§Æt vÊn ®Ò

Tríc ®©y c¸c nhµ XHCN kh«ng tëng chØ cã thÓ

nãi vÒ sù bãc lét cña TBCN, chØ më ra ®îc mét x·
héi mµ hÇu nh mäi c¸i cha thùc tÕ, nhng khi M¸c
vµ Anghen cho ra ®êi hai ph¸t triÓn vÜ ®¹i lµ
"Chñ nghÜa duy vËt lÞch sö vµ "häc thuyÕt gi¸ trÞ
thÆng d" mµ XHCN tõ kh«ng tëng trë thµnh hiÖn
thùc. ChÝnh nhê c¸c häc thuyÕt ®ã mµ sau nµy
c¸c nhµ thõa kÕ xuÊt s¾c nh Lª nin ®· tiÕp thu vµ
ph¸t triÓn thªm, tiÕn tíi ®oµn kÕt c¸c giai cÊp
trong x· héi ®Ó x©y dùng mét nhµ níc XHCN ®Çu
tiªn, kh«ng ph¶i lµ kh«ng tëng, mµ lµ hiÖn thùc,
më ra mét thêi ®¹i míi, mét kû nguyªn míi cña x·
héi loµi ngêi, ®ã lµ x· héi XHCN, lËt ®æ chÕ ®é
TBCN, t b¶n nöa phong kiÕn.

Trong bµi viÕt nµy, ta chØ gi¶i thÝch t¹i sao nãi
r»ng nhê hai ph¸t hiÖn vÜ ®¹i cña M¸c, Anghen
duy vËt lÞch sö vµ häc thuyÕt gi¸ trÞ thÆng d mµ
chñ nghÜa x· héi tõ kh«ng tëng trë thµnh cã tëng.

1
 Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò

Tríc thêi kú XHCN ra ®êi, x· héi lu«n lµm sù

®Êu tranh giai cÊp, ®Êu tranh c«ng n«ng cã sù
ph©n ho¸ s©u s¾c, cô thÓ lµ sau khi céng ®ång
nguyªn thuû tan r·, trong c¸c giai cÊp tÇng líp bÞ
¸p bøc bãc lét ®· xuÊt hiÖn nh÷ng t tëng muèn
phñ ®Þnh x· héi ®¬ng thêi, nh÷ng t tëng ®ã kh¸t
väng ®ã tuy cha thùc sù râ rÖt vµ ®ång nhÊt víi
nhau nhng ®iÒu ®ã cã ®iÓm chung lµ muèn cã
mét x· héi c«ng b»ng b×nh ®¼ng, b¸c ¸i, nhng ®ã
còng lµ mét ®iÓm s¸ng, mét kh¸t väng nhá nhoi lµ
nh÷ng mí gi¶ thuyÕt cha thùc tÕ cßn yªu s¸ch.
BiÖn ph¸p ®Ó ®¹t ®îc nh÷ng m¬ íc kh¸t väng ®ã
cßn rÊt m¬ hå.

Sau khi CNTB ra ®êi, ®Ó tÝch luü t b¶n vµ t¹o

ra nh÷ng ®éi qu©n lao ®éng lµm thuª, giai cÊp t
s¶n dïng mäi biÖn ph¸p ®Ó bãc lét gi¸ trÞ thÆng
d, ®Ó chiÕm ®o¹t tµi s¶n, mang qu©n ®éi ®i
®¸nh chiÕm nh÷ng vïng ®Êt kh¸c ®Ó biÕn nã
thµnh thuéc ®Þa cña m×nh ®Ó cã nh÷ng nguån
nh©n c«ng rÎ m¹t biÕn tµi nguyªn cña níc ®ã
thµnh cña m×nh. Trong bèi c¶nh lÞch sö ®ã ®·
xuÊt hiÖn nh÷ng nhµ níc XHCN kh«ng tëng, c¸c
«ng cho r»ng ph¶i cã mét x· héi thùc sù b¸c ¸i,
ph¶i kÕt hîp nh÷ng nguyªn t¾c cña CN nh©n ®¹o
víi nguyªn t¾c céng ®ång dùa theo lßng mong
muèn vµ trÝ tëng tîng cña m×nh. Nh÷ng t tëng ë
thêi kú nµy tuy vÉn chØ lµ íc m¬ nhng ®· ®îc kÕt

2
tinh thµnh nh÷ng häc thuyÕt mang tÝnh chÆt chÏ
h¬n, ®· phª ph¸n ngµy cµng s©u s¾c nh÷ng h¹n
chÕ cña CNTB vµ phÇn nµo lµ tiÕng nãi cña nh÷ng
ngêi lao ®éng tríc t×nh tr¹ng bÞ ¸p bøc bãc lét
ngµy cµng nÆng nÒ.

Tuy nhiªn, nh÷ng t tëng, nh÷ng häc thuyÕt nµy

ngµy cµng mang tÝnh chÆt chÏ h¬n mµ sau nµy
c¸c nhµ s¸ng lËp CNXH - KH ®· thõa kÕ mét c¸ch
cã chän läc vµ chøng minh chóng trªn c¬ së khoa
häc v× ®· nªu ®îc nh÷ng luËn ®iÓm cã gi¸ trÞ vÒ
sù ph¸t triÓn cña x· héi trong t¬ng lai. H¬n n÷a,
®· nªu ®îc nh÷ng gi¸ trÞ nh©n ®¹o, nh©n v¨n,
lßng yªu th¬ng, th«ng c¶m vµ bªnh vùc ®¹i ®a sè
ngêi lao ®éng, muèn gióp ®ì vµ gi¶i phãng hä
trong c¸c t¸c phÈm vµ hµnh ®éng cña m×nh.
Ngoµi ra, nã còng gãp phÇn lµm thøc tØnh tinh
thÇn ®Êu tranh cña giai cÊp bÞ bãc lét.

Tuy vËt, CNXH kh«ng tëng cßn cã nh÷ng h¹n

chÕ cña nã lµ cha khai ph¸ ra hÕt b¶n chÊt vµ quy
luËt vËn ®éng cña CNTB, cha ph¸t hiÖn ra vai trß
lÞch sö cña giai cÊp c«ng nh©n - mét lùc lîng x·
héi cã ®ñ kh¶ n¨ng xo¸ bá CNTB ®Ó x©y dùng
thµnh c«ng CNXH. Lªnin tõng viÕt: "CNXH kh«ng t-
ëng kh«ng thÓ v¹ch ra ®îc lèi tho¸t thùc sù. Nã
kh«ng thÓ gi¶i thÝch ®îc b¶n chÊt cña chÕ ®é n«
lÖ lµm thuª trong XHCNTB, còng kh«ng ph¸t hiÖn
ra nh÷ng quy luËt ph¸t triÓn cña chÕ ®é TBCN vµ

3
cïng kh«ng t×m thÊy lùc lîng x· héi cã kh¶ n¨ng trë
thµnh ngêi s¸ng t¹o x· héi míi".

Nhê hai ph¸t triÓn vÜ ®¹i cña M¸c - ¡nghen ®ã

lµ chñ nghÜa duy vËt lÞch sö vµ häc thuyÕt gi¸ trÞ
thÆng d mµ CNXH tõ kh«ng tëng trë thµnh hiÖn
thùc. Ta lÇn lît xÐt hai ph¸t kiÕn ®ã:

Chñ nghÜa duy vËt lÞch sö.

Dùa trªn nh÷ng kÕt qu¶ lý luËn vµ tæng kÕt

lÞch sö, M¸c vµ ¡nghen ®· nªu ra quan ®iÓm duy
vËt lÞch sö cña m×nh.

M¸c ®· tõng viÕt :"Nh÷ng quan hÖ x· héi ®Òu

g¾n liÒn víi nh÷ng lùc lîng s¶n xuÊt. Do cã lùc lîng
s¶n xuÊt míi mµ loµi ngêi thay ®æi ph¬ng thøc
s¶n xuÊt cña m×nh vµ do thay ®æi c¸c ph¬ng
thøc s¶n xuÊt, c¸ch kiÕm sèng cña m×nh, loµi ngêi
thay ®æi tÊt c¶ nh÷ng quan hÖ x· héi cña m×nh.
C¸i cèi xay quay b»ng tay ®a l¹i x· héi cã l·nh
chóa, c¸i cèi xay ch¹y b»ng h¬i níc ®a l¹i x· héi cã
nhµ t b¶n c«ng nghiÖp".

M¸c ®· dïng mét tæng thÓ c¸c quan hÖ s¶n

xuÊt lµm tiªu chuÈn trùc tiÕp ph©n biÖt nh÷ng
giai ®o¹n ph¸t triÓn ®Æc thï trong lÞch sù nh©n
lo¹i, tøc lµ trùc tiÕp ph©n biÖt nh÷ng h×nh th¸i
kh¸c nhau cña x· héi. VÒ sau Anghen viÕt:"Trong
mçi thêi ®¹i lÞch sö, ph¬ng thøc chñ yÕu cña s¶n
xuÊt kinh tÕ vµ trao ®æi, cïng víi c¬ cÊu x· héi do
ph¬ng thøc ®ã quyÕt ®Þnh ®· cÊu thµnh c¬ së

4
cho lÞch sö chÝnh trÞ cña thêi ®¹i vµ lÞch sö ph¸t
triÓn trÝ tuÖ cña thêi ®¹i, c¸i c¬ së mµ chØ xuÊt
ph¸t tõ ®ã míi c¾t nghÜa ®îc lÞch sö".

Trong häc thuyÕt cña m×nh, M¸c ®· nhÊn m¹nh

vai trß quyÕt ®Þnh cña nh©n tè kinh tÕ, song
kh«ng bao giê coi kinh tÕ lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh
duy nhÊt trong lÞch sö. Chøng minh luËn ®iÓm
nµy cña M¸c, Anghen ®· cho r»ng "Theo quan
®iÓm duy vËt lÞch sö, nh©n tè quyÕt ®Þnh trong
lÞch sö, xÐt ®Õn cïng lµ sù s¶n xuÊt vµ t¸i s¶n
xuÊt ra ®êi sèng hiÖn thùc. Do ®ã, nÕu ai coi kinh
tÕ lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh duy nhÊt trong lÞch sö,
khiÕn cho nã cã nghÜa lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh
duy nhÊt th× nh vËy lµ hä ®· biÕn thµnh mét c©u
nãi trèng rçng, tr×u tîng vµ v« nghÜa. T×nh h×nh
kinh tÕ lµ c¬ së nhng mäi yÕu tè kh¸c cña thîng
tÇng kiÕn tróc, sù ph¸t triÓn vÒ mÆt chÝnh trÞ,
ph¸p luËt, triÕt häc, t«n gi¸o, v¨n häc, nghÖ
thuËt... lµ dùa trªn sù ph¸t triÓn kinh tÕ. Hoµn
toµn ®iÒu kiÖn kinh tÕ kh«ng ph¶i lµ nguyªn
nh©n duy nhÊt chñ ®éng, cßn mäi thø kh¸c chØ cã
t¸c dông thô ®éng". M¸c ®· nh×n thÊy ®éng lùc
cña lÞch sö do ho¹t ®éng thùc tiÔn cña con ngêi d-
íi t¸c ®éng cña c¸c quy luËt kh¸ch quan. Trong häc
thuyÕt cña m×nh M¸c ®· b¸c bá c¸ch miªu t¶ mét
x· héi nãi chung mét x· héi cÊu thµnh chØ bëi con
ngêi. Quan ®iÓm phi lÞch sö vÒ x· héi ph¶i nhêng
chç cho quan ®iÓm lÞch sö. M¸c ®· lµm næi bËt

5
nh÷ng quan hÖ x· héi vËt chÊt, tøc lµ quan hÖ
h×nh thµnh mµ kh«ng th«ng qua ý thøc. §ã lµ quan
hÖ s¶n xuÊt mµ M¸c ®· coi nh÷ng quan hÖ c¬ b¶n
ban ®Çu vµ quyÕt ®Þnh mäi quan hÖ kh¸c. M¸c
®· ®¸nh ®æ mäi quan niÖm cho r»ng x· héi lµ mét
tæ hîp cã tÝnh chÊt m¸y mãc, cã thÓ tuú ý kiÕn
thay ®æi theo ®ñ kiÓu, mét tæ hîp sinh ra vµ
biÕn ho¸ mét c¸ch ngÉu nhiªn.

Nh vËy, qu¸ tr×nh lÞch sö tù nhiªn cña sù ph¸t

triÓn x· héi ch¼ng diÔn ra b»ng con ® êng ph¸t
triÓn tuÇn tù mµ cßn bao hµm c¶ trêng hîp bá qua
mét h×nh th¸i kinh tÕ x· héi nhÊt ®Þnh trong
nh÷ng hoµn c¶nh lÞch sö cô thÓ nhÊt ®Þnh. V×
vËy nh÷ng quan ®iÓm cña chñ nghÜa duy vËt lÞch
sö ®· lµm s¸ng tá tÝnh chÊt lÞch sö cña h×nh th¸i
kinh tÕ x· héi TBCN, tÝnh tÊt yÕu vµ nh÷ng tiÒn
®Ò kh¸ch quan, chñ quan cña cuéc c¸ch m¹ng
XHCN.

Häc thuyÕt gi¸ trÞ thÆng d.

B¾t ®Çu tõ viÖc nghiªn cøu h×nh th¸i tÕ bµo

cña x· héi CNTB, tøc lµ h×nh th¸i hµng ho¸, M¸c ®·
nãi râ lªn ®êi sèng kinh tÕ - x· héi cña CNTB. ë
®©y, M¸c ®· ph¸t hiÖn ra tÝnh hai mÆt cña lao
®éng s¶n xuÊt hµng ho¸: lao ®éng cô thÓ vµ lao
®éng trõu tîng. Gi¶i thÝch tÝnh hai mÆt nµy, M¸c
®· nªu ra m©u thuÉn c¬ b¶n cña s¶n xuÊt hµng
ho¸ (lµ m©u thuÉn gi÷a lao ®éng t nh©n víi lao
®éng x· héi). Nhê ®ã, chÝnh M¸c lµ ngêi ®Çu tiªn

6
®· chØ râ: BÊt cø qu¸ tr×nh lao ®éng nµo còng
ph¶i ®ßi hái cã ba nh©n tè chñ yÕu lµ lao ®éng
cã môc ®Ých cu¶ con ngêi, ®èi tîng lao ®éng vµ
c«ng cô s¶n xuÊt. Kh«ng thÓ xem nhÑ hoÆc bÊt cø
nh©n tè nµo. §Æc biÖt, M¸c ®· nhÊn m¹nh vai trß
cña c«ng cô s¶n xuÊt, M¸c nãi r»ng c«ng cô s¶n
xuÊt kh«ng t¹o ra gi¸ trÞ mµ chØ lµ ph¬ng tiÖn
m¹nh mÏ nhÊt ®Ó n©ng cao søc s¶n xuÊt cña lao
®éng sèng. Tõ ®ã M¸c ®· v¹ch ra b¶n chÊt cña gi¸
trÞ thÆng d vµ cña chÕ ®é t b¶n. M¸c nãi "T b¶n
lµ lao ®éng chÕt, nã gièng nh con quû hót m¸u,
chØ sèng nhê hót ®îc lao ®éng sèng vµ nã cµng
hót ®îc nhiÒu lao ®éng sèng bao nhiªu th× nã l¹i
cµng sèng ®îc nhiÒu bÊy nhiªu". M¸c còng nãi:
"NÕu ®øng vÒ mÆt kÕt qu¶ cña nã, tøc lµ ®øng
vÒ mÆt s¶n phÈm mµ xÐt toµn bé qu¸ tr×nh th×
c¶ t liÖu lao ®éng lÉn ®èi tîng lao ®éng ®Òu
biÓu hiÖn ra lµ t liÖu s¶n xuÊt, cßn b¶n th©n lao
®éng th× biÓu hiÖn ra lµ lao ®éng s¶n xuÊt".

M¸c ®· ®Ò cËp ®Õn vai trß cña lao ®éng qu¶n

lý trong qu¸ tr×nh t¹o ra gi¸ trÞ khi nãi vÒ nÒn s¶n
xuÊt x· héi ho¸: NÒn s¶n xuÊt x· héi ho¸ ® îc vÝ nh
mét dµn hîp xíng, nÕu dµn hîp xíng cÇn ph¶i cã vai
trß ®iÒu khiÓn cña ngêi nh¹c trëng th× trong c«ng
nghiÖp phaØ cã nh÷ng "sÜ quan c«ng nghiÖp vµ
h¹ sÜ quan". NÕu nhµ t b¶n lµ nhµ qu¶n lý th× lao
®éng cña hä trùc tiÕp t¹o ra gi¸ trÞ thÆng d , thu
nhËp cña hä tõ kho¶n nµy lµ mét bé phËn n»m

7
trong t b¶n kh¶ biÕn tøc tiÒn c«ng. Trªn thùc tÕ
th× nhµ t b¶n kh«ng trùc tiÕp qu¶n lý s¶n xuÊt nh-
ng vÉn cã thu nhËp cao trong khi nh÷ng ngêi c«ng
nh©n trùc tiÕp t¹o ra cña c¶i vËt chÊt l¹i ®îc hëng
mét phÇn gi¸ trÞ thÆng d rÊt nhá.

Nh vËy, häc thuyÕt gi¸ trÞ thÆng d nh»m

nghiªn cøu quy luËt vËn ®éng cña x· héi t b¶n, nã
cã ý nghÜa v¹ch trÇn b¶n chÊt bãc lét cña chÕ ®é
t b¶n, v¹ch râ m©u thuÉn gi÷a giai cÊp c«ng nh©n
vµ giai cÊp t s¶n lµ m©u thuÉn ®èi kh¸ng, kh«ng
thÓ ®iÒu hoµ.

8
 KÕt thóc vÊn ®Ò

Nhê hai ph¸t kiÕn vÜ ®¹i ®ã cña M¸c vµ

¡nghen mµ sau nµy Lªnin ®· thõa kÕ vµ ph¸t huy,
l·nh ®¹o nh©n d©n lao ®éng vµ giai cÊp c«ng
nh©n ®øng lªn lËt ®æ chÕ ®é Nga hoµng vµ më
ra mét thêi kú míi, mét kû nguyªn míi, mét h×nh
th¸i x· héi míi: X· héi chñ nghÜa.

Tõ mét kiÓu nhµ níc XHCN kh«ng tëng trë

thµnh hiÖn thùc lµ do hai ph¸t kiÕn vÜ ®¹i cña M¸c
- Anghen lµ chñ nghÜa duy vËt lÞch sö vµ häc
thuyÕt gi¸ trÞ thÆng d.

9
 Më ®Çu

Gia ®×nh lµ mét x· héi thu nhá, vËy ®Æc biÖt nã cã

t¸c dông rÊt quan träng ®èi víi sù ph¸t triÓn cña x· héi vµ
Anghen chØ râ "Theo quan ®iÓm duy vËt th× nh©n tè
quyÕt ®Þnh trong lÞch sö, vµ qui cho ®Õn cïng th× gia
®Þnh lµ c¸i n«i ®Ó trùc tiÕp s¶n xuÊt vµ t¸i s¶n xuÊt ra
®êi sèng trùc tiÕp nhng b¶n th©n nã lai cã hai lo¹i:
Lo¹i mét: S¶n xuÊt ra s¶n phÈm tiªu dïng, lo¹i hai lµ
s¶n xuÊt ra ngay con ngêi vµ lµ tån t¹i vµ ph¸t triÓn ra
con ngêi. Mét lµ tr×nh ®é ph¸t triÓn cña gia ®×nh, hai lµ
tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lao ®éng. Theo lêi cña Cè Tæng
bÝ th Lª DuÈn còng viÕt "Gia ®×nh lµ mét tÕ bµo tù
nhiªn cña x· héi lµ mét h×nh thøc tån t¹i cña ®êi sèng
con ngêi kh«ng cã con ngêi ®Ó t¸i s¶n xuÊt th× x· héi
kh«ng thÓ tån t¹i vµ ph¸t triÓn ®îc.
V× nh÷ng lý do trªn céng víi mèi liªn hÖ cña chÝnh
b¶n th©n xÐt thÊy tÇm quan träng cña nã em xin ®îc
tr×nh bµy "Gia ®×nh quyÕt ®Þnh sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn
cña x· héi".

10
 Néi dung

Trong c¸c chÕ ®é kh¸c nhau, vÞ trÝ gia ®×nh cã c¸c

biÓu hiÖn kh¸c nhau. ë x· héi cã giai cÊp vÞ trÝ vµ t¸c
dông cña x· héi víi gia ®×nh bÞ h¹n chÕ, nhng ë XHCN
gia ®×nh lµ tÕ bµo cã t¸c dông kÝch ho¹t x· héi ph¸t
triÓn.
I. Mèi quan hÖ c¸ nh©n vµ gia ®×nh x· héi.
Vµ trong lÞch gia ®×nh vµ c¸c h×nh thøc gia ®×nh
ph¸t triÓn tõ thÊp ®Õn cao do sù t¸c ®éng cña ®iÒu
kiÖn kinh tÕ x· héi cô thÓ, ®ång thêi gia ®×nh cßn chÞu
t¸c ®éng m¹nh cña chÝnh trÞ, v¨n ho¸, ®¹o ®øc, t«n gi¸o.
M¸c chØ râ t«n gi¸o gia ®×nh nhµ níc, ph¸p quyÒn, ®¹o
®øc, khoa häc v.v... chØ lµ mét qu¸ tr×nh h×nh thøc
®Æc thï cña nhµ níc phôc tïng nh÷ng qui luËt chung cña
s¶n xuÊt.
C¸ nh©n, gia ®×nh vµ x· héi cã mèi quan hÖ h÷u c¬
vµ gia ®×nh lµ kh©u trung gian, c¸ nh©n lµ thµnh viªn
cña x· héi nhng tríc tiªn ph¶i lµ thµnh viªn cña x· héi nhng
tríc tiªn ph¶i lµ thµnh viªn cña mçi gia ®×nh vµ do gia
®×nh nu«i dìng, b¶o vÖ, vµ gi¸o dôc, gia ®×nh, gÇn víi
®êi sèng h¹nh phóc cña c¸ nh©n vµ lµ ®¬n vÞ nhá nhÊt
cña x· héi vµ lµ h¹t nh©n cña x· h«Þ. Vµ khi con ngêi míi
c¶i tiÕn kh¸c ®Çu tiªn th× viÖc ®Çu tiªn tiÕp xóc víi ngêi
mÑ, ngêi cha vµ nh÷ng thµnh viªn kh¸c v× vËy xÊu, tèt
mét phÇn ¶nh hëng cña tõng gia ®×nh, khi míi sinh ra trÎ
nhá ®èi víi c¸c ®å vËt, sinh vËt. Xung quanh ®Òu rÊt lµ
vµ dÇn dÇn còng n¾m bít ®îc nh÷ng ®iÒu hay hoÆc
xuÊt rÊt nhanh, tØ lÖ cao cho nh÷ng gia ®×nh cã sù gi¸o
dôc tèt.

11
 Díi chñ nghÜa x· héi th× viÖc lîi Ých cña mçi c¸ nh©n,
gia ®×nh vµ x· héi lµ cã sù ®ång nhÊt vµ c¶ 3 cã mèi
quan hÖ biÖn chøng thóc ®Èy nhau cïng t¬ng hç ®Ó
ph¸t triÓn, x©y dùng ®óng ®¾n mèi quan hÖ gi÷a c¸
nh©n gia ®×nh vµ x· héi. CÇn ph¶i g¸c bá gia ®×nh lµ
viÖc riªng kh«ng liªn quan mËt thiÕt víi nhau vµ kh«ng
cho r»ng quan t©m ®Õn gia ®×nh lµ biÓu hiÖn cña chñ
nghÜa c¸ nh©n lµ tiÓu t s¶n ... Nhng còng tr¸nh t×nh
tr¹ng v× lîi Ých cña gia ®×nh mµ quªn ®i nghÜa vô cña
mét c«ng d©n.
II. Chøc n¨ng cña gia ®×nh díi CNXH.
1. T¸i s¶n xuÊt lµ nguån lao ®éng míi cho x· héi.
Gia ®×nh cã nhiÖm vô t¸i s¶n xuÊt ra con ngêi ®ã lµ
nguån lao ®éng míi ®Ó x©y dùng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ
cñng cè quèc phßng vµ b¶o ®¶m an ninh trËt tù... vµ gia
®×nh díi CNXH ®¶m b¶o cho con c¸i sinh ra trong mçi
gia ®×nh mu cÇu ®îc nu«i dìng, cã kiÕn thøc, cã søc
khoÎ, ®¹o ®øc ®Ó trëng thµnh lµ nh÷ng ngêi cã Ých cho
x· héi.
2. Tæ chøc ®êi sèng gia ®×nh ®¶m b¶o gia
®×nh h¹nh phóc.
Gia ®×nh lµ mét ®¬n vÞ kinh tÕ - tiªu dïng l©u dµi
g¾n bã mËt thiÕt víi x· héi. XuÊt ph¸t tõ môc ®Ých XHCN
nhµ níc chuyªn chÝnh v« s¶n tuú theo tr×nh ®é ph¸t
triÓn cña s¶n xuÊt mµ thùc hiÖn c¸c chÕ ®é chÝnh s¸ch
ph©n phèi nh»m tho¶ m·n nhu cÇu cña ®êi sèng ngêi lao
®éng. Gia ®×nh ph¶i cã nhiÖm vô tæ chøc tèt ®êi sèng
cho mçi thµnh viªn trong gia ®×nh nh»m gãp phÇn t¨ng
n¨ng suÊt lao ®éng x· héi.
3. Nu«i d¹y thÕ hÖ trÎ vµ x©y dùng con ngêi
míi.

12
 Nu«i dìng vµ gi¸o dôc con c¸i theo yªu cÇu cña chÕ
®é míi còng nh lµ mét chøc n¨ng quan träng cña gia
®×nh díi chÕ ®é XHCN. Hå Chñ tÞch chØ râ "v× lîi Ých
mêi n¨m trång c©y, v× lîi Ých tr¨m n¨m trång ngêi".
Trong thêi gian trÎ nhá phÇn lín thêi gian sèng trong
gia ®×nh chÞu ¶nh hëng nÕp sèng vµ sù gi¸o dôc t×nh
th¬ng yªu cha mÑ lµ ®iÒu kiÖn tèt ®Ó gi¸o dôc con trÎ.
4. Sù tiÕn bé cña gia ®×nh g¾n víi bíc ph¸t
triÓn cña sù c¶i t¹o XHCN.
Díi XHCN gia ®×nh mËt thiÕt víi x· héi cuéc ®Êu
tranh ®Ó c¶i t¹o c¸c quan hÖ gia ®×nh cò vµ x©y dùng
gia ®×nh míi lµ mét qu¸ tr×nh g¾n liÒn víi c«ng cuéc c¶i
t¹o XHCN vµ x©y dùng XHCN, sù ph¸t triÓn cña mét giai
®o¹n lÞch sö lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh tÝnh chÊt kÕt cÊu
cña gia ®×nh, v× vËy ®Ó x©y dùng gia ®×nh míi tríc
hÕt ph¶i ®Èy m¹nh c«ng cuéc c¶i t¹o c¸c thµnh phÇn kinh
tÕ c¸ thÓ, lµm cho gia ®×nh kh«ng cßn lµ ®¬n vÞ kinh
tÕ riªng lÎ ®ã lµ yªu cÇu ®Çu tiªn rÊt quan träng ®Ó x©y
dùng gia ®×nh míi, nÕu kh«ng th× hËu qu¶ vî hoÆc
chång gi÷a bè vµ mÑ vµ con c¸i trong gia ®×nh cßn lµ
n¬i Èn n¸u nh÷ng tiªu cùc Ých kû hÑp hßi c¶n trë sù tiÕn
bé cña x· héi.
X©y dùng gia ®×nh díi XHCN ph¶i g¾n liÒn víi c«ng
cuéc x©y dùng vµ ph¸t triÓn nÒn c«ng nghiÖp, x©y dùng
c¬ së vËt chÊt ... v× s¶n xuÊt cã ph¸t triÓn míi cã ®iÒu
kiÖn ph¸t triÓn t¨ng cêng phóc lîi tËp thÓ.
N©ng cao tr×nh ®é n¨ng lùc cña ngêi phô n÷, thùc
hiÖn triÖt ®Ó sù nghiÖp gi¶i phãng ngêi phô n÷ ®Ó cho
mèi quan hÖ ®îc b×nh ®¼ng, mÆt kh¸c chóng ta thÊy
râ cuéc ®Êu tranh ®Ó x©y dùng gia ®×nh míi ph¶i kÕt
hîp chÆt chÏ víi cuéc c¸ch m¹ng vÒ t tëng vµ v¨n ho¸, ý

13
thøc t tëng vèn mang tÝnh b¶o thñ so víi sù ph¸t triÓn
cña ®iÒu kiÖn kinh tÕ - x· héi ®Ó x©y dùng gia ®×nh
míi. Cïng víi cuéc c¶i t¹o vµ ph¸t triÓn kinh tÕ ph¶i coi
träng c«ng t¸c t tëng, c«ng t¸c ph¸t triÓn v¨n ho¸ chèng
nh÷ng t tëng cò vÒ luËt h«n nh©n vµ gia ®×nh.
ë níc ta cuéc c¸ch m¹ng XHCN ®· t¹o ra nh÷ng ®iÒu
kiÖn c¬ b¶n vÒ luËt h«n nh©n vµ x©y dùng gia ®×nh
®· nªu trªn. Nh÷ng ngêi céng s¶n quant ©m ®Õn viÖc
x©y dùng h¹nh phóc gia ®×nh lµm cho toµn d©n v× ®ã
còng lµ môc ®Ých ®Êu tranh v× lý tëng cña con ngêi
céng s¶n, ®ång thêi cã x©y dùng mét gia ®×nh tèt míi
cã thÓ x©y dùng mét x· héi tèt. Hå Chñ TÞch nãi "RÊt
quan t©m ®Õn gia ®×nh lµ ®óng, v× nhiÒu gia ®×nh
céng l¹i míi thµnh x· héi tèt, gia ®×nh cµng tèt, x· héi
cµng tèt".

14
 KÕt luËn

Gia ®×nh coi lµ tÕ bµo cña x· héi nã lµ nh©n tè tÝch

cùc thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña x· héi th«ng qua viÖc thùc
hiÖn c¸c chøc n¨ng t¸i s¶n xuÊt ra con ngêi, t¸i s¶n xuÊt
ra søc lao ®éng nh»m ®¸p øng cho con ngêi nhu cÇu
trong mçi gia ®×nh vµ x· héi, h¬n thÕ n÷a gia ®×nh
cßn ph¸t huy vµ truyÒn thô gi¸ trÞ b¶n s¾c d©n téc tinh
thÇn xuyªn suèt vµ mét x· héi cã ph¸t triÓn hay kh«ng ®-
îc ph¶n ¸nh trùc tiÕp vµo tõng thµnh viªn trong mçi gia
®×nh.

15
 Tµi liÖu tham kh¶o

1. C¸c M¸c, ¡nghen: tuyÓn tËp tËp II Nhµ níc b¶n sù

thËt, Hµ Néi 1971.

2. Lª DuÈn vai trß nhiÖm vô cña ngêi phô n÷ ViÖt

Nam trong giai ®o¹n míi cña c¸ch m¹ng, Nhµ xuÊt b¶n sù
thËt 1974.

3. C¸c M¸c b¶n th¶o kinh tÕ - triÕt häc n¨m 1844, Nhµ
xuÊt b¶n sù thËt Hµ Néi 1962.

4. Hå ChÝ Minh tuyÓn tËp, Nhµ xuÊt b¶n sù thËt n¨m

1960.

16