You are on page 1of 18

Brigada de Incndio

Artesanato de Fogos Bandeirante Ltda.


1- CURSO DE FORMAO DE BRIGADISTA DE COMBATE A INCNDIO
Professor: Luiz Espedito Calazans e equipe.
INTRODUO
Este Curso foi elaborado segundo as prescries da NBR 14276 (ABNT! "ue estabelece as
condies #$ni#as para a elabora%o de u# &rogra#a de Brigada de 'nc(ndio! )isando
proteger a )ida e o patri#*nio! be# co#o redu+ir as conse",(ncias sociais do sinistro e dos
danos ao #eio a#biente-
.ste progra#a / aplic0)el a edificaes industriais! co#erciais e de ser)io! be# co#o 1s
destinadas 1 2abita%o (residenciais ou #istas-
U!TI"IC#TI$#
3egundo a NR 24 da 5ei n6 6-714 de 22 de 8e+e#bro de 1977! todas as e#presas de)er%o
possuir:
a prote%o contra inc(ndio;
b sa$das suficientes para r0pida retirada do pessoal e# ser)io! e# caso de inc(ndio;
c e"uipa#ento suficiente para co#bater o fogo e# seu in$cio;
d pessoas adestradas no uso correto desses e"uipa#entos;
Assi#! este curso foi pro<etado para adestrar pessoas! confor#e as nor#as t/cnicas oficiais
brasileiras! )isando suprir 1s necessidades regula#entares! (especifica#ente do ite# d!
aci#a-
O%ETI$O!
Capacitar os funcion0rios da e#presa a dese#pen2ar a fun%o de Brigadista de 'nc(ndio
dentro da t/cnica! de acordo co# o pre)isto na NBR 14 276-
'nfor#ar aos respons0)eis pela segurana do trabal2o e segurana patri#onial da e#presa
sobre a for#a%o de brigada de inc(ndio-
P&%LICO #L$O
Respons0)eis na 0rea de segurana! "u$#ica! encarregados e e#presas-
Elaborado por Luiz Espedito Calazans Tcnico de Segurana do Trabalho
pg. 1
Brigada de Incndio
Artesanato de Fogos Bandeirante Ltda.
CONTE&DO PRO'R#()TICO
=unes do Brigadista
> 'dentificar as funes da Brigada de 'nc(ndio;
> 'dentificar as funes de cada Brigadista;
> Con2ecer as responsabilidades legais do Brigadista de 'nc(ndio-
&re)en%o e co#bate a 'nc(ndio
> .le#entos da co#bust%o;
> Classes de inc(ndios;
> 3iste#as de pre)en%o e co#bate a inc(ndio
> Agentes e?tintores;
> .?tintores de 'nc(ndio;
> @peraes co# e?tintores;
> @peraes co# #angueiras;
> Aula pr0tica co# e?tintores e 2idrantes-
3al)a#ento de &essoas
> &rocedi#entos da B'! e# locais de sinistro;
> &enetra%o e# locais sinistrados;
> Retirada de pessoas de locais sinistrados;
> Retirada de acidentada de locais de dif$cil acesso-
Atendi#ento &r/>2ospitalar (pri#eiros socorros
> A)alia%o da cena do acidente;
Elaborado por Luiz Espedito Calazans Tcnico de Segurana do Trabalho
pg. 2
Brigada de Incndio
Artesanato de Fogos Bandeirante Ltda.
> Aerifica%o dos sinais )itais;
> .stabili+a%o dos sinais )itais;
> Reani#a%o c0dio>pul#onar;
> .stabili+a%o de feri#entos trau#0ticos-
(*TODO!
> .?posi%o interati)a;
> 8e#onstra%o;
> Trabal2o pr0tico e# grupo;
RECUR!O!
> 3er0 fornecida u#a apostila i#pressa para cada aluno;
> .?tintores de inc(ndio para a aula pr0tica;
> Bangueiras de inc(ndio co# esguic2os;
> Co#bust$)el para "uei#ar no treina#ento pr0tico;
> Bane"uins de RC& para o treina#ento de pri#eiros socorros;
#$#LI#O
A a)alia%o do apro)eita#ento dos alunos ser0 reali+ada atra)/s da obser)a%o na reali+a%o
das ati)idades pr0ticas! "uanto ao e#prego da t/cnica trans#itida no curso e u#a pro)a
ob<eti)a co# "uestes! co#o pre)( a NBR 14276-
#CO(P#N+#(ENTO
@s alunos ser%o aco#pan2ados pelo instrutor! durante todo o te#po do curso! ocasi%o e#
"ue o aluno poder0! a "ual"uer #o#ento interro#per para "uestiona#entos-
IN!TRUTORE!
Aera Cristina 3il)/rio 3egurana do Trabal2o
."uipe da &&C' Consultoria e Treina#ento
!UPER$I!O
T/cnica de 3egurana do Trabal2o
Aera Cristina 3il)/rio
Elaborado por Luiz Espedito Calazans Tcnico de Segurana do Trabalho
pg. 3
Brigada de Incndio
Artesanato de Fogos Bandeirante Ltda.
C#R'# +OR)RI# DO CUR!O
16 2oras aula-
IN!CRIO
,uero ins-re.er/0e no
Curso de "or0a12o de %ri3a dista de In-4ndio
CUR!O DE "OR(#O DE %RI'#DI!T# DE E(ER'5NCI#6
789 aula
N%R :8.7;<6 NR/:= e NR/7>
Introdu12o
.ste Curso foi elaborado segundo as prescries da NBR 14276 (ABNT! "ue estabelece as
condies #$ni#as para a elabora%o de u# &rogra#a de Brigada de 'nc(ndio! )isando
proteger a )ida e o patri#*nio! be# co#o redu+ir as conse",(ncias sociais do sinistro e dos
danos ao #eio a#biente! adicionado do progra#a C2 de resposta 1 e#erg(ncias a#bientais-
'ndicado para e#presas de =ogos e &irot/cnicos-
O?@eti.os
Capacitar funcion0rios da e#presa a dese#pen2ar a fun%o de Brigadista de .#erg(ncia
dentro da t/cnica! de acordo co# o pre)isto na NBR 14276 e NR>19-
Datas: AAAABAAAAAABAAAAAAAAAAAA
Parti-ipantes: 6 funcion0rios por tur#a-
Car3a 9orCria do curso: 16 2oras aula-
ConteDdo Pro3ra0Cti-o
:. "un1Ees do %ri3adista e da %ri3ada
> 'dentificar as funes da Brigada de 'nc(ndio;
> 'dentificar as funes de cada Brigadista;
Elaborado por Luiz Espedito Calazans Tcnico de Segurana do Trabalho
pg.
Brigada de Incndio
Artesanato de Fogos Bandeirante Ltda.
> Con2ecer as responsabilidades legais do Brigadista de 'nc(ndio-
7. Pre.en12o e -o0?ate a In-4ndio
> .le#entos da co#bust%o;
> Classes de inc(ndios;
> 3iste#as de pre)en%o e co#bate a inc(ndio
> Agentes e?tintores;
> .?tintores de 'nc(ndio;
> @peraes co# e?tintores;
> @peraes co# #angueiras do trator tan"ue pipa;
> Aula pr0tica co# e?tintores e trator tan"ue pipa;
> Aula pr0tica co# e?tintores de A& e c2ibatas! en?adas e etc-
>. Ris-os elFtri-os
> Aula pr0tica co# e?tintores de &DEs! C@2-
8. !al.a0ento de Pessoas
> &rocedi#entos da B'! e# locais de sinistro;
> &enetra%o e# locais sinistrados;
> Retirada de pessoas de locais sinistrados;
> Retirada de pessoa acidentada de locais de dif$cil aceso-
Atendi#ento &r/>2ospitalar (pri#eiros socorros:
> A)alia%o da cena do acidente;
> Aerifica%o dos sinais )itais;
> .stabili+a%o dos sinais )itais;
> Reani#a%o c0rdio>pul#onar;
Elaborado por Luiz Espedito Calazans Tcnico de Segurana do Trabalho
pg. !
Brigada de Incndio
Artesanato de Fogos Bandeirante Ltda.
> .stabili+a%o de feri#entos trau#0ticos-
G. E0er34n-ias #0?ientais
ToHi-olo3ia apli-ada
=or#as f$sicas #ais i#portantes dos agentes "u$#icos
Ter#os usados e# rFtulos e outras fontes de infor#a%o
To?icologia > @ "ue /G
Caracteri+a%o de perigo e a)alia%o de risco de substHncias tF?icas-
@ "ue / risco e inc(ndio e e?plos%o-
@ "ue / Risco aceit0)el principio de inc(ndios-
.?posi%o a substHncias potencial#ente tF?icas e absor%o pelo 2o#e#
.feitos ad)ersos
Rela%o 8ose > Resposta e Concentra%o > Resposta
Classifica%o dos produtos "u$#icos "uanto aos riscos de acidentes e danos 1 saIde-
!e3uran1a quI0i-a
'dentifica%o dos riscos "u$#icos
&es"uisa dos locais associados co# substHncias potencial#ente tF?icas
Bedidas gen/ricas de controle dos agentes a#bientais
Cuidados para pre)en%o dos riscos de inc(ndio e e?plos%o e#:
.# laboratFrios "u$#icos! e# industrias "u$#icas e depFsitos de produtos-
=ic2a de 'nfor#aes de 3egurana de &rodutos Du$#icos > NBR 14727 ='3&D
Produtos peri3osos
&ropriedades dos produtos perigosos
3e",(ncia de atendi#ento
Elaborado por Luiz Espedito Calazans Tcnico de Segurana do Trabalho
pg. "
Brigada de Incndio
Artesanato de Fogos Bandeirante Ltda.
Co#o proceder na e#erg(ncia
'dentifica%o do produto
3iste#a de classifica%o de risco
Prote12o RespiratJria
'ntrodu%o:
.feitos da fu#aa sobre as pessoas-
."uipa#ento de prote%o respiratFria dependente
&ref0cio 2istFrico
Co#posi%o de ar at#osf/rico
Ar respir0)el significa
Consu#o de ar-
Riscos de absor%o de gases ou )apores tF?icos-
8iferena entre gases e )apores-
.feitos conta#inantes-
AerodispersFides-
Tipos de e"uipa#entos de prote%o respiratFria-
=iltros de prote%o respiratFria
Tipos de filtros e #0scaras
=or#as construti)as dos filtros
Reten%o do Agente Conta#inante-
Condicionantes do uso do e"uipa#ento de prote%o respiratFria dependente-
Tipos cone?es-
&artes de u#a B0scara contra Jases e poeira
."uipa#ento de prote%o respiratFria independente
Elaborado por Luiz Espedito Calazans Tcnico de Segurana do Trabalho
pg. #
Brigada de Incndio
Artesanato de Fogos Bandeirante Ltda.
Conceito
Necessidade de prote%o respiratFria
.sp/cies de prote%o respiratFria aut*no#a
> Aparel2o Aut*no#o co# Respirador Cil$ndrico
> 5in2a de Ar
C0lculo da autono#ia
8a inspe%o! #anuten%o e reparos do e"uipa#ento-
Tipos de cilindros
8iferena entre press%o positi)a e press%o negati)a
&artes de u# e"uipa#ento de &rote%o RespiratFria 'ndependente (B0scara Aut*no#a
PrCti-o
&rocedi#entos de li#pe+a de 0rea afetada por produto "u$#ico no solo e na 0gua-
Coloca%o do aparel2o de prote%o respiratFria aut*no#a-
(Ftodo
> .?posi%o interati)a;
> 8e#onstra%o;
> Trabal2o pr0tico e# grupo;
#.alia12o
K u# estudo dirigido! de acordo co# as #ais #odernas t/cnicas de aprendi+ado! baseado na
apostila-
.# tur#as fec2adas! ser0 aplicada pelo T/cnico de 3egurana do contratante! e# 2or0rio
e?traclasse-
#-o0pan9a0ento
@s alunos ser%o aco#pan2ados pelo instrutor! durante todo o te#po do curso! ocasi%o e#
"ue o aluno poder0 a "ual"uer #o#ento interro#per para "uestiona#entos-
Instrutora
Aera Cristina 3il)/rio L T/cnica de 3egurana do Trabal2o
Elaborado por Luiz Espedito Calazans Tcnico de Segurana do Trabalho
pg. $
Brigada de Incndio
Artesanato de Fogos Bandeirante Ltda.
2% PREVENO CONTRA INCNDIO
Pre.en12o -ontra in-4ndio

# pre.en12o -ontra in-4ndio -onsiste nu0a serie de 0edidas que te0 por o?@eti.o:
'#pedir o apareci#ento de principio de inc(ndio!
8ificultar seu desen)ol)i#ento
&roporcionar sua e?tin%o
Pode0os -itar -o0o 0edidas de Pre.en12o:
@bedi(ncia 1 legisla%o e# )igor tanto no plane<a#ento co#o na constru%o de
u#a resid(ncia u#a grande fabrica ou ate u#a cidade; essa legisla%o tra+ instrues
especificas e por#enori+adas! "ue decae# a detal2es co#o: tipo de #aterial; nI#eros e
locali+a%o de sa$das de e#erg(ncias nos locais de sa$da e grande aflu(ncia de pessoas!
largura e e?tens%o de corredores; portas contra fogo escadas e assessores; tipo! "uantidade
e locali+a%o de e?tintores; siste#a de alar#es e de sinali+a%o etc-;
@bedi(ncia 1 legisla%o e# )igor "uanto a produ%o! ar#a+ena#ento transporte e
utili+a%o de #ateriais infla#0)eis! co#burentes e o?idantes-
Treina#ento de e"uipe de pre)en%o e co#bate a inc(ndio na fabrica
=or#a%o de brigada contra inc(ndio-

3- NOES E TEORIA GERAL DE COMBATE A INCNDIO
C@B@ 3. =@RBA @ =@J@
Nor#al#ente! para 2a)er co#bust%o / necess0ria a e?ist(ncia de tr(s ele#entos essenciais:
Co#bust$)el:
K o "ue ali#enta o fogo! facilita sua propaga%o e! co# pe"uenas e?cees! co#preende
todos os #ateriais sFlidos! l$"uidos e gasosos-
Co0?ustI.el sJlido: te# a propriedade de se "uei#are# e# sua superf$cie e
profundidade! dei?ando res$duos (e?e#plo: #adeira pap/is tecidos etc- A #aioria dos
#ateriais de orige# orgHnica (Badeira! tecidos e papel antes de "uei#ar! gasifica#>se-
Co0?ustI.el lIquido: te# a propriedade de se "uei#are# na superf$cie! n%o dei?ando
res$duos (e?e#plo: gasolina! 0lcool! Fleo! diesel! gra?as etc-
Co0?ustI.el 'asoso: s%o gases ou )apores "ue se "uei#a#! podendo ser inodoros ou
incolores (por e?e#plo! J5& L g0s li"uefeito de co+in2a! butano! propano! acetileno etc--
Calor:
K o ele#ento "ue d0 in$cio ao fogo! "ue o #ant/# e a#plia sua propaga%o- Nos inc(ndio! @
calor pro)e da transfor#a%o de energia "u$#ica! sendo u# dos fatores "ue #ais dificulta# a
a%o dos bo#beiros-
Aarias causas pode# produ+ir calor co#o por e?e#plo: curto>circuito! atritos cigarros
supera"ueci#ento! reaes "u$#icas etc-
Co#burente:
Elaborado por Luiz Espedito Calazans Tcnico de Segurana do Trabalho
pg. &
Brigada de Incndio
Artesanato de Fogos Bandeirante Ltda.
Trata>se do o?ig(nio! presente e# "uase todas as co#bustes- .# a#bientes co# pouco
o?ig(nio o fogo n%o te# c2a#as entretanto! na"ueles onde o o?ig(nio / abundante! o fogo
te# c2a#as bril2antes! atingindo ele)adas te#peraturas-
.# u# ta#bor gasta
Calor
Co#burente
Co#bust%o
.?iste ainda u# "uarto ele#ento! a R.AMN@ .B CA8.'A-
Neste ponto surge a CA8.'A 8. C@BBO3TN@! produ+indo seu prFprio calor- &or/#! )e#o>
nos li#itar apenas aos tr(s pri#eiros ele#entos! pois seu con2eci#ento <0 / suficiente para a
pre)en%o e co#bate a inc(ndios-
Conclu$#os ent%o "ue co#bust$)el! calor e co#burente co#pe# o "ue c2a#a#os de
PTR'QNJO5A8@ 8@ =@J@R e! a presena destes tr(s ele#entos / "ue deter#ina a
C@BBO3TN@-
Co#bust%o
S toda a rea%o "u$#ica "ue 20 entre substHncia "ual"uer (co#bust$)el e o o?ig(nio do ar
(co#burente! na presena de u#a fonte de calor-
Caracter$sticas f$sicas e "u$#icas
@s dados "ue )ere#os a seguir s%o de #0?i#a i#portHncia para a pre)en%o de inc(ndio!
principal#ente no "ue se relaciona aos co#bust$)eis-
&onto de fulgor
K a te#peratura #$ni#a! na "ual os corpos co#bust$)eis co#ea# a desprender )apores!
"ue se incendeia# e# contato co# u#a fonte e?terna de calor; entretanto a c2a#a n%o se
#ant/# de)ido a insufici(ncia da "ualidade de )apores desprendidos-
&onto de co#bust%o
K a te#peratura #$ni#a na "ual os )apores desprendidos dos corpos co#bust$)eis! ao entrar
e# contado co# u#a fonte e?terna do calor! entra# e# co#bust%o e continua# a "uei#ar-
&onto de igni%o
K a te#peratura #$ni#a! na "ual os gases desprendidos dos co#bust$)eis entra# e#
co#bust%o! apenas pelo contato co# o o?ig(nio do ar! independente de "ual"uer outra fonte
de calor-
a fi# de ilustrar#os o "ue aci#a foi dito! cita#os a seguinte e?peri(ncia bastante si#ples:
colo"ue#os e# u# frasco pe"uenos pedaos de #adeira! es"uentando>os nu#a c2a#a de
g0s; co# o desen)ol)i#ento do calor passare#os a obser)ar os seguintes fen*#enos:
"uando a te#peratura alcanar 1TT6C! co#ea a se desprender o )apor dE0gua; continuando
o a"ueci#ento! obser)are#os "ue a #adeira co#ea a ficar a#arela! #arro# e final#ente
negra a partir dos 17T6C- 3e no #o#ento e# "ue co#ear a enegrecer acender#os u#
fFsforo na boca do frasco! notare#os "ue os )apores se incendiar%o e# contato co# a
c2a#a! #as n%o se sustentar0- Neste #o#ento foi atingido o &onto de =ulgor-
Elaborado por Luiz Espedito Calazans Tcnico de Segurana do Trabalho
pg. 1'
Brigada de Incndio
Artesanato de Fogos Bandeirante Ltda.
4- EVOLUO DO INCNDIO
@ 8esen)ol)i#ento de inc(ndio co#preende cinco fases! ou #enos n$tida-
ECLO!O
=ogo principal ou inicio e a fase e#brion0ria do inc(ndio
INCU%#O
.le)a%o da te#peratura e# )irtude da concentra%o de calor- As duas pri#eiras fases!
eclos%o e incuba%o! constitue# o "ue se c2a#a princ$pio de inc(ndios- Co#preende o
estagio e# "ue ele pode ser! ainda! debelado co# relati)a facilidade-
DE"L#'R#O
A "uantidade de calor do fogo depender0 do poder calor$fico de #at/ria co#bust$)el e de
r0pida "ue se incendeia- &or esta ra+%o / "ue nos inc(ndio cri#inoso! o fogo e geral#ente
preparado co# u# infla#0)el de alto poder calor$fico e de r0pida co#bust%o 2a)endo
produ%o i#ediata de u#a grande "uantidade de calor! facilitado o desen)ol)i#ento do
inc(ndio-
PROP#'#O
K a fase e# "ue o inc(ndio e)olui para a generali+a%o- Todas as #at/rias entra# e#
co#bust%o
tal propaga%o do inc(ndio poder0 se efetuada por:
Con.e-12o o calor se propaga atra)/s de u# #eio de trans#issor circulante li"uido! ou
gasoso .?: desloca#ento de bales de ar supera"uecido "ue pro)oca# igni%o e# outro
ponto de edifica%o-

Condu12o o calor se propaga de u# corpo para o outro atra)/s de #ol/cula ou #at/ria para
#at/ria se# inter)alo entre os corpos .?: u#a barra de ferro a"uecida propaga o calor
condu+indo a te#peratura pelas #ol/culas e?istente e# seu corpo-
Irradia12o o calor se propaga atra)/s de ondas calor$ficas irradiadas por u# corpo a"uecido
e ou e# co#bust%o- .?: irradia%o solar! trans#iss%o de lH#pada a"uecida etc-
EKTINO
Duando o fogo / e?tinto por total consu#o do co#bust$)el e?istente-

Elaborado por Luiz Espedito Calazans Tcnico de Segurana do Trabalho
pg. 11
Brigada de Incndio
Artesanato de Fogos Bandeirante Ltda.
5- CLASSES DE INCNDIO
@3 'NCUN8'@3 3N@ C5A33'='CA8@3 8. AC@R8@ C@B A3 CARACT.RV3T'CA3 8@3
BAT.R'A'3! 5.AAN8@>3. .B C@NTA! A'N8A! A3 C@N8'MW.3 .B DO. 3. DO.'BAB-
&@R '33@! @3 'NCUN8'@3 3N@ 8'A'8'8@3 .B TRU3 C5A33.3 &R'NC'&A'3: A! B! C!
CL#!!E DE INCENDIO
Classe L#M )3ua Pressurizada: co#bust$)eis ordin0rios
3er)e para Badeira! &apel! Tecido! Borrac2a e etc- para esta classe de inc(ndio! e necess0rio
o uso de argente e?tinto co# grande a%o de resfria#ento e penetra%o dos "uais principais
e a 0gua-
=ogo produ+ido por #ateriais sFlidos! dei?ando cin+as e res$duos-
Classe L%M: lIquidos infla0C.eis
3er)e para Jasolina! T2inner! Fleos! gra?as e gases- &ara e?tin%o deste tipo de inc(ndio
usa>se a t/cnica de abafa#ento! ou se<a! o agente e?tintor de)e eli#inar o o?ig(nio
N%o dei?a# res$duos apFs a "uei#a-
Classe LCM: equipa0entos elFtri-os
Botores el/tricos! geradores! transfor#adores etc- s%o inc(ndio e# e"uipa#entos
energi+ados caracteri+ando>se por oferecer riscos #aiores a "ue# irar co#bater-
."uipa#ento P.5KTR'C@3R energi+ados- 8epois de desligar a eletricidade pode ser usado o
e?tintor de classe PAR-
.?iste ainda a classe P8R! onde est%o inclu$dos os inc(ndios e# #etais pirofFricos! Bagn/sio!
TitHnio! Alu#$nio! inc(ndios estes "ue e?ige# co#bate 1 inc(ndio especiais "ue s%o areia-
@bser)a%o: e# nossa e#presa s%o utili+ados e?tintores de classe Ap-! &DEs e C@2- A pessoa
de)er0 est0 capacitada e treinada para usa>los os e?tintores-
6- MANUSEIO DE EXTINTORES
8.N@B'NA>3. ARJ.NT. .XT'T@R T@8@ BATKR'A5 O5T'5'YA8@ &ARA A&AJAR =@J@
&@RTANT@ @ BAT.R'A5 DO. K 'B&@RTANT. &ARA .XT'NMN@! &A33A 3.R 8.N@B'NA8@
AJ.NT. .XT'NT@R TA'3 C@B@: T.RRA! AR.'A! JRA='T.! ABA=A8@R.3! 5.NMW.3-
#'ENTE! EKTINTORE!
)'U#
> A 0gua e o argente e?tintor #ais co#u# e te# sido utili+ada! 20 s/culos! por sua
propriedade de resfria#ento! abafa#ento e sua utili+a%o pode se dar de )arias for#as! #as
a aplica%o b0sica /: <atos sFlidos! neblina e )apor-
EKTINTORE!
> @s e?tintores for#a criados para eli#inar focos de inc(ndio no seu inicio! ou #es#o para
e?tinguir pe"uenos inc(ndios-
Elaborado por Luiz Espedito Calazans Tcnico de Segurana do Trabalho
pg. 12
Brigada de Incndio
Artesanato de Fogos Bandeirante Ltda.
> &ode# ser port0teis! "uando destinados a sere# operados por u#a Inica pessoa! ou
carretas! "uando e?ige# #ais de u#a pessoa para opera>los-
> Todo e?tintor de)era ter e# sua face e?terna u#a eti"ueta e# "ue conte# a data e# "ue
foi carregado! a data para recarga e seu nu#ero de identifica%o- .ssa eti"ueta de)e estar
con)eniente#ente protegida! afi# de e)itar danos aos dados-
> Ale# disso todo e?tintor se obriga a ter u# selo da associa%o brasileira de nor#as t/cnicas
L ABNT- 'ndicando a data de )alidade de seu teste 2idrost0tico-
Todo e?tintor de)era ter ta#b/# u#a fic2a de controle de inspe%o confor#e o #odelo
apresentado ao final deste #odulo-
> @s locais e# "ue est%o instalados os e?tintores de)er%o ser assinalados por c$rculos ou seta
)er#el2as! co# bordas a#arelas- 8e)e ta#b/# ser pintada u#a 0rea #$ni#a de 1#
2
(u#
#etro "uadrado no piso logo abai?o do e?tintor-
> A parte superior do e?tintor nuca poder0 ser instalada nu#a altura superior a 1!6T# aci#a
do piso- No caso de baldes de areia os rebordos de)er%o ficar no Ba?i#o 1!7T# do piso-
Nunca obstruir o ca#in2o para "ue facilite sua retirada e# caso de e#erg(ncia-

)3ua pressurizada sob essa for#a! co#o a%o de resfria#ento! a 0gua e prFpria para ser
utili+ada e# inc(ndio da classe A- n%o de)e ser utili+ada e# classe B pois ale# de espal2ar o
li"uido infla#0)el por ser #ais densa "ue o co#bust$)el! deposita>se no fundo do
co#bust$)el li"uido podendo fa+er transborda o recipiente- Nunca de)e ser usada e# classe
de inc(ndio da classe C! pois a 0gua e condutora de eletricidade-

"UNO
=un%o principal / resfriar e segundo e abafar
#LC#NCE DO #TO
8e 1T a 12 Betros
DUR#O D# C#R'#
7T 3egundo
DiJHido de -ar?ono N CO7 sob essa for#a! co#o a%o de abafa#ento! o diF?ido de
carbono e utilizado na -lasse % e C e pe"uenos inc(ndio de classe A e Bas ele n%o de)e
ser usado e# a#bientes fec2ados6 e e0 equipa0ento de -lasse C o diJHido de -ar?ono
pode danifi-ar o equipa0ento elFtri-o
=ONMN@
=un%o principal e abafar e segundo resfriar
A5CANC. 8@ ZAT@
8e 1!7 a T4 Betros
8ORAMN@ 8A CARJA
42 a 47 3egundos
Elaborado por Luiz Espedito Calazans Tcnico de Segurana do Trabalho
pg. 13
Brigada de Incndio
Artesanato de Fogos Bandeirante Ltda.
PJ ,uI0i-o !e-o o agente e?tintor encontra>se sob for#a de press%o de u# g0s propulsor!
o pF utili+ado e o bicarbonato de sFdio n%o 2igroscFpio (isto e "ue n%o absor)e u#idade- @
e?tintor de pF "u$#ico seco e indicado para inc(ndio de classe C sendo #ais eficiente do "ue
o de diF?ido de carbono pois sofre #enos influencia da corrente de ar! e ta#b/# par classe
B! agindo por abafa#ento- N%o indicado para classe A! #as controla pe"ueno inc(ndio-
=ONMN@
=un%o principal e Abafar
A5CANC. 8@ ZAT@
8e T2 a T4 Betros
8ORAMN@ 8A CARJA
22 3egundos
%alde de areia
Otili+ado co#o agente e?tintor nos casos de inc(ndio das classes B e 8! apaga# o fogo pelo
processo de abafa#ento-
7- FOGO! SAIBA COMO AGIR EM CASO DE INCNDIO
'eral
- N%o tente sal)ar ob<etos! pri#eiro sal)e sua )ida:
- Acal#e>se e ao outros ta#b/#:
> Banten2a>se )estido se poss$)el! #ol2e as roupas:
- 3e 2ou)er fu#aa fi"ue abai?ado! pois ela te# de subir- Colo"ue ta#b/# u# leno
#ol2ado sobre a boca e o nari+
- 3e esti)er preso! tente arro#bar a porta-
> Teste a te#peratura das portas ante de abri>la- 3e esti)er "uente NN@ abra e tente outro
ca#in2o para fuga:
- =ec2e as porta ao passare# se# tranca>las- Assi# )oc( retarda a propor%o do fogo:
> 3e n%o puder sair fi"ue prF?i#o a u#a <anela aberta- A fu#aa sair0 por ci#a e o ar fresco
entrara por bai?o:
- N%o suba use as escadas so#ente para descer- @ fogo e o calor se#pre sobe# e o corte de
energia pode para o ele)ador:
> N%o co#bata o fogo se# con2eci#ento de co#o fa+e>lo:
- Bes#o se 2ou)er pHnico resista 1 tenta%o de saltar- &rocure outra sa$da e espere socorro!
"ue pode c2egar a "ual"uer #o#ento:
- 8epois de escapar n%o retorne e# 2ipFtese algu#a e n%o atrapal2e "ue esti)er trabal2ando
no co#bate ao inc(ndio e no socorro das )iti#as:
Espe-ifi-a
- Ao perceber u# inicio de fogo e# u# pa)il2%o co# e?plosi)o! a)isar aos colegas
i#ediata#ente gritando =ogo[ =ogo[ =ogo[[[[[[[[[[[[[[[[[!
- N%o tentar apagar por se tratar de u# co#bust$)el de alta propaga%o e e?plos%o;
Elaborado por Luiz Espedito Calazans Tcnico de Segurana do Trabalho
pg. 1
Brigada de Incndio
Artesanato de Fogos Bandeirante Ltda.
- Tentar retira o Ba?i#o de e?plosi)o e# outras 0reas por #oti)o- 3e 2ou)er e?plos%o para
"ue o fogo n%o se propaga atra)/s de estil2ao:
- N%o se se apro?i#a do local se# ter certe+a de "ue todo o #aterial foi "uei#ado;
- ApFs a "uei#a de todo #aterial! fa+er o co#bate de inc(ndio no local e ao seu redor para
"ue o fogo n%o se propague atra)/s do pasto ou por #eios de con)ec%o:
- .# caso de )iti#as n%o passar nada no local e ne# tenta retira a roupa do acidentado- 3F
pode piora o feri#ento! se esti)er pegando fogo rola! ou cubra co# u# pano esterili+ado
pode ser #ol2ado e enca#in2a i#ediata#ente ao atendi#ento #edico:
- N%o dei?ar "ue outras pessoas se# con2eci#entos desa# no local do inc(ndio! A n%o ser
so#ente #/dicos! brigadista! respons0)el t/cnico! T/cnico de 3egurana! autoridade
estaduais ou federais-
- Retira todo os funcion0rio para u# local seguro para "ue possa receber cuidados #edico
de)ido o susto-
8- PROCEDIMENTOS OPERACIONAIS PADRO
>> Co#bata o inc(ndio agressi)a#ente #as le#bre>se "ue segurana )e# e# pri#eiro
lugar-
>> 'nicie todas as aes baseada e# co#porta#ento atuais e esperada do fogo-
>> Assegure>se "ue as instrues fora# dadas e entendidas-

>> @bten2a infor#aes atuali+adas das condies do inc(ndio-

>> &er#anea e# co#unica%o constante co# os #e#bros da guarni%o\grupo! seus
superiores i#ediatos e outro grupo

>> 8eter#ine +ona de segurana e rota de fuga-

>> faa obser)aes constantes de situaes de risco-
>> Banten2a controle total o te#po todo-
>> =i"ue alerta! #anten2a a cal#a! pense clara#ente! e atue fir#e#ente-

>> @pera todo o procedi#ento de guarni%o a fa)or do )ento-
>> @bter con2eci#ento da fic2a de e#erg(ncia do produto "ue esta sendo "uei#ado- 3e o
produto e tF?ico e "ual o #el2or #/todo de e?tin%o;
9- SITUAES DE RISCO !C"EC"LEST DE SOBREVIVNCIA#
>> 5ocal de inc(ndio n%o e?plorado ne# #edido;
>> .# terreno n%o e?plorado a lu+ do dia;
Elaborado por Luiz Espedito Calazans Tcnico de Segurana do Trabalho
pg. 1!
Brigada de Incndio
Artesanato de Fogos Bandeirante Ltda.
>> &essoal n%o fa#iliari+ado co# cli#a e fatores "ue influencia# o co#porta#ento do fogo;
>> Yonas de segurana e fuga n%o identificada;
>> 8esinfor#a%o sobre estrat/gia! t0ticas e risco;
>> 'nstrues e #isses n%o claras;
>> Nen2u#a lin2a de co#unica%o co# #e#bros das guarnies e respecti)os c2efes;
>> Abertura de aceiro #orro abai?o estando o fogo abai?o da guarni%o;
>> Abertura de aceiro se# u# ponto de ancorage#;
>> Tentar co#bater o fogo frontal#ente;
>> Co#bust$)el n%o "uei#ado entre )oc( e o fogo;
>> =ogo principal n%o locali+ado e fora de contato co# "ue# o locali+ou;
>> Nu#a colina onde o #aterial pode e reiniciar o fogo abai?o do aceiro;
>> Te#po ficando #ais "uente e seco;
>> Aento au#enta e\ou #udando de dire%o;
>> @bser)ando pontos isolados de fogo fre",ente#ente de outro lado de aceiro;
>> Terreno e co#bust$)eis dificulta# a fuga para a +ona de segurana;
1$- ABORDAGEM EM LOCAL DE INCNDIO%
>> O#a abordage# #al feita derruba e destrFi por co#pleto todo o siste#a de controle ao
inc(ndio! #uito ocorr(ncias n%o )%o )e# sucedidas pro)enientes de u#a abordage# sobre
o
inc(ndio para se fa+er u#a boa abordage# no local e co#bate>lo-
#lF0 do Co0andante da Opera12o6 ne-essita/se de:
>> @ficial Co#unica%o L / a"uele "ue )ai solicitar reforos se preciso (a/reo e resgate;
>> @ficial de 3aIde L ad#inistra a#bulHncia! e"uipe e e"uipa#ento #/dicos e resgate;
>> @ficial de '#prensa L este d0 suporte 0 i#prensa no local! fornecendo a ela segurana e
infor#aes;
Elaborado por Luiz Espedito Calazans Tcnico de Segurana do Trabalho
pg. 1"
Brigada de Incndio
Artesanato de Fogos Bandeirante Ltda.
>> @ficial de Apoio L #onta u#a barraca para suprir as necessidades dos funcion0rios
e?postos direta ou indireta#ente ao inc(ndio co# leite! o?ig(nio! #angueiras!
e"uipa#entos )erificar se n%o falta 0gua! ou pF "u$#ico etc-
>> @ficial de co#bate 1"uele "ue )ai 1 lin2a de frente! no co#bate ao inc(ndio;
#o -9e3ar o lo-al de in-4ndio:
>> @ pri#eiro passo / apro?i#ar e parar as )iaturas e# local seguro! co# boa possibilidade e
facilidade de acesso de entrada e sa$da se# nen2u#a dificuldade;
>> .stas )iaturas ale# de! n%o obstruir o ca#in2o de)e au?iliar o acesso dos co#bates e
a<udar no reforo se for preciso;
>> ] i#portante )erificar a posi%o dos )entos a fi# de proteger a )iatura e os co#batentes
do e?cesso de fu#aa! be# co#o da propaga%o do inc(ndio;
>> Apro?i#ar as )iaturas obedecendo 1 prioridade para o sal)a#ento de pessoas;
>> ] i#portante! pri#eira#ente a apro?i#a%o do co#andante da @pera%o! a fi# de a)aliar
o local (co#o! a posi%o do inc(ndio! a propaga%o do fogo! a fu#aa! os )entos! o cesso
#ais seguro! a locali+a%o de pessoas etc!a)aliar a situa%o de #odo a facilitar a opera%o!
"ue te# por ob<eti)o sal)aguardar a )ida de seus co#batentes e das pessoa a sere#
sal)as;
>> As )iaturas de)e# apro?i#ar>se do local de inc(ndio de)e# sal)as;
>> As )$ti#a! ao apro?i#ara#>se do local de inc(ndio de)e# est0 e# condies e
e"uipa#ento de segurana! co#o: e?tintores prFprios e\ou ta#bores dE0gua-
>> &rioridade de sal)a#ento:
&ri#eiro > Criana
3egundo L #ul2eres gr0)idas! doentes e deficientes f$sicas;
Terceiro L 2o#ens-
>> A Abordage#:
Na abordage# de)e#os le#brar>nos de:
Rapide+! se# se es"uecer da segurana;
&ro)idenciar a e)acua%o do local de risco;
&roceder a r0pido o isola#ento do local sinistrado-
>> Rescaldo:
Nada #ais / do "ue o trabal2o dos 2o#ens do corpo de Bo#beiro re)irando os destroos a
procura de eli#inar todos os no)os focos de inc(ndio <ogando 0gua e# todo o local
"uei#ado! e e?a#inando a 0rea! para "ue o inc(ndio n%o retorne! pois! nen2u#a pessoa
gosta de apagar o #es#o inc(ndio duas )e+es-
Elaborado por Luiz Espedito Calazans Tcnico de Segurana do Trabalho
pg. 1#
Brigada de Incndio
Artesanato de Fogos Bandeirante Ltda.
>> 5.BBR.>3.:
A fu#aa / t%o perigosa "uanto ao fogo-
Con-lus2o
@ fogo #ata- Duantas )idas s%o por ele ceifadas! diaria#ente! e# todo o #undo--- &ara "ue
)oc( n%o se torne #ais u#a )$ti#a! procure con2ecer os #eios #ais efica+es de co#o co#bate>
lo- Aprenda sobre "uais as classes de fogo e procure se certificar pelo #eio do &5AN@ 8.
.B.RJUNJ'A . C@BBAT. A 'NCUN8'@ da sua e#presa- 'nfor#e>se a respeito da locali+a%o
dos e?tintores de inc(ndios e procure aprender a utili+ar ade"uada#ente no co#bate a cada tipo
de fogo- 8e)e#os estar conscientes de "ue! co# rela%o ao fogo ne# se#pre te#os u#a
segunda c2ance-
Elaborado por Luiz Espedito Calazans Tcnico de Segurana do Trabalho
pg. 1$

You might also like