Professional Documents
Culture Documents
Trang 1
MC LC
Gii thiu ti ................................................................................................................. 5
1.TNG QUAN V NGUYN LIU ............................................................................... 6
1.1. Tng quan v cc loi da v cc sn phm t da ................................................ 6
1.1.1. Cc loi da ....................................................................................................... 6
1.1.2. Cng dng ca da ............................................................................................ 7
1.2. Cu to tri da ........................................................................................................ 7
1.3. Thnh phn ha hc ca da ................................................................................... 8
1.3.1. Thnh phn ha hc ca qu da .................................................................... 10
1.3.2. Thnh phn ha hc ca cm da ................................................................... 10
1.3.3. Thnh phn ha hc ca sa da ..................................................................... 12
1.4. Tnh cht ca sa da ............................................................................................ 13
1.4.1. Tnh cht h nh tng ca sa da ................................................................ 13
1.4.2. Tnh cht lu bin ca sa da ........................................................................ 15
1.4.3. Enzyme trong sa da ..................................................................................... 16
1.4.4. Vi sinh vt trong sa da ................................................................................. 17
1.4.5. S h hng sa da ......................................................................................... 20
1.5. Nguyn liu sn xut ko da ................................................................................ 21
1.5.1. Cm da .......................................................................................................... 21
1.5.2. ng saccharose ............................................................................................ 21
1.5.3. Mch nha ......................................................................................................... 22
1.5.4. Nc ................................................................................................................ 25
1.5.5. Cht mu, hng liu v ph gia ..................................................................... 30
2. Quy trnh cng ngh ....................................................................................................... 31
3. Gii thch quy trnh cng ngh ....................................................................................... 33
3.1. Nghin ................................................................................................................... 34
3.2. p ........................................................................................................................... 35
3.3. Lc ........................................................................................................................ 37
3.4. Phi trn 1 ............................................................................................................. 39
3.5. C c ................................................................................................................... 41
3.6. Lm ngui .............................................................................................................. 45
Sn xut ko da
Trang 2
3.7. Phi trn 2 ............................................................................................................ 47
3.9. To hnh ................................................................................................................. 50
3.10. Bao gi ................................................................................................................. 53
3.11. So snh gia 2 quy trnh ..................................................................................... 55
4. M t sn phm v ch tiu cht lng ........................................................................... 56
4.1. Ch tiu cm quan .................................................................................................. 56
4.2. Ch tiu ha hc .................................................................................................... 56
4.3. Ch tiu vi sinh ....................................................................................................... 56
4.4. Ch tiu bao b ..................................................................................................... 57
5. Ti liu tham kho ......................................................................................................... 58
Sn xut ko da
Trang 3
DANH MC BNG
Bng 1.1. Cc loi da ph bin Vit Nam ............................................................. 6
Bng 1.2. Thnh phn ha hc ca qu da ............................................................ 10
Bng 1.3. Thnh phn dinh dng trong cm da ................................................. 11
Bng 1.4. Hm lng cc thnh phn trong sa da khng pha long (hiu chnh
t Seow v Grwee, 1997) ............................................................................................ 12
Bng 1.5. Cc tnh cht vt l ca sa da khng pha long ................................. 14
Bng 1.6. Tm tt v nht v bn ca nh tng sa da ........................... 15
Bng 1.7. Cc thng s lu bin v nht hiu dng ca sa da ti ............. 16
Bng 1.8. Phng trnh Frenkel-Eyring v nng lng hot ha ........................ 16
Bng 1.9. Nhng vi sinh vt c tm thy trong sa da ..................................... 19
Bng 1.10. Ch tiu cht lng saccharose dng trong sn xut ko..................... 22
Bng 1.11. Ch tiu cht lng mch nha dng trong sn xut ko ...................... 24
Bng 1.12. T l phi trn ng v mch nha DE 35 ............................................ 24
Bng 1.13. T l phi trn ng v mch nha DE 42 ............................................ 24
Bng 1.14. T l phi trn ng v mch nha DE 50 ............................................ 24
Bng 1.15. Cc ch tiu v cm quan ........................................................................ 25
Bng 1.16. Thng s cc ch tiu phng x theo tiu chun TCVN,WHO,EPA ... 25
Bng 1.17. Thng s cc ch tiu thnh phn v c ................................................. 26
Bng 1.18. Thng s cc ch tiu thnh phn hu c theo TCVN v WHO ......... 27
Bng 1.19. Thng s ch tiu thnh phn vi sinh ..................................................... 29
Bng 1.20. Ch tiu cht lng vanillin .................................................................... 31
Sn xut ko da
Trang 4
DANH MC HNH
Hnh 1.1. Cu to s da .............................................................................................. 8
Hnh 1.2. Ba mt trn go da .................................................................................... 8
Hnh 1.3. Phi ca da ................................................................................................. 9
Hnh 1.4. Cc lp ca tri da .................................................................................... 9
Hnh 1.5. Cm da ..................................................................................................... 11
Hnh 1.6. Dng t bo in hnh ca Serratia ........................................................... 18
Hnh 1.7. Vi khun Rahnella aquatilis ...................................................................... 18
Hnh 1.8. Vi khun Pseudomomnas Flourescens ..................................................... 19
Hnh 3.1. My nghin xay .......................................................................................... 35
Hnh 3.2. My p trc vis ........................................................................................... 37
Hnh 3.3. Thit b lc khung bn ............................................................................... 39
Hnh 3.4. S nguyn l thit b phi trn ............................................................ 41
Hnh 3.5. Cu to thit b c c chn khng .......................................................... 43
Hnh 3.6. S nguyn l thit b nu ko chn khng .......................................... 44
Hnh 3.7. S thit b lm ngui ............................................................................ 46
Hnh 3.8. S thit b trn ...................................................................................... 48
Hnh 3.9. S thit b trn ...................................................................................... 49
Hnh 3.10. Trc cn trong my ln ........................................................................... 51
Hnh 3.11. Cu to my ln ....................................................................................... 51
Hnh 3.12. Cc cp bnh ln ca my vut. ............................................................. 52
Hnh 3.13. H thng to dp hnh vin ..................................................................... 53
Hnh 3.14. Hm lm ngui ......................................................................................... 54
Hnh 3.15. S thit b bao gi ............................................................................... 54
Sn xut ko da
Trang 5
Gii thiu ti:
Ko da l mt sn phm truyn thng lu i ca vng Bn Tre. Khng nhng mang
hnh nh vn ha ca mt vng, mt quc gia, ko da cn c hng v thm ngon, ngt ngo
c bit. V vy, sn xut ko da cng cng c m rng v ci tin. Nhng hin nay, quy
trnh sn xut ko vn cha c c gii ha, t ng ha nhiu, cn s dng nhiu lao ng
th cng. iu ny dn n mt s vn v nng sut sn phm, cht lng sn phm, cc
quy trnh qun l, v kinh t.
Mc tiu ca bi tiu lun l nghin cu cng ngh sn xut ko da, ng dng trong
quy m sn xut cng nghip. Nhn chung, ni dung bi tiu lun c bn phn ln: khoa hc
v nguyn liu sn xut ko da, quy trnh cng ngh, thit b sn xut v t chc sn xut sn
phm ko da.
V khoa hc nguyn liu, ko da trong dn gian c to ra t nc ct da, mch nha v
ng ct. V vy, m bo ko sn xut ra c hng v truyn thng, iu u tin l gi
nguyn thnh phn nguyn liu u vo. Trong , nguyn liu chnh l nc ct da, hay
cn gi l sa da, s c cp nhiu hn c. Cc vn c bn lun v sa da l:
thnh phn ha hc, bn h nh tng sa da, cc yu t nh hng n tnh cht lu
bin ca sa da, enzyme v cc vi sinh vt c trong sa da, s h hng ca sa da v cc
th tc bo qun. Phn ny cng cp n vai tr ca mch nha v ng ct trong sn xut
ko da. T s xut ra quy trnh v dy chuyn sn xut ko da vi quy m cng
nghip. Bi tiu lun gm cc ni dung sau:
1. Tng quan v nguyn liu
2. Quy trnh sn xut
3. Gii thch quy trnh
4. Ch tiu cht lng ko da
5. Ti liu tham kho
Sn xut ko da
Trang 6
1. TNG QUAN V NGUYN LIU
1.1. Tng quan v cc loi da v sn phm t da:
Da c tn khoa hc l Cocos nucifera. Ti mt s nc trng da Chu , da
mang nhiu tn gi, th hin s nh gi cao v s cn thit ca da, v d nh trong ting
Phn, tn gi ca da c th dch thnh cy em li mi th cn thit cho cuc sng, trong
ngn ng Mallaysia, da c mnh danh l cy c c ngn cng dng, ti Philippines, da
c gi l cy ca s sng. Cy da chu c t mn, t ct, thng mc ven b bin
nhng vng nhit i, mc d cc n in trng da cng c tm thy trong t lin. l
mt loi cy trng quan trng ca ngi bn x. Da cng pht trin mt s vng cn nhit
i, v d nh Florida.
1.1.1 Cc loi da:
Hin nay, trn a bn nc Vit Nam c s hin din ca nhiu ging da, t ging
da t nhin (da Xim xanh, da Xim la,) n ging da lai (PB121, PB141, JVA1,
JVA2), t ging da bn x (da Xim, da ta xanh,) n cc ging da du nhp (da sc,
da sp,). Cc ging da, ngoi s khc nhau v c tnh sinh hc nh chiu cao cy da,
thi gian cho ra tri, nng sut tri, cn khc nhau v mi v v gi thnh. Bng 1.1 tm tt
mt s ging da ch yu Bn Tre v c tnh ca chng.
Bng 1.1: Cc loi da ph bin Vit Nam
Ging da Nng sut tri
Khi
lng
tri (Kg)
Ghi ch
Nhm da ung nc Thuc ging da ln
Da Xim lc
120 - 150
tri/cy/nm
1,2 - 1,5
Ra tri sm, go dy, bo qun
c lu, t b v tri trong qu
trnh s ch v vn chuyn
Da Xim xanh 20 tri tr ln/quay Ph bin nht ca Vit Nam
Da Xim La
80 - 140
tri/cy/nm
1 - 1,2
Rt qu him, bo qun c lu,
thch hp cho vic s ch v bo
qun trong xut khu.
Da Xim xanh rut hng
120 - 150
tri/cy/nm
1,5 - 1,8 V mng, go trn
Sn xut ko da
Trang 7
Cc ging da ly du
Da Ta xanh v Ta vng
96-144
tri/cy/nm
Tui th cao, ph hp cho vic
ch bin cc sn phm c gi tr
kinh t cao nh ko da, cm
da no sy, sa da, bt sa
da.
Da Du xanh v Du vng
S tri trn quy
nhiu hn da Ta.
Hai mu ch lc l xanh v vng
Cc ging da nhp
Da da 200 tri/cy/nm Hng thm l da t nhin
Da sp
40 - 80
tri/cy/nm
1,2 - 1,5
L cm mm sn st, dy, mi
thm c trng, nc t hoc
khng c nc
Trong bi tiu lun ny, chn da Ta lm ngun nguyn liu sn xut ko da, theo nhng
l do sau
Cm dy
Cho mi v truyn thng
Tui th cao, nng sut chp nhn c
1.1.2. Cng dng ca da:
Da l loi cy cho hiu qu s dng cao. G t thn cy da c dng lm vn p,
x da c dng lm gi th trong nghin cu vi sinh, sn xut vn sn, ng np thn xe,
panen ca ni tht, cm da v nc da tr thnh ngun nguyn liu cho cng nghip thc
phm. Ga tr s dng ca da ngy cng c khm ph theo thi gian.
1.2. Cu to tri da:
Tri da, s pht trin trn cy da khong 12 thng (lu hn mt cht i vi nhng
ma lnh), tr thnh ht trng thnh khi v ca n kh v mt ti, mu sng ca tri
non. Ht da l loi ht ln th nh trong gii thc vt, v nng t mt n 4 kilogram.
Sn xut ko da
Trang 8
Bn ngoi cng l v da, ban u c mu xanh khi tri da cn non, v dn chuyn mu
vng a khi tri da cng gi. Lp ny cu to t cutin, c tc dng bo v tri da khi va
p c hc khi da ri xung t, khi cc cn trng, vi sinh vt tn cng vo ni nh ca
tri.
Phn bn trong ca ht da, trong lp v, l phn v cng. y lun l phn cn loi
b hon ton hoc mt phn trc khi vn chuyn tri da n cc th trng xa. Hnh 1.1 th
hin cu trc ca lp x da. Lp x da c cu to ch yu t cc si cellulose an xen
chng cht vi nhau, to xp nht nh cho tri da, gp phn gip tri da ni trn nc.
Hnh 1.1: Cu to lp x da
Phi ca ht c giu di im mm (soft eye) ti nh ca tri da (c th
phn bit c vi hai im m (blind eyes)), v s nh ln ca phi t im mm bo hiu
s ny mm (hnh 1.2).
Hnh 1.2: Ba mt trn go da
Sn xut ko da
Trang 9
Hnh 1.3: Phi ca da
(nm trong cm da (hnh gia), nh ln b mt ca cm da ch kch thch mc mm
(hnh bn tri), c ng knh 5mm, di 8mm (hnh bn phi).
T go da tr vo, theo th t l lp la nu nm gia cm da v go da, ri n
cm da, v trong cng l nc da.
Hnh 1.4: Cc lp ca tri da
1 Lp v ngoi chng thm nc, mu vng nu, mng (exocarp)
2 Lp x gia, dy (fiber, coir, mesocarp)
3 Lp v cng bn trong, go da (endocarp)
4 Lp cm da, trng, dy 1-2 cm (solid endosperm)
5 Khoang rng, cha nc da (liquid endosperm)
6 Phi da
7 Mt da
Sn xut ko da
Trang 10
Khi tri da gi (sau 12 thng) l thi im cm da nhiu nht v lng nc da
khng cn hoc rt t. Da nh th gi l da kh. Trong cng nghip, cm da t da kh
c s dng ch bin cc loi sn phm t da nh cm da ti ng hp, sa da ng
hp, ko da,Trong , cng nghip ha quy trnh sn xut ko da l mc tiu ca bi tiu
lun ny, do , phn nguyn liu cm da, m c th hn l sa da thu nhn t cm da
c quan tm nht.
1.3. Thnh phn ha hc ca da:
1.3.1. Thnh phn ha hc ca qu da
Bng 1.2: Thnh phn ha hc ca qu da
Thnh phn Hm lng
- Nc
- Carbohydrate tng
ng tng
Cht x
- Cht bo
- Protein
- Tro
44 52%
15 16%
6 6.5 %
9 9.5%
34.7 38.2%
3 4.3%
0.8 1.3%
1.3.2. Thnh phn ha hc ca cm da:
Cm da l phn ni nh rn, mu trng, nm bn trong go da. Thnh phn dinh
dng ca cm da ti c trnh by trong bng 1.3. Trong cm da, nc chim 46.99%,
protein chim 3.33%, lipid tng chim 33.49%, carbohydrate chim 15.23% v tro tng l
0.97%. V c hm lng nc cao v mi trng giu dinh dng nn cm da rt d b h
hng do vi sinh vt. Do , khi c tch khi go da, cm da nn lp tc c x l s b
nh chn nhm lm sch nguyn liu, v hot enzyme, tiu dit mt s vi sinh vt, gip n
nh cht lng nguyn liu u vo, chun b cho nhng qu trnh tip theo.
Sn xut ko da
Trang 11
Hnh 1.5: Cm da
Bng 1.3: Thnh phn dinh dng trong cm da
Sn xut ko da
Trang 12
1.3.3. Thnh phn ha hc ca sa da:
Thut ng coconut milk (sa da) c nh ngha mt cch thng thng l nhng
sn phm dng lng, khng cha x, chit t cm da v c th hoc khng bao gm cht t
nc da. nh ngha trn c ngh bi Standard Task Force of the Asian and Pacific
Coconut Community (APCC) vo nm 1994. Sa da thu nhn bng cch nghin tht da
mu trng, sau em p ra sa, c th c nc hoc nc da. Sa da ti thng cha
hn 34% cht bo.
Bng 1.4: Hm lng cc thnh phn trong sa da khng pha long (hiu chnh t
Seow v Gwee, 1997)
Sn xut ko da
Trang 13
Carbohydrate trong sa da
Carbohydrate chnh c mt l ng, ch yu l sucrose, v mt vi loi tinh bt. Sa da p
ti cha lng nh vitamin B tan trong nc v acid ascorbic. Thnh phn ng vai tr quan
trng trong sa da l protein ca sa (Seow v Gwee, 1970).
Protein trong sa da
Trong cm da, protein chim khong 3.33% tng lng cm da, cn trong sa da c pha
long, protein chim 2.29% tng lng sa da.
Protein trong sa da ch yu l albumins v globulins. Cc amino acid cu to nn nhng
protein ny hu ht l nhng amino acid tch in (thuc monoamino dicarboxyl hoc
diamino monocarboxyl) bao gm acid glutamic, aspartic, arginine, lysine chim hm lung
cao nht.
Albumins l nhm nhng protein tan trong nc, chim khong 21% tng lng protein.
Globulins l nhm nhng protein tan trong mui, khng tan trong nc, chim khong 40%
tng lng protein. Nhng protein ny ng vai tr l cht lm bn h nh sa da. Globulins
ca da cha nhiu phenyl alanin v valine nhng cha t acid glutamic, lysine, arginin hn
albumins. Do , cc protein albumin c kh nng tan trong nuc, cn globulins th k nuc.
Nhng protein ny bn nht trong khong pH t 5-9, bn yu trong khong 3.5-5, ng t ti
pH khong 3-4. Ha tan cc i ti pH t 1.5-2 v 10. Cc protein khng tan trong nuc c
trong sa da c vai tr lm bn h nh tung ca sa da, v v vy, bn ca h nh ny
ph thuc bn ca protein trong sa da.
1.4. Tnh cht ca sa da:
1.4.1. Tnh cht h nh tng ca sa da
Tansakul v Chaisawang (2006) kho st nhng tnh cht vt l ca sa da v
cng b h s dn nhit, nhit dung ring, t trng v h s khuch tn nhit ca cc mu sa
da c 20-35% hm lng bo ti 60-80
o
C, nm trong khong 0.425-0.590 W/m.K, 3.277-
3.711 Kj/Kg.
o
C, 969.00-983.05 Kg/m
3
v 1.325-1.634x10
-7
m
2
/s.
Tc gi cng ngh rng vic gim hm lng bo trong sa da v tng nhit s
lm tng gi tr ca cc thng s nhit l ny. Nhng tnh cht vt l khc c cng b bi
nhng nh nghin cu khc v c trnh by trong bng 1.5
Sn xut ko da
Trang 14
Bng 1.5: Cc tnh cht vt l ca sa da khng pha long.
Trong tt c cc thnh phn c bn ca dch sa da, nh nc, lipid, protein,
carbohydrate v tro th nc c dn nhit cao nht. Ti cng mt nhit th nc c
dn nhit ln hn 4 ln ca lipid. Khi t l lipid trong sa da tng th t l nc gim, v vy,
dn nhit ca dch sa da cng gim, lm gim h s truyn nhit tng qut ca sa da.
Trong sa da, hm lng bo nh hng n nhit dung ring ca sa. Khi lng
bo gim, th t l nc trn bo tng ln, lm tng nhit dung ring ca sa da do nc c
nhit dung ring cao hn bo. iu ny c th gy kh khn cho qu trnh thanh trng sa
da.
Khi lng ring ca dch sa da trong khong nhit 60-80
o
C, bo 20-35% l
969.00-983.05 Kg/m
3
, gim tuyn tnh vi nhit v hm lng bo.
Sa da l c tnh acid yu, pH xp x 5.956.3. Sa da cng c nhn thy c
bn yu trong khong pH t 3.5 n 5 v th hin bn cc i ti hai gi tr pH 1.5-2 v 6.5
(Monera v Del Rosario, 1982). bn ca h nh tng sa da trong khong ga tr pH
ny ph hp vi bn ca protein c trong sa da. Protein trong sa da kt t khi pH gn
pI ca protein 3-4, do , chng mt tc dng lm bn h nh tng du trong nc.
bn ca h nh tng
Nh tng c lm bn mt cch t nhin bi protein trong sa da: globulins v
albumins, v phospholipids (Birosel v ng s, 1963). Tuy nhin, nh tng ca sa da li
khng bn v d dng phn chia thnh 2 pha ring bit pha lng nng v pha cream nh hn
(Cancel, 1979; Gonzalez, 1990) sau 5 n 10h sau khi trch p. S ph v h nh tng du
trong nc cng din ra c dng sa da ti (do lc ko ca trng trng gravitational
left-stand) ln dng sa da qua x l (do tc dng nhit). Nguyn nhn ca vic ny l do
hm lng v phm cht ca protein trong sa da khng hiu qu bn ha cc git bo
hnh cu (Monera v del Rosario, 1982).
Sn xut ko da
Trang 15
Bng 1.6: Tm tt v nht v bn ca nh tng sa da
1.4.2.Tnh cht lu bin ca sa da
Hm lng cht bo v nhit cng l nhng yu t quan trng nh hng n tnh
cht lu bin v bn ca nh tng sa da. Theo Seow v Gwee (1997), nhit trong
dy 50-130
o
C s phn nh tnh phc tp ca thnh phn protein (complex protein composition)
v trng thi bin tnh do nhit ca sa, vi cc nh hoc nhng nhit bin tnh khong 92
v 110
o
C, theo th t. Simuang v cng s (2004), Tangsuphoom v Coupland (2005)
nghin cu nht ca sa da ti nhng hm lng bo khc nhau trong khong nhit t
70-90
o
C v 50-90
o
C. Kt qu cho thy rng tt c cc mu u th hin trng thi phi Newton
vi s gim ch s lu ng (n) v tng h s m c (K) khi nhit tng.
Sa da ti l lu cht phi Newton theo m hnh Ostwald-de Waele. Ngc li, sa
da c ti hydrate ha (rehydrated) (10-15%) th hin trng thi lu cht Newton. Yu t
chnh nh hng n tnh cht lu bin ca sa da l nhit , nng v kch thc phn
t.
Bng 1.7: Cc thng s lu bin v nht hiu dng ca sa da ti
Sn xut ko da
Trang 16
(* c s bin tnh protein, **mu b kt t)
Phng trnh Frenkel-Eyring c dng m t nh hng ca nhit ln nht hiu
dng ca sa da ti. nht hiu dng thu nhn t m hnh Ostwal de Waele. Kt qu ch
ra rng sa da ti vi hm lng cht kh cao hn s cho gi tr nng lng hot ha dng
chy thp hn (bng 1.8).
Bng 1.8: Phng trnh Frenkel-Eyring v nng lng hot ha dng chy ca sa da
ti (
1
max
100
s )
1.4.3.Enzyme trong sa da:
Phn tch hot tnh enzyme ca da cho bit da c nm loi enzyme ti pH 6.3, pH t
nhin ca da. Hot tnh esterase v lipase khng c mt trong da trng thnh, trong khi
hot tnh ca pyrophosphatase v acid phosphatase li rt cao.
Hot tnh ca -mannosidase trong ni nh thnh thc ca da gim t 1.4 mili n v
trong 1mg protein ti thng th 7, th 8 cn 0.29 mili n v trn 1 mg protein ti thng th
11, 12. N thp hn 6 n 10 ln hot tnh thng th 7, 8 v thng th 8, 9 v khng c
pht hin cc giai on trng thnh hn ca makapuno (da sp). Ngc li, cht lng ni
nh trong tri da tng v hot tnh ca -D-galactosidase, -mannanase and -mannosidase
do tin trnh pht trin. Trong cht lng ni nh ca makapuno, gi tr ca tt c cc enzyme
Sn xut ko da
Trang 17
trong sut qu trnh trng thnh ca ni nh u thp. Trong qu trnh hnh thnh phi, hot
tnh ca -D-galactosidase trong ni nh rn tng t 0.51 n 0.84 n v trn 1mg protein.
Hot tnh ca -Mannanase v -mannosidase tng t 33.12 n 66.76, 5.13 n 43.05 mili
n v trn 1 mg protein. Trong gic mt, hot tnh -D-galactosidase vn gi 0.25-0.25 n
v trn 1 mg protein, trong khi -mannanase tng t 55.34 n 138.12 mili n v trn 1 mg
protein. -Mannosidase gim t 371.79 cn 165.17 mili n v/mg protein.
Trong dch sa da, hai loi enzyme ph bin l lipase v peroxidase. Ngoi ra, cn
mt s khc nh lipoxygenase v polyphenol oxydase. Nhng enzyme ny c trong ni bo
ca cm da, do qu trnh trch p ph v cc t bo m enzyme c gii phng v i vo
dch sa da.
Hoat tnh lipase tng theo trng thnh ca da, dn n tng lng acid bo t do
c trong sa da. y l mt trong nhng nguyn nhn gy h hng nhanh dch sa da, v
cm da s dng thuc cm da kh. Acid bo t do rt d b oxy ha to aldehyde v cc
acid bo mch ngn, to peroxide l nhng cht c hi i vi c th. Do , sau cng on
trch p thu nhn, phi kim sot ch s acid ca sa da, m bo cht lng nguyn liu
u vo.
So vi cc c cht khc th lipase trong sa da c i lc cao hn vi cht bo c
trong dch sa da. Nhit v pH ti u cho enzyme ny hot ng l 35
o
C v 7.5-8.5
(B.O.Ejedegba v cng s, 2007). Nh vy, sa da c pH t nhin 5.9-6.3 khng phi l mi
trng thun li cho enzyme lipase hot ng. Do , vic ngn chn s tng ch s acid do
lipase khng phi l vn ct yu, m iu ct yu l ngn chn s tng ch s acid do mi
trng tc ng ln cc acid bo c sn trong nguyn liu.
Peroxidase l enzyme bn nhit, pH ti u cho enzyme ny hot ng l 5.5. V nm
ngoi khong pH ca sa da, nn d c mt trong sa da, peroxidase vn khng c hot
tnh mnh gy ra s bin i su sc thnh phn ha hc ca sa da.
1.4.4. Vi sinh vt c trong sa da
Nhng nghin cu v vi sinh vt c tin hnh trn c da ti v da c ct lt
v trn sa da.
nhit d tr l 4
o
C, thi gian s dng ca sa da l 7.01 ngy, nhit d tr
12
o
C, thi gian s dng l 6.00 ngy, ti nhit d tr l 21
o
C, thi gian s dng l 2.71
ngy, v ti 24
o
C l 2.21 ngy. Sinigaglia cho rng nhit d tr v cht lng cao ca
Sn xut ko da
Trang 18
nguyn liu th dng nh l nhng yu t quan trng nht n thi hn s dng chp nhn
c ca cc lt da ti.
Trong da ti, bc v v c ct lt, vi sinh vt c sn mnh hn c l nhng vi
khun a m vi s lng ban u xp x 10
4
cfu.g
-1
(Sinigaglia, 2003). Trong sa da, rt
nhiu vi sinh vt khc nhau c phn lp. Nhng vi sinh vt ny, v mt vi tnh cht ca
chng c lit k trong bng 13. C vi khun, nm men v nm mc u c phn lp
(Seow, 1997). Mt vi trong s chng thng c trong thc phm h hng v mt s c th
gy bnh cho ngi (Jay, 2005). Trong , rt nhiu vi khun c c lp trong sa da l vi
khun Gram dng, v chng c xu hng chu nhit tt hn vi khun Gram m.
Serratia rubidea l mt vi khun tng t nh Shigella v E.coli, l tc nhn gy ra
nhng bnh ng rut, pht trin tt trn mi trng hiu kh ln k kh. Serratia rubidea rt
d ly nhim t nhn cng sang nguyn liu nht l i vi nhng nhn cng tip xc trc
tip vi da v sa da. Vn an ton v sinh khng ch c t ra cho nguyn liu, m
cn xem xt n c sc khe ca ngi lao ng.
Hnh 1.6: Dng t bo in hnh ca Serratia.
C Pseudomonas fluorescens v Rahnella aquatilis u c mt trong t, nc, b mt
ca cy. Pseudomonas fluorescens thuc phn lp ca Proteobacteria, nhit pht trin ti
u 25
o
C.
Hnh 1.7: Vi khun Rahnella aquatilis
Sn xut ko da
Trang 19
Hnh 1.8: Vi khun Pseudomonas fluorescens
Bng 1.9: Nhng vi sinh vt c tm thy trong sa da (Jay, 2005), (Mepba, 2003),
(Seow, 1997)
Sn xut ko da
Trang 20
1.4.5.S h hng sa da:
H hng do vi sinh vt
Sa da cha qua x l h hng nhanh chng, thm ch di iu kin bo qun lnh (Seow,
1997). iu ny l do sa da l mt mi trng rt giu dinh dng, c th ph hp vi s
sinh trng ca tt c cc vi sinh vt gy h hng ph bin. Cc vi sinh vt thng xm nhp
vo sa thng qua lp v da b nhim, thit b c s dng trong qu trnh chit, cc thit
b trong quy trnh,Hn na, Seow nhn xt rng phng php m a s vi sinh vt hiu
kh trong sa da cha qua x l v sa da gy cho kt qu 10
6
10
8
v s lng vi khun
ny c th c k vng gy ra nhng iu d thng v cc tnh cht cm quan ca sa da
nh v, mu, mi trong vng 6h ti nhit bo qun 35
o
C.
S h hng ha hc v vt l ca sa da
Ngoi h hng do vi sinh vt, sa da cng rt nhy i vi s h hng ha hc do qu trnh
t oxi ha cht bo v thy phn (lipolysis), nh hng mnh n v v to ra nhng mi xu
(Waisundara, 2007). Lipase trong sa da thy phn lin kt ester ca triacyl-glycerol. Hot
tnh ca lipase tng khi tri cy trng thnh, kt qu l c cng nhiu acid bo t do (FFA)
trong nguyn liu v s h hng ha hc ca sa da. Acid bo t do chim u th trong sa
da l acid bo bo ha lauric, acid palmitic v acid stearic v acid oleic cha bo ha. S
gii phng cc chui ngn acid bo lm tng mi v xu (Seow, 1997). S gii phng chui
trung bnh acid bo to ra v c bit ging x phng. S c mt ca enzyme khc, chu trch
nhim mt phn i vi s h hng v ha hc ca sa da l peroxidase (POD). Theo Seow,
sa da cng c th b h hng v mt vt l. Mt khuyt im v vt l khng chp nhn
c ca c sa da th v sa da qua ch bin l s ph v h nh tng du trong nc.
ngn chn cc kiu h hng ca sa da, cc qu trnh nhit c xut. Theo Seow,
thi gian th h cho s phn i ca vi khun trong sa da cha qua x l gim t 232 pht
ti 10
o
C cn 44 pht ti 30
o
C. Tuy nhin, nhng qu trnh nhit nh vy gy ra nhng thay
i xu v mt vt l nh s phn chia pha, kt t cht bo, s oxy ha cht mi hoc cht
bo.
Sn xut ko da
Trang 21
1.5. Nguyn liu sn xut ko da:
Nguyn liu dng trong sn xut ko da gm c:
- Cm da
- ng Saccharose
- Mch nha
- Nc
- Cht mu, cht mi v ph gia
1.5.1.Cm da:
Cm da dng sn xut ko da phi c thu nhn t nhng qu da kh, t
chn thch hp. Theo cc phn tch v nghin cu thi im thu hoch thch hp nht ca tri
da dng trong ch bin thc phm l khi da t trng thnh 11 12 thng tui. T qu
da ta thu ly cm da lm sa da nn ta cn quan tm cht lng cm da trong qu da.
Hm lng cc cht trong cm da ph thuc vo thi im thu hoch, ging da, iu kin
nui trng.
1.5.2. ng Saccharose:
Saccharose l cht ngt thng dng nht trong sn xut ko, thng gi l ng
knh, sn xut t ma hay c ci ng. Saccharose c cng thc phn t l C
12
H
22
O
11
. Khi
lng phn t: M = 342. Khi lng ring ca ng d = 1.5879 g/cm
3
. L Disaccharide do
hai monosaccharide l D glucose v D fructose to thnh.
Vi s c mt ca ion H
+
hoc 1 s enzyme c hiu, dung dch saccharose s phn
gii to thnh hp cht gm 1 phn t D glucose v 1 phn t D fructose. Sn
phm ca phn ng ny gi l ng nghch o. Mt lng ng nghch o nht nh c
th ph hoi tnh kt tinh ca saccharose. Nu tip tc phn gii s to thnh nhng hp cht
hu c sm mu khc nh glucose Anhydrit, Oxymethylfucfurol...
Gia nhit saccharose vi s c mt ca ion OH