Tc gi!

: Gill Rapley v Tracey Murkett

Nh xu"t b!n Vermilion, London




Ph!"ng php #n d$m do b t% ch& huy
Gip em b c#a b$n bi%t yu thch &' (n c l)i

2
V*y l phi v+ c#a t+i mnh cu,i cng & hon thnh. Mnh xin g-i l.i c!m /n chn thnh
t0i t"t c! cc m1, th*t l m2ng r/i n30c m4t v cu,i cng & c ti%ng Vi5t &6 &7c, c!m /n
em gi Ng7c po & l7 m7 mua gip ch8 cu,n sch ny, l$i cn tham gia d8ch gip 3 trang
n9a :-p.
Cu,n sch c#a chng ta c kho!ng 250 trang, g'm 8 ch3/ng v 1 ph:n m; &:u, 1 ph:n
k%t lu*n. Cc m1 & tham gia d8ch theo cc ph:n nh3 sau:

Ch3/ng
Intro
1 2 3 4 5 6 7 8 Conclusion
Pages
11-14
15-44 45-77 78-112 113-145 146-174 175-200 201-219 220-239 240-248

4
30 33 35 33 29 26 19 20 9
M1 Mon
(hongnhung.1412)

11-14 15-44 92-95 124-128
M1 Ong Bng
be9shop

45-69
Em Ng7c po
(anhngoc20111989)


78, 79,
86
Con gi Hoa nhn
(hoaentec)

96-112
M1 Bu
(phuongvnh.ddo)

113-123
M1 Mo xu n8nh
(huongnguyen.envr)

129-134 146-169 232-235
M1 H<ng
(hang84a1)

175-194
B$n Nguyn to
(nguyen.ftu)

201-215
M1 Phuongnguyen
(phuongnguyen)

170-174 194-200 216-219 220-231
M1 Thuy Anh
(thuyanh2502)

236-239 240-248
M1 Th3/ng Hin
(thuonghien2503)

70-77 135-145
M1 Ti%ng Thu
(hoaithugl)


80-85,
87-91

Phi v+ &3)c th=c hi5n b;i phi &>i nghi5p d3, nn qu trnh d8ch khng trnh kh?i sai st,
n%u cc m1 trong qu trnh nghin c@u th"y d8ch sai lm thay &Ai n>i dung quan tr7ng,
hy email cho mnh vo hongnhung.1412@gmail.com nh, &6 mnh thng bo l$i cho cc
m1 k8p th.i s-a ch9a :-D.
Nh3 mnh & ni, ti li5u ny l cng s@c d8ch c#a cc m1, mnh sB khng t= C public ln
m$ng, m dnh cho cc m1 t= nghin c@u v share cho b$n b ng3.i thn.
M>t l:n n9a xin c!m /n m7i ng3.i. Cheers!!
3
L'i gi(i thi)u
L:n &:u tin b (n th@c (n th l m>t m,c quan tr7ng &,i v0i r"t nhiDu cha m1 - & l 1
ch3/ng m0i tr7ng cu>c &.i b v n th*t h@ng th. V khi b l:n &:u tin ng*m &:y th@c
(n trong mi5ng, h7 c:u nguy5n v hi v7ng con mnh sB tr; thnh 1 good eater . H7
mu,n b yu thch th@c (n, (n 1 cch khoE m$nh, v nh9ng b9a (n gia &nh sB tr; nn dF
dng, khng stress.
Nh3ng r"t nhiDu cGp cha m1 th"y r<ng vi5c (n dGm trong vi n(m &:u &.i khng &3)c vui
vE cho l4m &,i v0i h7 v cc con c#a h7. H7 ph!i chi%n &"u v0i nh9ng v"n &D th3.ng
gGp, d thu*n l)i khi b ch"p nh*n th@c (n d$ng mi%ng, hay &,i ph v0i s= kn c ch7n
canh, hay ph!i &nh v*t v0i b9a (n c#a &@a trE ch*p ch9ng bi%t &i. Cc gia &nh th3.ng
ph!i cho con (n vo th.i gian l5ch v0i ng3.i l0n, v0i th@c (n ring.
Ph:n l0n cc b b4t &:u hnh trnh pht tri6n kH n(ng (n b<ng vi5c &t tha v v0i th@c (n
nghiDn nhuyFn, vo th.i &i6m cha m1 quy%t &8nh cho b (n. Nh3ng &iDu g sB x!y ra n%u
b$n khng lm nh3 th%? IiDu g sB x!y ra n%u b$n &6 b t= quy%t &8nh khi no v khi no
b4t &:u (n &' (n th? IiDu g sB x!y ra n%u b$n &6 b t= &iDu khi6n th@c (n ring thay
cho &3)c &t tha? Ni cch khc, &iDu g sB x!y ra n%u b$n &6 b chJ huy vi5c &?
Nh3 v*y, nh3 nhiDu gia &nh, b$n v b h:u nh3 ch4c ch4n sB tm th"y tr7n v1n cu>c
phiu l3u vui h/n nhiDu. B sB cho b$n th"y khi no b sKn sng b4t &:u, v b sB chia sE
v0i b9a (n c#a b$n ngay t2 khi b4t &:u. B sB h7c &3)c vD nh9ng th@c (n gia &nh lnh
m$nh b<ng cch n%m v th- chng, v b<ng cch t= (n khng &' (n l)n c)n hay nghiDn
nhuyFn m l th@c (n th=c s=. V b sB c kh! n(ng lm t"t c! nh9ng vi5c "y t2 6 thng
tr; &i.
Vi5c (n dGm do b t= chJ huy (BLW) sB pht tri6n kH n(ng nhai c#a b, s= kho lo c#a
&i tay v s= ph,i h)p gi9a tay - m4t. V0i s= gip &L c#a b$n, con sB khm ph ra 1 th%
gi0i phong ph c#a cc lo$i th@c (n t,t cho s@c khoE, v h7c &3)c cc kH n(ng x h>i
quan tr7ng. V con sB chJ (n &ng theo nhu c:u con c:n, gip con khng b8 ch@ng bo
ph khi con l0n h/n. Nh3ng h/n h%t, con sB enjoy v0i n v k%t qu! l con sB vui vE v
t= tin v0i cc b9a (n.
BLW an ton, t= nhin v dF dng v, nh3 ph:n l0n nh9ng C t3;ng t,t trong vi5c nui
con, n khng hD m0i. Cc b*c cha m1 trn ton th% gi0i & t= mnh khm ph ra n, &/n
gi!n b<ng cch quan st cc con c#a h7. BLW p d+ng &3)c d con (n s9a m1, s9a cng
th@c hay (n lMn l>n c! 2. V, tuN theo vi5c cha m1 th- k%t h)p BLW v &t tha, hy &6
b chJ &$o theo cch dF dng h/n v c th6 khoi ch h/n.
T"t nhin, chOng c g l m0i &,i v0i vi5c cho (n b,c t2 6 thng. IiDu khc bi5t ; BLW,
& l b ch! (n b,c, nghiDn nhuyFn v &t tha tr; thnh dP vng.
Cu,n sch ny sB cho ban th"y t$i sao BLW l 1 cch h)p lC &6 (n dGm v t$i sao nn tin
t3;ng vo kH n(ng v b!n n(ng c#a con. N sB cung c"p cho b$n nh9ng m1o th=c hnh
&6 b4t &:u v cho b$n bi%t th=c s= b mong mu,n &iDu g. N sB b*t m cho b$n m>t b
m*t su kn nh"t &6 nui con khng c(ng thOng.V0i BLW, chOng c ch3/ng trnh no
ph!i theo, cQng khng c cc b30c ph!i hon thnh. Con b$n khng ph!i tr!i qua 1 s ri
t2 mDm nhuyFn, g)n h/n v d$ng mi%ng tr30c khi b &3)c (n th@c (n th=c s= - v b$n
4
cQng khng ph!i theo 1 th.i gian bi6u cc b9a (n ph@c t$p hng ngy. Thay vo & b$n
c th6 th3 gin v t*n h3;ng cu>c hnh trnh khm ph th@c (n v0i con.
Ph:n l0n cc sch vD (n dGm &Du c cc cng th@c v th=c &/n, cu,n sch ny th khc.
N thin vD lm gh% no &6 con b$n t= (n h/n l cung c"p cho b ci g. Cc b9a (n
&3)c ln k% ho$ch c#a con c vE nh3 khi%n b khng &3)c (n cc b9a (n thng th3.ng
c#a gia &nh, v th@c (n ph!i &3)c chuRn b8 ring. Nh3ng ph:n l0n cc mn (n trong
nh9ng cu,n sch n"u n30ng lnh m$nh &Du c th6 dF dng chJnh s-a sao cho b 6 thng
nh b$n c th6 (n &3)c. ChJ c:n b$n (n u,ng h)p lC v &# d3Lng ch"t th khng c:n thi%t
ph!i c cng th@c ring cho b.
D sao, chng ti cQng & tAng h)p vi g)i C cho nh9ng th@c (n &:u tin nn dng, v
th@c (n c:n trnh, &6 gip b$n b4t &:u. V, b;i v nhiDu b*c cha m1 th"y BLW nh3 1 c/
h>i &6 xem l$i nh9ng g mnh (n, chng ti cQng cung c"p nh9ng h30ng dMn &6 &!m b!o
s@c khoE v ch% &> (n cn b<ng cho c! gia &nh. Nh3 th%, n%u b$n th3.ng (n qu vGt hay
&' (n sKn, b$n c th6 dng cu,n sch ny &6 gip mnh thay &Ai.
BLW c th6 c=c kN vui v0i b$n v con. N%u b$n ch3a bao gi. nhn th"y em b no khc
(n dGm nh3 th%, b$n c th6 kinh ng$c khi th"y con b$n h7c &3)c r"t nhanh cc kH n(ng
v cch x- lC cc lo$i th@c (n khc nhau, v con dm liDu lPnh &6 th- nh9ng v8 m0i h/n
nh9ng &@a trE khc. Con vui h/n khi &3)c t= mnh lm &iDu &, v n gip con h7c h?i.
R"t nhiDu cha m1 & dng ph3/ng php BLW & chia sE kinh nghi5m c#a h7 v0i chng
ti &6 gip chng ti vi%t cu,n sch ny. C ng3.i & gGp nhiDu kh kh(n khi cho nh9ng
&@a con tr30c (n ki6u &t tha, ng3.i khc th chuy6n sang BLW sau khi th"t b$i do &@a
con 6 thng tuAi t2 ch,i vi5c b8 &t tha. Vi ng3.i th m0i lm cha m1 l:n &:u nh3ng
c!m th"y b8 cu,n ht b;i ti%ng t(m vD s= nh1 nhng v cch gi0i thi5u &' (n th trn c/
s; tun theo lB t= nhin c#a pp BLW. Chng ti cng lc cng nh*n th"y & l nh9ng &@a
trE yu thch BLW 1 cch tuy5t &,i, chng tr; nn vui vE v l nh9ng th=c khch dF
g:n.
Chng ti hi v7ng cu,n sch ny sB gip b$n khm ph ra r<ng s= chuy6n ti%p c#a b9a (n
gia &nh c th6 dF dng nh3 th% no, v ph3/ng php BLW c th6 mang &%n nDn t!ng cho
s@c khoE, h@ng th (n u,ng trong cu>c &.i con b$n nh3 th% no.
5
Ch!"ng I: BLW l g?

"#i v$i ph%n l$n cha m&, b'a (n gi#ng nh) c*n c m+ng. V$i Emily , l 1 tr-n ,nh
l$n m chng ti khng ph.i ,#i m/t. Chng ti th0c s0 enjoy cc b'a (n. Th1c (n
khng h2 l 1 cu+c tranh ci.
Jess, m1 c#a Emily, 2 tuAi
Cho con cng 1 lo3i th1c (n v$i m4i ng)5i khi6n m4i vic d7 dng h*n r8t nhi2u.
Chng ti th0c s0 khng h2 lo l9ng d Ben c (n g hay khng nh) l chng ti , ph.i
lo l9ng cho nh'ng ,1a con tr)$c (n theo ki:u ,t tha. C.m gic th-t t0 nhin v th-t
h1ng th
Sam, m1 c#a Bella 8 tuAi, Alex 5 tuAi, v Ben 8 thng

*n d$m l g?
Sn dGm l s= thay &Ai d:n d:n c#a b t2 (n s9a m1 hoGc s9a b>t sang (n th@c (n hon
ton, khng s9a m1 cQng khng s9a b>t n9a. S= chuy6n &Ai ny m"t t nh"t 6 thng
nh3ng cQng c th6 - &Gc bi5t v0i cc b (n s9a m1 - m"t vi n(m. Cu,n sch ny ni vD
s= kh;i &:u c#a qu trnh, b4t &:u v0i nh9ng mi%ng th@c (n &:u tin c#a b.
Nh9ng &' (n th &:u tin ny &i khi &3)c g7i l th@c (n bA sung khng c nghPa l
n thay th% cho s9a m l thm vo ( bA sung ), nh3 th% ch% &> (n c#a b sB d:n d:n tr;
nn bi%n &Ai h/n.
Trong nhiDu gia &nh, vi5c (n dGm do cha m1 chJ &$o. Khi h7 b4t &:u &t tha cho con, h7
quy%t &8nh sB cho con b4t &:u (n &' th khi no vo nh3 th% no ; khi h7 ng2ng cho b
hoGc (n bnh, h7 quy%t &8nh khi no cai s9a. B$n c th6 g7i & l ki6u (n dGm do cha m1
chJ &$o. BLW th khc. N tun theo s= dMn d4t c#a b &,i v0i ton b> qu trnh, nh. vo
b!n n(ng v cc kh! n(ng c#a b. B l ng3.i quy%t &8nh khi no b4t &:u v k%t thc vi5c
(n dGm. MGc d &iDu ny nghe c vE v lC, nh3ng n c lC 1 cch hon h!o khi b$n quan
st th*t kH xem b pht tri6n th% no.
T+i sao BLW l+i khc?
Khi m7i ng3.i nghP vD vi5c b4t &:u cho b (n th, h7 th3.ng t3;ng t3)ng ra 1 khung
c!nh v0i 1 chi%c tha v vi ch+c ml c r,t hoGc to nghiDn m8n. Ii khi &@a trE h(ng hi
h mi5ng (n nh3ng c vE ngay sau & n nhA ngay mi%ng th@c (n ra, &Ry ci tha ra xa,
khc hoGc t2 ch,i (n ti%p. R"t nhiDu cha m1 nh. &%n cc tr ch/i Ion tu &%n &y!
trong nT l=c thuy%t ph+c con ch"p nh*n th@c (n - th@ th@c (n khc v vo th.i &i6m khc
so v0i b9a (n gia &nh.
U ph3/ng Ty, ng3.i ta hi%m khi nghi ng. cch cho (n ny, v ph:n l0n lun cho r<ng
&t tha l cch bnh th3.ng &6 (n dGm. V n9a, &8nh nghPa trong t2 &i6n cho vi5c (n dGm
b<ng &t tha c &o$n: Cung c"p (cho ai &) r"t nhiDu s= gip &L hoGc thng tin m h7
khng c:n &%n, nh<m mc &ch &6 h7 khng nghP &%n mnh
1
v l2a (ng3.i khc) b<ng
cch ng(n c!n suy nghP v hnh &>ng &>c l*p c#a h7
2
. Tri l$i, BLW l$i khuy%n khch
s= t= tin v &>c l*p c#a b b<ng cch tun theo cc tn hi5u c#a b. B4t &:u cho (n dGm
6
khi b c cc bi6u hi5n r<ng b c th6 t= (n, v s= ti%n b> tuN theo t,c &> ring c#a b.
N cho php b nghe theo b!n n(ng c#a mnh, b4t ch30c cha m1 v cc anh ch8 v pht
tri6n kH n(ng (n 1 cch t= nhin, vui vE, khuy%n khch s= h7c h?i cQng gi,ng nh3 khi b
t*p &i v*y.
N%u cho cc con c/ h>i, h:u h%t t"t c! cc con sB cho cha m1 th"y r<ng chng & sKn sng
cho th@c (n khc ngoi s9a, chJ &/n gi!n b<ng cch tm l"y 1 mRu th@c (n v nht vo
mi5ng. Chng khng c:n cha m1 quy%t &8nh h> khi no nn b4t &:u (n dGm, v chng
cQng khng c:n &3)c &t tha, cc b c th6 t= lm &iDu &.
Iy l nh9ng g sB diFn ra v0i BLW:
- B ng'i v0i m7i ng3.i trong gia &nh vo b9a (n, v tham gia cng c! nh khi b
sKn sng.
- B &3)c khuy%n khch khm ph th@c (n ngay khi b c h@ng th, b<ng cch nhGt
n ln b<ng &i tay b b?ng d b c th6 (n chng ngay t2 l:n &:u hay khng.
- Th@c (n &3)c &3a cho b d30i d$ng mi%ng, v0i kch th30c v hnh d$ng sao cho
b dF dng c:m &3)c, ch@ khng ph!i d$ng nghiDn m8n hay l)n c)n
- B t= (n ngay t2 &:u, ch@ khng ph!i &3)c &t tha b;i ai khc
- B (n bao nhiu, t,c &> m; r>ng ph$m vi th@c (n m b thch nh3 th% no l tuN
vo b
- B ti%p t+c &3)c (n s9a &%n khi no b mu,n, v b quy%t &8nh khi no b sKn
sng b4t &:u gi!m l3)ng s9a.
Nh9ng kinh nghi5m &:u tin vD vi5c (n th c th6 tc &>ng &%n c!m gic c#a b &,i v0i
vi5c (n u,ng trong nhiDu n(m, do & vi5c lm cho b h@ng th v0i (n dGm l &iDu r"t c C
nghPa. Nh3ng (n dGm &,i v0i nhiDu b v nhiDu cha m1 - khng hD vui cht no. T"u
nhin, khng ph!i t"t c! cc b &Du khng thch b8 &t tha nh3 cch (n thng th3.ng,
nh3ng nhiDu b bu>c ph!i t2 b? chnh ki%n c#a b!n thn ch@ khng ph!i b h@ng th v0i
n. Ng3)c l$i, nh9ng b &3)c t= (n v (n cng gia &8nh c vE yu thch b9a (n h/n.
Khi Ryan kho.ng 6 thng, ti ,i ch*i v$i 1 nhm cc b m& v em b cng t%m tu;i.
Cc m& r8t b-n b<u ,t b+t cho cc con v dng tha vt quanh mi=ng b, ,: ch9c ch9n
r>ng con (n h6t m4i t b+t. H4 c v? lm cho cu+c s#ng tr@ nn v8t v., v b3n c th: th8y
cc b khng h2 h1ng th v$i ,i2u ,
Suzanne, m1 c#a Ryan, 2 tuAi

T+i sao BLW l h,p l-
Cc b b, &i v ni khi chng sKn sng. Nh9ng m,c pht tri6n ny khng &%n s0m h/n
v hT tr) b chnh l cho b c/ h>i cQng khng mu>n h/n th.i &i6m ph!i &%n &,i
v0i b &. Khi b$n &Gt em b s/ sinh c#a mnh xu,ng sn &6 kch thch b, b$n & cho b
c/ h>i &6 lMy. Khi b c th6, b sB lMy. B$n cQng cho b c/ h>i &6 &@ng d*y v b30c &i.
IiDu ny c th6 diFn ra lu h/n 1 cht. Nh3ng hy lun cho b c/ h>i v cu,i cng r'i b
sB lm &3)c. V*y t$i sao vi5c cho b (n l$i khng nh3 th%?
7
Nh9ng em b khoE m$nh c kh! n(ng t= b s9a ngay t2 khi sinh ra. Khi b &3)c 6 thng
tuAi, b c kh! n(ng &3a tay v0i v tm l"y nh9ng mRu th@c (n r'i &3a vo mi5ng. Cc
con lun bi%t r<ng chng c th6 lm th% v, trong nhiDu n(m, cha m1 & khuy%n khch con
t*p (n b,c t2 kho!ng 6 thng. Nh3ng hi5n nay hi6n nhin ta bi%t r<ng khng nn cho b
(n b"t c@ th@c (n th no tr30c m,c tuAi ny (xem pha d30i). T2 khi b c th6 b4t &:u t=
(n b<ng tay khi 6 thng, th@c (n nghiDn c vE tr; nn khng c:n thi%t n9a.
D sao, mGc d gi. &y chng ta bi%t r<ng cc b c c! b!n n(ng lMn kh! n(ng t= (n khi
&%n &ng th.i &i6m, &t tha vMn l cch m ph:n l0n cc b &3)c (n trong su,t n(m &:u
&.i v &i khi cn lu h/n nhiDu.

Khi no b b.t /0u #n th?
I> tuAi &3)c khuy%n co &6 b4t &:u (n dGm l 6 thng tuAi. Tr30c &, cc b r"t kh tiu
ho &3)c b"t c@ th@c (n no ngoi s9a. Cho b (n th@c (n th s0m h/n 6 thng khng t,t
cho b b;i:
- Th@c (n th khng c &3)c m*t &> d3Lng ch"t v n(ng l3)ng &*m &Gc nh3 s9a
m1 hay s9a b>t. D$ dy c#a cc b cn r"t nh? nn b c:n ngu'n dinh d3Lng v n(ng
l3)ng t*p trung, dF tiu ho &6 pht tri6n khoE m$nh.; chJ c s9a m1 hoGc s9a b>t c th6
cung c"p nh9ng th@ &.
- H5 tiu ho c#a b ch3a th6 x- lC &3)c h%t nh9ng d3Lng ch"t c trong th@c (n th,
nn n sB b? qua ch@ khng h"p th+ &3)c cc ch"t ny &6 nui d3Lng b.
- N%u cho b (n th qu s0m, s= ngon mi5ng c#a b &,i v0i s9a sB gi!m xu,ng, nn
b sB thch cc th@c (n ny h/n d chng t d3Lng ch"t h/n.
- Nh9ng b &3)c cho (n th s0m dF b8 nhiFm khuRn h/n v c nhiDu nguy c/ b8 cc
b5nh d8 @ng h/n nh9ng b &3)c (n s9a hon ton &%n 6 thng, b;i h5 miFn d8ch c#a cc
b ny cn r"t non n0t.
Cho b (n dGm tr30c 6 thng cQng l 1 nguyn nhn lm t(ng nguy c/ b8 cc b5nh t*t vD
tim sau ny, v d+ nh3 b5nh cao huy%t p.
Su thng l m@c tuAi t,i thi6u &3)c khuy%n co &6 cho b b4t &:u (n dGm ; Anh k6 t2
n(m 2003, 1 n(m sau khi TA ch@c Y t% Th% gi0i khuyn r<ng t"t c! cc b, n%u c th6,
nn &3)c (n s9a m1 hon ton cho &%n khi trn 6 thng, v chJ nn cho b th@c (n th sau
l@a tuAi ny.

Nh9ng hi6u bi%t khi b4t &:u (n dGm
Nh!ng tn hi"u sai r#ng b $ s%n sng
T2 nhiDu n(m nay cc b*c cha m1 &3)c khuyn hy quan st s= thay &Ai c#a cc d"u hi5u
&6 bi%t khi no b sKn sng (n dGm. I,i v0i trE pht tri6n bnh th3.ng, ph:n l0n cha m1
d=a vo thng tuAi c#a con ch@ khng ph!i vo s= sKn sng c#a con. V c vi ng3.i
khc l$i coi cc d"u hi5u sKn sng khng chnh xc nh3 l s= chJ dMn &6 b4t &:u cho
con (n dGm. R"t nhiDu ng3.i vMn nghP r<ng nh9ng &iDu sau l d"u hi5u cho th"y b c:n
th@c (n khc ngoi s9a:
8
- Th1c d-y vo ban ,m: nhiDu cha m1 b4t &:u cho (n dGm s0m v0i hi v7ng n sB
gip cc con ng# qua &m. H7 cho r<ng con d*y l b;i con &i; nh3ng cc b c &# cc
th6 lo$i lC do &6 d*y ban &m, v cho b (n th hi6n nhin khng th6 gi!i quy%t &3)c v"n
&D. N%u b th=c s= &i, cc b d30i 6 thng c:n &3)c (n s9a ch@ khng ph!i &' (n th.
- Cn n/ng t(ng ch-m. Iy l lC do phA bi%n khi%n cha m1 &3)c khuyn nn cho b
(n dGm s0m, nh3ng cc nghin c@u chJ ra r<ng ch*m t(ng cn th3.ng diFn ra vo kho!ng
4 thng tuAi, & l &iDu bnh th3.ng, &Gc bi5t &,i v0i cc b (n s9a m1
4
. I khng ph!i
d"u hi5u b c:n (n dGm.
- Quan st cha m& (n. T2 kho!ng 4 thng, cc b b8 m hoGc b;i cc ho$t &>ng
hng ngy c#a gia &nh, nh3 mGc qu:n o, c$o ru, &nh r(ng v (n. Nh3ng chng
khng hi6u nh9ng &iDu & nghPa l g chng chJ t m m thi.
- Gy ra ti6ng ,nh l)Ai : Nh9ng b &ang h7c cch s- d+ng mi5ng r"t h@ng th
th=c hnh nh9ng kH n(ng ny, b ho h@ng h7c ni cQng nhiDu nh3 h7c (n v*y. M>t ph:n
trong b cQng &ang d:n chuRn b8 s0m cho vi5c ti%p nh*n th@c (n th, nh3ng &iDu &
khng c nghPa l b & sKn sng.
- Khng ngB ngay sau khi (n s'a : Cc b kho!ng 4 thng c!nh gic v tJnh to h/n
cc b nh? ; chng &/n gi!n l khng c:n ng# nhiDu nh3 tr30c n9a.
- Em b th: hnh nhC : Khi cc b c th6 hnh nh? c nghPa bRm sinh b nh? nh4n,
hoGc l b c:n nhiDu d3Lng ch"t h/n. Nh3ng n%u b d30i 6 thng tuAi, ci b c:n &6 l0n
ln l s9a ch@ khng ph!i &' (n th. Ngo$i l5 &,i v0i nh9ng b sinh r"t non, m>t vi b
c th6 c:n dinh d3Lng ngoi s0m h/n 6 thng (xem trang 73)
- B c th: hnh to : Nh9ng b sinh ra & to (hoGc cn r"t nhanh) khngc:n &%n th@c
(n ngoi. Chng to do gen di truyDn, hoGc trong 1 s, tr3.ng h)p (&Gc bi5t n%u b (n s9a
ngoi), b;i v chng &3)c cho (n nhiDu s9a h/n nhu c:u th=c t%. H5 tiu ho v s@c &D
khng c#a cc b khng hD tr3;ng thnh h/n b"t kN em b no khc, do & s@c khoE c#a
b cQng c nguy c/ b8 !nh h3;ng n%u &3)c cho (n dGm s0m nh3 cc b khc. V nghP
r<ng em b nGng cn c:n th@c (n s0m h/n & b8 bc b? t2 nh9ng n(m 1950 &%n 1960, khi
ng3.i ta & nh:m lMn tin r<ng n%u b &$t &3)c 1 tr7ng l3)ng nh"t &8nh (th3.ng l
12lb/5.5kg), b c:n th@c (n th. S9a l t"t c! nh9ng g b c:n cho &%n 6 thng, d b
nGng cn hay nh1 cn. IiDu & chOng lin quan.
Ti khng bao gi. hi6u t$i sao ng3.i ta ni : i, n to qu, n c:n (n thm, c*u c:n
cho n (n dGm thi, b;i th@c (n m ph:n l0n m7i ng3.i dng &6 b4t &:u l, b hun
khi v carrot, - l nh9ng th@ m b$n c:n khi &ang (n king
Holly, m& cBa Ava 7 tu;i, Archie 4 tu;i v Glen 6 thng.

Nh!ng d&u hi"u $ng cho th&y b $ s%n sng
Cch &ng tin c*y nh"t &6 ni r<ng b & sKn sng s(n dGm l quan st cc d"u hi5u xu"t
hi5n cng lc v0i nh9ng thay &Ai quan tr7ng c#a c/ th6 b, &6 c th6 &3/ng &:u v0i th@c
(n th (& l s= pht tri6n c#a h5 miFn d8ch v h5 tiu ho, v s= t(ng tr3;ng v pht tri6n
c#a khoang mi5ng). N%u b c th6 ng'i khng c:n hoGc c thm cht xu tr) gip thi ;
gi/ tay v0i, ch>p &' v*t r'i &3a n ln mi5ng nhanh v chnh xc; n%u b gGm &' ch/i v
c &>ng tc nh3 nhai chng, th & l b & sKn sng khm ph th@c (n th.
9
Nh3ng tn hi5u t,t nh"t r<ng b & sKn sng l khi b b4t &:u t= nht th@c (n vo mi5ng -
&iDu m b chJ c th6 lm n%u &3)c cho c/ h>i.
Khi ,1a tr? ngDi trn ,i b3n gi* tay ch+p ,%y 1 n9m th1c (n tE ,Fa th1c (n cBa b3n,
nhai v nu#t th hy ,Gy ci ,Fa l3i g%n n .
Grabrielle Palmer, nh dinh d3Lng h7c v tc gi!

T+i sao m1t vi lo+i th2c #n tr3 em l+i ghi nhn l thch h,p cho b t4 4 thng
Tr; l$i n(m 1994, khi B> Y t% V3/ng qu,c Anh thay &Ai khuy%n co vD &> tuAi t,i thi6u
&6 (n dGm t2 3 thng ln 4 thng, m>t b> lu*t &3)c thng qua r"t nhanh chng nh<m ng(n
c!n vi5c s!n xu"t th@c (n v &' u,ng cho cc b d30i 4 thng tuAi.
T2 khi khuy%n co vD l@a tuAi t,i thi6u thay &Ai t2 4 ln 6 thng vo n(m 2003 (trang 20),
khng c s= thay &Ai no vD mGt lu*t php diFn ra c!, nn cc nh s!n xu"t &' (n u,ng
cho trE t= do ti%p t+c qu!ng co s!n phRm cho b t2 4 thng. K%t qu! l nhiDu cha m1 b8
nh:m lMn - h7 khng bi%t r<ng khuy%n co chnh th@c & thay &Ai, hoGc n%u c, h7 khng
th=c s= hi6u t$i sao vi5c khng &3)c cho b d30i 6 thng (n th@c (n ngoi s9a l$i quan
tr7ng &%n th%. Do & h7 ti%p t+c mua th@c (n cho cc b, nh9ng em b qu non n0t &,i
v0i cc lo$i th@c (n ny.
M>t h30ng dMn t= nguy5n (voluntary code of conduct) (Cng 30c qu,c t% vD Qu!ng co
cc s!n phRm thay th% s9a m1
5
) h$n ch% vi5c qu!ng co b"t kN lo$i th@c (n hay &' u,ng
no dnh cho b d30i 6 thng tuAi v h:u h%t t"t c! cc qu,c gia trn th% gi0i & kC vo
&. Nh3ng t$i nhiDu qu,c gia, bao g'm c VQ Anh, nhiDu Cng 30c qu,c t% vMn ; d$ng
t= nguy5n ni cch khc, ngnh cng nghi5p th=c phRm khng bu+c ph!i tun theo.
Nh3 v*y, k6 t2 khi lu*t thay &Ai, m>t vi th@c (n cho b vMn ti%p t+c &3)c &nh nhn
thch h)p cho b t2 4 thng
Cu chuy=n BLW
Max lun l$n h*n tu;i cBa b, 98cm. Nn ti lun nghe th8y m4i ng)5i ni v2 cc b
n/ng cn, r>ng chng sH ,i h*n, v c%n th1c (n th tE 4 thng, v.v. Nh)ng ti c1 ,: b
dIn d9t mnh.
M/c d l 1 em b n/ng cn, b khng c v? sJn sng v$i th1c (n. Quan st b!m cBa b,
ti c th: ni b b9t ,%u (n ,)Kc cht t tE 8 thng, v (n ,)Kc nhi2u tE kho.ng 10
thng.
Ti th0c s0 th8y r>ng 6 thng ,%u cBa qu trnh blw l ,: b khm ph mi v< v c8u
trc cBa th1c (n, do v-y ti khng lo l9ng d khi so snh v$i cc con cBa b3n ti (cc b
ny (n ,D (n nghi2n nhuy7n), ti khng th: bi6t b (n ,)Kc bao nhiu. Ti nghF cho (n
ki:u ny th0c s0 gip mnh v1t bC h6t m4i p l0c. Ti , thL ,t b+t cho cc chu mnh,
cc b ph.i (n 1 l)Kng cho nh8t ,<nh trong t, v ti th8y th-t stress khi chng quy6t
,<nh dEng khng (n n'a.
V$i BLW, lc ,%u b3n ph.i th) gin 1 cht, v ,: cc b t0 ti6n b+ theo t#c ,+ cBa ring
mnh. Cc b3n c th: d7 c.m th8y r>ng cc b chMng (n ci g c., v chng sH b< ,i m8t,
v r>ng b3n ph.i cho con (n ci g ,. Ti nghF r>ng t3i sao mnh ph.i lo l9ng nh! ?
S'a m& ch1a nhi2u dinh d)Ang h*n nLa cB c r#t r8t nhi2u . Ti nh-n th8y b c th:
10
nh-n ,)Kc b8t c1 d)Ang ch8t no b c%n tE s'a m&. M& vIn c th: cho b b tr)$c ho/c
sau b'a (n. B ,)Kc b b8t c1 khi no b mu#n v it just all slotted together.
Charlotte, m& cBa Max, 16 thng

Baby-led Weaning khng h5 m(i
B$n c th6 &7c cu,n sch v nghP r<ng Ti & t2ng lm th%, ch! c g m0i mE c!. N%u
th%, b$n & &ng BLW khng h2 m0i, nh3ng ni vD n l$i l &iDu kh m0i mE.
R"t nhiDu cha m1, &Gc bi5t l cc cGp c 3 &@a con tr; ln, h:u h%t &Du tnh c. khm ph
ra r<ng &6 b t= (n khi%n cho cu>c s,ng dF th; h/n, v t$o h@ng th h/n cho t"t c! m7i
ng3.i. H:u h%t, cu chuy5n c#a h7 &Du na n nh3 th% ny: h7 th=c hi5n &ng nh3 m7i
ng3.i khuyn khi ch(m sc &@a con &:u lng, v nh*n th"y vi5c (n dGm &i h?i s= kin
nhMn r"t l0n &6 c &3)c nh9ng b30c ti%n nh?. H7 b4t &:u x! h/i 1 cht v0i &@a con th@ 2,
ph vL vo quy t4c v khm ph th"y (n dGm c vE dF dng h/n m k%t qu! vMn th%.
Th% r'i, &@a trE th@ 3 ra &.i, h7 r"t b*n b8u v &6 ci g &%n t= &%n.
I@a con &:u - &3)c &t tha theo t"t c! cc chJ dMn - tr; nn kh c:u kN trong (n u,ng.
I@a con th@ 2 b0t kn c ch7n canh h/n 1 cht, nh3ng &@a th@ 3 (n t,t h/n anh ch8 c#a
chng 1 cch &ng k6 - b0t c!nh vE h/n v ho h@ng th- cc mn m0i h/n. Cha m1 &
khm ph ra BLW. Ing ti%c l, do h7 lo l4ng m7i ng3.i sB nghP h7 l cha m1 t'i th*m
ch qu l3.i bi%ng - h7 & khng ni cho ai bi%t.
Ti cng chia s? v$i nhi2u ng)5i, th ti cng hi:u r>ng ,y chMng ph.i N t)@ng g m$i.
Nhi2u ng)5i ni r>ng: Th0c ra, ti , lm th6, ti , khng h r(ng v2 vi=c ,. Cc
b-c cha m& , lm th6 tE nhi2u n(m tr)$c n ch! ch)a c 1 ci tn cO th: m thi.
Clare, m& cBa Louise, 7 thng
L!,c s6 vi)c cho b #n
VD mGt l8ch s-, chng ta c kh t thng tin vD vi5c ng3.i ta cho con (n dGm nh3 th% no
tr30c nh9ng n(m 1850; cc kH n(ng v ki%n th@c ch(m sc con &3)c truyDn mi5ng t2 m1
sang con gi, c=c kN t kinh nghi5m &3)c truyDn l$i d30i d$ng v(n b!n. Nh3ng c vE,
cQng nh3 ngy nay, nhiDu gia &nh & t= mnh khm ph ra BLW. V mGc d c nh9ng
giai tho$i k6 l$i, r<ng su,t th% kW 20, vMn c 1 s, gia &nh cho con (n dGm theo cch ny,
th ph3/ng php ny c vE vMn r"t khc bi5t &,i v0i &$i &a s, cc em b.
Cu,i th% kW 19, cc em b khng &3)c (n th@c (n cho t0i khi chng &3)c kho!ng 8 hay 9
thng tuAi; nh3ng vo nh9ng n(m 1960 ph:n l0n cc b b4t &:u (n dGm r"t s0m khi &3)c
2 hoGc 3 thng, v &%n nh9ng n(m 1990, ph:n l0n cc b l$i (n dGm t2 4 thng. R"t nhiDu
thay &Ai & diFn ra do nh9ng thay &Ai trong cch cho con b s9a m1; c kh t cc nghin
c@u vD vi5c cho b (n v, cho &%n t*n n(m 1974, khng hD c h30ng dMn chnh th@c no
vD vi5c (n dGm &3)c &3a ra.
B ti th8y th-t tuy=t khi nhn Rosy t0 (n. B l ch< c. trong 7 anh ch< em, v theo nh)
b nh$, m& cBa b cPng cho cc em (n nh) th6. B khng th: nh$ ,)*c b8t kQ l%n ,t
tha no. B ni b ,t tha cho m& ti b@i ng)5i ta b.o b ph.i cho con (n tE 3 thng.
Linda, m& cBa Rosy, 22 thng
11
N-a &:u th% kW 20, cc em b &3)c (n hon ton s9a m1 - s9a c#a m1 hoGc c#a v em
(ng3.i ph+ n9 &3)c cha m1 thu &6 cho con b) - &%n kho!ng 8 hay 9 thng, hoGc lu
h/n. MGc d vo kho!ng 7 hay 8 thng, &i khi h7 cho cc b (n x3/ng mDm hoGc l0p v?
c@ng c#a k1o h$nh nh*n, & l cch duy nh"t &6 pht tri6n kH n(ng nhai hoGc &6 gip b
m7c r(ng, ch@ n khng &3)c xem nh3 &' (n. L.i khuyn vD th@c (n &:u tin th3.ng
l n30c lu>c th8t c2u hoGc b, &3)c cho (n b<ng tha.
Khi v em cng ngy cng t phA bi%n, cc bc sP b4t &:u th"y h7 c:n ph!i t3 v"n cho cc
m1 vD cch cho con b. R.i b? nh9ng &iDu thu>c vD b!n n(ng c#a ng3.i m1 - hay k6 c! t5
h/n, &@a con c#a h7 - &3)c cho l khng &ng tin c*y v &3)c cho (n d30i s= ki6m tra kH
l3Lng ngay t2 khi sinh ra.
MGc d cho (n s9a m1 &3)c xem l cch t,t nh"t &6 cho b (n, th% nh3ng h7 khng hi6u
r<ng cc b c:n &3)c cho (n th3.ng xuyn &6 m1 c th6 t$o &# s9a cho b. Cc m1 &3)c
khuyn ph!i theo 1 th.i kho bi6u chGt chB, gi0i h$n th.i gian mTi l:n b v mTi l:n b
ph!i cch nhau vi gi.. K%t qu! dMn &%n nhiDu s= th"t b$i trong vi5c s!n xu"t &# s9a
v cc b th"t b$i trong vi5c t(ng tr3;ng. Khng ng$c nhin, ngay sau &, vi lo$i s9a
thay th% s9a m1 nhanh chng tr; nn phA bi%n v &3)c khuyn dng b;i cc bc sP, trong
nT l=c &!m b!o cho cc b c &:y &# cc d3Lng ch"t c:n thi%t.
Ki6u cho (n theo gi. lan r>ng ra v cng c nhiDu cc m1 quay sang dng cc lo$i s9a
em b ny, lc ny cc bc sP m0i hi6u r<ng nh9ng s!n phRm ny khng hD t,t cho cc b
nh3 nh9ng l.i khuyn c#a h7. Cc b (n s9a ngoi th3.ng xuyn b8 ,m hoGc thi%u dinh
d3Lng v vi5c cho (n kh lch cch, nn cc s= c, cQng hay x!y ra.
T2 khi ph:n l0n cc b m1 vMn cn thch cho con b m1 ngay t2 &:u, k6 c! khi (do cch
cho (n theo k% ho$ch &8nh sKn) m h7 chJ c kh! n(ng cho con (n trong vi thng, cc
bc sP v tc gi! nh9ng cu,n sch d$y nui con m0i nAi tm th"y cu tr! l.i thay v
khuy%n khch cho con b ngay t2 khi sinh ra th l$i l cho (n th@c (n (t"t nhin l th@c (n
kh long thi) ngay khi r rng s9a m1 khng cn &# n9a - th3.ng l khi b kho!ng 2
&%n 4 thng tuAi. S= mQm mPm &3)c coi nh3 d"u hi5u cho bi%t b m$nh khoE, v cc b
m1 b8 thc gi+c ph!i vT bo cho con mnh. Th% l ph:n l0n nh9ng th@c (n &:u tin &Du c
ngu'n g,c ngQ c,c, &Gc bi5t phA bi%n l cho v bnh mN s"y (k bik g7i g cho &ng, ci
lo$i bnh mnh vMn th"y bn trong siu th8, c4t lt v n30ng kh gin "y).
CQng trong th.i gian ny, cc lo$i th@c (n t*p luy5n xu"t hi5n trong cc shop v, vo
nh9ng n(m 1930, th@c (n em b lm t2 r"t nhiDu lo$i hoa qu! hay rau c# &3)c by bn
d30i d$ng h>p hay l7. Nh9ng th@ & &3)c hi6u l dnh cho cc b t2 6 thng tr; ln
nh3ng ng3.i ta th"y chng cQng kh dF (n &,i v0i cc b nh? h/n.
M>t khi cc b &3)c cho (n th@c (n &Gc m>t cch &Du &Gn tr30c khi chng c th6 nhai,
vi5c luy5n t*p b<ng x3/ng mDm v v? k1o h$nh nhn d:n khng cn &3)c p d+ng. V,
mGc d nhu c:u gi0i thi5u th@c (n g:n gQi v0i b9a (n gia &nh vMn &3)c th2a nh*n, cc b
th3.ng ti%n t0i (n th@c (n d$ng mi%ng t2 vi5c &t tha, h/n l &3)c cho (n th@c (n m
chng c th6 c:m &3)c.
Vo th*p kW 60, ng3.i ta nh*n ra r<ng cc b c:n ph!i t*p nhai th@c (n v di chuy6n
chng xung quanh mi5ng, n%u chng tr; nn thnh th$o h/n th cha m1 &3)c khuy%n
khch hy cho cc b (n b,c t2 kho!ng 6 thng. D sao, b;i v c vE cc b c:n &3)c (n
th@c (n r"t mDm tr30c khi chng h7c nhai, ph:n l0n m7i ng3.i tin r<ng chng c:n ph!i
12
b4t &:u b<ng th@c (n nghiDn nhuyFn tr30c 6 thng theo trnh t= &6 c kh! n(ng ti%n t0i
nhai th@c (n vo &ng th.i &i6m.
Khi h30ng dMn chnh th@c &:u tin &3)c ban hnh vo n(m 1974, ph:n l0n cc em b 3
thng tuAi & sKn sng &3)c cho (n th@c (n ngoi s9a (th3.ng l cho hoGc bnh mN s"y).
H30ng dMn ni r<ng khng nn cho cc b (n dGm cho &%n t nh"t 4 thng tuAi, v nn
cho b (n khng mu>n h/n 6 thng. L.i khuyn ny &3)c khOng &8nh n(m 1994 v tr;
thnh l.i khuyn chnh th@c cho cc em b V3/ng qu,c Anh cho &%n 2003, khi l.i
khuyn hi5n nay vD vi5c (n s9a hon ton (s9a m1 hoGc s9a cng th@c) cho &%n 6 thng
tuAi &3)c cng b,.
Cu chuy=n BLW
Khi ti c con gi, theo b.n n(ng, ti , quy6t ,<nh sH khng cho con (n d/m cho ,6n khi
con sJn sng. Ti , c nh'ng kinh nghi=m kh; s@ v$i ,1a con ,%u, Jack, khi c# g9ng
cho n (n d/m khi n ,)Kc 4 thng. Nh)ng , l theo h)$ng dIn vo th5i kQ , (by gi5
n , 21 tu;i). T8t nhin, hi=n gi5 ti th8y lc , n chMng ti6n tri:n h*n hay yu thch
h*n. N , r8t ght (n.
Anna tuy=t ,#i vui v? khi ch! (n s'a m&, nn ti , khng ph.i b0c mnh cht no v$i m$
th1c (n nghi2n. Chng ti khng hay t$i cc phng khm l9m, nh)ng n6u h4 hCi ti, th
ti ni d#i h4. Ti nh$ l%n ki:m tra ,<nh kQ khi con 8 thng tu;i, ti , n: vng, n (n
3 b'a/ngy, n r8t thch, trong khi th0c t6, n ch! t0 (n ,)Kc vi mi6ng ho/c mGu th1c
(n l8y tE ,D (n cBa chng ti. N ,i thMng tE (n s'a m& sang nh/t v (n ,D (n. Khng c
cc b)$c; no c th1c (n nghi2n m<n, rDi ,6n nt, rDi d3ng mi6ng.
16 n(m , tri qua - ph%n l$n nh'ng ,1a tr? ,2u (n 3 b'a khi chng 6 thng. Nh'ng
ng)5i bi6t ti khng ,t tha cho con kh b#i r#i, nh)ng h4 cPng th8y n ;n. H4 c th:
ch! nghF l ti l)5i nhc. V khi Anna b9t ,%u (n, khi n h*n 8 thng 1 cht, t8t c. m4i
ng)5i c th: th8y n xL lN th1c (n bnh th)5ng 1 cch tuy=t h.o, v n r8t vui s)$ng.
Lizzie, m& cBa Jack, 21 tu;i, Anna, 16 tu;i v Robert 13 tu;i

Nh7ng r.c r8i khi /t cho b #n
Hy t3;ng t3)ng b$n m0i 6 thng tuAi. B$n thch b4t ch30c b"t c@ th@ g b$n th"y m7i
ng3.i trong gia &nh lm, v b$n mu,n v0i nh9ng &' v*t m7i ng3.i &ang c:m &6 xem n
l ci g. Khi b$n quan st b, m1 (n, b$n b8 quy%n rQ b;i mi th/m, hnh d$ng v mu s4c
c#a th@c (n. B$n khng hi6u r<ng h7 &ang (n v h7 &i; b$n chJ &/n gi!n mu,n th- b"t c@
&iDu g h7 lm & l cch b$n h7c h?i. Nh3ng &ng lB cho php b$n tham gia, b, m1 l$i
kh(ng kh(ng &i nht ci g & mDm mDm vo mi5ng b$n v0i 1 ci tha. Ci th@ mDm &
lc no cQng nh3 nhau, chJ c v8 th c vE khc: &i khi cQng ngon, nh3ng c khi th d;.
B, m1 b$n c th6 &6 b$n nhn n nh3ng hi%m khi cho b$n s. vo. C lc th h7 c vE &t
1 cch v>i v; lc khc th b$n l$i ph!i ch. mi h7 m0i &t cho 1 mi%ng. Khi b$n nh
th@c (n ra v b$n khng thch n (hay ngay c! chJ v b$n mu,n nhn xem n trng th%
no), h7 vt n l$i v nhanh chng nht l$i vo mi5ng b$n nhanh nh"t c th6! B$n ch3a
h7c &3)c r<ng ci mDm mDm c th6 gip b$n no, nn n%u b$n &i b$n sB c th6 c!m
th"y n!n ch b;i v ci b$n c:n l &3)c (n s9a. C th6 n%u b$n khng qu &i v ci mDm
mDm kia c v8 ngon, b$n sB (n h%t. Nh3ng b$n vMn r"t t m vD &iDu m t"t c! m7i ng3.i
cn l$i &ang lm v r"t mu,n &3)c cho php lm nh3 th%.
13
It cho b (n khng hD x8u, n chJ &/n gi!n l khng c:n thi%t. V, trong khi nhiDu em
b &3)c &t tha h3;ng @ng b9a (n khng c v"n &D g, cho b (n b<ng cch c ti2m n(ng
dMn t0i cc v"n &D m BLW khng c. M>t ph:n l do tnh nh"t qun c#a &' (n nghiDn
nhuyFn hoGc nt, v m>t ph:n &%n t2 vi5c b c th6 ki6m sot &3)c bao nhiu qua vi5c (n
u,ng &.
- S= &'ng nh"t c#a th@c (n nhuyFn hoGc nt gip b dF dng mt n t2 tha; b
khng c:n nhai. N%u 1 em b khng &3)c cho c/ h>i luy5n t*p v0i th@c (n c:n nhai s0m
sau khi b &3)c 6 thng, cc kH n(ng nhai sB khng pht tri6n. Cc b khng &3)c cho (n
cc mRu th@c (n &%n th chng &3)c 1 tuAi (hay h/n) c th6 khng bao gi. h7c &3)c cch
(n t,t th@c (n d$ng mi%ng. (IiDu & t3/ng &3/ng v0i vi5c khng cho &@a trE c/ h>i &3)c
b30c &i t0i khi chng 3 tuAi). Cc kH n(ng nhai r"t quan tr7ng v nhiDu lC do, bao g'm s=
pht tri6n kh! n(ng ni, tiu ho t,t v (n u,ng an ton (xem trang 57)
- Cc b h7c &3)c cch &3/ng &:u v0i th@c (n mi%ng t,t h/n v nhanh h/n n%u
chng &3)c cho php t= (n, b;i v vi5c thao tc v nhai th@c (n sB dF h/n n%u n &3)c
&Gt vo pha tr30c khoang mi5ng. Th@c (n &t t2 tha &3)c mt thOng vo pha sau c#a
khoang mi5ng, n/i m cc b khng th6 di chuy6n chng quanh khoang mi5ng dF dng
v an ton &3)c nh3 th%.
- NhiDu em b &3)c &t tha b8 o1 khi (n th@c (n l)n c)n hoGc nghiDn nt (&3)c by
bn nh3 l lo$i th@c (n b30c 2) khi chng &3)c (n l:n &:u, b;i v khi chng mt th@c
(n t2 tha vo pha sau khoang mi5ng, sB gy ra ph!n @ng o1 (xem trang 62). I,i v0i &@a
trE (n ki6u &t tha, b sB kh trnh vi5c o1 h/n khi b t= &3a th@c (n vo mi5ng, v r"t
nhiDu b &/n gi!n quy%t &8nh t2 ch,i ci tha.
- B8 &t tha b;i ng3.i khc c nghPa l &@a trE khng ki6m sot &3)c n (n bao
nhiu, v (n nhanh th% no. Th@c (n lng bng sB &3)c nu,t r"t nhanh v &iDu & thuy%t
ph+c &@a trE (n thm 1 tha n9a thi. Cc b sB th3.ng (n nhanh h/n v ni cch khc,
khi (n xong cc b sB (n nhiDu h/n nhu c:u th=c t%. Vi5c kh(ng kh(ng thuy%t ph+c 1 &@a
trE (n nhiDu h/n nhu c:u th=c sB gy tr; ng$i cho kh! n(ng t= nh*n bi%t khi no mnh no,
v c th6 dMn t0i v"n &D (n qu m@c trong c! cu>c &.i sau ny c#a b.
- S9a l ngu'n d3Lng ch"t &/n quan tr7ng nh"t &,i v0i 1 em b d30i 1 tuAi. Th@c
(n th c m*t &> d3Lng ch"t km h/n nhiDu. N%u 1 em b b8 cho (n th@c (n qu nhiDu
(&iDu dF dng x!y ra khi &t tha), s= ngon mi5ng c#a b &,i v0i s9a sB gi!m xu,ng. K%t
qu! l b c th6 nh*n &3)c t d3Lng ch"t h/n nhu c:u.
- Cho (n tha &/n gi!n l khng vui vE &,i v0i b b<ng t= (n. Cc b mu,n khm
ph v th- nghi5m & l cch chng h7c h?i. Ni chung chng khng thch th@ g
ng3.i ta lm h+ chng. Cho php cc b t= (n lm cho cc b9a (n thm h@ng th v
khuy%n khch cc con tin t3;ng vo th@c (n lm cho cc b mu,n th- (n v ho h@ng
v0i cc lo$i v8 v k%t c"u c#a th@c (n.
Nh3 th% khng c nghPa l BLW cc b khng bao gi. c:n (n th@c (n nghiDn. M>t vi b
t= (n t2 ci tha pre-loeaded t2 r"t s0m, nh9ng b khc h7c (n tha trQng kh nhanh, v
c nhiDu cch khc &6 b x- lC th@c (n l?ng (xem trang 154). V"n &D &i t2 vi5c chJ cho
b (n th@c (n mDm, v t2 khng cho b t= (n, t0i vi5c b c th6 ki6m sot b9a (n.
Ki6m sot &3)c nh9ng g (n vo cho php b n%m nh9ng th@c (n m0i b<ng ph:n tr30c
mi5ng v nh ra n%u b khng thch n, tri l$i, m>t tha &:y &' (n nghiDn khi%n b mt
14
thOng vo pha sau khoang mi5ng v b ph!i &,i ph v0i n kh kh(n h/n nhiDu. Tr2 khi
b ch4c ch4n & l th@ b thch, cn khng b c th6 t2 ch,i n. DF dng th"y &iDu & dMn
t0i vi5c cc b t2 ch,i t"t c! m7i th@ tr2 nh9ng v8 ngon nh"t.
Cc b'a (n tr@ nn gi#ng nh) chi6n tr-n trong 2 tu%n khi ti cho Mabel (n b+t; n
chMng mu#n thL b8t c1 ci g. Ti th8y th0c s0 n.n. Ti khng bi6t l do ,t tha, hay do
k6t c8u th1c (n nghi2n hay do c. 2. Nh)ng giy pht ti cho n th1 m n c th: t0 (n
v n t0 ki:m sot ,)Kc, cc b'a (n tr@ nn vui h*n v$i n, v n m$i ch<u thL (n b8t c1
th1 g. N khng ,+ng t$i ng ng4t nghi2n, nh)ng khi ti cho n ng bao tL, n (n khng
bi6t chn
Becky, m& cBa Mabel 10 thng.
T$i nhiDu &"t n30c, t"t c! m7i ng3.i &Du (n b,c. Th=c ra, vi nDn v(n ho tin r<ng ch$m
vo v c!m nh*n th@c (n l &iDu quan tr7ng &6 t*n h3;ng n, v r<ng s- d+ng b"t kN lo$i
dao ko sB lm h?ng &i s= tr!i nghi5m; ; nh9ng nDn v(n ho khc, &/n gi!n chJ l ng3.i
ta khng c!m th"y c:n ph!i c d+ng c+ &6 (n u,ng. Thm n9a, t$i ph:n l0n cc &"t n30c
ph3/ng ty, chng ta b8 thuy%t ph+c r<ng ta khng th6 cho th@c (n vo mi5ng trE n%u
khng c tha.
T"t nhin, cho (n b<ng tha c vE nh3 khng th6 trnh kh?i khi ng3.i ta tin r<ng trE c:n
(n dGm t2 3 hay 4 thng tuAi, l@a tuAi m cc b ch3a th6 nhai hoGc t= cho th@c (n vo
mi5ng. IiDu & dMn t0i 1 gi! thi%t r<ng &t tha v th@c (n nghiDn l m>t ph:n c,t y%u c#a
(n dGm, chOng c:n xem xt &%n &> tuAi c#a &@a trE.
Nh3 v*y, mGc d cc nghin c@u hi5n nay chJ ra r<ng cc b b4t &:u (n dGm t2 3 hay 4
thng tuAi (hoGc th*m ch nh? h/n) khng nn b8 cho (n s0m nh3 th%, ph:n l0n m7i
ng3.i vMn tin r<ng th@c (n &:u tin c#a b ph!i &3)c cho (n b<ng tha. Nh3ng chOng c
nghin c@u no ni th% c!. ChOng ai &iDu tra xem cho (n b<ng tha th an ton h/n hay
thch h)p h/n &,i v0i b c! - n &/n gi!n tr; thnh cch ng3.i ta th3.ng lm m thi:
th- r'i tin, ch@ khng hD &3)c ki:m ch1ng th=c s=.
Khi ti ,t tha cho Ivan, ti ph.i lEa n c)5i to ln rDi nht ci tha vo mi=ng n
nh)ng th1c (n l-p th1c b< ,Gy ra ngay. Nn ti v cng b0c b+ v l3i nht ngay n vo
tr)$c khi n quay ,%u ,i. R rng l n chMng mu#n (n nh)ng chng ti c1 tin r>ng n
c%n ph.i (n th1c (n. Th6 l chng ti ngDi ,, chn n.n ton t-p, nhn ,Dng hD ku tch
t9c trong khi c# g9ng nhDi nht con (n h6t ci t ,%y. Nhn l3i, ti c th: th8y c th: n
khng c%n nh'ng th1 8y.
Pam, m& cBa Ivan 3 tu;i v Molly 18 thng
Nh7ng ch l,i c9a BLW
Th-t l th v<!
Vi5c (n u,ng nn l &iDu khi%n m7i ng3.i &Du vui vE - ng3.i l0n v trE con cQng &Du
nh3 th%. I3)c ch# &>ng trong cc b9a (n, v c th6 ki6m sot vi5c mnh (n ci g, (n bao
nhiu v (n nhanh hay ch*m khi%n vi5c (n u,ng tr; nn thch th h/n; ng3)c l$i c th6
lm cho b9a (n diFn ra th*t khA s;. Cc b BLW mong ngng &3)c (n u,ng; chng khoi
ch h7c h?i vD cc lo$i th@c (n khc nhau v t= mnh lm m7i vi5c. Nh9ng tr!i nghi5m
s0m c#a nh9ng b9a (n vui vE, khng c(ng thOng gi,ng nh3 ta cho cc con 1 thi &> lnh
m$nh &,i v0i th@c (n trong cu>c s,ng sau ny.
15
Tun theo lH t0 nhin
Cc b &3)c l*p ch3/ng trnh &6 th=c nghi5m v khm ph; & l cch cc b h7c h?i.
Chng dng &i bn tay v ci mi5ng &6 khm ph t"t c! m7i v*t, bao g'm c! th@c (n.
V0i BLW m>t em b c th6 khm ph th@c (n theo nh8p &> ring v b!n n(ng (n c#a b
khi b sKn sng - gi,ng nh3 b"t c@ con th non no khc.
H4c hCi v2 th1c (n
Cc b &3)c cho php t= (n h7c vD hnh d$ng, mi, v8 v k%t c"u c#a cc lo$i th@c (n
khc nhau, v s= k%t h)p c#a cc mi v8 khc nhau; v0i vi5c &t tha, t"t c! cc v8 &Du
&3)c nghiDn chung thnh 1. C th6 ni, cc b BLW c th6 khm ph ra nh9ng v8 khc
trong mn g n"u c!i xoong, v b4t &:u h7c &3)c cch nh*n ra th@c (n chng thch. V
chng c th6 &/n gi!n chJ b? &i th@ chng khng thch, h/n l ph!i t2 ch,i ton b> mn
c!i xoong &6 trnh mn &. IiDu & lm cho vi5c l*p k% ho$ch dF dng h/n v c nghPa
cc b khng b8 b? st m"t mn m chng thch. N cQng c nghPa r<ng c! gia &nh c
th6 chia sE th@c (n, ngy c! khi khng ph!i m7i ng3.i &Du thch t"t c! cc v8 &.
H4c cch (n u#ng an ton
I3)c cho khm ph th@c (n tr30c kh n chui tu>t vo mi5ng d$y cho cc b nh9ng bi
h7c quan tr7ng r<ng ci g c th6 nhai &3)c v ci g khng. S= lin h5 gi9a c!m gic c#a
chng ta &,i v0i m>t ph:n c/ th6 ny v c!m gic &,i v0i ph:n c/ th6 khc l &i6u chJ c
th6 h7c h?i thng qua tr!i nghi5m. Nh3 v*y, &,i v0i m>t &@a trE, c!m nh*n 1 mRu th@c (n
trong tay v sau & cho n vo mi5ng gip b phn &on mi%ng th@c (n to cL no th c
th6 nhai v dng l3Li &!o n trong mi5ng &3)c dF dng. Iy c th6 l 1 &Gc &i6m an ton
quan tr7ng, ng(n ng2a vi5c sau ny b nht vo mi5ng cc mi%ng qu to khng th6 nhai
&3)c. Ngay t2 khi b4t &:u, h7c &3)c cch lm sao gi!i quy%t cc lo$i th@c (n v0i k%t c"u
khc nhau cQng c th6 khi%n b t b8 hc h/n (xem trang 61)
H4c v2 th6 gi$i cBa b
Cc b khng bao gi. chJ ch/i khng; chng lun lun h7c h?i. Vi5c x- lC th@c (n gip
cc b h7c h?i &3)c nhiDu h/n nhiDu so v0i t"t c! cc lo$i &' ch/i gio d+c t,t nh"t (v
ph:n l0n l kh &4t &?). V d+, cc b c th6 n4m nh9ng &' (n mDm m khng bp nt
hay c:m th@ g tr/n m khng lm r/i v khi c g & tu>t kh?i tay mnh, b sB khm
ph ra tr7ng l=c. Chng h7c &3)c vD cc khi ni5m t h/n hay nhiDu h/n, kch th30c,
hnh dng, &> nGng v c! k%t c"u n9a. B;i v t"t c! cc gic quan c#a chng (th8 gic, xc
gic, thnh gic, kh@u gic v v8 gic) &Du &3)c thu ht vo, chng khm ph ra cch lin
h5 t"t c! nh9ng gic quan ny v0i nhau &6 hi6u r h/n vD th% gi0i quanh mnh.
Khai qu-t ti2m n(ng :D
T= (n cho php cc b rn luy5n cc ph3/ng di5n pht tri6n c#a mnh trong su,t b9a (n.
S- d+ng cc ngn tay &6 &3a th@c (n vo mi5ng c nghPa cc b BLW &ang luy5n t*p s=
ph,i h)p tay-m4t; n4m chGt cc lo$i th@c (n c kch cL v k%t c"u khc nhau vi l:n mTi
ngy c!i thi5n s= kho lo c#a b. IiDu & c th6 gip cc kH n(ng vi%t v vB sau ny c#a
b &3)c t,t h/n. V nhai th@c (n (h/n l chJ nu,t ch-ng &' (n nghiDn) pht tri6n cc c/
mGt c:n thi%t &6 h7c ni.
T8t c. m4i ng)5i ni cc kR n(ng tay cBa Emmanuel th0c kQ di=u so v$i tu;i cBa b
nh)ng ti nghF ,i2u , l bnh th)5ng. MSi b ,2u c kh. n(ng lm nh'ng ,i2u ,; ch! l
16
chng khng c c* h+i ,: luy=n t-p lm ,i2u , nh) khi chng t0 (n v$i ,B lo3i th1c (n
mSi ngy. Nh)ng khng ai tin ti khi ti ni b lm ,)Kc th6 l v b ,)Kc t0 (n.
Antonietta, m& cBa Emmanuel 2 tu;i.
C lng t0 tin
Cho cc b t= lm m7i vi5c khng chJ t$o &iDu ki5n cho chng h7c m cn gip chng tin
t3;ng vo nh9ng kh! n(ng v phn &on c#a mnh. Khi m>t em b nhGt ci g & ln v
cho vo mi5ng, ngay t@c kh4c b nh*n &3)c ph:n th3;ng l m>t v8 hoGc m>t k%t c"u th
v8. IiDu & d$y b r<ng b c kh! n(ng khi%n nh9ng &iDu tuy5t v.i x!y ra, t2 & vun &4p
lng t= tin v s= trn tr7ng b!n thn. Khi kinh nghi5m v0i th@c (n c#a b nhiDu ln, v b
khm ph ra ci g (n &3)c cn ci g khng, &iDu g &3)c mong &)i ; mTi lo$i th@c (n,
b h7c &3)c lng tin t3;ng vo cc phn &on c#a mnh. Cc em b t= tin l0n ln thnh
nh9ng &@a trE t= tin - nh9ng trE khng s) hi khi th- nh9ng &iDu m0i v ng2ng l$i ngay
khi m7i vi5c khng theo &ng cch c#a chng. Quan st cc b (n gip cha m1 chng tin
t3;ng vo kh! n(ng v b!n n(ng c#a con. IiDu & th3.ng cho php h7 th3 gin h/n v0i
nhu c:u khm ph th% gi0i c#a b, t2 & b sB c nhiDu t= do &6 h7c h?i h/n.
Tin t)@ng th1c (n
B;i v cc b BLW &3)c cho php s- d+ng b!n n(ng &6 quy%t &8nh (n ci g b? ci g,
chng hi%m khi ng. v=c th@c (n - &iDu &i khi ta th"y ; cc b hoGc trE l0n h/n. Cho
chng &3)c t2 ch,i th@c (n chng c!m th"y khng c:n, hoGc c th6 c vE khng an ton
(chn nMu/ch3a chn hOn, i thiu hay c &>c), c nghPa cc b sKn sng th- th@c (n m0i
h/n b;i chng bi%t chng sB &3)c trao quyDn quy%t &8nh cho d chng c (n n hay
khng.
Ngay tE ,%u, Emma , r8t say m th1c (n khi , ,)Kc nhn xem n l ci g. N h*i
th-n tr4ng h*n m+t cht v$i b8t c1 ci g tr+n lIn, k: c. mn th<t h%m. N vIn (n mn
,, nh)ng lc ,%u n th)5ng m8t thm cht th5i gian ,: t-p (n n6u n c.m th8y c%n ph.i
ki:m tra.
Michelle, m& cBa Emma 2 tu;i
Tr@ thnh m+t thnh vin trong b'a (n gia ,nh
Cc b BLW &3)c tham gia vo b9a (n gia &nh ngay t2 &:u, (n cng lo$i th@ (n v tham
gia vo nh9ng cu>c chuy5n tr. IiDu & khi%n b vui vE v cho php b b4t ch30c tm lC
(n u,ng c#a m7i ng3.i, t2 &, m>t cch t= nhin b sB chuy6n sang s- d+ng cc cng c+
(n u,ng v ch"p nh*n ng'i (n t$i bn nh3 mong mu,n c#a gia &nh. Cc b c th6 h7c
&3)c r<ng cc th@c (n khc nhau th (n nh3 th% no, lm sao &6 chia sE, ch. &)i t0i l3)t
mnh &3)c l"y c/m v lm sao &6 giao ti%p. Vi5c ng'i (n v0i nhau c tc &>ng tch c=c
t0i m,i quan h5 trong gia &nh, cc kH n(ng x h>i, s= pht tri6n ngn ng9 v (n u,ng
lnh m$nh.
Ki:m sot ,)Kc s0 thm (n
Thi quen (n u,ng &3)c pht tri6n trong su,t th.i th/ "u c th6 theo b &%n su,t cu>c
&.i. C vE cc b &3)c cho t= ch7n sB (n mn no trong m>t lo$i th@c (n dinh d3Lng,
&3)c t= ti%n b> theo nh8p &> c#a ring b, v &3)c quy%t &8nh khi no th (n xong, sB ti%p
t+c (n theo m@c &> ngon mi5ng c#a mnh v c vE t khi b8 (n qu no khi chng l0n h/n.
I c th6 l m>t ph:n quan tr7ng &6 ng(n ng2a ch@ng bo ph.
17
Dinh d)Ang t#t h*n
Cc gi! thuy%t hi6n nhin mang tnh giai tho$i r<ng nh9ng &@a trE c cha m1 ch"p nh*n
BLW sB khi%n khi chng l0n h/n, chng t khi ch7n cc lo$i th@c (n khng t,t cho s@c
khoE ngay t2 &:u b9a (n v b;i v*y, chng sB &3)c cung c"p nhiDu d3Lng ch"t h/n, xt
vD lu di. Nguyn do m>t ph:n b;i chng quen v0i vi5c b4t ch30c nh9ng vi5c cha m1
lm, v quen v0i th@c (n ng3.i l0n d chng ; b"t c@ &u, v m>t ph:n b;i d sao chng
cQng tr; thnh m>t th=c khch liDu lPnh h/n.
S1c kho? lu di
B;i v nhu c:u s9a c#a b gi!m r"t t2 t2, cc b BLW &3)c cho (n s9a m1 c vE carry
on getting a good intake of breastmil for longer. S9a m1 khng chJ cung c"p cc
d3Lng ch"t cn b<ng m>t cch hon h!o, m cn b!o v5 c! &@a trE v b m1, ch,ng l$i r"t
nhiDu b5nh t*t tr:m tr7ng.
XL lN cc k6t c8u khc nhau v h4c nhai
Cc b BLW tr!i nghi5m cc hnh d$ng v k%t c"u th@c (n khc nhau ngay t2 khi m0i b4t
&:u, th@c (n c#a cc b khng ph!i lc no cQng l 1 d$ng &'ng nh"t. Khi cc b c c/
h>i luy5n t*p nhai v &!o th@c (n quanh mi5ng, chng tr; nn kho lo khi ph!i &,i ph
v0i th@c (n nhanh h/n cc b chJ (n ki6u &t tha. H7c nhai c hi5u qu! cQng t,t cho kh!
n(ng ni v s= tiu ho (xem trang 57). C c/ h>i &3)c &,i mGt v0i phong ph cc th6
lo$i th@c (n t2 ban &:u c nghPa l cc b9a (n sB th v8 h/n &,i v0i b, v c th6 khi%n b
h"p th+ &3)c t"t c! nh9ng d3Lng ch"t b c:n.
C* h+i tr.i nghi=m v$i th1c (n th0c
BLW cho php cc b tr!i nghi5m nh9ng niDm vui (n u,ng th=c s= ngay t2 &:u. V0i
ng3.i l0n, chng ta d:n d:n c@ t= mGc &8nh r<ng b th"y ngon v qun m"t r<ng nh9ng
mi v8 v k%t c"u ring bi5t trong m>t b9a (n gp ph:n vo niDm khoi tr c#a chng ta
v0i b9a (n nhiDu nh3 th% no. Th@c (n b30c &:u truyDn th,ng th3.ng g'm c m>t vi
thnh ph:n, t"t c! &3)c pha tr>n v0i nhau thnh m>t hTn h)p mDm m8n &'ng nh"t. I
khng chJ c nghPa r<ng b chJ tr!i nghi5m m>t k%t c"u m cn c nghPa b khng c c/
h>i khm ph thnh ph:n no th c v8 ring nh3 th% no. IiDu & !nh h3;ng t0i ch% &>
(n c#a b cQng nh3 s= ho h@ng c#a b &,i v0i (n u,ng.
L%n ,%u tin ti nhn th8y 1 em b BLW (n, ti th0c s0 kinh ng3c th8y b th-t t0 tin bi6t
bao khi (n th1c (n thng th)5ng cBa ng)5i l$n. !0 thng b nh/t nh'ng mGu th1c (n ,:
(n, v r rng b bi6t phn bi=t cc th1c (n khc nhau v bi6t ch4n mn b thch. B c
v? kh hi lng - v b hon ton khoi ch v$i b'a (n cBa mnh
Maryanne, nhn vin qu.n lN nh tr?
Thi ,+ tch c0c ,#i v$i th1c (n
NhiDu s= (n u,ng khng h)p lC khi b l0n h/n, v c th6 &%n c! lc thi%u nin v thanh
nin b4t ngu'n ngay t2 th.i th/ "u. N%u nh9ng tr!i nghi5m s0m v0i th@c (n c#a b lnh
m$nh v vui vE, cc v"n &D nh3 t2 ch,i th@c (n v s= m !nh s) hi th@c (n ch4c sB t
h/n r"t nhiDu.
D7 dng h*n, b'a (n t ph1c t3p h*n
18
NghiDn th@c (n r"t t,n th.i gian v tJ mRn. V0i BLW, &iDu & chOng c:n thi%t. MiFn l
ch% &> (n c#a cha m1 lnh m$nh, h7 c th6 dF dng s-a l$i 1 cht b9a (n c#a mnh cho
ph h)p v0i con. V v0i BLW b$n v con b$n (n cng nhau, ch@ khng ph!i cho con (n
ring trong khi b9a (n c#a b$n d:n ngu>i ng4t nh3 (n ki6u &t tha.
Khng c chi6n tr-n trong b'a (n
Khi khng c p l=c b4t cc b ph!i (n, sB khng c c/ h>i no cho cc b9a (n tr; thnh
tr*n chi%n. Ng3)c l$i, c! gia &nh c th6 cng t*n h3;ng b9a (n khng c(ng thOng, nghPa
l cc b cQng h$nh phc v cha m1 cQng h$nh phc.
t bC m1a khi t$i tu;i bi6t ,i
B? m@a v khng ch8u (n c th6 t x!y ra v0i BLW. I l b;i v vi5c (n u,ng diFn ra h%t
s@c thch th &,i v0i ph3/ng php ny, b;i b (n th@c (n bnh th3.ng c#a gia &nh ngay
t2 khi b4t &:u, khng c s= chuy6n ti%p t2 th@c (n em b &%n &' (n lAn nhAn v sau &
m0i &%n b9a (n gia &nh, nhiDu b gGp kh kh(n v0i s= chuy6n ti%p &.
Ti th8y cc b ,)Kc khuy6n khch (n d/m theo cch ny thch (n r8t nhi2u ki:u ch6 ,+
khc nhau v c v2 sau c v? t kh.nh (n h*n
Beverley, thanh tra y t6
Khng c%n tr ch*i hay cc m&o lEa
NhiDu cha m1 cho con (n &t tha th"y b khng ch8u (n v h7 ph!i chuy6n sang thuy%t
ph+c con (n th@c (n khc. B;i v BLW tn tr7ng quy%t &8nh c#a cc b vD vi5c (n ci g
(hay khng (n ci g) v khi no ng2ng (n, nn cQng chOng c:n ph!i thuy%t ph+c. IiDu &
nghPa l khng c:n &%n cc tr ch/i ph@c t$p nh3 &on tu &ang t0i hay my bay :m
:m &6 c, l2a cho b (n th@c (n m n khng mu,n. V cQng khng c:n ph!i l2a cho
cc b bi%t &i (n cc th@c (n lnh m$nh b<ng cch ch% bi%n th@c (n d30i cc hnh d$ng
&Gc bi5t (nh3 l cc ki6u mGt c3.i chOng h$n) hoGc gi"u rau vo trong mn (n khc.
B khng b< ra ra
Khi cc b &3)c cho (n ring ch@ khng ng'i cng v0i m7i ng3.i trong gia &nh, ph!i
gi9 chng vui vE trong khi m7i ng3.i khc (n u,ng c th6 l m>t thch th@c. V0i BLW,
m7i ng3.i (n cng nhau, nn mTi ng3.i &Du l m>t ph:n c#a cc ho$t &>ng &ang diFn ra.
Th-t d7 dng khi ,i (n @ ngoi
BLW c nghPa l th3.ng c g & trong th=c &/n c#a ph:n l0n cc nh hng m b c th6
(n &3)c, &Gc bi5t khi b &3)c cho (n dGm ki6u ny th3.ng dm th- s@c v0i th@c (n m0i.
Cha m1 c c/ h>i th3;ng th@c &' (n c#a h7 khi chng cn nng s,t. Trong khi "y, con
c#a h7 &ang h7c h?i xem m>t nh hng ho$t &>ng nh3 th% no, hnh d$ng v mi v8 th@c
(n c#a n khc v0i ; nh th% no v r<ng n ph!i &)i m>t cht th &' (n m0i &%n. T"t c!
nh9ng &iDu & lm cho tr!i nghi5m c#a b tr; nn khng gi,ng v0i m>t v &3)c cho (n
m>t th@ th@c (n y nh3 lc ; nh, cng trong cng ci bt nh? c#a n ; nh lun. IiDu &
t= nhin khi%n cho vi5c ra ngoi tr; nn thu*n ti5n h/n : ch% bi%n &' (n cho b ; ngoi dF
dng, khng lin quan t0i m"y v+ xay nghiDn ph@c t$p hoGc &un nng &' (n cho con khi
b$n &i ch/i.
Ti khng th: tin chng ti ,i ch*i d7 dng ,6n th6. Chu gi ti ch! (n nh'ng g chng
ti (n. Khi con trai ti @ tu;i n, ti lun lun ph.i ,em theo m8y l4 ho/c gi th1c (n v
19
tm cch ,: ,un nng n ln. Con b thL (n m4i th1 chng ti cho n v (n c0c kQ nhi2u
lo3i. C v? khc xa th5i cBa ti !
Anna, b cBa Lily 9 thng
R? h*n !
B &3)c chia sE th@c (n v0i m7i ng3.i nn sB rE h/n l mua v chuRn b8 ring cho b. V
sB rE h/n r"t nhiDu so v0i th@c (n em b lm sKn.

C b:t l,i no khng ?
BEa b+n !
Okay, vng, t"t nhin l b2a m>t t ! Nh3ng t"t c! cc b c:n h7c t= (n khi &%n m>t th.i
&i6m no &, v khi & b cQng vMn b2a b>n. ChJ th% thi, v0i BLW, s= nh%ch nhc sB
bi%n m"t s0m l khc. Tin t,t lnh l th.i kN bRn thJu, &,i v0i r"t nhiDu b, diFn ra kh
ng4n ng#i; b;i v b c c/ h>i &3)c rn luy5n &6 t= (n m>t cch th3.ng xuyn, b sB gi?i
ln r"t nhanh. C r"t nhiDu cch &6 kh4c ph+c ci bRn ny (cQng xem trang 100) v d
sao, &t tha cQng c th6 kh bRn &"y ch@ !
S0 lo l9ng cBa nh'ng ng)5i khc
I,i mGt v0i nh9ng nTi s) lc ban &:u v nh9ng nghi ng. c#a ng3.i thn v b$n b khng
th=c s= l b"t l)i, nh3ng n c th6 tr; thnh v"n &D &,i v0i BLW. B;i v tr30c &y ng3.i
ta khng ni nhiDu vD n, nhiDu ng3.i khng bi%t vD ph3/ng php (n dGm ny, hoGc hi6u
n diFn ra th% no. IiDu & c nghPa h7 c th6 ng. v=c hay lo l4ng vD n cho &%n khi
h7 th"y &3)c tc d+ng c#a n.
20
Ch!"ng 2: Ph!"ng php BLW l nh! th; no ?

Th-t tuy=t khi nhn th8y s0 sJn sng cBa con th: hi=n m+t cch r rng. Khi con bi6t
ngDi, v$i tay, n9m l8y v cho th1c (n vo mi=ng, nhai v nu#t chng th t1c l h= tiu
ha cBa con , sJn sng. T3o ha khng bao gi5 sai l%m.
(Hazel - m& cBa Evie 8 tu;i - Sam 5 tu;i v Jacky 22 thng)
Pht tri<n k= n#ng
H7c cch (n th l kP n(ng t= nhin trong s= pht tri6n c#a 1 &@a trE - gi,ng nh3 t*p b,
t*p &i v t*p ni. I l kP n(ng s/ &Ong &6 b l0n ln. D c m>t s, b pht tri6n nhanh
h/n cc b khc, qu trnh l0n ln c#a cc b &Du tun theo m>t ki6u mMu nh"t &8nh v
cc kP n(ng m0i sB xu"t hi5n theo cng 1 trnh t= cho m7i &@a trE. V d+, h:u h%t cc b
&Du sB h7c cch lm nh9ng hnh &>ng theo th@ t= sau:
- LMy (l*t)
- Ng'i
- B.
- I@ng
- Ii.
Nguyn t4c ny &ng v0i h:u h%t cc mGt trong s= pht tri6n c#a m>t &@a trE - bao g'm
c! vi5c t*p (n. Cc b sB t= pht tri6n nh9ng kP n(ng ny m khng c:n ai ph!i d$y dT c!.
Ni cch khc, cc b khng th=c s= h7c" chng m chJ t*p luy5n cc kP n(ng m thi.
M>t vi kP n(ng pht tri6n d:n d:n, m>t s, khc c khi l$i xu"t hi5n chJ sau 1 &m nh3ng
t"t c! chng &Du l k%t qu! c#a m>t qu trnh luy5n t*p v k%t h)p kP n(ng c#a cc b.
Cc kP n(ng ny lin t+c &3)c pht tri6n ngay t2 khi &@a trE cho &.i. C r"t nhiDu hnh
&>ng l b!n n(ng nh3ng khi cc b cng &iDu khi6n c/ th6 c#a mnh thnh th+c th chng
cng dF dng th=c hi5n cc ho$t &>ng c m+c &ch r rng.
MGc d t"t c! cc b &Du pht tri6n nh9ng kP n(ng &6 c th6 t= (n, nh3ng d3.ng nh3 n%u
chng c c/ h>i &3)c luy5n t*p cch c:m n4m th@c (n, chng sB bi%t cch t= (n nhanh
h/n nh9ng b &3)c &t tha. KP n(ng (n u,ng t= nhin c#a m>t &@a trE pht tri6n
theo th@ t= sau:
- B m1.
- V0i tay vD pha nh9ng &' v*t th v8.
- C:m l"y &' v*t v &3a vo mi5ng.
- Khm ph m7i th@ b<ng mi v l3Li.
- C4n, r@t th@c (n thnh mi%ng.
- Nhai.
- Nu,t.
- C:m n4m nh9ng v*t nh? b<ng g7ng km ( ngn ci v ngn tr?).
21
Ngay t2 khi sinh ra, trE s/ sinh & bi%t cch tm v b m1. T"t c! cc &@a trE bnh th3.ng,
kh?e m$nh sinh ra &Du & c sKn nh9ng kH n(ng sinh t'n ny. Chng cQng & c ph!n
x$ nu,t c/ b!n. Hnh &>ng mt v m1 hoGc bnh & &Ry s9a vo trong mi5ng c#a &@a trE
n/i m c/ ch% nu,t & &3)c kch ho$t.
T2 kho!ng 3 thng, cc b b4t &:u tm hi6u tay c#a mnh, b pht hi5n ra bn tay mnh v
b4t &:u vMy vMy chng tr30c mGt r'i khm ph chng. N%u b"t c@ v*t g ch$m vo lng
bn tay c#a b, b t= &>ng n4m chGt l"y n. D:n d:n, b sB ch# &>ng &3a tay mnh ln
m'm. Vo giai &o$n cc c/ b4p c#a b vMn ch3a th6 ph,i h)p t,t v0i nhau - cc b c th6
v tnh t= &nh vo mGt mnh hoGc th"y r"t ng$c nhin khi c v*t g & ; trong tay mnh.
Vo kho!ng 4 thng tuAi, b c th6 ti%p c*n v0i nh9ng v*t gy ch C cho b. Khi b di
chuy6n kho lo h/n, b b4t &:u c kh! n(ng dng cnh tay v bn tay &6 tm l"y nh9ng
&' v*t b thch v cho vo m'm. Mi v l3Li c#a b r"t nh$y c!m v b dng chng &6
khm ph mi v8, k%t c"u, hnh dng v kch cL c#a cc &' v*t xung quanh.
Khi &3)c 6 thng, h:u h%t cc b c th6 ti%p c*n t0i nh9ng &' v*t dF c:m, n4m l"y chng
v cho vo m'm m>t cch chnh xc. N%u m>t &@a b &3)c t$o c/ h>i &6 nhn th"y, ti%p
c*n v ch+p l"y th@c (n (khng chJ l &' ch/i) th b sB cho vo mi5ng. Nhn th t3;ng l
&@a trE &ang (n nh3ng th=c ra th b khng th=c s= nu,t nh9ng &' (n &, b chJ khm
ph chng v0i mi v l3Li c#a mnh m thi.
T2 6 &%n 9 thng, m>t vi kP n(ng m0i pht tri6n, ci n7 n,i ti%p ci kia. I:u tin, &@a trE
tm cch &6 c4n hoGc gGm nh9ng mi%ng th@c (n nh? b<ng n30u (hoGc r(ng n%u b & m7c
r(ng). Khng lu sau & b sB khm ph ra cch gi9 th@c (n ; trong mi5ng trong m>t
kho!ng th.i gian, v do lc & kch cL cQng nh3 hnh dng bn trong khoang mi5ng c#a
b & thay &Ai nn b &iDu khi6n l3Li t,t h/n v c th6 &!o th@c (n xung quanh mi5ng v
nhai chng. Tuy nhin ; giai &o$n ny, khi b ng'i thOng th ph:n l0n th@c (n ch4c ch4n
sB b8 r/i ra ngoi h/n l &3)c b nu,t vo.
Khng gi,ng nh3 s9a sB &3)c mt t2 v m1 hay bnh vo thOng bn trong khoang mi5ng,
th@c (n th c:n ph!i &3)c di chuy6n tch c=c ; mi5ng. I l &iDu m b sB khng th6 lm
&3)c cho &%n sau khi b h7c cch c4n v nhai. T@c l t"t c! nh9ng th@c (n m b &3a vo
mi5ng r'i sB l$i r/i h%t ra ngoi trong t nh"t 1 hoGc 2 tu:n. B chJ c th6 b4t &:u nu,t
chng khi nh9ng c/ ; l3Li, m v hm & ph,i h)p hon h!o v0i nhau &6 hon thnh c/
ch% nu,t th@c (n. Iy c th6 l s= b!o v5 t= nhin c#a c/ th6 &6 gi!m thi6u t,i &a vi5c b
b8 hc. Nh3ng &iDu ny chJ x!y ra ch2ng no t0 b &3a th@c (n vo mi5ng mnh - b c:n
ph!i t= ki6m sot.
Kho!ng t:m 9 thng tuAi, b sB pht tri6n kP n(ng g7ng km" - t3 th% s- d+ng ngn ci
v ngn tr? &6 c:m nh9ng v*t nh? (hoGc th@c (n). Tr30c khi c kP n(ng ny, b h:u nh3
khng th6 c:m &3)c nh9ng v*t nh? (v d+ nh3 nho kh hoGc &*u H Lan) &6 &3a
vo mi5ng.
Nh9ng b &3)c cho php t= &3a th@c (n vo mi5ng ; t"t c! cc b9a (n trong ngy c r"t
nhiDu c/ h>i &6 luy5n t*p nh9ng kP n(ng ny v sB nhanh chng tr; nn t= tin cQng nh3
thnh th$o chng. B sB t= &i khi b sKn sng - d3.ng nh3 vi5c b b4t &:u (n th@c (n th
cQng nh3 v*y - mi7n l b ,)Kc t3o c* h+i ,: lm ,i2u ,.
H:u h%t cc nghin c@u vD v"n &D cc b t*p (n dGm &Du t*p trung vo th5i ,i:m b b4t
&:u vi5c (n dGm v b nn &3)c cho (n ci g. M,i quan h5 gi9a cch b l0n ln v cch
22
b b4t &:u (n th & hon ton b8 b? qua. Nh3ng khi Gill Rapley, &'ng tc gi! c#a
ph3/ng php BLW quan st cch b xoay s; v0i th@c (n (Ph+ l+c 1, trang 242) th b
nh*n th"y r"t r rng r<ng cc b lun c b!n n(ng &6 bi%t khi no mnh th=c s= sKn sng
&6 (n th v nh9ng kP n(ng c:n thi%t cho vi5c t= (n sB &3)c b pht tri6n ho!n ton t=
nhin.
Ngay khi c ng)5i gi.ng gi.i cho ti v2 ph)*ng php BLW, ti , nghF r>ng T8t nhin
rDi - ,i2u , th-t c lN!. Ti th8y mnh th-t ng#c khi khng th: t0 nh-n bi6t ,)Kc nh'ng
,i2u , khi ti c b ,%u lng. V th6, v$i John, chng ti hi:u r>ng con c th: t0 (n
,)Kc, chng ti , ch1ng ki6n 2 b khc v bi6t r>ng ,i2u , hon ton c th:. Khng
ph.i cho con (n b#c l ,: b; trK thm cho vi=c ,t tha m con sH t-p (n hon ton
b>ng cch ny.
Lid, m& cBa Heather 8 tu;i - Edwin 5 tu;i v John 20 thng.

BLW v cho con b
T= (n l b!n n(ng c#a trE,cho d chng b m1 hay b bnh. T"t c! cc b &Du r"t t m vD
m7i th@ xung quanh chng v t2 5 thng tuAi tr; &i, trE b4t &:u nhGt &' v*t ln v cho vo
mi5ng. Tuy nhin, vi5c cho con b &ng m>t vai tr &Gc bi5t trong v"n &D chuRn b8 cho
trE (n dGm. Sau &y l nh9ng g x!y ra:
-Cho con b t1c l ,: b t0 cho mnh (n t3i v m&:
Ng3.i m1 ph!i b% b ; t3 th% ph h)p nh3ng b lm nhi5m v+ b b<ng cch ng*m vo
nm v sau & nh! chng ra khi b no. Th=c t% l khng th6 p m>t &@a trE b - b$n sB
bi%t &iDu ny n%u b$n & t2ng c, g4ng lm th%. Nh3 v*y cho b b l &6 cho b t= (n
tr30c khi b b4t &:u t= (n th. Trong khi &, m>t &@a b &3)c cho b bnh c:n d=a vo s=
tr) gip c#a m1 nhiDu h/n. B &)i m1 cho nm bnh vo mi5ng v mong &)i m1 sB
gi9 bnh cho mnh ch2ng no b cn c:n b.
- Nh'ng tr? b m& lun lun bi6t cch ki:m sot tnh th6:
Chng c th6 thay &Ai t,c &> b v l3)ng s9a (n vo d=a trn vi5c chng &i hay kht
&%n m@c no. Ng3)c l$i, t,c &> b c#a trE b bnh ch# y%u d=a trn kch cL c#a lT hAng
trn nm bnh. V cQng c th6 dF dng thuy%t ph+c b b thm nhiDu s9a h/n b mu,n
chJ b<ng cch &3a &Ry nm bnh trong mi5ng b &6 lm b mt thm (ph!n x$ mt l m>t
ph!n x$ khng &iDu ki5n - gi,ng nh3 ph!n x$ gi*t &:u g,i).
-B m& sL dOng c* mi=ng khc v$i b bnh:
C- &>ng c#a mi5ng b trong khi b m1 g:n gi,ng v0i c- &>ng nhai, trong khi b bnh g:n
nh3 l mt ,ng ht. V v*y cc c/ mi5ng c#a trE b bnh sB khng &3)c chuRn b8 cho c-
&>ng nhai nh3 trE b m1. T@c l l trE b bnh c th6 sB m"t th.i gian h/n m>t cht
khi h7c cch &3a &Ry hi5u qu! th@c (n bn trong mi5ng.
- H)*ng v< cBa s'a m& thay ,;i tE c' ny sang c' khc d0a theo nh'ng mn m ng)5i
m& vEa (n: V v*y ngay t2 &:u, nh9ng trE b m1 & &3)c quen v0i r"t nhiDu h3/ng v8
khc nhau trong khi nh9ng trE b s9a cng th@c chJ &3)c tr!i nghi5m v0i &ng m>t
v8 m thi. T@c l nh9ng trE b m1 sB t b8 ng$c nhin b;i cc v8 khc nhau c#a th@c (n
nn c th6 sB h(ng hi v0i tr!i nghi5m ny h/n. Ng3)c l$i, ph+ huynh c#a trE (n s9a cng
th@c &i lc sB th"y con c#a h7 khng sKn sng th- qu nhiDu h3/ng v8 m0i trong
23
cng m>t lc. Tuy nhin chJ b;i v BLW l m>t b30c chuy6n &Ai t= nhin t2 b m1
khng c nghPa l n kh &,i v0i nh9ng trE b bnh - chJ &/n gi!n l n c th6 lm b m"t
nhiDu th.i gian h/n m>t cht &6 th=c t*p v tr; nn m$o hi6m nh3 nh9ng b b m1. CQng
c m>t vi kha c$nh c#a BLW sB &3)c nhn nh*n h/i khc m>t cht ; nh9ng b b bnh;
v d+; cch t*p u,ng n30c v cch gi!m c9 s9a v t(ng c9 (n th, nh3ng khi ni5m tAng
th6 c#a BLW sB &Du &3)c p d+ng t,t &,i v0i b"t kN &@a trE no.
D)5ng nh) r8t nhi2u b m& cho con b hon ton 6 thng ,%u ,5i )u tin ch4n BLW ,:
cho con (n d/m v h4 cPng vIn c th: ti6p tOc cho con b v$i t8t c. nh'ng lKi th6 s1c
khCe cBa s'a m&"
Nicky, chuyn gia v2 v8n ,2 cho tr? b m&

Ng.t qung vi)c t% #n
Ngay t2 khi sinh ra, trE nh? & c th6 t= (n b<ng cch b m1 v h:u h%t cha m1 &Du
khng mu,n ph!i bn cho con khi b &3)c 2 &%n 3 tuAi - h7 mong con c th6 t= (n. Th*t
khng logic khi ng4t qung trnh t= (n theo b!n n(ng b<ng bn tha lc b &3)c 6 thng
tuAi v sau & b, m1 m0i l ng3.i quy%t &8nh khi no b &3)c t= (n tr; l$i.
T2 6 thng tuAi b & c th6 t= (n dGm; chOng c:n ph!i gip chng (n trong vi thng v
cng khng c:n ph!i quy%t &8nh khi no th ng2ng can thi5p. I/n gi!n v b hon ton c
th6 t= (n.
Cu chuy=n BLW:
Ti khng ch9c l mnh c nn cho con (n theo b.n n(ng ki:u BLW hay khng n6u nh)
Arne khng ch! cho ti th8y. M+t hm, khi ,)Kc g%n 6 thng, Arne ngDi c3nh con ,%u cBa
ti Evie, con b ,ang xem tivi v th>ng b tm l8y chi6c sandwich Marmite cBa ch< rDi
c9n 1 mi6ng nhC. Marmite r8t m/n ph.i khng? B3n khng th: tm ,)Kc lo3i th1c (n no
ch#ng ch! ,<nh ,: lm th1c (n kh@i ,%u h*n n ,u. Nh)ng (n g l l0a ch4n cBa con
ch1 khng ph.i l mn ti chuGn b< cho n; n thch th1 g th , c th1 ,. Nn n r8t
vui.
"i2u , th-t s0 r8t khc so v$i th5i ti cho Evie (n. Ti cho con (n d/m khi n ,)Kc 5
thng v n di7n ra th-t khBng khi6p. Ti nh$ ch9c mnh , khc khi cho con b (n l%n
,%u tin; con b khng th: ngDi thMng nn n nLa n>m nLa ngDi trn gh6 rung v b+t th
nhoe nhot trn mDm. V ti th0c s0 , ph.i c# g9ng khBng khi6p ,: c ,B s'a cho con.
V v-y v$i Arne, chng ti quy6t ,<nh l d th6 no cPng sH ,Ki thm m+t th5i gian n'a
v ngay sau khi th>ng b c%m l8y chi6c sandwich, chng ti , c# lm nhuy7n m+t vi ,D
(n cho con, nh)ng chu l3i khng thch b< ,t (n v chng ti nghF: , sao mnh khng
cho con mSi mn m+t t nh!?
Th>ng b t-p (n sp l* ,%u tin, rDi ,6n c r#t sau , l th<t ho/c g , khc chu cn
b>ng v quy cB h*n ch< gi mnh r8t nhi2u. V$i con b, ch9c ch9n sH c nh'ng giai ,o3n
m chu khng mu#n (n v khng ch<u (n r8t nhi2u th1c (n nghi2n nhuy7n. Ton b+ qu
trnh ,*n gi.n h*n nhi2u v$i Arne nn chng ti ,ang ti6p tOc p dOng n v$i George
Polly, m& cBa Evie 6 tu;i, Arne 4 tu;i v George 6 thng.

24
>1ng l%c /< t?p #n
I>ng l=c c#a m>t &@a b 6 thng tuAi c:m l"y th@c (n &3a ln mi5ng chOng lin quan g
&%n c/n &i c!. Cc b mu,n b4t ch30c l$i nh9ng g ng3.i l0n lm, m>t ph:n v chng t
m v m>t ph:n l do b!n n(ng mch b!o v0i chng r<ng lm th% l an ton. V th% chng
ta khng nn ng$c nhin khi th"y cc b mu,n c:m l"y th@c (n m b, m1 mnh v2a (n.
H:u h%t - th*m ch c th6 l t"t c! s= pht tri6n c#a chng ta khi l m>t &@a b &Du lin
quan &%n kh! n(ng sinh t'n. M>t &@a b c:n ph!i bi%t th@c (n no lnh v th@c (n no
khng t,t v v*y b quan st b, m1 th*t kP &6 tm hi6u nh9ng th@ h7 cho vo mi5ng.
IiDu & sB b4t &:u x!y ra vo kho!ng cng th.i gian khi b bi%t cch s- d+ng cnh tay v
bn tay c#a mnh &6 l"y &' v*t.
S= t m c#a m>t &@a b l v cng l0n &%n nTi n%u b mu,n tm l"y m>t v*t g th b sB
khng ng2ng luy5n t*p nh9ng c- &>ng c:n thi%t &6 c &3)c n. V m>t khi b & xoay s;
&6 l"y &3)c m>t mn g m0i l$, b g:n nh3 sB lun cho ln m'm &6 khm ph v th-
nghi5m. V*y l khi l:n &:u tin b &3a th1c (n vo mi5ng th b coi th@c (n & nh3 l
m>t th@ &' ch/i hoGc &' v*t m0i. B khng hD c khi ni5m r<ng th@ & c h3/ng v8
hoGc th@ & l &' (n cho &%n khi b c &3)c n. N%u b xoay s; &6 c4n &3)c m>t mi%ng,
b sB thong th! nhai n b<ng n30u, khm ph c!m gic v h3/ng v8 c#a &' (n. B sB
khng nu,t &u, m>t ph:n v b khng mu,n v cQng l v b khng th6 n9a. B vMn ch3a
th6 ch# &>ng &Ry th@c (n vo su bn trong khoang mi5ng, miFn l b vMn ng'i thOng v
khng b8 phn tm th th@c (n sB khng b8 r/i vo su bn trong do v tnh. Thay vo
& h:u h%t chng sB r/i ra ngoi.
M>t &@a b &3)c php &3a th@c (n ln mi5ng s0m bao nhiu th b c th6 tm hi6u vD
nh9ng k%t c"u v h3/ng v8 c#a mn (n tr30c khi c th6 nu,t b"t c@ th@ g s0m b"y nhiu.
V d:n d:n b sB khm ph &3)c r<ng &' (n c th6 lm b no. I>ng l=c &6 c:m th@c (n
c#a b chJ thay &Ai khi b hi6u ra s= lin k%t gi9a th@c (n v c/n &i. Th3.ng th &iDu &
x!y ra vo kho!ng gi9a 8 thng &%n 1 tuAi hoGc lu h/n m>t cht. Th.i &i6m ny l hon
h!o b;i v &y m0i l lc b th=c s= b4t &:u c:n &%n th@c (n &6 bA sung dinh d3Lng cho
b!n thn.

Nh7ng l!u - quan tr@ng
- I>ng l=c c#a trE &6 cho th@c (n vo m'm l s= t m v sao chp - khng ph!i do &i.
- Trong kho!ng 2 thng &:u hoGc nhiDu h/n, th@c (n th chJ l &6 tm hi6u m thi.

Nhu c0u bA sung dinh d!Bng
C m>t l.i &'n r<ng s9a m1 bi%n &Ai khi b &3)c 6 thng tuAi v khng cn &#" ch"t
cho b. Trn th=c t%, s9a c#a m>t b m1 c con 6 thng tuAi hay thm ch m>t b m1 c
con 2 tuAi g:n nh3 c chnh xc cng gi tr8 dinh d3Lng nh3 n v,n c; th@ thay &Ai l
nhu c:u dinh d3Lng c#a b. S9a lun lun l th@c (n duy nh"t c &# dinh d3Lng cn b<ng
cho trE nh? ; b"t kN tuAi no.
25
B &3)c sinh ra v0i ngu'n dinh d3Lng &3)c tch lQy trong su,t qu trnh ng3.i m1 mang
thai. Ngu'n d= tr9 ny b4t &:u &3)c s- d+ng t2 khi &@a trE cho &.i, nh3ng trong th.i
gian & b vMn &3)c b s9a m1 nn ch4c ch4n ngu'n d= tr9 ny vMn cn d'i do. T2 6
thng tr; ln, s= cn b<ng d:n thay &Ai, chJ (n s9a m1 v s9a cng th@c sB khng &#
cung c"p dinh d3Lng v v*y &@a b d%n d%n b4t &:u c:n thm dinh d3Lng t2 ch% &> (n
c#a b.
Quan tr7ng l ph!i nh*n ra r<ng, &%n 6 thng tuAi, h:u h%t cc b &Du chJ m0i b9t ,%u c:n
nhiDu h/n so v0i ch% &> dinh d3Lng ton s9a. V d+, h:u nh3 cc b sinh &# thng c
ngu'n d= tr9 s4t &:y &# &6 b c th6 pht tri6n trong m>t th.i gian n9a m khng x!y ra
v"n &D g - trE khng th6 m"t h%t dinh d3Lng d= tr9 chJ sau 1 &m &3)c. Nh3ng chng
c:n ph!i &3)c gi0i thi5u vD &' (n th khi &3)c 6 thng tuAi, &6 chng pht tri6n nh9ng kP
n(ng c:n thi%t &6 (n &3)c nh9ng mn (n khc nhau v quen v0i nh9ng mi v8 m0i,
&6 sKn sng cho th.i &i6m m chng th=c s= b4t &:u ph+ thu>c vo nh9ng th@c (n khc
nh3 l ngu'n dinh d3Lng chnh c#a mnh.
M>t &@a b t2 t2 pht tri6n nhu c:u c:n thm ch"t dinh d3Lng d3.ng nh3 ph h)p v0i s=
pht tri6n d:n dMn kP n(ng t= (n c#a b. V v*y khi &3)c 6 thng tuAi, khi vMn cn c
ngu'n d= tr9 d3Lng ch"t t,t, h:u h%t cc b &Du b4t &:u c th6 nhGt l"y th@c (n v &3a
ln mi5ng.
Vo kho!ng 9 thng tuAi, khi nhu c:u vD dinh d3Lng bA sung t(ng ln, h:u h%t cc b
theo ph3/ng php BLW &Du & pht tri6n xong nh9ng kP n(ng c:n thi%t &6 (n &3)c nhiDu
lo$i th@c (n thng d+ng, nh9ng th@ c th6 cung c"p nh9ng d3Lng ch"t bA sung m chng
c:n. Iy chnh l th.i &i6m (cho d sB c s= khc nhau 1 cht gi9a b ny v0i b khc)
m cc b, m1 theo ph3/ng php BLW thng bo r<ng con c#a h7 d3.ng nh3 (n c ch#
&ch h/n - c@ nh3 th6 b!n n(ng & mch b!o b th=c s= c%n ph!i (n th@c (n & &6 bA
sung cng v0i nh9ng c9 s9a c#a mnh.

D0n dCn giDm c7 s7a
R"t nhiDu ph+ huynh th"y p l=c khi gi!m c9 s9a c#a con mnh &6 b d=a vo th@c (n
nhiDu h/n nh3ng &iDu ny khng v>i vng &3)c. T2 6 &%n 9 thng, l3)ng s9a m1 hoGc
s9a cng th@c cho b nn &6 ; m@c bnh th3.ng hoGc nhiDu h/n trong khi l3)ng th@c (n
th t(ng ln d:n d:n. ChJ nn gi!m c9 s9a t2 9 thng tr; ln v c9 (n b4t &:u l b9a
chnh. N%u m>t &@a trE &3)c php quy%t &8nh th.i &i6m b4t &:u (n dGm v t,c &> c#a qu
trnh th b c th6 d=a theo b!n n(ng c#a mnh &6 bi%t khi no c:n thm c9 (n v gi!m
c9 s9a.
B bi%n &Ai t,c &> r"t nhanh t2 vi5c thch nghi v0i c9 (n dGm v sau & l b4t &:u b? d:n
d:n c9 s9a. M>t vi b b4t &:u nu,t th@c (n g:n nh3 ngay l*p t@c (lc 6 thng tuAi), v
&%n 9 thng tuAi chng & &# kh! n(ng t= (n b<ng cch b4t &:u gi!m cc c9 s9a c#a
mnh.
Nh9ng b khc b4t &:u t2 t2, d3.ng nh3 khng c h@ng th th=c s= no ngoi vi5c khm
ph &' (n cho &%n t*n khi chng &3)c h/n 8 thng v vMn chJ (n r"t t lc 10 th*m ch 12
thng.
V t"t nhin, c r"t nhiDu b lm quen v0i th@c (n ; gi9a hai d$ng trn. C nh9ng b
kh;i &:u r"t ho h@ng nh3ng d3.ng nh3 l$i ti%n ch*m l$i trong m>t vi tu:n. V c
26
nh9ng b d3.ng nh3 ph!i m"t r"t lu &6 c h@ng th v0i &' (n nh3ng m>t khi chng &
thch, th chng l$i pht tri6n kP n(ng v0i t,c &> &ng kinh ng$c.
C nh9ng b l$i r"t &ng ng$c nhin, xen kB gi9a nh9ng tu:n m chOng c g x!y ra m"y
v0i nh9ng tu:n m mTi ngy chng l$i lm &3)c m>t &iDu m0i. T"t c! nh9ng &iDu ny
hon ton bnh th3.ng v v cng khc bi5t v0i nh9ng quy trnh &Du &Gn hay s= chuy6n
&Ai t2 giai &o$n ny sang giai &7an khc m cc ph+ huynh &3)c h30ng dMn khi cho con
(n &' (n nhuyFn.
M+t trong nh'ng v8n ,2 ti g/p ph.i v$i ph)*ng php (n d/m thng th)5ng l nh'ng
giai ,o3n" m ,1a tr? ,)Kc cho l ph.i tr.i qua; BLW , xa tan ,i2u ,"
Helen, chuyn gia dinh d)Ang

Pht tri<n khD n#ng nhai
Cc kH n(ng s- d+ng mi5ng pht tri6n &'ng th.i v0i nh9ng kP n(ng khc c#a b. Nhai,
nu,t v ni &Du d=a trn nh9ng chuy6n &>ng ph,i h)p gi9a cc c/ trong mi5ng, bao g'm
c! l3Li. TrE s/ sinh c th6 ph,i h)p cc c/ ny &6 c th6 b m1 (hoGc b bnh) nh3ng &"y
l t"t c! nh9ng g b lm &3)c. I l l do m n%u cho cc b (n t2 khi cn qu nh?
th th@c (n ph!i mDm v l?ng v cch duy nh"t &6 b c th6 (n &3)c chng l nu,t ch-ng.
R"t nhiDu ng3.i cho r<ng b c:n ph!i &3)c bn tha tr30c khi chng th=c s= &3/ng &"u
v0i nh9ng th@c (n &3)c cho l th nh3ng &iDu & khng &ng. I@a trE t= kh4c sB xo!y
s; &3)c v0i nh9ng th@c (n c th6 nhai &3)c m>t khi mi5ng chng l0n ln v pht tri6n.
Ni ring rB, kh;i &:u b<ng b m1 & pht tri6n nh9ng c/ mi5ng &3)c s- d+ng &6 nhai
v ni sau ny.
Tr30c kia m7i ng3.i tin r<ng trE c:n ph!i quen v0i tha tr30c khi tr30c khi chng c th6
(n th@c (n lAn nhAn; &iDu & cQng khng &ng. TrE nh? c m>t ph!n x$ &3)c g7i l &Ry
l3Li" m chng s- d+ng (m>t cch v th@c) &6 &Ry m7i th@ tr2 ti m1 hoGc ti bnh ra kh?i
mi5ng. I c th6 l m>t c/ ch% an ton &6 ng(n cho nh9ng th@ r4n b8 nu,t hoGc ht vo.
Bn tha s0m dMn &%n vi5c b? &i ph!n x$ &Ry l3Li, & l l do v sao n kh v l>n x>n.
Ph!n x$ &Ry l3Li t= nhin sB gi!m d:n khi trE &3)c 4 thng tuAi cho d trE c hay khng
&3)c bn tha.
T@c l trong nhiDu n(m, s= gi! &8nh &@a trE quen v0i chi%c tha" th=c ch"t chnh l s=
bi%n m"t c#a ph!n x$ &Ry l3Li.
CQng nh3 v*y, khng ph!i b h4c nhai m b chJ pht tri6n kh! n(ng &6 lm &iDu & nn
khng c:n thi%t ph!i d$y" cho b b<ng cch b4t &:u cho (n b>t m8n r'i ti%p t+c qu trnh
t2 xay nhuyFn &%n th@c (n l)n c)n.

B v'n c th( nhai d ch)a c r*ng
Th)5ng th cc b 6 thng tu;i sH c tE 1-2 ci r(ng, nh)ng khng ph.i b no cPng v-y.
Cho d c hay ch)a c r(ng th cPng chMng .nh h)@ng ,6n kh. n(ng c9n hay g/m th1c
(n cBa b b ch! c%n dng lKi cBa mnh. Ch9c ch9n l khng c s0 khc bi=t g v2 kh.
n(ng nhai cBa b. (Tuy nhin c th: sH ph.i ,Ki ,6n khi c thm r(ng th b m$i c9n
,)Kc nh'ng th1c (n r9n, v dO nh) c r#t s#ng). Con vIn c th: dng lKi ,: c9n ho/c
27
nhai tr=u tr3o r8t t#t - t8t c. nh'ng ng)5i m& cho con b , b< con c9n b>ng lKi sH cho
b3n bi6t ,i2u , .
Otis ch)a c m+t ci r(ng no. 2 ,1a l$n cPng t-n h*n 1 tu;i m$i m4c r(ng, nn ti
hi:u con khng c%n c r(ng cPng c th: nhai ,)Kc khi ,)Kc 1 tu;i chng ,2u c th: (n
,)Kc nh'ng th1c (n ti n8u
Sadie, m& cBa Ellen 9 tu;i, Thomas 5 tu;i v Otis 8 thng.

Ng3.i l0n c xu h30ng coi th3.ng cch chng ta s- d+ng cc c/ mi5ng. Nh3ng cch ta
di chuy6n k1o cao su t2 m ny sang m kia, cch nh<n h$t cherry hay liu hay cch b$n
l"y mi%ng x3/ng c hoGc mRu th@c (n d4t trong kB r(ng &Du l nh9ng c- &>ng kh ph@c
t$p. H7c cch &!o th@c (n xung quanh khoang mi5ng l r"t quan tr7ng &6 gi9 an ton v
v5 sinh r(ng mi5ng t,t cQng nh3 vi5c (n v ni cch t,t nh"t &6 h7c nh9ng kP n(ng
ny l luy5n t*p chng b<ng r"t nhiDu &' (n v0i &# cc k%t c"u khc nhau
Nh9ng k%t c"u khc nhau cQng lm t(ng thm niDm yu thch &,i v0i (n u,ng; khng
ph!i chJ c h3/ng v8 m0i lm mn (n tr; nn th v8. T3;ng t3)ng xem ng3.i l0n
chng ta sB th"y nhm chn th% no n%u t"t c! th@c (n &Du c cng m>t ki6u k%t c"u
(&Gc bi5t n%u chng &Du &3)c xay hay nghiDn nhuyFn). T"t c! cc lo$i th@c (n gin, dai,
snh v l?ng t$o ra nh9ng c!m gic khc nhau trong mi5ng v c:n &3)c x- lC theo
nh9ng cch khc nhau. B cng &3)c tr!i nghi5m nhiDu k%t c"u khc nhau th cng thnh
th$o h/n trong vi5c x- lC chng v cng mong mu,n th- nh9ng mn m0i.

C6a sA c" h1i
Vi ng3.i lin t3;ng giai &o$n t2 4 &%n 6 thng tuAi nh3 l m>t c-a sA c#a c/ h>i" &6
gip cc b lm quen v0i h3/ng v8 v k%t c"u m0i. H7 lo l4ng r<ng, n%u b? qua c-a sA
ny, &@a trE sB miFn c3Lng ch"p nh*n &' (n th v k%t qu! l vi5c (n dGm tr; nn kh
kh(n.
D3.ng nh3 s= lo l4ng ny b4t ngu'n t2 m>t th=c t% l &@a trE khng &3)c &t b>t cho
&%n sau su thng c vE ch,ng c= v0i vi5c &t tha h/n nh9ng b km thng.
Th*t khng may, b;i v bn tha & tr; thnh ph3/ng php &3)c mGc &8nh &6 cho trE (n
nn khng ai th=c s= nh*n ra r<ng cch cho (n m0i chnh l &iDu m nh9ng trE ny t2
ch,i ch@ khng ph!i l ,D (n. Th=c t% l nh9ng b 6 thng tuAi hoGc l0n h/n &3)c cho
php t= (n r"t thch th khi th- cc mn m0i; chng l nh9ng cng dn nh? tuAi ti n(ng
mu,n t= mnh lm m7i vi5c. V*y nn n%u c m>t th.i k lC t3;ng &6 cc b lm quen v0i
mi v8 v k%t c"u m0i th n sB khng bao gi. b4t &:u tr30c khi cc b t= cho th@c (n vo
m'm theo b!n n(ng, & l vo lc b &3)c kho!ng 6 thng tuAi.

*n /9 nh!ng khng qu nhi5u: H@c cch /i5u khi<n khEu vF
Bi%t khi no nn d2ng (n l y%u t, quan tr7ng &6 phng trnh bo ph v gi9 gn vc dng
lC t3;ng cho b$n; d b$n bao nhiu tuAi th ng2ng (n khi & no l &iDu bnh th3.ng.
Nh3ng nhiDu &@a trE - v ng3.i l0n - khng th6 lm th%.
NhiDu b*c phu huynh lo l4ng r<ng con ci h7 (n ch3a &# no. Th=c ch"t, th@c (n l c:u n,i
gi9a dinh d3Lng v tnh yu; chng ta lun mu,n cho con mnh th"y b, m1 yu chng
28
&%n nh3.ng no v cho con (n l m>t cch &6 th6 hi5n &iDu &. Cng lc & chng ta
c th6 c c!m gic b8 ch,i b? tnh c!m khi con khng (n &' (n mnh n"u. Nh9ng
c!m xc ny k%t h)p v0i s= mong &)i thi%u th=c t% vD l3)ng th@c (n m trE nn (n &
khi%n cho r"t nhiDu &@a trE t2 b &%n l0n th3.ng xuyn b8 thuy%t ph+c &6 (n nhiDu h/n
nh9ng g chng c:n. N cQng c nghPa l trE sB ph!i h7c cch (n qu no, hoGc trong nhiDu
tr3.ng h)p c=c &oan, n c th6 khi%n b chn (n hoGc s) (n; ni cch khc s= pht tri6n
c#a kh! n(ng ki6m sot khRu v8 bnh th3.ng b8 &e d7a.
Khi (n ki6u bn tha, ta c=c kN dF dng thuy%t ph+c cc b (n nh9ng th@ m chng khng
mu,n (n. Ng3)c l$i, nh9ng b &3)c t= (n sB s4p x%p l3)ng th@c (n &3a vo c/ th6 hon
ton t= nhin - chng ng2ng (n khi th"y no. T@c l chng sB ti%p t+c (n ch2ng no chng
cn c:n (n v chJ th% thi.
T,c &> (n c#a chng ta cQng r"t quan tr7ng. N%u m>t &@a b &3)c t= (n th b sB c t,c
&> (n c#a ring mnh, t= s4p x%p th.i l3)ng c:n c &6 gi!i quy%t xong m>t mi%ng th@c (n.
Cha m1 th3.ng ng$c nhin khi th"y con mnh dnh kh nhiDu th.i gian &6 nhai m>t
mi%ng nh?. Ki6m sot l3)ng v t,c &> (n khng chJ gip cho b9a (n c#a b tr; nn th v8
h/n m cn gip b dF dng nh*n ra khi no mnh no. Ng3)c l$i nh9ng ng3.i bn cho
con (n c th6 thc gi+c b (n nhanh h/n khi b t= lm; can thi5p vo b!n n(ng c#a b
b<ng cch b!o con mnh khi no chng (n &#. Sn qu nhanh cQng l m>t kha c$nh khc
c#a hnh vi (n u,ng c th6 dMn t0i bo ph ; trE em v ng3.i l0n.
Thi ,+ cBa Erin v$i th1c (n r8t tuy=t. Con b c th: ki:m sot khGu v< cBa mnh con
b ,*n gi.n l (n khi ,i v ngEng (n khi no. Cch (n ny cBa chng ti th-t l+n x+n ,#i
v$i m4i ng)5i @ ,y v m+t vi ng)5i kh m hi:u r>ng cch (n , t#t ,6n th6 no"
Judith, m& cBa Erin, 2 tu;i
Bn tha lm ti th8y kh m bi6t ,)Kc c ph.i Tristan ngEng (n v n no rDi hay khng
hay , l3i l m+t ph%n cBa tr ch*i tranh nhau ci tha v$i b# cBa n
Andrew, b# cBa Tristan 4 tu;i v Madeleine, 7 thng

B sG khng hc ch2 ?
R"t nhiDu ph+ huynh (ng b v nh9ng ng3.i khc) lo l4ng r<ng nh9ng trE t= (n sB b8 hc
nh3ng miFn l b cn ki6m sot &3)c b"t k &' (n no &ang trong mi5ng v b vMn ng'i
thOng th kh! n(ng b b8 hc khi theo BLW sB khng cao h/n khi &3)c bn tha - th*m
ch c th6 cn t x!y ra h/n.
Thng th3.ng, s= lo l4ng vD vi5c b b8 hc xu"t pht khi ng3.i l0n nhn th"y b 4e ra &'
(n v l:m t3;ng r<ng &"y l hc; 2 c/ ch% ny c lin quan &%n nhau nh3ng khng hD
gi,ng nhau. Xe l hnh &>ng nn &6 &Ry th@c (n ra t2 &3.ng h h"p n%u mi%ng & qu to
khng th6 nu,t vo. B h mi5ng ra v &Ry l3Li vD pha tr30c; &i khi m>t mRu th@c (n
xu"t hi5n ; tr30c mi5ng b v th*m ch b nn ra 1 t. D3.ng nh3 nh9ng b t= t*p (n
khng b8 v"n &D & lm phiDn v th3.ng th cc b sB ti%p t+c (n nh3 chOng c g x!y ra
c!.
U ng3.i l0n, ph!n x$ 7e &3)c kh;i &>ng ; ph:n cu,ng l3Li - b$n c:n ph!i cho ngn tay
vo trong h7ng th m0i 7e &3)c. Tuy nhin, &,i v0i 1 &@a trE 6 thng tuAi th ph!n x$ ny
&3)c kch ho$t ; ngay ph:n &:u l3Li cho nn b khng chJ 7e dF h/n ng3.i l0n m cn
29
o1 ngay khi mi%ng th@c (n cn ; r"t xa &3.ng h h"p. Nh3 v*y khi cc b 6 hoGc 7 thng
tuAi 7e ra &' (n khng c nghPa l n ; qu g:n &3.ng h h"p c#a b v r"t hi%m
khi khi%n b b8 hc.
Ph!n x$ 7e c th6 chnh l &i6m then ch,t &6 cc b h7c cch x- lC th@c (n an ton. Khi
m>t vi l:n b xu"t hi5n ph!n x$ 7e v cho qu nhiDu th@c (n vo m'm hay &Ry chng
vo qu su, b sB h7c &3)c r<ng khng nn lm th% n9a. Khi b l0n h/n, cho d b ,)Kc
hay khng ,)Kc t0 t-p, n/i xu"t hi5n ph!n x$ di chuy6n vo su bn trong l3Li v 7e chJ
x!y ra khi th@c (n ; su h/n trong mi5ng. V v*y b &/n gi!n b? &3)c khuynh h30ng
7e ra th@c (n.

Tuy nhin, khi ph!n x$ 7e di chuy6n vD v8 tr gi,ng nh3 c#a ng3.i l0n th n cng ngy
cng tr; nn km hi5u qu! h/n so v0i d"u hi5u c!nh bo lc tr30c &. V v*y v0i nh9ng
b khng &3)c khm ph th@c (n ngay t2 lc &:u c th6 sB b? lL c/ h>i s- d+ng ph!n x$
7e &6 gip chng h7c cch gi9 cho th@c (n cch xa &3.ng h h"p c#a mnh. Nh9ng b<ng
ch@ng xc th=c & chJ ra r<ng nh9ng b &3)c bn tha c nhiDu v"n &D v0i 7e v hc"
khi chng lm quen v0i th@c (n (vo kho!ng 8 thng) h/n l nh9ng b &3)c php tr!i
nghi5m &iDu ny s0m h/n.
Tuy nhin, c:n hi6u 7e khng ph!i l v"n &D c:n &6 tm m &iDu quan tr7ng h/n c:n ph!i
nh0 l ph!n x$ ny l m>t tnh n(ng an ton m"u ch,t. I6 n &3)c ho$t &>ng hi5u qu! th
b bu>c ph!i ng'i thOng l3ng, c nh3 v*y th th@c (n m0i khng r/i vo qu su bn
trong mi5ng &6 b8 &Ry vo trong ch@ khng ph!i ra ngoi b;i ph!n x$ 7e.

O+, Hc v Bn tha
Trong th0c t6 r8t nhi2u v dO v2 vi=c b b< o&, b< hc lin quan ,6n ph)*ng php bn
tha, ,/c bi=t l khi bn nh'ng th1c (n l;n nh;n cho b. ": hi:u thm v2 lN do cBa hi=n
t)Kng ny b3n hy thL t)@ng t)Kng cch b3n dng tha ,: (n sp c chua rDi so snh v$i
lc b3n (n mn ngP c#c bu;i sng. N6u b3n cPng hp ngP c#c nh) khi (n sp, nh'ng h3t
l;n nh;n sH l-p t1c tri thMng vo su trong h4ng v b3n sH nhanh chng b9t ,%u ho v
s/c. Khi b ,)Kc bn tha th chng sH c xu h)$ng hp th1c (n nn d7 b< o& v hc.

Hi5n t3)ng hc x!y ra khi &3.ng h h"p b8 b8t ton b> hoGc 1 ph:n. Khi c th@ g & bt
m>t ph:n &3.ng h h"p th b sB t= &>ng ho &6 lo$i b? n; thng th3.ng hnh &>ng ny
r"t hi5u qu!. N%u nh3 &3.ng h h"p b8 t4c nghBn ton b> - &iDu ny r"t hi%m khi x!y ra -
th &@a b khng th6 ho v b c:n ng3.i l0n &Ry m!nh th@c (n ra cho b (s- d+ng
ph3/ng php c"p c@u tiu chuRn).
Hnh &>ng ho v sGc t3;ng nh3 l r"t &ng bo &>ng th th=c ch"t l$i l d"u hi5u cho
th"y b &ang gi!i quy%t &3)c v"n &D. Ng3)c l$i, m>t &@a b th=c s= &ang b8 hc th3.ng
sB im lGng - b;i v khng hD c cht khng kh no c th6 l7t qua khu v=c b8 chGn. Nh9ng
em b bnh th3.ng c ph!n x$ ho r"t hi5u qu! v ch2ng no b cn ng'i hoGc d=a thOng
vD pha tr30c th t,t nh"t l khng nn lm phiDn b khi b &ang d7n d1p &3.ng h h"p
c#a mnh.

Ban ,%u, khi th8y Izaack ho khi ,ang (n, chng ti ngay l-p t1c ch3y ra, ,)a con ra
30
khCi gh6 v vS l)ng cho con. Nh)ng khi chng ti dEng l3i v th0c s0 nhn nh-n nh'ng
g b ,ang lm th chng ti , nh-n ra r>ng n6u nh) chng ti cho con th5i gian ,:
ho ra th1 ,ang v)$ng @ bn trong th n lun chui ra ngoi ,)Kc v th>ng b l3i ti6p tOc
(n vui v?"
Lucy, m& cBa Izaak, 8 thng

2 y%u t, lm cho b dF b8 hc h/n:
- Ng3.i khc ngoi b cho &' (n (hoGc n30c u,ng) vo mi5ng b.
- T3 th% ng! ra &<ng sau.

N%u ai & ti%p c*n b$n v0i 1 ci bt v 1 ci tha &6 b4t &:u bn cho b$n th b$n nn ng(n
h7 l$i &6 c th6 ki6m tra xem th@c (n l g v l3)ng th@c (n ; tha l bao nhiu. C lB b$n
sB mu,n ki6m sot th.i gian v cch th@c &' (n &3)c &3a vo mi5ng c#a mnh. Nh9ng
ki6m tra c(n b!n ny sB gip b$n tnh &3)c cch x- lC th@c (n khi & ; trong mi5ng; vi5c
l*p k% ho$ch &,i ph v0i th@c (n sB gip b$n trnh b8 hc.
N%u b$n &ang ng'i ng! ra &<ng sau, &3)c ng3.i khc bn cho (n th cn &ng s) h/n b;i
tr7ng l=c sB lm cho th@c (n r/i vo su trong mi5ng tr30c khi b$n sKn sng nu,t. Khi ta
lin h5 v0i ng3.i l0n, r rng theo b!n n(ng, ng3.i (n c:n, v nn ki6m sot &3)c qu
trnh cho (n. I,i v0i cc b cQng t3/ng t= nh3 th%.
Khi b t= cho th@c (n vo mi5ng, b &ang ki:m sot n. N%u b c th6 nhai n, b sB lm.
N%u b c th6 &Ry mi%ng th@c (n & vo su trong h7ng, b sB nu,t n. N%u b khng th6
th=c hi5n &3)c nh9ng &iDu trn th miFn l b &ang ng'i thOng, th@c (n sB &/n gi!n l r/i
ra ngoi. Cho b t= (n c nghPa cho b quyDn ki6m sot &6 gip b an ton.
S= lin k%t gi9a nh9ng g b c th6 lm b<ng tay v b<ng mi5ng cQng sB gip cc b
BLW &3)c an ton.
Khi m>t em b 6 thng tuAi l:n &:u tin t= (n th b khng th6 no c:m &3)c nh9ng lo$i
th@c (n m c th6 b sB kh m di chuy6n chng b<ng l3Li, v d+ nho kh v &*u H Lan,
v th% chng sB khng r/i vo mi5ng b. ChJ &%n khi no b l0n h/n (kho!ng 9 thng
tuAi), b b4t &:u s- d+ng ngn tr? v ngn ci t$o thnh g7ng km" th b m0i c th6
c:m &3)c nh9ng v*t nh? xu. Vo th.i &i6m ny, miFn l b &3)c luy5n t*p t= (n r"t
nhiDu lo$i th@c (n th kP n(ng nhai c#a b & ti%n b> kh nhiDu. T@c l m>t khi b &
c th6 c:m nho kh b? vo mi5ng th g:n nh3 ch4c ch4n l b c th6 (n n m>t cch an
ton. S= xu"t hi5n song song c#a hai kha c$nh then ch,t trong s= pht tri6n c#a b l m>t
ph:n c/ b!n gip BLW tr; thnh m>t ph3/ng php an ton
Nh3 v*y, miFn l b &3)c tr) gip (n%u c:n thi%t) ; t3 th% ng'i thOng, &3)c ki6m sot t"t
c! nh9ng th@ c trong mi5ng mnh, khng ti%p xc v0i nh9ng th@c (n ch4c ch4n sB lm
b hc th khng c lC do g &6 lo l4ng vD v"n &D hc khi p d+ng BLW h/n b"t kN
ph3/ng php (n dGm no khc.
"i khi Magnus (,1a ,)Kc bn tha) cho qu nhi2u th1c (n vo trong mDm rDi b< 4e
v ,i khi s9p hc. Hi=n t)Kng , th)5ng xuyn x.y ra khi chu (n th<t (m+t l%n chDng
ti ph.i li m8y con m0c @ trong mDm th>ng b ra v 1 hay 2 l%n g , ti , ph.i vS r8t
31
m3nh vo l)ng chu). Cn Leon (,)Kc cho (n theo BLW) th 4e 1 vi l%n nh)ng khng
bao gi5 hc.
Joy, m& cBa Magnus 6 tu;i v Leon 3 tu;i

Li)u cc b c th%c s% bi;t mnh c0n #n nh7ng g ?
Nh9ng em b BLW &3)c php ch7n nh9ng th@ m chng mu,n (hoGc c:n) t2 nh9ng th@c
(n c sKn trong b9a (n, v b, m1 cc b th3.ng ng$c nhin v cng b;i ch% &> dinh
d3Lng r"t cn b<ng m con mnh t= ch7n trong kho!ng th.i gian 1 tu:n hoGc t3/ng
&3/ng. C r"t t nh9ng nghin c@u &ng tin c*y vD vi5c theo b!n n(ng, li5u cc b c th=c
s= hi6u chng c:n (n nh9ng g hay khng, nh3ng c m>t th- nghi5m l$ lng vo nh9ng
n(m 1920 v 1930 c#a bc sP nhi khoa ng3.i MH ti%n sP Clara Davis & khOng &8nh r<ng
cc b ch7n &' (n l c tnh ton.
Vo th.i &i6m nghin c@u diFn ra, r"t nhiDu trE em khng ch8u (n nh9ng &' (n &3)c coi
l t,t cho chng. H:u h%t bc sP nhi khoa cho cc v8 phu huynh nh9ng chJ dMn nghim
ngGt vD ci g, s, l3)ng v s, l:n cho con (n. Nh3ng bc sP Davis nghi ng. r<ng chnh s=
kh4c nghi5t ny l nguyn nhn c#a v"n &D, v vi5c thuy%t ph+c - th*m ch l p bu>c -
con (n nh9ng &' (n nh"t &8nh & lm m7i vi5c tr; nn t'i t5 h/n. B & &3a ra 1 lC thuy%t
r<ng cc b bi%t chng c:n (n th@ g l t,t nh"t cho chng.
B & &3a ra th=c &/n t= ch7n cho trE s/ sinh v trE nh? &6 tm hi6u xem &iDu g sB x!y
ra khi m>t &@a b &3)c t= quy%t &inh xem mnh (n g. B nghin c@u 15 b t2 lc chng
6 thng &%n khi &3)c 4.5 tuAi; t"t c! cc b &Du ; trong kho!ng 7 &%n 9 thng tuAi khi b4t
&:u th- nghi5m v &Du b m1 hon ton cho &%n th.i &i6m &.
Cc b &3)c cung c"p 33 mn (n v0i l=a ch7n khc nhau cht t ; mTi b9a (n. T"t c! cc
mn &Du &3)c n"u ring, nghiDn nhuyFn v khng b? gia v8; khng &3)c n"u k%t h)p
ki6u nh3 bnh m v0i sp.
Cc b &3)c quyDn ch7n b"t k nh9ng g chng mu,n t2 nh9ng &' (n ny v0i l3)ng b"t
k. Chng c th6 t= (n hoGc chJ vo m>t mn &6 &3)c y t bn cho (n v ng3.i ny
khng &3)c php gy !nh h3;ng t0i quy%t &8nh c#a cc b. N%u m>t b (n h%t khRu ph:n
(n mn no th mn "y sB &3)c cung c"p thm cho &%n khi b & hon ton ng2ng (n.
Cc b9a (n &3)c r sot cRn th*n &6 cc nh nghin c@u c th6 tm hi6u chnh xc nh9ng
mn m t2ng b & (n. Cc xt nghi5m mu, n30c ti6u v X-quang &3)c th=c hi5n &6
gim st s@c kh?e c#a cc b.
Sau khi hon thnh cu>c th- nghi5m, bc sP Davis pht hi5n ra r<ng mTi b &Du & ch7n
&3)c nh9ng ch% &> dinh d3Lng v cng cn b<ng. Chng &Du r"t giu dinh d3Lng
v c l)i cho s@c kh?e - cho d c nh9ng b khng ch7n nh3 th% lc &:u v cc b &Du
(n v0i l3)ng v ch#ng lo$i th@c (n nhiDu h/n so v0i nh9ng g &3)c cho l bnh th3.ng ;
&> tuAi c#a chng. Chng t(ng cn v3)t chuRn v hon ton khng b8 nhiFm cc b5nh vD
suy dinh d3Lng (nh3 b5nh ci x3/ng) v nhiDu b5nh khc r"t phA bi%n th.i k &.
Tuy nhin, s= k%t h)p &' (n c#a t2ng b l$i &>c &o v khng th6 d= &on &3)c khng
c b"t c@ th@ g ti%p c*n &%n ci &3)c g7i l ch% &> (n chuRn m=c". V d+, vi b ch7n
(n nhiDu hoa qu! trong khi nh9ng b khc d3.ng nh3 thin vD th8t h/n; hi5n t3)ng
nghi5n (n hoGc (n qu nhiDu x!y ra phA bi%n (c m>t b &ang ; tuAi t*p &i hnh nh3 & (n
32
7 qu! tr@ng trong 1 ngy). Nh3ng t"t c! cc b &Du vui lng th- (n nh9ng mn m0i. V
khng b no ch7n ch% &> dinh d3Lng d=a trn ngQ c,c v s9a m chng b8 cho l nn"
(n vo &> tuAi &.
Theo bc sP Davis, m>t ph:n l do &6 t"t c! nh9ng b & &Du pht tri6n t,t & l b;i v chJ
nh9ng th@c (n bA d3Lng, ch3a ch% bi%n - khng c nh9ng &' (n nhiDu &$m, ch"t bo v
&3.ng. Nh3ng chJ &/n gi!n l &3a ra m>t l=a ch7n nh9ng mn (n c l)i khng b!o &!m
m>t ch% &> dinh d3Lng cn b<ng. B"t k b no &3)c nghin c@u vMn c th6 quy%t &8nh
gi0i h$n ch% &> (n c#a chng - v d+ nh3 trnh (n th8t, hoa qu! hoGc rau xanh - v k%t qu!
l b8 ,m. Nh3ng t"t c! cc b &Du (n &:y &# cc lo$i th@c (n &6 &!m b!o m>t ch% &> cn
b<ng.
Tuy nhin, k%t qu! c#a th- nghi5m l ch3a &# tin c*y &6 khOng &8nh lC thuy%t c#a bc sP
Davis l &ng. (N l m>t nghin c@u nh? v h:u h%t cc s, li5u & b8 m"t v n khng
bao gi. &3)c th=c hi5n l$i v ph3/ng php c#a b ngy nay b8 cho l phi &$o &@c).
Nh3ng th- nghi5m ny & &3)c bi%t &%n r>ng ri vo th.i &i6m & n th*m ch cn
&3)c xu"t hi5n trong m>t vi tc phRm (n khch dnh cho cc v8 ph+ huynh c#a bc sP
Benjamin Spock trong nh9ng n(m 1940 v 1950 v d:n d:n ch% &> dinh d3Lng
gi0i h$n dnh cho trE s/ sinh m & v cng phA bi%n l$i tr; thnh lTi th.i. Nh3ng
trong khi thng &i5p vD t:m quan tr7ng c#a vi5c cung c"p cho trE nhiDu lo$i th@c (n vMn
cn hi5n h9u th C t3;ng r<ng chng &3)c php ch7n th@ mnh (n d3.ng nh3 & bi%n m"t
- c th6 l trong nh9ng n(m sau & cc b b4t &:u b8 cho (n dGm vo kho!ng t2 3 &%n 4
thng khi m chng ch3a th6 ch7n &3)c nh9ng g mnh nn (n.

Cu chuy"n BLW
B th1 2 nh ti, Saskia, ,)Kc ngDi trn ,i m& khi chng ti (n v con b b9t ,%u ti6p
c-n th1c (n @ trong ,Fa cBa b# m& khi ,)Kc h*n 6 thng m+t cht. Con b r8t vui v? c%m
l8y ,D (n v cho vo mi=ng, nn chng ti ki:u nh) l p dOng BLW theo tr0c gic khi
ch)a th0c s0 tm hi:u g v2 n. RDi sau , ti nh-n ra r>ng c nh'ng ng)5i khc cPng
,ang p dOng PP ny v n c 1 ci tn. Ph)*ng php ny th-t d7 dng, cc b m& c%n
ph.i p dOng n; ,/c bi=t l v$i nh'ng b th1 2, cho m+t th6 h= ti6p theo.
NghF l th con ,%u Lily cBa chng ti cPng , ti6p c-n ,D (n, nh)ng chng ti ch! lm
theo nh'ng kinh nghi=m cho tr? (n , ,)Kc cng nh-n , l bn cho con b>ng tha.
Chng ti thay phin nhau, m+t ng)5i cho (n v m+t ng)5i bn cho Lily.
BLW th nhanh g4n v d7 th0c hi=n h*n - tuy nhin ph)*ng php ny th bEa bi h*n, ,
chnh l m+t cht quan ng3i khi p dOng ph)*ng php ny, song cho (n ,t tha th th-t
ph1c t3p.
V n th-t nhm chn - chng ti ho/c l chuGn b< ,D (n, ho/c cho con (n, ho/c d4n
d&p. "D (n xay nhuy7n ch! t-p trung h)$ng ,6n th1c (n, cn c lH sH tuy=t v5i h*n n6u b
,)Kc vEa ch*i ,a, vEa t-n h)@ng b'a (n
Suzzanne, m& cBa Lily 3 tu;i v Saskia 14 thng

33
Q&A
B sG /!,c nui t8t khi p dHng BLW?
Vi5c nui b t,t hay khng ph+ thu>c vo b$n v b c#a b$n. D b$n s- d+ng ph3/ng
php no &i n9a, trch nhi5m c#a b$n l cung c"p th@c (n dinh d3Lng v ch% &> (n u,ng
cn b<ng cho b, s= khc bi5t c#a BLW l nh9ng g b th=c s= (n sB do b t= quy%t &8nh.
H:u h%t m7i ng3.i &Du nghP r<ng n%u cha m1 quy%t &8nh vi5c (n u,ng c#a b th b sB
&3)c (n &ng v &# dinh d3Lng c:n thi%t, cn n%u &6 b t= ch7n th@c (n th chng sB chJ
(n bnh snack v s c la m thi. Th% nh3ng &iDu ng3)c l$i m0i c th6 l &ng. NhiDu
cha m1 cho con (n theo ph3/ng php &t tha cho bi%t h7 r"t kh kh(n khi cho b (n
nh9ng th@c (n t,t, nh3ng cu,i cng th h7 &nh ph!i dng m1o nh3 gi"u rau trong th@c
(n khc hoGc v2a cho b (n v2a xem TV (&6 b khng ch C b &ang (n g), hoGc h@a
th3;ng n%u b ch8u (n rau. Ng3)c l$i, nh9ng cha m1 p d+ng BLW cho bi%t cc b (n r"t
nhiDu lo$i th@c (n m khng c:n ph!i thuy%t ph+c b, k6 c! nh9ng th@c (n th3.ng b7n trE
khng thch nh3 b4p c!i.
C b<ng ch@ng c#a vi5c trE em sB t= ch7n th@c (n t,t m>t cch t= nhin, &ng s, l3)ng,
n%u b c c/ h>i &3)c ch7n (xem trang tr30c vD nh9ng nghin c@u c#a ti%n sP Clara
Davis). IiDu ny c:n nghin c@u thm nh3ng nghin c@u ny &3)c c#ng c, b;i th=c t%
r"t nhiDu cu chuy5n vD nh9ng b b8 r,i lo$n tiu ho th@c (n l$i &%n t2 nh9ng gia &nh
m cha m1 quy%t &8nh th@c (n dGm cho b. H:u h%t nh9ng ng3.i & th- c! 2 ph3/ng
php &Du khng quay l$i ph3/ng php thng th3.ng b;i v b (n theo ph3/ng php BLW
(n t,t h/n nhiDu nh9ng b cn l$i trong gia &nh.
"B William & khng c:n (n b>t xay nhuyFn nh3ng l$i kh thnh cng. B khng b8 r,i
lo$n tiu ho m>t s, lo$i th@c (n nh"t &8nh nh3 anh trai Samuel &3)c cho (n &t muTng.
B thch nhiDu lo$i th@c (n m h:u h%t nh9ng &@a trE khc sB khng thm &+ng &%n. B
thch tiu &en v th@c (n cay. NhiDu b$n b ti & ni r<ng s, lo$i th@c (n m b William
c th6 (n th*t l &ng kinh ng$c n%u so v0i nh9ng b khc. C*u b sB th- (n b"t c@ th@
g." _Pete, cha c#a Samuel 5 tuAi, William 2 tuAi, v Edward 6 thng.

ChIng phDi l th2c #n xay nhuyJn th dJ tiu ho h"n v nh! v?y th dJ h:p thu
dinh d!Bng h"n hay sao?
C vE &ng l nh9ng th@c (n &%n bao t- trong th6 xay nhuyFn th dF tiu ho h/n nh9ng
mi%ng th@c (n l0n. Nh3ng mi5ng c#a con ng3.i &3)c thi%t k% &6 lm nhuyFn th@c (n
b<ng cch nhai. Th@c (n &3)c nhai kH th bao t- dF lm vi5c h/n so v0i th@c (n &3)c xay
nhuyFn b;i my b;i v s= tr>n lMn n30c b7t v0i th@c (n gip kh;i &>ng qu trnh tiu ho,
&Gc bi5t tiu ho th@c (n tinh b>t.
Nh9ng b &3)c php t= (n c khuynh h30ng gi9 th@c (n trong mi5ng lu h/n tr30c khi
nu,t. Trong th.i gian ng*m ny, th@c (n sB &3)c lm mDm v0i n30c b7t v lm nhuyFn
b;i n30u r(ng. Nh3ng th@c (n xay nhuyFn th l$i kh ti%p xc v0i n30c b7t. Th@c (n xay
nhuyFn &3)c cho b<ng tha, r'i vo thOng cA h7ng v nu,t ngay m khng &3)c nhai.
Xay nhuyFn th@c (n, &Gc bi5t l tri cy v rau, c th6 lm m"t m>t s, d3Lng ch"t. Khi
c4t th@c (n, m>t l3)ng vitamin C ; ph:n bD mGt c4t sB b8 m"t, do & th@c (n xay nhuyFn
tr30c sB cn t vitamin C h/n v0i nh9ng mi%ng l0n. V d+, c! tri to sB cung c"p nhiDu
34
vitamin C h/n to xay nhuyFn. Vitamin C l m>t vitamin quan tr7ng, &Gc bi5t l n thc
&Ry vi5c h"p thu ch"t s4t. V c/ th6 chng ta khng th6 l3u tr9 l$i vitamin C nn vi5c
cung c"p vitamin C hng ngy l r"t quan tr7ng.
Th@c (n xay nhuyFn th3.ng dF b8 cho l dF tiu ho h/n v nh9ng g th"y &3)c trong
phn c#a b. Khng gi,ng phn c#a b (n b>t xay nhuyFn, phn c#a b (n th@c (n "th*t"
thJnh tho!ng c nh9ng mRu rau nh?. IiDu & khng c nghPa l th@c (n khng &3)c tiu
ho, n chJ ch@ng t? r<ng b &ang h7c nhai v c/ th6 &ang thch @ng v0i th@c (n. Th@c (n
xay nhuyFn c v? & &3)c tiu ho hon ton v n khng &3)c th"y trong phn b.
Nh9ng b &3)c cho (n qu nhanh (th3.ng dF x!y ra v0i b cho (n ph3/ng php &t
muTng) c th6 b? lL vi5c h7c nhai. Nh9ng b &3)c t= (n t2 khi b4t &:u v nh9ng b
khng v>i v khi (n th3.ng l"y mi%ng nh? h/n v nhai lu h/n tr30c khi nu,t. IiDu ny
dMn t0i vi5c tiu ho vD tAng th6 l t,t h/n.

C b no khng nn #n d$m theo ph!"ng php BLW?
BLW d=a trn s= pht tri6n nh9ng kH n(ng bnh th3.ng c#a b cho nn ph3/ng php ny
c lB khng ph h)p v0i t"t c! cc b. Nh9ng b b8 ch*m pht tri6n, b8 y%u c/ hay c d8
d$ng vD mi5ng, bn tay, cnh tay hay l3ng (nh3 h>i ch@ng Down, b$i no hay gai &i c>t
s,ng (spina bifida) c lB thch h)p h/n v0i ph3/ng php &t muTng hoGc k%t h)p (n b<ng
tay v0i &t muTng. Tuy nhin v0i nh9ng b ny th b, m1 cQng khng nn lo$i b? cch
(n b<ng tay, b;i v &y c th6 l m>t cch lC t3;ng gip cc b pht tri6n chnh xc cc
kH n(ng chng c!m th"y kh. Nh9ng trE b8 r,i lo$n tiu ho nn c:n th@c (n th bi5t m
khng c sKn trong cc th@c (n t= nhin, nh3ng, m>t l:n n9a, &iDu ny khng c!n tr; b
&3)c t= (n nh9ng th@c (n khc c#a b.
Nh9ng b sinh non c th6 c nh9ng nhu c:u khc nhau khi b4t &:u (n dGm, nh3ng &iDu
ny ph+ thu>c vo s, tu:n sinh s0m c#a b. Thai 36-37 tu:n c th6 coi l &# thng nh3ng
27 tu:n th r rng l khng. NhiDu b sinh non khng chJ l sinh s0m m cn c=c kN
nh?, hoGc c b5nh, hoGc c nhiDu nguyn nhn lm b sinh s0m m nh9ng nguyn nhn
ny cn lm b ch*m pht tri6n sau ny. R rng m>t l.i khuyn sB khng th6 ph h)p
v0i t"t c! nh9ng b ny.
BLW hi5u qu! cho nh9ng b sinh &# thng b;i v nhu c:u dinh d3Lng &6 (n dGm v s=
sKn sng (hoGc kh! n(ng) pht tri6n &6 t= (n c#a b sB x!y ra &'ng th.i, do v*y b c th6
t= (n th@c (n t= nhin ngay khi b c nhu c:u (th3.ng sau 6 thng m>t cht). S= pht
tri6n tAng th6 c#a b sinh non ti%p t+c v0i t,c &> g:n nh3 khi gi! s- b ny sinh &# thng.
V v*y gi! s- n%u b sinh s0m 6 tu:n, c kh! n(ng b sB khng thch th v0i th@c (n hoGc
khng c kh! n(ng &3a th@c (n vo mi5ng cho t0i khi b &3)c 7 thng r3Li. Nh3ng c
th6 b sB c:n thm nhiDu ch"t bA d3Lng tr30c th.i &i6m (n dGm v b & khng &# th.i
gian trong t- cung &6 tch luH cc ch"t d= tr9.
Chng ta bi%t r"t t vD nh9ng nhu c:u c#a b sinh non ; th.i &i6m b b4t &:u (n dGm. C+
th6 l, &,i v0i nh9ng b c:n bA sung ch"t dinh d3Lng tr30c khi c th6 t= (n th chng ta
khng bi%t chnh xc nh9ng ch"t dinh d3Lng bA sung ny nn ; d$ng th@c (n xay (&t
muTng cho b (n th@c (n xay m>t th.i gian ng4n tr30c khi (n th@c (n bnh th3.ng) hay ;
d$ng thu,c bA sung dinh d3Lng &3)c chJ &8nh c#a bc sP. MTi b sinh non c:n &3)c cho
(n theo cch ring c#a t2ng b. Tuy nhin, khng c lC do g chng ta h$n ch% vi5c t= (n
35
&,i v0i cc b khng c:n ch"t dinh d3Lng bA sung (hoGc cc b &ang s- d+ng chng d30i
d$ng thu,c bA sung dinh d3Lng), ngay c! khi v0i ph3/ng php ny chng vMn khng th6
hi5n s= thch th v0i th@c (n khi & qua 6 thng kh lu.
Tm l$i, cc b &3)c 6 thng hoGc h/n nn &3)c khuy%n khch khm ph th@c (n b<ng
tay v &3)c php t= (n ngay khi chng b4t &:u thch. Tuy nhin n%u b sinh non hoGc c
&iDu tr8 ring hoGc c v"n &D vD th6 ch"t, b$n nn tham kh!o l.i khuyn t2 bc sH nhi,
chuyn gia dinh d3Lng v/hoGc bc sH tr8 li5u ngn ng9 v ti%ng ni tr30c khi quy%t &8nh
c nn chJ p d+ng duy nh"t ph3/ng php (n dGm BLW cho b hay khng.
"B Sean &3)c sinh s0m 4 tu:n v ti b4t &:u cho b (n theo ph3/ng php BLW, t"t c!
kh m0i mE v0i ti v ch8 Lorna c#a b & &3)c (n b<ng ph3/ng php &t muTng. Ti
nghP b h/i ch*m m>t t so v0i cc b sinh &# thng, nh3ng ph3/ng php BLW & cho b
c/ h>i th6 hi5n khi b & sKn sng." Rachel, m1 c#a Lorna 14 tuAi v Sean 4 tuAi.

C th%c s% h,p l- khi /< b /i5u khi<n?
H7c (n th@c (n l giai &o$n t= nhin c#a s= pht tri6n. Chng ta khng &iDu khi6n b khi
b b4t &:u mu,n &i, nn th*t chOng hi6u t$i sao chng ta l$i nn &iDu khi6n vi5c (n dGm
c#a b. Khng c cha m1 no ch# &>ng ng(n c!n b &i khi b c d"u hi5u mu,n &i, vi5c
& &3)c xem l tn nhMn v c r"t c th6 gy h$i cho b. Nh3ng nhiDu cha m1 khng
nh*n ra r<ng h7 &ang v C gy h$i cho b khi &iDu khi6n b!n n(ng (n c#a b, b<ng cch
ng(n c!n b t= (n hoGc khng cho php b t= quy%t &8nh b"t kN &iDu g trong b9a (n.
L cha m1, s= ki6m sot c:n thi%t trong vi5c (n u,ng c#a b chJ duy nh"t l vi5c quy%t
&8nh cung c"p th@c (n no v m@c &> th3.ng xuyn ra sao. MiFn l b$n cung c"p cho b
th@c (n dinh d3Lng, cn l$i b sB quy%t &8nh nh9ng g b (n, (n bao nhiu v trong bao
lu.
Cch t,t nh"t &6 &!m b!o b b &# l3)ng s9a m1 (v &6 gi!m thi6u v"n &D vD s@c khoE
cho m1) l cho php b &iDu khi6n vi5c b ngay t2 khi m0i b4t &:u b, bao g'm m@c &>
th3.ng xuyn b, t,c &> b v th.i l3)ng b. IiDu ny &3)c g7i l (n theo nhu c:u hay
(n theo C mu,n c#a b. Vi5c ch7n ph3/ng php BLW sB cho php b s- d+ng chnh cch
&iDu khi6n ny &6 b ti%n t0i (n &3)c th@c (n thng th3.ng. IiDu ny c nghPa l b c
th6 ti%p t+c &p l$i nh9ng chJ dMn bn trong c/ th6 nh3 c!m gic &i hay no v (n nhiDu
hay t theo &ng nhu c:u c#a b. Iy l &iDu c/ b!n cho vi5c &iDu khi6n c!m gic ngon
mi5ng t= nhin v thi &> (n u,ng lnh m$nh trong su,t cu>c &.i.
N%u b b bnh, th.i &i6m v l3)ng s9a cung c"p cho b c khuynh h30ng do cha m1
quy%t &8nh. Nh3ng vi5c ki6m sot ny sB ph!i ng3ng vo m>t lc no &. V*y khi no l
th.i &i6m &ng? T$i sao khng ph!i l lc b b4t &:u (n dGm? IiDu ny d3.ng nh3 l c/
h>i lC t3;ng cho b &3)c php pht huy b!n n(ng (n u,ng t= nhin theo nhu c:u c#a b.
NhiDu cha m1 thch cho em b v trE nh? (n &t muTng chJ &/n gi!n v nhanh h/n l khi
cho php b t= (n. Nh3ng, l ng3.i l0n th &iDu quan tr7ng v0i mTi ng3.i l chng ta c
th6 quy%t &8nh (n trong bao lu. Ii khi chng ta mu,n th3 gin v th=c s= th3;ng th@c
th@c (n; c lc chng ta chJ c:n (n th*t nhanh. Khng ai mu,n &iDu & &3)c quy%t &8nh
b;i ng3.i khc, &Gc bi5t n%u h7 &ang &t muTng cho chng ta! V>i v (n u,ng c nghPa
l chng ta khng &3)c th3;ng th@c nhiDu v th*m ch cn !nh h3;ng t0i vi5c tiu ho.
36
Cho php b t= (n sB gip b th3;ng th@c th@c (n nhiDu h/n v gi!m r#i ro &au b+ng v
to bn.
IiDu khi6n vi5c b (n nh3 th% no chOng gip g cho vi5c h"p th+ ch"t dinh d3Lng t,t
h/n hoGc thi &> t,t h/n m th=c t% vi5c ny c th6 chJ dMn &%n nh9ng cu>c chi%n &"u
trong b9a (n. Cc b d3.ng nh3 c b!n n(ng th- th@c (n m0i ch*m h/n tuN vo mTi b.
B<ng ch@ng t2 nghin c@u vD ch@ng r,i lo$n (n u,ng ; trE cho th"y vi5c khng cho php
b &iDu khi6n vi5c (n u,ng lm b s) hi v0i th@c (n m0i, trong khi vi5c &iDu khi6n b (n
theo cch khc nh3 &nh l2a b (v d+, lun phin cho b (n nh9ng muTng th@c (n ng7t
v th@c (n mGn), & d$y cho b khng cn tin t3;ng vo vi5c (n u,ng n9a.
T3/ng t=, r"t dF th"y l vi5c h,i thc b khi b &ang (n c th6 dMn t0i vi5c b (n qu
nhanh v khng nhai kH, v c th6 khng (n &# nhu c:u c#a b. Ng3)c l$i, vi5c dT dnh
b (n u,ng lm b (n nhiDu h/n nhu c:u c#a b. Trong nh9ng tnh hu,ng x"u, vi5c &iDu
khi6n b (n c th6 lm cho b tr hon hon ton vi5c (n u,ng.
C nhiDu v"n &D (n u,ng gy !nh h3;ng cho b l0n v gia &nh l ngu'n g,c c#a vi5c
ny. Th=c t% l, cc chuyn gia vD s@c khoE lm vi5c v0i nh9ng gia &nh trn th3.ng b4t
&:u b<ng vi5c yu c:u cha m1 "&3a quyDn &iDu khi6n l$i cho b". C lB n%u chng ta
khng l"y &i quyDn &iDu khi6n ny c#a b ngay t2 &:u th nh9ng v"n &D nh3 th% sB khng
phA bi%n.
"V0i BLW th ti r"t thch vi5c b ki6m sot vi5c (n u,ng. Ti th"y nhiDu b b8 r,i lo$n
(n u,ng v g:n nh3 h:u h%t lC do l do b khng &3)c quyDn ki6m sot." Helen, chuyn
gia dinh d3Lng.

37
Ch!"ng 3: b.t /0u

Lara , ngDi cng bn (n v$i chng ti tr)$c l%n n6m th1c (n ,%u tin cBa c b vi
tu%n. C b di theo th1c (n trong mi=ng chng ti v nhai khng kh theo chng ti.
Sau , m+t ngy, c b l8y m+t cht bnh m tE tay ti, b9t ,%u ngay lc ,, ch-m ri
,)a chng vo mi=ng. C b lm r*i v dnh m+t cht trn m. Ti , ph.i ,8u tranh ,:
ni n! ,)Kc gip con b, v cu#i cng con b cng tm ,)Kc mi=ng n. Con b mt v
nhai mGu bnh mQ - ti khng nghF con b th0c s0 nu#t ,)Kc ci g. Nh)ng s0 h(ng hi
v t0 ho ti c.m th8y kh buDn c)5i.
Emma, m& cBa Lara, 7 thng
ChuEn bF cho BLW
M>t khi baby & &3)c 6 thng, b$n c th6 nh*n th"y chng mu,n tham gia cng gia &nh
vo b9a (n, mGc d chng khng th=c s= sKn sang v0i nh9ng &' r4n. TrE con t m d9
d>i ; l@a tuAi ny v h$nh phc nh"t khi chng c!m th"y &3)c tham gia. Hy &6 con b$n
ng'i cng b$n v &3a chng ci c,c hoGc tha &6 ch/i cng, &iDu ny sB lm chng c!m
th"y m>t ph:n &iDu s4p x!y ra (ph!n x$). Khi trE sKn sang d8ch chuy6n &6 x- l th@c (n,
chng cho b$n bi%t.
B$n khng c:n mua b"t c@ thi%t b8 &Gc bi5t no cho BLW, v cho d c r"t nhiDu s!n
phRm c th6 gip cu>c s,ng c#a b$n dF dng h/n cht t, n khng c:n thi%t. M>t ci gh%
cao c th6 h9u d+ng nh3ng r"t nhiDu cha m1 b4t &:u cho trE ti%p xc v0i &' r4n b<ng cch
r"t &/n gi!n l &6 cng ng'i vo long trong su,t b9a (n v &3a th@c (n ; &Pa c#a h7 cho
trE ch/i. B"t c@ &iDu g b$n quy%t &8nh, m>t khi con b$n b4t &:u khm ph th@c (n, hy
ch4c ch4n chng &3)c an ton v trE &3)c hT tr) ; t3 th% thOng &@ng. (xem l$i, khi (n c
th6 x!y ra nguy hi6m, v th% &2ng bao gi. &6 trE (n ; gh% l xo hay gh% ng'i t).
Thng th3.ng, th@c (n gia &nh t,t cho s@c kh?e c th6 h"p th+ m>t cch dF dng, do &
con b$n c th6 xoay s; v0i chng, v th% khng c:n mua hay chuRn b8 b"t c@ th@c (n g
&Gc bi5t cho chng ( xem chapter 4 &6 bi%t thm th@ khuyn dng v m>t s, th@c (n b$n
khng &3)c php s- d+ng). V cQng khng c:n thi%t b"t c@ dao ko g cho nh9ng thng
&:u tin v con b$n sB dng nh9ng ngn tay c#a chng; chJ c:n &!m b!o tay chng s$ch
sB tr30c khi b4t &:u.
Cu,i cng, b$n c th6 mu,n chuRn b8 cho m>t vi s= hTn &>n trE &ang t*p (n c th6 v
cng l>n x>n vo nh9ng thng &:u ( xem trang 100 &6 xem cc m1o).
Sarah, m1 c#a Jame, 2 tuAi: James th3.ng xuyn ng'i vo lng ti su,t b9a (n, v th<ng
b b4t &:u ch>p l"y th@c (n &3a ln mi5ng lc 7 thng. M>t trong nh9ng th@ &:u tin
th<ng b th=c s= &6 C l mRu th8t b. Ti & h:m v &3a th<ng b m>t mi%ng th8t l0n, n
chJ mt v c th6 n chJ dnh l$i m>t vi th0. Th<ng b trng nh3 th6 n th=c s= thch th
vs &iDu &.
P80
Khi no b.t /0u #n
MGc d r"t nhiDn sch gi0i thi5u vD (n dGm &3a ra th.i kha bi6u cho trE (n trong vo
tu:n &:u tin hoGc vi thng, nh3ng n k c:n thi%t v0i PP BLW. Quan ni5m cQ cho r<ng,
38
khi b4t &:u t*p (n, chJ ti%n hnh 1 b9a/ngy, sau & t(ng ln 2 v 3 b9a/ ngy trong vi
tu:n m+c &ch &6 cc b 3-4 thng ph!i quen v0i th@c (n, nh3ng th*t s= h5 tiu ha khi
& ch3a hon thi5n. TrE em t2 6 thng tr; ln, khi cc m ru>t hon thi5n h/n, m0i c th6
b4t &:u ti%p nh*n v tiu ha &3)c th@c (n. Do v*y ph!i ch. &n 6 thng tuAi, cc m1 m0i
b4t &:u t*p (n cho con theo cch m+ *n g con *n n&y t@c l c th6 cho b (n cng m1
vo b9a sng, b9a tr3a hay b9a t,i hoGc khi m1 (n b9a ph+, miFn lm sao b khng b8
qu &i, m5t m?i, qu*y ph.
C:n l3u C r<ng khng &6 b b8 &i khi t*p (n b;i trong nh9ng tu:n t*p (n &:u tin, B9a
(n khng ph!i l &6 (n, b chJ ch/i v b4t ch30c; khi ch/i v0i &' (n nh3 v*y, b ti%n b>
nhanh h/n vD nh*n bi%t lo$i th@c (n (mu s4c, mi v8, kch th30c, &> r4n mDm). PP ny
khc hOn v0i cch b$n cai s9a, &6 b nh8n th*t &i tr30c b9a (n. Khi m1 &3a th@c (n, n%u
b b8 &i, b sB tr; nn th"t v7ng v chn, khng thch khm ph v do & khng pht
tri6n cc kH n(ng (n.
Lc ,%u, ti ,<nh bC cu+c khi m$i p dOng BLW. Stephanie khng ch N m+t cht no
,6n th1c (n, ti , nghF pp ny khng th: th0c hi=n. Nh)ng m+t hm tr)$c b'a tr)a, con
b r8t cu g9t v qu8y, v th6 ti cho b b l)ng lLng bOng. Ti cho b ngDi vo gh6 v
khng tin vo m9t mnh n'a: con b , c%m mi6ng c r#t ln mDm nhai. Ha ra tE tr)$c
,6n gi5 ti , sai- ,ng ra l ch! ,)a th1c (n khi con khng b< ,i.
Trch dIn: Annabel, m& Zoe 2 tu;i v Stephanie 8 thng.

p d+ng PP Baby-led weaning thnh cng nh"t khi m1 vMn cho b b s9a theo nhu c:u.
C nghPa l, n%u b c:n b s9a th c@ &6 b b, cn vi5c tm hi6u th@c (n nh3 l m>t tr
ch/i ring v*y thi. Xin nh4c l$i r<ng, b khng hD bi%t th@c (n c th6 lm b no b+ng, v
v*y n%u m1 nghP &6 cho b &i tr30c b9a (n, b chJ mu,n (n s9a m thi. N%u b bu'n
ng# sau b s9a, b cQng khng mu,n t*p (n n9a, m1 sB cho b t*p (n vo lc khc khi b
tJnh to v t*p trung h/n.
N%u m1 qun cho b (n m>t vi b9a cQng khng sao v trong giai &o$n ny &%n m>t hai
thng sau, b khng hD nh*n &inh d3Lng t2 nh9ng th@c (n dGm (b khng b8 &i khi t*p
(n). V*y nn, m1 tho!i mi cho b t*p (n &6 pht tri6n kH n(ng (n t,t nh"t cho b. C:n
nh"n m$nh r<ng khng nh"t thi%t b9a no cQng b4t b t*p (n, c th6 chJ c:n &6 b tJnh to
t*p (n 1 l:n vo b9a t,i. (Ph:n l0n cha m1 th3.ng &6 con &i khi vo b9a (n nh<m m+c
&ch cho b quen v0i gi. (n, nh3ng khi b ch3a &%n 1 tuAi &iDu ny l khng c:n thi%t-
xem thm trang 97).
Em b thch t*p (n c lB v mTi ngy b khm ph thm nhiDu th vui t2 th@c (n. Trong 3
ngy liDn, b c th6 thch ng'i (n vo t"t c! cc b9a nh3ng sang ngy th@ 4 c th6 b chJ
mu,n b s9a. Ti%n trnh t*p (n nh3 th% g7i l ti%n trnh 2 giai &o$n, khng tun theo 1
th.i gian bi6u c, &8nh no, giai &o$n tr; l$i (n s9a th3.ng khng nh3 b, m1 trng &)i.
MiFn l m1 &6 b t= l*p x- lC th@c (n, b sB t= ti%n b> theo cch ring c#a b. IiDu & c
nghPa l b vMn c:n (n &# s9a m1 hoGc s9a cng th@c, dinh d3Lng nh*n &3)c t2 th@c (n
dGm l khng &ng k6, (n nhiDu hay t sB do c/ th6 t= &iDu chJnh cho ph h)p v0i nhu c:u
c#a b.
39


LKI KHUYN KHI ML BMT >NU P DONG BLW
- B khng b8 &i khi ng'i (n- s9a vMn l th@c (n ch# y%u cung c"p &:y &# dinh d3Lng
cho b.
- Trong lc (n, c, g4ng &6 b t*p trung v th- nghi5m &' (n.
- B"t c@ lc no c th6, m1 hy cho b t*p (n vo &ng b9a (n c#a gia &nh (k6 c! b9a (n
nh1).
- Ph!i &!m b!o b c th6 ng'i thOng l3ng, an ton khi ng'i gh% t*p (n hoGc ng'i trong
lng m1.
*N BPC
I6 p d+ng thnh cng pp BLW trong giai &o$n &:u, & l m1 ph!i cho b nh9ng mi%ng
th@c (n sao cho b c th6 c:m an ton v dF dng &3a vo mi5ng. V*y nn m1 c th6 l"y
cho b h:u h%t nh9ng th@c (n c trn mm c/m (xem c+ th6 t$i trang 114-119), b sB t
b=c b>i v dF dng c:m th@c (n n%u m1 ch% bi%n thnh nh9ng hnh c kch cL v2a tay b.
I6 c:m cc &' v*t, cc b 6 thng tuAi ph!i dng c! bn tay; trong vi thng ti%p theo, b
r"t t c kh! n(ng c:m &3)c cc &' nh? b<ng ngn ci v ngn tr?. V b chJ c th6 &3a
bn tay &%n g:n cc mi%ng th@c (n v n4m tay l$i, nn cc mi%ng th@c (n khng &3)c qu
to.
Cc b trong &> tuAi ny c:n cc th@c (n c &> dnh &6 chng dnh ra pha ngoi lng bn
tay v cc b vMn ch3a th6 xe tay ra. N%u con b$n t*p (n l:n &:u tin, tay b r"t lng
ngng, nh9ng mi%ng th@c (n di sB dF (n h/n nh9ng mi%ng ng4n. Mi%ng hnh que hoGc
hnh gi,ng ngn tay di kho!ng 5cm, b sB cho ln mi5ng &3)c n-a mi%ng cn m>t n-a
chui trong lng bn tay.
Khng c:n ph!i chnh xc ngay, chOng m"y m m1 sB th"y b kho lo h/n thi. Bng
c!i xanh c th6 l l=a ch7n t,t cho b khi b4t &:u (n b,c, hay t"t c! cc tri cy, rau c#,
hoGc cc lo$i th8t miFn sao m1 ch% bi%n thnh nh9ng mi%ng th v2a tay b. R-a s$ch tay
tr30c khi (n, ki6m tra ng'i an ton v &3a b vi mi%ng th@c (n v2a tay, r'i sau & &6 b
t= tm hi6u.
N%u m1 t*p cho con (n rau c#, l3u C r<ng khng &3)c qu nh2 (rau c# khng b8 nt tot
khi b c:m cho ln mi5ng) hoGc qu kh &6 cho vo mi5ng (b khng th6 gGm th@c (n
m>t cch dF dng). Xem ch3/ng 4 &6 bi%t thm thng tin vD cch ch% bi%n th@c (n cho
trE.
M>t em b 6 hay 7 thng tuAi c th6 gGm hoGc nhai nh9ng ph:n th@c (n dnh ln n4m tay
c#a b. CQng c th6 b c4n m>t mi%ng th@c (n, bTng d3ng lm r/i ph:n cn l$i, r'i l$i
nhGt mi%ng khc ln. I khng c nghPa l b khng thch th@c (n, m chJ l b ch3a th6
m; bn tay ra &6 &3a th@c (n ln mi5ng- lc ny b ch3a th6 t*p trung lm 2 vi5c m>t lc.
C!nh t3)ng ny sB diFn ra trong 2 thng hoGc h/n; &%n kho!ng 8 thng tuAi, b m0i c
th6 xe tay l"y th@c (n t2 trong n4m tay, v nh3 th% kH n(ng (n c#a b & kh ti%n b>, m1
sB th"y r<ng b c th6 c:m &3)c nh9ng mi%ng nh? v+n h/n v khng c:n thi%t ph!i (n
b<ng tay n9a.
40
Lc &:u, ti c4t m7i th@c (n v2a &ng 1 ngn tay nh3ng khng th"y r<ng nh9ng mi%ng
& ch3a &# di. Lucy c th6 nh"c tay v l"y &3)c th@c (n. Nh3ng trong n4m tay b khng
c cht th@c (n no th ra &6 b (n c!. Con b c!m th"y r"t th"t v7ng. L m1 m ti
chOng bi%t con c th6 lm g v khng th6 lm g. M>t th.i gian sau ti bi%t th@c (n c:n
ph!i &# di &6 b c:m ln v (n.
Trch dMn: Laura, m1 Josie 10 tuAi v Lucy 17 thng.

LUYQN TRP NNG CAO SS PHPI HTP
I6 c th6 c:m chnh xc nh9ng mRu th@c (n v xe tay l"y th@c (n trong lng bn tay
m>t cch kho lo, mTi em b &Du ph!i tr!i qua giai &o$n t= (n b<ng c! 2 tay. I l m>t
trong cc giai &o$n pht tri6n kh! n(ng t= ph,i h)p c#a b. NghPa l n%u b s- d+ng tay
&6 l"y th@c (n, d:n d:n b sB tm ra cch dF h/n &6 c:m n4m n. M1 sB th"y cc ngn tay
b &3a th@c (n ln mi5ng khng b8 tr3)t nhiDu ra ngoi n9a.
Lc &:u, khi &3a th@c (n ln mi5ng, m>t vi b c th6 v2a nhai v2a dng 1 hoGc c! 2 tay
&6 gi9. L v cc b ch3a bi%t cch nhai th@c (n m khng c:n m; mi5ng. Nh3ng b sB
r"t nhanh h7c &3)c cch ng*m m'm nhai cn tay dng &6 v0i nh9ng mi%ng khc ti%p t+c
&3a ln mi5ng m khng &6 C mi%ng v2a r'i b8 r/i ra ngoi.
OUCH! Kim chJ nang
Ii khi b v2a (n v2a cho c! ngn tay vo mi5ng. N%u b khng c4n m$nh cc ngn tay
th chOng sao c!. Khi (n m t= nhin th"y b khc, c nghPa & b & nu,t ph!i ci g &
kh nu,t. N%u ki6m tra khng th"y v"n &D g th m1 c@ mGc k5 b, b & t= kh4c ph+c
&3)c. ChJ c:n m1 vT vD v hn nh1 b r'i &6 b ti%p t+c.
(; trang ny c &>ng t2 dip, mnh hi6u & l &>ng tc l"y tha mc th@c (n l?ng hoGc
l"y mi%ng th@c (n c@ng mc th@c (n l?ng ln, nh3ng k bi%t d8ch th% no)
B 9 thng tuAi sB c th6 c:m mi%ng th@c (n nh? b<ng ngn ci v cc ngn tay, do &
kch th30c th@c (n c th6 gi!m xu,ng b<ng h$t nho kh hay h$t &*u. Kh! n(ng dip c#a
b kh chnh xc, nn m1 & c th6 cho b (n nh9ng th@ mDm h/n nh3 th8t g b(m tr>n
(hummus), s9a chua khng &3.ng (yoghurt) &6 (n cng v0i nh9ng lt bnh mN, bnh
g$o, n4m c/m hoGc b,c khng b<ng tay. (N%u mu,n t*p cho b (n &' l?ng tr30c khi b t=
dip, m1 ph!i lm tr30c cho b xem- dng tha hoGc cc mi%ng th@c (n c@ng- mc &'
l?ng vo & v &3a cho b li%m lp. Xem trang 131 &6 bi%t vD cch l=a ch7n tha,
muTng.)
B;i trE cn qu b nn vi5c t*p cho con th*t nhiDu b<ng cch &3a cc mi%ng th@c (n v2a
tay l cch t,t nh"t gip b c nhiDu kinh nghi5m x- lC chng (trong th@c (n, nh9ng th@
c th6 gy hc nguy hi6m l t"t c! cc lo$i h$t- xem thm trang 114).Cha m1 ch% bi%n
th@c (n theo nhiDu ki6u khc nhau sB gip b thch h)p v0i m>t ch% &> (n u,ng &a d$ng-
v m1 sB ph!i ng$c nhin b;i nh9ng ti%n b> c#a b.
Millie c:m th@c (n gi. & kho lo h/n nhiDu r'i; con b c th6 xoay bng c!i xanh chJ
&6 (n ph:n hoa thi, v b bi%t (n ph:n & dF nhai nh? h/n. Con b cn bi%t cch (n tri
cy v rau n9a, (n m b? l$i v?.
Trch dMn: Beth, m1 c#a Millie 10 thng tuAi.
41
Bronwyn c:m th@c (n &3a ln mi5ng & ti%n b> h/n so v0i tr30c kia khi b chJ gi9 cc
que th@c (n. Con b n4m nh9ng mRu nh? trong c! bn tay r'i &3a t"t c! vo mi5ng, v
m>t t th@c (n r/i ra. Sau khi b mt cc ngn tay, b l$i &3a tay v0i l"y nh9ng mi%ng
khc
Trch dMn: Faye, m1 c#a William 4 tuAi v Bronwyn 7 thng.

Th yu c0u cn h"n /!a cho
Chng ta th3.ng ni vD vi5c &3a cho trE th@c (n nh3ng ci m b7n trE th=c s= th=c hi5n
v0i BLW l s= yu c:u - b<ng vi5c &Gt nh9ng mRu thch h)p trong t:m v0i c#a trE - cQng
t,t nh3 &Gt trn &Pa c#a b$n, hoGc trn bn hay gh% khay sau & hy &6 mGc trE quy%t
&8nh xem chng sB lm g v0i th@c (n. Chng c th6 ch/i, &A, bi bRn, &3a th@c (n vo
mi5ng hoGc chJ &/n gi!n l ng-i; vi5c chng (n hay khng khng ph!i l nhi5m v+ c#a
chng ta.

R"t dF d+ &6 c th6 &3a v*t no & vo mi5ng trE, nh3ng khng chJ lm chng thch th
trong s= ki6m sot, n cn ph!i r"t an ton n9a; &3a &' v*t vo mi5ng trE c th6 dMn t0i
nguy c/ b8 sGc. IiDu ny cQng r"t quan tr7ng khi &6 trE quy%t &8nh c:m v*t no & hay
khng, v th% trE c th6 l=a ch7n ci chng sB khm ph hoGc (n, do & &2ng c, g4ng g$t
&i s= hnh thnh l=a ch7n cho trE b<ng vi5c &Gt nh9ng mRu th@c (n. BLW th=c hi5n t,t
nh"t theo l,i hands off nghPa l b$n cng tin t3;ng vo vi5c trE c th6 gi!i quy%t
theo cch c#a chng v trong th.i gian c#a chng, trE sB h7c v tr; nn t= tin cng nhanh.

Hy nh0 ch4c ch4n r<ng th@c (n khng &3)c qu nng tr30c khi offer vi5c n%m th=c t%
h/n l b$n th- b<ng cch ch$m m>i hoGc dung ngn tay. M>t m1o t,t l &Gt th@c (n cho
trE ln m>t ci &Pa, tr9 trong t# l$nh trong vng n-a gi. - &iDu ny gip th@c (n ngu>i &i
nhanh h/n. Con b$n g:n nh3 sB c!m th"y nh3 b8 ra ra khi chng ph!i &)i ph:n th@c (n
c#a mnh ngu>i trong khi nh9ng ng3.i khc &ang &nh chn ph:n c#a mnh.

NTU NUVNG BWNG L VI SNG
N6u m& n8u ho/c hm th1c (n b>ng l vi sng, m& ph.i ngu8y th1c (n cho chn ,2u,
,Dng th5i ph.i lun ki:m tra ,+ nng th1c (n tr)$c khi mang cho b. Khng nn c9n
thL th1c (n, sH an ton h*n n6u m& thL ,D (n b>ng cch (n thL 1 mi6ng, b@i v l vi sng
lm nng khng ,2u, ,i khi c nh'ng mi6ng nng ,6n bCng mDm.

CHO B *N BAO NHIU TH >U
L:n &:u tin th"y nh9ng mi%ng th@c (n, b g:n nh3 khng (n m ch/i l ch# y%u. Do &
trong 1-2 tu:n &:u, h:u h%t th@c (n m1 mang cho &Du b8 b lm r/i xu,ng gh% hay sn
nh, b;i v hi5n t$i b ch3a bi%t nu,t, b chJ c th6 &3a ln mi5ng gGm thi. IiDu & c
nghPa l ngay c! khi th@c (n ; trong mi5ng b r'i, b vMn nh ra nh3 th3.ng. Trong
nh9ng buAi &:u t*p (n, c th6 b r"t nhanh chn n!n, m5t m?i hoGc b chJ mu,n ngh8ch
42
&' m khng (n t1o no. R"t nhiDu b t,n th.i gian &6 ch7n mi%ng th@c (n ny t0i mi%ng
th@c (n khc, nng ln r'i l$i &Gt xu,ng. IiDu & hon ton t= nhin. M1 ph!i lun ghi
nh0, ton b> dinh d3Lng c#a b vMn chJ t2 cc b9a s9a m thi.
Ngay c! khi b4t &:u nu,t &3)c cht th@c (n, b vMn bi bRn nhoe nhot v lm r/i r"t
nhiDu &' (n. IiDu &, m>t ph:n c tc d+ng &6 b h7c cch (n, m>t ph:n do ch3a &# l0n
&6 b c th6 c:m gi9 &' (n.
B4t &:u gi. (n, m1 c th6 by ra trn bn b 3 hoGc 4 th@ &' (n khc nhau- c th6 l 1
mi%ng c r,t, 1 mi%ng bng c!i xanh v 1 mi%ng th8t di (hoGc b"t c@ &' (n g m m1 th"y
An khi &3a cho b). N%u b lm r/i hoGc g$t th@c (n qua 1 bn, m1 hy l"y thm &' (n
m0i hoGc nhGt &' (n ln cho b.
I6 li cu,n b vo b9a (n, trong nh9ng b9a (n &:u tin, m1 &2ng nn chJ cho b m>t
mi%ng, nh3 th% b khng (n &u. IiDu ny lm cho b chn n!n, m1 sB nh*n ra r<ng
mi%ng th@c (n lun b8 r/i ra v c@ lin t+c vi pht m1 ph!i c:m n nht vo tay b. V
th% t,t h/n l m1 &3a cho b vi mi%ng th@c (n mu s4c, mi v8 l$ m4t, &2ng b(n kho(n
b c (n hay khng, hy &6 b t= tm hi6u.
Ng3)c l$i, cQng khng t,t t1o no n%u m1 l$i ch'ng m>t ni th@c (n trn khay c#a
b b<ng v kh,i cc mn (n khc nhau. Gi!i php t,t h/n c! l b4t &:u v0i m>t t
th@c (n, sau & thm d:n vo khay c#a b. Khi m0i t*p (n, n%u c qu nhiDu &' (n, h:u
h%t cc b c th6 b8 la m4t, khng bi%t ch7n ci no. Lc &, ph!n @ng m>t vi b c th6
l g$t h%t t"t c! th@c (n &i, vi b khc t*p trung vo m>t mi%ng, cn l$i qu(ng c! xu,ng
sn, c b th quay mGt nhn &i chT khc. V v*y trong nh9ng b9a (n &:u tin, hy quan
st cch x- tr th@c (n c#a mTi b &6 tm ra l3)ng (n ph h)p cho b c#a b$n.
L%n ,%u t-p (n cho con, ti , cho Etta m+t ,Fa ,%y O v$i r8t nhi2u lo3i th1c (n, v th6
, x.y ra m+t chuy=n ng+ nghFnh th6 ny: b nh/t tEng mi6ng th1c (n ln, nm t8t c. v2
pha sau cho ,6n khi ch! cn m+t mi6ng. Sau ,, b c%m m+t cch cGn th-n trn tay v
b9t ,%u (n. Khi nhai h6t mi6ng ,, con b m$i nhn xem cn mi6ng no ,: (n ti6p.
Nh)ng ti khng mu#n ,; ,%y ,Fa cho b n'a v th: no con b cPng sH l3i nm h6t. "
l b@i v n6u tr)$c m9t c qu nhi2u th1, b sH c.m th8y th-t kh hi:u. Cu#i cng ti
nh-n ra vi=c ti ph.i lm l l8y 1 chi6c ,Fa khc v ,/t ln , ch! m+t ho/c 2 mi6ng m+t
lc thi.
Julie, m& cBa Etta 3 tu;i.
Khi kh! n(ng t= (n c#a b ti%n b>, m1 sB th"y th@c (n cng t b8 r/i v b (n cng &3)c
nhiDu h/n, v m1 cQng c th6 c!m nh*n &3)c b yu thch gi. (n nh3 th% no.
Nh3ng xin nh"n m$nh r<ng, &y chJ l b30c ti%n nh? c#a qu trnh t*p (n, &6 t2 & m1 c
th6 xem b nn (n bao nhiu, v h7c (n theo BLW khng chJ c mTi nh3 v*y. Vi5c
khuy%n khch hay p bu>c m>t &@a trE (n nhiDu h/n nhu c:u l hon ton khng c:n thi%t,
th*m ch n%u ko di sB gy h$i cho b. Tc h$i nh1 l n c th6 lm b m"t h%t vui thch
trong cc b9a (n, t5 h$i nh"t l gy ra thi quen (n u,ng v &> khi l0n ln. Do v*y, lun
lun &6 b t= quy%t &8nh (n bao nhiu v & l ci d$ dy c#a b v b t= bi%t mnh c:n
th% no.


43
LKI KHUYN
Khng cho b qu nhiDu th@c (n cng m>t lc- nh3ng ph!i c d3 th@c (n &6 cho b (n
n%u th"y b c:n (n thm, v*y nn m1 khng &3)c r.i kh?i b tr30c khi k%t thc b9a (n.
N%u b thch (n nhiDu h/n m m1 cho b t &' (n, c kh! n(ng b sB khng lm r/i &' (n
nhiDu- v th6 no m1 sB s0m nh*n ra r<ng b mu,n (n thm. Cho d l b khng &i (n,
th cQng c nhiDu cch &6 m1 c th6 nh*n ra l3)ng (n c#a b bao nhiu l ph h)p.
KHAY THYC SN HZT S[CH
H:u h%t nhiDu ng3.i trong s, chng ta &3)c nui d$y b;i chm ngn r<ng ph!i (n h%t
khRu ph:n (n trong khay v khng &3)c lng ph th@c (n, tuy nhin ph3/ng php ny l$i
khng d$y cc b nh3 v*y- v cc b th3.ng &3)c c!nh gic v0i thi (n u,ng v &> khi
l0n h/n. Do & &2ng bao gi. mong mu,n b (n t"t c! nh9ng g m1 &3a cho hoGc c,
khuy%n khch b (n nhiDu h/n c/ th6 b c th6 dung n$p. Khi m1 mang &' (n cho b, m1
ph!i ch"p nh*n vi5c b (n nhiDu (hay (n t) bao nhiu l ty thu>c b, cQng nh3 vi5c b
ch7n l=a (n &' no m b c:n
N%u b (n m7i th@ m1 cho, k6 c! khi m1 cho (n thm (hoGc thm vi &' (n l$) m b vMn
(n th m1 ph!i ki6m tra ngay xem th=c s= b & (n no ch3a; n%u b ngh8ch v nm &i c
nghPa l b & no n r'i. MGc d:u cc b th3.ng (n t h/n so v0i suy nghP c#a m1, lc &
b cQng khng c:n m1 ph!i &t thm b<ng tha cho no b+ng; m1 c th6 th"y b vMn (n
thm- tuy nhin & khng c nghPa l b c:n (n.
Ti l$n ln trong th5i chi6n khi m4i th1 c ,)Kc ,2u l phn ph#i. Ng)5i ta khng cho
php lng ph th1c (n. N6u ti khng (n h6t t8t c. nh'ng g ng)5i ta cho th b'a (n sau
ti b< ph3t nh<n ,i. TE ,, thi quen ph.i (n h6t khGu ph%n (n (m/c d khng th8y ngon)
, tr@ thnh tnh cch ti su#t cu+c ,5i.
Tony, cha cBa 3 ng)5i con v ng cBa 5 ,1a chu.
BIZNG SN
N%u b bi%ng (n m>t lo$i th@c (n no &, c nghPa l t3i th5i ,i:m , b khng c:n (n
(hoGc khng thch) mn (n &. IiDu & khng hOn l do cch ch% bi%n mn (n c#a m1, v
khng ph!i c@ l:n no cho b mn & th b khng (n. T"t nhin, n%u b9a no b cQng
ph!i (n nh9ng mn (n gi,ng nhau, th*m ch mn (n &3)c chuRn b8 trong khay (n th bi5t
ch(ng n9a, m1 sB th"y n%u cng chn (n th b cng (n mn & t h/n- &y cQng l lC do
t$i sao trong cc b9a (n gia &nh, m1 nn b0t m>t ph:n th@c (n cho b &6 trnh kh?i c(ng
thOng cho c! m1 v b trong vi5c hng ngy ph!i ch% bi%n mn (n ring.
L\I KHUYN TR]^C KHI SN
- R-a s$ch tay b tr30c khi b c:m &' (n.
- I3a cho b nh9ng mi%ng th@c (n hnh que di kho!ng 5cm- m>t n-a &6 c:m, m>t
n-a &6 nhai, gGm.
Trang 91
- Ph!i &6 b l ng3.i duy nh"t quy%t &8nh b? ci g vo mi5ng, hy &6 th@c (n trong t:m
tay b (trn khay (n c#a gh% (n hoGc trn mGt bn).
44
- Ki6m tra khng &6 th@c (n qu nng (m1 (n th- 1 mi%ng tr30c, ch@ khng nn
chJ ki6m tra nng b<ng tay).
- By ra tr30c m4t b vi ba mi%ng th@c (n l$ m4t khc nhau. N%u b th"y qu nhiDu, hy
b? b0t.
- ChuRn b8 sKn thm &' (n trong tr3.ng h)p b mu,n thm.
- Nh0 r<ng (n h%t s$ch khay (n khng ph!i l &ch &%n- m &iDu quan tr7ng
l b bi%t (n bao nhiu &6 &# cho b.
- I2ng b=c mnh n%u b khng (n t1o no th@c (n m m1 m"t cng chuRn b8.
- Lun lun quan st b khi b (n hoGc ch/i v0i &' (n.
COI CHXNG CC TR NGHYCH CZA B
Th!nh tho.ng, cc b c9n gIy mi6ng th1c (n v lm n b< k&t @ m trong. Ni chung ,i2u
ny x.y ra tr)$c khi cc b bi6t cch sL dOng l)Ai ,: l8y nh'ng mi6ng b< m9c @ gi'a lKi
v m trong. ": ,.m b.o an ton, khi k6t thc b'a (n, t#t nh8t l b3n hy ki:m tra mi=ng
b tr)$c khi cho b ch*i ,a ho/c ,i ngB. Khng c%n ph.i mc kh9p mi=ng b ho/c ghm
b xu#ng ,: nhn cho r - ch! c%n ch*i m+t tr ch*i yu c%u b h mi=ng th-t to (c th:
b>ng cch khuy6n khch b b9t ch)$c b3n), ho/c khi b c th: hi:u nhi2u h*n, hy d3y b
t0 dng ngn tay ,: ki:m tra xem cn g tr#n trong mi=ng khng.
Gip con b+n h@c hVi
Cc b h7c h?i b<ng cch b4t ch30c v chng thch &3)c tham gia, nn quan tr7ng l b$n
ph!i (n cng v0i con t$i b"t kN &u c th6, v cho con vi th@ th@c (n m b$n &ang (n.
Th=c ra, d th% no b$n cQng c th6 th"y b thch nh9ng mn (n trong &Pa c#a b$n h/n l
nh9ng mn c#a b, k6 c! khi n chnh xc l cng m+t mn! (I c th6 l do b!n n(ng
mch b!o b cch ki6m tra &' (n no l an ton (xem trang 53). Ni v0i b vD nh9ng lo$i
th@c (n khc nhau, g7i tn v miu t! mu s4c, k%t c"u c#a chng, nh3 th% b sB h7c &3)c
nh9ng t2 m0i cng v0i vi5c pht tri6n cc kH n(ng m0i.
Meena bi6t mi6ng c r#t l th6 no; n khng ch! l th1 b+t nhuy7n mu cam. Chng ti
ni v$i con v2 th1c (n, v n bi6t ,)Kc tn cBa cc lo3i rau cBa khc nhau. Ti sH ni:
Mi6ng sp l* (bng c.i) cBa con ,u rDi? v n sH nh/t mi6ng sp l* , ln. Th-t l
tuy=t. Cc b khng c c* h+i h4c hCi v2 th1c (n th0c s0 khi b3n nghi2n t8t c. chng
trong m+t hSn hKp nhuy7n
Deepti, m& cBa Meena 10 thng
H7c h?i b<ng cch b4t ch30c dMn t0i vi5c quan st v sau & lm theo v m4c sai l:m.
Quan tr7ng l ph!i &6 con b$n t= tm ra cch ring &6 x- lC th@c (n v khng gip &L con
nhiDu h/n m@c con th=c s= c:n. Gip &L qu nhiDu (hoGc gy phiDn ph@c), ph bnh con,
c3.i ch con hoGc &in ln v0i con sB lm con b,i r,i v c th6 khi%n con ng2ng c, g4ng.
MGt khc, b c#a b$n cQng khng c:n &3)c tn d3/ng khi b lm &ng. R,t cu>c, b
khng hD coi vi5c lm r/i m>t mRu th@c (n l m>t s= th"t b$i hay (n &3)c th@c (n l
thnh cng - v0i b, t"t c! chJ l m>t ph:n th v8 c#a th=c nghi5m.
C, gip &L hay h30ng dMn b cQng c th6 lm b sao nhng. Hy nh0 r<ng, b &ang t*p
trung h7c vD th@c (n v lm sao &6 (n n. N%u b c:n b$n gip b sB cho b$n bi%t. Ph:n
l0n cc b th=c s= chJ mu,n h7c cch t= lm &iDu &.
45
"%u tin, Jamal ,ang trong qu trnh nh/t ,D v-t ln v chng ri v$i l8y cc th1 ,
gip con khi con khng th: lm ,)Kc nh)ng b3n c th: th8y, lc chng ti lm th6 n b<
m8t t-p trung. N vui v? h*n nhi2u n6u chng ti ,: n t0 lm.
Simon, cha cBa Jamal 8 thng
B$n c th6 th"y con mnh thi tho!ng b8 o1 trong nh9ng ngy &:u khi b h7c cch ki6m
sot th@c (n. MGc d &iDu & trng th*t &ng s) nh3ng n khng lm b lo l4ng v khng
c:n ph!i c, g<ng d2ng b l$i. Th=c ra & c th6 l m>t ph:n quan &,i v0i s= h7c h?i c#a
b, n d$y b lm th% no &6 (n m>t cch an ton m khng nht th@c (n qu su hoGc
qu &:y vo mi5ng (xem trang 62). B sB t= ng2ng o1 sau vi tu:n, khi b & h7c cch
trnh khng &6 b8 o1.
N%u b$n nghP r<ng nh9ng kinh nghi5m ban &:u ny khng ph!i l nh9ng b9a (n (nghPa l
m+c &ch nh9ng ho$t &>ng ny l &6 (n) m coi n nh3 nh9ng c/ h>i &6 b ch/i v h7c,
b$n sB th"y r<ng chOng c lC do g &6 gi0i h$n chng trong 1, 2 hay 3 ngy, hay &6 bm
theo m>t th.i kho bi6u chi ti%t. Th=c ra, con b$n cng c nhiDu c/ h>i &6 tm hi6u v
luy5n t*p v0i th@c (n, b sB cng nhanh chng khm ph &3)c m7i th@ v nhanh chng
pht tri6n cc kH n(ng t= (n m sau ny b sB c:n &%n.

>8i m$t v(i s% nDn lng
Sau khi b4t &:u tm hi6u th@c (n th, m>t vi b nhanh chng v3)t qua m>t giai &o$n th
l$i c vE tr; nn n!n ch; & l b;i v cc kH n(ng c#a b khng pht tri6n &# nhanh. IiDu
& dMn t0i vi5c ta t3;ng r<ng b ch'm ln v t@c &in l b n!n ch v &i nh3ng trong
nh9ng tu:n &:u n%u b ,i th h:u nh3 ch4c ch4n l b &i (n s9a, ch@ khng ph!i th@c
(n. Cc b9a (n l &6 cho b tr!i nghi5m v con b$n ch3a th=c s= hi6u r<ng (n th@c (n sB
gip con no b+ng. Nn s= n!n lng c#a b khng ph!i l d"u hi5u cho th"y b khng th6
(n &# v b khng c:n cha m1 gip b b<ng cch nghiDn h> &' (n v &t cho b (n; s9a
vMn &p @ng &# cho nhu c:u c#a b. Cha m1 c th6 &t cho b m"y tha c th6 gi!i quy%t
v"n &D nh3ng & chJ b;i v b t$m th.i b8 phn tm. N%u b &i hoGc m5t th t,t h/n l
b$n hy cho con (n s9a, hoGc khuy%n khch con ch)p m4t m>t lt.
Cc b cQng c th6 n!n ch trong vi tu:n &:u m0i (n BLW &/n gi!n v chng khng th6
lm m7i &iDu chng mu,n v0i th@c (n cQng nh3 m>t th@ &' ch/i m0i c th6 l thch
th@c m0i. Th3.ng v"n &D sB l th@c (n khng c hnh d$ng &ng hoGc qu tr/n nn con
khng c:m &3)c, nn &iDu quan tr7ng l quan st nh9ng &iDu ny (xem trang 82 vD
nh9ng cch &6 chuRn b8 th@c (n sao cho dF c:m). Tin t,t lnh l, mGc d giai &o$n n!n
ch c vE kh th3.ng xuyn &,i v0i cc b BLW, n l$i hi%m khi ko di h/n m>t tu:n,
cQng gi,ng nh3 vi5c b n!n ch v0i m>t mn & ch/i m0i khng th6 ko di mi.
Cho b /9 th'i gian
Cc b c:n c th.i gian &6 h7c h?i, nn quan tr7ng l khng h,i thc b. Trong nh9ng
ngy &:u, r"t c th6 b m"t t0i 40 pht &6 (n xong & l t"t c! nh9ng g b c:n &6 rn
luy5n mTi kH n(ng m0i, lGp &i lGp l$i &%n khi thnh th$o cc kH n(ng &.
IiDu &Gc bi5t quan tr7ng l ph!i cho cc b th.i gian &6 nhai h%t hon ton th@c (n b;i v
&iDu & t,t cho tiu ho v v c th6 trnh b5nh &au d$ dy v to bn. N%u b$n &6 b (n
46
theo nh8p &> c#a ring b, b cQng sB h7c &3)c cch nh*n ra khi no mnh no. (CQng xem
trang 60-61 (n qu nhanh dMn t0i bo ph ; trE l0n v ng3.i tr3;ng thnh)
M>t vi b thch v@t cc mRu th@c (n &i trong khi chng m!i khm ph nh9ng th@ khc,
nh3ng sau & chng c th6 mu,n quay l$i v0i chT th@c (n "y. Thi quen ch(n th! ny
kh th3.ng xuyn, nn b$n c, g4ng ng(n chGn s; thch ny c#a b b<ng cch d7n d1p qu
s0m hoGc t= gGm n,t chT th@c (n c#a con.
Ng'i l$i v &6 con ti%p t+c ngh8ch th@c (n c th6 l ph:n kh nh"t trong BLW nh3ng n%u
b$n c th6 th3 gin v0i chQng, b$n sB s0m th"y cu,i cng giai &o$n ny cQng khng diFn
ra mi mi. Th=c ra b$n cng cho con th.i gian h7c cch x- lC th@c (n - ng-i ng-i, c!m
nh*n v ch/i v0i chng - th con cng nhanh tr; nn t= tin v thnh th$o h/n trong (n
u,ng.
Ivor sH sung s)$ng ,)Kc cho t0 (n ,6n khi no b thch. "i khi n sH ngDi , r8t lu
m chMng lm g nhi2u, v sau , ,+t nhin (n nhi2u h*n m+t cht. V m+t vi ngy n
(n r8t nhi2u rDi m8y ngy sau l3i chMng (n g ngoi s'a. Chng ti th0c s0 ph.i tin
t)@ng con v khng qu8y r%y n.
Amanda, m& cBa Ivor 8 thng
Cng #n
C! gia &nh cng (n l lC t3;ng nh"t v con b$n sB h7c &3)c nhiDu h/n ngoi vi5c c:m,
n4m &' (n. B sB &3)c h7c thm vD th@ t=, giao ti%p v x- s= trong b9a (n. Nh3ng &iDu
ny v0i nh9ng gia &nh b*n r>n c vE th=c s= l m>t kh kh(n th bi5t khi b,/m1 hoGc c!
hai &Du khng lm vi5c ; nh. Tuy nhin &iDu quan tr7ng nh"t l c, g4ng h%t m@c trong
kh! n(ng c th6 &6 con b$n khng ph!i (n m>t mnh. V v*y, th*m ch n%u khng th6 c
m>t b9a (n c#a gia &nh, hy ch4c ch4n l con b$n sB lun lun &3)c (n cng v0i m>t
ng3.i no &. N%u con b$n &3)c (n & ch(m sc, hy gi!i thch &iDu ny cho ng3.i gi9
trE &6 &!m b!o r<ng c "y sB chia sE th.i gian (n c/m cng con b$n ngay c! khi b$n
khng c ; &.
B9a (n sng c th6 khng c C nghPa v0i nhiDu gia &nh, &Gc bi5t khi c! 2 b, m1 &Du &i
lm hoGc gia &nh c trE ph!i &i h7c, &i nh trE. NhiDu trE nh? sB khng &6 C &%n b9a sng
trong nh9ng ngy &:u, nh3ng m>t khi chng & ch C, chng c xu h30ng thch nghi r"t
nhanh: chng khng quan tm li5u & c ph!i l gi. thch h)p &6 (n hay khng. Do &
con b$n c th6 (n sng sau gi. vo h7c hoGc khi b ; cng v0i ng3.i gip vi5c. N%u b$n
lm vi5c t$i nh, b9a tr3a c th6 l b9a thch h)p nh"t &6 (n cng con. Khng c:n g qu
ph@c t$p, miFn l &# dinh d3Lng v &a d$ng (xem trang 128).
B9a (n t,i cng nhau th3.ng r"t kh kh(n v0i cc gia &nh, &Gc bi5t khi c! b, m1 &i lm
c! ngy. Th3.ng ng3.i ch(m nom chnh c#a gia &nh (th3.ng l ng3.i m1) sB ph!i c 2
b9a c/m t,i: m>t cng v0i con v m>t cng v0i ch'ng/v) khi h7 &i lm vD.
B$n c th6 ph!i thay &Ai gi. &i ng# c#a con (n%u qu s0m) hoGc thay &Ai gi. (n t,i (n%u
qu mu>n). Hy nh0 l con b$n khng qu c:n m>t b9a (n c@ng nh4c vo m>t gi. c,
&8nh trong th.i gian &:u v con b$n khng c:n b9a (n ny &6 th?a mn c/n &i. ChJ khi
con b$n b4t &:u (n nhiDu h/n v nh*n ra r<ng &' (n c th6 gip b h%t &i, khi & b$n sB
c:n l*p m>t k% ho$ch &6 cc b9a c/m gia &nh ph h)p vi nhu c:u (n c#a con b$n.
47
B9a (n gia &nh t,t nh"t l diFn ra ; bn (n nh3ng khng nh"t thi%t ph!i nh3 th%. N%u b$n
th3.ng (n t,i tr30c Tivi, hy t4t tivi &6 b c th6 t*p trung v &Ry gh% c#a con l$i c$nh
b$n. T$i sao khng th- cng (n trn chi%u hoGc th!m tr!i trn sn, hoGc l trong nh hoGc
l ngoi tr.i.
Hy &,i x- v0i con b$n nh3 v0i m>t ng3.i b$n trn bn (n. IiDu & c nghPa l b$n &2ng
b4t con b$n ph!i (n g hay (n nh3 th% no, lau mGt cho b hay r-a bt khi b vMn cn
&ang (n.
Lead sB (n v nhai b/ khi ti cng (n ; bn v0i b. B nhn ti su,t v b4t ch30c hnh
&>ng nhai c#a ti. ThJnh tho!ng ti &@ng d*y &6 lm 1 ci g & v b ch4c ch4n l sB m"t
t*p trung.
Emily, m1 b Leah, 7 thng tuAi.
M1o nh?:
- Trong kh! n(ng c th6, hy (n nh9ng &' (n gi,ng nh3 con b$n, cng con b$n.
- Cho con b$n nhiDu th.i gian &6 b c th6 khm ph &' (n v quy%t &8nh b mu,n lm
g v0i chng.
- Ni v0i con b$n vD nh9ng &' (n m b sB khm ph
- I2ng c, g4ng p con b$n (n nhiDu h/n l3)ng b th=c s= c:n
- Cho con b$n c:m n4m &' (n nhiDu nh"t c th6 &6 gip b pht tri6n cc kH n(ng
- Hy ch/i cng con b$n khi b khm ph &' ch/i nh3ng nh0 1 &iDu r<ng: khng c:n
h30ng dMn con b$n ch/i b<ng cch khen ng)i hay la m4ng b.
Cu chuy"n BLW
Khi Owen c th: ngDi ,)Kc, ti cho b ngDi trn lng mnh, t3i bn (n cng v$i chng
ti. B ch! m$i h*n 6 thng. B nh/t ,D (n ln nh)ng trong th5i gian ,%u b h%u nh)
khng th: cho vo mi=ng. Ti khng nghF b , ,)a ,)Kc g vo mi=ng trong m8y ngy
ny. Nh)ng kh. n(ng ph#i hKp tay v m9t v cch b ,)a ,D (n vo mi=ng , th-t s0
thay ,;i, m/c d b m$i b9t ,%u ,)Kc 1,2 tu%n. Th1 ,%u tin ti ,)a cho b l l lo3i
qu. cc tr? em khc cPng (n, v mSi khi b tm l8y mi6ng l th n ,2u tr)Kt ra khCi tay
b. L%n ti6p theo, khi b , c mi6ng l, b c1 gi' ch/t n cho ,6n t-n khi b th8y khng
c%n ph.i gi' n trong tay n'a. Sau , b nh-n ra 1 ,i2u l nh/t ,D (n b>ng tay tri, ,)a
sang tay ph.i v cho vo mi=ng sH d7 dng h*n. V by gi5 b b9t ,%u dng tay tri ,Gy
,: ,)a tay ph.i ln g%n mi=ng h*n. Th-t l kQ di=u.
>n /,i s% b4a b1n
TrE em khng hi6u khi ni5m b2a b>n. Con b$n sB &nh r/i hoGc nm &' ch/i c#a b su,t
ngy; & l cch b h7c vD tr7ng l=c, kho!ng cch v s@c m$nh c#a b!n thn. Ban &:u,
th@c (n &/n gi!n chJ l &' ch/i, do & b cQng sB lm v c nh9ng tr!i nghi5m nh3 th%.
B sB thch th nh*n th"y r<ng cho &%n lc & b ch3a bao gi. c:m n4m th@ g l$i c th6
ku lp bp hay ko c(ng nh3 th% (nh9ng tr ch/i nhem nhu,c v b>t nGn th3.ng dnh
cho nh9ng b l0n h/n v cc b nh? h/n sB (n chng).
Ii khi, c s= b2a bi l do kH n(ng c#a cc b ch3a thu:n th+c. Cc b th3.ng g ln
th@ g &, &Gt n sang 1 bn v c, g4ng &6 nhGt ln. V v cc b ch3a th6 n4m m; tay
48
mnh m>t cch c C th@c, do & cc b th3.ng v tnh lm r/i nh9ng th@ &ang c:m n4m
khi b8 ch C b;i 1 th@ khc. IiDu quan tr7ng nh"t c:n ph!i nh0 khi b$n trng th"y con
b$n vui vE nm th@c (n ra kh?i gh% c#a mnh & l b khng bi%t &iDu & c nghPa
l g.B khng bi%t r<ng c:n ph!i d7n d1p, b chJ m0i b4t &:u bi h7c quan tr7ng &.B$n
cng tho!i mi bao nhiu, b cng h7c nhanh b"y nhiu.
Khi kH n(ng c#a con b$n t(ng ln v b nh*n ra niDm vui thch th*t s= khi (n th@c (n c#a
m1, lc & s= b2a bi sB gi!m &i nhanh chng. Th=c t%, nh9ng ng b, b m1 cho con (n
dGm theo ki6u ny nh*n th"y giai &o$n b2a bi r"t ng4n cn kH n(ng c#a cc b th pht
tri6n nhanh h/n nhiDu so v0i cc b khc. Ngoi ra, cQng c:n nh0 r<ng c th6 (n dGm sB
b2a bi h/n l &t cho b (n b<ng tha trong cc b9a (n nh3ng sB t b2a b>n (v c:u kN)
h/n trong giai &o$n chuRn b8 khi khng c:n ph!i r-a my tr>n hay &' ry.
B2a b>n l m>t ph:n quan tr7ng, khng th6 thi%u &,i v0i vi5c h7c hnh c#a trE nh? -
c, g4ng ch,ng l$i n khng khc g vi5c &@ng trn b. bi6n v yu c:u thuW triDu &2ng
ln. B m*t &6 &3/ng &:u v0i s= b2a b>n & l hy cho &n n v chuRn b8 tr30c cho
&iDu & v d+ nh3 hy nghP vD vi5c b$n sB mGc cho con b$n v cho chnh b$n nh3 th% no
khi cho b (n v lm cch no &6 b!o v5 t,t nh"t khu v=c xung quanh b, hy dnh nhiDu
th.i gian cho b9a (n v cho con b$n th*t nhiDu c/ h>i &6 th=c hnh (nh3 v*y b c th6
h7c &6 (n m>t cch g7n gng h/n) v dnh nhiDu th.i gian h/n cho vi5c d7n d1p.
Cc b9a (n l th.i gian cho cc tr ch/i b2a b>n c#a Milo. B & &3)c h7c vD k%t c"u v
th6 tch v &A cc th@ khc ln cc mn (n v0i s= k%t h)p thu:n th+c c#a tay v m4t. B
thch ch/i v0i cc mn (n nhn hA l,n.B$n c th6 th"y ; nh trE cc b thch ch/i v0i cc
khay th$ch nhiDu mu s4c hoGc mN spaghetti n"u nh3ng khng ph!i cho b9a t,i c#a cc
b.I l th.i gian ch/i c#a b.I l m>t cch &>c &o &6 cc b &3)c h7c h?i s0m.Th*t
tuy5t v.i, ph!i khng?
Helen, m1 Lizzie, 7 tuAi, Saul, 5 tuAi v Milo, 2 tuAi.
o y;m
Khng nh3 b$n, b khng th6 ng'i cao h/n th@c (n v b c th6 ph!i v0i b<ng c! chiDu
di cnh tay &6 l"y th@ b mu,n. Tay o di c th6 sB b8 dnh th@c (n do & t,t h/n l
dng o ng4n tay. M>t chi%c o y%m c th6 hT tr) b!o v5 ph:n tr30c cho b. . Nh9ng
chi%c o y%m d$ng b' nng sB gip ch trong vi5c h@ng th@c (n r/i nh3ng l$i h$n ch% cc
c- &>ng c#a b, do & trong th.i gian &:u & c th6 khng ph!i l m>t C hay.
M>t s, ph+ huynh thch cho con mGc chJ 1 ci o lt m?ng hoGc th*m ch chJ mGc
t trong khi (n n%u th.i ti%t &# "m, lau ng3.i hoGc t4m th dF h/n l giGt qu:n o.(N%u
con b$n c m>t gi. t4m c, &8nh, hy ch4c ch4n gi. t4m diFn ra sau khi b (n).Khi b ng'i
trn gh% (n, khng c:n thi%t ph!i c m>t cu>c chi%n n%u b khng thch &eo y%m th.i
gian (n c:n ph!i lun lun th*t vui vE.Hy ch"p nh*n r<ng con b$n c th6 lm dy th@c
(n ln mGt, tc v qu:n o.
V;t bEn hoa quD
B$n c:n coi ch2ng cc v%t bRn t2 hoa qu!. Khi cc b (n hoa qu! (&Gc bi5t l (n c! qu!),
cc b th3.ng c xu h30ng mt v nhai r"t lu; khi & n30c hoa qu! v b qu! sB r/i
xu,ng c<m, tay v qu:n o cc b. B$n c th6 khng l3u C &iDu & vo lc ny nh3ng
m>t s, lo$i hoa qu! v d+ nh3 chu,i hay to c th6 &6 l$i cc v%t bRn mu &en.
49
Ti & dng nh9ng t"m ga ph# phong cch nh9ng n(m 1950 khi Justin b4t &:u theo
BLW v ti & khng nh:m. N%u b ng'i trn lng b$n vo b9a (n v b$n & ph# cc t"m
ga, chng sB gi9 l$i ton b> cc th@ b2a bi.
Louise, m1 Justin, 23 thng tuAi.
Sau b9a (n, b$n b4t &:u vi5c lau d7n v0i m>t mi%ng v!i s$ch: b$n lau mGt, tay b v &Gt
b ; m>t chT s$ch sB. Sau & b$n rQ mi%ng v!i v lau bn: b$n h"t ton b> th@c (n xu,ng
sn, sau & lau gh% ng'i (n c#a b v qut ton b> cc th@ v3/ng vi trn sn. Nh3 v*y
b$n & thu d7n &3)c 1 &,ng &' bRn, th@c (n v3/ng vi trn sn. B$n gom t"t c! &,ng &
b<ng mi%ng v!i, v"t vo thng rc v giGt s$ch mi%ng v!i.MTi b9a (n dng 1 l:n.M7i th@
& xong.
Hazel, m1 c#a Hannah, 8 tuAi, Nathan 4 tuAi v Joe 17 thng tuAi.
BDo v) sn nh
Nh9ng t"m th!m c th6 &3)c b!o v5 b<ng m>t mi%ng lt l0n sng mu, s$ch sB, nh3 v*y
m7i &' (n khi b8 r/i xu,ng hay nm xu,ng c th6 nhGt ln, dng ti%p cho con b$n. M>t
chi%c kh(n tr!i bn b<ng nh=a hoGc cotton, m>t chi%c kh(n (n ngoi tr.i hay m>t chi%c
kh(n th"m d:u (hoGc th*m ch l m>t chi%c rm phng t4m) cQng &Du t,t; nh9ng mi%ng
lt nh=a cng nghi5p, mua theo mt c th6 l m>t l=a ch7n rE h/n. M>t s, ph+ huynh chJ
dng gi"y bo, sau b9a (n h7 c th6 b? &i m khng m"t th.i gian lau r-a n.
Chng ti & th- dng m>t mi%ng nh=a lt sng mu, nh3ng do mi%ng nh=a kh m?ng
nn chng ti & khng th6 lau chi n s$ch sB, chng ti ph!i ch,ng tay v quN xu,ng &6
c th6 lau n. Cu,i cng, chng ti quy%t &8nh dng m>t mi%ng kh(n tr!i bn cotton rE
h/n, sau b9a (n chng ti chJ ph!i rQ n v nht n vo my giGt. Chng ti mua 2 hoGc 3
ci, nh3 v*y chng ti lun c 1 chi%c s$ch, tuy nhin do lun ph!i giGt giQ r"t nhiDu v0i
1 &@a trE nn d3.ng nh3 cQng khng c s= khc bi5t no l4m gi9a 2,3 hay 1 ci.
Ruth, m1 c#a Lola, 19 thng tuAi.
DHng cH
Gh; ngWi #n
Gh% ng'i (n c &# m7i hnh d$ng v kch cL. M>t chi%c gh% ng'i (n c khay (n c th6 c
ch trong th.i gian &:u nh3ng m>t chi%c gh% ng'i (n c th6 dng cng v0i bn (n chnh
sB gip ti%t ki5m di5n tch v quan tr7ng nh"t l gip con b$n c!m th"y l m>t ph:n c#a
b9a (n gia &nh. M>t chi%c gh% ng'i c th6 dng v0i bn (n sB gip con b$n dF v0i th@c
(n h/n. M>t chi%c &5m nh? hay m>t chi%c kh(n t4m cu>n trn &Gt sau l3ng b sB r"t h9u
ch.
N%u b$n l=a ch7n m>t gh% ng'i c khay (n, hy ch7n chi%c c khay l0n, &iDu & sB gip
th@c (n t b8 r/i xu,ng sn h/n. V ch7n m>t chi%c khay c riDm xung quanh m>t chi%c
khay (n khng c g. nhn sB &1p h/n nh3ng sB khng gi9 &3)c th@c (n ; lu trn
khay.M>t &iDu khc cQng r"t quan tr7ng & l hy &!m b!o chi%c khay khng qu cao so
v0i gh% ng'i; n%u ng=c con b$n ngang v0i khay, b sB khng th6 v0i th@c (n m>t cch dF
dng. M>t chi%c gh% ng'i c khay (n c th6 &iDu chJnh l l=a ch7n t,t nh3ng n%u b$n
khng c m>t chi%c gh% nh3 th% hy g"p m>t chi%c kh(n t4m &Gt d30i mng con b$n cho
&%n khi b l0n h/n, &iDu & cQng sB gip ch cho b.
50
M>t chi%c gh% (n c th6 g4n vo bn sB c ch khi &i (n ngoi hoGc &i du l8ch, nh3ng
c th6 khng ph h)p l4m &6 s- d+ng hng ngy. M>t s, gh% (n cQng c th6 s- d+ng
&3)c ; nh9ng v8 tr th"p, n sB thu*n ti5n n%u gia &nh b$n khng (n t$i m>t chi%c bn
theo tiu chuRn. M>t chi%c gh% c th6 &iDu chJnh mGc d ban &:u c th6 h/i &4t nh3ng sB
gip b$n ti%t ki5m &3)c vi5c ph!i mua m>t chi%c gh% cao h/n khi con b$n l0n h/n.M>t s,
lo$i gh% th*m ch c th6 &iDu chJnh v s- d+ng nh3 gh% thng th3.ng cho cc b l0n h/n
v cho ng3.i l0n.
Hy l3u C v0i nh9ng chi%c gh% c nhiDu &5m lt chng nhn c th6 tho!i mi h/n
nh9ng chi%c gh% tr/n b<ng gT hoGc b<ng nh=a nh3ng chng sB kh lau giGt h/n r"t
nhiDu. V ph!i ni th*t l cc b$n sB ph!i th3.ng lau chi n.
M>t &iDu quan tr7ng n9a & l gh% c#a con b$n c:n c &ai b!o v5 v b$n c:n s- d+ng
n mTi khi con b$n ng'i &. C th6 b khng c, &6 tro ra kh?i & nh3ng tai n$n c th6
x!y ra khi b ng7 ngo$y, vGn v1o trn &.
Khng th6 ph# nh*n gh% ng'i (n r"t ti5n l)i, lu bDn nh3ng n%u b khng thch, &2ng p
b b c th6 chJ (n ngon khi ng'i trong lng b$n, nh3ng r'i cu,i cng b cQng quay l$i
v0i gh% (n thi.
N%u ti c thm 1 &@a con, sB khng c s= khc bi5t no trong cc b9a (n tr2 vi5c qun
&i chi%c gh% (n. ChJ g:n &y Aidain m0i ng'i gh% (n m khng nhGng x8 ln b 2 tuAi.
Do chng ti & quy%t &8nh sB khng phiDn lng v b khng thch nh3 th%, ti & ch"p
nh*n b sB ng'i (n trn lng mnh thay v &"u tranh &6 b4t b ng'i gh%. C th6 h/i kh &6
c4t th@c (n khi b vGn v1o xung quanh nh3ng tr2 &iDu & ra, chng ti &Du r"t vui vE.
>=a #n
NhiDu b*c cha m1 nh*n th"y r<ng sB dF dng h/n n%u lc &:u ko quan tm &%n &Pa (n.
M>t em b 6 thng tuAi sB quan tm &%n &Pa (n cQng gi,ng nh3 s= quan tm cho &' (n
&Gc bi5t n%u & l nh9ng chi%c &Pa mu s4c &3)c thi%t k% cho trE em - v khi &iDu & th=c
s= khng C nghPa, &iDu & c th6 k%t thc v0i vi5c t"t c! th@c (n trn &Pa sB r/i xu,ng sn.
V con b$n sB khng th6 nh0 &6 &Gt &' (n tr; l$i &Pa sau khi b & th- chng, v v*y khu
v=c xung quanh &Pa sB &:y &' (n.
Khng c lC do g &6 con b$n khng th6 (n tr=c ti%p trn khay (n c#a gh% hoGc trn bn
(n miFn l chng s$ch sB (lau s$ch chng v0i lo$i ch"t tRy nh1 nhng v m>t chi%c kh(n
lau s$ch c th6 l t"t c! nh9ng th@ b$n c:n). Ngoi ra, b$n c th6 &Gt m>t chi%c khay (n
l0n, vung v@c trn bn (n tr30c mGt con b$n, hoGc m>t mi%ng lt cao su c g4n liDn m>t
chi%c ti &6 &=ng th@c (n r/i vi. IiDu ny sB gip b0t b2a bi v dF dng lau d7n h/n.
N%u b$n mu,n dng &Pa, m>t chi%c &Pa hoGc chi%c bt nGng sB kh &6 con b$n nh"c ln
tuy nhin n%u b c th6 nh"c l%n, thi5t h$i sB l0n h/n. Nh9ng chi%c &Pa c nam chm
c th6 g4n vo bn c th6 h9u ch nh3ng khi b$n nh"c chng ln c th6 lm v(ng cc th@c
(n cn l$i trong bt/&Pa.T"t c! cc &Pa, bt hoGc c,c b$n s- d+ng c:n ph!i s$ch sB tuy
nhin khng nh"t thi%t ph!i ti5t trng.
N%u b$n mu,n b!o v5 bn (n, c th6 b$n c:n ph!i &:u t3 m>t chi%c kh(n tr!i bn
c th6 th"m d:u hoGc m>t chi%c kh(n nh=a. V chng r"t dF dng &6 lau chi nh3ng t,t
nh"t khng nn ch7n nh9ng chi%c kh(n c nhiDu ho$ ti%t hoGc mu s4c v &iDu & c th6
khi%n con b$n kh kh(n trong vi5c nhn v nh*n bi%t &' (n.M>t &iDu cQng quan tr7ng &
51
l c:n &!m b!o con b$n khng th6 ko kh(n tr!i bn (v m7i th@ trn &) vo lng b
hoGc ko xu,ng sn.
Cu chuy"n BLW
Cch ,y kho.ng 1 thng, James b9t ,%u tC ra m+t cch r rng l b mu#n ngDi (n
cng chng ti b khng mu#n khi ph.i ngDi v nhn chng ti (n tE gh6 (n cBa
b n'a. M+t s# ng)5i cho r>ng khi b quan tm ,6n cc b'a (n t1c l b , sJn sng ,:
(n, tuy nhin ti khng nghF l b ,i, b ch! mu#n ,)Kc tham gia cng chng ti, cPng
nh) cch b , c# g9ng h4c cch cc b khc b, tr)5n.
Ban ,%u, b quan tm ,6n m4i th1 c th: lm trong b'a (n nh)ng khng ph.i ,D (n.
Nh)ng ,i2u , , th0c s0 thay ,;i trong 2 tu%n g%n ,y. By gi5 b , c th: ngDi m+t
cch v'ng ch9c, v b mu#n nhi2u h*n ch! l m+t chi6c tha hay m+t ci g , hay hay ,:
mt mt b mu#n c%m n9m cc th1.
B , c%m m+t mi6ng d0a chu+t cch ,y vi tu%n nh)ng b vIn ch)a th: n9m
ch9c ,)Kc, do , b lm r*i n. Nh'ng ,1a tr? khc r8t ngh<ch ngKm v chng mu#n
,)a ,D (n cho b. B ,)Kc ,)a cho 1 mi6ng c r#t, m+t mi6ng chu#i v m+t mi6ng s'a
chua tE cc anh trai. V trong m+t chuy6n ,i pic nic cBa chng ti sau ,, b , c th:
c%m 1 mi6ng to ,: mt, b r8t sung s)$ng v ,i2u ,. Khi ti cho b (n b#c c chua, b
, c%m mt v r8t vui s)$ng th)@ng th1c mi v<. Ti c.m th8y b , sJn sng ,: (n tE
by gi5.
Do , hm nay, l%n ,%u tin ti , ,)a cho b m+t mi6ng l chin v b th0c s0 r8t thch.
Ti nghF b r8t vui khi cu#i cng , ,)Kc php (n th1 b mu#n (n thay v nghe ti ni
Oh, khng, con vIn ch)a ,B l$n ,: (n n ,u.
T#i hm qua, ti lm mn g v ,-u ninh, ti , nghF James sH (n mn ny th6 no
nh!? Nh)ng ti ,on b c th: sH b#c chng ho/c c%m vi mi6ng th<t g. C th: sH v
cng bEa b+n nh)ng ti c%n ph.i quen v$i n. Ti nghF , l thL thch cho ti Nh'ng
th1 b c th: (n cPng khng qu khc bi=t.
Jane, m& Rose 7 tu;i, Edward 3 tu;i v James 6 thng tu;i.
B quy;t thnh cng c9a BLW
I:u tin hy nghP th.i gian (n cQng chnh l th.i gian ch/i. I l th.i gian &6 h7c v tr!i
nghi5m khng nh"t thi%t qu ch tr7ng vo vi5c (n. B c#a b$n vMn sB nh*n &3)c &:y
&# dinh d3Lng t2 vi5c u,ng s9a.
Ti%p t+c cho b (n/u,ng s9a theo nhu c:u, th@c (n th sB bA sung thm cho b ch@ khng
thay th% s9a. D:n d:n b sB t= gi!m vi5c u,ng s9a theo th.i gian c#a chnh b.
I2ng qu kN v7ng con b$n sB (n nhiDu th@c (n trong th.i gian &:u. B khng ngay l*p
t@c c:n th@c (n bA sung v b m0i chJ 6 thng tuAi. Khi b & khm ph ra r<ng &' (n r"t
h"p dMn, b sB b4t &:u nhai v sau & l nu,t. R"t nhiDu b (n r"t t trong vi thng &:u.
C, g4ng (n cng con b$n v &3a con b$n vo cc b9a (n b"t c@ khi no c th6, nh3 v*y
b sB c r"t nhiDu c/ h>i &6 h7c b$n v th=c hnh cc kH n(ng m0i c#a b.
Hy &n &)i s= b2a b>n. Hy nghP vD vi5c b$n sB cho b c#a b$n mGc nh3 th% no v b!o
v5 khu v=c xung quanh nh3 th% no &6 vi5c x- lC &,ng b2a bi m khng qu stress, v
52
th@c (n r/i c th6 dng l$i &3)c. Hy nh0 l b &ang h7c ch@ khng ph!i &ang c, t$o
thm vi5c cho b$n.
Hy lun vui vE - v t"t c! m7i ng3.i. Hy ch4c ch4n r<ng th.i gian (n ph!i lun vui vE
v th3 gin, nh3 v*y b$n sB khuy%n khch con b$n khm ph v tr!i nghi5m. B<ng cch
& b sB thch th v0i vi5c th- nh9ng mn (n m0i v ch. &)i &%n gi. (n.
6 /i5u b+n nn lm
1. Hy &!m b!o &6 b nh b$n lun &3)c ng'i trong t3 th% ngay ng4n/thOng ng3.i
trong khi (n. Nh9ng ngy &:u b c th6 ng'i trong lng b$n, &,i di5n bn (n. I%n khi b
ng'i trn gh% (n, hy dng m>t mi%ng &5m nh? hoGc m>t chi%c kh(n t4m cu>n trn &6
gi9 b ng'i thOng v ; m@c v2a t:m v0i khay hoGc bn (n.
2. Hy b4t &:u v0i cc &' (n b dF nhGt. Nh9ng &' (n hnh que dy dGn l dF nh"t.
Trong kh! n(ng c th6 hy cho cho con b$n chnh nh9ng &' (n m b$n (n, nh3 v*y b c
th6 c!m th"y b l 1 ph:n c#a nh9ng g &ang diFn ra. I2ng qun m>t &@a b khng th6 (n
nh9ng &' (n &ang n4m trong bn tay, v v*y &2ng kN v7ng bB sB (n h%t &3)c ton b>
mi%ng &' (n, v hy sKn sng &3a ti%p cho b khi b & (n g:n h%t.
3. Cung c"p cho b &a d$ng &' (n. Khng c:n thi%t ph!i gi0i h$n s= tr!i nghi5m c#a
con b$n v0i &' (n. IiDu quan tr7ng l &2ng &3a ra cho b qu nhiDu trong 1 b9a (n
nh3ng hy cho b nhiDu mi v8 v &' (n khc nhau trong c! tu:n, &iDu & sB gip b &a
d$ng &3)c vD dinh d3Lng cQng nh3 gip b pht tri6n cc kH n(ng vD (n u,ng.
4. Ti%p t+c cho b (n s9a nh3 b$n & lm tr30c & v cho b u,ng n30c trong b9a (n.
KhRu ph:n s9a dnh cho b sB d:n d:n thay &Ai khi b (n nhiDu h/n.
5. Hy th!o lu*n vD vi5c cho b (n &' (n th v0i c, v"n s@c khoE c#a b$n n%u gia
&nh b$n c nh9ng v"n &D tiDn s- vD tiu ho, d8 @ng hay khng ch8u &3)c &' (n no &
hoGc c b"t kN m>t lo ng$i no vD s@c khoE hoGc s= pht tri6n c#a con b$n.
6. Hy gi!i thch vD BLW cho t"t c! nh9ng ng3.i ch(m sc con b$n.
6 /i5u b+n khng nn lm
1. I2ng cho con b$n (n nh9ng th@c (n khng t,t cho b nh3 &' (n nhanh, &' h>p
hoGc nh9ng &' (n c mu,i hoGc &3.ng. Hy &6 trnh xa t:m tay b nh9ng &' (n c nhiDu
nguy c/ khi%n b b8 ngh1n.
2. I2ng cho con b$n (n &' (n th khi b &ang &i v mu,n (n s9a.
3. I2ng gi+c gi con b$n hay lm con b$n xao lng khi b &ang c:m n4m &' (n, hy
&6 b t*p trung v ch C vo nh9ng g b &ang lm
4. I2ng &t &' (n thay b (v hy coi ch2ng nh9ng b l0n h/n cQng c th6 hay lm
vi5c ny). Hy &6 b t= ki6m sot, & l m>t &Gc &i6m quan tr7ng c#a BLW.
5. I2ng c, thuy%t ph+c b (n nhiDu h/n nh9ng g b mu,n. Khng c:n thi%t ph!i dT
dnh, d+ dT, &e do$ hay tru &a b.
6. I2ng bao gi. &6 con b$n m>t mnh v0i &' (n.


53
GiDi /p th.c m.c
Con ti /!,c 5 thng tuAi, ti /ang cho b #n th2c #n nghi5n t4 1 thng nay. Li)u
by gi' ti c th< chuy<n sang ph!"ng php BLW
C th6 ni b 5 thng tuAi ch4c ch4n vMn cn qu b &6 (n th@c (n th thay cho s9a, mGc
d ; &> tuAi ny b & c th6 nhGt &' (n v cho vo mi5ng. Tr2 phi b$n b4t bu>c ph!i
cho b (n th@c (n th v lC do s@c khoE no & (trong tr3.ng h)p ny b$n c:n tham kh!o
C ki%n chuyn gia s@c khoE hoGc bc sH &6 c l.i khuyn chnh xc), cn khng, b th=c
s= ch3a c:n (n th@c (n th ; &> tuAi ny. SB t,t h/n n%u b$n cho b ti%p t+c (n hon ton
b<ng s9a thm vi tu:n n9a cho &%n khi h5 tiu ho c#a b hon thi5n h/n.
N%u b$n khng mu,n d2ng vi5c cho b (n th@c (n nghiDn, b$n c:n ti%p t+c cho b (n cho
&%n khi b c th6 t= (n. Tuy nhin n%u b$n th=c s= mu,n chuy6n sang ph3/ng php
BLW, hy cho b (n s9a thm vi tu:n n9a cho &%n khi b &# 6 thng tuAi, khi & hy b4t
&:u v0i cc mn (n b,c gi,ng nh3 b ch3a t2ng (n th@c (n nghiDn tr30c &. I6 lm
&3)c &iDu &, b$n c:n ph!i t(ng c3.ng vi5c cho b (n s9a t2 by gi. (cho b (n th3.ng
xuyn h/n n%u b$n cho con b hoGc t(ng l3)ng s9a mTi l:n cho b (n n%u b$n cho con (n
s9a b>t) b<ng cch & b$n c th6 d2ng vi5c cho b (n th@c (n nghiDn.
Con ti /!,c 8 thng tuAi, hi)n nay ti /ang cho con b #n th2c #n nghi5n. Li)u c
qu mu1n /< b.t /0u v(i BLW?
Khng bao gi. qu mu>n &6 b4t &:u v0i BLW! Ngay c! khi con b$n & quen v0i vi5c
&3)c &t cho (n, b vMn c th6 t*n h3;ng vi5c khm ph &' (n khi c c/ h>i v vMn nh*n
&3)c nhiDu l)i ch t2 vi5c &. Tuy nhin b c th6 ph!n @ng khc 1 cht so v0i nh9ng b
&3)c cho (n theo ph3/ng php BLW ngay t2 &:u.
V0i cc b &3)c cho (n theo ph3/ng php BLW t2 thng th@ 6, cc b c c/ h>i tr!i
nghi5m vi5c khm ph &' (n v pht tri6n cc kH n(ng (n, cn dinh d3Lng cho
b vMn &3)c cung c"p &:y &# t2 vi5c cho b b hoGc (n s9a b>t. IiDu & c nghPa b c
th6 t= th=c hnh vi5c (n u,ng tr30c khi b th=c s= c nhu c:u v0i &' (n. Tuy nhin n%u
b b4t &:u ph3/ng php BLW khi & c 1 th.i gian &3)c cho (n &t b<ng tha, s= ti%n
tri6n c th6 ch*m h/n v giai &o$n tr!i nghi5m ny & b8 b? lL.
B$n c th6 th"y khi l:n &:u tin b$n cho con b$n (n b,c, b sB chn n!n v kh ch8u
v b khng &3)c cho (n nh3 cch b vMn quen. Cc b &3)c &t cho (n vMn th3.ng quen
&3)c cho (n 1 l3)ng l0n th@c (n trong 1 th.i gian ng4n khi cc b &i v th@c (n nghiDn
khng c:n ph!i nhai.
Cho b c/ h>i tr!i nghi5m kH n(ng (n khi b khng &i c th6 gip b$n trnh v"n &D ny
v khi & b sB t*p trung &6 khm ph &' (n v khng ph!i lo nghP vD ci d$ dy tr,ng
rTng. Bn c$nh cc b9a (n b<ng th@c (n nghiDn nh3 thng th3.ng, hy cho b b4t &:u
v0i cc mn (n b,c vo th.i gian (n &6 b pht tri6n cc kH n(ng (n u,ng. B$n sB th"y b
sB d:n d:n b0t thch th@ cc &' (n nghiDn, v &%n cu,i b sB khng c:n &' (n nghiDn n9a.
M>t s, cha m1 nh*n th"y r<ng nh9ng b l0n & quen v0i vi5c (n &t, th3.ng c, g4ng
nh'i nht r"t nhiDu th@c (n vo m'm khi b t= xc (n. IiDu ny c th6 do cc b khng
c c/ h>i t*p quen v0i vi5c nhai th@c (n tr30c khi nu,t, hoGc cQng c th6 v cc b ch3a
&3)c h7c lm th% no &6 trnh nht qu nhiDu th@c (n vo m'm. Khuy%n khch b t= (n
khi b khng &i l m>t cch t,t &6 gip b h7c &3)c nh9ng &iDu ny.
54
D con b$n b4t &:u BLW ; tuAi no, hy c, g4ng cho con b$n m7i c/ h>i &3)c (n cng
b"t c@ khi no c ng3.i (n. B<ng cch ny, b sB &3)c khuy%n khch &6 h7c theo m7i
ng3.i v khm ph nhiDu kha c$nh khc nhau c#a b9a (n. Khi con b$n h/n 1 tuAi, b$n
c th6 c 1 chi%c ko dnh ring cho b &6 b c th6 h7c theo nh9ng g b$n lm. N%u c:n
thi%t, hy c@ ti%p t+c vi5c &t th@c (n nghiDn cho b cho &%n khi cc kH n(ng t= (n u,ng
c#a b &p @ng &3)c nhu c:u (n u,ng c#a b.


55
CHXYNG 4
Th2c #n /0u tin
Nguyn l- c" bDn
N%u b$n & t2ng &7c b"t kN h30ng dMn no khc vD cch b4t &:u v0i th@c (n r4n (th),
b$n c th6 nh*n ra r<ng h:u h%t &Du &3a ra nh9ng chJ dMn nghim ngGt vD th@ t= m cc
lo$i th@c (n l:n l3)t &3)c gi0i thi5u. Tuy nhin, ph:n nhiDu nh9ng l.i khuyn & th3.ng
li th.i gian b4t &:u cho b (n vD t2 4, th*m ch l 3 thng tuAi. Th=c t%, h5 miFn d8ch v
tiu ha c#a trE 6 thng tuAi hon thi5n h/n nhiDu, v v*y, tr2 khi b8 d8 @ng, s= h$n ch% l
khng c:n thi%t. Iy l s= th*t li5u ph3/ng php ti%p c*n baby-led c &3)c s- d+ng hay
khng.
Nh3 m>t quy t4c chung, nh9ng b9a (n c#a b$n sB t,t cho em b n%u b$n b4t &:u v0i
nh9ng thnh ph:n t= nhin, s- d+ng cng nhiDu th@c (n t3/i cng t,t v n"u m khng
cho thm mu,i hoGc &3.ng. NhiDu ng3.i b4t &:u v0i vi5c h"p rau v hoa qu!, nh3ng,
mGc d nh9ng th@ & c th6 l dF dng nh"t cho b c:m n4m lc ban &:u th khng c lC
do g m b l$i khng th6 chia sE mn th8t h:m, salad, mN ,ng, nh9ng mn (n chin,
n30ng hay b"t c@ th@ g c hnh dng ph h)p. B$n nn &3a ra:
- Th@c (n bA d3Lng khng ph!i lo$i ch% bi%n kH hoGc c mu,i, &3.ng.
- Th@c (n t2 mTi nhm th=c phRm chnh t nh"t 1 l:n mTi ngy (trang 205) (mGc d
&iDu ny t quan tr7ng h/n v v0i b lc ny, vi5c khm ph l chnh, h/n l vi5c (n)
- M>t ph$m vi r>ng cc lo$i th@c (n trong su,t 1 tu:n, qua & b sB c c/ h>i &6 th-
cc mi v8 v k%t c"u khc nhau
- Kch th30c v hnh d$ng th@c (n m b c th6 x- lC &3)c (nh0 r<ng cc kH n(ng
c#a b sB ti%n b> m>t cch nhanh chng)
B$n c th6 tm hi6u chi ti%t h/n vD dinh d3Lng v quy &8nh v5 sinh, cn b<ng b9a (n cho
c! gia &nh ; ch3/ng 7, v m>t khi b$n nhn th"y em b c#a mnh c:m n4m th@c (n, b$n
sB nh*n ra r<ng th*t dF dng chJnh s-a b9a (n c#a mnh sao cho b c th6 tham gia &3)c.
Th2c #n nn trnh
M8i nguy nghZt th[
56
M>t s, lo$i th@c (n c th6 gy r#i ro ring cho em b b;i hnh d$ng c#a chng. Cc lo$i
h$t l v d+ phA bi%n nh"t ton b> cc lo$i h$t nn &3)c trnh cho &%n khi b nh b$n
&3)c t nh"t 3 tuAi b;i chng c th6 dF dng b8 m4c vo kh qu!n c#a trE nh?. Cc lo$i
hoa qu! nh3 qu! cherry cQng nn &3)c b? h$t tr30c khi cho b (n v c4t &i cc lo$i qu!
nh?, trn nh3 nho, c chua bi cQng l 1 C hay. Hy nh0 cRn th*n v0i cc lo$i bnh, th8t
h:m v salad, nh9ng mn (n c th6 ch@a nh9ng mi%ng th@c (n nh?, c@ng. C nhiDu
x3/ng t,t nh"t l nn trnh v x3/ng s+n cQng nn lo$i b? kh?i mi%ng th8t.
Mu8i
Mu,i c h$i cho b; th*n c#a b ch3a &# pht tri6n v n%u nh3 (nnhiDu mu,i qu c th6
sB gy ra b5nh nghim tr7ng. SB t,t h/n r"t nhiDu cho s@c kh?e lu di c#a b n%u b$n gi9
&> mGn th"p khi b cn nh?, theo &, s; thch cc th@c (n mGn sB khng pht tri6n khi b
l0n ln.
Mu,i &3)c nm vo nhiDu lo$i th@c (n &6 lm t(ng h3/ng v8, &Gc bi5t l th@c (n sKn,
n30c s,t mua ; c-a hang, n30c dng, n30c ch"m v n &3)c dng nh3 ch"t b!o qu!n
trong th@c (n nh3 th8t xng khi, gi(m bng v nhiDu lo$i &' h>p khc. Th=c t%, ph:n l0n
mu,i chng ta (n &3)c gi"u trong &' (n c#a chng ta, khng ph!i &3)c thm t2 l7
mu,i trong qu trnh n"u hay t$i bn (n, v v*y trnh mu,i c nghPa l ph!i nghP mua
nh9ng g cQng nh3 n"u chng nh3 th% no.
B d30i 1 tuAi khng nn (n nhiDu h/n 1g mu,i (0.4g natri) mTi ngy. Th@c (n sKn
th3.ng ch@a hm l3)ng mu,i cao h/n r"t nhiDu &'i v0i b. Th*m ch 1 s, lo$i pho mt,
nh3 Pamesan, Feta v ph mai ch% bi%n sKn (ph mai lt, ph%t, ph mai tam gic) c th6
ch@a h/n 1g mu,i trn 100g ph mai (mGc d m>t em b khng (n nhiDu ph mai trong 1
ngy) v m>t s, lo$i bnh mN c th6 ch@a 1g mu,i trong 2 lt bnh. Do &, mGc d ph
mai v bnh mN c th6 l nh9ng th@c (n t,t, cQng khng nn cho b trong m7i b9a (n).
CQng nh3 v0i t"t c! cc lo$i &' (n, chng ta nn &7c kH nhn mc cRn th*n tr30c khi
mua.M>t s, nh s!n xu"t ghi l3)ng mu,i b<ng sodium (natri).
M8t s8 lo+i th2c #n m$n c th< #n 1 ho$c 2 l0n m\i tu0n, v(i s8 l!,ng t
(Nn cho b u,ng n30c hoGc s9a m1 v0i nh9ng th@c (n ny &6 c th6 lo$i b? l3)ng mu,i
d3 th2a t2 c/ th6)
57
- Ph mai c@ng (v d+: Pamesan)
- Xc xch (bao g'm pepperoni v xc xch V)
- Gi(m bng
- Th8t hun khi
- H$t &*u n30ng
- Chi%t xu"t men
- Pizza

Cc lo+i th2c #n m$n nn trnh n;u c th<
- Th@c (n ch% bi%n sKn
- NgQ c,c (n sang (ki6m tra nhn hi5u)
- Snack mGn (v d+ bnh bch quy)
- Cc lo$i bnh cay hoGc mGn
- MN ,ng lm sKn hoGc n30c s,t cari
- N30c s,t nh3 s,t c chua, s,t nu
- N30c ch"m v n30c dng lm t2 vin n30c dng
- Sp &ng lon v gi hTn h)p
- C v th8t hun khi
- C c/m
- liu (ngm mu,i)
- N30c t3/ng &*u nnh
Nhn l3)ng sodium &3)c &3a ra v0i 2.5 sB cho b$n bi%t s, l3)ng mu,i t3/ng @ng. Nh3
m>t h30ng dMn chung, m>t lo$i th@c (n g7i l hm l3)ng mu,i cao n%u n ch@a nhiDu
h/n 1.5g mu,i (0.6g sodium) trong mTi 100g, trong khi m>t lo$i th@c (n hm l3)ng mu,i
th"p ch@a t h/n 0.3g mTi 100g.
NhiDu cha m1 ch7n cch t= chuRn b8 th@c (n khng c mu,i khi h7 c em b, v v*y b
c th6 tham gia b9a (n m khng nguy h$i g. Th3.ng h7 nh*n th"y r<ng h7 c th6 g$t b?
s; thch vD th@c (n mGn m>t cch kh nhanh, chJ b<ng cch thay &Ai nh9ng g h7 (n v
cch h7 n"u. S- d+ng th!o m>c v gia v8 &i khi c th6 th?a mn &3)c yu c:u vD nh9ng
mn (n &*m h3/ng v8 v nhiDu cha m1 r"t ng$c nhin nh*n ra con c#a mnh cQng thch
58
mi v8 c#a nh9ng mn (n c h3/ng li5u nh3ng b$n nn trnh 0t cay vo nh9ng ngy
&:u tin!
Ng3.i l0n th3.ng nm mu,i vo mn (n ngay t$i bn (n, nh3ng nh0 r<ng khi em b c#a
b$n l0n h/n, n sB mu,n b4t ch30c m7i hnh &>ng c#a b$n v v*y m>t ngy no &, n
c th6 sB v' l"y l7 mu,i v &A vo th@c (n c#a mnh.
>!'ng
I3.ng &3)c thm vo nhiDu lo$i th@c (n nh3 m>t ch"t t$o ng7t nh3ng khng hD ch@a
cht dinh d3Lng thi%t y%u no, v v*y n chJ cung c"p nhi5t l3)ng v ch. N cQng c
th6 h$i &%n hm r(ng c#a b th*m ch khi b ch3a m7c r(ng. B4t &:u cho b c#a b$n bA
sung thm th@c (n t= nhin c hm l3)ng &3.ng th"p sB gip cho b trnh &3)c s; thch
(n ng7t sau ny.
Khng nh"t thi%t ph!i c ch% &> (n king khng &3.ng hon ton cho b thJnh tho!ng
(n bnh ng7t, bch quy, bnh pudding cQng t,t. Nh3ng k1o ng7t v n30c u,ng c ga th
khng c gi tr8 dinh d3Lng v v*y t,t nh"t nn trnh chng. Th*m ch m>t s, th@c (n trE
em ch% bi%n sKn cQng c hm l3)ng &3.ng cao, n th3.ng &3)c Rn trong nh9ng s!n
phRm nh3 xc xch, ngQ c,c (n sang, s9a chua c mi v8 v h$t &*u n30ng. C!nh gic v0i
nh9ng ci tn nh3 sucrose, dextrose, fructose, glucose syrup, corn syrup trn bao b, nhn
mc chng &Du l nh9ng th6 lo$i c#a &3.ng.
B$n c th6 thJnh tho!ng gi!m l3)ng &3.ng trong n"u n30ng ; nh b<ng cch thay &Ai
cng th@c n"u (n v d+: s- d+ng to (n ng7t t= nhin thay th% cho to dng &6 n"u khi
lm bnh nhn to, hay thm chu,i nghiDn &6 t$o ng7t cho cc mn (n. I3.ng m*t l
ch"t lm ng7t t= nhin bA d3Lng cQng c th6 h9u ch. Gi!m m>t n-a l3)ng &3.ng trong
cc cng th@c n"u (n cQng khng t$o nn s= khc bi5t r<ng li5u c !nh h3;ng &%n mn
(n hay khng.
M1t s8 th2c #n khng thch h,p khc
Trnh &3)c cng nhiDu ch"t b!o qu!n v ch"t lm ng7t nhn t$o cng t,t e numbers
(gia v8 cho vo th=c phRm), monosodium glutamate (MSG) (b>t ng7t), aspartame Ni
chung, cng t thnh ph:n &3)c ghi trn bao b cng t,t. Nh3ng n%u b$n c th6, t= n"u (n
v0i nh9ng nguyn li5u t= nhin l t,t h/n c!.
59
NhiDu cha m1 t2ng &3)c khuyn r<ng nn trnh cho b (n lng tr4ng tr@ng. Nay n
khng cn &3)c xem l c:n thi%t n9a m 6 thng l &> tuAi nh? nh"t &3)c khuyn &,i v0i
t"t c! cc lo$i th@c (n r4n, nh3ng tr@ng nn &3)c n"u kH (c! lng &?) b;i chng c th6
ch@a khuRn salmonella c th6 gy ra nhiFm trng d$ dy nghim tr7ng.
M*t ong khng nn s- d+ng cho &%n khi b &3)c t nh"t 1 tuAi v n &3)c chJ ra l
nguyn nhn c th6 gy ng> &>c m>t d$ng nhiFm trng nghim tr7ng khc.
Cm th v cc s!n phRm t2 cm (th3.ng &3)c bn v0i tn ngQ c,c hm l3)ng ch"t x/
cao) c th6 gy kch @ng &3.ng tiu ha v c!n tr; s= h"p th+ cc d3Lng ch"t thi%t y%u
nh3 s4t, canxi; chng khng nn &3)c s- d+ng cho b.
>W u8ng
Ngoi nh9ng b9a s9a thng th3.ng, em b khng c:n b"t kN lo$i &' u,ng no khc h/n
s9a m1 v n30c (xem trang 166 vD cc lo$i &' u,ng). C:n &Gc bi5t trnh nh9ng lo$i sau:
- C ph, tr v cola: T"t c! chng &Du ch@a cafein m>t lo$i ch"t kch thch !nh
h3;ng &%n b. Tr cQng c!n tr; s= h"p th+ s4t.
- I' u,ng ng7t, &' u,ng c ga, n30c tri cy khng pha long: nh9ng &' u,ng ny
&Du c l3)ng &3.ng cao v th3.ng c tnh axit
- S9a t3/i: s9a &>ng v*t th3.ng lm gi!m c!m gic ngon mi5ng c#a b &,i v0i s9a
m1 hay s9a cng th@c. Khng nn cho b d30i 1 tuAi u,ng s9a t3/i (mGc d c th6 s-
d+ng trong n"u (n hoGc (n chung v0i ngQ c,c t2 6 thng tuAi).
Ngoi nh9ng th@c (n v &' u,ng trn, em b c#a b$n c th6 (n b"t c@ th@ g b$n &ang (n.
N%u khng c nghi ng. g vD d8 @ng trong gia &nh (xem trang sau), nn cho b m>t t*p
h)p cn b<ng cc lo$i th@c (n t,t h/n nh9ng g b$n &ang (n v &6 b t= l=a ch7n.
Th=c t%, cng nhiDu lo$i mi v8, k%t c"u c#a th@c (n b &3)c n%m th- (hay t2 ch,i) khi
cn nh? th sau ny b sB (n &3)c cng nhiDu lo$i th@c (n.
DF 2ng
B<ng cch &)i &%n 6 thng m0i b4t &:u cho b (n cc lo$i th@c (n r4n, b$n & gip cho b
trnh kh?i cc nguy c/ d8 @ng th@c (n. Tuy nhin, n%u c s= d8 @ng no &,i v0i l$c, &>ng
v*t c v?, b>t mN, qu! du, qu! c mi, kiwi, cc lo$i h$t, c chua, c, tr@ng hoGc cc s!n
60
phRm t2 s9a trong gia &nh, th nn th*n tr7ng khi cho b (n. Cho b b m1 cng lu cng
t,t cQng sB c ch &Gc bi5t l khi b4t &:u cho b (n cc th@c (n r4n h/n. Kho!ng cch 1
vi ngy khi b$n th- mTi lo$i th@c (n sB gip b$n nh*n ra nh9ng ph!n @ng c#a b. N%u c
g nghi ng., hy ni v0i ng3.i ki6m tra s@c kh?e c#a b$n hoGc n%u em b c#a b$n &3)c
ch(m sc b;i chuyn gia dinh d3Lng hay bc sH nhi khoa, hy h?i h7 &6 &3)c cho C ki%n.
Khng ph!i m7i ph!n @ng v0i th@c (n &Du l do d8 @ng m>t s, l k%t qu! c#a s= khng
dung n$p t$m th.i th@c (n. NhiDu trE nh? c ph!n @ng v0i th@c (n gi,ng em b c th6
dung n$p nh9ng th@c (n ny khi ln 3 tuAi. V v*y, n%u em b c#a b$n c ph!n @ng x"u
v0i 1 lo$i th@c (n th b c th6 khng ph!i trnh th@c (n & mi mi.
M>t s, b b8 pht ban ; mi5ng khi (n nh9ng lo$i qu! c mi hoGc qu! du. Iy c th6 l
m>t ph!n @ng &/n gi!n v0i &> axit cao trong th@c (n, hoGc cQng c th6 l d8 @ng. N%u b$n
khng ch4c ch4n hy tm ki%m nh9ng l.i khuyn vD y t%, v tin t3;ng em b c#a b$n n%u
n t2 ch,i m>t lo$i th@c (n, m>t s, b, m1 nh0 l$i, cQng nh3 em b, con h7 trnh nh9ng
lo$i th=c phRm m chng b8 d8 @ng khi gGp l$i.
Oscar & n%m m>t qu! du khi n 8 thng tuAi v n b8 pht ban ; mGt. Sau & n khng
(n du n9a. N v4t chng nh3ng khng (n
Natalie, m1 c#a Oscar, 14 thng tuAi.

La m v gluten
C nhiDu tranh ci vD vi5c cho trE (n nh9ng th@c (n ch@a gluten. T"t c! nh9ng lo$i th@c
(n lm t2 la m (v d+ bnh m, bnh ng7t, m ,ng) &Du c ch@a gluten ; nh9ng ng3.i
khng dung n$p gluten khng th6 (n th@c (n ch@a kiDu m$ch, la m$ch nh3ng la m l
th# ph$m chnh. M>t s, dMn ch@ng chJ ra r<ng ti%p xc s0m v0i gluten sB gi!m kh! n(ng
b"t dung n$p, trong khi m>t s, nghin c@u khc cho r<ng nn &6 &%n sau 1 tuAi. N%u tiDn
s- gia &nh b$n khng dung n$pla m hay b8 d8 @ng, t,t nh"t l nn ni v0i bc sH tr30c
khi cho con b$n (n la m.
May m4n thay khi khng ph!i l kh kh(n &6 trnh la m khi b$n mu,n. H:u h%t cc
siu th8 c bnh m, mN ,ng v cc s!n phRm khc khng c gluten, trong khi g$o, ng,
la m$ch &en &Du c th6 thay nhau trong cc mn (n. B>t lm t2 nhiDu lo$i la mN cQ h/n
61
(spelt wheat and kamut) hoGc t2 m:m la mN sB th3.ng &3)c dung n$p t,t h/n so v0i cc
lo$i khc. Qu! h$ch xay c th6 &3)c s- d+ng nh3 m>t lo$i b>t thay th% trong m>t s, cng
th@c n"u (n, nh3 b>t lm t2 &*u h lan, &*u xanh, &*u h'i.
Cng nhiDu cng t,t, hy ch4c ch4n r<ng em b c#a b$n c ch% &> (n th=c s= &a d$ng,
khng (n m>t lo$i th@c (n &/n gi!n v0i s, l3)ng l0n hng ngy. NghP xem li5u b$n &
pht tri6n &3)c thi quen c th6 dMn b c cng m>t ph$m vi gi0i h$n c#a cc lo$i th=c
phRm hng ngy. V d+ : nhiDu ng3.i ; UK (n th@c (n t2 s9a v b>t mN t,i thi6u 2 l:n
mTi ngy, m7i ngy ; c! hai &Du l nguyn nhn phA bi%n c#a khng dung n$p v d8 @ng
; n30c ny.
Cu chuy"n BLW
Fern ch)a tEng nh-n bi6t ,)Kc cc lo3i th1c (n lc 6 thng. Sang thng th1 7 b , b9t
,%u nh-n ra nh'ng g chng ta ,ang (n, nh)ng n6u ta l8y th1c (n tE ,Fa cBa mnh ,: ln
tr)$c m/t b, b cPng ko ch N nhi2u l9m. Ch! g%n ,y b m$i c# g9ng l8y th1c (n. V
,6n 10 thng tu;i, th0c s0 khng c quan ,i:m g khi ,)a cho b tha th1c (n nghi2n
nhuy7n, sH d7 dng h*n khi cho b nh'ng th1c (n ring l? v ,: b t0 xL lN chS ,D (n ,.
B sH g/m x)*ng g v n6u n c m+t mGu chu#i, b sH c9n m+t t v nh ra ngoi rDi
ch*i v$i chng, m khng c%n thi6t ph.i (n chng. Nh)ng t nh8t b cPng bi6t cho th1c
(n vo mi=ng. m/c d h%u h6t ,2u nh ra ngay l-p t1c.
Gia ,nh ti b< nhi2u d< 1ng v$i th1c (n v Ferm cPng c nhi2u ph.n 1ng x8u v$i ,D (n
m ti , (n thng qua s'a m&. Chng ti pht hi=n ra , l do tm, nho v th<t lKn, tE
khi ti lo3i trE chng, Fern kh h*n nhi2u. Do , ti ,ang c# g9ng gi$i thi=u cc th1c (n
c* b.n, ch! ,: xem n xL lN th6 no. N ch! (n chu#i, qu. b*, th<t g, qu. chu#i l v
khoai ty. Ti nghF ch-m b9t ,%u v$i cc th1c (n r9n c th: lin h= t$i s0 d< 1ng cBa b.
Trong gia ,nh cBa ti c m+t ,1a tr? khc, ch! h*n Fern hai tu%n tu;i. N b9t ,%u (n
th1c (n r9n vo thng th1 t) v (n ba b'a mSi ngy cho th5i kQ ny, th!nh tho.ng cPng
c m+t cht so snh gi'a chng. T8t c. m4i ng)5i c th: nhn th8y r>ng Fern khn lanh
nh) nh'ng ,1a tr? khc. Nh)ng h4 vIn ti6p tOc hCi N , (n ch)a?.M+t s# thnh vin
cBa gia ,nh c.m th8y khng v8n ,2 g nh)ng m+t s# th nghF r>ng ti nn b9t ,%u p
62
Fern (n. Ti cho r>ng h4 nghF n nn (n nh'ng th1 m4i ng)5i ,ang (n. Nh)ng ti nghF
Khi no chng sJn sng, chng sH (n.
Sandra, m& cBa Reuben, 3 tu;i, v Fern, 10 thng tu;i
D b$n c quy%t &8nh trnh m>t th@c (n no & hay khng, cQng khng nn !nh h3;ng
&%n quy%t &8nh cho b t= (n, miFn l b$n cRn th*n nh9ng g cho b. M>t s, b, m1 bi%n
&Ai m>t cch &/n gi!n b9a (n c#a mnh cho &%n khi b &3)c kho!ng 1 tuAi, b? &i nh9ng
mn (n h7 ko mu,n b (n.
Ch:t bo
TrE con c:n ch"t bo nhiDu h/n trong ch% &> (n u,ng c#a chng do chng &,t chy n(ng
l3)ng dF dng h/n. V v*y, n%u trong gia &nh b$n (n u,ng ; ch% &> t ch"t bo th b$n
c:n &!m b!o r<ng cung c"p cho b nh9ng th@c (n d'i do l3)ng ch"t ny. Khng c:n
ph!i g"p gp mGc d trong nh9ng thng &:u tin c#a (n th@c (n r4n, em b c#a b$n vMn
nn nh*n ch# y%u dinh d3Lng t2 s9a m1 hoGc s9a cng th@c, c! hai &Du ch@a nhiDu ch"t
bo.
Ch"t bo t,t nh"t cho m7i gia &nh l ch"t bo khng t2 s9a hay &>ng v*t, v d+ nh3: d:u
th=c v*t, d:u c, d:u ooliu v d:u t2 cc lo$i h$t. Nh3ng nh9ng th@c (n c ngu'n g,c t2
s9a nh3 pho-mt, s9a chua l$i t,t cho em b; khng gi,ng nh3 ng3.i l0n, chng c:n lo$i
ch"t bo &:y &# (khng ph!i ch"t bo th"p hay lo$i & &3)c tch kem).
Ch"t bo hydro ha (hay axit bo chuy6n ha) &3)c s- d+ng trong nhiDu th=c phRm ch%
bi%n sKn nh3 cc lo$i bnh quy, bnh ng7t, bnh n30ng, &' (n sKn v b/ th=c v*t &3)c
cho l c!n tr; nh9ng tc &>ng c l)i c#a ch"t bo. Nh9ng th@c (n nh3 v*y nn trnh cng
nhiDu cng t,t.
Ch:t x"
Ph:n l0n ch% &> (n nhiDu ch"t x/ l t,t cho cc b v n gip gi9 gn s@c khoE &3.ng
ru>t. Tuy nhin, b$n cQng khng nn cho b (n ch"t cm th hoGc ngQ c,c nhiDu ch"t x/
(xem trang 119). I cQng l m>t C t3;ng hay &6 gi0i h$n tAng l3)ng &' (n nguyn h$t
(bnh mN wholemeal
1
, g$o l@t, mN ,ng lm t2 b>t wholewheat
2
) c#a b. I l b;i v

M mi m0i ra ci ny
1
Wholemeal: l Whole grain (nguyn h$t) xay ra
2
Wholewheat: l wholemeal & b8 l"y b0t m>t ph:n m:m h$t &6 b!o qu!n &3)c lu h/n, gi tr8 dinh d3Lng khng
b<ng whole grain nh3ng h/n cc lo$i b>t tr4ng (b>t t2 h$t & tch cm, ch# y%u chJ c tinh b>t ch@ ch"t x/ v
vitamin & m"t g:n h%t).
63
l3)ng ch"t x/ trong nh9ng lo$i th@c (n ny lm cc b qu no, nghPa l b c th6 khng
cn chT ch@a cho cc th@c (n bA d3Lng khc.
Tuy th%, b$n cQng khng c:n ph!i chuy6n sang (n bnh mN tr4ng n%u bnh th3.ng b$n (n
bnh mN nguyn cm, hoGc b? hon ton khng (n g$o l@t n9a. Th=c ra, cho con b$n
quen v0i th@c (n t2 nguyn h$t s0m cQng c th6 l m>t C t3;ng hay, nh3 th% b sB c
&3)c khRu v8 cho mnh, t2 & b sB h30ng t0i (n u,ng nhiDu d3Lng ch"t h/n l cc lo$i
th@c (n theo giai &o$n. B$n chJ c:n &!m b!o cung c"p cc lo$i th@c (n khc th*t phong
ph &6 b c th6 quy%t &8nh (n bao nhiu &' (n nguyn h$t. M>t s, cha m1 n"u lun
phin g$o l@t v g$o tr4ng, mfy ,ng v bnh mN &6 con &3)c (n &a d$ng. (Xem trang 214
&6 c thm thng tin vD ch"t x/)

Th2c #n thch h,p trong nh7ng thng /0u
U &y chng ti &3a ra vi l.i khuyn &6 gip b$n chJnh s-a th@c (n thng th3.ng cho
ph h)p &6 cc b cQng c th6 (n &3)c.
Rau qu!
Nh9ng lo$i rau c# c@ng th nn c4t thnh d$ng que (ch@ khng nn thnh lt trn) v n"u
(khng cho mu,i) &%n khi mDm nh3ng khng b8 nhQn (al dente - mDm v2a &> c th6 &,i
v0i b$n l ngon nh3ng hy nh0 b ch3a c nhiDu r(ng &u nh!) Lu>c hoGc h"p cQng
ngon, nh3ng c th6 xen thm v8 c#a cc que rau n30ng b<ng l vi sng. Cch n"u ny sB
t$o cho que khoai ty m>t l0p ph# m?ng v gip b dF c:m h/n (hy nh0 r<ng vi lo$i
rau, nh3 c r,t, khoai lang v c# c!i sB co ngt khi n30ng ln, nn hy c4t d$ng que l0n
h/n m>t cht). Cc que rau mDm, nh3 d3a chu>t, c th6 cho b (n s,ng.
L%n ,%u tin ti cho Callum m8y que c r#t hun khi, ti n8u h*i s)Kng nn b ch! mt
mt, v chng d%n d%n tr*n nh9n h*n. M8t m+t lc ti m$i nh-n r(ng r>ng ch! c%n ti
n8u thm vi pht n'a l b , c th: nhai tp tp m8y mi6ng , rDi.
Ruth, m& cBa Callum 18 thng
Cc hoa qu! to nh3 d3a h"u v &u &# c th6 c4t thnh d$ng que hoGc hnh mQi nh7n, cn
nh9ng lo$i qu! nh? (nh3 nho) th nn c4t &i l cc b c th6 dF dng x- lC v di chuy6n
chng trong mi5ng m>t cch an ton. Nh9ng lo$i hoa qu! nh3 to, l v xun &o c th6
cho b (n c! qu!. T,t h/n l nn lm mDm to &i m>t cht, v cc b sB dF gGm h/n v &L
b8 c4n ph!i mi%ng to.
T,t nh"t l nn &6 l$i m>t t v? &,i v0i ph:n l0n rau qu! &6 b dF c:m h/n t nh"t cho
&%n khi con b$n c kh! n(ng c4n &@t thnh t2ng mi%ng. T"t c! to, l, b/, xoi v khoai
ty &Du dF x- lC h/n n%u &6 ch2a l$i t v?. B c#a b$n sB s0m tm ra cch c:m vo ph:n
v? v dng r(ng c4n vo ph:n th8t qu! (hoGc nhai tr5u tr$o b<ng l)i)
NhiDu ng b, b m1 cQng cho con (n chu,i v0i t v? cn ch2a l$i: tr30c tin hy r-a s$ch
v? & (trong tr3.ng h)p n c th6 nhai &3)c), sau & hy tJa b0t cn kho!ng 1 inch
(2,54cm) hoGc lm theo ki6u que kem ,c qu% v0i ph:n ru>t th ra. M>t khi b thu:n th+c
h/n, hy &6 con th- (n chu,i & bc v?, &6 b h7c &3)c cch dng l=c th% no l &# m
khng lm nt hon ton qu! chu,i.
M1o
64
- Dao c4t r(ng c3a (&' dng phA bi%n trong th*p kW 70 dng &6 c4t khoai ty chin
thnh hnh sng) c th6 h9u d+ng &6 c4t hoa qu! v rau c# &6 gip b dF c:m h/n.
- C4n 1 mi%ng tri cy tr30c khi &3a c! qu! cho con th b sB dF (n &3)c ph:n th8t
qu! h/n.
- I6 thu*n ti5n h/n b$n c th6 &6 thm t mRu rau c# & n"u sKn vo ng(n &, &6
dng trong tr3.ng h)p b$n mu,n (n &' g & m con ch3a (n &3)c.
- Rau c# nghiDn sB l m>t lo$i s,t khng qu tr/n kh t,t &6 (n km v0i mN ,ng.
Th8t
I6 b4t &:u, t,t nh"t l cho b (n th8t d30i d$ng mi%ng to &6 b dF dng c:m v mt hoGc
nhai. Ban &:u, th8t g l th@ b dF x- lC nh"t, &Gc bi5t khi b$n cho b th8t vMn dnh trn
x3/ng &6 b gGm. Ii g l t,t nh"t b;i v n dF c:m v th8t khng b8 b; nh3 th8t @c. Hy
ch4c ch4n l & nhGt h%t x3/ng d(m, v ni chung ph!i nhGt h%t b"t c@ mi%ng s+n no
tr30c khi cho b (n.
B$n c th6 lm cho th8t mDm h/n b<ng cch h:m ch@ &2ng lm mn quay. Khng c:n
ph!i lc no cQng cho con c! t!ng to, mGc d - b$n sB s0m nh*n th"y b c th6 dng ngn
tay &6 x- lC th8t b(m nh? ti tnh &%n ng$c nhin. (Th*t tr0 tru, lc &:u, chnh nh9ng
mi%ng th8t c kch cL 1 mi%ng c4n l$i c th6 khi%n b kh &,i ph nh"t, b;i v b khng
th6 (n chng khi b n4m chGt chng trong tay)
M1o
B$n c th6 ch% bi%n th8t nh3 l)n, b v c2u cho b dF nhai h/n b<ng cch c4t n ngang
th0 ch@ &2ng c4t d7c th0. Tuy nhin, &,i v0i gia c:m (g, g ty, v8t, v.v), t,t nh"t b$n
nn c4t d7c th0, n%u khng n sB dF b8 b; ra v b khng c:m &3)c.
M,m *n
Trong nhi2u n2n v(n ho, ng)5i ta c truy2n th#ng m$m th1c (n cho tr?, vi=c nhai m2m
v tr+n lIn ,D (n v$i n)$c b4t sH lm chng d7 tiu ho h*n. Sau , th1c (n sH ,i tr0c
ti6p tE mi=ng cBa m& t$i mi=ng con, gi#ng nh) m+t ki:u hn ho/c m& sH dng tay ,)a cho
b. "a ph%n ,D (n tE th<t ,)Kc m$m nhi2u nh8t, nh>m lm ,1t cc sKi th$ th<t ,: cc b
c th: (n d7 h*n. ChMng c lN do no ,: ni r>ng cc b# m& BLW khng nn lm th6,
nh)ng ,i2u , c v? khng c%n thi6t. M/c d cc b cn nhC khng th: nhai th<t d7 dng
(,/c bi=t l th<t ,C), chng cPng c th: l8y ,)Kc nhi2u dinh d)Ang d ch! mt mt mi6ng
th<t. CO th: h*n, b c th: mt n)$c th<t (mu) - trong , r8t giu ch8t s9t. N6u cha m&
nhai th<t tr)$c, b c th: (n ,)Kc nhi2u ,3m h*n nh)ng l3i c th: b< m8t chS ch8t s9t
ny.
Nh'ng ,D (n b#c ,%u tin cBa b
- T8t c. cc lo3i rau cB hun khi (ho/c lu+c s*) nh) h3t ,-u xanh, ng bao tL, qu.
,-u (lo3i ,-u Sugar-snap, sp l* xanh & sp l* tr9ng
- Rau cB c9t d3ng que hun khi, n)$ng ho/c xo nh) c r#t, khoai ty, c tm, khoai
lang, cB c.i, b xanh, b ,C.
- D)a chu+t s#ng c9t d3ng que (M&o nhC: ,: vi que d)a chu+t trong ng(n mt tB
l3nh tr)$c khi cho con (n c th: lm d<u c*n ,au lKi trong th5i kQ con ,ang m4c r(ng).
65
- Qu. b* c9t lt dy (,Eng ch4n qu. chn qu v n r8t d7 b< nt)
- G (cho b m8y d.i th<t di di ho/c th<t cn dnh trn x)*ng) (n khi cn 8m (v
dO nh) vEa m$i n8u) ho/c l3nh.
- C9t th<t d3ng d.i mCng v$i th<t b, cEu ho/c lKn (n khi cn 8m (m$i n8u) ho/c
l3nh
- Hoa qu., nh) l, to, chu#i, ,o, xun ,o, xoi (n c. qu. ho/c c9t d3ng que
- Ph mai m2m c9t d3ng que, nh) ph mai Cheddar ho/c Gloucester
- Bnh mQ c9t d3ng que
- Bnh g3o ho/c bnh mQ n)$ng ngn tay - (n khng ho/c (n cng mn ph6t t0
lm, nh) c mi s#t c chua, hay ph mai cottage (khng bi6t ci ny c ph.i pho mai
t)*i khng nh!)
V n6u b3n mu#n phiu l)u m+t cht, hy thL t0 tay lm m8y mn sau xem sao :
- Th<t vin ho/c burgers b
- CEu ho/c g vin b4c b+t chin
- Ch. c chin ho/c c c9t d3ng que
- Vin b+t ,-u rn (Falafels)
- Ch. ,-u l(ng
- C*m n9m (n8u tE g3o lm sushi, ho/c g3o basmati km dhal ci ny l mn Tn,
ch<u thui k d<ch n;i)
Hy nh$ r>ng, b3n khng c%n dng cng th1c n8u (n th bi=t no cho b c., mi7n l b3n
hy th-n tr4ng, nm thm ,)5ng v mu#i @ m1c t#i thi:u thi nh.

66
Bnh m]
Bnh mN l m>t mn (n b,c hay ho nh3ng v0i nh9ng b d30i 1 tuAi l$i khng nn cho (n
qu hai lt m>t ngy v chng c ch@a nhiDu mu,i. H:u h%t cc lo$i bnh mN n%u khng
&6 mDm v &3)c n30ng ln, &Du dF (n v0i b7n trE con h/n. Bnh mN tr4ng tr; nn mDm
nho m>t khi b8 dnh n30c v kh m nhai nu,t, &Gc bi5t khi n m0i ra l. Bnh mN d$ng
d1t, nh3 bnh mN d1p _n I> chapattis, bnh mN ki6u Trung Ing pitta, bnh nan,
th3.ng t gin nn c lB lc &:u sB dF dng cho b7n trE h/n.
Bnh mN que c th6 c:m v ch"m vo nh9ng mn nh3 hummus; chng &3)c nhng sKn
v &3a cho b cho &%n khi b c th6 t= nhng. Bnh g$o khng mu,i th3.ng l m>t thay
th% t,t cho bnh mN, nh"t l khi (n km v0i mn l?ng hay sp &Gc.

Nui (m]) Pasta
Nui hnh xo4n, con s v hnh n/ khng m"y tr/n tu>t v dF n4m h/n l nh9ng d$ng nui
thOng. B c#a b$n lc &:u sB th"y h:u h%t &' (n - trong & c nui - dF (n h/n n%u khng
c t s,t no &i km. Th- &3a m>t vi mn c s,t km v m>t vi mn khng, r'i b sB c
th6 (n &3)c c! 2 th@ thi.

Lc m0i &:u ti n"u nhiDu lo$i rau c# h"p v c4t chng v2a vGn cho Matthew c:m n4m,
v chng ti sB (n ci g & khc. Matthew d3.ng nh3 khng &6 C vi5c & l4m, th<ng b
h/i thch th v0i ci &Pa &:y rau c#a mnh. By gi., b"t k6 chng ti (n ci g, ti &Du &3a
cho th<ng b m>t t mGc d ti vMn n"u vi mn ring cho n. Ch'ng ti ni cch ti n"u
cho Matthew (n chOng hD gi,ng nh3 n"u cho anh "y cht no. Ti hay lm mn th8t vin,
mn c c4t thanh, pizza v cQng c, &6 cho th<ng b &3)c n%m nhiDu mn c.
Carly, m& cBa Matthew, 14 thng.

Kh;i &:u ti &3a cho Maria vi mi%ng c r,t h"p kH, m"y mi%ng to hay l, hoGc mRu
th8t g hay c2u, b"t c@ th@ g c trong b9a t,i. Con b (n &3)c sp l/ t2 kh s0m v n
thch mn &. Con b chJ mt mi%ng sp l/ y nh3 v0i k1o mt v*y - gi. &y Maria nhai
t2 pha trn xu,ng v (n &3)c kh kh ph:n cu,ng
Alison, m& cBa Maria, 7 thng.

G+o
G$o l lo$i th=c phRm c/ b!n, c nhiDu dinh d3Lng v t,t trong b9a (n nh3ng cc b*c cha
m1 thJnh tho!ng nh*n th"y c:n &iDu chJnh l$i cch n"u g$o hay lo$i g$o s- d+ng &6 b c
th6 (n dF dng h/n.
Lo$i g$o h$t ng4n nh3 g$o Thi, g$o lm sushi c#a Nh*t v g$o risotto (c#a V) hoGc th*m
ch c! lo$i g$o lm pudding, hi6n nhin lun lun dnh v dF n4m trong tay. Th3.ng th
lo$i h$t di t dnh h/n nh3ng l$i dF cho cc b c:m n%u nh3 &3)c n"u h/i kH m>t cht
hoGc &3)c n"u tr30c khi (n kho!ng 1 ngy (xem trang 246 &6 bi%t nh9ng thng tin quan
tr7ng vD an ton th=c phRm).
Tuy nhin, t"t c! cc b cu,i cng cQng sB tm ra cch gi!i quy%t v"n &D thi; m>t vi b
&/n gi!n g+c mGt g:n vo &Pa v xc c/m vo; s, khc sB thch th th=c hnh kH n(ng
c:m nhn (dng ngn tr? v ngn ci &6 c:m gi9 &') b<ng cch ch7n t2ng h$t m>t - Kh
l ch*m, nh3ng r"t l vui &"y ( v cQng r"t t,t cho kH n(ng ph,i h)p tay - m4t c#a b)

Mn #n v(i /W ch:m /i km
67
H:u h%t b7n trE c kh! n(ng ch"m (n t2 khi kho!ng 9 thng tuAi nh3ng gi,ng nh3 nh9ng
th@ khc, m>t vi b c th6 lm &3)c &iDu ny s0m h/n nhiDu (hoGc trF h/n) so v0i cc
b khc. Sn cng mn ch"m c th6 mang l$i nhiDu niDm vui cho b l4m &"y. IiDu &
c nghPa l con b$n c th6 (n nh9ng mn mDm v l?ng v d+ nh3 s9a chua, sp m khng
c:n ph!i dng tha, v & cQng l cch t,t &6 b &$t &3)c nh9ng kH n(ng c:n thi%t cho
vi5c s- d+ng tha sau ny. B c lB sB khm ph ra vi5c t= mnh ch"m v nhng b"t kN
mi%ng th@c (n no, &Du dF thi m - b sB sKn lng th- m>t vi ki6u k%t h)p nh3 dng c#
c!i ng7t n30ng ch"m vo s,t tr@ng s9a.

^ t![ng cho nh7ng th2 b c th< dng /< ch:m
- Bnh mN que
- MRu bnh mN chapatti, bnh mN d1p pitta hay lt bnh mN n30ng.
- Bnh y%n m$ch hoGc bnh g$o (lo$i khng mu,i) - nh9ng th@ ny dF ch"m h/n n%u bE
&i chng ra.
- Mi%ng tri cy c4t d$ng thanh nh3 to.
- Rau c# cQng c4t d$ng thanh nh3 c r,t, c:n ty (& t30c s)i), 0t chung &? hay vng, b
ngi, d3a chu>t, &*u c ve (&*u que), &*u H Lan (qu!)
- Ng bao t- h"p c! qu!
- C# &3)c n30ng v c4t d$ng thanh: c r,t, b &?, c# c!i ng7t, b ngi, khoai tay, khoai
lang v..v

Nh7ng mn ch:m ngon lnh dJ lm
NhiDu mn ch"m c th6 &3)c bn sKn nh3ng h:u h%t chng &Du dF lm v lm nhanh t$i
nh. Chng th3.ng bao g'm m>t vi thnh ph:n c/ b!n &3)c tr>n chung v0i d:u liu
hay s9a chua trong my xay.
- Mn sp Hummus lm t2 &*u r(ng ng=a (chickpeak) nghiDn nhuyFn
- B/ d:m Guacamole
- Sp &*u hTn h)p
- I*u v khoai ty
- ^t chung v &*u ng=
- Sp pho mai
- Pho mai (lo$i creamcheese), s9a chua cng h$t h1 th/m (h$t chive)
- S9a chua v &*u ph+
- S9a chua v d3a chu>t
- Pate c (c sardine, c h'i hay c ng2 &Du t,t - tr>n cng pho mai (lo$i ricotta) v s9a
chua)
- Pate lm t2 lo$i qu! nh3 h$ch, h$nh nhn...
- Sp dhal lm t2 &*u l(ng, c v8 cay
- S,t c bung

68
Cu chuy)n c9a BLW
Ph!i m"t t0i hai hoGc ba thng ti m0i c!m th"y t= tin vD chuy5n ti c th6 &Gt niDm tin
n/i Benjamin r<ng th<ng b sB (n ci m n c:n. B$n nghe ng3.i khc hay ni ki6u nh3
B7n trE con c:n ch"t s4t sau 6 thng tuAi... chng c:n ph!i (n ci ny v chng c:n ph!i
(n ci kia v v th% ti t2ng lo l4ng khng bi%t th<ng b & (n &# nh9ng th@ t,t cho n
hay ch3a. V d+, ti & nghP (n &*u l(ng sB t,t cho Benjanmin, nh3ng l$i khng bi%t lm
th% no th<ng b c th6 (n &3)c &y. (ti hon ton qun m"t mnh c th6 dng km mn
ny v0i bnh n30ng hay bnh g$o)
Cho nn ti h/i ho!ng m>t cht r'i nghP : N%u mnh n"u th@c (n theo ki6u nhuyFn v c!
theo ph3/ng php BLW, t nh"t c kh! n(ng ch4c ch4n r<ng th<ng b sB c &3)c dinh
d3Lng t2 c! nh9ng mn m n khng dF b,c v nhai. Ti & n"u nghiDn nhuyFn th@c (n
trong vi thng, nh3ng vi5c & khi%n ti m"t 2 ti%ng mTi t,i chJ &6 chuRn b8 th@c (n cho
ngy hm sau. Khi th<ng b &3)c 10 thng, n (n &3)c nhiDu h/n m>t cht th ti quay
l$i ki6u n"u theo ph3/ng php BLW. Ti 30c g ti & khng m"t &i niDm tin, th*t &"y,
b;i m7i chuy5n sB dF dng h/n nhiDu n%u ti c@ ti%p t+c kin tr.
V dP nhin, chng ti khm ph ra Benjamin thch &3)c ki6m sot xem n &ang (n ci g.
So v0i vi5c b8 bn, b thch &3)c t= mnh (n l"y h/n r"t nhiDu. N tr; nn c!nh gic v0i
nh9ng g c sKn trong tha. N%u chng ti c, th- cho m>t t th@c (n ln &"y, c th6 n sB
quy%t &8nh (n, nh3ng th*t ra, chng ti chJ lm th% chJ &6 xem th<ng b c thch ci mn
(n &3)c xc trn tha hay khng thi - thJnh tho!ng th<ng b c thch, nh3ng thJnh tho!ng
l$i khng. Lc ban &:u sB chJ mang l$i cho b$n c!m gic trch nhi5m to l0n r<ng ch"t
dinh d3Lng ph!i vo &3)c ng3.i th<ng b.
Jana, m& cBa Benjamin, 13 thng tu;i

B7a sng
Cc b*c cha m1 m0i b4t &:u ph3/ng php BLW th3.ng t= h?i h7 c th6 &3a mn g cho
con h7 vo b9a sng. H7 nh*n ra th*t kh &6 hnh dung b7n nh? sB (n nh9ng mn gi,ng
nh3 h7 (n vo buAi sng. Tuy nhin, sB c v vn nh9ng lc con b$n chOng hD h@ng th
b4t &:u m>t b9a sng - vo lc no & trong ngy b7n trE chJ mu,n rc rch vo b$n v tu
bnh s9a m thi. M>t khi b b4t &:u thch th, nh9ng m1o v C t3;ng d30i &y c lB sB
h9u ch:
- B7n trE th3.ng c kh! n(ng dng tay &6 c th6 xoay s; t,t v0i nh9ng th@ mDm v x,p
nh3 ngQ c,c v nh9ng s!n phRm t2 s9a n%u chng &3)c php th=c hnh. V v*y b c lB
sB (n &3)c nh9ng th@ m ng3.i khc (n &3)c.
- Nh0 r<ng hy cho b th*t nhiDu th.i gian - b9a sng c th6 g"p rt nhanh g7n trong vi
gia &nh v b7n trE th c:n th.i gian cho c! vi5c (n lMn vi5c th- nghi5m.
- Hy thay &Ai mn hng ngy trong tu:n (nhiDu ng3.i l0n c thi quen (n hoi m>t mn
(n sng mTi ngy)
- Hy &7c nhn ghi trn &' (n cRn th*n: nhiDu nhn hng c#a cc lo$i ngQ c,c (&Gc bi5t
lo$i dnh cho trE em) ch@a mu,i v &3.ng ; m@c cao.
- Nn trnh cch lo$i ngQ c,c ph# s c la, m*t ong hoGc &3.ng v nn dng ngQ c,c
nhiDu ch"t s/, nguyn cm. (xem trang124-214)

69
^ t![ng cho b7a sng
- Tri cy t3/i.
- Sp t= lm t$i nh. Trong khi n"u, b$n c th6 thm to (l) & h:m hoGc bo nhuyFn,
vi5t qu"t, mm xi &en, nho kh, &o kh, ch v, nam vi5t qu"t hoGc tri v!. Tri cy
nghiDn v0i &*u ph+ng hay h$t h30ng d3/ng, du ty hoGc m>t t m*t &3.ng c th6
thm vo khi mn (n & chuRn b8 xong. MGc d cho y%n m$ch lun &3)c lm t2 y%n
m$ch, n cQng c th6 lm t2 g$o, k, dim m$ch (quinoa) - v,n th3.ng c sKn ; c-a
hng th=c phRm dinh d3Lng nh3ng gi. &3)c bn ; ngy cng nhiDu cc siu th8.
- S9a chua nghuyn kem (n cng tri cy t3/i. (B7n trE th3.ng yu thch b? vo hQ s9a
chua nh9ng lo$i tri cy r'i tr>n v ngoy tt chng ln.
- Mn tr@ng chin tr>n r,i ( n"u kH).
- NgQ c,c - v0i s9a hay khng s9a. M>t vi b m ngQ c,c kh, s, khc l$i thch mDm
30t. NgQ c,c v d+ nh3 lo$i la m &3)c nghiDn v lm &ng l$i, la m &3)c # m$ch
nha, b>t ng v Rice Krispies sB ph h)p cho cc b b;i chng khng ch@a nhiDu
&3.ng v mu,i.
- Bnh mN n30ng, bnh y%n m$ch hay bnh g$o &3)c cht v0i b/ &*u ph+ng, pho mai
(lo$i cream) hoGc chJ tri cy thi.
- Bnh mN n30ng cng &*u b? l.
- Bnh mN n30ng cng phomai.

B7a #n nhZ dJ chuEn bF v ti)n g@n khi phDi di chuy<n nhi5u
Vo lc con b$n b4t &:u c:n mn (n dGm &6 lm &:y b+ng mnh th sB l C ki%n hay khi
b$n c th6 ch4c r<ng mnh & chuRn b8 nh9ng mn (n nh1 t,t cho s@c kh?e khi &i ra
ngoi v0i b, phng tr3.ng h)p b &i b+ng tr30c khi vD &%n nh. Nh9ng &iDu d30i &y
l m>t vi C t3;ng cho nh9ng mn dF mang &i:
- Tri cy (nh3 to, l, chu,i v qut)
- Sa lt ( c chua, vi thanh d3a chu>t, 0t chung v c:n ty & t30c s)i)
- Rau n"u sKn &6 l$nh (c r,t, sp l/, v..v)
- Ng lu>c sKn &6 l$nh
- Bnh mN san quch
- Vi mi%ng pho mai
- Nui (mN) pasta
- S9a chua lo$i khng &3.ng, nguyn kem, men s,ng v0i tri cy t3/i thm vo l ngon
nh"t (s9a chua lo$i c v8 v pho mai t3/i th3.ng ch@a nhiDu &3.ng)
- B/ nghiDn hay sp hummus v0i bnh mN que, c r,t c4t thanh v..v
- Bnh y%n m$ch t mu,i, bnh g$o hay bnh mN n30ng, &3)c cht b/ &*u ph+ng, pho
mai (lo$i cream) hoGc tri cy khng &3.ng nghiDn nhuyFn
- Io kh, nho kh v cc lo$i tri cy kh khc ( chng c th6 lm su r(ng n%u (n qu
th3.ng xuyn). T,t nh"t khng ch7n nh9ng nhn hi5u khng dng ch"t sulfur dioxide
(E220) - Io khng ch@a E220 th3.ng c mu nu &*m h/n l mu cam.
- Sinh t, tri cy t3/i
- NgQ c,c (n sng t &3.ng

70
Nh7ng mn #n nhZ nn mang theo khi /i ra ngoi
M>t khi con b$n b4t &:u (n dGm th@c (n bnh th3.ng th b$n nn lun &em theo m>t t
th@c (n nh1 t,t cho s@c khoE khi ra ngoi cng b, trong tr3.ng h)p b &i tr30c khi b$n
vD t0i nh. D30i &y l m>t vi g)i C nh9ng th@c (n dF mang &i ra ngoi:
- Tri cy (&Gc bi5t l nhiDu lo$i khng qu kh (n nh3 to, l, chu,i v quCt)
- Salad (c chua, d3a leo mi%ng, tiu v c:n ty & t30c b? ph:n x/)
- M>t s, rau n"u sKn &6 l$nh (c r,t, bng c!i)
- B4p ng n"u sKn &6 l$nh
- Bnh sandwich
- Mi%ng ph mai
- Salad m ,ng (hoGc m ,ng n"u sKn &6 l$nh)
- S9a chua (yoghurt) tch bo (s9a chua lm ton b<ng s9a ch@a 4% ch"t bo), s9a chua
nguyn kem, s9a chua men s,ng km tri cy t3/i l t,t nh"t (cc lo$i s9a chua c h3/ng
li5u v pho mt t3/i th3.ng ch@a r"t nhDu &3.ng)
- Qu! b/ d<m hoGc xay, v0i lt bnh mN, mi%ng c r,t m?ng v di
- Bnh y%n m$ch t mu,i, bnh g$o hoGc bnh mN n30ng (toast), ph%t b/ h$t (v d+ nh3
b/ l$c "y Nhung), pho mt kem hoGc cc lo$i hoa qu! phA bi%n khng &3.ng.
- M*n kh, nho kh hay cc lo$i hoa qu! kh khc (v nh0 (n &iDu &> thui nh chng
c th6 lm h3 tAn r(ng n%u (n th3.ng xuyn). Nh9ng nhn hi5u khng b8 cho thm
sulphur dioxide (E220) l t,t nh"t. (M/ khng c sulphur th3.ng c mu nu sMm, ch@
khng ph!i mu cam nh$t)
- Sinh t, hoa qu! t3/i
- NgQ c,c (n sng lo$i kh, t &3.ng
B$n nh0 &7c th*t kH nhn trn s!n phRm. Nh9ng lo$i bnh quy cho em b, bnh quy t*p
c4n v nhiDu lo$i bnh (n nh1 cho b th3.ng ch@a &3.ng v ch"t b!o qu!n, t,t nh"t l
nn trnh.

Th2c #n trng mi)ng
M>t th.i gian di tr30c &y nh9ng &@a trE b+ bMm &3)c xem l c s@c khoE t,t, v v v*y
ng3.i ta th3.ng tin r<ng th@c (n ng7t trng mi5ng l quan tr7ng &6 b h"p th+ calories.
Cho b (n no b<ng th@c (n ng7t trng mi5ng l kh phA bi%n trong nhiDu gia &nh trong
su,t nh9ng n(m chi%n tranh, khi nh9ng th@c (n bA d3Lng h/n &Gc bi5t l th8t th khng c
sKn hoGc r"t m4c tiDn.
C nhiDu lo$i th@c (n ng7t trng mi5ng bA d3Lng c th6 cho b (n v thJnh tho!ng (n
th@c (n trng mi5ng ng7t sB khng gy b"t kN &iDu h$i g cho b, nh3ng lun lun (n
trng mi5ng sau cc b9a (n (ngay c! trng mi5ng v0i yoghurt ng7t) cQng lm b hnh
thnh s; thch (n ng7t v b sB ch. &)i th@c (n trng mi5ng ny sau mTi b9a (n. V8 gic
c#a b &3)c hnh thnh trong vi5c (n u,ng su,t nh9ng n(m &:u v b$n c th6 gip b t$o
71
nh9ng thi quen (n u,ng t,t (hay x"u) m nh9ng thi quen ny sB theo b su,t cu>c &.i.
Sn trng mi5ng th@c (n ng7t mTi b9a c th6 dMn &%n tnh hu,ng nh3 'hy (n xong rau
xanh r'i sB &3)c (n &' ng7t trng mi5ng', &Gc bi5t &ng n%u b c#a b$n thch v>i v k%t
thc b9a (n chnh.
N%u b$n vMn mu,n c th@c (n ng7t trng mi5ng, b$n hy ch7n mn c l)i cho s@c khoE
(3u tin nh9ng mn t= lm) b"t c@ khi no c th6. Ngay c! nh9ng s!n phRm th3/ng m$i
v s@c khoE cQng th3.ng c nhiDu &3.ng ho h7c v ch"t b!o qu!n. Nh0 r<ng n%u m7i
ng3.i &ang (n g & th b c#a b$n cQng sB mu,n th- n, nn n%u b$n khng mu,n b (n
nh9ng th@c (n trng mi5ng khng c l)i cho s@c khoE th b$n hy (n khi b &i ng# hoGc
b$n tm th- tm xem c mn (n g khc gi,ng h5t nh3 v*y cho b (n (&iDu ny khng
ph!i lun lun thnh cng). Tuy nhin n%u b$n c th6 lm mn trng mi5ng nhiDu dinh
d3Lng nh3 th@c (n chnh th b$n sB khng ph!i lo l4ng qu nhiDu n%u thJnh tho!ng b c#a
b$n chJ (n th@c (n ny.
Nh!ng th-c *n trng mi"ng c l.i cho s-c kho/:
- Tri cy t)0i
- Salad tri cy
- S!a chua men s1ng nguyn kem b2 thm hoa qu3 t)0i ho4c hoa qu3 ngm
- Bnh pudding g5o t6 lm
- Bnh kem tr-ng ( custard) t6 lm
- To d#m nt (lm v,i to chn ng7t th b5n s8 khng ph3i cho thm nhi9u $):ng nh)
l to n&u chn)
- L n),ng ho4c to n),ng
"Chng ti th)5ng khng (n nhi2u ,D ng4t @ nh nh)ng n6u chng ti ra ngoi (n v c
th1c (n ng4t trng mi=ng th b Mila sH cng (n v$i ti. Ti khng tin vo vi=c khng cho
b (n nh'ng g ti (n, v n h*i gi#ng nh) l ,3o ,1c gi.. T8t nhin th0c s0 l ti cPng
khng nn (n nh'ng th1c (n ny. Nh)ng ti sH khng ni "Khng, ,D (n , ch! dnh cho
ng)5i l$n", b@i v ,i2u ny khng cng b>ng v cng lm b mong mu#n (n ,)Kc nh'ng
,D (n ng4t ny."
Carmen, m& cBa b Mila 2 tu;i.

72
Q&A
ChIng phDi nh7ng /2a b phDi b.t /0u v(i 1 vF t+i 1 th'i /i<m?
Tr30c &y, cha m1 th3.ng &3)c khuyn r<ng (v thJnh tho!ng hi5n nay vMn cn &3)c
khuyn nh3 v*y) chng ta c:n ph!i cho b th- t2ng v8 m0i v gi9 nguyn nh3 v*y trong
vi ngy &6 ch4c ch4n l b khng ph!n @ng tiu c=c v0i nh9ng th@c (n ny, r'i sau &
m0i cho b th- th@c (n m0i. Tr2 khi trong gia &nh b$n c ng3.i b8 d8 @ng v0i th@c (n
(xem l$i trang tr30c) th khng c:n nghe theo l.i khuyn trn khi b$n cho b (n BLW. C
2 lC do cho &iDu ny: th@ nh"t l h5 tiu ho c#a b 6 thng tuAi & tr3;ng thnh h/n
nhiDu so v0i b 4 thng tuAi (th3.ng l lc b4t &:u (n dGm) nn nh9ng v"n &D tiu ho l
r"t t gGp, v th@ hai l b &3)c (n BLW lc &:u sB (n m>t cch t= nhin m>t l3)ng r"t
nh?, v b c th6 th- (n m>t hoGc hai mn (n m0i t$i m>t th.i &i6m m khng gGp v"n &D
g.
M>t trong nh9ng kha c$nh quan tr7ng c#a BLW l c/ h>i cho b &3)c n%m tr30c khi b
(n th@c (n. N%u b &3)c cho (n m>t vi lo$i th@c (n khc nhau cng lc, b c th6 ch7n
m>t mn b t*p trung vo v sB quay l$i th@c (n kia sau, hoGc trong m>t ngy khc. IiDu
ny c lB tc &>ng tch c=c cho s@c khoE c#a b: m>t vi cha m1 theo ph3/ng php BLW
& pht hi5n ra r<ng m>t lo$i th@c (n m b d3.ng nh3 khng mu,n (n lc &:u th sau &
pht hi5n ra & l nh9ng mn lm b b8 d8 @ng. N%u b c b!n n(ng trnh nh9ng th@c (n
c th6 gy d8 @ng, th r rng l b sB trnh nh9ng th@c (n ny dF h/n n%u nh3 nh9ng
th@c (n ny tch r.i nhau. V v*y, sB h)p lC n%u nh3 chng ta &6 b t= tr!i nghi5m nh9ng
mn (n, v d+ nh3, b9a (n c th8t v 2 lo$i rau hay b9a (n salad tri cy, ; d$ng tch r.i
nh3 ng3.i l0n chng ta vMn (n, thay v cng cng nh9ng lo$i th@c (n & nh3ng l$i &3)c
tr>n chung, xay nhuyFn hoGc b(m chung. IiDu ny l &iDu lm cho BLW tr; thnh m>t
ph3/ng php (n hi5u qu! cho b trong nh9ng gia &nh c ng3.i b8 d8 @ng.
B c c0n bA sung thm vitamin khng?
Nghin c@u cho th"y s9a m1 hoGc s9a cng th@c cung c"p &:y &# d3Lng ch"t c:n thi%t
cho b 6 thng &:u v, theo lC thuy%t, b ph!i l"y thm ch"t dinh d3Lng t2 (n dGm t2 sau
m,c tuAi trn. Tuy nhin, &@ng trn quan &i6m an ton, B> ch(m sc s@c khoE Anh Qu,c
(UK Department of Health) &D ngh8 chng ta c:n bA sung vitamin A, C v D cho nh9ng
b b s9a m1 sau 6 thng, v cho b b s9a cng th@c n%u b &ang b t h/n 500ml s9a
cng th@c 1 ngy (s9a cng th@c dnh cho trE s/ sinh v trE sau s/ sinh & &3)c bA sung
nh9ng vitamin ny). Nh9ng ch"t bA sung ny th3.ng &3)c cung c"p cho b ; d$ng l?ng,
nh3 t2ng gi7t.
Cho b bA sung vitamin gip cung c"p d3Lng ch"t bA sung cho nh9ng gia &nh khng c
ch% &> (n t,t hoGc khng c &iDu ki5n ti%p c*n cc th@c (n dinh d3Lng. IiDu ny bA sung
thm cho nh9ng th=c phRm c ph3/ng th@c s!n xu"t v b!o qu!n th@c (n hi5n &$i b;i v
&a s, th@c (n mua vD &Du & b8 m"t m>t ph:n dinh d3Lng.
Nh9ng nhm trE nh"t &8nh (v c! m1 c#a b) c th6 thi%u vitamin D. H:u h%t vitamin D
c#a chng ta &3)c t$o ra t2 vi5c nh n4ng mGt tr.i chi%u &%n da, nh3ng ; nh9ng n30c
pha B4c nh3 n30c Anh th nh n4ng mGt tr.i vo nh9ng thng ma &ng khng &# m$nh
&6 t$o vitamin D. IiDu ny cn t5 h/n &,i v0i ng3.i da t,i mu v da h7 c khuynh
h30ng h"p th+ nh n4ng mGt tr.i khng t,t. Vi5c s- d+ng kem ch,ng n4ng qu th3.ng
xuyn cQng c th6 ng(n c!n da t$o &# vitamin D. Nh9ng ph+ n9 v trE em che mGt v c/
73
th6 hoGc hi%m khi &i ra ngoi l dF b8 r#i ro nh"t. Vi5c bA sung vitamin D th3.ng &3)c
khuy%n ngh8 cho ph+ n9 c thai v b m1 &ang cho con b trong nh9ng nhm ny, cQng
nh3 cho con c#a h7.
Tm l$i, nn nh0 r<ng nh9ng b b8 r,i lo$n tiu ho m>t s, th@c (n nh"t &8nh sB c nhiDu
nguy c/ khng c &# vitamin v khong ch"t h/n nh9ng b c kh! n(ng th3;ng th@c
nhiDu lo$i th@c (n. Kinh nghi5m c#a cc cha m1 & th- ph3/ng php BLW cho th"y &a
s, nh9ng b &3)c cho php t= (n dGm v t= l=a ch7n th@c (n th t b8 r,i lo$n tiu ho
m>t s, th@c (n nh"t &8nh h/n nh9ng b &3)c cha m1 quy%t &8nh chuy5n (n u,ng. IiDu
ny cho th"y BLW l m>t ph3/ng php t,t gip &!m b!o con b$n c ch% &> (n cn b<ng
v0i nhiDu d3Lng ch"t.
N%u b$n ch7n khng cho b u,ng thm vitamin, th hy &!m b!o b$n cung c"p cho b
th@c (n bao g'm &:y &# vitamin v khong ch"t c:n thi%t (coi thm ph:n sau). C, g4ng
(n th@c (n cn t3/i m0i, v s- d+ng nh9ng ph3/ng php n"u (n v b!o qu!n th@c (n c
kh! n(ng gi9 gn d3Lng ch"t (xem thm ph:n sau).
Ti nghe ni s7a b th quan tr@ng cho b nh!ng c_ng c lin quan /;n hen suyJn
(asthma) v ch8c l[ (eczema). >i5u ny c /ng khng?
Sau chi%n tranh th% gi0i l:n 2, UW ban Ti%p th8 s9a Anh Qu,c (UK's Milk Marketing
Board) & r"t thnh cng trong qu!ng co vD nh9ng l)i ch c#a s9a b &,i v0i trE em. K%t
qu! l nhiDu cha m1 vMn tin r<ng trE s/ sinh v trE nh? nn c m>t l3)ng s9a b t,i thi6u
hng ngy. Nh3ng s9a b chOng th6 c nh9ng tc d+ng th:n tin nh3 v*y. Th=c t%, nhiDu
c>ng &'ng hng ngy khng (n hoGc u,ng b"t c@ s9a c#a &>ng v*t hoGc s!n phRm t2 s9a
no v h7 hon ton khoE m$nh.
S9a c#a t"t c! &>ng v*t c v &3)c thi%t k% &6 cung c"p cho con c#a loi &>ng v*t & v0i
t"t c! d3Lng ch"t, theo &ng tW l5 c:n thi%t. Lo$i s9a duy nh"t c th6 cung c"p &ng
d3Lng ch"t cho b chnh l s9a m1. N%u trE nh? u,ng qu nhiDu s9a b th c th6 lm !nh
h3;ng &%n khRu v8 c#a b, nn b c th6 khng (n &# nh9ng th@c (n khc, t2 & c th6
lm b xanh xao (anaemic) hoGc thi%u ch"t. Do v*y s9a b khng &3)c khuy%n ngh8 nh3
l th@c u,ng cho b d30i 1 tuAi.
C kh nhiDu ng3.i b8 d8 @ng v0i s9a b v mn t,t nh"t c:n &3)c lo$i b? kh?i b9a (n
c#a b chnh l s9a b n%u gia &nh b$n c l8ch s- b8 d8 @ng v0i s9a. (S9a d v s9a c2u
c th6 thay th% cho s9a b nh3ng chng cQng g:n nh3 c th6 gy d8 @ng v0i nh9ng ng3.i
ny.)
MGc d v*y, s9a b vMn l ngu'n cung c"p t,t protein, canxi, ch"t bo v vitamin A, B,
D, v s9a b th rE v c nhiDu, & l lC do s9a b &3)c dng chung v0i nhiDu th@c (n
khc. Th=c t%, n%u tr2 khi b$n qu th*n tr7ng, th r"t kh &6 trnh nh9ng th@c (n c lin
quan &%n s9a. S9a b cQng dF n"u v0i cc th@c (n khc, v l nguyn li5u c/ b!n c#a
nhiDu lo$i th@c (n nh1 v n30c s,t. V v*y, s9a b cQng &ng vai tr quan tr7ng trong ch%
&> (n gip trE em pht tri6n. Nh3ng b$n khng nn coi s9a b tr quan tr7ng h/n b"t c@
lo$i th@c (n no khc.
N6u b3n mu#n cho s'a b vo ch6 ,+ (n cBa b:
- Coi s9a nh3 l th1c (n h/n l th@c u,ng. S- d+ng s9a trong n"u (n hoGc m>t khi b &
h/n 1 tuAi th c th6 cho b (n m>t l3)ng nh? nh3 m>t ph:n c#a b9a (n nh1 (c th6 (n
km v0i m>t t bnh mN v tri cy), cho php b ch7n u,ng hoGc khng u,ng.
74
- B4t &:u cho b th@c (n t2 s9a c nhiDu ch"t bo nh3 ph mai, b/ v yoghurt b"t c@ lc
no sau khi b &3)c 6 thng.
N6u b3n mu#n trnh hon ton cc s.n phGm tE s'a, th:
- Ch4c ch4n r<ng con c#a b$n c &3)c nhiDu protein, canxi, vitamin A, B v D v ch"t
bo t2 nh9ng th@c (n khc c#a b (coi ch3/ng 7).
- B$n c th6 th- nh9ng s!n phRm thay th% s9a &>ng v*t, nh3 "s9a" lm t2 g$o, y%n m$ch
hay &*u nnh. Nh9ng th@ ny khng ph!i l s9a trong th=c t% nh3ng c th6 &3)c s- d+ng
t3/ng t= s9a b trong m>t vi cng th@c n"u (n. (Tuy nhin chng cQng c th6 gy d8
@ng).
- B$n c th6 tham v"n C ki%n c#a chuyn gia dinh d3Lng &6 &!m b!o l b$n &ang cung
c"p cho b ch% &> (n cn b<ng. IiDu ny &Gc bi5t quan tr7ng n%u b$n &ang trnh nh9ng
th@c (n v lo ng$i d8 @ng.

M& ti c1 hCi ti r>ng con trai ti c (n ngP c#c ch)a. T3i sao ngP c#c r8t quan tr4ng
nh) th6? Hi=n nay th b d)5ng nh) r8t vui khi thL rau v tri cy. B ,)Kc g%n 7 thng
tu;i.
G$o, bnh mN kh cho trE em (rusk) hoGc b>t y%n m$ch (porridge) l th@c (n cho trE em
Anh khi l:n &:u (n dGm t2 nh9ng n(m 1950, th3.ng &3)c &t tha cho b (n t2 khi b
&3)c 3 hoGc 4 thng tuAi tr; &i. Vi5c coi tr7ng cho b (n ngQ c,c ny m>t ph:n b;i v
ngQ c,c l th@c (n khng nhiDu mi, nn m7i ng3.i nghP l b c th6 ch"p nh*n chng
nhanh chng v tiu ho chng dF dng, v cQng m>t ph:n b;i v niDm tin r<ng b c:n
calo &6 "cao l0n" v lm b khoE m$nh.
Tuy nhin, ngy nay chng ta bi%t l:
- B d30i 6 thng khng tiu ho t,t tinh b>t (m ngQ c,c th ch@a nhiDu tinh b>t)
- H:u h%t b d30i 6 thng khng c:n g khc ngoi s9a
- TrE s/ sinh v trE nh? c:n ch% &> (n cn b<ng, khng ph!i ch% &> (n ch@a qu nhiDu
carbohydrate
NgQ c,c ch@a r"t nhiDu tinh b>t. IiDu ny c nghPa l chng &3)c tiu ho r"t ch*m v
lm no b+ng, nn cho trE nh? (n th*m ch chJ m>t cht xu ngQ c,c c th6 sB lm h?ng
c!m gic ngon mi5ng c#a vi5c b s9a. S9a m1 (hoGc s9a cng th@c) th r"t quan tr7ng
cho s@c khoE c#a b nn khng th6 thay th% b<ng th@c (n t dinh d3Lng h/n m b khng
c:n. Nh3ng cho b (n nh9ng th@c (n gip lm no b+ng th vMn &3)c cho l &iDu t,t,
th3.ng v m7i ng3.i nghP r<ng n sB gip b ng# lu h/n.
Tuy nhin, miFn l b khng (n dGm tr30c 6 thng, th ngQ c,c sB khng lm c!n tr; dinh
d3Lng tAng th6 c#a b, v0i &iDu ki5n b sB l ng3.i t= quy%t &8nh (n bao nhiu. V"n &D l
th3.ng chng ta hay cho b (n ngQ c,c b<ng tha, v nh3 th% sB dF dMn &%n vi5c b (n
nhiDu h/n mong mu,n c#a b.
Khi b 6 thng l:n &:u (n dGm, &iDu quan tr7ng nh"t l cho b th@c (n b c th6 dF x- lC
v dF nhai nh"m nhp. Rau n"u chn v tri cy n"u chn hoGc tri cy t3/i l lC t3;ng.
Chng cQng c h3/ng v8 &Gc tr3ng, nhiDu mu s4c v &:y vitamin v khong ch"t quan
75
tr7ng m khng lm b b8 no b+ng. ThJnh tho!ng cho b (n m>t t th8t cQng l C hay v n
bao g'm ch"t s4t v kBm nh3ng th=c s= khng qu c:n thi%t (n th@c (n nhiDu tinh b>t
th.i &i6m ny.
V v*y, chng ta c th6 cho b (n ngQ c,c nh3 l m>t ph:n c#a b9a (n, c th6 l m>t khc
bnh mN hoGc m>t n4m c/m, nh3ng chng khng nh"t thi%t l th@c (n &:u tin. Tm l$i,
b$n c:n nh0 l cho b nhiDu lo$i th@c (n v cho php b ch7n (n ci g v (n bao nhiu,
&iDu ny sB gip b c c/ h>i t,t nh"t &6 l=a ch7n t"t c! l3)ng dinh d3Lng b c:n, v theo
&ng tW l5.

Con ti ,)Kc 8 thng tu;i v vIn (n r8t t. Chu d)5ng nh) vIn vui v? v b t(ng tr)@ng
cPng nh) pht tri:n t#t, nh)ng c ng)5i b.o ti l nn ph.i "ch9c ch9n" cho b c ,B
ch8t s9t, ,/c bi=t l b vIn ,ang b m&. ": lm vi=c ny th chng ti p dOng ph)*ng
php BLW nh) th6 no?
Ing l s9a m1 khng ch@a nhiDu s4t nh3 m>t s, th@c (n khc nh3 th8t hoGc th@c (n c
bA sung s4t. Nh3ng s4t trong s9a m1 th r"t dF h"p th+. (S9a cng th@c bao g'm nhiDu s4t
nh3ng khng dF h"p th+.)
Ngoi l3)ng s4t b nh*n t2 s9a m1 th b cQng c l3)ng s4t d= tr9 tch gp lc ; trong t-
cung. L3)ng s4t d= tr9 ny d:n d:n &3)c &3a vo s- d+ng, nn m>t th.i gian sau 6 thng,
b b4t &:u c:n thm s4t ngoi l3)ng s4t b c th6 l"y t2 s9a m1. Nh3ng s= thi%u h+t ny
khng l0n, s9a m1 vMn c th6 cung c"p h:u h%t nh9ng d3Lng ch"t b c:n. V v*y b c#a
b$n vMn c th6 c thm &# d3Lng ch"t t2 l3)ng nh? th@c (n b vMn &ang (n hng ngy.
IiDu quan tr7ng nh"t l con c#a b$n c nhiDu lo$i th@c (n &6 ch7n l=a, v &iDu ny sB cho
b c c/ h>i t,t nh"t &6 b c th6 (n nh9ng g b c:n. Th8t v cc s!n phRm t2 th8t l
ngu'n cung c"p ch"t s4t tuy5t v.i. V th8t cng v0i nh9ng th@c (n c ch@a vitamin C sB
gip bao t- b h"p th+ ch"t s4t t2 rau khi chng &3)c b (n chung v0i nhau. NhiDu th@c
(n (v d+ cc ngQ c,c (n sng v h:u h%t cc lo$i bnh mN) &Du c nhiDu ch"t s4t. B<ng
cch cho b c/ h>i (n th8t, cng v0i tri cy v rau v th@c (n ch@a nhiDu s4t, b$n sB gip
b h"p thu &# l3)ng s4t t2 b9a (n c#a b.
Th- cho b th8t ; nhiDu d$ng khc nhau (bao g'm c! th8t b<m) gip b c c/ h>i t,t nh"t
&6 (n chng. B$n hy nh0 r<ng, &a s, ch"t s4t trong th8t ; d$ng l?ng (nh3 trong mu), nn
mt m>t lt m?ng sB cung c"p &# s4t cho b ngay c! khi b ch3a th6 nhai &3)c.
Ngu'n s4t t,t cho ng3.i (n chay bao g'm tr@ng, cc lo$i &*u nh3 &*u &? (bean), &*u
lentils v &*u h lan, tri cy kh nh3 qu! m/ (apricot), qu! sung (fig), v qu! m*n tm
(m*n H N>i) (prune), v rau c l xanh. I,i v0i nh9ng ng3.i (n chay ny th &iDu &Gc
bi5t quan tr7ng l c:n (n th@c (n giu vitamin C &6 gip h"p th+ ch"t s4t (xem thm
ch3/ng 7).

76
CHXYNG 5: SAU GIAI >O`N LM QUEN

Qu! th*t th v8 khi &3)c quan st con b x- lC nhiDu lo$i th@c (n khc nhau v nhn
nh9ng kH n(ng c#a n pht tri6n. Trong tu:n ny, con b khng bi%t cch xoay s; v0i m>t
n4m c/m th c lB tu:n sau n sB An, sau &"y b$n sB ch C r<ng n & c th6 dng tay b,c
m>t vi h$t c/m. V sau &"y khng c g thay &Ai trong m>t th.i gian di r'i &>t nhin
con b c th6 th*t s= n4m l"y chi%c tha v &t vo mi5ng mnh. Nh3ng chng ta khng
th6 d$y con b b"t c@ &iDu g - chng ta chJ ph!i ng'i pha sau v quan st b
Margaret, M& cBa b Ester, 21 thng

B!(c /i v(i nhFp /1 c9a ring b.
Khi m con b$n (n dGm m>t cch ti%n b>, b$n sB nhn th"y cc kH n(ng c#a b pht tri6n
b;i b &ang h7c cch lm quen v0i m>t lo$t nh9ng mi v8, hnh dng v &> th khc
nhau. Tuy nhin, nhiDu cha m1 nh*n th"y r<ng s= ti%n b> c#a con ci h7 khng dF dng
nh3 h7 & mong &)i. M>t vi &@a trE kh;i &:u nhi5t tnh nh3ng sau &"y tr; nn t h@ng
th v0i th@c (n trong m>t hoGc hai tu:n, nhiDu &@a khc th ph!i m"t m>t th.i gian &6 c
th6 th=c s= (n &3)c nhiDu. T"t c! nh9ng &iDu ny l bnh th3.ng v0i ph3/ng php BLW
(ph3/ng php (n dGm &6 trE t= (n). Vi5c mong &)i lm sao b (n nhiDu h/n m>t cch
nhanh chng th3.ng khng th=c t%, v &iDu ny &3)c d=a trn ph3/ng php (n dGm,
trong & cha m1 - ch@ khng ph!i l b - l ng3.i &ng vai tr ch8u trch nhi5m. D3.ng
nh3 khi b &3)c php t= ra quy%t &8nh, m>t cch t= nhin, chng r"t t khi ch7n &i theo
m>t ki6u & &8nh sKn. V th%, &iDu t,t nh"t chng ta &2ng nn nghP qu nhiDu vD ci g
nn diFn ra v hy &6 b7n trE t= ti%n ln theo nh8p &> c#a ring chng.
N%u b$n cho b &3)c tham gia vo b9a (n c#a b$n v &6 b quy%t &8nh b mu,n &3)c ti
bao nhiu c9 s9a, b sB t= nhin (n ba b9a chnh (v sau &"y l (n ty thch &' (n vGt)
vo nh9ng th.i &i6m c#a ring b. Nh3ng cQng c th6 &iDu ny khng diFn ra nh3 b$n
mong mu,n. Cha m1 thJnh tho!ng ni t"t c! b7n trE nn (n ba b9a m>t ngy t2 8 thng
th% nh3ng ; &> tuAi ny h:u h%t chng chJ say m c:m n4m v ch/i &a v0i th@c (n ba
l:n m>t ngy trong khi nhiDu &@a trE khc vMn c th6 khng th6 (n &3)c nhiDu, v th*m
ch khng mu,n b"t c@ th@ g ngai m>t c9 s9a vo buAi sng. C, g4ng h,i thc con c#a
b$n sB khng mang l$i &3)c &iDu g - n sB khi%n b khng ti%n b> nhanh h/n, c lB b sB
c!m th"y khng vui vE v kh ch8u. SB t,t h/n nhiDu n%u b$n khi%n th.i gian (n u,ng c#a
b th*t vui vE v &6 b quy%t &8nh khi no sB sKn sng (n thm n9a.
M>t &iDu kh phA bi%n l b7n trE sB tr!i qua m>t kho!ng lGng vo kho!ng t2 thng th@
7 &%n thng th@ 9. I l lc chOng c m>t cht ti%n b> no trong vi5c (n u,ng v cn
nGng c#a chng t(ng ch*m l$i &i cht. MiFn l b c#a b$n khoE kho4n, u,ng &3)c nhiDu
s9a v vMn tham gia chung b9a (n v0i b$n th b$n khng nn lo l4ng nhiDu. IiDu ny sB
diFn ra ng4n v th3.ng sau &"y l m>t s= t(ng &>t bi%n c! vD khRu v8 lMn kH n(ng (n c#a
b. NhiDu cha m1 m t! nh3 th% khi con c#a h7 bTng nhin nh0 bi v b4t &:u th=c
s= (n.
D b$n c ph!i tr!i qua giai &o$n ny khng, th thJnh tho!ng b$n c lB sB nh*n th"y con
b$n t ch/i v0i &' (n c#a chng v ch tm (n u,ng h/n. Vo b"t c@ lc no trong
77
kho!ng thng th@ 8 hay 9 cho &%n kho!ng 1 tuAi, b b4t &:u th=c s= (n u,ng h/n v
thng th3.ng ( nh3ng khng ph!i lun lun) b sB &'ng th.i gi!m d:n &i h?i vD s9a.
Cch t,t nh"t v0i b$n lc ny l hy &6 khRu v8 v kh! n(ng c#a b dMn d4t b$n. Ti%p t+c
cho b nh9ng c/ h>i &3)c th=c hnh kH n(ng m0i v0i &# th6 lo$i &' (n v &3)c b4t
ch30c b$n. Hy &6 b t= do lm &iDu mnh mu,n. B$n c lB sB th"y r<ng vo kho!ng
thng th@ 9 hoGc 10, b (n &3)c kh nhiDu m>t s, &' (n gi,ng nh3 c#a m7i ng3.i trong
nh v r<ng b$n khng c:n ph!i m5t m?i nghP ng)i lm sao chuRn b8 &' (n cho b b;i v
b c th6 x- lC h:u h%t m7i th@ m khng c v"n &D g.

Khi m Jake ln 1 tuAi, ti nh*n ra b & th=c s= (n &6 m (n, h/n l chJ &6 bi%t vD th@c
(n. R rng & c m>t giai &o$n m0i, t2 ch/i v0i &' (n chuy6n sang (n u,ng - nh3 th6 b
c:n ph!i lm &:y ci b+ng c#a mnh
Vicky, m& cBa Jake, 3 tu;i.

Nh7ng nH vF
3
thch m+o hi<m.
Khi m b$n v con b$n b4t &:u v0i ph3/ng php BLW th sB l m>t C ki%n hay khi &6 b
th=c hnh v0i nhiDu lo$i mi v8 khc nhau. B cng bi%t &%n nhiDu mi v8 phong ph th
b sB cng sKn sng th- nhiDu th@ m0i mE khi l0n ln. NhiDu cha m1 c@ &3a cho con ci
h7 nh9ng mn l$t nh3 rau c# h"p hay tr!i cy trong vi tu:n &:u tin, nh3ng &,i v0i
nh9ng &' (n sKn dnh cho trE em, l$i khng th"y c:n thi%t gi0i h$n &' b (n b<ng nh9ng
mn c v8 nh$t.
T"t c! b7n trE &Du & n%m nhiDu v8 khc nhau t2 trong t- cung c#a m1 b;i chng nu,t
n30c ,i, v,n c lMn m>t t nh9ng h3/ng v8 th@c (n m m1 chng & (n. Nh9ng &@a trE
&3)c b s9a m1 cQng sB bi%t &%n nh9ng v8 s9a khc nhau ty thu>c vo ch% &> dinh
d3Lng c#a ng3.i m1. B7n trE th3.ng thch nh9ng v8 m0i l$, th*m ch c! nh9ng v8 &*m,
&Gc bi5t n%u ngu.i m1 (n nh9ng lo$i th@c (n nh3 th% th3.ng xuyn. S= th*t th nh9ng
nghin c@u & &3a ra r<ng nh9ng &@a trE nui b<ng s9a m1 &3)c l*p &8nh c th6 ch"p
nh*n nh9ng mi v8 quen thu>c v0i chng thng qua s9a m1 (v d+ nh3 t?i) b;i v &y
chnh l cch khi%n chng bi%t r<ng nh9ng th@c (n ny an ton. Tuy nhin nhiDu ng3.i
tin vi5c th@c (n dGm h:u nh3 khng c v8 g l c:n thi%t. Th=c ra ; m>t vi n/i, ng3.i ta
tin &@a trE khng nn (n rau, th8t v k%t qu! l chng sB c khuynh h30ng b8 gi0i h$n
trong cc lo$i ngQ c,c nh3 g$o, cho &%n khi chng &3)c 2 tuAi. Iy l vi5c khng khng
c:n thi%t, nh3ng c lB khi%n cho lQ trE c!m th"y nhm chn v dMn &%n vi5c thi%u dinh
d3Lng.
S- d+ng th!o m>c, gia v8 v nh9ng rau c# c mi v8 &Gc tr3ng trong n"u (n khng chJ t,t
cho v8 gic m cn t,t cho s@c kh?e gia &nh b$n b;i v nhiDu trong s, nh9ng lo$i th@c (n
ny c nh9ng thnh ph:n dinh d3Lng v t,t cho s@c kh?e. Nh9ng th@c (n t,t cho s@c
khoE v0i mi v8 &a d$ng c lB sB cung c"p cho con b$n vitamin v khong ch"t phong ph
h/n.

3
Trn b! m"t l#$i c r%t nhi!u n&t nh' n(i ln l nh)ng nh* +,u, nh)ng n&t nh' ny phn b& r-ng kh.p
l#$i. B&n pha xung quanh nh* +,u c m-t s& h/t nh', chnh l ch0i v1 gic (n2 v1) gip chng ta c th3
phn bi4t +#5c v1 chua, ng6t, +.ng, cay, m"n c7a th8c 9n.
78
Nh9ng b c th6 t= (n sB th- nhiDu th@c (n m0i l$ v &3)c thm hi6m v0i nhiDu mi v8
h/n nh9ng &@a trE &3)c bn cho (n b;i v chng c!m th"y (n u,ng th*t ho h@ng v vui
vE. Sau &y l nh9ng m1o t,t nn ghi nh0:
- Lun gip con b$n quy%t &8nh b c mu,n (n th@c (n no &"y khng - Khng c:n thi%t
ph!i thuy%t ph+c n%u d3.ng nh3 b khng mu,n l4m.
- Con c#a b$n sB n%m nh9ng th@c (n m0i &3)c &Gt tr30c b v ph ra n%u b khng thch
chng. IiDu quan tr7ng l khng la m4ng b hay c, g4ng ng(n b lm nh3 v*y. I3)c
php b? nh9ng th@ khng thch sB gip b ch4c ch4n h7c cch tin t3;ng vo th@c (n (Iy
l lC do t$i sao qu nhiDu b &3)c bn th@c (n d$ng nhuyFn b<ng tha khi t2 ch,i (n sB
kh ph ra )
- Hy &6 con b$n cng (n v0i gia &nh nh3 th% b c th6 b4t ch30c cch m7i ng3.i (n -
n%u t"t c! &ang (n c ri v r"t thch mn &, ch4c ch4n s= t m sB khi%n b mu,n th- n.
- T$o cho b c/ h>i &3)c th- nh9ng &' (n m b$n v gia &nh b$n v,n khng hay (n
th3.ng xuyn &6 b &3)c n%m th- nh9ng mi v8 m>t cch phong ph nh"t.

Chng ti &6 Isabella bi%t &%n r"t nhiDu mi v8 khc nhau ngay t2 khi b4t &:u - nhiDu
nh3 chng ti c th6 nghP ra - v by gi. con b (n &3)c t"t c! m7i th@. IiDu & th*t
tuy5t khi chng ti &i du l8ch. Con b lun (n nh9ng th@ nh3 mn gi heo v0i b4p c!i
mu,i chua, 0t, g n30ng chua cay - ti nghP n c th6 (n &3)c nhiDu mn cn h/n c!
ng3.i l0n
Jenniver, m& cBa b Isabella, 4 tu;i

M>t vi cha m1 c#a cc b &ang u,ng s9a cng th@c ( v c! nh9ng b &ang u,ng s9a m1
trong 6 thng &:u) &6 C th"y ban &:u con h7 t h@ng th khm ph v8 gic. IiDu ny
th3.ng khng ko di lu, mGc d ni chung h:u h%t cc b say m th- nghi5m ngay c!
v0i nh9ng v8 m$nh. Tuy nhin, b cng ng*p ng2ng th b cng nh*n &3)c nhiDu c/ h>i
th- nh9ng th@c (n khc nhau, v b c th6 b4t ch30c cng nhiDu ng3.i th b sB t th*n
tr7ng h/n.
NhiDu b theo ph3/ng php BLW lm cha m1 b ng$c nhin b<ng vi5c n%m th- m>t vi
mn v8 cay hay nng v sau &"y th &i &3)c (n thm n9a. Th*m ch c nh9ng mn b$n
chJ dng khi c d8p hoGc khi ra ngoi (n, hy th- &6 b c#a b$n &3)c n%m chng. MiFn l
th@c (n c v8 khng qu nng, dP nhin &2ng mong &)i b sB thch Vindaloo - mn c ri
_n &> &3)c ch% bi%n cay nh"t ! (H:u h%t ; nDn v(n ha 3a thch nh9ng mn cay, b7n trE
kh;i &:u b<ng nh9ng th@c (n &3)c n"u nh$t &i cc mn (n trong gia &nh). SB th*t khng
c:n thi%t thuy%t ph+c b, n%u b khng mu,n n%m th- m>t vi &' (n c mi m$nh m b
ch3a t2ng &3)c lm quen. G:n nh3 cc mn cay &3)c &i km cng th@ g & l$t nh3 g$o
hoGc m, v th% b sB khng b8 &i. ChuRn b8 n30c hoGc s9a chua khng &3.ng phng
tr3.ng h)p b tm th"y m>t mn qu cay - v b$n hy nh0 n%m th- th@c (n tr30c, r'i b?
0i, tiu ra ngoi tr30c khi b b4t &:u (n.

79
>< b lm quen v(i /W cay
S- d+ng mn sp &*u Dhal &3)c lm t2 &*u l(ng l m>t cch t,t &6 b lm quen v0i &'
cay. B$n c th% thm m>t s, lo$i rau v t2 t2 t(ng &> cay hoGc th- nh9ng ki6u k%t h)p
khc nhau. I*u l(ng nhiDu dinh d3Lng v0i protein v s4t. Bnh m d1p pitta, chapatti
hay bnh m n30ng c th6 dng &6 nhng vo mn sp ny hoGc dng tay/bt &6 dng
mn sp dhal km v0i c/m hoGc &3a cho b m>t tha & mc sKn &6 b c th6 t= (n.

Khi Harriet &3)c 9 thng tuAi, chng ti &i (n ngoi ; ti5m c ri. B &ang (n c/m r"t
gi?i th b b,c l"y m>t v,c t2 &Pa c#a ti, v n c m>t cht s,t c ri dnh trong &. V"n
&D l c ri r"t nng - th*t s= qu nng v0i ti. Tr30c khi ti c th6 lm g &, con b ng,n
h%t mn & vo mi5ng. Ti &)i con b sB c!m th"y r"t kh ch8u. Nh3ng n chJ c vE h/i
ch:n ch2 m>t lt r'i nu,t ch-ng lun, sau &"y con b cn v0i tay &i thm n9a
Jen, M& cBa Harriet, 2 tu;i.

Khm ph cc d+ng th2c #n khc nhau.
CQng nh3 vi5c &3a cho con b$n nh9ng mi v8 khc nhau, nh0 r<ng b cQng c:n bi%t &%n
c! nh9ng th@c (n c d$ng khc nhau. H:u h%t cc d$ng th@c (n nh3 l?ng, gin, dEo, mDm
nho v.v &Du c lB xu"t hi5n hng ngy trong b9a (n c#a b$n, n%u b$n c m>t ch% &> (n
phong ph, th khng c:n thi%t ph!i gi0i h$n b7n trE trong nh9ng mn m b$n nghP chng
sB c th6 b,c dF dng. Khm ph m>t lo$t nh9ng mn c &> th khc nhau sB gip b
pht tri6n kH n(ng quan tr7ng trong vi5c (n u,ng, trnh b8 ngh1n (xem trang 61), v5 sinh
mi5ng v th*m ch c! pht tri6n ngn ng9. B cQng sB thch th tm hi6u nh9ng hTn h)p
mn (n khc nhau.
Con c#a b$n sB &3a cc d$ng th@c (n khc nhau vo mi5ng b m>t cch sng t$o r r5t
tr30c khi b h7c cch s- d+ng muTng dPa. B$n sB c:n chi%c camera c#a mnh &"y!. B (v
m7i th@ xung quanh b) c lB sB dnh &:y b"t c@ th@ g m b &ang c, (n. B sB ht c7ng
m V, v/ c/m hay th8t b(m vo mi5ng, gGm x3/ng g, th- c, chn s$ch bt h%t m>t l:n,
li%m &Pa s$ch hoGc nhn t2ng h$t &*u - c th6 th*m ch b? t7t h>t &*u v mi5ng nhanh
khng ng. (&y l s= luy5n t*p k%t h)p tay - m4t tuy5t v.i). Tuy b$n n"u &' (n dnh cho
m7i ng3.i trong nh, nh3ng b sB tm ra cch (n chng &"y.
I> th khng &/n thu:n chJ g'm c@ng hay mDm - c r"t nhiDu &8nh nghPa ; l3ng
ch2ng v th=c s= l kh phn bi5t chng. V d+:
- Mn rau c# b? l c bD ngoi nhn gin nh3ng th*t ra bn trong l$i mDm.
- V? bnh mN th3.ng c@ng v kh trong khi tri to c@ng nh3ng l$i 30t.
- Tri l c th6 c@ng hoGc mDm (v th=c s= nhiDu n30c!) ty theo &> chn, trong khi rau
c# c th6 hoGc c@ng gin hoGc mDm nhQn ph+ thu>c vo b$n n"u chng bao lu.
- I' (n nh3 bnh quy x,p khi c4n th gin nh3ng h:u nh3 tr; nn mDm khi ch$m &%n
l3Li b$n.
80
- Chu,i khi c4n c c!m gic c@ng, nh3ng l$i mDm ra khi ta nhai chng - trong khi khoai
ty nghiDn khi nhai v c4n &Du c c!m gic mDm.
- Pho mai Cheddar c@ng v b8 mDm sau m>t th.i gian. Pho mai Edam dEo. Feta va
Cheshire l$i dF dng v+n ra.
- Th8t th dai trong khi c mDm v dF v+n.
- Khoai ty nghiDn c th6 kh v c!m gic b>t, mDm v dnh - hoGc g:n nh3 l?ng l1t.
- M>t chi%c &i g c c! ph:n th8t v ph:n x3/ng c@ng ( tch 2 ph:n ny ra l m>t vi5c
th- thch v vui ra tr)
- B/ &*u ph>ng v nhiDu lo$i pho mai mDm nh3ng dEo nn b sB c:n tm cch lm sao
dng l3Li &6 &!o chng quanh mi5ng b.
Nh7ng mEu th2c #n gin tan trng th?t vui v3
M>t nghin c@u & nh*n &8nh r<ng chng ta c &3)c m>t s= ho h@ng &Gc bi5t khi (n
nh9ng &' (n gin. D3.ng nh3 s= pht ra c=c l0n sng siu thanh t2 nh9ng mi%ng c4n
&:u tin & b*t cng t4c cho nh9ng t% bo ti%p nh*n s= s!ng khoi trong no. T2 & c
th6 nh*n th"y cc b v,n ngay t2 &:u chJ (n th@c (n nhuyFn sB b lL m"t m>t &iDu
khi%n b c!m th"y dF ch8u - th@ m nh9ng b theo ph3/ng php BLW c th6 c &3)c
trong b9a (n c#a mnh.

Naresh &:u tin l"y m>t t c/m t2 &Pa c#a ti khi th<ng b kho!ng 8 thng r3Li - lc &:u
l m>t n4m c/m, sau &"y n b4t &:u nhn t2ng h$t m>t v r"t cRn th*n &3a t2ng h$t vo
mi5ng mnh. T2 tr30c &, ti ch3a t2ng &3a cho th<ng b &' (n g ngoi vi c7ng rau c!.
Ti lun lun ng$c nhin vD cch th<ng b c th6 x- lC t,t nh9ng mn khc nhau
Rashmi, m& cBa Naresh, 10 thng tu;i.

Th2c #n d+ng lVng
MGc d h:u h%t b*c cha m1 &Du r"t thch th xem con h7 sng t$o nh3 th% no v0i cc
mn c &> th khc nhau, h7 th3.ng l$i vB ra m>t gi0i h$n trong vi5c (n cc th@c (n d$ng
nhuyFn. M>t ph:n b;i v h7 khng th6 hnh dung lm sao b7n trE (n n m khng th6
dng tha v m>t ph:n b;i h7 s) &%n pht khi%p ci &,ng hTn &>n ph!i d7n d1p. Nh3ng
b7n trE th*t ra c kh! n(ng thch nghi v sB nhanh chng tm ra cch ring c#a chng &6
x- lC nh9ng d$ng &' (n l?ng s5t nh3 sp hay s9a chua. M>t vi b gi?i dng ngn tay x-
lC &3)c c! nh9ng th@c (n long nh"t, m>t s, khc d3.ng nh3 khng thch li%m lp ngn
tay v nh*n ra cch hi5u qu! nh"t, v d+ nh3 u,ng s9a chua thOng t2 h>p.
ThJnh tho!ng trong m>t kho!ng th.i gian lu, tr30c khi hi6u ra cch dng tha, nhiDu b
nhanh chng pht hi5n m>t v*t &6 nhng (nh3 l mRu bnh m) hoGc m>t ci tha dng
&6 nhng vo nh9ng &' (n d$ng l?ng (xem trang 131). Nh9ng b khc c th6 xoay x; v0i
chi%c tha khi n &3)c mc sKn v &3a cho b mGc d b ch3a c kh! n(ng t- mc n%u
khng c s= gip &L. Thay vo &, n%u b$n lm mn sp hay n30c s,t &Gc m>t cht, b$n
c lB nh*n ra b c th6 b,c m>t t vo mi5ng mnh hoGc n%u n &# &Gc, b$n c th6 qu%t
ln mRu bnh g$o, bnh y%n m$ch hoGc bnh m n30ng. B7n trE sB pht hi5n ra sp dF x-
81
lC h/n n%u c vi mi%ng lAn nhAn &6 c th6 v0t ra ngoi. N%u sp long v m8n th dng
bnh m &6 ch"m, v dng c/m hay mRu bnh mN &6 lm &Gc sp.
Cha kha thnh cng c#a ph3/ng php BLW l nhn m7i th@ theo cch c#a b v c,
g4ng qun &i nh9ng quy t4c (n u,ng c#a ng3.i l0n. Khng c:n ph!i lo l4ng vD nh9ng thi
quen trong trn bn (n by gi. - v cu,i cng th b c th6 lm t,t &3)c thi - con c#a b$n
c:n hoGc cch lm ch# cch x- lC &' (n theo cch c#a ring mnh tr30c. I,i v0i &,ng hA
l,n do b gy ra, th*t ra, b$n chOng nn lm g &6 ng(n n x!y ra nh3ng b$n c th6 chuRn
b8 m>t s, th@ sKn &6 t ph!i d7n d1p h/n (xem trang 110). Nh0 r<ng b$n khng c:n ph!i
&3a cho b cc &' (n d$ng l?ng hng ngy v c!nh (n u,ng l>n x>n ny khng diFn ra lu
&u. B$n sB nh0 khun mGt dF th3/ng &:y s9a chua khi b l0n ln, th*t &"y !
IiDu quan tr7ng nh"t l &2ng bao gi. la m4ng b v & v"y bRn lung tung hoGc khi%n b
bi%t b$n v cng b=c mnh vD &iDu &. I6 b7n trE c!m th"y s= !m !nh l &iDu khng bnh
th3.ng cht no, khi m thng qua mn (n b lin h5 &%n ngay b:u khng kh ng>t ng$t.
Th*t dF dng th"y m0 th@c (n tung te, ch!y kh4p n/i gy ra v"n &D ra sao khi m>t &@a
nh? c "n t3)ng &:u tin &:y c(ng thOng v0i chng. M>t trong nh9ng cha kha thnh
cng c#a ph3/ng php BLW l lun lun khi%n cho th.i gian (n u,ng th*t h@ng kh;i v
vui vE.

Ti th3.ng lm mn sp &Gc t2 &*u vL v th8t &i v Fay thch mn & r lun. Ti &3a
cho con b ci muTng v n nhng vo trong bt r'i hp t m>t. Nh3ng cu'i cng con b
b? tha ra v p lun mGt vo ci bt. (Ti dng bt c &% ht nh3ng vMn ph!i gi9 c$nh bt
&6 con b khng l*t p bt xu,ng) Sau & n th tay vo bt v d3.ng nh3 v/ &3)c kh
nhiDu sp. Th=c s= l chuy5n ny l m>t trong nh9ng th@ &:u tin gy stress cho ti.
Chng ti cng th=c hnh mn & vo giai &o$n g:n nh3 l &:u tin khi con b c lB cn
ch3a &3)c 7 thng tuAi,
Janice, M& cBa Alfie, 4 tu;i v Fay, 7 thng tu;i

Qu nhi5u v qu t
M>t khi con b$n b4t &:u (n dGm &3)c vi thng, b$n c th6 mong &)i &3)c nhn th"y s=
ti%n b> vD s, l3)ng th@c (n b ti%p nh*n b;i v b h7c &3)c r<ng th@c (n c th6 ch"m d@t
c/n &i c#a b. Tuy nhin, d b sB (n nhiDu h/n so v0i thng &:u tin, b$n c th6 ng$c
nhin s= thay &Ai l3)ng (n c#a b - ngy ny th (n nh3 h$m &>i &%n ngy sau th chOng
mu,n &>ng t0i ci g. M>t vi b c th6 r rng c! ngy chOng (n cht g, sau &"y &>t
nhin chuy6n qua (n m7i th@. MiFn l b$n cung c"p cho b nh9ng th@c (n &# dinh d3Lng,
b$n &/n gi!n chJ c:n tin vo khRu v8 v b!n n(ng c#a con mnh &6 bi%t ci no v khi no
b c:n &%n. N%u b vMn &i h?i s9a th b sB khng b8 &i &u.

Ti c lB sB m t! Robert nh3 l m>t &@a trE &i6n hnh khi lin quan &%n vi5c (n u,ng:
th<ng b chOng (n g trong 3 ngy v sau & (n r"t nhiDu trong 3 ngy k% ti%p. Chnh xc
th ti gi,ng y nh3 m1 ti & t2ng ni : Ti khng c!m th"y lo l4ng v ti bi%t sau m>t s,
ngy x no &"y, con b sB (n nh3 voi thi
Kath, M& cBa Euan, 3 tu;i v Robert, 18 thng.
82

SDn phEm c9a b
M>t trong nh9ng s= thay &Ai l0n nh"t m b$n sB ch C khi con b$n lm quen v0i (n dGm
l s= thay &Ai ; s!n phRm c#a b. Phn c#a m>t &@a trE b m1 hon ton sB mDm, l?ng,
mu vng v mi r"t d8u ( m>t vi b, m1 ni g:n nh3 c vE ng7t). Trong nh9ng thng &:u
v sau &"y, nh9ng b b m1 sB cho ra s!n phRm nhiDu l:n trong ngy nh3ng chJ sau 4-6
tu:n chng &>t nhin chJ &i 1 l:n trong t ngy. M>t vi b &3)c bi%t l khng hD c
s!n phRm trong 3 tu:n liDn. Nh9ng b nh3 v*y hon ton khoE m$nh. IiDu ny v cng
bnh th3.ng v & khng ph!i l do b b8 to bn.
Nh9ng &@a trE b s9a cng th@c c mu phn h/i t,i, c khun v kh t. Mi h/i &*m
h/n c#a nh9ng b b s9a m1. Chng c th6 b8 to bn, &Gc bi5t khi th.i ti%t nng, & l lC
do t$i sao cc b*c cha m1 &3)c khuyn ph!i cho cc b u,ng thm nhiDu n30c.
Khi b b4t &:u (n dGm, b c lB chJ coi (n u,ng l tr ch/i m thi. D"u hi5u &:u tin b
th=c s= nu,t &3)c vi th@ g & c lB l khi b$n nhn th"y vi mRu b b th@c (n trong
s!n phRm c#a b (v0i s!n phRm c#a b b m1 v,n mDm cn dF th"y h/n). B$n th*m ch
nh*n ra th@c (n tr30c &"y b v2a (n hoGc th@c (n c#a ngay ngy hm tr30c (thJnh tho!ng
n chOng gi,ng b$n nghP cht no, v d+ chu,i sB gi,ng y nh3 con su m:u &en v*y).
IiDu ny khng c nghPa b chOng tiu ha &3)c &' (n, n chJ ni ln r<ng c/ th6 c#a b
&ang &iDu chJnh &6 ph h)p v0i ch% &> (n m0i v pht tri6n nh9ng enzym c:n thi%t &6
tiu ha th@c (n. Chuy5n ny sB t x!y ra m>t khi b h7c &3)c cch nhai nh? v kH th@c
(n tr30c khi nu,t.
D:n d:n phn c#a b sB tr; nn r4n v t,i mu h/n mGc d &,i v0i b cn &ang b s9a
m1 phn b8 lng vMn l &iDu bnh th3.ng. Nh3ng thay &Ai &ng ch C nh"t sB l mi! Th*t
chOng hD mong &)i cht no khi m b$n & quen v0i mi s!n phRm t2 ch% &> (n ton
s9a nh3ng &iDu ny hon ton bnh th3.ng. B c#a b$n cQng c th6 h/i x h/i nhiDu h/n
bnh th3.ng m>t t - hoGc chJ v mi h/i n'ng nn dF pht hi5n h/n.
M>t vi b b8 &? nh1 vng h*u mn khi s!n phRm c#a b b4t &:u thay &Ai. N%u &iDu
ny x!y ra, b$n c:n ch C v sKn sng thay bJm ngay khi b t &:y.

Phn c#a b thay &Ai kh s0m vo kho!ng tu:n th@ 5 hay th@ 6. Chng ti r"t t= ho - &
l:n &:u tin Camaron cho ra m>t s!n phRm &1p. Tr30c &"y, th<ng b chJ &i ngoi vi
l:n m>t tu:n, by gi. th hng ngy. V chuy5n ny khng thay &Ai ng3)c l$i - th<ng b
4t hOn l (n nhiDu h/n chng ti nghP
Sophia, m& cBa Camaron, 8 thng

Alanna b4t &:u &3a th@c (n vo mi5ng t2 kho!ng 6 thng r3Li nh3ng phn c#a con b
d3.ng nh3 khng thay &Ai. Cho &%n 9 hay 10 thng m m7i th@ &i ra d3.ng nh3 gi,ng y
nh3 khi &i vo - chng ti nhn th"y m>t t m!nh c r,t hay 0t chung &? v phn th l?ng
theo ki6u do b s9a m1. Khi b b4t &:u th*t s= (n m>t cch h@ng th, phn con b cQng
d:n d:n tr; nn thnh khun h/n
Monica, m& cBa Alanna, 15 thng.
83

H@c cch tin b: Con #n /9 rWi
I,i v0i nhiDu b*c cha me, m>t trong nh9ng ph:n kh nh"t c#a (n dGm theo ph3/ng php
BLW l nguyn t4c b c:n (n bao nhiu b sB (n b"y nhiu. L3)ng th@c (n cc b theo
ph3/ng php BLW d3.ng nh3 l r"t nh?, th*m ch ngay khi b b4t &:u bi%t (n th=c s=
(ch@ khng ph!i chJ khm ph) v th*t kh tin r<ng b bi%t b &ang lm g.
Nh9ng ng b, b m1 dng u,ng s9a cng th@c cho con ci h7 quen v0i vi5c ki6m sot c
m@c &> l3)ng s9a m b7n trE u,ng v ni chung th &3)c h30ng dMn c:n pha bao nhiu
d=a trn nh9ng khuy%n ngh8 c#a nh9ng nh s!n xu"t s9a hoGc cc chuyn gia vD s@c
kh?e. V cQng nh3 v*y, ; mTi l:n b, cc b sB u,ng m>t l3)ng s9a kh gi,ng nhau. N%u
b$n quen dng s9a cng th@c cho b, c lB sB m"t m>t th.i gian &6 b$n tin t3;ng r<ng b
bi%t &3)c b sB c:n (n bao nhiu v bao lu.
Tuy nhin, th*m ch nh9ng ng b, b m1 quen v0i vi5c cho b b m1 v tin t3;ng &6 b
(n u,ng bao nhiDu tuN nhu c:u ( v khng bi%t l3)ng s9a th=c s= b nh*n &3)c) c lB
th"y th*t kh tin b &ang (n v0i &ng l3)ng b c:n.
N%u b$n lo l4ng b c#a b$n (n khng &# no, hy xem th- nh9ng &iDu d30i &y:
- Suy nghP c#a chng ta vD vi5c b nn (n bao nhiu c khuynh h30ng d=a trn niDm tin
& cQ r<ng m>t &@a trE m*p m$p l m>t &@a trE kh?e m$nh.
- Con c#a b$n l ng3.i hi6u r nh"t khRu v8 v nhu c:u c#a mnh.
- B$n c th6 so snh kh,i l3)ng th@c (n dGm c#a b (n theo ph3/ng php BLW v b (n
th@c (n d$ng nhuyFn. Nh0 r<ng th@c (n d$ng nhuyFn th3.ng &3)c tr>n v0i n30c hoGc
s9a, khi%n cho n trng c vE nhiDu h/n trong khi & v0i ph3/ng php BLW th khng hD
nh3 v*y.
- Th*m ch n%u nh9ng &@a trE cng &> tuAi, cn nGng, chiDu cao v m@c &> v*n &>ng
gi,ng nhau c lB c nhu c:u vD l3)ng (n khc nhau b;i v kh! n(ng tiu ha c#a chng l
hon ton khc nhau (chng ta &Du bi%t ng3.i tr3;ng thnh kh?e m$nh d3.ng nh3 khng
c:n tiu th+ nhiDu th@c (n)
- D$ dy c#a b7n trE kh nh? (kho!ng b<ng n4m tay c#a chng). B7n trE c:n (n t v
th3.ng xuyn. Th3.ng th chng khng th6 (n m>t l3)ng l0n th@c (n vo mTi b9a.
- Nh9ng mn (n dGm &:u tin c#a b &3)c cho l &6 thm vo (hoGc b vo cho &#) b9a
s9a. S9a m1 hoGc s9a cng th@c vMn l ngu'n dinh d3Lng chnh cho b vo nh9ng thng
&:u tin c#a giai &o$n (n dGm v ti%p t+c l ph:n quan tr7ng trong ch% &> (n c#a b cho
&%n khi b t nh"t 1 tuAi.
ThJnh tho!ng m7i vi5c &/n thu:n l b$n t= g$t mnh &6 c!m th"y An vD vi5c (n u,ng c#a
b. N%u b$n &3a cho b m>t t th@c (n thi v b mu,n thm, b$n sB c!m th"y tho!i mi.
N%u &3a cho b &:y m>t bt to v b khng mu,n (n h%t, b$n c lB sB c!m th"y th"t v7ng.
Nh3ng c kh! n(ng b (n m>t l3)ng chnh xc gi,ng nhau - theo nhu c:u c#a b - cho d
b$n c lm cch no &i n9a.
Tm l$i, n%u con b$n &i t, &i 8 v khoE m$nh th b$n nn t= tin r<ng b & (n &:y &#.

84
Khi ni vD b9a (n c#a Kaira, ba m1 ti lun h?i: Th% con & tm cch p Kaira (n
ch3a Nh3ng v"n &D khng ph!i l p th@c (n cho con b. Con b t= (n &3)c kha kh nn
n sB khng b8 &i; n%u con b &i v th@c (n ; &"y, n sB (n thi
Jennie, m& cBa Keira, 2 tu;i

Cu chuy)n v5 ph!"ng php BLW
Khi Mia 3 hay 4 thng tuAi, ng b ngo$i c b lun ni r<ng c b nn (n dGm &3)c r'i
&"y. Nh3ng Mia chJ t? ra h. h9ng khng h@ng th - Ti th*t s= c!m th"y p l=c.
Ti th- cho b (n dGm vo thng th@ 6 nh3ng con b chJ ch/i v0i &' (n - n th*m ch
chOng thm &3a vo mi5ng b"t c@ th@ g. Ti nh0 khi &i ra ngoi ch/i cng vi ng3.i b$n
trong nhm h7c tiDn s!n v t"t c! nh9ng &@a nh? kh &Du bn tha mn chnh, m>t bnh
pudding v m>t t bnh m kh. V Mia th chOng (n g c! - ti cho con b b m1. V dP
nhin ti b4t &:u b(n kho(n li5u con b sB (n khng.
Vo lc &"y ti & r"t khng t= tin - ti lo l4ng r<ng Mia sB chJ ch/i v khng th=c s= (n
g c! nh3ng ti c@ ti%p t+c &3a cho con b vi th@ vo mTi b9a (n - v con b d:n d:n b4t
&:u (n th*t. Th*m ch khi 90% th@c (n &Du r/i xu,ng sn; ti & nghP con b con b (n
&3)c &"y ch@, nh3ng & l khi con b 8 thng tuAi cn tr30c & th ti & nghP ng3)c l$i.
N & khi%n ti m"t m>t kh?ang th.i gian &6 tin r<ng con b th=c s= c th6 t= (n. Ti &
c:n &%n s= t= tin &6 bi%t &3)c xem con b c vui khng, c &ang l0n ln khng v con b
& c &3)c c/ h>i &6 (n v r r<ng l sau &"y n khng c!m th"y &i n9a.
Hi5n t$i, ti khng lo l4ng v6 &iDu ny cht no n9a. M>t vi ngy Mia sB (n nhiDu v sau
&"y n c thF chOng (n g trong vi ngy n9a. Nh3ng con b th=c s= h@ng th v0i th@c (n.
N (n nh9ng th@ m h:u h%t &@a trE khc th*m ch cn khng c c/ h>i &6 th- - nh3 qu!
l3u, sc xch cay chorizo v cc mn cay khc. Con b h!o nhiDu mn nh3 th% l m>t
&iDu th*t tuy5t. H:u h%t m7i ng3.i d3.ng nh3 kh ng$c nhin. Ba m1 ch'ng ti v cng
nghi ng. cch ti cho con b (n dGm - cho &%n khi chng ti cng (n u,ng v0i nhau v
Mia, ; thng th@ 11, & c th6 (n h%t m>t t &:y m pasta
Joanna, m& cBa Mia, 17 thng tu;i.

MZ "i, con no rWi
B7n trE b4t &:u (n dGm theo ph3/ng php BLW &3)c vi thng th3.ng bi%t pht ra
nh9ng tn hi5u r rng r<ng chng khng mu,n (n thm b"t c@ ci mn no n9a, hoGc
b9a (n & k%t thc r'i. Chng c th6 b,c t2ng mi%ng nh? r'i th! tay cho t2ng mi%ng r/i
xu,ng bn c$nh gh% - hoGc chng c lB sB v/ h%t kh?i khay. M>t s, b sB t bi6u hi5n
h/n, b chJ &/n gi!n b4t &:u l4c &:u hoGc &3a th@c (n cho b$n. M>t vi ng b, b m1 d$y
b7n trE nh9ng ngn ng9 kC hi5u &6 gip chng bi6u &$t nhu c:u c#a mnh. Cho d b<ng
cch no th thng &i5p cQng r"t r rng.
Tuy nhin, trong giai &o$n &:u c#a BLW kh kh &6 ni khi no b no b;i nm v lm
r/i th@c (n sB t c ch# &ch. May m4n thay, ; vi tu:n &:u b$n khng c:n ph!i tm hi6u
xem b & (n xong ch3a b;i trong lc ny b9a (n khng th=c s= chJ c (n m thi - n
cn &6 b tm hi6u vD mi v8 v khm ph vD th@c (n.
85
Cha kha &6 ch4c ch4n con c#a b$n & (n &# l lun lun &3a cho b thm th@c (n - c
lB l m>t vi th@ g & khc hoGc th@ g trong bt c#a b$n (th*m ch n%u nh3 n cQng
gi,ng nh3 &' b &ang (n) - m c:n khng mong &)i b sB (n chng. Cch ny sB khi%n
b$n khng b8 th"t v7ng n%u b chOng mu,n (n thm n9a. IiDu ny t,t h/n l gi! &8nh
r<ng b (n &# no v b (n h%t bt th@c (n.

Finn ni v0i chng ti r<ng th<ng b (n &# no b<ng cch d7n s$ch khay (n - c! cnh tay
v bn tay th<ng b v3/n ra y nh3 c:n g$t n30c xe t. Th*t l m>t tn hi5u r"t hi5u qu!
v r rng. T2 khi chng ti &3a cho th<ng b 1 ci &Pa hay ci bt, th<ng b t lm c:n
g$t n30c h/n v thay vo & ti yu c:u th<ng b &6 m>t t th@c (n ln &Pa. IiDu ny c
tc d+ng phn tn t*p trung kh hi5u qu! - nh3ng thJnh tho!ng n%u th<ng b c!m th"y
nhm chn th ci &Pa sB &i thOng xu,ng &"t
Maer, m& cBa Finn, 11 thng tu;i

Cu chuy)n v5 ph!"ng php BLW
Ti th=c s= thch xem Madeleine ch7n xem con b sB b,c ci g ln. I th*t s= l m>t
hnh &>ng r rng. Ti dng tha &t cho &@a &:u tin, Noah v nh0 r<ng giai &o$n bn
b>t & th*t nhm chn. Sau m>t th.i gian, &t v ng*m khng h mi5ng diFn ra v cng
chn ch3/ng, ti nh0 mnh & nghP t,t h/n l nn thay 3 ci bJm thay v m>t b9a (n.
V0i Madeleine th hon ton khc bi5t. B;i con b t= b,c (n kh vui vE, b$n c th6 th"y
lc &:u khi con b &i, n nhai m7i th@ nhanh v sau & ch*m l$i. Khi b$n th"y con b
d:n d:n gi!m t,c &> cho &%n khi n b4t &:u ch/i v lm r/i &' (n xu,ng c$nh gh%. I l
s= bi6u l> r rng r<ng b9a (n & k%t thc, con &# no r'i
Nick, cha cBa Noah, 4 tu;i v Madeleine, 8 thng tu;i.

am th%c h,p th'i
St bn nh9ng lo l4ng b7n trE nn (n bao nhiu l nh9ng m,i quan tm chng nn (n ci
g. Nh9ng b l0n h/n v ch*p ch9ng &i th3.ng tr!i qua th.i kN (n u,ng h/i kN c+c khi
m t"t c! nh9ng g chng mu,n l m>t lo$i &' (n no & t2 ngy ny qua ngy khc. MGc
d nghe c vE kh hi6u n%u con b$n v,n &ang theo ph3/ng php BLW, khng mu,n (n
g ngoi mn chu,i, nh9ng s; thch nh"t th.i nh3 v*y d3.ng nh3 l m>t hnh vi t= nhin,
v khng nn nh:m lMn v0i s= &Ai C l>n x>n &3)c th"y ; cc b l0n khi m chng dng
th@c (n l m>t ph:n cu>c chi%n v0i cha m1 chng.
B7n trE m>t cch b!n n(ng bi%t &3)c th@c (n no c ch"t dinh d3Lng m chng c:n v
nhiDu b*c cha m1 &6 C r<ng s= h)p th.i ny diFn ra cng lc v0i s= pht tri6n chung v
pht tri6n s@c kh?e, v d+, nh9ng em b nh? v em b ch*p ch9ng &i th3.ng ch tr7ng
vo tinh b>t trong giai &o$n pht tri6n nhanh v t*p trung vo th@c (n nhiDu &$m, tri cy,
s9a khi m0i ,m d*y. Trong m>t vi tr3.ng h)p, & c nh9ng bo co r<ng cc b khng
hD ch8u (n nh9ng th=c phRm m sau & &3)c pht hi5n ra gy d8 @ng cho chng. N%u th*t
s= b!n n(ng sinh t'n & khi%n chng c thi &> nh3 v*y, th chOng c:n b(n kho(n t$i sao
chng l$i ph!i @ng m$nh mB khi b8 p (n nh9ng th@ chng khng mu,n !
86
Cho nn, d3.ng nh3 khng chJ vi5c nghiDn &i nghiDn l$i chJ m>t mn (hoGc m>t nhm
th=c phRm) trong nhiDu ngy - r'i &>t nhin sau &"y khng hD mu,n (n mn & thm t
no n9a - khng nh9ng l &iDu t= nhin m th=c s= cn t,t cho b n9a. V khng hOn b7n
trE sB b8 thi%u dinh d3Lng b;i v h:u h%t m7i th=c thRm &Du ch@a nhiDu ch"t dinh d3Lng
(khng chJ m>t) v r"t t trong s, th=c phRm &"y c:n ph!i (n mTi ngy.
Nh9ng b t= (n dGm b>c l> nh9ng 3u tin - v c lB l nhu c:u c#a chng - cho m>t s,
th=c phRm nh"t &8nh b<ng cch ch7n ci g (n tr30c tin trong mTi b9a (n. M>t vi b*c
cha m1 &6 C con ci h7 &6 m4t ngay nh9ng th=c phRm giu ch"t bo khi th.i ti%t l$nh
(ch"t bo l ngu'n t*p trung nhiDu calo v,n tiu hao nhanh chng h/n khi c/ th6 c:n gi9a
"m) S, khc thch th8t, c hay rau c mu xanh &*m - c lB khi chng c:n thm l3)ng s4t.

Ti lun c!m th"y mnh c th6 d= bo th.i ti%t chuy6n l$nh khi ti th"y tay con nh ti
ng*p trong &,ng b/
Mary, b m& 2 con v b cBa 3 ,1a nhc.

Nh9ng b m ni nJ &3)c (n m>t lo$i th=c phRm nh"t &8nh no d3.ng nh3 &iDu & c lin
quan &%n nhu c:u c#a b. V v*y th*t quan tr7ng khi tin t3;ng vo b!n n(ng c#a b v &6
b t= l=a ch7n. Cho php b7n trE quy%t &8nh mn (n khng khuy%n khch chng tr; nn
kn c ch7n canh. Nh3 chng ta & bi%t, ni chung b7n trE c!m th"y chng khng c
quyDn ki6m sot vi5c (n u,ng c#a mnh v ki6m sot ai sB gi0i h$n nh9ng mn chng (n
vD lu di.
Vi5c 3a thch mn (n no & nh"t th.i th*t kh &on, v v*y &2ng gi! thuy%t r<ng chJ b;i
hm qua con b$n chOng (n g ngoi m"y mi%ng xoi th hm nay th*t v ch khi &3a cho
con b mn khc. Nh9ng b qu nh? khng th6 ni &3)c sB khng th6 &3a ra &i h?i mn
m chng thch; thay vo & b sB chJ cho chng ta ci b mu,n b<ng cch ch7n hoGc t2
ch,i m>t s, mn t2 nh9ng th@ m chng ta &3a cho b.
ChJ khi no con b$n nghiDn (n nh9ng lo$i th@c (n nh"t &8nh, b c th6 cQng qun hOn m>t
mn c+ th6 khc - th*m ch c! mn m b t2ng thch. Cch t,t nh"t l ch"p nh*n r<ng
mn (n ny sB b8 lng qun sau m>t th.i ng4n thi. Khng c:n lo l4ng vD vi5c c nn bao
g'm mn & trong nh9ng b9a (n sau ny c#a b hay khng; n%u mn & vMn th3.ng
xuyn trong th=c &/n c#a gia &nh, hy chJ c:n ti%p t+c &3a cho b (m khng p b).
N%u b th"y b$n (n n v c c/ h>i th- l$i n th sB c nhiDu c/ may b sB &Ai C. Nh3ng
n%u b$n khng &3a mn (n & cho b, b$n sB khng bi%t &3)c khi no b sB sKn sng th-
l$i l:n n9a.
Trn t"t c!, n%u con b$n &ang ; giai &o$n ny, hy th- th3 gin xem nh9ng mn b8
nghiDn &i nghiDn l$i trng c vE qu khch th% no v li5u bao lu chuy5n ny sB k%t
thc &y. Ni dF h/n lm nh3ng n%u b$n lo l4ng vD vi5c b t2 ch,i (n m7i th@ tr2 qu!
vi5t qu"t th hy tm xem gi!i php thay th% l g. M>t &@a trE t2 ch,i vi5c (n u,ng khng
ph!i l ng3.i kh;i &:u h:u h%t cc cu>c chi%n (n u,ng m l chnh ng b, b m1 nh9ng
ng3.i kin quy%t lm theo C mnh! R"t t cc cu>c chi%n & c ng3.i dnh ph:n th4ng l
cc b*c cha m1 v ph tAn cho cu>c chi%n chJ l m>t m,i quan h5 vui vE h$nh phc gi9a
cha m1 v b7n trE. Ni cch khc, tham chi%n v0i b7n trE khng ph!i l cu tr! l.i. N%u
87
chng &3)c php lm theo C mnh th h:u nh3 tro l3u Rm th=c ny sB khng ko di lu
h/n m>t vi tu:n.

Ti nh0 khi Charlotte b8 ,m v m"y con virt, con b chJ (n ch"t &$m khng. Th*t kN l$.
V vo m>t d8p khi chng ti trong kN nghJ, con b kho!ng 2 tuAi r3Li, n chOng (n g
ngoi tinh b>t v con b cao ln kho!ng 3cm trong vng vi tu:n. Th*t s= th v8. Ti l
ng3.i v cng tin r<ng b7n trE sB (n ci chng c:n &6 ph h)p v0i nhu c:u c#a chng.
Barbara, m& cBa Charlotte, 6 tu;i v David, 2 tu;i.

Jacob & t2ng ; giai &o$n nghiDn (n chu,i, khi & th<ng b chJ (n nguyn c! chu,i cho
mTi b9a sng trong vng 2 tu:n lF. V dP nhin m>t ngy n7, chnh lc &, th<ng b
chOng (n t chu,i no. N c th6 sB (n m>t t nh3ng qu! l khng gi,ng nh3 tr30c
Steve, cha cBa Jacob, 8 thng tu;i.

>W u8ng
N%u b$n cho b (n cng mnh, b$n c th6 b4t &:u t= h?i khng bi%t b c nn u,ng n30c
trong khi (n gi,ng nh3 ng3.i l0n khng. N%u m7i ng3.i &Du u,ng n30c th &iDu ny diFn
ra t= nhin thi. Vo m>t th.i &i6m no &, con c#a b$n sB t m v mu,n b4t ch30c b$n
u,ng b<ng ly, tch hay c,c c quai. MiFn l b$n khng &3a cho b nh9ng th@ dF vL (nh3
ly r3)u vang) hoGc u,ng nh9ng th@ khng thch h)p (nh3 ch"t c c'n) th hy cho b th-
nh. B7n trE nhanh chng n4m b4t &3)c cch u,ng b<ng c,c n%u chng &3)c php th=c
hnh (xem trang 180) . Tuy nhin, nh3 v0i kinh nghi5m &:u tin c#a b v0i th=c phRm,
chJ khi b th=c hi5n vi l:n th b sB lm thnh cng v th?a mn &3)c c/n kht c#a
mnh.
Vi5c b c:n u,ng thm n30c s0m ra sao ph+ thu>c vo m@c &> b$n cho b b m1 hoGc b
bnh. M>t b hon ton b m1 c th6 c m7i th@ b c:n (n hay u,ng th*m ch trong th;i
ti%t nng b@c, chJ b<ng cch quy%t &8nh xem cho b b bao nhiu v bao lu b;i trong
m>t c9 b thnh ph:n trong s9a m1 sB thay &Ai. Qu trnh ny vMn ti%p t+c ho$t &>ng t,t
trong c! qu trnh (n dGm, cung c"p cho b th@ b c:n b"t c@ khi no b &i h?i. N%u b$n
cho b c/ h>i u,ng n30c trong b9a (n b sB h7c cch u,ng, t3/ng t= nh3 &,i v0i mn (n
v*y.
S9a cng th@c c qu nhiDu ch"t dinh d3Lng nn b khng th=c s= &3)c th?a mn c/n
kht v s9a c thnh ph:n cQng c, &8nh khng thay &Ai trong su,t c9 b, v v*y b c:n
&3)c cho u,ng n30c th3.ng xuyn th*m ch ngay c! tr30c khi b b4t &:u (n dGm. I3a
cho b n30c th3.ng xuyn (t,t h/n nn dng c,c) sB gip b (v c! b$n) nh*n ra c
nh9ng lc b kht h/n l &i, trong khi b$n ch4c b chOng ln cn m"y (m>t m,i r#i ro
x!y ra n%u b &3)c cho u,ng s9a cng th@c nhiDu calo lin t+c trong khi t"t c! nh9ng g
b c:n l n30c). B khng ph!i u,ng n30c m nn cho b &3)c l=a ch7n.
N30c v s9a m1 l th@c u,ng t,t nh"t cho cc b d30i 1 tuAi v cc b l0n h/n. N30c t2
vi c ch"t l3)ng t,t - l7c qua tr30c th t,t h/n - v khng c:n &un si n%u con b$n trn 6
88
thng
4
. N30c p tri cy (hay rau c#, &3)c pha long v0i nhiDu n30c: t nh"t l 10 ph:n
n30c 1 ph:n c,t) t,t cho b d v0i m>t l3)ng nh? thi. Nh3ng n c th6 lm h3 r(ng b
(th*m ch tr30c khi chng &i qua r(ng b) n%u u,ng qu nhiDu v n c th6 t$o v8 ng7t
trong th@c u,ng c#a b. Hy nh0 r<ng n30c p tri cy khng nhiDu ch"t dinh d3Lng nh3
khi (n nguyn tri - n c th6 khi%n b no v khi%n b khng (n thm nh9ng th@c (n dinh
d3Lng khc &3)c. N%u b$n mu,n b u,ng n30c p & pha long, hy dng c,c bnh
th3.ng, sB t,t h/n cho r(ng b h/n l u,ng b<ng c,c c vi ht hay bnh ti. Cch t,t nh"t
l &6 n30c lun bn c$nh b &6 b c th6 u,ng khi b kht.
Nh9ng lo$i n30c tri cy bn sKn c khuynh h30ng ch@a nhiDu &3.ng v h:u nh3 t ch"t
dinh d3Lng nn t,t nh"t l trnh xa chng. Tr khng t,t cho b b;i chng lm gi!m kh!
n(ng h"p thu m>t vi ch"t dinh d3Lng t2 th@c (n, &Gc bi5t l s4t. C ph, tr v n30c ng7t
cng ch@a cafein v,n sB lm b7n trE kh ch8u. S9a b &3)c khuy%n co khng ph!i l
th@c u,ng cho b7n trE d30i 1 tuAi (xem trang 141).

Vi)c giDm l!,ng s7a
Trong n(m &:u &.i, b7n trE sB l0n nhanh ch3a t2ng th"y so v0i c! cu>c &.i vD sau ny
c#a chng. B7n trE c:n s9a m1 hay s9a cng th@c dinh d3Lng, giu calo &6 th=c hi5n &iDu
ny; th@c (n dGm - cho d l mn g - cQng khng ch@a &3)c nhiDu ch"t dinh d3Lng nh3
v*y. V*y &2ng ng$c nhin n%u con b$n khng c d"u hi5u no mu,n thay c9 s9a c#a b
b<ng &' (n dGm trong nhiDu thng sau khi b nu,t th@c (n l:n &:u tin.
Nh3 chng ta th"y, khi b7n trE b4t &:u (n dGm, b chJ thch khm ph nh9ng mi v8 v
d$ng th@c (n khc nhau, v cho php c/ th6 chng &iDu chJnh t2 t2 &6 tiu ha cc lo$i
th@c phRm m0i. B;i b b4t &:u (n nhiDu h/n vo mTi b9a, nhu c:u s9a m1 hay s9a cng
th@c tr; nn t &i; &iDu ny x!y ra nhanh nh3 th% no v cng khc nhau gi9a nh9ng b
(xem trang 55).
Lm sao b v b$n tr!i qua vi5c gi!m l3)ng s9a d:n d:n sB khc nhau ty theo b$n cho
b b m1 hay b bnh. N%u b$n cho b b m1 v &6 b u,ng n30c qua s9a m1, b$n c lB
sB khng &6 C th"y b"t kN s= thay &Ai vD cc c9 s9a hng ngy d chng c th6 ng4n h/n.
N%u b$n cho b b bnh, b sB b chJ 1-2 c9 s9a hng ngy khi b &3)c 1 tuAi.
N%u b$n cho b b k%t h)p s9a m1 v s9a cng th@c, c lB b$n c th6 gi!m s9a cng th@c
v gi9 nguyn c9 s9a m1. Th=c hi5n &iDu ny sB ch4c ch4c cho b$n v con b$n c &3)c
l)i ch lu h/n vD s@c khoE, v,n chJ c trong s9a m1.
D b$n &ang cho b b m1, b s9a cng th@c hay k%t h)p c! hay th &:u tin, &iDu t,t
nh"t l hy suy nghP c9 s9a v b9a (n l hai th@ khc nhau. Trong th.i gian &:u, n%u b
&i, b sB mu,n (v c:n) s9a. B khng cho r<ng th@c (n sB khi%n b no v b khng hD
thch ng'i trong gh% v &3)c cho ch/i nh9ng mRu th@c (n trong khi ci b th=c s= mu,n
l s9a c#a b. NghP r<ng c9 s9a l ci g & tch bi5t sB c nghPa: Vi5c gi!m c9 xu,ng l
chuy5n x!y ra t= nhin m>t khi m nhu c:u c#a b dnh cho s9a gi!m &i.

4
:i!u ny +ng v;i m-t s& cc n#;c pht tri3n ( ho"c c th3 ch< = m-t s& vng c7a cc n#;c +%y),
n#;c c%p t> vi n#;c cng c-ng hay gia +nh c th3 u&ng tr?c ti@p. Do ch%t l#5ng n#;c xA lB t/i nh
my v t/i vi tha mn tiu chuCn n#;c u&ng.
89
Khi con b$n b4t &:u (n nhiDu h/n vo mTi b9a (n, b c th6 sB &i h?i c9 s9a ti%p theo
h/i trF h/n thng th3.ng m>t cht hoGc b sB u,ng t h/n. Khi b9a (n c#a b thnh m>t
b9a th=c s= v u,ng n30c (hay &3)c b m1 m>t cht), b sB &/n gi!n b4t &:u b? &i m>t
vi c9 s9a chnh trong ngy. B$n hy l4ng nghe nh9ng g b ni v0i b$n (n%u b mu,n
s9a b sB &i s9a theo cch thng th3.ng c#a b; n%u khng, b sB chJ quay &i khi &3)c
&3a cho bnh s9a hoGc ti m1), &2ng c, khi%n b u,ng nhiDu h/n hay t h/n l3)ng s9a b
mu,n v d=a vo khRu v8 c#a b &6 khi%n c! b$n v b bi%t mnh ph!i lm g.
Trang 170-174: Sau nh7ng ngy /0u tin
Luke c lH , bC m+t b'a (n-n6u khng ph.i hai. Nh)ng l%n ,%u tin b b9t ,%u (n
th1c (n th, sau , b vIn th)5ng mu#n u#ng s'a, v ti nh$ , ni r>ng N mu#n
u#ng nhi2u s'a h*n c. tr)$c ,y. Nh)ng ti cho r>ng ,8y l m+t giai ,o3n sau khi
b thL th1c (n m$i. Nui con b>ng s'a m& th phO thu+c vo cc v8n ,2 khc b c
m=t khng, c m4c r(ng khng hay ho/c b c khCe khng. N6u b m=t, b sH th)5ng
(n t#i m+t t v b h6t ti m&.
Anna, m& cBa Luke, 8 thng
tu;i
Cch th@c con b$n c4t gi!m s, l:n u,ng s9a cQng c th6 theo h30ng ng3)c l$i, v th%
n kh linh ho$t. B c th6 khng thch th@c (n th trong nhiDu ngy hoGc khi m v lC
do g &, b$n khng th6 cho b (n nhiDu b9a nh3 m7i l:n. HoGc c th6 v b khng
kh?e hoGc &ang m7c r(ng, v th"y tho!i mi h/n n%u u,ng s9a. Vo nh9ng ngy ny,
khRu v8 c#a b v0i s9a sB t(ng ln, v th% b khng &i. N%u b$n cho b b s9a cng
th@c, &/n gi!n b$n chJ c:n cho b u,ng nhiDu h/n. N%u b b m1, hy cho b b b"t c@
khi no b mu,n, vi5c ny sB kch thch t$o ra nhiDu s9a h/n th*m ch n%u l3)ng
th@c (n b$n tiu th+ & b4t &:u t d:n.
Ti khng ch N th8y c s0 thay ,;i nhi2u khi cho b b m&. Th1c (n th ,)Kc ,/t
trn s'a m& v Austin d)5ng nh) th)5ng xuyn t(ng l)Kng calo h8p thO ,)Kc tE th1c
(n. Gi5 n l m+t ,1a to con. Ti khng bi6t c lin quan g ,6n vi=c ,8y hay khng.
Bryony, m& cBa Austin, 22 thng tu;i.
Khi chng ti b9t ,%u (n d/m, chng ti vIn gi' nguyn l)Kng s'a b+t. Vi=c ,8y c
v? sH khng thay ,;i trong th5i gian di v chng ti khng th: lm g khc ngoi vi=c
cho b u#ng s'a v$i c. s'a b+t v th1c (n th. Sau ,, khi Chloe ,)Kc 9 thng tu;i,
m+t ngy kia b qun khng ,i u#ng s'a vo bu;i chi2u, v ti cPng khng nh9c b.
B d)5ng nh) khng nh$ l%n b , v khng h2 ,i u#ng vo gi5 ny n'a. Ti , r8t
ng3c nhin. Ti , nghF ti sH ph.i quy6t ,<nh cho b v chnh ti , ,)Kc nui b>ng
s'a b+t.
Helen, m& cBa Chole, 15 thng tu;i.

Cai s7a
K%t lu*n v0i BLW l cho cc b t= quy%t &8nh khi no ng2ng u,ng s9a. Trn th=c
t%, cch hon thi5n s= thay &Ai &,i v0i t"t c! b9a (n c#a gia &nh ny th phA bi%n
&,i v0i cc b b m1 h/n l cc b b bnh ph:n l0n b;i v cha m1 &3)c khuyn
90
&Ai t2 bnh sang ly khi b &3)c 1 tuAi (b bnh trong th.i gian di & &3)c ch@ng
minh l gy ra su r(ng). H:u h%t cc b ng2ng u,ng s9a bnh cng lc.
N%u b t= &>ng b? b bnh tr30c khi &3)c 1 tuAi l khng bnh th3.ng. NhiDu
&@a trE (v m1 c#a chng) vMn thch ngu'n dinh d3Lng v s= an ton cho s@c
kh?e t2 s9a m1 cho &%n khi cc b &i ch*p ch9ng thnh th$o, th*m ch c! khi s9a
l th@ &:u tin vo buAi sng v tr30c gi. &i ng#.
Ngu'n s9a m1 b!o v5 b kh?i nhiDu lo$i nhiFm khuRn khc nhau (v d+ nh3
nhiFm khuRn ng=c, tai v bao t-) v b m1 cho con b cng lu th cng c nhiDu
khng th6 ch,ng l$i b5nh t*t nh3 b5nh ung th3 v, ung th3 bu'ng tr@ng v ch@ng
long x3/ng. TA ch@c Y t% Th% gi0i khuy%n co r<ng cc b nn &3)c b m1
trong 2 n(m &:u &.i hoGc lu h/n.
B b m1 sB cho m1 bi%t khi no b sKn sang ng2ng b m1 c th6 b<ng vi5c
khng &i b hoGc lin t+c quay mGt &i khi m1 cho b. N%u b &# l0n, b chJ &/n
gi!n ni l khng mu,n b m1 n9a.
B7a sng, tr!a, t8i v cc b7a phH
M>t khi b c#a b$n quy%t &8nh t u,ng s9a h/n, b c th6 b8 &i gi9a cc b9a. Em b l
nh9ng v*t nui t= nhin. C nghPa l, vD t= nhin chng (n t v (n th3.ng xuyn.
ChJ khi l0n h/n, chng ta m0i t= rn luy5n (n nh9ng b9a th*t no &@t qung (mGc d
ng3.i ta vMn &ang tranh nh3 th% c t,t hay khng ). Bao t- c#a cc b qu nh? &6 (n 3
b9a m>t ngy, &Gc bi5t l khi cc b u,ng t s9a h/n. H:u h%t cc b &/n gi!n l khng
th6 (n &# no &6 ho$t &>ng trong 4 hoGc 5 gi. trong ngy m khng c:n th@c (n.
V th%, khi con b$n & th*t s= quen v0i th@c (n th v b &i u,ng t s9a h/n, b$n c
th6 b4t &:u cho b (n cc b9a (n ph+ lnh m$nh. Cho php b (n cc th@c (n t,t cho
s@a kh?e t v th3.ng xuyn cQng c l)i ch l b$n sB b0t lo l4ng khi l3)ng th@c (n b
(n vo cc b9a chnh khng nhiDu. Tuy nhin, hy nh0 r<ng chJ cho b nh9ng th@ m
b$n th"y b mu,n (n, ch@ &2ng p b (n n%u b chJ mu,n u,ng s9a.
I,i v0i cc b d30i 18 thng tuAi, khng c:n thi%t ph!i phn bi5t r$ch ri gi9a b9a (n
chnh v ph+, cho d l ; &u, lc no hoGc lin quan &%n l3)ng th@c (n, chJ c:n & l
cc th@c (n ch@a nhiDu ch"t dinh d3Lng v gi9a cc b9a ny, cc b c c/ h>i &3)c th-
mn g & t2 cc nhm th@c (n chnh h<ng ngy (xem trang 205). Nn ti%p t+c cho cc
b nh? (n (c! b9a ph+ v b9a chnh) t nh"t 6 l:n trong m>t ngy trong m>t vi n(m
&:u. Cho b (n th3.ng xuyn cc th@c (n bA d3Lng trong cc b9a (n ph+ cQng l m>t
trong nh9ng cch t,t nh"t &6 ng(n b &i (n k1o vGt. Nh3ng hy nh0 r<ng, n%u b t2
ch,i (n b9a ph+, th &/n gi!n l b mu,n ni r<ng b khng mu,n (n.
NhiDu lo$i th@c (n &3)c qu!ng co l b9a ph+ nh3ng khng t,t cho s@c kh?e. Th3.ng,
ng3.i tr3;ng thnh v cc b l0n tuAi thch cc lo$i th@c (n nh3 khoai ty chin gin,
thanh socola hoGc cc lo$i n30c c ga khi h7 c!m th"y &i b+ng. Nh9ng lo$i th@c (n
ny khng t,t cho b"t c@ ai: em b, trE em hoGc ng3.i tr3;ng thnh. Chng th3.ng
ch@a r"t nhiDu mu,i hoGc &3.ng, cQng nh3 cc ch"t gy nghi5n, v cung c"p n(ng
l3)ng trong ng4n h$n v0i r"t t ch"t dinh d3Lng th=c s=. Nh9ng lo$i th@c (n c &3.ng
khng t,t cho r(ng ; t"t c! cc &> tuAi th*m ch tr30c khi b m7c r(ng.
91
V c r"t t gi tr8 dinh d3Lng trong cc lo$i th@c (n &ng h>p nn chJ cho b (n n%u b
&i m l$i khng c sKn th@ g khc. I!m b!o b$n lun c th@c (n ph+ nh3 to, chu,i
v bnh g$o mTi lc ra ngoi sB gi!m thi6u tnh hu,ng ny x!y ra (xem trang 135 v0i
cc g)i C vD b9a (n ph+). N%u b$n c:n ph!i cho b (n cc lo$i th@c (n c t gi tr8 dinh
d3Lng, hy c, g4ng gi!m l3)ng th@c (n ny ; m@c t,i thi6u &6 b khng qu no m
khng (n &3)c b9a (n k% ti%p. M>t gi &:y khoai ty chin gin c th6 khng nhiDu
v0i b$n nh3ng l$i c th6 lm d$ dy con b$n no c(ng.
B7a #n phH an ton
Nh9ng b9a (n ph+ nn &3)c ch7n l=a an ton nh3 cc b9a (n chnh. Hy &6 b
ng'i thOng &@ng (chGn thm cho b n%u c:n) khi b &ang c:m hoGc &ang (n v
lun c ng3.i l0n bn c$nh b. I2ng cho b (n b9a ph+ (hoGc b9a chnh) khi
b &ang xem TV, b c:n ph!i t*p trung &6 an ton v nh*n ra b & (n &# no.
NhiDu lo$i th@c (n b$n cho b vo cc b9a chnh c thE chJ nh3 m>t bQa ph+, suy nghP
l t"t cc b9a ph+ nh3 m>t b9a (n mini sB gip b$n ch7n th@c (n an ton cho b cho d
& l th.i gian no trong ngy. Nh9ng b9a ph+ nhiDu ch"t dinh d3Lng sB bA sung thm
cho s= pht tri6n kh?e m$nh c#a b ch@ khng ph!i l cc lo$i th@c (n khng bA
d3Lng.
D ngo+i
Ph3/ng php BLW r"t thch h)p v0i cc chuy%n d ngo$i. H:u h%t cc th@c (n trong
cc chuy%n d ngo$i &Du &3)c (n b<ng tay v chnh l nh9ng th@ con b$n c:n. Khng
ph!i lo ng$i s= b2a b>n v th3.ng khng ph!i g"p rt nn &i d ngo$i sB dF dng h/n
m>t b9a (n ; quanh bn.
B$n khng c:n ph!i &i &u xa &6 d ngo$i. V3.n nh b$n hoGc cng vin c$nh nh
cQng l nh9ng n/i kh lC t3;ng. Th*m ch n%u th.i ti%t x"u, b$n c th6 d ngo$i ngay
trong nh.


92
CHXYNG 6: BABY-LED WEANING (BLW) V CUbC SPNG GIA >NH
Ph)*ng php BLW t#t cho tr? v cho c. gia ,nh. Th5i gian (n vEa l (n vEa l s0
t)*ng tc x h+i v ph)*ng php BLW sH thc ,Gy ,i2u ny ngay tE ban ,%u. Ti lun
khuy6n khch ba m& c# g9ng t-p cho tr? yu thch b'a (n (Alison, y t)
Khi Ellie 18thng ti , r%y la b v2 vi=c (n u#ng. N6u khng ,)Kc dS ng4t ,ng N b
th b khng th: (n h6t d ch! l m+t mi6ng th<t g nhC, V ti b9t ,%u nghF b (n
khng ,B ch8t. Ti lun t0 nh9c nh@ mnh r>ng b bi6t b c%n g, c# g9ng thuy6t phOc b
(n d b (n v$i thi ,+ t#t hay x8u (Sharon, m& Ellie, 22 thng)
Duy tr ph!"ng php BLW
Khi con b$n pht tri6n quan tr7ng nh"t l ph!i t$o cho b c!m gic thch th cc b9a (n.
Nh9ng &@a trE m0i ch*p ch9ng bi%t &i c ti%ng l3.i (n, nh3ng &iDu ny khng th6 trnh
kh?i &,i v0i trE nh? - vi5c ny &3)c xem l bnh th3.ng. Nh3ng b$n khng c:n ph!i
hoang mang khi nghe cc cu chuy5n kinh kh#ng; BLW th*t s= c th6 gip b$n ng(n
chGn nhiDu v"n &D ch$m tran vD (n u,ng gi9a ba m1 v nh9ng &@a trE m0i ch*p ch9ng
bi%t &i.
TrE nh? mu,n khOng &8nh C ch c#a chng v mu,n t= l=c, &>c l*p h/n. Con b$n sB vui
khi b c th6 t= mnh lm &3)c, trong khi & m1 cQng &3)c r!nh rang. BLW l ph3/ng
php hon h!o gip b$n lm &3)c &iDu ny. ChJ khi b thm (n, b$n hy &3a th@c (n cho
b &ng theo nhu c:u th*t s= c#a b v &6 cho b t= (n.
B1 dao ko t?p #n
Khi b c th6 t= (n b$n b4t &:u ng$c nhin vD cch (n u,ng c#a b. Nh3ng khng c:n
ph!i lo l4ng: b khng lun lun (n b<ng tay; trE nh? c chiDu h30ng b4t ch30c r"t
nhanh. Khi b$n cng ng'i (n v0i b, v ngay khi b c khi ni5m c/ b!n vD (n u,ng, hy
&6 b ng'i m>t mnh v0i b> dao ko t*p (n.
T,t nh"t l khng nn mong &)i b (n &3)c nhiDu qu s0m. Lc b4t &:u b sB xem dao
ko nh3 m>t ph:n c#a tr ch/i b4t ch30c, ch@ khng ph!i l cch &6 l"y th@c (n vo
ming. Trong chnh th.i gian ny, b sB nghP ra ph!i lm th% no v0i nPa hoGc muTng.
C, g4ng khuy%n khch, thc &Ry hoGc d$y b s- d+ng dao ko tr30c khi b chn.
M>t vi b chJ thJnh tho!ng th- s- d+ng dao ko trong nhiDu thng liDn b;i v chng
bi%t n%u dng tay chng sB l"y &3)c nhiDu th@c (n h/n; m>t s, khc th hi6u r vi5c
s- d+ng dao ko r"t nhanh. Ph:n l0n trE em b4t &:u s- d+ng muTng hoGc nPa khi &3)c 1
tuAi. MiFn l b$n &6 cho b t*p luy5n nhiDu v0i cc k%t c"u v hnh d$ng khc nhau, b
sB h7c &3)c cch s- d+ng dao ko m>t cch hi5u qu! b<ng cch c#a chnh b.
MGc d h:u h%t b, m1 cho b b4t &:u s- d+ng muTng tr30c nh3ng nhiDu b l$i th"y
b4t &:u s- d+ng nPa dF h/n. T,t nh"t l nn s- d+ng muTng cng v0i bt v th@c (n d$ng
l?ng. S- d+ng muTng &6 l"y th@c (n trn &Pa c th6 kh kh(n, v cQng r"t kh &6 gi9 yn
th@c (n trn muTng trong khi b$n &3a vo mi5ng. S- d+ng nPa &6 l"y th@c (n th dF h/n
muTng r"t nhiDu v &m th@c (n dF h/n xc, v th@c (n sB ; yn trn nPa ngay c! khi n
b8 quay l>n ng3)c. V th% lc &:u s- d+ng nPa dF h/n muTng. B$n c th6 ch7n cho b lo$i
nPa nh?, r(ng nPa khng qu dy &6 b c th6 &m th@c (n, cQng khng ch7n r(ng nPa qu
m?ng hoGc nh7n sB gy nguy hi6m cho b.
93
NghP ra lm th% no &6 s- d+ng m>t v*t nhng (nh3 c r,t, mRu bnh m kh hoGc bnh
m que, xem trang 131) vo th@c (n gi,ng nh3 s9a chua th3.ng gip b h7c &3)c cch
s- d+ng muTng. B c th6 dng mi5ng l"y th@c (n ra kh?i muTng tr30c khi c
th6 t= mnh xc l"y th@c (n, v th% &3a cho b m>t ci muTng & c sKn th@c (n cQng
l m>t cch h9u ch &6 chJ cho b bi%t cch s- d+ng muTng nh3 th% no. M>t vi l:n &:u,
b$n &2ng ng$c nhin khi b quay ng3)c muTng xu,ng d30i v lm r0t th@c (n hoGc
b vMy tay nm th@c (n &i. B sB khng bi%t &3)c &iDu g & x!y ra cho &%n khi b th=c
hi5n vi5c ny m>t vi l:n v th*m ch &iDu ny sB x!y ra m>t th.i gian di tr30c khi b
hi6u r<ng nm th@c (n &i l m>t v"n &D nghim tr7ng. SB c tnh tr$ng l>n x>n, bRn thJu
hoGc khi th.i ti%t t,t, hy cho b th- nghi5m (n v0i muTng ; ngoi tr.i.
Oliver lun dng tha c ph trong b'a (n, th-m ch tr)$c khi (n. Kho.ng 11 thng ti
, mua cho b b+ dao ko t-p (n v b , b9t ch)$c chng ti. Lc ,%u ti ,: m+t t
cho y6n m3ch vo muSng v ,)a cho b. B ,)a vo mi=ng kh t#t b@i v lc , b nhn
th8y ti (n cho y6n m3ch. V b cPng sL dOng tay kh t#t. By gi5 b mu#n sL dOng b+
dao ko to h*n. (Carmel, m& Oliver, 14thng)
Khi b b4t &:u s- d+ng dao ko &6 t*p (n (kh h/n l &6 ch/i), b lm r"t ch*m.
V th% b$n hy kin nhMn. C th6 b$n sB th"y t>i b khi quan st b c, g4ng l"y th@c (n
b<ng nPa hoGc muTng khng bi%t bao nhiu l:n v sau & khi & l"y &3)c r'i th b l$i
lm r0t th@c (n khi &3a vo mi5ng. B sB lm &iDu ny r"t nhiDu l:n tr30c khi b s- d+ng
dao ko thnh th$o. C, g4ng khng can thi5p hoGc gip b qu nhiDu, b sB h7c nhanh
h/n khi b t= mnh c, g4ng.
Mason , t-p luy=n r8t ch(m ch! ,: c th: sL dOng b+ dao ko t-p (n. B th)5ng sL
dOng nFa ,m th1c (n v t0 (n tr)$c, sau , m$i cho m&. Th!nh tho.ng b ,)a th1c (n
vo mi=ng kh t#t nh)ng th-t s0 b vIn ph.i h4c nhi2u. G%n ,y cc b'a (n cBa chng
ti , nhn h*n m+t cht. Th!nh tho.ng b dng tay nh)ng ti th-t s0ng3c nhin v$i s0
kin tr sL dOng dao ko t-p (n cBa b (Jo, m& Mason, 16thng).
Cc $i(m then ch1t/quan tr7ng
Ban &:u nPa dF s- d+ng h/n muTng
I3a cho b muTng & c sKn th@c (n sB gip cho b h7c &3)c cch s- d+ng n nh3 th%
no.
Khuy%n khch b s- d+ng m>t v*t nhng v0i th@c (n mDm (xem trang 131) &6 gi0i thi5u
cho b C t3;ng s- d+ng muTng.
I6 b ng'i m>t chT cng v0i b> muTng v nPa t*p (n mTi khi b (n cng v0i b$n, &iDu
ny c nghPa l b c th6 b4t &:u s- d+ng b> dao ko t*p (n khi b & sKn sng.
B$n c:n ph!i kin nhMn khi con b$n b4t &:u s- d+ng b> dao ko t*p (n b;i v qu trnh
ny ch4c ch4n sB kh ch*m. (n%u b$n c, g4ng d$y b hoGc khuy%n khch b, ch4c ch4n
c! hai sB n!n lng)
Th*t khng t,t n%u can thi5p hoGc gip b n%u b khng yu c:u b$n.
N%u b b$n nhn th"y b$n (n v0i dao ko, b sB c chiDu h30ng mu,n t= mnh s- d+ng
dao ko h/n hy &ng vai tr ki6u mMu t,t.
94
By gi5 Rosie (n r8t g4n gng, m/c d lc ,%u b (n r8t bGn. B ngDi ngay ng9n v
th-t s0 hi:u r>ng b'a (n l kho.ng th5i gian thn m-t gia ,nh (Stacey, m& Grace, 4
tu;i v Rosie, 14 thng)
Tch chn
Ch4c ch4n b sB hi%u kN vD tch chn ngay khi b b4t &:u b<ng th@c (n d$ng r4n. V th%,
khi b chia sE th@c (n v0i b$n, ch4c ch4n & l C t3;ng t,t &6 b4t &:u cho b u,ng n30c
b<ng tch c#a b.
Cho b s- d+ng cc lo$i tch c vi c th6 r"t h9u d+ng khi b$n ra ngoi b;i v chng
lm gi!m r#i ro lm &A n30c, cQng l cch t,t &6 t*p cho b th=c hnh v0i tch thi5t
hoGc m>t ci c,c nh=a khi b$n ; nh. Lc &:u c th6 r"t l>n x>n bRn thJu nh3ng
b sB h7c nhanh thi.
B c:n bi%t lm th% no &6 lm nghing m>t ci tch v2a &# &6 c th6 u,ng &3)c, nh3ng
khng qu nhiDu &6 lm &A n30c trong tch. Tch nghing (v d+, tch Doidy) &3)c thi%t
k% dnh ring cho b &6 h7c cch nghing, chng &3)c nghing t h/n cc lo$i tch
th3.ng v b c th6 quan st r c ci g trong tch v ci g sB x!y ra khi tch b8
nghing. Tuy nhin, b$n khng ph!i b4t &:u v0i lo$i tch nghing ny nhiDu trE c th6
s- d+ng r"t t,t c,c hoGc tch th3.ng ngay t2 &:u.
IiDu quan tr7ng l &> r>ng c#a tch b$n &3a cho b. M>t tch tr nh? hoGc tch c ph,
m>t d+ng c+ &o l3.ng y khoa hoGc ly cL nh? th kh ph h)p v0i mi5ng b.
B th3.ng b4t &:u h7c cch s- d+ng v0i tch &:y n30c dF h/n v0i tch v/i n30c, b;i
v khng c:n ph!i nghing tch qu nhiDu. N%u b$n ch7n tch nh?, chJ c:n m>t l3)ng
nh? n30c &6 lm &:y n, t ph!i thu d7n khi n30c b8 &A tran ra ngoi.
B h7c b<ng cch th(m d v th- nghi5m. Chng khng th6 bi%t &iDu g sB x!y ra khi
nghing tch n%u chng khng &3)c php th-. V chng khng bi%t v"n &D lm &A n30c
ra bn. Hy cho php con b$n th=c hnh tr ch/i lm &A n30c trong b'n r-a chn bt
hoGc trong nh t4m c th6 sB gip b bi%t cch s- d+ng tch chn v bi%t &u b t th-
nghi5m &A n30c trn bn h/n.
Ph:n th- nghi5m c#a b c th6 bao g'm c! vi5c b khm ph ra ci g ; trong tch cQng
nh3 l ci g sB &i ra kh?i tch. B c th6 b8 cu,n ht khi pht hi5n ra th@c (n no nAi
th@c (n no chm trong n30c. Ng3.i l0n khng thch th@c u,ng c#a h7 c mi rau hoGc
c, &iDu ny ch3a ch4c b b$n khng thch. (Iy l m>t C t3;ng hay, tuy nhin, hy l"y ra
b"t kN mi%ng th@c (n nh? no c trong &' u,ng, v d+ nh3 &*u, tr30c khi b u,ng &6 gi!m
thi6u kh! n(ng hc). Khi b & th=c hi5n xong nh9ng vi5c khm ph trn th b cQng
khng c:n ph!i th- nghi5m nhiDu n9a.
Php t.c #n u8ng
NhiDu b, m1 (v ng b) lo l4ng r<ng n%u b &3)c php ch/i &a v0i th@c (n v (n b<ng
tay sB khng bao gi. h7c &3)c php t4c (n u,ng &ng. Nh3ng th=c t% ch@ng minh r<ng
nh9ng em b khng &3)c php th- nghi5m v0i th@c (n h:u nh3 c thi &> x"u lc ng'i
vo bn (n khi b l0n h/n.
T= (n s0m nn bao g'm v2a th- nghi5m v2a h7c h?i. B c:n th.i gian &6 &$t &3)c cc
kH n(ng c/ b!n tr30c khi chng b4t &:u nghP vD vi5c &iDu chJnh t,t hnh &>ng c#a mnh
cho ph h)p v0i C mu,n c#a b, m1 (c php t4c (n u,ng l8ch s=). V nn cho b cng
95
ng'i (n v0i gia &nh cng nhiDu cng t,t &6 b nhn th"y thi &> (n u,ng c#a m7i ng3.i
nh3 th% no.
B$n &ng vai tr quan tr7ng nh"t trong vi5c lm mMu cho b, v th% b$n c:n ch4c ch4n
r<ng mnh l m>t ng3.i chuRn m=c v0i b. N%u b$n mu,n b c thi &> t,t khi b$n &3a
b &i nh hng th b$n c:n lm mMu thi &> & cho b xem tr30c ; nh. Th*m ch ngay
c! khi b$n ; nh, hy c, g4ng nh"t qun thi &> (n u,ng c#a b$n &,i v0i mTi lo$i th@c (n.
R rng l (n bnh m sandwich b<ng tay r"t t,t, nh3ng n%u thJnh tho!ng b$n (n bnh m
sandwich b<ng dao v nPa v thJnh tho!ng l$i (n b<ng ngn tay, sau & b$n hy v7ng b
lm theo b$n d ; b"t c@ n/i no. B$n khng th6 mong &)i nh9ng &@a trE nh? h/n 7
tuAi hi6u &3)c ph!i c thi &> (n u,ng khc nhau trong cc d8p hoGc b,i c!nh khc nhau.
Khng c:n ph!i tn d3/ng khi b (n t,t hay r:y la khi b c thi &> (n x"u. Mong mu,n
t= nhin c#a b l b4t ch30c ng3.i khc v lm nh9ng g m chng nghP chng &3)c m7i
ng3.i mong &)i n%u con b$n c!m th"y r<ng b lm b$n ng$c nhin vD thi &> (n t,t
th b sB b8 nh:m lMn r<ng b &3)c b$n mong &)i lm nh3 th%. T"t c! nh9ng g b$n c:n
lm l hy tin t3;ng vo b, cho b th.i gian, v h30ng dMn b t,t th php t4c (n u,ng
c#a b sB khng c v"n &D.
Lm th; no /< khuy;n khch php t.c #n u8ng t8t
B"t c@ khi no n%u c th6, hy (n v0i con b$n.
Hy &ng vai tr lm mMu t,t v ph!i nh"t qun.
Khng tn d3/ng hay la r:y b chJ l hy tin t3;ng b sB c thi &> t,t.
Caroline lun l m>t ng3.i (n ha &'ng, b kh vui khi &i nh hng v0i chng ti v
ng'i (n b"t kN th@ g chng ti (n. Ti nh0 b (n monkfish v prawns lc b 1 tuAi. Ton
b> kinh nghi5m chia sE m>t b9a (n d3.ng nh3 kh quan tr7ng &,i v0i b (Bethany, m1
Caroline, 6 tuAi v Daniel, 2 tuAi).
*n ngoi
C! gia &nh &i (n ngoi l m>t trong nh9ng &iDu &ng m2ng nh"t c#a BLW. Trong
nh9ng thng &:u b$n khng ph!i lo l4ng vi5c ph!i mang theo b>t nhuyFn & &3)c chuRn
b8 tr30c v lin t+c lm phiDn b'i bn cung c"p bt n30c nng &6 hm l$i &' (n cho b
v b$n cQng khng ph!i lo th@c (n c#a b$n b8 ngu>i l$nh trong khi b$n &ang cho b (n.
H:u h%t nh hng c sKn m>t s, mn m b c th6 (n &3)c, mGc d lc &:u ch4c ch4n
b$n dF dng chia sE b9a (n v0i b h/n.
NhiDu qun c ph v nh hng cung c"p ph:n (n nh? cho b n%u b$n yu c:u. Thay v
b$n &D ngh8 m>t &Pa (n thm (hoGc mang cho chnh b$n) th b$n c th6 l=a ch7n m>t &Pa
(n l0n v chia sE n v0i con b$n. NhiDu &Pa th@c (n l thch h)p t2 khoai ty v0i pho
mt &%n nh9ng mn (n ph@c t$p nh"t c#a nh hng &Gc bi5t khi b & tr!i qua vi thng
&:u (n dGm. B$n sB c!m nh*n &3)c ngay b c th6 lm &3)c g.
S4p x%p m>t lo$t cc ph:n (n nh? trn m>t &Pa l0n (cc ph:n th@c (n nh? ny &3)c l"y
ra t2 khRu ph:n (n c#a b$n) c th6 thu ht &3)c b, cho b c/ h>i &6 th- nhiDu mi
v8 m0i. Th@c (n ThA NhP KN v Ty Ban Nha th3.ng (n b<ng ngn tay dF dng h/n
v cQng dF chia. Pizza v m ,ng cQng dF chia v h:u h%t trE em &Du thch (n. Hy cho
php b ch7n l"y th@c (n t2 ph:n (n c#a ng3.i khc, &iDu ny dF dng h/n l g7i cho b
m>t ph:n (n ring.
96
Ti v m+t ng)5i b3n , ,i (n tr)a v$i cc con khi chng kho.ng 10 thng tu;i. Chng
ti , ku nhi2u mn khai v< m chng ti c th: chia v b4n tr? c th: d7 dng (n b>ng
tay v sau , chng ti ,: b4n tr? ngDi vo bn (n. Th-t tuy=t, b4n ti ngDi ni chuy=n
v$i nhau trong khi 2 ,1a tr? th ,ang ch+p l8y cc mGu th1c (n v t0 ch*i. Chng ti
hon ton ,)Kc tho.i mi (Chantelle, m& Abby, 2 tu;i)
Khi con b$n l0n h/n b$n sB nh*n th"y khng c:n ph!i l*t tm th@c (n cho trE trong menu
c#a nh hng hoGc gi0i h$n s= l=a ch7n n/i (n u,ng c#a mnh v0i b. Con b$n sB &3)c
dng th- mn (n gia &nh bnh th3.ng, bA d3Lng miFn l b &3)c n%m th- nhiDu mi v8
khc nhau, ch4c ch4n b kh thch th. V th6 b$n cQng khng ph!i ch% bi%n mn g rn
hoGc khoai ty chin b;i v chJ c:n b (n &3)c l &#. H:u h%t nh9ng mn (n dnh cho
b th nhiDu mu,i, &3.ng v ch"t ph+ gia, t"t c! nh9ng th@ ny khng t,t cho b. Nh9ng
g b c:n l nh9ng ph:n (n nh? bA d3Lng l"y t2 th@c (n c#a ng3.i l0n, h/n n9a b$n c
th6 b!o v5 b t,t h/n.
Khng ph!i t"t c! cc nh hng &Du lau s$ch cc gh% (n c#a h7, v th% b$n hy lau s$ch
b+i bRn trn gh% tr30c khi cho b ng'i vo &Gc bi5t l khi b ch3a hi6u &3)c khng nn
(n th@c (n r0t ra kh?i &Pa. Ch4c ch4n r<ng b$n khng chJ ph!i lau s$ch khay (n b s-
d+ng gh% cu,i cng c th6 sB lm bRn b9a (n ; m7i n/i n c th6 ch$m t0i. M>t s, b, m1
mang theo mi%ng v!i lt &Pa bn (n (&3)c cu>n l$i) c#a b &6 m h7 c th6 tin ch4c b (n
trn m>t bD mGt s$ch sB. (xem trang 105)
Chnh ti, khi cn nhC ti lun ,em theo kh(n tay tr? em dng m+t l%n b8t k: chng ti
,i ,u. B3n khng bao gi5 bi6t khi no b3n c%n sL dOng, lau nh'ng ngn tay bGn hay l
bn bGn ho/c l m/t gh6 d*. M/c d th6, khi b4n tr? lm ,; ci g, chng lun hy v4ng
ti c ,em theo kh(n tay tr? em (Diana, m& Abigail, 14 tu;i v Bethany, 12 tu;i)
N%u b$n &i (n ngoi nhiDu th t,t nh"t b$n nn mua gh% k1p c th6 g4n &3)c vo h:u h%t
cc lo$i bn. IiDu ny r"t h9u ch khi m>t nh hng c s, l3)ng gh% cao gi0i h$n
v c nghPa l con b$n ph!i ng'i chung bn v0i ng3.i khc. M>t &@a trE chJ m0i bi%t &i
c th6 thch quN trn gh% th3.ng h/n l ng'i trn gh% cao. MiFn l b$n c th6 gi9 b an
ton th khng c lC do g m b khng th6 (n theo cch ny.
NgWi yn [ bn #n
Quy%t &8nh &3a b &i (n nh hng th kh dF nh3ng khi b bi%t &i th b$n c th6 ph!i tm
m>t s, cch &6 gi9 b vui vE ng'i trn gh% cao ; bn (n. Cc b9a (n ; nh hng th3.ng
lu h/n (n ; nh v c th6 c th.i gian tr,ng gi9a cc mn (n. B7n trE nhanh chn, &Gc
bi5t l ba m1 b*n tr chuy5n nn khng ch C nhiDu &%n chng.
Nh9ng &@a trE m0i bi%t &i b!n ch"t t m vD mi tr3.ng xung quanh, con b$n c th6 cQng
b8 cu,n ht b;i mi tr3.ng m0i ny v mu,n khm ph. N%u khng c g cho b ch/i
th khng th6 mong &)i b ng'i yn m>t chT trong nh9ng kho!ng th.i gian di tr30c khi
mn (n &%n hoGc sau khi b & (n xong. Cu,i cng, thng th3.ng b$n khng th6 b4t
b ng'i &)i b9a (n 20 pht m khng cho b ch/i, v b khng th6 hi6u &3)c (n ngoi
c cc nguyn t4c (n khc v0i ; nh. DMn b &i d$o quanh nh hng hoGc bn ngoi sB
lm cho b thch th v lm cho b t ph!n khng trong qu trnh (n b;i v b &ang ch
C vo &iDu g b mu,n khm ph.
NghP xa h/n, and quan st vi5c (n ngoi t2 quan &i6m c#a b b$n, sB gip b$n trnh &3)c
nh9ng v"n &D phA bi%n nh"t.
97
Cc mZo gip trnh c#ng thIng trong b7a #n
Hy g7i mn (n cho b ngay khi c th6 - n%u b4t &:u v0i mn khai v8 th
c th6 b sB vMn vui vE (n khi &%n cc mn chnh. Hy bung l?ng v &6 b t= (n, khng
quan tm ng3.i khc &ang (n mn g.
Khng cho b ng'i bn cho &%n khi mn (n s4p ra (hoGc & ra v ngu>i b0t), c lB b<ng
cch dMn b &i d$o.
Iem theo m>t t &' ch/i nh?, hoGc m>t cu,n sch t mu v bt ch mu, &6 gi9 trE ng'i
yn ; bn.
Ki6m tra xem th@c (n c qu nng khng nn &D ngh8 b'i bn &Gt th@c (n c#a
b ; gi9a bn h/n l ; tr30c mGt b, &6 b$n c th6 ki6m tra n tr30c khi b ch>p l"y.
Hy &6 b t= (n v ch,ng l$i s= cm dT &6 lm cho b (n nhiDu h/n hoGc n%m
th- nh9ng mn b khng thch, khng quan tm b$n ph!i t,n bao nhiu.
Mang theo tch c#a b &6 b$n khng ph!i lo l4ng vD v"n &D lm th% no b
c th6 s- d+ng &3)c ci ly to c#a nh hng (hoGc c th6 b sB lm vL n). IiDu ny th*t
c ch khi b b$n u,ng t.
N%u con b$n thch s- d+ng hoGc ch/i v0i b> dao ko, hy cho b 1 b> c#a b.
N%u b$n lo l4ng vD s= b2a b>n bRn thJu, hy &em theo y%m (n hoGc nhGt nh9ng mRu th@c
(n ; trn gh% cao v sn nh mTi khi b & (n xong.
Chng ti th*t s= thch &i ra ngoi (n v Brendan (n t,t ; nh hng. Chng ti c, g4ng
g7i mn r"t nhanh v sau & m>t trong s, chng ti th3.ng &i lang thang v0i b hoGc l
xung quanh nh hng hoGc l bn ngoi nh hng d7c theo con &3.ng, chng ti c, g4ng
khng &6 b ng'i trn gh% cao cho &%n khi th@c (n &%n. B khng dF dng ng'i ch/i &'
ch/i ; nh hng nh3ng b th3.ng ng'i r"t ngoan khi th@c (n tr30c mGt (Maxine, m1
Brendan, 17 thng)
T% phHc vH
Nh9ng em b l0n h/n v nh9ng &@a trE nh? th3.ng thch t= ph+c v+ ; bn (n, v &Gt
m7i th@ vo &Pa (n c th6 l m>t trong nh9ng cch t,t nh"t gip b$n ch,ng l$i s= cm dT
khi &3a ra quy%t &8nh ch7n cho b th@c (n bao nhiu tiDn. IiDu ny cQng khuy%n khch
vi5c giao l3u v chia sE, thay v b$n v b c th6 ph!i b30c vo cu>c chi%n (n u,ng, v
&y cQng l cch t,t gip b$n cQng thch th b9a (n.
Cho php b t= ph+c v+ sB gip b thm (n, h:u h%t trE em &Du ng$c nhin khi chng
&3)c php quy%t &8nh (n bao nhiu. V th%, nn &Gt b ng'i &,i di5n v0i &Pa th@c (n c#a
b, c, g4ng &6 b t= (n. C th6 b c:n m>t t s= gip &L khi s- d+ng muTng, nh3ng hy
&6 b ch7n ph!i lm g v l"y bao nhiu th@c (n. (nh3ng nh0 r<ng b sB b4t ch30c ci g
b$n lm, v th% hy &6 C l7 mu,i v t3/ng 0t cay).
CQng nh3 vi5c gip b thm (n, vi5c t= d7n th@c (n c#a mnh cQng cho b bi h7c
gi tr8 trong vi5c k%t h)p tay v m4t, &iDu khi6n c/ b4p, vi5c &o l3.ng v phn &on
kho!ng cch v kh,i l3)ng. IiDu ny cQng &em l$i cho b kh! n(ng ki6m sot v c!m
gic thnh cng, v sB lm cho b t= tin h/n. Nn b4t &:u v0i cc mn salad v th@c (n
ngu>i khc. N%u th@c (n nng ch4c ch4n b c th6 b8 b?ng, &Gc bi5t l nh9ng th@ qu
98
l?ng nh3 sp hoGc mn th8t h:m. V b$n c:n ph!i l. &i s= l>n x>n bRn thJu b t$o ra trong
m>t vi l:n &:u cng th=c hnh nhiDu b cng tr; nn kho lo.
Sallyann mu#n tham gia n8u (n, b thch g4t, c9t v ,/t m4i th1 vo xoong ch.o v
qu8y chng, th-m ch b cn lau bn (n. B kh(ng kh(ng ,i t0 rt n)$c x#t v thch vt
xoong ch.o cho ph%n th1c (n th1 hai. N6u chng ti n8u mn th<t h%m, b sH l8y ra m+t
t v ni v$i chng ti n r8t ngon. B sH gi* ln m+t t b xanh v hCi "y c ph.i l b
xanh khng? ngO N cho chng ti bi6t r>ng b khng thch n (Anthony, b# Sallyann, 3
tu;i).
TrE nh? th3.ng thch t= mnh l"y th@c (n nhanh trong t# chn hoGc t# l$nh. Nn c m>t
khay nh? th@c (n nhanh c l)i cho s@c kh?e, &=ng trong h>p m b c th6 m; ra
dF dng, hoGc m>t bt tri cy m b c th6 v0i t0i. N%u b$n khuy%n khch con b$n
t= mnh (n th@c (n nhanh, d$y b ng'i xu,ng v (n th@c (n nhanh v0i b$n ch$y quanh
ch/i trong khi &ang (n c th6 b8 hc v trE nh? khng bao gi. &3)c (n khi khng
c ng3.i gim st.
Hayley ,i, b ,i vo b6p v nhn vo tB l3nh ho/c ,i ,6n bt tri cy v l8y to ho/c
m+t th1 g , b khng ,Ki cho ,6n b'a tr)a. V chng ti khng c b8t kQ m+t th1c (n
nhanh no c h3i cho s1c khCe @ nh v th6 b c th: (n b8t c1 th1 g b mu#n
(Serena, m& Hayley, 2 tu;i).
Nh9ng &@a trE m0i ch*p ch9ng bi%t &i th3.ng ch C xem nh9ng &@a trE khc (n ci
g ; cc nhm mMu gio v nh trE v mu,n (n gi,ng h7. Khng nn lm :m ln, ngay
c! khi & l th@c (n c h$i cho s@c kh?e; bnh quy v+n khng c h$i v n%u b$n c"m b
(n sB lm cho b thm thm (xem trang sau). N%u con b$n th3.ng (n th@c (n t,t cho s@c
kh?e ; nh th h:u nh3 b sB ch7n th@c (n t,t cho s@c kh?e khi &i ra ngoi h/n.
G%n ,y Lexie ,i (n ti=c v t0 (n. B l8y m+t mGu bnh socola v bC g%n h6t. Sau ,
b chan ,%y n)$c vi=t qu8t vo bt v khi b , (n h6t, b , quay l3i ,: l8y thm b
khng ,Ong ,6n t8t c. bnh ng4t v bnh quy (Harriet, m& Lexie, 22 thng)
V?t h8i l1, Ph0n th![ng v S% tr4ng ph+t
Khi b b$n l0n h/n b c th6 b8 cm dT (n b;i m>t ph:n th3;ng cho thi &> (n t,t,
m>t v*t h,i l> &6 thuy%t ph+c b lm &iDu b khng thch, hoGc th*m ch b8 ph$t khi nhA
th@c (n ra. Nh3ng n%u lin k%t vi5c (n u,ng v0i thi &> (n h/n l s= thm (n sB bp
mo s= thm (n c#a b &y l tai h7a &,i v0i thi &> (n u,ng c#a b lu di.
Vi5c chiu &i v thi &> (n t,t khng c h$i nh3ng n mang &%n cho b suy nghP r<ng
ph:n th3;ng m b$n (hoGc cc thnh vin khc trong gia &nh) cho b khng ph!i l m>t
&Pa rau qu! hay m>t qu! chu,i & l socola, bnh quy hoGc k1o. Con b$n sB b4t &:u r"t
nhanh chng nhn nh9ng mn (n ny m>t cch r"t thm thu'ng v b sB mong &)i &3)c
cho qu mTi l:n b c thi &> (n t,t. C 3 v"n &D tiDm Rn ; &y: con b$n b4t &:u xem
socola v k1o t,t h/n cc th@c (n khc, (n nhiDu th@c (n ng7t h/n, v chJ c thi &> (n
t,t khi b mu,n &3)c (n k1o.
S- d+ng th@c (n nh3 m>t mn qu h,i l> hoGc tr2ng ph$t gGp v"n &D t3/ng t= nhau. MTi
l:n b$n b4t &:u ni &iDu g, chOng h$n nh3: n%u con (n c r,t, chng ta c th6 ra sn
ch/i, hoGc n%u con khng (n c!i m:m, con sB khng &3)c (n bnh pudding, con b$n
sB r"t nhanh chng tr; nn nghi ng. rau c# qu!, b tin r<ng chng chJ t,t th@ hai sau
bnh pudding, hoGc xem vi5c (n u,ng nh3 l m>t vi5c ph!i lm &6 nhanh &3)c l"y
99
th@c (n (qu bnh) t,t h/n. Khng c lC do t$i sao trE em khng nn l3u gi9 m>t t mn
trng mi5ng ; phng gi,ng nh3 ng3.i l0n. N%u b$n khng mu,n con b$n thch (n bnh
pudding h/n l m>t &Pa th@c (n mGn, t,t h/n l b$n khng nn &6 n trong b9a (n.
V*t h,i l>, ph:n th3;ng v s= tr2ng ph$t lm xo tr>n vi5c (n u,ng, chng tri ng3)c
v0i nh9ng g BLW &8nh lm b;i v chng can thi5p vo b!n n(ng bi%t n c:n g c#a &@a
trE. V d sao s- d+ng th@c (n theo cch ny khng lu di: trE em nhanh chng nhn
th"y b!n ch"t nh9ng mnh khe ny v nghP ra cch tr; l$i vi5c t= &iDu khi6n chnh
chng.
Tom g%n 4 tu;i v b c nhi2u b3n m ba m& chng vIn ph.i cho (n b>ng tha @ tu;i
ny. H4 , lm g khi con h4 6 thng tu;i ch*i tr ch*i ,u;i b9t, v n#i con sH ,)Kc
vui ch*i ngoi tr5i n6u con hon thnh cy bng c.i xanh ny. SH d7 dng h*n nhi2u
n6u b3n xL lN v8n ,2 theo cch ,*n gi.n :,6n gi5 (n, ch! (n ci g b3n mu#n (n v
khng (n ci g b3n khng mu#n. (Phil, b# Tom, 4 tu;i).
Th2c #n v S% an 9i
S- d+ng k1o &6 lm cho b7n trE vui khi chng khc hoGc bu'n, nh3ng th=c t% th t"t
c! nh9ng cch gi!i quy%t ny l &6 d+ b ng2ng khc. M>t ci vu,t ve v m>t ci hn
l t"t c! nh9ng g chng th*t s= c:n. Vi5c s- d+ng th@c (n &6 dT trE lGp &i lGp l$i nhiDu
l:n sB nguy hi6m - c th6 lm chng hay n<m (n v$ h/n &6 &i bnh k1o mTi khi chng
c!m th"y bu'n.
Trnh xung /1t
H:u h%t cc b9a (n &Du c xung &>t v0i nh9ng &@a trE ch*p ch9ng bi%t &i, &y l k%t
qu! c#a s= khng hi6u nhau vD vi5c b, m1 nghP trE em c:n ci g trong khi
b nghP b th=c s= c:n ci g. V0i BLW &iDu ny sB khng x!y ra miFn l b, m1 ti%p
t+c tin t3;ng vo s= ngon mi5ng c#a con h7.
TrE em c b!n n(ng sinh t'n m$nh mB, &Gc bi5t l vD v"n &D (n u,ng. Chng c C th@c
c=c kN &ng tin c*y vD vi5c khi no chng c:n (n, (n ci g v (n bao nhiu. Ty thu>c
vo s= tin t3;ng c#a b, m1 &,i v0i chng. ThJnh tho!ng b, m1 pht hi5n ra r<ng th*t kh
c th6 tin m>t &@a trE hi%u &>ng 18thng tuAi chJ c:n (n m>t l3)ng b<ng v0i lc b
9thng tuAi (hoGc th*m ch l t h/n) &Gc bi5t l khi b 9 thng tuAi c th6 b (n b>t s9a
nhiDu h/n by gi.. Nh3ng cc b c:n m>t l3)ng calo b"t th3.ng trong n(m &:u &.i b;i v
t,c &> t(ng tr3;ng c#a cc b qu nhanh. D3.ng nh3 l nh9ng &@a trE m0i ch*p ch9ng
bi%t &i &ang l0n r"t nhanh, chng khng t(ng tr3;ng cng t,c &> nh3 khi chng ; &> tuAi
nh? h/n, v th% chng khng c:n thi%t ph!i c:n nhiDu th@c (n h/n. Trn th=c t%, n%u m>t
&@a b 2 tuAi (n nhiDu b<ng khi b 1 tuAi, b hon ton c th6 to l0n (bo ph).
Khng c:n ph!i lo l4ng nhiDu vD vi5c (n u,ng c#a con b$n by gi. so v0i khi b ; &>
tuAi nh? h/n, n%u b vMn kh?e v pht tri6n m$nh, b bi%t b c:n g. ChJ c:n ch4c ch4n
r<ng cc b9a (n b$n cung c"p &Du bA d3Lng v cn b<ng, &ng m=c, v b khng u,ng
no s9a, n30c tri cy hoGc cc b9a qu khng c ch"t dinh d3Lng (&Gc bi5t t,t h/n l b
nn bi%t nhu c:u c#a mnh). Quan tr7ng nh"t trong t"t c! & l nh0 gi9 cho cc b9a (n
tho!i mi v th v8. R"t dF dng x!y ra cu>c chi%n C ch gi9a b, m1 v &@a trE, nh3ng h:u
h%t nh9ng cu>c chi%n ny lun lun dMn &%n vi5c &@a b (n t th@c (n h/n b, m1 n
mong mu,n n (n &3)c.
MZo gi7 cho cc b7a #n c9a tr3 ch?p ch7ng bi;t /i an ton, thoDi mi v th vF
100
Ti%p t+c tin t3;ng vo s= ngon mi5ng/s= thm (n c#a con b$n & l d$ dy c#a
b v b bi%t b c:n g.
T= nh4c nh; r<ng b (n t h/n l3)ng b & (n &3)c khi b l m>t &@a trE s/ sinh b;i v
t,c &> t(ng tr3;ng c#a b by gi. th"p h/n.
Ch4c ch4n b khng u,ng no s9a, n30c p hoGc cc b9a qu khng c ch"t dinh d3Lng
gi9a cc b9a (n.
Hy &6 b t= (n nhiDu nh3 c th6 ; bn (n.
N%u b$n cho php b t= (n, hy d$y b ng'i xu,ng trong khi (n.
Trnh s- d+ng th@c (n nh3 m>t ph:n th3;ng, s= tr2ng ph$t hay s= mua chu>c.
Khng dng th@c (n &6 dT dnh, an #i.
Cu chuy"n BLW
BLW qu d7. Lidia lun lun vui v? ngDi v t0 (n, v b th-t s0 thch cc b'a (n.
G%n ,y m+t ng)5i b3n , hCi ti cch cho m+t ,1a b gi nhC m c 8y ,ang ch(m
sc (n b>ng tha. Ti khng th: lm ,)Kc d l ti , cho ,1a con gi l$n cBa ti (n
b>ng tha vi n(m tr)$c. "i2u ny lm ti th-t s0 khng tho.i mi sau khi ti th0c hi=n
ph)*ng php BLW v$i Lidia.
"1a tr? 1 tu;i hon ton c kh. n(ng t0 (n v ,i2u ny d)5ng nh) qu sai. H%u h6t
c c.m gic nh) l b< b9t bu+c ph.i (n u#ng.
Hy tin vo con b3n v ,: chng ti6n hnh. Cho Lidia (n theo cch ny , thay ,;i ton
b+ N nghF cBa ti v2 cc b'a (n trong cc n(m t$i. V$i Jo, ,1a con gi l$n nh8t cBa ti,
ti lun lun ni [n h6t b'a (n cBa con v b nh$ ,i2u ,. Th-t s0 by gi5 ti c.m
th8y mu#n ni v2 ,i2u ny. B3n khng th: lm nh) th6 v$i BLW. " l m+t s0 thay ,;i
l$n v2 N nghF; ti , ,)Kc nui n8ng v nghF r>ng khng ,)Kc ,: l3i b8t
c1 th1 g trn ,Fa.
Ti c.m th8y tho.i mi h*n nhi2u trong cc b'a (n v$i Lidia v ti nghF r>ng ,i2u ny
sH ko di xuyn su#t tu;i th* cBa b b@i v ti , ch8p nh-n cho b quy6t ,<nh khi no
b ,i v b mu#n (n ci g. Ti sH khng lm cho cc b'a (n tr@ thnh cu+c chi6n v
,i2u ny th0c s0 l m+t ,i2u tch c0c. (Lucy, m& Jo, 16 tu;i v Lidia, 17thng)


Tr[ l+i lm vi)c
Qu!n lC, s4p x%p vi5c ch(m sc b khi b$n quay l$i cng vi5c sau th.i gian nghJ thai s!n
c th6 l m>t thch th@c. Nh3ng BLW sB khng gy thm v"n &D n%u b$n l*p k% ho$ch
tr30c v s- d+ng th.i gian &6 &!m b!o ng3.i ch(m sc con b$n - c th6 l h7 hng, c
gi9 trE - hi6u r quan &i6m BLW v tun th# an ton.
H:u h%t cc c trng trE v ng b &Du kh r>ng m; v0i BLW, &Gc bi5t l khi h7c ch@ng
ki%n th=c t% diFn ra. R"t phA bi%n tnh tr$ng ng b th"y quan ng$i vD ph3/ng php ny
khi m0i nghe qua v sau & l$i ni rOng h7 ti%c l khng bi%t vD BLW s0m h/n trong lc
con ci h7 cn l nh9ng &@a trE. Tuy nhin, ng3.i ch(m sc con b$n c th6 & tr!i qua
nhiDu n(m cho cc b (n b<ng tha v c th6 khng hi6u r<ng b$n khng thch h7 cho con
101
b$n (n theo cch thng th3.ng & khi b &3)c h7 ch(m sc. N%u h7 ch3a hD th"y m>t b
su hoGc b!y tng tuAi t= (n, c kh! n(ng h7 c!m th"y s) khi &6 cc b t= xoay x; v0i
th@c (n.
"Nh$ l3i tr)$c ,y, ti nghF m+t lKi ch l$n cBa BLW l ,#i v$i cha m& ti, ng)5i ch(m
sc Nataya trong khi ti ,i lm tE lc cn b. Ti bi6t r>ng ,#i v$i h4, ,i2u , c nghFa
l khng c thm th1c (n m ch! c thm l)Kng th1c (n thEa ra cho m+t mi=ng (n n'a.
Ti nghF r>ng h4 , ng3c nhin v s0 ,*n gi.n cBa n."
Julie, m& cBa Natalya, 4 tu;i
N%u b!n thn h7 cQng c con nh?, cQng c:n ph!i nh4c nh; h7 r<ng h7 cQng nn khuy%n
khch con ci mnh b4t &:u (n b,c b<ng tay t2 kho!ng 6 thng v cQng sB mong &)i cc
b b4t &:u c th6 nhai trong giai &o$n ny. T"t c! nh9ng g b$n &ang lm (hoGc yu c:u
h7 lm) l &6 b? qua giai &o$n (n th@c (n nho.
"M4i ng)5i c hnh dung trong ,%u v2 c.nh ,1a b b9t ,%u (n th1c (n th v ,#i v$i
nhi2u ng)5i, hnh .nh , l em b 16 tu%n tu;i ,ang n>m. Nh)ng khi b3n gi.i thch r>ng
b3n khng ni v2 m+t ,1a b, b3n ,ang ni v2 m+t ,1a b l$n h*n c th: ngDi thMng,
nh/t v nhai th1c (n, ,i2u , c r rng h*n v$i h4"
Katie, m& Sammy, 5 tu;i v Elvis, 2 tu;i
N%u b$n &6 b cho ai & ch(m sc t$i giai &o$n &:u tin th=c hi5n BLW, vi5c quan tr7ng
l ph!i &!m b!o h7 hi6u r<ng, ; giai &o$n ny, th.i gian (n u,ng l &6 h7c h?i v ch/i, v
r"t t b (n h%t b"t c@ th@ g trong nh9ng tu:n &:u tin. H7 c th6 th"y r<ng con b$n c:n
m>t lc &6 lm quen v0i th@c (n v t c kh! n(ng t lo l4ng h/n n%u b$n gi!i thch &iDu
ny hon ton bnh th3.ng.
Em b trE em &i khi tr; nn t thch th v0i th@c (n khi chng tr!i qua cc giai &o$n
c(ng thOng, v th% c th6 l, trong m>t vi tu:n &:u sau khi b$n &i lm l$i, con b$n sB chJ
mu,n nh9ng th@c (n quen thu>c. B th*m ch m"t khRu v8 v0i m7i th@ ngo$i tr2 s9a. M>t
khi b thi%t l*p &3)c l> trnh m0i, b sB l$i tr; vD l chnh b!n thn b.
M>t &iDu quan tr7ng n9a l hy &!m b!o ng3.i ch(m sc con b$n hi6u r<ng h7c khng
nn &3a cho b th@c (n th khi b &ang kht s9a.
Con b$n nn &3)c cung c"p m>t s= l=a ch7n th@c (n gi0i h$n v &3)c cho php lm g
m b mu,n. Khng c:n thi%t ph!i &3a th@c (n vo tay b - v cc mi%ng nh? ch4c ch4n
l khng c:n ph!i &t vo mi5ng b. Hy gi!i thch r<ng lc b4t &:u nh9ng &o$n th@c (n
di hoGc (n b,c b<ng tay l cch dF dng nh"t &6 b xoay x;. (R"t nhiDu chuyn gia ch(m
sc trE em gi! thi%t r<ng h7 nn c4t th@c (n thnh nh9ng mi%ng c kch th30c v2a (n nh3
h7 lm cho m>t b &ang ch*p ch9ng b30c &i v &ang s- d+ng tha, nPa.) M>t C t3;ng hay
l b$n chuRn b8 tr30c th@c (n cho b nh3ng chJ t0i lc ng3.i ch(m sc b nh*n bi%t &3)c
lo$i hnh d$ng v th@c (n no ph h)p.
""i lc ng)5i gi' Amy cho b nh'ng th1c (n qu b v Amy khng th: c%m ln ,)Kc.
" ch! l thi quen. N6u b3n cho 10 b (n d/m nh) b 8y , lm, theo ph)*ng php cP,
b3n sH t0 ,+ng nghF ,6n th1c (n lCng, theo sau l d3ng ,/c h*n v sau , l mi6ng nhC.
\ t)@ng cho b (n nh'ng mi6ng l$n l cch th1c hon ton m$i ,#i v$i b 8y"
Alex, m& cBa Amy, 21 thng tu;i.
102
Hy &!m b!o h7 bi%t r<ng h7 mu,n con b$n &3)c cho php ng'i (n bao lu tuN b v
r<ng b$n th*t s= c C & khi ni vi5c b (n nhiDu hay t khng hD quan tr7ng. Ia s, ng
b v ng3.i gi9 trE c!m th"y h7 b? qua nhi5m v+ c/ b!n khi khng &!m b!o l &@a b h7
&ang ch(m sc (n &3)c nhiDu nh3 h7 nghP b nn (n.
"Lc ti ,6n ,n Kylie, c gi' tr? ni "B c (n nh)ng (n nhi2u h*n n6u ti ,t cho b,
b c v? khng thch". Ti lun ni v$i c 8y l "B khng (n ,)Kc g cPng khng quan
tr4ng" - nh)ng c v? khng hi=u qu. v c s0 lo l9ng l b khng (n ,B no."
Marcie, m& cBa Kylie, 2 tu;i
T,t nh"t l ng3.i trng con b$n bi%t tr30c r<ng con b$n sB lm r/i rt nhiDu th@c (n &6
b$n c th6 trao &Ai v0i c "y vi5c x- lC chT th@c (n "y - c! trn ph3/ng di5n d7n d1p
&,ng b2a b>n v nh<m &!m b!o r<ng chJ nh9ng th@c (n r/i trn bD mGt s$ch sB &3)c nhGt
l$i cho b.
Ng3.i ch(m sc con b$n c:n hi6u vD v"n &D nn o1 (xem trang 62), v cch nh*n bi%t
(nhiDu ng3.i l:m nn o1 v0i ngh1n v ho!ng s) m>t cch khng c:n thi%t). Hy &!m b!o
h7 hi6u t$i sao vi5c cho b ng'i thOng &@ng v ph!i c ai & bn c$nh b khi (n l r"t
quan tr7ng, v t$i sao b m0i &3)c quyDn ki6m sot th@ g cho vo mi5ng. Nh9ng ng3.i
m ch(m sc cc b khc cQng c:n ph!i c!nh gic khi cc b l0n &t th@c (n vo mi5ng
em b nh?. (B"t c@ ai ch(m sc em b v trE em cn nh? nn &3)c hu"n luy5n c/ b!n vD
s/ c"p c@u).
B"t c@ ai ch(m sc con b$n c th6 &D cao nh9ng l.i khuyn vD BLW m b$n khm ph
ra. CQng r"t t,t n%u b$n c*p nh*t vD s= pht tri6n c#a kh! n(ng v khRu v8 c#a con b$n -
v &D ngh8 h7 th=c hi5n vi5c c*p nh*t vi5c t3/ng t= cho b$n.
Cho con b khi b+n tr[ l+i lm vi)c
M>t vi ng3.i m1 v4t s9a ra &6 con b trong khi h7 &i lm, m>t s, khc nh*n th"y sB dF
dng h/n n%u con h7 u,ng s9a b>t khi cc b ; v0i ng3.i gi9 trE. Quy%t &8nh c#a b$n
cQng c th6 ph+ thu>c vo cc nhn t, nh3 b$n ph!i xa con b$n bao nhiu gi. m>t ngy
v s%p cQng nh3 &'ng nghi5p c#a b$n c thng c!m cho b$n khng. NhiDu b m1 nh*n
th"y cho con b buAi sng v t,i khi h7 &i lm vD l cch t,t nh"t &6 lin k%t l$i v0i b
sau c! m>t ngy v4ng nh.
Hy nh0 r<ng trong khi con b$n d30i m>t tuAi, b$n vMn nn cho b b nhiDu s9a m1. M>t
s, b vMn bnh th3.ng khi c! ngy khng u,ng s9a m1 v b4t k8p v0i nh8p tiu th+ khi m1
chng &i lm vD. NhiDu b m1 ng$c nhin chJ v0i cch con h7 thch nghi v s= uy6n
chuy6n c#a b m1. Tuy nhin, n%u b$n ph!i xa con mnh trong th.i gian di v b$n khng
mu,n &6 l$i s9a v4t cho con, c lB t,t h/n l b$n &3a s9a b>t cho ng3.i trng trE &6 h7
cho b b cn h/n l &>t nhin mong mu,n b (n nhiDu th@c (n th h/n.
N%u c:n l.i khuyn chuyn bi5t vD cho con b v &i lm, hy ni chuy5n v0i chuyn gia,
t3 v"n hoGc tnh nguy5n vin vD v"n &D cho con b t$i &8a ph3/ng c#a b$n.
"Ti th)5ng v9t s'a cho con b khi ,i lm, v th6 ti th8y ,)Kc r>ng mnh t s'a h*n,
th)5ng gi.m ,i mSi thng. Khi Olivia ,)Kc 11 thng, ti ch! c th: v9t ,)Kc hai ounce
mSi ngy. V th6 ti nghF r>ng mnh c th: ngEng v9t s'a v cho b b b vo bu;i t#i.
B vIn kho? - v v-y ti ch! cho con b vo mSi bu;i sng v bu;i t#i".
Farida, m& Olivia, 2 tu;i.
103
MGc d b$n c th6 &i lm c! ngy, b$n c th6 mu,n &!m b!o r<ng con b$n (n t nh"t m>t
b9a v0i b$n. N%u con b$n &ang ; giai &o$n &:u tin c#a BLW v &3)c ng3.i gi9 trE
trng, b$n l$i khng mu,n b? lL nh9ng tr!i nghi5m &:u tin c#a b v0i th@c (n, b$n c
th6 c, g4ng chia sE b9a t,i v b9a sng cng b, v &6 b u,ng s9a c! ngy trong su,t
tu:n &:u tin &i lm l$i, cho &%n khi b$n c!m th"y sKn sng &6 c gi9 trE cho b (n. B sB
c:n ph!i c &# 3 b9a (n m>t ngy trong m>t vi thng v b sB khng &i chJ c:n b$n cho
b b s9a vi l:n.
M>t s, cha m1 c th6 lo l4ng khi cho con h7 "ti%p xc" v0i th@c (n c@ng tr30c khi h7 tr;
l$i lm vi5c v c, g4ng b4t &:u s0m h/n 6 thng hoGc c4t gi!m s9a nhanh chng. Iy l
m>t C hay v d3.ng nh3 khng thnh cng n%u b$n theo ph3/ng php BLW. N%u b
ch3a sKn sng, b chJ &/n gi!n khng thch th g v0i th@c (n v n%u b$n c, g4ng thuy%t
ph+c b, b c th6 b4t &:u ght ton b> C t3;ng ny. NhiDu ng ch# kh uy6n chuy6n vD
ngy tr; l$i lm vi5c n%u h7 &3)c thng bo &:y &#, v th% b$n c th6 s4p x%p &6 tr; l$i
lm vi5c chm 1 hoGc 2 tu:n so v0i k% ho$ch n%u b$n th*t s= mu,n ; cng con b$n trong
nh9ng tu:n &:u tin b lm quen v0i th@c (n c@ng.
N%u ng3.i trng con b$n khng mu,n th=c hi5n BLW, b$n c th6 ph!i ti%n t0i m>t tho!
thu*n. Cc em b r"t dF thch nghi v khi b c!m th"y b,i r,i v m7i th@ khng nh3 tr30c
khi b ; v0i ng3.i khc, b sB nhanh chng h7c cch ti%p nh*n s= khc bi5t t2 nh9ng
ng3.i khc. Vi5c quan tr7ng nh"t l ng3.i ch(m sc con b$n tn tr7ng C ki%n c#a b$n vD
vi5c cho b "ni" khi b & (n &#. N%u h7 th3.ng xuyn khuy%n khch b (n nhiDu h/n b
c:n, b c th6 b4t &:u c4t gi!m l3)ng s9a tiu th+ &3)c qu s0m v tr; nn ph+ thu>c vo
th@c (n th &6 tho! mn c/n &i. IiDu ny dMn &%n vi5c b b8 phn tn khi (n theo BLW
t$i nh. Tuy nhin, d3.ng nh3 chJ c:n m>t hoGc hai thng &6 ng3.i trng trE c!m th"y t=
tin &6 con b$n t= (n.

104
CHXYNG 7
CHc >b *N UPNG LNH M`NH CHO TdT Ce MfI NGXKI
BLW mang l3i m+t c* h+i tuy=t v5i ,: cng bn b3c v2 ch6 ,+ (n u#ng cBa ton b+ gia
,nh. Vi=c mong mu#n ,.m b.o cho con ci h4 c th: h8p thu dinh d)Ang t#t nh8t thc
,Gy r8t nhi2u b-c cha m& c%n ph.i thay ,;i ch6 ,+ (n u#ng cBa mnh.
Elizabeth, chuyn gia ch(m sc s1c khCe
Nh'ng ,1a tr? bi6t khi no chng ,)Kc cho (n nh'ng ,D (n gi#ng nh) b3n v khi no
chng khng. V b3n nh-n th1c ,)Kc r rng r>ng chng bi6t ,i2u ,. V-y nn, n6u b3n
,ang c mn kem v$i hng tr(m v hng ngn th1 trong danh mOc th0c phGm, th ,
chnh l nh'ng g t#t cho cc con b3n (n. Chnh ,i2u ny lm cho b3n ,9n ,o v2 nh'ng
g b3n (n.
Mary, m& b Elise, 23 thng tu;i

TNM QUAN TRfNG CUA VIQC *N UPNG LNH M`NH
Vi5c (n th@c (n bnh th3.ng c#a gia &nh v (n bA sung b9a ph+ l tr7ng tm c#a BLW,
chnh v v*y r"t nhiDu b*c ph+ huynh & quan tm kH &%n h30ng dMn s- d+ng c#a cc lo$i
&' (n &6 &!m b!o r<ng ton b> gia &nh c th6 s- d+ng t,t. Vi5c &6 cho con b$n (n th=c
phRm dinh d3Lng c#a gia &nh mTi ngy sB mang l$i cho b c/ h>i t,t nh"t &6 c l=a
ch7n (n u,ng lnh m$nh trong su,t cu>c &.i sau ny c#a b.
Ch3/ng 7 ny khng c C &8nh l m>t h30ng dMn chuyn su vD dinh d3Lng c#a trE s/
sinh, cQng khng ph!i l h30ng dMn c/ b!n cho ch% &> (n u,ng lnh m$nh c#a ton b>
gia &nh. Cc b h7c b<ng cch sao chp, b4t ch30c, v v*y, n%u cc thnh vin trong gia
&nh (n theo m>t ch% &> (n u,ng t,t th con b$n cQng sB mu,n (n y nh3 v*y. Cc lo$i
th=c phRm con b$n h7c (n hon ton ph+ thu>c vo b$n - b khng ch8u b"t kN p l=c no
t2 qu!ng co hoGc b$n b khi%n b b8 km (n v b cn qu nh? &6 c th6 t= &i mua &' (n
cho mnh!
Tuy nhin, vi5c nT l=c &6 c m>t ch% &> (n u,ng lnh m$nh khng c nghPa l b$n lun
ph!i lo ng$i vD dinh d3Lng c#a con b$n hay ph!i c, g4ng ki6m sot xem b (n g. MiFn l
b$n &ang cung c"p cho b m>t ch% &> (n u,ng cn b<ng, b$n c th6 ty thu>c vo tnh
tr$ng c+ th6 c#a con b$n &6 cho b (n nh9ng lo$i th@c (n khi b c:n. C:n l3u C r<ng d
th% no th trong vi thng &:u tin (n th@c (n ngoi, b sB h"p th+ &3)c r"t t dinh d3Lng
t2 th=c phRm c#a gia &nh b;i s9a m1 hoGc s9a cng th@c sB cung c"p g:n nh3 t"t c!
cc ch"t dinh d3Lng m b c:n. B vMn cn &ang h7c vD h3/ng v8, thnh ph:n v c"u t$o
c#a &' (n. Khng quan tr7ng l &' (n b &3)c cung c"p l lnh m$nh hay khc nhau; v
cc ch"t dinh d3Lng b c:n & lun c sKn cho b.
Khi con b$n l0n h/n, b$n c th6 th"y b sB tr!i qua giai &o$n mu,n (n m>t lo$i &' (n th
bi5t no & v khng (n b"t kN th@ g khc, ngay c! khi b$n cung c"p cho b nh9ng b9a
(n hon ton cn b<ng mTi ngy. V d+ nh3 vi5c b c th6 sB (n u,ng th! c-a
carbohydrates trong vi ngy, hoGc c m>t ngy no & t"t c! nh9ng th@ b mu,n (n chJ
l chu,i. D r<ng s= l=a ch7n th=c phRm c#a b c vE nh3 h/i qui d8, nh3ng &y l$i l
hnh vi r"t bnh th3.ng c#a trE s/ sinh v trE m0i bi%t &i (xem trang 163). V v*y, khng
105
c:n ph!i qu lo l4ng vD vi5c con b$n (n g trong mTi b9a chnh hoGc b9a ph+ miFn l b$n
cung c"p cho b vi lo$i &' (n trong mTi nhm th@c (n chnh mTi ngy (xem trang 205).
C nhiDu thng tin trong ch3/ng 7 ny lin quan t0i ng3.i l0n v thanh thi%u nin, &6
gip b$n dF dng ln th=c &/n cho nh9ng b9a (n lnh m$nh cho m7i &> tuAi. Tuy nhin,
c 2 &i6m r"t quan tr7ng c:n ch C l3u tm khi chuRn b8 b9a (n:
- TrE em c:n nhiDu ch"t bo h/n ng3.i tr3;ng thnh v t ch"t x/ h/n (xem trang
123 v 124)
- C 1 s, lo$i th=c phRm m t,t h/n h%t l trE em khng nn (n (xem trang 114-
119).
N%u b$n c!m th"y ch% &> (n u,ng c#a gia &nh b$n c th6 cn thi%u m>t ch% &> dinh
d3Lng &Gc bi5t, b$n c th6 tra c@u b!ng ; trang 218 v 219 &6 xem nh9ng lo$i th@c (n
thng th3.ng no ch@a cc lo$i vitamin v khong ch"t d3Lng ch"t &Gc bi5t quan tr7ng
&,i v0i cc b.
CU CHUYQN CUA BLW
Ti c c c!m r"t kh#ng khi%p v0i nh9ng &' (n m ti khng mu,n cho con gi ti Elinor
(n l$i b"t kN l:n no n9a. i gi m b c th6 ; trong s= ki6m sot v0i nh9ng &' (n ngay
t2 ban &:u th ci bn (n buAi t,i sB khng tr; thnh m>t bi chi%n tr3.ng c#a b &,i v0i
ti nh3 v*y.
Nh3 m>t &@a trE m0i bi%t &i, ti & ph!i ng'i t$i bn cho t0i t*n khi ti (n xong ton b>
ph:n th@c (n c#a mnh. Ti th3.ng ph!i b+m mi5ng v nn trong khi (n. I th=c s= l
m>t cu>c gi<ng co kh ch8u, v ti lun lun ginh chi%n th4ng b;i v khng c ai c th6
b4t ti ph!i (n. Ngay c! t0i by gi., ti vMn (n nh3 m>t &@a trE "v ph!i b+m mi5ng khi
ti%p xc v0i r"t nhiDu h3/ng v8 v thnh ph:n c#a &' (n.
Trung th=c m ni, khi Elinor &3)c 6 thng tuAi, C nghP ph!i n"u (n (v n%m) nh9ng mi
v8 kh#ng khi%p ny th=c s= lm cho ti s) hi vi5c b4t &:u cho b t*p (n th@c (n ngoi.
N%u ti & khng mu,n (n chng, t$i sao con ti l$i c:n chng trn tri &"t ny? Ng3.i t3
v"n ch(m sc s@c kh?e c#a ti th*t tuy5t v.i, c "y & th=c s= h3;ng @ng khi ti &D c*p
&%n BLW. Sau ny ti m0i pht hi5n ra c & lm nh9ng vi5c t3/ng t= v0i chnh cc con
c#a c "y, t2 nhiDu n(m tr30c.
V by gi., b!n thn ti c th6 tr; thnh m>t v d+ t,t trong vi5c s- d+ng th=c phRm.
BLW th=c s= bu>c chnh ti ph!i (n u,ng t,t h/n. Tr30c kia, ti th3.ng chJ (n nh9ng th@
nh3 mN spaghetti, nh3ng by gi. ti mu,n Elinor nhn th"y ti (n nh9ng th@c (n lnh
m$nh. Chnh v th% ngy cng c nhiDu h/n nh9ng th=c phRm t,t cho s@c kh?e trong t#
l$nh v &iDu & t$o ra m>t tc &>ng th=c s= tch c=c &,i v0i ch% &> (n u,ng c#a chng
ti.
Jackie, m& b Elinor, 7 thng tu;i

HIgU BIcT CY BeN
V*y lm th% no &6 b$n ch4c ch4n r<ng gia &nh b$n c m>t ch% &> (n u,ng lnh m$nh v
cn b<ng? IiDu & th=c ra khng kh nh3 b$n t3;ng ban &:u. H:u h%t cc mn (n truyDn
th,ng c#a nhiDu nDn v(n ha trn th% gi0i l kh cn b<ng, v m>t ch% &> (n u,ng &a
106
d$ng d=a trn th=c phRm t3/i s,ng v0i nhiDu rau qu! ch4c ch4n sB cung c"p cho b v
nh9ng thnh vin cn l$i trong gia &nh t"t c! nh9ng dinh d3Lng thi%t y%u. D sao, mTi
l:n b$n s- d+ng &' (n nhanh, th@c (n sKn v th@c (n & qua ch% bi%n trong ch% &> (n
u,ng c#a mnh, cn cn c th6 dF dng thay &Ai v0i qu nhiDu ch"t bo bo ha, mu,i v
&3.ng; trong khi & l$i thi%u cc vitamin v khong ch"t. M>t ch% &> (n nh3 v*y c th6
dMn t0i nguy c/ pht tri6n cc b5nh tim m$ch, ti6u &3.ng v ung th3 sau ny, v th@c (n
mGn cn &Gc bi5t nguy hi6m cho cc b.
Ch% &> (n u,ng cn b<ng l ch% &> (n v0i &:y &# t"t c! cc d3Lng ch"t c:n thi%t cho s@c
kh?e, d=a trn nh9ng nhm th=c phRm chnh theo m>t tW l5 h)p lC. Hoa qu!, rau c#, ngQ
c,c v carbohydrates nn chi%m khRu ph:n l0n trong ch% &> (n c#a gia &nh b$n, bn
c$nh & l m>t l3)ng nh? nh9ng th=c phRm ch@a protein v giu canxi, cng v0i m>t
cht ch"t bo hoGc d:u. D30i &y l cn cn tW l5 h)p lC m ng3.i l0n v thanh thi%u nin
&3)c khuy%n khch lm theo (1 ph:n ; &y &3)c &o b<ng s, l3)ng th=c phRm m mTi
ng3.i c th6 gi9 &3)c trong m>t lng bn tay m;):
- Rau c# qu!: 5 ph:n (3 ph:n rau c# v 2 ph:n hoa qu! l lC t3;ng nh"t)
- NgQ c,c v tinh b>t (g$o, khoai ty, m ,ng, bnh m): 2 hoGc 3 ph:n
- Th8t, c v cc th=c phRm giu protein khc: 1 ph:n
- B/, s9a, s9a chua v th@c (n giu canxi khc nh3 hummus (mn khai v8 lm t2 g,
&*u, d:u, v2ng, chanh, t?i) v c nh? nguyn x3/ng (c mi): 1 ph:n
- Ch"t bo c l)i cho s@c kh?e (nh3 d:u o-liu, cc lo$i h$t): ` c#a 1 ph:n
Trong khi & th trE s/ sinh c nhu c:u protein v ch"t bo theo tW l5 l0n h/n so v0i ng3.i
tr3;ng thnh; cn trE m0i bi%t &i th3.ng sB (n carbohydrates v0i tW l5 l0n h/n, b$n vMn
l3u tm r<ng 1 ph:n trong cn cn c#a b cQng &3)c tnh theo s, l3)ng th=c phRm t3/ng
@ng v0i lng bn tay c#a b. L3)ng th@c (n ny ch4c ch4n sB t h/n r"t nhiDu so v0i s,
l3)ng m nhiDu ng3.i th3.ng thc p con h7 (n. Hy nh0: b$n khng nn kN v7ng r<ng
em b c#a b$n c th6 nh*n &3)c t"t c! nh9ng dinh d3Lng c:n thi%t t2 th@c (n ngoi cho
t0i khi b &3)c 1 tuAi, cQng chnh v v*y nn quy 30c vD 1 ph:n (n c#a b sB khng ph!i
l m>t &8nh l3)ng chuRn cho t0i khi b &:y 1 tuAi.
M>t h5 qu! t"t y%u c#a BLW &,i v0i kh nhiDu gia &nh m ti t3 v"n, & l h7 & b4t
&:u c!i thi5n ch% &> (n c#a chnh gia &nh h7, nh3 vi5c s- d+ng cc th@c (n t3/i s,ng,
th=c phRm bA d3Lng cho cc b, h7c cc kH n(ng n"u n30ng m0i v quan tm th=c s= t0i
s@c kh?e c#a c! gia &nh.
Julie, chuyn gia dinh d)Ang s1c khCe c+ng ,Dng
SS PHONG PH L GIA Vh CUA CUbC SPNG!
Cng v0i vi5c l3u tm &%n cn cn th=c phRm, hy ch4c ch4n r<ng b c#a b$n &3)c cung
c"p m>t ch% &> (n phong ph, & cQng l m>t trong nh9ng &iDu quan tr7ng nh"t b$n c
th6 lm &6 &!m b!o cho b c m>t ch% &> dinh d3Lng t,t. M>t ch% &> (n &a d$ng bao
g'm nhiDu lo$i th=c phRm t2 t"t c! cc nhm khc nhau, cung c"p cho b nhiDu ch#ng
lo$i vitamin v khong ch"t. M>t ch% &> (n &/n &i5u - d c th6 vMn t,t cho s@c kh?e sB
gi0i h$n c/ h>i c#a b &3)c h"p th+ m7i th@ b c:n. Vi5c cho b (n phong ph cc lo$i
th=c phRm cQng sB cho b nh9ng c/ h>i &3)c tr!i nghi5m nhiDu h3/ng v8, thnh ph:n v
107
c"u t$o khc nhau, t$o cho b tinh th:n sKn sng th- nghi5m nhiDu lo$i th@c (n m0i khi
b l0n h/n.
Do v*y, n%u danh m+c &' mua s4m c#a b$n th3.ng kh gi,ng nhau trong mTi tu:n, sB r"t
tuy5t n%u b$n b4t &:u th- thm 1 vi th=c phRm m0i. Hy suy nghP vD b"t kN thi quen
no m b$n & s- d+ng th=c phRm r"t nhiDu ng3.i th3.ng (n &ng 1 mn cho b9a sng,
lGp &i lGp l$i hng ngy hoGc chJ c m>t ph$m vi nh? cc mn (n 3a thch v h7 chJ (n
cc mn & hng tu:n. Ch% &> (n nh3 v*y khng hOn l khng t,t cho s@c kh?e nh3ng
khng mang l$i &3)c cho con b$n s= phong ph. V n%u nh3 b khng thch t"t c! nh9ng
th@c (n m b$n thch, th kh! n(ng (n &3)c cc mn c#a b sB c=c kN h$n ch% khi b l0n
ln.
Hy th- nh9ng m1o sau &6 &!m b!o &3)c s= phong ph:
Hoa quD v rau c9
- Nh4m t0i nhiDu lo$i hoa qu! v rau c# nh"t c th6, v0i cc mu s4c khc nhau: &?,
vng, xanh l, cam, tm - b;i mTi lo$i trong s, chng th3.ng ch@a nh9ng lo$i dinh
d3Lng khc nhau.
- Th- mua m>t vi lo$i hoa qu! v rau c# m b$n khng hay mua
- Th- s- d+ng thm nhiDu lo$i rau th/m, nh3 rau mi, ng v hng qu% - chng
ch@a nhiDu lo$i vitamin v khong ch"t t,t.
Ng_ c8c v tinh b1t (carbohydrates)
- N%u b$n th3.ng s- d+ng khoai ty nh3 l ngu'n carbonhydrate chnh, hy th-
dng c! g$o hoGc nh9ng lo$i ngQ c,c khc n9a (hoGc ng3)c l$i).
- Cc lo$i rau cho c#, nh3 khoai lang chOng h$n, cQng th3.ng &3)c s- d+ng &6 thay
th% khoai ty
- H$t k, la m, couscous (lo$i th=c phRm &Gc s!n c#a B4c Phi) hay quinoa (lo$i
th=c phRm cQng t3/ng t= nh3 g$o) t"t c! &Du c th6 dng thay th% cho g$o trong nhiDu
mn (n; v chng &Du c mGt trong r"t nhiDu siu th8.
- Nn tr!i nghi5m m>t cht! B<ng vi5c thay th% ngQ c,c (n sng thng th3.ng c#a
b$n v0i cho, hoGc nh9ng lo$i ngQ g,c khc n9a.
- B>t kiDu m$ch v b>t m c th6 &3)c dng thay cho la m thng th3.ng trong cc
mn n30ng hoGc n"u.
- La m$ch &en hoGc bnh m t2 la m$ch &en, hoGc b"t kN lo$i bnh m- khng lm
t2 la m, by gi. v sau & n9a, c th6 &3)c dng thay th% cho bnh m thng th3.ng.
- N%u b$n th3.ng (n m ,ng hoGc m s)i &3)c lm t2 la m, t$i sao khng th- s-
d+ng lo$i th=c phRm & v0i nguyn li5u khng ph!i la m &6 thay &Ai?
Th%c phEm giu protein
- Khng ph!i t"t c! cc lt th8t &Du c l3)ng dinh d3Lng gi,ng nhau, v d+ nh3 chn
g sB c dinh d3Lng khc v0i @c g.
- Gan v cc n>i t$ng khc th3.ng &:y &# cc ch"t dinh d3Lng (&3)c nui b<ng
ph3/ng php h9u c/ l t,t nh"t v chng ch@a &>c t, t h/n).
108
- Th8t g, th8t b, th8t c2u v th8t l)n &Du l nh9ng lo$i th8t giu &$m &6 l=a ch7n;
cn nh9ng lo$i th8t hoang d hoGc gia c:m nh3: th8t nai, th8t chim, th8t th?, th8t v8t, th8t
ngTng cQng r"t bA d3Lng (nh3ng d sao chng cQng th3.ng &4t &?).
- Nh9ng th=c phRm h7 &*u, nh3 &*u t3/ng, &*u l(ng, &*u H Lan l$i c nh9ng
ch"t dinh d3Lng khc v0i cc protein c ngu'n g,c &>ng v*t v chng cQng l nh9ng
th=c phRm tuy5t h!o dnh cho nh9ng ng3.i khng th6 (n chay. Hy th- thm chng vo
mn th8t h:m hoGc mn c ri.
Th%c phEm giu canxi
- B$n khng c:n thi%t ph!i nh"t nh"t s- d+ng cc s!n phRm t2 s9a hng ngy &6
&!m b!o &# canxi c mi, c bi6n nh? hay hummus &Du l nh9ng ngu'n cung c"p d'i
do.
- Hy s- d+ng b/. B/ r"t &a d$ng &3)c lm t2 nhiDu ngu'n khc nhau, nh3 b/ lm
t2 s9a b, t"t nhin l th%, v c! t2 s9a c2u, s9a d v t2 s9a tru n9a.
- H:u h%t cc lo$i bnh m &Du bA sung canxi
Ch:t bo lnh m+nh
- Cc lo$i h$t ; d$ng nguyn h$t hoGc h$t m0i nghiDn &Du c th6 cho vo cho hoGc
tr>n cng cc lo$i ngQ c,c.
- H$t qu! lanh hoGc d:u qu! c ch dng &3)c trong mn rau tr>n hoGc m ,ng.



THiC *N VjT
Cc th=c phRm ch% bi%n sKn &3)c th3/ng m$i ha th3.ng c ch@a hm l3)ng cao:
&3.ng, mu,i hay cc ch"t bo bo ha (bnh ga-t, chocolate, bnh bch quy, khoai ty
chin, bnh ng7t, bnh n30ng), v v*y chng th=c s= khng ph!i &' (n c:n thi%t v chJ
nn (n trong m>t gi0i h$n ch2ng m=c t,t h/n h%t l chJ nn (n nhiDu nh"t 2 l:n/tu:n.
V0i hm l3)ng l0n mu,i, ch"t bo chuy6n ha thnh axit hoGc ch"t bo hydrat ha, t,t
nh"t l b$n nn trnh xa chng hon ton.
T"t nhin, &iDu & khng c nghPa l b$n c"m tuy5t &,i khng cho con b$n &>ng vo m>t
mi%ng bnh ng7t hay chi%c bch quy no, nh3ng nh0 l3u tm r<ng chng khng ph!i
nh9ng th=c phRm t,t nh"t, xt trn kha c$nh dinh d3Lng. Tuy nhin, sB th*t &Gc bi5t v
nhiDu dinh d3Lng h/n n%u b$n c th6 t= lm t$i nh nh9ng chi%c bnh ng7t hoGc bch quy
v0i chu,i, hoa qu! s"y kh hay m*t; th*m ch thm c! y%n m$ch vo bch quy hoGc &/n
gi!n h/n l b$n c th6 s- d+ng l3)ng &3.ng t h/n so v0i cng th@c h30ng dMn v
chng ti tin r<ng con b$n cQng sB r"t ho h@ng gip b$n vo b%p.
C th6 p d+ng cng th@c 80/20 ; &y nh3 sau: n%u b$n ch4c ch4n r<ng t nh"t 80% trong
ch% &> (n u,ng c#a con b$n l &!m b!o dinh d3Lng, sau & b$n hy th- m$o hi6m v0i
m>t cht &' (n khng c l)i v0i &iDu ki5n b$n khng gy b"t kN tc &>ng no v0i b.
Vi5c c"m &on nh9ng &' (n ny (&Gc bi5t khi con b$n nhn th"y nh9ng ng3.i khc (n
chng) hay s- d+ng chng nh3 l m>t ph:n th3;ng cho mTi hnh vi t,t sB khi%n con b$n
109
thm thu'ng h/n? (xem trang 190). Nh3ng n%u nh3 b$n l$i khng (n nh9ng th@c (n &
hng ngy, th sau & b cQng sB khng cn h@ng th v0i chng n9a.
CHc >b *N CHAY KHNG LO`I TRk SlA V CHc >b *N CHAY THUNN
M>t ch% &> (n u,ng n%u lo$i tr2 m>t s, lo$i th=c phRm nh"t &8nh sB c nguy c/ ch@a hm
l3)ng th"p &,i v0i m>t s, ch"t. Ch% &> (n chay khng lo$i tr2 s9a c th6 ch@a t s4t v
protein, trong khi m>t ch% &> (n chay thu:n (c nghPa l khng (n th8t, c, tr@ng hay cc
s!n phRm t2 s9a) c th6 thi%u vitamin B, s4t, kBm, canxi v m>t s, amino axit. V v*y,
cc b*c ph+ huynh n%u &ang c k% ho$ch &6 cho con mnh (n chay thu:n, th c:n &Gc bi5t
cRn tr7ng &6 &!m b!o cho con b$n nh*n &3)c &# d3Lng ch"t.
Ch% &> (n chay khng lo$i tr2 s9a c th6 nh*n &3)c s, l3)ng l0n protein trong cc s!n
phRm t2 s9a nh3ng vi5c s- d+ng b/ nh3 l m>t ngu'n protein chnh trong m7i b9a (n l$i
khng &3)c khuy%n khch, b;i v chng ch@a hm l3)ng ch"t bo v mu,i t3/ng &,i cao.
R"t t cc proteins khng c ngu'n g,c t2 &>ng v*t c th6 cung c"p &3)c t"t c! cc amino
axit ch# y%u, nh3ng vi5c k%t h)p m>t vi th=c phRm v0i nhau vMn &!m b!o &3)c vi5c b
&4p cc ch"t ny.
Nh9ng th=c phRm h7 &*u (nh3: &*u t3/ng, &*u l(ng, &*u H Lan), hoa qu! kh (nh3: m/,
sung, m*n kh) v cc lo$i rau c l xanh thMm &Du l ngu'n cung c"p s4t d'i do.
Vitamin C sB gip t(ng kh! n(ng h"p th+ s4t, v v*y, vi5c s- d+ng nhiDu hoa qu! v rau
c# ch@a nhiDu vitamin C (hoGc u,ng n30c c,t hoa qu! pha long, hoGc n30c tri cy m0i
v4t) k%t h)p v0i cc b9a (n sB gip b$n &!m b!o l3)ng s4t t,i &a c th6 h"p th+ &3)c
trong cc mn (n.
CQng nh3 &,i v0i gia &nh, n%u b$n @ng d+ng m>t ch% &> (n u,ng cho trE nh?, trong &
trnh dng m>t s, th=c phRm nh"t &8nh, b$n c th6 c:n th!o lu*n v0i 1 t3 v"n vin hoGc 1
chuyn gia dinh d3Lng vD k% ho$ch xy d=ng ch% &> (n c#a chng, h7 sB cho b$n l.i
khuyn trong vi5c ch7n l=a cc cch k%t h)p cc lo$i th@c (n t,t cho s@c kh?e v0i nhau,
v h7 cQng sB t3 v"n cho b$n n%u vi5c bA sung thm cc ch"t khc l c:n thi%t.
CCH THiC NHRN >XTC DINH DXmNG MbT CCH TPT NHdT Tk
NHlNG THSC PHaM B`N MUA
Nhu c:u s!n xu"t th=c phRm gi thnh rE v0i th.i h$n s- d+ng lu di khi%n cho h:u h%t
cc lo$i th=c phRm trong x h>i pht tri6n ngy nay &Du c ch@a ha ch"t: cy th3.ng
phun thu,c tr2 su hoGc thu,c di5t n"m; cn h3/ng li5u nhn t$o, ch"t b!o qu!n v phRm
mu th3.ng &3)c thm vo trong qu trnh ch% bi%n th=c phRm. R"t nhiDu trong s, cc
ha ch"t ny c kh! n(ng gy h$i, song l$i c r"t t nghin c@u vD tc &>ng tAng h)p c#a
chng &,i v0i trE s/ sinh v trE em ni chung. Ing ti%c l cc lo$i th=c phRm &3)c s!n
xu"t theo ph3/ng php h9u c/ v khng ch@a b"t kN m>t ha ch"t no th3.ng kh &4t &?.
Nh3ng b$n khng c:n ph!i qun tri5t tuy5t &,i hoGc l (n th@c (n hon ton h9u c/, hoGc
l khng (n g. Ngay c! n%u b$n khng th6 &# kh! n(ng (hoGc khng th6 mua &3)c) th@c
(n hon ton h9u c/, b$n vMn c th6 gi!m thi6u s, l3)ng ha ch"t khng mong mu,n
trong th=c phRm b$n mua, v c r"t nhiDu cch khc nhau &6 &!m b!o cho b$n vMn nh*n
&3)c nhiDu dinh d3Lng nh"t c th6 t2 nh9ng th@c (n &, cho d chng l th=c phRm h9u
c/ hay khng:
- Hy s- d+ng t,i &a cc s!n phRm h9u c/ n%u b$n &# kh! n(ng, c th6 3u tin
nh9ng th=c phRm m b nh b$n th3.ng (n nhiDu nh"t (&Gc bi5t ch C, cc lo$i th8t,
110
tr@ng, cc lo$i c# v ngQ c,c nh3 la m th3.ng ch@a l3)ng ha ch"t cao h/n r"t nhiDu so
v0i nh9ng s!n phRm ny nh3ng &3)c s!n xu"t b<ng ph3/ng php h9u c/). Sau & hy so
snh gi c! - 1 s, th=c phRm h9u c/, nh3 s9a chOng h$n, cQng khng &4t h/n nhiDu so
v0i s!n phRm phi h9u c/.
- Tm hi6u d8ch v+ cung c"p th=c phRm h9u c/ t$i &8a ph3/ng c#a b$n, chng
th3.ng rE h/n so v0i s!n phRm t$i c-a hng bn th=c phRm h9u c/ v chng th*m ch
cn gip b$n ti%t ki5m tiDn v b$n sB khng b8 cm dT mua nh9ng s!n phRm bA sung
khng c:n thi%t nh3 khi b$n &i mua ; siu th8.
- Mua cc tri cy hoGc rau c# &3)c tr'ng t$i &8a ph3/ng c#a b$n theo mTi ma
chng sB t3/i h/n so v0i nh9ng s!n phRm nh*p khRu. (S!n phRm nh*p khRu khng chJ
&3)c l3u tr9 trong kho!ng th.i gian di, m chng cn c kh! n(ng &3)c thu ho$ch tr30c
khi chng th=c s= chn, t@c l tr30c khi cc lo$i vitamin &3)c pht tri6n th=c s= &:y &#).
- N%u b$n mua cc s!n phRm h9u c/, hy (n c! l0p v? ngoi cng c#a tri cy v
rau c# n%u c th6 - b;i r"t nhiDu d3Lng ch"t &3)c tch t+ trn l0p v? &. (V? c#a cc th=c
phRm phi h9u c/ th3.ng ch@a nhiDu thu,c tr2 su, v v*y t,t nh"t l b$n nn g7t v?
chng).
- R-a s$ch t"t c! cc hoa qu! v rau c# phi h9u c/ (k6 c! rau lm salad) v0i m>t
cht d"m pha long hoGc n30c r-a chuyn bi5t dnh cho rau c# qu! &6 lo$i b? cc ha
ch"t v thu,c tr2 su trn bD mGt.
- H"p cch th#y cc lo$i rau c# h/n l &un si chng, &6 gi!m vi5c th"t thot cc
d3Lng ch"t.
- S- d+ng b"t kN lo$i n30c no &3)c ti%t ra t2 vi5c n"u n30ng rau c# cho mn s,t
hoGc cc mn t3/ng t=, &6 cc d3Lng ch"t khng b8 lng ph.
- B"t c@ ; &u c th6, b$n nn c4t g7t hoa qu! v rau c# ngay tr30c khi (n hoGc ch%
bi%n; hoGc b7c chng l$i v b!o qu!n l$nh. (NhiDu lo$i vitamin C trong th=c phRm b8 m"t
&i trn ph:n bD mGt c4t g7t, &Gc bi5t ; &iDu ki5n nhi5t &> thng th3.ng trong phng).
- S- d+ng th=c phRm s0m nh"t c th6 sau khi ch% bi%n.
- N%u b$n c:n m>t cch khc &6 gi9 t3/i rau c# qu!, hy ch7n ph3/ng n lm &ng
l$nh chng h/n l &ng h>p hoGc s"y kh b;i cch &ng l$nh gip th=c phRm gi9 &3)c
nhiDu vitamin nh"t.
- N%u b$n mua th=c phRm &ng h>p, hy ch7n cc lo$i n30c p, tinh ch"t hoGc d:u,
trnh dng cc lo$i xi r hoGc 30p mu,i (ngm n30c mu,i). B$n cQng nn &7c kH trn
nhn c#a s!n phRm &6 xem hm l3)ng mu,i v &3.ng c th"p hay khng.
- Trnh t,i &a s- d+ng nh9ng b9a (n nhanh hoGc th@c (n ch% bi%n sKn.
HXnNG DoN CY BeN >PI VnI CC LO`I DXmNG CHdT
T"t c! chng ta c:n m>t l3)ng d3Lng ch"t nh"t &8nh &6 duy tr c/ th6 m$nh kh?e. D30i
&y l vi nt ng4n g7n vD nh9ng nhm dinh d3Lng ch# &$o m t"t c! m7i ng3.i c:n c
&3)c t2 cc th=c phRm (n &3)c. S9a m1 hoGc s9a cng th@c ch@a t"t c! nh9ng d3Lng
ch"t theo tW l5 h)p lC m con b$n c:n trong su thng &:u &.i. Cho t0i khi b &3)c
kho!ng 1 tuAi, b m0i c kh! n(ng h"p th+ &3)c cc dinh d3Lng & t2 th@c (n ngoi.
111
Vitamin v khong ch:t
Iy l nhm d3Lng ch"t c=c kN quan tr7ng &6 c"u thnh m>t s@c kh?e tAng th6. Chng
tham gia vo qu trnh v*n hnh c#a h:u h%t cc c/ quan trong c/ th6 v &!m b!o cho h5
miFn d8ch ho$t &>ng t,t. Rau c# qu! cung c"p nhiDu lo$i vitamin v khong ch"t m
chng ta c:n, nh3ng m>t s, t cc lo$i d3Lng ch"t ny l$i l"y &3)c dF dng h/n t2 ngQ
c,c v cc s!n phRm c ngu'n g,c &>ng v*t.
Carbohydrates
Carbohydrates &3)c dng ch# y%u &6 s!n sinh ra n(ng l3)ng cho c/ th6. Chng &3)c t$o
thnh t2 2 hnh th@c chuy6n ha: &3.ng v tinh b>t. I3.ng cung c"p lo$i n(ng l3)ng
&3)c gi!i phng ngay l*p t@c trong khi tinh b>t &3)c chia nh? d:n v cung c"p nhiDu
n(ng l3)ng "ch*m gi!i phng". Hoa qu! l ngu'n cung c"p &3.ng t= nhin tuy5t v.i cho
c! trE con v ng3.i l0n t,t h/n nhiDu so v0i cc s!n phRm bA sung n(ng l3)ng theo
cch thm &3.ng vo &' u,ng hoGc bnh k1o. H:u h%t cc th=c phRm &Du ch@a t nh"t
m>t l3)ng carbohydrate no &; nh3ng ring ngQ c,c v m>t s, rau nh3 khoai ty chOng
h$n l$i l ngu'n cung c"p n(ng l3)ng gi!i phng ch*m &Gc bi5t d'i do.
Proteins
Proteins l ngu'n dinh d3Lng thi%t y%u cho qu trnh pht tri6n v ti t$o cc m trong c/
th6. C/ th6 ng3.i tr3;ng thnh ch@a m>t l3)ng l0n protein trong cc c/ (c/ b4p) v n>i
t$ng; v chng c:n ph!i &3)c bA sung ngay sau khi chng & chuy6n ha ra thnh n(ng
l3)ng. TrE con l$i c:n m>t l3)ng protein l0n h/n c#a b, m1 chng b;i c/ th6 chng &ang
c:n &6 pht tri6n.
Proteins &3)c t$o thnh t2 cc kh,i ph@c h)p c tn g7i l amino axit nh3ng khng ph!i
t"t c! cc th=c phRm cung c"p &$m &Du ch@a t"t c! cc lo$i amino axit m chng ta c:n.
Nhn chung, cc proteins c ngu'n g,c &>ng v*t &Du l cc proteins hon chJnh trong
khi cc proteins t2 nhm &*u &T (nh3 &*u xanh, &*u l(ng), cc lo$i n"m v ngQ c,c (nh3
g$o v la m) &Du l proteins t2ng ph:n. V v*y, (n ngQ c,c v0i &*u hoGc n"m (khng
b4t bu>c ph!i trong cng 1 mn (n) vMn cung c"p &3)c m>t l3)ng t3/ng &3/ng cc
proteins hon chJnh. ChJ duy nh"t 1 lo$i proteins khng c ngu'n g,c &>ng v*t nh3ng
vMn ch@a t"t c! cc amino axit thi%t y%u, & chnh l: $;u t)0ng (&*u nnh) (trong cc
hnh th@c: b>t &*u nnh, bnh &*u nnh, &*u hQ hoGc s9a &*u nnh) v quinoa (m>t lo$i
ngQ c,c c ngu'n g,c Nam MH, cQng t3/ng t= nh3 couscous vD hnh d$ng, v0i h3/ng v8
nh1 nhng, h"p dMn m>t th=c phRm thay th% h9u ch cho g$o).
Ch:t bo
Ch"t bo c:n thi%t cho qu trnh v*n hnh c#a b> no v cc h5 th:n kinh. Chng cQng l
ngu'n cung c"p n(ng l3)ng r"t h9u ch. B;i v chng th3.ng t*p trung, chJ c:n m>t
l3)ng nh?. C 2 d$ng ch"t bo: ch"t bo bo ha v ch"t bo khng bo ha. Ch"t bo
bo ha ch# y%u c trong cc s!n phRm c ngu'n g,c &>ng v*t, t= b!n thn chng c
khuynh h30ng k%t &ng l$i ; nhi5t &> phng (v d+ nh3: b/ hay mL heo). Ch"t bo khng
bo ha th3.ng xu"t hi5n trong cc lo$i rau c#, cc lo$i h$t v c! trong d:u c n9a. Ch"t
bo khng bo ha th3.ng t,t cho s@c kh?e h/n, mGc d ch"t bo bo ha cQng khng
tc &>ng x"u g cho trE nh3 &,i v0i ng3.i l0n.
TrE nh? c:n nhiDu ch"t bo trong ch% &> (n h/n so v0i ng3.i l0n. Ch"t bo tuy5t h!o nh"t
cho con b$n (v c! cho nh9ng thnh vin khc trong gia &nh) l axit bo thi%t y%u
112
(Omega 3 v Omega 6) v d:u khng bo ha &/n. Omega 3 &Gc bi5t t,t cho s= pht tri6n
c#a no b>, n &3)c tm th"y trong d:u c nh3ng ngu'n cung c"p hon h!o nh"t cho b
vMn l s9a m1!
Ch:t x"
Ni m>t cch cng b<ng, ch"t x/ khng ph!i l ch"t dinh d3Lng, nh3ng vi5c bA sung ch"t
x/ trong ch% &> (n c#a chng ta l$i c=c kN quan tr7ng; b;i chng hT tr) ng(n ng2a to
bn v &!m b!o cho &3.ng ru>t ho$t &>ng tr/n tru. Chng cQng khi%n cho chng ta c
c!m gic no lu h/n. C 2 d$ng ch"t x/ c/ b!n: ch"t x/ khng ha tan v ch"t x/ ha tan.
Ch"t x/ khng ha tan &3)c tm th"y trong nh9ng s!n phRm t2 b>t m (nh3 bnh m hay
m ,ng) v cm la m. Ch"t x/ ha tan c trong y%n m$ch, hoa qu!, &*u H Lan, &*u
l(ng, &*u xanh v g$o l@c.
MGc d c! 2 d$ng ch"t x/ &Du t,t cho ng3.i tr3;ng thnh v thanh thi%u nin, nh3ng qu
nhiDu ch"t x/ khng ha tan c th6 gy kch @ng &3.ng tiu ha cho trE nh?, v khi
chng t'n t$i ; d$ng t*p trung (nh3 trong cm th), chng cQng c th6 gy @c ch% s= h"p
thu cc khong ch"t nh3 canxi v s4t. Nh9ng th=c phRm ch@a hm l3)ng cao ch"t x/ nh3
cm th c#a cc lo$i ngQ c,c khng nn cho trE nh? (n.
Th=c phRm t2 b>t m ch@a nhiDu ch"t x/, &iDu & c nghPa r<ng chng ta c:n (n nhiDu b>t
m &6 c &# dinh d3Lng t2 chng. Tuy nhin, d$ dy trE s/ sinh l$i khng &# l0n &6 (n
&3)c nhiDu th@, v v*y chng c nguy c/ sB b8 thi%u cc ch"t dinh d3Lng khc n%u chng
trt (n qu nhiDu lo$i th=c phRm ny. V*y b$n nn ch4c ch4n r<ng b$n cQng cho trE (n c!
nh9ng th=c phRm dinh d3Lng khc khi cho chng (n bnh m hoGc m ,ng, &iDu ny sB
cho php b gi0i h$n s, l3)ng ch"t x/ khng ha tan m b (n m>t cch hon ton t=
nhin.
Tuy nhin, trE s/ sinh l$i c:n m>t l3)ng l0n ch"t x/ ha tan &6 h5 tiu ha ho$t &>ng t,t
v v*y khng c:n ph!i gi0i h$n vi5c (n cc lo$i th=c phRm nh3: y%n m$ch, hoa qu!, &*u
H Lan, &*u l(ng, &*u xanh v g$o l@c trong ch% &> (n c#a b.

Trang 216 219: Ch; /1 #n lnh m+nh cho m@i ng!'i
Nh7ng nguWn dinh d!Bng t8t
CC LO`I H`T
Cc lo$i h$t r"t giu dinh d3Lng, chng l ngu'n cung c"p d'i do protein v n(ng l3)ng,
b;i chng ch@a hm l3)ng ch"t bo cao. Tuy nhin, cc lo$i h$t l$i kh c4n v nhai, v
n%u chOng may chng r/i vo &3.ng h h"p, chng khng th6 mDm ra v tan &i gi,ng
nh3 h:u h%t cc lo$i th=c phRm khc. Do &, chng c nguy c/ gy ng$t th; nghim
tr7ng cho trE em. Cc lo$i h$t, &Gc bi5t l &*u ph>ng, l$i th3.ng lin quan t0i b5nh d8
@ng. N%u gia &nh b$n c tiDn s- d8 @ng cc lo$i h$t, c th6 b$n sB mu,n trnh cho b (n
cc lo$i h$t cho &%n khi b &3)c t nh"t 1 tuAi v c th6 lu h/n. N%u gia &nh khng c
tiDn s- d8 @ng, cc lo$i h$t c th6 r"t t,t cho con b$n, nh3ng chJ khi chng &3)c nghiDn
nh? hoGc trong hnh th@c c#a b/ hoGc m@t. Ng3.i ta th3.ng khuy%n co r<ng trE em
khng &3)c php (n cc lo$i h$t ; d$ng nguyn h$t cho &%n khi chng h/n 3 tuAi.

113
B!ng ; trang 218-219 cho th"y nh9ng ngu'n dinh d3Lng phA bi%n &Gc bi5t quan tr7ng v0i cc
b. R"t dF &$t &3)c m>t ch% &> (n lnh m$nh, cn b<ng khi (n m>t trong s, cc ch"t dinh
d3Lng ny mTi ngy. Th@c (n cng nhiDu dinh d3Lng lo$i no th cng c nhiDu d"u stick ;
c>t &"y. N%u th@c (n khng c d"u stick no th n vMn c ch"t dinh d3Lng nh3ng khng &ng
k6.
M>t vi ch"t dinh d3Lng (v d+ nh3 vitamin E v selen) r"t kh trnh, v th% chng ti khng
thm vo trong b!ng ny. Tuy nhin, chng ti &Gc bi5t th6 hi5n vitamin A, B, C v D, ch"t s4t
(c:n thi%t cho mu) v canxi (cho x3/ng ch4c kh?e) v m>t s, lo$i th@c (n thi%u cc thnh
ph:n ny. KBm l m>t ch"t khong r"t quan tr7ng nh3ng l$i dF b8 thi%u h+t trong nhiDu ch% &>
(n. Tuy nhin, b;i v kBm r"t dF tm th"y trong cc lo$i th@c (n c ch@a s4t, nn chng ti
khng li5t k ring kBm.
Nh3 b$n th"y trong b!ng, r"t nhiDu lo$i th@c (n ring bi5t ch@a nhiDu lo$i ch"t dinh d3Lng
khc nhau. V v*y, m>t mn nh3 c h'i hoGc c thu nghiDn v0i g$o, &*u v c r,t sB cung c"p
tinh b>t, ch"t &$m, s4t, canxi, ch"t bo t,t cho s@c kh?e v nhiDu vitamin cQng nh3 khong
ch"t. M>t mi%ng nh? tri cu &6 trng mi5ng sB gip t(ng l3)ng ch"t dinh d3Lng &3)c h"p thu.
B+n c bi;t?
D:u liu r"t t,t cho vi5c n"u n30ng mu d:u liu cng &*m, th cng t,t.
MGc d d:u c l m>t trong s, th@c (n c nhiDu ch"t dinh d3Lng nh"t, nh3ng h30ng dMn
c#a chnh ph# Anh khuy%n co r<ng phi n9, bao g'm c! cc b gi nn (n khng qu hai ph:n
d:u c mTi tu:n, b;i v lo ng$i r<ng m@c &> ch"t &>c th"p c th6 lm h$i cc b sB &3)c sinh ra
trong t3/ng lai. Phi nam c th6 (n b,n ph:n m>t tu:n.
C ng2 t3/i l ngu'n d:u c v ch@a l3)ng ch"t bo Omega 3 c:n thi%t. C ng2 &ng
h>p c t h/n v quy trnh &ng h>p lm hao h+t l3)ng ch"t bo ny.
C m*p v c marlin ch@a l3)ng l0n ch"t gy nhiFm (ch# y%u l v chng (n cc lo$i
c khc), nn t,t nh"t c:n trnh (n cc lo$i c ny.
Sn c! qu! th t,t h/n l chJ u,ng n30c p khng chJ b;i v c ch@a ch"t x/ m cn v
c ch@a nhiDu vitamin C h/n.
Qu! b/ ch@a kh nhiDu ch"t bo c ch, v th% nn (n nhiDu h/n h:u h%t cc lo$i qu!
khc.
I*u nnh ch@a m>t l3)ng l0n nhm v extrogen th=c v*t v th% cc s!n phRm t2 &*u
nnh nh3 s9a &*u nnh v ch"t &$m t2 th=c v*t khng nn (n qu th3.ng xuyn (&Gc bi5t l
cc em b).
Gan l ngu'n ch"t dinh d3Lng t,t, &Gc bi5t l s4t, nh3ng khng nn (n gan nhiDu h/n 1
hoGc 2 l:n mTi tu:n b;i v gan ch@a m>t l3)ng l0n vitamin A c th6 gy ng> &>c n%u h"p th+
nhiDu. Gan cQng l b> ph*n lin quan &%n cc ch"t th!i trong &>ng v*t khi cn s,ng, v th% n
t*p trung l3)ng ch"t ha h7c v cc ch"t nhiFm khc mGc d c th6 gi!m ; m@c t,i thi6u
b<ng cch ch7n gan & qua ch% bi%n.
114
Rau bina khng ch@a nhiDu ch"t s4t nh3 b> phim Popeye lm chng ta tin t3;ng. I l
b;i v n ch@a phytate gy c!n tr; qu trnh h"p th+ s4t.
Tr cQng ch@a nhiDu phytate nn t,t nh"t ph!i u,ng ring bi5t kh?i b9a (n v khng
&3)c khuy%n co s- d+ng cho trE em.