You are on page 1of 280

0E8PUE8 0E

LA REF0RHA 0EL E8TA00


FUN0A6|0N 0E 0ERE6h0 A0H|N|8TRAT|V0
uenos A|res
1998
AGUSTN GORDILLO
LA REFORMA
DEL ESTADO
,
A
I
F
K

I

@
A
Segunda edicin
I.S.B.N.: 950-9502-18-9
1 odIcIon, 1996
Copyright by Agustin Gordillo y Fundacion de Derecho Administrativo
Vi amont e 749, pi so 10, of. 8, Buenos Ai res (1053), Argent i na
Hecho el deposito que marca la ley 11. 723
Impreso en l a Argent i na
Los derechos patrimoniales del autor por la presente edicion
pert enecen excl usi vament e a l a Fundacion de Derecho Administrativo
(Inspeccion General de Justicia N C-7924).
Est e l i bro puede consul t arse grat ui t ament e en www. gordillo. com
pudiendose utilizar su material con cita del autor y editor, titulo de la
obra, sitio en la www, capitulo y paragrafo o nota utilizado.
El autor agradecera cualquier sugerencia o critica, sea por carta en la
direccion arriba indicada, por fax al (541) 322-2169, o a los e-mails:
agust i ngordi l l o. com, gordi l l osat l i nk. com, gordi l l oi mpsat 1. com. ar
1,1+-
CopiIulo 1
1L 1STADO ACTUAL D1L D1I1CHO ADM1A1STIAT1VO
l. InfroduccIon............................................................................................I.l
2. II eIoIu quo onIe....................................................................................I.4
2.l. InforvoncIonIsno. !oguIncIon....................................................I.4
2.2. ncIonnIIzncIonos.........................................................................I.5
2.3. AdnInIsfrncIon doI dosnrroIIo ocononIco y socInI.................I.5
2.4. Ios Infonfos do InnIfIcncIon......................................................I.5
3. ConosIs y dosnrroIIo do In crIsIs.........................................................I.5
3.l. II nrnsIsfonn ndnInIsfrnfIvo................................................I.6
3.2. In ndnInIsfrncIon nrnIoIn.......................................................I.6
3.3. In crIsIs do sogurIdnd...................................................................I.?
3.4. In crIsIs do In jusfIcIn.................................................................I.8
3.5. SorvIcIos ubIIcos y odor do oIIcn: su crIsIs......................I.8
3.6. In rovoIucIon focnoIogIcn............................................................I.9
3.?. Ios rocursos nnfurnIos...............................................................I.9
3.8. In crIsIs ocononIcn...................................................................I.l0
4. II nuovo nodoIo nundInI y IocnI....................................................I.l4
4.l. IInonnIonfos InIcInIos........................................................I.l4
4.2. II sIsfonn IogIsInfIvo n nrfIr do In onorgoncIn.................I.l?
4.3. In dorogncIon or docrofo do Ioyos InforvoncIonIsfn...........I.20
4.4. Ios rogInnonfos do nocosIdnd y urgoncIn............................I.22
5. !ofornns ondIonfos........................................................................I.25
5.l. In rofoccIon doI usunrIo...........................................................I.25
5.2. In roguIncIon do nuovos confrnfos...........................................I.26
5.3. !nn nuovn IogIsIncIon confrncfunI.............................................I.26
5.4. Ios confroIos do In ncfIvIdnd rIvnfIzndn................................I.2?
6. II rocodInIonfo do nudIoncIn ubIIcn..........................................I.2?
6.l. In nudIoncIn ubIIcn cono nrfo doI dobIdo rocoso............I.28
ISI!IS I IA !IIO!MA II IS1AO l6
?. In ofnn do ronudIoncIn.................................................................I.3l
?.l. II dosnrroIIo do In ronudIoncIn...............................................I.32
?.2. IrosonfncIon do oscrIfos y docunonfos rovIos...................I.33
?.3. ofIfIcncIonos rIvndns............................................................I.33
?.4. Iruobn fosfInonInI nnfIcIndn or oscrIfo............................I.34
?.5. CrIforIo do ndnIsIon do In ruobn.........................................I.34
?.6. OrdonnnIonfo roIInInnr do In nudIoncIn............................I.35
8. In ofnn do nudIoncIn........................................................................I.35
8.l. In InsfruccIon...............................................................................I.35
8.2. IroduccIon do ruobn on In nudIoncIn.....................................I.35
8.3. o rocIusIon rocosnI...............................................................I.36
8.4. Cnrgn do In ruobn.....................................................................I.36
8.5. ConfroI do In ruobn..................................................................I.36
8.6. Iruobns socrofns o rosorvndns ............................................I.3?
8.?. Irogunfns y rorogunfns do Ins nrfos....................................I.3?
8.8. ocIsIon fonndn sIn nudIoncIn ubIIcn....................................I.38
CopiIulo 11
LA COAC1S1OA D1 OBIAS PUBL1CAS Y LA
PI1VAT1ZAC1OA D1 1MPI1SAS PUBL1CAS POI
COAC1S1OA
l. In nuovn ocuncIon ocononIco-fInnncIorn doI confrnfo...................II.l
l.l. II fInnncInnIonfo osfnfnI do In InvorsIon ubIIcn..................II.l
l.2. Mnyoros cosfos, Inforosos, IndoxncIon...................................II.2
l.3. InoxIsfoncIn do crodIfo ubIIco o rIvndo...............................II.3
l.4. 1xcepIio non oJinpleIi conIrocIue...........................................II.3
l.5. II fIn doI sIsfonn.........................................................................II.4
l.6. II fInnncInnIonfo do In obrn or oI usunrIo...........................II.5
l.?. IxfonsIon n In rIvnfIzncIon or concosIon............................II.6
l.8. In hnbIfunIIdnd doI consorcIo do onrosns..........................II.?
l.9. II subsIdIo on In concosIon.......................................................II.9
2. In InIcInfIvn on obrns y rIvnfIzncIonos.......................................II.l0
2.l. In InIcInfIvn focnIcn on nnforIn do royocfos......................II.l0
2.2. In InIcInfIvn ocononIcn on nnforIn do royocfos................II.l0
2.3. In InIcInfIvn on In Ioy 23.696 y su rogInnonfncIon...........II.ll
2.4. In fornuIn oIInonIcn do nrobncIon y ndjudIcncIon.......II.l3
2.5. In concurroncIn on In connrncIon do oforfns...................II.l5
2.6. II dorocho n nojornr oforfn....................................................II.l6
2.?. II dorocho n nojornr oforfn on unn IIcIfncIon....................II.l6
2.8. II dorocho do roforoncIn........................................................II.l?
3. II IIogo do In InIcInfIvn...................................................................II.l8
3.l. Insos do In rouosfn.............................................................II.l8
ICI l?
3.2. ConfIdoncInIIdnd do In InfornncIon..................................II.l8
3.3. orochos ndquIrIdos................................................................II.20
3.4. OorfunIdnd y convonIoncIn doI royocfo.............................II.22
3.5. In ocuncIon ocononIco-fInnncIorn do In InIcInfIvn...............II.23
CopiIulo 111
LA 1AT1IPI1TAC1OA I1STI1CT1VA D1 COAC1S1OA1S
Y PI1V1L1G1OS
l. InfroduccIon..........................................................................................III.l
l.l. !n fnIIo rocIonfo, unn fIrno y nnfIgun jurIsrudoncIn........III.l
l.2. AIIcncIon do In ConsfIfucIon do l994....................................III.3
2. In rofoccIon nI usunrIo.....................................................................III.5
2.l. !nn rogIn consfIfucIonnI...........................................................III.5
2.2. II roI doI onfo roguIndor.............................................................III.6
2.3. II oquIIIbrIo do Ios confrnfos. Ins nudIforns......................III.6
2.4. In nudIoncIn ubIIcn cono gnrnnfn consfIfucIonnI doI
usunrIo.............................................................................................III.8
3. MonooIIo o rIvIIogIo........................................................................III.9
3.l. InforrofncIon rosfrIcfIvn do Ios dorochos doI concosIonn-
rIo....................................................................................................III.ll
3.2. JurIsrudoncIn do In Corfo Suronn. ocfrInn..................III.l3
3.3. !nn rocIonfo dIgrosIon IdooIogIcn........................................III.l6
3.4. InvocncIon do rIvIIogIos quo no osfn on In concosIon....III.l8
3.5. ConfroI do cosfos. AudIforns.................................................III.l9
3.6. ConcIusIon. 1n noxino poIenIio, ninino licenIio.............III.20
Anexo
Iollo 92.S6S CIAeJ. ConIencioeoAJninieIroIito, eolo 1V, JicienIre
27-994. TelinIor S.A. , oIroe c. Coniei6n Aoc.
Je Teleconunicocionee...................................................................III.2l
2 InsfnncIn. Iuonos AIros, dIcIonbro 2? do l994................................III.2l
CopiIulo 1V
1L COATIATO D1 CI1D1TO 1XT1IAO
I. 1npreeIiIo pIlico , conIroIo Je creJiIo exIerno................................IV.l
l. II onrosfIfo ubIIco on gonornI.......................................................IV.l
2. II onrosfIfo ubIIco do Ios nsos dosnrroIIndos y on vns
do dosnrroIIo...........................................................................................IV.4
ISI!IS I IA !IIO!MA II IS1AO l8
3. II confrnfo do onrosfIfo ubIIco cono confrnfo do ndhosIon
nI Isfndo y oI confrnfo do crodIfo oxforno cono confrnfo
do ndhosIon doI Isfndo nI InvorsIonIsfn......................................IV.5
4. II confrnfo do crodIfo sonofIdo nI dorocho oxfrnnjoro................IV.6
5. InsufIcIoncIn doI crodIfo Inforno......................................................IV.?
6. Confrnfo do crodIfo oxforno ubIIco y rIvndo.........................IV.8
6.l. IforoncIns do oncundro foorIco................................................IV.8
6.2. SInIIIfud ronI onfro oI crodIfo oxforno ubIIcos o rI-
vndo..............................................................................................IV.l0
?. !ofIoxIonos do oIfIcn ocononIcn y oIfIcn jurdIcn...............IV.l2
8. II sIsfonn do confroI......................................................................IV.l8
II. Ieginen juriJico porIiculor................................................................IV.l9
9. Iugnr do coIobrncIon y do ojocucIon doI confrnfo: un ns
oxfrnnjoro.........................................................................................IV.l9
9.l. orocho cIvII nncIonnI..............................................................IV.20
9.2. orocho rocosnI nncIonnI.......................................................IV.20
9.3. orocho InfornncIonnI rIvndo. Ios frnfndos do Mon-
fovIdoo............................................................................................IV.2l
l0. In InnIIcnbIIIdnd do In rogIn por in poren non IoIeI
inperiun..........................................................................................IV.2l
ll. In InnunIdnd sobornnn..............................................................IV.24
l2. ornns jurdIcns y rcfIcns bnncnrIns InfornncIonnIos........IV.28
l2.l. IrIorIdndos.............................................................................IV.28
l2.2. Ixnnon do In sIfuncIon oIfIcn..........................................IV.28
l2.3. ArobncIon doI confrnfo.......................................................IV.29
l2.4. osonboIsos: oorfunIdnd do hncorIos............................IV.29
l2.5. Vonfn do Ios ffuIos n InvorsIonIsfns rIvndos.................IV.29
l2.6. !oquIsIfos focnIcos..............................................................IV.30
l2.?. !ocnudos bnncnrIos conorcInIos........................................IV.3l
l2.8. IrIvIIogIos doI Innco...........................................................IV.3l
l2.9. Icfnonos oxIgIdos............................................................IV.32
l3. ConfroI do dIvIsns rosocfo doI cunIInIonfo do In doudn....IV.32
l4. ArbIfrnjo.........................................................................................IV.33
l5. Ins vnrInnfos fornnIos do confrnfncIon. !ocnIfuIncIon.....IV.34
l6. In nuforIzncIon IogIsInfIvn.........................................................IV.35
l6.l. orocho InfInonnorIcnno. In nuforIzncIon rovIn..........IV.36
l6.2. ArobncIon osforIor...........................................................IV.3?
l6.3. ConcIusIon...............................................................................IV.38
l?. In nrobncIon doI Iodor IjocufIvo y oI 1rIbunnI do Cuonfns...IV.38
l8. Icfnonos sobro In vnIIdoz doI confrnfo.................................IV.39
l9. IxoncIonos InosIfIvns. Su fundnnonfo IogIsInfIvo................IV.39
20. !oquIsIfos osfnfufnrIos do Ios onfos nncIonnIos InforvInIon-
fos........................................................................................................IV.40
ICI l9
CopiIulo V
1M1IG1AC1A I1S1DUAL 1A LA D1UDA PUBL1CA
1AT1IAA
l. In nuovn IogIsIncIon...........................................................................V.l
l.l. !nn hojn on oI vondnvnI..............................................................V.l
l.2. Su nIcnnco.......................................................................................V.l
l.3. CrodIfos y roconocInIonfo do doudn..................................V.2
l.4. CnducIdnd y roscrIcIon do crodIfos roconocIdos...................V.3
l.5. CnducIdnd fIcfn doI frnIfo ndnInIsfrnfIvo...........................V.4
l.6. CnducIdnd do In nccIon judIcInI on rocInnos no roconocI-
dos.......................................................................................................V.5
l.?. In fnsn do jusfIcIn..........................................................................V.?
2. AnIIsIs do su consfIfucIonnIIdnd......................................................V.8
2.l. InconsfIfucIonnIIdnd gonorIcn doI nrfcuIo 2?......................V.8
2.2. ConsfIfucIonnIIdnd n In Iuz do In onorgoncIn do l989-
l992...................................................................................................V.9
2.3. Hny osfndo do onorgoncIn on l995......................................V.l0
2.4. InnfInoncIn doI robIonn...........................................................V.ll
2.5. Susfonfo fcfIco sufIcIonfo.......................................................V.l2
3. AIgunos Inforrognnfos.......................................................................V.l3
3.l. In fInnIIdnd do In Ioy 24.44?..................................................V.l3
3.2. uovos juIcIos, vIojos bonos.................................................V.l4
3.3. II robIonn do In ojocucIon do In sonfoncIn........................V.l6
3.4. !oquorInIonfo do ngo do doudn consoIIdndn......................V.l?
3.5. CrodIfos no consoIIdndos........................................................V.l8
4. In Ioy 24.44? on su confoxfo hIsforIco.............................................V.l9
4.l. InfroduccIon. InrosfIfo ubIIco forzoso y confrnfo do
crodIfo oxforno...............................................................................V.l9
4.2. Ios hochos n l989.........................................................................V.20
4.3. Ios docrofos 3?? y 5?0 do l989..............................................V.23
4.4. II docrofo 365/90 sobro doosIfos y Ionox............................V.23
4.5. l990: IrInorn consoIIdncIon do In doudn Infornn................V.24
4.6. In consoIIdncIon do In doudn on l99l....................................V.26
4.?. Ios forrobonos do l992.............................................................V.2?
4.8. In fondoncIn............................................................................V.2?
ISI!IS I IA !IIO!MA II IS1AO 20
CopiIulo V1
L1GAL1DAD Y UIG1AC1A 1A 1L D1I1CHO
ADM1A1STIAT1VO
l. II concofo do IognIIdnd....................................................................VI.l
2. Ios concofos o rIncIIos jurdIcos IndofornInndos....................VI.3
3. !rgoncIn ndnInIsfrnfIvn y gnrnnfns do Ios ndnInIsfrndos.......VI.4
4. !rgoncIn y osfndo do nocosIdnd y urgoncIn.......................................VI.6
5. !rgoncIn rovIsfn o no rovIsfn IognInonfo....................................VI.8
6. In urgoncIn on nnforIn do confrnfncIonos ndnInIsfrnfIvns.......VI.8
6.l. In urgoncIn cono nrfo doI osfndo do nocosIdnd ubIIcn....VI.9
6.2. In urgoncIn cono cnusnI nufononn.......................................VI.l0
?. In urgoncIn on nnforIn do IInIfncIonos nI donInIo................VI.ll
?.l. IxroIncIon roquIsIcIon, ocuncIon fonornon............VI.ll
?.2. IdIfIcIos on ruInn.......................................................................VI.l2
8. In urgoncIn on nnforIn do snnIdnd ubIIcn..............................VI.l2
9. In urgoncIn cono rocodInIonfo ncoIorndo o sunnrIo.............VI.l2
9.l. Iornns doI ncfo ndnInIsfrnfIvo............................................VI.l3
9.2. OnIsIon do nudIoncIn y connroconcIn..............................VI.l4
l0. In urgoncIn y Ios dorochos do cnrcfor confrncfunI.................VI.l5
ll. ConcIusIonos....................................................................................VI.l?
CopiIulo V11
1L 1AIOIMAL1SMO Y LA COACUII1AC1A 1A LA
L1C1TAC1OA PUBL1CA
l. IgunIdnd y concurroncIn...................................................................VII.l
l.l. InfroduccIon..............................................................................VII.l
l.2. In IgunIdnd do nnfnno..............................................................VII.3
l.3. II confIIcfo onfro IgunIdnd y concurroncIn..........................VII.4
l.4. 1oIosIs do In IgunIdnd: ofnns doI rocodInIonfo.............VII.6
l.4.l. In In fnso InIcInI doI rocodInIonfo IIcIfnforIo..........VII.6
l.4.2. In In ndjudIcncIon............................................................VII.?
l.4.3. In In ojocucIon doI confrnfo............................................VII.?
2. ConcurroncIn y fornnIIsno o InfornnIIsno..................................VII.9
2.l. In frndIcIon fornnIIsfn.............................................................VII.9
2.2. II InfornnIIsno ncfunI.........................................................VII.ll
2.3. IInnIIdnd doI fornnIIsno y sus InIfos............................VII.l2
2.4. In frusfrncIon doI objofIvo on unn IIcIfncIon ndjudIcn-
dn..................................................................................................VII.l3
ICI 2l
3. ObsorvncIonos conunos.................................................................VII.l5
3.l. In corrucIon......................................................................VII.l5
3.2. CrIforIos nrn In ndnIsIon do oforfns.................................VII.l8
3.2.l. Ios vIcIos do fornn do In oforfn.............................VII.20
3.2.2. II vnIvor on Ios Isfndos !nIdos do AnorI-
cn................................................................................VII.2l
3.2.3. IvoIucIon hncIn oI InfornnIIsno.............................VII.2l
4. InfIuoncIn do In norfurn do In ocononn..................................VII.22
4.l. Ins IIcIfncIonos InfornncIonnIos y sus oforonfos............VII.24
4.2. In oIfIcn ofIcInI on In nnforIn.........................................VII.25
4.3. IIIogos do bnsos y condIcIonos.............................................VII.26
5. In IogIsIncIon nncIonnI................................................................VII.2?
5.l. ArfcuIo l? do In Ioy do Obrns IubIIcns.........................VII.2?
5.2. ArfcuIo 66 doI docrofo 5?20/?2.........................................VII.2?
5.3. In Ioy do !ofornn doI Isfndo...........................................VII.28
6. In rcfIcn ndnInIsfrnfIvn nrgonfInn rocIonfo.........................VII.30
6.l. IIcIfncIon do Y.I.I. nrn In cuoncn nusfrnI......................VII.30
6.2. IIcIfncIon do sorvIcIos forrovInrIos....................................VII.30
?. VIgoncIn doI rIncIIo do IgunIdnd.............................................VII.32
8. IrodofornInncIon do nrnofros docIsorIos.............................VII.32
CopiIulo V111
D1SI1GULAC1OA Y PI1VAT1ZAC1OA POITUAI1A
l. II nnrco consfIfucIonnI.....................................................................VIII.l
2. II sIsfonn orfunrIo cIsIco............................................................VIII.3
2.l. CodIgo CIvII: uorfos doI donInIo ubIIco............................VIII.3
3. Ioy do In nnvogncIon: IgunI soIucIon...............................................VIII.4
3.l. In ronIIdnd do Ios uorfos rIvndos......................................VIII.4
3.2. IvoIucIon o InvoIucIon do Ios uorfos ubIIcos...................VIII.6
3.3. In ordIdn do conofIfIvIdnd do Ios uorfos ubIIcos.....VIII.?
3.4. II rocnrIo orfunrIo y In docndoncIn do Ios uorfos.....VIII.8
4. In Ioy do rofornn doI Isfndo y sus docrofos................................VIII.9
4.l. II vocnbIo rIvnfIznr y Ios uorfos.....................................VIII.9
4.2. ConcosIonos do obrns y sorvIcIos...........................................VIII.l0
4.3. Ins rovIncInIIzncIonos..........................................................VIII.l0
4.4. In rofoccIon do Ios usunrIos...............................................VIII.ll
4.5. IfIcIoncIn y cosfos....................................................................VIII.ll
4.6. InrfIcIncIon............................................................................VIII.l2
5. In Ioy do Iuorfos. Iuorfos rIvndos. osroguIncIon...............VIII.l2
5.l. In ndnIsIon IognI do Ios uorfos rIvndos........................VIII.l2
5.2. osfIno do Ios uorfos ubIIcos y rIvndos........................VIII.l3
ISI!IS I IA !IIO!MA II IS1AO 22
5.3. IInyn y cnnIno do sIrgn. Isojo do ngun............................VIII.l4
5.4. HnbIIIfncIon..............................................................................VIII.l5
5.5. In dosroguIncIon InbornI y In conofIfIvIdnd orfun-
rIn..................................................................................................VIII.l?
5.6. !ogInon fnrIfnrIo...................................................................VIII.20
5.?. IsoIucIon do In A.C.I. S.I...................................................VIII.20
CopiIulo 1X
LA VAL1D1Z COAST1TUC1OAAL D1L D1CI1TO 22S4/91
l. ArocIncIon gonornI y sus InIfos......................................................IX.l
2. II funcIonnnIonfo IognI do In Ioy do !ofornn doI Isfndo............IX.l
2.l. In doIogncIon nrn IndIvIdunIIznr Ioyos roguInforIns doro-
gndns..................................................................................................IX.l
2.2. In nuforIzncIon nrn surInIr onfos do Ioyos roguInfo-
rIns......................................................................................................IX.2
2.3. In vnIIdoz do In doIogncIon IogIsInfIvn......................................IX.2
2.4. VIgoncIn do In Ioy 23.696............................................................IX.2
3. II osfndo do nocosIdnd y urgoncIn cono fundnnonfnI...................IX.3
3.l. HnbIIIfncIon IogIsInfIvn y ndnInIsfrnfIvn..............................IX.3
3.2. II suuosfo do sIIoncIo doI Congroso.......................................IX.3
4. In subsIsfoncIn ncfunI doI osfndo do nocosIdnd ubIIcn...............IX.4
4.l. In In IogIsIncIon...........................................................................IX.4
4.2. In In ronIIdnd..................................................................................IX.4
5. In ndocuncIon gonorIcn do Ins nodIdns n In cnusn........................IX.5
5.l. II nuovo confoxfo nundInI.........................................................IX.5
5.2. In surnnncIonnIIdnd oornfIvn............................................IX.5
6. In dorogncIon do Inuosfos..............................................................IX.?
?. In dorogncIon do rIvIIogIos y nonooIIos.....................................IX.8
8. II docrofo Ioy Cnndndo.........................................................................IX.8
CopiIulo X
LA I1G1OA AIG1AT1AA A PAIT1I D1 LA
COAST1TUC1OA D1 1994
l. In InsorcIon do In rogIon on oI ns y do nnbos
on oI nundo gIobnIIzndo...................................................................X.l
l.l. SIfuncIon jurdIcn ncfunI doI ns on oI nundo...................X.2
l.2. Ins soIucIonos nnIsfosns y In rosonsnbIIIdnd
rovIncInI.........................................................................................X.5
l.3. Ins InvorsIonos oxfrnnjorns y Ins donnndns oxfornns.......X.6
ICI 23
l.4. In doudn oxfornn y Ins IrovIncIns...........................................X.?
l.5. Sobornnn nncIonnI y nufononn rovIncInI..........................X.?
l.6. In rogIon on In ArgonfInn y on oI nundo................................X.8
l.?. II dobIo sonfIdo doI fodornIIsno.............................................X.8
l.8. II cuIfo ornnnonfo nI confrnIIsno........................................X.9
l.9. Ios nocnnIsnos ronIos do confrnIIzncIon y su vIgoncIn... X.l0
l.l0. II fundnnonfo consfIfucIonnI do oso odor......................X.l3
l.ll. !osunon onrIco-consfIfucIonnI........................................X.l4
l.l2. II cnso do Ios nunIcIIos......................................................X.l4
2. In fufurn rogIon nrgonfInn: ronIIdnd o fIccIon........................X.l5
2.l. II fnnfnsnn do In socosIon.....................................................X.l5
2.2. AIgunns connrncIonos Infornns...........................................X.l6
2.2.l. Ios grnndos nIfos nrgonfInos.......................................X.l6
2.2.2. In frIsfo ronIIdnd.............................................................X.l?
2.3. In ronIIdnd rovIncInI nnfo In osornnzn rogIonnI............X.l8
2.4. AIgunns roorcIonos ocononIcns.........................................X.l8
2.4.l. AsInofrns y dIsfuncIonnIIdndos InovIfnbIos............X.l8
2.4.2. IrovIncInIos.........................................................................X.l9
2.4.3. II nrndIgnn do nsInofrn............................................X.l9
2.4.4. II Crnn Iuonos AIros......................................................X.20
2.4.5. II ns on oI nundo.........................................................X.20
2.4.6 II uso onofIvo doI Iongunjo no soIucIonn
ronIIdndos..........................................................................X.2l
2.4.?. II nfrnso on In InIcInfIvn rovIncInI.............................X.2l
3. CroncIon, fInos y InIfos do Ins rogIonos.......................................X.22
3.l. Is fncuIfnd oxcIusIvnnonfo rovIncInI................................X.22
3.l.l. In InIcInfIvn do In rogIonnIIzncIon...............................X.22
3.l.2. !nn IrovIncIn uodo Infogrnr ns do unn rogIon......X.23
3.l.3. In rogIonnIIzncIon or Ioy nncIonnI..............................X.24
3.l.4. !oquIoro conocInIonfo, no nrobncIon,
doI Congroso..........................................................................X.24
3.l.5. o roquIoro conocInIonfo doI Iodor IjocufIvo...........X.25
3.l.6. o rocodo oI confroI ndnInIsfrnfIvo nncIonnI
do Ins rogIonos......................................................................X.25
3.2. Sus fInos uodon sor oIfIcos................................................X.26
3.2.l. IInnfonnIonfo doI robIonn.........................................X.26
3.2.2. II nuovo ordon nncIonnI y nundInI...............................X.2?
3.2.3. CrIforIos do InforrofncIon.............................................X.28
3.2.4. In orgnnIzncIon y Ios odoros rogIonnIos....................X.29
3.3. Ios InIfos do In rogIonnIIzncIon..........................................X.30
3.3.l. ConfIIcfos judIcInIos Infor rogIonnIos:
In Corfo Suronn do JusfIcIn do In ncIon..................X.30
3.3.2. IogIsIncIon fodornI............................................................X.30
3.4. !nn ndvorfoncIn fInnI...............................................................X.3l
ISI!IS I IA !IIO!MA II IS1AO 24
CopiIulo X1
LOS GIAAD1S IALLOS D1 LA ACTUAL1DAD
l. !n unfo do InfIoxIon on In hIsforIn...............................................XI.l
2. orochos do IncIdoncIn coIocfIvn....................................................XI.3
3. AudIoncIn ubIIcn ndnInIsfrnfIvn y judIcInI.............................XI.l4
4. Ios rIvIIogIos do In ndnInIsfrncIon no so nIIcnn n sus
concosIonnrIos y IIconcInfnrIos.....................................................XI.l6
5. InforrofncIon do Ios rIvIIogIos nonooIIcos. CnnnncIns
sIn InIfo objofIvo nIguno. Coll Bocl, sorvIcIos on cono-
foncIn..................................................................................................XI.l6
6. II nnnro dosdo ofros nguIos.....................................................XI.l8
?. ModIdns nufosnfIsfncfIvns............................................................XI.20
8. CnufoInros dosobodocIdns y sus consocuoncIns........................XI.2l
9. SusfIfucIon o nodIfIcncIon do Ios ncfos ndnInIsfrnfIvos doI
C.I.A.C.I. y ofros............................................................................XI.22
l0. Idons nrn oI consojo do In nngIsfrnfurn y oI jury do onjuI-
cInnIonfo..........................................................................................XI.24
ll. InrfIcIncIon docIsorIn on cuoros coIogIndos.........................XI.24
l2. II nvnnco do Ios ncfos InfornncIonnIos..................................XI.26
l3. CorrucIon........................................................................................XI.28
l4. !osunon..........................................................................................XI.29
1ROIOGO A IA 1RIMRA ICION
(1996)
In 1991 y 1992 fuvInos IIsfo y n unfo do nnrocor un
IILro sIsfonfIco soLro In !ofornn doI Isfndo InIcIndn n nr-
fIr do In Ioy 23.696. IIsfo y con sogundn ruoLn do gInn
nuosfro IfIno IILro on Iono, In ronIIdnd y Ins nornns
soguInn cnnLInndo.
IuInos onfoncos uLIIcnndo frozos suoIfos, Lnjo fornn do
nrfIcuIo, quo nhorn rounInos Lnjo JeelIop puIlieIing
1
on
un IILro InncnLndo. Is nsI oI rovos do Io usunI: on Iugnr do
uLIIcnr rInoro nrfIcuIos suoIfos quo Iuogo so orgnnIznn
Lnjo fornn sIsfonfIcn on un IILro, nc honos dososfrucfu-
rndo un IILro orgnIco InodIfo nrn uLIIcnr nrfos do oI Lnjo
fornn do nrfIcuIo, y nhorn junfnnos fodo oI nnforInI suoIfo
sIn Infonfnr nuovnnonfo osfrucfurnrIo.
2
1
O son, conuosfo on In conufndorn doI osfudIo. Ios orroros fIogrfI-
cos, uos, son doI nufor: fnnLIon Ios do orfogrnfIn, rodnccIon, y dosdo Iuogo
onsnnIonfo. Ior oIIo oI Iocfor dofnIIIsfn ndvorfIr quo Ins vorsIonos do os-
fos cnIfuIos no coIncIdon con Ins uLIIcndns: nquI usnnos In vordndorn vor-
sIon orIgInnI, no In corrogIdn or nInns do Luonn voIunfnd.
2
Ios frnLnjos fuoron uLIIcndos do In sIguIonfo nnnorn: LegoliJoJ , ur-
gencio en el JerecIo oJninieIroIito, on !ovIsfn doI SonInnrIo InfornncIo-
nnI do orocho AdnInIsfrnfIvo, CoIogIo do ALogndos do Cosfn !Icn y Aso-
cIncIon CosfnrrIconso do orocho ILIIco, Snn Joso, Cosfn !Icn, 1981, s.
289 n 305; 1l conIroIo Je creJiIo exIerno, on In !ovIsfn do AdnInIsfrncIon
ILIIcn, MndrId, 1982, nnoro 9?, s. 423 n 449; Lo conceei6n Je oIroe
pIlicoe , lo pritoIicoci6n Je enpreeoe pIlicoe por lo conceei6n. AepecIoe
conunee, on 1nicioIito pritoJo e eertioe pIlicoe, !ovIsfn do IroIfo I-
ISI!IS I IA !IIO!MA II ISTAO 12
In rnzon os conIojn: no uodo fodnvIn dnrso un juIcIo
sIsfonfIco, In ronIIdnd sIguo cnnLInndo, Ins nornns fnn-
LIIco, voI. 98, Snn InLIo, nLrII-junIo do 1991, s. 9 n 1?; Lo toliJec coneIiIu-
cionol Jel JecreIo 22S4/91, on oI IorIodIco IcononIco TrILufnrIo, Iuonos
AIros, n 1, novIonLro do 1991; Deereguloci6n , pritoIicoci6n porIuorio, on
In !ovIsfn do orocho AdnInIsfrnfIvo, n 9, Iuonos AIros, 1992, s. 31 n
46; 1l infornolieno , lo concurrencio en lo liciIoci6n pIlico, on In !ovIsfn
do orocho AdnInIsfrnfIvo, n 11, Iuonos AIros, 1992, s. 293 n 318; 1l
eeIoJo ocIuol Jel JerecIo oJninieIroIito, on In !ovIsfn do orocho AdnI-
nIsfrnfIvo, nnoro 14 on hononnjo nI Irofosor MA!II MA!A IIZ, od.
onInn, Iuonos AIros, 1994, s. 28? n 315; Lo inIerpreIoci6n reeIricIito Je
conceeionee , pritilegioe, nofn n fnIIo, In Ioy, 14 do foLroro do 1995; 1ner-
gencio reeiJuol en lo JeuJo pIlico inIerno, In Ioy, 29 do nnyo do 1995;
1xcepci6n ein recontenci6n Je ueucopi6n Je eertiJunIre Je elecIro-
JucIo en un juicio Je Jeeolojo, nofn n fnIIo, II, SJA,10-V-96. o honos
IncIuIdo ofros frnLnjos quo son vnrInnfos do osfos o hncon n ofros nsocfos
vIncuIndos oro no confrnIos, cono DerecIoe no enuneroJoe. el coeo Je lo
eoluJ , el neJio onIienIe, on oI IILro do MIIII!, JOATHA M. y ofros, Cone-
IiIuci6n , JerecIoe Iunonoe, fono 1, od. Asfron, Iuonos AIros, 1991, s.
182 y ss.; Ponorono Jel ocIuol JerecIo oJninieIroIito orgenIino, on In !o-
vIsfn do In IncuIfnd do orocho y CIoncIns SocInIos, nno XXXII, onoro -
junIo do 1991, nnoros 1 - 2, MonfovIdoo, !ruguny, 1991, s. 18 n 36; Loe
IenJencioe ocIuolee Jel JerecIo. 1l JerecIo oJninieIroIito o fin Je eiglo, on
oI IILro do JOSI I!IS SOII!AIS (conIIndor) Loe IenJencioe ocIuolee Jel
DerecIo, !AM y Iondo do CuIfurn IcononIcn, MoxIco, 1994, s. 185 n
21?; Lo energencio oJninieIroIito orgenIino Je 19S9-1992, on oI LiIro Je
Honenoje ol Profeeor 1JuorJo OrIic OrIic, od. CoIogIo Snnfo Tons do
AquIno, Snn Joso, 1993; TenJencioe Jel JerecIo oJninieIroIito, !ovIsfn do
orocho, od. !nIvorsIdnd doI orfo, n 3, InrrnnquIIIn, CoIonLIn, 1994, s.
90 y ss.; ConenIorioe ol Pro,ecIo Je Le, Je ConIroIoe PIlicoe, !ovIsfn
ArgonfInn doI !ogInon do In AdnInIsfrncIon ILIIcn, Id. CIoncIns do In
AdnInIsfrncIon, Iuonos AIros, 1994, s. 8 y ss.; 1l nueto eieIeno coneIiIu-
cionol Je conIrol, on In rovIsfn IoccIonos y Insnyos, n 62, IncuIfnd do
orocho do In !nIvorsIdnd do Iuonos AIros, Iuonos nIros, 1995, s. 9 y ss.;
Un Jio en lo jueIicio. loe onporoe Je loe orIiculoe 43 , 7 incieo 22 Je lo
ConeIiIuci6n Aocionol, II, SI, 15-XI-95, s. 5? y ss.; Lo jueIicio nocionol ,
eu orIiculoci6n con lo jueIicio eupronocionol, Cundornos do Iundojus, nno
3, n 3, Iuonos AIros, 1995, s. 23 y ss.; Loe fuenIee eupronocionolee Jel
JerecIo oJninieIroIito, on oI hononnjo nI r. MIO!II S. MA!IIHOII, Iuo-
nos AIros, 1996, on ronsn; 199-209, cien ooe Je JerecIo. DerecIo
oJninieIroIito,!ovIsfn JurIdIcn do CnfnIunn, on ronsn; IoculIoJee nor-
noIitoe Je loe enIee reguloJoree, !ovIsfn ArgonfInn doI !ogInon do In Ad-
nInIsfrncIon ILIIcn, n 212, 1996, s. 120/1 y dIvorsns nofns ns uLIIcn-
dns on In !ovIsfn JurIdIcn In Ioy y In !ovIsfn ArgonfInn doI !ogInon do
In AdnInIsfrncIon ILIIcn.
I!IOOO 13
LIon, y oI nuovo ordonnnIonfo fIono n su voz ofocfos nuovos.
Cndn nrfIcuIo, ndons, osf sIgnndo or oI fIono: ncfunII-
znrIo n dofornInndn fochn sorIn rofondor quo oI fodo os sIs-
fonfIco cunndo In ronIIdnd no Io os.
II fIfuIo Deepuee Je In !ofornn doI Isfndo no rofondo
nsI hncor un LnInnco sIsfonfIco nI orgnIco do In rofornn,
sIno nosfrnr IncoIndns suoIfns do nIgunos do sus frnzos quo
dosorfnron nuosfro Inforos, con oI roosIfo do nosfrnr,
dosdo unn orsocfIvn orsonnI, cono fuo quodnndo nIguno
quo ofro nsocfo do In ronIIdnd ndnInIsfrnfIvn y ocononIcn
doI Isfndo y In socIodnd. Ofros fonns Ios honos oxuosfo on
oI fono 1, osocInInonfo cnIfuIo IV, do In forcorn odIcIon
on 1995 * do nuosfro TroIoJo Je JerecIo oJninieIroIito;
nIgunos ns nnrocorn on Ins nuovns odIcIonos do Ios sI-
guIonfos voInonos.
IncIuInos fnnLIon nIgunos nrfIcuIos uLIIcndos nnforIor-
nonfo quo n nuosfro juIcIo son do dIrocfn roIovnncIn n Ios
fonns nquI nnnIIzndos. II roosIfo hn sIdo rounIr fodos Ios
frnLnjos quo do uno u ofro nodo fIonon quo vor con oI fonn
confrnI. Honos rosIsfIdo n In fonfncIon do voIvor n corrogIr-
Ios o roncfunIIznrIos con In snLIdurIn quo dn conocor Io quo
nso Iuogo, uos no snLonos Io quo soguIr nsnndo dosuos
do In uLIIcncIon. II IILro nuosfrn, uos, cono Inforrofn-
nos cndn fonn nI nononfo do uLIIcnrIo. WorIe onJ oll.
AgustIn GovdI!!o
* AcfunInonfo os In quInfn odIcIon, 1998.
1ROIOGO A IA SGUNA ICION
(1998)
In osfn sogundn odIcIon honos surInIdo Ios cnIfuIos
VIII, II rocodInIonfo do nudIoncIn LIIcn, y X Ixco-
cIon sIn roconvoncIon do usucnIon do sorvIdunLro do
oIocfroducfo on oI juIcIo do dosnIojo, quo hnn nsndo n Info-
grnr rosocfIvnnonfo In forcorn odIcIon doI fono 2 do nuos-
fro frnfndo, Lo Jefeneo Jel ueuorio , Jel oJninieIroJo, cono
cnIfuIo X, IrocodInIonfo do nudIoncIn LIIcn; y cnIfuIo
VIII, II cnso doI doLIo orror, doI IILro ConpenJio Je coeoe
, proIlenoe Je JerecIo, on ronrncIon.
Honos Incororndo dos cnIfuIos nuovos: X, In rogIon
nrgonfInn n nrfIr do In ConsfIfucIon do 1994 y XI, Ios
grnndos fnIIos do In ncfunIIdnd.
CopiIulo 1
EL E$T/0D /0Tu/L 0EL 0ERE0lD /0Vlhl$TR/TlvD
l
l. 1nIroJucci6n
Inrn quIon hn fonIuo oorfunIunu uo roforIrso nI rosonfo y
fufuro uoI uorocho numInIsfrnfIvo
2
nrocorn ruuonfo In soIn
rofIoxIon ncorcn uoI osfnuo ncfunI uoI uorocho numInIsfrnfI-
vo.
SIn ombnrgo, uocIr nI mIsmo fIomo quo un cnmbIo so osfn
rouucIonuo cunI os oI, oxncfnmonfo rosuIfn n In osfro cnsI
fnn nznroso como hnbInr uoI fufuro. Is ns como yn Joe vocos
on oI uIfImo nr uo nnos fuvo oorfunIunu uo hnbInr uoI ro-
sonfo
3
y on cnun ocnsIon uuo uocIr o uosfncnr nIgo uIforonfo.
l.l
UonforoncIn ronuncInun on ocnsIon uo rocIbIr oI nombrnmIonfo
como rofosor honornrIo uo In !nIvorsIunu ncIonnI uo Uuyo, Monuozn,
3 uo sofIombro uo l993.
l.2
PreeenIe , fuIuro Jel JerecIo oJninieIroIito en LoIinoonerico on
oI IIbro uoI InsfIfufo InfornncIonnI uo orocho AumInIsfrnfIvo !nfIno, 1l
JerecIo oJninieIroIito en LoIinoonerico Iogofn, l9?8, s. 24 y ss. Hn-
bnmos IncursIonnuo nnfos on oI fomn on nuosfro TroIoJo Je JerecIo
oJninieIroIito. PorIe generol f. l, ou. MncchI, Is. As., l9?4 y roImro-
sIonos, 2" ouIcIon on ronsn, cnfuIo II: Insnuo, rosonfo y fufuro uoI
uorocho numInIsfrnfIvo.
l.3
Loe IenJencioe ocIuolee Jel JerecIo oJninieIroIito on oI IIbro
coIocfIvo Loe IenJencioe Jel JerecIo !nnm, InsfIfufo uo InvosfIgncIonos
JuruIcns, MoxIco, l99l; Ponorono Jel ocIuol JerecIo oJninieIroIito
orgenIino on In !ovIsfn uo In IncuIfnu uo orocho y UIoncIns SocInIos,
nno XXXII, onoro-junIo uo l99l, n
os
l-2, MonfovIuoo, !ruguny, l99l, s.
l8 n 36.
ISI!IS I !A !IIO!MA I! ISTAO I - 2
In fouo cnso, oI comIonzo os fncII: nrn hnbInr uoI osfnuo
ocIuol uoI uorocho numInIsfrnfIvo rosuIfn InovIfnbIo roforIrso
nI poeoJo no soIo mouInfo (nnfos uo In roformn uoI Isfnuo) sIno
fnmbIon InmouInfo (Ios rImoros fIomos uo In roformn), uo Io
cunI hny muchsImo oscrIfo.
4
Ioro como oI cnmbIo confInun oornnuoso fnnfo on In nor-
mnfIvn como on In jurIsruuoncIn, on In ronIIunu como on In
uocfrInn, nun In roforoncIn nI rosonfo soguIrn fonIun hnsfn
uoI nsnuo InmouInfo y rosuIfnrn uo InovIfnbIo mouIfIcncIon on
oI fufuro roxImo. I quo uocIrIo, fnmbIon InfIuyon In roIn
ovoIucIon uoI rocoso oIfIco, nIInonmIonfos y ronIInonmIonfos
l.4
Vor: H!TUHISO, IA!!AC!I!!I y C!IUUO, Ieforno Jel 1eIoJo. Le, 23.696,
Iu. !ubInznI-UuIzonI, Snnfn Io, l990; C!I!!I!MO I. IAI!!I IVAS, Lo con-
ceei6n Je oIro pIlico. Lo reforno Jel 1eIoJo (nueto legieloci6n), ou.
UIoncIns uo In AumInIsfrncIon, Is. As., l989: !OO!IO U. IA!!A, Lo conce-
ei6n Je oIro pIlico en lo le, Je reforno Jel 1eIoJo, on In rovIsfn
!ogImon uo In AumInIsfrncIon IubIIcn, nno l2, n l26, Is. As., l990, s.
9 y ss.; Ins uIvorsns confrIbucIonos nI IIbro Priner eeninorio inIernocio-
nol eoIre oepecIoe legolee Je lo pritoIicoci6n , Jeereguloci6n. AgoeIo
9/11 Je 19S9, mIsmn ouIforInI, Is. As., s/u, y sus roforoncIns; UA!!OS
MIIM y !OII!TO !OMI, Ieforno Jel 1eIoJo , Iroefornoci6n nocionol, ou.
UIoncIns uo In AumInIsfrncIon, Is. As., l990; C!STAVO I. I. IIA!, Lo
reforno Jel 1eIoJo, J.A., l8 juIIo l990, . l2; J!A OUTAVIO CA!A, 1jerci-
cio pritoJo Je funcionee pIlicoe, !.!., l990-, .l203; C!I!!I!MO I.
IAI!!I IVAS, Lo pritoIicoci6n uo loe ferrocorrilee nocionolee, !.!.,
l990-, . l28l; C!STAVO A!II! KA!IMA, Lo euepenei6n Je euIeiJioe en lo
le, Je energencio econ6nico !.!., l990-U, s. ?6l n ??0; !I!A II!A!IO
I!AVO, Lo le, exIroporlonenIorio en ArgenIino 1930-19S3. le,ee , Jecre-
Ioe-le,ee !.!., l990-U, .ll93; HIUTO! !. T!IVIS, Ieflexionee eoIre el
nueto reginen Je intereionee exIronjeroe, !.!., l990-A, s. ?8l n ?84;
MA!T !. IO!!I!, Aueto reginen Je intereionee exIronjeroe en lo Argen-
Iino, !.!., l990-A, s. 920 n 923; MIC!I! CI! IKMIKJIA, 1l ineIiIuIo Je
lo energencio , lo Jelegoci6n Je poJeree en loe le,ee Je reforno Jel
1eIoJo , Je energencio econ6nico, !.!., l990-A, s. ll25 n ll29;
C!I!!I!MO I. IAI!!I IVAS, 1l conIrol en loe pritoIicocionee , conceeio-
nee, l? juIIo l990, !.!., . 3; J!A UA!!OS UASSACI, Lo Iroefornoci6n Jel
1eIoJo, 8 novIombro l990, !.!., s. l n 3; ISTO! II!O SAC!IS, DerecIo
coneIiIucionol , JerecIo Je energencio, l8 sofIombro l990, !.!., s. l
n ?; U!ISTI J. I. MIT!AI, PritoIitoci6n. neIoJoe , cueeIionee juriJicoe, 5
ocfubro l990, !.!., s. l n 2; HO!AUIO !!IZ MO!IO, Lo energencio o lo luc
Je nueeIro ConeIiIuci6n, 6 novIombro l990, !.!., s. l n 3; ofc.
I! ISTAO AUT!A! I! I!IUHO AMIIST!ATIVO I - 3
uo fuorzns, roovnIuncIonos mns ofImIsfns o osImIsfns uoI
onsnmIonfo oIfIco, ofc.
SIguo, uos, oscrIbIonuoso mucho sIn ouorso cInrnmonfo
uIforoncInr sub ofnns: nsnuo InmouInfo y rosonfo confInunn
ImbrIcnuos y founvn unIuos y onfroInznuos on Io fnmbIon mu-
cho oscrIfo mns rocIonfomonfo.
5
Imoznromos nqu or In nrfo fInnI uoI nsnuo mouInfo (nn-
fos uo In roformn y Io quo uo nquoI nun subsIsfo uosuos uo
osfn), soguIromos con oI nsnuo InmouInfo (oI yn formInnuo
fIomo uo In omorgoncIn) y Io quo uo oI so frnsvnsn nI rosonfo
y confInun on oI fufuro InmouInfo.
Iorzosnmonfo, hnromos un nnnIIsIs uo fomns unfunIos,
romIfIonuonos n frnbnjos nnnIogos nrn ofros nsocfos uoI ro-
sonfo.
6
l. 5
umoros sI mos frnbnj os rocI onfos nnnI I znn osfo rocoso uo
frnsformncIon; fnn soIo on In !ovIsfn uo orocho AumInIsfrnfIvo, uosuo
su nncImIonfo: HIUTO! MASATTA, 1n Iorno n pritoIicoci6n , Jeereguloci6n
en lo ArgenIino. PreeenIe , fuIuro, n 2, Is. As. l989, s. 30l y ss.; II!O
AII!AST!!Y (h.), IeglonenIoe Je neceeiJoJ , urgencio en el ocIuol proce-
eo Je JenocroIicoci6n, n 2, s. 502 y ss.; UA!!OS !. S. A!UOAA A!AMI!!!,
Iol Jel 1eIoJo en lo econonio. pritoIicoci6n Jeereguloci6n, nocionoli-
coci6n, eeIoIicoci6n, n 3, l990, s. 85 y ss.; !OO!IO UA!!OS IA!!A, Lo
Iroefornoci6n Jel 1eIoJo , el PoJer JuJiciol, n 4, l990, s. 24? y ss.;
UA!!OS MA!I! C!IUUO, PoIeeIoJ Ioriforio conIrol eeIoIol , IuIelo Jel ueuo-
rio (A prop6eiIo Je lo pritoIicoci6n Je 1nIel) n 5, l990, s. 48l y ss.;
C!I!!I!MO A!IS M!OZ, IeglonenIoe Je neceeiJoJ , urgencio, n 5, l990,
s. 5l9 y ss.; JO!CI A. S. IA!IACI!ATA, 1nergencio norol o econ6nico
frenIe o loe reclonoe conIro el 1eIoJo: n 5, s 625 y ss, A!II!TO I.
IIAUHI, De loe le,ee Je focIo en loe goIiernoe Je iure, n 5 s. 649 y
ss.; !OO!IO UA!!OS IA!!A, Lo conceei6n Je oIro , Je eerticio pIlico en el
proceeo Je pritoIicoci6n, n 6, s. l? y ss.; J!A UA!!OS UASSACI, Lo
Jeereguloci6n Je ocIitiJoJee JiepueeIo por el JecreIo 22S4/91, n ?/8,
s. 3?9 y ss.; A!MAO . UAOSA, 1l proceeo Je Jeereguloci6n, n ?/8, s.
5?9 y ss.; HIUTO! M. A. IOZO COW!A, Loe le,ee , JecreIoe Je neceeiJoJ ,
urgencio onIe lo ConeIiIuci6n nocionol, n
os
. ?/8, s. 52? y ss. IxIsfo
uosuo Iuogo unn nbununnfsImn bIbIIogrnfn nuIcIonnI, nIgunn uo In cunI
moncIonnmos mns nuoInnfo on oI unfo 4.2. In fouos oIIos oxIsfon mns
roforoncIns bIbIIogrnfIcns confomornnons, or Io quo un soIo foIIofo
ourn yn confoccIonnrso con In morn IIsfn bIbIIogrnfIcn ncfunIIznun, fn-
ron quo sIn uuun oxcouo n osfo frnbnjo.
l.6
!os yn cIfnuos Loe IenJencioe ocIuolee Jel JerecIo oJninieIroIito,
MoxIco, l99l, y Ponorono Jel ocIuol JerecIo oJninieIroIito orgenIino,
ISI!IS I !A !IIO!MA I! ISTAO I - 4
2. 1l eIoIu quo onIe
osuo fInos uoI sIgIo nsnuo hnsfn In uocnun uo Ios nnos 80
so fuoron consfIfuyonuo Ios rIncIIos uoI uorocho ubIIco quo
homos rocIbIuo como unn oxrosIon mnyorIfnrIn y ncfIcn uo
In concocIon oIfIcn, socInI y juruIcn uoI Isfnuo.
l
II sfnfu quo uoI IIbornIIsmo uocImononIco nso n sor susfI-
fuIuo or oI nuovo sfnfu quo uoI Isfnuo socInI uo uorocho o
Isfnuo uo bIonosfnr.
2.l. 1nIertencionieno. Ieguloci6n
II InforvoncIonIsmo on In oconomn orn uno uo Ios rIncI-
Ios nuofnuos ncfIcnmonfo uo In Iuron uo fInos uoI sIgIo
nsnuo y rImorn nrfo uoI rosonfo.
2
So uIcfnron Ioyos
roguInuorns uo In ncfIvIunu oconomIcn, nIgunns funununs on In
omorgoncIn (Ioyos uo mornforIn hIofocnrIn, rorrogn uo nIquI-
Ioros; Ioyos roguInuorns uo In cnrno, oI vIno, Ios grnnos, ofc.) y
ofrns no (corroos, uorfos, ofc.).
MonfovIuoo, l99l. TnmbIon nuosfros nrfcuIos Lo toliJec coneIiIucio-
nol Jel JecreIo 22S4/91, on oI IorIouIco IconomIco TrIbufnrIo, Is. As.,
n l, novIombro uo l99l; Lo conceei6n Je oIroe pIlicoe , lo pritoIicoci6n
Je enpreeoe pIlicoe por lo conceei6n. AepecIoe conunee, on 1nicioIito
pritoJo e eerticoe pIlioe, sonrnfn uo In !ovIsfn uo IroIfo IubIIco,
voI. 98, Snn InbIo, nbrII-junIo uo l99l, s. 9 n l?; 1l infornolieno , lo
concurrencio en lo liciIoci6n pIlico, on In !ovIsfn uo orocho AumI-
nIsfrnfIvo, n ll, Is. As. , l992, s. 293 n 3l8; Deereguloci6n ,
pritoIicoci6n porIuorio, on In !ovIsfn uo orocho AumInIsfrnfIvo, n
9, Is. As., l993, s. 3l n 46.
2.l
IrIncIIos quo homos rocogIuo on oI TroIoJo Je JerecIo oJninie-
IroIito. PorIe generol, f. l, Iu. MncchI, Is. As., l9?4, roImrosIon l986,
2" ou., on ronsn, cnfuIos I y III, onfro ofros. TnmbIon on nuosfrn
Teorio generol Jel JerecIo oJninieIroIito, Iu. InsfIfufo uo IsfuuIos uo
AumInIsfrncIon !ocnI, MnurIu, l984, cnfuIo I.
2.2
uosfro IIbro 1npreeoe Jel 1eIoJo, Iu. MncchI, Is. As., l966,
InfrouuccIon, s. l5 y ss.; DerecIo oJninieIroIito Je lo econonio, Iu.
MncchI, Is. As.
I! ISTAO AUT!A! I! I!IUHO AMIIST!ATIVO I - 5
2.2. Aocionolicocionee
!ns nncIonnIIzncIonos uo In rImorn mIfnu uoI sIgIo on Iu-
ron fuoron on In ArgonfInn Ins nncIonnIIzncIonos uo Ins osfrI-
morns uo oso rImor mouIo sIgIo.
3
2.3. AJninieIroci6n Jel Jeeorrollo econ6nico , eociol
II uobIo sIsfomn uo roguIncIon uosuo nfuorn uo In ncfIvIunu
oconomIcn o InforvoncIon uosuo nuonfro como ngonfo uo ro-
uuccIon nso n sor un unfo normnI; os In oocn uo In numInIs-
frncIon uoI uosnrroIIo oconomIco y socInI, uo Ins ngoncIns o cor-
orncIonos uo uosnrroIIo.
4
2.4. Loe inIenIoe Je plonificoci6n
QuIzn como oxononfo mnxImo so ourn moncIonnr oI In-
fonfo uo cronr sIsfomns uo InnIfIcncIon uoI uosnrroIIo ocono-
mIco y socInI,
5
nunquo sIn In sufIcIonfo convIccIon.
6
3. Geneeie , Jeeorrollo Je lo crieie
AquoI InforvoncIonIsmo so fuo hIorfrofInnuo hnsfn fInnI-
monfo uIsfnr uo sor sIomro no yn ofIcnz sIno IncIuso rnzonn-
bIo.
2.3
uosfro IIbro 1npreeoe Jel 1eIoJo, oI. ciI., cnfuIo II, s. 5? y ss.
2.4
uosfro IIbro 1npreeoe Jel 1eIoJo, oI. ciI., cnfuIo V, s. ll9 y ss.
2.5
Tomn, osfo, nI cunI uouIcnmos sucosIvnmonfo fros obrns: DerecIo
oJninieIroIito Je lo plonificoci6n, Iogofn, l96?, ou. uo In O.I.A.; Plo-
nificoci6n, porIicipoci6n , liIerIoJ, ou. MncchI y AIInnzn nrn oI Iro-
groso, MoxIco y Iuonos AIros l9?3; 1nIroJucci6n ol JerecIo Je lo ploni-
ficoci6n, IuIforInI JuruIcn VonozoInnn, Unrncns, l98l.
2.6
Vor 1nIroJucci6n ol JerecIo Je lo plonificoci6n, oI. ciI., IroIogo,
s. 5 y 6.
ISI!IS I !A !IIO!MA I! ISTAO I - 6
3.l. 1l poroeieIeno oJninieIroIito
!n InoxIsfoncIn uo consonso socInI ncorcn uo In bonunu uoI
sIsfomn roguInforIo IIovo n su IncumIImIonfo y n In gonorn-
cIon uo rogIns osonfnnons uo comorfnmIonfo socInI uo Ios
nrfIcuInros y uo In numInIsfrncIon ubIIcn.
So rouuco nIgo nrocIuo nI fonomono quo on nIgunns socIo-
unuos so uonomInn como uorocho no osfnfnI y quo ofrns socIo-
unuos homos uonomInnuo nrnsIsfomn juruIco y numInIsfrnfI-
vo.
l
3.2. Lo oJninieIroci6n porolelo
Tnmoco In osfrucfurn numInIsfrnfIvn formnI coIncIuo con
nquoIIn quo funcIonn; on oI cnso nnforIor como on oI rosonfo,
os oI qunnfum uo In uIsfnncIn onfro In normn y In ronIIunu Io
quo uIforoncIn n Ins socIounuos mns uosnrroIInuns uo Ins monos
uosnrroIInuns.
!n uIforoncIn cunnfIfnfIvn suorn on nIgun momonfo oI
umbrnI uo Io cunIIfnfIvo.
2
Son fnnfns Ins uIforoncIns onfro oI
sIsfomn formnI y In ronIIunu, como nrn quo yn no so uoun
hnbInr uo moros IncumIImIonfos nI sIsfomn, sIno quo so uobn
3.l
os romIfImos n nuosfro IIbro Lo oJninieIroci6n porolelo. 1l
poroeieIeno juriJico-oJninieIroIito, MnurIu, l982, IuIforInI UvIfns. Hny
frnuuccIon IfnIInnn bnjo oI ffuIo L` onninieIrocione porollelo. 1l
poroeieIeno giuriJico-onninieIroIito, MIInn, l98?, Iu. CIuffro. In
IgunI sonfIuo: YAH II AUHO!!, Coure Je JroiI oJninieIroIif, IncuIfnu uo
orocho y UIoncIns IoIfIcns y IconomIcns uo Tunoz, Tunoz, f. I, l980,
s. 49 y 50. IosforIormonfo In IIfornfurn so hn oxfonuIuo, sobro fouo on oI
fomn oconomIco y fIscnI. Vor, or ojomIo: HI!AO I SOTO, 1l oIro een-
Jero. Lo retoluci6n infornol, ou. SuunmorIcnnn, Is. As., l98?; A!I
C!ISSA!!I, Lo ArgenIino infornol, Imoco, Is. As., l989; A!IJA!O IO!TIS,
Lo econonio infornol, IInnofn, Is. As., l990.
3.2
O como uocn MASSIMO SIVI!O CIAII, Sull`ocione Jei puIIlici poIeri
nel conpo Jell`econonio, !IvIsfn uI IrIffo UommorcInIo, MIInn, l959,
. 323, os InuubIfnbIo quo on oI cnmo juruIco In vnrIncIon cunnfIfnfIvn
rouunun on mufncIon cunIIfnfIvn.
I! ISTAO AUT!A! I! I!IUHO AMIIST!ATIVO I - ?
onsnr on In oxIsfoncIn uo un sIsfomn nrnIoIo, uo unn numI-
nIsfrncIon nrnIoIn.
3

AIgunns cosns uoI nsnuo hnn cnmbInuo;
osfn, cIorfnmonfo, no.
3.3. Lo crieie Je eeguriJoJ
In osfo sIsfomn y normnfIvIunu nrnIoIos so uobo comufnr
fnmbIon In crIsIs quo fuvo on nuosfros nsos oI sIsfomn uo In
sogurIunu orsonnI, fnnfo uosuo oI nnguIo uo In subvorsIon como
uo In rorosIon. !n ncumuIncIon uo nmbos fncforos IIovn n quo
oI Isfnuo quo uobIorn fufoInr In sogurIunu no soInmonfo no In
nsogurnbn sIno quo In frnsgroun sIsfomnfIcnmonfo,
4
y on nI-
gunos cnsos founvn In frnsgrouo.
AI mnrgon uo Ins consIuorncIonos quo sobro osfo cnbo hncor
on mnforIn uo uorochos humnnos, Io cIorfo os quo osfo mnsIvo
IncumIImIonfo normnfIvo consfIfuyo un IngrouIonfo mns uo
In vIrfunI uIsoIucIon uoI Isfnuo como Io concIbIoron Ios onsn-
uoros uoI sIgIo nsnuo.
!n frnsgrosIon sIsfomnfIcn or oI Isfnuo n su roIo uorocho
IIovn n In croncIon uo un uorocho surnnncIonnI y orgnnIsmos
surnnncIonnIos uo confroI,
5
cuyn ncofncIon or oI Isfnuo cons-
fIfuyo un rIncIIo quo Iuogo fonurn nIIcncIon fnmbIon on oI
cnmo uo In InfogrncIon oconomIcn subrogIonnI (Morcosur).
SI bIon so hn rouucIuo un Imorfnnfo nvnnco on In mnfo-
rIn, hnsfn ojomIIfIcnuo or unn nbununnfsImn uocfrInn nn-
3.3
Vor In romIsIon uo In nofn rocouonfo.
3.4
Inrn unn uoscrIcIon vor !!II A. SOSA !IUHTI!, Iunci6n , tioloci6n
Je loe JerecIoe Iunonoe en lo poeguerro (1l coeo orgenIino), Is. As.,
l990, ouIforInI !n !oy.
3.5
Vor nuosfro nrfcuIo Lo eupronocionoliJoJ operoIito Je loe Jere-
cIoe Iunonoe en el JerecIo inIerno, !n !oy, l? uo nbrII uo l990,
rorouucIuo como cnfuIo II uo nuosfro IIbro DerecIoe Iunonoe, oI.
ciI., s. 43 y ss. Uomo oxIIcn ATA!IIA OC!II!A, os uno uo Ios sIgnos quo
ncomnnn oI coInso uo In Iuon corrIonfo uo Isfnuo: O perecinenIo Jo
1eIoJo, !ovIsfn uos TrIbunnIs, Snn InbIo, l9?l s. 24 y 25. Vor fnmbIon,
uoI mIsmo nufor, Liee Je Ieorio gerol Jo 1eIoJo, !ovIsfn uos TrIbunnIs,
Snn InbIo, l969, s. 46 n 6?.
ISI!IS I !A !IIO!MA I! ISTAO I - 8
cIonnI,
6
oI rogroso on oI uorocho Inforno so vo fronnuo or unn
IImIfnnfo cnsI osfrucfurnI: In crIsIs uoI sIsfomn juuIcInI. o
osfn, uos, rosuoIfo oI robIomn, oro so uobo nunfnr como un
susfnncInI rogroso oI roconocImIonfo or In Uorfo Suromn uo
JusfIcIn uo In surnnncIonnIIunu oornfIvn uo nmbos sIsfomns,
oI uo uorochos humnnos y oI oconomIco.
3.4. Lo crieie Je lo jueIicio
II sIsfomn juuIcInI fuo ncumuInnuo un sIgIo uo uoforIoro
rogrosIvo, Io cunI sIn uuun ngrogo n In crIsIs gonornIIznun uoI
sIsfomn. Isfn fonuoncIn no hn fonIuo unfo nIguno uo InfIoxIon
on oI rosonfo y confInun sIomro omoornnuo.
?
3.5. Serticioe pIlicoe , poJer Je policio. eu crieie
Irn fnmbIon ovIuonfo, nrn m, quo so hnbn cronuo foun
unn mIfoIogn oIIgrosn o InufII, nIrououor uo vIojns nocIo-
3.6
uosfro IIbro DerecIoe Iunonoe. DocIrino. coeoe , noIeriolee.
PorIe generol, Iu. IununcIon uo orocho AumInIsfrnfIvo, Is. As., l990,
roImrosIon l992; JOATHA M. MI!!I!, MA!A ACI!IUA CI!!I, S!SAA UAY!SO y
ofros, ConeIiIuci6n , JerecIoe Iunonoe, Asfron, Is. As., l99l; AII! I.
HI!!IO!I y CI!M J. IIA!T UAMIOS, Principioe Je JerecIoe Iunonoe ,
goronIioe, IuInr, Is. As. l99l; MIC!I! M. IAI!!A, Leccionee eoIre Jere-
cIoe Iunonoe , goronIioe, AboIouo-Iorrof, Is. As., l986/?; J!A UA!!OS
HITTI!S, DerecIo inIernocionol Je loe JerecIoe Iunonoe, IuInr, l99l;
MA!UI!O A. SAUIITTI, DerecIoe Iunonoe en lo ArgenIino poeIJicIoIoriol,
!ornor, Is. As., l988; UA!!OS I. UO!A!TTI, 1l PocIo Je Son Joee Je CoeIo
Iico. ProIecci6n o loe JerecIoe Iunonoe, !ornor, Is. As., l989; HO!TI-
SIA .T. C!TII!!IZ IOSSI, Loe JerecIoe Iunonoe , loe goronIioe, ZnvnIn,
Is. As., l988; I!A!O ACI! !!SSO, DerecIoe Iunonoe , goronIioe. 1l
JerecIo ol noono, IIus !Ifrn, Is. As., l992; I!A!O !AIOSSI, !n corIo
inIernocionol Je JerecIoe Iunonoe, Iuuobn, Is. As., l98?; CIA!O UA-
!!I, 1l eieIeno onericono Je JerecIoe Iunonoe, Iuuobn. Is. As., l98?.
3.?
Homos frnfnuo oI fomn on nuosfro IIbro DerecIoe Iunonoe, oI.
ciI., cnfuIo V; vor fnmbIon !AIAI! III!SA; comnrnr !OII!TO !OMI, Loe
juecee 1e lo jueIicio un Iercio Jel poJer:, IuIcIonos UIuunu ArgonfInn,
Is. As., l992.
I! ISTAO AUT!A! I! I!IUHO AMIIST!ATIVO I - 9
nos como sorvIcIos ubIIcos
8
y ouor uo oIIcn,
9
quo
ncomnno oI rocoso uo uoforIoro uoI Isfnuo, forcIonuo on
fnvor uo In nuforIunu oI oquIIIbrIo onfro nuforIunu y IIbor-
fnu.
l0
SIn ombnrgo, In uocfrInn hn sIuo roncIn n roconocorIo,
ll
y
sogurnmonfo con oI fomn uoI confroI uo Ios sorvIcIos rIvn-
fIznuos nnrocornn quIonos so sIonfnn vInuIcnuos on fnI
fosIfurn.
3.6. Lo retoluci6n Iecnol6gico
AI roIo fIomo quo un munuo so uosmoronn, In rovoIucIon
focnoIogIcn consfIfuyo unn mouIfIcncIon comnrnbIo n In rovo-
IucIon InuusfrInI.
l2
3.8
!n oxosIcIon uo osfn crIsIs, on nuosfro ns, In ronIIznmos onfro
ofros IIbros on oI TroIoJo Je JerecIo oJninieIroIito. PorIe generol, f. 2,
Iu. MncchI, Is. As., l9?5, roImrosIon l986, cnfuIo XIII. In oI uorocho
comnrnuo vor, onfro ofros, JIA-!O!IS I UO!AI!, Lo criee Je lo noIion
juriJique Je eertice puIlic en JroiI oJninieIroIif fronoie, !.C..J.,
Inrs, l954.
3.9
QuIon rImoro oxuso In crIsIs fuo WA!TI! ATOIO!!I, Allgeneinee
VeruolIungerecII, ou. Mnnzscho y !nIvorsIfnfsbuchhnnuIung, VIonn,
l954, s. 288 y ss. !n uosnrroIInmos on nuosfro TroIoJo. . ., f. 2, oI.
ciI., cnfuIo XII. !nn rofufncIon n In crIsIs, quo homos confosfnuo,
on U!OVIS IIZOS, PoJer Je policio, ou. !ovIsfn uos TrIbunnIs, Snn
InbIo, l9?l.
3.l0
!o Innfonmos on nuosfro TroIoJo, oI. ciI., f. l, cnfuIo III,
unfo I.
3.ll
!ocIonfomonfo ISMAI! IA!!AO, PoJer Je policio , JerecIo pIlico
protinciol, on oI IIbro coIocfIvo DerecIo pIlico protinciol, f. II, onI-
mn, Monuozn, l99l, s. 2?5 y ss.
3.l2
!n bIbIIogrnfn os vnsfn. Vor, onfro ofros, SHOSHAA Z!IOII, 1n IIe
oge of IIe enorI nocIine. TIe fuIure of uorl onJ pouer, InsIc Iooks,
uovn York, l988.
ISI!IS I !A !IIO!MA I! ISTAO I - l0
3.?. Loe recureoe noIurolee
!n convIccIon ncorcn uo In rIquozn uo Ios rocursos nnfurn-
Ios,
l3
quo fnnfn oInborncIon rocIbIoron,
l4
fuo unnuo nso n In
convIccIon no soIo uo quo ornn ngofnbIos o no ronovnbIos, sIno
quo nI sIquIorn nsogurnbnn per ee In rIquozn uo unn nncIon.
3.8. Lo crieie econ6nico
l5
!n crIsIs oconomIcn oorn como oIomonfo uofonnnfo uoI sIs-
fomn: sIfuncIon uo onuouunmIonfo oxforno
l6
no yn coyunfu-
rnI
l?
sIno osfrucfurnI, rocosIon sIsfomnfIcn, oI fnnfnsmn cons-
fnnfo uo In hIorInfIncIon, oI uosnjusfo osfrucfurnI uo Ins cuon-
fns fIscnIos, In quIobrn vIrfunI uoI nnrnfo uoI Isfnuo.
In ronIIunu, In crIsIs so vonn orfIInnuo uosuo l960 y
rofunuIznnuo uosuo l9?0: unn orsIsfonfo uocIInncIon on oI
nhorro y In InvorsIon Ios IIovnn n fInos uo In uocnun uo Ios nnos
3.l3
! ofros oxcouonfos or bonnnzns hIsforIcns quo son mnnojnuos
con monfnIIunu uo Isfnuo rIco: IOIO, oI. ciI., s. 32 y ss. Sobro oI
ofoncInI oconomIco oxcocIonnImonfo nfo uoI ns vor A!O II!!I!,
Crieie , olIernoIitoe Je lo poliIico econ6nico orgenIino, I.U.I., Is. As.,
l9??, . ll9.
3.l4
!ocIonfomonfo oI onjunuIoso frnbnjo uo JOAQ! !IIZ, Loe recureoe
noIurolee, lo energio , el onIienIe en loe coneIiIucionee Je loe protin-
cioe orgenIinoe, on oI IIbro coIocfIvo DerecIo pIlico protinciol, f. III,
onImn, Monuozn, l993, s. l y ss.
3.l5
os homos roforIuo nI fomn on Lo energencio econ6nico , oJni-
nieIroIito orgenIino, on oI IIbro uo homonnjo nI rofosor I!A!O O!TIZ,
Snn Joso, Uosfn !Icn, on ronsn.
3.l6
Sobro nIgunns uo sus nrfIcuInrIunuos vor CI!A!O ATA!IIA,
1npreeIinoe pIlicoe e eeu regine juriJico, ou. !ovIsfn uos TrIbunnIs,
Snn InbIo, l9?3, y nuosfro nrfcuIo, 1l conIroIo Je creJiIo exIerno, !o-
vIsfn uo AumInIsfrncIon IubIIcn, MnurIu, l982, n 9?, s. 423 n 449,
rorouucIuo on oI IIbro uo In A.A..A. ConIroIoe oJninieIroIitoe. Con-
IroIoe eepeciolee, f. II, Asfron, Is. As., l982, s. l8? n 226.
3.l?
!o quo nncIo bnjo oI rofuIo bonovoIonfo uo Ioreign AiJ nyuun
oxfornn so frnsformn ns on Ioreign DeII uouun oxfornn. Is nIgo
mns quo un cnmbIo somnnfIco. Inrn unn uIscusIon uo Ios orgonos vor
JACISH IHACWATI y !IUHA! S. IUKA!S, Ioreign AiJ, IonguIn, Iungny,
SuffoIk, l9?0.
I! ISTAO AUT!A! I! I!IUHO AMIIST!ATIVO I - ll
3.l8
!!ICI! O!I!SUH y J!A UA!!OS I IAI!O, DeuJo exIerno e ineeIoIiliJoJ
nocroecon6nico en lo ArgenIino, ou. SuunmorIcnnn, Is. As., l988, . ll.
3.l9
O!I!SUH y I IAI!O, oI. ciI., s. 45 y ss. AI comIonzo Ios bnncos
rosfnbnn, nun soIo nrn fInnncInr Ios rosfnmos vIojos, sIn InconvonIonfos.
3.20
Tho IconomIsf, ArgenIino. o eurte,, 26 onoro l980, s. ll y ss.,
l9 y ss.
3.2l
Ior ojomIo Ins quo surgon uo In Ioy l9.59? nrn cIorfos rouucfos
osfncIonnIos. !ns nInbrns uo uno uo Ios omrosnrIos nfocfnuos nI onfrnr
on quIobrn (uno mns onfro vnrIos) fuo quo In crIsIs ncfunI |...] no os nI In
mns Inrgn, nI In mns rofunun, nI In mns grnvo: os In crIsIs formInnI uo In
ncfIvIunu (Ing. JO!CI I I!AT CAY, !n Cncofn, l3/l2/90). AIgo sImIInr so
uouo uocIr uoI Isfnuo n fInos uo In uocnun uoI 80 cunnuo yn no uouo
rosfnr nI sIquIorn Ios sorvIcIos quo AAM SMITH roconIznbn.
3.22
Ior ojomIo con Io quo rosuIfo unn uosnsfrosn oIfIcn uo nvnIos
osfnfnIos n InvorsIonos rIvnuns uo rIosgo on obrn ubIIcn: OMICO
UAVA!!O, 1cononio en Iienpo Je crieie, ou. SuunmorIcnnn, Is. As., l989,
s. 20 y ss., . 208. AIgunos nuforos romonfnn oI numonfo consfnnfo uo
In uouun oxfornn mns nfrns, ofros Io hncon nncor on l980: O!I!SUH y I
IAI!O, oI. ciI., . 68. In fouo cnso, oI coInso uoI rogrnmn uo MA!TIZ I
HOZ os ubIIco on mnrzo uo l98l, oI. ciI., . 64.
3.23
O!I!SUH y I IAI!O, oI. ciI., s. 65 y 66. So rouujoron quIobrns y
muIfIIos InforvoncIonos y IIquIuncIonos or oI Innco UonfrnI uo In !o-
80 n In mIfnu uoI nIvoI uo In uocnun uo Ios ?0; oI rouucfo brufo
per cpiIo os on osfo momonfo un 26 mns bnjo quo on l9?4;
oI Ingroso per copiIo cnyo n un rIfmo uoI l,? nnunI
confInununmonfo uosuo l9?5 n l985.
l8
!n uouun oxfornn crocIo sIn nusn uosuo l9?0.
l9
In vorunu,
uosuo l9?3 oI uofIcIf rosuuosfnrIo so hnco cronIco on cnsI
fouo oI munuo: In InsufIcIoncIn uo rocursos uoI socfor ubIIco
so soIvonfnbn con mns uofIcIf rosuuosfnrIo, mns onuouun-
mIonfo, mns omIsIon, mns InfIncIon.
!n uocnun uo l9?0-l980 confuvo ns Io quo nIgunos IInmn-
ron In oor crIsIs oconomIcn uoI ns on osfo sIgIo.
20
!n sIguIonfo uocnun uo l980-l990 corro con unn InfIncIon uo
3,36 mIIIonos uo vocos, y fros nnos soguIuos uo rofunun roco-
sIon, con In ImosIbIIIunu mnforInI sIsfomnfIcn uoI Isfnuo nn-
cIonnI uo hncor fronfo fnnfo n sus obIIgncIonos IognIos
2l
como
confrncfunIos uo ngo.
Yn oI onuouunmIonfo oxforno so vonn ncoIornnuo uosuo
l9?8,
22
y nnfo In crIsIs uoI sIsfomn fInnncIoro n nrfIr uo l980
23
ISI!IS I !A !IIO!MA I! ISTAO I - l2
oI Isfnuo rosuoIvo frnsformnr uouun rIvnun on uouun ubIIcn
oxfornn.
24
Sumoso n oIIo oI cosfo uo In guorrn
25
y os fncII nuvorfIr como
fnIos ofocfos ncumuInfIvos IIovnn In uouun oxfornn n su crIsIs
formInnI on l980-l982.
26
!n rosuosfn osfnfnI fuo founvn uo mns InforvoncIonIsmo,
2?
conformo nI osquomn cInsIco. Ioro os ns como yn uurnnfo voIn-
fIocho nnos consocufIvos oI Isfnuo no movIIIzn rocursos nrn
ngnr In uouun y oIIn nIcnnzn onfoncos on l989, or InovIfnbIo
ubIIcn ArgonfInn, rnfIfIcnuns o nuforIznuns or Ios uocrofos-Ioyos 22.26?/
80 y 22.229/80, quo IIovnron n mnyor onuouunmIonfo uoI Isfnuo nrn
onjugnr Ins oruIuns uoI sIsfomn, or ojomIo oI uocrofo-Ioy 22.5l0/8l;
fouo oIIo sumnuo n numorosns y cnmbInnfos rosoIucIonos uoI I.U.!.A.
Inrn unn uoscrIcIon uo osfo ploIeou l980-l982 uo In crIsIs rovIn, vor
HO!AUIO TOMS !IIO (h.), 1nergencio nocionol , JerecIo oJninieIroIito,
ou. Uonfro uo IsfuuIos !nIon nrn In uovn Mnyorn, Is. As., l990, s.
l42 n l49.
3.24
!IIO, oI. ciI., s. l48 y l49.
3.25
!n vIncuIncIon uo In guorrn con In crIsIs quo so uosnfn o ncoIorn on
In uouun oxfornn os oxIIcnun on U!ISTIA OIM II!Z, ISTI!A IAA SOSA y
!!IS A!I CA!!A!O, DeuJo exIerno. opIinicoci6n Je recureoe, ou. TosIs,
Is. As., l990, s. l? y ss. II ofocfo no so nIforn orquo conformo nI
uorocho InfornncIonnI no so hnyn frnfnuo uo unn guorrn eIricIo eeneu.
A!II!TO !!IS Z!III, Die IeuoffneIe AueeinonJereeIcung cuiecIen Jen
VereinigIen KonigreicI unJ ArgenIinien in SuJoIlonIil oue
tollerrecIIlicIer SicII, ou. UnrI Hoymnnns, IorIn, l990, . l90.
3.26
II!Z, SOSA y CA!!A!O, oI. ciI., s. XX, l8 y ss., l?6 y ss. AI roIo
fIomo IncIuo on oI munuo oI coInso uo In crIsIs mojIcnnn: O!I!SUH y I
IAI!O, oI. ciI., . 64. !n uouun oxfornn ubIIcn y rIvnun nrgonfInn nu-
monfo !$S 26 mII mIIIonos onfro fInos uo l980 y fInos uo l983, y In nrfo
ubIIcn uo oIIn nso uoI 52 nI ?l,8 : O!I!SUH y I IAI!O, oI. ciI., . 65.
3.2?
Hny on osfo unn Imorfnnfo uIsorsIon somnnfIcn, uos os comun
IInmnr IIbornIos n uIsfInfns oIfIcns oconomIcns fnn soIo monos
InforvoncIonIsfns quo ofrns: or ojomIo, A!O II!!I!, 1l reIorno Jel
liIerolieno. reflexionee eoIre lo poliIico econ6nico tigenIe en lo Argen-
Iino, osnrroIIo IconomIco, l9?9, voI. l8, n ?2; Lo econonio orgenIi-
no I.U.I., Is. As., l980; Crieie , olIernoIitoe Je lo poliIico econ6nico
orgenIino I.U.I., Is. As., l9??. SIn ombnrgo, II!!I! roconoco quo Ins
oIfIcns IInmnuns IIbornIos hnn mnnfonIuo Infncfn unn osfrucfurn
sobrouImonsIonnun uoI Isfnuo, con Insfrumonfos uo rnz koynosInnn:
oI. lI. ciI. s. l3? y l38. Uomnrnr !IIO, oI. ciI., . l45.
I! ISTAO AUT!A! I! I!IUHO AMIIST!ATIVO I - l3
ofocfo ncumuInfIvo, nI 85 uoI rouucfo brufo. In oso nno yn
so uIoron uos oIsouIos uo hIorInfIncIon.
Irn nrn nIgunos In omorgoncIn uo In omorgoncIn.
28
Tounvn on oI nno 89 so ngrogn In soqun mns grnnuo on un
sIgIo,
29
on oI 90 so rouuco oI numonfo uoI ofroIoo, In bnjn uoI
rocIo uo Ios rouucfos rImnrIos, y In orsocfIvn uo no oxor-
fnr on l99l.
30
II Isfnuo hnbn crocIuo n ImuIso uo In uocfrInn oconomIcn
quo von on oI In snIIun n In crIsIs uo Ios nnos 30,
3l
oro on osos
nnos crocIo mns uo Io mnnojnbIo
32
y yn no uuo rovoor sIquIo-
rn sogurIunu y jusfIcIn; so nroxImnbn nI IuonrIo nnnrquIsfn
33
uo In InoxIsfoncIn o In uIsoIucIon,
34
o on nrfIcuInr n In noco-
3.28
!IIO, oI. ciI., . l52, nofn 30.
3.29
!n nnforIor jusfnmonfo coronn In rImorn grnn crIsIs uo l890-
l894, IgunImonfo ncomnnnun uo uouun oxfornn ImosIbIo uo ngnr on
Ios formInos ncorunuos, quIobrns, ofc. Vor !OII!TO UO!TIS UOI, Dinero,
JeuJo , crieie, ou. SuunmorIcnnn, Is. As., l989.
3.30
Uon fouo Io cunI os cnsI suorfIuo ngrognr quo nIgunos rofofIznn
unn grnn uorosIon munuInI, como !AVI IAT!A, Lo gron Jepreei6n Je
1990, CrIjnIbo, Is., As., l988; o quo so uon on oI morcnuo uo cnIfnIos uo
nsos uosnrroIInuos unfos nIsInuos comnrnbIos n Ios uo l930. Infro
fnnfos IIbros rocIonfos !. IOSTI! WIAS, TroJing eecreIe, Sf. MnrfIn`s
Iross, uovn York, l986.
3.3l
J. M. KIYIS, Teorio generol Je lo ocupoci6n, el inIeree , el Jinero,
I.U.I, 6" ou., MoxIco, l963.
3.32
osuo Iuogo, osfn os unn vorunu uo IorogruIIo. Vor HO!AUIO IOIO
y ofros, PritoIicoci6n. Jel JicIo ol IecIo, ou. II UronIsfn UomorcInI, Is.
As., l985, s. 3l y 49; WI!!IAM I. C!AI, on oI mIsmo IIbro, . 25l.
3.33
AIgo quo nvIzoro !O!!IT cunnuo nuvorfn confrn osfn osocIo uo
neoonorquieIoe uo uorochn, no quIoron un confroI socInI nI rogIns uo
juogo, quIon fnmbIon roconIznbn un Isfnuo fInco y fuorfo, frnyonuo
n In monfo In fosIs ncfunI uo In omrosn rIvnun leon, neon onJ Iungr,.
Vor JO!CI ISTIIA !O!!IT, 1l 1eIoJo neceeorio, Iu. Uonfro uo InrfIcIn-
cIon IoIfIcn, Is. As., l98?, s. 20 y 22.
3.34
O, como fnmbIon Io vnfIcIno un cnfournfIco uo foorn uoI Isfnuo, n
In uosnnrIcIon uo In nocIon onfoncos mouornn uoI Isfnuo. Vor ATA!IIA
OC!II!A, PerecinenIo Jo 1eIoJo, Iu. !ovIsfn uos TrIbunnIs, Snn InbIo,
l9?l, quIon ncInrn quo uosuo Iuogo no so frnfn uo In nnnrqun, orquo
subsIsfo In socIounu oIfIcn, oI uorocho y In nuforIunu: os In formn uo
orgnnIzncIon quo vnrn, s. l9 y ss., y O eeIoJo e neio e n0o fin, ou.
ISI!IS I !A !IIO!MA I! ISTAO I - l4
sIunu ImorIosn uo IIbornr nI Tosoro uo Ios uofIcIf crocIonfos
rouucIuos or Ins omrosns no rouIfunbIos.
35
Quobro, on sumn, oI sIsfomn or oxnnuIrso mns nIIn uo Io
osIbIo como gnsfo ubIIco ofIcnz.
36
!n vIojn rogunfn ncorcn uo sI hnbn oco o uomnsInuo Isfn-
uo,
3?
uo ronfo so confosfo: uomnsInuo. Y consocuonfomonfo so
InIcIo un rocoso uo nuocuncIon n In nuovn oIfIcn oconomIcn
munuInI.
4. 1l nueto noJelo nunJiol , locol
l
4.l. LineonienIoe iniciolee
Isn sIfuncIon os munuInI, os oI fIn uo unn oocn sIn quo so
son quo quounrn Iuogo vIgonfo:
2
oI IIbornIIsmo, quo hnbn
SnrnIvn, 3" ou., Snn InbIo, l955, y Ins mouIfIcncIonos uo sus Liee Je
Ieorio gerol Jo 1eIoJo, oI. lug. ciIe.
3.35
WI!!IAM I. C!AI, on oI IIbro uo IOIO y ofros, oI. ciI., . 253.
3.36
Injo oI oso uo unn comofoncIn quo comronuo fouo, oI Isfnuo
sucumbo or su IncomofoncIn nrn hncor fouo. UumIo mnI su fnron,
cunnuo In cumIo: ATA!IIA OC!II!A, 0 perecinenIo Jo 1eIoJo, oI. ciI., .
20.
3.3?
I!ST IO!STHOII, IecIIeeIooI in WonJel, KohIhnmmor, Sfuffgnrf,
l964, s 63 y ss.
4.l
o In conforoncIn uo I!A!O CA!UA I ITI!!A oI 6 uo uIcIombro uo
l990 on UurIfIbn, on oI SomInnrIo uoI IIII, InsfIfufo uo IroIfo IubIIco
ImrosnrInI uo Snn InbIo. Vor fnmbIon n I!AUIS I!K!YAMA, TIe enJ of
IieIor, onJ IIe loeI non, Iu. Tho Iroo Iross, uovn York y Toronfo,
l992; oI confoxfo oconomIco uo osfn fosIs uouo comIomonfnrso on
JAMIS M. I!UHAA y CO!O T!!!OUK, TIe colculue of coneenI. Logicol
founJoIione of coneIiIuIionol Jenocroc,, !nIvorsIfy of MIchIgnn Iross,
MIchIgnn, l992; y I!UHAA y !OII!T . TO!!ISO (comIInuoros), TIe
IIeor, of puIlic cIoice-ll, Tho !nIvorsIfy of MIchIgnn Iross, l984, oso-
cInImonfo JAMIS M. I!UHAA, PoliIice WiIIouI rononce. A eleIcI of
poeiIite puIlic cIoice IIeor, onJ iIe nornoIite inplicoIione, s. ll y
ss., y CO!O T!!!OUK, TIe IocluorJ eocieI,. eIoIic inefficienc,, renI
eeeling, onJ IIe rule of lou, s. 224 y ss.; JAMIS M. I!UHAA, 1cononice.
BeIueen preJicIite ecience onJ norol pIiloeopI,, Toxns A&M !nIvor-
sIfy Iross, l98?.
4.2
II rosonfo os cInro, como fuo on l930. !ns rocofns son ouosfns.
Uomo uIco oI humorIsfn: o convIono hncor rouIccIonos. Monos sobro
oI fufuro. o ncorfo nnuIo, nI sIquIorn Ios uouIcnuos nI fomn, nnfos uo In
I! ISTAO AUT!A! I! I!IUHO AMIIST!ATIVO I - l5
muorfo
3
or InvInbIo,
4
nrocIo ronncor: voIvImos nI sIgIo n-
snuo,
5
o so frnfn uo Ios ofornos corei e ricorei uo In hIsforIn
6
Yn n comIonzos uo In uocnun uoI 80 Ios orgnnIsmos munuIn-
Ios
?
on un cnmbIo uo orIonfncIon,
8
nnfIcInbnn oI nuovo noI
uoI Isfnuo on oI rocoso oconomIco y socInI.
9
In oco fIomo mns In crIsIs oconomIcn so frnsformn on crI-
sIs oIfIcn, con oI fIn uoI gobIorno sovIofIco y oI frIunfo uoI
IIbro morcnuo, In crIsIs uoI mouoIo burocrnfIco, In sonsncIon
uoI frncnso uo In omrosn y on gonornI In roIounu ubIIcn,
rIvnfIzncIonos or uoquIor.
osroguIncIon uosmonooIIzncIon, rIvnfIzncIon, uojnn uo sor
bnnuorns oIfIcns IngIosns o norfonmorIcnnns,
l0
son oIfIcns
uocnun uoI 80. Vor or ojomIo A!VI TOII!I!, Pretieue onJ prenieee,
Innfnm, uovn York, l985; Lo Iercero olo, IInzn nnu Jnnos, InrcoIonn,
l980. TnI voz mns gonorIcnmonfo osfuvo rocnvIuo JIA-I!AOIS !IVI!,
1l conocinienIo inIil, IInnofn, InrcoIonn, l989.
4.3
Inrn unn uoscrIcIon uo oso rocoso nos romIfImos n A!IJA!O
IITO, Lo Iurocrocio. 1. 1l peneonienIo IurocrIico, InsfIfufo uo Isfu-
uIos AumInIsfrnfIvos, MnurIu, l9?6, s. 82 y ss.
4.4
Uomo osIbIomonfo Io vorn A!O II!!I!, quIon yn so hn roforIuo nI
crcuIo vIcIoso IIbornIIsmo-ouIIsmo on Crieie. . ., oI. ciI., s. l04 y ss.
4.5
MouIo vII y onuobIo os In oxorIoncIn, oro In vorunu os fnn grnnuo
quo bIon moroco quo no so uosuono rocurso nIguno quo n oIIn nos con-
uuzcn. !n rnzon fIono fnnfns formns quo no snbomos n cunI njusfnrnos,
uocn MOTAICI, 1neo,oe conpleIoe, f. IV, ou. IborIn, InrcoIonn, l953, .
l?2, IIbro forcoro, cnfuIo XIII.
4.6
A!O II!!I!, Crieie , olIernoIitoe Je lo poliIico econ6nico orgenIi-
no, oI. ciI., s. ?6 y ss.
4.?
Vor onfro ofros Ins ubIIcncIonos uoI Innco MunuInI, ArgenIino,
1cononic recoter, onJ grouII, WnshIngfon, .U., l98?; ArgenIino, eo-
ciol eecIore in crieie, WnshIngfon, .U., l988; ArgenIino, Iefornoe en-
coninoJoe o logror eeIoIiliJoJ Je precioe , crecinienIoe, WnshIngfon,
.U., l990; ArgenIino, Ieforno IriIuIorio poro lo eeIoIilicoci6n , lo
recuperoci6n econ6nico, WnshIngfon, .U. l990.
4.8
WI!!IAM I. C!AI, on IOIO y ofros, oI. ciI., . 240.
4.9
Innco MunuInI, WorlJ JetelopnenI reporI, Johns HokIns Iross,
l983, . 56; IITI! J. KIIY J!., on IOIO y ofros, oI. ciI., . l??. !nn
somorn uoscrIcIon uo Ios cnmbIos munuInIos uo oIfIcn on osfn uocnun
on WI!!IAM I. C!AI on IOIO y ofros, oI. ciI., s. 2l9 y ss.
4.l0
A nrfIr uo l980 con In SIoggere Ioil AcI sobro uosroguIncIon
forrovInrIn on Ios Isfnuos !nIuos: IO!A! UOIT!IA!, PritoIicoci6n. 1l
ISI!IS I !A !IIO!MA I! ISTAO I - l6
oconomIcns munuInIos, uoI Oosfo
ll
y uoI Isfo, uo Ins nncIonos
y Ios orgnnIsmos muIfInncIonnIos uo Ios cunIos uoonuo nuos-
fro crouIfo oxforno; Ins IuooIogns son mns ofonfos quo Ios
Isfnuos.
l2
TnmbIon on nuosfro ns, uosuo Iuogo, so comonzo on osn
uocnun n osfuInr In uosroguIncIon y uosmonooIIzncIon
l3
y n
rosfnr nfoncIon n In rofoccIon uoI consumIuor.
l4
In Io oIfIco In Unrfn uo Inrs uoI 2l uo novIombro uo l990,
suscrIfn or Ios 32 Isfnuos uo In OTA y uoI Incfo uo Vnrso-
vIn, os oI nuovo oruon InfornncIonnI, oI frIunfo IuooIogIco y
omrIco uo In uomocrncIn y Ios uorochos humnnos uniJoe nI
IIbro morcnuo, nmbos nhorn roconocIuos con su corrocfo cnrnc-
for surnnncIonnI y surnconsfIfucIonnI oornfIvo or nuosfrn
Uorfo Suromn uo JusfIcIn.
Infro Ios rIncIIos quo consngrnn oI nuovo oruon oconomI-
co InfornncIonnI nnrocon on Iuron In IIquIuncIon uo Ios mo-
nooIIos oxIsfonfos (quo no sonn roIos uo In uofonsn o In ros-
fncIon uo sorvIcIos IInmnuos ubIIcos), ovIfnr oI nbuso uo osI-
cIon uomInnnfo on oI morcnuo y In rncfIcn uo fIjncIon uo ro-
cIos o ronrfo uo morcnuos, In rohIbIcIon uo nyuun uo Ios Isfn-
uos n Ins omrosns, nyuuns, osfns, quo uIsforsIonnrnn Ios mor-
cnuos, croncIon uo fonuos osfrucfurnIos comunIfnrIos nrn con-
currIr n sIfuncIonos uo crIsIs u homogonoIznr oI morcnuo.
orIe , loe neIoJoe, !nIon IuIforInI S.A., MnurIu, l986, s. 9? y ss. In
gonornI oI orIgon uo In Iuon uo uosroguIncIon uo In oconomn so romonfn
n Ios Isfnuos !nIuos: JIA !OY!ITTI, DenoIionolieer. ConnenI reueeir lo
pritoIieoIion, unou, Inrs, l986, . l9.
4.ll
U!OISSIT I!OT, I !OSI, DenoIionolieoIione. Lee leone Je l`eIronger,
Iu. IconomIcn, Inrs, l986, . 8.
4. l2
ATA!I IA OC!II !A, PerecinenIo Jo 1eIoJo, oI. ciI. , . 8. II
omrosnrInuo nrgonfIno rounIuo on III! fnmbIon nsumo osfns bnnuo-
rns on oI IIbro coIocfIvo, 1l frocoeo Jel eeIoIieno. Uno propueeIo poro lo
reforno Jel eecIor pIlico orgenIino, Iu. SuunmorIcnnn-IInnofn, Is.
As., l98?.
4.l3
II uocrofo l842/8?.
4.l4
Vor: CAI!II! STIC!ITZ, ProIecci6n juriJico Jel coneuniJor, onImn,
Is. As., l986.
I! ISTAO AUT!A! I! I!IUHO AMIIST!ATIVO I - l?
Anroco fnmbIon oI rIncIIo uo In croncIon uo un sIsfomn
monofnrIo ourooo, osfnbIIIunu uo In monoun, croncIon uo un
bnnco confrnI InuoonuIonfo uo Ios Isfnuos mIombros y uoI cunI
Ios bnncos confrnIos nncIonnIos son uoIognuos nrn nIIcnr on
oI oruon Inforno In oIfIcn crouIfIcIn y fIscnI uoI bnnco confrnI
ourooo, ImosIbIIIunu nI bnnco confrnI nncIonnI uo fInnncInr
oI uofIcIf rosuuosfnrIo mns nIIn uo un orconfnjo mnImo,
ofc.
Toun oIfIcn, uocn IA!! VA!I!Y, ImIIcn nIgunn Iuon uoI
hombro, y foun numInIsfrncIon fnmbIon.
l5
II confoxfo munuInI
os onfoncos, nI monos or osfo fIn uo sIgIo, oI uo unn IuooIogn y
unn concocIon uoI hombro y uoI Isfnuo uIsfInfn uo In quo ro-
vnIocIo uurnnfo oI sIgIo.
4.2. 1l eieIeno legieloIito o porIir Je lo energencio
II nuovo oruon oconomIco munuInI fuvo su rofIojo nncIonnI
on In IInmnun roformn uoI Isfnuo, Ioyos 23.696 y 23.69?
l6
y
Ins Ioyos osforIoros 23.928 y 23.982.
Unbo uosfncnr quo fouo oIIo so un: o) on oI mnrco uo In
InsorcIon uoI Isfnuo on oI uobIo sIsfomn surnnncIonnI oornfIvo
4. l5
CI!A! TI MSI T, Le noutel orJre econonique inIernoIionol eI
l` oJninieIroIion puIlique, InsfI fuf InfornnfI onnI uos ScI oncos
AumInIsfrnfIvos y !nosco, AIro-sur-In-!ys, l983, . l3.
4.l6
Infro Ios frnbnjos mns gonornIos vor H!TUHISO, IA!!AC!I!!I y C!IUUO,
Ieforno Jel 1eIoJo. Le, 23.696, Iu. !ubInznI-UuIzonI, Snnfn Io, l990;
Ins uIvorsns confrIbucIonos nI IIbro Priner eeninorio inIernocionol eo-
Ire oepecIoe legolee Je lo pritoIicoci6n , Jeereguloci6n. AgoeIo 9/11 Je
19S9, ouIforInI UIoncIns uo In AumInIsfrncIon, Is. As. s/u, y sus roforon-
cIns; UA!!OS MIIM y !OII!TO !OMI, Ieforno Jel 1eIoJo , Iroefornoci6n
nocionol, ou. UIoncIns uo In AumInIsfrncIon, Is. As. l990, C!STAVO I. I.
IIA!, Lo reforno Jel 1eIoJo, J.A., juIIo l8 uo l990, . l2, J!A OUTAVIO
CA!A, 1jercicio pritoJo Je funcionee pIlicoe !.!., l990-, . l203;
J!A UA!!OS UASSACI, Lo Iroefornoci6n Jel 1eIoJo, 8 novIombro l990,
!.!., s. l n 3; ISTO! II!O SAC!IS, DerecIo coneIiIucionol , JerecIo Je
energencio, l8 sofIombro l990, !.!., s. l n ?; U!ISTI J. I. MIT!AI,
PritoIicoci6n. neIoJoe , cueeIionee juriJicoe, 5 ocfubro l990, !.!., s.
l n 2: HO!AUIO !!IZ MO!IO, Lo energencio o lo luc Je nueeIro ConeIiIu-
ci6n, 6 novIombro l990, !.!., s. l n 3; ofc.
ISI!IS I !A !IIO!MA I! ISTAO I - l8
uoI Incfo uo Snn Joso uo Uosfn !Icn y uoI Morcosur, ns como
fnmbIon uo In osfnbIIIunu monofnrIn y uoI njusfo fIscnI o
ImosIfIvo on mnrchn, como unfos osIfIvos; I) como unfos no-
gnfIvos, In orsIsfoncIn uo un sIsfomn nrnIoIo,
l?
In crIsIs or-
mnnonfo uoI ouor juuIcInI,
l8
un uosoquIIIbrIo nuIcIonnI onfro
oI ojorcIcIo uo fncuIfnuos IogIsInfIvns y ojocufIvns
l9
y oI quounr
nun ofrns Imorfnnfos roformns onuIonfo.
20
Inrn juzgnr In consfIfucIonnIIunu uo In IogIsIncIon InIcInI uo
omorgoncIn (23.696 y 23.69?) os nIIcnbIo foun In vIojn cons-
fruccIon uocfrInnI y jurIsruuoncInI sobro In consfIfucIonnII-
unu uoI inIertencionieno y In reguloci6n on oocns uo omor-
goncIn, In quo so vuoIvo confrn s mIsmn cunnuo so frnfn uo
juzgnr, n In Invorsn, In Jeereguloci6n y Jeenonopolicoci6n
osfnfnI, JeeinIertenci6n y pritoIicoci6n, on ofrn omorgoncIn.
In Ios nnfIguos ojomIos uo ofosfnu IogIsInfIvn on oocn uo
crIsIs onconfrnmos oI cnso uo In mornforIn hIofocnrIn on In
uorosIon uo Ios nnos 30,
2l
In rorrogn uo Ios confrnfos rIvnuos
uo IocncIon y In IImIfncIon uoI monfo uo Ios nIquIIoros,
22
nrnII-
zncIon uo juIcIos confrn oI Isfnuo,
23
fIjncIon uo cuofns uo ro-
uuccIon, rocIos mnxImos, ofc.,
24
monooIIos osfnfnIos quo ro-
4.l?
Supro, unfo 3.2.
4.l8
Supro, 3.3 y 3.4.
4.l9
1nfro, 4.4.
4.20
AIgunns uo Ins cunIos moncIonnmos infro, n 5, y ofrns homos
rosonnuo on nuosfro nrfcuIo 1l infornolieno , lo concurrencio en lo
liciIoci6n pIlico, !ovIsfn uo orocho AumInIsfrnfIvo, n ll, Is. As.,
l992, osocInImonfo s. 304 n 306.
4.2l
Atico c. Je lo Peeo, Iolloe, f. l?2, . 2l, nno l934.
4.22
In oI cnso 1rcolono, Iolloe, f. l36, s. l?0 y ss., l922.
4.23
D`AeIe te. Cojo Aocionol Je Pretiei6n Sociol poro el Pereonol Jel
1eIoJo, Iolloe, f. 269, . 4l?, nno l96?; rovIsfn !n !oy, f. l30, s. 485 y
ss.
4.24
D`AeIe te. Cojo Aocionol Je Pretiei6n Sociol poro el Pereonol Jel
1eIoJo, Iolloe, f. 269, . 4l?, nno l96?; rovIsfn !n !oy, f. l30, s. 485 y
ss.
I! ISTAO AUT!A! I! I!IUHO AMIIST!ATIVO I - l9
guInn In rouuccIon rIvnun on mnforIn uo cnrnos,
25
yorbn
mnfo,
26
vInos,
2?
grnno,
28
nIgouon,
29
y ns sucosIvnmonfo.
So hn rosuoIfo In InconsfIfucIonnIIunu cunnuo In normn orn
rofroncfIvn,
30
o no fonn on s mIsmn cnfogorns rnzonnbIos uo
uIforoncIncIon,
3l
oro snIvo osfos suuosfos roInfIvnmonfo ox-
cocIonnIos, Io cIorfo os quo In Uorfo Suromn uo JusfIcIn uo In
ncIon fIono numIfIun roIfornunmonfo In consfIfucIonnIIunu uo
normns rosfrIcfIvns n gnrnnfns consfIfucIonnIos como In ro-
Iounu, IIborfnu uo comorcIo o InuusfrIn, uo confrnfncIon on
oocns uo omorgoncIn.
32
TnmbIon so hn onconfrnuo on nIgun cnso quo no subsIsfn In
sIfuncIon uo omorgoncIn on formn confInunun como nrn quo oI
rogImon IImIfnfIvo mnnfuvIorn cnrncforos uo ormnnoncIn,
33
4.25
II cnso uo Ins Ioyos ll.226, ll.228, ll.563 y ll.?4?, uo l933, osfn
uIfImn uo croncIon uo In Junfn ncIonnI uo Unrnos, uocInrnun consfIfu-
cIonnI or In Uorfo Suromn on oI nno l944 on oI cnso 1ncIouepe, f. l99,
. 483. In sonfIuo sImIInr: Irigorifico Anglo S.A. te. GoIierno Aocionol,
Iolloe, f. l?l, . 366, nno l934; Cio. SuifI Je Lo PloIo , oIroe c. GoIierno
Aocionol, f. l?l, . 348, nno l934, Vor: MA!A S!SAA TAIO!A UA!O, Dere-
cIo ogrorio, IIus !Ifrn, Is. As., l9?9, s. 400 y ss. !n soIucIon mnnfIono
on oI cnso Cotic, l9?0, !n !oy, f. l39, . 52?, con nofn uo UA!!OS SIZ
VA!IITI, y nofn uo J!!IO OYHAA!TI on !n !oy, f. l39, . lll8.
4.26
!oy l2.236. Vor: JOSI MA!A SIZ VA!IITI (hIjo), Cureo Je JerecIo
feJerol, ou. ovIIo, Is. As., l944, s. 28? y ss.; ZAVA!A, DerecIo feJerol, f.
II, s. 982 y ss.
4.2?
!oyos l2.l3? y l2.355; ZAVA!A, oI. ciI., . 98?; SIZ VA!IITI, oI. ciI.,
s. 290 y ss.
4.28
!oy l2.253, Iuogo uo un uocrofo uo l933; SIZ VA!IITI, oI. ciI., s.
293 y ss.; TAIO!A UA!O, oI. ciI., s. 46l y ss.
4.29
ocrofo uoI 2? uo nbrII uo l935; SIZ VA!IITI, oI. ciI., . 294.
4.30
Unso HorIo, 2l uo ngosfo uo l922, Iolloe, f. l3?, . 4?.
4.3l
Muic BorreIo Je Alcogo te. AnIonio DeeIefonie, l958, Iolloe, f.
2?0, . 3?9.
4.32
Ierrori, nno l944, f. l99, . 496; GirolJo, f. 202, . 456, nno l945;
Ciorropico, f. 204, . l95, nno l946; CoillorJ Je O`Aeil, f. 234, . 384, nno
l956; Iueeo, f. 243, . 46?, nno l959, AoJur, f. 243, . 449, nno l959;
DioJoIo, Iolloe, f. 266, . l?0, nno l966; !n !oy, f. l25, . 402; 1nco, Iolloe,
f. 268, . 364, nno l96?; !n !oy, f. l28, . 4l9; Bonco HipoIecorio Ironco
ArgenIino, Iolloe, f. 2?0, . 462, nno l968, !n !oy, f. l32, . ?9?; ofc.
4.33
Mongo te. TroIo, nno l925, Iolloe, f. ll4, . 2l9: on Ins conuIcIo-
nos oxrosnuns no os osIbIo yn consIuornr rnzonnbIo In rosfrIccIon ox-
ISI!IS I !A !IIO!MA I! ISTAO I - 20
oro mns frocuonfo os quo fuorn oI roIo IogIsInuor oI quo,
hnbIonuo uIcfnuo Ins Ioyos uo omorgoncIn, Ins uorognrn o uIcfn-
rn Iuogo ofrns mojoros nrn corrogIr Ios mnIos cnusnuos or
Ins nnforIoros.
34
oI mIsmo mouo so uouo osfImnr quo on mnforIn uo IogIs-
IncIon uo omorgoncIn In osIcIon uo In Uorfo os quo on uofInIfI-
vn no Io focn ... oInnr sobro cunI uo vnrIos mouIos osIbIos os
oI mojor, sIno sI oI oIogIuo or oI IogIsInuor os |...] roorcIonn-
uo nI fIn orsoguIuo.
35
So hn sugorIuo, osIbIomonfo con ncIorfo, quo oI nnnIIsIs uo
Ios hochos or nuosfrn Uorfo Suromn os monor on osfn mnfo-
rIn quo oI uo Ios frIbunnIos norfonmorIcnnos cuyos rocouonfos
con frocuoncIn so Invocnn.
36
!n crIsIs uo In uocnun uoI 80 os horouorn uo In crIsIs mun-
uInI uo l9?3, y sIn ombnrgo bnjo oI sIgno uo In mIsmn crIsIs so
hnn uIcfnuo on oI munuo mouIuns oxncfnmonfo confrnuosfns:
frnoruInnrIn nI uorocho uo usnr y uIsonor uo In roIounu quo mnnfIono
on vIgor In Ioy ll.3l8 y quo on su orIgon fuo snncIonnun como unn
mouIun oxcocIonnI uosfInnun n snIvnr unn grnvo omorgoncIn.
4.34
Is In oxrosIon uo J!A I!AUISUO !IA!IS, IoconoIiliJoJ Je loe
le,ee, Asfron, Is. As., l9?0, s. l30 y l3l.
4.35
MIC!I! M. IAI!!A, Leccionee eoIre JerecIoe Iunonoe , goronIioe,
AboIouo-Iorrof, Is. As. l986, . ?9, y sus roforoncIns. Uon fouo, In
Uorfo, or fnnfo, uIjo rImoro quo no oun nnnIIznr In ofIcncIn uo Ios
mouIos oIogIuos nrn obfonor oI fIn rouosfo, y n confInuncIon so romI-
fIo n unn sorIo uo cIrcunsfnncIns uo hocho quo, n su juIcIo, ncrouIfnbnn
sufIcIonfomonfo In roforIun ofIcncIn. TnmbIon so uouo vorIfIcnr In mIs-
mn confrnuIccIon on oI cnso 1rcolono (IAI!!A, oI. ciI., . ?8).
4.36
IAI!!A, oI. ciI., . ?9, quIon sonnIn quo nquoI frIbunnI osfImo
InuIsonsnbIo un oxnmon uo In ronIIunu nrn ouor uocIuIr sI Ios neJioe
oruonnuos or oI IogIsInuor mnnfonnn unn nuocunun oquIvnIoncIn ros-
ocfo uo Ios finee quo buscnbn nIcnnznr. Sobro oI fomn on In jurIsru-
uoncIn ncfunI uo Ios Isfnuos !nIuos so uouo vor, onfro ofros, JOH I.
OWAK, !OA! . !OT!A y J. I!SO YO!C, ConeIiIuIionol lou, 3" ou.,
Sf. InuI, MInnosofn, l986, cnfuIo ll, s 33l y ss., y In mns comIofn
oxosIcIon uo !OT!A, OWAK y YO!C, TreoIiee on coneIiIuIionol lou.
euIeIonce onJ proceJure, Sf. InuI, l986.
I! ISTAO AUT!A! I! I!IUHO AMIIST!ATIVO I - 2l
nncIonnIIzncIonos on IrnncIn
3?
y UoIombIn
38
on l982, rIvnfI-
zncIonos on Crnn Irofnnn, uosroguIncIon on Ios Isfnuos !nI-
uos. In cunIquIor hIofosIs, no cnbo uuun uo quo In IogIsIncIon
uIcfnun n nrfIr uo In roformn uoI Isfnuo so Insorfn on un mo-
uoIo oconomIco munuInI quo nuosfrn jurIsruuoncIn no hnbrn
uo consIuornr InconsfIfucIonnI.
AIgunos cnsos son mns comIojos or unn frnuIcIon uo
onsnmIonfo muy uIforonfo on In mnforIn,
39
oro fnmbIon on-
snmos quo suornrnn oI IeeI consfIfucIonnI.
4.3. Lo Jerogoci6n por JecreIo Je le,ee inIertencionieIo
!os uocrofos uIcfnuos Iuogo uo Ins Ioyos 23.696 y 23.69? uu-
rnnfo Ios uos o fros rImoros nnos uo ojocucIon uo osfn IogIsIn-
cIon so uIvIuon bnsIcnmonfo on: o) Ios quo sIonfnn rIncIIos y
normns IognIos no osfnbIocIuos on osns Ioyos, oro con funun-
monfo on oI mIsmo osfnuo uo nocosIunu ubIIcn; or fnnfo, ro-
gInmonfos uo nocosIunu y urgoncIn; I) Ios quo consfIfuyon In
ojocucIon uoI rIncIIo uosroguInforIo y uosmonooIIznuor uoI
nrf. l0 uo In Ioy 23.696; or fnnfo, rogInmonfos uo ojocucIon o
uoIognuos.
In oI sogunuo cnso, no croomos quo oxIsfn uuun uo quo oI
Uongroso uo In ncIon uouo on uoformInnuns cIrcunsfnncIns
uoIognr nI Iouor IjocufIvo In uoformInncIon uo un nsocfo
fncfIco Infogrnuor uo unn normn IogIsInfIvn,
40
y no nos nroco
4.3?
A!I C. I!IO y MIUHI! !!!ITY, Lee noIionolieoIione, ou.
IconomIcn, Inrs, l982.
4.38
JAIMI VIA! II!OMO, Aocionolicocionee , energencio econ6nico,
!nIvorsIunu Ixfornnuo uo UoIombIn, Iogofn, l984.
4.39
Vor nuosfro nrfcuIo Deereguloci6n , pritoIicoci6n porIuorio, on
In !ovIsfn uo orocho AumInIsfrnfIvo, n 9/l0, Is. As., l993, s. 3l n
46.
4.40
Uorfo Suromn uo JusfIcIn uo In ncIon, cnso Delfino, Iolloe, f.
l48, s. 434 y ss., nno l92?, quo rorouucImos y comonfnmos on nuosfro
TroIoJo Je JerecIo oJninieIroIito, PorIe generol, f. l, Iu. MncchI, Is.
As., l9?4, cnfuIo V, s. 4? y ss., 5? y ss.
ISI!IS I !A !IIO!MA I! ISTAO I - 22
quo oI Iouor IjocufIvo hnyn oxcouIuo oI mnrco uo In IogIsIncIon
nI IuonfIfIcnr ofrns normns IogIsInfIvns nIcnnznuns or oI rIn-
cIIo uo uorogncIon gonorIcn y uoIogncIon InuIvIuunIIznuorn uoI
nrf. l0 uo In Ioy 23.696.
A uIforoncIn uo Ins cInsIcns uoIogncIonos nrn In roguIncIon
uo uorochos InuIvIuunIos,
4l
osfns son rIncInImonfo uoIogncIo-
nos nrn In uosroguIncIon,
42
Io cunI suono oxnnuIr oI nmbI-
fo uo Ios uorochos InuIvIuunIos on unn concocIon cInsIcn, so
onfIonuo
43
nnfos rosfrIngIuos or In IogIsIncIon quo so nbnn-
uonn.
44
UoncIuImos, uos, quo Ios uocrofos quo InuIvIuunIIznn Ioyos
quo so IuonfIfIcnn como uorognuns or nIIcncIon uoI rIncIIo
uo Ios nrfs, l0 y 6l uo In Ioy 23.696 son consfIfucIonnIos y no
consfIfuyon rogInmonfos uo nocosIunu y urgoncIn nI nocosIfnn
rnfIfIcncIon IogIsInfIvn.
osfncnmos fnmbIon quo or nIIcncIon uoI vIojo rIncIIo
uo quo In nbrogncIon uo unn normn nbrognforIn no hnco ronn-
cor In normn InIcInImonfo nbrognun (MossInoo), Ins Ioyos ns
uojnuns sIn ofocfo soIo uouon sor rosfnbIocIuns or nuovn Ioy
uoI Uongroso, sIonuo ImosIbIo fnnfo hncorIns ronncor or ncfo
rogInmonfnrIo como susfIfuIrIns or normns nuovns roguInfo-
rIns on souo con soIo ojorcIcIo uo comofoncIn numInIsfrnfIvn.
4.4l
!n IIsfnuo uo oIIns on IIAUHI, oI. ciI., cnfuIo IV, nnrfnuo I, s.
l80 n l95.
4.42
Vor nuosfro nrfcuIo Lo toliJec coneIiIucionol Jel JecreIo 22S4/
91, on oI IorIouIco IconomIco TrIbufnrIo, Is. As., n l, novIombro uo
l99l; J!A UA!!OS UASSACI, Lo Jeereguloci6n Je ocIitiJoJee JiepueeIo
por el JecreIo 22S4/91, on In !ovIsfn uo orocho AumInIsfrnfIvo, n ?/
8, Is. As., l99l, s. 3?9 y ss.
4.43
o so frnfn, obvInmonfo, uo unn oxnnsIon uo Ios IInmnuos uoro-
chos socInIos. Sobro oI fomn uo Ios uorochos socInIos, oconomIcos y cuI-
furnIos nos romIfImos n nuosfro IIbro DerecIoe Iunonoe, oI. ciI., s. 99
y ss.
4.44
II rIncInI suuosfo os oI confomInuo on oI nrf. l0 uo In Ioy
23.696.
I! ISTAO AUT!A! I! I!IUHO AMIIST!ATIVO I - 23
4.4. Loe reglonenIoe Je neceeiJoJ , urgencio
!n InfoncIon IogIsInfIvn orn osocfIcn on cunnfo n Ins uoIo-
gncIonos quo ronIIznbn nI orgnno numInIsfrnfIvo y no osfnbn on
oIIn ronIIznr unn mnsIvn frnsforoncIn uo ofosfnuos n In numI-
nIsfrncIon como uo hocho so rouujo: como uocn UAMMIO, In
nocosIunu no IogIfImn osfo ouor on oI sIIoncIo y nun confrn In
voIunfnu uo In Ioy oscrIfn.
45
Uon fouo, os uo obsorvnr quo In cnIIfIcncIon IogIsInfIvn uo In
ronIIunu ofocfunun or Ins Ioyos 23.696 y 23.69?, quo un unfo
uo nrfIun n osfo rocoso normnfIvo, fuvo on su momonfo sus-
fonfo fncfIco sufIcIonfo, como Io nfosfIgunbnn Ios unfos ocono-
mIcos yn vIsfos.
SI osfns Ioyos son consfIfucIonnIos on hnbor uoformInnuo In
oxIsfoncIn uo un osfnuo uo nocosIunu ubIIcn, onfoncos fnm-
bIon uuo oI Iouor IjocufIvo, con IgunI fununmonfo on oI osfn-
uo uo nocosIunu ubIIcn oxIsfonfo, fonor hnbIIIfncIon uo como-
foncIn, on osn oocn, nrn uIcfnr rogInmonfos uo nocosIunu y
urgoncIn.
IIIo os ns soIo on cunnfo n In hnbIIIfncIon uo comofoncIn
IogIsInfIvn, sIn orjuIcIo onfoncos uoI confroI uo consfIfucIonn-
IIunu uoI confonIuo uo Io quo on cnun cnso so hnyn rosuoIfo:
susfonfo fncfIco uo In uocIsIon concrofn, roorcIonnIIunu, nuo-
cuncIon uo mouIo n fIn, nusoncIn uo uosvIncIon uo ouor, no
croncIon uo frIbufos, ofc.
In Ios rImoros fIomos uo In omorgoncIn fuo oxIIcnbIomonfo
cnofIcn In snncIon uo rogInmonfos uo nocosIunu y urgoncIn,
muchos uo oIIos uorognuos Iuogo onfro s o cnuos on vIrfunI
JeeueIuJo, o rofIrnuos uoI Uongroso or oI Iouor IjocufIvo on
unn suorfo uo nufouorogncIon. In cunnfo n Ios uomns, os ro-
4.45
III!IUO UAMMIO, Coreo Ji JiriIIo onninieIroIito, roImrosIon uo
In obrn concobIun on Ios nnos l9ll-l9l4, ou. Uounn, Inuun, l960, . 95.
ISI!IS I !A !IIO!MA I! ISTAO I - 24
bnbIo quo nIgunn nrfo uo Ios uIcfnuos on oI orouo l989/l992
sobrovIvnn, n fuor o n osnr uo In hIsforIn.
46
In cunIquIor cnso, cnbo rocorunr quo no onfrnn on osn IIsfn
Ios uocrofos quo ojorcon In uoIogncIon o ronIIznn In ojocucIon
uoI nrf. l0 uo In Ioy 23.696.
o fouos mouos, so hn uo ovIfnr cnor on Ins oIIgrosns uocfrI-
nns uo quo Ios hochos cronn uorocho,
4?
oI uorocho uo nocosI-
unu,
48
In nocosIunu como fuonfo uo uorocho,
49
oI uorocho uo
omorgoncIn
50
y nrocIuns vnrInnfos nrgumonfnIos, como In
IogIfImncIon uo hocho or consonso quo nIgunn uocfrInn nr-
gumonfo n comIonzos uoI gobIorno Je focIo InsfnInuo on l966.
Hny uocrofos fununuos on In omorgoncIn quo son uIrocfn-
monfo InconsfIfucIonnIos, uo Io cunI hny bnsfnnfo oscrIfo nI
4.46
onfro uo In coIosn bIbIIogrnfn vor !AIAI! III!SA, 1l JecreIo-
le,. UnrocIeree generolee , reginen juriJico, on 1eIuJioe Je JerecIo
pIlico, f. III, orecIo coneIiIucionol, ou. onImn, Is. As., l952, s.
43l y ss.; UISA! A. Q!ITI!O, Loe JecreIoe con tolor Je le,, InsfIfufo uo
IsfuuIos IoIfIcos, MnurIu, l958, s. 84 y ss. Inrn unn bIbIIogrnfn oso-
cfIcn on mnforIn uo uocrofos-Ioyos uo gobIornos Je focIo vor In quo
rosonnmos on nuosfro TroIoJo Je JerecIo oJninieIroIito. PorIe gene-
rol, f. l, Is. As., l9?4, roImrosIon l990, cnfuIo V, . 38, nofn l.
4.4?
WA!TI! JI!!IIK, VeruolIungerecII, !ohrmIffoI-VorIng, Offonburg,
3" ou. , l948, s. l25 y l26. Uomnrnr, uoI mI smo nufor, GeeeIc,
GeeeIceeonuenJung unJ ZueclnoeeigleiIeeruogung, ou. Mohr,
TubIngon, l9l3, s. l3 y ss.
4.48
!n ojomIo on MA!A ATOIA !IOIATI, DerecIo Je neceeiJoJ, As-
fron, Is. As., l980, s. 85 y 86.
4.49
o In cunI hny ocn bIbIIogrnfn on oocns consfIfucIonnIos, y co-
Iosn on oocns uo guorrn, como In quo cIfn CIOVAI MII!I on su nofn I n
In . 95 uo In roImrosIon uo In obrn uo UAMMIO, yn cIfnun. !o mIsmo
ocurro onfro nosofros: cunnuo uocno oI consfIfucIonnIIsmo y so uobIIIfn
oI Isfnuo uo uorocho, numonfnn Ios ouoros Je focIo y sus uofonsoros.
4.50
ISTO! II!O SAC!IS, DerecIo coneIiIucionol , JerecIo Je ener-
gencio, conforoncIn uo IncororncIon n In Acnuomn ncIonnI uo orocho
y UIoncIns SocInIos uo Iuonos AIros, l0 uo mnyo uo l990, on ronsn, quo
rosonn !IIO, oI. ciI., . 92, nofn l. SAC!IS consIuorn mns mouornuo oI
rIncIIo neceeeiIoe jue coneIiIuiI quo oI neceeeiIoe non IoIeI legen (y
hnbIn uo un uorocho uo omorgoncIn surnconsfIfucIonnI). !n uIsfIncIon
os uomnsInuo roxImn n In quo rocuorun Z!III onfro oI jue oJ Iellun y
oI jue in Iello (Z!III, oI. ciI., . l88).
I! ISTAO AUT!A! I! I!IUHO AMIIST!ATIVO I - 25
rosocfo, nunquo no nroco prino focie roxImn nI mnsIvn su
uocInrncIon juuIcInI uo InconsfIfucIonnIIunu, snIvo nIgunos su-
uosfos nIsInuos.
In cunIquIor cnso, osfn os sIn uuun unn uIforoncIn cnIfnI
fronfo n ofros suuosfos hIsforIcos uo conconfrncIon IogIsInfIvn
on oI ojocufIvo, on Ios quo so frnfnbn uoI ojorcIcIo uo unn oIfI-
cn InforvoncIonIsfn y rosfrIcfIvn uo Ios uorochos,
5l
o uo hIofo-
sIs uo guorrn.
52
Y cnbo fnmbIon nuvorfIr quo In rovorsIon uo Ios unfos ocono-
mIcos osIbIomonfo ormIfn sosfonor quo oI osfnuo uo nocosI-
unu ubIIcn formIno nroxImnunmonfo on l992, ceeonJo o por-
Iir Je enIoncee lo IoIiliIoci6n poro el JicIoJo Je reglonenIoe
Je neceeiJoJ , urgencio.
As os como, or ojomIo, nos nroco consfIfucIonnI o Irro-
vorsIbIo In uosroguIncIon y uosmonooIIzncIon osfnI uoI uocro-
fo ll8?/93, oro no nocosnrInmonfo In nuovn roguIncIon quo on
oI mIsmo uocrofo so osfnbIoco.
5. Iefornoe penJienIee
!n roformn quo vonImos uo oxIIcnr hn uosnrmnuo mucho
uoI vIojo nnrnfo osfnfnI, oro Io hn fnIfnuo njusfnr oI rosfo n In
nuovn uInnmIcn quo hn cronuo. Uorro con oIIo oI rIosgo uo quo-
unr cInuuIcnnfo fronfo n In nuovn ronIIunu quo hn cronuo. Ho-
mos moncIonnuo yn nIgunns uo Ins cuosfIonos juruIcns quo
quounn or nhorn on snIuo nognfIvo.
l
4.5l
Sobrnn ojomIos. Infro ofros vor oI quo roInfn !OCI! IOA!, Le
JroiI eI l`1IoI Jone lo JocIrine noIionole-eociolieIe, 2" ou., !.C..J.,
Inrs, l939, s. 5 y 6, y sus roforoncIns.
4.52
Uomo Ioy IngIosn uo l940 1nergenc, Pouere (Defence) AcI, fnm-
bIon uonomInnun cnusfIcnmonfo 1ter,IIing onJ 1ter,IoJ, AcI. Vor
UA!!ITO KIMI A!!I, Lou onJ orJere, ou. Sfovons nnu Sons, !onuros,
l94? s. 206 y ss.
5.l
Supro, unfo 4.2, nnrfnuo I, y sus romIsIonos.
ISI!IS I !A !IIO!MA I! ISTAO I - 26
5.l. Lo proIecci6n Jel ueuorio
In rImor Iugnr, uosfncnmos quo founvn no nroco hnborso
fomnuo nofIcIn on nuosfro mouIo uo quo Ins nuovns formns
confrncfunIos uo concosIon o IIconcIn fIonon un rogImon juruI-
co frnuIcIonnI on nuosfro mouIo, quo corrosonuo uosomoIvnr:
In IImIfncIon uo Ios uorochos uoI concosIonnrIo o IIconcInfnrIo,
2
In rofoccIon uoI usunrIo or In nuforIunu osfnfnI uo confroI.
3
Iso rogImon juruIco founvn osfn InmorocIunmonfo no vuoI-
fo n In momorIn rosonfo, on nrfo orquo fnIfn nun Insfru-
monfnr Ionnmonfo In oornfIvIunu uo Ios orgnnIsmos uo nII-
cncIon.
5.2. Lo reguloci6n Je nuetoe conIroIoe
IxIsfIoron on l992 uos royocfos uo roformn uo In IogIsIn-
cIon uo confrnfos numInIsfrnfIvos,
4
quo homos fonIuo oorfunI-
unu uo nnnIIznr rocIonfomonfo.
5
IIIos confInunn unn fonuon-
cIn ncfunI on Ios nsos uo AmorIcn !nfInn,
6
bnjo In sugoroncIn
5.2
!AIAI! III!SA, ConeiJerocionee eunorioe eoIre lo conceei6n Je
eerticioe pIlicoe, Is. As., l93?, Uomnnn Imrosorn ArgonfInn, s. 49
y ss., IVn. UonforoncIn ncIonnI uo Abognuos, Ieginen juriJico Je lo
conceei6n Je eerticio pIlico, Is. As., l936, TnIIoros uo Arfos CrnfI-
cns, s. 3? y ss; Iolloe C.S.A, f. 49, . 224, 9?; in re 1rcolono t. LonIeri
Je IeneIou, f. l36, . l6l; f. l55 . l2; ofc. In oIIos so hIzo morIfo uo In
jurIsruuoncIn nmorIcnnn: Munn 1llinoie 94 !. S. ll3; Gronger Coeee,
94 !. S. l55 y ss.; Spring Volle, WoIer Worle t. SIoIIler, ll0 !. S. 34?;
l2 !. S. 659, in re AorIIueeIern IerIilicing C t. Villoge of H,Je Porl.
5.3
UA!!OS MA!I! C!IUUO, PoIeeIoJ Ioriforio, conIrol eeIoIol , IuIelo
Jel ueuorio (A prop6eiIo Je lo pritoIicoci6n Je 1nIel), !ovIsfn uo o-
rocho AumInIsfrnfIvo, n 5, l990, s. 48l y ss., con comIofn y roIIjn
rocoIIncIon uo jurIsruuoncIn y uocfrInn on In mnforIn.
5.4
!no uo oIIos, quo no fuo onvInuo nI Uongroso, osfn ubIIcnuo on In
!ovIsfn uo orocho AumInIsfrnfIvo, n 9/l0, Is. As., l992, s. 233 y ss.
5.5
ConenIorioe ol Pro,ecIo Je Le, Je ConIroIoe PIlicoe, conforon-
cIn ronuncInun on Uoruobn, on Ins Jornnuns uo l993 uo In Unmnrn
ArgonfInn uo In UonsfruccIon, on ronsn.
5.6
Ior ojomIo UoIombIn, IrnsII, !ruguny. Homos comonfnuo In Ioy
brnsIIonn 8666 on nuosfro frnbnjo Principioe Je lo liciIoci6n pIlico en
I! ISTAO AUT!A! I! I!IUHO AMIIST!ATIVO I - 2?
oxfornn uo rocurnr ofIcIonfIznr oI rocoso uo confrnfncIon os-
fnfnI y bnjnr sus cosfos.
TnIos royocfos no rocogon nIgunns uo Ins vorunuornmonfo
nuetoe fIgurns confrncfunIos, como, or ojomIo, oI confrnfo
or ngoncIn rovIsfo on oI uocrofo ?90/90.
5.3. Uno nueto legieloci6n conIrocIuol
Ofrn fnIoncIn os quo no Infonfnn ronrnr n In Iuz uo In oxo-
rIoncIn comnrnun Ios ofocfos uoIoforoos uo nnfIguos vIcIos nu-
mInIsfrnfIvos,
?
nI mojornr In ofIcIoncIn uoI Isfnuo on confrn-
fnr n rocIos uo morcnuo.
8
5.4. Loe conIrolee Je lo ocIitiJoJ pritoIicoJo
II cnmbIo hnsfn nhorn frnnsIfo In vn uo In uosmonooIIzncIon
y uosroguIncIon, oro no orfoccIono nun oI confroI osfnfnI uo
Ins ncfIvIunuos rIvnfIznuns bnjo un rogImon monooIIco: gns,
nguns, oIocfrIcIunu, foIofonos, ofc. !no uo fnIos mocnnIsmos uo
confroI os oI uo Ins nuuIoncIns ubIIcns, nI quo n confInuncIon
nos roforImos.
6. 1l proceJinienIo Je ouJiencio pIlico
SI bIon oxIsfon InfInIunu uo fomns uoI uorocho numInIsfrnfI-
vo ncfunI quo ournn sor oxuosfos, oIogImos nrn osfn ocn-
lo le, S666, conforoncIn ronuncInun on oI 111 Congreeo 1nIernocionol Je
DerecIo AJninieIroIito, rImorn nrfo, Ioz uo Igunzu, IrnsII, 9 uo
sofIombro uo l993, on ronsn.
5.?
AIgo homos uIcho on nuosfro nrfcuIo 1l infornolieno , lo concu-
rrencio en lo liciIoci6n pIlico, IetieIo uo orocho AumInIsfrnfIvo, n
ll, Is. As., l992, s. 293 n 3l8.
5.8
AIgo nrocIuo osfn ocurrIonuo on ofros nsos InfInonmorIcnnos,
quo or IgunI sugoroncIn oxfornn osfnn mouIfIcnnuo su IogIsIncIon gono-
rnI uo confrnfos numInIsfrnfIvos, con ofIcncIn vnrInun. Homos frnfnuo oI
fomn on Principioe Je lo liciIoci6n pIlico en lo le, S666, conforoncIn
ronuncInun on oI 111 Congreeo 1nIernocionol Je DerecIo AJninieIroIi-
to, rImorn nrfo, Ioz uo Igunzu, IrnsII, 9 uo sofIombro uo l993, on
ronsn.
ISI!IS I !A !IIO!MA I! ISTAO I - 28
sIon uosnrroIInr Ios IInonmIonfos uoI fufuro rogImon n unr n
Ins nuuIoncIns ubIIcns; oIIo, or uIvorsns rnzonos.
In rImor Iugnr, orquo nroco sor Io nroInuo on un somI-
nnrIo sobro rocouImIonfo numInIsfrnfIvo, frnfnnuoso jusfnmon-
fo uo un nuovo rocouImIonfo numInIsfrnfIvo quo hnbrn quo
roguInr y osfuuInr.
In sogunuo Iugnr, orquo yn so osfnn ronIIznnuo on oI ns
nIgunns uo Ins rImorns nuuIoncIns ubIIcns quo mnnunn Ins
Ioyos ncfunIos uo confroI uo sorvIcIos rIvnfIznuos; on forcor
Iugnr, orquo os oI fomn quo so osfn osfuuInnuo on In ncfunII-
unu con mIrns n su roguIncIon.
Trnfnromos on Io quo sIguo, onfoncos, uo oxonor nIgunns
uo Ins Iuons bnsIcns nIrououor uo Ins cunIos so osfnn oInbornnuo
nIgunos royocfos nrn un nuovo sIsfomn normnfIvo.
l
AIgunns uo Ins nuovns Ioyos uo Ios sorvIcIos rIvnfIznuos
bnjo rogImon uo IIconcIn o concosIon cronn onfos o nuforIunuos
numInIsfrnfIvns uo confroI, n Ins cunIos Imonon oI rogImon uo
nuuIoncIn ubIIcn nrn oI uIcfnuo uo normns gonornIos, como
or ojomIo oI rogImon fnrIfnrIo, o nrn In rosoIucIon uo grnn-
uos royocfos, nIIcncIon uo snncIonos, ofc.
Infro oIIns cnbo uosfncnr, or ojomIo, In Ioy roguInforIn uo
In rosfncIon uo sorvIcIos oIocfrIcos, quo oIligo nI onfo n ronII-
znr Ins nuuIoncIns ubIIcns on Ios suuosfos quo confomIn
(Ioy 24.065, nrfs. ll, l3, l5, 32, 46, 48, ?3, ?4) y osocfIcnmonfo
Io foculIo uIcfnr y nIIcnr su roIo rogInmonfo uo nuuIoncIns
ubIIcns (nrfs. 8l y 56, Inc. j); o In Ioy 24.0?6, roguInforIn uoI
gns, nrfs. 46, 4?, 52, Inc. l, 68, ?3.
6.l
!ns Iuons quo sIguon hnn sIuo oInbornuns con InforvoncIon uo
uIsfInfos osocInIIsfns, onfro oIIos !OII!TO SO!, MA!IO !IJTMA IA!AH,
CI!M J. IIA!T UAMIOS, oI suscrIfo, y funcIonnrIos uo uno uo Ios onfos
roguInuoros. Uomo on foun obrn coIocfIvn, no cnbo nI nqu oxosIfor sIno
nsumIr In rosonsnbIIIunu or Ios orroros y uocIInnr In nuforn uo Ios
ncIorfos. In fouo cnso, s ouomos uocIr quo Io roIo o njono quo nqu
oxonomos como osfnuo ncfunI uo In uIscusIon, gunrun nrmonn con nuos-
fro onsnmIonfo.
I! ISTAO AUT!A! I! I!IUHO AMIIST!ATIVO I - 29
6.l. Lo ouJiencio pIlico cono porIe Jel JeIiJo proceeo
!n gnrnnfn uo or nI Inforosnuo (con nccoso nI oxouIonfo,
uobnfo y ruobn, confroI uo In rouuccIon uo In ruobn, nIognfo
y uocIsIon fununun sobro Ios hochos nIognuos y robnuos), on-
Iee uo uIcfnr unn uocIsIon quo uoun nfocfnr sus uorochos o
Inforosos os un rIncIIo cInsIco uoI uorocho consfIfucIonnI y
numInIsfrnfIvo, quo nhorn quoun IognImonfo oxfonuIuo n In
nuuIoncIn ubIIcn nrn oI confroI uo Ins ncfIvIunuos rIvnfIzn-
uns bnjo un rogImon monooIIco u oIIgooIIco.
Icho on ofrns nInbrns, oI uorocho n fonor nuuIoncIn ubII-
cn on Ios cnsos rovIsfos or In Ioy os nhorn nrfo uo In gnrnn-
fn consfIfucIonnI uoI nrf. l8 y un Iugnr n In InfrouuccIon uoI
cnso fouornI or nrfo uo fouos Ios IogIfImnuos n fonor In nu-
uIoncIn (quo no soIo Ios fIfuInros uo uorochos subjofIvos sIno
fnmbIon Ios fIfuInros uo Inforosos IogfImos o uIfusos).
UInro osfn quo os uo fomor quo ocurrn con In nuuIoncIn u-
bIIcn como nrfo uoI uobIuo rocoso un uosconocImIonfo nrocI-
uo nI quo no Infrocuonfomonfo sufro In nuuIoncIn rIvnun uos-
oyonuo onfoncos oI consojo uo WAI: SI su ImorfnncIn fuorn
comronuIun corrocfnmonfo uoborn sor osfnbIocIuo fnn rgIun-
monfo or Ios numInIsfrnuoros, on su roIo Inforos como or
Ios nbognuos. Iorquo fIonuo n unn uocIsIon mns jusfn y ns n
unn mojor numInIsfrncIon.
2
Uomo yn uocn oI mIsmo WAI, In rogIn quo oxIgo unn
nuuIoncIn os uo vnIIuoz cnsI unIvorsnI. Iuouo sor Innfonun sIn
IncomnfIbIIIunu uosuo su nnfIvo suoIo juuIcInI n cunIquIor nrfo
uoI cnmo uo In numInIsfrncIon; osfn rogIn nbnrcn foun In
6.2
TouorJe oJninieIroIite jueIice, Ann Arbor, l963, . ll, nuosfro
TroIoJo Je JerecIo oJninieIroIito, f. 2, PorIe generol, oI. ciI., cn.
XVII, . 36; nuosfrn Teorio generol Je JerecIo oJninieIroIito, oI. ciI. .
6?4.
ISI!IS I !A !IIO!MA I! ISTAO I - 30
nocIon uo rocouImIonfo IognI (foir proceJure), o uobIuo roco-
so y os nfn uo grnn oInborncIon on uofnIIo.
3
II uosnfo uoI rosonfo nrn nuosfros gobornnnfos os com-
ronuor quo nIngunn cInso uo gonfo so bonofIcIn mns n In Inr-
gn uo unn jusfn numInIsfrncIon quo Ios numInIsfrnuoros mIs-
mos, orquo oI Isfnuo osfn consusfnncInuo (perneoIeJ) uosuo
In cusIuo hnsfn oI fonuo con In vorunu uo quo e/ goIierno Je-
penJe Je lo oproIoci6n Je loe goIernoJoe. II foir plo, on In
numInIsfrncIon onroInrn Ins sImnfns uoI cIuununno y rouucI-
rn onormomonfo In frIccIon con quo funcIonn In mnquInnrIn
uoI gobIorno.
4
!n nuuIoncIn ubIIcn vIono ns n nuquIrIr un uobIo sIgnIfIcn-
uo oIfIco y juruIco. II rImoro rosocfo n In cnIIunu uo nbIor-
fo nI conocinienIo ubIIco uo Ios ncfos osfnfnIos; oI sogunuo n
In porIicipoci6n uoI ubIIco como porIe on oI rocouImIonfo, no
como osocfnuor, y fIono unn Inrgn frnuIcIon uocfrInnI quo nhorn
oI IogIsInuor vIono fInnImonfo n roconocor.
5
Sogurnmonfo convonurn comIomonfnr In nuuIoncIn ubII-
cn con In InsfIfucIon uoI ombuusmnn o uofonsor uoI usun-
6.3
H. W. !. WAI, AJninieIroIite lou, Oxforu, l96l, s. l4l y ss.,
A!II!TO !AM !IA!, Loe principioe generolee Jel JerecIo en lo ConeIi-
Iuci6n uruguo,o, MonfovIuoo, l958; !AIAI! IT!IA U!ISTA, Cureo Je
JerecIo oJninieIroIito, MnurIu, l965, . 598; CO!I!!O, Teorio generol
Jel JerecIo oJninieIroIito, oI. ciI. cn. XVII, . 32.
6.4
H. W. !. WAI, TouorJe oJninieIroIite jueIice, Ann Arbor, l963,
. l9; CO!I!!O, TroIoJo Je JerecIo oJninieIroIito, f. 2, PorIe generol,
oI. ciI., cn. XVII, . 38; Teorio generol Je JerecIo oJninieIroIito, oI.
ciI., . 6??.
6.5
Vor nuosfros frnbnjos Coucee Je porIicipoci6n ciuJoJono on Cr6-
nico Jel V Congreeo Hiepono-Lueo-Anericono-Iilipino Je Municipioe,
MnurIu, l9?0, ou. uoI InsfIfufo uo IsfuuIos uo AumInIsfrncIon !ocnI, f. I,
s. l05? n l085; Viejoe , nuetoe iJeoe eoIre porIicipoci6n en Anerico
LoIino, !ovIsfn InfornncIonnI uo UIoncIns AumInIsfrnfIvns, IrusoIns,
l98l, voI. X!VII-l98l, n 2, s. l26-l32, rorouucIuo on In !ovIsfn uo
IroIfo IubIIco, nno XIV, n 5?/58, Snn InbIo, l98l, s. 29 n 38; Lo
porIicipoci6n oJninieIroIito, frnbnjo rosonfnuo nI Uongroso Iboro-
nmorIcnno sobro SocIounu, omocrncIn y AumInIsfrncIon, AIcnIn uo
Honnros, l2-l4 uo junIo uo l984, ubIIcnuo on oI IIbro uoI 1neIiIuIo Ao-
I! ISTAO AUT!A! I! I!IUHO AMIIST!ATIVO I - 3l
rIo, Iuon fnnfo o mns vIojn quo In nnforIor, oro n In cunI no
nrocIorn hnbor founvn IIognuo su horn IogIsInfIvn.
6
!n puIliciJoJ uo In nuuIoncIn ubIIcn nocosIfn uo In oroliJoJ,
In inneJioci6n y In norfurn uoI ncfo n Ios mouIos uo ronsn; In
porIicipoci6n roquIoro uoI vIojo infornolieno, In conIroJic-
ci6n, inporcioliJoJ ,, JeeJe luego, el onplio reconocinienIo
Je lo legiIinoci6n uo Ios usunrIos y forcoros on sus Inforosos
IogfImos y uIfusos.
In osfn uIfcII y nuovn mnforIn uo In horn ncfunI oI confroI
mouInnfo nuuIoncIn ubIIcn uo Ios sorvIcIos rIvnfIznuos on
conuIcIonos loIo eeneu monooIIcns, os onfoncos uoI cnso rocor-
unr unn voz mns oI rIncIIo rocfor sonnInuo or I!AIIS: !n
Iuz uoI soI ... os oI mojor uo Ios uosInfocfnnfos; In Iuz oIocfrIcn,
oI mojor oIIcn.
?
!n nuuIoncIn ubIIcn con Ins cnrncforsfIcns oxuosfns os
uno uo Ios mouos con quo In Ioy oruonn Insfrumonfnr In rIncI-
nI obIIgncIon uoI onfo: rofogor nuocununmonfo Ios uorochos
uo Ios usunrIos (Inc. o uoI nrf. 2 uo In Ioy 24.065).
?. Lo eIopo Je preouJiencio
Inrn quo In nuuIoncIn ubIIcn funcIono nuocununmonfo os
nocosnrIo ronIIznr unn ronuuIoncIn oruonnuorn uoI frnmIfo. Y
cionol Je AJninieIroci6n PIlico, AIcnIn uo Honnros-MnurIu, Isnnn,
l985, Congreeo 1Ieroonericono eoIre SocieJoJ Denocrocio , AJninie-
Iroci6n, s. l99 n 2ll; rorouucIuo on In !ovIsfn uo IroIfo IubIIco, n
?4, Snn InbIo, l985, s. l5 n 25.
6. 6
Vor CO!I !!O, An onIuJenon for ArgenIino. Yee IuI. . . ,
InfornnfIonnI !ovIow of AumInIsfrnfIvo ScIoncos, IrusoIns, voI. !-l984,
n 3, s. 230 y ss.; frnuucIuo nI orfuguos y ubIIcnuo on In !ovIsfn uo
IroIfo IubIIco, n ?5, Snn InbIo l985, s. ?6 n 8l; JO!CI !. MAIO!AO, 1l
onIuJenon. Defeneor Jel pueIlo , Je loe ineIiIucionee repuIliconoe,
ou. MncchI, Is. As., l98?; I!A!O II!AO !!A, 1l Jefeneor Jel pueIlo,
on oI IIbro coIocfIvo DerecIo pIlico protinciol, f. III, oI. ciI., s. 293 y
ss.; MIC!I! M. IAI!!A, Lo ineIiIuci6n Jel conieionoJo porlonenIorio, Is.
As., l9?2; ofc.
6.?
I!AIIS, cIfnuo or II!A! SUHWA!TZ, AJninieIroIite lou, Iosfon
y Toronfo, l9?6, . l2?.
ISI!IS I !A !IIO!MA I! ISTAO I - 32
oIIo suono nuomns In ubIIcIunu rovIn uo nmbos rocouImIon-
fos. obon onfoncos rImoro ronrnrso Ios oIomonfos vIncuIn-
uos n In nuuIoncIn ubIIcn, sus nnfocouonfos, oI oxouIonfo y
ronrnr on su cnso In uocumonfncIon nuIcIonnI, con mns un
rosumon uo Ios hochos y oI uorocho nfInonfos nI robIomn n
rosoIvor, y fouo oIIo uobo unrso n ubIIcIunu.
!nn formn InusIbIo uo ofocfunr In ubIIcIunu InIcInI os or
nvIsos uo fnmnno y uurncIon ncoruos n In nnfurnIozn uo In cuos-
fIon n uobnfIr, quo confongnn unn InformncIon sucInfn oro
sufIcIonfo, roforIbIomonfo n pgino enIero inpor en Ios cnsos
fununmonfnIos, on Ios uInrIos rIncInIos uo In UnIfnI y oI
Iugnr uonuo so ronIIznrn In nuuIoncIn, sogun In IocnIIzncIon uoI
robIomn n sor nnnIIznuo. !n convocnforIn uobo unrso n ubII-
cIunu con nnfoIncIon sufIcIonfo, or ojomIo froInfn uns nnfos
uo eu inicioci6n, n fIn uo unr fIomo nrn In orgnnIzncIon ro-
vIn on In ofnn uo ronuuIoncIn.
In oso nvIso so uobo IncIuIr foun In InformncIon orfInonfo,
fnnfo n In ronuuIoncIn como n In nuuIoncIn; or ojomIo:
unn vorsIon sucInfn roIImInnr uo Ios hochos y uorochos
roInfIvos nI robIomn n rosoIvor, y on quo Iugnr, un y
hornrIo so uouo nccouor nI oxouIonfo y fofocoInrIo, o
rocogor InformncIon nuIcIonnI;
uonuo y hnsfn quo fochn so rocIbIrnn rosonfncIonos oscrI-
fns IuIonuo sor fonIuo como nrfo o como fosfIgo;
quIon sorn oI rosonsnbIo uo In InsfruccIon on In
ronuuIoncIn y on quo foIofonos y hornrIo so Io uouo con-
suIfnr;
oI Iugnr, hornrIo y fochn hnsfn In cunI so ournn rosonfnr
Ins soIIcIfuuos on In ronuuIoncIn;
on quo un, horn y Iugnr comonznrnn Ins sosIonos uo In
nuuIoncIn ubIIcn, oI hornrIo on quo so IIovnrnn uInrIn-
monfo n cnbo Ins sosIonos, quIon In rosIuIrn;
In InformncIon uo quo oI nnoI ourn Inforrognr IIbromon-
fo n Ios rosonfnnfos, fosfIgos oxorfos, nuforIunuos ubII-
cns o orsonns rIvnuns quo uosIgno nrn mojor Informn-
cIon uoI nnoI, ofc.
I! ISTAO AUT!A! I! I!IUHO AMIIST!ATIVO I - 33
In In ronuuIoncIn so uoformInn quIonos sornn Ins nrfos
ncofnuns con IogIfImncIon sufIcIonfo nrn ncfunr, y so numIfo
n Ios fosfIgos o fosfIgos oxorfos rouosfos, osonfnnoos o uo
ofIcIo; Iuogo uofIno o cIrcunscrIbo con mnyor rocIsIon, sI cnbo,
Ios hochos on uobnfo; fIono unn fInnIIunu mns orgnnIznfIvn quo
susfnnfIvn: no so uoformInnn o unn or robnuos hochos nI so
nuoInnfnn soIucIonos, n monos quo so nrrIbo n un ncuoruo on-
fro Ins nrfos on cuosfIonos quo uouon sor rosuoIfns uo fnI
mouo.
In osfo rovIo oruonnmIonfo uo In uIforIor nuuIoncIn so ro-
suoIvo o Informn quIonos, on quo oruon y con quo fIomo nrfI-
cInrnn on In nuuIoncIn ubIIcn, sIn orjuIcIo uo Ins fncuIfnuos
oruonnforIns o InsfrucforIns uoI nnoI quo uIrIgo In nuuIoncIn
ubIIcn.
?.l. 1l Jeeorrollo Je lo preouJiencio
!n ronuuIoncIn no consfIfuyo un rocouImIonfo formnI, sIno
unn sorIo uo rounIonos, conjunfns o no, uo Ios uIsfInfos ofIcIo-
nnnfos quo uosonn sor numIfIuos como nrfos o fosfIgos on In
nuuIoncIn ubIIcn, n Ios cunIos so Ios rosuoIvo su numIsIon y so
Ios nsIgnn un oruon uo InforvoncIon quo uoformInn quIon uIrI-
go oI rocouImIonfo uo ronuuIoncIn.
?.2. PreeenIoci6n Je eecriIoe , JocunenIoe pretioe
In oI Inzo nnuncInuo nI ronIIznrso In ubIIcncIon uo In nu-
uIoncIn ubIIcn, so rocIbIrnn Ins rosonfncIonos y uocumonfn-
cIonos quo Ios Inforosnuos quIornn norfnr.
In mnforIn uo rosonfncIonos no cnbo nuofnr rogIn IImIfn-
fIvn nIgunn on cunnfo n In IogIfImncIon, y onsnmos quo oI
moro Inforos sImIo consfIfuyo IogIfImncIon sufIcIonfo nrn
rosonfnr oscrIfos uo cunIquIor nnfurnIozn, nunquo oIIo no nI-
forn su IogIfImncIon osforIor.
In ofrns nInbrns, quo n cunIquIorn uo In comunIunu Io son
numIfIun, como uobo sorIo, unn rosonfncIon oscrIfn, no IIovn
ISI!IS I !A !IIO!MA I! ISTAO I - 34
nocosnrInmonfo n In concIusIon uo quo or oIIo nuquIorn un
uorocho subjofIvo o Inforos IogfImo n sor nrfo ncfIvn on oI
rocouImIonfo uo In nuuIoncIn ubIIcn.
?.3. AoIificocionee pritoJoe
UonsfIfuyo, n nuosfro juIcIo, cnrgn rocosnI uo Ios roIos
Inforosnuos ronIIznr rIvnunmonfo Ins nofIfIcncIonos, con on-
frogn uo coIns, quo fuoron nocosnrIns n Ios uomns Inforosnuos
o confrnInforosnuos.
Iuouo o no oxIgrsoIos unn uocInrncIon, jurnun o no, on oI
sonfIuo uo hnbor ronIIznuo fnIos nofIfIcncIonos y rosonsnbIII-
znrso uo oIIns, ncomnnnnuo on su cnso In rococIon fIrmnun
uo coIn u ofrn consfnncIn uo hnbor uIIIgoncInuo oI ncfo.
o fnI mouo so fncIIIfn oI conocImIonfo uo In uocumonfncIon
quo so InforcnmbIn or fouos Ios Inforosnuos y confrnInforosnuos
o forcoros, y so fncIIIfn fnmbIon nI onfo u orgnno uoIognuo ovI-
fnr cnrgnr con nrfo uo Ins frnmIfncIonos quo oscnnn n Io
confrnI uo su comofIuo.
osuo Iuogo quo fouo osfo no son mns quo rIncIIos gonorn-
Ios comunos uoI rocouImIonfo numInIsfrnfIvo nrgonfIno y com-
nrnuo, oro on fouo cnso uouo no osfnr uo mns rocorunrIos
cunnuo so frnfn uo su nIIcncIon n un rocouImIonfo rosocfo
uoI cunI no oxIsfo oxorIoncIn concrofn uo ImorfnncIn on nuos-
fro ns.
?.4. PrueIo IeeIinoniol onIicipoJo por eecriIo
Uonformo n Ins mouornns rncfIcns uoI rocouImIonfo numI-
nIsfrnfIvo, rosuIfn cInro quo so uobo numIfIr In rosonfncIon uo
fosfImonIos rosfnuos or oscrIfo. TnmbIon uouo oI Insfruc-
for, on cnso uo un numoro grnnuo uo fosfIgos, roquorIrIos In
rosonfncIon oscrIfn uo su uoosIcIon.
!os confrnInforosnuos uouon roquorIr su comnroconcIn
nrn hncorIo rorogunfns, o uouo fnmbIon uo ofIcIo cIfnrsoIo n
rosfnr uocInrncIon fosfImonInI on In nuuIoncIn mIsmn.
I! ISTAO AUT!A! I! I!IUHO AMIIST!ATIVO I - 35
?.5. CriIerio Je oJniei6n Je lo prueIo
nuo quo no os funcIon uoI funcIonnrIo quo fIono n su cnrgo
In ronuuIoncIn uocIuIr nI nuoInnfnr Iuons sobro In uocIsIon,
sIno mornmonfo oruonnr In rouuccIon uo Ins ruobns n sor
ofocfununs on In nuuIoncIn ubIIcn, hn uo fonor osocInI cuIun-
uo on no nuoInnfnr nI susfIfuIr su roIo crIforIo nI quo Iuogo
uoborn formnr oI onfo.
o Io confrnrIo oI rocouImIonfo quounrn vIcInuo oI iniIio,
on fnnfo no Io corrIjn oI onfo on In nuuIoncIn ubIIcn, or In
fnIfn uo ImnrcInIIunu uoI rocouImIonfo rovIo o In IrrnzonnbI-
IIunu on In InnumIsIon uo In ruobn.
Uomo uIjo on unn ocnsIon nuosfrn Uorfo Suromn uo JusfI-
cIn uo In ncIon on oI cnso AlJonic, uoI nno l960, no cnbo nI
orgnno numInIsfrnfIvo, on cnsos como Ios nqu juzgnuos, sIn
vIoInr rIncIIos nfInonfos n In gnrnnfn uo In uofonsn on juI-
cIo, roscInuIr uo osn ruobn con In morn nfIrmncIon uogmnfI-
cn uo quo Ios fosfImonIos son InsufIcIonfos o Innuocunuos. A In
nuforIunu numInIsfrnfIvn Io os unuo rochnznr In ruobn quo
surgo uoI uIcho uo Ios fosfIgos rouosfos, oro osfn fncuIfnu
soIo uobo sor ojorcIun, sIn cnor on nrbIfrnrIounu, oxrosnnuo
rnzonos concrofns quo fununmonfon su nrocIncIon.
l
?.6. OrJenonienIo prelininor Je lo ouJiencio
Uon fouos Ios unfos y oIomonfos uo juIcIo ns rounIuos, In
nuforIunu quo uIrIgo In ronuuIoncIn ronrn onfoncos oI cn-
IonunrIo o rogrnmn fonfnfIvo con oI cunI so ronIIznrn In nu-
uIoncIn ubIIcn: quIonos hnbInrnn, on quo oruon, un y hornrIo,
sujofo n In nuocuncIon quo rosuoIvnn Ios mIombros uoI nnoI.
Ironrnuo oso rogrnmn uo ncfIvIunuos, Io comunIcn n founs
Ins nrfos Inforosnuns n fIn uo quo uounn n su voz orgnnIznr
?.l
Uorfo Suromn uo JusfIcIn uo In ncIon, Iolloe, f. 248, . 625;
CO!I!!O, TroIoJo Je JerecIo oJninieIroIito, f. 3, 1l ocIo oJninieIroIi-
to, oI ciI., cn. IX, . 28.
ISI!IS I !A !IIO!MA I! ISTAO I - 36
su roIo fIomo uoI mouo quo Ios rosuIfo mns convonIonfo y
sIn nIfornr oI oruon rovIsfo nrn In nuuIoncIn ubIIcn.
8. Lo eIopo Je ouJiencio
8.l. Lo ineIrucci6n
!n uIroccIon uoI rocouImIonfo osfn n cnrgo uoI nnoI quo
uIrIgo In nuuIoncIn ubIIcn, on osocInI su rosIuonfo, quIonos
fonurnn nmIIns fncuIfnuos nrn InforrumIr n Ios rosonfnnfos
con rogunfns, unr or formInnuns sus oxosIcIonos, IInmnr n
oruon on In snIn y on su cnso uosnIojnr or In fuorzn ubIIcn n
Ios mIombros uoI ubIIco o uo Ios mouIos quo no gunruon In
uobIun comosfurn, ofc.
8.2. ProJucci6n Je prueIo en lo ouJiencio
!n ruobn oscrIfn yn hn sIuo rouucIun con nnforIorIunu, on
In ofnn uo ronuuIoncIn. !n ruobn uo quo so frnfn on oI roco-
uImIonfo ornI os fununmonfnImonfo Ios fosfImonIos, rogun-
fns y rorogunfns, fosfImonIos oxorfos, y ocnsIonnImonfo ox-
hIbIcIon uo ofrns ruobns no uocumonfnIos quo uounn mojor
IIusfrnr Io quo Ios fosfIgos oxIIcnn o uocInrnn (mnquofns, ob-
jofos, Innos, ofc.).
8.3. Ao precluei6n proceeol
SI uurnnfo oI rocouImIonfo uo In nuuIoncIn ubIIcn so ro-
sonfnrnn ruobns uocumonfnIos o hIcIornn rosonfncIonos uo
ofro fonor or quIon no fuvo InforvoncIon rovIn on In ofnn uo
ronuuIoncIn, no or oIIo uobo nuofnrso un crIforIo rIgorIsfn
uo rocIusIon rocosnI.
I! ISTAO AUT!A! I! I!IUHO AMIIST!ATIVO I - 3?
8.4. Corgo Je lo prueIo
!n cnrgn uo In ruobn rocno sobro oI concosIonnrIo o
IIconcInfnrIo, gonornuor, uIsfrIbuIuor, frnsorfIsfns, ofc.
l
Yn
homos oxIIcnuo oI confoxfo y oI mnrco uo osfn cuosfIon nI frn-
fnr uoI uorocho osIfIvo nrgonfIno on In mnforIn on nuosfrn
nnfIgun jurIsruuoncIn uo In Uorfo Suromn uo JusfIcIn uo In
ncIon.
Is oI mIsmo rIncIIo quo so nIIcn on uorocho comnrnuo
on mnforIn uo uorocho nmbIonfnI, on quo In cnrgn uo In ruobn
uo uomosfrnr quo uoformInnuo royocfo o nccIon no nfocfn oI
mouIo nmbIonfo mns nIIn uo ImIfos rnzonnbIos, Io comofo nI
quo royocfn uoformInnun nccIon, no n In comunIunu quo so
oono on su cnso nI royocfo.
8.5. ConIrol Je lo prueIo
Uon mnyor rnzon quo on oI rocouImIonfo numInIsfrnfIvo
gonornI, on In nuuIoncIn ubIIcn os osoncInI Io quo CA!UA I
ITI!!A y II!IZ IInmnn In InuIsonsnbIo rosoncIn y
nrfIcIncIon ncfIvns uo Ios Inforosnuos on In rncfIcn uo Ins
ruobns rouucIuns, como consocuoncIn nocosnrIn uoI cnrncfor
confrnuIcforIo quo os uo osoncIn nI rocouImIonfo.
2
8.6. PrueIoe eecreIoe o reeertoJoe:
o cnbo on In nuuIoncIn ubIIcn, nI IgunI quo on oI rosfo uoI
rocouImIonfo, numIfIr ruobns socrofns o rosorvnuns, conocI-
mIonfo rIvnuo uo In numInIsfrncIon o uoI juoz, ruobns IIogfI-
mnmonfo rouucIuns, ofc.: nun uouo sor consIuornuo como
8.l
CO!I!!O, IeeeIrucIuroci6n Jel concepIo , reginen juriJico Je loe
eerticioe pIlicoe, on !n !oy, f. l06, Is. As, l962, s. ll8? y ss.
8.2
Cureo Je JerecIo oJninieIroIito, f. II, MnurIu, l9??, . 404; on
IgunI sonfIuo: CO!I!!O, TroIoJo Je JerecIo oJninieIroIito, f. 4.l, Proce-
JinienIo , recureoe oJninieIroIitoe, oI. ciI., cn. II, . 48.
ISI!IS I !A !IIO!MA I! ISTAO I - 38
ruobn sI no InfrouucIuo como fnI;
3
Io quo no osfn on Ins ncfun-
cIonos no oxIsfo IognImonfo.
4
IIIo, con mns oI oIomonfnI rIn-
cIIo uo InoxIsfoncIn uo uocumonfncIon njonn nI conocImIonfo
uoI ubIIco.
5
8.?. PregunIoe , repregunIoe Je loe porIee
II rosIuonfo uoI nnoI unrn In nInbrn n Ins nrfos y fosfI-
gos, Inforrognrn uo ofIcIo y ormIfIrn quo Ins nrfos formuIon n
su voz rogunfns y so oongnn n Ins rogunfns quo consIuoron
InnroInuns, rosoIvIonuo on cnun cnso Io quo consIuoro orfI-
nonfo ncorcn uo In orfInoncIn uo Ins rogunfns y rorogunfns
formuInuns.
8.8. Deciei6n IonoJo ein ouJiencio pIlico
Is nuIn In uocIsIon quo so nuofo sIn nuuIoncIn ubIIcn, cunn-
uo oIIn osfn oxIgIun or In Ioy. !n jurIsruuoncIn osnnoIn, quo
nnfos consIuornbn ofosfnfIvns fnIos nuuIoncIns, Ins osfImn
nhorn rocofIvns con In consIguIonfo nuIIunu or omIsIon;
6
8.3
Uorfo Suromn uo Ios Isfnuos !nIuos, on UniIeJ SIoIee t. AIilene
SouIern I,. Co., !.S. 2?4 (l924), cIfnuo or WA!TI! CI!!HO!, IeJerol
oJninieIroIite proceeJinge, InIfImoro, l950 . 86.
8.4
TrIbunnI Suromo osnnoI (sIguIonuo nI norfonmorIcnno), sogun
Io rocuorun JIS!S COZ!IZ II!IZ, DerecIo proceeol oJninieIroIito, 2"
ou., f. II, MnurIu, l966, . ?48; !O!IS JAIII y ATHAII! !. ATHASO,
AJninieIroIite lou, Iosfon, l96l, s. 569 y 5?0, 5?8; CO!I!!O, TroIoJo
Je JerecIo oJninieIroIito, f. 4.l, ProceJinienIo , recureoe oJninieIro-
Iitoe, oI. ciI., cn. IV, . 5l, y cn. VI, . 25.
8.5
Vor, or ojomIo: OA! U. !OWAT (comIInuor), AJninieIroIite
eecrec, in JetelopeJ counIriee, UoIumbIn !nIvorsIfy Iross, uovn York,
l9?9; uoI mIsmo nufor, TIe rigII Io lnou. eeeo,e on goternnenIol
puIliciI, onJ puIlic occeee Io infornoIion, UnrIofon !nIvorsIfy, Offnwn,
l98l; Keeping iI Ioo Jorl, on IoIIcy OfIons, voI. 2, n 3, juIIo-ngosfo
uo l98l, s. 39 y ss.; IreeJon of infornoIion Iill Ioo reeIricIite, uInrIo
Sununy Sfnr, 22 novIombro l98l, . U-5; CO!I!!O, Lo oJninieIroci6n
porolelo. 1l poroeieIeno juriJico oJninieIroIito, oI. ciI., s. 54/55.
8.6
Vor: J!A MA!I! T!AYTI! JIMIIZ, Son nuloe loe reglonenIoe eloIo-
roJoe ein reepeIor el IrniIe Je ouJiencio:, Tocnos, MnurIu, l992, s. l8
y ss.
I! ISTAO AUT!A! I! I!IUHO AMIIST!ATIVO I - 39
on nuosfro cnso, oIIo os cnsI obvIo orquo oI cnrncfor obIIgnfo-
rIo uo In nuuIoncIn ubIIcn, on Ios cnsos nnnIIznuos, vIono oruo-
nnuo osocfIcnmonfo or In Ioy.
So frnfn, on ofocfo, uo In omIsIon uo un roquIsIfo osoncInI
conformo nI nrf. l4 uo In Ioy l9.549 y uo In uocfrInn on In mn-
forIn: IIIo os ns sInguInrmonfo cunnuo unn nuforIunu numI-
nIsfrnfIvn oncnrgnun uo fomnr unn uocIsIon so ronuncIn sIn
rocouor n Ins InvosfIgncIonos y consuIfns roquorIuns or IogIs-
IncIon on vIgor. Su uocIsIon os nuIn uo Iono uorocho nunquo In
Ioy no hnyn osfnbIocIuo osn snncIon nrn In omIsIon uo fnIos
formnIIunuos.
?
In cunIquIor cnso, nroco uIfcII quo oI onfo vnyn n jugnr In
IogIfImIunu uo su ncfo n In cnrfn uo omIfIr un rocouImIonfo
osfnbIocIuo fnmbIon on su roIo Inforos rncfIco y no soIo on
oI Inforos ubIIco; y nuomns os bIon snbIuo quo neliue eeI
inIocIo juro eertore quon tulneroIoe coueoe reneJiun
quoerere.
8
8.?
A!III!T, Le conIrle juriJicIionnel Je l`oJninieIroIion, Inrs, l926,
. 224; !. OIT, ConIenIieux oJninieIroIif, f. III, Inrs, l958, s. 809/9;
I!IQ!I U. IIT!AUUHI, Loe 6rgonoe coneulIitoe , el ocIo oJninieIroIito, on
In !ovIsfn uo orocho y AumInIsfrncIon MunIcInI, n l00, Is. As.,
l938, s. 32 y ss., . 3?; CO!I!!O, TroIoJo Je JerecIo oJninieIroIito, f.
3, 1l ocIo oJninieIroIito, oI. ciI., cn. IX, . 9.
8.8
Vor: CI!SIIII UATA!I, 1l proceJinenIo onninieIroIito nei euoi oIIuoli
orienIonenIi giuriJici e non giuriJici, MIInn, l96?, . 4; CO!I!!O, TroIo-
Jo Je JerecIo oJninieIroIito, f. 2, PorIe generol, oI. ciI., cn. XVII, .
40; ns como nuosfrn Teorio generol Je JerecIo oJninieIroIito, oI ciI.,
. 6?9.
CopiIulo 11
L/ 0Dh0E$lDh 0E D3R/$ Pu3Ll0/$ Y L/ PRlv/TlZ/0lDh
0E EVPRE$/$ Pu3Ll0/$ PDR 0Dh0E$lDh

l. Lo nueto ecuoci6n econ6nico-finonciero Jel conIroIo


l.l. 1l finoncionienIo eeIoIol Je lo interei6n pIlico
!n crIsIs oconomIcn y fIscnI IIovn n quo oI Isfnuo no uouo
on In ncfunIIunu fInnncInr uosuo su rosuuosfo In consfruc-
cIon uo founs Ins obrns ubIIcns, como Io hncn on oI nsnuo, o
In ronIIzncIon uo Ins founs Ins InvorsIonos nocosnrIns nrn In
rosfncIon uo Ios sorvIcIos n cnrgo uo Ins omrosns ubIIcns.
In oI cnso uo Ins obrns ubIIcns, hnco yn muchos nnos quo oI
Isfnuo comonzo n fonor uIfIcuIfnuos nrn ronIIznr Ios ngos
comromofIuos, y oI nfrnso on oI ngo uo Ios corfIfIcnuos uo
obrn ubIIcn os unn ronIIunu fnn nnfIgun quo hnsfn In Uorfo
Suromn uo JusfIcIn uo In ncIon uobIo ncInrnr un cnso quo on
oI confrnfo uo obrn ubIIcn oI confrnfIsfn no orn oI fInnncInuor
uo In obrn, sIno quo uobn sorIo oI Isfnuo como Io osfnbIoco oI
roIo nrf. l uo In !oy l3.653.
2
Isfnuo quo, como uIjImos,
mnforInImonfo no hn ouIuo hncorIo.
l.l
!ovIsfn uo oroIfo IubIIco, voI. 98, Snn InbIo, nbrII-junIo uo l99l,
s. 9 n l?; rorouuccIon on sonrnfn.
l.2
!o oxIIcnmos on nuosfro nrfcuIo OIro pIlico , conIroIo Je oIro
pIlico, ubIIcnuo on In rovIsfn !nssognn uoI !nvorI IubbIIcI, !omn
l964, . 485 y ss.; rorouucIuo on oI IIbro uo In A.A..A. ConIroIoe
ISI!IS I !A !IIO!MA I! ISTAO II - 2
l.2. Mo,oree coeIoe, inIereeee, inJexoci6n
II uosfnsnjo onfro In InvorsIon ofocfIvn on obrn y Ios rocIos
ncfnuos nnforIormonfo so oncnro rImoro como unn cuosfIon
uo cnIcuIo uo mnyoros cosfos, cronnuoso unn coIosn normnfI-
vn n nrfIr uo In !oy l2.9l0 uoI nno l946. So omIfnn onfoncos,
nuomns uo Ios corfIfIcnuos monsunIos uo obrn ubIIcn y corfIfI-
cnuos uo ncoIo y IIquIuncIon fInnI, corfIfIcnuos uo mnyoros cos-
fos.
3
SIn ombnrgo, con oI corror uoI fIomo fuo numonfnnuo oI
nfrnso uoI Isfnuo on oI ngo uo Ios corfIfIcnuos uo obrn ubIIcn
uo uno y ofro fIo.
AI comIonzo osfn cuosfIon so oncnro como unn cuosfIon uo
Inforosos mornforIos o rosnrcIforIos, con unn fnsn uo Inforos
nrnIoIn n In quo obrnbn oI Isfnuo or oI crouIfo ofIcInI quo
unbn nrn oI uoscuonfo uo fnIos corfIfIcnuos. Tnrun y quIzns
Imorfocfnmonfo, In ocuncIon oconomIco-fInnncIorn uo fouos
mouos corrnbn.
4
Uon oI ncoIornmIonfo InfIncIonnrIo on nnos osforIoros, so
uobIo nsnr n In InuoxncIon uo In uouun uoI Isfnuo con sus
confrnfIsfns or Ios corfIfIcnuos Imngos uo obrn ubIIcn.
5
Ioro fInnImonfo nI osfo uuo sor sufIcIonfo nrn ormIfIr oI
funcIonnmIonfo mnforInI uo osfo sIsfomn.
AJninieIroIitoe. Ieginen Je Pogo , AcIuolicoci6n, f. l/43 y ss., roIm-
rosIon l982, Asfron.
l.3
os romIfImos n nuosfro nrfcuIo Mo,oree coeIoe, inpretiei6n,
inJexoci6n on oI IIbro uo In A.A..A. ConIroIoe AJninieIroIitoe, Iegi-
nen Je pogo , ocIuolicoci6n, roImrosIon l982, Asfron, . l03 y ss.
l.4
os romIfImos n nuosfro nrfcuIo 1nIereeee por noro en el pogo Je
loe cerIificoJoe Je oIro pIlico, ubIIcnuo on JurIsruuoncIn ArgonfI-
nn, nno l962, f. III/8l y ss., rorouucIuo on oI IIbro uo In A.A..A. Con-
IroIoe AJninieIroIitoe. Ieginen Je Pogo , AcIuolicoci6n, f. I/83 y ss.,
roImrosIon, Asfron, l982.
l.5
Uon oI uIcfnuo uo Ins !oyos 2l.39l y 2l.392, quo oxIIcnmos on
nuosfro nrfcuIo Mo,oree coeIoe, inpretiei6n, inJexoci6n, on oI IIbro
cIfnuo on In nofn rocouonfo, . l03 y ss.
UOUISI I OI!AS I!I!IUAS Y !A I!IVATIZAUI II - 3
l.3. 1nexieIencio Je creJiIo pIlico o pritoJo
Ior un Inuo, oI crouIfo ofIcInI n frnvos uo In bnncn osfnfnI on
oI uoscuonfo uo Ios corfIfIcnuos uo obrn ubIIcn so oxfInguIo
como orn on uofInIfIvn rovIsIbIo o InovIfnbIo.
Ior ofrn nrfo, oI osIbIo fInnncInmIonfo uo In bnncn rIvn-
un so hIzo sImuIfnnonmonfo no soIo oscnso sIno sobro fouo muy
cnro, como nrn no fornnr ronfnbIo osfo fIo uo InvorsIon rI-
vnun on obrns ubIIcns.
In oI osquomn frnuIcIonnI uoI confrnfo uo obrn ubIIcn oI
confrnfIsfn uobn fonor oI rosnIuo fInnncIoro nrn nfronfnr In
ojocucIon uo In obrn on oI Inso quo vn uosuo oI momonfo uo In
ojocucIon o ncoIo on obrn y oI momonfo confrncfunI o IognI-
monfo rovIsfo nrn oI ngo uoI corfIfIcnuo.
l.4. 1xcepIio non oJinpleIi conIrocIue
Uunnuo Ios nfrnsos no soInmonfo fuoron oxcouIonuo oso fIomo
rovIsfo or Ins nrfos, sIno quo so fornnron ormnnonfos y on
muchos cnsos oxfrnoruInnrIos, fnmbIon hIzo quIobrn In rofon-
sIon uo quo oI confrnfIsfn no oun nrnIIznr In obrn y uobn
soguIr con In ojocucIon uo In obrn, no obsfnnfo In fnIfn uo ngo.
II nnfIguo rIncIIo uo In InnIIcnbIIIunu uo In excepIio non
oJinpleIi conIrocIue nI confrnfo numInIsfrnfIvo uobIo uos sor
rovIsnuo, y oI ronuncInmIonfo uo In Uorfo Suromn on In cnu-
sn SoJe os oI unfo uo InfIoxIon fInnI on In mnforIn.
In consocuoncIn uo osfn ronIIunu so rouujo susfnncInImonfo
oI monfo uo In InvorsIon osfnfnI on obrns ubIIcns, y muchns
omrosns uo obrns ubIIcns fnmbIon quobrnron o cerroron sus
uorfns. In nIgun cnso yn nnfIguo, oI juoz uo In quIobrn Imu-
fo In rosonsnbIIIunu uo In fnIoncIn nI roIo Isfnuo quo hnbn
IncumIIuo sIsfomnfIcn y fronfnImonfo su obIIgncIon uo ngo
nI confrnfIsfn uo obrn ubIIcn.
ISI!IS I !A !IIO!MA I! ISTAO II - 4
l.5. 1l fin Jel eieIeno
Isfo fonomono so vIo fnmbIon ncomnnnuo or In nrnIIzn-
cIon uo InvorsIon on obrns rIvnuns. In nmbos cnsos so frnfn,
uosuo Iuogo uo In cInsIcn cnrncforIzncIon uo un ns on uosnrro-
IIo
6
como ns cnronfo uo cnIfnIos. Uomo uIjo hnco uocnuns
HASO, so frnfn uo In InsufIcIoncIn uo cnIfnI, unn cnrncfo-
rsfIcn cnsI uofInIforIn uo nsos subuosnrroIInuos.
?
II fono-
mono no os nrn nnun rocIonfo, soIo In fomn uo concIoncIn uo oI
Io os.
II mIsmo robIomn so rosonfo on oI cnso uo Ins omrosns
ubIIcns con In crocIonfo nbsoIosconcIn uo Ios sorvIcIos or In
fnIfn uo InvorsIon y roInvorsIon on fnIos omrosns.
Isfo hnco quo so uobn nbnnuonnr on nrfo In fIgurn uoI con-
frnfo uo obrn ubIIcn como consfruccIon hochn con fonuos uoI
fosoro uo In ncIon, y In rosfncIon uo sorvIcIos or oI Isfnuo.
So nsn onfoncos nhorn nrcInImonfo n un sIsfomn on oI quo
oI ngo uo In obrn o In ronIIzncIon uo In InvorsIon no In nfocfuo
oI Isfnuo: onfrnmos ns n In nIIcncIon uo In fIgurn uo In conco-
sIon uo obrn ubIIcn, y n In rIvnfIzncIon uo Ins omrosns u-
bIIcns, sogun oI cnso.
SIn ombnrgo, In crIsIs oconomIcn y oI njusfo no oxIsfon soIn-
monfo on oI socfor ubIIco sIno fnmbIon on oI rIvnuo. o oxIs-
fon nI nrocor cnIfnIos uIsuosfos n InvorfIr rImoro on osfns
l.6
Sogun In cInsIcn oxrosIon corfos nrn uocIr subuosnrroIInuo. !n
corfosn hn nvnnznuo mns, yn quo no oI uosnrroIIo oconomIco, y nhorn so
rofIoro hnbInr uo nsos uo monor uosnrroIIo oconomIco roInfIvo. Isfo
rofIojn on ofro nmbIfo oI hocho quo, no uuIonuoso suornr Ins uosIgunI-
unuos socInIos oxIsfonfos, mouornnmonfo or Io monos so ovIfn In uIscrI-
mInncIon somnnfIcn o vorbnI nrn uIrIgIrso n Ins mInorns monos fnvoro-
cIuns or In socIounu (ofrn oxrosIon corfos nnfIgun, osfn rovonIonfo uoI
cunrfo Inn frnncos).
l.?
HASO, A. H., PuIlic 1nIerpriee onJ 1cononic DetelopnenI, !on-
uros, l959, . 24, quo rocorunmos y nmIInmos on nuosfro IIbro 1npre-
eoe Jel 1eIoJo, Iuonos AIros, MncchI, l966, . l8 y ss.
UOUISI I OI!AS I!I!IUAS Y !A I!IVATIZAUI II - 5
obrns y sorvIcIos, nrn rocuornr uosuos su InvorsIon uoI usun-
rIo, n frnvos uoI ngo uo In fnrIfn o oI onjo.
IncIuso on nIgunos sorvIcIos In ocuncIon oconomIco-fInnn-
cIorn no cIorrn on Inzos uo 30 nnos, . oj., con fnrIfns quo oI
ubIIco uoun ngnr: oI mnxImo uo fnrIfn oconomIcnmonfo o-
sIbIo no nIcnnzn nrn oI rocobro uo In InvorsIon nocosnrIn nrn
In rosfncIon ofIcIonfo uoI sorvIcIo (oI cnso cInsIco uo Ios forro-
cnrrIIos).
Tnmoco hny cnIfnIos uIsuosfos n unn InvorsIon n mucho
mns Inrgo Inzo, como s ocurrIorn con Ins concosIonos forrocn-
rrIIorns uoI sIgIo nsnuo.
!n ronIIunu oconomIcn munuInI os ofrn, y son muy oxcocIo-
nnIos Ios suuosfos on quo so uounn rounIr Ios fonuos on un
consorcIo rIvnuo como ronIIznr InvorsIonos n rocuornr Iuogo
n frnvos uoI cobro uoI onjo (oI cnso uoI funoI bnjo oI cnnnI uo In
Mnnchn).
l.6. 1l finoncionienIo Je lo oIro por el ueuorio
!n InoxIsfoncIn uo cnIfnIos on oI morcnuo uIsuosfos n ron-
IIznr InvorsIonos Imorfnnfos on obrns y sorvIcIos hnsfn osfo
momonfo osfnfnIos nrn su rocobro uoI usunrIo, IIovn onfoncos
n unn mouIfIcncIon susfnncInI rosocfo uo In ocuncIon oconomI-
co-fInnncIorn frnuIcIonnI.
In Iugnr uo InvorfIr rImoro oI concosIonnrIo o ormIsIonnrIo
y rocobrnr uosuos uoI usunrIo, cobrn rImoro uoI usunrIo In
fnrIfn o onjo nocosnrIo nrn cronr oI fIujo uo fonuos con oI cunI
ronIIznr In InvorsIon nocosnrIn.
In oI cnso uo Ins concosIonos uo Ins grnnuos rouos vInIos osfo
os orfocfnmonfo cInro, como quo In rImorn InvorsIon uoI con-
frnfIsfn os nonns In nocosnrIn nrn ouor comonznr oI cobro
uoI onjo: cnsIIIns uo cobro uoI onjo y obrns monoros uo IIumI-
nncIon y mnnfonImIonfo.
Is rocIon n mouIun quo oI Ingroso or oI onjo so vn rouu-
cIonuo quo vnn nncIonuo In obIIgncIon uo ojocufnr obrns, y os-
fns n su voz so vnn uIsfrIbuyonuo n Io Inrgo uoI Inzo uo In
ISI!IS I !A !IIO!MA I! ISTAO II - 6
concosIon on funcIon uoI Ingroso quo so vn rouucIonuo or oI
cobro uoI onjo.
Inrn nvonfnr osIbIos uuuns rosocfo n In numIsIbIIIunu uo
osfo sIsfomn uo fInnncInmIonfo uo Ins obrns ubIIcns
8
In Ioy
23.696 Infrouuco unn mouIfIcncIon n In Ioy uo concosIon uo obrns
ubIIcns n l?.250, ngrognnuo como nrrnfo sogunuo uoI nrf.
l Io sIguIonfo: So ncInrn quo ournn oforgnrso concosIonos uo
obrn nrn In oxIofncIon, numInIsfrncIon, ronrncIon, nmIIn-
cIon, consorvncIon o mnnfonImIonfo uo obrns yn oxIsfonfos,
con In fInnIIunu uo obfoncIon uo fonuos nrn In consfruccIon o
consorvncIon uo ofrns obrns quo fongnn vIncuIncIon fsIcn, foc-
nIcn o uo ofrn nnfurnIozn con Ins rImorns, sIn orjuIcIo uo Ins
InvorsIonos rovIns quo uobn ronIIznr oI concosIonnrIo. Inrn
oIIo so fonurn on cuonfn In ocuncIon oconomIco-fInnncIorn uo
cnun omronuImIonfo, In quo uoborn sor osfrucfurnun on oruon
n obfonor un nbnrnfnmIonfo ofocfIvo uo In fnrIfn o onjo n cnrgo
uoI usunrIo.
l.?. 1xIenei6n o lo pritoIicoci6n por conceei6n
II omIoo uo In frnso fnrIfn o onjo nuoInnfn In oxfonsIon
uoI rIncIIo n In rIvnfIzncIon uo omrosns ubIIcns or con-
cosIon, IIconcIn o ormIso,
9
nsocfo osfo quo Iuogo oxfIonuo un
oco mns cInrnmonfo oI ocrofo !ogInmonfnrIo l.l05/89, quo
l.8
uun quo oun romonfnrso n In uofInIcIon IognI uoI confrnfo uo
obrn ubIIcn unun or In !oy l3.064, y n In vIojn uIscusIon on mnforIn
oxroInforIn, ncorcn uo sI ounn oxroInrso mns bIonos uo Ios nocosn-
rIos fsIcnmonfo nrn ojocufnr In obrn, n fIn uo confrIbuIr n fInnncInr su
ronIIzncIon.
l.9
II nrf. l? uo In !oy 23.696 ufIIIzn In oxrosIon rIvnfIzncIon uo
omrosns ubIIcns or concosIon, IIconcIn o ormIso. A mns uo In novo-
unu uo InfrouucIr In IIconcIn o oI ormIso, on Ios cunIos no hny roIounu
osfnfnI uo Ios bIonos nfocfnuos n In ncfIvIunu, In frnsooIogn uo rIvnfIzncIon
or concosIon sosInyn In vIojn formuIn vorbnI uo In concosIon uo sorvI-
cIos ubIIcos, ovIfnnuo In InufII uIscusIon somnnfIcn ncorcn uo como
uofInIr n Ios sorvIcIos ubIIcos.
UOUISI I OI!AS I!I!IUAS Y !A I!IVATIZAUI II - ?
on su nrf. l?, Inc. 5, uIsono quo !n concosIon, IIconcIn o or-
mIso quo so oforguo so njusfnrn on Io orfInonfo, n Io uIsuosfo
on oI nrf. l5, Inc. ?, uo In !oy 23.696 y su rogInmonfncIon y on
Ios nrfs. 5? y 58 uo Ins normns cIfnuns.
In ofrns nInbrns, quoun nhorn cInro or In romIsIon nor-
mnfIvn quo no soInmonfo so fInnncInrn In consfruccIon uo In
obrn ubIIcn con oI rovIo cobro uoI onjo nI usunrIo, sIno quo
fnmbIon so ourn fInnncInr In InvorsIon on In ronovncIon y
mouornIzncIon uo Ios sorvIcIos rosfnuos nI ubIIco, n frnvos
uoI rovIo cobro uo unn fnrIfn ncfunIIznun n fnI ofocfo.
AI mnrgon uo In formn InuIrocfn on quo so Io uIco or vn
rogInmonfnrIn, on cunIquIor cnso uobo fonorso rosonfo quo In
IInmnun concosIon uo sorvIcIos ubIIcos no so oncuonfrn IogIs-
Inun on oI orocho nrgonfIno, y quo os In !oy 23.696 In rImo-
rn normn IognI quo vIono n ImuIsnr In rIvnfIzncIon uo Ins
omrosns ubIIcns or concosIon, ormIso o IIconcIn.
Ior Io oxuosfo, In bnso rogInmonfnrIn uoI ocrofo l.l05/89
nroco sufIcIonfo fuonfo normnfIvn uo osfo fIo uo ocuncIon oco-
nomIco-fInnncIorn uoI confrnfo nrn nsos subuosnrroIInuos on
oocn uo omorgoncIn, mnxImo quo yn vIono osfnbIocIuo or !oy
23.696 nrn In concosIon uo obrn ubIIcn, y nmbos confrnfos
fIonon on osoncIn In mIsmn socuoncIn cInsIcn uo InvorsIon-ro-
cobro, o ncfunImonfo cobro-InvorsIon.
Ior Io uomns, os ovIuonfo quo vIono n sor In ronIIunu ocono-
mIcn confomornnon quo Imono on nuosfro ns, nI monos on
nIgunos cnsos, osfo fIo uo fInnncInmIonfo uo In InvorsIon or
usunrIo, ncfunnuo oI concosIonnrIo bnjo oI confroI uoI Isfn-
uo como cobrnuor, numInIsfrnuor y ojocufor uo In obrn o sor-
vIcIo, oro no como fInnncInuor uo In obrn.
l.8. Lo IoIiIuoliJoJ Jel coneorcio Je enpreeoe
Uunnuo on oI nnforIor gobIorno so uIscufnn Ios rImoros
royocfos quo Iuogo unrnn Iugnr, rocorfnuos, nI ocrofo l.842,
fnmbIon so nuvIrfIo quo oI sIsfomn uoI confrnfo uo obrn ubIIcn
ISI!IS I !A !IIO!MA I! ISTAO II - 8
hnbn hocho crIsIs, y so ronro un royocfo ImuIsnnuo oI
rogImon uo concosIon uo obrn ubIIcn.
IscufIuo osfo royocfo con rorosonfnnfos uo Ios confrnfIs-
fns uo obrns ubIIcns y sumInIsfros, In ronccIon uo oso sogmon-
fo uoI omrosnrInuo no fuo fnvornbIo, bnjo oI nrgumonfo uo quo
osfo fIo uo concosIonos roquornn grnnuos cnIfnIos y uojnbnn
or Io fnnfo fuorn uoI morcnuo n Ins cInsIcns mouInnns y oquo-
nns omrosns uo obrn ubIIcn. So Ios uIjo quo uobornn consor-
cInrso n fnI ofocfo, oro no rosuIfnron convoncIuos y oI royocfo
on uofInIfIvn quouo on Ins gnvofns gubornnmonfnIos.
AI mnrgon uo cunI fuoro oI ncIorfo o uosncIorfo uo nquoIIn
uIscusIon hIsforIcn, Io cIorfo os quo oI nuovo sIsfomn uo
rIvnfIzncIonos or concosIon, y concosIonos uo obrn ubIIcn,
hn concIfnuo In rosoncIn uo consorcIos uo muIfIIos omrosns
on founs Ins rIvnfIzncIonos or concosIon y on founs Ins grnn-
uos concosIonos uo obrn ubIIcn.
Mns nun, no conocomos uo nIngun cnso on oI cunI so hnynn
rosonfnuo on osfos confrnfos grnnuos omrosns nncIonnIos o
InfornncIonnIos on formn InuIvIuunI y oxcIusIvn, como ornn
frocuonfos on oI vIojo confrnfo uo obrn ubIIcnuo.
Tounvn mns, on nIgun cnso so hnn rosonfnuo, y so Ios hn
nujuuIcnuo, n un conjunfo uo uIvorsos consorcIos, cnun uno uo
oIIos Infogrnuo or mouInnns y hnsfn oquonns omrosns, nI-
gunns uo oIIns mouInnns y fnmbIon on nIgunos suuosfos o-
quonns y hnsfn muy oquonns, como os oI cnso uo In IIcIfncIon
nrn oI frnnsorfo uo cnrgns uoI IorrocnrrII !rquIzn on In
MosoofnmIn.
osuo osfo unfo uo vIsfn cnbo uosfncnr quo on osfo nuovo
fIo oconomIco-fInnncIoro uo confrnfncIon no so hn rouucIuo
hnsfn oI rosonfo unn grnn conconfrncIon uoI cnIfnI, o unn
rosoncIn uomInnnfo uo grnnuos cnIfnIos InfornncIonnIos. !os
grnnuos cnIfnIos oxfornos, nrn sorrosn uo mns uo nIgun soc-
for uoI onsnmIonfo nncIonnI, no hnn osfnuo nrfIcuInrmonfo
Inforosnuos on osfo fIo uo InvorsIonos.
UOUISI I OI!AS I!I!IUAS Y !A I!IVATIZAUI II - 9
l.9. 1l euIeiJio en lo conceei6n
!n !oy l?.520 fuo Inforrofnun on oI sonfIuo quo no so uo-
uon unr concosIonos uo obrn ubIIcn sobro In bnso uoI subsIuIo
osfnfnI, Io quo uouo hnbor oxIIcnuo on nrfo In no ufIIIzncIon
uo In fIgurn nnfos uo In !oy 23.696. Isfn uIfImn Ioy, or su nrf.
58, nrrnfo forcoro, ngrogn nI Inc. c) uoI nrf. 2 uo In !oy l?.520
quo no so consIuornrn subvoncIonnun In concosIon or oI soIo
hocho uo oforgnrso sobro unn obrn yn oxIsfonfo.
Sogun yn vImos, oI nrf. l?, Inc. 5, uoI ocrofo l.l05/89 hnco
nIIcnbIos Ios nrfs. 5? y 58 uo In !oy 23.696 n Ins rIvnfIzncIonos
or concosIon, IIconcIn o ormIso.
IsfImnmos quo os osIbIo quo osfn normn ovonfunImonfo so
mouIfIquo, orquo In ocuncIon oconomIco fInnncIorn uo nIgu-
nns ncfIvIunuos rosfnuns ncfunImonfo or oI Isfnuo no cIorrn
sIn oI subsIuIo osfnfnI uIrocfo o InuIrocfo.
!ns osIbIIIunuos uo fIjnr unn fnrIfn rofrIbufIvn como nrn
fInnncInr Ins InvorsIonos nocosnrIns n In mouornIzncIon uoI
sorvIcIo no oxIsfon or cunnfo on nIgunns ncfIvIunuos, como os
oI cnso uoI frnnsorfo nufomofor on roIncIon nI forrocnrrII, ofros
mouIos uo frnnsorfo ofrocon on comofoncIn cnsI orfocfo, unn
IImIfncIon uoI morcnuo on mnforIn uo rocIos o fnrIfns quo uo-
unn ronImonfo orcIbIrso or oI frnnsorfo forrovInrIo.
A su voz, on In sIfuncIon uo crIsIs oconomIcn quo homos
osfnuo uoscrIbIonuo, con rocosIon, InfIncIon, uosomIoo, sub-
omIoo ofc., os fnmbIon obvIo quo muchns orsonns no fIonon
sImIomonfo cnncIunu oconomIcn sufIcIonfo nrn ronIIznr oI
gnsfo.
In oI nsnuo In rosuosfn fncII hn sIuo quo oI Isfnuo uobn
on fouos Ios cnsos subsIuInr or rnzonos socInIos osfo uofIcIf.
!n rosuosfn confrnrIn uo oxcIuIr fouo subsIuIo os IgunImonfo
uomnsInuo fncII, y os onfoncos cnsI soguro quo so IIognrn fInnI-
monfo n nIgun unfo InformouIo on cunnfo n In subvoncIon o
subsIuIo quo oI Isfnuo quIorn y uoun hncor on mnforIn uo
fnrIfns, y Ins ronIIunuos uo In nuovn sIfuncIon oconomIcn y fI-
nnncIorn.
ISI!IS I !A !IIO!MA I! ISTAO II - l0
2. Lo inicioIito en oIroe , pritoIicocionee
2.l. Lo inicioIito Iecnico en noIerio Je pro,ecIoe
Hnco muchos nnos quo hnbnmos obsorvnuo oI uIsfuncIonn-
mIonfo uo In ronrncIon uo royocfos or oI mIsmo Isfnuo. II
royocfo ofIcInI, cnsI sIomro ronrnuo on oI socrofo o In ro-
sorvn uo In numInIsfrncIon, no orn somofIuo on momonfo nIgu-
no nI rocouImIonfo uo In nuuIoncIn ubIIcn
l
y orn In bnso con
In cunI so hncn oI IInmnuo n IIcIfncIon.
ormnImonfo no so numIfnn vnrInnfos o nIfornnfIvns on
Ins oforfns, y onfoncos In socIounu so von rIvnun uo In osIbIo
mojor Iuon quo uuIornn fonor In fofnIIunu uo Ins omrosns
rIvnuns uoI rnmo, ncorcn uo quo orn Io mns convonIonfo o cunI
orn In formn mns convonIonfo uo ronIIznrIo. !os oforonfos com-
ofnn onfoncos or nnfocouonfos focnIcos, cnncIunu oconomI-
co-fInnncIorn, y rocIo. o comofnn or In bonunu uo sus Iuons
on In mnforIn objofo uo In IIcIfncIon.
2.2. Lo inicioIito econ6nico en noIerio Je pro,ecIoe
Uon mnyor rnzon nun, Ios funcIonnrIos uoI Isfnuo uIfcII-
monfo ournn uoscubrIr, mojor quo Ios roIos Inforosnuos,
uonuo oxIsfo un nogocIo osIbIo quo uoun nfrnor oI cnIfnI rI-
vnuo.
Uunnuo so rogunfn, uos, como uouo hncorso nrn nfrnor
oI cnIfnI rIvnuo n In InvorsIon on obrns y sorvIcIos ubIIcos,
In rosuosfn os ormIfIrIo nI roIo cnIfnI rIvnuo norfnr sus
2.l
!ns puIlic Ieoringe o enquIee puIliquee nuncn fuvIoron roco-
cIon on nuosfro sIsfomn, no obsfnnfo fouos Ios osfuorzos uocfrInnrIos on
fnI sonfIuo: nos romIfImos n nuosfros IIbros ProIlenoe Jel conIrol Je lo
AJninieIroci6n PIlico en Anerico LoIino, MnurIu, IuIforInI UIvIfns,
l98l, . 2? y ss., y Lo AJninieIroci6n Porolelo. 1l PoroeieIeno JuriJi-
co AJninieIroIito, MnurIu, IuIforInI UIvIfns, l982, cn. V.
UOUISI I OI!AS I!I!IUAS Y !A I!IVATIZAUI II - ll
Iuons nI rosocfo n frnvos uo royocfos quo ormIfnn rosgunr-
unr su InIcInfIvn, fufoInr In rIvncIunu uo In InformncIon, y
conforIrIo unn vonfnjn comofIfIvn fronfo n ofros osIbIos
Invorsoros nrn In concrocIon uoI osIbIo nogocIo quo so roo-
no.
2.3. Lo inicioIito en lo Le, 23.696 , eu reglonenIoci6n
Ambns vonfnjns so rosonfnn on oI sIsfomn uo InIcInfIvn cron-
uo or Ios nrfs. 5? y 58 uo In !oy 23.696 nrn In concosIon uo
obrn ubIIcn, oxfonuIuo or oI nrf. l?, Inc. 5, uoI ocrofo l.l05/
89 n In rIvnfIzncIon uo omrosns ubIIcns or concosIon, II-
concIn o ormIso.
Ico oI cIfnuo nrf. 58 quo on osfos confrnfos In numInIsfrn-
cIon numIfIrn In rosonfncIon uo InIcInfIvns quo IuonfIfIquon
oI objofo n confrnfnr, sonnInnuo sus IInonmIonfos gonornIos.
SI In onfIunu ubIIcn concouonfo onfonuIoro quo uIchn obrn
y su ojocucIon or oI sIsfomn uo In rosonfo Ioy, os uo Inforos
ubIIco, Io quo uoborn rosoIvor oxrosnmonfo, ourn ofnr or
oI sIsfomn uo In rosonfo Ioy, os uo Inforos ubIIco, Io quo uobo-
rn rosoIvor oxrosnmonfo, ourn ofnr or oI sIsfomn uoI Inc.
n) o bIon or oI concurso uo royocfos InfogrnIos.
In ofrns nInbrns, In rosonfncIon mIsmn uo In InIcInfIvn
no confIoro nIngun uorocho nI rosonfnnfo, snIvo In rosorvn-
cIon uo In rIvncIunu uo In InformncIon comorcInI quo hnyn
ncomnnnuo n In rosonfncIon, fIujo uo cnjn ofc., mns In Iuon
mIsmn con oI nIcnnco quo In Ioy osfnbIoco.
!n numInIsfrncIon uouo on consocuoncIn uIscrocIonnImonfo
2
ncofnr o rochnznr In rouosfn, o sImIomonfo no ncofnrIn,
oro uosuo Iuogo no uouo Iuogo ufIIIznr In Iuon o Ios unfos
confonIuos on In rouosfn sIn rosorvnr oI uorocho uoI nufor
uo In InIcInfIvn.
2.2
IAI!!I IVAS, C!I!!I!MO, Lo Conceei6n Je OIro PIlico. Lo Ieforno
Jel 1eIoJo (Aueto Legieloci6n), Iuonos AIros, UIoncIns uo In AumInIs-
frncIon, l989, . 34.
ISI!IS I !A !IIO!MA I! ISTAO II - l2
SI In numInIsfrncIon consIuorn quo oI royocfo os uo Inforos,
onfoncos uIcfn oI ncfo numInIsfrnfIvo uocInrnnuo uo Inforos
ubIIco In InIcInfIvn, y IInmn n In concurroncIn o comofoncIn
ubIIcn uo ofros Inforosnuos quo quIornn rosonfnr ofros ro-
yocfos uIforonfos or oI concurso uo royocfos InfogrnIos, o IIn-
mn n IIcIfncIon ubIIcn bnjo un unIco royocfo y un IIogo quo
ronrnrn nI ofocfo.
3
Uonformo Io osfnbIoco osfn mIsmn uIsosIcIon, sI IInmn n
concurso uo royocfos InfogrnIos, In fnI cnso convocnrn n In
rosonfncIon uo Ios mIsmos mouInnfo nnuncIos n ubIIcnrso on
oI BoleIin Oficiol y on uos uInrIos uo rIncInI cIrcuIncIon n
nIvoI nncIonnI or oI formIno uo cInco uns.
Ichos nnuncIos uobornn oxIIcIfnr In snfosIs uo In InIcIn-
fIvn, fIjnr oI un, horn y Iugnr uo rosonfncIon uo Ins oforfns, y
Ios uns, hornrIo y Iugnr uo norfurn.
TnI como Io ncInrn oI ocrofo l.l05, nrf. 58, Inc. o), In numI-
nIsfrncIon nI rosoIvor uocInrnr uo Inforos ubIIco oI royocfo
uIsono nsImIsmo oI IInmnuo oorfunIunu on In cunI on un mIs-
mo ncfo uobo ofnr onfro hncorIo or oI sIsfomn uo concurso uo
royocfos InfogrnIos o or IIcIfncIon ubIIcn.
4
So hn sosfonIuo quo In ocIon onfro uno u ofro rocouImIonfo
os unn fncuIfnu uIscrocIonnI y quo unn voz fomnun In uocIsIon
so confIoro yn un uorocho uo cnrncfor rogInuo nI nrfIcuInr nu-
for uo In InIcInfIvn. In ofrns nInbrns, no uouo nIfornrso oI
rocouImIonfo unn voz oIogIuo uno uo oIIos.
SIn orjuIcIo uo quo coIncIuImos on In osfnbIIIunu uoI uoro-
cho nuquIrIuo nI nmnro uo In oIoccIon uo uno u ofro rocouI-
mIonfo, no onsnmos quo son fofnImonfo uIscrocIonnI ofnr
onfro concurso uo royocfos InfogrnIos y IIcIfncIon ubIIcn.
Mns bIon onsnmos quo, uonfro uoI osrIfu o InfoncIon uo In
!oy 23.696, uobo roforIrso oI rocouImIonfo uo concurroncIn o
2.3
IAI!!I IVAS, C!I!!I!MO, oI. y loc. ciIe.
2.4
H!TUHISO, IA!!AC!I!!I, C!IUUO, Ieforno Jel 1eIoJo. Le, 23.696.,
Snnfn Io, !ubInznI-UuIzonI, l990, . 345; I AI!!I IVAS, oI. y loc. ciIe.
UOUISI I OI!AS I!I!IUAS Y !A I!IVATIZAUI II - l3
comofoncIn uo royocfos nnfos quo In cInsIcn comuIsn uo nn-
focouonfos y rocIos roIn uo In IIcIfncIon ubIIcn, mucho monos
rIcn on mnforIn uo Iuons, InIcInfIvns y nIfornnfIvns quo oI ro-
couImIonfo quo comnrn royocfos nfogros.
!nn voz ronIIznun In concurroncIn or uno u ofro sIsfomn uo
comnrncIon uo oforfns, In numInIsfrncIon uouo consIuornr
roforIbIo oI rImor royocfo o nIguno uo Ios rosonfnuos on
concurroncIn, conformo nufns quo Iuogo comonfnromos.
AuoInnfnmos nqu, uo cunIquIor mnnorn, quo nrfo uo In
rosorvncIon uoI uorocho y oI Inforos uoI nufor uo In InIcInfIvn
rosIuo on In fncuIfnu uo mojornr oforfn quo so Io concouo, on
nrIunu uo sIfuncIon con nquoI quo n su voz hubIorn mojornuo
su roIn oforfn InIcInI.
UonfInun on fnI sonfIuo osfnbIocIonuo In normn uo roforon-
cIn quo o oxIsfIr unn oforfn mns convonIonfo quo In roson-
fnun or quIon fuvo In InIcInfIvn, sogun ncfo numInIsfrnfIvo
uobIunmonfo mofIvnuo, oI nufor uo In InIcInfIvn y uo In oforfn
consIuornun mns convonIonfo, ournn mojornr sus rosocfIvns
rouosfns on un Inzo quo no oxcouorn uo In mIfnu uoI Inzo
orIgInnI uo rosonfncIon (quo n su voz fIono un mnImo uo 30
y un mnxImo uo 90 uns, or oI mIsmo nrfcuIo).
2.4. Lo f6rnulo polin6nico Je oproIoci6n , oJjuJicoci6n
In oI royocfo oxIsfonfo n nIvoI ofIcInI nnfos uo In snncIon
uoI ocrofo l.842/8? so osfnbIocn unn formuIn oIInomIcn nrn
In nujuuIcncIon,
5
con mns In InuIsonsnbIo crfIcn rocrocn uo
Ios uIvorsos oforonfos, quo Iuogo oxIIcnromos.
In royocfos uo osfn mngnIfuu, on quo uobon morIfunrso
fnnfo Ios nnfocouonfos focnIcos y cnncIunu oconomIco-fInnn-
cIorn uo In omrosn, como In bonunu focnIcn, oconomIcn, socInI
2.5
Yn sugorImos osfo rocouImIonfo on nuosfro nrfcuIo 1l precio , lo
reeponeoIiliJoJ en el conIroIo Je coneulIorio,. on oI IIbro uo In A.A..A.
ConIroIoe AJninieIroIitoe. ConIroIoe 1epeciolee, f. II/l62-l65, Iuonos
AIros, Asfron, roImrosIon l982.
ISI!IS I !A !IIO!MA I! ISTAO II - l4
ofc., uoI royocfo mIsmo, como or fIn oI rogImon uo fnrIfns y
cnnon rouosfo, nroco obvIo quo uobo oxIsfIr nIgunn nufn
rncIonnI y objofIvn nrn In uocIsIon quo In numInIsfrncIon nuofo.
Sorn nbnnuonnr In Iuon quo moforIzn osfo sIsfomn quo Ios
nrfIcuInros fIonon nIgo uo Inforos quo uocIr on In cuosfIon
numIfIr royocfos InfogrnIos y Iuogo uocIuIr sobro nufns uo-
mnsInuo sImIos como soInmonfo In fnrIfn o oI rocIo o cnnon
rouosfo. Sorn como rovorfIr n In vIojn formuIn uoI confrnfo
uo obrns ubIIcns, fnI como oIIn yn no hn funcIonnuo nuocunun-
monfo.
Is obvIo n nuosfro crIforIo quo uobo osfnbIocor un sIsfomn
uo unfnjos nrcInIos, o formuIn oIInomIcn, on oI cunI so osfn-
bIozcn sobro un fofnI uo l00 quo orconfnjo so nsIgnn n cnun
uno uo Ios oIomonfos quo confIgurnn In fomn uo uocIsIon ncorcn
uo In bonunu uo unn oforfn y royocfo uoformInnuo: quo orcon-
fnjo sobro l00 so nsIgnnrn n Ios nnfocouonfos, quo orconfnjo n
In cnncIunu oconomIco-fInnncIorn, quo orconfnjo nI royocfo,
quo orconfnjo nI rocIo, cnnon o fnrIfn (subsIuInuo o no; o cunn
y como subsIuInuo ofc.).
SIn ombnrgo, no fonomos nofIcIn uo quo hnsfn nhorn so hn-
ynn nrobnuo royocfos InfogrnIos como uo Inforos ubIIco, o
IInmnuo concursos o IIcIfncIonos, o ronIIznnuo nujuuIcncIonos,
omIonnuo osfo sIsfomn. Anronfomonfo or nhorn so hnco un
nnnIIsIs uIscrocIonnI uo fouos Ios oIomonfos on juogo y so uocI-
uo sIn oxIIcIfnr ubIIcnmonfo quo nrnmofros, nI monos quo
nrnmofros rovInmonfo conocIuos y nnuncInuos, so hnn nII-
cnuo nrn In fomn uo uocIsIon.
ObvInmonfo os osfo un nsocfo muy crIfIcnbIo uo In formn
on quo so nIIcn oI sIsfomn, nunquo uosuo Iuogo fncIImonfo
subsnnnbIo.
2.5. Lo concurrencio en lo conporoci6n Je oferIoe
In ofrns IIcIfncIonos ubIIcns uo muchn comIojIunu so hn
ofocfunuo nnfos uo nhorn In concurroncIn o comofoncIn uo ro-
yocfos y oforfns or Ios roIos oforonfos.
UOUISI I OI!AS I!I!IUAS Y !A I!IVATIZAUI II - l5
Uonocomos n frnvos uo Ios nnos cnsos on quo on IIcIfncIonos
ubIIcns comIojns so uIo formnI frnsInuo uo founs Ins oforfns n
fouos Ios oforonfos. Unun uno uo oIIos rosonfn on fnIos suuos-
fos un oxhnusfIvo nnnIIsIs comnrnfIvo uo Ins uomns oforfns,
on fouos sus nsocfos (nuovnmonfo, nnfocouonfos y cnncIunu
oconomIco-fInnncIorn, royocfo, rocIo, nsocfos IognIos, ofc.).
o In Iocfurn uo fnnfos nnnIIsIs comnrnfIvos como oforfns
rosonfnuns surgo unn onormo rIquozn uo mnforInIos nrn In
fomn uo uocIsIon. Is Io mns nrocIuo, o IncIuso mojor, n Ios
nIognuos uo bIon robnuo or Ins uIforonfos nrfos on un juIcIo
como oIomonfos nrn In fomn uo uocIsIon uoI juzgnuor. II cn-
rncfor confrnuIcforIo uo fnIos Iozns os In formn cInsIcn quo
fIono oI rocoso nrn conuyuvnr n unn uocIsIon ImnrcInI o In-
uoonuIonfo, con sufIcIonfo susfonfo fncfIco.
In nuosfrn oxorIoncIn, uos, oI nnnIIsIs crfIco comofIfIvo
uo cnun uno uo Ios nsocfos uo Ins oforfns hocho or Ios roIos
confonouoros os uno uo Ios mojoros oIomonfos nrn nrrIbnr n
unn uocIsIon rnzonnbIo y fununun, cunIquIorn son oI grnuo uo
comIojIunu uoI royocfo.
A In Invorsn, rosoIvor sIn fonor uIvorsos nnnIIsIs comnrnfI-
vos sobro Ins mIsmns oforfns, os fomnr oI cnmIno uo unn uocI-
sIon uomnsInuo uIscrocIonnI.
Inrn concIuIr osfo unfo comnromos In uocIsIon quo uouo
fomnr In numInIsfrncIon cunnuo oIIn mIsmn hIzo oI royocfo
sIn crfIcn uo nnuIo, y Iuogo nujuuIcn sobro morns uIforoncIns
uo rocIos sIn quo nnuIo fnmoco uIscufn oI royocfo, o cunnuo
on cnmbIo os un forcoro oI quo hIzo oI royocfo, ofros forcoros
Inforosnuos quo rosonfnn royocfos uIvorsos comofIfIvos, y
fouos quo crIfIcnn rocrocnmonfo Ios uIsfInfos royocfos, quo-
unnuo n In numInIsfrncIon In uocIsIon fInnI.
SI uIfcII os oI nrfo y fncII os In crfIcn, rosuIfn cInro quo
convIono mns n Ios Inforosos ubIIcos quo In numInIsfrncIon so
rosorvo oI roI fInnI uo crIfIcnr y oIogIr onfro Ins crfIcns, nnfos
quo oInbornr oI nrfo uo un royocfo quo no uomInn y quo nnuIo
fonurn osIbIIIunu ronI uo crIfIcnr.
ISI!IS I !A !IIO!MA I! ISTAO II - l6
2.6. 1l JerecIo o nejoror oferIo
Uonformo nI nrrnfo soxfo uoI nrf. 58 uo In !oy 23.696, o
oxIsfIr unn oforfn mns convonIonfo quo In rosonfnun or quIon
fuvo In InIcInfIvn, sogun ncfo numInIsfrnfIvo uobIunmonfo mo-
fIvnuo, oI nufor uo In InIcInfIvn y oI uo In oforfn consIuornun
mns convonIonfo, ournn mojornr sus rosocfIvns rouosfns
on un Inzo quo no oxcouorn uo In mIfnu uoI Inzo uo rosonfn-
cIon.
Isfo mocnnIsmo IognI consfIfuyo unn nuocunun fufoIn uoI
uorocho uoI nufor uo In InIcInfIvn y uo nquoI quo mojoro su
oforfn. UonsfIfuyo un mouIo uo no uosnIonfnr In rosonfncIon
uo fufurns InIcInfIvns on ofros sorvIcIos u obrns uoI Isfnuo, y
nI mIsmo fIomo no uosnIonfnr fnmoco In concurroncIn o com-
ofoncIn uo oforfns quo consfIfuyo Io osoncInI uoI frnmIfo uo
foun IIcIfncIon.
2.?. 1l JerecIo o nejoror oferIo en un liciIoci6n
SI bIon In Ioy confomIn como unIcn osIbIIIunu oI nrobnrso
In InIcInfIvn y IInmnr n concurso uo royocfos InfogrnIos, nnun
ImIuo n nuosfro juIcIo, y ns Io hn hocho In numInIsfrncIon on
nIgun cnso, quo so nruobo oI royocfo y so Io uocInro uo Inforos
ubIIco con oI nIcnnco uo IInmnr n IIcIfncIon ubIIcn nncIonnI, o
nncIonnI o InfornncIonnI.
In osfo suuosfo oI IInmnuo n IIcIfncIon ubIIcn fomn como
bnso oI royocfo nrobnuo, o un royocfo quo In numInIsfrncIon
oInborn sobro In bnso uoI rosonfnuo, y on Iugnr uo roquorIr
royocfos nIfornnfIvos nsn nI mocnnIsmo frnuIcIonnI uo ouIr
rocIos nrn ronIIznrIo (rocIos, fnrIfns, cnnon, ofc.). Is unn
vnrInnfo quo rovIorfo n Io cInsIco sobro In bnso uo Io mouorno.
In Iugnr uo confInr Ionnmonfo n In mnyor cronfIvIunu uoI
socfor rIvnuo nrn Iuonr osIbIos nogocIos y osIbIos royoc-
fos, so fomn ex onIe In uocIsIon uo cunI os oI mojor royocfo n
juIcIo uo Ios funcIonnrIos InforvInIonfos, sobro In bnso uo unn
soIn rouosfn uo un nrfIcuInr.
UOUISI I OI!AS I!I!IUAS Y !A I!IVATIZAUI II - l?
UInro osfn quo osfo os mojor quo Iuonr y uIsonnr ex noto oI
royocfo Ios mIsmos funcIonnrIos ubIIcos, sIn nI sIquIorn fo-
nor royocfo nIguno rosonfnuo or un nrfIcuInr, oro nos
nroco cInro quo rosuIfn mojor, y mns uonfro uo In IogIcn uo In
roformn, comIofnr oI cIcIo uo consuIfns nI socfor rIvnuo ro-
quIrIonuo o numIfIonuo royocfos nIfornnfIvos uo nrfo uo Ios
uomns oforonfos.
2.8. 1l JerecIo Je preferencio
II ocrofo l.l05/89, on su rogInmonfncIon nI nrf. 58 uo In
!oy 23.696, Inc. j), uIsono quo In fouo cnso on quo Ins oforfns
rosonfnuns fuoron uo oquIvnIonfo convonIoncIn, sorn roforI-
un In uoI quo rosonfo In InIcInfIvn, cInusuIn nIIcnbIo fnnfo nI
concurso uo royocfos InfogrnIos como n In IIcIfncIon.
osuo Iuogo quo os sIomro uIfcII o ImosIbIo onconfrnr un
cnso uo oxncfn oquIvnIonfo convonIoncIn quo uo Iugnr n un
uosomnfo o roforoncIn or osfo mocnnIsmo, oro In normn
rogInmonfnrIn os uo fouos mouos ufII nrn InuIcnr un sonfIuo
gonornI uo fufoIn y roforoncIn nrn oI nufor uo In InIcInfIvn
nrobnun.
3. 1l pliego Je lo inicioIito
3.l. Boeee Je lo propueeIo
!n !oy 23.696
l
rocurn nfrnor In InvorsIon rIvnun on obrns
y sorvIcIos ubIIcos mouInnfo In rosonfncIon uo royocfos In-
fogrnIos, rouucfo uo In InIcInfIvn rIvnun.
Ahorn bIon, In numInIsfrncIon fIono In fncuIfnu uIscrocIonnI
uo ncofnr o no uIchos royocfos InfogrnIos, y IInmnr o no n
concurso uo royocfos InfogrnIos o IIcIfncIon ubIIcn, oro no
3.l
Y su nmIIncIon n In rIvnfIzncIon uo omrosns ubIIcns or conco-
sIon, IIconcIn o ormIso, conformo oI nrf. ?, Inc. 5, uoI ocrofo l.l05/89.
ISI!IS I !A !IIO!MA I! ISTAO II - l8
uouo uosconocor nI In confIuoncInIIunu uo In InformncIon quo
Io os roorcIonnun, nI Ins bnsos bnjo Ins cunIos In rouosfn Io
os formuInun.
Iuouo sIn uuun no ncofnr In rouosfn o royocfo InfogrnI,
y on fnI cnso no ufIIIznr In InformncIon sumInIsfrnun, oro no
uouo ImonorIo bnsos uIsfInfns n Ins quo conformnn In ro-
uosfn.
3.2. ConfiJencioliJoJ Je lo infornoci6n
Infro Ins bnsos osoncInIos uo In rouosfn osfn oI hnbor con-
foccIonnuo un royocfo y formuInuo unn InIcInfIvn quo Imorfn
oxonor nsocfos focnIcos, oconomIcos y fInnncIoros quo hncon
nI socrofo comorcInI uo unn omrosn o conjunfo uo omrosns,
mnxImo cunnuo In rosonfncIon rovIsfo Ios cnrncforos uo com-
IofIfuu, comIojIunu y uofnIIo uo unn rosonfncIon uo osfn
nnfurnIozn.
A Io yn moncIonnuo cnbo sumnr In InvorsIon ronIIznun on
fIomo, rocursos humnnos, gnsfos uo rosonfncIon, consfIfu-
cIon uo gnrnnfns ofc., con mns In nsuncIon uo un Imorfnnfo
rIosgo omrosnrInI nI obIIgnrso con Ins uobIuns gnrnnfns n ro-
sonfnr unn oforfn nrn oI suuosfo uo nrobnrso In InIcInfIvn,
sosfonor Ins gnrnnfns ofc.
Unbo ngrognr In InuIsonsnbIo IImIfncIon, uo hocho o uo uo-
rocho, quo Ins omrosns nuforns uo In InIcInfIvn Infrouucon n
su roIn cnncIunu uo confrnfncIon or fouo oI fIomo quo uuro
oI osfuuIo y nrobncIon uo In InIcInfIvn rImoro, y oI frnmIfo uo
In IIcIfncIon o concurso uosuos hnsfn oxIsfIr uocIsIon uofInIfI-
vn on In mnforIn.
Isn InvorsIon y oso rIosgo, con mns uIchn frnnsnronfo ox-
osIcIon nI MInIsforIo uo Obrns y SorvIcIos IubIIcos uo unn
InIcInfIvn omrosnrInI como In oxuosfn, IIovn como confrn-
nrfIun nocosnrIn quo oI MInIsforIo, nI nnnIIznrIn, fIono In o-
sIbIIIunu uo uosInforosnrso uoI royocfo y nrchIvnrIo, no ufIII-
znnuo In InformncIon rIvIIogInun quo so Io roorcIonn, o nro-
UOUISI I OI!AS I!I!IUAS Y !A I!IVATIZAUI II - l9
bnrIo y on fnI cnso fufoInr fnmbIon onfro ofros nsocfos In In-
formncIon comorcInI rosorvnun quo oI fuo sumInIsfrnun.
II mouo on quo nuosfrn IogIsIncIon fufoIn uIchn InformncIon
rIvIIogInun quo os uosfn or oI MInIsforIo n In vIsfn uo Ios
ovonfunIos osIbIos comofIuoros, nrn su osIbIo suorncIon
fncIIIfnun obvInmonfo or oI rovIo conocImIonfo no IgunIIfnrIo
uo Ios uofnIIos uo In rouosfn quo so frnfn uo mojornr os n
frnvos uoI nrojo uorocho n mojornr In oforfn njonn quo so roco-
noco nI nufor uo In InIcInfIvn nrobnun.
As como oI nufor uo In InIcInfIvn quoun InIcInImonfo
uosrofogIuo nI ormIfIrso n Ios forcoros mojornr su oforfn o
InIcInfIvn conocIun, quoun Iuogo oquIIIbrnuo fronfo n fnIos for-
coros con oI oquIvnIonfo uorocho quo so Io roconoco uo suornr
n su voz In mojor oforfn quo nquoIIos rosonfon, y oI uorocho uo
roforoncIn n sor oI nujuuIcnfnrIo on cnso uo rnzonnbIo oquIvn-
IoncIn uo Ins oforfns mojornuns.
o oso mouo quounn oquInrnuos on un Inno uo IgunIunu oI
nufor uo In InIcInfIvn, quo como unfo uo nrfIun uoscubro su
osquomn comorcInI, y Ios nuforos uo osforIoros oforfns quo
con In vonfnjn uo fnI rIvIIogInun InformncIon uounn mojornr
In oforfn InIcInI.
Vn uo suyo quo sI uo nIgun mouo o on nIgun momonfo so
InforrumIorn osn cnuonn uo oquIvnIoncIns, on Iugnr uo rouu-
cIrso oI oquIIIbrIo rovIsfo on Ins normns quo rIgon In cuosfIon,
oI so vorn frnnsformnuo on un mnnIfIosfo uosoquIIIbrIo.
SI Ios nuforos uo In InIcInfIvn oruIornn oI socrofo comorcInI
nI vorso oxuosfos n ofrns oforfns ronIIznuns con conocImIonfo
uo In suyn roIn, y oruIornn on formn IrrnzonnbIo o confrnrIn
n Ins normns vIgonfos oI uorocho n mojornr oIIos fnmbIon In
oforfn rosonfnun or Ios uomns, rosuIfnrn un sonsIbIo orjuI-
cIo n sus uorochos, n mns uo quo In numInIsfrncIon hnbrn on oI
cnso, uo confIgurnrso fnI hIofosIs, ufIIIznnuo InuobIunmonfo
InformncIon quo no Io fuo sumInIsfrnun con ofro nIcnnco quo oI
quo rosuIfn uo Ins normns nnfouIchns.
ISI!IS I !A !IIO!MA I! ISTAO II - 20
3.3. DerecIoe oJquiriJoe
!n cnIIfIcncIon uo Inforos ubIIco y oI osocfIco frnfnmIonfo
como InIcInfIvn nI nmnro uo In Ioy uo roformn uoI Isfnuo
consfIfuyo or onuo un uorocho subjofIvo; oI rIncIIo uo In
osfnbIIIunu uo Ios uorochos nuquIrIuos nI nmnro uo ncfos nu-
mInIsfrnfIvos roguInros, quo uovIono no soInmonfo uo Ios nrfs.
l2 y l? uo In !oy l9.549, sIno fnmbIon uo nnfIgun jurIsruuon-
cIn uo nuosfrn Uorfo Suromn uo JusfIcIn uo In ncIon, fIono
ns Ionn y cInrn nIIcncIon n nuosfro cnso.
II uorocho nuquIrIuo os nIIcnbIo no soInmonfo n In uocInrn-
cIon uo Inforos ubIIco, sIno fnmbIon nI rocouImIonfo uo con-
curso uo royocfos InfogrnIos o uo IIcIfncIon ubIIcn con oI uo-
rocho n mojornr oforfn y uo roforoncIn.
Is In unIcn InforrofncIon IogIcn uo osfns normns, uos mnI
ourn concIuIrso on quo In numInIsfrncIon uouo ofnr or In
IIcIfncIon ubIIcn con oI nIcnnco uo uosconocor Ios uorochos uoI
nufor uo In InIcInfIvn, sI os quo nruobn su rosonfncIon y ufI-
IIzn In InformncIon quo omorgo uo su royocfo.
II rosofo or oI Isfnuo n sus roIns rogIns uo juogo hn sIuo
onfnfIznuo on osfn mnforIn or In uocfrInn nncIonnI: In oI cnso
uo Ins obrns rovIsfns uonfro uo In Ioy uo roformn uoI Isfnuo,
Ins omrosns y Ios bnncos vonurnn or oIIns uo In mIsmn mn-
norn quo Io hncon con ofrns InvorsIonos, on ofro cnmo, sIom-
ro y cunnuo sonn nfrncfIvns. Ioro oI Isfnuo, nrn hncorIns
nfrncfIvns, uobo buscnr oIomonfos y uofInIcIonos sorIns y ron-
IIsfns uo mnnorn quo Ins rogIns uo juogo no conuuzcnn n un
ongnno uoI cunI sorn oI rImor orjuuIcnuo.
2
!osuIfn uo oIIo quo os confrnrIo nI roIo Inforos ubIIco quo
osfns normns fufoInn y romuovon, InfrouucIr on orjuIcIo uo
Ios nuforos uo royocfos o InIcInfIvns uo InvorsIon rIvnun,
3.2
H!TUHISO, IA!!AC!I!!I, C!IUUO, Ieforno Jel 1eIoJo. Le, 23.696,
Snnfn Io, !ubInznI-UuIzonI, l990, . 34?.
UOUISI I OI!AS I!I!IUAS Y !A I!IVATIZAUI II - 2l
mouIfIcncIonos n Ins rogIns uo juogo uosfns or oI roIo Isfn-
uo nrn nfrnor fnIos InvorsIonos.
!no uo Ios ofocfos ovIuonfos uo fnI ncfIfuu sorn nnfurnI-
monfo uososfImuInr fufurns InIcInfIvns rIvnuns uo somojnnfo
nnfurnIozn, y fufurns InvorsIonos on royocfos uo InvorsIon
rIvnun on oI socfor ubIIco.
In uofInIfIvn, sorn uososfImuInr rocIsnmonfo nquoIIo quo
osfns normns rocurnn fomonfnr, o son quo Ios nrfIcuInros
ImngInon y roongnn royocfos, frnIgnn nsunfos n consIuorn-
cIon uoI Isfnuo, somofnn nogocIos n consIuorncIon, InvIorfnn
uInoro on royocfos ubIIcos, nrrIosguon fIomo y uInoro, y
rosonsnbIIIunu nfrImonInI, on royocfos quo Inforosnn nI
Isfnuo y osfo no hn uIsonnuo or roIn ImngInncIon o InIcInfI-
vn.
II nufor uo In InIcInfIvn buscn normnImonfo focnoIogn ox-
fornn, ronIIzn osfuuIos o InvorsIonos, oxono oI fIujo uo cnjn
rovIsfo, comromofo InvorsIonos nuIcIonnIos, fouo oIIo on oI
mnrco uo In IogIsIncIon roforIun, y osorn on consocuoncIn quo
Io son rosofnuo oI uorocho quo fnIos normns confIoron n Ios
nuforos uo InIcInfIvns quo rocIbnn In nrobncIon uo In nuforI-
unu comofonfo mouInnfo In uocInrncIon uo Inforos ubIIco.
Touo oI sIsfomn quounrn sovornmonfo cuosfIonnuo y on uo-
fInIfIvn onfrnrn on IncohoroncIn y confrnuIccIon sI unn InIcIn-
fIvn oorfunnmonfo nrobnun uuIorn ovonfunImonfo cnor o
oruor Ios uorochos uo fnI, o su InformncIon sor ufIIIznun sIn
conforrsoIo In orfInonfo nrobncIon, sIn quo nuovos oIomon-
fos uo juIcIo uon susfonfo fncfIco sufIcIonfo n In uocIsIon.
!n InIcInfIvn nrobnun conIIovn, onfoncos, oI uorocho n mo-
jornr In rouosfn fronfo n ovonfunIos forcoros Inforosnuos quo,
nfrnuos or In roforIun InIcInfIvn, concurrnn n comofIr con
ofrns oforfns.
In fnI cnso corrosonuorn IInmnr n mojorn uo rouosfns
onfro oI nufor uo In InIcInfIvn y oI forcor oforonfo, y oI nufor uo
In InIcInfIvn fonurn oI uorocho uo roforoncIn on cnso uo oquI-
vnIonfo convonIoncIn uo nmbns (Inc. j) uo In rogInmonfncIon uo
In !oy 23.696, ocrofo l.l05/89: In fouo cnso on quo Ins ofor-
ISI!IS I !A !IIO!MA I! ISTAO II - 22
3.3
Tomn osfo quo nnnIIznmos, n roosIfo uo ofro fomn, on oI nrfcuIo
Lo Jonoci6n cono ocIo o cono conIroIo oJninieIroIito, !ovIsfn uo In
UonfrnIorn ConornI, Snn Joso, Uosfn !Icn, nno II, n 8, l968, . 5 y ss.
fns rosonfnuns fuoron uo oquIvnIonfo convonIoncIn, sorn ro-
forIun In uoI quo rosonfo In InIcInfIvn).
3.4. OporIuniJoJ , conteniencio Jel pro,ecIo
!n oorfunIunu o convonIoncIn uo In InIcInfIvn uobo nnnII-
znrso bnjo oI uobIo nsocfo uoI royocfo o Iuon mIsmn quo so
roono n In numInIsfrncIon, y uoI uosnrroIIo uo In rouosfn
quo on cnso uo sor nujuuIcnun unrn Iugnr nI corrosonuIonfo
confrnfo uo concosIon.
Isn oorfunIunu o convonIoncIn os ovnIunun or In numInIs-
frncIon on ocnsIon uo ronuncInrso sobro In uocInrncIon uo In-
foros ubIIco y ocIon or oI rocouImIonfo uo concursos Info-
grnIos o uo IIcIfncIon ubIIcn.
In cnso uo nrobnrso In InIcInfIvn y somoforsoIn n In com-
uIsn uo In comofoncIn o concurroncIn, vn uo suyo quo oxIsfo
unn rouoformInncIon Inoquvocn uo In numInIsfrncIon on oI
sonfIuo uo confrnfnr osforIormonfo con uIcho rImor oforonfo
sI no so rosonfnn oforfns mojoros (o nI mojornr oforfn oI forco-
ro no Io suorn on In mojorn), nI cnmbInn Ins cIrcunsfnncIns uo
hocho fonIuns on cuonfn or In numInIsfrncIon nI nrobnr In
InIcInfIvn.
o cnbo onfoncos numIfIr on un fufuro IIogo quo oInboro In
numInIsfrncIon nrn IInmnr n IIcIfncIon cInusuIns fnIos como
nquoIIns quo, uo fouos mouos InvnIIunmonfo, n vocos IncIuyon
on IIcIfncIonos ubIIcns or Ins cunIos In numInIsfrncIon so ro-
sorvn In fncuIfnu rofonuIunmonfo uIscrocIonnI uo no nujuuI-
cnr n nIngun oforonfo sIn unr nIngun fununmonfo fncfIco rnzo-
nnbIo y sufIcIonfo, or cIrcunsfnncIns uo hocho sobrovInIonfos
nI IInmnuo. II moro cnmbIo uo oInIon no os uosuo Iuogo funun-
monfo fncfIco sufIcIonfo y rnzonnbIo.
3
UOUISI I OI!AS I!I!IUAS Y !A I!IVATIZAUI II - 23
3.5. Lo ecuoci6n econ6nico-finonciero Je lo inicioIito
obo fonorso rosonfo quo oI rIncIIo uo foun confrnfncIon
numInIsfrnfIvn, quo uobo mnnfonorso In ocuncIon oconomIco-
fInnncIorn uoI confrnfo, rosuIfn IogIcnmonfo fnmbIon uo nII-
cncIon on osfns InIcInfIvns y ns Io roconocon oxrosnmonfo Ins
normns vIgonfos.
CopiIulo 111
L/ lhTERPRET/0lDh RE$TRl0Tlv/ 0E 0Dh0E$lDhE$ Y
PRlvlLE0lD$
l
l. 1nIroJucci6n
l.l. Un follo recienIe, uno firne , onIiguo juriepruJencio
II fnIIo quo comonfnmos oxcouo con mucho oI mnrco uo unn
sImIo mouIun cnufoInr concouIun o uonognun. Mns nIIn uoI In-
foros ncfunIsImo quo fuvo on momonfos on quo so osfnbn uIs-
cufIonuo In roosfrucfurncIon fnrIfnrIn o no uo Ios sorvIcIos fo-
IofonIcos, oI fnIIo rofomn unn Inon jurIsruuoncInI quo on vor-
unu nuncn osfuvo nbnnuonnun, oro quo frocuonfomonfo os Ig-
nornun y quo so nIIcn n fouos Ios uomns sorvIcIos rIvnfIznuos
on conuIcIonos uo monooIIo o rIvIIogIo (gns, oIocfrIcIunu, ofc.).
Uomo Io ncnbn uos uo rocorunr In SnIn IV uo In Unmnrn
ncIonnI uo AoIncIonos on Io UonfoncIoso AumInIsfrnfIvo Io-
uornI, os un rIncIIo uo nnfIgun unfn nquoI conformo nI cunI:
Ins cInusuIns quo confIoron oxcIusIvIunu o monooIIo
nrn In rosfncIon uo un sorvIcIo ubIIco uobon
Inforrofnrso con un crIforIo rosfrIcfIvo (confr. uocfr. uo
l.l
!n !oy, l4 uo fobroro uo l995. ofn nI fnIIo in re ToIInfnr S.A. -
IncIuonfo- y ofros c/ UomIsIon nc. uo ToIocomunIcncIonos - M uo Ico-
nomn y OSI- s/ rocoso uo conocImIonfo, cnusn n 3l.2??/94, sonfoncIn
uoI 2? uo uIcIombro uo l994, SnIn IV uo In Unmnrn ncIonnI uo AoIncIo-
nos on Io UonfoncIoso AumInIsfrnfIvo IouornI .
ISI!IS I !A !IIO!MA I! ISTAO III - 2
InIIos l05:26) (cnfuIo XV, nnrfnuo I), rImor nrrn-
fo).
In ofocfo,
Isn formn uo InforrofncIon cobrn sonfIuo nI rosuIfnr
InuIsonsnbIo quo Ios rIvIIogIos o monooIIos so funuon
on oI Inforos coIocfIvo, unIcn y oxcIusIvn rnzon quo Ios
IogIfImnrn y Ios hnrn oncunurnr uonfro uoI mnrco cons-
fIfucIonnI, uobIonuoso fonor rosonfo, nuomns, quo oI
monooIIo o rIvIIogIo uobo IImIfnrso n Ios sorvIcIos os-
frIcfnmonfo InuIsonsnbIos, fonIonuoso sIomro como mIrn
In gnrnnfn uo un fIn ubIIco (cnfuIo XV, nnrfnuo I,
sogunuo nrrnfo).
In ofrns nInbrns, uIchn InforrofncIon oncuonfrn su
fununmonfo on quo foun voz quo oI sorvIcIo ubIIco fuo
cronuo nrn snfIsfncor nocosIunuos uo In comunIunu, In
croncIon uo monooIIos o rogmonos uo oxcIusIvIunu nun-
co pueJe ir en JeIrinenIo Je loe ueuorioe (forcor nrrn-
fo).
As or ojomIo,
el JerecIo Je loe ueuorioe o lo elecci6n Je lo Iorifo
ne Iojo... JeIerio pretolecer por eoIre el JerecIo Je lo
licencioIorio Je oIIener no,or gononcio (cnfuIo XVI,
forcor nrrnfo).
nuo quo osfo fnIIo os oI rImoro quo conozcnmos quo rofomn
uIchn frnuIcIon juruIcn socuInr on su nIIcncIon concrofn n Ios
sorvIcIos rIvnfIznuos Iuogo uo In roformn uoI Isfnuo, nos hn
nrocIuo quo uouo sor ufII unn oxosIcIon rocorunforIn uoI
nnfIguo y ncfunI uorocho vIgonfo, no sIn nnfos rocorunr oI nuo-
vo foxfo consfIfucIonnI.
Inrn osfo comonfnrIo roforImos nbununr on In cIfn uo uoc-
frInn y jurIsruuoncIn, n fIn uo uojnr on cInro quo on uofInIfIvn
oI fnIIo, bIon quo onfornmonfo corrocfo, no Infrouuco on oI cIfn-
uo unfo I uoI cnfuIo XV novounu nIgunn on oI uorocho nr-
gonfIno y comnrnuo quo no son rocIsnmonfo In osfrIcfn nII-
cncIon uoI uorocho.
!A ITI!I!ITAUI !IST!IUTIVA III - 3
Quo sus rIncIIos no sonn monoun corrIonfo on nuosfro uo-
rocho vIvIonfo, os unn cosn uIsfInfn. Isornmos quo In uIfusIon
uo osfos vIojos rIncIIos quo oI fnIIo sucInfnmonfo onuncIn y
nosofros nqu nbununmos, sIrvn nrn confrIbuIr n su vIgoncIn.
l.2. Aplicoci6n Je lo ConeIiIuci6n Je 1994
UonvIono on fouo cnso rocorunr quo un fomn quo nnfos fuo
uo InforrofncIon consfIfucIonnI osfn nhorn roforznuo on oI fox-
fo oxroso uoI nrfcuIo 42 so osfnbIoco on l994:
!os consumIuoros y usunrIos uo bIonos y sorvIcIos fIo-
non uorocho, on In roIncIon uo consumo, n In rofoccIon uo
su snIuu, sogurIunu o Inforosos oconomIcos; n unn Infor-
mncIon nuocunun y vornz; n In IIborfnu uo oIoccIon, y n
conuIcIonos uo frnfo oquIfnfIvo y uIgno.
!ns nuforIunuos rovoornn n In rofoccIon uo osos uo-
rochos, n In ouucncIon nrn oI consumo, n In uofonsn uo In
comofoncIn confrn foun formn uo uIsforsIon uo Ios mor-
cnuos, nI confroI uo Ios monooIIos nnfurnIos y IognIos, nI
uo In cnIIunu y ofIcIoncIn uo Ios sorvIcIos ubIIcos, y n In
consfIfucIon uo nsocIncIonos uo consumIuoros y usunrIos.
!n IogIsIncIon osfnbIocorn rocouImIonfos ofIcncos nrn
In rovoncIon y soIucIon uo confIIcfos, y Ios mnrcos
roguInforIos uo Ios sorvIcIos ubIIcos uo comofoncIn nn-
cIonnI, rovIonuo lo neceeorio porIicipoci6n Je loe oeo-
ciocionee Je coneuniJoree , ueuorioe y uo Ins rovIncIns
Inforosnuns, on Ios orgnnIsmos uo confroI.
II forcor nrrnfo moncIonnuo os cInro on cunnfo nI uorocho
uo Ins nsocIncIonos uo consumIuoros y usunrIos n fonor noco-
snrIn nrfIcIncIon on Ios orgnnIsmos uo confroI, sujofo n In
rogInmonfncIon IognI quo confomInrn In formn y cnnfIunu uo
su InfogrncIon n Ios uIrocforIos uo Ios onfos roguInuoros. So
frnfn no soIo uoI uorocho n nrfIcInr on Ios cuoros uIrocfIvos
uo Ios onfos roguInforIos, sIno fnmbIon uoI uorocho consfIfucIo-
ISI!IS I !A !IIO!MA I! ISTAO III - 4
nnI nI uobIuo rocoso, quo suono In ronIIzncIon uo nuuIoncIns
ubIIcns rovIns n In nfocfncIon uo sus uorochos.
II sogunuo nrrnfo osfnbIoco quo founs Ins nuforIunuos, fnn-
fo IogIsInfIvns como numInIsfrnfIvns , en eu JefecIo juJicio-
lee, uobon rovoor Io nocosnrIo nI conIrol Je loe nonopolioe
noIurolee , legolee.
II nrrnfo rImoro comIofn oI rIncIIo consfIfucIonnI, nI
osfnbIocor oI uorocho uo Ios usunrIos n In rofoccIon uo sus
Inforosos oconomIcos;
n unn InformncIon nuocunun y vornz;
n In IIborfnu uo oIoccIon,
y n conuIcIonos uo frnfo oquIfnfIvo y uIgno.
Ioro no soInmonfo oI nrfcuIo 42 os uo nIIcncIon nI cnso. SI
bIon yn nnfos uuo sosfonorso quo oI Incfo uo Snn Joso uo Uos-
fn !Icn fonn cnrncfor surnnncIonnI,
2
oI nrfcuIo ?5 IncIso 22
uo In ncfunI UonsfIfucIon os osocfIco on unrIos nI monos cn-
rncfor consfIfucIonnI.
Uon oIIo, rIncIIos fnIos como oI uo In no uIscrImInncIon
nsnn n sor uo nIIcncIon uIrocfnmonfo consfIfucIonnI fnmbIon
on mnforIn uo fnrIfns uo sorvIcIos ubIIcos.
!o mIsmo ocurro con ofrn sorIo uo rIncIIos juruIcos uo
cnrncfor consfIfucIonnI y surnconsfIfucIonnI.
3
Mns nun, foun
l.2
Tnnfo quo on In sogunun ouIcIon uo l994 uoI fomo l uo nuosfro
TroIoJo Je JerecIo oJninieIroIito, ou. MncchI, cnfuIo V, IncIuImos n
uIcho Incfo como rImoro on In jornrqun normnfIvn, or oncImn uo In
UonsfIfucIon nncIonnI. In sonfIuo nnnIogo so hn ronuncInuo In Uorfo
Suromn on Ios cnsos 1lnelJjion, Miguel Angel c. SofoticI, GerorJo ,
oIroe, Iolloe, 308:64?: II orocho, l48: 338 y IIbrncn, sonfoncIn uoI ?
uo juIIo uo l993, onfro ofros.
l.3
AIgunos uo Ios cunIos oxIIcnmos on nuosfro IIbro orochos Humn-
nos, ou. IununcIon uo uorocho numInIsfrnfIvo, roImrosIon, Iuonos AI-
ros, l992, s. 56 y ss. Touo osfo gruo uo rIncIIos uo oruon normnfIvo
jornrquIcnmonfo suorIor fIonon ns roIncIon or oncImn uo Ins normns
IognIos o rogInmonfnrIns quo oxIsfnn on cnun cnso. Sobro fouo osfo uo-
uo vorso fnmbIon U!A!S-WI!HI!M UAA!IS, S,eIenJenlen unJ S,eIenIegriff
in Jer JuriepruJenc, 2 ou., l983; hny frnuuccIon orfuguosn bnjo oI
!A ITI!I!ITAUI !IST!IUTIVA III - 5
In consfruccIon uoI uorocho numInIsfrnfIvo confrn oI nbuso uoI
ouor, cnIzn como un gunnfo nhorn no confrn oI ouor uoI
concouonfo, sIno confrn oI ouor uoI concosIonnrIo o fIfuInr uo
un rIvIIogIo, quo nsumo oI roI uo ouor uomInnnfo.
4
!o mIsmo
cnbo uocIr uo Ios rIncIIos gonornIos uoI uorocho,
5
ofc.
2. Lo proIecci6n ol ueuorio
2.l. Uno reglo coneIiIucionol
Is cInrn In roIforncIon consfIfucIonnI uoI concofo uo fouos
mouos rooxIsfonfo on In IogIsIncIon y oI osrIfu consfIfucIonnI
rovIos, on oI sonfIuo uo osfnbIocor un oruon uo rIorIunu consfI-
fucIonnI uo In IIbro comofoncIn or sobro oI monooIIo y nsI-
mIsmo lo inpoeici6n oIoro coneIiIucionol o loe ouIoriJoJee
pIlicoe, oJninieIroJoree , juecee incluiJoe, Je conIrolor loe
ffuIo PeneonenIo eieIenIico e conceiIo Je eieIeno no cincio Jo JireiIo,
Iununno UnIousfo CuIbonkInn, !Isbon, l989, s. ?6 y ss.; osfo no fIono
nnun nuovo, como quo yn fuo uIcho or oI mIsmsImo SAVICY on su S,eIen
Jee IeuIigen roniecIen IecIIe, IorIn, l840, 5, s. l0 y ss.; ATA!IIA,
CI!A!O, ConeIiIui0o e IepIlico, Iu. !ovIsfn uos TrIbunnIs, Snn InbIo,
l985, . l4; IAII!A I MI!!O, UI!SO ATOIO, 1lenenIoe Je DireiIo AJni-
nieIroIito, Iu. !ovIsfn uos TrIbunnIs, Snn InbIo, l989, s. 229 y ss.;
CA!UA I ITI!!A, Lo ConeIiIuci6n cono norno , el TriIunol ConeIiIu-
cionol, Iu. UIvIfns, s. 9? n l03; CO!I!!O, TroIoJo Je JerecIo oJninie-
IroIito, fomo l, 2 ouIcIon, Iuonos AIros, l994, cnfuIo V, numoro 4.
l.4
As CA!UA I ITI!!A, I!A!O, Lo lucIo conIro loe innuniJoJee
Jel poJer, MnurIu, l9?9; SAIZ MO!IO, II!AO, ConcepIoe juriJicoe, in-
IerpreIoci6n , JiecrecionoliJoJ oJninieIroIito, MnurIu, l9?6; ofc. !o
quo fuo concobIuo como confroI uoI ouor, cunnuo Io ojorcn In numInIs-
frncIon, fIono nhorn fnmbIon nIIcncIon roonuornnfo cunnuo oI ouor
ronI Io ojorco oI concosIonnrIo o IIconcInfnrIo, no on vorunu In numInIs-
frncIon. Iuos os sIomro oI mIsmo nungIo InfIno con oI cunI Iuogo con-
cIuImos osfo comonfnrIo, in noxino poIenIio, ninino licenIio.
l.5
AI rosocfo vor on gonornI or ojomIo UASSACI, J!A UA!!OS, Loe
principioe generolee Jel JerecIo en el JerecIo oJninieIroIito, Iu. Abo-
Iouo-Iorrof, Iuonos AIros, l988; !IA!, A!II!TO !AM, Loe principioe ge-
nerolee Jel JerecIo en lo ConeIiIuci6n uruguo,o, MonfovIuoo, l962;
JIAIA!, Lee principee generoux Ju JroiI Jone lo juriepruJence Ju
Coneeil J`1IoI, !.C..J., Inrs, l954, ofc.
ISI!IS I !A !IIO!MA I! ISTAO III - 6
nonopolioe noIurolee o legolee, en Jefeneo Je loe inIereeee
econ6nicoe, eIc., Jel ueuorio o coneuniJor.
Yn no so frnfn uo un nsunfo on oI quo Ins concosIonnrIns o
IIconcInfnrIns uounn sosfonor como Io vonnn y vIonon ubII-
cnmonfo hncIonuo, quo In funcIon uo Ins nuforIunuos uo confrn-
Ior orn rofogor sus rIvIIogIos o oI sIsfomn y no Ios uorochos
ncfunIos y fufuros uo Ios usunrIos.
Is quo como vIono uo oxIIcnr oI fnIIo comonfnuo, oI unIco
mouo uo comnfIbIIIznr con In UonsfIfucIon Ios monooIIos y
rIvIIogIos oforgnuos or oI Isfnuo os mouInnfo In Inforrofn-
cIon rosfrIcfIvn uo osfos.
Y como Io sonnInn oI nrfcuIo 42 uo In UonsfIfucIon y Ios
mnrcos roguInuoros, oI uobor rImoro uo Ins nuforIunuos ubII-
cns os uofonuor Ios uorochos uo Ios usunrIos confrn cunIquIor
nbuso o InforrofncIon oxfonsIvn uo oso ouor monooIIco o rI-
vIIogInuo. !n ocuncIon fnrIfn-gnnnncIns quo oI fnIIo comonfnuo
rocuorun os un Ivofo uo osn InforrofncIon.
2.2. 1l rol Jel enIe reguloJor
II onfo roguInuor no uouo ncfunr como un suuosfo nrbIfro
quo uIrImo confIIcfos onfro nrfos IgunIos, sIno quo fIono oI
uobor consfIfucIonnI y IognI uo buscnr oquIIIbrnr In uosIgunI-
unu oxIsfonfo, comonsnnuo oI ouor monooIIco o oxcIusIvo
con un mnyor oso uo su confroI y unn mnyor uofonsn uoI usun-
rIo.
Ior oso onsnmos fnmbIon quo In suuosfn fncuIfnu jurIs-
uIccIonnI quo In Ioy roconoco n osfos onfos no uouo sor onfon-
uIun on sonfIuo osfrIcfo. Is unn fncuIfnu numInIsfrnfIvn uo
rosoIvor confIIcfos on souo numInIsfrnfIvn, sujofn n rovIsIon
juuIcInI Ionn y nuocunun or nmbns nrfos.
2.3. 1l equiliIrio Je loe conIroIoe. Loe ouJiIorioe
!ns concosIonnrIns y IIconcInfnrIns fIonon uorocho n fonor
gnnnncIns rnzonnbIos, no uosroorcIonnuns, nrn nsogurnr In
!A ITI!I!ITAUI !IST!IUTIVA III - ?
osfnbIIIunu y crocImIonfo uoI sIsfomn, oro nrn ouor uofor-
mInnr In ocuncIon oconomIco fInnncIorn ronI uo Ins omrosns y
or onuo oI nIvoI nuocunuo uo Ins fnrIfns, os ImroscInuIbIo
nuIcIonnr n Ios oIomonfos uo confroI con quo cuonfnn Ins om-
rosns nuuIforns cruznuns, or ojomIo uo cnrncfor Inuo-
onuIonfo, quo uoformInon In oxncfIfuu y ronIIunu uo sus In-
vorsIonos y Ins uo sus omrosns vIncuInuns o InuIrocfnmonfo
subsIuInuns, fnnfo on IIbros como, sobro fouo, on In ronIIunu
fncfIcn y oconomIcn concrofn. !n cnrgn uo In ruobn rocno, uos-
uo Iuogo, sobro quIonos Invocnn oI monooIIo o rIvIIogIo.
!n UonsfIfucIon uo l994 znnjn In cuosfIon y fornn nbsfrnc-
fns Ins rovIns uIscusIonos uo oIfIcn omrosnrIn o oconomIcn,
o oIfIcn IIsn y IInnn.
!n normn suorIor hn rosuoIfo uofInIfIvnmonfo oI unfo: Ins
nuforIunuos ubIIcns, sonn oIIns IogIsInfIvns, numInIsfrnfIvns
o juuIcInIos, JeIen confroInr Ios monooIIos nnfurnIos o Iogn-
Ios, en Jefeneo Je loe inIereeee econ6nicoe Jel ueuorio o con-
euniJor; como fnmbIon uIco oI fnIIo nnofnuo, el JerecIo Je
loe ueuorioe o lo elecci6n Je lo Iorifo ne Iojo... JeIerio pre-
tolecer por eoIre el JerecIo Je lo licencioIorio Je oIIener
no,or gononcio.
Hny on osfo un fununmonfo omrIco y juruIco: on nIgunos
cnsos oxcocIonnIos Ins oxorbIfnnfos gnnnncIns uo Ins IIconcIn-
fnrIns ruobnn quo oI rIvIIogIo hn sIuo oxcosIvo y so hn nnr-
fnuo uoI mnrco consfIfucIonnI. !n ocuncIon oconomIco fInnn-
cIorn uo osfos confrnfos n quo oI fnIIo so rofIoro nncIo o uovIno
nrbIfrnrIn, os uocIr InconsfIfucIonnI.
obo cuIunrso quo onfro Ios uorochos y Ins obIIgncIonos uoI
coconfrnfnnfo oxIsfn unn oquIvnIoncIn honosfn, unn roIncIon
rnzonnbIo:
l
oI Uonsojo uo Isfnuo frnncos oxIgo In equitolencio
2.l
ISUO!A, HIUTO! JO!CI, TroIoJo inIegrol Je loe conIroIoe oJninieIro-
Iitoe, VoIumon I, Inrfo ConornI, ou. onImn, Iuonos AIros, l9??, s.
453 y 454.
ISI!IS I !A !IIO!MA I! ISTAO III - 8
IonroJo u IoneeIo onfro Ins cnrgns y Ios bonofIcIos:
2
nqu oIIn
fnIfn. Irocouo oI ronjusfo en nenoe. Yn hny confrnfos quo oI
rosonfo oquIo oconomIco hn rocurnuo rovIsnr on monos or
exceeitoe gononcioe uoI confrnfIsfn, exceeito oneroeiJoJ nrn
In socIounu y Ios usunrIos. Uorrosonuo hncor Io mIsmo y con-
cIuIr oI InconsfIfucIonnI rIvIIogIo nI monos on In rImorn oor-
funIunu, l99?, no oI mfIco nno 2.000.
2.4. Lo ouJiencio pIlico cono goronIio coneIiIucionol Jel
ueuorio
!n nuuIoncIn ubIIcn os uno uo Ios Insfrumonfos nrn
roonuor n In uofonsn uo fnIos uorochos uo Ios usunrIos, junfo
con In InforvoncIon uoI ofonsor uoI IuobIo. !n ojomIo uoI
mIsmo mos uo uIcIombro os oI nmnro on oI cunI AI!UO
IuIo y obfuvo In ronIIzncIon uo nuuIoncIns ubIIcns rovInmonfo
n In ronogocIncIon fnrIfnrIn on mnforIn foIofonIcn, con cIfncIon
o InforvoncIon, or cIorfo uoformInnnfo on oI cnso, uoI
Ombuusmnn nncIonnI.
Yn uouo uocIrso quo osfo roquIsIfo, oxIgIuo oxrosnmonfo
or In Ioy on mnforIn uo gns y onorgn oIocfrIcn, os on vorunu
uo nnfurnIozn consfIfucIonnI y corrosonuo sor nIIcnuo on fo-
uos Ios sorvIcIos rIvnfIznuos, con sus cnrncforsfIcns roIns,
3
hnyn o no normn IognI o rogInmonfnrIn quo In roquIorn on oI
cnso uoI sorvIcIo osocfIco uo quo so frnfo.
2.2
MinieIre Jee Trotoux PuIlice te. Conpognie Generole Ironoiee
Jee Tronuo,e, uIcfnmon uoI UomIsnrIo uo CobIorno !IO I!!M, Coneeil J`1IoI,
2l-3-l9l0.
2.3
AI rosocfo vor CO!I!!O, 1l eeIoJo ocIuol Jel JerecIo oJninieIro-
Iito, !ovIsfn uo orocho AumInIsfrnfIvo, ou. onImn, nno 5, sofIom-
bro-uIcIombro uo l993, numoro l4, s. 28? y ss., 30?/9; UASSACI, J!A
UA!!OS, Loe nuetoe enIee reguloIorioe, !ovIsfn uo orocho AumInIsfrn-
fIvo, ou. onImn, nno 5, sofIombro-uIcIombro uo l993, numoro l4, n-
gInn 489; uoI mIsmo nufor, Lo inIertenci6n oJninieIroIito, SegunJo
eJici6n ocIuolicoJo con eeIuJioe eoIre loe nuetoe enIee , norcoe
reguloIorioe, ou. AboIouo Iorrof, Iuonos AIros l944, . l64.
!A ITI!I!ITAUI !IST!IUTIVA III - 9
Y or suuosfo oI rogImon uo nuuIoncIns ubIIcns uobo sor
uo cnrncfor gonornI, no uno oJ Ioc o oJ ueun JelpIini nrn
sor uIcfnuo y nIIcnuo on cnun oorfunIunu, como sI fuorn un
rogImon juruIco uoscnrfnbIo, como yn so hn uIcho on nuosfro
mouIo. Hnsfn nhorn oI unIco rogImon InfogrnI ubIIcnuo y vI-
gonfo os oI uoI Info ncIonnI !oguInuor uo In IIocfrIcIunu.
4
3. Monopolio o pritilegio
!n rogIn uo nuosfrn UonsfIfucIon, rofomnun or In IogIsIn-
cIon uo roformn uoI Isfnuo, os rocIsnmonfo In uosroguIncIon y
In IIbro comofoncIn con bnso on In IIborfnu uo comorcIo; no oI
monooIIo, oI rIvIIogIo o In oxcIusIvIunu
l
oforgnuos or oI Is-
fnuo.
II IccIonnrIo uo In !onI AcnuomIn uofIno nI monooIIo como
unn UoncosIon oforgnun or In nuforIunu comofonfo n unn
omrosn nrn quo osfn nrovocho con cnrncfor oxcIusIvo nIgu-
nn InuusfrIn o comorcIo, y on ofrn ncocIon como oI IjorcIcIo
oxcIusIvo uo unn ncfIvIunu, con oI uomInIo o InfIuoncIn consI-
guIonfo.
In sonfIuo juruIco mns rocIso In quInfn ouIcIon uoI Blocl`e
Lou DicIionor, oxrosn quo oI monooIIo os:
uno forno Je eeIrucIuro Je nercoJo en lo cuol uno o eolo-
nenIe unoe pocoe firnoe Joninon el IoIol Je loe tenIoe Je un
proJucIo o eerticio (. 908, ou. 9?9, Wosf IubIIshIng Uomnny:
A forn of norleI eIrucIure in uIicI one or onl, o feu firne
JoninoIe IIe IoIol eolee of o proJucI or eertice. TnmbIon Io
2.4
!osoIucIon n 39/94 uoI ITI AUIOA! !IC!!AO! I !A
I!IUT!IUIA, ubIIcnun on oI IoIofn OfIcInI uo In !oubIIcn Argon-
fInn uoI 9 uo mnyo uo l994, ngInns ll y l2.
3.l
CO!I!!O, Lo toliJec coneIiIucionol Jel JecreIo 22S4/91, on oI Io-
rIouIco IconomIco TrIbufnrIo, Iuonos AIros, n l, novIombro uo l99l;
UASSACI, J!A UA!!OS, Lo Jeereguloci6n Je ocIitiJoJee JiepueeIo por el
JecreIo 22S4/91, on In !ovIsfn uo orocho AumInIsfrnfIvo, n ?/8, Iuo-
nos AIros, l99l, s. 3?9 y ss.
ISI!IS I !A !IIO!MA I! ISTAO III - l0
uofIno como !n rIvIIogIo o vonfnjn ocuIInr ojorcIun (teeIeJ
in) or unn o mns orsonns o comnnns, consIsfonfo on oI ox-
cIusIvo uorocho (o ouor) uo ronIIznr un nogocIo o comorcIo nr-
fIcuInr, fnbrIcnr un uoformInnuo nrfcuIo, o confroInr In vonfn
uoI fofnI uo Ins oxIsfoncIns uo unn morcnncn on nrfIcuInr.
Yn oI concofo rImIgonIo uo monooIIo, uoI grIogo
nonopolion, sugIoro ofImoIogIcnmonfo In Iuon uo frnfo IIognI,
2
y sI bIon nuosfrn IogIsIncIon ncfunI so IncIInn or oI concofo
uo unIr, IncIuso onnImonfo, oI nbuso uo osIcIon uomInnnfo
on oI morcnuo, oI rosuIfnuo nrn nuosfro cnso os oI mIsmo.
II rIvIIogIo uo oxcIusIvIunu, or Imonor unn vonfnjn nuI-
cIonnI nI concosIonnrIo o ormIsIonnrIo,
3
sIguo con mnyor rn-
zon In rogIn uo fouo rIvIIogIo.
A osfnr nI mIsmo MA!IIHOII su oforgnmIonfo os, sIomro,
uo comofoncIn legieloIito;
4
nuo oI concofo uo rIvIIogIo,
vn uo suyo quo fouo Io nfInonfo n su oxIsfoncIn y oxfonsIon os
uo InforrofncIon rosfrIcfIvn. o hny 'rIvIIogIos` ImIcIfos.
5
In sumn, In rogIn consfIfucIonnI os In uosroguIncIon y In
IIbro comofoncIn, no oI monooIIo, oI rIvIIogIo o In oxcIusIvI-
unu. A nrfIr uoI nrf. l0 uo In Ioy 23.696 y uo Ins Ioyos uo
mnrcos roguInuoros, foun normn quo osfnbIoco nIgunn rosfrIc-
cIon n In IIbro comofoncIn os fomornrIn y con fonuoncIn n In
uosroguIncIon y uosmonooIIzncIon Ionn, o son hncIn In Ionn
comofoncIn.
!n rIncIIo uo oruon consfIfucIonnI y IognI, uonfro uo In
ncfunI roformn uoI Isfnuo, IIovn n Inforrofnr exIeneitonenIe
Ins normns roforIuns n In comofoncIn, y reeIricIitonenIe Ios
suuosfos uo rIvIIogIo quo In oxcIuynn, mnxImo cunnuo no
omorgon cInrnmonfo uo normn IognI o confrncfunI nIgunn.
3.2
UO!OMIAS, JOA, Brete Diccionorio eIinol6gico Je lo lenguo coeIe-
llono, forcorn ouIcIon, ou. Crouos, MnurIu, l9?6, s. 40l y 402.
3.3
MA!IIHOII, TroIoJo Je JerecIo oJninieIroIito, fomo III-I, AboIo-
uo Iorrof, 3 ou., roImrosIon l983, . 62? .
3.4
Op.ciI., . 624.
3.5
Op.ciI., . 626.
!A ITI!I!ITAUI !IST!IUTIVA III - ll
nuo oI sosfon consfIfucIonnI uo Ins normns quo fIonuon n In
uosmonooIIzncIon, cnbo unrIos rovnIoncIn nnfo cunIquIor uuun
InforrofnfIvn quo uuIoro rosonfnr unn normn monor, como
oI IIogo o unn cIrcuInr no nrobnun or oI Iouor IjocufIvo.
In uorocho corrosonuo osfnr n fnvor uo In IIborfnu uo co-
morcIo y no uoI monooIIo o In oxcIusIvIunu.
3.l. 1nIerpreIoci6n reeIricIito Je loe JerecIoe Jel conceeionorio
Inrn nmIInr oI oncunuro quo nhorn uovIono oxrosnmonfo
consfIfucIonnI or nIIcncIon uoI nrfcuIo 42 uo In UonsfIfucIon
uo l994, convIono rocorunr on fouo cnso unn muIfIIIcIunu uo
rIncIIos juruIcos nbsoIufnmonfo ncfIcos nrn In Inforro-
fncIon y nIIcncIon uo cunIquIor rogImon juruIco uo concosIo-
nos, monooIIos, rIvIIogIos, IIconcIns uo oxcIusIvIunu, ofc.
In rImor Iugnr, cnbo rocorunr quo os un rIncIIo somI-
forno quo vIono uoI uorocho romnno, oI quo Pritilegio eunI
eIricIieeinoe inIerpreIoIionie (Ios rIvIIogIos so Inforrofnn uo
formn muy rosfrIcfIvn); uoI mIsmo mouo, no so nIIcnn or
nnnIogn: Pritilegio non eunI IroIenJo oJ exenplun, l4 .!.
3.
6
Icho rIncIIo socuInr so hnIIn fnmbIon rocogIuo uosuo sIom-
ro or In jurIsruuoncIn uo In Uorfo Suromn uo JusfIcIn uo In
ncIon y or uocfrInn unIformo.
?
Quoun fnmbIon on cInro quo In concosIon no nIforn In nnfu-
rnIozn uoI sorvIcIo concouIuo, oI cunI conIino, en IoJo no-
3.6
!ocorunuo on IIUUI!I!!I, !OO!IO, 1l pritilegio en loe conceeionee
Je eerticioe pIlicoe, ou. VnIorIo AboIouo, Iuonos AIros, l936, roIogo
uo !AIAI! III!SA, . 9.
3.?
Iolloe, l46: 29?, l49: 2l9, ll4:l24, lll: 339, cIfnuos or III!SA, op.
loc. ciI. ; on IgunI sonfIuo UA!!I!!O, I., Conceei6n Je eerticioe pIlicoe,
!n !oy, fomo 62, s. 948 y ss.; IIoIsn, !nfnoI, orocho numInIsfrnfIvo,
!n !oy, soxfn ouIcIon, fomo II, Iuonos AIros, l964, s. 259 y ss., Conei-
Jerocionee eunorioe eoIre lo conceei6n Je eerticioe pIlicoe (A prop6-
eiIo Je lo 4 Conferencio Aocionol Je AIogoJoe), Iuonos AIros, AboIo-
uo, l93?.
ISI!IS I !A !IIO!MA I! ISTAO III - l2
nenIo, eienJo eerticio pIlico,
8
con oI nIcnnco uo In nIIcn-
cIon uo fouos Ios rIncIIos juruIcos uo nnfIgun unfn nI rosoc-
fo.
VnIo In onn ncInrnr, or Io uomns, quo foun In consfruccIon
rosfrIcfIvn sobro oI rogImon juruIco uo Ios sorvIcIos rosfnuos
nI ubIIco quouo on hIbornncIon cunnuo oIIos osfuvIoron n cnr-
go uoI Isfnuo, uos nquoIIn consfruccIon In ronIIzo y mnnfIono
fnnfo In jurIsruuoncIn frnncosn como In norfonmorIcnnn, y hn
sIuo rocofnun uosuo sIomro or In jurIsruuoncIn uo nuosfrn
Uorfo Suromn uo JusfIcIn uo In ncIon, rocIsnmonfo nrn
Ios suuosfos uo concosIonos oforgnuns n nrfIcuInros.
!n SnIn, corrocfnmonfo, IuonfIfIcn nI ofocfo concosIonos uo
monooIIo y IIconcIns uo rIvIIogIo. Isfnmos uos on oI rocIso
y oxncfo unfo uo corrosonuoncIn uo nIIcncIon uo foun nquo-
IIn frnuIcIonnI jurIsruuoncIn.
In In mIsmn IVA. UOII!IUIA AUIOA! I AIO-
CAOS, op. ciI., . 3?, so uofIno con nrfIcuInr onfnsIs osfos
rIncIIos y su rococIon on In jurIsruuoncIn nncIonnI y com-
nrnun:
!n InforrofncIon uoI confonIuo confrncfunI uo In con-
cosIon Iiene corcIer reeIricIito.
II uorocho uoI concosIonnrIo no uouo Ir mns nIIn uo Io
quo In concosIon uofIno y onumorn, sIonuo In rogIn mns
sogurn on mnforIn uo InforrofncIon uo concosIonos In uo
quo IoJo JuJo JeIe eer reeuelIo en eenIiJo oJtereo ol
conceeionorio, porque noJo JeIe Ieneree cono conceJi-
Jo eino cuonJo ee JoJo en Ierninoe inequitocoe o por
uno inpliconcio cloro (Iolloe U.S.J.. f. l55, . l2).
o oxIsfon uorochos ImIcIfos on In concosIon on bo-
nofIcIo uoI concosIonnrIo.
3.8
IVA. UOII!IUIA AUIOA! I AIOCAOS, Ieginen juri-
Jico Je lo conceei6n Je eerticio pIlico, Iuonos AIros, l936, TnIIoros uo
Arfos CrnfIcns, s. 30 y 3l .
!A ITI!I!ITAUI !IST!IUTIVA III - l3
!n nfIrmnfIvn on mnforIn uo InforrofncIon uo con-
cosIonos nocosIfn sor uomosfrnun, el eilencio ee nego-
ci6n , lo JuJo ee foIol poro el JerecIo Jel conceeionorio
(Iolloe U.S.J.. f. 49, . 224, cIf. uo UOO!IY, ConeI.
LiniI.. ou. ?n., . 565). !n jurIsruuoncIn norfonmorIcn-
nn os concorunnfo con oI rIncIIo uo In InforrofncIon
rosfrIcfIvn (9?. !. S. 659, in re AorIIueeIern IerIilicing
C t. Villoge of H,Je Porl).
3.2. JuriepruJencio Je lo CorIe Supreno. DocIrino
Son osfos vIojos rIncIIos jurIsruuoncInIos quo yn rocorun-
bn III!SA,
9
frnnscrIbIonuo oI fnIIo uo In Uorfo Suromn uo Jus-
fIcIn uo In ncIon quo so rogIsfrn on oI fomo l46, ngs. 20?, on
quo In Uorfo uocInrn (ngs. 232/3):
Quo In concIusIon n quo nrrIbn oI TrIbunnI o quo on oI
rocorunuo fnIIo, so njusfn osfrIcfnmonfo n Ios rIncIIos
yn consngrnuos uo unn mnnorn quo uouo uocIrso uofInIfI-
vn or In uocfrInn y In jurIsruuoncIn on mnforIn uo ro-
cIo uo Ios sorvIcIos ubIIcos.
Lo oIeoluIo liIerIoJ Je conIroIor , fijor el precio Je
loe coeoe o Je loe eerticioe, exieIe eolonenIe cuonJo lo
propieJoJ o lo ocIitiJoJ pereonol ee Iollon JeJicoJoe o
oIjeIoe puronenIe pritoJoe.
Uunnuo Io son n usos ubIIcos, osocInImonfo sI so ox-
Iofn nIgunn concosIon, rIvIIogIo o monooIIo concouIuo
or oI Isfnuo, como ocurro, rocIsnmonfo, on oI cnso uo
quo so frnfn on osfn liIie, oI roIofnrIo o concosIonnrIo so
oncuonfrn somofIuo or oI cnrncfor uo In uouIcncIon uo su
ncfIvIunu y or In nnfurnIozn mIsmn uoI fnvor quo Io hn
3.9
ConeiJerocionee eunorioe eoIre lo conceei6n Je eerticioe pIli-
coe, Iuonos AIros, l93?, Uomnnn Imrosorn ArgonfInn, . 49.
ISI!IS I !A !IIO!MA I! ISTAO III - l4
sIuo oforgnuo, n un confrnIor osocInI uo nrfo uo In
nuforIunu numInIsfrnfIvn, confrnIor quo comronuo
fnmbI on oI unfo roI nfI vo nI rocI o o fnrI f n
comonsnforIn uoI sorvIcIo quo osfn oncnrgnun uo
rosfnr.
Y oIIo so jusfIfIcn fnnfo or oI hocho uo In nuforI-
zncIon ncorunun nrn ojorcor funcIonos quo on rIncI-
Io corrosonunn nI Isfnuo o uoonuon uo unn conco-
sIon uoI mIsmo, cunnuo orquo inporIonJo el pritile-
gio ocorJoJo un nonopolio reol o tirIuol, lo oIeoluIo
liIerIoJ Je conIrolor o Je fijor loe precioe eoneIerio
ol pIlico que no pueJe preecinJir Je Iolee eerticioe
o lo opreei6n econ6nico Je loe conceeionorioe (uoc-
frInn uoI fnIIo, fomo l36, ngInn l6l y ofros).
In consocuoncIn, foun concosIon uoI Isfnuo nrn
In oxIofncIon uo sorvIcIos ubIIcos quo Imorfo un
monooIIo nun cunnuo soIo son vIrfunI como os oI
cnso uo Ios forrocnrrIIos, IIovn ImIcIfn In conuI-
cIon uo quo sus rocIos o fnrIfns osfnn somofIuos nI
confrnIor uo In nuforIunu numInIsfrnfIvn corroson-
uIonfo. SubscrIbon oI fnIIo Ios juocos A. II!MIJO, J.
IIC!I!OA A!UO!TA, !AM MIIZ, !OII!TO !IIITTO Y
M. !A!!IUIA.
!ocuorun fnmbIon III!SA on su fnmoso ouscuIo,
l0
quo nuos-
frn Uorfo Suromn in re 1rcolono t. LonIe Je IeneIou, f.
l36, . l6l, hIzo morIfo uo In jurIsruuoncIn nmorIcnnn uoI
cnso Munn t. 1llinoie (94 !S ll3) on oI cunI so oxrosnrn quo:
fouo nquoI quo uouIcn su roIounu n un uso uo Inforos
ubIIco, confIoro or oso hocho nI ubIIco un Inforos on
oso uso y uobo somoforso n su confrnIor, nrn oI bIon
comun, on In oxfonsIon uoI Inforos quo Io hn cronuo.
3.l0
ConeiJerocionee eunorioe eoIre lo conceei6n Je eerticioe pIli-
coe, op. ciI., s. 50 y 5l .
!A ITI!I!ITAUI !IST!IUTIVA III - l5
In oI mIsmo fnIIo cIfnuo uo nuosfrn Uorfo Suromn,
onfnfIzn III!SA oI nrrnfo roforIuo n quo:
AIIcncIonos sucosIvns uo In mIsmn uocfrInn In hI-
cIoron oxfonsIvn n Ios forrocnrrIIos (Gronger Coeee
94 !. S. l55 y sIguIonfos), n Ins omrosns uo sumInIs-
fro uo nguns (Spring Volle, WoIer Worle t. SIoIIler
ll0 !. S. 34?) y n ofrns uouIcncIonos uo In roIounu
n nogocIos uo Infonso Inforos ubIIco, suscofIbIos or
su cnrncfor uo monooIIo uo hocho uo orImIr ocono-
mIcnmonfo n In comunIunu.
!ocuorun IgunImonfo III!SA
ll
quo n fonor uo Io rosuoIfo or
uosfrn Uorfo Suromn on oI cnso rogIsfrnuo nI fomo l49, s.
2l9 y ss.,
... os unn rogIn consngrnun or oI uorocho numInIsfrn-
fIvo quo on mnforIn uo frnnquIcIns n unn cororncIon como
on foun concosIon uo rIvIIogIos or oI Isfnuo n orsonns o
InuIvIuuos, en coeo Je JuJo lo inIerpreIoci6n JeIe eer
conIro Je loe conceeionorioe, orquo In rosuncIon mns
nroxImnun n In vorunu os In uo quo el 1eIoJo Io ocorJo-
Jo e6lo lo que en Ierninoe expreeoe reeulIe Je elloe.
Vocilor ocerco Je lo exIenei6n Jel pritilegio ee
eeIor reeuelIo , IoJo reeoluci6n que Jinone Je uno
JuJo JeIe eer en conIro Je lo conceei6n. UOO!IY` S,
ConeIiIuIionol LiniIoIione, ngs. 565 y 566, sofImn
ouIcIon.
Y In Uorfo Suromn uo Ios Isfnuos !nIuos hn ox-
rosnuo roIfornunmonfo, on oso mIsmo sonfIuo, Io sI-
guIonfo:
lo reglo Je inIerpreIoci6n ne eeguro en eeIo clo-
ee Je coeoe ee lo Je que oquello ee en conIro Je lo
corporoci6n.
3.ll
In oI moncIonnuo ConeiJerocionee eunorioe eoIre lo conceei6n
Je eerticioe pIlicoe, op. ciI., s. 52 y ss.
ISI!IS I !A !IIO!MA I! ISTAO III - l6
Toun rnzonnbIo uuun uobo sor rosuoIfn on formn nu-
vorsn.
nun uobo fomnrso como concouIuo sIno cunnuo
os unuo on formInos Inoquvocos o or unn ImIIcnncIn
IgunImonfo cInrn.
Lo ofirnoIito neceeiIo eer JenoeIroJo, el eilen-
cio ee negoci6n, , lo JuJo ee foIol poro el JerecIo Jel
conceeionorio. 97 U. S. 69.
3.3. Uno recienIe Jigreei6n iJeol6gico
Hnsfn oI rosonfo no so hn onuncInuo vnrInnfo nIgunn on
osfn formn cInsIcn uo Inforrofnr Ins fncuIfnuos uoI nrfIcuInr
quo rosfn voIunfnrInmonfo un sorvIcIo nI ubIIco or un ffu-
Io uo uorocho numInIsfrnfIvo, son osfo concosIon, IIconcIn, or-
mIso, ofc.
Unbo sIn ombnrgo uosfncnr or Io novouosn unn rofIoxIon
formnImonfo IuooIogIcn formuInun nI sIsfomn or un uIsfInguI-
uo jurIsfn,
l2
quo hn unuo yn Iugnr n confrovorsIn.
l3
IIIo, sIn
onfrnr n consIuornr In osIcIon uo quIonos hn nognuo nnfos uo
nhorn In nocosIunu uo rocurrIr n unn nocIon uo fnI nnfurnIo-
zn.
l4
!n ImufncIon quo osfo Imorfnnfo nufor hnco uo eociolie-
Ioe n Ios grnnuos cuIforos uoI uorocho numInIsfrnfIvo frnncos
uo comIonzos uo sIgIo, fuoro o no corrocfn, nnun fIono quo vor
con In consfruccIon jurIsruuoncInI uoI uorocho numInIs-
frnfIvo frnncos on In mnforIn, quo os rouucfo uo In cron-
cIon roforInnn uoI Uonsojo uo Isfnuo uo IrnncIn, orgnnIs-
3.l2
MAI!A!, HIUTO! A., Lo iJeologio Jel eerticio pIlico, !ovIsfn uo
uorocho numInIsfrnfIvo, ou. onImn, numoro l4, Iuonos AIros, l993,
s. 259 y ss.
3.l3
So frnfn uo In conforoncIn uo cInusurn ronuncInun or oI r.
CuIIIormo Munoz on Ins rocIonfos Jornnuns ronIIznuns on In !nIvorsIunu
ofnrInI ArgonfInn, nun no ubIIcnun.
3.l4
CO!I!!O, TroIoJo Je JerecIo oJninieIroIito, fomo 2, roImrosIon,
ou. MncchI, cnfuIo XII .
!A ITI!I!ITAUI !IST!IUTIVA III - l?
mo nnoIoonIco or oxcoIoncIn. TnmbIon ronvIvn Innocosn-
rInmonfo oocns no muy uIsfnnfos uo uIscrImInncIon Iuoo-
IogIcn, quo mojor sorn oIvIunr.
In cunIquIor cnso, In croncIon roforInnn uoI Uonsojo uo
Isfnuo os sIomro rocogIun y soguIun vIrfunImonfo sIn crfIcn
nIgunn or In uocfrInn frnncosn, como con ncIorfo Io sonnIn
uosuo Isnnn TOMS-!AM II!IZ, onfro ofros.
l5
Mns nun,
bnsfn con consuIfnr cunIquIorn uo Ins obrns frnncosns uo In
oocn o uoI rosonfo nrn onconfrnr su consfnnfo y cnsI unIcn y
oxcIusIvn roforoncIn n Ios fnIIos uoI Uonsojo uo Isfnuo, fuonfo
rouomInnnfo uo su uorocho vIvIonfo.
!no uo Ios mns consIcuos oxosIforos uo In mnforIn uoI con-
frnfo numInIsfrnfIvo frnncos, CAST JIZI, on In frnuuccIon
cnsfoIInnn ouIfnun rocIsnmonfo nqu,
l6
no uouo sor mns rs-
fIno on cunnfo n In fuonfo uo In uocfrInn frnncosn uoI sorvIcIo
ubIIco:
II Uonsojo uo Isfnuo hn rocInmnuo, uo mnnorn In-
oquvocn, oI rIncIIo fununmonfnI quo rIgo on mnforIn
uo confrnfo uo concosIon uo sorvIcIo ubIIco:
Lo AJninieIroci6n Iiene JerecIo o Jieponer loe
noJificocionee y ngrognuos nocosnrIos nrn nsogurnr,
on Inforos uoI ubIIco, oI normnI funcIonnmIonfo uoI
sorvIcIo.
l?
3.l5
De lo orIiIrorieJoJ Je lo oJninieIroci6n, ou. UIvIfns, MnurIu,
l994, . 3l; Io mIsmo, mns sunvomonfo, oxrosn !AUHA!MI, J.I., Lee gronJe
Jecieione Je lo juriepruJence. DroiI AJninieIroIif, 3 ou., I!I, Inrs,
l986, s. 364 y ss.
3.l6
Principioe generolee Jel JerecIo oJninieIroIito, fomo IV, Teorio
generol Je loe conIroIoe Je lo oJninieIroci6n. Prinero PorIe. Iorno-
ci6n. 1jecuci6n Je loe conIroIoe, ou. onImn, Iuonos AIros, l950, ng.
239.
3.l?
In In nofn 8? uo In ngInn l39 ncInrn JIZI quo so frnfn uo unn
frnnscrIcIon uo In uocfrInn uoI Coneeil J`1IoI, orrI uoI ll uo mnrzo uo
l9l0, Conpognie fronoiee Jee Ironuo,e, Iecueile, s. 2l6 y ss., !..I.,
l9l0, s. 2?4 y ss.
ISI!IS I !A !IIO!MA I! ISTAO III - l8
AI Imonor nI concosIonnrIo un eerticio JiferenIe
Jel pretieIo por loe porIee conIroIonIee, lo AJninie-
Iroci6n no exceJe eue poJeree
In In nofn 88 so romIfo JIZI nI UomIsnrIo uo CobIorno !IO
I!!M on sus concIusIonos sobro oI cnso Conpognie fronoiee
Jee Ironuo,e. AII ngrogn I!!M, on In cIfn uo JIZI sobro In
jurIsruuoncIn uoI Uonsojo uo Isfnuo, quo:
!n convoncIon no osfnbIoco, uo mnnorn InmufnbIo, no
vnrIofur, Ins cnrgns nsumIuns or oI concosIonnrIo (ngI-
nn 240, nofn 88 in fine).
1eIe principio ee Io, inJiecuIiJo en lo juriepruJen-
cio (ngInn 240). Isfn mIsmn cIfn y osfo mIsmo onfnsIs
on In juriepruJencio uoI Uonsojo uo Isfnuo uo frnncos os
rofomnuo hoy on un or MA!IIHOII on nuosfro mouIo,
sIn un nIco uo uuun IuooIogIcn como In quo nsnIfn osfo-
rIormonfo nI ofro cIfnuo jurIsfn.
oI mIsmo mouo rocuorun JIZI on In nofn 89 uo In ngInn
240 nI UomIsnrIo uo CobIorno UO!II!!I on sus concIusIonos nI
orrI SocieIe J`ecloiroge Je Poiee,, Iecueile, . l24; !..I.,
l9l8, s. 242 y ss., on oI sonfIuo quo In orgnnIzncIon uoI sorvI-
cIo no os uo comofoncIn uoI concosIonnrIo ... , quo, or consI-
guIonfo, osfn orgnnIzncIon ourn mouIfIcnrso on cunIquIor mo-
monfo, sogun Ins nocosIunuos socInIos y oconomIcns uoI mo-
monfo
Inconfrnr rorocho IuooIogIco socInIIsfn on oI nnoIoonIco
Uonsojo uo Isfnuo uo IrnncIn os IIovnr Ins cosns uomnsInuo
Iojos, con fouo oI rosofo quo oI muy uocumonfnuo frnbnjo mo-
roco.
3.4. 1ntococi6n Je pritilegioe que no eeIn en lo conceei6n:
!ofomnnuo In oxosIcIon uoI rogImon frnuIcIonnI y ncfunI uo
Ios sorvIcIos ubIIcos unuos on concosIon monooIIcn o uo osI-
cIon uomInnnfo on oI morcnuo, os fnmbIon obvIo quo nIngunn
!A ITI!I!ITAUI !IST!IUTIVA III - l9
normn uo InforIor rnngo, osforIor n In IIcIfncIon, uouo yn
mouIfIcnr on bonofIcIo uoI concosIonnrIo Ins bnsos ubIIcns o
IgunIIfnrIns con Ins cunIos so ofocfunrn oI IInmnuo y consIguIonfo
nujuuIcncIon.
3.5. ConIrol Je coeIoe. AuJiIorioe
o oxIsfo nIngunn uuun juruIcn uo In fncuIfnu y oI uobor uoI
orgnno uo confroI uo consfnfnr quo Ios cosfos uo Ios concosIonn-
rIos o IIconcInfnrIos son ronIos, ronIIznnuo nuuIforns Inuo-
onuIonfos y cruznuns nrn vorIfIcnr In ronIIunu uo Ins In-
vorsIonos y sus rocIos, quo no oxIsfnn subsIuIos cruznuos,
quo no so confrnfo con omrosns subsIuInrIns nrn InfInr
nrfIfIcInImonfo Ios cosfos uo IIbros, ofc.
Isn os unn fnron nun onuIonfo, osocfIcnmonfo uonuo so
Infonfo unn ronogocIncIon fnrIfnrIn sIn nuuIforn nIgunn uo
cosfos reolee uo Ins omrosns IIconcInfnrIns o concosIonnrIns y
sus subsIuInrIns o vIncuInuns.
!no uo Ios cnmnrIsfns uoI fuoro
l8
so oxfIonuo sobro Ios ouo-
ros uo confroI on In IIconcIn, comnfIbIos con
un uosnrroIIo mnxImnIIsfn uo Ins ofosfnuos o ouoros
Inhoronfos:
l) ouor uo fIjnr fnrIfn y uo confroInr oI bonofIcIo IcIfo
uo Ios Invorsoros...;
3) conIrol Je coeIoe, Je noJo que eeIoe eeon rocono-
Ilee, con foculIoJ Je recIocor o reJucir oquelloe que re-
eulIen exIrotogonIee o exceeitoe.
Isn corfozn foorIcn, InmonfnbIomonfo, so onfronfn on In rnc-
fIcn con Ios oscnsos mouIos focnIcos y oconomIcos quo uIchos
onfos fIonon nrn ofocfunr fnIos confroIos.
3.l8
C!IUUO, UA!!OS MA!I!, PoIeeIoJ Ioriforio, conIrol eeIoIol , IuIelo
Jel ueuorio (A prop6eiIo Je lo pritoIicoci6n Je 1ATel), !ovIsfn uo
orocho AumInIsfrnfIvo, n 5, l990, s. 48l y ss., . 498.
ISI!IS I !A !IIO!MA I! ISTAO III - 20
3.6. Concluei6n. In mnxImn ofonfIn, mInImn IIconfIn
So frnfn on sumn uoI nnfIguo rIncIIo uo uorocho IngIos,
conformo nI cunI nI mns ouoroso Io corrosonuo In mnImn
IIconcIn, In mnImn IIborfnu.
l9
II uorocho sIomro hn sIuo concobIuo nrn rofogor nI roIn-
fIvnmonfo mns uobII confrn oI roInfIvnmonfo mns fuorfo, uos
!n Iuon confrnI on quo oI orocho ... so InsIrn no os
In Iuon uo In IgunIunu uo Ins orsonns, sIno In uo In nIvoIn-
cIon uo Ins uosIgunIunuos quo onfro oIIns oxIsfnn; In IgunI-
unu uojn uo sor, ns unfo uo nrfIun uoI orocho, nrn
convorfIrso on mofn o nsIrncIon uoI oruon juruIco.
20
Isn os In fnron uoI rosonfo, conformo nI nrfcuIo 42 uo In
UonsfIfucIon, uo Ios fros orgnnos uoI Isfnuo: In rofoccIon uoI
usunrIo confrn Ios concosIonnrIos o IIconcInfnrIos uo sorvIcIos
rIvnfIznuos.
II fnIIo comonfnuo so InscrIbo uos confrnImonfo on In Inon
uo nuosfro sIsfomn consfIfucIonnI, jurIsruuoncInI y IognI.
3.l9
I!AUK`S !AW IUTIOA!Y, 5 ou., Sf. InuI, MInnosofn, Isfnuos !nIuos,
Wosf IubIIshIng Uo., l989, . ?08.
3.20
!AI!!UH, C!STAV, 1nIroJucci6n o lo filoeofio Jel JerecIo, MoxIco,
l95l, . l62; nuosfro TroIoJo Je JerecIo oJninieIroIito, fomo l, PorIe
Generol, ou. MncchI, 2 ouIcIon, l994, cn. III, . 29.
!A ITI!I!ITAUI !IST!IUTIVA III - 2l
Anexo
Fa||o 92.868 0hFeo. 0on|enc|osoaom|n|s|ra||vo, sa|a lv,
o|c|emore 27-994. Te||n|ar $./. , o|ros c. 0om|s|on hac. oe
Te|ecomun|cac|ones.
2 InsfnncIn. Buenoe Airee, JicienIre 27 Je 1994.
ConeiJeronJo. I. Quo sogun surgo uo Ins consfnncIns uo nufos,
Ins omrosns oxfrnnjorns Cnfowny !SA y AT&T rosonfnron sus
quojns nnfo In UomIsIon ncIonnI uo ToIocomunIcncIonos, ncusnn-
uo n ToIocomunIcncIonos InfornncIonnIos ToIInfnr S.A. uo rosfrIn-
gIrIos oI nccoso InfornncIonnIos. Ior su nrfo, ToIInfnr S.A. sosfuvo
quo Ios sorvIcIos foIofonIcos quo nquoIIns omrosns rosfnbnn, con-
sIsfonfos on mounIIunuos uo ufIIIzncIon uo Ios onIncos InfornncIo-
nnIos, uosfInnuns n obfonor y ufIIIznr un fono uo unn rou ubIIcn uo
un ns oxfrnnjoro nrn ofocfunr IInmnuns uosuo In ArgonfInn hn-
cIn oI oxforIor, rosuIfnbnn vIoInforIos uo su uorocho uo oxcIusIvIunu
on In rosfncIon uoI sorvIcIo foIofonIco InfornncIonnI, roconocIuo on
Ios uocs. 62/90 y 2346/90.
II. Quo con mofIvo uo osfns uonuncIns, In UomIsIon ncIonnI uo
ToIocom. uIcfo In ros. 4?5 uoI 4 uo mnyo uo l992, on In quo uocIuIo
InfImnr n ToIInfnr S.A. n quo so nbsfuvIorn uo IImIfnr oI sorvIcIo n
cunIquIor usunrIo, uobIonuo, on cnso uo comIsIon uo IrroguInrIun-
uos quo nfocfnn su IIconcIn, ocurrIr or In vn numInIsfrnfIvn co-
rrosonuIonfo (nrf. l). AsImIsmo, on su nrf. 2, rosoIvIo InfImnr n
Ins fIrmns Cnfowny !SA SM y Uoznr InuusfrIos !fu.- Cnfowny
(UI!) n quo cosnrnn uo InmouInfo on In rosfncIon uo sorvIcIos foIo-
fonIcos on In !oubIIcn ArgonfInn, mIonfrns no confnrnn con In
IIconcIn oforgnun on IognI formn.
III. Quo n rnz uo quo oI nrf. 2 uo In rosoIucIon cIfnun rocouon-
fomonfo fuo oorfunnmonfo rocurrIuo, In UomIsIon ncIonnI uo
ISI!IS I !A !IIO!MA I! ISTAO III - 22
ToIocomunIcncIonos uIcfo, oI l? uo sofIombro uo l993, In ros. 5004,
on In quo so osfnbIocIo quo consfIfun uso InuobIuo y nbusIvo uoI
sorvIcIo bnsIco foIofonIco: In ufIIIzncIon uoI sorvIcIo ns uIrocfo
or orsonns rosIuonfos on In !oubIIcn ArgonfInn no hnbIIIfnuns
or Ios convonIos uo cnrrIors vIgonfos (nrf. l); In ufIIIzncIon uoI
sovIcIo I-800 (nrf. 2) y uo In mounIIunu uonomInnun cnII bnck o
roIInmnun (nrf. 3). Ior ofrn nrfo, so rochnzo oI rocurso Inforuos-
fo confrn oI nrf. 2 uo In ros. 4?5/92, roIfornnuoso quo Ios
rosfnuoros uo uIchos sorvIcIos uobnn nbsfonorso uo brInunrIos n
Ios cIIonfos uo In !oubIIcn ArgonfInn.
IosforIormonfo, or ros. 5l02 uo In UomIsIon ncIonnI uo ToIo-
comunIcncIonos uoI 2? uo sofIombro uo l993, so uojo osfnbIocIuo
quo In 5004/93 sorn obIIgnforIn n nrfIr uoI l5 uo novIombro uo
oso mIsmo nno, on rnzon uo quo In nIIcncIon InmouInfn uo su nor-
mnfIvn oun ocnsIonnr orjuIcIos y ofocfos no uosonuos. IosforIor-
monfo, osfo Inzo fuo rorrognuo or oI formIno uo 30 uns (ros. ?/
93).
IV. Quo ns Ins cosns, or ros. 32? uoI 2? uo uIcIombro uo l993,
In UomIsIon ncIonnI uo ToIocomunIcncIonos rosoIvIo susonuor In
nIIcncIon uo In ros. 5004/93 hnsfn oI 3l uo mnrzo uo l994 (nrf. l)
y uorognr oI nrf. 2 uo In ros. 4?5/92 (nrf. 2).
II 30 uo mnrzo uo l994, or ros. 4?4, so rosoIvIon rorrognr or
90 uns nquoI Inzo uo susoncIon.
V. Quo nnfo osfos nconfocImIonfos, on oI mos uo nbrII uo l994,
ToIInfnr S.A., ToIofonIcn uo ArgonfInn S.A. y ToIocom ArgonfInn
Sfof-Irnnco ToIocom S.A. InIcInron uomnnun confrn In UomIsIon
ncIonnI uo ToIocomunIcncIonos (UT) con oI objofo uo quo so uo-
cInrnrn In nuIIunu uo Ins ros. 32?/93 y 4?4/94, on cunnfo or oIIns
so uIsuso susonuor In nIIcncIon uo In ros. 5004/93.
SoIIcIfnron, nsImIsmo, quo so uIsusIorn unn mouIun cnufoInr n
fIn uo susonuor In nIIcncIon uo Ins rosoIucIonos Imugnnuns y
osfnbIocor In Ionn vIgoncIn uo In ros. 5004/93.
VI. Quo unn voz InIcInun osfns ncfuncIonos, In UomIsIon ncIo-
nnI uo ToIocomunIcncIonos uIcfo In ros. 668 uoI 25 uo nbrII uo l994,
on In quo uocIuIo uorognr In rosoIucIon 5004/93 y osfnbIocor quo
mIonfrns uurnrn oI orouo uo oxcIusIvIunu, In foIofonn InfornncIo-
nnI uobn rosfnrso soIo n frnvos uo Ios mouIos y sIsfomns uo fIfu-
InrIunu uo ToIInfnr S.A. y quo nIngun ofro rosfnuor oun, sIn su
consonfImIonfo, InsfnInr on forrIforIo nrgonfIno oquInmIonfo nI-
guno uosfInnuo n suInnfnr o ovIfnr oI uso uo Ios mouIos y sIsfomns
usnuos or ToIInfnr S.A. nrn In rosfncIon uoI sorvIcIo InfornncIo-
nnI uo foIofonn.
VII. Quo oI uIcfnuo uo osfn rosoIucIon mofIvo quo Ins ncforns
nmIInrnn In uomnnun soIIcIfnnuo In nuIIunu uo In nuovn ros.
!A ITI!I!ITAUI !IST!IUTIVA III - 23
668/94 y In mouIun cnufoInr nrn quo mIonfrns uurnrn oI IoI-
fo, so susonuIornn sus ofocfos.
VIII. Quo uonfro uo osfo confoxfo, oI l? uo mnyo uo l994, oI juoz
uo rImorn InsfnncIn rosoIvIo hncor Iugnr n In mouIun cnufoInr
InnovnfIvn soIIcIfnun or In ncforn, quo oruono n In UomIsIon n-
cIonnI uo ToIocomunIcncIonos quo hnsfn quo so uIcfnrn sonfoncIn
on oI IoIfo uobn consIuornr Ios nrfs. l, 2, 3, 5, 6, y ?, uo In ros.
5004/94 y obrn on consocuoncIn.
Inrn uocIuIr uoI mouo on quo Io hIzo, oI n quo sosfuvo, on In
roIncIon nI Innfoo uo fnIfn uo ngofnmIonfo uo In InsfnncIn numI-
nIsfrnfIvn rosocfo uo In ros.668/94 osgrImIuo or In uomnnun, quo
nquoIIn no orn soIo un ncfo uo nIcnnco gonornI sIno quo confIgurnbn
un ncfo uo nnfurnIozn mIxfn, uos orn fnmbIon uo nIcnnco nrfIcu-
Inr. AfIrmo, onfoncos, quo nfonfo Ios formInos uoI nrf. 33 uoI uoc.
ll85/90 on oI quo so uocInrn oI ngofnmIonfo quo rouucos Ins
uocIsIonos nuofnuns or oI uIrocforIo uo In UomIsIon ncIonnI uo
ToIocomunIcncIonos n Ios ofocfos uoI nrf. 23 uo In Ioy l9.549 so
onconfrnbn ngofnun, on rIncIIo, In InsfnncIn numInIsfrnfIvn.
In oso oruon uo Iuons, sosfuvo quo, on In mouIun on quo oI ouI-
uo uo susonsIon uo Ios ofocfos uoI ncfo on souo numInIsfrnfIvn
fIonuo n rosgunrunr In ofIcncIn uo un ncfo numInIsfrnfIvo uofInIfIvo
ovonfunImonfo fnvornbIo nI numInIsfrnfIvo, cnrocn uo sonfIuo oxI-
gIr uIcho ouIuo uo susonsIon on oI sub oxnmIno, uos no oxIsfn
rosoIucIon fufurn cuyn ofIcncIn rosgunrunr.
AfIrmo, or ofrn nrfo, quo no nrocn fonor sonfIuo quo In ros.
668 In numInIsfrncIon rohIbIorn n ofros rosfnuoros uo InsfnIn-
cIon uo oquIos on oI ns nrn rouucIr IInmnuns InfornncIonnIos,
oro no ImIuIorn oI uso uo oquIos uo ToIInfnr or nrfo uo osns
omrosns nrn Ins quo nquoIIn rohIbIcIon orn ImornfIvn.
Agrogo quo no nrocn osIbIo suInnfnr In uocInrncIon uo uso
nbusIvo o InuobIuo ofocfunun on In ros. 5004, con In rohIbIcIon uo
InsfnInr oquIos on In ArgonfInn uIsuosfn or su sImIInr 668, yn
quo n su crIforIo so frnfnrn uo uos uIsosIcIonos quo no chocnbnn
nI so noufrnIIznbnn, sIno quo so comIomonfnbnn.
UoncIuyo on quo osfns cIrcunsfnncIns uofnbnn uo sufIcIonfo vo-
rosImIIIfuu nI uorocho Invocnuo or Ins ncforns.
Ior uIfImo, consIuoro quo Ins nrgumonfncIonos uo In uomnnun-
un no hnbnn Iogrnuo uomosfrnr In InoxIsfoncIn uoI oIIgro on In
uomorn.
IX. Quo confrn uIchn uocIsIon In UomIsIon ncIonnI uo ToIoco-
munIcncIonos Inforuso y funuo su rocurso uo noIncIon. !n confos-
fncIon uo Ins ncforns obrns n fs. 6?8/?03.
A fs. 25l uoI rIncInI, oI nouornuo uo Uoznr InuusfrIos !fu.
Cnfowny !.S.A. uouujo rocurso uo noIncIon, oxrosnnuo ngrnvIos
ISI!IS I !A !IIO!MA I! ISTAO III - 24
n fs. ??6/?9l vfn., Ios quo fuoron confosfnuos or In confrnrIn n fs.
?93/80l.
X. Quo on rImor formIno corrosonuo oxouIrso ncorcn uoI Inn-
foo uo fnIfn uo hnbIIIfncIon uo In InsfnncIn ofocfunuo or In UomI-
sIon ncIonnI uo ToIocomunIcncIonos (on nuoInnfo UT) y or Uoznr
InuusfrIos !fu. Cnfowny !.S.A. (on nuoInnfo oI forcoro)
onfro uoI rosfrIngIuo mnrco cognoscIfIvo quo Imono unn mouI-
un como In quo so uobnfo on oI sub oxnmIno, uouo nuvorfIrso
quo, on rIncIIo, In oxIgoncIn uoI rocInmo on vIn numInIsfrnfIvn,
rovIo n In ImugnncIon juuIcInI, rosocfo uo In ros. 668/94, ourn
rosuIfnr un rIfunIIsmo InufII, foun voz quo osfn rosoIucIon no sorn
mns quo In rosuosfn uo In AumInIsfrncIon n Ios rocInmos ofocfun-
uos or In nrfo ncforn confrn Ins rosoIucIonos 32?/93 y 4?4/94,
Imugnnuns orIgInnImonfo on nufos (nrg. Arf. 32, Incs, b y o, Ioy
l9.549).
XI. Quo sonfnuo oIIo, os uoI cnso rocorunr quo Ins mouIuns
cnufoInros fIonuon n ImouIr quo, uurnnfo oI Inso quo InovIfnbIo-
monfo frnnscurro onfro In InIcIncIon uo un rocoso y oI ronuncIn-
mIonfo uo In uocIsIon fInnI, sobrovongn cunIquIor cIrcunsfnncIn quo
ImosIbIIIfo o uIfIcuIfo In ojocucIon forznun o forno Inoornnfos Ios
ofocfos uo In rosoIucIon uofInIfIvn (conf. osfn snIn Unno nznr
l3/l2/90, onfro ofrns).
!n rocouoncIn uo uIchns mouIuns so hnIIn conuIcIonnun, como
rIncIIo, n quo so ncrouIfo: l) In nnroncIn o vorosImIIIfuu uoI
uorocho Invocnuo or quIon Ins soIIcIfn (fumus bonI IurIs); 2) oI
oIIgro on In uomorn, oxIgo In robnbIIIunu uo quo In fufoIn juruIcn
uofInIfIvn quo In ncforn ngunrun uo In sonfoncIn n ronuncInrso on
oI rocoso rIncInI no uoun on Ios hochos ronIIznr, os uocIr quo, n
rnz uoI frnnscurso uoI fIomo, Ios ofocfos uoI fnIIo fInnI rosuIfon
rncfIcnmonfo Inoornnfos (conf. fnIIo cIf.); y 3) quo In cnufoIn no
uuIorn obsfonorso or ofros mouIos.
XII. Quo, nuomns, cunnuo In rofonsIon so Infonfn fronfo n In
AumInIsfrncIon IubIIcn, os nocosnrIo quo so ncrouIfo rImn fncIo,
y sIn quo osfo suongn un rojuzgnmIonfo uo In soIucIon uo fonuo,
In mnnIfIosfn nrbIfrnrIounu uoI ncfo rocurrIuo, unuo oI rIgor con
quo uobo nrocInrso In concurroncIn uo Ios suuosfos quo In fornnn
numIsIbIo. Y oIIo os ns orquo sus ncfos goznn uo rosuncIon uo
IogIfImIunu y fuorzn ojocuforIn, rnzon or In cunI, on rIncIIo, nI
Ios rocursos numInIsfrnfIvos, nI Ins nccIonos juuIcInIos mouInnfo
Ins cunIos so uIscufo su vnIIuoz, susonuon su ojocucIon (confr. Arf.
l2, Ioy l9.549, y sonfoncIn uo osfn snIn, Joynrf, uoI l9/9/9l, onfro
muchns ofrns).
Ior ofrn nrfo, cunnuo Io quo so oncuonfrn on juogo os In rosfn-
cIon uo un sorvIcIo ubIIco, como on oI cnso, oI roquIsIfo uo ncrouIfn-
!A ITI!I!ITAUI !IST!IUTIVA III - 25
cIon uo In vorosImIIIfuu uoI uorocho uobo nrocInrso con sumn
osfrIcfoz, y on oI cnso uo no IIognrso n unn convIccIon sobro fnI
vorosImIIIfuu, on In formn InuIcnun, oI uorocho, quo oI ofIcIonnrIo
uoson cnufoInr uobo couor nnfo In nocosnrIn rofoccIon uo In comu-
nIunu. IIIo, fonIonuo on cuonfn, osocInImonfo, quo In susonsIon
uoI ncfo cuosfIonnuo uouo gonornr mnyoros unnos quo Ios uorIvn-
uos uo su ojocucIon.
XIII. Quo on nufos so uIscufo sI Ios sorvIcIos ns uIrocfo, I-
800 y cnII bnck o roIInmnun rosuIfnn vIoInforIos uo In oxcIusIvI-
unu roconocIun n ToIInfnr S.A. on oI unfo 9.2. uoI IIIogo uo Insos
y UonuIcIonos nrn In IrIvnfIzncIon uoI SorvIcIo IubIIco uo ToIo-
comunIcncIonos, nrobnuo or oI uoc. 62/90.
XIV. Quo, onfrnnuo on oI oxnmon uo Ios roquIsIfos onuncInuos on
oI consIu. XI n In Iuz uo Ios rocouonfos rIncIIos, cnbo frnfnr on
rImor formIno Io nfInonfo nI oIIgro on In uomorn nIognuo.
AI rosocfo, no so nuvIorfo, on rIncIIo, quo on oI cnso uo
IIognrso n unn sonfoncIn fnvornbIo n Ins rofonsIonos uo In ncforn,
oI frnnscurso uoI fIomo nocosnrIo nrn IIognr n oIIn, uouo fornnr
Inoornnfos sus ofocfos. IIIo os ns, foun voz quo Ios orjuIcIos
Invocnuos or In ncforn on su uomnnun y nmIIncIon sornn funun-
monfnImonfo uo cnrncfor oconomIco y, or su nnfurnIozn, ournn
onconfrnr snfIsfnccIon n frnvos uo un nuocunuo rosnrcImIonfo.
In ofrns nInbrns, sI bIon os cIorfo quo ourn numIfIrso, on
rIncIIo, quo on oI suuosfo uo quo no so hIcIorn Iugnr n In mouIun
rofonuIun, In nrfo ncforn fonurn un orjuIcIo, no Io os monos quo
uIcho orjuIcIo no rosuIfn sufIcIonfo n Ios ofocfos uo fonor or uo-
mosfrnuo oI oIIgro uo unn mouIun cnufoInr como soIIcIfnun.
In ofocfo, como yn so sonnIo, oI orjuIcIo roquorIuo nrn su con-
cosIon uobo consIsfIr on quo, or oI frnnscurso uoI fIomo, In son-
foncIn uofInIfIvn n uIcfnrso on In cnusn no uouo mnforInIIznrso,
cIrcunsfnncIn quo no so vIsunIIzn on oI osfnuo InrvnI uoI rocoso, on
quo In ncforn soIo Invocn orjuIcIos oconomIcos quo son osoncInI-
monfo ronrnbIos
Auomns, cnbo ngrognr, quo, uo fouos mouos, oI orjuIcIo ocono-
mIco Invocnuo or In ncforn no ourn uojnr uo morIfunrso conjun-
fnmonfo con oI osIbIo unno quo ourn ocnsIonnrso n Ios usunrIos
on cnso uo nccouorso n In mouIun, yn quo oIIos vornn rosfrIngIun su
osIbIIIunu uo nccouor n Ios sorvIcIos nqu cuosfIonnuos mIonfrns
uurnso In susfnncIncIon uoI sub oxnmIno, Io quo ocnsIonnrn un
unno quo, rImn fncIo, nrocorn uo muy uIfIcuIfosn ronrncIon.
In fnIos conuIcIonos, no uouo fonorso or confIgurnuo oI roquI-
sIfo uoI oIIgro on In uomorn.
XV. Quo sIn orjuIcIo uo quo Io oxuosfo bnsfnrn nrn consIuo-
rnr Imrocouonfo In mouIun cnufoInr soIIcIfnun, cnbo sonnInr, ros-
ocfo n In vorosImIIIfuu uoI uorocho Invocnuo:
ISI!IS I !A !IIO!MA I! ISTAO III - 26
n) quo uo ncuoruo con Io uIsuosfo on oI unfo 9.2. uoI IIIogo uo
Insos y UonuIcIonos nrn In IrIvnfIzncIon uo SorvIcIo IubIIco uo
ToIocomunIcncIonos, nrobnuo or oI uoc. 62/90, In SISI (SocIounu
uo In IrosfncIon uo SorvIcIos InfornncIonnIos), hoy n cnrgo uo
ToIInfnr S.A., rosfnrn on rogImon uo oxcIusIvIunu oI sorvIcIo uo
foIofonn InfornncIonnI.
b) quo Ins cInusuIns quo confIoron oxcIusIvIunu o monooIIo nrn
In rosfncIon uo un sorvIcIo ubIIco uobon Inforrofnrso con un crI-
forIo rosfrIcfIvo (confr. uocfr. uo InIIos l05:2?).
Isn formn uo InforrofncIon cobrn sonfIuo nI rosuIfnr InuIson-
snbIo quo Ios rIvIIogIos o monooIIos so funuon on oI Inforos coIoc-
fIvo, unIcn y oxcIusIvn rnzon quo Ios IogIfImnrn y Ios hnrn oncun-
urnr uonfro uoI mnrco consfIfucIonnI, uobIonuoso fonor rosonfo,
nuomns, quo oI monooIIo o rIvIIogIos uobo IImIfnrso n Ios sorvI-
cIos osfrIcfnmonfo InuIsonsnbIos, fonIonuoso sIomro como mIrn
In gnrnnfn uo un fIn ubIIco.
In ofrns nInbrns ,uIchn InforrofncIon oncuonfrn su fununmon-
fo on quo foun voz quo oI sorvIcIo ubIIco fuo cronuo nrn snfIsfncor
nocosIunuos uo In comunIunu, In croncIon uo monooIIos o rogmo-
nos uo oxcIusIvIunu nuncn uouo Ir on uofrImonfo uo Ios usunrIos .
XVI. Quo sobro In bnso uo osfos rIncIIos, no nnrocorn como
mnnIfIosfnmonfo IrrnzonnbIo In uoIImIfncIon quo hIzo In nuforI-
unu numInIsfrnfIvn on In ros. 668 uoI concofo uo oxcIusIvIunu
quo so rovo on oI unfo 9.2 uoI IIogo, on oruon n quo In roforIun
oxcIusIvIunu uobo onfonuorso on oI sonfIuo uo quo oI sorvIcIo uo
foIofonn InfornncIonnI uobo rosfnrso soIo n frnvos uo Ios mouIos
uo fIfuInrIunu uo ToIInfnr S.A., sIn quo nIngun ofro rosfnuor uo-
un, sIn su consonfImIonfo, InsfnInr on forrIforIo nrgonfIno oquIn-
mIonfo nIguno uosfInnuo n suInnfnr o ovIfnr oI uso uo Ios mouIos
y sIsfomns usnuos or In IIconcInfnrIn nrn In rosfncIon uoI sorvI-
cIo InfornncIonnI uo foIofonn, oxcIuyonuoso on vIrfuu uo uIchn
InforrofncIon In osIbIIIunu uo quo oIIn uuIoso ImouIr oI ncco-
so uo Ios usunrIos nrgonfInos n Ios sorvIcIos cuosfIonnuos y rosfn-
uos or omrosns oxfrnnjorns.
Isfn concIusIon so vorn roforznun cunnuo, como on oI cnso, nos
onconfrnmos fronfo n un sorvIcIo ubIIco on oI quo uobo rovnIocor
oI Inforos gonornI fronfo nI Inforos nrfIcuInr.
In ofrns nInbrns, oI uorocho uo Ios usunrIos n In oIoccIon uo In
fnrIfn mns bnjn sIn quo oIIo ImIIquo, on rIncIIo, ovIfnr oI uso
uo Ins InsfnIncIonos y oquIos rovIsfos or ToIInfnr S.A. uobo-
rn rovnIocor or sobro oI uorocho uo In IIconcInfnrIn uo obfonor
mnyor gnnnncIn.
XVII. Quo uosuo ofro unfo uo vIsfn, uouo sonnInrso quo rImn
fncIo, uIchn osIbIIIunu uo oIoccIon fnmoco ourn rosfrIngIrso on
vIrfuu uo Io uIsuosfo on oI unfo 9.8 uoI IIogo uo bnsos y conuIcIo-
!A ITI!I!ITAUI !IST!IUTIVA III - 2?
nos nrobnuo or oI uoc. 62/90, on oI quo so osfnbIocIo quo In SISI
no oun rouucIr Ins mounIIunuos uo Ios sorvIcIos InfornncIonnIos
oxIsfonfos nI momonfo uo su uIcfnuo.
In ofocfo, on In mouIun on quo on rIncIIo Ins mounIIunuos
quo nqu so cuosfIonnn so nuvIorfon como mouos focnoIogIcnmonfo
mns nvnnznuos uo uno yn oxIsfonfo con In nnforIor rosfnfnrIn (co-
bro rovorfIuo), y uoI quo oI usunrIo nrgonfIno yn goznbn, no ournn
uIchos sorvIcIos, on vIrfuu uo In normn cIfnun, sor rosfrIngIuo or oI
nuovo rosfnuor.
XVIII. Quo on consocuoncIn, uosuo osfn orsocfIvn no so nuvIor-
fo, on rIncIIo, quo Ins roforIuns mounIIunuos focnIcns uo rovor-
sIon uo frnfIco vuInoron oI uorocho quo ToIInfnr osoo n rosfnr con
oxcIusIvIunu oI sorvIcIo foIofonIco InfornncIonnI.
IIIo sorn ns, uos con Ins IInmnuns ofocfununs uo oso mouo no
so osfnrn oIuuIonuo oI uso uo sus InsfnIncIonos y oI consocuonfo
ngo or su ufIIIzncIon n uIchn omrosn sIno quo oIIns soInmonfo
consfIfuIrnn unn rncfIcn uosfInnun n nbonnr In monor fnrIfn o-
sIbIo, oro uo In cunI fnmbIon ToIInfnr vorn bonofIcInun nI rocIbIr
Ios Ingrosos corrosonuIonfos or In IInmnun onfrnnfo.
Ior ofrn nrfo, uobo sonnInrso quo, n confrnrIo uo Io quo nrgu-
monfn In nrfo ncfor, no ourn sosfonorso rnzonnbIomonfo quo
founs Ins IInmnuns quo onfrnron nI ns on vIrfuu uo osfns mounII-
unuos hubIoson ouIuo sor fncfurnuns como snIIonfos, foun voz quo
oIIns o bIon ournn no hnborso ofocfunuo or oI mnyor cosfo uo In
fnrIfn quo uoborn nbonnrso n ToIInfnr o bIon ournn hnborso ron-
IIznuo n frnvos uoI cobro rovorfIuo frnuIcIonnI.
Ior Ins rnzonos oxuosfns, cnbo concIuIr on quo no so nuvIorfo
quo so hnyn uomosfrnuo In vorosImIIIfuu uoI uorocho Invocnuo.
XIX. Quo, nuomns uo In InoxIsfoncIn uo Ios roquIsIfos nocosnrIos
nrn In rocouoncIn uo In mouIun soIIcIfnun on nufos, cnbo ngrognr,
n mnyor nbununmIonfo, quo In fInnIIunu uo uIchn mouIun so con-
funuIrn con oI objofo orsoguIuo on In uomnnun.
IIIo os ns, foun voz quo nmbns, on rIncIIo, fIonuon n un mIs-
mo objofo quo no os mns quo oI uo obfonor, In vIgoncIn uo In ros.
5004/93 y In consocuonfo uocInrncIon uo IIognIIunu uo Ios sorvIcIos
cuosfIonnuos y In ImosIbIIIunu uo Ios usunrIos uo nccouor n oIIos.
XX. Quo, or uIfImo, on roIncIon nI rocurso uo noIncIon Infor-
uosfo n fs. ?l0 confrn In uocIsIon uo fs. ?08/?09 vfn. or In quo oI
n quo uonogo In InfrouuccIon uoI hocho nuovo Invocnuo or In uo-
mnnunun n fs. 600/603, cnbo sonnInr quo, unuo Ios fununmonfos
or Ios cunIos so rosuoIvo In mouIun cnufoInr rocurrIun, so hn for-
nnuo InofIcIosn oI frnfnmIonfo uo nquoIIn noIncIon. Ior fouo Io
oxuosfo, y sIn quo oIIo ImIIquo ronuncInmIonfo nIguno ncorcn uo
In cuosfIon uo fonuo uobnfIun, so rovocn In rosoIucIon uo fs. 2ll/2l9
ISI!IS I !A !IIO!MA I! ISTAO III - 28
vfn. y, on consocuoncIn, so rochnzn, In mouIun cnufoInr Infonfnun,
con cosfns; y, nsImIsmo, so uocInrn InofIcIoso oI frnfnmIonfo uoI
rocurso uo noIncIon uouucIuo n fs. ?l0, con cosfns or su oruon.
Guillerno P. Golli. Morio JeonnereI Je Perec CorIee. AlejonJro
J. UelengIi.
UnfuIo IV
EL 0DhTR/TD 0E 0R0lTD EXTERhD

I. EMPRSTITO PBLICO Y CONTRATO DE CRDITO


EXTERNO
1. II omrosfIfo ubIIco on gonornI
In roIncIon ocononIcn on vIrfud do In cunI oI Isfndo rocI-
Lo dInoro do forcoros, crondoso un vIncuIo do doudor y
ncroodor, hn sIdo hIsforIcnnonfo oncnrndn on oI nundo ju-
rIdIco do nnnorn dIvorsn. ConcocIonos frndIcIonnIos In uLI-
cnn cono un odor doI Isfndo
2
o cono unn oLIIgncIon unIIn-
1.1.
IuLIIcndo on In !ovIsfn do AdnInIsfrncIon ILIIcn, MndrId, 1982,
nnoro 9?, s. 423 n 449; roroducIdo on oI IILro Uonfrns AumInIsfrnfIvos.
Uonfrnfos osocInIos, od. Asfron, fono II, Iuonos AIros, 1982, s. 18? n 226.
1.2
II sosfonodor ns consIcuo do In foorIn fuo !AOO, I!IS MA!A, !os
omrosfIfos uoI Isfnuo y In oIfIcn InfornncIonnI, Iuonos AIros, 190?, .
251, quo In InIcIo con In nofn doI OoLIorno nrgonfIno doI 29 do dIcIonLro do
1902, con nofIvo doI LIoquoo nIIIfnr n VonozuoIn or nrfo do nIsos ox-
frnnjoros, or fnIfn do ngo do oLIIgncIonos confrnIdns. !AOO IIogo IncIuso
n sosfonor quo oI Isfndo onIsor doI onrosfIfo uodo n su dIscrocIon nfon-
dor o susondor oI ngo do In doudn, sIn quo quon nccIon judIcInI nIgunn n
Ios ncroodoros, or frnfnrso do ncfos do soLornnIn. Infro ofros so hn ndho-
rIdo n su oInIon IZ, MA!II MA!A, orocho numInIsfrnfIvo, f. III, Iuo-
nos AIros, 196?, . 1?8.
Inrn unn ovoIucIon hIsforIcn do In doudn LIIcn, vonso ITTI, I. S.,
IrIncIos uo scIonco uos fInnncos, InrIs, 1904, . 650 y ss. Ms nnfIgun-
nonfo so frnfnLn ns LIon do oorncIonos onfro oI nonnrcn o goLornnnfo y
ISI!IS I IA !IIO!MA II ISTAO IV - 2
fornI confrnIdn or oI Isfndo, cuyn fuonfo InnodInfn os In
Ioy y no In voIunfnd do Ins nrfos confrnfnnfos.
3
Con fodo,
rovnIoco In Idon do quo so frnfn do un confrnfo, y, roforon-
fononfo, un confrnfo do dorocho LIIco, nI cunI so dononI-
nn onrosfIfo LIIco.
4
AIgunos nuforos rofonnn nrn osfo
confrnfo do dorocho LIIco vnrIns do Ins rorrognfIvns cI-
sIcns doI odor doI Isfndo, onfro oIIns, sIgnIfIcnfIvnnonfo,
In fncuIfnd doI Isfndo do nodIfIcnr oI rogInon jurIdIco doI
onrosfIfo con osforIorIdnd n su onIsIon.
5
AsI Innfondn In cuosfIon, no hn do IInnnr donnsIndo In
nfoncIon quo oI oIononfo confInnzn, quo so dosfncn cono
un dnfo Inorfnnfo fonIdo on cuonfn or oI ncroodor,
6
osfo
dosfInndo n sufrIr un onLnfo fronfo n rIncIIos fnIos cono
In nIogndn InosILIIIdnd do ojocufnr nI Isfndo, cuosfIon osfn
nIgn rIco norcndor, connnIn do conorcIo o Lnnco rIvndo, rogIdo or oI
dorocho rIvndo. Vonso O!OVIS, HA!OI M., IInnnzns ubIIcns, MoxIco, 1965,
. ?93. A osfn oocn orfonoco In crIfIcn IILornI nI ondoudnnIonfo do Ios
Isfndos: Vonso SMITH, AAM, WonIfh of nfIons, uovn York, 195?, . 3?2.
1.3
IO!O!OI, OI!IIAI, orocho fInnncIoro, f. II. Iuonos AIros, 19?0, .
898 y ss.; IO!OSO, O!STAVO, IrIffo fInnnzInrIo, oIos, 1956, . 682. Con-
nrnr O!IZIOTI, IIVI!TO, IrImI oIomonfI uI scIonzn uoIIn fInnnco, MIIn,
1962, . 231; IrIncIIos uo oIfIcn, uorocho y cIoncIn uo In hncIonun, Mn-
drId, 1935, . 400 y ss. Connrnr fnnLIon IAIZOI, O!IO, !o obbIIgnzIonI
uoIIo Sfnfo, MIIn, 1960, gInns 138 y 139; SAYAO!IS IASO, I!IQ!I, Trn-
fnuo uo uorocho numInIsfrnfIvo, f. II. MonfovIdoo, 1959, . 12?.
1.4
!VI!OI!, MA!!ICI, HncIonun IubIIcn, InrcoIonn, 1968, . 113; IIIISA,
!AIAII, orocho numInIsfrnfIvo, 6" od., f. II, Iuonos AIros, 1964, . 43?;
ATAIIIA, OI!AIO, ImrosfIfos ubIIcos o sou rogImo jurIuIco, Sno InuIo,
19?3, . 19-20 y sus roforoncIns; IA!IAI!I, A!I I, TrnIfo fhoorIquo of
rnfIquo uos confrnfs numInIsfrnfIfs, f. I, InrIs, 1956, . 121 y ss.; OA!!IO
IAIIA, II!AO, Trnfnuo uo uorocho numInIsfrnfIvo, voI. II, 4" od., Mn-
drId, 19?1, . 8?; !IVI!O, JIA, roIf numInIsfrnfIf , 4" od., InrIs, 19?0, .
104.
1.5
T!OTOIAS, IO!IS, IrocIs uo scIonco of IogIsInfIon fInnncIoros, InrIs,
1950, gInn 414. Connrnr !VI!OI!, O. cIf., . 114, quo Io consIdorn un
confrnfo do ndhosIon doI ncroodor nI doudor. Cono voronos, In ronIIdnd os
oxncfnnonfo In Invorsn.
1.6
ATAIIIA, O. cIf., . 20 y ss. !osocfo n In confInnzn on Ios goLIor-
nos do IzquIordn y do dorochn, vonso !VI!OI!, O. cIf., . 125 y ss. In
gonornI, Ios nuforos dosfncnn oI oIononfo confInnzn, or ojonIo, IAIZOI,
O. cIf., . 13?.
II COT!ATO I C!IITO IXTI!O IV - 3
doLnfIdn on nuchos nIsos;
?
o In nocosIdnd do cunIIr fr-
nIfos ndnInIsfrnfIvos, n vocos Inrgos, rovIos n In InIcIncIon
do un juIcIo confrn oI Isfndo;
8
o In sInIo conIojIdnd y Ion-
fIfud doI rocoso ndnInIsfrnfIvo.
9
SoIo snLIondo quo oI Is-
fndo uodo cunIIr sus conronIsos y quIoro hncorIo os
quo Ins orsonns Io rosfnn dInoro.
10
In docfrInn fnnoco confrILuyo n dnr osn confInnzn nI
ncroodor, y nsI os cono uodo Ioorso quo Ins cnrncforIsfIcns
do osfo confrnfo sorInn: 1" Quo oI doudor uodo no osfnr
oLIIgndo n dovoIvor nI ncroodor In cnnfIdnd rosfndn. 2" II
ncroodor cnroco do rocodInIonfo nrn oLIIgnr nI doudor n
quo cunIn sus oLIIgncIonos.
11
In sInIInr sonfIdo so dosfn-
cn, on !ruguny, quo doLo fonorso rosonfo In InoxIsfoncIn
do rocodInIonfos coorcIfIvos do ojocucIon confrn oI Isfndo
doudor.
12
1.?
ATAIIIA, O. cIf., . 21; OO!IIIO, Trnfnuo do uorocho numInIsfrnfIvo,
f. I. Iuonos AIros, 19?4, roInrosIon, 19??, cn. I. Vonso fnnLIon WAI, H.
W. I., AumInIsfrnfIvo !nw, 4" od., Oxford, IngInforrn, 19??, . 662 y ss.;
W!IOHT, WIIIIAM I., Tho IouornI Torf UInIms Acf, uovn York, 195?, . ?-
10; ST!IIT, H., CovornmonfnI !InbIIIfy, CnnLrIdgo, Ornn Irofnnn, 1953,
. 182 y ss.
1.8
II cnso doI ocrofo-Ioy 19.549/?2, quo susfIfuyo on Io orfInonfo oI
nrfIcuIo 1 y concordnnfos do In Ioy 3952. Vonso nuosfro nrfIcuIo II rocInmo
numInIsfrnfIvo rovIo, on II orocho, f. 89, . ??? y ss., nno 1980.
1.9
AI cunI, so sosfIono, doLo rocurrIrso on osfn nnforIn. Vonso, or ojon-
Io, MA!IIHOII, MIO!II S., Trnfnuo uo uorocho numInIsfrnfIvo, f. III-I,
Iuonos AIros, 19?0, . 661 y ss., . 6?6: ISCOIA, HICTO! JO!OI, Trnfnuo
InfogrnI uo Ios confrnfos numInIsfrnfIvos, v. II, Iuonos AIros, 19?9, . 606;
In soIucIon jurIsrudoncInI, on cnnLIo, hn sIdo on In ArgonfInn quo so frnfn
do conofoncIn orIgInnrIn do In Corfo Suronn do JusfIcIn do In ncIon,
InIIos, f. 138, . 3?; f. 143, , 1?5; f. 149, . 226 y 243; f. 151, . 59; f. 1?8,
. 418, ofc.
1.10
ATAIIIA, O. cIf., . 23. A su voz cono dIco O!IZIOTTI, O. uIf. cIf., .
401: CIorfnnonfo no so doLo fonor donnsIndn confInnzn on oI nfrIofIsno
do Ios cnIfnIIsfns, y Ios onrosfIfos do ns InorfnncIn son Ios quo corros-
ondon nI Inforos do Ios cnIfnIIsfns nrn suscrILIrIos.
1.11
II!IZ I VIIASCO, !ICA!IO, !os confrnfos numInIsfrnfIvos,
MndrId, 192?, . 288. In docfrInn ns rocIonfo, on cnnLIo, Luscn onfnfIznr
nnyoros dorochos y osfnLIIIdnd nrn oI Invorsor, or ojonIo, MA!IIHOII,
O. cIf., . 6?4; ISCOIA, O. cIf., . 596 y ss.
1.12
SAYAO!IS IASO, O. cIf., . 12?.
ISI!IS I IA !IIO!MA II ISTAO IV - 4
Ahorn LIon, fodo osfo dIsnInuyo oI crodIfo (doI nIs), uos
oquIvnIo n hncorIo InsoIvonfo, nodInnfo oso rIvIIogIo nn-
ronfo, y con ovonfunIos InsoIvonfos, Ios confrnfos suoIon sor
ns onorosos...,
13
o, cono sucodo nhorn, cnnLInn do rogI-
non nIIcnLIo.
2. II omrosfIfo ubIIco uo Ios nsos uosnrroIInuos y on vns
uo uosnrroIIo
SI dojnnos do Indo oI cnso doI IInnndo onrosfIfo forzo-
so, quo on ronIIdnd os unn nnnIfosfncIon doI odor frILufn-
rIo doI Isfndo nnfos quo unn oorncIon crodIfIcIn,
1
y nos II-
nIfnnos nI onrosfIfo voIunfnrIo, os oLvIo quo su uLIcncIon
on oI cnno doI dorocho LIIco so fornn, uos, confIIcfIvn
con oI oIononfo confInnzn doI ncroodor, hnLIdn cuonfn do
Ins rorrognfIvns quo oI dorocho LIIco Inforno do cndn nIs
oforgn nI Isfndo. In cuosfIon dorIvn onfoncos on In ncfunII-
dnd nI cnno do Ins roIncIonos ocononIcns InfornncIonnIos:
sI un nIs dosnrroIIndo onIfo un onrosfIfo LIIco Lnjo oI
rogInon do su dorocho LIIco Inforno os osILIo quo on-
cuonfro fonndoros doI crodIfo; sI un nIs oforgn nI Isfndo.
In cuosfIon dorIvn onfoncos on In ncfunIIdnd oxIfo on In gos-
fIon. InIsos hny quo hnn hocho honor on oI nsndo n sus
oLIIgncIonos, IIognndo IncIuso, cono on oI cnso do IngInfo-
rrn, n gnrnnfIznr oI crodIfo y In orcocIon do Ios Inforosos
or Ios ncroodoros, IncIuso nunquo so rodujorn unn guorrn
con In nncIon n In cunI oIIos orfonocon;
2
fnnLIon hny nIsos
quo doLIoron gnrnnfIznr osocInInonfo oI rosfnno
3
cunndo
1.13
IIIISA, O. cIf., . 442 y 443.
2.1
ATAIIIA, O. cIf., . 68 y 69; !VI!OI!, O. cIf., . 113 y 114; IOA!
AIIX, TrnIfo oIomonfnIro uo scIonco uos fInnncos of uo IogIsInfIon fInnncIoro
frnnnIso, InrIs, 190?, . 509.
2.2
Ioy doI 1 do ngosfo do 1851, nrfIcuIo 15. Is In rcfIcn IngIosn dosdo
1802, sogn oxIIcn II!IZ I VIIASCO, !ICA!IO, !os confrnfos numI-
nIsfrnfIvos, MndrId, 192?, . 293.
2.3
Cono os oI cnso doI confrnfo hocho or Isnnn con In cnsn !ofschIId
oI 20 do nnyo do 18?0 y oI doI confrnfo nroLndo or In Ioy doI 30 do ngosfo
II COT!ATO I C!IITO IXTI!O IV - 5
cnrocInn doI oIononfo confInnzn do nrfo do Ios ncroodo-
ros. II crodIfo oxforno os nsI usunInonfo ns rIguroso nrn
oI doudor quo oI crodIfo Inforno.
4
3. II confrnfo uo omrosfIfo ubIIco como confrnfo uo
nuhosIon nI Isfnuo y oI confrnfo uo crouIfo oxforno como
confrnfo uo nuhosIon uoI Isfnuo nI InvorsIonIsfn
II confrnfo do ndhosIon quo oI nIs on dosnrroIIo roo-
no n Ios InvorsIonIsfns no oncuonfrn sIonro ndhoronfos:
oI cnIfnI no conoco do nfrIofIsno.
1
Y or Io dons no so
frnfn sIquIorn do su roIo nIs. Infoncos Ios fornInos uo-
don InvorfIrso: os oI quo osf dIsuosfo n oforgnr oI crodIfo
nI nIs quo Io roquIoro, oI quo n vocos fIjn Ins condIcIonos
jurIdIcns doI crodIfo, quo so consfIfuyo fnnLIon cono con-
frnfo do ndhosIon, oro no yn n fnvor doI Isfndo doudor,
sIno n fnvor doI onfo u orgnnIsno ncroodor. Isfn os In rc-
fIcn corrIonfo quo vIvon Ios nIsos on vIns do dosnrroIIo, nuy
sInIInr n In sIfuncIon do Ios goLornnnfos onoLrocIdos do
dos sIgIos nfrs, fronfo n rIcos Lnnquoros, conorcInnfos o
onrosns.
2
do 1896, on quo Isnnn dnLn on gnrnnfIn Ins nInns do AInndon; on ofros
cnsos so dIoron cono gnrnnfIn Ins ronfns do Adunnns, o do TnLncos, ofc.
Vonso II!IZ I VIIASCO, O. cIf., . 292.
TnnLIon so ndofnron nodIdns sInIInros con IgIfo on 1880; TurquIn
on 1891; SorLIn y OrocIn on 1898, ofc. Cono dIco VA I! IO!OHT, HncIonun
ubIIcn, InrcoIonn, 1929, . 1?8: Isfns nodIdns rorosonfnn unn rofundn
InforvoncIon on oI rogInon ocononIco do Ios Isfndos corrosondIonfos, y
soInnonfo so onon on vIgor con rosocfo n Ios Isfndos doLIIos. TnnLIon
on Ios fIonos nodornos do fnnfo on fnnfo so conocon cnsos do nIsos quo
doLon dnr gnrnnfIns osocInIos: cnucIon do sus rosorvns do oro, ofc.
2.4
In dIforoncIn onfro In doudn LIIcn Infornn y oxfornn os nuy
Inorfnnfo on fornInos ocononIcos y oIIfIcos; nIonfrns quo In rInorn
rcfIcnnonfo no fIono sIgnIfIcncIon, In sogundn os cIorfnnonfo unn cnrgn.
II!I!, A. I., Tho Iurdon of fho nfIonnI oLf, on IubIIc IInnnco, dIrIgI-
dos or HO!OHTO, !. W., Iondros, 19?0, . 300.
3.1
Vonso In IronIcn rofIoxIon do O!IZIOTTI, surn, nofn 1.10.
3.2
Vonso surn nofn 1 y sus roforoncIns. QuIz Ins rofIoxIonos do AAM
SMITH rosocfo doI crodIfo guLornnnonfnI, on su oocn, rocoLron vIvIdn
ncfunIIdnd on osfos nononfos y nrn nuosfro cnso.
ISI!IS I IA !IIO!MA II ISTAO IV - 6
4. II confrnfo uo crouIfo somofIuo nI uorocho oxfrnnjoro
In oI rosonfo frnLnjo nnnIIznronos osfo fononono, quo
dojn vIrfunInonfo do Indo Ios rIncIIos quo Infornnrnn n
Ins InsfIfucIonos doI dorocho fInnncIoro y ndnInIsfrnfIvo cI-
sIco. II confrnfo no so rogIr or su dorocho LIIco Inforno,
nI odr yn on vIgor IInnrsoIo vornznonfo onrosfIfo -
LIIco, uos osfn frnso ovocn rocIsnnonfo nquoIIos rIncI-
Ios do dorocho LIIco quo no Io sorn on Ios hochos nII-
cnLIos. Anroco onfoncos on oI nnrco jurIdIco InfornncIonnI
oI confrnfo do crodIfo oxforno, sonofIdo n un rogInon ro-
Io, quo so uLIcn onfro oI dorocho InfornncIonnI LIIco y
rIvndo, y so conjugn con oI dorocho rIvndo Inforno do Ios
nIsos dosnrroIIndos, sodo hnLIfunI do Ios orgnnIsnos o con-
sorcIos quo ncfunrn on cnIIdnd do rosfnnIsfns. Is, on sunn,
un confrnfo doI Isfndo sonofIdo n un dorocho oxfrnnjoro nI
nIs doudor, Io cunI oscnn or conIofo n Ins rovIsIonos y
concofos foorIcos do Ios jurIsfns hnLIfundos nI rogInon doI
dorocho LIIco Inforno do sus rosocfIvos nIsos on vIns do
dosnrroIIo.
o so frnfn do unn ronIIdnd nocosnrInnonfo grnfn, oro
fnnoco con IgnornrIn so In corrIgo: onsnnos quo unn con-
frILucIon n su suorncIon uodo ovonfunInonfo sor In oxII-
cncIon do cono funcIonn on In rcfIcn confonornon do
Ios nIsos InfInonnorIcnnos. In osfn nnforIn hn oxIsfIdo
nucho ocuIfnnIonfo do nrfo do Ins ndnInIsfrncIonos quo
concIorfnn Ins oorncIonos do crodIfo, y snLonos do ns do
un goLIorno consfIfucIonnI o uo fncfo, quo fonIondo on sus
onuncIndos rogrnnfIcos unn onffIcn donuncIn do osfo fIo
do oorncIonos, Ins concorfo do fodos nodos n frnvos do sus
funcIonnrIos. In fnIos cnsos Ios goLornnnfos rovIsnron do
hocho In oIIfIcn rogonndn, oro no nnuncInron In nuovn
oIIfIcn.
II COT!ATO I C!IITO IXTI!O IV - ?
5. InsufIcIoncIn uoI crouIfo Inforno
In ronIIdnd doI confrnfo do crodIfo oxforno no hn nncIdo
cnsunInonfo: unn do Ins rInorns cIrcunsfnncIns quo IIovn
n nquoIIn sIfuncIon os In InsufIcIoncIn fnnfo do cnIfnIos In-
forno cono, on consocuoncIn, do In dIsonILIIIdnd doI crodI-
fo LIIco Inforno.
1
Inrn oLrns LIIcns do nngnIfud, so fornn do Inorfnn-
cIn fundnnonfnI nquoIIn cIrcunsfnncIn sonnIndn or HAMSO:
In InsufIcIoncIn doI cnIfnI, unn cnrncforIsfIcn cnsI dofInIfo-
rIn do nIsos suLdosnrroIIndos, quo os In quo IIovn n quo
ocononIcnnonfo, or Io fnnfo, In rInorn fnron os oncon-
frnr Ins fuonfos do fornncIon do cnIfnI.
2
Ins fuonfos doI
cnIfnI doLon dIsfInguIrso sogn oI fInnncInnIonfo quo so
Lusquo son Inforno o oxforno, LIIco o rIvndo.
In oI cnso doI fInnncInnIonfo Inforno, nroco oco roLn-
LIo quo oI crodIfo rIvndo uodn sor sufIcIonfo nrn soIvon-
fnr grnndos oLrns LIIcns; on cunnfo nI crodIfo LIIco, oI
no uodo hnIInrso or In vIn do Ios Lnncos rovIncInIos, cu-
yns cnrfns orgnIcns, or Io gonornI, suoIon fonor cIusuIns
rohILIfIvns do In ofocfIvIzncIon do crodIfos n Ios onfos osfn-
fnIos nncIonnIos, rovIncInIos o nunIcInIos. IgunI rohILI-
5.1
SoLro Ins cnusns y consocuoncIns do In cnroncIn do crodIfo LIIco
Inforno on In ArgonfInn, uodo vorso IO!IO, SAIATIO A., II uosnrroIIo
oconomIco y In oIfIcn fIscnI, Iuonos AIros, 1966, . 182 n 186.
5.2
HAMSO A. H., IubIIc InforrIso nnu IconomIc ovoIomonf, Ion-
dros 1959, . 24. Ofro nufor hnLIn doI dosfInnncInnIonfo cronIco doI rosu-
uosfo, doLIdo n cIorfo grndo do InfIoxILIIIdnd nufonfIcn doI sIsfonn do
fInnncInnIonfo, ndons doI cnrcfor rogrosIvo o InofIcIonfo doI sIsfonn
frILufnrIo. In sunn, oI dosoquIIILrIo doI rosuuosfo on AnorIcn InfInn
no os consocuoncIn do unn concocIon foorIcn ncofndn sIno quo os un fono-
nono InducIdo or In doondoncIn ocononIcn doI oxforIor, or fncforos
osfrucfurnIos doI sIsfonn fIscnI Inforno y or oI oscnso dosnrroIIo do Ins
fuorzns roducfIvns nncIonnIos. MA!TI!, OOZAIO, IInnIfIcncIon y rosu-
uosfo or rogrnmns, MoxIco, 198?, . 33 y 34.
ISI!IS I IA !IIO!MA II ISTAO IV - 8
cIon onconfrnnos on oI Innco do In ncIon ArgonfInn,
3
nun-
quo uodo concodor crodIfos n Ins socIodndos nIxfns y on-
rosns conorcInIos o IndusfrInIos doI Isfndo, on Ins condI-
cIonos quo su cnrfn orgnIcn osocIfIcn. II Innco ncIonnI
do osnrroIIo (ox Innco IndusfrInI do In !oLIIcn ArgonfI-
nn) odrIn nnronfononfo confrILuIr nI fInnncInnIonfo do
oLrns, yn quo on su cnso In cnrfn orgnIcn no confIono nor-
nn nIgunn rohILIfIvn, sIno quo, or oI confrnrIo, confIoro
cono oLjofIvo rIncInI oI fInnncInnIonfo do oLrns do
Infrnosfrucfurn.
4
Ioro, cInro osf, su cnIfnI os Inndocundo
n osos fInos.
5
Ior su nrfo, Ins onrosns LIIcns gonornI-
nonfo ndoIocon do unn dofIcIonfo osfrucfurn fInnncIorn y no
cuonfnn or oIIo con rocursos roIos nrn nfondor n Ins no-
cosIdndos do su oxnnsIon, doLIdo on nrfo n docIsIonos do
oIIfIcn ocononIcn doI goLIorno confrnI, on oI sonfIdo do quo
Ios usunrIos no cosfoon Infogrnnonfo oI sorvIcIo y su crocI-
nIonfo.
6
6. Uonfrnfo uo crouIfo oxforno ubIIco y rIvnuo
6.1. IforoncIns uo oncunuro foorIco
Inrn oI cnso do quo oI crodIfo Inforno rIvndo o LIIco no
rosuIfo sufIcIonfo o no osfo dIsonILIo nrn oI fInnncInnIonfo
osfnfnI, corrosondo onfoncos nnnIIznr In sIfuncIon doI cro-
5.3
ocrofo-Ioy 13129/5?, nrfIcuIo 18, IncIso n).
5.4
ocrofo-Ioy 19063/?1, do 28 do nnyo do 19?1, I. O. do 18 do juIIo do
19?1, nrfIcuIo 2, IncIso n).
5.5
IIIo, unIdo n quo In oIIfIcn doI Innco, fnnfo Lnjo su ncfunI dononInn-
cIon cono In nnforIor do Innco IndusfrInI do In !oLIIcn ArgonfInn, os-
fuvo sIonro orIonfndn nI noyo y fInnncInnIonfo n In IndusfrIn rIvndn, y
no nI fInnncInnIonfo do In onrosn LIIcn, roLIonn osfo quo dojo IILrndo
nI Tosoro nncIonnI on fornn dIrocfn y, on consocuoncIn nI crodIfo oxforno.
SoInnonfo oI Innco ncIonnI do osnrroIIo hn InforvonIdo on dIvorsns oo-
rncIonos do crodIfo oxforno do onrosns LIIcns nncIonnIos, ncfunndo cono
nvnIIsfn o gnrnnfo do In oorncIon.
5.6
Vonso JA!ACH, IO, IsfuuIo sobro Ins fInnnzns nrgonfInns, onInn,
Iuonos AIros, 1961, . 45-46; IO!IO, O. cIf., . 186-189. In Io quo hnco
nI rogInon jurIdIco do Ins onrosns LIIcns vonso OO!IIIO, Imrosns uoI
Isfnuo, IdIforInI MncchI, Iuonos AIros, 1966.
II COT!ATO I C!IITO IXTI!O IV - 9
dIfo oxforno, dosdo oI unfo do vIsfn jurIdIco. TnnLIon nquI
uodo on oI Inno foorIco dIsfInguIrso sogn oI crodIfo son
LIIco o rIvndo, on oI sonfIdo do sI Ios convonIos quo Io
orIgInnn orfonocon n unn u ofrn rnnn doI orocho. SI oI
confrnfo os rIvndo, oI dorocho nIIcnLIo os oI dorocho
InfornncIonnI rIvndo, nIonfrns quo sI oI confrnfo os LII-
co so fornn do nIIcncIon oI dorocho LIIco.
1
In dIsfIncIon
onfro crodIfo LIIco y rIvndo, quo no so suoIo hncor on
ofros confrnfos doI Isfndo,
2
so hnco onfoncos on oI cnso do
Ios confrnfos do crodIfo o onrosfIfo, or nIIcncIon doI do-
rocho InfornncIonnI consuofudInnrIo, LIIco y rIvndo.
II confrnfo os LIIco, y con oIIo so nIIcn oI dorocho In-
fornncIonnI LIIco, cunndo oI onrosfIfo so ronIIzn con unn
onfIdnd LIIcn InfornncIonnI o con ofro Isfndo. II sogundo
cnso os oco conn, yn quo cunndo un Isfndo ofIcInInonfo
oforgn crodIfos n ofros Isfndos, suoIo hncorIo n frnvos do
InsfIfufos dosconfrnIIzndos, cono os oI cnso doI InsfIfufo do
CrodIfo nrn In !oconsfruccIon, do AIonnnIn (KrouIfnnsfnIf
fur uIo WIouornufbnu), y ndons oforgn oI crodIfo gonornI-
nonfo n un onfo dosconfrnIIzndo doI Isfndo quo rocILo oI
fInnncInnIonfo, con Io cunI, on In InforrofncIon vIgonfo,
fnnLIon cno donfro do In orLIfn doI dorocho InfornncIonnI
rIvndo y doI dorocho rIvndo orfInonfo.
3
Cunndo oI onrosfIfo so ronIIzn con unn onfIdnd LIIcn
InfornncIonnI, cnLo dIsfInguIr sogn oI Isfndo so hnIIo o no
ndhorIdo or In Ioy nI convonIo do croncIon do In onfIdnd
6.1
IrocurncIon doI Tosoro do In ncIon, Icfnmonos, f. 103, . 191, 193
vuoIfn y 194.
6.2
Vonso nuosfro orocho numInIsfrnfIvo uo In oconomn, Iuonos AIros,
196?, cnIfuIo XVI, on Io roforonfo nI dorocho LIIco Inforno; fnnLIon nuos-
fro nrfIcuIo !os confrnfos numInIsfrnfIvos, cnIfuIo I doI IILro do In AAA
Uonfrnfos numInIsfrnfIvos. !ogmonos uo ngo y ncfunIIzncIon, Iuonos AI-
ros, 19??.
6.3
IrocurncIon doI Tosoro do In ncIon, Icfnmonos, f. 83, . ?6; f. 103, .
311 do 1962, on quo so frnfnLn do un crodIfo doI KrouIfnnsfnIf fur uIo
WIouornufbnu n In UomIsIon ncIonnI uo In Inorgn AfomIcn.
ISI!IS I IA !IIO!MA II ISTAO IV - 10
InfornncIonnI. In oI rInor cnso yn In Ioy do ndhosIon InII-
cn unn ncofncIon, cuyn consfIfucIonnIIdnd no hn sIdo hnsfn
oI rosonfo uosfn fIrnononfo on dudn, do Ins cIusuIns quo
oI ncfn consfIfufIvn confIono, onfro Ins quo fIgurnn Ins roIn-
fIvns nI oforgnnIonfo y rogInon do Ios crodIfos n concodor
or oI orgnnIsno n Ios Isfndos nIonLros. Is Io quo ocurro,
or ojonIo, on oI cnso doI Innco InfornnorIcnno do osn-
rroIIo, cuyo convonIo onfro on vIgoncIn on In ArgonfInn oI 30
do dIcIonLro do 1959, y fuo nroLndo or In Ioy 14.843.
4
Ios
confrnfos coIoLrndos or oI Isfndo nncIonnI con oI II hnn
sIdo consIdorndos rogIdos or oI IInnndo dorocho do gonfos
o dorocho InfornncIonnI LIIco,
5
nunquo sus cIusuIns son
Ins conunos on nnforIn do crodIfo oxforno.
6.2. SImIIIfuu ronI onfro oI crouIfo oxforno ubIIcos o
rIvnuo
Ahorn LIon, dosdo un unfo do vIsfn rcfIco, In oxorIon-
cIn rocogIdn on Ios IfInos nnos donuosfrn quo on oI Inno
jurIdIco no hny dIforoncIns susfnncInIos nrn In osIcIon doI
nIs quo rocILo oI crodIfo, sogn quo oI nIsno so rIjn or oI
dorocho InfornncIonnI LIIco o rIvndo. In oI rInor cnso,
In InforrofncIon consfIfucIonnI usunI os quo so roquIoro In
nuforIzncIon IogIsInfIvn nrn confrnor oI onrosfIfo, nun-
quo osfn so onfIondo dndn gonorIcn y oxIIcIfnnonfo nI nd-
horIrso oI Isfndo nIonLro nI orgnnIsno InfornncIonnI,
6
o
surgo do Ins Ioyos nnunIos do rosuuosfo,
?
on In nodIdn on
6.4
I.O. doI 3 do ocfuLro do 1959 y AIA XIX-A, . 94 y ss.
6.5
IrocurncIon doI Tosoro do In ncIon, Icfnmonos, f. 82, . 2?9-280.
6.6
Cono os oI cnso do In ArgonfInn on oI Innco InfornnorIcnno do
osnrroIIo, Ioy 14843; IrocurncIon doI Tosoro do In ncIon, Icfnmonos, f.
82, . 2?9-280.
6.?
AsI cono Ins Ioyos o docrofos-Ioyos 1?.5?9, 1?.883, 18.952, ofc. In oI
sogundo cnso IndIcndo so frnfnLn do unn Ioy osocInI nrn oI convonIo. Tnn-
LIon uodo noncIonnrso oI nrfIcuIo 33 do In Ioy conIononfnrIn ornnnon-
fo doI rosuuosfo, 16.911, AIA, XXVI-I, . ?81. Vonso In nuforIzncIon
II COT!ATO I C!IITO IXTI!O IV - 11
gonorIcn do In Ioy 16.432, nrfIcuIo 48, I.O. doI 13 do onoro do 1962; Ioy nn.
14.?94, nrf. 11, I. O. doI 21 do onoro do 1959. Vonso fnnLIon oI nrfIcuIo 1
doI CodIgo IrocosnI CIvII y ConorcInI do In ncIon, sogn In rofornn Infro-
ducIdn or oI ocrofo-Ioy 22.434/81.
6.8
Tnnoco osfn njonns consIdorncIonos do ofrn IndoIo, uos cono dIco
!OSISTII-!OA, Ins sosochns do nfndurns oIIfIcns odrInn dosnnro-
cor sI In nyudn fuorn rosfndn or unn ngoncIn nuIfInncIonnI nnfos quo
nncIonnI (oxfrnnjorn), oro nn unn orgnnIzncIon InfornncIonnI no osf
nocosnrInnonfo or oncInn do In sosochn do InfIuoncIns oIIfIcns frnLn-
jnndo donfro do oIIn. Vonso !OSISTII-!OA, Tho UonsorfIn TochnIquo,
on oI IILro IoroIgn AId, odIfndo or JAOISH IHAOWATI y !ICHA! S. ICIA!S,
Iondros, 19?0 . 224. Isfn sosochn, dosdo Iuogo, so nIIcn n fodos Ios
orgnnIsnos InfornncIonnIos, on nnyor o nonor nodIdn. A su voz, cnLo dos-
fncnr quo ns do cunfro quInfos do In nyudn InfornncIonnI os oforgndn or
ncuordos LIInfornIos, con Io cunI In sIgnIfIcncIon do In nyudn nuIfIInfornI os
roducIdn; Ins nncIonos dosnrroIIndns no osfn IncIInndns n cnnnIIznr fodn su
nyudn oxfornn n frnvos do unn orgnnIzncIon InfornncIonnI (o. Ioc. cIf ). Ior
oI conjunfo do Ins cIrcunsfnncIns sonnIndns, !OSISTII-!OA roono In
Idon do nyudn LIInfornI donfro do un rogrnnn nuIfIInfornI. (. 225), oro
oIIo no nodIfIcn on nndn oI sIsfonn InsfIfucIonnI doI fInnncInnIonfo, cono
osfnnos nosfrnndo on oI foxfo.
quo fncuIfnn n rocurrIr nI crodIfo oxforno nrn cuLrIr Ins
nocosIdndos doI rosuuosfo sI Ios rocursos ordInnrIos no
son sufIcIonfos nrn oIIo.
In Io quo hnco n Ins condIcIonos y rogInon do Ios confrn-
fos, Ioy nIIcnLIo, jurIsdIccIon, ovonfunI nrLIfrnjo, ofc., fodo
oIIo hn sIdo osfnfuIdo or In rcfIcn crodIfIcIn do Ios orgn-
nIsnos orfInonfos. Is nocosnrIo on osfo nsocfo, nrn con-
rondor cnLnInonfo cono so hn Innfondo oI roLIonn, coIo-
cnrso on In ofIcn doI orgnnIsno, LIIco o rIvndo, quo oforgn
oI crodIfo: osfo quIoro fIfuIos do crodIfo quo sonn fcIInonfo
nogocInLIos, nrn odor novor su cnIfnI, rofInnncInr oI cro-
dIfo, frnnsforIrIo, ofc.; y nrn oIIo nocosIfn quo oI rogInon
jurIdIco do osos fIfuIos do crodIfo son fnnfo ns soguro cunnfo
son osILIo, on Io quo hnco n su oxIgILIIIdnd ofocfIvn.
8
o nIII
quo so Infroduzcnn on Ios confrnfos do crodIfo nodnIIdndos
oornfIvns quo nunquo no surgon do nornns do dorocho o-
sIfIvo, onorgon, on cnnLIo, do usos y cosfunLros o oxIgon-
cIns do Ios orgnnIsnos do crodIfo, nrn onnnrcnr y oncun-
ISI!IS I IA !IIO!MA II ISTAO IV - 12
drnr oI crodIfo donfro doI dorocho InfornncIonnI LIIco o
rIvndo, do nodo fnI quo nquoIIn oxIgILIIIdnd ofocfIvn doI
fIfuIo doI crodIfo no so von nfocfndn.
In fInnIIdnd Luscndn or In nrfo quo oforgn oI rosfnno,
uos, os sIonro In nIsnn, cunIquIorn son oI rogInon jurIdI-
co donfro doI cunI vnyn n cnor oI confrnfo, y, or Io fnnfo, Ios
rnsgos osoncInIos do osfo so hnn fornndo sInIInros n frnvos
doI fIono, on In nodIdn on quo Ios Isfndos on vIns do dosn-
rroIIo hnn nocosIfndo rocurrIr nI crodIfo oxforno y hnn fonI-
do quo njusfnrso n Ins cIusuIns Inuosfns or oI orgnnIsno
crodIfIcIo, so onn do no rocILIr oI crodIfo roquorIdo. Isns
cIusuIns Inuosfns on Ins frnfnfIvns or oI orgnnIsno do
crodIfo, n su voz, so hnn uLIcndo on oI nnrco nornnfIvo nn-
cIonnI n frnvos do dIsfInfns nodnIIdndos quo so vorn n Io
Inrgo do osfo frnLnjo, Ins quo on gonornI fIondon n rofogor
In sIfuncIon jurIdIcn doI orgnnIsno crodIfIcIo, y n no oforgnr
rIvIIogIos nI orgnnIsno nncIonnI quo rocILo oI rosfnno.
Isfn nodnIIdnd oornfIvn do Ios orgnnIsnos do crodIfo ox-
frnnjoros, LIIcos o rIvndos, hn cnrncforIzndo oI rogInon
do Ios crodIfos oforgndos or oIIos n Ios nIsos on vIns do
dosnrroIIo, y nIonfrns oI rogInon do roIncIonos ocononIcns
y do odor InfornncIonnI no vnrIo, dIfIcIInonfo cnnLInr or
sI soIo oI rogInon jurIdIco quo so hn fornndo nIIcnLIo n dI-
chos rosfnnos. Ios dIvorsos rocnudos jurIdIcos hnn sIdo
fornnInonfo cuLIorfos, cndn voz ns orfoccIonndnnonfo,
on oI oforgnnIonfo do Ios crodIfos, snfIsfncIondoso nsI sInuI-
fnonnonfo Ins nornns jurIdIcns nncIonnIos y Ins nornns
jurIdIcns InfornncIonnIos, on oI Inno fornnI, sIn orjuIcIo
do In oLsorvncIon roInfIvn n In convonIoncIn o InconvonIon-
cIn oIIfIcn y ocononIcn do ncudIr nI rosfnno InfornncIonnI
on Ins cIrcunsfnncIns quo oxononos.
?. !ofIoxIonos uo oIfIcn oconomIcn y oIfIcn juruIcn
Is nocosnrIo ndons hncor ofrns rofIoxIonos: n) or un
Indo, osf oI nsocfo do In nocosIdnd quo Ios goLIornos suo-
II COT!ATO I C!IITO IXTI!O IV - 13
Ion sonfIr o Inforrofnr, do oLfonor fInnncInnIonfo oxforno,
on Ins condIcIonos ocononIcns doI norcndo InfornncIonnI do
cnIfnIos; b) or ofro Indo, osfn Ins consIdorncIonos oIIfI-
cns soLro oI noI quo dosononn oI nIs on oI concIorfo do
Ins nncIonos cunndo rocurro nI crodIfo oxforno on Ins condI-
cIonos on quo osfo os LrIndndo. In osfo nsocfo uodo
rocordnrso In roocuncIon do un nufor quo oxrosn In oo-
sIcIon n Ios onrosfIfos oxfrnnjoros so fundn on nofIvos o-
IIfIcos orquo In oxorIoncIn hIsforIcn IndIcn quo ns do unn
voz fuoron ufIIIzndos cono Insfrunonfo do donInIo... Isfo
oIIgro so dIsnInuyo consIdornLIononfo cunndo oI nIs ncroo-
dor no os unn ofoncIn oIIfIcn InfornncIonnI. IcononIcn-
nonfo os IndudnLIo quo Ios onrosfIfos oxfornos dosono-
nnn unn funcIon roducfIvn nuy Inorfnnfo, ns nn quo
Ios onrosfIfos Infornos, or cunnfo osfos IfInos soIo sIg-
nIfIcnn unn frnsIncIon do odor do conrn on oI norcndo
Inforno oro no ngrognn nuovos cnIfnIos n Ios fncforos do In
roduccIon, cono ocurro con Ios onrosfIfos oxfrnnjoros.
1
In osn doLIo roocuncIon, do oLfonor oI cnIfnI oxforno,
oro hncorIo do nodo fnI quo Ios Inforosos doI nIs no sufrnn
dofrInonfo, osf oI quIu ocononIco-oIIfIco do In cuosfIon.
Cndn goLIorno doLo dofornInnr sI nocosIfn o no, y on quo
nodIdn, doI crodIfo oxforno y nogocInr fnn LIon cono uodn
o quIorn cuIos son Ins condIcIonos on quo odIr o rocILIr
In nyudn oxforIor, o rochnznr In InfIuoncIn oxforIor sI do oso
?.1
CAIIA IIIICTO, IInnnzns ubIIcns, IdIcIonos Orosno, Iuonos AI-
ros, 1955, . 339 y 340.
?.2
Io cunI IIovn nI Inno nncIonnI oI roLIonn IndIvIdunI do In IILorfnd
do In nocosIdnd: soLro osfo IfIno vonso T!IVIS, OI!SIIIIO, II Isfnuo uo
bIonosfnr on oI Isfnuo uo orocho, on !ovIsfn do orocho doI TrnLnjo,
Iuonos AIros, 1959, fono XVIII, . 5; nuosfro IILro IInnIfIcncIon, nrfIcI-
ncIon y IIborfnu on oI rocoso uo cnmbIo, Id. MncchI, Iuonos AIros, 19?3,
. 233; InfrouuccIon nI uorocho uo In InnIfIcncIon, Cnrncns, IdIforInI JurI-
dIcn VonozoInnn, 1981, . 22 y ss.; Trnfnuo uo uorocho numInIsfrnfIvo, Id.
MncchI, f. 1, Iuonos AIros, 19?4, roInrosIon, 19??, cnIfuIo III, nrgrnfos
18 y ss.
ISI!IS I IA !IIO!MA II ISTAO IV - 14
so frnfn.
2
Cndn cnso doLo consIdornrso on su fIono y Iugnr,
y nogocInrso sI nsI corrosondo: dosdo oI unfo do vIsfn osI-
fIvo cndn goLIorno uodo coIoLrnr un confrnfo do rosfnno
on In ArgonfInn, ngndoro on In ArgonfInn, sujofo n Ins Io-
yos nrgonfInns y n Ios frILunnIos nrgonfInos... sI Ios
fonndoros oxIsfon. Ioro sI no oncuonfrn on oI norcndo In-
fornncIonnI do cnIfnIos nquoIIos quo osfon dIsuosfos n vo-
nIr on fnIos condIcIonos, onfoncos uodo no odIr oI crodIfo,
no ncofnrIo, o cononznr n nogocInr. In oxorIoncIn ruoLn
quo hnLIfunInonfo so Infonfn nogocInr, y quo oI rInor unfo
quo Inforosn nI InvorsIonIsfn os In sogurIdnd do su Invor-
sIon; sogurIdnd quo nI nrocor soIo consIdorn dndn cunndo
In Ioy y In jurIsdIccIon doI convonIo os ofrn quo In doI dou-
dor. Hny do or nodIo unn cuosfIon do confInnzn nI nIs y/o
goLIorno quo Io dIrIgo: n nnyor confInnzn, nnyor rodIso-
sIcIon odr hnLor do InvorsIonIsfns oxfrnnjoros on fonnr
onrosfIfos sujofos n In IogIsIncIon y jurIsdIccIon IocnI; n
nonor confInnzn, nnyor oxIgoncIn do quo In jurIsdIccIon y
In Ioy sonn ofrns. In Ios IfInos nnos so hnn fIrnndo convo-
nIos do rosfnnos cuyo Iugnr do ojocucIon orn AIonnnIn,
Cnnnd, IrnncIn, Isfndos !nIdos, Jnon, ofc.: on cndn cnso,
oLvInnonfo, oI Iugnr fuo do hocho oxIgIdo or oI consorcIo
3
quo ofocfunLn oI rosfnno; In vnrIodnd do nIsos, quo no so
ngofn on In onunorncIon nnfodIchn, donuosfrn, n su voz,
quo no so frnfn do confInnzn on un dofornInndo nIs cono
sodo doI confrnfo, sIno ns LIon do dosconfInnzn on In jurIs-
dIccIon y IogIsIncIon doI nIs doudor.
Irufo do osn dosconfInnzn son, rocIsnnonfo, Ins oxIgon-
cIns do quo hnyn un dIcfnnon do Ios ns nIfos orgnnIsnos
?.3
Inrn ofros nsocfos do In focnIcn doI consorcIo, IfInnnonfo donI-
nnnfo, vonso !OSISTII-!OAS, O. Ioc. cIf. ndo quo In grnn nnyorIn do
Ios crodIfos quo no rovIonon do orgnnIsnos LIIcos InfornncIonnIos (II,
ofc.), son oforgndos or consorcIos do Lnncos do unn nnIIn gnnn do nIsos,
IncIuyondo Lnncos ofIcInIos do nIsos no dosnrroIIndos, quodn ns
dosdILujndo nn oI nIs rodonInnnfo on osIcIon do ncroodor.
II COT!ATO I C!IITO IXTI!O IV - 15
do nsosornnIonfo Iofrndo doI nIs doudor, oxrosnndo quo
oI confrnfo os vIIdo y so hnn cunIIdo fodos Ios roquIsIfos
IognIos y consfIfucIonnIos: os nrn sogurIdnd doI Invorsor y
doI fIfuIo do crodIfo quo so onIfo. QuIz or oIIo In Inforvon-
cIon do fnIos orgnnIsnos hn nsndo n fonor, n vocos, un cnrc-
for ns rufInnrIo y on Iugnr do roroducIr Ios doLnfos do nnfo-
rIoros ronuncInnIonfos so IInIfnn n dnr unn fornuIn gonorI-
cn do nroLncIon. IncIuso so dnn sIfuncIonos on nIgunos nIsos
do AnorIcn InfInn on Ins cunIos oI orgnnIsno do nsosornnIon-
fo onIfo oI dIcfnnon fnvornLIo nrn onfrognr oI ncroodor, oro
or sonrndo hnco conocor nI Iodor IjocufIvo sus dudns soLro
In vnIIdoz doI convonIo, o roconIondn su nroLncIon or Ioy. Y
fnnLIon n vocos oI roIo Iodor IjocufIvo os oI quo Ido oso-
cInInonfo oI dIcfnnon fnvornLIo, or sorIo InroscIndILIo, n su
juIcIo, oI fInnncInnIonfo oxforno quo osf n unfo do oLfonor o
fInIquIfnr.
In nIsnn roocuncIon In hnn fonIdo nIsos ns dosn-
rroIIndos. AsI, or ojonIo, O!A! MY!AI roconIondn do-
fornInndns rogIns do oIIfIcn ocononIcn nrn In fornncIon
do fondos n corfo Inzo y onrosfIfos oxfrnordInnrIos, Ins
quo sugIoro doLon fonor oI cnrcfor do Ioy, o IncIuyo do Ioy
fundnnonfnI.
4
Ofros nuforos oInnn ns dosfnvornLIonon-
fo do Ins InvorsIonos rIvndns oxfrnnjorns quo do Ins Invor-
sIonos oxfrnnjorns LIIcns,
5
concIuyondo on quo so hn frn-
fndo do nIInr osfos InconvonIonfos do dIvorsos nodos, os-
?.4
MY!AI, O!A!, !os ofocfos oconomIcos uo In oIfIcn fIscnI, InrcoIo-
nn, 1962, . 166 (odIforInI AguIInr). TnnLIon hny nuforos quo hncon un juI-
cIo ns cnfogorIco, or ojonIo VA I! IO!OHT, HncIonun ubIIcn, Inrco-
Ionn, 1929, . 165: ... so roducon dofornInndns roIncIonos con Ins ofon-
cIns cnIfnIIsfns oxfrnnjorns, quo, cunndo so frnfn do Isfndos, uodon fonor
cono consocuoncIn, on nIgunns cIrcunsfnncIns, unn dosvonfnjosn doondon-
cIn doI oxfrnnjoro on oI ordon oIIfIco. In ronIIzncIon do rosfnnos doI
Isfndo on oI oxfrnnjoro uodo sor consIdorndn, on un nononfo dndo cono
sInfonn do doLIIIdnd fInnncIorn y ocononIcn (o. cIf., gInn 165).
?.5
IA!!I!I, AIAI, IoIfIcn fInnncIorn, IdIforInI IuIs MIrncIo, S. A.,
InrcoIonn, 1963, . 594 n 598.
ISI!IS I IA !IIO!MA II ISTAO IV - 16
ocInInonfo nsocInndo fondos do orIgon rIvndo n rosfn-
nos quo ndofnn In fornn do rosfnnos LIIcos, uosfo quo
son concodIdos n Ios goLIornos or orgnnIsnos InfornncIo-
nnIos.
6
Con fodo, ocurro quo oI oforgnnIonfo doI crodIfo or un
orgnnIsno InfornncIonnI, cono uodn sor oI Innco Inforn-
norIcnno do osnrroIIo, oI Innco InfornncIonnI do !ocons-
fruccIon y Iononfo, oI Ixorf-Inorf Innk, ofc., doLo ron-
IIznrso cnsI sIonro do ncuordo n Ins nufns quo fIjn In cnrfn
orgnIcn o osfnfufo consfIfufIvo doI orgnnIsno rosocfIvo.
In oI cnso doI II, or ojonIo, oI convonIo consfIfufIvo fIjn
In ofIcInn rIncInI on WnshIngfon (nrf. XIV, soccIon 1), con
Io cunI quodn dofornInndo oI donIcIIIo doI quo oforgn oI ros-
fnno y consocuonfononfo su Iugnr do oorncIonos. A su voz,
Ins docIsIonos doI IrocforIo doI Innco so InsIrnrn nIcn-
nonfo on consIdorncIonos ocononIcns |nrf. VIII, soc. 5,
nnrf. f), In fIno], y Ins condIcIonos do Ios rosfnnos so fIjn-
rn fonnndo on cuonfn oI Inforos do Ios nIsos nIonLros
dIrocfnnonfo roIncIonndos con In soIIcIfud nrfIcuInr do ros-
fnno o gnrnnfIn, nsI cono oI Inforos do Ios nIonLros on gono-
rnI |nrf. III, soc. 8, nnrf. b)]. Y os ovIdonfo quo Ins consIdo-
rncIonos ocononIcns quo hncon nI Inforos do Ios nIonLros
on gonornI so vIncuInn rIncInInonfo n In sogurIdnd doI
cnIfnI quo cndn uno do oIIos hn InvorfIdo on In cororncIon
InfornncIonnI; do nIII so dosrondo quo oI crIforIo do Ios dI-
rocfIvos doI Innco no uodo sor ofro quo oI do oforgnr n sus
rosfnnos oI nxIno osILIo do gnrnnfIns do cunIInIonfo.
Infro oIIns osf, IndudnLIononfo, In roforIdn n quo oI juoz y
In Ioy nIIcnLIos nI confrnfo no sonn rocIsnnonfo Ins doI
nIs quo Ido oI rosfnno, sIno, roforILIononfo, In do un
nIs dosInforosndo do In oorncIon doI doudor, con osfnLIII-
?.6
IA!!I!I, O. cIf., . 598. Inrn un unfo do vIsfn dIvorso, vonso !!ISI.
!AOA!, IrobIomns uo formncIon uo cnIfnI, Iondo do CuIfurn IcononIcn,
3" od. MoxIco, 1963, . 142 y ss.
II COT!ATO I C!IITO IXTI!O IV - 1?
dnd IogIsInfIvn y jurIsdIccIonnI. II roIo nIs doudor no
sIonro ovIfnr quoror nodIfIcnr unIInfornInonfo Ios for-
nInos do su conronIso, y oIIo soIo Io uodo hncor sI su
roIn IogIsIncIon y jurIsdIccIon Io son nIIcnLIos; on cnn-
LIo, sI oI confrnfo so rIgo or ofrn IogIsIncIon y jurIsdIccIon,
no fIono ofro cnnIno quo cunIIr con Io ncfndo, ronogocInr
In doudn o Luscnr nIgunn ofrn snIIdn convoncIonnI quo snfIs-
fngn n Ios ncroodoros.
?
Ior oIIo os quo on oI Inno jurIdIco fornnI no rosuIfn, on
dofInIfIvn, oxIsfIr rofundn dIforoncIn onfro un confrnfo co-
IoLrndo Lnjo oI nnrco doI dorocho InfornncIonnI LIIco o
doI dorocho InfornncIonnI rIvndo. !n convonIo coIoLrndo
onfro dos nIsos, o onfro un nIs y un orgnnIsno InfornncIo-
nnI, odrIn cnor donfro doI nLIfo doI dorocho LIIco,
8
oro
sI oI roIo nIs quo oforgn oI rosfnno, o oI orgnnIsno In-
fornncIonnI quo Io hnco, ncfn or InfornodIo do un onfo
dosconfrnIIzndo (oI cnso doI KrouI fnnsfnI f fur uI o
WIouornufbnu do AIonnnIn), y oforgn oI crodIfo no nI go-
LIorno, sIno n ofros onfos dosconfrnIIzndos, Lnjo oI nvnI do
un forcor onfo dosconfrnIIzndo, onfoncos oI nrgunonfo do In
InnunIdnd soLornnn yn no uodo osgrInIrso, n nonos quo
so rocurrn n unn foorIn sInIInr n In doI doscorrInIonfo doI
voIo on oI dorocho rIvndo. Con fodo, osn nrgunonfncIon
odrn rocILIrIn con sInnfIn soInnonfo Ios frILunnIos nn-
cIonnIos o nI nonos Ios frILunnIos do ofros nIsos fnnLIon
on vIns do dosnrroIIo: Ios frILunnIos do Ios nIsos dosnrroIIn-
dos fondrn nnyor Inforos on oI rosofo y cunIInIonfo n
?.?
Io cunI, n su voz, onfrnnn ofros rIosgos: Vonso I!!ATO, AII!IO, Mn-
nunI uo fInnnzns ubIIcns, Iuonos AIros, 196?, . 255. Cunndo oI Isfndo
fIono quo nogocInr o ronogocInr su doudn oxfornn, os InovIfnLIo quo fongn
quo confosfnr rogunfns y ofrocor soIucIonos nrn ofros roLIonns Infornos
quo so oncuonfron ondIonfos y on Ios cunIos osfon Inforosndos Ios ncroodo-
ros.
?.8
IrocurncIon doI Tosoro do In ncIon, Icfnmonos, f. 103, . 191, 193
vuoIfn y 194.
ISI!IS I IA !IIO!MA II ISTAO IV - 18
Ins oLIIgncIonos fornnInonfo ncfndns, y no so IncIInnrn n
rocofnr nrgunonfos o foorIns quo InIIquon nognr vnIIdoz
n un confrnfo quo do ncuordo n su dorocho Inforno no ndoIo-
co do vIcIos susfnncInIos quo forno on nuIn In doudn confrnI-
dn on dIcho nIs Lnjo su IogIsIncIon y jurIsdIccIon.
8. II sIsfomn uo confroI
Con Io oxuosfo voIvonos nI unfo do nrfIdn: quo no os
or In vIn do oIucuLrncIonos jurIdIcns, o do nrgunonfncIo-
nos consfIfucIonnIos, or Ins cunIos so oLfondrn rosuIfndos
rcfIcos on osfn nnforIn. Voronos n Io Inrgo do osfo frnLnjo
cono Ins nrgunonfncIonos nornnfIvns quo uodnn osgrInIr-
so y so hnn osgrInIdo on oI nsndo no hnn sIdo nI sorn
fnnoco ofIcncos on oI fufuro, cnsI sogurnnonfo, nrn nodI-
fIcnr oI funcIonnnIonfo doI nocnnIsno InfornncIonnI ncfunI
doI crodIfo oxforno. QuIonos, on oI Inno Inforno, consIdo-
ron Inndocundo nI sIsfonn o In nodnIIdnd nornnfIvn Lnjo In
cunI oorn oI crodIfo oLfonIdo or oI nIs, hnLrn onfoncos
do roocunrso or ofros nocnnIsnos do soIucIon. Honos
sosfonIdo yn quo In cuosfIon confrnI osf on oInLornr un nodo
ofIcnz do confroInr n In ndnInIsfrncIon LIIcn,
1
uosfo quo
8.1
uosfro IILro IrobIomns uoI confroI uo In numInIsfrncIon ubIIcn on
AmorIcn !nfInn, IdIforInI CIvIfns, MndrId, 1981. Inrn nIgunos nsocfos y
roLIonns nrcInIos, vonnso nuosfros frnLnjos InrfIcInfIon In Sfnfo nnu
on Sfnfo IubIIc AumInIsfrnfIon In !nfIn AmorIcn, rosonfndo nI sonInn-
rIo !nw In fho osIgn nnu AumInIsfrnfIon of SfrnfogIos of AIfornnfIvo
ovoIomonf, !nIvorsIdnd do WnrvIck, Covonfry, IngInforrn, 1980; nuos-
fro nrfIcuIo VIojns y nuovns Iuons sobro nrfIcIncIon on AmorIcn !nfInn,
on In !ovIsfn InfornncIonnI do CIoncIns AdnInIsfrnfIvns, voIunon XIVII-
1981, IrusoIns 1981, nnoro 2, . 126-132; nuosfro frnLnjo y ononcIn so-
Lro TrIbunnIos numInIsfrnfIvos, rosonfndos nI XI Congroso ncIonnI do
orocho IrocosnI, In IInfn, 1981. Son osfns nIgunns do Ins nuchns cosns
quo uodon hncorso or nojornr oI confroI do In ndnInIsfrncIon LIIcn,
quo rosunInos on oI IILro cIfndo on rInor Iugnr, y os or oIIns or dondo n
nuosfro juIcIo corrosondo oncnnInnr nuosfrns roocuncIonos. II roson-
fo frnLnjo Infonfn donosfrnr, on oI cnso concrofo, In InsufIcIoncIn n osfos
ofocfos doI sIsfonn frndIcIonnI.
II COT!ATO I C!IITO IXTI!O IV - 19
sI Ios confroIos Infornos frncnsnn, fnrdIos son dosuos Ios
Innonfos soLro oI rogInon jurIdIco do Ios ncfos quo hnn os-
cnndo nI confroI. II sIsfonn do Ios confrnfos do crodIfo ox-
forno no os, on osfo nsocfo, sIno un ojonIo ns do cono oI
onfnsIs nornnfIvo hn roLndo sor Inndocundo nrn snfIsfn-
cor Ins nsIrncIonos do un nodorno confroI do In ndnInIs-
frncIon LIIcn. II roLIonn no rndIcn on In orgnnIzncIon o
funcIonnnIonfo do fnI o cunI orgnno oxIsfonfo do confroI, nI
on In onIsIon o nusoncIn do fnI o cunI nornn susfnnfIvn do
dorocho, sIno on Ios nofodos y orgnnos InoxIsfonfos do con-
froI, on Ins fnIoncIns doI confroI cono sIsfonn: quo uodo
hncorso on In nnforIn, Io honos dIcho yn on ofrn nrfo.
2
II. RGIMEN JURDICO PARTICULAR
9. !ugnr uo coIobrncIon y uo ojocucIon uoI confrnfo: un ns
oxfrnnjoro
In nodnIIdnd oornfIvn do osfos confrnfos y Ins cIusuIns
quo ndons so Ios Incorornn oxIIcnn su oncundro jurIdIco
on dorocho InfornncIonnI. Io usunI os quo oI confrnfo so co-
IoLro on oI nIs dondo fIono su sodo In o Ins onfIdndos crodI-
fIcIns,
1
or InfornodIo doI onLnjndor ncrodIfndo nnfo dIcho
nIs,
2
o do un rorosonfnnfo osocInInonfo dosIgnndo nI ofoc-
fo. In oI rInor cnso oIIo os IognInonfo osILIo, uos nun-
quo so frnfn do unn onfIdnd dosconfrnIIzndn, oIIn Infogrn In
8.2
uosfro IILro IrobIomns uoI confroI uo In numInIsfrncIon ubIIcn on
AmorIcn !nfInn, Id. CIvIfns, MndrId, 1981.
9.1
Innco o consorcIo do Lnncos, gonornInonfo. In osfos cnsos, or Io
gonornI un Innco dofornInndo nsuno oI roI do orgnnIzndor doI consorcIo, y
sor su roIo donIcIIIo oI quo rosuIfnr onfoncos oIogIdo cono Iugnr do
coIoLrncIon y ojocucIon doI confrnfo.
9.2
AsI on oI cnso dIcfnnInndo or In IrocurncIon doI Tosoro do In ncIon,
Icfnmonos f. 110, . 183 y f. 109, . 311. Io IogIco, on ofocfo, os ufIIIznr oI
sorvIcIo oxforIor do In ncIon, y no onvInr rorosonfnnfos osocInIos n un
ncfo quo os nornnonfo fornnI.
ISI!IS I IA !IIO!MA II ISTAO IV - 20
ndnInIsfrncIon nncIonnI, do In cunI os jofo oI Iodor IjocufI-
vo (nrf. 86, IncIso 1 do In ConsfIfucIon), y os rorosonfndn
on oI oxfrnnjoro or Ios Infogrnnfos doI SorvIcIo IxforIor,
doI cunI fornnn nrfo Ios onLnjndoros n fnIos ofocfos.
3
In
consocuoncIn do oIIo so uodo fIjnr cono donIcIIIo n Ios ofoc-
fos doI confrnfo In sodo do In onLnjndn nrgonfInn on oI nIs
quo oforgn oI crodIfo;
4
Ios fIfuIos so onIfon on oI nIsno Iu-
gnr, oI crodIfo os fnnLIon ofocfIvIzndo nIII on unn cuonfn
nLIorfn n nonLro doI Innco ConfrnI ArgonfIno on su cnrc-
for do ngonfo fInnncIoro doI goLIorno nrgonfIno; fnIos fIfu-
Ios son ngndoros on dIcho Iugnr do coIoLrncIon doI confrn-
fo.
9.1. orocho cIvII nncIonnI
Cono concIusIon do oIIo, In Ioy do nIIcncIon os In doI Iu-
gnr do ojocucIon y do coIoLrncIon doI confrnfo, y consocuon-
fononfo In jurIsdIccIon nIIcnLIo os In doI Iugnr. AsI rosuIfn
do Ios nrfIcuIos 1210, 1215 y 1216 doI CodIgo CIvII, on cunn-
fo nI dorocho nncIonnI do fondo.
5
9.2. orocho rocosnI nncIonnI
In nnforIn rocosnI, In nIsnn soIucIon so fundn on oI
hocho do frnfnrso do nccIonos do nnfurnIozn rocosnI. II
CICC do In ncIon docInrn conofonfos nrn nccIonos or-
sonnIos on rInor Iugnr n Ios juocos doI Iugnr do cunII-
9.3
Icfnmonos, f. 110, . 383; Ioy 1?.?02, I. O. 18-V-68, nrfIcuIo 16, IncIso
n).
9.4
AsI on oI cnso do Icfnmonos, f. 103, . 191. In fIjncIon do donIcIIIo no
nIcnnzn n consfIfuIr Iugnr do coIoLrncIon doI confrnfo, y no so vIncuIn or
oIIo con oI rIncIIo do In oxfrnforrIforInIIdnd doI Iugnr do In onLnjndn.
9.5
ArfIcuIo 1.216: SI oI doudor fuvIoro su donIcIIIo o rosIdoncIn on In
!oLIIcn, y oI confrnfo doLIoso cunIIrso fuorn do oIIn, oI ncroodor odr
donnndnrIo nnfo Ios juocos do su donIcIIIo, o nnfo Ios doI Iugnr do cunII-
nIonfo doI confrnfo, nunquo oI doudor no so hnIInso nIII.
II COT!ATO I C!IITO IXTI!O IV - 21
nIonfo do In oLIIgncIon (nrf. 5, IncIso 3), or Io quo fnn-
LIon or dIchn rnzon son conofonfos Ios juocos doI Iugnr do
cunIInIonfo do In oLIIgncIon, IncIusIvo nunquo oI doudor
no fongn su donIcIIIo nIII (nrg. nrfs. 1215 y 1216 doI CodIgo
CIvII) y so oncuonfro nunquo son nccIdonfnInonfo on oI
Iugnr (CICC, nrf. 5, Inc. 3 In fIno).
9.3. orocho InfornncIonnI rIvnuo. !os frnfnuos uo
MonfovIuoo
A su voz, oI dorocho InfornncIonnI rocosnI rIvndo, or
ojonIo do Ios Trnfndos do MonfovIdoo do 1889 y 1940, nrfI-
cuIo 56, oxrosn quo on nnforIn do nccIonos orsonnIos son
conofonfos Ios frILunnIos do nquoI nIs cuyo dorocho ro-
suIfn nIIcnLIo n In nnforIn confrovorfIdn. o IgunI nodo, n
In Invorsn, os docfrInn conn quo In sunIsIon n Ios frILunn-
Ios do un nIs IIovn InIIcIfo oI sonofInIonfo n In Ioy quo
osfos frILunnIos nIIcnn, do ncuordo n In rogIn QuI oIIgIf
IuuIcom oIIgIf Ius.
6
10. !n InnIIcnbIIIunu uo In rogIn nr In nrom non hnbof
ImorIum
Ior oIIo, cono nfIrnn OOISCHMIT,
1
In InrorrognLIIIdnd
do In jurIsdIccIon nncIonnI con rosocfo n In oxfrnnjorn su-
ono su oxcIusIvIdnd, nIonfrns quo n In Invorsn nndn oLsfn
n quo In rorrogn so dIsongn sI nquoIIn os concurronfo, o nI
sIquIorn oxIsfonfo;
2
fnI oI cnso do Ios nrfIcuIos 1215 y 1216
doI CodIgo CIvII nrgonfIno, cunndo oI confrnfo do rosfnno
9.6
WOIII, MA!T, IrIvnfo InfornnfIonnI !nw, Oxford !nIvorsIfy Iross,
1945 nnoro 419; IrocurncIon doI Tosoro do In ncIon, Icfnmonos, f. 93,
. 158 y 238 (vuoIfn) .
10.1
OoISCHMIT, WI!I!, orocho InfornncIonnI rocosnI on oI nuovo
couIgo rocosnI cIvII y comorcInI , II orocho, f. 19, . 853.
10.2
OOISCHMIT, O. Ioc. cIf.
ISI!IS I IA !IIO!MA II ISTAO IV - 22
so coIoLrn on oI oxforIor, Ios fIfuIos do crodIfo so onIfon on
oI nIsno Iugnr, oI crodIfo so oforgn y nLonn nIII, y In oLIIgn-
cIon os fnnLIon oxIgILIo nIII.
3
Isfn sunIsIon n Ios frILunnIos y nI dorocho oxforno os nsI
vIIdn do ncuordo nI dorocho nncIonnI, cunndo oI confrnfo so
coIoLrn on Ins condIcIonos oxuosfns, Io quo, or Io dons,
consfIfuyo unn oxIgoncIn do Ins onfIdndos quo ofocfnn Ios
rosfnnos.
Is on vIrfud do oIIo quo so conrondo on oI dorocho ox-
frnnjoro y nncIonnI In vnIIdoz nornnI roscIndIondo do vn-
IorncIonos oIIfIcns o ocononIcns do cIusuIns fnIos cono
quo oI nvnIIsfn usunInonfo oxIgIdo oI Innco ncIonnI do
osnrroIIo, nnfos Innco IndusfrInI do In !oLIIcn ArgonfI-
nn... osf gonornInonfo sujofo n In nccIon judIcInI y quo
nI oI nI sus LIonos goznn do dorocho do InnunIdnd con ros-
ocfo n juIcIo o rocodInIonfo IognI or rnzonos do InnunI-
dnd Lnsndn on soLornnIn o or cunIquIor ofro nofIvo; y, on
In nodIdn on quo oI gnrnnfo o sus LIonos gocon o on ndoInn-
fo uodnn ndquIrIr dIcho dorocho do InnunIdnd yn son con
rosocfo n In jurIsdIccIon o fornnIIzncIon, oI gnrnnfo or In
rosonfo ronuncIn IrrovocnLIononfo n dIcho dorocho con
rosocfo n sus oLIIgncIonos on vIrfud do osfn gnrnnfIn.
o osfn nnnorn, hncIondo nvnInr In oorncIon n unn onfI-
dnd dosconfrnIIzndn doI Isfndo, so sosInyn oI Innfoo do In
soLornnIn doI Isfndo, y coIoLrnndo y ojocufnndo oI confrnfo
on oI oxforIor, so Infroduco In vnIIdoz fornnI do Ins dons
cIusuIns LnncnrIns usunIos on osfo fIo do oorncIonos: n)
ncofncIon oxrosn do In jurIsdIccIon do Ios frILunnIos doI
Iugnr do cunIInIonfo do In oLIIgncIon; b) dIcfnnon on quo
10.3
SIguIondo osfn oInIon, sI oI Iugnr do cunIInIonfo doI nufuo so
oncuonfrn on oI oxfrnnjoro, In jurIsdIccIon nrgonfInn os soIo concurronfo
(nrf. 1216 doI CodIgo CIvII) y nndn so oono, or ondo, n quo Ins nrfos so
sonofnn n juocos o rLIfros doI oxfrnnjoro. IrocurncIon doI Tosoro do In
ncIon, Icfnmonos, f. 110. gInns 16?, 169.
II COT!ATO I C!IITO IXTI!O IV - 23
consfo quo Io convonIdo on Ios ngnros os vIIdo do ncuordo
n Ins Ioyos do In !oLIIcn y quo In ronuncIn n In InnunIdnd
do jurIsdIccIon os vIIdn; c) ncofncIon do ofrns cIusuIns
unIforIns nrn cnso do IncunIInIonfo.
o osfn fornn fnnLIon rosuIfn oLvIndn In oLjocIon quo
uodo onorgor doI rIncIIo do IgunIdnd do Ios Isfndos, frn-
fndoso do confrnfos rogIdos or oI dorocho InfornncIonnI
LIIco, cnsos on Ios cunIos, ndons, In ncofncIon doI Con-
vonIo ConsfIfufIvo do In onfIdnd crodIfIcIn, or Ioy nncIonnI,
oIInInn ndIcIonnInonfo ofrns oLjocIonos (oI cnso doI II).
In rogIn nr In nrom non hnbof ImorIum, os docIr, quo
nIngn Isfndo uodo rofondor ojorcor jurIsdIccIon soLro
ofro, n nonos quo so sonofn voIunfnrInnonfo n oIIn,
4
hn
quodndo nsI, frndIcIonnInonfo, snIvndn. Ior Io dons, os
rogIn quo In InnunIdnd do Ios Isfndos no nIcnnzn n Ios onfos
nufrquIcos doI Isfndo,
5
n nonos quo so Ios donnndo con-
junfnnonfo or hnLor ncfundo oI onfo nufrquIco on non-
Lro do In ncIon,
6
oro on fnIos cnsos In ncIon confosfn In
donnndn oonIondoso or In vIn dIIonfIcn, sIn rosonfnr-
so nI juIcIo, nrn quo no so uodn Inforrofnr quo In soIn
connroncIn nnfo oI frILunnI InIIcn unn sunIsIon nI nIs-
no, nunquo so In hngn nI soIo ofocfo do rofosfnr confrn su
jurIsdIccIon.
?
CInro osf, In no confosfncIon do In donnndn
or nrfo do In ncIon, y su rosonfncIon or In soIn vIn
dIIonfIcn
8
uodo soIucIonnr oI roLIonn do oIIn cono nIs
10.4
OIIIHIIM, InfornnfIonnI !nw, Iongnnns, Oroon nnd Connny, ?"
od., Iondros, 1953, nrgrnfo 115, n), . 239 y ss.
10.5
!IIZII!, I!WI, InfornnfIonnIos ZIvIIrozossrochf, Id. Oruyfor-Mohr,
TuLIngon, 1949, . 404. Vonso fnnLIon Infrn, unfo 3.
10.6
I!WI, O. Ioc. cIf.
10.?
AsI on oI dorocho norfonnorIcnno. Vonso !osfnfomonf of fho !nw of
fho UonfIIcf of !nws, AnorIcnn Inv InsfIfufo IuLIIshors, Sf. InuI, 1934, .
124.
10.8
II Isfndo oxfrnnjoro no fIono quo connrocor on Ios osfrndos judI-
cInIos nrgonfInos; os sufIcIonfo quo docInro nI MInIsforIo nrgonfIno do !oIn-
cIonos IxforIoros... quo no ndnIfo In jurIsdIccIon nrgonfInn nrn quo oI juoz
nrgonfIno no do Iugnr n In donnndn (IrocurncIon doI Tosoro, Icfnmonos,
ISI!IS I IA !IIO!MA II ISTAO IV - 24
soLornno, oro no oI roLIonn rosonfndo oI onfo nufrquI-
co doudor o gnrnnfo do In oorncIon. Cono so hn dIcho yn on
oorfunIdndos nnforIoros, on fnIos cnsos no nodIn roLnLI-
IIdnd rnzonnLIo do quo Ios frILunnIos (oxfrnnjoros) conco-
dnn nI Innco IndusfrInI do In !oLIIcn ArgonfInn In Innu-
nIdnd jurIsdIccIonnI.
9
11. !n InmunIunu sobornnn
Ofro do Ios roLIonns concrofos quo doLo sor nnnIIzndo
on roIncIon n osfo fIo do confrnfos do crodIfo os oI roInfIvo n
In donnndnLIIIdnd doI Isfndo, yn noncIonndn, quo odrIn
oonorso cono vnIIn n In orcocIon doI crodIfo or oI ncroo-
dor on cnso do IncunIInIonfo doI doudor.
SIn orjuIcIo do quo In docfrInn nodornn or Io gonornI
no ncofn In fosIs do In InnunIdnd doI Isfndo n juIcIo, con-
sIdorndoIn un rosnLIo do oocns nonrquIcns,
1
doLo oLsor-
f. 82, . 203, 205). Con oIIo so Invocn oI rIncIIo do rocIrocIdnd y so Ido
oI nIsno frnfnnIonfo doI ofro Isfndo, unIondo nsI oI rIncIIo do rocIrocI-
dnd n Ins rogIns doI dorocho InfornncIonnI LIIco consuofudInnrIo ncorcn
do In oxoncIon do jurIsdIccIonos oxfrnnjorns.
10.9
IrocurncIon doI Tosoro do In ncIon, Icfnmonos, f. 112, . 409,
410. osdo Iuogo, osfo surgo do quo hny ndons nornns IogIsInfIvns quo
consngrnn oI rIncIIo docrofo-Ioy 20.461/?3. I. O. 14 do junIo do 19?3, Iuo-
go nnnfonIdo on oI docrofo-Ioy 22.434/81, nrfIcuIo 1 doI CICC do In n-
cIon. Tnnoco uodo osgrInIrso In osILIo InconsfIfucIonnIIdnd do In nornn
IogIsInfIvn, cunndo oI confrnfo hn sIdo coIoLrndo y ojocufndo on oI oxforIor;
dIsfInfo sorIn oI cnso, dosdo Iuogo, sI osfuvIornnos nnfo un confrnfo dosfI-
nndo n sor ojocufndo on oI nIs.
11.1
In ovoIucIon do osfo rIncIIo on oI dorocho nrgonfIno In oxusInos
on IrocouImIonfo y rocursos numInIsfrnfIvos, 2" od., Iuonos AIros, 19?1,
Id. MncchI, gInns 4??, 481. Vonso fnnLIon OMO!IZ, AIII!TO, II ro-
bIomn uo In rosonsnbIIIunu uoI Isfnuo, on AnunrIo doI InsfIfufo do oro-
cho ILIIco, f. VIII, !osnrIo, 1948, . 95 y ss. In Isfndos !nIdos oI ro-
LIonn fnnLIon so hn suorndo, cono oxIIcn W!IOHT, WIIIIAM I., Tho Iouo-
rnI Torf UInIms Acf, uovn York, 195?, gInns ?, 10; nrn IngInforrn y
Iuron confInonfnI vonso ST!IIT H., CovornmonfnI !InbIIIfy, CnnLrIdgo.
Ornn Irofnnn, 1953, . 182 y ss.; WAI, H. !. W., AumInIsfrnfIvo !nw, 4"
od., Oxford, IngInforrn, 19??, . 862 y ss.
II COT!ATO I C!IITO IXTI!O IV - 25
vnrso quo oI nrgunonfo no uodo do fodns nnnorns Inn-
fonrso on cunIquIor oorfunIdnd rocosnI, soLro fodo sI oI
nsunfo hn do hncorso vnIor nnfo osfrndos oxfrnnjoros.
In oI dorocho Inforno rovnIoco In oInIon do quo doLo
consIdornrso suorndo osfo rIvIIogIo do orIgon nonrquI-
co, quo InodIrIn n Ios nrfIcuInros oLfonor rofoccIon judI-
cInI nnfo Ios osfrndos nncIonnIos confrn Ios ncfos doI roIo
goLIorno. In oI dorocho InfornncIonnI, on cnnLIo, In rogIn
do In InnunIdnd soLornnn os or Io gonornI ndnIfIdn, oro
con oI nIcnnco do quo un Isfnuo no uodo sor sonofIdo con-
frn su voIunfnd n Ios frILunnIos do ofro Isfndo. Con fodo,
hny nuforos y rocodonfos jurIsrudoncInIos on fnvor do
ndnIfIr In jurIsdIccIon do Ios frILunnIos do ofro Isfndo, cunn-
do so osfInn quo oI Isfndo oxfrnnjoro hn ncfundo Lnjo un
rogInon do dorocho rIvndo: II Isfndo uodo confrnfnr on
osfo cnrcfor y nI hncorIo so coIocn on In sIfuncIon do un
doudor ordInnrIo;
2
SI oI ronuncIn n su rorrognfIvn soLorn-
nn nI ofocfunr oI confrnfo, no In uodo rocInnnr nrn sus-
frnorso n In ojocucIon do sus oLIIgncIonos.
3
TnnLIon so hnn ncofndo rIncIIos fnvornLIos n In jurIs-
dIccIon oxfrnnjorn on cnsos roInfIvos n Lnrcos, or ojonIo
on In ConvoncIon dIIonfIcn do IrusoIns do 1926, con In
oxcocIon do Ios Luquos do guorrn, Luquos hosIfnIos, do
snnIdnd, y nIgunos cnsos ns.
4
Io nIsno ocurro osocInI-
nonfo, sogn yn vInos, on oI cnso do Ins onfIdndos doscon-
frnIIzndns doI Isfndo, hnLIondoso IIogndo on nIgn cnso n
dIcfnr nornns oxrosns nI ofocfo. In oI cnso doI Innco do In
ncIon ArgonfInn yn cIfndo, oI ocrofo-Ioy 20461/19?3 dIs-
uso: IncIfoso nI Innco do In ncIon ArgonfInn n no oo-
nor
5
In oxoncIon jurIsdIccIonnI cunndo ncfo on nIsos ox-
11.2
!!IZ MO!IO, ISIO!O, II uorocho InfornncIonnI ubIIco nnfo In Uorfo
Suromn, IudoLn, Iuonos AIros, 19?0, . 90.
11.3
MI!IOHAC, TrnIfo uo uroIf ubIIc InfornnfIonnI, f. I, InrIs, 1905, .
460 y sIguIonfos; !!IZ MO!IO, ISIO!O, o. cIf., . 90.
11.4
Vonso !!IZ MO!IO, ISIO!O, o. cIf., . 92.
11.5
Y or Io fnnfo n ronuncInr ox nnfo n oonor.
ISI!IS I IA !IIO!MA II ISTAO IV - 26
frnnjoros, ronIIznndo ncfos conorcInIos cono orsonn do do-
rocho rIvndo.
6
Infro Ios fundnnonfos do In nodIdn so so-
nnInLn, rocIsnnonfo, In fInnIIdnd do ncfunr on oI oxfrnn-
joro n frnvos do rorosonfncIonos y sucursnIos, n cuyo ofocfo
rosuIfn no soIo nocosnrIo sIno fnnLIon InoIudILIo quo oI
Lnnco docInro, on cunnfo ncfo on In osforn doI dorocho rI-
vndo, quo no rofondor oonor In oxoncIon do jurIsdIccIon
do Ios frILunnIos oxfrnnjoros do Ios nIsos dondo ncfo.
?
o
nhI on gonornI oI sIsfonn do quo Ios onfos dosconfrnIIzndos
doI Isfndo no rosuIfon nIcnnzndos on oI dorocho InfornncIonnI
or In rogIn do InnunIdnd do jurIsdIccIon do Ios Isfndos.
Muchns vocos so hn dudndo do In consfIfucIonnIIdnd doI
sonofInIonfo n In jurIsdIccIon do un frILunnI oxfrnnjoro,
8
nunquo In Corfo Suronn nrgonfInn hn ndnIfIdo quo oIIo os
ndnIsILIo cunndo rosuIfn do unn dIsosIcIon IognI oxrosn,
on oI cnso do onfos nufrquIcos;
9
oro In cuosfIon InovIfnLIo-
nonfo osf dosfInndn n Innfonrso on osfrndos judIcInIos
oxfrnnjoros, fodn voz quo oI confrnfo hnyn sIdo suscrIfo on
oI oxfrnnjoro y son nrn sor cunIIdo on oI oxfrnnjoro.
TnnLIon so hnco nofnr, dosdo ofro nguIo, quo no os o-
sILIo dosconocor quo oI crodIfo oxfrnnjoro do nuosfrns onfI-
dndos nufrquIcns uodo sufrIr dofrInonfo, sI oIIns Invocnn
sIsfonfIcnnonfo In oxoncIon do In jurIsdIccIon oxfrnnjorn
or In vIn dIIonfIcn,
10
Io cunI uodo fonor grnvos conso-
11.6
IoIofIn OfIcInI doI 14 do junIo do 19?3, . ? y 8.
11.?
ocrofo-Ioy 20461/?3 consIdorndo forcoro doI nonsnjo do oIovncIon.
11.8
Ior ojonIo oI dIcfnnon doI 25 do junIo do 19?3 doI onfoncos Irocu-
rndor doI Tosoro do In ncIon, quo consfIfuyo unn oxcocIon n In jurIsru-
doncIn ndnInIsfrnfIvn do dIcho orgnnIsno.
11.9
Corfo Suronn do JusfIcIn do In ncIon, InIIos, f. 254, . 500, 504,
cnso !n !oubIIcn v. Innco uo In ncIon ArgonfInn , 1962, consIdornndo 2, n
confrnrIo. Isfo nIsno fnIIo os Invocndo or oI dIcfnnon cIfndo on In nofn
nnforIor, oro on noyo do In fosIs do In InconsfIfucIonnIIdnd doI
sonofInIonfo n frILunnIos oxfrnnjoros.
11.10
Icfnnon do In ConsojorIn IognI doI MInIsforIo do !oIncIonos Ixfo-
rIoros coIndo on IrocurncIon doI Tosoro do In ncIon, Icfnmonos, f. ?4,
. 336, 336 (vuoIfn).
II COT!ATO I C!IITO IXTI!O IV - 2?
cuoncIns on oI cnso do onfIdndos cuyo gIro conorcInI o In-
dusfrInI Ins oLIIgn nocosnrInnonfo n oornr on oI oxforIor
(AoroIInons ArgonfInns, IInn, YII, ofc.), nocosIfnndo, cono
os IogIco, doI crodIfo IocnI. Y sI so ncofn quo unn onfIdnd
dosconfrnIIzndn X uodn n frnvos do unn ngoncIn on oI
oxforIor confrnfnr crodIfos IocnIos quo sorn, rosocfo doI
nIs doI cunI onorgo In onfIdnd, oxfrnnjoros, Ios cunIos n
su voz sorn oxIgILIos y so rogIrn or In Ioy y In jurIsdIc-
cIon doI Iugnr do coIoLrncIon y do ojocucIon, onfoncos so nd-
vIorfo quo no oxIsfo nrgunonfo jurIdIco fornnI on vIrfud doI
cunI nognr quo IgunI oorncIon uodn IIovnrIn n cnLo In onfI-
dnd dosconfrnIIzndn Y.
Ios roLIonns jurIdIcos son on In rcfIcn, on consocuon-
cIn, sInIInros fnnfo sI oI orIgon doI cnIfnI os do cnrcfor
LIIco InfornncIonnI, cono rIvndo oxfrnnjoro. Iuodon dI-
forIr Ins vnrInnfos oIIfIcns y ocononIcns doI crodIfo,
11
oro
dIfIcIInonfo vnrInr su rogInon nornnfIvo. Ior unn u ofrn
nrgunonfncIon, or unn u ofrn vIn, so IIogn sIonro n Ins
nIsnns concIusIonos on cunnfo n In osILIIIdnd do ncfnr oI
nrLIfrnjo oxfrnnjoro, nI oforgnnIonfo do oxoncIonos InosI-
fIvns, In ronuncIn n ofro fuoro o jurIsdIccIon quo oI doI Iugnr
do cunIInIonfo do In oLIIgncIon, n In fIjncIon do In Ioy nII-
cnLIo cono In Ioy doI Iugnr do ojocucIon doI confrnfo, ofc.
Isn os fnnLIon In fornuIncIon quo rocogo oI CodIgo Iro-
cosnI CIvII y ConorcInI do In ncIon, cuyo nrfIcuIo 1 sogn
In rofornn doI ocrofo-Ioy 22434/1981, oxrosn quo odr
ndnIfIrso In rorrogn do jurIsdIccIon n fnvor do juocos ox-
frnnjoros o do rLIfros quo ncfon fuorn do In !oLIIcn, on
nsunfos oxcIusIvnnonfo nfrInonInIos.
11.11
Cono fnnLIon so uodo dIscufIr sI Io quo hn do fononfnrso no os oI
fInnncInnIonfo oxforno, sIno In InvorsIon o oI conorcIo oxforno: vonso
!MI!IIT, MY!O H., H!T, IIOI I., y IITI!, CHA!IIS V., Iconomn. IrIn-
cIIos y robIomns, Iuonos AIros, 1959, . 544 y ss. SoLro oI noI do In
InvorsIon rIvndn oxfrnnjorn on AnorIcn InfInn vonso fnnLIon I!IIISCH,
!A!I, HncIn unn uInnmIcn uoI uosnrroIIo InfInonmorIcnno, ICI, MoxIco,
1963, . 64 n 68.
ISI!IS I IA !IIO!MA II ISTAO IV - 28
12. ormns juruIcns y rncfIcns bnncnrIns InfornncIonnIos
Ins nornns jurIdIcns InfornncIonnIos dIfIoron on su fuon-
fo, oro no on su rosuIfndo rcfIco, sogn onorjnn do cro-
dIfos oforgndos or InsfIfucIonos LIIcns InfornncIonnIos, o
or orgnnIsnos rIvndos do crodIfo. In oI cnso doI Innco
InfornnorIcnno do osnrroIIo, or ojonIo, os do Inforos
rocordnr quo fInnncIo y fInnncIn InvorsIonos do nIfIIos
onrosns LIIcns InfInonnorIcnnns.
12.1. IrIorIunuos
Isfo orgnnIsno do crodIfo y fnnLIon oI Innco MundInI
consIdornron nrn In ArgonfInn do Inforos rIorIfnrIo Ins In-
vorsIonos do onorgIn;
1
oI Innco MundInI oforgo on 1961 y
196? crodIfos n onrosns doI Isfndo nrgonfInns, nrn oLrns
do Infrnosfrucfurn hIdrooIocfrIcn.
2
In gonornI, Ios crodIfos
so oforgnn do ncuordo n Ins rIorIdndos fIjndns or Ins ros-
ocfIvns InsfIfucIonos crodIfIcIns, y no or Ios nIsos nIon-
Lros quo soIIcIfnn oI crodIfo.
12.2. Ixnmon uo In sIfuncIon oIfIcn
AsInIsno, on oI Inforno II Innco MundInI, In Cororn-
cIon; IInnncIorn InfornncIonnI y In AsocIncIon InfornncIo-
nnI do Iononfo. Sus nornns y oorncIonos, so oxrosn quo
In rcfIcn doI Innco roconIondn In ronIIzncIon do convor-
sncIonos oxIornforIns ofIcIosns, nnfos quo Ios nIsos ro-
12.1
II Innco MunuInI on In AmorIcn !nfInn, !osumon uo sus ncfIvIun-
uos, juIIo do 1961, . 9: hnLr... quo rovoor n unn nnIIncIon y nojorn-
nIonfo on Ins fncIIIdndos do onorgIn y do frnnsorfos. In oI osfndo on quo
so oncuonfrnn ncfunInonfo consfIfuyon oLsfcuIos nnyoros nI dosnrroIIo
ocononIco.
12.2
IdIcIon do nLrII do 1962, LILIIofocn doI CII, 02411, I 11n.
II COT!ATO I C!IITO IXTI!O IV - 29
sonfon ofIcInInonfo unn soIIcIfud do rosfnno (. 52), y quo
do In InvosfIgncIon InIcInI doLo fornnr nrfo fnnLIon un
oxnnon do In sIfuncIon oIIfIcn on cunnfo osfn uodn nfoc-
fnr In sogurIdnd doI rosfnno rouosfo (. 54), cono nsI
fnnLIon un oxnnon dofnIIndo do Ins rouosfns doI rosfn-
fnrIo roInfIvns n In dIroccIon y gosfIon ndnInIsfrnfIvn doI
royocfo (. 55).
12.3. ArobncIon uoI confrnfo
!nn voz quo so hn IIogndo n un ncuordo soLro Ios fornI-
nos y condIcIonos do In oorncIon, so sonofon n Ios Irocfo-
ros IjocufIvos nrn su nroLncIon Ios confrnfos do rosfn-
nos y gnrnnfIn, con fodn In docunonfncIon conoxn (. 5?).
Iuogo do nroLndos, sIguon Ios frnIfos Infornos do cndn
nIs nrn In rosocfIvn nroLncIon or oI Iodor IjocufIvo o
oI Congroso.
12.4. osomboIsos: oorfunIunu uo hncorIos
II Innco ofocfn Ios dosonLoIsos confrn onfrogn do docu-
nonfos on fornn snfIsfncforIn... Ins ruoLns quo so oxIgon
son Ins usunIos on In rcfIcn LnncnrIn corrIonfo (. 58). So
oxIgon ndons dIcfnonos jurIdIcos n snfIsfnccIon doI Inn-
co quo nsoguron In consfIfucIonnIIdnd y IognIIdnd doI con-
frnfo.
12.5. Vonfn uo Ios ffuIos n InvorsIonIsfns rIvnuos
Ior su Indo, oI Innco n vocos vondo n InvorsIonIsfns rI-
vndos nrfo do Ios fIfuIos do rosfnno oLfonIdos do Ios ros-
fnfnrIos on roIncIon n Ios crodIfos concodIdos (. 104). Ios
fIfuIos vondIdos uodon sorIo con o sIn gnrnnfIn ndIcIonnI
doI Innco, hnLIondo rovnIocIdo on Ios IfInos nnos In fon-
doncIn n vondorIos sIn fnI gnrnnfIn ndIcIonnI (. 104), rnzon
or In cunI so fornn ns nocosnrIo nrn oI Innco nsogurnr In
nogocInLIIIdnd y sogurIdnd do Ios fIfuIos do crodIfo quo oL-
ISI!IS I IA !IIO!MA II ISTAO IV - 30
fIono or Ios rosfnnos quo oforgn. A nonor sogurIdnd jurI-
dIcn do Ios fIfuIos, IogIcnnonfo corrosondor unn nnyor
dIfIcuIfnd do coIocncIon do oIIos on InvorsIonIsfns rIvndos.
QuIz or osfn rnzon os crIfIcnLIo In rocIonfo rcfIcn doI
Innco do no rosnIdnr Ios fIfuIos quo onIfon sus nIsos nIon-
Lros.
o cunIquIor nodo, II docunonfo on quo consfnn os oI
fIfuIo quo gnrnnfIzn In oxIsfoncIn do In roIncIon, y In oso-
sIon doI nIsno vnIo cono fIfuIo y cron In rosuncIon jurIs
fnnfum do quo oI osoodor os oI duono. !osuIfn nsI quo Ios
fIfuIos son rorosonfnfIvos do un dorocho do crodIfo, y, n su
voz, consfIfuyon oLjofo do roIodnd, quo, or Io fnnfo, uo-
do sor onnjonndo, dndo on rondn, ofc., cono oIononfo soLro
quo rocno In dIscIIInn jurIdIcn do In roIodnd on cosns
nuoLIos
3
o ns oxncfnnonfo, do fIfuIos-vnIoros crodIfIcIos.
In osfo unfo fnnLIon onconfrnnos unn nrocInLIo dIforon-
cIn onfro osfo fIo do confrnfo y oI cIsIco onrosfIfo LII-
co, on oI cunI fuo fIIco on nuchos nIsos onIfIr fIfuIos no-
nInnfIvos, o IncIuso cronr un IILro do doudns doI Isfndo
(Crnnu !Ivro uo In offo IubIIquo, on IrnncIn, InsfIfuIdo on
1?93), on oI cunI so rogIsfrnn oLIIgnforInnonfo Ios fIfuIos y
sus frnsIndos. Isfo sIsfonn fIono vonfnjns on cunnfo nsogu-
rn confrn ordIdn o roLo doI fIfuIo, oro IInIfn In nogocInLI-
IIdnd do Ios nIsnos.
4
12.6. !oquIsIfos focnIcos
Vn do suyo, or suuosfo, quo fnnLIon doLon snfIsfncor
Ios roquIsIfos focnIcos quo cndn InsfIfucIon crodIfIcIn Infor-
nncIonnI oxIgo nrn oI royocfo nIsno n fInnncInrso.
5
Mu-
12.3
II!IZ I VIIASCO, !os confrnfos numInIsfrnfIvos. MndrId, 192?,
. 298.
12.4
Vonso y connrnr VA I! IO!OHT, HncIonun IubIIcn, InrcoIonn,
1929, gInns 16? y ss.
12.5
Ior ojonIo, InfornnfIonnI Innk for !oconsfrucfIon nnd ovoIononf,
Irosonf Worfh UnIcuInfIon of Irojocfs, junIo 5, 196?, LILIIofocn doI CII, O
II COT!ATO I C!IITO IXTI!O IV - 31
chos do Ios odIdos do crodIfo frncnsnn InIcInInonfo or In
cnroncIn do rIgor focnIco n snfIsfnccIon doI Innco.
12.?. !ocnuuos bnncnrIos comorcInIos
SI LIon oI rogInon oIIfIco os Inforno do cndn nIs y no
concIorno on cunnfo fnI nI orgnnIsno do crodIfo,
6
sI uodo
Inorfnr sI nfocfn In sogurIdnd doI crodIfo,
?
rnzon or In cunI
so onfnfIznn fodos Ios rocnudos jurIdIcos usunIos on In rc-
fIcn conorcInI LnncnrIn; dIcho do ofrn nnnorn, In sIfuncIon
Infornn do un nIs uodo IIovnr n quo so oxfronon Ios cuIdn-
dos on nnforIn do cunIInIonfo do fodos Ios rocnudos Lnn-
cnrIos do IndoIo conorcInI y IognI fornnI. oI nIsno nodo,
Io roInfIvo n Ios nIsos quo oxroInn sIn ndocundn conon-
sncIon oscnn on rIncIIo nI nnIIsIs quo ofocfn oI orgn-
nIsno do crodIfo InfornncIonnI, nunquo on ocnsIonos oI Inn-
co uodo ndvorfIr n Ios nIonLros quo no ndofon oIIfIcns
quo In conunIdnd InfornncIonnI udIoro consIdornr quo nfoc-
fnn su soIvoncIn.
8
Cono so ndvIorfo, oI rogInon oIIfIco-
ocononIco nfocfn on dofInIfIvn nI crodIfo oxforno doI nIs.
9
3353, I 11; Innco InfornncIonnI do !oconsfruccIon y Iononfo, InsfIfufo do
osnrroIIo IcononIco, UrIforIos uo InvorsIon y ovnIuncIon uo royocfos, LI-
LIIofocn doI CII, I. 31 I 11: UIon rogunfns y rosuosfns sobro oI Innco
MunuInI, nnyo do 19?0, IILIIofocn doI CII, 0241, I 11, 100, ofc.
12.6
UIon rogunfns y rosuosfns sobro oI Innco MunuInI, O. cIf., . 15.
12.?
II Innco MunuInI, In UII y In AII. Sus normns y oorncIonos, O.
cIf., gInn 54.
12.8
UIon rogunfns y rosuosfns sobro oI Innco MunuInI, O. cIf., . 15.
12.9
TnnLIon nfocfn Ins fnsns do Inforos y on gonornI Ins cIusuIns con-
frncfunIos n IncIuIrso, cunndo so frnfn do Lnncos rIvndos o consorcIos do
Lnncos, on Iugnr do orgnnIsnos InfornncIonnIos do crodIfo. Y osfo os ofrn
voz un fonn fundnnonfnI quo nIngn orgnnIsno do confroI do IognIIdnd
fIscnIIzn, Io cunI nos IIovn unn voz ns n Io dIcho on oI unfo 8 do In rInorn
nrfo do osfo frnLnjo; vor fnnLIon Ins roforoncIns y ronIsIonos nIII ofocfun-
dns on In nofn 41.
ISI!IS I IA !IIO!MA II ISTAO IV - 32
12.8. IrIvIIogIos uoI Innco
A vocos Ins nornns onorgon do In roIn ncfn o convonIo
consfIfufIvo doI onfo, cono ocurro con oI Innco InfornnorI-
cnno do osnrroIIo, nroLndn or ArgonfInn or In Ioy 14.843.
o ncuordo nI ConvonIo, oI Innco fIono orsonnIIdnd jurIdI-
cn (nrfIcuIo XI, soccIon 4), sus nrchIvos son InvIoInLIos (nrfI-
cuIo XI, soccIon 5), su orsonnI dIsfrufn do InnunIdndos y
rIvIIogIos (nrfIcuIo XI, soccIon 8), y sus oorncIonos fIonon
oxoncIonos frILufnrIns (nrfIcuIo XI, soccIon 9).
12.9. Icfnmonos oxIgIuos
II Innco IfInnnonfo noncIonndo, or ojonIo, IncIuyo
on nIgunos do sus confrnfos In oxIgoncIn, nrn In ofocfIvIdnd
doI oforgnnIonfo doI crodIfo, do Quo oI Innco hnyn rocILI-
do doI Irocurndor doI Tosoro do In ncIon un Inforno jurI-
dIco on quo quodo osfnLIocIdo n onforn snfIsfnccIon doI Inn-
co In vnIIdoz do dIcho convonIo, Quo oI Innco hnyn rocILI-
do doI Irocurndor doI Tosoro do In ncIon un Inforno jurI-
dIco on quo quodo osfnLIocIdo (I) quo oI gnrnnfo hn cunIIdo
fodos Ios roquIsIfos nocosnrIos sogn Ins Ioyos y rogInnon-
fos do ArgonfInn nrn coIoLrnr oI Confrnfo do OnrnnfIn o
nrn rnfIfIcnrIo, sI fuoro oI cnso, y (II) quo Ins oLIIgncIonos
osfnLIocIdns on oI Confrnfo do OnrnnfIn consfIfuynn un vIn-
cuIo vIIdo nrn oI gnrnnfo cuyo cunIInIonfo uodo sorIo
oxIgIdo on su oorfunIdnd.
10
12.10
Ms nn, on nuchos confrnfos do crodIfo oxforno oI ncroodor ro-
quIoro fnnLIon quo oI confrnfo son uLIIcndo on oI IoIofIn OfIcInI do In
ncIon, cono gnrnnfIn do uLIIcIdnd do In oorncIon. Y n vocos In uLIIcn-
cIon hnsfn roroduco oI nodoIo do dIcfnnon (!) quo so suono doLo onIfIr oI
nsosor IognI doI Innco ncIonnI do osnrroIIo cono gnrnnfo, y do In onfIdnd
dosconfrnIIzndn quo roquIoro oI crodIfo, cono os oI cnso doI convonIo do
rosfnno uLIIcndo on oI IoIofIn OfIcInI doI 9 do foLroro do 19?6, . 6 y
?.
II COT!ATO I C!IITO IXTI!O IV - 33
13. UonfroI do uIvIsns rosocfo uoI cumIImIonfo uo In uouun
In oI cnso do cIusuIns fondIonfos n rofogor nI gnrnnfo
confrn un ovonfunI confroI do dIvIsns, nrn quoror ovIfnr
quo fnI confroI oLsfncuIIco oI cunIInIonfo do Ins oLIIgncIo-
nos confrnIdns, so hn onfondIdo quo no hny ronro nIguno
quo oLsorvnr n nquoIIns, fodn voz quo In ncIon do nIngn
nodo odrIn InodIr vIIdnnonfo oI cunIInIonfo do sus
oLIIgncIonos InfornncIonnIos or nodIo do su roIn IogIs-
IncIon fufurn.
1
o fodns nnnorns, In cuosfIon doI Iugnr do coIoLrncIon y
ojocucIon doI confrnfo sIguo sIondo dofornInnnfo. In osfo
sonfIdo uodo rocordnrso oI rocodInIonfo soguIdo or Is-
nnn n fInos doI sIgIo nsndo y conIonzos doI rosonfo, on
quo nuchos fIfuIos do In doudn LIIcn so onconfrnLnn on
roIodnd do sLdIfos oxfrnnjoros, quo n su voz Ios hnLInn
soIIndo (osfnnIIIndo) on oI nIs do rosIdoncIn. In fnIos
cnsos so rosoIvIo quo oI fIfuIo orn ngndoro on In nonodn doI
nIs on oI cunI oI fIfuIo hnLIn sIdo soIIndo y, on consocuon-
cIn, oIogIdo cono Iugnr do ngo.
2
In nuosfro cnso, dndo quo
oI fIfuIo so onIfo on oI oxforIor, In ncIon doudorn no uodo
oLvInnonfo hncor nndn on oI Inno jurIdIco nrn nIfornr oI
sIsfonn cnnLInrIo Inornnfo on oI nIs on oI cunI so onIfo
oI fIfuIo.
14. ArbIfrnjo
II ConvonIo ConsfIfufIvo doI II, nrfIcuIo XIII, soccIon
2", rovo oI nrLIfrnjo nrn In rosoIucIon do confrovorsIns, y
sI on un confrnfo do rosfnno so IncIuyorn In cIusuIn do
13.1
IrocurncIon doI Tosoro do In ncIon, Icfnmonos, f. 82, . 282.
13.2
II!IZ I VIIASCO, !os confrnfos numInIsfrnfIvos, MndrId, 192?,
. 295.
ISI!IS I IA !IIO!MA II ISTAO IV - 34
nrLIfrnjo, so hn sosfonIdo quo oIIo oforgn oI Inudo nrLIfrnI
norIfo ojocufIvo. SIn onLnrgo, donfro doI forrIforIo do In
nncIon oI Inudo no fIono fuorzn ojocuforIn dIrocfn, fodn voz
quo Ios rLIfros, sI LIon fIonon In cognIfIo doI nsunfo, cnro-
con, no oLsfnnfo, do ImorIum.
1
In consocuoncIn, son Ios
juocos nncIonnIos Ios quo fIonon In ofosfnd oxcIusIvn do ojo-
cufnr o hncor ojocufnr oI Inudo, y sI oI Inudo fuoro confrn In
nncIon, on osfo IfIno nsocfo doLo consIdornrso Io convo-
nIdo soLro oI nrfIcuInr cono unn ronuncIn vIIdn nI cnrc-
for nornnonfo docInrnfIvo do Ins sonfoncIns quo udIornn
dIcfnrso confrn oI Isfndo (Ioy 3952, nrf. ?). Ahorn LIon, on
cunnfo n Ios LIonos do In nncIon sIfos on oI oxfrnnjoro, hn-
LrIn quo suonor quo In nncIon ronuncIo do nnfonnno n hn-
cor vnIor su oxfrnforrIforInIIdnd, Io quo os ndnIsILIo.
2
In Io quo so rofIoro n ncfnr In jurIsdIccIon nrLIfrnI nrn
Ios onfos nufrquIcos, yn so hn osfnLIocIdo quo Ins onfIdndos
dosconfrnIIzndns doI Isfndo uodon osfnr osfnfufnrInnonfo
nuforIzndns nrn hncorIo, y quo on cnso do no osfnr oIIo ro-
vIsfo on Ios osfnfufos, uodo suIIrso or unn nuforIzncIon
oxrosn nrn oI cnso concrofo oforgndn or oI Iodor IjocufI-
vo.
3
In nuforIzncIon, con fodo, soIo os nocosnrIn sI oI nrLIfrn-
jo os suLsfIfufIvo do jurIsdIccIon nncIonnI,
4
no nsI sI os suLs-
fIfufIvo do jurIsdIccIon oxfrnnjorn, sIondo osfn rocodonfo.
5
Ior Io dons, In nuforIzncIon do quo so frnfn so oforgn fnn-
LIon sInuIfnonnonfo con oI docrofo quo nuforIzn oI rosfn-
no n fodos Ios dons ofocfos noncIonndos.
14.1
Is osfn, dosdo Iuogo, unn soIucIon cIsIcn: AISIA, H!OO, Trnfnuo
foorIco-rncfIco uo uorocho rocosnI, f. III, Iuonos AIros, 1943, . 833.
14.2
IrocurncIon doI Tosoro do In ncIon, Icfnmonos, f. 82, . 283.
14.3
IrocurncIon doI Tosoro do In ncIon, Icfnmonos, f. 83, . ?6 (1962);
f. 82, gInn 282; f. 91, . 115.
14.4
IrocurncIon doI Tosoro do In ncIon, Icfnmonos, f, 82, . 282.
14.5
IrocurncIon doI Tosoro do In ncIon, Icfnmonos, f. 83, . ?6.
II COT!ATO I C!IITO IXTI!O IV - 35
15. !ns vnrInnfos formnIos uo confrnfncIon. !ocnIfuIncIon
In concIusIon do Io oxuosfo, Ios goLIornos fIonon n su
dIsosIcIon on osfn nnforIn unn gnnn do osILIIIdndos jurI-
dIcns quo vnn dosdo oI confrnfo onfornnonfo sujofo n In Io-
gIsIncIon y jurIsdIccIon nncIonnI, hnsfn oI confrnfo onforn-
nonfo sujofo n In IogIsIncIon y jurIsdIccIon oxfrnnjorns. In
oIoccIon do uno u ofro nnfIz do confrnfncIon doondor cono
os oLvIo do su cnncIdnd do nogocIncIon oIIfIcn y ocononI-
cn, do su grndo do dofornInncIon on cunnfo n no usnr doI
crodIfo sIno on dofornInndns condIcIonos y cIrcunsfnncIns,
ofc. Ingn osquonn nornnfIvo nfn nI nIs nrn oIogIr unn
u ofrn fornn do confrnfncIon; oro unn voz oIogIdn unn
or ojonIo In ns confrovorfIdn, sujocIon n frILunnIos y n
IogIsIncIon oxfrnnjorn yn no cnLo on Ios hochos voIvor nfrs,
rosocfo do oso confrnfo.
1
II cunIInIonfo do osns oLIIgn-
cIonos sor oxIgILIo fnI cono fuo ncfndo, sIn quo uodn oI
nIs doudor nodIfIcnr nI InfIuIr soLro In fornn do Inforro-
fncIon o nIIcncIon doI confrnfo or oI nIs oIogIdo, n frnvos
do Ioyos, docrofos o rosoIucIonos osforIoros doI nIs dou-
dor.
osdo Iuogo, vn InIIcIfo on Io dIcho quo Ins nodnIIdndos
do confrnfncIon son dIforonfos sI nos onconfrnnos nnfo un
onrosfIfo LIIco, quo Io onIfo on su forrIforIo oI roIo
Isfndo nncIonnI y so rIgo onfoncos or oI dorocho LIIco
Inforno, o un confrnfo do crodIfo oxforno, quo Io coIoLrn unn
onfIdnd dosconfrnIIzndn doI Isfndo on oI oxforIor nrn sor
nIII cunIIdo y juzgndo or Ins nornns y Ios frILunnIos doI
nIs do quo so frnfo.
15.1
o nhI quo son fnnLIon Inorfnnfo cuI os oI nIs dondo so ofocfn oI
rosfnno, uos do ncuordo n oIIo vnrInr su ncfIfud fronfo n In ojocucIon do
In oorncIon.
ISI!IS I IA !IIO!MA II ISTAO IV - 36
16. !n nuforIzncIon IogIsInfIvn
So hn osfInndo, n frnvos do nIgunos dIcfnonos, quo sI
LIon os convonIonfo In nuforIzncIon IogIsInfIvn, oIIn no os
InroscIndILIo, y uodo sor suIIdn or unn nuforIzncIon or
ocrofo doI Iodor IjocufIvo nncIonnI.
1
Ioro osfo os ns LIon
oxcocIonnI: In rogIn os In nocosIdnd do In nuforIzncIon Io-
gIsInfIvn.
2
Isfn nuforIzncIon IogIsInfIvn, oforgndn on fornn concro-
fn
3
nrn un dofornInndo crodIfo, o on fornn gonorIcn nrn
fodos Ios crodIfos quo sonn nocosnrIos nrn oquIIILrnr oI ro-
suuosfo nnunI, so hn oforgndo on oI nsndo, or ojonIo, n
frnvos do In Ioy 14.?94, do 1959, cuyo nrfIcuIo 11, rofIrIon-
doso nI Iodor IjocufIvo, dIco: ... udIondo ronIIznr nsInIs-
no Ins oorncIonos do fInnncIncIon frnnsIforIn quo rosuIfo
nocosnrIn, IncIusIvo con oI Innco ConfrnI do In !oLIIcn
ArgonfInn y dons InsfIfucIonos LnncnrIns ofIcInIos nodInnfo
In ufIIIzncIon or osfns do fondos quo oLfongnn do rosfn-
nos o coIocncIonos rovonIonfos doI oxforIor; on IgunI son-
fIdo In Ioy 16.432, do 1962, nrfIcuIo 48; oI docrofo-Ioy 1?.5?9,
ofc.
Isfns Ioyos son dIcfndns or oI Congroso on ojorcIcIo do
Ins nfrILucIonos quo Io confIoro In ConsfIfucIon nrgonfInn
on oI nrfIcuIo 4 (docrofnr onrosfIfos y oorncIonos do cro-
dIfo nrn urgoncIns do In nncIon o nrn onrosns do ufIII-
dnd nncIonnI) y on oI nrfIcuIo 6?, IncIsos 3 (confrnor on-
16.1
IrocurncIon doI Tosoro do In ncIon, Icfnmonos, f. 103, . 191, 19?;
f. 113, gInn 488, y ofros.
16.2
IIIISA, O. cIf., . 439; II!IZ I VIIASCO, !ICA!IO, !os con-
frnfos numInIsfrnfIvos, MndrId, 192?, . 290; IZ, MA!AI MA!A, orocho
numInIsfrnfIvo, f. III, Iuonos AIros, 196?, . 1?9; VIIIAO!A MAIIIOO, SAI-
VAO!, IrIncIIos do uorocho numInIsfrnfIvo, AsuncIon, 1981, . 220.
16.3
Io IdonI on fornInos oIIfIcos y consfIfucIonnIos os quo oI Iodor Io-
gIsInfIvo oforguo In nuforIzncIon nrn cndn cnso nrfIcuInr oro usunInon-
fo Io quo so concodo os unn nuforIzncIon gonorIcn.
II COT!ATO I C!IITO IXTI!O IV - 3?
rosfIfos on dInoro soLro oI crodIfo do In nncIon) y 28 (hncor
fodns Ins dons Ioyos y rogInnonfos quo sonn convonIonfos
nrn onor on ojorcIcIo Ios odoros nnfocodonfos y fodos Ios
ofros concodIdos or In ConsfIfucIon nI OoLIorno do In n-
cIon ArgonfInn).
16.1. orocho InfInonmorIcnno. !n nuforIzncIon rovIn
In ConsfIfucIon do !ruguny rovo onfro Ins nfrILucIonos
doI Iodor IogIsInfIvo AuforIznr, n InIcInfIvn doI Iodor Ijo-
cufIvo, In oudn ILIIcn ncIonnI, consoIIdnrIn, dosIgnnr
sus gnrnnfIns y rogInnonfnr oI crodIfo LIIco (IncIso 6 doI
nrfIcuIo 85 do In ConsfIfucIon do 1951). In VonozuoIn, In
ConsfIfucIon do 1953 osfnLIoco on su nrfIcuIo 108 quo os fn-
cuIfnd doI Iodor IjocufIvo ogocInr Ios onrosfIfos quo
docrofo oI OoLIorno ncIonnI (IncIso 14), CoIoLrnr con-
frnfos con ncuordo n Ins Ioyos (IncIso 15), do Io cunI so dos-
rondo fnnLIon In nocosIdnd do In nuforIzncIon IogIsInfIvn
rovIn, nrfIcuInr o gonornI.
In ConsfIfucIon do Hondurns rovo cono nfrILucIon doI
Congroso, on oI nrfIcuIo 188, IncIso 31: ocrofnr onrosfI-
fos, y !ogInnonfnr oI ngo do In doudn nncIonnI, n InIcIn-
fIvn doI Iodor IjocufIvo (IncIso 34). In ConsfIfucIon
nrngunyn dIsono on su nrfIcuIo ?6, IncIso 3, quo os nfrI-
LucIon do In Cnnrn do !orosonfnnfos AuforIznr In con-
frnfncIon do onrosfIfos.
4
16.2. ArobncIon osforIor
AIgunos nIsos confonInn In InforvoncIon IogIsInfIvn no
cono un ncfo rovIo do nuforIzncIon doI confrnfo do crodIfo
oxforno o onrosfIfo LIIco, sIno cono un ncfo osforIor do
nroLncIon doI confrnfo coIoLrndo or oI Iodor IjocufIvo.
16.4
Vonso VIIIAO!A MAIIIOO, O. Ioc. cIf.
ISI!IS I IA !IIO!MA II ISTAO IV - 38
AsI, or ojonIo, In ConsfIfucIon do In !oLIIcn onInIcn-
nn do 194? osfnLIoco on su nrfIcuIo 33, IncIso 21, quo os fn-
cuIfnd doI Congroso AroLnr o no Ios confrnfos quo Io so-
nofn oI IrosIdonfo do In !oLIIcn on confornIdnd con oI
IncIso Io doI nrfIcuIo 49; oI noncIonndo nrfIcuIo 49, n su
voz, fncuIfn nI Iodor IjocufIvo n CoIoLrnr confrnfos, sono-
fIondoIos n In nroLncIon doI Congroso ncIonnI cunndo con-
fongnn dIsosIcIonos roInfIvns n In nfocfncIon do Ins ronfns
nncIonnIos..., o nI IovnnfnnIonfo do onrosfIfos. TnnLIon
on IoIIvIn so roquIoro In nroLncIon IogIsInfIvn.
5
In ConsfIfucIon nojIcnnn, or su nrfo, ndnIfo fnnfo un
rogInon do nuforIzncIon o do nroLncIon IogIsInfIvn, cunndo
on su nrfIcuIo ?3, IncIso VIII, fncuIfn nI Congroso Inrn dnr
Ins Lnsos soLro Ins cunIos oI IjocufIvo uodn coIoLrnr on-
rosfIfos soLro oI crodIfo do In nncIon, nrn nroLnr osos
nIsnos onrosfIfos. II nIsno IncIso fncuIfn on su nrfo
fInnI nI Iodor IjocufIvo n confrnfnr onrosfIfos, on Ins con-
dIcIonos do onorgoncIn quo docInro oI Iodor IjocufIvo do
ncuordo nI nrfIcuIo 29 do In nIsnn consfIfucIon.
16.3. UoncIusIon
In dofInIfIvn, In concIusIon gonornIIzndn nrn AnorIcn
InfInn os In nocosIdnd do InforvoncIon IogIsInfIvn, nnforIor
o osforIor sogn Ios cnsos, y on In rInorn hIofosIs or vIn
do nornns gonornIos o do nuforIzncIonos osocInIos.
1?. !n nrobncIon uoI Iouor IjocufIvo y oI TrIbunnI uo
Uuonfns
SnfIsfocho oI roquorInIonfo do In nuforIzncIon IogIsInfI-
vn, nunquo son on fornn gonorIcn cuyn consfIfucIonnII-
dnd no hn sIdo hnsfn nhorn cuosfIonndn oxIfosnnonfo, oI
16.5
`AVIS S., J!IIO AIII!TO, Curso uo uorocho numInIsfrnfIvo, In Inz,
1960, gInns 383 y 384.
II COT!ATO I C!IITO IXTI!O IV - 39
sIguIonfo roquIsIfo os In vnIIdoz doI ocrofo doI Iodor Ijo-
cufIvo,
1
quo ndons do snfIsfncor Ios roquIsIfos consfIfucIo-
nnIos nornnIos nrn In onIsIon do voIunfnd do Ios orgnnos
rosIdoncInI y nInIsforInI, doLo fnnLIon sor sonofIdo nI
TrILunnI do Cuonfns do In ncIon (ocrofo-Ioy 23354/1956,
nrfIcuIo 81), y n) rosuIfnr oxrosnnonfo nroLndo or dIcho
orgnnIsno do confrnfos, b) sor fcIfnnonfo nroLndo, or oI
frnnscurso doI Inzo do sosonfn dIns, quo In Ioy do ConfnLI-
IIdnd osfnLIoco, o c) on cnso do fornuInrso oLsorvncIon IognI
doI TrILunnI do Cuonfns, hnLorso hocho InsIsfoncIn or nuovo
ocrofo doI Iodor IjocufIvo ncIonnI, doLIdnnonfo conu-
nIcndo nI Congroso or oI TrILunnI do Cuonfns. o cunIquIor
nodo, no fononos nofIcIn do oLsorvncIonos quo huLIorn ofoc-
fundo oI TrILunnI do Cuonfns do In ncIon n In vnIIdoz do
osfos ncfos.
18. Icfnmonos sobro In vnIIuoz uoI confrnfo
Ios orgnnIsnos do nsosornnIonfo jurIdIco nncIonnIos hnn
fonIdo un roI Lnsfnnfo fundnnonfnI on oI oforgnnIonfo do
Ios crodIfos, uos uno do Ios roquIsIfos usunInonfo oxIgIdos
or oI ncroodor os quo oI rosfnno, fnI cono so hn ncfndo,
cuonfo con oI nvnI jurIdIco, n snfIsfnccIon doI ncroodor, do
orgnnIsnos do nsosornnIonfo Iofrndo do Ins onfIdndos
InforvonIonfos y doI Iodor IjocufIvo. In rnzon do sor do osfn
oxIgoncIn doI orgnnIsno do crodIfo fIono su orIgon on Ins
osILIos oLjocIonos jurIdIcns quo oI nIs uodn ns ndoInnfo
oonor n In oxIgILIIIdnd do Ios fIfuIos onIfIdos on gnrnnfIn
doI rosfnno: sI yn sus orgnnIsnos do nsosornnIonfo Iofrn-
do so oxIdIoron on su oorfunIdnd ncorcn do In vnIIdoz y
1?.1
QuIon concurro nI fornnr oI ncfo confrncfunI (IIIISA, o. cIf., . 441)
o n nroLnr oI confrnfo coIoLrndo nu roforonuum suyo. SoLro oI rogInon do
Ios ncfos nu roforonuum vor nuosfro Trnfnuo uo uorocho numInIsfrnfIvo,
o. cIf., f. 3 II ncfo numInIsfrnfIvo, 3" od., Iuonos AIros, 19?9, cnIfuIo IX,
unfo 5.4 In fIno.
ISI!IS I IA !IIO!MA II ISTAO IV - 40
19.1
Ior ojonIo, Ioy 15.2?3, nrfIcuIo 11.
19.2
II!IZ I VIIASCO, !os confrnfos numInIsfrnfIvos, MndrId, 192?,
gInns 293 y 294.
IogIfInIdnd doI confrnfo do crodIfo, os oLvIo quo son ocns
Ins osILIIIdndos quo In onfIdnd fIono quo nIognr Iuogo
oxIfosnnonfo nnfo nIgn frILunnI oxfrnnjoro In osILIo In-
vnIIdoz doI confrnfo. Ior osfo nofIvo dIcho dIcfnnon os ro-
quIsIfo hnLIfunInonfo oxIgIdo or Ios Lnncos o consorcIos do
Lnncos, u orgnnIsnos InfornncIonnIos do crodIfo quo ofor-
gnn crodIfos n Ios nIsos on dosnrroIIo.
19. IxoncIonos ImosIfIvns. Su fununmonfo IogIsInfIvo
Cunndo oI crodIfo InIIcn oxoncIonos InosIfIvns nncIo-
nnIos, Io cunI os In nornn on In nnforIn, oIIns, so rIgon or
oI ordonnnIonfo frILufnrIo vIgonfo nI nononfo doI oforgn-
nIonfo, oI cunI usunInonfo osfnLIoco quo In oxoncIon os ro-
codonfo rovIn nuforIzncIon o dIsosIcIon doI Iodor IjocufI-
vo nncIonnI.
1
Icfndo oI docrofo quo cnIIfIcn, or ojonIo,
do Inforos nncIonnI dofornInndn InvorsIon o crodIfo, osfo
so oncundrn donfro do In oxoncIon InosIfIvn orfInonfo.
Isfn cnIIfIcncIon suoIo hncorso sInuIfnonnonfo con In nu-
forIzncIon nrn In fIrnn doI convonIo, o con In rnfIfIcncIon o
nroLncIon doI nIsno.
SI LIon nIgunn docfrInn hn onfondIdo on oI nsndo quo oI
oforgnnIonfo do oxoncIonos InosIfIvns nI confrnfo do cro-
dIfo so onfIondo Lnjo In cIusuIn robus sIc sfnnfIbus, nunquo
nndn so dIgn nI rosocfo y nunquo In oxoncIon so confIorn
or Ioy, con In consIguIonfo nfIrnncIon do quo oI roIo Is-
fndo n frnvos doI Iodor IogIsInfIvo uodo Iuogo dojnr sIn
ofocfo In oxoncIon InosIfIvn,
2
onsnnos quo so frnfn do unn
nfIrnncIon no njusfndn nI sIsfonn consfIfucIonnI, on Io quo
hnco n In gnrnnfIn do Ios dorochos ndquIrIdos. Ior Io dons,
os oLvIo quo sI oI confrnfo so coIoLrn y ojocufn on oI oxfrnn-
joro, no uodo oI Isfndo doudor oxfrnnjoro, n su voz, on oI
II COT!ATO I C!IITO IXTI!O IV - 41
Iugnr doI confrnforofondor ojorcor un odor frILufnrIo
InoxIsfonfo or fnIfnrIo In rInorn condIcIon do forrIforInII-
dnd on In cunI ojorcor su ofosfnd.
20. !oquIsIfos osfnfufnrIos uo Ios onfos nncIonnIos
InforvInIonfos
In ofros nsocfos, so roquIoro snfIsfncor nsInIsno Ios
rocnudos osfnfufnrIos do Ios dIvorsos onfos quo nrfIcInn
on In oorncIon. Adons do Ios roquIsIfos doI onfo doscon-
frnIIzndo quo rocILo oI rosfnno, hny quo confonInr Ios do
Ios osfnfufos do ofros onfos quo nrfIcIon cono nvnIIsfns do
In oorncIon cono os oI cnso doI Innco ncIonnI do osn-
rroIIo,
1
y oI Innco do In ncIon ArgonfInn
2
o cono ngonfos
fInnncIoros doI Isfndo nncIonnI y n Ios ofocfos cnnLInrIos, o
son, oI Innco ConfrnI, on In !oLIIcn ArgonfInn. In cndn
cnso hnLr quo consIdornr sI In oorncIon osf rovIsfn on
Ios osfnfufos, y sI In rosoIucIon hn sIdo fonndn or Ios orgn-
nos conofonfos y do ncuordo n Ios rocodInIonfos osfnLIo-
cIdos. Ior fIn, oI Innco ConfrnI do In !oLIIcn ArgonfInn,
cono orgnno nxIno on nnforIn cnnLInrIn, uodo fnnLIon
osfnfufnrInnonfo nsunIr conronIsos do ngo y frnnsforon-
20.1
In Io quo hnco oI Innco ncIonnI do osnrroIIo o ox Innco IndusfrInI
do In !oLIIcn ArgonfInn, uodo nsunIr osfnfufnrInnonfo oLIIgncIonos cono
nvnIIsfn o conronIsos do gnrnnfIn do ngo y frnnsforoncIn, sogn su cnrfn
orgnIcn. AsI Io osfnLIocInn yn sus nornns nnforIoros, ocrofo-Ioy 13.130,
I. 0. 29-X-5?, AIA XVII-A, . 868 y ss., ocrofo-Ioy 13.130, I. 0. 29-X-
5? AIA, XVII-A, . 868 y sIguIonfos, ocrofo-Ioy 13.126, I. 0. 29-X-5? y
AIA XVII-A, . 845 y sus nodIfIcncIonos. II ocrofo-Ioy 19.063/?1 fnn-
LIon fncuIfn nI Innco nrn concorfnr crodIfos do InsfIfucIonos LnncnrIns y
fInnncIorns, IocnIos o doI oxforIor |nrf. 5, IncIso o) do In cnrfn orgnIcn].
20.2
TnnLIon oI Innco do In ncIon ArgonfInn suoIo nrfIcInr n vocos
cono nvnIIsfn do In oorncIon do crodIfo, hnLIondoso Inforrofndo quo su
cnrfn orgnIcn, ocrofo-Ioy 13.129/5?, nrfIcuIo 18, IncIso n), quo rohILo n
In onfIdnd oforgnr crodIfos n In ncIon, IrovIncIns y MunIcInIIdndos, no
InIdo rosfnr nvnIos n onfos nufrquIcos nncIonnIos o rovIncInIos, o onfI-
dndos dosconfrnIIzndns do ofrn IndoIo uos so frnfn do sInIos sorvIcIos
LnncnrIos confonIndos donfro doI oLjofo do In InsfIfucIon.
ISI!IS I IA !IIO!MA II ISTAO IV - 42
cIn on nonodn oxfrnnjorn, or docIsIon do su dIrocforIo, do
ncuordo n In cnrfn orgnIcn do In InsfIfucIon.
Con Io nnfos oxuosfo, sunnndo nI dIcfnnon fnvornLIo do
Ios orgnnIsnos do nsosornnIonfo Iofrndo, oI ocrofo doI Io-
dor IjocufIvo nncIonnI y oI vIsfo Luono doI TrILunnI do Cuon-
fns do In ncIon, so cunIon fodos Ios rocnudos jurIdIcos
fornnIos rovIsfos y osfnLIocIdos nrn oI oforgnnIonfo do
rosfnnos on oI oxforIor n onfIdndos dosconfrnIIzndns nn-
cIonnIos.
UnfuIo V
EVER0Eh0l/ RE$l0u/L Eh L/ 0Eu0/ Pu3Ll0/ lhTERh/

La ley 24.447 sobre caducidad de crditos contra el Estado


previos a 1991
1. !n nuovn IogIsIncIon
1.1. !nn hojn on oI vonunvnI
In oI vondnvnI nornnfIvo doI vornno 1994-1995
2
uodo
nsnr dosnorcILIdn unn Ioy quo norIfn sor conocIdn.
1.2. Su nIcnnco
So frnfn do In Ioy nnoro 24.44?
3
quo oLIIgn n donnndnr
nI Isfndo hnsfn junIo do 1995 or cunIquIor crodIfo confrn oI
Isfndo nncIonnI do cnusn o fIfuIo nnforIor nI 1 do nLrII do
1991, quo no huLIorn fodnvIn sIdo orcILIdo on Lonos. So-
1.1
In Ioy, 29 do nnyo do 1995.
1.2
!ofornn n Ios CodIgos IonnI, CIvII, do ConorcIo, IrocosnI; n Ins Ioyos
rovIsIonnIos, do honornrIos rofosIonnIos, do In consfruccIon, n nornns do
nunIcInIos; oI docrofo do nocosIdnd y urgoncIn y Ios royocfos do Ioy doI
28 do foLroro do 1995, fnIos cono In croncIon do un Ionuo IIuucInrIo nrn
oI osnrrroIIo IrovIncInI, unn suorfo do IMI roIo nrn oI ordon do Ins
cuonfns rovIncInIos, oro ndons con cosIon do nufononIn rovIncInI on
fncuIfndos ojocufIvns nrn rIvnfIznr Ios Lnncos IocnIos. TnI voz son rofofIco.
1.3
Ioy do rosuuosfo nrn oI nno 1995, uLIIcndn on oI IoIofIn OfIcInI
doI 30 do dIcIonLro do 1994.
ISI!IS I IA !IIO!MA II ISTAO V-2
gn voronos, do ncuordo nI cnso oIIo vonco n conIonzos do
junIo do 1995 o oI 30 doI nIsno nos. Is unn Ioy do onorgon-
cIn, oro no fundndn on Ios hochos do 1995, sIno on In vIojn
onorgoncIn do 1989-1992: or oIIo In consIdornnos un ofoc-
fo rosIdunI do nquoIIn sIfuncIon do onorgoncIn
In Ioy 24.44?, nI fonor or fundnnonfo oI nIsno osfndo
do nocosIdnd LIIcn yn docInrndo y ndnIfIdo on Ios nnos
1989-1992, os consfIfucIonnI.
4
SIn onLnrgo no uodo dojnr
do ndvorfIrso In fondoncIn sIonro docIInnnfo doI rogInon
jurIdIco do In doudn LIIcn Infornn, quo cndn voz In nroxI-
nn ns n cnrncforIsfIcns do hnco un nr do sIgIos. In osfo
nrfIcuIo, sIn orjuIcIo do oxIIcnr sus nocnnIsnos, frnfnro-
nos do nosfrnrIn on su doLIo fnz hIsforIcn InnodInfn y nnfI-
gun, Io quo onsnnos confrILuIr n su nojor conronsIon.
1.3. UrouIfos y roconocImIonfo uo uouun
In Ios nrfIcuIos 25 n 2? In Ioy 24.44? IncIuyo nornns os-
ocIfIcns soLro cnducIdnd y roscrIcIon do Ios crodIfos (nr-
fIcuIo 25) y rocInnos do roconocInIonfo do doudn (nrfIcu-
Ios 26 y 2?) do cnusn o fIfuIo nnforIor n In onfrndn on vIgon-
cIn do In Ioy do consoIIdncIon. Ichns nornns dorognn, nrn
oI cnso nrfIcuInr do osfos crodIfos y rocInnos, Ins nornns
gonornIos on nnforIn do roscrIcIon y cnducIdnd.
ndn In dIsfIncIon IognI onfro crodIfos y soIIcIfudos do
roconocInIonfo do doudns, uodo concIuIrso quo oI nrfIcuIo
25 so rofIoro n In cnducIdnd y rocrIcIon do crodIfos rocono-
cIdos or oI Isfndo, oro no nLonndos; Ios nrfIcuIos 26 y 2?
1.4
os ronIfInos n nuosfros nrfIcuIos !n omorgoncIn numInIsfrnfIvn
nrgonfInn uo l989-l992, on oI !Ibro uo Homonnjo nI Irofosor Iuunruo OrfIz
OrfIz, od. CoIogIo Snnfo Tons do AquIno, Snn Joso, Cosfn !Icn, 1994, s.
433 y ss.; II osfnuo ncfunI uoI uorocho numInIsfrnfIvo , !ovIsfn ArgonfInn
do orocho AdnInIsfrnfIvo, n 14, do. onInn, Iuonos AIros, 1993, s.
300 n 302; !ognIIunu y urgoncIn on oI uorocho numInIsfrnfIvo , on In !ovIs-
fn doI SonInnrIo InfornncIonnI do orocho AdnInIsfrnfIvo, CoIogIo do ALo-
gndos do Cosfn !Icn y AsocIncIon CosfnrrIconso do orocho ILIIco, Snn
Joso, 1981, s. 289 y ss.
IMI!OICIA !ISI!AI I IA I!A I!IIICA ITI!A V-3
nonfnn oI odIdo do roconocInIonfo do nIogndns doudns doI
Isfndo, nn no ndnIfIdns or osfo.
1.4. UnuucIunu y roscrIcIon uo crouIfos roconocIuos
Sogn oI nrfIcuIo 25, II 30 do junIo do 1995 cnducnrn
Ios dorochos y roscrILIrn Ins nccIonos nrn ofIcIonnr crodI-
fos confrn oI ISTAO ACIOAI o cunIquIorn do Ios onfos
conrondIdos on In Ioy 23.982 do cnusn o fIfuIo nnforIor
nI 1 do nLrII do 1991... In oxfIncIon do Ins consocuonfos
oLIIgncIonos doI Socfor ILIIco ncIonnI so roducIr do Io-
no dorocho; sIn orjuIcIo do In oxfIncIon quo yn so huLIoro
oorndo con nnforIorIdnd on cndn cnso on nrfIcuInr or oI
voncInIonfo doI Inzo do roscrIcIon, o In cnducIdnd doI
dorocho rosocfIvo...
!nn rInorn concIusIon os quo sI nIguIon fIono un crodIfo
roconocIdo oro no ngndo or oI Isfndo nncIonnI doLo Infor-
onor In donnndn n ns fnrdnr oI 30 do junIo do 1995, o
ordor fnnfo In nccIon cono oI dorocho, sI os quo no Io hn
ordIdo nnfos or Ins nornns gonornIos. II vIornos 30 do
junIo do 1995 y Ins dos rInorns horns doI Iunos 3 do juIIo
sorn uos norvIosns on In jusfIcIn fodornI.
Ofrn do Ins dudns quo rosonfn dIchn nornn os oI cnso,
sunnnonfo oxfondIdo, do orsonns quo fIonon dorocho n sor
suscrIforos orIgInnIos do fIfuIos do consoIIdncIon do In dou-
dn LIIcn quo no Ios hnn sIdo fIsIcnnonfo onfrogndos. o-
Lon donnndnr In rosuosfn nrocIorn sor nfIrnnfIvn nnfo
oI foxfo IognI, nunquo fnnoco rosuIfn donnsIndo rnzonn-
LIo.
Ofro cnso os oI do quIonos fIonon quoLrnnfos InosIfIvos
do orIodos nnforIoros yn roconocIdos or oI IIsco, oI 20 do
Ios cunIos uodon sor frnnsfornndos on Lonos do consoIIdn-
cIon do In Ioy 23.982
5
nrn cononsnr crodIfos doI Isfndo.
6
1.5
Ioy 24.0?3, IoIofIn OfIcInI doI 12 do nLrII do 1992, fIfuIo VI.
1.6
Ioy 24.0?3, nrfIcuIo 3.
ISI!IS I IA !IIO!MA II ISTAO V-4
ocosIfnn donnndnr Ionsnnos rImn fncIo quo no, sI hnn
rocIbIuo Ios bonos. Ahorn LIon, sI no hnn rocILIdo Ios fIfuIos
do In doudn LIIcn quo corrosondo onIfIrIos, In sIfuncIon
rovIorfo n In doI cnso nnforIor: In donnndn nroco IndIson-
snLIo.
1.5. UnuucIunu fIcfn uoI frnmIfo numInIsfrnfIvo
In oI cnso do Ios rocInnos or roconocInIonfo do doudns
quo oI Isfndo no hn ndnIfIdo nI donogndo on sodo ndnInIs-
frnfIvn, oI nrfIcuIo 26 confonIn In cnducIdnd doI frnIfo
ndnInIsfrnfIvo y oI 2? oI Inzo nrn InIcInr In nccIon judI-
cInI.
II nrfIcuIo 26 dIco quo Ios rocodInIonfos ndnInIsfrnfI-
vos susfnncIndos con nofIvo do In soIIcIfud do roconocI-
nIonfos do doudns do cnusn o fIfuIo nnforIor nI 1 do nLrII
do 1991 quo no fuoron InuIsndos or Ios Inforosndos du-
rnnfo un Inzo do ns do SISITA (60) dIns hLIIos con-
ufndos dosdo In IfInn ncfuncIon fII, cnducnrn nufo-
nnfIcnnonfo sIn nocosIdnd do InfInncIon nI Inforosndo nrn
su InuIso, nI rosoIucIon oxrosn do In nuforIdnd ndnInIs-
frnfIvn conofonfo. o sorn nIIcnLIos n osfos frnIfos Ins
dIsosIcIonos doI nrfIcuIo 1, IncIso o), nnrfndo 9 do In Ioy
19.549.
!osuIfn do osfn nornn IognI quo sI oI nrfIcuInr no InuI-
sn oI rocodInIonfo ndnInIsfrnfIvo on oI cunI soIIcIfo oI ro-
conocInIonfo do unn doudn doI Isfndo, no sor nocosnrIo n
In ndnInIsfrncIon InfInnrIo su InuIso (cono sI Io os or In
IogIsIncIon gonornI), y nI sIquIorn docInrnr In cnducIdnd doI
frnIfo ndnInIsfrnfIvo or ncfo ndnInIsfrnfIvo oxroso
(Idon): dIchn cnducIdnd so roducIr, on osfns doudns o ro-
fonsIonos crodIfIcIns nnforIoros nI 1 do nLrII do 1991, do
Iono dorocho.
In Ioy osf cronndo nsI unn soIucIon osocInI nrn Ios cro-
dIfos nnforIoros nI 1 do nLrII do 1991, quo no dorogn sIno
IMI!OICIA !ISI!AI I IA I!A I!IIICA ITI!A V-5
nrn oI cnso nrfIcuInr In IogIsIncIon gonornI do In Ioy 19.549.
?
Sonojnnfo nornn soIo uodo rogIr, dosdo Iuogo, nrn oI fu-
furo, oro os do nIIcncIon nrn Ios rocInnos on frnIfo.
SIn onLnrgo y sogn voronos, In soIucIon doI nrfIcuIo 2?
fornn cnronfo do confonIdo Io dIsuosfo on oI nrfIcuIo 26,
uosfo quo nI no odor dIsonor unn cnducIdnd rofroncfIvn,
confonIn unn sogundn fornn do cnducIdnd n confnrso n
nrfIr do su onfrndn on vIgoncIn.
1.6. UnuucIunu uo In nccIon juuIcInI on rocInmos no
roconocIuos
In oI sIsfonn IognI y jurIsrudoncInI nornnI, oI Inzo nrn
conufnr In nccIon judIcInI soIo nnco n nrfIr do unn docI-
sIon oxrosn, no do unn docIsIon fIcfn .
8
AquI In Ioy dIsono Io confrnrIo: dosdo In cnducIdnd fIcfn
quo In Ioy Inono do Iono dorocho onfrn n corror oI Inzo
do novonfn dIns hLIIos judIcInIos nrn Inugnnr oI ncfo
fcIfo nnfo In jusfIcIn.
SI In donognforIn fIcfn fuoro nnforIor n In Ioy 24.44?, oI
Inzo so cuonfn n nrfIr do In osforIor onfrndn on vIgoncIn
do In Ioy. Isfo uodo nrocor gonoroso on In osocInIIdnd do
In soIucIon, oro no Io os.
Io quo In Ioy osf dIsonIondo, on dofInIfIvn, os quo Io
quo nnfos do su onfrndn on vIgoncIn no huLIoro sIdo ncofn-
do (nrfIcuIo 25), o donogndo oxrosnnonfo, quodn nhorn do-
nogndo or oIIn, uos n nrfIr do osfn Ioy, cono IfIno In-
zo, conIonzn do cunIquIor nodo n corror oI fornIno nrn In-
foronor In donnndn judIcInI.
Insndo oso Inzo do 90 dIns hLIIos judIcInIos dosdo In
onfrndn on vIgoncIn do In Ioy 24.44?, cono nxIno, oI doro-
1.?
Inrn unn oxIIcncIon doI rogInon gonornI vIgonfo vor oI fono 4.1. do
nuosfro Trnfnuo, cnIfuIo VIII, n 12, s. 38 n 45 y sus ronIsIonos.
1.8
Inrn oI rogInon doI sIIoncIo nos ronIfInos n In oLrn cIfndn on In nofn
nnforIor, fono 4.1., cnIfuIo VIII, n 13, s. 45 n 52 y sus roforoncIns.
ISI!IS I IA !IIO!MA II ISTAO V-6
cho so Iordo sI In donnndn no os InIcIndn. Cono oI Inzo so
conIonzn confnr oI 1 do foLroro, on un cIcuIo osfInnfIvo
osfnr voncIondo fnnLIon on junIo do 1995, oro nnfos doI
ofro Inzo doI nrfIcuIo 25 do In Ioy 24.44?.
Con oIIo In Ioy osf dIcfnndo unn suorfo do nornn gonornI
quo on ronIIdnd dIco: on cnso do sIIoncIo do In ndnInIsfrncIon,
consIdornnso rochnzndos n In fochn do onfrndn on vIgoncIn
do osfn Ioy fodos Ios rocInnos or roconocInIonfo do doudns
confrn oI Isfndo nncIonnI. Is ns o nonos Io quo so vonIn
hncIondo on IrnncIn n conIonzos doI sIgIo nsndo.
9
In Ioy no rohILo n In ndnInIsfrncIon hncor Iugnr on 1995
n un roconocInIonfo do doudn rocInnndo or un nrfIcuInr,
soIo dIco quo sI no so Io roconocon y ngnn donfro do Ios
novonfn dIns hLIIos judIcInIos do su onfrndn on vIgoncIn,
oso dorocho no odr yn rocInnnrso judIcInInonfo.
I sIquIorn sor sufIcIonfo con quo Io roconozcnn oI cro-
dIfo nnfos doI 30 do junIo, orquo sI no Io coLrn, so Io nII-
cnr In cnducIdnd doI nrfIcuIo 25.
Ios nrfIcuInros fondrn quo fonor, uos, IIsfns sus do-
nnndns nrn conIonzos doI nos do junIo do 1995 nn on oI
suuosfo do quo Io roconozcnn su crodIfo nnfos do In fochn
IndIcndn. Y doLon Inforonor In donnndn nunquo Io osfon
or roconocor o Io hnynn roconocIdo, oro no ngndo, oI cro-
dIfo.
Ico nsI oI nrfIcuIo 2? do In Ioy 24.44? quo In Ios cnsos
do donognforIn or sIIoncIo do In AdnInIsfrncIon ocurrIdo
on Ios rocodInIonfos ndnInIsfrnfIvos susfnncIndos con
nofIvo do In soIIcIfud do roconocInIonfo do doudns do cnusn
o fIfuIo nnforIor nI 1 do nLrII do 1991, so roducIr In cndu-
cIdnd doI dorocho nrn Inforonor In donnndn confoncIoso
ndnInIsfrnfIvn confrn In donognforIn n Ios OVITA (90)
dIns hLIIos judIcInIos confndos dosdo quo so huLIoro rodu-
1.9
M. I CO!MII, roIf numInIsfrnfIf , 5 odIcIon, ThoroI y Ingnorro,
fono II, InrIs, 1840, s. 18 n 25.
IMI!OICIA !ISI!AI I IA I!A I!IIICA ITI!A V-?
cIdo In donognforIn fcIfn o dosdo In fochn do onfrndn on
vIgoncIn do osfn Ioy, Io quo fuoro osforIor. VoncIdo dIcho
Inzo sIn quo so hnyn doducIdo In nccIon corrosondIonfo,
roscrILIrn fnnLIon Ins rofonsIonos nfrInonInIos conso-
cuonfos. In osfos cnsos no sor do nIIcncIon oI nrfIcuIo 26
do In Ioy 19.549.
10
Inrn sInIIfIcnr Ios foxfos IognIos, Lnsfn con oIInInnr In
nrfo orfInonfo doI nrfIcuIo 26 y docIr on oI 2? In Ios ro-
codInIonfos ndnInIsfrnfIvos susfnncIndos con nofIvo do In
soIIcIfud do roconocInIonfo do doudns do cnusn o fIfuIo nn-
forIor nI 1 do nLrII do 1991, so roducIr In cnducIdnd doI
dorocho nrn Inforonor In donnndn n Ios OVITA (90)
dIns hLIIos judIcInIos do In onfrndn on vIgoncIn do osfn Ioy.
In Ioy oorn cono sufIcIonfo donogncIon fcIfn doI rocIn-
no n Ios ofocfos do hnLIIIfnr In InsfnncIn judIcInI y nI nIsno
fIono cono IInIfo fonornI nI dorocho n In InforosIcIon
do In donnndn.
II Inzo do novonfn dIns hLIIos juuIcInIos , or Io dons,
os IgunI nI osfnLIocIdo con cnrcfor gonorIco on oI nrfIcuIo
25 do In Ioy 19.549, con In dIforoncIn quo nquI so cuonfn n
nrfIr doI rInor dIn hLII judIcInI n nrfIr do In onfrndn on
vIgoncIn do In Ioy 24.44?.
1.10
Icho nrfIcuIo 26 do In Ioy 19.549 dIsono: In donnndn odr InI-
cInrso on cunIquIor nononfo cunndo oI ncfo ndquIorn cnrcfor dofInIfIvo
or hnLor frnnscurrIdo Ios Inzos rovIsfos on oI nrfIcuIo 10 y sIn orjuIcIo
do Io quo corrosondn on nnforIn do roscrIcIon. II nrfIcuIo 10 or su
nrfo osfnLIoco quo II sIIoncIo o In nnLIguodnd do In AdnInIsfrncIon fron-
fo n rofonsIonos quo roquIornn do oIIn un ronuncInnIonfo concrofo, so
Inforrofnrn cono nognfIvn. SoIo nodInndo dIsosIcIon oxrosn odr ncor-
dnrso nI sIIoncIo sonfIdo osIfIvo. SI Ins nornns osocInIos no rovIoron un
Inzo dofornInndo nrn oI ronuncInnIonfo, osfo no odr oxcodor do so-
sonfn dIns. VoncIdo oI Inzo quo corrosondn, oI Inforosndo roquorIr ron-
fo dosncho y sI frnnscurrIoron ofros froInfn dIns sIn roducIrso dIchn roso-
IucIon so consIdornr quo hny sIIoncIo do In AdnInIsfrncIon.
ISI!IS I IA !IIO!MA II ISTAO V-8
1.?. !n fnsn uo jusfIcIn
ndo quo oI oLjofo do In IIfIs os quo Io onfroguon bonos nI
ncfor, nroco rnzonnLIo quo oIIn uodn ngnrso con fnIos
Lonos. A su voz, dndo quo Ins onrosns no fIonon Lonos do
osfn nnfurnIozn, unn soIucIon nIfornnfIvn doLo sor In do nd-
nIfIr oI ngo do In fnsn do jusfIcIn no on roIncIon nI nonfo
nomInnI doI crodIfo, sIno nI nonfo ronI quo rosuIfn do In co-
fIzncIon do Ios Lonos cuyn onfrogn so nccIonn.
o ofro nodo hnLrIn un frILufo sIn cnusn fcfIcn sufIcIon-
fo y ndocundn, orquo oI nonfo do In fnsn do jusfIcIn so osfn-
rIn nrLIfrnrInnonfo rofIrIondo n un nonfo doI juIcIo quo no
os fnI, con vIoIncIon n Ins gnrnnfIns do roIodnd y doLIdo
rocoso fnnfo ndjofIvo cono susfnnfIvo. HnLr quo osornr
Ios rInoros juIcIos nrn vor cuI os In soIucIon quo so Ino-
no.
2. AnnIIsIs uo su consfIfucIonnIIunu
2.1. InconsfIfucIonnIIunu gonorIcn uoI nrfcuIo 2?
!osocfo do In soIucIon do In rInorn nrfo doI nrfIcuIo
2? oxIsfo jurIsrudoncIn do In Corfo Suronn do JusfIcIn
docInrnndo In InconsfIfucIonnIIdnd do fIjnr oI conufo do
Inzos nrn ncudIr n In jusfIcIn n nrfIr do Inzos fIcfos do
donogncIon; fnnLIon hny docfrInn on IgunI sonfIdo. IsIcn-
nonfo so frnfn do ovIfnr quo oI nrfIcuInr Iordn sus doro-
chos sIn sIquIorn dnrso cuonfn do oIIo.
1
In oI rosonfo cnso, snIvo In cIrcunsfnncIn do quo In nor-
nn nnroco nodIo oscondIdn on In Ioy do rosuuosfo (Io
quo In fornn do ns dIfIcII conocInIonfo or Ios nrfIcuIn-
ros), cnLo fonor rosonfo quo fnnfo oI nrfIcuIo 25 cono oI 2?
2.1
Ior ojonIo, no so uodon nIIcnr or nnnIogIn fornInos nrn ncudIr n
In jusfIcIn, cono Io oxIIcnnos on oI fono 4.1. do nuosfro Trnfnuo, cnIfuIo
VIII, n 5, y sus roforoncIns do In nofn 1.
IMI!OICIA !ISI!AI I IA I!A I!IIICA ITI!A V-9
onon un fornInnnfo IInIfo fonornI n Ios crodIfos o rocIn-
nos do cnusn nnforIor nI 1 do nLrII do 1991.
II nrfIcuIo 25 fnnLIon Inono In nocosIdnd do InIcInr In
nccIon judIcInI Lnjo onn do fonor or roscrIfn In nccIon y
cnducndo oI dorocho nI 30 do junIo do 1995, nn on oI cnso
quo In ndnInIsfrncIon huLIoro roconocIdo oI crodIfo do cnu-
sn nnforIor nI 1 do nLrII do 1991.
o uodo sorrondor donnsIndo quo hngn Io nIsno oI nr-
fIcuIo 2?, soIo quo confnndo ns conIojnnonfo oI Inzo.
!no do Ios Inzos os fnxnfIvo y fIjo: oI 30 do junIo do 1995
(nrfIcuIo 25); oI ofro doondo do forIndos, dIns InhLIIos, y oI
conufo quo fInnInonfo don 90 dIns hLIIos judIcInIos dos-
do oI 1 do foLroro do 1995 (nrfIcuIo 2?).
2.2. UonsfIfucIonnIIunu n In Iuz uo In omorgoncIn uo l989-
l992
AI nnrgon do cuI son In ns corrocfn InforrofncIon do
osfns nornns, Io cIorfo os quo su docInrncIon do InconsfI-
fucIonnIIdnd no nroco rovIsILIo, or cunnfo so rofIoron n
crodIfos n In oocn doI osfndo do nocosIdnd LIIcn quo su-
frIo oI nIs on oI orIodo 1989-1992.
2
o so frnfn, ndons,
do un rogInnonfo do nocosIdnd y urgoncIn, sIno do unn Ioy
sfrIcfo sonsu.
SI osfo sLIfo oLIIgnr n Ios ndnInIsfrndos n donnndnr n In
ndnInIsfrncIon so onn do ordor sus dorochos os o no rnzo-
nnLIo, sor unn cuosfIon n doLnfIr: oro rnro sor oI nLogn-
do quo roconIondo no InIcInr In nccIon nrn Infonfnr Iuogo
dIscufIr In InconsfIfucIonnIIdnd do In Ioy quo Io docInrn ros-
crIfn su nccIon y cnduco su dorocho.
Isfn nuovn soIucIon oxcocIonnI dndn or In Ioy nrn In
nIsnn oocn do onorgoncIn 1989-1992 osILIononfo no sor
2.2
Aun nrn oocns nornnIos honos sonnIndo In fnn soIo dudosn consfI-
fucIonnIIdnd do ncorfnr or vIn do IogIsIncIon o rogInnonfncIon IocnI Ios
Inzos do roscrIcIon doI CodIgo CIvII: Trnfnuo, f. 4.1., cn. VIII, nr. 1.4.
ISI!IS I IA !IIO!MA II ISTAO V-10
InvnIIdndn or In jusfIcIn, uos fIono In nIsnn cnusn fcfIcn
y or ondo jurIdIcn, nunquo son un Infonfo IognI soLrovInIonfo
do cnrcfor conIononfnrIo nrn corrnr nrfo do Ins cuon-
fns do nquoIIn crIsIs. Quodn con oIIo onnronfndo con Ins
Ioyos 23.696 y 23.69? y nornns conIononfnrIns y suIofo-
rIns, IncIuIdn In Ioy do consoIIdncIon. Is unn uIfrnncfIvIdnd
do nquoIIn crIsIs.
Tnnoco nos nroco sufIcIonfo nufoconfrndIccIon cono
nrn rovocnr In InconsfIfucIonnIIdnd do In Ioy, oI quo nIon-
frns Ins Ioyos 23.696 y 23.69? rosondInn n In onorgoncIn
con nodIdns dosnonooIIzndorns, dosroguIndorns y rIvnfI-
zndorns, on oI rosonfo cnso In Ioy ndofo unn nodIdn Infor-
voncIonIsfn, rosfrIcfIvn doI dorocho do roIodnd. Yn Io ho-
nos oxIIcndo on ofrn nrfo y nIII nos ronIfInos.
3
Ior Io dons, In ronIIdnd do nquoIIn onorgoncIn, y con
oIIo In consfIfucIonnIIdnd do osfn nuovn Ioy quo fodnvIn In
rInIgonIn onorgoncIn vIono n uIfrnncfIvnr, osf sufIcIon-
fononfo donosfrndn.
4
2.3. Hny osfnuo uo omorgoncIn on l995
Iso osfndo do onorgoncIn oxIsfIo cIorfnnonfo nI nonon-
fo do docInrnrIo Ins Ioyos 23.696 y 23.69? ns sus rorrogns,
oro nrocIo suorndo on 1992.
5
Ios dnfos ocononIcos quo jusfIfIcnLnn In onorgoncIn on
1989 cononznron n doLIIIfnrso on 1991. Ios dnfos do In
CIIAI, ConIsIon IcononIcn nrn AnorIcn InfInn,
6
oxro-
snn quo on 1993 In ArgonfInn no soIo fuvo oI nonor IndIco
2.3
II osfnuo ncfunI uoI uorocho numInIsfrnfIvo , s. 300 n 302; !n vnIIuoz
consfIfucIonnI uoI uocrofo 2284/9l , o.Ioc.cIf. .
2.4
Io oxIIcnnos on !n omorgoncIn numInIsfrnfIvn nrgonfInn uo l989-
l992, o.Ioc.cIf. ; II osfnuo ncfunI uoI uorocho numInIsfrnfIvo, o.cIf ., s.
290 n 29?; !n vnIIuoz consfIfucIonnI uoI uocrofo 2284/9l , o. Ioc. cIf. .
2.5
uosfro nrfIcuIo II osfnuo ncfunI uoI uorocho numInIsfrnfIvo, o. cIf. ,
. 305.
2.6
Inforno do 1993, MonfovIdoo, 1994.
IMI!OICIA !ISI!AI I IA I!A I!IIICA ITI!A V-11
nnunI do InfIncIon do fodn AnorIcn InfInn (?,4), sIno quo
su crocInIonfo doI roducfo Lrufo Inforno fuo doI 6, oI so-
gundo do AnorIcn InfInn, suorIor nI do MoxIco, ChIIo, Irn-
sII, VonozuoIn.
In oI orIodo 1991-1994 quo coIncIdo con Ios rInoros nnos
Iuogo do In onfrndn on vIgoncIn doI Inn do convorfILIIIdnd
In ArgonfInn fuvo un crocInIonfo ncunuIndo doI roducfo
Lrufo Inforno doI ordon doI 25, con un nrnIoIo nunonfo
do In donnndn y oI consuno Infornos, ns oI nunonfo doI
crodIfo Inforno y oxforno, fodo oIIo on oI nnrco do un nu-
nonfo on fornInos nLsoIufos do In oLIncIon ocononIcnnonfo
ncfIvn y osfnLIIIdnd nonofnrIn. In doudn oxfornn, quo on
1989 IIogo nI 59.? doI I.I.I., nso nI 36.3 on 1990, nI 28.9
on 1991 y nI 19.9 on 1992, nnnfonIondoso yn on 1993 on oI
18 .
?
In rInorn rogunfn quo so fornuIn oI Iocfor do unn nuo-
vn Ioy do onorgoncIn os sI ronInonfo oIIn oxIsfo on 1994/5.
Ios dnfos LursfIIos do conIonzos do 1995 son fodnvIn Insu-
fIcIonfos nrn dIngnosfIcnr unn crIsIs do IgunI onvorgndurn,
y oI nIsno goLIorno no In InvocnLn con nIcnnco gonornI nn-
fos doI 28 do foLroro do 1995.
2.4. InnfInoncIn uoI robIomn
SIn onLnrgo, onsnnos quo oI hocho quo In onorgoncIn,
cono dnfo rofundo do 1989-1991, hnyn cosndo o dIsnInuIdo
on InfonsIdnd n nrfIr do 1992, nrn nsonnr nuovnnonfo on
1995, no IncIdo soLro oI cnso do osfn Ioy.
o os nocosnrIo rocurrIr n Ios rocIonfos ronozonos do fI-
nos do 1994 y conIonzos do 1995 nrn jusfIfIcnr on In nuovn
onorgoncIn In consfIfucIonnIIdnd do Ios nrfIcuIos 25 n 2? do
2.?
MInIsforIo do IcononIn y OLrns y SorvIcIos ILIIcos, ArgonfInn on
crocImIonfo, Iuonos AIros, 1994, . 22. Vor fnnLIon In odIcIon do 1995 y
ArgonfInn. !n ns nrn InvorfIr y crocor, Iuonos AIros, 1995.
ISI!IS I IA !IIO!MA II ISTAO V-12
In Ioy 24.44?: oI vIojo fundnnonfo do In onorgoncIn nI 1 do
nLrII do 1991 fodnvIn os vIIdo nrn In soIucIon do osfn Ioy,
roforIdn on osos nrfIcuIos n Ins doudns roconocIdns o rocIn-
nndns or cnusn o fIfuIo nnforIor n nquoIIn fochn.
2.5. Susfonfo fncfIco sufIcIonfo
Hny fnnLIon un susfonfo fcfIco sufIcIonfo on In Ioy: In
convonIoncIn do dosojnr oI nnornnn do cuI os In sIfun-
cIon do Ios doLIfos doI Isfndo nI nononfo roforIdo. VnrIos
rogInnonfos do nocosIdnd y urgoncIn dIcfndos on oI nno 1990
nunfnLnn n In nIsnn fInnIIdnd, quo nhorn fInnInonfo unn
Ioy vIono n fIjnr. Con crudn nnnIogIn, os un nso rocodI-
nonfnI ns doI vIrfunI rocoso do quIoLrn quo so vIvIo on
nquoI onfoncos: nhorn so hn fIjndo un IfIno Inzo nrn quo
Ios ncroodoros vorIfIquon sus crodIfos.
8
osdo Iuogo, no cnLr nI Isfndo quojnrso do Ios juIcIos
quo so InIcIon, uos oIIos son rovocndos or oI. In Ioy 24.44?
Ido quo Io donnndon, no quIoro dojnr quo Ios nrfIcuInros
osoron In nornnI concIusIon doI frnIfo ndnInIsfrnfIvo
nIonfrns In roscrIcIon osf susondIdn. Suononos quo
In ndnInIsfrncIon ncoIornr Ios nsos nrn onIfIr nnfos doI
30 do junIo do 1995 Ios Lonos cuyo dorocho yn hn roconocIdo,
nrn no forznr fodnvIn ns juIcIos InnocosnrIos soLro sI.
Ios juIcIos quo so InIcIon n conIonzos do junIo do 1995
(nusoncIn do roconocInIonfo oxroso doI dorocho) y nI 30 doI
nIsno nos do junIo do 1995 (crodIfos roconocIdos oro no
nLonndos; fIfuIos no onfrogndos) nI nonos ornIfIrn nI
Isfndo snLor con corfozn cuIos y cunfos son Ios ncroodo-
ros quo so consIdornn con sufIcIonfo dorocho nrn IIfIgnr, no
soIo nrn rocInnnr on sodo ndnInIsfrnfIvn, or cnusn o fIfu-
Io nnforIor nI 1 do nLrII do 1991.
2.8
Ior oso yn dIjo A. IATIII on 1885 quo In consoIIdncIon do In doudn os
unn Lnncnrrofn sunvIzndn (nuoucIo) doI Isfndo: TrnIfo fhoorIquo of rnfIquo
uu roIf IubIIc of AumInIsfrnfIf, f. VII, Inroso y IorcoI, InrIs, 1885, . 343.
IMI!OICIA !ISI!AI I IA I!A I!IIICA ITI!A V-13
Ironfo nI cosfo do In fnsn do jusfIcIn, In IonfIfud doI fr-
nIfo y In osILIIIdnd do ordorIo, In nuosfn quo oI Isfndo
nroco fornuInrso nI dIcfnr In rosonfo Ioy os quo fnI voz no
sorn donnsIndos Ios quo donnndon. Is unn Luonn nuos-
fn.
Con fodo, In osILIo ufIIIzncIon do Ios Lonos nrn conon-
snr crodIfos fIscnIos y In rocIonfo rosoIucIon nInIsforInI quo
nuforIzn n ngnr con oIIos In fofnIIdnd do Ins oforfns or rI-
vnfIzncIonos, uodon osfInuInr su uso ofoncInI.
Ior ondo, so forfIfIcn In convonIoncIn do donnndnr judI-
cInInonfo In oLfoncIon do Ios Lonos do consoIIdncIon or cro-
dIfos do cnusn o fIfuIo nnforIor nI 1 do nLrII do 1991 quo no
hnynn sIdo nn orcILIdos o rocILIdos.
Is oI IfIno nso nrn corrnr Ins cuonfns y consoIIdnrIns
nI 1 do nLrII do 1991. osuos so vor cono sIguo In hIsfo-
rIn nI nononfo doI ngo.
9
3. AIgunos Inforrognnfos
3.1. !n fInnIIunu uo In Ioy 24.44?
!nn rInorn rogunfn quo cnLo nsI fornuInrso os nrn
quo so dIcfn osfn Ioy Muchos nrfIcuInros no hnn InIcIndo
hnsfn nhorn donnndn confrn oI Isfndo or crodIfos o ro-
sunfos crodIfos do nquoIIn oocn, nnnrndos or oI cnrcfor
susonsIvo do In roscrIcIon quo fIono In frnnIfncIon nd-
nInIsfrnfIvn.
1
2.9
Yn on Isnnn, on 1882, voIunfnrInmonfo so convIrfIo doudn consoIIdn-
dn nI 3 or cIonfo, on doudn orofun nI 4 or cIonfo: SATAMA!A I IA!I-
IS, VICITI, Uurso uo uorocho numInIsfrnfIvo, 4 odIcIon, IsfnLIocInIonfo
TIogrfIco do !Icnrdo Io, MndrId, 1894, s. ?2?/8. In IrnncIn n conIonzos
doI sIgIo XX, on cnnLIo, In doudn orofun yn orn vIsfn cono unn InsfIfu-
cIon nornnI: TH.!C!OCQ, Uours uo uroIf numInIsfrnfIf of uo IogIsInfIon
frnncnIso uo fInnncos, ? do., f. V, !Ifnf. offo ubIIquo of Imofs, or TH.
!CO!CQ y I!OII IITIT, InrIs, 1904, AncIonno IILrnIrrIo ThorIn of IIIsn,
A. ConfonoIng IdIfour, s. 130 y ss.I
3.1
ArfIcuIo 1, IncIso o, nnrfndo 9 do In Ioy 19.549: TrnnscurrIdos so-
sonfn (60) dIns dosdo quo un frnIfo so nrnIIco or cnusn InufnLIo nI
ISI!IS I IA !IIO!MA II ISTAO V-14
IodInn osornr oI dosonInco doI rocodInIonfo ndnInIs-
frnfIvo y no fonInn quo onfronfnr In docIsIon y oI gnsfo do
Inforonor In donnndn. SI In Ioy nroco on rIncIIo LonofI-
cInr nI Isfndo con Inzos ns corfos nrn Ios ncroodoros, on
rIgor uodo rosuIfnr orjudIcndoIo nI oLIIgnrIo n soorfnr
unn ovonfunI nvnInnchn do juIcIos do su roIn fnLrIcncIon.
Muchos nrfIcuInros quo do ofro nodo huLIornn osforgndo
sIno uIo In donnndn fondrn nhorn quo fonnr In docIsIon do
InIcInrIn o nLnndonnr su dorocho. TnI voz con nnyor rofIoxIon
oI roIo Isfndo doroguo osfn Ioy nnfos do junIo do 1995.
SuonIondo quo Ios ronIos o ofoncInIos ncroodoros fuvIo-
ron dorocho on cunnfo nI fondo, con In nnforIor osorn Io
osfnLnn dnndo un Inso ndIcIonnI on oI cunI ordonnr sus cuon-
fns. SI n In Invorsn suononos quo no fIonon dorocho, cons-
fIfuInn fnn soIo unn IncognIfn quo fnnoco In Ioy vn n dos-
ojnr; quo so InIcIon x juIcIos no sIgnIfIcn quo oxIsfn un x
nonfo nnyor do doudn Infornn do cnusn nnforIor n 1991.
Iso rocIon so vn n snLor cunndo Ios juIcIos fornInon, do nquI
n unn docndn o ns.
o oIIo surgo quo no nroco rnzonnLIo nI nonos convo-
nIonfo nI Isfndo quo oLIIguo n sus ncroodoros o rofondIdos
ncroodoros n InIcInrIo juIcIo yn nIsno. A Io suno fondr In
corfozn do cunfos do quIonos hnsfn nhorn Io rocInnnLnn on
sodo ndnInIsfrnfIvn or crodIfos nnforIoros nI 1 do nLrII do
ndnInIsfrndo, oI orgnno conofonfo Io nofIfIcnr quo, sI frnnscurrIoron ofros
froInfn (30) dIns do InncfIvIdnd, so docInrnr do ofIcIo In cnducIdnd do Ios
rocodInIonfos, nrchIvndoso oI oxodIonfo. So oxcofnn do In cnducIdnd
Ios frnIfos roInfIvos n rovIsIon socInI y Ios quo In AdnInIsfrncIon
consIdornro quo doLon confInunr or sus nrfIcuInros cIrcunsfnncIns o or
osfnr conronofIdo oI Inforos LIIco. Oorndn In cnducIdnd, oI Inforosndo
odr, no oLsfnnfo, ojorcor sus rofonsIonos on un nuovo oxodIonfo, on oI
quo odr hncor vnIor Ins ruoLns yn roducIdns. Ins ncfuncIonos rncfIcn-
dns con InforvoncIon do orgnno conofonfo roducIrn In susonsIon do
Inzos IognIos y rogInnonfnrIos, IncIusIvo Ios roInfIvos n In roscrIcIon, Ios
quo so roInIcInrn n nrfIr do In fochn on quo quodnro fIrno oI nufo
docInrnfIvo do cnducIdnd.
IMI!OICIA !ISI!AI I IA I!A I!IIICA ITI!A V-15
1991, so sIonfon con fuorzns y dInoro sufIcIonfos cono nrn
InIcInr In nccIon on junIo do 1995.
3.2. uovos juIcIos, vIojos bonos
Ior quo oI Isfndo oLIIgn n quo Io donnndon, cunndo su
nnfurnI convonIoncIn cono rosunfo doudor os osornr oI
frnnscurso doI fIono Muchos ofoncInIos crodIfos do nr-
fIcuInros so Iordon orquo Ios ncroodoros no fornInnn do
docIdIrso n InIcInr oI juIcIo, orquo no uodon ngnr nLogn-
dos y In fnsn do jusfIcIn, orquo doscroon do In vInLIIIdnd
judIcInI do su dorocho, orquo fnIIocon, orquo Ios nsunfos
so fornnn donnsIndo vIojos. VIsfo nsI, nroco unn nuosfn
gnnndorn. SIn onLnrgo, Ins onrosns nodInnns y grnndos
donnndnrn nI nonos or Ios crodIfos do quo sIonfnn sogu-
rns.
Ior quo Io hnco osfo oquIo ocononIco, quo fnnfns vocos
so hn quojndo do Ios juIcIos confrn In ndnInIsfrncIon Is
dIfIcII onfoncos no nLrIgnr In dudn do quo nI oLIIgnr n IIonnr
Ios frILunnIos do juIcIos confrn oI fIsco, In Ioy 24.44? no so
von n In Inrgn nconnnndn or unn Ioy conIononfnrIn quo
rosuoIvn quo Ios crodIfos cuyo roconocInIonfo nsI so oLfon-
gn so ngnrn con ofros nuovos Lonos, no Ios do In Ioy do
consoIIdncIon 23.982 do 1991, quo yn osfnrn roxInos n
voncor nrn oso onfoncos. Ins fufurns sonfoncIns y sus fu-
furos Lonos quIzs no sonn fnnoco Ionnnonfo ojocufnLIos,
cono no Io son Ios forroLonos do 1992. Yn honos voronos
nuchos nnfocodonfos hIsforIcos on oI dorocho connrndo.
Con Io cunI Ios ncforos on Ios juIcIos quo fuorzn In Ioy
14.44? ngnrn on dInoro ofocfIvo In fnsn do jusfIcIn y o-
foncInInonfo so vorn nI fInnI rofrILuIdos con Lonos n Inrgo
Inzo, sIn rocuornr sIquIorn In fnsn judIcInI on oI suuosfo
quo Io gnnon.
Is osILIo quo su uso on oI nLIfo onrosnrIo nrn con-
onsnr crodIfos fIscnIos IIovo n fonnr In docIsIon do dofon-
dor oI dorocho on Ios osfrndos judIcInIos. IgunInonfo uodo
ISI!IS I IA !IIO!MA II ISTAO V-16
InfIuIr on oIIo In osILIo ufIIIzncIon do Ios Lonos nrn oforfnr
on rIvnfIzncIonos, nnforIn sIonro vnrInnfo. In In rosoIu-
cIon MIOSI n 18?/95
2
so ndnIfo ngnr Ins rIvnfIzncIo-
nos, on su fofnIIdnd, con cunIquIorn do Ios fIfuIos LIIcos,
dononInndos on nonodn nncIonnI o oxfrnnjorn.
3
CInro quo
nI fornInnr Ios juIcIos yn no quodnrn rIvnfIzncIonos or
hncor, Io quo Lnjnr oI vnIor do norcndo doI fIfuIo.
3.3. II robIomn uo In ojocucIon uo In sonfoncIn
Ofrn do Ins cuosfIonos n norIfunr on osfn nnforIn os oI
vIojo roLIonn do In Ioy 3952, cuyo nrfIcuIo sofIno dofor-
3.2
IoIofIn OfIcInI doI 20 do foLroro do 1995, gInn 11.
3.3
Cunfro on nonodn IocnI y 2? on nonodn oxfrnnjorn. Ios rInoros son
Ios Ionos do ConsoIIdncIon do oudns IrovIsIonnIos on nonodn nncIonnI
IrInorn SorIo (I!I 1), Sogundn SorIo (I!I 2); Ionos do ConsoIIdncIon on
nonodn nncIonnI (I!O 1); Ionos do InvorsIon y CrocInIonfo. Ios sogundos:
Ionos Ixfornos 198?, 1989, 1992; Ionos doI Tosoro rInorn sorIo (IOTI I),
sogundn (IOTI II), forcorn (IOTI III); Ionos do TosororIn n 10 nnos do
Inzo (IOTI 10), n cInco (IOTI 5); Ionos do ConsoIIdncIon do oudns
IrovIsIonnIos on oInros IsfndounIdonsos, rInorn sorIo (I!I 2), sogundn
(I!I 4); Ionos do ConsoIIdncIon on doInros (I!O 2); IorroLonos; Ionos do
ConsoIIdncIon do !ognIIns do HIdrocnrLuros; Ionos n Tnsn IIofnnfo (I!I);
Ionos OnrnnfIzndos n Tnsn IIjn do In !oLIIcn ArgonfInn SorIo I von-
cInIonfo 2023 on doInros (Ionos n In Inr) y Ios nIsnos con Tnsn IIofnnfo
(Ionos con oscuonfo); Ionos OnrnnfIzndos n Tnsn IIjn do In !oLIIcn
ArgonfInn 1999 - 2023 on nnrcos y Ios nIsnos con Tnsn IIofnnfo; Ionos
OnrnnfIzndos n Tnsn IIofnnfo voncInIonfo 2008 (IInn HIsnno ArgonfIno);
TIfuIos-VnIoros onIfIdos Lnjo oI rogrnnn ourooo do Iofrns Ixfornns n
nodInno Inzo; Ionos Ixfornos OIoLnIos do In !oLIIcn ArgonfInn 2003,
8.3? y 1999, 10,95; Iofrns Ixfornns n nodInno Inzo do In !oLIIcn
ArgonfInn on doInros 199?; y on nnrcos 199?, 8,00; Ionos do Inoro uo-
vo (ow Monoy Ionu); Iofrns Ixfornns do In !oLIIcn ArgonfInn on oso-
fns osnnoIns. Isfn nnIIn gnnn do Lonos ncofndos nrn Ins rIvnfIzncIonos
do 1995 ovIfnr Io ocurrIdo on Ins rInorns rIvnfIzncIonos nI no oxIsfIr on
oI norcndo vondodoros con nonfos sufIcIonfos do Ios Lonos ndnIfIdos. In
doIogncIon nI MInIsforIo nrn osfn docIsIon rovIono doI ocrofo 5?5 doI 28
do nnrzo do 1990, nrfIcuIo 14, IncIso u. In su vIrfud so dIcfnron nnforIor-
nonfo Ins rosoIucIonos 551/92, 8?3/92, 1362/93, 149/93 y 256/93. Is, cono so
ndvIorfo, un Insfrunonfo do oIIfIcn ocononIcn o fInnncIorn do ufIIIzncIon
fIoxILIo.
IMI!OICIA !ISI!AI I IA I!A I!IIICA ITI!A V-1?
nInn oI cnrcfor nornnonfo docInrnfIvo do Ins sonfoncIns
condonnforIns confrn oI Isfndo. In jurIsrudoncIn on su
nononfo rosoIvIo quo no corrosondIn dnr unn Inforrofn-
cIon nLsoIufn n dIcho rIncIIo, so onn do IncurrIr on unn
IrrnzonnLIo donogncIon do jusfIcIn.
3.4. !oquorImIonfo uo ngo uo uouun consoIIunun
Ahorn LIon, on nnforIn do consoIIdncIon do In doudn -
LIIcn Infornn, In jurIsrudoncIn fnnLIon hn fonIdo oorfunI-
dnd do rocordnr quo onfro Ins cIrcunsfnncIns quo jusfIfIcn-
ron oI dIcfndo do In Ioy 23.982 fIgurn rocIsnnonfo In Ino-
sILIIIdnd do nfondor Ios conronIsos nfrInonInIos doI soc-
for LIIco sIn rocursos fIscnIos gonuInos, doLIdo n quo In
Ioy 23.982 forno jurIdIcnnonfo InosILIo fodn onIsIon do
dInoro sIn rosnIdo, y In cIrcunsfnncIn do quo osos nsIvos
suornLnn Inrgnnonfo In cnncIdnd do ngo ncfunI doI Isfn-
do nncIonnI.
4
II docrofo 1639/93
5
fuo dIcfndo nrn InodIr ovonfunIos
donorns on In onfrogn do Ios nodIos do ngo y fIjn on 90
dIns corrIdos
6
oI Inzo donfro doI cunI Ios onfos doudoros y
Ios orgnnIsnos do confroI doLon confornnr u oLsorvnr oI ro-
quorInIonfo judIcInI do ngo on nnforIn do doudns consoII-
dndns (Lonos y on su cnso dInoro ofocfIvo); Ins ncfuncIonos
doLon ronIfIrso nI orgnnIsno do confroI cono nInIno 30
dIns nnfos doI voncInIonfo doI Inzo. VoncIdo oso fornIno,
In jusfIcIn InfInn nI onfo doudor nrn quo so oxIdn on oI
Inzo do cInco dIns hLIIos, nsndos Ios cunIos oI TrILunnI
suscrILIr on susfIfucIon do Ins nuforIdndos ndnInIsfrnfI-
3.4
InrIo do SosIonos do In Cnnrn do Iufndos, gInns 2.058 y 1.059;
SnIn IV do In Cnnrn ncIonnI on Io ConfoncIoso AdnInIsfrnfIvo IodornI,
In ro UnrrnrI , 3 do dIcIonLro do 1994, cnIfuIo V.
3.5
IoIofIn OfIcInI doI 10 do ngosfo do 1993, gInn 36.
3.6
IrorrognLIos or oI frILunnI: nrfIcuIo forcoro. Is dosdo Iuogo sorron-
donfo quo un docrofo rofondn rogInnonfnr Ios Inzos doI rocoso judIcInI,
oro nIII osf, y Ios juocos Io nIIcnn.
ISI!IS I IA !IIO!MA II ISTAO V-18
vns Ios fornuInrIos rosocfIvos,
?
Iuogo do Io cunI on 15 dIns
8
so ordonn In ncrodIfncIon n In ordon doI Juzgndo, Socrofn-
rIn y Aufos do quo so frnfo, do Ios Ionos do ConsoIIdncIon on
In Cnjn do VnIoros S.A..
9
3.5. UrouIfos no consoIIunuos
II nrfIcuIo 22 do In cIfndn Ioy dIsuso quo n nrfIr do su
onfrndn on vIgoncIn oI Iodor IjocufIvo nncIonnI doLor co-
nunIcnr nI Congroso do In ncIon fodos Ios roconocInIonfos
ndnInIsfrnfIvos o judIcInIos fIrnos do oLIIgncIonos do cnusn
o fIfuIo osforIor nI 1 do nLrII do 1991 quo cnrocIornn do
crodIfos rosuuosfnrIos nrn su cnncoIncIon on In Ioy do
rosuuosfo doI nno sIguIonfo nI doI roconocInIonfo; y quo
oI ncroodor osfnr IogIfInndo nrn soIIcIfnr In ojocucIon ju-
dIcInI do su crodIfo n nrfIr do In cInusurn doI orIodo ordI-
nnrIo do sosIonos doI Congroso do In ncIon on oI quo doLo-
rIn hnLorso frnfndo In Ioy do rosuuosfo quo confuvIoso oI
crodIfo rosuuosfnrIo rosocfIvo.
IgunI soIucIon so consIdoro nIIcnLIo rosocfo do fodns Ins
oLIIgncIonos do dnr sunns do dInoro no nIcnnzndns or oI
rogInon gonornI osfnLIocIdo on Ios nrfIcuIos 1 , 2 y concor-
dnnfos do In nIsnn Ioy.
10
II rnzonnnIonfo os quo sI so frnfn
do oLIIgncIonos do cnusn o fIfuIo osforIor nI 1 do nLrII do
1991, In oLIIgncIon sorIn dIrocfn; on Ios dons cnsos, sorIn
consocuoncIn do In ndocuncIon n In ronIIdnd ocononIcn nc-
3.?
Cnnrn ncIonnI on Io ConfoncIoso AdnInIsfrnfIvo IodornI, SnIn I,
In ro Irnosfo Cnrcn, 22 do sofIonLro do 1994, y ofros.
3.8
II sogundo rrnfo doI nrfIcuIo cunrfo no ncInrn sI so frnfn do dIns
hLIIos o corrIdos; or nnnIogIn nI rInor rrnfo, quo fIjn oI fornIno do
cInco dIns on dIns hLIIos, y or frnfnrso do un fornIno judIcInI, odrIn con-
cIuIrso quo son dIns hLIIos judIcInIos. In rogunfn, cInro osf, os quo hnco
un docrofo doI Iodor IjocufIvo onfronofIondoso on oI rocoso judIcInI. Y
or quo Ios frILunnIos Io nIIcnn cono sI fuorn dorocho vIgonfo.
3.9
ArfIcuIo cunrfo, sogundo rrnfo.
3.10
In ro Unrrn, cnIfuIos V y VI.
IMI!OICIA !ISI!AI I IA I!A I!IIICA ITI!A V-19
funI y n In nornnfIvn vIgonfo, do ncuordo con In docfrInn do
In Corfo Suronn do JusfIcIn do In ncIon.
11
In Corfo Suronn hnLIn onfondIdo on oI cnso IIofrnnorn
quo oI Iodor JudIcInI odIn ndofnr Ins nodIdns nocosnrIns
nrn ojocufnr In sonfoncIn on oI suuosfo do unn Irrnzonn-
LIo dIIncIon on su cunIInIonfo or In AdnInIsfrncIon I-
LIIcn, on rnzon do quo oI cnrcfor docInrnfIvo do Ins sonfon-
cIns confrn oI Isfndo doLIn onfondorso on fornn rnzonnLIo,
on cunnfo su roosIfo orn ovIfnr quo In ndnInIsfrncIon so
vIorn coIocndn, or un nnndnfo judIcInI, on sIfuncIon do no
odor snfIsfncor In sonfoncIn or no fonor fondos rovIsfos
on oI rosuuosfo nrn fnI fIn.
Consocuonfononfo, oI nocnnIsno do In conunIcncIon nI
Congroso y In osorn doI sIguIonfo nno orn n juIcIo do In C-
nnrn oI nodo do snfIsfncor In roforIdn rnzonnLIIIdnd, on Ins
cIrcunsfnncIns doI cnso. Ms nn, sI oI Iodor IjocufIvo no
onvIn nI Congroso oI odIdo do rovIsIon do fondos, on nIgu-
nos suuosfos so uodo do fodos nodos conufnr oI nno ro-
suuosfnrIo sIguIonfo cono fornIno rnzonnLIo frns oI cunI
so uodo odIr In ojocucIon concfIvn do In sonfoncIn.
12
4. !n Ioy 24.44? on su confoxfo hIsforIco
4.1. InfrouuccIon. ImrosfIfo ubIIco forzoso y confrnfo uo
crouIfo oxforno
!nn do Ins confusIonos quo so rosonfnn on osfn nnforIn
os quo nIgunns doudns osfnfnIos so confrnon on oI oxforIor,
con sonofInIonfo n In Ioy y n In jurIsdIccIon doI Iugnr do
coIoLrncIon y ojocucIon doI confrnfo, on fnnfo quo ofrns so
coIoLrnn y ojocufnn on oI nIs, con sonofInIonfo n In Ioy
IocnI.
3.11
In ro Unrrnrn, con cIfn do InIIos, 265: 291, IIofrnnorn, Inforrofnndo
Ios nIcnncos doI roforIdo nrfIcuIo ? do In Ioy 3.952.
3.12
In ro UnrrnrI , cnIfuIo VII.
ISI!IS I IA !IIO!MA II ISTAO V-20
In oI rInor cnso no os usunI onIonr In fornInoIogIn do
omrosfIfos ubIIcos, sIno quo rosuIfn ns frocuonfo In no-
cIon do confrnfo uo crouIfo oxforno.
Ios confrnfos do crodIfo oxforno uodon ronogocInrso con
In ofrn nrfo oro no uodon nodIfIcnrso unIInfornInonfo;
oI onrosfIfo LIIco osf sonofIdo n In IogIsIncIon IocnI y Io
quo osfn dIsongn. In cnnLIo, In docfrInn frndIcIonnI soLro
oI onrosfIfo LIIco forzoso orn y os fnvornLIo n In ofosfnd
soLornnn doI Isfndo nrn InonorIos y nodIfIcnrIos.
1
IxIsfon on oI nundo nunorosos ojonIos do onrosfIfos
LIIcos nncIdos oI sIgIo nsndo (do In !usIn znrIsfn, do nuos-
fro nIs nrn In guorrn do In frIIo nIInnzn, ofc.) quo fornI-
nnron IIcundos o oxfInguIdos or oI fIono un sIgIo dosuos.
Ms corcnnnnonfo, oI nhorro forzoso fnnLIon quodo IIcundo
con gnnnncIn nrn oI Isfndo. Ior oso nIgunos nuforos Io con-
nrnn con In IoforIn nncIonnI: nIgunos gnnnn ns do Io quo
hnn uosfo, ofros no rocILon nndn.
2
In oocns dIfIcIIos, so ngnn Ios Inforosos oro no oI cnI-
fnI, hnsfn quo oI frnnscurso do Ins docndns y In fnsn do nor-
fnIIdnd fornInnn oIInInnndo o dIsnInuyondo oI nnoro do
ncroodoros quo orsIguon nn sus ncrooncIns.
4.2. !os hochos n l989
In 1989 In sIfuncIon do cronIco ondoudnnIonfo oxforno,
3
con vIrfunI nrnIIzncIon do Ios ngos or cnIfnI o IncIuso
4.1
uosfro nrfIcuIo II confrnfo uo crouIfo oxforno, on In !ovIsfn do Ad-
nInIsfrncIon ILIIcn, nnoro 9?, MndrId, 1982, s. 423 n 449, roroducIdo
on oI IILro coIocfIvo Uonfrnfos numInIsfrnfIvos, fono II, od. Asfron, Iuonos
AIros, 1982, s. 18? y ss.
4.2
!VI!OI!, MA!!ICI, HncIonun ubIIcn , InrcoIonn, Iosch, s. 14? n
150.
4.3
Quo dosdo Iuogo vIono do nuy nnfnno, n unfo fnI quo os un dnfo
sIsfonIco do fodo nIs suLdosnrroIIndo: MA!TI!, OOZAIO, IInnIfIcncIon
y rosuuosfo or rogrnmns, MoxIco, SIgIo XXI odIforos S.A., 196?, s. 33
y 34.; HAMSO, A. H., IubIIc InforrIso nnu IconomIc ovoIomonf, Ion-
IMI!OICIA !ISI!AI I IA I!A I!IIICA ITI!A V-21
Inforosos do In doudn oxfornn, no osfnLn nconnnndn do unn
nrojn fnIfn do ngo do In doudn Infornn. AsI so Io hnLIn
sonnIndo nI nIs on nIgunn oorfunIdnd, dosfncnndo oI un-
funI ngo do Ios Lonos oxfornos cuyos rIncInIos fonodoros
ornn rosIdonfos do osfo nIs.
Ior oso so udo nfIrnnr quo Is corrocfo docIr quo Ios
Ionox son fIfuIos do doudn oxfornn. SIn onLnrgo hny unn
dIforoncIn fundnnonfnI do Ios quo frndIcIonnInonfo so IIn-
nnn fIfuIos do In doudn oxfornn,... y os quo Ios Ionox sIon-
ro fuoron ngndos.
4
o nIII quo on juIIo do 1990 Ios dons
fIfuIos do In doudn oxfornn... no suornLnn oI 15 y Ios Ionox
cofIznLnn n ns doI 60.
5
IIIo consfIfuIn onfoncos unn nrndojn, yn quo n fodns Ins
dIforoncIns ocononIcns, fInnncIorns y oIIfIcns onfro doudn
oxfornn o Infornn
6
no so sunnLn In dIforoncIn jurIdIcn con-
forno n In cunI In oxfornn so rIgo or oI dorocho rIvndo do
dros, 1959, . 24; IO!IO, SAIATIO A., II uosnrroIIo oconomIco y In oIfIcn
fIscnI, MncchI, Iuonos AIros, 1966, s. 182 n 186; JA!ACH, IO, IsfuuIo
sobro Ins fInnnzns nrgonfInns, Iuonos AIros, onInn, 1961, s. 45/6.
4.4
!IVAS, AIAI !ICA!O, y IA!TOIOMI, OI!A!O MIO!II, Uomo InvorfIr
on Ionox, od. TosIs, Iuonos AIros, 1990, s. 8, 64, ?4 y ofrns.
4.5
O.cIf., g. 9.
4.6
Vor or ojonIo J. M. I!CHAA, InfornnI nnu IxfornnI IorrowIng,
on oI IILro do !. W. HO!OHTO, IubIIc IInnnco, Iondros, IonguIn, 19?1, s.
338 y ss.; II!I!, A. I., Tho Iuruon of fho nfIonnI obf, on oI nIsno IILro
IubIIc IInnnco, o.cIf. , . 300; !. VA I! IO!OHT, HncIonun ubIIcn , fono
I, InrcoIonn, InLor, 1929, .1?8; IAIIA, IIIICTO, IInnnzns ubIIcns ,
od. Orosno, Iuonos AIros, 1955, s. 339 y 340; I!!ISI, !AOA!, IrobIomns
uo formncIon uo cnIfnI , 3 do., MoxIco, 1963, ICI, s. 142 y ss.; IA!!I!I,
AIAI, IoIfIcn fInnncIorn , InrcoIonn, MIrncIo, 1963, s. 594 n 598; I!!ATO,
AII!IO, MnnunI uo fInnnzns ubIIcns , Iuonos AIros, 196?, . 255. !nn do
Ins dIforoncIns confrnIos os fnnLIon quo In doudn oxfornn fIono or orIgon
fundnnonfnI oorncIonos urnnonfo crodIfIcIns, on fnnfo quo In doudn In-
fornn IncIuyo on grnn nodIdn crodIfos do rovoodoros y confrnfIsfns doI
Isfndo or Ins rosfncIonos ronIIzndns on vIrfud do fnIos confrnfos. osdo
Iuogo, In dIsfIncIon no os nLsoIufn, y fnnoco Io hn sIdo hIsforIcnnonfo.
SoLro osfo IfIno uodo vorso In conosIcIon do In doudn Infornn y oxfornn
n fInos doI sIgIo XVIII y conIonzos doI sIgIo XIX on CO!MII, o.cIf., s. 10
n 25.
ISI!IS I IA !IIO!MA II ISTAO V-22
ofro nIs
?
y In Infornn or oI dorocho LIIco nncIonnI:
8
oI
odor LIIco
9
doI Isfndo, nIIcnLIo on Io Inforno oro no on
Io oxforno, dnLn on In rcfIcn rosuIfndos ouosfos.
10
Son or unn fonn do concIoncIn do In InIIcnncIn doI dI-
vorso frnfnnIonfo do In doudn oxfornn o Infornn, or In In-
osILIIIdnd do ngnr nnLns doudns, o or rosIon oxfornn,
4.?
Isfn os In soIucIon ncfunI, quo so ncfo In jurIsdIccIon doI nIs on oI
cunI oI confrnfo do crodIfo oxforno so coIoLrn y so ojocufn. AnfIgunnonfo
ornn ns frocuonfononfo oorncIonos on Ins quo oI nonnrcn fonnLn ros-
fndo do nIgn rIco norcndor IocnI Lnjo oI rogInon doI dorocho rIvndo:
O!OVIS, HA!OI M., IInnnzns ubIIcns , MoxIco, 1965, . ?93; osfn soIucIon
vonIn do nnfnno crIfIcndn or AAM SMITH, Tho WonIfh of nfIons, uovn
York, 195?, . 3?2. In ovoIucIon hIsforIcn do In doudn LIIcn uodo vorso
on ITTI, I.S., IrIncIos uo scIonco uo fInnncos, InrIs, 1904, . 650 y ss. II
hocho quo oI crodIfo oxforno rovongn do un dofornInndo nIs oxfrnnjoro,
Lnnco o consorcIo do Lnncos oxfrnnjoros, o do un orgnnIsno nuIfIInfornI o
InfornncIonnI do crodIfo, no roduco dIforoncIns do rogInon jurIdIco on oI
confrnfo do crodIfo oxforno . Hny quIonos sosfIonon quo fnnoco hny dIfo-
roncIns ns rofundns onfro nnLos: !OSISTII-!OA, I. ., Tho UonsorfIn
TochnIquo, on oI IILro do IHAOWATI, JAOISH y ICIHA!S, !ICHA! S., IoroIgn
AIu, Iondros, 19?0, . 224.
4.8
uosfro nrfIcuIo II confrnfo uo crouIfo oxforno, cIfndo; OI!AIO
ATAIIIA, ImrosfImos ubIIcos o sou rogImo juruIco, Snn InLIo, 19?3, s.
68 y 69. Ms nn, os frocuonfo onconfrnr on Ios IILros In nfIrnncIon do quo
su fuonfo InnodInfn os In Ioy y no In voIunfnd do Ins nrfos confrnfnnfos:
OI!IIAI IO!O!OI, OI!IIAO, orocho fInnncIoro, Iuonos AIros, 19?0, fono
II, s. 898 y ss.; IO!OSSO, O!STAVO, IrIffo fInnnzInrIo , oIos, 1956, .
682
4.9
AsI !AOO, I!IS MA!A, !os omrosfIfos uoI Isfnuo y In oIfIcn Infor-
nncIonnI, Iuonos AIros, 190?, . 251.
4.10
II rosuIfndo do nIIcnr oI dorocho LIIco nI onrosfIfo Inforno IIo-
vnLn n In concIusIon do quo oI Isfndo fonIn In fncuIfnd unIInfornI do nodIfI-
cnr sus condIcIonos (T!OTAIAS, IO!IS, IrocIs uo scIonco of IogIsInfIon
fInnncIoros, InrIs, 1950, . 414; !VI!OI!, o.cIf., . 113; II!IZ I
VIIASCO, !ICA!IO, !os confrnfos numInIsfrnfIvos, InsfIfufo do IsfudIos
do AdnInIsfrncIon IocnI, MndrId, 192?, . 288; SAYAO!IS IASO, Trnfnuo uo
uorocho numInIsfrnfIvo, MonfovIdoo, 1959, fono II, . 12?), con In consI-
guIonfo ordIdn do confInnzn doI Invorsor, oIononfo IndIsonsnLIo doI cro-
dIfo (ATAIIIA, o.cIf., s. 20 y ss.; !VI!OI!, o.cIf., s. 125 y ss.; O!IZIOTTI,
IrIncIIos uo oIfIcn, uorocho y cIoncIn uo In hncIonun , . 401; IAIZOI,
O!IO, !o obbIIgnzIonI uoIIo Sfnfo , MIIn, 1960, . 136; IIIISA, !AIAII, o-
rocho numInIsfrnfIvo, 6 od., fono II, In Ioy, Iuonos AIros, 1964, s. 442 y
443).
IMI!OICIA !ISI!AI I IA I!A I!IIICA ITI!A V-23
on In crIsIs do 1989 so conIonznn n dIcfnr dIsfInfns nornns
rosocfo do In doudn Infornn, nconnnndns do confInundns
ronogocIncIonos do In doudn oxfornn.
II nuovo nodoIo ocononIco quo so Infrodujo con In rofor-
nn doI Isfndo fuo do norfurn do In ocononIn y IILorncIon
rogrosIvn do Ios norcndos, con nodIdns dosroguIndorns,
dosnonooIIzndorns, ofc.: hnsfn nhI In IILornIIzncIon ocono-
nIcn.
11
Ioro fnnLIon Io Infogro un sovoro njusfo frILufn-
rIo
12
n Ios nrfIcuInros, nhorn roncfunIIzndo y ronovndo.
Iso rocoso fuo nIIcnndo cndn voz ns nornns do doro-
cho LIIco n In doudn Infornn doI Isfndo, nI roIo fIono
quo so ronogocInLn In doudn oxfornn frnfnndo do cronr con-
fInnzn nI Invorsor oxfrnnjoro on fIfuIos nncIonnIos onIfIdos
on oI oxforIor. Ioro con In rogrosIvn InfornncIonnIIzncIon
do In ocononIn rosuIfn quo fnnLIon so nocosIfn gonornr con-
fInnzn doI Invorsor oxfrnnjoro on oI ns. onnsIndn nIIcn-
cIon doI odor unIInfornI doI Isfndo nrn oI frnfnnIonfo do
In doudn Infornn fIono nsI roorcusIon no soInnonfo on oI
crodIfo Inforno sIno fnnLIon on oI crodIfo oxforno. Is uos
un nrnn do doLIo fIIo, n In cunI soIo so uodo rnzonnLIonon-
fo rocurrIr on sIfuncIonos do vordndorn oxcocIonnIIdnd.
13
4.11
Vor nuosfro cIfndo nrfIcuIo II osfnuo ncfunI uoI uorocho numInIsfrn-
fIvo, s. 29? n 299.
4.12
II rogInon do Ios onrosfIfos LIIcos Infornos, on cunnfo rogIdo
or oI dorocho LIIco, so consIdorn Info sonsu nrfo doI odor frILufnrIo
doI Isfndo.
4.13
Con Io cunI so rofornn n Ins vIojns y conocIdns crIfIcns nI ondoudn-
nIonfo doI Isfndo, dosdo Ins yn cIfndns do AAM SMITH hnsfn Ins do fInos do
sIgIo nsndo on Isnnn: docIn IOSAA on 1898 quo oI uso doI crodIfo so jus-
fIfIcnLn nrn InvorfIr on oLrns do rodIfo fufuro o sI no LIon uodon InII-
cnr gnsfos on rnzon: 1. do unn grnn cnInnIdnd LIIcn: unn guorrn; y 2., do
unn nnIn ndnInIsfrncIon, or InrovIsIon, InnornIIdnd, ofc., ofc., on cuyo
cnso In doudn suono cnrgn grnvo InroducfIvn (o.cIf., s. 412 y 413). In
crIfIcn suLsIsfo on osfo sIgIo (!VI!OI!, o.cIf., . 120). In In hIsforIn nr-
gonfInn nuncn hn oxIsfIdo confroI do norIfo u oorfunIdnd rosocfo doI on-
doudnnIonfo Inforno o oxforno (Io oxIIcnnos on nuosfro cIfndo nrfIcuIo II
confrnfo uo crouIfo oxforno, s. 200 y 201 y sus roforoncIns), con Io cunI oI
roLIonn so ofornIzn o so ngrnvn sogn Ins oocns. In nnIn ndnInIsfrncIon
ISI!IS I IA !IIO!MA II ISTAO V-24
4.3. !os uocrofos 3?? y 5?0 uo l989
II 2? do juIIo y 18 do ngosfo do 1989 so dIcfnron Ios docro-
fos 3?? y 5?0 on nnforIn do doudn LIIcn Infornn, on Ionn
onorgoncIn ocononIcn oro nnfos do In rofornn doI Isfndo.
II nrfIcuIo 38 do In Ioy 23.69? Ios dIo fuorzn do Ioy. II cnnI-
no osfnLn nnrcndo nrn Ios onrosfIfos LIIcos oLIIgnfo-
rIos do cnrcfor frILufnrIo.
4.4. II uocrofo 365/90 sobro uoosIfos y Ionox
Iuogo do In rnfIfIcncIon IogIsInfIvn do Ios docrofos 3??/89
y 5?0/89, n conIonzos do 1990 so frnnsfornnn or ocrofo
n 36/90 Ios Inzos fIjos on In Lnncn nncIonnI on unn sorIo
ns do Ios Lonos oxfornos,
14
quo nI sIquIorn so IIogo n onI-
fIr ronfnnonfo, y quo on fodo cnso cofIznLn n nodIndos do
nquoI nno nI 60, hnLIondoso dIsuosfo su onfrogn n vnIor
nonInnI.
HuLo, on Io InnodInfo, unn confIscncIon doI 40; oro doLo
fonorso rosonfo quo nIgunns do Ins coIocncIonos fInnncIo-
rns nfocfndns do oso fIn do sonnnn Inrgo do fIn doI nno 1989
osfnLnn on un dIgIfo or oncInn do In InfIncIon.
II ofocfo InnodInfo fuo unn Inorfnnfo rofIrndn do cIrcu-
Innfo, con un corfo fofnI on In cndonn do ngos: so dIo nsI
nquoIIo quo AIII!I IInnnrn oI onoLrocInIonfo roonfIno
do In socIodnd, cono cnrncforIsfIcn rInorn do unn crIsIs quo
nLnrcn no soIo nI conorcIo, sIno n In socIodnd onforn.
15
So
o In InrovIsIon so vuoIvon nsI ondonIcns cono gonorndorns do doudn -
LIIcn.
4.14
In Cnnrn ncIonnI on Io ConfoncIoso AdnInIsfrnfIvo IodornI Io
docInro InnIIcnLIo, or InconsfIfucIonnI, n un oquono doosIfnnfo In ro
IornIfn, uLIIcndo on II orocho doI 31-V-1990 con nofn do IIA!T CAM-
IOS, quo In Corfo rovoco on dIcIonLro do 1990.
4.15
AIII!I, J!A IA!TISTA, IscrIfos osfumos, Iuonos AIros, 1895, fono
I, s. 20, 21 y 185. Vor OIIVI!A, J!IIO H. O., !n foorn nIboruInnn uo In
crIsIs, on su IILro Iconomn cInsIcn ncfunI , MncchI, Iuonos AIros, 19??, .
56.
IMI!OICIA !ISI!AI I IA I!A I!IIICA ITI!A V-25
frnfo, fnnLIon, do un onrosfIfo oLIIgnforIo do cnrcfor frI-
LufnrIo. !n Inuosfo, on sunn, con ronosn do dovoIucIon
nrcInI. Ofrn vnrInnfo onIrIcn doI nhorro oLIIgnforIo.
4.5. l990: IrImorn consoIIuncIon uo In uouun Infornn
In oI nnrco do Io nnfos oxuosfo so dIcfn oI docrofo 1?5?/
90, cuyo cnIfuIo VII, nrfIcuIos 85 n 95, frnnsfornn fodn In
ncrooncIn do Ios confrnfIsfns doI Isfndo or cunIquIor vIn-
cuIo jurIdIco on un nuovo onrosfIfo forzoso, n dIoz nnos do
Inzo, con fIfuIos quo no so cofIznrn on LoIsn. II nrfIcuIo 92
on cunnfo so ncInrn quo onfos osfnfnIos osfnLnn conrondI-
dos fuo nnIIndo or oI ocrofo 1.930/90.
Isfo onrosfIfo LIIco forzoso fuvo cnrncforos frILufn-
rIos o fIscnIos no soInnonfo or su roIn nnfurnIozn concfI-
vn y unIInfornI, sIno fnnLIon orquo nI IgunI quo Ios nnfo-
rIoros no frnsIndnLn nI fIfuIo do crodIfo In oxncfn ncrooncIn
do Ios confrnfIsfns, sIno unn vorsIon do oIIn.
Conforno nI nrfIcuIo 85 sogundo rrnfo doI docrofo 1?5?/
90, on ofocfo, sI In ncfunIIzncIon rovIsfn on oI confrnfo doI
cunI nncIn oI crodIfo doI confrnfIsfn rosuIfnLn suorIor n In
quo dovonIn do nIIcnr oI IndIco do rocIos nnyorIsfns nIvoI
gonornI doI IIC ns un ocho or cIonfo nnunI, so nIIcn-
Ln oI sogundo y no oI rInoro.
Cono so ndvIorfo, osfo cnIfuIo consfIfuyo unn Inforvon-
cIon unIInfornI on Ios confrnfos coIoLrndos or oI Isfndo con
nrfIcuInros, unn IInIfncIon nI dorocho do roIodnd on for-
nInos nLsoIufos, y fnnLIon unn rIvncIon do In dIsosIcIon
do fnIos crodIfos or oI Inzo doI onrosfIfo oLIIgnforIo.
16
4.16
Trno sIn onLnrgo n In nonorIn Io quo Ios frnducforos do O!OVIS,
HA!OI M., IInnnzns IubIIcns , TrIIIns, MoxIco, 1965, s. 824 y ss., IInnnron
In oxnccIon do cnIfnIos cono nodIo do rodInIr In doudn; vor fnnLIon sus
roforoncIns: HICIS Y !OSTAS, Tho TnxnfIon of Wnr WonIfh, CInrondon Iross,
Oxford, 1941, s. 180 y ss. Honos fonndo oI fonn dosdo ofro nguIo on !n
InforrofncIon rosfrIcfIvn uo concosIonos y rIvIIogIos, In Ioy, 14 do foLro-
ro do 1995.
ISI!IS I IA !IIO!MA II ISTAO V-26
Con oIIo so dIforoncIn do ofros onrosfIfos oLIIgnforIos os-
forIoros, quo or Io nonos uodon nogocInrso on LoIsn, or
suuosfo quo or doLnjo do In nr. Ios do 1990 nI sIquIorn
ornn nogocInLIos.
II onrosfIfo LIIco forzoso crondo or Ioy fornnI os unn
InsfIfucIon conocIdn doI dorocho LIIco: so dIco quo su fuonfo
InnodInfn os In Ioy y no In voIunfnd do Ins nrfos.
1?
AIgunos
nuforos sonnInn quo on vordnd os unn nnnIfosfncIon doI
odor frILufnrIo o fIscnI doI Isfndo nnfos quo unn oorncIon
crodIfIcIn
18
y ofros dosfncnn su cnrcfor nIxfo do Inuosfo y
rosfnno.
19
II onrosfIfo crondo or docrofo no orn unn InsfIfucIon
conocIdn. In cunIquIor cnso, In sIfuncIon do cnos y onorgon-
cIn orn InduLIfnLIo, y In jurIsrudoncIn fonIn roconocIdn nI
Iodor IjocufIvo fncuIfnd IogIsInfIvn on osfns sIfuncIonos. SoIo
In consfIfucIon do 1994 vIono n InfroducIr unn IInIfncIon nI
rosocfo.
20
In oso nononfo oxcocIonnI udo rosuIfnr nIIcnLIo Io
dIcho or In Corfo Suronn do JusfIcIn do In ncIon on nn-
forIn do Inuosfos, yn quo do Inuosfos osfnnos frnfnndo:
oI ojorcIcIo do un odor IognI, cono os oI do cronr Inuos-
fos, o nodIfIcnr Ios nnforIoros (on oI cnso no so hn dIscufIdo
In vnIIdoz do In fornn on quo so Io hn uosfo on rcfIcn)
uodo cIorfnnonfo roducIr orjuIcIos on oI nfrInonIo do
Ios nrfIcuInros, sIn quo fnI cIrcunsfnncIn son oLIco confrn
su IogIfInIdnd, so onn do dofonor In ncfIvIdnd guLornnnon-
fnI, on consIdorncIon do unn gnrnnfIn, In do roIodnd rI-
vndn, quo no uodo Inforrofnrso con sonojnnfo oxfonsIon.
21
4.1?
OI!IIAI IO!O!OI, orocho fInnncIoro, Iuonos AIros, 19?0, fono II,
s. 898 y ss., y nuosfro nrfIcuIo II confrnfo uo crouIfo oxforno, o. Ioc. cIf.
4.18
ATAIIIA, OI!AIO, ImrosfImos ubIIcos o sou rogImo juruIco, Snn
InLIo, 19?3, s. 68 y 69; !VI!OI!, MA!!ICI, HncIonun ubIIcn , InrcoIonn,
1968, s. 113 y 114, ofc., Io quo ronfIrnn In nocosIdnd do Ioy.
4.19
!VI!OI!, o.cIf., . 116.
4.20
ArfIcuIo 99, IncIso 3.
4.21
Crnfry, InIIos, 180: 10?, nno 1938.
IMI!OICIA !ISI!AI I IA I!A I!IIICA ITI!A V-2?
4.6. !n consoIIuncIon uo In uouun on l99l
In 1991 In Ioy 23.982
22
consoIIdn In doudn doI Isfndo
nnforIor nI 1 do nLrII do 1991 on Lonos do In doudn LIIcn
ngndoros n Inrgo Inzo, quo on su nnyor nrfo no conoco-
nos dnfos ofIcInIos fodnvIn no hnn sIdo onfrogndos.
23
o
hocho Inorfo unn convorsIon oLIIgnforIn
24
do In doudn do
Ios nnforIoros onrosfIfos LIIcos forzosos, dIsnInuyondo
su ufIIIdnd nI no sor fcfIcnnonfo confoccIonndos y onfrogn-
dos.
Ahorn doLorn donnndnrso nnfos doI 30 do junIo do 1995,
sogn In Ioy 24.44?, so onn do ordorIos.
Io nIsno so nIIcn n fodn ofrn orsonn con dorocho o fI-
fuIo roconocIuo n rocILIr cunIquIor ofro Lono do consoIIdn-
cIon n IgunI fochn, oro quo no Io fongn on sus nnnos (30 do
junIo); sI su dorocho o fIfuIo no hn sIdo roconocIdo, oI Inzo
vonco n comIonzos doI nIsno nos do junIo, sogn vInos.
4.?. !os forrobonos uo l992
AI nno sIguIonfo do In consoIIdncIon, oI docrofo 52/92
25
ofrocIo ngnr on forroLonos Ins doudns IIquIdns do Iorro-
cnrrIIos ArgonfInos nnforIoros nI 1 do ocfuLro do 1992, no
conrondIdns on In Ioy 23.982 (nrfIcuIo 2).
Su cnrncforIsfIcn fundnnonfnI orn y os In quo rosuIfn do
su nrfIcuIo 1, IncIso b:
4.22
IoIofIn OfIcInI doI 23.VIII.91. II nrfIcuIo 13 ornIfo quo Ios
suscrIforos orIgInnIos do Ios Lonos do osfn Ioy uodon cononsnrIos n In
nr con crodIfos fIscnIos, oxcofundns Ins doudns InosIfIvns, ndunnorns y
rovIsIonnIos o Ins dorIvndns do nuIfns.
4.23
IgunI oInIon on MAI!OMATA, I!IQ!I, ouun consoIIunun. VoIunfnu
uo ngo uoI Isfnuo, on InfornncIonos onrosnrIns o InsfIfucIonnIos, n
3, Iuonos AIros, 1994, . 6.
4.24
SoLro In convorsIon voIunfnrIn y forzosn vor !VI!OI!, o.cIf., s.
141 y ss.
4.25
IoIofIn OfIcInI doI 13 do onoro do 1992.
ISI!IS I IA !IIO!MA II ISTAO V-28
VoncInIonfo: So oxfondorn con cnrncfor uo orofuIunu,
sIn voncImIonfo.
QuIon no Ios fongn on su odor, fnnLIon doLor donnn-
dnr n fonor do In Ioy 24.44?.
4.8. !n fonuoncIn
In 1989-1992 so InIcInron uos, y on 1994/5 so rofonnn,
frnzos do nnronfo rosurgInIonfo doI nnfIquIsIno rogInon
jurIdIco do In doudn LIIcn: In oIoccIon do In frnso doudn
consoIIdndn so onnronfn con oI nonLro quo rocILIo nnfn-
no In doudn IInnndn orofun o IrrodInILIo, IrroofILIo
(IncoLrnLIo), doI Isfndo,
26
con cnrcfor do orofuIdnd, sIn
4.26
Hny nuchns cInsIfIcncIonos y dIsfInfn fornInoIogIn sogn oI nIs, oI
nufor y In oocn. Ioro fodos Ios IILros on nnyor o nonor nodIdn oxIIcnn on
gInns roxInns concofos fnIos cono doudn consoIIdndn voIunfnrIn y for-
zosn, doudn orofun voIunfnrIn y forzosn, ofc. Vor or ojonIo MI!CCI,
IO!IZO, IsfIfuzIonI uI IrIffo AmmInIsfrnfIvo, od. IrnfoIII Ioccn, 3 od.,
TurIn, 1892, s. 514 y ss.; IATIII, A., TrnIfo fhoorIquo of rnfIquo uo roIf
IubIIc of AumInIsfrnfIf , f. VII, Inroso y IorcoI, InrIs, 1885, s. 340 y ss.
Ofrns cInsIfIcncIonos doIn doudn LIIcn (fIofnnfo, nnorfIznLIo, ofc.), quo
IncIuyon In cnfogorIn do doudn consoIIdndn IrrodInILIo o orofun, on IO-
SAA, AOIIO, Trnfnuo uo uorocho numInIsfrnfIvo , IILrorIn OonornI do
VIcforInno Suroz , f. 2., MndrId, 1898, s. 412 n 416; SATAMA!A I IA!I-
IS, VICITI, Uurso uo uorocho numInIsfrnfIvo, 4 odIcIon, IsfnLIocInIonfo
TIogrfIco do !Icnrdo Io, MndrId, 1894, s. ?2? y ss., quIon fnnLIon ro-
cuordn, nI IgunI quo Ios dons nuforos, In ConvorsIon do In doudn
nnorfIznLIo n doudn orofun. In IrnncIn, dIvorsos docrofos y Ioyos do
1808,1810, 1814, docInrnron oI docnInIonfo nLsoIufo do fodo crodIfo o ro-
ofIcIon confrn oI Isfndo nnforIor nI nno 9, do cunIquIor cnusn, fornn o
fIfuIo, sIn oxcocIon, IInIfncIon nI InforrofncIon nIgunn: M. I CO!MII,
roIf numInIsfrnfIf , 5 od., ThoroI y Ingnorro, f. II, InrIs, 1840, s. 40 y 41,
quIon dn nodIo confonnr do dIsfInfos ojonIos IncIuIdos on oI docnInIonfo
nLsoIufo do dorochos. In Ioy doI 25 do nnrzo do 181?, or su nrfo, roscrI-
Lo un Inzo do cnducIdnd do soIs nosos nrn In rosonfncIon do Ios fIfuIos
nnforIoros nI 1 do onoro do 1816 (o. cIf., . 16). IIIo, sIn orjuIcIo do su-
uosfos osocInIos on quo so fIjnron Inzos ns Lrovos (o. cIf., s. 19 y ss.).
In vIrfud doI nrfIcuIo 156 do In Ioy doI 24 do ngosfo do 1?93, on cIorfos
cnsos oI nInIsfro do fInnnzns odIn rochnznr on oI nonLro y oI Inforos doI
Tosoro, oI ngo (o.cIf., . 21). I CO!MII oxrosn quo nnforIormonfo
oxIsfIn unn unIdnd dosofIcn (o.cIf., fono I, . III). In LILIIogrnfIn os In-
ngofnLIo. Iuodon ngrognrso JIZI, OASTO, !n fochnIquo uu crouIf ubIIc,
IMI!OICIA !ISI!AI I IA I!A I!IIICA ITI!A V-29
voncInIonfo (Ios forroLonos). Is In nIsnn quo oI CodIgo
CIvII docInrn on oI nrfIcuIo 1842 no cononsnLIo con Ios cro-
dIfos doI Isfndo, oro quo Ins Ioyos ornIfon no oLsfnnfo
cononsnr con frILufos y Ins rosoIucIonos doI MInIsforIo do
IcononIn nuforIznn n ufIIIznr on Ins rIvnfIzncIonos.
2?
Su orIgon so rononfn nI sIgIo XII on VonocIn; on nInLrns
do MI!CCI su rogroso so dn on IngInforrn on oI sIgIo XVIII
y su orfoccIonnnIonfo on 1?93 on IrnncIn, norcod nI
Ornn IILro do In doudn LIIcn frnncosn: unn vordndorn-
nonfo nuovn y grnn InsfIfucIon.
28
Su nuforIn durnnfo In
rovoIucIon frnncosn on oso nno do 1?93 so doLo n CAMIO,
29
cono nsI fnnLIon In do ofrns nornns rovoIucIonnrIns on
nnforIn do doudn LIIcn. In osfo sIgIo ngonIco XX, In dou-
dn fIofnnfo so ronuovn do voncInIonfo on voncInIonfo y In
consfIfuyon onrosfIfos IndofInIdnnonfo ronovnLIos,
30
con
Io cunI so nroxInn fnnLIon n In doudn orofun.
In nnfIgun cnrncforIzncIon do Ios onrosfIfos LIIcos y
confrnfos do crodIfo oxforno cono rocursos do cnrcfor frnn-
sIforIo
31
no os dosdo hnco nucho fIono nIIcnLIo n nuos-
fro nIs y nuchos ofros.
InrIs, 1923 y sucosIvns odIcIonos hnsfn 193?; I. AIIIX y I. IIOCH-IAII,
IInnncos ubIIquos, InrIs, 1955; W. WITHI!S, Tho IubIIc obf, uovn York,
1945; doI nIsno nufor, Tho !ofIromonf of IubIIc obf, Iondros, 1932, ofc.
4.2?
AsI or ojonIo In rosoIucIon MIOSI n 18?/95, IoIofIn OfIcInI doI
20 do foLroro do 1995, gInn 11, quo nnfos cononfnnos.
4.28
MI!CCI, o.Ioc.cIf.
4.29
Io oxIIcn !VI!OI!, o.cIf., . 139. Su Inronfn, cono In do ofrns
InIcInfIvns do CAMIO, hn dosorfndo onuIos confonornoos.
4.30
!VI!OI!, o.cIf., . 163. IIIo onfrnnn oI oIIgro do quo In crIsIs so
ngrnvo do unn fornn LrufnI (o.cIf., . 163); In fornn do snIIr do In oncrucI-
jndn os consoIIdnr In doudn (o.cIf., . 164) n Inforos InforIor, con cnrcfor
sonIvoIunfnrIo o dIrocfnnonfo forzoso cono on IfnIIn on 1926.
4.31
VA I! IO!OHT, o.cIf., s. 156 y ss.; MA!IIHOII, MIO!II S., Trnfn-
uo uo uorocho numInIsfrnfIvo , fono III-I, ALoIodo-Iorrof, Iuonos AIros,
19?0, gInn 662, nnoro 120? y sus roforoncIns do Ins nofns 1998 y 1999.
In ronIIdnd, n osnr do osfns cIfns doI roforIdo nufor, os cInro quo orcILIo-
ron nojor In ronIIdnd quIonos sonnInron on osfo sIgIo su cnrcfor hnLIfunI y
no oxcocIonnI. IuonImonfo doLIorn sor oxcocIonnI, no oxIsfo dudn nIgunn;
oro fnnoco hny dudn osILIo quo on In rcfIcn os usunI y confInuo. Ms
ISI!IS I IA !IIO!MA II ISTAO V-30
o Io sor fnnoco nI onfrnr nI forcor nIIonIo. Tnnfo, quo
nhorn os nrfo corrIonfo doI Iongunjo ofIcInI oI concofo do
suornvIf uo soIvoncIn, quo n osnr do su onvIdInLIo y ro-
nofodorn connofncIon sonnfIcn, so rofIoro fnn soIo n odor
gonornr Ios rocursos sufIcIonfos cono nrn ngnr cndn nno
oxcIusIvnnonfo Ios Inforosos do In doudn LIIcn.
Is cono ngnr sIonro nIcnnonfo oI nInIno do Ins fnr-
jofns do crodIfo: oso cunndo fononos suornvIf uo soIvoncIn.
SI no ngnnos oI nInIno, Ins onrosns onIsorns nos rocIn-
nnn, oro no Idon In quIoLrn. II nuovo nIIonIo nos oncon-
frnr nsI nrocIdos nI Isfndo, on osfuorzos dononndos or
nnnfonor oI suornvIf uo soIvoncIn.
nn, nIgn nodorno CAMIO sogurnnonfo onvIdInrIn nI rovoIucIonnrIo nI-
nIsfro frnncos quo odIn confnr con oI nrfIcuIo 156 do In Ioy doI 24 do ngosfo
do 1?93 quo ornIfIn nI nInIsfro do fInnnzns rochnznr on oI nonLro y oI
Inforos doI Tosoro, oI ngo.
UnfuIo VI
LE0/Ll0/0 Y uR0Eh0l/ Eh EL 0ERE0lD /0Vlhl$TR/TlvD

1. II concofo uo IognIIunu
II rIncIIo do IognIIdnd sIgnIfIcn quo Ios ncfos y conor-
fnnIonfos do In ndnInIsfrncIon doLon osfnr jusfIfIcndos on
unn Ioy rovIn, quo roforILIo oro no nocosnrInnonfo hn do
sor do cnrcfor gonornI.
2
So frnfn, dosdo Iuogo, doI sonofI-
nIonfo on rInor Iugnr n In ConsfIfucIon
3
y n In Ioy doI
Iodor IogIsInfIvo, oro fnnLIon nI rosfo doI ordonnnIonfo
jurIdIco, or ojonIo n Ins nornns rogInnonfnrIns onnnn-
dns do In roIn ndnInIsfrncIon,
4
Io quo hn sIdo dndo on IIn-
nnr oI LIoquo do In IognIIdnd
5
o rIncIIo do jurIdIcIdnd do
In ndnInIsfrncIon.
6
1.1
Toxfo do In ConforoncIn dIcfndn on oI SonInnrIo InfornncIonnI do
orocho AdnInIsfrnfIvo orgnnIzndo or oI CoIogIo do ALogndos do Cosfn
!Icn y In !nIvorsIdnd do Cosfn !Icn, sofIonLro do 1981.
1.2
OA!CA I ITI!!IA, I!A!O, y II!IZ, TOMS !AM, Uurso uo
uorocho numInIsfrnfIvo, fono 1, 4" od., MndrId, 1980, s. 362-363.
1.3
Honos dosnrroIIndo oI unfo on Trnfnuo uo uorocho numInIsfrnfIvo,
f. I, Iuonos AIros, 19?4, cnIfuIo V, unfos 2 n 5.
1.4
OA!!IO IAIIA, II!AO, Trnfnuo uo uorocho numInIsfrnfIvo, voIu-
non I, roInrosIon do In ?" odIcIon, MndrId, 1980, s. 250 y ss.; OA!CA I
ITI!!A y II!IZ, o. cIf., s. 364-365, O!TIZ, I!A!O, !n ofosfnu
rogInmonfnrIn on Uosfn !Icn. !ogImon ncfunI y orsocfIvns, on !ovIsfn do
CIoncIns JurIdIcns, 16, Snn Joso, 19?0, s. 125 y ss.
1.5
HA!!IO!, MA!!ICI, IrocIs uo roIf AumInIsfrnfIf of uo roIf IubIIc,
11" od., InrIs, 192?, s. 4?2 y ss.
1.6
MI!II, AOIIO, Toorn gonornI uoI uorocho numInIsfrnfIvo, MndrId,
1935, s. 132 y ss., nrn unn crIfIcn vor JISCH, IIT!ICH, !oy y numInIsfrn-
ISI!IS I IA !IIO!MA II ISTAO VI - 2
So hn ovocndo fnnLIon In Idon, no do un LIoquo, sIno do
unn IrnIdo,
?
Io quo rosuIfn ndocundo on fnnfo rosnIfn In
nocosnrIn jornrquIn nornnfIvn oxIsfonfo onfro Ins dIsfInfns
fuonfos doI dorocho quo Infogrnn oI ordonnnIonfo jurIdIco
ndnInIsfrnfIvo y quo consngrnn Ios dIvorsos sIsfonns.
8
II rIncIIo do IognIIdnd onnnrcn y IInIfn ofros conco-
fos jurIdIcos, fnIos cono oI do dIscrocIonnIIdnd, quo cnLo sor
onfondIdn no cono ncfIvIdnd IILro do In Ioy, sIno cono ncfI-
vIdnd quo In roIn Ioy confIoro y or fnnfo guIn y IInIfn,
sonofIondo ndons nI nocosnrIo confroI judIcInI nnIIo;
9
dofornInn fnnLIon oI nIcnnco y nIIcncIon do Ios dononInn-
dos concofos jurIdIcos IndofornInndos, uno do Ios cunIos os
oI do In urgoncIn.
10
cIon. IsfuuIo uo In ovoIucIon uoI rIncIIo uo IognIIunu, MndrId, 19?8, s.
44-45 oI concofo os ufIIIznLIo, oro nroLIonfIco; or Io quo rosocfn nI
orocho oIIfIco vIgonfo, soIo so ronuncIn con oIIo nIgo quo os ovIdonfo.
1.?
!IVI!O, JIA, roIf numInIsfrnfIf, 8" od., InrIs, 19??, . ?9, on Idon do
InsIrncIon on IIISI y MI!II.
1.8
Ior ojonIo on Cosfn !Icn oI nrfIcuIo 6 do In Ioy OonornI do In AdnI-
nIsfrncIon ILIIcn do 19?8; on Isnnn, Ios nrfIcuIos 23 y 30 do In Ioy do
!ogInon JurIdIco do In AdnInIsfrncIon doI Isfndo. Con fodo y cono nunfn
OA!!IO IAIIA, o. cIf. . 252, In In rcfIcn... rosuIfn dIfIcIInonfo
conronsILIo nrn Ins nuforIdndos ndnInIsfrnfIvns quo osfn IIgndns on su
ncfuncIon concrofn or sus roIos rogInnonfos.
1.9
Ior ojonIo, un Inorfnnfo confroI os oI do Ios hochos dofornInnnfos
Cono dIco OA!CA I ITI!!A, I!A!O, !n Iuchn confrn Ins InmunIunuos
uoI ouor, MndrId, 19?9, . 31, Todn ofosfnd dIscrocIonnI so noyn on unn
ronIIdnd do hocho quo funcIonn cono suuosfo do hocho do In nornn do
cuyn nIIcncIon so frnfn; In vnIorIzncIon oIIfIcn do In ronIIdnd odr ncn-
so sor oLjofo do unn fncuIfnd dIscrocIonnI, oro In ronIIdnd cono fnI, sI so hn
roducIdo oI hocho o no so hn roducIdo y cono so hn roducIdo, osfo yn no
uodo sor oLjofo do unn fncuIfnd dIscrocIonnI, orquo no uodo quodnr nI
nrLIfrIo do In AdnInIsfrncIon dIscornIr sI un hocho so hn cunIIdo o no so
hn cunIIdo, o dofornInnr quo nIgo hn ocurrIdo sI ronInonfo no hn sIdo nsI.
II nIIngro odonos docIr, no fIono cnLIdn on oI cnno doI orocho AdnI-
nIsfrnfIvo. Vor fnnLIon nuosfro Trnfnuo uo uorocho numInIsfrnfIvo, o.
cIf., f. 1, cnIfuIo VIII, nnoro 15, y fono 3, cnIfuIo IX, nnoros 8 y 9;
SAI Z MO!IO, II!AO, Uoncofos j ur uI cos, I nforrofncI on y
uIscrocIonnIIunu numInIsfrnfIvn, MndrId, 19?6.
1.10
OA!CA I ITI!!A, o. cIf., . 35.
IIOAIIA Y !!OICIA I II I!ICHO VI - 3
2. !os concofos o rIncIIos juruIcos InuoformInnuos
Ios concofos o rIncIIos jurIdIcos IndofornInndos son n
vocos dosnrroIIndos cono crIforIos do confroI y IInIfo do In
ncfIvIdnd ndnInIsfrnfIvn, fnIos cono oI sfnndnrd,
1
In rnzo-
nnLIIIdnd, In Luonn fo, In dosvIncIon do odor,
2
ofc. Voronos
ns ndoInnfo quo fnnLIon nrn In urgoncIn so osfuIn quo
uodn IIognr n sor consfruIdn cono un rIncIIo jurIdIco do
rnngo sInIInr, cono urgoncIn on fnvor doI ndnInIsfrndo,
3
oro fuorzn os roconocor quo hnsfn nhorn oIIo no consfIfuyo
un rofIojo do In IogIsIncIon nI In ronIIdnd, y quIzs fnnoco
do In docfrInn.
In urgoncIn, rocIsnnonfo, os do nquoIIos concofos jurIdIcos
IndofornInndos quo funcIonnn cono crIforIos nfrILufIvos do do-
fornInndn ofosfnd n In ndnInIsfrncIon, y on fnI sonfIdo so onn-
ronfn con In foorIn do Ins cIrcunsfnncIns oxcocIonnIos,
4
oI Inforos
2.1
!IAIS, STIIHAII, !o jugo numInIsfrnfIf frnnnIs of In fochnIquo uu
sfnnunru, InrIs, 1980.
2.2
Vor nuosfro Trnfnuo uo uorocho numInIsfrnfIvo, fono 3, II ncfo nu-
mInIsfrnfIvo, Iuonos AIros, 19?9, cnIfuIo IX, nnoros 8 y 9; fono 1, cnI-
fuIo VIII, nnoro 15; I!IWI! CA!AS, AIIA-!AOIIH, !os IImIfos uoI o-
uor uIscrocIonnI uo Ins nuforIunuos numInIsfrnfIvns, !ovIsfn do In IncuIfnd
do orocho do In !nIvorsIdnd CnfoIIcn Andros IoIIo, Cnrncns, 1966, nno-
ro 2, s. 9 y ss. In Cosfn !Icn fnIos rIncIIos nnrocon rocogIdos on In Ioy
OonornI do In AdnInIsfrncIon ILIIcn, or ojonIo on Ios nrfIcuIos 132 IncIso
2 (roorcIonnIIdnd), 133 IncIso 2 (Idon), 131 IncIso 3 (osvIncIon do o-
dor), 130 IncIso 3 (Idon).
2.3
CIAVI!O A!IVAIO, MA!II, Insnyo uo unn foorn uo In urgoncIn on oI
uorocho numInIsfrnfIvo, !ovIsfn do AdnInIsfrncIon ILIIcn, nnoro 10,
MndrId, 1953, s. 43 y 44.
2.4
Y yn on osfo cnso oLsorvn !IVI!O quo on ronIIdnd In roforIdn foorIn do
Ins cIrcunsfnncIns oxcocIonnIos oorn cono unn rosfrIccIon o oxcocIon nI
rIncIIo do IognIIdnd: o. cIf., s. 85 y ss. Con fodo, roducIdn In foorIn n
suuosfos fnIos cono In guorrn y oxcIuyondo IncIuso nIgunos dIsfurLIos go-
nornIos (. 8?), so IdonfIfIcn con Io quo fnnLIon so IInnn osfndo do nocosI-
dnd LIIcn, confrn cuyn IInIfndn fornuIncIon no cnLon quIzs oLjocIonos
fundnnonfnIos. Ixrosn IIIISA, !AIAII, IsfuuIos uo uorocho ubIIco, fono
I, orocho numInIsfrnfIvo, Iuonos AIros, 1950, . 86, quo Is cIorfo quo or
ISI!IS I IA !IIO!MA II ISTAO VI - 4
LIIco,
5
In ufIIIdnd LIIcn,
6
ofc.; on osfos cnsos cnLo sIonro
osfnr ndvorfIdo confrn In osILIIIdnd do quo dIchos conco-
fos jurIdIcos IndofornInndos so frnnsfornon do hocho on o-
doros o ofosfndos soudonornnfIvns, or Io fnnfo oxfrnnor-
nnfIvns y oxfrnjurIdIcns.
?
3. !rgoncIn numInIsfrnfIvn y gnrnnfns uo Ios numInIsfrnuos
Sogn CIAVI!O A!IVAIO, In urgoncIn on dorocho ndnInIs-
frnfIvo IIovn n unn nIfIIo dIsnInucIon do gnrnnfIns nrn
oI ndnInIsfrndo:
n) Iorquo ono on nnnos do In nuforIdnd LIIcn nodIdns
nucho ns onorgIcns quo Ins nornnIos;
1
soLro In ConsfIfucIon oxIsfo un rIncIIo surono quo jusfIfIcn In
InInnfncIon do nornns nuovns, os oI doI sfnfus nocossIfnfIs; oro oso rIn-
cIIo no so IogIfInn nrn sosfonor un goLIorno, sIno nrn snIvnr oI ordon
jurIdIco fundnnonfnI. II osfndo do nocosIdnd oLIIgn nI Isfndo n In ndocIon
do nodIdns oxcocIonnIos cunndo no rosuIfnn sufIcIonfos In doI dorocho vI-
gonfo; on IgunI sonfIdo, on oI nIsno IILro, s. 550 y 591; vor fnnLIon, doI
nIsno nufor, II osfnuo uo nocosIunu con nrfIcuInr roforoncIn nI uorocho
consfIfucIonnI y nI uorocho numInIsfrnfIvo, !osnrIo, 1940.
2.5
Concofo osfo ncorcn do cuyn dosvIndn ufIIIzncIon honos cononfndo
on oI Trnfnuo uo uorocho numInIsfrnfIvo, o. cIf. , f. 2, Iuonos AIros, 19?5,
cnIfuIo XIII, nnoros 12 y 13.
2.6
Is dosdo Iuogo oI concofo quo on gonornI ufIIIznn Ins Ioyos sIguIondo
Ios dIvorsos foxfos consfIfucIonnIos, nrn jusfIfIcnr In oxroIncIon do LIo-
nos rIvndos y ofrns IInIfncIonos nI donInIo do Ios nrfIcuInros. Vor or
ojonIo Ios frnLnjos connrnfIvos do sIofo nIsos do AnorIcn on IOWIIII,
A!IAS (conIIndor), IxrorInfIon In fho AmorIcns. A UomnrnfIvo !nw
Sfuuy, ov York, 19?1. Vor fnnLIon oI ns nnIIo concofo do ufIIIdnd
socInI on I!IWI! CA!AS, !n oxroIncIon or cnusn uo ufIIIunu ubIIcn o
Inforos socInI, Cnrncns, 1966. onfro doI fonn do In oxroIncIon nnroco
fnnLIon ofro concofo jurIdIco IndofornInndo, cono os oI do In jusfn In-
donnIzncIon: vor II!!AZ, SI!OIO, A jusfn InuonIzno nn uosnrorIno,
Snn InLIo, 19?8.
2.?
Cono yn Io honos ndvorfIdo rosocfo doI onIoo do nocIonos fnIos
cono odor do oIIcIn, ncfos do goLIorno y sorvIcIo LIIco, on Trnfnuo uo
uorocho numInIsfrnfIvo, o. cIf. , fono 2, soccIon III, unfos 1 n 6.
3.1
CIAVI!O A!IVAIO, MA!II, Insnyo uo unn foorn uo In urgoncIn on oI
uorocho numInIsfrnfIvo, !ovIsfn do AdnInIsfrncIon ILIIcn, nnoro 10,
MndrId, 1953, s. 25 y ss., . 38.
IIOAIIA Y !!OICIA I II I!ICHO VI - 5
L) Iorquo InIIcn un rocodInIonfo do cnrcfor oxcocIo-
nnI
2
on oI cunI, cono os IogIco, Ins gnrnnfIns doI IndIvIduo
son nonoros;
c) Iorquo rovocn unn frnsIncIon do conofoncIns, nfrn-
yondo un orgnnIsno ndnInIsfrnfIvo conofoncIns quo son
roIns do ofro,
3
nsunIondo In AdnInIsfrncIon... fncuIfndos
o odoros quo, or su nnfurnIozn y orIgon, son nnforInInon-
fo ndnInIsfrnfIvos, oro quo oxcodon do Ins fncuIfndos y o-
doros quo nornnInonfo Io corrosondon;
4
d) Iorquo hnn Ido Incrononfnndo on su sIgnIfIcncIon rc-
fIcn Ios suuosfos do nIIcncIon doI rIncIIo do In urgoncIn:
on In nnyorIn do Ios cnsos In urgoncIn InIIcn In susfIfu-
cIon do un dorocho nornnI or un dorocho oxcocIonnI, no-
roco dosfncnrso fnnLIon osfo uso fnn frocuonfo do dIchns
InsfIfucIonos or Io quo udIorn ovIdoncInr on In InofIcncIn o
crIsIs do Ins InsfIfucIonos ndnInIsfrnfIvns nornnIos.
5
o oLsfnnfo osfns snnns nInLrns do ndvorfoncIn, In cuos-
fIon uodo vorso do nnnorn ns ofInIsfn nI vorIfIcnr on oI
dorocho osIfIvo, nIgunns docndns ns fnrdo, quo In urgon-
cIn on vordnd nnroco ns LIon cono nrfo doI osfndo do
nocosIdnd quo on fornn nufononn, y quo nn nI oncundrnr-
so on oI osfndo do nocosIdnd so frnfn do unn urgoncIn ro-
vIsfn y confonIndn IognInonfo, Io cunI fncIIIfn y ornIfo
on nojor nodIdn su confroI ndnInIsfrnfIvo y judIcInI. o In
rIdn rovIsfn doI dorocho connrndo quo hnconos n confI-
nuncIon, uodo yn sonnInrso quo oI rIncIIo do IognIIdnd on
vordnd nrocIorn ronfIrnnr su roonInoncIn IogIcn y jurIdI-
cn soLro oI crIforIo do In urgoncIn.
Ms nn, os nuy Inorfnnfo fonor rosonfo quo Ios crIfo-
rIos Inornnfos hoy on dIn on nnforIn do confroI judIcInI do
3.2
O. cIf., s. 26, 2?, 29, 31.
3.3
O. cIf., s. 38 y 39.
3.4
O. cIf., . 3?.
3.5
O. cIf., . 26.
ISI!IS I IA !IIO!MA II ISTAO VI - 6
In ncfIvIdnd ndnInIsfrnfIvn, con fodo do rosonfnr quIzs
nuchns fnIoncIns rcfIcns on AnorIcn InfInn,
6
nI nonos
hnn do fonnr cono unfo concofunI do nrfIdn Io quo yn so
hn dIcho rosocfo n fodos Ios concofos jurIdIcos IndofornI-
nndos. Cono dIco OA!CA I ITI!!A:
?
Io ocuIInr do osfos
concofos jurIdIcos IndofornInndos os quo su cnIIfIcncIon on
unn cIrcunsfnncIn concrofn no uodo sor ns quo unn: o so
dn o no so dn oI concofo. AquI osf Io ocuIInr doI conco-
fo jurIdIco IndofornInndo fronfo n Io quo os roIo do Ins
ofosfndos dIscrocIonnIos, uos Io quo cnrncforIzn n osfns os
jusfnnonfo In IurnIIdnd do soIucIonos jusfns osILIos cono
consocuoncIn do su ojorcIcIo. Jusfnnonfo or osfo, oI ro-
coso do nIIcncIon do concofos jurIdIcos IndofornInndos os
un rocoso rogIndo, odonos docIr, ufIIIznndo oI nr do con-
cofos rogIndo-dIscrocIonnI, orquo no ndnIfo ns quo unn
soIucIon jusfn, os un rocoso do nIIcncIon o InforrofncIon
do In Ioy, do suLsuncIon on sus cnfogorIns do un suuosfo
dndo, no os un rocoso do IILorfnd do oIoccIon onfro nIfornn-
fIvns IgunInonfo jusfns, o do docIsIon onfro IndIforonfos ju-
rIdIcos on vIrfud do crIforIos oxfrnjurIdIcos, cono os, on do-
fInIfIvn, Io roIo do Ins fncuIfndos dIscrocIonnIos.
In sunn, son cunI fuoro oI suuosfo do urgoncIn quo In
ndnInIsfrncIon Invoquo cono fundnnonfo do su conorfn-
nIonfo, sIonro sor In jusfIcIn In oncnrgndn do dofornInnr
sI dIchn urgoncIn hn ofocfIvnnonfo oxIsfIdo on oI cnso o no.
Is osfo un rInor unfo do nrfIdn do IInIfncIon do dIcho
concofo.
4. !rgoncIn y osfnuo uo nocosIunu y urgoncIn
Croonos nocosnrIo dIsfInguIr onfro urgoncIn y osfndo
do nocosIdnd y urgoncIn. !nn cosn os In sInIo urgoncIn y
3.6
Vor nuosfro IILro IrobIomns uoI confroI uo In numInIsfrncIon ubIIcn
on AmorIcn !nfInn, MndrId, 1981.
3.?
!n !uchn confrn Ins InmunIunuos uoI ouor , o. cIf., s. 35-38.
IIOAIIA Y !!OICIA I II I!ICHO VI - ?
ofrn nuy dIsfInfn os oI osfndo do nocosIdnd: sI LIon osfo IfI-
no cnsI sIonro IIovn oxIIcIfn o InIIcIfn In nocIon do ur-
goncIn, oIIn no oorn sIno cono unn cunIIfIcncIon doI rIno-
ro, y nI sIquIorn nocosnrInnonfo fundnnonfnI. Anfo unn
oIdonIn gonornIIzndn, unn InvnsIon oxfrnnjorn, un forro-
nofo, unn InundncIon y ofrns cnfsfrofos nnfurnIos o hunn-
nns nrocIdns, or Io gonornI oI Inforrofo doI dorocho nco-
fn quo doLon codor Ios rIncIIos y Ins nornns doI ordon
jurIdIco, sI os quo no fonInn rovIsIon nrn fnI sIfuncIon;
oro os In nngnIfud doI oIIgro quo orIgInn In cnfsfrofo, no
nornnonfo su urgoncIn o nronIo fonornI, Io quo fIono
nnyor oso on oI concofo. Is su vIrfunIIdnd do nnonnznr
In oxIsfoncIn doI ordon jurIdIco nIsno o do In roIn nncIon,
Io quo jusfIfIcn In InfrnccIon n oso ordon jurIdIco; su oxIIcn-
cIon os uos on oI dorocho LIIco on IInons gonornIos nro-
cIdn n In oxInonfo doI osfndo do nocosIdnd on oI dorocho
onnI.
1
QuIon conofo hurfo fnnoIIco, doI nIsno nodo, osf oxcu-
sndo do rosonsnLIIIdnd onnI no orquo fIono nuro on co-
nor sIno orquo oI hnnLro nnonnzn su oxIsfoncIn; ns quo
In Idon do urgoncIn os nsI In Idon do un nnI quo so cnusn
nrn ovIfnr ofro nnI nnyor quo os ndons ncfunI o InnInon-
fo:
2
oI fIono cunIIfIcn fnn soIo oI nodo on quo oI oIIgro so
cIorno soLro dofornInndo LIon jurIdIco, oro no os on sI nIs-
no on nodo nIguno In oxInonfo on cuosfIon.
Inrn nuchos onnIIsfns oI osfndo do nocosIdnd no IogIfI-
nn In conducfn ronIIzndn on InfrnccIon nI ordonnnIonfo os-
ocIfIco, sIno quo soIo oxcIuyo In rosonsnLIIIdnd onnI: on
nodo sInIInr, on nusoncIn do nornn oxrosn cnLo fnnLIon
onsnr quo on oI suuosfo doI osfndo do nocosIdnd LIIcn
4.1
Vor or oI dorocho onnI SOII!, SIIASTI, orocho onnI nrgonfIno,
fono I, Iuonos AIros, 1953, s. 419 y ss.: IInnso, on gonornI, osfndo do
nocosIdnd n unn sIfuncIon do oIIgro nrn un LIon jurIdIco, quo soIo uodo
snIvnrso nodInnfo In vIoIncIon do ofro LIon jurIdIco.
4.2
SOII!, o. cIf., s. 421 n 425.
ISI!IS I IA !IIO!MA II ISTAO VI - 8
osfn oxIno do rosonsnLIIIdnd ndnInIsfrnfIvn oro no or
oIIo nocosnrInnonfo frnnsfornn on IogIfInn In conducfn ron-
IIzndn.
CnLo or fIn dosfncnr quo In urgoncIn osf on vordnd ro-
sonfo on nuchos concofos o InsfIfucIonos do dorocho ndnI-
nIsfrnfIvo, y dosdo Iuogo on fodn In vIdn dInrIn do In ndnI-
nIsfrncIon LIIcn, sIn or oIIo rovosfIr on fodos y cndn uno
do Ios suuosfos oI rnngo do rIncIIo o crIforIo jurIdIco.
Voronos ns ndoInnfo nIgunos cnsos on quo oIIn os nonfn-
dn or oI ordon jurIdIco connrndo.
5. !rgoncIn rovIsfn o no rovIsfn IognImonfo
AdvorfInos nsInIsno IInInnrnonfo quo os do fundnnon-
fnI InorfnncIn dIsfInguIr sI In urgoncIn on nnforIn ndnI-
nIsfrnfIvn so rosonfn on suuosfos quo fIonon oxrosn snn-
cIon IognI, o quo cnrocon do oIIn. Vn do suyo quo sI In Ioy
oxrosnnonfo confonIn oI cnso do urgoncIn y ndofn do-
fornInndns rovIsIonos nrn oI, onfoncos In urgoncIn no ro-
sonfn roLIonn nIguno fronfo nI rIncIIo do IognIIdnd: so
frnfnr on fnI cnso do un concofo cInrnnonfo jurIdIco, LIon
quo IndofornInndo. Y ndoInnfnnos dosdo yn In concIusIon
quo nos sugIoro oI nnIIsIs doI dorocho connrndo, cunI os
quo on nusoncIn do nornn oxrosn o InIIcIfn on oI ordon
jurIdIco, In urgoncIn or sI soIo dIfIcIInonfo norozcn In cnII-
fIcncIon do concofo, rIncIIo o rocofo jurIdIco, sIn or-
juIcIo do quo oI osfndo do nocosIdnd y urgoncIn sI uodn ro-
vosfIr dIchn cnIIdnd.
6. !n urgoncIn on mnforIn uo confrnfncIonos numInIsfrnfIvns
Is cIsIco on In IogIsIncIon connrndn oI suuosfo do In
urgoncIn cono oxInonfo do soguIr Ins rogIns do In IIcIfncIon
LIIcn.
IIOAIIA Y !!OICIA I II I!ICHO VI - 9
6.1. !n urgoncIn como nrfo uoI osfnuo uo nocosIunu ubIIcn
Con fodo, convIono ndvorfIr quo Ins nornns suoIon sor
IInIfnfIvns doI nIcnnco con oI cunI so uodo Invocnr In ur-
goncIn o IncIuso hny nIsos on quo nuovnnonfo In urgoncIn
so vIncuIn nI osfndo do nocosIdnd, ordIondo or fnnfo nufo-
nonIn: nsI or ojonIo on oI ocrofo-Ioy 200/6?, do IrnsII,
oI nrfIcuIo 126, 2, h, ornIfo confrnfnr dIrocfnnonfo cunndo
so rosonfn oI cnso do onorgoncIn, cnrncforIzndo or In ur-
goncIn do nfondor sIfuncIonos quo uodnn ocnsIonnr orjuI-
cIos o conronofor In sogurIdnd do orsonns, LIonos o oquI-
nnIonfos.
1
Cono so ndvIorfo, on oI dorocho LrnsIIono no
os nornnonfo In urgoncIn Io quo ornIfo roscIndIr do In
IIcIfncIon, sIno oI osfndo do nocosIdnd LIIcn, quo so confI-
gurn IognInonfo n frnvos do Ios orjuIcIos quo uodn ocnsIo-
nnr In donorn. Ior Io dons, In docfrInn ndvIorfo quo In IIn-
nndn urgoncIn o onorgoncIn on vordnd uodo oncuLrIr In
InconofoncIn ndnInIsfrnfIvn
2
or no hnLor snLIdo rosoIvor
oorfunnnonfo In cuosfIon, o quo uodo In urgoncIn ordor
su cnrncforIzncIon sI Iuogo do Invocndn so donorn do fodos
nodos oI rocoso do confrnfncIon dIrocfn, donosfrnndo In
ndnInIsfrncIon on Ios hochos quo no ovIdoncIn In nIogndn
urgoncIn cono fnI,
3
y quo or Io fnnfo quIzs oIIn on vordnd
no oxIsfn.
In IgunI sonfIdo on CoIonLIn oI nrfIcuIo 31 IncIso 14 doI
ocrofo 150/?6 nuforIzn roscIndIr do In IIcIfncIon LIIcn
on Ios cnsos do urgoncIn ovIdonfo cnIIfIcndn or oI Consojo
6.1
Vor onfro ofros VAIII IIO!II!IO, I!CIA, y II!!AZ, SI!OIO, Isonsn
uo !IcIfno, Snn InLIo, 1980, s. 41 y 42; CIT!A O AMA!AI, ATOIO CA!-
IOS, !IcIfnoos nns omrosns osfnfnIs, Snn InLIo, 19?9, s. 54 y 55; AI!I!
AIIA!I, AIISO, Asocfos juruIcos un IIcIfno, s. 16 y ss.; IAII!A I
MIIIO, CIISO ATOIO, !IcIfno, Snn InLIo, 1980, s. 15 y ss.; IOIIS
MII!IIIIS, HIIY, !IcIfno o confrnfo numInIsfrnfIvo, 3" od., Snn InLIo,
19??, s. 112 y ss.
6.2
CIT!A O AMA!AI, o. cIf., . 55.
6.3
VAIII IIO!II!IO y II!!AZ, o. cIf., . 43.
ISI!IS I IA !IIO!MA II ISTAO VI - 10
do MInIsfros quo no ornIfn oI fIono nocosnrIo nrn In IIcI-
fncIon. In urgoncIn ovIdonfo suono soInnonfo nocosIdndos
InnodInfns do ordon LIIco, sogurIdnd nncIonnI o cnInnI-
dnd LIIcn, on Io quo so ndvIorfo nuovnnonfo In vIncuIn-
cIon do In urgoncIn nI osfndo do nocosIdnd LIIcn.
6.2. !n urgoncIn como cnusnI nufonomn
In Isnnn so ndnIfo In confrnfncIon dIrocfn on Ins oLrns
do roconocIdn urgoncIn, surgIdn cono consocuoncIn do no-
cosIdndos nronInnfos quo donnndnrnn unn ronfn ojocu-
cIon,
4
oro so dIsfInguo In urgoncIn doI osfndo do nocosI-
dnd, rovIondo nrn osfo sogundo suuosfo un rocodInIon-
fo osocInI y oxcocIonnI do confrnfncIon.
5
In In IogIsIncIon nrgonfInn In urgoncIn nuforIzn fnnLIon
In confrnfncIon dIrocfn, oxIgIondo In jurIsrudoncIn ndnI-
nIsfrnfIvn quo dIchn urgoncIn son concrofn o InnodInfn, y
osfo sufIcIonfononfo ncrodIfndn on oI oxodIonfo.
6
Adons
In IogIsIncIon do oLrns LIIcns ornIfo confrnfnr dIrocfn-
nonfo ndIcIonnIos n In oLrn on curso do ojocucIon, on Io quo
sI LIon no osf oxrosnnonfo unfunIIzndn In urgoncIn or
In nornn, so ndvIorfo do fodos nodos quo os unn rnzon do
ronurn on oI fIono In quo IIovn n ndofnr fnI soIucIon
ornIsIvn doI confrnfo dIrocfo.
?
6.4
ArfIcuIo 11?, IncIso 2, doI !ogInnonfo OonornI do ConfrnfncIon doI
Isfndo, docrofo 34I0/?5. II nrfIcuIo 90 doI nIsno rogInnonfo rovo cono
soIucIon InfornodIn In frnnIfncIon urgonfo nrn In IIcIfncIon, con roduc-
cIon do Inzos.
6.5
ArfIcuIo 91 doI !ogInnonfo cIfndo.
6.6
Vor nuosfro IILro orocho numInIsfrnfIvo uo In oconomn, Iuonos AI-
ros, 196?, . 352, osforIornonfo !OMI, JOSI !OII!TO, !n urgoncIn como
cnusnI uo oxcocIon n In IIcIfncIon ubIIcn, II orocho, 22 do nnyo do
19?4, y !n IIcIfncIon ubIIcn, Iuonos AIros, 19?5, s. 166-1?0.
6.?
Ioy 13.064, nrfIcuIo 9, IncIso L).
IIOAIIA Y !!OICIA I II I!ICHO VI - 11
?. !n urgoncIn on mnforIn uo IImIfncIonos nI uomInIo
?.1. IxroIncIon roquIsIcIon, ocuncIon fomornnon
In nIgn cnso In IogIsIncIon rovo oI suuosfo do urgon-
cIn nrn hnLIIIfnr rocodInIonfos nLrovIndos o sunnrIos do
oxroIncIon o roquIsIcIon. In oI cnso do In oxroIncIon do-
nonInndn or rnzonos do urgoncIn, onconfrnnos nornns do
osn IndoIo on oI dorocho osnnoI.
1
Is ns frocuonfo, on cnnLIo, onconfrnr quo In urgoncIn
nnroco vIncuIndn nI osfndo do nocosIdnd, y or Io fnnfo In-
sufIcIonfo cono crIforIo nufonono, on Innnn,
2
IorfugnI,
3
IfnIIn,
4
IrnsII,
5
nIgunns rovIncIns nrgonfInns,
6
ofc. In cunn-
fo n In ocuncIon fonornon, n nonudo suLsunIdn donfro
do Ios rogInonos oxroInforIos, oIIn nnroco sIonro vIn-
cuIndn n In nocosIdnd LIIcn ns quo n In urgoncIn; on In
IogIsIncIon nrgonfInn so ncInrn or ojonIo oxrosnnonfo
quo In ocuncIon fonornon uodo rosondor n unn noco-
sIdnd nnornnI, urgonfo, InorIosn o sLIfn, o n unn nocosI-
dnd nornnI no InnInonfo.
?
?.1
OA!CA I ITI!!A, I!A!O, !os rIncIIos uo In nuovn Ioy uo oxro-
IncIon forzosn, MndrId, 1956, s. 115 y ss.; II!A VI!AO!I!, I!ACISCO,
IxroIncIon forzosn, InrcoIonn, 19?0, s. 320 n 353.
?.2
MO!AIIS SIZ, J!IIO CISA!, !n oxroIncIon, Innnn, 1964 s. 186
y ss.
?.3
IAITISTA IOIIS, MA!II, IxrorInoos or !fIIIunuo IubIIcn,
CoInLrn, 1968, s. 211 y ss.
?.4
I !IZO, !n roquIsIzIono u`urgonzn, InrI, 19?0, s. 49 y 50.
?.5
OIIVII!A I!ACO SOI!IHO, osnrorIno, Snn InLIo, 19?3, s. 153-
154.
?.6
VIIIIOAS, A. W., !ogImon juruIco uo In oxroIncIon, Iuonos AIros,
19?3 s. 42? n 440.
?.?
ArfIcuIo 58 doI docrofo-Ioy 21-499/??. Vor MAIO!AO, JO!OI, !n oxro-
IncIon on In Ioy 2l.499, Iuonos AIros, 19?8, s. 185 y ss.
ISI!IS I IA !IIO!MA II ISTAO VI - 12
?.2. IuIfIcIos on ruInn
In nnforIn do urLnnIsno, onconfrnnos on Isnnn oI do-
nonInndo rocodInIonfo oxfrnordInnrIo sunnrIo con nofI-
vo do odIfIcIos quo nnonncon ruInn, oro ofrn voz nIII or
roIn dofInIcIon os sInuIfnonnonfo In urgoncIn y oI oII-
gro or In InnInoncIn do In ruInn Io quo dofornInn In nII-
cncIon doI rocodInIonfo;
8
o son quo rodonInn In nofn do
oIIgro nnfos quo In do urgoncIn nrn dnr Iugnr n osfo roco-
dInIonfo.
8. !n urgoncIn on mnforIn uo snnIunu ubIIcn
In nnforIn do snIuLrIdnd LIIcn son conunos on nu-
chos nIsos nornns quo oLIIgnn n In dosfruccIon oLIIgnforIn
do Ins osocIos vogofnIos o nnInnIos nfocfndns or Ingns,
son con o sIn IndonnIzncIon. A vocos oI IogIsIndor InrIno
unn osocInI nofn do urgoncIn nI foxfo nornnfIvo;
1
oro on
fodos Ios suuosfos os cInro fnnLIon quo Io quo fundnnonfn
Ins nodIdns y rocodInIonfos quo so ndofnn os oI oIIgro
quo suono In Ingn do quo so frnfn nrn oI rosfo do In ro-
duccIon.
9. !n urgoncIn como rocouImIonfo ncoIornuo o sumnrIo
o Io oxuosfo vnn orfIIndoso Ios cnrncforos con Ios
cunIos In urgoncIn so rosonfn gonornInonfo on oI dorocho
?.8
OA!CA I ITI!!A, I!A!O, y IA!IJO AIIOSO, I!CIAO, !occIonos
uo uorocho urbnnsfIco, fono II, MndrId, 1981, s. 320 n 322, y sus roforon-
cIns.
8.1
!ocordnrnos oI cnso do In Ioy nrgonfInn 2384 doI nno 1888 quo fronfo
n Io quo on oI Congroso so cnIIfIco do forrILIo oIdonIn do In fIIoxorn, so
dIsuso: Arf. 1. II Iodor IjocufIvo rocodor n fonnr Ins nodIdns noco-
snrIns nrn quo, sIn ordIdn do fIono, sonn dosfruIdns Ins cons quo so
roconozcn osfnr nfncndns or In fIIoxorn on cunIquIor unfo doI forrIforIo do
In !oLIIcn, hncIondo oLIIgnforIn In donuncIn nnfo oI ns Iovo IndIcIo
(nrf. 4) y nnndnfo dosfruIr Ins Innfns nfocfndns rovIo orIfnjo o Inforno
do unn conIsIon vocInnI dosIgnndn nI ofocfo (nrf. 3).
IIOAIIA Y !!OICIA I II I!ICHO VI - 13
osIfIvo connrndo: LsIcnnonfo so frnfn do In osILIIIdnd
quo In nornn confIoro n In ndnInIsfrncIon do ufIIIznr fornns
do rocodInIonfo o frnIfo ndnInIsfrnfIvo ns Lrovos, son
ncorfnndo Inzos, son surInIondo ofnns rocodInonfnIos,
son IncIuso roscIndIondo fofnInonfo do In nudIoncIn rovIn
doI o Ios nfocfndos or In nodIdn.
Isfn roguIncIon nnroco cInrnnonfo or ojonIo on Cosfn
!Icn, cuyn Ioy OonornI do In AdnInIsfrncIon LIIcn rovo
oxrosn o InIIcIfnnonfo dIvorsos suuosfos on quo In ur-
goncIn uodo sor Invocndn nrn nLrovInr o sInIIfIcnr oI ro-
codInIonfo. Inconfrnnos nsI on rInor Iugnr In rovIsIon
IogIsInfIvn concrofn, y on sogundo Iugnr In IInIfncIon do In
urgoncIn nI soIo nsocfo rocodInonfnI; on Io rInoro In Ioy
sIguo oI crIforIo jurIdIco conforno nI cunI Ios rIvIIogIos o
ofosfndos do In ndnInIsfrncIon LIIcn oxIsfIrn nIcnnon-
fo nhI dondo osfon nuforIzndns, on In nodIdn quo Io osfon.
1
Ios rIncInIos suuosfos rovIsfos or dIchn Ioy son Ios
sIguIonfos:
9.1. Iormns uoI ncfo numInIsfrnfIvo
Conforno nI nrfIcuIo 134, IncIso 1, II ncfo ndnInIsfrnfI-
vo doLor oxrosnrso or oscrIfo, snIvo quo su nnfurnIozn o
Ins cIrcunsfnncIns oxIjnn fornn dIvorsn: onsnnos quo uno
do Ios cnsos on quo Ins cIrcunsfnncIns uodon jusfIfIcnr In
fornn vorLnI os rocIsnnonfo In urgoncIn, y ofros ordonn-
nIonfos Io rosuoIvon do IgunI nnnorn.
2
9.1
O!TIZ, I!A!O, !os rIvIIogIos uo In AumInIsfrncIon IubIIcn, Snn
Joso, 19?4, . 141, quIon ngrogn: In IognIIdnd hn do oxIgIrso osfrIcfnnonfo
fronfo n Ios rIvIIogIos do In AdnInIsfrncIon, sonn osfos cunIos fuoron y doI
rnngo quo fuoron.
9.2
Ioy osnnoIn, nrf. 40.1.; Ioy nrgonfInn, nrfIcuIo 8: vor nuosfro Trnfn-
uo uo uorocho numInIsfrnfIvo, o. cIf. , f. 3, II ncfo numInIsfrnfIvo, cn. X,
nnoro 9.1.
In In nIsnn Ioy cIfndn do Cosfn !Icn onconfrnnos fnnLIon ofrns nor-
nns quo rovon sInIIfIcncIon do fornns y frnIfos do rocodInIonfo, roIn-
ISI!IS I IA !IIO!MA II ISTAO VI - 14
9.2. OmIsIon uo nuuIoncIn y comnroconcIn
II roquIsIfo do nudIoncIn y connroconcIn quo roguInn
Ios nrfIcuIos 21? y 218 uodo sor onIfIdo oxcocIonnInonfo
nIcnnonfo cunndo Io oxIjn In urgoncIn nrn ovIfnr dnnos
grnvos n Ins orsonns o do InosILIo ronrncIon on Ins co-
sns (nrf. 219). Cono so ndvIorfo, no os soIo In urgoncIn quo
fundnnonfn In onIsIon do In doLIdn nudIoncIn doI Inforosn-
do, sIno oI osfndo do nocosIdnd, yn quo doLon oxIsfIr ofros
dnnos nnyoros cuyn fufoIn on cnsos oxcocIonnIos rovocn
oI sncrIfIcIo do dIchn gnrnnfIn doI IndIvIduo.
II nIsno crIforIo Infornn nI nrfIcuIo 226, cuyo IncIso rI-
noro osfnLIoco quo In cnsos do urgoncIn y nrn ovIfnr dn-
nos grnvos n Ins orsonns o IrronrnLIos n Ins cosns, odr
roscIndIrso do unn o do fodns Ins fornnIIdndos doI rocodI-
nIonfo o IncIuso cronrso un rocodInIonfo susfIfufIvo oso-
cInI. A su voz y conforno n In nodornn docfrInn on In nnfo-
rIn, oI IncIso sogundo corrocfnnonfo osfnLIoco quo II juoz
odr fIscnIIznr nI ofocfo no soIo In nnforInIIdnd do Ios ho-
chos quo nofIvnn In urgoncIn sIno su grnvodnd y roorcIo-
fIvns n Ios funcIonnrIos do In ndnInIsfrncIon; so frnfn LsIcnnonfo do fros
suuosfos:
n) !ocurso do rovIsIon or Ios nIonLros doI Consojo do MInIsfros.
o ncuordo nI nrfIcuIo 43 IncIso 2 do osfo rocurso so odr rosoIvor on oI
ncfo on cnsos do urgoncIn, y do Io confrnrIo on In sosIon sIguIonfo n nquoIIn
on quo os Inforuosfo.
L) ConvocnforIn nrn In sosIon do orgnnos coIogIndos.
TnI cono Io osfnLIoco oI nrfIcuIo 52 IncIso 3, on cnsos do urgoncIn uodo
onIfIrso nconnnnr In ordon doI dIn n In cIfncIon quo so hngn nrn convocn-
forIn oxfrnordInnrIn; n su voz In convocnforIn doLo hncorso con un nInIno
do voInfIcunfro horns do nnfIcIncIon, snIvo nuovnnonfo cnsos do urgoncIn.
c) !osonsnLIIIdnd doI InforIor or In ojocucIon do un ncfo
Sogn Io dIsono oI nrfIcuIo 110, IncIso 1, oI InforIor uodo quodnr oxI-
nIdo do rosonsnLIIIdnd or In ojocucIon do unn ordon InvIIdn, sI or nofI-
vos do urgoncIn on oI cunIInIonfo do In nIsnn no hn odIdo nnforInInon-
fo onvInr or oscrIfo sus oLjocIonos con nnfoIncIon n In ojocucIon doI ncfo.
IIOAIIA Y !!OICIA I II I!ICHO VI - 15
nnIIdnd on roIncIon con In dIsonsn o In susfIfucIon do fr-
nIfos oorndos.
3
In fodo cnso, hn do oLsorvnrso quo on osfn hIofosIs fnn-
oco In nornn hnco roforoncIn n In norn urgoncIn, sIno quo
osocIfIcnnonfo so rofIoro nI osfndo do nocosIdnd LIIcn. Y
nn nsI, os fcII concIuIr quo In Ioy no confonIn nnIIncIo-
nos nnforInIos do In conofoncIn ndnInIsfrnfIvn, nI fnno-
co fncuIfndos osocInIos on cunnfo nI oLjofo o confonIdo do
Ios ncfos n onIfIr, sIno soInnonfo ncoIorncIonos o sInIIfIcn-
cIonos doI rocodInIonfo. AsI doIInIfndn In urgoncIn, cono
norn fornn do InsfIfuIr unn suorfo do rocodInIonfo sunn-
rIo
4
o sunnrIsIno on suuosfos do onorgoncIn, osfInnnos
quo no os nsILIo do oLjocIonos, nxIno osfnndo nsogurndo
or In roIn nornn oI nIcnnco doI sufIcIonfo y ndocundo con-
froI judIcInI.
10. !n urgoncIn y Ios uorochos uo cnrncfor confrncfunI
II nrfIcuIo 5, IncIso 1 osfnLIoco quo In ndnInIsfrncIon no
odr or InvocncIon do Ios rIncIIos do confInuIdnd, ofI-
cIoncIn, ofc., quo consngrn oI nrfIcuIo 4, nIfornr sus confrn-
fos nI vIoInr Ios dorochos ndquIrIdos con Lnso on Ios nIsnos,
snIvo rnzonos do urgonfo nocosIdnd, rosondIondo dosdo
Iuogo or Ios dnnos y orjuIcIos cnusndos, sogn Io ncInrn oI
IncIso sogundo.
SI LIon n rInorn vIsfn udIorn IInnnr In nfoncIon quo
unn nornn do cnrcfor IognI ornIfn on fornn oxrosn n In
ndnInIsfrncIon nnrfnrso do Ios confrnfos coIoLrndos o vIo-
9.3
In roorcIonnIIdnd, dosdo Iuogo, os un rIncIIo jurIdIco fundnnon-
fnI do cnrcfor gonornI on oI dorocho ndnInIsfrnfIvo. Io onconfrnnos con-
sngrndo do oso nodo, or ojonIo, on In Ioy orgnIcn do rocodInIonfos
ndnInIsfrnfIvos do VonozuoIn, nrfIcuIo 12, IncIuso nrn Ios suuosfos do
fncuIfnd dIscrocIonnI.
9.4
Inconfrnnos fnnLIon un rocodInIonfo ndnInIsfrnfIvo sunnrIo, n
ns doI ordInnrIo, on VonozuoIn, nrfIcuIos 6? n 69.
ISI!IS I IA !IIO!MA II ISTAO VI - 16
Inr Ios dorochos ndquIrIdos on Lnso n Ios nIsnos, cnLo nd-
vorfIr dos cosns. In rInor Iugnr, doLo rocordnrso quo on
gonornI on Ios confrnfos ndnInIsfrnfIvos on In rcfIcn so
ndnIfo In fIoxILIIIdnd y ndnfnLIIIdnd o nufnLIIIdnd doI con-
frnfo, con oI nIcnnco do quo In ndnInIsfrncIon uodo onfon-
cos ronjusfnrIo n sus cnnLInnfos nocosIdndos o vnrInnfos
nrocIncIonos do osn nocosIdnd, gonornndo dosdo Iuogo In
oLIIgncIon do IndonnIznr n fIn do rosfnLIocor In ocuncIon
ocononIcn-fInnncIorn doI confrnfo. In Ioy no Infroduco or
Io fnnfo unn novodnd on nnforIn do nufnLIIIdnd doI confrn-
fo ndnInIsfrnfIvo.
1
A oIIo cnLo ngrognr quo osn rcfIcn roInfIvnnonfo conn
y ncofndn do nufnLIIIdnd doI confrnfo ndnInIsfrnfIvo vIo-
no n quodnr nquI roconocIdn oro IInIfndn; In IInIfncIon surgo
do quo no sor yn sufIcIonfo In norn InvocncIon doI Inforos
LIIco, sIno quo doLor fundnnonfnrso In nIforncIon con-
frncfunI sInuIfnon y concurronfononfo on Ios rIncIIos
do ofIcIoncIn, ofc., doI nrfIcuIo cunrfo, y fnnLIon on In ur-
gonfo nocosIdnd quo Infroduco oI nrfIcuIo quInfo, IncIso
rInoro. Honos sonnIndo ns nrrILn cono on nornns do
osfn nnfurnIozn nnroco no yn soIo In urgoncIn, sIno ns
LIon oI osfndo do nocosIdnd y urgoncIn: In dIsosIcIon os cIn-
rn on onIonr nnLos vocnLIos, con Io cunI no uodo dudnrso
do su ronIsIon nI osfndo do nocosIdnd LIIcn. Trnfndoso
do unn foorIn do or sI rosfrIngIdn y oxcocIonnI, oIIn no
hnLr do sIgnIfIcnr un nIIcIonfo nrn ronIIznr nIforncIonos
InjusfIfIcndns do confrnfos vIgonfos, sIno nI confrnrIo LrIn-
dnr nnyoros rocnudos IognIos n snfIsfncor nnfos do ornI-
fIr rocodor n hncorIo, y or Io fnnfo nnyoros gnrnnfIns do
sogurIdnd y osfnLIIIdnd jurIdIcn.
10.1
Vor, con fodo. Ins rofIoxIonos quo hIcInos on oI nrfIcuIo !n uonncIon
como ncfo o como confrnfo numInIsfrnfIvo. Su osfnbIIIunu, on In !ovIsfn do
In ConfrnIorIn OonornI, nno II, nnoro 8, Snn Joso, s. 5 n 24. AnIInr on
VIAI II!OMO, JAIMI, orocho numInIsfrnfIvo, ?" od., Iogof, 1980, s.
361 y ss.
IIOAIIA Y !!OICIA I II I!ICHO VI - 1?
11. UoncIusIonos
1. ConcIuInos do Io oxuosfo quo In urgoncIn cono cnusnI
nufononn quo hnLIIIfo conofoncIns o nuforIco nodos do
conorfnnIonfo ndnInIsfrnfIvo, os roInfIvnnonfo oxcocIo-
nnI, rosonfndoso on cnnLIo on oI dorocho connrndo jun-
fo n In nocosIdnd, cono oI rIncIIo do osfndo do nocosIdnd
LIIcn y no yn soIo do urgoncIn.
2. In Ios cnsos on quo oI ordonnnIonfo jurIdIco confonIn
In urgoncIn, o In nocosIdnd y urgoncIn, Io hnco usunInonfo
cono cnusnI do sInIIfIcncIon o ncoIorncIon doI rocodInIonfo
o frnIfo ndnInIsfrnfIvo, y no cono jusfIfIcncIon o hnLIIIfn-
cIon nrn oLjofos o confonIdos concrofos doI ncfo n onIfIrso.
3. Cunndo nIngunn nornn confonIn In urgoncIn cono
cnusnI nrn dofornInndo conorfnnIonfo ndnInIsfrnfIvo, oI
rIncIIo do IognIIdnd IIovn n In concIusIon do quo In ndnI-
nIsfrncIon cnroco do In ofosfnd do ronIIznr fnI o cunI con-
ducfn con In norn InvocncIon do In urgoncIn.
1
o os or Io
fnnfo un concofo jurIdIco quo uodn consIdornrso oxIsfonfo
on nusoncIn do nornn oxrosn o InIIcIfn nIIcnLIo nI cnso
concrofo doI cunI so frnfo.
11.1
Sogn oI crIforIo gonornI yn rocordndo do O!TIZ, !os rIvIIogIos uo In
AumInIsfrncIon IubIIcn, o. cIf., . 141.
CopiIulo V11
EL lhFDRV/Ll$VD Y L/ 0Dh0uRREh0l/ Eh L/ Ll0lT/0lDh
Pu3Ll0/
l
l. 1guolJoJ , concurrencio
l.l. 1nIroJucci6n
!n IIcIfncIon ubIIcn os un rocouImIonfo numInIsfrnfIvo
2
cuyn fInnIIunu os soIoccIonnr on concurroncIn
3
In mojor ofor-
fn nrn coIobrnr un confrnfo;
4
consfIfuyo un ouIuo Je ofer-
l.l
UonforoncIn InnugurnI ronuncInun oI l0 uo ngosfo uo l992 on oI 11
Congreeo 1nIernocionol Je DerecIo AJninieIroIito, ronIIznuo on Ioz uo
Igunzu, IrnsII. Uorrosonuo nI IIbro uoI nufor Lo reforno Jel 1eIoJo.
Deenonopolicoci6n, Jeereguloci6n, pritoIicoci6n, en preneo.
l.2
!n uocfrInn os unnnImo nI rosocfo. !n homos nuofnuo on nuosfro
DerecIo oJninieIroIito Je lo econonio, Is. As., l966, Iu. MncchI, . 345, y
Io hnn uIcho fnmbIon A!MAO I. C!A!, LiciIoci6n on 1nciclopeJio juriJico
OneIo, f. XVIII, Is. As., l964, . ?02, UI!SO ATOIO IAII!A I MI!!O,
1lenenIoe Je JireiIo oJninieIroIito, 3" ou., ou. MnIhoIros, Snn InbIo, l992,
. l?6; !!UIA VA!!I IIC!II!IO y SI!CIO II!!AZ, Diepeneo Je liciIooo, Snn
InbIo, l980, Iu. !ovIsfn uos TrIbunnIs, . 3, onfro muchos ofros nuforos.
l.3
os homos roforIuo nI fomn on Lo conceei6n Je oIroe pIlicoe , lo
pritoIicoci6n Je enpreeoe pIlicoe por conceei6n, conforoncIn InnugurnI
ronuncInun on oI SomInnrIo InfornncIonnI sobro 1nicioIito pritoJo e
eertioe pIlicoe, UurIfIbn, ? uo uIcIombro uo l990, ubIIcnun on oI IIbro uo
IIII, InsfIfufo InfornncIonnI uo IroIfo IubIIco o ImrosnrInI, 1nicioIi-
to pritoJo e eertioe pIlicoe, sonrnfn uo In !ovIsfn uo IroIfo IubIIco,
voI. 98, nbrII-junIo uo l99l, s. 9 y ss., . l4.
l.4
IAII!A I MI!!O, oI. y lug. ciIe., ngrogn un oIomonfo fununmonfnI,
quo In soIoccIon uo In rouosfn mns convonIonfo so hngn on funcIon uo
nrnmofros osfnbIocIuos y uIvuIgnuos nnfIcInunmonfo. os homos roforI-
uo nI fomn on Lo conceei6n Je oIroe pIlicoe , lo pritoIicoci6n Je enpreeoe
ISI!IS I !A !IIO!MA I! ISTAO VII - 2
Ioe ofocfunuo on formn gonornI nI pIlico o n cunIquIor om-
rosn InscrIfn on un !ogIsfro cronuo nI ofocfo.
5
Isfn cnIIfIcncIon InIcInI como proceJinienIo oJninieIro-
Iito, sIn ombnrgo, no hn IIovnuo sIomro n Ios nuforos n sub-
sumIr sus rIncIIos uonfro uo Ios rIncIIos gonornIos uoI
rocouImIonfo, o n oxIIcnr on cnso uo uIscronncIn n quo
uuIorn uoborso quo on oI rocouImIonfo IIcIfnforIo hubIorn
uo rogIr unn rogIn uIsfInfn uoI rocouImIonfo numInIsfrnfIvo
on gonornI nI cunI orfonoco.
IIIo hn ocurrIuo rIncInImonfo con uos uo Ios rIncIIos
gonornIos uoI rocouImIonfo numInIsfrnfIvo, oI uoI Informn-
IIsmo y oI uo confrnuIccIon,
6
quo no sIomro fuvIoron roco-
fnuo un oquIvnIonfo IogIco on oI rocouImIonfo IIcIfnforIo on
nrfIcuInr. TnmbIon nII cnbo hnbInr, sogun Io voromos, uo
InformnIIsmo y concurroncIn o comofIvIunu, quo suono con-
frnuIccIon.
Anfos uo onfrnr n nnnIIznr fnIos rIncIIos convIono fnI
voz rocorunr quo In IIcIfncIon ubIIcn so uIforoncIn uo In lici-
Ioci6n pritoJo, quo fnmbIon os un ouIuo uo oforfns, on quo
osfn uIfImn osfn uIrIgIun n orsonns o omrosns uoformInn-
uns (Ins quo In numInIsfrncIon InvIfn osocInI y uIrocfnmon-
fo nrn cnun cnso), mIonfrns quo nquoIIn osfn uIrIgIun n un
numoro mnyor y n vocos InuoformInnuo uo omrosns (cunI-
quIorn quo rounn Ins conuIcIonos gonornIos oxIgIuns nrn In
pIlicoe por conceei6n, on oI IIbro uoI IIII, 1nicioIito pritoJo e eertioe
pIlicoe, oI. ciI., . l3.
l.5
Quo sorn, sogun oI cnso, oI !ogIsfro ncIonnI uo Uonsfrucforos uo
Obrns IubIIcns, o oI !ogIsfro uo Irovoouoros uoI Isfnuo; sobro In InsufI-
cIoncIn uo osfos como confroIos uo Ins conuIcIonos focnIcns, fInnncIorns y
mornIos, vor HIUTO! JO!CI ISUO!A, TroIoJo inIegrol Je loe conIroIoe oJni-
nieIroIitoe, f. I, ou. onImn, Is. As., l9??, . 340.
l.6
Homos uosnrroIInuo osfos rIncIIos on nuosfro TroIoJo Je JerecIo
oJninieIroIito. PorIe generol, f. 2, IuIforInI MncchI, Is. As., l9?5, cnfuIo
XVII, n
os
. l2 y l4, s. 22 y ss., y on Teorio generol Jel JerecIo oJninieIroIi-
to, InsfIfufo uo IsfuuIos uo AumInIsfrncIon !ocnI, MnurIu, l984, cnfuIo
XIII, n
os
l2 y l4, s. 662 y ss.
I! IIO!MA!ISMO Y !A UOU!!!IUIA VII - 3
rosonfncIon), sIonuo cnrncforsfIco uo oIIn, como su roIn
uosIgnncIon Io InuIcn, In ubIIcIunu uoI rocouImIonfo. In In
conIroIoci6n JirecIo, or fIn, In numInIsfrncIon oIIgo uIroc-
fnmonfo In omrosn con quIon uoson confrnfnr y coIobrn oI
convonIo con oIIn.
!n IIcIfncIon ubIIcn y In IIcIfncIon rIvnun fIonon cIorfos
cnrncforos comunos quo Ins uIforoncInn uo In confrnfncIon
uIrocfn:
l) on nmbns hny conporoci6n uo oforfns uo uIsfInfns om-
rosns, y, or Io fnnfo, mnyor confroI y mojoros osIbIIIun-
uos uo obfonor oforfns vonfnjosns; on In confrnfncIon uIrocfn
no so comnrn, on cnmbIo, In oforfn uo In omrosn oIogIun
con nIngunn ofrn;
2) on Ins rImorns oxIsfo unn concurrencio uo uIsfInfns
omrosns, y or oIIo cInsIcnmonfo so nfIrmn quo uobo mnn-
fonorso lo iguolJoJ enIre loe oferenIee, n rosuIfns uo Io cunI
no uouo In numInIsfrncIon nujuuIcnr oI confrnfo n unn om-
rosn on conuIcIonos susfnncInImonfo uIsfInfns uo nquoIIns
or Ins quo IInmo n IIcIfncIon; on cnmbIo, on In confrnfncIon
uIrocfn In numInIsfrncIon uouo nnrfnrso uo Ins bnsos con
Ins cunIos onsnbn orIgInnImonfo confrnfnr, snIvo quo In
confrnfncIon uIrocfn son consocuoncIn uo unn nnforIor IIcI-
fncIon ubIIcn frncnsnun.
l.2. Lo iguolJoJ Je onIoo
Isfo rIncIIo cInsIco uo In IgunIunu vIono onfnfIznuo uo
nnfnno fnnfo on In uocfrInn
?
como on In jurIsruuoncIn,
8
y
founvn so Io mnnfIono confomornnonmonfo,
9
o IncIuso os
l.?
I!IQ!I SAYAC!IS !ASO, Lo liciIoci6n pIlico, ou. Ionn & Un., Monfo-
vIuoo, l940, s. 53 y ss.
l.8
Uorfo Suromn uo JusfIcIn uo In ncIon. Iolloe, f. l?9, . 249, onfro
ofros.
l.9
A!I I !A!IAI!I, I!AK MOI!I y III!!I I!VO!VI, TroiIe Je
conIroIe oJninieIroIife, f. I, 2" ou., ou. !IbrnIrIo ConornIo uo roIf of uo
ISI!IS I !A !IIO!MA I! ISTAO VII - 4
consIuornuo or nIgunos nuforos como oI rIncIIo mns Im-
orfnnfo uo In IIcIfncIon, o uno uo Ios mns Imorfnnfos,
l0
nunquo or Ios mofIvos quo voromos hoy osfn on crIsIs o nI
monos cnbo nunfnr quo su ImorfnncIn so hn sobrovnIorn-
uo on oxcoso on oI nsnuo.
l.3. 1l conflicIo enIre iguolJoJ , concurrencio
SIomro so hn numIfIuo, con mnyor o monor onfnsIs, quo
uno uo Ios objofIvos uo In IIcIfncIon orn In comnrncIon uo
oforfns, con Io cunI In comofIfIvIunu o concurroncIn uo Ios
oforonfos, conformo n Ins rogIns uoI morcnuo, orn ns un rIn-
cIIo roIo uo In IIcIfncIon ubIIcn.
A oIIo cnbo ngrognr quo uIcho rIncIIo rosuIfn, or Io uo-
mns, congruonfo con oI yn monfnuo rIncIIo uo confrnuIc-
cIon quo rIgo on oI rocouImIonfo numInIsfrnfIvo cunnuo
oxIsfon Inforosos confrnuosfos uo Ios mIsmos nrfIcuInros
Inforosnuos on un rocouImIonfo.
Ior nuosfrn nrfo, yn hnco fIomo sonnInmos quo oI rIn-
cIIo uo confrnuIccIon orn nIIcnbIo on In IIcIfncIon ubIIcn y
quo oIIn so un sIomro on oI roIo Inforos ubIIco, yn quo
JurIsruuonco, Inrs, l983, . 609; UI!SO ATOIO IAII!A I MI!!O,
LiciIooo, ou. !ovIsfn uos TrIbunnIs, Snn InbIo, l980, . 2; AI!SO A!!A!I,
AepecIoe juriJicoe Jo liciIoo, 2" ou., ou. SnrnIvn, Snn InbIo, l980, . 33;
AMI!IUO SI!VIO, Diepeneo Je liciIoo pIlico, ou. !ovIsfn uos TrIbunnIs,
Snn InbIo, l9?9, s. 20 y ss. y sus roforoncIns; !!UIA VA!!I IIC!II!IO,
DireiIoe Joe liciIonIee, 3" ou., ou. MoIhoIros, Snn InbIo l992, . l9; OSVA!O
MXIMO IIZZI, 1l conIroIo Je oIro pIlico, 2" ou., ou. AboIouo-Iorrof, Is.
As., l982, s. 66 y ss.
l.l0
MIC!I! ACI! II!AITZ, Teorio generol Je loe conIroIoe oJninieIro-
Iitoe, 2" ou., ou. onImn, Is. As., l980, . 323, JOSI !OII!TO !OMI, Lo
liciIoci6n pIlico, ou. Asfron, Is. As., l9?5, s. l36 y ss.; MIC!I! MA!II-
HOII, TroIoJo Je JerecIo oJninieIroIito, 3" ou. AboIouo-Iorrof, f. III-A,
Is. As., l983, . l68, nunquo numIfo oxcocIonos on In . l69; OSWA!O
A!AHA IAII!A I MI!!O, Do liciIoo, ou. Joso Iushnfsky, Snn InbIo,
l9?8, . 3?; UA!!OS IITO UOI!HO MOTTA, AponIonenIoe eoIre legoliJoJe e
liciIoo, ou. I!MA!U/!UMC, IoIo HorIzonfo, l982, . 60, quIon onfIonuo
ns rofIojnr oI onsnmIonfo unnnImo uo In uocfrInn.
I! IIO!MA!ISMO Y !A UOU!!!IUIA VII - 5
con Ins obsorvncIonos y ruobns uo Ios confrnInforosnuos In
numInIsfrncIon confnrn con mnyoros oIomonfos uo juIcIo y
osfnrn on mns nuocununs conuIcIonos uo fomnr In uocIsIon
quo mojor rosonun n Ios Inforosos uo In coIocfIvIunu.
ll
Ahorn bIon, uno uo Ios confIIcfos quo so soInn unr hnbI-
funImonfo onfro oI rIncIIo frnuIcIonnI uo In IgunIunu for-
mnIIsfn n rnjnfnbIn, y In fInnIIunu uo obfonor oI mnyor nu-
moro uo oforonfos nrn ncorcnrso nI rocIo uoI morcnuo y no
quounrso con un rocIo fIcfIcIo uo unos ocos oIogIuos, osfn-
bn rorosonfnuo or In sIguIonfo formuIn cInsIcn.
In Innumoros cnsos, quo founvn so roIfon, nIgunos ofo-
ronfos fnI voz no snbnn, no quornn o no ounn hncor obrns
o sumInIsfros n rocIos uo morcnuo, oro on cnmbIo ornn
orfocfos o InsuornbIos on oI nrfo uo snbor hncor y cumIIr
fouos y cnun uno uo Ios InfInIfos noIos y roquIsIfos buro-
crnfIcos quo conuIcIonnbnn In numIsIbIIIunu (iJ eeI, vnIIuoz)
uo Ins oforfns.
Inrn oIIo no uomnsInuo Infrocuonfomonfo confnbnn con
In nyuun o In uIrocfn ojocucIon uo sus noIoos uo rouosfn
formnI, uo Ios ngonfos ubIIcos ocunuos sImuIfnnonmonfo
uo In cuIunuosn y fnfIgosn rocoIIncIon uo cunnfo roquIsIfo o
nnfocouonfos mInuscuIo o InsIgnIfIcnnfo so Ios hnbn ocurrI-
uo uomnnunr n Ios oforonfos nrn ouor cofIznr, como sI osfo
uIfImo fuorn sIomro o InuubIfnbIomonfo oI objofo rIncInI
uo In IIcIfncIon.
o fnI mouo, oI objofo fInnI uo In IIcIfncIon quounbn rosIg-
nnuo n un sogunuo Inno socununrIo y nccosorIo, suboruInn-
uo nI cumIImIonfo cIogo o IrrncIonnI uo unn formnIIunu nrn
mns osurIn.
Ior oIIo, nrfo uo In uocfrInn hn comonznuo n sosfonor
quo oI rIncIIo uo IgunIunu uobo nIIcnrso nrn ovIfnr cInu-
l.ll
TroIoJo Je JerecIo oJninieIroIito PorIe generol, f. 2, oI. ciI., n l4,
. 48, y Teorio generol Jel JerecIo oJninieIroIito, oI. ciI., cnfuIo XIII, n
4, . 686.
ISI!IS I !A !IIO!MA I! ISTAO VII - 6
suIns quo rosfrInjnn oI cnrncfor comofIfIvo uoI rocouImIon-
fo,
l2
Io cunI os fnnfo como uocIr quo Io rIncInI on ronIIunu
no os In IgunIunu on nbsfrncfo, sIno nsogurnr fnI cnrncfor
comofIfIvo.
!n IgunIunu ocun un Iugnr socununrIo y no rImoruInI
on In IIcIfncIon, confrnrInmonfo nI Iugnr rIvIIogInuo y on
rImor Iugnr quo on gonornI Io nsIgnn cInsIcnmonfo In uoc-
frInn, IncIuso uorIvnnuoIo uIrocfnmonfo uo In UonsfIfucIon.
l3
Ioro os snbIuo, nI monos on nuosfrn jurIsruuoncIn, quo oI
rIncIIo uo IgunIunu no os uno uo Ios mns fnvorocIuos or In
Uorfo Suromn uo JusfIcIn uo In ncIon on sus ronuncIn-
mIonfos,
l4
con Io cunI In InvocncIon consfIfucIonnI, nI monos
nrn nosofros, no fIono susfonfo omrIco on In jurIsruuon-
cIn.
l.4. Teleeie Je lo iguolJoJ. eIopoe Jel proceJinienIo
l.4.l. 1n lo foee iniciol Jel proceJinienIo liciIoIorio
TonIonuo on cuonfn quo objofIvo uobo snfIsfncorso nI mon-
fnr oI rIncIIo uo IgunIunu, so nuvIorfon fros fnsos uIforon-
l.l2
As IAII!A I MI!!O, 1lenenIoe Je JireiIo oJninieIroIito, oI. ciI.,
. l?8.
l.l3
Isfn os unn formn muy frocuonfo uo coIocnr oI robIomn on In uocfrI-
nn brnsIIonn, quo consngrn oxrosnmonfo oI foxfo consfIfucIonnI vIgonfo
uIcIonuo quo In IIcIfncIon ubIIcn uobo nsogurnr In IgunIunu uo conuIcIonos
n fouos Ios oforonfos nunquo so uouo Inforrofnr quo ncInrn quo osfo so
rofIoro nI mnnfonImIonfo uo Ins conuIcIonos uo In rouosfn, y no n Ios ns-
ocfos mornmonfo formnIos. Vor IAII!A I MI!!O, oI. ciI., . l?8. SIn
ombnrgo, yn hn obsorvnuo In uocfrInn quo no so uouo consfnfnr on Ios ho-
chos su cnbnI nIIcncIon n In numInIsfrncIon ubIIcn: CI!A!O ATA!IIA,
LiciIoo, on !ovIsfn uo IroIfo IubIIco, Snn InbIo ou. !ovIsfn uos
TrIbunnIs, n 4l/2, . l28, y n l?, . 240.
l.l4
!n osfuuIo InouIfo uo un nnfIguo funcIonnrIo uo In Uorfo Suromn uo
JusfIcIn uo In ncIon, COIUOA, hnco yn muchos nnos sonnInbn In InoxIsfoncIn
uo ronuncInmIonfos uoI frIbunnI quo uocInrnrnn In InconsfIfucIonnIIunu uo
un ncfo osfnfnI or oxcIusIvn vIoIncIon n In gnrnnfn uo IgunIunu: on Ios ho-
chos, sIomro hnbn onconfrnuo quo In sIfuncIon fncfIcn onfro Ios suuosfos
somofIuos nI nnnIIsIs: rosonfnbn uIforoncIns quo no orn IrrnzonnbIo uIfo-
roncInr fnmbIon on In uocIsIon.
I! IIO!MA!ISMO Y !A UOU!!!IUIA VII - ?
fos: uurnnfo oI rocouImIonfo IIcIfnforIo, on In nujuuIcncIon,
y on In ojocucIon uoI confrnfo.
urnnfo oI rocouImIonfo IIcIfnforIo In fInnIIunu hn uo sor
consoguIr In mnyor cnnfIunu uo oforonfos osIbIos, nrn quo
In concurroncIn o comofIfIvIunu son ofocfIvn. Ior onuo, uos-
ochnr unn oforfn Invocnnuo oI rIncIIo uo IgunIunu os fofnI-
monfo confrnrIo nI fIn quo In IIcIfncIon y sus rIncIIos uo-
bon snfIsfncor. In osfn ofnn rouomInn nocosnrInmonfo oI
mns nmIIo InformnIIsmo.
l.4.2. 1n lo oJjuJicoci6n
In In nujuuIcncIon, In confrnfncIon con In mojor oforfn os
In fInnIIunu nsIfn nI ncfo.
Aqu Inforosn onfoncos oI rIncIIo uo IgunIunu no on oI
cumIImIonfo InIcInI o fnruo uo Ins formns, sIno on oI objofo
mIsmo uo In rouosfn (rocIo, cnnfIunu, cnIIunu, conuIcIo-
nos, royocfo), y or nIIcncIon uo oI In nuforIunu IIcIfnnfo
so vo ImouIun uo IncurrIr on uocIsIonos on cunnfo nI objofo
uo In IIcIfncIon, o son, on In nujuuIcncIon, quo ocnsIonon uIs-
crImInncIonos o rIvIIogIos confrncfunIos sIgnIfIcnfIvos (no,
uos, cuosfIonos uo uofnIIo o mornmonfo formnIos) on fnvor
uo nIgun o nIgunos oforonfos y on uofrImonfo uo ofros.
!n mojor formn uo fufoInr In IgunIunu on osfn ofnn o fnso
uoI rocouImIonfo os rouoformInnr y nnuncInr on Ins bnsos
uo In IIcIfncIon cunIos sornn Ios nrnmofros con Ios cunIos so
fomnrn In uocIsIon uo nujuuIcncIon. SI osos nrnmofros son
cInros y, roforIbIomonfo, mnfomnfIcos, so ovIfnrn foun uIs-
cusIon on In nujuuIcncIon. Sobro osfo voIvoromos on oI un-
fo 8.
l.4.3. 1n lo ejecuci6n Jel conIroIo
osuos uo In nujuuIcncIon, In IgunIunu suono quo no so
confIornn on In ojocucIon uoI confrnfo vonfnjns, mouIfIcncIo-
nos, frnfnmIonfos osocInIos, ofc., quo uo hnborso unuo n Ios
ISI!IS I !A !IIO!MA I! ISTAO VII - 8
ofros oforonfos hubIornn sIgnIfIcnuo quo osfos cofIznrnn mns
bnjo.
In ofocfo, so uobo rovor oxrosnmonfo, como on oI uoro-
cho norfonmorIcnno, oI uorocho como mnImo uo Ios oforon-
fos quo no hnn gnnnuo In IIcIfncIon y roforIbIomonfo uoI
ubIIco on gonornI, n ouor Informnrso osforIormonfo como
so ojocufn oI confrnfo,
l5
nrn quo no so uon nI nujuuIcnfnrIo
vonfnjns InuobIuns quo no osfnbnn on oI IIogo uo conuIcIo-
nos, sIn hnborso nIfornuo Ins cIrcunsfnncIns uo hocho fonI-
uns on cuonfn.
l6
In fnI cnso oI oforonfo quo no gnno bIon uuo hnbor ho-
cho unn oforfn mojor, uo hnbor snbIuo quo Iuogo on In ojocu-
cIon uoI confrnfo Io uIsonsnrnn, sIn cnusn sobrovInIonfo,
uo nIgunn uo Ins obIIgncIonos osfnbIocIuns on oI IIogo.
Isfo uouo ocurrIr, y uo hocho hn ocurrIuo, uosuo In mIs-
mn nocho uoI un uo In nujuuIcncIon, o nI fInnI uo cIorro uo
cuonfns uoI confrnfo.
l.l5
II conjunfo uo Ioyos on osfn mnforIn os un nnfocouonfo ImrosIonnn-
fo Ior In Ioy uo IIborfnu uo InformncIon (IreeJon of 1nfornoIion AcI) so
obfIono In InformncIon; or In Ioy qui Ion so fncuIfn n cunIquIor cIuununno n
uonuncInr un frnuuo confrn oI gobIorno, y sI oI onrfnmonfo uo JusfIcIn no
nsumo oI roI uo ncusnuor uouo soguIr oI IoIfo oI nrfIcuInr: sI Io gnnn on
nombro uoI Isfnuo, rocIbo unn orcIon uoI rosnrcImIonfo uoI unno. In juIIo
uo l992 un juoz oforgo, on oI rImor cnso conocIuo uo nIIcncIon uo osfn Ioy,
u$s ?.500.000 n un cIuununno quo ormIfIo quo oI Isfnuo rocuornrn u$s
?8.000.000, InuobIunmonfo ngnuos or frnuuo. TnmbIon, sI In rncfIcn os
gonornIIznun, uouo rosuIfnr nIIcnbIo oI Isfnfufo uo OrgnnIzncIonos
Uorrufns y ogocIos IIcIfos (I.l.C.O., l8 !.S.U., soccIonos l962 y ss.), quo
nunquo concobIun nrn Iuchnr confrn Ins grnnuos orgnnIzncIonos crImInn-
Ios (nnrcofrnfIco, mnfIn, ofc. ), os uo nIIcncIon n ncfIvIunuos sIsfomnfIcns y
orgnnIznuns y rovo In confIscncIon uo Ins gnnnncIns, o In confIscncIon uo
ofrns roIounuos on su Iugnr; ofrn Ioy confomIn osocfIcnmonfo osfn uI-
fImn soIucIon nrn Ios sobornos rocIbIuos on In funcIon ubIIcn (l8 !.S.U.
soccIon 3666) .
l.l6
O son, sIn unrso Ios uIvorsos suuosfos quo In IogIsIncIon confomIn
nrn ronogocInr un confrnfo: mouIfIcncIonos nI royocfo uIsuosfns
unIInfornImonfo or In numInIsfrncIon, uIfIcuIfnuos mnforInIos ImrovIsfns,
numonfo o uIsmInucIon uoI fofnI rovIsfo uo ojocucIon uo In obrn, fuorzn
mnyor, hocho uoI rncIo, foorn uo In ImrovIsIon, cnso forfuIfo, rorrogns
or uns uo IIuvIn u ofrns uIfIcuIfnuos gnsfos ImrouucfIvos, vnrIncIonos uo
cosfos, ofc.
I! IIO!MA!ISMO Y !A UOU!!!IUIA VII - 9
2.l
HI!Y !OIIS MII!I!!IS, LiciIoo e conIroIo oJninieIroIito, 3" ou..,
Iu. !ovIsfn uos TrIbunnIs, Snn InbIo, l9??, s. l0 y ss., quIon on rIgor uo
vorunu sIonfn como rImor rIncIIo oI uo quo so frnfn uo un rocouImIon-
fo formnI, nrn Iuogo ncInrnr quo osfo no sIgnIfIcn quo In numInIsfrncIon
uobn sor formnIIsfn n unfo uo uosochnr oforfns or sImIos omIsIonos o
IrroguInrIunuos formnIos on In uocumonfncIon o on In rouosfn, con Io
cunI uojn uo sor fnn formInnnfo In rImorn Iocfurn uo su onuncInuo rIncI-
Io.
2.2
As: SAYAC!IS !ASO, oI. ciI., . 4l; A!!A!I, oI. ciI., . 2l; HIUTO! JO!-
CI ISUO!A, TroIoJo inIegrol Je loe conIroIoe oJninieIroIitoe, ou. onImn,
Is. As., l9??/l9?9, . 349; IA!TO!OMI A. IIO!II o ISMAI! MATA, LiciIoci6n
pIlico. Selecci6n Jel conIroIieIo eeIoIol, ou. AboIouo-Iorrof, Is. As., l9?2,
. l2?, nunquo nnforIormonfo on In obrn numIfo oxrosnmonfo oI snnon-
mIonfo uo Ios vIcIos uo formn u omIsIonos or nIIcncIon uoI rIncIIo uo
concurroncIn, on In . 44; OCO MO!II!A ITO, Cureo Je JireiIo oJninieIro-
Iito, 3" ou., . l3l.
o vonmos onfoncos In IgunIunu on oI cumIImIonfo InI-
cInI y nbsoIufo uo Ios rocnuuos formnIos uoI rocouImIonfo,
numIfnmos su snnonmIonfo uIforIor, oro osfomos on cnm-
bIo nfonfos n quo In IgunIunu no soIo so rosofo on In nujuuI-
cncIon, sIno quo fnmbIon so rosofo on Io quo mns cuonfn
or sus osIbIIIunuos uo uIsforsIon no IgunIIfnrIn, quo os oI
mouo osocfIco uo ojocucIon uoI confrnfo.
2. Concurrencio , fornolieno o infornolieno
2.l. Lo IroJici6n fornolieIo
As como homos vIsfo quo Ios nuforos sosfonnn frnuIcIo-
nnImonfo con mucho onfnsIs oI rIncIIo uo IgunIunu, mns
IncIuso quo oI uo concurroncIn, cnbo sonnInr quo hny fnm-
bIon nuforos quo IncIuso ngrognn uo mouo osocfIco, como
ofro uo Ios rIncIIos uo In IIcIfncIon oI frnfnrso uo un roco-
uImIonfo formnI,
l
o Inforrofnn oI rIncIIo uo IgunIunu como
unn osfrIcfn sujocIon nI IIogo o n Ins formns uoI rocouI-
mIonfo, con Io cunI In concIusIon sorn fnmbIon unn suorfo
uo formnIIsmo on oI rocouImIonfo IIcIfnforIo.
2
!n rncfIcn numInIsfrnfIvn mns nnfIgun, con unn fuorfo
InfIuoncIn uoI TrIbunnI uo Uuonfns uo In ncIon, hIzo uu-
ISI!IS I !A !IIO!MA I! ISTAO VII - l0
rnnfo mucho fIomo gnIn uo unn nIIcncIon rIgurosn uo fnI
rocofo formnIIsfn.
3
Vn uo suyo quo consIuornmos nun mns osocfIcnmonfo
on crIsIs, IncIuso on corrocfn vn uo uosnnrIcIon, osfo uono-
mInnuo rIncIIo uoI formnIIsmo, mns roIo uo Ins nnfIguns
IIcIfncIonos quo uo Ins mouornns, sogun voromos. Ior Io uo-
mns, rosuIfn ovIuonfo quo sI In IIcIfncIon os, como unIformo-
monfo so numIfo, un rocouImIonfo numInIsfrnfIvo, rosuIfn
nocosnrIo oxIIcnr or quo hnbrn uo consfIfuIr unn oxco-
cIon n Ins rogIns gonornIos uo uIcho rocouImIonfo, unn uo
Ins cunIos os rocIsnmonfo In uoI InformnIIsmo.
4
o fouos mouos, yn hnco uocnuns quo vIonon Iovnnfnnuo-
so oInIonos y uocIsIonos jurIsuIccIonnIos confrnrIns nI for-
mnIIsmo on oI rocouImIonfo IIcIfnforIo, or ojomIo on cunn-
fo n uofocfos uo In oforfn, on quo so numIfo quo su snnon-
mIonfo no nIforn oI rIncIIo uo IgunIunu,
5
Io cunI conIIovn
2.3
IxIgIonuo oI cumIImIonfo oxncfo uo founs Ins cInusuIns uoI IIogo y
no ncofnnuo oI nnrfnmIonfo nI nun nuucIonuo ofrocor nrfcuIos uo mojor
cnIIunu, como Io rocuorun In IrocurncIon uoI Tosoro uo In ncIon, DicIne-
nee, f. ?5, . ?4.
2.4
Homos uosnrroIInuo osfo rIncIIo on nuosfro TroIoJo Je JerecIo oJni-
nieIroIito. PorIe generol, f. 2, IuIforInI MncchI, Is. As., l9?5, cnfuIo XVII,
n l2, s. 22 y ss., y on Teorio generol Jel JerecIo oJninieIroIito, InsfIfufo
uo IsfuuIos uo AumInIsfrncIon !ocnI, MnurIu, l984, cnfuIo XIII, n l2, s.
662 y ss.
2. 5
C. !OIH!SSI I UAMMI!ATA, 1 conIroIIi Jello puIIlico
onninieIrocione, f. I ou. ZnnIchoIII, IoIognn, l90?, . l98; JOSI M. IOQ!I!A
O!IVI!, Lo eelecci6n Je conIroIieIoe. ProceJinienIo Je eelecci6n , conIroIo,
ou. InsfIfufo uo IsfuuIos IoIfIcos, MnurIu, l963, . l00; JOSI !!IS COZ!IZ-
II!IC!I! !!!!TIA, Lo conIroIoci6n oJninieIroIito. C6no , con quien con-
IroIo lo oJninieIroci6n en eue eeferoe cenIrol, locol e ineIiIucionol, ou.
MunIcInIIn, MnurIu, l966, s. l?? y ss., quIon rocuorun oI ronuncInmIon-
fo uoI TrIbunnI Suromo osnnoI on oI sonfIuo uo quo Ins roosIcIonos,
nrn sor vnIIuns, uobon njusfnrso nI mouoIo en IoJo lo que eeo eueIonciol, no
sIonuo juruIco rochnznrIns or Iovos uIforoncIns... quo no nfocfnn n In oson-
cIn, so onn uo uosnnfurnIIznr con unn InforrofncIon oxcosIvnmonfo
rIgorIsfn In fInnIIunu uo uIchn normn rIfunrIn; fnI ofocfo, mns quo formnI
formuInrIo, cnroco uo vIrfunIIunu InvnIIunforIn. AmIInr infro, unfo 3.2.l.
I! IIO!MA!ISMO Y !A UOU!!!IUIA VII - ll
or Io monos nI no osfrIcfo formnIIsmo uoI rocouImIonfo
IIcIfnforIo; o son, y nrn uocIrIo uo unn voz, nI InformnIIsmo.
UInro osfn quo osfo InformnIIsmo sorn uonfro uoI mnrco
uo In concurroncIn o comofIvIunu, Io quo suono, sogun vI-
mos, In confrnuIccIon, con nnnIogos cnrncforos n In confrn-
uIccIon rocosnI juuIcInI.
2.2. 1l infornolieno ocIuol
Mouornnmonfo, onfoncos, Ios IIogos, In uocfrInn y In rnc-
fIcn IIcIfnforIn on nuosfro ns y on oI munuo rIvIIogInn on
mnyor mouIun, como vorunuoro y cnsI oxcIusIvo rIncIIo fun-
unmonfnI uo In IIcIfncIon oI uo concurroncIn o comofoncIn
onfro Ios oforonfos,
6
con In consIguIonfo nIIcncIon uoI rIn-
cIIo uo confrnuIccIon.
o osfo mIsmo rIncIIo so uouon Iuogo uorIvnr ofros,
como In ubIIcIunu, In IgunIunu on In nujuuIcncIon y ojocu-
cIon uoI confrnfo ofc., oro fouos uobornn sor onfonuIuos on
funcIon uoI fIn rIncInI uo In IIcIfncIon, y no como objofIvos
nufonomos uoI uorocho n sor cumIIuos con roscInuoncIn
uo su grnuo uo nfIngoncIn nI objofo uo In IIcIfncIon.
Isfo rIncIIo osfuIn In nrfIcIncIon on In comnrncIon
uo oforfns uo In IIcIfncIon uo lo no,or conIiJoJ poeiIle Je
oferenIee, uo mouo fnI quo In nuforIunu cuonfo con In mnyor
cnnfIunu osIbIo uo nIfornnfIvns uo oIoccIon, nrn oscogor
con mns osIbIIIunu uo ncIorfo In quo roongn Ins mojoros
conuIcIonos on oI oIjeIo conIrocIuol. on gonornI, rocIo, cnn-
fIunu, cnIIunu, conuIcIonos, y on ocnsIonos royocfo focnIco,
fInnncInmIonfo, ofc., sogun oI objofo osocfIco uo cnun IIcI-
fncIon.
2.6
Infro ofros, ISUO!A, oI. ciI. . 334: Inforosn Iogrnr oI mnyor numoro
osIbIo uo oforonfos, nrn quo Ins osIbIIIunuos uo comnrncIon sonn mns
nmIIns. SosfuvImos IgunI fosIfurn on nuosfro nrfcuIo Lo conceei6n Je oIroe
pIlicoe , lo pritoIicoci6n Je enpreeoe pIlicoe por conceei6n, on oI IIbro
uoI IIII, 1nicioIito pritoJo e eertioe pIlicoe, oI. ciI., . l4.
ISI!IS I !A !IIO!MA I! ISTAO VII - l2
2.3. IinoliJoJ Jel fornolieno , eue liniIee
!os IIogos uo bnsos y conuIcIonos gonornIos founvn suo-
Ion osfnbIocor con uofnIIo Ios roquIsIfos y Ins formns n quo
uobo sujofnrso In oforfn nrn sor fonIun como numIsIbIo y
son n vocos oxngornunmonfo uofnIIIsfns on osfn mnforIn.
Son Ios rosnbIos uo Ins rncfIcns nnfIguns, quo or su-
uosfo oI Inforrofo uobo Inforrofnr nrquIfocfonIcnmonfo,
on oI sonfIuo uo !IA!IS, nrn nuocunrIns n Ins cIrcunsfnn-
cIns uo hocho, rocforns o nrconfIcns,
?
quo unn susfonfo fncfI-
co n In normn y sIn Ins cunIos su nIIcncIon IIfornI uovIono
nuovnmonfo IrrnzonnbIo y, or onuo, no soIo IIognI sIno fnm-
bIon InconsfIfucIonnI.
II objofIvo quo orsogun osfo uofnIIIsmo orn oI uo Iogrnr
In mnyor homogonoIunu osIbIo onfro Ins oforfns quo vnn n
sor comnrnuns or Ios funcIonnrIos, uo mouo fnI quo uuIo-
rnn sor vnIornuns con mnyor fncIIIunu, uIsmInuyonuo In no-
cosIunu uo nuofnr uocIsIonos rnzonnuns.
8
o osfn mnnorn so cron rouucIr oI rIosgo uo nrbIfrnrIo-
unu on In uocIsIon y ofImIznr oI rocouImIonfo uo vnIuncIon
y rosoIucIon, uIsmInuyonuo In robnbIIIunu uo orror on In
nujuuIcncIon; oro on ronIIunu Io quo so hncn orn IIognr n
unn suuosfn nufomnfIcIunu on In cunI oI funcIonnrIo IImI-
fnbn su nccIonnr n unn nIIcncIon cIogn uo formns; or onuo,
no nocosnrInmonfo orIonfnun nI fIn uIfImo quo In IIcIfncIon
uobo cumIIr.
9
Uon oso nogo oxcosIvo n In formnIIunu, on sumn, so vIo-
Inbn oI rIncIIo confrnI uo In comofIfIvIunu o concurron-
cIn.
2.?
J!A I!AUISUO !IA!IS, Loe eieIenoe JognIicoe en el JerecIo oJni-
nieIroIito, IununcIon uo orocho AumInIsfrnfIvo, Is. As., l984.
2.8
Vor: MIC!I! S. MA!IIHOII, TroIoJo Je JerecIo oJninieIroIito, 3"
ou., f. III-A, AboIouo-Iorrof, Is. As., l983 . l65; J!A UA!!OS UASSACI,
CueeIionee Je JerecIo oJninieIroIito, ou. onImn, Is. As., l9?8, . 99.
2.9
HIUTO! A. MAI!A!, LiciIoci6n pIlico. ProIecci6n juriJico Je loe ofe-
renIee, ou. onImn, Is. As., l9?5, . l?.
I! IIO!MA!ISMO Y !A UOU!!!IUIA VII - l3
Is cIorfo quo In uocfrInn y In jurIsruuoncIn sIomro nu-
mIfIoron In rosonfncIon uo Iozns comIomonfnrIns con uI-
forIorIunu n In oforfn,
l0
o oI snnonmIonfo uo Ios vIcIos uo for-
mn,
ll
oro In rncfIcn gonornImonfo hn sIuo mns formnIIsfn
on oI nsnuo.
o cunIquIor mouo, cnbo uosfncnr quo Ins oxIgoncIns cnbo
s nIIcnrIns n su objofo o fInnIIunu, o son, so uobo consIuo-
rnr quo oIIns osfnn fununmonfnImonfo uIrIgIuns n In oforfn
on s mIsmn, os uocIr, In rosfncIon rouosfn y oI rocIo
(cnIIunu, cnnfIunu, sogun oI objofo uo In IIcIfncIon), y no, o
no on In mIsmn mouIun, n Ins uomns conuIcIonos formnIos
(gnrnnfns, ouoros, consfnncIns uo forcoros, nvnIos, rocIbo
uo In nuquIsIcIon uoI IIogo, uocInrncIonos jurnuns, ofc.) quo,
uobo cumIImonfnr oI oforonfo con In rosonfncIon, quo son
obvInmonfo uo nnfurnIozn socununrIn nI objofo rIncInI uoI
IInmnuo n In concurroncIn uo oforfns.
l2
2.4. Lo frueIroci6n Jel oIjeIito en uno liciIoci6n oJjuJicoJo
II nIIcnr rIncIIos fnIos como In IgunIunu o In formn on
uofrImonfo uo In concurroncIn o comofIvIunu un Iugnr fro-
2.l0
MIUHI! Q!AUA!, L`oJjuJicoIion Jee norcIee puIlice Je Irotoux eI
Je fourniIuree, ou. !IbrnIrIo uu !ocuoII SIroy, Inrs, l945, . 93 y sus rofo-
roncIns.
2.ll
!os yn cIfnuos !OIH!SSI I UAMMI!ATA, 1 conIroIIi Jello puIIlico
onninieIrocione, f. I, ou. ZnnIchoIII, IoIognn, l96?, . l98; JOSI M. IOQ!I!A
O!IVI!, Lo eelecci6n Je conIroIieIoe. ProceJinienIo Je eelecci6n , conIroIo,
ou. InsfIfufo uo IsfuuIos IoIfIcos, MnurIu, l963, . l00; JOSI !!IS COZ!IZ-
II!IC!I! !!!!TIA, Lo conIroIoci6n oJninieIroIito. C6no , con quien con-
IroIo lo oJninieIroci6n en eue eeferoe cenIrol, locol e ineIiIucionol, ou.
MunIcInIIn, MnurIu, l966, s. l?? y ss., y jurIsruuoncIn quo cIfn.
2.l2
AI!SO AI!I! A!!A!I, AepecIoe juriJicoe Jo liciIoo, 2" ou., ou.
SnrnIvn, Snn InbIo, l980, . 69, cIfn un fnIIo ubIIcnuo on In !ovIsfn uo IroIfo
IubIIco, n l4, . 240, on oI sonfIuo uo quo In concurroncIn ubIIcn rocurn
quo oI mnyor numoro uo IIcIfnnfos son hnbIIIfnuo nrn oI objofIvo uo fncIIIfnr n
Ios orgnnos ubIIcos In obfoncIon uo cosns y sorvIcIos mns convonIonfos n sus
Inforosos. In rnzon uo osn fInnIIunu, uobon sor ovIfnuns uomnsInuns oxIgon-
cIns y rIgorIsmos InconsIsfonfos con unn buonn oxogosIs uo In Ioy.
ISI!IS I !A !IIO!MA I! ISTAO VII - l4
cuonfomonfo n quo In IIcIfncIon concIuyn, s, con In nujuuI-
cncIon, oro so hnyn frusfrnuo on vorunu su roosIfo InsfI-
fucIonnI, quo orn oIogIr In mojor oforfn osIbIo uoI morcnuo,
no In mojor oforfn uo Ins ocns quo quounron Iuogo quo In
numInIsfrncIon oIImIno Ins mns quo uuo or rnzonos for-
mnIos uo mnyor o monor ImorfnncIn.
Isn os unn IIcIfncIon frncnsnun on Io susfnncInI, nunquo
formnImonfo so uoun quoror nfIrmnr quo no frncnso or-
quo so uuo nujuuIcnr: s, so uuo nujuuIcnr, oro n rocIos
o conuIcIonos quo no son Ios uoI morcnuo. Iso no os oI fIn uo
In IIcIfncIon ubIIcn.
II Inforos gonornI n quo uobo sorvIr In IIcIfncIon ubIIcn
os onconfrnr y soIoccIonnr In mojor rouosfn osIbIo uo Io
quo consfIfuyo In mouIn en el nercoJo en generol, no on oI
mnrco IImIfnuo uo unos oscnsos oforonfos quo hnynn sIuo
rooscogIuos y IImIfnuos or mofIvos nrbIfrnrIos.
II objofIvo os confrnfnr on conuIcIonos uo rocIo y cnIIunu
comnrnbIos y comnfIbIos con Ios uoI morcnuo, y sI osfo ob-
jofIvo so frusfrn orquo In numInIsfrncIon hn mnnojnuo Ins
cosns como nrn fonor oforonfos uomnsInuo IImIfnuos on com-
nrncIon n Ios oxIsfonfos on oI morcnuo, oIIo rouucIrn oI
nocosnrIo rosuIfnuo uo no ouor sIno consoguIr rocIos y con-
uIcIonos monos convonIonfos quo Ios gonornIos Imornnfos
on oso morcnuo.
In fnI cnso hn frncnsnuo no soInmonfo on su objofIvo Io-
gnI, sIno fnmbIon y sobro fouo on oI mnnojo y nrovochn-
mIonfo uo Ios fonuos ubIIcos.
Unbo onfoncos rogunfnrnos or quo ocurron osfo fIo uo
cosns, fnn sufIcIonfomonfo conocIuns como nrn quo nnuIo
Ignoro quo oI Isfnuo ngn or cunIquIor bIon o sorvIcIo mu-
cho mns quo Io quo un nrfIcuInr consIguo rIvnunmonfo.
!n cuosfIon uobo sor Inungnun or Ios rIncIIos quo so
hnn nIIcnuo cInsIcnmonfo n In IIcIfncIon, con su conocIuo
rosuIfnuo, y Ios rIncIIos quo In oxorIoncIn confomorn-
non osfn sugIrIonuo y uomosfrnnuo omrIcnmonfo.
I! IIO!MA!ISMO Y !A UOU!!!IUIA VII - l5
o so frnfn, uos, uo suboruInnr oI fIn uo obfonor oI mojor
rocIo y conuIcIonos on sIfuncIon uo comofIfIvIunu, nI mo-
uIo or oI cunI Ios osfuInnfos hncon su rouosfn, y monos
nun n Ins formnIIunuos oxfrnsocns uo In rosonfncIon.
IIIo sorn IncurrIr unn voz mns on oI yn cInsIco orror uo
rIvIIogInr Ios confroIos uo formns y normns o rogIns, nnfos
quo oI confroI uo rosuIfnuos.
l3
o quo vnIo hnbor ojocufnuo
unn IIcIfncIon ubIIcn normnfIvnmonfo InobjofnbIo, sI oI ro-
cIo o conuIcIonos obfonIuos no so comnuocon con Ios rocIos
y conuIcIonos uoI morcnuo o quo vnIon, sI on In ejecuci6n
uoI confrnfo no oxIsfo mocnnIsmo nIguno quo nsoguro quo
no so vIoIon Jeepuee Ios rocnuuos quo fnnfo so fufoInron onIee
uo In confrnfncIon
3. OIeertocionee conunee
3.l. Lo corrupci6n:
!n corrucIon uouo sor unn oxIIcncIon nrcInI y ocnsIo-
nnI
l
n Ios uofocfos uo In IIcIfncIon quo so hn Infonfnuo nIInr
o corrogIr or oI onfnsIs on In IgunIunu y In formnIIunu o In
mornIIunu, oro no os In rosuosfn InfogrnI nI ormnnonfo o
sIsfomnfIcn nrn osfo fIo uo robIomn, y sobro fouo no os In
rosuosfn ofIcnz, como Io uomuosfrn In rncfIcn on cunIquIo-
rn uo nuosfros nsos.
2.l3
Tomn, osfo, quo yn nnnIIznmos on nuosfro IIbro ProIlenoe Jel con-
Irol Je lo oJninieIroci6n pIlico en Anerico LoIino, ou. UvIfns, MnurIu,
l98l, cnfuIo IV, y nnforIormonfo on 1l conIrol Je loe enpreeoe pIlicoe
en Anerico LoIino, ubIIcnuo on oI IIbro uo In !nIvorsIunu ncIonnI Aufo-
nomn uo MoxIco, InsfIfufo uo InvosfIgncIonos JuruIcns, Anuorio JuriJico.
V111-19S1, Seninorio inIernocionol eoIre reguloci6n Je 1o enpreeo pIli-
co, MoxIco, l98l, s. 305 y ss., 3l9 y ss.
3.l
Y hnsfn, on nIgunos uoformInnuos momonfos hIsforIcos, gonornIIznun
hnsfn consfIfuIr In normn. Is uno uo Ios cnsos quo so uouo consIuornr oquI-
vnIonfos n Ios oxIIcnuos on nuosfro IIbro Lo oJninieIroci6n porolelo. 1l
poroeieIeno juriJico oJninieIroIito, ou. UvIfns, MnurIu, l98l, y on su vor-
sIon IfnIInnn, L`onninieIrocione porollelo. 1l poroeieIeno giuriJico-
onninieIroIito, ou. CIuffro, MIInn, l9?8.
ISI!IS I !A !IIO!MA I! ISTAO VII - l6
II fomn uo In corrucIon uobo frnfnrsoIo on oI confoxfo
mns nmIIo uo In frnsnroncIn y oI confroI numInIsfrnfIvo
InuIsonsnbIos on unn socIounu uomocrnfIcn,
2
no oI IImIfnuo
y rosunfnmonfo focnIco uo Ios rIncIIos uo In IIcIfncIon
ubIIcn.
!ns focnIcns unfunIos uo confroI uo In corrucIon mo-
uInnfo oI formnIIsmo o In IgunIunu on In IIcIfncIon ubIIcn no
sIrvon, Io hnn uomosfrnuo: son Ins grnnuos InsfIfucIonos uo
frnsnroncIn y confroI numInIsfrnfIvo Ins quo, on conjunfo,
uouon mns ofIcnzmonfo ovIfnr In corrucIon:
l) In ubIIcIunu uo Ios ncfos uo gobIorno;
2) In Ionn y IonI InformncIon nI ubIIco;
3) oI nccoso ubIIco n Ios nrchIvos gubornnmonfnIos y
obfoncIon uo fofocoIn uo foun InformncIon oxIsfonfo;
4) In nusoncIn uo socrofos uo Isfnuo (quo no son on vor-
unu sIno socrofos uo gobIornos uoformInnuos);
5) In nuocunun mofIvncIon y oxIIcncIon uo Ios ncfos y
rogInmonfos numInIsfrnfIvos, con oxrosIon uo cnusn fun-
unun y roorcIonnun nI objofo uoI ncfo;
6) In uobIun nuuIoncIn uoI Inforosnuo, rovIn n In nuo-
cIon uo uocIsIonos quo uounn nfocfnrIo;
?) In Ionn y ormnnonfo vIsfn y nccoso n Ins ncfuncIonos
numInIsfrnfIvns, con uorocho n obfonor fofocoIns uo foun In
uocumonfncIon;
8) In InoxIsfoncIn uo normns o rocouImIonfos socrofos o
rosorvnuos;
9) In nrfIcIncIon uoI cIuununno on In gosfIon uo Ios nsun-
fos ubIIcos;
l0) oI confroI no soInmonfo uo IogIfImIunu sIno fnmbIon
uo oorfunIunu, morIfo o convonIoncIn, nrn quo oI cumII-
3.2
!n mnyor uosnrroIIo so uouo onconfrnr on nuosfrn ononcIn Que ee
lo Iroeporencio Je lo geeIi6n pIlico , cono ee logro, rosonfnun nI somInn-
rIo IeeponeoIiliJoJ por lo Iunci6n PIlico, orgnnIznuo or In UonfrnIorn
ConornI uo In !oubIIcn on Uochnbnmbn, IoIIvIn, uoI 23 nI 2? uo junIo uo
l992.
I! IIO!MA!ISMO Y !A UOU!!!IUIA VII - l?
mIonfo uo In normn usunImonfo nufogonornun or In numI-
nIsfrncIon no son In oxcusn sufIcIonfo uo un uoformInnuo
comorfnmIonfo osfnfnI;
ll) In oxIsfoncIn y funcIonnmIonfo uo orgnnos y rocouI-
mIonfos ofIcncos uo confroI nrInmonfnrIo, numInIsfrnfIvo y
jurIsuIccIonnI, fnnfo Ios cInsIcos como Ios mouornos quo so
vnn ImonIonuo on fouo oI munuo;
l2) Ins nuuIoncIns ubIIcns on oI Sonnuo uo In ncIon nrn
rosfnr ncuoruo n fouos Ios nombrnmIonfos uo mngIsfrnuos
uoI Iouor JuuIcInI y mInIsfros o socrofnrIos uoI Iouor Ijocu-
fIvo, y uomns mngIsfrnfurns InuoonuIonfos;
l3) Ins nuuIoncIns ubIIcns fnnfo numInIsfrnfIvns como
IogIsInfIvns nnfos uo omIfIr normns gonornIos o nuofnr grnn-
uos royocfos uo onvorgnuurn, n fIn uo ormIfIr quo In cIu-
ununnn so Informo rovInmonfo y hngn or su voz;
l4) In onfronIzncIon gonornIIznun uo mocnnIsmos uo uo-
mocrncIn somIuIrocfn como oI recoll, referenJun, inicioIito
populor, teIo populor, ofc.;
l5) In ubIIcIunu y concurroncIn on In soIoccIon uoI cocon-
frnfnnfo osfnfnI, son or mouIo uo Ins IIcIfncIonos ubIIcns
nrn In mnyor nrfo uo Ios confrnfos numInIsfrnfIvos, son
or Ios concursos uo nnfocouonfos y oosIcIon nrn In soIoc-
cIon y nsconso uo Ios funcIonnrIos ubIIcos, y In fIjncIon ro-
uoformInnun uo cunIos sornn Ios nrnmofros con Ios cunIos
so fomnrn In uocIsIon, roforIbIomonfo con unn formuIn o-
IInomIcn;
l6) Ioyos nI osfIIo uo Ins norfonmorIcnnns:
o) uo IIborfnu uo InformncIon;
I) qui Ion quo fncuIfn n cunIquIor cIuununno n uonuncInr
un frnuuo confrn oI gobIorno y rocIbIr nrfo uo In ronrncIon
quo consIgn nrn oI Isfnuo;
c) oI Isfnfufo uo OrgnnIzncIonos Uorrufns y ogocIos II-
cIfos, uo nIIcncIon n ncfIvIunuos IIcIfns sIsfomnfIcns y or-
gnnIznuns, quo rovo In confIscncIon uo Ins gnnnncIns, o In
confIscncIon uo ofrns roIounuos on su Iugnr;
ISI!IS I !A !IIO!MA I! ISTAO VII - l8
3.3
QuIon no conoco, or ojomIo uo nIgun funcIonnrIo ubIIco quo hn
rocIbIuo un soborno, o uo ncfIvIunu osfnfnI on In cunI so hn orjuuIcnuo nI
Isfnuo or frnuuo SI In IogIsIncIon rovIorn, como Io hnco In norfonmorIcn-
nn, In osIbIIIunu uo obfonor unn ronrncIon ocunInrIn nrn oI Isfnuo y oI
nrfIcuInr uonuncInnfo, ofrn fnI voz sorn In ronccIon uo In gonfo quo conoco
fnIos hochos.
3.4
As: IAII!A I MI!!O, oI. ciI., . 39; HI!Y MII!I!!IS, DireiIo oJni-
nieIroIito Iroeileiro, Snn InbIo, ou. !ovIsfn uos TrIbunnIs, l966, . 5?; SI!CIO
I A!IA II!!II!A, DireiIo oJninieIroIito JiJIico, Iu. IorsoI, !o uo
JnnoIro, l9?9, . 2l2, n quIonos roIIcn A!!A!I, oI. ciI., . l9. !n ncfunI
consfIfucIon brnsIIonn consngrn oI rIncIIo uo In robIunu numInIsfrnfIvn,
quo nIIcn n In IIcIfncIon ubIIcn IAII!A I MI!!O, oI. ciI., s. l?? y l?9.
TnmbIon ubIcnn In mornIIunu uonfro uo In IIcIfncIon ubIIcn: MA!IIHOII,
oI. ciI., . l8S, y VA!!I IIC!II!IO y II!!AZ, oI. ciI., . l4. !ocuorun or su
nrfo AO!IO U!IO, AppolIi puIIlici e pritoIi, 6" ou., ou. Uounm, Inuun,
l962, . 6?, como nnfIgunmonfo so roquorn fnmbIon un corfIfIcnuo uo mo-
rnIIunu.
J) Ioy con osfn uIfImn soIucIon nrn Ios sobornos rocIbI-
uos on In funcIon ubIIcn, ofc.
3
Quoror nfncnr In corrucIon mouInnfo rIncIIos como oI
formnIIsmo o In IgunIunu on oI rocouImIonfo uo In IIcIfncIon
ubIIcn os uobIomonfo InofIcnz, nunquo Io ngroguon roquIsI-
fos como In mornIIunu
4
u ofros: son robnunmonfo no nfos
or s soIos nrn Iogrnr oso objofIvo y, nuomns, nrn mnyor
ngrnvnmIonfo uo In soIucIon nuofnun, rosuIfnn InofIcncos
nrn soIoccIonnr nI mojor confrnfnnfo osfnfnI, n monos quo
so ngroguo, como mnImo, In rouoformInncIon on oI IIogo
uo In formuIn oIInomIcn y Ios nrnmofros con Ios cunIos so
nuofnrn In uocIsIon.
Hny quo nnnIIznr Ins uos cuosfIonos sonrnunmonfo: unn,
como so consIguo In mojor oforfn on In soIoccIon uoI cocon-
frnfnnfo osfnfnI, y ofrn, como so combnfo In corrucIon on In
IIcIfncIon ubIIcn y fuorn uo oIIn.
3.2. CriIerioe poro lo oJniei6n Je oferIoe
Unbo ns roforIrso, or un Inuo, n Ios crIforIos nrn uocIn-
rnr formnImonfo oJnieiIle (osfo os, vnIIun) unn oforfn, y Ios
I! IIO!MA!ISMO Y !A UOU!!!IUIA VII - l9
crIforIos nrn rosoIvor n cunI oforfn numIsIbIo so nujuuIcnrn
oI confrnfo.
In oI rImor unfo oI onsnmIonfo juruIco so hn orIonfn-
uo hncIn In concIusIon uo quo on rIgor uo vorunu unn oforfn
uobo sor uocInrnun InnumIsIbIo no or moros uofocfos uo for-
mn, sIno cunnuo oIIn rosonfn vIcIos quo nfonfnn confrn In
fInnIIunu mIsmn uoI rocouImIonfo IIcIfnforIo,
5
os uocIr quo
vIoInn sus rIncIIos fununnfos, or ojomIo, or inpeJir In
comnrncIon uoI objofo uo In oforfn uofocfuosn con Ins uo-
mns oforfns.
In uofInIfIvn, so hn uo consIuornr suornuo oI nnfIguo
oxcosIvo rIgorIsmo formnI o oI rosofo n In formn or In for-
mn mIsmn,
6
quo so uosonfIonuo uo sI conuuco o no n In fInn-
IIunu buscnun, quo on nuosfro cnso os, sogun yn vImos, con-
vocnr In mnyor cnnfIunu osIbIo uo oforfns.
?
3.5
In osfo sonfIuo, MII!I!!IS, LiclIoo e conIroIo oJninieIroIito, oI.
ciI. . l0, uIco Io sIguIonfo: no so uobon nnuInr rocouImIonfos o nujuuIcn-
cIonos, o uosochnr oforonfos or sImIos omIsIonos o IrroguInrIunuos for-
mnIos on In uocumonfncIon o on In rouosfn, on fnnfo osns omIsIonos o
IrroguInrIunuos sonn IrroIovnnfos y no cnuson orjuIcIo n In numInIsfrncIon
n Ios uomns concurronfos.
3.6
!n concIusIon no os unIformo, y founvn so ronuncInn or oI rochnzo
uo In rouosfn sIn consIuornr oI fIo uo IrroguInrIunu: !ICIS II!AIS I
O!IVII!A, LiciIoo, ou. !ovIsfn uos TrIbunnIs, Snn InbIo, l9?9, . 64 y sus
roforoncIns; C!I!!I!MO U. UA!O!, y II!IX J. SASOI, 1eIuJio Je lo legielo-
ci6n Je oIroe pIlicoe Je lo protincio Je Buenoe Airee, f. I, ou. IununcIon
uo orocho AumInIsfrnfIvo, Is. As., l989, . l?6. Monos cnfogorIco, numIfo
unn oxcocIon IAII!A I MI!!O, oI. ciI., s. l93 y 200, nunquo onfnfIzn
on gonornI oI crIforIo sovoro uo nrocIncIon, s. 204 y 205.
3.?
In osfo sonfIuo vor: HIUTO! MAI!A!, LiciIoci6n pIlico, Iu. onImn,
Iuonos AIros, l9?5, . l8, quIon oxrosn quo os nocosnrIo ovIfnr ncfIfuuos
formnIIsfns buscnnuo subsnnnr Ins IrroguInrIunuos uo uofnIIo y confrnnuo
oI nnnIIsIs comnrnfIvo sobro Ios nsocfos uo fonuo uo cnun oforfn;
IA!TO!OMI A. IIO!II o ISMAI! MATA, LiciIoci6n pIlico, Iu. AboIouo-Io-
rrof, Is. As., l9?2, . 44: !os rocnuuos oxcosIvos, In sovorIunu on In numI-
sIon y In oxcIusIon nnfo omIsIonos Infrnnsconuonfos, uobon sor roomInzn-
uos or ncInrncIonos oorfunns y ncfos uo subsnnncIon. In osfo unfo co-
rrosonuo nIIcnr oI rIncIIo uo snnonmIonfo, o son quo uobo unrso In oor-
funIunu uo subsnnnr Ins uofIcIoncIns uo cnrncfor Iovo quo no vuInornn In
osoncIn uoI frnfo IgunIIfnrIo. !n numInIsfrncIon fIono In cnrgn uo obvInr In-
ISI!IS I !A !IIO!MA I! ISTAO VII - 20
3.2.l. Loe ticioe Je forno Je lo oferIo
Sobro osfn bnso so hn uIscrImInnuo onfro oforfns quo nuo-
Iocon uo vIcIos susfnncInIos on oI objofo y nquoIIns quo ro-
sonfnn morns uofIcIoncIns formnIos, y so hn oxfrnIuo In con-
socuoncIn uo quo osfns uIfImns uouon y uobon sor snnon-
uns, subsnnnnuo oI uofocfo n poeIeriori uo su rosonfncIon.
TnmbIon uouon sor uocInrnuns IIsn y IInnnmonfo numI-
sIbIos y vnIIuns sI nun con fnI uofocfo formnI no so vo nfocfn-
un In bnso uo comnrncIon uo In rouosfn (hnbIfunImonfo
rocIos, cnnfIunuos, conuIcIonos y cnIIunu, sogun vImos) con
Ins uomns oforfns; os uocIr, sI os sufIcIonfomonfo homogo-
non on roIncIon n Ins uomns nrn sor vnIornun con nnnIogo
crIforIo.
AI momonfo uo ovnIunr sI oI vIcIo uo unn oforfn os susfnn-
cInI o mornmonfo formnI so uobo Inungnr sI fnI vIcIo nfocfn o
no nI objofo uo In rouosfn y un Iugnr, o uouo unr Iugnr, n
vonfnjns comofIfIvns on oso nsocfo on bonofIcIo uoI osfu-
Innfo quo rosonfo In oforfn; o nfocfn In bnso uo comnrncIon
on uIcho nsocfo con Ins uomns o, or uIfImo, uouo onfor-
ocor grnvomonfo oI rocouImIonfo IIcIfnforIo on su nnnIIsIs
uocIsorIo fInnI rosocfo nI objofo.
Uunnuo In oforfn rosonfn un vIcIo, onfoncos so uoborn
osfuuInr sI oxIsfo nIgunn vonfnjn rosunfnmonfo IIogfImn
on fnvor uoI oforonfo. SI osfn uosvonfnjn ofoncInI no oxIsfo,
uouo ovIfnrso o yn fuo ovIfnun or unn corroccIon osonfn-
non uo In oforfn or oI oforonfo, o nun ofocfunun n roquorI-
mIonfo uo In numInIsfrncIon, nIngunn objocIon IognI o uo ofrn
nuoIo so uouo formuInr n In oforfn.
convonIonfos y ormIfIr In mnyor nfIuoncIn osIbIo uo oforfns, on In InfoII-
goncIn quo In concurroncIn no rIgo n fnvor uo Ios oforonfos sIno on bonofIcIn
uoI Isfnuo. Ior su nrfo, HIUTO! JO!CI ISUO!A, TroIoJo inIegrol Je loe
conIroIoe oJninieIroIitoe, Iu. onImn, Is. As., l9??, f. I, . 334, uosfncn
quo Inforosn Iogrnr oI mnyor numoro osIbIo uo oforonfos, nrn quo Ins
osIbIIIunuos uo comnrncIon sonn mns nmIIns.
I! IIO!MA!ISMO Y !A UOU!!!IUIA VII - 2l
3.8
Infro ofros, vor on fnI sonfIuo: UI!SO ATOIO IAII!A I MI!!O,
LiciIoo, ou. !ovIsfn uos TrIbunnIs, Snn InbIo, l98l, . 63; VA!!I
IIC!II!IO, DireiIo Joe liciIonIee, oI. ciI., . 63; JO!CI I!IQ!I !OMI!O
II!IZ, Loe conIroIoe Jel 1eIoJo, IubIIcncIonos uo In !nIvorsIunu uo Uosfn
!Icn, Snn Joso, l989, . 224, hnbIn uo Ios IncumIImIonfos roInfIvos, quo
son snnonbIos n poeIeriori.
3.9
InIIo uoI nno l959 cIfnuo or JOSI !!IS COZ!IZ-II!IC!I! !!!!TIA,
Lo conIroIoci6n oJninieIroIito, MnurIu, l966, s. l?8/l?9.
3.l0
W. OI! KIYIS, GoternnenI conIrocIe, Wosf IubIIshIng Uo., Sf. InuI,
MInnosofn, l9?9, s. l22 y ss.; JOH W. WHI!A, IeJerol goternnenI
conIrocIe, ou. Tho IoununfIon Iross, ow York, l985, . l98.
SI oI vIcIo os urnmonfo formnI uoborn sor subsnnnuo, o
bIon nI sIquIorn oso sorn nocosnrIo, on cnso quo rosuIfo unn
fnIfn muy Iovo.
8
Hnco yn vnrIns uocnuns quo on Isnnn Ins
uocIsIonos uoI TrIbunnI Suromo sosfIonon quo so onn uo
uosnnfurnIIznr con unn InforrofncIon oxcosIvnmonfo rIgo-
rIsfn In fInnIIunu uo uIchn normn rIfunrIn, fnI ofocfo, mns
quo formnI formuInrIo, cnroco uo vIrfunIIunu InvnIIunforIn.
9
3.2.2. 1l uoiter en loe 1eIoJoe UniJoe Je Anerico
!n uocfrInn norfonmorIcnnn sobro osfo fomn so hn oncnr-
gnuo uo uoIImIfnr quo Ios nsocfos susfnncInIos uo In ro-
sonfncIon uo un oforonfo son oI rocIo, cnnfIunu, conuIcIo-
nos y cnIIunu rouosfos, y quo cunnuo Ins uosvIncIonos uo
In oforfn rosocfo uoI IIogo no nfocfnn nInguno uo osos ns-
ocfos, os uocIr, no son susfnncInIos, onfoncos osns uosvIn-
cIonos uouon sor objofos uo foIornncIn (uoiter) or In nufo-
rIunu IIcIfnnfo.
l0
3.2.3. 1toluci6n Iocio el infornolieno
!n oxorIoncIn nrgonfInn osforIor n In roformn uoI Isfn-
uo os bnsfnnfo cInrn on cunnfo n In ovoIucIon hncIn oI Infor-
mnIIsmo on oI rocouImIonfo IIcIfnforIo. Hoy on un Ios IIo-
gos y In InforrofncIon omrIcn rIvIIogInn quo oxIsfn In
mnyor cnnfIunu uo oforonfos, ormIfIonuo snIvnr osforIor-
ISI!IS I !A !IIO!MA I! ISTAO VII - 22
monfo n In rosonfncIon y nnfos uo In norfurn uoI sogunuo
sobro uo rocIo, y n vocos fnmbIon uosuos, fouos Ios uofoc-
fos uo cnrncfor formnI quo uuIorn hnbor confonIuo oI sobro
l.
AIgunos IIogos numIfon un Inzo osocInI nrn osfo, Iuo-
go uo Ins obsorvncIonos uo Ios uomns oforonfos, nrn quo
fouos uounn rosonfnr un nuovo sobro l, on oI cunI snIvn-
ron founs Ins objocIonos uo cnrncfor formnI quo so Ios uuIo-
rnn hnbor hocho.
!ocIon snIvnuns founs Ins osIbIos objocIonos formnIos so
nsn n In norfurn uoI sobro 2, ovIfnnuo uo osfo mouo quo
oforonfos uo ofoncInI Inforos quouon oxcIuIuos uo In ujn
or cuosfIonos uo uofnIIo.
As ocurro n nrfIr uo l99l y l992, nI monos, or ojomIo
con Ins rIvnfIzncIonos uo II.MI.SA. y ofrns Inons forro-
vInrIns, con Ins uo YncImIonfos IofroIforos IIscnIos, ofc.,
sIn quo hnynn oxIsfIuo sIquIorn cuosfIonnmIonfos o Imug-
nncIonos uo Ios uomns oforonfos. Isfo os oI uorocho vIgonfo
y vIvIonfo n nrfIr uo l99l y l992 on nuosfro ns, quo mns
nbnjo comonfnromos con mnyor uofnIIo.
4. 1nfluencio Je lo operIuro Je lo econonio
A mnyor nbununmIonfo, Ins IIcIfncIonos ubIIcns corrn-
uns or oI formnIIsmo orfonocon n In oconomn corrnun quo
on nuosfro ns quouo sIn ofocfo n nrfIr uo Ins Ioyos 23.696
y 23.69? y Ios sucosIvos uocrofos uosroguInuoros quo Io sI-
guIoron.
Unbo nunfnr, nuomns, quo so frnfn uo unn fonuoncIn
rouomInnnfo n fIn uo osfo sIgIo on oI munuo uosnrroIInuo, n
In cunI os mns o monos InovIfnbIo quo sIgnn, mns fnruo o
mns fomrnno, ofros nsos on vns uo uosnrroIIo: munuInI-
monfo so rocurn In cnun uo bnrrorns nuunnorns y In IIbro
cIrcuIncIon uo bIonos, cnIfnIos y orsonns, fouo Io cunI IIo-
vn n oconomns nbIorfns, comofIfIvns y uosroguInuns.
I! IIO!MA!ISMO Y !A UOU!!!IUIA VII - 23
Inforrofnr un IIogo uo mouo formnIIsfn os ns fnmbIon
vIoIonfnr oI fIn y oI osrIfu uo In IogIsIncIon moncIonnun,
osforIor n Ins normns IIcIfnforIns cInsIcns, y fnmbIon In ovo-
IucIon uo In oconomn InfornncIonnI.
Isfo unfo os uo cnIfnI ImorfnncIn fncfIcn, orquo In
crocIonfo IncororncIon uo nuosfro ns nI comorcIo mun-
uInI vn gonornnuo, y osfo os un objofIvo uo In oIfIcn ocono-
mIcn ofIcInI, In rogrosIvn rosonfncIon uo fIrmns fornnons o
sucursnIos uo mnfrIcos uoI oxforIor, cuyns rncfIcns no for-
mnIIsfns on oI munuo uo Ios nogocIos sIgnIfIcnn unn Incor-
orncIon focnoIogIcn quo oI ns nocosIfn.
Is frocuonfo, jusfnmonfo, quo omrosns uoI oxforIor o sus
fIIInIos no snfIsfngnn founs Ins formnIIunuos uo nuosfros nn-
fIguos IIogos, rocIsnmonfo orquo su cuIfurn juruIcn Ios
hnco focnIIznr In nfoncIon on oI objofo uo In comuIsn, y os
hnbIfunI on nuosfrn rncfIcn numInIsfrnfIvn ncfunI, oso-
cInImonfo on rIvnfIzncIonos, quo so numIfn oI snnonmIonfo
uo Ios nsocfos formnIos nnfos, , en olgunoe coeoe oun Jee-
puee uo In norfurn uoI sobro 2, sIomro quo no so nuvIorfn
nIgunn mnnIobrn uosfInnun n uIsforsIonnr oI objofo mIsmo
uo In rouosfn y fufuro confrnfo.
!ns oforfns uoI oxforIor rosonfnuns on IIcIfncIonos ubII-
cns nncIonnIos o InfornncIonnIos rnrn voz cumIon oxhnus-
fIvnmonfo hnsfn oI uIfImo roquIsIfo formnI oxIgIuo or oI
IIogo uo conuIcIonos nI cunI, no obsfnnfo, uobornn njusfnr-
so on fouo sogun In cInsIcn uocfrInn.
Ior fnI rnzon, sI founs Ins oforfns quo so hnIInn on osns
conuIcIonos fuoson uocInrnuns InnumIsIbIos or In nuforIunu
IIcIfnnfo, rncfIcnmonfo founs Ins IIcIfncIonos InfornncIonn-
Ios y buonn nrfo uo Ins nncIonnIos on unn oconomn nbIorfn
frncnsnrnn, uobIonuo uocInrnrsoIns Ins uosIorfns y hncor un
nuovo IInmnuo con founs Ins consocuoncIns nognfIvns quo
oIIo ImIIcn on cunnfo n cosfos y oruIuns uo fIomo.
!n crIforIo rIguroso como oI moncIonnuo os no soIo con-
frnrIo nI rIncIIo uo concurroncIn, sIno nuomns oquIvocnuo
or cnrocor uo foun ufIIIunu rncfIcn y sorn, n In Invorsn,
ISI!IS I !A !IIO!MA I! ISTAO VII - 24
nognforIo uoI fIn rIncInI uo In IIcIfncIon on unn oconomn
nbIorfn.
Ioor nun, sorn un mouIo IngonIoso uoI omrosnrInuo
IocnI uo mnnfonor oI morcnuo cnufIvo on In numInIsfrncIon,
corrnnuo ofIcnzmonfo Ins uorfns n In comofoncIn Infornn-
cIonnI quo In oIfIcn oconomIcn ncfunI romuovo nrn bnjnr
Ios rocIos Infornos.
Is fnmbIon, ns, un mouo ofIcnz uo mnnfonor rocIos In-
fornos nrfIfIcInImonfo oIovnuos on Ins IIcIfncIonos ubIIcns,
orjuuIcnnuo oI ornrIo ubIIco y confrIbuyonuo con uIcho
orjuIcIo fIscnI nI no cIorro uo Ins cuonfns ubIIcns y nI ro-
coso InfIncIonnrIo hoy morIgornuo rocIsnmonfo or In nor-
furn uo In oconomn.
4.l. Loe liciIocionee inIernocionolee , eue oferenIee
IIIo os mns Imorfnnfo nun on In mouIun quo osfos rocouI-
mIonfos vnn nuquIrIonuo un cnrncfor InfornncIonnI or oI
nuovo confoxfo munuInI quo yn oxIIcnmos, n rosuIfns uo Io
cunI son cnun voz mns Ins omrosns uo forcoros nsos, go-
nornImonfo uosnrroIInuos, quo so rosonfnn n IIcIfncIonos
uo ofros uo monor uosnrroIIo.
In Ios nsos uosnrroIInuos oI grnuo uo InformnIIunu os
nIfo y nnuIo uouo nII ImngInnr quo on un ns uo Ios nuos-
fros, or uofInIcIon nocosIfnuos uo cnIfnIos, Ios uounn oxI-
gIr con cnrncfor oxcIuyonfo uo su conuIcIon uo oforonfo cor-
fIfIcncIonos or nofnrIo ubIIco (y no osfnrn uo mns rocorunr
quo In rncfIcn IocnI uoI nofnrInuo no fIono nnun quo vor con
In oxorIoncIn uo ofros nsos uosnrroIInuos), uocumonfos
osocInIos uo orsonorn, ofc.
Isfo os formInnnfo y mns cInro nun on mnforIn uo grnn-
uos rIvnfIzncIonos, y hnrnn mnI Ios funcIonnrIos on IImI-
fnr oI numoro uo oforonfos n nquoIIos omrosnrIos IocnIos
quo conocon Ins nnfIguns rogIns formnIIsfns uoI juogo, uos-
conocIuns on oI munuo uoI comorcIo InfornncIonnI uo uonuo
uouon rovonIr Ios mns Imorfnnfos oforonfos, y oxcIuIr
I! IIO!MA!ISMO Y !A UOU!!!IUIA VII - 25
ns n quIonos uounn cofIznr mojoros conuIcIonos nrn oI
ornrIo ubIIco oro uosconocon Ins vIojns frIquInuoIns uoI
uorocho IocnI on su nnfIgun y suornun nIIcncIon rncfIcn.
!n nfrnccIon quo nuosfro ns rosonfn hoy on oI omro-
snrInuo oxforno so vorn mInnun sorInmonfo sI so Ios nIIcn-
rnn crIforIos uoI subuosnrroIIo formnIIsfn uo nnfnno y uo unn
oconomn corrnun nI omrosnrInuo IocnI, como Io orn In nuos-
frn nnfos uo In roformn uoI Isfnuo. Sorn confrnuocIr on In
rncfIcn Io quo oI gobIorno nnuncIn. Sorn corrnr nuosfrns
fronforns nI uosnrroIIo y oncorrnrnos on unn nufouosfrucfIvn
nufnrcn mouIovnI.
!o quo so frnfn, InsIsfImos unn voz mns, os uo fomonfnr In
mnyor comofIfIvIunu osIbIo (rIncIIo uo concurroncIn),
uonfro uo un nmbIfo uo sufIcIonfo ubIIcIunu nncIonnI o In-
fornncIonnI on su cnso, quo nsoguro In frnsnroncIn y sorIo-
unu uoI rocouImIonfo, sIn uIscusIonos nI cuosfIonnmIonfos
formnIIsfns onfornmonfo IrroIovnnfos nrn oI objofo uo In
IIcIfncIon.
4.2. Lo poliIico oficiol en lo noIerio
!n fonuoncIn fIoxIbIIIznuorn on nuosfro ns os oficiol, con-
vIono onfnfIznrIo, y cnbo cIfnr Innumorns rosoIucIonos mI-
nIsforInIos quo oxrosnmonfo uoformInnn quo In nIIcncIon
y Ins normns uo Ios IIogos sonn fIoxIbIIIznuns n fIn uo hn-
cor mns nfrncfIvn In vonfn y nrn osIbIIIfnr In concurron-
cIn uoI mnyor numoro uo oforonfos nrn gnrnnfIznr In ujn
quo nsoguro oI oxIfo uoI rocoso IIcIfnforIo.
As rozn In rosoIucIon 490/92 M.I. y O. y S.I., frnscrIfn
on In ubIIcncIon ofIcInI uoI MInIsforIo uo Iconomn y uo
Obrns y SorvIcIos IubIIcos.
l
De Iol noJo no e6lo el criIerio ee oficiol, sIno fnmbIon
pIlico, y oI MInIsforIo hn cuIunuo rocIsnmonfo on unrIo n
4.l
1nforne eoIre pritoIicocionee, ol 31 Je no,o Je 1992, ouIcIon on
mImoogrnfo, . ?.
ISI!IS I !A !IIO!MA I! ISTAO VII - 26
ubIIcIunu ofIcInImonfo, nrn quo Ins uIsfInfns ronrfIcIo-
nos quo so ocunn uo rIvnfIzncIonos conozcnn Ios rIncI-
Ios quo rIgon hoy on un on In mnforIn, y quo comorfnn uo
hocho vIrfunIos InsfruccIonos mInIsforInIos oxrosns, cInrns
o Inoquvocns. !ns nnforIoros ubIIcncIonos uoI mIsmo boIo-
fn oxrosnn, or cIorfo, oI mIsmo crIforIo orIonfnuor o
InforrofnfIvo.
4.3. Pliegoe Je Ioeee , conJicionee
Voromos mns nuoInnfo con mns uofnIIo IIogos quo numI-
fon oxrosnmonfo In corroccIon uo uofocfos formnIos. Ioro
os Imorfnnfo uosfncnr quo ofros IIogos son monos cnfogo-
rIcos oro IIovnn n In mIsmn InforrofncIon, nun cunnuo on
su foxfo no so hnyn frnuucIuo on mocnnIsmos oxrosos y for-
mInnnfos nrn In corroccIon uo oforfns, or no sor oIIos no-
cosnrIos on In InforrofncIon ncfunI, oro uo fouos mouos os
In Inoquvocnmonfo Incorornun nqu.
As, hny IIogos quo rovon quo In UomIsIon uo IvnIun-
cIon ourn concIuIr quo Ins oforfns son InnumIsIbIos or Je-
fecIoe o incunplinienIoe grotee.
!nn rnzonnbIo InforrofncIon o conIrorio ormIfo concIuIr
quo no cnbo oI rochnzo uo oforfns quo rosonfon vIcIos Iovos
o mornmonfo formnIos.
Isfo fIo uo IIogos suoIo fnmbIon osfnbIocor quo soIn-
monfo ournn sor rochnznuns nquoIIns oforfns quo Iuogo uo
sor InfImnuos sus rosonfnnfos n corrogIr Ins uofIcIoncIns
formnIos subsnnnbIos, uojnrnn nsnr oI Inzo nrn oIIo sIn
hncorIo.
Ioro nun cunnuo no oxIsfIornn Ins Inoquvocns cInusuIns
cIfnuns uobon nIIcnrso con cnrncfor suIoforIo ofrns uIso-
sIcIonos vIgonfos, nfonfo n quo so frnfn uo normns uo uoro-
cho numInIsfrnfIvo Ionnmonfo comnfIbIos con In rosonfo
IIcIfncIon.
I! IIO!MA!ISMO Y !A UOU!!!IUIA VII - 2?
5. Lo legieloci6n nocionol
5.l. ArIiculo 17 Je lo Le, Je OIroe PIlicoe
!n Ioy l3.064, uo Obrns IubIIcns, osfnbIoco on oI cnfuIo
II oI rocouImIonfo uo IIcIfncIon nrn In confrnfncIon uo Ins
obrns, quo on cnso uo nusoncIn uo normn osocfIcn on Ios
IIogos o on oI !ogInmonfo uo UonfrnfncIonos uoI Isfnuo on
su cnso, uobo rogIr or sor In unIcn Ioy uo uorocho numInIs-
frnfIvo quo osfnbIoco uofnIInunmonfo unn roguIncIon uoI
rocouImIonfo uo soIoccIon or IIcIfncIon ubIIcn.
II !ogInmonfo uo UonfrnfncIonos frno unn rovIsIon cuyn
nIIcncIon oxfonsIvn n In sIfuncIon on osfuuIo os rocouonfo.
Isn uIsosIcIon rogInmonfnrIn no onfrn on confIIcfo con In
uo In Ioy l3.064, sIno quo conuuco n In mIsmn soIucIon.
Isn soIucIon so hnIIn roscrIfn on oI nrf. l? uo In Ioy l3.064,
on cunnfo osfnbIoco quo so ourn InfrouucIr mouIfIcncIonos
on In rouosfn orIgInnI, quo no mouIfIquon Ins bnsos uoI
romnfo nI oI rIncIIo uo IgunIunu onfro founs Ins rouos-
fns.
SI bIon In rounccIon uoI nrfcuIo hnco nnrocor osn osIbI-
IIunu como unn oxcocIon, on ronIIunu os In rogIn, yn quo
soIo so ourn rochnznr In mouIfIcncIon sI mouIfIcn on formn
susfnncInI In oforfn o nIforn on formn concrofn y fununun In
IgunIunu uo Ios oforonfos, ocnsIonnnuo orjuIcIo n Ios uomns
concurronfos.
5.2. ArIiculo 66 Jel JecreIo 720/72
!n normn uoI nrf. 66 uoI !ogInmonfo uo UonfrnfncIonos
uoI Isfnuo sIonfn oI rIncIIo uo no rochnznr oforfns or orro-
ros on oI monfo uo Ins gnrnnfns quo uobo ofrocor oI oforon-
fo, y uIsono quo on fnI cnso In mIsmn nuforIunu uobo InfI-
mnr nI osfuInnfo n corrogIr oI orror on un Inzo no suorIor
n fros uns.
ISI!IS I !A !IIO!MA I! ISTAO VII - 28
Uon mucho mnyor rnzon os unbIo corrogIr un orror uo mu-
chsImo monor onvorgnuurn como os oI Inzo, sI so Io hnco
uurnnfo In vIgoncIn uo osfo y nun uosuos, Io quo uo cunI-
quIor mnnorn no os nuosfro cnso. !n normn sonnIn cInrn-
monfo quo Ios uofocfos on In gnrnnfn uobon sor consIuorn-
uos uo cnrncfor formnI, snIvo oI cnso uo no rosonfncIon IIsn
y IInnn, nrn cuyo oxcIusIvo cnso In rogInmonfncIon osfnbIo-
co o conIrorio eeneu In uososfImncIon uo In oforfn.
l
Auomns os InuuunbIo quo uobon sor Inforrofnuns on son-
fIuo nmIIo nquoIIns normns cuyn oxfonsIon fnvorozcn In vI-
goncIn uoI rIncIIo uo mnyor concurroncIn on bonofIcIo uoI
Isfnuo, y rosorvnr In, ufIIIzncIon rosfrIngIun nrn nquoIIns
ofrns cuyn InforrofncIon nmIIn ImIIcnso monoscnbo uo
fnI rIncIIo o uosIgunIunu on oI objofo uo In confrnfncIon
(rocIo, cnIIunu, cnnfIunu, conuIcIonos, royocfo, on su cnso).
In osfo cnso os ovIuonfo quo In uIsosIcIon fIono In fInnII-
unu uo mnnfonor on comofoncIn n In mnyor cnnfIunu uo
oforfns, on Inforos y bonofIcIo uoI ornrIo ubIIco, y quo oIIo
so vo fnvorocIuo on mnyor mouIun sI so sIguo In mIsmn soIu-
cIon nrn cnsos on quo oI uofocfo on In gnrnnfn no son oI
monfo sIno oI Inzo.
!nn soIucIon confrnrIn Imorfn, n nuosfro juIcIo, orjuI-
cIo fIscnI ofoncInI on Ios formInos uo In Ioy uo confnbIIIunu
nrn oI juIcIo uo rosonsnbIIIunu.
5.3. Lo Le, Je Ieforno Jel 1eIoJo
UonvIono fnI voz roIfornr, or Io novouoso on oI uorocho
nrgonfIno, quo In Ioy uo roformn uoI Isfnuo Infrouujo ro-
fununs mouIfIcncIonos on Ios usos vIgonfos on mnforIn uo
5.l
Arf. 64, Inc. c; JO!CI VUTO! UASI!!A, !AQ!I! UHOJKII! y A!IJA!O
!IISKI, Ieginen Je conproe Jel 1eIoJo, ou. onImn, Is. As., l985, .
84, quIonos fnmbIon rocuorunn oI crIforIo mns rocIonfo uoI TrIbunnI uo Uuon-
fns uo In ncIon on oI sonfIuo uo roIcInr In concurroncIn uoI mnyor nu-
moro uo oforonfos n Ios ncfos IIcIfnrIos (. 85, nofn).
I! IIO!MA!ISMO Y !A UOU!!!IUIA VII - 29
IIcIfncIonos, n fIn uo roonuor n numonfnr oI numoro uo
nrfIcInnfos osfImuInnuo n Ios nrfIcuInros n oforfnr o In-
cIuso roonor nI Isfnuo InIcInfIvns, quo rocIbon uo nrfo
uo In Ioy un frnfnmIonfo osocInI con gnrnnfns hncIn Ios
oforonfos.
Ichn Ioy, junfo n su nr In 23.69?, rougnn In norfurn
y uosroguIncIon uo In oconomn, Io cunI IIovn n no onforo-
cor rocIsnmonfo con osIcIonos rogInmonfnrIns In Incoro-
rncIon uo cnIfnI oxfrnnjoro n In oconomn nncIonnI.
!os uocrofos y Ioyos osforIoros uo uosroguIncIon y ro-
mocIon uo In comofIfIvIunu sIguon fouos oI mIsmo rumbo,
como In rocIonfo Ioy uo uorfos y oI uocrofo uosroguInuor
quo In rocouIo. In oso confoxfo os nbsoIufnmonfo Imroco-
uonfo unn osIcIon rogInmonfnrIsfn.
Isfo nuovo rumbo on oI sonfIuo uo In IogIsIncIon gonoro
un uIforonfo confoxfo y, or fnnfo, mouIfIcncIonos on In rnc-
fIcn numInIsfrnfIvn on mnforIn uo IIcIfncIonos, fonuIonfo n
ofocfIvIznr osos objofIvos uo numonfnr oI numoro uo oforon-
fos nncIonnIos o InfornncIonnIos y uo IIcIfncIonos IIovnuns
con frnsnroncIn y comofoncIn, oro sIn rIfunIIsmos nI for-
mnIIsmos osforIIos quo no soIo Imorfnn un uosgnsfo numI-
nIsfrnfIvo y jurIsuIccIonnI, sIno quo fnmbIon frusfrnn oI ob-
jofo uo In IIcIfncIon, In oIfIcn IogIsInfIvn uoI Isfnuo y In
oIfIcn oconomIcn uoI ns.
!nn uo osns nuovns rncfIcns nuofnuns on nuosfro ns
os In uo ormIfIr quo Ios oforonfos, nnfos uo conocor In ofor-
fn oconomIcn uo Ios uomns, uounn corrogIr uofocfos formn-
Ios uo sus rosonfncIonos y nrfIcInr IncIuso on In oInborn-
cIon uoI confrnfo.
IIIo, sumnuo n In nusoncIn uo ImugnncIonos n osns ro-
vIsIonos uo Ios IIogos, uomuosfrn cInrnmonfo quo fnI rnc-
fIcn no ImIIcn nfocfncIon n nInguno uo Ios rIncIIos uo In
IIcIfncIon, y quo no soIo uouo sor IIovnun n cnbo sIn orjuI-
cIo nrn oI Inforos uo Ios oforonfos, sIno quo In conuucfn con-
frnrIn s ocnsIonn orjuIcIo n Ios oforonfos y nI Isfnuo on
nrfIcuInr.
ISI!IS I !A !IIO!MA I! ISTAO VII - 30
6. Lo prcIico oJninieIroIito orgenIino recienIe
6.l. LiciIoci6n Je Y.P.I. poro lo cuenco oueIrol
!os ojomIos nbununn hoy on un. Inrn no sor fnfIgosos
cIfnromos soIo nIgunos uo Ios mns noforIos y rocIonfos.
!n cInusuIn 4.ll uoI IIogo ufIIIznuo on Ios nnos l99l y
l992 on In IIcIfncIon nrn In nsocIncIon con Y.I.I. on nrons
uo In cuoncn nusfrnI osfnbIocIo:
4.ll. urnnfo oI rocoso uo cnIIfIcncIon Y.I.I. roquorIrn
n Ios poeIulonIee quo no uuIornn cnIIfIcnr or uofIcIoncIns
formnIos o no susfnncInIos on su rosonfncIon, In Informn-
cIon y uocumonfncIon comIomonfnrIn quo osfImo nocosn-
rIn, y uIchos poeIulonIee ournn subsnnnrIns hnsfn oI..., oro
su consIuorncIon or Y.I.I. no nIfornrn oI oruon uo In cnIIfI-
cncIon uo Ios poeIulonIee yn rosonfnuos.
Isfn cInusuIn so nIIco ofocfIvnmonfo, n fnI unfo quo cnsI
founs Ins oforfns fuvIoron uofocfos uo formn y founs fuoron
corrogIuns osforIormonfo sIn quo mouInrn obsorvncIon nI-
gunn uo Ios orgnnos uo confroI uoI Isfnuo.
6.2. LiciIoci6n Je eerticioe ferrotiorioe
In osfo cnso, n mnyo uo l992, fnmbIon Ios IIogos confIo-
non cInusuIns quo ormIfon In corroccIon uo oforfns, or ojom-
Io Ios nrfs. l9.2 y 2l:
l9.2. AcIuolicoci6n Je onIeceJenIee
urnnfo oI Inso uo voInfo uns corrIuos n nrfIr uo In
fochn uo norfurn uo Ios sobros l In UomIsIon uo Trnbnjo
nrn In IrIvnfIzncIon nnnIIznrn In InformncIon y uocumon-
fncIon rosonfnun on uIchos sobros, con oI fIn uo uoformInnr
sI Ios oforonfos hnn uomosfrnuo osoor sufIcIonfo cnncIunu
focnIco-oornfIvn, omrosnrInI y oconomIco fInnncIorn nrn
rosuIfnr cnIIfIcnuos.
I! IIO!MA!ISMO Y !A UOU!!!IUIA VII - 3l
AI formIno uo oso Inzo, In UomIsIon nofIfIcnrn n cnun
oforonfo sobro oI rosuIfnuo uo In ovnIuncIon rncfIcnun so-
bro In uocumonfncIon quo cnun uno norfnrn, y on oI cnso
quo fnI ovnIuncIon hubIorn nrrojnuo un rosuIfnuo InsufIcIonfo
nrn nIgunos oforonfos, n oIIos Ios unfunIIznrn Ios roquIsI-
fos quo, n su soIo juIcIo, Ios fnIfn snfIsfncor.
Loe oferenIee poJrn en Iol coeo preporor nueto infor-
noci6n , JocunenIoci6n, |...]. Isfn nuovn InformncIon y
uocumonfncIon bnjo nuovo sobro l, sorn rocIbIun n mns
fnrunr y nbIorfn on In oorfunIunu uo nbrIrso Ios sobros.
!ns uomns IIcIfncIonos, nuIoIie nuIonJie, fIonon IgunIos
cInusuIns oxrosns o ImIcIfns oro Inoquvocns, y oso os oI
uorocho y In rncfIcn vIgonfos hoy on un.
II nrf. 2l, nuomns, confIono unn normn susfnncInImonfo
somojnnfo n In uoI nrf. l? uo In Ioy l3.064, quo numIfo co-
rroccIonos formnIos mIonfrns oIIo no ImIIquo unn mouIfIcn-
cIon uo In oforfn o nIforncIon uoI rIncIIo uo IgunIunu onfro
Ios oforonfos.
!ochnznr unn oforfn or moros orroros formnIos sIn unr
oorfunIunu uo su snnonmIonfo y, or onuo, sIn nbrIr su so-
bro 2, Imorfn orjuIcIo fIscnI nI ornrIo ubIIco, Io cunI, buo-
no os rocorunrIo, gonorn rosonsnbIIIunu uoI funcIonnrIo or
oI rocouImIonfo uoI juIcIo uo rosonsnbIIIunu rovIsfo on In
Ioy uo confnbIIIunu, nrn oI suuosfo quo oI sobro 2 uo osfo
oforonfo fuvIoso mojor rocIo o conuIcIonos quo Ios uomns.
!os oforonfos hnrnn bIon on uoosIfnr on unn oscrIbnnn,
on sobro corrnuo y Incrnuo, coIn uoI cIfnuo sobro 2 nrn oI
suuosfo uo quo In numInIsfrncIon rocoun n su uosfruccIon
o Io Iorun.
!n uovoIucIon ovonfunI uoI sobro soIo uobo sor ncofnun,
uo IgunI mouo, on vIrfuu uo un ncfo nofnrInI quo nsoguro In
InuIvIuunIIzncIon uoI sobro y ormIfn uoformInnr n osforIorI
uoI ncfo numInIsfrnfIvo uofocfuoso, cunI fuo oI rocIo quo In
numInIsfrncIon so rIvo voIunfnrIn y orrononmonfo uo fonor
on cuonfn.
ISI!IS I !A !IIO!MA I! ISTAO VII - 32
Is un rIosgo y unn IIIcIfuu on quo no sugorIrnmos Incu-
rrIr nI funcIonnrIo quo uobn uocIuIr In cuosfIon.
?. Vigencio Jel principio Je iguolJoJ
II nucIoo uo In cuosfIon rnuIcn on quo on osfos cnsos nI
sIquIorn so hn uosfo on juogo ronImonfo oI rIncIIo uo IgunI-
unu. !n IgunIunu uobo rogIr on In susfnncIn uoI objofo uo In
rouosfn; no fIono sonfIuo hnbInr uo IgunIunu on In roIIjI-
unu subsnnnbIo uo Ios noIos rovIos: In IgunIunu couo nnfo
oI rIncIIo uoI InformnIIsmo y In comofIfIvIunu o concu-
rroncIn uosfInnun n consoguIr In mojor oforfn nrn oI Isfn-
uo.
In consocuoncIn, uoscnrfnr unn oforfn or uofocfos for-
mnIos subsnnnuos o subsnnnbIos ImIIcn unn grnvo nIforn-
cIon uoI rIncIIo uo concurroncIn, InvnIIunnuo In hIofofIcn
uocIsIon quo so fomnrn rofonuIonuo corrnr oI morcnuo n In
comofoncIn, con In uosvIncIon uo ouor quo oIIo ncnrron.
IrrnzonnbIIIunu, uosvIncIon uo ouor, IncumIImIonfo uo
uIrocfIvns ofIcInIos Inoquvocns, vIoIncIon uoI osrIfu uo In
IogIsIncIon vIgonfo uosuo l989, o InnIIcncIon uo Ins focnI-
cns ncfunIos uo InforrofncIon uo Ins normns IIcIfnforIns, son
ns nIgunos uo Ios vIcIos juruIcos quo rosonfnrn unn uocI-
sIon uo osn nuoIo.
8. PreJeIerninoci6n Je porneIroe Jecieorioe
TnI voz Io quo In uocfrInn hn quorIuo obfonor con In rofo-
roncIn n rIncIIos oxfromos uo IgunIunu on In formnIIunu,
on Iugnr uo onfnfIznr In concurroncIn o comofIfIvIunu y oI
InformnIIsmo fIco uoI rocouImIonfo numInIsfrnfIvo, so uo-
un on cIorfo mouo Iogrnr con In oxIgoncIn uo quo Ios IIogos
confongnn on formn oxrosn y concrofn, roforIbIomonfo bnjo
nufns numorIcns rocogIuns on unn formuIn oIInomIcn como
os uo rncfIcn on muchos nsos, cunIos sornn Ios crIforIos
con Ios cunIos so nuofnrn In uocIsIon uo nujuuIcncIon.
I! IIO!MA!ISMO Y !A UOU!!!IUIA VII - 33
o osfo oxIsfon muchos rocouonfos, y yn quo homos mon-
cIonnuo mns nrrIbn Ins IIcIfncIonos uo Y.I.I., buono os ro-
corunr quo on oIIns oxIsfnn rofIjnuos on oI IIogo Ios crIfo-
rIos mnfomnfIcos y In formuIn con Ios cunIos so rosoIvorn.
Ichn formuIn, Incorornun on unn comufnuorn n unn
InnIIIn uo cnIcuIo fIo LoIue, ormIfnn, con mns un ro-
yocfor uo Imngonos, quo on oI ncfo uo norfurn uo Ios sobros
Ios unfos uo cnun unn uo Ins oforfns so cnrgnrn n In comufn-
uorn, y osfn fuorn unnuo InmouInfnmonfo on In nnfnIIn Ios
orconfnjos fInnIos corrosonuIonfos n cnun oforfn.
!n formuIn uoformInnbn onfoncos mnfomnfIcn y ubIIcn-
monfo on In nnfnIIn cunI orn In oforfn gnnnuorn, fomnnuo
on cuonfn Ios uIvorsos nsocfos uo cnun oforfn.
Isfo ormIfIo on fouos Ios cnsos conocor on oI ncfo mIsmo
uo norfurn uo In oforfn quIon rosuIfnbn oI nujuuIcnfnrIo con-
formo n Ins bnsos uo In IIcIfncIon. In nIngun cnso oxIsfIoron
rocursos nI so rovIrfIo nIngunn uocIsIon uo nujuuIcncIon os-
forIormonfo.
In ofro fIo uo IIcIfncIonos uo In mIsmn onfIunu, or ojom-
Io nrn confrnfnr sorvIcIos uo consuIforn IognI, fInnncIorn,
focnIcn, ofc., oI rocouImIonfo orn oI mIsmo, con In unIcn
uIforoncIn quo on In formuIn oIInomIcn rouoformInnun y
nnuncInun con oI IIogo, nIgunos uo Ios nrnmofros roquo-
rnn vnIuncIon or Ins uIforonfos comIsIonos cronuns nI ofoc-
fo.
Isfo sIsfomn uo oncnrgnr n comIsIonos Infogrnuns or vn-
rIos funcIonnrIos In uoformInncIon uoI unfnjo corroson-
uIonfo on cnun rubro (nnfocouonfos, royocfo, ofc.), sobro oI
mnxImo rosocfIvo nsIgnnuo n cnun uno, hIzo quo quounrn
nrn oI ncfo ubIIco soInmonfo In norfurn uoI sobro uo ro-
cIo nrn quo, or oI rocouImIonfo uo InnIIIn uo cnIcuIo nn-
fos moncIonnuo, on oI mIsmo ncfo In comufnuorn uIorn on
nnfnIIn oI rosuIfnuo fInnI onuornuo y, or consIguIonfo, oI
gnnnuor uo In IIcIfncIon.
CopiIulo V111
0E$RE0uL/0lDh Y PRlv/TlZ/0lDh PDRTu/Rl/
l
l. 1l norco coneIiIucionol
!n concocIon IuooIogIcn uo IIbro comorcIo y nnvogncIon
quo InsIro n In UonsfIfucIon IIbornI uo l853, so hnIIn on
Ionn concorunncIn on Io Inforno con Ios rIncIIos quo on Io
InfornncIonnI rocInmn oI Acfn !nIcn Iuroon. Isfn rovo
nrn onoro uo l993 un osncIo orgnnIznuo sIn fronforns In-
forIoros, on oI quo In IIbro cIrcuIncIon uo morcnncns, orso-
nns, sorvIcIos y cnIfnIos osfo gnrnnfIznun.
onfro uo fnIos rIncIIos uo IIbro cIrcuIncIon, comorcIo y
nnvogncIon InforIor uo nuosfrn UonsfIfucIon onconfrnmos:
l) In fInnIIunu uo romovor oI frnfIco InforrovIncInI or
mouIo uo In IIbro nnvogncIon uo Ios ros;
2
y 2) In jurIsuIccIon
uo In ncIon on mnforIn uo hnbIIIfncIon y rogInmonfncIon uo
uorfos nrn gnrnnfIznr In IIbro nnvogncIon.
3
l.l
UonforoncIn ronuncInun on oI somInnrIo InfornncIonnI sobro Loe Iroe-
fornocionee Jel eecIor pIlico, on In IncuIfnu uo orocho uo In !nIvorsI-
unu uo In !oubIIcn, MonfovIuoo, !ruguny, l6 nI l8 uo sofIombro uo l992.
l.2
Arf. 26 uo In UonsfIfucIon nncIonnI.
l.3
Arf. 6?, Inc. 9, uo In UonsfIfucIon nncIonnI. O como uIco con mns onfn-
sIs U!OOMI!O ZAVA!A (DerecIo feJerol, f. II, 3" ou., Uomnnn ArgonfInn uo
IuIforos, Iuonos AIros, l94l, s. 959 y 960), In ncIon no fIono jurIsuIc-
cIon on osns rIborns sIno nI unIco y oxcIusIvo objofo uo nsogurnr In IIbro
nnvogncIon y fncIIIfnr, or Io fnnfo, oI comorcIo InfornncIonnI o InforrovIn-
cInI.
ISI!IS I !A !IIO!MA I! ISTAO VIII - 2
l.4
Arf. l2. Isfo rocofo osfn fomnuo uo In consfIfucIon uo Ios Isfnuos
!nIuos uo orfonmorIcn, quo sIn ombnrgo no fIono In cInusuIn uoI nrf. 6?,
Inc. 9, uo In nuosfrn.
l.5
Arfs. 9, l0, ll y l2, rImorn nrfo.
!n UonsfIfucIon rohIbIo fnmbIon quo on oI ojorcIcIo uo
osn jurIsuIccIon so concounn rIvIIogIos o roforoncIn n un
uorfo sobro ofro:
4
In IIborfnu y concurroncIn o comofIfIvI-
unu osfnn ns oxIcIfns on oI foxfo y on oI osrIfu consfIfu-
cIonnI quo, or Io uomns, concuorun on Io Inforno con In nuovn
oIfIcn InfornncIonnI.
obo ns quounr on cInro quo In cIrcunsfnncIn rocforn o
nrconfIcn quo IIovn n In jurIsuIccIon nncIonnI on In UonsfIfu-
cIon on cunnfo n In roguIncIon y fIscnIIzncIon uo In ncfIvIunu
orfunrIn, os quo In ncIon como onfo suorIor n Ins rovIn-
cIns nsoguro oI IIbro frnnsIfo y uomns rIncIIos onuncIn-
uos, ovIfnnuo quo ovonfunIos uocIsIonos rovIncInIos so uIc-
fnrnn on uofrImonfo uo oso IIbro comorcIo.
5
!o mIsmo ocurro
con In rohIbIcIon uo nuunnns InforIoros.
o so hnIIn on mouo nIguno uonfro uo osfns nufns, nI on
su foxfo nI on su confoxfo o osrIfu y fInnIIunu, nI monos
corrosonuo InforrofnrIos uIvorsnmonfo on In ncfunIIunu
nnfo Ios cIfnuos rIncIIos InfornncIonnIos vIgonfos uo IIbro
cIrcuIncIon, quo Ios uorfos uobnn perIenecer ol Joninio
pIlico nI quo oI Isfnuo uobn exploIorloe , preeIor por ei loe
eerticioe porIuorioe.
Isfns son cosns quo con oI fIomo vInIoron sIonuo ngrogn-
uns or oI IogIsInuor o In uocfrInn, nnfo nuovns corrIonfos uo
oInIon oconomIcn y oIfIcn on oI munuo y on nuosfro ns,
oro quo no osfnn on oI foxfo nI on In corrocfn foIosIs consfI-
fucIonnI, fnnfo In orIgInnI como In quo hoy on un vuoIvo n
sor In quo corrosonuo nIIcnr conformo n In rovnIocIonfo
uocfrInn oconomIcn munuInI.
!o cunI no omoco, uosuo Iuogo, n quo oI fufuro frnIgn un
nuovo roforno nI nsnuo, mnguor Ins rouIccIonos uo quo on
IS!IC!!AUI Y I!IVATIZAUI IO!T!A!IA VIII - 3
osfn mnforIn so hn nrrIbnuo nI fIn uo In hIsforIn, on Ins oo-
fIcns nInbrns uo KAT, HICI!, I!K!YAMA.
6
o founs mnnorns, nfonfo n quo no hny bIonos uoI uomI-
nIo ubIIco por eu noIuroleco o or uorocho nnfurnI,
?
sIno
quo oIIo uoonuo uo In cnIIfIcncIon IognI quo so Ios uo on
formn oxrosn, rosuIfn oorfuno uosfncnr quo In UonsfIfu-
cIon nnun uIco nI rosocfo, quounnuo or oIIo In cuosfIon ro-
mIfIun nI oxcIusIvo juIcIo uoI IogIsInuor.
2. 1l eieIeno porIuorio cleico
2.l. C6Jigo Citil. puerIoe Jel Joninio pIlico
II nrf. 2340 uoI UouIgo UIvII, rocogIonuo In InsIrncIon
uoI uorocho comnrnuo un oco mns nnfIguo, uIsono on su
Inc. 2 quo orfonocon nI uomInIo ubIIco uoI Isfnuo gonornI
o uo Ios Isfnuos nrfIcuInros Ios mnros InforIoros, bnhns,
uorfos, onsonnuns y nncInuoros.
!n rImorn IogIcn InforrofncIon, on rnzon uo quo oI IncI-
so hnco unn onumorncIon uo nccIuonfos googrnfIcos onfro
Ios cunIos so hnIInn Ios uorfos, os quo osfn IncIusIon so ro-
fIoro unIcnmonfo n Ios uorfos nnfurnIos,
l
o son, un sIfIo
nbrIgnuo uo In cosfn uonuo so uouo fonuonr.
2
l.6
Vor eupro, cn. I, n 4, y oI cn. IV uoI Tomo l uo nuosfro TroIoJo.
l.?
In osfo sonfIuo: MIC!I! S. MA!IIHOII, TroIoJo Jel Joninio pIlico,
TIogrnfIcn IuIforn ArgonfInn, Iuonos AIros, l960, . 43, Ieginen , legie-
loci6n Je loe oguoe pIlicoe , pritoJoe, AboIouo-Iorrof, Iuonos AIros l9?l,
s. 82 y 83; IIJAM VI!!ICAS IASAVI!IASO, DerecIo oJninieIroIito, f. 4,
Iuonos AIros, I955, . 305; A!I I !A!IAI!I, TroiIe elenenIoire Je JroiI
oJninieIroIif, !.C..J., Inrs, l953, s. ?22 n ?30; A!I I !A!IAI!I,
TroiIe Je JroiI oJninieIroIif, 8" ouIcIon or JIA-U!A!I VIIZIA o IVIS
CA!IMIT, f. 2, !.C..J., Inrs, l986, . l30, n 255.
2.l
As, IIJAM VI!!ICAS IASAVI!IASO, DerecIo oJninieIroIito, IV,
TIogrnfIcn IuIforn ArgonfInn, Iuonos AIros, l952, . 638.
2.2
In oI uorocho y In Iongun frnncosn so uIsfInguo con mnyor rocIsIon
onfro Iotre, quo consfIfuyo un Iugnr nbrIgnuo nnfurnImonfo, y porI, quo
suono In InforvoncIon uoI hombro, como oxIIcn III!!I MA!II J!!IT, Le
Jonoine puIlic noriIine, ou. nIIoz, Inrs, l964, s. 68 y l68.
ISI!IS I !A !IIO!MA I! ISTAO VIII - 4
!n frnuIcIonnI InforrofncIon uoI nrfcuIo concIuyo on quo
quounrn IgunI comronuIuo or nIIcncIon uoI Inc. ? uoI mIs-
mo nrfcuIo |...] cunIquIor ofrn obrn ubIIcn consfruIun nrn
ufIIIunu o comouIunu comun.
3
SIn ombnrgo, nroco cInro quo unn cosn os uocIr quo fnnfo
orfonocon nI uomInIo ubIIco un uorfo hocho or oI hom-
bro como un uorfo nnfurnI, quo nfIrmnr quo nmbos fIonon
oI mIsmo rogImon juruIco.
Sobro osfo voIvoromos mns nuoInnfo. Insfo or nhorn ro-
cIsnr quo osfn uobIo cnIIfIcncIon uoI uorfo nnfurnI y nrfIfI-
cInI como Infogrnnfos uoI uomInIo ubIIco no os uo orIgon
consfIfucIonnI sIno IognI, y quo or onuo rosuIfn suscofIbIo
uo mouIfIcncIon or vn IogIsInfIvn.
3. Le, Je lo notegoci6n. iguol eoluci6n
Isfo os fnmbIon oI rIncIIo nuofnuo oxIcIfnmonfo or
In IInmnun !oy uo In nvogncIon, on cunnfo uIsono on oI
nrf. 8 quo Ios uorfos y cunIosquIorn ofrns obrns ubIIcns
consfruIuns o consngrnuns n osn fInnIIunu, son bIonos ubII-
cos uosfInnuos n In nnvogncIon y sujofos n In jurIsuIccIon
nncIonnI.
Iuono os uosfncnr quo osfn normn, nI IgunI quo In uocfrI-
nn quo Inforrofn In uIsfIncIon uoI UouIgo UIvII onfro uomI-
nIo y jurIsuIccIon, soIo osfnbIoco In jurIsuIccIon nncIonnI,
oro no oI cnrncfor uo formnr nrfo uoI uomInIo ubIIco nn-
cIonnI.
3.l. Lo reoliJoJ Je loe puerIoe pritoJoe.
onfro uo In conocIun sIfuncIon nrgonfInn uo un sIsfomn
nrnIoIo uo normns y comorfnmIonfos,
l
cnbo moncIonnr In
2.3
VI!!ICAS IASAVI!IASO, oI. , lug. ciIe.
3.l
Vor nuosfro IIbro Lo oJninieIroci6n porolelo. 1l poroeieIeno juriJi-
co oJninieIroIito, IuIforInI UvIfns, MnurIu, l982, , L`onninieIrocione
IS!IC!!AUI Y I!IVATIZAUI IO!T!A!IA VIII - 5
oxIsfoncIn, uosuo cnsI sIomro, uo uorfos uo nnfurnIozn rI-
vnun, no rovIsfos on nIngunn nrfo uoI oruonnmIonfo, oro
sIn ombnrgo orfocfnmonfo oxIsfonfos y oornnfos, on nu-
moro uo nIrououor uo cunronfn, nIgunos uo oIIos muy Imor-
fnnfos.
Su cnIIfIcncIon uo rIvnuos uovIono no soIo uo quo fuoron
consfruIuos or nrfIcuInros, sIno fnmbIon uo quo no Io fuo-
ron nrn ufIIIunu o comouIunu comun, sIno nrn uso oxcIusI-
vo uo omrosns quo nocosIfnbnn ouor fIofnr bnrcos uosuo
sus roIns Innfns fnbrIIos nrn nhorrnr cosfos y rosuIfnr
comofIfIvos on oI morcnuo munuInI.
2
osuo Iuogo, osfn oxIsfoncIn fncfIcn sIn un nuocunuo sus-
fonfo normnfIvo fuo hochn frufo uo In nocosIunu, y nuncn
nIngunn nuforIunu ubIIcn onso quo so uobIorn hncor cosnr
fnIos ncfIvIunuos.
!n cuosfIon quo uobnfIoron Ins nuforIunuos nncIonnIos, uu-
rnnfo muchos nnos, orn como oncnrnr In cuosfIon, sI or In mo-
uIfIcncIon uoI concofo IognI uo uorfo on cunnfo Infogrnnfo uoI
uomInIo ubIIco, o or In mouIfIcncIon uo In InforrofncIon uoI
nIcnnco uoI vocnbIo, con o sIn mouIfIcncIon IognI.
TnmbIon os Inforosnnfo uosfncnr quo In uocfrInn, uosuo oI
comIonzo, uIsfInguIo onfro uorfos mIIIfnros y comorcInIos,
onfonuIonuo nsImIsmo quo In hnbIIIfncIon so roforn soIo n
Ios sogunuos, quounnuo onfoncos Ios rImoros on unn cnfo-
gorn oJ Ioc uo uorfos no hnbIIIfnuos,
3
on In quo uo hocho
so Incorornron, on osfo Inforrogno, Ios uorfos rIvnuos.
porollelo. 11 poroeieIeno giuriJico-oJninieIroIito, InfrouuccIon uo
II!IUIAO IIVI!TI, ou. CIuffro, MIInn, l98?, voI. 20 uo In sorIo uo In
!nIvorsIfn uogII SfuuI uI IoIognn, ScuoIn uI SocInIIzznzIono In IrIffo
AmmInIsfrnfIvo o ScIonzn uoII`AmmInIsfrnzIono.
3.2
Isfn cnfogorn, uosuo Iuogo, no orn numIfIun or In uocfrInn, quo nI-
gunn voz IIogo IncIuso n nfIrmnr quo hnsfn In gosfIon o oxIofncIon uobn sor
sIomro fIscnI, como rocuorun III!SA, oI. ciI., . 356, nofn, rocorunnuo n
!!UIO V. !IIZ, DerecIo oJninieIroIito orgenIino, . 4ll.
3.3
VI!!ICAS IASAVI!IASO, oI. ciI., s. 634 y 635. Isfo Imorfnbn unn rI-
morn InsfIfucIon nrnIoIn uo uorfos quo no orn nocosnrIo hnbIIIfnr n osnr
ISI!IS I !A !IIO!MA I! ISTAO VIII - 6
A nrfIr uo In uIforoncIncIon quo yn vImos onfro roIo-
unu rovIncInI uo Ins nguns y Inyns, y jurIsuIccIon nncIonnI
sobro oIIns y Ios uorfos, so uouo IIognr n In ncfunI frIIo
uIsfIncIon quo uouo consfruIrso, n nuosfro mouo uo vor, n
nrfIr uo In Ioy uo uorfos: roIounu, jurIsuIccIon, ueo.
Ahorn corrosonuo uIsfInguIr onfoncos onfro In roIo-
unu uoI osojo uo ngun o In Inyn (rovIncInI), In roguIncIon
o jurIsuIccIon (fouornI) y oI uso uoI osojo uo ngun or oI
fIfuInr uoI uorfo (rosfrIccIon nI uomInIo ubIIco rovIncInI,
on oI cnso uoI uorfo rIvnuo).
3.2. 1toluci6n e intoluci6n Je loe puerIoe pIlicoe
In mnforIn uo uorfos rIvnuos vonImos uo uocIr quo os-
fnbnn, nnfos uo In roformn, sIn foxfo IognI osocfIco quo so
uuIorn Invocnr on su susfonfo. IIIo no ImIuIo su ofIcnz
funcIonnmIonfo.
In cunnfo n Ios uorfos nnfurnIos o nrfIfIcInIos orfono-
cIonfos Inoquvocnmonfo nI uomInIo ubIIco y sujofos n Ins
rogInmonfncIonos quo nrn su hnbIIIfncIon y funcIonnmIon-
fo uIcfn oI Uongroso uo In ncIon,
4
sIomro so numIfIo In
nrfIcIncIon uoI cnIfnI rIvnuo on In consfruccIon, oorn-
cIon y oxIofncIon uo fnIos uorfos ubIIcos, gonornImonfo
mouInnfo In fIgurn uo In concosIon uo obrn.
uoI foxfo consfIfucIonnI, uos In fncuIfnu uo hnbIIIfnr uorfos soIo Imorfn
oI ormIso uo cnrgnr y uoscnrgnr morcnuorns, ombnrcnr y uosombnrcnr
nsnjoros, sogun oI rnzonnmIonfo jurIsruuoncInI quo oI nufor rocuorun:
Uorfo Suromn uo JusfIcIn uo In ncIon, Iolloe, f. lll, . l?9, l909, cIfnuo
on nofn l0 uo In ngInn 635. Insfn, uos, quo oI IogIsInuor uofInn uo ofro
mouo oI concofo uo uorfo, como Io hn hocho In Ioy 24.093, nrn quo quon
onfoncos In uobIo cnIIfIcncIon uo uorfos ubIIcos y rIvnuos, ns como uos-
uo oI comIonzo so uuo hnbInr uo uorfos quo nocosIfnbnn hnbIIIfncIon y
uorfos quo no In nocosIfnbnn, y osfo soIo or InforrofncIon uocfrInnI, nI
sIquIorn IognI.
3.4
Arfs. l2, 26 y 6?, Inc. 9, uo In UonsfIfucIon nncIonnI.
IS!IC!!AUI Y I!IVATIZAUI IO!T!A!IA VIII - ?
As, nIgunos uorfos fuoron consfruIuos or omrosns rI-
vnuns n cnmbIo uo In confrnrosfncIon uo oxIofnrIos uurnn-
fo un fIomo uoformInnuo nrn rocuornr con In fnsn uo ro-
forno In InvorsIon ronIIznun. TnI os oI cnso uoI uorfo uo
!osnrIo, consfruIuo or cnIfnIos frnncosos y oxIofnuo rI-
vnunmonfo hnsfn In uocnun uo Ios nnos 30. Isfn oIfIcn uo
concosIonos rouomIno uurnnfo oI sIgIo nsnuo y rImoros
nnos uoI ncfunI,
5
quo Iuogo so comIomonfnrnn con Ins uo-
mns nncIonnIIzncIonos uo uIvorsn nuoIo, sobro fouo n nrfIr
uo In uocnun uo Ios nnos 40.
3.3. Lo perJiJo Je conpeIiIitiJoJ Je loe puerIoe pIlicoe
Uon oI corror uoI fIomo fuo osIbIomonfo InovIfnbIo In
rogrosIvn burocrnfIzncIon y crocIonfo rogInmonfnrIsmo con
quo In numInIsfrncIon nncIonnI oncnro oI fomn orfunrIo, on
formn n su voz crocIonfomonfo confrnIIznun on founs Ins mn-
nIfosfncIonos uoI ouor conformo so fuo confIgurnnuo oI Is-
fnuo nrgonfIno nrn osn oocn.
6
Is ns como Ios uorfos nrgonfInos, y rIncInImonfo oI
uo Iuonos AIros, IIognron fInnImonfo n cnrncforIznrso y uos-
fncnrso comnrnfIvnmonfo on oI munuo on formn nognfIvn,
or In fronuosn o IrronI rogInmonfncIon uo su movImIonfo,
numonfnnuo or muIfIIos vns y oxIgoncIns su cosfo nrn
Ios buquos quo nII nncInbnn.
Isfo oncnrocImIonfo uorIvnbn, or ojomIo, uo normns y
rocouImIonfos quo rouucnn IonfIfuu on oI rocoso uo cnr-
gn y uoscnrgn, mnyor cosfo uo Ios uoosIfos, Inrgns fIIns uo
3.5
!OII!TO T. A!IMA, Cureo Je poliIico econ6nico orgenIino, ou.
AIomnnn S.!.!., Iuonos AIros, l98l, f. I, . 2?0.
3.6
IxIIcnmos osfn ovoIucIon on nuosfro IIbro Plonificoci6n, porIicipo-
ci6n , liIerIoJ en el proceeo Je conIio, ou. MncchI y AIInnzn nrn oI Irogro-
so, Iuonos AIros y MoxIco, l9?3, s. 90 y ss.; on IgunI sonfIuo, J!A UA!!OS
AC!!!A, IeJerolierno y cenIrolieno, Iuonos AIros, l96?, ou. !born, s. l5l
y ss., y Ins uomns confrIbucIonos nI mIsmo IIbro.
ISI!IS I !A !IIO!MA I! ISTAO VIII - 8
cnmIonos nrn ouor onfrnr su cnrgn nI uorfo, normns In-
bornIos quo comIIcnbnn y uomornbnn Ins oorncIonos, ofc.,
fouo Io cunI uoformIno su cnIIfIcncIon Infornn y oxfornn como
uorfo sucIo,
?
os uocIr, cnro y, or onuo, oconomIcnmonfo
no comofIfIvo.
Ah so consumn fInnImonfo In vuoIfn uo l80 grnuos ros-
ocfo n In InfoncIon consfIfucIonnI, y nnroco on In nuovn
oIfIcn munuInI, quo rogrosn n In rovIsfn on In UonsfIfu-
cIon, InovIfnbIomonfo uosfnsnun fncfIcn y juruIcnmonfo.
Isfos mnyoros cosfos son un mnyor rocIo uo Ios rouuc-
fos quo so Imorfnn y uno monor uo Ios quo so oxorfnn,
uIsmInuyonuo on gonornI In comofIfIvIunu uo Ios rouucfo-
ros nncIonnIos on oI morcnuo munuInI y nfocfnnuo, or onuo,
In bnInnzn uo ngos.
3.4. 1l precorio porIuorio , lo JecoJencio Je loe puerIoe
Hny cnusns uo In uocnuoncIn orfunrIn quo rovIonon uoI
sIgIo nsnuo y nuncn hnn fonIuo rIncIIo uo soIucIon. TnI
voz un ofocfo fufuro uo In rIvnfIzncIon y uosroguIncIon or-
funrIn, uo nfIrmnrso como nuovo confoxfo juruIco y ocono-
mIco mns roxImo nI uorocho numInIsfrnfIvo mouorno quo
nI cInsIco uorocho numInIsfrnfIvo, uoun rouucIr como ro-
suIfnuo un cnmbIo uo orIonfncIon on In mnforIn, unnuoIos In
osfnbIIIunu y sogurIunu juruIcns quo uobIornn sor bnsIcns
on oI uorocho nrgonfIno.
8
!n Ioy uo roformn uoI Isfnuo soIo IncIuyo nrcInImonfo In
cuosfIon orfunrIn mouInnfo unn fIbIn mouIfIcncIon uo In
A.C.I., y fnmoco so IncIuyo oI fomn orfunrIo uonfro uo In
3.?
A!IMA, oI. ciI., . 32l.
3.8
AmIInr sobro In cuosfIon uo In rocnrIounu on Ios confrnfos numInIs-
frnfIvos on UA!!OS M. C!IUUO y C!I!!I!MO A. M!OZ, Lo precorieJoJ en loe
pernieoe, ouIoricocionee, licencioe , conceeionee, onImn, Iuonos AIros,
l992.
IS!IC!!AUI Y I!IVATIZAUI IO!T!A!IA VIII - 9
uosroguIncIon gonornI osfnbIocIun or oI uocrofo 2284/9l.
9
!n uosroguIncIon orfunrIn fuo uIcfnun on l992.
4. Lo le, Je reforno Jel 1eIoJo , eue JecreIoe
4.l. 1l tocoIlo pritoIicor , loe puerIoe
II nnoxo I uo In Ioy so rofIoro n In AumInIsfrncIon Cono-
rnI uo Iuorfos osfnbIocIonuo su uosconfrnIIzncIon o rovIn-
cInIIzncIon y In concosIon fofnI o nrcInI uo uorfos o Insfn-
IncIonos orfunrIns rIncInIos y nccosorIns.
Aqu, como on fouo su foxfo, In Ioy y oI nnoxo so ormIfon
omIonr unn sIgnIfIcncIon no frnuIcIonnI uoI vocnbIo rIvn-
fIznr. SI nncIonnIIznr orn frnsforIr In propieJoJ uo unn
omrosn rIvnun n mnnos uoI Isfnuo, nrocIorn quo rIvn-
fIznr uobIorn ufIIIznrso con oI sonfIuo Invorso uo frnsmIfIr
roIounu osfnfnI n mnnos rIvnuns.
o ns on In Ioy uo roformn uoI Isfnuo, quo rovo como
formns uo rIvnfIzncIon uo In AumInIsfrncIon ConornI uo
Iuorfos oI oforgnmIonfo on concosIonos uo obrns o sorvIcIos
nun uo cnrncfor orIforIco.
SIn ombnrgo, on In mouIun on quo osforIormonfo In Ioy
uo uorfos nuforIzn fInnImonfo oI funcIonnmIonfo uo Ios
uorfos rIvnuos, so uouo uocIr quo hny nI monos unn Iogn-
IIzncIon uo In rIvnfIzncIon o roIounu rIvnun uo uorfos
rooxIsfonfo on oI ns. Isn rIvnfIzncIon, con fouo, In hnco
In Ioy uo uorfos uo l992, y no In Ioy uo roformn uoI Isfnuo
uo l989.
II nnoxo I uo In Ioy uo roformn uoI Isfnuo roforIun n In
AumInIsfrncIon ConornI uo Iuorfos, rovIonuo concosIonos
oro no su osfrIcfn rIvnfIzncIon, os uorognun or oI nrf. 24
3.9
Vor nuosfro nrfcuIo Lo toliJec coneIiIucionol Jel JecreIo 22S4/91,
on oI IorIouIco IconomIco TrIbufnrIo, ou. !n !oy, Iuonos AIros, n l,
novIombro uo l99l.
ISI!IS I !A !IIO!MA I! ISTAO VIII - l0
uo In nuovn !oy uo Iuorfos, oro con nnforIorIunu fuoron
uIcfnuos, on ojocucIon uo oIIn, Ios uocrofos 906/9l y 8l?/92
rovIonuo In uosconfrnIIzncIon, rovIncInIIzncIon o concosIon.
4.2. Conceeionee Je oIroe , eerticioe
In ojocucIon uoI nnoxo I uo In !oy uo !oformn uoI Isfnuo,
oI uocrofo 20?4/90 osfnbIocIo Ios IInonmIonfos nrn ojocufnr
In uocIsIon IogIsInfIvn uo uosconfrnIIznr y rovIncInIIznr
Ios sorvIcIos quo rosfnbn In AumInIsfrncIon ConornI uo
Iuorfos.
Isuso ns oI cIfnuo uocrofo quo Ios uorfos nncIonnIos
mns Imorfnnfos uo In AumInIsfrncIon ConornI uo Iuorfos
so mnnfongnn on jurIsuIccIon nncIonnI, oro quo Ins obrns y
sorvIcIos orfunrIos sonn oxIofnuos or mouIo uo concosIo-
nnrIos, conformo nI onfnsIs nhorn unuo n osfns fIgurns nnfn-
no uosfnvorocIuns.
l
IosforIormonfo, sogun voromos on oI
unfo fInnI, so nso n In IIsn y IInnn uIsoIucIon uo In AumI-
nIsfrncIon ConornI uo Iuorfos.
4.3. Loe protinciolicocionee
II uocrofo 906/9l uoformIno In frnsforoncIn, n Ins rovIn-
cIns quo Ios ncofnrnn, uo Ios uomns uorfos nncIonnIos, y
osocIfIco Ins nufns uo fnIos convonIos;
2
so rovIo In formn-
IIzncIon uo sIfuncIonos rooxIsfonfos uo ormIsos on
frnsforoncIn uo uomInIo.
In fouos Ios cnsos so mnnfuvo In jurIsuIccIon nncIonnI,
oro con cIorfn IIborfnu on In fIjncIon uo fnrIfns.
3
4.l
Vor nuosfro nrfcuIo Lo conceei6n Je oIroe pIlicoe , lo pritoIicoci6n
Je enpreeoe pIlicoe por lo conceei6n. AepecIoe conunee, on oI IIbro 1nicio-
Iito pritoJo e eertioe pIlicoe, sonrnfn uo In !ovIsfn uo IroIfo IubII-
co, ou. !ovIsfn uos TrIbunnIs, voI. 98, Snn InbIo, nbrII-junIo uo l99l, s. 9
n l?.
4.2
Arfs. l n l4.
4.3
II nrf. ? osfnbIoco In bnso uoI rogImon fnrIfnrIo n nIIcnr, on vIrfuu
uoI rIncIIo uo In unIformIunu uo rubros on oI oruon nncIonnI, oro con
IS!IC!!AUI Y I!IVATIZAUI IO!T!A!IA VIII - ll
II uocrofo confomIn, oro no Insfrumonfn, In frnsforon-
cIn uoI uomInIo n Ins rovIncIns on osfos cnsos uo rovIncIn-
IIzncIon, nunquo nrocIorn obvIo quo In frnsforoncIn uo uo-
mInIo uobIorn sor nrfo InsonrnbIo uo In IInmnun rovIn-
cInIIzncIon.
IIIo so comIofn con oI nrf. ll uo In Ioy 24.093, quo nhorn
s osfnbIoco quo oI Iouor IjocufIvo Ios frnsforIrn o IiIulo
groIuiIo, oI uomInIo y/o numInIsfrncIon orfunrIn. SIguo ro-
sorvnnuoso oI Isfnuo nncIonnI, como so nuvIorfo, In jurIsuIc-
cIon nncIonnI.
4.4. Lo proIecci6n Je loe ueuorioe
Ivorsns normns mIonfnn In rofoccIon uoI usunrIo, oro
no Insfrumonfnn Ios mocnnIsmos nocosnrIos nrn ofocfIvI-
znrIn.
4
4.5. 1ficiencio , coeIoe
Hny fnmbIon crIforIos orIonfnuoros uo cnrncfor gonornI,
on oI sonfIuo uo quo unos y ofros uorfos uobornn rocurnr
In mnyor ofIcIoncIn y cnIIunu, oI mnyor bonofIcIo osIbIo
nI comorcIo oxforIor o InforIor uoI ns
5
y oI nbnrnfnmIonfo
ofocfIvo uo Ins fnrIfns n cnrgo uoI usunrIo.
6
IIborfnu on In fIjncIon concrofn uo Ins fnrIfns, con oI uobor uo unIcnmonfo
Informnr n In nuforIunu orfunrIn nncIonnI, on In formn quo osfn uoformIno,
Ins fnrIfns nIIcnuns y oI movImIonfo comorcInI uo cnun uorfo.
4.4
II nrf. 8 osfnbIoco quo Ios uorfos so roguInrnn confomInnuo Ios
Inforosos uo Ios usunrIos; oI nrf. 3, quo oI convonIo uo frnsnso uoborn In-
cIuIr nufns nrn oI uIcfnuo uo normns nrn In rofoccIon uoI usunrIo (n.
f); oI nrf. 25 quo Ios osfnfufos uo Ios onfos oncnrgnuos uo In numInIsfrncIon
uo Ios uorfos uosconfrnIIznuos uobornn rovor mocnnIsmos uo soIucIon uo
Ios rocInmos uo Ios usunrIos on formn ngII y oconomIcn.
4.5
Arf. l8.
4.6
Arf. l9.
ISI!IS I !A !IIO!MA I! ISTAO VIII - l2
4.?
Arf. l5.
4.8
Arf. l2: In oI cnso osocInI uo Ios uorfos uo Iuonos AIros, !osnrIo,
Inhn IInncn, Quoquon y Snnfn Io, In frnsforoncIn rovIsfn on oI nrfcuIo
nnforIor so ofocfunrn n conuIcIon uo quo, rovInmonfo so hnynn consfIfuIuo
socIounuos uo uorocho rIvnuo o onfos ubIIcos no osfnfnIos quo fonurnn n
su cnrgo In numInIsfrncIon uo cnun uno uo osos uorfos. Isfos onfos so or-
gnnIznrnn nsogurnnuo In nrfIcIncIon uo Ios socforos nrfIcuInros Inforo-
snuos on oI quohncor orfunrIo, comronuIonuo n Ios oornuoros, rosfnuo-
ros uo sorvIcIos, rouucforos usunrIos, frnbnjnuoros y uomns vIncuInuos n
In ncfIvIunu.
4.6. PorIicipoci6n
!osocfo uo Ios uorfos rIncInIos, oI uocrofo rovo oro
fnmoco Insfrumonfn In nrfIcIncIon on su mnnojo uo Ins
nuforIunuos nncIonnIos, rovIncInIos y munIcInIos, ns como
uo Ios usunrIos y uo Ios gromIos orfunrIos.
?
In cnmbIo, In coofnnon Ioy uo uorfos uIcfn normns sobro
nrfIcIncIon on Ios uorfos rIncInIos n munIcInIIznr o
rovIncInIIznr, como conuIcIon uoI frnsnso.
8
5. Lo Le, Je PuerIoe. PuerIoe pritoJoe. Deereguloci6n
5.l. Lo oJniei6n legol Je loe puerIoe pritoJoe
!n !oy uo Iuorfos mouIfIcn susfnncInImonfo oI UouIgo
UIvII y In sIfuncIon rooxIsfonfo uo uorfos soInmonfo uoI
uomInIo ubIIco nncIonnI, y nsn n numIfIr on formn oxro-
sn In cnfogorn juruIcn no soIo uo Ios uorfos nncIonnIos,
rovIncInIos y munIcInIos (no ncInrn, on osfos fros cnsos, sI
so frnfn sIomro uoI uomInIo ubIIco o sI uouon sorIo uoI
uomInIo rIvnuo), sIno fnmbIon uo Ios nrfIcuInros, sogun In
fIfuInrIunu.
Unbo concIuIr quo con oIIo so mouIfIcn In uofInIcIon uoI
UouIgo UIvII on cunnfo nI uomInIo ubIIco como unIcn formn
nnronfo, on oI vIojo couIgo cIvII, uo roIounu uo Ios uor-
fos. Isfn Ioy Infrouuco ns un cnmbIo susfnnfIvo y rofunuo
on In IogIsIncIon uo fonuo.
IS!IC!!AUI Y I!IVATIZAUI IO!T!A!IA VIII - l3
5.2. DeeIino Je loe puerIoe pIlicoe , pritoJoe
Mns nun, In Ioy cInsIfIcn Ios uorfos no soInmonfo sogun
su fIfuInrIunu, como quouo uIcho, sIno fnmbIon sogun su
uosfIno,
l
Io cunI un Io nrn nIIcnr Iuogo uIforonfos rogmo-
nos juruIcos, como os obvIo.
!os uorfos osfnfnIos quo no osfnn uosfInnuos obIIgnfo-
rInmonfo
2
nI uso ubIIco no Infogrnrnn oI uomInIo ubIIco y
ournn oornr bnjo oI rogImon uoI uorocho rIvnuo.
Isfn susfnncInI mouIfIcncIon uo Ios concofos y cnfogorns
uoI UouIgo UIvII Imorfn quo Ins nuforIunuos uo nIIcncIon hnn
uo consIuornr In oxIsfoncIn fnnfo uo uorfos rIvnuos uo nrfI-
cuInros, como uo uorfos uoI uomInIo rIvnuo uoI Isfnuo.
Sogun su uosfIno, o InuoonuIonfomonfo uo In fIfuInrIunu
uoI uomInIo uoI InmuobIo y uo su uso, Ios uorfos son cInsI-
fIcnuos on: comorcInIos,
3
InuusfrInIos
4
y rocronfIvos
5
on go-
nornI. II uosfIno uouo, con fouo, sor mouIfIcnuo.
6
5.l
Arf. ?: !os uorfos so cInsIfIcnn on: l) sogun In fIfuInrIunu uoI InmuobIo:
nncIonnIos, rovIncInIos, munIcInIos, uo Ios nrfIcuInros; 2) sogun su uso: uso
ubIIco, uso rIvnuo. Son consIuornuos uorfos uo uso ubIIco: nquoIIos quo, or
su ubIcncIon y cnrncforsfIcns uo In oornforIn JeIon preeIor oIligoIorionenIe el
eerticio o IoJo ueuorio que lo requiero. Son consIuornuos uorfos uo uso rIvn-
uo: nquoIIos quo ofrozcnn y rosfon sorvIcIos n buquos nrmnuoros, cnrgnuoros y
rocIbIuoros uo morcnuorns, en forno reeIringiJo o loe propioe neceeiJoJee Je
eue IiIuloree o loe Je Ierceroe tinculoJoe conIrocIuolnenIe con elloe. Ichn ncfI-
vIunu so uosnrroIInrn uonfro uoI eieIeno Je liIre conpeIencio, IonIo en noIerio
Je precioe cono Je oJniei6n Je ueuorioe.
5.2
Son nquoIIos quo sogun su ubIcncIon y cnrncforsfIcns uo In oornforIn
uobnn rosfnr obIIgnforInmonfo oI sorvIcIo n fouo usunrIo quo Io roquIorn
(nrf., ? cIfnuo).
5.3
Sogun In Ioy, so consIuorn uorfos comorcInIos nquoIIos cuyo uosfIno os In
rosfncIon uo sorvIcIos n buquos y cnrgns, cobrnnuo un rocIo or fnIos sorvIcIos.
5.4
Uonformo nI crIforIo IognI, so consIuorn uorfos InuusfrInIos nquoIIos
on Ios cunIos so ooro oxcIusIvnmonfo con Ins cnrgns osocfIcns uo un ro-
coso InuusfrInI, oxfrncfIvo o uo cnfurn, cunnuo oxIsfo unn InfogrncIon oo-
rnfIvn onfro In ncfIvIunu rIncInI uo In InuusfrIn y oI uorfo.
5.5
Son consIuornuos uorfos rocronfIvos on gonornI, Ios uoorfIvos, cIon-
ffIcos o fursfIcos IocnIos.
5.6
Arf. 8: II uosfIno uo Ios uorfos ourn sor mouIfIcnuo con nuforIzn-
cIon rovIn y oxrosn uo In nuforIunu uo nIIcncIon. o so consIuornrn cnm-
ISI!IS I !A !IIO!MA I! ISTAO VIII - l4
5.3. Plo,o , conino Je eirgo. 1epejo Je oguo
In fnnfo Ios uorfos ornn uoI uomInIo ubIIco, cnrocn uo
Inforos rncfIco rogunfnrso quo ocurrn uonfro uo su nmbI-
fo fsIco sobro In nrfo uo In cosfn quo cubron y uoscubron
Ins mns nIfns y bnjns mnrons, quo orfonocon nI uomInIo
ubIIco uoI Isfnuo, o sobro oI cnmIno uo froInfn y cInco mo-
fros quo oI roIofnrIo uo un funuo rIborono uobo uojnr IIbro
uo consfruccIonos.
?
oI mIsmo mouo, cnrocn uo Inforos rncfIco rogunfnrso
sobro In ufIIIzncIon uoI osojo uo ngun or nrfo uo Ins Insfn-
IncIonos orfunrIns.
In oI nuovo sIsfomn IognI, nrocIorn quo no cnbo yn hn-
bInr uo Inyn, nI uo cnmIno uo sIrgn: nI unn nI oI ofro oxIs-
fon o fIonon rnzon uo sor on un uorfo.
8
nuo quo oI uorfo suono or su nnfurnIozn In oxIofn-
cIon y mnnojo uoI mouo uo nccoso uo unn ombnrcncIon n fIo-
rrn, y vIcovorsn, nroconos obvIo quo fnnfo oI ombnrco como
uosombnrco no so ronIIznn on unn Inyn nI sobro un su-
uosfo cnmIno uo rIborn uosfInnuo n In nnvogncIon n In
sIrgn.
SI so frnfn uo un uorfo rIvnuo uo cnrncfor uoorfIvo,
quo uoun uo hocho fonor Inyn, osfn hn uo consIuornrso
nfocfnun n un uso ubIIco InuIrocfo, o sufrIonuo oI Isfnuo
unn rosfrIccIon nI uomInIo, oquIvnIonfo n In quo oI roIofn-
rIo uoI funuo rIborono sufro uo ormIfIr su uso.
bIo uo uosfIno In mouIfIcncIon uo Ins InsfnIncIonos quo rosuIfo uo Ios nvnn-
cos focnoIogIcos on oI rocoso InuusfrInI, uo Ins oxIgoncIns uoI morcnuo y uo
Ins mnforIns rImns o rouucfos oInbornuos quo so ombnrquon o uosombnr-
quon on uIchos uorfos.
5.?
Arfs. 2639 y 2640 uoI UouIgo UIvII.
5.8
Uomnrnr: ZAVA!A, oI. ciI., . 963, quIon so rogunfn: Iuouo consI-
uornrso nfocfnun, n Ios objofos uo In nnvogncIon unn cnIIo rIboronn, no hn-
bIonuo muoIIo o ombnrcnuoro y no usnnuoso yn oI sIsfomn uo In sIrgn Is
InuuunbIo quo no. ZAVA!A nunfn ns n In fnIfn uo susfonfo fncfIco uo In
InsfIfucIon uoI cnmIno uo sIrgn, or no oxIsfIr In nnvogncIon n In sIrgn.
IS!IC!!AUI Y I!IVATIZAUI IO!T!A!IA VIII - l5
In osfo cnso os oI Isfnuo quo sufro In morn rosfrIccIon nI
uomInIo, nI ormIfIr nocosnrInmonfo nI uuono uoI uorfo rI-
vnuo ufIIIznr In Inyn on formn uIrocfn o InmouInfn, y onfon-
uomos oxcIusIvn, como nrfo uo sus InsfnIncIonos. MnnfIono
In roIounu uo In Inyn como nrfo uoI uomInIo ubIIco,
oro su uso so hnIIn IImIfnuo uoI mouo oxuosfo.
AIgo nrocIuo ocurro, n nuosfro onfonuor, con oI osojo uo
ngun quo cIrcunun nI uorfo. o fonurn nbsoIufnmonfo nIn-
gun sonfIuo nfIrmnr quo orfonoco InnIfornuo como nrfo
uoI uomInIo ubIIco IIbrnuo nI uso comun uo Ios hnbIfnnfos,
uos os cInro quo soIo so uouo rncIonnImonfo ormIfIr In
nnvogncIon conformo n Ins normns uo nccoso y ufIIIzncIon
uoI uorfo corrosonuIonfo.
A Io sumo cnbrn uocIr quo sIrvo nI uso InuIrocfo uo Ios
hnbIfnnfos, sI so uoson mnnfonor In formInoIogn frnuIcIo-
nnI on In mnforIn.
Ofrn vnrInnfo, fnI voz mns ronIIsfn, os nfIrmnr quo so frn-
fn uo unn morn rosfrIccIon quo no cnmbIn In nnfurnIozn uoI
uomInIo oro s su ufIIIzncIon, uoI mIsmo mouo quo Ios nr-
fIcuInros sufron morns rosfrIccIonos on su roIounu on fn-
vor uoI Isfnuo o uo In comunIunu.
Iso osojo uo ngun, on consocuoncIn, sI bIon soguIrn sIon-
uo nrfo uoI uomInIo ubIIco uoI Isfnuo, fonurn unn morn
rosfrIccIon n su uso, on fnvor uoI fIfuInr uoI uorfo y confor-
mo nI fIo uo uosfIno y uso quo osfo ronIIco nrn s o nrn
forcoros on Ios formInos uoI nrf. ? uo In Ioy.
5.4. HoIiliIoci6n
!n Ioy, como Ios nnforIoros royocfos, rosuoIvo uo In unI-
cn mnnorn rnzonnbIo osIbIo oI fomn uo In hnbIIIfncIon uo
uorfos, quo suuosfnmonfo sorn unn fncuIfnu uoI Uongro-
so nncIonnI.
AI rosocfo uIsono quo soInmonfo roquIoron hnbIIIfn-
cIon uoI Isfnuo nncIonnI fouos Ios uorfos comorcInIos o In-
uusfrInIos que intolucren ol conercio inIernocionol o inIer-
ISI!IS I !A !IIO!MA I! ISTAO VIII - l6
protinciol (nrf. 4), In cunI os n su voz conforIun or oI Iouor
IjocufIvo, comunIcnnuo uIchn uocIsIon nI Uongroso uonfro
uoI Inzo uo uIoz uns hnbIIos, confnuos n nrfIr uo In fochn
uoI uocrofo rosocfIvo (nrf. 5).
UumIIun osfn conuIcIon, oI ncfo numInIsfrnfIvo gozn uo
osfnbIIIunu on souo numInIsfrnfIvn, no uuIonuo uojnrsoIo
sIn ofocfo sIn ncuuIr n In vn juuIcInI.
9
Surgo uoI nrf. 5 quo Ios uorfos rIvnuos quo no InvoIucron
nI comorcIo InfornncIonnI o InforrovIncInI, como or ojom-
Io nIgunos uo Ios uorfos InuusfrInIos y cnsI or uofInIcIon
fouos Ios uoorfIvos, no roquIoron hnbIIIfncIon osfnfnI nrn
funcIonnr como fnIos, snIvo Ins normns munIcInIos uo cn-
rncfor ouIIIcIo o urbnnsfIco.
In cunnfo n Ios uorfos rIvnuos quo sIrvnn nI comorcIo
InfornncIonnI o InforrovIncInI, so rovo oI snnonmIonfo uo
su hnbIIIfncIon rocnrIn rooxIsfonfo.
l0
o mns osfn uocIr quo osfo rogImon uo uoIogncIon nI Iouor
IjocufIvo on mnforIn uo hnbIIIfncIonos fnmbIon consfIfuyo unn
roformn susfnncInI, quo n muchos rovocn uuuns on cunnfo n
5.9
Ior unn nrfo so frnfn uoI rogImon gonornI uo osfnbIIIunu uo Ios ncfos
numInIsfrnfIvos, rogIuo or In Ioy l9.549 y Ios rIncIIos consfIfucIonnIos
nIIcnbIos on In mnforIn, quo oxIIcnmos on nuosfro TroIoJo Je JerecIo
oJninieIroIito, oI. ciI., f. 3, 1l ocIo oJninieIroIito, cnfuIo VI. Ior ofrn
nrfo, In mIsmn Ioy uo uorfo so rofIoro, un oco suorfIunmonfo fnI voz, n
quo In vnIIuoz uoI ncfo osfn conuIcIonnun n In subsIsfoncIn uo Ins conuIcIo-
nos uo hocho quo Io uIoron nncImIonfo. Uomo oxrosn oI nrf. l0: !n hnbIII-
fncIon uo fouos Ios uorfos mnnfonurn su vIgoncIn mIonfrns confInuo In nc-
fIvIunu uo Ios mIsmos y oI mnnfonImIonfo uo Ins conuIcIonos focnIcns y oo-
rnfIvns oxIgIuns or In rosonfo Ioy y su rogInmonfncIon y quo uIoron Iugnr
n In hnbIIIfncIon rosocfIvn.
5.l0
Arf. 9: !os uorfos y formInnIos nrfIcuInros quo n In fochn uo ro-
muIgncIon uo osfn Ioy so oncuonfron on funcIonnmIonfo con ouIoricoci6n
precorio oforgnun or nuforIunu comofonfo y conformo n Ins normns quo
roguInbnn In mnforIn, eern uofInIfIvnmonfo hnbIIIfnuos or oI Iouor Ijo-
cufIvo nncIonnI, quIon uoborn comunIcnr osfn uocIsIon nI Uongroso nncIo-
nnI, uonfro uoI Inzo uo uIoz uns hnbIIos confnuos n nrfIr uo In fochn uo In
rosoIucIon.
IS!IC!!AUI Y I!IVATIZAUI IO!T!A!IA VIII - l?
su consfIfucIonnIIunu, oro quo consfIfuyo, n nuosfro juIcIo, In
unIcn soIucIon ncoruo con Ios fIomos y quo no Infrouuco
nIngunn nIforncIon susfnncInI on oI sIsfomn uo uIvIsIon uo
ouoros, on fnnfo quo uovuoIvo u oforgn vIfnIIunu nI sIsfomn
orfunrIo.
!n hnbIIIfncIon uo un uorfo or ncfo IogIsInfIvo orn unn
romorn uoI nsnuo, como Io fuo uurnnfo nIgun fIomo In hnbI-
IIfncIon IogIsInfIvn nrn uomnnunr nI Isfnuo: orn unn Iuon n In
cunI so hnbn ngofnuo su fIomo, suornun or unn ronIIunu no
soIo uIforonfo sIno fnmbIon con soIIuo susfonfo on oI confoxfo
oconomIco nncIonnI o InfornncIonnI.
As como so numIfo In uoIogncIon IogIsInfIvn on oI Iouor
IjocufIvo on cIorfns mnforIns uo susfnncIn IogIsInfIvn mnfo-
rInI, con mnyor rnzon so uouo numIfIr In uoIogncIon cunnuo
oI ncfo on osoncIn os uo fIo numInIsfrnfIvo.
Is Io mIsmo quo ocurro con Ins concosIonos, quo In Uons-
fIfucIon on rIncIIo nfrIbuyo nI Uongroso, oro quo osfo nfrI-
buyo n su voz nI Iouor IjocufIvo or sor In unIcn formn quo
fIono rnzon uo sor confomornnonmonfo.
!n unIcn snIvounu quo so uouo hncor n osfo fIo uo frns-
foroncIn uo ofosfnu IogIsInfIvn nI IjocufIvo os quo uobo Ir
ncomnnnun uo un roforznmIonfo uo Ios Insfrumonfos uo con-
froI uo In numInIsfrncIon ubIIcn, muy uobIIIfnuos onfro no-
sofros y n Ios cunIos yn homos hocho mns quo roIfornun rofo-
roncIn on fouos Ios fIomos.
5.5. Lo Jeereguloci6n loIorol , lo conpeIiIitiJoJ porIuorio
II uocrofo 8l?/92, con fununmonfo on oI rIncIIo Io-
gnI uosroguInuor osfnbIocIuo on In Ioy 23.696 y In uoIogn-
cIon quo nII Io ofocfun oI Iouor !ogIsInfIvo, rIvn uo ofoc-
fos n foun cInusuIn convoncIonnI, ncfns, ncuoruos, o fouo
ncfo normnfIvo quo osfnbIozcn conuIcIonos InbornIos
uIsforsIvns uo In rouucfIvIunu o quo ImIun o uIfIcuIfo oI
normnI ojorcIcIo uo uIroccIon y numInIsfrncIon omrosn-
ISI!IS I !A !IIO!MA I! ISTAO VIII - l8
rIn conformo n Io uIsuosfo or Ios nrfs. 64 y 65 uo !oy uo
Uonfrnfo uo Trnbnjo.
ll
II nrf. 3? susonuo
l2
In vIgoncIn uo Ios convonIos coIoc-
fIvos uo frnbnjo quo so IncIuyon on oI nnoxo III.
l3
Sobro In vnIIuoz uo osfn susonsIon Ios consIuornnuos mon-
cIonnn jurIsruuoncIn uo In Uorfo Suromn uo JusfIcIn,
l4
sosfonIonuo quo on sIfuncIonos uo omorgoncIn socInI o oco-
nomIcn In fncuIfnu uo rogInr uorochos orsonnIos uouo sor
mns onorgIcn quo on Ios orouos uo sosIogo y normnIIunu.
Ionsnmos mns bIon quo oI fununmonfo os uo nuoIo IognI
y so hnIIn on In uosroguIncIon uo Ins ncfIvIunuos oconomIcns
uIsuosfn or oI nrf. l0 uo In Ioy 23.696, y uo In uoIogncIon
quo nII so hIzo nI Iouor IjocufIvo nrn IuonfIfIcnr Ins nor-
mns uorognuns or In Ioy.
Ior ofrn nrfo, oI uocrofo ofocfun unn uosroguIncIon uo
Ins normns rogInmonfnrIns quo nfocfnbnn In ncfIvIunu mnr-
fImn, osfnbIocIonuo In IIborncIon uo fnrIfns y sujofnnuo su
fIjncIon nI IIbro morcnuo,
l5
In roosfrucfurncIon uo Ins roIn-
cIonos InbornIos IncIuIun In susonsIon uo Ios convonIos co-
IocfIvos,
l6
In IIborfnu uo confrnfncIon,
l?
surosIon uo In obII-
gncIon uo Ios cnIfnnos nrgonfInos quo ofocfuon uo mnnorn
5.ll
Arf. 35, rImorn nrfo; n confInuncIon, on l2 IncIsos onumorn ojom-
Ios uo normns rIvnuns uo ofocfos, y on oI IncIso ll ncInrn quo osfn uosro-
guIncIon fnmbIon comronuo n foun normn quo nfonfo confrn In mojor ofI-
cIoncIn y rouucfIvIunu InbornI.
5.l2
In cunIquIor cnso, os uo nnfnno conocIun In soIucIon uo In jurIsru-
uoncIn nncIonnI conformo n In cunI unn susonsIon eine Jie oquIvnIo n In
uorogncIon uo In normn.
5.l3
UonvonIos coIocfIvos ?5/?5, 43/89, 44/89, l28/90 8l/89, 82/89, l06/?5,
333/?5, l?5/?5, l00/?5;, 222/?5, 328/?5 32?/?5, 332/?5, 356/?5, 300/?5 3l4/
?5, 429/?5, l58/?5, l4/88, 6l/89, ?/88, quo rncfIcnmonfo nbnrcnn foun In
ncfIvIunu orfunrIn.
5.l4
Uorfo Suromn uo JusfIcIn, in re Soengoe, HecIor I., , oIroe c. 1n-
preeo Ierrocorrilee ArgenIinoe, uoI ? uo ngosfo uo l990.
5.l5
Arfs. l4, 24, sogunun nrfo, 28, 29, 32.
5.l6
Un. V, nrfs. 24 n 3?.
5.l?
Arfs. ll, 24, 28, 29 y 35.
IS!IC!!AUI Y I!IVATIZAUI IO!T!A!IA VIII - l9
roguInr onfrnuns y snIIuns n Ios uorfos, uo confrnfnr sor-
vIcIo uo IIofnjo y rncfIcnjo,
l8
romoIcnuoros,
l9
ofc.
Ofro nsocfo uo In uosroguIncIon Imuosfn on osfo uocro-
fo Io consfIfuyo In oxrosn ncInrncIon uo un oIomonfnI rIn-
cIIo uo uorocho quo sIn ombnrgo fonn uIfIcuIfosn nIIcn-
cIon. Ico on fnI sonfIuo oI nrf. l8: !os buquos y Ins cnrgns
quo ooron on Ios uorfos uo Ios nrfIcuInros osfnrnn oxon-
fos uoI ngo nI Isfnuo uo uorochos y fnsns or sorvIcIos or-
funrIos quo osfo no rosfo ofocfIvnmonfo.
o uobIorn sor unn novounu juruIcn, oro on In rncfIcn
uo nuosfrn ncfIvIunu orfunrIn, no or nnun unn uo Ins mns
cnrns uoI munuo, consfIfuyo un cnmbIo susfnncInI quo suo-
nomos fonurn, osfn voz s, vIgoncIn rncfIcn ofocfIvn.
TnmbIon os unn Imorfnnfo uosroguIncIon In quo osfnbIo-
co oI nrf. 24 uo In !oy uo Iuorfos, cunnuo uorogn Ins Ioyos
l6.9?l, l6.9?2, 2l.892, 22.080, oI uocrofo l0.059/43, rnfIfI-
cnuo or Ioy l3.895, y foun ofrn normn IognI o rogInmonfnrIn
on cunnfo so oongn n In rosonfo.
20
o founs mnnorns, on osfo como on ofros fomns, In uosro-
guIncIon orfunrIn no os, on In rncfIcn, roorcIonnI n In
nnronfo confunuoncIn uo Ins normns.
5.l8
II mIsmo nrf. 23 osfnbIoco In frocuoncIn mnImn uo oorncIon nrn
numIfIr osfn uIsonsn, y n osfos ofocfos osfnfuyo In rosonsnbIIIunu soIIun-
rIn uoI cnIfnn y nrmnuor or Ios unnos y orjuIcIos quo cnusnron on oI
ojorcIcIo uo osfn funcIon.
5.l9
In osfo cnso In rosonsnbIIIunu soIIunrIn uo nrmnuor y cnIfnn osfn-
rn sujofn n Ios formInos uoI nrf. l3 uoI nnoxo I uoI uocrofo 2694/9l, sIn or-
juIcIo uo Ins snncIonos onnIos y In uIsonsn so oforgnrn on funcIon n Ins
cnncIunuos uo In ombnrcncIon.
5.20
TnmbIon uorognbn oI nnoxo I uo In Ioy 23.696 on cunnfo uIco: AumI-
nIsfrncIon ConornI uo Iuorfos; uosconfrnIIzncIon y rovIncInIIzncIon. Uon-
cosIon fofnI o nrcInI uo uorfos o InsfnIncIonos orfunrIns, n fIn uo nsnr n
In IIsn y IInnn uIsoIucIon uo In A.C.I yn comonfnun. Isn uorogncIon fuo vo-
fnun or oI Iouor IjocufIvo.
ISI!IS I !A !IIO!MA I! ISTAO VIII - 20
5.6. Ieginen Ioriforio
In oI cnso uo Ios uorfos rIncInIos,
2l
In numInIsfrncIon
uo cnun uno uo oIIos osfnbIocorn sus roIns fnrIfns.
22
II rIncIIo rocfor os onfoncos oI mIsmo yn sonfnuo or oI
uocrofo uo uosroguIncIon 2284/9l y or oI nrf. 8, Inc. c, uoI
uocrofo 8l?/92: liIre conpeIencio Je precioe , conJicionee
enIre loe porIee.
5.?. Dieoluci6n Je lo A.G.P. S.1.
II nrf. 2 uoI uocrofo 8l?/92 uIsono In uIsoIucIon uo In
AumInIsfrncIon ConornI uo Iuorfos SocIounu uoI Isfnuo, In
quo so ofocfIvIznrn cunnuo hnynn sIuo rIvnfIznuos, frnsfor-
mnuos o frnsforIuos Ios uorfos quo so oncuonfrnn bnjo su
jurIsuIccIon.
A oIIo Io fncuIfn In Ioy 23.696, uo roformn uoI Isfnuo, or
su nrf. 62.
23
5.2l
Iuonos AIros, !osnrIo, Inhn IInncn, Quoquon y Snnfn Io, conformo
nI nrf. l2 uo In Ioy 24.093.
5.22
Arf. l2 uo In Ioy 24.093.
5.23
Uonformo yn Io oxIIcnmos on nuosfro cIfnuo nrfcuIo Lo toliJec cone-
IiIucionol Jel JecreIo 2284/9l, on oI IorIouIco IconomIco TrIbufnrIo, Iu.
!n !oy, Iuonos AIros, n l, novIombro uo l99l.
Captulo XI
LOS GRANDES FALLOS DE LA ACTUALIDAD
1
1. Un punto de inflexin en la historia
El ao 1997 y en par te 1996 fue de i mpor tantes cam-
bi os en el der echo consti tuci onal , i nter naci onal , pr ocesal ,
penal y admi ni str ati vo a di sti ntos ni vel es: supr anaci onal ,
2
feder al , l ocal .
3
1.1
Ver si n cor r egi da del ar t cul o publ i cado en LL, 1997-F, 1318, bajo el
t tul o J uri sprudenci a de 1997: El ogi o a l a J usti ci a. El t tul o de esta nota,
por supuesto, l o tomamos pr estado de LONG., M., WEI L, P., y BRAI BANT, G.,
Les grands arrts de l a juri sprudence admi ni strati ve, 7 ed., Par s, 1978.
Es un gr an cambi o, despus de l amentar nos tanto de l a jur i spr udenci a:
Facul tades regl amentari as de l a Corte Suprema y remuneraci n e i ndepen-
dencia de los magistrados, LL, 1996-E, 90 y ss.; Para la patria pleitera nada;
a los dems, algo, Ambi to Fi nanci er o , 10 de jul i o de 1996, pg. 16; El sor-
teo de causas y otros di l emas forenses de hoy, LL, 1996-D, 96; Los fallos
repetitivoscomo merma de justicia: cmo evitarlos en el derecho actual, en
l a r evi sta Revi sta Ar genti na del Rgi men de l a Admi ni str aci n Pbl i ca ,
Edi tor i al Ci enci as de l a Admi ni str aci n, Buenos Ai r es, 1997, n 227, ps. 5 y
ss.
1.2
Por l a ml ti pl e ci r cunstanci a de haber se r ati fi cado l a Convenci n I n-
ter amer i cana contr a l a Cor r upci n y deposi tado el i nstr umento en l a OEA,
con l o cual ti ene vi genci a i nter naci onal , y fi r mada l a convenci n i nter na-
ci onal que ver emos al fi nal de este comentar i o, con ms l a necesar i a apl i ca-
ci n de l a jur i spr udenci a i nter naci onal (Giroldi, LL, 1995-D, 462; Bramajo;
Arce, LL, 1998-A, 326) y l a pal abr a de nuestr os r epr esentantes, como se ha
di cho en Arce.
1.3
En el mbi to l ocal cabe destacar en pr i mer l ugar l a entr ada en funci o-
nami ento del Consejo de l a Magi str atur a en l a Pr ovi nci a de Buenos Ai r es; y
el Cdi go Contenci oso Admi ni str ati vo de l a Pr ovi nci a de Buenos Ai r es, Pr o-
DESPUS DE LA REFORMA DEL ESTADO XI - 2
Puede consi der r sel o un ao casi tan i mpor tante per o
no tanto como l o fuer on l os de l a suscr i pci n del Pacto de
San Jos o l a r efor ma consti tuci onal de 1994: el l o por el efecto
si nr gi co de l os fal l os y actos pr ocesal es que se ver y l a
vi gente Convenci n I nter amer i cana contr a l a Cor r upci n
(CI CC),
4
ms l a suscr i pci n de l a convenci n i nter naci onal
contr a l a cor r upci n.
5
Es ci er to que hay al gunos puntos
negr os en el cami no, per o quedar n como acci dentes de l a
hi stor i a, si n al ter ar su cur so.
6
Si bi en l os nuevos fal l os naci onal es son der i vaci n r azo-
nada del Pacto y dems der echo supr anaci onal y de l a Cons-
ti tuci n de 1994, es l a pr i mer a vez que el conjunto de ambos
si stemas comi enza a dar fr utos en l a r eal i dad del der echo
vi vi ente. Y cabe cel ebr ar , dentr o de todo, que no hayan pa-
sado ms de dos o tr es aos par a que el nuevo or den jur di co
comi ence a vi venci ar se. Otr as veces se tar d ms.
vi nci a que con sus ms de doce mi l l ones de habi tantes r epr esenta una par te
sustanci al del pa s. El Cdi go establ ece el moder no pr i nci pi o de l a uni dad
de acci n y pl ur al i dad de pr etensi ones y da ampl i as facul tades al tr i bunal
tanto en medi das cautel ar es como en l a sentenci a, si endo al pr opi o ti empo
muy fl exi bl e en cuanto al pr oceso, que puede i ni ci ar se como sumar i o y
or di nar i zar se y vi cever sa.
1.4
Ver nuestr o Tratado de derecho admi ni strati vo, tomo 1, Parte gene-
ral, 5 edi ci n, Fundaci n de der echo admi ni str ati vo, Buenos Ai r es, 1998,
cap tul o XVI (tambi n se l o puede consul tar en www.gordillo.com).
1.5
Ver i nfra, nmer o 13.
1.6
Es el caso Ni eva, r esuel to por l a CS el 17-XI I -97, LL, 29-XI I -97, que
i nter pr etado r estr i cti vamente como cor r esponde, ni ega l egi ti maci n a l os
di putados que i nvocan su sol a cal i dad de tal es y no l a de usuar i os afectados.
La cuesti n es si mpl e: en otr as acci ones judi ci al es deber n abstener se de
i nvocar su condi ci n de di putados como causal de l egi ti maci n, y uti l i zar l a
de usuar i o o afectado, si l o son (en mater i a de aer opuer tos l o er an, per o al
par ecer no l o i nvocar on: CS, Ni eva, cons. 24), y sumar al guna asoci aci n de
usuar i os o usuar i os di r ectos par a encuadr ar cl ar amente en el pr r afo 2 del
ar t cul o 43. El tema de l a l egi ti maci n en este caso est cl ar amente expues-
to en PADI LLA, MI GUEL M., Los poderes implcitos del Poder J udicial , LL,
1998-A, 442; ver tambi n, en otr a var i ante cr ti ca, QUI ROGA LAVI , HUMBERTO,
La sentenci a de l a Corte Suprema en l a causa de l os aeropuertos. Cl ave
para entender el desequi l i bri o i nsti tuci onal de l os argenti nos, LL,1998-B,
987.
LOS GRANDES FALLOS DE LA ACTUALI DAD XI - 3
2. Derechos de incidencia colectiva
Desde 1997 l a jur i spr udenci a naci onal ha i do per fi l ando
cada vez con tr azos ms segur os l a apl i caci n del ar t cul o 43
segundo pr r afo de l a Consti tuci n en cuanto i ntr oduce
como gar ant a feder al el acceso a l a justi ci a en vi r tud de un
der echo de i nci denci a col ecti va,
1
que en pr i mer l ugar tam-
bi n i ncl uye l o di spuesto en l os ar t cul os 41 y 42.
2
2.1
Una pr i mer a apr oxi maci n al tema, ya super ada por l a jur i spr udenci a
de 1997, puede ver se en GORDI LLO, Derechos de incidencia colectiva, en el
l i br o El Derecho Administrativo Argentino, Hoy, Edi tor i al Ci enci as de l a
Admi ni str aci n, Buenos Ai r es, 1996, ps. 274 y ss.; Los fallos repetitivos como
merma de justicia : cmo evitarlos en el derecho actual, RAP, Buenos Ai r es,
1997, n 227, ps. 5 y ss.; ver tambi n BARRA, RODOLFO C., Los derechos de
i nci denci a col ecti va en una pri mera i nterpretaci n de l a Corte Suprema de
J usticia, ED, 169: 433; La acci n de amparo en l a Consti tuci n reformada:
la legitimacin para accionar, LL, 1994-E, 1087; La discrecionalidad admi-
nistrativa y su control judicial , ED, 146: 829; GOZA NI , OSVALDO, La nocin
de afectado a los fines de acreditar la legitimacin procesal en el amparo,
LL, 1996-D,1004; CERMESONI , JORGE, Acerca de la accin de clase y los inte-
reses di fusos, en Homenaje a Miguel S. Marienhoff, Abel edo-Per r ot, 1998.
A menos de un ao, ya l a jur i spr udenci a ha evol uci onado sustanci al mente
en el senti do mar cado por l a Consti tuci n de 1994.
2.2
Esto i ncl uye l os bi enes col ecti vos, como el pr ecedente de l a CCI V. Y
COM., Azul , Sal a I I , 22-X-96, Muni ci pal i dad de Tandi l c. Transporte Auto-
motores La Estrella S.A. y otros, en LL Buenos Ai r es, ao 4, nmer o 3, abr i l
de 1997, ps. 272 y ss.; y LL, 1997-E, 1640, con nota de ZAVALA DE GONZLEZ,
MATI LDE, Los daos morales y colectivos y su resarcimiento dinerario, ps.
283 y ss. A el l o cabe agr egar el ci tado fal l o de l a Sal a I V en Consumi dores
Libres, 17 de octubr e de 1997, LL, 1997-F, 273. Y desde l uego, si encuadr a-
mos en esta v a de l os der echos de i nci denci a col ecti va a l os der echos de l os
ar t cul os 36 y si gui entes, entonces son extensi vos al der echo de tr atar de
evi tar judi ci al mente l a cor r upci n admi ni str ati va l os afectados, l as asoci a-
ci ones y el Defensor del Puebl o: CARELLO, LUI S ARMANDO, La Convenci n I n-
terameri cana contra l a Corrupci n y el derecho a l a no corrupci n, en
DEFENSOR A DEL PUEBLO, 50 aos de Derechos Humanos, Santa Fe, 1998, ps.
25 y ss. Ver tambi n el fi nal del pr esente ar t cul o y el cap tul o XVI de nues-
tr o Tratado de derecho administrativo, Parte general , 5 ed., 1998; otr as
i deas pueden buscar se en nuestr o ar t cul o Comentari os al Proyecto de Ley
de Contratos Pbl i cos, Revi sta Ar genti na del Rgi men de l a Admi ni str a-
ci n Pbl i ca , n 182, Ed. Ci enci as de l a Admi ni str aci n, Buenos Ai r es, 1994,
ps. 8 y ss. y sus r emi si ones.
DESPUS DE LA REFORMA DEL ESTADO XI - 4
Ya hab a antecedentes en medi o ambi ente y otr as mate-
r i as,
3
y en par ti cul ar en Ekmekdjian c. Sofovich (1992)
4
y
Monges (1996),
5
per o ahor a l a jur i spr udenci a se gener al i z,
ante una ser i e de medi das admi ni str ati vas ostensi bl emente
l esi vas al si stema consti tuci onal ; al guna ha si do r evocada
por l a mayor a de l a Cor te (Nieva, LL, 29-XI I -97), per o el
si stema ha quedado cambi ado par a mejor . La defensa de al -
gunos de l os decr etos de l a poca i ni ci al del 90 y l a fal ta de
un contr ol judi ci al efi caz en l os pr i mer os mal os pasos, de
pr onto se vol vi i nsosteni bl e r especto a l os nuevos actos en
el nuevo entor no.
6
Lo que l a soci edad de al gn modo acept par a el otor ga-
mi ento de l a l i cenci a tel efni ca ya no l o tol er a par a su pos-
2.3
Par a un anl i si s evol uti vo de l a cuesti n ver l as r efer enci as del ar t -
cul o ci tado en l a nota 1 y nuestr o Tratado de derecho administrativo, tomo
2, La defensa del usuario y del administrado, 3 edi ci n, Buenos Ai r es, 1998,
cap tul os I I y I I I . Ver tambi n JI MNEZ, EDUARDO PABLO, Los derechos hu-
manos de la tercera generacin, Edi ar , Buenos Ai r es, 1997, cap tul o V.
2.4
Ekmekdji an, Fal l os: 308:647; La Ley, 1992-C, 543; ED, 148:338, uno
de cuyos consi der andos seal aba que l a sentenci a ten a al cances par a todos
l os posi bl es l egi ti mados acti vos, por l o tanto con efectos erga omnes. Ver
QUI ROGA LAVI , HUMBERTO, Ha nacido el amparo colectivo con motivo del
derecho de rplica, LL, 2-I X-92.
2.5
CSJN, sentenci a del 26-XI I -96, LL, 1997-C, 150: dada l a natur al eza
de l a mater i a de que se tr ata, cor r esponde decl ar ar que l a autor i dad de esta
sentenci a deber comenzar a r egi r par a el futur o... [par a] qui enes... se ha-
l l aban ajenos al confl i cto susci tado... En tal senti do, cada estudi ante podr
pr osegui r hasta su concl usi n el r gi men por el que hubi er a optado, con l os
efectos par a cada uno pr evi stos (consi der ando 34 del voto mayor i tar i o y 18
del voto concur r ente del Dr . VZQUEZ).
2.6
El ver dader o estado de necesi dad, ya l o di ji mos, fue de 1989 hasta
1992 a l o sumo; pueden encontr ar se vesti gi os tar d os o sobr evi ni entes, per o
no puede postul ar se como nor ma el apar tami ento de l a l ey, l a susti tuci n
de l a l ey por decr eto, l a omi si n de cr ear casi todos l os entes r egul ador es, l a
acci n de i nter veni r o di sol ver l os pocos que hay, no hacer audi enci as pbl i -
cas y r enegoci ar todas l as concesi ones y l i cenci as, ms apr estar se a dar
nuevas en i gual es condi ci ones. El campo estaba as sembr ado fr ti l mente
par a un cambi o jur i spr udenci al . Par a el pr eavi so de l o que l l eg ver l os
cap tul os I I I , VI I , VI I I , y el cap tul o VI del tomo 1 de nuestr o Tratado, 1998;
otr os pr esupuestos en este mi smo l i br o, cap tul os I , V, VI y XI .
LOS GRANDES FALLOS DE LA ACTUALI DAD XI - 5
ter gaci n una vez venci da e i ncumpl i da, o par a l a r enego-
ci aci n de otr as concesi ones. Y hay un l mi te a l o que una
mayor a de l a Cor te puede hacer con fundamento pol ti co y
no jur di co, o apr ovechando el er r or de tcti ca pr ocesal de
l os di putados en encuadr ar demasi ado puntual mente su l e-
gi ti maci n.
7
Tampoco es ci er to que todos sus votos tengan natur al eza
pol ti ca; bi en al contr ar i o, entr e l os pr onunci ami entos que
cabe cel ebr ar del ao est uno que pr eci samente deja si n
efecto, aunque tar d amente, una er r nea deci si n de l a i ns-
tanci a a quo: Sol. Y hay otr os casos en que todav a l os jus-
ti ci abl es esper amos justi ci a , como es el de l a i nter venci n a
l a CNT de iure (Consumidores Libres, Sal a V).
Son dos r ganos de contr ol (Fi scal a Naci onal de I nvesti -
gaci ones Admi ni str ati vas, Comi si n Naci onal de Tel ecomu-
ni caci ones) de l os que l a admi ni str aci n pr i v a l os usuar i os
y admi ni str ados, y el l o no puede si no mer ecer r epr oche jur -
di co. No l o r eci bi opor tunamente en Cmar a, s l o acaba de
r eci bi r en el pr i mer caso en Cor te.
El ao 1997 se i ni ci a con un ampar o
8
por der echos de
i nci denci a col ecti va pl anteado por l a CGT contr a l os decr e-
2.7
Pues al par ecer omi ti er on i nvocar su cal i dad de usuar i os del ser vi ci o
y afectados como tal es, y de sumar al guna asoci aci n de usuar i os y convo-
car al Defensor del Puebl o; pr efi r i er on el cami no, de di f ci l xi to, de i nvocar
exclusivamente su cal i dad de diputados. Otr o pr obl ema de su encuadr e es
que tambi n hubi er a r esul tado mejor hacer un jui ci o de conoci mi ento y no
un ampar o, dadas l as r estr i cci ones jur i spr udenci al es a ste. Nuestr a opi -
ni n al r especto es ampl i a, per o no es as l a jur i spr udenci a. Ver en esto
nuestr o cap tul o Los ampar os de l os ar t cul os 43 y 75 i nc. 22 de l a Consti -
tuci n , en el l i br o de GORDI LLOGORDOLOI ANNOROSSI , Derechos Hu-
manos, 3 edi ci n, 1998. Todo l o cual no i mpor ta una defensa del fal l o, que
el ocuentemente censur a QUI ROGA LAVI , HUMBERTO, La sentenci a de l a Cor-
te Suprema en l a causa de l os aeropuertos. Cl ave para entender el desequi -
librio institucional de los argentinos, LL, 1998-B, 987; el tema de l a l egi ti -
maci n en este caso est cl ar amente expuesto en PADI LLA, MI GUEL M., Los
poderes i mpl ci tos del Poder J udi ci al, LL, 1998-A, 442.
2.8
Hubo dos ampar os y dos sentenci as de pr i mer a i nstanci a. El Juez de
Pr i mer a I nstanci a GARC A MART NEZ di ct el ao de su muer te una sentenci a
DESPUS DE LA REFORMA DEL ESTADO XI - 6
tos en mater i a l abor al , en base al r efer i do pr r afo segundo
del ar t cul o 43. La Cmar a Naci onal de Apel aci ones del Tr a-
bajo, Sal a de Fer i a,
9
hace l ugar a l a demanda y decl ar a l a
i nconsti tuci onal i dad de tal es decr etos. Por l a cal i dad gr e-
mi al de l a par te actor a el efecto de l a sentenci a es obvi a-
mente erga omnes, o todo el jui ci o y l a pr opi a Consti tuci n
per der an senti do.
Per o no es i mpr esci ndi bl e hacer un ampar o par a defen-
der der echos de i nci denci a col ecti va, ni que sea una enti dad
gr emi al , si no que puede ser l o por ejempl o una asoci aci n en
una acci n mer amente decl ar ati va (CSJN, AGUEERA);
10
y
nada i mpi de que sea un jui ci o sumar si mo, sumar i o u or di -
nar i o (Sal as I V y V, Consumidores Libres),
11
pues no hay en
el l o l esi n al guna a l os der echos de l a par te demandada.
La ni ca excepci n a esta l ati tud de v as pr ocesal es es l a
cl si ca de l os casos en que l a l ey pr ev un r ecur so di r ecto
ante una Cmar a contr a l a deci si n admi ni str ati va (que di -
que ti ene val or testamentar i o: pues l l evando al per fecto equi val ente absur -
do l a tesi s de al gunos jueces de que pueden si n vi ol ar l a Consti tuci n r echa-
zar in limine litis l as demandas de ampar o que cr een no habr n de aceptar ,
hi zo exactamente l a contr acar a: en un sol o acto deci di no dar tr asl ado de
l a demanda por que sab a l o que l a admi ni str aci n habr a de contestar (en l o
cual acer t) y di ct sentenci a anul ando l os decr etos (en l o cual tambi n
acer t con l a deci si n fi nal de l a Sal a de fer i a en un ampar o i gual ). La C-
mar a anul su fal l o por vi ol aci n al debi do pr oceso, per o de ser coher ente el
si stema tambin debieran anularse todos los fallos que hacen lo mismo a
favor de l a admi ni straci n, que supuestamente debi er an contr ol ar en for -
ma i mpar ci al e i ndependi ente. El del i ber ado l egado del absur do que nos
deja GARC A MART NEZ no debi er a ser desapr ovechado par a l os absur dos con-
tr ar i os que otr os cometen y debi er an dejar de cometer .
2.9
MORANDO, GUI BOURG, GUTHMANN, causa 17/97, i n re Confederaci n Ge-
neral del Trabajo de la Repblica Argentina c. Estado Nacional (Poder Eje-
cutivo Nacional), 24 de ener o de 1997, LL, 1997-B, 332.
2.10
CSJN, Asoci aci n de Grandes Usuari os de Energ a El ctri ca de l a
Repbl i ca Argenti na (AGUEERA), LL, 1997-C, 322.
2.11
CNFed. Contenci osoadmi ni str ati vo, Sal a I V, Consumi dores Li bres
Coop. Ltda. de Provisin de Serv. c. Telefnica de Argentina y otro s/ amp.
proc. sumarsimo, 17-X-97, LL, 1997-F, 273.
LOS GRANDES FALLOS DE LA ACTUALI DAD XI - 7
cho sea de paso, ahor a se comi enza a abr i r a pr ueba):
12
ese
y no el ampar o en pr i mer a i nstanci a
13
y ni si qui er a l a ac-
ci n or di nar i a,
14
ser el mbi to en el cual ejer cer el der echo
de i nci denci a col ecti va en l os actos r especto de l os cual es l a
l ey especi fi que di cha i nstanci a.
15
Basta l a cal i dad de usuar i o potencial de un ser vi ci o p-
bl i co par a poder i mpugnar tal es modi fi caci ones al r gi men
de l os ser vi ci os, por ejempl o el aumento del cospel de subte-
r r neos de 0,47 a 0,50 (Sal a I V, Fernndez).
16
Tampoco ti e-
ne senti do entr ar en gr andes di squi si ci ones sobr e cun afec-
tada es una per sona, ni pedi r l e que tr ai ga un cospel (Sal a
I V, Fernndez), o que un abogado demuestr e su cal i dad de
2.12
CNFed. Contenci osoadmi ni str ati vo, Sal a V, Banco Regi onal del Nor-
te Argenti no c. Banco Central de l a Repbl i ca Argenti na, LL,1997-D, 667,
con nota de CASSAGNE, JUAN CARLOS, La apertura a prueba en l os l l amados
recursos judiciales directos.
2.13
CNFed. Contenci osoadmi ni str ati vo, Sal a I , Metrogas c. Enargas, LL,
1997-D, 249, con nota de SCHAFRI K, FABI ANA HAYDE y BARRAZA, JAVI ER
I NDALECI O, El amparo: estudio de su naturaleza, accin ordinaria o de ex-
cepci n. Condi ci ones de admi si bi l i dad. Refl exi ones en torno de un pronun-
ciamiento judicial .
2.14
La sol uci n es tr adi ci onal : GORDI LLO, Tratado de derecho administra-
tivo, tomo 1, 5 edi ci n, Parte general, Buenos Ai r es, 1998, n 13 b), p. VI -
30 y nota, con su r efer enci a.
2.15
Como as se hi zo en el caso de l os r ecur sos di r ectos contr a l as deci si o-
nes de l a Uni ver si dad, pr evi sto por el ar t cul o 32 de l a l ey de educaci n
super i or 24.521. En ese mar co l a Sal a I di ct l as sentenci as con efecto erga
omnes de l os casos Blas y Barsanti: CNFed. Contenci osoadmi ni str ati vo, Sal a
I , Bl as Humberto Agust n c/ Uni versi dad de Buenos Ai res- Resol . 3214/ 95,
sentenci a del 27-XI -97, LL, 1998-A, 288; CNFed. Contenci osoadmi ni str ati -
vo, Sal a I , Barsanti , Agusti na c/ UBA (Uni versi dad de Buenos Ai res) resol .
2314/ 95, sentenci a del 20-XI -97, LL, 1998-A, 293.
2.16
CNFed. Contenci osoadmi ni str ati vo, Sal a I V, Fernndez, Ral c. Po-
der Ejecuti vo naci onal, 5 de agosto de 1997, LL, 1997-E, 535. El l o sur ge
tambi n de l a l ey 24.240 de defensa del usuar i o y el consumi dor , cuyo ar t -
cul o 52 l os l egi ti ma judi ci al mente tanto cuando sus i nter eses se vean afec-
tados como amenazados: Si n per jui ci o de l o expuesto, el consumi dor y usua-
r i o podr n i ni ci ar acci ones judi ci al es cuando sus i nter eses r esul ten afecta-
dos o amenazados. La acci n cor r esponder al consumi dor o usuar i o, a l as
DESPUS DE LA REFORMA DEL ESTADO XI - 8
usuar i o tel efni co aunque no tenga una l nea a su nombr e
(Sal a I V, Youssefian: l os l etr ados de l a admi ni str aci n caye-
r on en el r i d cul o de fotocopi ar una pgi na de l a gu a tel ef-
ni ca par a demostr ar que no er a usuar i o tel efni co),
17
o
una per sona su cal i dad de conductor o fami l i ar de v cti mas
de acci dentes de tr nsi to par a pedi r medi das de esta natu-
r al eza (Dalbon, Juzgado Ci vi l 54),
18
o i nvoque al guna di sca-
paci dad y en su vi r tud r ecl ame por un ampar o l a r eal i zaci n
de una obr a pbl i ca (Sal a V, Labaton),
19
o i nvoque su fe
r el i gi osa,
20
etc.
El C.P.A.C.F. puede demandar por der echos de todos l os
mi embr os de l a pr ofesi n (Sal a I I I ),
21
l o mi smo que l as di -
ver sas asoci aci ones r econoci das (Sal a I I I ),
22
l o que se i nter -
pr eta con cr i ter i o ampl i o (Sal a I , Consumidores Libres).
23
asoci aci ones de consumi dor es consti tui das como per sonas jur di cas, a l a
autor i dad de apl i caci n naci onal o l ocal y al mi ni ster i o pbl i co. El mi ni ste-
r i o pbl i co cuando no i nter venga en el pr oceso como par te, actuar obl i ga-
tor i amente como fi scal de l a l ey. En caso de desi sti mi ento o abandono de l a
acci n de l as r efer i das asoci aci ones l egi ti madas, l a ti tul ar i dad acti va ser
asumi da por el mi ni ster i o pbl i co.
2.17
CNFed. Contenci osoadmi ni str ati vo, Sal a I V, Youssefian Martn c/
Estado Naci onal Secretar a de comuni caci ones s/ amparo, causa 22.776/
97, sentenci a del 6 de novi embr e de 1997, LL, 1997-F, 270. El mi smo cr i ter i o
devi ene del fal l o de l a CS in re Nieva, LL, 29-XI I -97, donde se i ndi ca que el
exi gi do per jui ci o di r ecto, r eal y concr eto , puede ser actual o en ci er nes
(cons. 24).
2.18
Juzgado Naci onal Ci vi l N 54, RI CARDO LI ROSI , Dalbon, Gregorio c.
Gobi erno de l a Ci udad de Buenos Ai res, LL, 1997-F, 291, confi r mado por l a
Sal a B de l a CNCi v.
2.19
Pr i mer a i nstanci a Dr . SI LVA GARRETN, 6-XI -96, causa 21.000/96, se-
gunda i nstanci a Sal a V, 25-XI -96.
2.20
El ya ci tado caso Ekmekdjian, Fallos: 308: 647; LL, 1992-C, 543; ED,
148: 338.
2.21
CNFed. Contenci osoadmi ni str ati vo, Sal a I I I , Colegio Pblico de Abo-
gados de la Capital Federal c/ Sec. de Estado y Rel. de la Com. (Dir. Nac.
de Migraciones) s/ amparo ley 16.986, causa 6128/96, 17-I V-97.
2.22
CNFed. Contenci osoadmi ni str ati vo, Sal a I I I , Centro Despachantes
de Aduana c/ P.E.N. Dto. 1160/ 96 s/ amparo Ley 16.986, causa 30.710,
11-I V-97.
2.23
CNFed. Contenci osoadmi ni str ati vo, Sal a I , Consumidores Libres, 17-
VI I -97.
LOS GRANDES FALLOS DE LA ACTUALI DAD XI - 9
En ese contexto es l gi co que se admi tan tambi n l as pr e-
sentaci ones amicus curiae, l o que as se ha hecho.
Tambi n ti ene l egi ti maci n ampl i a, por supuesto, el De-
fensor del Puebl o de l a Naci n, nada menos que a tenor del
ar t cul o 86 de l a Consti tuci n (Sal as I I , I I I y otr as);
24
aun-
que exi sten opi ni ones contr ar i as a r econocr sel a en for ma
pl ena, l o cual nos par ece contr ar i o a l a l etr a y el esp r i tu de
l os ar t cul os 43 y 86 de l a Consti tuci n.
25
El pr onunci ami ento
de l a CSJN en Fras Molina,
26
adver so a tal l egi ti maci n,
qued si n efecto l uego de l a denunci a del Defensor del Pue-
bl o ante l a Comi si n I nter amer i cana de Der echos Huma-
nos,
27
que l l ev al di ctado del demor ado fal l o Chocobar.
28
De per si sti r l a Cor te en su anter i or cr i ter i o obvi amente obl i -
gar a a un pr onunci ami ento adver so al pa s en l os for os i n-
ter naci onal es, l o cual no par ece ser una tesi tur a que r azo-
2.24
CNFed. Contenci osoadmi ni str ati vo, Sal a I I I , Defensor del Puebl o de
la Nacin c/ Estado Nacional s/ amparo, 4-I I -97; Nieva, Alejandro y otros
c/ PEN Decreto N 375/ 97 s/ amparo Ley N 16.986, Sal a I I , 26-VI I I -97,
punto 7, RAP , n 228, Buenos Ai r es, 1997, ps. 124 y ss., 126/7 y sus r efe-
r enci as; y en LL, 1998-B, 546.
2.25
Par a esa l ectur a di sti nta de di sti ntos fal l os ver ROSSI , ALEJANDRO, El
Defensor del Pueblo y el control de los servicios pblicos privatizados, RAP ,
n 228, 1997, ps. 79 y ss., p. 89.
2.26
LL, 1997-A, 67, con nota de QUI ROGA LAVI , Luz del D a, Sancho Pan-
za y el Defensor del Pueblo en la Corte Suprema; MAI ORANO, La legitimacin
del Defensor del Pueblo de la Nacin: De la Constitucin a la Corte Supre-
ma, LL, 1997-A, 808; QUI ROGA LAVI , El Defensor del Pueblo ante los estra-
dos de la J usticia, LL, 1995-D, 1058; CREO BAY, El Defensor del Pueblo y su
legitimacin en sede judicial , LL Actual i dad, 26-3-96; GOZA NI , Legitima-
ci n Procesal del Defensor del Puebl o (Ombudsman), LL, 1994-E, 1378;
CERMESONI , op. ult. cit.; nuestr o Tratado de derecho administrativo, tomo 1,
Parte general , 5 edi ci n, 1998, cap tul o XI I , ps. 41 y ss.; ver tambi n cap -
tul o XV, nota 107; cap tul o I I , 5.1. e) y notas 86 a 88.
2.27
RAP , Buenos Ai r es, 1997, n 218, ps. 58 y ss.
2.28
Sentenci a del 27-XI I -96, DJ, ao XI I I ,1997-1, 749. La Cor te no l o ha
r econoci do expl ci tamente, per o ese pr ur i to es el mi smo que tuvi er a l a ad-
mi ni str aci n ante l a COMI SI NI DH in re Verbitsky c. Belluscio, causa 11.012,
si n que tampoco l e si r vi er a par a tapar el ci el o con un har ner o.
DESPUS DE LA REFORMA DEL ESTADO XI - 10
nabl emente adopte l a CSJN, con l os antecedentes de Giroldi
29
y Arce,
30
que ms adel ante comentamos.
En este ti po de acci ones por der echos de i nci denci a col ec-
ti va l os efectos de l a sentenci a ser n necesar i amente erga
omnes. Es ver dad que ya hab a antecedentes en Ekmekd-
jian y Monges, como ya di ji mos, y que tambi n hay pr ece-
dentes tutel ando expr esamente i nter eses o bi enes col ecti -
vos,
31
per o de todos modos cabe destacar l a ci r cunstanci a de
que fi nal mente se r esuel va en for ma categr i ca y expr esa el
efecto erga omnes. Es as como en l os casos Barsanti
32
y
Blas, fal l ados por l a Sal a I de l a CNFed. Contenci osoadmi -
ni str ati vo el 20 y 27 de novi embr e de 1997,
33
se r esol vi l o
expuesto apl i cando l a tesi tur a de Monges
34
en mater i a uni -
ver si tar i a: no cabe duda que l a Cor te Supr ema de Justi ci a
autoatr i buy a su fal l o efectos er ga omnes (consi der ando
I I I , segundo pr r afo).
Es que no hay otr a opci n r azonabl e que el efecto erga
omnes de l a sentenci a, y eventual es sentenci as di sti ntas se
uni for mar n en su caso por un pl enar i o mer ced al r ecur so
de i napl i cabi l i dad de l a l ey, o por un fal l o de Cor te. Pues es
obvi o que r esul tar a absur do, teni endo una nueva Consti tu-
ci n con nuevos der echos y gar ant as de natur al eza col ecti -
2.29
Cor te Supr ema de Justi ci a de l a Naci n, in re Giroldi , 1995, publ i ca-
do en l a RAP , n 215, Buenos Ai r es, 1996, ps. 151 y ss., con nuestr a nota
La obligatoria aplicacin interna de los fallos y opiniones consultivas su-
pranacionales.
2.30
CSJN, Arce, LL,1997-F, 696, con nota Los derechos humanos no son
para si no contra el Estado.
2.31
CCI V. Y COM., Azul , Sal a I I , 22-X-96, Municipalidad de Tandil c. Trans-
porte Automotores La Estrella S.A. y otros, en LL Buenos Ai r es, ao 4, n-
mer o 3, abr i l de 1997, ps. 272 y ss., y LL, 1997-E, 1640, con nota de ZAVALA
DE GONZLEZ, MATI LDE, Los daos morales y colectivos y su resarcimiento
di nerari o, ps. 283 y ss. A el l o cabe agr egar el ci tado fal l o de l a Sal a I V en
Consumi dores Li bres, 17 de octubr e de 1997, LL, 1997-F, 273.
2.32
CNFed. Contenci osoadmi ni str ati vo, Sal a I , Barsanti, LL, 1998-A, 293.
2.33
CNFed. Contenci osoadmi ni str ati vo, Sal a I , Bl as, LL, 1998-A, 288.
2.34
CSJN, Monges, LL, 1997-C, 150.
LOS GRANDES FALLOS DE LA ACTUALI DAD XI - 11
va, r esol ver que decenas de miles de estudi antes (no se ol vi -
de que una Facul tad gr ande ti ene ms de medio centenar de
miles de al umnos) hagan decenas de mi l es de jui ci os i ndi vi -
dual es que tendr n decenas de mi l es de pr ovi denci as i gua-
l es y decenas de mi l es de sentenci as i gual es; o decenas de
mi l es o mi l l ones de obr er os l i ti guen por l o mi smo, o decenas
de mi l es de abogados por su pr ofesi n, centenares de mi l es o
medi a docena de millones de usuar i os por l as tar i fas de sus
ser vi ci os pbl i cos,
35
una treintena de millones de cr eyentes
por su fe, etc.
Todo el l o vi ol entar a el ms el emental senti do comn e
i mpedi r a el acceso a una tutel a judi ci al efecti va y r azona-
bl emente pr onta. Adems, har an fal ta decenas o centenas
de mi l es de juzgados, l o cual es mani fi estamente i mposi bl e
al Estado r eal i zar hoy. Y una Cor te abar r otada con ci en mi l
o ms causas, como l e ocur r i en mater i a jubi l ator i a.
Tambi n se ha admi ti do el der echo de una asoci aci n de
consumi dor es, o cooper ati va (Sal a I , Consumidores Libres),
etc.,
36
a que pueda i ni ci ar , al ampar o de l a l ey de defensa
del consumi dor 24.240, una acci n de cl ase par a l a devol u-
ci n a todos l os usuar i os de l as gananci as de l a l i cenci atar i a
por enci ma de l o autor i zado y pr evi sto en el pl i ego de l a
l i ci taci n (Sal a I V, Consumidores Libres).
37
Si bi en hay qui e-
nes se pr eguntan cmo funci onar en l a pr cti ca una sen-
2.35
Adems, si l a admi ni str aci n di cta actos erga omnes como un aumen-
to tar i far i o, que l a justi ci a no pudi er a anul ar l o con i gual es efectos si r esul -
tan contr ar i os a der echo desequi l i br ar a total mente el bal ance del poder .
2.36
CNFed. Contenci osoadmi ni str ati vo, Sal a I , Consumidores Libres, 17-
VI I -97, expte. 6627/97. El nombr e compl eto de l a causa es Consumi dores
Libres Coop. Ltda. de Prov. de Serv. Acc. Com. c/ E.N. M de E. y O.S.P.
(Sec.Com. e I nver.), nota SI CM 403/ 97 s/ amparo ley 16.986.
2.37
CNFed. Contenci osoadmi ni str ati vo, Sal a I V, Consumi dores Li bres
Coop. Ltda. de Provisin de Serv. c. Telefnica de Argentina y otro s/ amp.
proc. sumarsimo, causa 43.384/95, 17-X-97, LL,1997-F, 273.
DESPUS DE LA REFORMA DEL ESTADO XI - 12
tenci a de condena, hay ejempl os r eci entes di fundi dos en el
pr opi o pa s que i l ustr an sufi ci entemente al r especto.
38
Es que todav a hay qui enes se r esi sten a ver que es cues-
ti n de sumar en cada caso ms actor es y ms jui ci os, como
se vi er on obl i gados a hacer l os usuar i os tel efni cos:
39
no es
una di scusi n ti l ni conducente a esta al tur a de l a evol u-
ci n del der echo. No es cumpl i r fi el y l eal mente con l a Cons-
ti tuci n de 1994, l a ni ca que tenemos.
El concepto de afectado es el que pr i ma en mater i a de
l egi ti maci n, y ha de ser i nter pr etado con cr i ter i o ampl i o, o
l os l egi sl ador es deber n r ecur r i r si empr e en for ma adi ci o-
nal a una asoci aci n, al defensor del puebl o y a un usuar i o.
Es un di spendi o de ener g a a l a soci edad que l os tr i bunal es
de pr i mer a y segunda i nstanci a nos evi tan desde 1997. En
todo caso, ya hace mucho que se ha abi er to paso l a i dea de
que l os der echos i ndi vi dual es en muchos casos son al mi smo
ti empo col ecti vos, como ya sur ge de l a OC 5/85 de l a Cor te
I nter amer i cana de Der echos Humanos.
40
2.38
Recor damos al efecto l a pgi na 21 compl eta publ i cada en La Naci n
del 17 de novi embr e de 1997, con l a Noti fi caci n del ar r egl o pr opuesto so-
br e el l i ti gi o entabl ado en r epr esentaci n de un gr upo y de l a audi enci a del
acuer do fi nal y en www.kinsella.com/broin, con l a i ndemni zaci n por
enfer medades pr oduci das por l a exposi ci n al humo pr oduci do por otr os
fumador es de ci gar r i l l os en l as cabi nas de aer onaves .
2.39
Ver l as notas La revisin judicial de las tarifas y la accin de defensa
del consumi dor, LL, 1997-F, 265; La legitimacin en el amparo: asociacio-
nes, cooperativas, derechos de incidencia colectiva, LL, 1995-E, 516; Sor-
teando el artculo 43 de la Constitucin Nacional, LL, 1996-B, 517; El usua-
rio y la estrategia judicial telefnica, LL, 1996-B, 520; Las asoci aci ones de
usuari os y l a defensa de l os derechos de i nci denci a col ecti va (Acci n decl a-
rati va de i nconsti tuci onal i dad), LL, 1997-C, 322.
2.40
Esta si tuaci n se pr esenta en casi todos l os der echos de i nci denci a
col ecti va, que enci er r an al mi smo ti empo der echos subjeti vos de l os i ndi vi -
duos, como ha si do r econoci do en medi o ambi ente, l i ber tad de pr ensa, etc.
En este l ti mo caso y como di jo el camar i sta CATTANI , cuando se r estr i nge
l a l i ber tad de expr esi n de un i ndi vi duo, no es sl o el der echo de ese i ndi vi -
duo el que est si endo vi ol ado, si no tambi n el der echo de todos a r eci bi r
LOS GRANDES FALLOS DE LA ACTUALI DAD XI - 13
Al gunos se l amentan de que estamos abandonando l a de-
mocr aci a r epr esentati va y adoptando fi gur as de democr aci a
semi di r ecta.
41
La r espuesta es que s , cambi l a Consti tu-
ci n en 1994 y ahor a fi nal mente se empi eza a cumpl i r l a. La
nueva Consti tuci n i ncor por en l os ar t cul os 36 a 43 nue-
vos derechos y garantas, y adems a tr avs de l os pactos
internacionales que l a i ntegr an consagr a entr e otr os el de-
r echo ci udadano no sol amente a l a eleccin de sus r epr esen-
tantes, si no tambi n a l a participacin di r ecta e i ndi r ecta
en l os asuntos pbl i cos.
42
i nfor maci ones e i deas , l o que ha l l evado a sostener que es Un derecho de
cada individuo, pero tambin un derecho colectivo (VERBI TSKY, HORACI O, Un
mundo sin periodistas, Pl aneta, Buenos Ai r es, 1997, p. 231). Por tanto cuan-
do se r estr i nge i l egal mente l a l i ber tad de expr esi n de un i ndi vi duo no sl o
es el der echo de este i ndi vi duo el que est vi ol ando si no tambi n el der echo
de todos a r eci bi r i nfor maci ones e i deas... Se ponen as de mani fi esto l as
dos di mensi ones de l a l i ber tad de expr esi n. En efecto sta r equi er e por un
l ado que nadi e sea ar bi tr ar i amente menoscabado o i mpedi do de mani festar
su pr opi o pensami ento y r epr esenta por tanto un der echo de cada i ndi vi duo
per o i mpl i ca tambi n, por otr o, l ado, un der echo col ecti vo a r eci bi r i nfor ma-
ci n y a conocer l a expr esi n del pensami ento ajeno (op. cit., p. 212).
2.41
Es l a posi ci n que asumen l os l etr ados de l a admi ni str aci n in re
Youssefi an, Juzgado de l a Dr a. EMI LI A MARTHA GARC A, sentenci a del 26-XI -
97, tal como r el ata el punto I I I del pr onunci ami ento, confi r mado por l a Sal a
I V, LL, 1997-F, 270.
2.42
Pacto de San Jos de Costa Ri ca, ar t cul o 23.1.; Decl ar aci n Uni ver -
sal de Der echos Humanos, ar t cul o 21.1.; Pacto I nter naci onal de Der echos
Ci vi l es y Pol ti cos, ar t cul o 25; Decl ar aci n Amer i cana de l os Der echos y
Deber es del Hombr e, ar t cul os XI X y XX. Par a un mayor desar r ol l o del tema,
que gener a ms temor es que ser i as di fi cul tades, ver GORDI LLO, Cauces de
parti ci paci n ci udadana, en Crni ca del V Congreso Hi spano Luso Ameri -
cano Fi l i pi no de Muni ci pi os, Madr i d, 1970, I nsti tuto de Estudi os de Admi -
ni str aci n Local , tomo I , ps. 1057 a 1085; La parti ci paci n de l os parti cul a-
res en la formacin del acto administrativo, en el l i br o del I nsti tuto I nter -
naci onal de Der echo Admi ni str ati vo Lati no, El derecho admi ni strati vo en
Lati noamri ca, Bogot, 1978, ps. 57 y ss; Viejas y nuevas ideas sobre parti-
ci paci n en Amri ca Lati na, Revi sta I nter naci onal de Ci enci as Admi ni s-
tr ati vas , Br usel as, 1981, vol umen XLVI I -1981, nmer o 2, ps. 126-132; La
participacin administrativa, en el l i br o del I nsti tuto Naci onal de Admi -
ni str aci n Pbl i ca, Al cal de Henar es-Madr i d, Espaa, 1985, Congreso I be-
DESPUS DE LA REFORMA DEL ESTADO XI - 14
La r espuesta es dos veces s , estamos entr ando en una
nueva y super i or for ma de democr aci a.
3. Audiencia publica administrativa y judicial
Las sal as del fuer o feder al en mater i a admi ni str ati va son
ya vi r tual mente unni mes en r econocer l a necesi dad de r ea-
l i zar audi enci a pbl i ca antes de di ctar actos de tr ascenden-
ci a como l a r enegoci aci n de una concesi n o l i cenci a mono-
pl i ca, de sus tar i fas, etc.
1
y tambi n el Pr esi dente de l a
Naci n ha destacado l a i mpor tanci a de l a audi enci a pbl i ca
como i nstr umento de pr evenci n de l a cor r upci n,
2
l o cual
ti ene i mpor tanci a jur di ca por l a doctr i na de l os actos pr o-
pi os y el pr i nci pi o de buena fe, tantas veces i nvocados por l a
CS y el der echo i nter naci onal , adems de consti tui r de tal
modo una i nter pr etaci n de una de l as par tes al canzadas
por l a vi gente CI CC en cuanto a l as medi das pr eventi vas
que el l a or dena.
roameri cano sobre Soci edad, Democraci a y Admi ni straci n, ps. 199 a 211;
r epr oduci do en l a Revi sta de Di r ei to Pbl i co , n 74, San Pabl o, 1985, ps.
15 a 25, etc.
3.1
Ver Adelco, Sal a I I I , LL, 1997-C, 836; Defensor del Pueblo c. Poder
Ejecutivo nacional , Sal a I I I , 31-I I I -97, LL,1997-E, 506, con nota de GALLAR-
DO, ROBERTO ANDRS, Tel fonos: novedosas herrami entas y pel i grosas ten-
denci as de l a admi ni straci n, ps. 6 y ss.; ver tambi n CI NCUNEGUI , JUAN DE
DI OS, Refl exi ones acerca de l as competenci as para el di ctado de regul aci o-
nes en materia de servicios pblicos de gestin privada y el desenvolvimien-
to del control social (Un caso concreto: la modificacin de la Estructura
General de Tari fas del Servi ci o Bsi co Tel efni co), en RAP , n 222, 1997,
ps. 138 y ss.
3.2
MENEM, CARLOS, Corrupcin y el doble ocaso de la impunidad, Ambi to
Fi nanci er o , 19 de novi embr e de 1997, p. 20: Podemos citar tambin, entre
otros avances en el control, ... la instrumentacin de audiencias pblicas.
Esto hace efecti vamente al r equi si to de l a publ i ci dad en l as contr ataci ones
pbl i cas, exi gi do por el ar t cul o I I I i nci so 5 de l a Convenci n I nter amer i ca-
na Contr a l a Cor r upci n, como medi da pr eventi va de l a cor r upci n. En el
mi smo senti do habr a di cho uno de sus mi ni str os que Hay medi das que
antes de publ i car l as hay que consul tar l as , en otr o contexto y al cance per o
con el mi smo si gni fi cado objeti vo ( Cl ar n , 9-XI I -97, p. 4, ERMAN GONZLEZ).
LOS GRANDES FALLOS DE LA ACTUALI DAD XI - 15
En el caso Youssefian, en que el actor qued l egi ti mado
tambi n en for ma ampl i a, l a sentenci a de pr i mer a i nstanci a
en el ampar o confi r ma el 26-XI -97 que l a admi ni str aci n debe
r eal i zar audi enci a pbl i ca par a consi der ar una eventual
pr r r oga de l a excl usi vi dad de l a l i cenci a. La no pr r r oga de
l a excl usi vi dad es por l o dems l a tesi tur a del Defensor del
Puebl o de l a Naci n, que sostuvo el 29-X-97 que no se deb a
conceder l es l a pr r r oga en atenci n a l os compr obados i n-
cumpl i mi entos r ei ter ados y si stemti cos al pl i ego y dems
obl i gaci ones.
3
El 10-XI I -97 l a CSJN r eal i z por pr i mer a vez en su hi sto-
r i a una audi enci a pbl i ca judi ci al : ocur r i en Nieva, el r e-
cur so de ampar o i nter puesto por l egi sl ador es y el Defensor
del Puebl o contr a l a deci si n admi ni str ati va de pr i vati zar
l os aer opuer tos si n mar co r egul ator i o l egal , ni audi enci a
pbl i ca pr evi a en sede admi ni str ati va, ni ente de contr ol
or gani zado antes de poner se en mar cha l a acti vi dad. Aun-
que l a deci si n fi nal el 17-XI I -97 l es neg l egi ti maci n, no
cabe qui tar val or a un fundamental avance pr ocesal que cabe
afi r mar ,y que l a mi sma CSJN r epi ti en novi embr e de 1998
con el caso de l os senador es el ectos por el pr opi o Senado.
Ese nuevo compor tami ento tambi n autoobl i ga a l os mi em-
br os del tr i bunal a abandonar l a pr cti ca de l as r euni ones
3.3
DEFENSOR DEL PUEBLO DE LA NACI N, actuaci n 14869/97, car atul ada
Defensor del Pueblo de la Nacin, sobre presunta solicitud al Poder Ejecuti-
vo Naci onal de l as empresas Tel efni ca de Argenti na S.A., Tel ecom Argen-
tina S.A. y Telintar S.A., para que se extienda en 3 aos el perodo de exclu-
sividad en la prestacin del servicio bsico telefnico, r esol uci n n 5340/
97, 29-X-97, acompaada en l os autos Youssefi an en que al i gual que Con-
sumi dores Li bres se pr esent adhi r i endo a l a pr etensi n de l a actor a.
3.4
En l as r euni ones pr i vadas par ece que hasta i ntentan extor si onar a
al gunos mi ni str os, segn habr a denunci ado uno de sus mi embr os. Eso no
ocur r e en l as audi enci as pbl i cas: deber a aceptar se l a exi stenci a de una
aqu nueva nor ma de ti ca, l a de no r eci bi r en pr i vado a ni nguna de l as
par tes y en caso de r equer i r l o stas o ser conveni ente par a mejor pr oveer ,
l l amar a todas si mul tneamente a audi enci a pbl i ca. Como l o hi zo l a Cor te
en 1997, aunque el r esul tado fuer a adver so: el l o no qui ta el mr i to del pr o-
cedi mi ento pr evi o.
DESPUS DE LA REFORMA DEL ESTADO XI - 16
pr i vadas
4
con una u otr a de l as par tes (l as r euni ones ex
parte, pr ohi bi das e i mpensabl es en el der echo nor teamer i -
cano) y r eci bi r a todas l as par tes al mi smo ti empo, en una
audi enci a conjunta, or al , contr adi ctor i a y pbl i ca, par a man-
tener el pr i nci pi o de i mpar ci al i dad, i gual dad y publ i ci dad y
de paso agr egar l a i nmedi aci n. Es un ejempl o a segui r por
todos l os tr i bunal es, pues como di jo BRANDEI S, La l uz del
sol ... es el mejor de l os desi nfectantes; l a l uz el ctr i ca el mejor
pol i c a .
5
En cual qui er caso, es obvi o que l a audi enci a pbl i ca tanto
admi ni str ati va como judi ci al debe gr abar se o vi deogr abar se,
y puede ofr ecer se y usar se como pr ueba. As l o ha hecho l a
Sal a I V ci tando l os cassettes agr egados a l a causa u otr a
agr egada ad effectum videndi et probandi en di ver sos pr o-
nunci ami entos.
4. Los privilegios de la administracin no se aplican a sus
concesionarios y licenciatarios
Los pr i vi l egi os del t tul o I V del decr eto-l ey 19549/72 no
se exti enden a l os concesi onar i os y l i cenci atar i os,
1
l os cua-
l es no pueden entonces i nvocar ni l es r esul ta apl i cabl e
fal ta de agotami ento de l a v a admi ni str ati va ni l os dems
r equi si tos de admi si bi l i dad de l a acci n di r i gi da contr a el
Estado.
5. I nterpretacin de los privilegios monoplicos. Ganancias
sin lmite objetivo alguno. Cal l Back, servicios en competencia
Ha si do tr ascendente en 1997 un pr onunci ami ento de l a
3.5
Ci tado por SCHWARTZ, BERNARD, Administrative Law, Boston y Tor onto,
1976, p. 127.
4.1
CNFed. Contenci osoadmi ni str ati vo, Sal a I V, Consumi dores Li bres
Coop. Ltda. de Provisin de Serv. c. Telefnica de Argentina y otro s/ amp.
proc. sumarsimo, Sal a I V, 17-X-97, LL, 1997-F, 273, ci tando Capl an, Ari el
R. c. Telefnica de Argentina S.A. y otros, LL,1997-F, 277.
LOS GRANDES FALLOS DE LA ACTUALI DAD XI - 17
5.1
CSJN, Tel ecomuni caci ones I nternaci onal es de Argenti na S.A. y otros
c. Comisin Nacional de Telecomunicaciones, LL, 1997-C, 320, con nota Las
gananci as si n l mi te objeti vo al guno. Los dos votos de Cor te per tenecen a
magi str ados que habi tual mente i ntegr an el voto mayor i tar i o (BOGGI ANO y
VZQUEZ), l o que per mi te r azonabl emente i nfer i r un si mi l ar r esul tado en
una votaci n pl ena. El fal l o de l a Cmar a en Telintar se publ i c en LL,
1995-A, 220, con nota que aqu r epr oduci mos en el cap tul o I I I .
5.2
Es el fal l o de l a Sal a I V en l a mi sma causa Telintar, LL, 1995-A, 220,
con nuestr a nota La interpretacin restrictiva de concesiones y privilegios,
r epr oduci dos como cap tul o I I I de este l i br o.
5.3
El destacado es nuestr o.
5.4
ESCOLA, HCTOR JORGE, Tratado integral de los contratos administra-
tivos, Vol umen I , Par te Gener al , ed. Depal ma, Buenos Ai r es, 1977, ps. 453
y 454.
5.5
Mi ni stre des Travaux Publ i cs vs. Compagni e Gnral e Franai se des
Tramways, di ctamen del Comi sar i o de Gobi er no LON BLUM, Conseil dtat,
21-3-1910.
Cor te Supr ema denegando el r ecur so de queja de l as l i cen-
ci atar i as por el fal l o adver so de l a Cmar a en su r ecl amo
contr a el call back: Telintar, CSJN, 22-I V-97.
1
El l o confi er e
fi r meza al fal l o de segunda i nstanci a que r ecuer da l a sempi -
ter na jur i spr udenci a naci onal y extr anjer a confor me a l a cual
l os der echos de l os concesi onar i os y l i cenci atar i os monopl i -
cos se i nter pr etan restrictivamente.
2
Per o adems dos de l os votos que r echazan l a queja r e-
cuer dan e i nvocan adi ci onal mente l a jur i spr udenci a del Tr i -
bunal en el senti do que el der echo de l as empr esas pr esta-
dor as del ser vi ci o pbl i co de tel efon a al manteni mi ento de
tar i fas acor des con l os costos de pr estaci n, i ncl ui das l as
i nver si ones, mas la utilidad justa y razonable que constitu-
ye su retribucin; pues no es admisible sostener que les asis-
ta el derecho a obtener ganancias sin lmite objetivo alguno
(doctr i na de Fal l os 231:311; 258:322, consi d. 6; y 262:555,
consi d. 10) .
3
Es que, en suma, debe cui dar se que entr e l os der echos y
l as obl i gaci ones del cocontr atante exi sta una equi val enci a
honesta, una r el aci n r azonabl e ;
4
tambi n el Consejo de
Estado fr ancs exi ge l a equivalencia honrada u honesta en-
DESPUS DE LA REFORMA DEL ESTADO XI - 18
tr e l as car gas y l os benefi ci os.
5
La ecuaci n econmi co fi -
nanci er a de estos contr atos naci o devi no ar bi tr ar i a, es de-
ci r i nconsti tuci onal .
6
Bi en se compr ende que entr e el fal l o
de Cmar a que queda ahor a fi r me y defi ni ti vo y l os dos vo-
tos de Cor te (BOGGI ANO y VZQUEZ), ya no pueden quedar
dudas en el der echo ar genti no actual sobr e l a i nter pr eta-
ci n del al cance de l os der echos y pr i vi l egi os de l as concesi o-
nar i as y l i cenci atar i as monopl i cas.
En 1997 l a Cmar a deter mi n que el jui ci o por devol u-
ci n a l os usuar i os de l as gananci as excesi vas (confor me l os
dos votos de Cor te en cuanto al fondo), deb a pr ogr esar en
cuanto al tr mi te, si n adel antar cr i ter i o en cuanto al fondo:
Consumidores Libres del 17 de octubr e de 1997, LL, 1997-F,
273.
I gual mente en esta mater i a, l a Cmar a r esol vi el 23-XI I -
96 que l as empr esas l i cenci atar i as no pueden pr estar ser vi -
ci os en competenci a mi entr as detentan el monopol i o.
7
6. El amparo desde otros ngulos
Si gue pr ogr esando el i nfor mal i smo en el amparo por mora,
1
5.6
Es l o que hemos sosteni do en nuestr o Tratado de derecho administra-
tivo, tomo 1, 5 edi ci n, Parte general, Buenos Ai r es, 1998, pgi na XI -34.
5.7
CNFed. Contenci osoadmi ni str ati vo, Sal a I V, I mpsat S.A. c/ Estado
Nacional M de Economa y O.S.P.- s/ amparo ley 16.986, LL, 1998-A, 239,
con nota de AGUI AR, HENOCH D., Monopolio telefnico y servicios en compe-
tenci a. Pr evi amente tr ami t en esta causa el ampar o contr a l a r esol uci n
100 del Mi ni ster i o, que autor i zaba tal es ser vi ci os, concl uyendo con su nul i -
dad (pr i mer a i nstanci a 9-XI -95), y fue dejado si n efecto por l a Sal a I V el 21-
XI I -95 por fal ta de i nter venci n de l as l i cenci atar i as. Rei ni ci ada l a causa,
esta vez con su ci taci n, el Juzgado del Dr . MARI NELLI di ct si mi l ar pr onun-
ci ami ento anul ando l a r esol uci n 100, el 27-V-96; l a Cmar a l o confi r m el
23-XI I -96.
6.1
Del cual ya hab a pr ecedentes, por ejempl o CNFed. Contenci osoadmi -
ni str ati vo, sal a I I , Rodrguez Fuchs, LL, 1997-A, 81, con nota I nformalismo
y amparo por mora.
LOS GRANDES FALLOS DE LA ACTUALI DAD XI - 19
que per mi te que se sol i ci ten y obtengan cautel ar es en l e
i ncl uso se l o tr ansfor me en acci n de ampar o,
2
como ya el
nuevo Cdi go Contenci oso Admi ni str ati vo de l a Pr ovi nci a
de Buenos Ai r es, con el pr i nci pi o de uni dad de acci n y pl u-
r al i dad de pr etensi ones, admi te tanto l a sumar i zaci n del
or di nar i o como l a or di nar i zaci n del sumar i o.
Tambi n apar ece un i mpor tante i nfor mal i smo en el am-
par o: se ha r esuel to que l a sol i ci tud ver bal desde el l echo de
enfer mo i nter nado, a que no l e hagan una segunda amputa-
ci n que no desea, es una vi r tual peti ci n de ampar o que
debe acoger se a l a l uz del ar t cul o 43 de l a Consti tuci n na-
ci onal .
3
Ya vi mos tambi n que el ampar o, al admi ti r l a l egi ti ma-
ci n de l os der echos de i nci denci a col ecti va, per mi te ar r i bar
a condenas de efectos erga omnes, como constr ui r r ampas
par a di scapaci tados,
4
r eti r ar car tel es de l a v a pbl i ca,
5
etc.,
6
y que tal es efectos erga omnes tambi n se pr oducen
6.2
CNCi v., Sal a M, Kreutzer, LL, 1997-F, 244, con nota en contr a de GAM-
BI ER, BELTRN, Audacia s, pero no tanta: un fallo que confirma una medida
cautelar dictada en una accin de amparo por mora.
6.3
P., A.E., Juzgado Cr i mi nal y Cor r ecci onal n 3, Mar del Pl ata, LL,
1997-F, 601, con nota de LORENZETTI , RI CARDO, Precisiones jurisprudenciales
sobre el derecho a rechazar tratami entos mdi cos. Como er a en l a Pr ovi nci a
no exi st a l i mi taci n al guna de nor mas de facto. En el fuer o feder al , l e
hubi er an r echazado l a peti ci n por no ser confor me a l a Ley 16.986 ? Es
i ncompr ensi bl e que no advi er ta l a judi catur a que no puede ms i nvocar esa
nor mati va i l eg ti ma, ni l a Cmar a car atul ar l os expedi entes con tal es s m-
bol os de i l i ci tud consti tuci onal .
6.4
Labaton, Pr i mer a i nstanci a Dr . Silva Garretn, 6-XI -96, causa 21.000/
96, segunda i nstanci a CNFed. Contenci osoadmi ni str ati vo, Sal a V, 25-XI -
96.
6.5
Juzgado Naci onal Ci vi l N 54, RI CARDO LI ROSI , Dalbon, Gregorio c.
Gobi erno de l a Ci udad de Buenos Ai res, LL, 1997-F, 291, confi r mado por l a
Sal a B de l a Cmar a Naci onal Ci vi l de Apel aci ones.
6.6
Otr o ejempl o en el caso Capella, Jur i s, 81: 555, que r el ata BARRAGUI RRE,
JORGE, La opinin del J uez Scalia y la interpretacin del artculo 43 de la
Consti tuci n naci onal (el concepto de afectado), LL, 1997-F, 1273, nota
20, una condena genr i ca en mater i a ambi ental .
DESPUS DE LA REFORMA DEL ESTADO XI - 20
en mater i a de actos gener al es de l a admi ni str aci n.
7. Medidas autosatisfactivas
Uno de l os pasos que l e fal taba a l a tutel a judi ci al efecti -
va en ti empo sufi ci ente y r azonabl e er a el otor gami ento de
medi das pr ovi si onal o defi ni ti vamente anti ci pator i as de l a
sentenci a de condena, o medi das autosati sfacti vas.
1


Estas
s , desde l uego, deben ser excepci onal es, per o no i nexi sten-
tes.
Se han pr oduci do novedades a este r especto tanto en el
mbi to naci onal como el pr ovi nci al y par ece r azonabl e que
se r ei ter en, por ejempl o en mater i a de enfer medades ter mi -
nal es o dol enci as que r equi er en tr atami ento i nmedi ato,
2
co-
br o de l a jubi l aci n pendi ente l a deci si n que se adopte,
3
di scapaci taci n,
4
i mposi bi l i dad de ejer cer l a pr ofesi n mi en-
tr as se di scute el mbi to de apl i caci n del t tul o,
5
etc. En l a
7.1
Ver MORELLO, AUGUSTO MARI O, Anti ci paci n de l a tutel a, Li br er a Edi -
tor i al Pl atense, 1996, ps. 57 y ss.; PEYRANO, JORGE, Medida cautelar innovativa,
Buenos Ai r es, Depal ma, 1981; Rgi men de l as medi das autosati sfacti vas.
Nuevas propuestas, LL, 1998-A, 968; GALDS, JORGE MARI O, Un fallido in-
tento de acogimiento de una medida autosatisfactiva, LL, 1997-F, 482, y l as
numer osas r efer enci as tanto de l os ar t cul os como del r evocado fal l o que
comenta.
7.2
As en el caso Squaglia, Norberto P. c. Ministerio de Salud y Medio
Ambiente, pr i mer a i nstanci a fi r me, LL Li tor al Jur i s, Octubr e de 1997, ps.
1007 y ss.; en el caso se conden a l a demandada a pr acti car al actor l a
angi opl ast a tr ansl umi nal pr escr i pta por el mdi co del hospi tal pbl i co, con-
fi r mando l a medi da cautel ar despachada opor tunamente (p. 1113).
7.3
CNFed. Contenci osoadmi ni str ati vo, sal a I V, Assorati, causa 9.702/97,
18 de jul i o de 1997.
7.4
La nueva l egi sl aci n en l a mater i a segur amente habr de dar l ugar a
medi das de esta ndol e.
7.5
En este senti do CCi vi l , Com. y Labor al , Rafael a, Enrique De Tita,
Daniela c. Colegio de Psicopedagogos de la Provincia de Santa Fe, LL Li to-
r al Jur i s, octubr e de 1997 ps. 1014 y ss.
LOS GRANDES FALLOS DE LA ACTUALI DAD XI - 21
desgr aci a de l os actor es, enhor abuena que l a justi ci a l os com-
pr enda y suel te el l astr e de sus pr econceptos y otor gue estas
medi das que adel antan el objeto mi smo de l a ul ter i or sen-
tenci a del ampar o y l uego se confi r man o modi fi can en su
caso por sta.
Quedar a par a pensar en l os agr avi os i r r epar abl es a l a
soci edad por l os casos de cor r upci n que l l eguen a l os estr a-
dos judi ci al es: bueno ser a que di ctar an medi das i mpi di en-
do su consumaci n, aunque i mpor ten una medi da autosa-
ti sfacti va o una vi r tual peti ci n de ampar o .
6
Como si el
pa s fuer a un enfer mo muy, muy gr ave.
8. Cautelares desobedecidas y sus consecuencias
Se di ctar on medi a docena de fal l os par al i zando l a l i ci ta-
ci n de l os aer opuer tos, per o l a admi ni str aci n abr i i gual -
mente l os sobr es con l as ofer tas, con una i mpor tante r etr ac-
ci n de ofer entes; el Pr ocur ador Gener al de l a Naci n di cta-
mi n que en estos casos l os jueces car ecen de jur i sdi cci n y
sus fal l os deben ser anul ados, por el ya menci onado tema de
l a supuesta fal ta de l egi ti maci n acti va de l os l egi sl ador es,
si nos atenemos a l os antecedentes pr econsti tuci onal es, que
l a Cor te r ei ter en Nieva (LL, 29-XI I -97). Este fal l o, pol ti co
si l os hay, ti ene el efecto quer i do de sol uci onar l a desobe-
di enci a judi ci al en este caso.
1
7.6
Como en el caso P., A.E. ya ci tado.
8.1
No se ti enen tampoco noti ci as de l o actuado en l a Justi ci a Feder al en
l o Cr i mi nal y Cor r ecci onal en vi r tud de otr a denunci a por desobedi enci a
judi ci al , efectuada en aquel caso por l a magi str ada MAR A JOS SARMI ENTO,
in re Defensor del Pueblo de la Nacin c/ Estado Nacional s/ Amparo, pu-
bl i cada en RAP, n 222, Buenos Ai r es, 1997, ps. 174/5, y otr as. Estos temas
se estn vol vi endo aquel l o que ESTOUP l l amar a una cuesti n de honor de
l a justi ci a: ver La revisin judicial de las tarifas y la accin de defensa del
consumidor, nota al fal l o Consumidores Libres Coop. Ltda y otro c. Presi-
dencia de la Nacin y otro, CNFed. Contenci osoadmi ni str ati vo, Sal a V, LL,
1997-F, 265.
DESPUS DE LA REFORMA DEL ESTADO XI - 22
Cur i osamente, al gunos i nsi sten en menci onar si n sal ve-
dad al guna, como si fuer an nor mal der echo vi gente, pr ece-
dentes anter i or es a l a Consti tuci n: como si si r vi er an si n
ms par a i nter pr etar el texto de 1994 junto al pl exo nor ma-
ti vo de l os tr atados i nter naci onal es.
2
El ao 1997 par ece
consti tui r un punto favor abl e de i nfl exi n, al menos en l a
jur i spr udenci a de pr i mer a y segunda i nstanci a.
En i gual senti do cabe r ecor dar el fal l o ADECUA c. Aguas
Argentinas, Juzgado de l a Dr a. EMI LI A MARTHA GARC A, no-
vi embr e de 1997, r especto a mul tas apl i cadas por el ETOSS
a l a concesi onar i a par a su devol uci n a l os usuar i os, l o que
no acaeci ; el Poder Ejecuti vo condon l as mul tas por decr e-
to 1167/97.
3
9. Sustitucin o modificacin de los actos administrativos del
C.P.A.C.F. y otros
8.2
Al go de eso ha l l evado al comentar i o de PADULA, PABLO FEDERI CO, cuan-
do escr i be El regreso de los muertos vivos, LL Li tor al Jur i s, octubr e de
1997, ps. 847 y ss., agr egando que r eapar ecen Aquel l os cadver es putr e-
factos que fuer an enter r ados por l a r efor ma de 1994 y que l uego a pesar de
su muer te vuel ven al escenar i o par a atentar contr a l os der echos humanos
(p. 850).
8.3
Entr e l os antecedentes puede ver se BI LOTE, EDUARDO S., Anlisis de la
resolucin N 141 ETOSS/ 96, RAP , n 222, Buenos Ai r es, 1997, ps. 126 y
ss., qui en habl a de una si tuaci n de i ncumpl i mi ento casi gener al i zado de
l a concesi onar i a ; CI NCUNEGUI , JUAN BAUTI STA, I legalidad del decreto N 149/
97, i gual r evi sta, ps. 132 y ss.
9.1
CNFed. Contenci osoadmi ni str ati vo, Sal a I I , Fernndez Duque Ri car-
do J ul i o c/ C.P.A.C.F., , causa 19.045/96, 5-VI I I -97.
9.2
CNFed. Contenci osoadmi ni str ati vo, Sal a I I I , Cochlar Oscar Osvaldo
c/ C.P.A.C.F., causa 3.725/97, 27-V-97, LL, 1998-C, 340; Fernndez Duque
Ricardo J ulio c/ C.P.A.C.F., causa 19.045/96, Sal a I I , 5-VI I I -97. Con estas
causas el C.P.A.C.F. per di el i nvi cto de que daba cuenta l a Revi sta del
Col egi o Pbl i co de Abogados de l a Capi tal Feder al , ao I , nmer o 3, jul i o
de 1997, pgi na 15, datos al 30 de mar zo de 1997. Si n embar go y como l o
seal a JUAN A. PARDO en su nota ti ca profesi onal errnea i nterpretaci n
judicial, LL, 1998-C, 337, no par ece que en l a especi e tenga r azn l a justi ci a
si no el tr i bunal de ti ca pr ofesi onal que apl i c l a mayor sanci n, que el
poder judi ci al en cambi o r educe: per o l a posi bi l i dad de modi fi car o susti tui r
es cor r ecta.
LOS GRANDES FALLOS DE LA ACTUALI DAD XI - 23
Se ha r econoci do el car cter de actos admi ni str ati vos de
l as sanci ones del C.P.A.C.F
1
y l a potestad judi ci al de susti -
tui r l os o modi fi car l os;
2
ya sabemos que se pueden or denar
conductas y obr as pbl i cas, como en el caso Labaton,
3
y l o
mi smo ocur r e en mater i a de ser vi ci os pbl i cos por apl i ca-
ci n de l a l ey de orden pbl i co del usuari o y del consumi dor .
4
La CSJN enmend en Sol y otr os (novi embr e de 1997)
un vi ejo er r or de al guna Sal a en no r esol ver l a cautel ar o el
fondo favor abl emente al actor , par a evi tar l a desar ti cul a-
ci n de r ganos de contr ol de l a admi ni str aci n, cual qui er a
sea el ar gumento pr ocesal uti l i zado.
9.3
En que se conden al Poder Judi ci al de l a Naci n a constr ui r r ampas
de acceso par a di scapaci tados, Juzgado del Dr . Silva Garretn, 6-XI -96, causa
21.000/96, segunda i nstanci a Sal a V, 25-XI -96.
9.4
El ar t cul o 37 de l a l ey 24.240 di ce: Si n per jui ci o de l a val i dez del
contr ato, se tendr n por no conveni das: a) Las cl usul as que desnatur al i -
cen l as obl i gaci ones o l i mi ten l a r esponsabi l i dad por daos; b) Las cl usul as
que i mpor ten r enunci a o r estr i cci n de l os der echos del consumi dor o am-
pl en l os der echos de l a otr a par te; c) Las cl usul as que contengan cual -
qui er pr ecepto que i mponga l a i nver si n de l a car ga de l a pr ueba en per jui -
ci o del consumi dor . Conti na el mi smo ar t cul o 37 seal ando que La i n-
terpretacin del contrato se har en el sentido ms favorable para el consu-
midor. Cuando exi stan dudas sobr e l os al cances de su obl i gaci n, se estar
a l a que sea menos gr avosa. En caso en que el ofer ente vi ol e el deber de
buena fe en l a etapa pr evi a a l a concl usi n del contr ato o en su cel ebr aci n
o tr ansgr eda el deber de i nfor maci n o l a l egi sl aci n de defensa de l a com-
petenci a o de l eal tad comer ci al , el consumi dor tendr der echo a demandar
l a nul i dad del contr ato o l a de una o ms cl usul as. Cuando el juez decl are
l a nul i dad parci al , si mul tneamente i ntegrar el contrato, si el l o fuer a ne-
cesar i o. En el caso de aumento de tar i fas de ser vi ci os pbl i cos, el juez pue-
de as no sol amente anul ar l a nueva tar i fa si no tambi n r establ ecer l a vi -
genci a de l a anter i or , como ocur r e cuando se anul a por i nconsti tuci onal un
aumento por sobr e l a tar i fa pr ecedente. La r egl a de que l a abr ogaci n de
una nor ma abr ogator i a no hace r enacer l a nor ma abr ogada (MESSI NEO) cede
ante el pr i nci pi o de or den pbl i co naci onal de l a l ey de defensa del consu-
mi dor , que establ ece l a r ecomposi ci n par ci al de l a r el aci n jur di ca decl a-
r ando l a nul i dad de sol amente una par te de el l a. I gual sol uci n encontr a-
mos en el nuevo Cdi go Contenci oso Admi ni str ati vo de l a Pr ovi nci a de Bue-
nos Ai r es, segn cuyo ar t cul o 50 i nci so 1 l a sentenci a podr deci di r El
r establ eci mi ento o r econoci mi ento del der echo o i nter s jur di camente vul -
ner ado y l a adopci n de l as medi das o actos necesar i os a tal es fi nes .
DESPUS DE LA REFORMA DEL ESTADO XI - 24
Es cur i oso que haya si do l a Cor te, y no l os tr i bunal es de
i nstanci a, qui en haya r epar ado el entuer to: l sti ma que es
demasi ado tar de par a ser ti l a l a soci edad.
10. I deas para el consejo de la magistratura y el jury de
enjuiciamiento.
Ahor a que comi enzan su funci onami ento el Consejo de l a
Magi str atur a y el Jur ado de Enjui ci ami ento, que qui zs se
for ti fi quen l os entes r egul ador es i ndependi entes y dems
r ganos de contr ol autnomos del poder centr al de l a admi -
ni str aci n, bueno es estar pr eveni do y al gn fal l o ayuda a
el l o.
Se tr ata del mi smo caso Sol ya ci tado, cuya hi stor i a es
tambi n ti l par a pr opor ci onar una gu a a l os nuevos r ga-
nos de l a consti tuci n y a l a soci edad mi sma. No cabe coho-
nestar judi ci al mente, si n tutel a judi ci al efecti va e i nmedi a-
ta (por ende cautel ar y de fondo), l a i nter venci n o el aten-
tado a l os r ganos de contr ol del poder . Otr os tr i bunal es de
i nstanci a no deber n ser nuevamente par t ci pes de l a des-
ar ti cul aci n de l os r ganos de contr ol de l a admi ni str aci n,
al go tan gr ave como desar ti cul ar el poder judi ci al . Y menos
aceptar d as despus el car go de l a enti dad cuya desar ti cu-
l aci n han cohonestado, como ocur r i er a en aquel caso.
1
10.1
Si r va esa exager aci n al menos como l ecci n de hi stor i a. I ncor por e-
mos al cdi go de ti ca no escr i to per o que debe escr i bi r se de l a magi str a-
tur a, que ni ngn juez de Cmar a o Cor te puede r enunci ar al car go y acep-
tar dentr o de un ao un car go admi ni str ati vo de di r ecci n o r esponsabi l i -
dad pol ti ca. Y nunca el car go cuya defenestr aci n pol ti co cohonest jur i s-
di cci onal mente.
Dejemos, mejor an, l as embajadas y l os mi ni ster i os par a qui enes estn
en l a car r er a tcni ca o pol ti ca, consi der emos que un magi str ado no puede
mezcl ar su car r er a judi ci al con otr a, al menos por un ti empo r azonabl e des-
pus de haber dejado l a justi ci a. De otr o modo su i ndependenci a queda com-
pr ometi da. Apr endamos as del caso Sol l o que su hi stor i a ensea a qui en
l a sepa ver . Es el sapere vedere medi eval .
LOS GRANDES FALLOS DE LA ACTUALI DAD XI - 25
11. Participacin decisoria en cuerpos colegiados
En cuanto a l a par ti ci paci n de l os admi ni str ados y usua-
r i os en l a gesti n de l os asuntos pbl i cos, que mandan l os
pactos i nter naci onal es y el ar t cul o 42 de l a Consti tuci n
especi fi ca par a el caso de l os entes r egul ador es de ser vi ci os
pbl i cos (otr o aspecto i ncumpl i do de l a Consti tuci n), el voto
de l a mayor a en l a Cor te ha di sti ngui do en Mocchiutti en-
tr e r epr esentaci n poltica (en el caso l a de l os estudi antes
y gr aduados en el Consejo Di r ecti vo de l as Facul tades), que
ha consi der ado no r equer i r i donei dad tcni ca, y l a par ti ci -
paci n tcnica en l os concur sos, que s l a necesi tar a.
1
La sol uci n mayor i tar i a no ti ene sustento fcti co en ne-
gar r epr esentaci n de gr aduados y estudi antes en l os con-
cur sos,
2
per o ti ene l a vi r tud de admi ti r si n ambages junto a
11.1
CSJN, Mocchiutti, J uan c/ U.N.C. s/ contenciosoadministrativo, sen-
tenci a del 4 de novi embr e de 1997, causa M. 884. XXVI I , LL, 1998-C, 121,
con nota de CAFFERATA, LL, 1998-C, 119.
11.2
No ti ene sustento fcti co pues nadi e conoce de casos en que l os estu-
di antes y gr aduados se hayan uni do a una mi nor a de pr ofesor es par a tor -
cer el r esul tado de un concur so. Es postul ar l a vi r tual i nsensatez de gr a-
duados y estudi antes y gl or i fi car en exceso l a capaci dad tcni ca de l os jur a-
dos (l o cual , ci er tamente, no es un axi oma apod cti co), todo el l o si n funda-
mento fcti co al guno.
Su r ol es di sti nto, pr i mer o son custodi os ti cos del concur so, que con sus
pr eguntas a l os pr ofesor es del jur ado buscan r esol ver sus dudas y dar testi -
moni o de l a l i mpi eza del pr ocedi mi ento, l a ausenci a de desvi aci n de poder ,
etc. Ya que l a pr opi a CSJN enti ende no deber efectuar i ntr omi si ones en
estos mecani smos de l as uni ver si dades estatal es, debi er a al menos dejar l es
que apl i quen sus pr opi os mecani smos i nter nos de contr ol : el fal l o es auto-
contr adi ctor i o en este aspecto, por que ni ega contr ol judi ci al de l o r esuel to
per o anul a el si stema uni ver si tar i o de contr ol . Ahor a se tor nar ms nece-
sar i o an efectuar una r evi si n judi ci al sufi ci ente y adecuada del r esul ta-
do, l o cual no hace al entar muchas esper anzas. Si n embar go, no es censur a-
bl e el fal l o en cuanto su r azonami ento al menos pr oyecta a l a hi ptesi s del
ar t cul o 42 l a i ndi spensabl e par ti ci paci n de l os usuar i os en l a di r ecci n del
ente r egul ador , mater i a en l a cual el Estado est en mor a con l a soci edad.
En esta causa en par ti cul ar , l l ama adems l a atenci n que el actor cues-
ti one a egr esados (potenci al es al umnos de post gr ado) y al umnos de gr ado,
DESPUS DE LA REFORMA DEL ESTADO XI - 26
l a mi nor a l a r epr esentaci n con voz y voto de l os usuar i os
en l os cuer pos di r ecti vos, cr i ter i o que pr evi si bl emente se
habr de r epeti r entonces en el caso del ar t cul o 42 y l os
entes r egul ador es de l os ser vi ci os pbl i cos .
Fal ta, eso s , que se adopte a ese r especto sol uci ones que
super en l a mor a l egi sl ati va, como ya l o hi ci er a esta Cor te
en Ekmekdjian.
12. El avance de los pactos internacionales
En el caso Arce
1
l a CSJN ha r esuel to, si n di si denci as y
si gui endo l a jur i spr udenci a i nter naci onal obl i gator i a se-
gn el pr ecedente Giroldi, que en el l o aqu r ei ter a y am-
pl a,
2
que es de apl i caci n l o di spuesto en l a Opi ni n Con-
sul ti va 2/82 de l a Cor te I nter amer i cana de Der echos Huma-
nos, segn l a cual l os Estados... asumen var i as obl i gaci o-
nes, no en r el aci n con otr os Estados, si no haci a l os i ndi vi -
duos bajo su jur i sdi cci n .
La CSJN adems i nvoca el pl exo nor mati vo de l os r estan-
tes pactos, y hace honor a l a opi ni n de nuestr o r epr esen-
tante en l os or gani smos i nter naci onal es: es el pr i nci pi o de
si endo pr eci samente un pr ofesor o aspi r ante a pr ofesor de psi col og a, que
debi er a tener o aspi r ar a tener exper i enci a en el r el aci onami ento con
ambos. Es una autocontr adi cci n r ecl amar que no l o juzguen en el concur so
qui enes habr n de juzgar l o a di ar i o en su desempeo y son l a r azn de ser
mi sma de su vocaci n docente. Si un pr ofesor no puede super ar l a r el aci n
con l os al umnos casi por defi ni ci n no puede ser l o. Esto tambi n es fal ta de
sustento fcti co del voto mayor i tar i o.
12.1
Cor te Supr ema de Justi ci a de l a Naci n, in re Arce, J orge Daniel s/
recurso de casacin, 14 de octubr e de 1997, LL, 1997-F, 697, con nota Los
derechos humanos no son para si no contra el Estado.
12.2
Ver GORDI LLO, La justicia nacional y su articulacin con la justicia
supranacional, Cuader nos de Fundejus , ao 3, n 3, Buenos Ai r es, 1995,
ps. 23 y ss.; r epr oduci do en el l i br o Estudi os J ur di cos en Memori a de Al -
berto Ramn Real, Fundaci n de Cul tur a Uni ver si tar i a, Montevi deo, 1996,
ps. 265 y ss.; r epr oduci do, con var i antes, en La obligatoria aplicacin inter-
na de los fallos y opiniones consultivas supranacionales, nota al fal l o Giroldi,
en l a r evi sta Rgi men Ar genti na del Rgi men de l a Admi ni str aci n Pbl i -
ca , n 215, 1996, ps. 151 y ss.
LOS GRANDES FALLOS DE LA ACTUALI DAD XI - 27
l a buena fe en mater i a i nter naci onal , y l a r egl a de l os pr o-
pi os actos. Debemos pues cumpl i r fi el mente en el der echo
i nter no l os actos que cel ebr amos i nter naci onal mente y lo que
decimos en foros internacionales. Lo consi der amos un fun-
damental avance. Es el br oche de or o de un ao de excel ente
y r enovador a jur i spr udenci a en l as tr es i nstanci as feder a-
l es.
3
Cl ar o que as tenemos dos (tr es, con Bramajo) fal l os de
nuestr a Cor te apl i cando dos opi ni ones consul ti vas per o afi r -
12.3
Desde l uego, hay ocasi onal es excepci ones, per o no empaan el con-
junto; y tampoco ter mi n el ao, como antes bi en l o pr ob Chocobar (27-
XI I -96, Doctr i na Judi ci al , ao XI I I , n 12, 2-I V-97, LL, 1997-1, 749 y ss., ya
ci tado).
12.4
La Cor te I nter amer i cana de Der echos Humanos ti ene di cho que Por
el l o, l a pr otecci n de l os der echos humanos r equi er e que l os actos estatal es
que l os afecten de maner a fundamental no queden al ar bi tr i o del poder p-
bl i co, si no que estn r odeados de un conjunto de gar ant as ender ezadas a
asegur ar que no se vul ner en l os atr i butos i nvi ol abl es de l a per sona, dentr o
de l as cual es, acaso l a ms r el evante tenga que ser que las limitaciones se
establ ezcan por una l ey adoptada por el Poder Legi sl ati vo, de acuerdo con
lo establecido por la Constitucin (pr r afo 22 de l a OC 6/96).

En i gual sen-
ti do se pr onunci a l a Comi si n I nter amer i cana de Der echos Humanos: Por
l o tanto, cual qui er acci n que afecte l os der echos bsi cos debe ser prescrita
por una ley aprobada por el Poder Legislativo y debe ser congr uente con el
or den jur di co i nter no (Or gani zaci n de l os Estados Amer i canos, Comi -
si n I nter amer i cana de Der echos Humanos, I nforme anual de l a Comi si n
I nteramericana de Derechos Humanos, 1996, Washi ngton, D.C., 1997, pgi -
na 65).

La Cor te I DH defi ne pues como l eyes l a nor ma jur di ca de car cter
gener al , cei da al bi en comn, emanada de l os rganos l egi sl ati vos consti -
tuci onal mente pr evi stos y democr ti camente el egi dos y el abor ada segn el
pr ocedi mi ento establ eci do por l as consti tuci ones de l os Estados par tes para
la formacin de las leyes (Opi ni n Consul ti va nmer o 6, pr r afos 23 y 32),
pues El pr i nci pi o de l egal i dad, l as i nsti tuci ones democr ti cas y el estado
de der echo son i nsepar abl es (OC 8, pr r afo 24); es l a l egi sl atur a el ecta y
no otr a autor i dad consti tuci onal o de facto l a que ti ene l a potestad l egi sl ati -
va. Todo el l o ha si do r ei ter ado en el voto concur r ente del r epr esentante
ar genti no ante l a CI DH, OSCAR LUJN FAPPI ANO, caso 10.843, Chi l e, 15 de
octubr e de 1996, I nfor me n 36/96, pr r afo 31, pgi na 197 del I nfor me de
1996 de l a Comi si n I nter amer i cana de Der echos Humanos, op. loc. cit.: el
DESPUS DE LA REFORMA DEL ESTADO XI - 28
mando que hay que apl i car todas: Fal ta hacer l o. Par a ejem-
pl o, no pueden l as autor i dades consti tuci onal es judi ci a-
l es, l egi sl ati vas, admi ni str ati vas si n vi ol ar nuestr os pr i n-
ci pi os consti tuci onal es y compr omi sos i nter naci onal es, se-
gui r l l amado Ley a l os decr etos-l eyes de l os gobi er nos de
facto.
4
Cundo se deci di r n a asumi r pl enamente que he-
mos r eentr ado hace una generacin al Estado de Der echo?
13. Corrupcin
Es pr ematur o y por ende no ha habi do pr onunci ami ento
al guno, naci onal o extr anjer o, acer ca de l a apl i caci n al de-
r echo admi ni str ati vo de l a Convenci n I nter amer i cana Con-
tr a l a Cor r upci n,
1
que ti ene vi genci a i nter naci onal desde
pr i nci pi o de l a buena fe nos obl i ga a cumpl i r en el pl ano i nter no l o que
sostenemos y nos obl i ga en el pl ano i nter no e i nter naci onal , como tambi n
l o r econoce l a Cor te Supr ema en Arce al ci tar l o expr esado en r epr esenta-
ci n de nuestr o pa s por su r epr esentante en Naci ones Uni das.
13.1
Ver GORDI LLO, Un corte transversal al derecho administrativo: la Con-
venci n I nterameri cana contra l a Corrupci n, LL, 1997-E, 1091, y Trata-
do..., op. cit., cap tul o XVI ; SEVERO CABALLERO, LL, 1997-E, 1153.
13.2
La jur i sdi cci n extr anjer a tambi n es pactada por el pa s en l os con-
tr atos de cr di to exter no y en l os tr atados con otr os pa ses sobr e i nver si o-
nes extr anjer as. Ver en cuanto a l o segundo l a l ey 24.890, B.O. 9-XI I -97,
ar t. 9 i nc b), el pa s pr esta su consenti mi ento i r r evocabl e al ar bi tr aje del
C.I .A.D.I ., Centr o I nter naci onal de Ar r egl o de Di fer enci as Rel ati vas a I n-
ver si ones, cr eado por el Conveni o sobr e Ar r egl o de Di fer enci as r el ati vas a
l as I nver si ones entr e Estados y Naci onal es de otr os Estados , par a l as i n-
ver si ones de Mar r uecos y Ar genti na; puede tambi n r ecor dar se l a l ey 24.100,
r efer ente a Fr anci a y Ar genti na, etc. En r el aci n a l o pr i mer o ver el cap tu-
l o I V El contr ato de cr di to exter no en nuestr o l i br o Despus de la Refor-
ma del Estado, Buenos Ai r es, 1996 y anter i or mente el ar t cul o El contrato
de crdito externo, en l a Revi sta de Admi ni str aci n Pbl i ca , Madr i d, 1982,
nmer o 97, ps. 423 a 449; r epr oduci do en el l i br o Contratos Administrati-
vos. Contratos especi al es, ed. Astr ea, tomo I I , Buenos Ai r es, 1982 y r ei m-
pr esi ones, ps. 187 a 226.
13.3
Entr e el l os, el nuestr o. Es l a Conventi on on Combati ng Bri bery of
LOS GRANDES FALLOS DE LA ACTUALI DAD XI - 29
octubr e y admi te l a jur i sdi cci n extr anjer a como l os pactos
contr a el genoci di o y l a tor tur a.
2
El 20-XI -97 el pa s suscr i bi asi mi smo l a Convenci n Par a
Combati r el Sobor no de Funci onar i os Extr anjer os en Tr an-
sacci ones Comer ci al es I nter naci onal es , o ms si mpl emente
Convenci n I nter naci onal Contr a l a Cor r upci n, junto a l os
29 pa ses de l a OCDE y cuatr o pa ses ms.
3
El tema va adqui r i endo l os car acter es de un or den pbl i -
co i nter naci onal , in statu nascendi,
4
y dado que por l os efec-
tos del l avado de di ner o si empr e afecta ms de una jur i sdi c-
ci n,
5
habr que estar atentos a l a evol uci n de l a jur i spr u-
denci a compar ada.
14. Resumen
En mayor s ntesi s, al gunos de l os gr andes fal l os de l a ac-
Foreign Public Officials in I nternational Business Transactions, 20-XI -97
(se l a puede consul tar en l a pgi na centr al de l a OCDE: www.oecd.org).
13.4
Nuestr o Tratado de derecho admi ni strati vo, tomo 1, Parte general ,
4 edi ci n , 1997, cap tu l o VI , n mer o 2.3, pgi n a VI -8: i us cogens
supervi enens, i n statu nascendi . Compar ar ZUPPI , ALBERTO, El derecho im-
perati vo (jus cogens) en el nuevo orden i nternaci onal , ED, 7-VI I -92;
BARBERI S, JULI O A., Formaci n del derecho i nternaci onal, Abaco, Buenos
Ai r es, 1994. Ver tambi n ZUPPI , ALBERTO L., La Convenci n I nterameri cana
contra la Corrupcin, en ABREG, MART N, y COURTI S, CHRI STI AN (Compi l ado-
r es), La apl i caci n de l os tratados sobre derechos humanos por l os tri buna-
les locales, CELS, Edi tor es del Puer to S.R.L., Buenos Ai r es, 1997, ps. 201 y
ss.; CI NCUNEGUI , JUAN BAUTI STA y CI NCUNEGUI , JUAN DE DI OS, La corrupci n,
Buenos Ai r es, FUNDAPLAN, 1996.
13.5
Como l o r econocen expr esamente l as dos convenci ones ci tadas. El
ar t cul o 7 de l a Convention on Combating Bribery of Foreign Public Officials
i n I nternati onal Busi ness Transacti ons seal a que el del i to de l avado de
di ner o ser ti pi fi cado como tal por l as par tes i ndependi entemente del l ugar
en que el acto de cor r upci n haya ocur r i do ( without regard to the place
where the bri bery occurred ). Es pues un pr i nci pi o i nter naci onal y ar genti -
no de extr ater r i tor i al i dad de l a l ey penal . La sol uci n es menos novedosa
de l o que par ece, pues ya nuestr o der echo penal cl si co admi t a que l a fal si -
fi caci n de moneda ar genti na r eal i zada en el exter i or se r eg a por l a l ey y l a
jur i sdi cci n del l ugar de pr oducci n de sus efectos y no por el l ugar de comi -
si n del del i to.
DESPUS DE LA REFORMA DEL ESTADO XI - 30
tual i dad en 1996/7 son:
AGUEERA (CSJN, l egi ti maci n de una asoci aci n por
der echos de i nci denci a col ecti va en una acci n mer amente
decl ar ati va, efectos gener al es).
1
Arce
2
(CSJN y su pr ecedente Giroldi: obl i gator i a apl i ca-
ci n i nter na de l os fal l os y opi ni ones consul ti vas i nter naci o-
nal es, con ms en Arce el compr omi so de l a pal abr a
empeada por nuestr os r epr esentantes en for os i nter naci o-
14.1
Cor te Supr ema de Justi ci a de l a Naci n, in re Arce, J orge Daniel s/
recurso de casaci n, 14 de octubr e de 1997, LL, 1997-F, 697.
14.2
CSJN, Asoci aci n de Grandes Usuari os de Energ a El ctri ca de l a
Repbl i ca Argenti na (AGUEERA), LL, 1997-C, 322.
14.3
CNFed. Contenci osoadmi ni str ati vo, Sal a I V, Consumi dores Li bres
Coop. Ltda. de Provisin de Serv. c. Telefnica de Argentina y otro s/ amp.
proc. sumarsimo, 17-X-97, LL, 1997-F, 273.
14.4
CNFed. Contenci osoadmi ni str ati vo, Sal a I , Bl as Humberto Agust n
c/ Uni versi dad de Buenos Ai res- Resol . 3214/ 95, sentenci a del 27-XI -97,
expte. 10.214, LL, 1998-A, 288.
14.5
CNFed. Contenci osoadmi ni str ati vo, Sal a I , Barsanti, Agustina c/ UBA
(Universidad de Buenos Aires) resol. 2314/ 95, sentenci a del 20-XI -97, expte.
11.265/96, LL, 1998-A, 293.
14.6
CSJN, 26-XI I -96, LL, 1997-C, 150.
14.7
Labaton, Pr i mer a i nstanci a Dr . Silva Garretn, 6-XI -96, causa 21.000/
96, segunda i nstanci a CNFed. Contenci osoadmi ni str ati vo, Sal a V, 25-XI -
96.
14.8
Juzgado Naci onal Ci vi l N 54, RI CARDO LI ROSI , Dalbon, Gregorio c.
Gobierno de la Ciudad de Buenos Aires, LL, 1997-F, 291., confi r mado por l a
Sal a B de l a Cmar a Naci onal Ci vi l de Apel aci ones.
14.9
CCI V. Y COM., Azul , Sal a I I , 22-X-96, Municipalidad de Tandil c. Trans-
porte Automotores La Estrella S.A. y otros, en LL Buenos Ai r es, ao 4, n-
mer o 3, abr i l de 1997, ps. 272 y ss.; LL, 1997-E, 1640, con nota de ZAVALA DE
GONZLEZ, MATI LDE, Los daos morales y colectivos y su resarcimiento dine-
rari o, ps. 283 y ss. El caso Capel l a, Jur i s, 81: 555, antes ci tado. Tambi n
ti enen necesar i os efectos erga omnes l os fal l os en l os que se di spone no se
pr or r ogue l a excl usi vi dad o monopol i o de l a l i cenci a tel efni ca si n audi en-
ci a pbl i ca (Youssefi an), o se di sponen medi das cautel ar es o defi ni ti vas en
mater i a de r gi men de ser vi ci os pbl i cos: pr ohi bi ci n al monopol i o de pr es-
tar ser vi ci os en competenci a y coetneo der echo de l os dems pr estatar i os
a no competi r contr a el monopol i o (CNFed. Contenci osoadmi ni str ati vo, Sal a
I V, I mpsat S.A. c/ Estado Nacional M de Economa y O.S.P.- s/ amparo
ley 16.986, 23-XI I -96, LL-1998-A, 261), r enegoci aci n tar i far i a (Consumido-
res Li bres, Defensor del Pueblo, y muchos otr os), pago de mul tas a l os usua-
r i os (ADECUA c/ ETOSS), otor gami ento de concesi ones si n autor i zaci n
LOS GRANDES FALLOS DE LA ACTUALI DAD XI - 31
nal es).
Consumidores Libres del 17-X-97, Sal a I V (pr i mer a class
action o acci n de cl ase de conteni do patr i moni al ).
3
Blas
4
y Barsanti (Sal a I , efectos erga omnes de l a senten-
ci a en mater i a de der echos de i nci denci a col ecti va),
5
y sus
pr ecedentes Monges,
6
Labaton
7
y Dalbon,
8
entr e muchos
otr os.
9
Fernndez (Sal a I V, l egi ti maci n del usuar i o potenci al si n
necesi dad de pr ueba).
10
Youssefian (l egi ti maci n si n necesi dad de pr ueba, der e-
cho consti tuci onal a l a audi enci a pbl i ca),
11
Consumidores
Libres del 17-VI I -97, Sal a I (l egi ti maci n ampl i a de l as aso-
ci aci ones),
12
Nieva (Sal a I I , l egi ti maci n de l os di putados,
cautel ar contr a una pr i vati zaci n si n mar co l egal , ni audi en-
ci a pbl i ca, ni ente r egul ador ),
13
Rodrguez (Sal a V, i gual
tema),
14
Consumidores Libres del 5-V-97, Sal a V (acci n de
l a l ey de defensa del usuar i o y del consumi dor , der echo cons-
ti tuci onal a l a audi enci a pbl i ca).
15
Squaglia (medi das autosati sfacti vas en el ampar o, coi n-
ci di endo con el objeto de ste),
16
P., A.E. (ampar o vi r tual ).
17
Y l a audi enci a pbl i ca de l a CSJN el 10-XI I -97 in re Nie-
va. Un ejempl o a r ei ter ar , i mi tar y per fecci onar sal vo, cl ar o
est, l a sentenci a di ctada.
Estamos seguros que entre todos son l a si mi ente de un
nuevo y mejor pas. Mal gr el mismo fallo Ni eva en su deci-
sin final.
l egi sl ati va (Ni eva y var i os ms).
14.10
CNFed. Contenci osoadmi ni str ati vo, Sal a I V, Fernndez, Ral c. Po-
der Ejecuti vo naci onal, 5 de agosto de 1997, LL,1997-E, 535. Si bi en el fal l o
no l o di ce categr i camente, al decl ar ar l a nul i dad por i nconsti tuci onal i dad
de un aumento del cospel de 0,47 a 0,50 ti ene tambi n, en este contexto
jur i spr udenci al que estamos vi endo, efecto gener al . Fal ta, como en tantos
fal l os judi ci al es, que se cumpl a.
14.11
CNFed. Contenci osoadmi ni str ati vo, Sal a I V, Youssefi an Mart n c/
Estado Naci onal Secretar a de comuni caci ones s/ amparo, causa 22.776/
97, sentenci a del 6 de novi embr e de 1997, LL, 1997-F, 270.
14.12
CNFed. Contenci osoadmi ni str ati vo, Sal a I , Consumidores Libres, 17-
VI I -97.
14.13
CNFed. Contenci osoadmi ni str ati vo, Sal a I I , Nieva, Alejandro y otros
c/ PEN Decreto N 375/ 97 s/ amparo Ley N 16.986, Sal a I I , 26-VI I I -97,
punto 7, RAP , n 228, Buenos Ai r es, 1997, ps. 124 y ss.y en LL, 1998-B,
546; Sal a I I , Nieva Alejandro y otros c/ P.E.N. Dto. 375/ 97 s/ amparo
ley 16.986, 10 de jul i o de 1997.
14.14
Rodrguez, J ess y otros c/ Estado Nacional M de Econ. y Ob. y
Serv. Pb. P.E.N. s/ medida cautelar (autnoma), 19 de jul i o de 1996,
LL, 1996-E, 80
14.15
CNFed. Contenci osoadmi ni str ati vo, Sal a V, LL, 1997-F, 265., con
nota La revisin judicial de las tarifas y la accin en defensa del consumi-
dor.
14.16
Squaglia, Norberto P. c. Ministerio de Salud y Medio Ambiente, pr i -
mer a i nstanci a fi r me, LL Li tor al Jur i s, Octubr e de 1997, ps. 1007 y ss.
14.17
LL, 1997-F, 601, 10-XI I -97.

You might also like