tiu chun xy dng

tcxd 168 : 1989

Nhm H

Thch cao dng sn xut xi mng

Gypsum for cement production
Tiu chun ny p dng cho loi thch cao thin nhin v thch cao nhn to dng lm ph
gia iu chnh thi gian ng kt ca xi mng.
1. Yu cu k thut
Thch cao thin nhin v thch cao nhn to dng lm ph gia iu chnh thi gian
ng kt ca xi mng phi ph hp vi yu cu ca tiu chun ny.
Thch cao thin nhin v thch cao nhn to |c khai thc v ch to theo ph|ng
php cng ngh quy nh.
1.1.
Thch cao thin nhin tnh theo hm l|ng thch cao (CaSO4.2H2O) |c chia 4 loi
ghi trong bng 1.
Thch cao nhn to tnh theo hm l|ng anhydric sunfuric (SO3) |c chia 3 loi
ghi trong bng 2.
Bng 1
Phn loi

Ch tiu k thut
Hm l|ng CaSO4.2H2O khng nh hn (%)
Hm l|ng n|c lin kt khng nh hn
(%)

II

III

IV

95
19,5

90
18,83

80
16,74

70
14,64

Bng 2

Ch tiu k thut
Hm l|ng anhydric sunfuric khng nh hn %

1.2.

Phn loi
I

II

III

45

37

33

Hm l|ng thch cao (CaSO4.2H2O) trong thch cao thin nhin |c xc nh theo
hm l|ng n|c lin kt.
Hm l|ng thch cao trong thch cao nhn to |c xc nh theo hm l|ng
anhydric sunfuric (SO3).
Thch cao thin nhin, thch cao nhn to |c s dng c kch th|c t 0
300mm.
Hm l|ng thch cao c kch th|c t 0 5mm khng |c ln hn 5%.
Hm l|ng thch cao c kch th|c ln hn 300mm khng ln hn 15%.
Ghi ch: Trong tr|ng hp tho thun ca bn tiu th cho php thch cao thin nhin
c kch th|c ln hn 300mm, nh|ng khng ln qu 500mm.

tiu chun xy dng

tcxd 168 : 1989

2. Quy tc nghim thu

2.1.
thch cao thin nhin, thch cao nhn to phi |c kim tra cht l|ng, kch
th|c ti x nghip sn xut.
2.2.
Thch cao khng |c nghim thu v cung cp theo l, mi l bao gm thch cao
cng loi.
2.3.
Khi l|ng mi l thch cao |c quy nh tu thuc vo cng xut khai thc.
100 tn vi cng sut ti 100.000 t/nm
200 tn vi cng sut trn 100.000 t/nm
L|ng thch cao t hn 100 tn hoc 200 tn cng |c coi l mt l nguyn.
2.4.
Bn tiu th |c quyn kim tra cht l|ng, kch th|c thch cao theo yu cu k
thut ca tiu chun ny. Ly mu th tin hnh theo mc 2.4.1. v th nghim theo
mc 3.
2.4.1. Nu thch cao vn chuyn theo |ng st th ly mu trn toa cc v tr khc
nhau, vi khi l|ng mu t nht l 150 kg.
2.4.2. Nu thch cao vn chuyn bng |ng t th mu ly t nht 5 t vi khi
l|ng mu ly l 150kg.
2.5.
Nu mu th nghim khng t kt qu theo yu cu th tin hnh th nghim li
ln th hai. Ln th hai cng khng t yu cu th coi nh| l khng t tiu
chun.
3. Ph|ng php th
3.1.
Chun b mu th
Trn u mu ly mc 2.4.1.; 2.4.2. Chia hai phn bng nhau, mt phn dng
th nghim, mt phn gi li th nghim lc cn thit.
3.2.
Xc nh kch th|c thch cao thin nhin.
3.2.1. Xc nh hm l|ng thch cao c kch th|c t 0 5mm.
3.2.1.1.
Dng c th nghim:
Cn k thut;
Sng c kch th|c l 5 mm.
3.2.1.2.
Tin hnh th
Cn 50 kg, dng sng c kch th|c l 5mm, sng nhng ht c kch th|c nh
hn 5mm, cn l|ng mu lt qua sng.
Hm l|ng c kch th|c t 0 5mm |c xc nh theo cng thc:
X

G1
100%
G2

Trong :
G Khi l|ng mu th (kg);
G1 Khi l|ng mu lt qua sng (kg).
3.2.2. Xc nh hm l|ng thch cao c kch th|c ln hn 300mm.
3.2.2.1.
Dng c th nghim:
Cn k thut;

tiu chun xy dng

3.2.2.2.

tcxd 168 : 1989

Compa o |ng knh 300 r 1mm

Tin hnh th:
Cn 50 kg, dng compa o |ng knh c kch th|c ln hn 300mm. Cn
l|ng mu c kch th|c ln hn 300mm. Hm l|ng c kch th|c ln hn
300mm |c tnh theo cng thc:
X

G1
100%
G

Trong :
G Khi l|ng mu th (kg);
G1 Khi l|ng mu c kch th|c ln hn 300mm (kg).
3.3.
Xc nh hm l|ng thch cao (CaSO4.2H2O)
3.3.1. Dng c th nghim:
Cn phn tch c chnh xc 0,0002g;
T sy c b phn iu chnh nhit ;
Chn s nung I 30 - 40mm;
L nung;
Bnh ht m I 200mm;
3.3.2.

3.3.3.

Ci chy s.
Chun b mu th:
Mu thch cao khi xc nh thnh phn kch c em p nh n c ht c kch
th|c 10mm. Ly mu trung bnh 1kg em nghin nh n kch th|c 1mm.
Dng ph|ng php chia t| ly mu trung bnh khong 100g nghin mn trong ci
s n khi lt qua sng No 0,008.
Tin hnh th:
Ly mu mc 3.3.2. em sy nhit 50 r 5oC trong khong 3 gi n trng
l|ng khng i, cn 2g cho vo chn s bit khi l|ng, em nung trong l
in nhit 400 r 15oC, trong sut 1 gi. Ly mu ra t vo bnh ht m
ngui n nhit trong phng v cn khi l|ng. em chn s c mu nung
li ln th hai nhit trong 30 pht nhn |c khi l|ng khng i.
Hm l|ng n|c lin kt |c tnh theo cng thc:
G

m  m1
.100%
m

Trong :
m Khi l|ng mu tr|c khi nung (g);
m1 Khi l|ng mu sau khi nung (g).
Hm l|ng thch cao (CaSO4.2H2O) |c tnh theo cng thc:
CaSO4.2H2O = 4.77785.G (%)
Trong :
G hm l|ng n|c lin kt (%)
4.77785 h s chuyn

tiu chun xy dng

tcxd 168 : 1989

3.4.
Xc nh hm l|ng anhydric sunfuric (SO3)
3.4.1. Dng c th nghim:
Cn phn tch c chnh xc n 0,0002g;
T sy c b phn iu chnh nhit ;
L nung;
Bnh ht m 200mm;
Cc thu tinh 100ml;
Bnh tia n|c, a thu tinh;
Phu thu tinh I 50 1000mm;

3.4.2.

3.4.3.

Mt knh ng h;
Giy lc bng xanh.
Ho cht:
Dung dch Clorua bari 10%. Ho tan 100g BaCl2H2O vo 1000ml n|c ct. N|c
ra: Dung dch axit clohydric 2%.
Axit clohydric d = 1,19
Dung dch NH4OH 25%
Thuc th Metyl 0,1%
Tin hnh th
Ly mu mc 3.3.2. Sy kh nhit 50 r 5oC n trng l|ng khng i, cn
0,5g cho vo cc thu tinh 100ml tm |t mu bng n|c ct, dm tan ht cc.
y mt knh ng h thm t t 5ml HCl (d = 1,19) vo ming cc. Dng a
thu tinh khuy u t ln bp cch thu 30 pht. Thnh thong khuy u v
dm tan cc vn. Nu dng bp ct th gi nhit 100 r 20oC. Sau ly ra, cho
thm 50ml n|c ct un si v khuy u ri lng. Dng giy lc, lc dung
dch , dng n|c ct un si ra sch ht ion Clo. B kt ta, ly dung dch
xc nh SO3.
Cho 2 3 git thuc th mtyl vo dung dch , thm tng git NH4OH 25%
v khuy u, dung dch cho n khi dung dch chuyn t mu sang mu
vng cho d| 2 3 git NH4OH 25%. lng v lc dung dch bng giy lc.
Ra giy lc bng n|c ct un si, n khi ht ion clo. B kt ta.
un si dung dch ny v dung dch clorua bari 3 5 pht, nh t t 20 ml BaCl2
un si vo cc cha dung dch, khuy tht u, ta thu |c kt ta BaSO4. yn
dung dch ny trong 10 14 gi, nhit 40 y 60oC. Sau , lc kt ta bng
giy lc, bng xanh v ra kt ta bng n|c ra axit clohydric 2% un nng. Sau
ra bng n|c ct un si cho n ht ion clo, chuyn kt ta v giy lc
vo chn s bit khi l|ng. em nung trong l in nhit 850oC trong 1
2 gi ly mu ra t vo bnh ht m ngui n nhit trong phng em cn;
nung li chn s c mu nhit trong 30 pht |c khi l|ng khng
i.
Hm l|ng SO3 |c tnh theo cng thc:
SO3

Trong :

m2  m1
.0,343.100%
m

tiu chun xy dng

tcxd 168 : 1989

m khi l|ng mu th (g);

m1 khi l|ng chn nung khng c mu (g);
m2 khi l|ng chn nung c mu kt ta (g) 0,343 h s chuyn.
4. Vn chuyn v bo qun
4.1.
Thch cao thin nhin hay thch cao nhn to |c cung cp theo l dng
thnh ng cho tt c cc loi ph|ng tin vn chuyn.
4.2.
X nghip, sn xut cung cp thch cao phi c giy chng nhn ca tng l, giy
chng nhn ghi r:
Tn x nghip sn xut;
Loi thch cao;
S hiu l;
S hiu tiu chun;
Khi l|ng xut.
4.3.
Thch cao cn |c bo qun chu o theo tng loi khng tp cht ln vo.