You are on page 1of 63

khŸi niÎm vË khÏ trong phong thðy

PGs LÅ KiËu

KhÏ l¡ khŸi niÎm cÜ thÌ gài l¡ phä biÆn v¡ bao trïm cða
phong thðy.Trong ½éi sâng h¡ng ng¡y thÖ khÏ ho´c hçi l¡ mæt
trng thŸi cða vºt ch¶t cÜ mºt ½æ lo¬ng, tháng thõéng l¡ lç
løng trong kháng gian. Ngo¡i ra khÏ cÜ thÌ chöa trong nhùng
kho¨ng kháng giùa cŸc h t r°n, hÝa tan trong thÌ lÞng. Nhõng
khÏ trong phong thðy li tr÷u tõìn g hçn vÖ phong thðy cho
r±ng khÏ tãn ti ê mài nçi v¡ c¶u to nÅn vn vºt. KhÏ kháng
ng÷ng biÆn hÜa, kháng ng÷ng vºn ½æng. KhÏ chuyÌn ½æng
to ra giÜ ( ph ong). KhÏ tÏch tò sÁ biÆn th¡nh nõèc( thðy) ch¨y
trong mch ng·m, trong sáng ngÝi ho´c tò trong ao hã. Cho
nÅn nghiÅn cöu Phong Thðy thÖ chÏnh l¡ nghiÅn cöu sú biÆn
hÜa cða khÏ m¡ thái. ‡¶y l¡ nhùng khŸi niÎm duy vºt vË khÏ.
Ph ong thðy li cÜ nhùng luºn lû duy tµm vË khÏ khi xem x¾t
nhùng khŸi niÎm nhõ sinh khÏ, tø khÏ, dõçn g khÏ, µm khÏ, thä
khÏ, ½Ùa khÏ, th÷a khÏ, n p khÏ, khÏ m ch ... l¡ nhùng suy diÍn
s¨n ph¸m cða tõ duy tr÷u tõìng vË sú biÆn hÜa cða khÏ. Lû khÏ
- thuºt xø lû vË khÏ- l¡ sú suy ½oŸn cða th¡y ph ong thðy vË sú
vºn ½æng cða khÏ theo nhùng cç sê hiÌu biÆt cða th¡y ½Ì luºn
ra sinh khÏ, trŸnh lõéng tø khÏ.

Ph ong thðy quan niÎm r±ng thÆ gièi t÷ kháng ½Æn cÜ.
KhÏ l¡ nguyÅn gâc. T÷ khÏ sinh ½ái th¡nh µm dõçng. Sau ½Ü l i
phµn th¡nh n¯m vºt ch¶t l¡ kim, mæc, thðy, hÞa, thä. Sú
thÙnh, suy, cÝn m¶t cða nhùng vºt ch¶t n¡y cÜ nhùng qui luºt
cða nÜ. Ngo¡i ra nhùng vºt ch¶t n¡y l i g°n vèi nhùng ½iËu may
m°n v¡ ½iËu tai h i v¡ cÜ thÌ dú bŸo ½õìc nhùng ½iËu may m°n
hay tai hi n¡y.

Sinh khÏ l¡ ½iËu mong õèc v¡ ½iËu ph¨i ½ t nÆu muân ½õìc
l¡nh . Tø khÏ l¡ ½iËu dù c·n trŸnh v¡ tÖm mài cŸch ½Ì trŸnh .
Måi thŸng, theo ph õçng vÙ, sinh khÏ ho´c tø khÏ xu¶t hiÎn ê
phõç ng vÙ khŸc nhau. ‡æng thä ê phõçng vÙ sinh khÏ thÖ tât
l¡nh , nÆu ½æng thä ê phõçng vÙ cÜ tø khÏ thÖ chÙu ½iËu dù.

Ph ong thðy quan niÎm r±ng khÏ µm dõçng thê d¡i l¡ giÜ,
bay lÅn l¡ mµy, rçi xuâng l¡ mõa, di chuyÌn trong lÝng ½¶t l¡
sinh khÏ. Sinh khÏ to ra vn vºt. Thúc ch¶t thÖ quan niÎm n¡y
phŸt sinh t÷ nhùng quan sŸt thá sç vË sú chuyÌn hÜa cða nõèc
m¡ thái. Ti sao ngõéi xõa cho r±ng khÏ di chuyÌn trong lÝng
½¶t to ra sinh khÏ. ‡Ü l¡ do quan sŸt khi cÜ dÝng ng·m dõèi
½¶t, cµy cÞ trÅn m´t ½¶t ½õìc tõç i tât hçn. Cò T¨ Ao xõa
khuyÅn r±ng, khi luºn ½Ùnh long m ch, töc l¡ nhÖn nhºn m ch
khÏ trong ½¶t ph¨i quan sŸt thÆ ½¶t ½Ì biÆt hõèng mch di
chuyÌn . NhiËu khi mch ½i kháng ph¨i ch× læ ra bË m´t ½¶t m¡
nhÖn cµy cÞ trÅn m´t ½¶t cÜ thÌ luºn ½oŸn m ch ng·m. CÜ m -
ch sinh khÏ ch¨y ng·m thÖ cµy cÞ bÅn trÅn tõçi tât, nÆu m ch
tø khÏ thÖ khá c±n chŸy x¾m.M ch li cÜ mch cõéng, mch
nhõìc, mch sinh, mch tø. ThÆ m ch hïng vØ, to lèn, thðy ½·u l¡
mch cõéng. Mch nhÞ nhÂ, thanh nh¬ l¡ mch nhõìc. Mch nhÖn
linh ½æng nhõ rãng trõén thµn, v¹y ½uái l¡ m ch sinh. Mch
½uãn ½uån ngay ½ç bºp bËnh nh õ cŸ chÆt näi trÅn dÝn g
nõèc lé ½é l¡ mch tø.

Khi quan sŸt tÖm m ch ph¨i am tõéng ½Ùa lû , ½Ùa ch¶t,


½Ùa mo, thðy v¯n v¡ ½Ùa ch¶t thðy v¯n. Nhùng kiÆn thöc cða
cŸc lØnh vúc n¡y nhu·n nhuyÍn th¡nh mæt d ng täng hìp ½Æn
biÆn th¡nh c¨m thò thiÅn nhiÅn. Xem xong mæt thÆ ½¶t,
ngõé i quan sŸt sau khi luºn ½oŸn b±ng kiÆn thöc v¡ lágich
ph¨i biÆn th¡nh mæt thö tÖnh c¨m run g ½æng b±ng trŸi tim
½Ì th¶y ½¶t tréi vèi con ngõéi hÝa nhºp th¡nh mæt thö hÝa
½ãng.

Trõèc hÆt ph¨i nh°c l i û niÎm cç b¨n cða DÙch hàc l¡: ThŸi
cúc v¡ Lõëng nghi. “DÙch hùu ThŸi cúc, thÙ sinh Lõëng nghi,
Lõëng nghi sinh Tö tõìng, Tö tõìng sinh BŸt quŸi”. Chù “sinh”
½µy ½õìc hiÌu nhõ “biÆn hÜa th¡nh”. Ph ong thðy thÖ nhºn
thöc r±ng ThŸi cúc l¡ mæt thö “ khÏ tiÅn thiÅn ” vá cïng huyËn
diÎu trong ½Ü tiËm ¸n nguyÅn lû „m Dõçng. Lõëng nghi l¡ „m
v¡ Dõçn g. „m v¡ Dõçng h Ýa quyÎn kháng tŸch réi m¡ ch× cÜ tý
lÎ t÷ng thö trong ½Ü biÆn ½äi m¡ t o th¡nh v n vºt. ‡µy cñng l¡
khŸi niÎm r¶t cç b¨n ½Ì biÆn hÜa tiÆp ra cŸch s°p ½´t phõçn g
vÙ trong théi Trung hoa cä.

‡Ì xŸc ½Ùnh ph õçng vÙ khi ½i kh¨o sŸt ½¶t ½ai, nghË


phong thðy dïng dòng cò gài l¡ la b¡n. La b¡n lèn gài l¡ La
kinh. La b¡n nhÞ gài l¡ trâc long. TrÅn la b¡n, la kinh hay trâc
long vÁ nhiËu vÝng trÝn v¡ cŸc v ch xuyÅn tµm chia phõçng
vÙ.

‡éi Minh cÜ T÷ chi Mc son " La kinh ½×nh mán trµm" cÜ


2 quyÌn ch× nam trµm . SŸch n¡y cho r±ng la kinh lîc ½Ü cÜ
24 hõèng , bÞ quÅn 12 chi cða tiÅn thiÅn, nÅn thÅm 12 chi,
chia l¡m 33 t·ng, trÖnh b¡y b±ng chù v¡ hÖnh vÁ. Ngo¡i ra,
sŸch cÝn mæt phò lòc do Chu Chi Tõçng vÁ.
Th¸m Th¯ng ½éi Minh cñng son "La kinh tiÅu n p chÏnh
táng" b¡n vË tiÅu np khÏ trong 72 long mch.

ChÏnh giùa la b¡n g°n mæt kim nam chµm cÜ trò quay.
Ph·n dõè i kim l¡ cŸc vÝng trÝn ½ãng tµm v¡ nhùng tia ½i qua
tròc kim nam chµm ghi ph õçng vÙ. Trong cŸc vÝng trÝn
( thõéng l¡ ba vÝng) thÖ vÝng trong cïng l¡ vÝng ½Ùa b¡n,
vÝng giùa l¡ vÝng nhµn b¡n v¡ vÝng ngo¡i cïng l¡ vÝng thiÅn
b¡n. La kinh cÜ thÌ cÜ tèi 13 vÝng.
NÆu ch× cÜ ba vÝng thÖ vÝng thiÅn b¡n dïng xem hõèng
nõèc tò, nõèc ch¨y. VÝn g ½Ùa b¡n ½Ì ¶n ½Ùnh long m ch. VÝng
nhµn b¡n ½Ì luºn sú tât x¶u cða cŸc gÝ ½âng ( m¡ phong thðy
gài l¡ cŸc sa). VÝn g trÝn ½õìc chia th¡nh 24 á, måi á ön g vèi
15 o ( to¡n vÝng 360 o ).

NÆu l¶y vÝng ½Ùa b¡n l¡m gâc thÖ vÝng thiÅn b¡n lÎch
vË ph¨i nøa á v¡ vÝng nhµn b¡n lÎch vË trŸi nøa á.
Ti tµm thõéng l¡m mæt vÝng nhÞ, chia th¡nh hÖnh µm,
dõçn g. Nhºn thöc l¡ ThŸi cúc sinh Lõëng nghi. Lõëng nghi sinh
Tö tõìng. Tö tõìng l¡ ThŸi dõçng, ThŸi µm, Th iÆu dõçn g, Th iÆu
µm. ‡Ü chÏnh l¡ bân phõçn g ‡áng, Tµy, Nam , B°c. CŸch xŸc
½Ùnh phõçng vÙ trõèc théi T·n ch¾p: Khi ½i, trõèc m´t l¡ chu
tõèc, th Ö sau lõng l¡ huyËn vñ, cÝn bÅn t¨ l¡ thanh long thÖ
bÅn hùu, bch hä. ‡iËu n¡y cÜ nghØa l¡, trõèc m´t l¡ nam th Ö
sau lõng l¡ b°c, bÅn trŸi l¡ ½áng thÖ bÅn ph¨i l¡ tµy.

ChÏnh B°c ghi chù Tû, chÏnh Nam ghi chù Ngà, chÏnh ‡áng
ghi chù M¬o, chÏnh Tµy ghi chù Dºu. KÌ theo chiËu kim ½ãng
hã thÖ l·n lõìt 24 á nhõ sau: M¬o, …t, ThÖn, Tân, Tÿ, BÏnh,
Ngà, ‡inh, Mïi, Khán, Thµn , Canh, Dºu, Tµn, Tu¶t, C¡n, Hìi,
Nhµm, Tû, Quû, Søu, C¶n, D·n, GiŸp.

Tö tõìng sinh BŸt quŸi, ngo¡i tö tõìn g ½¬ cÜ l´p l i trong


bŸt quŸi cÝn thÅm bân hõèng cða BŸt quŸi l¡ : C¡n , Khán,
C¶n, Tân. ‡Ü chÏn h l¡ cŸc hõèng Tµy b°c, Tµy nam, ‡áng nam,
‡áng b°c.

Nhõ thÆ, phõçn g ‡áng cÜ GiŸp, M¬o, …t. ‡áng Nam cÜ


Th Ön, Tân, Tÿ. Nam cÜ BÏnh, Ngà, ‡inh. Tµy Nam cÜ Mïi, Khán,
Th µn.Tµy cÜ Canh, Dºu, Tµn. Tµy B°c cÜ Tu¶t, C¡n, Hìi. B°c cÜ
Nhµm, Tû, Quû. ‡áng B°c cÜ Søu, C¶n, D·n.
CŸc hõèng thuæc ‡Ùa chÏ l¡ : Tû, Søu , D·n, M¬o, Th Ön,
Tÿ , Ngà, Mïi, Thµn , Dºu, Tu¶t, Hìi ( 12 hõèn g ½Ùa chÏ). TŸm
hõèng thuæc thºp can l¡ : GiŸp, …t, BÏnh, ‡inh, Canh, Tµn ,
Nhµm, Quû ( bÞ Mºu, Ký trong thºp can).
CŸc hõèng xÆp ½âi xöng gài l¡ bŸt sçn ½âi diÎn gãm:
C¡n-Tân, Kh¨m-Ly, C¶n-Khán, Ch¶n-‡o¡i. B°c thuæc Kh¨m, ‡áng
thuæc Ch¶n, Nam thuæc Ly, Tµy thuæc ‡o¡i.

Ph µn vÙ theo Ngñ h¡nh thÖ chÏnh giùa l¡ h¡nh Thä, B°c


thuæc h¡nh Thðy , ‡áng thuæc h¡nh Mæc, Nam h¡nh HÞa, Tµy
h¡nh Kim. CÝn cŸch gài khŸc : Thðy l¡ Nhuºn h , HÞa l¡ ViÅn
thõìng, Mæc l¡ Khîc trúc, Kim l¡ TÝng cŸch, Thä l¡ Gia tõéng.

TrÅn ½µy ta ch× x¾t ½Æn ChÏnh ngñ h¡nh dïng phä biÆn
trong phong thðy. Ngo¡i ra cÝn BŸt quŸi ngñ h¡nh v¡ Hãng ph m
ngñ h¡nh cñng l¡ loi ngñ h¡nh thõéng dïng. CÝn Tö kinh ngñ
h¡nh, Tam hìp ngñ h¡nh, Tö sinh ngñ h¡nh, Son g sçn ngñ h¡nh,
HuyËn kháng ngñ h¡nh, Hõèng thõìng ngñ h¡nh, Np µm ngñ
h¡nh ...kháng thÌ kÌ hÆt ½õìc .

Cò thÌ cða phong thðy thÖ thÆ ½¶t trÝn l¡ Kim, thÆ d¡i l¡
Mæc, thÆ nhàn l¡ HÞa, thÆ vuáng l¡ Thä. thÆ nhõ sÜng gìn l¡
Th ðy.

Khi chàn ½¶t ph¨i dúa v¡o ngñ h¡nh tõçng sinh m¡ luºn
½oŸn. TrŸnh ngñ h¡nh tõç ng kh°c l¡ ½iËu th¡y phong thðy tµm
niÎm h¡ng ng¡y.

Ngo¡i ra quan hÎ giùa ThiÅn, ‡Ùa, Nhµn cÝn cÜ quy õèc :


Tû l¡ Nhµn huyÎt, C¶n l¡ Quý mán, Tân l¡ ‡Ùa hæ, BÏnh l¡ ‡Ùa
huyÎt, Khán l¡ Nhµn mán, Canh l¡ Th iÅn huyÎt, C¡n l¡ ThiÅn
mán.

Trong quŸ trÖnh xem x¾t phõçng vÙ thÖ tiÅn thiÅn bŸt
quŸi cða Ph òc hi ½Ì phâi hìp „m Dõçn g. Hºu thiÅn bŸt quŸi cða
V¯n võçng ½Ì xÆp cŸc H¡o Tõìng.

Nhõ trÅn ½¬ biÆt, dï dõçng trch l¡ phong thðy ½Ì xem vË


nh¡ cøa hay µm trch ½Ì xem vË mã m¨ ½Ëu ph¨i chî û ½Ün
nhºn sinh khÏ, trŸnh tø khÏ. Måi thŸng trong n¯m vÙ trÏ sinh
khÏ, tø khÏ xu¶t hiÎn thay ½äi.
Th Ÿng GiÅn g sinh khÏ ti Tû,QuÏ, tø khÏ ti Ngà,‡inh.
Th Ÿng Hai sinh khÏ ti Søu,C¶n , tø khÏ ti Mïi,Thµn .
Th Ÿng Ba sinh khÏ ti D·n,G iŸp, tø khÏ ti Th µn Canh.
Th Ÿng Tõ sinh khÏ ti M¬o,…t , tø khÏ ti Dºu, Tµn.
Th Ÿng N¯m sinh khÏ ti Th Ön,Tân, tø khÏ ti Mºu, Can.
Th Ÿng SŸu sinh khÏ ti TÙ, BÏnh, tø khÏ ti TÏ,Qu Ï.
Th Ÿng B¨y sinh khÏ ti Ngà, ‡inh, tø khÏ ti TÏ, QuÏ.
Th Ÿng TŸm sinh khÏ ti Mïi, Khán, tø khÏ ti Søu, C¶n.
Th Ÿng ChÏn sinh khÏ ti Thµn, Canh, tø khÏ ti D·n, GiŸp.
Th Ÿng Mõéi sinh khÏ ti Dºu, Tµn , tø khÏ ti M¬o, …t.
Th Ÿng Mõéi mæt sinh khÏ ti Mºu,Can, tø khÏ ti Th Ön, Tân.
Th Ÿng Mõéi hai sinh khÏ ti Hìi, Nhµm, tø khÏ ti Ký,BÏnh.

Khi luºn vË lû khÏ, trõèc tiÅn l¡ ½âi chiÆu m´t ½¶t cò thÌ
vèi la b¡n ½Ì ½Ùnh phõçng vÙ rãi theo ½Ü tra cöu xem ön g
vèi théi gian ½Ì biÆt sinh khÏ, tø khÏ. CÝn tïy yÅu c·u cáng
viÎc c·n dú bŸo m¡ xem h¡o tõìn g ( cŸc quÀ) ½Ì phŸn ½oŸn
tiÆp.

Thúc ra thÖ thuyÆt lû khÏ cÝn r¶t máng lung, chõa ½ð


c¯n cö khoa hàc ½Ì xŸc ½Ùnh sai ½îng. NÜ tãn ti nhõ mæt dng
s¨n ph¸m tinh th·n ½õìc gài l¡ hiÎn tõìng v¯n hÜa. HiÌu nÜ
cñng l¡ ½iËu thî vÙ./.
phõç ng vÙ trong phong thðy

Gs. LÅ KiËu

Ph ong thðy tãn ti trÅn hai nghÖn n¯m m¡ cúc thÙnh l¡


théi Minh , Thanh bÅn Trung quâc, kho¨ng n¯m 1369 ½Æn ½·u
thÆ ký n¡y.
Ph ong thðy nghiÅn cöu vË thiÅn v¯n , vË sao tréi, vñ trò ,
vË trŸi ½¶t, vË khÏ tõìn g, vË ½Ùa thÆ l¡m nh¡, ½´t mã m¨ nÅn
v÷a g·n vèi con ngõéi li v÷a xa con ngõéi. Lû luºn cç b¨n cða
phong thðy ( kinh dÙch, µm dõçng ngñ h¡nh) th Ö r¶t tr÷u
tõìng, thuºt ngù sø dòng thÖ khŸc l vèi ngán t÷ dïng h¡ng
ng¡y to ra cho phong thðy mæt dng vÀ bÏ hiÌm. ‡àc ph ong
thðy v¡ nghe vË phong thðy th¶y mæt kháng khÏ sâng, chÆt
½an xen , ½¶t tréi hÝa nhºp, rß kháng ra rß, mé kháng ra mé
l¡m cho qu·n chîng tin thÖ cÜ thÌ tin, cÜ thÌ kháng tin thÖ
cñng sì. Th·y ph ong th ðy l i thÅu dÎt bao chuyÎn ly kü, gŸn
mæt sâ quan niÎm ph ong thðy v¡o cŸc sú kiÎn lÙch sø, tá vÁ
cho phong thðy cÜ bæ m´t th·n bÏ.

Lû luºn v¡ thúc tiÍn cða ph ong th ðy vá cïng phöc t p. ‡Ì


xem mæt thÆ ½¶t ½´t m¨ ph·n lèn th¡y ½Ùa lû ph¨i ê nh¡ gia
chð c¨ n¯m tréi, sŸng cçm rõìu rãi ½i ng°m nghÏa ½¶t tréi
rong ruäi ngo¡i ½ãng. ChiËu vË ½àc sŸch ( ch²ng hiÌu sŸch
gÖ), khÌnh duåi tõ duy ½Ì rãi s¸m chiËu l i cçm rõìu. N¯m nay
ngõé i chÆt, xem ½¶t mæt n¯m ché n¯m sau c¨i tŸng ½´t v¡o
nçi ½¶t chàn. Th¡nh kÏnh v¡ ½ìi ché ½¶t phŸt. Ché m¬i kháng
th¶y ph Ÿt li ng¹m suy ti mÖnh tµm chõa th¡nh, lÝng chõa kÏnh
hay thºm chÏ hâi vÖ ½¬i th¡y chõa hºu.

Ngay v¡i n¯m g·n ½µy trong cµu chuyÎn l¡m nh¡ ê ta,
ch°c kháng Ït ngõé i c y th¡y ph ong thðy. V¡o nhùng n¯m 1991-
1993 nh¡ ½¶t v¡o cçn thÙnh võìng thÖ nhiËu ngõéi l¡m nÅn ¯n
ra tõêng ½µu nh õ vÖ nhé th¡y m¡ phŸt. Nhõn g sang 1995-
1996 nh¡ vay tiËn l¡m, nhùng mong tµy thuÅ ½Ì thu hãi vân
nhõn g biÌn treo " house for rent" c¨ théi gian d¡i d¡i ch²ng ai
ngÜ hÞi. Nì v¹n ch¶t chãng, l¬i m ½À l¬i con, ch°c cñng
ch²ng ai ½i trŸc h th¡y phong thðy. Th¡y phong thðy n¡o ch²ng
nÜi nhõ t¾p nh¨y, li ½Îm nhùng t÷ nhõ minh ½õéng, huyËn
vñ, bch hä, thanh long, chð nh¡ ch× cÝn cŸch gºt ½·u lia lÙa
xuût xoa khen th¡y v¡ tú h¡o mÖnh ½¬ ½õìc ½´t ngang mÖnh
cïng th¡y ½o cao ½öc tràng.

Nõèc Trung hoa t÷ sau 1949 thuºt phong thðy bÙ ½¨ kÏch


n´ng nË, kháng dŸm cáng khai læ diÎn nhõng nÜ l i ½õìc Hãng
cáng, ‡¡i loan nµn g ½ë. NÜ cö dai d²ng tãn t i cÜ lîc rß hÖnh ,
cÜ lîc lu mé, kÏn ½Ÿo.

‡iËu kh²ng ½Ùnh l¡ nÜ tãn t i dai d²ng. Vºy cŸi lû ½Ì nÜ


tãn ti l¡ cŸi gÖ. CÜ ngõéi xÆp phong thðy nhõ mæt hiÎn tõìng
v¯n hÜa, vÖ nÜ sâng trong ph·n hãn cða con ngõéi.

Trong ph ong thðy v¡ thuºt phong thðy cÜ cŸi lû gi¨i ½õìc


theo khoa hàc l¡ ½Ùa hÖnh, ½Ùa thÆ l¡m nh¡ chÙu ¨nh hõêng
cða ½Ùa ch¶t cáng trÖnh, ½Ùa ch¶t thðy v¯n, vi khÏ hºu. Xem
thÆ ½¶t l¡m nh¡ chÏn h l¡ chàn cho ngái nh¡ theo cŸc ½iËu kiÎn
thuºn lìi vË phõçng vÙ, khÏ hºu, ½Ùa ch¶t cáng trÖnh tât, ½Ùa
ch¶t thðy v¯n phï hìp. ‡µy chÏnh l¡ khµu ½iËu tra cç b¨n ½Ì
chàn ½Ùa ½iÌm xµy dúng. T÷ mái trõéng vi khÏ hºu tât m¡ chð
nh¡ cÜ söc khÞe tât, tµm lû tât, l¡m nÅn ¯n ra. ‡¶y l¡ nhùng
nhµn tâ tÏch cúc.

L¡m cho phong thðy th·n bÏ, vß ½oŸn nhõ thÆ ½¶t n¡y
thÖ ½au m°t, thÆ ½¶t kia con gŸi li gÜa chãng l¡ ½iËu nh¨m
nhÏ.

‡àc ph ong thðy, tÖm hiÌu phon g thðy ½Ì tÖm ra yÆu tâ


½Ì nÜ tãn ti nhõ hiÎn tõìng v¯n hÜa, dïng nh¬n quan khoa hàc
½Ì khen cŸi ½õìc, chÅ cŸi bÙa ½´t l¡ ½iËu c·n l¡m. ‡âi chiÆu
nhùng ½iËu ½¬ cÜ trong phong th ðy v¡ thuºt phong thðy, g n
½òc khçi trong vèi phon g thðy l¡ ½iËu cÜ thÌ l¡m ½õìc.

‡Ì xŸc ½Ùnh ph õçng vÙ khi ½i kh¨o sŸt ½¶t ½ai, nghË


phong thðy dïng dòng cò gài l¡ la b¡n. La b¡n lèn gài l¡ La
kinh. La b¡n nhÞ gài l¡ trâc long. TrÅn la b¡n, la kinh hay trâc
long vÁ nhiËu vÝng trÝn v¡ cŸc v ch xuyÅn tµm chia phõçng
vÙ.

‡éi Minh cÜ T÷ chi Mc son " La kinh ½×nh mán trµm" cÜ


2 quyÌn ch× nam trµm . SŸch n¡y cho r±ng la kinh lîc ½Ü cÜ
24 hõèng , bÞ quÅn 12 chi cða tiÅn thiÅn, nÅn thÅm 12 chi,
chia l¡m 33 t·ng, trÖnh b¡y b±ng chù v¡ hÖnh vÁ. Ngo¡i ra,
sŸch cÝn mæt phò lòc do Chu Chi Tõçng vÁ.
Th¸m Th¯ng ½éi Minh cñng son "La kinh tiÅu n p chÏnh
táng" b¡n vË tiÅu np khÏ trong 72 long mch.
ChÏnh giùa la b¡n g°n mæt kim nam chµm cÜ trò quay.
Ph·n dõè i kim l¡ cŸc vÝng trÝn ½ãng tµm v¡ nhùng tia ½i qua
tròc kim nam chµm ghi ph õçng vÙ. Trong cŸc vÝng trÝn
( thõéng l¡ ba vÝng) thÖ vÝng trong cïng l¡ vÝng ½Ùa b¡n,
vÝng giùa l¡ vÝng nhµn b¡n v¡ vÝng ngo¡i cïng l¡ vÝng thiÅn
b¡n. La kinh cÜ thÌ cÜ tèi 13 vÝng.
NÆu ch× cÜ ba vÝng thÖ vÝng thiÅn b¡n dïng xem hõèng
nõèc tò, nõèc ch¨y. VÝn g ½Ùa b¡n ½Ì ¶n ½Ùnh long m ch. VÝng
nhµn b¡n ½Ì luºn sú tât x¶u cða cŸc gÝ ½âng ( m¡ phong thðy
gài l¡ cŸc sa). VÝn g trÝn ½õìc chia th¡nh 24 á, måi á ön g vèi
15 o ( to¡n vÝng 360 o ).

NÆu l¶y vÝng ½Ùa b¡n l¡m gâc thÖ vÝng thiÅn b¡n lÎch
vË ph¨i nøa á v¡ vÝng nhµn b¡n lÎch vË trŸi nøa á.
Ti tµm thõéng l¡m mæt vÝng nhÞ, chia th¡nh hÖnh µm,
dõçn g. Nhºn thöc l¡ ThŸi cúc sinh Lõëng nghi. Lõëng nghi sinh
Tö tõìng. Tö tõìng l¡ ThŸi dõçng, ThŸi µm, Th iÆu dõçn g, Th iÆu
µm. ‡Ü chÏnh l¡ bân phõçn g ‡áng, Tµy, Nam , B°c. CŸch xŸc
½Ùnh phõçng vÙ trõèc théi T·n ch¾p: Khi ½i, trõèc m´t l¡ chu
tõèc, th Ö sau lõng l¡ huyËn vñ, cÝn bÅn t¨ l¡ thanh long thÖ
bÅn hùu, bch hä. ‡iËu n¡y cÜ nghØa l¡, trõèc m´t l¡ nam th Ö
sau lõng l¡ b°c, bÅn trŸi l¡ ½áng thÖ bÅn ph¨i l¡ tµy.

ChÏnh B°c ghi chù Tû, chÏnh Nam ghi chù Ngà, chÏnh ‡áng
ghi chù M¬o, chÏnh Tµy ghi chù Dºu. KÌ theo chiËu kim ½ãng
hã thÖ l·n lõìt 24 á nhõ sau: M¬o, …t, ThÖn, Tân, Tÿ, BÏnh,
Ngà, ‡inh, Mïi, Khán, Thµn , Canh, Dºu, Tµn, Tu¶t, C¡n, Hìi,
Nhµm, Tû, Quû, Søu, C¶n, D·n, GiŸp.

ChuyÎn lõu truyËn, khi Qu¨n Læ ( ½éi Tam quâc) ½i vË


phÏa Tµy g´p mæ Vá Hõu KiÎm thÖ than thê , kháng vui m¡
nhºn x¾t: Cµy câi tuy nhiËu m¡ t÷ lµu kháng cÜ bÜng, bia mæ
léi gh i hoa mþ nhõng kháng cÜ hºu ½Ì giù gÖn, huyËn vñ
khu¶t m¶t ½·u, thanh long kháng cÜ chµn, bch hä ½ang ngºm
xŸc chÆt, chu tõèc ½ang rËn rØ, mâi nguy ½¬ phòc kh°p bân
bË, hàa diÎt tæc °t l¡ s°p ½Æn, kháng quŸ hai n¯m sÁ öng
nghiÎm.

Qu Ÿch Ph Ÿc trong “ TŸn g kinh” d´n r±ng: Thanh lon g bÅn


trŸi, bch hä bÅn ph¨i, chu tõèc ½¡ng trõèc, huyËn vñ ½¡ng
sau, muân ½õìc mã yÅn m¨ ½Âp th Ö huyËn vñ ph¨i cîi ½·u,
chu tõèc dang cŸnh, thanh long uân khîc,bch hä quy thuºn.
Khi nhÖn thÆ ½¶t ½ãng théi ph¨i nhÖn m¡u ½¶t. NÆu ta th¯m
½¡n tÆ x¬ t°c ê cáng viÅn Trun g Sçn B°c Kinh th Ö th¶y
phõç ng ‡áng thanh long, ½¶t m¡u xanh cµy cÞ, phõçng Tµy B-
ch hä m¡u ½¶t tr°n g bc, phõçng Nam chu tõèc ½¶t ½Þ m¡u
hãng, ph õçng B°c huyËn vñ ½¶t cÜ m¡u ½en. Giùa ½¡n cîng,
½¶t m¡u v¡ng tõìn g trõng cho Ngõéi.
Tö tõìng sinh BŸt quŸi, ngo¡i tö tõìn g ½¬ cÜ l´p l i trong
bŸt quŸi cÝn thÅm bân hõèng cða BŸt quŸi l¡ : C¡n , Khán,
C¶n, Tân. ‡Ü chÏn h l¡ cŸc hõèng Tµy b°c, Tµy nam, ‡áng nam,
‡áng b°c.

Nhõ thÆ, phõçn g ‡áng cÜ GiŸp, M¬o, …t. ‡áng Nam cÜ


Th Ön, Tân, Tÿ. Nam cÜ BÏnh, Ngà, ‡inh. Tµy Nam cÜ Mïi, Khán,
Th µn.Tµy cÜ Canh, Dºu, Tµn. Tµy B°c cÜ Tu¶t, C¡n, Hìi. B°c cÜ
Nhµm, Tû, Quû. ‡áng B°c cÜ Søu, C¶n, D·n.
CŸc hõèng thuæc ‡Ùa chÏ l¡ : Tû, Søu , D·n, M¬o, Th Ön,
Tÿ , Ngà, Mïi, Thµn , Dºu, Tu¶t, Hìi ( 12 hõèn g ½Ùa chÏ). TŸm
hõèng thuæc thºp can l¡ : GiŸp, …t, BÏnh, ‡inh, Canh, Tµn ,
Nhµm, Quû ( bÞ Mºu, Ký trong thºp can).
CŸc hõèng xÆp ½âi xöng gài l¡ bŸt sçn ½âi diÎn gãm:
C¡n-Tân, Kh¨m-Ly, C¶n-Khán, Ch¶n-‡o¡i. B°c thuæc Kh¨m, ‡áng
thuæc Ch¶n, Nam thuæc Ly, Tµy thuæc ‡o¡i.

Ph µn vÙ theo Ngñ h¡nh thÖ chÏnh giùa l¡ h¡nh Thä, B°c


thuæc h¡nh Thðy , ‡áng thuæc h¡nh Mæc, Nam h¡nh HÞa, Tµy
h¡nh Kim. CÝn cŸch gài khŸc : Thðy l¡ Nhuºn h , HÞa l¡ ViÅn
thõìng, Mæc l¡ Khîc trúc, Kim l¡ TÝng cŸch, Thä l¡ Gia tõéng.

TrÅn ½µy ta ch× x¾t ½Æn ChÏnh ngñ h¡nh dïng phä biÆn
trong phong thðy. Ngo¡i ra cÝn BŸt quŸi ngñ h¡nh v¡ Hãng ph m
ngñ h¡nh cñng l¡ loi ngñ h¡nh thõéng dïng. CÝn Tö kinh ngñ
h¡nh, Tam hìp ngñ h¡nh, Tö sinh ngñ h¡nh, Son g sçn ngñ h¡nh,
HuyËn kháng ngñ h¡nh, Hõèng thõìng ngñ h¡nh, Np µm ngñ
h¡nh ...kháng thÌ kÌ hÆt ½õìc .

Cò thÌ cða phong thðy thÖ thÆ ½¶t trÝn l¡ Kim, thÆ d¡i l¡
Mæc, thÆ nhàn l¡ HÞa, thÆ vuáng l¡ Thä. thÆ nhõ sÜng gìn l¡
Th ðy.

Khi chàn ½¶t ph¨i dúa v¡o ngñ h¡nh tõçng sinh m¡ luºn
½oŸn. TrŸnh ngñ h¡nh tõç ng kh°c l¡ ½iËu th¡y phong thðy tµm
niÎm h¡ng ng¡y.

Theo Hãng Vñ c¶m thõ luºn vË ngñ h¡nh tõçng ngæ thÖ
thðy giao thðy, nam nù t¶t dµm. Ph õçng B°c thuæc Thðy. NÆu
cÜ nõèc th¶m nhºp t÷ phõçng B°c v¡o khu ½¶t ta ê hay mæ
ph·n thÖ con cŸi kháng än thÞa. NÆu dúng nh¡ quay m´t
hõèng Nam thÖ sau nh¡ l¡ huyËn vñ. HuyËn vñ ph¨i l¡ thÆ ½¶t
nhá cao , cÜ gÝ tho¨i mèi thuºn, mèi ½Âp. GÝ th o¨i l¡ thÆ
huyËn vñ cîi ½·u. NÆu sau nh¡ l i l¡ ½·m nõèc ho´c vŸch nîi
dúng thÖ cÜ khŸc gÖ huyËn vñ m¶t ½·u m¡ Qu¨n Læ chÅ bai
ê trÅn .
Ph õçng Nam l¡ HÞa m¡ thÆ ½¶t l i nhàn khŸc n¡o nhõ løa
g´p løa, theo ph ong thðy thÖ ê ½¶t ¶y hay g´p ½iËu kiÎn
tòn g. Ph õçng Tµy cða miÆng ½¶t ½Üi tõìng xem x¾t l¡ Kim m¡
cÜ thÆ trÝn ( Kim ) thÖ gia chð sÁ gi¡u cÜ, thÙnh võìng. PhÏa
‡áng nh¡ l¡ hõèng Mæc li cÜ thÆ ½¶t d¡i l¡ mæc thÖ mæc
mæc tõçng sinh, trai gŸi tron g nh¡ gi¡u sang, phî quû.

Ngo¡i ra quan hÎ giùa ThiÅn, ‡Ùa, Nhµn cÝn cÜ quy õèc :


Tû l¡ Nhµn huyÎt, C¶n l¡ Quý mán, Tân l¡ ‡Ùa hæ, BÏnh l¡ ‡Ùa
huyÎt, Khán l¡ Nhµn mán, Canh l¡ Th iÅn huyÎt, C¡n l¡ ThiÅn
mán.

Trong quŸ trÖnh xem x¾t phõçng vÙ thÖ tiÅn thiÅn bŸt
quŸi cða Ph òc hi ½Ì phâi hìp „m Dõçn g. Hºu thiÅn bŸt quŸi cða
V¯n võçng ½Ì xÆp cŸc H¡o Tõìng.

Ra ½Æn ½Ùa hÖnh cò th Ì thÖ khu ½¶t cÜ thÆ b±ng


ph²ng l¡ dõçng thÖ gÝ ½âng näi cao l i l¡ µm. ‡¶t sçn cõèc
nhiËu gÝ cao, nîi lèn l¡ µm thÖ thung lñng b¬i b±ng trong
khung c¨nh ½ãi nîi li l¡ dõç ng. Chàn thÆ ½¶t l¡m nh¡ hay ½´t
mæ trõèc hÆt ph¨i tràng khµu cµn b±ng µm dõçng. ‡¶t sçn
cõèc cõéng dñng nÅn chàn l¡m nh¡ , ½´t mæ ê nçi cÜ m ch nhÞ
( long g·y). ‡¶t bÖnh dõçng b±ng ph²ng nÅn chàn vÙ trÏ hçi
cao ½Ì tàa lc ( khêi ½æt). Khu ½¶t ½Âp bÅn trŸi cÜ thanh
long ( mch nõèc) , bÅn ph¨i cÜ b ch hä ( ½õéng d¡i), thÆ ½¶t
½¡ng trõèc cÜ ao ½·m tÞa ræng ( chu tõèc), ½¡n g sau cÜ gÝ
trÝn túa lõn g ( huyËn vñ) . Long l¡ dõçng, Hä l¡ µm. Long-Hä
tõçn g nhõìng thÖ gia ½Önh hÝa thuºn, trai gŸi xum v·y.

Nîi chð tØnh ( ½öng yÅn) l¡ µm thÖ nõèc ch¨y ( chð


½æng) l¡ dõçn g. ThÆ ½¶t ½Âp l¡ thÆ ½¶t cÜ nîi chð tØnh
quay ½·u nhõ ½æng. Nõèc chð ½æng lùng lé nê ræng nhõ
ch¨y, nhõ kháng, lõu luyÆn dïng d±ng. Nîi v¡ nõèc hiËn h Ýa
bÅn nhau , c´p k¿ vèi nhau, b¨o vÎ nhau, nuái dõëng nhau l¡
thÆ ½¶t ½Âp. KiÌu luºn lû nhõ thÆ l¡ dúa v¡o cç sê tron g
dõçn g cÜ µm, trong µm cÜ dõçng. ‡iËu h Ýa µm dõçng l¡ ½iËu
quan tràng. Luºn µm dõçng rãi toŸn ngñ h¡nh sao cho mài suy
tÏnh kháng trïng ½iËu x¶u.

Chàn cŸc thÆ ½¶t, cŸch chàn hõèng , suy cho cïng sau
khi loi bÞ nhùng ½iËu th·n bÏ v¡ mÅ tÏn thÖ cñng l¡ chàn ½Ùa
½iÌm hìp vèi ½iËu kiÎn ½Ùa hÖnh , ½Ùa ch¶t cáng trÖnh, ½Ùa
ch¶t th ðy v¯n , vi khÏ hºu cho mái trõéng sâng ½õìc thÞa
½Ÿng.

Thuºt phon g thðy nghiÅn cöu nhùng vºn ½æng tú nhiÅn


cða mái trõéng sâng cða con ngõéi ½Ì mõu c·u sú tiÎn nghi
cho cuæc sâng g°n liËn vèi thiÅn nhiÅn . Bµy gié ½¶t chºt ,
ngõé i ½áng l¶y ½µu ra ½¶t ræng ½Ì tÖm thanh long, b ch hä.
G´p hõèng nghÙch thÖ dïng gi¨i ph Ÿp che n°ng, ch°n giÜ.
NÜng böc quŸ thÖ bºt ½iËu h Ýa nhiÎt ½æ.
Ph ong thðy ghi li d¶u cða mæt hiÎn tõìng v¯n hÜa xõa.
‡éi nay biÆt m¡ xem ngõéi xõa mõu c·u tiÎn nghi cuæc sâng
ra sao. Thúc ra thÖ ngõéi xõa chÆ tŸc ra thuºt phong thðy
cñng ch× l¡ cŸch tÖm hiÌu thiÅn nhiÅn v¡ sú vºn ½æng cða
thiÅn nhiÅn rãi tÖm cŸch h n chÆ tŸc ½æng tiÅu cúc cða thiÅn
nhiÅn ½Ì cuæc chung sâng vèi mái trõéng sao cÜ lìi cho con
ngõé i. NÆu loi nhùng ½iËu mÅ tÏn v¡ sú lìi dòn g phong thðy
lÝe bÙp thiÅn h ½Ì kiÆm cçm thÖ phong thðy ½µu cÜ ch× l¡
dÙ ½oan./.

khÏ v¡ lû khÏ
LÅ KiËu

KhÏ l¡ khŸi niÎm r¶t tr÷u tõìng théi cä ½ i Trung hoa. KhÏ l¡
vñ trò quan cç b¨n cða thuºt phon g thðy. Nguãn gâc ban ½·u
cða khÏ l¡ mæt khŸi niÎm duy tµm: ngõéi xõa cho r±ng khÏ l¡
vºt phŸt sinh t÷ tinh th·n ½À ra v¡ nÜ l¡ gâc cða v n vºt. Sau
khi ½¬ ½õa ra û niÎm ban ½·u cða khÏ thÖ sú vºn ½æng biÆn
hÜa cða nÜ li ½õìc xem x¾t mæt cŸch r¶t biÎn chöng.

Thuºt phong thðy cho r±ng khÏ biÆn hÜa vá cïng. Sú


biÆn hÜa cða khÏ hiÌu theo théi xõa l¡ dúa v¡o nhùng nhºn x¾t
thiÅn nhiÅn ½çn sç v¡ nhùng khŸi niÎm n´ng vË quan sŸt m¡
chõa cÜ nhùng phµn tÏch vË m´t b¨n ch¶t hÜa lû cða sú vºt.
Th Ï dò thuºt phon g thðy quan niÎm r±ng :” khÏ l¡ m cða nõèc,
nõèc l¡ con cða khÏ. KhÏ chuyÌn ½æng, nõèc chuyÌn ½æng
theo: nõèc d÷ng, khÏ cñng d÷ng. MÂ con xo°n xuût bÅn nhau.
Nhõ thÆ thÖ näi lÅn m´t ½¶t ½Ì th¶y ½õìc l¡ nõèc cÝn dÙch
chuyÌn tron g lÝng ½¶t kháng cÜ vÆt tÏch ½Ü l¡ khÏ. Nhõng do
khÏ v¡ nõèc quyÎn l¹n vèi nhau nÅn quan sŸt nõèc ch¨y trÅn m
´t ½¶t m¡ luºn ra khÏ dõèi lÝng ½¶t, ho´c ngõìc li luºn vË khÏ
dõè i ng·m m¡ biÆt ½õìc nõèc trÅn m´t ½¶t.

Thuºt phong thðy cho r±ng khÏ quyÆt ½Ùnh hàa phîc cða
con ngõéi. CÜ ½¶t l¡ cÜ khÏ. Con ngõéi sinh ra l¡ ½õìc khÏ,
ngõé i sâng l¡ ½õìc khÏ ngõn g tò th¡nh xõçn g cât, khi chÆt l¡
trê vË vèi khÏ, tan biÆn th¡nh khÏ, h Ýa quyÎn vèi khÏ. TŸng,
chán l¡ ½Ì tiÆp nhºn sinh khÏ, ph¨n khÏ næi cât t o ra phîc ¶m.
KhÏ vºn ½æng trong ½¶t thÌ hiÎn th¡nh ½Ùa thÆ. KhÏ tò l i do
thÆ d÷ng. Nîi ½ãi l¡ thµn khÏ, gÝ ½âng l¡ c¡nh nÅn khÏ di
chuyÌn t÷ thµn ½Æn c¡nh. KhÏ g´p giÜ sÁ t¨n ra, g´p nõèc thÖ
tò li. Ph¾p nghiÅn cöu phong thðy l¡ tò khÏ kháng cho t¨n ½i,
l¡m sao ph¨i luºn ½õìc khÏ v¹n vºn h¡nh m¡ li tò ½îng ½iÌm
mong muân.

Sinh khÏ ban ½·u ch× cÜ mæt ( nguyÅn khÏ) sau khi
biÆn hÜa vºn ½æng m¡ th¡nh vá cïng vá tºn. Tréi kháng cÜ khÏ
thÖ kháng cÜ gÖ cho ½¶t. ‡¶t kháng cÜ khÏ thÖ kháng cÜ gÖ
½Ì chöa. Sinh khÏ ¸n trong lÝng ½¶t, nhÖn kháng th¶y m¡ ph¨i
l¶y lû ½Ì tÖm ra nÜ. ‡Ü l¡ ph¾p luºn ½Ì th¶y khÏ, cÝn gài l¡ lû
khÏ. Lºp luºn l¡ lû ngò tron g khÏ, khÏ câ ½Ùnh th¡nh ra hÖnh,
quan sŸt hÖn h cÜ thÌ luºn ra khÏ. Ngõé i xõa cho r±ng h¡i cât
cha m l¡ gâc cða con ch Ÿu. HÖnh th Ì cða con ch Ÿu l¡ c¡nh
nhŸnh cða cµy cha mÂ. Gâc v¡ c¡nh tõçng ön g. TŸng ho´c ngò
ê nçi ½¶t l¡nh thÖ th·n linh yÅn än, con ch Ÿu thÙnh võìng.

Trong bŸo n¡y sâ trõèc, chîng tái cÜ nÅu : sinh khÏ, tø khÏ
xu¶t hiÎn theo thŸng cða n¯m öng vèi phõçng vÙ. Khi nÜi ½Æn
phõç ng vÙ ph¨i chî û ta ½ang ½öng t i ½µu ½Ì quan sŸt m¡ xŸc
½Ùnh, bêi vÖ gài l¡ trŸi thÖ cÜ ph¨i so vèi tròc thµn ta. Gài l¡
trÅn thÖ cÜ dõè i so vèi chå ta ½ang ½öng. Gài l¡ ½áng thÖ cÜ
tµy so vèi ½Ùa ½iÌm xem x¾t. ‡Ü l¡ nhùng khŸi niÎm tõçng
½âi vË vÙ trÏ.
Theo cŸch luºn sinh khÏ v¡ tø khÏ ph ò thuæc thŸng trong
n¯m, ta th¶y cÜ nhùng ½iËu m¡ ngõéi xõa ½¬ quan sŸt sú
thuºn nghÙch cða cŸc ½iËu kiÎn théi tiÆt. ‡iËu kiÎn théi tiÆt
chÏnh l¡ ph¨n Ÿnh sú vºn ½æng cða trŸi ½¶t chung quanh m´t
tréi. ‡Ì rß hçn, chîng ta th¶y nhõ thŸng GiÅng ( µm lÙch)
phong thðy cho r±ng sinh khÏ ê Tû, Quû v¡ tø khÏ ê Ngà, ‡inh.
Ta nhè cµu ca dao nÜi vË giÜ trŸi théi tiÆt gµy khÜ chÙu cho
con ngõéi: “‡·u n¯m sõçng muâi, cuâi n¯m giÜ nãm”. ‡·u n¯m
cÜ thŸn g GiÅng µm lÙch. ThŸn g n¡y giÜ B¶c thuºn v¡ giÜ Nãm
nghÙch. GiÜ B¶c v¡o thŸng n¡y tuy l nh nhõng ½în g tiÆt nÅn
con ngõéi dÍ chÙu cÝn giÜ Nãm tuy ¶m nhõng trŸi giÜ, dÍ l¡m
cho ngõéi nhõìc âm. B¶c hay B°c l¡ ph õçng vÙ chöa Tû- Quû.
Nãm hay Nam l¡ phõç ng vÙ chöa Ngà-‡inh. Hay li l¶y thŸng
SŸu, sinh khÏ ti TÙ-BÏnh, tø khÏ ti Tû - Quû. Chîn g ta dÍ d¡ng
thâng nh¶t vèi giÜ thŸng SŸu t÷ TÙ-BÏn h tèi l¡ giÜ thuºn cñng
nhõ giÜ tèi t÷ Tû- Quû l¡ giÜ nghÙch.V¡ cö theo sú hìp vèi théi
tiÆt trong n¯m thÖ cŸch suy luºn sinh khÏ-tø khÏ l¡ thÏc h hìp
vèi cŸc sinh vºt theo ½iËu kiÎn théi tiÆt cða B°c BŸn c·u. CÝn
viÎc ½æng thä theo phõçn g vÙ cÜ sinh khÏ v¹n l¡ ½iËu mç hã.
NghiÅn cöu phong thðy kháng thÌ ch× l¡ nhùng ½iËu thúc
dòn g cò thÌ vÖ ph·n lèn ph¨i “lû khÏ”. Ph¨i th¶u ½Ÿo lû thuyÆt
thÖ mèi cÜ thÌ nhÖn rß ½õìc cŸi cò thÌ. CŸi cò thÌ cða phong
thðy cñng li r¶t mç hã bêi nÜ l¡ kÆt qu¨ cða luºn lû m¡ ra.

SŸch phong thðy cÜ ghi l¶y tiÅn thiÅn bŸt quŸi cða Ph òc
Hy ½Ì phâi hìp µm dõçng, l¶y hºu thiÅn bŸt quŸi cða V¯n
võçng ½Ì s°p xÆp h¡o tõìng.
Cñng nhõ nhiËu nËn v¯n hÜa khŸc cða Trung hoa cä, cŸi gâc,
cŸi cç sê v¹n l¡ Kinh DÙch v¡ thuyÆt ThŸi cúc - „m dõçng- Ngñ
h¡nh. Phòc Hy l¡ mæt vÙ vua th·n tho i Trung hoa cä. Phòc Hy
cÝn gài B¡o Hy kháng biÆt v¡o ½éi cŸch ½µy m¶y nghÖn hay
m¶y vn n¯m nhõn g ngõé i Trung hoa cä v¹n coi l¡ thðy tä cða
kinh DÙch. T÷ Phòc Hy ½Æn trõèc V¯n võçng chð yÆu Kinh
DÙch v¹n ch× biÌu diÍn b±ng nhùng v ch liËn v¡ vch ½öt. Vch
liËn l¡ vch lÀ l¡m phï hiÎu cho khÏ Dõçng. Vch ½öt l¡ vch ch³n l¡
phï hiÎu cho khÏ „m.
Cât tðy cða Kinh DÙch l¡ “DÙch hùu ThŸi cúc, thÙ sinh
Lõëng nghi, Lõëng Nghi sinh Tö tõìng, Tö tõìng sinh BŸt quŸi”(
DÙch cÜ ThŸi cúc, t÷ ½¶y sinh Lõëng ngh i, rãi Lõëng nghi
sinh Tö tõìn g, ½Ì Tö tõìng sinh BŸt quŸi). “Sinh” ½µy cÜ ngh Øa
l¡ “ biÆn th¡nh”. BiÆn th¡nh t÷ cŸi ½¬ cÜ th¡nh ra cŸi khŸc
chö kháng ph¨i t÷ cŸi kháng cÜ th¡nh cŸi cÜ.

ThŸi cúc cða Kinh DÙch ½õìc thuºt Phong thðy xÆp l¡
KhÏ, mæt thö “Kh Ï TiÅn ThiÅn” m¡ trong b¨n thµn nÜ chöa
½úng Lõëng Nghi l¡ „m v¡ Dõç ng. NÆu KhÏ l¡ mæt khŸi niÎm
tiÅn thiÅn, l¡ duy tµm, thÖ b¨n thµn KhÏ chöa ½úng „m-Dõçng
( Lõëng Nghi) , theo cŸch gi¨i thÏch l¡ trong Dõçng cÜ „m v¡
trong „m cÜ Dõçng, hai nhµn tâ mµu thu¹n tiËm ¸n ngay tron g
mæt thúc thÌ. ‡Æn ½µy li r¶t duy vºt biÎn chöng.

Khi ½¬ khŸi niÎm ra „m-Dõç ng thÖ mài sú biÆn hÜa sÁ


trê nÅn vá cïng, vá tºn. M¡ khŸi niÎm nhõ ½¬ nÅu, trong Dõç ng
cÜ „m, tron g „m cÜ Dõçn g thÖ chuåi biÆn hÜa trê nÅn sinh
½æng.

Quy luºt Mµu thu¹n trong Duy vºt BiÎn chön g ghi nhºn b¨n
thµn næi ti vºt ch¶t chöa ½úng nguãn gâc cða mµu thu¹n. QuŸ
trÖnh phŸt triÌn cða sú vºt l¡ qu Ÿ trÖnh phŸt triÌn cða cŸc m´t
mµu thu¹n, lõìng ½äi, ch¶t ½äi ½Æn khi ½æt biÆn th¡nh sú
vºt mèi m¡ næi ti li chöa ½úng nguãn gâc mµu thu¹n mèi.
DÙch hàc nhºn r±ng:”CŸc hùu ThŸi cúc” ngh Øa l¡ kháng
cÜ sú vºt n¡o m¡ tú nÜ kháng ph¨i l¡ ThŸi cúc. Ngay trong ThŸi
cúc Lõëng nghi thÖ måi Nghi cñng l¡ mæt ThŸi cúc, tuy Dõçng
trong „m hay „m trong Dõçng thÖ khi ph·n n¡o quŸ lèn trong
hai thö ½Ü li ½õìc coi nh õ l¡ mæt ThŸi cúc. Nhõ thÆ, dï l¡ mæt
ph·n tø b¾ nhÞ, réi rc ½Æn búc n¡o ½i nùa thÖ cñng chöa
½úng ½·y ½ð mæt to¡ n thÌ nhõ cŸi ½ i to¡n thÌ cða vñ trò
( Chaque atome a pour volume, le volume de l’Un ivers.
L’Atome n’est plus le monde mic roscopique et clos que nous
imagin ons peut-Åtre. Il est le centre infin it¾simal du monde
lu i-mÅme - P. Teillard de Chardin , t m dÙch : Måi h t nguyÅn tø
½Ëu gãm c¨ cŸi vÜc dŸng cða cŸi vÜc dŸn g cða vñ trò. NguyÅn
tø kháng ch× cÝn l¡ mæt cŸi tiÌu c¡n khán riÅng lÀ v¡ kh¾p kÏn
nhõ chîng ta tõêng tõìng . NÜ cÝn chÏnh l¡ mæt trung tµm cúc
tiÌu cða vñ trò). Ph¨i ch¯ng ½µy chÏnh l¡ NguyÅn lû Phâi hìp
( principe de correspondance) trong TriÆt hàc Duy vºt?

Chîng ta ½¬ biÆt vË „m Dõçng Lõëng Nghi cñng c·n lõu


û khi gi¨i quyÆt mæt thÆ ½¶t cho Dõçng trch ( Nh¡ ê) hay „m
ph·n ( Mã m¨) l¡ ph¨i l¶y sú h¡i h Ýa „m Dõç ng l¡m gâc.

Ra ½Æn ½Ùa hÖnh cò th Ì thÖ khu ½¶t cÜ thÆ b±ng


ph²ng l¡ dõçng thÖ gÝ ½âng näi cao l i l¡ µm. ‡¶t sçn cõèc
nhiËu gÝ cao, nîi lèn l¡ µm thÖ thung lñng b¬i b±ng trong
khung c¨nh ½ãi nîi li l¡ dõç ng. Chàn thÆ ½¶t l¡m nh¡ hay ½´t
mæ trõèc hÆt ph¨i tràng khµu cµn b±ng µm dõçng. ‡¶t sçn
cõèc cõéng dñng nÅn chàn l¡m nh¡ , ½´t mæ ê nçi cÜ m ch nhÞ
( long g·y). ‡¶t bÖnh dõçng b±ng ph²ng nÅn chàn vÙ trÏ hçi
cao ½Ì tàa lc ( khêi ½æt). Khu ½¶t ½Âp bÅn trŸi cÜ thanh
long ( mch nõèc) , bÅn ph¨i cÜ b ch hä ( ½õéng d¡i), thÆ ½¶t
½¡ng trõèc cÜ ao ½·m tÞa ræng ( chu tõèc), ½¡n g sau cÜ gÝ
trÝn túa lõn g ( huyËn vñ) . Long l¡ dõçng, Hä l¡ µm. Long-Hä
tõçn g nhõìng thÖ gia ½Önh hÝa thuºn, trai gŸi xum v·y.
Nîi chð tØnh ( ½öng yÅn) l¡ µm thÖ nõèc ch¨y ( chð
½æng) l¡ dõçn g. ThÆ ½¶t ½Âp l¡ thÆ ½¶t cÜ nîi chð tØnh
quay ½·u nhõ ½æng. Nõèc chð ½æng lùng lé nê ræng nhõ
ch¨y, nhõ kháng, lõu luyÆn dïng d±ng. Nîi v¡ nõèc hiËn h Ýa
bÅn nhau , c´p k¿ vèi nhau, b¨o vÎ nhau, nuái dõëng nhau l¡
thÆ ½¶t ½Âp. KiÌu luºn lû nhõ thÆ l¡ dúa v¡o cç sê tron g
dõçn g cÜ µm, trong µm cÜ dõçng. ‡iËu h Ýa µm dõçng l¡ ½iËu
quan tràng. Luºn µm dõçng rãi toŸn ngñ h¡nh sao cho mài suy
tÏnh kháng trïng ½iËu x¶u./.
LK.

mæt sâ thuºt ngù thõéng dïng trong phong thðy


LÅ KiËu

Nhõ nhiËu b¡i trõèc, chîn g tái ½¬ trÖnh b¡y, cÜ mæt sâ


ngõé i câ l¡m cho phon g thðy cÜ m¡u s°c huyËn bÏ ½Ì mong
kiÆm lìi, cÜ th Ì l¡ lìi vË vºt ch¶t, ho´c cñng cÜ khi ch× l¡ lìi vË
danh. ‡Ì dÍ hÖnh dung ra næi dung cða ph ong thðy, c·n thâng
nh¶t mæt sâ khŸi niÎm tháng qua nhùng thuºt ngù thõéng
½õìc nh°c ½Æn nhiËu trong phong thðy.

BŸt sçn, cÜ thÌ hiÌu l¡ tŸm ngàn nîi. Nîi n±m ê tŸm
hõèng bŸt quŸi ho´c cÜ nîi n¡o theo hõèng cða bŸt quŸi thÖ ½
´t tÅn nîi tïy theo hõèng. Trong b¡i “La kinh, la b¡n , mæt cáng
cò cða phong thðy” ½¬ ½¯ng trÅn t p chÏ n¡y, chîng tái ½¬
gièi thiÎu bŸt quŸi öng vèi cŸc phõçng B°c, Nam, ‡áng, Tµy,
‡áng B°c, ‡áng Nam, Tµy B°c, Tµy Nam. Theo cŸch gài cða
Chu DÙch thÖ ½Ü l¡ cŸc hõèng tõçng öng Kh¨m, Ly, Ch¶n,
‡o¡ i, C¶n, Tân, C¡n, Khán. Nhõ thÆ , bŸt sçn sÁ l¡ Kh¨m sçn, Ly
sçn, Ch¶n sçn, ‡o¡i sçn, C¶n sçn, Tân sçn, C¡n sçn, Khán sçn.
BŸt sçn ½âi diÎn l¡ cŸc vÙ trÏ ½âi diÎn nhau trong bŸt quŸi l¡
C¡n-Tân , Kh¨m- Ly, C¶n -Khán, Ch¶n -‡o¡i. Dïng bŸt quŸi phâi
hìp vèi Sçn ½Ì ½oŸn sú l¡nh dù khi xem phõç ng hõèng phon g
thðy.

BŸt phong ch× tŸm lo i giÜ thäi. GiÜ thäi theo hõèng so
vèi vÙ trÏ ½ön g l¡m mâc cða con ngõéi. Khi ngõéi ½öng,
phong thðy õèc lÎ cÜ giÜ phÏa trõèc, phÏa sau, bÅn ph¨i, bÅn
trŸi, ½æ cao ngang vai cÜ hai hõèng l¡ ê ½æ cao ngang vai
trŸi, ½æ cao ngang vai ph¨i, ½æ cao ngang hai chµn cñng cÜ
giÜ theo hõèng chµn trŸi v¡ chµn ph¨i. Nhõ thÆ cÜ tŸm kiÌu
hõèng giÜ. Nhõ vºy thÖ vË bÅn trŸi cÜ ba loi giÜ , vË bÅn ph¨i
cñng cÜ ba loi giÜ.

H thð sa l¡ nçi xu¶t thðy theo mæt phõçn g. Nçi cÜ nõèc


ch¨y ra m¡ cÜ sa ( má, gÝ ½¶t nhá cao) l¡ nçi ½¶t phŸt. DÝng
nõèc ch¨y m¡ cÜ nîi ½Ün l¡ nçi kÆt phŸt. Nõèc ch¨y trõèc
huyÎt m¡ rÁ trŸi hay ph¨i thÖ bÅn trŸi hay ph¨i ¶y l¡ h thð.
ThÆ ½¶t cÜ h thð trïng ½iÎp thÖ ½Ü chÏn h l¡ nçi ½¶t kÆt to.

ThuyÆt khÏ khi xem ½¶t l¡m nh¡

LÅ KiËu
Chîng ta ½¬ l¡m quen vèi mæt sâ khŸi niÎm vË phon g
thðy theo quan ½iÌm cða ngõéi l¡m cáng tŸc khoa hàc. ‡i v¡o
mæt sâ v¶n ½Ë cò thÌ nhõ l¡ thuyÆt khÏ dïng trong viÎc chàn
½¶t l¡m nh¡ cða ngõé i xõa thÖ cÝn nhiËu chå mç hã, tuy nhiÅn
cñng cÜ mæt sâ ½iÌm gi¨i thÏch nghe ½õìc.
ThuyÆt khÏ trong khi tÖm ½¶t l¡m nh¡ ½õìc gài theo
thuºt ngù HŸn ViÎt l¡ “dõç ng tr ch khÏ”. Chð yÆu trong viÎc tÖm
½¶t l¡m nh¡ cÜ sø dòn g thuyÆt np khÏ v¡ thuyÆt s°c khÏ .
Np khÏ ½Ë cºp ½Æn khÏ tron g ½¶t ( ½Ùa khÏ) v¡ khÏ theo
cøa ½Æn, ho´c ½i (mán khÏ ). KhÏ l¡ khŸi niÎm tr÷u tõìng nhõ
l¡ tiÅn ½Ë cða lû khÏ. Dï ½Ùa khÏ hay mán khÏ cñng l¡ suy luºn
m¡ th¶y, thºm chÏ c¨m nhºn m¡ th¶y chö kháng thÌ dïng giŸc
quan tháng thõén g m¡ nhºn thöc ½õìc.
Chð thuyÆt cða np khÏ l¡ muân nçi ê ½Ì gia chð l¡m ¯n
phî quÏ ½õìc thÖ c¨ ½Ùa khÏ l¹n mán khÏ ph¨i cïng võìn g. Mæt
trong hai thö khÏ ¶y m¡ suy thÖ kháng trŸnh khÞi lòn b i khi ê
ti ½Ùa ½iÌm n¡y.
L¶y cç sê cða thuyÆt Ngñ h¡nh ½Ì luºn khÏ thÖ khÏ t÷
phõç ng sinh ½Æn, tron g nh¡ ½õìc sinh khÏ ( khÏ to nguãn
sâng). KhÏ t÷ ph õçng kh°c ½Æn thÖ trong nh¡ nhiÍm tø khÏ
( khÏ gµy ½iËu rði ro).
Khi l¶y ½õéng ½i m¡ luºn x¾t thÖ ½õéng ½µm xæc v¡o
nh¡, ½Ü l¡ lai mch. ‡õéng ½i ngang trõèc nh¡, ½Ü l¡ gièi thðy.
KhÏ ½Æn nh¡ t÷ ph õçng n¡o trong bŸt quŸi thÖ gh¾p tÅn
phõç ng ¶y th¡nh tÅn khÏ. Ta nhè li, bŸt quŸi l¡ cŸc hõèng B°c,
Nam, ‡áng, Tµy, ‡áng B°c, ‡áng Nam, Tµy Nam, Tµy B°c. Theo
phõç ng vÙ ph ong thðy thÖ ½Ü tõçn g öng l¡ Kh¨m, Ly, Ch¶n,
‡o¡ i, C¶n, Tân, Khán, C¡n. Nhõ vºy cÜ Kh¨m khÏ, Ly khÏ, Ch¶n
khÏ, ‡o¡i khÏ, C¶n khÏ, Tân khÏ, Khán khÏ, C¡n khÏ.
Nh¡ ê, nÆu ½õìc võìn g khÏ cða tréi, quÏ khÏ cða ½¶t thÖ gia
chð t¶t ½t phî quÏ.
‡iËu mç hã ê n p khÏ l¡ l¡m sao nhºn ra ½õìc khÏ? VÖ nhõ
phong thðy luºn thÖ khÏ l¡ gâc cða v n vºt, khÏ biÆn hÜa vá
cïng, khÏ tò thÖ to hÖnh, khÏ t¨n thÖ th¡nh giÜ, khÏ näi bÅn
trÅn l¡ nõèc, khÏ chÖm ê dõèi l¡ ½¶t. Vºy ch× cÜ thÌ c¨m nhºn
½õìc khÏ qua khŸi niÎm r¶t duy tµm: khÏ l¡ vºt ch¶t do tinh
th·n sinh ra, cÝn khi nÜ biÆn hÜa li theo nhùng suy ½oŸn
luºn lû t÷ cç sê cða µm dõçng, ngñ h¡nh m¡ biÆn hÜa. N p khÏ
ê ½µy , l¡ võìng hay l¡ hung cñng do th¡y phong thðy l¶y c¨m
nhºn cða mÖnh , l¶y tri th öc luºn lû theo µm dõçng, theo ngñ
h¡nh cða mÖnh ½Ì biÎn gi¨i, thºm chÏ l¶y kiÆn thöc x¬ hæi
½õçng théi m¡ phŸn ½Ùnh cho chð nh¡ tin m¡ thái.
Tý nhõ cÜ ngái nh¡ trong ngß, ½õéng v¡o chºt hÂp, m´t
tiËn Ÿn ngù nh¡ cao. Khi v¡o nh¡ töc anh Ÿch, nhõng th¡y
phong thðy li phŸn , ngái nh¡ cÜ võìng khÏ biÆt bao. Ch²ng qua
vÖ th¡y cÜ tháng tin trõèc chð nh¡ vË quy ho ch mê ½õéng cŸi
lèn m¡ ngái nh¡ sÁ læ m´t tiËn ra phâ, nÆu kháng hõng võìng
l¡m ¯n thÖ cÜ nhõìng ½i cñng ½õìc giŸ thºt héi ½Ì th¡y phŸn
½i.
ChuyÎn T¡u n¯m trõèc ½¯ng trÅn tu·n bŸo Tu·n tin töc vË
con ½õéng quy ho ch l¡m th²ng ½i qua khu mæ Tä, con chŸu
muân giù mæ Tä kháng ph¨i chuyÌn nÅn trÖnh vèi cç quan
duyÎt luºn chöng r±ng nÅn cho ½õéng ½i vÝng v¿o quanh mæ
½Ì ngõéi ½i th¶y ½õìc c¨nh ½Âp non sáng, du khŸch th¶y cŸi
vØ ½i cða tä quâc. V¡ ngõéi ta ½¬ l¡m ½õéng ½i vÝng thºt. V¡
nÆu ½õéng lõìn bÅn ph¨i ngái mæ Tä th Ö th¡y phong thðy li
½õìc thÌ nÜi r±ng ngái nh¡ cða Tä cÜ B ch hä, ½õéng d¡i, to,
ræng, con chŸu tha hã m¡ sÅnh sang.

S°c khÏ l¡ xem vÀ cða khÏ m¡ luºn cŸt, hung. Phong thðy
nÜi r±ng nh¡ tãi t¡n nhõng s°c khÏ sŸng sða, rng rë thÖ ngõéi
ê trong nh¡ sÁ ¯n nÅn l¡m ra. Nh¡ mèi m¡ ¨m ½ m, mé nht thÖ
l¡m ¯n lòn bi. V¡o nh¡, dï chð ½i v°ng m¡ v¹n th¶y ¶m cîn g thÖ
chð nh¡ sÁ l¡m ¯n thÙnh võìng. V¡o nh¡ nhõ th¶y Ÿnh h¡o
quang, chð nhµn ch°c sÁ ½ t cú phî. V¡o nh¡ m¡ th¶y b¡ng b c
nhõ sõçng, nhõ khÜi thÖ tai hàa ºp ½Æn ch²ng cÝn xa.
ChuyÎn lõu truyËn khi Qu¨n Læ ( ½éi Tam quâc bÅn T¡u)
½i vË hõèng Tµy g´p mæ Vá Hõu KiÎm th Ö than vèi hàc trÝ
r±ng : Ngái mæ n¡y cµy câi tuy nhiËu m¡ t÷ lµu ½¬ kháng cÜ
bÜng. TrÅn bia mæ ghi léi hoa mþ nhõng kháng cÜ hºu ½Ì giù
gÖn sinh khÏ. HuyËn vñ thÖ khu¶t m¶t ½·u, thanh long kháng
cÜ chµn, bch hä ngºm xŸc chÆt, chu tõèc ½ang rËn rØ, mâi
nguy ½¬ phòc bân bË, hàa diÎt tæc °t l¡ s°p ½Æn, kháng quŸ
hai n¯m sÁ öng nghiÎm.
Ch°c r±ng Qu¨n Læ l¡ ngõé i cÜ quan ½iÌm nhµn sinh b¶t
½ãng vèi Vá Hõu KiÎm ho´c gi¨ l¡ ngõéi ½ãng hõèng vèi Vá
Hõu KiÎm, vân s³n lÝng nhµn t÷, ½a c¨m, th¶y Vá Hõu KiÎm
th¶t læc khi th¶t thÆ m¡ c¨m thŸn ch¯ng? Cñng cÜ thÌ l¡ khi
Qu¨n Læ ½i ngang qua mæ Vá Hõu KiÎm v¡o lîc thu t¡n, ½áng
tèi nÅn cµy khá trç c¡nh kháng cÜ lŸ, c¡nh nhiËu nhõng lŸ
ròng hÆt, cÝn ½µu m¡ kÆt tŸn, to bÜng.
S°c khÏ hay l¡ l¶y tµm linh c¨m nhºn thay nhºn thöc thúc
ti ½Ì luºn vË nh¡, vË ½¶t th Ö thúc l¡ mç hã. Chð nh¡ cÜ söc
khÞe, chð nh¡ l¡m ¯n th¡nh ½t thõéng cÜ tµm lû cêi mê vèi bn
b¿. Chung quanh anh ta rúc rë kháng khÏ l c quan, tú tin. Ngõéi
ngo¡i th¶y cŸi lÜe sŸng hay cŸi ¨m ½m l¡ trng thŸi tµm lû khi
½Æn th¯m nh¡, kÆt hìp dŸng vÀ, cŸi hÖnh cò thÌ cða ngái nh¡,
cða phÝng âc vèi nhºn thöc chð quan vË kháng khÏ quanh chð
nh¡, nhùng thö ½Ü hÝa th¡nh cŸi c¨m nhºn chð quan cŸ nhµn.
‡iËu luºn ½oŸn dúa v¡o ½iËu kiÎn tµm lû chð nh¡ ¶y cÜ thÌ
½îng ½Æn tŸm chòc ph·n tr¯m.
CÝn nhõ thÅu dÎt quŸ ½i cho phong thðy thÅm th·n bÏ
thÖ ngõéi ta cÝn b¨o: v¡o nh¡ th¶y Ÿnh h¡o quang nhõ løa bºp
bïn g thÖ hÞa tai s°p ½Æn, trong nh¡ khÏ tr°ng b¡ng bc thÖ s°p
cÜ tang, nh¡ ½en µm th·m m¡ th oŸng cÜ khÏ m¡u thÖ tai õçng
s°p hÆt, cøa nh¡ li vui vÀ bÖnh an...Nhùng ½iËu luºn ½oŸn
dúa v¡o trng thŸi tµm lû cða chð nh¡ cñng l¡ cŸch ½oŸn dúa,
½oŸn phÞng m¡ thái.

Chù HŸn ViÎt thÖ trch l¡ nh¡. Nhõng trch cÝn cÜ nghi¬ l¡
lúa chàn, nhõ “trch lµn sø” ( chàn lŸng giËng m¡ ê). Phon g
thðy r¶t chî û ½Æn mái trõéng ½´t ngái nh¡, hay ½îng hçn,
mái trõéng cho con ngõéi sâng. Phõçng vÙ ½´t ngái nh¡ r¶t
quan tràng. ChuyÎn xõa ch¾p r±ng Lå Ai cáng muân l¡m nh¡
hõèng Tµy. Sø quan can ng¯n nÜi r±ng hõèng Tµy l¡ nçi cŸc
bºc tán kÏnh ê. MÖnh cÝn l¡ ngõéi tr·n m°t thÙt kháng ½õìc
½Ì nh¡ mê ra hõèng Tµy. Vèi ½¶t nõèc ViÎt nam ta thÖ léi sø
quan hay ho quŸ. NÜ hay vÖ hõèng Tµy n°ng chiËu gay g°t, t÷
11 gié trõa ½¬ khÜ chÙu rãi. NÆu mê ½õìc nh¡ ra hõèng Nam
hay ‡áng Nam ½Ün giÜ mŸt mïa h¿, che giÜ b¶c mïa ½áng,
trŸnh giÜ nÜng mïa h¿ tât biÆt m¶y.
Ph õçng vÙ ngái nh¡ cho ½Âp, chîng tái ½¬ b¡n khi nÜi vË
La kinh v¡ sú tõçng nhõìn g µm dõçng. ‡Âp phõçn g vÙ chÏnh l¡
l¶y mái trõéng v¡ c¨nh quan nçi xµy dúng sao hìp vèi vÙ trÏ
½Ùa lû, vèi ½Ùa hÖnh cða khu vúc xµy dúng, vèi vi khÏ hºu
cða vÙ trÏ l¡m nh¡. ‡´t ngái nh¡ trong ½iËu kiÎn mái trõéng cò
thÌ, khi thiÆt kÆ kiÆn trîc, quy hoch ph¨i to cho cuæc sâng
tiÎn nghi nh¶t cho ngõéi sø dòng, nhõ thÆ thÖ ½i bæ phºn û
tõêng vË dõçng trch sÁ trïng hìp giùa kiÆn trîc sõ vèi th¡y
phong thðy.

Th¡y phong thðy cñng nhõ kiÆn trîc sõ ½Ëu nh¶t quŸn l¡
cáng trÖnh kiÆn trîc ph¨i h¡i hÝa vèi thiÅn nhiÅn. Nh¡ v¡ mái
trõéng chöa ½úng ngái nh¡ g°n bÜ vèi nhau, tán thÅm dŸng
vÀ v¡ tiÎn nghi cho nhau l¡ ½iËu tuyÎt véi. Th¡y phong thðy xõa
muân l¡m nh¡ bÅn sáng, kË nîi. Chîn g ta kháng cÜ ½iËu kiÎn tú
lúa chàn ½¶t l¡m nh¡ cho mÖnh theo kiÌu tú chàn nhõ thÆ ,
nhõn g khi thiÆt kÆ nhùng nçi ngh× ngçi, gi¨i trÏ, chîng ta
cñng chàn vÙ trÏ theo cŸch ngõéi xõa. Nh¡ thç ‡å Mòc ½éi
‡õéng nÜi vË nîi Cøu Hoa, chïa ¸n trong mµy, sáng Thanh Qua,
c·u vén c¡nh liÍu. BÅn ta thÖ: “kÖa non non nõèc nõèc mµy
mµy, ½Î nh¶t ½æng hÞi r±ng ½µy cÜ ph¨i” nh¡ thç Dõçng
KhuÅ nÜi vË Chïa Hõçng nhõ thÆ.
Khi xem ½¶t l¡m nh¡, ½iËu cç b¨n cða phong thðy xõa l¡
xem thÆ nîi thÆ nõèc. M ch v¡ khÏ l¡ hai thö cç b¨n. Ngo¡i ra,
sú tõçng quan vË ½¶t ê, ½õéng xŸ, sáng suâi cÜ quan hÎ mºt
thiÆt, chîng tái kháng ½Ë cºp li vÖ ½¬ cÜ tŸc gi¨ viÆt rãi
( xem thÅm Chàn hõèn g nh¡ v¡ bâ trÏ næi th¶t theo thuºt
phong thðy cða NguyÍn H¡ dÙch, NXB Xµy dúng, 1996).
Ph ong thðy nÜi vË nh¡ l¡m nhiËu cŸi kË nhau ( nhõ kiÌu
trong phâ) li nghiÅm hçn chîn g ta ½ang xµy nh¡ ê phâ hiÎn
nay. ThÏ dò ê H¨i Chµu bÅn T¡u, th¡y phong thðy khuyÅn dµn
l¡m nh¡ nÆu cïn g mæt d¬y thÖ m´t tiËn ¯n cïng mæt ½õéng
th²ng cho thâng nh¶t mæt “long”. Nh¡ l¡m kË nhau ph¨i cao
th¶p b±ng nhau. Nh¡ l¡m nhá ra khÞi m´t tiËn cða c¨ d¬y lµm
v¡o thÆ “cá nh n xu¶t ½·u”( con chim nh n lÜ ½·u ra phÏa
trõèc) thÖ chð nh¡ °t bÙ ½çn bÜng, ch²ng chÆt chãng thÖ
cñng gÜa vì. Nh¡ l i lïi so vèi d¬y chung h¡ng phâ gài l¡ thÆ “
thŸc nha” ( r¯ng khÌnh) , vì chãng luán lòc ½òc. Nh¡ l¡m trong
cïng d¬y cao th¶p kháng ½Ëu thÖ nh¡ cao ½¿ khÏ cða nh¡
th¶p. Nh¡ bÅn trŸi cÜ thÌ cao hçn nh¡ bÅn ph¨i , tuyÎt ½âi nh¡
bÅn ph¨i kháng ½õìc cao hçn nh¡ bÅn trŸi. Lû do cða ½iËu n¡y
l¡ : bÅn trŸi l¡ rãng xanh ( t¨ thanh long), bÅn ph¨i l¡ hä tr°ng
( hùu bch hä). Rãng v¡ hä cïng ngang trÅn mæt ½æ cao m¡
½ïa rën vèi nhau thÖ dµn yÅn, phâ ¶m. NÆu höng khêi m¡ bay
cao thÖ rãng bay cao l¡ thuºn. Hä nh¨y rën lÅn cao trÅn rãng
l¡ ½iËu nghÙch, ngõìc. Dµn phâ sÁ ch²ng sâng h Ýa thuºn ½õìc
vèi nhau.
Cøa cða ngái nh¡ ½õìc th¡y ph ong thðy hÆt söc coi
tràng. Ph ong thðy quan niÎm r±ng cøa l¡ bæ m´t cða ngái nh¡,
l¡ yÆt h·u cða ngái nh¡. VÙ trÏ, kÏch thõèc cøa quyÆt ½Ùnh sú
thÙnh suy cða chð nh¡. BÅn trÅn cøa tiÆp thiÅn khÏ, bÅn dõèi
cøa tiÆp ½Ùa khÏ. Cøa ph¨i sao ½Ì ½Ün khÏ l¡nh m¡ ng¯n khÏ
dù.
Hai nh¡ ½âi diÎn cøa thÖ nÅn l¡m cŸc cøa b±ng nhau v¡
cÜ ½æ cao b±ng nhau. NÆu kháng sÁ tÿ n nh nhau m¡ h¡ng
phâ sinh b¶t hÝa. Phong thðy cho r±ng möc bºu dõè i cøa cða
nh¡ n¡o cao thÖ sÁ bÙ ngh¿o hçn nh¡ cÜ cøa ½´t th¶p hçn. Nh¡
n¡o cÜ cøa to hçn thÖ sÁ gi¡u hçn. Nh¡ kháng mê cøa ra ½âi
diÎn vèi cáng sê, cäng th¡nh, cøa nh¡ tï. NÆu mê nhõ thÆ sÁ
rç i v¡o ½õéng quan tòng, kiÎn cŸo, tï ½·y.
Cøa sä l¡m sao ½Ì cÜ thÌ chiÅm ngõëng ½õìc c¨nh quan
thiÅn nhiÅn mèi l¡ ½iËu tât. Qua song cøa, d¡u ban ng¡y tØnh
mÙch hay ban ½Åm nh¡n nh t Ÿnh tr¯ng, thÖ c¨nh ngo¡i song
cøa l¡m cho chð nhµn xao xuyÆn hãn thç, yÅn lÝng vèi cŸi t o
hÜa ½¬ ban cho mÖnh. Cäng mê kÏch cë v÷a ph¨i, tõçng xöng
vèi nh¡. Ph õçng vÙ mê cäng thÖ theo cŸt hung cða phõçng vÙ
v¡ phõçng sinh khÏ.
Kháng nÅn cÜ vºt c¨n t·m m°t khÜ chÙu khi mê cŸc loi
cøa.NÆu bÙ vºt c¨n thÖ dÙch chuyÌn cøa. B¶t quŸ thÖ bÙt l i.
NhÖn vºt c¨n ½Ì gµy khÜ chÙu trong xuât c¨ ½éi ngái nh¡ thÖ
sâng tron g nh¡ sao tho¨i mŸi ½õìc ./.
LK.
phong thðy , chuyÎn ngõéi xõa chàn ½¶t l¡m nh¡

PGs. LÅ KiËu
Trõ é n g ‡ i h à c K i Æ n t r î c

Ph ong thðy tãn ti trÅn hai nghÖn n¯m m¡ cúc thÙnh l¡


théi cŸc triËu nh¡ Minh , nh¡ Thanh bÅn T¡u, v¡o kho¨ng n¯m
1369 ½Æn ½·u thÆ ký n¡y.

Hai khŸi niÎm m¡ nhiËu ngõéi h Ýa træn th¡nh mæt, ho´c l¡


vá tÖnh hay hùu û kháng phµn biÎt, ½Ü l¡ phong thðy v¡ thuºt
phong thðy. Ph ong th ðy l¡ ½Ùa thÆ, ½Ùa hÖnh , l¡ ½¶t, l¡
nõèc quanh ta. Ph ong thðy l¡ mái trõén g sâng m¡ con ngõéi
tãn ti trong ½Ü. Thuºt phong thðy l¡ nhùng luºn lû, nhùng suy
ngh Ø cða con ngõéi v¡ cŸch thÏch öng cuæc sâng cða con
ngõé i khi n±m trong cŸi phong thðy ¶y. Nhõ thÆ, phong thðy
l¡ tãn ti khŸch quan cÝn thuºt phon g thðy l¡ s¨n ph¸m cða û
thöc liÅn quan ½Æn phong thðy.
Ph ong thðy cÝn cÜ nghØa ræng l¡ nhùng ho t ½æng
nghiÅn cöu vË thiÅn v¯n , vË sao tréi, vñ trò , vË trŸi ½¶t, vË
khÏ tõìn g, vË ½Ùa thÆ l¡m nh¡, ½´t mã m¨ nÅn v÷a g·n vèi
con ngõéi li v÷a xa con ngõéi. Lû luºn cç b¨n cða phong thðy (
kinh dÙch, µm dõçn g ngñ h¡nh) thÖ r¶t tr÷u tõìn g, thuºt ngù
sø dòng thÖ khŸc l vèi ngán t÷ dïng h¡ng ng¡y to ra cho
phong thðy mæt dng vÀ bÏ hiÌm. ‡àc ph ong thðy v¡ nghe vË
phong thðy th¶y mæt kháng khÏ sâng, chÆt ½an xen , ½¶t
tréi hÝa nhºp, rß kháng ra rß, mé kháng ra mé l¡m cho qu·n
chîng tin thÖ cÜ thÌ tin, cÜ thÌ kháng tin thÖ cñng sì. Th·y
phong thðy li thÅu dÎt bao chuyÎn ly kü, gŸn mæt sâ quan niÎm
phong thðy v¡o cŸc sú kiÎn lÙch sø, tá vÁ cho phong thðy cÜ
bæ m´t th·n bÏ.

Lû luºn v¡ thúc tiÍn cða ph ong th ðy vá cïng phöc t p. ‡Ì


xem mæt thÆ ½¶t ½´t m¨ ph·n lèn th¡y ½Ùa lû ph¨i ê nh¡ gia
chð c¨ n¯m tréi, sŸng cçm rõìu rãi ½i ng°m nghÏa ½¶t tréi
rong ruäi ngo¡i ½ãng. ChiËu vË ½àc sŸch ( ch²ng hiÌu sŸch
gÖ), khÌnh duåi tõ duy ½Ì rãi nhºp nhong tâi li cçm rõìu. N¯m
nay ngõéi chÆt, xem ½¶t mæt n¯m ché n¯m sau c¨i tŸng ½´t
v¡o nçi ½¶t chàn. Th¡nh kÏnh v¡ ½ìi ché ½¶t phŸt. Ché m¬i
kháng th¶y ph Ÿt li ng¹m suy ti mÖnh tµm chõa th¡nh, lÝng
chõa kÏnh hay thºm chÏ hâi vÖ ½¬i th¡y chõa hºu.

Ngay v¡i n¯m g·n ½µy trong cµu chuyÎn l¡m nh¡ ê ta,
ch°c kháng Ït ngõé i c y th¡y ph ong thðy. V¡o nhùng n¯m 1991-
1993 nh¡ ½¶t v¡o cçn thÙnh võìng thÖ nhiËu ngõéi l¡m nÅn ¯n
ra tõêng ½µu nh õ vÖ nhé th¡y m¡ phŸt. Nhõn g sang 1995-
1996 nh¡ vay tiËn l¡m, nhùng mong tµy thuÅ ½Ì thu hãi vân
nhõn g biÌn treo " house for rent" c¨ théi gian d¡i d¡i ch²ng ai
ngÜ hÞi. Nì v¹n ch¶t chãng, l¬i m ½À l¬i con, ch°c cñng
ch²ng ai ½i trŸc h th¡y phong thðy. Th¡y phong thðy n¡o ch²ng
nÜi nhõ t¾p nh¨y, li ½Îm nhùng t÷ nhõ minh ½õéng, huyËn
vñ, bch hä, thanh long, chð nh¡ ch× cÝn cŸch gºt ½·u lia lÙa
xuût xoa khen th¡y v¡ tú h¡o mÖnh ½¬ ½õìc ½´t ngang mÖnh
cïng th¡y ½o cao ½öc tràng.

Nõèc Trung hoa t÷ sau 1949 thuºt phong thðy bÙ ½¨ kÏch


n´ng nË, kháng dŸm cáng khai læ diÎn nhõng nÜ l i ½õìc Hãng
cáng, ‡¡i loan nµn g ½ë. NÜ cö dai d²ng tãn t i cÜ lîc rß hÖnh ,
cÜ lîc lu mé, kÏn ½Ÿo. M¶y n¯m g·n ½µy, trong kháng khÏ c¨i
cŸch chung vË kinh tÆ ê Trun g quâc ngõé i ta li nghiÅn cöu v¡
b¡n luºn vË phong thðy trÅn sŸch vê.

‡iËu kh²ng ½Ùnh l¡ nÜ tãn t i dai d²ng. Vºy cŸi lû ½Ì nÜ


tãn ti l¡ cŸi gÖ. CÜ ngõéi xÆp phong thðy nhõ mæt hiÎn tõìng
v¯n hÜa, vÖ nÜ sâng trong ph·n hãn cða con ngõéi.

Trong ph ong thðy v¡ thuºt phong thðy cÜ cŸi lû gi¨i ½õìc


theo khoa hàc l¡ ½Ùa hÖnh, ½Ùa thÆ l¡m nh¡ chÙu ¨nh hõêng
cða ½Ùa ch¶t cáng trÖnh, ½Ùa ch¶t thðy v¯n, vi khÏ hºu. Xem
thÆ ½¶t l¡m nh¡ chÏn h l¡ chàn cho ngái nh¡ theo cŸc ½iËu kiÎn
thuºn lìi vË phõçng vÙ, khÏ hºu, ½Ùa ch¶t cáng trÖnh tât, ½Ùa
ch¶t thðy v¯n phï hìp. ‡µy chÏnh l¡ khµu ½iËu tra cç b¨n ½Ì
chàn ½Ùa ½iÌm xµy dúng. T÷ mái trõéng vi khÏ hºu tât m¡ chð
nh¡ cÜ söc khÞe tât, tµm lû tât, l¡m nÅn ¯n ra. ‡¶y l¡ nhùng
nhµn tâ tÏch cúc.

L¡m cho phong thðy th·n bÏ, vß ½oŸn nhõ thÆ ½¶t n¡y
thÖ ½au m°t, thÆ ½¶t kia con gŸi li gÜa chãng l¡ ½iËu chõa
h²n dÍ tin .

‡àc ph ong thðy, tÖm hiÌu phon g thðy ½Ì tÖm ra yÆu tâ


½Ì nÜ tãn ti nhõ hiÎn tõìng v¯n hÜa, dïng nh¬n quan khoa hàc
½Ì khen cŸi ½õìc, chÅ cŸi bÙa ½´t l¡ ½iËu c·n l¡m. ‡âi chiÆu
nhùng ½iËu ½¬ cÜ trong phong th ðy v¡ thuºt phong thðy, g n
½òc khçi trong vèi phon g thðy l¡ ½iËu cÜ thÌ l¡m ½õìc.
Ph ong thðy g°n liËn vèi ½¶t ½ai, vèi phõçng vÙ. Tri thöc
vË phong thðy kháng thÌ tŸch réi vèi nhùng khŸi niÎm cç b¨n
vË phõç ng vÙ hiÌu theo cŸch cða ngõéi T¡u cä.
‡Ì xŸc ½Ùnh ph õçng vÙ khi ½i kh¨o sŸt ½¶t ½ai, nghË
phong thðy dïng dòng cò gài l¡ la b¡n. La b¡n lèn gài l¡ La
kinh. La b¡n nhÞ gài l¡ trâc long. TrÅn la b¡n, la kinh hay trâc
long vÁ nhiËu vÝng trÝn v¡ cŸc v ch xuyÅn tµm chia phõçng
vÙ.

‡éi Minh cÜ T÷ chi Mc son " La kinh ½×nh mán trµm" cÜ


2 quyÌn ch× nam trµm . SŸch n¡y cho r±ng la kinh lîc ½Ü cÜ
24 hõèng , bÞ quÅn 12 chi cða tiÅn thiÅn, nÅn thÅm 12 chi,
chia l¡m 33 t·ng, trÖnh b¡y b±ng chù v¡ hÖnh vÁ. Ngo¡i ra,
sŸch cÝn mæt phò lòc do Chu Chi Tõçng vÁ.
Th¸m Th¯ng ½éi Minh cñng son "La kinh tiÅu n p chÏnh
táng" b¡n vË tiÅu np khÏ trong 72 long mch.

ChÏnh giùa la b¡n g°n mæt kim nam chµm cÜ trò quay.
Ph·n dõè i kim l¡ cŸc vÝng trÝn ½ãng tµm v¡ nhùng tia ½i qua
tròc kim nam chµm ghi ph õçng vÙ. Trong cŸc vÝng trÝn
( thõéng l¡ ba vÝng) thÖ vÝng trong cïng l¡ vÝng ½Ùa b¡n,
vÝng giùa l¡ vÝng nhµn b¡n v¡ vÝng ngo¡i cïng l¡ vÝng thiÅn
b¡n. La kinh cÜ thÌ cÜ tèi 13 vÝng.
NÆu ch× cÜ ba vÝng thÖ vÝng thiÅn b¡n dïng xem hõèng
nõèc tò, nõèc ch¨y. VÝn g ½Ùa b¡n ½Ì ¶n ½Ùnh long m ch. VÝng
nhµn b¡n ½Ì luºn sú tât x¶u cða cŸc gÝ ½âng ( m¡ phong thðy
gài l¡ cŸc sa). VÝn g trÝn ½õìc chia th¡nh 24 á, måi á ön g vèi
15 o ( to¡n vÝng 360 o ).

NÆu l¶y vÝng ½Ùa b¡n l¡m gâc thÖ vÝng thiÅn b¡n lÎch
vË ph¨i nøa á v¡ vÝng nhµn b¡n lÎch vË trŸi nøa á.
Ti tµm thõéng l¡m mæt vÝng nhÞ, chia th¡nh hÖnh µm,
dõçn g. Nhºn thöc l¡ ThŸi cúc sinh Lõëng nghi. Lõëng nghi sinh
Tö tõìng. Tö tõìng l¡ ThŸi dõçng, ThŸi µm, Th iÆu dõçn g, Th iÆu
µm. ‡Ü chÏnh l¡ bân phõçn g ‡áng, Tµy, Nam , B°c. CŸch xŸc
½Ùnh phõçng vÙ trõèc théi T·n ch¾p: Khi ½i, trõèc m´t l¡ chu
tõèc, th Ö sau lõng l¡ huyËn vñ, cÝn bÅn t¨ l¡ thanh long thÖ
bÅn hùu, bch hä. ‡iËu n¡y cÜ nghØa l¡, trõèc m´t l¡ nam th Ö
sau lõng l¡ b°c, bÅn trŸi l¡ ½áng thÖ bÅn ph¨i l¡ tµy.

ChÏnh B°c ghi chù Tû, chÏnh Nam ghi chù Ngà, chÏnh ‡áng
ghi chù M¬o, chÏnh Tµy ghi chù Dºu. KÌ theo chiËu kim ½ãng
hã thÖ l·n lõìt 24 á nhõ sau: M¬o, …t, ThÖn, Tân, Tÿ, BÏnh,
Ngà, ‡inh, Mïi, Khán, Thµn , Canh, Dºu, Tµn, Tu¶t, C¡n, Hìi,
Nhµm, Tû, Quû, Søu, C¶n, D·n, GiŸp.

ChuyÎn lõu truyËn, khi Qu¨n Læ ( ½éi Tam quâc) ½i vË


phÏa Tµy g´p mæ Vá Hõu KiÎm thÖ than thê , kháng vui m¡
nhºn x¾t: Cµy câi tuy nhiËu m¡ t÷ lµu kháng cÜ bÜng, bia mæ
léi gh i hoa mþ nhõng kháng cÜ hºu ½Ì giù gÖn, huyËn vñ
khu¶t m¶t ½·u, thanh long kháng cÜ chµn, bch hä ½ang ngºm
xŸc chÆt, chu tõèc ½ang rËn rØ, mâi nguy ½¬ phòc kh°p bân
bË, hàa diÎt tæc °t l¡ s°p ½Æn, kháng quŸ hai n¯m sÁ öng
nghiÎm.

Qu Ÿch Ph Ÿc trong “ TŸn g kinh” d´n r±ng: Thanh lon g bÅn


trŸi, bch hä bÅn ph¨i, chu tõèc ½¡ng trõèc, huyËn vñ ½¡ng
sau, muân ½õìc mã yÅn m¨ ½Âp th Ö huyËn vñ ph¨i cîi ½·u,
chu tõèc dang cŸnh, thanh long uân khîc,bch hä quy thuºn.
Khi nhÖn thÆ ½¶t ½ãng théi ph¨i nhÖn m¡u ½¶t. NÆu ta th¯m
½¡n tÆ x¬ t°c ê cáng viÅn Trun g Sçn B°c Kinh th Ö th¶y
phõç ng ‡áng thanh long, ½¶t m¡u xanh cµy cÞ, phõçng Tµy B-
ch hä m¡u ½¶t tr°n g bc, phõçng Nam chu tõèc ½¶t ½Þ m¡u
hãng, ph õçng B°c huyËn vñ ½¶t cÜ m¡u ½en. Giùa ½¡n cîng,
½¶t m¡u v¡ng tõìn g trõng cho Ngõéi.

Tö tõìng sinh BŸt quŸi, ngo¡i tö tõìn g ½¬ cÜ l´p l i trong


bŸt quŸi cÝn thÅm bân hõèng cða BŸt quŸi l¡ : C¡n , Khán,
C¶n, Tân. ‡Ü chÏn h l¡ cŸc hõèng Tµy b°c, Tµy nam, ‡áng nam,
‡áng b°c.

Nhõ thÆ, phõçn g ‡áng cÜ GiŸp, M¬o, …t. ‡áng Nam cÜ


Th Ön, Tân, Tÿ. Nam cÜ BÏnh, Ngà, ‡inh. Tµy Nam cÜ Mïi, Khán,
Th µn.Tµy cÜ Canh, Dºu, Tµn. Tµy B°c cÜ Tu¶t, C¡n, Hìi. B°c cÜ
Nhµm, Tû, Quû. ‡áng B°c cÜ Søu, C¶n, D·n.
CŸc hõèng thuæc ‡Ùa chÏ l¡ : Tû, Søu , D·n, M¬o, Th Ön,
Tÿ , Ngà, Mïi, Thµn , Dºu, Tu¶t, Hìi ( 12 hõèn g ½Ùa chÏ). TŸm
hõèng thuæc thºp can l¡ : GiŸp, …t, BÏnh, ‡inh, Canh, Tµn ,
Nhµm, Quû ( bÞ Mºu, Ký trong thºp can).
CŸc hõèng xÆp ½âi xöng gài l¡ bŸt sçn ½âi diÎn gãm:
C¡n-Tân, Kh¨m-Ly, C¶n-Khán, Ch¶n-‡o¡i. B°c thuæc Kh¨m, ‡áng
thuæc Ch¶n, Nam thuæc Ly, Tµy thuæc ‡o¡i.

Ph µn vÙ theo Ngñ h¡nh thÖ chÏnh giùa l¡ h¡nh Thä, B°c


thuæc h¡nh Thðy , ‡áng thuæc h¡nh Mæc, Nam h¡nh HÞa, Tµy
h¡nh Kim. CÝn cŸch gài khŸc : Thðy l¡ Nhuºn h , HÞa l¡ ViÅn
thõìng, Mæc l¡ Khîc trúc, Kim l¡ TÝng cŸch, Thä l¡ Gia tõéng.

TrÅn ½µy ta ch× x¾t ½Æn ChÏnh ngñ h¡nh dïng phä biÆn
trong phong thðy. Ngo¡i ra cÝn BŸt quŸi ngñ h¡nh v¡ Hãng ph m
ngñ h¡nh cñng l¡ loi ngñ h¡nh thõéng dïng. CÝn Tö kinh ngñ
h¡nh, Tam hìp ngñ h¡nh, Tö sinh ngñ h¡nh, Son g sçn ngñ h¡nh,
HuyËn kháng ngñ h¡nh, Hõèng thõìng ngñ h¡nh, Np µm ngñ
h¡nh ...kháng thÌ kÌ hÆt ½õìc .

Cò thÌ cða phong thðy thÖ thÆ ½¶t trÝn l¡ Kim, thÆ d¡i l¡
Mæc, thÆ nhàn l¡ HÞa, thÆ vuáng l¡ Thä. thÆ nhõ sÜng gìn l¡
Th ðy.
Khi chàn ½¶t ph¨i dúa v¡o ngñ h¡nh tõçng sinh m¡ luºn
½oŸn. TrŸnh ngñ h¡nh tõç ng kh°c l¡ ½iËu th¡y phong thðy tµm
niÎm h¡ng ng¡y.

Theo Hãng Vñ c¶m thõ luºn vË ngñ h¡nh tõçng ngæ thÖ
thðy giao thðy, nam nù t¶t dµm. Ph õçng B°c thuæc Thðy. NÆu
cÜ nõèc th¶m nhºp t÷ phõçng B°c v¡o khu ½¶t ta ê hay mæ
ph·n thÖ con cŸi kháng än thÞa. NÆu dúng nh¡ quay m´t
hõèng Nam thÖ sau nh¡ l¡ huyËn vñ. HuyËn vñ ph¨i l¡ thÆ ½¶t
nhá cao , cÜ gÝ tho¨i mèi thuºn, mèi ½Âp. GÝ th o¨i l¡ thÆ
huyËn vñ cîi ½·u. NÆu sau nh¡ l i l¡ ½·m nõèc ho´c vŸch nîi
dúng thÖ cÜ khŸc gÖ huyËn vñ m¶t ½·u m¡ Qu¨n Læ chÅ bai
ê trÅn .
Ph õçng Nam l¡ HÞa m¡ thÆ ½¶t l i nhàn khŸc n¡o nhõ løa
g´p løa, theo ph ong thðy thÖ ê ½¶t ¶y hay g´p ½iËu kiÎn
tòn g. Ph õçng Tµy cða miÆng ½¶t ½Üi tõìng xem x¾t l¡ Kim m¡
cÜ thÆ trÝn ( Kim ) thÖ gia chð sÁ gi¡u cÜ, thÙnh võìng. PhÏa
‡áng nh¡ l¡ hõèng Mæc li cÜ thÆ ½¶t d¡i l¡ mæc thÖ mæc
mæc tõçng sinh, trai gŸi tron g nh¡ gi¡u sang, phî quû.

Ngo¡i ra quan hÎ giùa ThiÅn, ‡Ùa, Nhµn cÝn cÜ quy õèc :


Tû l¡ Nhµn huyÎt, C¶n l¡ Quý mán, Tân l¡ ‡Ùa hæ, BÏnh l¡ ‡Ùa
huyÎt, Khán l¡ Nhµn mán, Canh l¡ Th iÅn huyÎt, C¡n l¡ ThiÅn
mán.

Trong quŸ trÖnh xem x¾t phõçng vÙ thÖ tiÅn thiÅn bŸt
quŸi cða Ph òc hi ½Ì phâi hìp „m Dõçn g. Hºu thiÅn bŸt quŸi cða
V¯n võçng ½Ì xÆp cŸc H¡o Tõìng.

Ra ½Æn ½Ùa hÖnh cò th Ì thÖ khu ½¶t cÜ thÆ b±ng


ph²ng l¡ dõçng thÖ gÝ ½âng näi cao l i l¡ µm. ‡¶t sçn cõèc
nhiËu gÝ cao, nîi lèn l¡ µm thÖ thung lñng b¬i b±ng trong
khung c¨nh ½ãi nîi li l¡ dõç ng. Chàn thÆ ½¶t l¡m nh¡ hay ½´t
mæ trõèc hÆt ph¨i tràng khµu cµn b±ng µm dõçng. ‡¶t sçn
cõèc cõéng dñng nÅn chàn l¡m nh¡ , ½´t mæ ê nçi cÜ m ch nhÞ
( long g·y). ‡¶t bÖnh dõçng b±ng ph²ng nÅn chàn vÙ trÏ hçi
cao ½Ì tàa lc ( khêi ½æt). Khu ½¶t ½Âp bÅn trŸi cÜ thanh
long ( mch nõèc) , bÅn ph¨i cÜ b ch hä ( ½õéng d¡i), thÆ ½¶t
½¡ng trõèc cÜ ao ½·m tÞa ræng ( chu tõèc), ½¡n g sau cÜ gÝ
trÝn túa lõn g ( huyËn vñ) . Long l¡ dõçng, Hä l¡ µm. Long-Hä
tõçn g nhõìng thÖ gia ½Önh hÝa thuºn, trai gŸi xum v·y.

Nîi chð tØnh ( ½öng yÅn) l¡ µm thÖ nõèc ch¨y ( chð


½æng) l¡ dõçn g. ThÆ ½¶t ½Âp l¡ thÆ ½¶t cÜ nîi chð tØnh
quay ½·u nhõ ½æng. Nõèc chð ½æng lùng lé nê ræng nhõ
ch¨y, nhõ kháng, lõu luyÆn dïng d±ng. Nîi v¡ nõèc hiËn h Ýa
bÅn nhau , c´p k¿ vèi nhau, b¨o vÎ nhau, nuái dõëng nhau l¡
thÆ ½¶t ½Âp. KiÌu luºn lû nhõ thÆ l¡ dúa v¡o cç sê tron g
dõçn g cÜ µm, trong µm cÜ dõçng. ‡iËu h Ýa µm dõçng l¡ ½iËu
quan tràng. Luºn µm dõçng rãi toŸn ngñ h¡nh sao cho mài suy
tÏnh kháng trïng ½iËu x¶u.

Chàn cŸc thÆ ½¶t, cŸch chàn hõèng , suy cho cïng sau
khi loi bÞ nhùng ½iËu th·n bÏ v¡ mÅ tÏn thÖ cñng l¡ chàn ½Ùa
½iÌm hìp vèi ½iËu kiÎn ½Ùa hÖnh , ½Ùa ch¶t cáng trÖnh, ½Ùa
ch¶t th ðy v¯n , vi khÏ hºu cho mái trõéng sâng ½õìc thÞa
½Ÿng.

Thuºt phon g thðy nghiÅn cöu nhùng vºn ½æng tú nhiÅn


cða mái trõéng sâng cða con ngõéi ½Ì mõu c·u sú tiÎn nghi
cho cuæc sâng g°n liËn vèi thiÅn nhiÅn . Bµy gié ½¶t chºt ,
ngõé i ½áng l¶y ½µu ra ½¶t ræng ½Ì tÖm thanh long, b ch hä.
G´p hõèng nghÙch thÖ dïng gi¨i ph Ÿp che n°ng, ch°n giÜ.
NÜng böc quŸ thÖ bºt ½iËu h Ýa nhiÎt ½æ.

Ph ong thðy ghi li d¶u cða mæt hiÎn tõìng v¯n hÜa xõa.
‡éi nay biÆt m¡ xem ngõéi xõa mõu c·u tiÎn nghi cuæc sâng
ra sao. Thúc ra thÖ ngõéi xõa chÆ tŸc ra thuºt phong thðy
cñng ch× l¡ cŸch tÖm hiÌu thiÅn nhiÅn v¡ sú vºn ½æng cða
thiÅn nhiÅn rãi tÖm cŸch h n chÆ tŸc ½æng tiÅu cúc cða thiÅn
nhiÅn ½Ì cuæc chung sâng vèi mái trõéng sao cÜ lìi cho con
ngõé i. NÆu loi nhùng ½iËu mÅ tÏn v¡ sú lìi dòn g phong thðy
lÝe bÙp thiÅn h ½Ì kiÆm cçm thÖ phong thðy ½µu cÜ ch× l¡
dÙ ½oan./.
LK.

ngñ h¡nh v¡ phong thðy

LÅ KiËu

Ngñ h¡nh l¡: Thðy , HÞa , Mæc , Kim , Thä.

Ph õçng vÙ theo Ngñ h¡nh thÖ chÏnh giùa l¡ h¡nh Thä, B°c
thuæc h¡nh Thðy , ‡áng thuæc h¡nh Mæc, Nam h¡nh HÞa, Tµy
h¡nh Kim. CÝn cŸch gài khŸc : Thðy l¡ Nhuºn h , HÞa l¡ ViÅn
thõìng, Mæc l¡ Khîc trúc, Kim l¡ TÝng cŸch, Thä l¡ Gia tõéng.
‡Ü l¡ ChÏnh-Ngñ-h¡nh.
HÞa( Nam)

Mæc ( ‡áng) Kim(Tµy)


Thä
Th ðy( B°c)

Nhõ hÖnh n¡y thÖ Thä kháng ê cŸc phõçng m¡ n±m ngay
chÏnh giùa. Thuºt phong thðy chî û ½Æn tàa sçn, hõèng
thõìng, thúc tÆ ngñ h¡nh ch× sø dòn g tö h¡nh cho nÅn cÝn cÜ
tÅn cða ngñ h¡nh l¡ tö kinh ngñ h¡nh.
D·n, Ngà, Tu¶t hìp th¡nh nhÜm HÞa. TÙ Dºu Søu hìp
th¡nh nhÜm Kim. Thµn TÏ ThÖn hìp th¡nh nhÜm Thðy. Tµn M¬o
Mïi hìp th¡nh nhÜm Mæc. Måi nhÜm cÜ ba phõçng : sinh,
võìng, mæ hìp th¡nh nÅn gài l¡ tam hìp ngñ h¡nh.
BŸt quŸi ngñ h¡nh ph µn biÎt khŸc vèi chÏnh ngñ h¡nh v¡
cŸc loi ngñ h¡nh khŸc.
BŸt quŸi ngñ h¡nh chð trõçng l¶y hÖnh thÌ gh¾p th¡nh
còm m¡ luºn ngñ h¡nh. BŸt quŸi l¡ C¡n, Khán, Ch¶n, C¶n, Ly,
Kh¨m, ‡o¡i, Tân.
Theo ½ã tiÅn thiÅn bŸt quŸi thÖ C¡n ê Nam, Khán ê B°c;
Ly ê ‡áng, Kh¨m ê Tµy; ‡o¡i ê ‡áng Nam, Ch¶n ê ‡áng B°c; Tân
ê Tµy Nam v¡ C¶n ê Tµy B°c. ‡Æn hºu thiÅn bŸt quŸi thÖ ½Ùa
vÙ cða tŸm quÀ ho¡n to¡n thay ½äi.
Sú thay ½äi n¡y do luºn lû „m ‡õçng giao hìp m¡ th¡nh nÅn.
C¡n l¡ Dõçn g thu·n, hît khÏ µm cða Khán biÆn th¡nh Tân.
C¡n biÆn hÜa l·n hai th¡nh Ly; biÆn hÜa l·n ba th¡nh ‡o¡ i.
Khán l¡ „m thu·n ½ot dõçng khÏ cða C¡n biÆn l·n ½·u th¡nh
Ch¶n, l·n hai th¡nh Kh¨m, l·n ba th¡nh C¶n. Luºn v¡o ngñ
h¡nh thÖ Ch¶n thuæc Mæc, Canh gh ¾p vèi Ch¶n, Hìi Mïi phâi
hìp vèi Ch¶n do ½Ü Canh, Hìi , Mïi ½Ëu thuæc Mæc. Tân thuæc
Mæc, Tµn gh¾p vèi Tân do ½Ü Tµn cñng thuæc Mæc. C¡n
thuæc Kim, GiŸp gh¾p vèi C¡n nÅn GiŸp cñng thuæc Kim. ‡o¡i
thuæc Kim. ‡inh gh¾p vèi ‡o¡i, Tÿ Søu phâi hìp vèi ‡o¡i nÅn
‡inh, Tÿ, Søu ½Ëu thuæc Kim. Kh¨m thuæc Thðy, Kh¨m phâi
hìp vèi Quû . Quû thuæc Thðy. Th µn, ThÖn phâi hìp vèi Kh¨m
nÅn cñng thuæc Th ðy.
Li thuæc HÞa. C¡n phâi hìp vèi Nhµm thuæc HÞa. D·n, Tu¶t hìp
vèi Li nÅn cñng thuæc HÞa. Khán thuæc Thä. …t gh¾p vèi
Khán nÅn …t cñng thuæc Thä. BÏnh gh¾p vèi C¶n nÅn BÏnh
cñng thuæc Thä.
Tõìng trõng cða bŸt quŸi thÖ C¡n l¡ Tréi, Khán l¡ ‡¶t, C¶n
l¡ Nîi, Kh¨m l¡ Nõèc, ‡o¡i l¡ ‡·m nõèc, Ly l¡ løa, Ch¶n l¡ S¶m v¡
Tân l¡ GiÜ.
BŸt quŸi chð yÆu dïn g minh ½Ùnh phõç ng vÙ. Chu DÙch ch×
rß: Vn vºt ra ½éi t÷ Ch¶n, Ch¶n l¡ phõçng ‡áng, bÖnh t i Tân.
Tân l¡ ‡áng Nam. Ly l¡ sŸng sða, v n vºt g´p nhau nÅn Ly l¡
phõç ng Nam. ThŸnh nhµn quay m´t vË phõç ng Nam ½Ì x¾t
viÎc thiÅn h. Khán l¡ ‡¶t nuái vn vºt. ‡o¡i l¡ giùa mïa Thu, l¡ sê
thuyÆt cða vn vºt. C¡n ch× phõçng Tµy B°c, nçi „m Dõçng sŸt
kË nhau. Kh¨m l¡ nõèc, l¡ phõçng chÏnh B°c, l¡ nçi quy tò cða
vn vºt. C¶n ch× ‡áng B°c, l¡ nçi kÆt thîc cñng l¡ nçi mê ½·u
cða mài viÎc.
Hãng ph m ngñ h¡nh phµn biÎt khŸc trÅn nhõ sau:
GiŸp D·n ThÖn Tân Mºu Kh¨m Tµn Thµn thuæc Th ðy
Ch¶n C¶n Tÿ thuæc Mæc
Li Nhµm BÏnh …t thuæc HÞa
‡o¡i ‡inh C¡n Hoi thuæc Kim
Sø QuÏ Khán Canh Mïi thuæc Thä.
TrÅn ½µy l¡ v¡i loi ngñ h¡nh tháng dòng. Ngo¡i ra cÝn r¶t
nhiËu loi ngñ h¡nh khŸc nhõ Tö sinh ngñ h¡nh, Song sçn ngñ
h¡nh, HuyËn kháng ngñ h¡nh, Hõèng thõìn g ngñ h¡nh, N p µm
ngñ h¡nh, Tinh ½æ ngñ h¡nh, Hån thiÅn ngñ h¡nh, Th iÅn can
ngñ h¡nh, ‡Ùa chÏ ngñ h¡nh ... nhiËu vá kÌ.

Cò thÌ cða phong thðy thÖ thÆ ½¶t trÝn l¡ Kim, thÆ d¡i l¡
Mæc, thÆ nhàn l¡ HÞa, thÆ vuáng l¡ Thä, thÆ nhõ sÜng gìn l¡
Th ðy.

Kim hÖnh Mæc hÖnh Thðy hÖnh HÞa hÖnh Thä


hÖnh

Khi chàn ½¶t ph¨i dúa v¡o ngñ h¡nh tõçng sinh m¡ luºn
½oŸn. TrŸnh ngñ h¡nh tõç ng kh°c l¡ ½iËu th¡y phong thðy tµm
niÎm h¡ng ng¡y.
Tuy thÆ sú vºn dòng ngñ h¡nh trong phong thðy r¶t lung
tung. Th·y ph ong thðy cho r±ng ngñ h¡nh l¡ cõçng lØnh cða
„m-Dõçng, l¡ quyËn cða To HÜa cho nÅn mài viÎc trong nghË
phong thðy ½Ëu ph¨i dúa v¡o ngñ h¡nh.
Mài phõç ng Ÿn lºp th¡nh ½Ëu do luºn lû dúa v¡o ngñ h¡nh
m¡ phŸn ½oŸn. HiÎn nay ta cÜ thÌ coi r±ng nhiËu luºn ½oŸn l¡
vß ½oŸn. Tuy thÆ, cÜ mæt sâ luºn ½oŸn l¡ kh¨ tÏn .
Luºn ½oŸn kiÌu ngñ h¡nh tõçng ngæ, ½i loi xem sú sinh-
kh°c ra sao, xem khi phâi hìp sÁ d¹n ½Æn kÆt qu¨ thÆ n¡o.
Xin d¹n ra ½µy ½Ì minh chöng nhùng ½iËu luºn ½oŸn cða th¡y
phong thðy, ½Ì chîng ta th¶y mæt cŸch luºn lû, kháng ph¨i
½µy l¡ cŸch luºn lû chung nh¶t v¡ ½iËu ½îng sai cÝn ph¨i b¡n.
Khi thðy g´p thðy thõéng d¹n ½Æn ½iËu kháng tât, gia
½Önh dµm lon. Ph õçng B°c l¡ thðy m¡ cÜ nõèc ng¶m v¡o nh¡,
v¡o mã thÖ kháng tât. Phõçng Nam l¡ HÞa m¡ cÜ thÆ ½¶t
hÖnh tam giŸc nhàn, nhõ thÆ HÞa g´p HÞa th¡y phong thðy
½oŸn r±ng ê nçi ½¶t ¶y thõéng sinh kiÎn tòng. Phõçng Tµy
thuæc Kim m¡ cÜ thÆ ½¶t dŸng trÝn ( Kim hÖnh) thÖ nh¡ nhõ
thÆ cða c¨i ïn ïn k¾o ½Æn. Ph õçng ‡áng thuæc Mæc m¡ thÆ
½¶t li cÜ hÖnh d¡i (Mæc hÖnh), gia chð sÁ cÜ con cŸi ½Ë huË,
gi¡u sang phî quû.
‡âi vèi m¨nh ½¶t l¡m nh¡ hay nçi huyÎt tŸn g, nÆu l¶y vÙ
trÏ ngái nh¡ hay ngái mæ l¡m mâc phõçng vÙ thÖ phong thðy
gài bÅn trŸi l¡ thanh lon g, bÅn ph¨i l¡ b ch hä, ½¡ng trõèc l¡
chu tõèc, miÆng ½¶t sŸt ngay trõèc nh¡ l¡ minh ½õéng, ½¡ng
sau l¡ huyËn vñ.
Tât nh¶t thÖ bÅn trŸi cÜ dÝng nõèc nhÞ ch¨y lùng lé cho
½îng nghØa thanh long( con rãng xanh). BÅn trŸi cÜ nõèc
ch¨y theo dÝng, cha v¡ con trai vinh hiÌn mŸt m´t vèi ½éi. BÅn
ph¨i cÜ bch hä ( hä tr°ng) li cÜ ½õéng d¡i men theo rÖa ½¶t
thÖ con gŸi trong nh¡ ½¨m ½ang, sung sõèng. B ch hä m¡ li cÜ
½Önh chïa, miÆu mo ho´c l¡ vñng îng ngºp l¡ ½iËu kiÅng kÿ.
‡¶t ê nhõ thÆ dÍ sinh tø biÎt tron g nh¡. Trõèc nh¡ cÜ ao hã ám
½¨ o nhÞ hÖnh trÝn thÖ con cŸi trong nh¡ vÀ vang, phî quÏ.
Chu tõèc cÜ sáng d¡i bao bàc l¡m th¡nh Ÿn thõ nhõ hÖnh cŸi
b¡n kÅ trõèc nh¡, trõèc mæ thÖ con chŸu trong nh¡ gi¡u sang
vinh hiÌn. ThÆ ½¶t n¡y gài l¡ ThiÅn cŸc( cÜ l·u gŸc nh¡ tré i).
Sau nh¡ thÆ ½¶t ½ïn trÝn nhõ mµy ½ïn, xîm xÏt xum v·y gài
l¡ huyËn vñ cÜ thÆ bÏch ½¡i ( ½¡i biÆc), læc hõêng lµu d¡i,
truyËn gia m¬i m¬i. ‡iËu kÿ cù l¡ cÜ hâ sµu ê huyËn vñ. Sau
nh¡, sau mæ, nh¶t thiÆt kháng ½õìc ½Ì hâ sµu. TruyËn thuyÆt
kÌ r±ng sau mæ tä Khu¶t NguyÅn bÅn T¡u cÜ hâ sµu nÅn áng
n¡y chÆt uäng.

Nîi non , sáng nõèc thiÅn nhiÅn, gÝ ½âng, long m ch s°p


xÆp trÅn m´t ½¶t ½¬ to nÅn hàa phîc cho ngõéi lõu tèi. Th¡y
phong thðy cho r±ng mÖnh cÜ nhiÎm vò tÖm ra ½õìc chå ê,
chå tŸng cho ngõéi ê, con ch Ÿu ngõéi tŸng ½õìc ½iËu l¡nh,
½õìc phîc ¶m. Muân cÜ thÆ ½¶t nhõ û ph¨i hàc qua lû khÏ m¡
th¶u tÖm. ‡iËu hÆt söc quan tràng trong ph ong thðy b¨n thµn
ngõé i th¡y ph¨i tu nhµn tÏch ½öc. TiÅn tÏch ½öc, hºu t·m long
: cŸi gâc cða tÖm ½¶t l¡ th¡y ph¨i ¯n ê, nghØ suy cho cÜ nhµn
b¨n, cÜ ½o lû l¡m ngõéi. ‡¬ gài l¡ tÏch ½öc thÖ kháng ph¨i
ng¡y mæt, ng¡y hai m¡ cÜ ngay ½õìc. Ch× h¯m hê tÖm ½¶t
thÖ sÁ bÙ tréi che m¶t m°t, lÝng d tâi t¯m, ½¶t ½Âp trõèc m°t
m¡ nhõ mï, kháng th¶y ½õìc. ‡öc sŸng thÖ khi cÜ thÆ ½¶t
hay, ch²ng c·n luºn lû c·u kü m¡ tµm ½öc vèi thiÅn nhiÅn ½¬
½ãng c¨m, lÝng th·y ng¶t ngµy tºn hõêng. M¡ khi ½¬ tÏch
½öc, tu nhµn tm cho l¡ ½ð thÖ li ch²ng c·n ½¶t ½Âp x¶u l¡m
gÖ. Nhùng ngõéi ½¬ ½t ½o lû ¶y, tú thµn nhºn thöc cŸi cÜ vèi
cŸi kháng h·u nhõ h Ýa quy În. ‡Æn ½µy, cµu chuyÎn phong
thðy d¹n th¡nh triÆt lû cuæc sâng, kháng cÝn ½çn thu·n l¡
ph¾p ½Ùa lû thúc h¡nh nùa. TiÆp tòc b¡n kháng ph¨i l¡ ½âi
tõìng cða b¡i viÆt n¡y./.

vÒ phong thuû vµ må m¶ c¸c vua,


c¸c hËu nhµ minh , nhµ Thanh
Lª KiÒu

Trong lÞch sö Trung quèc th× thuyÕt phong thuû cùc


thÞnh vµo thêi nhµ Minh, nhµ Thanh. Cã hai kh¸i niÖm mµ
nhiÒu ngêi thêng hoµ trén lµm mét ®ã lµ phong thuû vµ
thuËt phong thuû. Duy danh ®Þnh nghÜa th× phong thuû
lµ giã vµ níc. Giã vµ níc t¹o nªn nh÷ng nhËn thøc s¬ khëi
vÒ vò trô quanh ta. Cô thÓ th× phong thuû ®îc hiÓu lµ
®Êt ®ai, ®Þa thÕ, ®Þa h×nh, ®Þa m¹o, thuû v¨n, ph ¬ng
híng, tr¹ng th¸i vi khÝ hËu quanh ta. Cã thÓ nãi kh¸i qu¸t
phong thuû lµ m«i trêng vËt chÊt chøa con ngêi sinh tån
trong ®ã. ThuËt phong thuû lµ nh÷ng suy nghÜ, luËn lý
cña con ngêi vµ c¸ch thÝch øng cña con ngêi khi n»m
trong m«i trêng phong thuû Êy.

Nh÷ng nhµ nghiªn cøu Trung quèc häc cho r»ng thêi
Tiªn TÇn b¾t ®Çu thai nghÐn, ®Õn TÇn H¸n b¾t ®Çu
ph¸t sinh thuËt phong thuû nhng ph¶i qua ®êi Nguþ TÊn
thuËt phong thuû míi ®îc truyÒn b¸.
B¾t ®Çu ®êi Tèng, thuËt phong thuû b¾t ®Çu thÞnh
hµnh. Nhng ph¶i ®Õn Minh, Thanh thuËt phong thuû míi
®îc c«ng nhËn chÝnh thøc vµ ®îc phæ biÕn c«ng khai, hîp
ph¸p.

Tríc ®©y phong thuû bao hµm ©m d¬ng häc, ®Þa lý


häc vµ thuËt sè. ¢m d¬ng häc nghiªn cøu vÒ thiªn v¨n,
tinh tîng. ¢m d¬ng häc còng nghiªn cøu vÒ ®Þa lý lµ n¬i
con ngêi sinh, trëng vµ nh×n thÊy trêi. Ph¬ng ph¸p luËn
c¬ b¶n cña ©m d¬ng häc lµ ©m d¬ng ngò hµnh. ¢m d-
¬ng häc ®îc c«ng nhËn chÝnh thøc tõ triÒu Nguyªn (ChÝ
Nguyªn, n¨m thø 28) mµ ®èi tîng ®îc c«ng nhËn lµ c«ng
viÖc nghiªn cøu , quan s¸t sù vËn hµnh cña vò trô, xem
trêi, xem sao ®o¸n viÖc lµnh d÷ cña hiÖn t îng thiªn v¨n,
dù b¸o thêi tiÕt, xem ®Êt lµm nhµ, xem ®Êt ®Æt må, m¶,
®Þnh lÞch phôc vô tÕ lÔ, gióp ®Þnh thêi vô s¶n xuÊt
n«ng nghiÖp. §Õn ®êi Minh Hång Vò, n¨m BÝnh dÇn, ngµy
5 th¸ng 5 ©m lÞch, vua Hång Vò nhµ Minh quyÕt ®Þnh
®Æt chøc quan coi vÒ ©m d¬ng häc, chuyªn lo qu¶n lý
vµ ®µo t¹o c¸c ®èi tîng cña ©m d¬ng häc nh võa nãi
trªn.

Thêi Minh trë ®i, tõ viÖc chän ®Êt lµm ®« thÞ, kinh
®« ®Õn lµm nhµ, ®Æt må m¶ ®Òu ®îc xem xÐt cÈn
thËn. NhiÒu ngêi nhê cã hiÓu biÕt, ham lý gi¶i phong
thuû mµ vinh hiÓn. Ngîc l¹i cã nhiÒu ngêi v× chän sai
ngµy, chän thÕ ®Êt vua kh«ng a mµ kh«ng nh÷ng b¶n
th©n thiÖt m¹ng lµm liªn luþ ®Õn chÝn hä bÞ chÆt ®Çu.

Må m¶ lµ thµnh tè quan träng bËc nhÊt ®èi víi cuéc


sèng tinh thÇn lóc trÞ v× còng nh khi x¶y ra c¸i chÕt cña
vua chóa tõ khi cã thuËt phong thuû. Ngay sau khi lËp
xong nhµ Minh, Chu nguyªn Ch¬ng liÒn héi quÇn thÇn t¹i
Nam Kinh bµn viÖc x©y l¨ng mé. T¹i Nam kinh lóc ®ã cã
Chung S¬n lµ ®Êt cã thÕ ®Ñp ®Ó ®Æt må m¶ nhng l¹i
dµy ®Æc l¨ng mé ®· ch«n. Chu nguyªn Ch ¬ng cø quyÕt
®Þnh ®Æt l¨ng tÈm t¹i Chung S¬n. Tuy cã dÞch khu mé
chÝnh cña dßng hä m×nh xuèng phÝa Nam nh ng hä Chu
®· cho di chuyÓn ®i hÕt c¸c l¨ng mé trªn nói Chung S¬n
nµy ®i. §ån r»ng hä Chu chØ gi÷ l¹i mé Ng« v¬ng T«n
quyÒn ( mét trong ba ch©n v¹c Tam quèc) vµ Ng« v ¬ng
chØ ®îc coi nh kÎ g¸c mé cho dßng hä Chu nhµ Minh.

Sau ®ã cã Liªu Qu©n Khanh lµ thÇy phong thuû kh¸


tinh th«ng giíi thiÖu cho Minh Thµnh Tæ ( 1403-1426) mét
qu¶ nói cÊu t¹o tõ ®Êt sÐt hoµng thæ ë huyÖn X¬ng
B×nh, B¾c Kinh ®Ó x©y hoµng l¨ng. Chu §Ö ( Minh Thµnh
Tæ) rÊt ng vµ ®æi tªn nói ®Êt ®ã thµnh Thiªn Thä S¬n.
§Õn cuèi triÒu Minh, t¹i ®©y ®· t¸ng 13 vÞ hoµng ®Õ
Nhµ Minh nªn gäi lµ ThËp Tam L¨ng.

L¨ng mé ë ThËp Tam L¨ng xÕp ®óng theo tr×nh tù


thÕ hÖ, c¨n cø vµo ngò hµnh t¬ng sinh Méc, Ho¶, Thæ,
Kim, Thuû mµ ®Æt tªn theo thø tù nh Chøc , §Ö, C¬, TrÊn,
Ngäc, Th©m, §êng, ChiÕu , Th«ng, HËu, Qu©n, HiÖu,
KiÓm ( tªn c¸c Hoµng ®Õ ®îc t¸ng trong ThËp Tam L¨ng).

Trong khi phong kiÕn nhµ Minh lo x©y l¨ng mé cho


Hoµng téc nhµ m×nh nhng l¹i sî nhµ HËu Kim sÏ hng vîng
vµ thay thÕ dßng hä m×nh nªn cho tay ch©n lªn nói
Phßng S¬n ®µo ®øt long m¹ch, diÖt long khÝ cña mé tæ
ngêi Kim. ThÕ mµ HËu Kim vÉn ph¸t triÓn lín m¹nh, thµnh
nhµ §¹i Thanh sau nµy thèng trÞ Trung quèc trªn 200 n¨m.

§êi nhµ Thanh, vua Thanh ThÕ Tæ ( 1643-1661), niªn


hiÖu ThuËn trÞ, lóc cuèi ®êi cho x©y dùng må m¶ cho c¸c
vua dßng hä m×nh t¹i ch©n nói X¬ng Thuþ, huyÖn Tu©n
Ho¸, tØnh Hµ B¾c. §©y lµ thÕ ®Êt rÊt ®Ñp, s¬n m¹ch
uèn khóc nh phîng móa, rång bay. Bªn tr¸i cã nói chÇu vÒ
phï ®ì, bªn ph¶i còng cã nói híng tùa, uèn chÇu. Tr¸i, ph¶i
l¹i cã s«ng ch¶y kÌm hai bªn råi tô héi n¬i Long Hæ Cèc.
N¬i nµy lóc ®Çu chØ lµ HiÕu L¨ng, sau më réng thµnh
Thanh §«ng L¨ng. T¹i ®©y ®· t¸ng c¸c vua nhµ Thanh lµ
ThuËn trÞ, Khang Hy, Cµn long, Hµm Phong, cña c¸c hËu
vµ phi lµ Tõ Hi, C¶nh phi, C¶nh song phi, Dô phi, §Þnh phi,
HuÖ phi vµ mét l¨ng c«ng chóa.

Khu Thanh §«ng L¨ng c¸ch B¾c kinh 125 km. ChiÒu
réng cña khu vùc l¨ng theo híng §«ng T©y lµ 26 km, theo
híng B¾c Nam lµ 125 km diÖn tÝch khu ®Êt l¨ng xÊp xØ
3000 km2 bao gåm c¸c huyÖn Tu©n Ho¸, KÕ, MËt, V©n ...
D©n chóng tuyÖt ®èi kh«ng ®îc x©m ph¹m ®©t ®ai cña
l¨ng. ThËm chÝ vµo kiÕm cñi còng bÞ trÞ téi rÊt nÆng.
Ngêi ®Þa chÊt ®· thÊy gi¸p khu vùc l¨ng cã má b¹c nhng
khi tÊu xin khai th¸c , vua Thanh Hµm Phong , n¨m 1853,
®· ban phª lêi tõ chèi, kh«ng cho khai th¸c:
" Tuy Tang Viªn S¬n cã má b¹c, l¹i kh«ng cïng long
m¹ch víi Vô Linh S¬n cña §«ng l¨ng, nhng dï sao còng gÇn
víi khu vùc phong thuû cña l¨ng ph¶i b¶o tån, kh«ng ® îc
khai má".

Khu vùc Thanh §«ng L¨ng ®îc s¾p xÕp rÊt ®Ñp, xÐt
theo c¸ch nh×n cña KiÕn tróc s . §©y lµ c¸i ®Ñp c©n
xøng, nghiªm chØnh, cã trôc, cã hµng ®øng ®¾n. Mçi
l¨ng cña Hoµng ®Õ ®Òu x©y dùng theo t duy nghiªm
chØnh, lÊy trôc chÝnh gi÷a theo híng B¾c Nam song song
víi ®êng kinh tuyÕn lµm trôc ®èi xøng. C¸c kiÕn tróc vËt
®Òu quay mÆt nh×n híng Nam. §Çu B¾c cña c¸c c«ng
tr×nh b¸m theo trôc trung t©m lµ Long ¢n ®iÖn n»m
trong thµnh h×nh vu«ng. Hai bªn ®êng trôc nµy lµ tõng
cÆp h¹ng môc c«ng tr×nh kiÕn tróc ®èi xøng qua trôc.
Vµo xem l¨ng mµ nh vµo th¨m cung ®×nh trang nghiªm,
tëng nh vua cßn sèng.

Mét ®Æc ®iÓm râ nÐt cña c¸c l¨ng triÒu nhµ Thanh
lµ sù kÕt hîp hµi hoµ gi÷a c¸c h¹ng môc c«ng tr×nh víi
thiªn nhiªn. Mçi l¨ng ®Òu cã m¹ch nói ch¹y ngang phÝa tr-
íc xa xa lµm l¸ ch¾n. PhÝa sau l¨ng l¹i cã nói cao h¬n lµm
ra thÕ huyÒn vò tùa ®Çu. Kªnh m ¬ng kh¬i nh©n t¹o ®Ó
tho¸t níc, lµm thµnh dßng ch¶y lu«n cã níc rãc r¸ch. Hai
bê m¬ng kÌ ®¸. V¾t qua m¬ng uèn lîn lµm nh÷ng cÇu
nhá tuú theo ®Þa h×nh mµ t¹o d¸ng cho ¨n nhËp. Cã s½n
nói nhá cµng tèt, nÕu theo phong c¶nh vµ ®Þa thÕ cÇn
thiÕt th× ®¾p thªm nói nhá. Trªn nói nhá lµm c¸c nhµ
®×nh vò theo kiÓu nhµ tho¸ng, cét ®ì m¸i cong, mçi c¸i
mét kiÓu, khÐo lÐo tµi hoa.

S¾p xÕp kiÕn tróc l¨ng tÈm nhµ Thanh thÓ hiÖn
nh÷ng trung t©m kh¸ ®Ëm nÐt. Trong Thanh §«ng l¨ng
th× HiÕu l¨ng, l¨ng vua ThuËn trÞ ®îc lÊy lµ trung t©m .
Bªn phÝa T©y lµ C¶nh l¨ng, l¨ng cña vua Khang hy, vµ
phÝa §«ng lµ Dô l¨ng, l¨ng cña vua Cµn long.

Tuy l¨ng tÈm ®· ®Æt vµo quy ho¹ch nh ng ®Õn ®êi


vua nµo l¹i chän cho m×nh vÞ trÝ theo ý thÝch. Nh vua
Cµn long ch¼ng h¹n, Khi ®øng tuæi, vua Cµn long b¾t
®Çu nghÜ ®Õn chç n»m lóc vÒ giµ. Vua Cµn long ®·
chän cho m×nh khu ®Êt cã tªn "Th¾ng Thuû Cèc" ®Ó
x©y Dô l¨ng cho m×nh. Theo thÇy phong thuû th× Th¾ng
Thuû Cèc cã thÕ long bµn hæ cø, tinh cung v©n liªn mµ
nh luËn ®o¸n th× tèt lµnh ®Õn v¹n n¨m.

Tõ Hi th¸i hËu rÊt tin phong thuû. Khi chän chç cho
m×nh lóc vÒ giµ, nhiÒu lÇn th¸i hËu ®· ®Õn kiÓm tra
viÖc x©y t¸ng ®Þa cho m×nh. Th¸i hËu ®· tõng cëi chuçi
h¹t ®Ýnh 18 viªn ngäc tr©n ch©u nÐm xuèng huyÖt ®Ó
trÊn tµ ma sÏ nhòng nhiÔu. Khi bµ chÕt, trong mé ch«n
t¸ng rÊt nhiÒu vµng, b¹c, ch©u b¸u. ChuyÖn kÓ r»ng khi
chÕt måm bµ ngËm viªn ngäc d¹ minh ch©u mµ nÕu ch a
®a vµo trong quan tµi th× c¸ch tr¨m b íc, nhê ¸nh s¸ng
cña viªn ngäc mµ cã thÓ nh×n thÊy nh÷ng sîi tãc trªn
®Çu.

Vµo nh÷ng n¨m cuèi nhµ Thanh, ®Çu D©n quèc, T«n
DiÖn Anh, nhµ qu©n phiÖt Trung hoa ®· ®µo m¶ Tõ Hi
®Ó lÊy cña. Sau ®ã qu©n thæ phØ còng ®· ®µo hÕt c¸c
l¨ng c¸c vua Khang Hy, Hµm Phong, §ång TrÞ ®Ó lÊy cña
c¶i.

Ngµy nay nh÷ng l¨ng tÈm ®· ®îc tu bæ l¹i. Thanh


§«ng L¨ng thµnh n¬i th¾ng c¶nh, thu hót kh¸ nhiÒu kh¸ch
du lÞch. Lªn ®Ønh gi÷a cña X¬ng Thuþ S¬n nh×n chung
quanh, nói non lîn uèn, nh×n xuèng thÊp c«ng tr×nh kiÕn
tróc nhÊp nh« tõng hµng, tõng d·y. Thiªn nhiªn mªnh
mang, søc lao ®éng cña con ngêi v« tËn. Phong c¶nh thËt
hµo hïng. Kh¸ch tham quan khen ®Ñp nhng còng khã
tr¸nh khái ngËm ngïi c¶m kh¸i tríc lÏ huyÒn diÖu vµ v«
t×nh cña thêi gian./.
phong thuû vµ nhµ cöa

PGs Lª KiÒu
§¹i häc KiÕn tróc Hµ néi

Thêi xa, nh÷ng gia ®×nh cã häc, cã tiÒn, hoÆc lµ


quan chøc, khi lµm nhµ cÇn xem phong thuû rÊt cÈn thËn.
VÞ trÝ ®Æt ng«i nhµ th êng chän n¬i cã dßng n íc uèn
quanh, ®µng sau xa xa cã ®åi hoÆc lµ nói thÊp ¸n gi÷.
Ng«i nhµ g¾n víi thiªn nhiªn , cã mµu xanh c©y l¸, cã
dßng níc m¸t dÞu, nhµ t«n c¶nh, c¶nh lµm næi bËt nhµ.
§Þa thÕ lµm nhµ nh vËy lµ ®Ó nhËn khÝ thiªng s«ng nói,
tinh hoa cña mÆt trêi, mÆt tr¨ng. Kh«ng gian kho¸ng ®¹t
thuËn lîi cho viÖc di dìng tinh thÇn, rÌn luyÖn ý chÝ.
Nh÷ng chuyÖn nh thÕ, ngµy nay t×m ®©u ra víi c¶nh
®Êt chËt, ngêi ®«ng.
VÞ trÝ lµm nhµ ngµy x a chän n¬i:" Nói Cöu Hoa, chïa
Èn trong m©y, s«ng Thanh Qua cÇu vên nhµnh liÔu".
Th«n xãm n»m gän trong vßng «m cña hµng liÔu, cã dßng
níc uèn lîn, phÝa B¾c xa xa cã nói xanh nh b×nh phong
ch¾n ng÷. §éng vµ tÜnh hµi hoµ lµm cho con ngêi sinh
sèng trong m«i trêng thËt lµ dÔ chÞu.
Phong thuû cã c¶ mét kho lý thuyÕt dµi dßng ®Ó chØ
dÉn c¸ch t×m ®Êt lµm nhµ. Nhµ lµm trªn vïng nói th×
xem thÕ nói, luËn long m¹ch ®Ó x¸c ®Þnh ®óng vÞ thÕ
nhµ. Vïng gã ®åi ë n¬i réng tho¸ng th× bèn phÝa ph¶i nh
qui chÇu. Kh«ng ®îc qu¸ trèng tr¶i, kh«ng cã vùc hoÆc
nh thÕ ®Êt trôt, trît. Vïng ®ång b»ng ph¶i cã long m¹ch,
cã ®êng quanh bªn ph¶i, cã ngßi níc bªn tr¸i, tríc nhµ cã
s©n vµ vên réng, xa n÷a lµ hå, lµ ao. Sau nhµ ®Êt t¹o
thÕ nh m©y ®ïn, khãi to¶.
Mét c¸ch kh¸i qu¸t th× luËn vÒ nhµ cöa còng cÇn dùa
vµo lý thuyÕt c¬ b¶n cña phong thuû lµ khÝ vµ lý khÝ.
KhÏ l¡ khŸi niÎm cÜ thÌ gài l¡ phä biÆn v¡ bao trïm cða
phong thðy.Trong ½éi sâng h¡ng ng¡y thÖ khÏ ho´c hçi l¡
mæt trng thŸi cða vºt ch¶t cÜ mºt ½æ lo¬ng, tháng
thõéng l¡ lç løng trong kháng gian. Ngo¡i ra khÏ cÜ thÌ
chöa trong nhùng kho¨ng kháng giùa cŸc ht r°n, hÝa tan
trong thÌ lÞng. Nhõng khÏ trong phong thðy l i tr÷u tõìng
hçn vÖ phong thðy cho r±ng khÏ tãn t i ê mài nçi v¡ c¶u t o
nÅn vn vºt. KhÏ kháng ng÷ng biÆn hÜa, kháng ng÷ng vºn
½æng. KhÏ chuyÌn ½æng to ra giÜ ( phong). KhÏ tÏch tò sÁ
biÆn th¡nh nõèc( thðy) ch¨y trong mch ng·m, trong sáng
ngÝi ho´c tò trong ao hã. Cho nÅn nghiÅn cöu Phong
Thðy thÖ chÏnh l¡ nghiÅn cöu sú biÆn hÜa cða khÏ . ‡¶y l¡
nhùng khŸi niÎm duy vºt vË khÏ. Phong thðy li cÜ nhùng
luºn lû duy tµm vË khÏ khi xem x¾t nhùng khŸi niÎm nhõ
sinh khÏ, tø khÏ, dõçng khÏ, µm khÏ, thä khÏ, ½Ùa khÏ, th÷a
khÏ, np khÏ, khÏ mch ... l¡ nhùng suy diÍn s¨n ph¸m cða tõ
duy tr÷u tõìng vË sú biÆn hÜa cða khÏ. Lû khÏ - thuºt xø
lû vË khÏ- l¡ sú suy ½oŸn cða th¡y phong thðy vË sú vºn
½æng cða khÏ theo nhùng cç sê hiÌu biÆt cða th¡y ½Ì luºn
ra sinh khÏ, trŸnh lõéng tø khÏ.
Phong thðy quan niÎm r±ng thÆ gièi t÷ kháng ½Æn
cÜ. KhÏ l¡ nguyÅn gâc. T÷ khÏ sinh ½ái th¡nh µm dõçng.
Sau ½Ü li phµn th¡nh n¯m vºt ch¶t l¡ kim, mæc, thðy, hÞa,
thä. Sú thÙnh, suy, cÝn m¶t cða nhùng vºt ch¶t n¡y cÜ
nhùng qui luºt cða nÜ. Ngo¡i ra nhùng vºt ch¶t n¡y li g°n
vèi nhùng ½iËu may m°n v¡ ½iËu tai hi v¡ cÜ thÌ dú bŸo
½õìc nhùng ½iËu may m°n hay tai hi n¡y.
Sinh khÏ l¡ ½iËu mong õèc v¡ ½iËu ph¨i ½t nÆu muân
½õìc l¡nh. Tø khÏ l¡ ½iËu dù c·n trŸnh v¡ tÖm mài cŸch ½Ì
trŸnh. Måi thŸng, theo phõçng vÙ, sinh khÏ ho´c tø khÏ
xu¶t hiÎn ê phõçng vÙ khŸc nhau. ‡æng thä ê phõçng vÙ
sinh khÏ thÖ tât l¡nh, nÆu ½æng thä ê phõçng vÙ cÜ tø
khÏ thÖ chÙu ½iËu dù.
Phong thðy quan niÎm r±ng khÏ µm dõçng thê d¡i l¡
giÜ, bay lÅn l¡ mµy, rçi xuâng l¡ mõa, di chuyÌn trong lÝng
½¶t l¡ sinh khÏ. Sinh khÏ to ra vn vºt. Thúc ch¶t thÖ quan
niÎm n¡y phŸt sinh t÷ nhùng quan sŸt thá sç vË sú chuyÌn
hÜa cða nõèc m¡ thái. Ti sao ngõéi xõa cho r±ng khÏ di
chuyÌn trong lÝng ½¶t to ra sinh khÏ. ‡Ü l¡ do quan sŸt khi
cÜ dÝng ng·m dõèi ½¶t, cµy cÞ trÅn m´t ½¶t ½õìc tõçi
tât hçn. Cò T¨ Ao xõa khuyÅn r±ng, khi luºn ½Ùnh long m -
ch, töc l¡ nhÖn nhºn mch khÏ trong ½¶t ph¨i quan sŸt thÆ
½¶t ½Ì biÆt hõèng mch di chuyÌn. NhiËu khi mch ½i
kháng ph¨i ch× læ ra bË m´t ½¶t m¡ nhÖn cµy cÞ trÅn m
´t ½¶t cÜ thÌ luºn ½oŸn mch ng·m.
Thuºt phong thðy cho r±ng khÏ biÆn hÜa vá cïng. Sú
biÆn hÜa cða khÏ hiÌu theo théi xõa l¡ dúa v¡o nhùng nhºn
x¾t thiÅn nhiÅn ½çn sç v¡ nhùng khŸi niÎm n´ng vË quan
sŸt m¡ chõa cÜ nhùng phµn tÏch vË m´t b¨n ch¶t hÜa lû
cða sú vºt. ThÏ dò thuºt phong thðy quan niÎm r±ng :” khÏ
l¡ m cða nõèc, nõèc l¡ con cða khÏ. KhÏ chuyÌn ½æng,
nõèc chuyÌn ½æng theo: nõèc d÷ng, khÏ cñng d÷ng. MÂ
con xo°n xuût bÅn nhau. Nhõ thÆ thÖ näi lÅn m´t ½¶t ½Ì
th¶y ½õìc l¡ nõèc cÝn dÙch chuyÌn trong lÝng ½¶t kháng
cÜ vÆt tÏch ½Ü l¡ khÏ. Nhõng do khÏ v¡ nõèc quyÎn l¹n vèi
nhau nÅn quan sŸt nõèc ch¨y trÅn m´t ½¶t m¡ luºn ra khÏ
dõèi lÝng ½¶t, ho´c ngõìc li luºn vË khÏ dõèi ng·m m¡
biÆt ½õìc nõèc trÅn m´t ½¶t.
Thuºt phong thðy cho r±ng khÏ quyÆt ½Ùnh hàa phîc
cða con ngõéi. CÜ ½¶t l¡ cÜ khÏ. Con ngõéi sinh ra l¡ ½õìc
khÏ, ngõéi sâng l¡ ½õìc khÏ ngõng tò th¡nh xõçng cât, khi
chÆt l¡ trê vË vèi khÏ, tan biÆn th¡nh khÏ, hÝa quyÎn vèi
khÏ. TŸng, chán l¡ ½Ì tiÆp nhºn sinh khÏ, ph¨n khÏ næi cât
to ra phîc ¶m. KhÏ vºn ½æng trong ½¶t thÌ hiÎn th¡nh ½Ùa
thÆ. KhÏ tò li do thÆ d÷ng. Nîi ½ãi l¡ thµn khÏ, gÝ ½âng
l¡ c¡nh nÅn khÏ di chuyÌn t÷ thµn ½Æn c¡nh. KhÏ g´p giÜ
sÁ t¨n ra, g´p nõèc thÖ tò li. Ph¾p nghiÅn cöu phong thðy
l¡ tò khÏ kháng cho t¨n ½i, l¡m sao ph¨i luºn ½õìc khÏ v¹n
vºn h¡nh m¡ li tò ½îng ½iÌm mong muân.
Sinh khÏ ban ½·u ch× cÜ mæt ( nguyÅn khÏ) sau khi
biÆn hÜa vºn ½æng m¡ th¡nh vá cïng vá tºn. Tréi kháng
cÜ khÏ thÖ kháng cÜ gÖ cho ½¶t. ‡¶t kháng cÜ khÏ thÖ
kháng cÜ gÖ ½Ì chöa. Sinh khÏ ¸n trong lÝng ½¶t, nhÖn
kháng th¶y m¡ ph¨i l¶y lû ½Ì tÖm ra nÜ. ‡Ü l¡ ph¾p luºn
½Ì th¶y khÏ, ®ã chÝnh l¡ lû khÏ. Lºp luºn kiÓu nh lû ngò
trong khÏ, khÏ câ ½Ùnh th¡nh ra hÖnh, quan sŸt hÖnh cÜ
thÌ luºn ra khÏ. Ngõéi xõa cho r±ng h¡i cât cha m l¡ gâc
cða con chŸu. HÖnh thÌ cða con chŸu l¡ c¡nh nhŸnh cða
cµy cha mÂ. Gâc v¡ c¡nh tõçng öng. TŸng ho´c n ¬i c ngò ê
nçi ½¶t l¡nh thÖ th·n linh yÅn än, con chŸu thÙnh võìng.
ThuyÕt khÝ vÒ nhµ ë chñ yÕu lµ thuyÕt n¹p khÝ vµ
thuyÕt s¾c khÝ. N¹p khÝ gåm ®Þa khÝ vµ m«n khÝ. §Þa
khÝ lµ khÝ trong ®Êt t¹i n¬i lµm nhµ. M«n khÝ lµ khÝ tõ
cæng ®a vµo, tõ cöa vµo nhµ. S¾c khÝ lµ mµu s¾c c¶m
nhËn ®îc qua ng«i nhµ. CÇn nãi râ cho kh¸ch quan lµ
chóng ta cha ph©n tÝch ®óng sai mµ chØ míi ®a ra
nh÷ng luËn ®iÓm c¬ b¶n cña phong thuû sö dông khi lµm
nhµ.
§Ó luËn ra ®Þa khÝ trong th«n Êp hay phè x¸ lµ ®iÒu
m¬ hå. Khi lµm nhµ kh«ng thÓ bá qua ph ¬ng vÞ. §Þa khÝ
luËn ®îc tõ ph¬ng vÞ dÉn khÝ. Ch¼ng h¹n nh Méc tinh,
Kim tinh, Thæ tinh, lµm nhµ ë ®©y th× con ch¸u lµm nªn
, ¨n ra. Ho¶ tinh lµ long thÇn cÇn b¸c ho¸n ( di dÞch, ho¸n
c¶i), nÕu kh«ng ë ch¼ng ra g×. Thuû tinh cÇn tô héi th×
cña c¶i ®Õn nhµ. Minh ®êng ( tríc nhµ) cÇn réng vµ b»ng
ph¼ng.
Tõ ph¬ng vÞ( vÞ trÝ theo híng), tõ luËn vÒ thanh long
( m¹ch níc), b¹ch hæ (®êng c¸i c¹nh nhµ ), minh ® êng,
chu tíc ( ®Êt ®ai, hå níc tríc nhµ ), huyÒn vò ( ®¸t sau
nhµ), phong thuû cã nh÷ng ®iÒu lu ý quan träng nh:
Lèi ra vµo cña sên nói hoÆc thung lòng, tr¸nh lµm nhµ. Tr-
íc nhµ ph¶i cã minh ®êng réng, tho¸ng. HuyÒn vò kh«ng
®îc qu¸ cao. Bªn tr¸i nhµ cã dßng n íc quanh co, níc kh«ng
®îc tï tóng mµ còng kh«ng ®îc ch¶y xiÕt. Bªn ph¶i nhµ cã
®êng ®i ®ñ réng nhng còng kh«ng ph¶i lµ lèi ®i tÊp nËp,
ån µo, d÷ déi. Nhµ kh«ng lµm trªn nÒn giÕng lÊp. Nhµ
tr¸nh ë ng· ba ®êng c¸i mµ cã læi xéc th¼ng ®©m vµo
mÆt tiÒn. Nhµ kh«ng lµm n¬i ngâ côt. Kh«ng chän vÞ trÝ
nhµ gÇn ®Òn chïa, miÕu m¹o. ... Phong thuû cã thÓ gi¶i
thÝch theo quan ®iÓm cña m×nh nh÷ng ®iÒu cÇn tr¸nh
võa nªu. Ch¼ng h¹n nhµ lµm n¬i cöa nói, cöa thung lòng
th× giã ®éc vµo nhµ, gia ®×nh ly t¸n. Lµm nhµ trªn nÒn
giÕng cò th× gia chñ èm ®au. Lµm nhµ trong ngâ côt gia
chñ ®¬n c«i. Lµm nhµ gÇn ®Òn miÕu gia chñ t©m thÇn
bÊt ®Þnh. Lµm nhµ mµ phÝa sau cã nói cao chñ nhµ
cuång ch÷...
KÝch thíc cña ng«i nhµ , cña c¸c bé phËn nhµ cöa
theo phong thuû còng cã qui t¾c kh¸ chÆt chÏ. §Ó ®o
chiÒu dµi, ngêi xa sö dông "bé" thay cho " thíc" ( xÝch).
ChÝn thíc lµ hai bé. Mçi thíc xÊp xØ 40 cm ngµy nay. Sè l -
îng "bé" ®Þnh cho tõng bé phËn nhµ hoÆc toµn nhµ còng
cã phÐp t¾c. Mét "bé" gäi lµ kiÕn, hai "bé" lµ trõ, ba 'bé'
lµ m·n, bèn " bé" lµ b×nh, n¨m "bé" lµ ®Þnh, s¸u "bé" lµ
chÊp, b¶y "bé" lµ ph¸, t¸m "bé" lµ nguy, chÝn "bé" lµ
thµnh, mêi "bé" lµ thu, mêi mét "bé" lµ khai, mêi nai "bé"
lµ bÕ. §Õn "bé" thø 13 th× lÆp l¹i chu kú trªn.
KiÕn lµ kÝch thíc c¬ b¶n, trõ lµ bá bít, m·n lµ ®Çy
®ñ, b×nh lµ võa ph¶i, ®Þnh lµ kh«ng cã thay ®æi, chÊp
lµ nªn n¾m lÊy, ph¸ lµ tan vì, nguy lµ kh«ng yªn æn,
thµnh lµ ®¹t ®îc ®iÒu hay, thu lµ nhËn lÊy, khai lµ më
míi, bÕ lµ dõng, lµ t¾c. Theo nh thÕ mµ chän lÊy ®iÒu
mong muèn khi ®Þnh kÝch th íc nhµ vµ c¸c bé phËn nhµ.
KÝch thíc l¹i ®îc luËn ®o¸n theo lµnh d÷ rÊt khiªn c-
ìng.Ch¼ng h¹n nh kiÕn lµ nguyªn c¸t( gèc cña ®iÒu lµnh),
trõ lµ s¸ng sña, m·n lµ thiªn h×nh, b×nh lµ quyÒn thiÖt(
uèn lìi), ®Þnh lµ kim quü( thíc vµng), chÊp lµ thiªn ®øc,
ph¸ lµ xung s¸t, nguy lµ ngäc ®êng, thµnh lµ tam hîp, thu
lµ tÆc kiÕp( cíp giËt), khai lµ sinh khÝ, bÕ lµ tai ho¹. Nªn
chän kÝch thíc theo kiÕn,m·n, b×nh, thu . KÝch thíc chÊp
nhËn ®îc lµ trõ, nguy, ®Þnh, chÊp. Thµnh, khai dïng tèt.
HÕt søc tr¸nh c¸c kÝch thíc trong bé bÕ, ph¸. ChiÒu réng
nhµ kh«ng chän m·n, b×nh, thu, bÕ. ChiÒu dµi nhµ lÊy
theo trõ, ®Þnh, chÊp, khai. Sè "bé" cña nhµ hîp víi qui
t¾c trõ, ®Þnh, chÊp, nguy, khai, kiÕn th× ë trong nhµ Êy
sím sinh quÝ tö. Nhµ cã sè "bé" hîp víi qui t¾c trõ, ®Þnh,
nguy, khai, chÊp, kiÕn th× ng êi trong nhµ mau th¨ng
quan tiÕn chøc.
ThuËt phong thuû hÕt søc coi träng sù më cöa cña
nhµ. Cöa, cæng, ®ãn ®a m«n khÝ mµ nh lý khÝ luËn th×
m«n khÝ cïng víi ®Þa khÝ lµ hai tiªu chÝ quan träng nhÊt
cña ng«i nhµ. Cöa cã thÓ tiÕp thiªn khÝ nÕu híng lªn trªn,
híng xuèng díi th× tiÕp ®Þa khÝ, ®ãn lµnh, tr¸nh d÷. §Ó
quyÕt ®Þnh cöa cña ng«i nhµ, cÇn c©n nh¾c ph¬ng vÞ
cña cöa, xem cöa nªn më ra kh«ng gian nµo, chiÒu cao,
bÒ réng cña cöa, vËt ®èi diÖn víi cöa ®Òu hÕt søc quan
träng. Cöa nh×n ra kh«ng gian tho¸ng ®·ng ®Ó cã thÓ,
khi ngíc lªn th× ng¾m tr¨ng, nh×n m©y , coi ngang tÇm
m¾t th× ng¾m c©y, nh×n hoa, ®Ñp biÕt mÊy.
Sù trÇn thiÕt trong nhµ còng cã nh÷ng qui t¾c theo
phong thuû. N¬i ®Æt bµi vÞ thê cóng tr¸nh ®èi diÖn víi
ph¬ng Th¸i TuÕ. §Æt bµi vÞ vµo c¸c n¨m TÝ, Söu, DÇn, Hîi
kiªng quay mÆt híng B¾c. §Æt bµi vÞ vµo c¸c n¨m M·o,
Th×n ph¶i kiªng quay mÆt híng §«ng.C¸c n¨m Tþ, Ngä, Mïi
kiªng quay mÆt híng Nam. C¸c n¨m Th©n, DËu, TuÊt kiªng
quay mÆt híng T©y. Nh thÕ, theo phong thuû, mçi n¨m
ph¶i ®Æt l¹i bµi vÞ mét lÇn. Xa nay, nhiÒu nhµ chØ ®Æt
híng bµi vÞ mét lµn ®©u cã ph¶i hä lµm ¨n sa sót.
Cßn tæ chøc kh«ng gian trong kiÕn tróc mÆt b»ng
cÇn theo nh÷ng qui ®Þnh còng kh¸ chÆt chÏ nh cÇn ®¶m
b¶o c¸c qui t¾c ®èi xøng, ngay ng¾n, réng hÑp. C©y cèi
trong kiÕn tróc s©n vên cña khu«n viªn nhµ ë còng cÇn
cÈn thËn. Trång c©y d©u tríc nhµ lµ ®iÒu kiªng kþ v×
®iÒu ®ã ®ång nghÜa víi tang m«n thÇn. §ã ch¼ng qua
v× tiÕng TÇu, tang lµ d©u, ®ång ©m víi tang lµ nhµ cã
®¸m nªn kiªng mµ th«i. Sau nhµ l¹i kh«ng nªn trång c©y
hoÌ mµ ph¶i trång ë n¬i ®ãn kh¸ch. §ã v× muèn tr×nh ra
c¸i chÝ tam c«ng nguyÖn íc. TruyÖn xa kÓ V¬ng Dô thêi
Tèng trång ba c©y hoÌ ë s©n tríc vµ nãi:" HËu thÕ cña ta
sÏ cã ngêi lµm ®Õn tam c«ng ( t m·, t ®å, t kh«ng) thËt
lµ tho¶ chÝ cña ta".
Phong Thuû b¾t ®Çu ph¸t sinh tõ Tiªn TÇn bªn TÇu,
dai d¼ng kÐo dµi ®Õn b©y giê cßn nhiÒu ng êi bÞ ¶nh h-
ëng.
ThuËt phong thuû, trªn th× xem thiªn v¨n, díi xÐt ®Þa lý.
Lý thuyÕt c¬ b¶n tõ häc thuyÕt th¸i cùc, ©m d¬ng, ngò
hµnh, tinh tîng cùc kú bÝ hiÓm. Thµy phong thuû thªu
dÖt chuyÖn li k×, g¸n ghÐp nhiÒu sù kiÖn lÞch sö, thæi
phång sù trïng hîp ngÉu nhiªn t« cho phong thuû mµu
s¾c kú ¶o, lµm cho d©n chóng c¶m thÊy thÇn bÝ.
H·y hái cã vua chóa nµo x©y cung, ®Æt mé mµ
kh«ng vêi thµy phong thuû tham mu chÝnh cho m×nh. Nh-
ng cã ®êi vua chóa nµo vÜnh h»ng tån t¹i. Khi thuËn thêi,
nhµ x©y cho thuª khen ®îc thµy ®Æt ®Êt, coi híng lµm
nhµ. Khi Õ Èm kh¸ch thuª nh mÊy n¨m nay, gia chñ ai nì
tr¸ch t¹i thµy phong thuû.
ThiÕt kÕ kiÕn tróc gi¶i quyÕt tèt c«ng n¨ng, kÕt cÊu
bÒn v÷ng, ®êng d¸ng hµi hoµ, gia chñ phÊn khëi lµm nªn
¨n ra. §ã lµ c¸i phong thuû tèt nhÊt cho ngêi s¾p lµm nhµ
vËy./.
vÒ phong thuû vµ må m¶ c¸c vua,
c¸c hËu nhµ minh , nhµ Thanh

Lª KiÒu

Trong lÞch sö Trung quèc th× thuyÕt phong thuû cùc


thÞnh vµo thêi nhµ Minh, nhµ Thanh. Cã hai kh¸i niÖm mµ
nhiÒu ngêi thêng hoµ trén lµm mét ®ã lµ phong thuû vµ
thuËt phong thuû. Duy danh ®Þnh nghÜa th× phong thuû
lµ giã vµ níc. Giã vµ níc t¹o nªn nh÷ng nhËn thøc s¬ khëi
vÒ vò trô quanh ta. Cô thÓ th× phong thuû ®îc hiÓu lµ
®Êt ®ai, ®Þa thÕ, ®Þa h×nh, ®Þa m¹o, thuû v¨n, ph ¬ng
híng, tr¹ng th¸i vi khÝ hËu quanh ta. Cã thÓ nãi kh¸i qu¸t
phong thuû lµ m«i trêng vËt chÊt chøa con ngêi sinh tån
trong ®ã. ThuËt phong thuû lµ nh÷ng suy nghÜ, luËn lý
cña con ngêi vµ c¸ch thÝch øng cña con ngêi khi n»m
trong m«i trêng phong thuû Êy.
Nh÷ng nhµ nghiªn cøu Trung quèc häc cho r»ng thêi
Tiªn TÇn b¾t ®Çu thai nghÐn, ®Õn TÇn H¸n b¾t ®Çu
ph¸t sinh thuËt phong thuû nhng ph¶i qua ®êi Nguþ TÊn
thuËt phong thuû míi ®îc truyÒn b¸.
B¾t ®Çu ®êi Tèng, thuËt phong thuû b¾t ®Çu thÞnh
hµnh. Nhng ph¶i ®Õn Minh, Thanh thuËt phong thuû míi
®îc c«ng nhËn chÝnh thøc vµ ®îc phæ biÕn c«ng khai, hîp
ph¸p.

Tríc ®©y phong thuû bao hµm ©m d¬ng häc, ®Þa lý


häc vµ thuËt sè. ¢m d¬ng häc nghiªn cøu vÒ thiªn v¨n,
tinh tîng. ¢m d¬ng häc còng nghiªn cøu vÒ ®Þa lý lµ n¬i
con ngêi sinh, trëng vµ nh×n thÊy trêi. Ph¬ng ph¸p luËn
c¬ b¶n cña ©m d¬ng häc lµ ©m d¬ng ngò hµnh. ¢m d-
¬ng häc ®îc c«ng nhËn chÝnh thøc tõ triÒu Nguyªn (ChÝ
Nguyªn, n¨m thø 28) mµ ®èi tîng ®îc c«ng nhËn lµ c«ng
viÖc nghiªn cøu , quan s¸t sù vËn hµnh cña vò trô, xem
trêi, xem sao ®o¸n viÖc lµnh d÷ cña hiÖn t îng thiªn v¨n,
dù b¸o thêi tiÕt, xem ®Êt lµm nhµ, xem ®Êt ®Æt må, m¶,
®Þnh lÞch phôc vô tÕ lÔ, gióp ®Þnh thêi vô s¶n xuÊt
n«ng nghiÖp. §Õn ®êi Minh Hång Vò, n¨m BÝnh dÇn, ngµy
5 th¸ng 5 ©m lÞch, vua Hång Vò nhµ Minh quyÕt ®Þnh
®Æt chøc quan coi vÒ ©m d¬ng häc, chuyªn lo qu¶n lý
vµ ®µo t¹o c¸c ®èi tîng cña ©m d¬ng häc nh võa nãi
trªn.

Thêi Minh trë ®i, tõ viÖc chän ®Êt lµm ®« thÞ, kinh
®« ®Õn lµm nhµ, ®Æt må m¶ ®Òu ®îc xem xÐt cÈn
thËn. NhiÒu ngêi nhê cã hiÓu biÕt, ham lý gi¶i phong
thuû mµ vinh hiÓn. Ngîc l¹i cã nhiÒu ngêi v× chän sai
ngµy, chän thÕ ®Êt vua kh«ng a mµ kh«ng nh÷ng b¶n
th©n thiÖt m¹ng lµm liªn luþ ®Õn chÝn hä bÞ chÆt ®Çu.

Må m¶ lµ thµnh tè quan träng bËc nhÊt ®èi víi cuéc


sèng tinh thÇn lóc trÞ v× còng nh khi x¶y ra c¸i chÕt cña
vua chóa tõ khi cã thuËt phong thuû. Ngay sau khi lËp
xong nhµ Minh, Chu nguyªn Ch¬ng liÒn héi quÇn thÇn t¹i
Nam Kinh bµn viÖc x©y l¨ng mé. T¹i Nam kinh lóc ®ã cã
Chung S¬n lµ ®Êt cã thÕ ®Ñp ®Ó ®Æt må m¶ nhng l¹i
dµy ®Æc l¨ng mé ®· ch«n. Chu nguyªn Ch ¬ng cø quyÕt
®Þnh ®Æt l¨ng tÈm t¹i Chung S¬n. Tuy cã dÞch khu mé
chÝnh cña dßng hä m×nh xuèng phÝa Nam nh ng hä Chu
®· cho di chuyÓn ®i hÕt c¸c l¨ng mé trªn nói Chung S¬n
nµy ®i. §ån r»ng hä Chu chØ gi÷ l¹i mé Ng« v¬ng T«n
quyÒn ( mét trong ba ch©n v¹c Tam quèc) vµ Ng« v ¬ng
chØ ®îc coi nh kÎ g¸c mé cho dßng hä Chu nhµ Minh.

Sau ®ã cã Liªu Qu©n Khanh lµ thÇy phong thuû kh¸


tinh th«ng giíi thiÖu cho Minh Thµnh Tæ ( 1403-1426) mét
qu¶ nói cÊu t¹o tõ ®Êt sÐt hoµng thæ ë huyÖn X¬ng
B×nh, B¾c Kinh ®Ó x©y hoµng l¨ng. Chu §Ö ( Minh Thµnh
Tæ) rÊt ng vµ ®æi tªn nói ®Êt ®ã thµnh Thiªn Thä S¬n.
§Õn cuèi triÒu Minh, t¹i ®©y ®· t¸ng 13 vÞ hoµng ®Õ
Nhµ Minh nªn gäi lµ ThËp Tam L¨ng.

L¨ng mé ë ThËp Tam L¨ng xÕp ®óng theo tr×nh tù


thÕ hÖ, c¨n cø vµo ngò hµnh t¬ng sinh Méc, Ho¶, Thæ,
Kim, Thuû mµ ®Æt tªn theo thø tù nh Chøc , §Ö, C¬, TrÊn,
Ngäc, Th©m, §êng, ChiÕu , Th«ng, HËu, Qu©n, HiÖu,
KiÓm ( tªn c¸c Hoµng ®Õ ®îc t¸ng trong ThËp Tam L¨ng).

Trong khi phong kiÕn nhµ Minh lo x©y l¨ng mé cho


Hoµng téc nhµ m×nh nhng l¹i sî nhµ HËu Kim sÏ hng vîng
vµ thay thÕ dßng hä m×nh nªn cho tay ch©n lªn nói
Phßng S¬n ®µo ®øt long m¹ch, diÖt long khÝ cña mé tæ
ngêi Kim. ThÕ mµ HËu Kim vÉn ph¸t triÓn lín m¹nh, thµnh
nhµ §¹i Thanh sau nµy thèng trÞ Trung quèc trªn 200 n¨m.

§êi nhµ Thanh, vua Thanh ThÕ Tæ ( 1643-1661), niªn


hiÖu ThuËn trÞ, lóc cuèi ®êi cho x©y dùng må m¶ cho c¸c
vua dßng hä m×nh t¹i ch©n nói X¬ng Thuþ, huyÖn Tu©n
Ho¸, tØnh Hµ B¾c. §©y lµ thÕ ®Êt rÊt ®Ñp, s¬n m¹ch
uèn khóc nh phîng móa, rång bay. Bªn tr¸i cã nói chÇu vÒ
phï ®ì, bªn ph¶i còng cã nói híng tùa, uèn chÇu. Tr¸i, ph¶i
l¹i cã s«ng ch¶y kÌm hai bªn råi tô héi n¬i Long Hæ Cèc.
N¬i nµy lóc ®Çu chØ lµ HiÕu L¨ng, sau më réng thµnh
Thanh §«ng L¨ng. T¹i ®©y ®· t¸ng c¸c vua nhµ Thanh lµ
ThuËn trÞ, Khang Hy, Cµn long, Hµm Phong, cña c¸c hËu
vµ phi lµ Tõ Hi, C¶nh phi, C¶nh song phi, Dô phi, §Þnh phi,
HuÖ phi vµ mét l¨ng c«ng chóa.

Khu Thanh §«ng L¨ng c¸ch B¾c kinh 125 km. ChiÒu
réng cña khu vùc l¨ng theo híng §«ng T©y lµ 26 km, theo
híng B¾c Nam lµ 125 km diÖn tÝch khu ®Êt l¨ng xÊp xØ
3000 km2 bao gåm c¸c huyÖn Tu©n Ho¸, KÕ, MËt, V©n ...
D©n chóng tuyÖt ®èi kh«ng ®îc x©m ph¹m ®©t ®ai cña
l¨ng. ThËm chÝ vµo kiÕm cñi còng bÞ trÞ téi rÊt nÆng.
Ngêi ®Þa chÊt ®· thÊy gi¸p khu vùc l¨ng cã má b¹c nhng
khi tÊu xin khai th¸c , vua Thanh Hµm Phong , n¨m 1853,
®· ban phª lêi tõ chèi, kh«ng cho khai th¸c:
" Tuy Tang Viªn S¬n cã má b¹c, l¹i kh«ng cïng long
m¹ch víi Vô Linh S¬n cña §«ng l¨ng, nhng dï sao còng gÇn
víi khu vùc phong thuû cña l¨ng ph¶i b¶o tån, kh«ng ® îc
khai má".

Khu vùc Thanh §«ng L¨ng ®îc s¾p xÕp rÊt ®Ñp, xÐt
theo c¸ch nh×n cña KiÕn tróc s . §©y lµ c¸i ®Ñp c©n
xøng, nghiªm chØnh, cã trôc, cã hµng ®øng ®¾n. Mçi
l¨ng cña Hoµng ®Õ ®Òu x©y dùng theo t duy nghiªm
chØnh, lÊy trôc chÝnh gi÷a theo híng B¾c Nam song song
víi ®êng kinh tuyÕn lµm trôc ®èi xøng. C¸c kiÕn tróc vËt
®Òu quay mÆt nh×n híng Nam. §Çu B¾c cña c¸c c«ng
tr×nh b¸m theo trôc trung t©m lµ Long ¢n ®iÖn n»m
trong thµnh h×nh vu«ng. Hai bªn ®êng trôc nµy lµ tõng
cÆp h¹ng môc c«ng tr×nh kiÕn tróc ®èi xøng qua trôc.
Vµo xem l¨ng mµ nh vµo th¨m cung ®×nh trang nghiªm,
tëng nh vua cßn sèng.

Mét ®Æc ®iÓm râ nÐt cña c¸c l¨ng triÒu nhµ Thanh
lµ sù kÕt hîp hµi hoµ gi÷a c¸c h¹ng môc c«ng tr×nh víi
thiªn nhiªn. Mçi l¨ng ®Òu cã m¹ch nói ch¹y ngang phÝa tr-
íc xa xa lµm l¸ ch¾n. PhÝa sau l¨ng l¹i cã nói cao h¬n lµm
ra thÕ huyÒn vò tùa ®Çu. Kªnh m ¬ng kh¬i nh©n t¹o ®Ó
tho¸t níc, lµm thµnh dßng ch¶y lu«n cã níc rãc r¸ch. Hai
bê m¬ng kÌ ®¸. V¾t qua m¬ng uèn lîn lµm nh÷ng cÇu
nhá tuú theo ®Þa h×nh mµ t¹o d¸ng cho ¨n nhËp. Cã s½n
nói nhá cµng tèt, nÕu theo phong c¶nh vµ ®Þa thÕ cÇn
thiÕt th× ®¾p thªm nói nhá. Trªn nói nhá lµm c¸c nhµ
®×nh vò theo kiÓu nhµ tho¸ng, cét ®ì m¸i cong, mçi c¸i
mét kiÓu, khÐo lÐo tµi hoa.

S¾p xÕp kiÕn tróc l¨ng tÈm nhµ Thanh thÓ hiÖn
nh÷ng trung t©m kh¸ ®Ëm nÐt. Trong Thanh §«ng l¨ng
th× HiÕu l¨ng, l¨ng vua ThuËn trÞ ®îc lÊy lµ trung t©m .
Bªn phÝa T©y lµ C¶nh l¨ng, l¨ng cña vua Khang hy, vµ
phÝa §«ng lµ Dô l¨ng, l¨ng cña vua Cµn long.

Tuy l¨ng tÈm ®· ®Æt vµo quy ho¹ch nh ng ®Õn ®êi


vua nµo l¹i chän cho m×nh vÞ trÝ theo ý thÝch. Nh vua
Cµn long ch¼ng h¹n, Khi ®øng tuæi, vua Cµn long b¾t
®Çu nghÜ ®Õn chç n»m lóc vÒ giµ. Vua Cµn long ®·
chän cho m×nh khu ®Êt cã tªn "Th¾ng Thuû Cèc" ®Ó
x©y Dô l¨ng cho m×nh. Theo thÇy phong thuû th× Th¾ng
Thuû Cèc cã thÕ long bµn hæ cø, tinh cung v©n liªn mµ
nh luËn ®o¸n th× tèt lµnh ®Õn v¹n n¨m.

Tõ Hi th¸i hËu rÊt tin phong thuû. Khi chän chç cho
m×nh lóc vÒ giµ, nhiÒu lÇn th¸i hËu ®· ®Õn kiÓm tra
viÖc x©y t¸ng ®Þa cho m×nh. Th¸i hËu ®· tõng cëi chuçi
h¹t ®Ýnh 18 viªn ngäc tr©n ch©u nÐm xuèng huyÖt ®Ó
trÊn tµ ma sÏ nhòng nhiÔu. Khi bµ chÕt, trong mé ch«n
t¸ng rÊt nhiÒu vµng, b¹c, ch©u b¸u. ChuyÖn kÓ r»ng khi
chÕt måm bµ ngËm viªn ngäc d¹ minh ch©u mµ nÕu ch a
®a vµo trong quan tµi th× c¸ch tr¨m b íc, nhê ¸nh s¸ng
cña viªn ngäc mµ cã thÓ nh×n thÊy nh÷ng sîi tãc trªn
®Çu.

Vµo nh÷ng n¨m cuèi nhµ Thanh, ®Çu D©n quèc, T«n
DiÖn Anh, nhµ qu©n phiÖt Trung hoa ®· ®µo m¶ Tõ Hi
®Ó lÊy cña. Sau ®ã qu©n thæ phØ còng ®· ®µo hÕt c¸c
l¨ng c¸c vua Khang Hy, Hµm Phong, §ång TrÞ ®Ó lÊy cña
c¶i.

Ngµy nay nh÷ng l¨ng tÈm ®· ®îc tu bæ l¹i. Thanh


§«ng L¨ng thµnh n¬i th¾ng c¶nh, thu hót kh¸ nhiÒu kh¸ch
du lÞch. Lªn ®Ønh gi÷a cña X¬ng Thuþ S¬n nh×n chung
quanh, nói non lîn uèn, nh×n xuèng thÊp c«ng tr×nh kiÕn
tróc nhÊp nh« tõng hµng, tõng d·y. Thiªn nhiªn mªnh
mang, søc lao ®éng cña con ngêi v« tËn. Phong c¶nh thËt
hµo hïng. Kh¸ch tham quan khen ®Ñp nhng còng khã
tr¸nh khái ngËm ngïi c¶m kh¸i tríc lÏ huyÒn diÖu vµ v«
t×nh cña thêi gian./.
mæt dòng cò cða th¡y ½Ùa lû xõa

PGs LÅ KiËu

Trong måi nghË nghiÎp thõéng dïng mæt sâ dòng cò ho´c


thiÆt bÙ chuyÅn ,½´c trõng cho cáng viÎc . Trong nghË ½Ùa lû
xõa ,r¶t hay dïng ½Æn cŸi la b¡n . La b¡n l¡ dòng cò gãm mæt
kim nhiÍm t÷ chÏnh giùa cÜ g°n mæt trò quay. Ph·n dõè i kim
l¡ mæt m´t trÝn ghi nhùng tháng tin trúc tiÆp sø dòng khi
dïn g la b¡n .

Loi la b¡n nhÞ ½õìc gài l¡ trâc long ( tÖm lon g m ch )v¡
lèn l¡ la kinh ho´c la b¡n .

TrÅn m´t la b¡n vÁ nhiËu vÝng trÝn m¡ tµm l¡ tµm quay


cða kim nhiÍm t÷ . Thõéng l¡m ba vÝng ½ãng tµm m¡ vÝng
ngo¡i cïng gài l¡ vÝng ThiÅn b¡n , vÝng giùa l¡ vÝng Nhµn b¡n
,vÝn g trong cïng l¡ vÝng ‡Ùa b¡n . ‡âi vèi nhùng la b¡n lèn
ngõé i ta l¡m sâ vÝng trÅn 13 vÝng. Thúc ch¶t nhùng vÝng n¡y
l¡ tháng tin chöa s³n ½Ì tra cöu theo chuyÅn ½Ë m¡ ngõéi sø
dòn g c·n tÖm .

NÆu ch× l¡ cë ba vÝn g thÖ vÝng ThiÅn b¡n dïn g xem


hõèng nõèc tò , nõèc ch¨y . VÝng ‡Ùa b¡n dïng ¶n ½Ùnh long
mch . VÝng Nhµn b¡n ½Ì ½Ùnh sú tât x¶u cða cŸc sa ( Sa l¡
cŸc gÝ ½âng , cŸc hÖnh thŸi cða m´t ½¶t ). VÝn g trÝn ½õìc
chia th¡nh 24 á , måi á ön g vèi 15 o ( to¡n vÝng cÜ 360 o ) . Vch
chia nhõ sau : NÆu l¶y vÝng ‡Ùa b¡n l¡m gâc thÖ vÝng Th iÅn
b¡n lÎch vË ph¨i nøa á v¡ vÝng Nhµn b¡n lÎch vË trŸi nøa á .

Chù ghi trÅn cŸc vÝng nhõ sau :

ChÏnh ‡áng trïng chù M¬o


ChÏnh Tµy trïng chù Dºu
ChÏnh Nam trïng chù Ngà
ChÏnh B°c trïng chö Tû .

NÆu kÌ theo chiËu kim ½ãng hã t÷ M¬o trê ½i thÖ ta cÜ


24 á ( cøa) nhõ sau : M¬o , …t , Th Ön , Tân , Tÿ , BÏnh , Ngà ,
‡inh , Mïi , Khán , Thµn , Canh , Dºu , Tµn , Tu¶t , C¡n , Hìi ,
Nhµm , Tû , Quû , Søu , C¶n , D·n , GiŸp .
Nhõ vºy , phõçng ‡áng cÜ : GiŸp M¬o …t ; ‡áng Nam cÜ
Th Ön Tân Tÿ , Nam cÜ BÏn h Ngà ‡inh ; Tµy Nam cÜ Mïi Khán
Th µn ; Tµy cÜ Canh Dºu Tµn ; Tµy B°c cÜ Tu¶t C¡n Hìi;B°c cÜ
Nhµm Tû Quû ; ‡áng B°c cÜ Søu C¶n D·n .

CŸc hõèn g thuæc ‡Ùa chÏ l¡ : Tû Søu D·n M¬o ThÖn Tÿ


Ngà Mïi Thµn Dºu Tu¶t Hìi ( 12 hõèng ‡Ùa chÏ ).
TŸm hõèng thuæc thºp Can l¡ : GiŸp …t BÏnh ‡inh Canh
Tµn Nhµm Qu û ( bÞ Mºu , Ký trong thºp can).
Bân hõèng bŸt quŸi l¡ : C¡n Khán C¶n Tân .
CŸc hõèng s°p xÆp ½âi xön g gài l¡ BŸt Sçn ‡âi diÎn l¡ C¡n
- Tân,
Kh¨m - Ly , C¶n - Khán , Ch¶n - ‡o¡i .
B°c thuæc Kh¨m ,‡áng thuæc Ch¶n , Nam thuæc Ly , Tµy
thuæc ‡o¡i .
Theo Ngñ h¡nh thÖ ChÏnh giùa l¡ h¡nh Thä , B°c thuæc
h¡nh Thðy, ‡áng thuæc h¡nh Mæc , Nam h¡nh HÞa , Tµy h¡nh
Kim .

ン ng vèi Tû l¡ Nhµn huyÎt , ン ng vèi C¶n l¡ Quý mán , ン ng


vèi Tân l¡ ‡Ùa hæ , ン ng vèi BÏnh l¡ ‡Ùa huyÎt , ン ng vèi Khán l¡
l¡ Nhµn mán , ン ng vèi Canh l¡ ThiÅn huyÎt , ン ng vèi C¡n l¡
Th iÅn mán .

TrÅn ½µy l¡ nhùng tháng tin cç b¨n cho mæt la b¡n . ViÎc
sø dòng la b¡n v¡o mòc tiÅu n¡o yÅu c·u ngõéi sø dòng ph¨i
tinh tháng thuºt lû. NghË xµy dúng ½æng ch m nhiËu ½Æn
thuºt phong th ðy m¡ cŸi gâc ½Ì luºn phong thðy l¶y µm dõçng
, ngñ h¡nh l¡m c¯n b¨n .

ThÆ ½¶t bÖnh ph²ng l¡ dõçng thÖ gÝ ½âng näi cao hçn
li l¡ µm . ‡¶t sçn cõèc nhiËu gÝ cao , nîi cao , l¡ µm thÖ thung
lñng b¬i b±ng trong khung c¨nh ½ãi nîi li l¡ dõç ng .Chàn thÆ
½¶t c·n l¶y sú cµn b±ng µm dõçng l¡m tràng . ‡¶t sçn cõèc
cõéng dñng nÅn chàn vÙ trÏ ê nçi cÜ mch nhÞ (Long g·y ). ‡¶t
bÖn h dõçn g th¶p ph²ng nÅn chàn vÙ trÏ cao tàa l c ( khêi
½æt ).
BÅn t¨ ( trŸi ) cÜ nõèc ch¨y l¡ thÆ Thanh Long , BÅn hùu
( ph¨i ) cÜ ½õéng d¡i l¡ thÆ Bch Hä . ThÆ ½¶t cÜ ao , ½·m
½¡ng trõèc l¡ Chu Tõèc . ThÆ ½¶t ½¡ng sau cÜ gÝ ½âng nîi
non l¡ thÆ HuyËn Vñ .
Long l¡ dõçng , Hä l¡ µm . Long Hä ph¨i tõçng nhõìng
nhau thÖ gia ½Ön h h Ýa thuºn , trai gŸi xum v·y .
Nîi chð tØnh ( ½öng yÅn ) l¡ µm thÖ nõèc ch¨y ( chð
½æng ) l¡ dõçng . ThÆ ½¶t ½Âp l¡ thÆ cÜ nîi chð tØnh quay
½·u nhõ ½æng , nõèc chð ½æng nê ræng lùng lé nhõ ch¨y ,
nhõ kháng , lõu luyÆn dïng d±ng. Nîi v¡ nõèc c´p k¿ bÅn nhau
, b¨o vÎ nhau , nuái dõën g nhau l¡ thÆ ½¶t tuyÎt véi .

Ngo¡i phõçng hõèng theo Ngñ h¡nh thÆ ½¶t trÝn l¡ Kim ,
thÆ d¡i l¡ Mæc , thÆ nhàn l¡ HÞa , thÆ vuáng l¡ Thä , thÆ nhõ
sÜng gìn l¡ Th ðy.

La b¡n ch× l¡ cáng cò , kiÆn thöc v¡ kinh nghiÎm quyÆt


½Ùnh t¡i ba cða ngõéi l¡m nghË ‡Ùa lû théi xõa ./.

.LE KIEU
Professor of Hanoi
University of Civil Engineering
______________________ Hanoi le 20 Decembre 1995

Ch¿re Mme Ketty LE- L AROCHE


Rond Point de Mazargues
13009 Marseille
France

Nous sommes profond¾ment afflig¾s d'avoir appris que


Mme DIANE LETHANG , ma tante , est d¾c ¾d¾e le 7
Decembre 1995 . En vous exprimant comment nous vou drions
partager avec vous cette perte si immensurable , nous vous
prions de recev oir , ch¿re Ketty , nos tr¿s sinc¿ res
condol¾rances .

Ton cousin

vÒ phong thuû vµ må m¶ c¸c vua,


c¸c hËu nhµ minh , nhµ Thanh

Lª KiÒu

Trong lÞch sö Trung quèc th× thuyÕt phong thuû cùc


thÞnh vµo thêi nhµ Minh, nhµ Thanh. Cã hai kh¸i niÖm mµ
nhiÒu ngêi thêng hoµ trén lµm mét ®ã lµ phong thuû vµ
thuËt phong thuû. Duy danh ®Þnh nghÜa th× phong thuû
lµ giã vµ níc. Giã vµ níc t¹o nªn nh÷ng nhËn thøc s¬ khëi
vÒ vò trô quanh ta. Cô thÓ th× phong thuû ®îc hiÓu lµ
®Êt ®ai, ®Þa thÕ, ®Þa h×nh, ®Þa m¹o, thuû v¨n, ph ¬ng
híng, tr¹ng th¸i vi khÝ hËu quanh ta. Cã thÓ nãi kh¸i qu¸t
phong thuû lµ m«i trêng vËt chÊt chøa con ngêi sinh tån
trong ®ã. ThuËt phong thuû lµ nh÷ng suy nghÜ, luËn lý
cña con ngêi vµ c¸ch thÝch øng cña con ngêi khi n»m
trong m«i trêng phong thuû Êy.

Nh÷ng nhµ nghiªn cøu Trung quèc häc cho r»ng thêi
Tiªn TÇn b¾t ®Çu thai nghÐn, ®Õn TÇn H¸n b¾t ®Çu
ph¸t sinh thuËt phong thuû nhng ph¶i qua ®êi Nguþ TÊn
thuËt phong thuû míi ®îc truyÒn b¸.
B¾t ®Çu ®êi Tèng, thuËt phong thuû b¾t ®Çu thÞnh
hµnh. Nhng ph¶i ®Õn Minh, Thanh thuËt phong thuû míi
®îc c«ng nhËn chÝnh thøc vµ ®îc phæ biÕn c«ng khai, hîp
ph¸p.

Tríc ®©y phong thuû bao hµm ©m d¬ng häc, ®Þa lý


häc vµ thuËt sè. ¢m d¬ng häc nghiªn cøu vÒ thiªn v¨n,
tinh tîng. ¢m d¬ng häc còng nghiªn cøu vÒ ®Þa lý lµ n¬i
con ngêi sinh, trëng vµ nh×n thÊy trêi. Ph¬ng ph¸p luËn
c¬ b¶n cña ©m d¬ng häc lµ ©m d¬ng ngò hµnh. ¢m d-
¬ng häc ®îc c«ng nhËn chÝnh thøc tõ triÒu Nguyªn (ChÝ
Nguyªn, n¨m thø 28) mµ ®èi tîng ®îc c«ng nhËn lµ c«ng
viÖc nghiªn cøu , quan s¸t sù vËn hµnh cña vò trô, xem
trêi, xem sao ®o¸n viÖc lµnh d÷ cña hiÖn t îng thiªn v¨n,
dù b¸o thêi tiÕt, xem ®Êt lµm nhµ, xem ®Êt ®Æt må, m¶,
®Þnh lÞch phôc vô tÕ lÔ, gióp ®Þnh thêi vô s¶n xuÊt
n«ng nghiÖp. §Õn ®êi Minh Hång Vò, n¨m BÝnh dÇn, ngµy
5 th¸ng 5 ©m lÞch, vua Hång Vò nhµ Minh quyÕt ®Þnh
®Æt chøc quan coi vÒ ©m d¬ng häc, chuyªn lo qu¶n lý
vµ ®µo t¹o c¸c ®èi tîng cña ©m d¬ng häc nh võa nãi
trªn.

Thêi Minh trë ®i, tõ viÖc chän ®Êt lµm ®« thÞ, kinh
®« ®Õn lµm nhµ, ®Æt må m¶ ®Òu ®îc xem xÐt cÈn
thËn. NhiÒu ngêi nhê cã hiÓu biÕt, ham lý gi¶i phong
thuû mµ vinh hiÓn. Ngîc l¹i cã nhiÒu ngêi v× chän sai
ngµy, chän thÕ ®Êt vua kh«ng a mµ kh«ng nh÷ng b¶n
th©n thiÖt m¹ng lµm liªn luþ ®Õn chÝn hä bÞ chÆt ®Çu.

Må m¶ lµ thµnh tè quan träng bËc nhÊt ®èi víi cuéc


sèng tinh thÇn lóc trÞ v× còng nh khi x¶y ra c¸i chÕt cña
vua chóa tõ khi cã thuËt phong thuû. Ngay sau khi lËp
xong nhµ Minh, Chu nguyªn Ch¬ng liÒn héi quÇn thÇn t¹i
Nam Kinh bµn viÖc x©y l¨ng mé. T¹i Nam kinh lóc ®ã cã
Chung S¬n lµ ®Êt cã thÕ ®Ñp ®Ó ®Æt må m¶ nhng l¹i
dµy ®Æc l¨ng mé ®· ch«n. Chu nguyªn Ch ¬ng cø quyÕt
®Þnh ®Æt l¨ng tÈm t¹i Chung S¬n. Tuy cã dÞch khu mé
chÝnh cña dßng hä m×nh xuèng phÝa Nam nh ng hä Chu
®· cho di chuyÓn ®i hÕt c¸c l¨ng mé trªn nói Chung S¬n
nµy ®i. §ån r»ng hä Chu chØ gi÷ l¹i mé Ng« v¬ng T«n
quyÒn ( mét trong ba ch©n v¹c Tam quèc) vµ Ng« v ¬ng
chØ ®îc coi nh kÎ g¸c mé cho dßng hä Chu nhµ Minh.

Sau ®ã cã Liªu Qu©n Khanh lµ thÇy phong thuû kh¸


tinh th«ng giíi thiÖu cho Minh Thµnh Tæ ( 1403-1426) mét
qu¶ nói cÊu t¹o tõ ®Êt sÐt hoµng thæ ë huyÖn X¬ng
B×nh, B¾c Kinh ®Ó x©y hoµng l¨ng. Chu §Ö ( Minh Thµnh
Tæ) rÊt ng vµ ®æi tªn nói ®Êt ®ã thµnh Thiªn Thä S¬n.
§Õn cuèi triÒu Minh, t¹i ®©y ®· t¸ng 13 vÞ hoµng ®Õ
Nhµ Minh nªn gäi lµ ThËp Tam L¨ng.

L¨ng mé ë ThËp Tam L¨ng xÕp ®óng theo tr×nh tù


thÕ hÖ, c¨n cø vµo ngò hµnh t¬ng sinh Méc, Ho¶, Thæ,
Kim, Thuû mµ ®Æt tªn theo thø tù nh Chøc , §Ö, C¬, TrÊn,
Ngäc, Th©m, §êng, ChiÕu , Th«ng, HËu, Qu©n, HiÖu,
KiÓm ( tªn c¸c Hoµng ®Õ ®îc t¸ng trong ThËp Tam L¨ng).

Trong khi phong kiÕn nhµ Minh lo x©y l¨ng mé cho


Hoµng téc nhµ m×nh nhng l¹i sî nhµ HËu Kim sÏ hng vîng
vµ thay thÕ dßng hä m×nh nªn cho tay ch©n lªn nói
Phßng S¬n ®µo ®øt long m¹ch, diÖt long khÝ cña mé tæ
ngêi Kim. ThÕ mµ HËu Kim vÉn ph¸t triÓn lín m¹nh, thµnh
nhµ §¹i Thanh sau nµy thèng trÞ Trung quèc trªn 200 n¨m.

§êi nhµ Thanh, vua Thanh ThÕ Tæ ( 1643-1661), niªn


hiÖu ThuËn trÞ, lóc cuèi ®êi cho x©y dùng må m¶ cho c¸c
vua dßng hä m×nh t¹i ch©n nói X¬ng Thuþ, huyÖn Tu©n
Ho¸, tØnh Hµ B¾c. §©y lµ thÕ ®Êt rÊt ®Ñp, s¬n m¹ch
uèn khóc nh phîng móa, rång bay. Bªn tr¸i cã nói chÇu vÒ
phï ®ì, bªn ph¶i còng cã nói híng tùa, uèn chÇu. Tr¸i, ph¶i
l¹i cã s«ng ch¶y kÌm hai bªn råi tô héi n¬i Long Hæ Cèc.
N¬i nµy lóc ®Çu chØ lµ HiÕu L¨ng, sau më réng thµnh
Thanh §«ng L¨ng. T¹i ®©y ®· t¸ng c¸c vua nhµ Thanh lµ
ThuËn trÞ, Khang Hy, Cµn long, Hµm Phong, cña c¸c hËu
vµ phi lµ Tõ Hi, C¶nh phi, C¶nh song phi, Dô phi, §Þnh phi,
HuÖ phi vµ mét l¨ng c«ng chóa.

Khu Thanh §«ng L¨ng c¸ch B¾c kinh 125 km. ChiÒu
réng cña khu vùc l¨ng theo híng §«ng T©y lµ 26 km, theo
híng B¾c Nam lµ 125 km diÖn tÝch khu ®Êt l¨ng xÊp xØ
3000 km2 bao gåm c¸c huyÖn Tu©n Ho¸, KÕ, MËt, V©n ...
D©n chóng tuyÖt ®èi kh«ng ®îc x©m ph¹m ®©t ®ai cña
l¨ng. ThËm chÝ vµo kiÕm cñi còng bÞ trÞ téi rÊt nÆng.
Ngêi ®Þa chÊt ®· thÊy gi¸p khu vùc l¨ng cã má b¹c nhng
khi tÊu xin khai th¸c , vua Thanh Hµm Phong , n¨m 1853,
®· ban phª lêi tõ chèi, kh«ng cho khai th¸c:
" Tuy Tang Viªn S¬n cã má b¹c, l¹i kh«ng cïng long
m¹ch víi Vô Linh S¬n cña §«ng l¨ng, nhng dï sao còng gÇn
víi khu vùc phong thuû cña l¨ng ph¶i b¶o tån, kh«ng ® îc
khai má".
Khu vùc Thanh §«ng L¨ng ®îc s¾p xÕp rÊt ®Ñp, xÐt
theo c¸ch nh×n cña KiÕn tróc s . §©y lµ c¸i ®Ñp c©n
xøng, nghiªm chØnh, cã trôc, cã hµng ®øng ®¾n. Mçi
l¨ng cña Hoµng ®Õ ®Òu x©y dùng theo t duy nghiªm
chØnh, lÊy trôc chÝnh gi÷a theo híng B¾c Nam song song
víi ®êng kinh tuyÕn lµm trôc ®èi xøng. C¸c kiÕn tróc vËt
®Òu quay mÆt nh×n híng Nam. §Çu B¾c cña c¸c c«ng
tr×nh b¸m theo trôc trung t©m lµ Long ¢n ®iÖn n»m
trong thµnh h×nh vu«ng. Hai bªn ®êng trôc nµy lµ tõng
cÆp h¹ng môc c«ng tr×nh kiÕn tróc ®èi xøng qua trôc.
Vµo xem l¨ng mµ nh vµo th¨m cung ®×nh trang nghiªm,
tëng nh vua cßn sèng.

Mét ®Æc ®iÓm râ nÐt cña c¸c l¨ng triÒu nhµ Thanh
lµ sù kÕt hîp hµi hoµ gi÷a c¸c h¹ng môc c«ng tr×nh víi
thiªn nhiªn. Mçi l¨ng ®Òu cã m¹ch nói ch¹y ngang phÝa tr-
íc xa xa lµm l¸ ch¾n. PhÝa sau l¨ng l¹i cã nói cao h¬n lµm
ra thÕ huyÒn vò tùa ®Çu. Kªnh m ¬ng kh¬i nh©n t¹o ®Ó
tho¸t níc, lµm thµnh dßng ch¶y lu«n cã níc rãc r¸ch. Hai
bê m¬ng kÌ ®¸. V¾t qua m¬ng uèn lîn lµm nh÷ng cÇu
nhá tuú theo ®Þa h×nh mµ t¹o d¸ng cho ¨n nhËp. Cã s½n
nói nhá cµng tèt, nÕu theo phong c¶nh vµ ®Þa thÕ cÇn
thiÕt th× ®¾p thªm nói nhá. Trªn nói nhá lµm c¸c nhµ
®×nh vò theo kiÓu nhµ tho¸ng, cét ®ì m¸i cong, mçi c¸i
mét kiÓu, khÐo lÐo tµi hoa.

S¾p xÕp kiÕn tróc l¨ng tÈm nhµ Thanh thÓ hiÖn
nh÷ng trung t©m kh¸ ®Ëm nÐt. Trong Thanh §«ng l¨ng
th× HiÕu l¨ng, l¨ng vua ThuËn trÞ ®îc lÊy lµ trung t©m .
Bªn phÝa T©y lµ C¶nh l¨ng, l¨ng cña vua Khang hy, vµ
phÝa §«ng lµ Dô l¨ng, l¨ng cña vua Cµn long.

Tuy l¨ng tÈm ®· ®Æt vµo quy ho¹ch nh ng ®Õn ®êi


vua nµo l¹i chän cho m×nh vÞ trÝ theo ý thÝch. Nh vua
Cµn long ch¼ng h¹n, Khi ®øng tuæi, vua Cµn long b¾t
®Çu nghÜ ®Õn chç n»m lóc vÒ giµ. Vua Cµn long ®·
chän cho m×nh khu ®Êt cã tªn "Th¾ng Thuû Cèc" ®Ó
x©y Dô l¨ng cho m×nh. Theo thÇy phong thuû th× Th¾ng
Thuû Cèc cã thÕ long bµn hæ cø, tinh cung v©n liªn mµ
nh luËn ®o¸n th× tèt lµnh ®Õn v¹n n¨m.

Tõ Hi th¸i hËu rÊt tin phong thuû. Khi chän chç cho
m×nh lóc vÒ giµ, nhiÒu lÇn th¸i hËu ®· ®Õn kiÓm tra
viÖc x©y t¸ng ®Þa cho m×nh. Th¸i hËu ®· tõng cëi chuçi
h¹t ®Ýnh 18 viªn ngäc tr©n ch©u nÐm xuèng huyÖt ®Ó
trÊn tµ ma sÏ nhòng nhiÔu. Khi bµ chÕt, trong mé ch«n
t¸ng rÊt nhiÒu vµng, b¹c, ch©u b¸u. ChuyÖn kÓ r»ng khi
chÕt måm bµ ngËm viªn ngäc d¹ minh ch©u mµ nÕu ch a
®a vµo trong quan tµi th× c¸ch tr¨m b íc, nhê ¸nh s¸ng
cña viªn ngäc mµ cã thÓ nh×n thÊy nh÷ng sîi tãc trªn
®Çu.

Vµo nh÷ng n¨m cuèi nhµ Thanh, ®Çu D©n quèc, T«n
DiÖn Anh, nhµ qu©n phiÖt Trung hoa ®· ®µo m¶ Tõ Hi
®Ó lÊy cña. Sau ®ã qu©n thæ phØ còng ®· ®µo hÕt c¸c
l¨ng c¸c vua Khang Hy, Hµm Phong, §ång TrÞ ®Ó lÊy cña
c¶i.

Ngµy nay nh÷ng l¨ng tÈm ®· ®îc tu bæ l¹i. Thanh


§«ng L¨ng thµnh n¬i th¾ng c¶nh, thu hót kh¸ nhiÒu kh¸ch
du lÞch. Lªn ®Ønh gi÷a cña X¬ng Thuþ S¬n nh×n chung
quanh, nói non lîn uèn, nh×n xuèng thÊp c«ng tr×nh kiÕn
tróc nhÊp nh« tõng hµng, tõng d·y. Thiªn nhiªn mªnh
mang, søc lao ®éng cña con ngêi v« tËn. Phong c¶nh thËt
hµo hïng. Kh¸ch tham quan khen ®Ñp nhng còng khã
tr¸nh khái ngËm ngïi c¶m kh¸i tríc lÏ huyÒn diÖu vµ v«
t×nh cña thêi gian./.
phong thuû vµ nhµ cöa

Gs Méc Thiªn
Thêi xa, nh÷ng gia ®×nh cã häc, cã tiÒn, hoÆc lµ
quan chøc, khi lµm nhµ cÇn xem phong thuû rÊt cÈn thËn.
VÞ trÝ ®Æt ng«i nhµ th êng chän n¬i cã dßng n íc uèn
quanh, ®µng sau xa xa cã ®åi hoÆc lµ nói thÊp ¸n gi÷.
Ng«i nhµ g¾n víi thiªn nhiªn , cã mµu xanh c©y l¸, cã
dßng níc m¸t dÞu, nhµ t«n c¶nh, c¶nh lµm næi bËt nhµ.
§Þa thÕ lµm nhµ nh vËy lµ ®Ó nhËn khÝ thiªng s«ng nói,
tinh hoa cña mÆt trêi, mÆt tr¨ng. Kh«ng gian kho¸ng ®¹t
thuËn lîi cho viÖc di dìng tinh thÇn, rÌn luyÖn ý chÝ.
Nh÷ng chuyÖn nh thÕ, ngµy nay t×m ®©u ra víi c¶nh
®Êt chËt, ngêi ®«ng.
VÞ trÝ lµm nhµ ngµy x a chän n¬i:" Nói Cöu Hoa, chïa
Èn trong m©y, s«ng Thanh Qua cÇu vên nhµnh liÔu".
Th«n xãm n»m gän trong vßng «m cña hµng liÔu, cã dßng
níc uèn lîn, phÝa B¾c xa xa cã nói xanh nh b×nh phong
ch¾n ng÷. §éng vµ tÜnh hµi hoµ lµm cho con ngêi sinh
sèng trong m«i trêng thËt lµ dÔ chÞu.
Phong thuû cã c¶ mét kho lÝ thuyÕt dµi dßng ®Ó chØ
dÉn c¸ch t×m ®Êt lµm nhµ. Nhµ lµm trªn vïng nói th×
xem thÕ nói, luËn long m¹ch ®Ó x¸c ®Þnh ®óng vÞ thÕ
nhµ. Vïng gã ®åi ë n¬i réng tho¸ng th× bèn phÝa ph¶i nh
quy chÇu. Kh«ng ®îc qu¸ trèng tr¶i, kh«ng cã vùc hoÆc
thÕ ®Êt trôt, trît. Vïng ®ång b»ng ph¶i cã long m¹ch, cã
®êng quanh bªn ph¶i, cã ngßi níc bªn tr¸i, tríc nhµ cã
s©n vµ vên réng, xa n÷a lµ hå, lµ ao. Sau nhµ ®Êt t¹o
thÕ nh m©y ®ïn, khãi to¶.
Mét c¸ch kh¸i qu¸t th× luËn vÒ nhµ cöa còng cÇn dùa
vµo lý thuyÕt c¬ b¶n cña phong thuû lµ khÝ vµ lÝ khÝ
( T¹p chÝ X©y dùng sè 4/1999) .
ThuyÕt khÝ vÒ nhµ ë chñ yÕu lµ thuyÕt n¹p khÝ vµ
thuyÕt s¾c khÝ. N¹p khÝ gåm ®Þa khÝ vµ m«n khÝ. §Þa
khÝ lµ khÝ trong ®Êt t¹i n¬i lµm nhµ. M«n khÝ lµ khÝ tõ
cæng ®a vµo, tõ cöa vµo nhµ. S¾c khÝ lµ mµu s¾c c¶m
nhËn ®îc qua ng«i nhµ. CÇn nãi râ cho kh¸ch quan lµ
chóng ta cha ph©n tÝch ®óng sai mµ chØ míi ®a ra
nh÷ng luËn ®iÓm c¬ b¶n cña phong thuû sö dông khi lµm
nhµ.
§Ó luËn ra ®Þa khÝ trong th«n Êp hay phè x¸ lµ ®iÒu
m¬ hå. Khi lµm nhµ kh«ng thÓ bá qua ph ¬ng vÞ. §Þa khÝ
luËn ®îc tõ ph¬ng vÞ dÉn khÝ. Ch¼ng h¹n nh Méc tinh,
Kim tinh, Thæ tinh, lµm nhµ ë ®©y th× con ch¸u lµm nªn
, ¨n ra. Ho¶ tinh lµ long thÇn cÇn b¸c ho¸n ( di dÞch, ho¸n
c¶i), nÕu kh«ng ë ch¼ng ra g×. Thuû tinh cÇn tô héi th×
cña c¶i ®Õn nhµ. Minh ®êng ( tríc nhµ) cÇn réng vµ b»ng
ph¼ng.
Tõ ph¬ng vÞ( vÞ trÝ theo híng), tõ luËn vÒ thanh long
( m¹ch níc), b¹ch hæ (®êng c¸i c¹nh nhµ ), minh ® êng,
chu tíc ( ®Êt ®ai, hå níc tríc nhµ ), huyÒn vò ( ®¸t sau
nhµ), phong thuû cã nh÷ng ®iÒu lu ý quan träng nh:
Lèi ra vµo cña sên nói hoÆc thung lòng, tr¸nh lµm nhµ.
§iÒu nµy dÔ hiÓu v× nh÷ng lèi nµy thêng bÞ h¹n chÕ vÒ
kÝch thíc chiÒu réng. Giã thæi qua nh÷ng lèi nµy cã vËn
tèc lín h¬n nh÷ng chç kh¸c nªn tuy ®îc c¸i m¸t mÎ nhê giã
lu th«ng tèc ®é cao nhng còng dÔ v× thÕ mµ c¬ thÓ con
ngêi trong nhµ dÔ nhiÔm l¹nh. Giã luån l¸ch vµo nhµ dÔ
t¹o ra luång giã lïa, nh y häc cæ truyÒn, dÔ t¹o ra c¶m
m¹o phong hµn.Tríc nhµ ph¶i cã minh ®êng réng, tho¸ng.
§iÒu nµy cã thÓ hiÓu lµ tr íc nhµ cã kh«ng gian réng ®Ó
®ãn n¾ng, lµm réng tÇm m¾t cho con ngêi tho¶i
m¸i.HuyÒn vò kh«ng ®îc qu¸ cao. Sau nhµ kh«ng bÞ ch¾n
c¶n lµm cho khi ma, níc ®e do¹ x« xuèng sau nhµ, thËm
chÝ ®Êt cã thÓ sËp óp kÝn ng«i nhµ ta ë. Tuy thÓ, sau
nhµ còng kh«ng ®îc cã hè s©u. Cã hè s©u sau nhµ,
phong thuû rÊt kiªng kÞ. Bªn tr¸i nhµ cã dßng níc quanh
co, níc kh«ng ®îc tï tóng mµ còng kh«ng ®îc ch¶y xiÕt.
Bªn ph¶i nhµ cã ®êng ®i ®ñ réng nhng còng kh«ng ph¶i
lµ lèi ®i tÊp nËp, ån µo, d÷ déi. Nhµ kh«ng lµm trªn nÒn
giÕng lÊp. Nhµ lµm trªn giÕng lÊp sî ®Êt lÊp cha hoµn
thæ sÏ lón sôt trong nhµ hoÆc Ýt ra t¹o vïng Èm thÊp do
®Êt xèp chøa níc nhiÒu h¬n chç ®Êt nguyªn. Nhµ tr¸nh ë
ng· ba ®êng c¸i mµ cã læi xéc th¼ng ®©m vµo mÆt
tiÒn. Nhµ kh«ng lµm n¬i ngâ côt. Th êng nh÷ng n¬i nµy
hay cã luång giã quÈn, ® a bôi bÈn vµo nhµ.Kh«ng chän vÞ
trÝ nhµ gÇn ®Òn chïa, miÕu m¹o. ... Phong thuû cã thÓ
gi¶i thÝch theo quan ®iÓm cña m×nh nh÷ng ®iÒu cÇn
tr¸nh võa nªu. Ch¼ng h¹n nhµ lµm n¬i cöa nói, cöa thung
lòng th× giã ®éc vµo nhµ, gia ®×nh ly t¸n. Lµm nhµ trªn
nÒn giÕng cò th× gia chñ èm ®au. Lµm nhµ trong ngâ côt
gia chñ ®¬n c«i. Lµm nhµ gÇn ®Òn miÕu gia chñ t©m
thÇn bÊt ®Þnh. Hµng ngµy con ng êi cÇn lao ®éng ®Ó tån
t¹i mµ lu«n lu«n tiÕp xóc víi kh«ng khÝ thÇn th¸nh, sao
mµ æn ®Þnh t©m lÝ ®îc. Lµm nhµ mµ phÝa sau cã nói
cao chñ nhµ cuång ch÷...
KÝch thíc cña ng«i nhµ , cña c¸c bé phËn nhµ cöa
theo phong thuû còng cã qui t¾c kh¸ chÆt chÏ. §Ó ®o
chiÒu dµi, ngêi xa sö dông "bé" thay cho " thíc" ( xÝch).
ChÝn thíc lµ hai bé. Mçi thíc xÊp xØ 40 cm ngµy nay. Sè l -
îng "bé" ®Þnh cho tõng bé phËn nhµ hoÆc toµn nhµ còng
cã phÐp t¾c. Mét "bé" gäi lµ kiÕn, hai "bé" lµ trõ, ba 'bé'
lµ m·n, bèn " bé" lµ b×nh, n¨m "bé" lµ ®Þnh, s¸u "bé" lµ
chÊp, b¶y "bé" lµ ph¸, t¸m "bé" lµ nguy, chÝn "bé" lµ
thµnh, mêi "bé" lµ thu, mêi mét "bé" lµ khai, mêi hai "bé"
lµ bÕ. §Õn "bé" thø 13 th× lÆp l¹i chu kú trªn.
KiÕn lµ kÝch thíc c¬ b¶n, trõ lµ bá bít, m·n lµ ®Çy
®ñ, b×nh lµ võa ph¶i, ®Þnh lµ kh«ng cã thay ®æi, chÊp
lµ nªn n¾m lÊy, ph¸ lµ tan vì, nguy lµ kh«ng yªn æn,
thµnh lµ ®¹t ®îc ®iÒu hay, thu lµ nhËn lÊy, khai lµ më
míi, bÕ lµ dõng, lµ t¾c. Theo nh thÕ mµ chän lÊy ®iÒu
mong muèn khi ®Þnh kÝch th íc nhµ vµ c¸c bé phËn nhµ.
KÝch thíc l¹i ®îc luËn ®o¸n theo lµnh d÷ rÊt khiªn c-
ìng.Ch¼ng h¹n nh kiÕn lµ nguyªn c¸t( gèc cña ®iÒu lµnh),
trõ lµ s¸ng sña, m·n lµ thiªn h×nh, b×nh lµ quyÒn thiÖt(
uèn lìi), ®Þnh lµ kim quü( thíc vµng), chÊp lµ thiªn ®øc,
ph¸ lµ xung s¸t, nguy lµ ngäc ®êng, thµnh lµ tam hîp, thu
lµ tÆc kiÕp( cíp giËt), khai lµ sinh khÝ, bÕ lµ tai ho¹. Nªn
chän kÝch thíc theo kiÕn,m·n, b×nh, thu . KÝch thíc chÊp
nhËn ®îc lµ trõ, nguy, ®Þnh, chÊp. Thµnh, khai dïng tèt.
HÕt søc tr¸nh c¸c kÝch thíc trong bé bÕ, ph¸. ChiÒu réng
nhµ kh«ng chän m·n, b×nh, thu, bÕ. ChiÒu dµi nhµ lÊy
theo trõ, ®Þnh, chÊp, khai. Sè "bé" cña nhµ hîp víi qui
t¾c trõ, ®Þnh, chÊp, nguy, khai, kiÕn th× ë trong nhµ Êy
sím sinh quÝ tö. Nhµ cã sè "bé" hîp víi qui t¾c trõ, ®Þnh,
nguy, khai, chÊp, kiÕn th× ng êi trong nhµ mau th¨ng
quan tiÕn chøc.
ThuËt phong thuû hÕt søc coi träng sù më cöa cña
nhµ. Cöa, cæng, ®ãn ®a m«n khÝ mµ nh lý khÝ luËn th×
m«n khÝ cïng víi ®Þa khÝ lµ hai tiªu chÝ quan träng nhÊt
cña ng«i nhµ. Cöa cã thÓ tiÕp thiªn khÝ nÕu híng lªn trªn,
híng xuèng díi th× tiÕp ®Þa khÝ, ®ãn lµnh, tr¸nh d÷. §Ó
quyÕt ®Þnh cöa cña ng«i nhµ, cÇn c©n nh¾c ph¬ng vÞ
cña cöa, xem cöa nªn më ra kh«ng gian nµo, chiÒu cao,
bÒ réng cña cöa, vËt ®èi diÖn víi cöa ®Òu hÕt søc quan
träng. Cöa nh×n ra kh«ng gian tho¸ng ®·ng ®Ó cã thÓ,
khi ngíc lªn th× ng¾m tr¨ng, nh×n m©y , coi ngang tÇm
m¾t th× ng¾m c©y, nh×n hoa, ®Ñp biÕt mÊy.
Sù trÇn thiÕt trong nhµ còng cã nh÷ng qui t¾c theo
phong thuû. N¬i ®Æt bµi vÞ thê cóng tr¸nh ®èi diÖn víi
ph¬ng Th¸i TuÕ. §Æt bµi vÞ vµo c¸c n¨m TÝ, Söu, DÇn, Hîi
kiªng quay mÆt híng B¾c. §Æt bµi vÞ vµo c¸c n¨m M·o,
Th×n ph¶i kiªng quay mÆt híng §«ng.C¸c n¨m Tþ, Ngä, Mïi
kiªng quay mÆt híng Nam. C¸c n¨m Th©n, DËu, TuÊt kiªng
quay mÆt híng T©y. Nh thÕ, theo phong thuû, mçi n¨m
ph¶i ®Æt l¹i bµi vÞ mét lÇn. Xa nay, nhiÒu nhµ chØ ®Æt
híng bµi vÞ mét lµn ®©u cã ph¶i hä lµm ¨n sa sót.
Cßn tæ chøc kh«ng gian trong kiÕn tróc mÆt b»ng
cÇn theo nh÷ng qui ®Þnh còng kh¸ chÆt chÏ nh cÇn ®¶m
b¶o c¸c qui t¾c ®èi xøng, ngay ng¾n, réng hÑp. C©y cèi
trong kiÕn tróc s©n vên cña khu«n viªn nhµ ë còng cÇn
cÈn thËn. Trång c©y d©u tríc nhµ lµ ®iÒu kiªng kþ v×
®iÒu ®ã ®ång nghÜa víi tang m«n thÇn. §ã ch¼ng qua
v× tiÕng TÇu, tang lµ d©u, ®ång ©m víi tang lµ nhµ cã
®¸m nªn kiªng mµ th«i. Sau nhµ l¹i kh«ng nªn trång c©y
hoÌ mµ ph¶i trång ë n¬i ®ãn kh¸ch. §ã v× muèn tr×nh ra
c¸i chÝ tam c«ng nguyÖn íc. TruyÖn xa kÓ V¬ng Dô thêi
Tèng trång ba c©y hoÌ ë s©n tríc vµ nãi:" HËu thÕ cña ta
sÏ cã ngêi lµm ®Õn tam c«ng ( t m·, t ®å, t kh«ng) thËt
lµ tho¶ chÝ cña ta".
Phong Thuû b¾t ®Çu ph¸t sinh tõ Tiªn TÇn bªn TÇu,
dai d¼ng kÐo dµi ®Õn b©y giê cßn nhiÒu ng êi bÞ ¶nh h-
ëng.
ThuËt phong thuû, trªn th× xem thiªn v¨n, díi xÐt ®Þa lý.
Lý thuyÕt c¬ b¶n tõ häc thuyÕt th¸i cùc, ©m d¬ng, ngò
hµnh, tinh tîng cùc kú bÝ hiÓm. Thµy phong thuû thªu
dÖt chuyÖn li k×, g¸n ghÐp nhiÒu sù kiÖn lÞch sö, thæi
phång sù trïng hîp ngÉu nhiªn t« cho phong thuû mµu
s¾c kú ¶o, lµm cho d©n chóng c¶m thÊy thÇn bÝ.
H·y hái cã vua chóa nµo x©y cung, ®Æt mé mµ
kh«ng vêi thµy phong thuû tham mu chÝnh cho m×nh. Nh-
ng cã ®êi vua chóa nµo vÜnh h»ng tån t¹i. Khi thuËn thêi,
nhµ x©y cho thuª khen ®îc thµy ®Æt ®Êt, coi híng lµm
nhµ. Khi Õ Èm kh¸ch thuª nh mÊy n¨m nay, gia chñ ai nì
tr¸ch t¹i thµy phong thuû.
ThiÕt kÕ kiÕn tróc gi¶i quyÕt tèt c«ng n¨ng, kÕt cÊu
bÒn v÷ng, ®êng d¸ng hµi hoµ, gia chñ phÊn khëi lµm nªn
¨n ra. §ã lµ c¸i phong thuû tèt nhÊt cho ngêi s¾p lµm nhµ
vËy./.

B¹n cã biÕt?

kiÕn tróc nhµ ë vµ phong thuû

Gs Méc Thiªn

Ngêi Trung Hoa cæ ®Æt ra "nghi lÔ" hÕt søc t«n


träng sù ngay ng¾n, cã trôc ®èi xøng trong mÆt b»ng
kiÕn tróc vËt. Nh÷ng ng êi giµ ë níc ta theo Nho häc còng
hÕt søc chó träng qui t¾c nµy. T«i cã mét kû niÖm vÒ «ng
cña mét ngêi b¹n th©n khi cßn nhá. ThÊy t«i theo häc
chót Ýt H¸n tù, cô rÊt mÕn. Cã mét tÕt t«i ®îc hÇu c¬m
cô. Ngêi nhµ ®Æt trong m©m ®Üa b¸nh trng c¾t hai nh¸t
chÐo theo bèn ®iÓm gãc b¸nh vµ hai nh¸t th¼ng theo
trôc ®èi xøng c¸c ph¬ng tõ gi÷a b¸nh. §©y lµ c¸ch c¾t
b¸nh trng vu«ng th«ng thêng ngµy TÕt. Cô b¾t ngêi nhµ
®æi chiÕc b¸nh kh¸c vµ nãi:" Anh ®©y ®îc ta xem nh ng-
êi qu©n tö, vµ ngêi qu©n tö bÊt chÝnh bÊt thùc". ý nãi
ngêi qu©n tö kh«ng chÝnh ®¸ng, kh«ng ¨n, nhng còng cã
nghÜa c¾t chÐo, kh«ng vu«ng vøc, kh«ng ¨n. Ng êi nhµ
ph¶i ®æi chiÕc b¸nh kh¸c vµ c¾t theo 16 miÕng vu«ng,
mçi c¹nh 4 miÕng.
Nhµ cæ Trung hoa ®Òu lµm s©n phÝa tríc vµ cã têng
rµo v©y quanh. Têng rµo lµ biªn giíi ng¨n c¸ch thÕ giíi
trong nhµ vµ x· héi bªn ngoµi. Nã ph¶n ¸nh bé mÆt th¨ng
trÇm cña ®êi sèng bªn trong ng«i nhµ. Têng rµo nªn bao
khu ®Êt trßn chøa ng«i nhµ h×nh vu«ng. §ã lµ v× ngêi xa
nghÜ theo thuyÕt trêi trßn, ®Êt vu«ng ®¹t lý lµ ®Êt trêi
hoµ hîp, con ngêi yªn vui.Vµo cæng lµ ®Õn diÖn tÝch cã
m¸i nhng kh«ng v©y têng gäi lµ ®×nh. Qua s©n ®Õn
phßng lín ta hay gäi lµ s¶nh, ng êi xa gäi lµ ®êng. PhÝa
sau ®êng lµ phßng ngñ gäi lµ tÈm. Bªn tr¸i còng nh bªn
ph¶i ®êng lµ s¬ng , cßn gäi lµ hiªn nhµ. Bªn tr¸i vµ bªn
ph¶i s©n lµ nhµ häc. Nh vËy, quanh s©n , phÝa cæng lµ
®×nh, phÝa sau lµ ®êng, bªn ph¶i, bªn tr¸i lµ nhµ häc.
Tuú theo sù bè trÝ kiÕn tróc khi lµm nhµ hay khi söa
nhµ , thÇy phong thuû ®Æt ra c¸ch gäi thªm c¸c kh«ng
gian cho tæ hîp mÆt b»ng kiÕn tróc nhµ ë. Ch¼ng h¹n nh
phßng míi c¬i níi vµo tr íc hoÆc sau phßng ®· cã th× gäi
lµ phßng míi c¾m c¸nh ( x¸p xÝ phßng). Nhµ c¬i níi thªm
hai bªn ®êng gäi lµ cÊy thªm tai cho ®êng ( song nhÜ
phßng). §µng tríc hay s¸t sau ®êng lµm nhµ nhá t¸ch
riªng nhng tæng thÓ g¾n trong kiÕn tróc chung gäi lµ nhµ
®Ó cÇu tù ( bèc ®inh phßng), v.v...

Phßng èc chia theo n¨m h×nh d¸ng trong ngò hµnh:


Kim, Méc, Thuû, Ho¶, Thæ.
Phßng cã d¸ng Kim lµ phßng réng, tho¸ng, bèn phÝa
quanh phßng ®Òu cã hiªn vµ tõ c¸c hiªn cã thÓ nh×n thÊy
nhau qua phßng ( tø diÔu). Phßng d¸ng Méc cã nãc nhµ
cao, còng cã hiªn bèn phÝa. Phßng d¸ng Thuû nghiªm
chØnh, tinh khiÕt. Phßng d¸ng Ho¶ , cã t êng v©y ba mÆt
lu gi÷ giã ( èc vò tµng phong), nãc nhµ kh«ng ® îc nhän.
Phßng d¸ng Thæ, èc vò vu«ng vøc, ngay ng¾n, bèn m¸i
hiªn b»ng nhau, têng kh«ng ®îc låi, lâm. Ngîc víi ®iÒu
võa m« t¶ lµ nghÞch, kh«ng tèt.ThÝ dô, Phßng cã d¸ng
Kim mµ mét phÝa kh«ng cã hiªn ®Ó cho kh« c¹n,phßng
d¸ng Méc l¹i cã mét m¸i cÊt thß lªn, phßng cã d¸ng Thuû
mµ xiªu vÑo, d¸ng Ho¶ mµ thon nhän, d¸ng Thæ mµ rò
xuèng, ®Òu lµ nh÷ng phßng kh«ng tèt.
ThÇy phong thuû g¾n d¸ng phßng, d¸ng nhµ víi ®iÒu
lµnh, d÷. Chóng t«i cha t×m thÊy c¬ së khoa häc ®Ó gi¶i
thÝch cho nh÷ng ®iÒu lµnh d÷ kiÓu nµy. ThÝ dô thµy b¶o
nhµ kiÓu ch÷ Kim, ®Çu b»ng, ngêi ë ®îc giµu sang, l¾m
con, nhiÒu ch¸u. Nhµ kiÓu ch÷ b¸t ngêi sèng trong nhµ
nghÌo khæ, må c«i. Nhµ h×nh c¸i qu¹t th× ngêi chñ nhµ
vÊt v¶, lªnh ®ªnh.
Cã nh÷ng ®iÒu mµ theo chóng t«i th× thµy phong
thuû ®· lÊy c¶m nghÜ cña m×nh ®Ó luËn ®o¸n, ghÐp
cho ngêi chñ nhµ ph¶i chÞu nh÷ng suy t ëng do thµy
nghÜ ra nh lµ qu¸ giang nhµ nhá mµ cét to qu¸ cì th×
®Çy tí khinh chñ nhµ, hay nh cét nhá, qu¸ giang to th×
chñ nhµ lu«n bÞ thiªn h¹ ¸p ®¶o, b¾t n¹t.
Mét sè qui t¾c mµ thµy phong thuû yªu cÇu khi lµm
nhµ ph¶i tu©n theo, cã lÏ do sù tiÖn nghi sö dông nh ng l¹i
®îc g¾n víi ®iÒu lµnh d÷ nªn lµm cho kh«ng khÝ phong
thuû khi x©y dùng nhµ ë trë nªn thÇn bÝ. ThÝ dô cao
tr×nh nÒn nhµ th× thµy ph¸n lµ phÝa tríc nªn cao ®Ó
phÝa sau thÊp dÇn.§iÒu nµy ngîc víi thuËt phong thuû vÒ
qui ho¹ch ®é cao quanh nhµ: thÕ ®Êt lµm nhµ mµ tr íc
nhµ cao, vµo nhµ thÊp bÞ gäi lµ thÕ vÖ thæ c mµ thµy
phong thuû cho lµ ng êi ë tríc giµu, sau lôn b¹i thµnh nghÌo
dÇn. MÆt b»ng nhµ th× nªn tríc hÑp, sau níi réng ra. Gia
chñ rÊt sî thÕ ®Êt th¾t ®u«i chuét v× nghÜ r»ng cña c¶i
trong nhµ ngµy mét mßn gi¶m ®i nh c¸i ®u«i chuét, cµng
dµi cµng teo l¹i. MÆt b»ng khu ®Êt mµ lÑm ë bèn gãc
ph¶i tr¸nh x©y nhµ. §óng lµ miÕng ®Êt vu«ng vøc th× dÔ
bè trÝ nhµ nhng biÕt ph©n chia miÕng ®Êt ra, chän lÊy
h×nh vu«ng vøc lµm nhµ, ®Çu thõa cho c©y c¶nh , hßn
non bé còng ®©u cã xÊu.
Thµy phong thuû cho r»ng bÒ s©u nhµ dµi h¬n mÆt
tiÒn th× phóc tr¹ch dµi l©u. MÆt tiÒn réng h¬n chiÒu
s©u th× cña c¶i vµo nhµ råi l¹i ra nhanh. §iÒu nµy ch a ®ñ
luËn cø. Cña c¶i lµ do lµm ¨n sinh ra. Vµo ra l©u, nhanh
do chÝnh s¸ch cña ngêi sö dông. B©y giê cã mÆt tiÒn nhµ
réng lµ cã ®iÒu kiÖn tiÕp xóc víi thÞ trêng dÔ dµng, nÕu
cã chÝnh s¸ch kinh doanh tèt, lu gi÷ cña c¶i ®©u phô
thuéc lßng nhµ n«ng, s©u.
ThuËt phong thuû l¹i cã nh÷ng c¸ch suy diÔn khã
chÊp nhËn nh g¾n sè phßng trong mét ng«i nhµ víi c¸t
hung.ThÝ dô nh nhµ mét phßng th× kh«ng nãi lµm g×, hai
phßng chÊp nhËn ®îc, ba, bèn phßng th× kh«ng nªn, n¨m,
s¸u , b¶y phßng lµ tèt nhng t¸m phßng l¹i kh«ng tèt. Sù
nªn hay kh«ng nªn kh«ng cã s¬ së nµo vÒ bè trÝ kiÕn tróc
lý gi¶i ®îc. T¹i sao l¹i lµ nªn hoÆc kh«ng nªn nh thµy
phong thuû vâ ®o¸n, ®iÒu nµy cßn m¬ hå.
KiÕn tróc theo phong thuû Trung hoa rÊt coi träng
thµnh tè ng«i nhµ. Nhµ cã kho chøa l¬ng thùc th× kho
thuéc Thæ, nªn bè trÝ t¹i ph¬ng Thæ sÏ ®îc sinh vîng.
Theo ngò hµnh chÝnh kinh th× Thæ n»m gi÷a nhµ. Cã lÏ
v× vÊn ®Ò b¶o vÖ l¬ng thùc nu«i sèng gia chñ mµ thµy
khuyªn thÕ ch¨ng? Theo chóng t«i ®©y lµ sù luËn ®o¸n
Ngò hµnh t¬ng sinh vµ t¬ng kh¾c mét c¸ch m¸y mãc mµ
ra khuyÕn c¸o nµy.
Hiªn ®îc phong thuû coi lµ tay ch©n cña ng«i nhµ.
Khi ®· coi nh thÕ, thµy phong thuû vÝ lu«n, kh«ng cã
ch©n tay th× th©n thµnh v« dông. Nh thÕ, v× tu©n theo
phong thuû mµ nhµ nhÊt thiÕt ph¶i cã hµnh lang, cã hiªn.
Cã hµnh lang sau ph¶i cã hµnh lang tríc ( v× qui t¾c ®èi
xøng), ®iÒu ®ã gièng nh cã hµnh lang tr¸i ph¶i cã hµnh
lang ph¶i. §©y lµ nh÷ng lý lÏ c©u nÖ theo mét " nghi lÔ"
vu«ng vøc, ®èi xøng, c©n trôc mµ ra. Thùc chÊt, nÒn v¨n
ho¸ theo Nho gi¸o Trung Hoa muèn h×nh thµnh khu«n
phÐp chuÈn mùc trong ch÷ " chÝnh" cho ngêi qu©n tö.
Bè trÝ néi thÊt còng ®îc phong thuû chó ý kh¸ cÈn
thËn. Quan träng trong viÖc trÇn thiÕt mét ng«i nhµ lµ sù
bè trÝ ban thê. §Æt bµi vÞ vµo c¸c n¨m TÝ, Söu, DÇn, Hîi
kiªng quay vÒ híng B¾c. §Æt bµi vÞ vµo n¨m M·o, Th×n,
kiªng quay vÒ híng §«ng. §Æt bµi vÞ vµo c¸c n¨m TÞ, Ngä,
Mïi, kiªng quay vÒ híng Nam. C¸c n¨m Th©n, DËu, TuÊt,
kiªng híng T©y. Nh thÕ, nÕu muèn tèt th× mçi n¨m ph¶i
quay híng ban thê mét lÇn. ThËt lµ nhiªu khª, phiÒn to¸i.
L¾m nhµ ch¼ng cã ban thê mµ hä vÉn tån t¹i, ¨n nªn, lµm
ra. §¹i bé phËn c¸c nhµ gi÷ vÞ trÝ ban thê hÕt n¨m nµy
qua n¨m kh¸c mµ ®©u cã lôn b¹i.
Giêng kh«ng nªn kª ®èi diÖn víi cöa buång hoÆc g-
¬ng soi. GÇm giêng kh«ng ®Ó c¸c thø cò n¸t. N»m ë gi -
êng nh×n lªn trªn kh«ng ®îc díi xµ ngang. §iÒu nµy nghe
còng hîp lý. §èi diÖn víi cöa dÔ c¶m l¹nh, ®èi diÖn víi g -
¬ng dÔ cã ¶o gi¸c,vËt cò n¸t díi gÇm lµ æ chuét, bä, xµ
trªn ®Çu nÕu cã sù cè r¬i tróng mÆt chÕt ngay.
Híng bÕp kh«ng ®îc ®èi diÖn víi cöa buång. Cöa bÕp
tr¸nh híng nhµ hµng xãm nh×n th«ng thèng vµo bÕp. Cöa
bÕp kh«ng ®èi diÖn víi cöa chuång gµ. Cöa bÕp kh«ng
nh×n ra ®êng c¸i. Nh÷ng lêi khuyªn nµy ch©n thµnh
kh«ng ph¶i v× thuËt phong thuû mµ v× sù an toµn, vÖ
sinh cho ngêi sö dông.

Phong thuû bµn vÒ nhµ ë kh«ng chØ nh÷ng ®iÒu


trªn ®©y nhng nh÷ng ®iÒu nµy lµ nh÷ng ý chÝnh cho
nhµ ë. VÒ nhµ ë, tiÕng Trung Hoa dïng ch÷ tr¹ch. Tr¹ch lµ
nhµ ë ®ång nghÜa lµ sù lùa chän. Nh thÕ, tiÕng Trung
Hoa ®· bao hµm, lµm nhµ ph¶i lùa chän thÕ ®Êt, vÞ trÝ
®Êt vµ lùa chän c¸ch tæ hîp kiÕn tróc, lùa chän vËt liÖu
còng nh ph¬ng thøc x©y nhµ. ChÝnh sù lùa chän c¸c gi¶i
ph¸p trong nghiªn cøu kiÕn tróc còng lµ mét ph ¬ng ph¸p
hµnh nghÒ kinh ®iÓn cña kiÕn tróc s ngµy nay./.

½Ùa lû- phong thðy- kham dõ

PGs L‰ KI‰U

Nh¡ ‡õéng bÅn T¡u b°t ½¡u kho¨ng n¯m 618 dõçng lÙch,
tiÆp tòc chiÆm giù nõèc ta sau nh¡ Tïy, trong sø sŸch t o nÅn
théi kü nõèc ta bÙ B°c thuæc l·n th ö ba trong 336 n¯m. Théi
kü n¡y cÜ cŸc l¬nh tò nõèc ta nhõ Mai H°c ½Æ ( 722), Phïng
Hõng (791) näi lÅn châng T¡u v¡ l¡m vua t÷ng théi ½on ng°n.

TruyËn thuyÆt kÌ r±ng vË ½éi ‡õéng Trung tán cÜ Cao


BiËn ½õìc phong An nam TiÆt ½æ sö sang ½á hæ nõèc ta l¡
ngõé i giÞi ½Ùa lû. Ngo¡i nhiÎm vò cai trÙ , Cao BiËn cÝn ½iËu
tra ½¶t ½ai nõèc ta nh±m mòc ½Ïc h yÌm nhùng thÆ ½¶t kÆt
lèn sÁ sinh ra ngõéi châng T¡u. ViÎc yÌm phŸ cða Cao BiËn
kháng th¡nh cáng vÖ cŸc vÙ th·n linh cða sáng nîi nõèc ViÎt
½¬ l¡m th¶t bi µm mõu n¡y. TiÅu biÌu l¡ cŸc vÙ th·n nîi T¨n
viÅn v¡ th·n sáng Tá lÙch. Cao BiËn ½¬ dµn g cho vua ‡õéng
sŸch " Cao BiËn T¶u thõ ‡Ùa lû KiÌu tú" vË cŸc thÆ ½¶t m¡
ngõé i n¡y ½¬ ½iËu tra ½õìc ½Ì xin ½õìc duyÎt y ½Ì yÌm phŸ.

‡Ùa lû ½õìc ngõéi T¡u hiÌu l¡ ph ong thðy trong mæt théi
gian d¡i. Gài l¡ phong thðy cÜ tÏn h khŸi quŸt hçn v¡ ch× ½îng
½âi tõìng hçn vË mæt hiÎn tõìng v¯n hÜa T¡u , tãn ti dai d²ng
h¡ng nghÖn n¯m nay.

Ph ong thðy kháng ph¨i nhõ ngõé i ta nghØ l¡ thuºt ½´t


m¨, tÖm hõèng nh¡, m¡ l¡ c¨ mæt biÌn kiÆn thöc mÅnh máng.
Ph ong thðy v÷a l¡ lû luºn, v÷a l¡ thúc h¡nh , v÷a l¡ v¯n hÜa,
v÷a l¡ khoa hàc. ThŸi ½æ ½àc phong thðy kháng ph¨i ch× l¡
thu nhºn tháng tin mèi m¡ cÝn l¡ sú c¨m thò thiÅn nhiÅn nhºn
biÆt ½õìc cŸi mÅnh mang cða ½¶t tréi, ra cŸi rung ½æng khi
½öng trõèèicai bao la cða vñ trò, cŸi th¡nh kÏnh khi nghØ vË
ngõé i xõa, cŸi nhµn t÷ khi nhÖn ngõéi nay.

Vºy phon g thðy l¡ gÖ?

CÜ hai khŸi niÎm m¡ nhiËu ngõéi h Ýa træn th¡nh mæt ½Ü


l¡ phong thðy v¡ thuºt phong thðy. Phon g thðy nÆu duy danh
½Ùnh ngh Øa l¡ giÜ v¡ nõèc. GiÜ v¡ nõèc t o nÅn khŸi niÎm ½¶t
tréi bao la. Cò thÌ hçn thÖ phong thðy l¡ ½Ùa thÆ, ½Ùa hÖnh,
½Ùa mo, thðy v¯n, phõçn g hõèng, trng thŸi vi khÏ hºu cða khu
½¶t l¡ ½âi tõìng xem x¾t. Ph ong thðy l¡ mæt tãn ti khŸch
quan cða mæt kho¨nh n±m trÅn vÞ trŸi ½¶t. Phon g thðy l¡ mái
trõéng vºt ch¶t chöa ½ún g con ngõéi trong ½Ü. Thuºt phong
thðy l¡ nhùng suy nghØ, luºn lû cða con ngõéi v¡ cŸch thÏch
öng cuæc sâng cða mÖnh khi n±m trong cŸi phong thðy ¶y.
Nhõ thÆ phong thðy l¡ khŸch quan, tãn t i ngo¡i û thöc con
ngõé i cÝn thuºt phong thðy l¡ s¨n ph¸m cða û thöc liÅn quan
½Æn phong thðy. ‡µy chÏnh l¡ sú c¨m th ò cða con ngõéi vË
thiÅn nhiÅn quanh ta, tÖm hiÌu vË nÜ mong vºn dòn g nhùng
luºn lû hay kinh nghiÎm tÖm ½õìc ¶y ½em ½Æn mæt cuæc
½éi cho mÖnh v¡ ngõéi thµn cða mÖnh tât ½Âp hçn.

Ph ong thðy cÝn ½õìc gài dõèi cŸi tÅn khŸc : kham dõ.
Kham dõ cÜ nghØa l¡ tréi ½¶t. Kham l¡ tréi, dõ l¡ ½¶t. Nhºn
thöc kiÌu thuºt phong thðy thÖ kham l¡ thiÅn ½ o ( ½o cða
tréi), dõ l¡ ½Ùa ½o ( ½o cða ½¶t). Kham cÝn cÜ ngh Øa nùa l¡
½æt ( xuyÅn) ½Ì ch× ph·n ½¶t nhá cao khÞi m´t b±ng. Kham
cñng cÝn cÜ ngh Øa l¡ khŸm ½Ì ch× sú ½iËu tra ½Ùa hÖnh
½Ùa mo trÅn m´t ½¶t, m ch nõèc ch¨y læ hay ch¨y ng·m dõéi
½¶t. Cñng hiÌu theo thuºt phong th ðy thÖ kham dõ kháng cÝn
ch× cÜ nghØa l¡ tré i ½¶t, l¡ tãn t i khŸch quan nh õ trÅn ½¬
d¹n m¡ kham dõ ½Ì ch× quý th·n, ch× ph·n hãn ½´t ra nhºn
thöc vË tréi ½¶t. Nhõ thÆ, nÜi vË kham dõ l¡ nÜi vË ½¶t tréi
v¡ nhùng xîc c¨m vË ½¶t tréi.

‡Åm cuâi n¯m µm lÙch vèi ngõéi ViÎt mÖnh ch²ng h -


n,ch²ng khŸc l nhiËu vèi v¡i ½Åm trõèc ½Ü, nhõng l¡ ½Åm cuâi
cïng cða mæt n¯m ½¬ qua m¡ cñng l¡ ½Åm khêi ½·u cða mæt
n¯m mèi, vèi phong tòc dµn gian , vèi sú run g c¨m trõèc ½¶t
tréi, khi cîng giao th÷a, con ngõé i cÜ mæt c¨m giŸc th¡nh
kÏnh lµng lµng ½´c biÎt. Måi ngõéi cÜ mæt trÖnh ½æ hàc v¶n
khŸc nhau, ½éi sâng tinh th·n cða måi ngõéi khŸc nhau nÅn
sú c¨m nhºn thiÅn nhiÅn cñng cÜ nhùng khÏa cnh khŸc nhau.
Nhõ thÆ, phong thðy hay kham dõ cïng vèi thÆ gièi bÅn
trong con ngõéi hÝa quyÎn vèi nhau th¡nh mæt hiÎn tõìn g v¯n
hÜa. Ph¨i ch¯ng thuºt phong thðy l¡ sú tÏnh toŸn cða con ngõéi
vË nhùng ½iËu kiÎn cða mái trõéng thiÅn nhiÅn mong chàn cho
mÖnh ½iËu l¡nh, trŸnh ½iËu dù. Phon g thðy ½¬ th¡nh mæt
tºp tòc dµn gian lõu truyËn lµu ½éi ê nõèc Trung hoa, ê nËn
v¯n hÜa Trung hoa v¡ nhùng nËn v¯n hÜa chÙu ¨nh hõêng
Trung hoa , mæt loi hàc v¶n vË ho¡n c¨nh cÜ liÅn quan ½Æn
con ngõéi, cÜ phõçn g phŸp luºn riÅng cða mÖnh.

Nhºn th öc ½¶t tré i m¡ thúc ch¶t l¡ nhºn thöc thiÅn nhiÅn


tïy thuæc ê måi ngõéi to ra vñ trò quan cða måi ngõéi. Måi
ngõé i vÖ l¡ mæt chð thÌ riÅn g nÅn nhºn thöc vË ½¶t tréi cñng
r¶t riÅng. Ngõé i thÖ tÖm hiÌu ê ½¶t tréi mong th¶y cŸi khÜa
chung ½Ì mang thúc nghiÎm l¡m cho cuæc sâng khŸ hçn. L i cÜ
mæt sâ ngõéi th Ö tú coi mÖnh l¡ thðy tä cða nhùng tri thöc vË
½¶t tré i ½Ì rãi mõu c·u danh lìi . Nhõng ½¶t tréi thÖ bao la
m¡ söc ngõéi, trÏ ngõéi l i cÜ hn, lÝn g ngõéi vá tºn vá cïng, tât
cÜ, x¶u cÜ, vá tõ cÜ, tham lam cÜ, cáng minh cÜ, vò lìi cÜ,
½¬ l¡m cho sú c¨m nhºn ½¶t tréi cða ph ong thðy trê th¡nh
mæt mè bÝng bong. Mæt théi gian d¡i thuºt phong thðy bÙ coi
l¡ mÅ tÏn. Tuy gi¶y múc b¡n vË phong thðy kháng Ït nhõng nÜ
nhiËu quŸ, phöc tp quŸ. Ngõéi b¡n li ½öng trÅn cŸi tái cða
mÖnh nÅn cÜ cŸch b¡n thºt tõén g minh, kháng Ït ngõéi l¡m
thÅm cho v¶n ½Ë ½¬ phöc t p trê nÅn mÙt mïng ( man thõ,
man ngán ). VÖ thÆ, cÜ ngõéi cho phong thðy l¡ hàc v¶n,
ngõé i khŸc cho l¡ hÎ thâng ½Ÿnh giŸ c¨nh quan, nhõng cñng
cÜ nhùng théi gian d¡i, thuºt phong thðy bÙ c¶m b¡n b c, bÙ
coi l¡ sai trŸi.
Mæt thúc tÆ khŸch quan l¡ thuºt phong thðy ½¬ tãn ti,
khi tÞ, khi mé. Ngõé i viÆt vË phon g thðy mæt cŸch khŸch
quan cñng l°m m¡ kÀ viÆt nÜ nhõ mæt thö gÖ ½Ü th·n bÏ
cñng ch²ng Ït hçn. Cò T¨ Ao xõa ½õìc coi l¡ nh¡ ‡Ùa lû Phong
thðy cÜ t¡i ê nõèc ta ½¬ nhºn x¾t: Ngõéi l¡m ½Ùa lû thúc thÖ
Ït, ngõé i dúa v¡o ½Ùa lû ½Ì mõu sinh thÖ nhiËu, ngõéi nghiËn
ng¹m uyÅn bŸc, h¡nh nghË theo ½îng lõçng tµm thÖ Ït, m¡ kÀ
½æi lât l÷a ngõéi cñng l°m .
Cò viÆt trong ‡Ùa ½o diÍn ca :

KÖa ai ½Ùa lû vá táng


Ch²ng cö ½în g ph¾p cñng dÝng vá sõ.

‡îng sai mºp mé, thºt gi¨ l¹n læn. Nhõng chîng ta h¬y
cïng nhau ½àc ph ong thðy v¡ thuºt phong thðy theo mæt cŸch
nhÖn mèi cða phõçng phŸp luºn khoa hàc biÎn chöng, chîn g ta
tÖm ra nhùng khÏa c nh cða hiÎn tõìng v¯n hÜa v¡ ½ãng théi
cñng nhÖn ra nhùng ½iËu n¡o chõa ½ð c¯n cö biÎn minh ½Ì mê
ræng t·m nhÖn cða mÖnh.

Nhõ thÆ, theo cŸch nhÖn hiÎn nay thÖ tron g phong thðy
v¡ thuºt phong thðy cÜ nhùng ph·n tãn ti khŸch quan ½õìc
xÆp v¡o loi khoa hàc thúc nghiÎm. ‡Ü l¡ nhùng ph·n x¾t ¨nh
hõêng cða phon g thðy, cða mái trõéng ¨nh hõêng ½Æn tµm lû,
sinh lû con ngõé i sâng tron g mái trõéng ¶y. Cñng nhõ vºt lû
hàc, phong thðy xŸc ½Ùnh sú viÎc tháng qua quan sŸt cŸc sú
kiÎn v¡ xŸc nhºn cŸc sú viÎc n¡y tháng qua quan sŸt tiÆp. Sau
khi phµn loi v¡ phµn tÏch cŸc sú viÎc n¡y, ngõé i nghiÅn cöu
tÖm kiÆm nhùng mâi liÅn hÎ nhµn qu¨ m¡ hà tin l¡ ½îng. Khi
khŸi qu Ÿt hÜa hay l¡ nhùng gi¨ thiÆt ½¬ ½õìc kiÌm ½Ùnh vË
möc chÏnh xŸc v¡ dõén g nhõ ½îng, ph¨n Ÿnh v¡ gi¨i thÏch ½õìc
thúc ti v¡ do ½Ü cÜ giŸ trÙ dú bŸo cho cŸi gÖ x¨y ra trong
nhùng ho¡n c¨nh tõçng tú, chîng sÁ ½õìc gài l¡ nguyÅn t°c.

Thuºt phong thðy giè i thiÎu mæt sâ nguyÅn t°c m¡ cŸc


nguyÅn t°c n¡y li phò thuæc l¹n nhau to nÅn mæt m¨ng kiÆn
thöc lèn. Lèn ½Æn möc m¡ cÝn r¶t nhiËu lå häng chõa ½õìc
bãi ½°p ho´c ½¬ bãi ½°p h¡ng ng¡n n¯m nay m¡ v¹n nhõ n¾m
viÅn sÞi xuâng hã nõèc ræng. Nhºn thöc phong thðy kháng
ch× b±ng Üc m¡ cÝn c¨m nhºn phong thðy b±ng con tim cða
mÖnh nùa. ‡Ì nhºn biÆt thuºt phong thðy ph¨i d¡y cáng
nghiËn ng¹m. ‡Ì h¡nh nghË phong thðy li khÜ kh¯n hçn chö
kháng ph¨i nhõ man sõ tú nhºn cho mÖnh ½õìc cÜ cŸi t¡i riÅng
nhºn biÆt theo kiÌu tµm linh m¡ khuyÆch danh, vò lìi. Phong
thðy l¡ khoa hàc thúc nghiÎm cho nÅn biÆt trong sŸch chõa
½ð m¡ ph¨i biÆt ngo¡i ½ãng, ph¨i am tõén g thúc ½Ùa. Cò T¨
Ao ½¬ viÆt:

Ch²ng qua ra ½Æn ngo¡i ½ãng


TÞ mch, tÞ nõèc, tÞ lon g mèi tõén g...

Nhõ thÆ, cò T¨ Ao ½¬ ½i v¡o cŸi cò thÌ trong phong th ðy.


Mæt sâ sŸch viÆt hay dÙch g·n ½µy cñng ½i v¡o cŸi cò thÌ
n¡y. Cò thÌ l¡ cŸi sé ½õìc, th¶y ½õìc cða phong th ðy, l¡ cŸi
h¡nh trong cŸi tri. Nhõ ½¬ ½Ë xu¶t, phong thðy l¡ d ng khoa
hàc thúc ngh iÎm, t÷ cŸi h¡nh m¡ tÖm ra nhùng nguyÅn t°c ½Ì
tri. T÷ cŸi tri soi rài cho cŸi h¡nh. QuŸ trÖnh nghiÅn cöu
phong thðy l¡ quŸ trÖnh tri h¡nh ½an xen, phâi hìp.

NÆu xÆp ph ong thðy l¡ mæt ½´c trõng v¯n hÜa thÖ thuºt
phong thðy cñng cÜ nhùng lû luºn cç b¨n, cñng cÜ nhùng tri
thöc cç sê.

Giâng nhõ nguãn gâc cða nhiËu v¯n hÜa Trun g hoa thÖ lû
luºn cç b¨n cða phon g thðy v¹n l¡ kinh DÙch. Tri thöc cç sê cða
phong thðy v¹n l¡ thuyÆt µm dõçng, ngñ h¡nh. L¶y cŸi th¶y
½õìc cða tãn ti khŸch quan, ½em nËn t¨ng kiÆn thöc cða kinh
DÙch, phõçng phŸp cða ngñ h¡nh ½Ì xµy dúng luºn lû cða
phong thðy. ‡¶y l¡ phõç ng phŸp luºn cç b¨n cða phon g thðy.

CŸi khäng lã vË kiÆn thöc cða kinh DÙch, cŸi biÆn hÜa
khán cïng cða µm dõçng ngñ h¡nh ½¬ l¡m cho ngõéi nghiÅn
cöu vË phong thðy trê nÅn th¡y bÜi xem voi, c¡ng nghiÅn cöu
c¡ng th¶y mÖnh nhÞ b¾, c¡ng tÖm hiÌu c¡ng th¶y kiÆn thöc
cða mÖnh ch²ng ½Ÿng bao nhiÅu, c¡ng suy ng¹m thÖ th¶y
mÖnh c¡ng ph iÆn diÎn. ‡¶y l¡ nhùng c¨m nhºn ½·u tiÅn cða
ngõé i ½i tÖm thuºt phong thðy. ‡iËu n¡y cñng l¡ nguãn gâc
cho ph ong thðy trê nÅn th·n bÏ. Thuºt ngù sø dòng khÜ hiÌu
vèi ngõéi Ït hàc ho´c Ït quen vèi chù HŸn, chuyÎn thÅu dÎt cho
ly kü , cho thÅm huyËn bÏ li quŸ nhiËu l¡m cho ph ong thðy trê
th¡nh cŸi gÖ ½Ü linh thiÅng, to th¡nh khu vúc m¡u më cho
nhùng th¡y rêm ( man sõ) cÜ ½¶t tung ho¡nh.

Ph ong thðy xõa bao h¡m µm dõçng hàc, ½Ùa lû hàc v¡


thuºt sâ.

„m dõçng hàc nghiÅn cöu vË thiÅn v¯n, tinh tõìng. „m


dõçn g hàc cñng luºn vË ½Ùa lû l¡ nçi con ngõéi sinh trõêng v¡
nhÖn th¶y tréi. Phõçng phŸp luºn cða µm dõçng hàc l¡ µm
dõçn g ngñ h¡nh. „m dõçng hàc cñng ch× ½õìc cáng nhºn
chÏnh thöc t÷ triËu NguyÅn ( ChÏ NguyÅn , n¯m thö 28) m¡ ½âi
tõìng l¡ quan sŸt sú vºn h¡nh cða vñ trò, dú bŸo théi tiÆt,
½oŸn l¡nh dù cða hiÎn tõìng thiÅn v¯n, xem ½¶t l¡m nh¡, ½´t
mã m¨, xem ng¡y, ½Ùnh lÙch... ‡Æn ½éi Minh, t÷ Hãng Vñ,
n¯m BÏnh d·n, ng¡y 5 thŸng 5, Vua Hãng Vñ cho véi Lû BŸ
TruyËn ½Æn luºn ½¡m vË phong thðy, Lû BŸ TruyËn dµng Hãng
Vñ C¶m Thõ. T÷ ½¶y triËu ½Önh chÏnh thöc ½´t chöc quan vË
µm dõçng hàc. Måi phð, chµu, huyÎn cÜ mæt chöc quan
chuyÅn lo vË gi¨ng dy v¡ qu¨n lû cŸc cáng viÎc vË µm dõçng
hàc.

Ph ong thðy ngh Øa hÂp cÜ thÌ ch× coi l¡ nhùng tri thöc vË
½Ùa hÖnh, ½Ùa mo, nîi non, sáng ngÝi. CÜ mæt théi gian d¡i
½Æn v¡i tr¯m n¯m, phon g thðy ê Trung hoa bÙ gom v¡o mán
½Ùa lû. Cñng cÜ nhiËu triËu ½i li coi phon g thðy nhõ l¡ thuºt
sâ. Ph·n nhiËu nhùng ngõéi l¡m thuºt sâ l i l¡ man sõ nÅn l¡m
¨nh hõêng ½Æn ph ong thðy, l¡m ph ong thðy lu mé mæt théi.
Nhõng ph ong thðy v¹n tãn t i vÖ b¨n ch¶t nÜ l¡ mæt hiÎn tõìng
v¯n hÜa. Måi théi ½i cÜ nhùng thay ½äi theo tiÆn triÌn khoa
hàc cáng nghÎ cða nÜ. Nhõng v¯n hÜa ghi l i ½éi sâng tinh
th·n cða con ngõéi cða mæt théi, kháng lû gÖ m¡ ½éi sau l i
kháng tÖm hiÌu. ‡àc li phong thðy theo mæt thŸi ½æ khŸch
quan cñng l¡ ½iËu bä Ïch . Kháng vß ½oŸn, kháng ½Ùnh kiÆn,
chõa ½ð möc ½æ vùng ch°c cða luºn cö thÖ chõa tin. Gn ½òc
khçi trong ½Ì tÖm hiÌu mæt hiÎn tõìng v¯n hÜa ½¬ tãn t i h¡ng
ng¡n n¯m l¡ ½iËu cúc kü khÜ./.

You might also like