Professional Documents
Culture Documents
Li ni u.....................................................................................................................2
Kt lun.........................................................................................24
Ti liu tham kho.......................................................................25
Li ni u
Trong xu th hi nhp kinh t quc t, Vit Nam ta ang trn ng pht trin
cng nghip ha - hin i ha (CNH-HH) t nc. Bt u t i hi VI, ng ta
c nhng i mi t duy ban u v xc nh khi nim cng nghip ha hin i
ha. Cng vi l nhn thc v pht trin nn kinh t th trng nh hng x hi
ch ngha, lm c iu th chng ta cn pht huy v tn dng rt nhiu ngun
lc nh: ngun lc t nhin, ngun nhn lc, vn u t, khoa hc k thut - cng
ngh tin tin hin i
Sau khi c tm hiu mn hc ng li cch mng ca ng cng sn Vit
Nam, em phn no hiu v tm quan trng ca nhng chnh sch, ng li ca
ng ta trong cng cuc xy dng v bo v t quc. c bit l nhng ng li v
khoa hc v cng ngh trong s nghip cng nghip ha, hin i ha, con ng
gip chng ta thot khi tnh trng ngho nn lc hu, a nc ta tr thnh mt nc
c nn kinh t vng mnh. Mt nc nu khng xy dng c mt nn khoa hc v
cng ngh pht trin th s lun lun b tt hu v khng th cnh tranh c vi th
gii trong k nguyn hi nhp hin nay. Nn khoa hc v cng ngh khng phi t
nhin m c v cng khng phi ch mt lc m c ngay m cn c mt chnh sch
pht trin lu di v ng n. Nhn thc c tm quan trng , ng ta a
pht trin khoa hc cng ngh tr thnh mt trong nhng mc tiu hng u ca t
nc. Tuy nhin, p ng c s thay i ca ton th gii, ng li ca chng
ta cng phi i mi v linh hot theo. Vy, u l nh hng ca ng v nh nc
ta v khoa hc cng ngh thi k i mi? u l nhng thnh cng v kt qu nhn
c trong giai on hin nay v nhng nh pht trin trong tng lai?
tr li nhng cu hi trn, em quyt nh la chn ti: " Chin lc
khoa hc cng ngh giai on 2000-2020". Tiu lun c th cn nhiu thiu st, em
rt mong c c gp v nhn xt bi lm thm hon thin.
so vi cc nc i trc. y l
trc, tn dng xu th ca thi i qua hi nhp quc t rt ngn thi gian. Tuy
nhin, tin hnh cng nghip ha theo kiu rt ngn so vi cc nc i trc, chng
ta cn thc hin cc yu cu nh: pht trin kinh t v cng ngh phi va c nhng
bc tun t, va c bc nhy vt; pht huy nhng li th ca t nc, gn cng
nghip ha vi hin i ha, tng bc pht trin kinh t tri thc; pht huy ngun lc
tr tu v sc mnh tinh thn ca con ngi Vit Nam. c bit coi trng pht trin
gio dc v o to, khoa hc v cng ngh, xem y l nn tng v ng lc cho
cng nghip ha, hin i ha.
- Hng cng nghip ha, hin i ha nc ta: phi pht trin nhanh v c hiu
qu cc sn phm, cc ngnh, cc lnh vc c li th, p ng nhu cu trong nc v
xut khu.
- Cng nghip ha, hin i ha t nc phi bo m xy dng nn kinh t c lp
t ch, ch ng hi nhp kinh t quc t, tc l phi tin hnh cng nghip ha trong
mt nn kinh t m, hng ngoi.
- y nhanh cng nghip ha, hin i ha nng nghip nng thn, hng vo vic
nng cao nng sut, cht lng, sn phm nng nghip
1.2 Ni dung v nh hng pht trin khoa hc cng ngh trong qu trnh cng
nghip ha - hin i ha 2001 -2020:
1.2.1 Ni dung chnh
a. Giai on 2001-2010:
Ngy 31/12/2003, Chnh ph ra quyt nh ph duyt "Chin lc pht trin
khoa hc v cng ngh Vit Nam n nm 2010", ni dung chnh l:
1. Pht trin khoa hc v cng ngh l quc sch hng u, l nn tng v ng lc
y mnh cng nghip ho, hin i ho t nc
KH&CN nhanh chng pht huy c vai tr l nn tng v ng lc y
mnh CNH, HH t nc, Nh nc cn c chnh sch quan tm c bit n pht
trin KH&CN: coi u t cho KH&CN l u t pht trin; u tin u t xy dng
c s h tng k thut, pht trin ngun nhn lc; to ng lc vt cht v tinh thn
mnh m cho c nhn hot ng KH&CN, trng dng v tn vinh nhn ti.
2. Pht trin kinh t - x hi da vo khoa hc v cng ngh, pht trin khoa hc v
cng ngh nh hng vo cc mc tiu kinh t - x hi, cng c quc phng v an
ninh
Cc ch trng, quyt nh, chng trnh, d n pht trin kinh t - x hi
quan trng phi c lun c v KH&CN; cc nhim v KH&CN phi hng vo
gii quyt c hiu qu cc mc tiu kinh t - x hi. Mi ngnh, mi cp phi y
mnh vic trin khai nghin cu v ng dng rng ri thnh tu KH&CN vo hot
ng kinh t - x hi, quc phng, an ninh, t vic nh hng chin lc pht trin,
hoch nh chnh sch, xy dng quy hoch, k hoch n vic t chc thc hin.
3. Bo m s gn kt gia khoa hc v cng ngh vi gio dc v o to; gia khoa
hc v cng ngh; gia khoa hc x hi v nhn vn, khoa hc t nhin, khoa hc k
thut
S gn kt gia KH&CN vi gio dc - o to trc ht phi c thc hin
ngay trong cc trng i hc, cc t chc nghin cu v pht trin; ng thi c c
7
to iu kin hnh thnh v pht trin mt s ngnh ngh mi, nng cao sc cnh
tranh ca nn kinh t; nhng cng ngh, pht huy c li th ca nc ta v ti
nguyn nng nghip nhit i v lc lng lao ng di do nng thn, to ra sn
phm xut khu v vic lm c thu nhp cho cc tng lp dn c.
a) Cng ngh thng tin - truyn thng (CNTT - TT)
Tp trung nghin cu v pht trin:
- Cc cng ngh mi trong lnh vc truyn thng: cc dch v bng thng rng; cc h
thng chuyn mch; cc h thng truyn dn quang dung lng ln; cc cng ngh
truy nhp; h thng thng tin di ng, mng Internet th h mi; cng ngh thng tin
v tinh; cng ngh qun l mng; cng ngh pht thanh v truyn hnh s.
- Cng ngh phn mm: c s d liu, cng ngh ni dung, cng ngh a phng
tin, h thng thng tin a l, ho
- Nghin cu tr tu nhn to, ch trng nhng vn c th ca Vit Nam: nhn
dng ch Vit; cng ngh tri thc; h chuyn gia; dch t ng.
- Nghin cu c bn nh hng ng dng trong mt s lnh vc chn lc: ton hc
ca tin hc; mt s hng lin ngnh chn lc nh cng ngh nano, linh kin in t
th h mi, lm c s cho pht trin ng dng tin hc cp nano.
b) Cng ngh sinh hc (CNSH)
Xy dng v pht trin cc cng ngh nn ca cng ngh sinh hc t trnh
tin tin trong khu vc, gm: Cng ngh gen (ti t hp ADN); cng ngh vi sinh
nh hng cng nghip; cng ngh enzym - protein phc v pht trin cng nghip
thc phm, dc phm; cng ngh t bo (thc v ng vt) phc v chn, to ging
mi trong nng, lm, thu sn v pht trin liu php t bo trong y t.
c) Cng ngh vt liu tin tin
Tp trung nghin cu, pht trin v ng dng c hiu qu cc hng cng
ngh sau: Cng ngh vt liu kim loi, cng ngh vt liu polime v compozit, cng
ngh vt liu in t v quang t, cng ngh vt liu y - sinh, cng ngh vt liu nano
d) Cng ngh t ng ho v c in t
10
my mc p ng nhu cu trong nc, tin ti xut khu: Cng ngh to phi; cng
ngh gia cng c; cng ngh x l b mt, cng ngh ch to cc thit b, ph tng
c chng: ch to cc kt cu thp ln, kt cu cng trnh; cng ngh ch to my
phc v c gii ho nng nghip, bo qun v ch bin lng thc thc phm.
h) Cc cng ngh bo qun v ch bin nng sn, thc phm
Tp trung nghin cu v ng dng cc cng ngh nhm nng cao gi tr gia
tng v sc cnh tranh ca nng sn, thc phm: Cng ngh s ch, cng ngh bo
qun, cng ngh ch bin, hin i ho h thng kim tra cht lng nng sn, thc
phm ch bin theo cng ngh tng hp vi tiu chun quc t v khu vc nhm p
ng yu cu cht lng hng xut khu v bo v quyn li ngi tiu dng trong
nc.
12
mi cho cc nc ang pht trin c th rt ngn qu trnh cng nghip ho, hin i
ho.
Khoa hc v cng ngh ang tr thnh lc lng sn xut trc tip, hng u.
Sc mnh ca mi quc gia tu thuc phn ln vo nng lc KH&CN. Li th v
ngun ti nguyn thin nhin, gi lao ng r ngy cng tr nn t quan trng hn. Vai
tr ca ngun nhn lc c trnh chuyn mn, c nng lc sng to, ngy cng c
ngha quyt nh trong bi cnh ton cu ho kinh t.
Thi gian a kt qu nghin cu vo p dng v vng i cng ngh ngy
cng rt ngn. Li th cnh tranh ang thuc v cc doanh nghip bit li dng cc
cng ngh mi to ra cc sn phm v dch v mi, p ng nhu cu a dng v
lun thay i ca khch hng. Vi tim lc hng mnh v ti chnh v KH&CN, cc
cng ty xuyn quc gia, a quc gia ang nm gi v chi phi th trng cc cng
ngh tin tin.
thch ng vi bi cnh trn, cc nc pht trin ang iu chnh c cu
kinh t theo hng tng nhanh cc ngnh cng nghip v dch v c hm lng cng
ngh cao, cng ngh thn mi trng; y mnh chuyn giao nhng cng ngh tiu
tn nhiu nguyn liu, nng lng, gy nhim cho cc nc ang pht trin. Nhiu
nc ang pht trin dnh u tin o to ngun nhn lc KH&CN trnh cao, tng
mc u t cho nghin cu v i mi cng ngh, nht l mt s hng cng ngh
cao chn lc; tng cng c s h tng thng tin - truyn thng; nhm to li th
cnh tranh v thu hp khong cch pht trin.
b) Xu th ton cu ho v hi nhp quc t
Xu th ton cu ho v hi nhp kinh t quc t ngy cng gia tng. y va
l qu trnh hp tc pht trin va l qu trnh u tranh gia cc nc bo v
li ch quc gia.
tn ti v pht trin trong mi trng cnh tranh ngy cng quyt lit,
nhng yu cu v tng nng sut lao ng, thng xuyn i mi v nng cao cht
lng sn phm, i mi cng ngh, i mi phng thc t chc qun l, ang t
13
ra ngy cng gay gt hn. c bit, trong bi cnh ton cu ho kinh t, cc thnh tu
to ln ca cng ngh thng tin - truyn thng, xu hng ph cp Internet, pht trin
thng mi in t, kinh doanh in t, ngn hng in t, Chnh ph in t, v.v...
ang to ra cc li th cnh tranh mi ca cc quc gia v tng doanh nghip.
i vi cc nc ang pht trin nu khng ch ng chun b v ngun nhn
lc, tng cng c s h tng thng tin - vin thng, iu chnh cc quy nh v php
l, v.v... th nguy c tt hu ngy cng xa v thua thit trong quan h trao i quc t
l iu kh trnh khi.
2.1.2 Bi cnh trong nc
Sau hn 15 nm i mi, nc ta t c nhng thnh tu quan trng, lm
nn tng cho giai on pht trin mi: nn kinh t c mc tng trng cao, lin tc;
tnh hnh chnh tr, x hi n nh; xu th dn ch ho, x hi ho ngy cng m rng;
i sng nhn dn c nng cao r rt; quan h hp tc quc t c ci thin.
i hi ng ln th IX tip tc khng nh con ng i mi theo hng y mnh
CNH, HH a nc ta c bn tr thnh mt nc cng nghip vo nm 2020;
ch ng hi nhp kinh t quc t, cam kt thc hin cc tho thun trong khun kh
AFTA, Hip nh thng mi Vit Nam - Hoa K, tch cc chun b tham gia WTO;
tng cng i mi khu vc kinh t quc doanh, pht trin kinh t tp th, khuyn
khch khu vc dn doanh, h tr mnh m khu vc doanh nghip va v nh; y
mnh ci cch hnh chnh, v.v...
Chin lc pht trin kinh t - x hi 2001 - 2010 ca nc ta xc nh mc
tiu pht trin tng qut l: a nc ta ra khi tnh trng km pht trin, nng cao r
rt i sng vt cht v tinh thn ca nhn dn, to nn tng n nm 2020 nc ta
c bn tr thnh mt nc cng nghip theo hng hin i; ngun lc con ngi,
nng lc khoa hc v cng ngh, kt cu h tng, tim lc kinh t, quc phng, an
ninh c tng cng; th ch kinh t th trng nh hng x hi ch ngha c
hnh thnh v c bn; v th ca nc ta trn trng quc t c nng cao.
14
15
Vit Nam trong thi k i mi v hi nhp. Ngun nhn lc trc tip tham gia
nghin cu khoa hc c bc trng thnh ng k, k tha v tip ni s tinh
ty ca cc nh khoa hc u n trng thnh trong thi k cch mng, c b dy
truyn thng v thc tin, t c nhng thnh tu KH&CN trong cc ngnh :
2.2.1 Nng lm ng nghip
a) Nng nghip:
Hot ng nghin cu KH&CN trong lnh vc nng nghip to ra c
nhiu kt qu thit thc, phc v c lc cho s nghip pht trin nng nghip v
nng thn nc ta. Cc thnh tu v ging cy trng, vt nui gp phn nng cao
nng sut, cht lng, sn lng lng thc, thc phm, a sn xut nng nghip
tng bc tr thnh sn xut hng ho, khng nhng p ng nhu cu tiu dng
trong nc m cn d tha xut khu. Nhng kt qu nghin cu v thit b v
cng ngh sy, bo qun, ch bin, bao b, ng gi lm tng cht lng v gi
tr, tng kh nng cnh tranh ca sn phm. Bn cnh , KH&CN cn gp phn khai
thc c hiu qu v bn vng ti nguyn thin nhin, bo v mi trng.
b) Chn nui
T trng ca chn nui trong ton ngnh nng nghip tng t 17,9% nm
1986 ln 20% nm 2004 v tng bc tr thnh mt ngnh sn xut hng ha c quy
m ngy cng cao trong nng nghip. Phng thc t chc sn xut chn nui cng
nghip v bn cng nghip pht trn. c bit xut hin nhiu m hnh trang tri
ng dng tt cc tin b KH&CN, t hiu qu kinh t cao. n b sa tng t 3.910
con nm 1985, ln gn 100 ngn con nm 2004. Cht lng n b sa cng c
nng ln r rt, kh nng sn xut sa t 1880-2100kg/chu k nm 1985 ln 3414
4000kg/chu k nm 2004.
Quy trnh chn on, phng bnh cho gia sc, gia cm cng c p dng c
hiu qu. Trong nghin cu phc v phng chng dch cm gia cm bc u thit
lp phng php chn on, ch khng nguyn v khng th phc v cho chn
17
18
2000. Tc tng trng bnh qun hng nm v tng sn lng l 7%, v gi tr xut
khu l 10%.
2.2.2 Cng nghip
Cc ti nghin cu gii quyt c nhiu vn khoa hc mang tnh
nh hng, lin quan n cc lnh vc cng ngh cao, cng ngh u tin pht trin,
lm c s cho vic hoch nh cc quy hoch pht trin kinh t ngnh, xy dng chin
lc KH&CN v l trnh cng ngh n nm 2020 ca ngnh.
a)Cng ngh vt liu
Nhiu cng ngh mi c nghin cu v ng dng thnh cng, mang li
hiu qu KT-XH cao, nh: cng ngh sn xut m bi trn cht lng, cng ngh
hon nguyn ilmenhit Vit Nam to vt liu bc que hn cht lng cao; cng ngh
nu luyn cc loi hp kim trung gian Al-Si, Al-Mn, Al-Fe, Cu-P c th nghim
thnh cng; Cng ngh ch to vt liu composit nn kim loi c ng dng
ch to mt s sn phm nh bc trt, tip im, thay th hng nhp ngoi; cng
ngh sn xut fero t him Manh c hon thin
b)C kh, ch to my v t ng ho
Nhiu kt qu nghin cu trong cc lnh vc gia cng c kh v ch to my
c p dng thnh cng, phc v thit thc cho cc ngnh kinh t quc dn, cho
s nghip CNH, HH nng nghip v nng thn. Cc dy chuyn thit b sn xut
phn NPK theo cng ngh v vin bng hi nc v bao vin theo cc mu khc
nhau, mt s cng ngh ch to c a vo ng dng thnh cng trong thc t
nh: cng ngh ch to mng cp liu vn chuyn cc vt liu dng bt c h
thng iu khin t ng, my ct thp tm c ln 9mx20m, iu khin t ng CNC,
di tc ct 1-2.000mm/pht, ch to thnh cng cc h thng gim st, o lng,
iu khin v qun l cc cn nh lng dng cho cc trm trn b tng, cc thit b
cnh bo kh chy n t ti ch hoc kp ti vi nhy 0,05% LEL, m bo an
19
ton cho ngi lao ng trong cc hm l, thay th nhp ngoi, gi thnh ch bng
khong 60% gi thit b nhp khu;
c) T ng ha
Cc cng trnh nghin cu c a vo ng dng kp thi trong sn xut,
nh: trm o Carota in Sodesep v h thng my ging o kim tra khai thc
Computalog; h thng iu khin cp liu lin tc sn xut phn ln NPK; h thng
SCADA din rng phc v gim st, theo di mc tiu phc v quc phng; h thng
thit b t ng x l nhit trong dy chuyn ch bin ht iu xut khu, lm tng
nng sut gp 3 ln, cht lng sn phm t tiu chun xut khu.
2.2.3 Bu chnh vin thng, cng ngh thng tin v mng li dch v
a) Bu chnh vin thng
Nm 2004, hot ng nghin cu KH&CN trong ngnh BCVT c thc
y mt cch tch cc v em li nhiu kt qu c trin vng p dng thc t. Cc
ti tp trung nghin cu, tip cn cc cng ngh mi, to ra cc gii php v mt
k thut nhm tip tc m rng v hon thin c s h tng vin thng quc gia, nng
cao cht lng cc dch v bu chnh vin thng. Ngnh bu chnh vin thng xy
dng xong d tho Chin lc pht trin cng ngh thng tin v truyn thng n
2010 v nh hng n 2020.
V tng th, cc hot ng nghin cu KH&CN ng gp tch cc v c
hiu qu cho nhim v xy dng c s h tng vin thng quc gia v khng ngng
nng cao cht lng ca cc dch v bu in v vin thng.
b) Cng ngh thng tin
Nhiu kt qu nghin cu xy dng phn mm qun l c a vo ng
dng, phc v tt cng tc qun l nh Chng trnh qun l cn b, h thng lu tr,
cp nht, khai thc thng tin, qun l cc vn bn quy phm php lut, h thng mng
thng tin cung cp, lin kt cc ngun d liu ca cc t chc KH&CN. hon
thnh phn mm tng hp ting ni- vn bn (Text-Voice); hon thnh v th nghim
20
d) Pht trin th trng khoa hc - cng ngh gn vi vic thc thi quyn s hu tr
tu: Cn to iu kin thun li ti a cho cc sn phm khoa hc - cng ngh trong
nc v nc ngoi c trao i, mua bn trn th trng.
e) Tch cc, ch ng hi nhp quc t v khoa hc v cng ngh.
Xy dng v thc hin cc chng trnh, d n, nhim v, nghin cu chung trong
khun kh cc tha thun song phng v a phng. Khuyn khch hp tc nghin
cu khoa hc v pht trin cng ngh gia doanh nghip, trng a hc, vin nghin
cu, c nhn trong v ngoi nc v cc i tc nc ngoi.
Thu ht chuyn gia, nh khoa hc l ngi nc ngoi v ngi Vit nc ngoi
tham gia cc d n nghin cu, o to nhn lc khoa hc - cng ngh, hnh thnh cc
nhm nghin cu mnh Vit Nam. Ngoi ra, c th tng cng t chc, ch tr cc
hi ngh, hi tho, trin lm khoa hc quc t ti Vit Nam.
f) y mnh tuyn truyn nng cao nhn thc x hi v vai tr ca khoa hc - cng
ngh.
23
Kt lun
Khoa hc cng ngh lun l u tin hng u ca t nc ta, c bit l trong thi k
cng nghip ha - hin i ha. Ty thuc vo bi cnh trong v ngoi nc m mi
thi k li c nhng c hi v thch thc ring. Do vy, ng v Chnh ph li cng
cn c mt ng li ch o chin lc ng n, c gc nhn bin chng pht
trin t nc. Tiu lun trn im qua nhng thnh tu tiu biu nht trong cng
cuc ci cch v pht trin khoa hc - cng ngh m nc ta t c, qua
khng nh vai tr quyt nh ca khoa hc - cng ngh trong cng nghip ha - hin
i ha t nc. Tuy c nhiu tin b v cn bn nhng vn cn tn ti mt vi
hn ch thiu st, cha thc hin ng v t mc tiu ra. D vy, vn l bi
hc kinh nghim chng ta hon thnh tt hn na nhng mc tiu sp ti. Ch cn
10 nm na thc hin quyt tm a nc ta tr thnh mt nc cng nghip pht
trin v c bn, nh hng giai on 2011-2020 s quyt nh nc ta c th t
c mc tiu y hay khng. V vy, chng ta li cng phi hc tp nhng kinh
nghim t trc thm phn u v quyt tm thc hin nhng bc i ng n
nht trong thi k sp ti.
24
25