You are on page 1of 182

B KHOA HC V CNG NGH

Vin NC in t, Tin hc, T ng ha


156A Qun Thnh, Ba nh, H Ni
e s c e








Bo co tng kt khoa hc v k thut ti:
NGHIN CU THIT K, CH TO H
SCADA PHC V AN TON LAO NG
TRONG NGNH KHAI THC HM L


GS.TSKH. Nguyn Xun Qunh











H Ni, 05/2004












Bn quyn 2001-2004, Vin NC in t, Tin hc, T ng ha


B KHOA HC V CNG NGH
Vin NC in t, Tin hc, T ng ha
156A Qun Thnh, Ba nh, H Ni
e s c e








Bo co tng kt khoa hc v k thut ti:
NGHIN CU THIT K, CH TO H
SCADA PHC V AN TON LAO NG
TRONG NGNH KHAI THC HM L


GS.TSKH. Nguyn Xun Qunh











H Ni, 05/2004












Bn tho vit xong 05/2004
Ti liu ny c chun b trn c s kt qu thc hin ti cp
Nh nc m s KC.03.04



DANH SCH CN B KHOA HC CHNH THAM
GIA THC HIN TI

STT Tn Ghi ch
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
GS.TSKH. Nguyn Xun Qunh
TS. Nguyn Th Truyn
ThS. Nguyn Duy Hng
ThS. Trn Thanh Thy
ThS. Trnh Hi Thi
KS. Nguyn Th Hng Lan
KS. T Vn Nam
KS. Nguyn Nam Hi
KS. Bi c Tr
KS. Nguyn c Lng
KS. Nguyn Cng Hiu
KS. Luyn Tun Anh
KS. Kiu Mnh Cng
KS. Nguyn Th Vinh
KS. Nguyn Vn Cng

Ch nhim ti
Ch tr phn thit k cc trm o
Ch tr phn thit k h thng
* CHUYN GIA C VN CHUYN NGNH:
KS. Bng c, Ph cc trng Cc K thut An ton - B Cng nghip
TS. L Vn Thao, Vin khoa hc Cng ngh m


BI TM TT
ti Nghin cu Khoa hc cp Nh nc KC.03.04 thuc chng trnh Khoa
hc Cng ngh quc gia v T ng ho KC.03 c tn gi : Nghin cu thit k
ch to h SCADA phc v an ton lao ng trong ngnh khai thc hm l l
mt trong nhng ti trng im ca chng trnh KC.03. Nhng tai nn do
chy n gy ra ti cc m than Vit nam v trn th gii trc v gn y
gy ra ni bc xc cho nhng ngi lm nghn cu Khoa hc Cng ngh, ng
thi phn nh tnh thi s cp bch ca ti.
Tuy thi gian thc hin khng di nhng ti a ra uc nhiu kt qu
nghin cu ng k c v mt khoa hc, cng ngh v c v mt ng dng thc
tin. Sau y l mt s kt qu nghin cu chnh:
1. kho st tng i y thc trng khai thc than v k thut cnh
bo chy n ti cc m than hm l ca Vit Nam.
2. Nghin cu gii php tng th v thit k chi tit cho h thng SCADA c
th phc v an ton lao ng trong ngnh khai thc than hm l trong iu
kin kh hu khc nghit Vit Nam.
3. Xy dng m hnh m phng phc v cho cng tc nghin cu l thuyt
cng nh nghin cu thit k.
4. Ch to hon chnh h thng SCADA phc v an ton lao ng trong khai
thc than hm l. ng thi ti cng ch to thnh cng b cnh bo
chy n cm tay a vo ng dng c cc cng ty than ht sc hoan
nghnh v hin nay ang chuyn sang d n sn xut hng lot.
5. H thng thit b SCADA ca ti c a vo ng dng nhiu thng
nay ti khu m v mang li hiu qu kinh t r rt. H thng c Tng
cng ty than Vit Nam nh gi cao v ha hn nhiu trin vng.
6. V mt khoa hc, ti cng b c 8 cng trnh khoa hc trong v
ngoi nc. Hai nghin cu sinh ang lm lun n Tin s theo hng
nghin cu ca ti. Ni dung cc lun n l nhng pht trin su hn v
mt hc thut ca ni dung nghin cu ti.
Cui cng ti xy dng c m hnh y ti phng th nghim phc v
cho cng tc nghin cu lu di, ng thi o to c mt i ng cn b
chuyn su cho hng nghin cu ny.




ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
3

MC LC
PHN I : M U .........................................................................5
I. GII THIU CHUNG........................................................................................................ 5
II. MC TIU, NI DUNG NGHIN CU............................................................................ 6
PHN II : NI DUNG CHNH BO CO...........................................7
III. TNG QUAN TNH HNH NGHIN CU TRONG V NGOI NC........................... 7
IV. CC KT QU KHO ST V NGHIN CU............................................................... 9
1. Kho st tnh hnh ti cc m ([8], [9]).............................................................................. 9
2. Mt s vn v an ton lao ng trong khai thc hm l ([8], [9]) .............................. 11
2.1. Cng tc an ton cc m......................................................................... 11
2.2. Vn v phng chng chy n................................................................. 14
2.3. Vn v mi trng c hi .................................................................... 17
2.4. Vn v thot kh trong khai thc............................................................ 18
2.5. Cc thng s mi trng cn kim sot trong khai thc hm l ............... 19
3. Thit b in trong khai thc m ([10],[11]) ..................................................................... 20
3.1. Phn loi thit b in trong hm m......................................................... 20
3.2. Cc yu cu i vi thit b in trong hm l .......................................... 21
4. C s l thuyt v yu cu ca cc cm bin kh .......................................................... 21
4.1. C s l thuyt............................................................................................ 21
4.2. Yu cu ca cc cm bin .......................................................................... 22
4.3. Cc phng php cm bin kh.................................................................. 22
4.4. Gii thiu v cc loi sensor la chn....................................................... 28
4.5. Hin trng v cc thit b o kh trong Tng Cng ty than Vit Nam........ 33
V. C S THIT K H THNG...................................................................................... 36
1. C s, quan im thit k cc thnh phn trong h thng ............................................ 36
1.1. C s chung thit k h thng .................................................................... 36
1.2. Quan im thit k h thng thit b o phn tn ...................................... 38
2. Cu trc cc thnh phn trong h thng ........................................................................ 39
VI. THIT K M HNH H THNG V TT IU HNH.................................................. 43
1. M hnh v cc giao din ni ghp trong h thng......................................................... 43
1.1. Cc ni dung chnh th nghim ................................................................. 43
1.2. M hnh chung h thng th nghim.......................................................... 43
1.3. Trm thit b ch VIAG-MCS05 v cu hnh PC-Server trong m
hnh th nghim.......................................................................................... 45
1.4. Thit k cc khi ni ghp mng................................................................ 46
2. Thit k giao thc truyn thng...................................................................................... 48
2.1. Gii thiu chung v giao thc .................................................................... 48
2.2. Cu hnh v cu trc cc thnh phn trong h thng mng ...................... 49
3. Thit k phn mm qun l, iu hnh SLabS-Mining trn PC-Server.......................... 56
3.1. Xy dng cc chc nng phn mm........................................................... 56
3.2. Thit k c s d liu ................................................................................. 57
3.3. Hot ng trao i d liu gia PC-Server vi trm thit b ch
VIAG-MCS05.............................................................................................. 64

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
4

3.4. Giao din v cc chc nng phn mm c xy dng............................. 66
VII. THIT K CC TRM THIT B O PHN TN......................................................... 71
1. Gii thiu chung.............................................................................................................. 71
2. Thit k chi tit cc trm thit b o ................................................................................ 71
2.1. Thit k phn cng trm lm vic .............................................................. 71
2.2. Thit k phn cng im o ....................................................................... 75
2.3. Thit k thit b o kh mtan cm tay........................................................ 77
3. Thit k phn mm......................................................................................................... 80
3.1. Thit k phn mm trm lm vic............................................................... 80
3.2. Thit k phn mm cho im o ................................................................. 91
3.3. Thit k phn mm cho thit b o kh mtan cm tay ............................... 93
3.4. Thit k phn mm qun l s liu ti trm lm vic................................. 93
4. Cc phng php truyn thng...................................................................................... 97
4.1. Truyn dn v tuyn (dng cho trm lm vic DCS02) ............................. 97
4.2. Truyn dn hu tuyn................................................................................. 98
VIII. TH NGHIM H THNG TI PHNG TH NGHIM............................................... 101
1. Mc tiu, ni dung th nghim..................................................................................... 101
2. Cu hnh v bi ton phc v th nghim ti phng th nghim.................................. 101
3. Kt qu th nghim m hnh ti phng th nghim ...................................................... 105
IX. TH NGHIM H THNG TI M THAN NG HAI.................................................. 108
1. Mc tiu, ni dung th nghim..................................................................................... 108
1.1. Mc tiu th nghim................................................................................. 108
1.2. Ni dung th nghim................................................................................ 108
2. H thng th nghim v bi ton gii quyt ................................................................. 109
2.1. Cu hnh phc v bi ton th nghim ti m than ................................. 109
2.2. M t khai trng..................................................................................... 110
2.3. Yu cu v ngng bo ng ................................................................... 112
2.4. Cng tc i snh kt qu gim st ......................................................... 112
3. Kt qu th nghim v nh gi................................................................................... 112
3.1. Phn h thng TT iu hnh .................................................................... 112
3.2. Phn cc thit b o.................................................................................. 116
PHN III : KT LUN V PH LC BO CO................................118
X. KT LUN V KIN NGH ..........................................................................................118
XI. PH LC BO CO....................................................................................................122
1. i chiu kt qu thc hin so vi ng k ban u ................................................... 122
2. H s, vn bn php l lin quan................................................................................. 124
3. Cc s thit k trm thit b ch VIAG-MCS05 ....................................................... 145
4. S thit k cc trm thit b o DCS.xx................................................................... 153
5. Cc dch v c bn v quy nh chung trong giao thc KC.03.04-PB v1.0 ................. 161
6. Mt s s liu thu c trong t th nghim ti m than Ng Hai ............................ 166
7. Tng hp mt s mn hnh chc nng phn mm Slabs-Mining ................................ 170
8. Din gii mt s hm ngi dng UF (User Functions) s dng trong phn
mm SLabs Mining V1.02.............................................................................................172


ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
5

PHN I : M U
I. GII THIU CHUNG
Trong nhng nm gn y, sn lng khai thc than ca Tng cng ty Than Vit
Nam (TVN) ngy cng tng, cng theo l vic tng sn lng than xut khu
nn li nhun thu c t ngnh than ngy cng ln. n ngy 21/11/2003 sn
lng khai thc than ca TVN t 18 triu tn, v trc k hoch t ra l 2 nm.
Theo Tng cng ty Than Vit Nam, tng doanh thu nm 2003 ca ngnh d kin
t gn 9.502 t ng, trong , doanh thu t sn xut than l 6.050 t ng, cn
li l cc ngnh ngh khc. Nh vy, t trng tnh theo doanh thu ca cc ngnh
ngh khc so vi than nm 2003 t 36/64%. Nm nay, Than Vit Nam np vo
NSNN khong 375 t ng, li nhun trc thu t 352 t ng. Thu nhp bnh
qun ca CBCNV t gn 2 triu ng/ngi/thng. Tuy nhin i cng vi nhng
con s trn th v khai thc, hin nay TVN phi u t nhiu vo khai thc hm
l, cn sn lng khai thc than l thin ngy cng gim. Khi trin khai vo khai
thc hm l th lun c nguy c xy ra cc him ho nh: chy n kh mtan, bc
nc, sp hm l, Trong cc him ho trn th him ho chy n kh m tan l
khng khip nht bi v n xy ra rt nhanh trong mt din rng vi nhit v p
sut mc rt cao (c th ln ti 2650
o
C v 10at), do khng c ai ang trong
vng xy ra him ho li c th sng st c. Trn th gii cng nh Vit Nam
vn thng xy ra him ho chy n kh mtan. V chy n kh mtan ngy
11/1/1999 ti l thng V9B ng Cng ty Than Mo kh lm 19 ngi b cht v
12 ngi b thng l nghim trng nht. Sau v tai ho ny TVN ra cc quy
nh nghim ngt v vn an ton lao ng trong khai thc hm l.
Cng t sau tai ho ny Vin NC in t, Tin hc, T ng ho (VIELINA)
u t nghin cu, ch to cc thit b cng nh h thng o kh mtan trong m
than. c bit t thng 10 nm 2001 VIELINA c giao ch tr thc hin
ti cp nh nc m s KC.03.04: Nghin cu thit k ch to h thng SCADA
phc v an ton lao ng trong khai thc hm l. Trong sut qu trnh thc hin
ti chng ti lun phi hp cht ch vi TVN v cc Cng ty thnh vin m
bo sn phm p ng y cc yu cu ca ngi s dng cng nh cc yu
cu v an ton, phng chng chy n. Mc d mi trng c th trong hm l rt
khc nghit, nhng c s phi hp gip ca TVN, cc c quan chc nng
VIELINA thit k ch to c h thng m bo cc yu cu khc nghit
v m bo n nh, tin cy trong qu trnh th nghim. Sau y, chng ti xin
trnh by chi tit v cc kt qu t c trong qu trnh thc hin ti
KC.03.04.


ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
6

II. MC TIU, NI DUNG NGHIN CU
+ Mc tiu ng k
T thit k ch to c h SCADA phc hp a thng s (nh CH
4
, CO
2
, CO,
NO
x
, SO
x
, H
2
S, t
0
) cho ngnh khai thc hm l thay th nhp ngoi, gi thnh
thp, c th nhn rng cho nhiu i tng khai thc hm l, nng cao chnh
xc, tin cy v tnh n nh ca h thng.
+ Ni dung nghin cu
Kho st tnh hnh thc tin ti mt s m hm l, u tin m than H Lm
Nghin cu nguyn l lm vic ca cc loi Sensor o cc kh cn nghin cu
v tin hnh thc nghim
Tham kho v hi tho v khoa hc lin quan n Sensor
Nghin cu thit k h thng SCADA
Thit k chi tit cc phn h trong h thng SCADA (cc h o lng, iu
khin t ng, thng tin, x l tn hiu v.v)
Thit k phn mm h thng, phn mm iu khin, phn mm x l tn hiu
v.v Vit cc b phn mm tng ng
Trao i vi n , Hn Quc, Nht, M v.v c th chuyn giao cng ngh
Hp tc vi 1 m than th nghim v a vo ng dng
Hon thin v t chc tng kt rt kinh nghim

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
7

PHN II : NI DUNG CHNH BO CO
III. TNG QUAN TNH HNH NGHIN CU TRONG V NGOI NC
+ Tnh hnh nghin cu ngoi nc
Do nhng vn bc xc trong vic khai thc trong cc hm l nh phi m bo
an ton cho ngi lao ng v bo v cc ng hm, cc nc trn th gii hng
nm phi chi nhng khon kinh ph ln cho vic nghin cu, lp t, i mi
cc thit b phc v an ton trong khai thc hm l nhm nng cao an ton,
ngn chn kp thi v gim thiu cc v tai nn do kh c hay chy n gy ra. Tuy
nhin do chi ph ln, cc nc ang pht trin lun b tt hu so vi cc nc c
nn cng nghip pht trin trong vn m bo an ton, c th thy hu ht
cc v tai nn chy n ln u xy ra cc nc c nn kinh t chm pht trin do
s dng thit b cng ngh lc hu, tin cy km v hot ng thiu n nh.
i vi cc nc pht trin, vn an ton trong khai thc hm l c c
bit ch trng v c nghin cu t rt sm nhm a ra cc bin php gii quyt
v hin nay cc nc ny t c nhng kt qu kh quan. Nh s pht trin
nhanh ca cc ngnh khoa hc k thut trong nhng nm gn y m cc h thng
dng SCADA phc v cho cng tc bo m an ton lao ng trong hm l
c a vo s dng t nhng nm u thp k 90 v thc t cho thy s v tai
nn do chy n gim hn khi s dng cc h thng ny.
Do nhng quy nh nghim ngt v an ton trong khai thc hm l v do c th
ca ngnh khai thc ny (nh nm su di lng t, a hnh tri di v phc tp,
mi trng khc nghit do nhit , m cao v s e da lun xut hin cc loi
kh c v kh d gy chy n) m cc h thng thit b phi c cu trc linh hot,
bn c hc cao, hot ng trong iu kin khc nghit trn din rng nn gi
thnh cng kh cao. Hin nay cc h thng bo m an ton thng c cu trc
theo kiu mng SCADA bao gm trung tm gim st, cnh bo v iu phi kp
thi hot ng ca th m di hm l khi c nguy c xy ra chy n nhm ngn
chn kp thi tai nn c th xy ra. Trung tm ny s thu thp cc s liu o truyn
v t cc im o c nh v/hoc cc im o di ng (nh gn trn xe, eo bn
ngi, ...) thng qua h thng mng truyn tin hu tuyn v/hoc v tuyn cho
php cnh bo ti ch hoc t xa trc nhng nguy him c th xy ra. Ngoi ra
mt s h thng cn cho php lin lc m thoi gia trung tm vi cc khu vc
nhm cnh bo v trao i thng tin kp thi vi cc th hm l trong vng nguy
him. c bit c, Anh v c cc h thng SCADA din rng phc v cho an
ton lao ng trong ngnh khai thc hm l rt pht trin. Chnh v vy t xy ra tai
nn ngnh ny trong cc nc k trn.
+ Tnh hnh nghin cu trong nc
Mc d vn an ton trong hm l ti Vit nam c ch trng t lu nhng
do ngun kinh ph hn hp v nhng gii php thc hin cn gp nhiu kh khn
trong iu kin Vit nam nn cha c nhiu nghin cu tng th nhm gii quyt

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
8

vn ny. Vin NC in t, Tin hc, T ng ha l c quan sm phi hp
vi cc c s trong Tng cng ty than trin khai nhng nghin cu nhm gii
quyt vn trn v bc u t c nhng kt qu kh quan vi s ra i
ca h SCADA u tin do Vit nam ch to mang k hiu DCX-70-1. Tuy nhin
do vn kinh ph v mc ch chnh l phc v vic nghin cu, th nghim ban
u m h SCADA ny mi ch gii hn vic o kh mtan trong hm l, vic o
v cnh bo cc kh c hi khc (nh CO
2
, CO, NO
x
, SO
x
, SH
2
, ...) cn cha c
iu kin thc hin c. C th ni trong nc y l nghin cu u tin tip
cn n lnh vc ny.
+ Danh mc mt s cng trnh nghin cu c lin quan
Cc bi bo v an ton m c ng trong tuyn tp cc Hi ngh VICA 3
v VICA 4.
Xy dng h thng o lng cnh bo v x l kh chy n m than DCX
70-1 v DCX 70-2 (KHCN - 04 - 04 - 01)
Sensor kh m tan SM1 v SM2 (KHCN - 04 - 04 - 01)
Thit b o v cnh bo kh metal t ti ch k hiu CMQX-10
Robot o kh c hi Tocomfinder kim tra kh metal ca gi thi trc
khi cho cng nhn vo hm l (KHCN - 04 - 04 - 01)
H thng chun kh metal (KHCN - 04 - 04 - 01)
Cc h SCADA phc v cho bo m mi trng nui trng thu sn (KHCN -
04 - 01)
Cc h SCADA phc v cho ngnh nng lng, ho cht, du kh a vo
ng dng c hiu qu (KHCN-04-07, KHCN-04-11, KHCN-04-14)




ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
9

IV. CC KT QU KHO ST V NGHIN CU
1. Kho st tnh hnh ti cc m ([8], [9])
+ Vi nt v hot ng sn xut v cng ngh khai thc cc m than hm
l lin quan n mi trng lm vic
Vic xut hin cc loi kh t nhin trong khai thc m ni chung l iu tt yu.
Do qu trnh hnh thnh hng triu nm, cc phn ng ho hc xy ra trong t
nhin to ra cc loi kh khc nhau. Cc loi kh ny tch t, khuych tn vo
trong cc khong vt. Cng vic khai thc ng nhin lm gii phng ra cc cht
kh . Chng c th nh hng ti sc kho con ngi hoc gy nguy him trong
qu trnh khai thc. Trong khai thc than, c bit l phng php khai thc hm
l, thng to ra cc loi kh c nh: CO, CO
2
, N
2
, NO
X
Nguy him hn c l
kh CH
4
c kh nng gy chy, n rt cao. Ngoi ra trong khi khai thc cn to ra
bi than c th gy chy v nh hng ti sc kho ngi lao ng.
iu kin a cht, cng ngh khai thc, quy m sn xut v vic thng gi c nh
hng ti vic thot kh cng nh cc iu kin v mi trng trong khai thc hm
l. Vit Nam quy m khai thc hm l khng ln, tri di trn mt din tch
rng. Vic nghin cu c thc hin vng m hm l Qung Ninh trc thuc
Tng cng ty than Vit Nam - y l vng khai thc c quy m cng nghip, tr
lng v sn lng tng i ln.
Sau y l kt qu nghin cu v kho st tp trung vo mt s m than hm l ln
trong Tng cng ty than Vit Nam bao gm m than Mng Dng, m than Vng
Danh v m than H Lm.
+ Cng ngh khai thc
Da vo cu to, tr lng ca cc va than v tnh cht vch, tr ca va than
kt hp vi kinh nghim sn xut, m than Mng Dng p dng cc s
cng ngh khai thc khc nhau nh khu than bng khoan n mn, iu khin
vch bng ph ho ton phn. Trc y cc va than cnh ng I(12), trung tm
v v mn s dng h thng khai thc ct di theo phng, l ch dc va phn
tng cn hin nay khu vc I(12) cnh ty khai thc bung ct.
i vi m than Vng Danh h thng khai thc c m bng cc l chun b dc
va trong than cc tr bo v duy tr l ci chn cho tng khai thc tip theo lm
l thng gi. M c chia lm 2 khu khai thc: Khu ty Vng Danh hin nay khai
ph cc va 6,7,8; khu cnh g khai thc cc va 4,5,6,7.
M than H Lm c khai thc bng phng php hm l t thi Php h.
Phng php khai thc truyn thng l l ch dy diu (l ch) ct di theo
phng. Cng ngh khai thc bng khoan n mn chng gi l ch bng g, vn
chuyn trong l ch bng mng co SKAT 80 than n l ci chn c rt vo
gong v c tu in ko ra ngoi nh sng.

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
10

+ H thng thng gi
Nh trn cp, h thng thng gi c vai tr quan trng trong vic thng thot
kh, gim thiu cc ri ro c hi v nguy c chy n do kh gy nn do c th
thy h thng thng gi tt c cc m than kho st u c c bit coi trng
t khu thit k n khu vn hnh hot ng tuy nhin qu trnh s dng cng
bc l nhiu vn cn xem xt.
M than Mng Dng l m c phng php chun b bng ging ng trung tm
v h thng thng gi chnh s dng qut gi BOKD2,4 y gi vo hai cnh
ng, ty thuc xuyn va 97,5. Khu cnh ng t dc va vn chuyn 97,5 H10
C8 theo cc thng mc (-8978) thng gi cho gng l ch (-55 H10 C8) v ra
ngoi ca l thng gi +20 qua thng ng ray mc (97,5+14) H10 C8 thng
gi cho gng l ch khai thc (5525) ra l thng gi 25 v ra trung gian +14
ra ngoi. Khu cnh ty gi sch t xuyn va 97,5 cnh ty 1 nhnh vo thng
mc (7,5+9,8) gng l ch (97,640) ra l xuyn va mc +9,8 ra ngoi.
H thng thng gi l chun b hin ti c 4 gng l chun b hot ng. Chiu
di ln nht 450m c thng gi bng ng st 500 ni tip bng 6 qut, qut
cc b c m hiu CBM-6 (14KW), ng l ngn, thng gi bng ng vi tun.
Do k thut thng gi v cch u ni thng gi cng v cui cng ht gi qun,
ng gi cht lng khng tt gy rch v r gi ln.
i vi khu ty m than Vng Danh li c thng gi nh qut BOKD-1.5; khu
Cnh G dng qut BOKD-1,1. Cc ng l chun b c thng gi bng cc
qut cc b CBM5, CBM6.
Kho st m than H Lm cho thy hin ti cng vic khai thc hm l ch yu
mc 50, cc l ch c thng gi bng qut CTD ca Php (c). Thng gi
cc l chun b nh cc qut cc b CBM 5, T1KW (Trung Quc).
+ nh hng ca iu kin mi trng ti cc thit b phc v sn xut
Cc thit b trong khai thc hm l phi lm vic trong mt mi trng v cng
khc nghit. Do vi cng mt loi thit b, ngoi cc tnh nng k thut nh cc
thit b lm vic trong mi trng bnh thng, chng cn c thit k, ch to
c bit p ng c mi trng trong m. Cc c im c trng mi
trng nh sau:
m, nhit
Do c im ca sn xut thng din ra su di mt t, nn m rt cao (90
100%), nhit ph thuc vo mi trng v ph thuc vo thng gi.
Mi trng ha hc c hot tnh cao
Trong khi khai thc thng gii phng ra cc nguyn t, cc hp cht tn ti di
c 3 dng: Rn, lng, kh. Cc cht ny di tc ng ca mi trng v cc xc
tc thc hin cc phn ng ha hc phc tp, to ra cc hp cht khc nhau, trong
c cc hp cht mang tnh axit, baz v cc dung mi ho tan

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
11

Mi trng c cc loi kh c, kh chy n
Qu trnh khai thc lm gii phng ra cc cht kh nh: CO, CO
2
, CH
4
, N
2
, NO,
NO
2
, SO
2
c bit nguy him i vi con ngi l kh CO v nguy c gy chy
n rt cao l kh CH
4

Nh vy cc thit b phc v sn xut trong m ngoi cc tnh nng k thut bnh
thng cn phi chu ng c cc iu kin mi trng nh trn v p ng
c cc yu cu v an ton phng chng chy n.
2. Mt s vn v an ton lao ng trong khai thc hm l ([8], [9])
2.1. Cng tc an ton cc m
+ Tnh hnh an ton ti cc m trn th gii
Khai thc hm l l mt cng vic ht sc nng nhc chu nhiu nguy him, ri ro.
c bit cc tai nn chy, n kh lm thit hi nng n v ngi v vt cht. Ngay
c i vi cc nc c ngnh cng nghip khai thc hng mnh nh Nga, Ucraina,
Trung Quc, cc tai nn ng tic vn xy ra. Sau y l mt s v d in
hnh, theo thng k cha y ca cc c quan chc nng:
Ti Nga
Ngy 02/12/1997 Ti m than Zyryanovskaya pha nam Sebrian, thuc
vng m Kuzbass xy ra v n kh mtan lm 61 ngi cht
Ngy 10/04/2004 v n gn y nht ti m than Taizhina Lin bang Nga
lm hn 40 ngi cht.
Ti Ucraina
Thng 4/1998: Ti m than Donestk n kh metane lm 74 ngi cht.
Ngy 24/5/1999 n kh mtan su 3,482 b Anh (1000m) cht 30 th
m, 20 ngi mt tch (VASC trch dch 25/5/99).
11/3/2000: 13h30 m Barakova n kh mtan lm cht 80 ngi.
Ti Trung Quc
Ngy 08/05/2001 mt v n kh m than xy ra tnh Heilongjiang pha
ng nam Trung Quc lm 9 ngi cht, 45 ngi mt tch (theo China
Central Television CCTV 08/05/2001)
Ngy 22/07/2001 khong 106 cng nhn b mc kt sau v n kh xy ra
ti m than thnh ph Xuzhou, tnh Jiangsu pha ng nam Trung Quc.
Sau khi cu h tm thy 46 thi th. (Theo Xinhua News Agency
23/07/2001)
Ngy 25/11/2001 ti m Wangjiying tnh Liaoning ng bc Trung Quc
xy ra n kh CH
4
lm 77 ngi thit mng (BBC 25/11/2001)
Ngy 26/02/2002 ti m than Hebei pha bc Trung Quc xy ra lin tip 2
v n kh methane lm t nht 27 ngi thit mng (Theo ABC News ngy
28/01/2002)

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
12

Ngy 14/11/2003 v n ti khu m than Kin Tn tnh Giang Ty Trung
Quc lm 48 ngi cht
+ Thc trng an ton Vit Nam
Vit Nam nhng nm trc, sn lng khai thc cn thp v a s mc nng,
do vn an ton trong khai thc m cha c ch trng v u t ng mc.
Nhng trong nhng nm gn y cng sut khai thc lin tc gia tng v ngy
cng phi i xa, xung su. Hn na, qua cc nghin cu ca ngnh than, vng
than Qung Ninh l loi than antraxit c ngm kh cao, c ni khi xung su,
hm lng CH4 c th t ti 28m
3
/tn. iu ng ngha vi kh nng gp phi
tai nn, ri ro ngy cng ln.
C th k ra mt s v chy n kh gn y Vit nam nh v n ngy 11/1/1999
ti l thng V9B ng Cng ty Than Mo kh lm 19 ngi b cht v 12 ngi
b thng. V n ti ng l V13 khu ty bc ng hai thuc x nghip khai thc
than 190 Cng ty ng bc ngy 29/5/1999 lm 3 ngi cht v 2 ngi b
thng. Hai v n lin tip trong ngy 19/12/2002 ti XN than Sui li (Cng ty
than Qung ninh) v XN 909 (Cng ty a cht v khai thc khong sn) lm tng
cng 13 ngi cht v 5 ngi b thng.
+ cha kh t nhin mt s m
Vic kho st, nh gi cha kh t nhin cc m nhm mc ch pht hin
cc nguy c v tai nn do kh, gip cho vic xy dng cc bin php khai thc kh
thi, cng nh cng tc an ton hu hiu
Theo cc s liu thng k ca Vin KHCN M, v nh gi mc nguy him v
kh ca Tng cng ty Than Vit Nam kt qu o kh mt s m nh sau:
M Thng Nht
Kh Nit (N
2
): Hm lng thay i t 4,7 99,34%
Kh chy n (H
2
v CH
4
): Hm lng thay i t 0,00 94,91%; cha
kh 0,00m
3
/T 15,832m
3
/T
Kh Cacbonic(CO
2
): Hm lng thay i trong khong 0,00 33,57%;
cha kh: 0,00m
3
/T 1,602m
3
/T.
Trong khong t vy quanh, hm lng kh n (H
2
+ CH
4
) trong khong
13 82%, cha kh 0,059 4,279 m
3
/T
Kt qu o c c ghi s o kh ca m chng minh rng m vt qu 0,8%
c kh nhiu gng l v l chun b k c khi c thng gi. Theo nh gi
ca Tng Cng Ty Than Vit Nam, m xp loi II.
M Mng Dng
Cc cng tc ring bit nhm nghin cu cha kh ca va than v nham thch
trong khu thm d t m cha c tin hnh do iu kin k thut. Nhng v
chy n xy ra ngy 31 thng 5 nm 1937 mt l thng nm gia tng 97
v -40 khi mt vi gi trc khng thng c gi. Sau v n, l thng v cc

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
13

cp b chy, kh CH
4
thng xuyn thot ra, hm lng t 0,61,25%, c khi n
1,75%. Nhiu l phi nh ch v kh mtan thot ra. Tuy cha c thm d v
kh, song m Mng dng l m gn vi m Thng nht c thm d cho
thy cha kh t nhin i kh mtan t n 15,83 m
3
/T. Vi cha kh
nh vy khi xung su v khai thc vo cc va than mi khng trnh khi vic
thot kh hm lng ln vo cc gng l, dn n nguy him n chy.
c Lin x (c) h tr v k thut, thit b. Vi trang thit b h thng thng gi
bo m an ton cho m hot ng vi cng sut ln nn c iu kin a kh CH
4

ra ngoi. Nhng mc khai thc hin nay xung su 97,5m nn thng xuyn
xut hin kh CH
4
hm lng cao. l thng gi t n 0,5% v o thng
n 2,56% gii hn n rt nguy him. Kt qu o c c thng k s o
kh ca m cho thy: nu khng c thit k iu chnh thng gi tt, kh CH
4
c
th thot ra n gii hn gy chy n khi c ngun la h.
M Mo Kh
T nhng nm 1994 v trc o c t thy xut hin kh CH
4
. c bit thi gian
gn y m khai thc xung di (+0); kh mtan xut hin thng xuyn cc
l ch v l chun b t 0,251%, trong kh ca m. Gn y khi nghin cu
ti mu kh khu vc l ch 9T vt gii hn cho php 1%, kh cc l chun b
trong than cao hn mc cho php 2%. Nguy him hn na khi khng c
thng gi hm lng kh CH
4
nm trong gii hn chy n. c bit tai nn ngy
11/01/1999 li nhng hu qu khng khip v l mt minh chng cho vic
mt cnh gic trong vic phng chng chy, n kh CH
4
. Cn c vo kt qu phn
tch v cc nguy c thc t, m c xp loi III v kh chy n.
M Vng Danh
Trc y khai thc mc nng kh CH
4
t xut hin. Theo kt qu o c gn y
1996-1997 theo s o kh ca m, kt qu cho thy kh CH
4
xut hin
0,020,05% khi c thng gi tt. t xut khu l ch tr 3 va 8A Ty Vng
danh mc 260 xut hin mtan 1%. n nay m cha c cng trnh no nghin
cu xp loi m theo mc nguy him chy n kh CH
4
.
M H Lm
Vic kh CH
4
xut hin gy chy m xy ra nm 1975-1976 ti khu Hu ngh gy
thit hi ln. Kt qu o c cho thy hm lng kh CH
4
khi c thng gi tt
hm lng di mc an ton cho php, tuy nhin khi ngng thng gi hm
lng c lc tng n 0,751,65% vt qu gii hn cho php.
Hin nay m c bit quan tm n vic o kh v thng gi, tuy vy do khai thc
xung su lung gi thi l ch t 0,3%. Cn c vo kt qu phn tch, theo
quy phm an ton v thc t o c kh CH
4
, m H Lm c xp loi II v nguy
c chy n.
Theo cc s liu thng k, phn tch cc tai nn, s c trong cc bo co ca tng
cng ty than nm 1995, 1996, 1997 cho thy s v chy n kh ch chim 5% trong
tng s cc v s c nhng s ca t vong li chim n 20% - ng hng th hai
sau tai nn khu khai thc.

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
14

+ Cc cng tc bo m an ton
Qua kho st thc t cc ti cc m ln ca vng than Qung Ninh nh Mng
Dng, H Lm, Vng Danh v Mo Kh cho thy: Nhng nm gn y, do yu
cu tng sn lng, cc m ch trng u t trang thit b mi cng nh u t
khai thc theo cc cng ngh ph hp nhm bo m nng sut khai thc v nng
cao an ton khi xung su. Nhng cng tc an ton v kh chy n c thc
hin mt cch nghim ngt. Nhng do kh nng u t c hn do phn ln cc
thit b c t thi Lin X c , thm ch thi Php thuc, v cc thit b ca Trung
Quc c tin cy km vn c tn dng, l nhng nguy c pht sinh
chy,n. Mt khc, cng tc an ton tuy c ch trng nhng phn ln cc thit
b o, cnh bo kh chy n l cc thit b s dng cng ngh c, chnh xc
khng c kim tra nh k. ng thi vic o kim tra nng kh hon ton
th cng v ri rc, ph thuc hon ton vo thc v trch nhim ca ngi o.
Thit b o tt c cc m khc phn ln l cc thit b xch tay di ng, c u
im nh sau:
Cho php thay i cc v tr o mt cch linh hot.
Chi ph u t thp
Nhc im ln ca thit b loi ny l:
Vic o, ly mu hon ton th cng.
chnh xc ca php o ph thuc vo ngi thao tc.
Gim st gin on.
Lu tr kt qu kh khn
Do cc nhc im nh trn nn cc m ch tin hnh o, gim st kh mt cch
gin on, theo chu k (u ca, gia ca, cui ca ) hoc thm ch c ni nghi ng
th mi kim tra. Do khng pht hin kp thi cc pht kh bt ng, dn n l
l trong cng tc o kim tra kh.
V mt kim sot cht lng thng gi cha c m no ng dng t ng kim
sot thng gi cc b, t ng iu khin ca chn gi.
2.2. Vn v phng chng chy n
i vi vn phng chng chy n trong khai thc hm l, mtan (CH
4
) l loi
kh nguy him nht thng xut hin c bit l khi khai thc xung su do vic
phng chng s c chy n kh mtan trong ngnh cng nghip khai thc than hm
l lun c coi trng l nhim v quan trng hng u.
+ Tnh hnh xut kh mtan trong cc m than hin nay
Kh mtan (CH
4
) c ngun gc t than (gi tt l kh than) l mt trong nhiu loi
kh thin nhin c hnh thnh trong qu trnh sinh ho bin i vt cht hu c
ban u v qu trnh bin cht than tip theo di tc ng ca nhit v p sut.

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
15

Kh mtan c th chy v n khi gp ngn la trn v nng kh t (5 15)%
(kh nng d chy n nht l 9,5%). Khi c s c chy n th trong hm l nhit
c th ln ti 2650
o
C v p sut ln ti 10at.
Phng trnh phn ng tng qut cho kh chy l:
C
m
H
n
+ (m+n/4)O
2
==> mCO
2
+ (n/2)H
2
O
Vi kh mtan ta c phng trnh:
CH
4
+ 2O
2


==> CO
2
+ 2H
2
O
iu kin chy n ca kh mtan (CH
4
) ph thuc ch yu vo cc yu t: nng
ca kh Metan (%CH
4
), Oxy (%O
2
), p sut (at), Nhit (
o
C) v m tng i
(%RH).
Bng sau y m t c tnh chy n ca mt s loi kh t nhin (thng l kh
m than Metan) hoc kh du m (thng l Metan, Ethane, Propane, Butane ...)

(Gii hn n)
Explosive limit
(Loi kh)
Name of Gas
(im bc chy)
Ignition point
o
C
L.E.L
vol%
U.E.L
vol%
Methane 537 5.0 15
Ethane 515 3.0 15.5
Propane 470 2.0 9.5
Butane 365 1.5 8.5
Bng 1 : c tnh chy n ca mt s loi kh t nhin
Trong ngnh than Vit nam hin nay, sn lng khc thc ngy cng tng, nhng
lng than l thin ngy mt gim. Do chng ta phi tng cng hnh thc khai
thc than hm l. Khai thc cng xung su th nguy c chy n kh mtan ngy
cng ln. Trn th gii cng nh Vit nam trong cc nm va qua xy ra rt
nhiu v chy n kh lm cht hng chc, thm ch hng trm ngi.
Sau tai ho ngy 11/1/1999 Tng cng ty than Vit Nam rt quan tm ti vn
an ton lao ng v phng nga s c chy n kh mtan ti tt c cc m than.
Ngay trong nm 1999 Tng Cng ty Than Vit Nam (TVN) trang b mt h
thng monitoring ca Ba Lan cho m than Mo Kh. Tip sau , TVN c
chnh ph Nht Bn trang b cho mt h thng monitoring khc v cng li trin
khai lp t cho m Mo Kh (M c mc xut kh cao nht trong TVN).
Cn c vo mc v hnh thc xut kh mtan ngi ta phn thnh cc loi m
nh Bng 2 sau:


ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
16

Loi m theo kh mtan
thot kh mtan tng i
(m
3
/T.than.ng)
I < 5
II T 5 n < 10
III T 10 n < 15
Siu hng 15, nhng m c nguy him x kh
Nguy him pht kh bt ng M hm l khai thc cc va than nguy
him pht than v kh bt ng
Bng 2 : Phn loi m theo kh mtan
Theo bo co kt qu ca d n Quy hoch tng th phn loi m theo cp kh n
pht trin ngnh than vng Qung Ninh n nm 2010 th thot kh tng
i v d bo ca mt s m nh sau (Bng 3):

thot kh CH
4
tng i (m
3
/T.ng)
TT M
2002 2003 2004 2005 2010
1 Khu 56 Mo Kh 12,79 13,18 14,66 15,20 23,88
2 Nam Mu 0,17 0,18 0,32 0,10 0,37
3 Vng Danh (TVD) 0,58 0,56 0,60 0,54 0,68
4 H Lm 1,57 1,68 1,75 1,70 2,64
5 Cao Thng (BBD) 2,07 1,548 2,19 3,094 4,83
6 Gip Khu 1,829 3,148 3,018 3,126 9,700
7 Thnh Cng 3,30 3,512 8,600 8,937 14,044
8 Ng Hai 4,962 7,390 7,480 7,480 14,840
9 Thng Nht (L Tr) 2,772 2,772 2,772 2,315 4,895
10 Dng Huy 0,124 0,133 0,127 0,137 0,517
11 Khe Chm 6,724 6,724 11,853 10,978 13,965
12 Mng Dng 0,600 0,595 0,971 0,884 0,971
Bng 3 : thot kh m-tan tng i
Chng ta thy hin nay ch c m Mo kh c xp vo m loi III, m Khe
Chm loi II cn hu ht l m loi I. n nm 2010 th s lng m loi II v loi
III tng ln rt nhiu.
Theo thng tin phn loi m mi nht (u nm 2004) th m Mo Kh c
a ln thnh m siu hng.
Hin nay Tng cng ty Than Vit Nam quy nh bt buc i vi cc m l phi
o kim sot kh ti tt c cc khu khai thc trong mi ca sn xut, do vn
thit k h thng o, kim sot kh v cc thng s mi trng khc trong hm l
ni chung v thit k cc my o xch tay l rt cn thit v bc bch.

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
17

2.3. Vn v mi trng c hi
+ Kh cacbon-monoxit (CO)
CO l mt loi kh khng mu, khng mi, khng v, t trng 0,967, to ra do s
chy khng hon ton ca cc vt liu c cha cacbon. Thng thng hm lng
kh oxy trong khng kh di cc ng hm khai thc than khng cao, nn qu
trnh hnh thnh kh CO mt cch t nhin v do cc v chy n rt d dng.
Kh CO l loi kh rt c hi, ngi v ng vt c th cht t ngt khi tip xc
ht th kh CO, do n tc dng mnh vi hemoglobin (Hb, mnh gp 250 ln so
vi oxy), ly oxy ca hemoglobin v to thnh cacboxyhemoglobin, lm mt kh
nng vn chuyn oxy ca mu v gy ngt.
Nhim c cp CO thng b au u, tai, chng mt, bun nn, mt mi, co
git, ri b nn m. Nu b nhim nng th b hn m ngay, chn tay mm nhn,
mt xanh tm, b ph phi cp, dn n t vong. Nhim c mn tnh CO thng
b au u dai dng chng mt, mi mt, st cn.
Mi nm trn th gii c hng trm ngi b cht do trng c kh CO.
+ Kh sulfuroxit (SO
x
)
Trong than cc m u c cha lu hunh, trong qu trnh chy than, xy ra
phn ng gia lu hunh v oxy trong khng kh, ch yu to thnh kh
sulfurdioxit (SO
2
) v mt phn rt nh kh sulfurtrioxit (SO
3
)
Kh SO
2
khng mu, c v cay, mi kh chu. Trong mi trng m t, SO
2
tc
dng vi nc to thnh dung dch axit sulfuric (H
2
SO
4
) l dung dch n mn
cc thit b kim loi trong m.
+ Kh cacbonic (CO
2
)
L sn phm ch yu ca qu trnh chy cc cht hu c, c bit l than trong m.
Hm lng CO
2
ln c th gy ngt cho cng nhn v lm tng nhit trong m,
nh hng ti qu trnh sn xut.
Trong ngnh cng nghip khai thc than hm l, vic m bo an ton cho cng
tc m l mt nhim v cc k quan trng, trong nhim v phng chng s c
chy n kh CH
4
lun lun c coi l nhim v hng u. Ngoi ra cc iu kin
vi kh hu trong m nh: Nhit , tc gi, m, cht lng gi v cc loi
kh c khc c nh hng trc tip n pht sinh chy n v nh hng ti sc
kho con ngi.

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
18

2.4. Vn v thot kh trong khai thc
Vic thot kh mtan trong m hin c thc hin di 3 dng sau:
+ Dng thot kh thng thng
c im ca dng thot kh thng thng
Dng ny gm cc hin tng thot mtan t cc mt l pha ngoi ca cc than v
t m, t cc khi than c tch khi khi nguyn t cc va than tip cn i
vi va ang khai thc, t khong trng khai thc. y l qu trnh ko di,
c xc nh bi hin tng nh v lc kh mtan ra mt ngoi ca than v t
. S thot kh mnh vn l nhng ngy u khi mi lm l b mt, mnh nht
trong khong 4050 pht sau khi than b tch ra khi nguyn khi.
Dng thot kh thng thng ph thuc vo rt nhiu cc yu t khc nhau t
nhm cc iu kin t nhin cng nh nhm cc yu t k thut cng ngh.
Mc nguy him v bin php phng chng i vi dng thot kh thng
thng
y l dng thot kh ph bin nht v chim phn ln lng mtan thot ra trong
qu trnh khai thc m. Tuy nhin dng thot kh ny khng gy nguy him ln v
n ch lm tng hm lng mtan trong khng kh m, tnh nguy him ca n ch
xut hin khi hm lng mtan vt qu gii hn an ton ti gii hn gy n.
Phng chng dng thot kh thng thng ch yu nh cng tc thng gi m, m
bn cht ca n l a mt lng gi vo m v phn phi n ti cc ng l
ho long lng kh mtan thot ra c hm lng mtan di gii hn n m
cng tc an ton qui nh.
+ Dng x kh mtan trong l
c im ca dng x kh mtan
y l dng thot kh mtan t do t cc khe nt, cc l trng thy c, cc khe
nt ny pht sinh t cc qu trnh a cht cng nh cng ngh khai thc. dng
thot kh ny c du hiu c trng l c ting ku nh gi thi. Khi qua cc
khe nt v l hng mt lng kh mtan t mt n vi ngn mt khi s thot ra.
Ngun gc ca dng thot kh ny l cc va tip cn va v va ang khai thc c
cha kh t nhin tng i cao, p sut kh trong va ln. Thc t dng thot
kh ny xy ra ch yu trong cc ng l chun b v l ci.
Mc nguy him v bin php phng chng
y l mt dng thot kh nguy him, bi v trong mt thi gian ngn hm lng
kh mtan trong khng kh m tng rt nhanh, n khng ch c kh nng gy n
mtan m cn lm hm lng xy gim mnh, ti mc gy ngt cho con ngi.
Cng x kh thng vo khong 56 m
3
/pht, c bit c trng hp t ti
1517 m
3
/pht.

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
19

m bo an ton trong cng tc m khi o l n vng c x kh mtan cn
phi p dng cc bin php phng tng t cc bin php phng chng s pht
kh v than.
+ Dng pht kh v than
y l dng xut kh tp trung tc thi xy ra trong mt thi im ht sc ngn.
Khi gng l mt lng kh ln thot ra (n hng chc ngn mt khi) ng
thi mt lng than vt ln cng c pht ra. S pht kh sinh ra cc ng l
chun b, l ch cng nh im giao nhau gia va than v l xuyn va. S pht
kh khng nhng xy ra nhng va than c kin c nh m cn c nhng va
than c kin c ln. S pht kh i khi xy ra nhng ni m iu kin a
cht phc tp (va than c nhiu phay ph un np).
i vi cc va than c gc dc ln s pht kh xy ra thng t trn xung di
theo dc. Song cng c nhiu trng hp pht kh gng l theo phng
hoc t di ln. Trong qu trnh pht kh ng l b b gy to ra mt l hng,
m qua kh v than c pht ra.
y l dng xut kh nguy him nht bi v: Cng nhn lm trong ng l c th
b vi lp trong than vn trong khonh khc, do lng kh thot ra nhiu v nhanh
lm cho khng gian ng l b kh ho nhanh chng gy ngt cho con ngi,
ng thi khi khng kh c hm lng mtan cao c th gy chy hoc n nu xut
hin tia la. Vi tt c cc mc nguy him nu, pht kh v than c coi l
mt s c nguy him trong cng nghip m. Tuy nhin vic xc nh cc yu t
gy nn pht kh v than l hin vn l vn ht sc kh khn.
2.5. Cc thng s mi trng cn kim sot trong khai thc hm l
V cc thng s cn kim sot trong hm l c trnh by trong bo co nh
k (K 2) v o kh v cc thng s khc.
Ngoi kh m tan gy ra chy n th cn nhiu loi kh khc nh hng ti sc
kho v an ton ca ngi lao ng trong khai thc hm l. Cc loi kh l:
Kh CO: Lin quan ti vn chy ngm ca than di lng t
Kh CO
2
, O
2
: nh hng ti qu trnh h hp ca con ngi
.
Nng cc kh trn ph thuc ch yu vo vn thng gi trong hm l, nu
thng gi tt th nng cc kh ny u rt thp, khng gy ra nguy him. V vy,
m bo an ton cho ngi lao ng trong khai thc hm l, cc thng s
mi trng cn kim sot l: Kh mtan, kh CO, CO
2
, tc gi (lu lng
gi), nhit , m, O
2
;

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
20

3. Thit b in trong khai thc m ([10],[11])
Do cc yu cu v an ton phng chng chy n v iu kin lm vic c bit
khc nghit nn cc thit b in trong khai thc m hm l ngoi cc cng nng
ca mt thit b bnh thng, cn c thit k, ch to c c kt cu v vn
hnh m bo an ton, tin cy cao.
3.1. Phn loi thit b in trong hm m
Vic phn loi thit b in trong m nhm mc ch gip cho vic thit k, chn
thit b ti u. C nhiu cch phn loi thit b in trong m, theo cc tiu ch
khc nhau. Di y l mt s cch
Cn c vo ni t, cc thit b in c chia lm 2 nhm:
O Nhm I: Thit b in s dng trong cc m hm l, trong c cc m nguy
him v kh v bi n;
O Nhm II: Thit b in s dng ti nhng ni nguy him n trong nh v
ngoi tri (nh v cng trnh trn mt bng m cnh ging).

Cc thang nhit Nhit t bc chy (C)
T1
T2
T3
T4
T5
T6
450
300
200
135
100
80
Bng 4 : Thang nhit thit b in m nhm II
Cn c vo in p s dng nh mc v dng in ngn mch, thit b in m
nhm I c chia thnh phn nhm 1, 2, 3, 4. Cn c vo mc bo v n, thit
b m nhm II c chia thnh phn nhm A, B, C. Ty theo gi tr nhit t
bc chy ca bu khng kh ti ch t, thit b in m c phn chia theo cc
thang nu Bng 4.
Theo iu kin vn hnh cc thit b in m c chia thnh ba loi:
O Thit b in c nh: c lp t c nh mt ni, khng di chuyn trong qu
trnh vn hnh nh: thit b ca cc trm bin p, cc trm bm nc, cc trm
qut, cc trm trc.v.v;
O Thit b di ng: thng xuyn di ng trong qu trnh lm vic nh: thit b
in trn my xc ti, trn cc u tu in m, cc my o khu trong gng
cng tc.v.v;

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
21

O Thit b cm tay: thng xuyn phi cm trn tay trong qu trnh lm vic nh:
ba khoan in, n xch tay.
Theo iu kin Bo v n cc thit b in m c chia ra cc loi sau y:
O Thit b in c v khng xuyn n
O Thit b in c mch an ton tia la
O Thit b in tng cng tin cy chng n
O Thit b in c ch to c bit
3.2. Cc yu cu i vi thit b in trong hm l
+ Vn hnh an ton
Cho bn thn thit b cng nh mi trng xung quanh. V thit b phi kn, kht
m bo khng cho tia la (nu pht ra t thit b) tip xc vi mi trng c kh
CH
4
xung quanh, kt cu c kh phi vng chc cch ly cc v n bn trong
cng nh bn ngoi thit b. Ngoi ra v thit b cn c tc dng chng li cc iu
kin khc nghit ca mi trng trong hm l nh: m cao, mi trng ho hc
hot tnh mnh, bi dn in, nhit
+ tin cy
Trong khi vn hnh di hm m, yu t tin cy c t ln hng u, mi sai st
ca thit b in u dn n hu qu nguy him. Ngoi ra vic sa cha, khc
phc s c trong hm m l ht sc kh khn.
+ Tnh c ng
Do c im v tr lm vic lun thay i theo tin khai thc nn cc thit b
phi c kt cu sao cho d dng cho vic tho lp, pht trin h thng, ng thi
d s dng.
4. C s l thuyt v yu cu ca cc cm bin kh
4.1. C s l thuyt
Thnh phn kh CH
4
, CO
2
, O
2
v CO trong khng kh c tnh theo t l th tch
(% vol), hoc t l ppm. Khi nng CH
4
cao th s gy nh hng n mi
trng v c th gy chy n, cn khi nng kh CO
2
, O
2
v CO cao s gy ra
ng c hoc ngt th, nu cao qu s dn n t vong. Trong cc m than kh
Metan (CH
4
) v kh khc do cc cht thi hu c di nn t theo qu trnh ho
sinh kt hp vi cc cht dinh dng v xy to ra, lc ban u gi l qu trnh
ho kh s sinh ra cc cht kh CO
2
, H
2
O, NO
3
-
, PO
4
3-
... sau mt thi gian oxy ban
u gim dn v chuyn sang qu trnh m kh (hoc ym kh), cc cht kh sinh ra
l CH
4
, CO
2,
N
2
...
Qu trnh hnh thnh cc cht kh ny c m t nh Hnh 1.


ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
22










Hnh 1 : Qu trnh sinh ra kh CH
4
, CO trong m
4.2. Yu cu ca cc cm bin
Cc cm bin dng trong hm l phi p ng y cc yu cu sau:
Kh nng s dng o lin tc trc tip trong mi trng kh cn phn
tch hoc o gin tip trn mt lung kh phn nhnh vi mc ch thay i
mt s thng s vt l ca n (nh nhit , p sut, tc lu thng, hoc
trnh bi bn)
C kh nng lm vic vi nhit v m cao
Lm vic n nh, tui th cao
nhy t thay i theo cc thng s mi trng v thi gian lm vic
Khng c s can thip ca con ngi tng ln o
4.3. Cc phng php cm bin kh
o lng, kim sot c cc loi kh ngi ta c nhiu phng php khc
nhau v cng ngh ch to sensor cng khng ngng c ci tin nhm to ra cc
sensor c nhy cao, di lm vic cng nh phm vi tuyn tnh rng, tiu th t
nng lng, tui th di, ... Sau y xin trnh by mt s phng php cm bin
thng dng, c dng ch yu trong cc sensor trn th trng hin nay.
+ o bng phng php hp th tia hng ngoi (dng cho o kh CH
4
v
CO)
C rt nhiu cu t kh trong di hp th tia hng ngoi trong CO l mt. S
hp th tia hng ngoi ca xit cacbon khong bc sng hng ngoi khong
4.7m s o c nng ca n.
th biu din kh nng hp th tia hng ngoi ca CO theo bc sng hng
ngoi:
CH
4

CO
2

N
2
75
50
25
Thi gian

Ho kh
Ym kh

Trng thi n nh

Nng

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
23










Hnh 2 : Kh nng hp th tia hng ngoi ca CO theo bc sng
S nguyn l ca sensor hp th tia hng ngoi nh sau:
Hnh 3 : Nguyn l ca sensor hp th tia hng ngoi
Nguyn l hot ng
Hai chm tia phn x ca tia hng ngoi c chiu vo bung phn tch, b phn
mn che lm cho hai chm tia khng lin tc nhng lun xy ra ng thi. Trong
20
40
60
80
100
2 6 8 4 4.7 m
%CO
Thit b chun
Thit b phn
x
B lc quang
Mng kim loi c
l thng hi
Ngun pht tia
hng ngoi
Bung thm
thu
B pht
hin
Mng kim loi
Thit b lc
Thit b phn
tch
Mn che

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
24

, mt chm tia c a vo thit b phn tch, mt chm tia c a vo thit
b chun v a n b pht hin.
B pht hin bao gm 2 bung thm thu c x l mt cch ring r bi 2
mng mng kim loi. Mt mng c l thng xuyn qua, 2 mng ny t tip
gip nhau to thnh mt t in. Hai bung ny c a kh vo sao cho c
tnh ca kh c xc nh bng vic thm thu.
Thit b chun c a kh khng thm thu vo:
+ Nu thit b phn tch cng c a kh khng thm thu vo th in p ra
s cn bng.
+ Nu thit b phn tch c a mu c cc phn t thm thu vo th in
p ra trn khc khng. o in p ta suy ra c lng kh.
+ Phng php bn dn
S nguyn l
Hnh 4 : S nguyn l cm bin bng phng php bn dn
Cm bin loi ny da trn nguyn l thay i dn in ca mt mng mng
bn dn khi hp th cht kh trn b mt. Cc nh nghin cu th nghim dng
xit titan TiO
2
hiu chnh ng c n. Ti im cn bng ha hc, s thay i
ca p sut xi ring phn trong lung kh thi ca ng c gy nn s thay i
ng k ca in tr mng xit.
Mng mng xit thic c ch to trn dng hnh ng lm bng Al
2
O
3
. Hai
dy dn bng vng c ni vi hai vng bng kim loi trn b mt dn in
ra ngoi. Si t pha trong ca hnh ng c dng nung nng cm bin
n nhit lm vic (350C). S hp th kh trn b mt mng xit bn dn to
nn in tch khng gian lm thay i mt ht dn tng ng vi s thay i
dn b mt.
Cc cm bin ny c tnh la chn thp v dn l hm ca nhit mi trng,
m v p sut ring phn ca xi. Nhc im ca phng php ny l n nh
Sensor
Cun dy Pt

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
25

theo thi gian thp, thng xuyn phi chun li hoc thay th. u im ca chng
l gi thnh r. ci thin tnh la chn ca cm bin ngi ta phi chn nhit
lm vic thch hp v pha thm vo lp oxit mt cht xc tc nh Pd, Cu, Ni, Pt.
Cm bin ny dng pht hin CO, CH
4
, H
2
S v NO
x
.
+ Cm bin p in thch anh
S nguyn l
Hnh 5 : S nguyn l cm bin p in thch anh
Thit b bao gm b phn chnh l cm bin in p ch to t mt tm tinh th
thch anh loi tn s 9MHz. Kch thc mt chiu 10 16 mm, b dy 0.19mm,
cc in cc hnh trn c ng knh 3 8 mm, chiu dy 0.3 1 m.
Trn b mt ca tm thch anh c ph 2 lp hp th chn lc i vi lp kh
phn tch, cc cht hp th ny c n nh theo thi gian.
Nguyn l hot ng
Tn s dao ng ca tinh th thch anh gim khi n hp th cc thnh phn kh
trn b mt. S bin thin tn s dao ng F ca thch anh l hm ca nng
hp th c m t theo phng trnh sau:
F = K*C
Trong : C: Nng cht kh phn tch.
K: Hng s c trng ca tinh th thch anh.
Nh vy khi bit hng s K v s bin i tn s F chng ta d dng tnh c
nng cht kh cn phn tch
Cm bin ny c ng dng nhiu trong cng nghip t nhng nm 1964. N
c ng dng trong vic phn tch kh HC, SO
2
, NO
x
...
+ Phng php quang ph pht x
Da trn hin tng pht x nh sng c bc sng c trng cho vt cht cn
phn tch.
Mt vt cn phn tch c kch thch pht quang bng h quang hoc tia la in,
nh sng pht ra l mt nh sng a sc, v vy mun tch thnh nhiu nh sng
n sc, ngi ta cho chm nh sng qua mt lng knh; chm nh sng a sc
B dao
ng
Ngun nui
n tn s
Thch
anh

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
26

c gii ra thnh nhiu chm nh sng n sc, trn mt gii quang ph trong
khng gian.
V tr ca chm nh sng c thay i theo gc t ca lng knh. Mt quang k
c t ti mt v tr trn ng i ca cc chm tia n sc o cng sng
ca chm tia . Ty theo nng ca cht phn tch m cng pht x ln hay
nh.
Nh vy,vi phng php ny ta xc nh c c nh tnh v nh lng. Mun
xc nh nh tnh ta xc nh theo gc ca lng knh. tnh nh lng ta xc
nh theo cng sng ca chm sng n sc (c trng cho vt cht) bng
quang k.
Quang ph pht x cng c th chp ln phim c th xc nh cc vch c
trng ca vt cht phn tch ng thi cng c th s dng mt quang k nh
lng nng cht c trong hn hp.
Phng php ny c ng dng trong vic xc ng hu ht cc loi kh nh: CO,
HC, NO
x
, H
2
S...
+ Cm bin t xc tc (catalytic)
Cu to ca Sensor







Hnh 6 : Cu to sensor cm bin t xc tc
Mt cun dy 50m bng Pt c t trn 2 b bng dy. N hot ng ging
s kt ni in. Cun dy c gn vo bn trong mt hp nh c lm bng AL
c 1mm. Alumin c tm mt trong cc cht xc tc nh Pt, Pd, hoc hn hp
Pd-ThO
2
. Cc cht xc tc ny c tc dng lm tng nhy ca cm bin. Loi
Sensor ny thng c gi l Pellistor. Sensor c t trong hp bo v sao
cho kh vo sensor c iu khin ln v phn tn.
Cm bin xc tc c s dng ch yu trong cng nghip pht hin cht kh
d n d chy. Thng thng cm bin c lp vo mt mch cu Wheastone vi
mt phn t khc khng nhy vi cht kh phn tch. Hai phn t ny c nung
nng bng hiu ng Joule. Khi c mt cht kh d chy, hin tng chy lm tng
Cht
Cun dy bng
Platine

Hp nh Hp bo v
Cht xc tc
Cc chn ra

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
27

nhit cm bin dn n s mt cn bng ca cu v to ra tn hiu tng ng
vi hm lng cht kh d chy trong hn hp kh. Cm bin ny c th o c
nhiu cht kh khc nhau nh: CH
4
, H
2
, CO...
+ Phng php in- ho
Cm bin in ho gm 2 in cc chnh c t vo mt dung dch in phn.
Mt cc c gi l cc lm vic, ti cc ny xy ra cc phn ng xi ho gia
dung dch vi cht kh cn xc nh to ra cc in tch t do e v cc ion. Cc th
2 s to ra phn ng gia ion c to ra cc kia vi cc cht ngoi khng kh
trung ho in tch trong dung dch v ng thi n c dng in do electron t do
ca phn ng xi ho. Vi vic xc nh dng in ta s xc nh c nng
kh a vo. Sensor loi ny thch hp cho o kh CO, H
2
S, ...
+ Khuyn co ca nh sn xut
Mi mt loi kh c di nguy him ring, cng nh cc thuc tnh ho hc khc
nhau, do vi mi loi kh chng ta cn phi la chn loi sensor thch hp. Sau
y chng ti xin a ra khuyn co s dng sensor ca mt hng sn xut c uy
tn ca Nht.
Khuyn co phng php s dng vi cc loi kh khc nhau ca nh sn xut
(Nemoto):
Cc kh d chy: Hidro, Mtan, Prpan, Iz-butan, hi xng, tanol, vv...


Cc kh c: H
2
S, SO
x
, HCl, Cl, CO, vv...
0,1ppm 1ppm 10ppm 100ppm 0,1% 1%
Nng kh

Loi sensor <- Bn dn, in ho -> <- Catalytic ->
Cc loi kh thi: tanol, khi thuc, cc kh c mi kh chu.
0,1ppm 1ppm 10ppm 100ppm 0,1% 1%
Nng kh

Loi sensor <- Bn dn -> <- Catalytic ->
Cc kh tr: Ccbon ixt, cc kh Fron
0,01% 0,1% 1% 10%
Nng kh

Loi sensor <- IR absorption -> <- Dn nhit ->
0,001% 0,01% 0,1% 1% 10%
Nng kh

Loi Sensor <- Bn dn -> <- Catalytic -> <- Dn nhit ->

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
28

Trong ti ny ta cn o chnh l kh CH
4
, vi ngng chy n di (LEL) l
5%, cho nn theo khuyn co ca nh sn xut th chng ta s dng loi sensor o
kh mtan l loi lm vic theo nguyn l catalytic.
u im ca sensor lm vic theo nguyn tc catalytic l:
Thi gian nung ngn, tc p ng nhanh
nhy kh cao v t thay i trong thi gian lm vic
Bn vi nhit v m cao (50
0
C, 95% RH)
C th lu gi lu nhit v m cao (50
0
C, 95% RH)
C kh nng chu rung v va p
Tui th cao
Nhit lm vic thp so vi im bc chy nn rt an ton
o kh CO ta dng loi sensor in ho hoc bn dn, cn o kh CH
4
v CO
2

dng sensor loi catalytic.
4.4. Gii thiu v cc loi sensor la chn
+ Sensor o kh CO
Qua tm hiu trn thi trng chng ti la chn sensor loi NAP 701 ca hng
Nemoto (Nht) o kh CO, y l sensor lm vic theo nguyn l in ho.
Cu to v nguyn l hot ng






















Hnh 7 : Nguyn l hot ng sensor o kh CO
Cu to bn trong ca NAP-701 gm: in cc, mng lc v dung dch in phn.
in cc gm nhiu lp phn thnh cc cc: cc lm vic (working electrode),
y to ra phn ng xi ha kh; cc m (counter electrode) c tc dng lm hn
POTENTIOSTAT
O
2

in
tr
Dng
in
2H
+

H
2
O
2H
+

H
2
O
in cc
in cc lm vic
CO+H
2
O CO
2
+2H
+
+2e
-

in
cc
chun
in cc kh
Mng mng cho kh xuyn qua
Dung dch in
phn
CO
2

CO
Output

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
29

ch phn ng xi ho cc lm vic v cc chun (reference electrode) c tc
dng qun l v iu khin chit p, m gi tr ca n ph thuc vo phn ng xi
ha. Mng lc c lm bng vt liu c bit, chng c kh nng loi tr kh
nhiu: NO
x
, SO
2
. . .
Nguyn l hot ng: NAP-701 hot ng theo phng php ha -in.
Khi kh CO c thi vo, ti cc lm vic s xy ra phn ng xi ha to ra ion
H
+
.
Phng trnh phn ng

CO + H
2
O CO
2
+ 2H
+
+ 2e
-

ng thi ti cc m H
+
s xy ra phn ng vi O
2
ngoi khng kh to thnh
nc. in tch e ca phn ng to ra dng in, dng in ny t l vi lng kh
CO a vo. Nh vy, qua vic o dng in ta s xc nh c nng kh CO
cn tm.

V
n x
V
n x
CO
e CO
4 , 22 4 , 22
% = =
Trong : V - l th tch ca hn hp kh bit
n
CO
-s phn t kh CO
n
e
- s phn t in tch t do
c tnh lm vic
- Di o : 0 1000 ppm
- Nhit hot ng : -20 50C
- in tr : 10
- in p nui: khng yu cu
- p sut: 0.9 1.1 atm
- Dng ra : 50 +/- 10 nA/ppm













Hnh 8 : Cu trc bn trong ca sensor NAP701

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
30

+ Sensor o kh CH
4

Chng ti la chn loi NAP 100AD do hng Nemoto ch to o kh mtan.
Cu to v nguyn l lm vic
Cu to gm 2 in tr: in tr o D v in tr b C. in tr o D c ch to
t mt dy platin qun hnh l xo t chm bn trong xit chu la c xp nh,
thng l alumin. Alumin c tm mt trong cc cht xc tc nh Pb, Pt, Ir hoc
hn hp Pd-ThO
2
. Cc cht xc tc ny c tc dng lm tng nhy ca cm
bin. Sensor ny c lp vo mch cu Wheastone vi cc phn t khc khng
nhy vi cht kh cn phn tch .








Hnh 9 : S u ni sensor theo cu Wheastone
Nguyn l lm vic: Cc phn t ca sensor s c t nng bng in p cung
cp cho mch cu . Khi khng c kh vo mch cu cn bng, in p ra bng 0.
Khi c mt cht kh vo, nhit lm vic, HC tc dng lm in tr ca phn t
nhy thay i, in tr ny ph thuc vo nng kh HC, lm mch cu mt cn
bng, in p ra khc 0. in p ra trn cu t l vi nng kh a vo .
c tnh lm vic
- in p ngun: DC 2.5

+/- 0.5V
AC 2.5

+/- 0.5V ( f= 50 -- 60 hz)
- Nhit lm vic : -10 -- +50 C
- Dng in tiu th: (160 - 180) mA
c im
- Tnh n nh cao, p ng nhanh
- Tn hiu ra tuyn tnh
Sau y l nhng thng s chnh ca sensor NAP100AD do nh sn xut cung cp:


ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
31




ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
32





Hnh 10 : Cc thng s chnh ca sensor NAP100AD

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
33

4.5. Hin trng v cc thit b o kh trong Tng Cng ty than Vit Nam
+ V my o xch tay
cc m ca ta hin nay ch yu l mua cc thit b o kh mtan cm tay ca
nc ngoi (Lin X c, Trung Quc, Nht bn, Ba Lan ...) trang b cho cc
phng an ton, phng thng gi, ... i kim tra nh k trong ngy. Cc thit b ny
c mt s nhc im sau:
Thit b ca Lin X (-11) c kh cng knh, ng thi k thut s dng
tng i lc hu. Ngoi ra, theo nhn xt ca nhng ngi s dng, thit b
ny khng ph hp vi iu kin kh hu nc ta nn tui th khng cao n
nay gn nh b hng ht.
Thit b ca Trung Quc c nhiu chng loi khc nhau, c gi c va phi.
Loi ang c dng trong cc m (loi GWJ-1A) s dng phng o bng
quang ph vch, v vy kt cu thit b phc tp, rt kh c kt qu o v
chnh xc khng cao.
Thit b o ca Nht (GX-86, ...) c gi thnh rt cao nn t c s dng.
Thit b ca Ba Lan nh: M1CA v TC100 chnh xc khng cao (ch dng 2
s hin th gi tr o)
Ngoi ra, vic s dng cc thit b mua t nc ngoi s rt ph thuc v ta khng
lm ch c cng ngh cng nh cc vt t, linh kin thay th. Vic bo hnh,
bo dng gn nh khng c.
+ V h thng o cnh bo t ng
Hin nay mi ch c m Mo Kh l c h thng t ng ca Balan sn xut v
hin ang trin khai thm m h thng na do Nht ti tr, cn cc m khc cha
c h thng ny.
H thng monitoring ca Ba Lan
Trong nghnh than duy nht ch c m Mo Kh c trang b mt h thng o
kh t ng l h thng CTT63/40 do hng CARBO AUTOMATYKA (Ba Lan)
ch to, s khi chc nng nh Hnh 11.
H thng c trin khai lp t t cui nm 1999, h thng c sn xut bng
cng ngh ca nhng nm 70 th k 20 nn tng i lc hu. Cu trc h thng
gm trung tm iu khin, cc u o v h thng truyn dn (dng cp hu
tuyn). Ti trung tm iu khin, s liu o c ghi li bng h thng bt ghi v
bng giy, bo ng dng c m thanh v nh sng. S lng u o hin c
khong 40 chic (ch o kh mtan) nhng thng xuyn lm vic ch khong 22
n 26 u o, sensor s dng loi catalytic. Khong thi gian ly mu ti mi
im o l 4 pht nn s liu khng c cp nht lin tc. Vic truyn tn hiu t
cc u o v trung tm s dng phng php iu ch tn s VFC (Voltage
Frequency Converter)

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
34























Hnh 11 : S khi chc nng ca h thng t ng o t xa mtan
CTT63\40UP
1 - u o Cx-1cng b bin i Kx-1
2 - My iu khin ngt in Wx-1
3 - B tip im IZZO
4 - My ct t ng AB
DSD - B cch ly an ton tia la
SZB - T kim tra ng dy; UPS - ngun d phng
Chc nng: T ng o nng kh mtan ti 40 im trong l vi chu
k 04 pht / ln ti mi im, hin th kt qu trn bng giy ti
trung tm ngoi mt bng, bo ng v t ng ct in khi nng
mtan vt qu ngng cho php.












Phng iu khin trung tm
T ch th
CTT63/60
DSD
SZB
UPS
1
2 3
4
Hp u
cp nhnh
Cp nhnh
Cp trc
Hp u
cp trc

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
35

H thng monitoring ca Nht Bn
H thng c trang b theo d n ti tr ca JAICA, c trin khai lp t t
thng 5 nm 2003, n thng 10 nm 2003 th h thng c a vo hot ng
tng i n nh. H thng gm trung tm iu khin, cc u o v cp truyn
dn. H thng s dng truyn dn t cc ca l v trung tm iu khin bng cp
quang, cn t cc u o ra ca l dng truyn dn theo chun RS485. C khong
50 u o, trong c 39 u o kh mtan (FI880), 02 u o kh CO (COMA-
21), 02 u d khi (MIIE-FC) v 02 u o tc gi (PJT), tuy nhin ti mi
u o th ch o 01 thng s. H thng c coi l ly mu lin tc. S liu truyn
v trung tm c hin th trn mn hnh my tnh (gm 02 my ch), s liu c
th quan st di dng th hoc bng biu. Chng trnh phn mm c
hin th bng ting Vit (nhng do Nht Bn vit).
C hai h thng ny hin ang lm vic ti Cng ty than Mo Kh.

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
36

V. C S THIT K H THNG
1. C s, quan im thit k cc thnh phn trong h thng
1.1. C s chung thit k h thng
Cc vn v c s khi thit k h thng SCADA phc v an ton trong khai thc
hm l c t ra nh sau:
O Tnh m ca h thng: cho php m rng, ni ghp thm cc loi thit b khc
nhau v pht trin thm cc chc nng phn mm qun l, iu hnh chung
trn cng h thng. Ngoi ra h thng cng cn s dng cng ngh tin tin
ph hp vi xu th pht trin trong tng lai.
O Tnh linh hot ca h thng: h thng phi cho php d dng loi b cc thnh
phn trong h thng ph hp vi yu cu thc t trong khai thc hm l cng
nh d dng thay i, m rng h thng, qun l v cu hnh li h thng ty
vo iu kin ca c s ng dng
O Tnh a dng trong truyn thng: h thng phi h tr nhiu mi trng truyn
thng khc nhau nh dng dy dn in (Profibus, cp in thoi, ...), cp
quang (Profibus), sng v tuyn (radio)
O Tnh thng nht: th hin trong xy dng cc giao din phn mm, giao thc
truyn thng gia cc trm lm vic trong h thng
O Tnh thch ng: h thng phi l mt b phn trong h thng t ng ha qun
l, iu hnh chung ca ton m sau ny
Trn c s nhng yu cu t ra khi thit k h thng, chng ti a ra cc tiu ch
nhm xy dng m hnh tng th chung nh sau:
O H thng xy dng trn c s m hnh phn cp, theo c phn thnh hai
cp sau:
Cp iu hnh qun l: bao gm h thng trm ch t ti TT iu hnh SX
v cc my tnh c php truy cp ti d liu trn trm ch thng qua
mng LAN.
Cp thit b: Trm thit b o phn tn (o, cnh bo v iu khin) t
trong hm l (thit b cn thit phi m bo c cc yu cu v phng
chng chy n v lm vic trong iu kin khc nghit)
O Chc nng ca trm ch:
Qun l: lu tr cc d liu lin quan phc v vic bo co, tng hp, phn
tch cng nh l ngun cung cp d liu cho cc h thng khc, ...
Gim st, cnh bo: gim st hot ng ca cc trm phn tn, tnh hnh ti
cc khu vc, cnh bo cc nguy c c th xy ra
iu hnh: cc hot ng phng nga, truyn thng, thay i cc tham s
iu hnh, thng s phc v qun l cc trm, t cc ch lm vic cho
cc trm thit b phn tn

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
37

O Chc nng ca cc trm thit b o phn tn:
Hot ng: c lp trong mng (cn c ngun d phng trong trng hp
mt in)
o lng: cc thng s c ch nh, kh nng m rng s lng cc im
o v ni ghp mng cc u o
Cnh bo: ti ch v t xa thng qua tn hiu ci, n, ...
iu khin: cc i tng (qut gi, khe gi, ...)
Giao tip truyn thng: a dng theo m hnh phn cp s dng
Cung cp cc dch v cho php trm ch truy cp, kim sot cc d liu
c php v cho php trm ch t ng nhn bit khi c trm thit b mi
hot ng trong mng
Kh nng giao din (ch th cc s liu o) ti ch thng qua mn hnh tinh
th lng, LED hoc qua thit b cm tay cm thm vo khi cn
Kh nng m rng h tr truyn m thanh
O Yu cu v cng ngh truyn thng:
D liu truyn qua mng m bo an ton trong khong cch truyn ln
ng truyn: Dy dn in, cp quang, khng dy (radio)
Trao i d liu: gia cc trm (trm ch vi cc trm phn tn), truyn m
thanh (ty chn)
O Cng ngh truyn thng h tr:
Dy dn in: nh mng Profibus phc v truyn d liu tc cao
Mng thoi: truyn d liu + m thanh
Cp quang: h tr truyn d liu + m thanh, hnh nh
V tuyn: radio truyn d liu + m thanh, hnh nh
O Phn mm:
C s xy dng: phn mm h thng m (nh SIMATIC WinCC, Protool
Pro) cho php qun l v iu hnh tp trung cng nh d dng ni ghp
vi cc h thng khc
Xy dng cc giao thc truyn thng thng nht thng qua pht trin cc
dch v trao i d liu gia trm ch vi cc trm phn tn qua cc mi
trng truyn thng khc nhau
Xy dng c s d liu qun l v iu hnh
Xy dng phng thc qun l cc thng s v cc trm theo m (Cc
thng s o, v tr t im o, trm thit b o)
Phn mm trn trm ch: T ng nhn bit cc trm lm vic, cho php
cu hnh d dng cc trm mi
Phn mm trn trm phn tn: cung cp kp thi cc dch v khi trm ch
yu cu, thc hin vic o v cnh bo c lp vi vic iu hnh, gim st
ca trm ch

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
38

1.2. Quan im thit k h thng thit b o phn tn
+ Quan im thit k trm iu khin khu vc
Trm iu khin khu vc (hay trm lm vic - workstation) l mt trm con nm
trong h thng SCADA tng th (y l phn thit k thm so vi ng k ban u
ca ti, xut pht t nhu cu thc t ca ngi s dng) s ph trch mt khu
vc khai thc xc nh dng cho cc phn xng, do trm lm vic cn c cc
chc nng chnh nh sau:
+ Mi trm lm vic qun l c 8 im o (c th m rng thnh 16 im)
+ S liu ti cc im o c th c c d dng, d s dng.
+ C tnh m: c th kt ni vo h thng ln, c th lm vic c lp, c th
thm bt cc tnh nng mt cch d dng
+ Vic truyn tn hiu i xa c th dng: hu tuyn (cp quang, ng in
thoi) hoc v tuyn
+ C kh nng tch hp vi cc h thng thng tin khc trong m (v d thng
tin lin lc)
+ Mi trm c th kt ni vo mt my tnh qun l v lu tr s liu ca
khu vc mnh qun l.
+ Trm lm vic t xc nh c c bao nhiu im o hin ang ni vo
+ Quan im thit k im o
im o c t nhng v tr cn theo di nh cc ca thot gi, cc khai
trng, ... Do , quan im thit k mch cho cc im o ca chng ti l:
+ C th o v gim st c 8 (hoc nhiu hn) thng s: Nng kh CH
4
,
CO
x
, nhit , m, tc gi, lu lng gi, ....
+ Kt qu o lng c truyn v trm lm vic
+ Vic cnh bo c thc hin ti ch v truyn v trm lm vic
+ C th t ra lnh iu khin c cu chp hnh hoc nhn lnh t trm lm
vic hoc TTK a ti.
+ Quan im thit k my o cm tay
Sau khi i kho st chng ti thy rng nhu cu v h thng o cha bc bch nh
cc thit b o kh nhanh (my o cm tay) nn chng ti nghin cu ch to
thit b o kh mtan cm tay. Qua tm hiu thc t yu cu ca ngi s dng v
thit b o v cnh bo kh mtan cm tay chng ti a ra cc quan im thit k
thit b nh sau:
+ Thit b phi lm vic chnh xc, tin cy v an ton cao
+ S liu o c phi d c v ph hp vi tiu chun Vit Nam
+ Thit b phi gn nh, chc chn

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
39

+ Ngun nui phi m bo lm vic lin tc c t nht l 8 gi (1 ca sn
xut)
+ Gi thnh va phi
Ngoi ra cn yu cu tch hp thm vic o cnh bo CO
2
; CO; nhit ; ...
2. Cu trc cc thnh phn trong h thng
H thng phn cng c trnh by di y bm theo cu trc phn cp h thng
(Hnh 12) v bao gm cc thnh phn sau:
O H thng trm thit b ch
O H thng trm thit b o phn tn
O H thng ghp ni truyn thng
+ Cu trc h thng trm thit b ch
M hnh chung mt trm thit b ch thng thng t ti TT gim st iu hnh
(Hnh 12) bao gm cc thnh phn chnh sau:
O Trm thit b ch iu khin VIAG-MCSxx: l thit b gim st v iu hnh
cc trm thit b o (cc trm phn tn). Thit b ny phi h tr cc giao din
truyn thng khc nhau ty theo kt ni c chn vi cc trm thit b o
cng nh kh nng giao din vi cc h thng khc (hin c hoc pht trin sau
ny nh h thng thu pht thng tin v tuyn thu thp cc gi tr o t cc v tr
o di ng, truyn qua mng in thoi ni b s dng modem, ...)
O My tnh ch gim st iu hnh PC-Server: S dng my tnh (I)PC v b
phn mm SIMATIC WinCC Server (cu hnh thp hn s dng b phn mm
SIMATIC Protool Pro) phc v giao din HMI. My tnh ch cng lm nhim
v lu tr cc s liu v cung cp s liu cho cc my tnh khc c quyn
truy cp ti cc d liu thng qua cc dch v c thit lp. Cu hnh c
kh nng pht trin h tr hot ng d phng (trng hp s dng WinCC).
O Cc my tnh trm Operator: Trong cu hnh chun s dng thm cc my tnh
trm kt ni vi my tnh ch PC-Server qua ng mng cng nghip (RS485
hoc cp quang). S lng cc my trm ty thuc vo yu cu v bi ton
qun l thc mi khu m hm l.
Cu hnh ca trm ch c thit k theo 2 dng sau:
O PC-based + Communication Module: S dng my tnh (I)PC kt hp vi
module truyn thng mng cng nghip v phn mm iu khin thi gian
thc (mm) lm c s xy dng trm thit b ch iu hnh. Cu hnh ny
c chi ph thp hn v thch hp cho th nghim h thng cng nh cho cc m
cp thp cn trang b h thng ban u.
O PLC-based: S dng PLC lm c s xy dng h thng (Hnh 13). H thng
c kh nng lm vic lin tc, m bo tnh n nh tuy nhin chi ph cao hn.
Cu hnh ny thch hp cho cc m cp cao yu cu h thng phi lm vic an
ton hoc cn tch hp nhiu chc nng khc nhau trong cng mt h thng.

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
40























Hnh 12 : S tng th h thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
LAN
Mng my tnh ni b (LAN)
Network
Link/conv.
Cc h thng khc

KHU VC HM L
Profibus (RS 485 / FO)
Trm thit b
o 1
08 knh o/im o:
1. CH
4

2. T
...
8. Tc gi
.
.
.
im o 1
08 thng s
im o 16
08 thng s
Trm thit b
o k
R
Kiu truyn khc
Trm thit b
o m
Trm thit b o n
Cu hnh h thng:
. Tng s trm thit b
o: max. 8/16
. S im o/trm:
max. 16
. S lng thng s
o/trm: max. 8
TT GIM ST, IU HNH
RS 485 / FO
PC
Server
Operators (option)
R
Trm thit b ch
VIAG-MCSxx
Kt ni mng
Profibus
(RS485/FO)
Kiu truyn khc

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
41












Hnh 13 : Cu hnh trm thit b ch gin n
+ Cu trc h thng trm thit b phn tn
M hnh chung thit b phn tn c th phn thnh hai khi chnh sau:
O Phn o v iu khin cc b: c cu hnh phn cng ty thuc vo loi thit b
o v cc thng s o c th ca thit b o. i vi thit k h thng, cu hnh
phn cng ny khng quan trng. Tuy nhin trm thit b phn tn c xy
dng cn h tr mt s kiu ni ghp vi cc u o nh ni ghp trc tip
hoc thng qua mng cp u o, c cu chp hnh (v d nh mng AS-I).
O Module giao din mng: y l khi ty chn, ph thuc vo dng kt ni m
h thng s dng ni mng khi o v iu khin cc b ca trm thit b
phn tn vi trm ch iu hnh.
c im chung ca trm thit b o phn tn:
S lng im o trn mt trm: max. 16 im o (mi im o c hiu
l gm nhiu knh o cc loi thng s ging v/hoc khc nhau ti cng
mt v tr quy c v mt qun l)
S lng knh o trn mt im o: max. 8 knh (mi knh o c hiu l
ch o c mt thng s)
S lng loi thng s o trn 1 trm DP-Slave: max. 8 loi thng s (khi
mi knh o trn cng mt im o s o 1 loi thng s khc nhau)
Giao din HMI: ti ch v h tr thng qua thit b cm tay (jack cm)
H tr giao din mng lin kt cc u o (ty chn)
H tr cc dng truyn thng vi trm ch ty vo ng dng c th (nh
mng Profibus, mng thoi, v tuyn)
Ngun in: 127V v c quy d phng
Thit b m bo cc tiu chn v an ton thit b in trong hm l.
TT GIM ST, IU HNH
RS 485 / FO
PC-Server configuration:
. PC-based control (WinAC)
. WinCC/Protool Pro HMI software
. Profibus CP5613 (DP-Master)
Operators (option)
Kt ni mng
Profibus
(RS485/FO)
Kiu truyn khc
R

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
42

+ H thng ghp ni truyn thng
H thng ghp ni truyn thng ty theo mc ch v yu cu s dng trong mi
phn cp, tuy nhin h thng c thit k h tr cc kiu truyn thng c th
phn thnh cc nhm theo m hnh phn cp nh sau:
O Truyn thng trong phn cp qun l: s dng my tnh ch PC-Server giao
din vi tng qun l chung (cp m/cng ty) qua mng ni b LAN. My tnh
PC-Server s l u mi cung cp cc thng tin hin thi v cc d liu lin
quan khc cho cc my/ngi s dng c quyn truy cp c cp.
O Truyn thng trong trung tm gim st, iu hnh: truyn thng y c
hiu l phc v cho phn mm gim st, iu hnh, qun l chung trn PC-
Server i vi cc h thng bn di bao gm thit b trm ch VIAG-MCSxx,
cc my tnh trm v cc h thng khc (hin c hoc m rng sau ny). Do
tnh cht lm vic vi nhiu h thng thit b (o lng, iu khin) c ngun
gc khc nhau nn cn thit s dng mt s chun ha mng thng dng kt
ni nh:
Mng Profibus: s dng (kt hp) cc dng mi trng truyn cp in
(RS485) v cp quang (glass/plastic FO)
Mng Ethernet cng nghip: s dng cp ng trc hoc cp quang
O Truyn thng gia trm thit b ch VIAG-MCSxx vi cc trm thit b o:
Yu cu truyn thng trong phn cp ny phi m bo n nh, lin tc nhm
pht hin trc tuyn nhng s c c th xy ra mc thit b cng nh kh
nng ng dng khc nhau ty theo iu kin thc t ti mi m hm l. Do
cc phng php truyn thng cn a dng v ph hp vi mi trng lp t
di hm l. Cc phng php truyn thng c h thng h tr gm:
Mng Profibus-DP: s dng mi trng truyn cp quang (glass FO) v cp
in (RS485). Phn dy cp mng i trong hm l cn c bo v trong
ng thp chng chy n v c th treo chy song song cng vi cc loi cp
in khc trong hm l.
Truyn thng qua mng in thoi (ni b) di hm l: s dng ng
truyn RS232 ni vi modem (cng nghip) cho php li dng ng dy
in thoi ni b kt ni trm thit b o vi thit b ch (i vi cc m
c trang b mng thoi ni b).
Truyn khng dy: s dng loi modem khng dy c thit k c bit,
chuyn dng phc v cho truyn thng trong cc hm l.
Truyn thng qua mng Profibus-DP s dng phng php chuyn i giao
thc ti ch: ti cc trm thit b o c th s dng ng truyn RS232
qua b chuyn i giao thc Profibus-DP/RS232 kt ni ti trm ch.
Ghi ch: Vic kt ni gia trm thit b o vo mng phi thng qua cc b kt
ni mng ty theo phng php truyn thng c chn cng nh c th kt
hp cc phng php truyn thng trn trong cng mt h thng.


ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
43

VI. THIT K M HNH H THNG V TT IU HNH
1. M hnh v cc giao din ni ghp trong h thng
th nghim, kim tra, nh gi hot ng ca ton b h thng trong iu kin
khng c c y cc thnh phn thit b cng nh chun b phc v qu
trnh th nghim ti hin trng tip theo, cn thit phi xy dng c mt m
hnh rt gn tuy nhin vn cho php thc hin th nghim c y cc chc
nng thit k. Di y chng ti trnh by cc ni dung chnh th nghim v
thit k m hnh h thng th nghim.
1.1. Cc ni dung chnh th nghim
O Th nghim hot ng ca ton b h thng khi cu hnh c y cc thnh
phn bao gm trm my tnh ch, thit b ch VIAG-MCS05, 04 trm thit b
o phn tn ni ghp theo cc phng thc truyn thng khc nhau:
truyn thng qua mng Profibus-DP s dng mng cp quang (02 trm)
truyn thng qua cng RS232 ni vi modem quay s trc tip qua mng
in thoi ni b trong Vin (01 trm)
truyn thng khng dy s dng wireless modem (01 trm)
O Th nghim ton b cc dch v c bn thng nht trong giao thc truyn
thng KC.03.04-PB version 1.0 nhm tip tc hon thin giao thc.
1.2. M hnh chung h thng th nghim
M hnh chung h thng th nghim c trnh by trn Hnh 14 bao gm:
O Trung tm iu hnh: c xy dng bao gm cc thnh phn sau
Trm thit b ch VIAG-MCS05: xy dng trn c s PLC SIMATIC S7-
300 c chc nng gim st, iu hnh hot ng lin tc ca cc trm thit
b o bn di. Trong m hnh th nghim ny trm ch VIAG-MCS05 s
c cu hnh lm vic ch vi 04 trm thit b o bn di tuy nhin phn
chng trnh vn c xy dng tng qut cho php iu hnh ti 08 trm.
Trm my tnh PC-Server: s dng my tnh Pentium 3/4, tc t 1GHz
tr ln, b nh min. 256 MB RAM, HDD 20GB, h iu hnh Windows
NT 4.0 hoc Windows 2000.
O Cc trm thit b o: s lng 04 trm trong mi trm c kt ni vi trm
thit b ch theo cc phng thc ghp ni khc nhau. Cc trm thit b o
c nh s t trm s 1 n trm s 4 tin phn bit trong phng n ny.
O Ni ghp h thng:
Ni ghp gia thit b VIAG-MCS05 vi PC-Server: s dng ng truyn
RS485 theo chun ha MPI ca Siemens.

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
44























Hnh 14 : M hnh th nghim h thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l ti phng th nghim
a ch trm trong mng MPI
a ch trm mng Profibus-DP
Cc k hiu
1
2
KHU VC HM L
RS 485 RS 232 RS 232
Profibus-DP (FO)
Trm thit b
o s 1
08 knh o/im o:
1. CH
4

2. T
...
8. Tc gi
.
.
.
im o 1
08 thng s
im o n
08 thng s
Cu hnh h thng:
. Tng s trm thit b th
nghim: 0304 trm
. S im o/trm: max. 16
. S lng thng s o/trm:
max. 8
5 6
Trm thit b
o s 2
7
Trm thit b
o s 3
Modem
OLM DP/RS232
TT GIM ST, IU HNH
Profibus (RS 485)
Optical Link
Module
RS 232
LAN MPI (RS 485)
PC
Server
Operators (option)
2
Trm thit b ch
VIAG-MCS05
OLM
Modem
2
1
Profibus (FO)
Mng thoi

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
45

Ni ghp gia VIAG-MCS05 vi cc thit b o: s dng hai kiu truyn
chnh l RS485/FO (cp quang) v RS232 kt ni modem truyn qua mng
thoi. Kiu truyn RS485/FO cho kt ni 02 trm thit b o s 1 v s 2
vo mng Profibus, trong trm s 1 ni trc tip vi mng cp quang
Profibus-DP qua b OLM (Optical Link Module), trm s 2 ni vi mng
cp quang thng qua b chuyn i DP-RS232. i vi kt ni trc tip
RS232 cng s thc hin theo 2 kiu truyn thng s dng modem quay s
qua mng in thoi ni b (trm s 3) v s dng modem chuyn dng
khng dy (trm s 4).
1.3. Trm thit b ch VIAG-MCS05 v cu hnh PC-Server trong m hnh
th nghim
Trm thit b ch VIAG-MCS05 thit k bao gm cc thnh phn sau (Hnh 15):

















Hnh 15 : Trm thit b ch VIAG-MCS05 v PC-Server
O B iu khin: s dng PLC SIMATIC S7-300 CPU315-2DP h tr cc giao
thc truyn thng MPI (dng cho kt ni vi my tnh PC-Server) v Profibus-
DP (phc v kt ni vi cc trm thit b o qua mng cp quang). a ch
CPU khi hot ng trong mng MPI v mng Profibus-DP u c t mc
nh l 2.
O Module truyn thng CP340/CP341: dng cho kt ni PLC vi thit b o qua
cng RS232 v modem (hu tuyn v v tuyn). Trong m hnh th nghim
TT GIM ST, IU HNH
Profibus (RS 485)
Optical Link
Module
OLM-G12
RS 232
MPI (RS 485)
2
Trm thit b ch
VIAG-MCS05
Modem
2
Profibus-DP
(Glass Fiber Optic)
CPU315
-2DP
SM323
16/16
DI/DO

CP340
CP341
(x2)

OLM
PC
Server
1
3
Telephone
network
Operators
(PC Clients)
5 6 7 8
Ti cc trm thit b o
t 1 n 4 tng ng
a ch DP t 5 n 8
CP5611/5613
Touch Panel
TP170

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
46

trm thit b o s 3 v s 4 (a ch mng 7 v 8) s s dng phng php kt
ni ny (2 trm thit b o s 3 v s 4 c phng thc kt ni ging nhau
ngoi tr mi trng truyn s dng khc nhau)
O Module SM323: cung cp 16/16 u vo/ra s 24V DC phc v giao din vi
cc tn hiu vo (t ch hot ng, cc tn hiu kim tra, ...) v a ra cc
tn hiu iu khin (n/ci cnh bo, bo ng, iu khin ti ch cc thit b
khc, ...)
O Giao din HMI ti ch s dng b thao tc mn hnh s TP170 cho php theo
di, chnh nh cc thng s lm vic trc tip. TP170 c kt ni trong mng
Profibus-DP (cp in RS485) v c a ch 3.
O Module giao din mng cp quang Profibus: s dng module OLM-G12 cho
php lin kt mng dy dn RS485 vi mng cp quang s dng loi cp quang
si thy tinh (glass FO)
O Phn mm ng dng xy dng cho CPU315-2DP c thit k s dng kt hp
cc ngn ng lp trnh STL (Statement List) v SCL (Structured Control
Language) trong b phn mm STEP 7 Professional V5.
Trm my tnh PC-Server c s dng c cu trc nh sau:
O My tnh PC: cu hnh Pentium 3/4, tc 1.6 GHz, b nh SDRAM 256MB,
HDD 20GB, (internal) modem 56kbps
O Card giao din truyn thng CP5611/CP5613 nhm h tr giao thc truyn
thng MPI phc v trao i s liu vi trm thit b ch VIAG-MCS05.
O H iu hnh Windows 2000 Professional + Service Pack 4
O Nn phn mm SCADA: pht trin trn nn SIMATIC WinCC V5.1
1.4. Thit k cc khi ni ghp mng
Di y tng hp cc thng s truyn thng thit k s dng trong m hnh th
nghim
Truyn thng gia VIAG-MCS05 vi PC-Server
Module truyn thng s dng trn trm VIAG-MCS05: CPU315-2DP, cng
giao tip truyn thng MPI
Module truyn thng s dng trn PC-Server: CP5611/CP5613
Profile: giao thc truyn MPI, ng truyn RS485
Tc truyn s dng: 187.5 kbps
a ch mng: mc nh 1 (PC-Server) v 2 (VIAG-MCS05)
a ch mng ln nht (HSA): 31
Khong cch truyn cho php ln nht gia 2 trm: 50 m
Truyn thng gia VIAG-MCS05 vi cc trm thit b o qua mng cp quang
Profibus-DP
Module truyn thng s dng trn trm VIAG-MCS05: CPU315-2DP, cng
giao tip truyn thng Profibus-DP

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
47

Module truyn thng s dng di trm thit b o s 1: standard DP-Slave
Module truyn thng s dng di trm thit b o s 2: qua cng RS232
kt ni vi module chuyn i giao thc DP/RS232 (Hnh 16)
Profile: Profibus-DP (DP-Master class I i vi trm VIAG-MCS05 v
standard DP-Slave i vi cc trm thit b o), ng truyn cp quang
(glass FO)
Tc truyn s dng: mc nh 500 kbps
a ch mng: mc nh 2 (VIAG-MCS05) v 5, 6 (thit b o s 1 v 2)
a ch mng ln nht (HSA): 31
Khong cch truyn cho php ln nht trong mng: max. 3000 m gia 2
trm kt ni qua OLM-G12 (bc sng truyn 860 nm) s dng loi cp
quang si thy tinh 62.5/125 m, 3.5 dB/km












Hnh 16 : S khi module kt ni chuyn i giao thc DP/RS232 vi trm
thit b o s 4 (a ch mng 7)
Truyn thng gia VIAG-MCS05 vi cc trm thit b o qua cng RS232
Module truyn thng s dng trn trm VIAG-MCS05: CP340/CP341
Module truyn thng s dng di cc trm thit b o: standard DP-Slave
Profile: lp trnh t do trao i khi d liu, ng truyn RS232C
Tc truyn s dng: mc nh 19.2 kbps
a ch mng: mc nh 2 (VIAG-MCS05) v 7, 8 (thit b o s 3 v 4)
a ch mng ln nht (HSA): 31
Khong cch truyn cho php ln nht trong mng: ch gii hn bi thng
s k thut ca mng thoi ni b v ca loi modem c s dng.

DP/RS232
RS 485
Optical Link Module
OLM-G12

S 232
7
Profibus DP (G
Trm thit b
o s 4
(a ch DP 7)
Module chuyn
i giao thc
(DP/RS232 Link
hoc IM183-1)
RS485
RS232

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
48

2. Thit k giao thc truyn thng
Giao thc truyn thng KC.03.04-PB phin bn v1.0 xy dng di y cho php
trao i s liu gia trm ch PLC (sau y gi l DP-Master) vi cc trm thit b
o phn tn (sau y gi l DP-Slave) qua mng Profibus-DP. Giao thc ny do
TT iu khin t ng, Vin NC in t - Tin hc - T ng ha thit k l mt
phn trong nhim v thc hin ti KC.03.04 nhm h tr truyn thng gia DP-
Master vi cc DP-Slave trong m hnh mng c xy dng c cu trc v cc
yu cu nh sau:
2.1. Gii thiu chung v giao thc
Giao thc truyn thng KC.03.04-PB phin bn v1.0 c xy dng cho php trao
i s liu gia trm ch PLC (DP-Master) vi cc trm thit b o (DP-Slave)
qua mng Profibus-DP. Giao thc ny do TT iu khin t ng, Vin NC in t
- Tin hc - T ng ha thit k l mt phn trong nhim v thc hin ti
KC.03.04 nhm h tr truyn thng gia DP-Master vi cc DP-Slave trong m
hnh mng c xy dng c cu trc nh sau:
O S lng trm ch DP-Master: 01 trm
O S lng cc trm DP-Slave: 08 trm, kh nng m rng ti 16 trm v c
k hiu t DP-Slave-1 n DP-Slave-16
S im o trn mt trm: max. 16 im o (mi im o c hiu l gm
nhiu knh o cc loi thng s ging v/hoc khc nhau ti cng mt v tr
quy c v mt qun l)
S lng knh o trn mt im o: max. 8 knh (mi knh o c hiu l
ch o c mt thng s)
S lng loi thng s o trn 1 trm DP-Slave: max. 8 loi thng s (khi
mi knh o trn cng mt im o s o 1 loi thng s khc nhau)
Ch : Cu hnh cc trm DP-Slave tun th quy c sau: trong mt trm DP-
Slave, s lng mi loi thng s o l nh nhau ti tt c cc im o, tuy
nhin th t b tr cc knh o mi im o khng nht thit phi ging
nhau. V d trm DP-Slave-5 c cu hnh o cc thng s sau: 2 knh o
CH
4
, 3 knh o nhit , 1 knh o CO v 2 knh o tc gi, khi ti tt
c cc im o thuc trm DP-Slave-5 ch c th o c 4 loi thng s o l
CH
4
, nhit , CO v tc gi vi s lng knh o ln nht tng ng vi
mi loi thng s o nu trn ln lt l 2, 3, 1 v 2 knh. Tuy nhin th t
cc thng s o ng vi cc knh o vt l ti mi im o khng nht thit
phi nh nhau, phn mm trm DP-Slave-5 cn thit phi qun l cc knh o
vt l ti cc im o thng nht theo mt trt t chung sau y gi l th t
cc knh o o hay th t o v c ch nh trong cu hnh ca trm DP-
Slave-5 phc v cho vic trao i s liu thng nht vi DP-Master.
Nh vy tng s cc im o trong ton h thng l 128 (m rng 256) im o,
trong cc im o (hay cc v tr o) ni vi cng mt DP-Slave c th o ti 8
loi thng s. Tuy nhin s lng cc loi thng s o trong ton h thng khng

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
49

b hn ch v ch b gii hn v mt l thuyt bi s lng cc trm DP-Slave
trong cu hnh h thng.
2.2. Cu hnh v cu trc cc thnh phn trong h thng mng
+ Cu hnh cc thnh phn trong h thng mng
Thit lp cc thng s h thng mng truyn thng Profibus-DP
Thit lp cc thng s v cc thnh phn hot ng trong h thng m bo cc
yu cu ca chun ha EN 50170 Vol. 2 (DP Master or DP Slave) ra v c
xc nh trong h thng ny nh sau:
Profile: DP
Tc truyn: 9.6 kbps 1.5 Mbps (mc nh 500 kbps)
a ch mng ln nht (Highest Profibus Address): 31
a ch mng trm DP-Master: 2
a ch mng cc trm DP-Slave: t 5 n 12 tng ng vi cc trm thit
b o t 1 n 8 (cc a ch mng t 13 n 20 c chim trc dng cho
m rng s lng trm DP-Slave ti 16 sau ny)
Cc a ch mng khc: a ch 0 v 1 dng cho kt ni my lp trnh PG
hoc PC (c vai tr nh cc DP-Master class 2 chun), a ch 3 dng cho
kt ni TD/OP (trn trm DP-Master) vo mng, a ch 4 chim ch dng
cho my tnh PC d phng hoc PC-Client, cc a ch mng khc cn li
(t 21 n 31) hin khng s dng.
Trm DP-Master
Hot ng m bo nh mt DP-Master class 1 chun theo nh chun ha EN
50170 Vol. 2 (DP Master)
O Cho php cu hnh c cc trm DP-Slave chun s dng file cu hnh chun
thit b (device database file) dng *.GSD hoc *.GSE ca chun ha
O ln ca DP-I/O buffer cho php ti 1024/1024 bytes i vi mi vng
Cc trm DP-Slave
Hot ng m bo nh cc DP-Slave chun theo nh chun ha Profibus-DP EN
50170 Vol. 2 (DP Slave).
O T ng nhn bit c tc truyn trong mng (hin trong thit lp mng s
dng tc truyn 9.6 kbps 1.5 Mbps)
O c t hot ng trong file cu hnh chun thit b (device database file) dng
*.GSD hoc *.GSE theo nh chun ha ra
O Cho php cu hnh c ln ca DP-I/O buffer (c t trong file *.GSD
hoc *.GSE) t nht theo mt trong hai dng sau:
consistent over unit (byte/word/double word): 64/64 bytes hoc 32/32 t
(word) hoc 16/16 t kp (double word)
consistent over total length: 64/64 bytes

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
50

+ Cu trc DP-I/O buffers
Theo nh hot ng ca mng Profibus-DP, vic trao i d liu
(DP_Data_Exchange) din ra lin tc theo chu k vng qut mng gia trm ch
DP-Master class 1 vi cc trm DP-Slave thng qua hai vng m (buffer) trn
mi trm. Di y l cc k hiu v quy c i vi mi vng m ny (Hnh
17).

















Hnh 17 : Phn b DP-I/O buffers trn cc trm v chiu d liu trao i
DP-I/O buffers trn trm DP-Master
O Vng buffer u vo (DP-Master Input buffer):
K hiu: DP_M_In
ln: 1024 byte
Cu trc: DP_M_In c phn thnh 16 vng 64 byte c a ch lin tip
nhau v k hiu theo th t t DP_M_In_1 n DP_M_In_16.
Chc nng: DP_M_In l buffer u vo phc v vic lu gi cc gi tr nhn
v t cc vng buffer u ra DP_Si_Out (i=1..16) tng ng t cc trm
DP-Slave-1 n DP-Slave-16. Cng vic nhn cc khi DP_Si_Out t cc
trm DP-Slave v v lu ti cc vng DP_M_In_i tng ng s do giao thc
mng Profibus-DP m nhim theo chu k vng qut mng.
PROFIBUS-DP









DP-Slave 16
I/O buffers









DP-Slave 2
I/O buffers









DP-Slave 1
I/O buffers
DP-Master I/O buffers
DP_M_In
1024 bytes
DP_M_Out
1024 bytes
DP_M_In_1
64 bytes
DP_M_Out_1
64 bytes

im o: i
DP_M_Out_2
64


DP_M_In_16
64 bytes
DP_M_Out_16
64 bytes
DP_S1_In
64 bytes
DP_S1_Out
64 bytes
DP_S2_In
64 bytes
DP_S2_Out
64 bytes
DP_S16_In
64 bytes
DP_S16_Out
64 bytes

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
51

O Vng buffer u ra (DP-Master Output buffer):
K hiu: DP_M_Out
ln: 1024 byte
Cu trc: DP_M_Out c phn thnh 16 vng 64 byte c a ch lin tip
nhau v k hiu theo th t t DP_M_Out_1 n DP_M_Out_16.
Chc nng: DP_M_Out l vng m u ra lu cc gi tr cn truyn ti cc
vng DP_Si_In (i=1..16) tng ng trn cc trm t DP-Slave-1 n DP-
Slave-16. Cng vic truyn cc khi DP_M_Out_i ti cc vng DP_Si_In
tng ng s do giao thc mng Profibus-DP thc hin lin tc theo chu k
vng qut mng.




















Hnh 18 : Cu trc cc DP-I/O buffer
DP-I/O buffers trn cc trm DP-Slave
O Cc vng buffer u vo (DP-Slave Input buffers):
K hiu: t DP_S1_In n DP_S16_In tng ng vi mi vng DP-Slave
buffer u vo trn cc trm t DP-Slave-1 n DP-Slave-16
ln: 64 byte
Chc nng: DP_Si_In (i=1..16) l buffer u vo trn trm DP-Slave-i phc
v vic lu gi cc gi tr nhn v t vng buffer u ra DP_M_Out_i
(i=1..16) tng ng trn trm DP-Master. Qu trnh ny do giao thc mng
Profibus-DP m nhim theo chu k vng qut mng.
DP_M_Out_i / DP_Si_In
+0 Reserved
16 bytes
+16 SYS_D&T
8 bytes, IEC Date&Time format
+24 CTR_W
2 bytes
SER_NO
2 bytes
+28 SID
1 byte
PAR1
1 byte
PAR2
1 byte
PAR3
1 byte
+32 DW1
4 bytes
+36
+60 DW8
4 bytes
DP_M_In_i / DP_Si_Out
+0 LOC_CFG
4 bytes
+4 V_SEN_CFG
16 bytes
+20 Reserved
4 bytes
+24 Reserved
2 bytes
REC_NO
2 bytes
+28 SID
1 byte
PAR1
1 byte
PAR2
1 byte
PAR3
1 byte
+32 DW1
4 bytes
+36
+60 DW8
4 bytes

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
52

O Cc vng buffer u ra (DP-Slave Output buffers):
K hiu: t DP_S1_Out n DP_S16_Out tng ng vi mi vng DP-Slave
buffer u ra trn cc trm t DP-Slave-1 n DP-Slave-16
ln: 64 byte
Chc nng: DP_Si_Out (i=1..16) l buffer u ra trn trm DP-Slave-i phc
v vic lu v truyn cc gi tr ny v vng buffer u vo DP_M_In_i
(i=1..16) tng ng trn trm DP-Master. Qu trnh truyn s liu ny do
giao thc mng Profibus-DP m nhim theo chu k vng qut mng.
Cu trc chung cc vng DP_M_Out_i, DP_Si_In v cc vng DP_M_In_i,
DP_Si_Out c th hin trn Hnh 18.
c t cc buffer DP_M_Out_i v DP_Si_In
Cc buffer ny (Hnh 18, bn tri) u c ln 64 byte v c chia lm hai
phn: phn 28 byte u cha cc thng tin hin thi v h thng v iu khin
phc v cho vic cp nht t ng v tc thi t DP-Master xung cc trm DP-
Slave; phn 36 byte tip theo c s dng trm DP-Master a ra yu cu
thc thi mt dch v trn DP-Slave. Sau y l cc c t:
O Vng 28 byte d liu hin thi cp nht t ng:
Reserved (t a ch offset +0, ln 16 bytes): hin chim ch cho pht
trin tip sau ny
SYS_D&T (+16, 8 bytes): thi gian (ngy, gi) hin thi ca h thng c
nh dng theo chun ha IEC Date&Time cho php cc trm DP-Slave s
dng chun ha li ngy, gi ca tng trm thng nht chung theo ngy,
gi ca ton h thng cng nh c th s dng vo cc mc ch khc.
CTR_W (+24, 2 bytes): t iu khin ny (16 bit) cho php iu khin trc
tip mt s u ra trn trm DP-Slave khi c cu hnh (dng cho pht
trin sau ny)
SER_NO (+26, 2 bytes): mi khi trm DP-Master a ra yu cu thc hin
mt dch v mi, gi tr SER_NO s c tng ln thm 1 n v. SER_NO
cho php DP-Slave nhanh chng pht hin c yu cu thc thi mt dch
v mi gi t pha DP-Master.
O Vng 36 byte d liu phc v pht yu cu thc thi dch v:
SID (+28, 1 byte): ch m dch v cn thc thi nhm phn bit gia cc loi
dch v khc nhau.
PAR1, PAR2, PAR3 (+29, 1 byte each): cc tham s i vi m dch v
nhm c t nhim v c th ca dch v
DW1..DW8 (+32, 4 bytes each): vng d liu 32 bytes dng cho truyn d
liu (nu c, i vi mt s dch v) xung trm DP-Slave.
c t cc buffer DP_M_In_i v DP_Si_Out
Ging nh trng hp trn, cc buffer ny (Hnh 18, bn phi) cng u c ln
64 byte v c chia lm hai phn: phn 28 byte u cha cc thng tin hin thi

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
53

v cu hnh, trng thi h thng ca trm DP-Slave v c cp nht t ng v
tc thi phc v cho DP-Master s dng m khng cn phi thng qua chc nng
dch v; phn 36 byte tip theo c s dng trm DP-Slave p tr li kt qu
thc thi dch v do DP-Master yu cu. Sau y l cc c t:
O Vng 28 byte d liu hin thi cp nht t ng:
LOC_CFG (+0, 4 bytes): 4 byte cu hnh hin thi ca 16 im o, mi
im o s dng 2 bit c quy nh nh Hnh 19 di y.
V_SEN_CFG (+4, 16 bytes): cu hnh (cc knh o) o cho bit hin thi
cc knh o o no trn mi im o (cu hnh trong LOC_CFG) ang
c s dng (Hnh 20).
Ghi ch: Cc knh o o c hiu l cc knh o c sp xp theo mt
trt t thng nht chung (da trn loi thng s o) tt c cc im o
trong cng mt trm DP-Slave v nh x n cc knh o vt l qua bng
th t cc knh o o V_SEN_ORD (64 byte, s dng 4 bit hin m ha cc
gi tr t 0..7 tng ng vi th t vt l K1..K8 ca mi knh o trn mt
im o). Trng hp gin n khi th t cc knh o o trng vi th t
cc knh o vt l ti tt c cc im o.
Reserved (+20, 6 bytes): cc byte chim ch hin khng s dng, dnh cho
pht trin sau ny
REC_NO (+26, 2 bytes): mi khi trm DP-Slave hon thnh mt chu k cp
nht ton b d liu o t tt c cc knh o trn cc im o c cu
hnh, gi tr REC_NO cn thit tng ln thm 1 n v. Gi tr ny cho php
DP-Master nhanh chng pht hin c khi c mt bn ghi d liu o mi
trn trm DP-Slave c th iu khin vic cp nht d liu ny v thng
qua cc yu cu thc thi dch v.











Hnh 19 : Quy nh t kp LOC_CFG
im o 16
Byte +3
7 6 1 0
U S

U S

Byte +0
7 6 1 0
U S

U S
im o 13 im o 4 im o 1
U: Used bit
S: Status bit
U S ngha
0 x im o khng c cu hnh s dng trn DP_Slave
1 0 im o c cu hnh nhng hin khng kt ni c
(khng c d liu v cc knh o ca im o )
1 1 im o c cu hnh v hot ng bnh thng (d
liu o t cc knh o c cp nht tc thi)

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
54




















Hnh 20 : Cu hnh cc knh o o V_SEN_CFG
O Vng 36 byte d liu phc v p tr kt qu thc thi dch v:
SID (+28, 1 byte): m dch v p tr (khc vi m dch v yu cu, s ch
r phn sau) tng ng vi m dch v yu cu
PAR1, PAR2, PAR3 (+29, 1 byte each): cc tham s p tr i km vi m
dch v p tr nhm c t kt qu thc hin thc ca dch v yu cu.
DW1..DW8 (+32, 4 bytes each): vng d liu 32 bytes dng cho truyn d
liu p tr km theo (nu c, i vi nhiu dch v) v trm DP-Master.
+ Quy trnh chung thc hin cc dch v trong giao thc
Quy trnh chung thc hin mt dch v gia DP-Master vi mt DP-Slave c th
m t theo cc bc nh Hnh 21 (c t chi tit cc dch v ca giao thc c
trnh by mc XI.1):
Bc 1: DP-Master gi dch v (ghi s liu) xung vng DP_M_Out_i nhm yu
cu DP-Slave-i thc thi dch v v chuyn sang ch ch kt qu thc hin dch
v p tr t DP-Slave-i s c nhn v trong vng DP_M_In_i.
DP-Slave-i
K hiu:
K1..K8: cc knh o vt l
VK1..VK8: cc knh o o
V1..V8: cc bit cu hnh knh
o o trong V_SEN_CFG
VK8 VK2 VK1 VK8 VK2 VK1
K8 K2 K1
im o s 16
K8 K2 K1
Cu hnh cc
knh o o
V_SEN_CFG
Vx ngha
0 Knh o o khng c cu hnh (khng s dng)
1 Knh o o c cu hnh (s dng)
Th t vt l
thc cc knh
o o
V_SEN_ORD
(VKi: 4 bit;
m, n, i = 0..7)
Th t cc
knh o vt l
(0..7 tng
ng K1..K8)


Byte offset +4
7 1 0

V1 V2 V8
Byte offset +19
7 1 0

V1 V2 V8
0 1 n m 0 i 7 1

m 0 1 7

0 1 7
im o s 1

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
55

Bc 2: Mng Profibus-DP trong ch DP_Data_Exchange theo vng qut
mng s t ng chuyn d liu t DP_M_Out_i xung DP_Si_In. Nh vy thc
cht n khi ny, yu cu thc thi dch v t DP-Master mi xung n c vng
buffer u vo ca DP-Slave-i.
Bc 3: DP-Slave-i cn thit pht hin c yu cu thc thi mt dch v mi
(trong DP_Si_In), nhanh chng x l v tr li kt qu thc hin dch v vo vng
DP_Si_Out ( Profibus truyn ln vng DP_M_In_i trn trm DP-Master).
Bc 4: Mng Profibus-DP trong ch DP_Data_Exchange theo vng qut
mng s t ng chuyn d liu t DP_Si_Out ln DP_M_In_i v nh vy Profibus
truyn kt qu thc hin dch v t trm DP-Slave-i v DP-Master.
Bc 5: DP-Master pht hin dch v yu cu c thc hin, phn tch, x l
d liu thc thi dch v nhn v v xa yu cu thc thi dch v hoc c th yu
cu thc thi mt dch v mi bt u li t Bc 1.






























Hnh 21 : Lu hot ng thc thi dch v gia DP-Master vi mt DP-Slave-i
Chng trnh s dng dch v
trn DP-Master
DP-M Output buffer
DP_M_Out_i
DP-S Input buffer
DP_Si_In
C Gi yu cu
thc hin mt
dch v ra
buffer
CC Chu k trao i d liu
tun hon trong mng
Profibus-DP
DP_S Output buffer
DP_Si_Out
DP-M Input buffer
DP_M_In_i
C Nhn kt qu
thc hin tr v
t DP-Slave-i
C Thc thi dch
v yu cu
DP-
Master
Profibus-
DP
DP-
Slave
Chng trnh cung cp dch v
trn DP-Slave-i

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
56

3. Thit k phn mm qun l, iu hnh SLabS-Mining trn PC-Server
3.1. Xy dng cc chc nng phn mm
Phn mm SLabS-Mining (SCADA System of Labour Safety in Coal Mining) trn
PC c thit k, xy dng trn nn phn mm SCADA m ca hng Siemens l
SIMATIC WinCC V5. Phn mm qun l iu hnh c nhim v sau:
O Qun l ton b cc thng tin v cu hnh h thng nh s lng, cu hnh cc
trm thit b o, im o, v tr im o, cc thng s o ti cc im o, thi
gian h thng, trng thi hot ng hin thi ca cc thit b o v u o, ...
O Qun l ng thi cc nhim v gim st v iu khin theo cc bi (sau y
c gi l cc bi Task). Cc bi Task c th cu hnh, sa i, lu tr, kch
hot khi cn.
O T ng gim st, cnh bo (warning), bo ng (alarming) khi c s c xy ra
cc trm thit b o v u o (nh khng kt ni c, li ng truyn, ...)
cng nh khi c 1 hoc nhiu thng s o nm ngoi cc di o cho php.
Trn c s h thng phn mm c thit k bao gm cc chc nng chnh vi
cu trc xy dng nh sau:
O Chc nng qun l cc nhim v hay cc bi Task: mi nhim v gim st,
cnh bo v iu khin c c t trong mt bi Task vi cc cu trc d liu
c t lin quan nh sau:
D liu c t nhm cc im o tham gia trong Task (k hiu l
Task_Group): nhm c t cc im o lin quan n nhim v (Task)
trong s ton b cc im o c php cu hnh trong ton h thng. Nh
vy mt Task_Group cn ch ra cc im o thuc cc trm thit b o no
cng nm trong mt nhm. i vi cu hnh max. 16 trm thit b o (k c
m rng), trong mi trm thit b o c th o c ti 16 im o th s
lng cc im o trong mt nhm c th cu hnh la chn ty trong s
256 im o. Ghi nh rng mi im o trong nhm c th c s lng cc
thng s o khc nhau (max. 8) nu cc im o khng nm trn cng
mt thit b o v cu hnh cc trm thit b o l khc nhau.
D liu c t kiu lu tr trong Task (k hiu Task_Storage): kiu lu tr
c thit k nhm ch ra cc thi im trong ngy (max. 16 thi im)
v/hoc chu k (gi:pht) lp li trong ngy m khi h thng cn t ng
thc hin lu tr cc s liu o ti cc im o c t trong nhm
Task_Group trnh by trn. Ngoi ra cu trc cng cho php c t ch
lu tr trong trng hp c thng s o vt qu gii hn quy nh (dng
cho pht trin sau ny).
D liu c t ch iu khin trong Task (k hiu Task_Control): kiu
d liu c t ny do thc t cha i hi nn chc nng ny mi ch c
a vo dnh cho pht trin, m rng sau ny.
D liu c t nhim v Task (k hiu Task_Task): y l d liu chnh
cha cc thng tin v Task (nh tn, c t, ngy gi to Task, ...) cng nh

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
57

ch ra Task_Group, Task_Storage v Task_Control no lin quan n nhim
v .
O Chc nng thc thi cc nhim v trc tuyn: chc nng ny cu hnh v
qun l vic thc hin cc nhim v trc tuyn (Online-Task) v c c t
trong cu trc Project_Online. Cc cu trc d liu c t chc nng ny tr ti
cc cu trc d liu Task_Task cn thc hin gim st, iu khin trc tuyn
thng qua m Task ring (Task_ID) ca mi bi. S lng cc nhim v trc
tuyn c th iu khin hin cho php ln nht l 8, tuy nhin s lng ny c
th d dng m rng khi cn.
O Chc nng qun l v cu hnh h thng: cung cp cc giao din cu hnh
phn cng trm thit b ch (VIAG-MCS05), cc trm thit b o ti mc
thng s o. Cc cu trc d liu lin quan bao gm:
D liu c t cu hnh trm thit b ch (PLC_CFG): cho bit s lng cc
trm thit b o kt ni trong h thng v m cu hnh cc trm thit b o
.
D liu c t cu hnh trm thit b o (STA_CFG): c t cu hnh trm
thit b o bao gm s lng im o v m cu hnh, m v tr tng im
o (k hiu im o t MP1 ti MP16); s lng knh o o, trng thi cu
hnh, thng s, n v o v th t thc ca tng knh o o (k hiu cc
knh o o t VCH1 n VCH8)
D liu c t m v tr im o (MP_LOC_Table): nhm lu tr thng tin
c t, tn y v tn rt gn (hay k hiu) ca mi im o
D liu c t thng s, n v o (PAR_UN_Table): lu thng tin v c
t, tn y , tn rt gn v cc ngng gii hn phc v cnh bo v bo
ng chung trong ton h thng.
O Chc nng gim st, cnh bo chung: cc chc nng ny phc v vic gim
st hot ng chung ca trm thit b ch VIAG-MCS05, cnh bo, bo ng,
ng b thi gian, ...
O Cc chc nng khc: nh in bo co, ha, v th cc im o, ... c
pht trin ty vo ng dng c th v da trn nn cc cu trc CSDL trnh by
trn
3.2. Thit k c s d liu
Trn c s cc chc nng nu trn, nhm ti xy dng, kin trc c s d
liu (CSDL) trong WinCC. CSDL ny c thit k trn nn chc nng User
Archive trong WinCC. y l mt tnh nng qun l CSDL cho php ngi dng
s dng v kin trc CSDL ring ca mnh ty thuc vo yu cu ring trong cc
ng dng t ng ha.
Sau y l c t cc cu trc d liu thit trong User Archive v tng ng l cc
ni bin (internal tags) nh ngha trong WinCC khi kt ni vi CSDL c hoc
lu d liu. Hnh 22 trnh by tng quan cc cu trc d liu v mi quan h gia
cc thnh phn trong CSDL xy dng trong WinCC (chc nng User Archive).
Cc cu trc d liu chnh bao gm (chi tit trnh by trn Bng 5):

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
58

Project_Online: D liu ch ra cc nhim v trc tuyn cn thc hin
(Max. 8, thng qua m ID) v cu hnh thc hin cc nhim v. Cu trc
ny c cu hnh lu duy nht 1 bn ghi trong CSDL UserArchive ca
WinCC.
Task_Group: D liu ny dng lu cc nhm im o (hay cc tp hp
con ca ton b cc im o trong ton h thng) dng qun l cc
nhim v. Trong CSDL WinCC, s lng cc nhm im o c gii hn
l 200 bn ghi cho ph hp vi thc t tuy nhin m ID s dng trong ton
b CSDL UserArchive lun l 32 bit nn c th d dng m rng ty s
lng cc bn ghi lu ny cng nh trong cc cu trc d liu khc.
Task_Storage: D liu ny lu cc kiu lu tr dng cho tham chiu t
cu trc Task_Task nhm ch ra cch thc lu tr d liu lin quan nh
theo chu k, theo cc thi im (max. 16 thi im) trong ngy hoc khi
vt ngng (dnh cho m rng sau ny). Ging nh trng hp nhm
im o, s lng cc bn ghi trong kiu lu ny c gii hn l 200.
Task_Task: Cu trc d liu ny dng lu cc thng tin c t nhim v
trong bao gm c cc tham chiu ti cc cu trc d liu khc nh
Task_Group, Task_Storage v PLC_CFG.
PLC_CFG: D liu c t cu hnh trm thit b ch VIAG-MCS05 nh s
lng cc trm thit b o phn tn v m ID tr ti cu trc d liu chi tit
ca cc trm phn tn ny. Cng ging nh trong Project_Online,
PLC_CFG c cu hnh gii hn ch lu 1 bn ghi cu hnh duy nht.
STA_CFG: Cu trc d liu ny cho php lu y thng tin v cu hnh
mt trm thit b o phn tn nh s lng im o, knh o, cu hnh t
ch , cu hnh cc knh o o, cc loi thng s o theo th t v v tr
cc im o (m ID ch ti cc cu trc d liu tng ng trong cc bng
PAR_UN_Table v MP_LOC_Table). S lng cc bn ghi trong cu trc
d liu lu ny c gii hn l 16 (tng ng vi max. 16 trm thit b o
phn tn trong ton h thng).
MP_LOC_Table: Bng c t thng tin chi tit v v tr im o cho nhiu
nht 256 bn ghi.
PAR_UN_Table: Bng c t thng tin chi tit v loi thng s o v n v
o cng nh cc ngng cnh bo, bo ng i vi thng s o trong ton
h thng. S lng cc loi thng s o cho php lu ln nht l 256.
Task_xxxxx: Cc cu trc d liu lu cc s liu o theo nhim v c t
trong Task_Task trong qu trnh thc hin trc tuyn cc nhim v . K
hiu xxxxx l 5 ch s dng ch m ID trong CSDL Task_Task. V d
mt nhim v c m Task_ID=100 trong CSDL, khi thc hin nhim v cc
s liu lin quan s c lu t ng vo CSDL UserArchive di tn
Task_00100. Tn cc trng trong cu trc cng c m ha ch thng
s o thuc trm thit b o, im o v knh o o no trong h thng.


ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
59























Hnh 22 : Cu trc cc khi d liu v mi lin kt trong CSDL thit k trn WinCC (User Archive)

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
60

Bng 5 di y trnh by chi tit cc cu trc d liu ny.
Bng 5 : c t chi tit cc cu trc d liu
Cu trc d liu lu tr trong User Archive (UA) Cu trc d liu ni bin (Structured Internal Tag)
Tn
UA
Tn trng
(*): trng kha
Kiu d liu, ln (tnh theo
byte) v di cho php
Tn
cu
trc
Tn trng Kiu d liu, nh dng v
ln (tnh theo byte)
Ch gii
ID (*) Number (Integer), 4, [0, 65535] Task_ID WORD, 2 M Task (trng kha)
Task_Name String, 20 Task_Name TEXT8 Tn Task
Task_Description String, 64 Task_Description TEXT8 c t Task
Task_Creator String, 20 Task_Creator TEXT8 Ngi lp Task
Task_DT Date/Time, 8 Task_DT TEXT8:dd/mm/yyyy hh:mm Thi gian to lp
Start_DT Date/Time, 8 Start_DT TEXT8:dd/mm/yyyy hh:mm Thi gian bt u Task
End_DT Date/Time, 8 End_DT TEXT8:dd/mm/yyyy hh:mm Thi gian kt thc Task
PLC_CFG_ID Number (Integer), 4, [0, 65535] PLC_CFG_ID WORD, 2 Con tr cha m cu hnh
trm thit b ch
Group_ID Number (Integer), 4, [0, 65535] Group_ID WORD, 2 M nhm
Storage_ID Number (Integer), 4, [0, 65535] Storage_ID WORD, 2 M lu tr
T
a
s
k
_
T
a
s
k

Control_ID Number (Integer), 4, [0, 65535]
T
a
s
k
_
T
a
s
k

Control_ID WORD, 2 M iu khin
ID (*) Number (Integer), 4, [0, 65535] Group_ID WORD, 2 M nhm (trng kha)
Group_Name String, 20 Group_Name TEXT8 Tn nhm (Group)
Group_Description String, 64 Group_Description TEXT8 c t nhm
Matrix1_2 Number (Integer), 4 Matrix1, Matrix2 2 x (WORD, 2)
Matrix3_4 Number (Integer), 4 Matrix3, Matrix4 2 x (WORD, 2)
Matrix5_6 Number (Integer), 4 Matrix5, Matrix6 2 x (WORD, 2)
Matrix7_8 Number (Integer), 4 Matrix7, Matrix8 2 x (WORD, 2)
Matrix9_10 Number (Integer), 4 Matrix9, Matrix10 2 x (WORD, 2)
Matrix11_12 Number (Integer), 4 Matrix11, Matrix12 2 x (WORD, 2)
Matrix13_14 Number (Integer), 4 Matrix13, Matrix14 2 x (WORD, 2)
T
a
s
k
_
G
r
o
u
p

Matrix15_16 Number (Integer), 4
T
a
s
k
_
G
r
o
u
p

Matrix15, Matrix16 2 x (WORD, 2)
Matrixk (k=1..16): 16 bit
tng ng vi 16 im o
(MP1..MP16) trn trm thit
b o th k.
LSB (Bit 0): MP1
...
MSB (Bit 15): MP16
Bit i (i=0..15) = 1: im o
nm trong nhm

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
61

Cu trc d liu trong User Archive (UA) Cu trc d liu ni bin (Structured Internal Tag)
Tn
UA
Tn trng
(*): trng kha
Kiu d liu, ln (tnh theo
byte) v di cho php
Tn
cu
trc
Tn trng Kiu d liu v ln (tnh
theo byte)
Ch gii
ID (*) Number (Integer), 4, [0, 65535] Storage_ID WORD, 2 M lu tr (kha)
Storage_Name String, 20 Storage_Name TEXT8 Tn kiu lu tr
Storage_Description String, 64 Storage_Description TEXT8 c t kiu lu tr
Storage_Mode Number (Integer), 4, [0, 7] Storage_Mode BYTE, 1 Kiu lu (s dng 3 bit):
Bit 0=1: Lu theo chu k
Bit 1=1: Lu theo thi im
Bit 2=1: Lu khi vt
ngng gii hn
Cyclic_Time String:hh:mm, 5 Cyclic_Time TEXT8:hh:mm Chu k cp nht trong ngy
(t 00:00 n 23:59)
No_Of_Times Number (Integer), 4, [0, 16] No_Of_Times BYTE, 1 S thi im lu ch nh
trong ngy (max. 16 thi
im)
Time1 String:hh:mm, 5 Time1
TEXT8:hh:mm
Thi im lu 1
Time2 String:hh:mm, 5 Time2
TEXT8:hh:mm
Thi im lu 2
... ... ... ... ...
T
a
s
k
_
S
t
o
r
a
g
e

Time16 String:hh:mm, 5
T
a
s
k
_
S
t
o
r
a
g
e

Time16 TEXT8:hh:mm Thi im lu 16
ID (*) Number (Integer), 4, [0, 1] Project_Online_ID WORD, 2 M Project (kha)
No_Of_Tasks Number (Integer), 4, [0, 8] No_Of_Tasks BYTE, 1 S lng Task trc tuyn
Task1_ID Number (Integer), 4, [0, 65535] Task1_ID
WORD, 2
M Task trc tuyn s 1
Task2_ID Number (Integer), 4, [0, 65535] Task2_ID
WORD, 2
M Task trc tuyn s 2
... ... ... ... ...
Task8_ID Number (Integer), 4, [0, 65535] Task8_ID WORD, 2 M Task trc tuyn s 8
P
r
o
j
e
c
t
_
O
n
l
i
n
e

Tasks_CFG Number (Integer), 4
P
r
o
j
e
c
t
_
O
n
l
i
n
e

Tasks_CFG
WORD, 2
Cu hnh trng thi cc Task
(nhm 4 bit/Task). ngha
theo th t t MSB n
LSB: Configured, Enable,
Error, Reserved

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
62

Cu trc d liu trong User Archive (UA) Cu trc d liu ni bin (Structured Internal Tag)
Tn
UA
Tn trng
(*): trng kha
Kiu d liu, ln (tnh theo
byte) v di cho php
Tn
cu
trc
Tn trng Kiu d liu v ln (tnh
theo byte)
Ch gii
ID (*) Number (Integer), 4, [0, 1] PLC_CFG_ID WORD, 2 M cu hnh thit b trm
ch PLC (mc nh 1)
PLC_Name String, 20 PLC_Name TEXT8 Tn thit b trm ch
PLC_Description String, 64 PLC_Description TEXT8 c t thit b trm ch
No_Of_STAs Number (Integer), 4, [0, 8] No_Of_STAs BYTE, 1 S lng cc trm thit b o
phn tn trong h thng
STA1_ID Number (Integer), 4, [0, 65535] STA1_ID WORD, 2 M cu hnh thit b o s 1
STA2_ID Number (Integer), 4, [0, 65535] STA2_ID WORD, 2 M cu hnh thit b o s 2
... ... ...
...
...
P
L
C
_
C
F
G

STA8_ID Number (Integer), 4, [0, 65535]
P
L
C
_
C
F
G

STA8_ID
WORD, 2
M cu hnh thit b o s 8
ID (*) Number (Integer), 4, [0, 255] MP_LOC_ID WORD, 2 M v tr im o
Description String, 64 Description TEXT8 c t v tr im o
Name_Detail String, 20 Name_Detail TEXT8 Tn y v tr im o
M
P
_
L
O
C
_

T
a
b
l
e

Name_Short String, 4
M
P
_
L
O
C

Name_Short TEXT8 Tn rt gn (k hiu) v tr
im o
ID (*) Number (Integer), 4, [0, 255] PAR_UN_ID WORD, 2 M thng s v n v o.
Xem quy c chi tit [4].
Description String, 64 Description TEXT8 c t thng s, n v o
Name_Detail String, 20 Name_Detail TEXT8 Tn y thng s o
Name_Short String, 4 Name_Short TEXT8 Tn rt gn thng s o
Unit_Detail String, 20 Unit_Detail TEXT8 Tn y n v o
Unit_Short String, 4 Unit_Short TEXT8 Tn rt gn n v o
Low Number (Double), 8 Low FLOAT, 4 Ngng bo ng di
High Number (Double), 8 High FLOAT, 4 Ngng bo ng trn
P
A
R
_
U
N
_
T
a
b
l
e

Pre_warn Number (Double), 8
P
A
R
_
U
N

Pre_warn FLOAT, 4 Gi tr cnh bo sm

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
63

Cu trc d liu trong User Archive (UA) Cu trc d liu ni bin (Structured Internal Tag)
Tn
UA
Tn trng
(*): trng kha
Kiu d liu, ln (tnh theo
byte) v di cho php
Tn
cu
trc
Tn trng Kiu d liu v ln (tnh
theo byte)
Ch gii
ID (*) Number (Integer), 4, [0, 65535] STA_CFG_ID WORD, 2 M cu hnh thit b o
STA_Name String, 20 STA_Name Tn trm thit b o
STA_Description String, 64 STA_Description c t trm thit b o
No_Of_MPs Number (Integer), 4, [0, 16] No_Of_MPs S lng cc im o (MP)
No_Of_CHs Number (Integer), 4, [0, 8] No_Of_CHs S lng cc knh o (CH)
MP_CFG Number (Integer), 4 MP_CFG Cu hnh cc im o
MP1_4_VCH_Stat
MP5_8_VCH_Stat
MP9_12_VCH_Stat
MP13_16_VCH_Stat
Number (Integer), 4 MP1_VCH_Stat
...
MP16_VCH_Stat
16 x (BYTE, 1) Trng thi cc knh o o (8
knh) ti cc im o t t
MP1 n MP16
MP1_LOC_ID
...
MP16_LOC_ID
Number (Integer), 4, [0, 65535] MP1_LOC_ID
...
MP16_LOC_ID
16 x (WORD, 2) M v tr cc im o t
im o s 1 (MP1) n
im o 16 (MP16)
VCH1_PAR_UN_ID
...
VCH8_PAR_UN_ID
Number (Integer), 4, [0, 65535] VCH1_PAR_UN_ID
...
VCH8_PAR_UN_ID
8 x (WORD, 2) M thng s v n v o
ca cc knh o o t 1 n
8 i vi tt c cc im o
(t MP1 n MP16) trong
cng trm thit b o
VCH1_4_Ord Number (Integer), 4
S
T
A
_
C
F
G

VCH5_8_Ord Number (Integer), 4
S
T
A
_
C
F
G

VCH1_Ord
...
VCH8_Ord
8 x (BYTE, 1) Th t thc cc knh o o
(quy nh 0 n 7 tng ng
vi v tr thc knh u tin
n knh th 8)
ID (*) Number (Integer), 4 M bn ghi
DT Date/Time, 8 Thi gian ng vi bn ghi
T
a
s
k
_
x
x
x
x
x

(
x
x
x
x
x
=
T
a
s
k
_
I
D
)

M_01_01_01
...
M_01_01_08
...
M_08_16_08
Number (Double), 8


M_ii_ii_kk: trng lu gi
tr o 1 knh o
ii: ch s thit b o (STA)
jj: ch s im o (MP)
kk: ch s knh o o (VCH)

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
64

3.3. Hot ng trao i d liu gia PC-Server vi trm thit b ch VIAG-
MCS05
D liu trao i gia PC-Server (WinCC-Server) vi trm thit b ch VIAG-
MCS05 c th phn thnh cc nhm sau:
Cc d liu c t cu hnh h thng: bao gm cc cu trc d liu c t cu
hnh trm thit b ch (PLC_CFG), cu hnh cc trm thit b o (STA_CFG),
bng tham chiu thng s v n v o (PAR_UN_Table), bng tham chiu v
tr cc im o (MP_LOC_Table). Cc d liu ny cn phi ng b trong hai
CSDL ca hai h thng v ch thay i khi cn thit (v d nh khi phi iu
chnh, thay i hoc m rng cu hnh h thng).
Cc d liu c t cc nhim v gim st, iu hnh cn thc thi trn h thng:
cc cu trc d liu lin quan bao gm cu trc d liu c t ton b cc
nhim v cn gim st trc tuyn trong h thng (Project_Online), cc cu
trc d liu c t nhim v (Task_Task), nhm cc im o (Task_Group) v
kiu lu tr (Task_Storage) lin quan ti cc nhim v cn gim st trc
tuyn. Cc d liu ny c th thay i ng vi mi nhim v c th v phi
c ng b gia hai CSDL mc d
Cc d liu lu tr (Archive): bao gm cc CSDL lu tr do chng trnh phn
mm t ng thc hin lu tr theo cc chu k, thi im hoc s kin lu
c cu hnh, c t trong cc nhim v gim st trc tuyn (Project_Online)
cng nh cc chc nng t ng lu khc c cu hnh trong WinCC (nh
TagLogging, AlarmLogging).
Cc d liu hin thi: nh trng thi lm vic hin thi ca trm thit b ch,
cc thit b o v cc im o, s liu o hin thi ca cc knh o phc v
vic gim st, iu hnh, cnh bo, bo ng cng nh lu tr theo cc nhim
v gim st trc tuyn c t trong CSDL (Project_Online). Cc d liu ny
c cp nht lin tc theo chu k qut nhm nhn bit v x l kp thi cc s
kin v tnh trng din ra theo thi gian thc.
Hot ng trao i cc d liu ny gia WinCC-Server v trm thit b ch VIAG-
MCS05 c minh ha trn Hnh 23.
Qu trnh sa i, cu hnh cc s liu h thng (cu hnh trm ch, cc trm thit
b o) cng nh cu hnh cc thng s o cn thc hin trn CSDL UA v ng b
vi CSDL ca PLC trc khi thc hin trao i d liu thc hin cc nhim v
trc tuyn.
Qu trnh xy dng v thc hin mt hoc nhiu nhim v trc tuyn c th din t
n gin qua cc bc sau:
O Bc 1: Lp (cu hnh) cc nhim v cn thc hin thng qua cc chc nng
to nhm (Task Group), to kiu lu (Task Storage) v thit lp nhim v
(Create Task) trong CSDL ca phn mm SlabS-Mining.
O Bc 2: Thit lp cc nhim v cn thc hin trc tuyn v kch hot cc
nhim v ny thng qua chc nng Project Establish trong phn mm SlabS-
Mining. Chc nng ny cho php la chn nhiu nht 8 nhim v trong CSDL

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
65

thc thi nhim v cng nh t ng np cc s liu cu hnh lin quan
xung trm thit b ch PLC.
O Bc 3: Kim tra trng thi hot ng ca cc nhim v trc tuyn c cu
hnh v xy dng cc chc nng ring cn thit khc qun l nhim v.




























Hnh 23 : Quan h trao i d liu gia h thng qun l PC-Server (WinCC) vi
thit b ch PLC (VIAG-MCS05)
PLC
(VIAG-MCS05)
PC-Server
(WinCC)
U
S
E
R

A
R
C
H
I
V
E

(
U
A
)

W
i
n
C
C

I
n
t
e
r
n
a
l
/
E
x
t
e
r
n
a
l

T
a
g
s
/
V
a
r
i
a
b
l
e
s

CSDL cc nhim
v cu hnh
Project_Online
Task_Task
Task_Group
Task_Storage
CSDL lu tr
Task_xxxxx
TagLogging
AlarmLogging
CSDL hin thi
VIAG-MCS05
DCSxx
Current Values
CSDL cu hnh
h thng
PLC_CFG
STA_CFG
PAR_UN_Table
MP_Loc_Table
(Structured) Internal Tags/Variables
MCS05, STA0, PAR0, LOC0
PRJ0, TSK0, GRP0, STR0
DB cc nhim v
(trc tuyn)
Project_Online
Task_Task
Task_Group
Task_Storage
Storage_DB
Temp_STR
DB
VIAG-MCS05
DCSxx
Current Values
(Structured) External
Tags/Variables
CVal, MCS05, DCSxx

P
L
C

M
E
M
O
R
Y

(
D
B
x
x
)

System_DB
(Khi d liu
cu hnh h
thng)
PLC_CFG
STA_CFG
PAR_UN_Table
MP_Loc_Table

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
66

3.4. Giao din v cc chc nng phn mm c xy dng
Phn mm SLabS-Mining c thit k trn nn phn mm SCADA m SIMATIC
WinCC V5 nhm p ng yu cu ni ghp, m rng d dng h thng cng nh
m bo cc chc nng thit k, cu hnh linh hot ty theo ng dng c th ti cc
c s khai thc hm l. Mc du phn mm thit k cho php hot ng theo m
hnh 01 PC-Server vi nhiu my PC-Client ni mng cc b, tuy nhin ban u
cc chc nng c lp trnh ch tp trung cho th nghim vi 01 my tnh PC-
Server.
Giao din b tr sp xp hin th cc chc nng v thng tin trn mn hnh c
thit k cho loi mn hnh 17 ci t phn gii 1024 x 768 pixels, 16 bit mu
(High color) v gm cc phn mn hnh chnh sau:
Phn menu: phn cc thanh mn hnh c nh nm pha trn cng v bn gc
tri mn hnh dng hin th tn cc chc nng, cc biu tng chc nng
thng dng cho php d dng truy cp, kch hot chc nng cng nh hin th
cc thng tin khc nh ng h thi gian, tn, phin bn phn mm, thng tin
gii thiu sn phm. Cc chc nng ny c th d dng kch hot hoc loi b
thng qua chut.
Phn mn hnh lm vic (Workspace): bao gm ton b phn mn hnh cn li
dng hin th cc ca s chc nng, cc thng bo, cnh bo, bo ng, ...
B m ting Vit s dng hin vn theo bng m TCVN3-ABC do phin bn phn
mm WinCC V5 cha h tr m Unicode. Tn cc chc nng s dng ting Anh
cho ngn gn, tuy nhin gii ngha bng ting Vit cc chc nng ny c th xem
nhanh chng khi di chut ti cc phm bm (button) kch hot chc nng (s dng
chc nng Tooltip trong WinCC).
Sau y chng ti trnh by cc chc nng thit k theo cc nhm menu hin th
trn mn hnh: Project, Tasks, System v Stations. Mt s giao din chc nng
phn mm c th xem trn Hnh 24 v Hnh 25.
+ Project
O Establish: chc nng thit lp v theo di cc nhim v thc hin trc tuyn
(online tasks). S lng cc task trong project hin cho php ln nht l 8. Cc
task c thit lp v cho php hot ng trong chc nng ny s c chng
trnh t ng gim st v x l thc thi cc hot ng lu tr, cnh bo c t
trong mi task. Ngoi ra chng trnh cng t ng np li d liu cu hnh
chc nng ny mi khi c thay i hoc khi khi ng chng trnh.
O Settings: cc ci t lin quan n project nh cu hnh t ng cnh bo khi
mt task gp li, cc gi tr mc nh, ...
O Online Trend: hin ca s mn hnh th theo di cc gi tr o. Cc gi tr o
ny cn cu hnh trc ty thuc vo ng dng v yu cu c th. Ngoi ra
chc nng ny cng c s dng cu hnh mc nh theo di cc knh o
cn gim st cht ch nh s dng chc nng Tag Logging trong WinCC.

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
67

O MP C. Values: hin bng gi tr o hin thi ca ton b cc knh o trn cng
mt trm thit b o. C th s dng phm tng, gim truy cp ti cc knh
o trn cc trm thit b o khc cng nh c th sa i trc tuyn vi PLC
(thit b trm ch). Yu cu thc hin c chc nng ny l PC-Server phi
kt ni trc tuyn vi trm thit b ch VIAG-MCS05 qua ng truyn
RS485.
O Archive: hin bng truy cp vo cc d liu ca cc trng trong CSDL lu ca
task.
+ Tasks
O Task Group: to lp nhm task v lu tr trong CSDL ca User Archive di
tn UA mc nh: Task_Group.
O Task Storage: to lp nhm lu tr task v lu tr trong CSDL ca User
Archive di tn UA mc nh: Task_Storage.
O Create Task: to lp mt task v lu tr trong CSDL ca User Archive di tn
UA mc nh: Task_Storage.
O Upload: hin ca s giao din np cu hnh task t trm thit b ch (VIAG-
MCS05) nu kt ni c thit lp thnh cng v cho php lu trn CSDL
trong UA.
O Download: hin ca s giao din np cu hnh task xung trm thit b ch
(VIAG-MCS05) nu kt ni c thit lp thnh cng v cho php lu trn
CSDL trong UA.
O Export: chc nng xut d liu Task trong UA ra dng file Excel
O Import: chc nng nhp d liu Task t file Excel
O Set Default: chc nng t li ton b cc bin (Internal Tags) lin quan n
Task v gi tr t mc nh.
O Reset All: chc nng xa ton b cc bin (Internal Tags) lin quan n Task
v gi tr xa mc nh.
+ System
O MCS Config: hin ca s mn hnh giao din cho php cu hnh trm thit b
PLC ch (trong ti l thit b VIAG-MCS05). Cc d liu cu hnh s c
lu trong CSDL UA di tn mc nh PLC_CFG.
O Settings: chc nng cho php t cc gi tr mc nh lin quan n trm thit
b ch PLC.
O Connections: chc nng hin th trng thi cc kt ni gia PC-Server
(WinCC) vi trm thit b ch PLC (v cc thit b khc nu c cng ni trong
mng).
O Date & Time: chc nng sa i v ng b thi gian h thng
O GSC Runtime: m ca s theo di cc tc v thc hin t ng trong h thng
(Global Script Runtime)

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
68

O Diagnostics: m ca s hin th thng bo v cc thng tin in ra u ra chun
stdout nh khi dng hm printf() trong ANSI-C.
O Alarm: m ca s a ra cc thng bo bo ng c cu hnh.
O Set All Default: t ton b cc gi tr bin th (internal tags) h thng v gi
tr mc nh.
+ Stations
O STA Config: m ca s cu hnh trm thit b o v cho php lu vo CSDL
UA di tn mc nh STA_CFG. Cu hnh trm thit b o
O MP Location: m ca s cu hnh v tr im o v cho php lu vo CSDL
UA di tn mc nh MP_LOC.
O Parameters: m ca s cu hnh cc thng s o v cho php lu vo CSDL
UA di tn mc nh PAR_UN.
Ngoi ra mt s chc nng khc nh giao din ha (hin bn gim st cc
im o) v lp bo co (theo mu ca mi n v sn xut) cng c pht trin
trong qu trnh thc hin ti nhm phc v th nghim ti phng th nghim v
p ng yu cu thc t ti c s th nghim.
Hnh 24 v Hnh 25 trnh by cc mn hnh giao din xy dng cho mt s chc
nng nh qun l task, thng s o v cu hnh thit b o trong phn mm SlabS-
Mining phin bn 1.02.




ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
69























Hnh 24 : Mn hnh giao din chc nng qun l Task v thng s o ca phn mm SLabS-Mining V1.02

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
70























Hnh 25 : Mn hnh giao din mt s chc nng cu hnh v t tham s ca phn mm SLabS-Mining V1.02

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
71

VII. THIT K CC TRM THIT B O PHN TN
1. Gii thiu chung
Trong phn trm iu khin phn tn ny chng ti s trnh by cc thit b u
cui (cc im o, thit b o kh mtan xch tay) v trm iu khin khu vc.
Quan im thit k cc trm thit b ny c trnh by trong phn V.1.2, di
y l trnh by thit k phn cng, thit k phn mm v cc kt qu t c.
H thng c thit k trn c s tm hiu v tham kho cc h thng monitoring
hin c ti TVN v h thng SCADA ca cc hng ni ting gii thiu. Ngoi ra,
h thng cn c thit k trn c s cc yu cu c th ca ngi s dng ti cc
m than Vit Nam. Chnh t cc yu cu ny chng ti a ra h thng khc so
vi hai h thng ca nc ngoi ang lp t ti Cng ty Than Mo Kh.
Thay v h thng ch gm c cc u o (trong h thng ca chng ti thit k gi
l im o) ri truyn thng v trung tm iu khin th chng ti thit k h
thng thm 01 cp na gi l cp khu vc (gi l trm iu khin phn tn hay
trm lm vic). Trm iu khin phn tn c t ti cc phn xng nn gip
cho qun c cc phn xng c th qun l ngay c cc thng s mi trng
ti cc khai trng, ca thot gi thi,.. ca khu vc mnh qun l cho nn rt ph
hp vi thc t v c ngi s dng nh gi cao.
Ngoi trm iu khin phn tn chng ti cn thit k thm c thit b o kh
mtan xch tay, y l mt thit b cng c thit k thm da trn yu cu thc
t ca ngi s dng. Thit b ny l loi thit b an ton tia la, dng bo v Exd
iaI, c thit k theo tiu chun TCVN 7079-0 v 7079-11.
2. Thit k chi tit cc trm thit b o
2.1. Thit k phn cng trm lm vic
Trn c s cc tnh nng cn t c nh trn chng ti a ra thit k h thng
cho mt trm lm vic theo cc module vi s khi nh Hnh 26, trong :
Module DP dng giao tip vi Trung tm iu khin (TTK)
Module COMM dng cho giao tip vi cc im o
Module Display dng hin th gi tr o v dng cho keyboard
Module PC dng giao tip vi my tnh
Trm lm c thit k theo hai dng chnh:
Dng hin i: Dng PLC (dng cho nhng ni c yu cu i hi cht lng
cng nh tc truyn thng cao), loi ny c gi thnh cao.
Loi gi thnh thp: Dng linh kin ri rc, t thit k, lp rp (dng cho cc
h thng yu cu gi thnh thp low cost)

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
72










Hnh 26 : S module ca mt trm lm vic
Cc trm lm vic c thit k theo nguyn tc a x l: Mi module trn chng
ti u s dng mt vi x l ring (do cc chip hin ang c tc thp). Tuy
nhin s tng qut ca mt trm lm vic c th quy v s khi tng ng
nh sau (Hnh 27):












Hnh 27 : S khi tng ng ca trm lm vic
n
cc
im
o
CPU
Ngun nui
ROM
&
RAM
ngoi
My in
Bo hiu
(Chung, n)
Phi ghp v
TTK
iu ch, Gii
iu ch FSK

PC
Knh
truyn
Hin th&bn phm

n
TTK





Module
DP




Module
COMM




Module
Display




Module
PC

NGUN NUI

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
73

Trong s khi trn chng ta thy mi trm lm vic c kt ni n cc im
o (8 im) thng qua knh truyn. m bo lin lc tt trn khong cch xa
(c th ln ti vi km) ta s dng phng php iu ch FSK. Tuy nhin phng
php iu ch FSK vi cc chip hin c li b hn ch bi tc truyn dn (tc
ln nht l 1200 bps), cho nn chng ti s dng thm phng php truyn dn
theo chun giao tip RS-485.
Trn mi trm lm vic c phn hin th cc thng s o lng v phn phm iu
khin thc hin iu khin cc c cu chp hnh t trung tm (trm lm vic).
H thng c phn bo ng khi cc thng s o lng t gi tr ngng nguy
him t trc (theo TCVN), ngng ny c th thay i c tu tng v tr v
theo yu cu ca ngi s dng. Ngoi ra trm lm vic cn c th ni vo mt
my tnh lu tr v qun l s liu o t cc im o gi v.
Qu trnh trao i thng tin ca cc trm lm vic gm c hai qu trnh chnh:
Trao i thng tin vi cc im o
Trao i thng tin vi trung tm iu khin
thc hin trao i thng tin t trm lm vic vi cc im o hin nay chng
ti s dng hai phng php:
Phng php FSK (Frequency Shift Key): iu ch FSK theo chun V23
ca ITU hoc Bell 202 vi tc trao i thng tin l 1200baud/sec. y
chng ti thc hin iu ch v gii iu ch FSK bng IC chuyn dng
FX614, chi tit v IC ny c trnh by k trong bo co nh k ca cc
k 4 v 5.
Truyn dn theo chun RS-485: nhng trm khng cn lm vic vi
khong cch qu xa chng ti dng ghp ni RS-485 tng tc trao i
thng tin v n gin ho mch phi ghp. Phng php ny hin cng
ang s dng trong h thng o, qun l kh m do Nht bn cung cp ti
m than Mo Kh.
Phn phi ghp vi Trung tm iu khin qua mng cng nghip Profibus-DP,
hin nay chng ti ch to c 4 trm lm vic nn chng ti s dng 4 phng
php kt ni khc nhau l:
O Trm DCS01: Qun l c 08 im o, cc module dng cc loi vi x l 8
bit thng dng h 8051. Truyn thng v TTK dng mng thoi c sn bng
modem thng thng loi US Robotic 3Com 56K.
O Trm DCS02: Qun l c 08 im o, cc module dng cc loi vi x l 8
bit thng dng h 8051. Truyn thng v TTK dng thu pht v tuyn (my
pht ICOM v modem Kantronic).
O Trm DCS03: Qun l c 08 im o, cc module dng cc loi vi x l 8
bit thng dng h 8051. Truyn thng v TTK qua module chuyn i
RS232/ Profibus-DP (dng cp quang).
O Trm DCS04: Qun l c 16 im o, dng PLC ca Siemens S7-200, CPU
226. Truyn thng v TTK trc tip qua mng Profibus-DP.


ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
74
























Hnh 28 : Mt s hnh nh v cc trm lm vic thit k, ch to

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
75

Vn truyn thng trm lm vic gm hai qu trnh trao i thng tin:
Trao i vi TTK
Trao i vi cc im o
C hai qu trnh truyn tin u gm hai trng hp:
Trao i thng tin s liu
Truyn lnh iu khin, thc hin cc dch v
Qu trnh truyn thng ny thc hin theo cc protocol chun, c trnh by k
phn sau.
Knh truyn: Ta c th s dng cc hnh thc hu tuyn (dng cp quang, dy dn
hay dy in thoi) hoc v tuyn.
2.2. Thit k phn cng im o
im o c thit k vi s khi nh sau (Hnh 29):














Hnh 29 : S khi im o
Trong :
S
1
S
n
: l cc sensor o cc thng s khc nhau
K&CH: Mch khuch i v chun ho
WS


MUX
CPU
Ngun nui
ROM
&
RAM
ngoi
iu khin cc
thit b chp hnh
Bo hiu
(Chung, n)
Knh
truyn
iu ch v gii
iu ch FSK
K&CH
K&CH
Sensor 1
Sensor n

ADC

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
76

MUX: mch dn knh chn sensor a gi tr o vo mch vi x l
ADC: Dng loi ADC 12 bit nng cao chnh xc
CCCH: C cu chp hnh nhn lnh iu khin t trm lm vic a ra
hoc t trung tm gi ti
Trng hp mun truyn i xa ta c th truyn trc tip tn hiu sau iu
ch FSK hoc tn hiu sau modem
Bo hiu ti ch dng ci v n nhp nhy
CPU dng loi vi x l 8 bit hoc 16 bit thng dng
+ Nguyn l lm vic
Nguyn l lm vic ca phn o cc thng s
Cc sensor bin i cc thng s cn o tng ng thnh tn hiu in, sau a
vo mch khuch i v chun ho m bo mc tn hiu a vo b bin i
ADC nm trong mt di xc nh. B vi x l s a tn hiu iu khin mch dn
knh chn ln lt cc thng s o a vo x l. B bin i ADC lm nhim
v bin s liu o lng t cc sensor a vo di dng tng t thnh tn hiu
s CPU x l thnh gi tr o a v trung tm hin th. Khi gi tr o vt
ngng nguy him nh trc vi x l s a tn hiu ra iu khin ct in cc
thit b m bo an ton. Tuy nhin in cho thit b o vn cn (ngun ny
c ly t ngun pin np bn trong im o) nn mch in im o vn lm
vic khi trm lm vic cho thy s liu n nh mc an ton th ngi vn
hnh s n nt iu khin im o cp li in cho cc thit b thuc phm vi
qun l ca im o ny. Pin np dng loi Ni-MH 7,2V-3700mAh m bo cho
im o c th lm vic lin tc hn 3 gi k t khi mt in li (127V).
Nguyn l lm vic phn truyn tin
Trm lm vic s gi yu cu truyn s liu hoc iu khin thit b ngoi vi n
tt c cc im o vi m im o c th. Cc im o u nhn c lnh ny v
x l, nu l lnh ca mnh th im o s thc hin lnh yu cu cn cc im
o khc s t ct ra trong mt khong thi gian xc nh.
im o c thit k theo tiu chun TCVN 7079-0 & 7079-11. im o
c Cc K thut an ton Cng nghip - B Cng nghip kim nh v cp
chng nhn t tiu chun TCVN 6734-2000 v thit b in phng n.
Sau y l hnh nh v im o a xung th nghim ti hm l:

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
77



Li bo v v quai treo


Hp sensor


Giong chng m







Thn im o




Hnh 30 : im o s dng
2.3. Thit k thit b o kh mtan cm tay
Sau khi i kho st chng ti nghin cu ch to thit b o kh mtan cm tay
(y cng l sn phm khng c trong ng k ti). Thit b o kh mtan cm
tay l mt dng thit b u cui ca h thng SCADA tng qut. Thit b c
thit k theo s khi trn Hnh 31, trong :
Sensor (o kh CH
4
): lm nhim v chuyn i nng kh CH
4
thnh tn
hiu in.
KCH: Lm nhim v khuch i v chun ha tn hiu t sensor cho ph
hp vi mc vo ADC.
ADC: Chuyn i tn hiu tng t thnh tn hiu s a vo
microcontroller. Hin nay chng ti ang s dng loi ADC 12 bit nng
cao chnh xc ca thit b.
CPU: Thu nhn tn hiu t ADC, x l, a ra hin th, cnh bo v lu gi
s liu o. Vi x l ang dng l loi 8 bit h 8051.
Phn bo hiu: Dng ci chip v n Led nhp nhy khi nng CH
4
vt
qu ngng cho php
Phn ngun: Cung cp in p cho ton b cc phn ca thit b.

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
78



















Hnh 31 : S khi thit b o kh mtan cm tay VIELINA-CT01
Thit b o kh mtan cm tay c chng ti thit k v hiu chnh qua nhiu
th h, sau y l hnh nh mt sn phm c th:













ADC
cpu
Ngun
Bo hiu
Chung , n
Hin th
K &
CH
Sensor

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
79

Trong , phn ngun c thit k theo yu cu an ton tia la dng bo v Exd
iaI, c y hp cht chng m v chng nh la nh hnh sau:

+ Tnh nng ca thit b thit k c:
Di o CH
4
: (0 - 5)% Vol.
Sai s: 0,1%
Ngng bo ng: Thay i d dng
Bo ng: Dng ci v n nhy
Thi gian khi ng: 20 s
Ngun nui: Dng c qui loi 7,2V 3700 mAh, thi gian s dng lin tc
16h.
Nhit lm vic: 0
o
C +50
o
C
Lm vic c vi m tng i: ti 95%
Nng kh CH
4
o v, sau khi x l, c a ra hin th bng LED 7
thanh di dng: x.xx% (Vol.) theo quy nh TCVN. Nu nng vt
qu mc ngng quy nh (1%) th s c bo ng bng ci v n nhp
nhy. Khi nng vt qu di o s hin ln thng bo OVE (qu di).
Thit b VIELINA-CT.01 c Cc K thut an ton Cng nghip - B Cng
nghip v Trung tm An ton M kim nh v cp chng nhn t tiu chun
TCVN 6734-2000 v thit b in phng n v tiu chun TCVN 7079-0 v 7079-
11 v thit b an ton tia la.
Mt khc sn phm ny ng k thnh d n sn xut th nghim v c
duyt cho thc hin giai on 2004 2005 vi m s KC.03.DA04.
Sau y l trnh by v thit k phn mm ca h thng.

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
80

3. Thit k phn mm
3.1. Thit k phn mm trm lm vic
Trm lm vic c nhim v qun l v iu khin mt s im o xc nh, ng
thi l trm trung chuyn truyn lnh iu khin t TTK n cc im o
cng nh phi gi kt qu o ti cc im v TTK. Vi nhim v nh vy phn
mm iu khin cho trm lm vic phi gm mt s chc nng chnh nh sau:
Kim tra h thng, xc nh cu hnh (phn do mnh qun l)
Hin th kt qu o ti cc im o v bo ng ti ch
Trao i thng tin vi my tnh, iu khin phm bm.
Trao i thng tin vi cc im o.
Trao i thng tin vi TTK
Cc chc nng chnh c th hin theo mt s lu sau:
3.1.1 Lu thut ton cho cc trm lm vic dng vi x l
Trong phn ny chng ti ch trnh by mt s lu chnh, l
Lu t cu hnh h thng (nhn iu khin t TTK a ti)
Lu hin th v cnh bo
Lu trao i d liu vi im o
Lu trao i d liu vi TTK
Ghi ch: Giao thc ca qu trnh c d liu c trnh by chi tit trong phn
sau. Phn trao i d liu vi TTK thc hin theo chun truyn thng Profibus-
DP v c trnh by r trong mc VI.2 (Thit k giao thc truyn thng).


ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
81









































Hnh 32 : Lu t cu hnh h thng
Begin
Ghi cu hnh vo
EEPROM
Ghi cu hnh vo
EEPROM
t cu hnh cho im
o i
Trm trung tm gi cu
hnh mi
Yes
No
im o i nhn c
cu hnh?
No
Yes
End

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
82











































Hnh 33 : Lu qu trnh hin th d liu v cnh bo
Begin
End
Hin th s liu knh
o th: i
(i=1..8)
Knh o
Select=i (i:18)
S liu knh o j,
im o i>Ngng j
DCS gi lnh bo
ng cho im o i
DCS bt ci
v
n bo ng
Yes
DCS gi lnh tt bo
ng cho im o i
DCS tt ci
v
n bo ng

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
83
























































Hnh 34 : Lu trao i d liu vi im o
Begin
End
DCS c s liu:
im o: i
Knh o: j=1
Dch v c s liu b
li
No
Yes
Hu b s liu:
im o: i
Knh o: j

Knh o: j=j+1
j <= 8
Yes
DCS ghi s liu ca 8
knh o vo b
m
No

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
84


























Hnh 35 : Lu trao i d liu vi trm trung tm
Begin
Par1=i(i=1..16)
Par2=j(j=1..8)
Par3=k(k=1..8)
Ghi cu hnh vo
EEPROM
Cung cp s liu:
im o th: i(i=1..16)
Knh o bt u: j(j=1..8)
S knh o: k(k=1..8)

Trung tm gi dch v
s liu (Sid=01 hex)
Yes
No
End

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
85

3.1.2 Lu thut ton cho trm lm vic dng PLC S7-200 (DCS04)
Phn mm iu khin DCS0.4 c vit cho PLC S7-200 trn nn son tho
MicroWin32. Lu thut ton nh Hnh 36.






















Hnh 36 : Lu thut ton cho trm lm vic dng PLC S7-200
BEGIN
Khi to ch truyn thng Freeport
nhn d liu t cc im o
c cng truyn thng Freeport 0
Nhn c bn tin
ng, khng li t cc
im o
Hin th d liu
Truyn thng vi Master
X l cnh bo
khi to v truyn bn tin iu khin ti
cc im o
Kt thc truyn bn
tin iu khin
END
No
Yes
Yes
No

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
86

3.1.3 Giao thc trao i d liu vi cc im o
+ Giao thc trm DCS0.x vi cc MPi
Giao thc truyn thng xy dng cho trm DCS0.x vi cc im o (MPi) trn c
s chun truyn thng cng nghip RS485. M hnh mng xy dng vi mt trm
ch v nhiu trm t: Master l DCS, cc Slave l cc im o Mpi (i=1..16).

DCS_out1 DCS_out2 DCS_out15 DCS_out16
DCS_int1 DCS_int2

DCS_int15 DCS_int16
DCS.0x


RS485-Bus




MP_out1 MP_out2 MP_out15 MP_out16
MP_int1 MP_int2

MP_int15 MP_int16
MP1 MP2 MP15 MP16

Buffer ca DCS0.x v MPi


DCS_outi /MP_inti (i=116)

DCS_outi l cu trc bc in DCS_outi ca trm DCS gi cho cc Mpi
gm 12 bytes nh sau:

Khi u a ch
MPi
M hm D liu CRC Kt thc
(----) 8 bt 8 bt Dwj 16 bt (----)
Bng 6 : Cu trc bc in DCS_outi/MP_inti
O Khi u
Bc in DCS_outi khi u bng mt khong lng ti thiu l bn ln thi
gian k t.
O a ch_Mpi
DCS_outi bt u bng mt khong lng do byte u tin c truyn l
mt byte a ch. a ch gm mt byte, cc gi tr a ch hp l nm trong
khong: 016 thp phn.
= a ch 0 dnh ring cho cc thng bo gi ng lot t Master xung
cc Slave.

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
87

O M hm
M hm gm 8 bt. Cc gi tr hp l nm trong khong: 1255 thp phn,
trong cc m hm trong thng bo yu cu ch c php t 1125 thp
phn. Tuy nhin ch s dng mt phn nh s m hm cho ti.

O D liu
Dwj (j:0..1) cha ni dung ca m hm, hay ni cch khc l chi tit hnh
ng bn Slave cn thc hin.

DW0.Byte0 DW1.Byte0
DW0.Byte1 DW1.Byte1
DW0.Byte2 DW1.Byte2
DW0.Byte3 DW1.Byte3

=Lu rng c mt s hm khng i hi tham s, do phn d liu b
trng.
O CRC
a thc sinh dc s dng l:
G(x)=1010 0000 0000 0001.
Khi da vo bc in th byte thp ca CRC c gi i trc, tip theo
sau l byte cao ca CRC.

O Kt thc
Bc in DCS_outi kt thc bng mt khong lng ti thiu l bn ln thi
gian ca k t.

MP_outi/DCS_inti(i=116)
MP_outi l cu trc bc in m cc im o Mpi gi p tr DCS. Bc
in gm 12 bytes nh sau:

Khi u a ch
MPi
M hm D liu CRC Kt thc
(----) 8 bt 8 bt DWj 16 bt (----)
Bng 7 : Cu trc bc in MP_outi/DCS_inti
O Khi u
Bc in MP_outi khi u bng mt khong lng ti thiu l bn ln thi
gian k t.

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
88

O a ch_Mpi
MP_outi bt u bng mt khong lng do byte u tin c truyn l
mt byte a ch chnh l a ch ca Slave .
O M hm
M hm gm 8 bt. Cc gi tr hp l nm trong khong: 1255 thp phn.
M hm trong thng bo p tr l m hm m Slave nhn dc t
Master vi bt cao nht c t bng 1.
O D liu
Dwj (j:0..1) cha thng tin kt qu m Master yu cu.

DW0.Byte0 DW1.Byte0
DW0.Byte1 DW1.Byte1
DW0.Byte2 DW1.Byte2
DW0.Byte3 DW1.Byte3

=Lu rng c mt s hm khng i hi tham s, do phn d liu b
trng.
O CRC
a thc sinh dc s dng l:
G(x)=1010 0000 0000 0001.
Khi da vo bc in th byte thp ca CRC c gi i trc, tip theo sau
l byte cao ca CRC.
O Kt thc
Bc in MP_outi kt thc bng mt khong lng ti thiu l bn ln thi
gian ca k t.

_ Mt s cc m hm c bn (Bng 8)

M hm Hex Tn m hm
0x01h(0x81h) c gi tr cc knh o
0x02h(0x82h) c ngng bo ng
0x03h(0x83h) c cu hnh
0x12h(0x92h) t ngng bo ng
0x13h(0x93h) t cu hnh
Cc m hm khc dnh cho vic m rng sau ny
Bng 8 : M hm

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
89

Chi tit cc hm c bn (Bng 9)

M hm DCS_out MP_int
0x01h DW0.Byte0=M knh o i+1;
i=0..7
DW1=S liu knh o i+1
(S thc)
0x02h DW0.Byte0=M knh o i+1;
i=0..7
DW1=Ngng knh o i+1
(S thc)
0x03h DW0.Byte1=Cu hnh cc knh
o o ang hot ng.
DW1.Byte(j)=V tr knh o
0x12h DW0.Byte0=M knh o i
DW1=Ngng knh o i+1;
i=0..7 (S thc)

0x13h

DW0.Byte2=a ch mi
DW1.Byte(j)=V tr knh o


Bng 9 : Hm c bn
M knh o (Bng 10)
Bng 10 : M knh o
Cu hnh cc knh o o ang hot ng DW0.Byte1

Bit7 Bit6 Bit5 Bit4 Bit3 Bit2 Bit1 Bit0


DW0.Byte0(4 bit thp) Tn knh o

n v
Hex Dec
CH4 %Vol 0x00 0
CO ppm 0x01 1
CO2 %Vol 0x02 2
Nhit C 0x03 3
Tc gi m/s 0x04 4
Lu lng gi m/s 0x05 5
H2S %Vol 0x06 6
m %Vol 0x07 7

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
90

ngha ca cc bt nh sau:

Bit0= 0: Knh o 1 khng c hoc khng hot ng
1: Knh o 1 ang hot ng.

Bit1= 0: Knh o 2 khng c hoc khng hot ng
1: Knh o 2 ang hot ng.

Bit2= 0: Knh o 3 khng c hoc khng hot ng
1: Knh o 3 ang hot ng.

Bit3= 0: Knh o 4 khng c hoc khng hot ng
1: Knh o 4 ang hot ng.

Bit4= 0: Knh o 5 khng c hoc khng hot ng
1: Knh o 5 ang hot ng.

Bit5= 0: Knh o 6 khng c hoc khng hot ng
1: Knh o 6 ang hot ng.
Bit6= 0: Knh o 7 khng c hoc khng hot ng
1: Knh o 7 ang hot ng.

Bit7= 0: Knh o 8 khng c hoc khng hot ng
1: Knh o 8 ang hot ng.

V tr knh o DW1.Byte(j)

DW1.Byte3 DW1.Byte2 DW1.Byte1 DW1.Byte0
4 bit
cao
4 bit
thp
4 bit
cao
4 bit
thp
4 bit
cao
4 bit
thp
4 bit
cao
4 bit
thp
Knh o
8
Knh o
7
Knh o
6
Knh o
5
Knh o
4
Knh o
3
Knh o
2
Knh o
1









M knh o CH4 M knh o CO
0 (dec) 2 (dec)

Hnh 37 : V tr knh o

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
91

3.1.4 Thc hin chng trnh
Phn mm c xy dng trn trnh dch Keil phin bn V6.0
Chng trnh gm c khi hm chnh:
+ void main(void), vi iu khin qut hm nay lin tc theo chu k.
+ Sid_block_Mpi_se, gm c cc hm yu cu dch v s liu v dch v h
thng cho cc im o MPi(v chi tit c th xem phn c t Giao thc
trm DCS vi cc Mpi).
+ Sid_block_Mpi_re, gm c cc hm nhn p tr v dch v s liu v dch
v h thng t cc im o MPi(v chi tit c th xem phn c t Giao
thc trm DCS vi cc Mpi).
+ Display_block, gm c cc hm iu khin hin th s liu v la chn knh
hin th s liu tu thuc vo ngi s dng.
+ Alarm_block, cc khi hm bo ng, nhn v ghi li ngng bo ng t
trm DP_master t mi.
+ Sid_block_Dpmaster_re, gm c cc hm nhn cc yu cu dch v s liu
v h thng t trm DP_master(v chi tit c th xem phn c t Giao
thc truyn thng KC.03.04-PB version 1.0).
+ Sid_block_Dpmaster_se, gm c cc hm cung cp cc dch v m
DP_master yu cu(v chi tit c th xem phn c t Giao thc truyn
thng KC.03.04-PB version 1.0).
+ PC_block, cc khi hm dnh cho vic truyn thng vi my tnh PC qua
cng RS232.
+ Key_block, cc khi hm x l bn phm, dnh cho cc yu cu ring
ca ngi s dng.
+ Error_block, hm x l im o MPi hoc ng truyn tn hiu b li.
Ton b chng trnh c xy dng v chy n nh c trong phng th
nghim cng nh trn hin trng. Phn mm p ng c cc yu cu ca
ngi s dng.
3.2. Thit k phn mm cho im o
+ Chc nng v nhim v phn mm ca cc im o:
O c v x l d liu t cc knh o.
O Nhn v truyn d liu theo cc dch v yu cu t trm DCS.0x.
O X l cc tn hiu cnh bo t trm DCS.0x.
+ M t tm tt chng trnh:
Chng trnh gm cc th tc v hm sau:
+ Int Read_Adc(byte Par): c d liu ca knh Par t ADC 12bit.
+ Float Convert_To_Float(byte Par): Chuyn i d liu ca knh Par sang s
thc.
+ Getchr_RS485(): Nhn d liu dch v t trm DCS.0x.

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
92

+ Void Check_SID(): Kim tra dch v nhn c
+ Void Process(): X l d liu dch v.
+ Void Alarm().X l cnh bo.
+ Void Sendchr_RS485(): Gi d liu p tr theo yu cu ca DCS.0x.
+ Phn mm s dng cho vi iu khin: Trnh dch Keil version 6.0.






















Hnh 38 : Lu thut ton cho cc im o MPi.
No
Begin
Int Read_Adc(byte Par)
Float Convert_To_Float(byte Par)
Process_SID()
Check_SID()
End
Yes
Alarm_process()
Sendchr_RS485()
Getchr_RS485()

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
93

Protocol cho qu trnh trao i thng tin gia im o vi trm lm vic c
trnh by trn.
3.3. Thit k phn mm cho thit b o kh mtan cm tay
Thit b o kh mtan cm tay c nhim v o nhanh nng kh mtan c ti v
tr o ri a ra hin th v cnh bo (khi vt ngng). Lu thut ton xy
dng phn mm cho thit b o kh mtan cm tay nh sau:












Hnh 39 : Lu thut ton xy dng phn mm thit b o kh mtan cm tay
Chng trnh c vit bng ngn ng assembler v c hiu chnh, hon
thin qua nhiu th h. Hin nay thit b p ng c cc yu cu ca ngi s
dng.
3.4. Thit k phn mm qun l s liu ti trm lm vic
tng thm tnh m ca h thng chng ti xy dng phn mm qun l d
liu ti trm lm vic. Tnh nng phn mm y c thit k nh trm ch
(tt nhin vi s im o qun l t hn) v c vit bng ngn ng Visual Basic
v Visual C++. Sau y l m phng mt s giao din ca chng trnh qun l s
liu ca trm lm vic. Phn chng trnh ny cng l phn lm thm ca ti
so vi ng k ban u p ng yu cu ca ngi s dng.
Yes
Begin
Khi ng h thng
c v tnh gi tr o t ADC
Vt ngng?
No
Hin th gi tr o
Bo ng

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
94






















Hnh 40 : Mn hnh giao din ca chng trnh thu thp v qun l d liu trn
my tnh v chng trnh qun l cho mt m than

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
95






















Hnh 41 : Xem d liu ti mt im o di dng th v tra cu d liu lu tr
di dng bng

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
96






















Hnh 42 : Bng bo co kt qu o nh k v mn hnh khi mun xo d liu lu
tr

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
97

4. Cc phng php truyn thng
ti c phm vi ng dng trn khong cch ln do chng ta cn phi c cc
bin php x l c th truyn tin i xa. Chng ti th nghim nhiu phng
php truyn tin khc nhau l:
- Truyn bng v tuyn
- Truyn hu tuyn: Dng cp quang, mng in thoi, dy ng trc, ...
4.1. Truyn dn v tuyn (dng cho trm lm vic DCS02)
S khi h thng truyn tin bng sng v tuyn:





Hnh 43 : S khi truyn tin bng sng v tuyn
Nguyn l lm vic: S liu t trm lm vic c a qua modem v tuyn
iu ch thnh tn hiu v tuyn a vo my pht pht ln khng trung. Qu trnh
thu th ngc li: sng v tuyn thu t anten c a vo modem gii m ra s
liu a vo trm lm vic x l.
My thu pht sng v tuyn: dng loi F420 ca hng ICOM (Nht Bn) vi cc
thng s sau:
- Ch lm vic: Bn song cng
- Cng sut pht: C th chnh c t 5W n 50W
- Di sng lm vic: UHF - 430 MHz
- H s tng ch ca anten: 6dB
- C ly lin lc: 50 km
Modem v tuyn: Dng loi KPC9612 ca hng Kantronic c cc thng s chnh
sau:
+ Thit b Kantronic KPC-9612 Plus c hai cng truyn thng. Port 1 (tc
thp 1200 baud), v Port 2 (tc cao: 4800, 9600,19200, 38400).
+ S dng my tnh thc hin hi thoi s thi gian thc gia cc trm vi
nhau.
+ Nhn, gi, lu tr v gi th in t bng cch s dng mt hp th c
nhn bn trong KPC-9612 Plus.
+ Nhn v gi th in t s dng hp th chung.
+ Nhn v gi cc files.
+ Thu v pht li d liu vng t cc thit b GPS (Global Position System).
+ ng vai tr l mt trm lp cho cc trm khc.

Trm
DCS02
Modem
v tuyn

My
thu pht

Trm
ch
Modem
v tuyn
My
thu pht
.

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
98

+ ng vai tr l mt nt mng cho cc trm khc, s dng cc c tnh KA-
NODE/ K-NET.
+ Nhn v gi cc tn hiu gi dng AX25.




























Hnh 44 : Cu trc ca gi tin theo chun AX.25
u nhc im ca phng php dng sng v tuyn:
Trin khai d dng v nhanh chng
Tc truyn tin cao
Thch hp vi nhng ni kh trin khai mng hu tuyn
Tuy nhin cht lng truyn tin ph thuc vo thi tit v cao ca anten
D b nh hng ca nhiu
4.2. Truyn dn hu tuyn
+ Truyn dn bng cp quang (dng cho trm DCS03)



Hnh 45 : S khi truyn tin bng mng cp quang

Trm
DCS03
Modem
quang
Mng cp quang

Trm
ch
Modem
quang
Address Control PID DATA
Checksum Flag Flag
K t n bt
u gi
Trm ch, trm ngun v
c th ln ti 8 trm
Loi gi, s gi v cc
thng tin iu khin
khc
Protocol ID. M giao
thc dng cho gi ny
DATA: Thng tin hay bn tin c gi
nm trong gi ny (1-256 byte bao gm
d liu lin h giao thc)
M c iu khin t
gi c dng kim
tra li truyn
K t n kt
thc gi

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
99

Nguyn l lm vic: S liu mun truyn dn trn mng cp quang phi c bin
i thnh tn hiu quang (thng qua modem quang). Sau s liu s c truyn
i di dng nh sng.
u nhc im:
- Truyn dn bng cp quang c kh nng chng nhiu tt
- Nng lng truyn dn thp v c ly truyn dn xa
- m bo cht lng truyn dn trong mi iu kin thi tit
- Tc v dung lng truyn dn cao
- Tuy nhin phi trin khai v c bin php bo v mng cp quang tht
tt
- Kinh ph xy dng mng tn km hn phng php v tuyn
+ Truyn dn bng ng in thoi (dng cho trm DCS01)




Hnh 46 : S khi truyn tin bng mng in thoi
Nguyn l lm vic: li dng ng truyn c sn l mng in thoi chng ta
s ghp cc trm lin lc vo ng dy in thoi thng qua modem thng
thng (qua cng RS232) sau thc hin truyn tin nh vi dy dn thng.
Modem hin ang s dng l loi US Robotic 56K.
u nhc im:
- n gin v r tin
- Tuy nhin i hi phi c sn mng in thoi
- Tc truyn dn thp
+ Truyn dn bng mng Profibus DP (dng cho trm DCS04)




Hnh 47 : S khi truyn tin bng Profibus-DP
Nguyn l lm vic: Phng php ny ging nh truyn tin qua mng in thoi,
ch khc mng truyn dn l dy chng nhiu thng thng v phi t xy dng.
Tuy nhin truyn i xa chng ta phi iu ch tn hiu trc khi a ln knh
truyn. Nh trn trnh by, chng ti s dng iu ch theo phng php FSK,
c ly truyn dn c th ti hng chc kilmet.

Trm
DCS01
Modem
thng
Mng in thoi

Trm
ch
Modem
thng

Trm
DCS04
Cng DP
mng Profibus DP

Trm
ch
Cng DP

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
100

u nhc im ca phng php ny ging nh phng php truyn qua ng
in thoi
Tm li: Mi phng php u c nhng u nhc im nht nh, tu tng
ng dng v tng v tr c th m chng ta la chn phng php thch hp
sao cho m bo tnh kinh t, tnh n nh v thun tin cho vic trin khai.



ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
101

VIII. TH NGHIM H THNG TI PHNG TH NGHIM
1. Mc tiu, ni dung th nghim
+ Mc tiu th nghim
O nh gi tin cy, hot ng n nh ca ton b h thng thit b phn cng
cng nh chng trnh phn mm khi ni ghp trong cng mt h thng v
hot ng lin tc di ngy.
O Kim tra, hon thin li thit k v cc chc nng phn cng, phn mm trong
ton h thng.
O Lm c s cn c c th nh gi, hon thin trc khi a h thng vo th
nghim trong thc t.
+ Ni dung th nghim
O Th nghim hot ng ca ton b h thng khi cu hnh v c y cc
thnh phn bao gm 01 trm my tnh ch, 01 thit b ch VIAG-MCS05, 04
trm thit b o ni ghp theo cc phng thc truyn thng khc nhau:
truyn thng qua mng Profibus-DP s dng mng cp quang (02 trm)
truyn thng qua cng RS232 ni vi modem quay s trc tip qua mng
in thoi ni b trong Vin (01 trm)
truyn thng khng dy s dng wireless modem (01 trm)
O Th nghim ton b cc dch v c bn thng nht trong giao thc truyn
thng KC.03.04-PB version 1.0 nhm kim tra, hon thin giao thc.
O Th nghim cc chc nng phn mm qun l, iu hnh trn c s thc hin
cc nhim v t to v tn hiu o gi lp.
2. Cu hnh v bi ton phc v th nghim ti phng th nghim
Nhm th nghim, nh gi c y cc chc nng ca ton b h thng,
chng ti thit k bi ton th nghim vi mc tiu p ng c cc yu cu
cao nht c th pht sinh trong thc t cng nh ph hp vi cu hnh thit b sn
phm ti hin c. Cu hnh ca thit b PLC ch VIAG-MCS05 v 04 trm thit
b o DCS01 n DCS04 l c nh v c to lp trong cc cu trc CSDL
tng ng ca phn mm SlabS-Mining (chi tit trn Bng 11 v Bng 12). Theo
bi ton th nghim c xy dng nh sau:
H thng thc hin cng lc 5 nhim v trc tuyn phc v gim st, cnh bo, thu
thp, lu tr v qun l s liu trong c 4 nhim v ring, mi nhim v ring
ch lin quan n cc im o trn cng 1 trm thit b o v 1 nhim v chung
bao gm ton b cc im o trn 4 trm lm vic phn tn. Mi nhim v ny c
yu cu gim st v lu tr khc nhau th hin trong cu trc d liu trnh by
trong Bng 12. Do s lng u o c hn nn s lng cc im o c knh o
c lp u o thc cng ch gii hn 13 im o vi 4 thng s o. Ngoi ra
do iu kin th nghim trong phng th nghim nn mt s im o cng c
gn vi module phn mm pht tn hiu gi lp.

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
102

Cc trm thit b ni ghp trong h thng STT mc (tn trng)
VIAG-MCS05 STA01 STA02 STA03 STA04
1. Thng tin chung v cu hnh trn PLC
1.1 Loi thit b Trm ch Thit b o phn tn
1.2 Truyn thng Standard DP-
Master class I
Standard DP-
Slave
DP/RS232 Link RS232+Modem RS232+Wireless
modem
1.3 Tc truyn s dng (kbps) 1.2 500 500 9.6 9.6 1.2
1.4 a ch xc nh thit b trong mng 02 05 06 07 08
1.5 Cu hnh cc tham s truyn thng I/O Offset in the
V-memory: 2000
Protocol: Delay
between
characters
(100ms)
Protocol: ASCII;
9600/8bits/1bit
stop/No Parity;
Char. delay: 20ms
Protocol: ASCII;
1200/8bits/1bit
stop/No Parity;
Char. delay: 32ms
2. CSDL cu hnh trong User Archive (WinCC)
2.1 Tn CSDL PLC_CFG STA_CFG
2.2 M cu hnh thit b (PLC_CFG_ID/STA_CFG_ID) 00001 00001 00002 00003 00004
2.3 Tn thit b (PLC_Name/STA_Name) VIAG-MCS05 DCS04 DCS03 DCS01 DCS02
2.4 c t thit b (PLC_Description/STA_Description) PLC S7-300,
CPU315-2DP
S7-200 CPU214 +
EM277
CPU (89C5x) +
DP/RS232 Link
CPU (DS89C420)
+ RS232 Modem
CPU (89C5x) +
Wireless Modem
2.5 Tng s trm thit b o trong h thng (No_Of_STAs) 04
2.6 Tng s im o max. trn mi STA (No_Of_MPs) v
s lng im o s dng phc v th nghim
16 / 04 08 / 02 08 / 03 08 / 04
2.7 Tng s knh o max. trn 1 im o (No_Of_CHs) v
s lng knh o s dng phc v th nghim
08 / 02 08 / 01 08 / 04 08 / 01
2.8 M v tr cc im o s dng (MPi_LOC_ID) 101-103-104-106 201-202 301-302-303 402-403-406-407
2.9 M n v o (VCHi_PAR_UN_ID) tng ng theo th
t cc knh o o c s dng
01 (CH4 %vol);
02 (CO ppm)
01 (CH4 %vol) 01 (CH4 %vol); 02
(CO ppm); 04 (T
C); 08 (Hrel %)
01 (CH4 %vol)
2.10 Th t thc cc knh o o (VCHi_Ord) 0-1-2-3-4-5-6-7 0-1-2-3-4-5-6-7 0-1-2-3-4-5-6-7 0-1-2-3-4-5-6-7
Bng 11 : D liu cu hnh cc trm thit b o v thit b trm ch trong CSDL UA PLC_CFG/STA_CFG

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
103

Cc nhim v gim st trc tuyn (Task_Online) STT mc (tn trng)
Nhim v
ring trm o
STA1 (1)
Nhim v
ring trm o
STA2 (2)
Nhim v
ring trm o
STA3 (3)
Nhim v
ring trm o
STA4 (4)
Nhim v
chung cc
trm o (5)
1. c t cc nhim v gim st trc tuyn trong CSDL (User Archive)
1.1 Tn CSDL Project_Online
1.2 S lng cc Online Task (No_Of_Tasks) 05
1.3 M nhim v trc tuyn (Task_ID) 00001 00002 00003 00004 00005
1.4 Cu hnh cho php gim st trn PC v PLC (PC EN -
PLC EN)
Enable - Disable Enable - Disable Enable - Enable Enable - Disable Enable - Enable
2. c t cc nhim v trong CSDL (User Archive)
2.1 Tn CSDL Task_Task
2.2 M nhim v (Task_ID) 00001 00002 00003 00004 00005
2.3 Tn nhim v (Task_Name) TSK 1 TSK 2 TSK 3 TSK 4 TSK 5
2.4 c t nhim v (Task_Description) Nhim v ring
trm o STA1
Nhim v ring
trm o STA2
Nhim v ring
trm o STA3
Nhim v ring
trm o STA4
Nhim v chung
cc trm o
2.5 Ngi to lp nhim v (Task_Creator) TT iu khin t ng (VIELINA-CAC)
2.6 Thi gian bt u v thi gian kt thc nhim v
(Start_DT End_DT)
15/11/2003 00:00 15/02/2004 23:59
2.7 M nhm/m kiu lu/m iu khin tham chiu
(Group_ID/Storage_ID/Control_ID)
00001/ 00001/
00000
00002/ 00001/
00000
00003/ 00001/
00000
00004/ 00001/
00000
00005/ 00002/
00000
3. c t nhm cc im o trong CSDL (User Archive)
3.1 Tn CSDL Task_Group
3.2 M nhm trong CSDL (Group_ID) 00001 00002 00003 00004 00005
3.3 Tn nhm (Group_Name) GRP 1 GRP 2 GRP 3 GRP 4 GRP 5
3.4 c t (Group_Description) Nhm cc im
o STA1
Nhm cc im
o STA2
Nhm cc im
o STA3
Nhm cc im
o STA4
Nhm cc im
o STA1STA4
3.5 S lng trm thit b o 04 04 04 04 04

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
104

3.6 Cc im o trong nhm STA1: MP1,
MP3, MP4, MP6
STA2: MP1, MP2 STA3: MP1,
MP2, MP3
STA4: MP2,
MP3, MP6, MP7
STA1: 1,3,4,6
STA2: 1,2
STA3: 1,2,3
STA4: 2,3,6,7
4. c t cc ch lu trong CSDL (User Archive)
4.1 Tn CSDL Task_Storage
4.2 M lu tr trong CSDL (Storage_ID) 00001 00002
4.3 Tn kiu lu tr (Storage_Name) STR 1 STR 2
4.4 c t (Storage_Description) Kiu lu ring Kiu lu chung
STA1STA4
4.5 Ch lu (Storage_Mode) 2 (Time points only) 6 (Cyclic time +
time points)
4.6 S ln lu theo thi im trong ngy (No_Of_Times) 08 03
4.7 Chu k lu (Cyclic_Time) 00:05 01:00
4.8 Cc thi im lu (Time1 max. Time16) 09:15; 09:45; 10:15; 10:45; 12:30; 14:15; 14:45; 16:15 09:30; 11:45;
15:30
Bng 12 : D liu cu hnh cc nhim v trc tuyn trong CSDL UA Project_Online
Ghi ch:
+ My tnh PC s dng trong t th nghim l loi Pentium Celeron 300MHz, 96MB RAM, HD 4.3GB. Vi cu hnh thp ny
cho php nh gi hot ng ca chng trnh ngay c iu kin phn cng my tnh khng l tng.
+ H iu hnh ci t trn PC l Microsoft Windows NT V4.0 + SP6a v s dng phn mm SCADA m ca hng Siemens l
SIMATIC WinCC V5.1.


ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
105

3. Kt qu th nghim m hnh ti phng th nghim
H thng th nghim c kt ni ti phng th nghim TT iu khin t ng
ca Vin NC in t, Tin hc, T ng ha t ngy 17/11/2003. Sau khi lp t,
chy th v chnh nh cc thnh phn phn cng, phn mm, h thng c
chnh thc a vo lm vic t ngy 03/12/2003 v hot ng lin tc cho n
ngy 13/02/2004 (ch tr thi gian ngh tt). y cng l thi im chun b a
thit b xung th nghim ti c s (M than Ng Hai). Sau y l mt s kt qu
thng k trong qu trnh th nghim:
Tng thi gian chy h thng iu hnh trung tm (khng tnh phn thit b o
chy gn nh lin tc 24/24h trong ngy): 360h.
Tng s cc bn ghi thu c: 1627 bn ghi (ch tnh ring i vi nhim v
lu s 5, lu ton b d liu theo chu k thay i t 5 n 60 pht v theo thi
im).
S ln bo ng theo s c vt ngng gi tr o gi lp: 84 ln.
S ln ghi lu s kin cnh bo trng thi li kt ni ng truyn (RS485
hoc modem): 116 ln.
ln file CSDL runtime lu trong WinCC (*RT.DB): 5.8MB
ln ca ton b project (bao gm ton b chng trnh, m code xy dng
v CSDL) lu trn a cng: 26 MB.
+ nh gi chung
O H thng hot ng n nh, qu trnh trao i s liu sau khi hiu chnh cc
mch truyn thng hot ng tt, khng c trng hp truyn sai s liu.
O Cc chc nng phn mm qun l, lu tr s liu theo cc bi task v cnh bo,
bo ng hot ng ng nh cu hnh t, c th trong ton b cc bn ghi
lu (116 bn ghi cnh bo v 84 bn ghi bo ng) khng c bn ghi sai cng
nh khng ghi lu thiu khi kim tra, i chiu li vi cc ln gi lp s c.
Tuy nhin trong qu trnh th nghim, h thng cng cho thy mt s vn cn
lu khi a xung thc t nh:
O Tc truyn d liu qua modem khng dy chm do s dng loi modem
khng dy tc truyn thp nn c th nh hng n quan st tc thi ti TT
iu hnh.
O Do ch s dng my tnh PC c cu hnh thp trong t th nghim nn thi
gian khi ng h thng ko di t 3 n 5 pht cng nh mt s chc nng
truy cp vo CSDL RT chm, tuy nhin vi cu hnh ny cho thy chng trnh
vn hot ng tin cy, n nh trong sut thi gian th nghim.
C th thy cc vn trn c th khc phc (khi cn) bng s dng cu hnh phn
cng mnh hn v vi kt qu ny cng cho php khng nh phn h thng
hot ng m bo cc yu cu ra v c th a xung th nghim ti c s.

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
106























Hnh 48 : Mn hnh nn gim st phc v th nghim ton b h thng ti phng th nghim

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
107























Hnh 49 : Cu hnh trm thit b ch v trm thit b o phc v th nghim h thng ti phng th nghim

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
108


IX. TH NGHIM H THNG TI M THAN NG HAI
1. Mc tiu, ni dung th nghim
1.1. Mc tiu th nghim
O nh gi tin cy, n nh ca h thng thit b phn cng v kh nng p
ng ca chng trnh phn mm phc v bi ton thc trong gim st, qun l
an ton mi trng lao ng c hi ti m than hm l Ng Hai thuc Cng ty
than Bi T Long.
O Pht hin ra nhng vn c th pht sinh trong thc t t c nhng iu
chnh, b sung cho ph hp vi yu cu thc t.
O Gii thiu, qung b sn phm ca ti vi cc c quan qun l chuyn ngnh
v vi cc c s khai thc nhm tin n trin khai a c sn phm vo ng
dng.
O Lm c s cn c nh gi, bo co phc v nghim thu sn phm v nghim
thu cp c s ti.
1.2. Ni dung th nghim
+ Phn h thng TT iu hnh
O Lp t, tin hnh th nghim hot ng ca h thng bao gm 01 trm my
tnh ch, 01 thit b ch VIAG-MCS05, 01 trm thit b o ni ghp qua ng
in thoi ni b ti m than Ng Hai.
O Th nghim cc chc nng phn mm qun l, iu hnh trn c s p ng
c cc yu cu thc t ca m than.
O Lu tr, tng hp cc s liu phc v kim tra, i chiu vi cc kt qu o do
Cng ty than Bi T Long tin hnh c lp ring.
+ Phn trm thit b o phn tn
O Xc nh c chnh xc, tin cy v n nh hot ng ca h thng
O Cnh bo c cc him ho khi cc yu t gim st t ti ngng bo ng
O Yu cu:
Phi m bo an ton
m b trung thc, chnh xc ca cc s liu thu c
Thun tin, d s dng, khng nh hng ti qu trnh sn xut ca khai
trng
c nhiu c quan chc nng theo di, kim tra, nh gi cht lng v
tnh tin cy ca h thng

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
109


2. H thng th nghim v bi ton gii quyt
2.1. Cu hnh phc v bi ton th nghim ti m than
Kim sot nng kh mtan (CH
4
) trong m than Ng Hai phng nga nguy c
chy n kh c coi l mt trong nhng yu t quan trng m bo an ton lao
ng trong sn xut. thc hin nhim v ny, thng thng phng K thut An
ton phi tin hnh o nng kh ti mt s thi im trong cc ca sn xut v
mt s trng hp quy nh khc. R rng l vic gim st ny khng phn nh
c kp thi din bin thc ca cc thng s o cng nh khng cnh bo c
cc s c khc nh pht kh c th xy ra bt k thi im no.
Trn c s , bi ton th nghim c xy dng thc hin cc chc nng sau:
Thc hin nhim v (task) vi ch lu s liu o theo chu k 5 pht.
Gim st lin tc cc thng s o (CH
4
, nhit , CO, m) v cnh bo, bo
ng cng nh ghi lu cc trng hp s liu o vt ngng t.
Thng bo, cnh bo trng thi hot ng ca h thng (nh kt ni vi trm
VIAG-MCS05, DCS01).
Hin th di dng th cc im o o CH
4
theo chu k cp nht 1 pht.
Giao din ha cho php quan st thun tin, d dng nhn bit tnh trng
hin thi v din bin ca cc thng s o ti cc v tr trong m.
H thng a i th nghim gm :
+ 1 trm ch + 1 my tnh
+ 1 trm lm vic
+ 2 modem loi US Robotic 56K (truyn dn bng ng in thoi).
+ 3 im o (2 im ch o CH
4
, 1 im o CH
4
, CO, nhit v m)
La chn v tr t h thng nh sau:
O Trm ch v my tnh t ti phng iu hnh m
O Trm lm vic t ti phng thay ca ca va V7 ng nam
O 3 im o t ti cc v tr:
im o 1 (CTGT): t ti ca thot gi thi (cos 65.5)
im o 2 (CS60): t ti l DVTG+68 (cch thng thng gi 30m)
im o 3 (CS40): t ti l DVVT+40 (cch gng l khu 20m)
Trong : im o 1 s o cc thng s: CH
4
; CO, nhit v m, im o 2
v im o 3 ch o CH
4
.
Chng ti chn v tr nh trn v cc l do sau:
+ Trm ch v my tnh: phng iu hnh m cho PGD hoc cc cn b
k thut d quan st, qun l c cc thng s
+ Trm lm vic t phng thay ca qun c phn xng c th d dng
theo di c cc thng s

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
110


+ im o 1 t ca thot gi (cch ca l 20m): y l im o c th
theo di c 4 thng s: CH
4
; CO, nhit v m. Ti v tr ny chng
ta cn qun l nhiu thng s nht v y l cui ngun gi sch.
+ im o 2 (CS60): t ti l DVTG+68, cch thng thng gi 30m v hin
nay v tr gng l l cch thng thng gi 50m. Sau nay khi o vo su
na ta c th chuyn dch vo pha trong hn.
+ im o 3 (CS40): t ti l DVVT+40, cch gng l khu 20m. Sau ny
khi khai thc (khu) ra ngoi hn th ta s a im o li ra ngoi.
2.2. M t khai trng
Va 7 ng nam c s nh Hnh 50 trang 111.
S m va: Va 7 ng nam nm khu IV khu m Ng Hai thuc x nghip xy
lp v sn xut than Ng Hai, c chiu dy va trung bnh t 2.2 7.7 v gc dc
va l 45
0
50
0
. Hin nay m va theo 2 lging nghing t mc +81+40 v
+85+60.
H thng thng gi: Hin nay va V7 ng nam ang s dng hai qut thng gi
t chn ngm va (+40): 01 qut cho l +40 v 1 qut cho l +60 thng qua l
thng +40+60 s 1.
H thng thot nc: Nc c 2 l c cho chy v chn ngm sau c
bm ln pha trn bng cc my bm.
H thng vn ti: Than khai thc c a xung l +40 v vn chuyn ra ngoi
bng ti trc lp ca l +81+40.
Cc khai trng hin ang khai thc:
L +40: ang o thng +40+60 s 2
L bng +60: ang khai thc cch thng thng gi khong 50 m.
K hoch n thng 1 nm 2004: Tip tc o tip l thng +40+60 s3 t l
+40 v o tip l +60 vo pha trong.
Kh nng xut kh ca va V7 ng nam: Hin nay khi thng gi tt th nng
kh mtan khong (0.2-0.4)%, nhng ti nhng v tr khng thng gi c th
nng kh rt cao (2-3)%. Trong lch s ca vng m Ng hai, ngy 29/5/1999
ti ng l V13 khu ty bc ng hai thuc x nghip khai thc than 190 Cng ty
ng bc xy ra v n lm 3 ngi cht v 2 ngi b thng.
S liu o kh thng xuyn khu vc ny l: CH
4
: (0.30.4)%; CO
2
: (0.10.2)%
ch yu bng my o kh quan hc cm tay hoc ly mu kh phn tch thnh
phn. Do hin nay nng kh ti V7 ng nam ln, khu vc ny c tin s xut
kh v Lnh o Cng ty, X nghip u mong mun c mt h thng o cnh bo
kh t ng trang b cho m ny nn chng ti quyt nh la chn ni y lm v
tr th nghim h thng.
S c th b tr h thng th nghim nh Hnh 50.

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
111

































Hnh 50 : S b tr h thng th nghim

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
112

2.3. Yu cu v ngng bo ng
Hin nay cc thng s gim st gm c: CH
4
, CO, nhit v m, theo quy
nh v an ton ca Tng Cng ty Than Vit Nam chng ti d kin t cc
ngng bo ng nh sau:
+ CH
4
: ngng bo ng l 1,3 %
+ CO: ngng bo ng l 50 ppm
+ Nhit : ngng bo ng l 30
0
C
Cn m tm thi cha bo ng.
2.4. Cng tc i snh kt qu gim st
c th nh gi hot ng ca h thng chng ti ly thm cc s liu o
lng khc so snh. Cc s liu ny c ly t cc ngun sau:
T my o cm tay: S liu ny do cc cn b ca Vin v Cng ty than Bi
T Long cng thc hin vi cc my o sn c ca hai bn (ghi li): Vic ny
thc hin hng ngy trong sut thi gian th nghim.
T vic ly mu kh v phn tch (ly mu kh bng vc xi): Do Cng ty ly v
phn tch trong sut thi gian th nghim.
Ly thm s liu ca Trung tm Cp cu m xung o kh ti va V7 ng
nam.
Cc s liu ny c ly trong cc trng hp:
Ngy lm vic bnh thng
Ngy ngh
3. Kt qu th nghim v nh gi
3.1. Phn h thng TT iu hnh
Th nghim c tin hnh t ngy 17/02/2004 n 24/03/2004 ti m than Ng
Hai, Cng ty than Bi T Long. Sau y l thng k cc d liu thu c:
S bn ghi d liu c ngha: 5438 bn ghi
S ln bo ng vt ngng CH
4
: 15 ln
S ln cnh bo ngt kt ni VIAG-MCS05: 18 ln
S ln cnh bo ngt kt ni vi DCS01 (DPS03): 65 ln
Mt s s c trong qu trnh th nghim cng c khc phc kp thi, a phn
l do li ng dy in thoi ni b (b t hoc khng ni vi modem) v ca
ngi s dng chng trnh khng theo cc quy nh ra.

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
113

+ nh gi kt qu
O Thit b trm ch iu hnh trung tm hot ng n nh, cc ln cnh bo, bo
ng u chnh xc, kp thi v gp phn khng nh phc v kp thi cng
tc an ton ca m than (Cc trng hp bo ng vt ngng CH
4
u c
kim chng li thng qua s liu o ca thit b o cm tay v s ghi nhim v
sn xut nh xy ra n mn hoc ch lm vic ca qut thng gi).
O Phn mm h thng p ng c cc yu cu c bn phc v cng tc an
ton lao ng c bit cc s liu lu tr v cch thc th hin di dng th
cho php nh gi sm c chiu hng, mc c hi cng nh nguy c
chy n kh ti m t gip cc cn b an ton m lp k hoch khai thc cho
ph hp.
Qu trnh th nghim thc t cng cho thy mt s vn , nguyn nhn v bin
php gii quyt nh sau:
O Do kt ni h thng qua mng in thoi dng chung vi h thng iu hnh
sn xut ca m nn s ln gin on truyn s liu nhiu. khng b nh
hng cn s dng ng cp truyn ring.
O Do thi gian th nghim ngn nn vic o to s dng cho cn b vn hnh
chy th ngn ngy dn n mt s trc trc ban u.
O Cn b sung mt s chc nng nh in n cc bo co theo mu ca m than,
hin cha thc hin c do cu hnh th nghim khng trang b my in.
O Cn b sung thm chc nng t cc gi tr ngng cnh bo t PC do cc gi
tr ny c th phi thay i trong tng giai on khai thc (Hin chc nng ny
c chng ti b sung).

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
114























Hnh 51 : Mn hnh nn gim st cc im o th nghim ti m than Ng Hai Bi T Long

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
115























Hnh 52 : Hin th mt s s liu lu trong qu trnh th nghim ti m than Ng Hai Bi T Long

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
116

3.2. Phn cc thit b o
Qu trnh th nghim ti thc t din ra nh sau:
Ngy 11 thng 2 VIELINA a h thng gm 01 trm lm vic, 03 im o,
cp tn hiu v cc thit b khc xung trin khai ti Va 7 ng nam. Ngy
12/2/2004 bt u trin khai lp t.
Ngy 14/2/2004 th h thng trin khai xong v h thng hot ng ngay.
Ngy 16/2/2004 VIELINA a thm 01 trm ch n phng iu hnh sn xut
(Khu B) v ci t trm ch a vo hot ng.
Ngy 17/2 kt ni xong ton b h thng v h thng a vo hot ng n
nh ngay.
Nhng sau ng in thoi t trung tm iu khin xung va V7 hay b
trc trc cng nh nhiu lc cn ly s liu sn xut t cc phn xng nn h
thng cha c kt ni thng xuyn. Tuy nhin phn thit b u cui th
vn lm vic lin tc.
Trong qu trnh th nghim Cng ty v VIELINA c nht k ghi li din bin
hot ng ca h thng c bng tay (xem ph lc km theo) v t ng (trn trm
ch). Cc s liu th nghim ca h thng c lu li trn my ch phc v tra
cu, in n bo co,
+ Kt qu th nghim
Nhn xt v cc s liu v hot ng ca h thng:
Cc s liu c so snh c khong sai s gia cc s liu t 0% n 0.2%
trung bnh khong 0.1%. iu ny c th do v tr ly mu cng nh cch ly
mu kh c th khc do vi im o ca h thng. Sai s ny c th chp nhn
c v hon ton c th hiu chnh cho chnh xc hn c na.
C mt s thi im h thng c bo ng, qua kim tra th y l bo ng
ng khng phi bo ng nhm. Nguyn nhn cc t bo ng thng l do
thng thng hoc mt thng gi cc b
H thng hot ng n nh t im o, trm lm vic n trm ch tt c u
lm vic 24/24h trong qu trnh th nghim.
Qua thi gian th nghim chng ti thy rng khu m Ng Hai l vng m c
nhiu kh mtan. Sau mi ln n mn l nng kh li ln cao, c lc ln ti
ngng bo ng. Khi thng thng khai thc, ngng thng gi cc b, l nng
kh u t ngng bo ng. Do vy, rt cn thit phi trang b h thng o
kim sot kh t ng c th thng xuyn kim sot kh mtan v ch ng
phng nga him ho m bo an ton cho ngi lao ng.
Tm li: H thng a xung th nghim ti va V7 ng nam thuc X nghip
xy lp v sn xut than Ng Hai, Cng ty than Bi T Long t ngy 12/2/2004
n nay vn cn mt trm lm vic v 3 im o vn c tip tc th nghim. H
thng th nghim p ng tt cc yu cu ca ngi s dng, lm vic rt n

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
117

nh, tin cy v c nh gi l hin i hn cc h thng ca Nht v Ba Lan
hin ang c ti Cng ty than Mo Kh (xem bo co ca Cng ty than Bi T
Long gi Tng Cng ty Than Vit Nam s 239/BC-KQ ngy 30 thng 3 nm 2004
trong ph lc). Hin nay chng ti ang lm th tc ngh Cc k thut an ton
Cng nghip - B Cng nghip quyt nh cho php sn xut hng lot a vo
s dng rng ri trong thc t.
Ngoi ra chng ti cn chy th nghim h thng trong phng th nghim trong
thi gian di. Kt qu th nghim cho thy tnh ng n, khoa hc ca phng
php lun cng nh tnh n nh ca h thng thit k, ch to.
Vi cc kt qu thu c ca ti v cc vn bn php l lin quan ti cc
thit b cho php chng ti c c s trin khai a h thng vo ng dng
rng ri trong thc t gp phn m bo an ton cho ngi lao ng.


ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
118

PHN III : KT LUN V PH LC BO CO
X. KT LUN V KIN NGH
Trong qu trnh thc hin cc nhim v ch yu ca ti c quy nh trong
hp ng k kt gia ch nhim ti KC.03.04 v BCN chng trnh, chng ti
c c nhng kt qu khoa hc ng k sau y:
Xy dng y phng php lun phn tch v tng hp h thng SCADA
lm vic trong iu kin mi trng c th v khc nghit ca cc m than
hm l.
Xy dng phng php chng nhiu cho h thng SCADA, c bit l cc h
thng truyn tin. Cc phng php chng nhiu c hnh thnh trn c s p
dng sng to trin khai Wavelet.
To ra phng php lun thit k bo m tin cy cao ca ton b h thng.
Xy dng logic cht ch trong vic to ra cc phm mm qun l h thng
cng nh phn mm ng dng.
Cc kt qu ny c cng b 8 cng trnh khoa hc trong v ngoi nc
(c ph lc km theo phn Ti liu tham kho t s [20] n [27] trang 121).
V o to chng ti t c nhng kt qu sau:
o to li hng chc k s cho ngnh than trong vic vn hnh v lm ch h
thng SCADA ny.
Hai NCS ang lm lun n, chun b bo v theo hng nghin cu ca ti.
Kin ngh:
B Khoa hc v Cng ngh to iu kin a sn phm ca ti vo ng
dng di dng D n Nh nc vo nm sau.


ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
119

LI CM N
thc hin thnh cng ti ny chng ti xin chn thnh cm n s ng h,
hp tc v ng gp ca cc t chc, c quan v cc c nhn sau:
B Khoa hc Cng ngh, B Cng nghip, Ban ch nhim v Vn phng
chng trnh KC.03 to iu kin v cho php chng ti c thc hin
ti ny cng nh lun c s ch o kp thi trong sut qu trnh thc hin
ti.
Tng Cng ty Than Vit Nam cng cc Cng ty thnh vin nh: Cng ty than
Mng Dng, Cng ty than Bi T Long, Cng ty than H Lm, Cng ty than
Vng Danh, Cng ty than Mo Kh, hp tc gip chng ti rt nhiu
t qu trnh kho st, xy dng bi ton n gp hiu chnh h thng, thit b,
c bit l phi hp th nghim, s dng nh gi kt qu nghin cu. C
th ni thnh cng ca ti ny c s ng gp v cng to ln v c bit
quan trng ca Tng cng ty Than Vit Nam v cc n v thnh vin.
Cc K thut An ton Cng nghip - B Cng nghip, Trung tm An ton M,
Vin Khoa hc Cng ngh M l nhng c quan chc nng thc hin kim
nh cc thit b ca chng ti v cho php a vo s dng th nghim trong
hm l to c s cho vic thnh cng ca ti v tin ti a kt qu vo ng
dng thc t.
Cc c nhn c ng gp c bit cho s thnh cng ca ti l: ng V
Mnh Hng Ph Tng gim c TVN, ng L Vn Thao - K s trng
thng gi TVN, ng Trn Bo Ngc Gim c v ng Phm Trung Tun
PG Cng ty than Bi T Long, ng Don Vn Quang Gim c Cng ty
than Mng Dng, ng Nguyn Bng c - Cc ph Cc K thut An ton
Cng nghip - B Cng nghip, ng L Nht Thng - ngi thc hin ti
t nhng giai on u. Ngoi ra chng ti cng xin by t s cm n ti cc
Ban Gim c cc Cng ty Than Bi T Long, Vng Danh, H Lm, Mo Kh,
Mng Dng cng cc cn b, cng nhn ca cc Cng ty ny.
Mt ln na, chng ti xin chn thnh cm n s hp tc, gip ca tt c cc c
quan v cc c nhn trong sut qu trnh trin khai thc hin ti.

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
120

TI LIU THAM KHO

[1] GS. TSKH. Nguyn Xun Qunh; (1999), Nghin cu, thit k, ch to cc thit b
v h thng o lng, kim tra t ng trong cng nghip; VIELINA, Bo co k
thut ti cp nh nc KHCN-04-01
[2] GS. TSKH. Nguyn Xun Qunh; (10/2002), Nghin cu, thit k ch to h
SCADA phc v an ton lao ng trong ngnh khai thc hm l; VIELINA, Bo
co nh k ti KC.03.04, K 2.
[3] GS. TSKH. Nguyn Xun Qunh; (03/2003), Nghin cu, thit k ch to h
SCADA phc v an ton lao ng trong ngnh khai thc hm l; VIELINA, Bo
co kt qu nh k thc hin ti KC.03.04, K 3.
[4] GS. TSKH. Nguyn Xun Qunh; (10/2003), Nghin cu, thit k ch to h
SCADA phc v an ton lao ng trong ngnh khai thc hm l; VIELINA, Bo
co kt qu nh k thc hin ti KC.03.04, K 4.
[5] GS. TSKH. Nguyn Xun Qunh; (03/2004), Nghin cu, thit k ch to h
SCADA phc v an ton lao ng trong ngnh khai thc hm l; VIELINA, Bo
co kt qu nh k thc hin ti KC.03.04, K 5.
[6] Siemens; (05/2000), SIMATIC NET Profibus Networks; Manual, Release 2
[7] Siemens; (2001), SIMATIC NET PROFIBUS Optical Link Modules; Description
and Operating Instructions
[8] TS. L Vn Thao; Nghin cu nh gi cng tc an ton hin nay cc m than
hm l Qung Ninh. xut cc gii php hu hiu m bo an ton lao ng cc
khu sn xut than hm l; Bo co tng kt ti, 1998
[9] TS. L Vn Thao; Nghin cu qu trnh thot kh mtan cc l ch m than hm
l v d bo thot kh mtan khi khai thc xung su; Bo co tng kt ti,
1997
[10] B Cng nghip; Hng dn thc hin Quy phm an ton trong cc hm l than v
dip thch; 2001
[11] Tiu chun Vit Nam TCVN 6734:2000; Thit b in dng trong m hm l Yu
cu an ton v kt cu v s dng; 2000
[12] TS. Trn Minh; Nghin cu ng dng T ng ha thng tin iu tp trung
cho ngnh cng nghip Than Vit Nam; T ng ha ngy nay, s 18+19, 2002
[13] B TCVN 7079: 2002 (0,1,2,5,6,7,11): Thit b in dng trong m hm l
[14] TCN-14.06.2000 (2000): Quy phm an ton trong cc hm l than v dip thch.
[15] Tng Cng ty Than Vit Nam; (2003), Hi tho phng nga him ho chy n kh
mtan; H Long, ngy 16 thng 5 nm 2003.
[16] IEC 79-11: Electrical apparatus for explosive gas atmospheres; Part 11: Instrinsic
safety "i".
[17] Philips semiconductor; 80C51 8-bit microcontroller family; 27/Oct. 1999.
http://www.semiconductors.philips.com/products/
[18] Philips semiconductor; 80C51 Family Hardware description; 01/Dec. 1997.
http://www.semiconductors.philips.com/products/

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
121

[19] Philips semiconductor; 80C51 family programmer's guide and instruction set;
18/Sep. 1998. http://www.semiconductors.philips.com/products/
[20] GS. TSKH. Nguyn Xun Qunh; V mt phng php nhn dng cc h phi tuyn
dng khai trin Wavelet; Tuyn tp cc bo co khoa hc VICA5, 2002, tr. 348352
[21] ThS. Nguyn Duy Hng, KS. Phm Hng Cng, KS. Nguyn Nam Hi; H thng
iu khin thi gian thc trn my tnh PC v trin vng ng dng; Tuyn tp cc
bo co khoa hc VICA5, 2002, tr. 157162
[22] ThS. Xun Thiu; Nghin cu ng dng khai trin Wavelet gim nhiu tn
hiu phng php s dng cc gi Wavelet; Tuyn tp cc bo co khoa hc
VICA5, 2002, tr. 386391
[23] TS. Nguyn Th Truyn, KS. Qun; V mt phng php kh nhiu cho tn hiu
s dng phn tch Wavelet; Tuyn tp cc bo co khoa hc VICA5, 10/2002, tr.
402407
[24] Prof. Dr-Hab. Nguyen Xuan Quynh; On a Method of Robustness Disign for the
SCADA Systems; Journal of Applied Computer Science, Poland, volum 10/2002,
PP. 3642
[25] Prof. Dr-Hab. Nguyen Xuan Quynh; Fault Detection and Location in the SCADA
Systems by using the Neuron Algorithm; JACS, Poland, 2003, PP. 7683
[26] Prof. Dr-Hab. Nguyen Xuan Quynh; An Application of Genetic Programming
Techniques in the Fault Diagnostics process for Automatic Control Systems; JACS,
Poland vol.10, 22.3, 2003, PP. 123129
[27] Prof. Dr-Hab. Nguyen Xuan Quynh; On a new Method of solving the Robust
optional Adaptive Control Problem of nonlinear Systems; NAFENS
OVERVIEW. Volum 5, Nr.7, NewDelhi 2003, PP. 1623


ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
122

XI. PH LC BO CO
1. i chiu kt qu thc hin so vi ng k ban u

SN PHM 1: M HNH H THNG SCADA TNG TH PHC V AN TON LAO
NG TRONG KHAI THC HM L
1. Yu cu, ch tiu cht lng ng k:
M hnh ph hp vi iu kin Vit Nam
Kh nng qun l ti 40 khu vc o (im o), mi khu vc o c ti 8 loi thng
s o khc nhau
S lng cc thng s o c th qun l trong ton h thng: 16
Kh nng m rng s lng cc khu vc o, kh nng ni ghp linh hot vi cc h
thng thit b khc
2. Kh nng (cu hnh ln nht) ca h thng thit k:
- S lng trm thit b o: 8 (m rng 16)
- S im o/trm o: 16
- S knh o/im o: 8
- Tng s knh o: 1024
- S lng thng s o / trm thit b o: 8
- S lng thng s o trong ton h thng: 256

SN PHM 2: B PHN MM H THNG SCADA (Slabs-Mining)
1. Yu cu, ch tiu cht lng ng k:
Chc nng gim st, cnh bo v qun l theo m hnh thit k
Thit k m, d dng m rng kt ni
Kh nng kt ni vi h thng qun l, iu phi cp trn theo cc giao din chun
ha
2. Chc nng ca phn mm Slabs-Mining thit k:
- Chc nng: Qun l cc nhim v (Tasks), cu hnh h thng; Thc thi cc nhim v
trc tuyn; Gim st, cnh bo hot ng, tnh trng h thng v cc chc nng khc
- Thit k trn nn phn mm SCADA m SIMATIC WinCC V5.1
- Kh nng kt ni vi cc h thng khc theo cc giao din chun ha Profibus-DP,
MPI v Ethernet.

SN PHM 3: B PHN MM CHUYN DNG CHO CC THIT B U CUI
1. Yu cu, ch tiu cht lng ng k:
Phn mm chuyn dng hot ng theo thi gian thc m bo cc yu cu v truyn
tin theo cc chun ha do trm ch SCADA ra.
Phn mm cho php x l ti 8 knh o cc loi v h tr giao din Ngi-My ti
ch khi cn
2. Chc nng ca phn mm chuyn dng cho cc thit b u cui c thit k:
- xy dng c phn mm chuyn dng cho thit b u cui nh ng k, ngoi
ra cn thm cc phn mm sau:

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
123

Phn mm qun l s liu o ca trm khu vc trn my tnh (nh trnh by trong
bo co).
Phn mm cho my o kh mtan cm tay.

SN PHM 4: TRM SCADA CH (VIAG-MCS05 + PC-Server)
1. Yu cu, ch tiu cht lng ng k:
Cho php gim st ti 40 thit b u cui, mi thit b u cui c th o 8 thng s
o khc nhau
Truyn thng: mng(cp quang/dy dn), khng dy; khong cch truyn trong ton
mng: 5 km
My tnh iu hnh, lu tr v qun l s liu o
S lng thng s o x l: min. 16
2. Kh nng ca trm SCADA ch thit k:
- Gim st: max. 8 trm thit b o, mi thit b o c th o c 16 im o vi 8
thng s o khc nhau
- S lng im o: max. 128 (8 trm thit b o) / 64 (4 trm thit b o)
- Truyn thng: Cp quang (Glass-FO)/RS485; Mng thoi (RS232+modem); V tuyn
(RS232+Wireless modem)
- S lng thng s o: 16
- Ni ghp PC: cung cp d liu phc v iu hnh, lu tr v qun l s liu o

SN PHM 5: TRM THIT B U CUI (DCS.xx)
1. Yu cu, ch tiu cht lng ng k:
S lng trm: 03. Kh nng kt ni x l cng lc ti 08 thng s o cc loi
Giao din vi trm SCADA ch qua cc ng truyn c h tr (nh ng truyn
dy dn, cp quang, khng dy, ...)
H tr chc nng cnh bo ti ch v kt cu bn vng chng chy n
2. Kh nng ca trm thit b u cui:
- Thit k c 03 loi thit b bao gm 04 trm thit b u cui, 16 im o v 10
my o kh cm tay
- Trm thit b u cui: 04 trm. Kh nng qun l c 8 n 16 im o. Giao din
vi trm ch SCADA v cc im o theo thi gian thc v bng cc giao thc
chun. Chc nng cnh bo ti ch v c kt cu bn vng, gn, p.
- im o: 16. Qun l c 8 thng s khc nhau (c th m rng thnh 16 thng s).
Giao din vi trm khu vc theo cc chun quy nh v m bo thi gian thc. iu
khin ct in v cnh bo ti ch. Kt cu m bo yu cu phng chng chy n (
c kim nh v cp chng nhn t tiu chun phng n TCVN6734-2000).
- My o kh mtan cm tay: 10 chic - phn ny lm thm do nhu cu ca ngi s
dng a ra. o kh CH4 trong di t 0 n 5 %. chnh xc 0,1%. Thit b gn
nh, tin cy, n nh. kim nh m bo tiu chun phng chng chy n v an
ton tia la theo tiu chun: TCVN6734-2000 v TCVN 7079-2002.

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
124

2. H s, vn bn php l lin quan

2.1. Cng vn ca Trung tm kim nh KTATCN1 gi Cc K tht an ton Cng
nghip B Cng nghip v kt qu kim nh cc im o
2.2. Cng Vn ca Cc K tht an ton Cng nghip B Cng nghip gi VIELINA v
Trung tm kim nh KTATCN1 v vic a thit b i th nghim
2.3. Giy chng nhn kim nh ca Trung tm kim nh KTATCN1 v im o
2.4. Cng vn trnh duyt phng n th nghim ca Cng ty than Bi T Long gi
Tng Cng ty Than Vit nam
2.5. Cng vn ph duyt ca Tng Cng ty Than Vit nam ng cho th nghim h
thng ti Cng ty than Bi T Long
2.6. Quyt inh ca Cng ty than Bi T Long thnh lp ban iu hnh phi hp th
nghim h thng
2.7. Cng vn bo co kt qu th nghim h thng ca Cng ty than Bi T Long gi
Tng Cng ty Than Vit nam
2.8. Giy chng nhn kim nh ca Trung tm kim nh KTATCN1 v thit b o kh
mtan cm tay
2.9. Giy chng nhn kim nh ca Trung tm An ton M v thit b o kh mtan
cm tay
2.10. Cng vn ca Cng ty than Mng Dng v vic nh gi thit b VIELINA-
CT.01
2.11. Cc bin bn nghim thu k thut sn phm ti KC.03.04, phn H thng iu
hnh Trung tm v H thng cc thit b u cui



ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
145

3. Cc s thit k trm thit b ch VIAG-MCS05 v VIAG-PBL05

STT Tn s Trang
1 S thit k tng th cc chi tit c kh ca VIAG-MCS05 146
2 Hnh phi cnh lp rp v hon thin ca VIAG-MCS05 147
3 Module kt ni mng cp quang 148
4 S ni ghp cc module ca VIAG-MCS05 149
5 S ni ghp cc u I/O ca VIAG-MCS05 150
6 Hnh phi cnh ca VIAG-PBL05 151
7 S lp rp bn trong ca VIAG-PBL05 152


ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
153


4. S thit k cc trm thit b o DCS.xx

STT Tn s Trang
1 S 4.1: Hnh phi cnh hp module 153
2 S 4.2: Mt trc ca hp module 154
3 S 4.3: Cc Slot bn trong hp module 155
4 S 4.4: Hp hin th mt sau 156
5 S 4.5: PCB ca module 157
6 S 4.6: S nguyn l modul CPU 158
7 S 4.7: S nguyn k module communication 159
8 S 4.8: S nguyn l im o 160



S 4.1: Hnh phi cnh hp module
Thng gi

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
154




S 4.2: Mt trc ca hp module
Hin th
RS485
Key board
RS232
M rng
Ngun

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
155





S 4.3: Cc Slot bn trong hp module
Slot 64 chn
Jac ngun +5Vol
Jac ngun 5Vol

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
156





S 4.4: Hp hin th mt sau
L thng gi
Led hin th

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
157








S 4.5: PCB ca module
Rnh trt
Jac 64 chn
Mt trc modul

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
158


1 2 3 4 5 6 7 8
A
B
C
D
8 7 6 5 4 3 2 1
D
C
B
A
Title
Number Revision Size
A3
Date: 20-May-2004 Sheet of
File: D:\TVinh\TVinh\KC-03-04\KC03-04_2002\Cpumodul.DDB Drawn By:
EA/VP
31
X1
19
X2
18
RESET
9
RD
17
WR
16
INT0
12
INT1
13
T0
14
T1
15
P10
1
P11
2
P12
3
P13
4
P14
5
P15
6
P16
7
P17
8
P00
39
P01
38
P02
37
P03
36
P04
35
P05
34
P06
33
P07
32
P20
21
P21
22
P22
23
P23
24
P24
25
P25
26
P26
27
P27
28
PSEN
29
ALE/P
30
TXD
11
RXD
10
I2
89C52
C1P 30P
C2P 30P
CR1
12M RESET
VCC
A
9
B
10
CLR
11
Q
12
Q
5
Cext
6
RCext
7
I10B
74LS123
A
1
B
2
CLR
3
Q
4
Q
13
Cext
14
RCext
15
I10A
74LS123
12
3
I7A
74LS00
C2
4.7uF
C3
10uF
R7
3.3K
R9
10K
P1.5
R10
4.7K
VCC
R8
4.7K
VCC
VCC
VCC
R6
4.7K
BUT2
VCC
4 5
6
I7B
74LS00
/R
E
S
E
T
JA1
R3
10K
1
2
3
4
5
6
7
8
9
9
9
9
9
9
9
9
R0
10K
D0
D1
D2
D3
D4
D5
D6
D7
D0
D1
D2
D3
D4
D5
D6
D7
A0
10
A1
9
A2
8
A3
7
A4
6
A5
5
A6
4
A7
3
A8
25
A9
24
A10
21
A11
23
A12
2
CS
20
A13
26
WE
27
OE
22
D0
11
D1
12
D2
13
D3
15
D4
16
D5
17
D6
18
D7
19
VCC
28
A14
1
I5
62256
D0
D1
D2
D3
D4
D5
D6
D7
D0
D1
D2
D3
D4
D5
D6
D7
D0
D1
D2
D3
D4
D5
D6
D7
A0
A1
A2
A3
A4
A5
A6
A7
A0
A1
A2
A3
A4
A5
A6
A7
A8
A9
A10
A11
A12
A0
A1
A2
A3
A4
A5
A6
A7
A8
A9
A10
A11
A12
A13
A14
A8
A9
A10
A11
A12
A13
A14
A15
VCC
A
1
B
2
C
3
E1
4
E2
5
E3
6
Y0
15
Y1
14
Y2
13
Y3
12
Y4
11
Y5
10
Y6
9
Y7
7
I8
74LS138
A14
A13
A15
A0
10
A1
9
A2
8
A3
7
A4
6
A5
5
A6
4
A7
3
A8
25
A9
24
A10
21
A11
23
A12
2
A13
26
A14
27
CE
20
OE
22
VPP
1
D0
11
D1
12
D2
13
D3
15
D4
16
D5
17
D6
18
D7
19
I4
27256
VCC
A12
A14
A13
A15
/RD
/WR
O2
4N35
M5V
O3
4N35
+5V
O4
4N35
C5
10uF
C4
10uF
O1
4N35
C7 10uF
C6 10uF
VCC
16
GND
15
Vs+
2
R2IN
8
R1IN
13
T2OUT
7
T1OUT
14
R2OUT
9
R1OUT
12
T2IN
10
T1IN
11
C1+
1
C1-
3
C2+
4
C2-
5
Vs-
6
I11
MAX232
R
1
RE
2
DE
3
D
4
A
6
B
7
VCC
8
GND
5
I12
SN75176
R13
820
R15
820
R17
2.2K
R19
2.2K
+5V
R14
2.2K
R16
2.2K
R18
820
R20
820
162738495
J1 RS232
162738495
J2 RS485
M5V
M5V
+5V
M5V
+5V
+5V
+5V
VCC
VCC
VCC
VCC
P1.0
P1.1
P1.2
P1.3
P1.4
P1.5
P1.6
TxD
P1.7
P1.7
B1
B2
B3
B4
B5
B6
B7
B8
B9
B10
B11
B12
B13
B14
B15
B16
B17
B18
B19
B20
B21
B22
B23
B24
B25
B26
B27
B28
B29
B30
B31
A1
A2
A3
A4
A5
A6
A7
A8
A9
A10
A11
A12
A13
A14
A15
A16
A17
A18
A19
A20
A21
A22
A23
A24
A25
A26
A27
A28
A29
A30
A31
B32 A32
J3
JAC64
RxD
P1.6
DB7
DB6
DB5
DB4
DB3
DB2
DB1
DB0
A0
A1
A2
A3
A4
A5
A6
A7
A8 A9
A10 A11
A12
M5V
+5V
RxD
TxD
INT0
INT1
T0
T1
/WR
/RD
/RESET RESET
M5V
CS1
CS2 CS3
CS4 CS5
CS6 CS7
D1
D2
R5
100
R4
4.7K
CS0
CS1
CS2
CS3
CS4
CS5
CS6
CS7
PIN
3.6V
VCC
A
1
5
CPU MODUL
CMQ
RxD
TxD
INT1
INT0
T1
T0
/RD
/WR
C1A
103
C2A
103
C3A
103
C4A
103
C5A
103
C6A
103
C7A
103
VCC
C1B
103
C2B
103
+5V
M5V
P1.0
P1.1
P1.2
P1.3
P1.4
P1.5
P1.6
P1.7
GND
VCC
GND
VCC
-5V -5V
-12V
P24V
M24V
-12V
P24V
M24V
+12V +12V
M5V
R21
10K
R23
10K
R22 680
M24V M5V
+5V
P24V
+5V
TxD
RxD
P1.6
P1.7
BUT1
VCC
R11
4.7K
R12
100
A0
2
A1
3
A2
4
A3
5
A4
6
A5
7
A6
8
A7
9
B0
18
B1
17
B2
16
B3
15
B4
14
B5
13
B6
12
B7
11
E
19
DIR
1
I6
74LS245
D0
D1
D2
D3
D4
D5
D6
D7
DB0
DB1
DB2
DB3
DB4
DB5
DB6
DB7
8
9
10
I7C
74LS00
/RD
A15
CS0
VCC
R1
10K
A0
1
A1
2
A2
3
GND
4
SDA
5
SCL
6
WP
7
VCC
8
I1
24C16
R2
10K
D
0
3
4
D
1
3
3
D
2
3
2
D
3
3
1
D
4
3
0
D
5
2
9
D
6
2
8
D
7
2
7
P
A
0
4
P
A
1
3
P
A
2
2
P
A
3
1
P
A
4
4
0
P
A
5
3
9
P
A
6
3
8
P
A
7
3
7
P
B
0
1
8
P
B
1
1
9
P
B
2
2
0
P
B
3
2
1
P
B
4
2
2
P
B
5
2
3
P
B
6
2
4
P
B
7
2
5
P
C
0
1
4
P
C
1
1
5
P
C
2
1
6
P
C
3
1
7
P
C
4
1
3
P
C
5
1
2
P
C
6
1
1
P
C
7
1
0
R
D
5
W
R
3
6
A
0
9
A
1
8
R
E
S
E
T
3
5
C
S
6
I9
8255
1
14
2
15
3
16
4
17
5
18
6
19
7
20
8
21
9
22
10
23
11
24
12
25
13 J4
DB25
D
0
D
1
D
2
D
3
D
4
D
5
D
6
D
7
P
A
0
P
A
1
P
A
2
P
A
3
P
A
4
P
A
5
P
A
6
P
A
7
P
B
0
P
B
1
P
B
2
P
B
3
P
B
4
P
B
5
P
B
6
P
B
7
P
C
0
P
C
1
P
C
2
P
C
3
P
C
4
P
C
5
P
C
6
P
C
7
PA0
PA1
PA2
PA3
PA4
PA5
PA6
PA7
PB0
PB1
PB2
PB3
PB4
PB5
PB6
PB7
PC0
PC1
PC5
PC2
PC6
PC3
PC7
PC4
GND
/R
D
/W
R
A
0
A
1
R
E
S
E
T
C
S
0
C8A
103
C9A
103
C10A
103
C11A
103
+5V
M5V
1
2
3
4
5
6
7
8
16
15
14
13
12
11
10
9
S0
SWDIP-8
R
E
S
E
T
_
M
R
E
S
E
T
_
A
R
E
S
E
T
RESET_M
RESET_A
C12A
103
C1
4.7uF
OC
1
C
11
1D
2
2D
3
3D
4
4D
5
5D
6
6D
7
7D
8
8D
9
1Q
19
2Q
18
3Q
17
4Q
16
5Q
15
6Q
14
7Q
13
8Q
12
I3
74HC573
ALE
ALE


S 4.6: S nguyn l modul CPU


ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
159


1 2 3 4
A
B
C
D
4 3 2 1
D
C
B
A
Title
Number Revision Size
A4
Date: 20-May-2004 Sheet of
File: D:\TVinh\Kc.03.04\KC03-04_2003\Modules\KC03-04_2003.ddb Drawn By:
Communication Module
B1
B2
B3
B4
B5
B6
B7
B8
B9
B10
B11
B12
B13
B14
B15
B16
B17
B18
B19
B20
B21
B22
B23
B24
B25
B26
B27
B28
B29
B30
B31
A1
A2
A3
A4
A5
A6
A7
A8
A9
A10
A11
A12
A13
A14
A15
A16
A17
A18
A19
A20
A21
A22
A23
A24
A25
A26
A27
A28
A29
A30
A31
B32 A32
J3
0V
+5V
RESET
0V
GND
VCC
GND
VCC
+5V
C0
104
C1
104
C2
104
C3
104
C4
104
VCC
P1.7
P1.6
P1.5
P1.4
P1.3
P1.2
P1.1
P1.0
P1.0
1
P1.1
2
P1.2
3
P1.3
4
P1.4
5
P1.5
6
P1.6
7
P1.7
8
RST
9
RXD/P3.0
10
TXD/P3.1
11
INTR0/P3.2
12
INTR1/P3.3
13
TIMER 0/P3.4
14
TIMER 1/P3.5
15
WR/P3.6
16
RD/P3.7
17
XTAL2
18
XTAL1
19
EA
31
ALE
30
PSEN
29
P0.0(AD0)
39
P0.1(AD1)
38
P0.2(AD2)
37
P0.3(AD3)
36
P0.4(AD4)
35
P0.5(AD5)
34
P0.6(AD6)
33
P0.7(AD7)
32
P2.0(A8)
21
P2.1(A9)
22
P2.2(A10)
23
P2.3(A11)
24
P2.4(A12)
25
P2.5(A13)
26
P2.6(A14)
27
P2.7(A15)
28
U0A
AT89C52 (40)
D
E
3
R
E
2
D
4
A
6
B
7
R
1
U4
DS75176BT D
E
3
R
E
2
D
4
A
6
B
7
R
1
U5
DS75176BT
0V
+5V
R
E
S
E
T
XTAL
11.0592
C18
33
C19
33
T
X
D
R
X
D
1
6
2
7
3
8
4
9
5
J2
DB9
D0
Green
D1
Yellow
R5
68
D2
Red
R0
560
R6
68
+5V
R7
10K
R8
10K
R3
10K
R1
560
R4
10K
R2
560
+5V +5V
0V
+5V
RESPONDE
R12
8.2K
VCC
R11
8.2K
+ C5
10uF
+5V
A0
2
A1
3
A2
4
A3
5
A4
6
A5
7
A6
8
A7
9
B0
18
B1
17
B2
16
B3
15
B4
14
B5
13
B6
12
B7
11
E
19
DIR
1
U1
74LS245
D0
D1
D2
D3
D4
D5
D6
D7
D0
D1
D2
D3
D4
D5
D6
D7
ALE
RD
WR
Jam2
RXD
TXD
OC
1
C
11
1D
2
2D
3
3D
4
4D
5
5D
6
6D
7
7D
8
8D
9
1Q
19
2Q
18
3Q
17
4Q
16
5Q
15
6Q
14
7Q
13
8Q
12
U2
74HC573
A0
10
A1
9
A2
8
A3
7
A4
6
A5
5
A6
4
A7
3
A8
25
A9
24
A10
21
A11
23
A12
2
CS
20
A13
26
WE
27
OE
22
D0
11
D1
12
D2
13
D3
15
D4
16
D5
17
D6
18
D7
19
VCC
28
A14
1
U3
62256
A8
A9
A10
A11
A12
A13
A14
A15
A0
A1
A2
A3
A4
A5
A6
A7
DIR
RESPONDE
DIR
ALSET
ALSET
P0.7
P0.6
P0.5
P0.4
P0.3
P0.2
P0.1
P0.0
P0.0
P0.1
P0.2
P0.3
P0.4
P0.5
P0.6
P0.7
P0.0
P0.1
P0.2
P0.3
P0.4
P0.5
P0.6
P0.7
A0
A1
A2
A3
A4
A5
A6
A7
A8
A9
A10
A11
A12
A13
A14
RD
WR
ALE
0V
P1.0
P1.1
P1.2
P1.3
P1.4
P1.5
P1.6
P1.7
Request
D4
R10
100
R9
4.7K
1 2
PIN
3.6V
+5V
0V
A
1
5
A15
Reset PB
Request
Jam0
Jam1
VCC
P0.0
P0.1
P0.2
P0.3
P0.4
P0.5
P0.6 P0.7
1
2
3
4
5
6
7
8
16
15
14
13
12
11
10
9
RPULL_UP
10K


S 4.7: S nguyn k module communication

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
160


1 2 3 4 5 6 7 8
A
B
C
D
8 7 6 5 4 3 2 1
D
C
B
A
Title
Number Revision Size
A3
Date: 20-May-2004 Sheet of
File: D:\TVinh\Kc.03.04\KC03-04_2003\Diemdo_new\MP.Ddb Drawn By:
MP KC0304
a
b
c
d
e
f
g
dp
C19
33pF
C18
33pF
OSC
11.0592MHz
K0
K1
K2
Vin
1
G
N
D
2
Vout
3
U2
VCC
R5
10K
COMP
5
TCAP
3
IPK
7
IDC
8
ISWC
1
ISWE
2
+
6
-
4
U1
NJM2360
R3
10K
C4
470p
L1
100uH
R4
6.8K
COMP
5
TCAP
3
IPK
7
IDC
8
ISWC
1
ISWE
2
+
6
-
4
U0
NJM2360
R0
1K
R1
2.2K
R2
47K
L0
100uH
C1
100p
+ C2
100uF
Q0
+ C16
10uF
R9
10K
VCC
DCLK
DOUT
CSSH
C8
0.1uF
V
C
C
4
0
P1.0
1
XTAL1
19
XTAL2
18
P3.7 (RD)
17
P3.6 (WR)
16
P3.5 (T1)
15
P3.4 (T0)
14
P1.3 (INT1)
13
P3.2 (INT0)
12
P3.1 (TXD)
11
P3.0 (RXD)
10
RESET
9
P1.7
8
P1.6
7
P1.5
6
P1.4
5
P1.3
4
P1.2
3
P1.1
2
G
N
D
2
0
(A11) P2.3
24
(A12) P2.4
25
(A13) P2.5
26
(A14) P2.6
27
(A15) P2.7
28
PSEN
29
ALE/PROG
30
EA/VPP
31
(AD7) P0.7
32
(AD6) P0.6
33
(AD5) P0.5
34
(AD4) P0.4
35
(AD3) P0.3
36
(AD2) P0.2
37
(AD1) P0.1
38
(AD0) P0.0
39
(A8) P2.0
21
(A9) P2.1
22
(A10) P2.2
23
U8
AT89S51 (40)
1
2
J0
+ C3
100uF
+ C5
100uF
+ C7
10uF
LS0
1
23456789
RP0
1K
a
b
c
d
e
f
g
dp
VCC
K0 K1 K2
R10
10K
VCC
R8
1K
DP0
ALARM
RST
+ C0
100uF
VCC
C14
0.1uF
VCC
VCC
a
b f
c
g
d
e
DPY
a
2
b
6
c
10
d
8
e
7
f
3
g
11
a
b
c
d
e
f
g
dp
9
dp
dp
a
b f
c
g
d
e
DPY a
b
c
d
e
f
g
dp
dp
a
b f
c
g
d
e
DPY a
b
c
d
e
f
g
dp
dp
A
1
1
A
2
4
A
3
5
K0 K1 K2
NO
12
LG0
LG3K
RG
1
V-
4
Vin -
2
Vin +
3
RG
8
Ref
5
Vo
6
V+
7
U5
INA126
R15
10K
VIN
6
OSC
7
CAP+
2
CAP-
4
VOUT
5
V
+
8
G
N
D
3
U3
LMC7660
+
C9
10uF
+
C10
10uF
VCC
-5V
-5V
c
2
c
3
+
4
-
1
N e m o t o
SS0
CH4_SS
K3
K3
C17
0.1uF
VR0
3K
R11
200
R12
200
SS1
COMPENSATOR
SS2
DETECTOR
VR1
3K
R13
200
R14
200
RG
1
V-
4
Vin -
2
Vin +
3
RG
8
Ref
5
Vo
6
V+
7
U6
INA126
R16
390
-5V
VCC C15
0.1uF
CH0
1
CH1
2
CH2
3
CH3
4
CH4
5
CH5
6
CH6
7
CH7
8
DGND
9
CS/SH
10
DIN
11
DOUT
12
CLK
13
AGND
14
REF
15
VCC
16
U7
MCP3208
CSSH
DIN
DOUT
DCLK
DIN
VCC C13
CAP
R17
10K
R18
10K
RH
HC
DP1
BT IND
R7
1K
CO2
Switch
HC/CO2
R6
10K
L2
100uH
+ C6
100uF
To
+
1
-
3
OUT
2
SS3
TEMP_SS
VCC
C20
0.1uF
To
VCC
+
1
-
3
OUT
2
SSRH
RH
VCC
C20RH
0.1uF
RH
RE
2
RO
1
V
C
C
8
G
N
D
5
DE
3
DO/RI
6
DO/RI
7
DI
4
U9
DS75176BTN(8)
RE
2
RO
1
V
C
C
8
G
N
D
5
DE
3
DO/RI
6
DO/RI
7
DI
4
U485 DS75176BTN(8)
TDIR
RDIR TXD
RXD
1
2
3
4
J485
RS485
R23485
10K
R22485
10K
R21485
10K
R20485
10K
VCC
R25485
10K
R24485
10K
VCC
VCC
C17485
0.1uF
C18485
0.1uF
1
2
4
3
S485
RXD
TXD
RDIR
TDIR
-
1
+
2
No
3
UREF
REF
RREF1
4.7K
VCC
+
CREF1
10uF
CREF2
CAP
D1
DIODE
D0
DIODE
VD
VA
D485_1 D485_2
D485_3 D485_4
R_4852
R_4854 R_4851
R_4853
R485_8 R485_6
R485_5 R485_7
R
A
I
R
B
I
R
A
O
R
B
O
T
R
A
O
T
R
B
O
T
R
A
I
T
R
B
I
TRAO
TRBO
RAO
RBO
TRAI
TRBI
RAI
RBI
1
2
J1
R19


S 4.8: S nguyn l im o

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
161

5. Cc dch v c bn v quy nh chung trong giao thc KC.03.04-PB v1.0
Di y l c t cc dch v truyn thng c xy dng v cc quy nh chung
ca giao thc KC.03.04-PB v1.0 thng nht trong ton h thng.
SID Client (DP-Master) Server (DP-Slave-i)
Kt thc hoc khng lm g (khng c yu cu thc thi dch v) 00h
SID = 0
PAR1..PAR3: khng c ngha
DW1..DW8: khng s dng
Gi nguyn cc gi tr SID, PARx (x=1..3) v
DWi (i=1..8). Cp nht cc vng d liu t ng
khc bnh thng theo nh quy c thng
nht trn.
Li khi DP-Slave-i thc thi dch v 80h
SID = -128 (80h)
PAR1 = M dch v thc thi khi gp li (1..127)
PAR2 = M li byte 1
PAR3 = M li byte 2
DP-Slave-i nhn c yu cu thc thi dch v t DP-Master v hin ang thc hin dch v 81h
SID = -127 (81h)
c gi tr hin thi (dng s thc 4 byte) ca cc knh o (o) c s hiu lin tip nhau (max. 8 knh
o) trn cng mt im o
01h
SID = 1
PAR1 = S hiu im o (1..16)
PAR2 = S hiu knh o o bt u (1..8)
PAR3 = S lng cc knh o o cn c (1..8)
SID = -1 (FFh)
PAR1 = S hiu im o tr v (1..16)
PAR2 = S hiu knh o o bt u (1..8)
PAR3 = S lng thc cc knh o o tr v
(1..8)
DWi (i=1..PAR3): Cc gi tr hin thi (dng s
thc) tng ng vi PAR3 cc knh o c s
hiu lin tip t PAR2 tr i.
c cc tham s m thng s v n v o ca cc knh o o (c th t o thng nht ti tt c cc
im o trong mt trm) c s hiu lin tip nhau (max. 8 knh o).
02h
SID = 2
PAR1 = x
PAR2 = S hiu knh o o bt u (1..8)
PAR3 = S lng cc knh o o cn c cc
tham s m (1..8)
SID = -2 (FEh)
PAR1 = x
PAR2 = S hiu knh o o bt u (1..8)
PAR3 = S lng m tham s ca cc knh o o
tr v thc (1..8)
DW1.Byte+0: m thng s v n v o ca knh
o o c s hiu PAR2
DW1.Byte+1: m thng s v n v o ca knh
o o c s hiu PAR2+1
...
c cc tham s m v tr ca cc im o c s hiu lin tip nhau trn trm o 03h
SID = 3
PAR1 = S hiu im o bt u cn c m v
tr (1..16)
PAR2 = S lng cc im o lin tip nhau cn
c m v tr (1..16)
PAR3 = x
SID = -3 (FDh)
PAR1 = S hiu im o bt u (1..16)
PAR2 = S lng im o (1..16)
PAR3 = x
DW1.Byte+0: m v tr ca im o c s hiu
PAR1
DW1.Byte+1: m v tr ca im o c s hiu
PAR1+1
...

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
162


SID Client (DP-Master) Server (DP-Slave-i)
c cc ngng t bo ng (dng s thc) cho mt loi thng s o (dng chung cho tt c cc
im o)
04h
SID = 4
PAR1 = M thng s v n v o
PAR2 = x
PAR3 = x
SID = -4 (FCh)
PAR1 = M thng s v n v o
PAR2 = x
PAR3 = x
DW1: Gi tr ngng di (LOW)
DW2: Gi tr ngng trn (HIGH)
DW3: Gi tr cnh bo sm (D_PreWarn)
c th t vt l thc cc knh o o (V_SEN_ORD) trn cc im o lin tip 05h
SID = 5
PAR1 = S hiu im o bt u (1..16)
PAR2 = S lng cc im o cn c (1..8)
PAR3 = x
SID = -5 (FBh)
PAR1 = S hiu im o bt u (1..16)
PAR2 = S lng cc im o tr v thc (1..8)
PAR3 = x
DWi (i=1..PAR2): V_SEN_ORD tng ng vi
cc im o t PAR1 n PAR1+PAR2-1
DWi.Byte+j.Bit3..0/DWi.Byte+j.Bit7..4: th
t vt l (0..7) cc knh o o

c thi gian hin thi ca DP-Slave 06h
SID = 6
PAR1 = Kiu d liu cn tr v (1: IEC Date &
S7 TimeOfDay; 2: S7 Date&Time)
PAR2 = x
PAR3 = x
SID = -6 (FAh)
PAR1 = Kiu d liu tr v (1: IEC Date & S7
TimeOfDay; 2: S7 Date&Time)
PAR2 = x
PAR3 = x
Nu PAR1=1:
DW1.Byte0..1: khng s dng
DW1.Byte2..3: 2 byte IEC Date
DW2: 4 byte S7 TimeOfDay
Nu PAR1=2:
DW1.Byte+0: YY (nm; 00..99; m BCD)
DW1.Byte+1: MM (thng; 01..12; BCD)
DW1.Byte+2: DD (ngy; 01..31; BCD)
DW1.Byte+3: HH (gi; 00..23; BCD)
DW2.Byte+0: mm (pht; 00..59; BCD)
DW2.Byte+1: ss (giy; 00..59; BCD)
DW2.Byte+2 v DW2.Byte+3.Bit3..0: ms
(mili giy; 000..999; BCD)
DW2.Byte+3.Bit7..4: DOW (th trong tun;
1..7; BCD)
Cu hnh (t) cc tham s m thng s v n v o ca cc knh o o (c th t o thng nht ti
tt c cc im o trong mt trm) c s hiu lin tip nhau (max. 8 knh o).
12h
SID = 18 (12h)
PAR1 = x
PAR2 = S hiu knh o o bt u (1..8)
PAR3 = S lng m tham s ca cc knh o o
cn t (1..8)
DW1.Byte+0: m thng s v n v o ca knh
o o c s hiu PAR2
DW1.Byte+1: m thng s v n v o ca knh
o o c s hiu PAR2+1
...
SID = -18 (EEh)
PAR1 = x
PAR2 = S hiu knh o o bt u (1..8)
PAR3 = S lng cc knh o o c t li
tham s m (1..8)


ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
163


SID Client (DP-Master) Server (DP-Slave-i)
Cu hnh t cc tham s m v tr ca cc im o c s hiu lin tip nhau trn trm o 13h
SID = 19 (13h)
PAR1 = S hiu im o bt u (1..16)
PAR2 = S lng im o cn t tham s m
(1..16)
PAR3 = x
DW1.Byte+0: m v tr ca im o c s hiu
PAR1
DW1.Byte+1: m v tr ca im o c s hiu
PAR1+1
...
SID = -19 (EDh)
PAR1 = S hiu im o bt u c m v tr
(1..16)
PAR2 = S lng cc im o lin tip nhau
t li m v tr (1..16)
PAR3 = x
Cu hnh cc ngng t bo ng (dng s thc) cho mt loi thng s o (dng chung cho tt c cc
im o)
14h
SID = 20 (14h)
PAR1 = M thng s v n v o
PAR2 = x
PAR3 = x
DW1: Gi tr ngng di (LOW)
DW2: Gi tr ngng trn (HIGH)
DW3: Gi tr cnh bo sm (D_PreWarn)
SID = -20 (ECh)
PAR1 = M thng s v n v o c t li
PAR2 = x
PAR3 = x
t th t vt l thc cc knh o o (V_SEN_ORD) trn cc im o lin tip 15h
SID = 21 (15h)
PAR1 = S hiu im o bt u (1..16)
PAR2 = S lng cc im o cn t (1..8)
PAR3 = x
DWi (i=1..PAR2): V_SEN_ORD tng ng vi
cc im o t PAR1 n PAR1+PAR2-1
DWi.Byte+j.Bit3..0/DWi.Byte+j.Bit7..4: th
t vt l (0..7) cc knh o o
SID = -21 (EBh)
PAR1 = S hiu im o bt u (1..16)
PAR2 = S lng cc im o t (1..8)
PAR3 = x
t li thi gian hin thi ca DP-Slave 16h
SID = 22 (16h)
PAR1 = Kiu d liu (1: IEC Date & S7
TimeOfDay; 2: S7 Date&Time)
PAR2 = x
PAR3 = x
Nu PAR1=1:
DW1.Byte0..1: khng s dng
DW1.Byte2..3: 2 byte IEC Date
DW2: 4 byte S7 TimeOfDay
Nu PAR1=2:
DW1.Byte+0: YY (nm; 00..99; m BCD)
DW1.Byte+1: MM (thng; 01..12; BCD)
DW1.Byte+2: DD (ngy; 01..31; BCD)
DW1.Byte+3: HH (gi; 00..23; BCD)
DW2.Byte+0: mm (pht; 00..59; BCD)
DW2.Byte+1: ss (giy; 00..59; BCD)
DW2.Byte+2 v DW2.Byte+3.Bit3..0: ms
(mili giy; 000..999; BCD)
DW2.Byte+3.Bit7..4: DOW (th trong tun;
1..7; BCD)
SID = -22 (EAh)
PAR1 = Kiu d liu nhn v (1: IEC Date & S7
TimeOfDay; 2: S7 Date&Time)
PAR2 = x
PAR3 = x


ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
164

+ Cc cu trc v bng m quy nh s dng trong cc dch v c bn
IEC Date, S7 TimeOfDay, S7 Date&Time
IEC Date (tng thch vi kiu DATE trong STEP7):
+ di: 2 byte
+ Di biu din: t 01/01/1990 n 31/12/2168
+ Nguyn tc m ha: s nguyn 2 byte ch thi gian ngy m ha theo s
ngy tnh t 01/01/1990
S7 TimeOfDay (tng thch vi kiu TIME_OF_DAY trong STEP7):
+ di: 4 byte
+ Di biu din: t 00:00:00.000 n 23:59:59.999
+ Nguyn tc m ha: s nguyn 4 byte ch thi gian gi trong ngy m ha
theo ms tnh t thi im 0h:0m:0s.0ms
S7 Date&Time (tng thch vi kiu DATE_AND_TIME trong STEP7)
+ di: 8 byte ch thi gian ngy gi
+ Di biu din: t 0:0:0.0 ngy 01/01/1990 n 23:59:59.999 ngy
31/12/2089
+ Nguyn tc m ha: m ha thi gian ngy gi v th trong tun dng s
BCD quy nh nh bng sau
M ha Byte Nhm bit Di biu din ngha
00h 89h 2000 2089 Nm +0 4 MSB + 4LSB
90h 99h 1990 1999
Thng +1 4 MSB + 4LSB 01h 12h Thng 1 n thng 12
Ngy +2 4 MSB + 4LSB 01h 31h Ngy 1 n ngy 31
Gi +3 4 MSB + 4LSB 00h 23h Gi: 0 23
Pht +4 4 MSB + 4LSB 00h 59h Pht: 0 59
Giy +5 4 MSB + 4LSB 00h 59h Giy: 0 59
+6 4 MSB + 4LSB + Mili giy
+7 4 MSB
000h 999h ms: 0 999
Th trong tun +7 4 LSB 1h 7h 1: Ch nht
2: Th hai
...
7: Th by


ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
165

Bng m thng s o v n v o ca cc knh o o (PAR_UN_ID)
di: 1 byte
Cu trc PAR_UN_ID:
+ UNIT_ID (2 MSB): m n v o ng vi thng s o m ha trong 6 LSB
PAR_ID, max. 4 n v o/thng s o
+ PAR_ID (6 LSB): m thng s o, max. 64 thng s o

PAR_UN_ID (Binary)
PAR_UN_ID
UNIT_ID PAR_ID
Tham s o n v
Dec Hex .7 .6 .5 .4 .3 .2 .1 .0
% vol. 1 01h 0 0 0 0 0 0 0 1 CH
4
ppm 65 41h 0 1 0 0 0 0 0 1
ppm 2 02h 0 0 0 0 0 0 1 0 CO

% vol. 66 42h 0 1 0 0 0 0 1 0
ppm 3 03h 0 0 0 0 0 0 1 1 CO
2
% vol. 67 43h 0 1 0 0 0 0 1 1
C 4 04h 0 0 0 0 0 1 0 0
K 68 44h 0 1 0 0 0 1 0 0
Nhit
F 132 84h 1 0 0 0 0 1 0 0
m/s 5 05h 0 0 0 0 0 1 0 1
km/s 69 45h 0 1 0 0 0 1 0 1
Tc gi
km/h 133 85h 1 0 0 0 0 1 0 1
m
3
/s 6 06h 0 0 0 0 0 1 1 0 Lu lng
gi
m
3
/h 70 46h 0 1 0 0 0 1 1 0
ppm 7 07h 0 0 0 0 0 1 1 1 H
2
S
% vol. 71 47h 0 1 0 0 0 1 1 1
m
tng i
% 8 08h 0 0 0 0 1 0 0 0
ppm 9 09h 0 0 0 0 1 0 0 1 NO

% vol. 73 49h 0 1 0 0 1 0 0 1
atm 10 0Ah 0 0 0 0 1 0 1 0
mmHg 74 4Ah 0 1 0 0 1 0 1 0
p sut
bar 138 8Ah 1 0 0 0 1 0 1 0


ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
166

6. Mt s s liu thu c trong t th nghim ti m than Ng Hai
Cc ln bo ng vt ngng CH4 trong qu trnh th nghim
MP01 MP02 MP03
STT

Thi gian
CH4 CO T RH CH4 CH4
Ghi ch

22/02/2004 18:10 0.01 0.60 24.32 97.51 0.00 2.05 Data Logging
22/02/2004 18:15 0.02 5.80 25.28 100.00 0.00 2.08 Data Logging
22/02/2004 18:20 0.16 3.60 24.80 95.72 0.00 1.14 Data Logging
22/02/2004 18:25 0.53 0.10 24.96 99.38 0.00 0.98 Data Logging
22/02/2004 18:30 0.53 0.10 24.96 99.38 0.00 0.98 Data Logging
22/02/2004 18:35 0.62 0.00 24.64 98.72 0.00 0.41 Data Logging
22/02/2004 18:09 1.794 Alarm Logging
1
22/02/2004 18:17 1.402 Alarm Logging
24/02/2004 0:50 0.10 4.60 25.44 94.86 1.50 0.02 Data Logging
24/02/2004 0:55 0.09 9.30 25.60 98.56 0.47 0.65 Data Logging
24/02/2004 1:00 0.09 6.50 25.28 98.36 0.32 0.38 Data Logging
24/02/2004 1:05 0.25 9.60 25.28 98.64 0.28 0.24 Data Logging
24/02/2004 1:10 0.42 3.60 25.60 97.62 0.24 0.21 Data Logging
24/02/2004 0:46 1.724 Alarm Logging
2
24/02/2004 0:49 1.364 Alarm Logging
26/02/2004 8:50 0.84 2.10 25.12 99.57 0.00 0.43 Data Logging
26/02/2004 8:55 0.48 0.00 24.16 96.61 0.00 0.26 Data Logging
26/02/2004 9:00 0.32 0.00 25.12 99.69 0.00 0.21 Data Logging
26/02/2004 9:02 0.31 4.70 25.28 97.43 0.00 0.21 Data Logging
26/02/2004 9:05 0.31 0.50 25.12 100.00 0.00 0.20 Data Logging
26/02/2004 9:10 0.29 2.10 24.64 97.51 0.00 0.17 Data Logging
26/02/2004 9:15 0.25 4.20 25.28 99.57 0.00 0.12 Data Logging
26/02/2004 8:26 1.602 Alarm Logging
3
26/02/2004 8:40 2.22 1.472 Alarm Logging
05/03/2004 17:40 0.23 0.00 23.68 98.36 0.17 1.62 Data Logging
05/03/2004 17:45 1.03 0.00 22.24 98.60 0.17 0.92 Data Logging
05/03/2004 17:50 0.82 0.10 24.32 100.00 0.16 0.62 Data Logging
05/03/2004 17:55 0.67 0.00 24.16 100.00 0.17 0.65 Data Logging
05/03/2004 18:00 0.56 0.00 24.16 98.75 0.17 0.68 Data Logging
05/03/2004 18:02 0.57 0.00 23.84 100.00 0.17 0.64 Data Logging
03/05/2004 17:38 1.509 Alarm Logging
4
03/05/2004 17:41 1.425 Alarm Logging
05/03/2004 19:35 0.31 0.00 24.48 100.00 0.16 0.30 Data Logging
05/03/2004 19:40 0.31 0.00 24.48 100.00 0.16 0.30 Data Logging
5
03/05/2004 19:41 1.952 Alarm Logging

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
167


06/03/2004 10:50 1.98 0.00 22.72 97.66 0.16 2.57 Data Logging
06/03/2004 10:55 1.78 0.00 22.72 100.00 0.16 1.77 Data Logging
06/03/2004 11:00 1.21 13.60 27.04 100.00 0.15 1.33 Data Logging
06/03/2004 11:05 0.97 0.00 23.68 100.00 0.14 0.93 Data Logging
06/03/2004 11:10 0.82 5.70 24.16 97.43 0.15 0.79 Data Logging
06/03/2004 11:15 0.70 2.10 24.00 100.00 0.15 0.74 Data Logging
06/03/2004 11:20 0.64 3.10 24.48 100.00 0.15 0.71 Data Logging
06/03/2004 11:26 0.61 5.60 24.32 100.00 0.19 0.72 Data Logging
06/03/2004 11:31 0.61 6.30 23.68 98.44 0.12 0.67 Data Logging
06/03/2004 10:39 1.939 Alarm Logging
06/03/2004 10:43 3.137 Alarm Logging
06/03/2004 10:47 1.732 Alarm Logging
06/03/2004 10:56 1.454 Alarm Logging
6
06/03/2004 10:57 1.447 Alarm Logging
Mt s li cnh bo
STT Date Time Duration M t li
1 17/02/2004 12:55:01 0:30:00 Chua ket noi voi thiet bi do STA
2 17/02/2004 16:58:28 18:30:00 Chua ket noi voi thiet bi do STA
3 18/02/2004 15:51:30 15:04:42 Chua ket noi voi thiet bi do STA
4 19/02/2004 08:35:42 0:00:00 Chua ket noi voi thiet bi do STA
5 26/02/2004 08:47:20 0:03:51 Chua ket noi voi thiet bi do STA
6 26/02/2004 20:19:11 0:00:00 Loi ket noi thiet bi VIAG-MCS05
7 28/02/2004 14:43:19 0:00:00 Chua ket noi voi thiet bi do STA
8 2/3/2004 09:55:30 0:00:00 Loi ket noi thiet bi VIAG-MCS05
9 4/3/2004 21:00:00 Khong bat may tinh
10 5/3/2004 20:00:00 Khong bat may tinh
11 6/3/2004 15:30:00 Khong bat may tinh
12 10/3/2004 7:00:00 Khong bat may tinh
13 11/3/2004 22:00:00 Khong bat may tinh
14 11/3/2004 20:00:00 Khong bat may tinh
15 13/3/2004 6:30:00 Khong bat may tinh
16 13/3/2004 12:00:00 Khong bat may tinh
17 13/3/2004 22:00:00 Khong bat may tinh
18 14/3/2004 13:00:00 Khong bat may tinh


ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
168

Bng s liu ghi theo thi im
Thi im Thi gian MP01 MP02 MP03
CH4 CO T RH CH4 CH4
6:00 20/02/2004 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
22/02/2004 0.06 3.80 24.48 99.42 0.00 0.03
23/02/2004 0.00 7.10 24.96 95.05 0.00 0.00
24/02/2004 0.12 4.20 25.12 96.34 0.09 0.07
25/02/2004 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
26/02/2004 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
28/02/2004 0.54 8.80 26.24 98.68 0.00 1.36
01/03/2004 0.11 3.80 26.24 95.02 0.00 0.00
02/03/2004 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
03/03/2004 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
04/03/2004 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
07/03/2004 0.43 1.00 24.80 97.08 0.00 0.46
08/03/2004 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
09/03/2004 0.43 3.60 24.64 98.29 0.12 0.36
10/03/2004 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
11/03/2004 0.62 5.10 24.96 95.41 0.00 0.69
12/03/2004 0.56 4.70 25.44 92.83 0.13 0.35
13/03/2004 0.52 6.20 25.60 94.08 0.16 0.31
11:30 17/02/2004 0.16 2.50 24.00 99.81 0.24 0.00
21/02/2004 0.04 7.00 24.16 98.79 0.00 0.04
23/02/2004 0.13 0.20 25.44 97.04 0.00 0.45
24/02/2004 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
25/02/2004 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
26/02/2004 0.09 4.80 24.96 102.69 0.00 0.02
27/02/2004 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
01/03/2004 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
02/03/2004 0.41 5.00 25.60 98.33 0.00 0.23
03/03/2004 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.12
04/03/2004 0.27 3.00 25.12 100.00 0.00 0.23
07/03/2004 0.42 10.20 25.28 97.59 0.00 0.00
08/03/2004 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
09/03/2004 0.30 1.20 24.00 99.61 0.11 0.27
10/03/2004 0.42 0.00 23.68 100.00 0.12 0.42
11/03/2004 0.35 0.00 23.52 100.00 0.09 0.31
12/03/2004 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
13/03/2004 0.58 0.00 28.16 99.69 0.23 0.41
14/03/2004 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
169


Thi im Thi gian MP01 MP02 MP03
CH4 CO T RH CH4 CH4
17:00 17/02/2004 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
19/02/2004 0.11 6.30 25.12 99.30 0.12 0.09
20/02/2004 0.16 6.00 25.28 95.76 0.00 0.07
21/02/2004 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
22/02/2004 0.00 2.30 23.84 97.51 0.00 0.00
23/02/2004 0.29 4.70 24.96 94.98 0.00 0.17
24/02/2004 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
25/02/2004 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
26/02/2004 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
27/02/2004 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
01/03/2004 0.33 0.20 26.24 96.65 0.00 0.08
02/03/2004 0.43 0.50 25.76 98.52 0.00 0.34
03/03/2004 0.21 2.20 24.96 100.00 0.06 0.12
04/03/2004 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
05/03/2004 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
07/03/2004 0.41 0.00 25.60 98.05 0.00 0.00
08/03/2004 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
09/03/2004 0.74 8.60 24.96 97.66 0.16 0.65
10/03/2004 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
11/03/2004 0.34 0.00 23.68 98.99 0.11 0.31
12/03/2004 0.30 0.00 24.80 97.59 0.12 0.28
23:50 21/02/2004 0.06 7.00 24.96 98.13 0.00 0.20
22/02/2004 0.03 3.50 24.48 94.16 0.00 0.00
23/02/2004 0.13 2.60 25.44 95.02 0.00 0.06
24/02/2004 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
25/02/2004 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
26/02/2004 0.13 2.00 24.80 95.60 0.00 0.00
27/02/2004 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
29/02/2004 0.13 1.00 25.76 97.82 0.00 0.00
06/03/2004 0.43 4.30 24.16 95.83 0.15 0.43
07/03/2004 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
08/03/2004 0.39 4.10 24.48 100.00 0.08 0.34
09/03/2004 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
10/03/2004 0.63 3.10 24.32 99.61 0.13 0.43
11/03/2004 0.59 5.80 25.44 96.22 0.09 0.47



ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
170

7. Tng hp mt s mn hnh chc nng phn mm Slabs-Mining

STT ng dn chc nng v Mn
hnh chc nng (SCR)
Bin cu
trc (Tags)
lin quan
CSDL UA
lin quan
Cc hm UF khi to mn hnh chc nng v cc hm
UF s dng truy cp CSDL UA
1 Project
SCR: dh_Project_Management.PDL
dh_SetVisible()
1.1 Project Establish
SCR: dh_Project_Establish.PDL
PRJ0,
TSK1_Online

TSK8_Online
Project_Online dh_SetVisible(); fLoadProjectOnline(); fInitProjectOnline();
fCreateAllOnlineTaskArchives(); fWriteProjectOnline()
1.2 Project Settings
SCR: dh_Project_Settings.PDL
dh_SetVisible()
1.3 Project Online Trend
SCR: dh_Project_Online_Trend.PDL
dh_SetVisible()
1.4 Project MP CValues
SCR: dh_Project_CValues.PDL
Current_STA_
MPi_LOC
(i=1..16);
Current_STA_
PARj (j=1..8)
dh_SetVisible(); fInitProjectCValues();
fReadCValueOfOneStaToInternalTag()
1.5 Project Archive
SCR: dh_Project_Archive.PDL
Task_xxxxx dh_SetVisible()
2 Task
SCR: dh_Task_Management.PDL
dh_SetVisible()
2.1 Task Task Group
SCR: dh_Task_Group.PDL
GRP0 Task_Group dh_SetVisible(); fInitTaskGroup(); fResetTaskGroup;
fReadTaskGroup(); fWriteTaskGroupRecord()
2.2 Task Task Storage
SCR: dh_Task_Storage.PDL
STR0 Task_Storage dh_SetVisible(); fInitTaskStorage_1(); fInitTaskStorage_2();
fResetTaskStorage(); fWriteTaskStorageRecord()
2.3 Task Create Task
SCR: dh_Task_Task.PDL
TSK0 Task_Task dh_SetVisible(); fInitTaskTask(); fResetTaskTask();
fWriteTaskTaskRecord ()

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
171


STT ng dn chc nng v Mn
hnh chc nng (SCR)
Bin cu
trc (Tags)
lin quan
CSDL UA
lin quan
Cc hm UF khi to mn hnh chc nng v cc hm
UF s dng truy cp CSDL UA
2.4 Task Upload
SCR: dh_Task_Upload.PDL
dh_SetVisible(); fInitTaskUpload(); fTaskUpload();
fWriteTaskGroupRecord(); fWriteTaskStorageRecord();
fWriteTaskTaskRecord()
2.5 Task Download
SCR: dh_Task_Download.PDL
GRP0,
STR0, TSK0
Task_Group,
Task_Storage,
Task_Task
dh_SetVisible(); fInitTaskDownload(); fInitTaskStorage_1();
fInitTaskStorage_2(); fTaskDownload()
3 System
SCR: dh_System_Management.PDL
dh_SetVisible()
3.1 System MCS Config.
SCR: dh_System_MCS_Config.PDL
MCS05 PLC_CFG dh_SetVisible(); fLoad_PLC_CFG(); fReset_PLC_CFG();
fInit_PLC_CFG(); fWritePLCConfigurationRecord()
3.2 System Connections
SCR: dh_System_Connections.PDL
dh_SetVisible()
3.3 System GSC Runtime
SCR: None
dh_SetVisible()
3.4 System Diagnostics
SCR: None
dh_SetVisible()
3.5 System Alarm
SCR: dh_System_Alarm.PDL
dh_SetVisible()
4 Stations
SCR: dh_Station_Management.PDL
dh_SetVisible()
4.1 Stations STA Config.
SCR: dh_Station_Configuration.PDL
STA0 STA_CFG dh_SetVisible(); fReset_STA_CFG(); fInit_STA_CFG();
fLoad_STA_CFG(); fWriteStationConfigurationRecord()
4.2 Stations MP Location
SCR: dh_Station_MP_Location.PDL
LOC0 MP_LOC_Table dh_SetVisible(); fResetStationMPLocation();
fSetDefaultStationMPLocations(); fWriteStationMPLocationRecord()
4.3 Stations Parameters
SCR: dh_Station_Parameters.PDL
PAR0 PAR_UN_Table dh_SetVisible(); fResetStationParameter();
fWriteStationParameterRecord()


ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
172

8. Din gii mt s hm ngi dng UF (User Functions) s dng trong phn mm SLabs Mining V1.02

STT Tn hm, tham s v gi tr
tr v
Hot ng Cc hm UF s dng v cc
i tng gi hm
Nhm
1.1 void fInitTaskGroup (const
char* lpszPictureName)
Hm xc nh s lng cc trm phn tn DPS
(DPS_num) v cho php cc CheckBox tng ng hot
ng (SetOperation).
dh_Task_Management.PDL: <Task
Group> button
dh_Task_Task.PDL: <Create
Group> button
1.2 void fResetTaskGroup() Hm xa bin cu trc GRP0 (Task_Group) v cc
bin BOOL DPS_1 n DPS_16 (dng chn ton b
cc im o) v gi tr mc nh (0 v )
dh_Task_Group.PDL: <Reset>
button
dh_Task_Management.PDL:
<Reset All> button
1.3 void fReadTaskGroup() Hm kim tra gi tr m nhm GRP0.Group_ID khi nhp
vo (qua I/O Field) v c cc gi tr trong UA
UA_TASK_GROUP_NAME vo bin cu trc GRP0
(Task_Group) trong trng hp m nhm c trong
CSDL.
dh_Task_Group.PDL: <Group_ID>
I/O Field
1.4 void fWriteTaskGroupRecord() Hm kim tra tnh hp l ca cc gi tr nhp vo trong bin
cu trc GRP0 (Task_Group) v nu hp l s thc
hin gi hm fUpdateTaskGroupRecord() qua hm UA
chun uaUtilityEnumRecords() cp nht vo CSDL UA
UA_TASK_GROUP_NAME.
uaUtilityEnumRecords()
fUpdateTaskGroupRecord()
dh_Task_Group.PDL: <Create>
button
1.5 BOOL fUpdateTaskGroupRecord
(UAHARCHIVE* phArchive, void
*pUserData)
Return: TRUE - Updated (OK)
Hm phi c gi qua hm chun
uaUtilityEnumRecords() dng cp nht cc gi tr
trong bin cu trc GRP0 (Task_Group) vo CSDL UA
(UserArchive) UA_TASK_GROUP_NAME.
Ghi ch: Hm phi c gi thng
qua hm tin ch UA chun
uaUtilityEnumRecords()
Task
Group

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
173

STT Tn hm, tham s v gi tr
tr v
Hot ng Cc hm UF s dng v cc
i tng gi hm
Nhm
1.6 void fInitTaskStorage_1 (const
char* lpszPictureName)
Hm xc nh ch lu tr ("STR0.Storage_Mode")
cho php hoc cm cc I/O Field "IOField_No_of_Times",
"IOField_Time_Cycle" nhp s liu (SetOperation,
SetBackColor).
dh_Task_Storage.PDL:
<IOField_Storage_Mode> I/O Field
dh_Task_Management.PDL: <Task
Storage> button
dh_Task_Task.PDL: <Create
Storage> button
1.7 void fInitTaskStorage_2 (const
char* lpszPictureName)
Hm xc nh ch lu tr ("STR0.Storage_Mode")
cho php hoc cm cc I/O Field t
"IOField_PLC_Time_1 n "IOField_PLC_Time_16
nhp s liu (SetOperation, SetBackColor).
dh_Task_Storage.PDL:
<IOField_No_of_Times> I/O Field
dh_Task_Management.PDL: <Task
Storage> button
dh_Task_Task.PDL: <Create
Storage> button
1.8 void fResetTaskStorage() Hm xa bin cu trc STR0 (Task_Storage) v gi tr
mc nh (0, v 00:00)
dh_Task_Storage.PDL: <Reset>
button
dh_Task_Management.PDL:
<Reset All> button
1.9 void fReadTaskStorage() Hm kim tra gi tr m lu tr STR0.Storage_ID khi
nhp vo (qua I/O Field) v c cc gi tr trong UA
UA_TASK_STORAGE_NAME vo bin cu trc STR0
(Task_Storage) trong trng hp m lu tr c
trong CSDL.
dh_Task_Storage.PDL:
<Storage_ID> I/O Field
1.10 void fWriteTaskStorageRecord() Hm kim tra tnh hp l ca cc gi tr nhp vo trong bin
cu trc STR0 (Task_Storage) v nu hp l s thc
hin gi hm fUpdateTaskStorageRecord() qua hm UA
chun uaUtilityEnumRecords() cp nht vo CSDL UA
UA_TASK_STORAGE_NAME.
uaUtilityEnumRecords()
fUpdateTaskStorageRecord()
dh_Task_Storage.PDL: <Create>
button
1.11 BOOL
fUpdateTaskStorageRecord
(UAHARCHIVE* phArchive, void
*pUserData)
Return: TRUE - Updated (OK)
Hm phi c gi qua hm chun
uaUtilityEnumRecords() dng cp nht cc gi tr
trong bin cu trc STR0 (Task_Storage) vo CSDL
UA UA_TASK_STORAGE_NAME.
Ghi ch: Hm phi c gi thng
qua hm tin ch UA chun
uaUtilityEnumRecords()
Task
Storage

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
174

STT Tn hm, tham s v gi tr
tr v
Hot ng Cc hm UF s dng v cc
i tng gi hm
Nhm
1.12 void fInitTaskTask (const char
*lpszPictureName)
Hm t bin "TSK0.Control_ID" v gi tr 0. dh_Task_Management.PDL:
<Create Task> button
1.13 void fResetTaskTask() Hm xa bin cu trc TSK0 (Task_Task) v gi tr
mc nh (0, v LocalTime)
dh_Task_Task.PDL: <Reset>
button
dh_Task_Management.PDL:
<Reset All> button
1.14 void fReadTaskTask() Hm kim tra gi tr m lu tr TSK0.Task_ID khi nhp
vo (qua I/O Field) v c cc gi tr trong UA
UA_TASK_TASK_NAME vo bin cu trc TSK0
(Task_Task) trong trng hp m lu tr c trong
CSDL.
dh_Task_Task.PDL: <Task_ID>
I/O Field
1.15 void fWriteTaskTaskRecord() Hm kim tra tnh hp l ca cc gi tr nhp vo trong bin
cu trc TSK0 (Task_Task) v nu hp l s thc hin
gi hm fUpdateTaskTaskRecord() qua hm UA chun
uaUtilityEnumRecords() cp nht vo CSDL UA
UA_TASK_TASK_NAME.
uaUtilityEnumRecords()
fUpdateTaskTaskRecord()
dh_Task_Task.PDL: <Create>
button
1.16 BOOL fUpdateTaskTaskRecord
(UAHARCHIVE* phArchive, void
*pUserData)
Return: TRUE - Updated (OK)
Hm phi c gi qua hm chun
uaUtilityEnumRecords() dng cp nht cc gi tr
trong bin cu trc TSK0 (Task_Task) vo CSDL UA
UA_TASK_TASK_NAME.
Ghi ch: Hm phi c gi thng
qua hm tin ch UA chun
uaUtilityEnumRecords()
Task
Task
1.17 void fInitTaskDownload (const
char* lpszPictureName)
Hm thc hin gi cc hm xa cc bin cu trc GRP0
(Task_Group), STR0 (Task_Storage), TSK0
(Task_Task) v gi tr mc nh v t bin BOOL
"Write_Task"=1 mc nh chn CheckBox_Task_Task.
fResetTaskTask()
fResetTaskGroup()
fResetTaskStorage()
dh_Task_Management.PDL:
<Download> button
1.18 void fInitTaskUpload (const char
*lpszPictureName)
Hm thc hin gi cc hm xa cc bin cu trc GRP0
(Task_Group), STR0 (Task_Storage), TSK0
(Task_Task) v gi tr mc nh v xa cc bin BOOL
Write_Group, Write_Storage, "Write_Task" v 0
mc nh khng chn cc CheckBox tng ng.
fResetTaskTask()
fResetTaskGroup()
fResetTaskStorage()
dh_Task_Management.PDL:
<Upload> button
Task
others

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
175

STT Tn hm, tham s v gi tr
tr v
Hot ng Cc hm UF s dng v cc
i tng gi hm
Nhm
2.1 BOOL fInitProjectOnline (const
char* lpszPictureName)
Return: TRUE - done
Hm thit lp cc gi tr mc nh ban u (0, ) cho cc
bin cu trc PRJ0 (Project_Online), TSK1_Online
n TSK8_Online (Task_Task) s dng trong chc
nng Project Online.
dh_Project_Establish.PDL: <Load>
button
2.2 BOOL fWriteProjectOnline()
Return: TRUE Written (OK)
Hm thc hin gi hm fUpdateProjectOnline() qua hm
UA chun uaUtilityEnumRecords() cp nht cc gi tr
sa i trong bin cu trc PRJ0 (Project_Online) vo
CSDL UA UA_PROJECT_ONLINE_NAME.
uaUtilityEnumRecords()
fUpdateProjectOnline()
dh_Project_Establish.PDL: <Save>
button
2.3 BOOL fUpdateProjectOnline
(UAHARCHIVE* phArchive, void
*pUserData)
Return: TRUE updated (OK)
Hm phi c gi qua hm chun
uaUtilityEnumRecords() dng cp nht cc gi tr
trong bin cu trc PRJ0 (Project_Online) vo CSDL
UA UA_PROJECT_ONLINE_NAME.
Ghi ch: Hm phi gi qua hm
tin ch UA chun
uaUtilityEnumRecords()
2.4 BOOL fLoadProjectOnline()
Return: TRUE Loaded (OK)
Hm thc hin gi hm fReadProjectOnline() qua hm
UA chun uaUtilityEnumRecords() np cc gi tr t
CSDL UA UA_PROJECT_ONLINE_NAME vo bin cu
trc PRJ0 (Project_Online).
uaUtilityEnumRecords()
fReadProjectOnline()
dh_Project_Establish.PDL: <Load>
button
2.5 BOOL fReadProjectOnline
(UAHARCHIVE* phArchive,
void* pUserData)
Return: TRUE read (OK)
Hm phi c gi qua hm chun
uaUtilityEnumRecords() dng c cc gi tr trong
CSDL UA UA_PROJECT_ONLINE_NAME vo bin cu
trc PRJ0 (Project_Online).
Ghi ch: Hm phi c gi thng
qua hm tin ch UA chun
uaUtilityEnumRecords()
Project
Online

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
176

STT Tn hm, tham s v gi tr
tr v
Hot ng Cc hm UF s dng v cc
i tng gi hm
Nhm
2.6 int
fReadCurrentValueFromRawDat
a (int fromSTA, int fromMP, int
MPs, STA_CURRENTVALUES*
STA_CValue)
Return: -1 - Error; 1 - OK
Hm c cc gi tr hin thi ca MPs im o tnh t
im o s fromMP ca trm thit b o s fromSTA
vo bin mng STA_CValue (cc tham s ca hm) bng
cch truy cp trc tip vo cc bin d liu th trn PLC
(External RawData Tags) "PLC_DPSx_cVals_y" (vi
x=1..8; y=1..4; di mi bin 128 byte tng ng vi 4
im o x 8 knh o x 4 byte REAL)

2.7 BOOL
fReadCValueOfOneStaToInternal
Tag (int StaNum)
Return: TRUE Read OK
Hm kim tra v c
Hm truy cp vo CSDL UA cu hnh trm thit b ch
UA_PLC_CFG_NAME xc nh v c cu hnh trm
thit b o cn c (tham s StaNum) trong CSDL UA
UA_STA_CFG_NAME. T hm thc hin
uaUtilityEnumRecords()
uaUtilityEnumRecords1()
fReadStaCfgID()
fReadConfigurationOfOneSTA()
fReadMP_LOCRecord()
fReadParUnitRecord()
fWriteNullToInternalTag()
dh_Project_Management.PDL:
<MP C.Values> button
2.8 BOOL fReadStaCfgID
(UAHARCHIVE* phArchive, void
*pUserData)
Return: TRUE Read OK
Hm phi c gi qua hm chun
uaUtilityEnumRecords() dng c m cu hnh trm
thit b o STA_ID ca trm o c t trong tham s cu
trc dng con tr pUserData trong CSDL UA trm thit b
ch UA_PLC_CFG_NAME v tr v cng qua con tr tham
s cu trc pUserData.
Ghi ch: Hm phi c gi thng
qua hm tin ch UA chun
uaUtilityEnumRecords()
2.9 BOOL
fReadConfigurationOfOneSTA
(UAHARCHIVE* phArchive,
void* pUserData )
Return: TRUE Read OK
Hm phi c gi qua hm chun
uaUtilityEnumRecords1() dng c d liu cu hnh
trm thit b o hin thi (c lc qua m ID) trong CSDL
UA trm thit b o UA_STA_CFG_NAME v cp nht vo
bin cu trc STA0 (kiu cu hnh trm thit b o
STA_CFG).
Ghi ch: Hm phi c gi thng
qua hm tin ch UA chun
uaUtilityEnumRecords1()

Project
Current
Measure
ment
Values


B KHOA HC V CNG NGH
Vin NC in t, Tin hc, T ng ha
156A Qun Thnh, Ba nh, H Ni
e s c e








Bo co tm tt tng kt khoa hc v k thut ti:
NGHIN CU THIT K, CH TO H
SCADA PHC V AN TON LAO NG
TRONG NGNH KHAI THC HM L


GS.TSKH. Nguyn Xun Qunh











H Ni, 05/2004












Bn quyn 2001-2004, Vin NC in t, Tin hc, T ng ha



DANH SCH CN B KHOA HC CHNH THAM
GIA THC HIN TI

STT Tn Ghi ch
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
GS.TSKH. Nguyn Xun Qunh
TS. Nguyn Th Truyn
ThS. Nguyn Duy Hng
ThS. Trn Thanh Thy
ThS. Trnh Hi Thi
KS. Nguyn Th Hng Lan
KS. T Vn Nam
KS. Nguyn Nam Hi
KS. Bi c Tr
KS. Nguyn c Lng
KS. Nguyn Cng Hiu
KS. Luyn Tun Anh
KS. Kiu Mnh Cng
KS. Nguyn Th Vinh
KS. Nguyn Vn Cng

Ch nhim ti
Ch tr phn thit k cc trm o
Ch tr phn thit k h thng
* CHUYN GIA C VN CHUYN NGNH:
KS. Bng c, Ph cc trng Cc K thut An ton - B Cng nghip
TS. L Vn Thao, Vin khoa hc Cng ngh m

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
2

MC LC
I. GII THIU CHUNG........................................................................................................ 3
1. Li m u........................................................................................................................ 3
2. Mc tiu, ni dung nghin cu ......................................................................................... 3
3. Tng quan tnh hnh nghin cu trong v ngoi nc..................................................... 4
II. TM LC CC KT QU T C CA TI.................................................. 6
1. Cc ni dung kho st, nghin cu.................................................................................. 6
2. Thit k h thng SCADA................................................................................................. 7
2.1. C s, quan im thit k cc thnh phn trong h thng........................... 7
2.2. Cu trc cc thnh phn trong h thng...................................................... 8
3. Thit k m hnh h thng v TT iu hnh................................................................... 11
3.1. M hnh v cc giao din ni ghp trong h thng.................................... 11
3.2. Trm thit b ch VIAG-MCS05 v cu hnh PC-Server trong m
hnh............................................................................................................. 13
3.3. Thit k giao thc truyn thng.................................................................. 14
3.4. Thit k phn mm qun l, iu hnh SLabS-Mining trn PC-
Server.......................................................................................................... 14
4. Thit k cc trm thit b o phn tn............................................................................. 15
4.1. Thit k cc trm thit b o....................................................................... 15
4.2. Thit k phn cng im o ....................................................................... 18
4.3. Thit k thit b o kh mtan cm tay........................................................ 19
4.4. Thit k phn mm...................................................................................... 21
5. Th nghim h thng ti phng th nghim.................................................................... 21
5.1. Mc tiu, ni dung th nghim................................................................... 21
5.2. Kt qu th nghim m hnh ti phng th nghim.................................... 22
6. Th nghim h thng ti m than Ng Hai..................................................................... 25
6.1. Mc tiu, ni dung th nghim................................................................... 25
6.2. Kt qu th nghim v nh gi ................................................................ 26
III. KT LUN V KIN NGH ............................................................................................ 30


ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
3

I. GII THIU CHUNG
1. Li m u
Trong nhng nm gn y, sn lng khai thc than ca Tng cng ty Than Vit
Nam (TVN) ngy cng tng, cng theo l vic tng sn lng than xut khu
nn li nhun thu c t ngnh than ngy cng ln. n ngy 21/11/2003 sn
lng khai thc than ca TVN t 18 triu tn, v trc k hoch t ra l 2 nm.
Theo Tng cng ty Than Vit Nam, tng doanh thu nm 2003 ca ngnh d kin
t gn 9.502 t ng, trong , doanh thu t sn xut than l 6.050 t ng, cn
li l cc ngnh ngh khc. Nh vy, t trng tnh theo doanh thu ca cc ngnh
ngh khc so vi than nm 2003 t 36/64%. Nm nay, Than Vit Nam np vo
NSNN khong 375 t ng, li nhun trc thu t 352 t ng. Thu nhp bnh
qun ca CBCNV t gn 2 triu ng/ngi/thng. Tuy nhin i cng vi nhng
con s trn th v khai thc, hin nay TVN phi u t nhiu vo khai thc hm
l, cn sn lng khai thc than l thin ngy cng gim. Khi trin khai vo khai
thc hm l th lun c nguy c xy ra cc him ho nh: chy n kh mtan, bc
nc, sp hm l, Trong cc him ho trn th him ho chy n kh m tan l
khng khip nht bi v n xy ra rt nhanh trong mt din rng vi nhit v p
sut mc rt cao (c th ln ti 2650
o
C v 10at), do khng c ai ang trong
vng xy ra him ho li c th sng st c. Trn th gii cng nh Vit Nam
vn thng xy ra him ho chy n kh mtan. V chy n kh mtan ngy
11/1/1999 ti l thng V9B ng Cng ty Than Mo kh lm 19 ngi b cht v
12 ngi b thng l nghim trng nht. Sau v tai ho ny TVN ra cc quy
nh nghim ngt v vn an ton lao ng trong khai thc hm l.
Cng t sau tai ho ny Vin NC in t, Tin hc, T ng ho (VIELINA)
u t nghin cu, ch to cc thit b cng nh h thng o kh mtan trong m
than. c bit t thng 10 nm 2001 VIELINA c giao ch tr thc hin
ti cp nh nc m s KC.03.04: Nghin cu thit k ch to h thng SCADA
phc v an ton lao ng trong khai thc hm l. Trong sut qu trnh thc hin
ti chng ti lun phi hp cht ch vi TVN v cc Cng ty thnh vin m
bo sn phm p ng y cc yu cu ca ngi s dng cng nh cc yu
cu v an ton, phng chng chy n. Mc d mi trng c th trong hm l rt
khc nghit, nhng c s phi hp gip ca TVN, cc c quan chc nng
VIELINA thit k ch to c h thng m bo cc yu cu khc nghit
v m bo n nh, tin cy trong qu trnh th nghim. Sau y, chng ti xin
trnh by tm tt v cc kt qu t c trong qu trnh thc hin ti
KC.03.04.
2. Mc tiu, ni dung nghin cu
+ Mc tiu ng k
T thit k ch to c h SCADA phc hp a thng s (nh CH
4
, CO
2
, CO,
NO
x
, SO
x
, H
2
S, t
0
) cho ngnh khai thc hm l thay th nhp ngoi, gi thnh
thp, c th nhn rng cho nhiu i tng khai thc hm l, nng cao chnh
xc, tin cy v tnh n nh ca h thng.

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
4

+ Ni dung nghin cu
Kho st tnh hnh thc tin ti mt s m hm l, u tin m than H Lm
Nghin cu nguyn l lm vic ca cc loi Sensor o cc kh cn nghin cu
v tin hnh thc nghim
Tham kho v hi tho v khoa hc lin quan n Sensor
Nghin cu thit k h thng SCADA
Thit k chi tit cc phn h trong h thng SCADA (cc h o lng, iu
khin t ng, thng tin, x l tn hiu v.v)
Thit k phn mm h thng, phn mm iu khin, phn mm x l tn hiu
v.v Vit cc b phn mm tng ng
Trao i vi n , Hn Quc, Nht, M v.v c th chuyn giao cng ngh
Hp tc vi 1 m than th nghim v a vo ng dng
Hon thin v t chc tng kt rt kinh nghim
3. Tng quan tnh hnh nghin cu trong v ngoi nc
+ Tnh hnh nghin cu ngoi nc
Do nhng vn bc xc trong vic khai thc trong cc hm l nh phi m bo
an ton cho ngi lao ng v bo v cc ng hm, cc nc trn th gii hng
nm phi chi nhng khon kinh ph ln cho vic nghin cu, lp t, i mi
cc thit b phc v an ton trong khai thc hm l nhm nng cao an ton,
ngn chn kp thi v gim thiu cc v tai nn do kh c hay chy n gy ra. Tuy
nhin do chi ph ln, cc nc ang pht trin lun b tt hu so vi cc nc c
nn cng nghip pht trin trong vn m bo an ton, c th thy hu ht
cc v tai nn chy n ln u xy ra cc nc c nn kinh t chm pht trin do
s dng thit b cng ngh lc hu, tin cy km v hot ng thiu n nh.
i vi cc nc pht trin, vn an ton trong khai thc hm l c c
bit ch trng v c nghin cu t rt sm nhm a ra cc bin php gii quyt
v hin nay cc nc ny t c nhng kt qu kh quan. Nh s pht trin
nhanh ca cc ngnh khoa hc k thut trong nhng nm gn y m cc h thng
dng SCADA phc v cho cng tc bo m an ton lao ng trong hm l
c a vo s dng t nhng nm u thp k 90 v thc t cho thy s v tai
nn do chy n gim hn khi s dng cc h thng ny.
Do nhng quy nh nghim ngt v an ton trong khai thc hm l v do c th
ca ngnh khai thc ny (nh nm su di lng t, a hnh tri di v phc tp,
mi trng khc nghit do nhit , m cao v s e da lun xut hin cc loi
kh c v kh d gy chy n) m cc h thng thit b phi c cu trc linh hot,
bn c hc cao, hot ng trong iu kin khc nghit trn din rng nn gi
thnh cng kh cao. Hin nay cc h thng bo m an ton thng c cu trc
theo kiu mng SCADA bao gm trung tm gim st, cnh bo v iu phi kp
thi hot ng ca th m di hm l khi c nguy c xy ra chy n nhm ngn

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
5

chn kp thi tai nn c th xy ra. Trung tm ny s thu thp cc s liu o truyn
v t cc im o c nh v/hoc cc im o di ng (nh gn trn xe, eo bn
ngi, ...) thng qua h thng mng truyn tin hu tuyn v/hoc v tuyn cho
php cnh bo ti ch hoc t xa trc nhng nguy him c th xy ra. Ngoi ra
mt s h thng cn cho php lin lc m thoi gia trung tm vi cc khu vc
nhm cnh bo v trao i thng tin kp thi vi cc th hm l trong vng nguy
him. c bit c, Anh v c cc h thng SCADA din rng phc v cho an
ton lao ng trong ngnh khai thc hm l rt pht trin. Chnh v vy t xy ra tai
nn ngnh ny trong cc nc k trn.
+ Tnh hnh nghin cu trong nc
Mc d vn an ton trong hm l ti Vit nam c ch trng t lu nhng
do ngun kinh ph hn hp v nhng gii php thc hin cn gp nhiu kh khn
trong iu kin Vit nam nn cha c nhiu nghin cu tng th nhm gii quyt
vn ny. Vin NC in t, Tin hc, T ng ha l c quan sm phi hp
vi cc c s trong Tng cng ty than trin khai nhng nghin cu nhm gii
quyt vn trn v bc u t c nhng kt qu kh quan vi s ra i
ca h SCADA u tin do Vit nam ch to mang k hiu DCX-70-1. Tuy nhin
do vn kinh ph v mc ch chnh l phc v vic nghin cu, th nghim ban
u m h SCADA ny mi ch gii hn vic o kh mtan trong hm l, vic o
v cnh bo cc kh c hi khc (nh CO
2
, CO, NO
x
, SO
x
, SH
2
, ...) cn cha c
iu kin thc hin c. C th ni trong nc y l nghin cu u tin tip
cn n lnh vc ny.
+ Danh mc mt s cng trnh nghin cu c lin quan
Cc bi bo v an ton m c ng trong tuyn tp cc Hi ngh VICA 3
v VICA 4.
Xy dng h thng o lng cnh bo v x l kh chy n m than DCX
70-1 v DCX 70-2 (KHCN - 04 - 04 - 01)
Sensor kh m tan SM1 v SM2 (KHCN - 04 - 04 - 01)
Thit b o v cnh bo kh metal t ti ch k hiu CMQX-10
Robot o kh c hi Tocomfinder kim tra kh metal ca gi thi trc
khi cho cng nhn vo hm l (KHCN - 04 - 04 - 01)
H thng chun kh metal (KHCN - 04 - 04 - 01)
Cc h SCADA phc v cho bo m mi trng nui trng thu sn (KHCN -
04 - 01)
Cc h SCADA phc v cho ngnh nng lng, ho cht, du kh a vo
ng dng c hiu qu (KHCN-04-07, KHCN-04-11, KHCN-04-14)




ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
6

II. TM LC CC KT QU T C CA TI
1. Cc ni dung kho st, nghin cu
Trong qu trnh thc hin ti, cc cn b ti tin hnh kho st v nghin
cu mt s ni dung sau:
1. Kho st tnh hnh ti cc m than trong Tng Cng ty than Vit Nam nh m
than H Lm, m than Mng Dng, m than Vng Danh v m than Mo
Kh, c th v cc ni dung sau:
Tnh hnh hot ng sn xut v cng ngh khai thc cc m than hm l lin
quan n mi trng lm vic
Cng ngh khai thc ti cc m than
H thng thng gi
nh hng ca iu kin mi trng ti cc thit b phc v sn xut nh
+ m, nhit
+ Mi trng ha hc c hot tnh cao
+ Mi trng c cc loi kh c, kh chy n
2. Kho st mt s vn v an ton lao ng trong khai thc hm l, bao gm
Cng tc an ton v thc trng an ton cc m
cha kh t nhin mt s m
Cc cng tc bo m an ton
3. Kho st vn v phng chng chy n trong khai thc hm l, c bit i
vi kh mtan (CH
4
) l loi kh nguy him nht thng xut hin c bit l khi
khai thc xung su cng nh nghin cu tnh hnh xut kh mtan trong cc
m than hin nay.
4. Kho st mt s vn lin quan n mi trng c hi nh:
Mt s yu t kh c: kh cacbon-monoxit (CO), kh sulfuroxit (SO
x
), kh
cacbonic (CO
2
).
Vn v thot kh trong khai thc di 3 dng:
+ Dng thot kh thng thng
+ Dng x kh mtan trong l
+ Dng pht kh v than
T ti xut cc thng s mi trng cn kim sot trong khai
thc hm l l: Kh mtan, kh CO, CO
2
, tc gi (lu lng gi), nhit
, m, O
2
.
5. Nghin cu yu cu v an ton phng chng chy n v iu kin lm vic ca
cc thit b in trong khai thc m hm l bao gm:

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
7

Phn loi thit b in trong hm m
Cc yu cu i vi thit b in trong hm l:
+ Vn hnh an ton
+ tin cy
+ Tnh c ng
6. Nghin cu c s l thuyt v yu cu ca cc cm bin kh gm:
C s l thuyt cc cm bin kh (CH
4
, CO
2
, O
2
v CO).
Yu cu ca cc cm bin kh
Cc phng php cm bin kh:
+ o bng phng php hp th tia hng ngoi (dng cho o kh CH
4
v CO)
+ Phng php bn dn
+ Cm bin p in thch anh
+ Phng php quang ph pht x
+ Cm bin t xc tc (catalytic)
+ Phng php in-ha
Trn c s ti la chn cc mt s loi sensor o kh phc v cho th
nghim h thng nh sau:
+ Sensor o kh CO: s dng sensor loi NAP 701 ca hng Nemoto (Nht)
lm vic theo nguyn l in ho.
+ Sensor o kh CH
4
: la chn loi NAP 100AD do hng Nemoto ch to
7. Kho st hin trng v cc thit b o kh trong Tng Cng ty than Vit Nam,
bao gm:
My o xch tay
H thng o cnh bo t ng
+ H thng monitoring ca Ba Lan
+ H thng monitoring ca Nht Bn
2. Thit k h thng SCADA
2.1. C s, quan im thit k cc thnh phn trong h thng
+ C s chung thit k h thng
Cc vn v c s khi thit k h thng SCADA phc v an ton trong khai thc
hm l c t ra nh sau:
O Tnh m ca h thng: cho php m rng, ni ghp thm cc loi thit b khc
nhau v pht trin thm cc chc nng phn mm qun l, iu hnh chung
trn cng h thng.

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
8

O Tnh linh hot ca h thng: h thng phi cho php d dng loi b cc thnh
phn trong h thng ph hp vi yu cu thc t trong khai thc hm l cng
nh d dng thay i, m rng h thng, qun l v cu hnh li h thng ty
vo iu kin ca c s ng dng
O Tnh a dng trong truyn thng: h thng phi h tr nhiu mi trng truyn
thng khc nhau nh dng dy dn in (Profibus, cp in thoi, ...), cp
quang (Profibus), sng v tuyn (radio)
O Tnh thng nht: th hin trong xy dng cc giao din phn mm, giao thc
truyn thng gia cc trm lm vic trong h thng
O Tnh thch ng: h thng phi l mt b phn trong h thng t ng ha qun
l, iu hnh chung ca ton m sau ny
Trn c s yu cu t ra, h thng c xy dng trn c s m hnh phn cp,
theo c phn thnh hai cp sau:
Cp iu hnh qun l: bao gm h thng trm ch t ti TT iu hnh SX
v cc my tnh c php truy cp ti d liu trn trm ch thng qua
mng LAN.
Cp thit b: Trm thit b o phn tn (o, cnh bo v iu khin) t
trong hm l (thit b cn thit phi m bo c cc yu cu v phng
chng chy n v lm vic trong iu kin khc nghit).
2.2. Cu trc cc thnh phn trong h thng
H thng c thit k bm theo cu trc phn cp h thng (Hnh 1) v bao gm
cc thnh phn sau:
O H thng trm thit b ch
O H thng trm thit b o phn tn
O H thng ghp ni truyn thng
+ Cu trc h thng trm thit b ch
M hnh chung mt trm thit b ch thng thng t ti TT gim st iu hnh
(Hnh 1) bao gm cc thnh phn chnh sau:
O Trm thit b ch iu khin VIAG-MCSxx
O My tnh ch gim st iu hnh PC-Server
O Cc my tnh trm Operator
Cu hnh ca trm ch c thit k theo 2 dng sau:
O PC-based + Communication Module: S dng my tnh (I)PC kt hp vi
module truyn thng mng cng nghip v phn mm iu khin thi gian thc
(mm) lm c s xy dng trm thit b ch iu hnh.
O PLC-based: S dng PLC lm c s xy dng h thng (Hnh 2).
LAN
Mng my tnh ni b (LAN)
Network
Link/conv.
Cc h thng khc

KHU VC HM L
Profibus (RS 485 / FO)
Trm thit b
o 1
08 knh o/im o:
1. CH
4
2. T
...
8. Tc gi
.
.
.
im o 1
08 thng s
im o 16
08 thng s
Trm thit b
o k
R
Kiu truyn khc
Trm thit b
o m
Trm thit b o n
Cu hnh h thng:
. Tng s trm thit b
o: max. 8/16
. S im o/trm:
max. 16
. S lng thng s
o/trm: max. 8
TT GIM ST, IU HNH
RS 485 / FO
PC
Server
Operators (option)
R
Trm thit b ch
VIAG-MCSxx
Kt ni mng
Profibus
(RS485/FO)
Kiu truyn khc























Hnh 1 : S tng th h thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
9
VIELINA Tel. (04) 7.164 855


ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
10












TT GIM ST, IU HNH
RS 485 / FO
PC-Server configuration:
. PC-based control (WinAC)
. WinCC/Protool Pro HMI software
. Profibus CP5613 (DP-Master)
Operators (option)
Kt ni mng
Profibus
(RS485/FO)
Kiu truyn khc
R
Hnh 2 : Cu hnh trm thit b ch gin n
+ Cu trc h thng trm thit b phn tn
c im chung ca trm thit b o phn tn:
S lng im o trn mt trm: max. 16 im o (mi im o c hiu
l gm nhiu knh o cc loi thng s ging v/hoc khc nhau ti cng
mt v tr quy c v mt qun l)
S lng knh o trn mt im o: max. 8 knh (mi knh o c hiu l
ch o c mt thng s)
S lng loi thng s o trn 1 trm DP-Slave: max. 8 loi thng s (khi
mi knh o trn cng mt im o s o 1 loi thng s khc nhau)
Giao din HMI: ti ch v h tr thng qua thit b cm tay (jack cm)
H tr giao din mng lin kt cc u o (ty chn)
H tr cc dng truyn thng vi trm ch ty vo ng dng c th (nh
mng Profibus, mng thoi, v tuyn)
Ngun in: 127V v c quy d phng
Thit b m bo cc tiu chn v an ton thit b in trong hm l.
+ H thng ghp ni truyn thng
O Truyn thng trong phn cp qun l: s dng my tnh ch PC-Server giao
din vi tng qun l chung (cp m/cng ty) qua mng ni b LAN.
O Truyn thng trong trung tm gim st, iu hnh:
Mng Profibus: s dng (kt hp) cc dng mi trng truyn cp in
(RS485) v cp quang (glass/plastic FO)
Mng Ethernet cng nghip: s dng cp ng trc hoc cp quang
O Truyn thng gia trm thit b ch VIAG-MCSxx vi cc trm thit b o:

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
11

Mng Profibus-DP
Truyn thng qua mng in thoi (ni b) di hm l
Truyn khng dy (s dng loi modem khng dy)
Truyn thng qua mng Profibus-DP s dng phng php chuyn i giao
thc ti ch (Profibus-DP/RS232)
3. Thit k m hnh h thng v TT iu hnh
3.1. M hnh v cc giao din ni ghp trong h thng
M hnh chung h thng th nghim c trnh by trn Hnh 3 bao gm:
O Trung tm iu hnh: c xy dng bao gm cc thnh phn sau
Trm thit b ch VIAG-MCS05: xy dng trn c s PLC SIMATIC S7-
300 c chc nng gim st, iu hnh hot ng lin tc ca cc trm thit
b o bn di.
Trm my tnh PC-Server: s dng my tnh Pentium 3/4, tc t 1GHz
tr ln, b nh min. 256 MB RAM, HDD 20GB, h iu hnh Windows
NT 4.0 hoc Windows 2000.
O Cc trm thit b o: s lng 04 trm trong mi trm c kt ni vi trm
thit b ch theo cc phng thc ghp ni khc nhau.
O Ni ghp h thng:
Ni ghp gia thit b VIAG-MCS05 vi PC-Server: s dng ng truyn
RS485 theo chun ha MPI ca Siemens.
Ni ghp gia VIAG-MCS05 vi cc thit b o: s dng hai kiu truyn
chnh l RS485/FO (cp quang) v RS232 kt ni modem truyn qua mng
thoi. Kiu truyn RS485/FO cho kt ni 02 trm thit b o s 1 v s 2
vo mng Profibus, trong trm s 1 ni trc tip vi mng cp quang
Profibus-DP qua b OLM (Optical Link Module), trm s 2 ni vi mng
cp quang thng qua b chuyn i DP-RS232. i vi kt ni trc tip
RS232 cng s thc hin theo 2 kiu truyn thng s dng modem quay s
qua mng in thoi ni b (trm s 3) v s dng modem chuyn dng
khng dy (trm s 4).























a ch trm trong mng MPI
a ch trm mng Profibus-DP
Cc k hiu
1
2
KHU VC HM L
RS 485 RS 232 RS 232
Profibus-DP (FO)
Trm thit b
o s 1
08 knh o/im o:
1. CH
4
2. T
...
8. Tc gi
.
.
.
im o 1
08 thng s
im o n
08 thng s
Cu hnh h thng:
. Tng s trm thit b th
nghim: 0304 trm
. S im o/trm: max. 16
. S lng thng s o/trm:
max. 8
5 6
Trm thit b
o s 2
7
Trm thit b
o s 3
Modem
OLM DP/RS232
TT GIM ST, IU HNH
Profibus (RS 485)
Optical Link
Module
RS 232
LAN MPI (RS 485)
PC
Server
Operators (option)
2
Trm thit b ch
VIAG-MCS05
OLM
Modem
2
1
Profibus (FO)
Mng thoi

Hnh 3 : M hnh th nghim h thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l ti phng th nghim
ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
12
VIELINA Tel. (04) 7.164 855


ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
13

3.2. Trm thit b ch VIAG-MCS05 v cu hnh PC-Server trong m hnh
Trm thit b ch VIAG-MCS05 thit k bao gm cc thnh phn sau (Hnh 4):

















TT GIM ST, IU HNH
Profibus (RS 485)
Optical Link
Module
OLM-G12
RS 232
MPI (RS 485)
2
Trm thit b ch
VIAG-MCS05
Modem
2
Profibus-DP
(Glass Fiber Optic)
CPU315
-2DP
SM323
16/16
DI/DO

CP340
CP341
(x2)

OLM
PC
Server
1
3
Telephone
network
Operators
(PC Clients)
5 6 7 8
Ti cc trm thit b o
Hnh 4 : Trm thit b ch VIAG-MCS05 v PC-Server
O B iu khin: s dng PLC SIMATIC S7-300 CPU315-2DP h tr cc giao
thc truyn thng MPI (dng cho kt ni vi my tnh PC-Server) v Profibus-
DP (phc v kt ni vi cc trm thit b o qua mng cp quang).
O Module truyn thng CP340/CP341: dng cho kt ni PLC vi thit b o qua
cng RS232 v modem (hu tuyn v v tuyn).
O Module SM323: cung cp 16/16 u vo/ra s 24V DC phc v giao din vi
cc tn hiu vo (t ch hot ng, cc tn hiu kim tra, ...) v a ra cc
tn hiu iu khin (n/ci cnh bo, bo ng, iu khin ti ch cc thit b
khc, ...)
O Giao din HMI ti ch s dng b thao tc mn hnh s TP170 cho php theo
di, chnh nh cc thng s lm vic trc tip.
O Module giao din mng cp quang Profibus: s dng module OLM-G12 cho
php lin kt mng dy dn RS485 vi mng cp quang s dng loi cp quang
si thy tinh (glass FO)
t 1 n 4 tng ng
a ch DP t 5 n 8
CP5611/5613
Touch Panel
TP170

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
14

O Phn mm ng dng xy dng cho CPU315-2DP c thit k s dng kt hp
cc ngn ng lp trnh STL (Statement List) v SCL (Structured Control
Language) trong b phn mm STEP 7 Professional V5.
3.3. Thit k giao thc truyn thng
Giao thc truyn thng KC.03.04-PB phin bn v1.0 c xy dng cho php trao
i s liu gia trm ch PLC (DP-Master) vi cc trm thit b o (DP-Slave)
qua mng Profibus-DP. Giao thc h tr truyn thng gia DP-Master vi cc
DP-Slave trong m hnh mng c xy dng c cu trc nh sau:
O S lng trm ch DP-Master: 01 trm
O S lng cc trm DP-Slave: 08 trm, kh nng m rng ti 16 trm v c
k hiu t DP-Slave-1 n DP-Slave-16
S im o trn mt trm: max. 16 im o (mi im o c hiu l gm
nhiu knh o cc loi thng s ging v/hoc khc nhau ti cng mt v tr
quy c v mt qun l)
S lng knh o trn mt im o: max. 8 knh (mi knh o c hiu l
ch o c mt thng s)
S lng loi thng s o trn 1 trm DP-Slave: max. 8 loi thng s (khi
mi knh o trn cng mt im o s o 1 loi thng s khc nhau)
Nh vy tng s cc im o trong ton h thng l 128 (m rng 256) im o,
trong cc im o (hay cc v tr o) ni vi cng mt DP-Slave c th o ti 8
loi thng s.
Thit lp cc thng s v cc thnh phn hot ng trong h thng m bo cc
yu cu ca chun ha EN 50170 Vol. 2 (DP Master or DP Slave) ra v c
xc nh trong h thng ny nh sau:
Profile: DP, tc truyn: 9.6 kbps 1.5 Mbps (mc nh 500 kbps)
Trm DP-Master: ln ca DP-I/O buffer cho php ti 1024/1024 bytes
i vi mi vng.
Cc trm DP-Slave: ln ca DP-I/O buffer theo mt trong cc dng sau:
64/64 bytes hoc 32/32 t (word) hoc 16/16 t kp (double word).
3.4. Thit k phn mm qun l, iu hnh SLabS-Mining trn PC-Server
+ Xy dng cc chc nng phn mm
Phn mm SLabS-Mining (SCADA System of Labour Safety in Coal Mining) trn
PC c thit k, xy dng trn nn phn mm SCADA m ca hng Siemens l
SIMATIC WinCC V5. Phn mm qun l iu hnh c nhim v sau:
O Qun l ton b cc thng tin v cu hnh h thng nh s lng, cu hnh cc
trm thit b o, im o, v tr im o, cc thng s o ti cc im o, thi
gian h thng, trng thi hot ng hin thi ca cc thit b o v u o, ...
O Qun l ng thi cc nhim v gim st v iu khin theo cc bi (sau y
c gi l cc bi Task). Cc bi Task c th cu hnh, sa i, lu tr, kch
hot khi cn.

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
15

O T ng gim st, cnh bo (warning), bo ng (alarming) khi c s c xy ra
cc trm thit b o v u o (nh khng kt ni c, li ng truyn, ...)
cng nh khi c 1 hoc nhiu thng s o nm ngoi cc di o cho php.
Trn c s h thng phn mm c thit k bao gm cc chc nng chnh vi
cu trc xy dng nh sau:
Chc nng qun l cc nhim v hay cc bi Task
Chc nng thc thi cc nhim v trc tuyn
Chc nng qun l v cu hnh h thng
Chc nng gim st, cnh bo chung
Cc chc nng khc
+ Thit k c s d liu
Trn c s cc chc nng nu trn, nhm ti xy dng, kin trc c s d
liu (CSDL) trong WinCC. CSDL ny c thit k trn nn chc nng User
Archive trong WinCC. y l mt tnh nng qun l CSDL cho php ngi dng
s dng v kin trc CSDL ring ca mnh ty thuc vo yu cu ring trong cc
ng dng t ng ha. Cc cu trc d liu chnh bao gm:
Project_Online
Task_Group, Task_Storage, Task_Task
PLC_CFG
STA_CFG
MP_LOC_Table
PAR_UN_Table
Task_xxxxx
4. Thit k cc trm thit b o phn tn
4.1. Thit k cc trm thit b o
Trn c s cc tnh nng cn t c nh trn chng ti a ra thit k h thng
cho mt trm lm vic theo cc module vi s khi nh Hnh 5, trong :
Module DP dng giao tip vi Trung tm iu khin (TTK)
Module COMM dng cho giao tip vi cc im o
Module Display dng hin th gi tr o v dng cho keyboard
Module PC dng giao tip vi my tnh
Trm lm c thit k theo hai dng chnh:
Dng hin i: Dng PLC (dng cho nhng ni c yu cu i hi cht lng
cng nh tc truyn thng cao), loi ny c gi thnh cao.
Loi gi thnh thp: Dng linh kin ri rc, t thit k, lp rp (dng cho cc
h thng yu cu gi thnh thp low cost)






Module
DP




Module
COMM




Module
Display




Module
PC






ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
16





NGUN NUI
Hnh 5 : S module ca mt trm lm vic
Cc trm lm vic c thit k theo nguyn tc a x l: Mi module u s
dng mt vi x l ring (do cc chip hin c tc thp). Tuy nhin s tng
qut ca mt trm lm vic c th quy v s khi tng ng nh Hnh 6.












n
cc
im
o
CPU
Ngun nui
ROM
&
RAM
ngoi
My in
Bo hiu
(Chung, n)
Phi ghp v
TTK
iu ch, Gii
iu ch FSK

PC
Knh
truyn
Hin th&bn phm

n
TTK

Hnh 6 : S khi tng ng ca trm lm vic
Qu trnh trao i thng tin ca cc trm lm vic gm c hai qu trnh chnh:

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
17

Trao i thng tin vi cc im o
Trao i thng tin vi trung tm iu khin
thc hin trao i thng tin t trm lm vic vi cc im o hin nay chng
ti s dng hai phng php:
Phng php FSK (Frequency Shift Key)
Truyn dn theo chun RS-485
Hin nay chng ti ch to c 4 trm lm vic s dng 4 phng php kt ni
khc nhau l:
O Trm DCS01: dng mng thoi c sn bng modem thng thng loi US
Robotic 3Com 56K.
O Trm DCS02: dng thu pht v tuyn (my pht ICOM v modem Kantronic).
O Trm DCS03: qua module chuyn i RS232/ Profibus-DP (dng cp quang).
O Trm DCS04: trc tip qua mng Profibus-DP.











Hnh 7 : Mt s hnh nh v cc trm lm vic thit k, ch to

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
18

4.2. Thit k phn cng im o
im o c thit k vi s khi nh sau (Hnh 8):

WS


MUX
CPU
Ngun nui
ROM
&
RAM
ngoi
iu khin cc
thit b chp hnh
Bo hiu
(Chung, n)
Knh
truyn
iu ch v gii
iu ch FSK
K&CH
K&CH
Sensor 1
Sensor n

ADC













Hnh 8 : S khi im o
Trong :
S
1
S
n
: l cc sensor o cc thng s khc nhau
K&CH: Mch khuch i v chun ho
MUX: mch dn knh chn sensor a gi tr o vo mch vi x l
ADC: Dng loi ADC 12 bit nng cao chnh xc
CCCH: C cu chp hnh nhn lnh iu khin t trm lm vic a ra
hoc t trung tm gi ti
Trng hp mun truyn i xa ta c th truyn trc tip tn hiu sau iu
ch FSK hoc tn hiu sau modem
Bo hiu ti ch dng ci v n nhp nhy
CPU dng loi vi x l 8 bit hoc 16 bit thng dng
im o c thit k theo tiu chun TCVN 7079-0 & 7079-11. im o
c Cc K thut an ton Cng nghip - B Cng nghip kim nh v cp
chng nhn t tiu chun TCVN 6734-2000 v thit b in phng n.

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
19

Sau y l hnh nh v im o a xung th nghim ti hm l:


Li bo v v quai treo


Hp sensor


Giong chng m







Thn im o




Hnh 9 : im o s dng
4.3. Thit k thit b o kh mtan cm tay
Sau khi i kho st chng ti nghin cu ch to thit b o kh mtan cm tay
(y cng l sn phm khng c trong ng k ti). Thit b o kh mtan cm
tay l mt dng thit b u cui ca h thng SCADA tng qut. Thit b c
thit k theo s khi trn Hnh 10, trong :
Sensor (o kh CH
4
): chuyn i nng kh CH
4
thnh tn hiu in.
KCH: khuch i v chun ha tn hiu t sensor.
ADC: ADC 12 bit chuyn i tn hiu tng t thnh tn hiu s a vo
microcontroller.
CPU: Thu nhn tn hiu t ADC, x l, a ra hin th, cnh bo v lu gi
s liu o. Vi x l ang dng l loi 8 bit h 8051.
Phn bo hiu: Dng ci chip v n Led nhp nhy khi nng CH
4
vt
qu ngng cho php
Phn ngun: Cung cp in p cho ton b cc phn ca thit b.

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
20


ADC
cpu
Ngun
Bo hiu
Chung , n
Hin th
K &
CH
Sensor
















Hnh 10 : S khi thit b o kh mtan cm tay VIELINA-CT01
Thit b o kh mtan cm tay c chng ti thit k v hiu chnh qua nhiu
th h, sau y l hnh nh mt sn phm c th:














ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
21

4.4. Thit k phn mm
+ Phn mm trm lm vic
Trm lm vic c nhim v qun l v iu khin mt s im o xc nh, ng
thi l trm trung chuyn truyn lnh iu khin t TTK n cc im o
cng nh phi gi kt qu o ti cc im v TTK. Vi nhim v nh vy phn
mm iu khin cho trm lm vic phi gm mt s chc nng chnh nh sau:
Kim tra h thng, xc nh cu hnh (phn do mnh qun l)
Hin th kt qu o ti cc im o v bo ng ti ch
Trao i thng tin vi my tnh, iu khin phm bm.
Trao i thng tin vi cc im o.
Trao i thng tin vi TTK
Giao thc truyn thng xy dng cho trm DCS0.x vi cc im o (MPi) trn c
s chun truyn thng cng nghip RS485. M hnh mng xy dng vi mt trm
ch v nhiu trm t: Master l DCS, cc Slave l cc im o Mpi (i=1..16).
+ Phn mm cho im o
Chc nng v nhim v phn mm ca cc im o:
O c v x l d liu t cc knh o.
O Nhn v truyn d liu theo cc dch v yu cu t trm DCS.0x.
O X l cc tn hiu cnh bo t trm DCS.0x.
Phn mm s dng cho vi iu khin: Trnh dch Keil version 6.0.
+ Phn mm cho thit b o kh mtan cm tay
Thit b o kh mtan cm tay c nhim v o nhanh nng kh mtan c ti v
tr o ri a ra hin th v cnh bo (khi vt ngng). Chng trnh c vit
bng ngn ng assembler v c hiu chnh, hon thin qua nhiu th h. Hin
nay thit b p ng c cc yu cu ca ngi s dng.
+ Phn mm qun l s liu ti trm lm vic
tng thm tnh m ca h thng chng ti xy dng phn mm qun l d
liu ti trm lm vic. Tnh nng phn mm y c thit k nh trm ch
(tt nhin vi s im o qun l t hn) v c vit bng ngn ng Visual Basic
v Visual C++. Phn chng trnh ny cng l phn lm thm ca ti so vi
ng k ban u p ng yu cu ca ngi s dng.
5. Th nghim h thng ti phng th nghim
5.1. Mc tiu, ni dung th nghim
+ Mc tiu th nghim
O nh gi tin cy, hot ng n nh ca ton b h thng thit b phn cng
cng nh chng trnh phn mm khi ni ghp trong cng mt h thng v
hot ng lin tc di ngy.

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
22

O Kim tra, hon thin li thit k v cc chc nng phn cng, phn mm trong
ton h thng.
O Lm c s cn c c th nh gi, hon thin trc khi a h thng vo th
nghim trong thc t.
+ Ni dung th nghim
O Th nghim hot ng ca ton b h thng khi cu hnh v c y cc
thnh phn bao gm 01 trm my tnh ch, 01 thit b ch VIAG-MCS05, 04
trm thit b o ni ghp theo cc phng thc truyn thng khc nhau:
truyn thng qua mng Profibus-DP s dng mng cp quang (02 trm)
truyn thng qua cng RS232 ni vi modem quay s trc tip qua mng
in thoi ni b trong Vin (01 trm)
truyn thng khng dy s dng wireless modem (01 trm)
O Th nghim ton b cc dch v c bn thng nht trong giao thc truyn
thng KC.03.04-PB version 1.0 nhm kim tra, hon thin giao thc.
O Th nghim cc chc nng phn mm qun l, iu hnh trn c s thc hin
cc nhim v t to v tn hiu o gi lp.
5.2. Kt qu th nghim m hnh ti phng th nghim
H thng th nghim c kt ni ti phng th nghim TT iu khin t ng
ca Vin NC in t, Tin hc, T ng ha t ngy 17/11/2003. Sau khi lp t,
chy th v chnh nh cc thnh phn phn cng, phn mm, h thng c
chnh thc a vo lm vic t ngy 03/12/2003 v hot ng lin tc cho n
ngy 13/02/2004 (ch tr thi gian ngh tt). y cng l thi im chun b a
thit b xung th nghim ti c s (M than Ng Hai). Sau y l mt s kt qu
thng k trong qu trnh th nghim:
Tng thi gian chy h thng iu hnh trung tm (khng tnh phn thit b o
chy gn nh lin tc 24/24h trong ngy): 360h.
Tng s cc bn ghi thu c: 1627 bn ghi (ch tnh ring i vi nhim v
lu s 5, lu ton b d liu theo chu k thay i t 5 n 60 pht v theo thi
im).
S ln bo ng theo s c vt ngng gi tr o gi lp: 84 ln.
S ln ghi lu s kin cnh bo trng thi li kt ni ng truyn (RS485
hoc modem): 116 ln.
ln file CSDL runtime lu trong WinCC (*RT.DB): 5.8MB
ln ca ton b project (bao gm ton b chng trnh, m code xy dng
v CSDL) lu trn a cng: 26 MB.

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
23























Hnh 11 : Mn hnh nn gim st phc v th nghim ton b h thng ti phng th nghim

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
24























Hnh 12 : Cu hnh trm thit b ch v trm thit b o phc v th nghim h thng ti phng th nghim

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
25

+ nh gi chung
O H thng hot ng n nh, qu trnh trao i s liu sau khi hiu chnh cc
mch truyn thng hot ng tt, khng c trng hp truyn sai s liu.
O Cc chc nng phn mm qun l, lu tr s liu theo cc bi task v cnh bo,
bo ng hot ng ng nh cu hnh t, c th trong ton b cc bn ghi
lu (116 bn ghi cnh bo v 84 bn ghi bo ng) khng c bn ghi sai cng
nh khng ghi lu thiu khi kim tra, i chiu li vi cc ln gi lp s c.
Tuy nhin trong qu trnh th nghim, h thng cng cho thy mt s vn cn
lu khi a xung thc t nh:
O Tc truyn d liu qua modem khng dy chm do s dng loi modem
khng dy tc truyn thp.
O Do ch s dng my tnh PC c cu hnh thp trong t th nghim nn thi
gian khi ng h thng ko di t 3 n 5 pht cng nh mt s chc nng
truy cp vo CSDL RT chm, tuy nhin vi cu hnh ny cho thy chng trnh
vn hot ng tin cy, n nh trong sut thi gian th nghim.
C th thy cc vn trn c th khc phc (khi cn) bng s dng cu hnh phn
cng mnh hn v vi kt qu ny cng cho php khng nh phn h thng
hot ng m bo cc yu cu ra v c th a xung th nghim ti c s.
6. Th nghim h thng ti m than Ng Hai
6.1. Mc tiu, ni dung th nghim
+ Mc tiu th nghim
O nh gi tin cy, n nh ca h thng thit b phn cng v kh nng p
ng ca chng trnh phn mm phc v bi ton thc trong gim st, qun l
an ton mi trng lao ng c hi ti m than hm l Ng Hai thuc Cng ty
than Bi T Long.
O Pht hin ra nhng vn c th pht sinh trong thc t t c nhng iu
chnh, b sung cho ph hp vi yu cu thc t.
O Gii thiu, qung b sn phm ca ti vi cc c quan qun l chuyn ngnh
v vi cc c s khai thc nhm tin n trin khai a c sn phm vo ng
dng.
O Lm c s cn c nh gi, bo co phc v nghim thu sn phm v nghim
thu cp c s ti.
+ Ni dung th nghim
Phn h thng TT iu hnh
O Lp t, tin hnh th nghim hot ng ca h thng bao gm 01 trm my
tnh ch, 01 thit b ch VIAG-MCS05, 01 trm thit b o ni ghp qua ng
in thoi ni b ti m than Ng Hai.

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
26

O Th nghim cc chc nng phn mm qun l, iu hnh trn c s p ng
c cc yu cu thc t ca m than.
O Lu tr, tng hp cc s liu phc v kim tra, i chiu vi cc kt qu o do
Cng ty than Bi T Long tin hnh c lp ring.
Phn trm thit b o phn tn
O Xc nh c chnh xc, tin cy v n nh hot ng ca h thng
O Cnh bo c cc him ho khi cc yu t gim st t ti ngng bo ng
O Yu cu:
Phi m bo an ton
m b trung thc, chnh xc ca cc s liu thu c
Thun tin, d s dng, khng nh hng ti qu trnh sn xut ca khai
trng
c nhiu c quan chc nng theo di, kim tra, nh gi cht lng v
tnh tin cy ca h thng
6.2. Kt qu th nghim v nh gi
+ Phn h thng TT iu hnh
Th nghim c tin hnh t ngy 17/02/2004 n 24/03/2004 ti m than Ng
Hai, Cng ty than Bi T Long. Sau y l thng k cc d liu thu c:
S bn ghi d liu c ngha: 5438 bn ghi
S ln bo ng vt ngng CH
4
: 15 ln
S ln cnh bo ngt kt ni VIAG-MCS05: 18 ln
S ln cnh bo ngt kt ni vi DCS01 (DPS03): 65 ln
Mt s s c trong qu trnh th nghim cng c khc phc kp thi, a phn
l do li ng dy in thoi ni b (b t hoc khng ni vi modem) v ca
ngi s dng chng trnh khng theo cc quy nh ra.
nh gi kt qu
O Thit b trm ch iu hnh trung tm hot ng n nh, cc ln cnh bo, bo
ng u chnh xc, kp thi v gp phn khng nh phc v kp thi cng
tc an ton ca m than (Cc trng hp bo ng vt ngng CH
4
u c
kim chng li thng qua s liu o ca thit b o cm tay v s ghi nhim v
sn xut nh xy ra n mn hoc ch lm vic ca qut thng gi).
O Phn mm h thng p ng c cc yu cu c bn phc v cng tc an
ton lao ng c bit cc s liu lu tr v cch thc th hin di dng th
cho php nh gi sm c chiu hng, mc c hi cng nh nguy c
chy n kh ti m t gip cc cn b an ton m lp k hoch khai thc cho
ph hp.

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
27

Qu trnh th nghim thc t cng cho thy mt s vn , nguyn nhn v bin
php gii quyt nh sau:
O Do kt ni h thng qua mng in thoi dng chung vi h thng iu hnh
sn xut ca m nn s ln gin on truyn s liu nhiu. khng b nh
hng cn s dng ng cp truyn ring.
O Do thi gian th nghim ngn nn vic o to s dng cho cn b vn hnh
chy th ngn ngy dn n mt s trc trc ban u.
O Cn b sung mt s chc nng nh in n cc bo co theo mu ca m than,
hin cha thc hin c do cu hnh th nghim khng trang b my in.
O Cn b sung thm chc nng t cc gi tr ngng cnh bo t PC do cc gi
tr ny c th phi thay i trong tng giai on khai thc (Hin chc nng ny
c chng ti b sung).
+ Phn cc thit b o
Qu trnh th nghim ti thc t din ra nh sau:
Ngy 11 thng 2 VIELINA a h thng gm 01 trm lm vic, 03 im o,
cp tn hiu v cc thit b khc xung trin khai ti Va 7 ng nam. Ngy
12/2/2004 bt u trin khai lp t.
Ngy 14/2/2004 th h thng trin khai xong v h thng hot ng ngay.
Ngy 16/2/2004 VIELINA a thm 01 trm ch n phng iu hnh sn xut
(Khu B) v ci t trm ch a vo hot ng.
Ngy 17/2 kt ni xong ton b h thng v h thng a vo hot ng n
nh ngay.
Nhng sau ng in thoi t trung tm iu khin xung va V7 hay b
trc trc cng nh nhiu lc cn ly s liu sn xut t cc phn xng nn h
thng cha c kt ni thng xuyn. Tuy nhin phn thit b u cui th
vn lm vic lin tc.
Kt qu th nghim
Nhn xt v cc s liu v hot ng ca h thng:
Cc s liu c so snh c khong sai s gia cc s liu t 0% n 0.2%
trung bnh khong 0.1%. iu ny c th do v tr ly mu cng nh cch ly
mu kh c th khc do vi im o ca h thng. Sai s ny c th chp nhn
c v hon ton c th hiu chnh cho chnh xc hn c na.
C mt s thi im h thng c bo ng, qua kim tra th y l bo ng
ng khng phi bo ng nhm. Nguyn nhn cc t bo ng thng l do
thng thng hoc mt thng gi cc b
H thng hot ng n nh t im o, trm lm vic n trm ch tt c u
lm vic 24/24h trong qu trnh th nghim.

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
28























Hnh 13 : Mn hnh nn gim st cc im o th nghim ti m than Ng Hai Bi T Long

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
29























Hnh 14 : Hin th mt s s liu lu trong qu trnh th nghim ti m than Ng Hai Bi T Long

ti KC.03.04: H thng SCADA phc v an ton trong khai thc hm l
VIELINA Tel. (04) 7.164 855
30

Tm li: H thng a xung th nghim ti va V7 ng nam thuc X nghip
xy lp v sn xut than Ng Hai, Cng ty than Bi T Long t ngy 12/2/2004
n nay vn cn mt trm lm vic v 3 im o vn c tip tc th nghim. H
thng th nghim p ng tt cc yu cu ca ngi s dng, lm vic rt n
nh, tin cy v c nh gi l hin i hn cc h thng ca Nht v Ba Lan
hin ang c ti Cng ty than Mo Kh (xem bo co ca Cng ty than Bi T
Long gi Tng Cng ty Than Vit Nam s 239/BC-KQ ngy 30 thng 3 nm 2004
trong ph lc). Hin nay chng ti ang lm th tc ngh Cc k thut an ton
Cng nghip - B Cng nghip quyt nh cho php sn xut hng lot a vo
s dng rng ri trong thc t.
Vi cc kt qu thu c ca ti v cc vn bn php l lin quan ti cc
thit b cho php chng ti c c s trin khai a h thng vo ng dng
rng ri trong thc t gp phn m bo an ton cho ngi lao ng.
III. KT LUN V KIN NGH
Trong qu trnh thc hin cc nhim v ch yu ca ti c quy nh trong
hp ng k kt gia ch nhim ti KC.03.04 v BCN chng trnh, chng ti
c c nhng kt qu khoa hc ng k sau y:
Xy dng y phng php lun phn tch v tng hp h thng SCADA
lm vic trong iu kin mi trng c th v khc nghit ca cc m than
hm l.
Xy dng phng php chng nhiu cho h thng SCADA, c bit l cc h
thng truyn tin. Cc phng php chng nhiu c hnh thnh trn c s p
dng sng to trin khai Wavelet.
To ra phng php lun thit k bo m tin cy cao ca ton b h thng.
Xy dng logic cht ch trong vic to ra cc phm mm qun l h thng
cng nh phn mm ng dng.
Cc kt qu ny c cng b 8 cng trnh khoa hc trong v ngoi nc
(c ph lc km theo phn Ti liu tham kho t s [20] n [27] trang 32).
V o to chng ti t c nhng kt qu sau:
o to li hng chc k s cho ngnh than trong vic vn hnh v lm ch h
thng SCADA ny.
Hai NCS ang lm lun n, chun b bo v theo hng nghin cu ca ti.
Kin ngh:
B Khoa hc v Cng ngh to iu kin a sn phm ca ti vo ng
dng di dng D n Nh nc vo nm sau.

You might also like