Những Mẩu Chuyện Đạo Và Đời

1
Nh!ng m"u chuy#n $%o v $&i

Do Tu! Vin s"u t#m

!"o l# t$ nhin
(K$ theo Truy!n c% Ph&t gio)

C m't chng trai tr( bu)n th*m, khc lc +i +,n ch- Ph&t.
Ph&t d.u dng h/i chng :
-V sao con r#u r0 khc lc d1 v&y ?
-B2ch Th, Tn ! Ph3 thn con v4a m5t t6i qua.
-N,u cha con m5t r)i, d con c khc lc th*m thi,t +,n m5y th ng c3
c7ng +u s6ng l2i +"8c ?
-Con bi,t ch9, nh"ng con hy v:ng l Th, Tn c th$ gip ph3 thn con.
-Ta c th$ gip g cho ng";i + ch,t ?
-B2ch Th, Tn ! Ngi l ng";i c nhic, c tr hu!, t4 tm . . .
t5t nhin l c th4a kh* n=ng gip cha con. Con nghe cc v. th#y ba, th#y
php th";ng tuyn b6 r?ng : ch@ c#n A nhn gian ny thi h: c7ng c th$
ti,n hnh nghi lB mA cCa thin +ng +"a ng";i ch,t ln +. H: cn lm
+"8c v&y, hu6ng n1a l Ngi ? Ch@ c#n Ngi nh&n l;i mA c%ng thin +ng
dm, chDc chDn cha con sE +"8c vo.
Ph&t th5y chng trai khc lc n=n n@ d1 qu, m@m c";i b*o :
-Thi +"8c r)i ! Con hy ra ch8 mua hai h7 snh mang v< +y.
Chng trai v4a nghe Ph&t phn, nn khc li<n. Ngh0 l Ph&t + ch.u gip,
m4ng rF ch2y ra ch8 mua hai ci h7 snh +em v<.
Ph&t b*o :
-T6t lDm ! Gi; con hy +% +#y d#u vo m't h7 v b/ + vo h7 kia, r)i
nm c* hai ci h7 xu6ng ao.
Chng thanh nin y l;i. D#u trong h7 ch*y ra n%i l<nh trn mGt n"Hc v
h7 + v nGng qu nn chm l@m A +y ao.
Ph&t b*o chng trai :
2

-Xong r)i, gi; con hy +i m;i cc php s", thu&t s0 ti ba nh5t trong
thnh +,n +y, nh; h: c#u nguy!n cho d#u chm xu6ng h,t v + trong h7
kia hy n%i ln.
-Ii tr;i Ji ! B2ch Th, Tn, lm sao c th$ nh" v&y +"8c ? K nGng hJn
n"Hc nn ph*i chm, d#u nhL nn mHi n%i, +y l +2o lM t> nhin x"a nay
m.
Ph&t c";i b*o :
-N ! Xem ra con r5t rnh v< +2o lM t> nhin v gi*i thch thao thao. Th,
th con c7ng ph*i hi$u r, n,u ph3 thn con th"A sinh ti<n hnh thi!n, t2o
nghi!p nhL nh" d#u, t5t sE sanh ln ci tr;i v khng m't ai c th$ ng=n
c*n ng 5y. Cn n,u ph3 thn con t2o nhi nhin m Ta mu6n
con hi$u r. N,u t2o nghi!p c th b. +o2, t2o nghi!p lnh th +"8c siu
th=ng. C*nh lun 9ng h8p vHi tm, m't ci tm c khng th$ sanh ln ci
tr;i, cho d c%ng tr;i lun mA r'ng. Ng";i lm c chDc chDn ph*i +o2 l2c,
cc php s" khng th$ c#u nguy!n cho ng";i ch,t sanh ln ci tr;i, ngo2i
tr4 chnh h: h)i tm h"Hng thi!n th mHi c cJ duyn thot kh% .

Ci ch!t s" #!n v$i t%t c& m'i ng()i, khng tr* m+t ai. Bo l,t, #+ng
#%t, sng th-n . . . trong kho&nh kh.c # c($p #i sanh m/ng c0a bi!t bao
ng()i . R1i tai n/n lao #+ng, tai n/n giao thng, b2nh t3t, gi y!u . . . v
cu4i cng th r1i ai c5ng ph&i ch!t. Khc ch6ng l ch!t trong tnh tr/ng
#au #$n hay th-m l/ng, hon c&nh xum h'p hay ly tn v th)i gian s$m
hay mu+n m thi.
B%t k7 ci ch!t no c5ng #8u m+t tnh ch%t khng thay #9i : Nh:ng
ng()i hng ngy s4ng l(;ng thi2n, chuyn lm lnh trnh c, t%t sinh vo
ci lnh. Gi4ng nh( d-u, nh%t #<nh ph&i n9i ln m=t n($c.
Ph3t t*ng d/y : Xem h($ng cy nghing c th7 #on n ng v8 h($ng
no. C5ng v3y, mu4n bi!t ng()i ch!t #i v8 #u hy nhn cu+c s4ng hng
ngy c0a h'. N!u nghing v8 c, h' s" #o/ l/c. N!u nghing v8 hi8n, h' s"
sanh v8 ci t(;ng >ng v$i tm t( t4t #?p c0a mnh . V v3y, n!u mu4n cho
b&n thn #(@c t4t #?p trong #)i ny v #)i sau, hy cAn th3n, #*ng gieo
nhn b%t thi2n.

3

Tm t%nh th ci t%nh.
(K$ theo Tinh Vn thi<n tho2i)

C m't v. nam c" s0 m-i ngy th";ng hi hoa t"Ji trong v";n nh mnh
+em +,n cha ch thnh dng cng Ph&t. M't hm, khi +em hoa +,n +i!n
Ph&t, ch8t gGp thi<n s" V K9c t4 php +";ng +i ra. Thi<n s" hoan hO ni
:
-Lnh thay ! Lnh thay ! M-i ngy anh +<u +em h"Jng hoa ch thnh
dng cng Ph&t, theo kinh ni, th";ng dng h"Jng hoa cng d";ng, +;i
sau sE +"8c ph"Hc bo thn t"Hng trang nghim.

C" s0 nghe ni, vui v( +p :
-K l b%n ph&n con ph*i lm. M-i ngy khi +,n cha lB Ph&t th tm
con mt m(, gi6ng nh" +"8c tPy rCa, nh"ng khi v< +,n nh th l2i phi<n
mu'n. B n'i tr8 th";ng phi<n h )n no nh" ci ch8, con lm sao gi1 gn
tm mnh cho thanh t.nh thu#n khi,t ?

Thi<n s" V K9c h/i :
-ng th";ng dng hoa t"Ji cng Ph&t, hQn c t nhi<u ki,n th9c v< cDm
hoa, by gi; ti h/i ng, lm cch no +$ gi1 cho hoa +"8c t"Ji lu, t6t
+Lp ?

C" s0 +p :
-Mu6n gi1 gn hoa +"8c t"Ji lu, m-i ngy ph*i thay n"Hc, v khi thay
n"Hc nn cDt b/ m't ph#n d"Hi cnh hoa +i, v ph#n cnh n?m trong n"Hc
dB b. th6i r1a. Khi cnh th)i r1a th kh h5p th3 n"Hc, lm cho hoa mau
ho tn.

Thi<n s" V K9c ni :
-Gi1 gn ci tm thanh t.nh thu#n khi,t c7ng gi6ng nh" th,. Hon c*nh
sinh ho2t cRa chng ta gi6ng nh" n"Hc trong bnh, cn chng ta l hoa. Ch@
c th";ng xuyn l:c s2ch thn tm, sCa +%i tnh tnh v lun lun sm h6i,
sCa +%i khuy,t +i$m mHi c th$ t2o nn s> t"Ji mt, an nhin.

Nghe xong, c" s0 hoan hO lm lB c*m t2 :
4

-Cm Jn thi<n s" khai th. cho con. Hy v:ng sau ny c cJ h'i, con sE
thn c&n thi<n s", A trong t> vi!n l thi<n gi*, an h"Ang chung sHm m
chi<u, yn tm t0nh tr trong ti,ng k! l;i kinh.

Thi<n s" V K9c ni :
-Ku c#n +8i cJ h'i +,n A trong t> vi!n, ng ht v thA ra + l kinh k!,
m2ch +&p + l chung m, thn th$ l cha chi<n, hai tai l t@nh gic th A
+u c7ng yn t0nh.

N($c trong bnh tB n khng th7 trC nn hi th4i n!u khng c.m hoa
vo. Hon c&nh s4ng c0a chng ta c5ng nh( th!, s" khng r.c r4i, phi8n
ph>c . . n!u chDng c nh:ng tm ni2m x%u c hi2n hnh. Kinh Ph3t ni :
Tm t<nh th ci t<nh . M+t khi tm thanh t<nh th C #u c5ng l #/o
trng, trC thnh t<nh #+. V v3y, m%u ch4t c0a vi2c tu t3p l lun t<nh ho
thn tm c0a mnh.
Nhi8u ng()i nghE rFng, cu+c #)i v4n #-y rGy nh:ng nhiHm , t2 n/n,
cm dI nn kh gi: tm trong s/ch. H' ($c mu4n c m+t hon c&nh s4ng
t4t h;n #7 c th7 tu t3p, v h?n m+t ngy no #, c c; h+i s" v cha tu
chDng h/n. Nh(ng h' #u bi!t rFng, n!u #em tn ni2m b%t thi2n vo cha
th c5ng kh gi: #(@c thanh t<nh ch4n thi8n mn.
Kinh Bt J/i Nhn Gic ni : Tuy vi t,c nhn, b%t nhiHm th! l/c. J
l nhn cch c0a ng()i h'c Ph3t. VGn s4ng gi:a cu+c #)i, ph&i #4i m=t
c$i c;m 6n o m=c, bon chen danh l@i, ni chung b< vy quanh bCi ti8n ti,
danh v'ng, s.c d,c . . . m ng()i con Ph3t vGn nI lBc #7 lun gi: mnh
trong s/ch, khng b< thi #)i chi ph4i, vAn #,c. J7 lm #(@c #i8u ny,
tr($c h!t b&n thn mIi chng ta ph&i tB t<nh kK L, t>c lm s/ch tm L
c0a mnh. M+t khi tm L # thanh t<nh th mnh c th7 NhGn nh<n #)i
nh(ng khng #7 cho quy8n lBc #en t4i c0a #)i sai sM. TuK thu3n th! gian
nh(ng khng b< nh%n chm trong dng xoy d; bAn c0a th! gian.
Kinh Duy Ma ni : Chng sanh l T<nh #+ c0a B1 Tt. Chng ta
ch(a ph&i l B1 Tt nh(ng n!u c th7 gi: tm bnh kh ho, bi!t l.ng
nghe v chia xN trong tinh th-n hi7u bi!t-th(;ng yu, th mIi gia #nh c0a
chng ta c5ng s" bi!n thnh m+t T<nh #+ nho nhO.

L&'i khng x&(ng nhi)u *&+ng l,t lo.
5

(K$ theo Truy!n dn gian Nga)

C hai cha con nh n: v4a mHi mua +"8c m't con l4a. Trn +";ng v<
nh, ng";i cha +$ cho con c"Fi l4a cn mnh th +i b'.

Hai cha con v4a +i +"8c m't +o2n +";ng th nghe c ng";i ni vHi
nhau :
-Con ci th;i nay th&t chQng ra lm sao, mnh c"Fi l4a +$ cha ph*i cu6c
b'.
Nghe th,, ng";i cha bn b*o con xu6ng +i b' cn mnh leo ln l"ng l4a,
+i ti,p. Ki +"8c m't +o2n +";ng n1a th c ng";i c";i m@a :
-Ny, hy nhn ci lo gi kia m xem. Ai +;i cha th ung dung c"Fi l4a,
b/ mGc +9a con +i b'. Lm cha nh" th, +5y.

Ng";i cha khng bi,t ph*i lm sao, bn b*o con ln ng)i pha sau l"ng
mnh v ti,p t3c +i. ng ngh0 : Nh" th, ny th khng cn ai ni +"8c
n1a.

Hai cha con +i +,n m't lng n:, l2i nghe c ng";i x x#m :
-Con v&t kia th&t t'i nghi!p. Hai cha con cng leo ln c"Fi th s9c con
l4a lm sao kham.
Th, l c* hai cha con quy,t +.nh cng xu6ng +i b'. T"Ang khng cn ai
ch trch vo +u n1a, no ng; +i +"8c m't lc th ng";i ta trng th5y b*o
nhau :
-Hai cha con ng ny khng chDc. C l4a sao khng c"Fi l2i +i cu6c b'.

K,n lc ny, khng nh.n +"8c n1a, ng";i cha ku ln gi&n d1 :
-Ki$u ny th ng tr;i c nhPy xu6ng +y c7ng ch"a lm v4a lng thin
h2, +4ng ni g ti.

Jng l : L(Pi khng x(;ng nhi8u #()ng l.t lo, thin h/ mu4n ni
xui c5ng #(@c, ni ng(@c c5ng xong. Chn ng()i, m()i L, nn chuy2n
#)i c5ng l.m nhiu kh, sB sinh, sinh sB ch3p chng. LL l" th c r%t nhi8u,
mIi l3p tr()ng, quan #i7m #8u c lL l" ring. V th!, s4ng C #)i, m+t khi
lm vi2c g miHn sao mnh th%y #ng, khng tri v$i l" ph&i, l(;ng tm,
#/o #>c, khng lm t9n h/i #!n ai l #(@c, quy!t khng dao #+ng. C-n
6

ph&i c ch0 ki!n, gi: v:ng l3p tr()ng, quan #i7m c0a mnh n!u xt th%y
#i8u # #ng #.n. Khng nn v l)i khen ch, bnh phAm vu v; c0a ng()i
ngoi m thay #9i, l/c m%t ph(;ng h($ng, #nh m%t tB ch0. Trong t*ng
hon c&nh, mIi tr()ng h@p c, th7, #i8u c-n thi!t l ph&i xM kho lo, ph
h@p, thch #ng, l@i ch cho mnh, cho ng()i.
T%t nhin, d( lu3n v bnh phAm r%t c-n thi!t cho mnh, nh(ng n!u
s4ng theo d( lu3n khen ch th su4t #)i chng ta khng lm #(@c g c&,
th3m ch cn b< dFn v=t kh9 no, c5ng gi4ng nh( hai cha con ng()i c(Pi
l*a kia v3y. J*ng qu b3n tm v$i nh:ng l)i khen ch. Hy xem l)i ng@i
khen l sB khch l2 #7 chng ta nI lBc h;n, cn l)i ch bai nh( sB nh.c
nhC chng ta ki7m #i7m l/i mnh, c4 g.ng kh.c ph,c nh:ng chI cn khi!m
khuy!t. Khen ch chnh l d<p cho chng ta soi r'i l/i chnh mnh. Do v3y,
c-n bnh tEnh, sng su4t v tB ch0 tr($c mi2ng l(Pi c0a th! gian.
Minh K9c

Cu-n sch qu#.
(K$ theo Truy!n ng3 ngn cRa Lm Thanh Tuy<n)

C m't lo s" n%i ti,ng thng thi, nhi<u ng";i nghe danh m,n m', n
n9c +,n xin lm +! tC. Nh"ng m-i khi h:c tr c thDc mDc, th"a h/i, th
th#y ch@ +p :
-Hy s6ng vHi hi!n t2i!

Cu tr* l;i +Jn gi*n ny khng lm cc +! tC hi lng, h: c#n m't l;i
+p thnh tri,t cao siu hJn nn khPn kho*n xin s" ph3n hy cho l;i gi*i
nh" yu c#u, nh" v&y mHi tho* mn lng ham h:c cRa h:. Nh1ng lc nh"
th,, th#y th";ng l' v( ph&t M, miBn c"Fng b*o :
-Sm ! K"8c thi ! K8i ta tra c9u trong sch thnh hi<n r)i sE tr* l;i sau.

Nguyn l th#y c m't pho sch dy c'm, nghe +)n trong + ghi chp
+R h,t nh1ng l;i vng, M ng:c cRa thnh hi<n. Cu6n sch 5y quM lDm nn
th#y c5t gi1 kT l"Fng, cPn th&n dGn +! tC khng +"8c php bn m*ng tHi
g#n.

Ngy l2i thng qua, hB c ai thDc mDc ti,p n1a th th#y l2i +p :
7

-Hy s6ng vHi hi!n t2i !

Ki!p khc ny c9 th, ti diBn mi. Thnh tho*ng th#y m sch ra, tra
c9u tr"Hc cGp mDt thm thu)ng cRa ch" +! tC. Cng ng"Fng m' sch thnh
bao nhiu, h: cng nghi ng; kh* n=ng ti tr cRa th#y mnh. Th, l h: bn
tn rm ran :
-D";ng nh" th#y mnh . . . khng bi,t g ro. H/i g c7ng ch@ bi,t +p
c m't cu c7 rch . . . con nt ni c7ng +"8c.
-Tui nghi %ng khng bi,t g ngoi ci cu: Hy s6ng vHi hi!n t2i
-M hnh nh" %ng chQng gi/i hJn t3i mnh l bao ? C hay ch=ng l
cu6n sch kia ka ! n,u nh" ch'p +"8c cu6n sch + th chng ta +<u c
th$ lm th#y h,t c* !
-H4m ! B:n ta +<u l nh1ng k( ti hoa, ch9 +u c ph*i k( ng6c +u m
%ng c9 ni mi : Hy s6ng vHi hi!n t2i ch9 ? Ni th,, d2y th, th ai m
khng lm th#y +"8c !

Thi th +R l;i bnh phPm phn nn sau l"ng th#y. Cu6i cng, trong +#u
ng";i no c7ng n*y ra M ngh0 : Mnh dng c" xC cho lo s" +Lp d2, bi,t
+u tHi h)i lo ch,t, lo sE tGng mnh quy$n sch quM ? HoGc gi* lo khng
tGng th mnh c7ng nhanh tay +o2t l5y . . . th, l mnh c th$ lm th#y
ngon J, +";ng hong k, v. lo s", thu n2p mn +!, gi*i quy,t m:i rDc r6i
kh kh=n cho thin h2 !

Ii ch ch ! Ch4ng 5y mnh tha h) m nA my nA mGt !
Th;i gian tri qua, th#y m-i ngy m't gi y,u, lc h5p h6i c7ng ch@ +$
l2i cu di ngn c7 mm : Hy s6ng vHi hi!n t2i ! r)i bnh th*n trt hJi
thA cu6i cng.

Th#y ch,t r)i, cc mn +! ra s9c ginh nhau quy$n sch quM. T'i
nghi!p quy$n sch b. ng#n 5y mn sinh trai trng gi&t tHi ko lui, rch nt
tan tnh. Tr&n chi,n l&p t9c +nh ch@ khi h: b5t ng; pht hi!n : ton b'
cu6n sch quM dy c'm kia ch@ l gi5y trDng, bn trong khng c m't ch1
no, ngoi tr4 hng ch1 ghi ngoi ba Hy s6ng vHi hi!n t2i l bt tch
cRa s" ph3.

8

Km mn +! + thng
thi cRa th#y v tinh hoa cu'c s6ng chnh l : S6ng vHi hi!n t2i !

S4ng v$i hi2n t/i l tm ni2m hi2n ti8n c0a ta khng b< qu kh> hay
t(;ng lai tri bu+c, chQ c by gi) v C #y. Tm t( con ng()i thay #9i
khng ng*ng, lun bm vo qu kh>, v< lai. V # chnh l c+i ngu1n c0a
bu1n th(;ng vui kh9 . . .

Khi lng qun hi2n t/i l ta # #nh m%t mnh chQ cn v'ng ni2m hi2n
h:u. S4ng v$i hi2n t/i l m.t vGn th%y, tai vGn nghe nh(ng khng ch/y
theo. VGn bi!t r rng nh(ng ta c tB ch0, khng khCi tnh yu ght, nh)
v3y m lng rIng l=ng, bnh an.

S4ng v$i tm thi ny m$i cho ta ni8m h/nh phc, gip ta xM lL m'i vi2c
#ng #.n, yu th(;ng tB nhin, khoan th> dH dng . . .

S4ng v$i hi2n t/i l #(a tm v8 nh, h1n nhin cho qu kh>, bnh th&n
#n v< lai.
H2nh Koan

Th.n thng.
(K$ theo Truy!n ng3 ngn cRa Lm Thanh Huy<n)

C m't ng "a xem bi, m-i khi gGp vi!c kh gi*i quy,t th";ng tm +,n
b6c s" nh; xR qu( gip v lun tin t"Ang h: l b&c th#n thng qu*ng +2i.

ng ta c m't +9a con trai r5t thng tu! nh"ng tinh ngh.ch v th";ng
ph b0nh, l&t tPy b:n khoc lc, khoe khoang mnh c th#n thng.

M-i khi th5y cha m;i h: tHi nh, nhn lc dng b1a, ng";i con th";ng
h/i :
-Trong bt cRa th#y c bao nhiu h2t cJm ?
HoGc :
-Bao nhiu h2t n,p mHi lm nn chn r"8u ny ?

9

Ng";i con h/i mi, h/i +,n nh1ng ng";i khoe th#n thng ph*i tot m)
hi, c9ng h:ng . . .

Ng";i con th";ng ni vHi cha :
-Cho d l th#y bi c ti tin tri, c kh* n=ng +on +.nh t6t, x5u, qu
kh9, v. lai . . . nh"ng n,u x"ng c th#n thng m ngay c* v5n +< gi*n +Jn
c7ng khng th$ bi,t, th lm sao gi*i quy,t nh1ng r6i rDm kh kh=n trong
cu'c +;i ?

Ng";i cha cho l con "Jng b"Hng hay kch bc ng";i. Ngy n:, ng";i
cha +,n m't th. tr5n xa xi th@nh v< m't v. t> x"ng l +2i th#n thng. ng
b*o con trai :
-N,u nh" con c th$ thC thch v +nh +% +"8c v. ny th t4 ry v< sau
cha sE nghe con .

R)i h: mA ti!c kho*n +i v. +2i th#n thng.
V. +2i th#n thng ny ng)i xu6ng ch"a bao lu th ra chi<u +Dc M, m@m
mi!ng c";i. Ng";i con h/i ng ta :
-Th#y c";i g th, ?
ng +p :
-Ta v4a nhn th5y cch +y n=m m"Ji ngn dGm c m't ng:n ni, d"Hi
ni c m't dng su6i, c2nh su6i c m't cy cao, trn cy c m't con kh@
+ang +a giFn, b5t ng; n vu't tay v rJi tm xu6ng su6i, t" th, nom r5t
hi h"Hc, lm ta t9c c";i.

Ng";i con bi,t th#y ba hoa ni khoc, nh"ng ch"a ti!n v2ch tr#n. K8i
+,n lc dng cJm, c&u sai ng";i d:n cho cc th>c khch nh1ng bt cJm
+"8c gDp +#y th9c =n th.nh so2n, ring v. th#n thng qu*ng +2i ch@ c m't
bt cJm trDng vun +#y (+$ tr"Hc mGt ng) m thi.

Mi th9c =n b6c ln thJm n9c m7i khi,n m:i ng";i +i c)n co, h: hHn
hA c#m +7a v dng b1a ngon lnh. Ring v. +2i th#n thng th b3ng t9c
anh ch, mGt l' v( b5t mn, ng)i yn khng ch.u =n.

Ng";i con h/i :
-Sao tin sinh khng =n ?
10

V. +2i th#n thng ni :
-Nh c&u c khi dB ng";i ta th c7ng v4a ph*i thi ch9 ! M;i ta tHi m
chQng c cht lng tn knh ! Ba`1t ai c7ng phR +#y th9c =n, t2i sao bt
cRa ta ch@ ton cJm trDng ?

Ng";i con ni :
-i ch ch ! Con mDt th#y th5y tu6t n=m m"Ji ngn dGm, nhn r c*nh
con kh@ t xu6ng n"Hc t" th, hi h"Hc ra lm sao, v&y m . . . bt cJm ti
+$ ngay tr"Hc mGt th#y +y, pha d"Hi gi5u +#y th9c =n th.nh so2n, th#y l2i
khng th5y +"8c l sao ?

Ai n5y + v< lai ch6ng n:a c5ng ch(a ch.c #
thBc sB an l/c, gi&i thot. Tuy v3y, chng sanh l/i r%t tin t(Cng, th3m ch
sng bi nh:ng ng()i th()ng khoc lc, khoe khoang v8 th-n thng. J>c
Ph3t th()ng phn tch v8 th-n thng v xc nh3n th-n thng t4i cao m
con ng()i c-n #/t #(@c l L3u t3n thng : s/ch h!t phi8n no. V nh:ng
th-n thng khc khng gip con ng()i gi&i quy!t h!t nh:ng th4ng kh9
trong #)i s4ng, #=c bi2t l nIi kh9 l$n : lun h1i sanh tM.
BCi v3y, #4i di2n v$i kh9 #au cu+c #)i, ph(;ng php t4t nh%t l #7 tm
l.ng l/i, bnh th&n nhn sB vi2c m+t cch khch quan. Khi tm an tEnh th
tr sng, tr sng th tm ra #(@c cch xM lL 9n tho& gip v(@t qua m'i kh
kh6n. Ngoi ra, n!u mu4n s4ng an l/c th ph&i gieo nhn thi2n lnh, bCi ta
khng th7 no 6n qu& ng't khi gieo ton h/t #.ng.
TB mnh gi&i kh9, quy!t #<nh #)i mnh theo cch ny s" t4t h;n l trng
ch), ph thc v3n m2nh mnh vo l)i nh:ng kN hunh hoang tin #on qu
kh>, v< lai nh(ng l/i khng th%y nh:ng v3t tr($c m.t v nh%t l khng c
kh& n6ng gi&i kh9 cho chnh b&n thn h'.
H2nh Koan.

11

B n ch t

Vo m't bu%i chi<u chR nh&t nDng vng 5m p t2i Oklahoma City,
Bobby Lewis, m't ng";i cha tuy!t v;i, +"a hai +9a con trai nh/ +i +,n sn
chJi thi,u nhi. Anh +,n qu#y bn v v h/i :
-Gi v bao nhiu v&y anh?
Ng";i bn v tr* l;i :
-Ba + cho anh v ba + cho tr( em trn su tu%i. N,u m b no b?ng
hoGc d"Hi su tu%i th vo cCa t> do. Cc con cRa anh bao nhiu tu%i r)i?
Bobby tr* l;i:
-B ny 3 tu%i v b ny 7 tu%i, v&y ti ph*i tr* cho anh 6 +.
Ng";i bn v ku ln:
-Anh v4a trng x% s6 hay sao th, ? N,u anh ni +9a con lHn cRa anh 6
tu%i anh c th$ ti,t ki!m +"8c 3 +. Ti +u c nh&n ra +"8c.
Bobby tr* l;i :
-Kng, anh khng nh&n ra +"8c nh"ng nh1ng +9a tr( ny nh&n ra +"8c.
Trong m:i lc, nh5t l nh1ng lc kh kh=n, khi m +2o +9c trA nn
quan tr:ng hJn t5t c*, b2n hy lm sao +$ trA thnh g"Jng mUu cho m-i
ng";i b2n +ang cng lm vi!c v cng s6ng.

!i giy

M't hm, Gandhi b"Hc ln t#u th m't chi,c giy tu't kh/i chn rJi trn
+";ng ray. ng khng th$ l5y l2i chi,c giy v lc 5y t#u +ang chuy$n
bnh. Trong s> ng2c nhin cRa nh1ng b2n +)ng hnh, Gandhi +i<m t0nh
cAi n6t chi,c giy kia ra nm ng"8c d:c +";ng ray rJi xu6ng g#n chi,c
giy kia. Khi m't hnh khch +i cng h/i v sao ng lm nh" th, th
Gandhi m@m c";i. Ng";i +n ng kh6n cng no + tm th5y chi,c giy
n?m trn +";ng ray, ng +p, gi; sE c m't +i +$ +i.
Qu*ng An Tr#n

Tm Th.y Khng D/.
H2nh Koan

12

C m't v. qu6c v"Jng, m't hm c*m th5y +;i s6ng sao v v. qu,
chQng cn g vui th. R)i ng ngh0 : Ta nn tm m't v. th#y d2y cho mnh
cch s6ng h2nh phc, t> t2i.
Th, l qu6c v"Jng xu5t cung, +i khDp nJi tm ki,m m't v. th#y "ng M ,
nh"ng xem ra chQng c ai lm ng hi lng. Theo ng th v. th#y lM t"Ang
ph*i l m't ng";i c phong cch gi*i thot, t> t2i, n'i tm lc no c7ng an
l2c. Ti,c thay, hB cc th#y v4a bi,t r ng l vua th l&p t9c h: m5t bnh
t0nh ngay, khng cn v( an l2c, t> t2i v6n c.

H?ng ngy m-i khi xu5t cung vi hnh, qu6c v"Jng th";ng gGp v. tu s0
=n mGc rch r"Hi ng)i yn b5t +'ng, g"Jng mGt bnh th*n +i$m n3 c";i
m@m thm tr#m d"Hi tng cy ven +";ng. MHi +#u, qu6c v"Jng chQng
thm dm +,n ng, nh"ng sau m't th;i gian di m/i mDt tm ki,m m
khng c k,t qu*, chQng ch5m +"8c ai, qu6c v"Jng +nh ng v. Pn s0 cho
+F bu)n. B. n3 c";i thm tr#m li cu6n, vua xu6ng ng>a, ng/ M :
-Ny Pn s0, ta +ang mu6n tm m't v. th#y, ng c ch.u lm th#y ta khng
?
-N,u ngi ch.u c" xC theo lB th#y tr th ta +)ng M !
Qu6c v"Jng c*m th5y thch th, li<n r"Hc th#y v< cung. Th#y ng3 trong
cung +i!n cao sang, +"8c cung ph3ng khng thi,u th9 g, t&n l>c th; knh
th#y, vua hy v:ng sE +"8c truy<n di!u php.
L2 thay, nh1ng g qu6c v"Jng h&u +i, th#y h"Ang t5t t#n t&t song chQng
h< d2y qu6c v"Jng +i<u g, su6t ngy th#y c9 yn lGng, g"Jng mGt bnh
th*n, c";i m@m thm tr#m.

Th;i gian tri qua, qu6c v"Jng th5t v:ng v c*m th5y phi<n lng, h,t
ch.u n%i bn t6ng th#y ra kh/i v"Jng qu6c b?ng cch b m&t +"a th#y
+,n bin *i. Trn +";ng, th#y vUn gi1 v( mGt th*n nhin vHi n3 c";i m@m
th";ng nh&t.

!,n nJi, qu6c v"Jng h,t nh.n n%i, tun ra nh1ng b5t bnh :
-Ny lo =n my kia ! H)i x"a, th5y lo ng)i d"Hi g6c cy =n mGc rch
r"Hi, ta ngF lo l b&c thnh nhn +Dc +2o nn mHi c b' d2ng khc ng";i.
Ai d khi lo v< hong cung, lo ch@ bi,t h"Ang th3 xa hoa nh" ta, chQng
13

c g hay ! Tr"Hc khi lGn m5t lo hy ni xem : Gi1a lo v ta c g khc
bi!t ? C b quy,t g s6ng an l2c, h2nh phc hay khng ?

V. th#y lc ny mHi khai khPu t2 t4 v tr* l;i :
-Ki$m khc bi!t gi1a Ngi v ti l th, ny, Ngi c m't v"Jng qu6c,
Ngi ph*i bm vu v s6ng ch,t v n. Cn ti, ti khng c v"Jng qu6c
nn +i +,n +u th ch- + l v"Jng qu6c cRa ti. Khi ti A g6c cy, g6c cy
l v"Jng qu6c, khi ti ng3 t2i hong cung, th hong cung l ch- cRa ti.
Th&t s> th hong cung hay g6c cy, +6i vHi ti khng c g khc bi!t. V
b quy,t +$ s6ng an l2c " ? Ch@ c tm t" gi*i thot, an t0nh hon ton mHi
c th$ s6ng h2nh phc.

Ni xong th#y b"Hc thQng v khu5t d2ng trong r4ng su.
(K$ theo Truy!n ng3 ngn cRa Lm Thanh Huy<n.)

Bi h!c "#o l$ :

Khi #(@c ng()i tn lm th-y, #=t C v< tr cao, nh3n sB knh ng(Png, quy
ph,c c0a ng()i th t%t nhin ta ph&i x>ng #ng b3c th-y, #/o s(, dGn
#()ng chQ l4i gip ng()i thot m, d>t kh9. Th-y ph&i c tu2 gic, t* bi,
qu&ng #/i, bao dung v s>c chc l3p h/nh, hon thi2n mnh l # t4t r1i.
Ng()i th-y trong cu chuy2n d minh tri!t nh(ng khng chQ gio. Hnh
xM nh( th-y khng dH ki!m, kht php nh( qu4c v(;ng c5ng kh tm,
chQ ti!c l vua v th-y ch(a #0 duyn. Gi nh( vua g=p #(@c Ph3t, cc
b3c Thnh ho=c v< th-y x>ng danh, .t hDn s" #(@c tho& lng.

Cho nn, tm #(@c minh s( tuy kh, nh(ng h+i #0 nh:ng ph($c duyn
#7 th-y gio ho cho mnh #/t #!n vin mn cBc kK kh h;n ! V3y m$i hay
tm th-y khng dH !

14

Chi n t h ng !

ML ti k$ cho chng ti cu chuy!n vo ngy hm sau.
Kenneth l h:c sinh ti$u h:c. C&u + r5t ho h9ng v nn nng +"8c
tham gia Ngy h%i Th& Thao. Trn khn +i, ba mL c&u +9ng di theo +#y
hi v:ng. D"Hi +";ng thi +5u, Kenneth ch2y, v thDng cu'c. C&u b r5t t>
ho v< d*i ruy b=ng +eo cho ng>c v nh1ng ti,ng chc m4ng t4 +m
+ng.

R)i Kenneth b"Hc vo chGng +ua th9 hai. Nh"ng ngay A m9c +,n, khi
+ng lE sDp sCa chi,n thDng m't l#n n1a, th c&u d4ng l2i, +9ng vo m't
bn +";ng +ua. Ba mL c&u sau + + h/i, r5t nhL nhng :
-Sao lc + con l2i lm v&y, Kenneth ? N,u con ti,p t3c ch2y, con sE
thDng n1a m ?
Kenneth tr* l;i, h,t s9c ngy thJ :
-Nh"ng mL Ji, con + c m't d*i ruy b=ng r)i. Billy th ch"a c d*i
no.

Ba vi n bi

Trong su6t nh1ng n=m khRng ho*ng A ci bang Idaho b nh/ n?m pha
Kng Nam n"Hc MT ny, ti th";ng +,n cCa hng nh/ cRa ng Miller +$
mua rau qu* t"Ji. Th>c phPm v ti<n b2c +ng qu* +&u xanh vHi nh mDt +i kht. Ti tr* ti<n xong li<n
+9ng l2i nghe cu'c ni chuy!n gi1a ng Miller v c&u b =n mGc rch r"Hi
kia.
- Cho Barry, chu kh/e khng ? Ti,ng cRa ng Miller.
- Cho ng Miller, chu kh/e 2 ! Chu ngh0 +ang ngDm gi/ qu* +&u
ny. Trng chng ngon th&t +5y !
- Chng ngon lDm, Barry 2 ! ML chu kh/e khng?
15

- C7ng bnh th";ng 2? Hnh nh" mL chu +ang kh/e ln.
- T6t! Ta c th$ gip g cho chu no?
- Khng 2, th"a ng. Chu ch@ ngDm gi/ qu* +&u thi?
- Chu c mu6n l5y m't t khng?
- Khng 2, th"a ng. Chu khng c ti<n tr* +u.
- K"8c, chu c g +$ +%i no?
- Chu? Ti,ng c&u b ng&p ng4ng . Chu ch@ c m't vin bi chu mHi
chJi thDng +"8c thi 2 !
- Th, ? Cho ta xem no!
- Ky, vin +Lp nh5t +5y 2 !
- N mu xanh . . . Nh"ng ta +ang c#n vin mu +/. Chu c vin
mu +/ khng?
- Chu khng nhH, +$ chu xem.
- Ny, chu +em gi/ +&u ny v< nh +i v l#n sau mang cho ta vin +/
nh !
- ChDc chDn r)i, c*m Jn ng?
C hai c&u b n1a nh" th, A lng ny. Chng ngho lDm. ng Jim nh
ti c9 thch +%i chc, cho chng qu* +&u, to, c chua v nh1ng th9 khc.
C9 khi chng giJ vin bi mu xanh ra, ng 5y l2i b*o chng c#m m't t rau
qu* v< nh v l#n sau mang vin bi mu +/ cho ng 5y. V4a +$ chng ch.u
mang rau qu* v< nh ngay, v4a +$ chng c*m th5y chng th>c s> + lm g
cho +$ trao +%i, ch9 khng ph*i +"8c cho khng. Ti th5y r5t c*m ph3c
ng Miller. Khng lu sau, ti chuy$n nh, nh"ng cu chuy!n v< ng
Miller, ng";i nng dn nhn h&u 5y, th ti khng bao gi; qun.

Nhi<u n=m sau, l2i c l#n ti quay v< lng qu A Idaho v r5t bu)n v
trong th;i gian A + th nghe tin ng Miller m5t. Khi cng vi ng";i b2n
c7 +,n nh ng Miller, ti th5y A + c ba chng trai tr(, trng r5t thnh
+2t. H: +,n g#n b Miller, m l5y b v ni nh1ng l;i an Ri. R)i t4ng
ng";i m't, h: +,n bn ng Miller +ang n?m +, ch2m nh1ng bn tay nng
5m cRa mnh vo bn tay l2nh lEo cRa ng Miller v lau n"Hc mDt.

R)i ti c7ng l2i g#n b Miller v ni r?ng ti vUn nhH cu chuy!n v<
nh1ng vin bi ve ngy no. B Miler ni:
- Ba chng trai lc ny chnh l nh1ng c&u b ngy tr"Hc, ti k$ vHi c.
H: v4a ni vHi ti l h: + bi,t Jn ng Jim v nh1ng g ng + +%i chc
16

cho h: bi,t ch4ng no. V cu6i cng, by gi;, khi ng Jim khng cn +i
h: +%i nh1ng vin bi mu no n1a, th h: quay l2i +$ t/ lng bi,t Jn ng
5y. ng Jim lun ngh0 mnh l ng";i giu c nh5t A bang Idaho ny vHi
nh1ng vin bi ng c +"8c.

R5t nhL nhng, b Miller nh5c bn tay cRa ng Jim ln. D"Hi bn tay
ng l ba vin bi +/, sng bng v trong veo.

Php mu nhi!m gi bao nhiu?

Khi nghe cha mL bn v< b!nh tnh cRa ng";i anh, nh1ng g c b Tess
bi,t +"8c l ng";i anh mDc b!nh r5t nGng v gia +nh + c2n ki!t ti<n. C#n
c m't ca phUu thu&t vHi chi ph r5t mDc mHi c th$ c9u +"8c anh cRa b
nh"ng ngGt n%i khng c ai cho gia +nh em vay m"8n. Em nghe cha ni
trong tuy!t v:ng: Ch@ c php m#u nhi!m mHi c th$ c9u +"8c th?ng b
thi.

Tess vo phng mnh v li ra con heo +5t vHi s6 ti<n em + dnh d3m
t4 b5y lu nay. Em v'i lao ra cCa v ch2y thQng +,n m't ti!m thu6c ty n%i
ti,ng A khu ph6. Em +9ng tr"Hc cCa hi!u m't cch kin nhUn +$ ch; +8i
s> ch M cRa ng";i d"8c s0. Ko2n em dng chn g ln sn nh r)i hDng
gi:ng +$ t2o ra ti,ng +'ng . . . nh"ng v ch. Cu6i cng em l5y tay g
m2nh ln tR knh v ng";i d"8c s0 c5t gi:ng m't cch kh ch.u: Chu
mu6n g h* chu b? Chu khng th5y ta +ang ni chuy!n vHi ng";i anh
xa cch m";i m5y n=m tr;i hay sau?. Tess c7ng tr* l;i vHi v( b>c b'i:
Chu c7ng mu6n ni chuy!n vHi ch v< ng";i anh cRa chu +y. Anh 5y
+ang b. bnh v chu +,n +y +$ mua . . . php m#u nhi!m.
Chu mu6n mua g?. Ng";i d"8c s0 trn mDt t/ v( khng hi$u.
Tn cRa anh chu l Andrew v anh 5y ch.u +>ng ci g + +au lDm A
trong +#u. Cha chu ni r?ng ch@ c php m#u nhi!m mHi c9u +"8c anh
5y. V&y php m#u nhi!m bn vHi gi bao nhiu h* bc?.
V +y khng bn th9 + chu b 2. Gi:ng ng";i d"8c s0 nh/ +i.
Nh"ng bc ny, chu c ti<n. Ci gi c cao lDm khng? Nh"ng n,u
khng +R chu sE +i m"8n thm . Gi:ng Tess nh" van ni.
Ng";i anh cRa ng d"8c s0 =n mGc r5t +Lp v +9ng bn c2nh + v
nghe h,t cu'c +6i tho2i. ng h/i Tess: Th, chu c bao nhiu?. 1 + v
17

11 xu v + l nh1ng g chu c, nh"ng chu c th$ m"8n thm +"8c m.
Bc bn cho chu nh?. Tess tr* l;i nh" mu6n khc.
W, th&t trng h8p, ng";i +n ng m@m c";i 1 + v 11 xu - m't s6
ti<n chnh xc +$ mua php mu nhi!m cho anh chu. Sau +, ng c#m s6
ti<n v nDm chGt bn tay c b +< ngh. : Chu hy dUn ta +,n nh chu. Ta
mu6n gGp anh trai v cha mL chu. K$ xem ta c php m#u nhi!m m chu
c#n khng nh!.
Ng";i +n ng 5y chnh l m't bc s0 gi*i phUu r5t n%i ti,ng. Cu'c
phUu thu&t + r5t thnh cng m khng h< t6n km b5t c9 chi ph no. Anh
trai cRa Tess d#n h)i ph3c v s6ng kho( m2nh. Cha mL Tess vui hJn lc
no h,t. ML em th th#m: Th&t s> l m't php nhi!m mu. ML khng bi,t
mnh ph*i tr* bao nhiu ti<n +y? .
Tess m@m c";i tinh ngh.ch. C b bi,t chnh xc s6 ti<n + . . .1 + v
11 xu . . . c'ng thm s> chn thnh cRa m't +9a tr(.

C g i c a hng bn a CD

C m't chng trai b. b!nh ung th". Chng trai 19 tu%i, nh"ng c th$ ch,t
b5t kX lc no v c=n b!nh qui c ny. Su6t ngy, chng trai ph*i n?m
trong nh, +"8c s> ch=m sc cPn th&n +,n nghim ngGt cRa b6 mL. Do +,
chng trai lun mong "Hc +"8c ra ngoi chJi, d ch@ m't lc c7ng +"8c.
Sau r5t nhi<u l#n n=n n@, b6 mL c&u c7ng +)ng M. Chng trai +i d:c con
ph6 - con ph6 nh mnh m v cng mHi m( - t4 cCa hng ny sang cCa
hng khc. Khi +i qua m't cCa hng bn CD nh2c, chng trai nhn qua cCa
knh v th5y m't c gi. C gi r5t xinh +Lp vHi m't n3 c";i hi<n lnh - v
chng trai bi,t + l tnh yu t4 nh mDt +#u tin.

Chng trai vo cCa hng v l2i g#n ci bn, nJi c gi +ang ng)i.
C gi ngPng ln h/i:
- Ti c th$ gip g +"8c anh? C gi m@m c";i v + qu* l n3 c";i
+Lp nh5t m chng trai t4ng th5y.
- Y.. - Chng trai lng tng . Ti mu6n mua m't CD.
Chng trai ch@ b4a m't ci CD trn gi r)i tr* ti<n.
- Anh c c#n ti gi l2i khng . C gi h/i, v l2i m@m c";i.
Khi chng trai g&t +#u, c gi +em chi,c CD vo trong.
18

Khi c gi quay l2i vHi chi,c CD + +"8c gi cPn th&n, chng trai t#n
ng#n c#m l5y v +i v<.

T4 hm +, ngy no chng trai c7ng tHi cCa hng, mua m't chi,c CD
v c gi bn hng l2i gi cho anh. Nh1ng chi,c CD +, chng trai +<u
+em v< nh v c5t ngay vo tR. Anh r5t ng2i, khng dm h/i tn hay lm
quen vHi c gi. Nh"ng cu6i cng, mL anh c7ng pht hi!n ra vi!c ny v
khuyn anh c9 nn lm quen vHi c gi xinh +Lp kia.

Ngy hm sau, l5y h,t can +*m, chng trai l2i +,n cCa hng bn CD. R)i
khi c gi +em chi,c CD vo trong +$ gi, anh + +$ m't m*nh gi5y ghi
tn v s6 +i!n tho2i cRa mnh ln bn. R)i anh c#m chi,c CD + +"8c gi
nh" t5t c* m:i ngy, +em v<.
Vi ngy sau.
Reeeeng! . . .
ML cRa chng trai nh5c +i!n tho2i:
- Al?
K#u dy bn kia l c gi A cCa hng bn CD. C xin gGp chng trai
nh"ng b mL o ln khc.
- Chu khng bi,t sao? N + m5t r)i . . . hm qua.
Im lGng m't lc. C gi xin l-i, chia bu)n r)i +Gt my.
Chi<u hm 5y, b mL vo phng c&u con trai. B mu6n sDp x,p l2i qu#n
o cRa c&u nn + mA cCa tR. B s1ng ng";i khi nhn th5y hng ch)ng,
hng ch)ng CD +"8c gi b:c cPn th&n ch"a h< +"8c mA ra.
B mL r5t ng2c nhin nn c#m ln m't chi,c mA thC ra.
Bn trong h'p gi5y b:c l m't chi,c CD cng vHi m't m*nh gi5y ghi
Cho anh, anh dH th(;ng l.m- Jacelyn.
B mL mA thm m't chi,c CD n1a.L2i thm m't m*nh gi5y ghi: Cho
anh, anh khOe khng? Mnh lm b/n nh? - Jacelyn.
M't chi,c CD n1a, m't chi,c n1a . . . Trong m-i chi,c l m't m*nh gi5y
. . .

Trong m'i c( ch) "*u c th& ti*m +n m%t mn qu. Gi nh, chng ta
"-ng ng.n ng#i m/ nh0ng mn qu m cu%c s1ng "em l#i.
19

Con nui l g ?

Th#y Debbie d2y lHp 1 +ang th*o lu&n vHi lHp v< m't b9c tranh gia +nh.
Trong b9c tranh c m't c&u b c mu tc khc vHi cc thnh vin khc
trong gia +nh. M't c&u h:c sinh trong lHp cho r?ng c&u b trong tranh
chnh l con nui, cng lc + c b tn Jovelynn trong lHp ni r?ng:
Mnh bi,t t5t c* v< vi!c nh&n lm con nui v mnh chnh l con nui
+y.
M't +9a tr( khc h/i: Th, , nh&n con nui l g?
Jovelynn tr* l;i: Ngh0a l mnh lHn ln t4 trong tim cRa mL mnh ch9
khng ph*i t4 trong b3ng mL.

Chi c t i g i y mu nu !

Sng no, tr"Hc khi cha +i lm b Molly c7ng cnhi!m v3+"a cho cha
chi,c ti +>ng b1a tr"a. Nh"ng m't bu%i sng, ngoi ti +>ng th9c =n nh"
m:i khi, Molly cn +"a thm cho cha m't chi,c ti gi5y mu nu. Ci ti
+ rch v +"8c chDp v bAi b=ng dnh cng nh1ng chi,c ghim.
-Ci g trong ci ti ny th,? Cha cRa Molly h/i.
-B6 c9 c#m +i ! Molly c";i hHn hA.
Khng mu6n m5t th;i gian ng Fulghum, Cha cRa Molly, +em theo c*
hai ci ti +,n cJ quan. Sau m5y ti,ng +)ng h) lm vi!c, ng =n tr"a v
mA chi,c ti cRa Molly. Trong + c ba vin s/i, m't con khRng long gy
+ui v hai ci gi5y gi kLo.
Zn tr"a xong, ng Fulghum b/ nh1ng +) =n th4a v c* nh1ng th9 lGt vGt
cRa Molly vo thng rc.
-Con b ton gi1 nh1ng th9 b/ +i ! ng lDc +#u lPm bPm. T6i hm +,
Molly ch2y lEo +Eo theo cha v h/i: Ti cRa con +u,Cha ?
-Ti no?
-Ti con +"a cha sng nay 5y !
-Cha +$ A sA lm r)i !
20

-Con qun khng b/ thi!p vo, Molly ru rt, Trong ti l nh1ng th9 con
thch nh5t +5y, con ngh0 cha c7ng thch chJi vHi chng khi cha lm vi!c
m!t qu ! Cha khng lm m5t ci ti ch9, Cha?
-T5t nhin l khng. ng Fulghum c6 ni d6i. Cha ch@ qun khng mang
v< thi. Mai cha sE l5y v< !
Molly m4ng rF +"a t5m thi!p cho cha. K ch@ l m't m*nh gi5y g&p
t" v trong m*nh gi5y c ghi : I love you,Daddy.
Ch; lc Molly ngR, ng Fulghum v'i v quay trA l2i cJ quan. ng s8
ng";i lao cng sE d:n nh1ng thng rc v ng sE khng l5y l2i +"8c kho
bu cRa Molly.

ng Fulghum d6c c* thng rc ra sn. ng nhGt con khRng long gy
+ui ln, +em rCa s2ch kh/i ch- th9c =n. C* ba vin s/i, hai ci gi5y gi
kLo. ng cPn th&n b/ vo chi,c ti mu nu, d ti + b. rch thm m't t.

Sng hm sau, ng Fulghum b*o Molly k$ cho ng nghe v< nh1ng th9
trong chi,c ti. M5t kh nhi<u th;i gian, v m-i th9 +<u c nh1ng cu
chuy!n ring, gi6ng nh" nh1ng ng";i b2n cRa Molly v&y. Nh" hai ci gi5y
gi kLo chnh l t4 nh1ng chi,c kLo scla m ng + mua cho Molly, hay
con khRng long gy +ui l qu cRa c&u b2n hng xm tGng Molly hm
sinh nh&t . . .
T6i hm +, Molly l2i m con khRng long gy +ui +i ngR, cng vHi N3
c";i !

C g i ht l c i u

M't +on h8p x"Hng n%i ti,ng t% ch9c cu'c bi$u diBn bo co +.nh kX
th";ng nin. Khch m;i c +R cc gio s" m nh2c, cc nh sng tc, ph
bnh, cc ngh! s0 n%i ti,ng v nhi<u chnh khch.

H,t ch"Jng ny n6i ti,p ch"Jng khc, gi:ng ca cRa cc ca s0 c9 ho
quy!n l5y nhau, d";ng nh" m-i m thanh, m-i l;i ca +<u pht ra t4 chi,c
+7a ch@ huy cRa v. nh2c tr"Ang - nh.p nhng - +ng ch- - +ng lc - +ng
thanh +i!u . . . ; th$ hi!n k,t qu* cRa m't qu trnh luy!n t&p gian kh% v
21

trnh +' diBn xu5t cao. Dng thc m thanh cng l;i ca kX di!u nh" +"a c*
ng";i ht v ng";i nghe vo tr2ng thi th=ng hoa, ngy ng5t nh" trong mJ
trong m'ng.

B-ng nhin, m't gi:ng n1 trong veo c5t ln cao vt. M't gi:ng +'c
x"Hng kX l2, nh"ng l2i xu5t hi!n A v. tr khng dnh cho nh1ng ng";i +'c
x"Hng! V. nh2c tr"Ang ngF ngng, ngPng +#u; dn h8p x"Hng d";ng nh"
bDt +#u r6i lo2n . . . May thay, s> c6 ch@ x*y ra trong m't vi giy; ngay
l&p t9c m:i th9 l2i trA v< qu0 +2o bnh th";ng v bu%i bi$u diBn + k,t thc
h,t s9c mT mn. Nh1ng trng v- tay nh" s5m v nghi lB tGng hoa v4a
ch5m d9t th v. nh2c tr"Ang + h#m h#m lao vo pha sau sn kh5u: Ai +
ht l2c gi:ng?. L ti 2...?, m't c gi mHi nh&p +on khng lu +ang
tht tht ng)i khc trong sn kh5u.

V4a +ng lc + c m't v. th"8ng khch b"Hc vo, ng nh2c tr"Ang
+nh ph*i t"Ji c";i b"Hc ra nghnh ti,p. Ti r5t mu6n gGp c gi + ht
l2c gi:ng?, v. gio s" m nh2c n%i ti,ng ni. K lu lDm r)i, ti ch"a
+"8c nghe m't gi:ng n1 cao no +Lp v m"8t +,n m9c nh" v&y; bi,t cch
hu5n luy!n, sE c +"8c m't ca s0 lHn.
Th, l c gi ht l2c gi:ng b. c* +on ch@ trch + + trA thnh h:c tr
cRa v. gio s" n%i ti,ng. Qu* nhin, sau vi n=m, c gi l: lem + + trA
thnh m't ngi sao lHn trong giHi thanh nh2c.

M+t s4 ng()i chQ nhn th%y ci sai c0a nh:ng ng()i khc. C ng()i l/i
nhn th%y #(@c c& (u #i7m trong nh:ng sai l-m. J7 c th7 trC thnh lo/i
ng()i th> hai, c-n ph&i v*a c lng bao dung v*a c tr tu2.

i u r i c ng s qua

M't ngy n:, vua Salomon b-ng mu6n lm bE mGt Benaiah, m't c&n
th#n thn tn cRa mnh. Vua bn ni vHi ng : Benaiah ny, ta mu6n ng
mang v< cho ta m't chi,c vng +$ +eo trong ngy lB v ta cho ng su
thng +$ tm chi,c vng +.

22

Benaiah tr* l;i : N,u c m't th9 g + t)n t2i trn +;i ny, th"a +9c
vua, ti sE tm th5y n v mang v< cho ngi, nh"ng chDc l chi,c vng 5y
ph*i c g +Gc bi!t?.

Nh vua +p: N c nh1ng s9c m2nh kX di!u. N,u k( no +ang vui
nhn vo n sE th5y bu)n, v n,u ai +ang bu)n nhn vo n sE th5y vui.

Vua Salomon bi,t r?ng sE khng +;i no c m't chi,c vng nh" th, t)n
t2i trn th, gian ny, nh"ng ng mu6n cho ng";i c&n th#n cRa mnh n,m
m't cht bE bng.

Ma xun tri qua, ma h2 +,n nh"ng Benaiah vUn ch"a c m't M t"Ang
no +$ tm ra m't chi,c vng nh" th,.

Vo +m tr"Hc ngy lB, ng quy,t +.nh lang thang +,n m't trong nh1ng
nJi ngho nh5t cRa Jerusalem. ng +i ngang qua m't ng";i bn hng rong
+ang by bn nh1ng mn hng trn m't t5m b2t t)i tn. Benaiah d4ng
chn l2i h/i: C bao gi; ng nghe ni v< m't chi,c vng kX di!u lm cho
ng";i h2nh phc +eo n qun +i ni<m vui s"Hng v ng";i +au kh% +eo n
qun +i n-i bu)n khng?.

Ng";i bn hng l5y t4 t5m b2t ln m't chi,c vng gi*n d. c khDc m't
dng ch1. Khi Benaiah +:c dng ch1 trn +, khun mGt ng r2ng rF m't
n3 c";i.

Km + ton thnh ph6 hn hoan, t"ng b4ng +n m4ng lB h'i.

No, ng b2n cRa ta - vua Salomon h/i - ng + tm th5y +i ng2c nhin cRa m:i ng";i, Benaiah +"a chi,c vng ra v ni:
N +y, th"a +9c vua. Khi vua Salomon +:c dng ch1, n3 c";i bi,n m5t
trn khun mGt vua. Trn chi,c vng + c khDc dng ch1: 2i*u " r3i
c4ng s5 qua .

23

Vo chnh giy pht 5y, vua Salomon nh&n ra r?ng t5t th*y nh1ng s>
khn ngoan, v"Jng gi* v quy<n uy cRa ng +<u l ph du bAi v m't ngy
no + ng c7ng ch@ l ct b3i . . .

Bi di n v n ci t i t a n
hay nh t t hi n ni n k

DiBn v=n cRa lu&t s" Georger Graham Vest t2i m't phin to xt xC v3
ki!n ng";i hng xm lm ch,t con ch cRa thn chR, +"8c phng vin
Wiliam Safire cRa Bo The New York Times bnh ch:n l hay nh5t trong
t5t c* cc bi diBn v=n, l;i t>a trn th, giHi trong kho*ng 1000 n=m qua.

Th"a quM ngi b'i thPm,
Ng";i b2n t6t nh5t m con ng";i c +"8c trn th, giHi ny c th$ c m't
ngy no + ho ra k( th quay ra ch6ng l2i ta. Con ci m ta nui d"Fng
vHi tnh th"Jng yu h,t m>c r)i c th$ l m't l7 v Jn. Nh1ng ng";i g#n
g7i, thn thi,t ta nh5t, nh1ng ng";i gAi gDm h2nh phc v danh d> c th$
trA thnh k( ph*n b'i, ph3 b2c lng tin c&y v s> trung thnh. Ti<n b2c m
con ng";i c r)i sE m5t +i. N m5t +i +ng vo lc ta c#n n nh5t. Ti,ng
t=m cRa con ng";i c7ng c th$ tiu tan trong pht ch6c bAi m't hnh +'ng
d2i m't gi;. Nh1ng k( phR ph3c tn vinh ta khi ta thnh +2t c th$ sE l
nh1ng k( +#u tin nm + vo ta khi ta lF v&n. Duy c m't ng";i b2n
khng bao gi; r;i b/ ta, khng bao gi; t/ ra v Jn hay trDc trA, + l con
ch cRa ta.

Con ch cRa ta lun A bn c2nh ta trong ph qu c7ng nh" lc b#n hn,
khi kh/e m2nh c7ng nh" lc 6m +au. N ngR yn trn n<n +5t l2nh, d gi
+ng cDt da cDt th.t hay bo tuy,t vi miBn sao +"8c k< c&n bn chR l
+"8c. N hn bn tay ta d khi ta khng cn th9c =n g cho n. N li,m
v,t th"Jng cRa ta v nh1ng tr#y x"Hc m ta h9ng ch.u khi va ch2m vHi
cu'c +;i tn b2o ny. N canh gi5c ngR cRa ta nh" th$ ta l ng hong, d
ta c l m't g =n my. D khi ta + tn gia b2i s*n, thn tn danh li!t vUn
cn con ch trung thnh vHi tnh yu n dnh cho ta nh" thi d"Jng trn
b#u tr;i. N,u chQng may s6 ph&n + ta ra ra x h'i, khng b2n b, v gia
24

c" th con ch trung thnh ch@ xin ta m't n hu! l cho n +"8c +)ng hnh,
cho n +"8c l k( b*o v! ta tr"Hc hi$m nguy, gip ta ch6ng l2i k( th.

V m't khi tr +;i h2 mn, th#n ch,t +,n r"Hc linh h)n ta +i, +$ l2i thn
xc ta trong lng +5t l2nh, th khi 5y, khi t5t c* thn b?ng quy,t thu'c +
phRi tay sau nDm +5t cu6i cng v quay +i +$ s6ng ti,p cu'c +;i cRa h:, th
khi 5y vUn cn bn n5m m) ta con ch cao th"8ng cRa ta n?m g3c mm
gi1a hai chn tr"Hc, +i mDt "Ht bu)n vUn mA to c*nh gic, trung thnh v
trung th>c ngay c* khi ta + ch,t r)i.

Bnh no ng on

M't ng";i =n my lang thang + hJn ngy m ch"a ki,m +"8c mi,ng
=n. K,n m't +#u ph6 n:, ng ta ngCi th5y mi bnh m thJm b6c ra t4 m't
ngi nh. Ng";i =n my gGp may. Ky chnh l l bnh m. Ngi lm Jn
cho k( b5t h2nh ny xin m't mi,ng bnh =n cho +F +i lng, ng";i =n
my n=n n@ ng chR l bnh m. W, ng"Ji l k( khn ngoan. Ng"Ji +,n
+ng ch- r)i + - chR l bnh m thao thao ni Lm sao ng"Ji bi,t l
bnh cRa ta m tHi? Ai ch@ cho ng"Ji? ChDc chDn l bnh cRa ta r5t ngon
nn ai ai c7ng bi,t. Ta ti,t l' cho ng"Ji m't b m&t : Bnh cRa ta lm theo
cng th9c gia truy<n t4 c3 t% b*y +;i kia +5y. N +"8c ghi chp trong cu6n
sch ba da mu +/ n?m trn k! kia ka. Ng"Ji th5y khng?. Ng";i =n
my c6 g"8ng c";i: D2 th5y, nh"ng th"a ngi, con +i lDm. HJn ngy
nay con ch"a c t g trong b3ng, con xin ngi lm ph"Hc. Con ch@ xin m't
mPu bnh m thi 2.
Khng ch M tHi nt mGt nh=n nh cRa ng";i =n my, ng chR ti,p t3c
rao gi*ng v< b quy,t nho b't. ng ta ko ng";i =n my vo st l n"Hng.
T4ng m( bnh nng gin b6c mi thJm ph9c. Ng"Ji th5y ch"a? Bnh
mHi +Lp, mHi thJm lm sao. N"Hng bnh l m't ngh! thu&t. K$ c bnh
ngon, bnh +Lp c#n ph*i c lng yu ngh<.

Nh"ng th"a ng, con +i. Con xin ng, ng";i =n my lDp bDp.
Ng"Ji ph*i hi$u: Con ng";i c#n r5t nhi<u th9, nh"ng bnh m l ci
c6t y,u nh5t. Khng ai c th$ s6ng +"8c n,u thi,u bnh m,
25

Chnh th, con mHi ph*i g cCa ng, ng";i =n my r3t r ni chen.
Khoan, nghe ta ni ci +, nh"ng khng ph*i ai c7ng c +2o +9c nh"
ta. Ra +y.
ng chR l bnh m ko ng";i =n my ra cCa r)i ni ti,p:
Ng"Ji th5y khng, c* d*y ph6 ny, nh no c7ng c l n"Hng bnh m.
Nh"ng chH tin h:. Nh th pha thm b't x5u, nh th cho nhi<u mu6i qu,
k( th n"Hng qu lCa. Th, m chng n dm b*o ci chng lm ra l bnh
m!.
Th"a ngi, con ch@ xin m't mi,ng bnh +$ =n thi 2, ng";i =n my
m!t m/i nhDc l2i.
Nh"ng +i<u ta sDp k$ vHi ng"Ji mHi l quan tr:ng nh5t, ng chR l
bnh vung tay ni ti,p. B5t ch8t, ng";i =n my quay l"ng l#m l7i b/ +i.
Ny, ng"Ji khng thch =n bnh m cRa ta sao? Bnh m ngon nh5t x9
ny +"8c lm theo cng th9c gia truy<n t4 b*y +;i, ng chR l bnh m
ni vHi theo.
Khng, th"a ngi. Bnh m A ch- khc c lE mGn hJn, lm b?ng th9 b't
x5u hJn, b. chy sm nh"ng n lm ti no b3ng. V ch- ngi, ch@ tai ti no
thi.

Bi ki m t ra nh i

Khi ti +ang cn h:c n=m th9 hai tr";ng n1 h' sinh, m't ngy n:, v.
gio s" gi cho chng ti lm bi ki$m tra. Vi!c +#u tin cRa ti l l"Ht
mDt qua ton b' cc cu h/i. Khng c cu no qu kh, v ti v6n l c
h:c tr thng minh! Duy ch@ c cu h/i cu6i cng lm ti b&t ngCa ng";i :
Ch. hy cho bi,t tn cRa b lao cng trong tr";ng ta?

Tr;i +5t 2! B lao cng th c lin quan g tHi chuy!n +F +( v ch=m sc
s*n ph3 kia ch9? Ngy no ti chQng gGp b. B 5y gi lDm r)i, chQng bi,t
l 60 hay + 70 tu%i. MGt nh=n nheo, dng v( khDc kh%, b h#u nh" khng
bao gi; ni ti,ng no, su6t ngy ch@ cDm ci c#m gi(, c#m ch%i lau nh.
Nhi<u khi c* b:n chng ti v4a b b tn chuy!n v4a +i trn hnh lang,
khng thm trnh l6i cho b lo +ang cng l"ng lau sn nh. Trng b lo
v'i vng n sang m't bn, c lc lng ti c7ng c*m th5y hJi nao nao. M't
26

l#n n:, m*i ch2y, m't c b2n ti v5p t +nh +% b.ch s1a +ang u6ng dA ra
sn. B lo t'i nghi!p v'i lDp bDp: Cc c +$ +5y cho gi. Cc c v'i, c9
lm vi!c cRa mnh +i. Ky l vi!c cRa gi m!.

Ch@ c th, thi th lm sao ti bi,t h: v tn cRa b? M c bi,t c7ng
chQng +$ lm g. B 5y chQng qua ch@ nh" ci bng m th#m bn l< cu'c
s6ng si +'ng +ang cu6n ht l7 sinh vin )n o chng ti. Ti quy,t +.nh
+$ tr6ng cu tr* l;i. C7ng khng c g l quan tr:ng. MiBn ti tr* l;i xu5t
sDc nh1ng cu h/i lin quan tHi chuyn mn l +"8c.

Vi ngy sau, v. gio s" tr* l2i bi ki$m tra. ng ch&m ri ni: Ka s6
cc em +<u vi,t +"8c. Nh"ng ti lo ng2i r?ng n,u c9 ci + ny khi t6t
nghi!p lHp ta sE cho ra tr";ng ton l nh1ng . . . ng";i my. K sE l m't
th*m h:a!.

Pha d"Hi, l7 h:c tr chng ti lao xao, khng hi$u th#y mu6n ni g.
Ngh< cRa cc em l ch=m sc, gip +F nh1ng ng";i ph3 n1 trong
nh1ng gi; pht +au +Hn nh5t v c7ng l h2nh phc nh5t trong +;i. Cc em
l thin th#n h' m!nh cho nh1ng sinh linh mHi. N-i +au cRa h: c7ng ph*i
l n-i +au cRa chnh cc em. Ngh< nghi!p cRa cc em c#n nh1ng con
ng";i nh2y c*m, bi,t quan tm, nng +F s6 ph&n cRa m:i ng";i, d h: l
m!nh ph3 phu nhn, m't ngi sao hay ch@ l m't b qut rc. M't b lo
c#n mUn ph3c v3 cc em n=m ny qua n=m khc m cc em c7ng khng
thm bi,t tn, khng bi,t hon c*nh cRa b 5y l m't +i<u +ng +$ cc em
c#n suy ngh0. V th,, th#y cho r?ng ton b' s6 bi ki$m tra cRa lHp ta +<u
khng +2t yu c#u.

M't bi h:c nhH +;i +6i vHi ti! Sau ny, ti d h/i v bi,t +"8c tn cRa
b lo l Dorothy. B + lm vi!c A +y g#n nCa th, kO, t4 lc cn con gi.
Hai ng";i con trai cRa b + hy sinh trong chi,n tranh. B 5y c quy<n
ngh@ h"u nh"ng vUn xin A l2i lm vi!c khng l"Jng.

Bobsy

27

Ng";i mL tr( 30 tu%i nhn xu6ng +9a con +ang b. b!nh b2ch c#u +,n giai
+o2n cht. MGc d tri tim ng";i mL trn ng&p +au kh%, c vUn c s> qu*
quy,t m2nh mE. Nh" m:i cha mL khc, c r5t mu6n con mnh lHn ln v
+2t +"8c m:i "Hc mJ cRa mnh. By gi; th chuy!n + khng th$ c +"8c
n1a. B!nh b2ch c#u khng cho php con c th>c hi!n "Hc mJ cRa mnh.
Nh"ng c vUn mu6n t2o ra cho con m't +i<u kX di!u. C nDm l5y tay con
v h/i : Bobsy, con c bao gi; ngh0 +,n chuy!n sE trA thnh g khi lHn ln
khng? Con c mJ "Hc v< +i th&t hay khng. Trong ngy hm +, c +i +,n +'i c9u ho*
khu v>c cua Phoenix, Arizona. V + c gGp Lnh c9u ho* Bob, ng";i c
tri tim lHn hJn c* thnh ph6 Phoenix. C gi*i thch "Hc mJ cRa con mnh
v xin cho con c +"8c +i m't vng trn xe c9u h/a.
Ng";i lnh c9u h/a Bob ni Xem ny, chng ti c th$ lm hJn th,
n1a. N,u c c th$ chuPn b. cho con c vo 7 gi; sng th9 T", chng ti sE
cho c&u b trA thnh lnh c9u h/a danh d> cRa c* ngy. C&u b c th$ tHi
tr2m c9u h/a, =n cng chng ti, ch2y cng chng ti tHi t5t c* cc v3 c9u
ho* trong ngy. V n,u c cho chng ti kch cF cRa con c, chng ti sE
lm cho c&u b m't b' +)ng ph3c lnh c9u h/a dnh ring cho c&u, vHi
m't ci m7 c9u h/a - khng ph*i l +) chJi - vHi ph hi!u lnh c9u ho*
Phoenix trn +, m't b' o nh>a mu vng nh" cRa chng ti v Rng cao
su. T5t c* +<u +"8c lm t2i Phoenix nn chng ta sE c r5t nhanh thi.

Ba ngy sau ng";i lnh c9u h/a Bob +,n +n Bobsy, mGc cho c&u b'
+)ng ph3c cRa lnh c9u h/a v +"a c&u t4 gi";ng b!nh +,n chi,c xe c9u
h/a +ang ch;. Bobsy ng)i A gh, sau v gip li chi,c xe v< +,n tr2m. C&u
b c*m th5y nh" +ang A trn thin +";ng. Hm + c ba c +i!n tho2i g:i
c9u h/a v Bobsy tham d> c* ba cu'c xu5t qun. C&u +i trn m't chi,c xe
c9u ho* khc, m't chi,c xe y t,, v c* trn chi,c xe cRa Ch@ huy lnh c9u
h/a. C&u cn +"8c +i truy<n hnh +.a ph"Jng quay phim.

VHi gi5c mJ trA thnh s> th&t, vHi t5t c* tnh yu v s> quan tm s=n sc
m m:i ng";i dnh cho Bobsy v cng xc +'ng v h2nh phc +,n m9c
28

m c&u + s6ng thm +"8c ba thng - m't th;i gian di hJn m9c t5t c* cc
bc s0 tin +on.

M't +m n:, t5t c* cc d5u hi!u s> s6ng cRa c&u b t3t xu6ng m't cch
+'t ng't. Ng";i y t tr"Ang nhH +,n ngy m Bobsy s6ng nh" m't lnh
c9u h/a, c g:i cho ch@ huy lnh c9u h/a v h/i c th$ gCi m't ng";i lnh
c9u h/a trong +)ng ph3c +,n vHi c&u trong lc ny hay khng. Ng";i ch@
huy tr* l;i, Chng ti sE c mGt A + trong vng 5 pht n1a. C c th$
gip chng ti m't vi!c +"8c khng? Khi c nghe ti,ng v nh chHp pht
ra t4 xe c9u h/a ch2y +,n th xin c hy thng bo qua radio cho ton b!nh
vi!n nghe r?ng + khng ph*i l c bo +'ng chy. K ch@ l +'i c9u h/a
+,n +$ chia tay vHi m't trong trong nh1ng thnh vin tuy!t v;i nh5t cRa
mnh. V xin c hy mA cCa s% cRa phng c&u b. Xin cm Jn.

Kho*ng 5 pht sau, chi,c xe c9u h/a vHi c* mc v thang ch2y +,n b!nh
vi!n. D>ng ci thang ln +,n cCa s% phng Bobsy A l#u 3, 14 lnh c9u h/a
nam v 2 lnh c9u h/a n1 tro qua thang vo phng cRa Bobsy. K"8c mL
c&u b cho php, h: m c&u v ni vHi c&u b r?ng h: r5t yu c&u.

VHi hJi thA cu6i cng trong cu'c +;i mnh, Bobsy nhn ln ng";i ch@
huy v ni : Th"a ch@ huy, v&y chu l lnh c9u h/a th&t s> ph*i khng?
Ph*i, chu l lnh c9u h/a th&t s>. ng";i ch@ huy ni.
VHi nh1ng l;i ni +, Bobsy m@m c";i v nhDm mDt l2i mi mi.

C g i c m t bng h ng t r n o

John Blanchard r;i kh/i b=ng gh,, ch=m ch nhn dng ng";i +ang ra
kh/i nh ga xe lCa trung tm thnh ph6. Anh +ang ch; ng";i con gi m
tri tim + r5t quen thu'c vHi anh nh"ng khun mGt th anh ch"a t4ng gGp,
m't c gi vHi m't bng hoa h)ng.

13 thng tr"Hc +y trong m't th" vi!n A Florida, khi nh5c m't cu6n sch
ra kh/i k! anh b-ng c*m th5y b. li cu6n khng ph*i v n'i dung cu6n sch
m v nh1ng dng ch1 vi,t b?ng bt ch bn l< cu6n sch. Nh1ng hng ch1
m<m m2i vHi n'i dung ch9a +>ng m't tm h)n su sDc v m't tr tu! sng
su6t. Bn trong ba cu6n sch, nJi ghi tn ng";i m"8n, anh tm ra tn chR
29

nhn cRa hng ch1, + l Hollis Maynell. C gi s6ng A thnh ph6 New
York.

Sau + anh vi,t cho c gi m't b9c th" t> giHi thi!u mnh v mong c
tr* l;i, nh"ng ngay hm sau anh + ph*i ln tu ra n"Hc ngoi tham gia
cu'c Chi,n tranh Th, giHi th9 hai. Trong vng m't n=m v m't thng sau
+ hai ng";i d#n d#n tm hi$u nhau qua th" t4. M-i l th" l m't h2t gi6ng
+"8c gieo vo tri tim n)ng chy. M't m6i tnh n*y nA. Anh +< ngh. c gi
gCi cho mnh m't t5m hnh nh"ng c t4 ch6i. C cho r?ng n,u chng th>c
lng th di!n m2o cRa c +u c quan tr:ng g.

Cu6i cng +,n ngy anh t4 chu u trA v<, h: hLn gGp nhau l#n +#u t2i
nh ga trung tm thnh ph6 New York. C gi vi,t: Anh sE nh&n ra em l
ng";i c m't bng h)ng trn ve o.
Khi +, ti th5y m't ng";i con gi b"Hc l2i pha ti, c 5y c m't thn
hnh m*nh mai thon th*. Nh1ng cu'n tc vng lo=n xo=n bn vnh tai nh/
nhDn. CGp mDt c 5y xanh nh" nh1ng +o hoa. Ki mi v c?m c ta c nt
c"Jng quy,t nh"ng r5t d.u dng. Trong chi,c o vt mu xanh nh2t c gi
trng nh" ma xun +ang tHi. Ti ti,n l2i pha c gi v hon ton khng
+$ M l c 5y khng c bng h)ng trn ve o. Khi ti b"Hc tHi, c gi nA
m't n3 c";i d.u dng h5p dUn trn vnh mi v nh mDt tru m,n d";ng
nh" mu6n lm quen vHi ti. Khi 5y g#n nh" khng t> chR +"8c, ti b"Hc
thm m't b"Hc n1a l2i pha c gi, v +ng lc 5y ti nhn th5y Hollis
Maynell vHi bng h)ng +9ng ngay sau c 5y. K l m't ng";i ph3 n1 +
ngoi 40 tu%i. B ta c mi tc mu xm bn trong m't chi,c m7 + c7. B
ta c m't thn hnh nGng n<, +i chn m&p m2p trong +i giy +, th5p. Khi
+ c gi trong chi,c o mu xanh v'i v b"Hc +i. Ti c c*m gic d";ng
nh" con ng";i ti lc + b. chia lm hai, m't nCa +ang mu6n +"8c +i theo
c gi v nCa cn l2i h"Hng tHi ng";i +n b m tm h)n + th>c s> chinh
ph3c ti. V b ta +9ng +, khun mGt bo t6t vHi ln da nh8t nh2t nh"ng
hi<n lnh v nh2y c*m. Khi + b-ng nhin ti khng cn l"Fng l> n1a.
Tay ti nDm chGt cu6n sch nh/ c7 kT gi6ng nh" cu6n sch trong th" vi!n
tr"Hc +y +$ c gi c th$ nh&n ra ti.

Ky khng ph*i l tnh yu nh"ng l m't ci g + r5t +ng quM, m't ci
g + th&m ch c th$ cn hJn c* tnh yu, m't tnh b2n m ti lun lun v
30

mi mi bi,t Jn. Ti +9ng thQng cho ng";i +n b, cha cu6n sch ra v
ni, mGc d khi ni ti c*m th5y gi:ng mnh nghLn l2i v cay +Dng v th5t
v:ng: Ti l trung uM John Blanchard v xin php +"8c h/i +y chDc l c
Maynell? Ti r5t vui m4ng l c + +,n +y gGp ti hm nay. Ti mu6n
m;i c dng cJm t6i c +"8c khng?.

Ng";i ph3 n1 nA m't n3 c";i bao dung v tr* l;i: Ta khng bi,t vi!c
ny nh" th, no b2n tr( 2, nh"ng c gi tr( mGc chi,c o vt mu xanh v4a
+i kia + n=n n@ ta +eo +o hoa h)ng ny trn ve o. C 5y ni n,u anh c
m;i ta +i =n t6i th ni r?ng c 5y +ang +8i anh A nh hng lHn bn kia
+";ng. C 5y ni +y l m't cu'c thC nghi!m g +.

Ng,6i ta ch) c th& nh7n ra b8n ch9t th7t s: c;a tri tim khi ph8i "1i
m<t v=i nh0ng "i*u khng nh, $ mu1n.

ng ng i ng ng

H)i + ti h:c t2i m't tr";ng Trung h:c Vienne. Anh b2n gi/i nh5t lHp
l m't h:c sinh m";i su tu%i c thin bPm +Gc bi!t v< m:i ph"Jng di!n.
R5t sing n=ng, c cao v:ng, r5t c gio d3c, +Lp trai, thng minh xu5t
chng; h,t th*y chng ti +c rF. V
v&y chng ti m"8n tn nh ngo2i giao +2i ti Metternich +$ +Gt bi!t hi!u
cho anh. C lE ng";i ta c th$ trch anh m't +i<u l =n b&n b*nh bao qu
lc no c7ng r5t t< ch@nh : qu#n lun lun c n,p mHi Ri, c v2t thDt r5t c
ngh! thu&t.

Nh1ng ngy m"a, ng";i ti x, cRa thn ph3 anh li m't chi,c xe l'ng
lUy +"a +n anh. Nh"ng mGc d#u s6ng xa hoa nh" v&y, anh vUn r5t gi*n d.,
nn chng ti +<u quM m,n anh.

M't bu%i sng, m:i ng";i ng2c nhin th5y chng)i cRa "Metternich" b/
tr6ng. THi b1a tr"a ng";i ta mHi cho hay t2i sao. Thn ph3 anh l m't nh
lM ti ai c7ng bi,t ti,ng mHi b. bDt +m tr"Hc. Cng vi!c lm =n cRa ng l
31

m't v3 l";ng g2t +2i qui m. Ch@ hm tr"Hc hm sau m5y ngn ng";i
ngho kh c>c kh% ki cp trong bao lu b-ng b. bc l't h,t ro. Cc bo
hng ngy lun lun ham bu x5u thin h2, +=ng nh1ng tt to t"Hng lm
rm beng v3 + ln, in hnh thR ph2m v c* hnh gia +nh thR ph2m n1a
trong bi t";ng thu&t.

Chng ti hi$u anh b2n +ng th"Jng + t2i sao ngh@ h:c r)i. Nh3c nh
qu, anh khng dm nhn mGt chng ti. Ch- ng)i cRa "Metternich" b/
tr6ng hai tu#n lB, trong hai tu#n + bo ch vUn ti,p t3c ru rao, bu x5u.

R)i tHi tu#n lB th9 ba, m't bu%i sng, cnh cCa mA ra v "Metternich"
b"Hc v. Anh ci +#u xu6ng, +i l2i chng)i, mA sch ra v g3c +#u +:c
li<n. Su6t hai gi; h:c anh khng h< ng"Hc mDt ln tHi m't l#n.
Nghe ti,ng ki$ng, chng ti o o ta ra hnh lang +$ ngh@ gi*i lao .
"Metternich " ra tr"Hc chng ti, quay l"ng l2i chng ti v +9ng tr"Hc
m't cCa s%, c +'c, b< ngoi c v( ch=m ch ng k( qua ng";i l2i A ngoi
+";ng. Chng ti bi,t r?ng anh lm ci b' d1 d?n, "nan du " nh" v&y ch@
+$ trnh cGp mDt cRa chng ti thi. Anh +9ng m't mnh trong ci x cRa
anh.

Chng ti b-ng nhin m5t vui, th5u n-i c +'c gh gHm cRa anh . Chng
ti bi,t r r?ng anh b2n +ng th"Jng + +"Jng ch; m't cC ch@ thn i cRa
chng ti. Nh"ng chng ti r3t r, ng2i ngng khng ti,n l2i g#n anh,
khng bi,t t/ thi!n c*m vHi anh cch no +$ kh/i ch2m lng" t> tr:ng "
cRa anh. Chng ti hn nht ch#n ch4 hoi, khng dm b"Hc b"Hc +#u.

Trong khi cn ng2i ngng do d> khng bi,t nn c thi +' ra sao th
ki$ng l2i +nh, th, l h,t gi; ra chJi . Nghe ti,ng ki$ng, "Metternich" quay
phDt l2i, chQng nhn chng ti, v'i v v< lHp. Nh=n nh, b>c t9c, mi nh8t
nh2t, anh ng)i vo bn r)i l2i ci g#m +#u vo cu6n sch.

Tan h:c bu%i sng, anh h5p t5p ra v< li<n. Chng ti c*m th5y kh ch.u
v< s> nht nht cRa mnh, cng nhau tm cch c9u vn. Nh"ng + qu trB.
CJ h'i + b/ lF, khng cn trA l2i n1a. Sng hm sau chng)i cRa anh
b2n chng ti l2i b/ tr6ng. Chng ti ku +i!n tho2i v< nh anh th hay
r?ng anh khng c nh. T'i nghi!p anh, A tr";ng v<, anh th"a vHi m r?ng
32

anh b/ h:c. V ngay t6i hm + anh r;i kinh + (t9c Vienne), l2i m't th.
tr5n nh/, xin v lm cng trong m't nh bn thu6c. T4 + chng ti khng
gGp l2i anh n1a.

N,u anh ti,p t3c h:c th chDc chDn anh em khng ai theo k.p +"8c anh.
Hi$n nhin l t2i chng ti ng#n ng2i, do d>, khng bi,t ng/ t l;i an Ri anh
m lc + anh r5t c#n, nn anh mHi ph ngang lm h2i t"Jng lai cRa anh
nh" v&y. Bu%i sng +, ch@ c#n m't l;i thi!n c*m, m't cC ch@ u y,m thi
l anh +R s9c +$ v"8t kh/i c*nh kh6n kh% cRa anh. M chng ti khng t/
cht tnh thn vHi anh, an Ri anh, khng ph*i l t2i chng ti thi,u hi$u
bi,t, hoGc lnh +2m, hoGc x5u b3ng. Khng ! Ch@ t2i chng ti thi,u can
+*m. R5t nhi tr:ng
+"Jng b. th"Jng t%n k.ch li!t, l m't vi!c kh kh=n, t, nh. +5y . Nh"ng
kinh nghi!m l#n + + cho ti bi h:c l +4ng bao gi; do d>, c9 nn theo
xc +'ng +#u tin cRa lng m l2i c9u gip m't ng";i +au kh% v chnh
trong nh1ng lc gian nan cRa ng";i, m't l;i ni, m't cC ch@ cRa ta mHi c
gi tr. nh5t.
Stephan Zweig

i cnh t hi n t h n

Ngy x"a, m't c&u b lun mGc c*m t> ti v trn l"ng c&u c 2 v,t thLo
r5t r. N ko di t4 b* vai xu6ng +,n t&n ph#n eo vHi ph#n da nh=n nhm.
V th,, c&u b lun c*m th5y x5u h% vHi chnh b*n thn mnh.

Ngy ngy +i h:c, c&u +<u r5t s8 b. b2n b pht hi!n. Vo gi; th$ d3c,
khi ai n5y ho h9c thay chi,c o th$ d3c trDng tinh khng +Um cht m) hi
th c&u b l2i tr6n vo m't gc sn, nhanh chng thay o +$ m:i ng";i
khng nhn th5y g A l"ng c&u.

Th;i gian di tri qua, r)i ci g +,n c7ng ph*i +,n. i, gHm qu!,
Aqui v&t! , i, th&t khRng khi,p! Nh1ng l;i v tm 5y + lm +au
lng ng";i b2n nh/ cRa chng ta. C&u v4a khc v4a ch2y vo trong lHp,
33

tr6n trnh t5t c*. T4 +, c&u b khng bao gi; b"Hc ra kh/i lHp v +Gc bi!t
c&u khng h:c mn th$ d3c n1a.

Sau s> vi!c ny, mL c&u b d.u dng nDm tay c&u +,n gGp c chR nhi!m.
C l m't n1 gio vin +n h&u. Ng";i mL k$ r?ng khi mHi sinh, c&u con
trai + mDc b!nh nGng, g#n nh" m5t h,t hy v:ng nh"ng gia +nh khng
+nh lng b/ rJi v quy,t c9u cho +"8c +9a con. Qua cu'c gi*i phPu v
cng kh kh=n v5t v*, +9a con + +"8c c9u nh"ng t4 + +$ l2i hai v,t thLo
lHn trn l"ng. Ni +,n +y, ng";i mL run run b&t khc.

K,n gi; th$ d3c ngy hm sau, c&u b xu5t hi!n A m't gc t6i vHi chi,c
o th$ d3c. Cc b2n nh/ khc th5y th, v l2i ngy thJ th6t ln nh1ng l;i v
tm: i, th&t +ng s8! , trn l"ng c&u 5y c 2 con trng to lDm. Ngay
lc 5y, c gio v tnh +i ngang, cc b2n nh/ vy quanh l5y c v ni v<
v,t thLo.

C gio ti,n g#n +,n c&u b, +Gt nhL tay ln b; vai g#y nh/ 5y, m@m c";i
ni: Lc tr"Hc c +.nh k$ cho cc con nghe m't cu chuy!n nh"ng xem
ra, c ph*i k$ ngay lc ny. Cc b2n tr( l2i vy quanh l5y c. C gio nhL
nhng ko chi,c o cRa c&u b ln lm l' r hai v,t thLo lHn. Ky l m't
truy<n thuy,t. Ngy x"a, cc thin th#n trn tr;i + bay xu6ng v bi,n thn
thnh cc b2n nh/ nh" chng ta +y. T5t nhin c thin th#n nhanh nhLn
+ k.p tho gA +i cnh cRa mnh nh"ng c7ng c thin th#n hJi ch&m,
khng k.p tho h,t +i cnh cRa mnh v +$ l2i hai v,t nh" th, ny.
V&y + l cnh cRa thin th#n h* c?
Kng +! - c gio m@m c";i.
B-ng m't b2n gi ln ti,ng: Th"a c, chng con c th$ s; chng
khng? T4 ny gi; c&u b c9 +9ng ngPn ng";i ra, c&u l2i khc. C l2i
c";i v ni: Chng ta ph*i xin php v. thin th#n nh/ cRa chng ta ch9?
LGng ng";i m't h)i, c&u b l5y l2i bnh t0nh +p:
Vng, +"8c 2!
Cc b2n nh/ vy quanh l5y c&u, h,t b2n ny +,n b2n khc s; vo +i
cnh 5y. i, tuy!t th&t, con + s; +"8c cnh cRa thin th#n r)i!.

N=m thng d#n tri, ng";i b2n nh/ cRa chng ta + lHn hJn nhi<u, c&u
vUn th#m c*m Jn c gio + +em l2i cho c&u m't ni<m tin mHi, m't ngh.
34

l>c mHi. Ln c5p ba, c&u m2nh d2n tham gia gi*i bJi l'i c5p thnh ph6 v
+2t ngi V +.ch. C&u + d7ng c*m ch:n mn bJi l'i bAi c&u tin r?ng v,t
thLo trn l"ng chnh l mn qu c gio n=m x"a dnh tGng vHi t5t c* s>
yu th"Jng - +i cnh thin th#n.

T nh y u t rong m t t r t h

Cch nhn cRa tr( em +6i vHi cu h/i: "Nh" th, no l yu?" tuy m'c
m2c v ngy thJ nh"ng xem ra r'ng hJn, su sDc hJn ng";i lHn. No!
chng ta hy xem qua m't s6 cu cc em tr* l;i ph/ng v5n cc chuyn gia
tm lM h:c.

* "Tnh yu l khi b b. +au th5p khHp khng th$ ci ng";i xu6ng sJn
mng chn, th, nh"ng b l2i r5t thch vi!c + v th, l ng ngo2i gip b
ng:ai, mGc d ng c7ng b. phong th5p ".

* "Chu yu ch. lDm v th, n,u ch. 5y lF lm chu ng, chu sE cDn mi
th&t chGt +$ khng khc. N,u chu khc ch. 5y sE bu)n lDm".

* "Tnh yu? K5y l lc chu m!t lDm nh"ng trng th5y b2n 5y l chu
l2i mu6n c";i".

* "ChDc chDn l mL chu yu chu nh5t. Ngoi mL, c ai hn chu trong
lc +ang ngR +u?"

* "Con ch Pop ph*i yu chu lDm, nn n mHi ch.u li,m mGt chu khi
chu +i chJi vHi c&u Sam v b/ n A nh m't mnh".

* "Hm nay ba mL +"a ch. chu +i sDm +). Chu bi,t ch. chu yu chu
nn mHi tGng l2i cho chu ci vy c7 ch. 5y mGc + ch&t. N,u khng yu
chu ch. 5y c th$ + cho con b b2n hng xm r)i".

* "ML chu yu ba chu hJn chu. Ba mGc chi,c o sJ mi + tHi hai
ngy m mL vUn khen +Lp. Cn chu mHi mGc chi,c o +i chJi c m't
35

vng, v4a v< tHi nh + b. bDt thay ra +em giGt l2i cn b. la : V dJ nh"
quO".

* "Chu +$ cho ch. chu c ln +#u chu, l v mL b*o c yu ch. mHi
lm v&y. Th, nn chu sE c +#u th?ng em chu, v chu r5t yu n".

* "Theo chu, yu l khi ng";i ta s8. C9 xem ba chu th bi,t. Ba khng
dm ni yu mL, nn ch; c* n=m tHi ngy LB Tnh Yu mHi mua thi!p c
in s[n cu Anh yu em".

* "Tnh yu l th9 dB qun lDm h* c? N,u khng, t2i sao b6 mL chu
ngy no c7ng nhDc nhau : anh yu em, em yu anh".

Xi n cho v a

K l m't d.p lB T2 Yn cch +y chDc c7ng + kh lu. Hm + l ngy
sau lB T2 Yn +' kho*ng m't hay hai ngy. Ti +ang +9ng A qu#y +8i cRa
sn bay v chuPn b. khAi hnh cho chuy,n bay t4 ch- ti A Philadelphia
+,n Texas v b ng:ai ti b!nh nGng v ti c#n c mGt +$ gGp b ngo2i ti
l#n cu6i. Ti c*m th5y c c*m gic r5t kX l2 v kh ch.u trong ng";i. B
ngo2i l ng";i + ch=m sc ti t4 khi ti cn r5t nh/. Ti c*m th5y m@nh
r5t c l-i khi + khng quan tm +,n b trong m't kho*ng th;i gian di.
Cu'c s6ng +#y b&n r'n lo toan ch@ ch4a cho ti m't t th;i gian +$ lo cho
b*n thn ti.

Ngay sau m't d.p lB lHn m ph*i +i gGp m't ng";i yu quM l#n cu6i th&t
l khng dB dng cht no. Ti v4a nn nng mu6n bay +,n th&t nhanh +$
gGp b ti nh"ng l2i c*m th5y khng mu6n +,n gGp v s8 ph*i t4 gi b ti
mi mi. Ti nhn chung quanh sn bay +$ ki,m m't chuy!n g c th$ gip
ti khng ngh0 +,n b ti n1a. Sn bay hm nay khng +ng +c nh" m:i
ngy v m:i ng";i vUn cn vui v( +n d.p lB bn gia +nh. Ti +$ M th5y
m't ng";i b6 c7ng + lHn tu%i, +' ngoi 70 v m't c con gi +ang +9ng
t4 gi nhau. Hnh nh" l chuy,n bay cRa c gi + sDp khAi hnh r)i nh"ng
hai ng";i vUn ch"a mu6n chia tay. C* ng lo lUn c gi +<u c6 +$ ki<m
nn c*m xc cRa mnh. Cu6i cng ng lo vu6t tc con gi mnh v gi3c
36

con hy ln my bay. C gi n5n n, m ch#m l5y cha mnh vi l#n tr"Hc
khi gi t4. ng lo ni vHi con mnh:
- Thi con c9 +i +i. L#n sau con trA l2i cha sE ni chuy!n nhi<u hJn vHi
con. Con nhH s6ng cho v4a +R nh.

C con gi c7ng quLt n"Hc mDt v ni vHi cha:
- Vng, th"a cha. Con c7ng xin chc cha v4a +R.

Hai cha con chia tay. ng lo cn +9ng lGng lE nhn theo con mnh cho
+,n khi dng c khu5t hQn. ng c3 run run l#n +,n ch- gh, ng)i +8i chDc
+$ cho cJn c*m xc qua d#n. LDng nghe cu +6i th:ai cRa cha con h: t4
ny +,n gi;, ti +an c lE c gi t4 xa +,n A vHi cha vi ngy vo d.p lB
ny. Nh"ng ti r5t thDc mDc khng hi$u n%i lM do t2i sao h: l2i chc nhau
vCa +R m khng chc nh1ng th9 khc cho cu'c s6ng. Ti vUn th";ng
nghe cha con chc nhau m't cu'c s6ng h2nh phc v m:i +i +";ng +'t ny. Chu th&t khng bi,t ni
sao. Nh"ng chu + v tnh nghe th5y cu'c ni chuy!n gi1a bc v con gi
bc. Chu r5t thDc mDc khng hi$u t2i sao bc khng chc con gi bc
nh1ng th9 khc m l2i chc c 5y v4a +R thi 2?

ng lo thong cht b6i r6i v cu h/i cRa ti. Ko2n ng g2t n"Hc mDt,
+i mDt m; +3c cRa ng ng5n +#y n"Hc, +/ hoe v nhn r5t t'i nghi!p. ng
c6 nA m't n3 c";i vHi ti:
- ChDc c&u khng bi,t, con gi cRa ti A m't ti$u bang r5t xa +,n +y.
Lc ny ti + ni d6i vHi n. V kh kh=n lDm n mHi c d.p +,n +y m't
l#n. C&u bi,t m ng";i ta khi l&p gia +nh r)i th c#n ch=m sc cho gia
+nh, nh5t l ph3 n1 th cng c nhi<u ngh0a v3 hJn. N c7ng sDp x,p lDm
mHi c m't d.p +,n +y n=m nay. Khi ny, ti ni vHi n l c9 +i +i nh"ng
ti bi,t l +y l l#n cu6i ti c th$ gGp +"8c n. L#n tr"Hc, lc n v< +y
l cch +y 8 n=m. K l l#n +m ma cRa mL n. L#n sau, n s( c trA v<
th c th$ l* +$ d> +m tang cRa ti. Ti bi,t r s9c kho( cRa mnh lDm.

37

ng c3 dCng l2i m't cht nh" +$ d?n l2i cJn xc +'ng. ng ti,p, g"Jng
mGt thong c ph#n + +F cht "u s#u:
- Cn l;i chc + l cRa gia +nh ti t4 tr"Hc +,n nay cho nhau. Cu'c
s6ng ng";i ta th&t khng c#n +,n nhi<u lDm m ch@ c#n c v4a +R +$ ta c
th$ bi,t trn tr:ng v yu quM cu'c s6ng thi.

Ti ngF ngng v r5t c*m +'ng +,n vi giy. Chn lL cu+c s4ng sao m
l/i c th7 #;n gi&n v #-y L nghEa #!n nh( v3y. Ji8u # th3t #ng v th3t
su s.c. Cu+c s4ng lun c sB cn bFng. Chng ta c-n c #0 m(a #7 c&m
nh3n th%y sB %m p v chan ho c0a n.ng, c-n c #0 mn #m #7 c&m
th%y sB rBc rP c0a m=t tr)i, c-n c #0 b2nh t3t #7 c&m th%y sB c-n thi!t
c0a s>c khoN, c-n c #0 kh9 #au #7 c&m th%y h/nh phc, c-n c&m th%y sB
tng thi!u #7 trn tr'ng t*ng b:a 6n, t*ng chi!c o v c6n nh ta C, c-n
c sB tN nh/t #7 c&m th%y sB ho h>ng, c-n c khng mu #7 c&m th%y
mu s.c t(;i #?p v mun m=t c0a cu+c s4ng. Cu+c s4ng l m+t mn qu
r%t #?p c0a T/o Ha. V b&n thn cu+c s4ng l m+t mn qu #-y L nghEa
chQ c-n chng ta c v*a #0 nh:ng #i8u t4t v x%u trong cu+c s4ng #7 c&m
th%y mnh h/nh phc v cu+c s4ng L nghEa

H nh ph t

V m't ngi tr";ng n:, c m't lHp h:c ton h:c sinh c bi!t. G:i l c
bi!t c* th khng hQn, nh"ng lHp h:c + c nhic t, cho th5y l h: c7ng khng th$ ch.u
n%i cc h:c sinh ni chuy!n, +nh nhau trong gi; h:c
K,n m't ngy, m't th#y gio tr( mHi +"8c phn cng v< tr";ng, nh
tr";ng phn cng ngay cho th#y v< d2y lHp +.

K nghe ti,ng x5u cRa lHp h:c ny, ngay bu%i +#u tin vo lHp, th#y +
ni :
Cc b2n tr(, ti +,n +y +$ qu*n lM lHp chng ta. Nh"ng ti khng th$ t>
lm +i gip +F cRa cc b2n.

38

R)i th#y gi*i thch r?ng, trong m't lHp h:c bao gi; c7ng c#n quy tDc, v
th#y b*o cc h:c sinh hy t> +Gt ra quy tDc +$ tun theo.

Nh1ng ng";i b2n tr( bDt +#u ngh0, r)i +"a ra m't lo2t quy tDc:
Khng +"8c =n cDp!
Ph*i +,n lHp +ng gi;

ChQng m5y ch6c m + c +,n 10 quy tDc. V b:n h:c tr( +<u h9a sE
tun thR chGt chE, ai khng lm sE b. ph2t 10 roi ln l"ng m ch@ +"8c mGc
o sJ mi ch9 khng +"8c mGc o khoc.

M:i vi!c %n trong vng 2-3 ngy. K,n ngy ti,p theo th Tom, c&u b
cao lHn v ngh.ch, b"Hng nh5t lHp t/ ra r5t cu gi&n, ku #m ln r?ng c ai
=n cDp ci bnh - m't ph#n b1a tr"a cRa c&u ta.
Sau m't h)i +i<u tra, bn lu&n, m:i ng";i + k,t lu&n r?ng chnh b
Tim- c&u b lGng lE nh5t lHp- + =n tr'm ci bnh, v c nhi<u b2n nhn
th5y Tim =n ci bnh 5y.

Tim b. g:i +9ng ln tr"Hc lHp, v Tim nh&n l-i.

- Em hy cAi o khoc ra +$ ch.u hnh ph2t - th#y gio ni.

Tim mGc m't ci o khoc r'ng thng thnh, di +,n t&n +#u g6i. C&u b
n=n n@:
- Em + =n tr'm. Em c l-i. Em s[n sng ch.u +nh. Nh"ng xin th#y +$
em mGc o.

Th#y gio khng +)ng M. Th#y nhDc Tim nhH nh1ng nguyn tDc + +Gt
ra v b*o Tim hy ch.u hnh ph2t nh" m't ng";i +n ng.

K9a b ch&m ch2p cAi o khoc. Khi +, th#y gio th5y r?ng c&u b
khng mGc o sJ mi hay b5t kX ci g khc bn trong o khoc.

Ng2c nhin, th#y h/i t2i sao Tim khng mGc o sJ mi.

39

Tim khc m ni ; Em ch@ c m't ci o sJ mi thi. ML em giGt n
ch"a kh nn em ph*i m"8n o cRa anh trai em +$ mGcB6 em m5t lu
r)i, mL khng c ti<nem r5t +iem + =n tr'm bnh cRa b2n
Tomem xin l-i

D r5t xc +'ng, nh"ng hnh ph2t vUn l hnh ph2t v th#y gio tr( bi,t
r?ng mnh ph*i nghim khDc.

Nh"ng tr"Hc khi ci roi +#u tin ch2m vo ng";i Tim th Tom +9ng b&t
d&y ni : Trong s6 cc quy tDc, khng c quy tDc no ni r?ng em khng
th$ ch.u hnh ph2t thay Tim, +ng khng 2?

Tom cAi o khoc v +9ng che cho Tim tr"Hc mGt c* lHp.

M't cch ng#n ng2i, th#y gio vUn ph*i giJ cao chi,c roi. Nh"ng b2n sE
khng th$ t"Ang t"8ng +"8c, l khi ci roi +#u tin ch2m vo l"ng Tom,
ci roi b. gy lm +i.

B Tim m chGt l5y Tom, th th#m xin l-i v ni r?ng b sE yu m,n
Tom mi mi.

Trong lHp khng cn +i mDt no kh

c a k nh v

Vo n=m 1954, ti mHi 12 tu%i. Lc +, ti th";ng d&y sHm +i b/ bo
xong r)i v< h:c. Trong s6 khch hng cRa ti c m't b lo tc b2c phJ
s6ng m't mnh trong ngi nh nh/ trn ph6 Chu)ng Chim. t khi ti nhn
th5y b lo. Th";ng th ti b/ bo vo thng th", nh5n chung bo hi!u r)i
v'i +i ngay cho k.p bAi tuy,n +";ng +"a bo cRa ti cn di.

Chuy!n x*y ra vo m't ngy +ng. Chi<u hm +, trn +";ng t4
tr";ng v< nh, ti v l7 b2n ch8t ch M tHi b9c t"8ng con g tr6ng cDm trn
nc nh b lo. Gi +%i chi<u th con g tr6ng quay theo h"Hng gi. M-i
l#n nh" v&y, c% con g tr6ng g&t g trng ng) ng'. L7 chng ti t5p xe +2p
40

vo l< +";ng, ta ra ki,m s/i. V vng ti s6ng, s/i khng thi,u nh"ng v
+ang ma +ng nn chng ti ph*i b"Ji lHp tuy,t mHi ki,m +"8c chng.
C s/i, chng ti thch nhau ch:i trng con g.

Cu'c chJi th&t no nhi!t nh"ng v gGp khc ph6 vDng nn chQng ai la
chng ti.

\,n l"8t mnh, ti nm tr"8t hn s/i th9 nh5t. Hn th9 hai, th9 ba
c7ng v&y. \,n hn th9 t", ti vung tay v ch@ k.p nghe cho*ng m't ci.
Tr;i Ji, hn s/i khng bay ln nc nh m tr"8t qua cc kE ngn tay ti
lao thQng vo cCa s% nh b lo. C lE v tr;i l2nh cc ngn tay ti t c9ng
m hn s/i l2i qu trJn. B/ mGc cnh cCa knh vF toang, chng ti ho*ng
h6t nh*y phc ln xe +2p h'c t6c ch2y tr6n.
Sng hm sau, ti +i giao bo m nh" +i =n tr'm. Rn rn th* t; bo
vo khe thng th", ti khng dm b5m chung, c9 th, lGng lE +2p xe +i
ti,p b/ l2i sau l"ng khung cCa knh vF toang hoc nh" +ang nhn xoy vo
gy ti. \i h:c, ti ph*i +i +";ng vng qua m5y ph6 khc +$ trnh nh b
lo. \"8c m5y ngy nh" v&y, ti ch8t thDc mDc: Tr;i l2nh nh" cDt da cDt
th.t, t2i sao b lo khng ku lm l2i ki,ng? V tu%i b 5y, ph*i c*m l2nh th
nguy ! Hay b 5y khng c ti<n? Nh1ng cu h/i + giy v ti su6t m't
+m v ti quy,t chu'c l2i l-i l#m.

Su6t 3 tu#n sau +, ti khng dm chi tiu d ch@ m't xu t4 kho*ng
ti<n cng b/ bo v c5t l2i +"8c 7 +la, m ti ngh0 l +R +$ b lo lDp m't
t5m ki,ng mHi. Ti b/ s6 ti<n vo phong b km m't mPu gi5y nh/ gi*i
thch ng:n ngnh v nht n vo thng th" vHi m5y t; bo. \)ng th;i ti
c7ng pht hi!n ra thng th" cn kh nhi m't h)i, ti li<u nh5n chung. Ch;
mi khng th5y ng";i mA cCa, ti +nh b2o g cCa m't nh hng xm:
B Elizabeth h*? \i r)i, +i g#n thng nay. C xe chA +i. Ti khng r,
chDc b!nh nGng. Ti rng mnh. R rng, b lo b. c*m l2nh t4 hm ti
lm b$ ki,ng.

R)i l2i hai tu#n n1a qua +i. Ngy no ti c7ng gh qua nh b lo
ngng xem trong + + c ng";i hay ch"a. Cho tHi m't ngy kia, khung
cCa knh vF + +"8c thay, trn b&u cCa s% xu5t hi!n m't ch&u hoa nh/,
41

thng th" tr6ng hoc. Vui m4ng khn xi,t, ti b5m chung cCa nh b lo.
Ti s1ng s;: ng";i mA cCa cho ti l m't ph3 n1 tr(. B Elizabeth ? B
5y bn c=n nh ny cho ti r)i. \i +u ? ti khng bi,t. C&u l c&u b +"a
bo ? C&u +8i cht. B lo c th" cho c&u.

Ti +9ng trn h ph6 mA th": Cho c&u b. V s9c kh/e ta ph*i
xu6ng mi<n Nam A vHi cc con. L-i khng ph*i do c&u. Ta + r;i nh
tr"Hc khi cCa knh vF. Tuy nhin, ta r5t thch cch xC s> cRa c&u. Rng gi1
nh" v&y trong +;i. Ta c mn qu nh/ tGng c&u. Hy v:ng chng ta c d.p
gGp l2i.

Ti mA gi gi5y nh/ v nh&n ra 7 +la m ti + gAi cho b lo.

Nhu c u c bi t

Kho*ng 2 tu#n sau lB khai gi*ng, lHp ti nh&n thm m't h:c sinh mHi.
Km theo c h:c sinh tn Kate ny l m't ch@ th. mHi t4 phng gim
hi!u: +y l m't c b c nhu c#u +Gc bi!t.

Kate b. b6 mL b/ rJi ngay khi mHi sinh. C b b. +"a t4 tr2i tr( m)
ci ny sang vi!n t4 thi!n khc, r)i cu6i cng +"8c m't ng";i h: hng xa
nh&n v< nui. C b lc no c7ng tr#m u5t v ng";i h: hng + +"a c vo
tr";ng dnh cho tr( em ch&m pht tri$n.
- C lE Kate chQng lm +"8c g nhi<u +u. C c9 thC xem sao thi!
C hi!u tr"Ang ni vHi ti nh" v&y.

Tr"Hc hm Kate +,n, ti ph*i tr chuy!n vHi c* lHp. H:c sinh cRa ti
+<u l nh1ng +9a tr( hi,u +'ng, nn ti ph*i nhDc nhA r?ng ng";i b2n mHi
l ng";i c nhu c#u +Gc bi!t, v t5t c* +<u ph*i gip +F b2n. Ti phn cng
hai c b ngoan nh5t lHp l Deirdre v Rene, ng)i c2nh Kate +$ trA thnh
nh1ng ng";i b2n +Gc bi!t cRa c b.

Ngy hm sau Kate +,n lHp. Tim ti thDt l2i khi nhn th5y c b. Kate
l b"Hc ch&m ch2p nh" m't ng";i gi, tc r6i b v khng +"8c ch*i. MDt
c b xanh bi,c nh"ng tr6ng r-ng, cn tay m m't con bp b r5t bPn.

42

Mnh bi,t lm g vHi c b ny by gi;? N c#n nh1ng g v mnh
+p 9ng +"8c nh1ng g?. Tuy nhin, Deirdre v Rene + nhanh chng ko
c b2n mHi vo chng)i.

N,u b2n hay ti,p xc vHi cc em h:c sinh nh/, b2n sE nh&n ra r?ng
chng khng bao gi; ng4ng lm cho b2n b5t ng;. Khng h:c sinh no
trong lHp ti coi s> c mGt cRa Kate l b5t th";ng. Chng c" xC t> nhin
nh" th$ Kate l ng";i b2n hon ton gi6ng chng.

Ngy qua ngy, Rene v Deirdre d2y Kate +i thQng hJn, cng Kate
giGt qu#n o cho con bp b m lc no Kate c7ng mang theo. Vi c&u b
trong lHp d2y Kate t mu. Bu%i tr"a, lun c m't +m b2n vy quanh
Kate v gip Kate =n b?ng tha ch9 khng ph*i b?ng tay nh" tr"Hc. S>
tr6ng r-ng r;i kh/i +i mDt xanh c*u Kate, Kate c";i nhi thay +%i khng ch@ A Kate. Cc h:c sinh lHp ti +<u thay +%i.
Chng dB th"Jng v kin nhUn hJn. Chng ti nh" m't gia +nh lHn ch9
khng ch@ l m't lHp h:c.

M't ngy, khi ti +:c chnh t* cho c* lHp, b-ng Kate +9ng d&y, l2i
g#n ti:
- Em c th$ gip c +:c khng?

Ti hJi ng2c nhin, nh"ng c7ng +)ng M. Th, l c9 m-i cu ti +:c ra,
Kate lGp l2i cho m:i ng";i nghe b?ng gi:ng ni hJi ng:ng ngh.u v r5t +Gc
bi!t cRa c b. C* lHp m@m c";i v + l bi chnh t* t6t nh5t m h:c sinh
cRa ti t4ng lm. T4 +, m-i tu#n m't l#n, ti +$ Kate gip ti vHi vi!c +:c
chnh t*.

Cu6i n=m h:c, Kate thi +- vo m't tr";ng c5p hai cng l&p. T4 h)i
+, tuy ti khng bao gi; gGp l2i Kate n1a, nh"ng ti vUn th";ng ngh0 tHi
c b v lun mang theo m't b9c *nh cRa c trong v. Kate nhDc ti +,n
ni<m h2nh phc m chnh c b + mang +,n cho ti v h:c sinh cRa ti.
Ni<m h2nh phc + l s> thng c*m v th5u hi$u, r?ng m-i ng";i, d
thu'c tn gio no, dn t'c no, x h'i no hay trnh +' no, c7ng + yu
th"Jng.
Frankie Germanyl

C u B Ch T h

H)i + ti lm gio s" m't tr";ng trung h:c con trai. M't h:c sinh tn l
Bob, tri hQn vHi cc b2n, khng bao gi; nh&n +"8c m't b9c th" no c*.
V&y m bu%i chi<u no em c7ng mau chn nh5t, ch2y l2i ch- +Gt cc h'c
ring ch=m ch ng vo h'c cRa em cho tHi khi th" pht h,t r)i mHi quay
ra.
Khng ph*i l gia +nh em qun em +u. Ti<n =n A trong tr";ng, ti<n
tiu vGt cRa em vUn gAi tHi +<u +<u +ng h2n. Thng su, ng Hi!u tr"Ang
nh&n +"8c th" xin cho em +i ngh@ A m't tr2i h. Th ra vin th" kM cRa
thn ph3 em lnh nhi!m v3 lo cho em t5t c* nh1ng chi ti,t +.

Nh"ng song thn em khng ai vi,t cho em m't b9c th" no c*. Khi em
k$ l$ vHi ti r?ng ba m em + ly thn nhau, ti mHi hi$u t5t c* nguyn do.
V t'i nghi!p em, em vUn ti,p t3c trng th" m't cch tuy!t v:ng. Ti
th";ng +em tnh c*m s#u th*m cRa em ra ni vHi m't ng b2n +)ng
nghi!p, ng Joe Hargrove. ng 5y b*o:
- N,u em + t lu n1a m khng nh&n +"8c b9c th" no c* th +ng
ng2i cho em lDm, c th$ tai h2i.

Th, r)i m't b2n h:c thn nh5t cRa em, tn l Laurent n*y ra m't sng
ki,n. Laurent A trong m't gia +nh ha thu&n, c h2nh phc, tu#n no c7ng
nh&n +"8c nhi<u b9c th" cRa cha mL, c* cRa anh ch. em n1a. M't hm
Bob r#u r0 ng x5p th" Laurent c#m trong tay. Laurent th5y v&y, b*o ngay:
- Bob, v trong phng ti +i, ti +:c th" cRa m cho Bob nghe.

M't lt sau ti th5y hai em ng)i st nhau cng bn tn v< b9c th" +.
Chi<u hm sau ti nh&n th5y khi pht th", Bob chQng nh1ng ng h'c cRa
em m cn ng h'c cRa Laurent n1a. Bob h/i b2n:
- L2i c th" cRa m anh n1a h*?
- Khng, hm nay l th" cRa ch. ti.
44

R)i Bob h/i m't b2n khc:
- Anh c th" cRa m anh khng?
- C !
- Anh cho ti +:c chung vHi nh?
- S! K$ ti +:c lHn ti,ng ln nh!

T4 hm +, Bob tha h) +:c th" cRa b2n. KhDp t9 pha nhao nhao ln:
- , Bob, hm nay mu6n +:c th" cRa m khng?

T3i con trai +i khi c v( tn nhUn, khng gi1 M g c* nh"ng tuy!t nhin
ti khng th5y m't em no th6t m't l;i m@a mai bng gi hay ch, giBu g
em Bob c*. M't hm ti kinh ng2c nghe em Bob t> do h/i ngay Laurent:
- Hm nay chng mnh c th" khng?
Laurent m@m c";i +p li<n, khng h< do d>:
- C, hm nay chng mnh c m't b9c.

Chuy!n + lm cho ng Joe Hargrove quy,t tm hnh +'ng. Ti th ti
cho m em Bob l h2ng ng";i ra sao r)i. Nh"ng ng Joe + gGp b ta
nhi<u l#n, +.nh lm li<u xem sao. M't hm ng ta l2i ki,m ti, tay c#m su
b9c th" +nh my v su bao th" +< +.a ch@ cRa Bob, dn c s[n sng. ng
ta b*o:
- Coi ny, ti gAi cho b Lennoux +y. B ta ch@ c#n kM tn: "M cRa
con" r)i m-i tu#n b/ m't b9c vo thng th".

Ti +:c nh1ng b9c th" +. Vi,t +"8c lDm, t b1a sau, Bob c7ng l2i
ngong ngng +8i A ch- +Gt cc h'c ring, nh"ng ch h,t M vo ci h'c cRa
Laurent. B-ng h:c sinh lnh vi!c pht th", la ln:
- , Bob, my c th" ny ! C th" ny!

Bob nhL nhng +"a hai tay ln, cC ch@ y h!t m't thin th#n +"Jng c#u
nguy!n, +$ +F l5y b9c th". Em ni, nh" th$ vUn ch"a tin:
- N c tn ti ngoi bao th" n!
R)i em la ln:
- A ! Ti c7ng c th"! Ti c7ng c th"! Anh em Ji, c ai mu6n +:c th"
cRa ti khng?
Nh1ng +9a khc c7ng vui m4ng, +)ng thanh la lHn:
45

- C ! C ! Bob, +:c th" cRa b) ln, +:c ln?

Cu'c pht th" t9c th t2m ng"ng l2i. Chng +"a Bob ln cho +9ng trn
m't ci bn r)i c* b:n vy chung quanh. Bob ng&p ng4ng +:c:
- Con c"ng cRa m !
R)i ngPng ln ni:
- Ti khng +:c nhanh +"8c !
Laurent b*o:
- Khng sao, Bob! C9 +:c ch#m ch&m, cng t6t. K:c ch&m mHi hi$u r
t4ng ch1 chH.

V Bob ch&m ch2p +:c b9c th" +, l;i lE u y,m nh" b9c th" cRa b5t kX
b mL no gAi cho con.

Thng su, bu%i pht ph#n th"Ang, ti th5y m em Bob l2i d>. Ti khng
ng2c nhin v< +i bu%i lB. Pht ph#n th"Ang xong, b ta ko
ti ra m't ch-, h/i ti:
- B th5y th" ti vi,t cho chu +"8c khng?
- K"8c lDm!

B ta ni ti,p gi:ng hJi ng&p ng4ng:
- Ti nh; b ni v< ti cho chu Bob nghe . . .
- V8 ch)ng ti + ha thu&n vHi nhau hJn tr"Hc, v chng ti tnh vHi
nhau ngh@ h ny cho chu v< nh, v . . . chng ti sE tm cch hi$u chu
hJn.
- Xin b yn tm, ti sE h,t s9c gip b.

Ti c c#n g ni thm r?ng khng c cng vi!c no lm cho ti vui
b?ng cng vi!c + khng?
Louise Baker

a sp nng

46

Khi + hJn 4 tu%i, ti mHi nhH mGt cha. Nh1ng chuy,n cng tc di
ngy +";ng +i bi<n bi!t. Th@nh tho*ng ng gh v< nh?m ngy, ti ch"a k.p
lm quen th ng l2i ta +i. C*nh t"8ng +#u tin +"8c l"u l2i trong tm tr
non nHt cCa ti l khi ng";i +n ng khoc ba l b"Hc ra cCa, mL ti m
l5y ng s3t s.t, ti c7ng < khc theo. L#n no ng c7ng ng)i xu6ng nhn
vo mDt ti m't lc. R)i ng +9ng d&y, v- m2nh bn tay to t"Hng v nGng
tr0u ln vai ti khi,n ti l*o +*o. ng c";i v ni m't cu m lc + ti
khng hi$u: "Con trai! hy t/ ra +n ng +i no" v +,n khi hi$u +"8c ti
+m ta t> i. M-i khi chia tay vHi ng, ti +9ng d2ng hai chn ch; +8i, mDt
nhn lom khom xu6ng +5t +$ kh/i nhn th5y nh1ng gi:t n"Hc mDt cRa mL.

Cu'c s6ng trong s> u y,m cRa mL b5t ng; ch5m d9t khi mL ti +'t ng't
qua +;i v b!nh. Cha ti trA v< v m't cu'c s6ng hon ton khc khi,n ti
nhn ng b?ng con mDt nghi ng2i. M-i sng sHm, ti khng cn +"8c ci
th nghe nh1ng l;i n=n n@ cRa mL: "D&y +i no, con yu cRa mL". Thay v
+"8c n?m ";n ra v l=n qua l=n l2i trn +6ng ch=n g6i, gi; ti ph*i nhanh
chng b&t d&y ch2y vi vng cng cha ti quanh phng, tr"Hc khi chng
ti t&p th$ d3c theo ch"Jng trnh pht trn truy<n hnh. B1a =n sng cha ti
chi +#u vo t; bo, chQng v'i gi3c gi m;i cho nh" mL khi,n khng t
ngy ti ph*i vc cGp +,n tr";ng vHi ci b3ng +i meo.Ti ph*i t> mGc
qu#n o, +i gi#y, t> rCa mGt +nh r=ng , x,p cGp xch +i h:c . . . K l
nh1ng vi!c mL ti + d2y ti lm, nh"ng ti c9 qun hoGc v mu6n lm
n7ng nn b/ X ra + cho mL ti lm h'.

M't l#n ti khc t9c t"Ai v b/ v< nh b ngo2i. ChQng l gGp +.a sp
hay +0a cho nng mL ti th";ng th%i cho ngu'i r)i mHi +"a cho ti. V
cha ti n5u =n khng +"8c nh" mL, nn b1a =n cRa chng ti th";ng r5t
mu'n. Sp +% ra +0a cn b6c khi nghi ngt, cha ti h6i h* th:c mu-ng
vo +0a. Th5y ti ng)i nguyn cha ti gi3c: "Zn nhanh +i con. R)i cha con
mnh cn ph*i rCa bt +0a n1a." " T2i sao cha khng lm ngu'i sp cho
con?" " Con l +n ng, con t> lm +i. Con v4a th%i v4a mc sp A ra +0a
m =n. Sp A ch- + ngu'i hJn."
M't b1a n:, ti nghe ti,ng cha ti ni vHi b ti: "Lm mL, th"Jng con
th%i cho cho ngu'i cho con =n. Lm cha, th"Jng con ph*i d2y con bi,t
cch hp +0a sp nng. LHn ln chu n sE hi$u, mL 2."
47

K0a sp nng cRa cha ti l bi h:c +#u tin m ti khng bao gi; qun
+"8c . . . khi ti, +,n l"8t mnh, trA thnh ng";i cha.

Cao v i xa

M't thi<n vi!n t&p trung r5t nhi<u t=ng +) h:c t&p. Ngy n:, cc t=ng +)
+9ng ngDm nhn b9c ho2 long h% giao tranh vE trn b; t";ng thi<n vi!n.

Trong b9c tranh, long +ang cu'n mnh A trn my, th, h"Hng nho
xu6ng; h% +ang thu mnh ng)i trn ni, th, +ang mu6n ngc ln. Tuy
nhin, qua m5y l#n vE sCa, m:i ng";i +<u c*m th5y kh th, trong + khng
+R, khng c s9c c*m dUn ng";i xem.

M:i ng";i +ang tranh lu&n si n%i th thi<n s" t4 ngoi b"Hc vo, m:i
ng";i xin thi<n s" +"a ra M ki,n v< b9c vE cRa h: +$ tm cch thay +%i.
Thi<n s" sau khi xem xt t@ m@ li<n ni: VE r5t +Lp nh"ng +Gc tnh cRa
long v h% khng nDm v1ng nn xem ra c*m th5y thi,u khuy,t ci g +.
Long tr"Hc khi cng kch, +#u cRa n t5t sE hJi co v< pha sau; h% tr"Hc
khi ch)m d&y, +#u hJi ci xu6ng th5p. Gc cong sau +#u long ph*i lHn;
+#u h% cng st +5t th ch)m ln cng nhanh, nh*y +"8c cng cao.

M:i ng";i nghe l;i gi*i thch cRa thi<n s" ch8t hi$u ra, +)ng thanh ni:
Thi<n s" th>c l + hi$u M +2o, th*o no b:n con +<u th5y thi,u khuy,t
ci g +, c*m th5y chng bay khng +.nh, mu6n nh*y m khng cao.

Thi<n s" m"8n c*nh thuy,t gio: K2o lM cRa ng";i tham thi<n h:c +2o
c7ng gi6ng v&y. Li m't b"Hc +$ chuPn b., nh*y mHi +"8c xa; sau khi
khim t6n c*nh t@nh b*n thn, tro mHi ln +"8c th&t cao. Long l m't lo2i
linh th, h% l vua trong gi6ng th, +<u gi6ng nhau A m't +i$m l li m't
b"Hc +$ ti,n, phR ph3c +$ l5y cao, l5y khim t6n +$ cao th"8ng; l5y
nguyn tDc ny +$ tham thi<n, tu +2o, +6i nhn xC th, khng ph*i thch
h8p lDm sao?

Cu c ng ngn c a hai t gi y b c

48

Thng th";ng khi x,p ti<n vo v ng";i no c7ng phn lo2i ti<n, +$
nh1ng t; b2c cng m!nh gi n?m st nhau. Th, nn t; gi5y b2c 1 + la
hi,m khi c +"8c may mDn +9ng c2nh t; gi5y b2c 100 + la trong v.

Sau khi hai t; gi5y b2c lun l"u trong th, gian, m't l#n n: s6 ph&n xui
khi,n ng";i chR g&p hai t; b2c c gi tr. cch nhau 100 l#n n?m trong m't
ci v. Vui m4ng v +"8c gGp m't ng";i b2n n%i ti,ng, t; b2c 1 + la bDt
chuy!n, h/i han v< nh1ng th, giHi m t; b2c 100 + la kia + t4ng +i qua.
T; b2c 100 + la h9ng ch khoe :
"TH t4ng th5y v kh6i c*nh v"Jng gi*. TH t4ng c mGt trong t5t c* cc
khch s2n sang tr:ng nh5t, +Dt ti<n nh5t. Cc tO ph khng bao gi; m tHi
nh1ng sng b2c lHn nh5t n,u khng c tH +i theo. TH lm cho v cRa 500
doanh nhn giu nh5t n"Hc MT c=ng ph)ng. Quy<n uy cF cc t%ng th6ng
MT nh"ng khng ai trong s6 h: dm qun tH. TH + t4ng +i +u "? TH +
+i t4 nam ln bDc, t4 b; Thi Bnh D"Jng qua b; K2i Ty D"Jng, tH +
tHi h#u nh" t5t c* cc n"Hc trn th, gian ny...".

Nghe t; 100 + la k$, anh b2n 1 + la ch=m ch lDng nghe. Khi t; 100
+ la ni xong, t; 1 + la ni:
" Qu* tnh mnh ch"a bao gi; +"8c tHi nh1ng nJi sang tr:ng nh" b2n k$.
NJi mnh c mGt nhi<u nh5t l nh1ng thng l2c quyn gip ng";i ngho v
b5t h2nh".

Cu chuy2n ng, ngn k7 trn # mang l/i m+t vi k!t lu3n nh( sau :
Ji8u quan tr'ng khng ph&i l mnh khoc ln mnh chi!c o g m l
mnh # lm g khi khoc ln chi!c o #. Ji khi nh:ng #1ng ti8n b nhO
l/i #em #!n nh:ng #i8u th3t l$n lao v #-y L nghEa.

Hai m nh i

ML ti kinh doanh m't ti!m cJm nh/. C* nh ch@ c b6n thnh vin v
m-i ng";i m't vi!c. ML ti +9ng b,p, ti ch2y bn, n=m nay v4a m";i ba
tu%i. B ngo2i ng)i r:c gi5y lm kh=n l=n, b b. m nh"ng vi!c b lm r5t
chnh xc khng ch vo +u +"8c.

49

Ring ch ch Lu Lu c nhi!m v3 gi1 xe cho khch hng v canh
nh1ng k( tr'm vGt khng m;i m +,n, nh5t l l7 mo hoang hu +i nghe
ti,ng Lu Lu g#m g4 l bi,n ngay.

M't bu%i t6i, sau khi cCa hng mL ti +ng cCa, bn ngoi tr;i +ang
m"a, b6n thnh vin ng)i quy qu#n bn nhau ni c";i vui v(. Ti c*m
nh&n +"8c ni<m h2nh phc trn mGt ngo2i v mL. D"Hi chn, con Lu Lu
c7ng nguPy +ui ra chi<u +)ng M. Ti ni vHi mL M ngh0 ny. ML m@m
c";i, thong cht ng&p ng4ng r)i mL k$ cu chuy!n d"Hi +y.

H)i +, hng cJm ch@ c m-i mL. Ti mHi ln ba, khng gip ch +"8c
g. ML v4a +9ng b,p, v4a b"ng b . . . , t5t c* m't tay mL lo li!u. M't
hm, mL pht hi!n m5t m't +i g rn, khng bDt +"8c k( cDp. T4 +, c9
m-i bu%i tr"a cCa hng cJm l2i m5t m't mn th9c =n no +. ML quy,t
tm bDt cho +"8c k( tr'm b?ng cch rn m't +i g thJm ngon +$ ngay ra
b,p r)i ng)i rnh. Khng lu, c m't ch ch lng vng hun 6m y,u ch2y
+,n qun cJm. N th4a lc khng ai +$ M ngo2m l5y +i g bi,n m5t. KX
ny my ch,t r)i, ranh 2!- mL nhR th#m. Hm sau, mL thR s[n khc cy
to, l#n theo ch ch. ML ngh0 th4a lc n +ang m*i m =n mi,ng +i g
thJm ngon kia mnh phang cho n m't +n vo +#u l yn chuy!n. ML
men theo con h(m dUn xu6ng g#m c#u. Tr"Hc mDt mL, m't b c3 m la,
rch r"Hi +ang c#m +i g =n ngon lnh, cn con ch lng vng hun n?m
d"Hi chn, +ui ngoe nguPy. Nhn th5y c*nh 5y, mL khng nF +nh con
v&t.

T4 ngy +, mL th";ng xuyn +em cJm cho b c3 m la. Th;i kX +
mL c7ng khng d" d* g nh"ng qun cJm lc no c7ng cn th4a cht t
th9c =n, +% +i th ph. Khi + thn thi,t, m't hm b c3 ni: Gi th5y nh
con neo +Jn m ngy no c7ng cho gi =n. N,u con khng ch, gi ny xin
+,n ph3 vi!c vHi con. ML ti g&t +#u +)ng M ngay.

Con nghe +y- ML ti nh5n m2nh- Ch@ c mL v con hoGc ch@ c ngo2i
v con Lu Lu kia th khng th$ c m't gia +nh 5m cng nh" by gi;.
Chnh hai nCa m*nh +;i b5t h2nh ghp l2i mHi tr:n vLn h2nh phc nh"
hm nay. ML k,t thc cu chuy!n. Cn n"Hc mDt ti th gin gi3a t> lc
no.
50

Gc b nh y n

TTO - Ti vUn nhH nh" in ngy mL giao cho ti chi,c xe gDn my v
ni b?ng m't gi:ng r5t xc +'ng:
-ML ch@ c th$ lo cho hai anh em con +,n +y thi. Hai +9a h:c xong
+2i h:c v c chi,c xe my +$ lm ph"Jng ti!n +i l2i. ML khng c nhi<u
hJn +"8c!
Ti + r5t xc +'ng, nh"ng - nh" m't kho*ng cch v hnh - th&t kh
+$ m't +9a con trai c th$ . . . m ch#m l5y mL vo lc +5y m ni vHi mL
r?ng : Khng ch@ l chi,c xe hay b5t kX th9 v&t ch5t no +u mL 2, m mL
+ cho con th&t nhi<u, cho con c* m't tm h)n +#y +Gn t4 chnh nh1ng g
mL + lm.

Ngy mL +m c"Hi, m:i ng";i ni b ngo2i khc nhi<u. M khng lo
lDng sao +"8c khi c n1 sinh cRa tr";ng n1 Gia Long danh gi ngy no,
v4a t6t nghi!p s" ph2m v l ti$u th" cRa m't gia +nh t"Jng +6i kh gi*
A Si Gn ch5p nh&n v< qu ch)ng lm du, trA thnh m't c gio nh/ t2i
m't vng bi$n, +5t +ai kh c?n A mi<n Trung.

Cu'c s6ng khng +Lp nh" mL mong mu6n. Ba ti sau khi +"8c cC vo
Si Gn h:c nghi!p v3 + b. chong ng8p bAi m't c gi th. thnh khc,
+$ r)i qun +i c v8 qu +ang A vng bi$n m-i ngy trng ngng mnh
v<. Chuy!n g +,n c7ng +,n. T4 ngy ti trn ba tu%i, ti + khng cn
nghe +"8c ti,ng c";i ni cRa ba, v c=n nh khng cn hJi 5m cRa tr3 c't
gia +nh. ML ti g2t n"Hc mDt, +"a hai con vo Si Gn ch@ vHi hai bn tay
trDng.

KM 9c v< ba cRa ti qua nh1ng ng";i thn trong gia +nh v hng xm
ch@ l nh1ng l;i trch mc v< m't ng";i +n ng th&t t!. Nh"ng mL ti
l2i khng ni th,. Cu'c s6ng lun c nh1ng +i<u v4a lng v khng v4a
lng t)n t2i, hy bi,t cch tha th9 +$ gi1 cho tm h)n mnh lun c nh1ng
ngy vui.

51

ML +Gt ra m't quy tDc trong gia +nh l hy c9 xem nh" ba +i cng tc
xa, khng c mGt A nh, c* nh . . . khng ni x5u ba nh! (V cng ni
x5u th l2i cng nhH +,n, m cng nhH +,n th ch@ cng thm bu)n phi<n
m thi). By gi; l ba +i vDng r)i, mL lo ki,m ti<n cho con +i h:c, lo
chuy!n b,p nc, th?ng lHn t2m thay ba xem my mc, xe c' trong nh
c h" th sCa dm ba; th?ng t th coi bn gh, c h" h/ng th +ng l2i!

ML cn t> +i h:c thm cch sCa ch1a +i!n n"Hc, xe c' +$ v4a t> lo li!u
gia +nh, v4a thay mGt ba d2y l2i hai +9a con trai trong lc ba vDng
nh. C9 nh" th,, dUu cn nhi<u kh kh=n lPn khu5t trong c=n nh ch@ c
m't ph3 n1 tr( v hai +9a con nh/, nh"ng m-i chi<u v< vUn r'n vang ti,ng
c";i.

Khng nh1ng th,, bi,t b n'i s6ng m't mnh A mi<n qu c7 lc no
c7ng nhH th"Jng con, chu, c9 m-i kX ngh@ h mL l2i +"a hai anh em ra A
cng vHi b, +$ b khuy kh/a. ML c9 dGn mi: Nh mnh + khng gi&n
ba, th cng khng +"8c gi&n b n'i, cng khng +"8c ni nh1ng +i<u
khng hay v< ba vHi b, v b l ng";i th"Jng con, chu nh5t. M, khng
ch@ l b +u, + hB ai th"Jng mnh th mnh khng +"8c +6i xC t! vHi
ng";i ta". V nh1ng l;i dGn 5y m nh1ng ngy h A cng b n'i, vHi chng
ti, l nh1ng ngy th&t s> cRa tnh th"Jng yu.

Ngy b m5t +'t ng't, mL v b ngo2i + v'i thu ngay m't chi,c xe +i
trong +m, +$ hai chu +"8c ra k.p nhn b l#n cu6i tr"Hc khi b trA v< vHi
+5t tr;i v lo li!u thm cho b. K9ng tr"Hc di *nh cRa b +m hm 5y,
khng c#n m't l;i ni no cRa mL, nh"ng c7ng + +R cho ti hi$u +"8c
con ng";i ta s6ng vHi nhau r5t c#n ci tnh, ci ngh0a nh" th, no. Ti c*m
nh&n th&t r, mL + gieo vo tm h)n ti nh1ng h2t gi6ng th&t +Lp cRa cy
yu th"Jng v v. tha nh" th, no.

Ngy qua ngy, c9 t4 nh1ng quy tDc v vi!c lm nho nh/ nh" th,,
mL gi1 +"8c cho ti g#n nh" tr:n vLn tu%i thJ vHi nh1ng g +#m 5m nh5t
cRa m't gia +nh.

Trong c=n nh nh/ 5y, A gc ny, gc kia vUn cn nhi th h&n bAi v nh" mL vUn
52

ni, +i<u +#u tin con c#n ph*i h:c khng ph*i l cch ch6ng +F vHi cu'c
s6ng ny, m l cch yu th"Jng v tha th9 cho n.

V c7ng A trong c=n nh nh/ 5y, ti bi,t, c ba tm h)n th&t bnh yn.

T h k! nh c a m

L#n +#u tin ti nh&n +"8c th" m sau hai n=m vo thnh ph6 h:c +2i
h:c. ]n hi!n sau nh1ng dng ch1 xiu vLo mHi ch2y +,n nCa trang gi5y vA
+ ki!t s9c l hnh *nh m ti g#y g, chng chnh m-i b"Hc ra v.

Vi!c vi,t m't l th" kh kh=n vHi m bi,t nh";ng no! V ch1 ngh0a t,
v M t9 khng nhi<u v cn v c* +i tay x"Jng xPu c9 run ln ng"8ng
ngh.u m-i l#n c#m +,n cy bt. Ti hi$u lDm, nh"ng lu lu, l2i th#m ghen
t. vHi m5y +9a b2n cng phng khi chng nh*y cUng ln, vung vt l th"
nh.

Khi ti cn h:c ti$u h:c, anh + l sinh vin. NhH anh. M h2 quy,t
tm vi,t th". Ti lon ton l5y cu6n t&p, cy vi,t bi, k chi,c bn nh>a r)i
+9ng sau l"ng m . . . +:c ln. Ngy 5y, tay m ch"a run nh"ng ch1 ngh0a
khng ch.u ch2y ra gi5y. Vi,t +"8c vi ch1, m l2i che mi!ng c";i, l2i
g2ch b/. L th" dA dang nh1ng n-i nhH . . . Cu'c +;i m hi<n lnh, khoai
sDn +,n m9c ngay c* vi!c vi,t m't l th" c7ng l ci g + hJi xa xi.

Hm sau, ti lm th" kM nh/ cho m. V4a g5p nh1ng chi,c bao gi5y
lHn +$ bn cho m5y b, m5y ch. +>ng b't, +>ng +";ng, m v4a tRm t@m
+:c cho ti vi,t. Ti h h3c g2ch, xa, x . . . m5t nCa ngy tr;i th l th"
hon thnh. M con ti t> ho xem + l c* . . . m't kX tch!

Ti vo +2i h:c, em t hi,u +'ng, khng +R kin nhUn lm th" kM
nh/ cho m. C l#n, n hLn ti trn m2ng r)i ct kt chA m ra +i$m truy
c&p Internet. RRi qu, webcam tr3c trGc, ng)i hoi m khng th5y mGt ti
53

trn mn hnh nh" b t h9a. M m't hai +i n chA v< nh +$ Vi,t th"
cho mau th5y.

p th" m vo ng>c. Ngy x"a cRa th" kM nh/ l2i th%n th9c trA v<
trong ti .

ST

Chi u t hu

Ti +i trn ph6 thu. Nh1ng chi,c l vng chao li!ng, ch2m nhL vo o
nh" tnh t>. Ki trong khng kh +Gc s!t h"Jng ng:c lan, nghe gi ma thu
th%i qua vai v tc. Nghing vai +,m b"Hc chn mnh d'i ln t4 mGt +";ng
xa vDng, r)i tri +i trong bnh yn.

Nh1ng ngi nh c% khu5t chm sau rGng cy, m th#m nh" c6 thu mnh
trong gc t0nh lGng nh5t. S#m s&p khng kh cRa m't bu%i chi<u thu, m't
bu%i chi<u mu'n mng.

Ti + ch; +8i trn nh1ng chGng +";ng di. Ki lc ngo*nh l2i, th5y
g"Jng mGt tr( con cRa mnh hi!n ra vHi m) hi nhB nh2i. M-i l#n nh" th,,
l2i th5y lng mnh chng chnh vHi M ngh0 t5t c* + xa r)i, tu%i thJ, nh1ng
kO ni!m v h"Jng ng:c lan tt tDp. ML vUn b*o ti l +9a b. m *nh cRa
qu kh9, vHi nh1ng n-i bu)n +eo +u%i mnh su6t qung th;i gian di. T'i
nghi!p lDm! Cn ti th khng hi$u nh" th, c t'i nghi!p khng, bAi ti
bi,t s6ng vHi qu kh9 c7ng l ni<m h2nh phc. Ku ph*i ng";i ta ch@ c
hi!n t2i v t"Jng lai.

Ngy nh/, chi<u chi<u, cha hay dDt ti d2o ph6. Ki gi1a hai hng cy,
vDng th"a l qua nh1ng +8t gi thu nh" trt xc. Thi tho*ng, vi chi,c l
kh c6 nh5c mnh kh/i mGt +";ng +#y b3i, ch2y l=n t=n +u%i nhau trn h.
Cha b*o + l chng +ang chJi tr +u%i bDt. Ku%i +,n bao gi; h* cha?.
Ku%i +,n khi chng ki!t s9c. Con +";ng cRa l khng c +i$m k,t thc
bao gi;. Cha c";i, xoa +#u ti, r)i ci trong vnh tc ti m't bng ng:c
lan thJm ngt. ^n t"8ng cRa ti v< ma thu khng ph*i l nh1ng con
54

+";ng hoa s1a m l h"Jng ng:c lan cha + trao cho ti, ngay c* khi cha
+i r)i.

Cha +i. Ma thu bu)n heo hDt. Nh1ng chi,c l xc xJ n?m trn con
+";ng khng thi,t +u%i nhau. Ti mang gi vE tHi nh1ng nJi cha + dDt
mnh qua, tm l2i hnh *nh cRa nh1ng ngy h2nh phc. ML khng thch ti
vE, mL b*o chQng c g ch; +8i ti A +. Cn ti th bi,t ch@ c +i trn
nh1ng dy ph6 ma thu mHi tm l2i +"8c c*m gic bnh an cho ring mnh.
Ti ni vHi mL +i<u 5y. ML khc. ML ni cha c7ng + ni vHi mL +i<u 5y.
Ch@ c +i bn em vHi ma thu, anh mHi th5y mnh h2nh phc. V&y m
by gi; ma thu, cha +i khng v< n1a. ML b*o mL + khng cn l ni<m
h2nh phc cRa cha. Ti nhDm mDt l2i, c nh1ng +ia. Nhn ln b#u tr;i, xanh
ng=n ngDt m't mu huy<n di!u. Vi chi,c l kh b9t mnh +&u vo lng
ti, n?m ngoan nh" +ang ngR. Long thong +u +, hnh *nh cha dDt tay
ti +i trn ph6 c7 m't chi<u thu, m't bu%i chi<u mu'n mng.
Hong Lan Anh

H"nh *0u h1 vo *"i h2c

TTCN - Vi!c b6c vc, ch2y bn qun =n, lm gia s"... trong cng m't
ngy qu* l qu t*i so vHi thn hnh b nh/ ch"a tHi 36kg cRa Bi Th. Bch
H2nh. V&y m +$ nui "Hc mJ chy b/ng +"8c b"Hc vo +2i h:c, H2nh
khng n< h cng vi!c nGng nh:c, th9c khuya, d&y sHm... v c b 5y hai
l#n +&u +2i h:c.

KX tuy$n sinh +2i h:c n=m 2004, c h:c tr lHp ch:n 12A2 Tr";ng
THPT V. Thanh (H&u Giang) Bi Th. Bch H2nh + trng tuy$n vo ngnh
kT thu&t mi tr";ng cRa Tr";ng KH C#n ThJ.

55

C#m t; gi5y trng tuy$n trn tay, H2nh v ba mL + rJi n"Hc mDt v
sung s"Hng nh"ng r)i ni<m vui + chng qua v nh";ng l2i cho n-i lo v<
kho*n h:c ph 900.000 +)ng cho l#n nh&p h:c ny l qu lHn so vHi +)ng
ti<n t /i m mL H2nh ki,m +"8c b?ng ngh< bn xi bDp d2o trn sng.
Nhn ng";i mL nh:c nh?n ch2y b!nh cho ba, d#m m"a di nDng c* ngy
ch@ ki,m +"8c 10.000 -15.000 +)ng, H2nh 9a n"Hc mDt, gc l2i "Hc mJ
cRa mnh +$ gi*m bHt gnh nGng +ang o?n trn +i vai cm ci cRa ng";i
mL.

Ngy cc tn sinh vin ho h9c b"Hc vo gi*ng +";ng +2i h:c th c
h:c tr ngho 5y +9ng lGng lE A m't gc khu5t g#n tr";ng di theo cc b2n
m khng sao ng=n n%i nh1ng dng n"Hc mDt. Ngay hm +, H2nh quy,t
+.nh xin ba mL cho A l2i C#n ThJ tm vi!c lm v nui "Hc mJ n=m sau
vo +2i h:c! H2nh ch2y +n ch2y +o khDp nJi +$ tm vi!c lm thm. Lc
+#u H2nh xin vo rCa chn cho m't qun =n g#n nJi tr:, kim lun khu
xch n"Hc, rCa rau... ch@ +$ +%i l5y hai b1a cJm h?ng ngy. Sau + dnh
d3m +"8c m't t ti<n H2nh m"8n n)i cRa m't ng";i quen +$ lu'c h't v.t
l'n bn m-i t6i ven +";ng Ba Thng Hai. Cng vi!c nGng nh:c khun vc,
ki$m hng bnh kLo... trong +m H2nh c7ng t4ng tr*i qua.

Lc +#u gGp b2n b H2nh c7ng ngi ng2i. Nh1ng lc 5y, c l2i nhH +,n
l;i ba: K4ng +$ s0 di!n nh5t th;i m lm tan bi,n c* "Hc mJ... Nh mnh
ngho nn cng ph*i ph5n +5u nhi: Mnh lm +$ ki,m ti<n +i h:c c g x5u +u m ng2i. Gi;
th c*m gic + + khng cn n1a r)i, tri l2i mnh cn coi + l ni<m t>
ho....

Khu nh tr: trong h(m 195 +";ng Ba Thng Hai, qu&n Ninh Ki<u, TP
C#n ThJ lc ny + 21g, c b +ang b&n lm gia s". Sau bu%i d2y, H2nh
cn ti,p t3c +i +,n m't nJi khc +$ k.p ki$m v ln hng bnh kLo.

Khi nh1ng cnh cCa nh trong thnh ph6 + khp l2i th lc + H2nh
mHi lon ton +2p xe v< nJi tr:. Chi,c xe +2p ny l cRa c b2n cng phng.
Ban ngy H2nh vUn duy tr cc cng vi!c rCa bt, ch2y bn qun =n, bn
thu6c l.
56

Nhn H2nh ngy m't g#y +i v v5t v*, khuya v< nh l2i m quy$n sch
v cu6n t&p bn ng";i ng)i my m h:c, nhi<u ng";i c7ng c*m th5y lo
lDng cho H2nh: Gia c*nh kh6n kh th, ny, c +&u +"8c vo +2i h:c th
ch"a chDc g c ti<n +$ h:c. Cn b"Jn ch*i vHi ci =n, ci A su6t c* ngy
cn +u th;i gian m h:c....

Ki lm v<, H2nh =n v'i t cJm l lao vo h:c. V ma tuy$n sinh n=m
2005, c h:c tr ngho 5y + +&u +2i h:c, ngnh s" ph2m sinh Tr";ng KH
C#n ThJ.

Th5y H2nh hi<n lnh, sing n=ng nh5t xm tr:, tui nh; H2nh d2y km
cho b Trc Anh, con gi cRa tui hi!n +ang h:c lHp 6. Ch@ km +' hai
thng nay nh"ng con b ti,n b' th5y r, tui c7ng mu6n con mnh h:c ci
tnh ch.u kh v M ch v"Jn ln cRa H2nh... - ch. Ba Lng, mL cRa b Trc
Anh, khi nhDc +,n H2nh + ni nh" th,.

H)ng Anh, c b2n cng phng vHi H2nh, ni vHi chng ti: T3i em
+Gt cho H2nh ci tn l H2nh +&u h7 v m-i l#n +i ch8 b2n 5y th";ng
ch:n mua mn +&u h7 cho +F t6n km. H2nh th";ng b*o r?ng mn +&u h7
v4a ngon v4a b% d"Fng l2i r5t r(.

B Snh, chR doanh nghi!p t" nhn Lm NguyBn trn +";ng Ba Thng
Hai, qu&n Ninh Ki<u, nJi H2nh lm thu, nh&n xt: T'i nghi!p, nh
ngho nn ph*i t> b"Jn ch*i +$ ki,m ti<n vo +2i h:c. Nhn con b ch"a
+"8c 36kg ng)i t@ m@ ki$m tra hng, khun hng trong +m +$ ki,m ti<n lo
vi!c h:c khi,n ng";i trng th5y khng kh/i se lng.

Vi t cho con

Ni!m vui c"a m#

TTO - Khi ch. Hai con ln su th con c7ng bDt +#u r3c r.ch trong b3ng
mL. Siu m bi,t con l con trai, mL m4ng khng sao t* +"8c.
57

Km +, ba v mL th9c g#n su6t +m. C7ng t4 +, con c ci tn g:i A
nh l Happy cho +,n t&n by gi;.

Happy cRa mL khi sinh ra ch@ nGng 2,8 kg nh"ng trng khu kh@nh v
lanh l8i lDm. Con dB =n u6ng v dB ngR nn mL nui con c7ng kh +Jn
gi*n, khng ph*i c>c nh" ch. Hai. V l con trai nn con r5t hi,u +'ng,
thch tm hi$u m:i v&t quanh mnh.

C l#n, mL + h,t h)n va v ci tnh hi,u +'ng 5y cRa con. Khi 5y con
mHi 20 thng tu%i. Vo m't bu%i sng, sau khi +i ch8 v<, mL qun kha
c%ng nh mnh v sau + v m*i m chuPn b. b1a =n nn khng +$ M +,n
con. Kho*ng vi pht sau khng th5y con +u, c* nh h6t ho*ng ch2y +i
tm. K9ng ngoi ng nhn v< hai h"Hng chQng th5y con, mL ho*ng s8 ch>c
khc.

Nh" c +i<u g mch b*o, mL ch2y v'i vo ng h(m cch nh mnh vi
ch3c mt. Hai bng dng nh/ nhDn l"Ht qua mL. ML d4ng l2i nhn. Con
+ang +9ng st m't b2n gi tr2c tu%i mnh, con chong tay qua vai b2n 5y,
ko b2n v< pha con v hn! ML nho +,n bn con, mDt nhe l!. Ba
s2c mL m't tr&n ra tr. H h)n! T4 + v< sau, d b&n b.u lm g mL c7ng
tranh thR trng con v khng bao gi; qun kha c%ng.

MHi + m gi; +y con + +"8c b6n tu%i r)i, con + vo h:c lHp ch)i.
C gio r5t th"Jng con v con ngoan v h:c gi/i. Hm no con b!nh ph*i
ngh@ h:c l hm sau con n?ng nGc +i +i h:c v: Con nhH c v cc b2n
qu!". GGp ng";i lHn con chR +'ng vng tay cho, khng +8i ba mL nhDc,
v tr* l;i rnh rE cc cu h/i cRa ng";i lHn, d gi:ng cn ng:ng ngh.u.
M:i ng";i th";ng khen con v ba mL r5t t> ho v< +ic qu v&y mL?". R)i con ginh ch%i t4
tay mL +$ qut nh, hoGc ph3 mL p bt +0a. Con r5t th"Jng ch. Hai con.
C l#n, ba +nh ch. Hai v< t'i l";i h:c, con +9ng g#n +5y, khc s"Ht
m"Ht, lun mi!ng ku: "K4ng +nh ch. con n1a m!".

58

T,t v4a r)i, giao th4a xong, con c#m bao l x +"a cho mL, gi:ng +Ht
+t: N=m mHi, con chc mL m2nh kh/e, vi,t nhi<u bo!. ML nhn con
s1ng s;. Khng ai d2y con +i<u ny c*. C l#n, tr"Hc khi ngR, con vng
tay m mL, gi:ng th th#m: ML Ji!. ML nhn con: G con?. VUn gi:ng
ni cn +Ht +t cRa con: Con th"Jng mL. ML u y,m nhn con: V sao
v&y?. T2i mL hi<n!.

i, con trai yu quM cRa mL, mHi ch4ng 5y tu%i +#u m con + bi,t
th"Jng mL, bi,t gip +F mL, nghe l;i c, nh";ng nh.n b2n. ChDc chDn lHn
ln con sE l m't chng trai giu lng yu th"Jng v nhn h&u.

Km n?m, mL th#m c*m Jn cu'c +;i ny cho mL c con - ni<m yu
th"Jng, ni<m vui v h2nh phc cRa c* nh mnh.

C nh t ranh

H)i m ti thch tranh +ua vHi cc anh cc ch. ti. N,u mL ti b*o:
Cc con gip mL d:n chn +7a ra, chuPn b. =n cJm", th, no ti c7ng ba
chn b6n cQng ch2y tr"Hc tHi tR chn +$ gi1 ch-.

N,u cha ti nh; l5y h' ng ci kh=n lau mGt th y nh" r?ng trong 10 l#n
c tHi 8 l#n s8i dy treo kh=n b. +9t ph>t. ChQng qua v ti lu tu x +Py
cc anh ch. v d th5p b ti c7ng c6 nh*y ln ginh l5y tr"Hc. N,u ch2y
khng k.p ti giA ngn v quen thu'c l hai tay d3i mDt go th*m thi,t nh"
con heo b. ch:c ti,t. Th, no cc ng anh b ch. ti c7ng b. cha mL ti la
r#y v "t'i" khng nh";ng em. C*nh nh ti lGp l2i A mun nh khc.

C9 th, ti - v chng ti - lHn ln. Ti hnh dung +;i nh" m't cu'c
ch2y +ua, th, vo ch- cc anh ch. ti l v s6 nh1ng ng";i +ang s6ng
quanh ti. Th, r)i +,n m't ngy.

Ti ln t@nh h:c. Sau m5y gi; ng)i t chn trn xe +, ti nh5p nh%m
trn gh, khi xe ch2y ch#m ch&m vo m't b,n gi1a +";ng. Nghi,n r=ng
+9ng trn hai chn +au t c9ng, lch qua m:i ng";i, ti nh*y v:t ra cCa,
mong xu6ng tr"Hc ki,m ch- ngh@ cho yn thn. Nh"ng trong xe, ai c7ng
59

rng rng +9ng d&y d xe vUn cn l=n bnh. Ng";i ta li +) +2c t4 trn
gi, t4 d"Hi g#m gh,. ng n: qu=ng m't bao to t"Hng ln vai, b kia cDp
nch m't chi,c thng nGng. MGc k!, ti c9 cn qua, c6 chen ra cCa, k!
ng";i ph3 x, la ht yu c#u hnh khch ng)i yn.

Cu'c chen l5n cRa ti th5t b2i. Khng ph*i v ti khng kh/e m v
dng ng";i chen ng"8c t4 d"Hi +5t ln xe. Ng";i +u m +ng th,! C7ng
bao gi l@nh k@nh +eo quanh ng";i. Xe vUn ch2y nh"ng h: s6ng ch,t bm
theo +$ nh*y ln, ng";i n: nu o ng";i kia chen l5n. Lc ny, hai cnh
tay cRa ti +m ra b5t l>c, n khng cn +R s9c +$ g2t nh1ng kh6i th.t
h4ng h>c m) hi +ang p ti. Bao gi gi/ xch + ln +#u ti.

LUn trong +m ng";i h-n lo2n, ti nghLt thA. Ti + thong c M ngh0
khng bi,t cn c d.p trng th5y cha mL l#n n1a hay khng! Trong giy
pht tuy!t v:ng 5y ti ch8t nhH tHi chuy!n x"a, lc ti tm +R m:i cch +$
chen l5n cc anh cc ch. : Ti "Hc ao gi nh" lc 5y cha mL ti, c7ng nh"
bi,t bao b&c lm cha lm mL khc, cng b?ng hJn c lE chng ti khng
lm vo c*nh +au kh% nh" ti.

Nh k! t c x

KM tc x trong kM 9c cRa m-i ng";i l chi,c gi";ng t#ng nh/ xu m
ch@ m't ci trA mnh, m't ti,ng thA di cRa ng";i A gi";ng trn c7ng khi,n
ng";i gi";ng d"Hi th9c gi5c theo, l ci nh tDm cng c'ng m-i chi<u v<
l2i ph*i x,p hng di ch; +8i, l ci b,p =n t&p th$ m m-i l#n v cJm vo
l2i th5y nghn nghLn A c%, r)i ch8t thm +,n c)n co mn canh chua c lc
m hay n5u h)i cn A nh.

KM tc x trong kM 9c cRa ti l nh1ng ng";i b2n m c lE c thDp +u6c
+i tm su6t cu'c +;i ny c7ng kh lng gGp +"8c. H:, m-i ng";i m't vng
qu, m't hon c*nh, m't c tnh, m't cch th$ hi!n tnh yu th"Jng ring,
ch@ c mUu s6 chung l ngho. Tnh c*m trong kh kh=n ha thnh h2nh
phc.

60

H2nh phc ch@ +Jn gi*n l nh1ng +m h:c khuya c* phng m";i hai
+9a cng chi +#u vo thau m tm, nh";ng nhau t4ng s8i m, ci nhau ch
che. H2nh phc l m-i khi nhH nh c ng";i m b2n vo lng v cng
b2n khc m't tr&n cho th&t +. H2nh phc +Jn gi*n l khi bu)n b, chn
n*n nh5t, c ng";i lun s[n sng lDng nghe v chia s( n-i nh:c nh?n 5y
cng b2n. H2nh phc l m't +m khuya khoDt gi&t mnh t@nh d&y gi1a cJn
s6t cao, b2n th5y h: vUn ng)i xung quanh gi";ng b2n vHi +i mDt thm
qu#ng lDng su nh1ng lo u. H2nh phc l khi b2n quy,t +.nh r;i kM tc,
r;i xa h:, h: + khc r5t nhi<u nh"ng khng gi1 b2n l2i v h: bi,t b2n
+ang +i tm m't cu'c s6ng mHi, sinh +'ng hJn cu'c s6ng kM tc.

Sng nay l2i m't l9a tn sinh vin mHi vo kM tc. Nh&n phng r)i m
mi chng trai tr( vUn khng ch.u bung ci nn l +$ ng";i mL +i cho k.p
chuy,n tu v< qu. Cn c b v4a mHi h9a vHi mL khng khc n1a, v&y
m mL v4a b"Hc ra kh/i cCa l n"Hc mDt ch*y di. ChQng c g ph*i s8
hi, lo u c* +u v ch@ ngy mai +y thi cc em sE +"8c gGp nh1ng ng";i
b2n tuy!t v;i nh5t. M't tnh b2n kM tc x vHi nh1ng h2nh phc +Jn sJ m
n)ng 5m +ang +8i ta pha tr"Hc, v c th$ sE theo ta +,n su6t cu'c +;i.
Yn Th*o

Mi m ph a sau

HJn m";i n=m s6ng A thnh ph6 theo ki$u ci g c7ng c v( t2m b8.
Thu m't c=n phng nh/ +$ t6i v< c chng* l"ng. Chuy!n =n u6ng l2i
cng +Jn gi*n hJn : sing th n5u m't l#n =n hai b1a, l";i th b2 +u =n +,
+i khi m't % bnh m c7ng xong b1a.

K lu lDm r)i mnh khng cn c*m gic th"Ang th9c ci khng kh
yn 5m cRa gia +nh, +ng hJn +i<u + d#n +i vo qun lng tr"Hc dng
ch*y mi!t mi cRa cu'c m"u sinh.

T6i nay, sau m't ngy lm vi!c m!t nhoi, ng* ph.ch l"ng xu6ng
gi";ng. B-ng mJ h) nhH qu m't +i<u g +. B&t d&y, c#m my g:i v<
nh. Gi:ng mL thong v( ho*ng h6t :
- C chuy!n g m g:i v< khuya v&y con?
61

VUn gi:ng ni 5m p v tru m,n, vUn v( lo lDng nh" bao l;i dGn d
tr"Hc m-i l#n tiBn con trA l2i thnh ph6. C";i n7ng n.u: "Con nhH mL!".
ML mDng yu: LHn r)i, ngh@ +i con, mai cn c s9c lm vi!c.

NgR r5t ngon khi ch8t nhH pha sau mnh cn c m't mi 5m.

Con t$ ho v! ba

Ngy con +&u +2i h:c, c* dng h: khng ai +,n chc m4ng c*. Ai c7ng
cho r?ng con tro cao, ai c7ng cho r?ng con d2i d't, ngho m c7ng by
+Gt h:c KH. Con bu)n lDm, ch@ mu6n A nh +i lm ph3 ba m nui cc em.
Nh mnh ngho lDm ph*i khng ba? Con h/i ba nh" v&y, ba b*o r?ng
khng +u con gi. Nh mnh c c* m't gia ti, + l cc con, v ba c
nh1ng th9 r5t quM - cc con h:c gi/i. Con lc 5y ngh0 r?ng c lE v ba qu
th"Jng t3i con nn ni th,. Ba b*o con r?ng hy c6 gDng +i h,t con +";ng
m con + ch:n, hy th>c hi!n "Hc mJ cRa mnh. V khng ai c th$ lHn
ln n,u ng";i + khng bi,t "Hc mJ. Ba bi,t con gi ba mu6n trA thnh
m't nh bo - ci ngnh m ng";i ta b*o khng th;i th"8ng v n l&n +&n
long +ong.
R;i qu ln thnh ph6 h:c, m:i th9 +6i vHi con l2 lUm lDm. Ba vi,t th"
cho con - nt ch1 run run, mi kht nDng trong t4ng nt bt: Con 2, +";ng
con +i cn di lDm, bao kh kh=n vUn A pha tr"Hc, hy c6 gDng con nh.
N,u v5p ng hy +9ng d&y v +i ti,p. Sau m-i th5t b2i con gi cRa ba sE
lHn hJn, tr"Ang thnh hJn. Nh"ng con s8 m't lc no + con ng v
khng th$ +i ti,p, con s8 sE lm bu)n lng ba mL. Con vi,t th" v< nh v
ni nh" th, ph*i khng ba. Nh"ng ba + ni r?ng N,u m't lc no + m!t
m/i v khng th$ +i ti,p, con hy quay v< con nh, hy v< vHi gia +nh.
Vng ba 2, Si Gn )n o v'i v +i qua, con gi ba gi; + l c sinh
vin bo ch n=m ba. Con gi ba tuy ch"a lm +"8c g c* nh"ng ba vUn
lun khch l! con gi. Con vUn c m't ni<m tin mnh li!t vo t"Jng lai v
sau con c lun m't gia +nh ch; +8i con, yu th"Jng con. Con bi,t mnh
62

c m't th9 r5t quM gi - gia +nh. Con ch"a bao gi; ni vHi ba +i ho v< ba. Ba ch@ l ng";i nng dn qu
ma, ch5t phc nh"ng ba l2i l ng";i th#y lHn nh5t cRa con, ba ngho kh%
nh"ng ba l2i cho con t5t c* nh1ng g quM nh5t.
Nh1ng l;i ba d2y con lun khDc ghi trong lng, + sE l hnh trang cho
con vo +;i: hy "Hc mJ v dm th>c hi!n "Hc mJ. Con ch@ c#u mong sao
cho nh1ng s8i tc b2c thi +4ng b2c n1a, nh1ng n,p nh=n thi xin +4ng
nh=n v th;i gian Ji xin +4ng v tnh tri. Con mong sao ba sE s6ng vHi
con cho +,n khi con th>c hi!n tr:n vLn "Hc mJ cRa mnh, ba Ji!

D3ng l"i m4t cht...

N-i +au chuy!n tnh dang dA cn +ang loang lA trong lng, l2i thm k(
gian l4a l5y l5y s2ch gi5y t;, ti<n b2c cRa m't n=m lm cng cDc ca, cDc
cRm dnh d3m chuPn b. mang v< qu cho mL tr* n8.
27 t,t, ti trA thnh ng";i t9 c6 v thn, khng ng";i thn, khng b2n
b, khng gi5y t; ty thn, khng ti<n b2c ngoi b' +) +ang mGc trn
ng";i v chi,c xe +2p +ang +i.
Ti v4a +2p xe, v4a +i, v4a khc nh" m't k( v h)n chQng bi,t +i +u,
v< +u. Trong +#u ti chQng cn ngh0 +"8c g ngoi ci ch,t +ang lAn vAn
tr"Hc mGt. Mi suy ngh0 ti tng vo m't ng";i ph3 n1 +i xe my. ChQng
bu)n xin l-i, ti d>ng xe +9ng d&y +i ti,p. Ng";i ph3 n1 c7ng n% my xe
ch2y theo sau ti C chuy!n g x*y ra vHi em v&y?. Im lGng. Ngay
ng";i m ti yu th"Jng v tin t"Ang nh5t gi; c7ng l4a d6i, b/ ti m +i
th thC h/i trn +;i ny ti cn c th$ tin ai +"8c n1a?
Ng";i ph3 n1 vUn kin tr ch2y xe ch#m ch&m song song bn ti.
Ngoi b' +) trn ng";i v chi,c xe +2p rch ti c cn g n1a +u m +i
theo? MGc k! b ta. Ti +2p xe +i vng vo qua cc con ph6 v d4ng l2i
trn c#u Si Gn. Cht n1a thi, dng n"Hc +en ngm ny sE nu6t chCng
l5y ti. V0nh bi!t cu'c +;i ny! M't bn tay ch'p l5y vai ti. Ti quay
ngoDt l2i. Ng";i ph3 n1 5y! T6i r)i, em v< nh +i. Con gi, m't mnh
+9ng A +y khng t6t +u?. Bao nhiu 5m 9c, d)n nn by gi; c d.p vF
tung, ti o ln n9c nA, k$ l$. Em ch,t l h,t nh"ng cn mL em, b c
ch.u n%i khng khi bao nhH th"Jng ch; +8i, +n em trA v< l m't ci xc
ch,t?. Ng";i ph3 n1 mA xch gii vo tay ti mH ti<n l(: Ch. ch@ cn
63

ch4ng ny,em c#m ra mua v xe v< nh vHi mL. B +ang r5t nng lng ch;
em A nh +5y. Chc em m't ci t,t vui v( cng gia +nh. Ti nh" b4ng
t@nh, ch"a k.p c*m Jn th ng";i ph3 n1 + ln xe m5t ht trong dng ng";i
t5p n&p trn ph6.
K bao l#n ti c6 cng tm ki,m nh"ng ch"a m't l#n gGp l2i ng";i ph3
n1 5y. Bi vi,t ny nh" m't l;i c*m Jn ng";i ph3 n1 ti ch"a +"8c bi,t
tn 5y, ng";i khng ch@ cho ti s> s6ng m cn gip ti tin r?ng cu'c +;i
ny vUn cn r5t nhi<u ng";i t6t xung quanh. B2n b b*o ti bao +)ng,
=n cJm nh vc t v hng t%ng h,t lo cho ng";i ny, l2i an Ri ng";i kia
nh"ng t4 ch., ti + h:c +"8c r?ng ch@ c#n d4ng l2i m't cht, bHt cht th;i
gian quan tm, chia s( vHi nh1ng ng";i xung quanh ti + +"8c r5t nhi<u!
Gieo yu th"Jng b2n sE +"8c yu th"ong.

C bao gi!...

C bao gi)...
B2n +,n bn b lo +ang lng tng tr"Hc ln xe +ng +c, nDm l5y tay
b v ni: B +$ chu dUn qua +";ng nh!. B lo m@m c";i. Kh kh=n
bon chen gi1a cu'c +;i b-ng nhL nhng hJn.

C bao gi)...
B2n chia s( nh1ng mPu bnh kem - mn qu sinh nh&t cRa b2n - vHi
nh1ng +9a tr( lang thang +en +a A ven +";ng. Hm sau, khi b2n b5t ch8t
+i qua, nh1ng +9a tr( ro g:i tn b2n v vUy tay cho. N-i c +Jn gi1a +5t
khch qu ng";i cRa +9a con gi A tr: ch6n Si thnh ch8t tan bi,n.

C bao gi)...
B2n lB php cho bc gi1 xe, c lao cng A tr";ng. Tho2t +#u c lao
cng v bc gi1 xe + nhin khe
mDt b2n b-ng cay cay. Th&t h2nh phc khi trong cu'c s6ng c +"8c ng";i
quan tm +,n mnh!

64

C bao gi)...
B2n h/i th=m s9c kh/e m't c gi =n mGc dim da, lm ci ngh< b. x
h'i r( khinh. C gi 5y ng"Hc ln nhn b2n, +i mDt l2nh lng th";ng ngy
ch8t nh ln ni<m vui, +i mi kh ho b-ng t"Ji nh" +a hoa h)ng: C*m
Jn em! Ch. ch@ b. c*m nhL thi.... B2n c tin khng nh@, s> quan tm th&t
lng cRa m-i ng";i chng ta c th$ xoa d.u, c9u r-i +"8c nh1ng tm h)n
+ang bJ vJ l2c l6i?

C bao gi)...
B2n quay l2i tr";ng x"a. Khoanh tay, thQng ng";i ci +#u cho th#y c
gio c7 nh" th;i cn l +9a h:c tr ti$u h:c. B5t ch8t, th5y m't +9a h:c tr
nh/ cRa th#y hay c ch2y +,n m,u mo: B2n N. l5y th"Hc +nh +#u
con....
B2n b&t c";i, nhH l2i th;i x"a c7ng t4ng qu5y r#y th#y c b?ng
nh1ng lM do lGt vGt: mPu bt ch, vin ph5n Nt b b/ng tr( thJ vHi th#y
c lc no c7ng +ng yu nh" v&y!

V c bao gi)...
B2n sE +:c +"8c nh1ng +i<u ny v b*o ngay: Nh1ng ci bao gi;
ny ti + t4ng c r)i!. Lc +, c lE sE m@m c";i v cu'c +;i c7ng
+ang m@m c";i vHi b2n...
D_YNG TH` BaO THbY

Ngy c"a m#

C&u b m) ci cha, lHn ln trong vng tay yu th"Jng cRa mL v b?ng
nh1ng +)ng ti<n ki,m +"8c t4 shop hoa t"Ji nh/ b, ngu)n thu nh&p chnh
cRa gia +nh.
Ngy ngy, m-i l#n +,n shop hoa cRa mL chJi, c&u b thch th khi
+"8c mL gi*ng gi*i v< M ngh0a cc loi hoa, c7ng nh" khi mL k$ v< nh1ng
cch tGng hoa +Gc bi!t cRa cc chng trai dnh cho cc c gi trong nh1ng
ngy lB.
R)i theo th;i gian, c&u b lHn ln + bi,t gal=ng tr"Hc nh1ng b2n n1
trong lHp, + bi,t rung +'ng tr"Hc m't +i bm tc xinh xinh v v th, bi,t
65

vi v0nh mL lm nh1ng b hoa th&t +Lp lm vui lng cc b2n n1 trong ngy
lB.
Chi<u nay, ngy 20-10, c&u b trA v< nh sau cu'c vui chJi m!t m/i
cng b b2n, ng2c nhin khi th5y mL +ang cPn th&n treo ng"8c m't b hoa
h)ng ln t";ng, cch lm quen thu'c +$ gi1 hoa kh.
- Hoa cRa ch Hng, b2n c7 th;i trung h:c cRa mL tGng +5y - MGt
ng";i mL r2ng ng;i h2nh phc khi k$ cho +9a con trai nghe.
Trn mDt nhn mL, c&u bu't mi!ng:
- Ngy no mL c7ng A trong shop hoa m vUn thch +"8c tGng hoa ?
- Hoa tGng khc hoa bn ch9! M c7ng lu r)i mL mHi +"8c tGng hoa
ngy lB m
Dng ng";i mL cGm c3i gi nh1ng b hoa sng nay ch8t hi!n ra trong
+#u c&u b. Hm nay, mnh + nh; mL gi hoa tGng cho bi,t bao ng";i.
V&y m. Kho mDt cay cay, c&u b v3t ch2y ra kh/i nh. K g#n 10h
t6i nh"ng chDc chDn sE vUn cn nh1ng shop hoa t"Ji mA cCa.
Ngy vUn ch"a h,t v m:i chuy!n vUn ch"a mu'n!
D_YNG TH` BaO THbY

Qua b! ru$ng nh%

Ti chA em m't +o2n, r)i +nh dDt xe +2p theo chn em. V trong lHp
em ch&m ch2p, r< r bao nhiu th gi; +y em nhanh nhLn, tho=n thoDt b5y
nhiu. Hai c tr c9 +i nh" th,, qua h,t b; ru'ng ny tHi b; ru'ng khc,
by gi; ti mHi th5m tha cu: B"Hc th5p b"Hc cao qua b; ru'ng nh/
m5y l#n mHi tHi nh em. Bao nhiu d> +.nh cRa ti tiu tan khi ti b"Hc
vo nh em v gGp mL em.
Nh1ng ci b; ru'ng quanh co c9 m *nh ti. Con +";ng + em ph*i +i
m-i ngy +$ tHi lHp, v&y m ngy no ti c7ng r#y la em v qu#n o em dJ,
cn ph2t em v ci t'i +i chn khng, dnh +#y bn +5t. Em ch=m h:c
nh"ng ch&m ch2p v hay qun, c'ng thm m't cht kh kh;, n,u c ng";i
km th c7ng hy v:ng em ln lHp, m mL em c7ng khng hJn g em th
lm sao? Ci ch@ tiu 100% h:c sinh ln lHp l thng l!, l danh d>, l
thnh tch cRa tr";ng, c hng tr=m lM do +$ ph*i +2t n. Con +";ng dB
dng nh5t l m th#m cho ln lHp, + c7ng l m't cch m b5y lu nay cc
+)ng nghi!p cRa ti + lm. C ci g + nu ko ti, n gi?ng x th&t d1
66

d'i, th/a hi!p hay khng? N,u khng th/a hi!p th chDc chDn sE b. c l&p,
b. h5t ra kh/i t&p th$, b. nhn nh" l m't ph#n tC tiu c>c, v c th$ s5m st
sE ging xu6ng +#u mnh...
K#u h, ti thuy,t ph3c mL em cho em tHi A nh ti +$ ti d2y km. K
l cch duy nh5t +$ ti khng ray r9t, +$ ti c th$ d2y h:c tr cRa mnh v<
lng trung th>c m khng ph*i h% thLn vHi chng. Th@nh tho*ng mL em tHi
th=m em, mang cho ti nh1ng g ch. c: m't mH rau, m't t c, n*i chu6i,
c khi vi lt g2o... r)i quy qu* trA v< vHi vi!c m"u sinh, ng";i th&t th
+,n n-i khng bi,t ni c*m Jn l nh" th, no... Nh1ng hm tr;i m"a d#m,
qu#n o giGt khng k.p kh, ti cho em mGc qu#n o con gi mnh. Em
trong b' +) thng thnh, chJi +a v t" vHi con gi ti...
C nh1ng chR nh&t mL em khng tHi r"Hc, bi,t em nhH nh, ti +"a em
v< th=m. Hai c tr l2i b"Hc th5p b"Hc cao qua nh1ng b; ru'ng nh/. Nhn
nh1ng b"Hc chn cRa em, ti b-ng ch2nh lng... Nh"ng d sao, ni<m an Ri
lHn nh5t cRa ti l sang n=m h:c mHi em c th$ ln lHp hai, em c th$ h:c
theo k.p cc b2n...

H)ng Hong

Gt chn c5a m6

1. ML b. vim khHp. Ki chn m-i ngy ln xu6ng c#u thang hng
ch3c l#n +$ qut d:n cng ty, m-i lc tan t#m t5t b&t bu%i ch8 chi<u, nh"
c- my kh d#u, r r;i v nGng tr.ch. Nh1ng mng chn mL thm s#n v
ti,p xc nhi<u vHi n"Hc, +i gt chn chai c9ng, n9t n(. Ma +ng, nh1ng
v,t n9t kh cong, da bong ra t4ng m*ng, rHm mu.
2. Con +i h:c v<, t4 +#u +,n chn +"8c che kn mt, ny nn, khPu
trang, bao tay, o khoc, vH, giy... V4a cAi vH, con v4a ngh0 +,n l: kem
b*o v! da gt chn mHi mua, nh5t +.nh t6i nay ph*i dng ngay.
T4 hm +:c +"8c trn t; bo no + r?ng m't gt chn h)ng c s9c
h5p dUn khng km m't g"Jng mGt +Lp, con b-ng d"ng c thi quen +$ M
67

+,n bn chn cRa mnh. ChQng hi$u sao m5y ngy g#n +y, vng da A gt
chn l2i c v( kh v hm qua l2i bong ra m't mPu be b...
3. ML nh; con xoa chn. Trn bn chn kh g#y, th rp cRa mL, nh1ng
ngn tay thon +"8c cDt gi7a, sJn ph,t c#u kX cRa con b-ng trA nn k!ch
cFm. Ki gt chn 5y + dDt con +i nh1ng b"Hc +#u tin, b)n ch)n +8i cCa
m-i khi con v< trB vHi nh1ng b"Hc nh:c nh?n, lo toan; mn +i theo n=m
thng, t2i sao +,n gi; con mHi bi,t...

Cc NGdC TeNH

Nh&t k' cho con

Hng ch3c n=m ba vi,t nh&t kM, khng ph*i cho ba m cho con - +9a
con gi duy nh5t cRa ba.
K:c nh1ng dng nh&t kM, con mHi bi,t r?ng ba + vi,t nh&t kM cho con
t4 khi con ch"a l:t lng mL - vi,t trong ni<m h2nh phc t't cng khi c*m
nh&n +"8c nh1ng c>a qu&y v nh.p +&p non nHt cRa tr( thJ khi cn trong
b3ng mL; vi,t t5t c* nh1ng g x*y ra xung quanh con, truy<n vo + mun
vn tnh yu th"Jng.
Ba vi,t nh" gCi vo + bao nhiu mong mu6n sau ny khi lHn khn con
c th$ hnh dung mnh + lHn ln t4ng ngy v +"8c yu th"Jng 5p R th,
no...
R)i con lHn ln m't cht. T5m hnh +#u tin ch3p con khi,n ba sung
s"Hng m@m c";i c* ngy bAi nt thJ ngy con tr(. Khi con s6t, +:c nh&t kM
con bi,t ba + lo lDng khng th$ ch8p mDt su6t +m di. Ba + l"u l2i h,t
nh1ng l;i chc t6t +Lp m4ng con trong ngy +#y thng, thi ni, sinh
nh&t... +Gt vo t&p nh&t kM. T5t c* tu%i thJ con ba chDt chiu vo t4ng trang
vi,t.
Khi cn b, con t> ho vHi b2n b v quy$n nh&t kM +'c +o 5y. LHn
ln, tr"Ang thnh; m-i lc kh kh=n, v5p ng d:c +";ng, con + l5y t&p
nh&t kM ba vi,t, +:c v c*m nh&n tnh yu th"Jng cRa ba mL dnh cho
mnh +$ l5y + lm ngu)n s9c m2nh v bin theo con m-i b"Hc...
HONG YfN

(n d)u
68

Ai mua +n d#u khng?
Nghe ti,ng rao cRa ng";i bn +n d#u, m:i ng";i quay l2i nhn v c";i
Th;i bu%i ny ai m xi +n d#u n1a. Nh"ng r)i c7ng khng ai b&n lng
thm. Ng";i ta ni r)i qun, c7ng l +i<u bnh th";ng.
Ng";i bn +n d4ng xe c2nh b9c t";ng c cht bng mt, thA d6c.
Pha yn sau xe +2p cRa ng, nh1ng chi,c +n d#u +"8c x,p ngay ngDn, c
v( nh" t4 sng +,n gi;, chng vUn n?m yn nh" th,. Khun mGt ng +/
gay, nh1ng gi:t m) hi trn trn rJi xu6ng. C lE ng + ngoi 50 tu%i.
Khi ti h/i v< nh1ng chi,c +n d#u, ng k$: ng qu A mi<n Trung,
mHi vo TP g#n 1 thng nay. Ngy no ng c7ng +i bn nh"ng c ngy
khng bn +"8c chi,c no. Con trai ng n=m nay h:c lHp 9, 2 cha con ch@
dm thu ph#n ban cng trn gc nh tr:, ch@ c t5m b2t che m"a che nDng
v ng:n +n d#u l nh sng cho h: lc +m v<. C&u con trai ban ngy +i
bn bo, cn ban +m +i h:c lHp b% tc. ng b*o: N mJ "Hc sau ny trA
thnh kT s" +i!n +$ c th$ ko +i!n v< cho b con A qu xi. G"Jng mGt
cRa ng";i cha sng ln khi ni v< con trai mnh. ChDc l ph*i ki,m ci
ngh< khc m lm, ch9 A +y khng ai xi +n d#u c*. V ngoi nH ch4ng
ni tui bn m't ngy l h,t. ng bu)n bu)n nhn nh1ng cy +n ch"a vJi
+"8c chi,c no. C>c kh% m5y c7ng ph*i rng cho th?ng nh/ h:c hnh +,n
nJi +,n ch6n, +$ ci ngho bm theo hoi th kh% lDm. Thi tui +i, tr"a
r)i. ng cm Jn ti m't l#n n1a r)i ti,p t3c +2p xe +i.
Th;i bu%i ny ai m xi +n d#u n1a. Ng";i qua +";ng vUn v tnh
nh" th,. Nh"ng h: khng bi,t +"8c r?ng c m't ng";i cha nh:c nh?n t4ng
ngy +$ nui "Hc mJ cho con, v c m't c&u b t4ng +m vUn +ang c6
gDng th>c hi!n mJ "Hc cRa mnh, bn ng:n +n d#u...

Ti$u Quyn

Chi*c +ai mu tm

B6n n=m tr"Hc, m't tai h:a khRng khi,p +,n vHi ti. Con gi ti m5t
trong m't tai n2n giao thng. N-i +au x to2c th$ xc v linh h)n ti.
Trong lc cc anh ch. ti lo li!u tang lB cho chu, ti v&t v; nh" ci
bng mong manh, ch@ ch>c bi,n m5t kh/i th, gian +#y kh% +au. Nh"ng
69

chnh trong nh1ng ngy 5y, con trai ti + gip ti tm l2i hy v:ng v nghi
l>c +$ s6ng ti,p.
Ti c hai con, chu lHn l trai, cao ro v m"8t m gi6ng m't cy tng
non. Em gi n xinh xDn, thng minh nh"ng hoang d nh" bng hoa +)ng.
VUn bi,t tr( con hay chnh ch:e vHi nhau d chng l anh em ru't, nh"ng
qu* th&t nhi
vHi nhau. t ra vo th;i l tr( con, m5y anh ch. em ti hnh nh" yu th"Jng
nhau nhi<u hJn, chia s( vHi nhau nhi<u hJn cc con ti by gi;? Lc +
chng ti khng c nhi<u th9c =n, qu#n o, sch vA, +) chJi nh"ng c7ng v
th, vi!c nh";ng nh.n nhau dB hJn ch=ng?
Con trai ti h:c v. Chi,c +ai mu tm l ci g + r5t thing ling vHi
n. C em gi lun thm thu)ng nhn chi,c +ai mu tm, cn ng anh c5m
ti!t khng cho em gi +'ng tHi n. Chi,c +ai trA thnh nguyn cH cRa
nhi b>c b'i
khi,n ti h6i ti,c l + cho con +i h:c v.
Km tr"Hc ngy cC hnh tang lB, khch phng vi,ng + ngHt, ti ng)i
b g6i bn c2nh con gi, m!t m/i, vHi nh1ng M ngh0a s#u th*m quay cu)ng
trong +#u. C ti,ng chn ng&p ng4ng, ti,ng +'ng nhL. ''''ML, ...mL..'''', ti,ng
con trai ti r3t r pha sau. Khng quay +#u l2i, ti h5t tay ra pha sau:
''''Con +i ngR +i. ML A +y m't lt.
Sng hm sau, ngy +"a con gi ti tHi nJi ngh@, ti th5t th#n nhn m:i
chuy!n diBn ra qua b9c mn n"Hc mDt. Ti nh" m't cy g- chQng c ph*n
9ng g khi ng";i +2o tX lu bu v nh5n vo tay ti v&t m<m m<m, h/i:
''''Ci g +$ +y th, ny? C mang theo khng hC?. Ti ch&m ch2p nhn
xu6ng tay. Ph*i m5t m5y giy ti mHi nh&n ra v&t +. Chi,c +ai l3a mu
tm cRa con trai ti. V&y l +m qua con trai ti +...
Con tim b=ng gi cRa ti +ang +"8c s"Ai nng trA l2i.

Hng xm

B c3 m5t. Ch. tuy giao du r'ng nh"ng khng mu6n bo tin cho b2n b,
ph#n ng2i lm phi<n, ph#n ng2i nh ch&t hLp khng c ch- +n khch.
Nh ch. n?m trong m't ng c3t, c m*nh sn chung vHi cc nh g#n
bn nh"ng kLt n-i t4 lu c m5y h' chi,m d3ng sn lm nJi mua bn gnh
cho, gnh bn lu d#n h: mGc nhin nh" ch- cRa mnh. Lc +#u ch.
70

c7ng kh ch.u, ri,t r)i quen. M-i b&n dDt xe +i ph*i len lch mHi ra +"8c
bn ngoi.
Ch. su6t ngy A cJ quan nn quen +"8c ch9 b c3 th khng. Ng";i gi
v6n kh tnh. Ra vo kh kh=n l2i thm )n o nn b c3 b>c b'i hay chCi
ch mDng mo. Bi,t mnh c l-i v c7ng v b c3 lHn tu%i nn cc b cc
c mua bn kia lun nn nh.n. Ki khi b c3 hJi qu l;i hoGc khi h: mua
bn , Pm th c7ng x*y ra +5u khPu.
T6i, b c3 v4a +"8c tPn li!m th tang gia + th5y khch +,n vi,ng. Ch.
tr6 mDt nhn ra cCa m c9 t"Ang mnh b. hoa mDt. B bn bn riu o qu#n
t"Jm t5t dUn +#u +on g)m +R mGt chR nhn cc gnh ch, gnh cho...
T5t c* +9ng tr"Hc quan ti b c3 thDp h"Jng kh5n vi thnh knh th&t s>.
G#n sng, lE ra khu v>c sn chung + bDt +#u huyn no. R)i tr;i sng
hQn vUn ch"a th5y quang gnh no by ra. Khng c mua bn, khng c
nh1ng t5m nilng gi=ng mDc che m"a che nDng, kho*ng sn nh" r'ng hJn
kch th"Hc cRa n.
Ch. ch"a h,t ng2c nhin + th5y ng";i mang bn, k( khing gh, t4 nh
ra sDp x,p gi1a sn. C ai l2 +u, lng gi<ng cRa ch. +, nh1ng ng";i hay
gy chuy!n vHi b c3 cRa ch. v khng t l#n lm ch. kh ch.u. H: gc m't
bn chuy!n m"u sinh +$ r*nh tay gip ch..
Ch. khng bo tin nh"ng vUn c r5t +ng b2n b, ng";i quen tHi chia
bu)n. C ng";i t5m tDc khen nh A trong h(m nh"ng c +"8c ci sn r'ng
ri, thong mt +,n th,. Ch. khng tr* l;i bAi +ang ngh0 +,n +i<u ng b
x"a +$ l2i cho +;i cu ni th&t hay: Ngh0a tC l ngh0a t&n.

Cy vi*t

N=m + ti h:c lHp 7, ch ti t4 BDc vo th=m. Bi,t ti h:c gi/i, qu
ch tGng l m't cy vi,t my Trung Qu6c mu xanh bi$n th&t +Lp. Ti
hnh di!n khoe vHi t3i b2n trong nhm.
Cc b2n tr( by gi; chDc chQng bi,t +"8c m't cy vi,t c lc +ng qu
+,n d";ng no. K l vo nh1ng n=m +#u sau gi*i phng, kinh t, kh
kh=n, hng ha tiu dng khan hi,m. Vi,t my th +#u ngi vi,t hay b. t
hoGc cong vnh, m>c xu6ng khng +<u, lm tay dnh m>c lem lu6c nh"
h:c sinh ti$u h:c. Cn vi,t bi th vi,t lc +"8c lc khng, l7 h:c tr hay
g:i l bt bi b. bt.
71

N=m + ti h:c lHp 7, ch ti t4 BDc vo th=m. Bi,t ti h:c gi/i, qu
ch tGng l m't cy vi,t my Trung Qu6c mu xanh bi$n th&t +Lp. Ti
hnh di!n khoe vHi t3i b2n trong nhm.
Kng m't ci, ngy n:, cy vi,t m ti cPn th&n c5t d"Hi +y cGp bi,n
m5t sau gi; ra chJi. Ti ti,c +,n ch*y c* n"Hc mDt. Sau m't h)i nh6n nho
truy tm, d h/i m khng ra manh m6i, nh/ Lan t% tr"Ang b>c b'i: Ch@
cn cch l xt cGp.
Ci hnh th9c c"Fng b9c 5y chDc c lE ch@ c t3i con nt nh" chng
ti l ngoan ngon nghe theo. T4ng ci cGp +"8c +"a ra v r6t cu'c ti
khng th$ tin vo mDt mnh khi nhn th5y cy vi,t rHt ra t4 h'p bt cRa nh/
Trang. Trang ng)i c2nh ti, r5t dB th"Jng vHi +i mDt to +en, hi<n lnh, t
ni nh"ng ni n=ng r5t nh/ nhL. Chng ti l +i b2n h:c t&p. Trang ci
g?m mGt. Nh/ Lan ln ti,ng :
- Mai tui sE bo co chuy!n ny vHi c chR nhi!m.
K,n lc + Trang mHi ng"Hc mDt, len ln nhn ti, n"Hc mDt vng
quanh: K4ng....
Ti vnh mGt ng +i nJi khc, ng#m +)ng M vHi Lan.
C* tu#n sau Trang khng +i h:c. Qua c gio chR nhi!m, chng ti bi,t
Trang + chuy$n tr";ng. Sau +, ti khng gGp l2i v c7ng khng c tin
t9c g v< Trang. Sau ny, m-i khi nhH l2i chuy!n c7, ti c9 c*m th5y day
d9t, n h&n. Ti + l5y l2i +"8c m't cy vi,t nh"ng t> lm m5t +i<u lHn
hJn th,: m't tnh b2n.

C Nhn

Ci ch,t +,n vHi c qu +'t ng't. Do m't tai n2n giao thng. Ring em
cng suy ngh0 v< c. N,u c khng +,n nh m't +9a h:c tr ngho trong
xm lao +'ng +$ tGng m't b' qu#n o th ch"a chDc tai n2n 5y + x*y ra
cho c.
C ra +i +$ l2i +9a con gi nh/ v6n + thi,u cha gi; +y l2i m5t mL.
C Ji em ph*i lm sao +$ A ci v0nh h?ng no + c vUn bi,t r?ng +ang
c +" h:c tr ngy +m n h&n v + c l#n v lB vHi c.
K t4 lu em c9 t"Ang r?ng ng";i t6t mi mi vDng mGt trn cu'c +;i
ny. C + gi*i cho em m't bi ton kh v< l6i s6ng. VUn cn c nhi<u
ng";i t6t chung quanh ta, + l +p n cRa c .
72

Vi,t nh1ng dng ny thay cho nn nhang t"Ang ni!m +,n c. B' qu#n
o c cho n sE l ph#n th"Ang v gi theo em su6t cu'c +;i. Cng nhn n
em cng nhH ti,t d2y cRa c.
- Cc em c9 s6ng t6t +$ tm h)n +"8c th*nh thJi.
L;i c gi*ng ch"a d9t th m't ti,ng sugt t4 +u + pht ra. M:i nh mDt
trong lHp 7A1 + im lGng.
Ti,t h:c tri qua, gi; ra chJi +,n. C lGng lE b"Hc ra kh/i lHp vHi l"ng
o "Ht +Um m) hi. Em nhn theo m i ng2i.
M5y +9a b2n gi a v< pha em tranh nhau trch mc:
- Sao b2n dm v lB ngDt l;i gi*ng cRa c?
Ci tnh t> i vUn cn +:ng l2i A trong em:
- Tao th5y ng";i no s6ng t6t +<u b. hm oan, +<u ch,t sHm. Tao l
b?ng ch9ng s6ng: nh ngho, qu#n o c7. Ki h:c b. coi khinh nhi<u lc tRi
thn tao mu6n b/ h:c.
M-i l#n +,n ti,t cRa c l em c*m th5y lo lDng b)n ch)n. C9 th, h,t
ngy ny sang ngy khc; h,t tu#n ny sang tu#n khc, n-i lo u c9 +eo
+u%i em. Th r?ng c quA ph2t em m't l#n cho xong. ChQng bi,t tm h)n
c c th*nh thJi khng ch9 ring em mang m't tm tr2ng khDc kho*i hoi
thi.
By gi; th c khng cn n1a nh"ng bi h:c m em ghi nhH su6t +;i l
Hy s6ng t6t +$ tm h)n +"8c th*nh thJi.
TUh HaI

M$t l)n tr m,a

CJn m"a cu6i ma +'t ng't trt xu6ng ngay gi; tan t#m. Ti khng
mang theo o m"a nn nhanh chng t5p xe vo l< +";ng. SuMt cht ti va
vo x< chu6i n"Hng cRa m't ch. +9ng tu%i +ang ko ph"Jng ti!n m"u sinh
cRa mnh st vo trong trnh m"a.
Ch@ kho*nh khDc, m:i ng";i + ph*i chen chc nhau mHi +R ch- +9ng
d"Hi hin m't c=n nh. C n1 sinh lu6ng cu6ng d>ng l2i chi,c xe +2p v4a
b. ng do v'i phng ln l<. Ch@ vi giy +9ng d"Hi m"a c7ng +R lm chi,c
o di trDng c +ang mGc "Ht s7ng. Khi + np +"8c vo mi hin, c b
mHi ng2i ngng nh&n ra b' +)ng ph3c + dnh st vo da.
73

C m chGt chi,c cGp da tr"Hc ng>c, chDc khng v l2nh m nh" ph*n
9ng t> v! tr"Hc bao cGp mDt. Khng t ng";i nhn c r)i quay nhanh
h"Hng khc vHi cht i ng2i. Ch8t c ti,ng c";i khc khch t4 nhm thanh
nin +9ng A gc ngoi lm c b lng tng +,n t'i nghi!p. C do dc nhn
tr;i r)i nhn vo chi,c cGp. C lE c +.nh +'i m"a v< nh nh"ng s8 "Ht
sch vA. M"a vUn nh" trt. Gi qu5t vo hng cy bn +";ng nghe sn s2t.
Ch. bn chu6i n"Hng ny gi; ch=m ch vHi +i +7a gDp trA nh1ng tri
chu6i +ang n"Hng trn v@ than gi; mHi nhn ln. Ch. +*o mDt nh" thi quen
ngh< nghi!p +on xem ai c th$ l khch hng trong lc ny. nh mDt ch.
d4ng l2i khi bDt gGp c b h:c tr co ro trong chi,c o di trDng +ang d#n
m/ng tang v "Ht.
Ch. thong suy ngh0 r)i th tay vo chi,c gi/ +>ng l chu6i n?m k, bn
v rt ra m't chi,c o m"a. Ch. b"Hc +,n +"a cho c b. M't thong ng#n
ng4, c b lDc +#u. Ph*n 9ng t> nhin khi ph*i nh&n m't th9 cRa ng";i xa
l2. B?ng gi:ng ni d9t khot cRa ng";i t4ng tr*i, ch. nghim gi:ng: Em
mGc vo v v< nh ngay, mai +,n ch- ny tr* cho ch. c7ng +"8c.
Nhn theo dng c b h6i h* +2p xe v khu5t d#n A gc +";ng, ti ch8t
ci xu6ng chi,c o khoc mnh +ang mGc r)i nhn l2i ch. bn chu6i n"Hng
vUn bnh th*n ti,p t3c vi!c m"u sinh M"a vUn nh" trt, nh"ng khng
cu6n tri +"8c c*m gic x5u h% +ang b4ng ln.
Li NGUYjN Vk SYN

Qu...

Gia +nh ti bn v=n phng phPm. Ba mL ti l2i l gio vin. M-i n=m
c9 +,n ngy 20-11, (ngy Th#y C) ti l2i ch9ng ki,n ci c*nh nh1ng b
mL +i mua qu cho con.
Cn ba mL ti ch@ nhn r)i c";i, m't n3 c";i xt xa cho cho cch ng";i
ta ch:n nh1ng mn qu +$ tn vinh ng";i th#y, ng";i c d2y con h: nn
ng";i
Nh1ng b mL mua qu cho con. L>a ch:n, tnh ton th&t k0 +$ khng
ph +)ng ti<n v ch. V mn h:c c7ng c mn chnh, mn ph3 v th,
nn th#y c c7ng c ng";i ph3, ng";i chnh
Nh1ng b mL l2i +i mua qu cho con. GGp nhau A cCa hng v bn tn
vHi nhau. S! Nh c + ngho lDm! Mua nh" v&y +"8c r)i, Tr;i +5t,
74

nh th#y + h*? Giu s3, l>a ci qu g cho x9ng +ng ch9. H: g3c gGc
+#u v bDt +#u l>a ch:n qu m4ng cho nh1ng ng";i d2y con ci h: nn
ng";i.
Nh1ng b mL l2i +i mua qu cho con. L>a ch:n c* ngy tr;i. C ng";i
b*o c bn hng gi +2i ci g m nh1ng ng";i khc hay mua +5y. C
ng";i ti,c ti<n, l3c l2i +6ng qu m4ng sinh nh&t hay tn gia, ng";i ta tGng
nhi<u qu, khng xi h,t, r)i +em ra ti!m nh; ng";i bn hng gi h' v
+nh km theo t5m thi!p cRa ngy 20-11.
L2i c nh1ng b mL chQng +i mua qu cho con. Cng vi!c b&n b.u qu!
M th;i bu%i ny l th;i bu%i kinh t, th. tr";ng m! Ngy 20-11 , b mL
mua m't ci phong b r)i mA bp l5y 200.000 b/ vo: Con mang phong
b ny +,n lm qu tGng c. Th?ng b ngJ ngc: V&y c7ng +"8c h*
mL?....
L2i c nh1ng +9a h:c tr ngho khng c ti<n mua qu tGng th#y c.
T6i v< cGm c3i vE v lm nh1ng t5m thi!p ngy ng. Sng mai hi A ven
+";ng nh1ng bng hoa d2i. Th?ng b ng"8ng ngng tr"Hc nh1ng bng
hoa r>c rF v nh1ng mn qu sang tr:ng cRa cc b2n. Nh"ng th#y gio l2i
m@m c";i: Ky l mn qu m th#y quM nh5t!...
V&y mHi hay, c nh1ng gi tr. ch@ c A t5m lng
D_YNG TH` BaO THbY

Th)y gio +,!ng ph-

Minh v cc trN em #()ng ph4

MHi h:c lHp 12 nh"ng c&u h:c tr ngho h:c gi/i nhi<u n=m li<n Chu
Cao Minh (lHp 12/4, x An K9c, huy!n Ba Tri, t@nh B,n Tre) t4ng +9ng
lHp d2y h:c v l ng";i anh trong +2i gia +nh tr( em +";ng ph6 cRa
Trung tm D2y ch1, d2y ngh< cho ng";i khi,m th. B,n Tre.
Trong thn hnh khQng khiu, xanh xao v thi,u =n 5y, lung linh m't "Hc
mJ tu%i 18.Gia +nh mnh tr"Hc +y nhi<u +;i gi1 m' c3 NguyBn Knh
Chi$u. Sau n=m 1979 +"8c chnh quy<n c5p trn 350m2 +5t ti +.nh c" r)i
cho ng"ng cng vi!c gi1 m'. M*nh +5t 350m2 r)i c7ng b. ng";i ta l5n
chi,m ch@ cn trn 200m2. Nhi<u n=m qua gia +nh +i g cCa nhi<u nJi
nh"ng vUn ch"a +"8c gi*i quy,t. MDt cha gi; + m hQn, ng ph*i lm
75

cng vi!c t ai ngh0 ng";i m c th$ lm +"8c: +i mi dao ko, ki,m
20.000-30.000+ m-i ngy nui +2i gia +nh A ci tu%i 66. Tr"Hc +y mnh
nCa bu%i +i h:c, nCa bu%i dDt cha +i lm. By gi; +9a em gi h:c lHp 9
thay mnh dUn cha.
Minh c bn ng";i ch. khng bi,t ch1. Minh th"Jng ch. Hai g#n 40
tu%i m vUn ch"a l5y +"8c t5m ch)ng. Ch. Ba b5t h2nh hJn khi ly thn vHi
ch)ng, bn v s6 nui ba con nh/; ch. T" ph*i +i A +8 t&n Saigon, cn ch.
N=m c ch)ng xa c7ng khng gip +"8c g. Ci ngho c9 mi +eo bm +2i
gia +nh b#n hn, v&y m c=n b!nh ung th" giai +o2n cu6i +ang rt ngDn
cu'c s6ng mL Minh t4ng ngy. ML xanh xao, 6m y,u, cn ci b3ng th
ngy cng phnh to. Minh ni: Tr"Hc +y mL rong ru%i bn v s6 hJn 10
n=m, r)i c=n b!nh nghi!t ng + khng cho b +i n1a.
N=m lHp 7, Minh v4a +i h:c v4a bn v s6, bn h't v.t l'n, chi<u v<
xDn qu#n bDt t4ng con 6c d4a +em ra ch8 bn l5y ti<n mua t&p sch v lo
n)i cJm cng vHi mL. C7ng may, khi h:c n=m lHp 8 Minh +"8c vo Cu
l2c b' tr( em +";ng ph6 (CLBTEKP) t@nh B,n Tre h:c t&p, sinh ho2t. C
NguyBn Th. H"ng cho bi,t: S6ng t2i +y Minh xem m5y +9a tr( m) ci
nh" em, d2y cc em h:c, s6ng ha +)ng, chia s( vHi chng t4ng vin kLo,
gi m tm, hay b5t kX mn qu no cRa nh t4 thi!n. Ti r5t hi lng khi
Minh bi,t san s( n-i b5t h2nh cRa ng";i khc.
H,t ch, +', Minh ph*i r;i CLBTEKP. Ln c5p III +"8c H'i Ng";i m
t@nh gip +F ch- A t2i Trung tm D2y ch1, d2y ngh< B,n Tre. T2i +y
Minh tham gia nhi nui s6ng b*n thn b?ng
vi!c d2y thm. Ban +#u Minh ch2y v2y, g cCa nhi: Mnh l h:c sinh +u dm mA mi!ng yu c#u h:c ph,
m5y +9a hi$u hon c*nh cRa mnh nn h- tr8 15.000 - 20.000 +ng/thng.
T'i nghi!p cc em nh/, chng n lm g c ti<n!. M't ph3 huynh cho
bi,t: T2i +5t B,n Tre ny c lE lHp h:c cRa Minh c m't khng hai. Nhi<u
h:c tr ngho lam l7 c7ng +"8c Minh la vo +y h:c k m kh/i tr*
ti<n. M5y +9a tr( +";ng ph6 r*nh r-i c7ng ch2y sang lHp h:c cRa th#y
Minh.
LHp h:c 5 bu%i/tu#n lc no c7ng sinh +'ng, +#y Dp ti,ng c";i. Ti
th5y m5y +9a nh/ h:c +"8c tnh cRa th#y Minh nn c#n c, kT l"Fng, n=ng
76

+'ng v ham h:c lDm. Cn Minh th c";i bEn lEn: Ni s8 ng";i ta c";i
ch9 m't th;i gian di khng c ch- ph*i t tc mA lHp t2i nh m), v&y m
m5y +9a nh/ vUn khng b/ lHp.
Qung +";ng lm th#y cRa Minh ko di +"8c hai n=m. K#u n=m h:c
mHi ny, Minh +nh chia tay lHp h:c +$ h"Hng +,n "Hc mJ thi +2i h:c
ngnh lu&t. Hi!n Minh s6ng chR y,u b?ng kho*n h:c b%ng 200.000+/thng
do H'i Thi!n nguy!n Vovicare (c) tr8 c5p.
C L Th. MT Trinh - gio vin chR nhi!m lHp 11 cRa Minh - cho bi,t:
M:i cng vi!c cRa lHp Minh +c v"8t kh, ch"a
bao gi; +,n lHp tr hay ngh@ h:c v cH. Ni gi1a ch4ng, c Trinh b&t
khc: C l#n Minh +9ng tr"Hc lHp ni sE ngh@ h:c v mL A nh +ang b!nh
nGng. Thn th$ Minh xanh xao l k,t qu* nh1ng ngy =n m gi, v&y m
vUn l2c quan, trn mi khng bao gi; thi,u vDng n3 c";i.
THANH XUN

Lm thu +. thot ki*p lm thu

K2i l ng";i con th9 ba trong n=m anh ch. em cRa m't gia +nh c cha
th"Jng binh 2/4, mL b!nh t&t, +i l2i kh kh=n A m't mi<n qu heo ht 5p
An Ninh, x L"Jng Phi, huy!n Tri Tn, An Giang. Khng ru'ng +5t, c*
nh dDt du nhau +i lm thu khDp nJi; c l#n sang t&n Campuchia.
Ng";i mL b!nh nh"ng bi,t lm r5t nhi nhR
vHi mnh nh" th, khi c ng";i ku con trai th ngh@ h:c ph3 gia +nh. V
K2i + +i lm m"Hn (ln ni pht rUy, xu6ng ru'ng lm c/ thu . . .) ki,m
+R s6 ti<n nh" m't ngy cng bnh th";ng (15.000 - 20.000 +)ng/ngy)
ch@ +$ gi1 +"8c m't "Hc mJ : t nh5t ph*i h:c xong c5p III ch9 khng lE
lm thu c* +;i.
K2i +&u vo +ng ngnh mnh ch:n A KH An Giang. Ni<m vui ch"a
qua, n-i lo + &p tHi: ch@ nCa thng sau nh&p h:c, K2i + h,t s2ch s6 ti<n
lm thu gom gp +"8c. ML 9a n"Hc mDt : hay l2i v< lm thu m't th;i
gian n1a r)i h:c sau. Ngh0 mi khng ra, K2i mm mi +2p cho h,t qung
+";ng v< qu cch + 75km lm thR t3c xu5t khPu lao +'ng sang Malaysia
77

nh; vo s% th"Jng binh cRa cha. Trong lc +8i k,t qu*, K2i quay l2i
tr";ng vHi n-i kht khao gi*ng +";ng.
M't thng sau, th&t b5t ng;, K2i + +"8c cJ quan xu5t khPu lao +'ng
g:i, hLn ngy ln my bay. B5t ng; hJn, K2i th"a vHi mL v< quy,t tm cRa
mnh khi mL lo con trai khng tm +u ra ti<n =n h:c: Con sE c6 gDng lo
li!u vi!c h:c. V ng";i SV 5y lm +R m:i ngh<: d2y km, ti,p th., ph3c
v3 +m c"Hi, qun =n . . . ch@ +$ gi1 l2i m't "Hc mJ : thot +;i lm thu.
Gia +nh A qu th&t ra c7ng v5t v* khng km. Ngoi hai ng";i em cn
A l2i qu vHi ng";i cha th"Jng binh, mL v ch., em gi K2i +i khDp nJi
lm m"Hn, ch@ +R =n, c n=m khng +R ti<n v< qu =n t,t. N=m +, K2i v<
qu, nhn c*nh nh vDng v( vHi ng";i cha th"Jng binh v hai +9a em
khng c qu#n o mHi mGc t,t, K2i cng nung n5u vHi quy,t tm v s>
ch:n l>a cRa mnh.
Ban ngy tHi lHp, 5g chi. Ni v&y thi nh"ng lm sao c th$ qun +"8c v
+ khng ch@ l tnh c*m m cn l trch nhi!m cRa m't ng";i con trai
trong gia +nh. B2n b K2i k$ chng ti nghe v< chuy!n nh.n =n, nh.n mGc
cRa K2i +$ c th$ t4 s6 ti<n lm thm +"8c 300.000 +)ng m-i thng vUn c
th$ gi ghm 50.000, 100.000 +)ng gCi v< qu.
C hi!u tr"Ang A g#n nh b*o khi ra tr";ng sE gip +F cho v< d2y g#n
nh. Vui lDm v mnh bi,t c9 ma l2nh cu6i n=m nh" th, ny, nh1ng mi$ng
+2n chi,n tranh cn st trong ng";i sE hnh cha d1 lDm! - chng SV ph3c
v3 bn ny m't thong ng;i ln vHi h2nh phc +ang ch; +8i.

PHlM DIjM

T! 1.000 +/ng

Bu%i thi cu6i. Cn 15 pht n1a mHi tHi gi;, c* lHp nh'n nh2o tr"Hc
phng thi. K( c";i ng";i ni, lHp h:c khng +ng lDm nh"ng c7ng +R lm
m*nh sn nh/ trA nn ch&t ch'i.
B-ng m't b2n la ln: ba, ai +nh rJi 1.000 +)ng n. M:i nh mDt +%
d)n v< pha c ti,ng la. Chng lHp ph +9ng c2nh g6c ph"8ng h hCng ch@
78

tay xu6ng n<n xim=ng: N, +y n. LUn trong l cy r3ng v ct b3i l t;
1.000 +)ng c7 kT.
Tr;i, t"Ang g c 1.000 +)ng, Cn c7 x n1a chH, Hi hi, lHp ph
nhGt +i, nhn t"Hng ng gi6ng =n my lDm +... T; ti<n n?m ch/ng chJ v
chQng ai mu6n b. mang ti,ng. B-ng m't c b2n nh/ nhDn len +,n g6c
ph"8ng nhGt t; ti<n ln, phRi s2ch b3i, b/ vo ti o.
Khng kh )n o t> nhin lDng xu6ng cho ti,ng x x#m to nh/ n%i ln.
M't nhm b2n gi tc du-i b0u mi: Nhn nh/ c7ng +u c t! h, khng
ng;..., 1.000 +)ng rch c7ng khng tha... C vi nh mDt th"Jng h2i
di theo b2n gi nhGt ti<n.
Tan bu%i thi. M:i ng";i l3c t3c ra v<. Tr;i +ang chuy$n m"a nn b2n
no c7ng v'i v. Ng";i b2n gi nhGt ti<n d4ng xe, l3c trong ti o ra 1.000
+)ng ban ny, vu6t thQng r)i nhL nhng +Gt vo nn b c3 =n xin ng)i bn
l< +";ng, m@m c";i vHi b r)i v'i v ha vo dng ng";i . . .

Th, con trai g0i m#

Trong +;i ng";i, ai c7ng c quy<n v ai chQng t4ng t nh5t m't l#n
m"u c#u h2nh phc cho ring mnh. ChQng ai c quy<n v c7ng chQng ai
nF ng=n c*n s> m"u c#u h2nh phc cRa ng";i khc. Tuy nhin, +i khi,
h2nh phc +,n vHi ng";i ny l2i chnh l n-i +au vHi k( khc. V th&t +au
lng khi k( khc 5y chnh l nh1ng +9a con . . . Nh1ng b&c ph3 huynh sDp
sCa b"Hc chn ra kh/i ngi nh cRa mnh +$ +i m"u c#u h2nh phc ring
t", xin hy d4ng chn giy lt nghe tm s> cRa m't ng";i con . . .
"Khi ba mL +"a nhau ra ta, con khng hi$u +"8c v sao mL l2i b/ mGc
anh em con cho ba nui d"Fng. Lc + anh em con vUn cn nh/ ch"a +R
nh&n th9c +$ c th$ bi,t +"8c ai +ng ai sai. Ch@ bi,t r?ng t4 nay chng
con khng +"8c s6ng trong vng tay th"Jng yu ch=m sc cRa mL.
Tr*i qua bao n=m thng, anh em con c7ng lHn d#n ln v hi$u hJn
chuy!n ngy x"a do ba k$ l2i. ML + b/ anh em chng con +$ theo m't
ng";i +n ng khc. T4 khi bi,t chuy!n mL ra +i ch@ +$ m"u c#u h2nh
phc khc - +i
nhR vHi lng r?ng ph*i c*m thng, tha th9 cho mL, r?ng mL b/ t3i con v
mL khng +R +i<u ki!n nui chng con, nh"ng v sao mL khng quan tm,
79

khng tHi lui +$ h/i han anh em con l5y m't l#n +$ b +Dp l2i ph#n no
tnh c*m m chng con + m5t mt? D sao chng con vUn l con do mL
+9t ru't +( ra kia m?
C m't l#n tnh c; con gGp mL +i cng vHi m't ng";i +n ng v hai
+9a tr(. Nhn th5y mL ni chuy!n vHi ng";i +n ng + v n +a vHi hai
+9a b con cRa mL m con th5y tRi thn. BAi t4 nh/ +,n gi; anh em con
ch"a bi,t th, no l h2nh phc cRa m't gia +nh sum h:p, c +#y +R ti,ng
c";i cRa cha mL, cRa anh em chng con. V con + khc.
ML bi,t khng + c nh1ng lc con mu6n ch2y +,n mL ch@ +$ +"8c g:i
ti,ng "mL" m b5y lu nay con khao kht nh"ng l2i s8 v khng bi,t mL c
cn nhH +,n chng con khng, c nhn nh&n chng con l con cRa mL
khng? Vng con s8 nh mDt th*n nhin v l2nh lng cRa mL khi nhn con.
Chnh v v&y con khng dm +,n tm mL, bAi cng ngh0 cng +au lng
thm thi.
Anh em con hi!n gi; vUn +ang s6ng trong tnh th"Jng yu +m b:c cRa
ba - m't ng";i r5t hi<n lnh v th"Jng yu con ci. Con c7ng + d?n vGt v
s> ch kO cRa con tr"Hc +y. Ngy 5y khi mL b/ +i nh"ng v con vUn hy
v:ng m't ngy no + mL sE v< nn con + ng=n c*n quy,t li!t m-i khi c
ng";i ph3 n1 no tm +,n vHi ba. Con s8 ba c ng";i ph3 n1 khc sE b/
rJi anh em con v "tri!t +";ng" trA v< cRa mL. ChDc ba con c7ng hi$u
+"8c suy ngh0 5y nn ba + khng +i thm b"Hc n1a, A v&y cho +,n gi;.
Gi; +y, anh em con + lHn th nh1ng n,p nh=n trn trn ba ngy m't
r. T3i con l#n l"8t r;i qu ln tr: h:c t2i thnh ph6, th@nh tho*ng tranh
thR m5y ngy ngh@ lB t,t v< qu th=m ba. M-i l#n gGp ba, con l2i n h&n
ph*i chi ngy 5y con +4ng ng=n c*n th gi; +y ba +u c ph*i s6ng c +Jn
nh" th, ny.
Ngh0 +,n cha bao nhiu th con c7ng ngh0 tHi mL b5y nhiu, d g th
mL c7ng l ng";i sinh ra chng con, trong lng con vUn cn m't gc dnh
cho mL, vUn lun nhH v< mL, vUn mu6n +"8c mL m vo lng m g:i "con
trai cRa mL". Ch@ b5y nhiu thi c7ng +R lm cho con h2nh phc lDm r)i -
ci h2nh phc m con ao "Hc b5y lu.
Con mHi vi,t th" gCi v< qu cho ba, con ch8t ngh0 t2i sao mnh khng
vi,t th" cho mL nh@ v mL vUn lun l mL cRa chng con.

Con cRa mL".

80

Tr1ng khc

ML +"a bn tay gn gu6c vu6t phQng phiu t4ng t; b2c, lPm nhPm
khng thnh ti,ng "500, 1.000, 2.000". Khng kh trong nh b-ng lGng
nh" t;. Lu lu l2i nghe m5y t; b2c nhu nh0 v +m +)ng cDc khE c: vo
nhau khua ln nh1ng ti,ng lo2t xo2t c6 nn.
Thnh lnh, m't ti,ng qut gi&n d1 x to2c b#u khng kh im lGng kh
ch.u:
- Thi +R r)i! Cn +,m tHi +,m lui g n1a! K ni l l- v6n nGng r)i!
B/, dLp! Khng bn bun g n1a h,t, b c nghe khng? H*?
Ba + h,t tu%i lao +'ng, th5t nghi!p m5y thng nay. Tr"Hc gi;, m:i
chi tiu trong gia +nh +<u trng vo m't tay ba, nay ngu)n thu nh&p chnh
+ +'t nhin +9ng phDc, mL lo lDng r2c c* ng";i. C Lan bn +) chin
ngoi ch8 C#u K/ g8i M sang cho mL ci s2p con +$ ki,m thm +)ng ra
+)ng vo. V&y m khi mL kh5p khAi bn tnh vHi ba, ba gi&n d1 qut tho,
ni mL khng quen bn bun lm sao +9ng n%i gi1a ch8 nDng, lm sao bon
chen vHi thin h2 gi*o ho2t gian manh Nh"ng r)i c7ng xui theo mL, khi
m5y +9a con r3t r +n +Py nhau xin ti<n h:c ph.
H)i +#u mL bn tr9ng v.t chin b/ m6i cho m5y qun cJm, tuy ch"a c
l;i nhi<u nh"ng khng b. l- +)ng no. R)i khi ngoi ch8 + quen ch-,
quen ng";i, mL vay ti<n mua thm c*i +$ mu6i d"a, l2i cn l5y t=ng s6
tr9ng v.t ln g5p +i Nh bDt +#u c l2i ti,ng c";i h)n nhin khi l7 con
quy qu#n bn n)i tr9ng nng h%i +$ l't v/
Kng m't ci, cm g bng pht trA l2i. V nh1ng bu%i t6i nGng n< nh"
b1a nay lm l7 con c9 ngJ ngPn l't hoi m5y ci v/ tr9ng khng xong
Khuya. K9a con lHn nghe ti,ng mL trA l"ng, bi,t mL ch"a ngR, n rn
rn xu6ng nh d"Hi l5y ly n"Hc. ML A ngoi ch8 nDng c* ngy, hay kht
n"Hc. N ng2c nhin th5y ci honda "kX nhng" cRa mL + rng bu'c x
d"a c*i cPn th&n, l2i cn c* mH c tht lt lm s[n +$ g:n gng bn r%
tr9ng lu'c. Ng qua ci s&p g-, n th5y m't +6m lCa nh/ c9 ch6c ch6c l2i
r>c ln, m't b' +) c7 mDc s[n trn gh,. N hi$u, ngy mai ba sE cng mL
ra ch8 bn c tht lt chin, v +y l m( tr9ng cu6i cng!
T> d"ng m't gi:t n"Hc rHt xu6ng ci tr9ng lu'c trn tr.a trDng bc. Ci
tr9ng nhn nh" mu6n khc.
KIM THbY TNG .
81

Qu cho con

Tr"Hc ngy khai gi*ng, ti +em gom h,t +6ng t&p sch c7 cRa n=m
ngoi l2i bn. Bao nhiu l sch, t6n khng bi,t bao nhiu ti<n v&y m lc
bn ch* +"8c l bao, mL cho ti lun.
H hCng ti li<n rR l7 b2n +i =n kem.
Trn +";ng v<, ti gGp l2i c mua sch h)i sng. Th5y c ng)i +ng
+ng, b:c b:c, ti t"Ang c chuPn b. +em bn cho nh1ng ng";i mua bun.
Nh"ng khng, l2i g#n hJn ti th5y c +ang cPn th&n r:c t4ng trang gi5y
trDng cn l2i trong nh1ng cu6n t&p ti bn sng nay, cDt xn g:n gng,
+ng l2i thnh nh1ng cu6n t&p mHi. ChDc hQn c c7ng +ang chuPn b. t&p
vA lm qu cho con nhn ngy khai gi*ng.
Lng ti b-ng chng hQn xu6ng! Cu'c s6ng +R +#y khi,n ti ch"a bao
gi; hi$u h,t gi tr. cRa nh1ng mn qu. Nh1ng cu6n t&p + hQn sE l mn
qu M ngh0a nh5t cho con c v c* cho ti - mn qu v< gi tr. cu'c s6ng.
ANH Vk

M# 2i, con + hi.u...

Ti bi,t m't +i<u r?ng, mL ti +ang gi +i T4 nh/, ti lun th5y ti
v mL khng h8p nhau. Ti h;n gi&n v th5y mL c"ng chi<u anh trai v em
t hJn mnh. ML ti chQng bao gi; ni vHi ti nh1ng +i<u ng:t ngo, mL
ti c7ng khng thch nh1ng lM lE b"Hng b@nh cRa ti.
ML ti su6t ngy A ch8, b bn cJm bnh dn cho nh1ng ng";i chA xe
ba gc, nh1ng bc th8 b&n r'n khng th$ v< =n cJm nh Ti + lun
gi&n mL v ti b. cDt xn th;i gian h:c, v ph*i +2p xe ln ch8 rCa nh1ng
ch&u bt +7a to +ng cRa khch. Th@nh tho*ng l2i ci +#u khi gGp vi +9a
b2n quen xng xnh cng b6 mL +i mua sDm Ti gi&n mL, v mL ch@
thch ti h:c ngh< gio, khng mu6n ti theo nghi!p vi,t lch, ti gi&n mL
v t6i no mL c7ng ca cPm khi th5y nh cCa ch"a g:n gng, l7 ch, mo
ch"a +"8c cho =n
Sau m't tai n2n giao thng, mL ti b. ch5n th"Jng c't s6ng v khng
th$ lm vi!c nGng. Lc ny, ti +ang h:c +2i h:c. ML khng mu6n t5t c*
82

gnh nGng d)n ln +)ng l"Jng kT s" cRa b6 nn l2i so2n sCa m't qun cc
nh/ ngay tr"Hc c%ng tr";ng K2i h:c Ki,n trc +$ bun bn. Qun n"Hc
nh/ nh"ng kh +ng sinh vin, cn ti, ti ng2i ng#n m-i khi ph*i ph3 mL
bn hng, bAi qu nhi<u b2n b ti h:c A +, ti + c nh1ng suy ngh0 con
nt v v cng ch kO
M-i sng, mL +i ch8 lo b1a =n cho c* nh. R)i d:n dLp nh cCa, giGt
gi7, r)i ch=m sc b n'i Chi<u +,n, mL l2i chuPn b. +) bn hng. Ci
qun cc nh/ 5y cRa mL trong kM 9c cRa ti lc no c7ng liu xiu. Th ch@
l m't chi,c bn con con v m5y ci gh,, vi ly n"Hc ch, d=m ci kLo
l2c Nh"ng ci qun 5y + nui 3 anh em ti nh1ng ngy h:c +2i h:c. C
m't l#n tr;i m"a, ti l";i bi,ng ph*i +'i m"a +i +n mL, +,n khi ra trB,
th5y xt xa v qun "Ht nhLp, mL ti th l2nh run. Nh"ng mL chQng ni g
c*, v ti c7ng v tm qun chuy!n 5y +i. Sau ny, mL l2i lo cho b ti chu
+o khi b qua +;i, ti th5y cc c ti g:i vo v ni vHi ti r?ng: ML
chu l m't ng";i tuy!t v;i, lc +, ti + im lGng, khng ni v c7ng
khng ci l2i.
By gi;, ti + l&p gia +nh, c con nh/
ML ti thu x,p cng vi!c v ln tu vo Nam ch=m ti su6t 6 thng.
Ky l l#n +#u tin trong +;i mL +i xa m't mnh, m l2i v"8t hJn ngn cy
s6 nh" v&y. By gi;, ti + +R lHn +$ hi$u r?ng mL ti t4ng l m't kT s"
sau khi t6t nghi!p K2i h:c Bch khoa, nh"ng b ngh@ lm v l"Jng cng
ch9c qu th5p, m b ph*i lo cho 3 anh em ti =n h:c. ML ti lm nhi<u
ngh<: khi bn cJm bnh dn, lc l2i theo m5y d ln t&n Ha Bnh bun bn
tri cy; r)i c nh1ng bu%i t6i ma +ng b ng)i n"Hng nh1ng chi,c bDp
n,p thJm ph9c +$ bn cho nh1ng ng";i th" th* +i d2o ph6; r)i bn qun
cc v@a h Cng vi!c no c7ng lm mL v5t v*, l"ng mL cng +i nhi<u, v
+au nh9c m-i khi tri nDng trA tr;i.
M-i l#n ngh0 tHi mL, ti l2i th5y lng +#y ln n-i h% thLn. Ti + ch@
th5y nh1ng +i<u qu t#m th";ng, ti + khng th$ th5y m't tnh c*m bao
la cRa lng mL. Ti + khng th5y r?ng cu'c s6ng nhi<u lo toan qu nn
mL ti khng th$ lun d.u dng, lun ng:t ngo vHi ch)ng, con. Nh1ng
n=m thng nh:c nh?n + lm mL ki!t s9c, mL khng th$ +i b' xa v c't
s6ng qu +au. Ti xa xt khi nghe nh/ em k$, ch@ sang nh d cch nh ti
200 mt thi m mL ph*i ng)i trn xe +2p. Ti + hi$u r5t nhi<u, nh"ng ti
lun x5u h%, tHi m9c ti ch"a bao gi; th nh&n vHi mL nh1ng suy ngh0 cRa
mnh, r?ng con + hi$u mL hJn, khi con 5p R trn tay m't sinh linh b
83

nh/. Con + hi$u s> hy sinh mL dnh cho con, + l s> hy sinh khng +i<u
ki!n cRa ng";i mL. V con c7ng hi$u, mL chQng yu ai hJn trong s6 3 +9a
con c*, v t5t c* chng con +<u l con cRa mL. Con nhH v yu mL nhia. HQn
con hi$u +i<u +.
Con bi,t khng, +6i vHi m con l +9a con m m lo nh5t. Tnh con lc
no c7ng tr( con, nng n*y khng suy tnh tr"Hc sau g c*. DUu cu'c s6ng
c ngho kh hJn n1a th m vUn quy,t lo cho con =n h:c +,n nJi +,n
ch6n. Con h:c +u c thua km ai. N=m +#u tin con khng +&u +2i h:c,
m bi,t con bu)n nhi<u. Nh"ng ng";i ta vUn th";ng ni th5t b2i l mL
cRa thnh cng.
V* l2i, thi ch"a +&u n=m +#u th vUn c th$ lm l2i v + l +'ng l>c +$
lm t6t hJn ph*i khng con? C g +u m con ph*i th5t v:ng. Cu'c +;i
lc no c7ng r'ng mA cCa cho nh1ng ng";i bi,t +9ng d&y khi th5t b2i, v5p
ng. M + khng t l#n v5p vp. M-i l#n nh" v&y m l2i rt ra m't bi h:c
cho mnh v c6 gDng s6ng t6t hJn.
Tuy gi; +y m c7ng khng ph*i l ng";i thnh +2t nh"ng m lun t>
tin r?ng m khng h% thLn. Nhi trong
s2ch, lun v"Jn ln, khng bao gi; th5t v:ng. M mu6n con hy hi$u +i<u
+, +4ng bao gi; g3c ng, r)i khi + con sE bi,t gi tr. cRa thnh cng.
M c nh&n th" con ni v< ng";i yu cRa con. C 5y c v( lJ l khi
bi,t chuy!n con thi rHt. C 5y +&u, con rHt v lJ l vHi con, m bi,t + l
n-i +au cRa con nh"ng con c7ng +4ng qu +au lng v con + nh&n ra tnh
cch cRa c 5y sHm hJn, nh&n ra +ia.
M khng bi,t con c th$ +:c +"8c nh1ng tm s> ny hay khng, nh"ng
m mong con +4ng v nh1ng th5t b2i ban +#u m g3c ng. M tin con trai
cRa m sE +R s9c m2nh, +R tr khn +$ +9ng ln v s6ng t6t.
84

V Si Gn xa l2 +, l#n +#u tin con +,n, m mong con sE khng sa
ng, sE ti,p t3c nui d"Fng "Hc mJ cRa con h:c lm m't bc s0 c9u
ng";i. Con cn nhi!m v3 n1a l truy<n "Hc mJ cho em n1a m. Con
th"Jng m th con ph*i hi$u nh1ng tm s> ny cRa m. M tin A +9a con
m m r5t yu th"Jng, hi v:ng.
Km TH` HInN

R,3u cay, mu4i +i

ng c"Hi ngo2i ti khi b + b"Hc qua m't +;i ch)ng v +ang cng
trn l"ng n=m +9a con thJ.
B?ng ngh0a tnh v b?ng t5m lng cRa ng";i cha, ng mA vng tay bao
b:c, che chA, nui n5ng +n con cho tHi lc tr"Ang thnh v l#n l"8t d>ng
v8 g* ch)ng cho t4ng +9a, +$ r)i l2i trao cho ng m't +n chu. Ti l m't
trong +m chu lt nht +.
ng ch"a bao gi; mGc nguyn b' qu#n o tr4 khi ng +i d> c"Hi h/i
gi- kg v nh1ng ngy cu6i cng trn gi";ng b!nh. ng th";ng mGc chi,c
qu#n lF, mu +5t, l"ng +$ tr#n, d ng +ang +o hay +ang cu6c, +ang gieo
tr)ng, +ang thu ho2ch d"Hi tr;i +Um s"Jng hay nDng nh" lCa +6t. Chi,c o
ng cu'n l2i +$ trn b; rUy c2nh chai r"8u +, u6ng dA. Chi,c o 5y ch@ c
h1u d3ng duy nh5t l chi<u v<, ng tm n thnh ci ti, b:c mH nhn l)ng
chn Cng, tri th l chn vng, tri cJm o chn +/ K9a no nh/ +"8c
ng chia ph#n nhi<u hJn. K9a no khng =n +"8c tri chn th +"8c u6ng
s1a +&u. T6i, ng l3i c3i bn chi,c c6i +, xay nhuyBn +&u xanh, +&u nnh
+ +"8c b ngo2i rang vng. S1a b't thJm ph9c c +9a c7ng ch, +i s1a
mL, khc i @ thu +m.
Km, th5y chu qu5y, b th9c ng c7ng khng ngR +"8c. ng ti,p cRi
cho chi,c b,p un +<u +<u t/a khi. ng c#m chi,c qu2t ch#m b?ng l d4a
ph5t khi bay v< t9 pha. Khi cay lan t/a. Nhi<u con mu-i l;n khi bay
vo ve +8i lc b lJ l m't cht l s xu6ng +Hp vo th.t da tr( nh/. ng t9c
lDm. B/ thm cRi th s8 t3i nh/ khng thA n%i. V mng th chng khng
"ng. Chng quen nh.p vng v ti,ng ru. Th, l ng du-i +i chn tr#n,
m;i m:c. B#y m7i +nh hJi, l&p t9c xm l2i bu vo da th.t kht nDng cRa
ng
85

ng trn mnh, khng nhc nhch r)i ch&m ri, nhL nhng, l5y ngn tay
d bLp t4ng con m't. B lo, c> n>. ng gi s)n s't ch- mu-i cDn s"ng +/,
c";i h< h<: Thy k! tui, miBn sao b vHi s5p nh/ +F mu-i cDn !.
D#n d#n, vi!c bUy mu-i l2 th";ng 5y thnh quen, c7ng quen nh" vi!c
ci cJ th$ trng ki!n t> +< khng vHi r4ng thing n"Hc +'c mu-i mng cRa
ng ch"a t4ng +au b!nh bao gi;.
Th, m ng l2i lm b!nh +'t ng't.
Ba ngy sau, m ti t4 b!nh vi!n, nJi ng +ang h5p h6i vHi hai c=n
b!nh b'c pht cng m't lc: S6t rt c tnh v ung th" gan, trA v<, h6i h*
+"a l7 chu chng ti +,n gGp ng l#n cu6i.
Ch@ c m5y ngy m ng khng cn l ng n1a. Nh" m't thn cy trc
g6c, ng n?m +, b5t +'ng, da vng !ch, mDt khng mA n%i, nhDm
nghi<n
N"Hc mDt ti ch8t tro ra khi nhn th5y trn mu bn chn ng, m't con
mu-i +ang m*i m ht mu
B.N.

Suy ngh5 c"a con: Gi tr6 c"a h7nh phc

Hai n=m li<n gi- ba m con khng v< +"8c, n-i day d9t len l/i s> x5u
h% trong con. Hm qua trA v< ngi lng x"a m:i th9 +<u thay +%i, ch@ c
mL vUn v&y - vUn c +Jn trong ngi nh ny.
Sau khi ba m5t, con n=n n@ mL vo Si Gn vHi con nh"ng mL l2i
khng ch.u. ML b*o nJi +y c t% tin ng b v trn h,t A +y c ba con,
mL + gi khng thch h8p vHi nh.p s6ng + th.. ThDp cho ba nn h"Jng,
nhn mL qu2nh hiu m con n h&n v cng. Cc ch. em con l#n l"8t theo
ch)ng v< x9 l2. Ch. hai th ra BDc, ch. ba theo ch)ng sang n"Hc khc, cn
con l2i l&p nghi!p A mi<n Nam.
Ba mL c* +;i dnh h,t cho cc con, v&y m ch. em con ch"a ch=m sc
+"8c cho ba mL ngy no. Con cn nhH nh" in cu'c s6ng ngy tr"Hc, lc
5y nh mnh cn ngho lDm! C ba mang v<, nh1ng con t"Ji ngon +<u
mang ra ch8 bn, trn mm cJm gia +nh mnh ch@ c m-i d0a rau mu6ng
lu'c v vi con c n3c ch4a l2i +em kho. Ba mL ch@ =n ph#n +#u v x"Jng,
ph#n th.t dnh cho chng con. Cu'c s6ng tuy ngho kh nh"ng lun +#y
Dp ti,ng c";i ph*i khng mL?
86

VHi bao b'n b< lo toan cho cu'c s6ng, con khng th$ v< th=m mL
th";ng xuyn +"8c m ch@ gCi bi,u mL t ti<n - con bi,t ch9, mL khng
c#n nh1ng th9 ny m ci mL c#n l chng con v< th=m mL. Hm nay nhn
l2i tc mL + b2c r5t nhi<u, r)i con ngh0 min man lF mai mL A +y m't
mnh nhF c chuy!n g Ch@ ngh0 +,n +y con l2i s8, t> nhin n"Hc mDt
l2i l=n di trn m.
Nh"ng con khng lm khc +"8c, by gi; con + l&p gia +nh v c c*
b Na n1a th con cng hi$u cng th"Jng ba mL nhi<u hJn. C9 m-i l#n b
Na b!nh, con nhH mL th&t nhi<u, n-i nhH mL lm con quGn thDt Lc 5y
con ch@ bi,t khc, ch@ mong mL tha th9 cho con.
Trn chuy,n xe v< l2i Si Gn con ch8t nh&n ra r?ng ti<n b2c khng l
t5t c*, n khng th$ mua +"8c h2nh phc +ng khng mL? T,t ny con sE
l2i v< th=m mL, ch@ vi thng n1a thi, mL nhH hy ch; con mL nh!
T.T.

R8 xoi.

V4a ra kh/i lHp, nh/ Lan + m;i m:c r5t to: V< phng ngay, tui khao
c* nhm mn ny, tuy!t v;i lun. V< tHi phng, nh/ kh! n! mang ra m't
r% xoi xanh tri no tri n5y to Ji l to.
C* l7 con gi +9a pha n"Hc mDm, +9a g:t v/ xoi, cDt mi,ng... c";i ni
vui v(... Ngoi ch8 n=m nay +"8c ma xoi, nn gi r( <. C* m't r% xoi
nh" v&y m ch@ c 6.000 +)ng thi nghe m5y b)! - nh/ Lan khoe thnh
tch mua xoi cRa mnh.
C* b:n v4a =n v4a bn tn rm r*. Ch@ ring nh/ Vn khng ni ti,ng
no, nh nhL cDn t4ng mi,ng xoi, mGt m7i bu)n hQn... V< cng Vn, ti
h/i: Vn c chuy!n g bu)n h*?. Vn im lGng m't h)i mHi ni l nh,
gi:ng nh" nghLn: C* m't r% xoi nh" v&y ch@ 6.000 +)ng. Khng bi,t
thng sau mL tui l5y ti<n +u chi dng trong nh, gCi tui =n h:c . . ..
Ti s1ng ng";i, ch8t nhH ra nh Vn ch@ c hai mL con. ML Vn A qu
lm ru'ng, lm v";n, chR y,u s6ng nh; m5y cy xoi, cy m&n . . .

Chuy9n v:a h

87

H N'i nh1ng +m m"a cu6i n=m m"a v4a +R l2nh v v4a +R "Ht. KR
+$ lm ng";i ta co ro ng)i np m't gc v@a h =n hng vo lc khuya
khoDt. Ti c7ng c ci th 5y. Khng +i, nh"ng c7ng mu6n ra v@a h ng)i
=n, c6t +$ nghe m5y ch. bn hng tn chuy!n b?ng nh1ng ch5t gi:ng
khng ph*i H N'i x"a.
Ch. bn bn +&u vt mLt bn +Jm vo +0a cho ti, r)i nhn ch- bn cn
l2i suy tnh. B-ng m't chi,c xe hJi sang tr:ng tr; tHi v m't m!nh l!nh
+n b tinh t"Hng c5t ln: "Cn bn khng , cho m't su5t mang v<?". Cu
tr* l;i hJi ch#n ch4, nh"ng d9t khot: "Nh em h,t bn r)i". M't lt sau,
l2i th5y m't ch. bn bnh m d2o g#y g l:t th/m trong +6ng o m"a +2p
xe chA thng mRng +i qua. Ch. bn bn +on +* m;i cho . Nh"ng l m;i
=n, ch9 khng tnh ti<n. Xe con +,n mua khng bn, m +$ dnh cho ch.
+5y. Hai ch. rm r* tr chuy!n, hJi thA ph* khi trDng ln tr;i. No l bn
bun th, no, cn l2i bao nhiu, c b. cng an +u%i khng. No l ma ny
m"a mu'n, "Ht nhLp nh"ng c6 ra ga bn c7ng khng h,t, may m c m5y
ng b*o v! cng ty g:i vo mua h' k(o v< mu'n . . . R)i ch. bn bnh m
l3c thng l5y m't ci bnh m, n?n n m;i ch. bn bn: "Chi,c cu6i cng
+5y, em m;i ch. =n cho em vui". Hai ng";i ph3 n1 m;i nhau, d- dnh
nhau =n nh1ng mn qu cn l2i cu6i cng cRa mnh. Hai ng";i l khch
hng cRa nhau, s( chia cho nhau. Ph"Jng th9c trao +%i hng ho cRa dn
ngho l th, +.
K l b1a t6i +2m b2c v 5m p tnh ng";i nh5t m ti +"8c th5y trong
m't +m H N'i m"a phn . . .
Hu>nh D4ng Nhn

M%t &'ng n( ch)a tr*

Ai t4ng A Tr Vinh, t4ng =n t canh chua bng so +7a n5u c +)ng chDc
khng qun +"8c ci v. ng:t lnh cRa n. Mi thJm cRa bng, cRa con c
r ha quy!n +:ng hoi trong tr nhH, min man m dai dQng lDm.
N=m + n v4a ln m";i + bi,t ph3 mL ch8 hm ch8 sHm. ML b!nh,
n bi,t +i mua bng so +7a t4 v";n ng";i ta +em ra ch8 bn. Xm ch8 hay
g:i +a n l b so +7a.
Ma n"Hc n%i n=m 5y, xm ch8 ngho xn xao khi m't +on SJn Kng
mi v gh qua. Kon c n=m ng";i, m't ng gi, hai ng";i trai tr( v
88

m't c gi tuy!t +Lp. Trong +on cn c m't con kh@ b&n o nhung xanh
r5t ng'. Chi<u chi<u th5y +on mi v ng* l"ng trn s2p ch8, b so +7a
khng kh/i ch2nh lng. H: ti v&y m c kh gi* g +u.
Bu%i diBn cu6i, n bn h,t sHm nn chen vo coi. Coi nCa ch4ng b-ng
nghe ti,ng ci dLp ch8 vang ln. Ng";i lHn tr( con x nhau ch2y. N
khng ch2y +"8c v b. x t, chn sai khHp. N khc. ng gi trong +on
mi v +,n bn h/i han; l5y r"8u thu6c xoa bn chn +au cho n. N vUn
khc: Con m5t m't +)ng ti<n cDt thu6c cho mL r)i.
ng gi g:i ch kh@ con: Rla, con l"8m m't +)ng cRa ch. ny ph*i
khng?. Ni ch"a d9t l;i, ng l5y m't +)ng trong h'p g-, vu6t phQng +"a
cho n. N khng nh&n. Coi nh" ng mua tr"Hc cRa con mH bng so +7a.
Mai m6t v< l2i, ng gh nh con =n t canh chua bng so +7a con n5u
nghe - ng c";i xoa +#u n.
B so +7a lHn ln, +i lm =n xa. V thnh ph6, m-i l#n nh&n th" ch. ni
n"Hc ln l + th<m nh, n l2i gi&t mnh th"Jng ma bng so +7a; nhH n3
c";i 5m p cRa ng gi mi v SJn Kng. Trn con +";ng nh:c nh?n
ki,m s6ng, ng + khng th$ dCng d"ng tr"Hc gi:t n"Hc mDt cRa m't +9a
tr( xa l2 l n ngy x"a; c* ci cch ng gi1 th$ di!n cho n khi mu6n
chia s( m't +)ng c>c nh:c m"u sinh cRa mnh.
M't +)ng ng +Gt mua bng so +7a ngy no +,n gi; n c7ng ch"a
tr* +"8c.
L THY BaO NHI

Mn n3 n tnh.

N-i +au kh% lHn nh5t cRa +;i ng";i l m5t ng";i thn. Ba n=m tr"Hc,
+9a con trai yu qu nh5t - thin th#n b nh/ + r;i b/ ti khi chuPn b. vo
lHp 1, cn ti + hJn 50. M:i hi v:ng, m:i toan tnh + b5t l>c cRa ng";i cha, n-i +au +Hn v s> v trch nhi!m cRa cc bc
s0 v +% vF ni<m tin nJi con ng";i + giy v ti mi khn ngui.
M't th;i gian r5t di khng =n, khng ngR, khng lm vi!c, nhi +9ng ln +$ v"8t qua n-i +au l m't
l#n t nGng hJn khi,n ti d";ng nh" qu. hQn khng th$ no +9ng ln +"8c
n1a.
89

Trong nh1ng lc cng quUn, c r5t nhi sDp
x,p no + hay khng m ngy no c7ng c t nh5t m't sinh vin quanh
quPn bn ti. Khng bao gi; h: +$ ti m't mnh, h: ch@ ng)i yn lGng bn
c2nh ti + ha + trong nhi hi!n di!n lGng lE cRa h: c M ngh0a
nh5t vHi ti trong t't cng cRa c +Jn v n-i +au.
C9 th,, m-i ngy m't cht h: v>c ti d&y, ko ti trA l2i vHi +;i s6ng
v cng vi!c vHi m't thng +i!p thi,t tha: chng em c#n th#y. H: cng ti
+i qua cc th;i khDc nGng n<: 7, 21, 49 v 100 ngy. N-i +au t d2i khi,n
ti khng th$ no nhH +"8c nh1ng khun mGt no + A bn ti trong nh1ng
ngy +, nh"ng cc em + truy<n cho ti s9c m2nh v< lng nhn i v s>
chia s(.
Chnh tnh yu th"Jng cRa cc em + lm th9c t@nh ngh0a v3, trch
nhi!m cRa ng";i th#y trong ti. Cc em lm cho ti hi$u m't +i<u quan
tr:ng l ti ph*i ti,p t3c s6ng v quay trA l2i vHi b3c gi*ng. N,u bung
xui l ti + ph3 lng tin yu cRa cc em.
D n-i +au vUn cn nguyn vLn, nh"ng ti + ti,p t3c cng vi!c cRa
m't ng";i th#y m't cch x9ng +ng. Ch@ c hnh +'ng mHi l ph"Jng
cch t6t nh5t +$ tr* Jn t5t c* m:i ng";i + gip +F mnh m't cch v t".
Nh1ng th, h! h:c tr sau ny khng hi$u t2i sao ti l2i yu gi*ng +";ng v
gDn b vHi sinh vin +,n th,.
MINH QUANG

Hy v;ng t< gnh xi

Sinh ra trong m't gia +nh +ng anh em, lHn ln trn m*nh +5t mi<n
Trung +#y nDng, gi v ct cng nh1ng tr&n bo b5t ng; d1 d'i, t4 nh/ H
+ lm nh1ng cng vi!c cRa ng";i lHn +$ gip b6 mL. C9 nhn +i bn tay
x"Jng x"Jng, sm s2m m th5y th"Jng.
Khi nh&n +"8c gi5y bo nh&p h:c, c* nh ch"a k.p m4ng + lo. Si
Gn +Dt +/, r)i h:c ph Cho nn + m5y n=m kh=n gi r;i qu H T0nh
vo Nam nh&p h:c, H vUn khng ch.u v< nh m A l2i Saigon lm
thm, chDt chiu t4ng +)ng b2c l( +$ trang tr*i cho n=m h:c.
90

Trong b' qu#n o nhn c v( qu ma, t ai c th$ ng; c gi nh/ nhDn
bn xi tr"Hc c%ng Khu ch, xu5t Linh Trung (P. Linh Xun, Q.ThR K9c)
l2i l sinh vin khoa x h'i h:c KH KHXH&NV.
4g sng H d&y n5u xi. 6g ch2y ra c%ng Khu ch, xu5t Linh Trung
+9ng bn. Bn xong l bay v< phng tr: +:c sch tham kh*o, h:c bi,
n5u n"Hng 12g30 xch cGp +i h:c b?ng chi,c xe +2p c tng hay giA
ch9ng. 18g40 l: m: +2p xe ln hai con d6c h:c Anh v=n. T6i v< chong
+n h:c bi, +:c sch, luy!n t4 v>ng +,n 1-2g sng.
M't ngy cRa H c9 t5t b&t nh" th,. M-i ngy H bn +"8c 14-15kg
g2o n,p. Nh"ng d2o h ny b*o v! +u%i d1 qu l2i b. c2nh tranh nn ch@
n5u ch4ng 6-7kg. Ngt nght m-i ngy l;i kho*ng 20.000 - 30.000 +)ng,
H b/ heo +$ dnh d3m cho vi!c =n h:c.
Lc no c7ng t5t b&t, v'i vng nh"ng ch"a bao gi; th5y s> m/i m!t,
bung xui trong nh mDt cRa c sinh vin s6ng xa qu 5y.
MY LZNG

Thin th)n h,2ng

Tr;i cu6i n=m kh l2nh. M't hm, +9a con gi nh/ cRa ti +i h:c v<
nh5t +.nh +i mL ph*i tm cho b?ng +"8c chi,c o len mu h)ng. K l
chi,c o c t cho chu nh"ng v cng cF v mu o + mua nn ti c5t
trong tR.
C#m o trn tay, con gi +i +i l2i l2i v( suy ngh0. Ti th#m ngh0: N,u
giGt, ngm n"Hc x* thJm e sng mai khng kh k.p... Lm sao +y?. R)i
v8 ch)ng ti nhn nhau c";i: con gi bDt +#u bi,t +i!u.
B-ng chu h/i m"8n chai d#u thJm cRa mL, lGng lE x.t nhL vo o.
Sng hm sau, con gi ti b-ng d&y th&t sHm, nh; mL +"a +i h:c sHm hJn
th";ng ngy.
Trn +";ng +i, con gi mHi thR th@: ML cho con tGng b2n ThRy o l2nh
mHi nha. B2n 5y nh ngho, m5y hm nay con th5y b2n 5y mGc o c7 m
cn b. chu't cDn m5y l- n1a; c b2n th:c tay vo m5y ch- rch 5y +$
ph....
V4a tHi c%ng tr";ng th b5t ng; b2n ThRy cRa con gi ti vHi duy nh5t
m't chi,c o +)ng ph3c, co ro v l2nh c7ng +ang +i tHi. D";ng nh" s8 cc
b2n khc th5y nn con gi b*o ti ng4ng xe, chong v'i o mHi cho b2n.
91

Ti lGng lE h,t nhn b ThRy l2i nhn con gi; hai +9a ch=m cht cho nhau:
+9a vu6t ve o, +9a +"a o ln m7i ngCi. Con gi ti li ra m't cht ngDm
b2n, tr#m tr): B2n dB th"Jng qu!.
...Trong lng ti, m't ngy mHi + 5m p hQn v d";ng nh" thin th#n
h"Jng c7ng +ang lan t/a quanh +y.
TRoN TH` HWNG

Duyn c"a L,3m

23 tu%i, hQn ng";i ta sE c nhia vHi nh1ng l6i b"Hc vo +;i.
C m't c gi tu%i 23 5y c7ng + l>a ch:n cng vi!c, hJn th,, m't ni<m
vui: ngy ngy tm +,n nh1ng ng";i gi neo +Jn A cha Di!u Php.
D&y =n cJm b Hai Ji, v4a +nh th9c, c gi v4a +F b c3 ng)i d&y.
C nhL nhng qung tay b c3 qua c% mnh, hai tay m ngang hng b c3
+ g#n 80 tu%i. C3 c v( m!t m/i, +i mDt vUn nhDm nghi<n, tho2t nhn
khng khc ng";i trong gia +nh. V hai n=m qua, nh1ng hnh *nh g#n g7i
nh" th, + chQng cn xa l2 vHi b5t kX ai trong ngi cha nGng tnh ng";i
ny.
MHi + + m5y n=m c +n t,t trong cha cng cc c3. Tr"Hc +, m't
l#n r*nh r-i theo c B*y (c ru't) vo cha chJi, th5y c B*y b&n r'n qu,
h,t ch=m ng";i ny l2i ch2y lo cho ng";i khc nn c chu gi c7ng l=ng
x=ng lm theo. Lm cht xu chuy!n v&y m v< nh c9 th5y nn nao trong
d2.
R)i chQng +8i c B*y rR, m5y l#n sau c t> xin theo. L2 l cng lm
cng th5y yu cc c3 d nhic mnh lDm v b. m5y c3 kh
tnh la oan. C7ng +nh, v ch- c ch:n ton cc c3 cao tu%i, nhi lm +"8c ngay c* sinh ho2t h?ng ngy.
C c3 khi +"8c h/i chuy!n lc no c7ng tr* l;i mnh mHi su tu%i. C c3
v4a =n xong, chn ch"a k.p rCa + ku sao ch"a cho =n.
Nh A qu&n 6, c xin A l2i lun vHi cc c3 +$ ti!n ch=m sc, lc no
r*nh lDm hoGc c ai thay th, c mHi tranh thR gh v< nh. M't ngy cRa c
bDt +#u t4 4g sng b?ng vi!c v! sinh, tDm rCa r)i cho cc c3 =n, sau + +i
d:n phng.
L.ch l v&y nh"ng c hm 10g +m +ang ngon gi5c, c + b. g:i d&y
d:n dLp v c c3 +i v! sinh. M c ph*i th@nh tho*ng g cho cam. 12 c3 c
92

nh&n ch=m sc cng m't ch. n1a th c +,n phn nCa c3 + lUn. M5y l#n
c7ng +.nh b3ng thi khng lm n1a, n'p +Jn +i lm cng nhn cho +F v5t
v*, nh"ng r)i c l2i thi v b/ cc c3 +i khng +nh.
Ng";i nh Ph&t vUn quen dng ch1 duyn +$ ch@ cc m6i quan h!,
nh1ng s> ti,p xc, gGp gF m +i khi ch@ l tnh c;. VHi c gi 5y, +i<u
ny c lE chnh c c7ng chQng th$ lM gi*i +"8c v sao mnh l2i +,n v c
th$ gDn b vHi nJi +y nh" th,.
C lE c7ng bAi nh1ng cu chuy!n +;i cRa 37 ph&n ng";i c + +i l#n
+"8c nghe c9 nu b"Hc chn c A l2i. Nhi<u ng";i c7ng c con chu +5y
nh"ng tr4 l#n mang vo +y gCi h#u nh" ch"a th5y quay l2i bao gi;. Ph#n
nhi<u cc c3 chQng cn nhH n%i mnh A +u, ch@ bi,t sng sHm + th5y ng)i
tr"Hc c%ng cha m h/i g c7ng lDc +#u.
Nn vHi cc c3, t4 lc no r)i c + nh" m't ph#n ru't th.t. C3 b Kha
Th. Gic m m:i ng";i vUn g:i l b Cao, + 72 tu%i v l ng";i t /i cn
l2i ch"a b. lUn tr trong khu v>c dnh ring cho nh1ng ng";i c#n +"8c
ch=m sc +Gc bi!t, ch@ ch&m ri b*o: L2 lDm, nhi<u ng";i kh tnh la hoi
m ch"a bao gi; th5y c% gi&n.
C gi 5y tn NguyBn Th. MT Loan nh"ng A ngi cha Di!u Php
(188 NJ Trang Long, P.13, Q.Bnh Th2nh, TP.HCM) m:i ng";i vUn thn
m&t g:i c vHi ci tn tru m,n: c L"8m!
QUIC LINH

N/i th6t +ng c"a m

G#n T,t, nh" bao nhiu k( xa nh, c9 ho h9c nn nao +nh d5u vo t;
l.ch +,m ng"8c t4ng ngy. V< +,n nh th + p T,t, nh cCa + d:n dLp,
trang hong tinh t"Jm t4 h)i no. K$ trnh cho ta ci c*m gic k( v
d3ng trong cng cu'c chuPn b. T,t nh5t trong nh, m giao nhi!m v3 cao
c*: canh n)i th.t +ng.
Ba sinh ra A mi<n Nam nh"ng ng b l ng";i BDc nn t4 nh/ + trt
nGng lng vHi ci phong v. T,t r5t BDc: th.t n5u +ng. Ch* th, m t4 ngy
l5y ba, m - c con du khc mi<n + cGm c3i theo b n'i h:c lm cho
b?ng +"8c mn ny, th&t ngon, th&t gi6ng.
93

Ta +"8c =n theo ba, r)i ghi<n lc no khng bi,t. T,t nh5t, +i chJi +
+;i, v4a m!t v4a +i, v< tHi nh cDt m't t*ng th.t +ng r)i xDt lt v4a =n.
Ti,p theo + l b&t b,p hm n)i mDm nm m + pha s[n, li hi l3c rau
s6ng, chu6i cht, kh,, d"a leo xDt d:c trong ng=n rau tR l2nh; tranh thR
nhng x5p bnh trng r)I c9 th, m v4a d- yn ci d2 dy v4a c*m thn:
Tr;i Ji l ngon!
Ba m"Ji T,t, m ra ch8 t4 sng sHm l5y cGp gi heo + dGn s[n t4 hm
qua. Ta ham ngR n"Hng, nghe ti,ng +'ng dao +'ng thHt mHi mDt nhDm mDt
mA ng)i d&y, b"Hc xu6ng b,p + th5y m pha xong th.t t4 lc no: x"Jng,
da, n2c
M hay ch&c l"Fi, +ng lE ph*i c thm m't con g gi mHi +ng ki$u
cRa b n'i hay lm ngy x"a, nh"ng thi +nh v&y. T,t by gi; b&n b.u lu
b qu! Hai m con nh; ba v#n ci l +5t trong gc nh ra, +6t than t% ong
(n5u th.t +ng m xi b,p gas ch.u khng th5u). M bDc ci n)i lHn, cho t5t
c* v h#m, r)i l2i t5t t* xch gi/ +i ch8 mua hoa, tri cy sau khi dGn +i
dGn l2i Ng)i canh, n"Hc c2n th chm thm, th5y c b:t n%i ln th hHt +i
nghe con .
Ti b g6i ng)i nhn n)i th.t si ng 3c, c*m gic nh" mnh +ang lm
cng vi!c quan tr:ng nh5t tr#n +;i. M v<, so2n +) trong gi/ ra, quQng cho
ti m5y cR c r6t bi$u t@a hoa, xDt lt r)i x,p vo +y m5y th6 nh>a c9ng
+$ mai m6t trong t*ng th.t +ng c mu +/ cRa hoa c r6t cho +Lp. R)i m
mc th.t nhL nhL, t4 t4 vo th6. K$ +,n khi ngu'i, mGt h-n h8p th.t keo l2i
m't mng mF th cho v tR l2nh.
T,t mi<n Nam lm g c ci rt ng:t cRa x9 BDc +$ n)i th.t +ng l2i
m't cch t> nhin. T4 lc +, c9 nh5p nh/m mA ra mA v ci tR l2nh +$ r)i
sung s"Hng khi th5y t*ng th.t +ng l2i vHi lHp mF trong veo nh" m't th9
+ng s"Jng k di!u.
Mng m't, m d:n th.t +ng. Ba khng ni g, c9 h,t nhn mm cJm
r)i nhn m hoi hoi thay cho ngn l;i c*m Jn tru m,n. H"Jng v. T,t
trong m't mi<n k 9c cRa ba +"8c m s( chia, d.u dng, nguyn vLn
NH ANH

Mu hoa trong n=ng se vng

94

C9 m-i n=m vo +' cu6i thu nJi gc v";n c7, mL th";ng +$ l2i m't
kho*ng +5t tr6ng +$ gieo h2t gi6ng hoa v2n th:.
Ngy ti xa mL +$ ln thnh ph6, mL dUn ra gc v";n ch@ kho*ng +5t
tr6ng, nJi m-i +' cu6i thu mL vUn dnh +$ gieo h2t gi6ng hoa v2n th:.
Ngh0a l +i +u th +i nh"ng m-i ngy t,t vo n=m mHi ph*i v< vHi mL, vHi
nh1ng ngy vng hoa v2n th:.
NhH ngy cn nh/, c9 m-i l#n cha tra h2t gi6ng d:c theo b; ro tre bao
quanh sn l ti ngng t,t, m A qu dn +5t gi)ng x9 "nUu" nh no trn
chi b,p l2i khng c b hoa v2n th: kh +$ l5y gi6ng vHi ma g:i ma.
Hoa +$ +Jm cng ng b, vo ch&u lm ki$ng trang tr trong l;i chc t3ng
khi xun v< th ngoi bnh m9t, mm c- thm hoa v2n th: t/a lan.
N=m +#u tin ti v<, mL +ang cGm c3i gc v";n +$ cDt t@a l lu6ng hoa
v2n th: khi tr;i cn m; s"Jng +,n gi; + hanh hanh nDng vng. Bn c2nh
mL l nh1ng bL chu6i gi ngm n"Hc +$ t"Hc dy cu6n t4ng b v2n th: tr%
n3 x,p ngay ngDn, cht n1a thi ch. ti, anh ti, ch ti sE +,n mang v<
cng ng b. ML hn hoan khi th5y ti trA v< v nh1ng b hoa v2n th: qua
tay ti +$ vo t4ng l: bnh +Gt ln bn th; gia tin.
T,t n=m sau ti nhDn ch. b*o l khng th$ v< +n t,t bn mL. Ti bi,t
mL bu)n, m't mnh l#m l7i bn kho*ng +5t, gc v";n + vng hoa v2n th:
c cht nDng hanh se se l2nh, c t4ng b#y chim thin di v"8t dng sng
bay qua, v=ng vQng ti,ng ni c";i bn b; ro hng xm. Ti bi,t mL
ngng ch; k$ t4 lc l5y trn gc b,p chm hoa gi6ng +em ngm r)i ra gc
v";n +nh lu6ng, m4ng vui khi cy nh m#m, +8i ch; khi t"Hi t4ng +i
gu sng c5t n"Hc sng qu v ngy cng ngng trng khi cy tr% n3 ha
cng mu nDng vng hoa.
ML ti nui cc con d#n tr"Ang thnh +$ v- cnh bay xa, m-i n=m nJi
gc v";n lun vng hoa v2n th: +$ +8i nh1ng +9a con v<. R)i mL c7ng
lGng lE ra +i. Trong m't chi<u cu6i n=m ti trA v< +,n bn kho*ng +5t c
gc v";n vng hoa v2n th: ngy c7. By gi;, ch. ti trA v< mi nh x"a v
+ tr)ng ln v2t +5t 5y nh1ng lu6ng rau xanh n6i li<n v";n c7, ha vo
m't mu xanh cRa dng sng tri trong t9 ma bn c2nh.
Khng mu vng hoa, ch@ cn khi s"Jng b*ng l*ng cu'n dng. Ln
khi 5y, m-i khi ti v< c9 ngF mi tc mL ngy no, v4a s"Jng khi v4a
nh" m't dng sng hoi ni!m c m't con thuy<n nh/ + chA c* +;i ng";i
l mL. M't dng sng hoa vng r'ng ch*y +u ch@ kho*nh +5t nh/ ngy
no. Trong tJ s"Jng khi bi,c 5y, ti vUn mang trong lng m't kho*ng +5t
95

nh/ vng hoa v2n th: m-i n=m vo ma xun v<, c mL, c nh1ng hoi
ni!m c7 cRa nh1ng n=m thng 5u thJ r)i ch&p ch1ng vo +;i + d#n tri +i
trong kO ni!m.
HUpNH THlCH THaO

V,!n +o c"a b-

Nh mnh c m't v";n +o. M-i n=m, nh1ng ngy gip T,t, nhn
nh1ng g6c +o cn l2i trong v";n l bi,t T,t ny vHi nh mnh vui hay
bu)n, sung tc hay +Jn gi*n.
B6 b*o, T,t h2nh phc nh5t cRa b6 l ci T,t +"8c +nh g6c +o x5u
nh5t cRa v";n +$ ch"ng trong nh, v ngh0a l n=m 5y, +o + +"8c bn
h,t. ML v con c thm t5m o mHi, b6 c thm bnh r"8u thJm, v n)i
bnh ch"ng +m 30 sE d#y ln h2nh phc.
365 ngy, b6 quanh quPn vHi v";n +o. B6 t@a l, phun su, cDt chi,t,
u6n cnh. Nh1ng cy +o +R m:i t" th,, +R m:i t#ng, m:i cnh, m:i mu.
M-i cy +o b6 +<u gCi m't M ngh0a, m't l;i nguy!n "Hc may mDn v
thnh cng +$ r)i nh1ng cnh +o 5y khoe sDc trong bao nh nh1ng ngy
T,t +,n xun v<.
N=m nay, b6 c9 trng ch4ng tr;i +5t, th@nh tho*ng l2i thA di, th@nh
tho*ng l2i +"a mDt nhn v";n +o u lo. Th;i ti,t th5t th";ng lm nh1ng
tnh ton v kinh nghi!m lu n=m cRa b6 sai l!ch. V";n +o +i cnh +
khoe hoa, b&t n3, nh1ng vPy r)ng + s#n ln +#y mong "Hc s[n sng cho
nh1ng ngy T,t. Nh"ng h#u h,t, cc cnh +o +<u ci c:c, m#m l ch"a
xanh, nh1ng cnh +o g#y v khQng khiu nh" hng ro.
Nhn mDt b6, bi,t b6 +ang lo nh1ng n3 +o cm khi t4ng t; l.ch +ang
vJi c2n d#n.
B6 Ji, +4ng lo n1a b6! B6 bi,t khng, + bao l#n con mu6n ni vHi b6
r?ng v";n +o ch@ lm cho ngy T,t +Lp hJn, ch9 n khng lm nn ngy
T,t!
NGUYjN TRUNG THU (H N'i)

Bi h;c t< m$t cu$c ph%ng v>n

96

Ti nhn hai anh em v khc. Sau m-i cu'c +;i l m't s6 ph&n. LE ra
ti khng nn k,t lu&n v< m't con ng";i khi ch"a tm hi$u. LE ra ti nn
bi,t nhn nh&n v lDng nghe. Ti ch@ bi,t xin l-i anh. T> h9a sE quay l2i
ch=m sc nhi<u hJn cho em gi anh - nh" m't l;i t2 l-i mu'n mng.
Ngy T,t c&n k<, cng ty ti t% ch9c quyn gp, tGng qu cho nh1ng
gia +nh ngho A qu&n 7. NJi +#u tin ti +,n l m't c=n nh t)i tn d"Hi
chn c#u Tn Thu&n. Em gi nh/ xu, A trong c=n nh nh/ xu.
Khun mGt em +Um n"Hc mDt khi k$ l2i cch +y 6 thng, mL em b. tai
n2n giao thng ph*i n?m b!nh vi!n Ch8 RUy. Gia +nh ph*i bn h,t m:i
th9 +$ lo cho mL m't ngy g#n hai tri!u ti<n thu6c, nh"ng ch@ +"8c 1
thng sau mL qua +;i. Kau +Hn hJn, ba thng sau ba em c7ng b. t xe ch5n
th"Jng s: no n?m hn m A b!nh vi!n Ch8 RUy. Nh cn g gi tr. ph*i
+em bn n6t, ci g bn khng +"8c th n=n n@ ng";i quen c#m c6 gip.
Anh trai em lm cng trnh A C#n ThJ ph*i b/ vi!c v< ch=m ba ngy +m.
Nh"ng ba em c7ng ch@ t)n t2i +"8c A phng ch=m sc +Gc bi!t +"8c 3
tu#n l ra +i, ch@ +"8c m't l#n mA mDt lGng lE nhn hai anh em r)i hn m
su v0nh viBn. Hai anh em ch@ bi,t m nhau khc, trn vai l c* gnh nGng
tinh th#n lUn v&t ch5t.
Ai c7ng rJi n"Hc mDt. M:i ng";i +ang gip em d:n dLp, by +) cng
ln bn th; th anh trai em v< +,n. K l m't thanh nin nh/ con, 6m y,u.
Nhn r5t quen, hnh nh" ti + gGp m't l#n A +u +.
Ng";i thanh nin +,n cho ti v h/i nh" th$ c d.p +$ ni Ch. cn
nhH ti khng? Ti + xin vi!c A cng ty ch. +5y.
Ti sCng s6t khi nhH l2i +8t cng ty c#n tuy$n nhn vin mHi, ti A v.
tr sJ tuy$n. Ng";i th9 10 ph/ng v5n l m't thanh nin nh/ con, 6m y,u,
khoc m't b' +) ngay ngDn nh"ng + b2c mu. Trong b' h) sJ xin vi!c ti
khng th5y c b?ng +2i h:c m ch@ th5y b*ng +i$m cRa n=m h:c cu6i cng,
l thng 10-2000. Ti r5t ng2c nhin v + 5 n=m qua lE no anh ta khng
th$ hon t5t +$ nh&n b?ng t6t nghi!p? Khi ti +"a ra cu h/i trn, anh ta im
lGng, mDt nhn xu6ng.
Khng +8i anh ta tr* l;i, ti ng:t ngo: ChDc anh khng +R kh* n=ng
theo +,n cng? Th;i by gi; nhi<u ng";i h:c 6, 7 n=m tr;i mHi ki,m ra
t5m b?ng. M c ng";i ham chJi b. nh tr";ng c5m hQn lun kia. Anh ta
ng"Hc +i mDt ng2c nhin nhn ti, nh"ng ch"a k.p ni g ti + g:i ng";i
k, ti,p. Anh ta +9ng l2i m't lt nh" tnh ni g, r)i l2i thi lGng lE +i ra.
97

Anh gi*ng gi*i cho ti : Ti + l5y b?ng t6t nghi!p KH, n=n n@ m't
ng";i quen cho vay n=m tri!u +$ lo ti<n thu6c cho ba ti, nh"ng c7ng ch@
thm +"8c c m5y ngy l ng ra +i
Ng";i thanh nin g)ng mnh c6 ng=n dng n"Hc mDt ni ti,p Lc +
ti khng th$ gi*i thch, nh"ng ti khng ph*i l ng";i ham chJi b/ b h:c
hnh nh" ch. ngh0. Ti bi,t h) sJ xin vi!c cRa ti khng h8p l!, l2i tri
ngh<, nh"ng ti c#n m't cng vi!c +$ tr* n8 v lo cho em gi ti, n c7ng
chQng cn ai.
Ti nhn hai anh em v khc. Sau m-i cu'c +;i l m't s6 ph&n. LE ra
ti khng nn k,t lu&n v< m't con ng";i khi ch"a tm hi$u. LE ra ti nn
bi,t nhn nh&n v lDng nghe.
Ti ch@ bi,t xin l-i anh. T> h9a sE quay l2i ch=m sc nhi<u hJn cho em
gi anh - nh" m't l;i t2 l-i mu'n mng.
BaO NGdC

(,3c lm ch6

MHi c m't tu#n m Su th5y mnh lHn hQn. DB nh&n ra nh5t l + bHt
m nheo vHi mL. Su + bi,t ph3 mL nh1ng vi!c nho nh/ n?m trong kh*
n=ng cRa mnh nh" : l5y cho em b ci t, l3c tm trong thng qu#n o ci
kh=n +$ mL lau khun mGt nh/ nh/ xinh xinh cRa em.
Su ngh0 mnh cn c th$ lm +"8c nhi<u vi!c hJn n1a +$ gip mL.
Em b nh/ th&t, n?m g:n trong ci kh=n lng trDng mu6t, c* ngy lc
no c7ng nhDm t.t c* hai mDt chQng thm nhn ch., ch@ lo ngR thi! Su +i
vng vng quanh gi";ng nhn em, khng dm tro ln v s8 em th9c gi5c.
ML khng c dGn +u nha, t> Su bi,t +5y! Th@nh tho*ng em c c>a qu&y,
nh" ch8t th9c gi5c. Nh1ng khi 5y Su c9 +9ng +8i hoi, nhn ch=m ch vo
+i mDt em, mong ch; em he h mDt nhn mnh. Nh"ng r)i em l2i ngR.
Em cn nh/ nn ngR nhi<u, mL b*o Su th, Em ngR +$ mau lHn ln
chJi vHi ch. Su +!. Su th5y th"Jng em qu!
NhH lc mL v4a sinh em. Su nhH nh" in + l vo bu%i sng sHm Su
v4a th9c d&y. Khng nh" m:i hm Su n?m mi trn gi";ng, +8i ba hay mL
vo cho Su ngoDc tay vo c% ko d&y . Hm +, chong t@nh d&y, v4a nhn
th5y ba lui cui gom m5y +) +2c : bnh thuO ny, kh=n , c-men, c c* o
5m cho mL vo ci gi/ xanh xanh +i ch8 cRa mL v nghe ba thng bo r?ng
98

Su c em r)i nha, c mu6n +i th=m em vHi ba khng?, l Su v'i vng
lQng lGng ng)i phDt d&y, t> +'ng x,p g:n l2i g6i m<n cRa mnh, tu't v'i
xu6ng gi";ng, t> +nh r=ng rCa mGt, thay qu#n o m't mnh, xong xui
+u + +9ng c2nh ba ch; +8i. Su mong ch; +"8c nhn th5y em! Ch@ +"8c
nghe mL miu t* em th, ny th, kia m-i l#n Su p st tai vo b3ng mL
nghe ngng, Su ch"a t"Ang t"8ng +"8c h,t .
Su c nhi<u +) chJi lDm, t4 nay ph*i +$ dnh h,t cho em! Bp b ny,
+) hng n)i niu xoong ch*o ny; c* nh1ng h't na +en nhnh b1a gi; Su
+$ dnh l2i +$ chJi quan, chJi n5u n"Hng m Su r5t thch, Su c7ng dnh
cho em lun. , cn m5y s8i dy thun chJi nh*y dy b1a gi; Su thDt +,n
m/i nh4 c* hai ngn chn ci n1a ch9, chDc l em Su sE thch lDm! Nh"ng
bi,t ch4ng no em mHi chJi +"8c nh@, thi c9 c5t A + +$ +8i em v&y !
Su khng thch ai ni l t4 nay mL h,t th"Jng Su m ch@ th"Jng em b.
Em cn nh/ mL ph*i th"Jng em hJn r)i. Su cn mong mL th"Jng em hJn
n1a ka, v Su lHn r)i, t> lo cho mnh +"8c r)i. ML ni C em +$ mai
m6t ph3 ch., +F +#n cho ch. nha!. Nh"ng Su th5y mnh ph*i th"Jng em
tr"Hc +, v em cn b lDm! Em Ji lHn nhanh +$ ch. d2y em +:c ch1, h:c
ht nha, hm qua c gio mHi d2y ch. bi ht mHi hay lDm.
TRoN NGUYjN TUYfT ANH

M#, con v ng,!i gip vi9c

V8 ti sinh chu th9 hai hJn 4 thng. Nh t ng";i nh"ng b&n b.u v
ch&t ch'i, chng ti quy,t +.nh ch@ tm ng";i gip vi!c ban ngy. Cng
vi!c chnh l b, chu v ph3 lo cJm n"Hc.
B gip vi!c cRa gia +nh ti tu%i g#n 60, hJi v3ng v< nh"ng hi<n lnh,
ngay th&t. Quan h! gi1a b vHi v8 ch)ng ti kh +Jn gi*n v tho*i mi,
nh"ng c +i<u l2 l c con gi +#u 7 tu%i cRa chng ti r5t hay d. 9ng
vHi b. Bu%i sng, khi b +,n chng ti cn trn gc, con b + c mGt
d"Hi nh theo di t4ng +'ng tc cRa b. Ch6c ch6c n l2i c=n vGn: T2i
sao b lm th,?. Nh1ng lc + b th";ng im lGng, cn con b th chDp tay
ra sau, lPm bPm trong m)m: R th&t v tch s>!. Chng ti nhDc nhA, n
khng ph*n 9ng, song c v( ng5m ng#m v quy,t li!t hJn.
M't hm, trong khi b +ang cho chu nh/ =n, n +i h:c v<, lun m)m
ku +i v gDt: B lm cho chu bt cJm!. B nh/ nhL: CJm b n5u r)i,
99

chu t> l5y =n hay c6 ch; b, +F lF b1a =n cRa em nh!. Ch@ c th,, con
b + go ln: B l ng";i A, t2i sao l2i bDt chu ch;. B6 mL chu tr* ti<n
+$ b lm th, h*?. Khng hi$u b + ngh0 g, ch@ bi,t khi k$ l2i cu
chuy!n + vHi chng ti, +i mDt b r"ng r"ng.
Ti +.nh mDng con, nh"ng v8 ti can: Em mu6n ngh0 thm v< m:i
chuy!n. Cn g n1a, n,u c9 ti,p t3c th, ny, tm h)n cRa n sE chai l +i
m5t - Ti gDt. V8 ti g&t +#u: Anh ni +ng. Chnh v th, mHi c#n suy
ngh0. V8 ti ni chuy!n vHi b gip vi!c m't lt.
Sng hm sau, b gip vi!c +,n. Con b th9c d&y, rn rn xu6ng nh,
v8 ti lQng lGng b"Hc theo. T4 phng trn, ti nghe ti,ng lch cch mA
c%ng v ti,ng v8 ti vui v(: Chu cho c 2! Hm qua rt th, c ngR +"8c
khng?. K,n gi; =n tr"a, +8i con b ng)i vo mm, v8 ti c#m bt cJm,
quay sang b gip vi!c: Chu m;i c xJi cJm! Chu xin l-i, hm nay
nhic th"Jng yu v lm
l3ng nui con. Cn by gi; b +i lm +$ tm ki,m ni<m vui v dnh d3m
gip con mnh l&p nghi!p: B 5y lm vi!c v con. ML c7ng th,. N,u mL b.
ng";i ta mDng m/, con c bu)n khng?. Con ti im lGng, ch6c ch6c l2i
trA mnh nh" c6 gi5u ti,ng thA di. C v( n b. b5t ng; tr"Hc nh1ng +i<u
mL ni.
Sng ra, khi chng ti cn ngi ngR, con b + xu6ng nh t4 lc no.
B gip vi!c +,n. Ti,ng lch cch mA c%ng. Ti,ng b"Hc chn vo nh v
sau yn lGng l ti,ng th/ th( trong vDt cRa con ti: Chu cho b! T6i qua
b ngR c ngon khng? Chu xin l-i b, t4 nay chu sE khng lm b bu)n
n1a +u b 2!.
H TRANG

Khng v c

Cc em yu quM,
Anh cn nhH r5t r cu chuy!n cRa ba d2y v< php lm ton. K l h)i
anh mHi n=m tu%i, ba bDt +#u d2y lm cc php tnh +Jn gi*n. Cc em hQn
100

bi,t r?ng ba cRa chng ta ch@ c cch d2y theo nh1ng +i<u g#n g7i trong
cu'c s6ng.
M't l#n anh h/i ba: Ba Ji, c ph*i mnh c'ng nhi<u s6 khng l2i th sE
+"8c s6 m't?. Cc em +4ng c";i! Trong +#u c non nHt cRa m't +9a tr(
l&p lu&n r5t +Jn gi*n: hQn l c'ng nhi<u th9 l2i vHi nhau th chDc ph*i +"8c
m't th9 lHn hJn, nhi<u hJn!
N,u chng ta theo +2i s6 m tnh l2i th n,u l5y s6 m l c'ng cho nhau
th k,t qu* cng m, t9c cng +i xa s6 khng hJn. N,u con cRa cc em h/i
nh" th, th cc em sE tr* l;i ra sao? Ba cRa chng ta + tr* l;i r5t +Jn gi*n:
N,u hm nay v.t nh ta khng +( tr9ng no, ngy mai c7ng v&y, ngy
m6t c7ng th,, v&y th con c +"8c tr9ng no khng?. Nghe ba tr* l;i, anh
ra th,, d c hng v2n s6 khng c'ng l2i vHi nhau c7ng khng th$ no
+"8c m't s6 no khc ngoi s6 khng.
LHn ln, anh th5y + l m't tri,t lM su sDc. K l ba + v&n d3ng m't
tri,t lM trong th>c t, cu'c s6ng. K khng r)i th khng th$ no c +"8c!
Cc em yu quM,
Cu'c s6ng ny c7ng v&y thi. Cc em mong m/i mnh sE c +"8c
nh1ng +i<u lHn lao, t6t +Lp trong cu'c s6ng th ph*i tr*i qua nh1ng ci
c nh/ nhGt +#u tin, ch9 khng th$ b-ng nhin m c. Ny nh, em gi,
em + l c gio, th nh1ng ci c +#u tin cRa em l lng say m lm c
gio t4 khi em cn ch"a +i h:c; l qu trnh nhi rn luy!n trnh +', nhn cch cRa m't ng";i gio vin.
Cn em trai, em +ang l cC nhn vi sinh v&t, l k,t qu* cRa nhi nhin trong chm phong lan
d2i hay b3i chu6i sau nh, th&m ch c* b#y nng n:c m-i ma m"a +Gc s!t
A cc v7ng n"Hc; l s> ch.u kh nghin c9u h:c t&p qua hng lo2t th
nghi!m, th>c nghi!m.
Nay mai, cc em c mu6n trA thnh nh1ng ng";i +i su hJn trong l0nh
v>c cRa mnh, cc em c7ng ph*i tch l7y t4 nh1ng ci c + qua v
nh1ng ci sE tHi. K l m't qu trnh di, lin t3c, +i h/i s> n- l>c cao +',
b<n b@.
Anh dGn d cc em c7ng chnh l t> r=n mnh, khng +"8c lJ l trong
cu'c s6ng. Chng ta +9ng l2i t9c l th3t li v th, giHi ny lun v&n +'ng
ti,n v< pha tr"Hc. Anh em chng ta ph*i khng ng4ng ph5n +5u trong h:c
t&p, trong cng tc v trong cc mGt cRa cu'c s6ng, n,u khng mu6n mnh
b. +o th*i.
101

Anh cng nhH cu chuy!n c - khng cRa ba nhi hi sinh cRa ba v mL, nh1ng ng";i + cho chng ta
nh1ng +i<u c +#u tin v gi cRa cu'c +;i!
TRC GIANG

Em b bn ct

Nh" th, l +,n ci T,t th9 ba, d:c +";ng vo ch8 xun K)ng HHi, ti
l2i gGp em ng)i +5y, +ng ch- 5y, hai tay vn v ch&u ct trDng tinh. Em
tn Th*o, 13 tu%i, ci c:c, phong phanh o x6ng, co ro trong gi l2nh bu6t
x"Jng, chi,c nn c;i +Gt bn c2nh, trong + +>ng ci 6ng bJ dng +$ +ong
ct.
Em +,n ch8 r5t sHm, thn ng";i g#y nghing hQn v< m't pha, hai cnh
tay b5u l5y thnh ch&u ct trDng nGng tr0u. Ch:n ch-, em ng)i nh" b5t
+'ng, hai bn tay kho* nhL trn mGt ct. Tr"Hc mGt sau l"ng em, hng t,t
by bn la li!t, hoa qu*, bnh tri, +R sDc mu, ch@ c ring hng t,t em bn
mu trDng.
Hnh nh" + qu nCa bu%i sng, hng trong ch8 bn + gin, ng";i mua
d#n vn, nh"ng ch&u ct tr"Hc mGt em vUn nguyn xi. Hai bn tay g#y cRa
em vUn bnh th*n kho* trn mGt ct. V im lGng, bn nh" khng bn, nh"
+ang ch; +8i. Ti ln la bn c2nh. "Nh em A +u?". LDc +#u. "Ai by cho
em +i bn ct ch8 t,t?". "ML". "ML em +u?". LDc +#u. Ti to ti,ng: "Qu
mnh ton ct, ai cn thi,u g ct m cn +em bn ct. T4 sng tHi gi; ai
mua +u?". Th*o c";i, khng tranh lu&n.
Ti +i m't vng, mua +R hng t,t cho nh mnh r)i quay l2i. Em vUn
ng)i +5y. Ch&u ct trDng vUn nguyn. Chi<u ch8 vn. Cn em, ng)i yn,
ch&u ct vUn nguyn. Th5y ti quay l2i, em c";i r5t t"Ji, b ch&u ct, trt
h,t vo ci bao nh/, +Gt ln xe ti: "Chu tGng ch. R9a l hm nay khng
ai mua". "Th ngy mai bn". " Ngy mai c ct ngy mai ch 2". "Th, th
cho ch gCi ti<n". Con b c";i. "N=m tr=m +)ng m't lon, ch&u ny 20 lon,
n,u ch tr* ti<n th ph*i tr* m";i ngn". "Th m";i ngn +y ny". "Chu
+a. Chu cho ch". "Th, th ch cho chu ti<n, l x n=m mHi c7ng +"8c".
Ti n*y ra M +i theo c b. Th*o khng v< nh m +i thQng ln +@nh ct
trDng. Khi ch@ cn m't mnh Th*o v ti, Th*o b-ng nh" thay +%i hQn tnh
102

n,t, ni huyn thuyn, tr chuy!n, t>a nh" th, giHi cRa nh1ng tri<n ct
trDng ny l cRa ring Th*o. "Ch 2. Ct chu +em bn l ct trn +@nh,
trDng, s2ch. Chu mang ct A +y v<, x6i rCa qua n"Hc, phJi kh, sng s*y,
s2ch tinh mHi +em bn. M-i n=m chu ch@ bn ct c m't tu#n tr"Hc t,t.
ML chu ni, ct ny ng";i ta mua, cho vo l" h"Jng +$ cDm nhang,
thing lDm. Nh"ng r=ng khng ai mua h* ch?".
Ti ni: "Ch + ni r)i, qu mnh ton ct trDng, nh ai c#n cDm
h"Jng th +i l5y ct v< dng, ai +i mua. M sao khng ai mua m chu vUn
+em bn?". Th*o im lGng lu, mHi ni: "Ngy mL chu +i kh/i nh, mL ni,
sau ny n,u c d.p v< qu, mL sE ra ch8 t,t, n,u +$ mL con nh&n ra nhau,
con ch@ c#n ng)i vHi ch&u ct trDng A ch8 l mL nh&n ra...". Gi th%i hn
h3t. Nh1ng +@nh ct trDng tinh bu6t l2nh trong gi rt. Ti co ro ng)i bn
Th*o. "Cha mL chu b/ nhau. ML chu +i kh/i nh lu lDm r)i. Cha chu
ch,t r)i. Chu s6ng b?ng ngh< bn v s6. T,t no chu c7ng +i bn ct +$
tm mL...".
Ti mang chuy!n Th*o k$ vHi m:i ng";i. Hm sau, r5t l2, ch@ trong
ch6c lt, ch&u ct trDng cRa b Th*o bn h,t veo, ng";i ta nghe +)n ct +
thing nn tranh nhau mua. Hm sau n1a c7ng bn h,t veo. Tr( con th5y
v&y +ua nhau l5y ct v< ng)i bn. M't dy hng ct tr"Hc c%ng ch8, ton
nh1ng b gi sn sn tu%i Th*o. Ti +ang vui v Th*o bn +"8c ct l2i tr0u
bu)n v nghe th5y ng";i hng ch8 ni vHi nhau: "Hm qua c ng";i +n
b v< +y tm con gi. Con gi ch. 5y bn ct. Nh"ng nhi<u +9a b bn ct
qu, ch. 5y khng nh&n ra con mnh. V'i vi!c, ch. 5y +i r)i...". Ti khng
dm k$ chuy!n + cho b Th*o. Ho ra v ti, bAi n,u khng bn +"8c ct
th Th*o + gGp mL. Nhn Th*o tung t=ng +i ng"8c ln +@nh ct, ti ch2y
theo.
Khng ng;, trn xa tt +@nh ct kia, m't ng";i +n b +ang +9ng ngng
+8i. Ti tro n"Hc mDt.
(NguyBn Quang Vinh)

H-i h?

Ti vo Saigon sinh s6ng d cch qu nh 70km, nh"ng m't n=m ti
ch@ v< th=m nh +i l#n, v cng vi!c, v h:c hnh con ci, v quan h!
103

R5t nhi<u l#n ti thC nhPm: n,u m't n=m ti v< qu gGp b6 mL hai l#n,
gi* +.nh cha mL gi s6ng d" 10 n=m n1a th c7ng ch@ gGp +"8c 20 l#n thi!
20 l#n! i c l bao D bi,t nh" th, nh"ng ti c9 hLn vHi lng: n=m
sau c6 gDng thu x,p v< nhi<u hJn cht n1a
B5t ng; hay tin ba b!nh, ngh0 l b!nh gi c7ng l tri gi trA tr;i, cao
huy,t p th c7ng th";ng xuyn! No hay khi +,n b!nh vi!n khm, mHi
bi,t r?ng ba ch@ s6ng ngy s6ng thng Tin + lm ch. em ti h6t ho*ng,
s8 r?ng khng k.p bo hi,u, khng k.p th>c hi!n +"8c +i
tnh cho cha? i, cng vi!c hi!n t2i sao m n c9 nh" vng xoy, xoy
mnh vo cho +,n ngF ngng.
Nh1ng ngy A Saigon khm b!nh, c9 p ba A +y +$ con +"8c ph3ng
d"Fng ba d=m ngy, ba l2i c9 thch v< qu nh, m c7ng l i ng2i cho s>
b&n b.u cRa con. Ba y,u r)i khng +i +u +"8c n1a. 9g t6i cng vi!c t2m
xong, h6i h* rR mL +i siu th. chJi +$ c* +;i khng bi,t, m5y ch. em ni n@
mi mL mHi +)ng M +i.
ML khng mua chi h,t, ch@ xin mua ci 5m v< sDc thu6c cho cha. Siu
th. +m sDp h,t gi;, l"a th"a, vDng v(, con gi*i thch cho mL nghe v< c#u
thang cu6n, v< s6 l"8ng ng";i, v< h! th6ng tnh ti<n. ML ti,c nu6i vu vJ:
C#u thang cu6n ng"ng ho2t +'ng r)i u%ng qu! ThuA gi; ch"a bi,t ra sao!
Con b*o h: bn +Dt lDm sao mL th5y +) , nhi<u d1 v&y!
L;i b mL nh qu lm con nghLn ngo h6i h*. Th;i gian cn bao nhiu
+$ con ch=m cha mL nhi<u hJn.
Hl QUYN

Chi c c n cu c a g i a nh t i

Ti +&u +2i h:c vo kho*ng th;i gian gia +nh gGp nhi<u kh kh=n nh5t.
Tuy v&y vi!c h:c cRa ti chQng c g l trA ng2i v ba mL ti s[n sng hi
sinh nhi<u th9 +$ con ci +"8c h:c +,n nJi +,n ch6n.

Gia +nh chng ti khi 5y s6ng trong mi nh l rch nt. M-i khi m"a
xu6ng, n"Hc d't +:ng thnh v7ng trn n<n +5t Pm "Ht. Khch +,n nh
th&m ch khng c +"8c ch- +ng hong +$ ng)i. Nh1ng n=m 1990, ngh<
m'c cRa ba ti d#n d#n trA nn kh s6ng. Ti khng bi,t r v lM do g m
nh1ng chi,c bn, chi,c tR +Lp sDc s*o cRa ba ti (c7ng nh" nhi<u ti!m +)
g- khc) khng cn +"8c "a chu'ng n1a.
104

K c7ng l tnh hnh chung cRa ngh< m'c lc 5y. M't ph#n c th$ v
nh1ng th9 5y khng thch h8p vHi cu'c s6ng kh kh=n cRa ng";i dn lc
b5y gi;, v nh1ng th9 hng t"Jng t> lm b?ng nh>a hay kim lo2i + th&t
s> thay th, +) dng b?ng g-. T4 vai tr ng";i chR m't x"Ang m'c nho
nh/, ba ti th5t nghi!p r5t lu v mi sau ba ti +i lm cng nhn A m't
x"Ang cch nh hJn 30km.
ML ti th ngy cng g#y r'c, kh ho vHi gnh hng rong t4 6 gi; sng
+,n 7, 8 gi; t6i m-i ngy. Ti +"8c h:c +2i h:c t4 nh1ng +)ng ti<n cm
ci mGn +Dng m) hi nh" th,. Chng ti khng ph*i +ang s6ng, m l v&t
l'n vHi cu'c s6ng.
Nh"ng cu'c v&t l'n no c7ng khi,n ng";i ta m/i m!t theo th;i gian.
L#n +, sau b1a cJm, ti r3t r xin 800.000 +)ng +$ +ng h:c ph. ML ti
kn +o thA di. Ba ti +"a mDt nhn ra xa m't cht r)i vui v( b*o: Khi
no con +i sE c, khng c g ph*i lo.
Ti bi,t nh mnh khng c ti<n, nh"ng vUn an tm v x"a nay ba ti +
h9a th khng bao gi; sai hLn. C th$ l ba m"8n A c N=m, ti ngh0 v&y
nn khng suy ngh0, d?n vGt nhi<u n1a. Kng 3 gi; chi<u hm sau, lc ti
chuPn b. trA l2i tr";ng th ba +"a ti<n cho ti: Rng h:c nghe con!.
Ti +n l5y mn ti<n, ti!n l;i h/i: V +u ra v&y ba?. Ba ti c";i hi<n:
Ba bn cy c#n cu... Ba khng c#n n n1a. Ti nhn ln ch- ba ti hay
c5t cy c#n cu, by gi; ch@ cn l2i ci gi +F tr6ng khng, l2nh tanh. MGt
ti nng d#n ln. C ci g dng ln chGn ngang c% h:ng, ti khng thA
+"8c, ng)i ph.ch xu6ng gi";ng, a khc.
ML ti +9ng g#n +5y, im lGng. ML ti khng khc theo ci cch cRa ti.
ML ch@ nhn ti b?ng cGp mDt h;n tRi v ci ngho, r)i ci xu6ng, hai hng
n"Hc mDt t4 t4 ch*y di. R)i mL ti m l5y ti. Ba ti +ang vui v( b-ng trA
nn m5t bnh t0nh, ng v'i v b"Hc ra kh/i nh. V4a lc 5y, b n'i ti gh
th=m, v cng h6t ho*ng tr"Hc c*nh t"8ng tr"Hc mDt. Ti m,u mo: N'i
Ji, ba con bn cy c#n cu r)i, bn +$ con +ng h:c ph. ML ti c7ng bDt
+#u m,u mo. B n'i cau my: Ku ba con v< +y!.
Ti qun k$ r?ng ba ti r5t thch cu c, v cu r5t gi/i. Ngy x"a lc
ki$u c#n cu my cn r5t +Dt ti<n, ba ti + c m't cy thu'c lo2i t6t nh5t.
K l kO ni!m m't th;i sung tc cRa gia +nh ti. Ti cn nhH r5t r m-i
l#n ba +i cu v<, +% ra khng bi,t bao nhiu l c, ,ch.
105

Chng ti khoi tr v- tay ch@ tr/ con ny to, con kia bo m&p. Sau bao
th=ng tr#m, nh1ng mn +) trong nh l#n l"8t ra +i, ch@ c cy c#n cu l A
l2i. Chng ti th4a hi$u ba ti yu qu n nh" th, no. V trong gia +nh,
nh1ng g ba ti yu qu t5t nhin c7ng trA thnh thing ling vHi m:i
ng";i. Th, m...
Cu6i cng b n'i ti b/ ti<n chu'c l2i cy c#n cu 5y ngay trong bu%i
chi<u +$ ti khng khc n1a m an tm +i h:c. Nh"ng ti + khc su6t
+o2n +";ng t4 Long An trA ln Si Gn, khc v th"Jng yu gia +nh, v
tRi ph&n bAi ci ngho, khc +Jn gi*n ch@ v lng n9c nA, khng sao k<m
l2i +"8c.
qt hQn nh1ng ng";i ng)i g#n ti trn chuy,n xe chn n=m tr"Hc + r5t
l5y lm l2 khng hi$u v sao ti c nhic +$ khc lu th&t lu nh"
v&y. Nh1ng gi:t n"Hc mDt + l m't ph#n hnh trang vo +;i cRa ti.
Chi,c c#n cu 5y, cho +,n nay n vUn cn c mGt A nh ti, cng ch9ng
ki,n bi,t bao bu)n vui cRa gia +nh. Ti khng g:i + l cy c#n cu cRa
ba ti n1a, m l cy c#n cu cRa gia +nh ti. Ti yu qu n nh" m't
thnh vin trong gia +nh, n + gip ti c*m nh&n m't cch r r!t nh5t
tnh yu th"Jng su sDc m ba ti dnh cho con, c*m nh&n +"8c s> gDn b
thing ling cRa nh1ng ng";i thn trong cu'c +;i mnh.
SM C]M TUYfN

Ng i phu xe b t c d

Chuy+n ch,ng ki-n . b-n xe bu/t Ng b*y L/ Thi T0
Chi con, v(
bGm tr8n, mGc b) +) dnh +#y sJn v.n 3 t5m vn p +n xe. M't chi,c xch
l tDp v, phu xe l m't ng gi g#y cm, khDc kh%:
- C&u v< +u?
Ng";i thanh nin nhn ng i ng2i:
- V< B Chi$u l&n, ph*i qua C#u Bng, ng lm sao chA n%i ti vHi
m5y t5m vn!
ng gi v4a ho s s3 v4a khPn kho*n:
- K"8c m c&u, ti +2p quen r)i. Khng n%i l5y g =n.
Anh thanh nin cau my lDc +#u:
- Khng n%i +u, +2p qua c#u c n"Hc +9t bng, ng ki,m m6i khc +i,
l>a ai +i mnh khng m chA
106

- By gi; ng";i ta +i xe buMt, xe m. Khi c hng nh" v&y mHi ku
xch l, c&u +i dm ti...

ng gi v4a n=n n@ v4a lo lDng ng ra +";ng, vi chi,c xch l +ang r
ch&m ch&m ch; bDt m6i. Anh thanh nin c7ng ng theo m5y chi,c xe xch
l khc, g"Jng mGt +=m chiu.

B-ng mDt anh sng ln, tay v- b.ch b.ch vo n!m xe:
- K"8c r)i, ng xu6ng xe +i, ng)i ln +y.

ng gi ngJ ngc:
- Y, c&u lm g v&y?

Anh thanh nin c";i ha h*:
- ng ng)i ln v.n m5y t5m vn, +$ ti +2p cho lL. VHi l2i ti m ng)i
+$ ng chA lm sao coi cho +"8c, t%n th: lDm. Yn ch +i, tr"Hc khi lm
th8 m'c ti + +2p xch l m5y n=m r)i, cn ti<n b2c ti tr* +R, khng
thi,u m't cDc.

V&y l ng phu xe ng)i v.n m5y t5m vn p lm khch, anh thanh nin
tht ln yn nh5n bn +2p r5t snh s/i, gi:ng oang oang:
- ng th5y ch"a, xe xch l chuyn nghi!p +y, c9 ng)i +, +4ng lo. ,
m con chu ng +u, sao gi r)i m . . .

Chi,c xch l +i nhanh, gi:ng anh phu xe b5t +Dc d0 nh/ d#n. Nh1ng
ng";i +9ng ch; A tr2m xe buMt bn c2nh ch9ng ki,n c*nh t"8ng th v. +
nhn nhau c";i tRm t@m.
TIfN BNH

Ng i t h y v nh ng t t i n c

Cu6i cng n c7ng +&u +2i h:c. Ng";i +#u tin n mu6n thng bo tin
quan tr:ng 5y khng ph*i l ba hay mL n m l ng";i th#y knh yu cRa
n...
Nh n ngho, l2i +ng anh em, qu n c7ng ngho nn t4 lu chQng c
m5y ai dm ngh0 +,n chuy!n cho con vo +2i h:c. Ba mL n c7ng v&y,
107

ph#n v qu ngho, ph#n l v ngh0 +,n +i<u ki!n cRa con mnh "lm sao
m ch:i vHi ng";i ta"!... Th#y l ng";i duy nh5t Rng h' n, cho n ni<m
tin r?ng "mnh c th$".
Vui m4ng chQng +"8c bao lu, bao nhiu lo lDng trn v< vy l5y n.
N=m n=m tr;i, hng tr=m th9 ti<n nh" b#y ong vo ve trong +#u n.
R)i th#y +,n mang cho n m't l sch, vA m n +on l nh1ng bi h:c
"nhn-lB-ngh0a" cRa th#y, di vo tay n m't gi nh/ m th#y b*o l "b
kp" r)i dGn ch@ lc no kh kh=n nh5t mHi +"8c mA ra. N + khng
"c*nh gic" th4a. Gi "b kp" m lc nh&n t4 tay th#y n + ng; ng8 l
m't x5p nh1ng t; ti<n 10.000+ b:c trong hai lHp nilon c7 kT, nh1ng t; ti<n
+"8c vu6t phQng phiu ph#n nhi<u + nhu nt m n tin r?ng th#y + +$
dnh t4 lu lDm! 900.000+)ng, n c9 mn m nh1ng +)ng 10.000 + c7 m
thm m't gc khng c ai +$ khc.
K hai n=m k$ t4 ci ngy th#y lGn l'i ln Si Gn th=m n, di vo tay
n nh1ng +)ng 10.000 nh:c nh?n r)i l2i v'i v trA v<. Sau + th#y chuy$n
cng tc. Hai n=m, th@nh tho*ng n vUn nh&n +"8c nh1ng +)ng 10.000 cRa
th#y (l2 thay, l2i vo nh1ng lc t"Ang ch4ng nh" n b, tDc nh5t!)... Hai
n=m, n vUn ch"a m't l#n v< th=m th#y. Tr"a, mHi +i h:c v<, mL +i!n ln
bo: "Th#y H. m5t r)i!". N ch@ lDp bDp h/i +"8c ba ch1: "Sao th#y m5t?",
r)i s3p xu6ng khi mL c7ng nghn nghLn A +#u dy bn kia: "Th#y b!nh lu
r)i m khng ai bi,t. Ngy +"a th#y vo vi!n, bc s0 ch3p hnh mHi bi,t
th#y + h" h,t l3c phR ng7 t2ng r)i, ch"a ai k.p +i th=m th th#y +...".
N b/ h,t m:i s> leo ln xe +. Trong ci nng ban tr"a h#m h&p vHi
cJn say xe m!t m/i, n th5y th#y hi<n h&u +,n bn n, di vo +i tay
nng h%i cRa n nh1ng t; 10.000 +)ng l5p lnh... K,n by gi; n mHi +$ M
th5y th#y + xanh xao lDm, bn tay ti hoa kho lo ngy x"a + gn gu6c
ln nhi<u lDm... N ch8t t@nh, n"Hc mDt l2i l=n di trn m, tri tim n go
ln n9c nA: "Th#y Ji... sao khng +8i con v<...!?". V n c9 +inh ninh: n,u
+%i nh1ng +)ng 10.000 kia thnh thu6c, th#y sE s6ng cho +,n khi n k.p
trA v<...
Si Gn thng 10 n=m 2005
TRC NGUYjN

S7a l8i

108

Chuy!n k$ r?ng: C m't ng";i m +i trong +m t6i, tay xch chi,c
+n, +#u +'i ci bnh snh.
M't ng";i +i +";ng trng th5y cho l anh m ny ng6c ngh,ch, li<n
c";i nh2o:
- Ny anh ng6c kia, +6i vHi anh th ban ngy c7ng nh" ban +m. V&y
anh c#m +n +$ lm g?
Ng";i m n t)n +p:
- Kn ny khng ph*i c#n cho ti, nh"ng l2i c#n thi,t +6i vHi anh, +$
trong +m t6i anh khng +3ng vo ti v lm vF ci bnh snh cRa ti.

Ti n9ng c5a...Heo

Cch +y lu lDm r)i, con ng";i mang r5t nhic cRa chng +$ sDp x,p cng vi!c.
Cu'c trDc nghi!m +#u tin l thi ch2y. Ng>a v Heo cng ph5n +5u
ch2y ln tr"Hc. Ng>a ch2y thQng cn Heo th vng qua vch ni tHi khu
r4ng ngR m't gi5c, khi n nghe ti,ng b"Hc chn Ng>a quay v< mHi t4
trong r4ng ch2y ra, cng Ng>a ch2y v< +ch. Con ng";i ngh0 r?ng Heo v
Ng>a +<u ch2y nhanh nh" nhau.
Cu'c thi th9 hai l cy ru'ng, Heo c7ng tham gia. Tru chuyn tm
cy, cn Heo th ng)i trn +5t +nh cn, ton thn dnh +#y bn, ni vHi
Tru: C6 ln, +4ng ph3 lng chR nh + ch=m sc chng ta. Con ng";i
nghe Heo ni, ngh0 r?ng Heo r5t ti n=ng, l2i r5t thnh th>c.
Cu'c thi th9 ba l thi ht, G tr6ng ngPng cao +#u, ti,ng gy v"8t ngn
my. Heo th5y G tr6ng mA mi!ng c7ng mA mi!ng theo. G tr6ng khp
mi!ng, n c7ng khp mi!ng. C6 nhin, trong lc h-n l'n, ng";i ta cho
r?ng Heo ht r5t hay.

Thng qua thi cM v 6n ni, con ng()i cho rFng Heo l m+t con v3t ton
n6ng nn r%t xem tr'ng v yu quL n. Nh(ng b.t tay vo vi2c ng()i ta #7
n cy ru+ng th n ch/y lo/n c& ln; #7 n bo th>c, n l/i l()i bi!ng ng0
g,c; c(Pi n #i ch@, n h%t con ng()i ng xu4ng #%t. By gi) th con
ng()i m$i bi!t Heo chQ c th7 nui #7 6n m thi.

109

Cc b/n thn m!n, l()i bi!ng l()ng g/t, s$m mu+n g c5ng b< pht
hi2n. ChQ c sB thnh thBc, lm #ng v$i b9n ph3n c0a mnh, m$i #(@c
ng()i khc tr'ng d,ng.

Nh!ng ci cy b" #$

M't bi bo v< khoa h:c + t4ng vi,t l2i chuy!n l2 ny: "Trn qu#n
+*o Solomon A pha Nam Thi Bnh D"Jng, ng";i ta c 1 cch chGt cy
r5t l2. N,u 1 ci cy qu lHn v ng";i ta khng th$ dng ru +$ +6n +"8c,
th nh1ng ng";i dn A +y sE "bDt" n ph*i +% b?ng cch ht ln vHi n.
Nh1ng ng";i +6n cy kh/e nh5t vng +"8c coi l c "n=ng l>c +Gc bi!t" sE
lGng lE t3 t&p xung quanh ci cy ngay t4 lc bnh minh, h"Hng mGt vo n
r)i +'t ng't +)ng thanh ht ln to h,t s9c mnh. H: lin ti,p lm th, trong
vng 30 ngy. Ci cy sE ch,t v +% xu6ng. Theo nh1ng ng";i dn b*n
+.a, h: + dng cch ny t4 r5t lu v khng h< th5t b2i".
B2n ngh0 sao? Nh1ng ng";i dn + th&t l2c h&u v ngy thJ. Ht ln
vHi ci cy? ChDc b2n ch"a t4ng nghe tHi m't cch +6n cy l2i "nguyn
thRy" nh" v&y? Th&t t! l h: chQng c m't cng c3 hi!n +2i no, c7ng
chQng c t" duy khoa h:c g c*!
Cn b2n? B2n la l6i ng";i b2n cRa b2n. B2n qut c* ci +)ng h) bo
th9c vo bu%i sng v ci my ht b3i +'t nhin b. h/ng. B2n qut +9a tr(
nh bn c2nh. B2n c7ng t4ng +5m xu6ng bn lm vi!c v +5m vo cCa.
Anh hng xm cRa b2n c7ng th";ng qut ci xe kh khAi +'ng. Khi +i
xem bng +, anh ta c7ng hay qut tr:ng ti. Anh ta qut c* ci my rt
ti<n t> +'ng.
Khng bi,t vi!c la l6i ln nh" th, th c ch g, v nh1ng ci my v
m:i th9 vUn c9 y nh" v&y, khng +'ng t0nh. K vo ci xe th n c7ng vUn
khng khAi +'ng +"8c. V b2n c bi,t nh1ng ng";i dn +*o Solomon +"a
ra lM thuy,t g khng? Nh1ng ci cy l sinh v&t s6ng. Vi!c h: qut tho
nh1ng ci cy lm ch,t linh h)n cRa chng, v chng +% xu6ng.

Nh:ng vin # c>ng c th7 lm b/n gy x(;ng, nh(ng nh:ng l)i ni
l/i c th7 lm tri tim b/n tan vP....

110

:;c v2ng v h"t gi-ng

Ngy x"a c hai +9a tr( +c hi!n +"8c "Hc v:ng"
Tranh lu&n hoi 2 +9a tr( mang theo cu h/i +,n c3 gi, mong tm
nh1ng l;i ch@ b*o.
C3 gi cho m-i +9a tr( m't h2t gi6ng, v b*o:
- Ky l h2t gi6ng r5t quM, ai c th$ ch=m sc n t6t th ng";i + c th$
tm ra con +";ng th>c hi!n "Hc v:ng!
Ni xong c3 gi quay l2i r)i +i khu5t ngay.
Sau + m5y n=m, c3 gi h/i hai +9a tr( v< tnh tr2ng ch=m sc h2t
gi6ng.
K9a tr( th9 nh5t mang ra 1 chi,c h'p +"8c qu5n b?ng dy l3a ni :
- Chu +Gt h2t gi6ng trong chi,c h'p , su6t ngy gi1 n.
Ni r%i n l5y h2t gi6ng ra cho c3 gi xem, th5y r h2t gi6ng nguyn
vLn nh" tr"Hc.
K9a tr( th9 hai mGt m7i xm nDng, hai bn tay n%i chai. N ch@ ra cnh
+)ng mnh mng la vng ph5n khAi ni:
- Chu +em h2t gi6ng xu6ng +5t m-i ngy lo t"Hi n"Hc ch=m sc bn
phn di!t c/ . . . tHi nay n + k,t h2t mHi +#y +)ng.
C3 gi nghe xong m4ng rF ni :
-Cc chu, "Hc v:ng c7ng nh" h2t gi6ng +. Ch@ bi,t kh" kh" gi1 l5y
n th chQng c th$ lHn ln +"8c. Ch@ khi dng m) hi, s9c l>c, t"Hi tDm
vun tr)ng cho n th mHi c th$ bi,n thnh hoa tri, ma mng b'i thu
thi!

Hai m&(i ! La

M't nh diBn thuy,t n%i ti,ng + bDt +#u bu%i ni chuy!n cRa mnh
b?ng cch +"a ra t; gi5y b2c tr. gi 20 + la. Trong gian phng c 200
khn gi*, anh ta c5t ti,ng h/i: "Ai mu6n c t; 20 + la ny?".
Nh1ng bn tay bDt +#u giJ ln. Anh ta ni ti,p: "Ti sE +"a t; 20 + la
cho b2n - nh"ng +i<u +#u tin, hy +$ ti lm vi!c ny!"
Anh ta v nhu t; 20 + la. Sau +, anh ta l2i h/i: ""Cn ai mu6n t;
b2c ny khng?". VUn c nh1ng bn tay +"a ln.
111

"W, vng, n sE nh" th, no n,u ti lm th, ny?" - ni r)i anh ta quQng
n xu6ng sn v giUm giy ln. Sau +, anh ta nhGt t; b2c ln, by gi;
trng n + nhu nt v dJ bPn. "No, ai cn mu6n c t; b2c ny n1a?".
VUn cn nh1ng bn tay +"a ln
"Nh1ng ng";i b2n cRa ti, t5t c* cc b2n ph*i h:c m't bi h:c r5t gi
tr.. Khng c ngh0a g +6i vHi nh1ng vi!c ti lm vHi +)ng ti<n, b2n vUn
mu6n c n bAi v n khng gi*m gi tr.. N vUn c gi tr. l 20 + la.
Nhi<u l#n trong cu'c s6ng cRa chng ta, b2n b. rJi ng, b. "v nhu" v b.
vPn +3c bAi nh1ng quy,t +.nh m chng ta lm v nh1ng hon c*nh +,n
vHi chng ta. Chng ta c*m th5y hnh nh" chng ta trA nn v gi tr.;
nh"ng khng c ngh0a lM g nh1ng g + x*y ra, b2n sE khng bao gi; m5t
+i gi tr. cRa mnh. D th, no +i n1a, b2n c7ng l v gi vHi nh1ng ng";i
yu th"Jng b2n. Gi tr. cRa cu'c s6ng chng ta +"8c quy,t +.nh khng
ph*i do nh1ng g chng ta lm hoGc ng";i m chng ta quen bi,t, m bAi .
. . chng ta l ai.

B/n th3t #=c bi2t - #*ng bao gi) qun #i8u #!"

Chi<c l hon m=

Ngy x"a, c m't v. +2i s" mu6n ch:n m't +! tC lm ng";i n6i di.
M't hm, ng b*o hai +! tC r?ng: Cc con hy ra ngoi v ch:n v< +y
cho ta 1 chi,c l +Lp nh5t, hon mT nh5t.

Hai +! tC vng l;i th#y +i tm l. Thong ch6c, m't ng";i quay v< v
trnh cho +2i s" m't chi,c l khng +"8c +Lp lDm: Th"a th#y, tuy chi,c l
ny khng ph*i l hon mT nh5t nh"ng n l chi,c l hon mT nh5t m con
th5y.

Ng";i kia +i c* ngy tr;i v quay v< vHi 2 bn tay trDng, ng";i + ni
vHi v. +2i s": Th"a th#y, con + tm v th5y r5t nhi lun nghE #!n vi2c
hon mR nh%t nh(ng n!u b/n c> m+t mBc #i tm m khng nhn vo
thBc t!, khng so snh v$i thBc t! th b/n c> ph&i v%t v& #7 r1i tr.ng tay.
Cho #!n m+t ngy no #, b/n m$i pht hi2n rFng: ChQ v mi #i tm m+t
chi!c l hon mR nh%t m b/n # bO qua bi!t bao c; h+i l$n m+t cch
#ng ti!c!
H;n n:a, th> hon mR nh%t c0a con ng()i cu4i cng c #(@c bao
nhiu? Trn #)i ny # x&y ra khng t chuy2n #ng ti!c, # c5ng do m+t
s4 ng()i xa r)i thBc t! #i tm chi!c l hon mR nh%t, coi th()ng cu+c
s4ng #/m b/c. Nh(ng chnh trong cu+c s4ng #/m b/c, v v< # m$i ch%t
ch>a nh:ng #i8u kK di2u v to l$n. Ji8u quan tr'ng l thi #+ c0a b/n nh(
th! no khi #4i di2n v$i n.
Trong cu+c s4ng chng ta, khng nh%t thi!t c> ph&i theo #u9i nh:ng
th> hon mR m chQ c-n bnh tm l/i, t*ng b($c t*ng b($c tm chi!c l m
b/n cho rFng l hon mR nh%t.

Nhn v th0p ton

Theo m't truy!n c% , Nasruddin l hi!n thn cRa nh1ng ng";i +'c thn
kh tnh. Trong m't bu%i tr d" tCu h&u, khi +"8c h/i lM do v sao ng
khng l&p gia +nh, Nasruddin gi*i thch nh" sau " Su6t th;i thanh nin, ti
+ dnh tr:n th;i gian +$ tm ki,m ng";i +n b hon h*o. T2i Cairo, thR
+ cRa Ai C&p , ti + gGp ng";i +n b v4a +Lp, v4a thng minh , vHi +i
mDt +en ng;i nh" h2t -liu, nh"ng ng";i +n b ny l2i khng d.u dng
cht no. Ti +nh b/ Cairo +$ +i Baghdad , thR + Iraq, ti tm th5y ng";i
ph3 n1 v4a +Lp, v4a thng minh, v4a d.u dng, +' l"8ng song nng v ti
khng bao gi; +)ng quan +i$m v< b5t c9 chuy!n g. H,t ng";i ny +,n
ng";i khc, ng";i +"8c +i<u ny l2i thi,u +i<u kia. Ti + t4ng t"Ang
mnh sE khng bao gi; tm +"8c ng";i ph3 n1 lM t"Ang cho cu'c +;i
mnh. Th, r)i, m't hm, ti gGp +"8c nng, ng";i ph3 n1 cu6i cng trong
cu'c tm ki,m cRa ti. Nng k,t h8p t5t c* nh1ng +9c tnh m ti h?ng
mong mu6n. Nng +ng l ng";i hon h*o, nh"ng cu6i cng ti +nh ph*i
s6ng +'c thn su6t +;i v ng";i ph3 n1 5y c7ng +ang +i tm m't ng";i +n
ng lM t"Ang m d"Hi mDt nng, ti l ng";i +n ng cn qu nhi<u thi,u
st "
113

Ng()i #n ng #+c thn trong cu chuyn trn #y # qun m+t trong
nh:ng quy lu3t c; b&n c0a cu+c s4ng l lu3t thch nghi . Thay v b.t ng()i
khc v cu+c s4ng ph&i thch nghi v$i chng ta, chnh chng ta ph&i tm
cch thch nghi v$i cu+c s4ng v ng()i khc .

Tm lL thng th()ng c0a con ng()i l #i hOi ng()i khc h;n l #i
hOi chnh b&n thn mnh . Chng ta #i hOi ng()i khc ph&i th! ny , th!
kia nh(ng chnh chng ta qun rFng chng ta ch(a lm #(@c nh:ng #i8u
m ng()i khc trng ch) n;i chng ta.

Socrates v chuy>n ng?i l *i mch

Socrates l m't nh tri,t h:c Hy L2p c% +2i (tr"Hc Cng Nguyn).
Ngy kia, c ngu;i hng xm +,n gGp Socrates.
"Ny ng Socrates Ji, ng c nghe chuy!n ny ch"a?"
"Khoan +!" -Socrates ngDt l;i ng";i hng xm- "Anh c chDc r?ng t5t
c* nh1ng g anh sDp k$ cho ti + th&t khng?"
"W... c7ng khng chDc n1a. Ti ch@ nghe ng";i ta k$ l2i thi."
"Th, , V&y chng ta khng c#n quan tm +,n n tr4 phi n l m't
chuy!n t6t. K c ph*i l m't chuy!n t6t khng?"- Socrates h/i.
" khng, khng t6t. Ky l m't chuy!n x5u."
"Ch, anh c ngh0 ti c#n ph*i bi,t chuy!n 5y +$ gip ng=n ng4a nh1ng
+ic c7ng khng c#n lDm,"- Ng";i hng xm tr* l;i.
"T6t lDm,"- Socrates k,t lu&n - "V&y th chng ta hy qun n +i, b2n
nh. Cn c v s6 chuy!n +ng gi hJn trong +;i s6ng. Chng ta khng
th$ m5t cng b&n tm tHi nh1ng chuy!n t#m pho, nh1ng chuy!n v4a
khng +ng, v4a khng t6t, v4a khng c#n thi,t cho ai."

Nh@ng hn sAi

C ba chng kg m +i qua sa m2c. M't hm, tr;i v4a s&p t6i, ba chng
c7ng v4a +,n m't b; sng kh c2n. B-ng ch6c trong +m t6i c m't ti,ng
ni b m&t vang ln: "Hy d4ng b"Hc l2i". C* ba +a, b"Hc xu6ng lng sng, nhGt
l5y m-i ng";i m't nDm s/i b/ vo ti r)i hy +i". C* ba cng lm theo l;i
d2y. Ti,ng ni l2i ti,p: "Hay lDm, cc ng";i + lm theo l;i ta. Ngy mai
cc ng";i v4a vui s"Hng m c7ng sE v4a bu)n b". Ba chng kg m ngJ
ngc nhn nhau v ln ng>a rong ru%i.

Khi mGt tr;i v4a l d2ng, ba chng mc ti ra th nh1ng hn s/i + bi,n
thnh nh1ng vin kim c"Jng ng;i sng. V +ng nh" ti,ng ni b m&t +
mch b*o, c* ba +c m chng ta #ang thu nh=t
trong cu+c s4ng. Hm nay chng ta mu4n thu bao nhiu c5ng #(@c, khi
chng ta cn trN. Nh(ng sau ny nh:ng ki!n th>c %y s" c gi tr< v song,
trC thnh nh:ng h/t kim c(;ng trong #)i s4ng c0a mIi chng ta. V th!
hy dng th gi) quL bu c0a tu9i trN #7 h'c hOi, #7 sau ny chng ta
khng ph&i nu4i ti!c nh( ba chng kS m ni trn.

Nh@ng bi h2c lm ng&+i t-t!
H2c cch quan tm *<n m8i ng&+i bn mnh

Chuy!n k$ r?ng, trong m't tr";ng h:c danh ti,ng dnh cho cc n1 sinh
+ng yu, cc c gi +<u tho*i mi tr* l;i c*c cu h/i trong m't kX thi trDc
nghi!m. Ch@ tHi cu h/i cu6i cng: hy cho bi,t tn ng";i lao cng trong
tr";ng chng ta? th cc c gi lGng thinh. Ai c7ng nhH trong tr";ng c
m't bc lao cng n1, ai c7ng miu t* +"8c vc ng";i, hnh dng cRa bc
5y nh"ng khng ai g:i tn bc 5y bao gi;. Th#y gio + ni r?ng: trong
cu'c s6ng, r)i cc em sE gGp r5t nhi<u ng";i n1a, m-i ng";i +<u r5t quan
tr:ng +6i vHi em, r5t +ng cho cc em quan tm. Ch@ c#n m't n3 c";i m@m
hoGc m't cu cho, v&y l cc em + c th$ quan tm tHi t5t c* nh1ng
ng";i +ng m,n.

Ty th+i ty n(i gip *' ng&+i khc
115

Tr;i m"a t#m t, m't ng";i ph3 n1 lHn tu%i "Ht +#m n"Hc, +9ng bn
+";ng cao t6c, mong gGp ai + t6t b3ng cho +i nh;. Bao nhiu xe ch2y qua
ch2y l2i, chQng xe no +- l2i. H: s8 lF vi!c cRa mnh, hoGc h: s8 v"Hng
vo m't tr l4a +*o. \ang lc ng";i ph3 n1 th5t v:ng th m't chi,c xe
d4ng l2i. M't c gi b"Hc xu6ng gip +"a b tHi tr2m sCa ch1a khPn c5p
xe, r)i n c#n +"a b cng xe tr3c quay l2i ch- xe h/ng. Tr"Hc khi chia
tay, b m't m>c h/i +.a ch@ cRa c. M't tu#n sau, c gi kinh ng2c nh&n
+"8c m't chi,c ti vi mu cao c5p, trn mGt thng +>ng c dn m't t5m
card - visite sang tr:ng, n'i dung l c*m Jn s> gip +F cRa c hm m"a
gi, nh; +, b + k.p gGp mGt l#n cu6i ng";i ch)ng xa cch lu ngy.

Mi<ng m?i nguy hiBm

Ch"Jng trnh th, giHi loi v&t cRa National Geographic c chi,u m't
+o2n phim ngDn v< cch nh1ng con chim +2i bng s=n bDt c A nh1ng ao
h). Tuy bay r5t cao trn tr;i, nh"ng vHi +i mDt r5t sDc chng c th$ thM
nh1ng con c +ang bJi A pha d"Hi. V khi + "ch5m" m't con m)i, chng
li<n x,p cnh l2i v chi thQng xu6ng mGt n"Hc vHi t6c +' hon 70km/gi;.
Khi tHi mGt h), chng gi"Jng xo mng vu6t ra ch'p l5y con m)i v bay
vo b;.
Trong ch"Jng trnh +Gc bi!t cRa bu%i t6i hm + + chi,u m't c*nh r5t
khc th";ng. M't con +2i bng chi xu6ng v ch'p +"8c m't con c b?ng
mng vu6t cRa n. Th, nh"ng con c l2i r5t to, c lE ngoi d> tnh cRa con
+2i bng. Khi n bDt +#u bay vo b;, b2n c th$ th5y r s> c=ng thQng trn
v( mGt cRa n. N bi,t sE khng +R s9c +$ v4a bay v4a quDp con c + vo
b;, th, l n quy,t +.nh th* con m)i xu6ng. Th, nh"ng nh1ng mng vu6t
cRa n + b5u qu chGt vo con m)i nn gi; +y khng th$ th* ra. N vng
vUy nh"ng v v:ng. Con +2i bng t4 t4 chm xu6ng n"Hc v ch,t v . . .
khng th$ thot kh/i con m)i cRa n!

Nhi8u lc trong cu+c s4ng chng ta c5ng g=p ph&i nh:ng "mi!ng m1i"
nguy hi7m nh( v3y. Chng ta c c&m gic b%t kK lc no mnh #8u c th7
th& n ra, nh(ng chnh lc # l/i hi7u rFng gi) #y khng ph&i l chng ta
ch+p l%y n m chnh n #ang ch+p l%y mnh. Hy c&nh gic v$i nh:ng
"mi!ng m1i nguy hi7m" #. Nhi8u ng()i nghE rFng b%t kK lc no mnh
116

thch, mnh #8u c th7 bO. Th! nh(ng h3u qu& th()ng r%t #ng ti!c. H' #
b< chnh nh:ng th> # bm ch=t l%y v gi!t ch!t cu+c #)i c0a h'.
B/n c nghE Ti8n b/c l m+t trong nh:ng mn m1i nguy hi7m trn
#)i ny khng?

Con b&;m

M't ng";i n: tm th5y m't ci kn cRa con b"Hm . Anh ta nh&n th5y
ci kn ny bDt +#u +"8c cDn rch, su b"Hm bDt +#u b ra. Quan st m't
h)i lu, anh th5y con su b"Hm c6 h,t s9c lch thn mnh qua l- h%ng m
khng +"8c. R)i con su c v( rng h,t s9c m khng l:t ra n%i v n?m im
nh" ch.u thua. K'ng lng th"Jng, ng";i n: mu6n gip con su b"Hm, anh
ta l5y m7i ko nh/ cDt v,t rch cRa ci kn +$ su b"Hm ta vu8t ra ngoi dB
dng. Sau khi su b"Hm ra kh/i kn, th thn hnh lHn ra nh"ng +i cnh
th l2i nh/. Ng";i n: c6 ch; xem con b"Hm c th$ pht tri$n thm ra
khng? mong r?ng +i cnh kia c th$ nA r'ng thm +$ +R s9c bay +i.
Than i! v ch! con b"Hm + b. tr:n +;i tn t&t, l l,t vHi chi,c cnh
nh/ b khng th$ bay +i +"8c.
Ng";i n: v lng th"Jng m h5p t5p lm h/ng cu'c +;i con b"Hm.
Anh khng bi,t l lu&t t2o ha bDt bu'c con su b"Hm ph*i t> ph5n +5u +$
v"8t ra kh/i l- nh/ cRa ci kn. Trong lc ph5n +5u +, huy,t m2ch sE
+"8c lun l"u t4 thn mnh cho +,n +i cnh v sau khi v"8t ra kh/i chi,c
kn, b"Hm ta mHi c +R s9c vuJn +i cnh lHn ra m bay b%ng.

S>c ph%n #%u c5ng r%t c-n thi!t cho #)i s4ng chng ta v3y.
N!u cu+c #)i khng c nh:ng trC ng/i th chng ta s" b< b/i li2t nh(
con b($m ki/ Chng ta khng c #0 s>c #7 bay b9ng. Tr($c nh:ng th6ng
tr-m th! sB, chng ta ph&i c #0 tr ph%n #%u ng h-u v(;n ln trong cu+c
s4ng.
Chng ta s" c s>c d5ng mnh, v cu+c #)i c nh:ng trC ng/i khi!n
chng ta ph&i #%u tranh.
Chng ta s" c tr tu2, v cu+c #)i c nh:ng v%n #8 nan gi&i khi!n
chng ta ph&i gi&i quy!t.
Chng ta s" c can #&m, v cu+c #)i c nh:ng chng gai nguy hi7m
khi!n chng ta ph&i v(@t qua.
117

Chng ta s" c lng t* bi, v cu+c #)i c nh:ng kN b%t h/nh #7 cho
chng ta gip #P.
Chng ta s" c th<nh v(@ng, v cu+c #)i t/o ra nh:ng tr c v b.p th<t
khi!n chng ta ph&i v3n d,ng.
Cc b/n c th%y #ng khng ?

C R-t, TrCng v C Ph ???

M't ng";i ph3 n1 tr( +i v< nh mL, than vn vHi mL v< nh1ng kh
kh=n trong cu'c s6ng hi!n t2i cRa mnh. C khng bi,t sE ph*i lm g v
mu6n t4 b/ t5t c*. C c*m th5y m!t l* v ph*i +6i ph vHi m:i th9, c9 vi!c
ny v4a gi*i quy,t xong th l2i c vi!c khc pht sinh ngay l&p t9c. ML cRa
c bn dUn c vo b,p. B +% +#y n"Hc vo 3 ci 5m. R)i b cho c r6t vo
ci 5m th9 nh5t, tr9ng vo 5m th9 hai, v h2t c ph vo 5m cu6i cng. Sau
+ b bDc 3 5m ln b,p +un si m khng ni l;i no. Kho*ng 20 pht sau,
b tDt b,p v l#n l"8t mc t4ng lo2i ra t. Quay l2i con gi, b h/i: "Hy
ni cho mL nghe con + th5y nh1ng g?"
"C r6t, tr9ng v c ph". C tr* l;i.
B b*o c hy ti,p xc g#n hJn v cho bi,t c*m gic. C lm theo v
th5y c r6t r5t m<m. C l5y m't qu* tr9ng, +&p v bc v/, sau lHp v/ c9ng,
tr9ng + +ng +Gc l2i. Cu6i cng c nh5p m't t c ph, mi v. cRa n th&t
thJm ngon dB ch.u.
C h/i mL: "V5n +< l nh" th, no v&y mL?".
ML c mHi t4 t6n gi*i thch r?ng, m:i v&t +<u ph*i +6i mGt vHi nh1ng
tai ho2 - chQng h2n nh" n"Hc si - nh"ng m:i v&t +<u c nh1ng cch ph*n
9ng hon ton khc nhau.
C r6t t4 d2ng c9ng nh"ng sau khi lu'c trong n"Hc si th n m<m
nhun v trA nn y,u +u6i.
Trong khi tr9ng r5t m/ng manh dB vF nh; vo v/ b:c ngoi +$ b*o v!
lHp ch5t l/ng bn trong. Nh"ng sau khi lu'c trong n"Hc, lHp ch5t l/ng bn
trong +ng +Gc v c9ng l2i.
Ch@ c c ph l +Gc bi!t, chng + lm thay +%i mi v. cRa n"Hc. "V&y
con sE l lo2i no?" - b h/i con gi - "Khi con gGp nh1ng +ing r.n nh(ng khi g=p nIi #au v tai
ho/ th trC nn m8m y!u, #nh m%t s>c m/nh c0a mnh?
Li2u b/n c gi4ng nh( qu& tr>ng c m+t tri tim y!u m8m, m+t tm h1n
nh/y c&m, mong manh nh(ng khi chng nh.c d vO b'c ngoi khng thay #9i? Hay b/n gi4ng nh:ng
h/t c ph # lm thay #9i mi v< c0a n($c nng, thay #9i hon c&nh #
#em l/i #au th(;ng cho mnh, lm tot ra m+t mi v< th;m n1ng nn. N!u
b/n gi4ng nh( nh:ng h/t c ph th d trong nh:ng hon c&nh x%u nh%t
b/n vGn c&m th%y dH ch<u.
V3y b/n l c r4t, tr>ng hay h/t c ph ???
Ji8u #ng ni l ph&i can #&m #4i m=t v ho nh3p v$i thBc t!, d n
khng theo L mu4n c0a mnh.
(Ghi ch: khi #'c bi ny, ta c th7 #oan ch.c nh:ng thuy8n nhn VN
t*ng C trong nh:ng tr/i tS n/n l nh:ng ng()i can #&m #4i m=t v ha
nh3p v$i thBc t!)

Cu th.n ch

C m't nh thng thi, lc bi,t mnh sDp ra +i theo t% tin, li<n g:i cc
con l2i bn gi";ng, ch@ vo kho sch mnh mng cRa mnh v ni:
-By gi; cha ti,t l' cho cc con m't +i<u b m&t: kho sch v0 +2i cRa ta
chnh l m't mn qu do m't v. Th#n + ban tGng, khi Ngi th5y ta nh
ngho m h:c hnh ch=m ch@. Cng vHi mn qu tGng v gi +, Ngi cn
b*o: "Trong kho sch v t&n c m't quy$n sch quM nh5t, trong quy$n sch
quM nh5t 5y c m't trang quM nh5t, trong trang sch quM nh5t 5y c ghi m't
cu th#n ch. Ai +:c +"8c cu th#n ch 5y sE trA thnh m't nh thng thi
trong nh1ng nh thng thi...

- Cu6n sch no v&y cha? ng";i con trai c* nhanh nhPu h/i.
- Chnh ta c7ng mu6n h/i v. Thnh cu +, nh"ng ch"a k.p th Ngi +
bi,n m5t.
Ng4ng l2i giy lt r)i ng";i cha trt c2n sinh l>c vo l;i tr=n tr6i cu6i
cng:
119

- C* +;i ta + cGm c3i +:c, nh"ng vUn ch"a +:c +"8c cu6n sch quM
bu 5y. K;i cc con cn di, cc con hy ch=m ch vo vi!c +:c. Ta hy
v:ng r?ng cc con sE may mDn hJn ta l tm +"8c cu th#n ch linh thing
5y!
Nghe l;i c=n dGn, nh1ng ng";i con cRa nh thng thi c#n mUn +:c h,t
ngy ny qua ngy khc. H: +:c mi, nh"ng v kho sch d";ng nh" l v
t&n nn vUn ch"a +:c +,n cu6n sch quM bu 5y. Song nh; nh1ng ki,n th9c
thu l"8m +"8c qua ngy thng, h: + trA thnh nh1ng b&c tr gi* kh*
knh.

Th&+ng thi

Ngy x"a A tri<u +2i Trung Qu6c c m't vin t"Hng r5t n-i ti,ng v<
mn bDn cung (hnh nh" l D"Fng Do CJ). B5t c9 ai s6ng trong tri<u +2i
+ c7ng +<u khng th$ khng bi,t tHi tn tu%i cRa ng ta. Khng c m't
v&t g m ng ta l2i bDn khng trng, th&m ch k$ c* m't s8i dy th4ng
dng +$ c't cnh bu)m c7ng +<u b. ng ta h2 m't cch dB dng cho d
r?ng A m't v. tr r5t xa vHi s8i dy.
M't hm trong lc ng ta +ang luy!n t&p bDn cung, tnh c; c m't
ng";i bn r"8u +i ngang qua. ng bn r"8u ny t/ ra v( r5t th; J vHi
nh1ng bi luy!n t&p cRa vin t"Hng, th5y v&y vin t"Hng li<n bi$u diBn
ngay m't mn bDn cung xu5t chng cRa ng b?ng cch bDn +9t m't s8i dy
th4ng A cch ng ta r5t xa, sau khi bDn xong vin t"Hng li<n quay sang
ng";i bn r"8u v h/i:
- Sao, ng th5y ti th, no?
Ng";i bn r"8u li<n tr* l;i m't cch khng ng#n ng2i:
- Th";ng thi!....
Nghe ng";i bn r"8u tr* l;i nh" v&y, vin t"Hng h,t s9c t9c gi&n li<n
h/i l2i:
- V&y theo ng th5y th trn +5t n"Hc Trung Hoa ny c +"8c bao nhiu
ng";i bDn cung gi/i gi6ng +"8c nh" ti, v&y m t2i sao ng l2i cho l
th";ng thi?
Ng";i bn r"8u +p:
- N,u nh" ng cho ng gi/i, v&y ti h/i ng ni tHi +y ng";i bn
r"8u mc t4 trong ng";i ng ta ra m't ti<n +)ng v +Gt n ln m't ci
120

mi!ng chai r-ng, sau + ng ta ti,p - ng c th5y +"8c ci l- nh/ xu A
chnh gi1a ci +)ng ti<n ny khng? (ti<n +)ng cRa Trung Qu6c th;i x"a
c m't ci l- nh/ A chnh gi1a +)ng ti<n nh" chng ta th";ng hay th5y A
trn hnh cRa cc v. th#n ti). v4a ni, tay ng ta ch@ vo ci l- nh/ xu
n?m A chnh gi1a ci ti<n +)ng m ng ta v4a +Gt n ln trn ci mi!ng
chai h)i n*y.
- C ! vin t"Hng +p.
- V&y ng c th$ no dng m't ci chai c ch9a sQn r"8u trong + v
rt r"8u + vo trong ci chai r-ng ny qua ci l- nh/ xu ny cRa ti<n
+)ng m khng lm cho ti<n +)ng ny "Ht +"8c khng? - ng";i bn r"8u
h/i, tay v4a ch@ vo ci l- nh/ cRa ti<n +)ng n?m trn mi!ng cRa m't ci
chai r-ng.
Vin t"Hng v'i +p m khng c#n suy ngh0:
- Vi!c + th c g +u m kh.
Ni tHi +y vin t"Hng li<n th>c hi!n theo nh1ng g m ng";i bn r"8u
v4a thch th9c. Nh"ng qu* th&t r?ng ng ta khng th$ no m khng lm
"Ht +"8c ti<n +)ng khi ng ta +% r"8u vo trong ci chai.
Ng";i bn r"8u l5y t4 trong ng";i ra m't +)ng ti<n khc v +Gt n ln
mi!ng cRa ci chai r-ng h)i ny v t4ng b"Hc th>c hi!n l2i nh1ng g m
ng ta v4a mHi thch th9c vHi vin t"Hng. Khng c m't cht xu r"8u
no dnh vo ti<n +)ng c*!
Sau khi b/ chai r"8u xu6ng, ng";i bn r"8u gi*i thch:
- ng l m't vin t"Hng, vi!c ngy +m ng ch tr:ng vo cng vi!c
luy!n t&p binh kh v sC d3ng thnh th2o chng th + c7ng ch@ l chuy!n
+"Jng nhin thi. Cn ti l m't ng";i bn r"8u, ngy +m ti ph*i bn
ba vHi cng vi!c bn r"8u cho nn vi!c ti rt r"8u thnh th2o c7ng ch@ l
chuy!n th";ng, v th, nn khng c g +ng +$ t> ho c*!...

!"i bng v G

Ngy x"a, c m't ng:n ni lHn, bn s";n ni c m't t% chim +2i bng.
Trong t% c b6n qu* tr9ng lHn. M't tr&n +'ng +5t x*y ra lm rung chuy$n
ng:n ni, m't qu* tr9ng +2i bng l=n xu6ng v rJi vo m't tr2i g d"Hi
chn ni. M't con g mi tnh nguy!n 5p qu* tr9ng lHn 5y.
121

M't ngy kia, tr9ng nA ra m't ch +2i bng con xinh +Lp, nh"ng bu)n
thay ch chim nh/ +"8c nui lHn nh" m't con g. ChQng bao lu sau, +2i
bng c7ng tin n ch@ l m't con g khng hJn khng km. K2i bng yu
gia +nh v ngi nh +ang s6ng, nh"ng tm h)n n vUn khao kht m't +i<u
g + cao xa hJn. Cho +,n m't ngy, trong khi +ang chJi +a trong sn,
+2i bng nhn ln tr;i v th5y nh1ng ch chim +2i bng +ang s*i cnh bay
cao gi1a b#u tr;i.
"W- +2i bng ku ln- _Hc g ti c th$ bay nh" nh1ng con chim +".
B#y g c";i #m ln:" Anh khng th$ bay vHi nh1ng con chim + +"8c.
Anh l m't con g v g khng bi,t bay cao".
K2i bng ti,p t3c ng"Hc nhn gia +nh th&t s> cRa n, mJ "Hc c th$
bay cao cng h:. M-i l#n +2i bng ni ra mJ "Hc cRa mnh, b#y g l2i b*o
n +i<u khng th$ x*y ra. K l +i<u +2i bng cu6i cng + tin l th&t. R)i
+2i bng khng mJ "Hc n1a v ti,p t3c s6ng nh" m't con g. Cu6i cng,
sau m't th;i gian di s6ng lm g, +2i bng ch,t.

Trong cu+c s4ng c5ng v3y: N!u b/n tin rFng b/n l m+t ng()i t-m
th()ng, b/n s" s4ng m+t cu+c s4ng t-m th()ng v v<, #ng nh( nh:ng g
mnh # tin. Cn nh( b/n # t*ng m; ($c trC thnh #/i bng, b/n hyc4
g.ng #eo #u9i ($c m; # . . . v #*ng s4ng nh( m+t con g!

!nh nhau bDng g0y

Trong m't ti,t h:c cRa cc sinh vin tr";ng mT thu&t, v. gio s" +"a c*
lHp xem b9c tranh m t* thn ph&n con ng";i cRa Goya, h:a s0 n%i ti,ng
ng";i Ty Ban Nha. B9c tranh mang tn 2nh nhau b?ng g7y.

Trong b9c tranh, Goya vE hai ng";i nng dn +ang x xt nhau. M-i
ng";i c#m trn tay m't chi,c di cui s#n si. M't ng";i +ang giJ di cui
+$ b*o v! mGt mnh. N<n tr;i trong xanh khng +$ l' m't nt g sDp x*y
+,n. Ng";i ta khng +on +"8c tr;i sDp dng bo hay sng r>c n1a.

C* lHp nh6n nho. Ai n5y +<u lao nhao mu6n pht bi$u tr"Hc. C sinh
vin ni +y l b9c tranh diBn t* +.nh lu&t b*o t)n cRa con ng";i: K5u
tranh b*o t)n sinh m2ng. Sinh vin khc: b9c tranh diBn t* m3c +ch cRa
122

con ng";i l mu6n h2nh phc v h2nh phc l +5u tranh. Sinh vin khc
n1a l2i phn tch: b9c tranh mu6n diBn t* chn lM con ng";i l +'ng v&t c
lM tr, v ch@ c th v&t mHi cDn nhau m A +y l th v&t c lM tr nn cDn
nhau b?ng g&y.

V. gio s" ra hi!u cho c* lHp im lGng r)i b*o cc sinh vin hy quan st
th&t kT m't l#n n1a. C* lHp im =ng Dng. Mi m't lc sau ng mHi ch&m ri
ni: "Tho2t nhn ai c7ng ngh0 +y ch@ l b9c tranh t#m th";ng nh" nh1ng
b9c tranh khc. Th, nh"ng c m't chi ti,t ni ln t5t c* M ngh0a cRa b9c
tranh: hai ng";i nng dn +ang h?m h?m st kh +$ lo2i tr4 nhau l2i +ang
mDc c2n trong c)n ct. T4ng cJn gi th%i +,n, ct b3i +ang ko tHi phR l5p
hai ng";i +,n qu +#u g6i m hai ng";i khng ai hay bi,t".

V. gio s" ng4ng l2i h)i lu r)i ni ti,p: "Goya mu6n cho chng ta th5y
r?ng c* hai ng";i nng dn ny sDp ch,t. H: sE khng ch,t v nh1ng c di
cui ging vo nhau m do ct b3i +ang t4 t4 chn vi h:. Th, nh"ng thay
v gip nhau +$ thot kh/i ci ch,t, h: l2i c" xC chQng khc no loi th
d1: h: cDn x nhau. B9c tranh trn +y cRa danh h:a Goya ni ln ph#n
no tnh c*nh m nhn lo2i chng ta +ang tr*i qua. Thay v gip nhau +$ ra
kh/i khng bi,t bao nhiu tai h:a, +i kh%, +'ng +5t, khRng b6, chi,n
tranh th con ng";i l2i ginh gi&t chm gi,t lUn nhau.

B9c tranh 5y c lE khng ch@ diBn ra A m't nJi no + ngoi cu'c s6ng
cRa cc b2n, m khng ch4ng +ang diBn ra h?ng ngy trong cc m6i t"Jng
quan cRa ta vHi ng";i xung quanh. CJn cm d- mu6n thanh ton v lo2i
tr4 ng";i khc c lE vUn cn +ang gGm nh5m nJi t4ng con ng";i.

M't trong nh1ng cch t6t +Lp nh5t +$ tiu di!t m't k( th chnh l bi,n
k( th 5y trA thnh m't ng";i b2n. Ngay chnh trong cJn quUn bch v +e
d:a t9 pha, ta hy lin +Hi +$ b*o v! nhau, b*o v! s> s6ng, b*o v! hnh
tinh ny"

K<t *i khng r+i.
H2nh
Koan
123

Ngy x"a, c tr&n +2i h)ng thuO dng n"Hc ln cao, chPy xi,t cu)n cu'n
sDp nh&n chm +.a c#u. Loi ng";i v cc loi khc nhanh chng ch2y ln
thuy<n lnh n2n.

Thi!n, chng trai hi<n lnh, th5y n"Hc dng ln nhanh, c7ng v'i vng
ch2y +,n bn thuy<n, nh"ng l2i b. cc thnh vin trn thuy<n, nh"ng l2i b.
cc thnh vin trn thuy<n c> tuy!t :
Theo quy +.nh ai c +i c cGp mHi +"8c ln thuy<n ny, ph*i nh" v&y
mHi may ra cn kh* n=ng l"u truy<n chu con cho h&u th,.

Thi!n nghe v&y +nh quay l2i, ch2y vo lng tm +6i t"8ng cRa mnh.
Nh"ng thi!t l kh kh=n, ch2y r chn, tm m/i mDt m chQng ki,m +"8c
ai. Ch8t th5y nng c c7ng +ang s6t v ki,m b2n k,t +i +$ +"8c php ln
thuy<n. Hai k( c +Jn g&p nhau, m4ng rF cng bDt cGp v ko nhau ch2y
nh" bay ln thuy<n.

Khi h: v4a +Gt chn ln thuy<n, Thi!n v c v cng kinh ng2c. V
ng)i trong thuy$n l t4ng +i t"Jng ph*n nh" y h!t vHi h:. No l KLp v
X5u, _a v Ght. Ph*i v Tri, Vui vJi Bu)n, Cao Th"8ng v Th5p Hn,
Tnh Yu v Th H&n, Hoan H@ vHi S#u Lo, Sung S"Hng v Kau Kh%,
+)ng k,t l2i thnh cGp +$ du nhau qua cJn ho2n n2n.

V th,, khi sng gi qua +i, cc cGp uyn "Jng ny vUn s6ng st v
l"u truy<n con chu +ng +c theo m't quy lu&t b5t di B5t d.ch l : V +u
c thi!n th A + c c, c may th c rRi, phc ho2 v0nh viBn chung +i . .
. C9 th, m con chu cht cht cRa cc cGp ny theo st nhau b<n b@, khng
h< la xa trn th, giHi ny.

Trn #)i ny, t/o ho chDng bao gi) ban t=ng cho con ng()i m+t hon
c&nh thu3n ti2n, hon ton t4t #?p. Trong ci r0i c5ng c ci may, khi c
n, c()i c5ng bao hm c& n($c m.t. Nh:ng c=p ph/m tr t(;ng ph&n ny
lun c m=t trong #)i s4ng, gp ph-n thM thch, v ti luy2n, gip con,
ng()i ngy m+t tr(Cng thnh t4t #?p h;n.

124

Nh3n chn #(@c quy lu3t cu+c #)i lun t1n t/i, ch>a #Bng nh:ng mu
thuGn #4i l3p l tu2 gic. Nh) v3y, chng ta lun tB ch0, bnh th&n tr($c
m'i bi!n #+ng, nh:ng #9i thay nghi2t ng c0a cu+c #)i. Thu3n c&nh v4n
t4t #?p nh(ng th()ng lm ta ng0 qun v T l/i. Ngh<ch c&nh tuy ch($ng
ng/i nh(ng s" gip ta th>c tQnh v pht ti!t ti hoa. Nh%t l, nh3n ra tuy
#4i l3p nh(ng chng chQ l hai m=t c0a m+t v%n #8. Chng khng tch r)i
hDn nhau m cng n(;ng nhau #7 t1n t/i.

Hy nhn nh:ng cy #/i th' s-n si cao ng%t, cnh l xanh t4t. SC dE
chng v:ng chi l do # tr&i qua v ch<u #Bng bi!t bao gi m(a kh.c
nghi2t nh(ng chnh ging bo c5ng gp ph-n t/o nn v:ng ch.c cho c9
th,. V(@t qua #(@c sB trui rn ton di2n nh( th! nn cy m$i m/nh m",
xum xu, thnh #/i th' hng vE.

Chng ta lun h($ng v8 #i8u thi2n, trnh xa x%u c. Tuy nhin, khng
v th! m xua #u9i, ght bO nh:ng g ch(a hon thi2n. BCi thi2n c, t4t
x%u, ph&i tri, h;n thua v4n l hai m=t c0a m+t v%n #8. V th!, sB chuy7n
ho, th6ng hoa t* nh:ng #i8u ch(a t4t thnh t4t #?p l #i8u c-n v c th7
lm #(@c trong #)i s4ng ny.

C5i l7a tranh hng.

Trong gia +nh n:, b chR +ang nhm lCa n5u cJm. Nh; cRi kh nn lCa
bDt nhanh, chy b4ng, chQng m5y ch6c th cJm chn.

Nghe mi cJm b6c thJm l4ng, cRi khng nh.n +"8c, bu't mi!ng khoe :
-Nh; ti c* +5y ! N,u khng c ti, lm sao m n5u cJm chn thJm nh"
th, ch9 !

LCa khng +)ng M, c";i khPy b*o :
-R ba hoa ! Khng c ti to* hJi nng th lm sao m cJm chn +"8c ?

125

Hai bn tranh ci khng ng4ng, cu6i cng chng "Hc hLn b*y ngy sau
sE gGp nhau gi1a r4ng quy,t +5u, cng s6ng mi m't phen.

RDp tm ginh ph#n thDng, cRi m;i h,t dng h: tHi n?m, ng)i . . . ch&t
kn c* khu r4ng. Ngh0a l gi, tr(, lHn, b g c7ng +"8c t&n d3ng t4 nhnh
+,n l . . . chng ch5t ch)ng sDp lHp dy +Gc, xem nh" th#n dn cRi bao kn
c* khu r4ng.

LCa r5t t> tin, chQng c#n huy +'ng l>c l"8ng hng h&u nh" cRi, ch@ m;i
m't b?ng h1u duy nh5t +,n tr8 gip l gi.

Cu'c h-n chi,n n% ra, ngang ti ngang s9c, b5t phn thDng b2i.
-Nh5t +.nh ta sE +nh g3c ng"Ji !

CRi hung h=ng ni.

LCa vnh mGt :
-K) lo l,u ! Hy xem ta tiu di!t ng"Ji ny !

Hai bn st ph2t nhau su6t 49 ngy, cu6i cng dng h: v b2n b cRi
th*y +<u hy sinh, t5t c* +<u m5t xc trong chi,n tr&n c li!t 5y. Ring ph#n
lCa, mHi +#u h=ng lDm, lCa b6c cao, chy ph4ng ph4ng nh"ng cng v< sau
th y,u d#n, thoi thp . . . Khi thanh cRi kh cu6i cng vong m2ng, lCa
c7ng tDt lun.

CRi v lCa +<u chi,n b2i th th*m. CRi ch,t th lCa c7ng tiu. Ch@ t'i
nghi!p khu r4ng m5t tr=m tu%i sau tr&n chi,n b-ng trA thnh hoang tn th
l"Jng, khng cn dng v( xinh +Lp nh" th;i ho bnh !

S4ng C #)i, mIi ng()i c thn ph3n, hon c&nh gia #nh ring song
nh<p s4ng c0a chng ta thnh hnh t* m4i t(;ng quan trng trng duyn
khCi, n(;ng vo nhau m t1n t/i. SB lin k!t ny gi4ng nh( c0i v$i lMa, c0i
nh) lMa m to& nhi2t, lMa nh) c0i m b4c chy lin t,c. Cu+c s4ng th3t
#?p khi ta bi!t t(;ng tr@, tuK hT v$i thnh qu& c0a nhau.

126

Chng ta v t%t c& m'i ng()i cng gp m=t trn ci #)i ny, t>c l cng
c duyn su s.c v$i nhau. N!u ta s4ng #on k!t, #1ng tm th cu+c s4ng
s" %m p tnh ng()i, trn #-y n6ng l(@ng tu2 gic v yu th(;ng #7 c th7
xy dBng nn m+t th! gi$i ph1n th<nh, h/nh phc.

Trong #on th7 ng()i v$i ng()i, n!u ta tB tch mnh thnh m+t c th7
ring bi2t; n!u ta chQ bi!t vui, tB mn v)i thnh qu& c0a mnh v khng hi
lng nhn th%y nh:ng ng()i quanh mnh thnh cng, th ta c5ng v%p ph&i
sai l-m tr-m tr'ng h2t nh( c0i v lMa.
Ta nh3n ra rFng nh:ng thnh cng, nh:ng k!t qu& ta c #(@c #8u nh)
sB gp s>c th-m l=ng c0a bao ng()i. T* nh:ng h/t c;m #!n t*ng ly n($c .
. . nghEa l t%t c& m'i h(Cng d,ng c0a ta trong cu+c #)i ny #8u c sB
t(;ng quan, hI tr@ c0a ng()i khc. Khng c h', ta s" khng #(@c nh(
th! ny !

Bao gi) ta hi7u rFng mnh c5ng l m+t ph-n trong #/i th7 v nh:ng
thnh cng, vinh quang c0a mnh hay ng()i #8u l c0a nhau, th lng ta s"
pht khCi ni8m hoan hT tB nhin tr($c thnh cng, vinh quang c0a b b/n,
c0a bao ng()i quanh mnh. Ta s" chc m*ng cho b/n bFng hn hoan chn
thnh t3n #y lng, bCi nIi vui ny khng cn l ni8m vui ring n:a
thnh qu& c0a b/n c5ng l c0a mnh v trong m+t c t%t c& v ng(@c l/i.

Bao gi) tm ta khng cn m-m m4ng chia r", Tch bi2t th d khng
rao gi&ng ho bnh, ta vGn n!m #(@c mi v< thn thi2n ho vui. Cn n!u ta
s4ng chQ bi!t tch r)i, chia r", huT ho/i, bi xch ng()i th chnh l ta
#ang tB h/i mnh. Cho d ta c #(@c t1n t/i th # c5ng chQ l s4ng mn
trong t9n th(;ng, m%t mt v #au kh9.

Tr9m s$ nh+ vo B? Tt.

Tr"Hc khi cng nhau lm m't chuy,n viBn du di h2n, s" ph3 ku +! tC
tHi b*o :
127

-B) Tt Qun Th, m t4 bi v linh lDm. BAi v&y Ngi mHi c danh hi!u
: T#m thinh c9u kh% Qun Th, m B) Tt N,u ng";i b. kh% n2n, ni!m
danh Ngi, Ngi sE n"Jng theo m thanh c#u nguy!n . . . m tm tHi, gi*i
kh% cho.
Sau +, th#y v +! tC m-i ng";i cFi m't con l4a +i du ph"Jng. THi m't
qun tr:, s" ph3 vo tr"Hc, dGn +! tC bu'c l4a cPn th&n.
K! tC +9ng bn ngoi qun tr:, ngDm tr;i nhn my. Sau + ch cPn th&n
t3ng m't th;i kinh c#u an, thnh khPn lB bi, r)i ngCa mGt ln tr;i, lm
rm kh5n nguy!n :
-Th"a B) Tt, xin Ngi +$ mDt tHi hai con l4a dm con. Kh5n xong, ch
l2y vi ba l2y, chQng thm c't nh6t g, ung dung b"Hc vo qun tr: ngR
m't gi5c tHi sng bt.
Sau bu%i +i$m tm, tr"Hc lc ln +";ng, s" ph3 pht hi!n l4a + m5t,
bn ku +! tC h/i :
-L4a cRa chng ta +u ?
K! tC b5y gi; mHi ho*ng h6t, cu6ng qut +i tm quanh, khng th5y l4a
bn th"a vHi s" ph3 :
-Vi!c ny th#y ph*i h/i B) Tt 5y. T6i qua con c gAi g5m B) Tt coi
ch4ng dm l4a, c7ng + t3ng ni!m, l2y Ngi ba l2y r5t thnh khPn. Th#y
khng ph*i + t4ng d2y con nn tin t"Ang B) Tt sao ?
S" ph3 t9c gi&n ni :
-Kng l ta c d2y ch ph*i tin B) Tt, nh"ng tr"Hc khi c#u tha l>c, ch
ph*i t> l>c h,t s9c mnh ch9. Ch c7ng c tay th nn dng tay cRa mnh
m bu'c kT l4a, sao l2i n2nh B) Tt c't dm. Ch c mDt, sao chQng ch.u
dm ng . . . m l2i nh; B) tt coi dm ? Ci g lm +"8c th t> lm, lm
khng +"8c mHi nh; bn ngoi tr8 gip, +4ng c l";i nhc O l2i vo b5t c9
ai. Trong ngn tay ngn mDt cRa B) Tt c7ng c tay, mDt cRa ch A trong
+ m. Ch khng ch.u m tay, +$ mDt vo th m5t l4a l lE t5t nhin thi !
C v. B) Tt no l2i ch.u gip cho ch t=ng thm thi t&t l";i nhc hC ?

Jng l tr($c khi c-u tha lBc, ta ph&i d4c s>c tB lBc tr($c. gi4ng nh(
mu4n khoN m/nh th ph&i 6n, ng0, lm vi2c . . . #i8u #+. Mu4n #i #()ng
bnh an th ph&i ch%p hnh lu3t giao thng. Mu4n khng b< c($p gi3t th
chDng nn #eo c0a bu #.t ti8n l%p lnh. Ch(a k7 c nh:ng ng()i #eo
nhi8u trang s>c, khoe l1 l+ r1i cn #i vo chI v.ng, th3m ch khuya l.c
khuya l; vGn cn lang thang ngoi #()ng, ho=c c> phng nhanh ginh
128

#()ng v(@t Au r1i lL lu3n rFng : M'i sB # c Ph3t v B1 Tt gia h+ . . . v
mnh l #2 tM cc Ngi, v mnh # ch thnh lH bi Ph3t ngy #m, cc
Ngi c b9n ph3n ph&i b&o b&o hi7m ti s&n, nhn m/ng cho mnh ! LL
lu3n ki7u ny gi4ng h2t anh chng khng ch cAu th& T l/i. Ta c kh&
n6ng tB b&o h+ m khng thm >ng d,ng, l/i #i ch( Ph3t, B1 Tt ph&i
th()ng xuyn #7 m.t t$i, b&o an cho ta . . . Nh( v3y th3t l v lL ! Ch.c
ch.n chDng b8 trnno thm gip cho m+t kN khng bi!t tB ch6m sc,
l()i bi!ng v lun ngong ngng, trng ch) lBc gip #P t* bn ngoi.

Con c vng.

C m't chng ng" phR gi=ng l"Hi bDt +"8c con c vng. Ton thn n
ng nh nh" sDc hong kim, m-i chi,c vPy chi,u l5p lnh, chi l:i. Qu* l
con c quM hi,m, +Lp ch"a t4ng th5y.

Chng ng" phR ngDm con c khng nhy mDt, ngUm ngh0 h)i lu r)i
quy,t +.nh +em n dng vua +$ b#y t/ t5m lng trung thnh cRa m't b< ti
l"Jng h*o.

K9c vua c*m +'ng v thch lDm, truy<n ban th"Ang cho chng ng" phR
nhi<u vng b2c +,n n-i +R +$ chng b/ ngh< +nh c, h"Ang th nhn
vinh.

Vua b/ con c vng vo ch&u quM, ngy ngy ngDm n say s"a. Nh"ng
th&t l2, vi ngy sau, khng bi,t mi g thum thRm th6i t4 +u xng ln
lm nh9c +#u, nh9c c, nghLt m7i c* tri<u +nh. MHi +#u, vua sai qun lnh
+i l3c sot quanh hong cung xem c ai x* rc hoGc th*i ch5t dJ quanh +5y
khng. ChQng th5y g, vua l2i b*o lnh +i tu#n hnh quanh hong cung xa
hJn cy s6 +$ ki$m tra. . . c7ng khng th5y g n6t. Trong khi ci mi hi
ngy cng b6c ln n)ng nGc, nh5t l A cung vua. Cc hong phi, cung n1
hi qu, lo lDng ki$m tra xim y, tc tai cPn th&n, c6 khng +$ v5y cht b3i
129

hay v"Jng cht mi hi no. N"Hc hoa trA nn +Dt nh" vng v quM b,
quM c, th&m ch quM ng . . . cho +,n lnh h#u +<u t&p tnh xi, bAi mi
tanh t"Ai xng hi khDp ch6n, ai c7ng s8 b. hi$u nh#m mnh l nguyn
nhn. Cho tHi m't ngy kia, vua tnh c; khm ph ci mi hi th6i 5y b6c
ln t4 trong h) c, hay ni chnh xc hJn l . . . t4 mi!ng con c vng !
R r!t nh5t l khi c vng h* mi!ng ra th mi hi thi t4 mi!ng n b6c ln
n)ng nGc.

Vua kinh ng2c, ngh0 th#m : Con c vng ny xinh +Lp v quM hi,m.
Nh"ng sao n l2i ti,t ra hJi thi kinh khRng th, ? Cn +ang thDc mDc th
vua nghe k$ A ngo2i thnh c m't kX nhn c th$ nghe v hi$u +"8c ti,ng
loi c, vua m4ng lDm, t9c t6c cho v;i ng" s" vo tri<u.

V. ng" s" +9ng tr"Hc b$ c, b.t m7i lDng nghe n ni chuy!n m't h)i,
r)i v'i v b"Hc ra ngoi. Vua theo sau g2n h/i, v. ng" s" thA ra m't hJi
di v ny gi; nn thA lu qu. Sau + ch&m ri th"a :
-Tu B! h2 ! Th#n + t4ng tr chuy!n vHi dng h: c vng ny, +y l
gi6ng c hi,m quM, tuy!t mT nh5t th, gian. Theo th#n +"8c bi,t th loi c
ny +a s6 tnh tnh r5t hi<n v ti,ng ni cRa chng c>c kX ho nh m tai.
Nh"ng ring con c vng ny th ng"8c l2i, tnh kh v4a c'c c?n l2i nng
n*y, thm ci t&t c khPu, hB h* mi!ng l mDng nhi,c chCi rRa, ni ton
nh1ng l;i th t3c kh nghe. Ch"a k$ +,n ci thi x5u "a thu d!t, ch@ trch,
ni ln, ni x5u sau l"ng ng";i, khng, sau l"ng c ! N chuyn ni ton
nh1ng l;i lm t%n th"Jng, xc no k( khc. Nn nh1ng l;i t4 mi!ng n
tun ra +<u ho thnh hJi th6i khRng khi,p. Ky l lM do t2i sao n ph* hJi
thum thRm khDp hong cung khi,n khng ai ch.u n%i ! H)i mHi b. bDt, do
s8 hi nn n h#u nh" c5m khPu, nn b! h2 chQng nghe th6i, gi; t2i n h*
mi!ng ni nhi<u qu nn hJi th6i mHi bay +i t9 ph"Jng .

Qu6c v"Jng nghe xong, ngn ngPm, b*o :
-TrUm th5y con c ny khng +R t" cch s6ng trong ch&u quM cRa hong
cung, cng khng x9ng +ng A chung vHi +)ng lo2i ! N sE +"8c A ch-
x9ng h8p vHi tnh t&t cRa n.

Ni xong, vua sai ng";i nm con c vo l- c6ng, cho n su6t +;i ng3p
lGn vHi n"Hc bPn tanh hi.
130

N!u chng ta mC mi2ng th v6ng t,c, chMi r0a, ni lIi sau l(ng, chQ
trch nh/o bng ng()i . . . t>c l ta #ang ni l)i khng s/ch. L)i # khng
s/ch, th mi2ng ph&i d; theo. Ngn ng: m x%u c t%t s" ch>a ton h;i x
u!, m+t khi thot ra khOi mi2ng n s" lm bAn b-u khng kh chung quanh,
khi!n nh:ng ng()i thi2n lnh #8u nh6n m=t, l.c #-u khi nghe ph&i v chQ
mu4n bO #i cho l?.
Ngi H( Vn c k7 chuy2n m+t mR n:, mIi khi c c%t ti!ng ni, mi2ng
th()ng ph& h(;ng sen th;m ngt. Ai c5ng l%y lm l/. Truy nguyn, m$i
bi!t ki!p qu kh> c t*ng t,ng kinh Php Hoa nn c&m qu& bu lnh nh(
v3y.
C m+t ph, n: r6ng mi2ng xinh #?p, dung nhan mR mi8u, c ta c thi
quen r%t thch t,ng kinh Php Hoa, xong l/i c t3t (a chMi r0a, ni x%u
ng()i. MIi khi #(@c ai nh.c c #*ng t/o khAu nghi2p c, c th()ng b&o :
C t+i th t,ng kinh Php Hoa h!t t+i . V c tO ra hnh di2n v$i ph($c
t($ng h;n ng()i c0a mnh. M+t v< s( gi&i thch : C th7 c khng m%t
t($ng #?p ny, nh(ng kinh ni :Dng l)i thu d2t, c khAu chMi r0a lm
t9n h/i ng()i s" b< qu& bo pht m khng r, h;i mi2ng hi th4i. C
nghe xong ho&ng s@, l(u tm sMa sai.
Chng ta ai c5ng s@ mi2ng hi, sc mi2ng th #nh r6ng v$i kem, cn
ng3m n($c th;m cho h;i mi2ng thanh s/ch. C nghEa l ta r%t thch gi:
mi2ng thu-n khi!t. Th! th t/i sao ta khng th7 dng ngn ng: thu-n khi!t
? Ph3t d/y nn dng l)i ni chn th3t, yu th(;ng trong #)i s4ng tu t3p v
#+ sinh, th! m$i bi!t t-m quan tr'ng c0a n khng nhO.
C vng #?p #!n nIi ai nhn c5ng thch, nh(ng t3t tnh c0a n # khi!n
ng()i ta v>t bO khng h4i ti!c. Ng()i mang ngo/i hnh xinh #?p m tm t(
x%u c, ni l)i b%t thi2n, thBc ch%t h' #ang tB h/i chnh mnh.

Bun bn.
Thch Nhu&n Th2nh.

M't Ph&t tC r5t tinh t5n ni!m Ph&t, m-i ngy ni!m hai ti,ng +)ng h), d
l m"a gi hay nng b9c cF no c7ng khng b/.

131

C7ng trong cng m't +2o trng, l2i c m't Ph&t tC gii +i l";i bi,ng, "a
phng khong, d c +,n cha nh"ng l2i khng sing t3ng kinh ni!m Ph&t.

M't hm Ph&t tC gii +i h/i v. Ph&t tC ni!m Ph&t tinh t5n :
-K"8c l8i ch g m +2o h1u ni!m Ph&t hoi v&y ?

V. Ph&t tC kia +p :
-L2i thm m't +2o h1u bun bn.

Trong cu+c s4ng, con ng()i th3t kh thot #(@c vng nhn qu& nghi2p
bo. BCi v trong mIi hnh vi ph&i hm ch>a nhn v qu&, c+ng v$i b&n
ng, th)i gian, lun h1i sinh tM nghi2p bo. Chng ta th()ng tnh ton ci
g c ch th ta m$i lm, m khng bi!t rFng cht bo danh b't l@i #, chQ
tri gi/t trong #@t sng sanh di2t lun phin c0a v th()ng x&y ra trong
t*ng giy, t*ng pht.
N!u th3t sB mu4n c-u #(@c #/o gi&i thot l$n th chDng c-n ph&i tnh
ton cht t l@i danh, v trong cc php, tB n # l ci d,ng v cng, An
ch>a th7 - t($ng c0a #/o vin mn, sao chng ta l/i cn ph&i tnh ton
h;n thi2t ? ng()i trnh ci h/i l/i #i tm ci l@i nhO nhen sao bFng tm #<a
vin dung v ng/i b%t kh& t( ngh, d l@i hay h/i vGn tB t/i an nhin trong
mIi b($c chn, n, c()i v h;i thC chnh ni2m ?

VE ch?ng xCng *i.

X"a c +i v8 ch)ng xinh +Lp, phong +' hJn ng";i. V6n hi<n lnh, h:
s6ng vHi nhau r5t ho thu&n m 5m.

Do qu x9ng +i nn su6t ngy h: c9 ng)i +u mGt, m m*i ngDm nhau.
H: nhn nhau say s"a m m!t qun h,t tr;i +5t, th;i gian m khng h< th5y
chn.

132

M't ngy n:, b5t h2nh ging xu6ng, mDt cRa hai ng";i +<u v"Jng b.nh,
khng bao lu th b. m. Ch)ng khng cn nhn r v8, v8 h,t trng th5y
ch)ng. Vi!c ny khi,n hai v8 ch)ng r5t +au bu)n, lo lDng.

Ng";i ch)ng ngh0 : V8 ta dung m2o mT mi<u nh" th,, ta l2i khng
+"8c nhn ngDm nng, ta ph*i lo m gi1 nng k(o khng +n ng h: +o2t
m5t.

Ng";i v8 c7ng ngh0 nh" ch)ng : Ch)ng ta tu5n t khi ng nh" v&y,
cho d mDt chng h,t nhn th5y g, song vUn d" s9c lm m5y b ch,t m,
ch,t m!t. Cho nn d c +ui, ta c7ng ph*i rng m canh ch4ng chng !

Hai ng";i +<u s8 m5t nhau, +i +u c7ng qu5n qut, theo st nhau chQng
dm la xa m't pht. Do khng th5y g nn h: c9 hoi nghi, lo s8 vPn vJ.

C9 th, tr*i qua hai m"Ji n=m.

Ngy n:, c m't v. th#n y t4 ph"Jng xa +i ngang qua th. tr5n ny. Tnh
c; gGp hai v8 ch)ng, th#n y th5y t'i, bn ra s9c ch1a tr. khi,n mDt h: +"8c
sng l2i nh" x"a.

Giy pht +#u tin hai v8 ch)ng +"8c nhn th5y nhau, h: b-ng r ln
m't ti,ng.

Ng";i ch)ng ng2c nhin ni :
-i tr;i ! M3 gi no +y ? Nh5t +.nh m3 khng ph*i l c v8 xinh +Lp,
kh* i cRa ta !

Ng";i v8 giUy nPy b*o :
-Lo gi c chHn ! Lo c7ng khng ph*i l ch)ng ta ! Ch)ng ta tu5n t
khi ng, ai th5y c7ng yu ch9 +u c gi kh3 nh" lo ?

BAi v trong lng h: ch@ c hnh bng yu ki<u tr( trung cRa nhau, nn
khng th$ ch5p nh&n +"8c hnh dng gi nua +ang phJi by tr"Hc mDt
mnh. MGc cho m:i ng";i chung quanh khuyn gi*i, h: c9 kh=ng kh=ng
khng ch.u nh&n l v8 ch)ng cRa nhau.
133

J9i thay c0a 20 n6m l kho&ng th)i gian di #7 chng ta c th7 ch%p
nh3n v thng c&m. Nh:ng #9i thay c0a thng tr($c, tu-n r1i ta c5ng c
th7 ch%p nh3n #(@c. Xong, nh:ng #9i thay c0a ngy hm qua, ngy nay v
giy pht tr($c c0a chnh ta v m'i ng()i th3t kh c&m thng v ch%p
nh3n ! Dng #)i, dng th)i gian, dng tm th>c, vGn min man tri ch&y
v bi!n chuy7n khng ng*ng. ng()i #>ng tr($c m=t ta, hnh hi tuy khng
#9i khc nh(ng t*ng ni2m trong tm h' lun thay #9i, xong ta khng nh3n
ra #i8u #. M n!u c nh3n ra ta s" trch ngay : Ng()i g m hay thay
#9i ! Ta gi4ng nh( c=p v@ ch1ng trong truy2n, #em hnh &nh c5, nh:ng
hi7u bi!t c5 mng vo ci hnh hi tm th>c m$i, k!t qu& l ta th()ng g=p
#i8u ngh<ch L, khng vui. V ta khng th7 b.t ng()i khc ph&i suy nghE v
#4i v$i ta y h2t nh( ngy hm qua ho=c giy pht tr($c. LL do l ci tm
v'ng lun thay #9i l6ng x6ng, ch@t vui ch@t bu1n, ch@t t4t ch@t x%u, bnh
yn # r1i d3y sng #. Ngay chnh ng()i c(u mang n c5ng khng lm
ch0, khng ki7m sot k b< v'ng ni2m xO m5i ko ch/y di
di, tm ta c> b3p b8nh tri n9i theo nh:ng v'ng ni2m khng ng*ng sanh
di2t.
Cc b3c Gic ng+ th()ng khuyn : Hy nhn sB vi2c nh( n #ang hi7n
hi2n, #*ng hy v'ng n.m b.t hay u4n n.n n theo L mnh. Lm #(@c v3y
ta m$i c th7 h/nh phc v s" dH c&m thng, bao dung h;n tr($c, ci thi
t3t m(a n.ng th%t th()ng c0a ng()i #)i. Ta ph&i t3p nhn sB v3t nh( n
#ang hi7n hi2n, #7 trnh cho mnh khOi ph&i th%t v'ng v nh:ng yu sch,
nh:ng b.t bu+c khng #u m ta #i hOi C ng()i. Khi bi!t nhn v ch%p
nh3n hi2n t/i, tm ta s" #(@c an t<nh, sng su4t h;n.

Ginh ph.n h(n
(K$ theo Kinh Bch D3)

C m't +i v8 ch)ng +i kh% ki,m +"8c ba ci bnh. Hai v8 ch)ng m-i
ng";i =n m't ci, cn th4a l2i m't ci.
Ng";i ch)ng ni :
-Ti ra ngoi lm vi!c c>c kh% lDm, ci bnh ny ti =n mHi +ng !
134

C v8 ph*n +6i :
-Ku +"8c ! Ti A trong nh v5t v* hJn ng nhi<u, ph*i +$ ti =n ch9 !
Hai v8 ch)ng tranh ginh c* bu%i, chQng ai ch.u nh";ng ai.
Cu6i cng h: b*o nhau :
-Gi; chng ta hy so ti +i. HB ai mA mi!ng ni tr"Hc l coi nh" thua.
Ng";i thDng cu'c sE h"Ang tr:n ci bnh.
Giao "Hc xong, hai ng";i ng)i c2nh ci bnh ng ch=m ch=m khng r;i,
chQng ai dm mA mi!ng ni.
K"8c m't h)i lu, c tn tr'm l(n vo nh sau, do hai v8 ch)ng gi1 im
lGng cao +' nn tn tr'm ngF nh vDng ng";i, n yn ch ung dung quJ +)
+2c, v&t d3ng b/ vo bao.
Xong, tn tr'm vc bao +i ln, lc ngang qua nh trn n mHi pht hi!n
hai v8 ch)ng +ang ng)i im lm A +.
MHi +#u tn tr'm ho*ng h6t ht ln m't ti,ng, xong th5y hai v8 ch)ng
kia vUn im lGng khng ni, n +m ra b2o gan v t m ti,n l2i g#n quan
st, th5y h: vUn ng)i im nh" t"8ng, n n*y M mu6n ch:c ghLo c v8.
B. tn tr'm giA tr sm sF, c v8 nh.n h,t n%i, ht tong ln :
-Lng xm Ji ! BDt tr'm n !
Tn tr'm nghe la, s8 hi b/ ch2y.
C v8 gi&n d1, nhi,c ch)ng :
-Anh c ngu th ngu v4a v4a thi ! V m't ci bnh, tr'm vo nh l5y
h,t +) +2c v sm sF vHi ti m anh c7ng im lm b5t +'ng th t! qu !
Anh ch)ng lc ny mHi v- tay c";i to :
-Ha ha ! ThDng r)i ! ci bnh ny gi; xem nh" ti h"Ang tr:n, kh/i ph*i
chia cho m3 . . . ha ha !

J'c xong cu chuy2n ny .t chng ta s" nghE : C #i v@ ch1ng no
l/i ham 6n v ngu d: v3y ? Thm 6n th c.t #i ci bnh ra m chia nhau,
ai c5ng c ph-n, cng 6n, cng vui, c ph&i hay h;n khng . Song trong
cu+c s4ng, #i lc ta c5ng gi4ng nh( #i v@ ch1ng n', v chng ta vGn c
nh:ng L ni2m ho th.ng, so k (v$i ng()i thn yu nh%t) t*ng cht m+t.
Chng ta s" khng ch<u nh()ng nhau (d t xu) v b< lng ho th.ng,
tranh h;n thua lm m qung. ChDng h/n nh( : trong cu+c ci lAy nhO, ta
vGn mu4n ginh ph-n th.ng, ginh ph-n h;n, ginh lL #ng v8 mnh. Ta
sUn sng 6n thua #0 v$i m'i ng()i t*ng l)i v khng ai ch<u nh()ng
nh<n ai. K!t cu+c l d nguyn nhn nhO nh(ng chQ m+t cht ho th.ng
135

mu4n h;n #, l/i dGn #!n h3u qu& l$n, gieo t9n th(;ng v #9 vP kh b
#.p.
Anh ch1ng h hMng m*ng v ci bnh d( thu+c v8 mnh (m qun bng
# l ng()i thn yu nh%t, ng()i m c th7 # c l-n ta t*ng ni l
th(;ng h' h;n c& b&n thn mnh), c5ng gi4ng h2t vN khoi tr c0a ta
khi th.ng cu+c. Xong, ph-n th(Cng m ta c #(@c trong cu+c #%u lL h;n
thua #, gi tr< n chDng c bao nhiu, #i lc cn nhO h;n ci bnh n:a.
H2nh Koan

Chim anh v1.
(K$ theo Truy!n c% Ph&t gio)

Ngy x"a, c con chim anh v7 r5t xinh +Lp, trn +";ng v< t%, th5y m't
khu r4ng xinh t6t xum xu nn h9ng ch bay vo thm thnh.

Cc con v&t trong khu r4ng ny th5y chim anh v7 dB th"Jng li<n ch2y
+,n cho h/i, lm quen, chJi +a vHi n. Anh v7 th5y c#m th A +y
khng kiu kX, +6i xC vHi n tC t, nh" l ru't th.t, c*m +'ng lDm, bn l"u
l2i vui chJi.

K"8c m't th;i gian, anh v7 +m ra nhH nh, n ngh0 th#m : B2n b A
+y qu* l r5t tuy!t nh"ng mnh c7ng ph*i quay v< vHi gia +nh, khng th$
c9 A +y mi.

Th, l n t4 bi!t nh1ng ng";i b2n t6t mHi quen. Cc loi th trong r4ng
+<u t/ v( l"u luy,n, khng mu6n xa r;i.

Anh v7 v< nh mnh r)i, th@nh tho*ng bay +,n khu r4ng n: th=m vi,ng
b2n b, m6i t"Jng giao ngy cng t6t +Lp.

M't hm, khu r4ng b2n b n b6c chy, ton b' loi c#m th +<u b. lCa
vy, khng cch chi ch2y thot.
136

T4 xa, anh v7 nhn th5y khi b6c cao, n v'i bay +,n, ra s9c c9u ch1a.
N s xu6ng dng su6i, khng ng4ng qu2t cnh vHt n"Hc ln, +em r"Hi
xu6ng khu r4ng +ang chy.

N bay tHi bay lui lm nh" v&y hng tr=m l#n, hnh +'ng cRa n khi,n
Thin th#n ch M. Thin th#n b*o :
-Ny ! Ny ! Con chim b t kia ! Sao mi ngu tJn th, hC ? Khu r4ng ny
b. chy d1 d'i nh" th,, khng lE m5y gi:t n"Hc c/n con mi mang v< c th$
d&p tDt +"8c lCa hay sao ?

Chim anh v7 v4a khc v4a khng ng4ng lm vi!c, b*o Thin th#n :
-Ti c7ng bi,t l kh kh=n, nh"ng h)i x"a khi ti +,n khu r4ng ny, cc
b2n A +y +6i vHi ti r5t nhn h&u ngh0a tnh, by gi; t5t c* +<u b. n2n, lm
sao ti c th$ gi"Jng mDt +9ng nhn ? Ti nh5t quy,t d&p lCa c9u b2n cho
d lng cnh ti t* tJi +9t la v dUu c ch,t, ti c7ng khng b/ cu'c.

Thin th#n nghe ni, xc +'ng b*o :
-K$ ta gip ng"Ji.

Thin th#n li<n chm mi!ng th%i ra m't lu)ng hJi ho thnh cJn m"a
lHn d&p lCa tDt ng5m.

Chim anh v5 #(@c b/n b quan tm, #4i xM tM t! m nh$ ;n, sUn sng
x& thn #p t/. Jy l #>c h/nh c6n b&n #7 thi!t l3p ho hi!u, an l/c v
thi bnh.
Trong #)i s4ng, ai c5ng c l-n ch>ng ki!n ho=c lm vo nh:ng thin
tai, ho/n n/n. Lc tai n/n x&y ra, chng ta chQ bi!t tm cch thot thn.
Th3t c&m #+ng khi ch>ng ki!n c&nh #+ng #%t, sng th-n, l,t l+i, ho& tai,
nhi8u ng()i v c>u n/n m b< th(;ng, th3m ch # vEnh viHn nFm xu4ng,
t%m lng nhn i, v< tha c0a h' chDng khc g t* tm c0a chim anh v5
trong kinh Ph3t.
D thBc t! chng ta chDng g3p thin th-n no #!n ph, gip c&. Nh(ng
tr($c cc th&m ho/, tm t* bi v lng v< tha dng tro #!n #+ qun mnh,
nh) v3y m h' trC thnh thin th-n, lm nn kK tch.
Chim anh v5 dng s>c b bOng c0a mnh mong d3p t.t tr3n ho& tai #ang
thiu chy khu r*ng, t%m lng t* c0a chim anh v5 v B1 Tt #8u c chung
137

m+t ngu1n c+i : tm Ph3t. Nh:ng hnh #+ng pht xu%t t* tm Ph3t lun
#em #!n t4t lnh, do v3y m cc Ngi # khng n8 gian kh9 d%n thn vo
cu+c #)i #7 chQ cho chng ta bi!t s4ng v ng, v< tha.
H/nh phc c0a b&n thn lun chnh l h/nh phc c0a m'i ng()i v
ng(@c l/i.
H2nh Koan

Chi<c r9ng ch m.u nhi>m.
(Theo S" tC tuy,t b;m xanh, NguyBn T";ng Bch phin d.ch)

Ngy x"a, A Ty T2ng c m't b lo s6ng vHi +9a con trai. K9a con
lm ngh< bun bn, ph*i +i ^n K' th";ng xuyn. Ngy kia, +9a con sDp
ph*i ln +";ng +i ^n K' th b mL b*o :
-Gic thnh t2i ^n K' l nJi K9c Ph&t Thch Ca thnh +2o, v th, mL
nh; con mang v< m't ci g t4 nJi +. C th$ l m't t tro x"Jng hay ba
tr, php kh g +. ML sE th; v xem nh" chnh s> hi!n di!n cRa K9c Ph&t
trong nh mnh.
N=m ny qua n=m khc, b mL nhDc nhA +9a con, nh"ng l#n no +9a
con c7ng v< l2i Ty T2ng m khng th>c hi!n +"8c l;i mL dGn.
M't ngy n:, +9a con l2i ln +";ng +i ^n K' v b mL ni :
-L#n ny con khng mang g cho mL t4 Gic thnh v< +$ mL th; th mL
sE t> tC ch,t thi.
K9a con l5y lm s8 lng quy,t tm cRa mL, h9a l#n ny sE khng qun.
Sau vi thng lm vi!c, ng";i con ln +";ng trA v< nh, b-ng nhH r?ng
mnh + khng gh ngang Gic thnh +$ tm x"Jng tro cho mL. Lm sao
by gi; ?, anh ta t> h/i. ML ta sE t> tC th&t +5y n,u khng mang g v<
cho b. Anh ta nhn quanh th th5y m't con ch + ch,t kh. Ng";i con
v'i vng nh% m't chi,c r=ng ch, qu5n l2i cPn th&n trong m't chi,c kh=n
l3a.
V< +,n nh, +9a con ra v( vui m4ng b*o mL :
-Ky chnh l m't chi,c r=ng cRa Ph&t C) Km. T> tay con + tm ra
+"8c t2i Gic Thnh +y.
138

B mL +ng th"Jng tin con v tn quM chi,c r=ng, xem chi,c r=ng nh"
l r=ng th&t cRa Ph&t C) Km, B&c Chnh KQng Chnh Gic. K$ t4 gi;
pht +, b h,t lng th; ph3ng chi,c r=ng v c7ng khng bao lu sau +,
b tm +"8c s> an l2c n'i tm, +i<u m su6t +;i b ra cng tm ki,m.
C7ng khng bao lu sau th b2n b hng xm c7ng nh&n th5y r?ng c
m't th9 nh sng ng7 sDc bao xung quanh chi,c r=ng, v nh1ng tia sng
huy<n *o chi,u trn +. M-i ngy c nhic cRa chi,c r=ng mu nhi!m. THi
ngy b ch,t, nh sng ng7 sDc c7ng b:c quanh thn b v mi!ng b m@m
c";i lm +9a con trai +ang than khc hi$u r?ng b + trA v< vHi t> tnh, t4
+ m:i v&t +"8c sanh thnh.
K$ t4 ngy + ng";i ta bi,t r?ng m't chi,c r=ng ch c7ng trA thnh m#u
nhi!m, nh"ng vHi +i<u ki!n + l s9c m2nh cRa m't tri tim s[n sng ti,p
nh&n v lng t4 bi cRa m't v. Ph&t k,t h8p vHi nhau.

B/n thn m!n !
Trong cu chuy2n, b m? #ng th(;ng # khng cn #ng th(;ng n:a.
M+t ng()i trC v8 v$i tB tnh v tm #(@c sB an l/c n+i tm l ng()i # #/t
#(@c chn h/nh phc, v # c5ng chnh l m,c #ch t4i h3u c0a ng()i tu
Ph3t.
Cu chuy2n khng nh%n m/nh hnh #+ng d4i m? c0a ng()i con trai
c th7 hi7u l m+t hnh vi b%t hi!u m l/i nh%n m/nh #!n ni8m tin trong
sng c0a b m? chn ch%t, th3t th. Ni8m tin mnh li2t #4i v$i J>c Ph3t
# gip cho b tm #(@c #i8u b ao ($c m+t #)i. Kinh d/y, lng tin l c+i
rH c0a m'i ph($c lnh, th) x l@i Ph3t, c th7 lm cho chng sanh #(@c
cng #>c l$n, la kh9 ba ci, #!n vui Ni!t Bn (Kinh J/i Bt Ni!t Bn,
quy7n 26) Php mn ni2m Ph3t c5ng #8 cao Tn-Nguy2n-H/nh. Tin vo x
l@i Ph3t l Tn, mong nghE Ph3t hi2n di2n l Nguy2n, lH bi x l@i l H/nh.
B lo # thnh tBu #(@c tn c6n thanh t<nh, v # c5ng chnh l php tu
c0a b. Ni8m tin b%t ho/i %y # khi!n cho chi!c r6ng ch trC thnh m-u
nhi2m. R rng cc php #8u do tm t/o, ngoi tm #8u khng c php
l cch tin th> su trong m()i cch tin thanh t<nh m b lo # #/t #(@c.

V%n #8 #(@c #=t ra l : Ngy nay nhi8u ng()i tn th) x l@i Ph3t, xong
t/i sao r%t t ng()i c #(@c sB an l/c n+i tm nh( b lo ? Th3t dH hi7u, v
rFng, c th7 ng()i ta t9 ch>c nh:ng #m r($c x l@i linh #nh, nh(ng h'
139

khng c #(@c m+t ni8m tin su s.c vo Th! gian th()ng tr, Ph3t b&o,
khng c #(@c cng phu lH bi v sB nh%t tm hnh tr min m3t.
Tn th) x l@i c5ng chnh l m+t php tu. Php tu khng #ng th khng
th7 c #(@c k!t qu& nh( mong c-u. M-u nhi2m thay, m+t chi!c r6ng ch
c5ng c th7 trC thnh php lnh gip cho hnh gi& #/t #(@c sB an l/c, m+t
khi n h+i #0 s>c m/nh c0a m+t tri tim sUn sng ti!p nh3n v lng t* bi
c0a m+t v< Ph3t.

H%i #&ng chu%t
(Gi tr. lM thuy,t v th>c hnh )

M't hm, h: hng nh chu't h:p bn tm cch thot kh/i nanh vu6t cRa
k( th khng +'i tr;i chung l mo. Con no c7ng ngh0 +,n nt c m vUn
khng tm ra cch. Cu6i cng, m't ch chu't nhDt nh*y ra ni :
-Ti ngh0 ra r)i ! Chng ta sE bu'c vo c% mo m't qu* chung. Mo +i
+,n +u th chung ku +,n +, v chng ta sE tr6n vo hang ngay l&p t9c.
L7 chu't nghe xong, +)ng lo2t ni :
-Gi/i th&t ! K, 5y r5t hay !
L7 chu't +Dc M v< m"u ch"Hc + v quy,t +.nh tGng chu't nhDt m't t5m
b?ng khen. T5t c* +<u cng nh&n chu't nhDt l thng minh v b#u n lm
thR l0nh.

V4a lc + c m't con chu't gi + t4ng tr*i chuy!n +;i, +9ng d&y ti,n
ra pha tr"Hc v ni :
-Cc b2n 2, k, + qu* l hay v ch chu't nhDt thng minh nh" th, ny
khng tm +u c. Ki<u + ai c7ng cng nh&n. Nh"ng ti mu6n ch ta ni
r hJn n1a l lm cch no m treo +"8c qu* chung ln c% mo ? Gi; c9
+$ ch ta d7ng c*m lm vi!c +. N,u ch"a lm +"8c th ta ch"a trao b?ng
khen v'i.
L7 chu't nghe xong nhn chu't nhDt, t/ v( khinh b@ r)i b/ ra v<.
Th, l h'i +)ng chu't vUn ch"a ngh0 ra k, g !
(Theo Truy!n c% dn gian ^n K', Cao Huy K@nh-L SJn-Ko Ph"Jng
Bnh d.ch)
140

Cu chuy2n L nh< trn cn #(@c tm th%y trong Truy2n ng, ngn c0a La
Fontaine. B3c th-y c0a truy2n ng, ngn ng()i Php ny # k7 l/i cu
chuy2n bFng th; v c ph-n chi ti!t h;n. K!t thc cu chuy2n, La Fontaine
b rFng :
Ti # th%y chn v/n
Ki7u bn b/c ba hoa
C0a th-y, #/o, c4,cha
Ju ph&i l c0a chu+t
Tri8u #nh v chQ h'p bn
Qun s( nh=ng x< l)i trn cung my
J!n khi c-n ph&i ra tay
Th thi chDng th%y m=t my m+t ai.
(NguyHn Jnh d<ch)
Trong cu chuy2n trn, h+i #1ng chu+t c hai #i8u #ng khen v m+t
#i8u #ng ch. Ji8u #ng khen th> nh%t l chu+t bi!t by ra k! hay; th>
hai l, l" ra # v+i vng trao bFng khen cho ch chu+t nh.t, chng #
#(@c c&nh bo ku h' nh T
Th(@ng sch chnh l #y
ChQ cn mIi vi2c ny
Kh nh%t #em bu+c nh/c
Anh rFng : Tao ch& ng4c
Ch b&o : Qu s>c mnh
M(u cao ch& thBc hnh
H+i #1ng #nh gi&i tn.
(La Fontaine)
X h+i hi2n nay nhan nh&n nh:ng h+i #1ng nh( th!, by ra bi!t bao k!
hay v r1i k! hay chQ nFm trn bn gi%y, lng ph bao nhiu th)i gian v
ti8n c0a. Ja ph-n, ai c5ng lo nghE #!n sB an nguy v l@i d(Png b&n thn
6n cI #i tr($c, l+i n($c theo sau m thi.
Trong kinh Ph3t, nhi8u l-n J>c Th! Tn khuy!n co ch( #2 tM rFng hy
chuyn c-n tu t3p, bO ra ngoi m'i sB lL lu3n khng c-n thi!t. SB lL lu3n
chQ lm trC ng/i cho con #()ng gi&i thot : Cc th-y TK Kheo, n!u lL
141

lu3n #0 th> th tm tr r4i lo/n. Nh( v3y, tuy # xu%t gia m ch(a #(@c
siu thot. Th! nn, cc th-y TK kheo, hy bO t>c kh.c sB lL lu3n r4i lo/n
tm tr. Cc th-y mu4n thBc hi2n ci vui t<ch di2t, th chQ c cch c%p t4c
di2t tr* ci ho/ lL lu3n. (Kinh Di Gio)
X h+i v #/o php r%t c-n nh:ng ng()i by ra k! hay, nh(ng n!u chQ
ton nh:ng kN b-y ra k! m khng ai ch<u hnh k! th th3t bu1n v nguy
thay.
Hy khoan v+i trao bFng khen cho nh:ng ai b-y k!. Hy trao bFng khen
cho nh:ng ng()i hnh k!. Nh( v3y bFng khen m$i th3t c gi tr< v c6n
b2nh thnh tch m$i b$t sB tr-m kha.

TuFi tc v *"o *Cc
(Trch K2i Trang Nghim kinh lu&n, quy$n 1)

Ngy x"a, c m't th chR n: mu6n t% ch9c lB cng d";ng trai t=ng +$
c#u ph"Hc. ng ta +i vHi m't ng";i b2n +<n cha +$ th@nh quM th#y, v
th"a vHi s" tr3 tr :
-B2ch th#y ! Con ch@ mu6n th@nh ch" v. tr"Ang lo lHn tu%i, cn cc v.
t=ng tr( th xin miBn.

L;i cRa v. th chR kia khi,n cc ch Sa di thDc mDc :
-Sao l2i khng m;i chng ta nh@ ?
Ng";i b2n +i cng th chR gi*i thch :
-C lE v ng 5y ngh0 ch@ c cc v. lo t=ng, tc b2c da m)i, mHi tch +R
cng +9c.
Lc + m't v. La Hn nghe +"8c, lDc +#u ni :
-V. th chR ny qu* th&t m mu'i, ch@ chu'ng ci b< ngoi gi c-i m
khng yu ci +9c, ci ti cRa ng";i tu. ChQng lE ng ta khng hi$u d cho
gi +,n +#u b2c r=ng long m thi,u tr tu!, thi,u giHi h2nh th c7ng v
d3ng " ? Khng ph*i gi mHi l tr"Ang lo +2i +9c. Ci quM l s> tu t&p,
di!t c, +R tr tu!, +$ gi1 mnh trong s2ch khng sa ng. Thi +"8c r)i, +$
mai chng ta sE +,n + gip ng ta thay +%i cch nhn.
142

Ngh0 v&y, qua ngy hm sau cc v. La Hn +<u bi,n thnh nh1ng lo
t=ng l3 kh3 +i +,n nh v. +n vi!t kia. V4a nhn th5y cc lo t=ng, chR nh
ni<m nA ra +n, +6t h"Jng +n, r*i hoa thJm m't cch tr.nh tr:ng, nh"ng
khi cc lo t=ng v4a an to2, th h: +<u bi,n thnh cc Sa di tr(.
ChR nh th5y v&y ng2c nhin h/i :
-C ph*i cc Ngi + u6ng +"8c n"Hc cam l) no ch=ng m mHi gi +
+ bi,n thnh tr( r)i ?
Cc v. sa di li<n gi*i thch :
-Khng ph*i chng ti ch@ l Sa di, v th chR ch@ i knh lo t=ng, c M
kX th. phn bi!t tu%i tc, e r?ng s> suy ngh0 + c th$ ph ho2i thi!n c=n
cRa ng nn mHi bi,n d2ng ra ng";i gi, +$ gip ng =n n=n t@nh ng' thi.
Cc Sa di l2i ti,p :
-Th&t ra th ng";i h:c +2o khng nn phn bi!t ch@ nhn b< ngoi, m
ph*i xem xt tr tu! v cng +9c ng";i tu hnh. M't ng";i tu hnh tuy nh/
tu%i m +o2n tr4 +"8c nh1ng phi<n no th + l ng";i +Dc +2o r)i, cn
n,u tu%i cao tc b2c m vUn ch"a +o2n tr4 h,t tham sn si th vUn l k( 5u
tr0.

J>c Ph3t d/y : M+t ng()i trC nn cao th(@ng, c #/o #>c, #(@c tn
quL, ch(a hDn v ng()i # xu%t thn trong m+t gia #nh cao quL, c #<a v<
quy8n lBc, l/i cng khng ph&i v ng()i # c nhi8u bFng c%p, h'c v<; l/i
cng khng ph&i v ng()i # c dung m/o #?p #". BCi v,m+t ng()i d h+i
#0 ba tiu chuAn trn, nh(ng #)i s4ng c0a ng()i # khng gi$i h/nh, tham
nh5ng, t dm, l*a d4i, khng c tr tu2, si m, lm c . . . th lm sao
#(@c xem l c #/o #>c, #ng #(@c cung knh ? Ng(@c l/i, m+t ng()i d
khng c nh:ng tiu chuAn trn, nh(ng l/i c tr tu2 v gi$i h/nh, th
ng()i # x>ng #ng #(@c g'i l Sa mn, #(@c tn knh, cng d()ng ?
(Kinh Tr()ng A Hm, Kinh Ch0ng J>c)
Tiu chuAn #/o #>c c0a m+t ng()i theo Ph3t gio, #(@c #nh gi qua
tr tu2 gi&i thot v gi$i h/nh thanh t<nh. Gi$i h/nh l nh:ng nguyn t.c
s4ng #em l/i sB an l/c gi&i thot, mang #!n h/nh phc cho mnh v cho
ng()i. Tr tu2 chnh l sB th%y r sB th3t duyn khCi, b&n ch%t c0a cu+c
#)i h( gi&. V$i tr tu2 liHu tri v8 cu+c #)i nh( v3y, con ng()i r)i bO, ch!
ngB tham, sn, si v i d,c. Tr hu2 v gi$i lu3t l nhn qu& c0a nhau.
Khng c vi2c m+t ng()i c tr tu2 m khng gi: gi$i. ng(@c l/i, ng()i
143

nghim tr gi$i lu3t thanh t<nh ch.c ch.n s" c tr tu2. Gi$i h/nh v tr tu2
l #i8u t4i th.ng C trn #)i.
V$i hai tiu chuAn #/o #>c #, khng k7 l ng()i trong #/o hay ngoi
#)i, giu hay ngho, c h'c hay th%t h'c, gi hay trN, hH ai tu t3p v thnh
tBu #(@c tr tu2 v gi$i h/nh gi&i thot th ng()i # x>ng #ng #(@c tn
knh cng d()ng.

Tu d&;i g-c cy.
Minh K9c

Th#y tr3 tr +ang cng s" bc ti bn chuy!n trng tu cha th c m't
ng";i b2n +,n th=m. Sau khi th=m h/i nhau, bi,t chuy!n th#y ti sDp sCa
cha, ng";i b2n phn nn :
-M5y th#y lm cho lDm v&y ch9 ngy x"a Ph&t tu hnh d"Hi g6c cy th
sao. Khi ch"a thnh Ph&t, Ngi c7ng l m't con ng";i nh" chng ta v&y
thi.
Ti th5y ng";i khch c v( t> nhin qu, chDc ngh0 mnh l b2n cRa quM
th#y nn mHi ni chuy!n khng cPn tr:ng. Ti v6n tr>c tnh, +.nh ln ti,ng
th th#y ti c";i b*o ng";i b2n :
-BAi huynh khng bi,t + thi, cha mu6n s&p r)i.
S" bc ti ng)i bn c2nh c7ng bu'c mi!ng ni :
-Cha d>ng ln +$ lm nJi gi*ng d2y v tu t&p Ph&t php cho nhi<u
ng";i. N,u khng c cJ sA ho?ng php th T=ng Ni, Ph&t tC tu h:c A +u ?
M't ng";i th dB, cn ch3c ng";i, tr=m ng";i th ph*i lm sao ? ChQng lE
ng)i d"Hi g6c cy phJi m"a, phJi nDng +$ gi*ng d2y Ph&t php v tu t&p
hay sao ? Lc m"a chan, nDng d'i trn +#u li!u c ng)i + tu t&p +"8c hay
khng hay ph*i ko nhau ch2y +i tm ch- tr m"a, tr nDng. K2o Ph&t l
+2o tr tu!, n,u lm vi!c m qung, c6 ch5p nh" v&y chQng ph*i +$ ng";i
+;i ch c";i sao ? Th;i K9c Ph&t cn t2i th,, Ngi cho l&p nh1ng t.nh x
nh" Trc Lm, KX Vin, KX Hon +$ lm nJi an tr tu hnh cho ch"
T=ng, sinh ho2t theo n< n,p t% ch9c Gio h'i. K,n ma m"a vi!c du ho
b5t ti!n th ch" T=ng an c" ki,t h2 c5m tc t2i cc t.nh x.
Ng";i khch ng)i lDng nghe v g&t +#u tn thnh l;i s" bc ti ni:
-Vng +ng nh" v&y. Ti suy ngh0 nng c2n qu. Xin cm Jn th#y +
gi*i thch.
144

Sau khi ng";i khch v<, th#y ti ni vHi ti :
-ng 5y c7ng c nh1ng suy ngh0 cRa ng 5y, nh"ng n,u c ng";i ch@
ch- sai l#m th ng 5y sE thay +%i cch ngh0 + thi.

Bnh *Gng.
Minh K9c

Trong m't bu%i lB, c v. khch t/ v( khng hi lng khi th5y ch" tn
Ho th"8ng ch9ng minh +"8c th@nh ng)i A gh, trn. ng ni :
-K2o Ph&t l +2o bnh +Qng, sao l2i c th9 b&c v phn bi!t +6i xC ? Ti
th5y cc v. +Gt ra gio phPm cao th5p, no l K2i +9c, Th"8ng to2, r)i Ho
th"8ng, Ni tr"Ang, Ni s" .
Th#y ti gi*i thch :
-K khng ph*i l phn chia th9 b&c +$ phn bi!t +6i xC. M + chnh l
tinh th#n cng b?ng bnh +Qng. K9c Ph&t d2y : T5t c* chng sanh +<u c
Ph&t tnh, ai c7ng c th$ gic ng' thnh Ph&t. Ai c tu t&p th c an l2c gi*i
thot, d3ng cng tu t&p +"8c bao nhiu th +2t +"8c an l2c gi*i thot b5y
nhiu, c7ng nh" lm nhi
tu t&p m c. Ng";i c +2o h2nh uy +9c th +"8c m:i ng";i tn tr:ng cung
knh, + l lE +"Jng nhin. K( h&u h:c m +em snh ngang hng vHi cc
b&c ti<n b6i lo thnh, hoGc +6i +i vHi nh1ng b&c c cng +9c A +;i c7ng
nh" +6i +i vHi nh1ng k( khng ra g v n=ng, v +9c, th +u c th$ xem
l bnh +Qng. X h'i c7ng thi,t l&p tn ti tr&t t> trn tinh th#n bnh +Qng
ny. C nh" th, x h'i mHi cng b?ng v khng r6i lo2n.
Ng";i khch im lGng khng ni g.

Những Mẩu Chuyện Đạo Và Đời

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Những Mẩu Chuyện Đạo Và Đời

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

1

Nh!ng m"u chuy#n $%o v $&i

You might also like