dúa v¡o ngñ h¡nh
m¡ phŸn ½oŸn. HiÎn nay ta cÜ thÌ coi r±ng nhiËu luºn ½oŸn l¡
vß ½oŸn. Tuy thÆ, cÜ mæt sâ luºn ½oŸn l¡ kh¨ tÏn .
Luºn ½oŸn kiÌu ngñ h¡nh tõçng ngæ, ½i loi xem sú sinh-
kh°c ra sao, xem khi phâi hìp sÁ d¹n ½Æn kÆt qu¨ thÆ n¡o.
Xin d¹n ra ½µy ½Ì minh chöng nhùng ½iËu luºn ½oŸn cða th¡y
phong thðy, ½Ì chîng ta th¶y mæt cŸch luºn lû, kháng ph¨i
½µy l¡ cŸch luºn lû chung nh¶t v¡ ½iËu ½îng sai cÝn ph¨i b¡n.
Khi thðy g´p thðy thõéng d¹n ½Æn ½iËu kháng tât, gia
½Önh dµm lon. Ph õçng B°c l¡ thðy m¡ cÜ nõèc ng¶m v¡o nh¡,
v¡o mã thÖ kháng tât. Phõçng Nam l¡ HÞa m¡ cÜ thÆ ½¶t
hÖnh tam giŸc nhàn, nhõ thÆ HÞa g´p HÞa th¡y phong thðy
½oŸn r±ng ê nçi ½¶t ¶y thõéng sinh kiÎn tòng. Phõçng Tµy
thuæc Kim m¡ cÜ thÆ ½¶t dŸng trÝn ( Kim hÖnh) thÖ nh¡ nhõ
thÆ cða c¨i ïn ïn k¾o ½Æn. Ph õçng ‡áng thuæc Mæc m¡ thÆ
½¶t li cÜ hÖnh d¡i (Mæc hÖnh), gia chð sÁ cÜ con cŸi ½Ë huË,
gi¡u sang phî quû.
‡âi vèi m¨nh ½¶t l¡m nh¡ hay nçi huyÎt tŸn g, nÆu l¶y vÙ
trÏ ngái nh¡ hay ngái mæ l¡m mâc phõçng vÙ thÖ phong thðy
gài bÅn trŸi l¡ thanh lon g, bÅn ph¨i l¡ b ch hä, ½¡ng trõèc l¡
chu tõèc, miÆng ½¶t sŸt ngay trõèc nh¡ l¡ minh ½õéng, ½¡ng
sau l¡ huyËn vñ.
Tât nh¶t thÖ bÅn trŸi cÜ dÝng nõèc nhÞ ch¨y lùng lé cho
½îng nghØa thanh long( con rãng xanh). BÅn trŸi cÜ nõèc
ch¨y theo dÝng, cha v¡ con trai vinh hiÌn mŸt m´t vèi ½éi. BÅn
ph¨i cÜ bch hä ( hä tr°ng) li cÜ ½õéng d¡i men theo rÖa ½¶t
thÖ con gŸi trong nh¡ ½¨m ½ang, sung sõèng. B ch hä m¡ li cÜ
½Önh chïa, miÆu mo ho´c l¡ vñng îng ngºp l¡ ½iËu kiÅng kÿ.
‡¶t ê nhõ thÆ dÍ sinh tø biÎt tron g nh¡. Trõèc nh¡ cÜ ao hã ám
½¨ o nhÞ hÖnh trÝn thÖ con cŸi trong nh¡ vÀ vang, phî quÏ.
Chu tõèc cÜ sáng d¡i bao bàc l¡m th¡nh Ÿn thõ nhõ hÖnh cŸi
b¡n kÅ trõèc nh¡, trõèc mæ thÖ con chŸu trong nh¡ gi¡u sang
vinh hiÌn. ThÆ ½¶t n¡y gài l¡ ThiÅn cŸc( cÜ l·u gŸc nh¡ tré i).
Sau nh¡ thÆ ½¶t ½ïn trÝn nhõ mµy ½ïn, xîm xÏt xum v·y gài
l¡ huyËn vñ cÜ thÆ bÏch ½¡i ( ½¡i biÆc), læc hõêng lµu d¡i,
truyËn gia m¬i m¬i. ‡iËu kÿ cù l¡ cÜ hâ sµu ê huyËn vñ. Sau
nh¡, sau mæ, nh¶t thiÆt kháng ½õìc ½Ì hâ sµu. TruyËn thuyÆt
kÌ r±ng sau mæ tä Khu¶t NguyÅn bÅn T¡u cÜ hâ sµu nÅn áng
n¡y chÆt uäng.
Nh÷ng nhµ nghiªn cøu Trung quèc häc cho r»ng thêi
Tiªn TÇn b¾t ®Çu thai nghÐn, ®Õn TÇn H¸n b¾t ®Çu
ph¸t sinh thuËt phong thuû nhng ph¶i qua ®êi Nguþ TÊn
thuËt phong thuû míi ®îc truyÒn b¸.
B¾t ®Çu ®êi Tèng, thuËt phong thuû b¾t ®Çu thÞnh
hµnh. Nhng ph¶i ®Õn Minh, Thanh thuËt phong thuû míi
®îc c«ng nhËn chÝnh thøc vµ ®îc phæ biÕn c«ng khai, hîp
ph¸p.
Thêi Minh trë ®i, tõ viÖc chän ®Êt lµm ®« thÞ, kinh
®« ®Õn lµm nhµ, ®Æt må m¶ ®Òu ®îc xem xÐt cÈn
thËn. NhiÒu ngêi nhê cã hiÓu biÕt, ham lý gi¶i phong
thuû mµ vinh hiÓn. Ngîc l¹i cã nhiÒu ngêi v× chän sai
ngµy, chän thÕ ®Êt vua kh«ng a mµ kh«ng nh÷ng b¶n
th©n thiÖt m¹ng lµm liªn luþ ®Õn chÝn hä bÞ chÆt ®Çu.
Khu Thanh §«ng L¨ng c¸ch B¾c kinh 125 km. ChiÒu
réng cña khu vùc l¨ng theo híng §«ng T©y lµ 26 km, theo
híng B¾c Nam lµ 125 km diÖn tÝch khu ®Êt l¨ng xÊp xØ
3000 km2 bao gåm c¸c huyÖn Tu©n Ho¸, KÕ, MËt, V©n ...
D©n chóng tuyÖt ®èi kh«ng ®îc x©m ph¹m ®©t ®ai cña
l¨ng. ThËm chÝ vµo kiÕm cñi còng bÞ trÞ téi rÊt nÆng.
Ngêi ®Þa chÊt ®· thÊy gi¸p khu vùc l¨ng cã má b¹c nhng
khi tÊu xin khai th¸c , vua Thanh Hµm Phong , n¨m 1853,
®· ban phª lêi tõ chèi, kh«ng cho khai th¸c:
" Tuy Tang Viªn S¬n cã má b¹c, l¹i kh«ng cïng long
m¹ch víi Vô Linh S¬n cña §«ng l¨ng, nhng dï sao còng gÇn
víi khu vùc phong thuû cña l¨ng ph¶i b¶o tån, kh«ng ® îc
khai má".
Khu vùc Thanh §«ng L¨ng ®îc s¾p xÕp rÊt ®Ñp, xÐt
theo c¸ch nh×n cña KiÕn tróc s . §©y lµ c¸i ®Ñp c©n
xøng, nghiªm chØnh, cã trôc, cã hµng ®øng ®¾n. Mçi
l¨ng cña Hoµng ®Õ ®Òu x©y dùng theo t duy nghiªm
chØnh, lÊy trôc chÝnh gi÷a theo híng B¾c Nam song song
víi ®êng kinh tuyÕn lµm trôc ®èi xøng. C¸c kiÕn tróc vËt
®Òu quay mÆt nh×n híng Nam. §Çu B¾c cña c¸c c«ng
tr×nh b¸m theo trôc trung t©m lµ Long ¢n ®iÖn n»m
trong thµnh h×nh vu«ng. Hai bªn ®êng trôc nµy lµ tõng
cÆp h¹ng môc c«ng tr×nh kiÕn tróc ®èi xøng qua trôc.
Vµo xem l¨ng mµ nh vµo th¨m cung ®×nh trang nghiªm,
tëng nh vua cßn sèng.
Mét ®Æc ®iÓm râ nÐt cña c¸c l¨ng triÒu nhµ Thanh
lµ sù kÕt hîp hµi hoµ gi÷a c¸c h¹ng môc c«ng tr×nh víi
thiªn nhiªn. Mçi l¨ng ®Òu cã m¹ch nói ch¹y ngang phÝa tr-
íc xa xa lµm l¸ ch¾n. PhÝa sau l¨ng l¹i cã nói cao h¬n lµm
ra thÕ huyÒn vò tùa ®Çu. Kªnh m ¬ng kh¬i nh©n t¹o ®Ó
tho¸t níc, lµm thµnh dßng ch¶y lu«n cã níc rãc r¸ch. Hai
bê m¬ng kÌ ®¸. V¾t qua m¬ng uèn lîn lµm nh÷ng cÇu
nhá tuú theo ®Þa h×nh mµ t¹o d¸ng cho ¨n nhËp. Cã s½n
nói nhá cµng tèt, nÕu theo phong c¶nh vµ ®Þa thÕ cÇn
thiÕt th× ®¾p thªm nói nhá. Trªn nói nhá lµm c¸c nhµ
®×nh vò theo kiÓu nhµ tho¸ng, cét ®ì m¸i cong, mçi c¸i
mét kiÓu, khÐo lÐo tµi hoa.
S¾p xÕp kiÕn tróc l¨ng tÈm nhµ Thanh thÓ hiÖn
nh÷ng trung t©m kh¸ ®Ëm nÐt. Trong Thanh §«ng l¨ng
th× HiÕu l¨ng, l¨ng vua ThuËn trÞ ®îc lÊy lµ trung t©m .
Bªn phÝa T©y lµ C¶nh l¨ng, l¨ng cña vua Khang hy, vµ
phÝa §«ng lµ Dô l¨ng, l¨ng cña vua Cµn long.
Tõ Hi th¸i hËu rÊt tin phong thuû. Khi chän chç cho
m×nh lóc vÒ giµ, nhiÒu lÇn th¸i hËu ®· ®Õn kiÓm tra
viÖc x©y t¸ng ®Þa cho m×nh. Th¸i hËu ®· tõng cëi chuçi
h¹t ®Ýnh 18 viªn ngäc tr©n ch©u nÐm xuèng huyÖt ®Ó
trÊn tµ ma sÏ nhòng nhiÔu. Khi bµ chÕt, trong mé ch«n
t¸ng rÊt nhiÒu vµng, b¹c, ch©u b¸u. ChuyÖn kÓ r»ng khi
chÕt måm bµ ngËm viªn ngäc d¹ minh ch©u mµ nÕu ch a
®a vµo trong quan tµi th× c¸ch tr¨m b íc, nhê ¸nh s¸ng
cña viªn ngäc mµ cã thÓ nh×n thÊy nh÷ng sîi tãc trªn
®Çu.
Vµo nh÷ng n¨m cuèi nhµ Thanh, ®Çu D©n quèc, T«n
DiÖn Anh, nhµ qu©n phiÖt Trung hoa ®· ®µo m¶ Tõ Hi
®Ó lÊy cña. Sau ®ã qu©n thæ phØ còng ®· ®µo hÕt c¸c
l¨ng c¸c vua Khang Hy, Hµm Phong, §ång TrÞ ®Ó lÊy cña
c¶i.
PGs Lª KiÒu
§¹i häc KiÕn tróc Hµ néi
Lª KiÒu
Thêi Minh trë ®i, tõ viÖc chän ®Êt lµm ®« thÞ, kinh
®« ®Õn lµm nhµ, ®Æt må m¶ ®Òu ®îc xem xÐt cÈn
thËn. NhiÒu ngêi nhê cã hiÓu biÕt, ham lý gi¶i phong
thuû mµ vinh hiÓn. Ngîc l¹i cã nhiÒu ngêi v× chän sai
ngµy, chän thÕ ®Êt vua kh«ng a mµ kh«ng nh÷ng b¶n
th©n thiÖt m¹ng lµm liªn luþ ®Õn chÝn hä bÞ chÆt ®Çu.
Khu Thanh §«ng L¨ng c¸ch B¾c kinh 125 km. ChiÒu
réng cña khu vùc l¨ng theo híng §«ng T©y lµ 26 km, theo
híng B¾c Nam lµ 125 km diÖn tÝch khu ®Êt l¨ng xÊp xØ
3000 km2 bao gåm c¸c huyÖn Tu©n Ho¸, KÕ, MËt, V©n ...
D©n chóng tuyÖt ®èi kh«ng ®îc x©m ph¹m ®©t ®ai cña
l¨ng. ThËm chÝ vµo kiÕm cñi còng bÞ trÞ téi rÊt nÆng.
Ngêi ®Þa chÊt ®· thÊy gi¸p khu vùc l¨ng cã má b¹c nhng
khi tÊu xin khai th¸c , vua Thanh Hµm Phong , n¨m 1853,
®· ban phª lêi tõ chèi, kh«ng cho khai th¸c:
" Tuy Tang Viªn S¬n cã má b¹c, l¹i kh«ng cïng long
m¹ch víi Vô Linh S¬n cña §«ng l¨ng, nhng dï sao còng gÇn
víi khu vùc phong thuû cña l¨ng ph¶i b¶o tån, kh«ng ® îc
khai má".
Khu vùc Thanh §«ng L¨ng ®îc s¾p xÕp rÊt ®Ñp, xÐt
theo c¸ch nh×n cña KiÕn tróc s . §©y lµ c¸i ®Ñp c©n
xøng, nghiªm chØnh, cã trôc, cã hµng ®øng ®¾n. Mçi
l¨ng cña Hoµng ®Õ ®Òu x©y dùng theo t duy nghiªm
chØnh, lÊy trôc chÝnh gi÷a theo híng B¾c Nam song song
víi ®êng kinh tuyÕn lµm trôc ®èi xøng. C¸c kiÕn tróc vËt
®Òu quay mÆt nh×n híng Nam. §Çu B¾c cña c¸c c«ng
tr×nh b¸m theo trôc trung t©m lµ Long ¢n ®iÖn n»m
trong thµnh h×nh vu«ng. Hai bªn ®êng trôc nµy lµ tõng
cÆp h¹ng môc c«ng tr×nh kiÕn tróc ®èi xøng qua trôc.
Vµo xem l¨ng mµ nh vµo th¨m cung ®×nh trang nghiªm,
tëng nh vua cßn sèng.
Mét ®Æc ®iÓm râ nÐt cña c¸c l¨ng triÒu nhµ Thanh
lµ sù kÕt hîp hµi hoµ gi÷a c¸c h¹ng môc c«ng tr×nh víi
thiªn nhiªn. Mçi l¨ng ®Òu cã m¹ch nói ch¹y ngang phÝa tr-
íc xa xa lµm l¸ ch¾n. PhÝa sau l¨ng l¹i cã nói cao h¬n lµm
ra thÕ huyÒn vò tùa ®Çu. Kªnh m ¬ng kh¬i nh©n t¹o ®Ó
tho¸t níc, lµm thµnh dßng ch¶y lu«n cã níc rãc r¸ch. Hai
bê m¬ng kÌ ®¸. V¾t qua m¬ng uèn lîn lµm nh÷ng cÇu
nhá tuú theo ®Þa h×nh mµ t¹o d¸ng cho ¨n nhËp. Cã s½n
nói nhá cµng tèt, nÕu theo phong c¶nh vµ ®Þa thÕ cÇn
thiÕt th× ®¾p thªm nói nhá. Trªn nói nhá lµm c¸c nhµ
®×nh vò theo kiÓu nhµ tho¸ng, cét ®ì m¸i cong, mçi c¸i
mét kiÓu, khÐo lÐo tµi hoa.
S¾p xÕp kiÕn tróc l¨ng tÈm nhµ Thanh thÓ hiÖn
nh÷ng trung t©m kh¸ ®Ëm nÐt. Trong Thanh §«ng l¨ng
th× HiÕu l¨ng, l¨ng vua ThuËn trÞ ®îc lÊy lµ trung t©m .
Bªn phÝa T©y lµ C¶nh l¨ng, l¨ng cña vua Khang hy, vµ
phÝa §«ng lµ Dô l¨ng, l¨ng cña vua Cµn long.
Tõ Hi th¸i hËu rÊt tin phong thuû. Khi chän chç cho
m×nh lóc vÒ giµ, nhiÒu lÇn th¸i hËu ®· ®Õn kiÓm tra
viÖc x©y t¸ng ®Þa cho m×nh. Th¸i hËu ®· tõng cëi chuçi
h¹t ®Ýnh 18 viªn ngäc tr©n ch©u nÐm xuèng huyÖt ®Ó
trÊn tµ ma sÏ nhòng nhiÔu. Khi bµ chÕt, trong mé ch«n
t¸ng rÊt nhiÒu vµng, b¹c, ch©u b¸u. ChuyÖn kÓ r»ng khi
chÕt måm bµ ngËm viªn ngäc d¹ minh ch©u mµ nÕu ch a
®a vµo trong quan tµi th× c¸ch tr¨m b íc, nhê ¸nh s¸ng
cña viªn ngäc mµ cã thÓ nh×n thÊy nh÷ng sîi tãc trªn
®Çu.
Vµo nh÷ng n¨m cuèi nhµ Thanh, ®Çu D©n quèc, T«n
DiÖn Anh, nhµ qu©n phiÖt Trung hoa ®· ®µo m¶ Tõ Hi
®Ó lÊy cña. Sau ®ã qu©n thæ phØ còng ®· ®µo hÕt c¸c
l¨ng c¸c vua Khang Hy, Hµm Phong, §ång TrÞ ®Ó lÊy cña
c¶i.
PGs LÅ KiËu
Loi la b¡n nhÞ ½õìc gài l¡ trâc long ( tÖm lon g m ch )v¡
lèn l¡ la kinh ho´c la b¡n .
TrÅn ½µy l¡ nhùng tháng tin cç b¨n cho mæt la b¡n . ViÎc
sø dòng la b¡n v¡o mòc tiÅu n¡o yÅu c·u ngõéi sø dòng ph¨i
tinh tháng thuºt lû. NghË xµy dúng ½æng ch m nhiËu ½Æn
thuºt phong th ðy m¡ cŸi gâc ½Ì luºn phong thðy l¶y µm dõçng
, ngñ h¡nh l¡m c¯n b¨n .
ThÆ ½¶t bÖnh ph²ng l¡ dõçng thÖ gÝ ½âng näi cao hçn
li l¡ µm . ‡¶t sçn cõèc nhiËu gÝ cao , nîi cao , l¡ µm thÖ thung
lñng b¬i b±ng trong khung c¨nh ½ãi nîi li l¡ dõç ng .Chàn thÆ
½¶t c·n l¶y sú cµn b±ng µm dõçng l¡m tràng . ‡¶t sçn cõèc
cõéng dñng nÅn chàn vÙ trÏ ê nçi cÜ mch nhÞ (Long g·y ). ‡¶t
bÖn h dõçn g th¶p ph²ng nÅn chàn vÙ trÏ cao tàa l c ( khêi
½æt ).
BÅn t¨ ( trŸi ) cÜ nõèc ch¨y l¡ thÆ Thanh Long , BÅn hùu
( ph¨i ) cÜ ½õéng d¡i l¡ thÆ Bch Hä . ThÆ ½¶t cÜ ao , ½·m
½¡ng trõèc l¡ Chu Tõèc . ThÆ ½¶t ½¡ng sau cÜ gÝ ½âng nîi
non l¡ thÆ HuyËn Vñ .
Long l¡ dõçng , Hä l¡ µm . Long Hä ph¨i tõçng nhõìng
nhau thÖ gia ½Ön h h Ýa thuºn , trai gŸi xum v·y .
Nîi chð tØnh ( ½öng yÅn ) l¡ µm thÖ nõèc ch¨y ( chð
½æng ) l¡ dõçng . ThÆ ½¶t ½Âp l¡ thÆ cÜ nîi chð tØnh quay
½·u nhõ ½æng , nõèc chð ½æng nê ræng lùng lé nhõ ch¨y ,
nhõ kháng , lõu luyÆn dïng d±ng. Nîi v¡ nõèc c´p k¿ bÅn nhau
, b¨o vÎ nhau , nuái dõën g nhau l¡ thÆ ½¶t tuyÎt véi .
Ngo¡i phõçng hõèng theo Ngñ h¡nh thÆ ½¶t trÝn l¡ Kim ,
thÆ d¡i l¡ Mæc , thÆ nhàn l¡ HÞa , thÆ vuáng l¡ Thä , thÆ nhõ
sÜng gìn l¡ Th ðy.
.LE KIEU
Professor of Hanoi
University of Civil Engineering
______________________ Hanoi le 20 Decembre 1995
Ton cousin
Lª KiÒu
Nh÷ng nhµ nghiªn cøu Trung quèc häc cho r»ng thêi
Tiªn TÇn b¾t ®Çu thai nghÐn, ®Õn TÇn H¸n b¾t ®Çu
ph¸t sinh thuËt phong thuû nhng ph¶i qua ®êi Nguþ TÊn
thuËt phong thuû míi ®îc truyÒn b¸.
B¾t ®Çu ®êi Tèng, thuËt phong thuû b¾t ®Çu thÞnh
hµnh. Nhng ph¶i ®Õn Minh, Thanh thuËt phong thuû míi
®îc c«ng nhËn chÝnh thøc vµ ®îc phæ biÕn c«ng khai, hîp
ph¸p.
Thêi Minh trë ®i, tõ viÖc chän ®Êt lµm ®« thÞ, kinh
®« ®Õn lµm nhµ, ®Æt må m¶ ®Òu ®îc xem xÐt cÈn
thËn. NhiÒu ngêi nhê cã hiÓu biÕt, ham lý gi¶i phong
thuû mµ vinh hiÓn. Ngîc l¹i cã nhiÒu ngêi v× chän sai
ngµy, chän thÕ ®Êt vua kh«ng a mµ kh«ng nh÷ng b¶n
th©n thiÖt m¹ng lµm liªn luþ ®Õn chÝn hä bÞ chÆt ®Çu.
Khu Thanh §«ng L¨ng c¸ch B¾c kinh 125 km. ChiÒu
réng cña khu vùc l¨ng theo híng §«ng T©y lµ 26 km, theo
híng B¾c Nam lµ 125 km diÖn tÝch khu ®Êt l¨ng xÊp xØ
3000 km2 bao gåm c¸c huyÖn Tu©n Ho¸, KÕ, MËt, V©n ...
D©n chóng tuyÖt ®èi kh«ng ®îc x©m ph¹m ®©t ®ai cña
l¨ng. ThËm chÝ vµo kiÕm cñi còng bÞ trÞ téi rÊt nÆng.
Ngêi ®Þa chÊt ®· thÊy gi¸p khu vùc l¨ng cã má b¹c nhng
khi tÊu xin khai th¸c , vua Thanh Hµm Phong , n¨m 1853,
®· ban phª lêi tõ chèi, kh«ng cho khai th¸c:
" Tuy Tang Viªn S¬n cã má b¹c, l¹i kh«ng cïng long
m¹ch víi Vô Linh S¬n cña §«ng l¨ng, nhng dï sao còng gÇn
víi khu vùc phong thuû cña l¨ng ph¶i b¶o tån, kh«ng ® îc
khai má".
Khu vùc Thanh §«ng L¨ng ®îc s¾p xÕp rÊt ®Ñp, xÐt
theo c¸ch nh×n cña KiÕn tróc s . §©y lµ c¸i ®Ñp c©n
xøng, nghiªm chØnh, cã trôc, cã hµng ®øng ®¾n. Mçi
l¨ng cña Hoµng ®Õ ®Òu x©y dùng theo t duy nghiªm
chØnh, lÊy trôc chÝnh gi÷a theo híng B¾c Nam song song
víi ®êng kinh tuyÕn lµm trôc ®èi xøng. C¸c kiÕn tróc vËt
®Òu quay mÆt nh×n híng Nam. §Çu B¾c cña c¸c c«ng
tr×nh b¸m theo trôc trung t©m lµ Long ¢n ®iÖn n»m
trong thµnh h×nh vu«ng. Hai bªn ®êng trôc nµy lµ tõng
cÆp h¹ng môc c«ng tr×nh kiÕn tróc ®èi xøng qua trôc.
Vµo xem l¨ng mµ nh vµo th¨m cung ®×nh trang nghiªm,
tëng nh vua cßn sèng.
Mét ®Æc ®iÓm râ nÐt cña c¸c l¨ng triÒu nhµ Thanh
lµ sù kÕt hîp hµi hoµ gi÷a c¸c h¹ng môc c«ng tr×nh víi
thiªn nhiªn. Mçi l¨ng ®Òu cã m¹ch nói ch¹y ngang phÝa tr-
íc xa xa lµm l¸ ch¾n. PhÝa sau l¨ng l¹i cã nói cao h¬n lµm
ra thÕ huyÒn vò tùa ®Çu. Kªnh m ¬ng kh¬i nh©n t¹o ®Ó
tho¸t níc, lµm thµnh dßng ch¶y lu«n cã níc rãc r¸ch. Hai
bê m¬ng kÌ ®¸. V¾t qua m¬ng uèn lîn lµm nh÷ng cÇu
nhá tuú theo ®Þa h×nh mµ t¹o d¸ng cho ¨n nhËp. Cã s½n
nói nhá cµng tèt, nÕu theo phong c¶nh vµ ®Þa thÕ cÇn
thiÕt th× ®¾p thªm nói nhá. Trªn nói nhá lµm c¸c nhµ
®×nh vò theo kiÓu nhµ tho¸ng, cét ®ì m¸i cong, mçi c¸i
mét kiÓu, khÐo lÐo tµi hoa.
S¾p xÕp kiÕn tróc l¨ng tÈm nhµ Thanh thÓ hiÖn
nh÷ng trung t©m kh¸ ®Ëm nÐt. Trong Thanh §«ng l¨ng
th× HiÕu l¨ng, l¨ng vua ThuËn trÞ ®îc lÊy lµ trung t©m .
Bªn phÝa T©y lµ C¶nh l¨ng, l¨ng cña vua Khang hy, vµ
phÝa §«ng lµ Dô l¨ng, l¨ng cña vua Cµn long.
Tõ Hi th¸i hËu rÊt tin phong thuû. Khi chän chç cho
m×nh lóc vÒ giµ, nhiÒu lÇn th¸i hËu ®· ®Õn kiÓm tra
viÖc x©y t¸ng ®Þa cho m×nh. Th¸i hËu ®· tõng cëi chuçi
h¹t ®Ýnh 18 viªn ngäc tr©n ch©u nÐm xuèng huyÖt ®Ó
trÊn tµ ma sÏ nhòng nhiÔu. Khi bµ chÕt, trong mé ch«n
t¸ng rÊt nhiÒu vµng, b¹c, ch©u b¸u. ChuyÖn kÓ r»ng khi
chÕt måm bµ ngËm viªn ngäc d¹ minh ch©u mµ nÕu ch a
®a vµo trong quan tµi th× c¸ch tr¨m b íc, nhê ¸nh s¸ng
cña viªn ngäc mµ cã thÓ nh×n thÊy nh÷ng sîi tãc trªn
®Çu.
Vµo nh÷ng n¨m cuèi nhµ Thanh, ®Çu D©n quèc, T«n
DiÖn Anh, nhµ qu©n phiÖt Trung hoa ®· ®µo m¶ Tõ Hi
®Ó lÊy cña. Sau ®ã qu©n thæ phØ còng ®· ®µo hÕt c¸c
l¨ng c¸c vua Khang Hy, Hµm Phong, §ång TrÞ ®Ó lÊy cña
c¶i.
Gs Méc Thiªn
Thêi xa, nh÷ng gia ®×nh cã häc, cã tiÒn, hoÆc lµ
quan chøc, khi lµm nhµ cÇn xem phong thuû rÊt cÈn thËn.
VÞ trÝ ®Æt ng«i nhµ th êng chän n¬i cã dßng n íc uèn
quanh, ®µng sau xa xa cã ®åi hoÆc lµ nói thÊp ¸n gi÷.
Ng«i nhµ g¾n víi thiªn nhiªn , cã mµu xanh c©y l¸, cã
dßng níc m¸t dÞu, nhµ t«n c¶nh, c¶nh lµm næi bËt nhµ.
§Þa thÕ lµm nhµ nh vËy lµ ®Ó nhËn khÝ thiªng s«ng nói,
tinh hoa cña mÆt trêi, mÆt tr¨ng. Kh«ng gian kho¸ng ®¹t
thuËn lîi cho viÖc di dìng tinh thÇn, rÌn luyÖn ý chÝ.
Nh÷ng chuyÖn nh thÕ, ngµy nay t×m ®©u ra víi c¶nh
®Êt chËt, ngêi ®«ng.
VÞ trÝ lµm nhµ ngµy x a chän n¬i:" Nói Cöu Hoa, chïa
Èn trong m©y, s«ng Thanh Qua cÇu vên nhµnh liÔu".
Th«n xãm n»m gän trong vßng «m cña hµng liÔu, cã dßng
níc uèn lîn, phÝa B¾c xa xa cã nói xanh nh b×nh phong
ch¾n ng÷. §éng vµ tÜnh hµi hoµ lµm cho con ngêi sinh
sèng trong m«i trêng thËt lµ dÔ chÞu.
Phong thuû cã c¶ mét kho lÝ thuyÕt dµi dßng ®Ó chØ
dÉn c¸ch t×m ®Êt lµm nhµ. Nhµ lµm trªn vïng nói th×
xem thÕ nói, luËn long m¹ch ®Ó x¸c ®Þnh ®óng vÞ thÕ
nhµ. Vïng gã ®åi ë n¬i réng tho¸ng th× bèn phÝa ph¶i nh
quy chÇu. Kh«ng ®îc qu¸ trèng tr¶i, kh«ng cã vùc hoÆc
thÕ ®Êt trôt, trît. Vïng ®ång b»ng ph¶i cã long m¹ch, cã
®êng quanh bªn ph¶i, cã ngßi níc bªn tr¸i, tríc nhµ cã
s©n vµ vên réng, xa n÷a lµ hå, lµ ao. Sau nhµ ®Êt t¹o
thÕ nh m©y ®ïn, khãi to¶.
Mét c¸ch kh¸i qu¸t th× luËn vÒ nhµ cöa còng cÇn dùa
vµo lý thuyÕt c¬ b¶n cña phong thuû lµ khÝ vµ lÝ khÝ
( T¹p chÝ X©y dùng sè 4/1999) .
ThuyÕt khÝ vÒ nhµ ë chñ yÕu lµ thuyÕt n¹p khÝ vµ
thuyÕt s¾c khÝ. N¹p khÝ gåm ®Þa khÝ vµ m«n khÝ. §Þa
khÝ lµ khÝ trong ®Êt t¹i n¬i lµm nhµ. M«n khÝ lµ khÝ tõ
cæng ®a vµo, tõ cöa vµo nhµ. S¾c khÝ lµ mµu s¾c c¶m
nhËn ®îc qua ng«i nhµ. CÇn nãi râ cho kh¸ch quan lµ
chóng ta cha ph©n tÝch ®óng sai mµ chØ míi ®a ra
nh÷ng luËn ®iÓm c¬ b¶n cña phong thuû sö dông khi lµm
nhµ.
§Ó luËn ra ®Þa khÝ trong th«n Êp hay phè x¸ lµ ®iÒu
m¬ hå. Khi lµm nhµ kh«ng thÓ bá qua ph ¬ng vÞ. §Þa khÝ
luËn ®îc tõ ph¬ng vÞ dÉn khÝ. Ch¼ng h¹n nh Méc tinh,
Kim tinh, Thæ tinh, lµm nhµ ë ®©y th× con ch¸u lµm nªn
, ¨n ra. Ho¶ tinh lµ long thÇn cÇn b¸c ho¸n ( di dÞch, ho¸n
c¶i), nÕu kh«ng ë ch¼ng ra g×. Thuû tinh cÇn tô héi th×
cña c¶i ®Õn nhµ. Minh ®êng ( tríc nhµ) cÇn réng vµ b»ng
ph¼ng.
Tõ ph¬ng vÞ( vÞ trÝ theo híng), tõ luËn vÒ thanh long
( m¹ch níc), b¹ch hæ (®êng c¸i c¹nh nhµ ), minh ® êng,
chu tíc ( ®Êt ®ai, hå níc tríc nhµ ), huyÒn vò ( ®¸t sau
nhµ), phong thuû cã nh÷ng ®iÒu lu ý quan träng nh:
Lèi ra vµo cña sên nói hoÆc thung lòng, tr¸nh lµm nhµ.
§iÒu nµy dÔ hiÓu v× nh÷ng lèi nµy thêng bÞ h¹n chÕ vÒ
kÝch thíc chiÒu réng. Giã thæi qua nh÷ng lèi nµy cã vËn
tèc lín h¬n nh÷ng chç kh¸c nªn tuy ®îc c¸i m¸t mÎ nhê giã
lu th«ng tèc ®é cao nhng còng dÔ v× thÕ mµ c¬ thÓ con
ngêi trong nhµ dÔ nhiÔm l¹nh. Giã luån l¸ch vµo nhµ dÔ
t¹o ra luång giã lïa, nh y häc cæ truyÒn, dÔ t¹o ra c¶m
m¹o phong hµn.Tríc nhµ ph¶i cã minh ®êng réng, tho¸ng.
§iÒu nµy cã thÓ hiÓu lµ tr íc nhµ cã kh«ng gian réng ®Ó
®ãn n¾ng, lµm réng tÇm m¾t cho con ngêi tho¶i
m¸i.HuyÒn vò kh«ng ®îc qu¸ cao. Sau nhµ kh«ng bÞ ch¾n
c¶n lµm cho khi ma, níc ®e do¹ x« xuèng sau nhµ, thËm
chÝ ®Êt cã thÓ sËp óp kÝn ng«i nhµ ta ë. Tuy thÓ, sau
nhµ còng kh«ng ®îc cã hè s©u. Cã hè s©u sau nhµ,
phong thuû rÊt kiªng kÞ. Bªn tr¸i nhµ cã dßng níc quanh
co, níc kh«ng ®îc tï tóng mµ còng kh«ng ®îc ch¶y xiÕt.
Bªn ph¶i nhµ cã ®êng ®i ®ñ réng nhng còng kh«ng ph¶i
lµ lèi ®i tÊp nËp, ån µo, d÷ déi. Nhµ kh«ng lµm trªn nÒn
giÕng lÊp. Nhµ lµm trªn giÕng lÊp sî ®Êt lÊp cha hoµn
thæ sÏ lón sôt trong nhµ hoÆc Ýt ra t¹o vïng Èm thÊp do
®Êt xèp chøa níc nhiÒu h¬n chç ®Êt nguyªn. Nhµ tr¸nh ë
ng· ba ®êng c¸i mµ cã læi xéc th¼ng ®©m vµo mÆt
tiÒn. Nhµ kh«ng lµm n¬i ngâ côt. Th êng nh÷ng n¬i nµy
hay cã luång giã quÈn, ® a bôi bÈn vµo nhµ.Kh«ng chän vÞ
trÝ nhµ gÇn ®Òn chïa, miÕu m¹o. ... Phong thuû cã thÓ
gi¶i thÝch theo quan ®iÓm cña m×nh nh÷ng ®iÒu cÇn
tr¸nh võa nªu. Ch¼ng h¹n nhµ lµm n¬i cöa nói, cöa thung
lòng th× giã ®éc vµo nhµ, gia ®×nh ly t¸n. Lµm nhµ trªn
nÒn giÕng cò th× gia chñ èm ®au. Lµm nhµ trong ngâ côt
gia chñ ®¬n c«i. Lµm nhµ gÇn ®Òn miÕu gia chñ t©m
thÇn bÊt ®Þnh. Hµng ngµy con ng êi cÇn lao ®éng ®Ó tån
t¹i mµ lu«n lu«n tiÕp xóc víi kh«ng khÝ thÇn th¸nh, sao
mµ æn ®Þnh t©m lÝ ®îc. Lµm nhµ mµ phÝa sau cã nói
cao chñ nhµ cuång ch÷...
KÝch thíc cña ng«i nhµ , cña c¸c bé phËn nhµ cöa
theo phong thuû còng cã qui t¾c kh¸ chÆt chÏ. §Ó ®o
chiÒu dµi, ngêi xa sö dông "bé" thay cho " thíc" ( xÝch).
ChÝn thíc lµ hai bé. Mçi thíc xÊp xØ 40 cm ngµy nay. Sè l -
îng "bé" ®Þnh cho tõng bé phËn nhµ hoÆc toµn nhµ còng
cã phÐp t¾c. Mét "bé" gäi lµ kiÕn, hai "bé" lµ trõ, ba 'bé'
lµ m·n, bèn " bé" lµ b×nh, n¨m "bé" lµ ®Þnh, s¸u "bé" lµ
chÊp, b¶y "bé" lµ ph¸, t¸m "bé" lµ nguy, chÝn "bé" lµ
thµnh, mêi "bé" lµ thu, mêi mét "bé" lµ khai, mêi hai "bé"
lµ bÕ. §Õn "bé" thø 13 th× lÆp l¹i chu kú trªn.
KiÕn lµ kÝch thíc c¬ b¶n, trõ lµ bá bít, m·n lµ ®Çy
®ñ, b×nh lµ võa ph¶i, ®Þnh lµ kh«ng cã thay ®æi, chÊp
lµ nªn n¾m lÊy, ph¸ lµ tan vì, nguy lµ kh«ng yªn æn,
thµnh lµ ®¹t ®îc ®iÒu hay, thu lµ nhËn lÊy, khai lµ më
míi, bÕ lµ dõng, lµ t¾c. Theo nh thÕ mµ chän lÊy ®iÒu
mong muèn khi ®Þnh kÝch th íc nhµ vµ c¸c bé phËn nhµ.
KÝch thíc l¹i ®îc luËn ®o¸n theo lµnh d÷ rÊt khiªn c-
ìng.Ch¼ng h¹n nh kiÕn lµ nguyªn c¸t( gèc cña ®iÒu lµnh),
trõ lµ s¸ng sña, m·n lµ thiªn h×nh, b×nh lµ quyÒn thiÖt(
uèn lìi), ®Þnh lµ kim quü( thíc vµng), chÊp lµ thiªn ®øc,
ph¸ lµ xung s¸t, nguy lµ ngäc ®êng, thµnh lµ tam hîp, thu
lµ tÆc kiÕp( cíp giËt), khai lµ sinh khÝ, bÕ lµ tai ho¹. Nªn
chän kÝch thíc theo kiÕn,m·n, b×nh, thu . KÝch thíc chÊp
nhËn ®îc lµ trõ, nguy, ®Þnh, chÊp. Thµnh, khai dïng tèt.
HÕt søc tr¸nh c¸c kÝch thíc trong bé bÕ, ph¸. ChiÒu réng
nhµ kh«ng chän m·n, b×nh, thu, bÕ. ChiÒu dµi nhµ lÊy
theo trõ, ®Þnh, chÊp, khai. Sè "bé" cña nhµ hîp víi qui
t¾c trõ, ®Þnh, chÊp, nguy, khai, kiÕn th× ë trong nhµ Êy
sím sinh quÝ tö. Nhµ cã sè "bé" hîp víi qui t¾c trõ, ®Þnh,
nguy, khai, chÊp, kiÕn th× ng êi trong nhµ mau th¨ng
quan tiÕn chøc.
ThuËt phong thuû hÕt søc coi träng sù më cöa cña
nhµ. Cöa, cæng, ®ãn ®a m«n khÝ mµ nh lý khÝ luËn th×
m«n khÝ cïng víi ®Þa khÝ lµ hai tiªu chÝ quan träng nhÊt
cña ng«i nhµ. Cöa cã thÓ tiÕp thiªn khÝ nÕu híng lªn trªn,
híng xuèng díi th× tiÕp ®Þa khÝ, ®ãn lµnh, tr¸nh d÷. §Ó
quyÕt ®Þnh cöa cña ng«i nhµ, cÇn c©n nh¾c ph¬ng vÞ
cña cöa, xem cöa nªn më ra kh«ng gian nµo, chiÒu cao,
bÒ réng cña cöa, vËt ®èi diÖn víi cöa ®Òu hÕt søc quan
träng. Cöa nh×n ra kh«ng gian tho¸ng ®·ng ®Ó cã thÓ,
khi ngíc lªn th× ng¾m tr¨ng, nh×n m©y , coi ngang tÇm
m¾t th× ng¾m c©y, nh×n hoa, ®Ñp biÕt mÊy.
Sù trÇn thiÕt trong nhµ còng cã nh÷ng qui t¾c theo
phong thuû. N¬i ®Æt bµi vÞ thê cóng tr¸nh ®èi diÖn víi
ph¬ng Th¸i TuÕ. §Æt bµi vÞ vµo c¸c n¨m TÝ, Söu, DÇn, Hîi
kiªng quay mÆt híng B¾c. §Æt bµi vÞ vµo c¸c n¨m M·o,
Th×n ph¶i kiªng quay mÆt híng §«ng.C¸c n¨m Tþ, Ngä, Mïi
kiªng quay mÆt híng Nam. C¸c n¨m Th©n, DËu, TuÊt kiªng
quay mÆt híng T©y. Nh thÕ, theo phong thuû, mçi n¨m
ph¶i ®Æt l¹i bµi vÞ mét lÇn. Xa nay, nhiÒu nhµ chØ ®Æt
híng bµi vÞ mét lµn ®©u cã ph¶i hä lµm ¨n sa sót.
Cßn tæ chøc kh«ng gian trong kiÕn tróc mÆt b»ng
cÇn theo nh÷ng qui ®Þnh còng kh¸ chÆt chÏ nh cÇn ®¶m
b¶o c¸c qui t¾c ®èi xøng, ngay ng¾n, réng hÑp. C©y cèi
trong kiÕn tróc s©n vên cña khu«n viªn nhµ ë còng cÇn
cÈn thËn. Trång c©y d©u tríc nhµ lµ ®iÒu kiªng kþ v×
®iÒu ®ã ®ång nghÜa víi tang m«n thÇn. §ã ch¼ng qua
v× tiÕng TÇu, tang lµ d©u, ®ång ©m víi tang lµ nhµ cã
®¸m nªn kiªng mµ th«i. Sau nhµ l¹i kh«ng nªn trång c©y
hoÌ mµ ph¶i trång ë n¬i ®ãn kh¸ch. §ã v× muèn tr×nh ra
c¸i chÝ tam c«ng nguyÖn íc. TruyÖn xa kÓ V¬ng Dô thêi
Tèng trång ba c©y hoÌ ë s©n tríc vµ nãi:" HËu thÕ cña ta
sÏ cã ngêi lµm ®Õn tam c«ng ( t m·, t ®å, t kh«ng) thËt
lµ tho¶ chÝ cña ta".
Phong Thuû b¾t ®Çu ph¸t sinh tõ Tiªn TÇn bªn TÇu,
dai d¼ng kÐo dµi ®Õn b©y giê cßn nhiÒu ng êi bÞ ¶nh h-
ëng.
ThuËt phong thuû, trªn th× xem thiªn v¨n, díi xÐt ®Þa lý.
Lý thuyÕt c¬ b¶n tõ häc thuyÕt th¸i cùc, ©m d¬ng, ngò
hµnh, tinh tîng cùc kú bÝ hiÓm. Thµy phong thuû thªu
dÖt chuyÖn li k×, g¸n ghÐp nhiÒu sù kiÖn lÞch sö, thæi
phång sù trïng hîp ngÉu nhiªn t« cho phong thuû mµu
s¾c kú ¶o, lµm cho d©n chóng c¶m thÊy thÇn bÝ.
H·y hái cã vua chóa nµo x©y cung, ®Æt mé mµ
kh«ng vêi thµy phong thuû tham mu chÝnh cho m×nh. Nh-
ng cã ®êi vua chóa nµo vÜnh h»ng tån t¹i. Khi thuËn thêi,
nhµ x©y cho thuª khen ®îc thµy ®Æt ®Êt, coi híng lµm
nhµ. Khi Õ Èm kh¸ch thuª nh mÊy n¨m nay, gia chñ ai nì
tr¸ch t¹i thµy phong thuû.
ThiÕt kÕ kiÕn tróc gi¶i quyÕt tèt c«ng n¨ng, kÕt cÊu
bÒn v÷ng, ®êng d¸ng hµi hoµ, gia chñ phÊn khëi lµm nªn
¨n ra. §ã lµ c¸i phong thuû tèt nhÊt cho ngêi s¾p lµm nhµ
vËy./.
B¹n cã biÕt?
Gs Méc Thiªn
PGs L‰ KI‰U
Nh¡ ‡õéng bÅn T¡u b°t ½¡u kho¨ng n¯m 618 dõçng lÙch,
tiÆp tòc chiÆm giù nõèc ta sau nh¡ Tïy, trong sø sŸch t o nÅn
théi kü nõèc ta bÙ B°c thuæc l·n th ö ba trong 336 n¯m. Théi
kü n¡y cÜ cŸc l¬nh tò nõèc ta nhõ Mai H°c ½Æ ( 722), Phïng
Hõng (791) näi lÅn châng T¡u v¡ l¡m vua t÷ng théi ½on ng°n.
‡Ùa lû ½õìc ngõéi T¡u hiÌu l¡ ph ong thðy trong mæt théi
gian d¡i. Gài l¡ phong thðy cÜ tÏn h khŸi quŸt hçn v¡ ch× ½îng
½âi tõìng hçn vË mæt hiÎn tõìng v¯n hÜa T¡u , tãn ti dai d²ng
h¡ng nghÖn n¯m nay.
Ph ong thðy cÝn ½õìc gài dõèi cŸi tÅn khŸc : kham dõ.
Kham dõ cÜ nghØa l¡ tréi ½¶t. Kham l¡ tréi, dõ l¡ ½¶t. Nhºn
thöc kiÌu thuºt phong thðy thÖ kham l¡ thiÅn ½ o ( ½o cða
tréi), dõ l¡ ½Ùa ½o ( ½o cða ½¶t). Kham cÝn cÜ ngh Øa nùa l¡
½æt ( xuyÅn) ½Ì ch× ph·n ½¶t nhá cao khÞi m´t b±ng. Kham
cñng cÝn cÜ ngh Øa l¡ khŸm ½Ì ch× sú ½iËu tra ½Ùa hÖnh
½Ùa mo trÅn m´t ½¶t, m ch nõèc ch¨y læ hay ch¨y ng·m dõéi
½¶t. Cñng hiÌu theo thuºt phong th ðy thÖ kham dõ kháng cÝn
ch× cÜ nghØa l¡ tré i ½¶t, l¡ tãn t i khŸch quan nh õ trÅn ½¬
d¹n m¡ kham dõ ½Ì ch× quý th·n, ch× ph·n hãn ½´t ra nhºn
thöc vË tréi ½¶t. Nhõ thÆ, nÜi vË kham dõ l¡ nÜi vË ½¶t tréi
v¡ nhùng xîc c¨m vË ½¶t tréi.
‡îng sai mºp mé, thºt gi¨ l¹n læn. Nhõng chîng ta h¬y
cïng nhau ½àc ph ong thðy v¡ thuºt phong thðy theo mæt cŸch
nhÖn mèi cða phõçng phŸp luºn khoa hàc biÎn chöng, chîn g ta
tÖm ra nhùng khÏa c nh cða hiÎn tõìng v¯n hÜa v¡ ½ãng théi
cñng nhÖn ra nhùng ½iËu n¡o chõa ½ð c¯n cö biÎn minh ½Ì mê
ræng t·m nhÖn cða mÖnh.
Nhõ thÆ, theo cŸch nhÖn hiÎn nay thÖ tron g phong thðy
v¡ thuºt phong thðy cÜ nhùng ph·n tãn ti khŸch quan ½õìc
xÆp v¡o loi khoa hàc thúc nghiÎm. ‡Ü l¡ nhùng ph·n x¾t ¨nh
hõêng cða phon g thðy, cða mái trõéng ¨nh hõêng ½Æn tµm lû,
sinh lû con ngõé i sâng tron g mái trõéng ¶y. Cñng nhõ vºt lû
hàc, phong thðy xŸc ½Ùnh sú viÎc tháng qua quan sŸt cŸc sú
kiÎn v¡ xŸc nhºn cŸc sú viÎc n¡y tháng qua quan sŸt tiÆp. Sau
khi phµn loi v¡ phµn tÏch cŸc sú viÎc n¡y, ngõé i nghiÅn cöu
tÖm kiÆm nhùng mâi liÅn hÎ nhµn qu¨ m¡ hà tin l¡ ½îng. Khi
khŸi qu Ÿt hÜa hay l¡ nhùng gi¨ thiÆt ½¬ ½õìc kiÌm ½Ùnh vË
möc chÏnh xŸc v¡ dõén g nhõ ½îng, ph¨n Ÿnh v¡ gi¨i thÏch ½õìc
thúc ti v¡ do ½Ü cÜ giŸ trÙ dú bŸo cho cŸi gÖ x¨y ra trong
nhùng ho¡n c¨nh tõçng tú, chîng sÁ ½õìc gài l¡ nguyÅn t°c.
NÆu xÆp ph ong thðy l¡ mæt ½´c trõng v¯n hÜa thÖ thuºt
phong thðy cñng cÜ nhùng lû luºn cç b¨n, cñng cÜ nhùng tri
thöc cç sê.
Giâng nhõ nguãn gâc cða nhiËu v¯n hÜa Trun g hoa thÖ lû
luºn cç b¨n cða phon g thðy v¹n l¡ kinh DÙch. Tri thöc cç sê cða
phong thðy v¹n l¡ thuyÆt µm dõçng, ngñ h¡nh. L¶y cŸi th¶y
½õìc cða tãn ti khŸch quan, ½em nËn t¨ng kiÆn thöc cða kinh
DÙch, phõçng phŸp cða ngñ h¡nh ½Ì xµy dúng luºn lû cða
phong thðy. ‡¶y l¡ phõç ng phŸp luºn cç b¨n cða phon g thðy.
CŸi khäng lã vË kiÆn thöc cða kinh DÙch, cŸi biÆn hÜa
khán cïng cða µm dõçng ngñ h¡nh ½¬ l¡m cho ngõéi nghiÅn
cöu vË phong thðy trê nÅn th¡y bÜi xem voi, c¡ng nghiÅn cöu
c¡ng th¶y mÖnh nhÞ b¾, c¡ng tÖm hiÌu c¡ng th¶y kiÆn thöc
cða mÖnh ch²ng ½Ÿng bao nhiÅu, c¡ng suy ng¹m thÖ th¶y
mÖnh c¡ng ph iÆn diÎn. ‡¶y l¡ nhùng c¨m nhºn ½·u tiÅn cða
ngõé i ½i tÖm thuºt phong thðy. ‡iËu n¡y cñng l¡ nguãn gâc
cho ph ong thðy trê nÅn th·n bÏ. Thuºt ngù sø dòng khÜ hiÌu
vèi ngõéi Ït hàc ho´c Ït quen vèi chù HŸn, chuyÎn thÅu dÎt cho
ly kü , cho thÅm huyËn bÏ li quŸ nhiËu l¡m cho ph ong thðy trê
th¡nh cŸi gÖ ½Ü linh thiÅng, to th¡nh khu vúc m¡u më cho
nhùng th¡y rêm ( man sõ) cÜ ½¶t tung ho¡nh.
Ph ong thðy ngh Øa hÂp cÜ thÌ ch× coi l¡ nhùng tri thöc vË
½Ùa hÖnh, ½Ùa mo, nîi non, sáng ngÝi. CÜ mæt théi gian d¡i
½Æn v¡i tr¯m n¯m, phon g thðy ê Trung hoa bÙ gom v¡o mán
½Ùa lû. Cñng cÜ nhiËu triËu ½i li coi phon g thðy nhõ l¡ thuºt
sâ. Ph·n nhiËu nhùng ngõéi l¡m thuºt sâ l i l¡ man sõ nÅn l¡m
¨nh hõêng ½Æn ph ong thðy, l¡m ph ong thðy lu mé mæt théi.
Nhõng ph ong thðy v¹n tãn t i vÖ b¨n ch¶t nÜ l¡ mæt hiÎn tõìng
v¯n hÜa. Måi théi ½i cÜ nhùng thay ½äi theo tiÆn triÌn khoa
hàc cáng nghÎ cða nÜ. Nhõng v¯n hÜa ghi l i ½éi sâng tinh
th·n cða con ngõéi cða mæt théi, kháng lû gÖ m¡ ½éi sau l i
kháng tÖm hiÌu. ‡àc li phong thðy theo mæt thŸi ½æ khŸch
quan cñng l¡ ½iËu bä Ïch . Kháng vß ½oŸn, kháng ½Ùnh kiÆn,
chõa ½ð möc ½æ vùng ch°c cða luºn cö thÖ chõa tin. Gn ½òc
khçi trong ½Ì tÖm hiÌu mæt hiÎn tõìng v¯n hÜa ½¬ tãn t i h¡ng
ng¡n n¯m l¡ ½iËu cúc kü khÜ./.