Professional Documents
Culture Documents
811
S DNG MA TRN PLACKETT-BURMAN V PHNG PHP P NG B MT-
THIT K CU TRC C TM NHM TI U HA SINH TNG HP LIPASE T
BACILLUS LICHENIFORMIS GBDTY1
Hunh Th Thanh Hin
1
, Trnh Th Bch Huyn
2
, Bi Hng Qun
3
1
i hc Nng Lm thnh ph H Ch Minh
2
i hc Bch Khoa thnh ph H Ch Minh
3
Vin Cng ngh sinh hc v Thc phm, i hc Cng nghip thnh ph H Ch Minh
TM TT
Vi khun Bacillus licheniformis GBDTY1 c ti u ha qu trnh nui cy nhm thu c sn lng
lipase cc i. Chng ti s dng thit k th nghim Plackett-Burman kim tra mc nh hng ca
cc yu t l ha khc nhau ln sn lng lipase. Trong , t l CaCl
2
, t l ging v t l dch chit nm men
l ba yu t c tc ng mnh nht (p<0,05). Thit k th nghim theo phng php p ng b mt (RSM)-
phng n cu trc c tm (CCD) c thc hin v tm ra gi tr ti u ca ba yu t l t l CaCl
2
dch
(1,80%), t l ging (3,30%), v chit nm men (3,52%) cho sn lng lipase t chng B.licheniformis cc i
theo m hnh l 21,459 (U/ml) sau 72h nui cy.
T kha: Lipase, Bacillus licheniformis, Ma trn Plackett -Burman, Phng php p ng b mt (RSM)-
Thit k cu trc c tm (CCD)
M DU
Lipase (EC 3.1.1.3) l mt nhm enzyme thy
phn cc triacylglycerol. Lipase c th c to ra
t nhiu chng vi khun nh Bacillus (B.
alkalophilus, B.brevis, B. amyloliquefaciens,
B.licheniformis, B.stearothermophilus) hoc
Streptomyces (S.lividans, S.murinus). Lipase cn
c th c tng hp t cc loi nm men nh
Candida, Pichia, Saccharomyces (Treichel, 2010;
Rey et al., 2003; Charles et al.; 1988). Lipase vi
sinh vt ang c ng dng trong cc lnh vc
nh: thc phm, ha hc, dc phm, m phm,
thuc da, cng nghip ty ra (Starace et al.,
1983), sn xut biodiesel (de Vieira et al., 2006),
sn xut cc polymer phn hy sinh hc, y hc
ng dng, cng nghip giy v ch to cc
biosensor (Hasan et al., 2006). Lipase t vi khun
c nhiu kh nng thng mi ha do chng n
nh, tnh chn lc cao v c hiu trn nhiu c
cht (Dutra et al., 2008). Trn th gii, nghin cu
v lipase vi sinh vt t c nhng thnh tu
ng k. Nghin cu lipase vi sinh vt tp trung
vo vi khun (Pseudomonas spp., Bacillus spp.)
(Hou, 1994; Jeger et al., 1994); nm mc
(Aspergillus spp., Rhizopus spp.); nm men
(Candida spp., Geochitrum spp., Yarrowia spp.)
(Hou, 1994; Vakhlu, Kour, 2006).
Vi khun B.licheniformis c ng dng trong
sn xut cng nghip sn xut cc enzym
protease, -amylase, penicillinase, pentosanase, -
mannonase, cycloglucosyltransferase v khng sinh.
Trnh t gen ca chng B.licheniformis DSM13
c gii m cho php nghin cu su hn qu trnh
trao i cht v cc kh nng tim n ca vi khun
ny (Veith et al., 2004). Amylase t B.licheniformis
c s dng trong thy phn tinh bt, cng nghip
dt, h dn (Gray et al., 1986; Stephens et al.,
1984). Tinh sch lipase n dng ca Bacillus
licheniformis c thc hin bi Nthangeni et al.
(2001), h ti xp loi lipase Bacillus
licheniformis, Bacillus subtilis v Bacillus pumilus
vo phn h I.4 do trng lng phn t t 19 - 20
kDa. Horani (1996) dng dng B.licheniformis
H1 sinh tng hp lipase chu nhit ln n 70
o
C,
hot tnh cao nht pH 10, pH 12 cn 65% hot
tnh. Lipase thu c pha cn bng.
Vit Nam, nhm nghin cu ca Quyn nh
Thi nghin cu tng i nhiu v lipase t phn
lp cc chng vi sinh vt sinh tng hp lipase
(Quyn nh Thi et al., 2003), ti u sinh tng hp
lipase t chng Geotrichum sp. DTQ-26.3 (Nguyn
S L Thanh et al., 2006) v t Ralstonia M1
(Quyen et al., 2007), nh gi cc tnh cht l ha
ca lipase t chng Geotrichum sp. DTQ-26.3
(Nguyn S L Thanh, Quyn nh Thi, 2007),
Hunh Th Thanh Hin et al.
812
Ralstonia M1 (Quyen et al., 2007) cho ti nhn dng
lipase (Quyen et al., 2004) v biu hin lipase ti t
hp t chng Ralstonia M1 vi mc cao E. coli
(Quyn nh Thi et al., 2004; Quyen et al., 2005).
Quyn nh Thi v ng tc gi (2007) cng
nhn dng, biu hin v nh gi mt enzyme c
hot tnh thy phn lipid l esterase EstM cng t
chng Ralstonia M1 (Quyen et al., 2007). Nm
2009, chng ti cng bt u nghin cu v lipase
(Bi Hng Qun v Nguyn c Lng, 2009). Tuy
nhin, ti u sinh tng hp lipase B.licheniformis
theo ma trn Plackett-Burman v phng php p
ng b mt - phng n cu trc c tm cha c
p dng Vit Nam.
Ti u ha qu trnh ln men xy dng m
hnh nhm thu c sn lng ln v gia tng quy
m sn xut c mt ngha quan trng trong vic
ng dng nhng nghin cu c bn lipase vo trong
cng nghip. Mt phng php thc hin hiu qu,
chi ph thp, cho php nghin cu s tng tc v
ng thi tin on c gi tr ti u ca cc yu
t- thit k th nghim ti u a yu t theo Plackett-
Burman (Plackett, Burman, 1946; Dennis, 1995)
c a ra v s dng rng ri sng lc thnh
phn mi trng trong iu kin nui cy lc (Li et
al., 2007; Liu et al., 2008). Sau bc sng lc ban
u, th nghim ti u theo phng php RSM-CCD
c dng ti u ha gi tr cc yu t ang c
nghin cu.
Trong nghin cu ny, chng ti ti u ha
cc yu t l ha trong qu trnh nui cy theo thit
k Plackett-Burman v RSM-CCD d on sn
lng lipase cc i t dch nui cy vi khun
B.licheniformis GBDTY1.
VT LIU V PHNG PHP
Mi trng nui cy v gi ging
Vi khun B.licheniformis GBDTY1 do Cng
ty TNHH Pht trin Cng ngh sinh hc ton cu
(GBD Co., Ltd) cung cp, c gi trn mi
trng thch nghing MHA 13
o
C hoc trong
glycerol 20/80
o
C.
Nh tng du - nc
Nh tng du - nc c thnh phn: 2 g arabic,
80 ml nc ct hai ln, 20 ml du n, pH 7. Hn hp
c to nh bng my Sonicator 3000 mc 75
3 W trong thi gian 10 pht. Nh tng c chun
b mi ngay trc khi th nghim v dng ht trong
ngy.
nh lng lipase (Soares et al., 1999 trch dn
bi Souza et al., 2010).
Hot tnh lipase c nh lng theo phng
php chun ca Soares et al., (1999) vi 10 ml
nh tng du - nc bng 25mM NaOH dng ch
th mu phenolphtalein. Mt n v hot tnh lipase
c nh ngha l lng enzyme cn thit gii
phng 1 mol acid bo trong 1 pht iu kin th
nghim (pH 7,0 v nhit phng).
Thit k Plackett-Burman v phng php RSM-
CCD
xc nh c cc yu t v cc mc nh
hng n sinh tng hp lipase ca vi khun
B.licheniformis GBDTY1, 11 yu t c chn l
glucose, dch chit nm men, du n, NaCl, CaCl
2
,
MgCl
2
, MgSO
4
, KH
2
PO
4
, Tween 80, pH, t l ging
lm th nghim. Th nghim c thit k theo ma
trn Plackett-Burman(Plackett, Burman 1946; Dennis,
1995) vi 11 yu t trong 12 th nghim (Bng 2)
sng lc cc yu t quan trng nh hng n sn
lng lipase (U/ml). Mc thp (-1) v cao (+1) ca 11
yu t c lit k trong bng 1.
Ba yu t chnh RSM-CCD c xc nh gi tr
ti u v c nghin cu 5 mc (-, -1, 0, +1, +)
(Bng 3) trong CCD 20 th nghim (Bng 4)
(Castillo, 2007).
Hm p ng c chn l sn lng lipase (Y,
U/ml dch nui cy). M hnh ha c biu din
bng phng trnh bc 2:
Y = b
o
+ b
1
x
1
+ b
2
x
2
+ b
3
x
3
+ b
11
x
1
2
+ b
22
x
2
2
+ b
33
x
3
2
+
b
12
x
1
x
2
+ b
23
x
2
x
3
+ b
13
x
1
x
3
Trong , b
1
, b
2
, b
3
l cc h s bc 1; b
11
, b
22
,
b
33
l cc h s bc 2; b
12
, b
23
, b
13
l cc h s
tng tc ca tng cp yu t; x
1
, x
2
, x
3
, x
11
, x
22
,
x
33
, x
12
, x
23
, x
13
l cc bin c lp. S liu c
phn tch bng chng trnh Design expert 7.0.0
Author for correspondence: Tel: +848. 38940309 ext. 890 E-mail: buihongquan@hui.edu.vn
Hunh Th Thanh Hin et al.
818
(3.53%), under which the highest lipase yield was obtained. The predicted maximum yield of lipase attained to
21.459 (U/ml) after 72h culture.
Keywords: Lipase, Plackett-Burman, Bacillus licheniformis GBDTY1, Response Surface Methodology (RSM)-
Central composite designs (CCD)