Professional Documents
Culture Documents
Mc lc
Chng 1 ...................................................................................................... 5
TNG QUAN V TN HIU V H THNG ....................................... 5
1.1TIN TC TN HIU V H THNG THNG TIN. ..................................................... 5
1.1.1Tin tc v tn hiu: .................................................................................................... 5
1.1.2H thng thng tin: ................................................................................................... 5
1.2PHN LOI TN HIU ...................................................................................................... 7
1.2.1Cc rng buc tn hiu: ............................................................................................ 7
1.2.2C s phn loi tn hiu ............................................................................................ 7
1.3TN HIU XC NH TN HIU NGU NHIN ......................................................... 7
1.3.1Tn hiu xc nh ....................................................................................................... 7
1.3.2Tn hiu ngu nhin................................................................................................... 8
1.4 TN HIU LIN TC TN HIU RI RC .................................................................. 8
1.4.1Tn hiu lin tc......................................................................................................... 8
1.4.2Tn hiu ri rc ......................................................................................................... 8
1.5 TN HIU NNG LNG TN HIU CNG SUT .................................................. 9
1.5.1Tn hiu nng lng .................................................................................................. 9
1.5.2Tn hiu cng sut ..................................................................................................... 9
1.6 MT S PHN LOI TN HIU KHC: ........................................................................ 9
1.7BIU DIN GII TCH TN HIU: ................................................................................. 10
1.7.1Biu din ri rc tn hiu ........................................................................................ 10
1.7.2Biu din vc t tn hiu .......................................................................................... 11
1.7.3Biu din tn hiu bng chui hm trc giao .......................................................... 12
1.7.4Biu din lin tc tn hiu ....................................................................................... 15
Chng 2 .................................................................................................... 18
PHN TCH TN HIU TRONG MIN THI GIAN ........................ 18
2.1M HNH XC NH CA TN HIU VT L .......................................................... 18
2.2 CC THNG S C TRNG CA TN HIU ......................................................... 18
2.2.1 Tch phn tn hiu: .................................................................................................. 18
2.2.2 Tr trung bnh tn hiu: ........................................................................................... 18
2.2.3 Nng lng tn hiu: ............................................................................................... 19
2.2.4 Cng sut trung bnh tn hiu: ................................................................................ 20
2.3TN HIU XC NH THC .......................................................................................... 20
2.3.1. Tn hiu nng lng .............................................................................................. 20
KHOA IN IN T
BI TP CHNG 2............................................................................... 36
Chng 3 .................................................................................................... 40
PHN TCH TN HIU TRONG MIN TN S ............................... 40
3.1 U NHC IM CA PHN TCH PH ................................................................. 40
3.1.1 u im .................................................................................................................. 40
3.1.2 Nhc im ............................................................................................................ 40
3.2 PH TN HIU NNG LNG ..................................................................................... 40
3.2.1 nh ngha.............................................................................................................. 40
3.2.2Ph mt s tn hiu nng lng thng dng. .......................................................... 40
3.2.2 Cc tnh cht ca phn tch Fourier. ..................................................................... 43
3.3 PH TN HIU CNG SUT KHNG TUN HON ................................................. 46
3.3.1Ph ca tn hiu khng tun hon .......................................................................... 46
3.4 PH TN HIU CNG SUT TUN HON ................................................................ 47
3.4.1 nh ngha.............................................................................................................. 47
3.4.2 Cc tnh cht .......................................................................................................... 47
3.5 MT PH NNG LNG - MT PH CNG SUT................................... 51
3.5.1Mt ph nng lng ........................................................................................... 51
3.5.2 Mt ph cng sut ............................................................................................. 52
KHOA IN IN T
BI TP CHNG 3: ............................................................................. 54
Chng 4 .................................................................................................... 60
H THNG TUYN TNH ..................................................................... 60
4.1 TCH CHP ...................................................................................................................... 60
4.1.1 nh ngha.............................................................................................................. 60
4.1.2 Cc tnh cht ca tch chp ................................................................................... 61
4.2 H THNG TUYN TNH BT BIN .......................................................................... 62
4.2.1H thng tuyn tnh Bt bin(LTI) ....................................................................... 62
4.2.2H thng tuyn tnh Bt bin(LTI) ....................................................................... 62
4.3 QUAN H GIA CC C TRNG NG VO V NG RA:................................. 63
4.3.1Biu thc quan h ................................................................................................... 63
4.3.2Mt s v d: ........................................................................................................... 64
BI TP CHNG 4............................................................................... 66
Chng 5 .................................................................................................... 69
TN HIU IU CH .............................................................................. 69
5.1 C BN V IU CH TN HIU ................................................................................ 69
5.1.1 V tr ca iu ch trong h thng thng tin .......................................................... 69
5.1.2 Mc ch ca vic iu ch tn hiu ....................................................................... 69
5.1.3 Phn loi cc phng php iu ch..................................................................... 70
5.2 IU CH TNG T ................................................................................................... 70
5.2.1 Sng mang trong iu ch tng t ....................................................................... 70
5.2.2 iu ch bin (Amplitude Modulation)............................................................. 71
5.2.3 iu ch gc........................................................................................................... 82
5.3 IU CH XUNG ............................................................................................................ 90
5.3.1 Sng mang trong iu ch xung ............................................................................. 90
5.3.2 iu ch PAM (Pulse Amplitude Modulation): ..................................................... 91
5.3.3 Cc h thng iu ch xung khc .......................................................................... 95
BI TP CHNG 5 ..................................................................................................... 97
KHOA IN IN T
KHOA IN IN T
Chng 1
TNG QUAN V TN HIU V H THNG
Mc ch:
Hiu c cc khi nim v tin tc (d liu), tn hiu v h thng thng tin.
Cc phng php biu din tn hiu v h thng.
Phng php phn loi tn hiu.
Cc php x l c bn trn tn hiu.
1.1TIN TC TN HIU V H THNG THNG TIN.
1.1.1Tin tc v tn hiu:
nh ngha:
Tn hiu l biu din vt l ca thng tin (tin tc d liu).
Biu din vt l: phng php th hin m qua ta thy c ln,qui lut bin
thin,cc thng s ca tin tc.
biu din vt l tin tc ta c th dng mt hm ton hc, hnh v( th), bng(thng
k)
V d:
Tn hiu nghe thy: m thanh l mt dng tin tc,tai ngi c th cm nhn(nghe)
c,nhng x l,truyn i th tin tc m thanh ny phi c bin i thnh mt tn hiu
in tng ng(tn hiu m thanh).
Tn hiu nhn thy: hnh nh hay l mt video
1.1.2H thng thng tin:
Tin tc mun c truyn i t ngun tin n ni nhn tin phi thng qua mt hoc nhiu
h thng thng tin. Nh vy h thng thng tin l tp hp cc phng tin k thut cn thit
nhm to ra mt ng truyn thng gia hai im no vi trung thc v tin cy theo
Hnh 1.1
KHOA IN IN T
Station B
Station C
KHOA IN IN T
KHOA IN IN T
x(t)
t
0
Hnh 1.3a: Tn hiu tng t
1.4.2Tn hiu ri rc
nh ngha:
KHOA IN IN T
0
Hnh 1.3b: Tn hiu
lng t
x(nTs)
8
6
4
2
nTs
nTs
0
Hnh 1.4a: Tn hiu ly mu
0
Hnh 1.4b: Tn hiu s
KHOA IN IN T
X(w)
a)
w
-w1
0 w1 0
X(w)
b)
w
w2
w1
w1
w2
X(w)
c)
w
-w2
-w1
w1 w2
X(w)
d)
w
w2
0 w1
w1
w2
Ngoi cc loi tn hiu nu trn cn c nhng loi tn hiu khc theo tn s nh sau:
Tn hiu tn s thp (Hnh 1.5a) v tn hiu tn s cao (Hnh 1.5b)
Tn hiu di hp (Hnh 1.5c) v tn hiu di rng (Hnh 1.5d).
Tn hiu tn s thp(m tn) v tn hiu tn s cao (cao tn).
Tn hiu c thi hn v bin hu hn.
Tn hiu chn, tn hiu l.
Tn hiu mt chiu v tn hiu xoay chiu.
Tn hiu nhn qa: tn hiu xc nh trong khong thi gian t ln hn hay bng 0 (tn
hiu bng 0 nu t < 0). Ngc li nhng tn hiu bng khng trong khong thi gian t
0,xc nh khc 0 trong khong thi gian t < 0 gi l tn hiu phi nhn qu.
1.7BIU DIN GII TCH TN HIU:
1.7.1Biu din ri rc tn hiu
Nguyn tc biu din ri rc tn hiu x(t) c da trn php khai trin tn hiu di dng
mt t hp tuyn tnh cc hm bit k(t); k = 1, 2, , n. Dng tng qut nh sau:
n
x(t ) k k (t )
k 1
KHOA IN IN T
(1.1)
x(t)
3 (t )
2 (t )
1 (t )
1
Hnh 1.6: Biu din vecter ca mt tn hiu (n=3)
1/ 2
(1.2)
Tng t, khong cch Euclid gia 2 tn hiu x(t) v y(t) trn mt khong thi gian T l:
2
d(x,y) = K x(t ) y (t ) dt
T
1/ 2
(1.3)
Tt c cc tn hiu (thc hay phc theo thi gian t) xc nh trong khong [t1, t2], c tch
phn ca bnh phng tn hiu hu hn, to nn mt khng gian tn hiu L2(t1, t2). Chun
ca khng gian c xc nh bi:
KHOA IN IN T
1/2
t 2
2
|| x || = x (t ) dt
t1
(1.4)
Khong cch gia 2 tn hiu x(t) v y(t) thuc khng gian L2(t1, t2) l khong cch
Euclid:
1/2
t2
2
d(x, y) = ||x y|| = x (t ) y (t ) dt
t
(1.5)
Tch v hng ca 2 vecter x = (x1, x2, , xn) v y = (y1, y2, , yn) c ta thc hay
phc c cho bi quan h:
n
x y*
x.y =
i 1
(1.6)
x (t )y * (t )dt
< x, y* > =
(1.7)
t1
Hai tn hiu x(t) v y(t) c gi l trc giao trong khng gian L2(t1, t2) nu:
t2
< x, y* > =
x (t )y * (t )dt
=0
(1.8)
t1
~
x (t ) k k (t )
(1.9)
k 1
(1.10)
Bnh phng ca chun || e || c gi l sai s bnh phng trung bnh. Nh vy, ta phi
chn k ng vi mt c s k (t )sao cho khong cch d(x, ~x ) l ti thiu.
Theo nh l v chiu th khong cch d(x, ~x ) gia hm x(t) v xp x gn ng (1.9) ca
n l cc tiu nu sai s xp x gn ng e(t) = x(t) - ~x (t ) trc giao vi hm k(t) tc:
KHOA IN IN T
< e, *k > = 0 ; k
(1.11)
Cng nh trong hnh hc Euclid, nh l ny l s khi qut ca nhn xt: khong cch
ngn nht gia mt im v mt mt phng l chiu di ca ng vung gc v t im
n mt phng.
Chng minh (1.11) :
m
x (t ) x (t )
x (t ) k k (t ) ca x(t). Ta cn chng minh ~
k 1
d (x, y) =
t1
(
k 1
k ) *k (t )
(1.12)
k 1
, *l k x, *l ; l = 1,2, , m
(1.13)
(1.14)
(1.15)
Nh vy:
x(t) =
X n n (t )
Xe
( j 2 nt /T )
(1.16)
t1 T
x(t ) e( j 2 nt /T ) dt
(1.17)
t1
x(t) = a0 +
(a
n 1
(1.18)
vi:
t0 T
1
a0 =
T
2
an =
T
x(t )dt
(1.19)
(1.20)
t0
t0 T
2
bn =
T
t0
t0 T
(1.21)
t0
V d 1.1:
Trin khai thnh chui Fourier tn hiu (h1.7) sau:
x(t)
0
-3T
-T/2
Gii:
t
T/2
Hnh 1.7
2
3T
4
an =
3T
an =
3T
T /2
f (t )dt
0
T /2
T /2
2
A
A dt
3T 0
3
4A
2A
n 2 A n
sin
Sa
n
3
3
3
bn = 0 (hm chn)
KHOA IN IN T
2
2
Chuky 3T
sin nw0 t
T /2
0
4A
T
4 A3T
2T
sin nw0
sin n
3Tnw0
2 3Tn2
3T 2
Vy x(t) = a0 +
A 2 A n
Sa
cos nw0 t
3 n 1 3
3
1; t 0
(1.22)
x(t) =
x(nT )Sa2f
(t nT )
(1.23)
x(t ) X ( s ) ( s, t )ds; s
(1.24)
(t , f ) e
j 2ft
( f , t ) e
Ta c:
KHOA IN IN T
X (f ) x (t ) (t , f )dt x (t )e j 2 ft dt
j 2 ft df
x (t ) X (f ) (f , t )df X (f )e
- t
(1.25)
.1(t) ; > 0.
Gii:
Ta c: X(w) =
x (t )e jwt dt
t jwt
e e dt
0
1
e jwt
( jw )
(t , s ) (t s )
1
( s, t )
(t s )
Ta c:
1
X ( s ) x(t ) (t s ) dt
x(t ) X ( s) 1 ds
(t s)
d. Bin i Laplace
Vi bin i Laplace th:
(t , s ) e st
( s, t ) e st
X (s ) x (t )e st dt
Ta c:
x (t ) X (s )e st ds
KHOA IN IN T
(1.27)
(1.26)
1
jw
BI TP CHNG 1
1.1. Tm ph tn hiu
A;T / 2 t T / 2
a. x(t )
0; ni khac
b. x(t ) e
; 0
1.2. Tm tn hiu trong min thi gian x(t) nu ph X(w) tng ng ca tn hiu l:
j / 2
;0 w wo
e
a. X ( w)
j / 2
; wo w 0
e
1;0 w wo
b. X(w)
0; ni khac
1.3. Bin i thnh chui phc Fourier trong khong [-T, T ] ca tn hiu
x(t)
A
t
a.
-T/2
0 T/2
x(t)
A
b.
t
-T/2
KHOA IN IN T
0 T/2
Chng 2
PHN TCH TN HIU TRONG MIN THI GIAN
Mc ch:
Hiu r cc tn hiu thng dng.
Cc thng s c trng ca tn hiu.
Cc php phn tch tn hiu trong min thi gian.
2.1M HNH XC NH CA TN HIU VT L
Mt tn hiu s c m t hoc l bng m hnh xc nh hoc l m hnh ngu nhin.
Vi tn hiu c coi l thnh phn ti nng lng th n s c m t bng m hnh xc
nh. Vi tn hiu trong cc h thng thng tin hay trong cc h thng o lng th tn hiu
c m t bng tn hiu ngu nhin.
Vic xem xt tn hiu xc nh s l c s phn tch cc tn hiu ngu nhin. Tuy nhin
hu nh trong tt c cc h thng thng tin, bn cnh cc tn hiu ngu nhin lun c cc tn
hiu xc nh (sng mang, tn hiu ng b)
Tn hiu xc nh c m hnh ton hc l cc hm thc hoc phc theo thi gian hoc cng
c th l cc hm phn b.
2.2 CC THNG S C TRNG CA TN HIU
2.2.1 Tch phn tn hiu:
L kt qu ca vic phn tch tch phn tn hiu trong khong thi gian tn hiu tn ti (xc
nh):
Mt tn hiu tn ti trong thi gian v hn:
x x(t )dt
; - < t <
(2.1.1)
x x (t )dt
; - < t <
(2.1.2)
t1
KHOA IN IN T
t2
x (t )dt
t1
t1
(2.2)
x(t )dt
(2.3
1 0
x
x (t )dt
T t
0
(2.4)
V d 2.2.1:
t
1
x lim
2
1
1
1
t
(1
e
)
dt
lim
0 lim 2
2
2
x (t ) dt
V d 2.2.2:
t c
)
b
KHOA IN IN T
(2.5)
Ex x 2
| x (t ) |
dt
b
2
a2 dt a2 b
b
2
Px t1, t 2 x
t
1
x (t ) dt
t1
(2.6)
x (t )
dt
(2.7)
Px x
2
1 0
x (t ) dt
T t
0
(2.8)
Nhn xt:
Da vo cc thng s nng lng ca tn hiu m ngi ta phn chia chng thnh hai loi
quan trng l:
Tn hiu c nng lng hu hn (0 < Ex < )
Tn hiu c thi hn hu hn hay c cng sut trung bnh hu hn (tn hiu cng sut) nu
0 < Px <
2.3TN HIU XC NH THC
2.3.1. Tn hiu nng lng
a. Tn hiu nng lng c thi gian hu hn
i) Xung vung gc
KHOA IN IN T
c
0
K hiu:
t c
=
b
x(t) =a
a/2
(2.9)
Tch phn: x ab
Nng lng: Ex = a2b
x(t)
K hiu:
2b
t c
x(t) = a
(2.10)
Tch phn: x ab
Nng lng: Ex =
2 2
a b
3
x(t)
Biu thc:
t
(2.11)
x(t ) X cos( wo t )
/
w
o
Tch phn: x
2X
wo
Nng lng: Ex =
X 2
KHOA IN IN T
x(t)
t
2 wo
i4) Xung hm m
/2w0
Biu thc:
t T / 2
x(t ) Xe t
;>0
T
Tch phn: x
Nng lng: Ex =
(2.12)
1 e T
X2
1 e 2T
2
Biu thc
x(t) = Xe
-t
.1(t) ; > 0
Tch phn: x
(2.13)
0
Nng lng: Ex =
x(t)
X2
2
x(t)
Biu thc:
x(t ) Xe t sin( wo t ).1(t )
Tch phn: x X
Nng lng: Ex =
;>0
wo
wo2 2
2.14)
2
wo
wo
Hnh 2.6: Dng tn hiu sin suy gim theo hm m
0
X 2 wo2
4 ( 2 wo2 )
iii) Tn hiu Sa
X x(t)
x(t ) Sa( wo t ) wo t
1; t 0
Tch phn: x
KHOA IN IN T
wo
(2.15)
2
wo
wo
wo
2
wo
wo
Nng lng: Ex =
i4) Tn hiu Sa
x(t)
X
x(t ) ( w t ) 2
o
1; t 0
Tch phn: x
(2.16)
2
wo
wo
wo
2
wo
wo
Nng lng: Ex =
2
3wo
(2.17)
Tch phn: x 1
Nng lng: Ex =
x(t)
t
x(t)
1
Biu thc:
1; t 0
x(t ) 1(t ) 1 / 2; t 0
0; t 0
Tr trung bnh: x 1 / 2
(2.18)
KHOA IN IN T
x(t)
t
0
Hnh 2.11: Dng tn hiu hm m tng dn
x(t)
1
Biu thc:
x(t ) (1 e t ).1(t ); 0
t
(2.19)
Tr trung bnh: x 1 / 2
-1
Hnh 2.12: Dng tn hiu sign(t)
x(t ) Sgn(t ) 0; t 0
1; t 0
x(t)
Tr trung
(2.20)
Cng sut: Px = 1
-2 - 0
Biu thc:
t
x(t ) Si (t ) Sa( )d
(2.21)
Tr trung bnh: x 0
Cng sut: Px = /2
b. Tn hiu tun hon c cng sut trung bnh hu hn
X
i) Tn hiu sin
2
wo
Biu thc:
x(t ) X sin(wot ); t
wo
-X
wo
T
2
t
T
2
-X
Hnh 2.15: Dy xung vung lng cc
KHOA IN IN T
2
wo
(2.22)
x(t)
x(t)
X
0
t
T
Cng sut: Px
X2
(t)
1
(2.23)
(t )dt 1
(2.24)
a (t )dt a
(2.25)
KHOA IN IN T
2) Quan h vi bc nhy n v
(t
, )dt , 1(t );
d1(t )
(t )
dt
(2.26)
(2.27)
4) Tnh cht lc
Nu x(t) l tn hiu bt k th
(2.29)
(2.30)
5) Thay i thang (
t
to
) t o . (t )
(2.31)
(2.32)
x(t , ) (t t , )dt ,
x(t t
, ) (t , )dt , x(t )
x(t ) (t t o ) x(t t o )
(2.34)
iii) Phn b , (t )
, (t ) l m hnh ton hc ca xung kp v
cng hp m ti t = 0 c bc nhy t 0 n
, xung - ri tr v 0.
, (t )dt 0
(2.33)
1
2
t
-1/2 0
1/2
(2.35)
,
,
x(t ) (t to )dt x (to )
KHOA IN IN T
1/2
(2.36)
-1/2 0
1
2
(2.38)
b. Phn b lc
|||(t)
1
t
||| ( )
T
T
(2.39)
(t nT )
-2T
-T 0
2T
x(nT ) (t nT )
(2.40)
(2.41)
x(t )
1
t
||| ( )
T
T
x(t nT ); x(t ) : t T
(2.42)
(2.43)
(2.44)
(t n )
(2.45)
V d 2.1
Ta c th vit biu thc cho dy xung vung n cc hnh 2.16 vi = T/2 nh sau:
x(t ) X (
t
1
t
) ||| ( )
T /2 T
T
(t nT )
T /2
(2.46)
Cc Rex(t ), Imx(t )l cc thnh phn thi gian thc nn n cng c nhng thng s nh
tn hiu xc nh:
x(t )
Ex
(2.47)
dt
t2
Px
x (t )
t1
1
Px
T
t 0 T
dt
t1
1
Px lim
2
(2.48)
x (t ) dt
(2.49)
x (t ) dt
(2.50)
t0
Nhn xt: y, cc biu thc v cng sut, nng lng cng nh i vi tn hiu
thc nhng ch khc ch l bnh phng bin (modul) tn hiu ch khng phi
bnh phng tn hiu.
V du 2.2:
x(t ) e
jwo t
= cos(wot) + jsin(wot)
Vi mi t, ta lun c Px
1
T
jwo t 2
dt
1
dt 1
T
0
(2.51)
(2.52)
1
x(t ) x (t )
2
V phn o:
KHOA IN IN T
(2.53)
Imx(t )
1
x(t ) x (t )
2j
(2.54)
x Re x Im x
(2.55)
(2.56)
2
Ex x Re x 2 Im x 2 ERe x EIm x
(2.57)
Re x 2 Im x 2 PRe x PIm x
(2.58)
(2.59)
~x x(t ) x x x 0
(2.60)
(2.61)
Ex ( x ~
x ) 2 x 2 2x~
x ~
x 2 x 2 2 x~
x ~
x 2 E x E ~x
(2.62)
KHOA IN IN T
(2.63)
1
2
1
2
1
1
1
1
cos
2
1
~
x x x cos(wt ) cos(2wt )
2
(2.64)
(2.65)
1
x(t ) x(t )
2
(2.66)
Cc thnh phn chn v l s thay i khi x(t) dch chuyn trn thang thi gian.
a. Cc tnh cht
1) xch (t ) xch (t ) ; xl (t ) xl (t )
2) Tch xch (t ) xl (t ) l mt hm l
3) xl 0 v xl 0
b. Cng sut v nng lng
Vi tn hiu cng sut Px Pxch Pxl
(2.67)
(2.68)
V d 2.5:
Tm xch v xl ca tn hiu x(t) v d 2.4
xch (t )
xl (t )
1
1 cos(wt )cos(wt ) cos(wt ) (1 cos wt ) cos cos wt
2
1
1 cos(wt )cos(wt ) cos(wt ) (1 cos wt ) sin sin wt
2
KHOA IN IN T
x1 (t ) x2
(t )dt
12
x1 (t )
x1, x2
x1 , x1
(2.69)
x2 , x1
x2 , x2
(2.70)
dt
Hoc:
(t )dt
x2 (t ) x1
21
x2 (t )
dt
(2.71)
Nhn xt:
1) 0 1
2) Nu 12 21 0 th x1, x2 trc giao v nng lng tng ca 2 tn hiu bng tng
nng lng ca tng tn hiu.
2.6.3. Hm tng quan ca tn hiu nng lng v tn hiu cng sut trung bnh hu hn
a. Tn hiu nng lng
Hm tng quan trong khng gian L2 (0, T ) ca tn hiu nng lng c xc nh bi tch
v hng ca 2 tn hiu khi mt trong hai tn hiu dch chuyn trn thang thi gian.
Hm tng quan:
12 ( ) x1 (t ) x2 (t )dt x1 (t ) x2 (t )dt
21 ( ) x2 (t ) x1 (t )dt x2 (t ) x1 (t )dt
(2.71)
(2.72)
(2.73)
Cc tnh cht:
1) xy ( ) yx ( )
2)
xy ( )d
x
(
t
)
y
(
t
)
dtd
x
(
t
)
y (t )d dt
x(t )dt
(t )dt
3) ( ) ( )
4) (0)
x(t )
6) Vi mi ta lun c: ( ) (0)
1
1
x(t ) y (t )dt x(t ) y (t )dt
T
T
0
yx ( )
1
T
y(t ) x (t )dt
(2.73)
1
T
y(t ) x
(t )dt
(2.74)
Hm t tng quan:
T
1
1
( ) x(t ) x (t )dt x(t ) x (t )dt
T
T
0
(2.75)
Nhn xt:
Hm tng quan ca tn hiu tun hon chu k T cng l hm tun hon vi chu k T
tng ng.
Cc tnh cht:
1) xy ( ) yx ( )
KHOA IN IN T
2) xy ( ) x y
3) ( ) ( )
4) (0) x 2 Px
5) x 2 ; x l tn hiu thc
6) ( ) (0)
c. Tn hiu cng sut trung bnh hu hn
Trong khng gian ca tn hiu cng sut trung bnh hu hn khng c khi nim v tch v
hng tuy nhin i vi mt s tn hiu ca khng gian ny vn tn ti cc gii hn theo
ngha thng thng. Vi nhng tn hiu nh vy, ngi ta cng c th nh ngha cc hm
tng quan nh sau:
1
T 2T
1
yx ( ) lim
T 2T
1
( ) lim
T 2T
(t )dt
(2.76)
T
1
y (t ) x (t )dt lim
y (t ) x (t )dt
2
T
T
T
T
(2.77)
xy ( ) lim
1
T 2T
T
T
x(t ) y
T
1
(2.78)
V d 2.6:
Tm hm t tng quan x ( ) ca tn hiu x(t ) 2e 3t 1(t )
x(t)
Gii:
2
4e 3t e 3(t ) dt 4 e 3 e 6t dt
2
2
e 3 e 6t e 3
3
3
x(t)
3t 3(t )
dt 4 e 3 e 6t dt
4e e
0
0
2
t
KHOA IN IN T
x(t)
2
2 e 3
e 3 e 6t 0
3
3
2/3
2 3
3
Vy x ( ) e
t
0
y (t )
x1 (t t
x1 (t , ) x2 (t t , )dt ,
, ) x (t , )dt , x (t ) x (t ) x (t ) x (t )
2
1
2
2
1
(2.79)
y (t )
x1 (t t
x1 (t , ) x2 (t t , )dt ,
, ) x (t , )dt ,
2
(2.80)
y (t ) x1 (t , ) x2 (t t , )dt , x1 (t t , ) x2 (t , )dt ,
0
(2.81)
3) Nu x1(t) c gi tr khc 0 trong khong [a, b], cn x2(t) trong khng (-, +) th:
b
y (t ) x1 (t , ) x2 (t t , )dt ,
(2.82)
4) Nu x1(t) c gi tr khc 0 trong khong [a, b] cn x2(t) trong khong (0, ) hoc [c, d]
th gii hn tch phn s khc nhau i vi gi tr dch chuyn t ca hm x2(t) v ty thuc
vo tng trng hp c th.
2.7.3. S hi t tch chp
Mt s iu kin cho mt vi loi tn hiu tnh tch chp xc nh:
1) Nu x1(t), x2(t) l cc tn hiu kh tch tuyt i trong khong (-, +) th x1(t)*x2(t) tn
ti khp ni, c ngha l tn ti s im t m c v ti tch phn hi t.
KHOA IN IN T
a. Giao hon
x1 (t ) x2 (t ) x2 (t ) x1 (t )
b. Bt cu
x1 (t ) x2 (t ) x3 (t ) x1 (t ) x2 (t ) x3 (t )
c. Phn b
x1(t ) x2 (t ) x3 (t ) x1(t ) x3 (t ) x2 (t ) x3 (t )
d. Nhn vi hng s
ax1 (t ) x2 (t ) ax1 (t ) x2 (t ) x1 (t ) ax2 (t )
x1 (t ) x2
(t )dt x ( ) x ( )
1
2
Nhn xt:
Hm tng quan x1(t) v x2(t) L2(-, +) chnh bng tch chp ca 2 tn hiu x1(t) vi
x2*(t)
f. Chp min thi gian
x(t ) y(t ) X (w)Y (w)
g. Chp min tn s
x(t ) y(t )
1
X ( w) Y ( w)
2
Gii:
KHOA IN IN T
x(t)
h(-t)
y (t )
A , (t t , ) , A t
te
dt e
T
T
1
A
t
,
t , et dt ,
-T
-A
A t 1 , t , T
1 t , T 2 AT t / T
e
e
te
T
T e e
T
2
T
_T
T
2
T
t e
A
2 t
1
Tt 2 e
; {t{< T
T
e
2
A
2 t
1
Tt 2 e
; t T
e
2
T
2 AT
Vy: y (t )
e t / T ; t T
e
0; t T
BI TP CHNG 2
2.1 Hy tnh tch phn, nng lng, tr trung bnh ca cc tn hiu sau y:
d. x(t ) te
a. x(t ) (t )
b. x(t ) e t
c. x(t )
1
1 t2
f. x(t ) cos(t )
b. x(t ) e t 1(t )
t
d. x(t ) (t 1) 2
2
2.4 Hy tm cc thnh phn chn, l ca cc tn hiu sau. Trong mi trng hp, hy chng
minh rng cc thnh phn trc giao, v cng sut trung bnh ca mi tn hiu bng tng
cc cng sut trung bnh thnh phn.
a. x(t ) e jwt
d. x(t ) 1(t )
b. x(t ) 1 e t 1(t )
e. x(t ) A coswt / 4
c. x(t ) (t 1 / 2)
2.5 Cho tn hiu x(t ) 1 cos(wt )cos(wt )
a. Hy tm thnh phn 1 chiu, thnh phn xoay chiu v chng minh rng chng trc giao.
b. Hy tm thnh phn chn, l v chng minh rng chng trc giao.
2.6 Tn hiu in p rng ca c cho trn hnh di y c a qua in tr R. Hy tnh
cng sut trung bnh ca tn hiu v cng sut trunh bnh ca cc thnh phn 1 chiu v xoay
chiu trn R.
i(t)
I
t
-12 -8
Cho I = 10mA, R = 1K
KHOA IN IN T
-4
12
a.
b.
B
A
x(t)
t
-T
c.
0 T
x(t)
T 2T 3T 4T
d.
A
t
0 T
T 2T 3T 4T
T/4
a. x(t ) A
c. x(t ) (t )
b.
x(t)
x(t)
1
t
0
KHOA IN IN T
t
0
x(t)
x(t)
1
t
1 0
1
2
-1
1
-1
t
u (t ) U 2T
d.
i (t ) I t
b.
u (t ) U m cos( wo t u )
i(t ) I m cos( wo t i )
e.
u (t ) U m cos(wo t u )
c.
i(t ) I m cos(2wo t i )
t T
u (t ) U
f.
2T
i (t ) I (t )
a.
KHOA IN IN T
u (t ) USa( wo t )
i(t ) 2 I (t ) I (t T ) I (t T )
Chng 3
PHN TCH TN HIU TRONG MIN TN S
Mc ch:
3.2.1 nh ngha.
Ph ca tn hiu nng lng x(t) chnh l bin i thun Fourier ca n:
X ( w)
x(t )e
jwt dt
KHOA IN IN T
e t 1(t )
1
; 0
jw
| X ( ) |
2 2
; ( ) arctg
2) Hm m tr tuyt i:
e
2 w2
| X ( ) |
2
; ( ) 0
2
2
t
T
KHOA IN IN T
TSa
(
)
Ta c hnh v cho tn hiu trong min thi gian v ph tng ng trong min tn s:
Sa(0t )
2
0
0
4) Ph ca xung tam gic:mt tn hiu xung tam gic trong min thi gian s c ph l mt
hm Sa2:
2 T
TSa
( )
KHOA IN IN T
5) Ph ca hm Sa2 :
Mt tn hiu Sa2 trong min thi gian s c ph l mt xung tam giac
Sa 2 (0t )
0 20
2
2
2 2
7) e t / 2 2 2 e w / 2
8) e t sin( wo t )1(t )
wo
jw2 wo2
; 0
Ph
Chn
Chn
Thc chn
Thc chn
Thc l
o l
o chn
o chn
o l
Thc l
Hermit
Thc
Khng Hermit
Thc
Hermit
x(t ) X ( w)
x (t ) X ( w)
x (t ) X ( w)
5. nh l v hm tuyn tnh ca ph
Nu x(t ) X (w), y(t ) Y (w) th ax(t ) by(t ) aX (w) bY (w)
6. Tnh cht i xng
Nu x(t ) X (w) th X (t ) 2x(w)
7. Thay i thang
xt / a a X (aw); a R \ 0
KHOA IN IN T
Nh vy:
1
X (w wo ) X (w wo )
2
1
X (w wo ) X (w wo )
x(t ) sin( wo t )
2j
x(t ) cos( wo t )
d n X ( w)
dw n
1
x( )d
X ( w) vi iu kin
jw
1
X ( w) Y ( w)
2
x(t ) y
(t )dt X ( w)Y ( w)
1
x(t ) y (t )
2
X ( )Y
( w)d
x(t ) x
(t )dt X ( w) 2
KHOA IN IN T
x(t ) y (t )dt
2
x(t ) dt
1
2
1
2
X (w)Y
( w)
X (w)
dw
2) Ph ca tn hiu l hng s:
1 2 (w)
3) Sgnt 2 / jw
u (t ) ( )
1
j
KHOA IN IN T
5) cos(wo t )1(t )
(w wo ) (w wo )
jw
wo2 w 2
wo
6) sin( wo t )1(t ) ( w wo ) ( w wo )
2j
wo2 w 2
X ( ) 2
X ( n )
1
Xn
T
t0 T
(3.1)
(3.2)
t0
Xn
X T (n0 )
T
arg X n arg X n
KHOA IN IN T
2)
x(t ) X n
x (t ) X n
x (t ) X n
5) x(t t o ) X n e jnw t
O O
6) x(t )e jmw t X n m
O
7)
d k x(t )
dt k
( jnwo ) k X n
8)
X
x(t ) dt n ; n 0
jnwo
x(t )
tO
X
Y
i n i ; tnh cht chp ri rc trong min tn s
10) x(t ) y (t )
X
Y
i i n
12) x(t ) y (t )
X nYn
Xn
Do Xn chn nn: Px X o2 2 X n 2
n 1
KHOA IN IN T
2) sin( wo t ) ( w wo ) ( w wo )
j
3) e jw t 2 (w wo )
O
V d 3.8:
Cho tn hiu x(t) nh hnh v, tm X(w)
x(t)
0
-T
-T/4
t
T/4
Gii:
Ta c: x(t )
(t nT )
t 1 t
A
|||
T /2
T / 2 T T
T /4
Ae jnwO t dt
T / 4
A
2A
nw T
e jnwO t TT/ 4/ 4
Sin o
T ( jnwo )
Tnwo
4
A / 2; n 0
A n
Sa
0; n 2k
2 2
k
(1) A / n ; n 2k 1
Vy X ( w) 2
X n (w nwo ); wo 2 / T
xT (t ) 1 (
X T ( ) 1
t
)
T /2
T
T
Sa( )
2
4
KHOA IN IN T
T
T
T 2
Sa
(
n
)
Sa
(
n )
0
X T (n0 ) 2
4
4 T 1 Sa( n )
Xn
T
T
2
2
2
X ( ) 2
X n ( n0 ) 2
1
n
Sa
(
) ( n0 )
2
2
n
V d 3.9:
Cho tn hiu x(t) nh hnh v, tm X(w):
1
t
x(t ) III ( ) (t nT )
T
T
n
Gii:
Ta c
xT (t ) (t )
V vy:
Xn
X T ( ) 1
X T (n0 ) 1
T
T
2
X ( ) 2 X n ( n0 )
T
n
( n0 ) 0 III (
Ph ca tn hiu c v nh sau:
KHOA IN IN T
)
0
( n )
( w)
jw d v ( )
( )e
1
2
(w)e
jw dw
(3.3)
xy (w) f xy ( ) v yx (w) f yx ( )
xy ( w) * yx ( w)
xy (0)
x(t ) y (t )dt
(3.4)
(3.5)
1
2
xy (w)dw
(3.6)
2) E x
x(t )
dt : Trong min thi gian l ly tch phn bnh phng bin tn hiu.
KHOA IN IN T
3) E x
2
(w)dw
nng lng.
3.5.2 Mt ph cng sut
i) Mt ph cng sut tn hiu khng tun hon
Vi tn hiu cng sut, s khng tn ti mt ph nng lng. Ta xt x(t) c cng sut
trung bnh hu hn trong khong thi gian T.
t
xT (t ) x(t )
T
T ( w)
(3.7)
Nng lng ca xT (t ) :
T /2
E xT
T / 2
1
xT (t ) dt
2
2
T (w)dw
T /2
T / 2
1
1
xT (t ) dt
lim
2 T T
2
1
T ( w)dw
2
(w)dw
KHOA IN IN T
(3.8)
T /2
( ) lim 1 xT (t ) xT (t )dt
T T
Vi
T / 2
T ( w)
( w) lim
T T
( w) 2
X n ( w nwo ) 2
n (w nwo )
(3.9)
n ( w nwo )dw
Xn
o 2 n X o2 2 X n
n 1
(3.10)
n 1
xy (w) f xy ( ) v yx (w) f yx ( )
(3.11)
xy ( w) yx (w)
(3.12)
xy (0) lim
KHOA IN IN T
T /2
T / 2
1
x(t ) y (t )dt
xy (w)dw
BI TP CHNG 3:
3.1) Xc nh ph ca cc tn hiu sau:
a.
b.
x(t)
c.
x(t)
x(t)
t
0
2T
-2T -T
0 T
2T
-2T -T
0 T
2T
-A
x(t)
-T
0 T
b.
x(t)
x(t)
2Aw
A
t
2w0
t
0
4w0
3.4) ng dng nh l dch chuyn trong min thi gian tn ph cc tn hiu trn hnh sau:
a.
x(t)
A
t
-10 -8
KHOA IN IN T
-6
10
x(t)
A
b.
t
-10 -8
-6
10
x(t)
c.
A
t
-10 -8
-6
10
; 0
X(w)
1
/2
w
-w0
w0
-w0
w
0
w0
-/2
z (t )
x t 3k
wo
x(t)
A
0
-T
-T/4
t
T/4
T
t
3.9) Cho tn hiu x(t) tun hon vi chu k T; xt tn hiu xnT (t ) x(t ) ; trong n =
nT
T
sin(nwT / 2)
sin( wT / 2)
-/2
t
/2
KHOA IN IN T
a.
b.
x(t)
x(t)
A
-T
A
t
-T/2
0
T/2
-T
T/2
-T/2
T t
-A
-A
c.
d.
x(t)
x(t)
A
t
-T
-T
-A
e.
f.
x(t)
x(t)
A
T
2
-T
T
2
-T
T
2
T
2
3.11) Khai trin thnh chui lng gic Fourier cc tn hiu tun hon trn hnh sau:
x(t)
a.
A
-T
T
4
T
2
T
2
x(t)
b.
A
-T
T
4
4
0
KHOA IN IN T
25) Hy khai trin thnh chui lng gic v chui phc Fourier cc tn hiu tun hon trn
hnh sau:
a.
x(t)
A
t
-T
b.
T
2
T
2
x(t) = |Asin(2t/T)|
A
t
-T
T
2
T
2
26) Cho x(t) l tn hiu tun hon vi chu k T, v xT l phn gia ca n, c di T, tc:
t
xT (t ) x(t ) . Hy a ra biu thc v quan h gia ph X(w) v XT(w) ca tn hiu
T
x(t) v xT(t):
w
2
; wo
X ( w) X T ( w) |||
khi s dng:
T
wo
1 t
|||
T T
27) Tn hiu x(t) tun hon vi chu k T, cn y(t) tun hon vi chu k 2T. Hy biu din
hm tng quan xy ( ) ti = 0 bng cc h s khai trin thnh chui phc Fourier ca 2 tn
hiu trn.
Kt qu trn c th tnh c bng cch tnh khc khng?
28) Cho tn hiu x(t) c ph X(w) nh hnh v. Da trn tn hiu x(t) hy to nn tn hiu y(t)
v tm ph ca n.
KHOA IN IN T
x(t)
y(t)
29) Hy khai trin thnh chui lng gic Fourier tn hiu trn hnh sau:
x(t)
A
t
-T
KHOA IN IN T
Chng 4
H THNG TUYN TNH
Mc ch
p ng xung h(t) ca h thng tuyn tnh v bt bin.
Quan h gia kch thch ng vo v p ng ng ra trong min thi gian v trong min
tn s.
Tch chp v ngha ca ca tch chp.
4.1 TCH CHP
4.1.1 nh ngha
Tch chp ca hai tn hiu c xc nh nh sau:
z (t ) x(t )* y (t )
x( ) y(t )d
Gii:
Ta c:
y (t ) h(t ) x(t )
x( )h(t )d
KHOA IN IN T
Ch trc khi thc hin gp v di vi h(t) ta phi thc hin php i bin thi gian cho
hai tn hiu x(t) v h(t) thnh x() v h().
Kt qu ta c c tch chp y(t) ca hai tn hiu nh sau:
h2(t)*h1(t)= h1(t)*h2(t)
b. Tnh kt hp:
xy ( )
x(t ) y (t )dt x( )* y ( )
*
KHOA IN IN T
b) H thng bt bin
Mt h thng c tnh bt bin khi v ch khi:
p ng xung ca h thng h(t) l c trng cho h thng trong min thi gian.
b) p ng tn s:
p ng tn s ca h thng l di tn s m h thng tha mn (p ng),p ng tn s
chnh l bin i Fourier ca p ng xung ca h thng.
p ng tn s ca h thng l c trng ca h thng trong min tn s.
H ( )
h(t )e
KHOA IN IN T
jt
dt
F
h(t )
H ()
y (t )
x( )h(t )d h( )x(t )d
Trong min tn s:
Y () H () X ()
Y ( ) H ( ) . X ( )
Y ( ) H ( ) X ( )
Ngoi ra chng ta cng c cc biu thc th hin quan h gia tn hiu vo v ra theo
hm t tng quan,mt ph
KHOA IN IN T
4.3.2Mt s v d:
V d 4.2:
Xt h thng nh hnh v v K() c biu thc nh sau:
w 10
w 10
K ( w) 10
4
4
x1(t) = cos(10t)
x(t)
K(w)
y(t)
x2(t) = Sa2(t)
tn hiu x1(t)
2) Tm y(t)
Gii:
1) Do x1(t) l tn hiu tun hon nn tnh hm t tng quan ta ch cn dch phi hoc
tri tn hiu m thi. Gi s ta dch phi tn hiu mt khong 0 < < T = /5.
x ( )
1
5
cos(10t ) cos 10(t )dt
/5
/5
cos(10t )cos(10t ) cos(10 ) sin(10t ) sin(10 )dt
0
Xn
( w nwo )
1
2
KHOA IN IN T
(w 10) (w 10)
1
4
(w 10) (w 10)
2) Ta c X1(w), by gi ta s tm X2(w)
t
T
wT
, p dng cp cng thc
2
Ta c: TSa 2
x(t ) X ( w)
X (t ) 2x( w)
tT
w
TSa 2 2 , thay T = 2 ta c:
2
T
w
x2 (t ) Sa 2 (t ) X 2 ( w)
2
X 1i X 2(n i ) ; (2)
i
w 10
w 10
X ( w)
2
2
w 10
w 10
Y ( w) X ( w) K ( w) 10
2
2
KHOA IN IN T
BI TP CHNG 4
4.1) Tn hiu x(t) c ph tho mn iu kin X(w) = 0 vi mi |w| > w m, c truyn qua
mch c hm truyn:
w jwt 0
e
K ( w) K (1 a cos wt )
(xem
2wm
hnh
sau)
x(t)
K(1 + a)
t
-wm
v t0.
wm
; R / L . Hy tm ph tn
R
L
u1(t)
u2(t)
a. Ph I1(w) vi 0 w0 v 2w0
i2(t)
R1
b. Ph I2(w) vi 0 w0 v w0 2w0
c. Xc nh t s nng lng tiu hao trn R2 v
i1(t)
e(t)
u(t)
R2
R1 ti tn s
d. Qu trnh thi gian ca i2(t) vi = 3w0/2
1
4
t 2
c a qua mch lc c c tuyn tn s K(w) nh hnh
4
K(w)
1
w
-1
vo v u ra mch lc.
4.6) u vo ca mch lc, c c tuyn tn s K (w) A(w)e j (w) biu din nh hnh v.
c a n tn hiu x(t). Hy xc nh v v ph bin , ph pha ca tn hiu u ra
mch lc y(t). Tnh Px, Py ca tn hiu x(t), y(t) tng ng trong cc trng hp sau:
(w)
A(w)
1
/2
w
w
-2
-/2
a. x(t) = 2
c. x(t) = 2cos(t)
b. x(t) = 2.1(t)
d. x(t) = 2sin(t)
2T
1 t
||| x(t kTo ); To 4T
To To
k
4.8) Tn hiu xung vung gc bin A tun hon vi chu k T, rng = T/2 c truyn
qua mch lc c c tuyn tn s nh hnh v.
KHOA IN IN T
K(w)
a. Hy tm ph tn hiu x(t)
2
-8/T
8/T
v. Hy tm:
u ra mch lc y(t)
3w0/T 4w0/T
A(w)
1
/2
w
a. Hy tm ph Y(w) v
-5w0
5w0
KHOA IN IN T
w
-/2
Chng 5
TN HIU IU CH
Mc ch
Mc ch ca iu ch.
Phn loi cc dng iu ch
iu ch tng t.
iu ch xung.
5.1 C BN V IU CH TN HIU
iu ch tn hiu l em tn hiu tin tc (tn hiu iu ch) tc ng lm thay i 1
trong cc thng s (bin , tn s, pha) ca sng mang cao tn.
Tn hiu s c gi cho sng mang truyn i.
Gii iu ch: L qu trnh khi phc li tn hiu ban u t tn hiu cao tn b iu
ch.
5.1.1 V tr ca iu ch trong h thng thng tin
Mi h thng thng tin c nhim v truyn tin tc t i pht n ni nhn tin, n c s
khi tng qut nh sau (Hnh 5.1)
Bin i tin tc thnh
tn hiu
My thu (khuch i,
gii iu ch)
Tn hiu iu ch
Knh truyn
Nhn tin
Ngun tin
KHOA IN IN T
Vic iu ch cho php ta s dng hu hiu knh truyn bng cch phn knh theo tn
s
Tng kh nng chng nhiu
5.1.3 Phn loi cc phng php iu ch
iu ch tn hiu c thc hin bn pht, vi mc ch l chuyn ph tn hiu t min tn
s thp ln min tn s cao. Vic dch chuyn ph ca tn hiu ln min tn s cao, c thc
hin bng cch thay i cc thng s ca sng mang c tn s cao. Trong thc t ngi ta
thng dng 2 loi sng mang l cc dao ng iu ho cao tn v cc dy xung, do ta s
c 2 h thng iu ch l: iu ch lin tc (iu ch tng t) v iu ch xung. Vic phn
loi c th c cho bi s Hnh 5.2
Cc h thng iu ch
Lin tc
Xung
Bin
Tng t
Gc
PM FM
PCM DELTA
ch
(5.1)
(5.2)
KHOA IN IN T
d (t )
dt
(5.3)
V
f (t )
1
d (t )
(t )
2
2dt
(5.4)
(5.5)
Cc gi thit:
KHOA IN IN T
(5.6)
x(t) l tn hiu tin tc c cng sut trung bnh hu hn v l tn hiu tn s thp c b rng
ph trong khong wmin wmax tc c ph gii hn c c trng bi mt ph cng
sut x (w) .
Tn hiu AM_SC c dng: y AM _ SC (t ) x(t ) cos t
Gi thit tn hiu x(t) c mt ph cng sut nh Hnh 5.3
x ( w)
x(t)
o
t
0
w
-wmax
-wmin
wmin
wmax
Do :
f yT (t )
1
X T (w ) X T (w )
2
1
2
X T ( w ) X T ( w )
4
(5.7)
T ( w)
T
1
1
2
lim
X T ( w ) X T ( w )
4 T T
1
1
2
2
lim X T ( w ) X T ( w )
4 T T
X T (w ) X T* (w ) X T (w ) X T* (w )
KHOA IN IN T
(5.8)
Suy ra:
y ( w)
1
1
2
2
lim X T ( w ) X T ( w )
4 T T
1
2
X T ( w) nn:
T T
Do x ( w) lim
y ( w)
1
x (w ) x (w )
4
(5.9)
1
o
4
- + wmin - + wmax 0
+ wmin + wmax
Nh vy ta c:
Bng thng: By = 2wmax
(5.10)
1
2
Cng sut: Py Px
H s hiu sut nng lng: K %
(5.11)
Pb
P /2
100% x 100% 100%
Py
Px / 2
iu ch:
Trong thc t, c rt nhiu mch c th thc hin c php nhn tn hiu. S mch
nhn n gin nht c ch ra trn Hnh 5.5 c gi l mch iu ch cn bng, dng cc
phn t khng tuyn tnh l cc diode c c tuyn bc 2: i a1u a2u 2 .
Gii iu ch cho AM-SC:
y g (t ) y AM _ SC (t ) cos t x(t ) cos 2 t
1
1
x(t ) x(t ) cos 2t
2
2
(5.12)
KHOA IN IN T
t 1
t 1
t
y g (t ) x(t ) x(t ) cos 2t
T 2
T 2
T
i1 a1u1 a2u12
1
5
R
x(t)
y AM _ SC (t )
R
cost
4
i2 a1u 2 a2u 22
Hnh 5.5: Mch iu ch cn bng
1
t 1
f y g (t ) X T ( w) X T ( w 2) X T ( w 2)
4
T 2
Mt ph nng lng:
Tg ( w)
1
1
X T ( w) X T ( w 2) X T ( w 2)
2
4
suy ra:
1 1
1
1
2
2
2
X T ( w)
X T ( w 2)
X T ( w 2)
16
16
T T 4
yg ( w) lim
1
1
x ( w) x ( w 2) x ( w 2)
4
16
(5.13)
1
y (w)
o
4
2 + wmax
2
2 + wmin
2 - wmin
2 - wmax
wmax
wmin
- wmin
1
o
16
- wmax
-2 + wmax
-2
-2 + wmin
-2 - wmin
-2 - wmax
1
o
16
+ wmax
KHOA IN IN T
5
R
y AM _ SC (t )
x(t)
R
cost
4
V d 5.1:
3) Px , PyAM _ SC ?
Gii:
2
wo
1)
wo
wo
2
wo
y AM _ SC (t )
0
2) X(w) ?
x(t) = Saw0t
t
T
Ta c: TSa
/w0 dao ng
wT
2
t
2wo Sawwo
2wo
w
2wo
wo 2wo
KHOA IN IN T
x ( w) X ( w)
w
2
w
o o
Y AM _ SC (w) ?
v y AM _ SC (t ) x(t ) cos t
w
2wo 2wo
2wo
nn Y AM _ SC ( w)
w
w
2
w
2
w
2
w
o
o
o
3) Px ?
Mc d bi yu cu tnh Px nhng y l tn hiu nng lng.
1
Ex
2
wo
1
2
dw
2
w
o 2
wo
2
wo wo
wo
E yAM _ SC
(5.14)
y ( w)
A 2
2
(w ) (w ) 1 x (w ) x (w )
4
(5.15)
x(t)
yAM(t)
A
t
-A
y (w)
-
A2/2
1
o
4
+ wmin + wmax
- + wmin - + wmax 0
A 2 v tr .
A2 1
Px
2
2
(5.16)
(5.17)
A2
l cng sut sng mang Acost (nng lng v ch truyn i)
2
K % b 100%
Py
(5.18)
nh vy:
K % AM
Px / 2
Px / 2
Px
100%
Px / 2 PA cos t Px / 2 A 2 / 2 Px A 2
KHOA IN IN T
(5.19)
y AM (t )
x(t)
cost
i a1u a 2 u 2
Acost
x(t)
u
y AM (t )
Acost
Gii iu ch AM:
Vic gii iu ch AM n gin nht l ta dng mch tch sng ng bao AM (Hnh
5.10).
uc(t)
y AM (t )
u c (t )
t
0
Hnh 5.10: Mch tch sng hnh bao v tn hiu ng ra
Nhn xt:
1) H thng AM c nhc im c bn so vi h thng AM-SC l hiu sut nng
lng ca n khng cao (cng sut sng mang khng ti tin ln, v ch), bng thng
ln gp i cn thit, d nh hng bi nhiu.
2) u im ca AM so vi AM-SC l phn thu, mch gii iu ch n gin.
V d 5.2:
KHOA IN IN T
a
la he so ieu che
A
1
y AM (t ) A cos t mAcos( w) cos( w)
2
Px / 2
m 2 A2 / 2
m2
K
2
2 2
2
Px / 2 PA cos t
A 2 1 a 2 A m A / 2 2 m
2
2 2
Khi m = 1, K = 1/3; nh vy 2/3 cng sut ca tn hiu AM cha trong sng mang.
V d 5.3: Ngi ta thng nh gi cc my pht bng tn qung b bng cng sut sng
mang trung bnh ca chng. Gi s mt my pht AM 5000W c ni ti mt ti 50. Suy
ra bin sng mang l A = 707 (v ta c
1 A2
5000 ). Nu iu ch 100% (m = 1) th
2 50
cng sut tan b tn hiu AM cho tn hiu tin tc x(t) dng sin l:
P
1 A 2 1 A 2 A 2 1
Py x
7500W
2 2 50 2 2
2 50
d. H thng SSB-SC
Trong cc tn hiu AM-SC v AM, cc di bn c t i xng qua tn s , chng u
cha y lng thng tin v x(t). Nh vy, vn c ra l liu c th ch truyn i mt
di bn ca tn hiu DSB (di hoc trn) c th gim nh b rng ph ca tn hiu iu
ch. Cc h thng thc hin vic truyn tn hiu ch mt di bn l cc h thng SSB.
Phng php n gin nht to tn hiu SSB-SC l to tn hiu AM-SC v sau lc b i
mt di bn ca n nh mt mch lc c bit. V d trong trng hp lc b bin di,
mch lc thng di cn c cc tn s ct gn wmin v wmax (Hnh 5.11).
Tuy phng php ny xut pht t tng rt n gin nhng vic thc hin li rt phc tp.
C nhiu phng php thc hin vic to tn hiu SSB-SC v d nh phng php dch
pha, b pha, weaver
Ta s xt n phng php dch pha. n gin, ta gi s tn hiu tin tc l iu ha c
dng: x(t) = acos(wt). Tn hiu AM-SC iu ch iu ha s c 2 vch ph, y mun b i
vch di -w v + w. Vch trn tng ng vi qa trnh cos( + w)t c th vit li di
dng: cos( w)t cos t cos wt sin t sin wt
(5.20)
KHOA IN IN T
ySSB SC (w)
+ wmin + wmax
- + wmin - + wmax 0
to tn hiu (5.19) ta c th thc hin cc php nhn sng mang v tn hiu iu ch trong
cc mch iu bin cn bng nh trn Hnh 5.12.
iu ch cn bng
x(t)
x(t ) cos t
cost
y SSB SC (t )
-/2
sint
-/2
x (t )
iu ch cn bng
x (t ) sin t
(5.21)
trong : x (t ) l bin i Hilbert ca x(t) v biu thc (5.21) l khi qut ha ca (5.20) cho
trng hp x(t) l tn hiu bt k v du + tng ng vi di di v du tng ng vi di
trn.
Cng thc (5.21) c th vit di dng khc:
x (t )
(5.22)
cn gc pha tc thi:
KHOA IN IN T
(5.23)
(t ) t arctg
x (t )
x(t )
(5.24)
1
x(t ) x(t ) cos 2t x(t ) sin 2t
2
(5.25)
e. H thng SSB
Tng t nh trong cc h AM-SC v AM. Tn hiu SSB c to nn t vic thm vo
tn hiu SSB-SC sng mang ln. H thng ny c gi l iu ch mt di bn SSB, tn
hiu iu bin mt di bn c dng:
y SSB (t ) x(t ) cos t x (t ) sin t A cos t
(5.26)
hay:
y SSB (t )
x (t )
A x(t )
(5.27)
A x(t )2 x 2 (t )
(t ) t arctg
x (t )
A x(t )
(5.28)
(5.29)
x(t)
Tn hiu iu ch
s(t)
DSB
B iu ch DBS
B lc VSB
(b lc thng di K(w)
sVBS (t )
VBS
x (w)
w
-wmax
wmax
s (w)
w
--wmax
-+wmax
-wmax
+wmax
K (w)
w
--wmax
+wmax
VSB (w)
w
--wmax
+wmax
Tng kt:
1) H AM-SC c u im l hiu sut nng lng cao, nhng nhc im l b rng ph
ln (bng 2 ln tn s cc i ca tn hiu), d bnh nh hng bi nhiu. Vic to tn hiu
AM-SC v gii iu ch n u rt phc tp.
2) H AM ch ci thin h AM-SC ch gii iu ch, nhng thm vo l nhc im
hiu sut nng lng rt thp
3) H SSB-SC c hiu sut nng lng cao, b rng ph nh, t b nh hng bi nhiu,
nhng vic iu ch v gii iu ch phc tp.
4) H SSB c b rng ph nh, d gii iu ch nhng li c hiu sut nng lng thp.
5.2.3 iu ch gc
Tn hiu iu ch gc c dng tng qut l:
KHOA IN IN T
y(t ) Y cos (t )
(5.30)
(5.31)
Vi cc K p , K f l cc hng s t l
Tn s tc thi ca n thay i theo qui lut sau:
PM (t )
d (t )
dx(t )
Kp
dt
dt
(5.32)
FM (t )
d (t )
K f x(t )
dt
(5.33)
iu
ch
x(t )dt
PM
x(t)
y FM (t )
dx(t)
iu
ch
dt
FM
a)
y PM (t )
b)
a. iu ch pha PM
Tn hiu PM c dng:
y PM (t ) Y cos t K p x(t )
(5.34)
Pha tc thi:
PM (t ) t K p x(t )
(5.35)
Tn s gc tc thi:
PM (t ) K p
dx(t )
dt
(5.36)
lch pha:
PM K p x(t ) max
(5.37)
lch tn:
PM K p
dx(t )
dt max
KHOA IN IN T
(5.38)
dx(t )
t (5.36) ta hiu
dt
khi :
(5.39)
(5.40)
Y 2 ( w ) ( w )
1
YK p 2 x ( w ) x ( w )
4
(5.41)
-Ysint
iu ch
cn bng
-YKpx(t)sint
yPM(t)
Ycost
x(t)
Hnh 5.15: S khi thc hin iu ch PM
i hp
d
ii) iu ch PM di rng
Vic phn tch iu ch PM di rng trong trng hp tng qut rt phc tp. n gin
ta s xt tn hiu PM b iu ch bi tn hiu iu ha x(t) = Xsinwt.
Nh vy:
Pha tc thi:
KHOA IN IN T
(5.42)
(5.43)
Tn s gc tc thi:
PM (t )
d (t )
wK p X cos wt PM cos wt
dt
(5.44)
lch pha:
PM K p X
(5.45)
lch tn s:
PM K p Xw PM w
(5.46)
(5.47)
Hm: e j sin wt tun hon vi chu k T = 2/w, c th khai trin thnh chui Fourier:
e j sin wt
J n ( )e jnwt
(5.48)
m 2
J n (t ) (1)
m!(m n)!
n
(5.49)
suy ra:
z PM (t ) Ye jt
J n ( )e jnwt Y
J n ( )e j ( nw)t
Khi :
y MP (t ) Rez PM (t ) Y
J n ( ) cos( nw)t
(5.50)
J n ( ) J n ( ); n le
Nh vy:
(5.51)
KHOA IN IN T
(5.52)
(5.53)
(5.54)
BPM 2 PM wmax ; PM 10
(5.55)
iu ch PM:
Vic thc hin iu ch PM phc tp hn, c nhiu phng php thc hin. Ta c th thc
hin bng 2 cch l: th nht, ta s s dng Varicap lm sao gi tr in dung trn t
thay i theo bin tn hiu vo hoc th 2 l ta s dng BJT hat ng nh mt in tr
thay i theo tn hiu iu ch, nu tn hiu tng, dng Ib tng s lm cho dng Ic tng v
khi in tr ra ca BJT gim lm tng xoay pha, hay ni cch khc l pha ca tn
hiu ng ra s thay i theo bin tn hiu ng vo. S mch thc hin iu ch PM
c ch ra trn Hnh 5.16.
VCC
VCC
R1
Sng mang
R
Sng mang C1
C2 PM
Tn hiu iu ch C
R2
VC
Tn hiu iu ch
Gii iu ch PM:
gii iu ch PM ngi ta chuyn n v tn hiu AM v sau dng mch tch sng
ng bao. ng bao ca n c tch ra nhng cha phi l x(t) m l o hm ca n
(do qu trnh iu ch), do phi cho i qua mch tch phn khi phc tn hiu.
KHOA IN IN T
5
C1
R1
L1
u AM 1 (t )
y PM (t )
U
C2
R2
L2
u AM 2 (t )
dx(t )
dt
Nhn xt:
1) V cu trc ph, tn hiu PM iu ch iu ha bao gm:
- Thnh phn tn s sng mang
- V hn cc dao ng iu ha c tn s nw
2) V bin , bin ca thnh phn sng mang c xc nh bi hm Bessell cp 0
ti im v bin cc hm c tn s nw c xc nh bi gi tr ca hm
Bessell cp n ti im .
1) Nhc im ca PM: Bng tn ln, cc tin tc khc nhau th bng tn khc nhau
2) u im l kh nng chng nhiu cao
V d 5.4:
Cho tn hiu PM:
Xc nh v v ph tn hiu PM.
Gii:
Ta c:
Vi xp x bc 2:
KHOA IN IN T
(*)
1 2 2
1 2 2
2
cos K p x(t ) 1 K p x (t ) 1 K p X sin 2wm t
2
2
1
1
y PM (t ) Y cos t YK 2p X 2 cos t YK 2p X 2 cos t cos 4wm t YK p X sin t sin 2wm t
4
4
1
1
1
YK p X cos( 2wm )t cos( 2wm )t
2
Nh vy, ph ca tn hiu PM s l:
1
YPM ( w) Y YK 2p X 2 ( w ) ( w ) YK 2p X 2 ( w 4wm )
4
8
T y ta d dng v ph ca n.
b. iu tn FM
Tn hiu FM c dng:
(5.56)
n gin ta gi thit o 0
Dng phc ca tn hiu FM (tn hiu FM iu ch iu ha):
z FM (t ) Ye
jK f x(t )dt jt
Ye
j t K f x(t ) dt
(5.57)
(5.58)
Tn s gc tc thi:
FM (t ) K f x(t )
lch pha:
KHOA IN IN T
(5.59)
FM (t ) K f
(5.60)
lch tn s:
FM (t ) K f x(t ) max
(5.61)
Phn tch tn hiu FM cng ging nh phn tch tn hiu PM bng cch thay v(t ) x(t )dt
i) iu tn gii hp
Nu ta chn K f sao cho lch pha: FM (t ) K f
ta s c tn hiu FM
di hp.
Nu ta c v(t ) x(t )dt
V x(t ) X (w) nn V ( w)
X ( w)
c cng tn s gii hn vi tn hiu x(t). Tc:
jw
BFM 2wmax
(5.62)
(5.63)
Nhn xt:
1) Vi PM: B rng ph hiu dng ca PM ph thuc tn s tn hiu tin tc v vi PM
lch pha khng i theo tn s tn hiu nhng lch tn s li ph thuc. V nh
vy, bng thng t l theo n. iu ny lm cho vic tch sng u thu kh thc hin.
2) Vi FM: B rng ph hiu dng khng i khi tn s ca tn hiu tin tc thay i v
vi FM lch tn s khng i theo tn s tn hiu nhng pha t l nghch vi tn s
tn hiu. iu ny dn n vic tch sng u thu FM khng cn phi nht qun, my
thu s n gin v r.
V d 5.5:
Xt tn hiu x(t) = Xcoswt
Suy ra v(t )
X
sin wt
w
y FM (t ) Y cos t K f
sin wt
w
Pha tc thi:
FM (t ) t K f
X
sin wt t FM sin wt
w
Tn s tc thi:
KHOA IN IN T
FM (t )
d FM (t )
K f cos wt FM cos wt
dt
lch pha:
FM K f
X
w
lch tn
FM K f X
Bng thng:
BFM 2( FM 2w) 2 FM
BFM 2
1 wmax
wmax
hoc:
FM
BFM 2
2 wmax 2 FM 2wmax 2 FM ; nu FM ln.
wmax
5.3 IU CH XUNG
5.3.1 Sng mang trong iu ch xung
Trong cc h iu ch xung, tin tc s lm thay i mt trong cc thng s ca sng mang l
mt dy xung. Dy xung sng mang thng dng l dy xung vung gc (Hnh 5.18) c
rng tng i nh so vi chu k T.
t
y(t ) Y
KHOA IN IN T
1 t
t nT
|||
; T
T
T
t nT
(5.64)
1 t
|||
T T
(5.65)
y PAM (t )
y PAM (t )
T
2wm
Ta i tm ph tn hiu PAM?
Ta c:
x(t ) X (w)
w
w
1 t
1 t
2
; T
||| |||
, Nu T
th ||| |||
T T
T T
wm
wm
wm
2wm
x(t ) y(t )
1
X ( w) Y ( w)
2
suy ra:
x(t )
w 1
1 t
1
|||
X ( w) |||
X (w 2nwm )
T T
2
2wm T n
KHOA IN IN T
x(t)
1 t
v: x(t ) ||| x(t nT )
T T n
Vy:
YPAM ( w)
1
X (w 2nwm )
T n
(5.66)
w 1
w
X ( w) YPAM ( w)
X ( w 2nwm )T
2
w
T
2
w
m
m
n
(5.67)
t nT
By gi ta i tm ph ca tn hiu PAM?
YPAM ( w)
1
X (w) Y (w)
2
Trong :
t 1 t
t 1 t
w w
V:
t
wT
TSa
T
2
w
1 t
; T
||| |||
T T
wm
2wm
Ta tip tc:
KHOA IN IN T
wm
. Khi
w
w 1
Y ( w) 2Ywm Sa
|||
2Ywm Sa(nwm ) ( w 2nwm )
2 2wm 2wm
n
1
1
X (w) Y (w) 2Ywm X (w) Sa(nwm ) (w 2nwm )
YPAM ( w)
2
2
n
Y
Y
Sa
(
n
w
)
X
(
w
)
(
w
2
nw
)
Sa(nwm ) X (w 2nwm )
m
m
T n
T n
Vy:
Y
Sa(nwm ) X (w 2nwm )
T n
YPAM ( w)
(5.68)
x(t)
X(w)
-wm 0
y(t)
wm
Y(w)
w
2
0
T
-2wm 0
2wm
yPAM(t)
K(w)
YPAM(w)
t
0
w
-wm 0
wm
2wm
KHOA IN IN T
Tn hiu tin tc x(t) hon ton c th c khi phc khi cho tn hiu PAM i qua mch
lc thng thp l tng c c tuyn tn s:
K ( w)
T w
Y 2wm
(5.69)
y PAM (t )
x(t)
x(t)
cost
LPF
iu ch AM
y PAM _ AM (t )
y PAM _ AM (t )
V d 5.6:
T
2
t 1 t
, wo 2w1
||| ; vi x(t ) Saw1t ,
4 4wo 2wo
T T
Tm v v ph ca y PAM (t ) ?
Gii:
Ta c:
w w
t 1 t
Y ( w)
Y ||| YSa
|||
2 wo
T T
x(t ) Saw1t
t
2ww1
2w1Sa
2w1Saww1
2
w
2
1
Suy ra:
KHOA IN IN T
2w1Saw1t 2
2
w
1
Saw1t
w 2 w
w1 2w1 wo wo
1
1
w w 2 w
X ( w) Y ( w)
YSa
|||
2
2
2 wo wo wo
w nwo
nw
YPAM ( w) Y Sa o
w
2
o
n
YPAM ( w)
AD : 1 ||| t t t nT
T T
T n T
Vy:
YPAM ( w) Y
nw w nwo
Sa o
2
w
o
n
V YPAM (w)
Ta c:
Sin
nwo
nw T
nw 2
n
Sin o Sin o
Sin
0; n 4k ; k 1,2,3,...
2
2 4
8 wo
4
YPAM (w)
Y
w
0 wo 2wo 3wo 4wo
KHOA IN IN T
KHOA IN IN T
BI TP CHNG 5
1) My pht lm vic trong h iu ch AM, c tn s ca sng mang f o 104kHz . B
rng ph ca tn hiu tin tc l 300Hz 3,4kHz. Hi my thu tn hiu trn cn b rng di
thng l bao nhiu v lm vic di tn no?
w
, c a n
wo
w1
1
wo . Hy tm tn hiu u ra mch lc z(t), ph Z(w) v cng sut ca tn hiu.
2
w(t)
K(w)
y AM (t )
y(t)
6
w 106
w 10
K ( w)
3.103
3.103
Pm
, trong PAM l cng sut trung bnh ca tn hiu v Pm
PAM
a) Hy v ph ca tn hiu u ra mch lc
b) Tm qu trnh y(t) v nng lng ca n. Cho bit A = 2, W = 10 rad/s, x(t) = Sa2t
w 10
w 10
K ( w)
4
4
ieu che AM
y(t)
Sin(2wot)
w 4wo
w 4wo
K ( w)
2
w
2
w
o
o
z(t)
K(w)
w(t)
y PAM (t )
x(t)
y (t )
1 t
|||
2 2
YPAM (w)
2
1
-
-w0
a) y PAM (t ) ?
b) x(t) ? x (w) ?, E x ?
KHOA IN IN T
w0
Chng 6
TN HIU NGU NHIN
Mc ch
Xc sut v phn b xc sut
Tn hiu ngu nhin.
Biu din tn hiu ngu nhin.
Phn tch tn hiu ngu nhin.
6.1. NHNG KHI NIM XC SUT C BN
6.1.1. Khng gian xc sut
Khng gian xc sut l b ba , B, P trong :
: Khng gian cc thc nghim, cc phn t e ca n l cc bin c s cp e
B: L tp con ca tp , tp cc bin c ngu nhin
P: L nh x ca tp B vo tp s thc trong khong ng < 1, 0 > tha cc tin :
0 P( ) 1; B
P( ) 1
(6.1)
Pe : (e) Pe : (e) 0
(6.2)
mt s thc e = - l 0.
Mt v d m t cch m ta nh x mt bin c ngu nhin thnh mt s thc c ch ra
trong Hnh 6.1 sau:
KHOA IN IN T
P(x)
0,4
A
B
C
0,3
0,2
Sang cc gi tr trn
trc s thc
0,1
x
-3
-2
-1
T hnh trn ta thy rng, xc sut ca s kin (bin c ngu nhin) B l P(B) = P(1,5) =
0,2.
6.1.3. Hm phn b tch ly (CDF Cumulative Distribution Function)
Hm phn b tch ly ca bin ngu nhin (e) c cho bi:
F ( x) Pe : (e) x
(6.3)
F (x) lxc sut bin ngu nhin (e) nh x mt bin c ngu nhin thnh mt s thc
e
thuc tp cc bin c s cp sao cho e < x R.
Vi cc bin ngu nhin ri rc th:
L
F ( x) P( xi ) 1(x-xi)
i 1
(6.4)
F ( x1 ) F ( x2 ) nu x1 x2
(6.5)
F () 0
(6.6)
KHOA IN IN T
F () 1
(6.7)
6.1.4. Hm mt xc sut
Hm mt xc sut c ngun gc t ch xc sut ca bin c x1 (e) x2 . Gi
f (x) l hm mt xc sut th:
P( x1 (e) x2 ) P( (e) x2 ) P( (e) x1 ) F ( x2 ) F ( x1 )
x2
f ( x)dx
x1
f (x)
0,4
0,3
0,2
0,1
x
-2
-3
-1
-3
-2
-1
(6.8)
f ( x ) 0
(6.9)
f ( x)dx F () F () 1
(6.10)
r dF ( x); r 1,2,3,...
(6.11)
r f ( x)dx
(6.12)
( )
xir P ( xi )
(6.13)
i 1
b. Moment trung _ cp r
( )
dF ( x) ( x ) r f ( x)dx
(6.14)
( )
( xi ) r P ( xi )
(6.15)
i 1
s l cng
f ( x )
f ( x, y)dy
(6.16)
f ( y )
f ( x, y)dx
(6.17)
Hm mt xc sut c iu kin:
f / ( y / x)
f / ( x / y )
f ( x, y )
f ( x )
f ( x, y )
f ( y )
(6.18)
(6.19)
KHOA IN IN T
P ( xi )
P ( xi , yk )
(6.20)
k 1
P ( y k ) P ( xi , y k )
(6.21)
i 1
P / ( y k / xi )
P / ( xi / y k )
P ( xi , y k )
(6.22)
P ( xi )
P ( xi , y k )
(6.23)
P ( y k )
r s
y f ( x, y )dxdy; r , s 1,2,...
(6.24)
(x )
( ) r ( ) s
( y ) s f ( x, y)dxdy; r , s 1,2,...
(6.25)
y cp moment l r + s
ngha:
1) Moment gc kt hp cp 2: ( ) c gi l k vng tch ca cc bin ngu nhin
va hay l h s tng quan khng chun ha hoc l tng quan ca 2 bin
ngu nhin va .
cov( , )
( )( )
( ) 2 ( ) 2
KHOA IN IN T
(6.26)
1
f x
dy / dx
1 y b
f
a a
(6.27)
V d 6.1:
Gi thit c tuyn V-A ca mt diode c m t bi c tuyn l tng nh trong hnh
6.4, trong y l dng in chy qua diode v x l in p trn 2 u diode v:
Bx ; x 0
y
0 ; x 0
1
f x
dy / dx
khi ta c:
KHOA IN IN T
f ( x)dx. ( y) 2 ( y)
1
B f ( y / B) ; y 0
1
f ( y ) ( y )
;y0
2
;y 0
0
1
y 2 /(2 B 2 2 )
;y0
B 2 e
1
f ( y ) ( y )
;y0
2
;y 0
0
y = f(x)
f (x)
dc B
x
0
f ( y )
f ( z )
f ( z y, y)dy
(6.28)
C th thy rng php ly trung bnh ngu nhin c tnh tuyn tnh. Suy ra:
2 2 2
cov( , )
(6.29)
(6.30)
f ( z )
f ( z y) f ( y)dy
(6.31)
2 2 2
(6.32)
(6.33)
(6.34)
(6.35)
Nhn xt:
3) Nu cc bin ngu nhin , khng tng quan th ch cn t nht 1 trong chng
c gi tr k vng = 0 ( 0 hoac 0 ), hai bin s trc giao. Variance tng ca 2
bin ngu nhin khng tng quan bng tng cc variance:
2 2 2
(6.36)
KHOA IN IN T
(6.37)
: l k vng ca
~
Trong trng hp cc bin ngu nhin bng nhau gn khp ni, c th c mt s bin s
cp m cc th hin tng ng ca cc bin ngu nhin khng bng nhau.
Bin ngu nhin bng 0 vi xc sut 1 khi v ch khi tr trung bnh bnh phng ca n
2 0 c ngha l hu nh vi tt c cc bin c s cp, cc th hin ca n u bng 0.
Bin ngu nhin khng i vi xc sut 1 khi v ch khi phng sai 2 ca n bng 0. C
ngha l gn nh vi tt c cc bin c s cp, cc th hin ca n u bng nhau v bng
c. Bng nhau theo trung bnh bnh phng
Hai bin ngu nhin c gi l bng nhau theo trung bnh bnh phng nu chng c
xc nh trn tp cc bin c s cp ca cng mt khng gian xc sut v nu: ( ) 2 0
6.1.16. Khi nim v s hi t
a. Hi t khp ni
Dy cc bin ngu nhin 1 , 2 ,..., n xc nh trn tp cc bin c s cp c gi l hi
t khp ni n bin c xc nh trn cng tp bin s cp nu:
(e) lim n (e); e
n
(6.38)
(6.39)
(6.40)
1 , 2 ,..., n
x x1 , x2 ,...xn
KHOA IN IN T
xf ( x, t )dx
(6.41)
Vi tn hiu ri rc th:
(t )
xi P ( xi , t )
(6.42)
i 1
x (t )
(6.43)
f ( x, t )dx
Quan h:
2 (t ) 2 (t ) (t )
(6.44)
Hm tng quan ca tn hiu ngu nhin (t ) l hm khng ngu nhin ca thi gian:
R(t1 , t 2 ) (t1 ) (t 2 )
x1 x2 f1 2 ( x1 , x2 ; t1, t 2 )dx1dx2
(6.45)
= R(t1 , t 2 ) (t1 ) (t 2 )
c. Biu din tn hiu bng hm tng quan
Hm tng quan ca 2 tn hiu ngu nhin (t1 ) v (t 2 ) l hm:
KHOA IN IN T
(6.46)
R (t1 , t 2 ) (t1 ) (t 2 )
(6.47)
x(t )dt
(6.48)
t,
(t )dt
t,
(6.49)
6.3.2. o hm
Xt tn hiu ngu nhin (t ) xc nh trn tp , gi thit rng vi mi th hin x(t) ca
(t ) , tn ti trong tp o hm thng thng:
x , (t ) lim
0
x(t ) x(t )
(6.50)
d (t )
(t ) (t )
lim
dt
(6.51)
im t1 , t 2 ,..., t n ; ti ; i 1, n tc:
(6.53)
Vi: i ti 1 ti ; i 1, n 1
Nhn xt:
1) Tn hiu dng bc n th cng l tn hiu dng bc k n
2) Hm mt xc sut kt hp n chiu ca tn hiu dng bc n khng ph thuc vo
vic chn cc im t1 , t 2 ,..., t n m ch ph thuc vo khong cch gia cc im .
3) Trong trng hp n = 1, hm mt xc sut f ( x, t ) l nh nhau vi mi t , tc
cc moment khng thay i theo thi gian.
4) Vi n = 2: f1 2 ( x1 , x2 ; t1 , t 2 ) f1 2 ( x1 , x2 ; ) l hm mt bin, m l hm mt
bin th cng nh dng bc 1 nn tr trung bnh, trung bnh bnh phng, phng sai
ca tn hiu dng bc 2 u khng i.
6.4.2. Tn hiu dng rng (dng yu)
Nhng tn hiu c ngha thc t l tn hiu dng yu. Tn hiu ngu nhin (t ) c gi
l dng nu:
1) (t ) const
2) R(t1, t 2 ) R( ); t1 t 2
Nhn xt:
1) Tn hiu dng rng l tn hiu c tr trung bnh bng hng s
2) Tn hiu dng rng l tn hiu c hm t tng quan l hm mt bin
3) Mt tn hiu dng bc 2 c th suy ra tn hiu l dng rng
6.5. TN HIU EGODIC
Mt lp con ca tn hiu dng l tn hiu Egodic. Mt tn hiu ngu nhin c c tnh
Egodic nu c trng xc sut ca n nh: tr trung bnh, trung bnh bnh phng, phng
sai, hm t tng quan, t hp bin, c th suy ra t mt th hin ca tn hiu c quan
st trong tng thi gian di.
KHOA IN IN T
(6.54)
(6.55)
(6.56)
(6.57)
(6.58)
Khi t1 t 2 t ta c:
R(t , t ) (t )
C (t , t ) (t ) (t )
(6.59)
2
(6.60)
KHOA IN IN T
(x )2
; x (- , )
exp
2
2
2
2
f ( x)
(6.61)
F ( x)
f ( x , )dx ,
1
(x )
erf
2
(6.62)
exp( x
2 0
/ 2)dx
(x )2
1
( x )( y ) ( y ) 2
f ( x, y )
exp
2
2(1 2 ) 2
2 2 2 (1 2 )
(6.63)
6.7.2. Tn hiu ngu nhin chun
Xt tn hiu ngu nhin lin tc (t ) xc nh trn tp . Tn hiu ny c gi l chun
nu cc gi tr ca n (t1 ), (t 2 ),..., (t n ) l nhng bin ngu nhin chun kt hp vi mi n
v ti mi im t1 , t 2 ,..., t n .
Hm mt xc sut 1 chiu ca tnh hiu ngu nhin f ( x, t ) l hm ngu nhin Gausse
c dng:
f ( x, t )
x (t ) 2
exp
2
2
(
t
)
2 2 (t )
(6.64)
KHOA IN IN T
(6.65)
1
2 2
cos wo
cos(2wo t wo 2)
2
2
X2
X2
X2
cos wo
cos(2wo t wo )cos 2
sin(2wo t 2wo )sin 2
2
2
2
X2
(t ) (t ) cos(wo t ) cos wo (t )
KHOA IN IN T
2
2
1
2
1
2
Gi thit , l cc bin c lp. Cho nn chng s khng tng quan. Suy ra,
va cos , va sin , 2 va cos2 , 2 va sin2 cng khng tng quan.
Gi tr trung bnh v hm t tng quan ca tn hiu:
(t ) (cos cos wo t sin sin wo t )
1
2
1
2
f ( x, t )
; t ,
X 2 x2 2X
1
Suy ra cc thng s: 0
1
2
2 2
1
R ( ) 2 cos wo
2
Vi cc gi thit:
KHOA IN IN T
(6.66)
1 t
2 2
T cng thc:
R ( ) (t ) (t ) (t ) (t ) (t ) (t ) (t ) (t ) (t ) (t ) R ( ) R ( )
1
1
R ( ) cos(wo )
2
(6.67)
X
X 2
exp
1( X ) ; phn phi Reyleigh
2 R (0)
R (0)
1
; phn b u
2 2
KHOA IN IN T
(6.68)
n 1
n2 cos wn
(6.69)
n 1
(6.70)
Trong l mt bin ngu nhin thc hoc phc, cn w l thc. Gi tr trung bnh v
hm t tng quan ca tn hiu ny l:
(t ) e jwt ~
e jwt
(6.71)
2 jwt
(t ) * (t ) e jwt *e jw(t ) ~
e
(6.72)
n e jwn t
(6.73)
n 1
KHOA IN IN T
R ( )
n2 e jwn trong n2
; n 1, N
n 1
Vi
e t (t ) k
k 0,1,...
k!
(6.74)
KHOA IN IN T
(t )
n
T
n e jnwo t ; wo
2
T
(6.75)
1
n (t )e jnwo t dt ; n 0,1,...
T
0
0; n 0
R ; n m
m * n n
0; n m
(t )
n e jnwo t ; wo
2
;t T /2
T
(6.76)
Trong cc h s n l cc bin ngu nhin c k vng khc 0 khi n = 0; khng trc giao
v do tng quan, c xc nh bng tch phn ngu nhin:
1
n
T
T /2
(t )e
jnwo t
dt; n 0,1,...
(6.77)
T / 2
c. Chui Shanon
(t )
(nT )Sa2f m (t nT )
(6.78)
X ( w)
x(t )e
jwt
dt
(6.79)
x(t )
1
2
X (w)e
jwt
(6.80)
dw
( w) (t )e jwt dt
(6.81)
V bin i ngc:
1
(t )
2
(w)e
jwt
(6.82)
dw
1 1
( )
t
1
1
(t ) (t )
( )
t
(6.83)
d
(6.84)
x(t )
dt
(6.85)
hm t tng quan R( ) ca n
S ( w) R( )e jw d
1
R
(
S ( w)e jw dw
(6.86)
1
R(0)
2
S (w)dw
(6.87)
Theo R(0)
Theo S(w)
S ( w)
R ( )e
jw
R ( )e
jw
S ( w)
R ( )
R ( )
R(0)
(t )
1
2
1
2
1
2
(6.88)
S (w)e
jw
S (w)e
jw
dw
dw
KHOA IN IN T
(t ) v qua n c dng
1
l phn b u ca bin ngu nhin
2 2
R ( )
X2
cos wo
2
Suy ra: S ( w)
X 2
2
(w wo ) (w wo )
V d 6.3: Cho tn hiu tun hon theo trung bnh bnh phng. Hm t tng quan ca tn
hiu tun hon theo trung bnh bnh phng l hm tun hon v c khai trin thnh chui
Fourier:
R ( )
Rn e jnwo ; wo 2 / T
Suy ra: S ( w) 2
Rn (w nwo )
1
R ( ) cos wo
2
1
S ( w wo ) S ( w wo )
4
1
S (w wo ) S (w wo ) j 1 S (w wo ) S (w wo )
2
2
h (t)
k(t)
K(w)
e(w)
h (w)
Ta c:
k (t t ) (t )dt
(t ) k (t ) (t ) (t ) k (t )
(t t , )k (t , )dt ,
(6.89)
(6.90)
(6.91)
Ta c: (t )
(6.92)
k (t t ) (t )dt
,
(t t , )k (t , )dt ,
Theo gi thit tn hiu vo l dng nn vic dch chuyn khng lm thay i tr trung bnh
ca n v ta c:
(t )
,
,
(t )k (t )dt
k (t )dt
,
K (0)
k(t)
K(w)
R ( )
S ( )
. Cc c trng ca tn hiu vo ra
Hnh 6.6.
KHOA IN IN T
Ta c: (t ) * (t )
, *
,
,
, *
,
,
(t t ) (t )k (t )dt (t t ) (t )k (t )dt R ( )
M: (t t , ) * (t ) R t t , (t ) R ( t , )
Suy ra: R ( )
R ( t )k (t )dt
,
K ( ) R ( )
Ta c: (t ) ( ) (t ) (t t , )k * (t , )dt , (t ) * (t t , )k * (t , )dt , R ( )
*
M: (t ) * (t t , ) R t (t t , ) R (t t , )
Suy ra: R ( )
R ( t )k
,
(t )dt , K * ( ) R ( )
* ,
KHOA IN IN T
KHOA IN IN T