Professional Documents
Culture Documents
Gii iu
1 of 10
ii iu
T-V
nhng din tin quan trng nht i vi lch s Chin tranh Lnh ti Chu
ni chung v vi quan h ngoi giao Trung uc ni ring [1]. Trong mt phn
t th k sau khi nc Cng ho Nhn dn Trung uc (CHNDTQ) ra i vo nm
1949, Bc Kinh gip Vit Nam Dn ch Cng ha (VNDCCH) u tranh
chng li hai k th hng mnh l Php v M. Trong nhng nm 1950, cc cng thc
ca Trung uc c dng lm khun mu cho ng Lao ng Vit Nam (LVN)
trong cuc khng chin chng Php v trong n lc ti xy dng min bc. Trong
nhng nm 1960, Bc Kinh cung cp rt nhiu vin tr gip H Ch Minh chng
li Hoa K. Hu thun ca Trung uc rt quan trng trong vic LVN nh thng
ngi Php vo nm 1954 cng nh trong kh nng chng tr p lc ca M trong cuc
Chin tranh ng dng Ln 2. Vo thi im on kt nht gia VNDCCH v
Trung uc, H Ch Minh xem quan h gia hai bn va l ng ch va l anh
em. Tuy nhin, trong u thp nin 1970, khi cuc chin tranh Vit Nam bt u gim
cng v Trung uc ang sp xp li cc u tin chin lc ca mnh bng cch ci
m vi Hoa K nhm cn bng mi e do t Lin S, mi quan h ca Bc Kinh vi
H Ni bt u rn nt, vi h qu l cuc giao tranh trc tip vo nm 1979.
Ni chung, tm quan trng ca Trung uc trong hai cuc chin tranh Vit Nam
b b qua hoc b nh gi thp trong cc ti liu ca Vit Nam ln phng Ty.[2]
Cc tc gi Vit Nam thng c bc b vai tr ca Trung uc nhm to ra mt
lch s mang tnh dn tc,[3] trong khi vic kh truy cp cc ti liu lu tr ti Trung
uc khin gii hc gi phng Ty gim thiu vai tr ca Bc Kinh trong mu
thun ng Dng.[4] Khng c mt nghin cu y no v quan h gia Trung
uc vi VNDCCH trong giai on 1950-1975. Cun sch ny c gng b p s
thiu ht y bng cch trch dn nhng ti liu mi c t Trung uc trnh by mt
cch y qu trnh chuyn ha trong mi quan h Trung uc-VNDCCH gia hai
cuc chin tranh ng Dng, trong ch trng vo nhng kha cnh chin lc,
chnh tr v qun s ca mi quan h trn.
Nghin cu ny phn tch ngun gc chnh sch ng Dng ca Bc Kinh bng
cch t n vo bi cnh lch s, a phng v quc t, ni n c tho ra. Nghin
cu ny cng iu tra cc nguyn nhn dn n s thng trm trong quan h Trung
Din V chuyn ng
Gii iu
1 of 10
Trch Cng
Gii iu
2 of 10
Din V chuyn ng
Gii iu
2 of 10
Trch Cng
Gii iu
3 of 10
Din V chuyn ng
Gii iu
3 of 10
Trch Cng
Gii iu
4 of 10
Trung uc ca Washington. Vo cui thp nin 1960 u 1970, khi Mao nhn thc
mi e do ln hn t Lin S v e do nh hn t Hoa K ti Vit Nam, ng bt u
sa i li chnh sch ca mnh v khuyn khch Bc Vit tho thun mt gii php ha
bnh.
Tinh thn trch nhim quc t v ngha v phi gip mt ng Cng sn anh em
cng nh vic y mnh cuc cch mng chng quc ti chu l mt yu t quan
trng, thng mang tnh quyt nh trong chnh sch ca Mao v Vit Nam. Nhng
hnh ng ca Bc Kinh v ng Dng thng c thc y bi vin kin ca Mao
v v tr ca Trung uc trn th gii. Khi cng hin c i cho cch mng, Mao nhm
vo vic thay i khng ch nc Trung uc c m c trt t th gii c. ch thc
dn Php ti ng Dng bao gm thnh phn ca mt trt t th gii bt cng v sai
tri m Mao mong mun dp b. Trong suy ngh ca Mao, nu khng c mt thay i
chng li h thng quc t hin thi, chin thng va c c ca Cng sn ti Trung
uc s khng c bo m, cng c v chnh danh. Trong khi trt t quc t c
khin Trung uc phi chu au kh v nhc nh, th vic thnh lp mt trt t mi s
ng gp cho s ti sinh v thnh vng ca Trung uc. Mao t nn an ninh v
thnh vng trong nc ngang hng vi vic pht trin phong tro phn v cc cuc
cch mng v sn trn th gii. Mt th gii gm cc quc gia Cng sn cng ch hng
s l mt bo m tt nht cho chnh quyn ca Mao ti Trung uc. Mao xen ln cc
quan tm v vn an ninh vi thc h trong suy ngh ca mnh. Mao v cc ng s
xem cuc cch mng ca mnh tng t vi cc phong tro gii phng dn tc khc ti
cc quc gia ang pht trin v cho rng khun mu Trung uc th quan trng i vi
cc phong tro y. Xa hn, Mao can thip vo ng Dng t to dng hnh nh
Trung uc trn th gii.
Tuy nhin Mao khng theo ui nhng mc tiu cch mng ca mnh ti ng
nam vi cng cng trong khong thi gian c cp trong cun sch ny. Mc
d ng cm vi phong tro chng quc thc dn trn th gii, Mao cng khng
mun gy chin vi Hoa K. V lnh t Trung uc ny l mt ngi thc t, c kh
nng chnh sa chnh sch khi gp phi nhng kh khn kinh t trong nc hoc
nhng p lc t nc ngoi. ng c kh nng vt qua nhng thoi b chin thut
trong nhiu ln nhng lun gi vng lp trng ca mnh. V d nh t nm 1954 n
1960, ng gim bt s ng h ca Bc Kinh i vi phong tro phn khng ti ng
Dng Trung uc c th tp trung pht trin kinh t trong nc. Mao khng ngn
ngi xut chin thut n ha hoc nhng b nu thy th lc phn ng ang qu
mnh phong tro cch mng c th tip tc u tranh. y l l do ti sao ng
Din V chuyn ng
Gii iu
4 of 10
Trch Cng
Gii iu
5 of 10
chp nhn mt chia r ha bnh ti Vit nam ti Hi ngh Geneva nm 1954 v can
ngn n lc thng nht t nc ca H Ch Minh lc y. E s vic M can thip vo
Vit Nam nu chin tranh tip din, Mao khng mun Trung uc dnh lu n mt
cuc chin tng t nh ti Triu Tin, vn s lm Trung uc trch hng qu trnh
ti xy dng rt cn thit trong nc. Ni lo trc s can thip ca M cng gii thch
c quyt nh ca Mao trong vic a Lo tr li tnh trng trung lp trong Hi ngh
Geneva 1961-62. Mao ng h hnh thc trung lp ca Lo lc y khng phi v ng
mun to ra tnh trng trung lp vnh vin nc ny, nh Lin S mong mun, m
bi v ng mun to thm thi gian Pathet Lo cng c v pht trin lc lng, tin
n ginh ly quyn lc. Trong tnh tan ca Mao, nhng b v n ha khng c
ngha l t b; cch mng cn phi qua tng giai on. Mao hiu r cu chm ngn ca
Lenin mt bc li hai bc tin khi tin hnh cch mng. V t kinh nghim ca
chnh mnh, ng kt lun rng vic chun b cho chuyn bin cch mng l mt cuc
ua ng di ch khng phi l c ly ngn.
Tnh cch c nhn l yu t quan trng th ba trong qu trnh hnh thnh thi
ca Bc Kinh i vi cch mng Vit Nam. Khi cn nhc vin tr cho Vit Minh, gii
lnh o CSTQ khng th b qua mi quan h c nhn mt thit v tnh on kt
cch mng m h v H Ch Minh c c trong nhng nm cng nhau chin u
trc y. C cng nhng gi tr v nim tin ging nhau, h tri qua nhng kh
khn tr ngi tng t nhau. H lm bn vi nhng ng vin CSTQ k cu nh
Chu n Lai, Lu iu K, Vng Nhc Phi, Bnh Bi, v L Ph Xun t nhng
nm 1920, khi ng hot ng trong ng Cng sn Php v sau ng vai i din
ca Tam uc t h tr phong tro cng nhn v nng dn ti Qung ng. Trong
thi k ni chin Trung uc vo nhng nm cui 1940, chnh quyn ca H
cung cp ni tr n cho qun i CSTQ t min nam Trung uc khi h rt qun
sang Vit Nam trnh qun i uc Dn ng tn cng. ua quyt nh gip
Vit Minh vo nm 1950, Mao nhn mnh tm quan trng ca vic trao i tnh hu
ngh gia hai bn.
Cui cng, ch s dng cuc u tranh quc t pht trin lch trnh chnh tr
trong nc thng c t v tr quan trng trong cc cn nhc ca Mao v Vit
Nam. Vic ny th hin r rt vo nm 1962 khi Mao ch trch nhng xng c
xem l xt li trong chnh sch i ngoi t ni b ng v nhn mnh ln na s cn
thit phi chng li ch ngha quc v ng h phong tro gii phng dn tc, bao
gm cuc u tranh ti Vit Nam. S ti nhn mnh vic ng h s nghip phn
trn th gii ni chung v ti Vit Nam ni ring to cho Mao mt cng c hu hiu
Din V chuyn ng
Gii iu
5 of 10
Trch Cng
Gii iu
6 of 10
Gii iu
6 of 10
Trch Cng
Gii iu
7 of 10
Ngun H s Lu tr
Din V chuyn ng
Gii iu
7 of 10
Trch Cng
Gii iu
8 of 10
Hi K V Nht K
Din V chuyn ng
Gii iu
8 of 10
Trch Cng
Gii iu
9 of 10
Nhiu quan chc ng, ch huy qun s, nh ngoi giao, th k v thng dch vin
v hu xut bn nhng hi k v nht k c nhn ca mnh trong thp nin va qua.
Trong vi trng hp, cc tc gi nh vo nhng ph t tr gip h i chng ti liu
trong cc vn kh. Nhng nht k v hi k ny thng cho thy nhng ng c v tnh
ton ngm ng sau nhng trng hp n thun v chnh sch. Khng nhng chng
cung cp nhng bng chng mi v nhng li pht biu ca Mao vn thng khng
tm thy ni khc, m cn l mt ca s quan trng cho thy nhng g ng c. T
ta c th t do tm hiu mi tng giao trong cc hot ng ca Mao vi nhng
ng s cao cp v th k ca mnh. T nhng cu chuyn ny, ta c th nhn hiu
c qu trnh tho chnh sch cng nh quan im ca Mao. Nhng nht k v hi k
c nhn c ch nht cho cuc nghin cu ny bao gm Bc Nht Ba, Trn Canh, Hu
Zhengqing, L Vit Nhin, La u Ba, Shi Zhe, Tong Xiaopeng, Vng Bnh Nam,
Ng Tu Quyn, Hng Hng Huy, Zeng Sheng, v Zhang Dequn[5].
Din V chuyn ng
Gii iu
9 of 10
Trch Cng
Gii iu
10 of 10
Din V chuyn ng
Gii iu
10 of 10