Professional Documents
Culture Documents
NC CT
I. TIU CHUN CHT LNG NC CT
Theo DVN nc ct phi t nhng tiu chun sau:
1.1. Trong sut, khng mu, khng mi, khng v.
1.2. pH = 5,0 n 6,8.
1.3. Cn kh khng c qu 0,001%
1.4. Amoniac khng c qu 0,00002%.
1.5. Clorid khng c qu 0,00005%.
1.6. Khng c: cht kh, carbon diocid, nitrat, nitril,sufat, calci, v kim loi nng.
2. NGUYN L CT ( NGUYN L WAT) HAY NGUYN L BNH LNH
C 2 bnh A v B thng vi nhau bng ng dn C.
Bnh A cha mt lng cht lng ( c kh nng bay hi). Lc ny h thng c p sut
p. Cung nhit cho bnh A cht lng si v ha hi v c p sut P (P > p). Hi
lng t bnh A s chuyn sang bnh B qua ng dn C ( do chnh lch p sut), mt
phn hi s ngng t li thnh cht lng bnh B.
Nu tip tc cung nhit cho bnh A v lm lnh cho bnh B th cht lng t bnh A s
chuyn dn sng bnh B.
Nh vy ta thc hin hai qu trnh cung nhit v lm lnh cng mt lc. l
nguyn l ct.
- Dng c ct gm c:
+ B phn ha hi.
+ B phn dn hi.
+ B phn ngng t: b phn lm lnh ( ng sinh hn) nhn, nhng nhit tt c din
tch ln, d ra sch.
- Phng php ct:
+ Phng php ct thng: thc hin ct trong iu kin kh quyn vi cc dng c
ct.
+ Phng php ct trong iu kin p sut gim p dng ct vi cc cht d hng,
bin cht nhit cao. H thng ct phi kn c lp thm b phn lm gim p sut
ti p sut v nhit cn thit.
+ Phng php ct phn on: tch hai cht lng ng tan c im si khc nhau
ra khi hn hp ca chng ( cn, ete). Nh ct thng nhng c lp thm mt ct ct
phn on gia ni ct b phn dn hi v b phn lm lnh. Cht lng thu c sau
khi ct, li em ct li. Lm nh vy nhiu ln cho n khi thu c cht lng c
im si thp gn nh tinh khit.
3. DNG C IU CH NC CT
Dng c lm bng thy tinh, ng thau, ng trng thic, thp khng r, gm cc b
phn nh ni ct, ng dn hi nc, ng sinh hn.
Ty theo v tr ng sinh hn ta c:
- ng sinh hn song song vi ni ct.
Lng ha cht thng dng 0,5 - 1g cho mt lt nc. Cho ha cht vo khuy u,
mt thi gian cho ta vn ht, lc.
Cho nc chy qua ct trao i ion: cc ion calci, magne b gi li ( xem phn nc
kh khong phn sau):
4.2. Tin hnh iu ch nc ct
Ct nc c chu k ( ct nc gin on):
nc ( x l) bng khong 2/3 ni ct. t ln ngun nhit, lp h thng ct.
si 5 - 10 pht dit khun ton b h thng ct. Cho nc lm lnh chy qua ng
sinh hn. Nc ct ban u thu c b i vi lt. Th s b nu t thu ly nc ct.
Ngng ct khi nc trong ni ct cn khong 1/4 lng nc so vi lng nc ban
u.
Ra ni ct, dng c ct. Li lm nh trn
- Ct nc lin tc: Tin hnh tng t nh trn. Nc lm lnh ( x l)
b phn sinh hn sau khi tip xc gin tip hi nc nng li c a vo ni ct
qua b phn tip nc t ng.
Cch ct ny cho hiu sut cao, tit kim nhin liu.
5. KIM NGHIM NC CT
5.1. Ly mu: ly t 200 - 250ml nc ct trng l thy tinh trung tnh, sch trng
nc ct tt nhiu ln, kh - kim nghin ngay trong ngy.
5.2. Tin hnh kim nghim
- trong: lc nh l ng mu cho khi nc chuyn ng ri soi, khng c c
tp cht c hc, khng mu.
- Mi: ly 2ml nc ct thm ht vo ming giy lc ( loi tt) vung c cnh 10cm
ngi cch xa 2 - 4cm, khng c c mi.
- V: nh vi git nc ct vo li, khng c v.
- pH ly 10ml nc ct, un si ngui thm 1 git metyl nc c mu vng,
thm 0,05ml dung dch acid hydrocloric 0,01N nc phi chuyn sang mu hng.
Cn: ly 100ml nc ct cho vo mt dng c ( bit khi lng) lm bc hi cch
thy ti kh - sy 1000C - 1050C ti khi lng khng i. Cn xc nh cn khng
c qu 0,001%.
- Amoniac: ly hai ng nghim cng kch thc nh nhau.
+ ng 1 ( ng mu) cho 10ml nc ct v 0,15ml ( 3 git) thuc th nessler, lc u.
+ ng 2 ( ng chun) cho 1 ml dung dch amoniac 0,00002%, thm nc ct tt
( khng c amoniac) 10ml, thm thuc th nessler, lc u.
Sau 5 pht so snh ng 1 khng c khc ng 2.
- Clorid: cch lm tng t nh trn.
+ ng 1 ( ng mu) 10ml nc ct, thm 5 git acid nitrit 33% v 0,5ml dung dch
bc nitrat 2% lc u.
+ ng 2 ( ng chun): 10ml dung dch cha 0,00005% clorid thm thuc th nh trn
lc u.
Sau 5 pht so snh ng 1 khng c khc ng 2.
- Cht kh: ly 100ml nc ct thm 1ml dung dch kali permanganat 0,01N v 2ml
dung dch acid sulfuric long, un si 10 pht nc khng c mt mu.
- Carbon iocid: cho y vo mt l mt th tch nc ct mt th tch nc vi nh
nt kn lc u. Trong 1 gi khng c xut hin vn c.
- Nitrat, nitric: ly 5ml nc ct, thm t t 1ml dung dch diphenyllamin mi pha
( khng c xo trn). Min tip gip gia hai lp cht lng khng c hin mt
vng mu xanh.
- Sulfat: ly 10ml nc ct thm 0,5ml acid hydrocloric long, lc u. S 1 na sang
ng th 2 ( cng kch thc ri thm 10 git bari clorid 5%, lc u. Sau 10 pht ng
2 khng c khc ng 1 mt cch r rt.
- Calci: ly 10ml nc ct thm 2ml dung dch amonioalat 4% lc u, dung dch
khng c vn c.
- Kim loi nng: ly 10ml nc ct, thm 1ml dung dch acid acetic 30% lc u v
1- 2 git dung dch natri sulfid 2%, lc u dung dch khng c vn c.
6. BO QUN NC CT
Nc ct sau khi iu ch, kim nghim t yu cu cht lng. ng y vo dng
c ng ( thy tinh, nhm, thp khng g0 c x l v kh khun.
K THUT KH KHUN TRONG BO CH THUC
1. CC PHNG PHP KH KHUN
1.1. Kh khun bng phng php vt l
- Kh khun bng tia cc tm: dng tia cc tm ( c bc sng 265 - 275m do n
cc tm pht ra) kh khun khng kh c s pha ch.
Phi cho n cc tm hot ng t nht 30 pht trc khi lm vic. Khng kh c s
phi kh, rt t bi. Th tch c s pha ch cn kh khun phi ph hp kh nng tc
dng v tui th ca n.
- Kh khun bng phng php lc.
Trong iu kin nht nh khi cho dung dch thuc cn kh khun i qua mng lc,
tt c vi khun, mt s virus, c t, ch nhit t cng bi gi li. Thu c dung dch
thuc v khun.
Cc mng lc thng dng.
Thy tinh xp s 4, 5 ( L4, L5) xem bi lm trong.
S xp: bnh lc Esser, nn lc chamborland (L5 - L12 ) xem bi lm trong.
Mng lc Seit (t amian v cellulose p thnh tm dy 4mm) tu kch thc mao
qun c: Ek, EkS, EkS1, EkS2. Trc khi s dng phi ra bng dung dch acid
hydrocloric cho ht base ra li bng nc ct cho ht clorid.
Mng siu lc: lm bng vt liu tng hp nh ullpor,microcel...
Cc mng lc cn c x l ng k thut v c kh khun trc khi dng.
Tin hnh lc trong h thng kn, v khun, p sut thay i dung dch thuc qua
c mng lc vo dng c ng. Ngoi ra, cn dng siu m, bc x ion kh
khun.
- B phn ni t ni cha?
- a ton b cng tc v trng thi ngh.
- Cm phch in vo ngun, kim tra h thng n bo, h thng bp in, b phn
iu chnh nhit c hot ng khng. Nu tt c u hot ng tt th s dng,
Nu c b phn no nghi ng hoc khng hot ng th cn sa cha, thay mi.
- Rt phch in ra khi ngun.
- Sp xp chai l, dng c...( x l, kh) vo tng ngn cho gn gng, d thy.
- Vn b phn iu chnh nhit ( ch nhit cn sy).
- Cm phch in vo ngun, t sy hot ng n sng.
- Rt phch in ra khi ngun, a cc cng tc v trng thi ngh.
- Khi nhit trong t sy tr li bnh thng ( qua nhit k thy ngn) m c t ly
chai, l v dng c ra t trn khay sch, kh.
- Kim tra li ton b h thng cng tc v cm ra khi ngun in cha?
2.2. K thut s dng ni hp
- Kim tra phiu kim tra v ni hp.
- Ra hoc trng li ni hp bng nc ct.
- Cho nc ct vo ni hp va ( ngp king)
- Kim tra, xp thuc, dng c vo gi t vo ni hp.
- y np ni v tr hp l.
- Vn cht cc c theo th t tng ct i din ri vn li cho cht tng cp mt.
- M van x hi.
- t ni hp ln ngun in
- Khi c lung hi nc x qua van x hi ( nc trong ni si) ng van x hi
li.
- Theo di kim trn p k, khi kim ch ti p sut v nhit cn thit. Bt u tnh
thi gian t lc v duy tr p sut v nhit y trong thi gian cn thc hin.
- a ni hp ra khi ngun in ( hay rt phch cm ra khi ngun in
- Ly thuc, dng c, bng bng theo cch sau:
+ Vi bng bng, gc, qun o th m van x hi ngay.
M cc ng vn theo tng cp i din, m np ni ly ngay bng bng, gc ra t
vo khay sch, kh v cho ngay vo t sy sy kh.
+ Vi thuc, dng c...
Ch cho kim p k ch v s 0 sau mt thi gian ngn khong t 3 - 5 pht. M
van x hi ri lm thao tc nh trn
- Ra ni hp, lm kh, y np ni cho vo t bo qun hay che kn trnh bi.
3.1. Chun b
- Dc liu: t tiu chun c ch bin , bo thi, chia liu
- Nc: nc t tiu chun nc n
- Dng c: thng dng siu t nung, siu bng st trng men, siu nhm c dung
tch thch hp ( khong 1,5 lt)
3.2. Cch sc thuc thang
- Nhit v thi gian: thng thng la to trc khi si v nh sau khi si cn thi
gian cn c vo tnh cht dc liu, loi thuc thang. Thng chia 3 loi sau:
Loi thuc
Nc st I
Nc st II
(K t khi si)
(K t khi si)
Thuc gii cm
15 - 30 pht
10 - 15 pht
Thuc cha bnh 20 - 30 pht
15 - 25 pht
Thuc b
30 - 45 pht
20 - 30 pht
Thuc thang gii cm thng sc mt ln, thuc thang cha bnh, b c th sc 3 ln.
Trc khi sc nn ngm thang thuc vi nc mt thi gian ( khong 20 - 30 pht).
- Cch sc: c khi gp chung sc hoc ty tnh cht dc liu c cch sc thch
hp.
+ Sc trc vi dc liu rn cng ( tho mc: thn r, cnh: ng vt: mit gip,
xuyn sn gip, khong cht: thch cao, thch quyt minh) nn sc trc t 10 n 15
pht ri cho cc dc liu khc vo sc trong thi gian quy nh.
+ Sc sau: cho dc liu vo trc khi nhc ra ly nc sc khong 10 - 15 pht,
c p dng vi cc dc liu ( c tinh du, alcaloit, gucozit, antraquinon,
vitamin...) c tnh nng thay i bt li thi gian di, nhit cao.
+ Cho vo ti vi sc: mt s dc liu c cu to c bit ( nhiu lng nh: t b
dip; d ha h lng xung y siu nh: hot thch, kh rt dch lc nh: sa tin t).
+ Chit nc ring: dc liu qu hoc khng chu c nhit cao, thi gian di
nh tam tht, nhn sm, lc nhung, qu, sau ch bin thi lt mng, tn bt ri hm
hoc trn vi nc sc khi dng.
+ Trn vi nc sc trc khi dng: dc cht d tan, ch phm bo ch, trn vi
nc sc cho n u ri dng.
- Cch s dng v king k: nc sc thng dng nng ( ung) thuc gii cm,
thuc thang b, cha bnh nn ung vo lc i ( trc khi i ng hoc sng sm)
Thng thng mi ngy mt thang dng lm 2 -3 ln, mi t nn dng 3 - 5 thang.
Thuc thang gii cm cn king n cc thc n chua, mn
Thuc thang cha bnh cn king n cc thc n tanh, lnh
Thuc thang b cn king n cc th li tiu
3.3. Bo qun
Thuc thang khng bo qun c lu, cc v thuc phi ch bin ng k thut v
theo mc ch dng.
Thuc thang bo qun ng ch , ni kh ro chng nm mc, thng xuyn
kim tra.
Tho mc mm, mng mnh nh: hoa, l thn tho ch bin lm kh v bng tay hay
bng my.
Tho mc rn, cng nh: rm v thn, v ht, qu en tn th, ct nh thch hp.
1.2. Dung mi: nc t tiu chun nc ung
2. K THUT IU CH CH THUC
2.1. Chun b
- Dc liu ch bin t tiu chun, chia nh ti thch hp
Nu khi lng dc liu nhiu chuyn thnh cao lng hoc dch chit m c bng
dung mi thch hp (d ha tan vo nc) ri phun trn u vo hn hp dc liu
th rn chia nh ri sy kh nhit v thi gian cn c thy phn an ton
( khong 8%)
ngui dn, ng thnh ch thuc gi t 5 - 10 - 50g ty . Dn nhn ng quy
ch.
- Dung mi hm thuc: thng l nc t tiu chun n ung hoc nc ct
2.2. iu ch dch chit
Ty tnh cht dc liu, yu cu ch thuc dng lng nc cho thch hp c phng
php iu ch.
- Phng php ngm: ngm dc liu vi nc trong thi gian thch hp, p dng
dc liu cha cht nhy, hot cht d ha tan trong nc nhit thng nh cam
tho.
- Phng php hm: hm dc liu vi nc si nh ch, p dng cho dc liu
mm, mng manh nh rau ng, bc h, he hoa
- Phng php sc: sc dc liu vi nc trong thi gian cn thit, sc hai, ba ln,
p dng cho dc liu cng rn, hot cht bn vng nhit cao nh ht cau, r
lu, ch xc...
3. MT S CNG THC CH THUC
- Ch ru ng:
Ru ng
20g
Ru ng ct ngn 1 - 3mm sy nh hay sao qua cho kh - ng gi 20g, hm vi
nc ly nc hm ung hng ngy.
Tc dng li tiu
K THUT BO CH THUC BT
1. U NHC IM V PHN LOI THUC BT
1.1. u im
- Tng tc dng ca dc cht d rt hot cht trong dc liu, d trn u cc b
phn ca dc liu ( v, thm, cnh, l)
- Tng kh nng ha tan ca dc cht.
- Gim th tch, d lm kh. d vn chuyn
- K thut bo ch tng i n gin.
- Tin cho k thut bo ch cc dng thuc khc ( vin, cm, dung dch...).
1.2. Nhc im
- Kh ung
- Kh bo qun (d ht m, nm, mc).
1.3. Phn loi
1.3.1. Da vo thnh phn
- Thuc bt n: l thuc bt iu ch t mt dc cht.
- Thuc bt kp: l thuc bt iu ch t hai dc cht tr ln
1.3.2. Da vo cch dng
- Thuc bt dng trong
- Thuc bt dng ngoi
1.3.3. Da vo cch ng gi
- Thuc bt phn liu
- Thuc bt khng phn liu
1.3.4. Da vo mc chia nh
- Thuc bt: th, th va
- Thuc bt: mn va, mn, rt mn.
2. TIU CHUN CHT LNG THUC BT
2.1. Thuc bt kh, ti.
2.2. Thuc bt ng nht.
2.3. Thuc bt c s lng t dung sai cho php ( theo DVN) quy nh theo bng
sau:
Khi lng ca n v ng gi
Dung sai
( tnh theo gam)
(%)
ti 0.20
15%
0.20 - 0.50
12%
0.50 - 1.00
10%
10.00 - 20.00
5%
Trn 20
3%
2.4. chia nh thch hp: thuc bt dng ngoi mn cao hn thuc bt dng
trong ( ring thuc bt au mt phi rt mn). Thuc bt c v ng, mi kh chu m
tn mn th rt kh ung
Cho n khi bo ch thuc bt phi bit tnh cht dc cht, tc dng, cch dng ca
dc cht chia nh thch hp
3. K THUT BA CH THUC BT
3.1.K thut bo ch thuc bt n
3.1.1. Chun b
- Dc cht t tiu chun: ha cht, khong cht c th sy kh trc khi tn bt.
Nu l tho mc phi x l trc khi tn bt.
+ Loi tp cht: la chn, sng sy, ra... loi b phn khng cn thit, tp cht c
hc ( t, ct...)
+Lm kh:
Phi nng: n gin nhng mt s dc liu d b nh sng lm bin cht, phi phi
trong bng mt (m can) khi phi cn c dn cao v c mn tha che.
Sy nng: a s dc liu sy nhit 400C - 500C, dc liu c hot cht d bay
hi, d hng thng sy nhit 20 0C - 250C nh qu, hi, l hi, hoa hng,
colophan...
Dng c dng: c s nh dng t sy, c s sn xut ln dng l sy, bung sy hoc
dng n hng ngoi, siu m.
- Sy nhit thng: cho dc liu vo bnh thng kn c cht ht m nh: acid
sulfuric c, vi ti, calci clorid khan... lm mt dn nc ca dc liu...
- Sy gim p: h thng sy kn c b phn lm p sut ti p sut cn c.
- H thp nhit sy, tng tc lm kh, m bo hot cht v mu sc ca dc
liu.
3.1.2. Tn dc cht thnh bt
- Chia th dc liu: ty loi dc liu m chia tho cho thch hp
+ Ct: dng ko, dao, bo dao cu, my thi... ct dc liu to nh, dy, mng ty ,
p dng dc liu mm, do, dai nh cht nha, l tho, r, v cy...
+ p v: dng sc p, p nghin lm v cc dc liu rn thnh cc ht nh
nh: ht, ha cht.
Dng c dng p v nh: ci chy, my p, thuyn tn, my xay, my nghin...
+ Xt: dng lc ma st xt dc liu ln mt ry, bn xt... p dng cho dc liu
mm, dai.
- Tn bt: ty tnh cht dc liu v mn cn thit ca bt m chn dng c,
phng php cho thch hp.
- Tn trc tip: xem phn k thut nghin, tn ry, trn u.
+ Tn c cht trung gian: xem phn k thut nghin, rn ry, trn u.
3.1.3. Ry: xem phn k thut nghin, tn ry, trn u
Phng php ry: mun c nh theo yu cu c bt trong qu trnh tn thnh
thong phi ry trnh bt b nh qu. Khi ry lp bt trn ry phi mng v c di
ng, xo trn lun, bt phi kh, ry a qua li nh nhng, hay quay trn rung nh,
trnh v mnh hay st trn mt ry.
Dc liu c hay kch ng phi dng ry c np v c y.
Sau khi ry xong phi trn u.
3.2. K thut iu ch thuc bt kp
Thuc bt kp l hn hp ng nht ca nhiu bt dc cht ch yu l dc cht rn
chia nh thch hp i khi c mt lng nh c cht c snh, lng c trn
u vi nhau.
Mun hn hp ng cht phi ch n t l gia cc thnh phn, t trng, chia
nh, mu sc, m v thao tc hn hp...
Nu trong thuc bt kp c cc thnh phn v tnh cht bt tng t nhau hoc chnh
lch nhau khng ng k th d trn u. Nu chnh lch nhau qu nhiu, c cht c
phi hn hp theo nguyn tc khi lng tng ng.
3.2.1. Chun b
- Cc dc cht rn phi tn ring c c bt tng t nhau.
- Dng c hn hp thch hp, bao gi, nhn...
3.2.2. Trn u thnh bt kp
- Nguyn tc trn u ( nguyn tc hn hp) xem phn nghin tn, ry, trn u.
- Trng hp c thuc c A, B: bao gi cng cho thuc c A vo trc ri n
thuc c B, sau tip tc cho cc cht khc.
Ch : s lng thuc c qu t lng t 50mg tr xung phi s dng bt m cha
1/10 n 1/100 thuc c trn u vi t dc (lactose) v cho thm 0,25 n 1%
bt mu kim tra s ng u
+ Thuc c c mu: cho vo ci bt c thuc c khi lngt nht thm bt mu
va , trn nghin k cho ng mu ri thm dn cc bt khc.
+ Thuc c c mu: dng thuc c lm cht mu.
Nu lng thuc c t qu cn lt ci: bng mt lng t dc ( lactose) tng
ng trc khi cho thuc c.
- Trng hp c dc cht lng: cn quy nh khi lng cht lng ra s git
tng ng.
Nu lng cht lng khng qu 2 git cho 1 gam thuc bt th ch vic nh t t tng
git vo u chy ri nghin trn vo khi bt.
Nu lng cht lng nhiu hn cho 1 gam thuc bt c th c gim khi lng
cht lng i hoc thm t dc vo thu c bt nhng phi ch t dc
thm vo ( t dc thng dng: lactose, saccarose,talcum...)
- Trng hp c cht gy bn ( xanhmetylen, than hot, than tho mc) cho cht ny
vo gia khi bt ri nghin trn nh nhng cho ng nht.
- Trng hp c cht d bay hi: ( tinh du...) cho t t vo u chy ri nghin trn
u.
- Khi lng bt sau khi hn hp c ln hn 20g th phi ry qua ry tha hn
ri trn u li nh nhng.
- Khi trn hn hp cn ch cc bt tng k vi nhau ( chy, n, ht m, chy
lng) nu c phi bao ring bng t dc hay trn nh nhng hoc l gi ring, ch
trn hay hp nht khi dng.
- Thao tc hn hp: xem phn nghin tn, ry, trn u trn.
3.3. Chia liu: Chia liu l mt trong nhng bc trng yu ca iu ch thuc bt
n nh hng n liu lng iu tr. Cc cch chia liu:
3.3.1. Dng mt: Cch ny n gin nhng sai s thng 10%.
3.3.2. Dng dng ong: (dng tha c kch thc quy nh) xc hoc ong c iu
chnh c khi lng 0,5g - 2g sai s thng khng qu 4%. Chia thuc bt bng
tha thun li, nhanh chong, tha c th lm bng g, thp khng g. Nhng nguyn
nhn dn n sai s nh:
- Tnh cht ca thuc (t trng, dnh, m, ng iu ca bt).
- Cch ong: tc ong, hng ong, ng cht tay, ong lng tay.
3.3.3 Dng chn: Chia liu chnh xc thng dng chia liu thuc bt c thuc
c, chia liu chm thng dng cn tay hay cn a.
Ghi ch: Cn c thuc bt khng chia liu, c ng gi thnh ti, bao, hp, l ln
dng pha thuc khc hoc ngi bnh t chia liu dng v thng c tha xc km
theo.
V d: Thuc gi natri hyrocarbonat 50g.
3.4. ng gi.
3.4.1. Bao b. Ty theo tnh cht ca thuc, yu cu bo qun, s dng iu tr m
c cch ng gi cho thch hp.
- Giy: Dng loi giy dy c mt nhn, t hoc khng thm nc, c mu, c bn
c hc, khng c tp cht, khng tng tc vi thuc.
+ Giy du: Dng gi bt dc liu tho mc.
+ Giy nn: Dng gi thuc c ha cht d ha hi nh: long no, x hng,
menthol..
+ Giy bng knh: Thng dng loi giy mu vng m gi thuc cha tinh du,
du m, d chy m, d ht m v d bin cht do nh sng.
+ Mng polyetylen (P.E) kh gi nhng bo qun thuc tt, thng lm thnh ti, do
khng c du m, nc hoc rt t hi nc v khng kh qua.
Dng ng gi thuc d ht m, chy m.
+ Giy gi thuc c ct thnh mnh c kch thc nht nh thng c chiu rng
bng 2/3 chiu dai.
Giy gi c dn thnh ti in nhn thuc.
- ng l bng thy tinh hoc Polyme, loi bng thy tinh nay t dng v gi thnh
cao, loi polyme kh thng dng. Bao b loi ny bo qun thuc tt. Nu ng thuc
bt dng ngoi rc ln vt thng th nt trong ca l, hp thng c c nhiu l
nh.
- Nang: Dng nang tinh bt (v nhn) hoc nang gelatin cng ng thuc (xem
nang thuc).
3.4.2. cch ng gi.
- Phi m bo v khun.
- Bao b phi c x l, kh khun ng k thut v v khun.
- Bao b phi thch hp (c kch thc quy nh, khng tng tc vi thuc, bo qun
thuc tt).
Nhng iu cn ch khi ng gi:
+ Giy gi bao gi cng phi cho mt nhn tip xc vi thuc, giy gi c th gp
sn hay dn thnh ti. Gi thuc thng c hnh ch nht chiu rng bng 3/4 chiu
di, gc vung, gn kn khi vn chuyn, bo qun thuc khng vi ra ngoi. Thuc
cng loi nn gi ging nhau, thuc khc nhau cn dng giy mu phn bit
chng nhm ln. Sau khi gi xong phi cho vo ti, bao, l, dn nhn ng quy ch.
+ ng l thy tinh hay polyme phi x l ng k thut v kh khun thch hp
m v khun.
Carmin: bt mu.
Lactose: t dc.
Trong ci v khun, cho mt t lactose lng ci, tip tc bt aconitin, carmin trn u
ri cho t t tng lng lactose vo then nguyn tc hn hp, trn u ti khi khi
bt ng mu.
thuc c bng A.
Bo qun trong l tht kn, kh. Khng c ng y trc mt ln ly thuc li
lc li cho u.
1g thuc c 10 minigam aconitin.
Theo phng php trn iu ch cc bt: Digitalin 1%
Strophanin 1%
Aconitin nitrat 1%
K THUT BO CH THUC VIN TRN
NI DUNG CHNH
Thuc vin trn l dng thuc rn hnh cu c khi lng t 0,10g n 0,50g ung
khng lu trong ming. (thuc vin trn c khi lng di 0,10gg l thuc ht
granullata, khi lng ln hn 0,50g gi l vin hon boli).
Trong ng dc dng thuc ny gi l hon vin c khi lng t 0,01g n 3g.
1. U NHC IM V PHN LOI
1.1. u nhc im
1.1.1. u im:
- D ung, che lp mi v kh s dng ca thuc.
- Ch ng tc dng cng dng ca thuc ni cn iu tr trong h tiu ha hay hp
th c tc dng.
- Chia lm tng i chnh xc.
- Bo ch n gin
- Vn chuyn, bo qun d dng
1.1.2. Nhc im:
- Tc dng chm
- Vin trn d chy dnh, nm mc, bin i mu...
1.2. Phn loi.
1.2.1. Da vo tnh cht ca dc cht.
- Vin c dc cht khng ta hoc kh tan trong nc
- Vin c dc cht d ta hoc d thm c
- Vin c dc cht d b oxy ha, bin cht.
1.2.2. Da vo hnh thc bn ngoi vin
- Vin trn
- Vin bao
1.2.3. Da vo t dc dnh dng trong bo ch vin
- Vin nc: cht dnh dng l: nc, cn, dm, dch chc dc liu.
- Vin h: cht dnh dng l h (tinh bt np , m, gm ...)
Khi s dng mt ong cn cn c vo thi tit kh hu. Thi tit hanh kh th dng
mt non, thi tit m, nm th dng mt gi.
+ H: dng h np, m, go, tinh bt. H np c dnh cao nht, ty theo tnh cht
ca dc liu m dng c hay long, thng dng h 5 -10%. Vin h sau khi
kh d cng, nt, tan r chm gii phng hot cht t t, khi tri nm th d m, d
nm mc.
+ Cao thuc: vi dc liu nhiu s, dnh km, s lng nhiu gim th tc
khi lng vin v d lm vin. Cc dc liu tho mc chit ly dch c thnh
cao c dnh thch hp phi hp vi cc dc cht khc lm thnh vin.
+ Sp ong vaselin, lanolin, b ca cao: t dng v tnh dnh km lm vin kh r. Dng
iu ch vin c dc cht c, tnh kch thch cao, d b oxy ha hoc vin tc dng
rut.
+ Gm: arabic, adragant: C tnh dnh, do cao dng khng qu 3%, v lm vin kh
tan r.
+ T dc tng hp PEG (polytyen glycol) c nhiu loi c mc t 300 - 4000 VC,
c th thm glycerin, siro n hoc cn, d tan trong nc, lm vin d tan r, gii
phng dc cht tt.
- T dc r:
Lm cho vin khi tip xc nim dch ca c th r ra (do tng n)Hoc ha tan ti
mao qun ha tan dc cht. Phn ln cc t dc n cn ng vai tr t dc r
nh:
+ Tinh bt, bt tho mc gp trng dch trng n.
+ Magnesi carbonat, natri hydrocarbonat gp dch v to carbondiocid lm vin tan r.
+ Cc ose: saccrose, glucose ha tan ti mao qun ha tan thuc.
- T dc ht.
Dng cho vin c dc cht lng, mm hoc d chy lng thng dng bt mn dc
liu trong vin, kaolin, calci phosphat, calci carbonat,magnesi hydrocarbonat,
magnesi carbonat
- T dc m.
+ Nc: c dng ph bin, bn thn nc khng dnh song c th lm cho bt
dc liu c ng, keo, tinh bt sau khi hn hp vi nc va s tr nn kt
dnh. Cc dc cht d hng khi gp nc th khng dng (dc liu c glucozit).
+ Ethanol: cng nh nc, ethanol khi hn hp vi dc liu: nha, c du m s tr
nn keo dnh. Ty bt dc liu c trong vin m dng ethanol c cn thit.
Ethanol d bay hi lm vin chng kh nn thng dng ru ta hay cn 350 - 400.
+ Dm n: Cng nh nc khi dm phi hp va vi cc dc cht trong vin s
keo dnh v lm tng ha tan alcaloit c trong bt dc liu.
- Cc t dc khc.
+ phn bit vin, s hp dn ngi dng cn c th thm t dc mu (mu
khng c, thng dng mu thc phm c loi tan trong nc hoc tan trong du)
nh: rutin, caroten... v t dc lm thm nh cc tinh du.
Cch lm qu sp: dng qu cu g c kch thc theo vin, lau sch khun, vi
khun mi phi luc si. Bi hoc nhng khun vo glycerin. Nhng khun vo hn
hp sp: sp ong - parafin theo t l 2/3 cch thy 700C, lm t hai n ba ln c
dy u thch hp.
Ly dao rch ngang gia qu sp tch na di v ly qu cu ra, na trn vn dnh
vo que cm ra, ch mt cho kh
Khi dng cho vin vo, y np di li ri nhng vo hn hp sp 2- 3 ln, rt que
cm ra, hn kn li bng sp trn.
Lm nh trn tn km li gi thnh cao.
C th gi vin bng giy ri nhng vo hn hp sp nng chy vi ln hoc dng v
qu sp bng cht do c g gn cht vo nhau ri hn kn bng parafin nng chy.
Vin ng gi xong bo qun ni mt thong, nh k kim tra li cht lng.
5. KIM SOT THUC VIN TRN
5.1. Hnh dng bn ngoi: vin phi trn u, gi nguyn hnh dng ban u. Mt
vin kh khng nt n, ng nht.
- Ct i vin ra cc thnh phn ca vin phi ng nht.
5.2. Khi lng: ly 10 vin trong 1 l bo ch, tnh khi lng trung bnh. Khi
lng trung bnh ny khng c vt qu hay thp hn 10% khi lng ghi trong
cng thc. Khng thc hin vi vin bao
5.3. Thi gian tan r: cho 1 - 2 vin vo bnh nn ( 100ml) thm 50ml dung dch
acid hydrocloric 0.5% 370C 20C. Lc bnh quay trn nhe nhng mi pht hai ln
mi ln 10 giy. Trong vng 2 h vin phi r ra hoc mm n mc ly u a chm
vo th vin phi bin dng d dng.
5.4. nh tnh, nh lng: theo phng php quy nh, cha ng thnh phn v
hm lng dc cht quy nh t yu cu.
5.5. v khun: th theo phng php quy nh khng c qu cho php.
6. MT S CNG THC THUC VIN TRN
- Vin tecpin - codein:
Tecpinhydrat
0.50g
Codein
0.10g
Nha thng tinh ch
v
Lm thnh 10 trn
Trn codein vi mt t bt mu (carmin) thm bt tecpin trn u thnh bt kp.
Thm nha thng nghin thnh khi nhuyn - ln thnh a vin, dng bn chia vin
thnh 10 vin. Sy nh, ng gi
Thnh phm gim c B dng trong.
K THUT BO CH THUC VIN NN
1. U NHC IM V PHN LOI
1.1. u nhc im
1.1.1. u im
- Khi lng vin, hm lng dc cht ca vin tng i chnh xc. Mt vin c
th khc rnh chia vin thnh 1/2 hay 1/4 gip cho vic chia liu v ung d dng.
- Trn mt vin c th khc ch v hm lng vin trnh nhm ln.
- Th tch nh, vn chuyn d, bo qun v s dng d dng.
- Vin c th bao o ngoi gip cho s dng, iu tr v bo qun tt hn.
- C th sn xut cng nghip gi thnh r.
1.1.2. Nhc im
- Bo qun lu vin d b bin cht: rn li, b, bin mu...
- Tc dng chm, t dng trong cp cu
- Kh dng cho tr em v ngi cao tui.
1.2. Phn loi
1.2.1. Theo cch iu ch
- Vin nn dp thng
- Vin nn dp sau khi lm ht
- Vin trn: vin paracetamol...
- Vin bao: vin erytromycin.
1.2.2. Theo cch dng
- Vin ung: vin sulfaguanidin, clorocid...
- Vin ngm: vin kaliclorat.
- Vin dng ngoi: vin bch i...
- Vin cy di da: vin procain penicillin
- Vin pha dung dch tim: vin caphein
2. TIU CHUN CHT LNG
2.1. Phi c hnh dng kch thc, mu sc ng theo quy nh
2.2. Phi c bn c hc m bo cho vn chuyn, s dng v bo qun tt.
2.3. Vin phi cha ng thnh phn theo cng thc ca vin.
2.4. Vin phi c khi lng, hm lng dc cht t dung sai cho php ca DVN
quy nh
2.5. Vin phi c tc dng y d khi dng.
2.6. Vin phi t vo khun cho php.
3. THNH PHN
3.1. Dc cht: nh ha cht, ch phm bo ch bt dc liu v phi t tiu chun.
3.2. T dc: cht cn thm vo lm c thnh vin t yu cu v khi lng
v hnh dng
4. T DC THNG DNG TRONG BO CH VIN NN
4.1. T dc n: pha long dc cht, tng khi lng, tng th tch gip cho vin
t yu cu. l nhng t dc thng dng sau:
4.1.1. Bt tho mc: dng loi mn cn c tc dng ht, ch phm bo ch nh cao
thuc, tinh du c trong thnh phn ca vin. Thng dng cc tinh bt cam tho, bt
sm b chnh...
4.1.2. Tinh bt: bt trng khng tan trong nc, cn, c tnh n nh, khng n hng
ti dc cht trong vin. Thng dng cc tinh bt nh: tinh bt ng, khoai, sn, m,
hong tinh...
4.1.3. Dectrin: sn phm thy phn tinh bt c mu trng hoc hi vng, tan chm
trong nc lnh, d tan trong cn.
4.1.4. Saccarose: lm thnh bt mn, c v ngt, khi ht m s kt khi nn cn c
tnh dnh, iu v thuc. Bt ng dng phi hp vi tinh bt hat tinh bt vi dectrin
cho hn hp t dc kh tt, d lm ht, vin dp, cng tt. Nhng vin dc cht
c tnh acid th khng dng bt saccarose.
4.1.5. Calci phosphats: bt trng, mn thng dng calci hydrophospha, trung tnh
dng cho vin c cha cao thuc, tinh du.
4.1.6. Calci carbonat: bt trng, mn v rt n nh, khng tan trong nc, tng k
vi acid. Vin thuc thng thm vo lm gim bt tng tc ca dch v vi dc
cht. Calci carbonat cn c tc dng ht tinh du trong vin song yu v c tnh kim
mnh dng nhiu s gy to bn.
4.1.7. Cc cht khc: ngoi cc cht trn cn dng bt lactose, glucose, magne
carbonat, kaolin... Hin nay thng dng bt cellulose khng c, tr khng tng
tc vi dc cht cn c tnh dnh lm vin r tt l mt t dc l tng.
4.2. T dc dnh: lm cho thnh phn vin lin kt vo nhau, gim lc p ca my,
nhng t dc dnh thng dng l:
4.2.1. Nc ct: tuy khng c tnh dnh nhng khi dng vi cao kh v dc liu c
tinh bt, keo s tr nn dnh.
4.2.2. Ethanol: cng nh nc khi dng vi t dc liu s dnh. Ethanol dng cho
vin c cha nhiu cao tho mvj hay cc bt dc liu m nu dng nc s to nn
dnh qu mnh hoc lm cho hot cht b thy phn. Ethanol c cn ty thnh
phn ca vin.
V d: bt dc liu c hot cht d tan trong nc, thi tit nong dng ethanol c
cn cao.
Khi dng ethnil thao tc phi nhanh.
4.2.3. H tinh bt: th keo do nc v tinh bt 70 0C to thnh tnh dnh cao. Nng
tinh bt trong h cn c tnh cht dc cht trong vin yu cu ca ht dp vin
xp hay ch. Nng h thng dng t 5% - 20%, thng thng 10%.
4.2.4. Dectrin: phi sy kh gp nc s dnh, tnh dnh km, thng pha thnh hn
hp 10% dectrin vi tinh bt. Dectrin thng dng cho vic c bt tho mc.
4.2.5. Siro v bt ng: tnh dnh tng i mnh, thng c dng cho cc vin
c cha dc liu tho mc, c phi hp vi h tinh bt theo t l t
10 - 70%. Dng nng ng cao ht chc, gim c bt vn trnh dnh chym
v vin, nhng cao qu th vin ht m mnh, b vin v bin cht.
4.2.6. Natri carbocymetyl cellulose: tnh dnh kh mnh, thng dng dung dch 1% 2% trong nc lm t dc dnh. Natri carbocymytlyl cellulose khi gp nc s n
ra th tch c th tng gp 10 ln nn cn dng lm t dc r.
+ Phng php lm ht t:
Nu ton b thnh phn vin l bt mn, trn thnh bt kp, thm t dc dnh va
trn u xt qua c ry 27 - 30 lm thnh ht.
Nu l cao kh c dnh mnh ch vic nghin v ry qua ry 30 - 35 lm thnh ht
Cao c dnh km khng th dp thnh vin th thm t dc dnh va khi
nghin ri trn u v lm thnh ht.
Nu cao mm th trn vi bt dc liu c trong vin hoc t dc va v xt
thnh ht.
Nu bo ch t c th xt bng tay dng c ry 30 - 35 ( 0,8 - 2mm)
Trong sn xut cng nghip dng my xt ht, my lm ht tng si.
- Sy ht: ht xt xong phi em sy ngay nu khng s kt khi bin dng. Nhit
sy thng t 60 - 800C.
Vi ht c cha cht thm, tinh du, glucozit, dc cht d hng nhit cao
thng sy nhit 500C.
Vi ht nhiu tinh bt: ng th khng sy c sy nhit qu cao 70 0C v bt
s ha h, ng s chy ht b rn li.
Khi sy nhit phi tng t t trnh hin tng mt ngoi kh trc to thnh
mng cng nc bn trong khng thot ra c. Ri ht u trn khay, chiu dy
khng qu 2cm, qu trnh sy thnh thong phi o u, nh tay trnh ht vn, vn
ht.
dp c thnh vin ht phi c m thch hp t 0,5 - 7% ty loi.
Ht cng qu vin dp d r mt, kh r, ht mm th vin d b, st, v.
Sy ht c th dng ht sy, phng sy, tia hng ngi...
5.2.2. X l ht trc khi dp vin
- Lm u ht:
+ Vi vin c khi lng trn 0,3g lm u ht qua c ry 35
+ Vi vin c khi lng t 0,1 - 0,3g lm u ht qua c ry 34
+ Vi vin c khi lng di 0,1g lm u ht qua c ry 32.
- Phun tinh du: trnh bay tinh du cho nn tinh du c trong vin ch c phun
u vo ht trc khi dp vin: tt nht l phun u vo t dc trn ri trn u vo
ht trc khi dp vin.
- Thm t dc trn v r: t dc trn phi tht mn, t dc r phi tht kh, cho
ht vo trn u ri cho vo thng y kn, khi dp vin ly ra dng .
Ch : tng dnh trong qu trnh dp vin mt s ht cn thm mt lng t
dc dnh thch hp nh: bt, ng, cn vi vin c cao thuc v du mo cn thm
t dc ht trc khi dp vin mi khc phc c hin tng b ca vin
5.2.3. Dp thnh vin
- My dp vin: hin nay my dp vin c chia lm:
+ My dp vin tm sai: lc nn do lc tm sai to nn. Loi my ny khi hot ng
lc nn mnh to nn cng mt lc nn my thng gay ting n ln, rung nhiu,
vin nn mnh,nhit lc nn cao, vin thng khng u, cht lng vin km,
hiu sut thp hin nay t dng.
+My dp khun mm khun quay: loi my ny gm hai h thng chy trn v chy
di c nng ln v h xung t t ng thi h thng khun ( ci) trn mm quay
trn ly ht vo, to vin v gt vin ra. Vin c to ra do nn t t nn cht
lng tt. Mt vng quay ca my c th b t 2 - 3 h thng chy ci cng dp nn
cho hiu sut cao, c th dp c hng vn vin trong mt gi.
Loi my ny hin nay rt thng dng.
+ Cu to chung: bt c loi my no cng gm c hai b phn chnh nh sau:
Chy v ci: chy c chy trn v chy di v phi lt kht vo lng ci. Chy di
c nhim v iu chnh khi lng vin v y vin sau khi dp c ln mt ci.
Chy trn iu chnh lc nn ca my to chc ca vin.
Mt chy c nhiu kiu: c th khc ch, khc ngn, phng, lm va, lm cu. Mt
chy phi tht nhn bng, cnh mt chy phi st khng c st m.
Chy c nhiu c c th dp c nhiu loi vin c khi lng khc nhau.
Phu nh ht vo ci: y vin thuc ra v thu nh ht vo ci gt ht bng mt ci.
- Qu trnh hot ng ca my dp vin
+ Nh ht vo ci: sau khi lp ci chy v iu chnh sn. Phu nh ht vo ci gt
bng mt ci v chuyn ng.
+ Dp ht thnh vin: sau khi phu nh ht rt i chy trn h xung nn ht vo ci
vi p lc v su nh thc. Ht b nn gia chy trn v chy di to thnh
vin.
+ Gt vin ra: chy trn rt ln, chy di nng ln ngang bng mt ci, phu nh ht
i ti gt vin ra, chy di ng thi h xung v tr c ci nh ht. Phu nh ht
v gt ht bng mt ci.
Qu trnh hot ng lp i lp li nh trn.
5.3. Bao vin
Vin bao l ch phm t dng thuc ht vin trn, vin nn khi mt ngoi c bao
bng mt hoc nhiu lp ca mt cht hay hn hp ng nht ca nhiu cht.
Khi lp bao mng vin c gi l vin bao phin ( theo DVN.Vin bao l vin nn
c bao bng mt hay nhiu lp ca hn hp nhng cht khc nhau nh: cc cht
nha thin nhin hay tng hp, cc cht n khng tan, ng, cc cht ha do, cc
cn a chc, sp ong, cc cht lm thm c quy nh, lp bao cng c th cha
cc hot cht).
5.3.1. Yu cu thuc vin bao
- Vin c mt nhn bng, ng u, lp bao mng.
- Vin phi c khi lng, hm lng t yu cu.
- Vin phi c bn c hc, tan r, gii phng dc cht, v khun t yu cu.
5.3.2. Mc ch bao vin
- Che lp mi v kh s dng ca thuc, hp dn ngi dng.
Talc
30g
Hay: sp ong
80g
Du parafin
100g
Tale
100g
Hay: spermacety 16g
Siro
39g
Hoc: gm arabic 40% 3g
H tinh bt
7g
Mi kg vin dng khon 5g
+ T dc mu dng bao: xem phn t dc mu trn
T dc mu khng tan trong nc dng dng bt rt mn trn u vi t dc
khc khi bao.
T dc mu tan trong nc ha vo dung dch siro khi bao nhn
5.3.4. K thut bao vin
- Chun b:
+ Vin phi bao hoc bao: thuc ht vin trn, vin nn. Ring vi vin nn
iu ch vin bao dng ni bao vin phi x l mi bt cnh sc nh sau: cho vin
nn vo ni bao, cho ni bao hot ng ti khi t th ly ra v loi bt.
+ Cc cht dng bao: ty theo yu cu vin tan rut, d dy hay bao mng mng
m chun b, iu ch cho thch hp. Nu th rn phi tn bt rt mn v ng nht.
+ Trang thit b:
Ni bao vin xem bi thuc vin trn.
My dp vin bao: hot ng nh my dp vin. Trc tin to v h mt. t vin
vo v cui cng dp kn to vin bao, vin bao thu c u v p, bo qun tt.
- Tin hnh bao vin:
+ Nu l thuc ht, vin trn s lng t ch cho vin khng kt dnh ( xem bi
thuc vin trn)
+ Nu l thuc vin nn ty theo yu cu v thit b s dng khi bao
Dng ni bao vin
Bao ng: cc giai on gm:
Bao lt: cho vin vo ni bao, ni hot ng thm t dc dnh ( h gelatin 10 - 15%,
c th thm gm arabic 3%) lm cho mt vin m u dnh. Thm t t bt tale
va vo ri lm kh vin bng sc nng 30 0 - 500C( do bp in, lun khng kh
nng v phi sch). Vin kh li bao nh trn. Bao t 4 - 5 lp bao.
Bao dy: tin hnh bao nh trn nhng dng t dc dnh l dung dch siro 60 - 70%,
c th thm t 4 - 8% gelatin v dng bt bao: cali carbonat, tale hay calci carbonat +
talc, tinh bt, kaolin, dectrin, bt ng, magne carbonat. Bao t 10 - 15 lp.
Bao hn ( bao ng): tin hnh bao nh trn nhng khng dng bt bao m ton
dng siro nhit bao khng qu 400C.
Bao mu: vin phi tht nhn, cht mu trn u vi bt bao hoc ha tan vo siro.
Tin hnh bao nh trn ri khi lp mu t yu cu, nhit khi bao thng t 35 400C.
Bao bng: cho cht lm bng vo ni bao c vin ti khi mt nhn bng u, p
v t yu cu.
Bao vin tan rut: tin hnh nh bao ng nhng dng cc cht to mng mng.
u im: tit kim nguyn liu, n gin, nhanh, trn, mng bao rt mng khi
lng vin t thay i chng m v nhit tt.
Nhc im: tn km, c cho ngi thao tc, bao mu sc km bao ng.
Dng my dp to vin bao: gm hai giai on chnh:
To v bao khuyt mt.
t vin cn bao vo v ri dp kn mt
Bao nhanh, u p, bn c hc tt, hiu sut cao.
X l vin bao khng t yu cu:
Lp bao khng ng u, mu khng ng nht, khng nhn bng. Cn x l nh
sau:
Tip tc bao dy thm cho nhn, mu ng u.
Loi b mt lp bao hoc ph b ton b lp bao ri sy vin kh v bao li.
5.3.5. ng gi, bo qun
Vin sau khi bo ch xong loi b vin khng t yu cu. Sy vin tht kh.
Dng bao gi: nh ti PE, ng l thy tinh, hp kim loi hoc nha, c x l
v kh khun c th ng vin vo v ngy nay hay dng.
Khng nn ng lng ln hn 1000 vin
Dn nhn ng quy ch
Bo qun: ni mt, kh ro, thong, nh k kim sot cht lng ti a khng
qu 1 nm.
6. KIM SOT THUC VIN
6.1. Hnh dng, kch thc: vin c cng mt cng thc phi c hnh dng, kch
thc nh sau, mu phi l mu ca cht dng lm vin ( tr vin bao). Mt vin
phi nhn c th khc ch, khc rnh. Cnh phi sc v thnh phi lnh ln.
6.2. bn c hc: vin nn phi c bn c hc m bo c hnh dng khi
ng gi v vn chuyn. 3 vin ri t do t cao 1m ln mt mt phng v chc
khng vin no c gy, v. Nu mt vin c vt rng nt th coi nh b v. Khi ch
m cnh di 1/4 vin th coi nh khng v. Nu lm ln th nht khng t th lm
li vi 3 vin khc.
Dng my: cho mt s vin vo my, cho my quay vi vn tc nh trc
trong mt thi gian nht nh. Tnh khi lng trung bnh mi vin so vi khi lng
trung bnh ca mi vin trc khi th khng c vt qu dung sai cho php.
6.3. ng u khi lng: cn chnh xc 20 vin bt k v xc nh khi lng
trung bnh ca mi vin. Cn ring tng vin so vi khi lng trung bnh. Khng
c qu 2 vin c khi lng chnh lch qu lch tnh theo t l phn trm ca
khi lng trung bnh v khng c c vin no chnh lch qu gip hi t l phn
trm .
Khi lng trung bnh ca vin
lch t l phn trm
Ti 80mg
10
Trn 80mg - di 250mg
7,5
T 250mg tr ln
5
6.4. Thnh phn ca vin: vin phi cha ng thnh phn ca cng thc, nh tnh
theo chuyn lun ring.
6.5. ng u hm lng: ly 10 vin bt k nh lng dc cht theo chuyn
lun ring, nu hm lng dc cht trong vin trong phm vi dung sai cho php
15% ( hay 85 - 115% gi tr trung bnh). Khng t yu cu nu c 1 vin ngoi
dung sai cho php ( ngoi khong 75 - 124%). Nu c vin ngoi dung sai (GTTB)
nhng trong dung sai 25% th th li vi 20 vin khc bt k.
Thuc vin nn t yu cu nu trong tng 30 vin th khng c qu 1 vin
ngoi dung sai cho php 15% v khng c vin no ngoi khong dung sai 25%
6.6. tan r: dng my th tan r Erweka hoc dng c tng t c kch thc
quy nh.
My gm 1 b phn mang 6 ng thy tinh h hai u c gi v tr thng ng,
u di cc ng l mt tm li bng si thp khng ri, chu c cc dung dch
acid, u trn cc ng y mt a nh bng cht do trnh cho cht th bn ra khi
vn hnh my. B phn ny c gn vi mt b phn c kh to cho dng c
chuyn ng ln xung vi khong cch 50 - 60mm v tn s c nh 28 - 32 chu k
mi pht.
B phn ng th c nhng chm vo trong mt bnh thch hp thng c th tch
1000ml ng cht lng th v d nh: nc ct
C mt b phn iu nhit duy tr cht lng nhit th 37 0C 20C v c nhit
k theo di.
Khi dng c chuyn ng ln xung trung bnh phi c th tch cht lng soa cho
b phn cc ng th v tr thp nht th li kim loi phi di b mt lp cht
lng phi trn t nht 25mm v khi v tr thp nht th li kim loi cch y bnh t
nht 25mm.
Tin hnh th: tr ch dn ring theo chuyn lun. Cho 1 vin vo mi ng, y a
nhng chm cc ng vo bnh ng nc ct ri cho my vn hnh.
Thi gian tan r khng qu 15 pht.
ta r t yu cu khi khng cn cn trn li hoc khng cn cn dnh vo b mt
li ca a y. Nu cn cn th ch l mt khi mm khng cn nhn kh rn s
thy c. Nu vin bi dnh vo cc a th th li vi 6 vin khc nhng khng cho
a vo ng. Mu th t yu cu nu 6 vin tan r ht.
Vin bao
- Vin bao phi c b mt nhn bng, thng c mu phi ng u.
- Ho tan trong nc, glycol bt k t l no. Kh nng ho tan dc cht rng. PHi
hp vi nc hay glycerin nc kh nng ho tan tt hn ethanol.
Ethanol c tc dng st khun, bo qun lu, lm cho mt s dc cht bn vng,
tng tc dng iu tr ca thuc.
- Glycerin : lng snh, khng mu, v ngt nng, d ht nc d ho tan cn.
Kh nng ho tan dc cht rng: mui, acid v c, hu c, alcaloit ...
Glycerin d b oxi ho, d chy n, vi tc nhn oxy ho nh: Kali clorat, bicromat,
permanganat, acid nitric ... nng 25% glycerin c tc dng st khun nn ch
yu lm dung mi ch thuc dng ngoi.
3. K thut iu ch dung dch thuc
3.1. Chun b
- Dc cht: V c, hu c t tiu chun
- Dung mi: chn dung mi tu theo yu cu tnh cht ca dc cht t tiu chun.
- Dng c, thit b ho tan, lc ...
3.2. Phng php ho tan
Tu theo tnh cht ca dc cht m chn phng php ho tan cho thch hp.
- Ho tan nhit thng: p dng cho nhng dc cht d tan trong dung mi,
cho dc cht vo dung mi thch hp, khuy u cho tan ht.
V d: acid boric, thu ngn II clorid ...
- Nghin: Cn tc dng lc c hc ho tan dc cht vo dung mi. Cho dc cht
v dung mi vo ci hay dng c ri nghin cho tan ht.
V d: Calci hypoclorid ...
- Ngm: p dng cho dc cht kh tan trong dung mi, d hng nhit cao. Cho
c cht vo dung mi ngm trong vi gi ti hng ngy cho tan dn ra.
V d: Calci hydroxyt.
- Phng php ho tan t trn xung hay phng php ho tan chy vng: ngm treo
(per descensum): tn nh dc cht ri rc nh ln b mt ca dung mi hoc cho
vo ti vi treo tip xc vi b mt dung mi, dc cht tip xc vi dung s tan dn
to thnh lp dung dch bo ho, lp ny c t trng ln hn nn chuyn ng xung
di y lp dung mi c t trng nh ln tip tc ho tan dc cht. Qu trnh ho
tan nh trn c tip din cho ti khi c cht tan ht. Phng php ny thng dng
ho tan cht c tnh ko (argyrol, protacgol, mercurocrom )
- Dng cht trung gian: thm mt cht tan khc tng ho tan ca dc cht
trong dung mi nhng khng lm nh hng xu ti dc cht v khi dng.
V d: thm kali iodid d ho tan iod, dng natri bezoat hay natri salicylat ho tan
cafein, pyramidon, dng urotropin, uretan ho tan cc mui quinin; dng acid
citric ho tan calci glycerophosphat.
- Cho hai cht phn ng vi nhau: thng thng mt cht kh tan hoc khng t an
phn ng vi cht kia tan to thnh cht mi c tc dng iu tr cn c.
V d: Cho asetrioxyt phn ng vi kali carbonat to kali asenid trong iu ch dung
dch Fowler
+ Ho tan Kali iodid v iod trong 10ml nc ct cho tan ht, thm nc ct va ,
trn u lc trong.
+ Ngm treo iod trong dung dch Kali iodid cho tan ht, thm nc ct va , khuy
u, lc trong. ng chai, dn nhn thnh phm gim c B dng trong.
(Cha bu c, ung theo git).
DUNG DCH M
Dung dch thuc thng c dng pha ch theo n vi s lng t do trong pha
ch mt nhiu thi gian cn ng, ha tan, lc. rt ngn thi gian pha ch, trnh
sai s cn ong do s lng t, thng dng cc dung dch m c nng cao pha sn
thay s lng dc cht nguyn cht . Nhng dung dch n cht c nng cao
l dung dch m v thng pha nng 5%, 10%, 20%, 50%; tng ng t l
1/20; 1/10; 1/5; 1/2.
V d: dung dch calci bromid 1/5 c ngha l 5ml dung dch calci bromid cha 1g
calci bromid 2g, th lng dung dch calci bromid 1/5 cn ly l 2g x 1/5 = 2x5 10ml
Khi pha dung dch m trnh pha dung dch gn bo ho, phi iu ch chnh xc v
phi nh k kim tra li nng .
Ch pha dung dch m vi ho cht bn vng dng dung dch v bo quan trong
mt thng.
- Vi ho cht km bn vng ch nn pha dng trong 3-4 ngy.
MT S DUNG DCH M
Dung dch glycerin xanhmetylen
Xanh metylen
0,60g
Nc ct
v
Glycerin
24ml
- cch lm: Tm xanh metylen vi vi git nc ct, thm glycerin khuy u
cho tan ht, ng chai.
Thnh phm thuc thng dng ngoi.
K THUT IU CH SIRO
1 Tnh cht, c im
1.1 Siro lng, snh, trong, v ngt, c t trng 1,32 20 0C ng vi 35 baum v
1,26 1050C ng vi 26 baum, tr siro gm c t trng 1,33, siro iodotamin 1,33
200C.
1.2 Siro thng ung bng tha canh (1 tha canh thng ng vi 15ml v bng
khong 20g siro).
1.3 Siro c u im l d ung v c kh nng che lp c mi v kh chu ca mt
s dc cht v c bo qun c lu, ngoi ra siro cn c tc dng dinh dng.
2 Phn loi
Chia ra lm 2 loi
2.1 Siro n (cn gi l siro ng) thnh phn c saccarose v nc.
- Kh mu siro: dng than hot vi t l 3- 5%, cho than hot vo siro, khuy
u un si, lc qua giy lc.
Phng php ny ch dnh cho siro n.
4.2. Siro thuc
4.2.1. Siro thuc iu ch vi dc cht l ho cht
- Ho tan dc cht trong mt t dung mi thch hp (cn, nc ct) ri trn vi siro.
V d: siro bromid, siro codein.
- Nu ho cht d tan trong nc c th ho tan thng vo siro.
V d: Siro bromid
4.2.2 Dc cht l ch phm bo ch:
- Nu l cao thuc:
Cao lng mm: ho tan thng vo siro n.
V d: Siro lc tin.
Cao c, cao kh: ho tan trong mt tdung mi thch hp (cn, glycenrin) ri trn
vi siro n hoc ho tan cao trong mt t siro n un nng.
V d: Siro ipeca
- Nu l dch chit m c
Thng ngi ta iu ch thnh cc dch chit m c 1/10 pha siro thuc c
nhanh.
Khi dng trn mt phn dung dch chit m c 1/10 vi 9 phn siro thuc c
10 phn siro thuc.
4.2.3.Dc cht l dc liu
- Siro iu ch vi cht nha.
Cht nha d tan: hm thng vi siro.
V d: siro nha thng.
Cht nha kh tan: hm ly dch chit ri thm ng, theo t l 180gam ng
saccarose cho 100ml dch hm.
*iu ch dch chit m c 1/10
Ngm dc liu ct hoc nghin nh vi cn 600 trong 12 gi thm nc nng
700C hm 6 gi, p ly ht nc, ct ly cn thm. B hm ln th hai lm nh trn.
Trn nc hm hai vi nc cn li trong ni ct, lc.
C di p sut gim ti m c nht nh. Thm mt lng tng ng cn
600 loi tp cht, lc, ct thu hi cn ri c ti khi lng c. Trn vi cn thm
trn, siro n, cn 950 v nc ct c dung dch m c c t 180 n 200 cn.
Dch tch m c 1/10 pha siro thuc c nhanh. Phi iu ch sn nhng dch
chit m c. Khi dng trn 1 phn dch chit m c 1/10 vi 9 phn siro n
c 10 phn thuc theo t l riro n ch ngui.
V d: siro tolu, siro cnh kin
- Siro iu ch vi dc liu tho mc:
Hm dc liu ly dch chit, t l dc liu v dch chit thng l 1/10-1/5. Thm
c theo t l siro n ch ngui.
Nu hot ng cht trong dc liu d tan trong cn, ngm dc liu trong cn 3070 trong 12 gi, ri hm, ri lm nh trn.
V d: Siro v cam ng
- Siro iu ch vi dch qu:
p qu ly dch lc, o t trng, tnh lng ng cn thm theo bng.
T trng dch qu 200C
1,022
1,029
1,036
1,044
1,052
1,066
1,075
- n nh pH: thng dng dung dch acid boric, h m phosphat, h m boric borat.
1.3. Cht dn
t tiu chun pha thuc tim thng dng:
- Nc ct pha thuc tim (mt s nc ngoi dng nc ct pha thuc tim trong
bnh bc nguyn cht trong mt thi gian), i khi c th dng nc ct thm.
- Du thc vt: dng loi du p ngui trung tnh v tit khun 135 0C - 1400C trong
1 gi. Thng dng: du lc, du oliu, du vng, du hng dng.
2. Tiu chun cht lng chung
Thuc tra mt (dng lng) tuy l dng thuc dng ngoi nhng v s dng cho mt l
mt c quan tinh t, mn cm ca ngi, nn thuc tra mt phi c cht lng nh
thuc tim v phi p ng c.
2.1. Chnh xc, tinh khit, v khun
2.2. Phi ng trng vi nc mt
2.3. C pH thch hp m bo thuc bn vng v khng gy au, xt cho mt.
2.4. Mun t cc tiu chun trn cn phi thc hin nh sau:
2.4.1. Dc cht, cht cn thm vo v cht dn t tiu chun c th dng pha thuc
tim.
2.4.2. V ng: l thu tinh phi trung tnh khng c asen, ch ... nt cao su phi
dng loi tt, trung tnh khng phai tp cht khi bo qun, dng thuc. Ngy nay
thng dng cht do: loi tt, trung tnh, khng cho khng kh, hi nc qua, khng
cha tp cht, thi tp cht vo thuc khi bo qun v s dng.
2.4.3. V khun: tin hnh pha ch, ng gi trong iu kin v khun.
Thuc tra mt c pha vi dc cht thng c tc dung khng khun, st khun
tuy vy cc dung dch ny vn c th l mi trng pht trin ca mt s vi khun,
nm mc thc y s phn hu thuc v nhim khun mt khi dng. Ngoi ra thuc
tra mt sau pha ch c kh khun c th nhim khun li trong qu trnh s
dng v bo qun.
V vy, cc dc in c quy nh cho thm cht bo qun thch hp, cc cht bo
quan thng dng l: mai hoa, long no (0,7-2 0/00) veryl (0,01-0,02%), nipazol,
nipazil (0,1-0,2%) clorotol (0,25-0,5%). Khi dng cn ch trnh tng k hay
tng tc xu xy ra.
2.4.4. ng trng thuc tra mt: thnh phn ca nc mt c: nc t 98,1 - 99,9,
albumin t 0,4-3% v vt cht bo.
Hin nay xc nh c nc mt c p sut thm thu bng p sut thm thu ca
huyt tng ngha l ng trng vi dung dch natri - clorid 0,9% v c h bng
im toC t 0,520C n -0,580C.
Dung dch qu u trn hay nhc trng gy kch ng mt v mt s t bo v
bng cch tit ra nc mt lm tri thuc nn dc cht khng c thi gian tc dng.
Mt bnh thng chu c nhng dung dch thuc c nng tng ng vi nng
natri clorid t 0,6 - 1,5%.
Cc cht thng dng ng trng thuc tra mt: natri clorid ... (xem phn trn).
Ch trnh hin tng k nh: thuc tra mt bc nitrat th khng c ng trng
bng natri clorid. Nhng argyrol c th pha trong dung dch natri clorid 0,9% tc
dng li rt tt.
Cc dung dch keo c ng trng bng glucose.
Lng cht dng ng trng thay i tu nng c dc cht. Mt s dc in
quy nh nu dc cht c s dng vi nng 1% tr xung c th ho tan vo
dung dch ng trng ca cht cn dng.
2.4.5. Vn pH: pH ca nc mt bin i trong khong t 6,3 n 6,8 do mt
thng c cm gic au xt vi dung dch acid hn vi dung dch kim.
Mt s dc cht d b ph hu pH ca nc mt nh cc alcaloit.
Do n nh thuc tra mt phi dng h m: thng dng l:
- Dung dch acid boric 2,2% (pH = 5) pha cc dung dch tra mt: cocain, procain,
adrenalin, dionin ...
- Dung dch m phosphat (pH = 6,8)
Natri dihydro phosphat 4,00g
Natri hydrophosphat
4,75g
Nc ct v 100,0ml
Dng pha dung dch tra mt: atropin, homatropin, pilocarpin
- Dung dch m acid boric - natri borat (ph = 7,09)
Acid boric 11,56g
Natri bonat 1,14g
Natri cloric 2,20 g
Nc ct v
1000,0ml
Dng pha dung dch tra mt: protagol; cloramphenicol ...
Khi pha thuc tra mt phi kt hp c vn pH v ng trng.
3. K thut bo ch thuc tra mt:
Thuc tra mt phi v khun nn phi pha ch trong iu kin v khun.
3.1. Chun b
3.1.1. C s pha ch: theo h thng mt chiu, tt nht l c phng ring. Nu khng
th c th dng bn lt gch men trng hoc mt lau ra c d dng, c iu
kin thm mt t knh c ca t trn bn tin hnh: cn, ho tan, lc, ng l.
C s pha ch phi sch s v c tit khun bng n t ngoi hoc lau bng dung
dch phenol 2-3%.
3.1.2. Nguyn ph liu t chun dc dng. Cht dn t tiu chun pha thuc
tim.
3.1.3. Dng c pha ch, vt liu v dng c lc
Phi x l ng k thut, kh khun (luc si trong nc ct 30 pht, hp 120 0C
trong 15 pht, hoc sy 1600C - 1800C trong 1 gi. Ring giy lc th ra k bng
nc ct v sy kh.
3.1.4. V ng:
K THUT IU CH CN THUC
1. Phn loi:
1.1. Theo thnh phn
1.1.1. Cn thuc n: thnh phn ch c mt dc cht
V d: cn qu, cn bc h ...
1.1.2. Cn thuc kp: thnh phn c nhiu dc cht
V d: cn opi kp, cn opibenzoic ...
1.2. Theo loi dc liu v phng php iu ch
1.2.1. Cn thuc iu ch vi ho cht, tho mc, ng vt kh
V d: cn long no, cn iod, cn qu, cn c c dc...
1.2.2. Cn thuc ti: iu ch vi dc liu ti.
V d: Cn v cam, cn v chanh ti ...
1.2.3. Cn thuc ct: iu ch vi cc dc liu c cc cht bay hi.
V d: Cn ct qu, cn ct ha hng ...
1.2.4. Cn thuc gi: cn gi l ru thuc, thnh phn c cha ng, glycerin, siro
lm gim tnh kch ng ca cn.
V d: ru b huyt tr phong, ru ng gia b
2. Thnh phn:
2.1. Dc cht
- t tiu chun Dc in Vit quy nh.
- Bao gm nhiu loi:
+ Ho cht iod, long no ...
+ Dc liu tho mc: qu, cnh kin, m tin, c c dc ...
+ ng vt: rn, tc k ...
+ Ch phm bo ch: tinh du, cao thuc ...
Cc dc liu cn c phn chia ti nh thch hp nht nh (tu dc liu m
cn cn cho thch hp chit sut).
2.2. Dung mi
- Dng cn ethylic t tiu chun ca Dc in Vit Nam quy nh.
- cn thay i tu loi dc cht, t 20 - 90.
3. K thut iu ch
3.1. Dc cht t tiu chun
Ethanol c cn thch hp
Dng c, ph liu
3.2. Phng php ho tan dng trong iu ch cn thuc
3.2.1. Dc cht l ho cht, tinh du, cao thuc:
- p dng phng php ho tan hon ton (ho tan thng hay thm trung gian).
- Dng c l cc chn, bnh cu ...
3.2.2. Dc liu l tho mc, ng vt
- p dng phng php ho tan chit sut: thng dng phng php ngm lnh hoc
phng php nh git (ngm kit)
0,00171. 7 .100
5
0,00171. 8 .100
5
= 0239g
= 0,273g
50 . c
v
x l cn ca cn thuc
50 l th tch hn hp ct dc
c l cn ca hn hp ct c
v l th tch cn thuc ly ct
5. Bo qun
Cn thuc lu c th xut hin mt s bin i: c cn, vn c, bin mu, gim
nng hot cht. Mun bo qun tt phi ng vo chai nh, ng y nt kn,
ni mt, trnh nh sng.
Trong qu trnh bo qun nn nh k kim tra nng hot cht trc khi cp pht.
6. Mt s cng thc cn thuc
6.3. Cn Iod 5%
- Cng thc
Iod 5g
Kali iodid 2g
.............
- c im nguyn liu:
+ Ido: dc cht, thuc c bng B, c tnh oxy ho mnh, n mn da, giy, vi,
thng hoa nhit thng, khng tan trong nc, tan trong cn v dung dch kali
iodid m c. C tc dng cha nm, st khun, cha hc lo.
+ Kali iodid: Cht ph lm tng tan ca iod trong nc.
+ Cn 950 v nc ct l dung mi.
- iu ch
+ Chun b: dng c, cn, ho cht, pha cn 47,50....
+ Cn ho cht: cn 5g iod bng phng php cn kp, trn mt knh ng h c np
y, cn 2g kali iodid.
+ Ho tan kali iodid trong khon 5ml nc hn hp cn v nc, thm iod nghin
nh, khuy (hoc nghin trong ci s, ci thu tinh) cho n khi tan ht. Thm hn
hp cn v nc va , lc ng chai.
+ Dng nhn: thnh phm gim c B dng ngoi.
+ Cng dng: st khun, cha nm hc lo.
+ Bo qun cn, thu dn ni pha ch.
Trong cn thuc ny kali iodid va l cht lm tng tan ca iod, va lm cht n
nh. Nu khng c kali iodid s sy ra phn ng sau:
I2 + O2 HI + HIO
C2H5OH + HI C2H5-I + H2O
- Dung mi: tu hot cht v tp cht c trong dc liu, cn chn dung mi ho tan
nhiu cht t tp cht, khng c tc dng dc l, khng tng tc vi hot cht, r
tin, d kim.
Ch nn dng mt lng dung mi ti thiu v trnh ko di thi gian c.
Lng dng: thng gp 6-12 ln dc liu.
Dung mi l nc: l loi dung mi hay dng nht v r tin, d kim, nhng din
ho tan rng nn cha nhiu tp cht, kh bo qun. Dung mi l nc khng ho tan
ancaloit, tinh dn, cht bo nn khng dng cho cc dc liu cha cc hot cht
trn.
Cn ethylic: ho tan c ancaloit, tinh du, tanin ... t ho tan tp cht nn bo qun
d hn v c dng rng ri hn.
Ether: t dng v d chy, d n, t tin ch dng trong trng
hp hot cht trong dc liu ch tan trong ether, hoc dng loi tp cht trong
mt s cao thuc.
2.1.2. Chit sut hot cht
- Dung mi l nc
+ p dng mt trong cc phng php sau: ngm lnh, hm, sc, hm, ngm nh git
(t dng).
+ Lng dung mi gp 8-12 ln dc liu.
Ngm phn on:
Ln th nht ngm dc liu 2/3 lng dung mi trong thi gian t 12-24 gi. Khng
nn ngm qu 48 gi.
Ln th hai ngm b vi dung mi cn li trong thi gian nh trn.
Gn, p b
Trn chung 2 dch chit lng 24 gi ni mt. Tt nht nhit thp.
Lc, c n th cht mun c.
Hm:
Hm 2 ln, mi ln t 6 - 12 gi.
Trn chung 2 dch chit loi tp v c thnh cao.
Sc, hm si:
Cng tin hnh 2 ln, thi gian tu tng loi, lc loi tp, c thnh cao.
- Dung mi l cn, ete
Thng dng phg php ngm nh git
Dc liu c dng cn 700, dc liu thng dng cn 600.
Lng dung mi gp 6 ln dc liu
Tin hnh nh iu ch cn thuc. Rt dch chit tu theo th cht cao.
Mun iu ch cao lng:
Hng dch chit ln u bng 8/10 khi lng dc liu ring.
Dch chit sau c cn khong bng 2/10 so vi lng dc liu dng. Trn bng khi
lng dc liu dng. lng 2-4 ngy, lc.
Mun iu ch cao mm, cao c, cao kh.
Hng dch chit ln u bng khi lng dc liu, ring. Phn dch chit sau c
n c snh. Thm dch chit u lng, lc. Tip tc c n th cht mun c.
2.1.3. Loi tp cht
- Cht nhy, anbumin, gm, tinh bt (dung mi l nc)
Loi bng cch un si hoc c dch chit cn 1/2 - 1/4 th tch ban u, thm 2-3
ln th tch cn. lng 5-6 ngy, gn, lc.
- Cht nha: (dung mi dng l cn)
Ct ht dung mi, thm nc ct gp 2 ln dch chit, thm 2% bt tale, khuy k,
lc.
- Cht bo: dng ete hoc parafin
C dch chit cn 1/2 - 1/4, cho ete vo lc k loi lp ete i
Nu dng parafin, cho parafin vo lc dch chit cn nng, trn k, ngui, vt
parafin b i.
2.1.4. C thnh cao
- C dch chit nhit cng thp cng tt.
- Thi gian c cng nhanh cng tt
- Trnh tc dng ca oxy trong khng kh, tt nht l c bnh p sut gim. Dc in
Vit Nam quy nh: c dch chit nhit khng qu 500C, c di p sut gim.
iu ch cao kh: c ti th cht cao c v tip tc lm bc hi trong t sy n th
cht cao kh .
2.2. Cao ng dc
2.2.1. Chun b
- Dc liu:
+ Thc vt: ch bin sao tm tu tng loi n thuc v tu v thuc.
+ ng vt:
Xng: loi b tht, gn, p nh xng, loi b tu. ra sch, sy kh, sao tm
(thng tm, vi ru v nc gng trong 24 gi. Sao vng)./
Sng (gc): ngm nc mt thi gian cho mm, co sch v en, ca khc 5-7cm,
ch nh co b tu phi kh, ri sao, tm.
Quy bn: lc ht da tht, b thnh ming nh
Cao ton tnh (c tht, xng): b lng, b rut, gan, m ... lc xng, tht ring. Tht
thi ming 100-200g p ru, gng hoc dc liu c tinh du (hi, tho qu ...)
nc hoc sy, xng lm nh trn.
- Dung mi: dng nc t tiu chun nc ung.
2.2.2. Chit sut:
- p dng phng php hm si, lng nc cho ngp dc liu 5-10cm. un cn, b
sung nc, gi nguyn mc nh c.
- Thi gian un:
Dc liu l cnh nh, l: hm si 2 ln mi ln 4-6gi
Dc liu l thn d cng: hm si 3 ln mi ln 6-8 gi
Dc liu l ng vt: hm si 3 ln mi ln 12 - 36 gi.
m2 = c
2
Trong :
m1 l khi lng cao c hot cht ln hn quy nh
m2 l khi lng cao c hot cht ng tiu chun
c1 l nng phn trm hot cht cao qu tiu chun.
c2 l nng phn trm hot cht cao ng tiu chun.
m2 - m1 = khi lng dung mi hoc t dc thm vo.
V d: c 300g cao m tin 18% ancaloit ton phn tnh iu chnh v cao ng
tiu chun (16% ancaloit ton phn).
m1c1
300 .18
337,5g
16
Lng t dc cn thm vo 300g cao 18% ancaloit ton phn c cao ng tiu
chun 16% ancaloit ton phn l : m2 - m1 = 337,5g - 300g = 37,5g.
Cao m tin l loi cao kh, nn dng lactose pha long.
3.2. Hn hp cao c nng hot cht qu tiu chun vi cao c nng hot cht
thp hn tiu chun.
p dng cng thc : m1 (c1 - c3) = m2 (c2 - c3)
m2 =
m1 (c1 c3 )
c1 c3
Trong :
m1 l khi lng cao qu tiu chun
m2 l khi lng cao ng tiu chun
c1 l nng phn trm hot cht cao qu tiu chun
c2 l nng phn trm hot cht cao ng tiu chun
c3 l nng phn trm hot cht cao di tiu chun
V d: c 120g cao opi 21% mocphin, hn hp vi bao nhiu ga cao opi 18%.
p dng cng thc: m2 =
m1 (c1 c3 )
c1 c3
120 ( 2120)
20 18
= 180g
Mu 1: ho tan 0,10g cao m tin trong 5ml acid hydrocloric 1%. Thm 9ml thuc
th mayer 1\10 lc vi pht lc. Nc lc thm vi git thuc th mayer 1\10 phi
cn kt ta.
Mu 2: lm tng t mu 1 nhng cho 10ml thuc th mayre 1\10 nc lc thm vi
git thuc th mayer 1\10 phi khng c c hay ta.
Nh vy ancaloit trong m tin (kh) c trong khong t 13,5% - 17% (t/c l 16%).
* nh lng cao opi:
Mu 1: ho tan 0,20g cao opi trong 20ml nc vi. Lc ly chnh st 10ml acid ho
bng acid hydrochloric 4%. Thm 7,5 ml thuc th mayer 1\10, lc vi pht lc.
Nc lc phi cn ta khi thm thuc th mayer 1\10.
Mu 2: Lm tng t mu 1 nhng dng 9ml thuc th mayer 1\10. Nc lc phi
khng c hay ta khi thm thuc th mayer 1\10.
Vy nng morphin t 18% - 22%. Cao opi ng tiu chun l 20% morphin.
5. Bo qun
Qu trnh bo qun cao thng xy ra hin tng cng li, chy nho, bin nu do
cht dip lc hoc tp cht b oxy ho, nng hoc cht gim, ln men, mc ...
Bo qun cao trong chai c dung tch va nt kn, ni mt. Cao d b mc c thm
cht bo qun nh: cn, glycerin, acid bencozic (0,1 - 0,2%).
6. Mt s cng thc cao thuc
6.1. Cao lng lc tin
6.1.1. Cng thc
Lc tin (bt mn va) 1000g
Cn 600
6000 ml
6.1.2. c im nguyn ph liu.
- Lc tin: dc liu c dng an thn, dng cha mt ng, c hot cht tan trong cn.
- Cn 600: dung mi
6.1.3. iu ch
- Chun b: bnh ngm kit, dc liu v dung mi theo cng thc, bnh hng ...
- Tin hnh: lt y bnh bng mt lp gc v bng ht nc dy 3-4cm. Cho bt
dc liu ( thm t vi khong 300ml cn 60 0 2-4 gi) vo bnh nh nhng sn
bng mt bt, t mt ming giy lc trn ct va kht ln trn mt bt, mt lp bi
thu tinh ln trn. M kho bnh, dung mi t t cho n khi c git dung mi
chy ra, kho vi li, tip tc dung mi cho ngp dc liu t 2-3 cm, ngm trong
24 gi. Rt ly khong 800ml dch chit lin tip tc rt ton b dch chit sau, ct
thu hi dung mi, c cn li 200ml, trn vi dch chit u, thm dung mi cho
1000ml, lng 2 ngy, lc, ng chai.
6.1.4. Dn nhn: thnh phm thng dng trong.
6.1.5. Cng dng: an thn, gy ng.
- Dung mi tng hp: l este ca acid bo c phn t lng cao (C 14 - C18) l nhng
cht alchol t do hoc este ho nh: etyloleat, benzyloleatm polyetylenglycol,
propylenglycol ...
3.3. Cht ph
Mt s thuc tim ngoi dc cht, dung mi, cn phi thm mt s cht ph lm
tng tan, n nh, bo qun nhng khng tng tc xu vi dc cht lm hi ch
c th ngi dng.
- Cht lm tng ho tan ca dc cht: xem bi dung dch thuc.
- Cht n nh:
+ n nh dung dch cc cht d oxy ho nh: vitamin C, novocain, apomocphin...
* Thng dng: natri sulfit, natri bisulfit, cystin, acid etylendianmin teraacetic
(EDTA) v mui natri ca n, hoc ng thuc trong kh nn tr (nitrogen,
cacbondioxyt).
+ Trnh hin tng thu phn, racemic ho.
* Thng dng: acid hydrocloric, acid citric v mt s h m.
- Cht bo qun: ngn cn s pht trin ca vi khun nht l cc thuc tim iu
ch t nguyn liu l ng vt.
+ Cc cht thng dng: phenol t l 0,5% cresol 0,3% v este ca acid para
aminobenzoic.
- Cht ko di tc dng ca dc cht: lm thi gian tc dng ca thuc lu hn.
V d: thuc tim insulin thm protamin km, thuc tim penicillin thm procain.
4. V ng thuc tim
Thuc tim c ng trong ng tim hoc chai l thch hp (do Limousin pht
minh) thng dng nht l ng tim lm bng thu tinh.
4.1. Cc loi ng tim
Loi hai u ko nh, y bng trn u kia ko nh ...
Thng c nhiu c: 1-2-5-10-20-50...ml
4.2. Cht lng ng tim
ng tim thng lm bng thu tinh hay cht do. Nhng cht ny khng c nh
hng ti cht lng thuc tim v khng gy hai cho ngi dng.
Nu l thu tinh phi trong sut, trung tnh khng c bt, bn vng v mt ho hc,
chu c nhit cao, tng i d chy.
Nu l cht do bn vng v mt ho hc, chu nhit cao, khng hp thu c
cht, khng cho khng kh, hi nc i qua, trong sut, c bn c hc tt.
Thng dng: polyamit, polyolefin halogen ho, polyetylen, polyvinyl clorua ...
4.3. Kim tra cht lng ng tim bng thu tinh.
Tm kim loi nng (ch, asen) ly mt s ng c tng dung tch khong 20-30ml.
Ra sch ngoi v trong ng. ng nc ct hai ln lc, hn kn - hp 120 0C
trong 30 pht. ngui, ca u ng, ly nc trong ng ra.
+ Tm ch: ly 10ml nc trn, thm 1 git acid hydrocloric c, 3 git natri sulfid
hay amoni sulfid 2%.
- Nguyn ph liu: dung mi t tiu chun dc dng dng pha ch thuc tim.
- X l v n thuc tim.
+ Chn ng: loi tt, trong sut, trung tnh.
+ Ra ng: ra ngoi bng nc hp v sinh, ra li bng nc ct, ca u ng
bng nhau, ming ct bng phng.
Ra trong bng nc ct lc: ng ct vo ng bng bm tim hay my nc
phun mnh vo ng, vy mnh nc trong ng ra bng tay hoc my. Ra nhiu ln
m bo cho ng tht sch.
Tit khun ng: sy ng 1600C - 1800C trong 30 pht hay hp 1000C trong 1 gi.
ng dng ng thuc tim l bt, du, nh tng hay hn dch phi c sy kh.
- Dng c pha ch: phi sch s, trng nc ct ri trng bng nc ct kh khun.
Sy kh nu cn.
- Ngi pha ch: thc hin ch v khun trong pha ch, thay qun o, mang khu
trang, i m kh khun, st khun tay trc khi vo phng pha ch, i guc, dp
ring.
5.2. Tin hnh pha ch.
Thc hin pha ch theo s :
- Cn dc cht: nng hay hm lng dc cht trong thuc tim thng c
tnh theo khi lng trong th tch. Phi cn c vo hm lng nguyn cht ca dc
cht theo phiu kim nghim loi dc dng cho php tnh ton dc cht cn
phi cn (xem bi thuc tim truyn).
V d: Dung dch tim Calci clorid 10%. Nu pah ch 1 lt th cn cn 100g Calci
clorid ri ho tan trong nc ct tt cho va 1 lt.
- Phng php ho tan: ho tan dc cht vo dung mi nhit thng hoc cao
cho cht ph khi cn thit (dung mi l du th un nng cch thu cho dc cht
chng tan).
- Lc trong: phi lc nhanh, trong v khun (tr nh tng, hn dch), chn vt liu
lc, phng php lc, dng c cho thch hp (xem bi ho tan lm trong) kim tra
trong, nng .
- ng ng: thuc lc xong phi ng ng ngay khi c trong nng , hm
lng.
Thuc tim dng lc th tch phi ln hn cht t so vi th tch ghi trn nhn tu
theo dung mi l nc, du theo bng sau:
Th tch ghi trn nhn
(ml)
1,0
2,0
5,0
10,0
20,0
50,0
100,0
Phi c dng c pha ch nh bnh thu tinh, thng st trng men hoc thp khng
g, dng c lc, t sy, ni hp, cn, dng c ct nc ...
4.2.2. Thit b my mc (ch trang b nhng thit b) cn thit ti thiu.
4.2.3. Chai, nt, ng tim
- Chai, ng ng phi l thu tinh trung tnh, khng c bt, chu c nhit v d
c ra.
- Nt cao su dng loi tt, chu c nhit v p sut, khng thi tp cht, va vi
ming chai m bo kn.
- Chai ng dung dch tim truyn khng dng ng cc dung dch khc
4.3. Nguyn ph liu
4.3.1. Nguyn liu
Dng loi ho cht dc dng, kim nghim t tiu chun pha thuc tim.
4.3.2. Nc ct:
Dng nc ct mi khng qu 6gi t tiu chun quy nh Dc in vit nam,
mun qu 6 gi phi trong bnh v khun nhng cng khng qu 24 gi.
...........
4.5. Pha ch
4.5.1. Cn nguyn liu
Cn c vo cng thc, s lng cn pha, hm lng nguyn cht ca nguyn liu ghi
trn phiu kim nghim tnh lng nguyn liu cn ly.
Lng nguyn liu cn ly c tnh theo cng thc.
X=
P .100
n
100 . 18000
=
90
200g
- Nhn nh kt qu:
+ Thuc tim truyn khng c cht gy st, khi khng c th no tng nhit bng
hoc hn 0,60C v tng s tng nhit ca 3 th khng qu 1,40C.
+ Khi c 1 hay 2 th tng nhit bng hoc hn 0,60C hay tng tng nhit ca
c 3 th vt qu 1,40C. Phi th li trn 5 th khc.
+ Nu trong 8 th c 4 th tr ln tng nhit bng hoc hn 0,6 0C mi con hay
tng s tng nhit c a 8 th vt qu 3,7 0C th thuc tim truyn em th khng
t tiu chun.
4.8. Dn nhn
Dn nhn ng quy nh (ng s kim nghim ngy pha ch), hn dng (nhn nn n
mu sc, kiu ch khc nhau chng nhm ln).
Dung dch u trg phi in dng ch m nt ch tim tnh mch
Mi tr pha ch phi c mu lu theo di qu trnh s dng.
5. Mt s thuc tim truyn
5.1. Thuc tim truyn glucose 5%
5.1.1. Cng thc:
Gluco 50g
Nc ct pha tim v 1000ml
ng chai 500ml
iu ch 500 chai thuc
5.1.2. c im nguyn ph liu:
- Gluco : l dc cht, d tan trong nc, c tc dng cung cp nng lng cho c
th.
- Nc ct : l dung mi
5.1.3. K thut iu ch :
- Chun b: cn k thut, ni hp, dng c pha ch tit khu (ng o 500ml, cc
chn 1000ml, a thu tinh, chai 500ml, nt, h thng lc). Gluco nc ct pha thuc
tim, nhn thuc.
- Cn gluco bng cn k thut.
- Ho tan gluco vi nc ct, thm nc ct va .
- nh lng cp tc xc nh nng gluco trong dung dch.
- Lc trong bng h thng lc kn trong phng pha ch v khun.
- Kim tra trong ca dung dch.
- ng chai nt kn trong phng pha ch v khun.
- Tit khun 1100C trong 20 phc bng ni hp
- Th ch nhit (khng c c).
- Kim tra trong.
- Loi cc chai khng t yu cu.
- Dn nhn: thnh phm thng dng trong (ghi r hn dng)
- Cng dng: cung cp nng lng cho c th, dng trong trng hp nc, nui
dng c th trong cc trng hp ngi bnh khng n c.
- Sau pha ch ra dng c pha ch, thu dn, v sinh ni pha ch, kim tra v lau cn
cho sch s.
5.3. Thuc tim truyn natri clorid 0,9%
5.3.1. Cng thc
Natri clorid 9g
Nc ct pha tim v 1000ml
5.3.2. c im nguyn ph liu
- Natri clorid : dc cht tan trong nc c tc dng cung cp cht in gii.
- Nc ct l dung mi ...
5.3.3. K thut iu ch
- Chun b (nh bi thuc tim truyn gluco).
- Tin hnh iu ch (nh bi thuc tim truyn gluco)
- Dn nhn: thnh phm thng dng trong
- Cng dng: cung cp cht in gii .