Chng 1: Tng quan v h thng thng tin v tinh.

1.1 S lc qu trnh pht trin.

Truyn tin qua v tinh c th xem nh mt bc pht trin nhy vt ca thng tin v tuyn
chuyn tip. tng v cc trm chuyn tip v tuyn t trn cao ln tng tm chuyn
tip c t trc khi cc v tinh nhn to ra i, nm 1945, Athur C. Clark cng b cc
tng v mt trm chuyn tip v tuyn nm ngoi Tri t, bay quanh Tri t theo qu o
ng b vi chuyn ng quay ca Tri t, tc v tinh a tnh, nm 1955, J. R. Pierce
xut cc tng c th v thng tin v tinh v v tinh vin thng. Cc tin b vt bc trong
k thut khng gian trong giai on cho php cc tng ny sm tr thnh hin thc:
1957 : Sputnik I, v tinh nhn to u tin ca loi ngi c phng thnh cng.
1960 : Th nghim v tinh th ng Echo I, l mt qu bng ph kim loi, hot
ng cao 1600 Km, dng phn x sng v tuyn.
1962 : Tesla I, v tinh chuyn tip (c b pht p) hot ng trn qu o ellip vi
cao 950 5650Km, truyn thnh cng tn hiu truyn hnh gia Chu u v Hoa k.
1965 : Early Bird (Intelsat I), v tinh vin thng thng mi hot ng trn qu o a
tnh, c a vo hot ng. Early Bird nng 38Kg, c kh nng chuyn tip 240 knh
thoi.


V t n nay, s lng v tinh vin thng khng ngng tng nhanh v hin nay, mng vin
thng trn Th gii rt kh c th m bo c nhim v ca mnh nu khng c thng tin v
tinh.
Thng tin v tinh c bit c u th trong cc trng hp :
C ly lin lc ln
Lin lc im n a im trn phm vi rng cng nh phm vi ton cu
Lin lc n cc trm di ng trn phm vi rng (tu vin dng, my bay, cc o
n thm him,)

Ngoi nhim v chuyn tip tn hiu vin thng gi ln t mt t, thng tin v tinh cng dng
truyn tn hiu thu thp c t khng gian v Tri t, trong c mt s kin ng ch
l t nm 1965, Mariner IV ca M truyn thnh cng cc hnh nh thu c t sao Ha v
Tri t. Trong thi gian gn y, mt s h thng thng tin v tinh a vo s dng cc v
tinh c thm cc chc nng ghp knh v chuyn mch, hot ng nh nhng trm tng i v
tuyn v thc hin ni mng gia cc v tinh vi nhau v vi cc trm mt t, to thnh mt
mng vin thng ( v d nh h thng IRIDIUM, Teledesic, v.v ).
Bo co ny ch yu cp ti cc h thng dng v tinh a tnh lm cc trm chuyn tip v
tuyn, cc h thng v tinh vin thng khc ch c cp mc s lc.

1.2: Cc phn t c bn trong thng tin v tinh

V tinh vin thng : l cc trm lin lc bay trn qu o quanh Tri t, c kh nng thu tn
hiu v tuyn, lm cc cng vic x l tn hiu cn thit ri pht li. Trong sut qu trnh hot
ng, v tinh khng cn n nng lng bay, ch c mt lng nng lng nh hiu
chnh qu o khi cn thit, nng lng dng cho cc thit b vin thng c cung cp bi cc
tm pin mt tri kt hp vi cc b c-quy d tr. Trong khi bay, v tinh cng cn cc h thng
t ng xc nh v tr v n nh phng v v tinh lun ng v tr v cc anten lun
hng v cc hng cn thit m bo duy tr thng tin lin lc c thng sut. Hnh 1 m
t mt v tinh tng i in hnh v hnh 2 m t s khi ca phn chuyn tip v tuyn
n gin trong mt mt v tinh





Trm mt t : l cc trm lin lc trn mt t, chu trch nhim lin lc vi v tinh m
bo duy tr lung thng tin lin lc, mt s trm mt t cn c nhim v kim sot, iu khin
v tinh v h tr cc h thng t n nh ca v tinh. Hnh 3 m t phn x l truyn tin ca
mt trm mt t.
Lung tn hiu hng t mt t ti v tinh gi l lung ln (Up Link), lung theo hng
ngc li, t v tinh xung mt t, gi l lung xung (Down Link). Hnh 4 m t mt h
thng thng tin v tinh thuc loi n gin nht



Cc loi qu o v tinh : chuyn ng ca v tinh quanh Tri t b chi phi ch yu bi
qun tnh ca v tinh v lc hp dn ca Tri t to thnh nhng qu o nht nh, cc qu
o ca v tinh c chia lm hai loi c bn :
Qu o tm thp v qu o tm trung : c hnh elip, cao trung bnh vo khong 250Km
n 1000Km cho tm thp v 10.000Km n 14.000Km cho tm trung bnh. i vi cc loi v
tinh theo qu o ny, u im quan trng nht l c ly lin lc ngn, nhng v tr biu kin ca
n nhn t mt im c nh trn mt t thay i lin tc, iu ny gy kh khn cho vic nh
hng anten trn v tinh cng nh trn mt t v khng th duy tr lin lc lin tc trc tip
vi v tinh (v c lc b khut sau ng chn tri).
Qu o a tnh : l qu o trn nm trn cng mt phng vi Xch o, c cao khong
36.000 Km so vi mt t (bn knh qu o 42.164,2 Km tnh t tm Tri t).V tinh theo
qu o ny s c chu k bay quanh Tri t l 24 gi, trng vi thi gian Tri t t quay
quanh mnh, qu o ny c gi l qu o ng b. Nu chiu bay ca v tinh trng vi
chiu quay ca Tri t, vn tc biu kin ca n so vi mt im bt k trn Tri t s bng
0, ngha l n s dng nh ng yn khi quan st t mt t. Cc v tinh bay trn qu o ny
c gi l v tinh a tnh (geostationary satellite). Qu o ny cn c gi l vnh ai
Clark (Clark belt) ghi nh cng lao ca Athur C. Clark.

Cc v tinh a tnh c th m bo thng tin lin lc mt cch lin tc nn c tm quan trng
rt ln trong thng tin v tinh. Vi ba v tinh a tnh t cch u nhau trn qu o, c th
thc hin lin lc n hu ht cc vng trn Tri t (tr cc vng gn hai cc ca Tri t)
bng cch chuyn tip tn hiu qua mt hoc hai v tinh. Nhc im ca phng thc s dng
v tinh a tnh l :

C ly lin lc qu ln
Ch c mt qu o a tnh duy nht quanh Tri t nn s lung v tinh t trn
qu o ny b gii hn. Hin nay nay mt s vng cho php khong cch ti t
hiu gia hai v tinh l 2
o
.

tng kh nng s dng qu o a tnh, cn dng mt s gii php tng hiu sut
s dng tn s nh:
phn cc sng trc giao (thng hoc quay).
dng cc anten hng tnh mnh to thnh cc bp sng im (spot beam)
tp trung tn hiu n ni cn thit
dng cc k thut iu ch ph hp, k thut tri ph, v.v


1.3ng truyn v bng tn trong thng tin v tinh

Tn hiu lin lc gia v tinh v mt t phi i qua ton b b dy kh quyn
nn phi chu tc ng ca :
Suy hao do cc cht kh (ch yu l Oxy) v hi nc (k c my, sng m)
trong kh quyn.
Suy hao do ma, tuyt, ma .
Nhiu do thng ging tng i lu.
Nhiu do thng ging tng in ly.
Mt khc, do chi ph a v tinh ln qu o rt cao v tng theo khi lung
v tinh nn cn chn di tn sao cho kch thc v trng lng thit b nh,
trong anten chim phn rt quan trng.



Qua th trong hnh 7, ta thy khong tn s trn 10 GHz b nh hng nng bi ma,
ng thi di tn 60 GHz cn b hp th mnh bi Oxy trong kh quyn ( ngoi ra Oxy
cn hp th mnh di tn 119 GHz v hi nc hp th mnh di 183 GHz ).

Hin nay, hai bng tn c dng ph bin nht trong thng tin qua v tinh a
tnh l bng C .



1.4 nh v v duy tr v tinh trn qu o

a, Phng v tinh ln qu o a tnh
+Phng tin phng:
Dng tu con thoi: loi ny c dng li nhiu ln, tin cy cao, gi
thnh t. Nh tu con thoi M, Colombia...
Dng tn la y nhiu tng: loi ny khng s dng li c, gi thnh
phng r, ngy nay dng tn la y nhiu tng ang c s dng rng
ri., nh tn la Proton (Nga), Delta (M), Long March (Trung Quc).

Qu trnh phng v tinh ln qu o ph thuc vo loi tn la y, v tr a l
ca bi phng v cc vn lin quan n phn h thng tin. Song phng php
phng kinh t v quy chun nht l da trn qu o chuyn tip Hohmann.

+Phng php phng da trn qu o Hohmann:


-Giai on 1: dng tn la y nhiu tng a v tinh ln qu o
LEO c cao 200Km, V=7784 m/s.
-Giai on 2: ti im nng ca qu o LEO, dng tn la y nhiu
tng thc
hin tng tc vi Vphng =10234 m/s a v tinh sang qu o
chuyn tip
Elip c vin im thuc qu o a tnh (h=35.786km) v cn im
thuc qu
o LEO (h=200km), cn c gi l qu o Huhmann.
-khi v tinh chuyn ng qua vin im ca qu o Hohmann th
s dng ng c y vin im t trong v tinh a v tinh v qu
o a tnh v v v tr ca n.
b, a v tinh vo qu o a tnh

Qu trnh nh v v tinh bt u khi v tinh c a vo qu o
chuyn tip bao gm qu trnh a v tinh vo qu o xch o v sau
t t a v tinh vo v tr a tnh ca n. thc hin c qu trnh
ny, cc ng c y vin im APM, cc ng c phn lc ca v tinh
c iu khin bng cc trung tm v cc trm iu khin t ti cc v
tr khc nhau ca tri t. Cc trung tm iu khin thc hin cc chc
nng sau:
Xc nh t th ca v tinh.
Tnh ton cc thng s ti u cho qu trnh iu khin v tinh t
qu o Hohmann sang qu o trn.
Xc nh cc thng s ca ng c hiu chnh hng ca v tinh
Gim st v o cc thng s qu o ca v tinh so snh vi trng
thi cui cng ca v tinh nh d kin.
c, Duy tr v tinh trn qu o
Cc cng vic chnh c thc hin trong qu trnh duy tr v tinh trn
qu o :
Cc dao ng ca v tinh xung quanh v tr qu o theo hng
ng Ty, Nam Bc phi c duy tr trong khong 0,1 .
T th v tinh phi c gim st v hiu chnh m bo anten
v tinh lun lun hng v cc vng mong mun ca tri t.