- Nn kinh t va tun theo cc quy lut ca KTTT, va chi phi cc yu t ca XHCN nhm m bo tnh nh hng XHCN. - L th ch kinh t th trng trong cc thit ch, cng c v nguyn tc vn hnh c t gic to lp v s dng pht trin lc lng sn xut, ci thin i sng nhn dn, v mc tiu dn giu nc mnh, x hi cng bng, dn ch, vn minh. - Ni cch khc: cng c hng cho cc ch th kinh t vn ng theo ui mc tiu kinh t - x hi ti a, ch khng n thun l mc tiu li nhun ti a. Kinh t th trng: ngi mua v ngi bn u tc ng vi nhau theo quy lut cung cu, gi tr xc nh gi c v s lng hng ha v dch v trn th trng. Kinh t th trng nh hng XHCN VN: l nn kinh t hng ha nhiu thnh phn vn hnh theo c ch th trng c s qun l cht ch ca Nh nc php quyn XHCN hng ti mc tiu dn giu nc mnh, x hi cng bng, dn ch, vn minh. I I . Nhng c im ging v khc nhau cn bn gia 2 hnh thc kinh t th trng TBCN v XHCN. - im ging: Nhng vn c bn ca nn kinh t do th trng quyt nh. Ni cch khc l nn kinh t hng ha chu s iu khin ca c ch th trng. - im khc: khc nhau v bn cht v i lp nhau c v ch s hu, qun l, phn phi v mc ch pht trin 1. Ch s hu: Kinh t th trng nh hng XHCN c nhiu hnh thc s hu, nhiu thnh phn kinh t ( bao gm c kinh t nh nc, kinh t tp th, kinh t c th tiu ch, kinh t t bn t nhn, kinh t t bn nh nc v kinh t c vn u t nc ngoi) trong kinh t tp th ngy cng tr thnh nn tng vng chc. Kinh t th trng TBCN da trn ch s hu t nhn t bn ch ngha, khng ch chu tc ng ca quy lut gi tr m cn chu tc ng ca quy lut gi tr thng d, l quy lut kinh t c bn v tn ti trong h thng cc quy lut kinh t khc ca TBCN. Xem quyn t hu i vi phng tin sn xut l thing ling c x hi v php lut bo v, s chuyn i quyn s hu phi thng qua giao dch dn s c. Trong hnh thi kinh t TBCN cc c nhn dng s hu t nhn t do kinh doanh bng hnh thc cc cng ty t nhn thu li nhun thng qua cnh tranh trong cc iu kin ca th trng t do: mi s phn chia ca ci u thng qua qu trnh mua bn ca cc thnh phn tham gia vo qu trnh kinh t. Thnh phn kinh t t nhn ng vai tr nng ng, lc y quyt nh tnh hiu qu ca nn kinh t t bn, cn thnh phn kinh t nh nc ch yu gii quyt cc vn x hi m bo cng n vic lm cho lc lng lao ng trnh gy xo trn ln trong x hi v kinh doanh trong cc ngnh cn thit nhng kh sinh li. Nhng cng s pht trin ca lc lng sn xut, cng ngy mu thun trong bn cht ch ngha t bn cng bc l su sc, chy theo li nhun n thun, cnh tranh khc lit, bc lt v phn ha giu ngho qu ng dn n Nh nc TBCN khng th lm tt cng tc iu tit x hi do n lun c xu hng bo v giai cp t sn, bc lt cc tn lp lao ng lm cho mu thun x hi ngy cng su sc hn. Hn th na, trong iu kin ton cu ha hin nay, n cn rng buc cc nc km pht trin trong qu o b l thuc v b bc lt theo quan h trung tm ngoi vi. C th ni, nn kinh t th trng TBCN ton cu ngy nay l s thng tr ca mt s t nc ln hay mt s tp on xuyn quc gia i vi a s cc nc ngho, lm tng thm mu thun gia cc nc giu v ngho. 2. Ch qun l: C t chc, c s lnh o ca ng CSVN v s qun l Nh nc XHCN: Nh nc di s lnh o ca ng CS c vai tr rt quan trng. Nh nc nh hng nn kinh t th trng bng nhng chnh sch kinh t v m v lut php, thc hin cc chng trnh pht trin kinh t - x hi trn c s vn dng quy lut gi tr v quy lut pht trin c k hoch cn i ton b nn kinh t quc dn; a nhng tin b khoa hc k thut hin i vo sn xiat, khng ngng nng cao nng sut lao ng, lm ra nhiu sn phm cht lng cao, gi r, c sc cnh tranh trn th trng quc t trong qu trnh hi nhp kinh t quc t v khu vc c iu hnh bi c nhn v cc doanh nghip t nhn nh hng n quyn li c nhn nn kinh doanh trong kinh t TBCN v c bn l t nh hng, t iu hnh, t pht theo quy lut ca th trng t do v quy lut cnh tranh hay l nn kinh t th trng. 3. V phn phi thu nhp: Kinh t th trng nh hng XHCN thc hin phn phi ch yu theo kt qu lao ng v hiu qu kinh t ng thi phn phi theo mc ng gp vn v cc ngun lc khc vo sn xut, kinh doanh v thng qua phc li x hi. + Tng trng kinh t gn lin vi bo m tin b cng bng ngay trong tng bc pht trin ( phn phi hp l t liu sn xut v kt qu sn xut, vic to iu kin cho mi ngi c c hi pht trin v s dng tt nng lc ca mnh. Khng ngn cm mi s lm giu m tri li khuyn khch mi ngi lm giu bng chnh ng theo ng php lut, ng thi thc hin xa i gim ngho, hn ch phn cc qu ng hai u). + Tng trng kinh t i i vi pht trin vn ha v gio dc, xy dng nn vn ha VN tin tin, m bn sc dn tc, nn cao dn tr, gio dc v o to con ngi, xy dng v pht trin ngun nhn lc ca t nc. _ Nh nc ch ng gii quyt ngay t u mi quan h gia tng trng vi bo m an sinh v cng bng x hi. Nn kinh t th trng nh hng XHCN kt hp hi ha ba vn sau: Mt l, kt hp vn li nhun v vn x hi, m bo cho c ch th kinh t c c li nhun cao, to iu kin kinh t chnh tr - x hi bnh thng cho s pht trin kinh t. Hai l, kt hp cht ch nguyn tc phn phi ca ch ngha x hi v nguyn tc kinh t hng ha: phn phi theo lao ng, theo vn, theo ti nngtrong nguyn tc phn phi theo lao ng l chnh. Ba l, iu tit phn phi thu nhp: nh nc cn c chnh sch gim khong cch chnh lch. C th ni cc yu t quyn t hu, thnh phn kinh t t nhn, kinh doanh t do, cnh tranh, ng lc li nhun, tnh t nh hng t t chc, th trng lao ng, nh hng th trng, bt bnh ng trong phn phi ca ci l cc khi nim gn lin vi nn kinh t TBCN. _ Nh nc TBCN tuy c thc t iu chnh, dung ha li ch ca cc giai cp, tng lp x hi khc nhau gim bt mu thun, n nh chnh tr, n nh x hi, v mc tiu pht trin kinh t. Song do nhiu nguyn nhn khc nhau, nht l do s chi phi iu tit ca cc quy lut kinh t ca CNTB, ca li ch giai cp nn s iu tit vn cn nhiu bt cp. 4. C ch th trng: C ch th trng XHCN l vic t chc gung my kinh t sao cho s vn hnh ca n ph hp vi quy lut kinh t c bn v cc quy lut kinh t khc ca CNXH kinh t th trng XHCN tuy vn chu tc ng ca quy lut gi tr (quy lut chung ca kinh t th trng), nhng ng thi cng chu tc ng ca quy lut kinh t c bn ( quy lut quy nh mc ch khch quan ca nn sn xut x hi ch ngha l khng ngng pht trin sn xut v nng cao i sng ca mi thnh vin trong x hi), v cc quy lut kinh doanh khc ca XHCN. C ch th trng TBCN l vic t chc gung my kinh t sao cho s vn hnhf ca n ph hp vi cc quy lut kinh t ca CHTB, trong quy lut sn xut ra gi tr thng d gi vai tr quyt nh, nhm em li li nhun ngy cng nhiu cho cc nh t bn, cc tp on, cng ty a quc gia. 5. Mc ch ca kinh t th trng nh hng XHCN: l pht trin lc lng sn xut hin i gn lin vi xy dng quan h sn xut mi, tin tin; thc y pht trin sn xut, x hi ha lao ng, ci tin k thut cng ngh, nn cao cht lng sn phm, to nhiu ca ci, lm giu x hi v ci thin i sng nhn dn, nhm phc v tt nht li ch ca i a s nhn dn v s pht trin bn vng ca t nc, pht trin kinh t xy dng c s vt cht k thut cho CNXH. I I I . Kinh t th trng l tt yu. 1. nh hng XHCN ca kinh t th trng VN: - CNXH m ng , Nh nc v nhn dn ta xy dng l mt x hi dn giu, nc mnh, dn ch, cng bng, vn minh; do dn lm ch; c nn kinh t pht trin cao, da trn lc lng sn xut; c nn vn ha tin tin, m a bn sc dn tc, con ngi c gii phng khi p bc, bt cng, c cuc sng m no, t do , hnh phc, pht trin ton din, cc dn tc trong cng ng VN bnh ng, on kt gip nhau cng tin b. - Hin nay KTTT c hin thc ha cc nc TBCN, nhng khng phi l thuc tnh ring ca ch chnh tr x hi ny, m l thuc tnh ph bin mang tnh quy lut ca tt c ch chnh tr - x hi da trn c s kinh t ca n l nn sn xut hng ha. Mc d CNXH v CNTB l hai ch chnh tr x hi khc nhau nhng cng ng trc s gii hn v ti nguyn, hng ha v dch v so vi nhu cu ca con ngi, nn nn sn xut tt yu l sn xut hng ha. Do , s cn thit phi qun l nn kinh t theo c ch th trng c iu tit hay c ch kinh t hn hp cng l l ng nhin. - Trong hu ht cc hnh thc t chc nh nc: nh nc ch n, nh nc phong kin, nh nc TBCN, nh nc no cng tha nhn s cng tn ti ca hai hnh thc s hu: s hu nh nc v s hu t nhn. Lch s pht trin hinh t ca cc nc TBCN cng chng t rng s cng tn ti ca hai hnh thc ny khng h ngn cn qu trnh lu thng hng ha. Ngc li chnh nh c b phn s hu nh nc ny m mt mt cc chnh ph c th hn ch bt c mt phn khuyt tt ca nn kinh t th trng. Mt khc, to ra mi trng cnh tranh lnh mnh gia cc hnh thc s hu, gia cc thnh phn kinh t. ( tp ch cng sn xy dng nn KTTT nh hng XHCN VN) 2. Kinh t th trng nh hng XHCN l tt yu VN: Trc 1986: kinh t bao cp: Nh nc qun l nn kinh t ch yu bng mnh lnh hnh chnh da trn h thng ch tiu php lnh chi tit p t t trn xung di. Cc doanh nghip hot ng trn c s cc quyt nh ca c quan nh nc, tt c phng hng sn xut, ngun vt t, tin vnu do cc cp thm quyn quyt nh. Nh nc giao ch tiu k hoch, cp pht vn, vt t, doanh nghip giao np sn phm cho nh nc, l nh nc b, li nh nc thu. Cc c quan hnh chnh can thip qu su vo hot ng sn xut kinh doanh ca cc doanh nghip nhng li khng chu trch nhim g v vt cht v php l i vi cc quyt nh ca mnh. Nhng thit hi vt cht do cc quyt nh khng ng gy ra th ngn sch phi gnh chu. Quan h hng ha tin t b coi nh, ch l hnh thc, quan h hin vt l ch yu. Nh nc qun l kinh t thng qua ch cp pht giao np. V vy, rt nhiu hng ha quan trng nh sc lao ng, pht minh sng ch, t liu sn xut quan trng khng c coi l hng ha v mt php l. B my qun l cng knh, nhiu cp trung gian va km nng ng, va sinh ra i ng qun l km nng lc, phong cch ca quyn, quan liu nhng li c hng quyn li cao hn ngi lao ng. Hnh thc th hin: - Bao cp qua gi: nh nc quyt nh gi tr ti sn, thit b, thp hn nhiu ln so vi gi tr thc ca chng trn th trng, do hch ton kinh t ch l hnh thc. - Bao cp qua ch tem phiu: nh nc quy nh ch phn phi vt phm tiu dng cho cn b, cng nhn vin theo nh mc qua hnh thc tem phiu. Ch tem phiu vi mc gi khc so vi gi th trng bin tin lng thnh hin vt, th tiu ng lc kch thch ngi lao ng. - Bao cp theo ch cp pht vn ca ngn sch, nhng khng c ch ti rng buc trch nhim i vi n v c cp. iu va lm tng gnh nng i vi ngn sch v lm vic s dng vn km hiu qu. - Kt qu: khng to c ng lc pht trin, lm suy yu kinh t XHCN, hn ch vic s dng v ci to cc thnh phn kinh t khc, km hm sn xut, ri lon phn phi lu thng, tiu cc x hi. cn i mi c ch qun l kinh t tr thnh cp thit. Sau 1986: nhn thc v kinh t th trng c s thay i cn bn. l mt nn kinh t hn hp, ngha l va vn hnh theo c ch th trng, va c s iu tit ca nh nc. cc quy lut khch quan ca nn kinh t th trng c tn trng v cc ngnh trng yu c nh nc qun l. Cc thng l quc t trong qun l v iu hnh kinh t c vn dng mt cch hp l. l mt nn kinh t a dng cc hnh thc s hu, nhng khu vc kinh t nh nc gi vai tr ch o trong nn kinh t. t ai thuc s hu ton dn. l nn kinh t pht trin mnh, hiu qu bn vng v ch ng hi nhp kinh t thnh cng. vic phn phi c thc hin ch yu theo kt qu lao ng v theo hiu qu kinh t, ng thi theo c mc ng gp vn. Vic phn b cc ngun lc v c tin hnh theo hng nng cao hiu qu, va theo hng gip thu hp khong cch gia cc a phng. Pht trin kinh t gn lin vi pht trin x hi cng bng, c ch trong tng bc, tng chnh sch pht trin. Pht trin kinh t gn vi bo v mi trng. cc t chc chnh tr - x hi, t chc x hi, ngh nghip v nhn dn c khuyn khch tham gia vo qu trnh pht trin kinh t. T duy ca ng v KTTT trong thi k i mi KTTT l thnh tu pht trin chung ca nhn loi: l thnh tu vn minh nhn loi, khng c thuc tnh x hi, KTTT c th s dng cc ch x hi khc nhau. Lch s pht trin nn sn xut x hi cho thy sn xut v trao i hng ha l tin quan trng cho s ra i v pht trin ca KTTT. Trong qu trnh sn xut v trao i, cc yu t th trng nh cung cu, gi c c tc ng iu tit qu trnh sn xut hng ha, phn b cc ngun lc kinh t v ti nguyn thin nhin n vn, t liu sn xut, sc lao ng.phc v cho sn xut v lu thng. Th trng gi vai tr l mt cng c phn b bng nguyn tc th trng. KTTT khng phi l ci ring ca CNTB. KTTT c mm mng t trong XH n l, hnh thnh trong XH phong kin, pht trin cao trong CNTB, KTTT v hng ha c cng bn cht l u nhm sn xut ra bn, u nhm mc ch gi tr v u trao i thng qua quan h hng ha tin t. Xy dng v pht trin KTTT khng phi l pht trin TBCN hoc i theo con ng TBCN v tt nhin, xy dng kinh t XHCN cng khng dn n ph nh KTTT. C th v s dng KTTT xy dng CNXH nc ta: - i hi VII ca ng (6/1991) trong khi khng nh ch trng tip tc xy dng nn kinh t hng ha nhiu thnh phn pht huy th mnh ca cc thnh phn kinh t va cnh tranh va hp tc, b sung cho nhau trong nn kinh t quc dn. KTTT khng i lp vi CNXH, n cn tn ti khch quan trong thi k qu ln CNXH. - l nn kinh t hng ha nhiu thnh phn vn hnh theo c ch th trng, c s qun l ca Nh nc theo nh hng XHCN. y l bc chuyn quan trng t nhn thc KTTT nh mt cng c, mt c ch qun l sang coi KTTT nh mt chnh th, l c s kinh t ca s pht trin theo nh hng XHCN. - Vo thi k i mi, chng ta ngy cng nhn r KTTT, nu bit vn dng ng th c vai tr rt ln i vi s pht trin kinh t - x hi. Kt qu: - Sau 20 nm, nc ta chuyn i thnh cng t th ch kinh t tp trung quan liu, bao cp sang th ch KTTT nh hng XHCN. ng li i mi ca ng c th ch ha thnh php lut, to hnh lang php l cho KTTT nh hng XHCN hnh thnh v pht trin. - Ch s hu vi nhiu hnh thc v c cu kinh t nhiu thnh phn c hnh thnh: t s hu ton dn v tp th, t kinh t quc doanh v hp tc x l ch yu chuyn sang nhiu hnh thc s hu, nhiu thnh phn kinh t an xen, hn hp, trong s hu ton dn nhng t liu sn xut ch yu v kinh t nh nc gi vai tr ch o. iu to ra ng lc v iu kin thun li gii phng sc sn xut khai thc tim nng trong v ngoi nc vo pht trin kinh t - x hi. - Cc loi th trng c bn ra i v tng bc pht trin thng nht trong c nc, gn vi th trng khu vc v th gii. C ch th trng c s qun l ca nh nc ang i vo cuc sng thay cho c ch k hoch ha tp trung. Cc doanh nghip, doanh nhn c t ch sn xut, kinh doanh, cnh tranh lnh mnh. - Vic pht trin kinh t vi gii quyt cc vn x hi, xa i, gim ngho t nhiu kt qu tch cc. Hn ch: - Qu trnh xy dng, hon thin th ch KTTT nh hng XHCN cn chm, cha theo kp yu cu cng cuc i mi, hi nhp kinh t quc t. H thng php lut, c ch, chnh sch cha y , ng b, thng nht. - Vn s hu, qun l phn phi trong doanh nghip nh nc cha gii quyt tt. Doanh nghip thuc khi thnh phn kinh t khc cn b phn bit i x. C ch xin cho cha khc phc trit . - C cu t chc, vn hnh ca nh nc cn nhiu bt cp, hiu qu, hiu lc cn thp. Ci cch hnh chnh cn chm, cha t yu cu mc tiu ra. T tham nhng, quan liu vn cn nghim trng. - C ch chnh sch cc lnh vc vn ha x hi i mi cn rt chm, cht lng dch v y t, gio dc o to cn thp. Khong cch giu ngho gia cc tng lp dn c v cc vng ngy cng ln. H thng an ninh x hi cn s khai Nguyn nhn: - Vic xy dng th ch KTTT nh hng XHCN l vn hon ton mi cha c tin l trong lch s. Nhn thc nh hng XHCN cn nhiu hn ch do cng tc l lun cha theo kp i hi ca thc tin. - Nng lc th ch ha v qun l t chc thc hin nh nc cn chm, nht l trong vic gii quyt cc vn x hi cn bc xc. - Vi tr tham gia hoch nh chnh sch, thc hin gim st ca cc c quan, mt trn t quc, cc on th chnh tr - x hi, cc t chc x hi, ngh nghip cn yu.
Nhm: 1. L Nht Minh 2. Dng Th Hong 3. Phm T Linh 4. Nguyn Xun ng Anh 5. Cao Xun Thnh