Li ni u

Sau gn 20 nm i mi nn kinh t, t mt nn kinh t tp

trung quan liu bao cp sang nn kinh t th trng, theo nh hng
X hi ch ngha v c s qun l ca Nh nc, nn kinh t nc nh
t c nhng thnh tu quan trng bc u, song cng ch
p ng c mt phn trc nhng nhu cu cp thit ca x hi,
c bit l nhu cu vic lm do t l tht nghip gia tng t
chuyn i nn kinh t v bng n dn s.
Trong nhng nm gn y, xut khu lao ng tr thnh
mt hot ng kinh t - x hi quan trng trong qu trnh pht
trin kinh t ca nc ta. T khi ra i v pht trin n nay c
hn 20 nm, xut khu lao ng Vit Nam t c nhng
thnh tu ng k, song bn cnh , vn cn tn ti nhiu hn
ch v nhng thch thc mi. Vi sc p ni ti v vic lm, nguyn
vng ca ngi lao ng v li ch Quc gia, i hi phi c y
mnh v nng cao hiu qu, k c s lng ln cht lng ca chng
trnh xut khu lao ng, hin ti cng nh trong nhng nm ti.
Nhm a lnh vc xut khu lao ng ln mt tm cao mi, tng
xng vi v tr v vai tr quan trng ca n.
Trong iu kin, hon cnh kinh t nc ta hin nay v xu hng hi
nhp kinh t quc t, y mnh xut khu lao ng Vit Nam hay
thc cht l a nhiu lao ng Vit Nam i lm vic c thi hn
nc ngoi l mt hot ng cn thit. Sau qu trnh hc tp, nghin
cu v i thc tp, l mt sinh vin ti nhn thc su sc rng:
Xut khu lao ng qu thc l mt vn mi, rt kh v phc
Lun vn tt nghip

tp; ang c ng, Nh nc v ton X hi quan tm, coi l

mt trong 4 ngnh kinh t quan trng ca t nc. Vi l do ti
la chn ti Mt s bin php nhm y mnh v
nng cao hiu qu xut khu lao ng Vit Nam trong
nhng nm ti lm ti cho Lun vn tt nghip ca mnh,
nhm gp phn lm r thm v mt l lun v p ng yu cu
thc tin cng nh nhng yu cu mi i vi xut khu lao ng
trong nhng nm ti.
i tng nghin cu:
i tng nghin cu ca Lun vn l hot ng xut khu lao ng
Vit Nam hay thc cht l vic a ngi lao ng Vit Nam i lm
vic c thi hn nc ngoi.
Phng php nghin cu:
Lun vn s dng mt s cc phng php nghin cu ch yu sau:
- Phng php bin chng.
- Phng php phn tch.
- Phng php thng k ton.
- Phng php chuyn gia, iu tra kho nghim tng kt thc
tin.
Ni dung nghin cu:
- Xy dng c s l lun v vic y mnh v nng cao hiu
qu ca xut khu lao ng Vit Nam.
- Phn tch v nh gi thc trng ca hot ng xut khu lao
ng Vit Nam qua cc thi k t 1980 n nay.
Qua pht hin nhng im tch cc v hn ch (tn ti
khim khuyt ca xut khu lao ng Vit Nam), tin ti xy dng
cc phng hng, bin php y mnh v nng cao hiu qu xut
Lun vn tt nghip

khu lao ng Vit Nam. ng thi, a ra cc kin ngh, chnh

sch nhm y mnh v nng cao hiu qu ca xut khu lao
ng Vit Nam trong hin ti cng nh trong nhng nm ti.
Vi lng thi gian nghin cu, thc tp v vit ti hn hp, ni
dung nghin cu ca ti m tc gi a ra di y s khng th
trnh khi nhng thiu st bt cp. Knh mong cc Thy gio, C
gio, cc C ch, Anh ch cn b cng nhn vin thuc Cc Qun l
Lao ng vi nc ngoi v Cng ty Cung ng Nhn lc Quc t v
Thng mi (SONA) cng cc bn sinh vin quan tm gp ph bnh
ti lun vn ny c hon thin hn.
Ngoi cc phn: Li ni u, Danh mc cc ti liu tham kho v
Ph lc, ni dung ca ti Lun vn c chia thnh 3 chng sau
y:
Chng 1:
C s l lun v xut khu lao ng.
Chng 2:
Thc trng hot ng xut khu lao ng Vit Nam qua cc
thi k.
Chng 3:
Mt s bin php ch yu nhm y mnh v nng cao hiu
qu xut khu
lao ng Vit Nam trong nhng nm ti.

H Ni, ngy 16 thng 12 nm

2003.
Ngi thc hin:
Lun vn tt nghip

Sinh vin: Nguyn Lng on.

Lun vn tt nghip

li cm n

Trc ht, cho php em c by t li cm n v lng bit n su

sc ti tp th Thy gio, C gio trng i hc Qun l v Kinh
doanh H Ni, dy d, du dt em trong sut qu trnh hc tp
v nghin cu ti Nh trng.
Em xin chn thnh cm n Thy gio Trng khoa Thng mi P.G.S
T.S Trn Vn Chu, Thy gio Ph ch nhim khoa Thng mi T.S Trn
Vn Ho cng tp th cc Thy c trong khoa, to mi iu kin
tt nht cho em trong vic hc tp, rn luyn cng nh i thc tp
v vit ti lun vn ca mnh.
c bit, cho php em c by t tnh cm v lng bit n
chn thnh ti Thy gio T.S Nguyn Anh Tun Ph phng t chc
cn b, trng i hc Kinh t Quc dn H Ni, ngi dnh nhiu
thi gian tn tnh hng dn em trong vic nh hng, la chn v
vit ti lun vn ca mnh.
Em cng xin c by t li cm n su sc ti cc C, Ch, Anh
Ch cn b cng nhn vin Cc Qun l Lao ng vi Nc ngoi B
Lao ng Thng binh v X hi s 41 L Thi T Hon Kim - H
Ni cng cc C, Ch, Anh, Ch cn b cng nhn vin thuc Cng ty
Cung ng Nhn lc Quc t v Thng mi SONA s 34 i C Vit
Hai B Trng H Ni. hp tc, tn tnh quan tm gip em trong
sut qu trnh tm hiu v nghin cu v cc hot ng qun l,
kinh doanh xut khu lao ng ti Cc v Cng ty, em sm hon
thnh ti lun vn tt nghip ca mnh.

Lun vn tt nghip

Xin chn thnh cm n cc C nhn, T chc kinh t, X hi

cung cp v cho php s dng ti liu trong vic thc hin v vit
ti ca cun lun vn ny.
H Ni, ngy 16 thg 12 nm
2003.
Sinh vin: Nguyn Lng on
Lp 402 KTN

Lun vn tt nghip

Chng 1
C s l lun v xut khu lao ng
1.

Bn cht ca hot ng xut khu lao ng.

1.1 Mt s khi nim c bn.

1.1.1Khi nim ngun nhn lc.
Ngun nhn lc l mt lc lng bao gm ton b lao ng trong
x hi, khng phn bit v trnh , tay ngh, Nam n, tui tc.
Hoc ngun nhn lc cn c hiu l mt b phn ca dn s,
bao gm nhng ngi c vic lm v nhng ngi tht nghip.
1.1.2Khi nim ngun lao ng.
Ngun lao ng l mt b phn ca dn c, bao gm nhng ngi
ang trong tui lao ng, khng k mt kh nng lao ng,
v bao gm nhng ngi ngoi tui lao ng(1).
1.1.3Khi nim nhn lc.
Nhn lc l ngun lc ca mi con ngi, n bao gm c th lc
v tr lc.
1.1.4Khi nim lao ng.
Lao ng l hot ng c ch ch, c thc ca con ngi
nhm thay i nhng nhng vt th t nhin ph hp vi li ch ca
mnh. Lao ng cn l s vn ng ca sc lao ng trong qu
trnh to ra ca ci, vt cht v tinh thn, l qu trnh kt hp
(1)

Trn, di tui lao ng (t 16 55 i vi N, 16 60 i vi Nam).

Lun vn tt nghip

gia sc lao ng v t liu sn xut.

1.1.5Khi nim sc lao ng.
Sc lao ng l tng hp th lc v tr lc ca con ngi trong
qu trnh lao ng to ra ca ci, vt cht, tinh thn cho x hi.
1.1.6Khi nim vic lm.
Vic lm l mt hot ng c ch, khng b php lut ngn cm,
c thu nhp hoc to iu kin tng thm thu nhp cho nhng ngi trong cng h gia nh.
1.1.7Khi nim xut khu lao ng.
Xut khu lao ng: (Export of Labour), c hiu nh l cng vic
a ngi lao ng t nc s ti i lao ng ti nc c nhu cu thu
mn lao ng.
Lao ng xut khu: (Labour Export), l bn thn ngi lao ng,
c nhng tui khc nhau, sc khe v k nng lao ng khc
nhau, p ng c nhng yu cu ca nc nhp khu lao ng.
Nh trn cp, vic cc nc a lao ng i lm vic nc
ngoi theo ngha rng tc l tham gia vo qu trnh di dn quc
t v n phi tun theo hoc l Hip nh gia hai quc gia,
hoc l phi tun theo Cng c quc t, hoc thng l quc t, ty
theo tng trng hp khc nhau m n nm trong gii hn no.
Nh vy, vic di chuyn lao ng trong phm vi ton cu bn
thn n cng c nhng bin dng khc nhau. N va mang
ngha xut khu lao ng, va mang ngha ca di chuyn lao
Lun vn tt nghip

ng. Do , pht sinh ra vn sau:

1.1.8Khi nim th trng.
Th trng l ni din ra cc hot ng trao i, mua bn hng
ho, dch v.
1.1.9Khi nim th trng lao ng.
Th trng lao ng l mt b phn cu thnh ca h thng th
trng trong nn kinh t th trng pht trin. din ra qu
trnh tho thun, trao i, thu mn lao ng gia hai bn, bn s
dng v bn cho thu lao ng.
1.1.10

Khi nim th trng lao ng trong nc.

Th trng lao ng trong nc l mt loi th trng, trong mi

lao ng u c th t do di chuyn t ni ny n ni khc,
nhng trong phm vi bin gii ca mt quc gia.
l.1.11

Khi nim th trng lao ng quc t.

Th trng lao ng quc t l mt b phn cu thnh ca h

thng th trng th gii, trong lao ng t nc ny c th di
chuyn t nc ny sang nc khc thng qua Hip nh, cc Tho
thun gia hai hay nhiu quc gia trn th gii.
1.2 S hnh thnh v pht trin ca th trng hng ho sc
lao ng quc t.
Do s pht trin khng ng u v trnh pht trin kinh
t x hi, cng nh s phn b khng ng u v ti nguyn,
Lun vn tt nghip

dn c, khoa hc cng ngh gia cc vng, khu vc v gia cc

quc gia, dn n khng mt quc gia no li c th c y ,
ng b cc yu t cn thit cho sn xut v pht trin kinh t.
gii quyt tnh trng bt cn i trn, tt yu s dn n
vic cc quc gia phi tm kim v s dng nhng ngun lc t
bn ngoi b p mt phn thiu ht cc yu t cn thit cho
sn xut v pht trin kinh t ca t nc mnh.
Thng hng, cc nc xut khu lao ng u l nhng quc gia
km hoc ang pht trin, dn s ng, thiu vic lm trong
nc hoc c thu nhp thp, khng m bo cho cuc sng
ca gia nh v cho chnh bn thn ngi lao ng. Nhm khc
phc tnh trng kh khn ny, buc cc nc trn phi tm kim vic
lm cho ngi lao ng ca nc mnh t bn ngoi. Trong khi ,
nhng nc c nn kinh t pht trin thng li c t dn, thm ch
c nhng nc ng dn nhng vn khng nhn lc p ng
nhu cu sn xut do nhiu nguyn nhn: Cng vic nng nhc,
nguy him v c hi nn khng hp dn h, dn ti thiu ht lao
ng cho sn xut. c th duy tr v pht trin sn xut, bt
buc cc nc ny phi i thu lao ng t cc nc km pht trin
hn, c nhiu lao ng di d v ang c kh nng cung ng lao
ng lm thu.
Vy l xut hin nhu cu trao i gia mt bn l nhng
quc gia c ngun lao ng di d vi mt bn l cc nc c nhiu
vic lm, cn thit phi c s lng lao ng sn xut. Do
v hnh chung lm xut hin (Cung Cu): Cung, i din
cho bn c ngun lao ng, cn Cu i din cho bn cc nc c
nhiu vic lm, i thu lao ng. iu ny cng ng ngha vi
Lun vn tt nghip

10

vic hnh thnh ln mt loi th trng, l th trng hng ho

lao ng quc t.
Khi lao ng c hai bn mang ra tho thun, trao i, thu mn,
lc ny sc lao ng tr thnh mt loi hng ho nh nhng loi
hng ho hu hnh bnh thng khc. Nh vy, sc lao ng cng l
mt loi hng ho khi n c em ra trao i, mua bn, thu mn
v khi l mt loi hng ho th hng ho sc lao ng cng phi
tun theo nhng quy lut khch quan ca th trng: Quy lut cung
cu, quy lut gi c, quy lut cnh tranh nh nhng loi hng ho
hu hnh khc.
Nh phn tch trn, cho thy: c th hnh thnh th trng lao ng xut khu trc ht phi xut pht t nhng nhu cu
trao i hoc thu mn lao ng gia bn cho thu lao ng v
bn i thu lao ng. Thc cht, khi xut hin nhu cu trao i,
thu mn lao ng gia quc gia ny vi quc gia khc, l hnh
thnh ln hai yu t c bn ca th trng, l cung v cu v
lao ng. Nh vy l th trng hng ho sc lao ng quc t c hnh thnh t y.
Trong iu kin hi nhp pht trin i sng kinh t nh hin
nay, quan h cung cu khng cn b b hp trong phm vi mt
quc gia, bin gii ca mt nc ch cn ngha hnh chnh, cn
quan h ny ngy cng din ra trn phm vi quc t, m trong
bn Cung ng vai tr l bn xut khu v Cu s i din cho bn
nhp khu lao ng.
1.3 S cn thit khch quan v vai tr ca xut khu lao
ng i vi s pht trin kinh t x hi ca Vit Nam.
Lun vn tt nghip

11

1.3.1

S cn thit khch quan pht trin hot ng xut

khu lao ng.

Thc t cho thy, nc ta l mt quc gia ng dn khong hn
80 triu ngi. Theo s liu thng k nm 1998 ca B Lao ng Thng binh v X hi, nc ta c khong 40 triu ngi ang tui
lao ng, hng nm tng thm 1,1 triu lao ng v hin nay l
1,2 triu lao ng/nm, chim 3% trong tng s lc lng lao ng.
Ring lao ng k thut cao chng ta c khong 5 triu chim
khong 12,5%, trong lao ng c trnh i hc, Cao ng
l 23% khong 1.150.000 ngi. Bn cnh , hin c khong 9,4
triu lao ng thiu vic lm, chim 23,5% lc lng lao ng. T
l tht nghip ca lc lng lao ng trong tui khu vc
th gim lin tc t 10% nm 1991 xung cn 5,88% nm 1996
nhng n nm 1998 t l ny li nhch ln 6,85% (1) v li tip tc
gim nh xung cn 6,28% vo nm 2001. T l s dng thi gian
lao ng khu vc nng thn cng c xu hng tng ln t 72,1%
nm 1996 ln 74,4% vo nm 2001.
Vi tnh trng tc pht trin ngun lao ng nu trn, mu
thun gia lao ng v vic lm ngy cng tr nn gay gt i vi
nn kinh t. Nu khng gii quyt mt cch hi ho v c nhng
bc i thch hp gia mc tiu kinh t v x hi s dn ti mt n
nh nghim trng v mt x hi. Cng vi hng gii quyt vic lm
trong nc l chnh, xut khu lao ng l mt nh hng chin lc
tch cc quan trng, lu di, cn phi c pht trin ln mt tm
cao mi, ph hp vi vai tr ca n. cng l xu hng chung m
nhiu nc xut khu lao ng quan tm pht trin t nhiu
thp k trc y.
(1)

Do tc ng t cuc khng hong ti chnh kinh t khu vc nm 1997.

Lun vn tt nghip

12

 gii quyt c vn ny, xut khu lao ng tr thnh

mt lnh vc cu cnh cho bi ton gii quyt vic lm khng
nhng ca Vit Nam m cn i vi c hu ht cc nc xut khu
lao ng trong khu vc v trn th gii, v y l lnh vc t c lin lc c hai mc tiu kinh t x hi: va m bo mc tiu
gii quyt cng n vic lm, va to ngun thu ngoi t mnh
pht trin kinh t x hi trong nc.
1.3.2

Vai tr ca xut khu lao ng i vi s pht trin

Kinh t X hi ca Vit Nam.

Vi t cch l mt lnh vc hot ng kinh t, cn phi c xem
xt, nh gi cc mt hiu qu tch cc m xut khu lao ng
mang li. Mt khi nhn thc ng n v hiu qu ca xut
khu lao ng, cng vi vic vch ra cc ch tiu, xc nh n l c
s quan trng cho vic nh gi hin trng v ch ra cc phng hng cng nh cc gii php nhm nng cao hiu qu ca hot ng
a lao ng i lm vic c thi hn nc ngoi.
Thng thng, hiu qu ni chung, thng c biu hin qua hiu
s gia kt qu t c v chi ph. Tuy nhin, trong nn kinh t x
hi, mi kt qu thng c ng thi c hai mt l mt kinh t
v mt x hi. Hiu qu kinh t c tnh theo cng thc trn, cn
hiu qu x hi li c hiu nh nhng kt qu tch cc so vi mc
tiu. Khi nh gi v vai tr ca xut khu lao ng i vi s pht
trin kinh t, x hi ca Vit Nam trong nhng nm trc y v
hin ti, khng mt ai c th ph nhn nhng g m xut khu lao
ng Vit Nam ng gp. Xut khu lao ng khng nhng
Lun vn tt nghip

13

va t c mc tiu v kinh t, m cn t c c mc tiu v x

hi.
V mc tiu Kinh t.
Trong khi nc ta chuyn i nn kinh t cha lu, kinh t nc ta
cn gp v vn nhng kh khn, mi ngun lc cn eo hp, th
vic hng nm chng ta a hng vn lao ng ra nc ngoi lm
vic, mang v cho t nc hng t USD/nm t hot ng xut
khu lao ng. y qu l mt s tin khng nh i vi nhng
quc gia ang pht trin nh chng ta.
V mc tiu x hi.
Mc d cn c nhng hn ch nht nh so vi tim nng, song
xut khu lao ng Vit Nam trong nhng nm qua, bc u
t c nhng thnh cng nht nh v mc tiu kinh t - x hi
m ng v Nh nc ra.
Trc hng lot nhng kh khn v gnh nng tht nghip v thu
nhp ca ngi lao ng trong nc, cng vi cc bin php tm kim
v to cng n, vic lm trong nc l ch yu th xut khu lao
ng tr thnh mt trong nhng ngnh kinh t quan trng, gp
phn to cng n vic lm v thu nhp cho hng vn lao ng mi
nm, ng thi lm gim sc p v vic lm v to s n nh x
hi trong nc
1.4 Quy trnh xut khu lao ng.
Trong mi mt giai on, xut khu lao ng u c mt quy
trnh xut khu ring, ph hp vi tnh cht ca tng giai on.
Trong thi k u (1980 1990), quy trnh xut khu lao ng c thc hin ch yu tru c s Hip nh c k kt gia hai
Lun vn tt nghip

14

Chnh ph, tho thun ngnh vi ngnh. C ch xut khu lao

ng da trn m hnh nh nc trc tip k kt v t chc thc
hin a ngi lao ng i lm vic nc ngoi, cc doanh nghip
khng trc tip tham gia m phn, k kt hp ng, ng thi
cc cng on cng t phc tp hn Tuy nhin, trong giai on
hin nay quy trnh xut khu lao ng Vit Nam c nhiu thay
i, cc doanh nghip phi t vn ng tm kim v xc tin
xut khu lao ng. Nh nc ch ng vai tr h tr trong vic
m phn cp cao ch khng ng vai tr ch o nh trc kia. Do
vy, xut khu lao ng Vit Nam hin ti ch yu c thc hin
theo cc bc sau y:
V pha Nh nc.
Nh nc ch ng vai tr l ngi h tr cho cc doanh nghip
trong vic hng dn, t vn v a hp tc lao ng vo cc chng
trnh lm vic, m phn cp cao gia hai chnh ph vi cc quc
gia trong khu vc cng nh trn th gii c kh nng tip nhn lao
ng Vit Nam.
V pha doanh nghip xut khu lao ng.
- Ch ng tm kim th trng.
- m phn k tho thun (hp ng).
- Tuyn chn lao ng.
- o to gio dc nh hng cho ngi lao ng.
+ Ngoi ng, k lut lao ng.
+ Phong tc, tp qun nc n.
+ Ni dung hp ng.
+ Quyn li v ngha v ca ngi lao ng.
Lun vn tt nghip

15

- T chc khm tuyn.

- a lao ng i.
- Qun l lao ng nc ngoi.
- Tip nhn lao ng tr v v thanh l hp ng.
- Ti xut (nu php lut ca nc tip nhn cho php v doanh
nghip yu cu).

S Quy trnh xut khu lao ng Vit Nam trong

giai an hin nay: xem Ph lc s (1).

1.5 Kinh nghim xut khu lao ng mt s quc gia trn

th gii.
1.5.1

Tnh hnh xut khu lao ng trn th gii.

Trong bi cnh ton cu ho, hi nhp nn kinh t, s cnh tranh

ngy cng tr nn khc lit, hng lot cc nc thuc Chu c lao
ng xut khu, t nhiu thp k tr li y u a ra nhng
chnh sch pht trin v t nhiu to dng c nn tng vng
chc v thnh cng bc u, c bit l cc nc xut khu lao
ng: Banglades, n , Pakistan, Srilanka, Indonesia, Philippin,
Thailand, Trung Quc. hng nm nh vo gi nhn cng thp, cc
nc xut khu lao ng Chu tm mi c hi cnh tranh vi
chnh cc nc cng xut khu lao ng trong khu vc cng nh cc nc khc trn th gii v kt qu l hng nm c hng triu lao ng
t cc nc ny c a i lm vic nc ngoi v em v cho t
nc mnh mt lng ngoi t khng l. Trong nhng nm 80, Vit
Nam ta c khong gn 300.000 lao ng lm vic ti cc nc ng
u, Lin x, Iraq v mt s nc thuc Chu Phi khc. Trong nhng
nm gn y, lao ng Vit Nam a i ngy mt tng v tng
Lun vn tt nghip

16

i n nh, trung bnh khong 30.630 lao ng/nm(1).

Cc nc pht trin: Anh, Php, Canada, c cng khng ng
ngoi cuc, phn ln h a lao ng ra nc ngoi lm vic ch yu
l cc chuyn gia thu ngoi t cho t nc, ng thi mi nm
h cng vn tip nhn hng vn lao ng t cc nc khc n lm
vic.
1.5.2

Kinh nghim ca mt s nc ng Nam v xut

khu lao ng.

C ch qun l v chnh sch xut khu lao ng c quy
nh rt r rng trong b lut lao ng nm1973 i vi Philppin
v 1985 i vi Thi Lan. B lut ny to c s cho vic xc tin
mnh m xut khu lao ng d tha cho ti khi nn kinh t trong nc
c th t p ng ht s ngi n tui lao ng.
thc hin c cc mc tiu , Chnh ph Philippin v Thai
Lan c nhng bin php qun l c bit v gt hi c
nhng thnh cng quan trng trong nhng nm qua.
1.5.2.1

Philippin:

Thnh lp 3 c quan chuyn trch, c lp thuc B Lao ng v

vic lm:
- Ban pht trin vic lm ngoi nc: chu trch nhim qun l
mi hot ng v tuyn m v b tr lao ng trn t lin.
- Hi ng thu th quc gia: chu trch nhim v qun l mi
hot ng ca cc doanh nghip tuyn m thu th i lm vic
trn bin.
(1)

S liu c tnh bnh qun t nm 1996 n thng 10 nm 2003.

Lun vn tt nghip

17

- Vn phng dch v vic lm: chu trch nhim qun l, theo

di cc t chc tuyn dng c cp giy php trong vic b tr
vic lm ngoi nc cho n khi kt thc hp ng.
Chnh ph Philippin thc hin qun l cc doanh nghip thuc
khu vc t nhn bng mt c quan qun l duy nht l Cc Qun l
vic lm ngoi nc. C quan ny chu trch nhim v pht trin
th trng v cp giy php, gim st cc doanh nghip c cp
giy php. H tr ngi lao ng trc khi i lao ng nc ngoi, ti
ni lm vic v sau khi lao ng v nc.
Nhm thc hin tt cc nhin v trn, Chnh ph Philippin quy
nh tt c vic thu mn, tuyn dng lao ng Philippin phi
thng qua Cc Qun l vic lm ngoi nc hoc cng ty tuyn m
c cp php, phi t chc o to v hun luyn cho ngi lao
ng trc khi i. Cho php xut khu c nhng lao ng c trnh
c bit, thnh lp cc qu lao ng, qung co v t chc
ng k ngun(1) nhng phi ni r ngun v khng c thu l ph
ca ngi lao ng n tuyn. Chnh ph Philippin cng quy nh:
i vi cc doanh nghip mun c cp giy php xut khu lao
ng phi c giy php ng k kinh doanh, ng thi phi c
kh nng v ti chnh, c ti sn th chp t 12.500USD tr ln,
phi np mt khon tin t cc 5000USD, phi np mt khon
tin bo lnh l 7.500USD v l ph xin cp giy php 300USD cng
vi n xin cp giy php. Giy php c gi tr trong vng 24
thng k t ngy cp v c th gia hn bng vi thi gian gi tr
giy php. Giy php phi c tun th theo cc iu kin sau:
- Khng c php chuyn nhng, giy php c cp cho loi lao
ng no th ch c php tuyn loi lao ng . Nhng thay
(1)

Ngun tuyn lao ng.

Lun vn tt nghip

18

i v nhn s, tr s giao dch, phi bo co v c s chp

thun ca Cc Vic lm ngoi nc.
Chnh ph Philippin cng c nhng quy nh ht sc cht
ch trong vic m bo quyn li ca ngi lao ng v li ch quc
gia nh quy nh v th tc, tiu chun tuyn ngi lao ng i nc
ngoi lm vic.
1.5.2.2

Thi Lan:

Vic xut khu lao ng cng c quy nh trong B lut lao

ng Thi Lan nm 1983, trong nu r:
Tp trung ho vic cp php v qun l cc doanh nghip tuyn
dng lao ng t nhn, thnh lp c quan tuyn dng lao ng
ca Chnh ph, xc nh c th hn nhim v cng nh trch
nhim ca cc c quan tuyn dng lao ng. Quy nh vic gi
ngoi t ca ngi lao ng v nc, thnh lp qu phc li ca ngi
lao ng v cng quy nh mc k lut, hnh pht, i vi cc
hnh vi phm php.
Trong hot ng xut khu lao ng, Chnh ph Thi Lan thc
hin hai chc nng:
- iu phi cc hot ng ca cc doanh nghip t nhn trong
xut khu lao ng (k c trong nc ln ngoi nc).
- Vn phng qun l lao ng ngoi nc thuc Tng cc lao
ng (B Ni v), l c quan Chnh ph cao nht thc hin cc
chc nng trn, c nhim v cp giy php v qun l cc hot
ng ca cc doanh nghip c cp giy php. Chnh ph Thi
Lan cng c chnh sch h tr mt phn qu phc li cho ngi lao
ng, s cn li ngi lao ng phi ng gp. Qu ny ch yu
dng h tr hnh chnh v ti chnh cho ngi lao ng trc khi
Lun vn tt nghip

19

i v khi tr v gp nhiu kh khn nh: Hi hng, tai nn, cht v

tr cp kh khn cho ngi lao ng.
Thi Lan cng cho php xut khu nhng lao ng c trnh
cao v cho php mi c nhn c th t tm kim vic lm nc
ngoi v Chnh ph cng cho php cc doanh nghip xut khu lao
ng thu mt phn l ph xut khu lao ng nhng ch bng 1
thng lng ca ngi lao ng, nu khng i c th doanh nghip
phi hon tr li cho ngi lao ng.
1.5.3

Nhng bi hc kinh nghim.

1.5.3.1Vai tr ca Nh nc.
c th tn ti v pht trin ph hp vi nhng xu hng vn ng
ca n kinh t th gii v qu trnh hi nhp kinh t ang din ra
trong khu vc v trn th gii, xut khu lao ng cng phi nhn
c s quan tm, hng dn ch o c bit t pha Nh nc. Cho
nn mun hay khng mun th vai tr ca nh nc trong bi cnh
hin nay v k c trong tng lai vn ng mt vai tr quan trng
v cn thit trong vic hoch nh chnh sch pht trin xut
khu lao ng, nhm p ng nhng yu cu cp thit trong tnh
hnh mi. Thc t chng minh, cng ngy xut khu lao ng
cng c cc chuyn gia a vo hoch nh chnh sch pht trin
kinh t, coi xut khu lao ng l mt trong cc ngnh kinh t mi
nhn, quan trng ca t nc trong vic thc hin cc mc tiu kinh
t x hi ca nc mnh. Do thc hin tt nhng mc tiu c
tnh cht chin lc c hoch nh, Nh nc phi ban hnh h
thng lut php, c ch v chnh sch nhm:
+ To hnh lang php l cho hot ng xut khu lao ng pht
Lun vn tt nghip

20

trin.
+ Khuyn khch, to iu kin thun li cho doanh nghip xut khu
lao ng pht trin.
+ Bo v quyn v li ch hp php ca ngi lao ng
1.5.3.2Thu nhp v quyn li kinh t, vn khng ch i vi ngi lao ng.
Trong mt vi thp k tr li y, vn ngun thu ngoi t thu
c(1) t lao ng xut khu c tc ng su sc n s pht
trin ca nhiu quc gia xut khu lao ng, trong c Vit
Nam chng ta. Trong iu kin suy thoi nn kinh t, chnh sch
bo h mu dch ca cc nc pht trin to nn sc p ln cn
cn thanh ton ca nhng nc chm v ang pht trin, th ngun
kiu hi t xut khu lao ng tr thnh mt ngun quan trng
trong vic lm cn bng cn cn thanh ton. Bn cnh , mt s
quc gia a lng kiu hi t xut khu lao ng vo tnh ton
thu nhp quc dn. Chnh nhng vn ny buc chng ta phi
tha nhn vai tr tch cc v nhng thay i do xut khu lao
ng mang li cho tng ngun thu ca nn kinh t quc gia.
V vy, khng mt quc gia no khi lm cng tc xut khu lao
ng li ch ch v m bo thu nhp kinh t, quyn li c nhn
ngi lao ng, m khng tnh n nhng li ch quc gia.
1.5.3.3Vic lm khi lao ng tr v nc.
Thng thng, phn ln cc nc xut khu lao ng u thuc din
nhng nc km, chm v ang pht trin, ng dn, lao ng d
tha, thiu vn u t sn xut trong nc, khan him vic lm nn
(1)

Tin lng ca ngi lao ng sau khi gi v Vit Nam bt buc phi quy i ra VN.

Lun vn tt nghip

21

kh c kh nng thu ht v p ng c nhu cu vic lm v thu

nhp n nh cho ngi lao ng trong nc. Do nn sau khi kt
thc hp ng lao ng tr v, c mt b phn ngi lao ng trc khi
i h c vic lm n nh, nay tr v thng c tm l khng tr
li ngh c m tm cch tip cn vi cng vic khc nh nhng v c
thu nhp cao hn. Bn cnh , mt b phn nhng ngi lao ng
khc, khi tr v h thc s khng th t tm kim c vic lm mi,
k c tr li ngh c hoc tm c nhng cng vic c thu nhp
khng ng k. V th, phn ln trong s h li mong mun c tip
tc i xut khu lao ng mt ln na. Tuy vy, do chng ta cha
thc s thc c vn hu xut khu lao ng, nn thng th
ngi lao ng khi tr v nc li phi bt u tm kim t u mt
khi h mun tip tc ra nc ngoi lm vic. Chnh v vy m khng
phi ai mun tr li hoc sang mt nc khc c iu kin lm vic,
thu nhp tt hn cng c th sang c. Vic mong mun c tip
tc ra nc ngoi lm vic vn cn l mt chuyn cc k kh khn i
vi phn ng ngi lao ng, nn mi dn n tnh trng ngi lao
ng b trn ra lm vic v sng lu vong chnh nc mnh n lao
ng. Trong khi , mt s quc gia cng xut khu lao ng nh
Philippine, Thi Lan, Pakistan mt khi ngi lao ng hon thnh
hp ng tr v, h thng c chnh doanh nghip vn ng ti
xut bng nhng chnh sch u tin c bit, nhm khuyn khch
ngi lao ng tip tc tr li nc c, hoc l sang lao ng mt nc
khc c iu kin lm vic tt hn, nn c rt nhiu lao ng tham
gia ti xut, thm ch c rt nhiu lao ng c i ch i lao ng
nc ngoi. y l chnh sch hu xut khu rt quan trng m cc
quc gia ny quan tm v khai thc trit t lu, n cng c
Lun vn tt nghip

22

th coi l bin php hn ch tht nghip hu xut khu m Vit Nam

chng ta cn phi quan tm v pht trin hn na.
Chng 2
Thc trng hot ng xut khu lao ng Vit Nam
qua cc thi k
2.1 c im c bn ca lao ng Vit Nam v cc th trng
xut khu lao ng.
2.1.1

c im c bn ca lao ng Vit Nam.

So vi lao ng cng loi ca cc nc xut khu lao ng, lao ng

Vit Nam c gii ch nh gi cao, tuy nhin cng c mt s c
im ni bt cng nh hn ch sau.
u im:
- Thng minh, nhanh nhn, cn c, chu kh, ham hiu bit.
- Trnh hc vn tng i cao.
- Nm bt cng vic nhanh.
Nhc im:
- Tc phong cng nghip km (mang nng tc phong nng
nghip).
- Th lc yu, cha thch nghi c vi cng lao ng cng
nghip.
- Ngoi ng km.
- thc t chc k lut cha cao.

Lun vn tt nghip

23

2.1.2

c im ca th trng xut khu lao ng Vit

Nam.
Nhn chung, v th trng xut khu lao ng Vit Nam kh a
dng, lao ng Vit Nam c mt hu ht khp cc khu vc
cng nh Chu lc trn th gii. Tuy nhin, cho n thi im ny,
th trng xut khu lao ng ca Vit Nam tp trung ch yu
mt s nc trong khu vc. Nhng th trng ny u c khong cch
gn gi v a l, c nhiu im tng ng v truyn thng vn
ho cng nh kh hu
Mt s quc gia nh: Hn Quc, Nht Bn, i Loan, Malaysia hin
ang v s cn tip tc tip nhn lao ng Vit Nam vi s lng ln.
c bit l th trng Malaysia v th trng i Loan, y l hai th
trng rt c thin cm vi lao ng Vit Nam, cho nn thay v tip
nhn lao ng cc nc khc, nay h chuyn dn sang tip nhn lao
ng Vit Nam vi s lng ln cho mi ngnh ngh khc nhau. Hn
Quc v Nht Bn cng c coi l hai th trng kh d tnh trong
vic tip nhn lao ng Vit Nam. Do yu cu v tiu chun lao
ng khng cao, nn phn ln lao ng Vit Nam u c iu
kin v th lc, tr lc cng nh trnh tay ngh p ng.
Hn na, xu hng ca cc th trng nu trn trong nhng nm ti, s
vn cn tip nhn lao ng gin n. Bn cnh h cng c kh
nng tip nhn nhiu lao ng c trnh cao cho cc lnh vc
nh: Phn mm tin hc.
i vi cc th trng khc, tuy s lng tip nhn khng ln nh cc th
trng trong khu vc, do nhu cu tip nhn, khc xa nhau v truyn
thng vn ho, tn gio v cch xa nhau v mt a l, song cng
Lun vn tt nghip

24

cho thy y l nhng th trng kh d tnh v y tim nng,

rt c kh nng tip nhn nhiu lao ng ca ta trong nhng nm
ti.
2.2 Thc trng hot ng xut khu lao ng Vit Nam qua
cc thi k.
Vit Nam bt u xut khu lao ng i lm vic c thi hn
nc ngoi t nhng nm 1980, t n nay, cng vi s i mi
chung v c ch qun l kinh t ca t nc, c ch xut khu lao
ng cng c nhiu thay i, ph hp vi tnh hnh pht trin
ca t nc v quan h quc t trong tng thi k. Nhn chung,
hot ng xut khu lao ng Vit Nam t c nhng yu cu
quan trng, gp phn tch cc vo mc tiu pht trin kinh t - x
hi ca t nc.
C th ni, hot ng xut khu lao ng v chuyn gia ca Vit
Nam c chia thnh ba thi k:
2.2.1

Thi k u (1980 1990).

2.2.1.1Ch trng v mc tiu.

Ch trng.
Trong nhng nm u ca thp k 70 v nht l sau khi t nc
thng nht, nhiu nc t vn hp tc s dng lao ng vi
nc ta. ng v Nh nc c nhng ch trng, chnh sch rt r
rng v vn ny:
Nm 1979 Ban B th Trung ng ng v Thng v Hi ng
Chnh ph chnh thc giao cho B Lao ng v U ban k hoch
Lun vn tt nghip

25

Nh nc, nghin cu tin hnh m phn vi mt s quc gia XHCN

v trao i, hp tc lao ng.
- Ngy 11/02/1980 hi ng Chnh ph ra Quyt nh s 46/CP
v vic a cn b, cng nhn i bi dng, nng cao trnh v
lm vic c thi hn cc nc X hi Ch ngha.
- Ngy 29/11/1980 hi ng Chnh ph ra Quyt nh s
362/CP v vic hp tc s dng lao ng vi cc nc XHCN, p ng
mt phn yu cu lao ng ca cc nc anh em, gii quyt vic
lm cho mt b phn thanh nin cha c vic lm.
- Ti i hi ng ton quc ln th VI, trong bo co ca Ban Chp
hnh Trung ng ng v phng hng, mc tiu ch yu pht trin
kinh t x hi trong 5 nm 1986 1990, hp tc lao ng c
xc nh l mt trong 3 chng trnh kinh t ln; m rng vic a
lao ng ra nc ngoi bng nhiu hnh thc thch hp.
Mc tiu.
- Ch yu l a cn b, cng nhn vin i bi dng, nng cao
trnh tay ngh, nm vng nhng k thut then cht, phc tp,
tinh vi trong quy trnh ch to sn phm v trong c dy chuyn
cng ngh, hoc nm vng nhng kin thc v tay ngh cn
thit c th t mnh thit k v ch to nhng sn phm mi.
- Pht huy mi tim nng lao ng v cht xm, gii quyt vic
lm, tng thu nhp cho ngi lao ng v tng ngun thu ngoi t
cho t nc.
2.2.1.2Kt qu xut khu lao ng.
Trong giai on ny, hot ng xut khu lao ng ch yu da
trn quan h hp tc s dng lao ng gia Vit Nam vi cc nc X
Lun vn tt nghip

26

hi Ch ngha (XHCN) thng qua cc hip nh Chnh ph v cc

tho thun gia ngnh vi ngnh. C ch xut khu lao ng ch
yu da trn m hnh Nh nc trc tip k kt v trin khai t
chc thc hin a ngi lao ng i lm vic c thi hn nc
ngoi.
T 1980 1990, Vit Nam a i c 265.501 lao ng. Trong
tng s 265.501 lao ng a i, phn ln lao ng ca ta ch
yu c a sang 4 nc XHCN (Lin X, CHDC c, Tip Khc v
Bungari) vi tng s lao ng l: 240.301 ngi, trong c 91.955
lao ng n, chim 38,26% v trong tng s 240.301 lao ng
gi i ch c 101.084 ngi c ngh(1) chim 42,06%. S lao
ng cn li trc khi i, phn ln l khng ngh (2) bng 57,94% tng
s lao ng a sang 4 nc ny. Ngoi s lao ng gi sang cc nc
XHCN, Nh nc ta cn gi 25.200 lao ng sang lm vic cc nc
khc thuc khu vc vng Vnh v Chu Phi.
Tin a lao ng Vit Nam lm vic ti cc nc XHCN c th
hin qua bng s (1) di y.
Bng s (1):

Kt qu xut khu lao ng Vit Nam sang cc nc XHCN

t 1980 - 1990.
n v tnh: (Ngi).

(1)

Lao ng qua o to ngh.

(2)

Lao ng cha qua o to ngh.

Lun vn tt nghip

27

Nm

S lng
Lao

Lao
N

1980
1981
1982
1983
1984
1985
1986
1987
1988
1989
1990
Tng

ng

ng

ng XK

c ngh

1.570
20.230
25.970
12.402
4.489
5.008
9.012
46.098
71.835
40.618
3.069
240.301(

590
5.569
8.151
4.620
1.566
3.031
3.095
23.863
25.459
14.964
1.047
91.95

*)

T l

Lao
khng
ngh

(%)

Tin gi v

lao

(Triu VN

ng c

ng)

1.570
14.882
12.116
4.603
3.297
3.658
1.800
21.024
25.109
12.034
921

0
5.348
13.784
7.799
1.192
1.350
7.212
25.074
46.726
28.584
2.148

ngh
100
73,56
46,65
37,11
73,44
73,04
19,97
45,60
34,95
29,62
30,00

0
0,955
8,5
25,1
32,1
76,9
433,5
1.426,18
23.027,9
1.084,32
8.512,8

101.084

139.217

42,06

26.115,455

Ngun: Cc Qun l Lao ng vi Nc ngoi B Lao ng TB&XH.

Hnh (1):

M t kt qu Xut khu lao ng Vit Nam

80000
71835

70000
60000
50000

46098

40618

40000
30000
20230

20000

25970
12402

10000
0

4489

1570
1980

1981

1982

1983

1984

Lao ng xut khu

5008

9012

1985

Lao ng N

1986

3069
1987

1988

1989

1990

Lao ng c ngh

thi k (1980 - 1990).

Qua kt qu xut khu lao ng Vit Nam thi k t 1980 1990
(*)

Khng bao gm 25.200 lao ng ti cc nc (Trung ng v Chu Phi).

Lun vn tt nghip

28

trn y, ta nhn thy mt s vn sau:

Trong giai on ny, mc d chng ta phi i mt vi khng t
nhng kh khn v kinh t ln chnh tr, song cng tc xut khu
lao ng v chuyn gia ca chng ta cng t c nhng kt
qu quan trng bc u lm tin xc tin v pht trin cho
xut khu lao ng Vit Nam trong nhng nm k tip.
Nhn chung, s lng lao ng Vit Nam a i hng nm theo
Hip nh Chnh ph v cc tho thun gia ngnh vi ngnh
khng phi l c nh. S lng lao ng c a i cao nht
phi ni n cc nm 1981, 1982 v c bit l cc nm t 1987 1989. Nm 1980 s lao ng Vit Nam c a i 100% l lao
ng c ngh, cn k t nm 1981 1990 s lng lao ng khng
ngh a i ngy mt tng ln, chim 57,94% trong tng s lao
ng Vit Nam c a sang 4 nc XHCN trong c thi k. L do
chnh ca tnh trng ny l do yu cu ca pha Chnh ph cc nc
tip nhn lao ng Vit Nam khng yu cu cao v trnh tay
ngh ca lao ng. Phn ln cc nc ny phn phi ngay lao ng
Vit Nam vo cc nh my, c s sn xut. H t km cp, o
to(1) cho lao ng ta tr thnh cng nhn thc th. y l mt
c im rt c bit ca lao ng Vit Nam khi i lm vic
nc ngoi k t trc n nay. N cng rt khc bit so vi hot ng
a lao ng ra nc ngoi ca cc nc trong khu vc nh Philippin,
Thailand trong cng khong thi gian ny.
Ngoi cc nc XHCN nh nc ta cn a 25.200 lao ng sang c
(1)

o to ngoi ng, ngh nghip trong vng t 1 2 nm.

Lun vn tt nghip

29

cc nc khc. Nhng ch yu l tp trung cc nc vng Vnh v cc

nc thuc Chu Phi. Lao ng a sang cc nc vng Vnh l 18.000
ngi v Chu Phi (Libya, Angieria, Angola, Mozambiq, Congo,
Madagasca) l 7.200 ngi.
Bng s (2): Phn b lao ng Vit Nam ti 4 quc gia
XHCN t 1980 - 1990.
n v tnh: (Ngi).
Quc gia

Tng s

tip nhn
lao ng
Vit Nam
Lin X
CHDC c
Tip Khc
Bungari
Tng

Trong

Lao
ng
tip
nhn
105.081
70.010
37.580
27.630
240.301

53.073
25.718
9.528
3.636
91.955

T l

Lao

T l (%)

(%)

ng

lao ng

c ngh

c ngh

50.50
36.73
25.35
13.15
38,26

20.562
27.125
28.504
24.893
101.084

19,56
38,74
75,84
90,09
42,06

Ngun: Cc Qun l Lao ng vi nc ngoi B Lao ng TB&XH.

Nh vy, trong thi k ny th trng xut khu lao ng ca chng
ta tp trung ch yu vo th trng cc nc XHCN nh trong bng s
(2) ch r. Phn ln lao ng ca ta a sang 4 quc gia, ch
yu tp trung Lin X v CHDC c. Hai quc gia cn li v s lng
lao ng n lm vic khng ln bng Lin X v CHDC c, nhng
cng cho thy y l hai th trng cng khng km phn qua
trng trong h thng cc nc m lao ng Vit Nam c a n
lao ng.
Lun vn tt nghip

30

V tui ca s lao ng trn khi gi i, theo quy nh l t

18 40 tui. y c coi l tui c nhiu kh nng tt v th
lc, tr lc v nng lc lm vic khi i lao ng nc ngoi. Thc
t cho thy, mt s nc c xut khu lao ng, h cng la chn
lao ng trong tui ny a i. Do , sau khi kt thc
thi hn lao ng tr v, ngi lao ng vn cn c th tip tc ti
xut hoc lm vic trong nc tu theo kh nng ca mnh.
V c cu ngnh ngh ca lao ng Vit Nam ti 4 quc gia, c
th hin trong bng s (3) di y:

Bng s (3): C cu ngnh ngh ca lao ng Vit Nam ti

4 quc gia XHCN
t 1980 - 1990 theo cc nhm ngnh
chnh.
n v tnh: (Ngi).
Quc gia tip nhn lao ng
Ngnh ngh

Tng
s

Lin X

Vit Nam
CHDC
Tip

Cng nghip

178.19

Khc
29.161

i
9.972

C kh
Cng nghip nh

0
63.206 20.945 18.862 16.812
104.42 57.641 35.869
8.533

6.587
2.384

Ho cht
Thc phm
Xy dng v vt

7
7.407
3.150
45.597

Lun vn tt nghip

80.710

2.123
0
19.469

c
58.347

Bungar

3.516
99
5.548

1.588
2.229
5.096

180
822
15.484
31

liu XD
Nng nghip
Lm nghip
Cc ngnh khc
Tng

1.531
4.718
10.265
240.30

0
1.975
2.934
105.0

75
930
5.115
70.01

831
1683
794
37.56

625
130
1.422
27.63

88

Ngun: Cc Qun l Lao ng vi Nc ngoi B Lao ng TB&XH.

C th thy rng, c cu ngnh ngh 4 quc gia trn tng i
a dng, nhng cha mang tnh a dng v loi, nhm lao ng.
Vic lm ca lao ng Vit Nam m trch c ti hn 90% l lao
ng gin n, ch yu l lao ng trong lnh vc cng nghip
v xy dng. Tuy nhin c cu ngnh ngh ny khng phi do lao
ng Vit Nam c o to t trong nc, m phn ln l do cc nc
tip nhn lao ng ca ta t km cp, o to v s dng cho
n khi kt thc thi hn lao ng. Chng ta cng phi tha nhn
rng, lao ng c ngh ca ta ch chim 42,06% v s lao ng
khng ngh chim ti 57,94% so vi tng s lao ng a i.
Nh vy, qua kt qu xut khu lao ng Vit Nam trong thi k
ny cho thy, cht lng lao ng xut khu ca ta c nng
ln r rt, iu ny c th hin qua kt qu xut khu tng dn
tng nm, khng nh lao ng Vit Nam c th p ng nhu
cu v lao ng ca nc tip nhn trong nhiu lnh vc.
2.2.2

Thi k (1991 1995).

2.2.2.1Ch trng v mc tiu.

Cui nhng nm 1980 v u nhng nm 1990, cc nc XHCN
Lun vn tt nghip

32

ng u tip nhn lao ng ca ta u xy ra nhng bin ng ln

v chnh tr, kinh t x hi. Nhiu nc Chu Phi c lao ng Vit
Nam lm vic cng gp khng hong kinh t x hi v chnh tr,
cn Trung ng li phi i u vi cuc chin tranh Iraq. V vy
m hu ht cc nc ny khng cn nhu cu tip nhn lao ng Vit
Nam, thm ch c tip nhn nhng t qung v s lng cng khng
ng k. Trc nhng bin ng bt n , c th tip tc duy
tr v pht trin xut khu lao ng, Chnh ph khng nh:
phi tip tc m rng hp tc quan h quc t, trong hp tc v
xut khu lao ng vn c coi nh l mt ngnh kinh t mang li
nhiu li ch cho quc gia.
Ch trng.
M rng v hng xut khu lao ng sang cc nc trong khu vc
v trn th gii, a lao ng Vit Nam ra nc ngoi bng nhiu
hnh thc thch hp, coi l mt b phn hu c ca chng
trnh lao ng vic lm quc gia.
- Ngy30/6/1988 Hi ng B trng ra Ch th s 108/CT
HBT v vic m rng hp tc lao ng, l mt nhim v kinh t
quan trng, c ngha chin lc lu di.
- Ngy 20/01/1995 Chnh ph ban hnh Ngh nh s 07/N - CP
khng nh: a ngi lao ng Vit Nam i lm vic c thi hn
nc ngoi l mt hng gii quyt ng n
Mc tiu.
Nhm duy tr xut khu lao ng, pht huy mi tim nng lao
ng v cht xm, gii quyt vic lm, tng thu nhp cho ngi lao
ng v tng ngun thu ngoi t cho t nc.
Lun vn tt nghip

33

2.2.2.2Kt qu xut khu lao ng.

Khc vi thi k u, c ch xut khu lao ng Vit Nam trong
thi k ny c i mi, trong phn nh r chc nng
qun l ca nh nc v chc nng kinh doanh dch v xut khu lao
ng. Nh nc thng nht xut khu lao ng bng cc chnh sch
v quy nh php l. Cc t chc kinh t c nh nc cp giy
php thc hin hot ng kinh doanh dch v xut khu lao ng
thng qua cc hp ng k kt vi bn nc ngoi. Do vy m khc
phc c nhng kh khn v t c mt s kt qu khch l bc
u v iu ny c th hin r qua bng s (4) kt qu xut
khu lao ng di y.
Bng s (4): Kt qu xut khu lao ng Vit Nam t

1991 - 1995.
n v tnh: (Ngi).
T l
Nm

S lng
Lao

ng XK

T l
(%) N

Lao

(%)

ng

lao

c ngh

ng c

Tin gi
v (USD)

ngh

1991
1992
1993
1994
1995
Tn

1.022
810
3.960
9.230
10.050
25.072

Lun vn tt nghip

133
79
480
980
1.715
3.387

34,05
33,33
33,58
41,60
46,26
13,51

520
423
2.341
4.679
5.489
13.452

51,00
52,22

7.971.600
14.289.60

59,16

0
45.177.60

50,69

0
109.200.0

54.61

00
181.272.0

53,65

00
357.910.
34

800

Ngun: Cc Qun l Lao ng vi nc ngoi B Lao ng TB&XH.

Hnh (2):

M t kt qu Xut khu lao ng v chuyn

gia Vit Nam

thi k (1991 - 1995).

12000
10000

9230

10050

8000
6000
3960

4000
2000
0

1022

1991

810

1992

Lao ng xut khu

1993
Lao ng N

1994

1995

Lao ng c ngh

Qua kt qu xut khu lao ng thi k t 1991 1995 trn

y, ta nhn thy mt s vn sau:
Nhn chung, s lng lao ng xut khu ca ta a i hng nm
l rt thp so vi cc nm xut khu trong thi k trc, ng thi s
lng lao ng xut khu cng khng c nh m lun c s bin
i theo tng nm c th. S lng lao ng xut khu thp nht
trong thi k ny l nm 1992, ta ch a i c 810 lao ng;
trong c 79 ngi l lao ng N, chim 33,33% v 423 lao
ng c tay ngh, chim 52,22% trong tng s lao ng c
a i nm 1992. Nm 1991 c coi l nm c tin b hn, nhng s
lng lao ng a i cng ch dng li con s 1.022 lao ng;
Lun vn tt nghip

35

Trong , 133 lao ng N, chim 34.05% v 520 ngi l lao

ng qua o to, chim 51% trong tng s lao ng c a
i trong nm 1991. Tnh trng tr tr ny c khc phc bng
cc kt qu s lng lao ng xut khu tng dn trong cc nm t
1993 1995. Nm 1993 ta xut khu c 3.960 lao ng; trong
c 480 lao ng N, chim 33,58% v 2.341 lao ng c ngh,
chim 59,16% trong tng s lao ng c a i trong nm 1993.
Nm 1994 ta xut khu c 9.230 lao ng; trong c 980 lao
ng N, chim 41,60% v 5.489 lao ng c tay ngh, chim
50,69% trong tng s lao ng c a i trong nm 1994. 10.050
l con s lao ng xut khu cao nht m xut khu lao ng
Vit Nam t c trong c thi k; trong c 1.715 ngi l lao
ng N, chim 46,26% v 5.489 lao ng c ngh, chim
54,61% trong tng s lao ng c a i trong nm 1995.
S liu cng cho thy: t l (%) lao ng N cn rt thp so vi
tng s 25.072 lao ng c a i trong c thi k, khong 3.387
ngi, chim 13,51%. Bn cnh , t l lao ng c tay ngh li
tng ln ng k, khong 13.452 ngi, chim 53,65%. Nh vy, t l
lao ng c tay ngh trong thi k ny cao hn hn so vi thi k
u 1980 1990 l 11,59% cn t l (%) lao ng N li gim
xung, khong 24,75% so vi thi k u.
V phn b ca lao ng Vit Nam ti th trng cc nc trn, c
th hin qua bng s(5) di y:
Bng s (5): Phn b lao ng Vit Nam ti cc quc gia
Lun vn tt nghip

36

t 1991 - 1995.
n v tnh: (Ngi).
Trong
Quc gia tip

Tng s

nhn lao ng

Lao ng

Vit Nam

tip nhn

Hn Quc
Libya
Lo
Nht Bn
LB Nga
CH Sc
ngla
Singapore
Li Bng
i Loan
Malaysia
Ba Lan
Cc nc khc
Tng

T l
N

T l
(%) N

Lao

(%)

ng

lao

c ngh

ng c

11.512
6.183
2.966
1.499
750
433
157
163
123
124
70
41
1.051

2.603
0
166
145
0
212
57
23
116
0
58
7
0

22,61
0
5,59
9,67
0
48,96
36,30
14,11
94,30
0
82,85
17,07
0

5872
3287
2370
97
525
345
157
125
79
75
43
21
456

ngh
51,00
53,16
79,90
6,47
70,00
79,67
100
76,68
64,22
60,48
61,42
51,21
43,38

25.072

3.387

13,51

13452

53,65

Ngun: Cc Qun l Lao ng vi nc ngoi B Lao ng TB&XH.

C th ni, mt phn b ca lao ng Vit Nam ta trn cc
th trng l kh a dng. Trong bao gm c nhng nc trc kia
vn d l th trng truyn thng ca ta v lao ng Vit Nam bc
u tip cn c vi cc th trng mi trong khu vc cng nh
trn th gii.
S liu cng cho thy lao ng ca ta ch yu tp trung mt
s cc th trng mi(1) nh: Hn Quc 11.512 lao ng, Libya 6.183
lao ng, Lo 2.966 v Nht Bn l 1.499 lao ng. Trong cc th
(1)

T 1000 lao ng tr ln.

Lun vn tt nghip

37

trng cn li, ring hai th trng i Loan v Malaysia tuy s lng lao
ng tip nhn cha nhiu song cng cho thy y l hai th trng rt c trin vng i vi lao ng Vit Nam.
Cng ging nh thi k u, tui lao ng xut khu Vit
Nam a i trong thi k ny, vn ch yu nm trong tui
khong t 18 40.
V c cu ngnh ngh ca lao ng Vit Nam ti cc quc gia
trn, c phn nh trong bng s (6) di y:
Biu bng (6):

C cu ngnh ngh ca lao ng Vit

Nam ti cc quc gia t

1991 - 1995 theo cc nhm ngnh chnh.
n v tnh: (Ngi).
Ngnh
ngh
Cng nghip
CN nng
CN nh
Xy dng

Quc gia tip nhn lao ng Vit Nam

Tng
L

Hn
Lo Qu

12831

Nh

Li
bya

t
Bn

LB

CH

Nga Sc

Sing

Li

apo gla Loa Bn

re

Mala

Ba

Lan

sia

Cc
NK

450 9678

0 1225

327

256

38

75

20

43

41

678

150

572

850

125

76

15

20

13

17

146

300 9106

375

202

180

23

55

13

30

24

532

8918 1125 1200 6183

150

100

120

25

15

1991
10840

Dch v

197

45

85

35

32

Nng nghip

170

125

45

1275 1275

634

124

278

57

40

32

24

23

12

341

6183 1499

750

433

163

157

124

123

70

Lm nghip
Cc ngnh
khc
Tng

1681

116

25072 2966

1151
2

41 1051

Ngun: Cc Qun l Lao ng vi nc ngoi B Lao

Lun vn tt nghip

38

ng TB&XH.
Qua s liu thng k v c cu ngnh ngh ca lao ng Vit
Nam ti cc quc gia thi k 1991 1995 trn y cho thy:
Nhn chung, phn ln c cu ngnh ngh cha a dng hn so vi
thi k u t 1980 1990. Lao ng Vit Nam vn ch yu tp
chung lm vic trong cc lnh vc: Cng nghip (1) 1.2831 lao ng,
Xy dng 8.918 lao ng, Lm nghip 1.275 lao ng. Lao ng
lm vic trong cc lnh vc: Nng nghip, Dch v v cc ngnh
khc l khng ng k. Trong s lao ng c ngh chim t l
khong 53,65%, ch yu tp trung trong cc lnh vc nh Nng
nghip, Lm nghip, Xy dng v Cng nghip. S cn li l lao
ng khng ngh, chim 46,35% ch yu lm vic trong cc lnh
vc(1), phn cng vic t i hi trnh tay ngh cao. Cc quc
gia c s lng lao ng tp trung ln l: Hn Quc 11.512 lao ng,
tip n l Libya 6.183 lao ng, Lo 2.966 lao ng
2.2.3

Thi k 1996 n nay.

2.2.3.1Ch trng v mc tiu.

Bt tay vo thi k mi c tnh quan trng, vai tr ca xut khu
lao ng li cng c coi trng v tip tc c khng nh trong
cc Vn kin i hi ng, cc Ngh nh, Ngh quyt v Ch th
ca ng v Nh nc. Th hin ch trng, mc tiu chnh sch nht
qun ca ng v Nh nc ta trong giai on pht trin mi ca xut
khu lao ng.
(1)

Bao gm c Cng nghip nng v Cng nghip nh.

(1)

Bao gm c cc lnh vc nh Cng nghip, Xy dng, Lm nghip, Dch v...

Lun vn tt nghip

39

 Ch trng.
- Ti i hi ng ton quc ln th VIII nhn mnh ch trng
y mnh xut khu lao ng. Ngh quyt TW 4 kho VIII cng ch
r; m rng xut khu lao ng trn th trng c v trn th trng mi. Cho php cc thnh phn kinh t trong nc tham gia xut
khu v lm dch v xut khu lao ng trong khun kh php
lut, di s qun l cht ch ca Nh nc, ng thi kin quyt chn
chnh nhng hot ng dch v xut khu lao ng tri vi nhng
quy nh ca nh nc.
- Ngy 20/9/1999 Chnh ph ra Ngh nh s 152/N - CP (2) v
vic khuyn khch cc c quan, doanh nghip, cc t chc Vit
Nam trong nc v ngoi nc thng qua cc hot ng ca mnh,
tham gia tm kim, khai thc vic lm ngoi nc m rng xut
khu lao ng.
- Ngy 22/9/1998 B Chnh tr cng ban hnh ch th s
41/CT TW(3) v xut khu lao ng. Ch th khng nh: xut
khu lao ng l mt hot ng kinh t x hi gp phn pht trin
ngun nhn lc, gii quyt vic lm, to thu nhp v nng cao
trnh tay ngh cho ngi lao ng, tng ngun thu ngoi t cho
t nc cng vi cc gii php gii quyt vic lm trong nc l ch
yu th xut khu lao ng l mt chin lc quan trng lu di,
gp phn xy dng i ng lao ng cho cng cuc xy dng t
nc trong thi k Cng nghip ho, Hin i ho t nc.
- Ti hi ngh v xut khu lao ng thng 6/2000 c t chc ti
H Ni, do Th tng Chnh ph Phan Vn Khi ch tr, mt ln na
quan im ca ng v Nh nc li tip tc c khng nh v
(2)

Xem ph lc s (3).

(3)

Xem ph lc s (4).

Lun vn tt nghip

40

nhn mnh: xut khu lao ng i vi chng ta l mt vn

quan trng, c ngha chin lc. Do , phi coi xut khu lao
ng l mt vn quan trng lu di ca t nc.
Nh vy, ch trng chnh sch ca ng v Nh nc ta v xut
khu lao ng l hon ton r rng, ph hp vi tng giai on pht
trin kinh t ca t nc v cng l ph hp vi xu hng chung ca hi
nhp kinh t quc t, nhm hng ti mc tiu kinh t l pht huy mi
tim nng lao ng v cht xm, gii quyt vic lm, tng thu
nhp, nng cao mc sng ca ngi lao ng v tng ngun thu
ngoi t cho t nc.
Mc tiu.
a xut khu lao ng tr thnh mt lnh vc kinh t x hi, gp
phn pht trin ngun nhn lc, gii quyt vic lm, to thu nhp
v nng cao trnh tay ngh cho ngi lao ng, tng ngun thu
ngoi t cho t nc v c bit l xy dng i ng lao ng
cho cng cuc xy dng t nc trong thi k Cng nghip ho,
Hin i ho t nc.
2.2.3.2Kt qu xut khu lao ng.
Thc hin c ch i mi xut khu lao ng trong hn 10 nm
qua, c bit l trong nhng nm gn y, hot ng xut khu
lao ng ca Vit Nam t c mt s thnh tch ng k. Lao
ng Vit Nam c mt hu ht cc th trng nh ng Bc ,
ng Nam , Trung ng, Chu Phi, mt s o thuc Nam Thi
Bnh Dng v mt s khu vc trn bin. S lng lao ng a i
hng nm tng u, t 1996 n thng 10 nm 2003 xut khu lao
Lun vn tt nghip

41

ng Vit Nam a i c tng cng 245.034 lao ng, trong

c 52.583 lao ng N, chim 21,46% trong tng s lao ng
xut khu v 129.184 lao ng c tay ngh, t t l 52,72% trong
tng s 245.034 lao ng xut khu trong c thi k.
Tin xut khu c th hin c th qua kt qu xut khu
lao ng hng nm trong bng s (7) di y.

Bng s (7): Kt qu xut khu lao ng Vit Nam t

1996 n nay.
n v tnh: (Ngi).
S lng
Nm

Lao ng

1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003

XK
12.660
18.470
12.240
21.810
31.500
36.168
46.122
66.064

Tn
g

(*)

245.034

N
2.088
2.081
1.447
2.302
4.165
7.704
10.556
22.240

52.583

T l (%)

Lao ng

c ngh

16,49
11,27
11,82
10,55
13,22
21,30
22,89
33,66

21,46

7.251
9.457
6.178
11.457
16.412
18.426
26.875
33.128

129.184

T l (%)
lao ng
c ngh
57,27
51,20
50,47
52,53
52,10
50,95
58,27
50,15

52,72

Tin gi v
(USD)
249.139.800
321.205.000
341.874.000
404.578.200
505.950.400
689.660.400
1.400.000.000
(*)
1.500.000.00
0
5.412.407.80
0

Con s d kin t c trong nm 2003.

Lun vn tt nghip

42

Ngun: Cc Qun l Lao ng vi nc ngoi B Lao ng TB&XH.

Hnh (3):

M t kt qu Xut khu lao ng v chuyn

gia Vit Nam

70000

66064

60000
50000

46122

40000

36168
31500

30000
20000
10000

21810

18470
12660

12240

0
1996

1997

1998

1999

Lao ng xut khu

2000

Lao ng N

2001

2002

2003

Lao ng c tay ngh

Thi k (1996 - Nay).

Qua kt qu xut khu lao ng Vit Nam thi k t 1996 2003
trn y, ta nhn thy mt s vn sau:
Nhn chung, kt qu xut khu lao ng ca ta trong thi k
ny l tt hn so vi cc thi k trc. S lng lao ng xut khu
gia cc nm khng c nh, nm sau tng cao hn nm trc trung
bnh khong 27,54%. Mc d vy, song xut khu lao ng Vit
Nam trong thi k ny khng phi l khng gp nhng kh khn
ring do chu tc ng t cc yu t khch quan, dn ti lm nh hng trc tip n kt qu xut khu lao ng ca ta. Nm phi
chu tc ng mnh v c s lng lao ng xut khu thp nht
trong c thi k phi ni n l nm 1998, chng ta ch xut khu
c 12.240 lao ng; trong c 1.447 ngi l lao ng N,
Lun vn tt nghip

43

chim 11,82% v 6.178 lao ng c ngh, chim 50,47% trong

tng s lao ng a i nm 1998. Bn cnh cc nm: 1996,
1997 s lng lao ng xut khu c cao hn nhng cng khng ng
k.
T nm 1999 tr i, xut khu lao ng Vit Nam c du hiu
cho thy dn n nh tr li v c xu hng tng trng mnh v n
nh nh s lng lao ng a i hng nm khng ngng c
nng cao. iu ny th hin rt r nt trong hnh (3) trn y.
Nm c s lng lao ng xut khu cao nht trong c thi k phi
ni n l nm 2002 vi tng s lao ng xut khu t c l
46.422 lao ng; trong c 10.556 lao ng N, chim 22,89%
v 26.875 lao ng c ngh, chim 58,27% trong tng s lao
ng c a i trong nm 2002. c bit nht l nm 2003, tnh
n ht ngy 31 thng 10 ta xut khu c 66.064 lao ng,
cao nht trong c thi k. Con s ny s cn b thay i ln trong
vng hai thng cui nm. Trong s 66.064 lao ng a i, c
22.240 lao ng N, chim 33,66% v 33.128 lao ng qua
o to ngh, chim 50,15% trong tng s lao ng c a i
trong 10 thng nm 2003.
S liu cng cho thy, s lng lao ng N v lao ng c tay
ngh c a i ngy mt nhiu. Tuy nhin, t trng gia lao ng
N so vi tng s lao ng xut khu vn cn mc thp, chim
21,46%, trong khi mc tiu t ra l phi a t trng N lao
ng trong lao ng xut khu ln mc t 40 45%. T trng gia
lao ng c ngh v lao ng khng ngh vn c duy tr trong
khong t 50 55%. So vi thi k u (1980 1990) th t trng
ny l kh cao v c s chuyn bin tch cc. Tuy nhin, con s ny
Lun vn tt nghip

44

vn cha p ng c nhng yu cu kht khe thc t ca ch s

dng lao ng v xu hng ca th trng, i hi xut khu lao
ng Vit Nam cn phi c nhng hng pht trin c v lng v
cht.
Bng s (8):

Phn b lao ng Vit Nam ti cc quc

gia t 1996 - Nay.

n v tnh: (Ngi).
Trong
Quc gia
tip nhn
lao ng
Vit Nam

Lo
Malaysia
Hn Quc
i Loan
Nht Bn
LB Nga
Libya
Singapore
CH Sc
Ba Lan
ngla
Cc nc khc
Tng

Tng s

T l

Lao
ng
tip

Lao

(%)

T l

ng

lao

(%) N

ng

ngh

nhn
62.321
56.512
33.437
52.766
16.176
6.943
6.630
569
293
134
57
9.196

690
11.336
9.435
24.101
5.444
17
0
0
48
30
18
1.464

1,11
20,06
28,22
45,68
33,65
0,245
0
0
16,38
22,39
31,58
15,92

245.034

52.583

21,46

41.568
35.622
20.256
11.871
12.567
1.762
4.510
470
128
45
57
328
129.18
4

ngh
66,69
63,03
60,57
22,49
77,68
25,37
68,02
82,60
43,68
33,58
100
3,56
52.72

Ngun: Cc Qun l Lao ng vi nc ngoi B Lao ng TB&XH.

Lun vn tt nghip

45

Nh vy, qua s liu phn b ca lao ng Vit Nam ti cc nc

trong thi k ny trn y cho thy:
Cc nc trc kia vn l cc th trng truyn thng ca lao ng
Vit Nam, th nay ang c nguy c b thu hp dn, do nhu cu
v lao ng gim, thm ch mt s nc trong nhng nm gn
y, ngng tip nhn lao ng Vit Nam. Cc nc khc vn cn
tip nhn lao ng Vit Nam nhng vi s lng khng ng k v
mc tip nhn cng khng phi l thng xuyn.
S liu cng cho thy, phn ln lao ng ca ta ch yu tp
trung ti cc nc trong khu vc nh: Lo 62.321 lao ng; trong
680 ngi l lao ng N. Malaysia 56.512 lao ng; trong
11.336 ngi l lao ng N. i Loan 52.766 lao ng; trong
24.101 ngi l lao ng N. Hn Quc 33.437 lao ng trong
9.435 ngi l lao ng N. Nht Bn 16.176 lao ng; trong
5.444 ngi l lao ng N. c th coi y l nhng th trng
chnh, thu ht v tip nhn ch yu ngun lao ng xut khu ca
Vit Nam hin ti cng nh trong nhng nm ti.
V c cu ngnh ngh ca lao ng Vit Nam ti cc quc gia
trn, c th hin trong bng s (9) di y:
Bng s (9): C cu ngnh ngh ca lao ng Vit Nam ti
cc quc gia t
1991 - Nay theo cc nhm ngnh chnh.
n v tnh: (Ngi).
Ngnh ngh Tng

Lun vn tt nghip

Quc gia tip nhn lao ng Vit Nam

46

Mala

Lo

Cng nghip
nng
Cng nghip
nh
Xy dng
Dch v
Nng nghip
Lm nghip
Cc ngnh
khc
Tng

115.442

6358

48.291

4312

67.169

2064

60.250 25871

Quc Loan

Sia

Cng nghip

Hn

Nht

LB

Bn

Nga

3652 2196 3356 1242

7

1246 1005 1245

7

2406 1190 2110

0
1102
8

Libya

Singa

CH

Ba

ng

Cc

Pore

Sc

lan

la

NK

1200

112

75

0 3218

6428

685

68

56

0 1762

5999

515

44

19

0 1456

0 6630

50

0 2411
0 1622

2145 8573 3542

6.320

755

320

0 3258

365

90

45

45

17.720 17465

255

207 2485

204

131

59

569

293

134

45.212 11872 8702 9010

245.03
4

62321

1063
0

565

334

527

161

694

663

12

37

66

76

12 1900
57

919
6

Ngun: Cc Qun l Lao ng vi nc ngoi B Lao

ng TB&XH.
Qua bng s liu thng k v c cu ngnh ngh ca lao ng
Vit Nam ti cc quc gia trn y thi k 1996 Nay cho thy:
C cu ngnh ngh ca lao ng Vit Nam trong thi k ny ch
yu tp chung vo cc lnh vc chnh l Cng nghip v Xy
dng. Cc ngnh khc nh: Dch v, Lm nghip, Nng nghip c s
lng lao ng lm vic khng ng k. Ngnh c s lng lao ng
tp trung t nht l lnh vc Nng nghip vi s lng khng ng
k, khong 90 lao ng, bng 0,036%, cho thy y l ngnh
km hp dn v nhu cu tip nhn khng nhiu. Lnh vc c s lng lao ng tp trung cao nht phi ni n l Cng nghip,
khong 115.442 lao ng, chim 47,11% trong tng s lao ng
cc ngnh ngh. Ngoi ra Xy dng l ngnh c s lng lao ng
47
Lun vn tt nghip

lm vic ng th hai, khong 60.250 lao ng, chim 24,58%.

Bn cnh , cc ngnh khc chim mt lng lao ng cng kh
ng, khong 45.212 lao ng, chim 18,45%. S liu cng cho
thy, cc ngnh Cng nghip, xy dng c s lng lao ng tp
trung ng, ch yu cc nc: Lo, Malaysia, Hn quc, i Loan,
Nht Bn v Libya. Cc nc cn li l khng ng k.
2.3 Thnh cng v hn ch trong lnh vc xut khu lao
ng.
2.3.1

Nhng thnh cng.

Thc tin cho thy cng tc xut khu lao ng Vit Nam trong
thi gian qua l mt hot ng mang tnh kinh t - x hi, ng
mt vai tr quan trng, thit thc trong chng trnh quc gia v
gii quyt cng n vic lm cho ngi lao ng. Qua c th
hin v ghi nhn trong cc im sau:
2.3.1.1Xut khu lao ng gp phn gii quyt vic lm.
Thc t cho thy, thng qua cc doanh nghip xut khu lao
ng, hng nm Vit Nam a lao ng i lm vic c thi hn
nc ngoi trung bnh khong 30.630 ngi/nm(1). Trong , nm
1996 a i c 12.660 ngi, nm 97 l 18.470 ngi bng 145,89%
so vi nm 96, nm 98 l 12.240 ngi bng 66,27% so vi nm 97,
nm 99 l 21.810 ngi bng 178,18% so vi nm98, nm 2000 l
31.500 ngi bng 144,4% so vi nm 99, nm 2001 l 37.000 ngi
bng 117,4% so vi nm 2000, nm 2002 l 46.122 ngi bng
123,65% so vi nm 2001, nm 2003 d kin a i 50.000 ngi
bng 108,4% so vi nm 2002. Tuy nhin tnh n ngy 31 thng 10
(1)

S liu c tnh t nm 1996 n thng 10 nm 2003.

Lun vn tt nghip

48

nm 2003 s lao ng ta a i vt qu con s lao ng d kin

xut khu trong nm, bng 143,23% so vi nm 2002, a tng s
lao ng Vit nam ang lm vic nc ngoi ln khong 40 vn ti
40 nc v vng lnh th vi 30 nhm ngnh ngh thuc cc lnh vc:
Xy dng, C kh, in t, Dt may, Ch bin hi sn, Vn ti
bin, nh bt hi sn, Dch v, Chuyn gia y t, Gio dc, Nng
nghip
Song song vi vic gii quyt vic lm cho chnh ngi lao ng i
lm vic nc ngoi, chnh xut khu lao ng cng l tc nhn
tch cc kch cu trong sn xut v tiu dng trong nc. Vi hn 4,6
vn lao ng da i trong nm 2002, ko theo gii quyt vic lm
cho hng vn lao ng trong nc do mua sm t trang: may mc,
giy dp, va ly, ti xch tay ch ring chi ph cho t trang trc khi
xut cnh, xut khu lao ng ng gp cho sn xut trong nc
khong hn 25 t ng(2), cha k n chi ph cho i li, vn
chuyn bng hng khng. Bn cnh , sau khi ht hn tr v, mt
s b phn ngi lao ng da vo vn t kim c v kinh nghim
ngh nghip ca mnh t hnh ngh, lp xng sn xut, lp trang
tri, mua sm tu thuyn nh bt hi sn t qun l, sn xut,
kinh doanh to thm nhiu vic lm cho ngi khc.
Nh vy bng xut khu lao ng, gp phn gii quyt vic
lm cho mt b phn khng nh ngi lao ng trong nc, lm gim
c sc p tht nghip, nng thn cng nh thnh th.
2.3.1.2Xut khu lao ng gp phn tng thu nhp cho ngi lao
ng v ngoi t cho t nc.
(2)

Bo lao ng xun 2003.

Lun vn tt nghip

49

Ngi lao ng i lm vic c thi hn nc ngoi thng c thu

nhp cao, khong t 6 - 10 ln so vi thu nhp t vic lm trong nc.
Bnh qun thu nhp cm tay(1) ca ngi i xut khu lao ng
khong 400USD/thng. c tnh t nm 1996 n nay, s lao ng
i lm vic nc ngoi theo c ch mi chuyn v nc khong
220 triu USD/nm. Ngoi ra, cn c khong 20 vn lao ng ang
lm vic nc ngoi gm nhng nc i lao ng theo hip nh
c (1980 - 1990), nhng ngi sang Lin X c v ng u lm vic
theo nhiu hnh thc khc nhau chuyn v nc khong 1 t
USD/nm.
i sng ca ngi i xut khu lao ng c ci thin v cng l
gii php nhanh nht xo i gim ngho.
2.3.1.3Xut khu lao ng gp phn tit kim chi ph o to,
nng cao tay ngh v pht trin ngun nhn lc.
Trong iu kin hin ti, thi gian i mi nn kinh t ca Vit
Nam cha lu, iu kin kinh t nc nh cn hn hp, hng nm
nh nc phi b ra hng chc nghn t ng kinh ph cho o to
ngh nghip v nng cao tay ngh cho ngi lao ng. Hng lot
cc trung tm, cc trng trung hc dy ngh c m ra xong vn
cha p ng c nhu cu ca thc t nn ta cha c iu kin
o to cho hu ht mi i tng lao ng trong nc. Trong khi ,
hot ng xut khu lao ng ngoi mc ch gii quyt cng n
vic lm, to thu nhp cho ngi lao ng cn c mt s nhim v
quan trng khc l: qua lao ng nc ngoi, ngi lao ng tip
thu kinh nghim qun l, sn xut tin tin, nng cao, trnh
tay ngh, nghip v ca mnh cng nh rn luyn tc phong v k
(1)

K c tin lng lm thm gi.

Lun vn tt nghip

50

lut cng nghip, k c trnh ngoi ng, gp phn ci thin v

pht trin ngun nhn lc Vit Nam trong thi k Cng nghip ho,
Hin i ho t nc. Sau khi v nc chnh h s tr thnh mt
ngun lao ng c k nng, trnh ngh nghip cao b sung
vo lc lng lao ng c trnh cho cc c s sn xut, doanh
nghip trong nc
2.3.1.4Xut khu lao ng gp phn cng c cc mi quan h v
hi nhp Quc t.
Ngoi nhng gi tr thit thc mang li cho t nc, xut khu lao
ng cn gp phn tch cc, quan trng trong vic cng c cc
mi quan h ti nhng ni lao ng ta n lm vic. Thng qua
ngi lao ng, cng nhn cc nc cng lm vic v ngi dn bn
x c th tm hiu v t nc, con ngi cng nh truyn thng vn
ho Vit Nam. T lm cho cc mi quan h ngy cng tr nn
gn b mt thit hn. Ngoi cc mi quan h ca ngi lao ng ra
th cc mi quan h gia doanh nghip vi doanh nghip, gia nh
nc vi nh nc cng khng ngng c ci thin. Do vy xut khu lao
ng mt mt em li nhng li ch kinh t, x hi to ln, nhng mt
khc li gp phn cng c cc mi quan h hp tc cng nh hi nhp
quc t.
2.3.2

Nhng tn ti v hn ch trong qu trnh thc hin

xut khu lao ng trong nhng thi k qua.

2.3.2.1Nhng hn ch v chnh sch xut khu lao ng.
Ngoi nhng kt qu tch cc t c trong thi gian qua,
cng tc xut khu lao ng Vit Nam vn cn cha tng xng vi
Lun vn tt nghip

51

yu cu v tim nng vn c ca ta do nhng nguyn nhn v

ang tn ti sau:
V qun l Nh nc.
- H thng cc vn bn php lut cn thiu mt s chnh sch,
c ch c th iu chnh v qun l cht ch xut khu lao
ng nh chnh sch h tr doanh nghip pht trin th trng, nht
l tip cn cc th trng mi, chnh sch tn dng cho ngi lao
ng khi tham gia xut khu, chnh sch min gim thu nn
dn ti vic km thu ht mi tng lp tham gia xut khu.
- Vic t chc qun l cha cht ch, thiu s phi hp ng b
gia kim tra, kim sot gia cc c quan chc nng. Cc B
ngnh, a phng cha quan tm qun l, ch o cc doanh
nghip xut khu lao ng trc thuc. Vn cn tn ti tnh trng
cnh tranh khng lnh mnh: Tranh ginh i tc bng cch ph gi
gia cc doanh nghip, lm nh hng n quyn li ngi lao ng
v li ch quc gia.
- Cha pht hin v x l kp thi tnh trng dn dt, c mi
tiu cc, la o din ra trn nhiu a bn gy xn xao d lun.
- Cha u t tho ng cho khu pht trin th trng: Nh nc,
cc B, Ngnh, a phng cha thc s quan tm, u t tm kim
v m rng th trng xut khu lao ng v chuyn gia nh u t
xut khu hng ho, m ng l n phi c quan tm v u t
hn na.
- Kh nng tip cn vi nc ngoi ca ta cn yu, th phn ca
ta cn rt nh b so vi th phn ca cc nc c lao ng xut khu
khc.
- Th tc hnh chnh cn rm r: Vic thc thi cng v ca mt
Lun vn tt nghip

52

s cn b a phng, cha thc s tn tm, thm ch c ni cn

gy kh d, tn km, tiu cc cho ngi lao ng nht l khu
xc nhn th tc giy t l lch t php v th tc xin cp h chiu.
- nc ngoi cn thiu mt h thng ty vin lao ng ti nhng
a bn c nhiu lao ng lm vic hoc c kh nng tip nhn
lao ng.
- Cng tc thng tin tuyn truyn v xut khu lao ng cn hn
ch dn n tnh trng phn ng ngi lao ng b thiu thng
tin nn kh nng ngi lao ng t lin h trc tip vi doanh nghip
xut khu lao ng l kh khn, dn ti tnh trng l doanh nghip
cn tuyn ngi th khng c trong khi ngi cn i xut khu
lao ng th khng bit u c nhu cu m n tuyn nn
khng t trng hp ng tic ngi lao ng b k xu la o
xy ra gy tm l hoang mang cho ngi lao ng v x hi.
V cc doanh nghip xut khu lao ng.
Nhiu doanh nghip xut khu lao ng vn cn th ng, trng
ch vo i tc, thiu i ng cn b c trnh , nng lc v kinh
nghim v qun l lao ng, th trng. Cha chp hnh nghim tc
cc quy nh hin hnh v ch tuyn chn, o to, gio dc
nh hng, cng khai ti chnh, qun l v bo v ngi lao ng nc ngoi. Vic tuyn chn lao ng ti mt s doanh nghip cn qu
vng vo, phi qua nhiu khu trung gian, thm ch c c mi lm
cho ngi lao ng phi chu nhiu chi ph tri vi quy nh.
V cht lng ngun lao ng v cng tc o to.
- Phn ln cht lng i ng lao ng xut khu ca ta cn thp
so vi yu cu ca ch s dng lao ng, nht l ngoi ng, tay
Lun vn tt nghip

53

ngh cha p ng c nhu cu ca sn xut hin i. Mt s loi

lao ng k thut nc ngoi c nhu cu tuyn dng nhng ta vn cha c p ng. Mt b phn ngi lao ng ca ta cn cha
thc r c mi quan h ch th, thc k lut lao ng v chp
hnh hp ng k kt km, nhiu trng hp t b hp ng
lao ng trn ra ngoi sng v lao ng bt hp php gy nh hng xu n uy tn lao ng v th trng lao ng ca Vit Nam.
V trch nhim ca cc B, Ngnh v a phng.
Thc t chng minh, trong mt thi gian di, cc B, Ngnh v
a phng cha lin kt mt cch cht ch trong vic phi kt hp
cng vi B Lao ng Thng binh v X hi qun l, kim tra, thanh
tra cng nh chn chnh li cc doanh nghip xut khu lao ng
trc thc trong vic chp hnh php lut, quy nh v xut khu
lao ng v t chc thc hin hp ng un nn hoc x l
kp thi cc vi phm, nhm bo v quyn li ca ngi lao ng v
trt t an ninh x hi.
2.3.2.2Nguyn nhn ca nhng hn ch.
- Th tc hnh chnh cn rm r.
- Cha c s phi kt hp linh hot cht ch gia cc B, Ngnh v
a phng.
- Nhn thc ca nh qun l cn gin n, ch quan, chm
tng kt rt kinh nghim nhanh chng thch ng vi tnh
hnh mi.
- Cha thc s ch trng ti hot ng Marketing pht trin v m
rng th trng nc ngoi cng nh to ngun lao ng trong nc
phc v xut khu.
Lun vn tt nghip

54

Lun vn tt nghip

55

Chng 3
mt s bin php ch yu nhm y mnh v nng cao hiu
qu xut khu lao ng Vit Nam
trong nhng nm ti
3.1 D bo th trng, c hi, thch thc v kh nng tip cn
ca lao ng Vit Nam trong thi gian ti.
3.1.1

V tnh hnh th trng lao ng Quc t.

Trong nhng nm gn y, v nhng l do khch quan khc

nhau, th trng sc lao ng th gii vn tn ti v s cn tip tc
tn ti trong mt thi gian di. Trc nhng bin ng phc tp do s
vn ng, i mi khng ngng ca c cu nn kinh t th gii
dn n vic di chuyn vn u t v chnh sch xut nhp khu
sc lao ng ca cc nc cng c nhiu thay i. Do vy nn th
trng s dng lao ng nc ngoi trong khu vc v trn th gii
trong nhng nm qua v thi gian gn y c nhng thay i
cn bn v nhu cu s dng cng nh cht lng v c cu lao ng
tip nhn. iu ny, c th hin nhng im sau:

Th nht:
Hu ht cc nc tip nhn lao ng nc ngoi u thng xuyn

quan tm p dng tin b khoa hc k thut, tp trung u t i

mi v hin i ho cng ngh sn xut. i hi cn phi c i ng
lao ng c trnh , cht lng tng ng vn hnh v sn xut.
Do vy dn ti mt h qu l: Lm gim ng k nhu cu v s
dng lao ng gin n ca nc ngoi nn gi thu nhn cng cng
Lun vn tt nghip

56

s b gim theo.

Th hai:
V mc tiu siu li nhun v do gi thu nhn cng ni a cao,

hu ht cc nc pht trin v ang chuyn dch u t vn v

cng ngh sn xut sang cc nc c trnh , cng ngh sn xut
km hn v gi nhn cng, dch v thp hn.

Th ba:
Th trng lao ng quc t vn c v tip tc c nhu cu ln v

s dng ngun lao ng nc ngoi. Tuy nhin phn ln ch tp trung

ch yu vo mt s cc lnh vc l:
- Lao ng gin n (lng thp).
- Lao ng nng nhc (mi trng lm vic km v sinh).
- Lao ng dch v v gip vic gia nh.
- Lao ng k thut cao v chuyn gia trong mt s ngnh sn
xut kinh doanh, k c chuyn gia phn mm tin hc
- Lao ng trn bin gm S quan, Thu th vn ti bin v Lao
ng nh bt hi sn.
Th t:
Cc nc ang pht trin c lao ng d tha s tip tc y mnh
xut khu lao ng, nn s cnh tranh gia cc nc xut khu lao
ng ngy cng tr nn gay gt.
3.1.2

V tnh hnh c th ca tng th trng lao ng

trong khu vc v trn th gii.

3.1.2.1Th trng khu vc ng Nam .
Th trng khu vc ng Nam l mt th trng gn gi v
Lun vn tt nghip

57

khong cch a l, c nhiu im tng ng v phong tc tp

qun, hn na Vit Nam li l thnh vin ca hip hi t chc cc
nc ASEAN. S hp tc gia nc ta vi cc nc trong khu vc c nhiu
thun li v c chiu hng pht trin kh tt p. Th trng ny c
chia lm hai nhm:
- Nhm cc nc tip nhn lao ng nc ngoi gm: Malaysia,
Singapore, Brunei, Lo v Campuchia.
- Nhm xut khu lao ng gm: Philippin, Thi Land, Indonesia
v Myanmar.

Ngoi tr th trng Lo, cc nc cn li thng c

chnh sch u tin tip nhn lao ng theo o Hi v c quan h

lao ng truyn thng. Tuy nhin, tnh trng ny c ci thin
bc u do cc nc tip nhn lao ng c chnh sch tip nhn
th im lao ng Vit Nam, c bit l th trng Malaysia. Cho
n nay, th trng Malaysia kt thc tip nhn th im lao
ng Vit Nam v ang bc vo giai on tip nhn chnh thc.
D kin nu khng c bin ng khch quan, hng nm th trng
ny tip nhn khong 100.000 lao ng/nm.
3.1.2.2Th trng khu vc ng Bc .
L mt trong nhng khu vc c quy m tip nhn lao ng nc
ngoi rt ln v l ni tp trung lao ng ca hu ht cc nc xut
khu lao ng trong khu vc. iu ng ch l c 3 th trng lao
ng: Hn Quc, Nht Bn v i Loan u c cc nc xut khu
lao ng c bit quan tm, khai thc trit . Cc th trng
ny ch yu tip nhn lao ng nc ngoi cho cc lnh vc: Cng
nghip, xy dng, nh bt v ch bin thu hi sn, gip vic
gia nh(1), thu nhp cao, iu kin lm vic, phong tc tp qun
(1)

Tn trong ngnh thng gi l (sin).

Lun vn tt nghip

58

ph hp vi Vit Nam.
Quan h hp tc trong lnh vc kinh t, vn ho, khoa hc k
thut gia nc ta vi khu vc ny ang trong giai on pht trin
tt p. iu ny c th hin qua vic h nhn mt s lng ln
lao ng ca Vit Nam, chim khong hn 40% ng u trong
s cc nc c lao ng xut khu vo th trng ny v hin ang
c kh nng tip nhn thm nhiu lao ng trong thi gian ti.
3.1.2.3Th trng khu vc Trung ng.
Cc nc nm trong khu vc ny hng nm, c nhu cu tip nhn
lao ng nc ngoi rt ln khong t 9 10 triu lao ng. Tp
trung ch yu vo cc nc nh: rp Sau i, Tiu Vng quc rp
thng nht (UAE), C Ot, Li Bng, Irc Tuy nhin, do nh hng t
cc cuc chin tranh Irc va qua lm cho kh nng tip nhn
lao ng nc ngoi ca cc nc trong khu vc b trng li. Tuy nhin,
mt khi chin tranh kt thc v i vo n nh th cc nc ny li
c kh nng tip nhn tr li vi s lng lao ng ln hn, c bit
l th trng Irc do phi ti thit li t nc sau chin tranh.
c im v yu cu ca th trng ny:
- a dng v ngnh ngh: cng nghip, xy dng, dch v, may
mc, gip vic gia nh...
- iu kin lm vic kht khe, kh hu v mi trng sinh hot
khc nghit,
- Lng thp nhng li phi chu nhiu loi thu.
- Phong tc tp qun: o Hi, phong tc nghim ngt, kht khe,
h khc.
- Quan h ngoi giao gia nc ta vi cc nc vng Vnh cha pht
Lun vn tt nghip

59

trin.
3.1.2.4Th trng khu vc Chu Phi.
Hin ti, th trng ny c kh nng tip nhn lao ng nc ngoi
ch yu l thng cc d n xy dng. Nhng nc c kh nng tip
nhn lao ng ch yu vn l Lybia v Angieri.
- Ti th trng Libya: Ta c th tip tc duy tr v m rng thm
s lng lao ng ta cung ng cho cc hng thu nc ngoi, ng thi
tm kim nhn thu hoc thu ph cng trnh.
- Ti th trng Angieri: Vn c nhu cu tip nhn chuyn gia Yt,
gio dc, nng nghip s dng ting php. Ti y cn c rt
nhiu cng trnh xy dng ln ang v s c u thu. Nu cc
doanh nghip xy dng Vit Nam nhn thu th lao ng ca
Vit Nam mi c kh nng tip cn vo th trng ny vi s lng ln
thng qua hnh thc nhn thu trn.
- Cc nc Chu Phi khc: Angola, Congo, Madagasca, Senegal
trc y nhn lao ng ca ta trong cc lnh vc: Y t, gio dc,
nng nghip, tuy s lng tip nhn khng nhiu nhng h vn c nhu
cu tip nhn tr li mt khi tnh hnh chnh tr ca cc nc n
nh tr li.
3.1.2.5Th trng cc khu vc trn Bin.
Nhu cu s quan v thy th vn ti bin, thuyn vin nh bt
thy hi sn ngy mt gia tng Chu u, Chu M v c Chu
. y l loi hnh lao ng c th, yu cu trnh tay ngh
cao v dy dn kinh nghim, chu ng c gian kh, k lut
nghim ngt, kh nng chu ng cao. Tuy nhin, thu nhp li kh
Lun vn tt nghip

60

cao, n nh nhng thi gian lao ng li khng n nh, cng

vic nng nhc, thng xuyn lnh nh trn bin, t c iu kin
tip xc vi cng ng nn rt d a ngi lao ng n ch bun
t, nhm chn cng vic C th ni y cng l mt th trng
y trin vng i vi lao ng Vit Nam trong thi gian ti.
3.1.2.6Th trng cc khu vc khc.
Cc nc thuc Lin X v ng u c.
Cc nc Lin X v ng u c hin ang c hng chc vn ngi
Vit Nam sinh sng v lm vic. Mt b phn trong s ny to
iu kin cho thn nhn ca h sang lm n, bun bn. Cn phi
c nhng chnh sch n nh v pht trin theo hnh thc c
nhn.
Cc nc trong khi EU.
Cc nc trong khi EU ch c ch trng s dng lao ng trong
cng ng vi cc yu cu v cht lng lao ng rt cao, hn na
mi ch c 3 nc l Anh, c, Php hin ang c ch trng chnh
sch thu ht v tip nhn lao ng lp trnh vin quc t. c l nc u tin, m ca tip nhn khong 20.000 lp trnh vin v hin
ang cn tip nhn 1,5 triu lao ng lnh ngh nc ngoi cho cc
lnh vc: Tin hc, xy dng, cng nghip nng v chuyn vin yt.
Php c o lut cho php lao ng cc nc Thuc a c nh
Vit Nam, Lo, Campuchia n lao ng ti Php m khng phi
gp tr ngi g. Nh o lut ny m lao ng Vit Nam tip
cn c, nhng s lng a i vn cn hn ch. Hin ti, lao ng
ca Vit Nam ta cha c kh nng thm nhp rng ra th trng cc
nc trong EU. Theo d bo ca cc chuyn gia th, m bo c
61
Lun vn tt nghip

cu lao ng nh hin nay, cc nc thuc khi EU t nay cho ti nm

2025 phi tip nhn thm khong 159 triu lao ng. Nh vy th
lao ng ca ta c th tip cn th trng ny sm trong lnh vc
cng ngh tin hc nu nh Vit Nam c nhng u sch, chin lc u t
v tip cn ngay t by gi.
Khu vc Bc M v cc khu vc do M u tr.
y l th trng rng ln, tng i cht ch v r rng v lut
php, thu nhp m bo. v ang c mt vi hp ng a lao
ng sang mt s vng lnh th do M y tr nn rt c kh nng
th im v m rng trong thi gian ti. Tuy nhin, lao ng m hai
th trng ny tip nhn s ch yu l lao ng c trnh cao,
c bit l chuyn gia cng ngh cao. Theo s liu thng k (1) nm
96 97, th trng M thiu 1.700 chuyn gia cng ngh cao, nm
98 thiu 450.000 v nm 99 thiu 850.000. Con s lao ng thiu
ht ny ang gia tng v cn tip tc gia tng cao trong nhiu nm
ti. C th cho rng, y cng l mt th trng mc tiu y tim
nng i vi lao ng Vit Nam trong tng lai.
3.1.3

Nhng c hi, thch thc v kh nng tip cn ca

lao ng Vit Nam.

Trc nhng bin ng phc tp k c v kinh t ln chnh tr
trn th gii v xu th Ton cu ho trong nhng nm qua tc
ng mnh m ti chnh sch, xut khu lao ng ca cc nc c lao
ng xut khu, trong c Vit Nam. Tuy nhin, nhng tc ng
ny cng s mang n cho xut khu lao ng Vit Nam nhiu c
hi tt, to iu kin Vit Nam y mnh xut khu lao ng
(1)

Gio trnh Kinh doanh Thng mi Quc t trang 83 Trng H Qun l v Kinh doanh H Ni.

Lun vn tt nghip

62

ca mnh. Bn cnh , khng phi l khng c nhng kh khn,

thch thc nht nh, lm nh hng ti vic y mnh v m rng
hp tc trao i lao ng gia Vit Nam v cc nc tip nhn trong
khu vc cng nh trn th gii.
3.1.3.1Nhng c hi.
Vi li th ln v ngun nhn lc: quy m ng th 120 trong gn
200 nc trn th gii. Dn s tr, lc lng lao ng ng o, thng
minh, nhanh nhn, kho tay, cn c chu kh v c trnh hc
vn tng i cao so vi lao ng ca cc nc cng xut khu. Hn
na, hnh nh ngi lao ng Vit Nam c gii ch nh gi rt
cao so vi lao ng ca cc nc khc.
Bng nhng u im ni tri ny, chng ta hon ton c th c
kh nng p ng c xu hng cng nh nhu cu kh kht khe v
lao ng cht lng cao, hin ti cng nh trong thi gian ti nu nh
chng ta c nhng bc chun b hp l ngay t by gi.
3.1.3.2Thch thc.
Do phi chu p lc rt ln t s suy gim kinh t v xu hng ton
cu ho nn kinh t th gii, lm cho nhu cu v lao ng gin
n gim ng k, dn ti nhiu c hi vic lm ngoi nc ca lao
ng gin n Vit Nam s khng cn. Hn na li th v gi
nhn cng Vit Nam r ang b mt dn (2) v nhng hn ch v
th lc, trnh ngoi ng, thc k lut lao ng ca lao ng
Vit Nam km ngy cng tr nn l yu im ln so vi lao ng
cng loi ca cc nc. c th c c vic lm ph hp vi trnh ,
tt yu dn n cnh tranh v s cnh tranh ny cng tr nn gay
(2)

Xem ph lc 2.

Lun vn tt nghip

63

gt gia lao ng gin n ca ta vi lao ng gin n ca cc

nc. i hi chng ta phi c nhng i sch khc phc hp l v kp
thi.
3.1.3.3Kh nng tip cn ca lao ng Vit Nam.
Qua nhng phn tch, d bo trn y, i chiu vi tnh
hnh thc ti ca lao ng xut khu Vit Nam cho thy: kh nng
tip cn cc th trng (EU, Bc M, Singapore) ca lao ng Vit
Nam khng phi l khng c, nhng khng phi l trong ngy mt
ngy hai. Chng ta hon ton c th p ng c mi yu cu cng
nh nhng tiu chun kht khe ca h t ra, xong lm c
iu ny vn cn phi ph thuc vo chin lc o to ngun
nhn lc phc v cho cc th trng trn nh th no m thi. Tuy
nhin, trc mt v trong mt vi nm ti, lao ng ca ta s vn tip
tc tp trung duy tr v m rng ch yu th trng ng Bc v
ng Nam . Trong th trng (Hn Quc, Nht Bn, i Loan v
Malaysia) vn c coi l nhng th trng chnh i vi lao ng
Vit Nam, t nht l trong thi gian hin ti.
3.2 Phng hng xut khu lao ng Vit Nam i lm vic c
thi hn nc ngoi trong nhng nm ti.
3.2.1

Phng hng nhim v.

Xut khu lao ng l nhim v Kinh t, Chnh tr c ngha

chin lc, l nhu cu khch quan ca nn kinh t nc ta v xu th
ton cu ho ng thi, cng l vn bc xc trc mt v lao
ng v vic lm.
c th m rng xut khu lao ng vi quy m ln, c cht lng
Lun vn tt nghip

64

v hiu qu cao trong nhng nm ti, cng tc xut khu lao ng

cn phi qun trit v t chc thc hin theo nhng nh hng
sau:
3.2.1.1u t mnh cho xut khu lao ng trn cc lnh vc.
- Pht trin th trng.
- o to ngun nhn lc, chuyn gia c kin thc, trnh tay
ngh, ngoi ng.
- Bi dng, o to chuyn su nghip v cho i ng cn b
qun l Nh nc v doanh nghip xut khu lao ng.
3.2.1.2Thc hin a dng ho.
- a dng ho v th trng xut khu lao ng.
- a dng ho v c cu ngnh ngh xut khu.
- a dng ho cc hnh thc v thnh phn tham gia xut khu
lao ng: Cung ng lao ng, hp tc lin doanh, nhn thu cng
trnh, cho php mt s doanh t nhn c kh nng tham gia
thc hin xut khu lao ng.
3.2.1.3Hon thin th tc hnh chnh.
- Ci cch, hon thin trit , to mi iu kn tt nht cho
ngi lao ng v doanh nghip, gim bt nhng kh khn v
thi gian v tin bc ca ngi lao ng khi tham gia xut khu.
3.2.1.4Cht lng ngun lao ng xut khu.
- Khuyn khch cc t chc, doanh nghip, ngi lao ng, B,
Ngnh, a phng, n v t chc o to nng cao cht lng
Lun vn tt nghip

65

ngun lao ng xut khu v tay ngh, ngoi ng, php lut
3.2.1.5V mc ph xut khu lao ng.
- Tip tc sa i i vi cc chi ph ng gp ca ngi lao
ng trc khi i v c nhng chnh sch u i, h tr ti a cho
nhng lao ng thuc din c bit: gia nh chnh sch, ngi
ngho nhm lm gim ti thiu chi ph ban u v thu ht ti a
lc lng lao ng cho xut khu trong nhn dn, c bit l lao
ng nng thn, vng su, vng xa.
3.2.2

Mc tiu.

- Phn u tng quy m xut khu lao ng t nm 2010 tr i

lun c khong 1 triu lao ng v chuyn gia c mt v lm vic
thng xuyn nc ngoi thay v khong gn 40 vn lao ng ang
lm vic ti hn 40 quc gia nh hin nay.
- n nm 2005 phn u c khong t 40 50 vn lao ng c
mt v lm vic nc ngoi.
- Trc mt d kin trong nm 2003 phn u xut khu 5 vn lao
ng v s gia tng dn v s lng lao ng a i trong nhng
nm sau ln 100.000 ngi/nm, t sau nm 2005, mi nm ta c
th a i c t 150.000 200.000 lao ng i lm vic c thi
hn nc ngoi.
3.3 Mt s gii php ch yu nhm y mnh v nng cao
hiu qu xut khu lao ng Vit Nam.
3.3.1

Kin ngh i vi qun l Nh nc.

3.3.1.1Hon thin h thng cc Vn bn php lut v xut khu lao

Lun vn tt nghip

66

ng.
Nh nc cn ban hnh, sa i v b sung mt s c ch,
chnh sch l:

C ch chnh sch i vi doanh nghip:

- Ti u t cho doanh nghip xut khu lao ng t ngun thu

doanh thu phi np trong 5 nn u t pht trin th trng v

o to ngun xut khu lao ng.
- H tr doanh nghip t qu u t pht trin cho m rng th trng mi, u thu cc gi thu ln to nhiu cng n vic lm cho
ngi lao ng.
- H tr doanh nghip v o to cn b qun l.
- Cho php cc doanh nghip xut khu lao ng p dng chi
ph mi gii theo thng l quc t, tu thuc vo tnh hnh c th
ca th trng tip nhn lao ng v doanh nghip tho thun, cng
ng gp. Nh nc quy nh v hng dn khung, mc ti a cho
tng th trng, to iu kin cho doanh nghip ch ng tm
kim th trng.

Chnh sch i vi ngi lao ng i xut khu lao ng:

- Ban hnh chnh sch tn dng h tr c bit cho ngi ngho

i lao ng xut khu. Nh nc phi c c ch cho vay vi mc li

sut thp, hoc bo lnh ca c quan, chnh quyn a phng,
t chc chnh tr x hi cho ngi ngho vay vn h trang tri
nhng chi ph ban u.
- Sa i v b sung chnh sch v bo him x hi cho ngi
lao ng i lm vic c thi hn nc ngoi theo hng nhng ngi
tham gia bo him x hi th tip tc ng bo him x hi,
i tng cn li tham gia bo him x hi t nguyn.
Lun vn tt nghip

67

- Ban hnh cc chnh sch khuyn khch cc doanh nghip tip

nhn lao ng v chuyn gia hon thnh hp ng v nc hoc
khuyn khch h u t vo sn xut kinh doanh dch v.
- Gim ph chuyn tin v min thu i vi nhng mt hng
tiu nghch cn thit cho sn xut v tiu dng do ngi lao ng
mang v.
- Cp h chiu c k hiu ring cho ngi lao ng i lm vic
nc ngoi di mi hnh thc v qun l theo mt quy trnh ring.
3.3.1.2Thng nht qun l cht ch trong xut khu lao ng.
- Nh nc cn phi c nhng chnh sch nht qun, qun l cht
ch mi hnh thc xut khu lao ng, bo v quyn li hp php
v nng cao uy tn ca ngi lao ng Vit Nam trn trng quc t.
u t o to, bi dng nng cao trnh , nng lc cn b qun l
nh nc p ng yu cu, nhim v qun l v m rng th trng trong tnh hnh mi.
- i vi nhng nc c nhiu lao ng Vit Nam n lm vic,
nht thit phi c i din ca doanh nghip v c quan qun l
Nh nc, phi kt hp qun l lao ng, nghin cu, pht trin
th trng
- Tch cc thc hin th im, cho php mt s doanh nghip t
nhn c hot ng xut khu lao ng v chuyn gia trong
khun kh ca php lut, di s qun l cht ch ca Nh nc, nhm
a dng ho cc thnh phn kinh t tham gia xut khu lao ng
v chuyn gia.
3.3.1.3 Tng cng trch nhim ca cc B, Ngnh, on th, a phLun vn tt nghip

68

ng trong vic pht trin th trng v xy dng, qun l cc

Doanh nghip xut khu lao ng.
3.3.1.3.1 B Ngoi giao.
-

Thng qua cc hot ng ngoi giao, a vn hp tc lao

ng vo ni dung

chng trnh lm vic ti cc cuc gp g,

m phn song phng, a phng gia cc nh nc, a vo cc

Hip nh, Vn kin hp tc Kinh t Vn ho v Khoa hc k
thut.
-

Ch o cc c quan i din Vit Nam nc ngoi thu thp

thng tin, tm kim c hi m rng th trng lao ng, tham gia

qun l nh nc v lao ng ti a bn.
-

Phi Kt hp vi B Lao ng Thng binh v X hi t chc

kho st th trng, xy dng cc Hip nh hoc cc tho thun

khung v hp tc vi lao ng vi cc nc c nhu cu tip nhn lao
ng, ng thi h tr cc doanh nghip xut khu lao ng kho
st, thm nh cc i tc hp tc.
3.3.1.3.2 B Ti chnh.
-

Cn ban hnh chnh sch ti u t thu doanh thu xut khu

lao ng cho cc doanh nghip.

-

Phi hp cng cc B, Ngnh, a phng xy dng qu pht trin

th trng lao ng ngoi nc.

-

Phi Kt hp cng vi B Lao ng Thng binh v X hi quy

nh ph mi gii trong xut khu lao ng ph hp vi thng l quc

t, tu theo tnh hnh th trng.
3.3.1.3.3 Ngn hng.
Lun vn tt nghip

69

Tip tc trin khai v pht trin cc chnh sch, c ch tn

dng cho vay u i v to mi iu kin thun li, thng thong cho

ngi ngho, cc i tng chnh sch khi i xut khu lao ng nc
ngoi.
3.3.1.3.4 B Lao ng Thng binh v X hi.
-

Phi Kt hp cng vi B Ngoi giao, cc c quan i din Vit

Nam nc ngoi lp k v t chc trin khai k hoch khai thng

quan h lao ng, nhm m rng th trng lao ng ngoi nc v
x l cc vn lin quan ti li ch ca ngi lao ng v quc gia.
-

Nghin cu chnh sch Bo him x hi i vi ngi lao ng i lm

vic nc ngoi.
-

Phi hp vi cc B, Ngnh, a phng, on th, cc doanh

nghip v cc c s o to, t chc cng tc o to ngun lao

ng v chuyn gia cht lng cao.
-

T chc kim tra, thanh tra thng xuyn cc hot ng xut

khu lao ng ti cc doanh nghip, cc t chc tham gia xut

khu lao ng, nhm pht hin, chn chnh v x l kp thi cc vi
phm thuc quan h lao ng.
3.3.1.3.5 B Cng an v B T php.
-

Tip tc ci cch th tc trong vic xc nhn H s trong thi

gia quy nh cho ngi lao ng i lm vic nc ngoi:

+ Xc nhn l lch t php, phiu lm H chiu cp c s.
+ Th tc, H s xut cnh ca thuyn vin.
+ Cp H chiu vi k hiu ring cho lao ng v chuyn gia i lm
vic nc ngoi.
Lun vn tt nghip

70

Phi hp vi cc B, Ngnh v a phng c lin quan kim tra,

x l cc trng hp vi phm php lut thuc quan h dn s.

3.3.1.3.6 B Gio dc v o to.
-

Ch o tng cng cht lng o to ngoi ng ngay t cp

hc ph thng, to c s tt v ngoi ng cho ngun nhn lc khi

tham gia xut khu lao ng.
3.3.1.3.7 B Y t.
-

Ch o cc Bnh vin tng cng nng cao cht lng khm

sc kho cho ngi i xut khu lao ng.

-

Thng nht mc ph khm sc kho v t chc khm chnh

xc, cht ch, thun tin, kp thi cho ngi lao ng.
3.3.1.3.8 B Vn ho Thng tin.
-

Ch o cng tc thng tin, tuyn truyn m bo khch

quan, chnh xc, c tc dng thc y v pht trin xut khu lao
ng, m bo b mt kinh doanh ca cc doanh nghip, gp
phn nng cao thc trch nhim ca ngi lao ng.
3.3.1.3.9 Cc B, Ngnh, on th v a phng c doanh nghip
xut khu lao ng.
-

Sp xp, t chc li cc doanh nghip xut khu lao ng

trn c s hot ng c hiu qu v kh nng pht trin.

-

Tng cng qun l, kim tra, thanh tra, nhm ngn nga v x

l kp thi cc hnh vi, vi phm trong hot ng xut khu lao ng

ca cc doanh nghip trc thuc v ti a bn qun l ca mnh.
Lun vn tt nghip

71

- Thnh lp qu pht trin th trng lao ng ngoi nc ti cc

B, Ngnh, a phng nhm h tr cho cc doanh ngip pht trin
th trng, c bit l i vi cc doanh nghip xut khu lao
ng tham gia u thu nc ngoi to c nhiu vic lm
cho ngi lao ng.
- u t o to bi dng nng cao trnh , nng lc i ng
cn b p ng m rng th trng v qun l hot ng xut khu
lao ng v chuyn gia.
- Chn chnh, sp xp li cc doanh nghip hot ng xut
khu lao ng ti cc B, Ngnh, a phng theo hng r sot li
hot ng ca cc doanh nghip, nhng doanh nghip hot ng
c hiu qu, chp hnh nghim chnh php lut v cc quy nh
v xut khu lao ng tip tc c u t pht trin v ngc li.
- Tng B, Ngnh, Tnh, Thnh Ph, phi sp xp li cc u
mi xut khu lao ng, ng thi phi c bin php, c ch qun
l, x l thch ng, kp thi i vi cc doanh nghip vi phm v
chn la, b sung cn b c chuyn mn, nghip v tt cho doanh
nghip.
- Tng cng qun l, kim tra, thanh tra hot ng ca cc doanh
nghip xut khu lao ng trc thuc trong vic k kt, t chc
thc hin hp ng v chp hnh php lut, quy nh v xut
khu lao ng kp thi chn chnh hoc x l kp thi cc
hnh vi, vi phm ca doanh nghip, nhm bo v li ch ca ngi
lao ng v trt t an ninh x hi.
3.3.1.4Tng cng php ch v qun l trong xut khu lao ng.
- Ban hnh c ch, chnh sch khen thng, x pht nghim minh
Lun vn tt nghip

72

i vi cc t chc, c nhn vi phm php lut v xut khu lao

ng, ng thi cng phi x l nghim khc, thm ch buc phi
a v nc i vi cc trng hp khng thc hin tt cc cam kt hp
ng v b trn khi doanh nghip ra sng lu vong v lm vic bt
hp php.
- x l nghim i vi ngi lao ng c hnh vi vi phm php lut:
t ph v hp ng, b trn ra ngoi lao ng bt hp php, coi thng k lut lao ng gy hu qu xu i vi doanh nghip v
nh nc.
Cc trng hp t ph v hp ng b trn ra ngoi sng lu vong v
lao ng bt hp php cn thit phi c bin php ngn chn sau:
+ Kt hp tng hp cc bin php rn e, tuyn truyn php lut
i vi ngi lao ng trc khi i.
+ Phi kt hp cng ch s dng lao ng qun l bn gc H
chiu v cc giy t lin quan khc ca ngi lao ng trong thi
gian lao ng nc s ti.
+ qun l cht ch tin lng ca ngi lao ng

bng cch

khng trc tip tr cho ngi lao ng m chuyn thng v doanh

nghip.
+ Kt hp cng vi cc c qua hu quan truy tm i vi nhng lao
ng ph v hp ng, b trn ra ngoi sng lu vong v lao ng bt
hp php. Khi bt c phi a ngay v nc x l kp thi hoc x
l ti nc s ti nu php lut nc quy nh.
+ i vi nhng trng hp c tnh vi phm gy hu qu xu, cn
phi cng quyt x l bng php lut v bin php kinh t, cm
vnh vin khng c php ti xut khu lao ng di bt c hnh
Lun vn tt nghip

73

thc no...
- Ban hnh c ch, chnh sch bi thng c bit i vi lao
ng b la o hoc b a v nc m khng phi li do ngi lao
ng gy ra.
- i vi doanh nghip khi c lao ng b tr v nc:
+ Trc ht doanh nghip cn tm hiu, iu tra lm r l do ngi lao ng b buc phi v nc c bin php x l cng nh
bi thng kp thi.
3.3.1.5.

Tip tc ci cch th tc hnh chnh v xut khu lao

ng.
- Cn n gin ho cc th tc hnh chnh cp a phng v
xc nhn l lch t php, phiu xc nhn lm th tc H chiu
trnh phin h cho ngi lao ng.
- Cc th tc h s xut cnh ca ngi lao ng phi theo
nguyn tc mt ca, thi hn khng ko di qut 5 ngy k t khi
tip nhn h s ca ngi lao ng.
- T chc thc hin vic khm sc kho cho ngi lao ng phi
thun tin, kp thi, c c ch chu trch nhim v vt cht i vi
kt lun sc kho ca ngi lao ng.
3.3.2

i vi qun l Doanh nghip.

V y l lc lng nng ct, c nh hng trc tip ti kt qu ca

hoat ng xut khu lao ng v chuyn gia Vit Nam. Do
ng v pha Nh nc, cn phi c nhng chnh sch u tin,
khuyn khch pht trin ph hp v tng xng vi vai tr ca n. Trc
ht, cn phi tr trng ti mt s vn sau:
Lun vn tt nghip

74

- Tch cc u t o to, bi dng thng xuyn lin tc, nng

cao trnh , nng lc v b tr cn b c phm cht chuyn mn
tt, p ng nhim v m rng th trng v qun l xut khu lao
ng v chuyn gia ca doanh nghip.
- T ch ng nghin cu, kho st, tm kim th trng k Kt
hp ng vi nc ngoi theo iu kin chun i vi tng th trng
v khu vc.
- Yu cu ngi lao ng ch ng khm sc kho nhm pht hin
kp thi bnh tt trc khi tham gia xt tuyn.
- T chc tuyn chn trc tip ng ngi, ng i tng, ng
tiu chun
- Cng quyt khng tuyn lao ng qua cc trung gian, c mi
lao ng.
- Cng khai cc iu kin v tuyn chn, chi ph, ng thi
doanh nghip cn phi phi kt hp vi cc chnh quyn a phng v cc c quan on th, cc ban nghnh c s, tuyn
chn c nhng lao ng c phm cht o c tt. u tin cc
i tng con em, gia nh chnh sch, ngi ngho tiu chun,
gp phn n nh thng xuyn ngun cung cp lao ng cho
cng tc xut ku khng b gin on do thiu ngun.
- Tr trng ti vic u t, t chc o to gio dc nh hng
cho ngi lao ng trc lc i theo ng ni dung, chng trnh m
nh nc quy nh.
- T chc cht ch lc lng lao ng trc khi a i, ng thi
phi tng cng qun l v x l kp thi cc vng mc, chanh chp
lao ng trong qu trnh ngi lao ng lm vic nc ngoi, m
bo quyn li cho ngi lao ng khi tham gia xut khu lao ng.
Lun vn tt nghip

75

- Chp hnh nghim chnh ch ti chnh, ch ng k

thc hin hp ng v ch thng tin bo co
3.3.3

i vi ngi lao ng.

- Ch ng n bnh vin c uy tn khm v kim tra sc kho,

nhm pht hin kp thi bnh tt trc khi tham gia xt tuyn trnh
lng ph tin bc, thi gian.
- T ch ng tm kim, lin h vi c s xut khu lao ng tin
cy, ch ng u t, nng cao nhn thc v thc t gic, tinh
thn trch nhim c trnh tay ngh, ngoi ng ph hp vi
yu cu, tm hiu php lut, chun b cc iu kin cn v
cho mnh tham gia xut khu lao ng mt cch c hiu qu.
- Nghim chnh chp hnh php lut, cc quy nh ca Vit
Nam v ca cc nc n lm vic. Chp hnh tt k lut lao ng
v thc hin tt hp ng lao ng i vi doanh nghip. Khng
b trn, on kt gip ln nhau hon thnh nhim v, gp
phn nng cao uy tn gia lao ng Vit Nam vi th trng quc
t.
3.3.4

i vi cng tc t chc o to xut khu lao

ng.
Cng tc t chc o to ngun lao ng v chuyn gia c coi
l yu t quyt nh nh hng ti uy tn, cht lng lao ng v cc
mi quan h hp tc trc mt v lu di gia Vit Nam v th trng
lao ng quc t. Nu ta khng t chc thc hin tt cng tc
ny, ngi lao ng s khng c kh nng, trnh p
ng c yu cu ca ngi ch s dng lao ng v nh vy, iu
tt yu s xy ra l ngi lao ng khng hon thnh c nhim v
Lun vn tt nghip

76

v hp ng, gy thit hi n li ch v quyn li gia cc bn,

c bit l nh hng trc tip n uy tn, li ch ca chnh
doanh nghip mnh v chin lc xut khu lao ng trc mt cng
nh lu di ca Nh nc. Do ta cn phi tip tc v quan tm
hn na dn cng tc ny, nhng trc ht cn phi:
- Khuyn khch m rng u t cc c s o to cc doanh
nghip, cc trung tm dy ngh chun b ngun lao ng c
trnh , tay ngh, ngoi ng p ng c yu cu phc v cho
cng tc xut khu lao ng theo hng s dng ca th trng lao
ng quc t.
- Tng cng m rng cc mi quan h, lin kt gia cc c s
o to v cc doanh nghip xut khu lao ng nng cao
cht lng o to, b tc tay ngh, gio dc nh hng, ngoi ng,
vn ho php lut, phong tc tp qun cho ngi lao ng phc v
cho xut khu lao ng.
- Cn u t mt s c s o to thuyn vin vn ti, nh bt
hi sn bin theo tiu chun quc t c ba min Bc Trung
Nam. Trc mt l phc v cho xut khu thuyn vin v lu di l
phc v cho vic o to i ng thuyn vin c cht lng cao cho
cc doanh nghip vn ti bin trong nc.
- Nng cao cht lng o to gio dc ph thng khi ra trng, lc lng ny c kh nng, iu kin v ngoi ng tham gia
xut khu lao ng.
- Phi c cc chng trnh ging dy ph hp vi yu cu ca tng
khu vc, tng th trng. Thc hin km tra cc c s o to, m
bo cht lng ngun lao ng i lm vic nc ngoi, nhm nng
cao uy tn cnh tranh ca lao ng Vit Nam. Cn phi lm cho ngLun vn tt nghip

77

i lao ng thy c ngha, vai tr, trch nhim ca h i vi

qu hng, t nc, doanh nghip v gia nh khi h c chn ra
nc ngoi lm vic.
3.3.5

i vi vn hu xut khu lao ng.

Tm kim th trng v a c lao ng i lm vic nc ngoi

l mt vn kh khn, xong mt khi xut khu c lao
ng ra nc ngoi th vic duy tr v qun l hot ng li cng
phi c nhng chnh sch qun l cht ch hn.
thc hin tt vic vn ny, i hi Nh nc phi ban hnh
cc vn bn quy nh v cc vn sau:
- Qun l lao ng trong qu trnh thc hin hp ng gia ngi lao ng vi ch doanh nghip nc ngoi v gia ngi lao ng
vi ch doanh nghip xut khu lao ng.
- Phi c chnh sch ng vin, khen thng kp thi i vi
nhng lao ng thc hin tt cc cam kt v hon thnh xut sc
cng vic c giao. ng thi cng phi x l nghim khc, thm
ch buc phi a v nc i vi cc trng hp khng thc hin tt
cc cam kt hp ng v b trn nhm ngn chn tnh trng b
trn khi doanh nghip ra sng lu vong v lm vic bt hp php.
- Lp qu h tr ti chnh nhm h tr cho ngi lao ng gp kh
khn khi tr v nc, b cht trong qu trnh lao ng nc ngoi v
nhng lao ng b a v nc khng r l do (khng phi li ca
ngi lao ng). Qu ny c th ly t ngun ng gp ca ngi lao
ng v tin pht do ngi lao ng vi phm hp ng lao ng
Lun vn tt nghip

78

- H tr tm kim vic lm mi trong nc cng nh nhng nc

khc c iu kin lm vic v thu nhp tt hn.

Lun vn tt nghip

79

Mc lc
Trang
Chng 1

C s l lun v xut khu lao ng

1.

Bn cht ca hot ng xut khu lao ng.

Mt s khi nim c bn.

1.1

1.1.1Khi nim ngun nhn lc.

1.1.2Khi nim ngun lao ng.

1.1.3Khi nim nhn lc.

1.1.4Khi nim lao ng.

1.1.5Khi nim sc lao ng.

1.1.6Khi nim vic lm.

1.1.7Khi nim xut khu lao ng.

1.1.8Khi nim th trng.

1.1.9Khi nim th trng lao ng.

1.1.10

Khi nim th trng lao ng trong nc.

7
l.1.11

Khi nim th trng lao ng quc t.

1.2

S hnh thnh v pht trin ca th trng hng ho sc lao ng quc t.

1.3

S cn thit khch quan v vai tr ca xut khu lao ng i vi s pht trin

kinh t x hi ca Vit Nam.

1.3.1

S cn thit khch quan pht trin hot ng xut khu lao ng.

1.3.2

Vai tr ca xut khu lao ng i vi s pht trin Kinh t X hi ca Vit

Nam.

10

1.4

Quy trnh xut khu lao ng.

11

1.5

Kinh nghim xut khu lao ng mt s quc gia trn th gii.

12

Tnh hnh xut khu lao ng trn th gii.

12

1.5.1

Lun vn tt nghip

80

1.5.2

Kinh nghim ca mt s nc ng Nam v xut khu lao ng.

1.5.2.1

13
Philippin:

13
1.5.2.2

Thi Lan:

14
1.5.3

Nhng bi hc kinh nghim.

15

1.5.3.1

Vai tr ca Nh nc.

15
1.5.3.2

Thu nhp v quyn li kinh t, vn khng ch i vi ngi lao ng.

16
1.5.3.3

Vic lm khi lao ng tr v nc.

16

Chng 2:

17

Thc trng hot ng xut khu lao ng Vit Nam qua cc thi k

17

2.1

c im c bn ca lao ng Vit Nam v cc th trng xut khu lao ng.

18

2.1.1

c im c bn ca lao ng Vit Nam.

18

2.1.2

c im ca th trng xut khu lao ng Vit Nam.

18

Thc trng hot ng xut khu lao ng Vit Nam qua cc thi k.

19

Thi k u (1980 1990).

19

2.2
2.2.1

2.2.1.1

Ch trng v mc tiu.

19
2.2.1.2

Kt qu xut khu lao ng.

20
2.2.2

Thi k (1991 1995).

2.2.2.1

25
Ch trng v mc tiu.

25
2.2.2.2

Kt qu xut khu lao ng.

26
2.2.3

Thi k 1996 n nay.

Lun vn tt nghip

31

81

2.2.3.1

Ch trng v mc tiu.

31
2.2.3.2

Kt qu xut khu lao ng.

33

2.3
2.3.1

Thnh cng v hn ch trong lnh vc xut khu lao ng.

38

Nhng thnh cng.

38

2.3.1.1

Xut khu lao ng gp phn gii quyt vic lm.

39
2.3.1.2 Xut khu lao ng gp phn tng thu nhp cho ngi lao ng v ngoi t cho
t nc.

40

2.3.1.3 Xut khu lao ng gp phn tit kim chi ph o to, nng cao tay ngh v
pht trin ngun nhn lc.
2.3.1.4

40

Xut khu lao ng gp phn cng c cc mi quan h v hi nhp Quc t.

41
2.3.2

Nhng tn ti v hn ch trong qu trnh thc hin xut khu lao ng trong

nhng thi k qua.

2.3.2.1

41
Nhng hn ch v chnh sch xut khu lao ng.

41
2.3.2.2

Nguyn nhn ca nhng hn ch.

43

Chng 3

45

mt s bin php ch yu nhm y mnh v nng cao hiu qu xut khu lao ng
Vit Nam trong nhng nm ti
3.1.1

V tnh hnh th trng lao ng Quc t.

45
45

3.1.2V tnh hnh c th ca tng th trng lao ng trong khu vc v trn th gii.
46
3.1.2.1

Th trng khu vc ng Nam .

46
3.1.2.2

Th trng khu vc ng Bc .

47
3.1.2.3

Th trng khu vc Trung ng.

47

Lun vn tt nghip

82

3.1.2.4

Th trng khu vc Chu Phi.

48
3.1.2.5

Th trng cc khu vc trn Bin.

48
3.1.2.6

Th trng cc khu vc khc.

49
3.1.3

Nhng c hi, thch thc v kh nng tip cn ca lao ng Vit Nam.

3.1.3.1

50

Nhng c hi.

50
3.1.3.2

Thch thc.

51
3.1.3.3

Kh nng tip cn ca lao ng Vit Nam.

51

3.2

Phng hng xut khu lao ng Vit Nam i lm vic c thi hn nc ngoi

trong nhng nm ti.

3.2.1

52

Phng hng nhim v.

3.2.1.1

52
u t mnh cho xut khu lao ng trn cc lnh vc.

52
3.2.1.2

Thc hin a dng ho.

52
3.2.1.3

Hon thin th tc hnh chnh.

52
3.2.1.4

Cht lng ngun lao ng xut khu.

53
3.2.1.5

V mc ph xut khu lao ng.

53
3.2.2

3.3

Mc tiu.

53

Mt s gii php ch yu nhm y mnh v nng cao hiu qu xut khu lao

ng Vit Nam.
3.3.1

53

Kin ngh i vi qun l Nh nc.

3.3.1.1

53

Hon thin h thng cc Vn bn php lut v xut khu lao ng.

53

Lun vn tt nghip

83

3.3.1.2

Thng nht qun l cht ch trong xut khu lao ng.

55
3.3.1.3 Tng cng trch nhim ca cc B, Ngnh, on th, a phng trong vic pht
trin th trng v xy dng, qun l cc Doanh nghip xut khu lao ng.
3.3.1.3.1

55

B Ngoi giao.

55
3.3.1.3.2

B Ti chnh.

56
3.3.1.3.3

Ngn hng.

56
3.3.1.3.4

B Lao ng Thng binh v X hi.

56
3.3.1.3.5

B Cng an v B T php.

56
3.3.1.3.6

B Gio dc v o to.

57
3.3.1.3.7

B Y t.

57
3.3.1.3.8

B Vn ho Thng tin.

57
3.3.1.3.9

Cc B, Ngnh, on th v a phng c doanh nghip xut khu lao ng.

57
3.3.1.4

Tng cng php ch v qun l trong xut khu lao ng.

58
3.3.1.5.

Tip tc ci cch th tc hnh chnh v xut khu lao ng.

59
3.3.2

i vi qun l Doanh nghip.

60

3.3.3

i vi ngi lao ng.

61

3.3.4

i vi cng tc t chc o to xut khu lao ng.

61

Lun vn tt nghip

84

3.3.5

i vi vn hu xut khu lao ng.

62

Kt lun
Ti liu tham kho
Phn Ph lc

Lun vn tt nghip

85

Kt lun
Qua vn dng tng hp cc phng php nghin cu, qua trnh
by v phn tch mt cch chi tit v c h thng ti cc chng,
mc lun vn thc hin v lm r c mt s im c bn sau
y:
1.H thng ho mt s vn v l lun lin qua n vic a lao
ng Vit Nam i lao ng nc ngoi. l cc khi nim c bn
c lin quan nh: ngun nhn lc, ngun lao ng, nhn lc, lao
ng, sc lao ng, vic lm, di dn quc t, nhp c, xut c, lao
ng xut khu, di chuyn lao ng, th trng lao ng trong nc
v th trng lao ng quc t.
2.Lm r s hnh thnh ca hng ho sc lao ng cng nh s
hnh thnh v pht trin ca th trng hng ho sc lao ng,
ng thi cng ch r s cn thit khch quan v vai tr ca xut
khu lao ng i vi s pht trin kinh t x hi Vit Nam.
3.Trnh by c s quy trnh xut khu lao ng ca Vit
Nam trong giai on hin nay v a ra kinh nghim xut khu lao
ng mt s quc gia trong cng khu vc v mt s bi hc kinh
nghim rt ra t cc quc gia .
4. trnh by cc ch trng, chnh sch ca ng v Nh nc v
xut khu lao ng, ng thi phn tch, nh gi v lm r kt
qu xut khu lao ng ca Vit Nam qua cc thi k. Qua a
ra nhng phn tch, nh gi v thnh cng v nhng hn ch
ca xut khu lao ng Vit Nam.
5. a ra mt s d bo v th trng, c hi, thch thc, kh nng
tip cn ca lao ng Vit Nam trong thi gian ti v nhng phng
hng hot ng, nhm y mnh v nng cao hiu qu xut khu
Lun vn tt nghip

86

lao ng Vit Nam hin nay cng nh trong nhng nm ti.

6.Lun vn a ra 5 kin ngh c th i vi:
- Qun l Nh nc.
- Qun l Doanh nghip.
- Ngi lao ng.
- Cng tc t chc o to xut khu lao ng.
- Vn hu xut khu lao ng.

Danh mc ti liu tham kho

1.

Bo co tnh hnh xut khu lao ng v chuyn gia thng

6/2000 ca B Lao ng Thng binh v X hi.

2.

Bo Lao ng s bo Xun nm 2003.

3.

Ti liu Thng tin v xut khu lao ng s (23 - 02 n 29 02).

4.

Tp ch Vic lm ngoi nc s (1 4 /2002 v s 1/2003).

5.

Vn kin i hi ng ln th VIII, IX.

6.

B lut Lao ng nc CHXHCN Vit Nam nm (1994)

7.

Gio trnh Kinh t v m nm 1995 Trng H KTQD H Ni.

8.

Gio trnh Kinh doanh thng mi quc t nm 2000 Trng

HKTQD

9.

Gio trnh Kinh t i ngoi nm 2000 Trng H QL&KD H Ni.

10. Gio trnh Qun tr nhn lc Nh XB thng k nm 1998.

11. Gio trnh a l kinh t Vit Nam.

Lun vn tt nghip

87

Ph lc s (1).
S Quy trnh xut khu lao ng Vit Nam trong giai
an hin nay.

Chnh ph Vit
Nam
Doanh
nghip
Vit Nam

K Hip
nh hp
tc XKL

Tm kim th trng,
i tc

Chnh ph Nc
ngoi
Doanh
nghip Nc
ngoi

K kt tho thun hp tc
hai bn
K kt hp ng XKL
Tuyn chn lao
ng
o to GDH

T chc khm
tuyn
T chc a L
i

T chc tip
nhn L n

T chc qun l
L nc ngoi

T chc tip
nhn L tr v

Lun vn tt nghip

T chc trao tr
L ht hn hoc
buc L phi v n
c v mt l do
no .
Ti xut
(c k tip hp ng
hoc i lao ng ti
nc khc).
Thanh l hp ng

88

Ph lc s (2).
Li th v gi nhn cng Vit Nam r ang mt dn
Hin nay, gia nhn cng ca Vit Nam cao hn nhiu so vi gi
nhn cng cng loi ca mt s nc xut khu lao ng.
V d:
Tin lng ca mt cng nhn Trung Quc lm vic trong
ngnh Dt may ch c: 22USD/thng trong khi mt cng nhn
ca Vit Nam l 80USD/thng. V th ngi lao ng ca ta trong
nc tuy khng c vic lm hoc c vic lm nhng vi thu nhp ch
t 200.000 n 300.000 mun i xut khu lao ng nhng phi
chn i nc no, x nghip no c tin lng cao. nhng nc,
nhng khu cc hoc nhng ngnh ngh c tin lng thp t (120
150USD/thng) cc doanh nghip xut khu lao ng ca ta kh
c th tuyn c s lng lao ng cung ng cho i tc nc
ngoi

Lun vn tt nghip

89

Ph lc s (3).
Chnh ph
S: 152/1999/N
CP

Cng ho x hi ch ngha vit nam

c lp T do Hnh phc
H Ni, ngy 20 thng 9 nm 1999

Ngh nh ca chnh ph
Quy nh vic ngi lao ng v chuyn gia Vit Nam
i lm vic c thi hn nc ngoi
Chnh Ph
Cn c Lut T chc Chnh ph ngy 30 thng 9 nm 1992.
Cn c cc iu 18, 13, 135 v 184 ca B lut Lao ng
ngy 23 thng 6 nm 1994.
Theo ngh ca B trng B lao ng - Thng binh v
X hi.

Ngh nh
Chng I
Nhng quy nh chung
iu 1: Pht trin hp tc quc t trong vic t chc a ngi lao
ng v chuyn gia Vit Nam (tr nhng cn b, cng chc c
quy nh ti Php lnh cn b , cng chc i thc hin nhim v,
cng v nc ngoi do s phn cng ca c quan, t chc c thm
quyn) i lm vic c thi hn nc ngoi l mt hot ng kinh t
- x hi gp phn pht trin ngun nhn lc, gii quyt vic lm,
to thu nhp v nng cao trnh ngh nghip cho ngi lao
ng, tng ngun thu cho t nc v tng cng quan h hp tc
gia nc ta vi cc nc trn th gii.
iu2.
1. Chnh ph khuyn khch cc c quan , cc t chc v ngi Vit Nam
trong v ngoi nc thng qua hot ng ca mnh tham gia tm kim v
Lun vn tt nghip

90

khai thc vic lm nc ngoi ph hp vi php lut quc t, php lut Vit
Nam v php lut nc c dng lao ng Vit Nam.

2. Ngi lao ng v chuyn gia (sau y gi chung l ngi lao

ng) i lm vic c thi hn nc ngoi theo cc hnh thc sau
y:
a) Thng qua doanh nghip Vit Nam nhn thu, khon xy
dng cng trnh, lin doanh, lin kt chia sn phm nc ngoi v
u t ra nc ngoi.
b) Thng qua doanh nghip Vit Nam lm dch v cung ng lao
ng
c) Theo hp ng lao ng do c nhn ngi lao ng trc tip vi ngi
s dng lao ng nc ngoi.
3. Ngi lao ng khng c i lm vic nc ngoi thuc cc khu vc
cm v khng c lm cc ngh thuc danh mc cm theo quy nh ca
php lut Vit Nam.
4. Ngi lao ng i lm vic c thi hn nc ngoi theo cc hnh thc
ni ti khon 2 iu ny phi da trn c s hp ng theo cc quy nh
ca Ngh nh ny v php lut ca nc s dng lao ng, ng thi phi
bo m tun th cc nguyn tc c bn ca php lut Vit Nam.

iu 3. Doanh nghip a ngi lao ng i lm vic c thi

hn nc ngoi theo cc hnh thc quy nh ti im a v b khon
2. iu 2 ca Ngh nh ny, bao gm:
1. Doanh nghip c giy php hot ng chuyn doanh;
2. Doanh nghip khng c giy php hot ng chuyn doanh, nhng c
hp ng nhn thu, khon xy dng cng trnh, hp ng lin doanh, lin
kt chia sn phm nc ngoi, hp ng cung ng lao ng ph hp vi
ngnh ngh sn xut, kinh doanh ca doanh nghip hoc u t nc ngoi.

iu 4: B lao ng - Thng binh v X hi gip Chnh Ph thc

hin chc nng qun l thng nht vic a ngi lao ng Vit
Nam i lm vic c thi hn nc ngoi.
Chng I

Lun vn tt nghip

91

Th tng cp php hot ng chuyn doanh v ng k hp

ng a ngi lao ng i lm vic
c thi hn nc ngoi.
iu 5.
1. Doanh nghip Vit nam c iu kin di y c xem
xt cp php hot ng chuyn doanh a ngi lao ng i lm
vic c thi hn nc ngoi:
a. Doanh nghip Nh nc, doanh nghip on th thuc Trung ng on Thanh nin Cng sn H Ch Minh, Trung ng Hi Lin
hip Ph n Vit nam, Tng Lin on Lao ng Vit Nam, Hi
nng dn Vit Nam, Hi ng Trung ng Lin Minh Hp tc x Vit
nam, Phng Thng mi v Cng nghip Vit Nam;
b. C vn iu l t mt t ng tr ln.
c. Doanh nghip phi c t nht 50% cn b qun l v iu
hnh hot ng a ngi lao ng i lm vic nc ngoi c trnh
i hc tr ln c ngoi ng trc tip lm vic vi i tc nc ngoi. Ngi lnh o v i ng cn b qun l phi c l lch r
rng cha b kt n hnh s.
d. C ti liu chng minh kh nng k kt hp ng v thc hin
vic a ngi lao ng o lao ng i lm vic nc ngoi.
2.H s xin php hot ng chuyn doanh;
a. n ngh cp php hot ng chuyn doanh
b. Cc vn bn chng minh v vn v tnh hnh ti chnh ca
doanh nghip ti thi im xin cp php, c xc nhn ca c quan
ti chnh c thm quyn.
c. Lun chng kinh t v kh nng hot ng ca ca doanh
nghip trong lnh vc a ngi lao ng Vit nam i lm vic nc ngoi c kin ca th trng c quan ch qun ca doanh
nghip ( thue trng B, Ngnh, on th Trung ng hoc Ch tch
U Ban Nhn Dn Tnh, Thnh Ph trc thuc Trung ng l c
quan ch qun ca doanh nghip).
d. Quyt nh thnh lp doanh nghip chuyn doanh a ngi
lao ng i lm vic nc ngoi.
i vi vic thnh lp mi doanh nghip chuyn doanh hoc b
sung chc nng a ngi lao ng i lm vic nc ngoi cho
doanh nghip thnh lp th th trng B, Ngnh, C quan
Trung ng cc on th hoc ch tich U ban nhn n tnh,
Lun vn tt nghip

92

thnh ph tric thuc Trung ng phi tho thun vi B Lao ng Thng binh v X h bng vn bn trc khi ra quyt nh.
3.H s xin php hot ng chuyn doanh gi v B Lao ng
Thng binh v X hi. Thi hn xem xt cp giy php khng qu 15
ngy, k t ngy nhn h s hp l theo quy nh ti khon 2
iu ny; l ph giy php hot jng chuyn doanh l 10.000.000
ng( mi triu ng).
iu 6
1. Doanh nghip ng k hp ng ti B Lao ng Thng
binh v X hi theo quy nh sau y:
a. Doanh nghip c giy php hot ng chuyn doanh phi
ng k hp ng t nht 3 ngy trc khi t chc tuyn ch ngi
lao ng i lm vic nc ngoi.
b. Doanh nghip khng c giy php hot ng chuyn doanh
quy nh ti khon 2 iu 3 Ngh nh ny phi ng k hp
ng t nht 7 ngy trc khi t chc tuyn chn ngi lao ng i
lm vic nc ngoi
c. H s ng k hp ng ca doanh nghip gm c:
- Bn sao hp ng k vi bn nc ngoi;
- i vi oanh nghip khng c giy php hot ng chuyn
doanh quy nh ti khon 2 iu 3 Ngh nh ny phi c vn bn
chng minh kh nng ti chnh ca doanh nghip m bo thc
hin hp ng ti thi im ng k hp ng, c xc nhn ca
cc quan ti chnh c thm quyn.
2.Ngi lao ng lm vic theo hp ng lao ng c nhn k
kt vi ngi s dng lao ng nc ngoi phi ng k hp ng
lao ng ti s Lao ng Thng binh v X hi a phng ni
ngi lao ng thng tr.
- H s xin ng k hp ng lao ng c nhn gm c:
- n xin i lao ng nc ngoi, c xc nhn ca U ban
nhn dn phng, x, th trn v ni thng tr ca ngi lao ng.
i vi nhng ngi ang lm vic cc n v s nghip, cc c
s sn xut dch v th cn c thm xc nhn ca ni ngi lao
ng lm vic;
- Bn sao hp ng lao ng hoc bn sao vn bn tip nhn
lm vic ca bn nc ngoi.

Lun vn tt nghip

93

3.Trong trng hp xt thy hp ng gi ng k khng cc

iu kin cn thit do B Lao ng Thng binh v X hi quyt
nh vic tm nh ch hoc nh ch thc hin hp ng vi
bn nc ngoi.
Chng III
Quyn v ngha v ca ngi lao ng vit nam
i lm vic c thi hn nc ngoi
iu 7
1.Cng dn Vit Nam 18 tui tr ln, t nguyn i lm vic
nc ngoi, c cc tiu chun v iu kin theo yu cu ca hp
ng vi bn nc ngoi, th c i lm vic nc ngoi, tr nhng
ngi di y:
a. Cn b, cng chc ang lm vic trong cc c quan hnh
chnh Nh nc, c quan dn c, c quan on th chnh tr x
hi:
b. S quan, h s quan, chin s ang ti ng trong Qun i
nhn dn, Cng an nhn dn:
c. Ngi cha c php xut cnh theo quy nh hin hnh ca
php lut.
2.H s c nhn np cho doanh nghip gm c:
a. n xin i lm vic nc ngoi;
b. S yu l lch c xc nhn ca U ban nhn dn x, phng,
th trn hoc c quan, n v ni qun l ng s;
c. Giy chng nhn sc kho;
d. Hp ng i lm vic nc ngoi theo mu do B Lao ng Thng binh v X hi quy nh;
e. Giy t khc theo yu cu ca bn nc ngoi (nu c).
iu 8: Ngi lao ng i lmg vic nc ngoi thng qua doanh
nghip cung ng lao ng c cc quyn v li ch sau
y:
1.c cung cp y chnh xc cc thng tin v vic lm ni
v ni lm vic, thi hn hp ng, iu kin lm vic v sinh
hot, tin lng, tin thng, tin lm thm gi, ch bo him v
nhng thng tin cn thit khc trc khi k kt hp ng i lm vic
nc ngoi.
Lun vn tt nghip

94

2.c c quan i din ngoi giao, c quan lnh s ca Vit Nam

nc ngoi bo h cc quyn v li ch chnh ng.
3.c hng ch u i trong vic chuyn thu nhp bng ngoi t
v thit b, nguyn liu v nc u t pht trin sn xut, kinh
doanh theo chnh sch v php lut hin hnh ca Vit Nam;
4.Khiu li, t co vi c quan Nh nc c thm quyn ca Vit Nam
v nhng vi phm hp ng ca doanh nghip a i lm vic nc ngoi; khiu ni vi c quan Nh nc c tham quyn ca Nh nc
s ti ti v nhng vi phm hp ng ca ngi s dng lao ng.
5.K hp ng i lm vic nc ngoi vi doanh nghip a i lm
vic nc ngoi, k hp ng lao ng vi ngi s dng lao ng
nc ngoi v c hng cc quyn li ghi trong cc hp ng k.
6.c tham gia ch bo him x hi theo quy nh hin hnh ca
php lut Vit Nam.
7.c nhn li s tin t cc np v li sut pht sinh trong khi
hon thnh hp ng lm vic nc ngoi v nc.
iu 9. Ngi lao ng i lm vic nc ngoi thng qua doanh
nghip cung ng lao ng c cc ngha v sau y:
1.Thc hin ng cc iu khon k trong hp ng i lm
vic nc ngoi v hp ng lao ng, quy ch lm vic v sinh
hot ni lm vic.
2.Np ph dch v cho doanh nghip a i lm vic nc ngoi
theo quy nh ti khon 2 iu 12 ca Ngh nh ny.
3.Np tin t cc cho doanh nghip a i lm vic nc ngoi
bo m vic thc hin hp ng lm vic nc ngoi.
4.Np thu thu nhp theo quy nh ca php lut hin hnh. Trng
hp lm vic nhng nc k Hip nh trnh nh thu hai ln
vi Vit Nam th ch phi thc hin ngha v thu thu nhp theo
quy nh ti hip nh .
5.Np tin bo him x hi theo quy nh ca php lut hin hnh.
Lun vn tt nghip

95

6.Tham d cc kho o to v gio dc nh hng trc khi i lm

vic nc ngoi.
7.Khng c t b hp ng hoc t chc cho ngi lao ng khc
b hp ng lao ng k vi ngi s dng lao ng i lm vic
nc khc.
8.T chu trnh nhim v thit hi do bn thn vi phm hp ng,
vi phm php lut gy ra cho doanh nghip a i lm vic n nc
ngoi v cho bn nc ngoi theo php lut ca Vit Nam v php
lut ca nc s ti;
9.Chp hnh nghim chnh cc quy nh ca Nh nc v qun l
cng dn Vit Nam nc ngoi v chu s qun l ca c quan i
din Vit Nam nc s ti;
10.
gn
dn
dn

Tun th php lut Vit Nam v php lut ca nc s ti, gi

b mt quc gia v pht huy cc truyn thng tt p ca
tc, tn trng phong tc tp qun v c quan h tt vi nhn
ca nc s ti.

iu 10.
1. Ngi lao ng i lm vic nc ngoi theo hp ng lao ng
c nhn nc ngoi c cc quyn, li ch v ngha v quy nh ti
cc khon 2, 3, 4,6 iu 8 v cc khon 1,4, 5, 6, 7, 8, 9, 10 iu 9
ca Ngh nh ny; c quyn mang ra nc ngoi hoc a v nc
nhng cng c lm vic cn thit ca c nhn m khng phi
chu thu.
iu 11.
1.Ngi lao ng i lm vic nc ngoi theo cc hnh thc ni ti
im a v b khon 2 iu 2 ca Ngh nh ny khi ht hn hp
ng, nu c gia hn tip tc lm vic nc ngoi hay c nguyn
vng lm tip hp ng khc, phi ng k vi doanh nghip c i
lm cc th tc v c hng cc quyn, li ch v ngha v theo
quy nh ca Ngh nh ny.
2.Ngi lao ng ang nc ngoi khng thuc i tng ni khon
1. iu 1, nu c hp ng lao ng hp php phi ng k vi c
quan i din Vit Nam nc theo quy nh v ng k hp
Lun vn tt nghip

96

ng v c hng cc quyn, li ch v ngha v quy nh ti

khon 1 iu 10 ca Ngh nh ny.
1. Chng IV
Quyn v ngha v ca doanh nghip a ngi lao ng
Vit nam i lm vic c thi hn nc ngoi
iu 12. Doanh nghip c giy php hot ng chuyn doanh c
cc quyn sau y:
1.Ch ng tm kim, kho st th trng lao ng, la chn hnh
thc hp ng v trc tip cc hp ng a ngi lao ng Vit
Nam i lm vic c thi hn nc ngoi bo m li ch ca Nh
nc, ca doanh nghip v ca ngi lao ng;
2.Thu ph dch v phc v cho hot ng ca doanh nghip vi
mc khng qu 12% lng ca ngi lao ng theo hp ng, ring
i vi s quan v thuyn vin lm vic trn tu vn ti bin thu
khng qu 18% lng ngi lao ng theo hp ng;
3.Nhn tin t cc ca ngi lao ng theo quy nh ti khon 1
iu 19 ca Ngh nh ny. Vic nhn tin t cc phi c ghi
r trong hp ng o lm vic nc ngoi;
4.c quyn k quyt nh a ngi lao ng i lm vic nc
ngoa do doanh nghip tuyn chn theo s lng ng k, lm
c s c quan Cng an c thm quyn cp thm quyn cp h
chiu cho ngi lao ng;
5.Khi kin ra To n yu cu ngi lao ng bi thng ngi lao
ng thit hi do vi phm hp ng gy ra theo quy nh ca
php lut;
6. ngh c quan i din Vit Nam nc ngoi v cc c quan
Nh nc c lin quan cung cp thng tin v th trng lao ng nc
ngoi v bo v quyn li hp php ca doanh nghip;
7.c Nh nc h tr o to ngh, k thut v cng ngh, ngoi ng
cho ngi lao ng v bi dng, nng cao cht lng cn b ca
Lun vn tt nghip

97

doanh nghip lm nhim v qun l hot ng a ngi lao ng

i lm vic nc ngoi.
iu 13. Doanh nghip c giy php hot ng chuyn doanh c
ngha v sau y:
1.ng k hp ng, t chc a ngi lao ng i lm vic nc
ngoi theo
ng cc quy dnh ca Ngh nh ny v php
lut c lin quan ca Nh nc;
2. Cung cp thng tin cho ngi lao ng theo quy nh ti khon 1
iu 8 ca Ngh nh ny; tuyn chn, o to, gio dc nh hng cho ngi lao ng trc khi i lm vic nc ngoi theo hng dn
ca B lao ng Thng binh v X hi;
3. Thc hin nghim chnh cc hp ng k vi nc ngoi, bo
m y cc quyn v li ch ca ngi lao ng theo cc
iu khon ca hp ng lao ng k vi ngi lao ng v vi
bn nc ngoi;
4. Trong vng 15 ngy, k c t ngy nhn tin t cc ca ngi
lao ng, doanh nghip phi chuyn ton b s tin t cc
vo ti khon ca donh nghip m ti Kho bc Nh nc ni doanh
nghip c tr s chnh v thng bo bng vn bn cho B lao
ng Thng binh v X hi;
5. Thu tin bo him x hi ca ngi lao ng np cho c quan
chc nng c thm quyn theo quy nh ca php lut;
6. u tin tuyn chn i tng thuc din chnh sch u i theo hng
dn ca B Lao ng Thng binh v X hi;
7. T chc a i, qun l, a v v bo v quyn li hp php ca
ngi lao ng trong thi gian lm vic nc ngoi. Kp thi cung
cp thng tin y v s lng v ni lm vic ca ngi lao ng
Vit Nam cho c quan i din Vit Nam nc c ngi lao ng
ca doanh nghip lm vic. Chu s ch o ca c quan i din
Vit nam nc ngoi trong vic gii quyt cc vn pht sinh
n ngi lao ng do doanh nghip a i;
8. Trng hp ngi lao ng b tai nn, mc bnh ngh nghip
hoc b cht nc ngoi, doanh nghip phi ch tr v phi hp
vi bn nc ngoi, cc c quan chc nng ca Vit Nam v ca nc s
Lun vn tt nghip

98

ti kp thi gii quyt, bo m quyn li hp php ca ngi lao

ng;
9. Khng c a ngi lao ng i lm nhng ngh, nhng khu
vc nc ngoi theo danh mc cm do B lao ng Thng binh
v X hi quy nh
10. Bo m v xc nhn vo s lao ng v s bo himt x
hi lao ng i lm vic nc ngoi theo quy nh hin hnh ca
Nh nc;
11. Bi thng cho ngi lao ng thit hi do doanh nghip hoc
do bn nc ngoi vi phm hp ng gy ra theo php lut ca Vit
Nam v php lut ca nc s ti;
12. Np cho B Lao ng Thng binh v X hi ph qun l
bng 1% khon thu ph dch v, np thu theo quy nh i vi
cc hot ng c lin quan n a ngi lao ng i lm vic nc ngoi. Chp hnh y cc chnh sch, ch v qun l ti
chnh, qun l v s dng ngoi t theo quy nh hin hnh ca
Nh nc;
13. Thc hin ch bo co nh k 3 thng, 6 thng, hng
nm v t xut theo hng dn ca B lao ng Thng binh v X
hi.
iu 14.
1.Doanh nghip phi trc tip tuyn chn ngi lao ng ph hp vi
yu cu ca bn s dng lao ong nc ngoi theo ng quy
nh ph hp vi yu cu ca bn s dng lao ng nc ngoi theo
ng quy nh ca php lut Vit nam, doanh nghip c th hp
tc vi n v khc hoc a phng trong vic chun b ngun
lao ng, d tuyn chn v cc vn khc c lin quan n ngi
lao ng khi lm vic nc ngoi.
2.Trong trng hp doanh nghip tuyn chn lao ng cc n v
khc hoc a phng th phi xut trnh giy php hot ng
chuyn doanh vi n v cung cp lao ng hoc S Lao ng Thng binh v X hi.
Lun vn tt nghip

99

3. Doanh nghip phi quy nh thi hn tuyn chn, lm th tc

cho ngi lao
ng i lm vic nc ngoi. Trong trng hp ht thi hn m cha a ngi
lao ng i nc ngoi lm vic th phi thng bo r l do cho ngi lao ng
bit. Nu ht thi hn , ngi lao ng khng c
nhu cu i lm vic nc ngoi, th phi thanh ton li s tin m
ngi lao ng chi ph theo quy nh v tho thun vi doanh
nghip.
iu 15. Doanh nghip c i din ca doanh nghip nc ngoi
qun l v bo v quyn li ca ngi lao ng lm vic nc
ngoi, tm hiu v pht trin th trng lao ng. Cn b c c i
lm vic i din ca doanh nghip nc ngoi phi l nhng ngi
c phm cht o c te, c nng lc, chuyn mn, ngoi ng
ph hp vi yu cu cng vic. Bin ch, quyn hn ca b my lao
ng nc ngoi do doanh nghgip quyt nh ph hp vi php
lut Vitj Nam v php lut ca nc so ti.
iu 16. Doanh nghip khng c giy php hot ng chuyn
doanh nhng c hp ng cung cp lao ng ph hp vi ngnh ngh
sn xut, kinh doanh ca doanh nghip quy nh ti khon 2 iu
3 Ngh nh ny khi a ngi lao ng i lm lm vic nc ngoi
v c ngha v quy nh ti cc khon 1, 2, 3, 3, 4, 5, 6 iu 12 v
iu 13 ca Ngh nh ny.
Khi a ngi lao ng i lm vic nc ngoi, doanh nghip phi
u tin tuyn ngi lao ng ang lm vic ti doanh nghip. Trong
trng hp lao ng ca doanh nghip khng th c tuyn ngi
lao ng vo doanh nghiep a i lm vic nc ngoi.
iu 17. Doanh nghip nhnu thu, khon xy dng lin doanh lin
kt chia sn phm nc ngoi hoc u t ra nc ngoi khi thcj hin
a ngi lao ng i almf vic nc ngoi c quyn v ngha v
theo quy nh ti cc khon 4,5, 6 iu , cc khon 1, 2, 3, 5, 6, 7,
8, 9, 10, 11, 13 iu 13 ca Ngh nh ny v np cho B Lao
ng Thng binh v X hi ph qun l theo quy nh ca B Ti
chnh v B Lao ng Thng binh v X hi, c mang ra nc
ngoi v mang v nc cc loi my mc, thit b sn xut cn thit
c lin quan n vic thc hin hp ng k vi bn nc ngoi
m khng phi chu thu theo quy nh ca php lut Vit Nam;
thc hinu cc ch i vi ngi lao ng theo quy nh ca
Lun vn tt nghip

100

ca php lut lao ng ca Vit nam

ng bng ngoi t thu c nu c.

v tr cng cho ngi lao

Chng V
Trch nhim ca cc B, ngnh v a phng trong vic a ngi
lao ng vit nam i lm vic
c thi hn nc ngoi
iu 18. B Lao ng Thng binh v x hi c trnh nhim
1.m phn, k kt cc Hip nh Chnh ph v hp tc s dng
lao ng vi nc ngoi theo u quyn ca Th tng Chnh ph;
2.Xc nh ch tiu k hoch hng nm v 5 nm v a lao ng
i lm vic nc ngoi; phi hp vi cc B, cc ngnh, on th
trung ng v a phng ch o thc hin;
3.Nghin cu ca cc chnh sch, ch lin quan n vic a
ngi lao ng Vit Nam i lm vic nc ngoi c thi hn nc
ngoi Chnh ph ban hnh hoc ban hnh theo thm quyn v hng dn thc hin cc chnh sch, ch .
4.Nghin cu th trng lao ng ngoi nc v quy nh cc iu
kin lm vic, sinh hot cn thit cho ngi lao ng, quy nh cc
danh mc, cc ngh cm, cc khu vc cm a ngi lao ng Vit
nam i lm vic nc ngoi;
5.Hng dn cng tc bi dng, to ngun lao ng i lm vic nc
ngoa; quy nh cc chng trnh o to, gio dc nh hng
ncho ngi lao ng trwocs khi i lm vic nc ngoi. Thnh lp
cc trung tm quc gia o to ngi lao ng c k thut , tay
ngh cao v ngoi ng p ng yu cu ca th trng lao ng
ngoi nc;
6.Cp, nh ch v thu hi giy php hot ng chuyn doanh,
nhn ng k hp ng v thu l ph, ph qun l theo quy nh;
7.T chc cng tc thanh tra, kim tra cc c quan v doanh
nghip c lin quan n vic thc hin a ngi lao ng Vit
Lun vn tt nghip

101

Nam i lm vic nc ngoi; tm nh ch thc hin hp ng

theo quy nh ti khon 3 iu 6 khon 24 ca Ngh nh ny;
8.nh k bo co vi Th tng Chnh ph v tnh hnh lao ng
Vit nam lm vic c thi hn nc ngoi;
9.Phi hp vi B ngoi giaov cc B, ngnh c lin quan gii quyt
cc vn pht sinh trong vic qun l ngi lao ng Vit Nam
lm vic nc ngoi;
10. Phi hp vi B ngoi giao v Ban T chc - cn b Chnh ph
nghin cu t chc b phn qun l lao ng trong c quan i
din Vit Nam nhung nc v khu vc c nhiu lao ng Vit
nam lm vic hoc c nhu cu v kh nng nhn nhiu lao ng
Vit nam lm vic hoc c nhu cu v kh nng nhn nhiu lao
ng Vit nam vi s lng bin ch, chc nng, nhim v v quyn
hn v ngha v v quyn hn ph hp vi Php lut v c quan i
din nc ngoi Cng ho x hi ch ngha Vit Nam;
iu 19.
1.B ti chnh ch tr phi hp vi B lao ng Thng binh v X
hi quy nh chi tit vic thu v s dng l ph, ph qun l v
ph dch v; mc v th thc gi tin t cc ca ngi lao ng.
2.C quan i din Vit Nam nc ngoi thc hin qun l Nh nc
i vi lao ng Vit nam nc s ti; thng qua B ngoi giao cung
cp kp thi cho B Lao ng Thng binh v X hi thng tin v
tnh hnh th trng lao ng ngoi nc v tnh hnh ngi lao
ng Vit Nam nc s ti ; lin h vi cc c quan chc nng ca
nc s ti gip B Lao ng Thng binh v X hi thit lp
quan h hp tc s dng lao ng phi hp vi cc t chc; c quan
hu quan ca nc s ti v cc t chc quc t gii quyt cc
vn pht sinh nhm bo v quyn li chnh ng ca ngi lao
ng v ca doanh nghip Vit Nam.
3.B Cng an trong phm vi trch nhim ca mnh phi hp vi B
lao ng Thng binh v X hi trong vic qun l ngi lao ng
i lm vic nc ngoi; to iu kn ngi lao ng c cung
h chiu mt cch thun li theo quy nh ca php lut, p ng
yu cu v thi hn thc hin hp ng vi bn nc ngoi.
Lun vn tt nghip

102

4.B K hoch v u t v cc B, ngnh trong phm vi trnh nhim

ca mnh a ni dung hp tc lao ng vi nc ngoi vo cc k
hoch pht trin kinh t i ngoi, cc chng trnh hp tc quc t,
cng B lao ng Thng binh v X hi xc nh ch tiu k hoch
v a ngi lao ng Vit Nam i lm vic nc ngoi hng nm,
5 nm .
5.B Thng mi v Ngn hng Nh nc Vit Nam nghin cu trnh
Chnh ph ban hnh hoc ban hnh theo thm quyn cc chnh
sch to iu kin ngi lao ng v doanh nghip a ngi lao
ng Vit nam i lm vic c thi hn nc ngoi thc hin cc
quyn quy nh ti khon 3 iu 8, khon 1 iu 10 v iu 17 ca
Ngh nh ny.
iu 20. Cc B, ngnh, c quan Trung ng cc on th, U ban
nhn dn cc tnh, thnh ph trc thuc Trung ng c
trch nhim;
1. Thng nht vi B lao ng Thwong binh v x hi quyt nh
s lng cc doanh nghip thuc phm vi qun l c php a ngi
lao ng i lm vic c thi hn nc ngoi theo ng quy nh
ca php lut.
2. Ch o, qan l v chu trch nhim v hot ng ca cc
doanh nghip a lao ng i lm vic nc ngoi thuc phm vi
qun l, ng thi phi hp vi B , ngnh c lin quan gii quyt
cc vn pht sinh;
3.Bo co tnh hnh a ngi lao ng i lm vic nc ngoi ca
cc doanh nghip thuc phm vi qun l; lp k hoch hng nm, 5
nm v vic a lao ng i lm vic nc ngoi gi B Lao ng
Thng binh v X hi tng hp bo co Chnh ph.
iu 21. B Lao ng Thng binh v X hi, B Ti chnh, B k
hoch c u t v nhn hng Nh nc phi hp cc B , ngnh c
lin quan quy nh chi tit vic ngi lao ng thuc cc i tng
chnh sch c cng vi nc v ngi ngi lao ng ngho c vay tn
dng np tin t cc v l ph trc khi i lm vic c thi
hn nc ngoi.
iu 22. Trong trng hp bt kh khng phi khn cp a ngi lao
ng Vit Nam v nc, c quan ch qun ca doanh nghip a lao
Lun vn tt nghip

103

ng Vit Nam i lm vic nc ngoi c trch nhim ch o

doanh nghip t chc a ngi lao ng v nc; trng hp vt qu
thm quyn v kh nng th c quan ch qun phi hp vi B
ngoi giao, B Lao ng Thng binh v X hi v B Ti chnh lp
phng n trnh Th tng Chnh ph quyt nh.
Chng VI
Khen thng v x l

iu 23.
1.Cng dn, doanh nghip thc hin tt v c hiu qu hot ng
a ngi lao ng Vit Nam i lm vic nc ngoi c khen thng
theo quy nh ca Nh nc.
2.C nhn, t chc nc ngoi c ng gp tch cc v hiu qu
vo hot ng a ngi lao ng Vit Nam i lm vic nc ngoi
th c khen thng .
iu 24.
1.Nghim cm cc t chc, c nhn li dng hot ng a ngi lao
ng i lm vic nc ngoi tuyn chn, o to ngi lao
ng nhm mc ch kinh doanh, thu li bt chnh hoc t chc
ngi lao ng i lm vic nc ngoi bt hp ngoibt hp php. Trng hp vi phm nghim trng th b truy cu trch nhim hnh
s , bi thng thit hi theo quy nh ca php lut.
2.Ngi lao ng vi phm cc iu khon ca hp ng k vi
doanh nghip t chc i lm vic nc ngoi, vi ngi s dng lao
ng nc ngoi v nhng quy nh ca Ngh nh ny th phi
bi thng nhng thit hi v chi ph c lin quan, phi buc tr v
nc theo tho thun ghi trong hp ng, v b x pht theo quy
nh ca php lut Vit Nam.
3.Doanh nghip vi phm cc quy nh ca Ngh nh ny th b
cnh co, pht tin theo quy nh hin hnh, b tm nh ch
hoc nh ch thc hin hp ng. Trng hp vi phm nghim
trng th b nh ch hoc thu hi giy php hot ng chuyn
doanh.

Lun vn tt nghip

104

4.C nhn, t chc kinh t, c quan Nh nc vi phm nhng quy

nh ca Ngh nh ny, cn tr hoc gy hu qu xu i vi
hot ng a ngi lao ng Vit Nam i lm vic nc ngoi th
tu theo mc m b x l vi phm hnh chnh hoc b x pht
theo quy nh ca php lut.
Chng VII

iu khon thi hnh

iu 25.Ngh nh ny thay th ngh nh s 07/CP ngy 20
thng 01 nm 1995 ca Chnh ph v c hiu lc sau 15 ngy k t
ngy k; bi b nhng quy nh trc y tri vi nhng quy nh
ny.
Cc doanh nghip c cp giy php hot ng a ngi lao
ng i lm vic nc ngoi trc ngy Ngh nh ny c hiu lc
c tip tc s dng cho n khi ht hn. Doanh nghip c
iu kin theo quy nh ca Ngh nh ny khi ht thi hn c
php i giy php mi.
iu 26.Vic a ngi lao ng i lm vic c thi hn nc ngoi
trn c s thc hin Hip nh Chnh ph v hp tc lao ng v
chuyn gia hoc tho thun hp tc gia ngnh, a phng ca
Vit Nam vi ngnh, a phng ca nc ngoi c Chnh ph cho
php th p dng theo cc quy nh ca Hip nh hoc tho
thun m khng phi lm th tc ng k theo quy nh ca Ngh
nh ny, nhng phi bo co tnh hnh v kt qu thc hin Hip
nh vi B Lao ng Thng binh v X hi.
iu 27.B Lao ng Thng binh v X hi phi hp vi cc B,
ngnh c lin quan hng dn c th vic thc hin Ngh nh ny.
iu 28.Cc B trng, th trng c quan ngang B, Th trng thuc
c quan thuc chnh ph, ch tch u ban nhn dn cc tnh,
thnh ph trc thuc Trung ng chu trch nhim thc hin Ngh
nh ny.
T/M. Chnh ph

Th tng
Phan Vn Khi
( k)

Lun vn tt nghip

105

Ph lc s (4).
B chnh tr
S: 41/1999/CT
TW

Cng ho x hi ch ngha vit nam

c lp T do Hnh phc
H Ni, ngy 22 thng 9 nm 1999

Ch th ca b chnh tr
V xut khu lao ng v chuyn gia
Xut khu lao ng v chuyn gia l mt hot ng kinh
t x hi gp phn pht trin ngun nhn lc, gii quyt
vic lm, to thu nhp v nng cao tay ngh cho ngi lao
ng, tng ngun thu ngoi t cho t nc v tng cng
quan h hp tc gia nc ta vi cc nc.
Trong nhng nm 80, thc hin hp tc lao ng v chuyn gia
vi cc nc x hi ch ngha v mt s nc Trung ng, Chu Phi,
chng ta gii quyt vic lm ngoi nc cho hng chc vn ngi.
T nm 1991 n nay, vic xut khu lao ng cng c chuyn
i cho ph hp vi c ch mi, a hng vn lao ng v chuyn
gia i lm vic c thi hn nc ngoi, gp phn nng cao tay
ngh, ngoi ng cho ngi lao ng, nng cao i sng cc gia
nh c ngi i lao ng xut khu v ng gp cho ngn sch.
Kt qu xut khu lao ng v chuyn gia trong thi gian qua
vn cha p ng c yu cu, cn nhng tn ti v khuyt im.
Do cha nhn thc thng nht v tm quan trng ca xut khu lao
ng v chuyn gia cc mc tiu, bin php gii quyt vic lm nn
cc ngnh, cc cp t Trung ng n a phng cn thiu s phi
hp ng b trong vic u t, m rng th trng, o to ngun
lao ng xut khu, c th ho ch trng chnh sch v ch o
y mnh xut khu lao ng v chuyn gia.
S n lc to thm vic lm trong nc v ngoi nc ch mi
l gii quyt c mt phn trong s lao ng cha c vic
Lun vn tt nghip

106

lm v thiu vic lm. T l lao ng khng c vic lm

th cn qu cao. H s s dng thi gian nng thn cn
rt thp. Hng nm c hn 1 triu ngi n tui lao ng.
Trc tnh hnh , cng vi cc bin php gii quyt vic
lm trong nc l chnh, xut khu lao ng v chuyn gia
cn c ngha trc mt v lu di. V vy thc hin c
hiu qu ch trng y mnh xut khu lao ng theo tinh
thn ngh quyt i hi i biu ton quc ln th VIII ca
ng v Ngh quyt Hi ngh ln th IV Ban chp hnh
Trung ng kho VIII, B Chnh tr yu cu cc tnh u,
thnh u, cc ban, ng on, ban cn s ng v ng u
trc thuc Trung ng lnh o qun trit v t chc thc
hin ni dung di y:
1. V ch trng.
a. Cng vi gii quyt vic lm trong nc l chnh th xut khu
lao ng v chuyn gia l mt chin lc quan trng, lu di, gp
phn xy dng i ng lao ng cho cng cuc xy dng t nc
trong thi k cng nghip ho, hin i ho; l mt b phn ca hp
tc quc t, gp phn cng c quan h hu ngh, hp tc lu di
vi cc nc.
b. Xut khu lao ng v chuyn gia phi c m rng v a
dng ho hnh thc, th trng xut khu lao ng, ph hp vi c
ch th trng c s qun l ca Nh nc, p ng nhu cu ca nc
ngoi v s lng, trnh v ngnh ngh. Xut khu lao ng v
chuyn gia mt mt phi m bo sc cnh tranh trn c s tng cng o to lc lng lao ng k thut v chuyn gia, nng cao
dn t trng lao ng xut khu c cht lng trong tng s lao
ng xut khu v nng cao trnh qun l ca cc n v
xut khu lao ng; mt khc phi chm lo v bo v quyn li
chnh ng ca ngi lao ng i lm vic nc ngoi theo php
lut ca nc ta v nc m ngi lao ng sng v lm vic.
c. Pht trin v khuyn khch o to ngh gn vi nhu cu ca
th trng lao ng, o to ngoi ng, gio dc thc php lut,
lm r quyn li, ngha v ca doanh nghip v ngi lao ng v
thc hin hp ng, tn trng phong tc tp qun, vn ho, ho
nhp th trng lao ng quc t.
2. Cc gii php.
a. Phi c phng n tng th trn c s tnh ton kh nng to
vic lm, nhu cu vic lm tnh hiu qu trn cc lnh vc ca
Lun vn tt nghip

107

nn kinh t quc dn c chin lc lu di v xut khu lao

ng.
u t nghin cu, pht trin, m rng th trng s dng lao ng
Vit Nam nc ngoi; u tin thi trng khu vc v th trng truyn
thng, cng c th trng c, m rng th trng mi, hnh thnh
h thng th trng s dng lao ng Vit Nam n nh v pht
trin lu di.
b. Ban hnh c ch, chnh sch v xut khu lao ng v
chuyn gia m bo qun l cht ch lao ng lm vic nc
ngoi, to c s php l bo v li ch ca Nh nc, ca doanh
nghip ca lao ng v vt cht v tinh thn. Ch trng tuyn
chn lao ng trong s b i, thanh nin xung phong xut ng,
lao ng trong doanh nghip, con em thuc din chnh sch;
nhng i tng ny, nu gia nh ngho th c vay vn t qu
quc gia gii quyt vic lm, t ngn hng ngi ngho np
cc khon theo quy nh trc khi i. C chnh sch h tr u t,
min gim thu trong mt s nm u cc doanh nghip
sc cnh tranh trn th trng lao ng quc t; khuyn khch ngi
lao ng chuyn ngoi t, thit b, nguyn liu v nc u t pht
trin sn xut, kinh doanh.
c. y mnh o to ngh, nht l v k thut cng ngh cao,
ngoi ng, gio dc thc k lut v php lut cho ngi lao ng;
bi dng nng cao cht lng b my, cn b qun l xut khu lao
ng v chuyn gia.
d. n gin v cng khai ho cc chnh sch, ch , cc quy
nh v tiu chun, th tc v xut nhp cnh, v cp giy php
i vi t chc v ngi lao ng xut khu.
3.

T chc v qun l xut khu lao ng v chuyn gia.

a. Cng c cc doanh nghip chuyn xut khu lao ng. M
rng din cc doanh nghip nh nc c iu kin trc tip xut
khu lao ng di cc hnh thc nhn thu cng trnh, a lao
ng i lm vic trong cc x nghip ca nc ngoi Khuyn
khch cc t chc v c nhn ang i lm vic nc ngoi tm
vic v thu nhn thm lao ng t trong nc.
b. Th im mt s doanh nghip ngoi quc doanh c
iu kin, trc ht l cc doanh nghip thuc on th Trung ng
Lun vn tt nghip

108

nh Tng lin on Lao ng Vit Nam, Trung ng on Thanh nin

cng sn H Ch Minh, Hi Lin hip Ph N Vit Nam c hot
ng xut khu lao ng trong khun kh php lut di s qun l
cht ch ca cc on th v Nh nc.
c. Xut khu lao ng v chuyn gia theo hng u tin nh sau:
- i tp th, do cc doanh nghip t chc di cc hnh thc
nhn thu xy dng cng trnh cng nghip, nng nghip, thu
li, giao thng, dn dng nc ngoi.
- Chuyn gia trn mt s lnh vc m ta c iu kin nh y t,
gio dc, tin hc
- Cng nhn c tay ngh lm vic theo hp ng k gia cc
doanh nghip trong v ngoi nc.
- Lao ng ph thng trong mt s lnh vc theo yu cu ca
pha nc ngoi v quy nh ca Chnh ph.
4.

Trch nhim cp U ng.

a. ng on Quc hi, Ban cn s ng, Chnh ph ch o
vic ban hnh php lut, chnh sch, c ch v xut khu lao
ng v kim tra ch o cc b, ngnh, a phng t chc thc
hin tt cng tc xut khu lao ng.
b. Ban cn s ng B Lao ng Thng binh v X hi ch o
cng tc qun l nh nc v xut khu lao ng theo ng php
lut; ch tr phi hp vi Ban cn s ng B Ngoi giao, Ti chnh,
ng u Cng an Trung ng v cc c quan c lin quan thc hin
chng trinh v xut khu lao ng; ch o vic sa i, b
sung cc chnh sch, c ch xut khu lao ng m bo quyn
li cho ngi lao ng, cho cc doanh nghip Nh nc; y mnh
cng tc nghin cu v th trng lao ng trong nc v nc ngoi
phc v nhim v xut khu lao ng.
c. Ban cn s ng B Ngoi giao phi hp vi Ban cn s ng
cc b c lin quan nghin cu a vn xut khu lao ng vo
k hoch hp tc song phng vi cc nc. Trao i nhng thng tin
gp phn tm kim, m rng th trng xut khu lao ng.
d. Cc ban Trung ng cng cc ban cn s ng, ng on,
ng u c lin quan, tng cng ch o, qun l hot ng ca
t chc ng, t chc qun chng trong i ng lao ng xut
khu, ph hp vi iu kin v lut php ca nc tip nhn lao
ng.
Lun vn tt nghip

109

Ban T tng vn ho Trung ng nh hng v hng dn cng tc

thng tin tuyn truyn v xut khu lao ng.
Ban kinh t Trung ng gip B Chnh tr theo di, tng hp tnh
hnh thc hin ch th ny; nh k bo co B Chnh tr kt qu
thc hin cng tc xut khu lao ng ca ngnh, a phng.

T/M B Chnh tr

Phm Th Duyt
( k)

Lun vn tt nghip

110