1

NIM HN HOAN SAU CNG KHI BI"T R#NG

TRN %&I NY KHNG C H)NH PHC
Ajahn Brahmavamso
Bn d"ch Nguy$n Ng'c Bch

Ti nay ti mun ni v T Diu (kh, nguyn nhn
kh, s chm dt kh v con dung chm dt kh). Cui
mi ky an cu, d d l mt ky an cu ba thng ma mua
hay ngn hon, nhc nho cc thin sinh v ct li gio
php cua c Pht l diu dng lm. Nhc nho v gio
php tuyt diu v su xa ny c th gip thin sinh
tin thm mt buc vo tinh gic dy du, hiu bit dy
du v nhn thc dy du gio php. Tu d cc ban c th
thy nhng g c Pht d thy dui ci b d. iu ny
s dua ban dn s nhp luu v s chuyn bin thnh bc
Thnh gia (Ariya-puggala) ngha l, thy r gio php
su xa v manh m v T Diu . R rng l quan trong
khi truc ht bit duoc T Diu v l thuyt, v mi
ngui trong cc ban du c kin thc l thuyt y. Ti
s xy dng v pht trin kin thc y trong bui ni
chuyn ny.
Ni*m hn hoan sau cng ...
Khi bt du bi ni hm nay, ti nh dn mt hnh anh
cua su ph ti, Ajahn Chah (mt thin su ngui Thi),
trong tu vin du tin cua ng o Anh quc. Trong hnh
anh ny, ng gio hai tay ln khoi du ging nhu mt bc
tuong o mt tu vin khc. Dui bc tuong ny c dng
ch: Nim hn hoan sau cng khi bit rng trn di ny
khng c hanh phc.
Ti s bt du tu d, v rt thung trong tu tp v
trong cuc sng chng ta tm kim hanh phc trn di.
Chng ta tm hanh phc trong nhiu lnh vc v bng
nhiu cch, lun lun l khng dng ch. Tu d chng ta
nhn ra rng khng tm thy hanh phc o nhng noi d
khng c ngha l c diu g khng n vi chng ta.
Khng c ngha l chng ta yu km hoac v vong. S
qun tuong bn trong s cho ta thy rng khng c cch
no d bt c ai c th tm duoc hanh phc o noi m
chng ta tm. Tm nhn ra rng cuc di chi c th l
dau kh. Ngui khn ngoan, thay v bt mn boi dau kh

2
y ri dm mnh trong dau kh y, s chim ngm nhng
g c Pht ni v dau kh, T Diu . Ngha l, ho
tm cch thu hiu ton b tin trnh kh dau.
i khi dau kh c th di su vo xuong tuy, thm ch
cn su hon, dn tn ngun ci cua ci m chng ta cho
l mnh. N c th rt su v gy nn nhiu phin no.
Tht nhe nhm bit bao khi bit rng d l tin trnh
t nhin, rng chang c g khng n. l ban cht cua
cuc di, chng ta cn c th mong moi g hon?
i khi chng ta lm tuong rng nu chng ta khn ngoan
hon, nu chng ta gioi giang hon, nu chng ta theo
nguyn tc v lm dng tt ca, th chng ta s c hanh
phc. i khi chng ta lai ngh rng moi ngui du hanh
phc ngoai tru mnh. Trong tu vin ny ngui ta ngh,
mnh chc rng moi ngui trong tu vin du duoc chng
nghim trang thi inh ngoai tru mnh. iu chng ta
cn bit l chang c g dac bit o chng ta, rng nhng
g chng ta tu tp trong tu vin ny l nhng g moi
ngui du phai trai qua. Ajahn Chah ni rng khi chng
ta mi vo tu vin, khi chng ta bt du tu tp chnh
dao, chng ta c th chun bi tip nhn dau kh. Chng
ta dang di nguoc dng di, v chng ta c th bit
truc p lc cua v minh ging nhu khi chng ta di
nguoc gi chng ta c th cam nhn p lc trn co th.
l du chi chng ta dang tin ln.
S-c m0nh hi2u bi3t h4n s-c m0nh ch
Ban s thy rng khi kh dau khoi pht, ban c hai la
chon. Hoac ban tm cch thot khoi n, hoac ban quan
st n.
Ajahn Maha Boowa (mt thin su Thi duong thi) chi
thuyt php khi c co hi dac bit. Ti chc rng khi
ti dn tham ng vi tu cch l mt thin sinh tre, d
phai l co hi boi v ng nh mt trong nhng tu s
phuong Ty cua ng phin dich cho thin sinh phuong Ty
l ti. May thay, ti c th ni ting Thi nn ti
hiu r nhng g Ajahn Maha Boowa ni. Cu chuyn cua
ng, m ti cho l dnh cho mnh, tro nn rt hu ch
trong ca cuc di tu hnh cua ti.

3
ng ni v mnh khi cn l mt tu s tre vo thi Tan
Ajahn Mun (thin su Thi v ngui sng lp truyn thng
thin Son lm Thi Lan). ng ni lc d ng bi st rt
v thay v nm yn trn giung, theo tnh kh xua nay
ng quyt dinh chng lai bnh, chin du vi n v
chin thng n vi ch cua mnh. Do d ng xung
giung, ra khoi nh, cm ly chi v bt du qut bt
k ng dang d m hi v run ry. Tan Ajahn Mun thy
ng v bao ng thi di. Ti d Tan Ajahn Mun ni chuyn
vi cc tu s v ni: Trong tu vin ny c ngui sinh
ra d l v s v c nhu vy khng h thay di. Tt
nhin ng ni v Ajahn Maha Boowa, vn l mt v s o
ngoi di. Ajahn Mun ni rng d khng phai l cch cua
dao Pht. Thc s ng d ni rng d l cch cua nhng
dao s yoga An gio. Cch cua dao Pht l quan st kh
dau, khng phai l chin du chng lai n. Boi v khi
ban chin du ban s thy rng ban chi thm dau kh m
thi. Thay vo d, hy dng sc manh cua tr tu thay
cho sc manh cua ch. Sc manh cua tr tu lun hiu
qua hon v n dn tu mt ci ngun tt. Sc manh ch,
trong hu ht cc trung hop, dn tu lng ch ky, tu
ci ti, v ban khng th mong mun n dua dn hiu qua
g nu n dn tu mt ci ngun bt hanh dn vy.
Su dng sc manh tr tu ngha l nh dn gio php v
nhn nhng chng nghim cua ban trong khun kh gio
php d, khun kh T Diu . c Pht day rng sinh,
lo, bnh, tu du l kh. V nhng g o trung gian gia
chng cng l kh. Tm tt, di l kh. Vy nn khi dau
kh dn chang han nhu tht vong, v mng, c don hay
chn nan, hoac khng bit phai lm g ban s thy o
dy mt s tht can ban cua t nhin m mi con ngui,
d o trong hay o ngoi tu vin, du phai trai qua lc
ny hay lc khc trong di.
C lc ban khng bit phai lm g v s kh dau qu
ln. Nhu Ajahn Chah thung ni, Ban khng th tin
ti, ban khng th li lai, ban khng th o yn mt
ch ban khng bit phai lm g. l mt thi khc
tt dep. l thi dim m ban c th thc s hiu
diu c Pht d ni v dau kh trong di. Vic phai
lm khi dau kh pht sinh l quan st. Quan st ngha
l nhn v xem xt trong yn lang. Ban phai nhn m

4
khng can thip, khng can d vo, boi v nu ban can
d vo ban s khng xem xt mt cch dy du.
Cn c can dam v sc manh d gi mnh v chi quan st.
Mt trong nhng diu ban s nhn thy l dau kh s di
qua, v n lun di qua dn hanh phc. y l tr choi
cua lun hi, tr choi cua ngy v dm, tr choi cua
nng v lanh. l tnh hai mat cua hin hu. Khng c
cch no thot khoi n trong th gii ny hoac bt ky
th gii no khc. Tnh hai mat ny cua hin hu s
lun theo ban.
c Pht ni rng dat duoc diu mnh khng mun v
khng dat duoc diu mnh mun du l kh. Ti thung t
hoi,Tht ra ta mun g? Ti dng cu hoi ny nhu mt
li ch trong khi ti buc trn dung thin hnh, hoac
khi ti ngi thin nu tm ti bt an. Ti mun g?
Ti d o trn di ny kh lu bn muoi chn nam v
ti d c nhiu kinh nghim v th gii ny. Ti khng
sinh ra trong mt tu vin, v tu tt ca nhng g ti d
trai qua v trng thy, tu tt ca nhng g ti d bit,
ti bit rng khng c mt gc nho no trn th gii
ny m o d ti c th tm thy hanh phc. Boi ban cht
thc cua n, kinh nghim gic quan s dua dn tht
vong, v ti bit rng nu ti di hoi diu g m th
gii ny khng th dem dn cho ti, ti s dau kh. Khi
ti khao kht diu g m ti khng th dat duoc, ti
bit rng ti chi dang hnh ha mnh qu mc cn thit.
Trang 5i2m cho g.4ng
Thay v khao kht diu g ban nn hoc cch hi lng vi
nhng g ban c. Khi ban ni v s hi lng, ban dang
ni v th ba. th ba l bung bo lng ham mun.
S hi lng l s bung bo nhu cu thay di s vt.
l hoc cch sng bnh an vi nhng g ban c. Chnh o
dy trong cuc du tranh ny v n lun l mt cuc
du tranh ban c th thy bnh an. Lm sao ban c th
hi lng khi moi th du khng n? Lm sao ban c th
hi lng khi thn th ban chy bong ln v dau dn? Lm
sao ban c th hi lng khi tm ban din cung vi bao
ngh suy? Ngay ca trong nhng hon canh d ban c th
thy hi lng khi bung bo, bung bo s kim sot.

5
Tun qua, ti d k mt v d cho mt s ngui Thi.
Ti k v d ny cho mt s ph n Thi v mt s trong
ho rt ph phim ban d thy cch ho an mac khi ho
dn tu vin. Ti ni vi ho diu d ging nhu khi ngui
ta thy mnh trong guong, v thy xu qu, nhung thay
v ngui ta lm g d vi guong mat mnh, ngui ta lai
trang dim trn tm guong. Ngui ta tm cch lm cho
tm guong tro nn dep! Tt nhin chi tn th gi v
ch. Vi s trang dim, tm guong c th trng dep mt
lc, nhung khi ngui ta buc di khoi ch d v nhn vo
mt tm guong khc, ngui ta lai thy mnh xu. Trang
dim cho guong cng ging nhu c giai quyt ngoai vt
bng lng ham mun thay v giai quyt ni tm bng s
hi lng.
Trong mui su nam qua ti d lm vic cc nhoc rt
cc nhoc nhu nhiu ngui trong cc ban tung bit tm
cch xy dng tu vin ny. hon ton l mt s ph
pham thi gian khi mun xy dng mt tu vin hon hao,
thm ch mt tu vin dng hong thi, boi v s tt dep
mong mun d s chang bao gi dat duoc. Cch m lng
ham mun th hin, th hai, l n dn d ban ti ch
suy ngh rng nu ban chi cn c gng mt cht na, nu
ban phn du hon, lm vic cham chi hon chi thm mt
ngy na, th moi vic s tt dep. Mnh chi cn lm
vic mt nam na l tra ht no. Mnh chi cn ngi
thin mt ky an cu na, chi cn vy thi, l mnh s
chng nghim duoc trang thi inh. Chi cn ln diu
tri cui cng ny na thi l mnh s khoe lai. Ban c
th dy li bnh tt trong mt thi gian, nhung ban
khng bao gi thot khoi n. Ban c th dy li dau kh
mt thi gian, nhung ban s khng bao gi thot khoi n
bng cch d.
H0nh phc v 5au kh6 c8a gic quan ch: l t.4ng 5<i
Ban cht con ngui l nhn duoc nhng phn dau kh v
hanh phc gn bng nhau. Nu chng ta dang dau kh, d
l v chng ta d c hanh phc v bi mt n. Hanh phc
chang l g khc hon s chm dt dau kh, cng ht nhu
dau kh chang l g khc hon s chm dt hanh phc.
Chng ta di theo vng trn ny sut cuc di.

6
S tht hin hu ny l l do v sao c Pht ni trong
th nht rng ng un tao thnh con ngui du l dau
kh. Boi ban cht thc s cua chng, chng l dau kh.
Vy nn, nu c ai d dn tham vn ti v ni rng
ngui y dang dau kh, ti thung mun ni, Tt nhin,
c g sai du no? Ajahn Chah thung ni diu d ging
nhu mt ngui vo qun di d tro thnh ngui lnh, ri
sau d lai than phin v vic mnh bi bn v bi thuong.
Ban mong moi g khi gia nhp qun di? l vic s
xay ra thi. Ban mong moi g khi lm ngui? Ban s gap
dau kh thi.
i lc trong di ngui ta chay trn dau kh. Ban hoi
ho d ry th no v ho ni, Lc ny ti khoe, d
rng ho dang trai qua ly di, liu php tm thn, liu
php ha hoc v nhng th tuong t. Ho c ni rng ho
khoe boi v d l diu m ngui ta phai ni trn di
ny. l nhng g ngui ta mong doi noi chng ta. Nu
ngui ta m trung thc, th khi ban hoi ho s ni, Ti
ru lm ti bi nhc du, ti dau bao tu, gia dnh ti
dang gy ra du th rc ri cho ti, ti cam thy r
ri. Nu hu ht moi ngui trung thc, th d l diu
ho s ni. Nu ho bit thc s ci g dang xay ra, d
l diu ho s ni. Chang c g sai tri khi nhn dang
dau kh trong hin hu. Cn trung thc v can dam di
din vi s tht.
Bao nhiu ngui ban bit c hanh phc - thc s hanh
phc, thc s hi lng? Khng phai nhng ngui ni ho
hanh phc m nhng ngui thc s hanh phc kia. Nhng
ngui ti bit trong bn muoi chn nam cuc di ti m
c hanh phc, d l nhng bc gic ng m ti d c may
mn duoc gap. Ngoi ra, khng c ai! Khi ban hiu diu
ny, ban d hiu th nht, rng ban cht thc s cua
s sng l kh dau, v ban hiu vi cam nhn su xa
nht.
Chng ta c th gii cua nam gic quan. Khi chng ta
phn tch n theo cch c Pht day, chng ta dng tr
tu d hoi, No, th gii ny l g dy, th gii duoc
lm bng sc, thanh, huong, vi, xc v tm? Khi chng
ta phn tch theo cch d, chng ta c th thy nhng
g chng ta thy, nghe, nm v cham v ban cht thc

7
chnh l thnh phn cua tnh hai mat trong hanh phc v
dau kh. Ngay thc an chng ta c o dy rt ngon, nhung
sau mt thi gian chng khng cn ngon na. Nu chng
ta c thc an thiu thi nhu ti d c hi ti mi tro
thnh nh su nam du, sau mt thi gian chng ta s
thch chng. chi l tuong di, vy thi. Hanh phc
v kh dau cua gic quan chi l tuong di.
Ti bit c ngui vo nh hng sang trong, v v thc
an khng cn dng tiu chun m chng d tung c vo
tun truc, ho bn bc bi v than phin. Trong khi d
nhiu ngui khc s vui mung khi c bt c th g d an
v ho chang duoc an g trong nhiu ngy. Cng mt thc
an, sao c ngui vui sung trong khi ke khc bun bc,
chi l tuong di, c vy thi!
Bt ky th g trn di ny m ban cho l hanh phc cng
cng ban cht d. Ta hy xem khoi lac tnh dc chang
han, hu ht n chi l s kch thch cua lng ham mun
xay ra truc d. Khi khoi lac d dat duoc, n lin
bin mt tc th. Ham mun tnh dc v co ban l s
di, s kht, s cch bit khoi nhng g ban mun, v
ban lai cho d l hanh phc! iu m c Pht ni l
dau kh, ban cho l hanh phc!
S thm thung ban cho l hanh phc. Nhung tht ra s
thm thung, s kht, s cang thang vuon ti nhng g
lun lun o ngoi tm tay ban, l dau kh. Mong mun l
dau kh. S c gng dat duoc diu ban mun, s diu
khin, s suy ngh, s sp dat, tt ca du l dau kh.
Bao nhiu th gi ban d bo ph trong ky an cu ma mua
ny dng d sp dat, diu khin v suy ngh lm sao d
dat duoc nhng g ban mun? Bao nhiu t do ban s c
thm nu ban khng mun g v chang cn sp dat? Khi
tt ca nhng s diu khin hoac mong doi d duoc bung
bo, ban c th hiu s bnh an v hi lng s dn
khng?
Nh6 gai ra
Thung khi thn th dau dn qu, hoac khi tm ri loan
qu, mt thin gia kinh nghim c th ni ngung ngay!
Ngui d c th bung bo trong giy lt v ngung du
tranh, ngung thm mun, ngung s c gng kim sot.

8
Nhung khi ban bi dau dn qu ban c th ngh rng ban
dang din ln v du tranh thm ch cn hon na. Hy t
hoi, c g khng n khi bi dau dn qu hay bi tht vong
qu? Cu tra li l, chang c g khng n. Nhng th d
l ban cht t nhin cua s sng. Khng th trnh duoc.
Vy th, hy bung bo s kim sot.
Khi ban bung bo s kim sot v ngung ham mun, mt s
la xut hin. S din cung tt ngm v s dau dn bin
mt. Ti d gap diu d mt ln ti bi dau gh gm. Mi
tu s du phai trai qua diu ny khng sm th mun.
Nhiu ngui mun trn chay, nhung ho bit khng th.
l trung hop mun ti cng khng duoc, mun lui cng
khng xong, mun o yn cng chang duoc. Ban chang bit
phai lm g! Ban khng tin ln duoc, khng li lai
duoc, khng o yn duoc d l lc ban bung bo. Khi
ban bung bo, ban nhn ra rng mt nua dau kh chnh l
s du tranh.
c Pht ni c hai loai gai gy ra dau kh cho con
ngui. Loai gai th nht l gai cua nam gic quan vn
gy ra dau kh sinh l. Loai th hai l loai gai tinh
thn. C loai gai cua bnh tt, dau dn, phai nghe,
thy, nm, ngui, cham nhng g khng toai nguyn. Cn
c loai gai pht sinh theo sau d, chnh l s dau dn
tinh thn. O dy s ch dn dau kh sinh l rt quan
trong thy nhng g ban khng mun thy, nghe nhng
g ban khng mun nghe v lm nhng g ban khng mun
lm. V rt quan trong khi nhn ra rng ban chang lm
duoc g nhiu d trnh nhng diu d. Th d khi ti
cn l mt tu s tre, ti ngh nu ti tro thnh tu
vin truong th tt bit bao v ti lun c th lm
nhng g ti mun. Ti c th ra lnh, v ti s chi ra
nhng lnh m ti mun. Tr tru thay, ti d nhn ra
rng ti cng c nhiu quyn hnh th cng tro nn t
tng! Ti tht chang c th lm diu mnh mun. Ti c
trch nhim. Ti thm ch cn bi diu khin boi tnh
hung hon truc kia na. Nn sau cng ti nhn thy
mnh phai bung bo s kim sot, s mong mun lm cho
s vt khc di.
Hy bung bo, hy sng vi thi khc hin tai. Ban s
thy nu ban c th bung bo dau dn v cho php n tn

9
tai, tnh th s thay di. Ln du ti lm diu ny l
khi ti l mt tu s o Thi Lan, khi d ti bi dau
rang. Ngay sau khi ti bung bo, con dau bin mt. Qua
l mt bin c dng luu ngay ca trong di sng tu
hnh cua ti khi thy dau dn cao d thnh lnh bin
mt chi thng qua sc manh tr tu. Ajahn Chah v
nhng bc thy khc, theo li c Pht, lun day v
th ba vi tnh cht l mt con dung chm dt dau kh,
tc l bung bo ham mun. Ho thung nhc di nhc lai
diu ny, tuy nhin l thuyt khng bao gi manh m
bng thc hnh.
Nu ban thc s bung bo, ton b vn d s tan bin.
y l mt thi khc tuyt vi cua ni qun. Khng phai
ni qun da trn suy ngh hay l thuyt, nhung ni
qun dat co so trn chng nghim. Trong khoanh khc ban
bung bo dau kh v ban khng tranh du. Cho nn th
hai v th ba khng phai d suy ngh, d vit, d l
lun nhung l d thc hnh, dac bit l th ba v s
bung bo.
l l do v sao trong tu vin ny ti d giang day
thin nhm vo s bung bo kim sot, dac bit l trong
cc tng thin su khi m chng ta c th v can d
vo vic kim sot cho hoi tho nhe nhng hay lm cho
mt s tm canh xut hin v di chuyn theo cch ny
hay cch khc. Chng ta lm th d lm g? hoac khc
hon, ci g d lm th? Khi ta di su hon na vo vn
d, ta c th c du tr tu v can dam d bung bo. Mi
thin gia dn vi ti v ni ngui y d dat duoc mt
tng thin su du ni d l nh ngui y d bung bo
ngui kim sot, ngui thc hin d.
Ban chi c th giang day T Diu su sc mt khi ban
d thc hnh thin nhiu, boi v kh, nguyn nhn kh,
v s chm dt kh chi c th duoc nhn thc thng qua
thc hnh, thng qua bung bo dau kh. Khi ban dang
thc hnh thin ban dang bung bo th gii. Ban dang
bung bo mt ci gai, ci gai sinh l cua dau kh,
trong mt thi gian bng cch di vo th gii cua tm.



10
Ch<i t= ci chng ta g>i l hi?n h@u
c Pht thung nhc nho rng ng un l dau kh. Ti
c bit mt s tu s ni rng s vung mc vo ng un,
ch khng phai t thn ng un, mi l dau kh. Nhung
cc ban vua mi tng doc kinh Anattalakkhana, mt kinh
rt hay, trong d ni rt r rng khng chi s vung
mc vo ng un mi l dau kh. Cu tao cua n, thn
th ny l dau kh, cam gic l dau kh, s nhn thc,
s bit, s cu tao tm thn l dau kh. Tt ca cu tao
l dau kh.
Khi ban thy diu ny, ban chi tu ng un. Chi tu c
ngha l ban thy ng un chi l mt m dau kh. Thc
s thy vy ngha l ban chn, ban khng quan tm, ban
rt ra khoi ng un! Khng phai chi mt trong chng m
ton b ca nam, dac bit l s cu tao tm thn. Tai
sao ban lun mun di vo th gii v c thm cam gic,
thm tnh cam, thm kinh nghim? Ta hy ra ph v xem
phim v c thm kinh nghim. Ta hy ra di v c vo, c
chng, c con. Ngui ta chua tung sng nu ngui ta
chua c con, ho ni vy. Tht ngc nghch!
Ci d chi dem ti thm cam gic d m lo ngh, quan
tm, v t hnh ha. Ton b thc hnh Pht gio nhu
duoc trnh by trong th ba l bung bo cam gic,
bung bo nhn thc, bung bo s cu tao tm thn v
bung bo s bit, chm dt tt ca.
i khi ti gap rc ri khi ti ni rng s bit l dau
kh. Ti thch dng n d di vi s bit bng mt mn
hnh TV. Khi ban thc s quan st n, ban thy khng
phai c mt my TV vi su chuong trnh trong d, tc
l thy, nghe, ngui, nm, cham v hin tuong tm thn,
nhung l su loai TV hon ton khc nhau vi chi mt
chuong trnh trn mi my. y l ch ban thc s thy
s bit l g. Khi c s bit th c dau kh. Bit l
diu kin cua kh, nhu d ni trong kinh Nipata. Nu
ban bit diu ny, ban bit s nguy him trong s bit,
v ban chi tu s bit.
Th gii, cuc di, d ban sp xp cch no, cng lun
lun dn ti dau kh. Ban c phn hanh phc cua mnh,
ri ti dau kh, ri ti hanh phc, trong bt ky th

11
gii no. Ngay ca khi ban dat duoc an vui trong inh,
diu d cng khng lu di, ban phai tro ra sau d. Ban
c hai tun an cu tuyt vi, ri ban tro v, ban thy
hoc tr mnh dang tro nn ln xn v ban c vic d
lm. D ban vuon cao bao nhiu trong ky an cu, ban cng
phai tro xung.
y chi l ban cht cuc di. Vy nn diu chng ta
thy khi chng ta su dng sc manh cua tr tu l bt
ky di du trn th gii, bt k chng ta lm g, cui
cng tt ca ci m chng ta c l dau kh. Ajahn Chah
thung k chuyn con ch ghe. N nga ngy qu nn n
di ra nng d ht ghe. Ghe khng ht, nn n di ra mua.
Cng vn nga ngy, nn n chui xung hang d, chay vo
rung, di vo lng. Tt nhin d n di du n cng mang
ghe theo. Bt ky chng ta di du trn th gii ny,
hoac o cc th gii khc, dau kh m chng ta phai chiu
cng s di vi chng ta. Khng th thot khoi dau kh
bng cch d, boi v dau kh l thuc tnh cua s sng
con ngui v cua ca chu thin.
D ban c dat ti trang thi inh hay khng, vn cn c
dau kh. Sau mt thi gian nhn vo tt ca nhng kha
canh v tt ca cc loai hanh phc c th tm thy trn
di tnh dc, ma ty, nhac rocknroll, thm ch dn
ca s an vui trong thin ban thy rng chng du c
tnh tam bo do ban cht cua chng v do d s dua ti
dau kh. Sau mt thi gian ban nhn ra nhng g c
Pht d day: thn l kh, tho l kh, tuong, hnh, v
thc l kh ca dm du l kh.
Khi ban thc s thy dau kh, v thy bt c du dau
kh cng theo ban, th ban chi tu ci m chng ta goi
l hin hu. Ban thy rng d o th gii chu thin hay
th gii con ngui, diu ny cng ging nhu con ch ghe
di moi noi d ht nga. Chi l th gii ny c dau kh
nhiu hon th gii khc, nhung tt ca du c dau kh.
Khi th gii inh tan r, dau dn lin dn. Hanh phc
ban c cng cao, dau kh cng nhiu khi ban mt hanh
phc d. Ging nhu khi ngui ta yu ai nhiu hon, ngui
ta s dau kh nhiu hon khi ngui y cht. Ban cng yu
hin hu cua mnh trong th gii inh, trong th gii
chu thin, ban s cng dau kh khi hin hu y sp d

12
v tan r. l ban cht cua hin hu. Sau mt thi
gian ban nhn ra mc dch cua ton b gio php do c
Pht giang day l chm dt dau kh thng qua s chm
dt Sinh tm nguyn nhn cua Sinh v loai tru nguyn
nhn d.
V sao ta mu<n kh6
Trong cuc sng ny m ta dang c, ta bi mc ket vi
n. Nu ban tm cch chm dt n sm ban s lai c mt
cuc sng khc, v ban s phai lp lai moi th y ht
nhu vy. T st khng phai l cch d chm dt cuc
sng. Ban phai chm dt cuc sng thng qua s chm dt
dc vong, chm dt nguyn nhn cua n. Nu ban quan st
s vt theo l Nhn duyn, ban s thy duoc s ti sinh
din ra nhu th no v qu trnh dua ban dn mt kip
sng khc l g. Ban dang nui dung qu trnh d bng
s lm ln v mt ci ti v s lm ln rng o du d
trn di c hanh phc. Ban mong mun can c trn s sai
lm rng o ch no d c th c hanh phc, c th c s
thoa mn, c th c ci g d m ban mong. Ci m ban
tm trn th gii, N o du dy, ban ngh. V vy ban
mong mun.
Nu ban bit rng khng c hanh phc trn th gian
khng noi chn no c sao ban cn mong moi? Tt ca
khao kht s khng cn. Nu ban thc s thy rng moi
cu tao du l dau kh, nu ban c th thc s hiu v
chp nhn diu ny tron ven, th d s l s chm dt
moi ham mun. Sao ban lai phai ham mun dau kh? Ban
chi ham mun ci m ban cho l hanh phc. Ci hanh
phc ny d dt chy ban ca di ny, di sau v di
sau na.
Khi ti t hoi thc ra ti mun g, ti lun c cng
cu tra li. Ci m ti thc s mun l thm nhiu dau
kh. Tn su ngc nghch, hy thi di! Nhn thy ci
ban tm kim l thm dau kh, d l cch tt d chm
dt ham mun. Ban thc s thy ci mnh ngh rng mnh
s tm duoc hanh phc l ao tuong. Ni tm lai ban mun
g trn di ny? Ban thBc sB mun g? Ci m ban dang
yu cu chi l thm dau kh. Hy bung bo!


13
Bung bC dDn tFi bnh an
Khi ban thc hnh thin, ban thy nhng lc ban hanh
phc nht, nhng lc ban tin gn hanh phc thc s
nht l nhng lc ban thy hi lng. Ban thy rng
trong cuc di c th hanh phc vi rt t th. Thc
ra, ban cng c t ban cng hanh phc. l l do tai
sao bung bo thng duoc dc vong. l con dung cua
th ba bung bo dn dn bnh an.
Hy thc hin nguyn tc ny trong di ban. Mi khi c
dau kh ban hy bung bo. Ban vung mc d lm g ch?
Hy cho di, hy bung bo, hy hi lng. Ngay khi ban
hi lng th vn d d duoc giai quyt. Ban chang cn
suy ngh v n, chi cn bnh than vi bt ky diu g
xay ra. Ai bit duoc, c th ngui ta dang thu bon cn
d dn dnh dp ti dm nay. uoc thi, ti c th chiu
duoc. Bt ky diu g xay dn, nu ban bit hi lng th
ban bit con dung dn dn t do khoi dau kh.
l th ba. Khng chi ngh v n, hy thc hnh n
hy bung bo ham mun. Nu c mt vn d g xay ra
trong thin dinh hay trong di thung, thay v tm giai
php no khc d xu l, ban hy thu p dng giai php
th ba bung bo mt ci g, bung bo dc vong.
Lai mt ln na ban mong mun mt diu g, v ci d
gy ra dau kh, vy hy bo di. Hy tm xem ban mun g,
ban thc s cn g, v ban s thy ci g dang lm mnh
dau kh. Hy bo n di!
Ti mun khoe manh, - bo di! C hi lng vi bnh
tt. uoc thi, ti bnh. C thu xem ti c th bnh
ti c no! Loai quan dim ny c th lm cho Mara
*

phai lo lng. Khi ban lm vy, cu tra li dn vi ban,
no, dung ngc vy, nguoi c th cn bnh nang hon v
dau hon na d. C thu xem ban bnh c no. l loai
hi lng di nguoc vi dc vong. l s giai phng.
%=ng lm nh cho t.4ng lai
M qung v ao tuong, tri buc boi dc vong, chng
ta thc s dang lm nh cho tuong lai. Xy nh cho
tuong lai, ging nhu chng ta dang xy nh trong tu
vin; chng ta phai xy truc khi chng ta vo o. Chng
ta dang xy dng s hin hu cua chng ta o kip sau

14
thng qua dc vong v ao tuong. Chng ta tao nn nghi)p
v tao nn s hin hu cua chng ta cho kip sau. Chng
ta thc s dang xy nh cho tuong lai.
l l do v sao ban nghe v diu ny dn trc tip
tu li day cua c Pht rng ai lm diu thin s c
ta lu di ch doi ho trong mt th gii chu thin. Ai
lm diu c th nhng chao du dang duoc nu ln d ch
ho roi xung dia ngc. Ban thc s dang xy nh cua ban
trong tuong lai.
Nu ban dang l ngui khng nh Anagarika, ban khng
nhng chi bn can nh cua mnh trn th gian ny m cn
phai khng xy tip can nh no khc trong tuong lai
bng s mong mun, mo uc, hy vong v hanh phc trong
tuong lai. Mt ln na, vi nhng mo uc v hy vong ban
dang tao diu kin, dang lm nh, dang tao dng s hin
hu cua mnh noi m ban s ti sinh. ung dnh gi thp
sc manh cua tm trong vic tao dng cc th gii cua
hin hu. Tm l ke dn dung v l ke dng du. Tm
l s kin chnh. Th gii hin hu trong tm. Tm c
th tao nn ton th cc th gii, ton th v tr,
ton th hin hu thng qua ao tuong v dc vong.
c Pht nhc nho rng boi v ban d chn, boi v ban
d bun bc dn din cung, boi v diu ny diu no d
xay ra cho ban, ban d khc nhiu nuc mt hon nuc cua
tt ca cc dai duong. Vy l ban d khc v d d nhiu
nuc mt. Bao gi th ban ngung lm dy cc dai duong
bng nuc mt cua mnh? Bao gi th xuong cua ban thi
cht dy cc ngha trang? l khi ban thy duoc T
Diu .
c Pht ni rng mt khi ban d thy duoc T Diu
v thy duoc ban cht dau kh cua cuc di ban s c s
bung xa s bung xa dep d, tuyt vi ny vn khng
tm kim li thot bn ngoi, nhung l li thot bn
trong. Ban khng ging nhu con ch ghe no tm cch chay
di noi ny noi kia d thot khoi ghe. Thay v vy ban
hi lng vi ghe, hoc cch sng vi n thay v chng
lai n. Ban thy rng khi ban hi lng vi ghe, n lin
bin mt. Thng qua dc vong ban bit dau kh. Tu thy
r dau kh ban bit bung xa. Tu s bung xa dn dn s
tan bin moi s, s vt bin mt, ra di, chm dt. Tht

15
tuyt khi ban thy s vt tan bin, ton th th gii
tan bin vo hu khng. Tht tuyt khi bit moi s tan
bin.
Ti nh lc cn tre ti di dn min Nam Mexico o mt
thi trn goi l Oaxaca. l trung tm cua ngnh trng
nm, nhung ti khng thch nm cng khng an, boi lc
d ti d l Pht tu. Ti nh mnh c mt tm canh
trong khi o trong phng v thy tung v trn nh tro
nn ging nhu bo, chay ra v tan bin vo hu khng. Lc
d qua l dng so. Nhung d chi l du hiu cho thy
ti dang bt du hiu nhn thc l g v cho php s
vt tan r v bin mt vo hu khng.
Moi th ban thy dy chi l ao anh. Nhu c Pht ni,
thn th ban ging nhu bot nuc trn sng Hng. Ban
dng vo n v th l chang cn g. N khng phai l
cua ban, n chi l mt thn th. Chi l mu thit duoc
tao thnh boi thc an. Ban nhn vo cam gic, v n chi
nhu mt giot nuc cham vo vng nuc. Trong mt ky an
cu khi ti di dn cui doan dung thin hnh dui
hnh lang, lc d dang mua ln. C mt vng nuc o d
v c bot nuc trn mat v bong bng ni ln do giot
nuc tu trn mng xi roi xung vng. Ti ngh rng bot
nuc ny ging nhu thn th ti, v nhng bong bng tao
nn do giot nuc roi vo vng ging nhu cam gic. Cam
gic hanh phc, cam gic dau kh, cam gic gia hanh
phc v dau kh, pop! v th l n d bin mt; mt
ci na, mt ci na v mt ci na, hon ton ngoi s
kim sot cua ti. Ban bit rng di khi ban thy hanh
phc v di lc thy dau kh, v ban chang th lm g
v diu d. chi l t nhin.
B0n cng bung bC, b0n cng c h0nh phc
Nim hn hoan sau cng khi bit rng trn th gian ny
khng c hanh phc. iu d c ngha l chang c g
khng n di vi ban. Khi ban thc s hiu duoc diu
ny, ban c th bung bo s tao dng thm nhiu th
gii. Khi ban hiu vy, th trong lc hnh thin ban
lm cho th gii ngy cng don gian. V bng cch no
ban c th lm cho th gii don gian hon cch di su
vo thin dinh, noi hu nhu chang c g tn tai? i
lc ban tin dn mt dim noi chi c hoi tho tn tai,

16
v d l th duy nht tn tai trn ton th gii. Tht
gian di! i lc ban c th bung bo hoi tho, v ban
chi cn mt tm canh tn tai, chi mt nh sng dep d
trong tm. N khng tan bin v hon ton n dinh. Tht
dep! c th l s an vui nht ban c th chng
nghim. Nhung ban di su hon na vo inh noi hon ton
tron ven, bt bin, hon ton thoa mn, rt don gian v
thc s an vui.
Rt tuyt khi c th chim ngm v cc tng inh. Tng
th nht c t hon nhng g ban d c. Ban d cho di
nhiu. Hu nhu chang cn g tn tai, chi mt dm sng
nho ny goi l tng inh th nht. Ban tin vo tng
th hai v chi cn mt nua dm sng. Ban hu nhu chang
tn tai o d, v kh c th ni ban dang tn tai. Ban
chang lm g. Ban ging nhu tang d n dinh, vng vng.
Hu nhu chang cn g boi v ban d cho di nhiu. Chi
cn du vt nho ny cua thc cn lai. Ban thy dy l
kinh nghim an vui cao nht cho dn gi. Khi tin vo
tng inh th ba ban cn cho di hon na. Ban thc s
cho di. Ban hu nhu chang cn cho duoc g hon na: Ta
c th cho bao nhiu?
Ban nhn ra dy l con dung tin dn giai thot khoi
dau kh s bung bo. Ban hiu v sao boi v tn
cng bn dui chang c ai. Khi khng c chu, ti san
cua ban ai mun ly cng duoc. Khi khng c chu, T
nhin c th vo ly hanh phc cua ban v cho ban dau
kh, boi v ban bit rng sau d n s ly dau kh cua
ban v cho ban hanh phc. Nhng ci d khng thuc v
ban.
Tt ca vui sung v bun phin, tr tu v s din
khng, khng thuc v ai d chi l t nhin. Chi c
vy. Nn chng ta c th bung bo v hoc cch sng vi
chng, boi v chng ta bit chng s thay di. Mi khi
chng ta chn nan, chng ta bit ri chng ta s phn
khoi. Mi khi chng ta phn khoi, chng ta bit ri
chng ta s chn nan sau d. chi l ban cht cua
chng ta. l l do v sao ta c th mim cui khi gap
kh khan boi v ta bit n khng tn tai lu. l l
do v sao ta c th yn vui khi ta dang gap thun loi
boi v ta cng bit n khng tn tai lu.

17
l cch xu tr vi dau kh v hoc cch bung bo moi
s hiu rng cng cho di cng c hanh phc. Nhung
cng cn thi gian; ban phai cho mnh thi gian d lm
nhng vic d, ban phai kin nhn. l mt qu trnh
t nhin v mi ngui trong chng ta d bt du. Ban d
trai qua du dau kh trong di ri; vy dung tm hanh
phc khng dng ch na, nu khng ta lai gap thm dau
kh. ung ging con ch ghe. C ngi yn mt ch, v
quan st dau kh bin mt m khng cn mnh phai lm
g. iu tt nht ban c th lm khi vuot qua kh khan
vi tu cch mt tu s, l c o yn khng dng dy.
Hy lm nhu c Pht trong kinh Bhayaherava. Nu Ngui
dang di v s so hi dn, Ngui s c tip tc di cho
dn khi so hi ra di v chi khi d mi chuyn sang mt
hnh vi khc. Nu Ngui dang ngi Ngui s khng dng
dy, Ngui s c ngi cho dn khi so hi bin mt. Nu
Ngui dang nm hay dang dng Ngui cng lm nhu vy.
Hy lm nhu vy khi ban gap dau kh trong di. ung
thay di tu th. iu ti mun ni l dung lm g khc,
c tip tc, v ti bao dam bt ky dau kh g ban gap
cng s bin tan. Ban s thy rng d ban c lm g d
diu khin dau kh cng chang an thua g. N chang lin
quan g vi tu vin, vi thn th ban, vi sc khoe
ban, vi tui tc ban hay vi bt c th g. l cch
dau kh th hin, n t dn ri t di.
D ban l ai, ban lm g, ban cht cua dau kh cng vn
vy n chi dn khi n mun dn. N dn khng ai mi,
n di khng hoi ai. N s di khi n mun, ch khng
phai khi ban mun. Tht ra, ban cng mun n di n cng
o lu. N di xu nhu vy d. Tht vy, nu ban mi n
vo v cho php n o lai, n s khng chiu ni ban lu
hon v n s ra di. l ban cht cua dau kh.
Nhung dac bit quan trong l bit su sc rng ng un
t n, k ca s bit, l dau kh. Ban cng bit t ban
cng bnh an. inh l hanh phc cao nht ban c th
chng nghim, cho dn khi ban dat ti s chm dt hon
ton, noi hon ton khng c s bit. Ng un chi tam
ngung mt lc. Mt khi ng un d tam ngung v ban tro
ra sau d, ban phai bit chang c cch no khc
rng th*c l dau kh, t+-ng l dau kh, th' l dau kh,

18
thn l dau kh, hnh l dau kh, v s sng l dau
kh. Nn khi ban dau kh ci d chi chng to rng c
Pht d ni dng. Cng vy, ban bit rng cng bung bo
ban cng t dau kh. Ci d cng lai chng to c Pht
d ni dng. Nu ban c th bung bo hon ton, ban
bit rng nguyn nhn cua moi dau kh trong tuong lai
d bi xa bo.
Ng.Gi lm cng chG lnh l.4ng
Trong kinh Anattalakkhana c Pht ni tu s bung xa
dua dn s tan bin khi ban d chn ng un th chng
bt du tan bin. Ri sau s tan bin l t do. Tu d
do d ban bit rng ban khng tip tc xy thm nh
na. Ban d tu bo tt ca. Ban bit rng Sinh d duoc
loai tru. Ban chi cn kip ny d sng. Ban ging nhu
ngui lm cng dang ch lnh luong. Ban d lm xong
cng vic cua mnh, v bit rng khng cn hin hu
trong tuong lai cho mnh na. iu ny t n l hanh
phc ln lao bit rng bt ky dau kh g ban phai
trai qua tu by gi cho dn khi ng un tan r chi c
by nhiu thi, v d l dau kh cui cng ban phai
chiu trong lun hi.
Nu ban chua dat dn diu d hoac chua nh/p l+u, c
ngha l dau kh pha truc ban trong lun hi l v
han tu kip ny sang kip khc vn c vy.
Nhung dung ln n ai v vic ban phai chiu dau kh, v
dung ln n chnh mnh. Boi v d l ban cht thc s
cua hin hu. C p dng th ba v s bung bo hoac
th tu v s thc hnh Gii, inh v Hu. Hy gi
gii lut v ban s giam dau kh. Pht trin dinh, lng
tu, s kin tr v n dinh cua tm v ban s giam dau
kh hon na. Pht trin Hu v ban s chm dt dau kh.
Nim hn hoan sau cng!
-------------------------------------------------------
*Mara: "Ke cm d" trong Pht gio. Xut hin trong
kinh sch nhu mt c thn hoac nhu s nhn cch ha cua
diu c v Dc vong.