Professional Documents
Culture Documents
DỰ ÁN HỖ TRỢ KỸ THUẬT
(ADB TA 3772-VIE)
M« h×nh
Qu¶n lý tµi nguyªn thiªn nhiªn
cã sù tham gia cña ng−êi d©n
Bộ Kế hoạch và Đầu tư
Văn phòng Dự án Trung ương
Số 2 Hoàng Văn Thụ
Hà nội, Việt nam
Bộ KH&ĐT: 84-4-733 7673
Văn phòng Dự án HTKT: 84 4 734 1311 hoặc 1310
tcnlmt@hn.vnn.vn
www.cacerp.org/
www.giamngheomt.org.vn/
DỰ ÁN HỖ TRỢ KỸ THUẬT – CACERP
MÔ HÌNH QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN CÓ SỰ THAM GIA
Môc lôc
1
HTS Development Ltd/Agrisystems Ltd/
VICA Consultants Ltd
DỰ ÁN HỖ TRỢ KỸ THUẬT – CACERP
MÔ HÌNH QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN CÓ SỰ THAM GIA
_______________________________________________________________________
Dù ¸n HTKT cã hai hîp phÇn chÝnh: (i) thiÕt kÕ, thÝ ®iÓm vµ thùc hiÖn c¸c m« h×nh cung
cÊp dÞch vô cã sù ph©n cÊp vµ c¸c kÕt qu¶ thu ®−îc ë 8 x· ®iÓm víi m« h×nh ®−îc lùa
chän sÏ ®−îc nh©n réng; vµ (ii) thiÕt lËp mét hÖ thèng chÝnh s¸ch vµ thùc tiÔn linh ho¹t,
®−a ra nh÷ng nguyªn t¾c chÝnh ®Ó t¹o c¬ së cho ChÝnh phñ ViÖt Nam c¶i thiÖn c¸c ho¹t
®éng cung cÊp dÞch vô cã sù ph©n cÊp phôc vô cho viÖc gi¶m nghÌo ë ViÖt Nam.
Dù ¸n HTKT mang tÝnh chÊt thùc hiÖn ®Ó häc hái rót kinh nghiÖm nªn ®−îc thùc hiÖn
giíi h¹n ë mét sè Ýt x·. Dù ¸n cung cÊp c¸c c¬ héi n©ng cao kiÕn thøc vÒ gi¸m s¸t, thiÕt
kÕ ch−¬ng tr×nh, vµ më réng c¸c ho¹t ®éng sau nµy. Dù ¸n HTKT ®−îc thùc hiÖn trùc
tiÕp t¹i 8 x· ®iÓm mang tÝnh ®¹i diÖn vÒ ®Þalý, kinh tÕ x· héi cña c¸c x· trong dù ¸n, víi
sù phèi hîp cña c¸c ®èi t¸c ®Þa ph−¬ng nh»m n©ng cao chÊt l−îng vµ tiÕp cËn c¸c lÜnh
vùc (i) lËp kÕ ho¹ch vµ qu¶n lý, (ii) tµi chÝnh vi m«, (iii) khuyÕn n«ng, (iv) ph¸t triÓn c¬ së
h¹ tÇng vµ (v) Qu¶n lý tµi nguyªn thiªn nhiªn.
M« h×nh qu¶n lý tµi nguyªn ®−îc x©y dùng vµ ph¸t triÓn qua c¸c b−íc nh− sau:
- §¸nh gi¸ nhu cÇu cña c¸c ho¹t ®éng qu¶n lý tµi nguyªn (PRA);
- X©y dùng kÕ ho¹ch qu¶n lý tµi nguyªn (PRA) bao gåm c¸c phÇn:
+ Quy ho¹ch sö dông ®Êt vµ giao ®Êt cã sù tham gia cña ng−êi d©n,
+ Qu¶n lý vµ ph¸t triÓn tµi nguyªn rõng dùa vµo céng ®ång dau giao ®Êt;
- TriÓn khai ®µo t¹o kü n¨ng thùc hiÖn cho c¸n bé ®Þa ph−¬ng theo 2 b−íc:
+ §µo t¹o kü thuËt c¬ b¶n thùc hiÖn m« h×nh,
+ §µo t¹o chi tiÕt c¸c kü n¨ng thùc hiÖn m« h×nh;
Trong qu¸ tr×nh ®µo t¹o vµ thùc hiÖn, lu«n c¶i tiÕn ph−¬ng ph¸p cho phï hîp. §èi víi
c¸n bé ®Þa ph−¬ng ®Ó trë sau nµy trë thµnh tiÓu gi¶ng viªn (c¸n bé h−íng dÉn thùc hiÖn
m« h×nh) ®−îc trang bÞ nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n vµ c¸c kü n¨ng cña ng−êi h−íng dÉn.
§èi víi ®µo t¹o chi tiÕt cho c¸n bé cÊp x· vµ ng−êi d©n ®−îc kÕt hîp gi÷a c¸n bé trung
−¬ng vµ ®Þa ph−¬ng nh»m sö dông triÖt ®Ó c¸c mÆt c¬ së lý thuyÕt vµ kinh nghiÖm thùc
tiÔn.
_______________________________________________________________________________
HTS Development Ltd/Agrisystems Ltd/ 1
VICA Consultants Ltd
DỰ ÁN HỖ TRỢ KỸ THUẬT – CACERP
MÔ HÌNH QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN CÓ SỰ THAM GIA
PhÇn I
Quy Ho¹ch sö dông ®Êt vµ giao ®Êt cÊp
x· cã sù tham gia cña ng−êi d©n
2
HTS Development Ltd/Agrisystems Ltd/
VICA Consultants Ltd
DỰ ÁN HỖ TRỢ KỸ THUẬT – CACERP
MÔ HÌNH QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN CÓ SỰ THAM GIA
B¶n h−íng dÉn thùc hiÖn m« h×nh Quy ho¹ch sö dông ®Êt vµ giao rõng vµ ®Êt rõng
(QHSD§ & GR§R) trªn ®Þa bµn x· cã sù tham gia cña ng−êi d©n ®−îc so¹n th¶o nh»m
môc ®Ých phôc vô cho c¸c x· tiÕn hµnh c«ng t¸c QHSD§&GR§R do Dù ¸n T¨ng c−êng
n¨ng lùc gi¶m nghÌo miÒn trung vµ Dù ¸n vay vèn ADB gi¶m nghÌo c¸c x· khã kh¨n
miÒn Trung (CRLIP).
B¶n h−íng dÉn so¹n th¶o c¨n cø vµo nhu cÇu thùc tiÔn vµo c¸c quy ®Þnh hiÖn hµnh cña
nhµ n−íc. Ph−¬ng ph¸p so¹n th¶o m« h×nh nµy ®−îc thùc hiÖn theo c¸c b−íc sau:
- X©y dùng m« h×nh chi tiÕt ban ®Çu trªn c¬ së tham kh¶o c¸c m« h×nh
QHSD§&GR§R cña c¸c c¬ quan ChÝnh phñ, cña ADB cho c¸c dù ¸n ë ViÖt Nam,
cña Dù ¸n Ph¸t triÓn n«ng th«n S¬n La- Lai Ch©u (do EC tµi trî, 2003), Dù ¸n Ph¸t
triÓn L©m nghiÖp x· héi S«ng §µ (FSDP)
- TiÕn hµnh tËp huÊn cho c¸n bé chñ chèt tham gia tËp huÊn l¹i sau nµy (TOT) vµ lµ
nh÷ng ng−êi trùc tiÕp thùc hiÖn QHSD§&GR§R. Trong qu¸ tr×nh tËp huÊn, th¶o luËn
víi häc viªn vÒ tÝnh phï hîp víi thùc tiÔn cña b¶nn h−íng dÉn vµ nh÷ng néi dung
ph−¬ng ph¸p cÇn ph¶i c¶i thiÖn. Sau ®ã, c¸c gi¶ng viªn thèng nhÊt, chØnh söa bæ
sung thµnh m« h×nh kü thuËt c¬ b¶n.
- Chi tiÕt ho¸ vµ ®¬n gi¶n ho¸ b¶n h−íng dÉn nh»m t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ng−êi
thùc hiÖn vµ dÔ dµng h¬n cho ng−êi d©n trong qu¸ tr×nh tham gia QHSD§& GR§R.
Trong ®ã x¸c ®Þnh râ nh÷ng yªu cÇu kü thuËt cho ng−êi thùc hiÖn vµ nh÷ng yªu cÇu
tham gia cña ng−êi d©n.
Trong qu¸ tr×nh so¹n th¶o, ch¾c ch¾n nhãm t− vÊn kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt, rÊt
mong cã sù ®ãng gãp ý kiÕn ®Ó m« h×nh tiÕp tôc hoµn thiÖn.
1. Tæng quan vÒ Quy ho¹ch sö dông ®Êt vµ giao ®Êt l©m nghiÖp trªn
®Þa bµn x· cã sù tham gia cu¶ ng−êi d©n
1) Phï hîp víi c¸c chÝnh s¸ch qu¶n lý vµ sö dông ®Êt ®ai vµ tµi nguyªn rõng hiÖn
hµnh cña trung −¬ng vµ ®Þa ph−¬ng, cô thÓ lµ LuËt ®Êt ®ai n¨m 2003, LuËt B¶o
vÖ vµ Ph¸t triÓn Rõng n¨m 2004 vµ h−íng dÉn thùc hiÖn.
2) §¶m b¶o phï hîp gi÷a −u tiªn cña nhµ n−íc, ®Þnh h−íng ph¸t triÓn KTXH vµ
b¶o vÖ m«i tr−êng sinh th¸i cña tØnh, huyÖn, quy ho¹ch sö dông ®Êt cña huyÖn
víi nhu cÇu thiÕt yÕu cña céng ®ång.
3) §¶m b¶o sù tham gia thùc sù cña céng ®ång trªn c¬ së céng ®ång tù x¸c ®Þnh
vµ c©n ®èi gi÷a nhu cÇu thùc sù víi kh¶ n¨ng vµ c¬ héi hç trî tõ bªn ngoµi.
4) Cã sù tham gia trùc tiÕp vµ cã tr¸ch nhiÖm cña c¸c bªn liªn quan.
5) Néi dung, c¸c b−íc tiÕn hµnh vµ ph−¬ng ph¸p QHSD§&GR§R lu«n linh ho¹t
phï hîp víi ®iÒu kiÖn cña tõng céng ®ång, tõng x· nh−ng ph¶i ®¶m b¶o c¸c
3
HTS Development Ltd/Agrisystems Ltd/
VICA Consultants Ltd
DỰ ÁN HỖ TRỢ KỸ THUẬT – CACERP
MÔ HÌNH QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN CÓ SỰ THAM GIA
nguyªn t¾c b¾t buéc, tÝnh kh¶ thi cao nhÊt, ®ång thêi b¶n quy ho¹ch, ph−¬ng ¸n
giao ®Êt ph¶i ®¹t hiÖu qu¶ nhÊt.
6) X· lµ ®¬n vÞ quy ho¹ch vµ giao ®Êt, nh−ng c¸c ho¹t ®éng QHSD§&GR§R ph¶i
xuÊt ph¸t tõ céng ®ång (th«n, b¶n, nhãm HG§ vµ HG§).
7) Quy ho¹ch sö dông ®Êt ®ai ph¶i ®−îc thùc hiÖn tr−íc khi giao ®Êt.
8) §¶m b¶o nh÷ng xung ®ét vÒ ®Êt ®ai thÊp nhÊt sau khi QHSD§&GR§R vµ tÝnh
c«ng b»ng th«ng qua t¹o ®iÒu kiÖn mäi ng−êi d©n cã c¬ héi ngang nhau trong
nhËn ®Êt vµ sö dông ®Êt.
9) Ph−¬ng ph¸p QHSD§&GR§R ph¶i râ rµng, dÔ tæ chøc thùc hiÖn nh−ng ®¶m
b¶o tÝnh luËt ph¸p, thùc tiÔn vµ cã c¬ së khoa häc.
10) B¶n QHSD§&GR§R ph¶i gi¶i tr×nh ®−îc viÖc sö dông ®Êt cña x· sÏ bÒn v÷ng
sau khi quy ho¹ch vµ giao ®Êt.
+ GR§R:
- Ph−¬ng ¸n GRG§ cho x· (bao gåm chi tiÕt cho tõng th«n) ®−îc phª duyÖt.
- B¶n ®å giao ®Êt l©m nghiÖp vµ ®ång cá ch¨n nu«i (nÕu cã) (b¶n ®å kü thuËt sè).
- KÕt qu¶ giao ®Êt cho hé, nhãm hé trªn thùc ®Þa.
- CÊp giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt.
1.3. Néi dung vµ c¸c b−íc
TiÕn tr×nh 6 b−íc víi 21 ho¹t ®éng cña c«ng t¸c QHSD§&GR§R ®−îc m« t¶ theo
tr×nh tù nh− trong b¶ng sau:
B−íc Ho¹t ®éng
4
HTS Development Ltd/Agrisystems Ltd/
VICA Consultants Ltd
DỰ ÁN HỖ TRỢ KỸ THUẬT – CACERP
MÔ HÌNH QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN CÓ SỰ THAM GIA
B−íc 6: Tæ chøc thùc hiÖn H§ 18: Giao ®Êt giao rõng trªn thùc ®Þa
giao ®Êt, giao rõng
5
HTS Development Ltd/Agrisystems Ltd/
VICA Consultants Ltd
DỰ ÁN HỖ TRỢ KỸ THUẬT – CACERP
MÔ HÌNH QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN CÓ SỰ THAM GIA
Chøc n¨ng nhiÖm vô cña BC§ G§GR do UBND tØnh quy ®Þnh chøc n¨ng vµ nhiÖm
vô.
+ CÊp huyÖn: Thµnh lËp BC§ G§GR
C¬ cÊu tæ chøc cña BC§ G§GR ®−îc thµnh lËp gåm: Tr−ëng BC§ G§GR, c¸c Phã
tr−ëng ban vµ c¸c uû viªn víi sè l−îng, c¬ cÊu, nhiÖm vô, quy chÕ vµ thêi gian ho¹t
®éng cô thÓ.
+ CÊp x∙: Thµnh lËp Héi ®ång ®¨ng ký ®Êt ®ai, giao ®Êt vµ cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn
sö dông ®Êt (Héi ®ång cÊp x·)
- Tæ chøc:
• Chñ tÞch Héi ®ång cÊp x·: Phã chñ tÞch UBND x·
• PCT Héi ®ång cÊp x·: C¸n bé ®Þa chÝnh x·
• Th− ký Héi ®ång cÊp x·: C¸n bé kiÓm l©m x·
• ñy viªn: (1) §¹i diÖn Héi N«ng d©n x·
(2) §¹i diÖn Héi Phô n÷ x·
(3) §¹i diÖn Héi ®ång nh©n d©n x·
(4) C¸c tr−ëng th«n b¶n cña x·
(5) C¸n bé t− ph¸p x·
- NhiÖm vô, quyÒn h¹n cña Héi ®ång cÊp x·:
(1) X©y dùng ph−¬ng ¸n, kÕ ho¹ch tæ chøc thùc hiÖn QHSD§& G§ trong x·
(2) Tæ chøc nh©n d©n häc tËp chñ tr−¬ng cña nhµ n−íc vÒ chÝnh s¸ch, nhiÖm vô,
quyÒn lîi cña ng−êi nhËn ®Êt.
(3) Phèi hîp víi Tæ c«ng t¸c gi¶i quyÕt v−íng m¾c, tranh chÊp vÒ ®Þa giíi hµnh
chÝnh c¸c th«n b¶n trong x·.
(4) XÐt duyÖt ph−¬ng ¸n QHSD§& G§, lËp hå s¬, thñ tôc tr×nh UBND huyÖn phª
duyÖt.
(5) C«ng khai hå s¬ ®¨ng ký ®Êt ®ai ®Ó lÊy ý kiÕn nh©n d©n vµ thÈm tra g¶i
quyÕt c¸c tr−êng hîp khiÕu n¹i.
- Quy chÕ ho¹t ®éng cña Héi ®ång cÊp x·:
(1) Héi ®ång lµm viÖc d−íi sù ®iÒu khiÓn cña Chñ tÞch Héi ®ång. Héi ®ång häp
theo yªu cÇu tiÕn ®é c«ng viÖc theo lÞch quy ®Þnh hoÆc häp bÊt th−êng.
(2) KÕt qu¶ lµm viÖc ®−îc ghi vµo biªn b¶n.
(3) Héi ®ång lµm viÖc theo nguyªn t¾c biÓu quyÕt theo ®a sè.
(4) CÊp trªn cö c¸n bé trong BC§ G§GR huyÖn ( nh− C¸n bé Phßng NN&§C,
H¹t KiÓm l©m) tham gia th−êng xuyªn gióp ®ì vÒ chuyªn m«n vµ theo dâi
®¸nh gi¸.
+ Thµnh lËp tæ c«ng t¸c ®¨ng ký vµ giao ®Êt (TCT)
UBND x· quyÕt ®Þnh thµnh lËp TCT qui ®Þnh sè l−îng, c¬ cÊu, nhiÖm vô, quy chÕ vµ
thêi gian ho¹t ®éng.
6
HTS Development Ltd/Agrisystems Ltd/
VICA Consultants Ltd
DỰ ÁN HỖ TRỢ KỸ THUẬT – CACERP
MÔ HÌNH QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN CÓ SỰ THAM GIA
- C¸c c¸n bé chuyªn m«n huyÖn (phßng NN&§C, H¹t KiÓm l©m); §¬n vÞ thi c«ng.
Mét c¸n bé cña ®¬n vÞ thi c«ng TCT.
- C¸n bé ®Þa chÝnh x·: Tæ phã TCT
- C¸n bé l©m nghiÖp x·
- C¸n bé thèng kª x·
- Chñ nhiÖm HTX n«ng-l©m nghiÖp
- Tr−ëng b¶n trong x·
2.1.2. Ho¹t ®éng 2: Thu thËp, ph©n tÝch tµi liÖu cã s½n, c¸c lo¹i b¶n ®å vµ bæ sung
sè liÖu
+ Thu thËp, ph©n tÝch tµi liÖu cã s½n vµ bæ sung sè liÖu
- TCT thu thËp sè liÖu:
• Sè liÖu vÒ ®iÒu kiÖn tù nhiªn (VÞ trÝ ®Þa lý, khÝ hËu thuû v¨n, ®Þa h×nh, thæ
nh−ìng th¶m thùc vËt, ®éng vËt). M« t¶ vµ ®¸nh gi¸ 2-3 trang vµ b¶ng biÓu
kÌm theo.
• Sè liÖu vÒ KTXH (D©n c− vµ ph©n bè d©n c−, lao ®éng, t×nh h×nh kinh tª, hÖ
thèng tæ chøc, v¨n ho¸ x· héi, CSHT vµ dÞch vô x· héi .. ;). M« t¶ vµ ®¸nh
gi¸ 2-3 trang vµ b¶ng biÓu kÌm theo.
• HiÖn tr¹ng vÒ qu¶n lý vµ sö dông ®Êt (Tæng quü ®Êt, c¬ cÊu ®Êt ®ai, diÖn tÝch
b×nh qu©n, t×nh h×nh qu¶n lý, t×nh h×nh sö dông .. ...). M« t¶ vµ ®¸nh gi¸ 2-3
trang vµ b¶ng biÓu kÌm theo.
• Sè liÖu vÒ hÖ thèng s¶n xuÊt (s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, s¶n xuÊt l©m nghiÖp,
phi n«ng nghiÖp .. ..). M« t¶ vµ ®¸nh gi¸ 2-3 trang vµ b¶ng biÓu kÌm theo.
- Nguån tµi liÖu
• Tµi liÖu d©n sinh KTXH cña x·, huyÖn
• Tµi liÖu c¸c dù ¸n 327, 661, kiÓm kª rõng 286, kiÓm kª rõng 32, Tæng quan
ph¸t triÓn l©m nghiÖp tØnh cña c¸c tØnh, c¸c v¨n b¶n ph¸p quy. ...
• Tµi liÖu QHSD§& G§ tr−íc ®©y.
- TCT ph©n tÝch sè liÖu:
• Ph©n tÝch sè liÖu vÒ c¸c mÆt: tÝnh chÝnh x¸c, sè liÖu cÇn bæ sung hoÆc lµm
míi
• Bæ sung sè liÖu hoÆc lµm míi (nÕu cÇn)
• Ph©n tÝch diÔn biÕn xu h−íng
7
HTS Development Ltd/Agrisystems Ltd/
VICA Consultants Ltd
DỰ ÁN HỖ TRỢ KỸ THUẬT – CACERP
MÔ HÌNH QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN CÓ SỰ THAM GIA
8
HTS Development Ltd/Agrisystems Ltd/
VICA Consultants Ltd
DỰ ÁN HỖ TRỢ KỸ THUẬT – CACERP
MÔ HÌNH QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN CÓ SỰ THAM GIA
Tæ chøc 01 líp tËp huÊn cho c¸c ®èi t−îng: mçi th«n gåm tr−ëng th«n vµ 1-2 n«ng
d©n chñ chèt, thµnh viªn trong Héi ®ång cÊp x·. Líp tËp huÊn më t¹i x· trong thêi gian
Ýt nhÊt 1 ngµy lý thuyÕt vµ thùc hiÖn thö t¹i 1 th«n do TCT tæ chøc vµ tiÕn hµnh tËp huÊn.
Néi dung tËp huÊn gåm:
- Nh÷ng ®iÓm c¬ b¶n cña chÝnh s¸ch giao ®Êt, giao rõng.
- Ph−¬ng ph¸p, c«ng cô cã sù tham gia trong QHSD§&GR§R
- Tr×nh tù vµ thñ tôc (bao gåm c¶ hoµn chØnh vµ qu¶n lý hå s¬) QHSD§&GR§R trªn
®Þa bµn x·, th«n.
- C¸c ph−¬ng ph¸p kü thuËt chñ yÕu trong: lµm vµ sö dông b¶n ®å, ph−¬ng ph¸p
®¸nh gi¸ tµi nguyªn rõng, x¸c ®Þnh c¸c ph−¬ng ¸n kü thuËt sö dông ®Êt, giao ®Êt
trªn thùc ®Þa.
- Thèng nhÊt ranh giíi sö dông ®Êt gi÷a c¸c b¶n.
2.1.5. Ho¹t ®éng 5: Häp d©n lÇn 1
- Ng−êi tæ chøc: Tr−ëng th«n
- Ng−êi hç trî: Ýt nhÊt cã 01 c¸n bé x· trong Héi ®ång cÊp x·, 01 c¸n bé x· trong
TCT hoÆc 01 c¸n bé x· võa lµ thµnh viªn trong Héi ®ång cÊp x· vµ TCT.
- §èi t−îng tham gia: §¹i diÖn mçi hé 1 ng−êi
- Thêi gian vµ ®Þa ®iÓm: 0,5 ngµy t¹i th«n
- Môc ®Ých cña cuéc häp:
• §¹t ®−îc sù nhÊt trÝ cña céng ®ång vÒ sù cÇn thiÕt cña QHSD§&GR§R
• §¹t ®−îc sù nhÊt trÝ cña céng ®ång vÒ nguyªn t¾c cña QHSD§&GR§R
• N©ng cao sù hiÓu biÕt cña d©n vÒ chñ tr−¬ng, ®Þnh h−íng vµ QHSD ®Êt cña
huyÖn, c¸c c¬ quan liªn quan.
• D©n lµng biÕt ®−îc thµnh viªn cña BC§, TCT, chøc n¨ng, nhiÖm vô vµ quyÒn
h¹n cña BC§, TCT
• D©n lµng biÕt ®−îc nhiÖm vô vµ quyÒn lîi cña tõng c¸ nh©n vµ céng ®ång
• §Ò xuÊt cña d©n lµng vÒ c¸ch lµm QHSD§&GR§R, khung thêi gian thùc hiÖn.
- Ph−¬ng ph¸p tæ chøc häp d©n:
• §Þa ®iÓm häp ph¶i ®¶m b¶o ®ñ chç ngåi, ¸nh s¸ng, vÞ trÝ ngåi hîp lý cho tõng
thµnh viªn, c¸n bé ngåi xung quanh hoÆc phÝa d−íi.
• Tr−ëng b¶n tr×nh bµy ng¾n gän trªn giÊy khæ to (ViÕt râ rµng, tr×nh bµy kh«ng
qu¸ 15 phót/1 néi dung)
• VÊn ®¸p, ®èi tho¹i gi÷a d©n b¶n víi d©n b¶n, gi÷a d©n b¶n víi c¸n bé, c¸n bé
chØ gi¶i thÝch ng¾n gän khi d©n yªu cÇu, ®¶m b¶o tû lÖ thêi gian nãi cña d©n lµng
trong qu¸ tr×nh vÊn ®¸p vµ ®èi tho¹i chiÕm 75% thêi gian.
• Tr−ëng b¶n hoÆc ®¹i diÖn Héi ®ång cÊp x· hoÆc ®¹i diÖn TCT ®óc kÕt c¸c kÕt
luËn chÝnh vµ ghi lªn giÊy khæ to ®¶m b¶o mäi ng−êi ®Òu nh×n thÊy.
9
HTS Development Ltd/Agrisystems Ltd/
VICA Consultants Ltd
DỰ ÁN HỖ TRỢ KỸ THUẬT – CACERP
MÔ HÌNH QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN CÓ SỰ THAM GIA
10
HTS Development Ltd/Agrisystems Ltd/
VICA Consultants Ltd
DỰ ÁN HỖ TRỢ KỸ THUẬT – CACERP
MÔ HÌNH QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN CÓ SỰ THAM GIA
diÖn c¸c côm d©n c−, ®¶m b¶o c¬ cÊu n÷: 2-3 ng−êi, c¬ cÊu thµnh phÇn d©n téc vµ cã
kinh nghiÖm s¶n xuÊt.), c¸c chñ hé gia ®×nh cïng tham gia theo yªu cÇu x¸c minh c¸c
diÖn tÝch ®ang sö dông.
- Môc tiªu vµ kÕt qu¶ cña PRA:
• X¸c ®Þnh, ph©n tÝch hiÖn tr¹ng SD ®Êt vµ x©y dùng s¬ ®å hiÖn tr¹ng SD ®Êt cña
b¶n
• Ph©n tÝch an toµn l−¬ng thùc toµn.
• X¸c ®Þnh nhu cÇu l©m s¶n.
• X¸c ®Þnh nhu cÇu nguån n−íc.
• X¸c ®Þnh danh môc nhu cÇu sö dông 3 nhãm ®Êt, ®Æc biÖt lµ ®Êt s¶n xuÊt n«ng
nghiÖp, ®Êt l©m nghiÖp
- Thêi gian vµ ph−¬ng ph¸p tiÕn hµnh PRA:
Thêi gian PRA t¹i b¶n lµ tõ 3 ®Õn 4 ngµy, thùc hiÖn c¸c c«ng cô PRA sau:
Ngµy1:
Buæi s¸ng:
• C«ng cô: VÏ s¬ ®å hiÖn tr¹ng th«n b¶n cã sù tham gia cña ng−êi d©n vµ
th¶o luËn trªn s¬ ®å vÒ c¸c néi dung (Xem phô lôc: VÏ s¬ ®å th«n cã sù tham
gia cña ng−êi d©n):
♦ X¸c ®Þnh hiÖn tr¹ng sö dông c¸c lo¹i ®Êt (Chñ yÕu tËp trung vµo: ®Êt n−¬ng
rÉy, ®Êt ch−a sö dông, ®Êt cã rõng).
S¶n phÈm: §¸nh dÊu c¸c lo¹i ®Êt trªn s¬ ®å th«n vµ sè l−îng chñ hé sö
dông trªn diÖn tÝch ®ã.
♦ Ph©n tÝch an toµn l−¬ng thùc vµ nhu cÇu ®Êt cho s¶n xuÊt l−¬ng thùc.
S¶n phÈm: B¶ng nhu cÇu l−¬ng thùc vµ nhu cÇu diÖn tÝch ®Êt cho s¶n xu©t
l−¬ng thùc trong giai ®o¹n 2006-2010.
♦ X¸c ®Þnh nhu cÇu l©m s¶n.
S¶n phÈm: B¶n nhu cÇu gç vµ cñi trong giai ®o¹n 2006-2010;
♦ X¸c ®Þnh nhu cÇu nguån n−íc;
S¶n phÈm: X¸c ®Þnh c¸cvïng cung cÊp nguån n−íc trªn s¬ ®å th«n b¶n
♦ Tæng hîp nhu cÇu sö dông ®Êt.
S¶n phÈm: B¶ng tæng hîp c¸c lo¹i ®Êt hiÖn t¹i vµ nhu cÇu trong giai ®o¹n
2006-2010;
Buæi chiÒu ngµy 1, Ngµy 2 vµ S¸ng ngµy 3 (hoÆc thªm 1 ®Õn 2 ngµy ®èi víi c¸c th«n
cã diÖn tÝch lín, nhiÒu tr¹ng th¸i, chia c¾t phøc t¹p vµ nhiÒu hé)
• C«ng cô: §iÒu tra tuyÕn (L¸t c¾t) vµ ®iÒu tra ®iÓm b»ng c¸c ph−¬ng ph¸p
khoanh vÏ dèc ®èi diÖn vµ th¶o luËn nhãm n«ng d©n (Xem phô lôc: §iÒu tra
tuyÕn vµ ®iÒu tra ®iÓm) vÒ c¸c mÆt:
♦ Khoanh ranh giíi c¸c lo¹i ®Êt, l« tr¹ng th¸i (thöa) vµ −íc tÝnh diÖn tÝch.
11
HTS Development Ltd/Agrisystems Ltd/
VICA Consultants Ltd
DỰ ÁN HỖ TRỢ KỸ THUẬT – CACERP
MÔ HÌNH QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN CÓ SỰ THAM GIA
S¶n phÈm: Khoanh ranh giíi trªn thùc ®Þa vµ s¬ ®å th«n, danh s¸ch c¸c lo¹i
®Êt, vÞ trÝ vµ diÖn tÝch ®−îc −íc tÝnh.
♦ Khoanh ranh giíi c¸c l« tr¹ng th¸i (thöa)
S¶n phÈm: Khoanh ranh giíi l« tr¹ng th¸i (Thöa) trªn thùc ®Þa vµ trªn s¬ ®å
th«n b¶n vµ ghi tªn l« tr¹ng th¸i (Thöa) trªn s¬ ®å th«n b¶n, danh s¸ch c¸c l«
tr¹ng th¸i (Thöa), vÞ trÝ vµ diÖn tÝch ®−îc −íc tÝnh.
♦ X¸c ®Þnh chñ sö dông trªn tõng l« tr¹ng th¸i (thöa)
S¶n phÈm: Ghi tªn (hoÆc m· sè ho¸) chñ sö dông vµo s¬ ®å b¶n vµ diÖn
tÝch ®−îc −íc tÝnh.
H−íng dÉn Ph−¬ng ph¸p kiÓm tra, phóc tra diÖn tÝch
+ Tr−êng hîp 1: Khu vùc cao, xa d©n c− kh«ng cã ®−êng xe c¬ giíi, tiÕn hµnh phóc tra nh− sau:
- §èi víi c¸c tr¹ng th¸i ®Êt cã rõng: Th¶o luËn nhãm, n¾m b¾t th«ng tin tõ ng−êi d©n hay ®i vµo rõng ®Ó biÕt ®−îc nh÷ng t¸c ®éng
gÇn ®©y ®èi víi c¸c tr¹ng th¸i rõng. NÕu kh«ng cã t¸c ®éng th× ®Ó nguyªn hiÖn tr¹ng. NÕu cã t¸c ®éng th× ph¶i ®Õn tËn n¬i ®Ó
khoanh vÏ theo ph−¬ng ph¸p dèc ®èi diÖn.
- §èi víi tr¹ng th¸i ®Êt kh«ng cã rõng: N¾m b¾t th«ng tin tõ th¶o luËn nhãm vÒ nguyªn nh©n dÉn ®Õn hiÖn tr¹ng kh«ng cã rõng. Sau
®ã ®Õn tËn n¬i ®Ó kiÓm tra vµ khoanh vÏ theo ph−¬ng ph¸p dèc ®èi diÖn hoÆc ph−¬ng ph¸p ®i xung quanh x¸c ®Þnh ranh giíi theo
®Þa h×nh (cã thÓ dïng GPS nÕu cã ®Ó x¸c ®Þnh ranh giíi).
+ Tr−êng hîp 2: Khu vùc gÇn khu d©n c−, giao th«ng ph¸t triÓn, tr×nh tù phóc tra ®−îc thùc hiÖn nh− sau:
- §èi víi ®Êt cã rõng: tr×nh tù tiÕn hµnh nh− tr−êng hîp 1.
- §èi víi ®Êt n−¬ng r·y, ®Êt trèng, rõng trång, th¶o luËn víi nhãm ng−êi d©n cã kinh nghiÖm ®i rõng vÒ hiÖn tr¹ng. Cã thÓ x¶y ra 2
tr−êng hîp sau:
+ NÕu ®óng nh− b¶n ®å kiÓm kª cò th× ®Ó nguyªn.
+ NÕu kh«ng ®óng víi b¶n ®å kiÓm kª cò th× ph¶i cïng víi nhãm ng−êi d©n ra thùc ®Þa kiÓm tra vµ khoanh vÏ theo ph−¬ng ph¸p
dèc ®èi diÖn.
Tæ c«ng t¸c cïng víi nhãm ng−êi d©n cã kinh nghiÖm ®i rõng tiÕn hµnh kiÓm tra
c. Hoµn chØnh b¶n ®å ngo¹i nghiÖp, x©y dùng b¶n ®å hiÖn tr¹ng tµi nguyªn rõng cho toµn x·
Sau khi hoµn chØnh b¶n ®å ngo¹i nghiÖp khoanh vÏ hiÖn tr¹ng tµi nguyªn rõng c¸c th«n, c¸c nhãm ph¶i tiÕn hµnh hoµn chØnh tµi
liÖu ë thùc ®Þa bao gåm c¸c néi dung sau: GhÐp tiÕp biªn gi÷a c¸c th«n b¶n xem cã bÞ thiÕu hoÆc chång ghÐp phÇn nµo hay kh«ng, nÕu
cã th× ph¶i tiÕn hµnh chØnh söa ngay ngoµi thùc ®Þa.
- Ranh giíi x·, ranh giíi th«n, b¶n, ranh giíi l« ph¶i khÐp kÝn.
- Ranh giíi ph©n chia gi÷a c¸c l« hiÖn tr¹ng ph¶i ®−îc thÓ hiÖn b»ng c¸c nÐt ®¬n liÒn, râ rµng.
+ Tr−êng hîp ®−êng giao th«ng hoÆc hÖ thèng thuû v¨n (s«ng/suèi) hoÆc ranh giíi th«n vµ ranh giíi l« hiÖn tr¹ng trïng nhau th× líp
®−êng giao th«ng hoÆc hÖ thèng thuû v¨n (s«ng/suèi) hoÆc ranh giíi th«n ®−îc thÓ hiÖn ë trªn ranh giíi l«.
12
HTS Development Ltd/Agrisystems Ltd/
VICA Consultants Ltd
DỰ ÁN HỖ TRỢ KỸ THUẬT – CACERP
MÔ HÌNH QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN CÓ SỰ THAM GIA
+ Tr−êng hîp ranh giíi th«n trïng víi hÖ thèng thuû v¨n hoÆc ®−êng giao th«ng th× ranh giíi th«n sÏ ®−îc thÓ hiÖn b»ng c¸ch vÏ
ranh giíi th«n ®i song song (thÓ hiÖn ë c¶ hai bªn ®−êng trïng b»ng c¸ch cø 5 cm l¹i ®æi bªn mét lÇn víi b¶n ®å tû lÖ 1/25.000 vµ
cø 10 cm l¹i ®æi bªn mét lÇn víi b¶n ®å tû lÖ 1/10.000) vµ s¸t víi hÖ thèng thuû v¨n hoÆc ®−êng giao th«ng bÞ trïng.
- C¸c sè hiÖu l«, c¸c ký hiÖu hiÖn tr¹ng rõng ph¶i ®−îc ghi ®Çy ®ñ vµ ®óng theo ký hiÖu trong h−íng dÉn ph©n chia tr¹ng th¸i rõng ë
phô lôc 02.
- Sè hiÖu l« vµ ký hiÖu tr¹ng th¸i trªn b¶n ®å vµ biÓu thèng kª ph¶i thèng nhÊt.
- C¸ch ghi sè hiÖu l« trªn b¶n ®å:
+ Rõng tù nhiªn
13
HTS Development Ltd/Agrisystems Ltd/
VICA Consultants Ltd
DỰ ÁN HỖ TRỢ KỸ THUẬT – CACERP
MÔ HÌNH QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN CÓ SỰ THAM GIA
• §Ò xuÊt ®Þnh h−íng quy ho¹ch SD ®Êt, SD rõng cña th«n b¶n.
- S¶n phÈm:
• Biªn b¶n häp d©n.
• S¬ ®å hiÖn tr¹ng sö dông ®Êt cña th«n b¶n ghi râ: ranh giíi c¸c lo¹i ®Êt, ranh
giíi c¸c tr¹ng th¸i.
• B¶ng thèng kª diÖn tÝch c¸c lo¹i ®Êt theo tõng l« tr¹ng th¸i (thöa).
B¶ng tæng hîp kª khai hiÖn tr¹ng vµ nhu cÇu SD ®Êt, nhËn ®Êt cña c¸c hé gia ®×nh
X·: . .. . . . . . . . . . . . . . . ..
B¶n:. . . . . . . .. . . . . . . . .
Thêi ®iÓm: . . . . . . . . . . . .. ..
STT Hä vµ tªn chñ hé DiÖn VÞ trÝ HiÖn tr¹ng sö Nhu cÇu ®−îc
tÝch (ha) dông giao ®Êt cho
môc ®Ých
1
….
2.2.2. Ho¹t ®éng 10: Phóc tra tµi nguyªn rõng (Phóc tra tr÷ l−îng) vµ tæng hîp
hiÖn tr¹ng sö dông ®Êt, tµi nguyªn rõng, b¶n ®å cña x∙.
+ Phóc tra tµi nguyªn rõng (Phóc tra tr÷ l−¬ng)
14
HTS Development Ltd/Agrisystems Ltd/
VICA Consultants Ltd
DỰ ÁN HỖ TRỢ KỸ THUẬT – CACERP
MÔ HÌNH QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN CÓ SỰ THAM GIA
H−íng dÉn Ph−¬ng ph¸p kiÓm tra, phóc tra tr÷ l−îng
. KiÓm tra, phóc tra tµi nguyªn
Sö dông “BiÓu ph©n tÝch sè liÖu cho « s¬ cÊp theo vïng” trong Ch−¬ng tr×nh ®iÒu tra theo dâi tµi
nguyªn rõng toµn quèc chu kú1996- 2000 ®Ó tÝnh chØ tiªu tr÷ l−îng cho tõng tr¹ng th¸i ®−îc tÝnh cho
vïng B¾c Trung Bé.
II Rõng trång
15
HTS Development Ltd/Agrisystems Ltd/
VICA Consultants Ltd
DỰ ÁN HỖ TRỢ KỸ THUẬT – CACERP
MÔ HÌNH QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN CÓ SỰ THAM GIA
Tæng céng
+ Tæng hîp hiÖn tr¹ng sö dông ®Êt, tµi nguyªn rõng, b¶n ®å cña x∙
TCT vµ c¸c tr−ëng th«n b¶n tËp hîp c¸c kÕt qu¶ ®iÒu tra hiÖn tr¹ng vµ s¬ ®å SD
®Êt cña c¸c th«n b¶n.
S¶n phÈm:
- BiÓu tæng hîp hiÖn tr¹ng SD ®Êt ®ai vµ tµi nguyªn rõng cña toµn x·.
- B¶n ®å hiÖn tr¹ng sö dông ®Êt cña x· theo quy ph¹m kü thuËt x©y dùng b¶n ®å cña
ngµnh ®Þa chÝnh.
- ThuyÕt minh tãm t¾t hiÖn tr¹ng sö dông ®Êt ®ai vµ tµi nguyªn rõng cña x·.
- BiÓu tæng hîp nhu cÇu sö dông ®Êt cña tõng th«n b¶n vµ tæng hîp toµn x·.
16
HTS Development Ltd/Agrisystems Ltd/
VICA Consultants Ltd
DỰ ÁN HỖ TRỢ KỸ THUẬT – CACERP
MÔ HÌNH QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN CÓ SỰ THAM GIA
17
HTS Development Ltd/Agrisystems Ltd/
VICA Consultants Ltd
DỰ ÁN HỖ TRỢ KỸ THUẬT – CACERP
MÔ HÌNH QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN CÓ SỰ THAM GIA
18
HTS Development Ltd/Agrisystems Ltd/
VICA Consultants Ltd
DỰ ÁN HỖ TRỢ KỸ THUẬT – CACERP
MÔ HÌNH QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN CÓ SỰ THAM GIA
• Tiªu chÝ c¸c vïng chøc n¨ng vµ gi¶i ph¸p l©m sinh.
ChØ tiªu c¸c vïng chøc n¨ng phßng hé vµ gi¶i ph¸p l©m sinh
19
HTS Development Ltd/Agrisystems Ltd/
VICA Consultants Ltd
DỰ ÁN HỖ TRỢ KỸ THUẬT – CACERP
MÔ HÌNH QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN CÓ SỰ THAM GIA
STT Lo¹i ®Êt/Rõng VÞ trÝ l« DiÖn tÝch Giao cho HG§ Giao cho céng ®ång
(thöa) (ha) (Kh«ng cÊp giÊy CNQSD ®Êt)
2.4.2. Ho¹t ®éng 14: T− vÊn céng ®ång - Häp d©n lÇn 3
Th¶o luËn vµ ®Ò xuÊt b¶n QHSD ®Êt, QHSD rõng vµ Ph−¬ng ¸n giao ®Êt cÊp th«n b¶n
- Ng−êi tæ chøc: Tr−ëng th«n b¶n vµ TCT
- §èi t−îng tham gia: §¹i diÖn mçi hé 1 ng−êi
- Môc tiªu vµ kÕt qu¶:
• Thèng nhÊt ph−¬ng ¸n QHSD ®Êt cña th«n b¶n.
• Thèng nhÊt ph−¬ng ¸n giao ®Êt l©m nghiÖp.
- Thêi gian vµ néi dung
Thêi gian häp d©n 0,5 ngµy gåm 2 phÇn:
PhÇn 1: X©y dùng ph−¬ng ¸n QHSD ®Êt cña th«n b¶n
- Tr−ëng th«n vµ ®¹i diÖn TCT tr×nh bµy dù th¶o ph−¬ng ¸n QHSD ®Êt cña th«n b¶n
trªn b¶n ®å phãng to cña th«n b¶n (hoÆc s¬ ®å): ChØ râ ranh giíi 3 nhãm ®Êt, 3 lo¹i
rõng vµ ranh giíi cÊp phßng hé, b¶ng biÓu thèng kª c¸c lo¹i ®Êt, lo¹i rõng vµ
ph−¬ng ¸n sö dông cña tõng lo¹i ®Êt, tõng lo¹i rõng.
- H−íng dÉn d©n b¶n th¶o luËn, ®iÒu chØnh vµ thèng nhÊt c¸c lo¹i ®Êt, lo¹i rõng.
- Dïng mÇu kh¸c nhau ®Ó m« t¶ c¸c lo¹i ®Êt, lo¹i rõng trªn b¶n ®å cña th«n b¶n
- Th¶o luËn víi d©n lµng ph−¬ng ¸n sö dông trªn tõng lo¹i ®Êt vµ lo¹i rõng
- Tr−ëng th«n b¶n vµ ®¹i diÖn TCT kÕt luËn vÒ ph−¬ng ¸n QHSD§& ph−¬ng ¸n sö
dông tõng lo¹i ®Êt, tõng lo¹i rõng.
PhÇn 2: X©y dùng ph−¬ng ¸n G§LN cña th«n b¶n
- Tr−ëng th«n b¶n vµ ®¹i diÖn TCT tr×nh bµy dù th¶o ph−¬ng ¸n G§ cña th«n b¶n
trªn b¶n ®å cña th«n b¶n: ChØ râ ranh giíi c¸c khu vùc vµ lo¹i ®Êt, lo¹i rõng sÏ giao
cho HG§ vµ céng ®ång.
- Th«ng b¸o vµ gi¶i thÝch h¹n møc ®Êt ®−îc giao.
- B¶n dù kiÕn giao ®Êt ë tõng khu vùc, tõng l« cho c¸c HG§ vµ céng ®ång.
- Thóc ®Èy d©n b¶n cïng bµn vµ thèng nhÊt ph−¬ng ¸n giao ®Êt.
20
HTS Development Ltd/Agrisystems Ltd/
VICA Consultants Ltd
DỰ ÁN HỖ TRỢ KỸ THUẬT – CACERP
MÔ HÌNH QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN CÓ SỰ THAM GIA
- X¸c ®Þnh râ trªn b¶n ®å c¸c khu vùc, tõng l« (thöa) giao cho tõng HG§ hay céng
®ång.
- Ph©n tÝch c¸c ph−¬ng ¸n giao ®Êt: Trong 1 th«n b¶n cã thÓ cã nhiÒu ph−¬ng ¸n
giao ®Êt kh¸c nhau nh−: Giao cho hé gia ®×nh, giao cho céng ®ång th«n, nhãm hé,
tËp thÓ…. Ph©n tÝch râ −u nh−îc ®iÓm cña tõng tr−êng hîp ®èi víi cô thÓ tõng th«n.
VÝ dô, nh÷ng khu vùc rõng giµ (hoÆc rõng trªn nói ®¸) xa d©n c−, hoÆc nh÷ng khu
rõng ®ang ®−îc sö dông cho môc ®Ých chung cña th«n th× nªn giao cho céng ®ång
th«n; nh÷ng khu rõng tù nhiªn gÇn c¸c côm d©n c− (hoÆc côm nãc, c¸c tæ, ®éi s¶n
xuÊt) cÇn phÇn tÝch râ cã nªn giao cho côm d©n c− ®ã kh«ng; nh÷ng khu rõng s¶n
xuÊt cã ý nghÜa kinh tÕ cÇn phÇn tÝch râ cã nªn giao cho hé gia ®×nh kh«ng. Tõ ®ã
®iÒu chØnh b¶n dù kiÕn giao ®Êt giao rõng.
- Tr−ëng th«n b¶n vµ ®¹i diÖn TCT kÕt luËn c¸c ®iÓm chÝnh.
- Thèng nhÊt danh s¸ch nhËn ®Êt nhËn rõng
- Th¶o luËn víi d©n b¶n vÒ kÕ ho¹ch triÓn khai vµ c¸ch thøc giao ®Êt trªn thùc ®Þa.
- Ph¸t vµ giíi thiÖu c¸ch viÕt ®¬n xin nhËn ®Êt.
S¶n phÈm häp th«n lÇn 3: Biªn b¶n häp th«n, b¶n QHSD ®Êt, s¬ ®å quy ho¹ch vµ giao
®Êt cña th«n, danh s¸ch c¸c hé gia ®×nh, c¸ nh©n ®¨ng ký nhËn ®Êt nhËn rõng.
21
HTS Development Ltd/Agrisystems Ltd/
VICA Consultants Ltd
DỰ ÁN HỖ TRỢ KỸ THUẬT – CACERP
MÔ HÌNH QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN CÓ SỰ THAM GIA
22
HTS Development Ltd/Agrisystems Ltd/
VICA Consultants Ltd
DỰ ÁN HỖ TRỢ KỸ THUẬT – CACERP
MÔ HÌNH QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN CÓ SỰ THAM GIA
23
HTS Development Ltd/Agrisystems Ltd/
VICA Consultants Ltd
DỰ ÁN HỖ TRỢ KỸ THUẬT – CACERP
MÔ HÌNH QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN CÓ SỰ THAM GIA
Yªu cÇu b¶n ®å giao ®Êt: ThÓ hiÖn thöa ®Êt ®−îc giao ®Õn hé gia ®×nh, c¸ nh©n,
nhãm hé hoÆc céng ®ång. Tr−êng hîp thöa ®Êt nhá, kh«ng thÓ hiÖn ®−îc d÷ liÖu th×
®¸nh ký hiÖu vµ trÝch lôc xuèng d−íi b¶n ®å.
+ Tªn b¶n ®å: " B¶n ®å giao ®Êt l©m nghiÖp, giao rõng vµ ®Êt ch¨n th¶ ( nÕu cã)"
X·.. .. ..HuyÖn.. ....TØnh.. .. ..
+ D÷ liÖu thÓ hiÖn trong thöa ®Êt:
Sè thöa - Tr¹ng th¸i - BiÖn ph¸p l©m sinh . Môc ®Ých sö dông
--------------------------------------------------------------------------------
DiÖn tÝch (m2)
+ BiÖn ph¸p l©m sinh:
* Tr¹ng th¸i Ia,Ib lµ ®èi t−îng trång rõng: ghi TR
* Tr¹ng th¸i Ic lµ ®èi t−îng khoanh nu«i t¸i sinh: ghi KN
* Tr¹ng th¸i IIa,IIb,IIIa1,IIIa2,IIIb,IV lµ ®èi t−îng rõng khoanh nu«i b¶o vÖ BV
* NÕu tr¹ng th¸i ®Þa chÊt lµ nói ®¸ cã c©y th× ghi BV
+ Môc ®Ých sö dông trong 3 lo¹i rõng, nÕu thöa ®Êt ®ã ®−îc quy ho¹ch lo¹i rõng nµo
th× ghi t¾t ký hiÖu cña lo¹i rõng ®ã: Phßng hé ghi P; S¶n xuÊt ghi S; §Æc dông ghi §
VD: 1 - IIb - BV.P 2 - Tre - BV. S 3 - Ic - KN. P 4 - Ia - TR.P
------------------- ------------------- ----------------- -----------------
15000 2000 10000 20000
+ Mµu thÓ hiÖn ë thöa ®Êt ®−îc giao nh− quy ®Þnh b¶n ®å QHSD§
2.7. B−íc 7: LËp hå s¬ ®Þa chÝnh
2.7.1. Ho¹t ®éng 19: LËp vµ qu¶n lý hå s¬ ®Þa chÝnh
ViÖc lËp hå s¬ ®Þa chÝnh theo theo Th«ng t− 29/2004/TT-BTNMT vÒ viÖc h−íng
dÉn chØnh lý hå s¬ ®Þa chÝnh. Hå s¬ ®Þa chÝnh gåm c¸c tµi liÖu sau:
a) Hå s¬ giao ®Êt
1. Hå s¬ kª khai cña toµn bé chñ sö dông ®Êt trong ®ã ®¬n xin ®¨ng ký nhËn ®Êt, nhËn
rõng ( vµ danh s¸ch ®¨ng ký cña toµn b¶n ®· ghi ý kiÕn kÕt luËn cña Héi ®ång ®¨ng
ký ®Êt ®ai cña x· ®−îc UBND x· x¸c nhËn (1 bé); Biªn b¶n giao ®Êt ngoµi thùc ®Þa
(2bé); KhÕ −íc giao ®Êt cã rõng (2bé)
2. Biªn b¶n xÐt duyÖt cña Héi ®ång ®¨ng ký ®Êt ®ai 2 bé.
3. Tê tr×nh cña UBND x·. KÌm theo danh s¸ch c¸c chñ ®uîc ®Ò nghÞ cÊp giÊy chøng
nhËn 3 b¶n.
4. BiÓu tæng hîp gi¶i quyÕt c¸c tr−êng hîp ch−a ®ñ ®iÒu kiÖn cÊp giÊy chøng nhËn
QSD ®©t 3 bé
b) B¶n ®å
+ B¶n ®å HTSD ®Êt (3 bé)
+ B¶n ®å QHSD ®Êt (3 bé)
+ B¶n ®å ph©n chia 3 lo¹i rõng vµ ph©n cÊp phßng hé (3 bé)
+ B¶n ®å G§GR (3 bé)
24
HTS Development Ltd/Agrisystems Ltd/
VICA Consultants Ltd
DỰ ÁN HỖ TRỢ KỸ THUẬT – CACERP
MÔ HÌNH QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN CÓ SỰ THAM GIA
25
HTS Development Ltd/Agrisystems Ltd/
VICA Consultants Ltd
DỰ ÁN HỖ TRỢ KỸ THUẬT – CACERP
MÔ HÌNH QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN CÓ SỰ THAM GIA
26
HTS Development Ltd/Agrisystems Ltd/
VICA Consultants Ltd
DỰ ÁN HỖ TRỢ KỸ THUẬT – CACERP
MÔ HÌNH QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN CÓ SỰ THAM GIA
27
HTS Development Ltd/Agrisystems Ltd/
VICA Consultants Ltd
DỰ ÁN HỖ TRỢ KỸ THUẬT – CACERP
MÔ HÌNH QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN CÓ SỰ THAM GIA
• §¹t ®−îc sù nhÊt trÝ cña céng ®ång vÒ sù cÇn thiÕt cña QHSD§&GR§R
• §¹t ®−îc sù nhÊt trÝ cña céng ®ång vÒ nguyªn t¾c cña QHSD§&GR§R
• N©ng cao sù hiÓu biÕt cña d©n vÒ chñ tr−¬ng, ®Þnh h−íng vµ QHSD ®Êt cña
huyÖn, c¸c c¬ quan liªn quan.
• D©n lµng biÕt ®−îc chøc n¨ng, nhiÖm vô vµ quyÒn h¹n cña BC§, TCT
• D©n lµng biÕt ®−îc nhiÖm vô vµ quyÒn lîi cña tõng c¸ nh©n vµ céng ®ång
• §Ò xuÊt cña d©n lµng vÒ c¸ch lµm QHSD§&GR§R, khung thêi gian thùc hiÖn.
- Ph−¬ng ph¸p tæ chøc häp d©n:
• §¶m b¶o cuéc häp ®ñ chç ngåi, ¸nh s¸ng, vÞ trÝ ngåi hîp lý cho tõng thµnh viªn,
c¸n bé ngåi xung quanh hoÆc phÝa d−íi.
• Tr−ëng th«n vµ ®¹i diÖn TCT tr×nh bµy ng¾n gän trªn giÊy khæ to (tr×nh bµy
kh«ng qu¸ 15 phót/1 néi dung)
• VÊn ®¸p, ®èi tho¹i gi÷a d©n lµng víi d©n lµng, gi÷a d©n lµng víi c¸n bé, c¸n bé
chØ gi¶i thÝch ng¾n gän khi d©n yªu cÇu, ®¶m b¶o tû lÖ thêi gian nãi cña d©n lµng
trong qu¸ tr×nh vÊn ®¸p vµ ®èi tho¹i chiÕm 75% thêi gian.
• Tr−ëng th«n hoÆc ®¹i diÖn TCT ®óc kÕt c¸c kÕt luËn chÝnh vµ ghi lªn giÊy khæ to
®¶m b¶o mäi ng−êi ®Òu nh×n thÊy.
28
HTS Development Ltd/Agrisystems Ltd/
VICA Consultants Ltd
DỰ ÁN HỖ TRỢ KỸ THUẬT – CACERP
MÔ HÌNH QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN CÓ SỰ THAM GIA
PhÇn 2: Häp toµn thÓ thèng nhÊt hiÖn tr¹ng vµ nhu cÇu SD ®Êt vµ giao ®Êt cña hé
- Ph−¬ng ph¸p tæ chøc häp::
• §¶m b¶o cuéc häp ®ñ chç ngåi, ¸nh s¸ng, vÞ trÝ ngåi hîp lý cho tõng
thµnh viªn, c¸n bé ngåi xung quanh hoÆc phÝa d−íi.
• Tr−ëng th«n b¶n vµ ®¹i diÖn TCT tr×nh bµy ng¾n gän trªn giÊy khæ to
(tr×nh bµy kh«ng qu¸ 15 phót/1 néi dung)
• VÊn ®¸p, ®èi tho¹i gi÷a d©n lµng víi d©n lµng, gi÷a d©n lµng víi c¸n bé,
c¸n bé chØ gi¶i thÝch ng¾n gän khi d©n yªu cÇu, ®¶m b¶o tû lÖ thêi gian nãi cña
d©n lµng trong qu¸ tr×nh vÊn ®¸p vµ ®èi tho¹i chiÕm 75% thêi gian.
• Tr−ëng th«n b¶n hoÆc ®¹i diÖn TCT ®óc kÕt c¸c kÕt luËn chÝnh vµ ghi lªn
giÊy khæ to ®¶m b¶o mäi ng−êi ®Òu nh×n thÊy.
Häp d©n lÇn 3: Th¶o luËn vµ ®Ò xuÊt b¶n QHSD ®Êt, QHSD rõng vµ Ph−¬ng ¸n giao
®Êt cÊp th«n b¶n
29
HTS Development Ltd/Agrisystems Ltd/
VICA Consultants Ltd
DỰ ÁN HỖ TRỢ KỸ THUẬT – CACERP
MÔ HÌNH QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN CÓ SỰ THAM GIA
- Tr−ëng th«n vµ ®¹i diÖn TCT tr×nh bµy dù th¶o ph−¬ng ¸n QHSD ®Êt cña th«n b¶n
trªn s¬ ®å: ChØ râ ranh giíi 3 nhãm ®Êt, 3 lo¹i rõng vµ ranh giíi cÊp phßng hé
- H−íng dÉn d©n lµng th¶o luËn, ®iÒu chØnh vµ thèng nhÊt c¸c lo¹i ®Êt, lo¹i rõng.
- Dïng bét mÇu kh¸c nhau ®Ó m« t¶ c¸c lo¹i ®Êt, lo¹i rõng trªn sa bµn.
- Th¶o luËn víi d©n b¶n ph−¬ng ¸n sö dông trªn tõng lo¹i ®Êt vµ lo¹i rõng
- Tr−ëng th«n vµ ®Þa diÖn TCT kÕt luËn vÒ ph−¬ng ¸n QHSD§& ph−¬ng ¸n sö dông
tõng lo¹i ®Êt, tõng lo¹i rõng.
- ChuyÓn häa rang giíi c¸c lo¹i ®Êt, lo¹i rõng trªn sa bµn lªn b¶n ®å quy ho¹ch cña
th«n.
+ Buæi chiÒu:
- Tr−ëng th«n vµ ®¹i diÖn TCT tr×nh bµy dù th¶o ph−¬ng ¸n G§LN cña th«n trªn sa
bµn vµ minh ho¹ trªn b¶n ®å: ChØ râ ranh giíi c¸c khu vùc vµ lo¹i ®Êt, lo¹i rõng sÏ
giao cho HG§ vµ céng ®ång.
- Th«ng b¸o vµ gi¶i thÝch h¹n møc ®Êt ®−îc giao.
- B¶n dù kiÕn giao ®Êt ë tïng khu vùc, tõng l« cho c¸c HG§ vµ céng ®ång.
- Thóc ®Èy d©n lµng cïng bµn vµ thèng nhÊt ph−¬ng ¸n gaio ®Êt.
- X¸c ®Þnh râ trªn sa bµn vµ trªn b¶n ®å c¸c khu vùc, tõng l« giao cho tõng HG§.
- Tr−ëng th«n vµ ®¹i diÖn TCT kÕt luËn c¸c ®iÓm chÝnh.
- Thèng nhÊt danh s¸ch nhËn ®Êt nhËn rõng
- Th¶o luËn víi d©n lµng vÒ kÕ ho¹ch triÓn khai vµ c¸ch thøc giao ®Êt trªn thùc ®Þa.
- Ph¸t vµ giíi thiÖu c¸ch viÕt ®¬n xin nhËn ®Êt
30
HTS Development Ltd/Agrisystems Ltd/
VICA Consultants Ltd
DỰ ÁN HỖ TRỢ KỸ THUẬT – CACERP
MÔ HÌNH QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN CÓ SỰ THAM GIA
31
HTS Development Ltd/Agrisystems Ltd/
VICA Consultants Ltd
DỰ ÁN HỖ TRỢ KỸ THUẬT – CACERP
MÔ HÌNH QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN CÓ SỰ THAM GIA
Phô lôc 2: HÖ thèng ph©n chia c¸c kiÓu tr¹ng th¸i rõng
(Quy ®Þnh 84)
I. Ph©n chia tr¹ng th¸i gç tù nhiªn th−êng xanh
C¸c kiÓu tr¹ng th¸i rõng gç th−êng xanh ®−îc chia lµm 4 nhãm:
Nhãm 1: Nhãm ch−a cã rõng
Nhãm 2 : Nhãm rõng phôc håi
Nhãm 3: Nhãm rõng thø sinh, rõng ®· bÞ t¸c ®éng
Nhãm 4: Nhãm rõng nguyªn sinh, rõng æn ®Þnh
1.1. Nhãm kiÓu 1: Nhãm kh«ng cã rõng hoÆc hiÖn t¹i ch−a thµnh rõng, chØ cã cá, c©y
bôi hoÆc c©y gç ,tre mäc r¶i r¸c cã ®ä che phñd−íi møc 0,3 .Tuú theo hiÖn tr¹ng , nhãm
nµy ®−îc chia thµnh :
KiÓu IA- KiÓu nµy ®−îc ®Æc tr−ng bëi líp thùc b× cá, lau l¸ch hoÆc chuèi rõng .
KiÓu IB- KiÓu nµy ®−îc ®Æc tr−ng bëi líp thùc b× c©y bôi , còng cã thÓ cã mét sè
c©y gç , tre mäc r¶i r¸c.
KiÓu IC – KiÓu nµy ®−îc ®Æc tr−ng bëi c©y th©n gç t¸i sinh víi sè l−îng d¸ng kÓ
n»m trong hai kiÓu trªn . ChØ ®−îc xÕp vµo kiÓu IC khi sè l−îng c©y t¸i sinh cã
chiÒu cao trªn 1 m , ®¹t tõ 1000 c©y?ha trë lªn.
1.2. Nhãm kiÓu 2: KiÓu rõng phôc håi c©y tiªn phong cã ®−êng kÝnh nhá. Tuú theo hiÖn
tr¹ng vµ nguån gèc mµ chia ra:
KiÓu IIA – Rõng phôc håi sau n−¬ng rÉy , ®Æc tr−ng bëi líp c©y tiªn phong −a
s¸ng , mäc nhanh, ®Òu tuæi, 1 tÇng.
KiÓu IIB – Rõng phôc håi sau khai th¸c kiÖt, phÇn lín kiÓu nµy bao gåm nh÷ng
quÇn thô non víi nh÷ng loµi c©y t−¬ng ®ãi −a s¸ng , thµnh phÇn loµi phøc t¹p
kh«ng ®Òu tuæi, ®é −u thÕ kh«ng râ rµng.
V−ît lªn khái t¸n rõng kiÓu nµy cã thÓ cßn sãt l¹i mét sè c©y quÇn thô cò nh−ng
tr÷ l−îng kh«ng ®¸ng kÓ.
ChØ ®−îc xÕp vµo kiÓu nµy nh÷ng quÇn thô mµ ®−êng kÝnh phæ biÕn kh«ng v−ît
qu¸ 20 cm.
1.3. Nhãm kiÓu 3: KiÓu rõng thø sinh ®· bÞ t¸c ®éng .
32
HTS Development Ltd/Agrisystems Ltd/
VICA Consultants Ltd
DỰ ÁN HỖ TRỢ KỸ THUẬT – CACERP
MÔ HÌNH QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN CÓ SỰ THAM GIA
C¸c quÇn thô rõng ®· chÞu t¸c ®éng khai ph¸ cña con ng−êi ë nhiÒu møc ®é kh¸c nhau
lµm cho kÕt cÊu æn ®Þnh cña rõng Ýt nhiÒu ®· cã sù thay ®æi kh¸c nhau.
Tuú theo møc ®é t¸c ®éng vµ kh¶ n¨ng cung cÊp s¶n phÈm mµ nhãm nµy ®−îc chia
lµm hai kiÓu :
1.3.1- KiÓu IIIA: §−îc ®Æc tr−ng bëi nh÷ng quÇn thô ®· ®−îc khai th¸c nhiÒu , kh¶ n¨ng
khai th¸c hiÖn t¹i bÞ h¹n chÕ. CÊu tróc æn ®Þnh cña rõng bÞ ph¸ vì hoµn toµn hoÆc thay
®æi vÒ c¬ b¶n.
KiÓu nµy ®−îc chia lµm 3 kiÓu phô:
1.3.1.1- KiÓu phô IIIA1: Rõng ®· bÞ khai th¸c kiÖt quÖ, t¸n rõng bÞ ph¸ vì tõng m¶ng lín.
TÇng trªn cã thÓ cßn sãt l¹i mét sè c©y cao, to, nh−ng phÈm chÊt xÊu, nhiÒu d©y leo bôi
rËm, tre nøa x©m lÊn.
1.3.1.2- KiÓu phô IIIA2: Rõng ®· bÞ khai th¸c qu¸ møc nh−ng ®· cã thêi gian phôc håi
tèt. §Æc tr−ng cho kiÓu nµy lµ ®· h×nh thµnh tÇng gi÷a v−¬n lªn chiÕm −u thÕ sinh th¸i
víi líp c©y ®¹i bé phËn cã ®−êng kÝnh 20- 30 cm. Rõng cã 2 tÇng trë lªn, tÇng trªn t¸n
kh«ng liªn tôc ®−îc h×nh thµnh chñ yÕu tõ nh÷ng c©y cña tÇng gi÷a tr−íc day, r¶i r¸c
cßn cã mét sè c©y to khoÎ v−ît t¸n cña tÇng rõng cò ®Ó l¹i.
1.3.1.3- KiÓu phô IIIA3: Rõng ®· bÞ khai th¸c hoÆc ph¸t triÓn tõ IIIA2 lªn . QuÇn thô t−¬ng
®èi khÐp kÝn víi 2 hoÆc nhiÒu tÇng. §Æc tr−ng cña kتu nµy kh¸c víi IIIA2 ë chç sè l−îng
c©y nhiÒu h¬n vµ ®· cã mét sè c©y cã ®−êng kÝnh lín ( trªn 35 cm ) cã thÓ khai th¸c sö
dông gç lín .
1.3.2 – KiÓu IIIB: §−îc ®Æc tr−ng bëi nh÷ng quÇn thô ®· bÞ chÆt chän lÊy ra mét Ýt gç quÝ,
gç tèt, nh−ng ch−a lµm thay ®æi ®¸ng kÓ vÒ kÕt cÊu æn ®Þnh cña rõng , kh¶ n¨ng cung
cÊp cña rõng cßn nhiÒu , rõng giÇu vÒ tr÷ l−îng víi thµnh phÇn gç lín cao (gç xÎ ).
1.4. Nhãm kiÓu 4: Rõng nguyªn sinh hoÆc thø sinh thµnh thôc cho ®Õn nay ch−a ®−îc
khai th¸c sö dông. Rõng cã cÊu tróc æn ®Þnh, nhiÒu tÇng, nhiÒu cÊp kÝnh nh−ng ®«i khi
thiÕu tÇng gi÷a vµ tÇng d−íi.
Nhãm nµy cã hai kiÓu:
KiÓu IVA - Rõng nguyªn sinh
KiÓu IVB - Rõng thø sinh phôc håi
Khi ¸p dông b¶ng ph©n lo¹i nµy vµo tõng vïng ph¶i c¨n cø vµo ®Æc tr−ng cña c¸c tr¹ng
th¸i mµ x¸c ®Þnh c¸c chØ tiªu ®Þnh l−îng vÒ diÖn ngang hay tr÷ l−îng , ®é tµn che...
II. Ph©n chia tr¹ng th¸i rõng tre nøa
2.1. Nøa
2.1.1. Rõng nøa thuÇn lo¹i ®−îc chia thµnh c¸c tr¹ng th¸i sau ®©y:
Tr¹ng th¸i N.I - Nøa tÐp: D1,3 < 2 cm;
N/ha > 10.000 c©y.
Nøa phôc håi sau n−¬ng rÉy hoÆc tho¸i ho¸ do khai th¸c kiÖt.
Tr¹ng th¸i N.II - Nøa võa D1,3 = 3- 4cm, ®−îc chia theo 3 cÊp mËt ®é:
+ N.IIa Th−a 10.000 – 15000 c©y /ha.
+ N.IIb Trung b×nh 15.000 – 20.000 c©y /ha.
+ N.IIc Dµy > 20.000 c©y /ha.
Tr¹ng th¸i N.III- Nøa to D > 5 cm ®−îc chia theo 3 cÊp mËt ®é:
+ N.IIIa Th−a 5.000- 10.000 c©y/ha.
+ N.IIIbTrung b×nh 10.000- 15.000 c©y/ha.
+ N.IIIc Dµy > 15.000 c©y/ha.
33
HTS Development Ltd/Agrisystems Ltd/
VICA Consultants Ltd
DỰ ÁN HỖ TRỢ KỸ THUẬT – CACERP
MÔ HÌNH QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN CÓ SỰ THAM GIA
34
HTS Development Ltd/Agrisystems Ltd/
VICA Consultants Ltd
DỰ ÁN HỖ TRỢ KỸ THUẬT – CACERP
MÔ HÌNH QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN CÓ SỰ THAM GIA
- Sau ®ã rõng tre thuÇn lo¹i ®−îc chia ra theo c¸c yÕu tè : Loµi c©y tre, cÊp kÝnh
vµ cÊp sè c©y
CÊp kÝnh (D1,3 cm)
CÊp I 3-5 cm.
CÊp II 6-9 cm.
CÊp III >9 cm.
CÊp sè c©y ( N/ha )
CÊp 1 ( th−a ) 1.000- 2.000 c©y/ha.
CÊp 2 ( trung b×nh ) 2.000- 3.000 c©y/ha.
CÊp 3 ( dµy ) > 3.000 c©y/ha.
Ký hiÖu tr¹ng th¸i
Tªn c©y + cÊp kÝnh + cÊp sè c©y
VÝ dô: T-II-3 ( ch÷ T lµ ký hiÖu cña tre gai trong b¶ng ký hiÖu viÕt t¾t theo qui ®Þnh
chung ) tre gai thuéc cÊp kÝnh II vµ trªn 3000 c©y /ha.
§èi víi tr¹ng th¸i hçn giao gi÷a c¸c loµi tre víi c©y gç còng sÏ ®−îc ph©n chia tr¹ng
th¸i theo c¸ch nh− rõng tre nøa.
III. Ph©n chia tr¹ng th¸i rõng trång
3.1 C¨n cø ph©n chia tr¹ng th¸i
- Chia theo loµi c©y trång: Mçi mét loµi c©y chia riªng mét tr¹ng th¸i. Tr−êng hîp
hçn giao nhiÒu loµi c©y th× mçi mét ph−¬ng thøc hçn giao chia riªng mét tr¹ng th¸i.
- Chia theo cÊp tuæi: Chia lµm 5 cÊp:
CÊp I Non
CÊp II Trung niªn (rõng sµo)
CÊp III GÇn thµnh thôc
CÊp IV Thµnh thôc
CÊp V Qu¸ thµnh thôc (giµ)
4.2 Ký hiÖu tr¹ng th¸i
Tªn c©y + cÊp tuæi
VD: tr¹ng th¸i th«ng II- ViÕt t¾t (Th.II )
+ Mét sè chØ tiªu cÊp tuæi
- Bå ®Ò, Keo 2 n¨m 1 cÊp tuæi
- B¹ch ®µn 3 n¨m 1 cÊp tuæi
- Th«ng, Sa méc 5 n¨m 1 cÊp tuæi
Phô lôc 3: B¶ng ®æi kho¶ng c¸ch nghiªng ra kho¶ng c¸ch b»ng
D©y ®o
L. thùc (m) D©y 20 mÐt D©y 25 mÐt
Gãc nghiªng (®é)
10 19.70 24.62
11 19.63 24.54
12 19.56 24.45
35
HTS Development Ltd/Agrisystems Ltd/
VICA Consultants Ltd
DỰ ÁN HỖ TRỢ KỸ THUẬT – CACERP
MÔ HÌNH QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN CÓ SỰ THAM GIA
13 19.49 24.36
14 19.41 24.26
15 19.32 24.15
16 19.23 24.03
17 19.13 23.91
18 19.02 23.78
19 18.91 23.64
20 18.79 23.49
21 18.67 23.34
22 18.54 23.18
23 18.41 23.01
24 18.27 22.84
25 18.13 22.66
26 17.98 22.47
27 17.82 22.28
28 17.66 22.07
29 17.49 21.87
30 17.32 21.65
31 17.14 21.43
32 16.96 21.20
33 16.77 20.97
34 16.58 20.73
35 16.38 20.48
36 16.18 20.23
37 15.97 19.97
38 15.76 19.70
39 15.54 19.43
40 15.32 19.15
Phô lôc 4: HÖ thèng tµi liÖu vµ biÓu mÉu tæng hîp trong QHSD§&
giao ®Êt
Phô lôc 4.1. X¸c ®Þnh c¸c lo¹i ®Êt vµ ng−êi ®−îc giao ®Êt
Ban hµnh t¹i th«ng t− 28/2004/TT-BTNMT ngµy 1/11/2004 cña Bé Tµi nguyªn vµ M«i
tr−êng vÒ viÖc h−íng dÉn thùc hiÖn thèng kª, kiÓm kª ®Êt ®ai vµ x©y dùng b¶n ®å hiÖn
tr¹ng sö dông ®Êt
4.1.1. B¶ng ph©n lo¹i môc ®Ých sö dông ®Êt
Số thứ tự Mục đích sử dụng đất, mã (ký hiệu)
36
HTS Development Ltd/Agrisystems Ltd/
VICA Consultants Ltd
DỰ ÁN HỖ TRỢ KỸ THUẬT – CACERP
MÔ HÌNH QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN CÓ SỰ THAM GIA
37
HTS Development Ltd/Agrisystems Ltd/
VICA Consultants Ltd
DỰ ÁN HỖ TRỢ KỸ THUẬT – CACERP
MÔ HÌNH QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN CÓ SỰ THAM GIA
đất trồng cây ăn quả lâu năm và đất trồng cây lâu năm khác.
1.1.2.1 Đất trồng cây công nghiệp lâu năm - LNC
Đất trồng cây công nghiệp lâu năm là đất trồng cây lâu năm có sản phẩm thu hoạch không
phải là gỗ để làm nguyên liệu cho sản xuất công nghiệp hoặc phải qua chế biến mới sử dụng được
gồm chủ yếu là chè, cà phê, cao su, hồ tiêu, điều, ca cao, dừa, v.v.
1.1.2.2 Đất trồng cây ăn quả lâu năm - LNQ
Đất trồng cây ăn quả lâu năm là đất trồng cây lâu năm có sản phẩm thu hoạch là quả để ăn
tươi hoặc kết hợp chế biến.
1.1.2.3 Đất trồng cây lâu năm khác - LNK
Đất trồng cây lâu năm khác là đất trồng cây lâu năm không phải đất trồng cây công nghiệp lâu
năm và đất trồng cây ăn quả lâu năm gồm chủ yếu là đất trồng cây lấy gỗ, lấy bóng mát, tạo cảnh
quan không thuộc đất lâm nghiệp, đất vườn trồng xen lẫn nhiều loại cây lâu năm hoặc cây lâu năm
xen lẫn cây hàng năm.
1.2 Đất lâm nghiệp - LNP
Đất lâm nghiệp là đất đang có rừng tự nhiên hoặc đang có rừng trồng đạt tiêu chuẩn rừng, đất
đang khoanh nuôi phục hồi rừng (đất đã có rừng bị khai thác, chặt phá, hoả hoạn nay được đầu tư
để phục hồi rừng), đất để trồng rừng mới (đất có cây rừng mới trồng chưa đạt tiêu chuẩn rừng hoặc
đất đã giao để trồng rừng mới); bao gồm đất rừng sản xuất, đất rừng phòng hộ, đất rừng đặc
dụng.
1.2.1 Đất rừng sản xuất - RSX
Đất rừng sản xuất là đất sử dụng vào mục đích sản xuất lâm nghiệp theo quy định của pháp luật về bảo
vệ và phát triển rừng; bao gồm đất có rừng tự nhiên sản xuất, đất có rừng trồng sản xuất, đất khoanh
nuôi phục hồi rừng sản xuất, đất trồng rừng sản xuất.
1.2.1.1 Đất có rừng tự nhiên sản xuất - RSN
Đất có rừng tự nhiên sản xuất là đất rừng sản xuất có rừng tự nhiên đạt tiêu chuẩn rừng theo
pháp luật về bảo vệ và phát triển rừng.
1.2.1.2 Đất có rừng trồng sản xuất - RST
Đất có rừng trồng sản xuất là đất rừng sản xuất có rừng do con người trồng đạt tiêu chuẩn
rừng theo pháp luật về bảo vệ và phát triển rừng.
1.2.1.3 Đất khoanh nuôi phục hồi rừng sản xuất - RSK
Đất khoanh nuôi phục hồi rừng sản xuất là đất rừng sản xuất đã có rừng bị khai thác, chặt
phá, hoả hoạn nay được đầu tư để phục hồi rừng.
1.2.1.4 Đất trồng rừng sản xuất - RSM
Đất trồng rừng sản xuất là đất rừng sản xuất nay có cây rừng mới trồng nhưng chưa đạt tiêu
chuẩn rừng.
1.2.2 Đất rừng phòng hộ - RPH
Đất rừng phòng hộ là đất để sử dụng vào mục đích phòng hộ đầu nguồn, bảo vệ đất, bảo vệ nguồn
nước, bảo vệ môi trường sinh thái, chắn gió, chắn cát, chắn sóng ven biển theo quy định của pháp luật về
bảo vệ và phát triển rừng; bao gồm đất có rừng tự nhiên phòng hộ, đất có rừng trồng phòng hộ, đất
khoanh nuôi phục hồi rừng phòng hộ, đất trồng rừng phòng hộ.
1.2.2.1 Đất có rừng tự nhiên phòng hộ - RPN
Đất có rừng tự nhiên phòng hộ là đất rừng phòng hộ có rừng tự nhiên đạt tiêu chuẩn rừng
theo pháp luật về bảo vệ và phát triển rừng.
1.2.2.2 Đất có rừng trồng phòng hộ - RPT
Đất có rừng trồng phòng hộ là đất rừng phòng hộ có rừng do con người trồng đạt tiêu chuẩn
rừng theo pháp luật về bảo vệ và phát triển rừng.
1.2.2.3 Đất khoanh nuôi phục hồi rừng phòng hộ - RPK
38
HTS Development Ltd/Agrisystems Ltd/
VICA Consultants Ltd
DỰ ÁN HỖ TRỢ KỸ THUẬT – CACERP
MÔ HÌNH QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN CÓ SỰ THAM GIA
Đất khoanh nuôi phục hồi rừng phòng hộ là đất rừng phòng hộ đã có rừng bị khai thác, chặt
phá, hoả hoạn nay được đầu tư để phục hồi rừng.
1.2.2.4 Đất trồng rừng phòng hộ - RPM
Đất trồng rừng phòng hộ là đất rừng phòng hộ nay có cây rừng mới trồng nhưng chưa đạt tiêu
chuẩn rừng.
1.2.3 Đất rừng đặc dụng - RDD
Đất rừng đặc dụng là đất để sử dụng vào mục đích nghiên cứu, thí nghiệm khoa học, bảo tồn
thiên nhiên và đa dạng sinh học, vườn rừng quốc gia, bảo vệ di tích lịch sử, văn hoá, danh lam
thắng cảnh, bảo vệ môi trường sinh thái theo quy định của pháp luật về bảo vệ và phát triển rừng; bao
gồm đất có rừng tự nhiên đặc dụng, đất có rừng trồng đặc dụng, đất khoanh nuôi phục hồi rừng
đặc dụng, đất trồng rừng đặc dụng.
1.2.3.1 Đất có rừng tự nhiên đặc dụng - RDN
Đất có rừng tự nhiên đặc dụng là đất rừng đặc dụng có rừng tự nhiên đạt tiêu chuẩn rừng
theo pháp luật về bảo vệ và phát triển rừng.
1.2.3.2 Đất có rừng trồng đặc dụng - RDT
Đất có rừng trồng đặc dụng là đất rừng đặc dụng có rừng do con người trồng đạt tiêu chuẩn
rừng theo pháp luật về bảo vệ và phát triển rừng.
1.2.3.3 Đất khoanh nuôi phục hồi rừng đặc dụng - RDK
Đất khoanh nuôi phục hồi rừng đặc dụng là đất rừng đặc dụng đã có rừng bị khai thác, chặt
phá, hoả hoạn nay được đầu tư để phục hồi rừng.
1.2.3.4 Đất trồng rừng đặc dụng - RDM
Đất trồng rừng đặc dụng là đất rừng đặc dụng nay có cây rừng mới trồng nhưng chưa đạt tiêu
chuẩn rừng.
1.3 Đất nuôi trồng thuỷ sản - NTS
Đất nuôi trồng thuỷ sản là đất được sử dụng chuyên vào mục đích nuôi, trồng thuỷ sản; bao gồm
đất nuôi trồng thuỷ sản nước lợ, mặn và đất chuyên nuôi trồng thuỷ sản nước ngọt.
1.3.1 Đất nuôi trồng thuỷ sản nước lợ, mặn - TSL
Đất nuôi trồng thuỷ sản nước lợ, mặn là đất chuyên nuôi, trồng thuỷ sản sử dụng môi trường
nước lợ hoặc nước mặn.
1.3.2 Đất chuyên nuôi trồng thuỷ sản nước ngọt - TSN
Đất nuôi trồng thuỷ sản nước ngọt là đất chuyên nuôi, trồng thuỷ sản sử dụng môi trường nước ngọt.
1.4 Đất làm muối - LMU
Đất làm muối là ruộng muối để sử dụng vào mục đích sản xuất muối.
1.5 Đất nông nghiệp khác - NKH
Đất nông nghiệp khác là đất tại nông thôn sử dụng để xây dựng nhà kính và các loại nhà khác
phục vụ mục đích trồng trọt kể cả các hình thức trồng trọt không trực tiếp trên đất; xây dựng chuồng
trại chăn nuôi gia súc, gia cầm và các loại động vật khác được pháp luật cho phép; xây dựng trạm,
trại nghiên cứu thí nghiệm nông nghiệp, lâm nghiệp, diêm nghiệp, thủy sản, xây dựng cơ sở ươm
tạo cây giống, con giống; xây dựng kho, nhà của hộ gia đình, cá nhân để chứa nông sản, thuốc bảo
vệ thực vật, phân bón, máy móc, công cụ sản xuât nông nghiệp.
2 Đất phi nông nghiệp - PNN
Đất phi nông nghiệp là đất đang được sử dụng không thuộc nhóm đất nông nghiệp; bao gồm
đất ở, đất chuyên dùng, đất tôn giáo, tín ngưỡng, đất nghĩa trang, nghĩa địa; đất sông, ngòi,
kênh, rạch, suối và mặt nước chuyên dùng, đất phi nông nghiệp khác.
2.1 Đất ở - OTC
Đất ở là đất để xây dựng nhà ở, xây dựng các công trình phục vụ cho đời sống, vườn, ao trong
cùng một thửa đất thuộc khu dân cư được công nhận là đất ở; bao gồm đất ở tại nông thôn, đất ở
39
HTS Development Ltd/Agrisystems Ltd/
VICA Consultants Ltd
DỰ ÁN HỖ TRỢ KỸ THUẬT – CACERP
MÔ HÌNH QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN CÓ SỰ THAM GIA
tại đô thị.
2.1.1 Đất ở tại nông thôn - ONT
Đất ở tại nông thôn là đất ở thuộc khu vực nông thôn.
2.1.2 Đất ở tại đô thị - ODT
Đất ở tại đô thị là đất ở thuộc khu vực đô thị
2.2 Đất chuyên dùng - CDG
Đất chuyên dùng bao gồm đất trụ sở cơ quan, công trình sự nghiệp; đất quốc phòng, an
ninh; đất sản xuất, kinh doanh phi nông nghiệp; đất có mục đích công cộng.
2.2.1 Đất trụ sở cơ quan, công trình sự nghiệp - CTS
Đất trụ sở cơ quan, công trình sự nghiệp là đất xây dựng trụ sở của cơ quan, tổ chức và đất xây dựng
công trình sự nghiệp; bao gồm đất trụ sở cơ quan, tổ chức; đất công trình sự nghiệp.
2.2.1.1 Đất trụ sở cơ quan, tổ chức - DTS
Đất trụ sở cơ quan, tổ chức là đất xây dựng trụ sở của cơ quan, tổ chức; bao gồm đất trụ sở cơ quan và
đất trụ sở khác.
2.2.1.1.1 Đất trụ sở cơ quan - TS0
Đất trụ sở cơ quan là đất xây dựng trụ sở của cơ quan Đảng, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã
hội; trụ sở của các tổ chức xã hội, tổ chức xã hội nghề nghiệp được giao đất không thu tiền sử dụng
đất theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ.
2.2.1.1.2 Đất trụ sở khác - TS1
Đất trụ sở khác là xây dựng trụ sở cơ quan, tổ chức không được Nhà nước giao đất không thu
tiền sử dụng đất, trừ tổ chức kinh tế.
2.2.1.2 Đất công trình sự nghiệp - DSN
Đất công trình sự nghiệp là đất xây dựng các công trình sự nghiệp không thuộc phạm vi phục vụ công
cộng; bao gồm đất công trình không kinh doanh và đất công trình sự nghiệp có kinh doanh.
2.2.1.2.1 Đất công trình sự nghiệp không kinh doanh - SN0
Đất công trình sự nghiệp không kinh doanh là đất xây dựng công trình sự nghiệp được Nhà
nước giao đất không thu tiền sử dụng đất.
2.2.1.2.2 Đất công trình sự nghiệp có kinh doanh - SN1
Đất công trình sự nghiệp có kinh doanh là đất xây dựng công trình sự nghiệp không được
Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất.
2.2.2 Đất quốc phòng, an ninh - CQA
Đất quốc phòng, an ninh là đất do các đơn vị thuộc lực lượng vũ trang nhân dân sử dụng vào
mục đích quốc phòng, an ninh; bao gồm đất quốc phòng và đất an ninh.
2.2.2.1 Đất quốc phòng - QPH
Đất quốc phòng là đất do các đơn vị thuộc Bộ Quốc phòng sử dụng vào mục đích quốc phòng, an ninh.
2.2.2.2 Đất an ninh - ANI
Đất an ninh là đất do các đơn vị thuộc Bộ Công an sử dụng vào mục đích an ninh.
2.2.3 Đất sản xuất, kinh doanh phi nông nghiệp - CSK
Đất sản xuất, kinh doanh phi nông nghiệp là đất sử dụng vào mục đích sản xuất, kinh doanh
trong công nghiệp và dịch vụ; bao gồm đất khu công nghiệp; đất cơ sở sản xuất, kinh doanh;
đất cho hoạt động khoáng sản; đất sản xuất vật liệu xây dựng, gốm sứ.
2.2.3.1 Đất khu công nghiệp - SKK
Đất khu công nghiệp là đất để xây dựng cụm công nghiệp, khu công nghiệp, khu chế xuất và
các khu sản xuất, kinh doanh tập trung khác có cùng chế độ sử dụng đất.
2.2.3.2 Đất cơ sở sản xuất, kinh doanh - SKC
Đất cơ sở sản xuất, kinh doanh là đất để xây dựng cơ sở sản xuất công nghiệp, tiểu công nghiệp, thủ
công nghiệp; cơ sở dịch vụ, kinh doanh, thương mại và các công trình khác phục vụ cho sản xuất, kinh doanh,
gồm cả cơ sở sản xuất, dịch vụ phục vụ công cộng như máy điện, nhà máy lọc dầu, nhà máy nước, trung tâm
40
HTS Development Ltd/Agrisystems Ltd/
VICA Consultants Ltd
DỰ ÁN HỖ TRỢ KỸ THUẬT – CACERP
MÔ HÌNH QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN CÓ SỰ THAM GIA
dịch vụ viễn thông; không bao gồm đất sử dụng cho hoạt động khoáng sản, đất sản xuất vật liệu xây dựng, gốm
sứ, đất sử dụng cho các dịch vụ công cộng như y tế, văn hoá, giáo dục - đào tạo, thể dục - thể thao.
2.2.3.3 Đất cho hoạt động khoáng sản - SKS
Đất sử dụng cho hoạt động khoáng sản là đất để thăm dò, khai thác, chế biến khoáng sản; trừ khoáng
sản là đất, đá, cát, sỏi sử dụng để sản xuất vật liệu xây dựng, làm đồ gốm, sứ, thuỷ tinh.
2.2.3.4 Đất sản xuất vật liệu xây dựng, gốm sứ - SKX
Đất sản xuất vật liệu xây dựng, gốm sứ là đất để khai thác nguyên liệu đất, đá, cát, sỏi và đất làm mặt
bằng chế biến, sản xuất vật liệu xây dựng, làm đồ gốm, sứ, thủy tinh.
2.2.4 Đất có mục đích công cộng - CCC
Đất có mục đích công cộng là đất sử dụng vào mục đích xây dựng công trình, hệ thống hạ tầng phục vụ
nhu cầu hoạt động chung của cộng đồng; bao gồm đất giao thông, đất thuỷ lợi, đất để chuyển dẫn năng
lượng, truyền thông, đất cơ sở văn hoá, đất cơ sở y tế, đất cơ sở giáo dục - đào tạo, đất cơ sở thể dục -
thể thao, đất chợ, đất di tích lịch sử - văn hoá, danh lam thắng cảnh, đất bãi thải, xử lý chất thải.
2.2.4.1 Đất giao thông - DGT
Đất giao thông là đất sử dụng vào mục đích xây dựng đường giao thông, cầu, cống, vỉa hè, cảng
đường thuỷ, bến phà, bến ô tô, bãi đỗ xe, ga đường sắt, cảng hàng không; bao gồm đất giao thông
không kinh doanh và đất giao thông có kinh doanh.
2.2.4.1.1 Đất giao thông không kinh doanh - GT0
Đất giao thông không kinh doanh là đất giao thông được Nhà nước giao đất không thu tiền sử
dụng đất.
2.2.4.1.2 Đất giao thông có kinh doanh - GT1
Đất giao thông có kinh doanh là đất giao thông không được Nhà nước giao đất không thu tiền
sử dụng đất.
2.2.4.2 Đất thuỷ lợi - DTL
Đất thuỷ lợi là đất sử dụng vào mục đích xây dựng hệ thống dẫn nước phục vụ cấp nước, thoát
nước, tưới nước, tiêu nước và các công trình thuỷ lợi đầu mối, đê, đập thủy lợi; bao gồm đất thuỷ lợi
không kinh doanh và đất thuỷ lợi có kinh doanh.
2.2.4.2.1 Đất thuỷ lợi không kinh doanh - TL0
Đất thuỷ lợi không kinh doanh là đất thuỷ lợi được Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng
đất.
2.2.4.2.2 Đất thuỷ lợi có kinh doanh - TL1
Đất thuỷ lợi có kinh doanh là đất thuỷ lợi không được Nhà nước giao đất không thu tiền sử
dụng đất.
2.2.4.3 Đất để chuyển dẫn năng lượng, truyền thông - DNT
Đất để chuyển dẫn năng lượng, truyền thông là đất sử dụng vào mục đích xây dựng hệ thống dẫn xăng, dầu,
khí (gồm cả trạm bơm), hệ thống tải điện (gồm cả trạm biến áp), hệ thống mạng truyền thông; bao gồm đất để
chuyển dẫn năng lượng, truyền thông không kinh doanh và đất để chuyển dẫn năng lượng, truyền thông có
kinh doanh.
2.2.4.3.1 Đất để chuyển dẫn năng lượng, truyền thông không kinh doanh - NT0
Đất để chuyển dẫn năng lượng, truyền thông không kinh doanh là đất sử dụng vào mục đích tải năng
lượng, truyền thông được Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất.
2.2.4.3.2 Đất để chuyển dẫn năng lượng, truyền thông có kinh doanh - NT1
Đất để chuyển dẫn năng lượng, truyền thông có kinh doanh là đất sử dụng vào mục đích tải năng lượng,
truyền thông không được Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất.
2.2.4.4 Đất cơ sở văn hoá - DVH
Đất cơ sở văn hoá là đất sử dụng vào mục đích xây dựng toà báo, hãng thông tấn, đài phát thanh, đài truyền
hình (trừ trường hợp là cơ quan ngôn luận của tổ chức của Nhà nước, của Đảng, của các tổ chức chính trị - xã hội),
nhà hát, bảo tàng, triển lãm, rạp chiếu phim, rạp xiếc, câu lạc bộ, quảng trường, tượng đài, bia tưởng niệm, nhà
tang lễ, công viên, vườn hoa, khu vui chơi công cộng, điểm bưu điện - văn hoá xã và các công trình, cơ sở văn hoá
khác; bao gồm đất cơ sở văn hoá không kinh doanh và đất cơ sở văn hoá có kinh doanh.
41
HTS Development Ltd/Agrisystems Ltd/
VICA Consultants Ltd
DỰ ÁN HỖ TRỢ KỸ THUẬT – CACERP
MÔ HÌNH QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN CÓ SỰ THAM GIA
42
HTS Development Ltd/Agrisystems Ltd/
VICA Consultants Ltd
DỰ ÁN HỖ TRỢ KỸ THUẬT – CACERP
MÔ HÌNH QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN CÓ SỰ THAM GIA
43
HTS Development Ltd/Agrisystems Ltd/
VICA Consultants Ltd
DỰ ÁN HỖ TRỢ KỸ THUẬT – CACERP
MÔ HÌNH QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN CÓ SỰ THAM GIA
chính của tỉnh, đang được sử dụng; bao gồm đất mặt nước ven biển nuôi trồng thuỷ sản, đất
mặt nước ven biển có rừng, đất mặt nước ven biển có mục đích khác.
4.1 Đất mặt nước ven biển nuôi trồng thuỷ sản - MVT
Đất mặt nước ven biển nuôi trồng thuỷ sản là đất có mặt nước ven biển không thuộc địa giới
hành chính của tỉnh, đang sử dụng để nuôi trồng thủy sản.
4.2 Đất mặt nước ven biển có rừng ngập mặn - MVR
Đất mặt nước ven biển có rừng là đất có mặt nước ven biển không thuộc địa giới hành chính
đang có rừng ngập mặn.
4.3 Đất mặt nước ven biển có mục đích khác - MVK
Đất mặt nước ven biển có mục đích khác là đất có mặt nước ven biển không thuộc địa giới
hành chính đang sử dụng làm nơi tắm biển, du lịch biển, nơi neo đậu tầu thuyền, nơi thăm dò, khai
thác, chế biến khoáng sản biển.
44
HTS Development Ltd/Agrisystems Ltd/
VICA Consultants Ltd
DỰ ÁN HỖ TRỢ KỸ THUẬT – CACERP
MÔ HÌNH QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN CÓ SỰ THAM GIA
45
HTS Development Ltd/Agrisystems Ltd/
VICA Consultants Ltd
DỰ ÁN HỖ TRỢ KỸ THUẬT – CACERP
MÔ HÌNH QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN CÓ SỰ THAM GIA
Phô lôc 4.2. BiÓu mÉu khÕ −íc giao ®Êt vµ c¸c thñ tôc kh¸c
KhÕ −íc giao ®Êt cã rõng tù nhiªn, cã th¶m thùc vËt cÇn b¶o vÖ
thuéc rõng phßng hé. . . . . . . . . . . .
( §Çu nguån; ch¾n giã; ch¾n c¸t bay; ch¾n sãng; lÊn biÓn . . . . .)
Ngµy th¸ng n¨m , khÕ −íc nµy ®−îc x¸c lËp gi÷a:
Bªn A lµ bªn giao ®Êt l©m nghiÖp do ¤ng(Bµ): . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Chøc vô: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .
Lµ ®¹i diÖn cho UBND HuyÖn. . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . .
Bªn B lµ bªn nhËn ®Êt l©m nghiÖp do ¤ng (Bµ): . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Lµ: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Th−êng tró t¹i: . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . .lµm ®¹i diÖn.
§iÒu 1: Bªn A giao cho bªn B khu ®Êt cã rõng tù nhiªn cã th¶m thùc vËt cÇn b¶o vÖ ®Ó sö dông vµo môc
®Ých x©y dùng rõng phßng hé lo¹i . . . . . . . . . . .cã tæng diÖn tÝch. . . . . . . . .m2 ë t¹i b¶n . . . . . . . . . . . ..
x·. . . . . . . . . . . . . . . . . . .. huyÖn . . . . . . . . . . . . .. . .tØnh. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
( Chi tiÕt thÓ hiÖn trong biªn b¶n giao ®Êt, b¶n ®å giao ®Êt tû lÖ 1: 10.000 )
§iÒu 2: QuyÒn lîi vµ nghÜa vô cña bªn A
1. QuyÒn:
a. Cã quyÒn kiÓm tra, yªu cÇu bªn B b¸o c¸o ®Þnh kú vÒ diÔn biÕn tµi nguyªn rõng tù nhiªn, th¶m thùc vËt
cÇn b¶o vÖ, yªu cÇu söa ch÷a nh÷ng sai sãt trong viÖc b¶o vÖ, sö dông rõng phßng hé. §×nh chØ hoÆc
huû bá khÕ −íc tr−íc thêi h¹n khi bªn B vi ph¹m.
b. Cã quyÒn yªu cÇu bªn B båi th−êng thiÖt h¹i do bªn B kh«ng thùc hiÖn ®óng nh÷ng cam kÕt trong khÕ
−íc g©y ra
2. NghÜa vô:
a. X¸c lËp râ diÖn tÝch, hiÖn tr¹ng ®Êt rõng tù nhiªn, th¶m thùc vËt cÇn b¶o vÖ trªn b¶n ®å vµ trªn thùc ®Þa
cña rõng phßng hé lo¹i . . . . . . . . . . . . . ...h−íng dÉn x©y dùng ®óng néi dung rõng phßng hé cho bªn B
b. §¶m b¶o thùc hiÖn c¸c chÕ ®é chÝnh s¸ch ®Çu t−, hç trî cña nhµ n−íc ®èi víi ng−êi ®−îc giao ®Êt cã
rõng tù nhiªn, cã th¶m thùc vËt cÇn b¶o vÖ ®Ó x©y dùng rõng phßng hé.
c. Båi th−êng khi g©y thiÖt h¹i cho bªn B theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt ®èi víi diÖn tÝch rõng phßng hé ®·
giao cho bªn B
§iÒu 3: QuyÒn lîi vµ nghÜa vô cña bªn B
1. QuyÒn:
a. §−îc cÊp GCNQSD§.
b. §−îc sö dông ®Êt cã rõng tù nhiªn, cã th¶m thùc vËt cÇn b¶o vÖ thuéc rõng phßng hé lo¹i . . . . . . . . .. .
thêi h¹n lµ 50 n¨m.
c. §−îc h−ëng thµnh qu¶ lao ®éng, kÕt qu¶ ®Çu t− trªn diÖn tÝch rõng tù nhiªn, th¶m thùc vËt cÇn b¶o vÖ
®−îc giao trong viÖc s¶n xuÊt n«ng l©m kÕt hîp, ®−îc h−ëng c¸c s¶n phÈm tØa th−a vµ tËn thu c¸c l©m
s¶n phô khi ®−îc c¬ quan qu¶n lý Nhµ n−íc thÈm quyÒn xÐt duyÖt ( chi tiÕt h−ëng lîi theo Q§
178/CP)
d. §−îc h−íng dÉn vÒ kü thuËt, hç trî vèn theo chÝnh s¸ch cña nhµ n−íc ®Ó b¶o vÖ, nu«i d−ìng rõng
phßng hé.
e. §−îc nhµ n−íc b¶o hé quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p trªn diÖn tÝch rõng ®−îc giao; §−îc h−ëng chÝnh
s¸ch khuyÕn l©m.
f. §−îc ®Òn bï, båi hoµn thµnh qu¶ lao ®éng, kÕt qu¶ ®Çu t− trªn ®Êt l©m nghiÖp ®−îc giao theo thêi gi¸
thÞ tr−êng vµ hiÖn tr¹ng cña rõng, ®Êt trång rõng trong tr−êng hîp bÞ thu håi theo quy ®Þnh cña ph¸p
luËt.
g. §−îc båi th−êng thiÖt h¹i khi bªn A vi ph¹m khÕ −íc g©y ra.
h. §−îc ®Ó kÕ thõa, chuyÓn nh−îng, thÕ chÊp, chuyÓn ®æi quyÒn sö dông ®Êt cã rõng tù nhiªn, cã th¶m
thùc vËt cÇn b¶o vÖ trong thêi h¹n ®−îc giao ®Êt theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.
i. §−îc −u tiªn ký tiÕp hîp ®ång khi hÕt h¹n.
46
HTS Development Ltd/Agrisystems Ltd/
VICA Consultants Ltd
DỰ ÁN HỖ TRỢ KỸ THUẬT – CACERP
MÔ HÌNH QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN CÓ SỰ THAM GIA
2. NghÜa vô:
a. Sö dông rõng phßng hé ®óng môc ®Ých, ®óng ranh giíi ®· quy ®Þnh trong quyÕt ®Þnh giao ®Êt l©m
nghiÖp vµ theo quy chÕ qu¶n lý, sö dông rõng phßng hé ; ChÞu tr¸ch nhiÖm tr−íc nhµ n−íc vÒ vèn rõng
®−îc giao. Duy tr× vµ ph¸t triÓn c¸c loµi c©y cã t¸c dông b¶o vÖ vµ c¶i t¹o ®Êt, c¸c loµi c©y cã chu kú
dµi ngµy.
b. Trong qu¸ tr×nh b¶o vÖ, nu«i d−ìng rõng phßng hé lo¹i. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .viÖc tËn thu l©m s¶n
vµ s¶n xuÊt kinh doanh kÕt hîp kh«ng ®−îc g©y h¹i ®Õn t¸c dông phßng hé cña rõng, mäi tr−ßng hîp
khai th¸c l©m s¶n ph¶i theo ®óng ph−¬ng ¸n qu¶n lý, sö dông rõng phßng hé ®· ®−îc c¬ quan nhµ n−íc
thÈm quyÒn xÐt duyÖt. Khi rõng ®Õn tuæi thµnh thôc tù nhiªn, chØ khai th¸c nh÷ng c©y giµ cçi, s©u bÖnh
hoÆc n¬i c©y qu¸ dÇy g©y trë ng¹i cho t¸i sinh rõng, nh−ng ph¶i gi÷ l¹i ®é tµn che tèi thiÓu 0,6; Sau
khai th¸c ph¶i cã biÖn ph¸p phôc håi rõng b»ng t¸i sinh tù nhiªn hoÆc nh©n t¹o.
c. Thùc hiÖn b¸o c¸o ®Þnh kú cho bªn A vÒ diÔn biÕn tµi nguyªn rõng ®èi víi diÖn tÝch rõng tù nhiªn,
th¶m thùc vËt cÇn b¶o vÖ ®−îc giao.
d. §Òn bï, båi hoµn theo thêi gi¸ thÞ tr−êng vµ hiÖn tr¹ng cña rõng, ®Êt trång rõng cho chñ cã rõng, ®Êt
trång rõng khi bÞ thu håi ®Ó giao cho m×nh., theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.
e. Båi th−êng cho bªn A khi vi ph¹m khÕ −íc.
§iÒu 4 : KhÕ −íc ®−îc gia h¹n, kh«ng ®−îc gia h¹n hoÆc bÞ huû bá trong c¸c tr−êng hîp sau ®©y:
1. KhÕ −íc ®−îc gia h¹n: Khi bªn B chÊp hµnh ®óng néi dung cña khÕ −íc vµ cã nhu cÇu sö dông tiÕp ®Êt
l©m nghiÖp ®−îc giao vµ ®−îc sù ®ång ý cña bªn A.
2. KhÕ −íc kh«ng ®−îc gia h¹n: Khi bªn B kh«ng thùc hiÖn ®óng kho¶n 2 ®iÒu 3 cña khÕ −íc nµy hoÆc cã
c¸c vi ph¹m kh¸c.
3. Tr−êng hîp bªn A hoÆc bªn B muèn bæ xung, thªm, bít néi dung cña khÕ −íc th× bªn nµy ph¶i b¸o cho
bªn kia biÕt tr−íc mét th¸ng.
4. Huû bá khÕ −íc:
a. C¸ nh©n ký kÕt khÕ −íc bÞ chÕt nh−ng kh«ng cã ng−êi thõa kÕ theo ph¸p luËt, ph¸p nh©n bÞ gi¶i thÓ
hoÆc ph¸ s¶n.
b. Tr−êng hîp nhµ n−íc thu håi ®Êt cã rõng tù nhiªn, cã th¶m thùc vËt cÇn b¶o vÖ ®Ó sö dông vµo môc
®Ých kh¸c theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.
c. KhÕ −íc kh«ng thÓ thùc hiÖn trong tr−êng hîp bÊt kh¶ kh¸ng( sù kiÖn x¶y ra kh«ng l−êng tr−íc ®−îc
vµ kh«ng thÓ kh¾c phôc ®−îc mÆc dï ®· ¸p dông mäi biÖn ph¸p cÇn thiÕt mµ kh¶ n¨ng cho phÐp).
§iÒu 5: Thêi h¹n cña khÕ −íc nµy lµ 50 n¨m. NÕu bªn nµo vi ph¹m khÕ −íc th× tuú theo møc ®é mµ sÏ bÞ sö
ph¹t hµnh chÝnh hoÆc truy cøu tr¸ch nhiÖm h×nh sù theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.
KhÕ −íc nµy ®−îc lËp thµnh 2 b¶n cã gi¸ trÞ ph¸p lý nh− nhau; mét b¶n ®−îc l−u trong hå s¬ giao ®Êt ë
cÊp huyÖn; mét b¶n bªn B gi÷.
KhÕ −íc giao ®Êt cã rõng trång b»ng vèn cña nhµ N−íc
thuéc rõng phßng hé. . . . . . . . . . . .
( §Çu nguån; ch¾n giã; ch¾n c¸t bay; ch¾n sãng; lÊn biÓn . . . . .)
47
HTS Development Ltd/Agrisystems Ltd/
VICA Consultants Ltd
DỰ ÁN HỖ TRỢ KỸ THUẬT – CACERP
MÔ HÌNH QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN CÓ SỰ THAM GIA
Ngµy th¸ng n¨m 200 , khÕ −íc nµy ®−îc x¸c lËp gi÷a:
Bªn A lµ bªn giao ®Êt l©m nghiÖp do ¤ng(Bµ): . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Chøc vô: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .
Lµ ®¹i diÖn cho UBND HuyÖn . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . .
Bªn B lµ bªn nhËn ®Êt l©m nghiÖp do ¤ng (Bµ): . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Lµ: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Th−êng tró t¹i: . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . .lµm ®¹i diÖn.
§iÒu 1: Bªn A giao cho bªn B khu ®Êt cã rõng trång b»ng vèn cña nhµ n−íc ®Ó sö dông vµo môc ®Ých x©y
dùng rõng phßng hé, cã tæng diÖn tÝch lµ. . . . . . . . . . . . . m2 ë t¹i b¶n . . . . . . . . . . . . . . x·. . . . . . . . . . . . . .
huyÖn . . . . . . . . . . . . .. . .tØnh. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
( Chi tiÕt thÓ hiÖn trong biªn b¶n giao ®Êt, b¶n ®å giao ®Êt tû lÖ 1: 10.000 )
§iÒu 2: QuyÒn lîi vµ nghÜa vô cña bªn A
1. QuyÒn:
a. Cã quyÒn kiÓm tra, yªu cÇu bªn B b¸o c¸o ®Þnh kú vÒ diÔn biÕn tµi nguyªn rõng, yªu cÇu söa ch÷a
nh÷ng sai sãt trong viÖc b¶o vÖ, sö dông rõng trång b»ng nguån vèn cña nhµ n−íc cña rõng phßng hé
lo¹i . . . . . . . .. . . . . . . . . . . §×nh chØ hoÆc huû bá khÕ −íc tr−íc thêi h¹n khi bªn B vi ph¹m.
b. Cã quyÒn yªu cÇu bªn B båi th−êng thiÖt h¹i do bªn B kh«ng thùc hiÖn ®óng nh÷ng cam kÕt trong khÕ
−íc g©y ra.
2. NghÜa vô:
a. X¸c lËp râ diÖn tÝch, hiÖn tr¹ng ®Êt cã rõng trång b¨ng nguån vèn cña nhµ n−íc trªn b¶n ®å vµ trªn
thùc ®Þa cña rõng phßng hé lo¹i . . . . . . . . . . . . . .vµ chØ ®¹o x©y dùng ®óng quy chÕ qu¶n lý rõng
phßng hé cho bªn B
b. §¶m b¶o thùc hiÖn c¸c chÕ ®é, chÝnh s¸ch ®Çu t−, hç trî cña nhµ n−íc ®èi víi ng−êi ®−îc giao ®Êt cã
rõng trång b»ng nguån vèn cña nhµ n−íc ®Ó x©y dùng rõng phßng hé.
c. Båi th−êng khi g©y thiÖt h¹i cho bªn B theo quy ®Þnh cña nhµ n−íc ®èi víi diÖn tÝch rõng phßng hé ®·
giao cho bªn B
§iÒu 3: QuyÒn lîi vµ nghÜa vô cña bªn B
1. QuyÒn:
a. §−îc cÊp GCNQSD§.
b. §−îc sö dông ®Êt cã rõng trång b»ng nguån vèn cña nhµ n−íc thuéc rõng phßng hé lo¹i . . . . . . . . .. .
thêi h¹n lµ 50 n¨m.
c. §−îc h−ëng thµnh qu¶ lao ®éng, kÕt qu¶ ®Çu t− trªn diÖn tÝch rõng trång b»ng nguån vèn cña nhµ n−íc
®−îc giao trong viÖc s¶n xuÊt n«ng l©m kÕt hîp, ®−îc h−ëng c¸c s¶n phÈm tØa th−a vµ tËn thu c¸c l©m
s¶n phô khi ®−îc c¬ quan Nhµ n−íc thÈm quyÒn xÐt duyÖt ( chi tiÕt h−ëng lîi theo Q§ 178/CP)
d. §−îc h−íng dÉn vÒ kü thuËt, hç trî vèn theo chÝnh s¸ch cña nhµ n−íc ®Ó x©y dùng rõng phßng hé.
e. §−îc nhµ n−íc b¶o hé quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p trªn diÖn tÝch rõng trång ®−îc giao; §−îc h−ëng
chÝnh s¸ch khuyÕn l©m.
f. §−îc ®Òn bï, båi hoµn thµnh qu¶ lao ®éng, kÕt qu¶ ®Çu t− trªn ®Êt l©m nghiÖp ®−îc giao theo thêi gi¸
thÞ tr−êng vµ hiÖn tr¹ng cña rõng, ®Êt trång rõng trong tr−êng hîp bÞ thu håi theo quy ®Þnh cña ph¸p
luËt.
g. §−îc båi th−êng thiÖt h¹i khi bªn A vi ph¹m khÕ −íc g©y ra.
h. §−îc ®Ó kÕ thõa, chuyÓn nh−îng, thÕ chÊp, chuyÓn ®æi quyÒn sö dông ®Êt cã rõng trång b¨ng nguån
vèn cña nhµ n−íc trong thêi h¹n ®−îc giao ®Êt theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.
i. §−îc −u tiªn ký tiÕp hîp ®ång khi hÕt h¹n.
2. NghÜa vô:
a. Sö dông ®óng môc ®Ých, ®óng ranh giíi ®· quy ®Þnh trong quyÕt ®Þnh giao ®Êt l©m nghiÖp vµ theo quy
chÕ qu¶n lý, sö dông rõng phßng hé ; ChÞu tr¸ch nhiÖm tr−íc nhµ n−íc vÒ vèn rõng ®−îc giao.
b. Thùc hiÖn b¸o c¸o ®Þnh kú cho bªn A vÒ diÔn biÕn tµi nguyªn rõng ®èi víi diÖn tÝch rõng trång b»ng
nguån vèn cña nhµ n−íc ®−îc giao.
c. Trong qu¸ tr×nh b¶o vÖ, nu«i d−ìng, ch¨m sãc rõng trång phßng hé lo¹i. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..
.viÖc tËn thu l©m s¶n vµ s¶n xuÊt kinh doanh kÕt hîp kh«ng ®−îc g©y h¹i ®Õn t¸c dông phßng hé cña
rõng, mäi tr−ßng hîp khai th¸c l©m s¶n ph¶i theo ®óng ph−¬ng ¸n qu¶n lý, sö dông rõng phßng hé ®·
®−îc c¬ quan nhµ n−íc thÈm quyÒn xÐt duyÖt. Khi rõng ®Õn tuæi thµnh thôc tù nhiªn, chØ khai th¸c
theo hµng, theo b¨ng hoÆc theo ®¸m nh−ng kh«ng ®−îc chÆt tr¾ng trªn diÖn tÝch réng vµ nh÷ng n¬i dèc
trªn 150 . §¶m b¶o khi khai th¸c mËt ®é che phñ cßn l¹i tèi thiÓu ph¶i ®¹t 30% so víi diÖn tÝch ®−îc
khai th¸c. Sau khi khai th¸c ph¶i trång l¹i rõng ngay trong vô trång rõng kÕ tiÕp.
48
HTS Development Ltd/Agrisystems Ltd/
VICA Consultants Ltd
DỰ ÁN HỖ TRỢ KỸ THUẬT – CACERP
MÔ HÌNH QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN CÓ SỰ THAM GIA
d. §Òn bï, båi hoµn theo thêi gi¸ thÞ tr−êng vµ hiÖn tr¹ng cña rõng, ®Êt trång rõng cho chñ cã rõng, ®Êt
trång rõng bÞ thu håi ®Ó giao cho m×nh, theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.
e. Båi th−êng cho bªn A khi vi ph¹m khÕ −íc.
§iÒu 4 : KhÕ −íc ®−îc gia h¹n, kh«ng ®−îc gia h¹n hoÆc bÞ huû bá trong c¸c tr−êng hîp sau ®©y:
1. KhÕ −íc ®−îc gia h¹n: Khi bªn B chÊp hµnh ®óng néi dung cña khÕ −íc vµ cã nhu cÇu sö dông tiÕp ®Êt
l©m nghiÖp ®−îc giao vµ ®−îc sù ®ång ý cña bªn A.
2. KhÕ −íc kh«ng ®−îc gia h¹n: Khi bªn B kh«ng thùc hiÖn ®óng kho¶n 2 ®iÒu 3 cña khÕ −íc nµy hoÆc cã
c¸c vi ph¹m kh¸c.
3. Tr−êng hîp bªn A hoÆc bªn B muèn bæ xung, thªm, bít néi dung cña khÕ −íc th× bªn nµy ph¶i b¸o cho
bªn kia biÕt tr−íc mét th¸ng.
4. Huû bá khÕ −íc:
a. C¸ nh©n ký kÕt khÕ −íc bÞ chÕt nh−ng kh«ng cã ng−êi thõa kÕ theo ph¸p luËt, ph¸p nh©n bÞ gi¶i thÓ
hoÆc ph¸p s¶n.
b. Tr−êng hîp nhµ n−íc thu håi ®Êt cã rõng trång ®Ó sö dông vµo môc ®Ých kh¸c theo quy ®Þnh cña ph¸p
luËt.
c. KhÕ −íc kh«ng thÓ thùc hiÖn trong tr−êng hîp bÊt kh¶ kh¸ng( sù kiÖn x¶y ra kh«ng l−êng tr−íc ®−îc
vµ kh«ng thÓ kh¾c phôc ®−îc mÆc dï ®· ¸p dông mäi biÖn ph¸p cÇn thiÕt mµ kh¶ n¨ng cho phÐp).
§iÒu 5: Thêi h¹n cña khÕ −íc nµy lµ 50 n¨m, nÕu bªn nµo vi ph¹m khÕ −íc th× tuú theo møc ®é mµ sÏ bÞ sö
ph¹t hµnh chÝnh hoÆc truy cøu tr¸ch nhiÖm h×nh sù theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.
KhÕ −íc nµy ®−îc lËp thµnh 2 b¶n cã gi¸ trÞ ph¸p lý nh− nhau; mét b¶n l−u trong hå s¬ giao ®Êt ë cÊp
huyÖn; mét b¶n bªn B gi÷.
KhÕ −íc giao ®Êt cã rõng tù nhiªn, cã th¶m thùc vËt cÇn b¶o vÖ
thuéc rõng s¶n xuÊt
Ngµy th¸ng n¨m 200 , khÕ −íc nµy ®−îc x¸c lËp gi÷a:
Bªn A lµ bªn giao ®Êt l©m nghiÖp do ¤ng(Bµ): . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Chøc vô: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .
Lµ ®¹i diÖn cho UBND HuyÖn. . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . .
Bªn B lµ bªn nhËn ®Êt l©m nghiÖp do ¤ng (Bµ): . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Lµ: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Th−êng tró t¹i: . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . .lµm ®¹i diÖn.
49
HTS Development Ltd/Agrisystems Ltd/
VICA Consultants Ltd
DỰ ÁN HỖ TRỢ KỸ THUẬT – CACERP
MÔ HÌNH QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN CÓ SỰ THAM GIA
§iÒu 1: Bªn A giao cho bªn B khu ®Êt cã rõng tù nhiªn cã th¶m thùc vËt cÇn b¶o vÖ ®Ó sö dông vµo môc
®Ých x©y dùng rõng s¶n xuÊt, .cã tæng diÖn tÝch lµ . . . . . . . .. . . . . . .m2 ë t¹i b¶n . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. x·. . . . . . . . . . . . . . . . . . .huyÖn. . . . . . . . . . . . . . . .. . .tØnh. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
( Chi tiÕt thÓ hiÖn trong biªn b¶n giao ®Êt, b¶n ®å giao ®Êt tû lÖ 1: 10.000 )
§iÒu 2: QuyÒn lîi vµ nghÜa vô cña bªn A
1. QuyÒn:
a. Cã quyÒn kiÓm tra, yªu cÇu bªn B b¸o c¸o ®Þnh kú vÒ diÔn biÕn tµi nguyªn rõng, yªu cÇu söa ch÷a
nh÷ng sai sãt trong viÖc b¶o vÖ, sö dông rõng tù nhiªn, th¶m thùc vËt cÇn b¶o vÖ. §×nh chØ hoÆc huû
bá khÕ −íc tr−íc thêi h¹n khi bªn B vi ph¹m.
b. Cã quyÒn yªu cÇu bªn B båi th−êng thiÖt h¹i do bªn B kh«ng thùc hiÖn ®óng nh÷ng cam kÕt trong khÕ
−íc g©y ra
2. NghÜa vô:
a. X¸c lËp râ diÖn tÝch, hiÖn tr¹ng ®Êt cã rõng tù nhiªn, th¶m thùc vËt cÇn b¶o vÖ trªn b¶n ®å vµ trªn thùc
®Þa cña rõng s¶n xuÊt vµ chØ ®¹o x©y dùng ®óng néi dung rõng s¶n xuÊt cho bªn B
b. §¶m b¶o thùc hiÖn c¸c chÕ ®é chÝnh s¸ch ®Çu t−, hç trî cña nhµ n−íc cho rõng s¶n xuÊt.
c. Båi th−êng khi g©y thiÖt h¹i cho bªn B theo quy ®Þnh cña nhµ n−íc ®èi víi diÖn tÝch ®Êt cã rõng tù
nhiªn, th¶m thùc vËt cÇn b¶o vÖ ®· giao cho bªn B
§iÒu 3: QuyÒn lîi vµ nghÜa vô cña bªn B
1. QuyÒn:
a. §−îc cÊp GCNQSD§.
b. §−îc sö dông ®Êt cã rõng tù nhiªn, cã th¶m thùc vËt cÇn b¶o vÖ thêi h¹n lµ 50 n¨m.
c. §−îc h−ëng phÇn t¨ng lªn vÒ gi¸ trÞ, sè l−îng, chÊt l−îng, khèi l−îng do qu¸ tr×nh ch¨m sãc b¶o vÖ
rõng vµ th¶m thùc vËt cÇn b¶o vÖ mang l¹i ( chi tiÕt h−ëng lîi theo Q§ 178/CP)
d. §−îc ®Òn bï, båi hoµn thµnh qu¶ lao ®éng, kÕt qu¶ ®Çu t− trªn ®Êt l©m nghiÖp ®−îc giao theo thêi gi¸
thÞ tr−êng vµ hiÖn tr¹ng cña rõng, th¶m thùc vËt cÇn b¶o vÖ, trong tr−êng hîp bÞ thu håi theo quy ®Þnh
cña ph¸p luËt;
e. §−îc båi th−êng thiÖt h¹i khi bªn A vi ph¹m khÕ −íc g©y ra.
f. §−îc h−íng dÉn vÒ kü thuËt, hç trî vèn theo chÝnh s¸ch cña nhµ n−íc; ®−îc h−ëng chÝnh s¸ch khuyÕn
l©m
g. §−îc nhµ n−íc b¶o hé quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p trªn diÖn tÝch ®Êt cã rõng vµ th¶m thùc vËt cÇn b¶o vÖ
®−îc giao;
h. §−îc ®Ó kÕ thõa, chuyÓn nh−îng, thÕ chÊp, chuyÓn ®æi quyÒn sö dông ®Êt l©m nghiÖp trong thêi h¹n
®−îc giao ®Êt theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.
i. §−îc −u tiªn ký tiÕp hîp ®ång khi hÕt h¹n.
2. NghÜa vô: Khi tiÕn hµnh s¶n xuÊt kinh doanh ph¶i tu©n thñ theo nh÷ng quy ®Þnh sau ®©y:
a. LËp vµ tr×nh c¬ quan nhµ n−íc cã thÈm quyÒn xÐt duyÖt ph−¬ng ¸n s¶n xuÊt kinh doanh vµ chôi tr¸ch
nhiÖm tr−íc nhµ n−íc vÒ vèn rõng ®−îc giao; tæ chøc b¶o vÖ, nu«i d−ìng, khai th¸c hîp lý, duy tr× vµ
ph¸t triÓn vèn rõng ®ã.
b. Thùc hiÖn b¸o c¸o ®Þnh kú cho bªn A vÒ diÔn biÕn tµi nguyªn rõng ®èi víi diÖn tÝch ®Êt cã rõng tù
nhiªn, th¶m thùc vËt cÇn b¶o vÖ ®−îc giao.
c. Thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p b¶o vÖ rõng nh−: Ng¨n ngõa viÖc chÆt ph¸ rõng tr¸i phÐp, phßng ch÷a ch¸y
rõng, phßng trõ s©u bÖnh, b¶o vÖ ®Êt, b¶o vÖ nguån n−íc vµ c¸c loµi ®éng thùc vËt rõng. Nh÷ng diÖn
tÝch rõng………ph¶i ®−îc khoanh ®ãng b¶o vÖ, nu«i d−ìng lµm giµu rõng.
d. Khai th¸c rõng ph¶i cã thiÕt kÕ khai th¸c ®−îc c¬ quan nhµ n−íc cã thÈm quyÒn xÐt duyÖt vµ thùc hiÖn
®óng quy ph¹m, quy tr×nh khai th¸c. Sau khi khai th¸c ph¶i ®ãng cöa rõng vµ tæ chøc b¶o vÖ, nu«i
d−ìng cho ®Õn kú khai th¸c sau.
e. §Òn bï, båi hoµn theo thêi gi¸ thÞ tr−êng vµ hiÖn tr¹ng cña rõng, ®Êt trång rõng cho chñ cã rõng khi bÞ
thu håi ®Ó giao cho m×nh., theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.
f. Båi th−êng cho bªn A khi vi ph¹m khÕ −íc.
g. Hoµn tr¶ vèn rõng ®−îc giao ban ®Çu theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt, huû khÕ −íc ®· thùc hiÖn xong hoÆc
khi chÊm døt khÕ −íc tr−íc thêi h¹n.
h. Nép thuÕ vµ nghÜa vô tµi chÝnh kh¸c theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.
§iÒu 4 : KhÕ −íc ®−îc gia h¹n, kh«ng ®−îc gia h¹n hoÆc bÞ huû bá trong c¸c tr−êng hîp sau ®©y:
1. KhÕ −íc ®−îc gia h¹n: Khi bªn B chÊp hµnh ®óng néi dung cña khÕ −íc vµ cã nhu cÇu sö dông tiÕp ®Êt
l©m nghiÖp ®−îc giao vµ ®−îc sù ®ång ý cña bªn A.
2. KhÕ −íc kh«ng ®−îc gia h¹n: Khi bªn B kh«ng thùc hiÖn ®óng kho¶n 2 ®iÒu 3 cña khÕ −íc nµy hoÆc cã
c¸c vi ph¹m kh¸c.
50
HTS Development Ltd/Agrisystems Ltd/
VICA Consultants Ltd
DỰ ÁN HỖ TRỢ KỸ THUẬT – CACERP
MÔ HÌNH QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN CÓ SỰ THAM GIA
3. Tr−êng hîp bªn A hoÆc bªn B muèn bæ xung, thªm, bít néi dung cña khÕ −íc th× bªn nµy ph¶i b¸o cho
bªn kia biÕt tr−íc mét th¸ng.
4. Huû bá khÕ −íc:
a. Tr−êng hîp nhµ n−íc thu håi ®Êt cã rõng tù nhiªn, cã th¶m thùc vËt cÇn b¶o vÖ ®Ó sö dông vµo môc
®Ých kh¸c theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.
b. C¸ nh©n ký kÕt khÕ −íc bÞ chÕt nh−ng kh«ng cã ng−êi thõa kÕ theo ph¸p luËt, ph¸p nh©n bÞ gi¶i thÓ
hoÆc ph¸p s¶n.
c. KhÕ −íc kh«ng thÓ thùc hiÖn trong tr−êng hîp bÊt kh¶ kh¸ng( sù kiÖn x¶y ra kh«ng l−êng tr−íc ®−îc
vµ kh«ng thÓ kh¾c phôc ®−îc mÆc dï ®· ¸p dông mäi biÖn ph¸p cÇn thiÕt mµ kh¶ n¨ng cho phÐp).
§iÒu 5: Thêi h¹n cña khÕ −íc nµy lµ 50 n¨m. NÕu bªn nµo vi ph¹m khÕ −íc th× tuú theo møc ®é mµ sÏ bÞ sö
ph¹t hµnh chÝnh hoÆc truy cøu tr¸ch nhiÖm h×nh sù theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.
KhÕ −íc nµy ®−îc lËp thµnh b¶n cã gi¸ trÞ ph¸p lý nh− nhau; mét b¶n l−u trong hå s¬ giao ®Êt ë cÊp huyÖn;
mét b¶n bªn B gi÷.
KhÕ −íc giao ®Êt cã rõng trång b»ng vèn cña nhµ n−íc
thuéc rõng s¶n xuÊt
Ngµy th¸ng n¨m 200 , khÕ −íc nµy ®−îc x¸c lËp gi÷a:
Bªn A lµ bªn giao ®Êt l©m nghiÖp do ¤ng(Bµ): . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Chøc vô: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .
Lµ ®¹i diÖn cho UBND HuyÖn . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . .
Bªn B lµ bªn nhËn ®Êt l©m nghiÖp do ¤ng (Bµ): . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Lµ: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Th−êng tró t¹i: . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . .lµm ®¹i diÖn.
§iÒu 1: Bªn A giao cho bªn B khu ®Êt cã rõng trång b»ng vèn cña nhµ n−íc ®Ó sö dông vµo môc ®Ých x©y
dùng rõng s¶n xuÊt, cã tæng diÖn tÝch lµ. . . . . . . . . . . . . m2 ë t¹i b¶n . . . . . . . . . . . . . . x·. . . . . . . . . . . . . .
huyÖn . . . . . . . . . . . . .. . .tØnh. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
51
HTS Development Ltd/Agrisystems Ltd/
VICA Consultants Ltd
DỰ ÁN HỖ TRỢ KỸ THUẬT – CACERP
MÔ HÌNH QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN CÓ SỰ THAM GIA
( Chi tiÕt thÓ hiÖn trong biªn b¶n giao ®Êt, b¶n ®å giao ®Êt tû lÖ 1: 10.000 )
§iÒu 2: QuyÒn lîi vµ nghÜa vô cña bªn A
1. QuyÒn:
c. Cã quyÒn kiÓm tra, yªu cÇu bªn B b¸o c¸o ®Þnh kú vÒ diÔn biÕn tµi nguyªn rõng, yªu cÇu söa ch÷a
nh÷ng sai sãt trong viÖc b¶o vÖ, sö dông rõng. §×nh chØ hoÆc huû bá khÕ −íc tr−íc thêi h¹n khi bªn B
vi ph¹m.
d. Cã quyÒn yªu cÇu bªn B båi th−êng thiÖt h¹i do bªn B kh«ng thùc hiÖn ®óng nh÷ng cam kÕt trong khÕ
−íc g©y ra.
2. NghÜa vô:
d. X¸c lËp râ diÖn tÝch, hiÖn tr¹ng ®Êt cã rõng trång b¨ng nguån vèn cña nhµ n−íc trªn b¶n ®å vµ trªn
thùc ®Þa cña rõng s¶n xuÊt vµ chØ ®¹o x©y dùng ®óng néi dung rõng s¶n xuÊt cho bªn B
e. §¶m b¶o thùc hiÖn c¸c chÕ ®é, chÝnh s¸ch ®Çu t−, hç trî cña nhµ n−íc cho rõng trång b»ng nguån vèn
cña nhµ n−íc theo quy tr×nh, quy ph¹m trång rõng khi rõng cßn trong qu¸ tr×nh ®Çu t− x©y dùng.
f. Båi th−êng khi g©y thiÖt h¹i do bªn A g©y ra cho bªn B theo quy ®Þnh cña nhµ n−íc ®èi víi diÖn tÝch
rõng ®· giao cho bªn B
§iÒu 3: QuyÒn lîi vµ nghÜa vô cña bªn B
1. QuyÒn:
a. §−îc cÊp GCNQSD§.
b. §−îc sö dông ®Êt cã rõng trång b»ng nguån vèn cña nhµ n−íc thêi h¹n lµ 50 n¨m; nÕu trång c¸c loµi
c©y l©m nghiÖp cã chu kú trªn 50 n¨m th× còng ®−îc nhµ n−íc giao tiÕp cho ®Õn khi thu ho¹ch s¶n
phÈm chÝnh.
c. §−îc s¶n xuÊt n«ng l©m kÕt hîp khi rõng ch−a khÐp t¸n, ®−îc h−ëng c¸c s¶n phÈm phô, s¶n phÈm tØa
th−a, ®−îc h−ëng phÇn t¨ng lªn vÒ gi¸ trÞ, sè l−îng, chÊt l−îng, khèi l−îng do qu¸ tr×nh ch¨m sãc, b¶o
vÖ rõng mang l¹i ( chi tiÕt h−ëng lîi theo Q§178/CP)
d. §−îc h−íng dÉn vÒ kü thuËt, hç trî vèn theo chÝnh s¸ch cña nhµ n−íc; ®−îc h−ëng chÝnh s¸ch khuyÕn
l©m.
e. §−îc nhµ n−íc b¶o hé quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p trªn diÖn tÝch rõng trång ®−îc giao.
f. §−îc ®Òn bï, båi hoµn thµnh qu¶ lao ®éng, kÕt qu¶ ®Çu t− trªn ®Êt l©m nghiÖp ®−îc giao theo thêi gi¸
thÞ tr−êng vµ hiÖn tr¹ng cña rõng, ®Êt trång rõng trong tr−êng hîp bÞ thu håi theo quy ®Þnh cña ph¸p
luËt.
g. §−îc båi th−êng thiÖt h¹i khi bªn A vi ph¹m khÕ −íc g©y ra.
h. §−îc ®Ó kÕ thõa, chuyÓn nh−îng, thÕ chÊp, chuyÓn ®æi quyÒn sö dông ®Êt cã rõng trång b»ng nguån
vèn cña nhµ n−íc trong thêi h¹n ®−îc giao ®Êt theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.
i. §−îc −u tiªn ký tiÕp hîp ®ång khi hÕt h¹n.
2. NghÜa vô:
a. Thùc hiÖn ®óng c¸c biÖn ph¸p l©m sinh ¸p dông cho rõng trång vµ chÞu tr¸ch nhiÖm tr−íc nhµ n−íc vÒ
vèn rõng ®−îc giao, tæ chøc b¶o vÖ, nu«i d−ìng, khai th¸c hîp lý, duy tr× vµ ph¸t triÓn vèn rõng, phï
hîp víi quy ho¹ch ph¸t triÓn l©m nghiÖp.
b. Thùc hiÖn b¸o c¸o ®Þnh kú cho bªn A vÒ diÔn biÕn tµi nguyªn rõng ®èi víi diÖn tÝch rõng trång b»ng
nguån vèn cña nhµ n−íc ®−îc giao.
c. Khai th¸c khi rõng ®ñ tuæi khai th¸c vµ ph¶i cã thiÕt kÕ ®−îc c¬ quan qu¶n lý nhµ n−íc cã thÈm quyÒn
xÐt duyÖt, thùc hiÖn quy ph¹m, quy tr×nh kü thuËt l©m nghiÖp; sau khi khai th¸c xong ph¶i trång l¹i
rõng vµo thêi vô trång ngay sau ®ã hoÆc biÖn ph¸p t¸i sinh chåi ngay sau khai th¸c
d. §Òn bï, båi hoµn theo thêi gi¸ thÞ tr−êng vµ hiÖn tr¹ng cña rõng, ®Êt trång rõng cho chñ cã rõng, ®Êt
trång rõng bÞ thu håi ®Ó giao cho m×nh, theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.
e. Båi th−êng cho bªn A khi vi ph¹m khÕ −íc.
f. Hoµn tr¶ vèn rõng ®−îc giao ban ®Çu theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt khi khÕ −íc ®· thùc hiÖn xong hoÆc
khi chÊm døt khÕ −íc tr−íc thêi h¹n.
g. Nép thuÕ vµ c¸c nghÜa vô tµi chÝnh kh¸c theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.
§iÒu 4 : KhÕ −íc ®−îc gia h¹n, kh«ng ®−îc gia h¹n hoÆc bÞ huû bá trong c¸c tr−êng hîp sau ®©y:
1. KhÕ −íc ®−îc gia h¹n: Khi bªn B chÊp hµnh ®óng néi dung cña khÕ −íc vµ cã nhu cÇu sö dông tiÕp ®Êt
l©m nghiÖp ®−îc giao vµ ®−îc sù ®ång ý cña bªn A.
2. KhÕ −íc kh«ng ®−îc gia h¹n: Khi bªn B kh«ng thùc hiÖn ®óng kho¶n 2 ®iÒu 3 cña khÕ −íc nµy hoÆc cã
c¸c vi ph¹m kh¸c.
3. Tr−êng hîp bªn A hoÆc bªn B muèn bæ xung, thªm, bít néi dung cña khÕ −íc th× bªn nµy ph¶i b¸o cho
bªn kia biÕt tr−íc mét th¸ng.
4. Huû bá khÕ −íc:
52
HTS Development Ltd/Agrisystems Ltd/
VICA Consultants Ltd
DỰ ÁN HỖ TRỢ KỸ THUẬT – CACERP MÉu sè: 02/G§
MÔ HÌNH QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN CÓ SỰ THAM GIA
d. C¸ nh©n ký kÕt khÕ −íc bÞ chÕt nh−ng kh«ng cã ng−êi thõa kÕ theo ph¸p luËt, ph¸p nh©n bÞ gi¶i thÓ
hoÆc ph¸p s¶n.
e. Tr−êng hîp nhµ n−íc thu håi ®Êt cã rõng trång ®Ó sö dông vµo môc ®Ých kh¸c theo quy ®Þnh cña ph¸p
luËt.
f. KhÕ −íc kh«ng thÓ thùc hiÖn trong tr−êng hîp bÊt kh¶ kh¸ng( sù kiÖn x¶y ra kh«ng l−êng tr−íc ®−îc
vµ kh«ng thÓ kh¾c phôc ®−îc mÆc dï ®· ¸p dông mäi biÖn ph¸p cÇn thiÕt mµ kh¶ n¨ng cho phÐp).
§iÒu 5: Thêi h¹n cña khÕ −íc nµy lµ 50 n¨m, nÕu bªn nµo vi ph¹m khÕ −íc th× tuú theo møc ®é mµ sÏ bÞ sö
ph¹t hµnh chÝnh hoÆc truy cøu tr¸ch nhiÖm h×nh sù theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.
KhÕ −íc nµy ®−îc lËp thµnh b¶n cã gi¸ trÞ ph¸p lý nh− nhau; mét b¶n l−u trong hå s¬ giao ®Êt ë cÊp huyÖn;
mét b¶n bªn B gi÷.
PL 4.9
Thùc hiÖn QuyÕt ®Þnh sè ……. Q§ - UB ngµy cña UBND ……. ……………vÒ viÖc triÓn khai
qui ho¹ch sö dông ®Êt, giao ®Êt vµ cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông dÊt cho c¸c hé gia ®×nh, c¸
nh©n.
H«m nay, ngµy............th¸ng.........n¨m.............. Héi ®ång ®¨ng ký ®Êt ®ai
x·........................................huyÖn............................................®· tiÕn hµnh bµn giao ®Êt ngoµi thùc
®Þa cho chñ hé sö dông ®Êt.
I. Thµnh phÇn tham gia:
1. §¹i diÖn bªn giao ®Êt:
- ¤ng (bµ)........................................... - C¸n bé §Þa chÝnh x·....................................
53
HTS Development Ltd/Agrisystems Ltd/
VICA Consultants Ltd
DỰ ÁN HỖ TRỢ KỸ THUẬT – CACERP
MÔ HÌNH QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN CÓ SỰ THAM GIA
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
* §èi víi hé gia ®×nh cã nhiÒu thöa ®Êt, kh«ng thÓ hiÖn hÕt trong biÓu nµy th× kª mét biÓu phô
kÌm theo.
Biªn b¶n ®−îc ®äc c¸c thµnh viªn tham dù cïng nghe vµ nhÊt trÝ ký tªn.
Chñ hé gia ®×nh C¸n bé tæ c«ng t¸c huyÖn
54
HTS Development Ltd/Agrisystems Ltd/
VICA Consultants Ltd
DỰ ÁN HỖ TRỢ KỸ THUẬT – CACERP
MÔ HÌNH QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN CÓ SỰ THAM GIA
55
HTS Development Ltd/Agrisystems Ltd/
VICA Consultants Ltd
DỰ ÁN HỖ TRỢ KỸ THUẬT – CACERP
MÔ HÌNH QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN CÓ SỰ THAM GIA
MÉu sè: 06b
PL 4.11
Céng hoµ x· héi chñ nghÜa viÖt nam
§éc lËp - Tù do - H¹nh phóc
------------------------
Thùc hiÖn QuyÕt ®Þnh sè ……. Q§ - UB ngµy cña UBND ……. ……………vÒ viÖc triÓn khai
qui ho¹ch sö dông ®Êt, giao ®Êt vµ cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông dÊt cho c¸c hé gia ®×nh, c¸
nh©n.
H«m nay, ngµy............th¸ng.........n¨m.............. Héi ®ång ®¨ng ký ®Êt ®ai x·.......
................................................huyÖn.......................................................................... ®· tiÕn hµnh
bµn giao cho b¶n (HTX)....................................................................................
I. Thµnh phÇn tham gia:
1. §¹i diÖn bªn giao ®Êt:
- ¤ng (bµ)........................................... - C¸n bé §Þa chÝnh x·.
- ¤ng (bµ)........................................... - C¸n bé tæ c«ng t¸c huyÖn.
- ¤ng (bµ)........................................... - Chñ tÞch UBND x·.
2. Bªn nhËn ®Êt lµ tr−ëng nhãm hé :
- ¤ng (bµ)........................................... - Tr−ëng b¶n (Chñ nhiÖm HTX)............................
II. Néi dung bµn giao ®Êt:
C¸c bªn tham gia ®· tiÕn hµnh ®o ®¹c, x¸c minh ranh giíi tõng l«, thöa ®Êt vµ bµn giao cho b¶n
(HTX)..........................................................víi tæng diÖn tÝch lµ.....................ha.
Trong ®ã: - §Êt n«ng nghiÖp:..................................................................................ha
- §Êt l©m nghiÖp:.....................................................................................ha
- §Êt chuyªn dïng:..................................................................................ha
- §Êt ch−a sö dông:.................................................................................ha
(Cã biÓu liÖt kª mÉu sè 6b/§K kÌm theo)
Biªn b¶n ®−îc ®äc c¸c thµnh viªn dù häp cïng nghe vµ nhÊt trÝ ký tªn. Biªn b¶n ®−îc l−u hå s¬
®Þa chÝnh x·.
C¸n bé ®Þa chÝnh x· Chñ tÞch UBND x·
56
HTS Development Ltd/Agrisystems Ltd/
VICA Consultants Ltd
DỰ ÁN HỖ TRỢ KỸ THUẬT – CACERP
MÔ HÌNH QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN CÓ SỰ THAM GIA
57
HTS Development Ltd/Agrisystems Ltd/
VICA Consultants Ltd
DỰ ÁN HỖ TRỢ KỸ THUẬT – CACERP
MÔ HÌNH QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN CÓ SỰ THAM GIA
58
HTS Development Ltd/Agrisystems Ltd/
VICA Consultants Ltd
DỰ ÁN HỖ TRỢ KỸ THUẬT – CACERP
MÔ HÌNH QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN CÓ SỰ THAM GIA
PhÇn II
Qu¶n lý vµ ph¸t triÓn tµi nguyªn dùa
vµo céng ®ång sau khi giao ®Êt
Tõ tr−íc ®Õn nay c¸c nhµ chuyªn m«n ®iÒu tra vµ kü thuËt l©m sinh th−êng ¸p dông
ph−¬ng ph¸p ph©n chia rõng theo quy ph¹m 6 – 84 cña ViÖn ®iÒu tra quy ho¹ch rõng dùa
vµo ®Æc ®iÓm cÊu tróc rõng vµ tr¹ng th¸i.
Cô thÓ:
- §èi víi rõng c©y gç l¸ réng cã thÓ ph©n ra : tr¹ng th¸i I, II, III, IV.
- §èi víi rõng tre nøa ph©n theo cÊp ®−êng kÝnh vµ cÊp mËt ®é.
Trong tr−êng hîp cã sù tham gia cña ng−êi d©n khã cã thÓ ¸p dông ph−¬ng ph¸p trªn. V×
vËy, nªn ¸p dông ph−¬ng ph¸p ph©n lo¹i rõng cã sù tham gia cña ng−êi d©n b»ng c¸ch
chuyÓn ®æi t−¬ng ®−¬ng, kÕt hîp gi÷a kiÕn thøc cña c¸c nhµ kü thuËt víi kiÕn thøc cña
ng−êi d©n ®Ó ng−êi d©n dÔ hiÓu, dÔ ¸p dông vÒ ph©n lo¹i rõng theo tr¹ng th¸i c¸c nhãm
sau :
-Tr¹ng th¸i rõng giµu ( III B, IV ). Theo d©n ®©y lµ rõng nguyªn sinh. Lo¹i rõng nµy cã
nhiÒu gç lín, bÞ khai th¸c nhÑ, ®−êng kÝnh b×nh qu©n > 30cm, Tr÷ l−îng b×nh qu©n
>150m3/ha.
-Tr¹ng th¸i rõng trung b×nh (IIIA2, IIIA3). Theo d©n ®©y lµ rõng giµ. Lo¹i rõng nµy ®· bÞ
khai th¸c nh÷ng c©y gç to, quý, nh−ng chÊt l−îng rõng vÉn cß tèt, tr÷ l−îng b×nh qu©n 90
- 150m3/ha.
-Tr¹ng th¸i rõng nghÌo (IIIAI ). Theo d©n ®©y lµ rõng Ýt c©y gç tèt. Lo¹i rõng nµy ®· bÞ
khai th¸c kiÖt, tÇng t¸n bÞ ph¸ vì nghiªm träng, Ýt c©y gç quý, hÇu hÕt c©y gç cong queo
s©u bÖnh hoÆc Ýt gi¸ trÞ (nhãm 7 - 8), tr÷ l−îng b×nh qu©n 50 - 90m3/ha.
-Tr¹ng th¸i rõng phôc håi ( IIA, IIB ). Theo d©n ®©y lµ rõng kh«ng cã c©y gç to, ë tr¹ng th¸i nµy ®−îc
chia lµm 2 lo¹i:
+ Lo¹i rõng non phôc håi sau khai th¸c kiÖt (IIB): rõng ®−îc phôc håi sau khai th¸c mét kho¶ng thêi
gian kh¸ dµi (trªn 10 n¨m), rõng cßn gi÷ ®−îc nhiÒu loµi c©y b¶n ®Þa, chÊt l−îng rõng cßn tèt. NÕu
b¶o vÖ tèt sÏ trë thµnh rõng IIIB (rõng giµu) trong kho¶ng 20 n¨m. Tr÷ l−îng rõng ®¹t 50 - 80m3/ha.
+ Lo¹i rõng non phôc håi sau n−¬ng r·y (IIA): rõng ®−îc phôc håi sau n−¬ng r·y mét kho¶ng thêi
gian trªn d−íi 10 n¨m, chñ yÕu c¸c loµi c©y −a s¸ng mäc nhanh, Ýt cßn c©y b¶n ®Þa, chÊt l−îng rõng
kÐm. Tuy nhiªn, nÕu khoanh nu«i b¶o vÖ tèt sÏ sau mét thêi gian c¸c loµi c©y b¶n ®Þa sÏ ph¸t triÓn
trë l¹i. Lo¹i rõng nµy th−êng kh«ng kiÓm kª tr÷ l−îng.
- Tr¹ng th¸i rõng tre nøa. Theo d©n lµ rõng cã nhiÒu tre nøa. Trong ph©n lo¹i rõng, cã thÓ
ph©n lµm 3 lo¹i: Nøa to, Nøa nhá vµ Nøa tÐp.
+ Rõng Nøa to th−êng cã ë rõng tù nhiªn Ýt bÞ khai th¸c hoÆc khai th¸c chän, ®−êng kÝnh
b×nh qu©n th−êng ®¹t > 6cm, chiÒu cao cña rõng th−êng ®¹t >10m.
+ Rõng Nøa nhá th−êng cã ë rõng tù nhiªn bÞ khai th¸c m¹nh hoÆc lÊy m¨ng hµng n¨m, ®−êng kÝnh b×nh
qu©n ®¹t 4 - 5cm, chiÒu cao b×nh qu©n 9 - 10m.
+ Rõng Nøa tÐp th−êng lµ rõng ®−îc t¸i sinh phôc håi sau n−¬ng r·y bá hoang, ®−êng
kÝnh nhá, b×nh qu©n 2-3 cm, chiÒu cao b×nh qu©n 4 -5 m.
- C©y bôi, cá. Theo d©n lµ rõng c©y bôi, bao gåm:
+ §Êt c©y bôi: Sim, Mua, Bå cu vÏ, bät Õch, cäc dµo…(IB).
+ §Êt c©y gç r¶i r¸c, ®Êt rõng khai th¸c tr¾ng, hiÖn cßn c©y gç, c©y t¸i sinh, ®Êt n−¬ng r·y
bá hoang nhiÒu n¨m ®ang cã c©y gç t¸i sinh (>1.000c/ha, víi chiÒu cao cña c©y gç t¸i
sinh >1m).
Trong qu¸ tr×nh lµm viÖc víi céng ®ång, ng−êi c¸n bé kü thuËt khuyÕn n«ng l©m ( KNL )
nªn cè g¾ng gi¶i thÝch mét c¸ch ®¬n gi¶n, dÔ hiÓu cho ng−êi d©n b»ng c¸ch ®−a ra c¸c
c©u hái th¶o luËn, sau ®ã gi¶i ®¸p vµ minh ho¹ b»ng c¸c vÝ dô ngay t¹i céng ®ång ®ã vÒ
c¸c tr¹ng th¸i rõng ®Ó hä dÔ hiÓu, dÔ nhí.
- C¨n cø vµo b¶n ®å thµnh qu¶ kiÓm kª tµi nguyªn rõng (TNR) tû lÖ 1: 10.000 ë cÊp x· vµ 1:5000
ë cÊp th«n cïng c¸c thµnh qu¶ kiÓm kª kÌm theo thuyÕt minh.
- C¨n cø vµo ranh giíi cña th«n, ranh giíi cña c¸c tr¹ng th¸i rõng ®Ó tiÕn hµnh phóc tra rõng.
B−íc 2: Ph©n chia khu rõng céng ®ång thµnh c¸c ph©n kho¶nh (diÖn tÝch mçi ph©n
kho¶nh kh«ng qu¸ 10 ha).
B−íc 3: Khoanh vÏ c¸c l« tr¹ng th¸i trong mçi ph©n kho¶nh vµ toµn khu rõng.
B−íc 4: TiÕn hµnh phóc tra, ®iÒu chØnh ranh giíi c¸c l« theo diÔn biÕn cña rõng .
B−íc 5: TÝnh to¸n, lËp biÓu thèng kª diÖn tÝch theo ®¬n vÞ kiÓm kª .
ViÖc phóc tra l¹i tr÷ l−îng ®−îc tiÕn hµnh ®èi víi tÊt c¶ c¸c tr¹ng th¸i rõng trong céng
®ång . Nguyªn t¾c:
- LËp « tiªu chuÈn ( OTC) ®iÓn h×nh cho tõng tr¹ng th¸i.
- Sè OTC phô thuéc vµo diÖn tÝch cÇn phóc tra ( th−êng diÖn tÝch ®iÒu tra = 1% tæng diÖn
tÝch cña tr¹ng th¸i) tõ ®ã cã thÓ tÝnh ra sè ¤TC .
+ §èi víi c©y gç: S¤TC = 1000m2 ( 25 m x 40m, chiÒu dµi « song song víi ®−êng ®ång
møc, 4 gãc cña « lËp 4 « d¹ng b¶n 25 m2 ( 5m x 5m).
+ §o ®Õm, tÝnh to¸n vµ tæng hîp sè liÖu vÒ tr÷ l−îng rõng, c©y t¸i sinh.
Tuy nhiªn, v× c¸c x· ®· tiÕn hµnh giao ®Êt giao rõng nªn sè liÖu vÒ tr÷ l−îng c¸c lo¹i rõng
cã thÓ lÊy tõ kÕt qu¶ ®iÒu tra trong hå s¬ giao rõng.
* Phóc tra kÕt qu¶ giao ®Êt rõng vµ rõng s¶n xuÊt
+ M« t¶ tãm t¾t (kh«ng qu¸ 1/2 trang) vÒ giao ®Êt rõng vµ liªn quan rõng s¶n xuÊt, vÝ dô s¶n xuÊt c©y lÊy cñi,
gç, vµ l©m s¶n ngoµi gç trong khu rõng ®· ph©n chia cho d©n lµng (hé gia ®×nh, céng ®ång lµng b¶n ...) ghi
chÐp sè liÖu vµo biÓu ( së h÷u ®Êt rõng vµ rõng s¶n xuÊt) vµ s¬ ®å ph©n chia khu vùc b¶o vÖ rõng s¶n xuÊt.
Danh s¸ch diÖn tÝch rõng cña c¸c hé/ nhãm hé qu¶n lý
§Þa ®iÓm Tªn hé/nhãm hé DÞªn tÝch rõngb¶o DiÖn tÝch rõng DiÖn tÝch rõng s¶n
vÖ ( ha ) xuÊt gç ( ha)
SX cñi ( ha )
2. Qu¶n lý rõng
2.1. X¸c ®Þnh c¸c ho¹t ®éng, chØ tiªu, môc ®Ých −u tiªn trong qu¶n lý rõng
LiÖt kª c¸c ho¹t ®éng cho tõng ®èi t−îng rõng, ®Êt rõng, chØ tiªu ®Æt ra trong thêi gian tíi vµ
x¸c ®Þnh c¸c ho¹t ®éng −u tiªn, cô thÓ theo biÓu sau:
TT Ho¹t ®éng Lo¹i rõng ChØ tiªu §Þa ®iÓm Môc ®Ých ¦u tiªn
hiÖn cã
2.2. Ph©n tÝch thô©n lîi khã kh¨n, ®Ò xuÊt gi¶i ph¸p trong qu¶n c¸c lo¹i rõng hiÖn
cã cña b¶n lµng
2.2.1. T×nh h×nh chung:
M« t¶, ph©n tÝch tãm t¾t hiÖn tr¹ng rõng vµ t×nh tr¹ng s¶n xuÊt l©m nghiÖp: nhËn ra khã kh¨n, thuËn
lîi, gi¶i ph¸p liªn quan ®Õn cung vµ cÇu vÒ l©m s¶n.
STT Lo¹i rõng theo ThuËn lîi Khã kh¨n Gi¶i ph¸p
ng−êi d©n
1 Rõng giµ §· cã quy Xa khu d©n c−, T¨ng c−êng tuÇn tra.
−íc b¶o vÖ rõng vÉn bÞ chÆt Tuyªn truyÒn s©u réng
trém cho d©n, ®ãng mèc b¶ng
….
2.2.2. Vai trß cña phô n÷ trong c¸c ho¹t ®éng ph¸t triÓn l©m nghiÖp:
+ ë n«ng th«n, ®Æc biÖt lµ khu vùc miÒn nói, ng−êi phô n÷ lµ ng−êi ®ãng gãp c«ng søc rÊt
nhiÒu vµo tÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng trong gia ®×nh vµ x· héi, ngay tõ khi b¾t ®Çu b−íc vµo
c«ng viÖc trong mét ngµy nh− c¬m n−íc, ch¨m sãc con c¸i råi ®Õn c«ng viÖc ®ång
¸ng…mäi viÖc ®Òu cã sù hiÖn diÖn cña ng−êi phô n÷.
+ Trong c¸c ho¹t ®éng vÒ ph¸t triÓn l©m nghiÖp: hä sÏ lµ lùc l−îng lao ®éng chÝnh ®Ó thùc
hiÖn c¸c c«ng viÖc nh− gieo −¬m, ph¸t dän thùc b×, cuèc hè trång c©y, bãn ph©n ch¨m
sãc…
+ Tuy nhiªn, viÖc qu¶n lý kinh tÕ trong gia ®×nh ch−a h¼n lµ do ng−êi phô n÷ n¾m gi÷. Mäi
chi tiªu trong gia ®×nh ®«i khi do ng−êi nam giíi quyÕt ®Þnh. Hñ tôc träng nam khinh n÷
vÉn cßn tån t¹i th× th× vÊn ®Ò b¶o vÖ quyÒn lîi cña ng−êi phô n÷ cµng ph¶i ®−îc quan t©m
h¬n n÷a. V× vËy, ®Ó ho¹t ®éng l©m nghiÖp thùc sù ph¸t huy hiÖu qu¶ th× vai trß cña ng−êi
phô n÷ ph¶i ®−îc ®Æt lªn chÝ Ýt ph¶i b»ng ng−êi nam giíi.
2.3. X©y dùng quy −íc qu¶n lý b¶o vÖ rõng th«n, b¶n
2.3.1. Sù cÇn thiÕt ph¶i x©y dùng quy −íc qu¶n lý b¶o vÖ rõng th«n, b¶n
Quy −íc qu¶n lý b¶o vÖ rõng lµ v¨n b¶n võa cã tÝnh chÊt ph¸p lý, võa cã tÝnh chÊt x· héi
®−îc c¸c thµnh viªn trong céng ®ång thõa nhËn. §©y lµ c¬ së ®Ó tæ chøc phèi hîp, kiÓm
tra vµ gi¸m s¸t c¸c ho¹t ®éng qu¶n lý b¶o vÖ rõng cho th«n, b¶n.
Quy −íc qu¶n lý b¶o vÖ rõng lµ mét c«ng cô cã hiÖu qu¶ ®Ó huy ®éng sù tham gia cña
ng−êi d©n vµo c«ng t¸c b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn rõng th«n, b¶n.
- H−íng dÉn x©y dùng quy chÕ qu¶n lý rõng cña Uû ban nh©n d©n tØnh.
- Tham kh¶o ph−¬ng ph¸p luËn quy −íc ph¸t triÓn vµ b¶o vÖ rõng cña c¸c ®Þa ph−¬ng l©n cËn.
- Liªn quan ®Õn khai th¸c l©m s¶n gç vµ l©m s¶n ngoµi gç.
Chi côc kiÓm l©m tØnh phèi hîp h−íng ®Én ®Ó cïng céng ®ång x©y dùng quy chÕ qu¶n lý
b¶o vÖ rõng t¹i th«n/ b¶n…:
- Rõng cÊm gåm toµn bé khu rõng quanh b¶n: Rõng §Ìng PhÊn Choong Ch¶o.
- Rõng khai th¸c: Khu §Ìng PhÊn Choong, khu s¶n xuÊt gåm: §µng San Pµnh, H×a
T−¬ng Giµng, Pu §è.
1. Khai th¸c gç lµm nhµ t¹i chç ph¶i ®óng n¬i quy ®Þnh, chÆt 01 c©y ®−êng kÝnh 20 cm ë
rõng cÊm ph¶i båi th−êng theo quy −íc cña b¶n bÞ ph¹t lµ: 20.000®/ c©y (vµ kh«ng ®−îc
lÊy c©y).
2. §−îc l©y cñi kh«, cµnh nh¸nh, nÕu vi ph¹m khai th¸c cñi t−¬i hoÆc sai ®Þa ®iÓm th× gi¶i quyÕt theo
quy −íc, båi th−êng b»ng tiÒn hoÆc thãc 5.000 ®ång/ sät (2 kg thãc ).
3. Khai th¸c tre, nøa sö dông trong gia ®×nh ph¶i ®óng ®Þa ®iÓm.
4. Thu h¸i l©m s¶n phô th¶o theo quy ®Þnh cña b¶n, ng−êi ®Þa bµn kh¸c ®Õn ®Þa bµn cña
b¶n khai th¸c, th× gi¶i quyÕt theo quy −íc.
5. Ph¸t n−¬ng ph¶i ®óng vïng quy ®Þnh, nÕu ph¸t sai th× båi th−êng theo quy −íc lµ: 5.000®ång/m2, vi
ph¹m lÇn 2: 10.000®ång/ m2, båi th−êng thiÖt h¹i theo møc ®é vi ph¹m.
6. §èt n−¬ng ph¶i ®èt theo sù h−íng d·n cña c¬ quan chuyªn m«n, tr−íc khi ®èt ph¶i lµm
®−êng b¨ng c¶n löa, dän s¹ch xung quanh n−¬ng 5- 7m, ®èt n−¬ng ph¶i cã ng−êi canh
g¸c; ®èt khi trêi lÆng gÝo thêi ®iÓm tõ 4- 7 giê chiÒu, kh«ng ®èt vµo g׬ cao ®iÓm. Ng−êi
nµo vi ph¹m ph¶i båi th−êng lµ: 20.000®ång/vô hoÆc10kg thãc/vô .
7. Ch¨n th¶ gia sóc theo khu vùc b¶n: nÕu sai khu vùc hoÆc gia sóc ph¸ ho¹i c©y trång
th× ph¶i båi th−êng theo diÖn tÝch bÞ h¹i.
8. CÊm mua b¸n, s¨n b¾t ®éng vËt hoang d·: nÕu vi ph¹m th× ban t¹m gi÷ dông cô, vò khÝ vµ ®Ò nghÞ lªn
cÊp trªn xö lý. NÕu ®éng vËt rõng vµo ph¸ ho¹i th× nh©n d©n xua ®uæi vµ b¸o c¸o kÞp thêi c¬ quan
chuyªn m«n.
9. Hµng n¨m b¶n thµnh lËp tæ, ®éi PCCC. Tr−ëng b¶n sÏ huy ®éng nh©n d©n trong b¶n ®i
ch÷a ch¸y vµ thanh niªn trong b¶n tham gia.
10. Khi ph¸t hiÖn ch¸y rõng, tr−ëng b¶n cã hiÖu lÖnh: B»ng kÎng 3 håi th× mäi ng−êi ph¶i
®em dông cô, tËp trung ®Ó ch÷a ch¸y rõng. Ng−êi nµo kh«ng tham gia ch÷a ch¸y mµ
kh«ng cã lý do ph¶i båi th−êng 1 ngµy ( 20.000 ®ång/ ngµy ); nÕu g©y ch¸y rõng ph¶i båi
th−êng theo quy ®Þnh .
11. Nh÷ng nhãm hé, hé gia ®×nh nhËn ®Êt nhËn rõng qu¶n lý b¶o vÖ còng ph¶i thùc hÞÖn
theo quy −íc cña b¶n vµ c¸c quy ®Þnh cña Nhµ n−íc.
12. Tr−ëng b¶n: Tuyªn truyÒn, h−íng dÉn nh©n d©n thùc hiÖn quy −íc cña b¶n, cã quyÒn gi¶i quyÕt
båi th−êng vi ph¹m quy −íc d−íi 20.000 ®ång. Gi¶i quyÕt båi th−êng gi¸ trÞ thiÖt h¹i ®Õn duíi
100.000 ®ång, nÕu v−ît qu¸ sÏ ®−îc b¸o c¸o cÊp cã thÈm quyÒn gi¶i quyÕt .
- Th−ëng cho ng−êi cã c«ng ph¸t hiÖn lµ 20% gi¸ trÞ/vô, ng−êi cã c«ng tham gia ®−îc
th−ëng b»ng 20% gi¸ trÞ/vô.
- Ng−êi trùc tiÕp gi¶i quyÕt10% gi¸ trÞ/vô; céng cßn l¹i nép vµo quü b¶o vÖ rõng cña b¶n.
- Ng−êi nµo vi ph¹m quy −íc hoÆc bao che cho ng−êi vi ph¹m th× bÞ xö lý theo quy −íc
céng ®ång hoÆc ph¸p luËt .
2.3.4. Quy tr×nh x©y dùng b¶n quy −íc qu¶n lý b¶o vÖ rõng
TiÕn tr×nh x©y dùng quy −íc b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn rõng qua c¸c b−íc nh− sau :
4 Phª duyÖt quy Ban qu¶n lý th«n, b¶n ChÝnh quyÒn x· vµ huyÖn phª B¶n quy −íc
−íc duyÖt ®−îc phª duyÖt
5 Phæ biÕn quy Toµn thÓ céng ®ång - Häp vµ th«ng qua tõng ®iÒu B¶n quy −íc
−íc b¶o vÖ rõng kho¶n ®−îc phæ biÕn tíi
th«n, b¶n céng ®ång
6 Gi¸m s¸t tÝnh - Toµn thÓ céng ®ång - Céng ®ång tù theo dâi B¶n quy −íc
hiÖu lùc ph¸p luËt - C¸n bé kiÓm l©m - Ph¶n håi thùc hiÖn ®−îc thùc thi cã
hiÖu qu¶
- Ban qu¶n lý th«n
7 §¸nh gi¸ ®Þnh kú - C¸n bé kiÓm l©m - Häp hµng n¨m xem xÐt vÒ §¸nh gi¸ quy
quy −íc - C¸n bé x· thùc thi quy −íc ø¬c
2.4. X©y dùng c¬ chÕ h−ëng lîi tõ qu¶n lý rõng dùa trªn céng ®ång
C¬ chÕ h−ëng lîi lµ c¬ së ®Ó cã thÓ huy ®éng vµ tæ chøc c¸c ho¹t ®éng cña c¸c thµnh
viªn trong céng ®ång vµo qu¶n lý rõng.
C¬ chÕ h−ëng lîi râ rµng vµ phï hîp sÏ t¹o ®éng lùc ®Ó ng−ßi d©n tham gia nhiÖt t×nh vµ
cã tr¸ch nhiÖm vµo qu¶n lý rõng.
C¬ chÕ h−ëng lîi lµm râ tr¸ch nhiÖm vµ quyÒn lîi cña c¸c thµnh viªn, nã t¹o nªn sù c«ng b»ng vµ b×nh
®¼ng gi÷a c¸c thµnh viªn trong céng ®ång.
Quy ho¹ch sö dông ®Êt x¸c ®Þnh râ ph¹m vi vµ ranh giíi ®Êt l©m nghiÖp. ViÖc ph©n chia
rõng theo 3 lo¹i lµ rõng ®Æc dông, rõng s¶n xuÊt vµ rõng phßng hé sÏ lµ c¬ së ®Ó cã thÓ
x©y dùng c¬ chÕ h−ëng lîi phï hîp ®èi víi tõng lo¹i rõng.
2.4.2.2 . QuyÕt ®Þnh 178/2001/ Q§ -TTG vÒ quyÒn lîi, nghÜa vô cña hé gia ®×nh, c¸ nh©n
®−îc giao, ®−îc thuª, nhËn kho¸n rõng vµ ®Êt l©m nghÞÖp do Thñ t−ãng ChÝnh phñ ký
ngµy 12 th¸ng 11 n¨m 2001.
Ch−¬ng 2: QuyÒn h−ëng lîi, nghÜa vô cña hé gia ®×nh, c¸ nh©n ®−îc giao, cho thuª ®Êt
l©m nghiÖp
§iÒu 4: Hé gia ®×nh, c¸ nh©n ®−îc nhµ n−íc giao rõng ®Æc dông ®Ó qu¶n lý, b¶o vÖ vµ x©y dùng.
§iÒu 5: Hé gia ®×nh, c¸ nh©n ®−îc giao rõng phßng hé ®Ó qu¶n lý, b¶o vÖ, khoanh nu«i t¸i sinh.
§iÒu 6: Hé gia ®×nh, c¸ nh©n ®−îc nhµ n−íc giao ®Êt l©m nghiÖp ch−a cã rõng thuéc quy
ho¹ch rõng phßng hé
§iÒu 7: Hé gia ®×nh, c¸ nh©n ®−îc nhµ n−íc giao rõng tù nhiªn quy ho¹ch rõng phßng hé.
§iÒu 8: Hé gia ®×nh, c¸ nh©n ®−îc giao rõng s¶n xuÊt lµ rõng trång b»ng vèn ng©n s¸ch
Nhµ n−íc.
§iÓu 9: Hé gia ®×nh, c¸ nh©n ®−îc giao ®Êt l©m nghiÖp ch−a cã rõng thuéc quy ho¹ch
rõng ®Ó s¶n xuÊt ®Ó g©y trång rõng.
§iÒu 10: Hé gia ®×nh, c¸ nh©n ®−îc thuª ®Êt l©m nghiÖp ch−a cã rõng thuéc quy ho¹ch
rõng s¶n xuÊt ®Ó g©y trång rõng.
§iÒu 11: Hé gia ®×nh, c¸ nh©n ®−îc nhµ n−íc cho thuª ®Êt rõng ®Æc dông, ®Êt rõng phßng hé ®Ó kinh
doanh c¶nh quan, du lÞch, nghØ d−ìng d−íi t¸n rõng.
§iÒu 12: NghÜa vô cña c¸c hé gia ®×nh, c¸ nh©n ®−îc nhµ n−íc giao, cho thuª ®Êt l©m nghiÖp.
Ch−¬ng III – QuyÒn h−ëng lîi, nghÜa vô cña hé gia ®×nh, c¸ nh©n ®−îc c¸c tæ chøc Nhµ
n−íc kho¸n b¶o vÖ, khoanh nu«i, t¸i sinh vµ trång rõng, bao gåm tõ ®iÒu 13 ®Õn ®iÒu 22.
Ch−¬ng IV - §iÒu kho¶n thi hµnh. Ch−¬ng nµy bao gåm tõ ®iÒu 23 ®Õn ®iÒu 25.
2.4.3. Néi dung b¶n c¬ chÕ h−ëng lîi theo b¶ng sau
STT S¶n phÈm mong ®îi Ai tham Tr¸ch nhiÖm vµ Tr¸ch nhiÖm C¬ së x¸c
gia? Ai quyÒn lîi chung vµ quyÒn lîi ®Þnh
qu¶n lý céng ®ång cña c¸c hé gia
®×nh
2.4.4. VËn dông QuyÕt ®Þnh 178/Q§-TTG ®Ó x©y dùng quy chÕ h−ëng lîi cho qu¶n lý rõng dùa trªn
céng ®ång trong khu«n khæ dù ¸n
2.4.4.1 – Ph−¬ng ph¸p x¸c ®Þnh tr¸ch nhiÖm vµ quyÒn h−ëng lîi.
§iÒu 6 – Hé gia ®×nh, c¸ nh©n ®−îc giao ®Êt l©m nghiÖp ch−a cã rõng thuéc quy ho¹ch
rõng phßng hé.
- §−îc nhµ n−íc cÊp kinh phÝ trång vµ ch¨m sãc rõng theo quy ®Þnh hiÖn hµnh.
- §−îc sö dông c©y n«ng nghiÖp l©u n¨m lµm c©y trång chÝnh rõng phßng hé hoÆc trång
xen víi c©y rõng b¶n ®Þa l©u n¨m theo thiÕt kÕ trång rõng ®−îc Së N«ng nghiÖp vµ Ph¸t
triÓn n«ng th«n phª duyÖt.
- §−îc h−ëng 100% s¶n phÈm khai th¸c tõ c©y phï trî, c©y trång xen, s¶n phÈm tØa th−a
theo thiÕt kÕ ®−îc Së n«ng nghiÖp vµ PTNT phª duyÖt vµ ph¶i ®¶m b¶o ®é tµn che cña
rõng trªn 0,6 sau khi tØa th−a.
- §−îc sö dông tèi ®a kh«ng qu¸ 20% diÖn tÝch ®Êt l©m nghiÖp ®Ó s¶n xuÊt n«ng
nghiÖp vµ ng− nghiÖp .
- §−îc khai th¸c gç theo ph−¬ng thøc chÆt chän víi c−êng ®é khai th¸c kh«ng qu¸ 20%
khi rõng phßng hé ®−îc phÐp kh¸i th¸c theo thiÕt kÕ cña Së n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn
n«ng th«n phª duyÖt vµ cÊp giÊy phÐp khai th¸c.
Gi¸ trÞ s¶n phÈm khai th¸c sau khi nép thuÕ ®−îc ph©n chia theo tû lÖ nh− sau: hé gia ®×nh, c¸ nh©n
®−îc h−ëng 90 – 95% , phÇn cßn l¹i nép ng©n s¸ch Nhµ n−íc.
- Tr−êng hîp hé gia ®×nh, c¸ nh©n tù ®Çu t− vèn ®Ó trång rõng th× ®−îc h−ëng 100% s¶n
phÈm khi rõng ®¹t tuæi khai th¸c, mçi n¨m ®−îc phÐp khai th¸c kh«ng qu¸ 10 % diÖn tÝch
do chñ rõng ®· g©y trång thµnh rõng theo quy tr×nh, quy ph¹m hiÖn hµnh.
§iÒu 9: Hé gia ®×nh, c¸ nh©n ®−îc giao ®Êt l©m nghiÖp ch−a cã rõng thuéc quy ho¹ch
rõng s¶n xuÊt ®Ó g©y trång rõng.
- §−îc Nhµ n−íc hç trî kinh phÝ trång rõng theo quy ®Þnh hiÖn hµnh.
- NÕu nhËn vèn hç trî cña c¸c dù ¸n ®Ó g©y trång rõng th× ®ùoc h−ëng c¸c quyÒn lîi
theo quy ®Þnh t¹i quy chÕ c¸c dù ¸n ®ã.
- NÕu tù bá vèn ®Ó trång rõng th× ®ùoc quyÒn tù quyÕt ®Þnh môc ®Ých vµ ph−¬ng thøc g©y
trång rõng (khoanh nu«i xóc tiÕn t¸i sinh hoÆc trång êng míi), lùa chän loµi c©y trång, kü
thuËt trång, ®−îc quyÒn tù quyÕt ®Þnh viÖc khai th¸c vµ sö dông l©m s¶n.
- §−îc sö dông mét phÇn ®Êt l©m nghiÖp ch−a cã rõng ®Ó s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, nu«i trång thuû s¶n
nh−ng kh«ng v−ît qu¸ 20 % diÖn tÝch ®Êt ®−îc giao.
§iÒu 5: Hé gia ®×nh, c¸ nh©n ®−îc giao rõng phßng hé ®Ó qu¶n lý, b¶o vÖ khoanh nu«i, t¸i sinh.
- §−îc Nhµ n−íc cÊp kinh phÝ ®Ó thùc hiÖn nhiÖm vô qu¶n lý, b¶o vÖ vµ khoanh nu«i t¸i
sinh rõng theo quy ®Þnh hiÖn hµnh.
- §−îc thu h¸i l©m s¶n phô, hoa, qu¶, ®µu, nhùa .... trong qu¸ tr×nh b¶o vÖ khoanh nu«i
t¸i sinh rõng theo quy ®Þnh hiÖn hµnh.
- §−îc khai th¸c c©y gç chÕt kh«, c©y ®æ gÉy, c©y s©u bÖnh theo thiÕt kÕ khai th¸c do Së
N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n phª duyÖt vµ cÊp giÊy phÐp. L©m s¶n nãi trªn ®−¬c
tù do l−u th«ng khi cã ®Çy ®ñ thñ tôc quy ®Þnh .
- §−îc khai th¸c tre, nøa víi cõ¬ng ®é tèi ®a 30 % khi rõng ®¹t ®é che phñ 80 % trªn diÖn
tÝch ®Êt ®−îc giao theo quy chÕ khai th¸c l©m s¶n hiÖn hµnh, ®−îc h−ëng toµn bé gi¸ trÞ
l©m s¶n thu ®−îc sau khi nép thuÕ.
- §−îc khai th¸c gç theo ph−¬ng thøc chÆt chän víi c−êng ®é khai th¸c kh«ng qu¸ 20%
khi rõng phßng hé ®−îc phÐp khai th¸c (trõ nh÷ng ®éng vËt, thùc vËt n»m trong danh môc
thùc vËt rõng, ®éng vËt rõng quý, hiÕm theo quy ®Þnh cña ChÝnh phñ vµ danh môc ®éng
vËt thùc vËt ghi trong phô lôc vÒ c«ng −íc vÒ bu«n b¸n quèc tÕ c¸c loµi ®éng vËt, thùc vËt
hoang d· nguy cÊp – SITES ) theo thiÕt kÕ ®−îc Së n«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n
phª duyÖt vµ cÊp giÊy phÐp khai th¸c. ViÖc khai th¸c ph¶i tu©n theo quy chÕ khai th¸c
l©m s¶n hiÖn hµnh. Hé gia ®×nh, c¸ nh©n ®−îc h−ëng tõ 80 – 90% tõ s¶n phÈm khai th¸c
sau khi ®· nép thuÕ, phÇn cßn l¹i nép ng©n s¸ch Nhµ n−íc.
C. §èi víi khu vùc ®iÒu chÕ rõng dùa trªn céng ®ång
§iÒu 7: Hé gia ®×nh, c¸ nh©n ®−îc Nhµ n−íc giao rõng tù nhiªn quy ho¹ch rõng s¶n xuÊt.
- §−îc trång xen c¸c c©y n«ng nghiÖp, c©y d−îc liÖu, ch¨n th¶ gia sóc vµ khai
th¸c c¸c lîi Ých kh¸c cña rõng phï hîp víi quy chÕ qu¶n lý rõng s¶n xuÊt.
- §−îc tËn dông s¶n phÈm trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn c¸c bÞÖn ph¸p kü thuËt l©m sinh theo
quy tr×nh, quy ph¹m hiÖn hµnh
- §−îc khai th¸c l©m s¶n ®Ó gi¶i quyÕt nhu cÇu gia dông (trõ nh÷ng ®éng vËt, thùc vËt
n»m trong danh môc thùc vËt rõng, ®éng vËt rõng quý, hiÕm theo quy ®Þnh cña ChÝnh phñ
vµ danh môc ®éng vËt ghi trong danh môc phô lôc CITES ). NÕu cã nhu c©ï lµm nhµ míi
®Ó t¸ch hé hoÆc thay thÕ nhµ cò, söa ch÷a lín nhµ ë cho m×nh t¹i x· n¬i cã rõng, hé gia
®×nh, c¸ nh©n ph¶i lµm ®¬n göi UBND x· x¸c nhËn, tr×nh UBND HuyÖn xÐt duyÖt, cÊp
giÊy phÐp khai th¸c kh«ng qu¸ 10m3 gç trßn cho 1 hé. Ph¶i khai th¸c theo sù h−íng dÉn
vµ gi¸m s¸t cña x·. Nghiªm cÊm mäi hµnh vi lîi dông viÖc khai th¸c gç lµm nhµ ®Ó bu«n
b¸n.
- Khi rõng ®−îc phÐp kh¸i th¸c chÝnh, hé gia ®×nh c¸ nh©n lµm ®¬n xin phÐp khai th¸c göi
UBND x· xem xÐt, tr×nh Së n«ng nghiÖp vµ PTNT duyÖt vµ cÊp giÊy phÐp khai th¸c. ViÖc
khai th¸c ph¶i tu©n theo quy chÕ khai th¸c l©m s¶n hiÖn hµnh.
C¨n cø vµo hiÖn tr¹ng rõng khi giao cho hé gia ®×nh, c¸ nh©n gi¸ trÞ l©m s¶n khai th¸c
chÝnh sau khi nép thuÕ ®−îc ph©n theo tû lÖ nh− sau:
- Rõng thø sinh nghÌo kiÖt: hé gia ®×nh c¸ nh©n ®−îc h−ëng 100%.
- Rõng phôc håi sau n−¬ng rÉy hoÆc sau khai th¸c víi c©y gç, víi ®−êng kÝnh phæ biÕn
d−íi 20cm: hé gia ®×nh c¸ nh©n ®−îc h−ëng tõ 70 – 80 %, phÇn cßn l¹i nép ng©n s¸ch
Nhµ n−íc (NSNN).
- Rõng cã tr÷ l−îng cßn ë møc trung b×nh hoÆc giµu, lín h¬n 100m3/ha, tõ lóc giao ®Õn khi kh¸i th¸c, mçi
n¨m hé gia ®×nh , c¸ nh©n ®−îc h−ëng 2%, phÇn cßn l¹i nép NSNN.
b. §èi víi rõng tre nøa: ®−îc phÐp khai th¸c theo quy tr×nh, quy ph¹m kü thô©t hiÖn hµnh.
Sau khi nép thuÕ hé gia ®×nh, c¸ nh©n ®−îc h−ëng 95 %, nép NSNN 5%.
Thùc hiÖn theo quy −íc qu¶n lý b¶o vÖ rõng ®· ®−îc phª duyÖt.
2.4.4.2. VËn dông quy ®Þnh 178/CP ®Ó x¸c ®Þnh tr¸ch nhiÖm vµ c¬ chÕ h−ëng lîi cho c¸c
thµnh viªn tham gia qu¶n lý rõng dùa trªn céng ®ång.
- HiÖn nay, trong quy ®Þnh 178 míi quy ®Þnh tr¸ch nhiÖm vµ quyÒn lîi cho hé gia ®×nh vµ
c¸ nh©n. Trong tr−ßng hîp qu¶n lý rõng dùa trªn céng ®ång cã thÓ vËn dông nh− víi hé
gia ®×nh.
- Sau khi x¸c ®Þnh ®−îc quyÒn h−ëng lîi chung cho céng ®ång, cÇn x¸c ®Þnh râ tr¸ch nhiÖm vµ quyÒn
h−ëng lîi cho tõng thµnh viªn tham gia trong céng ®ång.
- C¬ së x¸c ®Þnh tr¸ch nhiÖm vµ quyÒn h−ëng lîi cã thÓ c¨n cø vµo tû träng c«ng lao ®éng
®ãng gãp cña c¸c thµnh viªn:
VÝ dô: Sè s¶n phÈm gç ®−îc h−ëng cña c¶ céng ®ång lµ: 40m3.
Nh− vËy, gi¸ trÞ 10 ngµy c«ng lµ: 40m3/800c«ng = 0.05m3/ 1 ngµy c«ng.
NÕu sè c«ng ®ãng gãp cña hé gia ®×nh lµ 50 c«ng th× sè m3 ®−îc nhËn lµ: 50 c«ng *
0.05m3/c«ng = 2.5m3.
B−íc 1 : Trao ®æi kinh nghiÖm c¬ chÕ x©y dùng quy chÕ qu¶n lý b¶o vÖ rõng, th«n, b¶n.
Tr×nh bµy néi dung mét b¶n quy chÕ qu¶n lý b¶o vÖ rõng t¹i mét th«n/ b¶n cô thÓ.
B−íc 2 :Bµi tËp t×nh huèng vÒ x©y dùng c¬ chÕ h−ëng lîi vÒ qu¶n lý rõng dùa trªn céng ®ång
Yªu cÇu x¸c ®Þnh: Tr¸ch nhiÖm vµ quyÒn lîi cña c¸c bªn liªn quan.
N«ng d©n nãi chung rÊt muèn ®−îc nh×n tËn m¾t thµnh qu¶ cña nh÷ng c¸ch lµm ¨n míi,
nh÷ng c©y con míi vµ nh÷ng ¶nh h−ëng cña chóng ®Õn viÖc s¶n xuÊt cña gia ®×nh hä.
KhuyÕn n«ng khuyÕn l©m cã thÓ tho¶ m·n nh÷ng nhu cÇu nµy cña hä b»ng c¸ch tæ chøc
m« h×nh tr×nh diÔn. Tr×nh diÔn cã t¸c dông khuyÕn n«ng khuyÕn l©m rÊt lín, ®Æc biÖt lµ
nh÷ng n«ng d©n kh«ng biÕt ®äc biÕt viÕt. Tr×nh diÔn t¹o ®iÒu kiÖn cho n«ng d©n ph©n biÖt
®−îc nh÷ng g× kh¸c nhau gi÷a nh÷ng biÖn ph¸p canh t¸c míi víi c¸ch lµm cò cña hä.
Trong khuyÕn n«ng khuyÕn l©m, cã h¹i lo¹i tr×nh diÔn chÝnh lµ tr×nh diÔn ph−¬ng ph¸p vµ
tr×nh diÔn kÕt qu¶.
- Tr×nh diÔn ph−¬ng ph¸p: Lµ h−íng dÉn cho n«ng d©n c¸ch lµm mét c«ng viÖc nµo ®ã
(VÝ dô : C¸ch trång nh÷ng b¨ng c©y xanh trªn n−¬ng rÉy ®Ó b¶o vÖ ®Êt vµ n−íc). Trong
tr−êng hîp nµy, ng−ßi n«ng d©n ®· chÊp nhËn ¸p dông ph−¬ng ph¸p míi vµ muèn biÕt
c¸ch tù lµm lÊy.
¦u ®iÓm cña tr×nh diÔn ph−¬ng ph¸p lµ cã thÓ cïng mét lóc h−íng dÉn ®ùoc cho nhiÒu ng−êi. MÆt kh¸c,
ng−êi n«ng d©n cã thÓ trùc tiÕp tham gia c«ng viÖc cho nªn hä n¾m ch¾c kü thuËt lµm h¬n so víi tr−êng
hîp hä nghe gi¶ng bµi mét c¸ch thô ®éng trong líp häc. Tuy nhiªn, nÕu cã qu¸ nhiÒu n«ng d©n tham dù
trong buæi tr×nh diÔn th× sÏ cã rÊt Ýt ng−êi ®−îc nh×n râ, nghe râ vµ cã Ýt c¬ héi thùc hµnh.
- Tr×nh diÔn kÕt qu¶: Lµ chØ ra cho n«ng d©n thÊy kÕt qu¶ mét c¸ch lµm míi (VD: Lµm giµu
rõng, khoanh nu«i t¸i sinh rõng, trång gièng lóa chÞu h¹n trªn n−¬ng rÉy) trong nh÷ng ®iÒu kiÖn cô thÓ
t¹i ®Þa ph−¬ng. Trong tr×nh diÔn kÕt qu¶, so s¸nh lµ mét yÕu tè rÊt quan träng (VD: So s¸nh gièng míi
vµ gièng cò, gi÷a cã vµ kh«ng cã bãn ph©n h÷u c¬, gi÷a cã vµ kh«ng trång kÕt hîp ®ai c©y th©n gç...)
ThËt ®óng nh− c©u ch©m ng«n”Tr¨m nghe kh«ng b»ng mét thÊy”. Khi nµo ng−êi n«ng
d©n ®−îc tËn m¾t nh×n thÊy thµnh qu¶ cña mét c¸ch lµm míi, hä sÏ m¹nh d¹n lµm theo
lêi khuyªn cña c¸n bé khuyÕn n«ng khuyÕn l©m. Tr×nh diÔn kÕt qu¶ kh«ng nh÷ng thuyÕt
phôc n«ng d©n mµ cßn khuyÕn khÝch ®−îc hä tÝch cùc ¸p dông c¸ch lµm míi.
+ §¬n gi¶n
§Ó tæ chøc thùc hiÖn ®−îc tiÕn tr×nh x©y dùng m« h×nh cÇn ph¶i x¸c ®Þnh:
Nhu cÇu x©y dùng m« h×nh tr×nh diÔn theo biÓu sau:
Th«n : .....................................
STT Tªn m« h×nh Quy m« §Þa ®iÓm Néi dung thùc hiÖn m« h×nh
1 Lµm v−ên 0,2 ha B¶n Hå Gieo −¬m t¹i chç c©y TrÇm dã,
−¬m th«n Keo l¸ trµm
2 …
3 ….
4 ….
BiÓu kÕ ho¹ch triÓn khai x©y dùng m« h×nh ®−îc tæng hîp nh− sau:
TT C¸c ho¹t ®éng Thêi gian §Þa ®iÓm Tr¸ch nhiÖm c¸c bªn
tham gia
5 …
2.7. §¸nh gi¸ nhu cÇu ®µo t¹o (TNA - Trainning Need Accessment)
- Kh¸i niÖm
+ TNA lµ giai ®o¹n ®Çu tiªn cña chu tr×nh ®µo t¹o
+ TNA lµ qu¸ tr×nh sö dông c¸c ph−¬ng ph¸p kh¸c nhau ®Ó x¸c ®Þnh c¸c kiÕn thøc, kü
n¨ng, kinh nghiÖm vµ sù chÊp nhËn cña ng−êi häc. TNA cÇn ph¶i ®−îc thùc hiÖn cho c¸c
kho¸ ®µo t¹o l¹i, ®µo t¹o ng¾n h¹n, ®µo t¹o theo kiÓu “ thî c¾t may”.
• Lµm c¬ së thiÕt kÕ c¸c kho¸ häc ®µo t¹o theo nhu cÇu thùc tÕ.
• Lµm c¬ së cho c¸c bµi gi¶ng vµ ph−¬ng ph¸p gi¶ng d¹y thÝch hîp.
….
3.1. Giíi thiÖu chung vÒ c«ng t¸c lËp kª ho¹ch ph¸t triÓn l©m nghiÖp (KHPTLN) th«n b¶n
KHPTLN th«n b¶n th−êng bao gåm 2 lo¹i, ®ã lµ KHPTLN dµi h¹n vµ KHPTLN hµng n¨m.
- KHPTLN dµi h¹n th−êng lµ 3 n¨m hoÆc 5 n¨m. Trong ®iÒu kiÖn cña ®Þa ph−¬ng miÒn nói
kÕ ho¹ch (KH) víi thêi gian 3 n¨m lµ hîp lý. KÕ ho¹ch nµy ®−îc x©y dùng b»ng ph−¬ng
ph¸p cã sù tham gia trùc tiÕp cña ng−êi d©n víi sù hç trî cña chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng,
c¸c tæ chøc liªn quan.
- KHPTLN hµng n¨m lµ KH t¸c nghiÖp trªn c¬ së khèi l−îng c«ng t¸c ®−îc x¸c ®Þnh trong
KH dµi h¹n. Khèi l−îng c«ng t¸c n¨m ®−îc ph©n bæ theo quý hoÆc th¸ng tuú theo møc ®é
chi tiÕt hoÆc ph©n bæ theo thêi vô. Trong ®iÒu kiÖn hiÖn t¹i KH nµy nªn lËp theo quý.
§©y lµ kÕ ho¹ch t¸c nghiÖp cho nªn giao cho mét tæ chøc ®¹i diÖn cña th«n b¶n (VD: Ban
ph¸t triÓn, nhãm l·nh ®¹o th«n ...) chñ ®éng lËp dù th¶o, sau ®ã th«ng qua häp toµn th«n
®Ó thèng nhÊt. KH nµy ph¶i ®−îc x¸c lËp vµo th¸ng11 hoÆc th¸ng 12 hµng n¨m.
KHPTLN th«n b¶n ph¶i ®¶m b¶o c¸c yªu cÇu sau:
- Thùc sù lµ do chÝnh nguêi d©n x©y dùng vµ lµm chñ b¶n KH ®ã.
- KH ph¶i râ rµng, ®¬n gi¶n nh−ng ®Çy ®ñ c¸c ho¹t ®éng ®Ó mäi ng−êi dÔ hiÓu, dÔ nhí vµ
dÔ theo dâi.
- Môc tiªu: ChØ râ nh÷ng kÕt qu¶ sÏ ®¹t ®−îc trong KH dµi h¹n (sau 3 n¨m), KH hµng
n¨m (sau mçi n¨m) ph¶i râ rµng.
- H¹ng môc vµ c¸c ho¹t ®éng thùc hiÖn: chØ râ tõng h¹ng môc theo tr×nh tù hîp lý, øng víi
mçi h¹ng môc lµ c¸c häat ®éng chÝnh.
- §Þa ®iÓm vµ thêi gian thùc hiÖn: chØ râ mçi ho¹t ®éng sÏ ®−îc thùc hiÖn ë ®©u vµ khi
nµo.
- Ai thùc hiÖn: ChØ râ tr¸ch nhiÖm cña nh÷ng bªn tham gia.
Néi dung cña b¶n KH PTLN th«n b¶n ®−îc thÓ hÞÖn trong c¸c b¶ng biÓu.
- Quy ho¹ch l©m nghiÖp x·, trong ®ã ph©n 3 lo¹i rõng vµ ph©n cÊp phßng hé.
- Sù tham gia trùc tiÕp cña ng−êi d©n, trong ®ã x¸c ®Þnh râ: nhu cÇu thùc, kh¶ n¨ng thùc
hiÖn cña ng−êi d©n.
Khi lËp KHPTLN th«n b¶n cÇn cã c¸c tµi kiÖu sau:
- Tµi liÖu quy ho¹ch sö dông ®Êt cña x·, ®Æc biÖt lµ b¶n ®å quy ho¹ch sö dông ®Êt x· tû
lÖ 1:10.000 hoÆc 1:25.000 (nÕu x· cã diÖn tÝch lín h¬n 10.000ha).
- Tµi liÖu quy ho¹ch l©m nghiÖp cña x·, trong ®ã cã b¶n ®å ph©n 3 lo¹i rõng vµ ph©n cÊp
phßng hé.
- C¸c tµi liÖu kh¸c liªn quan trùc tiÕp ®Õn quy ho¹ch cña x·.
- KÕ ho¹ch ph¸t triÓn l©m nghiÖp th«n b¶n th−êng lËp cho 3 n¨m.
Néi dung b¶n kÕ ho¹ch ph¸t triÓn l©m nghiÖp th«n/b¶n theo b¶ng sau:
X∙ ………Th«n…….……HuyÖn…………TØnh……………
TT H¹ng môc §VT KÕt qu¶ cuèi §Þa ®iÓm Ph©n theo n¨m Tr¸ch nhiÖm c¸c
cïng bªn
2005 2006 2007
I Ho¹t ®éng SX
1 S¶n xuÊt c©y con
- Huûnh
-……….
2 Trång rõng míi
- L¸t hoa
TT H¹ng môc §VT KÕt qu¶ cuèi §Þa ®iÓm Ph©n theo n¨m Tr¸ch nhiÖm c¸c
cïng bªn
2005 2006 2007
- ………..
3 B¶o vÖ rõng
4. Khoanh nu«i cã trång bæ
sung
5 Lµm giµu rõng
6 KNTS tù nhiªn
II H.®éng ®µo t¹o
1 TËp huÊn TOT
2 TËp huÊn cho n«ng d©n
3 X©y dùng m« h×nh tr×nh
diÔn
4 Th¨m quan…..
III C¸c ho¹t ®éng kh¸c
- KÕ ho¹ch ph¸t triÓn l©m nghiÖp th«n b¶n lËp cho 1 n¨m.
Trªn c¬ së kÕ ho¹ch 3 n¨m, tiÕn hµnh lËp kÕ ho¹ch cho 1 n¨m. Néi dung b¶n kÕ ho¹ch
ph¸t triÓn l©m nghiÖp th«n/b¶n theo b¶ng sau:
5 KNTS tù nhiªn
II H.®éng ®µo t¹o
1 TËp huÊn TOT
2 TËp huÊn cho n«ng
d©n
3 X©y dùng m« h×nh
tr×nh diÔn
5 Th¨m quan…..
III C¸c ho¹t ®éng kh¸c
3.3.3. Ph©n tÝch thÞ tr−êng s¶n phÈm l©m nghiÖp vµ s¶n phÈm phi gç
- ThÞ tr−êng hµng l©m nghiÖp bao gåm c¸c s¶n phÈm nh− gç, cñi, c¸c s¶n phÈm phi gç
nh− Tre, Nøa, VÇu, Song, M©y, c¸c s¶n phÈm hoa qu¶, l¸, rÔ, nhùa, vá, cñ, c©y lµm
thuèc, mËt Ong, T¾c KÌ…ViÖc ph©n tÝch thÞ tr−êng vµ gi¸ c¶ liªn quan trùc tiÕp ®Õn c¸c
ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ë ®Þa ph−¬ng, trong ®ã cã ho¹t ®éng s¶n xuÊt l©m nghiÖp.
- Trong lÜnh vùc l©m nghiÖp cÇn quan t©m ®Õn møc thu nhËp hoÆc møc tiªu dïng tõ c¸c
s¶n phÈm l©m nghiÖp: ®−îc thèng kª b×nh qu©n mçi hé trong mét n¨m sö dông bao nhiªu
gç cho lµm nhµ, x©y dùng, lµm ®å méc d©n dông…bao nhiªu cñi cho sinh ho¹t gia ®×nh,
bao nhiªu s¶n phÈm thu l−îm tiªu dïng vµ b¸n lÊy tiÒn.
- Ph©n tÝch gÝa c¶ c¸c lo¹i l©m s¶n t¹i ®Þa ph−¬ng hoÆc b¸n bu«n:
+ Bao gåm gi¸ c¸c lo¹i gç (gç trßn, gç xÎ…).
+ Gi¸ cñi bao gåm c¸c lo¹i cñi cña ®Þa ph−¬ng.
+ Gi¸ c¸c lo¹i l©m ®Æc s¶n kh¸c.
- Ph©n tÝch kh¶ n¨ng tiªu thô s¶n phÈm t¹i ®Þa ph−¬ng hoÆc c¸c vïng l©n cËn. ViÖc ph©n
tÝch gi¸ c¶ thÞ tr−êng vµ kh¶ n¨ng tiªu thô s¶n phÈm sÏ gióp ng−êi d©n cã nh÷ng ®Þnh
h−íng ph¸t triÓn nghÒ rõng, thùc hiÖn n«ng l©m kÕt hîp lÊy ng¾n nu«i dµi, ®a d¹ng c¸c
lo¹i s¶n phÈm tiªu dïng vµ b¸n ra thÞ tr−êng, t¨ng thu nhËp vµ n©ng cao møc sèng.
3.4. N«ng d©n tham gia gi¸m s¸t ®¸nh gi¸ (GS & §G) c¸c ho¹t ®éng l©m nghiÖp
th«n b¶n
Gi¸m s¸t lµ qu¸ tr×nh ghi chÐp th«ng tin ®Þnh kú cña c¸c ho¹t ®éng hay qu¸ tr×nh thùc hiÖn
nh»m môc ®Ých theo dâi c¸c ho¹t ®éng l©m nghiÖp hay qu¸ tr×nh diÔn ra hµng ngµy t¹i
th«n b¶n.
Gi¸m s¸t cung cÊp th«ng tin cho qu¸ tr×nh ®¸nh gi¸. MÆt kh¸c, môc tiªu vµ kÕt qu¶ ®¸nh
gi¸ ®ßi hái ph¶i gi¸m s¸t c¸i g× vµ nh− thÕ nµo.
§¸nh gi¸ lµ qu¸ tr×nh ph©n tÝch c¸c th«ng tin tõ kÕt qu¶ gi¸m s¸t nh»m ®iÒu khiÓn c¸c
ho¹t ®éng l©m nghiÖp vµ qu¸ tr×nh diÔn ra theo ®óng tiÕn ®é hoÆc lµm c¬ së cho c¸c
quyÕt ®Þnh ®iÒu chØnh vµ thay ®æi .
GS & §G cã sù tham gia cña ng−êi d©n lµ qu¸ tr×nh mµ trong ®ã ng−êi d©n vµ céng ®ång
tiÕn hµnh ghi chÐp vµ ph©n tÝch ®Þnh kú c¸c th«ng tin cã ý nghi· quan träng ®èi víi ng−êi
d©n vµ céng ®ång cña hä.
C¸c c©u hái quan träng nhÊt ®èi víi GS & §G lµ :
- C¸c ho¹t ®éng l©m nghiÖp cã thùc hiÖn ®óng tiÕn ®é kh«ng ?
- Qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®ã cã ®¹t ®−îc môc tiªu ®Æt ra kh«ng ?
- Nh÷ng g× cÇn ®iÒu chØnh vµ thay ®æi bæ sung ?
3.4.2. Tr×nh tù, ph−¬ng ph¸p vµ c«ng cô gi¸m s¸t
TT C¸c b−íc tiÕn hµnh Ph−¬ng ph¸p vµ c«ng cô ChØ sè
1 B−íc 1 : Thµnh lËp nhãm GS & - Tr−ëng th«n phæ biÕn toµn th«n vµ Nhãm GS & §G 5-7 ng−êi
§G chän ng−êi tham gia gåm tr−ëng b¶n, ®¹i diÖn mét
- Häp tæ c«ng t¸c, phæ biÕn sè tæ chøc th«n b¶n, n«ng d©n
chñ chèt, ®¶m b¶o >30 % n÷
Giao nhiÖm vô
2 B−íc 2 : Nghiªn cøu môc tiªu vµ Häp nhãm GS& §G rµ so¸t KHPTLN Danh s¸ch c¸c ho¹t ®éng LN
néi dung ho¹t ®éng l©m nghiÖp cña th«n b¶n vµ môc tiªu cÇn gi¸m s¸t
cÇn gi¸m s¸t
3 B−íc 3 : X¸c ®Þnh chØ tiªu, chØ sè Th¶o luËn nhãm cã sù t− vÊn cña c¸n Khung Gi¸m S¸t
ph−¬ng ph¸p, c«ng cô vµ ng−êi bé huyÖn hoÆc dù ¸n ®Ó x¸c ®Þnh chØ
tiÕn hµnh gi¸m s¸t tiªu, chØ sè, ph−¬ng ph¸p, c«ng cô vµ
ng−êi tiÕn hµnh gi¸m s¸t
4 B−íc 4 : X©y dùng mÉu biÓu/ tµi Th¶o luËn nhãm GS&§G víi sù t− vÊn HÖ thèng mÉu biÓu gi¸m s¸t
liÖu gi¸m s¸t cña c¸n bé huyÖn hoÆc dù ¸n ®Ó x©y
dùng mÉu biÓu cho n«ng d©n tù gi¸m s¸t
5 B−íc 5 : TiÕn hµnh gi¸m s¸t - H−íng dÉn n«ng d©n tù ghi chÐp theo HÖ thèng th«ng tin theo mÉu
mÉu biÎu biÓu
- Thu thËp th«ng tin bæ sung b»ng c¸c
c«ng cô PRA
6 B−íc 6 : Ph©n tÝch th«ng tin/ sè Häp nhãm gi¸m s¸t ®Ó ph©n tÝch, tæng C¬ së d÷ liÖu vÒ th«ng tin gi¸m
liÖu hîp vµ tµi liÖu ho¸ th«ng tin s¸t
B¶ng ghi chÐp hµng th¸ng c¸c ho¹t ®éng trång, khoanh nu«i vµ lµm giµu rõng
X∙ ……Th«n……N¨m……… Quý… Ng−êi GS & §G………………..
Néi dung §¬n vÞ Th¸ng Tæng
1 2 … ….. 12
A. Trång rõng
Ho¹t ®éng…..
Ho¹t ®éng…..
Cã ®óng kÕ ho¹ch kh«ng?
Tæng sè c«ng thùc hiÖn
B. Khoanh nu«i t¸i sinh
Ho¹t ®éng………….
Cã ®óng kÕ ho¹ch kh«ng?
Tæng sè c«ng thùc hiÖn
C. Lµm giµu rõng…….
B¶ng ®¸nh gi¸ hµng th¸ng c¸c ho¹t ®éng trång rõng, khoanh nu«i t¸i sinh vµ lµm giµu
rõng
1. VÒ sè l−îng
- Sè c©y chÕt
- TØ lÖ c©y sèng
2. Nguyªn nh©n Ghi nguyªn nh©n vµo trong c¸c « t−¬ng øng
……………
…………….
………………
………………….
- Gi¸m s¸t ®¸nh gi¸ t×nh h×nh khoanh nu«i cã trång c©y bæ sung vµ lµm giÇu rõng
X∙ ……Th«n……N¨m……… Quý… Ng−êi GS & §G………………..
2. Líp c©y t¸i sinh Tèt Tèt Tèt Tèt Tèt Tèt Tèt
T.b×nh T.b×nh T.b×nh T.b×nh T.b×nh T.b×nh T.b×nh
(tÇng thÊp) xÊu xÊu xÊu xÊu xÊu xÊu xÊu
Nguyªn nh©n Ghi nguyªn nh©n vµo trong c¸c « t−¬ng øng
3. Dù ®o¸n t¨ng Ghi t¨ng - gi¶m vµo trong c¸c « t−¬ng øng
gi¶m s¶n l−îng
Nguyªn nh©n
4. Dù ®o¸n ®é che
cña c©y gç
< 20%
20 - 40%
40 - 60%
60 - 80%
> 80%
Nguyªn nh©n
1.1. Nh÷ng kh¸i niÖm chung vÒ khoanh nu«i t¸i sinh phôc rõng
C©y gç t¸i sinh trªn ®Êt trèng ch−a cã rõng, kÓ c¶ n−¬ng r·y bá hoang.
• §Êt trèng ®· ®−a vµo khoanh nu«i t¸i sinh rõng (nÕu cã).
• Thµnh phÇn loµi c©y t¸i sinh (thèng kª c¸c loµi c©y t¸i sinh trong « ®Ó tÝnh mËt ®é c©y
t¸i sinh).
• ChiÒu cao c©y t¸i sinh (chiÒu cao theo c¸c cÊp <0,5m; 0,6 - 1m; >1m).
• Nguån gèc c©y t¸i sinh (t¸i sinh tõ h¹t hay chåi).
• MËt ®é c©y t¸i sinh (sè c©y t¸i sinh b×nh qu©n /ha).
Lµ tr¹ng th¸i ®Êt trèng víi c©y bôi phæ biÕn nh− sim, mua, bät Õch, cäc dµo, bå cu vÏ, bôi
dËm c©y céng s¶n…
Xen kÏ c©y bôi cã mét sè c©y th©n gç t¸i sinh nh− MÇn tang, M¸n ®Øa, Bép c¸c lo¹i…MËt
®é c©y t¸i sinh th©n gç cã chiÒu cao >1m phæ biÕn d−íi 1.000 c©y/ha.
§Êt ë ®©y ®· qua canh t¸c nhiÒu lÇn, líp ®Êt mÆt bÞ bµo mßn röa tr«i, hµm l−îng mïn
thÊp, hiÖn t¹i th−êng ®Ó hoang ho¸ ch−a sö dông hoÆc thµnh b·i ch¨n th¶ tù do.
Lµ tr¹ng th¸i ®Êt trèng c©y gç r¶i r¸c phæ biÕn Thµnh ng¹nh, Hoãc quang, thÈu tÊu, MÇn
tang, M¸n ®Øa, Bép c¸c lo¹i…MËt ®é c©y t¸i sinh th©n gç cã chiÒu cao >1m phæ biÕn trªn d−íi
2.000 c©y/ha.
§Êt ë ®©y ®· qua canh t¸c nhiÒu lÇn hoÆc khai th¸c tr¾ng. Qua mét thêi gian kh«ng t¸c ®éng, c©y gç t¸i
sinh trë l¹i, chñ yÕu c¸c loµi c©y −a s¸ng, mäc nhanh. Cã n¬i ®· xuÊt hiÖn trë l¹i c¸c loµi c©y b¶n ®Þa. §©y
lµ ®èi t−îng chñ yÕu ®Ó khoanh nu«i phôc håi rõng t¸i sinh tù nhiªn.
LËp « cã diÖn tÝch 100 m2 (10 x 10 m). Trong « ®o ®Õm thu thËp c¸c néi dung sau:
• Thu thËp sè liÖu tÇng c©y cao nÕu cã: Loµi c©y, ®é tµn che, chiÒu cao vót ngän, chiÒu cao d−íi
cµnh, ®−êng kÝnh, phÈm chÊt c©y.
• §o ®Õm t¸i sinh: T¹i « ®iÒu tra lËp 10 « d¹ng b¶n « cã diÖn tÝch 4 m2 (2 x 2m). Trong
ph©n «, thu thËp c¸c néi dung sau:
• ChÊt l−îng c©y t¸i sinh ph©n theo 3 cÊp: tèt (th¼ng, ®Ñp), trung b×nh, yÕu (cong queo,
nhiÒu cµnh nh¸nh). Ghi chÐp sè liÖu thu thËp vµo c¸c biÓu 01. Mçi ®èi t−îng (IB, IC)
lËp 30 «, r¶i ®Òu trªn ph¹m vi x·.
BiÓu ®iÒu tra c©y t¸i sinh tù nhiªn
sè Loµi c©y CÊp chiÒu cao (m) Nguån gèc Sinh tr−ëng
T¸i sinh
…………… …...
¤1 ……………
…………… ….
¤2 ……………
…………… ….
¤3 ……………
1.6. §iÒu tra t¸i sinh trªn ®Êt ®· ®−a vµo khoanh nu«i (biÓu 02)
• X¸c ®Þnh ®èi t−îng khoanh nu«i cã t¸c ®éng vµ kh«ng cã t¸c ®éng
• Mçi ®èi t−îng lËp 30 « ®o ®Õm theo mçi kiÓu ®Þa h×nh nh− ®· x¸c ®Þnh ë
trªn, kÝch th−íc « ®o ®Õm 10 m x10 m.
+ BiÖn ph¸p khoanh nu«i ®· ¸p dông t¹i c¸c l« ®· ®−a vµo khoanh nu«i.
+ ChÊt l−îng c©y t¸i sinh ph©n theo 3 cÊp: tèt, trung b×nh, yÕu.
BiÓu ®iÒu tra c©y t¸i sinh trªn ®Êt khoanh nu«i cã trång c©y bæ sung
…………… …...
¤1 ……………
……………
¤2 ……………
… ……………
- X¸c ®Þnh tæ thµnh loµi c©y t¸i sinh cho tõng tr¹ng th¸i.
- TÝnh to¸n mËt ®é c©y t¸i sinh cho mét « (N/ ¤). §Æc biÖt sè c©y cã chiÒu cao >1m.
+ TÝnh to¸n mËt ®é c©y t¸i sinh cho 1 ha = Sè c©y b×nh qu©n cña 1 « * 100
+ MËt ®é tõng loµi. MËt ®é c©y môc ®Ých cã triÓn väng. MËt ®é theo nguån gèc. MËt ®é
c©y theo phÈm chÊt
- Tæng hîp sè liÖu theo diÖn tÝch tr¹ng th¸i (IB, IC).
- Néi dung chÝnh cÇn tæng hîp: Tæ thµnh loµi c©y (tæng sè c©y t¸i sinh vµ sè c©y theo
loµi). ChiÒu cao b×nh qu©n c¸c loµi c©y. Nguån gèc: sè c©y t¸i sinh tù nhiªn. Sè c©y trång dÆm,
tra dÆm nÕu cã. ChÊt l−îng c©y t¸i sinh.
BiÓu tæng hîp diÖn tÝch khoanh nu«i t¸i sinh tù nhiªn
Th«n/b¶n:…………X· ……………….HuyÖn………………TØnh………………
BiÓu tæng hîp diÖn tÝch ®Êt khoanh nu«i cã trång c©y bæ sung
Th«n/b¶n:…………..X·…………….HuyÖn………………TØnh………………
Thø Sè DiÖn Tr¹ng §Þa VÞ trÝ C©y TS C©y trång Chñ Ghi
tù hiÖu tÝch th¸i l« ®iÓm l« tù bæ sung hé chó
l« (ha) nhiªn
…..
* §èi t−îng
- Khoanh nu«i t¸i sinh tù nhiªn (khoanh nu«i kh«ng t¸c ®éng ®èi víi c¸c l« ®Êt cao, dèc,
xa b¶n lµng…).
C¸c l« ®Êt c©y bôi (IB), l« ®Êt cã c©y gç r¶i r¸c (IC) cã ®iÒu kiÖn trång c©y bæ sung, ®Ó
t¨ng nhanh gi¸ trÞ rõng khoanh nu«i.
* DiÖn tÝch
• Tæng hîp diÖn tÝch cña tÊt c¶ c¸c l« khoanh nu«i kÕt hîp trång bæ sung.
• M« t¶ c¸c ®Æc ®iÓm chñ yÕu cña c¸c l«… (biÓu 04).
• X¸c ®Þnh vÞ trÝ, ranh giíi c¸c l« khoanh nu«i t¸i sinh ngoµi thùc ®Þa.
• C¾m mèc ranh giíi nh÷ng n¬i mäi ng−êi cã thÓ quan s¸t ®−îc.
• §ãng c¸c biÓn b¸o rõng khoanh nu«i cã trång c©y bæ sung.
• CÊm ®èt n−¬ng lµm r·y trªn ®Êt rõng khoanh nu«i.
• CÊm th¶ r«ng tr©u bß vµo khu vùc rõng khoanh nu«i.
• Tæ chøc b¶o vÖ, ph¸t triÓn th¶m t−¬i, c©y bôi, c©y t¸i sinh.
Trång c©y bæ sung, tra dÆm h¹t gièng vµo nh÷ng diÖn tÝch khong cã c©y t¸i sinh
+ Chän c©y trång: Chän c©y b¶n ®Þa víi nh÷ng ®Æc tÝnh nh−:
• Cã kh¶ n¨ng hçn giao víi c¸c loµi trong khu vùc.
• Cã thÓ trång c©y ®Æc s¶n ®Ó t¨ng gi¸ trÞ cña rõng, t¨ng hiÖu qu¶ sö dông vµ bÒn v÷ng
tµi nguyªn rõng.
• Cuèc hè trång c©y bæ sung hoÆc t¹o r¹ch ®Ó tra dÆm h¹t gièng.
• Kho¶ng c¸ch trång c©y hoÆc tra dÆm tuú thuéc c©y ®−a vµo trång, th−êng c¸ch nhau
2 - 4m.
- Tiªu chuÈn c©y con ®em trång: th−êng lín h¬n c©y trång rõng tËp trung, c©y cã bÇu ®Ó
®¶m b¶o tû lÖ sèng cao vµ ph¸t triÓn nhanh.
- Ch¨m sãc c©y: ch¨m sãc c©y con vµo ®Çu mïa hÌ hoÆc cuèi mïa thu.
Ch¨m sãc n¨m thø nhÊt: Lµm cá, xíi ®Êt vµ luçng d©y leo quanh gèc. Ph¸t cµnh nh¸nh
xung quanh ®Ó ®¶m b¶o ¸nh s¸ng cho c©y con quang hîp. Phñ cµnh nh¸nh ph¸t dän vµ
vun vµo quanh gèc c©y con ®Ó t¨ng ®é Èm.
Ch¨m sãc n¨m thø hai: Lµm c«ng t¸c vÖ sinh nh− n¨m thø nhÊt. Më t¸n trªn ®Ønh b»ng c¸ch tØa bít cµnh
nh¸nh c©y t¹p xung quanh.
Ch¨m sãc n¨m thø ba: Lµm c«ng t¸c vÖ sinh nh− c¸c n¨m tr−íc. Më réng kh«ng gian
dinh d−ìng.
* §èi víi c¸c l« phôc håi khÐp t¸n, tÇng trªn kh«ng cã c©y môc ®Ých nh−ng tÇng d−íi cã
c©y t¸i sinh cña c©y môc ®Ých
- Khi phÇn lín c©y t¸i sinh v−ît qu¶ 1m cÇn më m¹nh tµn che b»ng c¸ch chÆt tu bæ ®Ó
nu«i d−ìng rõng
• ChÆt bá c©y cong queo, côt ngän, sinh tr−ëng kÐm, u b−íu, mÊu m¾t, t¸n l¸ lÖch…
- VÖ sinh rõng, ng¨n ngõa s©u bÖnh, t¹o ®iÒu kiÖn cho c©y con ph¸t triÓn.
+ §¶m b¶o cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt lµ mét qu¸ tr×nh t¨ng n¨ng suÊt rõng .
+ Ph¸t huy ®Çy ®ñ chøc n¨ng phßng hé vµ mäi tÝnh n¨ng cã lîi kh¸c cña rõng.
+ Dùa vµo kh¶ n¨ng vµ ®iÒu kiÖn kinh tÕ, kü thuËt cho phÐp.
+ Dùa vµo c¸c quy tr×nh kü thuËt l©m sinh, kinh nghiÖm cña ng−êi dan ®Þa ph−¬ng.
Lµ mét trong nh÷ng biÖn ph¸p kü thuËt l©m sinh nh»m n©ng cao n¨ng suÊt, chÊt l−îng
rõng cã ®Þnh h−íng b»ng c¸ch: Trång thªm c©y (c¸c lo¹i c©y mäc nhanh) vµ tËn dông c©y
t¸i sinh cã gi¸ trÞ ®Ó t¹o thµnh líp rõng míi cã gi¸ trÞ kinh tÕ.
* Th¶m rõng cã t¸n c©y gç cao trªn 15m: h¹ thÊp chiÒu cao b»ng c¸ch lo¹i bæ c¸c c©y
kh«ng cã gi¸ trÞ, s©u bÖnh, cong queo. C©y ®¹t tuæi thµnh thôc, chØ nªn ®Ó l¹i 20-30
cay/ha lµm bãng che cho c©y míi trång.
* Th¶m rõng cßn t¸n nh− bÞ vì tõng m¶ng vµ cã chiÒu cao 10 –15m: h¹ thÊp chiÒu cao b»ng c¸ch lo¹i
bá nh÷ng c©y gç t¹p, cong queo, s©u bÖnh ... gi÷ l¹i tÇng l©m h¹ tèt ®Ó b¶o vÖ c©y con ®em trång,
chèng xãi mßn vµ cá d¹i x©m nhËp.
* Th¶m rõng hoµn toµn mÊt tÇng c©y gç lín, chØ cßn l¹i c©y gç nhá, c©y bôi....chØ cÇn lµm
s¹ch ®−a c©y con vµo trång.
- R¹ch lµ nh÷ng b¨ng ®· ®−îc h¹ thÊp chiÒu cao th¶m rõng dïng ®Ó trång c©y bæ sung.
- ChiÒu réng r¹ch tõ 3- 5m, phô thuéc vµo chiÒu cao cña b¨ng chõa vµ tÝnh chÞu bãng cña
c©y ®em trång,
- Bè trÝ c¸c r¹ch theo ®−êng ®ång møc ®Ó chèng xãi mßn.
- R¹ch ph¶i ®−îc lµm cá, xö lý chåi gèc tr−íc khi trång míi.
* Hè trång :
* Chän c©y trång : nªn chän nh÷ng c©y b¶n ®Þa vµ ®¶m b¶o c¸c ®Æc tÝnh sau :
- Cã tèc ®é sinh tr−ëng nhanh (®Æc biÖt trong giai ®o¹n ®Çu).
- Cã kh¶ n¨ng hçn giao víi c¸c loµi trong khu vùc ®ã.
C¸c lo¹i c©y thÝch hîp lµ: xoan ®µo, giÎ ®á, giÎ cau, kh¸o vµng, mì, l¸t ...
* Trång c©y:
- Thêi vô trång: Vô xu©n vµ c¸c th¸ng 2,3 vµ 4 vô thu vµo th¸ng 7,8 vµ 9.
Chó ý: Kh«ng ®−îc bá trèng r¹ch trång ®· chuÈn bÞ qua mét vô m−a.
- MËt ®é trång tõ 400 –600 c©y/ha ( khi c©y ph¸t triÓn sÏ tØa th−a cßn tõ 100-150 c©y/ha).
Ph¸t cµnh nh¸nh hai bªn r¹ch ®¶m b¶o ¸nh s¸ng cho c©y trång quang hîp.
ChÆt tØa cµnh gèc cña chåi phñ lªn r¹ch trång.
Më t¸n trªn ®Ønh b»ng c¸ch tØa bít c©y t¹p trong b¨ng chõa.
+ N¨m thø 3:
ChÆt tØa c©y chåi, c©y t¸i sinh, cµnh nh¸nh chÌn Ðp c©y trång.
Më réng kh«ng gian dinh d−ìng cho c©y trång (t¹o kho¶ng trèng h×nh ch÷ V).
TuyÓn chän c©y ®¹t tiªu chuÈn, chÆt bá c©y xÊu, c©y cßi cäc, c©y bÖnh ....
Xo¸ bá ranh giíi gi÷a b¨ng chõa vµ r¹ch trång ®Ó t¹o ra rõng cã ®é ®ång ®Òu rõng c©y vµ
mËt ®é c©y lÇn cuèi cïng.
* ChØ tiÕn hµnh lµm giµu rõng theo ®¸m trªn nh÷ng kho¶ng trèng cã s½n trong rõng, diÖn
tÝch tõ 2500 m2 trë lªn .
* C¸c b−íc thùc hiÖn nh− ph−¬ng ph¸p lµm giµu rõng theo r¹ch.
* Bè trÝ mËt ®é: hµng c¸ch hµng b»ng ®−êng kÝnh cña c©y ®em trång ë tuæi khai th¸c
chÝnh. C©y c¸ch c©y b»ng 1/3 –1/2 lÇn ®−êng kÝnh t¸n c©y ®em trång ë tuæi khai th¸c
chÝnh.
* Ch¨m sãc: TiÕn hµnh nh− lµm giµu rõng theo r¹ch.
* Ph¶i cã chiÒu cao tõ 0.8 – 1m (lín h¬n tiªu chuÈn c©y gièng b×nh th−êng).
* Trong tr−êng hîp gièng c©y ®em trång cã kk¶ n¨ng t¨ng tr−ëng rÊt nhanh ë n¨m ®Çu
tiªn cã thÓ dïng h¹t gieo th¼ng hoÆc c©y con cã chiÒu cao nhá h¬n tiªu chuÈn nªn trªn
®Ó trång.
* Tuú theo loµi vµ trong tõng tr−ßng hîp cô thÓ cã thÓ dïng c©y cã bÇu hoÆc c©y rÔ trÇn
®em trång .
Trång theo b¨ng d−íi t¸n rõng th−a, mçi b¨ng trång 2 r¹ch c¸ch nhau 20cm, b¨ng c¸ch
nhau 3m.
*Lµm giµu rõng b»ng trång c©y sa nh©n d−íi t¸n rõng
Trång b»ng th©n ngÇm: chän c©y b¸nh tÎ, ë gèc cã mang 1- 2 ®o¹n th©n ngÇm vµ rÔ dµi
30- 50 cm. Chó ý trång ngay sau khi nhæ gièng.
CÇn chän n¬i cã nhiÖt ®é b×nh qu©n tõ 15 –200c, ®é tµn che tõ 0,4 - 0,6.
*Lµm giµu rõng b»ng trång c©y song mËt, m©y nÕp d−íi t¸n rõng
Trång b»ng c©y con cã bÇu Ýt nhÊt mét n¨m tuæi.
Thêi vô: trång vµo mïa m−a, b¨ng c¸ch nhau tõ 3 –5 m, c©y c¸ch c©y (M©y 1m , Song 2-3m).
Ch¨m sãc: nhÆt cá, l¸ rông phñ lªn ngän vµ quanh gèc.
• Lµ nh÷ng diÖn tÝch ®−îc trång l¹i rõng b»ng c©y con ®−a vµo tõ n¬i kh¸c ®Õn.
• Rõng ®−îc h×nh thµnh chñ yÕu tõ c©y trång míi víi mÊt ®é tõ 500c©y/ha trë lªn. NÕu
sè l−îng c©y trång míi Ýt h¬n sè c©y tù nhiªn t¸i sinh th× coi lµ rõng t¸i sinh kÕt hîp
trång bæ sung hoÆc rõng ®−îc lµm giµu.
• ViÖc trång rõng ph¶i cã thiÕt kÕ kü thuËt cho tõng l« ®Êt trång trªn c¬ së lùa chän c©y
trång, mËt ®é vµ môc tiªu trång nh− trång rõng s¶n xuÊt, phßng hé hay rõng ®Æc
dông.
- DiÖn tÝch trång rõng ®−îc thiÕt kÕ trªn nh÷ng diÖn tÝch ®Êt trèng ®åi nói träc hoÆc nh÷ng
diÖn tÝch rõng ®· khai th¸c tr¾ng, nh÷ng l« ®Êt kh«ng cßn kh¶ n¨ng phôc håi thµnh rõng
tù nhiªn.
- Qu¸ tr×nh ®o ®¹c vµ tæng hîp diÖn tÝch trång rõng cÇn chó ý:
• Tr−êng hîp ®· cã diÖn tÝch thèng kª trong sæ giao ®Êt th× thèng kª diÖn tÝch c¸c l« dù
kiÕn trång rõng vµo 1 biÓu.
• Tr−êng hîp diÖn tÝch ch−a ®o ®¹c cô thÓ: tiÕn hµnh ®o ®¹c c¸c l« b»ng ®Þa bµn cÇm
tay hoÆc ®Þa bµn 3 ch©n c¸c l« dù kiÕn trång rõng.
• Tæng hîp c¸c loµi c©y gièng: dùa theo diÖn tÝch thiÕt kÕ ®Ó tæng hîp c¸c lo¹i c©y cÇn
trång cho 1 l« vµ toµn th«n/b¶n.
• Tæng hîp sè l−îng c©y gièng cña tõng loµi: dùa theo diÖn tÝch thiÕt kÕ ®Ó tÝnh sè l−îng
c©y theo loµi vµ tæng sè c©y.
* NÕu th«n b¶n tù chuÈn bÞ ®−îc c©y gièng th× c¨n cø vµo nguån c©y gièng ®Ó ph©n bæ, nÕu kh«ng
tù chuÈn bÞ ®−îc th× cÇn cã kÕ ho¹ch ®Æt tr−íc ®Ó chñ ®éng trång rõng.
* Tiªu chuÈn kü thuËt c©y con ®em trång: C©y con ®em ®i trång rõng ph¶i ®Ët ®−îc c¸c
tiªu chuÈn cho phÐp, bëi chÊt l−îng c©y gièng ®em ®i trång ¶nh h−ëng trùc tiÕp ®Õn chÊt
l−îng rõng trång.
• ChiÒu cao c©y gièng: tuú theo tõng loµi, tèi thiÓu chiÒu cao lµ 0,25m.
• §−êng kÝnh cæ rÔ tõ 2,2 - 0,3cm trë lªn.
• C©y con ®em trång ph¶i khoÎ, kh«ng bÞ s©u bÖnh hoÆc bÞ nÊm, kh«ng bÞ g·y ngän
hoÆc l¸ hÐo. NÕu c©y con bÞ hÐo l¸ cÇn ph¶i lo¹i bá hoÆc ch¨m sãc l¹i tr−íc khi ®em
trång.
B−íc 4. Ph¸t dän thùc b×
- Ph¸t dän côc bé: lµ ph¸t thùc b× theo ®¸m vµo khu vùc trång c©y. BiÖn ph¸p nµy ®−îc
thùc hiÖn chñ yÕu khi trång rõng phßng hé, trång dÆm bæ sung.
- Ph¸t dän thùc b× theo b¨ng: lµ ph¸t thùc b× theo d¶i vµo khu vùc trång c©y. BiÖn ph¸p
nµy ®−îc thùc hiÖn chñ yÕu khi trång rõng cã ®é dèc cao. Sau khi ph¸t, cÇn b¨m nhá ®Ó
t¹o líp phñ trªn luèng trång, nh»m gi÷ ®é Èm cho ®Êt vµ t»ng c−êng chÊt h÷u c¬.
- Ph¸t tr¾ng: lµ h×nh thøc ph¸t dän thùc b× toµn diÖn. BiÖn ph¸p nµy th−êng sö dông cho
trång rõng s¶n xuÊt, n¬i ®· bÞ khai th¸c tr¾ng vµ trång l¹i rõng míi. Sau khi ph¸t, cÇn thu
dän theo tõng ®éng nhá vµ ®èt. Tro ®em bãn vµo c¸c gèc trång c©y sau nµy.
B−íc 5. X¸c ®Þnh mËt ®é trång vµ lµm ®Êt
- MËt ®é trång: lµ tæng sè c©y trång tÝnh theo ®¬n vÞ lµ ha. Khi tÝnh to¸n mËt ®é c©y trång
th−êng dùa vµo ®Æc tÝnh sinh th¸i cña c©y, môc ®Ých trång… ®Ó x¸c ®Þnh mËt ®é.
VÝ dô: trång c©y c¶i t¹o ®Êt: c©y th−êng trång lµ c¸c loµi Keo, mËt ®é trång cã thÓ lµ
10.000c©y/ha. Trång c©y lÊy gç kh¸c cã thÓ trång víi mËt ®é 2.000 c©y/ha,1.650c©y/ha
hoÆc thÊp h¬n n÷a…
- §µo hè: lµ c«ng viÖc chuÈn bÞ tr−íc khi trång c©y. Th«ng th−êng hè ®−îc ®µo tr−íc khi
trång lµ 1 hoÆc 1,5 th¸ng. Môc ®Ých lµ ®Ó cho ®Êt ë hè trång trë nªn t¬i xèp h¬n, ®Ô trång
vµ khi c©y con trång xuèng dÓ hÊp thô dinh d−ìng.
+ KÝch th−íc hè: lµ chiÒu réng, chiÒu dµi vµ chiÒu s©u cña hè cuèc ®Ó trång c©y. KÝch
th−íc phæ biÕn lµ 30*30*30cm hoÆc 40*40*40cm.
+ Kho¶ng c¸ch hµng: lµ kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c hµng c©y trång. Tuú theo mËt ®é cña c¸c loµi c©y trång
rõng, kho¶ng c¸ch c¸c hµng cã thÓ lµ 2,5m, 3m…
+ Kho¶ng c¸ch c©y: lµ kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c c©y trång. Tuú theo mËt ®é cña c¸c loµi c©y
trång rõng, kho¶ng c¸ch c©y cã thÓ lµ 2m, 2,5m, 3m…
B−íc 6. Trång rõng
(1) Thêi vô trång:
Lµ x¸c ®Þnh kho¶ng thêi gian trång rõng hiÖu qu¶ nhÊt. Th«ng th−êng trång vµo vô xu©n
vµ vô thu. Vµo thêi ®iÓm nµy th−êng cã m−a, ®Êt Èm, c©y trång cã tû lÖ sèng cao.
(2) Ph−¬ng thøc trång
Lµ c¸ch x¸c ®Þnh trång hçn giao nhiÒu loµi c©y hay trång thuÇn 1 loµi c©y. VÝ dô: trång
hçn giao Keo + Muång + L¸t.
Trång thuÇn loµi: Keo.
Tuú ®iÒu kiÖn cô thÓ tõng l« ®Êt ®Ó x¸c ®Þnh ph−¬ng thøc trång c©y sao cho hiÖu qu¶
nhÊt. Th«ng th−êng khi trång hçn giao sÏ h¹n chÕ ®−îc s©u bÖnh, ®a d¹ng s¶n phÈm.
(3) Ph−¬ng ph¸p trång
- Lµ chän c¸ch trång c©y bÇu hay trång c©y rÔ trÇn, cã 2 ph−¬ng ph¸p:
• Trång c©y cã bÇu, vµ
• Trång c©y rÔ trÇn
Nh×n chung, trång c©y cã bÇu th−êng ®¶m b¶o tû lÖ sèng cao, c©y ph¸t triÓn nhanh nh−ng
chi phÝ vÒ gièng, vËn chuyÓn c©y con th−êng cao h¬n. Ng−îc l¹i, trång c©y rÔ trÇn cã tû lÖ
sèng thÊp h¬n c©y cã bÇu nh−ng chi phÝ vÒ gièng, vËn chuyÓn c©y con thÊp h¬n trång c©y
cã bÇu.
(4) VËn chuyÓn ph©n bãn
§©y lµ c«ng viÖc chuÈn bÞ tr−íc khi trång c©y. Ph©n bãn vËn chuyÓn ®Õn tõng hè trång
c©y vµ ®−îc trén víi líp ®Êt ®µo s½n. Khi trång c©y, chØ viÖc vun líp ®Êt ®· trén ph©n
xuèng hè, c©y con sÏ ph¸t triÓn nhanh trong nh÷ng n¨m ®Çu. Sau ®ã tuú theo môc ®Ých
trång mµ t¨ng c−êng thªm ph©n bãn cho c©y.
(5) VËn chuyÓn c©y con vµ trång
- VËn chuyÓn c©y con: lµ c«ng viÖc chuyÓn c©y con tõ v−ên −¬m ®Õn n¬i trång rõng.
Trong tr−êng hîp ph¶i vËn chuyÓn c©y con tõ n¬i xa, cÇn ph¶o tËp kÕt c©y con vµo n¬i
r©m m¸t mét thêi gian ng¾n, bã l¹i nh÷ng bÇu bÞ vì, sau ®ã ®em ®i trång th× sÏ ®¶m b¶o
tû lÖ sèng cao h¬n lµ ®em ®i trång ngay.
- Trång c©y vµ lÊp hè: Khi trång c©y con cÇn l−u ý lµ
• Ph¶i r¹ch bÇu tr−íc khi trång (®èi víi c©y cã bÇu).
• Vun mét líp ®Êt vôn, t¬i xèp ®· trén ph©n bãn ®Ó lãt gèc c©y con.
• §Æt ngay ng¾n c©y con, tay tr¸i gi÷ c©y, tay ph¶i vun ®Êt.
• BÇu ph¶i thÊp h¬n bÒ mÆt hè trång kho¶ng 5 cm, sau ®ã lÊp ®Êt cao h¬n bÒ mÆt hè trång
®Ó tr¸nh n−íc ®äng khi cã m−a lín, tr¸nh cho rÔ c©y khái bÞ thèi
B−íc 7. Ch¨m sãc vµ b¶o vÖ
(1) Ch¨m sãc rõng non míi trång
- Kü thuËt ch¨m sãc: viÖc ch¨m sãc c©y con míi trång lµ rÊt quan träng. Th«ng th−êng
cÇn ch¨m sãc trong 3 n¨m ®Çu kÓ tõ n¨m ®Çu trång c©y. Mçi n¨m ch¨m sãc 2 - 3 l−ît.
• Ch¨m sãc n¨m thø nhÊt: chñ yÕu ph¸t quang cá x©m lÊn.
• Ch¨m sãc n¨m thø hai: ph¸t quang cá x©m lÊn, xíi vµ vun gèc, bãn ph©n NPK.
• Ch¨m sãc n¨m thø nhÊt: ph¸t quang cá x©m lÊn, më réng ph¹m vi xíi vµ vun gèc
réng h¬n n¨m thø hai, b¸n kÝnh kho¶ng 1 - 1,5m, bãn ph©n NPK ..
- Trång dÆm: cÇn trång dÆm vµo nh÷ng n¬i c©y con bÞ chÕt ®Ó ®¶m b¶o mËt ®é rõng trång.
C«ng viÖc nµy ®−îc thùc hiÖn trong c¶ 3 n¨m ch¨m sãc.
(2) B¶o vÖ rõng trång
• §ãng c¸c biÓn b¸o th«ng b¸o khu vùc rõng non míi trång.
• CÊm chÆt ph¸ rõng non míi trång.
• CÊm ®èt n−¬ng lµm r·y.
• CÊm th¶ r«ng tr©u bß vµo khu vùc rõng non míi trång.
• Phßng chèng ch¸y rõng.
• Tæ chøc tuÇn tra b¶o vÖ rõng non míi trång.
• Thùc hiÖn chÕ ®é th−ëng ph¹t nghiªm minh.
ThiÕt kÕ kü thuËt trång rõng tæng hîp theo biÓu sau:
BiÓu thiÕt kÕ kü thuËt trång rõng
Th«n/b¶n:…………X· ……………….HuyÖn………………TØnh………………
H¹ng môc L« a L« b L« c L« d
- Cù ly ®i trång 800 m
- Thêi vô trrång Vô xu©n
4. Ch¨m sãc rõngtrång
- N¨m 1 Ph¸t cá d¹i, trång dÆm
- N¨m 2 Ph¸t cá, vun gèc, trång dÆm, bãn ph©n
- N¨m 3 Ph¸t cá, vun gèc, trång dÆm, bãn ph©n
5. B¶o vÖ rõng trång Ng¨n ng−êi vµ gia sóc ph¸ ho¹i, phßng chèng ch¸y
rõng.
6. Dù to¸n gi¸ thµnh 4 Tr *1,5 = 6
Tr
§Ó trång rõng ®¹t hiÓu qu¶ cao, viÖc lùa chän c©y trång lµ hÕt søc cÇn thiÕt vµ quan träng. V× vËy,
®Ó chän ®−îc c©y trång ®¹t ®−îc c¸c môc tiªu vÒ kinh tÕ, m«i tr−êng, phï hîp ®Êt ®ai vµ hîp víi
nguyÖn väng cña ng−êi d©n… lµ viÖc lµm khã kh¨n.
Tuy nhiªn, trong khu«n khæ cña ch−¬ng tr×nh, cã thÓ sö dông ph−¬ng ph¸p cho ®iÓm vµ liÖt kª nh÷ng
thuËn lîi vµ khã kh¨n cña tõng loµi c©y, tõ ®ã chän ra ®−îc loµi c©y thÝch hîp nhÊt ®Ó ®−a vµo trång rõng.
C¸ch lµm:
- §¹i diÖn d©n b¶n nªu c¸c loµi c©y hiÖn cã ë ®Þa ph−¬ng thµnh mét tËp ®oµn c©y, kÓ c¶
nh÷ng loµi c©y nhËp néi tá ra phï hîp víi ®Êt ®ai, thêi tiÕt khÝ hËu…, nh÷ng loµi c©y mµ
®Þa ph−¬ng bªn c¹nh ®ang trång, nh÷ng loµi c©y dù kiÕn ®−a vµo trång rõng.
VÝ dô: LiÖt kª c¸c loµi c©y ®Þa ph−¬ng biÕt nh− L¸t hoa, SÕn, DÎ, Gô, Huûnh, Keo lai…
C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ tËp trung vµo c¸c yÕu tè sau:
- VÒ kinh tÕ: Lµ loµi c©y cã gi¸ trÞ kinh tÕ cao (gç ®¾t, b¸n gi¸ cao), hay gi¸ trÞ thÊp, cung cÊp gç, cñi...
- VÒ m«i tr−êng: Cã kh¶ n¨ng gi÷ n−íc, h¹n chÕ xãi mßn, c¶i taä ®Êt…
- VÒ kh¶ n¨ng cung cÊp gièng: dÔ kiÕm hay khã kiÕm gièng.
- TÝnh thÝch nghi: thÝch hîp hay kh«ng thÝch hîp víi ®Êt ®ai ë ®Þa ph−¬ng.
4.3. LËp b¶ng vµ sö dông ph−¬ng ph¸p cho ®iÓm ®Ó lùa chän loµi c©y trång rõng.
Sau khi liÖt kª loµi c©y vµ c¸c chØ tiªu, lËp b¶ng ®Ó cho ®iÓm c¸c loµi c©y
ViÖc cho ®iÓm ®−îc mäi ng−êi ®−a ra vµ cïng bµn b¹c, nÕu thÊy ch−a tho¶ m·n th× cã thÓ ph©n tÝch,
so s¸nh gi÷a c¸c c©y víi nhau ®Ó thèng nhÊt cho ®iÓm theo vÝ dô sau:
ChØ tiªu
DÔ trång
………………..
Dù kiÕn chän ( tû lÖ %) 46 54
Tæng hîp c¸c loµi c©y cã thÓ ®−a vµo trång rõng: trªn c¬ së kÕt qu¶ cho ®iÓm, cã thÓ
chän ®−îc loµi c©y cã thÓ ®−a vµo trång rõng.
Tuy nhiªn, kh«ng nhÊt thiÕt c©y nµo cã sè ®iÓm cao nhÊt th× chän c©y ®ã ®Ó trång. ViÖc
chän c©y cÇn l−u ý ®Õn nh÷ng khã kh¨n vµ thuËn lîi cña c©y ®−îc chän nh− yÕu tè ®Êt
®ai, thêi gian thu ho¹ch, gi¸ ®Çu t− ban ®Çu, nguån gièng.
Sau khi tæng hîp tÊt c¶ c¸c yÕu tè, d©n b¶n x¸c ®Þnh tËp ®oµn c©y chñ yÕu ®Ó ®−a vµo
trång rõng.
• Lµ c©y gç lín, chiÒu cao cã thÓ ®¹t tíi trªn 30m, ®−êng kÝnh tíi trªn 1m.
• Qu¶ mäng h×nh trøng, h¹t h¬i trßn, qu¶ chÝn tõ th¸ng 12 ®Õn th¸ng 2 n¨m sau.
• Lµ c©y −a s¸ng, th−êng v−¬n lªn tÇng cao nhÊt. Khi nhá −a bãng nhÑ.
• C©y t¸i sinh h¹t m¹nh ë rõng tù nhiªn. C©y sinh tr−ëng chËm.
• Qña cã thÞt mÒm, lµm thøc ¨n cho nhiÒu loµi ®éng vËt nªn thu hót ®−îc nhiÒu loµi
®éng vËt rõng.
• H¹t gièng: lÊy tõ quanh gèc c©y mÑ. Thu nhÆt qu¶ chÝn khi míi rông. Mçi kg cã kho¶ng trªn
1.200 - 1.500 qu¶.
• T¹o c©y con: gieo th¼ng h¹t xuèng luèng hoÆc gieo th¼ng vµo bÇu Èm (mçi bÇu 2 h¹t) mµ kh«ng
cÇn qua sö lý h¹t. Luèng gieo h¹t ph¶i cao d¸o, tho¸t n−íc, nhÆt hÕt cá r¸c, trén ph©n chuång
hoai (ñ kü).
• C©y con ®em trång kho¶ng 7 - 8 th¸ng tuæi, cã 6 - 8 l¸, cao 25-30cm.
Trång rõng
• §Êt thÝch hîp lµ ®Êt ®á n©u trªn ®¸ ba dan, ®Êt x¸m trªn ®¸ granit, phï xa cæ d−íi rõng thø sinh
nghÌo kiÖt.
• MËt ®é tuú thuéc môc ®Ých trång. Rõng cung cÊp gç lín trång 400 - 500 c©y/ha. Trång vµo vô xu©n hoÆc
vô thu, khi trång ph¶i xÐ vá bÇu.
• N¨m thø nhÊt: ch¨m sãc 2 lÇn, lÇn mét sau 2 th¸ng trång. LÇn hai vµo ®Çu mïa kh«. Chñ yÕu lµm
cá, vun gèc.
• N¨m thø hai: 3 lÇn, vµo ®Çu, gi÷a vµ cuèi mïa m−a. Chñ yÕu ph¸t bá c©y cá.
• N¨m thø 3: 2 lÇn, vµo gi÷a vµ cuèi mïa m−a, ph¸t cá x©m lÊn.
• Phßng chèng ch¸y rõng trong mïa kh«. Sau 8 - 18 n¨m tØa th−a ®Ó më t¸n cho c©y sinh tr−ëng
thuËn lîi.
2. Th«ng 3 l¸
Tªn khoa häc: Pinus kesya Royle ex Gordon, Pinus khasya Royle
• Lµ c©y gç lín, chiÒu cao cã thÓ ®¹t tíi trªn 30m, ®−êng kÝnh 60 - 1m.
• Qu¶ h×nh viªn chuú, qu¶ chÝn tõ th¸ng 11 ®Õn th¸ng 12 . Khi chÝn h¹t t¸ch ra, cã c¸nh dµi 1 - 2cm dÔ
ph¸t t¸n..
• C©y con dÔ bÞ nhiÔm bÖnh lë cç rÔ, r¬m l¸, vµ dÔ bÞ ch¸y trong mïa kh«.
• Gç lín dïng ®Ó xuÊt khÈu, x©y dùng, ®ãng tµu thuyÒn, d¸n l¹ng, sîi d¨m.
• Nhùa chÕ biÕn C«l«phan, dÇu th«ng, chÊt dÉn xuÊt cho c¸c ngµnh c«ng nghiÖp S¬n,
GiÊy, D−îc.
• Rõng th«ng ®Ñp, m«i tr−êng trong lµnh, th−êng lµ n¬i th¾ng c¶nh phôc vô kh¸ch th¨m quan
du lÞch, ®iÒu d−ìng.
• H¹t gièng: lÊy tõ c©y tréi hoÆc c¸c l©m phÇn gièng tõ th¸ng 11 tíi th¸ng 1 n¨m sau. Mçi kg
h¹t t−¬ng ®−¬ng víi 75 kg qu¶ t−¬i vµ cã kho¶ng 50.000 ®Õn 70.000 h¹t.
• Ng©m h¹t trong n−íc nãng 50 - 550C. Gi÷ Êm 30 - 400C trong 6 -10 giê. Röa chua, hong
kh«, ñ h¹t vµo bao t¶i 2 - 4 ngµy cho tíi khi nøt nanh 30% sè h¹t ®em gieo vµo khay c¸t
hoÆc luèng gieo.
• CÊy c©y nÈy mÇm vµo bÇu ®É xÕp s½n thµnh luèng. T−íi n−íc vµ ch¨m sãc c©y con trong bÇu.
Phun thuèc phßng bÖnh lë cæ rÔ, bÖnh r¬m l¸ b»ng dung dÞch thuèc Booc®« 0,5% víi liÒu l−îng 4
lÝt cho 1m2 mÆt luèng ®Æt bÇu (chó ý cho thuèc b¸m mÆt l¸).
• NÕu c©y con sinh tr−ëng kÐm cã thÓ t−íi 2 - 3 lÇn dung dÞch ph©n ®¹m 0,5%, supe
l©n1% víi l−îng t−íi 1 lÝt cho 5m2 diÖn tÝch luèng bÇu, c¸ch 5 - 7 ngµy t−íi 1 lÇn.
• C©y con ®em trång kho¶ng 7 - 8 th¸ng tuæi, cã 6 - 8 l¸, cao 15 - 25cm, cã l¸ cÊp (l¸ thËt). Cã nÊm
céng sinh ë rÔ.
Trång rõng
• MËt ®é trång rõng gç lín lµ 2.500 - 4.000 c©y/ha, trång rõng nguyªn liÖu giÊy 4.000 - 8.000c©y/ha.
• N¨m thø nhÊt: ch¨m sãc 2 lÇn, gi−a vµ sau mïa m−a.
• N¨m thø hai: 3 lÇn, vµo tr−íc, gi÷a vµ sau mïa m−a.
• N¨m thø 3 trë ®i: mçi n¨m ch¨m sãc 1 lÇn. Cã thÓ tØa th−a theo quy ®Þnh.
• Lµ c©y gç lín, cao 25 -35 m, ®−êng kÝnh t¬i 50cm, xanh thÉm.
• ThÝch hîp víi ®Êt cã thµnh phÇn c¬ giíi nhÑ (sa th¹ch), tho¸t n−íc, tho¸ng. Kh«ng −a ®Êt sÐt nÆng,
®Êt kiÒm, ®Êt ®¸ v«i.
• Sinh tr−ëng chËm lóc nhá. Kho¶ng 10 tuæi, tèc ®é ph¸t triÓn nhanh h¬n.
• Gç dïng trong ®å méc gia dông, v¸n xÎ, x©y dùng, bét giÊy.
• Nhùa chÕ biÕn C«l«phan, dÇu th«ng, chÊt dÉn xuÊt cho c¸c ngµnh c«ng nghiÖp S¬n,
GiÊy, D−îc.
• Rõng th«ng ®Ñp, mïi nhùa to¶ th¬m, gi÷ n−íc vµ lµm s¹ch m«i tr−êng, th−êng lµ n¬i c¶nh
quan du lÞch, danh lam th¾ng c¶nh.
• H¹t gièng: lÊy tõ c©y tréi hoÆc c¸c l©m phÇn gièng tõ c©y cã tuæi tõ 15 -40 n¨m. Mçi kg h¹t
t−¬ng ®−¬ng víi 35 - 40 kg qu¶ t−¬i vµ cã kho¶ng 27.000 ®Õn 30.000 h¹t.
• Röa h¹t trong n−íc l·, ®·i s¹ch vµ vít ra ®Ó do¸ n−íc. Ng©m h¹t vµo trong dung dÞch thuèc
tÝm nång ®é 0,1% trong 30 phót, vít ra ®Ó r¸o n−íc. TiÕp tôc ng©m trong n−íc Êm 2 s«i 3
l¹nh trong 6 giê, vµ gi÷ nhiÖt ®é trong khi ng©m. Sau ®ã vít ra ®Ó r¸o n−íc cho vµo tói v¶i
mµn, mçi tói kho¶ng 2 kg vµ ñ h¹t. Hµng ngµy röa chua h¹t 1 lÇn b»ng n−íc Êm 300, hong
r¸o råi tiÕp tôc ñ cho ®Õn khi nhó rÔ mÇm dµi 1 - 2 cm.
• H¹t n¶y mÇm ®em cÊy c©y vµo bÇu ®É xÕp s½n thµnh luèng. T−íi n−íc vµ ch¨m sãc c©y
con trong bÇu tuú theo thùc tr¹ng cña c©y vµ ®é Èm thùc tÕ cña ®Êt (®Êt kh«ng qu¸ Èm −ít).
• Tr−êng hîp c©y bÞ vµng hoÆc b¹c l¸ dïng Sunf¸t ®¹m nång ®é 0,1%, vµ supe l©n nång ®é 0,2%
l−îng 2,5 lÝt/1m2®Ó t−íi thóc cho c©y. T−íi xong t−íi l¹i n−íc l· ®Ó röa l¸.
Trång rõng
• MËt ®é trång tõ 2.500 - 3.000 c©y/ha. 4.000 - 5.000 c©y/ha khi cã ®iÒu kiÖn lÊy cñi vµ 1.500 -2.000 c©y/ha
khi cã ®iÒu kiÖn kÕt hîp trång c©y n«ng nghiÖp.
• N¨m thø nhÊt: ch¨m sãc 2 lÇn, gi÷a vµ sau mïa m−a.
• N¨m thø hai: 3 lÇn, vµo tr−ícc, gi÷a vµ sau mïa m−a.
• N¨m thø 3 trë ®i: mçi n¨m ch¨m sãc 1 lÇn. Cã thÓ tØa th−a theo quy ®Þnh.
Keo lai (t¹o gièng b»ng ph−¬ng ph¸p gi©m hom) cã ®é t¨ng tr−ëng hµng n¨m cao h¬n
c¸c gièng bè mÑ (Keo tai t−îng - Keo l¸ trµm), n¨ng suÊt b×nh qu©n ®¹t 10 -
15m3/ha/n¨m. Chu kú kinh doanh ng¾n (7n¨m). Gç lµm nguyªn liÖu bét giÊy, gç cñi gia
dông. Keo lai ®−îc trång trªn ®Êt trèng, ®åi träc, tr¶ng cá, ®Êt sau n−¬ng r·y, n¬i cã ®é
dèc d−íi 350, tÇng ®Êt dµy >40cm, kh«ng óng n−íc.
Kü thuËt trång
- Tiªu chuÈn c©y con: tuæi c©y con tõ 2,5 - 3,5 th¸ng, chiÒu cao c©y ®¹t trªn 25 cm, ®−êng
kÝnh cæ rÔ trªn 0,3 cm. C©y sinh tr−ëng tèt, kh«ng s©u bÖnh.
- Thêi vô trång: Tõ 15/5 ®Õn 30/7 hµng n¨m, trång nh÷ng ngµy trêi d©m m¸t, cã m−a nhá.
- MËt ®é trång: 2.000c©y/ha (hµng c¸ch hµng 2,5m, c©y c¸ch c©y 2m).
- Cuèc hè: kÝch th−íc hè 30*30*30cm, bè trÝ so le theo h×nh nanh sÊu. Cuèc ®Êt mÆt ®Ó
sang hai bªn miÖng hè, líp cuèc sau ®Ó phÝa d−íi dèc.
- LÊp hè kÕt hîp bãn lãt: G¹t líp ®Êt mÆt hai bªn miÖng hè lÊp ®Çy 2/3 hè vµ trén ®Òu víi
0,3 kg ph©n NPK. Sau ®ã tiÕp tôc dÉy líp ®Êt mÆt lÊp ®Çy hè. LÊp hè ph¶i thùc hiÖn tr−íc
khi trång c©y 20 ngµy.
- Kü thuËt trång: ®µo hè trång c©y ë gi÷a hè, réng h¬n kÝch th−íc bÇu. XÐ bá vá bÇu, ®Æt
c©y th¼ng ®øng, vun ®Êt nhá xung quanh gèc bÇu, Ên chÆt kh«ng lµm vì bÇu, lÊp ®Êt cao
b»ng cæ rÔ (chó ý c©y trång ph¶i cao b»ng hoÆc cao h¬n mÆt hè ®Ó tr¸nh óng n−íc trong
mïa m−a).
- Trång dÆm: Sau khi trång 20 ngµy ph¶i tiÕn hµnh kiÓm tra vµ trång dÆm ngay nh÷ng c©y
bÞ chÕt.
- Ch¨m sãc: n¨m ®Çu ch¨m sãc 1 lÇn vµo th¸ng 10 - 11. N¨m thø hai ch¨m sãc 2 lÇn, lÇn 1 vµo th¸ng 5 -
6; lÇn 2 ch¨m sãc vµo th¸ng 9 - 10. N¨m thø 3 ch¨m sãc 1 lÇn vµo th¸ng 7 - 8. Ph¸t quang thùc b×, dÉy cá,
vun gèc.
B¶o vÖ
Phßng chèng ch¸y rõng vµ gia sóc ph¸ ho¹i, phßng trõ s©u bÖnh h¹i. TØa th−a lÊy cñi.
1. Huûnh (huÖng)
• Lµ c©y gç lín, cao 25 -35 m, ®−êng kÝnh t¬i 100cm, th©n trßn th¼ng, vá tr¾ng b¹c, cã nhùa trong.
• ThÝch hîp víi ®Êt ®åi cao, ®Êt Feralit trªn ®· macma axit, phiÕn th¹ch sÐt.
• H¬i −a s¸ng lóc nhá. Kho¶ng 5 - 12 tuæi, tèc ®é ph¸t triÓn nhanh.
• Gç chÞu n−íc, chÞu lùc tèt, dïng trong x©y dùng, ®ãng tµu thuyÒn.
• H¹t gièng: lÊy tõ c©y tréi hoÆc c¸c l©m phÇn gièng. Mçi kg h¹t t−¬ng ®−¬ng víi 1.500 ®Õn
1.700 h¹t.
• Thu h¸i h¹t vµo th¸ng 8 - 9;. Khi thu qu¶ vÒ cÇn ñ 4 - 5 ngµy.
• H¹t nøt nanh cã thÓ gieo theo r¹ch, hoÆc gieo v·i. Sau khi gieo, che phñ mÆt luèng ®Ó gi÷
Èm.
• Trång c©y con khi ®−îc 6 th¸ng tuæi. Trång vµo vô xu©n hoÆc vô thu.
Trång rõng
• Chän ®Êt phï hîp (cßn tÝnh chÊt ®Êt rõng, tho¸t n−íc, ph¸t triÓn trªn ®¸ ba dan, riolit, phÊn xa,
phiÕn sÐt.).
• MËt ®é trång tõ 400 - 600 c©y/ha. Hµng c¸ch hµng 7 -10m, c©y c¸ch c©y 2,5 - 3m.
Thùc hiÖn ch¨m sãc Ýt nhÊt 3 n¨m, khi c©y nhá nªn ®Ó c©y chÞu bãng nhÑ.
• N¨m thø nhÊt: ch¨m sãc 2 lÇn, gi−a vµ sau mïa m−a.
• N¨m thø hai: 3 lÇn, vµo tr−ݬc, gi÷a vµ sau mïa m−a.
• N¨m thø 3 trë ®i: mçi n¨m ch¨m sãc 1 lÇn. Cã thÓ tØa th−a theo quy ®Þnh.
Qu¶ chÝn tõ th¸ng 7 -11. Qu¶ rông quanh gèc (®éng vËt rõng thÝch ¨n). ChØ g©y c©y con
trong rõng tù nhiªn.
Gç tèt, dïng s¶n xuÊt c¸c mÆt hµng gi¸ trÞ cao.
Ng©m h¹t trong n−íc nãng 50 ®é trong 24 giê. Röa s¹ch h¹t råi vïi trong c¸t Èm 24 giê n÷a råi ®em gieo
trªn luèng hoÆc gieo th¼ng vµo bÇu trong v−ên −¬m hoÆc c¸c hè cuèc s½n trong rõng. T¹o bãng che cho
c©y con.
C©y con 7 - 8 th¸ng tuæi ®em ®i trång. c©y con ®¹t chiÒu cao 30 -40 cm ®em ®i trång.
Trång rõng
Ph¸t thùc b×, lo¹i bá c©y cao kh«ng gi¸ trÞ, gi÷ l¹i c©y t¸i sinh vµ c©y bôi. Ph¸t theo r¹ch 1
-1,5 m. C¸c b¨ng c¸ch 3 -4 m.
§µo hè 30*30*30 cm, mçi hè lãt 100 gam supe l©n. LÊp hè tr−íc khi trång nöa th¸ng.
C©y gç nhì, cao 15 - 20m, §K 50 - 60cm. 1 kg h¹t kho¶ng 32.000 - 35.000 h¹t. Thu h¸i
h¹t ph¬i kh«, b¶o qu¶n trong bao b× ®−îc 2 - 3 n¨m.
ThÝch hîp ®Êt ba dan, ®¸ v«i, phiÕn th¹ch. Cã thÓ sèng ®−îc ë n¬i ®Êt sÊu.
Lâi gç ®en, mÞn dïng ®ãng ®å dïng, mü nghÖ...cã kh¶ n¨ng c¶i t¹o ®Êt, che bãng cho c©y
gç lín, c©y c«ng nghiÖp.
H¹t khi gieo ®em trén víi tro bÕp hoÆc víi c¸t ®Î gieo ®Òu, gieo xong phñ líp cá gi÷ Èm.
Sau 7 -10 ngµy h¹t n¶y mÇm bá cá ra. C©y con 12 th¸ng tuæi ®em ®i trång.
Sau 3 th¸ng ch¨m sãc, c©y con ®¹t chiÒu cao 25 -30 cm ®em ®i trång.
Trång rõng
Ph¸t thùc b×, cuèc hè tr−íc khi trång (cã thÓ gieo b»ng h¹t).
Hai n¨m ®Çu ph¸t thùc b× chÌn Ðp, vun xíi quanh gèc réng 1m c©y.
N¨m thø 3 chØ ph¸t thùc b×, kh«ng cÇn vun gèc. B¶o vÖ rõng non míi trång.
Sau 7 - 10 n¨m cã thÓ tØa th−a lÊy cñi. Sau 20 n¨m khai th¸c gç (chØ cã phÇn lâi míi cã
gi¸ trÞ).
Qu¶ chÝn tõ th¸ng 11 ®Õn th¸ng 1 n¨m sau. Khi chÝn qu¶ mµu n©u thÉm. 1 kg h¹t kho¶ng 60.000
- 62.000 h¹t. Qu¶ thu vÒ r¶i ®Òu ph¬i trong n¾ng nhÑ. B¶o qu¶n trong lä sµnh.
- C©y −a s¸ng, mäc chËm, khi nhá −a bãng sinh tr−ëng kh¸ nhanh. T− 10 tuæi trë lªn tèc
®é sinh tr−ëng chËm.
- ThÝch hîp ®Êt tèt, s©u Èm, sau n−¬ng r·y, hoÆc ®Êt rõng nghÌo kiÖt.
Lâi gç mµu c¸nh d¸n, cã nhiÒu v©n ®Ñp, thí gç mÞn, dïng ®ãng ®å méc cao cÊp,
mü nghÖ...
H¹t gieo vµo cuèi th¸ng 1 vµ ®Çu th¸ng 2 ®Ó trång vµo vô thu. H¹t tr−íc gieo cÇn xö lý,
ng©m trong n−íc Êm 35 - 40 ®é. trong 3 - 4 giê, vít ra röa chua råi ñ. Hµng ngµy röa
chua, kho¶ng 6 - 7 ngµy h¹t nøt nanh míi ®em gieo. Phñ r¬m gi÷ Èm. Sau 1/2 th¸ng h¹t
n¶y mÇm bá líp phñ. Sau khi gieo 60 - 80 ngµy, c©y c«n cao 7 - 10 cm th× nhæ cÊy vµ
bÇu, cã giµn che n¾ng. C©y con 7 - 8 th¸ng tuæi ®em ®i trång. Sau khi ch¨m sãc, c©y con
®¹t chiÒu cao 0,7 - 0,9 m ®em ®i trång.
Trång rõng
Ph¸t thùc b× theo b¨ng, cuèc hè tr−íc khi trång. MËt ®é trång thÝch hîp 700 - 800 c©y/ha.
KÕt hîp trång xen cay n«ng nghiÖp ng¾n ngµy.
N¨m thø 3: nh− hai n¨m ®Çu. Phßng trõ s©u bÖnh h¹i, s©u ¨n l¸.
Lµ loµi c©y ®Æc h÷u. C©y gç lín, cao ®¹t tíi > 30m, ®−êng kÝnh tíi > 1m.
Qu¶ thuçn dµi cã tõ 6 - 14 h¹t, chÝn tõ th¸ng 12 ®Õn th¸ng 1 n¨m sau. Khi chÝn qu¶ mµu
n©u thÉm. 1 kg h¹t kho¶ng 700 - 1.100 h¹t. Qu¶ thu vÒ ®em ph¬i, ®Ëp lÊy h¹t. CÊt tr÷
b×nh th−êng, sau 1 - 2 n¨m vÉn cã tû lÖ n¶y mÇm cao.
- Lim xanh th−êng sèng trªn ®Êt Feralit ®á vµng. ThÝch hîp ®Êt s©u m¸t, Èm. Cã thÓ sèng
ë nh÷ng n¬i ®Êt tho¸i ho¸, nh−ng sinh tr−ëng kÐm.
- Lim xanh cã thÓ t¸i sinh d−íi t¸n rõng cã ®é tµn che >0,3. T¸i sinh nhiÒu ë rõng Sau
sau, S¨ng lÎ.
Gç cøng, chÞu lùc, chÞu ®−îc m−a n¾ng, Ýt cong vªnh, nøt nÎ, dïng ®ãng ®å v¸n sµn, x©y
dùng rÊt cã gi¸ trÞ...
RÔ cã nèt sÇn cè ®Þnh ®¹m, cã kh¶ n¨ng c¶i t¹o ®Êt. C©y cã t¸n l¸ rËm, trång ë vïng ®Çu
nguån cã t¸c dông b¶o vÖ nguån n−íc, ch¾n giã, chèng xãi mßn rÊt tèt.
H¹t ng©m trong n−íc Êm 60 - 80 ®é, trong 10 - 12 giê, vít ra röa hÕt líp keo quanh h¹t vµ ng©m vµo
n−íc l· kho¶ng 14 - 16 giê råi ®em gieo (vµo bÇu hoÆc luèng −¬m). Sau khi gieo 7 - 8 th¸ng tu«Ø, c©y
c«n cao 25 - 30 cm ®em ®i trång.
Trång rõng
Trång trªn ®Êt rõng nghÌo, ®Êt cßn tÝnh chÊt ®Êt rõng, ®Êt sau n−¬ng r·y.
Ph¸t thùc b×: n¬i rõng nghÌo, c©y bôi, ph¸t r¹ch réng 2 - 3m, b¨ng chõa 5 - 10m. Cù ly
c©y c¸ch c©y 3 m, hµng c¸ch hµng 7 - 10m.
MËt ®é trång 280 - 300c©y/ha. Trong b¨ng chõa kh«ng ®Ó cao qóa 15 m.
KÝch th−íc cuèc hè tr−íc khi trång: 30*30*30 cm hoÆc 40*40*30 cm.
NÕu trång b»ng h¹t, mçi hè 3 - 4 h¹t, lÊp ®Êt dµy 1 - 1,5 cm. NÕu trång b»ng c©y con, gi÷
c©y che bãng trong b¨ng chõa, ®¶m b¶o ®é che n¾ng 50%.
N¨m ®Çu: Chèng d©y leo, bôi rËm, chØ lo¹i bá c©y cím hoÆc chÌn lÊn. Gi÷ l¹i th¶m c©y bôi lµm líp
c©y hç trî, gi÷ Êm, chèng n¾ng nãng cho c©y con trong mïa hÌ. Ph¸t côc bé quanh gèc ®−êng kÝnh
1m. Vun xíi gèc.
N¨m thø 3: nh− hai n¨m ®Çu. Ph¸t chÆt bá c¸c loµi c©y chÌn lÊn.
Thu h¸i qu¶ chÝn trªn c©y hoÆc thu nhÆt h¹t ®· rông. H¹t cã vá cøng dµy, søc n¶y mÇm
l©u nªn dÔ b¶o qu¶n. 1 kg h¹t kho¶ng 800 - 1.000 h¹t.
- Lµ c©y chÞu bãng trong 2 -3 n¨m ®Çu, sau ®ã −a s¸ng vµ v−¬n lªn tÇng trªn, −a Èm.
- Rµng rµng mÝt cã thÓ t¸i sinh tù nhiªn b»ng h¹t vµ chåi nh−ng mäc chËm 2- 3 n¨m ®Çu.
- Lµ c©y tiªn phong phôc håi sau n−¬ng r·y, ®ùoc s− dông trång c¶i t¹o rõng.
- Rµng rµng mÝt thÝch hîp trªn ®Êt cã thµnh phÇn c¬ giíi thÞt trung b×nh ®Õn sÐt pha nhÑ,
kh¸ s©u, dµy vµ h¬i chua.
Gç mÒm, nhÑ dïng lµm nhµ, ®å dïng, nguyªn liÖu gç bãc, d¸n l¹ng, hoÆc bét giÊy sîi
trung vµ bét giÊy sîi dµi.
Lµ c©y hä ®Ëu, rÔ cã nèt sÇn cè ®Þnh ®¹m, cã kh¶ n¨ng c¶i t¹o ®Êt.
Xö lý h¹t b»ng c¸ch dïng dao khøa s©u qua líp vá cøng ®Ó h¹t dÔ ng©m trong n−íc.
Ng©m trong n−íc Êm 40 - 50 ®é. trong 4 - 5 giê, ®em gieo th¼ng hoÆc ë v−ên −¬m nÕu
trång b»ng c©y con. Gieo h¹t vµo th¸ng 11 - 3 , trång vµo th¸ng 6 - 7 (c©y 8 th¸ng) hoÆc
vµo th¸ng 4 -5 (c©y 12 th¸ng).
Trång rõng
§Êt trång thÝch hîp lµ ®Êt t¬i Èm sau khi lµm n−¬ng r·y 1 - 2 n¨m hoÆc ®Êt rõng thø sinh
nghÌo kiÖt.
- Cã thÓ trång toµn diÖn nh−ng ph¶i duy tr× ®−îc líp th¶m t−¬i, c©y bôi phï trî.
- Cã thÓ trång trßng theo r¹ch trong rõng c©y tiªn phong phôc håi sau n−¬ng r·y. C©y
c¸ch c©y 1,5 - 2 m. R¹ch c¸ch r¹ch 2,5 - 3 m.
NÕu trång b»ng h¹t, mçi hè 3 - 4 h¹t, lÊp ®Êt dµy 1 - 1,5 cm.
N¨m ®Çu: Chèng d©y leo, bôi rËm. Ph¸t côc bé quanh gèc ®−êng kÝnh 1m. Vun xíi gèc.
N¨m thø 3: nh− hai n¨m ®Çu. Ph¸t chÆt bá c¸c loµi c©y chÌn lÊn.
Khi rõng ®−îc 9 - 10 n¨m tuæi, chÆt tØa th−a ®Ó l¹i 800 - 1.000 c©y/ha. Sau 10 n¨m tiÕp theo chÆt ®Ó l¹i
400 c©y/ha. Khi rõng trªn 30 n¨m, chÆt toµn diÖn vµ trång l¹i rõng.
1. C©y m©y nÕp (m©y t¾t, m©y d¾t, m©y ruét gµ, m©y v−ên)
Tªn khoa häc: Calamus tetradactylus Hance
Th©n ngÇm n»m d−íi ®Êt mµu ®en, cøng nh− sõng. Th©n khi sinh mäc côm gåm rÊt nhiÒu th©n
mäc tõ th©n ngÇm vµ kh«ng ph©n nh¸nh dµi 20 - 30 m, ®−êng kÝnh 0,8 - 1,2cm.
Th©n m©y leo trªn c©y gç nhá nhê tay m©y dµi kho¶ng 1m, cã vuèt mang theo gai mËp. Qu¶
m©y nhá, chØ cã ë c©y c¸i, mçi c©y c¸i mang kho¶ng 5.000 qu¶. Mïa hoa th¸ng 5 - 6. Thu h¸i
qu¶ chÝn vµo th¸ng 4 -5 n¨m sau (thu h¸i ë c©y cã trªn 7 n¨m tuæi lµ tèt nhÊt).
Qu¶ thu h¸i vÒ ®Ó vµi h«m cho chÝn ®Òu. Qu¶ chÝn cã thÓ gieo trùc tiÕp hoÆc ng©m n−íc l¹nh 24
giê råi ®·i s¹ch vá vµ cïi. Hong kh« h¹t trong nhµ vµ cÊt gi÷ n¬i kh« r¸o tho¸ng m¸t.
- Mäc nhiÒu trong rõng tù nhiªn ®· qua khai th¸c hoÆc khu vùc rõng ®· bÞ më ¸nh s¸ng
m¹nh. Khi c©y non 1 -3 tuæi, cÇn cã tµn che míi ph¸t triÓn b×nh th−êng. Sau 4 tuæi, cÇn cã
t¸n s¸ng.
- M©y nÕp ®Î nh¸nh m¹nh, sau khi trång 1 n¨m c©y b¾t ®Çu ®Î nh¸nh. C©y ®Î nh¸nh
quanh n¨m, n¬i ®Êt xèp m©y ®Î nh¸nh m¹nh h¬n.
- Hè trång m©y nÕu nÊp ®Êt s©u sÏ ¶nh h−ëng xÊu ®Õn ®Î nh¸nh. Gèc ®−îc ph¬i tho¸ng,
nh¸nh ®Î m¹nh vµ nhiÒu. C©y 7 tuæi cã thÓ ®¹t 30 nh¸nh. M©y nÕp t¨ng tr−ëng kh¸
nhanh, mçi n¨m dµi thªm kho¶ng 3 -4 m.
- Sau khi trång 4 - 5 n¨m, m©y nÕp c¸i ra hoa kÕt qu¶. M©y nÕp t¸i sinh b»ng h¹t tèt, kh¶
n¨ng gieo gièng m¹nh. C©y cÇn cã c©y gç ®Ó b¸m vµ v−¬n lªn cao. NÕu kh«ng cã c©y
®ì, m©y bß trªn mÆt ®Êt sÏ ph¸t triÓn kÐm, sîi gißn kh«ng ®an l¸t ®−îc.
- M©y nÕp trång quanh nhµ lµm hµng rµo. NÕu trång thµnh rõng cÇn chän ®Êt rõng ®·
qua khai th¸c, ®Êt rõng phôc håi, ®Êt ven suèi. Khi trång ph¶i cã gi¸ ®ì dÓ cho m©y leo.
M©y nÕp cã ®Æc tÝnh kü thuËt quý: bãng ®Ñp, nhÑ bÒn, dÎo, dÔ uèn, dÔ kÕt hîp víi kim lo¹i vµ c¸c
vËt liÖu kh¸c nh− da, nhùa, gç…®Ó chÕ biÕn c¸c mÆt hµng, ®Æc biÖt lµ hµng mü nghÖ xuÊt khÈu cã
gi¸ trÞ kinh tÕ r¸t cao.
L¸ m©y dïng lîp nhµ. Qu¶ m©y ¨n ®−îc. C©y cã t¸c dông lµm hµng dµo, quanh v−ên rÊt
tèt.
Xö lý h¹t: NÕu gieo qu¶ trùc tiÕp. Ng©m trong n−íc Êm 40 - 50 ®é. trong 4 - 5 giê, ®em gieo th¼ng
hoÆc ë v−ên −¬m nÕu trång b»ng c©y con.
§Êt trång: Nh©n d©n th−êng trång quanh nhµ, quanh v−ên lµm hµng rµo. Muèn trång
thµnh rõng cÇn chän ®Êt rõng ®· qua khai th¸c, ®Êt rõng phôc håi, ®Êt ven s«ng suèi...
N¬i trång m©y ph¶i cã c©y gç lµm gÝa ®Ó cho m©y leo.
Trång quanh nhµ, lµm hµng rµo: ®µo hè cã kÝch th−íc 15 x 15 x 15 cm. §µo 2 hµng c¸ch
xa nhau 50 cm. Hè ®−îc bè trÝ theo hµng nanh sÊu, c¸ch nhau 30 cm. Mçi hè trång 2 c©y
®Ó mau thµnh hµng rµo.
Ph¸t rõng thµnh b¨ng réng 1 – 2 m. B¨ng c¸ch nhau 3 – 5 m, dän s¹ch thùc b× vµ ®µo hè. Kho¶ng
c¸ch hè 1 – 15 m. KÝch th−íc hè 20 x 20 x 15 cm. Mçi hè trång 1 – 3 c©y.
Kü thuËt trång: Trång m©y tèt nhÊt vµo mïa xu©n khi thêi tiÕt b¾t ®Çu Êm vµ cã m−a phïn. C¸c tØnh
phÝa Nam trång m©y khi b¾t ®Çu mïa m−a. Nh÷ng ®iÒu chó ý khi trång m©y.
+ kh«ng ®µo hè s©u vµ khi lÊp ®Êt kh«ng ®Ó hè tròng khiÕn l¸ kh« rông xuèng che kÝn lµm
chÕt c©y non.
+ LÊp ®Êt xong ph¶i nÐn chÆt ®Ó m©y mau bÐn rÔ.
- Trång m©y d−íi t¸n rõng mçi th¸ng ph¶i kiÓm tra mét lÇn ®Ò phßng l¸ rông xuèng phñ
kÝn vµ lµm chÕt c©y.
- Hµng n¨m ph¶i luçng ph¸t d©y leo bôi rËm mét lÇn ®Ó b¶o ®¶m ¸nh s¸ng cho c©y.
N¬i ®Êt tèt, gÇn nhµ th× khi trång 3 – 4 n¨m lµ cã thÓ thu ho¹ch. Sau ®ã thu ho¹ch liªn
tiÕp hµng n¨m.
M©y trång thµnh rõng th× thu ho¹ch sau ®ã 10 n¨m khi bÑ l¸ ë gèc bÞ chÕt vµ rông ®i, ®Ó lé sîi m©y
tr¾ng lµ lóc m©y giµ cã thÓ thu ho¹ch. Sau ®ã hai n¨m thu ho¹ch mét lÇn.
Khi thu ho¹ch chÆt s¸t gèc (c¸ch mÆt ®Êt 10 cm) råi l«i khái khãm m©y.
2. C©y QuÕ
C©y th©n gç sèng l©u n¨m, cao trung b×nh 18 – 20m, ®−êng kÝnh ngang ngùc cã thÓ tíi 40
– 50cm, th©n th¼ng trßn, t¸n lµ t−¬ng ®èi hÑp, vá mµu x¸m n©u.
Vá, l¸ cã mïi th¬m dÔ chÞu. L¸ ®¬n mäc c¸ch hoÆc gÇn ®èi, thu«n dµi cã thÓ ®Õn 20cm,
réng 4 –6 cm. PhiÕn l¸ cøng cã 3 ®−êng g©n ®Æc tr−ng cña l¸ quÕ. Hoa tù chïm sim, ®Çu
cµnh nh¸nh mang c¸c hoa tr¾ng nhá. Cuèng dµi 1,4 – 2,5 cm, qu¶ dµi 12 – 15 cm.
QuÕ lµ mét loµi c©y nhiÖt ®íi thÝch hîp ë c¸c vïng Èm, m−a nhiÒu l−îng m−a lín h¬n
2000mm/n¨m, −a ®Êt sÐt pha c¸t, dÔ tho¸t n−íc, ®Êt s©u trªn 1m, Èm, m¸t, ph¸t triÓn trªn
c¸c lo¹i ®¸ m¸c ma chua (phiÕn th¹ch mi ca, phiÕn th¹ch sÐt..)
QuÕ ph¸t triÓn kh«ng tèt trªn ®Êt phï sa qu¸ xèp. Trªn ®Êt ®¸ v«i chua, mÆn, ngËp n−íc
hoÆc ®¸ bÞ ®¸ ong ho¸ kh«ng trång ®−îc quÕ.
Lóc nhá −a bãng che, trong rõng tù nhiªn c©y t¸i sinh d−íi t¸n c©y mÑ, n¬i kh«ng kh«ng
cã bãng che hÇu nh− kh«ng thÊy n÷a, lín lªn còng ®ßi hái nhiÒu ¸nh s¸ng.
TÊt c¶ c¸c bé phËn cña c©y quÕ ®Òu cã gi¸ trÞ. Vá quÕ bãc tõ th©n cµnh. Tinh dÇu quÕ
chiÕt ra tõ c¸c bé phËn l¸, cµnh nhá. Qu¶ ®−îc dïng trong c«ng nghiÖp d−îc liÖu vµ thùc
phÈm lµ mét s¶n phÈm cã nhu cÇu lín trªn thÞ tr−êng trong n−íc vµ xuÊt khÈu. QuÕ lín,
cã ®−êng kÝnh 40 – 45 cm, xÎ gç tèt, gç mµu n©u nh¹t, thí th¼ng mÞn, khi kh« dÔ nøt,
®−îc dïng ®Ó ®ãng ®å gia dông th«ng th−êng, xÎ v¸n, lµm cét nhµ.
Cã thÓ trång quÕ b»ng: C©y gieo tõ h¹t hoÆc chiÕt cµnh. Song kinh nghiÖm cho thÊy c©y
chiÕt cho vá rÊt máng, hµm l−îng tinh dÇu thÊp, do vËy ph−¬ng ph¸p nh©n gièng tõ h¹t
vÉn ®−îc ¸p dông phæ biÕn.
Thu h¸i h¹t gièng: H¹t gièng quÕ hiÖn nay vÉn ®−îc thu h¸i r¶i r¸c trong rõng tù nhiªn
hoÆc rõng trång. Do vËy, c©y lÊy gièng nªn ®−îc ®¸nh dÊu, ch¨m sãc ®Ó ®−îc lÊy h¹t
gièng trong nhiÒu n¨m.Tuæi c©y gièng tõ 15 n¨m trë lªn, sinh tr−ëng tèt, kh«ng bÞ bãc vá
hoÆc chÆt cµnh l¸, kh«ng bÞ s©u bÖnh.
Hµng n¨m kho¶ng cuèi th¸ng 12 sang ®Çu th¸ng giªng qu¶ quÕ ®· giµ vµ s¾p chÝn.
Th−êng mïa thu h¸i ré lµ th¸ng 2 – 3. Khi chÝn, qu¶ mµu tÝm thÉm, nh©n ch¾c vµ tr¸ng,
chim chuét rÊt thÝch ¨n qu¶, do vËy còng cÇn cã biÖn ph¸p b¶o vÖ.Thu h¸i h¹t b»ng c¸ch
trÌo h¸i chïm, hoÆc nhÆt h¹t rông chim chuét ¨n r¬i xuèng. H¹t lÊy vÒ röa s¹ch líp vá thÞt
ë ngoµi, hong h¹t cho r¸o, tèt nhÊt sau khi xö lý ®em gieo ngay. Tr−êng hîp cÊt tr÷ th×
ph¶i hong ph¬i kh«, tr¸nh n¾ng to råi trén víi c¸t Èm theo tû lÖ 1 h¹t/ 2 c¸t, chØ cã thÓ
®−îc kho¶ng mét th¸ng. Trong thêi gian b¶o qu¶n ph¶i ®¶o h¹t ngµy 2 lÇn. 1 kg cã tõ
2000 ®Õn 2500 h¹t.
ChuÈn bÞ ®Êt gieo −¬m: §Êt gieo −¬m cÇn chän n¬i ®Êt xèp pha c¸t, tr¸nh ®Êt phï sa. Lªn
luèng dµi 10m réng 1m, cao 15 – 20 cm. H−íng luèng ®«ng t©y ®Ó ph¸t huy t¸c dông cña
dµn che, bãn lãt 3 – 4 kg m2 ph©n chuång hoai (ñ môc), r¶i ®Òu trªn luèng.
+ Xö lý h¹t: H¹t tr−íc khi gieo cÇn ®−îc röa s¹ch n−íc chua. Ng©m vµo dung dÞch
Booc®« 1% trong 3 – 5 phót, sau ®ã vít ra ®Ó r¸o n−íc råi ®em gieo.
+ Gieo theo r¹ch, r¹ch nä c¸ch r¹ch kia 20cm (nÕu kh«ng cÊy) c¸ch 10cm (nÕu qua cÊy). Trªn r¹ch,
mçi h¹t c¸ch nhau 3 – 4 cm. LÊp ®Êt s©u 12 –15 mm, sau ®ã phñ mÆt luèng b»ng r¬m r¹ ®· khö trïng
b»ng n−íc v«i.
1kg h¹t gieo ®−îc tõ 10 – 12 m2 ( qua cÊy), hoÆc 20 – 24 m2 (kh«ng qua cÊy)
+ Ch¨m sãc: Gi÷ Èm cho ®Êt, ®Æc biÖt nh÷ng ngµy ®Çu, nh»m t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi chi
h¹t n¶y mÇm. Sau kho¶ng 15 ngµy h¹t ®· nµy mÇm vµ chËm nhÊt sau 45 ngµy th× mäc
hªt. Rì bá r¬m r¹, sau ®ã lµm dµn che cao kho¶ng 60 cm, ®é t¸n che 0,6 – 0,7.
Khi c©y ®−îc 2 – 3 l¸ th× xíi ®Êt lµm cá. Khi c©y cßn non ch−a nªn ph¸ v¸ng, c¸c lÇn sau
lµm cá kªt hîp ph¸ v¸ng, song ph¶i thËn träng kh«ng lµm ®æ c©y. Bãn thóc cho c©y 1 – 2
lÇn. NÕu c©y cßi cäc cã thÓ bãn thªm ph©n sunfat, nång ®é 0,3% víi liÒu l−îng 1 lÝt/ m2.
Theo dâi s©u bÖnh, dïng Boãc ®« 1% liÒu l−îng 1 lÝt /4m2 ®Ó phun phßng. Khi c©y bÞ
bÖnh tèt nhÊt nhæ ®em ®èt.
Trång c©y
QuÕ trång chñ yÕu vµo vô xu©n. Cã thÓ trång vµo mïa thu trong nh÷ng ®ît m−a liªn tôc
vµi ngµy. §Êt trång ph¶i ®ñ Èm. KÝch th−íc hè trång 40 x 40 x40 cm. C©y ®em trång tuæi
tõ 1 ®Õn 1,5 n¨m; c©y cao 50- 70 cm, ®−êng kÝnh cæ rÔ 4 – 5 mm, c©y khoÎ ch−a ra ®ät
non. Trång víi mËt ®é 4.000 ®Õn 5.000 c©y/ ha ®Ó khóc th©n d−íi cµnh th¼ng dµi, Ýt cµnh
nh¸nh vµ tËn thu s¶n phÈm trung gian tuú theo ®iÒu kiÖn tõng n¬i.
C«ng viÖc chÝnh lµ diÖt cá quanh hè ®−êng kÝnh 1 m, d©y leo, c©y bôi x©m lÊn, trªn toµn
diÖn tÝch, gi÷ ®Êt Èm, chèng xãi mßn, nhÊt lµ sau khi trång. KÕt hîp ch¨m sãc c©y n«ng
nghiÖp ®Ó ch¨m sãc quÕ. NÕu trêi n¾ng hanh cã ®iÒu kiÖn ph¶i t−íi cho c©y.
ViÖc ch¨m sãc ®−îc kÐo dµi cho ®Õn khi rõng quÕ khÐp t¸n (sau 4-5 n¨m) Khi quÕ ®−îc 3
– 4 tuæi, cã nhiÒu c©y ®©m cµnh, v× vËy vµo mïa ®«ng hoÆc ®Çu xu©n cÇn tØa bít cµnh
thÊp, ®Ó c©y cao th¼ng sau nµy bãc ®−îc nhiÒu vá. C«ng viÖc nµy thËn träng, tr¸nh x©y
s¸t vá c©y.
QuÕ lµ c©y dÔ bÞ ch¸y, v× vËy, nÕu trång liÒn trªn diÖn tÝch réng th× khi thiÕt kÕ cÇn chó ý
biÖn ph¸p chèng ch¸y rõng. Lo¹i trõ nh÷ng cµnh nh¸nh kh«.
3. C©y Luång
Tªn kh¸c: MÐt, M¹y sang mu, M¹y sang món, M¹y mÐn
Nh×n chung c©y cao lín, lãng dµi, c©y nhá thÊp th× ng¾n.
Gèc luång (cñ) n»m dÝnh mÆt ®Êt, h¬i cong to h¬n th©n, dµi kho¶ng 30 – 40 cm. Lãng vµ
®èt ë phÇn gèc ®Òu ®Æc rçng nh− th©n.
RÔ chïm ph¸t sinh tõ c¸c ®èt n»m kÝn trong ®Êt, ®−êng kÝnh 2 – 4 mm, chiÒu dµi 2 – 3
cm, cã thÓ ¨n s©u 1 – 2 m.
RÔ phô: Ph¸t sinh tõ c¸c ®èt cña th©n ë gÇn mÆt ®Êt. C¸c ®èt xa mÆt ®Êt kh«ng mäc rÔ
phô. Cµnh luång: Mäc tõ c¸c ®èt, ë ®èt ph¸t sinh cµnh th−êng cã mét cµnh to nhÊt vµ 2 –
5 cµnh nhá. PhÇn gèc cµnh tiÕp gi¸p víi ®èt ph×nh to mét chót, cã kh¶ n¨ng ph¸t sinh nhiÒu
cµnh phô. Nh÷ng bôi luång lín, c©y cao, cµnh tËp trung vµo nh÷ng ®èt ë phÇn ngän. Tr¸i l¹i ë nh÷ng bôi
luång bÐ, c©y nhá vµ thÊp, cµnh l¹i cã nhiÒu ë c¸c ®èt s¸t mÆt ®Êt.
Luång ph¸t triÓn tèt ë n¬i cã nhiÖt ®é trung b×nh 23 – 25 0 C, l−îng m−a 1.600- 1.800 mm/n¨m, Èm ®é
kh«ng khÝ trªn 80%. §ßi hái ®Êt tèt, ph¸t triÓn trªn c¸c ®¸ mÑ m¸c ma kiÒm, ba dan. Luång −a ¸nh
s¸ng, mäc rÊt nhanh. Sau 24 giê cã thÓ cao h¬n 20 – 30 cm.
Luång ®−îc dïng ®Ó x©y nhµ cöa, bÌ ®¸nh c¸, cÇu phao, cét buåm, vËt liÖu ®an l¸t trong
gia ®×nh. Luång cßn ®−îc lµm nguyªn liÖu giÊy, v¸n sîi Ðp thay gç, m¨ng lµm thùc phÈm.
Luång lµ mÆt hµng cã giÊ trÞ xuÊt khÈu cao.
Kü thuËt trång
Gièng: Theo tËp qu¸n tr−íc ®©y, trong nh©n d©n, trång luång chØ dïng gièng gèc, gièng
chÐt. Qua nhiÒu n¨m nghiªn cøu, tíi nay luång cßn ®ùoc trång b»ng gièng cµnh, hom
th©n cã cµnh, hom th©n cã chåi ngñ, trong ®ã gièng cµnh ®−îc trång nhiÒu nhÊt bëi lÏ cã
kh¶ n¨ng t¹o ®−îc nhiÒu gièng.
TÊt c¶ c¸c gièng trªn ®Òu ph¶i ë c©y mÑ 10 – 14 th¸ng tuæi, th©n c©y xanh thÉm hoÆc l¸
m¹, ph¸t triÓn ®Çy ®ñ cµnh l¸, kh«ng lÊy c©y khuy ( c©y ra hoa). Trõ gièng gèc, chÐt ®−îc
trång trùc tiÕp, 3 lo¹i cßn l¹i ®−îc t¹o gièng qua v−ên −¬m.
Trong bÇu :Dïng víi thµnh phÇn ®Êt thÞt nhÑ céng víi 15% ph©n chuång hoai, vá bÇu
b»ng P.E thñng ®¸y, ®−êng kÝnh 12-13cm, chiÒu cao 18-20 cm, cho hçn hîp ®Êt, ph©n
vµo bÇu ®Õn chiÒu cao 1/3, lÌn chÆt, ®Æt cµnh vµo bÇu cho ®Êt ®Çy 3/4, lÌn chÆt, t−íi
n−íc Èm råi tiÕp tôc cho hçn hîp ®Êt ph©n ®Çy bÇu.
BÇu ®Æt c¸ch nhau 15cm trªn luèng , phñ kÝn ®Êt ®Õn 3/4 chiÒu cao bÇu. V−ên cã dµn che
¸nh s¸ng.
Trång c©y
- Thêi vô: Vô chÝnh vµo mïa xu©n, vµ vô phô vµo mïa thu.
- Sö lý thùc b×: Thùc b× lµ trµng cá, c©y bôi th× ph¸t quang réng 2m2 n¬i cuèc hè trång. MËt
®é 300 bôi/ha, cù li 6x6m
Thùc b× lµ rõng gç thø sinh, tre nøa hçn giao hoÆc thuÇn lo¹i th× ph¸t réng 2m, r¹ch c¸ch r¹ch 10-
12m theo h−íng ®«ng t©y hay ®−ßng ®ång mùc. MËt ®é 150 ®Õn 200 bôi/ha.
KÝch th−íc hè trång 50x50x50c, ®µo tr−íc vô trång Ýt nhÊt 1 th¸ng, ®µo xong ph¶i lÊp l¹i
®Ó gi÷ Êm.
- Gièng gèc, gièng chÐt cã Ýt nhÊt 1-2 chåi ngñ khoÎ m¹nh.
- Gièng cµnh, tèi thiÓu ph¶i cã mét thÕ hÖ c©y con (m¨ng m¾t cua).
Ch¨m sãc: trong 4 n¨m. Ph¸t d©y leo, c©y bôi, mçi lÇn ch¨m sãc ®Òu ph¶i cuèc xíi ®Êt quanh hè.
Khi ch¨m sãc, gi÷ l¹i tÊt c¶ c©y gç t¸i sinh.
C©y leo, mäc côm hay ®¬n ®éc. Th©n kh«ng ph©n nh¸nh, dµi 30 – 100 m, ®−êng kÝnh 2,3
– 2,8, cã thÓ tíi 4,5 cm. Lãng th©n dµi 8 – 22 cm. Toµn th©n ®−îc bÑ l¸ bao bäc. Trªn mÆt bÑ l¸
mang nhiÒu gai dÑt mµu vµng.
Qu¶ h×nh trøng, dµi 15 – 22 mm, réng 9 – 14 mm, cuèng 6mm, phñ bëi 18 hµng vÈy mµu
xanh khhi non, vµng nh¹t chi chÝn. h¹t h×nh tr¸i xoan, khi chÝn mµu n©u ®en. Mïa hoa
th¸ng 4 – 6. Qu¶ chÝn th¸ng 10 – 11.
C©y mäc tõ ®é cao 100 – 1400 m, tËp trung ë 400 – 800m, lµ lo¹i c©y −a ¸nh s¸ng vµ Èm,
mäc trªn ®Êt feralit vµng trªn nói vµ c¸c lo¹i ®Êt phong ho¸ th¹ch, sa th¹ch hoÆc ®¸ v«i,
th−êng mäc ven thung lòng, ch©n vµ s−ên nói ®¸ (n¬i cã ®é dèc 350 còng gÆp song mËt).
Song mËt mäc trong rõng l¸ réng th−êng xanh c¶ nguyªn sinh vµ thø sinh, tÇng trªn lµ
c¸c c©y gç lín nh−: tr−êng, tr¸m, mì, bå ®Ò, vèi thuèc, chÑo, c«m l¸ bµng... tÇng d−íi
rõng cã c¸c lo¹i sa nh©n, sÑ, trµm, d−¬ng sØ, cá l¸ tre. Ngän song mËt lu«n v−ît lªn trªn
t¸n cña rõng. Còng gÆp song mËt mäc xen víi nøa, rõng vÇu hoÆc rõng cä. D−íi t¸n rõng
rËm hÇu nh− kh«ng cã t¸i sinh. ChØ t¸i sinh tèt n¬i cã ®é tµn che 0,2 – 0,3 hoÆc ë ven
rõng, ven suèi n¬i gi¸p ruéng ®Êt.
C¸c khu rõng gÇn nhµ th−êng gÆp Song mËt cã ®ñ c¸c ®é tuæi, chøng tá Song mËt t¸i
sinh tèt. Nh−ng th−êng sè l−îng c©y m¹ vµ c©y non kh«ng bÞ lín v× lîn rõng vµ lîn nhµ rÊt
thÝch ¨n qu¶ Song rông, ¨n ®ät non vµ rÔ song mËt.
C©y non chÞu l¹nh kÐm. Khi míi n¶y mÇm gÆp s−¬ng muèi hoÆc nhiÖt ®é thÊp d−íi 10
tuæi. Sau 10 tuæi c©y mäc nhanh h¬n. Mçi n¨m dµi thªm 2 – 3,5m vµ mäc thªm 5 – 10 l¸.
HÇu hÕt c©y Song mËt ®Î nh¸nh. Nh−ng c©y 5 – 6 tuæi c©y míi xuÊt hiÖn nh¸nh. Sè
nh¸nh th−êng 2 – 6. Khi mäc ë rõng rËm ®é tµn che lín th−êng chØ gÆp th©n ®¬n ®éc, cã
thÓ c¸c nh¸nh con kh«ng chÞu ®−îc bãng r©m kÐo dµi.
Th©n Song mËt rÊt dÎo, chÞu uèn vµ bÒn nªn ®−îc dïng lµm bµn ghÕ, hµng m©y ®an vµ
cån bÌ
Song mËt lµ lo¹i song quý vµ ®−îc sö dông nhiÒu nhÊt ë c¸c tØnh phÝa B¾c ViÖt Nam. Gi¸ Song mËt gÊp 2
– 3 lÇn Song ®¸ vµ c¸c lo¹i Song kh¸c.
H¹t gièng: Vµo th¸ng 10 – 11 khi qu¶ mµu xanh chuyÓn thµnh mµu vµng nh¹t, thÞt mäng
n−íc vµ cã vÞ chua, h¹t tõ mµu tr¾ng chuyÓn thµnh mµu n©u ®en cã thÓ thu h¸i ®−îc. Qu¶
h¸i vÒ ñ thªm 2 – 3 ngµy cho chÝn ®Òu råi bøt tõng qu¶ , ®em ng©m n−íc l¹nh 24 giê. S¸t,
®·i s¹ch vá vµ thÞt qu¶ ®Ó thu lÊy h¹t, 1 kg h¹t tèt cã kho¶ng 1300 h¹t.
T¹o c©y con: Xö lý h¹t ng©m n−íc 2 s«i 3 l¹nh trong 12 giê. Vít ra, röa s¹ch chua råi
®em gieo.
- Gieo h¹t ®Òu trªn luèng. Sè l−îng 2 kg /m2 mÆt luèng. Phñ kÝn b»ng mét líp ®Êt
bét dÇy 1 cm vµ r¹ che kÝn ®Ó gi÷ Èm vµ tr¸nh m−a lµm tr«i h¹t. Khi chåi non nhän nh−
h×nh kim ®©m qua líp r¹ phñ ra vµ lµm dµn che b»ng phªn nøa, th©n c©y ®ay hoÆc th©n
sÆt. Dµn che 100% ¸nh s¸ng. Khi c©y mÇm cao 5 cm. Khi c©y xuÊt hiÖn l¸ mÇm h×nh kim
mÇu xanh, dµi 1 – 3 cm lµ cã thÓ cÊy vµo bÇu. Khi cÊy cÇn tr¸nh ngµy giã mïa §«ng B¾c
- Ch¨m sãc c©y con: T−íi n−íc ®Òu gi÷ ®é Èm cho ®Õn khi bÐn rÔ, sau ®ã cã thÓ t−íi
n−íc gi¶i pha lo·ng. Sau 10 ngµy t−íi ph©n hoÆc n−íc gi¶i lo·ng mét lÇn. Ngõng t−íi
tr−íc khi ®em trång.
Trång c©y
C©y con 15 th¸ng tuæi chiÒu cao 20 – 25 cm cã 3 – 4 l¸ cã thÓ mang trång. NÕu lµ c©y
−¬m trªn ®Êt luèng, ®¸nh bÇu nhá mçi chiÒu cao 5 cm. Còng cã thÓ trång Song mËt rÔ
trÇn trong mïa xu©n vµ cù ly gÇn.
Chän c¸c ®Þa ®iÓm sau ®©y ®Ó trång Song mËt:: §é cao 200 – 1200m, rõng thø sinh qua
khai th¸c vµ kh«ng cã kÕ ho¹ch khai th¸c tiÕp trong 10 n¨m tíi.
+ §Êt sau n−¬ng rÉy nh−ng ph¶i trång c©y gç ®Ó Song leo tr−íc khi trång.
ChuÈn bÞ ®Êt: Mïa kh« ph¸t d©y leo, bÞu rËm. Ph¸t dän theo b¨ng réng 2m. §µo hè c¸ch
nhau 2m. B¨ng c¸ch nhau 6 – 10m. Hè ®µo c¸ch gèc c©y gç dïng cho Song leo 0,5 –
1,m. Mçi hè trång 2 c©y.
- Trång vµo mïa xu©n vµ ®Çu mïa m−a ë B¾c Bé lµ mïa trång Song mËt. Khi trång cÇn
nÖn chÆt vµ lÊp ngang cæ rÔ. Kh«ng ®µo hè s©u khi trång d−íi t¸n rõng tù nhiªn ®Ó tr¸nh
l¸ rông, Lµm phñ kÝn chÕt c©y.
Ch¨m sãc
Lµm cá trong hai n¨m ®Çu. Mçi n¨m lµm cá 2 – 3 lÇn. Khi trång d−íi t¸n rõng tù nhiªn
mçi th¸ng kiÓm tra mét lÇn ®Ò phßng l¸ rông. Mçi n¨m luçng ph¸t d©y bôi rËm mét lÇn ®Ó
b¶o ®¶m ¸nh s¸ng cho c©y. Chó ý ®Ò phßng tr©u bß ¨n nân vµ ch©u chÊu ¨n l¸ Song
mËt.
C©y gç th−êng, cao ®¹t tíi 25 - 30 m. §−êng kinh 30 - 40 m, còng cã thÓ ®¹t tíi > 50 cm.
Vá ngoµi nh½n mµu n©u x¸m cã vÕt nh¨n däc, thÞt vá mµu tr¾ng, cã líp t¬ mÞn vµ dai, dµy
2 - 4 mm, rÊt dÔ bãc vá. Hoa nhá mµu vµng xanh nh¹t, në th¸ng Qu¶ nang h×nh trøng,
khi chÝn vá ho¸ gç l«ng mµu vµng x¸m, chÝn th¸g 7. H¹t chÝn mµu n©u ®en.
C©y mäc tõ ®é cao 20 – 700 m, thÝch hîp ®Êt Feralit ph¸t triÓn trªn ®¸ phiÕn th¹ch sÐt,
phiÕn th¹ch mi ca. Ph¸t triÓn thÝch hîp ë ®Êt cßn tÝnh chÊt ®Êt rõng, ®é dµy >50cm. NÕu ë
®é s©u >100 cm c©y ph¸t triÓn rÊt tèt.
§é pH thÝch hîp 5 - 6.
TrÇm h−¬ng mäc trong rõng l¸ réng th−êng xanh c¶ nguyªn sinh vµ thø sinh, cïng tÇng
víi c¸c c©y gç lín nh−: Tr−êng, Tr¸m, Mì, Bå ®Ò, Vèi thuèc, ChÑo, C«m l¸ bµng... tÇng
d−íi rõng cã c¸c lo¹i Sa nh©n, SÑ, Tr©m, D−¬ng sØ, Cá l¸ tre. D−íi t¸n rõng rËm cã TrÇm
h−¬ng t¸i sinh.
TrÇm h−¬ng ph©n bè kh¸ réng trong c¸c khu rõng nhiÖt ®íi Èm, ë c¸c tØnh Hµ Giang,
Tuyªn Quang, c¸c tØnh khu bèn cò, Gia Lai, Kon Tum, Phó Quèc.
- Gç mµu vµng nh¹t, mÒm vµ nhÑ lµm gç v¸n d¨m, bét giÊy, gç d¸n l¹ng. Vá lµm giÊy.
Gieo h¹t ®Òu trªn luèng. Phñ kÝn b»ng mét líp ®Êt bét dÇy 1 cm vµ r¹ che kÝn ®Ó gi÷ Èm
vµ tr¸nh m−a lµm tr«i h¹t. Khi chåi non ®©m qua líp r¹, lµm dµn che b»ng phªn nøa, th©n
c©y ®ay hoÆc th©n sÆt. Dµn che 90 - 100% ¸nh s¸ng. Khi c©y mÇm cao 5 cm. Khi c©y
xuÊt hiÖn l¸ mÇm h×nh kim mÇu xanh, dµi 1 – 3 cm lµ cã thÓ cÊy vµo bÇu.
Ch¨m sãc c©y con: T−íi n−íc ®Òu gi÷ ®é Èm cho ®Õn khi bÐn rÔ, sau ®ã cã thÓ t−íi n−íc
gi¶i lo·ng. Sau 10 ngµy t−íi ph©n hoÆc n−íc gi¶i lo·ng mét lÇn. Ngõng t−íi tr−íc khi ®em
trång.
Trång c©y
Trång ë rõng thø sinh qua khai th¸c (lµm giµu rõng hoÆc trång tËp trung trªn ®Êt c©y bôi).
ChuÈn bÞ ®Êt: Mïa kh« ph¸t d©y leo, bôi rËm. Ph¸t dän thùc b× theo b¨ng. §µo hè c¸ch nhau 3 m. MËt
®é trång 1.100 c©y/ha. Trång vµo mïa xu©n vµ ®Çu mïa m−a ë B¾c Bé.
Ch¨m sãc
Vun xíi, lµm cá trong 3 n¨m. Mçi n¨m lµm cá 2 – 3 lÇn. Luçng ph¸t d©y leo bôi rËm ®Ó
b¶o ®¶m ¸nh s¸ng cho c©y.
Khi trång d−íi t¸n rõng tù nhiªn mçi th¸ng kiÓm tra mét lÇn ®Ò phßng l¸ rông lÊp lªn c©y
sÏ lµm c©y chÕt. Chó ý ®Ò phßng ng−êi vµ gia sóc ph¸ ho¹i.
Ngoµi ra, cã thÓ ®−a vµo trång mét sã loµi c©y nh−:
C©y l©y gç :
Lim xÑt ( Peltophorum tonkinensis A.Chev).
Kh¸o vµng (Machilus odoratissima Ness).
Lâi thä ( Gmelina Aborrea Roxb).
Mì (Menglietia glauca Bl).
T¸u mËt (Vatica tonkinensis A.Chev).
V¹ng trøng (Endospermum chinensis Benth).
C©y Sao hay Sao ®en (Hopea odorata R oxb).
Xoan ta (Melia azedarach L).
C©y c¶i t¹o ®Êt:
Keo lµ trµm (Acacia auriculiormis).
Keo tai t−îng (Acacia mangium).
C©y ®Æc s¶n
Bêi lêi ®á, Sa nh©n, HÌo…