Professional Documents
Culture Documents
KHOA CU NG
B MN CU & CNG TRNH NGM
--------------------
ON HU SM
BI GING MN HC
NN MNG V M TR CU
MC LC
CHNG 1: KHI NIM CHUNG V NN MNG V M TR CU ................1
1.1.
Nn cng trnh.....................................................................................................1
b.
b.
1.2.
b.
c.
d.
e.
f.
b.
Cao nh m tr............................................................................................20
c.
d.
b.
b.
b.
3.1.3. Cu to cc v b cc.........................................................................................60
a.
Cu to cc........................................................................................................60
b.
Cu to b cc ...................................................................................................63
3.2.
Xc nh sc chu ti ca cc.............................................................................68
theo t nn ...................................................................................................................88
3.3.
b.
c.
3.4.
0
Xc nh quan h gia iK v iK
...................................................................128
b.
c.
d.
Xc nh cc chuyn v v, u, w ca i cc ....................................................131
CHNG 4: CU TO TR CU DM................................................................136
4.1.
Cu to cc b phn ca tr cu.......................................................................136
4.1.1. M tr...............................................................................................................136
4.1.2. Thn tr ............................................................................................................138
4.1.3. Mng tr...........................................................................................................138
4.1.4. Lt mt m tr cu ...........................................................................................138
4.2.
5.2.
5.2.1. Cu to m ch U ............................................................................................154
5.2.2. Cu to m vi .................................................................................................157
5.3.
M cu 4 khp .................................................................................................160
Mng
Hn
Nn
z(bt ) 5 z( gl )
i vi nn t di y mng l nn t tt.
2
b. Mng cng trnh
Mng cng trnh l mt b phn thuc kt cu phn di ca cng trnh, n lin
kt trc tip vi kt cu phn trn ca cng trnh, tip nhn ton b ti trng t bn
trn (v c th ni l c bn hng mng) v truyn xung cho nn cng trnh gnh .
6
b. Phn loi mng
C nhiu cch phn loi mng khc nhau:
Phn loi theo vt liu xy dng mng: mng gch, hc, b tng, b tng ct
thp, thp, g.
Phn loi theo cng ca mng: mng cng, mng mm (mng chu un).
Phn loi theo phng php thi cng: mng ton khi, bn lp ghp, lp
ghp.
Phn loi theo c tnh chu ti: mng chu ti trng tnh, mng chu ti trng
ng (thng gp l mng my).
Phn loi theo su chn mng: mng nng, mng su, mng na su.
Thng thng khi ni ti vic phn loi mng, ta thng quan tm n cch phn
loi theo su chn mng. Hin nay, c s phn loi mng theo cch ny c
thng nht hn c trong ngnh xy dng l khi tnh sc chu ti ca t nn th thnh
phn ma st gia thnh mng vi t nn c xem xt nh th no. Theo cch phn
loi ny, mng c chia thnh mng nng, mng su v mng na su.
Mng nng: l phn m rng ca y cng trnh nhm c c mt din tch tip
xc thch hp t nn c th gnh chu c p lc y mng, loi mng ny khng
xt n lc ma st gia thnh mng vi t xung quanh khi tnh sc chu ti ca nn
t. Mng nng thng c chia thnh mng n, mng phi hp, mng bng, mng
b.
Mng su: khi chiu su chn mng ln hn chiu su ti hn Dc, t su ny
sc chu ti ca t nn y mng khng tng theo chiu su na m t gi tr
khng i v thnh phn ma st gia thnh mng vi t xung quanh c xt n khi
tnh sc chu ti ca nn t. Mt s loi mng su nh mng tr, mng cc.
Mng tr gm cc tr ln chn su gnh cc cng trnh cu, cng, gin khoan
ngoi bin, Nu tr gm cc t rng v phng php thi cng h vo lng t tng
on tr c thc hin ging nh thi cng ging th mng c gi l mng ging
chm. Khi mng ging chm t qu su hoc a cht xung quanh khng cho php ht
nc o v xy, ngi ta phi bt mt trn cc ging to thnh mt bung kn, sau
dng hi p bm vo bung ny y nc ra m tin hnh o t h ging, lc
ny mng c gi l mng ging chm hi p.
7
Mng cc c cu to bi cc thanh c kch thc b hn tr, gi l cc hay c.
Loi ny rt a dng nh cc g, cc thp, cc b tng ct thp, cc ng thp nhi b
tng, Cc b tng ct thp c loi ch to sn (tit din vung, trn, ng c hoc
khng c thp d ng lc) v loi nhi b tng vo trong l to trc trong lng t
(cc khoan nhi, cc barrette tng barrette)
Mng na su: khi chiu su chn mng nh hn chiu su ti hn Dc, nhng
khng phi l mng nng nh: mng cc ngn, mng tr ngn v mt s mng ging
chm.
1-M cu.
2-Tr cu.
10
11
Phn loi theo cng dc cu.
Phn loi theo h thng kt cu nhp.
Phn loi theo vt liu xy dng.
Phn loi theo phng php xy dng.
Phn loi theo hnh thc cu to ca m tr.
Phn loi theo yu cu s dng.
a. Phn loi theo cng dc cu
Theo cng dc cu c th phn thnh: m tr cng v m tr do.
M tr cng l loi c kch thc ln, cng ln. Thng gp trong hu ht cc
cng trnh cu. Khi chu lc, bin dng ca m tr tng i nh c th b qua. M tr
c kh nng chu c ton b ti trng ngang theo phng dc cu t nhp truyn n
v ti trng ngang do p lc t gy ra. Hnh 1.16 th hin mt dng m tr cng.
M tr do l loi c kch thc thanh mnh, cng nh. Trn m m tr ch c
gi c nh hoc khng cn gi. Khi chu lc ngang theo phng dc cu, ton b kt
cu nhp v tr s lm vic nh mt khung v ti trng ngang s truyn cho cc tr
theo t l cng ca chng. Lc ny cu lm vic nh mt khung nhiu nhp, do
gim lc ngang tc dng ln tr v kch thc tr khi tnh ton thit k s gim i
nhiu. Tuy nhin, m tr do chu x va km nn cn lu khi chn loi m tr ny.
Tr do thng c dng tr ct, tr cc hoc tng mng (hnh 1.17). Tr do thng
p dng cho cc cu nhp nh v c chiu cao khng ln lm (thng l cu dn).
a-Tr cc.
2-Cc.
4-Mng.
c-Tr ct.
5-Thn tr.
12
Lin bin
Lin gia
13
b. Phn loi theo h thng kt cu nhp
Theo h thng kt cu nhp c th phn thnh: m tr khng chu lc y v m tr
chu lc y t kt cu nhp.
M tr khng chu lc y t kt cu nhp thng c cu to tng i n
gin: m tr cu dm, m tr cu khung.
M tr chu lc y t kt cu nhp l h thng chu lc y ngang ln nn c
cu to nng n, thit k phc tp v khng c kh nng lp ghp: m tr cu
vm, m tr cu treo.
M tr cu dm: di tc dng ca ti trng thng ng trn kt cu nhp, ch c
p lc thng ng truyn xung gi ca m tr cu.
M
Tr
14
15
M tr cu treo: di tc dng ca ti trng thng ng trn kt cu nhp, m cu
chu lc nh xin rt ln.
16
d. Phn loi theo phng php xy dng
Theo phng php xy dng, m tr c phn thnh cc loi: ton khi, bn lp
ghp v lp ghp.
M tr ton khi c xy dng ngay ti v tr cng trnh, theo yu cu cng
nghip ha th nhng m tr loi ny cn cha hp l. Tuy nhin trong trng hp
chu lc phc tp (m tr cu vm, cu treo) hoc do iu kin kinh t, kh nng thi
cng tr cu trn cc sng ln c thng thuyn, gii php tr ton khi l thch hp.
Tr bn lp ghp (hnh 1.27b) gm nhng khi v bng BTCT v b tng lp lng.
Lp v bn ngoi va ng vai tr l lp o ngoi, va l vn khun khi b tng.
Tr lp ghp (hnh 1.27c) c xy dng bng nhng khi b tng c, c sn
hoc c th lm bng thp.
Hnh 1.27. Tr nng.
a-Tr ton khi.
b-Tr bn lp ghp.
c-Tr lp ghp.
1-M tr; 2-Thn tr;
3-Mng; 4-Lp v BTCT;
5-B tng lp lng;
6-B tng lp ghp.
17
trng hp cn m bo tm nhn v khng cn tr giao thng di cu (cu cn, cu
vt, cu cho) c th p dng tr mt ct.
18
2-Tim cu.
3-Tim cc ct tr.
4- k gi.
19
1.2.4. Xc nh cc kch thc c bn ca m tr cu
Hnh dng m tr cu v cc kch thc c bn ca chng c xc nh xut pht
t iu kin thy vn, a cht, chiu cao cu, chiu di nhp v hng lot cc yu t
khc.
Tuy nhin, mt vi kch thc c bn c xc nh theo cc yu cu cu to v
khai thc nh cao nh mng m tr, cao nh m tr, kch thc m m tr trn
mt bng, chiu dy ti thiu ca cc b phn, kch thc cc g, bc.
a. Cao nh mng
Cao nh mng c quyt nh xut pht t iu kin lm vic ca m tr
trong qu trnh khai thc, t iu kin xy dng v nhng l do kinh t.
Trn nhng vng kh cn, phn bi sng, cu vt, cu cn, cu qua thung lng,
cao nh mng khng ph thuc loi m tr v thng t cao ti mt t, tr
cc loi m vi.
i vi cc tr cu qua sng c mng trn nn thin nhin, mng cc b thp,
mng su, cao nh mng thng t di mc nc thp nht (MNTN) t 0,5 m
n 0,7 m. Ti cc nhp thng thuyn, cao nh mng phi m bo tu b qua
li khng va vo mp nh mng.
2-Cc.
3-Thn tr.
20
un v chiu di t do chu nn ca cc, nn t b cc su hp l, va c li v
mt chu lc, va thun tin cho vic thi cng.
b. Cao nh m tr
Cao nh m tr c quyt nh xut pht t yu cu sau: y dm cng nh
nh m tr phi cao hn mc nc cao nht tnh ton (MNCN) ti thiu l 0,5 m. V
tr y kt cu nhp c xc nh t chiu cao tnh khng di cu i vi cu vt,
cu cn hoc t chiu cao tnh khng thng thuyn vi nhng nhp thng thuyn v c
cy tri. Cao y kt cu nhp cao hn cao nh m tr mt tr s bng chiu cao
gi cu (hnh 1.31).
21
Lin quan n tnh khng thng thuyn, tiu chun thit k cu 22 TCN-272-05 ni
r: tr khi c ch nh khc, kh gii hn thng thuyn phi tun theo cc gi tr cho
trong bng sau, ly t TCVN 5664-1992.
Kh gii hn thng thuyn trn cc sng c thng thuyn
Cp ng sng
I
II
III
IV
V
VI
22
i vi tr cu:
bp b3 b2 b2 bo 2(15 20) 2b1
(cm)
(cm)
i vi m cu:
bp b3 b2
bo
(15 20) b1
2
(cm)
a p ging m tr.
Trong :
bp , a p - Chiu rng v chiu di m m tr.
phi tr.
b3 - Khong cch gia hai u dm cnh nhau hoc u dm v tng nh m.
b3 5 cm
vi gi c nh.
b3 t ol 5 cm
vi gi di ng.
- H s dn n do nhit ca dm.
t o - Hiu s gia nhit cao nht v nhit trung bnh.
1520
15
30100
25
>100
35
a1 (cm)
20
30
50
23
d. Xc nh mt s cc kch thc khc
Chiu dy t (cm)
8
10
12
14
24
Mng nng l phn m rng ca y cng trnh nhm c c mt din tch tip
xc thch hp t nn c th gnh chu c p lc y mng.
Khi tnh sc chu ti ca nn t, thnh phn lc ma st v lc dnh gia thnh
mng vi t xung quanh c b qua.
Cng c nh ngha v mng nng da vo nhiu quan trc thc nghim kt hp
vi th nghim xuyn tnh CPT nh sau: mng nng l mng c t s De/B < 1,5.
1
De
qc ( z )dz
qce 0
Trong :
qce l sc khng mi tng ng, xc nh nh sau:
qce
1
3a b
D 3a
qcc ( z )dz
D b
1
3a b
D 3 a
D b
qc ( z )dz
25
a = B/2
nu B>1m
a = 0,5m
nu B<1m
b = min{a,h}
vi h l chiu su t mng trong lp t chu lc.
n gin hn, c th xem mng nng l mng c chiu su chn mng Df 2B
i vi cc mng nng ring l.
Mng nng c thi cng trn nhng h o l thin, sau c lp t n cao
trnh thit k. Chiu su chn mng thng khong 2-3m, mt s trng hp c th
chn su n 5-6m.
N
Df
Mx
y mng
Mt mng
Hng mng
Mx
Df
26
p lc y mng (cng nh phn lc t nn) ph thuc vo cc yu t sau:
cng ca mng.
Loi t nn (, t dnh, t) v trng thi ca chng.
Chiu su chn mng.
Thi gian c kt i vi t ht mn.
Hnh dng v kch thc ca y mng.
Mng cng
Mng chu un
Mng chu un
Mng cng
a. t cng
b. t dnh
Mng cng
Mng chu un
c. t ct
27
Mng nng c th c phn loi theo cc cch sau:
Theo hnh dng mng, c th chia thnh:
Mng n (mng n chu ti ng tm, chu ti lch tm, mng chn vt).
Mng phi hp (mng phi hp bi cc mng n).
Mng bng (mng bng n thun di tng, ct, mng bng giao thoa).
Mng b (mng b di nhiu tng, nhiu ct ca mt phn hoc ton b
cng trnh, mng b dng bn, dng sn nm, dng hp).
N
N
Df
Hy
Mx
B
Hy
Df
y
Mx
B
Df
Hy
Mx
z
x
z
x
z
x
ey
ey
ey
Hy
Hy
y
N
Hy
L
N
B
28
Mng bn lp ghp: l s kt hp gia hai phng php trn.
Theo cng ca mng, c th chia thnh:
Mng cng: khi chu ti, bin dng ca mng rt nh, c th b qua trong qu
trnh tnh ton.
Mng mm (hay mng chu un): khi chu ti, mng b un cong, bin dng ca
mng c xt n trong qu trnh tnh ton.
a s cc mng n u l nhng mng cng, trong khi cc mng bng di
ct, mng b di cc tng, ct l nhng mng mm.
Theo c im chu ti ca mng, c th chia thnh:
Mng ch yu chu ti thng ng, n nh ca mng ph thuc vo ln ca
mng v sc chu ti cho php ca nn t.
Mng ch yu chu ti ngang nh mng ca b k, tng chn t, m cu,
p, tr qut gi, tr in n nh ca cc loi mng ny ph thuc vo
cng chng trt ca nn t.
2.1.2. Cu to
Mc ny s trnh by ch yu v cu to mng nng trong ngnh cu ng.
Khi thit k mng nng, trc ht ta phi xc nh c s b cc kch thc ca
mng.
Hnh dng mng ty thuc vo iu kin a cht, thy vn, ti trng v cu to
ca cng trnh bn trn.
su t mng cn c vo mt ct a cht chn, phi t ln cc tng t c
cu to n nh v cng tnh ton ph hp, ngoi ra cn phi m bo khng b lt
do hin tng xi mn lng sng.
i vi m tr cu, y mng phi c chn su di mt t sau khi xi l ln
nht, ti thiu l:
h = h + k
Trong :
h su chn mng.
k Sai s c th xy ra trong khi tnh ton su xi l.
h su t mng trong t m bo s n nh ca m tr.
29
Gi tr k c th ly t 10% 20% su xi l tnh ton.
Gi tr h ty thuc vo iu kin cng v n nh ca t nn, thng thng
h 2,5m.
i vi nh dn dng v mt s cng trnh cng nghip c th chn mng su
h 0,5m.
Khng nn t mng trn mt t hoc nn t mi p. Mng t trn mt t s
b nh hng ca nhiu yu t nh s xi mn ca nc ma trn mt t, s ph hoi
ca cn trng cng nh nh hng trc tip ca thi tit. Mng t trn nn t mi
p thng c ln ln, ln khng u c th lm ph hoi cng trnh.
Mt trn ca mng nng thng t ngang mt t i vi nhng ni khng c
nc mt, chng hn nh mng ca m tr cu trn cn, trn bi sng. Nu m tr cu
t nhng ni c nc mt th mt trn ca mng thng ly thp hn mc nc
thp nht (MNTN) t 0,5 0,7m. nhng sng c thng thuyn, mt trn ca mng
cn ch n iu kin m bo khng va chm ca phng tin lu thng trn sng.
Hnh 2.6 th hin cu to mng nng ca tr cu v m cu.
Hnh 2.6. Tr cu v
m cu trn mng
nng.
a-Tr cu.
b-M cu.
1-Mt trn mng
2-y mng
3-Thn tr
4-M tr
5-Thn m
6-M m
7-Tng cnh
30
G mng thng ly t 0,2 1m i vi m tr cu v 0,1 0,5m i vi nh
dn dng v mt s cng trnh cng nghip.
Kch thc ca y mng xc nh ty thuc vo cng ca t nn.
Nu mng c xy dng bng cc vt liu nh gch, xy, b tng v y mng
c m rng ra qu nhiu th di tc dng ca phn lc nn cc bc mng c th
b gy (v cc vt liu ny c cng chu ko rt km so vi cng chu nn).
m bo cho cc bc mng khng b gy th gc phi nh hn mt tr s cho php
(ty thuc vo vt liu xy mng) trong mng ch xut hin ng sut nn m khng
xut hin ng sut ko.
i vi mng nng ca nh dn dng v mt s cng trnh cng nghip, c th ly
theo bng sau:
Bng gi tr gc
Mng xy dng bng cc loi vt liu khc nhau
Gi tr gc
23o
30o
- Mng b tng n hc
33o
- Mng b tng
40o
31
a)
b)
N
M
H
R
N
pmin
pmax
Hnh 2.7. Mng nng chu ti ng tm v lch tm.
a. Mng ch chu tc dng ca lc ng ng tm, cu to mng i xng.
b. Mng chu tc dng ca lc ng, lc ngang v moment, cu to mng
khng i xng.
i vi cc cng trnh chu lc ngang ln, c th xy ra trng hp cng trnh b
trt y mng v b ph hoi. Khi xc nh hnh dng ca mng, nu thy tg < f
(vi f l h s ma st gia y mng v t) tc l lc gy trt nh hn sc khng
trt y mng th y mng c th t nm ngang. Nu gc qu ln, hay gp i
vi m ca cu vm hay tng chn t, c th lm mng nghing i mt gc no
(hnh 2.8a).
32
mng b tng ct thp. Mng bng b tng ct thp c th thi cng theo phng php
ton khi, lp ghp, hoc bn lp ghp.
Hnh 2.9 th hin ct thp c b tr trong mt s dng mng n bng b tng
ct thp thi cng theo phng php ton khi v bn lp ghp.
33
1. B tr s b v tng th cng
trnh cu (ST)
2. Xem xt cc iu kin a cht,
thy vn c sn (GT)
3. Kho st hin trng (GT)
4. Xc nh su chn mng t
tnh ton xi l (GT)
6. Xc nh cc ch tiu c l ca
t nn t th nghim hin trng v
th nghim trong phng (GT)
5. Xc nh ti trng tc dng ln
mng (ST)
Hnh 2.10. S trnh t thit k mng nng cho cng trnh cu.
34
m1m 2
(Ab II BD f *II Dc II )
k tc
Trong :
m h s iu kin lm vic ca t nn, c chn nh sau:
m = 0,6 khi nn l ct bt di mc nc ngm.
m = 0,8 khi nn l ct mn di mc nc ngm.
m = 1 cho cc trng hp cn li.
m1, m2 ln lt l h s iu kin lm vic ca nn t v h s iu kin lm
vic ca cng trnh tc ng qua li vi nn t, c chn theo bng tra.
ktc h s tin cy, c chn nh sau:
ktc = 1 khi cc ch tiu c l ca t nn c ly t kt qu th nghim.
ktc = 1,1 khi cc ch tiu c l ca t nn c ly theo cc kt qu thng k.
A, B, D cc h s ph thuc gc ma st trong di y mng, c th tra bng
hoc xc nh theo cc cng thc sau:
A
0, 25
cot g
, B 1
cot g
, D
cot g
cot g
35
Lu : t trn mc nc ngm, dng dung trng t nhin. t di mc nc
ngm dng dung trng y ni.
Gi tr cc h s iu kin lm vic
H s m2 i vi nh v cng trnh c s
Loi t
t hn ln c cht nht l ct v
t ct khng k t phn v bi
1,4
1,2
1,4
Ct mn:
-
Kh v t m
1,3
1,1
1,3
No nc
1,2
1,1
1,3
Ct bi:
-
Kh v t m
1,2
1,0
1,2
No nc
1,1
1,0
1,2
1,2
1,0
1,1
1,1
1,0
1,0
t hn ln c cht nht l st v
t st c st IL 0,5
Nh trn c st IL > 0,5
Ghi ch:
Gi tr h s sc chu ti A, B, D
(rad)
0, 25
cot g
B 1
cot g
cot g
cot g
0.000
0.0000
1.0000
3.1416
0.035
0.0290
1.1159
3.3196
0.070
0.0614
1.2454
3.5100
0.105
0.0976
1.3903
3.7139
36
(rad)
0, 25
cot g
B 1
cot g
cot g
cot g
0.140
0.1382
1.5527
3.9326
10
0.175
0.1837
1.7349
4.1677
12
0.209
0.2349
1.9397
4.4208
14
0.244
0.2926
2.1703
4.6940
16
0.279
0.3577
2.4307
4.9894
18
0.314
0.4313
2.7252
5.3095
20
0.349
0.5148
3.0591
5.6572
22
0.384
0.6097
3.4386
6.0358
24
0.419
0.7178
3.8713
6.4491
26
0.454
0.8415
4.3661
6.9016
28
0.489
0.9834
4.9338
7.3983
30
0.524
1.1468
5.5872
7.9453
32
0.559
1.3356
6.3424
8.5497
34
0.593
1.5547
7.2188
9.2198
36
0.628
1.8101
8.2403
9.9654
38
0.663
2.1092
9.4367
10.7985
40
0.698
2.4614
10.8455
11.7334
42
0.733
2.8785
12.5138
12.7874
37
Notc
Df
ti nh mng: N otc
Trng lng bn thn mng: N mtc
F = lb
p tc
N otc
tb .Df
F
vi
N otc
N ot t
n
tb .Df R tc
F
N otc
F tc
R tb .Df
(n = 1,15)
38
Trong biu thc trn ta thy F v Rtc u l nhng i lng c cha chiu rng
y mng b v trong Rtc cn c cha su chn mng Df . Do vic xc nh din
tch F trn c th quy v xc nh chiu rng y mng b, sau xc nh chiu di
y mng l theo t s k = l/b chn trc. V trnh t c th thc hin nh sau:
Chn trc mt su chn mng Df
Chn trc t s cc cnh ca y mng k = l/b 1, ta s c: F = lb = k.b2
Biu thc trn c th c vit li nh sau:
kb 2
N otc
m(A b BDf * Dc tc ) tb .Df
kb 2
N otc
m1m 2
(Ab II BDf *II DcII ) tb .Df
k tc
m m
m1m 2
A II b3 k 1 2 (BD f *II Dc II ) tb .D f b 2 N otc 0
k tc
k tc
m m
m1m 2
A II b3 k 1 2 (BDf *II Dc II ) tb .Df b 2 N otc 0
k tc
k tc
39
k
m m
N tt
m1m 2
A II b3 k 1 2 (BDf *II Dc II ) tb .Df b 2 o 0
k tc
n
k tc
Do :
k
m m
N tt
m1m 2
A II b3 k 1 2 (BDf *II Dc II ) tb .Df b 2 o 0
k tc
n
k tc
500
0
1,15
Vi b = 1,5m VT = -21,0348
Vi b = 1,6 m VT = 37,2954
Vy chn b = 1,6m l = kb = 1,2.1,6 = 1,92m. Chn l = 2m
b. Trng hp mng chu ti lch tm
40
Notc
Notc
Moxtc
Hoytc
Df
Moytc
Hoxtc
Df
h
h
y
z
x
ey = Mxtc / Ntc
ex = Mytc / Ntc
ey
l
Vi
ex
Hoytc
Hoxtc
b
Hnh 2.12. Mng n chu ti lch tm theo 2 phng (tm ct trng tm mng).
ey , ex lch tm ca hp lc ca ti trng trn mt bng y mng theo phng
y v phng x tng ng.
Mxtc moment un tiu chun quanh trc x ti trng tm y mng.
Mytc moment un tiu chun quanh trc y ti trng tm y mng.
Ntc tng ti trng thng ng tiu chun ti y mng.
Moxtc moment un tiu chun quanh trc x ti nh mng.
Moytc moment un tiu chun quanh trc y ti nh mng.
Hoxtc lc ngang tiu chun theo phng x ti nh mng.
Hoytc lc ngang tiu chun theo phng y ti nh mng.
Notc ti trng thng ng tiu chun ti nh mng do cng trnh bn trn truyn
xung.
G trng lng trung bnh ca mng v t p trn mng trong phm vi kch
thc mng.
Trong trng hp tm ct khng trng tm mng, chng hn nh hnh 2.13.
41
Notc
Notc
Df
Moxtc
Hoytc
Df
h
y
Moytc
Hoxtc
x
z
x
ey = Mxtc / Ntc
ex = Mytc / Ntc
ey
y
l H tc
oy
Vi
ex
x
Hox
tc
Hnh 2.13. Mng n chu ti lch tm theo 2 phng (tm ct khng trng tm mng)
Lu :
Trong cc cng thc xc nh ey v ex :
Cc thnh phn (Hoytc.h) v (Notc.y) ly du (+) khi cc thnh phn ny l nhng
moment cng chiu vi moment Moxtc , ly du () trong trng hp ngc li.
Cc thnh phn (Hoxtc.h) v (Notc.x) ly du (+) khi cc thnh phn ny l nhng
moment cng chiu vi moment Moytc , ly du () trong trng hp ngc li.
i vi mng chu ti lch tm, khi xc nh s b kch thc y mng ta vn
thc hin tng t nh trng hp mng chu ti ng tm. Sau , ta tng kch thc
y mng ln chu ti trng lch tm. Thng thng, kch thc y mng c gia
tng nh sau:
l + 2ex
hay
l + 2el
vi ex = el
b + 2ey
hay
b + 2eb
vi ey = eb
Sau , kim tra li cc gi tr kch thc y mng va chn theo iu kin sau:
42
p tctb R tc
tc
tc
p max 1, 2R
tc
p min 0
tc
tc
p max
p min
2
vi p tctb
tc
tc
0, 25p max
Mt s cng trnh c cu chy, cn yu cu p min
tc
max
min
tc
N tc M y M xtc
F
Wy
Wx
p max
min
Vi
N tc
F
6 el 6 e b
l
b
b l2
6
M xtc N tc e y N tce b
;
Wx
l b2
6
tc
max
min
N tc
6 el
1
tc
max
min
N tc
6 eb
1
tc
Trong thit k phi khng ch sao cho p min
0 , tc l l 6el hoc b 6e b trong
trng hp mng chu ti lch tm theo 1 phng hoc tng ng vi iu kin rng
buc trong trng hp mng chu ti lch tm theo 2 phng.
V d 2.2:
Cho mt mng n chu ti lch tm mt phng nh hnh v: Nott = 600kN, Mott =
30 kN.m, Hott = 50kN, Df = 1,5 m, nn t c: = 18 kN/m3, sat = 20 kN/m3, = 20o
(A = 0,515, B = 3,059, D = 5,657), c = 15 kN/m2,. Xc nh kch thc y mng,
bit: m1 = m2 = ktc = 1; n = 1,15; tb = 22 kN/m3.
Li gii
43
Nott= 600kN
Mott= 30kN.m
Hott= 50kN
h=0,6m
Df = 1.5m
MNN
y
hc
bc
l
su chn mng c cho trc Df = 1,5 m
Chn k = l/b = 1,5
Chiu rng y mng c xc nh t iu kin sau:
k
m m
m1m 2
A II b3 k 1 2 (BDf *II Dc II ) tb .Df b 2 N otc 0
k tc
k tc
m1m 2
2 N ott
m1m 2
3
*
k
A II b k
(BDf II Dc II ) tb .Df b
0
k tc
n
k tc
Do :
k
m m
N tt
m1m 2
A II b3 k 1 2 (BDf *II Dc II ) tb .Df b 2 o 0
k tc
n
k tc
Vi b = 1,5m VT = -41,905
Vi b = 1,6 m VT = 26,183
Vy chn b = 1,6m l = kb = 1,5.1,6 = 2,4m.
600
0
1,15
44
Xc nh lch tm:
e x el
e x el
tc
y
tc
M
N
M tcy
N tc
M ott H ott
.h
M H .h
M H .h
n
n
N tb Df F N tb Df F N ott
tb Df F
n
30
50
.0,6
52,174
1,15 1,15
0,08m
600
648,
459
22.1,5.(1,6.2, 4)
1,15
tc
oy
tc
o
tc
ox
tc
o
tc
o
tc
o
vi p tctb
tc
tc
p max
p min
2
m1m 2
(Ab II BDf *II Dc II )
k tc
l 1, 6.2, 6
F
2, 6
tc
max
1 2, 6
1, 6.2, 6
2
127,102(kN / m ) 0
tc
p min
N tc
F
6 el
1
l
tc
tc
p max
p min
184, 657 127,102
2
2
2
tc
155,88(kN / m ) R 175, 688(kN / m 2 )
p tctb
45
2.2.3. Tnh ton nn theo trng thi gii hn (TTGH)
Hin nay, khi tnh ton thit k cc cng trnh xy dng ni chung ngi ta thng
tnh ton theo trng thi gii hn.
Trng thi gii hn (pht biu theo quy trnh thit k cu cng theo trng thi gii
hn 22TCN18-79) l trng thi m kt cu hoc nn mng khng cn tha mn
c yu cu v khai thc na do nh hng ca cc tc ng lc. Hoc theo tiu
chun thit k cu 22TCN272-05, trng thi gii hn l trng thi ng vi iu kin
m vt qua n th cu hoc cu kin ca cu ngng tha mn cc quy nh c
da vo thit k.
Theo quy trnh thit k cu cng theo trng thi gii hn 22TCN18-79, cng nh
cc tiu chun khc ca ngnh xy dng, khi tnh ton thit k cng trnh phi tin
hnh theo 3 TTGH sau:
Tnh ton theo TTGH 1: nhm m bo cho cng trnh khng b ngng s dng
do khng cn kh nng chu lc (v cng , n nh, chu mi) hoc
pht trin bin dng do ln.
Tnh ton theo TTGH 2: nhm m bo cho cng trnh khng pht sinh bin
dng chung qu ln nh dao ng, chuyn v, ln, gy kh khn cho vic s
dng bnh thng.
Tnh ton theo TTGH 3: nhm m bo bn chng nt cho cng trnh
trnh gy kh khn cho vic s dng bnh thng.
i vi nn, khi tnh ton thit k, ch tnh theo TTGH 1 v TTGH 2.
Tnh ton nn theo TTGH 1 bao gm:
Kim ton p lc y mng.
Kim ton tnh n nh cng trnh, bao gm:
+n nh chng lt.
+n nh chng trt.
+n nh chng trt su.
Tnh ton nn theo TTGH 2 bao gm: kim tra ln n nh, ln lch v gc
nghing gii hn ca mng
V phn ny c th xem thm sch Nn v Mng cng trnh cu ng (Bi Anh
nh, Nguyn S Ngc).
Theo tiu chun thit k cu 22TCN272-05, cc TTGH c chia thnh:
46
TTGH s dng.
TTGH mi v ph hoi gin.
TTGH cng (I, II, III).
TTGH c bit.
Trong tiu chun thit k cu 22TCN272-05, vic tnh ton nn v mng theo
TTGH khng tch ri nhau. Cc TTGH lin quan, c s dng khi thit k nn mng
bao gm:
Trng thi gii hn s dng: phi bao gm:
Ln (xem xt da trn tin cy v tnh kinh t).
Chuyn v ngang
Sc chu ti c tnh dng p lc chu ti gi nh
Trng thi gii hn cng : phi xt n:
Sc khng , loi t p lc chu ti gi nh.
Mt tip xc qu nhiu.
Trt ti y mng.
Mt ngang.
Mt n nh chung.
Kh nng chu lc ca kt cu.
Mng phi c thit k v mt kch thc sao cho sc khng tnh ton khng nh
hn tc ng ca ti trng tnh ton.
Trng thi gii hn c bit: thit k nn mng theo TTGH c bit theo quy nh.
V phn ny c th xem thm tiu chun thit k cu 22TCN272-05.
Theo cch tnh thng thng trong cc ngnh xy dng, tnh ton cng bn
thn mng bao gm xc nh chiu cao b mng (chiu cao i) v tnh ton ct thp
cho b mng.
a. Xc nh chiu cao b mng
47
thng xut pht t chn ct v nghing mt gc bng gc cng ca vt liu so vi
phng thng ng (gc cng ca b tng bng 45o).
iu kin mng khng b xuyn thng:
Pxt Pcx
Trong :
Pxt : lc gy xuyn thng.
Pcx : lc chng xuyn thng.
a.1. Trng hp mng n b tng ct thp chu ti ng tm
Nott
Nott
45o
Mt b xuyn thng
h0
lc
tt
h0
lc + 2h0
lc
h0
bc
h0
h0 lc
h0
bc
b
x
h0
bc + h0
lc + h0
Mt chng xuyn tnh ton
Hnh 2.14. Tnh ton xuyn thng mng n b tng ct thp chu ti ng tm.
Pxt = ptt . Sngoi y thp xuyn = ptt . [l.b (lc + 2h0).(bc + 2h0)]
Pcx = 0,75.Rk . Sxq thp xuyn = 0,75.Rk .[2.(lc +bc + 2ho). ho ]
Vi
N ott
. y cn ch rng trng lng ca mng v t trn mng
F
48
Rk : cng chu ko ca b tng mng.
a.2. Trng hp mng n b tng ct thp chu ti lch tm theo 1 phng
Nott
Mott
Hott
45o
pttmin
h0
tt
tt
p1 p
Hott
pttmin
p1tt pttmax
max
lc
h0
bc
bc
b
h0
h0 lc
x
h0
bc + h0
lc + h0
h0
Hnh 2.15. Tnh ton xuyn thng mng n b tng ct thp chu ti lch tm theo 1
phng.
Pxt = {0,5.(b+bc+2h0).0,5.[l (lc + 2h0 )]} .0,5.[pttmax+ p1tt]
Pcx = 0,75. Rk . S1 mt bn thp xuyn = 0,75. Rk .[(bc+h0)h0]
Trong :
pttmax v pttmin xc nh theo cng thc sau:
p
tt
max
min
Vi
tt
N ott M y
F
Wy
b l2
6
49
tt
tt
tt
p1tt p min
p max
p min
0,5 l lc 2h o
l
Trng hp mng chu ti lch tm theo phng cnh ngn b, ta c th tnh ton
tng t nh trn bng cch o cc k t b v l cho nhau:
Pxt = {0,5.(l+lc+2h0).0,5.[b (bc + 2h0 )]} .0,5.[pttmax+ p1tt]
Pcx = 0,75. Rk . S1 mt bn thp xuyn = 0,75. Rk .[(lc+h0)h0]
Trong :
pttmax v pttmin xc nh theo cng thc sau:
tt
p max
min
Vi
N ott M xtt
F
Wx
l b2
6
0,5 b b c 2h o
b
(l lc)/2
Nott
lc
b
b
Mb
bc
ptt
l
Hnh 2.16. Tnh ton ct thp trong mng n b tng ct thp chu ti ng tm.
50
Moment tnh ton ti mt ngm theo phng b:
Mb p
tt
l lc . l lc p tt . b l lc
.b.
2
tt
b b c . b b c p tt . l b b c
.l.
2
Din tch ct thp cn thit cho phng b v l c th tnh gn ng theo cng thc
sau:
Fa (b)
Mb
Mb
;
R a h 0 0,9.R a h 0
Fa (l )
Ml
Ml
R a h 0 0,9.R a h 0
(l lc)/2
Nott
Mott
Hott
lc
b
b
pttmin
p2tt
bc
Mb
pttmax
Hnh 2.17. Tnh ton ct thp trong mng n b tng ct thp chu ti lch tm theo 1
phng.
Moment tnh ton ti mt ngm theo phng b:
M b p 2tt .b.
l lc . l lc 1 . p tt
2
max
p 2tt .b.
l lc . 2 . l lc
2
b l lc
b l lc
b l lc
tt
tt
p .
p max
p 2tt .
2p max
p 2tt
8
12
24
2
tt
2
tt
tt
tt
p max
p min
Vi p 2tt p min
0,5 l lc
l
51
Ml p
Vi p tttb
tt
tb
b b c . b b c p tt . l b b c
.l.
2
tb
tt
tt
p max
p min
2
Din tch ct thp cn thit cho phng b v l tnh tng t nh trng hp mng
chu ti ng tm.
Trng hp mng chu ti lch tm theo phng cnh ngn b, ta c th tnh ton
tng t nh trn bng cch o cc k t b v l cho nhau:
Moment tnh ton ti mt ngm theo phng l:
M l p 2tt .l.
p .
tt
2
b b c . b b c 1 . p tt
2
l b bc
8
max
tt
max
p .
tt
tt
tt
p max
p min
Vi p 2tt p min
tt
2
p 2tt .l.
l b bc
b bc . 2 . b bc
2
12
2p
tt
max
p
tt
2
l b bc
24
0,5 b b c
b
tt
tb
l lc . l lc p tt . b l lc
.b.
2
tb
52
Phn lc nn tnh ton:
p tt
N ott
500
156, 25(kN / m 2 )
F
2.1, 6
Lc gy xuyn thng:
Pxt = ptt . Sngoi y thp xuyn = ptt . [l.b (lc + 2h0).(bc + 2h0)]
Pxt = 156,25.[2 .1,6 (0,3 + 2 .0,45).(0,2 + 2 .0,45) = 293,75 (kN)
Lc chng xuyn thng:
Pcx = 0,75.Rk . Sxq thp xuyn = 0,75.Rk .[2.(lc +bc + 2ho). ho]
Pcx = 0,75. 7,5.102. [2.(0,3 + 0,2 + 2 .0,45) .0,45] = 708,75 (kN)
Pxt < Pcx . Vy iu kin chng xuyn thng c tha mn.
(l lc)/2
Nott
lc
b
b
Mb
bc
ptt
l
b l lc
1,6. 2 0,3
156, 25.
90,313(kN.m)
8
2
l b bc
2. 1,6 0, 2
156, 25.
76,563(kN.m)
8
2
Fa (b)
Mb
Mb
90,313
9,7.104 m2 9,7 cm 2
2
R a h 0 0,9.R a h 0 0,9.2300.10 .0, 45
Chn 714 c tng din tch Fa = 10,77 (cm2) b tr thnh 14a230 theo
phng cnh ngn b
Fa (l )
Ml
Ml
76,563
8, 22.104 m 2 8, 22 cm 2
2
R a h 0 0,9.R a h 0 0,9.2300.10 .0, 45
53
Chn 614 c tng din tch Fa = 9,23 (cm2) b tr thnh 14a340 theo phng
cnh di l
V d 2.4:
Kim tra iu kin xuyn thng trong v d 2.3. Tnh ton v b tr ct thp cho
mng. Bit: a = 5 cm; kch thc ct lc x bc = 30 cm x 20 cm; b tng mng mc 200
c Rn = 90 kG/cm2; Rk = 7,5 kG/cm2; thp trong mng c Ra = 2300 kG/cm2.
(1 kG/cm2 102 kN/m2)
Li gii
Trong v d 2.3, ta xc nh c kch thc y mng: l = 2,6m v b = 1,6m.
Chiu cao mng h = 0,6 m ho = h a = 0,6 0,05 = 0,55 m.
Phn lc nn tnh ton:
p
tt
max
tt
N ott M y
600
60
177,509 kN / m 2
F
Wy 2, 6.1, 6 1,803
tt
min
tt
N ott M y
600
60
110,953 kN / m 2
F
Wy 2,6.1,6 1,803
Vi
1,803 m 3
6
6
0,5. l lc 2h o
l
0,5. 2,6 0,3 2.0,55
110,953 177,509 110,953 .
2,6
tt
tt
tt
p max
p min
p1tt p min
.
162,15 kN / m 2
tt
tt
tt
p max
p min
p 2tt p min
0,5 l lc
l
Lc gy xuyn thng:
Pxt = {0,5.(b+bc+2h0).0,5.[l (lc + 2h0 )]} .0,5.[pttmax+ p1tt]
Pxt = {0,5.(1,6 + 0,2 + 2.0,55).0,5.[2,6 (0,3 + 2.0,55)]}.0,5.[177,509 + 162,15]
54
Pxt = 147,752 (kN)
Lc chng xuyn thng:
Pcx = 0,75. Rk . S1 mt bn thp xuyn = 0,75. Rk .[(bc+h0)h0]
Pcx = 0,75. 7,5.102.[(0,2+0,55).0,55] = 232,031 (kN)
Pxt < Pcx . Vy iu kin chng xuyn thng c tha mn.
(l lc)/2
Nott
Mott
Hott
lc
b
b
pttmin
p2tt
bc
Mb
pttmax
tt
max
b l lc
p
24
tt
2
1, 6. 2, 6 0,3
2.177,509 148,071
177, 423(kN.m)
24
2
tt
tb
91,875(kN.m)
2
8
2
Mb
Mb
177, 423
Chn 816 c tng din tch Fa = 16,08 (cm2) b tr thnh 16a200 theo
phng cnh ngn b
Fa (l )
Ml
Ml
91,875
8,07.104 m 2 8,07 cm 2
2
R a h 0 0,9.R a h 0 0,9.2300.10 .0,55
Chn 614 c tng din tch Fa = 9,23 (cm2) b tr thnh 14a400 theo phng
cnh di l
55
Lu : Trong mi trng hp, khng b tr khong cch gia cc ct thp dc
trong cng mt lp vt qu 400mm.
Theo tiu chun thit k cu 22TCN272-05, c th xc nh din tch ct thp nh
sau:
Xt mt cu kin chu un c tit din hnh ch nht, b tr ct thp n. Di tc
dng ca moment un ngoi lc M, khng xt s lm vic ca b tng vng chu ko,
ta c s ng sut trn tit din nh hnh 2.18.
b
0,85fc
a
h
TTH
ds
as
(ds a/2)
As.fy
As
Hnh 2.18. Xc nh din tch ct thp n cho tit din chu un hnh ch nht.
Bit b, h, fc, M Xc nh As
Trong :
h chiu cao ca tit din.
b chiu rng ca tit din.
ds khong cch t th chu nn ngoi cng n trng tm ct thp chu ko
(gi l chiu cao lm vic ca tit din).
as khong cch t th chu ko ngoi cng n trng tm ct thp chu ko.
a chiu cao vng nn quy i.
fc cng chu nn ca b tng.
fy gii hn chy ca ct thp.
As din tch ct thp chu ko.
T s ng sut trn tit din ca cu kin (hnh 2.18), ta c:
Phng trnh cn bng moment trn tit din ly i vi trng tm ct thp chu
ko:
a
M 0,85.f c.a.b d s
2
56
a ds ds
Vi
2M u
2M
ds ds
;
0,85.f c.b
.0,85.f c.b
Mu
0,85.f c.a.b
fy
57
58
3.1.2. Phn loi cc, mng cc
a. Phn loi cc
Theo vt liu cc, c th chia thnh: cc g, cc b tng (dng cho thit k cc ch
chu nn), cc b tng ct thp, cc thp, cc phi hp cc loi vt liu trn.
Cc g thng c s dng l: trm, tre, thng, di dng cc n, i khi
cht i trng.
Cc h bng ba chn ng, c ba chn ng c gn cht vo u cc, khi ba
59
nh ln u cc, hoc nu xi mnh hn na, ch cn trng lng bn thn ca cc v
ba cng c h tt xung, c bit l giai on u khi h cc.
Cc xon c ch to c cc cnh xon bng thp u cc, thng l vng xon
60
Mng cc i cao thng c i cc nm trn mt t t nhin, h cc va chu
nn va chu un.
3.1.3. Cu to cc v b cc
a. Cu to cc
a.1. Cc g
Cc g thng c lm bng cc loi g thng, g t thit (g lim, hng sc, tu,
) v cc loi g ny thng, thn cy tng i u, cng tng i cao. Cc g
c th lm bng cc thn cy nguyn dng hoc cc thanh g x. Chiu di cc g
nguyn (khng ni, khng ghp) thng thng l 5-8 m, ng knh khong 20-30 cm.
nh cc g phi c bo v bng ai thp (hnh 3.2c) khi ng khi b nt n.
Mi cc g c vt nhn v bt thp khi ng c d dng v khng b te (hnh
3.2a, b). Khi cc g cn c chiu di ln th c th ni cc cy g li vi nhau (hnh
3.2d). Khi cn c tit din ln th c th ghp nhiu cy g li vi nhau (hnh 3.2e).
Hnh 3.2. Cu to cc g
a. Mi cc vt 4 cnh;
d. Mi ni;
b. Cc bt mi thp;
e. Cc ghp;
c. ai thp nh cc;
f. Cc g dn.
61
a.2. Cc b tng ct thp
Cc b tng ct thp c nhiu loi tit din khc nhau: trn, vung, ch nht, ch
T, ch I, tam gic, a gic, vnh khn, vung c l rng. (Hnh 3.3)
20,1m
Mc cu, 16
6 a100
Ct thp ai
Li thp
cc, 6 a50
150
1-1,5D
1000
Ct thp dc
L
on cc mi.
D
L
on cc gia.
Hnh 3.4. Cu to cc b tng ct thp thng tit din vung.
6 a100
62
u cc
Mi hn
Mi thp
Hp ni cc
Ni cc
A-A
A
a.3. Cc thp
Cc thp dng trong cc cng trnh chu ti trng ngang ln. Cc thp c u im
l chu c ti trng ln do cng tnh ton ca vt liu cao, v vy thng dng
63
khi cc chu moment ln. Tuy nhin, thp l mt loi vt liu c gi thnh cao nn
c cn nhc khi s dng cho cng trnh.
Cc thp cng c s dng rng ri lm vng vy thi cng cc loi mng, cc
cc ny c dng thanh cc vn, c chiu di thng 8-22m. Hnh 3.6 th hin mt s
dng tit din ngang ca cc vn thp.
b. Cu to b cc
B cc c tc dng lin kt cc u cc thnh mt khi cng tham gia chu ti
trng ca cng trnh bn trn truyn xung. B cc thng c ch to bng b tng
hoc b tng ct thp.
B cc i vi m tr cu thng c chiu dy 1-3m. Mt trn ca b c xc
nh ty vo mt bng ca kt cu bn trn. Kch thc y b ph thuc vo s lng
cc khi thit k.
B cc m tr cu thng dng b tng mc ti thiu l 150. Nu y b c m
rng ln th m bo cho b chu c lc do cc hng cc ngoi tc dng ln phi
64
b tr thm ct thp trong b tng y b chu moment un. Cc phi c neo
cht vo b (khng k phn b tng bt y). Thng yu cu i vi cc loi cc nh,
u cc phi cm trong b t nht 2 ln ng knh hay b rng ca cc; nu cc c
ng knh ln hn 60cm th chn su ca u cc trong b ti thiu l 1,2m.
tng cng s lin kt gia cc v b thng i vi nhng cc b tng ct
thp tit din c, ngi ta thng phn ct thp ch ca u cc t 20 -40, cn
phn b tng u cc ngp vo trong b t
nht 10cm (khng k phn b tng bt y).
i vi cc rng nh cc ng b tng ct
thp, cc thp, thng cho vo u cc
mt khung ct thp, u nhng ct thp ca
khung ny nm trong b 1-2,5m.
Ct thp trong b thng dng cc thanh
c ng knh khng nh hn 20-25mm.
Khong cch gia cc thanh thng t 1020cm. Lp b tng bo v ct thp ti thiu
l 5cm.
Nu phn lc do u cc truyn ln b
tng b (khng k lc dnh ca mt bn cc)
vt qu cng tnh ton chu p ca b
tng th pha trn u cc ngi ta t
nhng li thp gia cng to bi cc thanh
ng knh khng nh hn 12mm, mt li
1010cm n 1515cm. u ca nhng cc
ng cnh mp b nn tng cng bng
nhng vng ai neo. (Hnh 3.7)
65
a)
b)
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
66
Khong cch gia tim cc chn cc ty vo loi cc. i vi nhng cc thng
thng khong cch ny khng nh hn 3d, nhng i vi cc c m rng hoc cc
xon, tnh khng gia cc bu hay cnh xon nh nht l 1m. Vi cc cc n mn,
khong cch tim ca cc chn cc phi ln hn 1,6 ln ng knh ca bu.
Khi b tr cc nghing so vi phng thng ng, khong cch gia tim cc u
cc c gim nh so vi chn cc cho php rt nh kch thc b, gim khi lng
vt liu.Tuy nhin, vic thi cng h cc nghing vo t nn kh khn hn cc ng.
i vi cc nghing, su ng cc ti thiu khng c nh hn 4m.
Khi thit k mng cc, cc c b tr lm sao cho ti trng truyn vo cc ch
yu l lc dc trc, cn lc ngang ch xut hin vi gi tr nh nht c th. Trong cc
cng trnh chu ti trng ngang ln ni chung nn b tr cc nghing chuyn mt
phn lc ngang ngoi lc thnh ni lc dc trc trong cc.
Hnh 3.9a th hin mng cc di tng chn chu cc lc ch yu l trng lng
bn thn tng v p lc t sau tng. Chiu nghing ca cc nn b tr thin v
hng ca hp lc tc dng bn trn. i vi cc cng trnh chu lc ngang ln m li
lun thay i chiu (nh tr cu), thng phi b tr cc nghing theo 2 chiu (hnh
3.9b).
67
V cu to b cc, tiu chun thit k cu 22TCN272-05 quy nh:
i vi mng cc ng:
68
3.2. Xc nh sc chu ti ca cc
3.2.1. Khi nim
Mt cc nm c lp trong t nn (cc n) v khi nm trong nhm cc th c kh
nng chu ti trng khc nhau. Tuy nhin, cho n nay khi thit k cc loi mng cc,
ngi ta thng gi thit rng sc chu ti ca mi cc trong nhm cc bng sc chu
ti ca cc n. V vy, trong phn ny s trnh by cc phng php xc nh sc
chu ti ca cc n.
a)
b)
a. Cc n
b. Nhm cc
69
3.2.2. Xc nh sc chu ti dc trc ca cc theo vt liu
Sc chu ti ca cc theo vt liu lm cc c xc nh theo cc phng php
thng thng trong cc gio trnh kt cu cng trnh. Cc lm vic nh mt thanh chu
nn ng tm, lch tm hoc chu ko (khi cc b nh) v sc chu ti nn dc trc ca
cc theo vt liu c th tnh theo cng thc sau:
Qvl = Ap Rvl
Qvl sc chu ti nn dc trc ca cc theo vt liu.
Ap din tch tit din ngang ca cc.
Rvl cng chu nn tnh ton ca vt liu lm cc.
hay
l0 / r
<14 21
28
35
42
48
55
62
69
76
83
90
97
104
d l0 / d
<4
10
12
14
16
18
20
22
24
26
28
30
.98 .96 .93 .90 .87 .84 .81 .78 .74 .70 .65 .60
.55
Trong :
70
r bn knh cc trn hay cnh cc vung.
d b rng ca tit din ch nht.
l0 chiu di tnh ton ca cc, l0 = vl
l chiu di thc ca on cc tnh t u cc n im ngm trong t, hoc l
v=2
v = 0,7
v = 0,5
cng hoc
50
70
85
105
120
140
0,8
0,588
0,41
0,31
0,23
L chiu di cc;
Theo quy phm xy dng Vit Nam 21-86, sc chu ti nn dc trc ca cc theo
vt liu c xc nh theo cng thc sau:
Qvl = k m Rgh
k = 0,7 h s ng nht.
m = 1 h s iu kin lm vic.
Rgh sc chu ti nn gii hn ca vt liu lm cc.
Vi cc b tng ct thp ch to sn:
Qvl = k m (Rn Ab + Ra Aa)
Sc chu ko cng ca cc b tng ct thp theo vt liu khi cc lm vic chu nh:
Qvl,nh = k m Ra Aa
71
Sc chu ti theo vt liu ca cc nhi:
Qvl = Ru Ab + Ra Aa
Ru cng tnh ton ca b tng cc nhi
Ru = R/4,5; Ru 6 MPa: khi btng di nc hoc di bn.
Ru = R/4; Ru 7MPa: khi btng trong h khoan kh.
R mc thit k ca b tng.
Ab din tch tit din ngang ca b tng trong cc (c th ly xp x bng Ap).
Ra cng chu ko hay nn ca thp.
Aa din tch ct thp dc trong cc.
Qp - sc gnh cc hn ca t mi cc, Q p A p q p
Hoc
Qu Asfs A pq p
Q
A q
Qs
A f
p s s p p
FSs FSp
FSs
FSp
hoc
Qa
Q u Qs Q p A s f s A p q p
FS
FS
FS
FSs - h s an ton cho thnh phn sc khng bn; 1,5 2,0
FSp - h s an ton cho thnh phn sc khng mi; 2,0 3,0
FS - h s an ton chung, chn 2 3
72
Theo ch tiu c hc ca t nn, cn gi l phng php tnh.
Theo ch tiu trng thi, cn gi l phng php thng k.
Theo th nghim nn tnh cc ti hin trng.
Theo th nghim ng cho cc cc h vo t bng ba ng.
a. Xc nh sc chu ti dc trc ca cc theo ch tiu c hc ca t nn
(phng php tnh)
a.1. Sc khng mi ca t mi cc Qp
a.1.1. Phng php Terzaghi
2 3 /4 /2 tg
2cos 2
4 2
N c N q 1 cot g
1 Kp
1 tg
N
2
2 cos
Vi Kp h s p lc b ng ca t tc ng ln mt nghing ca nm nn
cht di y mng.
Hoc Nc, Nq, N c th c tra t biu hnh 3.11 hay bng tra bn di.
73
Nc , Nq , N
Nc
Nq
N
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
(rad)
0.000
0.017
0.035
0.052
0.070
0.087
0.105
0.122
0.140
0.157
0.175
0.192
0.209
0.227
0.244
0.262
0.279
0.297
0.314
0.332
0.349
0.367
0.384
0.401
0.419
0.436
5.712
5.997
6.300
6.624
6.968
7.337
7.730
8.151
8.602
9.086
9.605
10.163
10.763
11.410
12.108
12.861
13.676
14.559
15.517
16.558
17.690
18.925
20.272
21.746
23.361
25.135
0.5
1.2
2.5
9.7
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
0.454
0.471
0.489
0.506
0.524
0.541
0.559
0.576
0.593
0.611
0.628
0.646
0.663
0.681
0.698
0.716
0.733
0.750
0.768
0.785
0.803
0.820
0.838
0.855
0.873
14.210
15.896
17.808
19.981
22.456
25.282
28.517
32.230
36.504
41.440
47.156
53.799
61.546
70.614
81.271
93.846
108.750
126.498
147.736
173.285
204.191
241.800
287.855
344.636
415.146
Nc
27.085
29.236
31.612
34.242
37.162
40.411
44.036
48.090
52.637
57.754
63.528
70.067
77.495
85.966
95.663
106.807
119.669
134.580
151.950
172.285
196.219
224.549
258.285
298.718
347.509
19.7
42.4
100.4
297.5
780.1
1153.2
74
Thng thng, thnh phn 0, 4Bp N v 0,6R p N c b qua do n kh nh so
vi hai thnh phn cn li, vic b qua ny b tr cho trng lng cc khng c xt
vo cng thc c lng sc chu ti.
T cc cng thc trn ta thy rng sc khng mi ca cc s cng ln khi su
chn cc Df cng ln. Tuy nhin, thc nghim chng t rng trong mt lp t, sc
khng mi ca t mi cc ch tng n mt su nht nh ri khng i na k
t su ti hn k hiu l Dc hay Lc hay Zc. Hin tng ny th hin r nht trong
t ct.
Hu ht cc nghin cu thc nghim hot ng ca nn cc cho thy khu vc nh
hng bi lc ma st ca cc lan rng dn t trn mt t n chiu su ti hn Zc v
ko di xung mi cc, mi cc phm vi nh hng ngang khong bng 3D v phm
vi nn ca mi cc khong 2D di mi cc v 4D trn mi cc.
Sc chu ti cc hn ca t nn mi cc c dng:
Qp A p q p A p cNc qNq
qp = qu - sc chu ti n v din tch ca phn t nm di y cc mng su
v mng cc khi xt ti hnh dng v chiu su chn mng.
q p cNc qNq
q' - p lc thng ng hu hiu ca t ti su ca mi cc.
75
Phng php Meyerhof xc nh cc h s Nc, Nq . Sc chu ti mi cc trong
t nn, c bit l ct, gia tng theo chiu su cc chn trong lp ct chu ti v t
cc i khi t s Lb/D = (Lb/D)cr
t yu
L
L=Lb
D
D
Lb
76
Cc
ng
o
N q v Noc
tng ng vi
cc t s Lb/D
Noc
Noq
Gc ni ma st ca t
77
Lb / D cr
2
Lb / D cr
2
Lb / D
Nc Nc Lb /D0 Nc max Nc Lb /D0
0,5 L / D
b
cr
Lb / D
Nq Nq Lb /D0 Nq max Nq Lb /D0
0,5 L / D
b
cr
78
Nc, Nq, N l cc h s sc chu ti ca Vesic, xc nh theo cng thc sau:
N q e tg tg 2
4 2
N c N q 1 cot g
N 2 N q 1 tg
(rad)
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
0.000
0.017
0.035
0.052
0.070
0.087
0.105
0.122
0.140
0.157
0.175
0.192
0.209
0.227
0.244
0.262
0.279
0.297
0.314
0.332
0.349
0.367
0.384
0.401
5.142
5.379
5.632
5.900
6.185
6.489
6.813
7.158
7.527
7.922
8.345
8.798
9.285
9.807
10.370
10.977
11.631
12.338
13.104
13.934
14.835
15.815
16.883
18.049
0.000
0.073
0.153
0.242
0.340
0.449
0.571
0.707
0.860
1.031
1.224
1.442
1.689
1.969
2.287
2.648
3.060
3.529
4.066
4.681
5.386
6.196
7.128
8.202
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
0.419
0.436
0.454
0.471
0.489
0.506
0.524
0.541
0.559
0.576
0.593
0.611
0.628
0.646
0.663
0.681
0.698
0.716
0.733
0.750
0.768
0.785
0.803
0.820
9.603
10.662
11.854
13.199
14.720
16.443
18.401
20.631
23.177
26.092
29.440
33.296
37.752
42.920
48.933
55.957
64.195
73.897
85.374
99.014
115.308
134.874
158.502
187.206
Nc
19.324
20.721
22.254
23.942
25.803
27.860
30.140
32.671
35.490
38.638
42.164
46.124
50.585
55.630
61.352
67.867
75.313
83.858
93.706
105.107
118.369
133.874
152.098
173.640
9.442
10.876
12.539
14.470
16.717
19.338
22.402
25.994
30.215
35.188
41.064
48.029
56.311
66.192
78.024
92.246
109.411
130.214
155.542
186.530
224.634
271.748
330.338
403.652
79
h - ng sut php tuyn hu hiu ti mt bn ca cc.
h= Ks v = Ks z
Ks - h s p lc ngang
Khuynh hng 1:
Xem t nn l vt liu n hi, ta c:
Ks
;
1
- h s nn hng.
- h s Poisson (h s n hng).
Khuynh hng 2:
H s Ks c chn theo h s p lc ngang trng thi tnh K0
Ks = K0 = 1 sin
Khi cc c h vo nn t c kt trc th:
K s (1 sin ) OCR
OCR - h s c kt trc.
Khuynh hng 3:
Khi ng hoc p cc vo nn t, th tch cc chim ch ca t v t dn t
gn n trng thi cn bng b ng (Ks tin dn n Kp). Bowles ngh Ks l gi
tr trung bnh ca K0, Ka, Kp theo cng thc sau:
Ks
K a Fw K 0 K p
2 Fw
Fw 1
Thc t o c, h s Ks thay i theo chiu su, theo bin dng th tch v cht
ca t xung quanh cc. u cc KsKp (Kp xc nh theo Rankine), mi cc
KsK0
Trong tnh ton thc t c th ly theo bng sau.
80
Gi tr Ks (theo B. J. Das)
Cc khoan nhi
Ks = K0 = 1 sin
Cc ng, c th tch t b chim ch nh
Ks = K0
(gii hn di)
Ks = 1,4.K0
(gii hn trn)
(gii hn di)
Ks = 1,8.K0
(gii hn trn)
Ks (ct cht)
20o
0,5
Cc b tng
3/4
Cc nhi
3/4
0,5
0,5
Cc g
2/3
1,5
Loi cc
Cc thp
H s
< 25
25 75
1 0,5
(cc gi tr trung gian c ni suy)
> 75
0,5
81
Bng gi tr (theo Tomlinson)
Loi t
H s
L/D
< 20
1,25
> 20
cu < 75:
= 1,25
cu = 75 180:
= 1,25 0,4
8 20
> 20
St cng
8 20
> 20
0,4
cu = 0 25:
= 1,25 0,7
cu > 25:
= 0,7
0,4
cu = 0 30:
= 1,25 1
cu = 30 80:
= 1
cu = 80 130:
= 1 0,4
cu > 130:
= 0,4
H s
50
0,95
100
0,8
150
0,65
200
0,6
250
0,55
300
0,5
C1 v
su
Vi
cho cc ng.
82
a.2.2. Phng php
= Ks tga
Trong cng thc trn = 0,25 0,4 (khi Ks = K0), hoc theo Bhushan (1982),
xc nh nh sau:
= Ks tga = 0,18 + 0,0065 Dr
hoc
vi
Ks = 0,5 + 0,008 Dr
Dr - cht tng i ca ct.
83
Ngoi cc phng php xc nh sc khng bn ca t xung quanh cc trn, c
th k n mt s cc phng php khc nh:
Phng php Coyle - Castillo
Phng php tng qut Kulhawy
Phng php th nghim hin trng: t kt qu th nghim nn p ngang
(Mnard), th nghim xuyn tnh CPT.
b. Xc nh sc chu ti dc trc ca cc theo ch tiu trng thi (ch tiu vt l)
ca t nn (phng php thng k)
Q tc
;
k
k =1,4 1,75
Vi
tc
q pn
h3
1,5
k d d3
tc
q pn
- cng chu nn trung bnh ca trng thi no nc.
kd = 1,4
h3 - su chn cc trong .
d3 - ng knh cc ngm trong .
Khi cc ng ta ln :
qp
tc
q pn
kd
84
b.2. Sc chu ti tiu chun ca cc ma st
i vi cc ng c cnh cc t 250 800mm:
Sc chu nn ca cc:
n
Q tc m R q p A p u mf fsili
i 1
mR , mf : h s iu kin lm vic ca t mi cc v mt bn cc
Sc chu nh ca cc:
n
Q tc mu m f fsili
i 1
H s iu kin lm vic ca t
Di mi cc mR
mt bn cc mf
- Ht th v ht va
1,2
- Ht mn
1,2
- Ht bi
- ct
0,9
0,9
- st
0,8
0,9
- St
0,7
0,9
1- H cc c v cc rng bng c
bt u bng ba hi, ba diesel
2- Rung v p cc vo:
a) t ct cht va:
b) t st c st IL = 0,5
c) t st c st IL < 0
85
86
(Cc gi tr fs ca ct cht tng thm 30%. Khi xc nh fs nn chia cc lp t c
chiu dy khng qu 2m)
i vi cc nhi:
Sc chu nn ca cc:
n
Q tc m m R q p A p u m f fsili
i 1
m - h s iu kin lm vic.
m = 0,8 (t st c bo ha Sr > 0,85).
m = 1 (cho cc trng hp cn li).
H s iu kin lm vic ca t di mi cc mR xc nh theo bng sau
87
- trng lng ring ca t di mi cc
* - trng lng ring ca t nm trn mi cc
dp - ng knh cc
L - su chn cc
Cc h s , , Ak0, Bk0 tra bng sau.
Vi t st:
88
c. Mt s phng php thng dng khc v tnh sc chu ti dc trc ca cc
theo t nn
MNN
Lp 1: Bn st nho, IL > 1,
c = 5 kN/m2, = 50,
= 15kN/m3 , sat = 16kN/m3
Vi Ks = 1,4Ko , a = , ca = c
1. Xc nh SCT cc hn ca cc theo ch tiu vt l Qtc.
2. Xc nh SCT cc hn ca cc theo ch tiu c hc Qu (vi Qs tnh theo
Coulomb v Qp tnh theo Terzaghi).
3. Xc nh SCT cc hn ca cc theo ch tiu c hc Qu (vi Qs tnh theo
Coulomb v Qp tnh theo Meyerhof).
4. Xc nh SCT cc hn ca cc theo ch tiu c hc Qu (vi Qs tnh theo
Coulomb v Qp tnh theo Vesic).
(Lu : 1 T/m2 = 10 kN/m2)
Li gii
89
1. Xc nh SCT cc hn ca cc theo ch tiu vt l Qtc.
Ta c Q tc m R q p A p u mf fsili
- H s iu kin lm vic ca t mi cc v mt bn cc (tra bng):
mR = mf = 1 (v l cc ng)
- Din tch tit din cc:
- Chu vi tit din cc:
u = 4 . 0,3 = 1,2 m
Vi
f s ca 'h t ga ca K s 'v t ga
K s 1, 4.K 0 1, 4.(1 sin )
f s ca 1, 4.(1 sin ).'v t ga
90
Chia cc thnh cc on tng ng vi v tr mt phn cch ca cc lp t v v
tr ca mc nc ngm.
Xc nh sc khng bn n v theo Coulomb cho tng on cc chia, vi cc
i lng trong cng thc c ly ti v tr gia mi on.
on 1: (l1 = 2m, su z = 24m)
f s1 ca 1, 4.(1 sin ).'v t ga
5 1, 4.(1 sin 50 ).45. t g50 10,03(kN / m 2 )
Vi 'v 1.3 15.3 45(kN / m 2 )
on 2: (l2 = 4m, su z = 48m)
f s 2 ca 1, 4.(1 sin ).'v t ga
5 1, 4.(1 sin 50 ).72. t g50 16,05(kN / m 2 )
Vi 'v 1.4 1 .2 15.4 (16 10).2 72(kN / m 2 )
on 3: (l3 = 12m, su z = 820m)
f s3 ca 1, 4.(1 sin ).'v t ga
20 1, 4.(1 sin160 ).144.t g160 61,87(kN / m 2 )
Vi 'v 1.4 1 .4 2 .6 15.4 (16 10).4 (20 10).6 144(kN / m 2 )
Qs u f sili 1, 2 10,03.2 16,05.4 61,87.12 992,04(kN)
2 sat 2 w 20 10 10(kN / m3 )
( trong cng thc trn l dung trng ca t di mi cc, xt n y
ni khi t nm di mc nc ngm).
Q p A p q p A p (1.3cN c v N q 0.4 DN )
0,09.(1,3.20.13,676 204.4,922 0, 4.10.0,3.3) 122,69(kN)
Sc chu ti cc hn ca cc Qu:
Q u Qs Q p 992,04 122,69 1114,73(kN)
91
3. Xc nh SCT cc hn ca cc theo ch tiu c hc Qu (vi Qs tnh theo
Coulomb v Qp tnh theo Meyerhof).
Ta c Q u Qs Q p
- Tnh sc khng bn Qs theo Coulomb (nh trn):
Qs 992,04(kN)
q v 1.4 1 .4 2 .12
q v 1.4 1 .4 2 .12
92
Q p A p q p A p (cN c v N q DN )
0,09(20.11,631 204.4,335 10.0,3.3,060) 101,35(kN)
Sc chu ti cc hn ca cc Qu:
Q u Qs Q p 992,04 101,35 1093,39(kN)
V d 3.2:
Cho cc nhi c D = 1m, di 20m, cc c h vo tng t c cu to nh sau:
2m
Lp 1: Bn st,
4m
c = 5 kN/m2, = 50,
sat = 16 kN/m3
Lp 2: St cng,
cu = 150 kN/m2,
3
16m sat = 20 kN/m
Vi Ks = Ko , a = , ca = c = cu . Mc nc ngm ti mt t.
Xc nh SCT cc hn ca cc theo ch tiu c hc Qu (vi Qs tnh theo phng
php ( tra bng theo Peck 1974) v Qp tnh theo Meyerhof trong trng hp t st
bo ha).
Li gii
Ta c Q u Qs Q p
- Tnh sc khng bn Qs theo phng php :
Qs u f sili
Vi
93
f s .ca (1 sin )'v t ga
Chia cc thnh cc on tng ng vi v tr mt phn cch ca cc lp t v v
tr ca mc nc ngm.
Xc nh sc khng bn n v theo phng php cho tng on cc chia, vi
cc i lng trong cng thc c ly ti v tr gia mi on.
on 1: (l1 = 4m, su z = 26m)
f s1 .ca (1 sin )'v t ga
1.5 (1 sin 50 ).24. t g50 6,92(kN / m 2 )
Vi
Vi
D2
3,14.12
9.150.
1059,75(kN)
4
4
Sc chu ti cc hn ca cc Qu:
94
3.3. Thit k mng cc i thp
h 2
h 2 2 0
Kp b
tg 45
2
2
2
95
Ep - p lc b ng ca t ln thnh bn ca i cc.
b - cnh ca y i theo phng vung gc vi ti trng ngang H.
h - chn su y i.
Kp - h s p lc b ng ca t, K p tg 2 450
2
h min
2H 0
.tg 45
2
b
2H 0
.tg 45
b
2
h = Df
Ep
H
96
Trong thc t, khi t xung quanh i b xi mn hoc b o ln do thi cng cng
trnh bn cnh th iu kin trn khng tha mn na. Do , nn kim tra kh nng
chu ti trng ngang ca cc cc hn l s dng iu kin trn.
3.3.3. Xc nh s lng cc v b tr cc
97
Khi i cc c xem l tuyt i cng, chu ti trng lch tm th ti trng thng
ng tc ng ln mi cc c xc nh theo cng thc sau:
P( x,y)
tt
N tt M y x
M xtt y
n
x i2 yi2
Trong :
N tt - tng ti trng thng ng tnh ton ti y i.
cc ti y i.
M tty - moment tnh ton ti y i quanh trc y i qua trng tm ca cc tit din
cc ti y i.
x, y - khong cch t tim cc ang xt n cc trc y v x i qua trng tm ca cc
tit din cc ti y i.
xi, yi - khong cch t tim cc th i n cc trc y v x i qua trng tm ca cc tit
din cc ti y i.
Lu : Cc i lng th 2 v th 3 trong cng thc trn ly du (+) khi cc thnh
phn moment tng ng gy ra lc nn ln cc ang xt v ly du () trong trng
hp ngc li.
Gi tr ti trng thng ng ln nht v nh nht tc dng ln cc:
Pmax
tt
n
n
N tt M y x max
M ttx y max
n
x i2
yi2
Pmin
tt
k
k
N tt M y x max
M ttx y max
n
x i2
yi2
98
iu kin kim tra i vi cc chu nh: | P | Qa, nh
(Qa, nh - sc chu nh tnh ton ca cc)
Ngoi ra, cn kim tra s lm vic ca nhm cc theo iu kin:
Pnh .n.Q a N tt
Vi:
(n 1) n 2 (n 2 1) n1
1 1
90 n1 n 2
d
0 arctg
s
n1 : s hng cc.
n2 : s cc trong 1 hng.
d : ng knh hoc cnh cc.
s : khong cch gia cc cc tnh t tim cc.
L q A1 2Ltg
Bq B1 2Ltg
A1
B1
B1 + 2Ltg
A1 + 2Ltg
Hnh 3.17. S mng khi quy c.
99
mng nng trn nn thin nhin, ngha l phi tha mn cc iu kin sau y:
p tctb R tc
tc
tc
p max 1, 2R
tc
p min 0
p
tc
tb
Vi
tc
max
N qtc
tc
p min
Fq
N qtc
Fq
N qtc
Fq
tc
M xq
Wxq
tc
M xq
Wxq
M tcyq
Wyq
M tcyq
Wyq
Trong :
p tctb - p lc tiu chun trung bnh di y mng khi quy c.
tc
p max
- p lc tiu chun ln nht di y mng khi quy c.
tc
p min
- p lc tiu chun nh nht di y mng khi quy c.
Wxq - moment chng un quanh trc x ca tit din y mng khi quy c.
Wyq - moment chng un quanh trc y ca tit din y mng khi quy c.
Gi s trc x l trc theo phng cnh di Lq v trc y l trc theo phng cnh
ngn Bq ca y mng khi quy c, ta c:
Wxq
Lq Bq2
6
Wyq
Bq L2q
6
100
S [S]
Vi
S - ln ca mng cc.
[S] - ln cho php ca cng trnh, ty theo loi cng trnh v quy
phm khc nhau m [S] c tr s tng ng.
Khi khong cch gia cc trc cc khng vt qu 4 ln ng knh hay cnh cc,
tnh ton ln S, mng c xem nh mt mng khi quy c nh trnh by
phn trn. Khi c mng khi quy c ri th vic tnh ton ln c tin hnh
theo mt trong cc phng php trnh by trong mn C hc t.
Mt trong cc phng php thng hay s dng xc nh ln n nh l
phng php phn tng cng ln. ln n nh c xc nh theo cng thc sau:
S
i 1
i 1
Si
e1i e 2i
hi
1 e1i
H0
y
y (kN/m2)
101
y C zy .y
C zy
y
y
(kN / m 3 )
EI
d4y
zy 0
4
dz
Loi t quanh cc
lo
65250
50200
200500
200400
500800
400600
8001300
6001000
yo
MH
HH
H0=1
Cc nhi
Cc ng
MM
M0=1
HM
102
Chuyn v HH , HM , MH , MM ti cao trnh mt t do cc ng lc n v t ti
cao trnh ny xc nh nh sau:
HH
1
A0
EI
3
bd
MH HM
MM
1
B0
EI
2
bd
1
C0
bd E I
Gii phng trnh trc un, ta suy ra cc i lng cn thit: p lc tnh ton z ,
moment un Mz , lc ct Qz :
z
M
H
K
z e y 0 A1 0 B1 2 0 C1 3 0 D1
bd
bd
bd E I
bd E I
M z 2bd E Iy 0 A 3 bd E I 0 B3 M 0C3
H0
D3
bd
Q z 3bd E Iy 0 A 4 2bd E I 0 B4 bd M 0C 4 H 0 D 4
Trong :
ze : chiu su tnh i, ze = bd z
le : chiu di cc trong t tnh i, le = bd l
bd : h s bin dng, bd
Kbc
EI
103
Chuyn v ngang ca cc cao trnh t lc:
n y 0 0l0
Hl03 Ml02
3E I 2E I
Hl02 Ml0
2E I E I
n nh nn xung quanh cc
iu kin n nh nn t xung quanh cc khi c p lc ngang do cc tc ng c
dng sau:
zy 12
4
,v tgI c I
cos I
Trong :
v : ng sut hu hiu theo phng ng ti su z
I : trng lng ring tnh ton ca t
cI , I : lc dnh v gc ma st trong tnh ton ca t
: h s = 0,6 cho cc nhi v cc ng, = 0,3 cho cc cc cn li
1 : h s = 1 cho mi trng hp; tr cng trnh chn t, chn nc = 0,7
2 : h s xt n t l nh hng ca phn ti trng thng xuyn trong tng ti
2
Mp Mv
nM p M v
Khi le < 2,5: cc ngn hay cc ng, n nh nn theo phng ngang c kim tra
ti hai su z = L v z = L/3
Khi le > 5: cc di hay cc chu un, n nh nn theo phng ngang c kim tra
ti su z = 0,85/bd
104
Bng gi tr cc h s A0 , B0 , C0
105
Bng gi tr cc h s Ai , Bi , Ci , Di
106
3.3.8. Tnh ton i cc
a. Kim tra xuyn thng gia ct (tr) v i
Pxt Pcx
N 0tt
.n xt
n
h
h
Pcx 0,75.R k .2. lc c1 .h 0 . 0 b c c 2 .h 0 . 0
c1
c2
o
c
o
c
c
107
1
2
c
o
c
Pxt Pcx
Pcx 0,75.R k . 1 2 2d a l a b .h 0
2 2
108
o
d
Hnh 3.22. Bin y ln thp xuyn thng xut pht t cc vi gc m 45o khng
ph ln ct (tr)
o
d
109
c. Tnh ton chu un v b tr ct thp cho i
Din tch ct thp cn thit cho mi phng xc nh theo cng thc sau:
M
M
R a h 0 0,9.R a h 0
Mb
Fa
Pi
i
Pi
Ml
o
d
110
0,586L
0,207L
0,207L
0,293L
tt
tt
Moy
tt
H ox
No
tt
Mox
x
tt
H oy
MNN
2m
8m
c = 10 kN/m2, = 70,
sat = 16 kN/m3
Lp 3: St do mm, IL = 0,7,
5m
c = 20 kN/m2, = 140,
sat = 18 kN/m3
40m
Lp 4: Ct cht va,
c = 7 kN/m2, = 300,
sat = 20 kN/m3
Vi Ks = Ko = 1 sin, a = , ca = c .
111
Li gii
Chn chiu cao i cc l h = 0,65m
Chiu su t i cc k t mt t l h = 2,8m.
S dng cc b tng ct thp tit din vung, cnh 0,3m, b tng cc c cp bn
B20 (Rn = 1,15kN/cm2), ct thp dc trong cc gm 418 loi CII (Ra = 28kN/cm2).
Cc di 20m gm 2 on 10m ni li, on p u cc v chn vo i l 0,8m.
su mi cc tnh t mt t z = 22m
1. Xc nh sc chu ti tnh ton ca cc
a. Sc chu ti ca cc theo vt liu
Q vl R n A b R a A a
.182
Din tch ct thp dc trong cc: A a 4.
1018(mm 2 ) 10,18(cm 2 )
4
Din tch tit din ngang ca b tng trong cc: A b 302 10,18 889,82(cm 2 )
Xc nh h s un dc :
H s un dc c xc nh theo cc giai on lm vic ca cc (giai on bt
u h cc vo t nn v giai on khai thc cng trnh). Cc thng d b gy do
nh hng ca un dc khi bt u h cc vo t nn, do ta xc nh trong giai
on ny.
Chiu di tnh ton ca cc: l0 v.l 1.10 10(m)
Vi
(d - cnh cc)
b. Sc chu ti ca cc theo t nn
C nhiu phng php xc nh sc chu ti ca cc theo t nn, trong phn ny
ta s xc nh sc chu ti ny theo cc ch tiu c hc.
Sc chu ti cho php ca cc theo t nn:
Qa
Q
Qs
p
FSs FSp
112
su
'vi
Lp su
c
li
Ksi
on
fsi
fsi li
gia
o
2
t
(m)
(m) (kN/m )
(kN/m2)
on
(m)
1
2
2,8-10 6,4 7,2
10
7
62,4
0,878 16,728 120,44
2
3
10-15 12,5
5
20
14
104
0,758 39,657 198,29
3
4
15-22 18,5
7
7
30
159
0,5 52,899 370,3
Tng
689,02
Qs u f sili 1, 2.689,02 826, 83(kN )
Theo Terzaghi:
q p 1,3cN c v N q 0, 4dN
Vi
4 sat 4 w 20 10 10(kN / m 3 )
Theo Vesic:
q p cN c v N q dN
113
N q 30,14; N c 18, 4;
N 22, 4
q p cN c v N q dN
7.18, 4 194.30,14 10.0,3.22, 4 6043,16(kN / m 2 )
Q
Qs
826,83 543,88
p
594,7(kN)
FSs FSp
2
3
Vi FSs = 2, FSp = 3
Vy sc chu ti tnh ton ca cc (sc chu ti thit k): Qa = 594,7 (kN)
2. Xc nh s lng cc v b tr cc trong i
S b chn kch thc i cc nh sau: l x b = 2,4m x 1,8m
S lng cc trong i:
N tt
N 0tt tb .h.F
2400 22.2,8.(2, 4.1,8)
n
1,3.
5,83
Qa
Qa
594,7
B tr cc trong i nh sau:
Khong cch gia cc cc theo phng x l 3d = 0,9m
Khong cch gia cc cc theo phng y l 4d = 1,2m
Khong cch gia mp cc ngoi cng n mp i l d/2 = 0,15m
y
4
6
x
114
3. Kim tra ti trng tc dng ln cc theo phng ng
Chuyn cc ngoi lc tc dng v trng tm ca nhm cc ti y i (trong trng
hp ny trng tm ca nhm cc ti y i trng vi trng tm ca i).
N tt N 0tt tb .h.F 2400 22.2,8.(2, 4.1,8) 2666(kN)
tt
H 0tty .h d 80 70.0,65 125,5(kN.m)
M ttx M 0x
tt
M tty M 0tty H 0x
.h d 120 100.0,65 185(kN.m)
tt
100(kN)
H ttx H 0x
Pi
tt
N tt M y x
M xtt y
n
x i2 yi2
xi (m)
-0,9
0
0,9
-0,9
0
0,9
yi (m)
-0,6
-0,6
-0,6
0,6
0,6
0,6
xi2
0,81
0
0,81
0,81
0
0,81
yi2
0,36
0,36
0,36
0,36
0,36
0,36
xi2
yi2
3,24
2,16
Pi (kN)
358,08
409,47
460,86
427,81
479,19
530,58
Pmax P6 530,58(kN)
Pmin P1 358,08(kN)
Kim tra s lm vic ca nhm cc theo iu kin:
Pnh .n.Qa N tt
115
(n 1) n 2 (n 2 1) n1
(2 1).3 (3 1).2
1 1
1 18, 4
0,761
90 n1 n 2
90.2.3
d
1
0 arctg arctg 18, 40
s
3
23,30
li
L
12
tb 4 23,3 4 5,8250
L q Bq2
6
Bq L2q
6
4,55.3,952
11,83(m3 )
6
3,95.4,552
13,63(m3 )
6
116
Trng lng t tng ng vi kch thc mng khi quy c:
Qd Fq i h i Fq ( 1.2 2 .8 3 .5 4 .7) 18.194 3492(kN)
h i - b dy ca lp t th i trong phm vi mng khi quy c.
i - dung trng ca lp t th i (xt n y ni nu t nm di MNN).
tc
y
N 0tt
2400
Qq
3699,8 5786,8(kN)
1,15
1,15
M ttx 125,5
109,13(kN.m)
1,15 1,15
M tty
1,15
185
160,9(kN.m)
1,15
tc
max
N qtc
tc
p min
Fq
N qtc
Fq
N qtc
Fq
5786,8
321,5(kN / m 2 )
18
tc
M xq
Wxq
tc
M xq
Wxq
M tcyq
Wyq
M tcyq
Wyq
342,5(kN / m 2 )
18
11,83 13,63
300,5(kN / m 2 )
18
11,83 13,63
117
R tc R II
Xem nh
m1m 2
(ABq II BDf *II Dc II )
k tc
m1m 2
1 (khi tnh ton thit k phi xc nh theo bng tra).
k tc
m1m 2
(ABq II BDf *II Dc II )
k tc
Tha iu kin.
100
200
400
800
0,558
0,525
0,512
0,500
0,487
Tnh ln n nh cho mng khi quy c (theo phng php tng phn t):
Xc nh p lc gy ln:
p gl p tctb i h i 321,5 194 127,5(kN / m 2 )
118
Chiu
Lp dy lp
im zi
phn phn t
tnh (m)
hi
t
(m)
0
1
zi/Bq
koi
0.000
1.000
p1i
p2i
zgli
zbti
2
2
(kN/m2)(kN/m ) (kN/m2)(kN/m )
194
0.253
0.938
204
0.506
0.727
214
0.759
0.514
224
1.013
0.363
234
3
4
323
0.512
0.504
0.006
315
0.512
0.504
0.005
298
0.512
0.504
0.005
285
0.511
0.505
0.004
93
219
Si
(m)
120
209
e2i
128
199
e1i
66
229
46
Tng ln S = Si
0.021
- chiu dy ca lp phn t th i.
zi
koi
zbti
zgli
- ng sut gy ln ti im th i.
p1i
p 2i p1i
2
zgl(i 1) zgl(i)
2
S Si
e1i e 2i
hi
1 e1i
119
Lc ngang tc dng ln nh mi cc theo phng x:
H H ttx n 100 6 16,7(kN)
Moment qun tnh tit din ngang ca cc (tnh gn ng):
I d 4 / 12 6,75.104 (m 4 )
M un n hi tit din ngang ca cc (tnh gn ng):
E E b 27.103 (MPa) 27.106 (kN / m 2 ) (b tng cc c cp bn B20)
Kb c
5000.0,95
5
0,764(m 1 )
EI
27.106.6,75.104
1
1
A0
.2, 441 3.104 (m / kN)
4
3
6
0,764 .27.10 .6,75.10
EI
3
bd
MH HM
MM
1
1
B0
.1,621 1,52.104 (kN 1 )
2
0,764 .27.106.6,75.104
EI
2
bd
1
1
C0
.1,751 1, 26.104 (kN 1.m 1 )
6
4
0,764 .27.10 .6,75.10
bd E I
M = 0 v ti mi u cc ch c lc ngang H tc dng.
lo = 0 v cc nm hon ton trong t.
120
p lc tnh ton z (hay yz) ti mt bn cc, moment un Mz , lc ct Qz ti cc
tit din dc theo trc z ca cc xc nh theo cng thc sau:
z
M
H
K
z e y 0 A1 0 B1 2 0 C1 3 0 D1
bd
bd
bd E I
bd E I
M z 2bd E Iy0 A 3 bd E I 0 B3 M 0 C3
H0
D3
bd
Q z 3bd E Iy 0 A 4 2bd E I 0 B4 bd M 0C 4 H 0 D 4
Vi
ze
A3
B3
C3
D3
Mz (kN.m)
0.00
0.000
0.000
1.000
0.000
0.000
0.26
0.2
-0.001
0.000
1.000
0.200
4.306
0.52
0.4
-0.011
-0.002
1.000
0.400
8.251
0.79
0.6
-0.036
-0.011
0.998
0.600
11.579
1.05
0.8
-0.085
-0.034
0.992
0.799
14.130
1.31
-0.167
-0.083
0.975
0.994
15.839
1.57
1.2
-0.287
-0.173
0.938
1.183
16.712
1.83
1.4
-0.455
-0.319
0.866
1.358
16.816
2.09
1.6
-0.676
-0.543
0.739
1.507
16.258
2.36
1.8
-0.956
-0.867
0.530
1.612
15.170
2.62
-1.295
-1.314
0.207
1.646
13.696
2.88
2.2
-1.693
-1.906
-0.271
1.575
11.977
3.14
2.4
-2.141
-2.663
-0.949
1.352
10.144
3.40
2.6
-2.621
-3.600
-1.877
0.917
8.308
3.66
2.8
-3.103
-4.717
-3.108
0.197
6.564
3.93
-3.541
-6.000
-4.688
-0.891
4.981
4.58
3.5
-3.919
-9.544
-10.340
-5.854
1.976
5.24
-1.614
-11.731
-17.919
-15.076
0.415
5.89
4.5
6.640
-7.610
-24.084
-28.484
-0.042
121
-5
Gi tr moment Mz (kN.m)
5
10
15
20
0.0
0.5
1.0
1.5
su t y i z (m)
2.0
2.5
3.0
3.5
4.0
4.5
5.0
5.5
6.0
Lc ct dc thn cc Qz
z
ze
A4
B4
C4
D4
Qz (kN)
0.00
0.26
0.52
0.79
1.05
1.31
1.57
1.83
2.09
2.36
2.62
2.88
3.14
3.40
3.66
3.93
4.58
5.24
5.89
0
0.2
0.4
0.6
0.8
1
1.2
1.4
1.6
1.8
2
2.2
2.4
2.6
2.8
3
3.5
4
4.5
0.000
-0.020
-0.080
-0.180
-0.320
-0.499
-0.716
-0.967
-1.248
-1.547
-1.848
-2.125
-2.339
-2.437
-2.346
-1.969
1.074
9.244
25.232
0.000
-0.003
-0.021
-0.072
-0.171
-0.333
-0.575
-0.910
-1.350
-1.906
-2.578
-3.360
-4.228
-5.140
-6.023
-6.765
-6.789
-0.358
19.892
0.000
0.000
-0.003
-0.016
-0.051
-0.125
-0.259
-0.479
-0.815
-1.299
-1.966
-2.849
-3.973
-5.355
-6.990
-8.840
-13.692
-15.611
-6.092
1.000
1.000
1.000
0.997
0.989
0.967
0.917
0.821
0.652
0.374
-0.057
-0.692
-1.592
-2.821
-4.449
-6.520
-13.826
-23.140
-29.105
16.700
15.959
14.024
11.298
8.154
4.905
1.809
-0.945
-3.240
-4.985
-6.186
-6.862
-7.070
-6.883
-6.460
-5.679
-3.462
-1.421
-0.134
122
-10
Gi tr lc ct Qz (kN)
0
5
10
-5
15
0.0
0.5
1.0
su t y i z (m)
1.5
2.0
2.5
3.0
3.5
4.0
4.5
5.0
5.5
6.0
ze
A1
B1
C1
D1
z (kN/m2)
0.00
1.000
0.000
0.000
0.000
0.000
0.26
0.2
1.000
0.200
0.020
0.001
5.671
0.52
0.4
1.000
0.400
0.080
0.011
9.647
0.79
0.6
0.999
0.600
0.180
0.036
12.048
1.05
0.8
0.997
0.799
0.320
0.085
13.062
1.31
0.992
0.997
0.499
0.167
12.921
1.57
1.2
0.979
1.192
0.718
0.288
11.884
1.83
1.4
0.955
1.379
0.974
0.456
10.212
2.09
1.6
0.913
1.553
1.264
0.678
8.157
2.36
1.8
0.843
1.706
1.584
0.961
5.941
2.62
0.735
1.823
1.924
1.308
3.752
2.88
2.2
0.575
1.887
2.272
1.720
1.734
3.14
2.4
0.347
1.874
2.609
2.195
-0.013
3.40
2.6
0.033
1.755
2.907
2.724
-1.429
3.66
2.8
-0.385
1.490
3.128
3.288
-2.488
3.93
-0.928
1.037
3.225
3.858
-3.198
4.58
3.5
-2.928
-1.272
2.463
4.980
-3.652
5.24
-5.854
-5.941
-0.927
4.548
-2.825
5.89
4.5
-9.064
-13.419
-8.774
0.255
-1.694
20
123
2
-5
Gi tr p lc ngang z (kN/m )
5
10
15
0.0
0.5
1.0
su t y i z (m)
1.5
2.0
2.5
3.0
3.5
4.0
4.5
5.0
5.5
6.0
4
,v tgI c I
cos I
4
4
,v tgI c I 0,7.
47,1.tg7 0 0,3.10 24,78(kN / m 2 )
0
cos I
cos7
124
tha iu kin n nh nn t quanh cc.
7. Tnh ton i cc
Kim tra gia k
Cho 1 mng cc ng BTCT gm 12 cc , Ntt = 6000 kN, Mytt = 100 kNm, Hxtt =
100 kN. Mc nc ngm (MNN) nm ngay ti y i. B tng i cc mc 300 c Rn
= 13 MPa, Rk = 1 MPa. Thp dng Ra = 270 MPa, lp b tng bo v a = 10cm. Ct bc
x lc = 40 cm x 60 cm. Ly n = 1,15, tb = 22 kN/m3. btng = 25 kN/m3, w = 10 kN/m3.
Cc 30x30 cm (b tng c Rn = 13 MPa, Rk = 1 Mpa, ct thp 420, Ra = 270 MPa),
khong cch gia cc cc l 3d, khong cch gia mp cc bin v mp i l d/3, cc
nm trong 2 lp t nh hnh v (di 19,5 m, 2 on 10m ni li):
- Lp 1: St pha ct dy 16 m, c=20kN/m2, = 150, = 17 kN/m3, sat=18 kN/m3.
- Lp 2: Ct pha st xem nh dy v tn, c=5kN/m2, = 250, sat = 19 kN/m3.
1. Kim tra iu kin mng cc lm vic dng i thp.
2. Xc nh sc chu ti tnh ton
ca cc.
Ntt=6000kN
Hxtt=100kN
Mytt=100kN
2m
1m
di mi cc.
5. Tnh ton i cc.
Lp 1
MNN
14m
5,5m
y
9
10
11
12
lc
5
bc
6
Lp 2
125
3.4. Thit k mng cc i cao
3.4.1. Khi nim
126
chuyn v th nh cc lin kt cng vi i cng c cc chuyn v theo cc phng
tng ng. nh cc chuyn v s gy ra cc ni lc trong cc (hnh 3.25b).
N
a)
b)
My
Hx
z
Hnh 3.25. S mng cc i cao v ni lc ti cc nh cc
u
c)
b)
a)
O
xn
n
Hnh 3.26. Ni lc sinh ra ti nh cc khi nh cc chuyn v
a. Ni lc trong cc do chuyn v ng v ca i gy ra.
b. Ni lc trong cc do chuyn v ngang u ca i gy ra.
c. Ni lc trong cc do chuyn v xoay w ca i gy ra.
Xt ring mt cc th n th cc ni lc trong cc do tng chuyn v ring r c
trnh by hnh 3.26
Nu ta k hiu:
P - chuyn v dc trc ca nh cc th n.
127
M - chuyn v xoay ca nh cc th n.
iK - phn lc n v ti nh cc (phn lc do chuyn v n v gy ra), gm cc
i lng sau y:
PP - phn lc theo phng dc trc do P 1 gy ra;
P, Pn
M n MM M MH H
H, Hn
M, Mn
Hnh 3.27. Chiu dng
128
4. Thit lp quan h gia chuyn v n v ca cc ti nh v ti cao trnh mt
t:
0
iK f 2 iK
Trong :
Lo - chiu di t do ca cc (t y i ti mt t).
EF - cng chu nn ca tit din cc.
EI - cng chu un ca tit din cc.
0HH 0MH L0
HH
1.L30
3EI
H=1
H=1
=
H0 = 1
0
MH
M0=L0.1
Hnh 3.28. S xc nh HH
0
MM
L0
129
Hnh 3.28 th hin cch chng minh cng thc xc nh HH . Cc cng thc khc
c chng minh tng t.
b. Xc nh quan h gia iK v iK
H HH H n HM M n
H M
MH
n
MM
n
M
0 0
0 0
PP
1
PP
L0 h k d
EF
FCh
Trong :
L0 - chiu di t do ca cc.
h - cm su ca cc trong t.
E - m un n hi ca vt liu cc.
F - din tch tit din ngang cc.
kd - h s k n nh hng ca phn lc t ti mi cc, kd = d/5.
d - ng knh cc.
Ch - h s nn ca t ti mi cc.
b.2. Trng hp ch c chuyn v H 1( P M 0)
130
i vi trng hp ny, trong cc cng thc trn Pn = 0, cn Hn chnh l HH v
Mn chnh l MH . Cc phng trnh chuyn v ti nh cc c vit li nh sau:
0 0
1 HHHH HM MH
0
MH HH
MM MH
MM
HH 2
HH MM
HM
HM
MH
2
HH MM HM
0 HH HM HM MM
1 MHHM MM MM
HH
MM 2
HH MM
HM
HM
HM
2
HH MM HM
c. Xc nh quan h gia i v v, u, w
b)
a)
v
c)
P
P
H
H v.sin n
0
M
131
P u.sin n
H u.cos n
0
M
H x n .w.sin n
w
M
Trong : x n - ta ca nh cc.
Vy khi c c 3 thnh phn chuyn v v, u, w th:
P u.sin n (v x n w)cos n
H u.cos n (v x n w)sin n
w
M
d. Xc nh cc chuyn v v, u, w ca i cc
v
u
x
Trong :
riK - phn lc n v ti cc lin kt ca h
c bn, ch s i ch phng ca phn
n < 0
n > 0
lc, cn ch s K ch phng ca
chuyn v n v gy ra phn lc. V d
rvw l phn lc n v ti lin kt cn
tr chuyn v ng (c th gi tt l
z
Hnh 3.30. H c bn
132
Mun gii h phng trnh chnh tc trn tm v, u, w th phi bit cc h s ca
n, tc l cc phn lc n v riK ti cc lin kt ca h c bn. C nhiu phng php
xc nh riK. y ta dng phng php cn bng tnh. Nu ct tt c cc cc v
mi cc thay bng cc phn lc (hnh 3.31), ri dng phng php cn bng tnh ta c
cc riK nh sau.
u=1
b)
a)
v = 1 n
n
HH sin n
xn
c)
HH cos n
w=1
n
HM HH x n w sin n
MM sin n
MM cos n
MH x n sin n MM
PP cos n
PP sin n
PP x n w cos n
2
r
cos
HH sin 2 n
PP
n
vv
1
1
n
n
cos
sin
uv PP
1 HH sin n cos n
n
n
1
n
n
n
2
2
r
cos
sin
wv PP
1 HH
1 MH sin n
n n
n n
1
T hnh 3.31b,
r r
vu uv
n
n
2
2
ruu PP sin n HH cos n
1
1
n
n
n
r
r
sin
cos
x
cos
sin
x
wu uw PP
1 MH n n n 1 HH cos n
n
n n
T hnh 3.32c,
rvw rwv
r r
uw wu
n
n
n
1
1
133
n
n
2
rvv 0 cos n HH
1
1
n
n
2
ruu 0 sin n HH
1
1
n
n
n
n
2
2
2
r
x
cos
x
2
x
sin
1 HH n 1 HM n n 1 MM
n
ww 0 n
n
r r sin cos
0
n
n
vu uv
1
n
n
r r x sin cos cos
1 MH
0 n
n
n
n
uw wu
1
n
n
n
r r x cos 2 x sin
wv
vw
0 n
n
HH n
MH
n
1
1
1
V vy, khi mng cc c dng i xng th h phng trnh chnh tc c dng sau:
rvv v N
0
ruu u ruw w H x 0
r u r w M 0
ww
y
wu
vv PP
1
ruu HH
n
n
r x 2
ww
PP n
MM
1
1
n
r r cos
1 MH n
uw wu
Tm li vic tnh ton mng cc i cao c tin hnh theo trnh t sau y:
0
1. Xc nh iK
ca cc theo phng php trnh by nh khi tnh ton cc chu
134
6. Xc nh cc chuyn v i ca nh cc
7. Xc nh ni lc trong cc
Ch :
0
1) Khi xc nh iK
th chiu rng quy c (chiu rng tnh ton) bc c th tnh
Trong :
d - ng knh cc.
k1 - h s kinh nghim, xt ti nh hng ca mt ct ngang ca mng (trong
trng hp ny l cc) i vi s chng ca t. Ly theo bng sau:
a/2
Mt ct ngang
ca mng
k1
0,9
1 0,1.a/d
1 k 4 Lp
0,6 h tt
k4
0,6
0,5
0,45
135
2) C th b qua bc th 6 v xc nh ni lc ti nh cc theo cc cng thc sau
Pn PP u sin n v x n w cos n
H n HH u cos n v x n w sin n HM w
M n MH u cos n v x n w sin n MM w
V d 3.4:
136
CHNG 4: CU TO TR CU DM
4.1. Cu to cc b phn ca tr cu
Tr cu gm 3 b phn chnh: m tr, thn tr, mng tr. Ngoi ra, c th c thm b
phn chng x va bo v cho tr.
4.1.1. M tr
137
b. M tr thn hp
138
4.1.2. Thn tr
4.1.3. Mng tr
4.1.4. Lt mt m tr cu
139
Lt mt m tr cu cn l hnh thc trang tr cho cu. Khi dng lt mt m
tr cu, c th thc hin theo hai phng php sau:
Phng php lt trc khi b tng: cc vin c sp xp vi vn khun
trc khi b tng. Chiu cao mi t lt ph thuc chiu cao mi t b
tng. Phng php ny cn gi l lt mt ton khi.
Phng php lt sau khi b tng: cc vin p mt ngoi c lin kt vi
m tr nh cc thanh neo bng ct thp chn sn trong b tng.
140
141
4.2.2. Tr thn ct
142
Hnh 4.9. Tr c phn trn dng thn ct, phn di dng tr nng tit din c.
143
Nu chiu cao tr rt ln (tr ca cc cu qua thung lng) c th lm tr rng bng
BTCT tit din hnh hp (hnh 4.10)
144
4.2.3. Tr thn hp
gim khi lng vt liu thn tr v gim trng lng bn thn tc dng xung
mng, c th thu hp kch thc thn tr so vi m tr.
145
CHNG 5: CU TO M CU DM
5.1. ngha, nhim v ca m trong cng trnh cu
2
3
6
5
Hnh 5.1. Hnh dng chung v cc b phn ca m cu.
Cc b phn c bn ca m cu gm:
1. Tng nh: l b phn chn t sau dm ch, c chiu cao tnh t mt m m
n mt ng xe chy.
2. M m: l b phn k gi cu, chu p lc trc tip t kt cu nhp truyn
xung.
3. Tng thn (hay tng trc): l b phn tng nh v m m.
4. Tng cnh: l cc tng chn t chng st l nn ng theo phng ngang
cu.
5. Mng: l b phn tng thn v tng cnh.
6. t p nn m: l cng trnh chng xi l, ln st ta luy nn ng ti v tr
u cu ng thi c tc dng dn dng chy. Nn m c th l t p gia c
c, gia c hc hoc lm di dng tng chn.
146
Ngoi cc b phn c bn k trn, trong qu trnh pht trin, m cu cn c nhng
b phn khc. Cc b phn c th c xem xt theo qu trnh hnh thnh v pht
trin ca m cu nh sau.
Dng m cu n gin nht dng cho cc cng trnh vt knh, sui nh l m ch
nht c lm bng gch, xy, M ch gm 2 b phn: (1) thn m, (2) mng
m u c dng hnh ch nht. Ton b thn v mng c chn trong ta luy ca knh
(hnh 5.2).
Ti v tr c cc tng gc n nh nm l thin, ta c th s dng cc m k.
M k cng l mt m ch nht, c chiu cao thp, thn v m khng phn bit, k
trc tip ln mng nng. trnh hin tng t ph dm v gi cu, m c cu to
tng nh v tng che. gi t p u cu v tng cng n nh ca t p
sau lng m, c th cu to cc tng cnh ngc (hnh 5.3).
Hnh 5.3. Cu to m k
1-Tng nh;
2-Thn m;
3-Mng;
4-Tng cnh
5-Tng che
Hnh 5.2. M ch nht nguyn thy
i vi cc cu trung v ln, chiu cao ca
cc m thng gp khong 5-8 m. Nu chiu
rng cu khng ln lm, c th s dng cc m
ch nht. Khi m c dng mt khi c c
chiu rng bng chiu rng cu v chiu di
chn vo nn ng. Cu to m nh vy
thng m bo chu lc v n nh nhng khi
lng rt ln. M ch nht ch nn dng cho
cc cu kh hp (nh cu ng st kh n).
147
gim khi lng m ch nht c th s dng cc bin php sau:
Gim chiu di m bng cch ko di nn m ra pha sng v thn m hon ton
chn trong t p nn m.
Thay vt liu trong lng m bng t p. Nu khot hon ton lng m, m ch
nht s tr thnh m ch U (hnh 5.5a). So vi m ch nht, m ch U gim khi
lng vt liu rt ln, kt cu chu lc hp l, n nh chng lt, chng trt cao
nn c p dng rng ri.
S dng m ch T thay v ch nht cho cc cu kh hp v cao nh cu ng st
n (hnh 5.5c). M ch T ch c mt tng dc, tng cng v n nh chng
lt, chng trt chung cho ton m. Nu chiu cao m ch T ln, tng n nh
chng lt ra pha sng, c th cu to thm mt tng chng pha trc v m ch T
tr thnh m ch thp (hnh 5.6b).
148
M ch thp c dng rng ri trong cc cu ng st kh hp, cao.
C th gim khi lng ca m ch nht bng cch to cc vm dc hoc vm
ngang. Lc ny m tr thnh m rng vm dc hoc m rng vm ngang (hnh 3.7)
a)
b)
Hnh 5.7. M rng.
a-Vm dc
b-Vm ngang
b)
Tng cnh ngang ch chim khong 50-60% din tch ca tng cnh dc. Tng
cnh dc trong m ch U chu p lc ngang ca t do tnh ti v hot ti, cn tng
cnh ngang ch chu p lc tnh ca t (hnh 5.9).
149
150
Hnh 5.11. M vi
Trong m vi, 2 tng cnh ngn t ci thin c iu kin chng lt, tng
n nh chng lt c th b tr chn m choi ra pha sng a trng tm ca ton
m ra pha sau mng.
Khi chiu cao t mt t t nhin n nh m thp m tng gc nm su th p
dng m vi hon ton hp l do gim c khi lng tng cnh v m c vi
trong t m khng cn ko di cu (hnh 5.12).
151
Khong cch gia 2 tng ca m vi tng c th ly bng khong cch gia 2
tim dm ch hoc 2-4 m.
gim khi lng vt liu hn
na, m vi tng c pht trin
thnh m chn d (hnh 5.14)
gim chiu di chu un ca
tng trong m vi tng v m
chn d, c th thm cc thanh ni
cc tng on gia hoc gn
b)
b-C sn
152
M c bn gim ti c th chia thnh cc loi sau:
1. M c bn gim ti khng ton phn (hnh 5.17a).
2. M c bn gim ti lin tip (hnh 5.16a).
3. M c bn gim ti lin kt khp (hnh 5.17b).
4. M vm rng (dc, ngang cu) v m dng khung BTCT (hnh 5.18) cng
thuc loi m c bn gim ti.
Hnh 5.17.
khung BTCT
153
Hnh 5.23.
154
t di bn do ln v yu nn xem nh khng y bn, bn c xem nh mt
dm k ln 2 gi l tng nh v thanh k (hnh 5.24).
155
chn v nh khi nn khi b tt xung. Chiu di l ca tng cnh c th xc nh
theo cng thc sau:
l = nH + s
Vi
n - dc ta luy nn m;
H - chiu cao t p;
s - chiu di phn ui tng cnh n su vo nn ng.
Theo 22TCN18-79:
s 0,65 m
khi
H < 6m
s1m
khi
H > 6m
2-M m;
3-Tng thn;
7-Nn m;
4-Mng m;
8- dm v t thot nc
Chiu rng ca m c th ly bng chiu rng ca cu, hoc ly bng chiu rng
phn xe chy.
Mng m c th l hnh ch nht hoc ch U nh tit din phn trn.
Trong phn t p sau m phi b tr rnh thot nc.
Phn tip xc gia thn m vi t p phi c lp phng nc.
Nn m c p bng t thot nc, m ln cht, m bo dc quy nh
(khng vt qu 1:1 i vi phn t p cao trn 6m v khng vt qu 1:1,25 cho
phn t p cao 6m cn li) v phi c gia c sut chiu cao bng xy hoc bn
b tng. Trng hp mi dc nn m cu t trong phm vi khng b ngp nc c
dc khng qu 1:1,5 v chiu cao khng qu 6m th c th gia c bng lt c.
b. M ch U c tng cnh BTCT v thanh ging
156
Thanh ging c tc dng gi 2 tng cnh, chu p lc ngang ca t, tng cng
ca tng cnh ln cht t v to thnh mt gi ph lm gim ln ni lc xut
hin trong tng cnh.
Hnh 5.27 cho mt dng m ch U c s dng thanh ging trong thc t.
157
Bn gim ti c th lin kt ngm vi tng hoc k t do ln cc vai k ca tng.
d. M ch U bng BTCT
5.2.2. Cu to m vi
158
Khong cch t gc tng nh v m m n mi dc nn m phi 0,3m
trnh t v nc lm nh hng n gi cu. Hoc c th lm tng che 2 bn m
m bo v gi cu.
Ch tip gip ca nn m vi mt trc ca tng thn phi cao hn MNCN ti
thiu 0,5m.
dc ta luy m trong phn khng b ngp nc l 1:1,25, trong phn ngp nc
l 1:1,5.
Phi b tr bn qu bng BTCT, t nghing v pha nn ng 10-15%.
159
Khi B/H 1,25
nn chn 3 tng.
Khi B/H 1
nn chn 2 tng.
gim khi lng vt liu, c th lm m vi ton khi bng BTCT (hnh 5.32).
160
c. M vi c bn chn t di m m (m c ym)
5.3. M cu 4 khp
161
Kt cu nhp v thanh chng phi c cng dc khng b mt n nh khi
chu cc lc nm ngang.
V phng din thy lc, cu m nh 4 khp lm vic nh cc loi cng ch nht
khng p nhng c u im l gi thnh r hn so vi cc phng n cng trn v
cng ch nht cng khu .
Cc
Hnh 5.34. Cu m nh 4 khp (2 khp di quy c)
162
Khi thit k m tr cu cng nh cc cng trnh khc, phi tin hnh nhiu bc.
Trc ht chn loi m tr cu, s b xc nh kch thc cc tit din. Sau tin
hnh theo cc trnh t sau:
Chn s tnh ton.
Xc nh cc loi ti trng tc dng ln cc b phn ca m tr cu.
Lp cc t hp ti trng xc nh cc tr s ni lc bt li nht c th xut hin
trong qu trnh xy dng v khai thc.
Kim tra li cc tit din ca m tr cu theo cc trng thi gii hn.
M tr cu cng nh cc b phn khc ca cng trnh cu khi thit k theo tiu
chun 22TCN272-05 (AASHTO LRFD 1998) phi m bo sao cho khi chu ti
trng, cc ng x ca chng khng c vt qu cc gii hn m tiu chun ra.
Thit k theo tiu chun 22TCN272-05 (AASHTO LRFD 1998) l thit k theo
h s ti trng v sc khng (LRFD).
163
i vi mi trng thi gii hn (tr trng thi gii hn cng ) = 1.
H s iu chnh ti trng c xc nh nh sau:
= D R I 0,95
Vi
D - h s do.
R - h s d tha.
I - h s quan trng.
H s do D
ny.
D 0,95 cho cc cu kin v lin kt c cc bin php tng thm tnh do quy
D = 1,00
H s d tha R
H s quan trng I
i vi trng thi gii hn cng :
164
t c mc an ton ng u cho cc trng thi gii hn khc nhau v cc loi
cu m khng cn phn tch xc sut v thng k phc tp.
Phng php thit k thch hp v n nh.
Nhc im:
Yu cu thay i t duy thit k (so vi tiu chun c).
Yu cu hiu bit c bn v l thuyt xc sut v thng k.
Yu cu c cc s liu y v thng k v thut ton tnh xc sut chnh l h
s sc khng trong trng hp c bit.
DC
DW
EH
= ti trng p lc t nm ngang
EL
ES
EV
= p lc thng ng do t trng t p.
Ti trng tc thi
BR
= lc hm xe
CE
= lc ly tm
CR
= t bin
CT
= lc va xe
CV
= lc va tu
EQ
= ng t
FR
= ma st
IM
LL
= hot ti xe
LS
PL
= ti trng ngi i
SE
= ln
SH
= co ngt
TG
= gradien nhit
165
TU
= nhit u
WA
WL
= gi trn hot ti
WS
= ti trng gi trn kt cu
b. H s ti trng v t hp ti trng
b.1. H s ti trng v t hp ti trng
166
Cc t hp ti trng v h s ti trng
T hp ti
trng
DC
DD
DW
Trng thi
gii hn
EH
EV
ES
Cng mt lc ch
dng mt trong
cc ti trng
LL
IM
CE
BR
PL
TU
WA
WS
WL
FR
CR
TG
SE
SH
LS
EQ
CT
CV
EL
Cng I
1,75
1,00
1,00 0,5/1.20
TG
SE
Cng II
1,00
1,40
1,00 0,5/1.20
TG
SE
Cng III
1,35
1,00
0.4
1,00
1,00 0,5/1.20
TG
SE
c bit
0,50
1,00
1,00
S dng
1.0
1,00
1,00
0,30
1,00
TG
SE
0,75
Mi ch c
LL, IM &
CE
1,00
1,00 1,0/1,20
-
1,00 1,00
Ghi ch:
1. Khi phi kim tra cu dng cho xe c bit do Ch u t quy nh hoc xe c
giy php thng qua cu th h s ti trng ca hot ti trong t hp cng I
c th gim xung cn 1,35.
2. Cc cu c t l tnh ti trn hot ti rt cao (tc l cu nhp ln) cn kim tra
t hp khng c hot ti, nhng vi h s ti trng bng 1,50 cho tt c cc
kin chu ti trng thng xuyn.
3. i vi cu vt sng cc trng thi gii hn cng v trng thi s dng
phi xt n hu qu ca nhng thay i v mng do l thit k xi cu.
4. i vi cc cu vt sng, khi kim tra cc hiu ng ti EQ, CT v CV trng
thi gii hn c bit th ti trng nc (WA) v chiu su xi c th da trn
l trung bnh hng nm. Tuy nhin kt cu phi c kim tra v v nhng hu
qu do cc thay i do l, phi kim tra xi nhng trng thi gii hn c bit
vi ti trng nc tng ng (WA) nhng khng c cc ti trng EQ, CT hoc
CV tc dng.
167
5. kim tra chiu rng vt nt trong kt cu b tng ct thp d ng lc
trng thi gii hn s dng, c th gim h s ti trng ca hot ti xung 0,8.
6. kim tra kt cu thp trng thi gii hn s dng th h s ti trng ca
hot ti phi tng ln 1,30.
7. Tr s ln hn ca hai tr s quy nh cho h s ti trng TU, CR, SH s c
dng tnh bin dng, cn tr s nh hn dng cho cc tc ng khc.
8. H s ti trng tnh cho gradien nhit TG v ln SE cn c xc nh trn c
s mt n c th ring. Nu khng c thng tin ring c th ly TG bng:
0,0 cc trng thi gii hn cng v c bit
1,0 trng thi gii hn s dng khi khng xt hot ti, v
0,50 trng thi gii hn s dng khi xt hot ti
i vi cu thi cng phn on, phi xem xt t hp sau y trng thi gii
hn s dng:
DC + DW + EH + EV + ES + WA + CR + SH + TG + EL
H s ti trng
Ln nht
1,25
1,80
1,50
Nh nht
0,90
0,45
0,65
1,50
1,35
1,00
0,90
0,90
1,00
1,35
1,35
1,30
1,35
1,95
1,50
1,50
N/A
1,00
0,90
0,90
0,90
0,90
0,75
168
b.2. H s ti trng dng cho ti trng thi cng
T trng (kg/m3)
2800
2250
960
1925
1775
1925
169
T trng (kg/m3)
2400
1600
1600
2250
7850
2725
1000
1025
Vt liu
Thng
Ct ri. ph sa. si
t st mn
Si. cui. macadam hoc balat
Thp
xy
Nc
Ngt
Mn
b. Ti trng t EH, ES v DD
a.1. Xe ti thit k
35 kN
145 kN
145 kN
4300 mm
4300 mm ti 900mm
600 mm ni chung
300mm mt tha ca mt cu
Ln thit k 3600 mm
170
c trng ca xe ti thit k
a) Phng dc cu
b) Phng ngang cu
Xe hai trc gm mt cp trc 110.000N cch nhau 1200mm theo phng dc cu.
C ly chiu ngang ca cc bnh xe ly bng 1800mm
a) Phng dc cu
b) Phng ngang cu
a) Phng dc cu
S ln xe thit k
b) Phng ngang cu
171
S ln xe thit k c xc nh bi phn s nguyn ca t s w/3500, y w l
b rng khong trng ca lng ng gia hai va hoc hai ro chn, n v l mm.
Lng ng rng t 6000mm n 7200mm phi c 2 ln xe thit k, mi ln bng
mt na b rng lng ng.
H s ln xe
Bng h s ln m
S ln cht ti
1
2
3
>3
H s ln (m)
1,20
1,00
0,85
0,65
hm, phi c tng thm mt t l phn trm c quy nh trong bng sau
cho lc xung kch.
H s p dng cho ti trng tc dng tnh c ly bng: (1 + IM/100)
IM
75%
15%
25%
172
d. Lc ly tm (CE)
4 v2
3 gR
tc thit k ng t (m/s);
Trong :
Ps
DWT =
tn trng ti ca tu (Mg)
vn tc va tu (m/s)
173
g. Ti trng gi (WL v WS)
Tc gi thit k V phi c xc nh theo cng thc:
V = VB S
Trong :
VB: tc gi git c bn trong 3 giy vi chu k xut hin 100 nm thch
hp vi vng tnh gi ti v tr cu ang nghin cu, nh quy nh trong
Bng 3.8.1.1-1 ca tiu chun 22TCN272-05
S: h s iu chnh i vi khu t chu gi v cao mt cu theo quy
nh trong bng 3.8.1.1-2 ca tiu chun 22TCN272-05
Bng cc gi tr ca VB cho cc vng tnh gi Vit Nam
VB(m/s)
38
II
45
III
53
IV
59
cao ca mt
cu trn mt t
Khu vc l
hay c nh ca vi
Khu vc c nh
khu vc xung
thin hay mt
cy ci, nh cao ti
ca vi a s nh
nc thong
a khong 10m
10
1,09
1,00
0,81
20
1,14
1,06
0,89
30
1,17
1,10
0,94
40
1,20
1,13
0,98
50
1,21
1,16
1,01
mt nc (m)
174
g.1.1.1. Ti trng gi nm ngang theo phng ngang cu
Ti trng gi nm ngang PD c ly theo phng tc dng nm ngang v t
ti trng tm ca cc phn din tch thch hp, v c tnh nh sau:
PD = 0,0006 V2 At Cd 1,8 At
(kN)
Trong :
V : tc gi thit k (m/s)
At : din tch ca kt cu hay cu kin phi tnh ti trng gi ngang (m2)
Cd : h s cn c quy nh trong Hnh 3.8.1.2.1-1
Din tch kt cu hay cu kin ang xt phi l din tch c chiu ln mt
trc vung gc, trong trng thi khng c hot ti tc dng, vi cc iu kin sau
y:
i vi kt cu phn trn (KCPT) c lan can c, din tch KCPT phi bao
gm din tch ca lan can c hng gi, khng cn xt nh hng ca lan
can khng hng gi.
i vi kt cu phn trn c lan can h, ti trng ton b phi ly bng tng
ti trng tc dng ln kt cu phn trn, khi phi xt lan can hng v
khng hng gi ring r tng loi. Nu c hn hai lan can, ch xt nh
hng nhng lan can no c nh hng ln nht v phng din khng che
chn.
i vi kt cu nhp kiu dn, lc gi s c tnh ton cho tng b phn
mt cch ring r c ni hng gi v ni khut gi, m khng xt phn bao
bc.
i vi cc tr, khng xt mt che chn.
H s cn Cd phi tnh theo cc phng php sau:
i vi KCPT c mt trc c, khi kt cu quy i c cc mp cnh dc
ng v khng c gc vut y ng k v kh ng phi ly Cd theo Hnh
3.8.1.2.-1, trong :
b = Chiu rng ton b ca cu gia cc b mt lan can (mm)
d = Chiu cao KCPT bao gm c lan can c nu c (mm)
i vi KCPT gin, lan can v kt cu phn di phi ly lc gi i vi
tng cu kin vi cc gi tr Cd theo Tiu chun TCVN 2737 - 1995 Bng 6
hoc theo ti liu khc c Ch u t duyt.
175
i vi mi KCPT khc, phi xc nh Cd trong hm th nghim gi.
H s cn Cd
h s ti thiu i vi
mt cu t trn dm I,
vi trn 4 dm, hoc
dm hp
T s b/d
176
i vi m, tr, kt cu phn trn (KCPT) l gin hay cc dng kt cu khc c
mt b mt cn gi ln song song vi tim dc ca kt cu th phi xt ti trng gi
dc. Ti trng gi dc c tnh tng t theo cch ca ti trng gi ngang.
i vi KCPT c mt trc c, ti trng gi dc ly bng 0.25 ln ti trng
gi ngang.
Cc ti trng gi dc v ngang phi cho tc dng trong tng trng hp t ti
ring r.
g.1.2. Ti trng gi nm ngang tc ng ln xe c WL
Khi xt t hp ti trng cng III, ti trng ngang ca gi ln xe c bng ti
trng phn b 1.5 kN/m, tc dng theo hng nm ngang vung gc vi tim dc
kt cu v t cao 1800 mm so vi mt ng. Ti trng gi dc ln xe c
bng ti trng phn b 0.75 kN/m tc dng nm ngang, song song vi tim dc kt
cu v t cao 1800mm so vi mt ng.
(kN)
Trong :
V: tc gi thit k (m/s)
Av: din tch phng ca mt cu hay cu kin dng tnh ti trng gi
thng ng (m2).
Ch : Ch tnh ti trng ny cho cc trng thi gii hn khng lin quan n gi
ln hot ti, v ch tnh khi ly hng gi vung gc vi trc dc ca cu. Phi t
ti lc gi thng ng cng vi lc gi nm ngang.
h. Ti trng nc (WA)
h.1. p lc tnh
p lc tnh ca nc c gi thit l tc ng thng gc vi mt cn nc.
177
p lc c tnh ton bng tch ca chiu cao mt nc pha trn im ang
tnh nhn vi t trng ca nc v gia tc trng trng.
h.2. Lc y ni
Trong :
p
p lc ca nc chy (MPa)
CD
Cd
0,7
1,4
1,4
0,8
178
Trong :
p
CL
Trc dc ca tr