Professional Documents
Culture Documents
PhÇn më ®Çu
cÊu n«ng nghiÖp ®éc canh, GDP tõ n«ng nghiÖp cßn rÊt lín,
n¨ng suÊt khai th¸c tõ ruéng ®Êt vµ n¨ng suÊt lao ®éng cßn
thÊp th× vÊn ®Òn n«ng th«n l¹i cµng trë nªn quan träng. Môc
tiªu cña c«ng nghiÖp ho¸ mµ §¶ng ta ®· ®Ò ra lµnh»m thóc
®Èy t¨ng trëng kinh tÕ, thùc hiÖn khÈu hiÖu "d©n giµu níc
m¹nh x· héi c«ng b»ng v¨n minh". §Ó ®¹t môc tiªu ®ã tríc hÕt
kh«ng thÓ kh«ng thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸
n«ng nghiÖp, n«ng th«n, x©y dùng nÒn n«ng nghiÖp ho¸
hiÖn ®¹i, n«ng th«n v¨n minh. §ã lµ nhiÖm vô cùc kú quan
träng nhng còng rÊt khã kh¨n phøc t¹p.
Khi nghiªn cøu n«ng nghiÖp, n«ng th«n trªn gãc ®é kinh
tÕ chÝnh trÞ th× nãcµng kh¼ng ®Þnh vai trß quan träng cña
n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n. Nã chÝnh lµ c¬ së cña qu¸ tr×nh
c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i ho¸ bëi n«ng nghiÖp, n«ng th«n lµ
n¬i cung cÊp nguån lùc lao ®éng cho c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn
®¹i ho¸, cung cÊp l¬ng thùc, thùc phÈm cho toµn x· héi, cho
c¸c ngµnh c«ng nghiÖp.
N«ng nghiÖp, n«ng th«n cßn lµ n¬i cung cÊp mét sè
nguyªn liÖu cho c«ng nghiÖp nhÊt lµ c«ng nghiÖp chÕ biÕn,
c«ng nghiÖp thùc phÈm, lµ n¬i gãp phÇn gia t¨ng nguån
hµng xuÊt khÈu. Kh«ng nh÷ng thÕ n«ng nghiÖp, n«ng th«n
cßn lµ thÞ trêng tiªu thô hµng ho¸ réng lín cña c«ng nghiÖp.
§Ó nghiªn cøu thùc tr¹ng c«ng nghiÖp ho¸ n«ng nghiÖp,
n«ng th«n níc ta hiÖn nay chóng ta ph¶i nghiªn cøu t×m hiÓu
tõ nhiÒu nguån tµi liÖu, kÓ c¶ nh÷ng sè liÖu tù ®iÒu tra vµ
tÝnh to¸n theo ph¬ng ph¸p míi. §Æc biÖt coi träng ph¬ng
ph¸p ph©n tÝch thèng kª chóng ta cã thÓ ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng
n«ng nghiÖp, n«ng th«n níc ta hiÖn nay, thùc chÊt cña nh÷ng
§Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ
thµnh tùu ®· ®¹t ®îc, tõ ®ã nªu ra mét sè gi¶i ph¸p gi¶i ph¸p
víi mong muèn ®îc gãp mét tiÕng nãi vµo nh÷ng cè g¾ng nç
lùc chung cña ®Êt níc, ®a n«ng nghiÖp, n«ng th«n ph¸t triÓn
theo híng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ giµu cã v¨n minh.
C«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ lµ mét quy luËt kinh tÕ
phæ biÕn, lµ mét tÊt yÕu kh¸ch quan ®èi víi c¸c níc kinh tÕ
l¹c hËu qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi. Trong ®ã c«ng nghiÖp
ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp, n«ng th«n lµ mét trong
nh÷ng nhiÖm vô quan träng hµng ®Çu ®Ó hoµn thµnh sù
nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc. Trong ®Ò ¸n
nµy ta chØ nghiªn cøu thùc tr¹ng c«ng nghiÖp ho¸ n«ng
nghiÖp, n«ng th«n cña níc ta trong giai ®o¹n hiÖn nay
vµ c¸c gi¶i ph¸p cña qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ n«ng
nghiÖp, n«ng th«n.
Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n thÇy gi¸o, gi¶ng viªn Ph¹m
Thµnh ngêi ®· gióp ®ì em hoµn thµnh ®Ò ¸n nµy.
§Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ
Néi dung ®Ò ¸n
Ch¬ng I
C¬ së lý luËn cña qu¸ tr×nh CNH - H§H
n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n ë níc ta hiÖn nay
I. TÝnh tÊt yÕu kh¸ch quan cña viÖc thùc hiÖn CNH - H§H nÒn
kinh tÕ quèc d©n nãi chung vµ n«ng nghiÖp nãi riªng.
1. Mét sè kh¸i niÖm:
- C«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i ho¸ nÒn kinh tÕ quèc d©n
lµ qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi c¨n b¶n, toµn diÖn c¸c ho¹t ®éng
s¶n xuÊt kinh doanh dÞch vô vµ qu¶n lý kinh tÕ x· héi.
- C«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng th«n lµ qu¸ tr×nh
chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ g¾n víi viÖc ®æi míi c¨n b¶n vÒ
c«ng nghÖ vµ kü thuËt ë n«ng th«n, t¹o nÒn t¶ng cho viÖc
ph¸t triÓn nhanh, bÒn v÷ng nÒn kinh tÕ n«ng th«n.
- C«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp: lµ qu¸
tr×nh ®a m¸y mãc, thiÕt bÞ, øng dông c¸c ph¬ng ph¸p s¶n
xuÊt kiÓu c«ng nghiÖp vµo c¸c lÜnh vùc cña s¶n xuÊt n«ng
nghiÖp.
2. TÝnh tÊt yÕu kh¸ch quan cña viÖc thùc hiÖn
c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ nÒn kinh tÕ quèc d©n
nãi chung.
- Mçi ph¬ng thøc s¶n xuÊt x· héi chØ cã thÓ ®îc x¸c lËp
mét c¸ch v÷ng ch¾c trªn mét c¬ së vËt chÊt kü thuËt thÝch
øng. Chñ nghÜa x· héi còng vËy, muèn tån t¹i vµ ph¸t triÓn, x·
héi chñ nghÜa còng ph¶i cã mét nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn cao
dùa trªn lùc lîng s¶n xuÊt hiÖn ®¹i vµ chÕ ®é c«ng h÷u vÒ
nh÷ng t liÖu s¶n xuÊt chñ yÕu. C¬ së vËt chÊt kü thuËt cña
chñ nghÜa x· héi ph¶i thÓ hiÖn ®îc nh÷ng thµnh tùu míi nhÊt
§Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ
®iÒu kiÖn ®Ó thùc hiÖn, quèc phßng vµ an ninh cña ®Êt níc
ngµy cµng v÷ng m¹nh viÖc më réng quan hÖ kinh tÕ ®èi
ngo¹i vµ sù tham gia vµo ph©n c«ng vµ hîp t¸c kinh tÕ quèc
tÕ ngµy cµng thu nhiÒu hiÖu qu¶ h¬n. V× vËy thµnh c«ng
cña sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ nÒn kinh tÕ
quèc d©n lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh sù th¾ng lîi cña con ®êng
x· héi chñ nghÜa mµ §¶ng vµ nh©n d©n ta ®· lùa chän.
ChÝnh v× thÕ c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ nÒn kinh tÕ
quèc d©n ®îc coi lµ nhiÖm vô trung t©m trong suèt thêi kú
qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi ë níc ta.
- Khi xÐt trªn gãc ®é m«n kinh tÕ chÝnh trÞ:
Mçi chÕ ®é x· héi ®Òu ph¶i cã mét c¬ së vËt chÊt kü
thuËt t¬ng øng. C¬ së vËt chÊt kü thuËt cña mét x· héi lµ
toµn bé hÖ thèng c¸c yÕu tè vËt chÊ cña lùc lîng s¶n xuÊt x·
héi ®îc sö dông ®Ó s¶n xuÊt ra cña c¶i vËt chÊt ®¸p øng nhu
cÇu x· héi. C¬ së vËt chÊt kü thuËt cña c¸c x· héi tríc chñ
nghÜa t b¶n lµ mét nÒn s¶n xuÊt nhá dùa trªn lao ®éng kü
thuËt thñ c«ng, n¨ng suÊt lao ®éng thÊp, t¸i s¶n xuÊt gi¶n
®¬n lµ chñ yÕu.
C¬ së vËt chÊt kü thuËt cña chñ nghÜa t b¶n lµ mét nÒn
s¶n xuÊt lín ®¹i c«ng nghiÖp dùa trªn lao ®éng b»ng m¸y
mãc cã n¨ng suÊt lao ®éng cao nªn t¸i s¶n xuÊt më réng lµ
chñ yÕu nhng v× dùa trªn chÕ ®é chiÕm h÷u tù nhiªn t b¶n
chñ nghÜa s¶n xuÊt v« chÝnh phñ thêng xuyªn l©m vµo t×nh
tr¹ng khñng ho¶ng kinh tÕ chu kú . NÒn s¶n xuÊt x· héi ph¸t
triÓn kh«ng c©n ®èi, cã c¬ cÊu kinh tÕ kh«ng hîp lý cho nªn
®· k×m h·m tèc ®é ph¸t triÓn cña nÒn s¶n xuÊt x· héi.
§Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ
nghiÖp vµ dÞch vô, gi¶m dÇn tû träng s¶n phÈm vµ lao ®éng
n«ng nghiÖp, x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ - x· héi, quy
ho¹ch ph¸t triÓn n«ng th«n, b¶o vÖ m«i trêng sinh th¸i, tæ
chøc l¹i s¶n xuÊt vµ x©y dùng quan hÖ s¶n xuÊt phï hîp, x©y
dùng nÒn d©n chñ, c«ng b»ng, v¨n minh, kh«ng ngõng n©ng
cao ®êi sèng vËt chÊt vµ v¨n ho¸ cña nh©n d©n ë n«ng
th«n.
Kh¸i niÖm trªn cµng kh¼ng ®Þnh tÇm quan träng cña
c«ng nghiÖp ho¸- hiÖn ®¹i ho¸, nã lµ con ®êng tÊt yÕu ph¶i
tiÕn hµnh ®èi víi bÊt cø níc nµo, nhÊt lµ nh÷ng níc cã ®iÓm
xuÊt ph¸t tõ nÒn kinh tÕ n«ng nghiÖp kÐm ph¸t triÓn, muèn
x©y dùng nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn hiÖn ®¹i.
ë ViÖt Nam, hiÖn nay cã kho¶ng 80% d©n sè lµm nghÒ
n«ng, tuyÖt ®¹i bé phËn d©n c vµ lao ®éng x· héi sèng ë
n«ng th«n, s¶n xuÊt nhá víi n¨ng suÊt thÊp ®êi sèng cßn
nhiÒu khã kh¨n nªn nÒn kinh tÕ cña níc ta cßn chËm ph¸t
triÓn. V× vËy muèn t¨ng trëng kinh tÕ víi nhÞp ®é cao vµ
bÒn v÷ng ®Êt níc ta ph¶i tõng bíc tiÕn hµnh c«ng nghiÖp
ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc ®Æc biÖt lµ c«ng nghiÖp ho¸ n«ng
nghÞªp vµ n«ng th«n.
Theo kinh nghiÖm cña c¸c níc trªn thÕ giíi ®· chØ ra
r»ng kh«ng ph¸t triÓn n«ng th«n th× kh«ng mét níc nµo cã
thÓ ph¸t triÓn bÒn v÷ng, æn ®Þnh víi tèc ®é cao ®îc.
ChÝnh v× vËy ë níc ta hiÖn nay vÊn ®Ò n«ng nghiÖp vµ
n«ng th«n lµ vÊn ®Ò quan träng lu«n ®îc quan t©m. T¹i ®¹i
héi lÇn thø VIII §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam ®· kh¼ng ®Þnh ®-
êng lèi c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ë níc ta trong ®ã nªu
§Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ
râ viÖc ph¶i ®Æc biÖt coi träng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i
ho¸ n«ng nghiÖp, n«ng th«n.
II. Néi dung cña c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp vµ
n«ng th«n ë ViÖt Nam giai ®o¹n hiÖn nay.
So víi c¸c níc ë Ch©u ¸ vµ §«ng Nam ¸, ViÖt Nam tiÕn
hµnh c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ t¬ng ®èi muén h¬n. Do
tiÕn hµnh chËm h¬n nªn chóng ta cã ®îc lîi thÕ cña níc ®i
sau vµ rót ®îc bµi häc kinh nghiÖm kh«ng chñ cña c¸c níc tiªn
tiÕn mµ ë ngay c¶ níc tiÕn hµnh tríc ta kh«ng l©u. ChÝnh v×
vËy trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸, §¶ng ta
®· chñ tr¬ng "®Æc biÖt coi träng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i
ho¸ n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n".
§Ó c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp vµ n«ng
th«n chóng ta cÇn tiÕn hµnh mét sè viÖc chñ yÕu nh ph¸t
triÓn c¸c ngµnh nghÒ tiÓu thñ c«ng nghiÖp vµ c«ng nghiÖp
n«ng th«n, ph¸t triÓn c¸c dÞch vô kinh tÕ x· héi n«ng th«n,
øng dông c¸c thµnh tùu KHCN sinh häc, ho¸ häc vµo s¶n xuÊt
n«ng nghiÖp, trang bÞ c¸c m¸y mãc c¬ ®iÖn cho n«ng
nghiÖp, bíc ®Çu thùc hiÖn c¬ giíi ho¸ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp
theo híng hiÖn ®¹i ho¸.
1. Ph¸t triÓn c¸c nghµnh nghÒ tiÓu thñ c«ng
nghiÖp vµ c«ng nghiÖp n«ng th«n.
C¸c ngµnh nghÒ tiÓu thñ c«ng nghiÖp ë n«ng th«n níc ta
®· cã tõ l©u nhng do ®iÒu kiÖn kinh tÕ x· héi nhÊt ®Þnh nªn
nã cã nh÷ng bíc th¨ng trÇm. Tõ ®Çu nh÷ng n¨m 90 ®Õn nay
nhê ®æi míi, nã ®ang ®îc kh«i phôc vµ b¾t ®Çu ph¸t triÓn.
- NghÒ chÕ biÕn n«ng s¶n bao gåm chÕ biÕn l¬ng thùc,
thùc phÈm, chÕ biÕn hoa mµu, chÕ biÕn l©m s¶n vµ chÕ
biÕn thuû s¶n.
§Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ
+ ChÕ biÕn l¬ng thùc, thùc phÈm chñ yÕu lµ xay x¸t
g¹o. C¸c nhµ m¸y xay x¸t cña quèc doanh ®Æt ë c¸c vïng
träng ®iÓm lóa ë ®ång b»ng s«ng Hång vµ c¶ mét sè ë
®ång b»ng s«ng Cöu Long ®Õn nay kh«ng ®¸p øng ®îc yªu
cÇu vÒ khèi lîng vµ chÊt lîng xay x¸t ngµy cµng cao kh«ng
chØ ®èi víi thÞ trêng ngoµi níc mµ c¶ ®èi víi thÞ trêng trong
níc v× thiÕt bÞ cò kü vµ c«ng nghÖ l¹c hËu.
+ ChÕ biÕn hoa mµu bao gåm c«ng nghiÖp chÕ biÕn
mÝa ®êng, chÕ biÕn rau qu¶, chÕ biÕn chÌ, chÕ biÕn cµ phª.
C«ng nghiÖp chÕ biÕn mÝa ®êng mÊy n¨m gÇn ®©y
còng ph¸t triÓn. C¸c nhµ m¸y ®êng quèc doanh chØ ®¶m
b¶o chÕ biÕn ®îc kho¶ng 50% lîng mÝa cña c¶ níc, cßn mét
khèi lîng kh¸ lín mÝa c©y do c¸c c¬ së chÕ biÕn mÝa t nh©n
quy m« nhá, ph©n t¸n ë c¸c lµng x· ®¶m nhiÖm chÕ biÕn
b»ng c«ng cô Ðp mÝa rÊt ®a d¹ng.
C«ng nghiÖp chÕ biÕn rau qu¶ ë níc ta cßn Ýt ph¸t triÓn,
mét sè xÝ nghiÖp chÕ biÕn ë c¸c thµnh phè còng ®îc sö dông
hÕt c«ng suÊt, c¬ cÊu mÆt hµng cßn ®¬n ®iÖu.
C«ng nghiÖp chÕ biÕn chÌ b¾t ®Çu khëi s¾c, trong ®ã
c¸c xÝ nghiÖp quèc doanh tËp trung s¶n xuÊt chÕ biÕn chÌ
xuÊt khÈu lµ chñ yÕu.
C«ng nghiÖp chÕ biÕn cµ phª cã c¸c xÝ nghiÖp tËp trung
cña c¸c n«ng trêng vµ c¸c c¬ së chÕ biÕn gia ®×nh quy m«
nhá ph©n t¸n. Cã mét vµi xÝ nghiÖp t nh©n quy m« lín.
C«ng nghiÖp chÕ biÕn thuû s¶n cã bíc ph¸t triÓn míi
trong c¸c thµnh phÇn kinh tÕ. NhiÒu xÝ nghiÖp chÕ biÕn
®«ng l¹nh quèc doanh cña c¸c ®Þa ph¬ng ®îc x©y dùng
phôc vô chÕ biÕn t«m, c¸ xuÊt khÈu. C¸c hé t nh©n më nhiÒu
§Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ
c¬ së chÕ biÕn víi c¸c quy m« kh¸c nhau ®Ó chÕ biÕn níc
m¾m t«m c¸ kh«, rau c©u, ®«ng l¹nh…vv.
Ph¸t triÓn nghÒ dÖt, may mÆc, thªu ren, nghÒ thñ c«ng
mü nghÖ nghÒ ®ãng ®å gç cao cÊp, ch¹m kh¾c gç, kh¶m
trai, s¬n mµi…
- NghÒ dÖt, may mÆc, thªu ren: khi chuyÓn sang c¬
chÕ thÞ trêng, tæ chøc s¶n xuÊt ®îc ®æi míi, c¸c hîp t¸c x·
dÖt cò tríc ®©y s¶n xuÊt tËp trung, nay ®a khung dÖt vÒ
cho c¸c hé gia ®×nh, cßn hîp t¸c x· huy ®éng vèn cæ phÇn
®Ó lµm dÞch vô ®Çu vµo, ®Çu ra. ë ®©y cßn h×nh thµnh
c¸c hé gia ®×nh s¶n xuÊt ®éc lËp , c¸c tæ hîp vµ c«ng ty
tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n, vµ c¸c hé ®Çu t vèn kinh doanh nguyªn
liÖu, thiÕt bÞ vµ tiÕp thu t×m kiÕm thÞ trêng tiªu thô s¶n
phÈm.
NghÒ may quÇn ¸o: nhiÒu c¬ së may s½n quÇn ¸o trÎ
em, ngêi lín ®· xuÊt hiÖn vµ s¶n phÈm cña nã ®îc tiªu thô
trªn thÞ trêng ë thµnh thÞ vµ n«ng th«n. Trong c¬ chÕ thÞ tr-
êng nhiÒu ngêi ®· n¨ng ®éng t×m mÉu m· vµ thÞ trêng
trong níc vµ ngoµi níc, bá vèn mua nguyªn liÖu, thuª gia c«ng,
lÊy s¶n phÈm b¸n. Hé cã lao ®éng vµ m¸y nhng Ýt vèn th×
®i may thuª nhËn v¶i c¾t s½n vÒ may.
NghÒ thñ c«ng mü nghÖ: c¸c nghÒ thñ c«ng mü nghÖ
nh ®å gç cao cÊp, ch¹m kh¾c gç, kh¶m trai, s¬n mµi, ch¹m
kh¾c ®¸, gèm sø mü nghÖ, ®an l¸t tre, m©y… cã truyÒn
thèng l©u ®êi, nhng võa qua gi¶m sót. Trong mÊy n¨m gÇn
®©y, do b¾t ®Çu kh¬i ®îc luång tiªu thô nªn nhiÒu lµng
nghÒ ®îc kh«i phôc vµ b¾t ®Çu ph¸t triÓn.
§Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ
hîp t¸c x· ®¶m nhiÖm phÇn néi ®ång, nhng ë nhiÒu n¬i hîp
t¸c x· ®· kho¸n cho mét sè hé gia ®×nh lµm dÞch vô ®a níc
vµo ruéng.
Trong c¸c dÞch vô kü thuËt ch¨n nu«i còng ph¸t triÓn
dÞch vô cung cÊp gièng lîn vµ gia cÇm cho c¸c hé ch¨n nu«i
cña c¸c tr¹i gièng quèc doanh vµ t nh©n.
DÞch vô thô tinh nh©n t¹o vµ dÞch vô thó y ë n«ng th«n
mét phÇn do c¸c hîp t¸c x· thùc hiÖn, mét phÇn do t nh©n
thùc hiÖn.
DÞch vô ®iÖn tho¹i còng b¾t ®Çu trë thµnh nhu cÇu
cÊp thiÕt ®èi víi nh÷ng vïng n«ng th«n cã nhiÒu ngµnh nghÒ
tiÓu thñ c«ng nghiÖp vµ c¶ nh÷ng vïng n«ng nghiÖp ®i lªn
s¶n xuÊt n«ng s¶n hµng ho¸.
- DÞch vô th¬ng nghiÖp n«ng th«n.
HiÖn nay dÞch vô nµy cã chiÒu híng gia t¨ng m¹nh tríc
hÕt ë c¸c vïng, c¸c x· cã nhiÒu n«ng s¶n hµng ho¸ vµ nhiÒu
ngµnh nghÒ tiÓu thñ c«ng nghiÖp v× ë ®©y cã nhu cÇu lín
vÒ cung øng nguyªn liÖu, vËt t vµ lu th«ng tiªu thô s¶n phÈm.
Tæ chøc lùc lîng dÞch vô th¬ng nghiÖp ë n«ng th«n ph¸t
triÓn nhanh chãng tõ chç më mang c¸c chî s½n cã, thµnh lËp
c¸c chî míi ®Õn viÖc h×nh thµnh thÞ trÊn, c¸c phè lµng, c¸c
tô ®iÓm c«ng th¬ng nghiÖp míi.
Nh÷ng n¨m gÇn ®©y, lîng hµng ho¸ lu th«ng ë n«ng
th«n t¨ng lªn, m¹ng líi chî n«ng th«n cã sù ph¸t triÓn vÒ sè l-
îng, quy m« vµ lu lîng chu chuyÓn hµng ho¸, còng nh c¬ cÊu
mÆt hµng.
3. X©y dùng c¬ së h¹ tÇng ë n«ng th«n.
§Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ
sÏ tiÕt kiÖm 25 - 30% ®Êt lµm kªnh m¬ng tiÕt kiÖm 15 - 20%
lîng níc tíi, 20 - 25% ®iÖn n¨ng ®Ó b¬m níc, thêi gian tíi
gi¶m 50 - 70% riªng thµnh phè H¶i Phßng mçi n¨m lîi ®îc 4 -
5tû ®ång.
- X©y dùng vµ ph¸t triÓn m¹ng líi giao th«ng n«ng th«n.
Trong thêi gian 1991 - 1995, m¹ng líi giao th«ng n«ng
th«n cã bíc ph¸t triÓn nhanh. C¶ níc ®· huy ®éng ®îc
4.260tû ®ång, trong ®ã nh©n d©n c¸c ®Þa ph¬ng ®· ®ãng
gãp 2.200tû ®ång víi 146 triÖu ngµy c«ng x©y dùng trªn
20.000 km ®êng trªn ®Þa bµn n«ng th«n tõ huyÖn ®Õn x·
vµ c¸c n«ng th«n, ¸p, vµ 18.260 c©y cÇu c¸c lo¹i víi tæng
chiÒu dµi 213.778mÐt. Cho ®Õn 1995, 9.146 x· cã ®êng « t«
®Õn trung t©m vµ 15 tØnh thµnh phè cã ®êng « t« ®ªn
100% sè x·. Th¸i B×nh lµ tØnh dÉn ®Çu phong trµo giao
th«ng n«ng th«n trong c¶ níc. Trong 5n¨m 1991 - 1995, Th¸i
B×nh ®· huy ®éng 9 triÖu ngµy c«ng vµ ®Çu t 219,9 tû
®ång, ®· x©y dùng ®êng « t« vÒ 100% sè x·, nhùa ho¸
100% ®êng tõ tØnh vÒ huyÖn, 279/285 x· cã ®êng r¶i ®¸
hoÆc r¶i nhùa, nhiÒu lµng x·, th«n xãm cã ®êng bª t«ng,
g¹ch.
Ph¬ng tiÖn giao th«ng vËn t¶i ë n«ng th«n ®Õn nay
còng ®îc t¨ng cêng c¶ vÒ sè lîng vµ lo¹i h×nh. Cïng víi sù tån
t¹i cña c¸c ph¬ng tiÖn th« s¬ dïng søc ngêi vµ søc sóc vËt,
c¸c ph¬ng tiÖn vËn t¶i c¬ giíi ë n«ng th«n nh xe m« t«, « t«,
m¸y kÐo, thuyÒn m¸y, xµ lan, tµu thuû vv… ngµy cµng chiÕm
tû träng lín.
Ph¸t triÓn m¹ng líi giao th«ng n«ng th«n lµ vÊn ®Ò kkhã
kh¨n tèn kÐm trong khi vèn ®Çu t cã h¹n. Mét sè tØnh nh
§Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ
êng d©y ®iÖn lµ 45.960km, dung lîng c¸c tr¹m biÕn ¸p ®¹t
17.174 MVA. Tuy nhiªn s¶n lîng ®iÖn b×nh qu©n ®Çu ngêi
míi ®¹t 200kwh/ n¨m.
§iÖn ®a vÒ n«ng th«n miÒn B¾c níc ta nh÷ng n¨m 60
míi chñ yÕu cho tr¹m b¬m ®iÖn chø cha ph¶i ®Ó môc ®Ých
cho th¾p s¸ng ë n«ng th«n.
Trong thêi gian 1991 - 1995, m¹ng líi ®iÖn n«ng th«n n-
íc ta ph¸t triÓn nhanh, trªn ®Þa bµn t¬ng ®èi réng, víi møc
®é kh¸c nhau ë nhiÒu vïng trong níc, trong ®ã ®ång b»ng
s«ng Hång ®¹t møc cao nhÊt. §iÖn n«ng th«n lÊy tõ nguån
®iÖn líi quèc gia vµ c¸c nguån ®iÖn ph¸t t¹i chç.
ë c¸c vïng miÒn nói, ®iÖn líi quèc gia còng ®ang ®îc ®a
vÒ c¸c tØnh, huyÖn, nhng ®iÖn líi ®a vÒ c¸c lµng b¶n th×
cßn Ýt. TØnh Hoµ B×nh lµ n¬i x©y dùng thuû ®iÖn s«ng §µ
®Õn cuèi n¨m 1993 trong sè 196 x· míi cã 27 x· cã ®iÖn.
VÒ trang bÞ ®iÖn cho n«ng th«n nãi chung theo sè liÖu
cña cuéc tæng ®iÒu tra n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n do tæng
côc thèng kª tiÕn hµnh n¨m 1994, møc ®é trang bÞ ®iÖn
n¨ng cho n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n c¸c vïng trong c¶ níc nh
sau: c¶ níc cã tæng sè x· cã ®iÖn lµ 5.305 x· chiÕm 60,4%
sè x· cña c¶ níc, sè hé n«ng d©n cã ®iÖn lµ 6.098.100
chiÕm 53%.
- Ph¸t triÓn m¹ng líi bu chÝnh - viÔn th«ng n«ng th«n.
HiÖn nay ë níc ta do n«ng nghiÖp ®i vµo s¶n xuÊt n«ng
s¶n hµng ho¸ nªn ®· cã nhu cÇu ph¸t triÓn m¹ng líi bu chÝnh -
viÔn th«ng n«ng th«n, c¸c ph¬ng tiÖn truyÒn thanh, truyÒn
h×nh lµm cÇu nèi vÒ th«ng tin gi÷a c¸c vïng. §iÖn khÝ ho¸
§Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ
n«ng th«n ®îc më réng lµ c¬ së thuËn lîi cho viÖc ph¸t triÓn
m¹ng líi bu chÝnh viÔn th«ng n«ng th«n.
§Õn n¨m 1994, trong c¶ níc cã 1.405 x· cã tr¹m bu ®iÖn
vµ 3.395 x· cã tr¹m truyÒn thanh.
- Ph¸t triÓn m¹ng líi gi¸o dôc , y tÕ n«ng th«n.
M¹ng líi gi¸o dôc ph¸t triÓn n©ng cao d©n trÝ, lµ trùc
tiÕp phôc vô cho c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp
vµ n«ng th«n.
HÖ thèng gi¸o dôc n«ng th«n níc ta bao gåm tõ mÉu gi¸o
nhµ trÎ, ®Õn c¸c trêng tiÓu häc vµ trung häc.
§Õn n¨m 1994 ë n«ng th«n6.749 x· cã líp mÉu gi¸o vµ
2.958 x· cã nhµ trÎ trong ®ã ®ång b»ng s«ng Hång 97,2%
sè x· cã líp mÉu gi¸o vµ 85,7% sè x· cã nhµ trÎ.
VÒ híng nghiÖp, d¹y nghÒ c¶ níc cã gÇn 400 trung t©m
ë c¸c huyÖn.
Nh×n vµo sè lîng trêng së cña m¹ng líi gi¸o dôc ë n«ng
th«n, chóng ta cã thÓ thÊy râ sù quan t©m rÊt lín cña §¶ng
vµ Nhµ níc ta, sù ®ãng gãp tÝch cùc cña nh©n d©n ®Þa ph-
¬ng. Nhng vÒ chÊt lîng gi¸o dôc n«ng th«n th× cßn nhiÒu tån
t¹i. Tríc hÕt lµ chÊt lîng c¬ së vËt chÊt cña gi¸o dôc n«ng th«n
so víi thµnh phè th× cßn qu¸ thÊp kÐm. Sè trêng líp ®îc xd
kiªn cè, hµng n¨m tuy cã t¨ng lªn, nhng sè trêng líp t¹m bî,
tranh tre nøa l¸ cßn chiÕm tû lÖ kh¸ nhiÒu. Bµn ghÕ cho thÇy
vµ trß, b¶ng ®en, ®å dïng dËy häc, cßn thiÕu thèn vµ cha
®¶m b¶o tiªu chuÈn, ®iªn, níc ë phÇn lín c¸c trêng n«ng th«n
cha cã. Sè trêng cã trang bÞ díi møc tèi thiÓu chiÕm tû lÖ
cao: c¸c trêng mÉu gi¸o- 93,3%, tiÓu häc - 78%, phæ th«ng
c¬ së - 67%, phæ th«ng trung häc - 72%.
§Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ
§éi ngò gi¸o viªn nhiÒu n¬i, nhÊt lµ c¸c vïng s©u, vïng
xa, vïng cao, thiÕu vÒ sè lîng. ChÊt lîng gi¸o viªn cßn yÕu,
nhÊt lµ cÊp tiÓu häc. §êi sèng vËt chÊt tinh thÇn cña gi¸o viªn
n«ng th«n cßn thiÕu thèn.
Mét quy ho¹ch tæng thÓ toµn diÖn ph¸t triÓn gi¸o dôc
phôc vô c«ng nghiÖp ho¸ nãi chung, ®Æc biÖt lµ c«ng
nghiÖp ho¸ n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n.
M¹ng líi y tÕ n«ng th«n còng cã t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn
c«ng nghiÖp ho¸ n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n.
Trong nhiÒu n¨m qua ë n«ng th«n ®· h×nh thµnh m¹ng
líi y tÕ c¬ së vµ ®éi ngò c¸n bé y tÕ phôc vô céng ®ång
n«ng th«n trong c¶ níc.
Còng nh m¹ng líi gi¸o dôc, m¹ng líi c¬ së y tÕ n«ng th«n
níc ta nh×n vÒ sè lîng cã sù ph¸t triÓn kh¸. Nhng vÒ chÊt lîng
th× cßn tån tµi nhiÒu vÊn ®Ò. Tríc hÕt lµ c¬ së vËt chÊt kü
thuËt, công cô y tÕ cña c¸c tr¹m x¸ x· cßn nghÌo nµn, l¹c hËu,
nguån níc s¹ch cha ®¶m b¶o, nhiÒu n¬i cha cã ®iÖn, thuèc
men thiÕu, nguån thuèc nam kÐm ph¸t triÓn.
Tr×nh ®é thÇy thuèc ë n«ng th«n cßn thÊp, nªn hµnh
nghÒ cßn h¹n chÕ, cha cã kÕ ho¹ch båi dìng nghiÖp vô vµ
®êi sèng gÆp nhiÒu khã kh¨n.
- C¶i thiÖn ®iÒu kiÖn sèng ë n«ng th«n.
Trong thêi gian gÇn ®©y, bé mÆt n«ng th«n ë nhiÒu
vïng ®· cã nh÷ng thay ®æi râ nÐt. Ngoµi hÖ thèng giao
th«ng, thuû lîi, ®iÖn, viÔn th«ng, gi¸o dôc y tÕ ë n«ng th«n
cã sù ph¸t triÓn, c¬ së vËt chÊt cña c¸c hé c d©n n«ng th«n
còng ®· ®îc c¶i thiÖn.
§Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ
tiÕn bé. Kü thuËt c¬ giíi ho¸ mét sè kh©u canh t¸c b¾t ®Çu
ph¸t triÓn bæ sung vµ thay thÕ kü thuËt thñ c«ng.
§æi míi vÒ vËt t kü thuËt, c«ng cô s¶n xuÊt vµ c«ng
nghÖ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp theo híng c«ng nghiÖp ho¸ ®· t¸c
®éng tÝch cùc ®Õn s¶n xuÊt. Trong thêi gian 1991 - 1995,
n«ng nghiÖp níc ta ®· cã bíc t¨ng trëng vÒ nhiÒu mÆt, ®·
gãp phÇn quan träng cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh vµo viÖc æn
®Þnh t×nh h×nh kinh tÕ x· héi, ®a ®Êt níc ta vît ra khái
cuéc khñng ho¶ng kinh tÕ x· héi, chuÈn bÞ bíc vµo thêi kú
c«ng nghiÖp ho¸.
S¶n xuÊt l¬ng thùc cã tèc ®é t¨ng trëng vît møc t¨ng
d©n sè, nªn níc ta vÒ c¬ b¶n ®· vît qua cöa ¶i l¬ng thùc tõ
chç ph¶i nhËp khÈu, tiÕn lªn xuÊt khÈu g¹o. Tæng s¶n lîng l-
¬ng thùc n¨m 1991 lµ 21,9 triÖu tÊn, n¨m 1995 t¨ng lªn
27,42 triÖu tÊn. S¶n lîng l¬ng thùc b×nh qu©n ®Çu ngêi
n¨m 1991 lµ 324,9 kg, n¨m 1995 t¨ng lªn 364 kg.
S¶n lîng c©y c«ng nghiÖp nh cµ phª, chÌ, cao su, c©y ¨n
qu¶, rau, ®Ëu, ®µn tr©u, bß, lîn, gia cÇm ®Òu t¨ng.
- Bíc ®Çu c¬ giíi ho¸ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp.
C¬ giíi ho¸ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, lµ mét néi dung quan
träng cña c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp.
MÆc dï c¬ giíi ho¸ n«ng nghiÖp ë níc ta ®îc b¾t ®Çu tõ
cuèi nh÷ng n¨m 50 vµ ph¸t triÓn t¬ng ®èi m¹nh vµo thêi
gian tõ 1975 - 1980 nhng sang ®Õn nh÷ng n¨m 80 th× c¬
giíi hãa n«ng nghiÖp gi¶m sót nhiÒu do thiÕu vèn ®Çu t, do
kh«ng cã ngêi chñ qu¶n lý thùc sù.
Tõ n¨m 1988, sau khi cã nghÞ quyÕt 10 vÒ ®æi míi c¬
chÕ qu¶n lý n«ng nghiÖp, thùc hiÖn chÝnh s¸ch kinh tÕ
§Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ
Nhu cÇu tíi tiªu níc cho lóa, mÇu vµ cho mét sè c©y l©u
n¨m, c©y ¨n qu¶ ë níc ta rÊt cÊp thiÕt. Cho ®Õn nay ®· x©y
dùng ®îc nhiÒu c«ng tr×nh thuû lîi, ®¶m b¶o tíi níc tù ch¶y
vµ c¸c tr¹m b¬m cè ®Þnh, c¸c m¸y b¬m di ®éng ®Ó tíi níc
vµo ruéng vµ c¸c dµn tíi phun cho c¸c vên cµ phª, c¸c m¸y
b¬m nhá x¸ch tay.
+ C¬ giíi ho¸ b¶o vÖ c©y trång.
Kh©u phun thuèc trõ s©u bÖnh b¶o vÖ c©y trång ë níc
ta hiÖn nay chñ yÕu vÉn lµ sö dông c¸c b×nh phu thuèc thñ
c«ng, ®eo vai. ViÖc sö dông m¸y phun thuèc ch¹y b»ng ®éng
c¬ nhá, ®ao vai ®· ®îc sö dông ë mét sè vïng trång lóa tËp
trung vµ vïng trång cµ phª, c©y ¨n qu¶, nhng sè lîng cha
nhiÒu.
+ C¬ giíi thu ho¹ch:
C¬ giíi ho¸ thu ho¹ch ë níc ta hiÖn nay míi tËp trung vµo
kh©u ®Ëp tuèt lóa. C¬ giíi ho¸ ®¹p tuèt lóa ®Õn nay ®¹t
møc cao nhÊt lµ ë c¸c tØnh ®ång b»ng s«ng Cöu Long víi møc
®é 70 - 80% khèi lîng lóa thu ho¹ch, cã vïng ®¹t 90% b»ng
kiÓu m¸y ®¹p lóa do chÝnh n«ng d©n ®ång b»ng s«ng Cöu
Long tuyÓn chän vµ c¸c xëng c¬ khÝ gia ®×nh thiÕt kÕ chÕ
t¹o hµng lo¹t, b¸n cho c¸c hé ®i ®Ëp lóa thuª.
C¬ giíi ho¸ c¾t gÆt b¾t ®Çu trë thµnh nhu cÇu cña mét
sè ®Þa ph¬ng ë vïng träng ®iÓm lóa ®ång b»ng s«ng Cöu
Long. Qua nghiªn cøu nhiÒu mÉu m¸y gÆt vµ m¸y gÆt ®Ëp
liªn hîp nhËp cña níc ngoµi, hiÖn nay mét sè c¬ quan khoa
häc, viÖn nghiªn cøu, trêng ®¹i häc ®ang thiÕt kÕ chÕ t¹o
thö nghiÖm mét sè m¸y gÆt nhá r¶i hµng vµ m¸y liªn hîp thu
§Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ
ho¹ch lóa vµ ®a vµo thö nghiÖm ë vïng §ång Th¸p Mêi, tø gi¸c
Long Xuyªn.
C¬ giíi ho¸ chÕ biÕn l¬ng thùc thêi gian 1991 - 1995 ®·
ph¸t triÓn nhan. Ngoµi c¸c nhµ m¸y xay quèc doanh lín vµ
võa x©y dùng ë c¸c vïng, sè m¸y xay x¸t c«ng suÊt nhá 0,5 -
1 tÊn/ giê ®îc trang bÞ ngµy cµng nhiÒu trong c¸c hé n«ng
d©n ë c¶ vïng ®ång b»ng, trung du vµ miÒn nói.
C¬ giíi ho¸ Ðp mÝa lµm ®êng còng ph¸t triÓn ë c¸c vïng,
víi c¸c nhµ m¸y ®êng quy m« lín vµ võa c¸c lß ®êng t nh©n
thñ c«ng vµ nöa c¬ khÝ.
§Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ
Ch¬ng II
Thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p ®Ó tiÕn hµnh CNH, H§H
n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n ë ViÖt Nam.
Thø nhÊt, t¹o ra viÖc lµm tµi chç cho mét sè lao ®éng d
thõa ë n«ng th«n ngay trong ®iÒu kiÖn Ýt vèn, vµ c«ng
nghiÖp thiÕt bÞ l¹c hËu. NhiÒu ngµnh nghÒ sö dông ®îc c¸c
lo¹i lao ®éng n«ng th«n: trai, g¸i, giµ, trÎ.
Thø hai, ngµnh nghÒ ph¸t triÓn kh«ng nh÷ng thu hót ®-
îc mét sè lao ®éng ®¸ng kÓ vµo trùc tiÕp s¶n xuÊt mµ cßn
t¹o ra viÖc lµm cho mét sè hé lao ®éng dÞch vô nh khai th¸c
nguån nguyªn liÖu, tiªu thô s¶n phÈm, vËn chuyÓn, bèc v¸c.
Thø ba, ngµnh nghÒ tiÓu thñ c«ng nghiÖp sö dông lao
®éng rÊt linh ho¹t trong ngoµi thêi vô n«ng nghiÖp, ban
ngµy, ban ®ªm.
Thø t, t¨ng thu nhËp cho n«ng d©n vµ c d©n n«ng th«n
nh÷ng ngêi lµm nghÒ tiÓu thñ c«ng nghiÖp vµ c¸c lµng nghÒ
nãi chung ®Òu cã thu nhËp cao h¬n thuÇn n«ng, n©ng cao
møc sèng h¬n thuÇn n«ng.
Thø n¨m, c¸c ngµnh nghÒ tiÓu thñ c«ng nghiÖp vµ c«ng
nghiÖp n«ng th«n ®· t¹o ra mét khèi lîng hµng ho¸ ®¸ng kÓ
víi nhiÒu chñng lo¹i, ®¸p øng nhu cÇu tiªu dïng cña thÞ trêng
trong níc, phôc vô s¶n xuÊt vµ ®êi sèng, thay thÕ cho c¸c
mÆt hµng nhËp khÈu, ®ång thêi s¶n xuÊt ra mét sè mÆt
hµng xuÊt khÈu thu ®îc mét kho¶n kim ng¹ch nhÊt ®Þnh.
2. VÒ ph¸t triÓn c¸c dÞch vô kinh tÕ kü thuËt ë
n«ng th«n.
§i ®«i víi c¸c ngµnh nghÒ tiÓu thñ c«ng nghiÖp, c¸c ho¹t
®éng dÞch vô kinh tÕ kü thuËt còng ®· b¾t ®Çu ph¸t triÓn
trong nhiÒu lÜnh vùc, vèn, dÞch vô, ®Çu vµo, ®Çu ra phôc
vô n«ng nghiÖp vµ ngµnh nghÒ ngoµi n«ng nghiÖp, dÞch vô
kü thuËt, x©y dùng, giao th«ng vËn t¶i.
§Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ
c¸c thµnh tùu c«ng nghiÖp vµ n«ng nghiÖp theo híng c«ng
nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸.
C¸c thµnh tùu céng nghÖ sinh häc ®· cung cÊp cho n«ng
nghiÖp nhiÒu gièng c©y trång, vËt nu«i tèt, t¹o ®iÒu kiÖn
t¨ng n¨ng suÊt trong n«ng s¶n. Cïng víi viÖc sö dông ph©n
ho¸ häc, thøc ¨n gia sóc tæng hîp, vµ c¸c biÖn ph¸p phßng trõ
s©u bÖnh cho c©y trång vµ dÞch bÖnh cho gia sóc ®i vµo
th©m canh t¨ng vô, ë n«ng th«n ®· sö dông mét sè m¸y mãc
n«ng nghiÖp ®Ó c¬ giíi ho¸ ®· t¹o ®iÒu kiÖn t¨ng nhanh s¶n
lîng c¸c n«ng s¶n chñ yÕu, phôc vô nhu cÇu trong níc vµ xuÊt
khÈu.
II. H¹n chÕ cña c«ng nghiÖp ho¸ n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n níc
ta giai ®o¹n hiÖn nay.
1. VÒ kh«i phôc vµ ph¸t triÓn c¸c ngµnh nghÒ cæ
truyÒn, c¸c lµng nghÒ truyÒn thèng.
Bªn c¹nh nh÷ng mÆt thµnh c«ng trong ph¸t triÓn ngµnh
nghÒ tiÓu thñ c«ng nghiÖp th× còng cßn nhiÒu mÆt yÕu
kÐm, tån t¹i.
Mét lµ, c¸c ngµnh nghÒ vµ lµng nghÒ nh÷ng n¨m gÇn
®©y tuy cã b¾t ®Çu ®îc phôc håi, nhng tèc ®é ph¸t triÓn
cßn chËm, ®Þa bµn cha ®îc më réng, chñng lo¹i mÉu m· s¶n
phÈm cha phong phó, ®a d¹ng, nhiÒu mÆt hµng cßn ®¬n
®iÖu, chÊt lîng cha cao, cha ®ång ®Òu, c«ng nghÖ thiÕt bÞ
cßn l¹c hËu, chñ yÕu lµ thñ c«ng, nªn gi¸ trÞ s¶n phÈm cßn
thÊp, hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña c¸c ngµnh nghÒ cha cao.
Hai lµ, ho¹t ®éng cña c¸c ngµnh nghÒ tiÓu thñ c«ng
nghiÖp trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cßn gÆp khã kh¨n vÒ
nhiÒu mÆt nh vèn, nguyªn liÖu, c«ng nghÖ, ®Õn thÞ trêng
tiªu thô. Vèn cña c¸c c¬ së tiÓu thñ c«ng nghiÖp cßn Ýt, chñ
§Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ
yÕu lµ vèn tù cã, kh¶ n¨ng vay vèn Ýt v× cã nhiÒu trë ng¹i.
Nguyªn liÖu kh«ng æn ®Þnh vµ cã chiÒu híng khan hiÕm
dÇn, v× nguån khai th¸c c¹n kiÖt dÇn. ViÖc t¹o nguån nguyªn
liÖu æn ®Þnh cho c¸c lµng nghÒ lµ mét vÊn ®Ò thêi sù cÇn
®îc ®Æt ra. Ngoµi ra, vÊn ®Ò c«ng nghÖ thiÕt bÞ cña c¸c
ngµnh nghÒ chËm ®îc ®æi míi ¶nh hëng kh«ng nhá ®Õn s¶n
lîng, chÊt lîng vµ gi¸ trÞ s¶n phÈm. ViÖc ®æi míi thiÕt bÞ
c«ng nghÖ gÆp trë ng¹i lµ thiÕu vèn vµ tæ chøc s¶n xuÊt
nhiÒu nghÒ cha æn ®Þnh vÒ ®Çu ra.
Ba lµ, thÞ trêng lµ ®éng lùc thóc ®Èy s¶n xuÊt ph¸t
triÓn, nhng thÞ trêng tiªu thô c¸c s¶n phÈm ngµnh nghÒ ë níc
ta cßn nhiÒu h¹n chÕ. ThÞ trêng trong níc tiªu thô cha nhiÒu
dï n«ng th«n lµ thÞ trêng réng lín.
Bèn lµ, ngµnh nghÒ tiÓu thñ c«ng nghiÖp vµ c«ng
nghiÖp níc ta ph¸t triÓn cha nhiÒu, ®Þa bµn cha réng nhng
®· xuÊt hiÖn t×nh tr¹ng b¸o ®éng vÒ « nhiÔm m«i trêng vµ
an toµn lao ®éng.
N¨m lµ, tai n¹n lao ®éng cña mét sè ngµnh nghÒ ë n«ng
th«n ®ang gia t¨ng do viÖc ®¶m b¶o an toµn lao ®éng
kh«ng ®îc coi träng ®óng møc.
S¸u lµ, trong ho¹t ®éng cña c¸c ngµnh nghÒ, lµng nghÒ
b¾t ®Çu xuÊt hiÖn nh÷ng mÆt tiªu cùc, vi ph¹m c¬ chÕ
qu¶n lý cña nhµ níc vÒ ®¨ng ký kinh doanh, vÒ trèn lËu thuÕ,
vÒ hµng gi¶.
2. VÒ x©y dùng c¬ së h¹ tÇng n«ng th«n
Nh×n chung h¹ tÇng c¬ së n«ng th«n níc ta cßn nhiÒu
tån t¹i, yÕu kÐm, cha ®¸p øng ®îc yªu cÇu c«ng nghiÖp ho¸
§Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ
Quy ho¹ch ph¸t triÓn n«ng nghiÖp, n«ng th«n ph¶i ®Æt
trong tæng thÓ quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi c¶ níc,
trong bèi c¶nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, sù ph¸t triÓn m¹nh
mÏ cña khoa häc, c«ng nghÖ vµ thÞ trêng: ®ång thêi ph¶i c¨n
cø vµo lîi thÕ kinh tÕ, kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña tõng vïng.
Qu¶n lý, cËp nhËt th«ng tin vµ kÞp thêi ®iÒu chØnh quy
ho¹ch. Chó träng lµm tèt quy ho¹ch nh÷ng vïng s¶n xuÊt hµng
ho¸ tËp trung; quy ho¹ch x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ -
x· héi; quy ho¹ch ph¸t triÓn khu d©n c, x©y dùng lµng x· thÞ
trÊn, g¾n kÕt chÆt chÏ víi an ninh - quèc phßng, phßng
chèng, h¹n chÕ, gi¶m nhÑ thiªn tai, b¶o vÖ m«i trêng vµ gi÷
g×n b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc.
2. Khoa häc, c«ng nghÖ
§Èy m¹nh viÖc nghiªn cøu, øng dông vµ chuyÓn giao
khoa häc, c«ng nghÖ trong s¶n xuÊt, coi ®©y lµ mét kh©u
®ét ph¸ quan träng nhÊt ®Ó thóc ®Èy ph¸t triÓn n«ng
nghiÖp vµ kinh tÕ n«ng th«n; tríc hÕt cÇn tËp trung vµo c«ng
nghÖ sinh häc, ch¬ng tr×nh gièng c©y trång, vËt nu«i, c«ng
nghÖ b¶o qu¶n vµ c«ng nghiÖp chÕ biÕn n«ng, l©m, thuû
s¶n. Dµnh kinh phÝ ®Ó nhËp khÈu c«ng nghÖ cao, thiÕt bÞ
hiÖn ®¹i, c¸c lo¹i gièng tèt. §Çu t hiÖn ®¹i ho¸ hÖ thèng viÖn,
trêng, n©ng cao n¨ng lùc ®µo t¹o c¸n bé khoa häc, nghiªn
cøu vµ tiÕp thu khoa häc, c«ng nghÖ tiªn tiÕn, ®¸p øng yªu
cÇu ph¸t triÓn bÒn v÷ng cña n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n theo
híng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i hãa. §æi míi c¬ chÕ qu¶n lý
khoa häc, nhÊt lµ c¬ chÕ qu¶n lý tµi chÝnh, nh©n sù n©ng
cao hiÖu qu¶ nghiªn cøu vµ chuyÓn giao c«ng nghÖ, c«ng
nghÖ cho n«ng d©n.
§Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ
vay nÆng l·i ë n«ng th«n. Thùc hiÖn chÝnh s¸ch hç trî c¸c
doanh nghiÖp më réng c¸c h×nh thøc b¸n tr¶ gãp vËt t, m¸y
mãc, thiÕt bÞ n«ng nghiÖp cho n«ng d©n, øng vèn cho d©n
vay s¶n xuÊt nguyªn liÖu phôc vô cho c«ng nghiÖp chÕ biÕn
vµ ngµnh nghÒ n«ng th«n. KhuyÕn khÝch ngêi s¶n xuÊt, c¸c
doanh nghiÖp thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ tham gia x©y
dùng quü b¶o hiÓm ngµnh hµng ®Ó trî gióp nhau khi gÆp rñi
ro.
MiÔn thuÕ sö dông ®Êt n«ng nghiÖp trong h¹n ®iÒn cho
n«ng d©n ®Õn n¨m 2000. §iÒu chØnh, bæ sung c¸c chÝnh
s¸ch thuÕ nh»m khuyÕn khÝch doanh nghiÖp thuéc c¸c thµnh
phÇn kinh tÕ ®Çu t ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng th«n.
VÒ lao ®éng vµ viÖc lµm: dµnh vèn ng©n s¸ch ®Çu t
n©ng cÊp c¸c c¬ së d¹y nghÒ cña Nhµ níc, ®ång thêi cã c¬
chÕ, chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch x· héi ho¸, ph¸t triÓn c¸c
h×nh thøc d¹y nghÒ ®a d¹ng, b¶o ®¶m hµng n¨m ®µo t¹o
nghÒ cho kho¶ng 1 triÖu lao ®éng, ®a tû lÖ ®îc ®µo t¹o d¹y
nghÒ lªn kho¶ng 30% vµo n¨m 2010. Cã chÝnh s¸ch thu hót
nh÷ng ngêi ®îc ®µo t¹o vµ lµm viÖc ë n«ng th«n, nhÊt lµ
miÒn nói vµ vïng s©u, vïng xa.
Nhµ níc cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch c¸c thµnh phÇn
kinh tÕ ®Çu t khai hoang më thªm ®Êt míi, trång rõng, trång
c©y c«ng nghiÖp, c©y ¨n qu¶, ph¸t triÓn ch¨n nu«i, nu«i trång
vµ ®¸nh b¾t thuû s¶n, chÕ biÕn n«ng, l©m, thuû s¶n, ph¸t
triÓn ngµnh nghÒ vµ dÞch vô t¹o thªm nhiÒu viÖc lµm cho
n«ng d©n.
- VÒ th¬ng m¹i vµ héi nhËp kinh tÕ: thùc hiÖn chÝnh
s¸ch hç trî vµ b¶o hé hîp lý mét sè ngµnh hµng cã triÓn väng
§Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ
nhng cßn khã kh¨n nh: ch¨n nu«i, rau qu¶… b»ng nhiÒu h×nh
thøc ®Ó n«ng d©n ph¸t triÓn s¶n xuÊt vµ h¹n chÕ ®îc nh÷ng
rñi ro trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn c¸c cam kÕt héi nhËp kinh tÕ
quèc tÕ.
Nhµ níc hç trî mét phÇn vµ cã chÝnh s¸ch thÝch hîp huy
®éng c¸c nguån vèn ®Ó ®Çu t ph¸t triÓn kÕt cÊu h¹ tÇng
phôc vô th¬ng m¹i, t¨ng cêng th«ng tin thÞ trêng , xóc tiÕn
th¬ng m¹i, tæ chøc qu¶n lý chÊt lîng, x©y dùng vµ b¶o vÖ th-
¬ng hiÖu hµng ho¸ cña ViÖt Nam, khuyÕn khÝch h×nh thµnh
c¸c hiÖp héi ngµnh hµng, c¸c quü hç trî xuÊt khÈu n«ng, l©m,
thuû s¶n. T¨ng cêng më réng hîp t¸c quèc tÕ tranh thñ vèn
®Çu t, c«ng nghÖ, thiÕt bÞ vµ thÞ trêng nh»m thóc ®Èy
nhanh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp, n«ng
th«n.
§Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ
ngêi d©n vµ tr×nh ®é kiÕn thøc trong n«ng nghiÖp cßn h¹n
chÕ.
Do vËy ®Ó thùc hiÖn thµnh c«ng sù nghiÖp c«ng nghiÖp
hãa, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp, n«ng th«n ph¶i t¨ng cêng sù
l·nh ®¹o cña §¶ng vµ chØ ®¹o ®iÒu hµnh tæ chøc thùc hiÖn
s©u s¾c cô thÓ, quyÕt liÖt cña ChÝnh phñ vµ c¸c cÊp, c¸c
ngµnh. Ph¶i ph¸t huy søc m¹nh tæng hîp cña c¶ níc ®Ó thùc
hiÖn th¾ng lîi sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng
nghiÖp, n«ng th«n, nhiÖm vô quan träng hµng ®Çu trong
tiÕn tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc.
Môc tiªu tæng qu¸t vµ l©u dµi cña c«ng nghiÖp ho¸,
hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp, n«ng th«n do §¶ng ta ®Ò ra lµ
x©y dùng mét nÒn n«ng nghiÖp s¶n xuÊt hµng ho¸ lín, hiÖu
qu¶ vµ bÒn v÷ng, cã n¨ng suÊt, chÊt lîng vµ søc c¹nh tranh
cao trªn c¬ së øng dông c¸c thµnh tùu khoa häc, c«ng nghÖ
tiªn tiÕn ®¸p øng nhu cÇu trong níc vµ suÊt khÈu, x©y dùng
n«ng th«n ngµy cµng giµu ®Ñp, d©n chñ, c«ng b»ng, v¨n
minh, cã c¬ cÊu kinh tÕ hîp lý, quan hÖ s¶n xuÊt phï hîp, kÕt
cÊu h¹ tÇng kinh tÕ x· héi ph¸t triÓn ngµy cµng hiÖn ®¹i. Tõ
nay ®Õn n¨m 2010 tËp trung mäi nguån lùc ®Ó thùc hiÖn
mét bíc c¬ b¶n môc tiªu tæng qu¸t vµ l©u dµi ®ã.
§Ò ¸n Kinh tÕ chÝnh trÞ
môc lôc