You are on page 1of 98

BI TP LCH S

TM HIU V
KHU CNG NGHIP
GANG THP THI NGUYN
(Giai on 1959 1986)
***
NHM 3 LP 12A2

Thi k va chun b, va xy dng


(1959 - 1963)

Lu X - mt a danh i ni hoang vu, dn c tha tht cch th x


Thi Nguyn 5 km v pha nam, nm gia mt bn l Quc l 3 mt
bn l dng sng Cu c chn l a im xy dng trung tm
Khu cng nghip Gang thp Thi Nguyn.
T nhng thng u nm 1959, c vng ny bng si ng khc
thng. Nhng n v b i chuyn ngnh u tin t chn
ln t ny, y cc ln tri c dng ln. Mt con ng trc mi
m cn ti mu t. Nhng cc g nh du sn ng ri rc
khp cc qu i, tha rung. Bn b sng Cu, nhng b g, tre, na,
vu, l c u san st. Nhng chic xe t ch y p lng thc
v cc vt dng thit yu khc tp np i v l nhng du hiu
u tin ca mt cng trng ln sp hnh thnh m phn ln cc cng
vic ban u u do Cng ty Kin trc Thi Nguyn m nhim.
Cng vi khu vc trung tm, ti khu m qung st Tri Cau v cc vng
ph cn, on thm d a cht s 8 khng qun ngi kh khn,
vt v r lau lch, bng rng, li sui o c, thm d, kho st
nm nhng s liu cn thit v tr lng qung v cc nguyn liu
ph tr phc v cho thit k cng trnh.
Vi thng sau, cng trng m rng nhanh chng. Ngoi cc n
v b i chuyn ngnh, lc lng thanh nin cc a phng trn
min Bc, CB, CNV cc n v kinh t ca Trung ng, ca cc
ngnh c iu ng v ngy mt ng, n cui nm 1959 ln
ti hn 1,5 vn ngi (trong c ti 97% l b i chuyn ngnh). Cc
thit b, xe my, phng tin vn ti cng c a v ngy mt nhiu.
Tt c u sn sng cho ngy thnh lp cng trng.
Sau khi cng tc chun b c bn hon tt, ngy 4/6/1959, Hi
ng Chnh ph (nay l Chnh ph) ra Quyt nh thnh lp Cng
trng xy dng Khu Gang thp Thi Nguyn v ch nh Ban Ch
huy Cng trng gm cc ng ch: inh c Thin - Th trng B Cng
nghip - Trng Ban; L Hong - i biu Khu t tr Vit Bc, Nguyn

Vn Xun - cn b B Cng nghip lm Ph Ban; cc ng ch Trn


Dip, Phan T Lng, Nguyn nh Lim lm u vin. Sau , n ngy
24/10/1959, Ban B th Trung ng ng Lao ng Vit Nam ra
Quyt nh thnh lp ng b Cng trng gm 5.000 ng vin
(Bng s lng ng vin ca c nc nm 1945) v ch nh ng u
Cng trng lm thi do ng ch inh c Thin - Trng Ban ch huy
Cng trng lm B th v ng ch L Hong lm Ph B th.
B my ch huy v t chc ng ca Cng trng c hnh thnh
lm c s cho cc t chc on th chnh tr x hi ln lt ra i. Vi
s lng gn 8.300 on vin, thanh nin (bng 50% s CNVC v bng
67% s CNVC tr ton cng trng), on Thanh nin lao ng Vit Nam
Khu Gang thp c thnh lp ngy 3/11/1959 theo Quyt nh s
155 Q-TNL/TW ca Trung ng on Thanh nin lao ng Vit Nam
(Nay l on Thanh nin Cng sn H Ch Minh). Ban Chp hnh on
lm thi Cng trng Khu Gang thp c ch nh gm 9 ng ch
do ng ch Hunh Vn Chu - U vin TW on c iu ng v
trc tip lm B th, ng ch Bi Quang Bi lm Ph B th. Ngoi ra,
Trung ng on cn quyt nh u xy dng Tng i Thanh
nin xy dng l cao v tuyn la nhng cn b, on vin thanh
nin u t t khp ni b sung lc lng cho cng trng.
tin ti thnh lp t chc Cng on, t thng 7/1959, mt
Ban vn ng gm 9 thnh vin c thnh lp v ch sau t thng
c 66% tng s CNVC xin gia nhp Cng on. Ngy 19/11/1959, Hi
ngh cn b ton Cng trng hp chun b cho l ra mt t
chc Cng on v Ban Chp hnh Cng on lm thi Cng trng.
Ba ngy sau, ngy 22/11/1959, l ra mt c t chc trng th.
ng ch Trn Bo, ngi cng nhn cch mng lo thnh, thnh vin
ban lnh o ca Tng Lin on Lao ng Vit Nam c Tng lin
on c v ngay t nhng ngy u xy dng t chc Cng
on ca Cng trng - c ch nh lm Th k, ng ch Trn Tin
Qun lm Ph Th k. Ngy ny c chn l ngy thnh lp Cng on
Cng trng Khu Gang thp Thi Nguyn. n cui nm 1959, ton Cng

trng c 7.200 on vin Cng on sinh hot 150 Cng on b


phn thuc 25 Cng on c s.
T chc v b my ca ng b, c quan qun l, on th qun
chng ca Cng trng sau khi hnh thnh tng bc i vo hot
ng. C Cng trng tp trung sc vo cng vic san lp mt bng.
Bit bao kh khn, thiu thn ca bui ban u pht sinh. Hng
chc qu i phi san lp nhng lc lng c gii cn qu t i, ch yu
phi s dng lao ng th cng, nhng dng c cng khng trong
khi yu cu k thut li rt nghim ngt, vic san lp mt bng phi
m nn tht k theo ng quy trnh v y l cng trnh cng
nghip nng. Nhiu lc t ng ch ch huy trng n cc thnh
vin trong Ban phi ch thn i tm ngun v huy ng t nhng
dng c th s nh xng, cuc, quang, n gnh v.v cho Cng trng.
Khu chm lo i sng cng khng t vt v, mi th u thiu thn
t ngun nc sinh hot n ni n i ng cn b lnh o v cn b
k thut va thiu va yu c v trnh , nng lc v tc phong cng
tc i vi yu cu hot ng kinh t ca khu cng nghip v i b
phn l b i chuyn ngnh. Trong bi cnh y, nhiu biu hin tiu
cc v t tng, tinh thn cng tc xy ra.
Chnh trong thi gian , sau khi Cng trng c thnh lp, ngy
8/6/1959, Ch tch H Ch Minh n thm Cng trng ln th
nht. Bc n thm l mt s quan tm c bit v ngun ng
vin to ln i vi CB, CNV ton Cng trng. Bc thm khu nh , nh
bp, xem xt vic gi gn v sinh khu tp th ca CB, CNV. Bc ra
thm hin trng v ni chuyn thn mt vi hng ngn CB, CNV ton
Cng trng ti khu t trc trm my pht in C.E.
Bc ni: "Cc c, cc ch ang i xy dng CNXH. Ch ngha x
hi l g? L mi ngi u lm vic, u c cm no o m, con ci
c hc hnh. Mun c CNXH phi c nhiu nh my. Sau ny s c my
vn ngi n y lm vic. By gi cc c cc ch mi c my nghn
ngi, th l c ci danh d lm ngi i u. Tin trong tay cc

c, cc ch. Nu xy dng x nghip nhanh th chng c tin , ch


khng c tin , "bc " no khc".
Bc khuyn: "Cc c, cc ch phi c thi ch nhn ca x
nghip, ca nh my. Ngy xa i lm cho thng Ty c lnh lng,
by gi i lm cng lnh lng. Nhng by gi khc, by gi cc c,
cc ch l ch nhn ca x nghip".
Bc ni: "ng vin, on vin phi gng mu. Cn b phi i st
gn gi nghe kin qun chng, thu np nhng sng kin ca qun
chng, nghin cu thc hin. Mi ngi phi dm ngh, dm lm. V d:
Mun gii phng i vai th phi lm xe ct kt, va nng va tng
nng sut. Phi on kt, ba ngi cng ko y mt chic xe ln dc, c
ngi ra sc y, c ngi li ch v y thi th chic xe c ln dc nhanh
c khng?".
Hnh nh Bc H v nhng li dy n tnh ca Bc l nhng k
nim thm thit in m trong tm tr i ng CB, CNV Khu Gang
thp Thi Nguyn. V, y cng l c hi tt Cng trng tin
hnh mt t gio dc chnh tr t tng trong cn b, ng vin, on
vin thanh nin v CNVC.
Ch trong mt thi gian ngn, hn 17.000 cn b c s, ng
vin v on vin thanh nin c chnh hun v "Bn quan im", c hc tp cc Ngh quyt ca Trung ng, c bi dng kin thc v
kinh t, chnh tr c bit l nhn thc v ng li cng nghip ho
x hi ch ngha ca ng. ng thi, nng cht lng i ng, bo
m nhng iu kin cn thit tin qun vo khoa hc k thut,
Cng trng ch trng va lm va hc, va o to, pht ng
phong tro hc tp b tc vn ho, thu ht 70% s CB, CNV n cc lp
hc, ch yu l cp I, mi lp 3 thng. Sau , hng lot lp o to
cng nhn k thut, km cp tay ngh cc chuyn ngnh nh: hn,
in, b tng, ct thp, mc, n v.v v cc lp o to cn b cng
trnh do chuyn gia Trung Quc hng dn ln lt c m. Nh , ch
trong nm 1960 ton Cng trng c trn 1 vn CB, CNV c hc tp

k thut, nghip v phc v kp thi cho nhim v xy dng v sau


ny khi nh my i vo sn xut.
Cng vi vic o to ti ch, cp trn iu ng v cho Cng
trng nhiu cn b k thut c o to cc trng i hc, trung
hc. Ngy 18/12/1959, on cn b k thut v k s chuyn ngnh
u tin n Cng trng nhn nhim v, trong c 16 k s xy
dng va tt nghip trng i hc Bch khoa. Ngoi ra, Cng trng cn
chn c hng trm CB, CNV i hc cc chuyn ngnh luyn kim nc
ngoi, ch yu l Trung Quc.
ng u Cng trng ch trng khai thc ti a kh nng ca lc lng b i chuyn ngnh c nhng kinh nghim v chuyn ngnh
ca cc binh chng trong qun i b tr cng vic cho ph hp.
Nh , khi bt tay vo cng vic, mi ngi hn ch c b ng, pht
huy c s trng. y l mt yu t quan trng gip cho vic san lp
mt bng tin hnh c thun li mc d gp rt nhiu kh khn v
khi lng cng vic qu ln.
Mt vng i ni mnh mng, nhng bng sc lao ng th cng l
ch yu, ton Cng trng to ln mt khng kh lao ng si ni,
bin i tng ngy, ting mn n ph i, ni vang khp Cng trng, rung chuyn c vng t. Nhiu phong tro thi ua pht huy
sng kin, ci tin k thut t nng sut cao din ra. M u l
phong tro thi ua "ginh c , b c xanh" ca i Tm gm hu
ht l chin s min Nam tp kt nu khu hiu "b hai, gnh bn,
vt su, bng tm" (st t ), sau chuyn thnh phong tro "gii
phng i vai" t to xe ct kt. Lc lng xe my lc u ch c 2
chic my hc sau c tng thm dn, n nm th ba c gn
1.000 chic xe my cc loi, tr thnh lc lng ch cng.
Trong ba nm (1959 - 1961) kt hp th cng v c gii, cng trng bt hn 50 qu i, san lp trn 11 triu m 3 t to mt
bng cho cc cng trnh. a v 95 nghn tn xi mng, 23 nghn
tn than, 40 nghn tn st thp, 81 nghn thanh t vt, 1 triu cy
tre lung, 73 nghn cy g cc c to, nh v 65 nghn m 3 g, .

Tng cng khi lng vn chuyn ng di l 37,7 triu tn/km; khi lng bc d l 3,4 triu tn (trong , 3,3 triu tn bc d bng th
cng); xy dng 2,4 vn m2 nh kho, gn 5 vn m2 bi cha my
mc, nguyn vt liu.
Gia lc CB, CNV ton Cng trng ang phn khi trc nhng kt
qu bc u ca cng tc san lp mt bng, ngy 13/3/1960, mt ln
na li v cng xc ng c n Ch tch H Ch Minh gh thm
trong chuyn Bc thm Cng trng Nh my in Thi Nguyn (n v
thuc Cng trng qun l). Ln ny Bc cn dn mi ngi phi ra sc
hc tp chnh tr, vn ho, k thut; phi gi gn k lut lao ng,
ng xy ra tai nn lao ng; phi on kt.
Trc yu cu bc bch phi sm c st thp xy dng v pht
trin kinh t, ng u Cng trng ch trng thc hin phng chm thi
cng xen k gia cng tc chun b v xy dng "va thm d, va
thit k, va thi cng", xen k "va xy dng, va sn xut, va sn
xut, va xy dng", phn u "sm a l cao s 1 vo sn xut".
Ngay sau khi c mt bng, cng trnh trm my pht in C.E, b
nc trn cao c khn trng thi cng nhm p ng yu cu in,
nc cho sn xut v i sng ca CB,CNV ton cng trng. Tip
trong nm 1960, mt s xng phc v cho thi cng c xy dng nh: Xng sa cha C gii, Xng G, Xng B tng, Xng Hn tn, Phn xng
xy, trm bm, b lng Thc hin "in v c s nguyn vt liu
i trc mt bc" ngy 7/10/1960, Cng trng khi cng xy dng Nh
my in Thi Nguyn v ngy 12/9/1960, khi cng xy dng p nc
Thc Lc (m st Tri Cau) phc v cho vic khai thc qung. Tuyn ng st ng Anh - Thi Nguyn vi 2 loi ng 1,1m v 1,435m c
Tng cc ng st tp trung thi cng rt nhanh nhm phc v vn
chuyn cc nhu cu ca Khu Gang thp v vic i li ca nhn dn
v CB,CNV. Ngy 30/8/1960, Tng cc ng st lm l thng xe tuyn
ng ny.
Sau khi cng vic chun b c bn hon tt, thit thc cho
mng k nim Quc khnh ln th 15 v i hi ng ton quc ln th

III, ngy 02/9/1960, Cng trng chnh thc lm l khi cng b


tng mng lt l cao s 1 m u giai on xy dng cc hng mc
cng trnh ca Khu Gang thp; trc , t ngy 31/8/1960 tin
hnh cc cng vic o mng. Cc ng ch Nguyn Vn Trn - B
trng B Cng nghip nng; inh c Thin - B th ng u, Ch huy
trng Cng trng; Phng Ngh - Trng on kinh t i ngoi nc
Cng ho nhn dn Trung Hoa ti Vit Nam v ng ch Lu Nguyn Trng on chuyn gia Trung Quc ti Cng trng ln lt b tng
xung mng lt l cao s 1. ng u Cng trng xc nh cc cng
trnh trng im phi tp trung hon thnh sm i vo sn xut
trong giai on u l: L cao s 1, Nh my in Thi Nguyn, M
st Tri Cau v khu c kh sa cha.
T ngy 28/2 n ngy 8/3/1961, ng b Cng trng hp i hi
i biu ln th nht (t 2), i hi chia lm 2 t trc v sau i hi
ng ton quc ln th III (9/1960).
Trong t mt, i hi bu 2 i biu ca ng b Khu Gang
thp i d i hi i biu ng ton quc ln th III l ng ch inh
c Thin v ng ch L Hong. Ti i hi i biu ng ton quc,
hai ng ch c bu l u vin d khuyt Ban Chp hnh Trung ng
ng.
i hi i biu ng b Cng trng ln th nht (t 2) vinh d
c n v nghe kin ch o ca cc ng ch L Dun - B th
th nht; L c Th, L Thanh Ngh - U vin B Chnh tr Ban Chp
hnh Trung ng ng v d. C th ni y l k i hi ng b duy
nht c cc ng ch lnh o cao nht ca ng v d.
i hi nh gi nhng kt qu lnh o trong 3 nm u chun
b v khi cng xy dng, quyt nh nhng vic quan trng, to ra
mt sc mnh mi cho i ng, l: Tch cc thc hin ch
qun l x hi ch ngha, hch ton kinh t, tng cng qun l k
hoch, k thut, ti v, lao ng, y mnh cng tc chun b sn
xut; tch cc lnh o cng tc vt t, vn chuyn; ci tin t chc
qun l; chm lo i sng CB, CNV; tng cng cng tc xy dng

ng, xy dng i ng; tng cng cng tc cng on v thanh nin,


cng tc bo v - t v
i hi nu quyt tm khc phc kh khn sm a l cao s 1 v
cc cng trnh trng im giai on u vo sn xut an ton,
ng tin .
i hi bu Ban Chp hnh ng b Cng trng Khu Gang thp
kho I gm 18 u vin chnh thc, 6 u vin d khuyt. ng ch inh
c Thin, u vin d khuyt BCH Trung ng ng, Ch huy trng
Cng trng c bu lm B th; ng ch Trn Bo c bu lm Ph B
th.
Tip , cng trong thng 3/1961, on TNL Vit Nam Khu Gang
thp hp i hi i biu ln th nht. i hi thng qua Ngh quyt
ng vin on vin, thanh nin ton Cng trng xung kch thc hin
thng li Ngh quyt i hi ln th nht ca ng b, gp sc cng cn
b, cng nhn vin khc phc kh khn, y mnh tin thi cng
sm a l cao s 1 v cc cng trnh trng im khc vo sn xut
an ton, ng tin . c bit l y mnh phong tro "3 ci, 2 tt"
( l: ci tin t chc lao ng, ci tin l li lm vic, ci tin
dng c v k thut; cht lng cng trnh tt v an ton lao ng tt);
phong tro "gii phng i vai, lm xe ct kt" (ch trong 1 thi gian
ngn c gn 3000 xe ct kt xut hin).
i hi bu BCH on TNL Vit Nam Khu Gang thp kho I gm 21
ng ch. ng ch L Qung - U vin d khuyt BCH ng b Cng
trng c bu lm B th, ng ch L Mnh c bu lm Ph B th.
Gn 6 thng sau, ngy 22/9/1961, Cng on Cng trng hp i
hi i biu ln th Nht. i hi c th ho Ngh quyt i hi
ng b Cng trng ln th Nht thnh chng trnh hot ng ca t
chc Cng on, nhanh chng pht trin t chc Cng on ngy
cng vng mnh v s lng v cht lng; phi hp t chc cc phong
tro thi ua yu nc trong CNVC phn u hon thnh cc mc tiu
xy dng v sn xut ra.

Ban Chp hnh Cng on Khu Gang thp kha I c i hi bu


gm 29 ng ch. ng ch Trn Bo, Ph B th ng u Cng trng
c bu lm Th k; cc ng ch Trn Tin Qun, Tng Vn Ton c
bu lm Ph Th k (sau mt thi gian, ng ch Trn Tin Qun c
iu ng nhn nhim v mi, ng ch Nguyn Thng c bu b
sung lm Ph Th k).
Nh vy l, sau mt thi gian vn ng, xy dng t chc, trong
nm 1961 t chc ng v cc on th qun chng tin hnh
xong i hi, kin ton t chc, b my v ra chng trnh hot
ng c th. Ngh quyt i hi ton quc ln th III ca ng
khng nh: "Thc hin cng nghip ho XHCN bng cch u tin pht
trin cng nghip nng mt cch hp l"; tinh thn c th hin
trong cc Ngh quyt ca i hi ng b, Cng on, on Thanh nin
ton Cng trng. V th, sau cc i hi, ton Cng trng dy ln kh
th thi ua si ni trn tt c cc lnh vc, trc ht v mt t tng cc
n v u c nhng cuc sinh hot nhm to s thng nht cao v t
tng v quyt tm, u tranh khc phc nhng biu hin tiu cc,
nht l t tng ngi kh, ngi kh, lm ba, lm u, lm di, chy theo
khi lng, coi nh cht lng v.v tch cc phn u vn ln nm vng
khoa hc, k thut, cao tinh thn t lc cnh sinh, khim tn hc hi
kinh nghim ca chuyn gia, sng to nhng gii php c nng sut
lao ng cao. Nh qun trit tinh thn y nn mc d cng vic c
nhiu phc tp trong khi tay ngh cn yu nh: vic b tng mng
l cao s 1 tuy n gin nhng t c tiu chun k thut phi
din tp nhiu ln, k c cch iu khin xe ct kt, m b tng;
vic hn v l cao, vic xy l vi hng trm loi gch chu la khc
nhau; vic hn tn lp rp cc kt cu thp, vic lp t my, lp
in v.v vi v s nhng yu cu k thut theo tiu chun quc t rt
khc nghit. Nhng tt c u c CB, CNV kin tr hc hi, luyn tp
v vt qua, mc d c vic phi ph, d lm i lm li nhiu ln.
V mt qun l, thng qua thc tin cng trng xy dng c cc quy trnh, quy phm k thut cho trn 500 ngnh ngh; vn

dng 832 nh mc xy lp ca Nh nc; xc lp trn 6000 nh


mc xy lp mi; xy dng trn 2000 n gi nguyn, nhin, vt liu
to c s cho vic tr lng theo sn phm. Nh cc bin php trn
Cng trng tit kim c hng triu ng. (theo gi tr tin thi y l
rt ln), nng sut lao ng ngy mt tng.
Vi phng chm "va xy dng, va sn xut; va sn xut va
xy dng", ngay t nm u thnh lp, Lnh o Cng trng quan
tm cng tc chun b lc lng sn xut bng vic xt chn gi i
hc nc ngoi 384 ngi, hc trong nc 739 ngi v t chc o to ti
ch gn 1.000 ngi. Hng nm, Cng trng li chn c tip hng trm
CB, CNV c tiu chun a vo din o to cc ngnh ngh theo
yu cu sn xut. Vic chn c, ng y Cng trng giao cho on TN
nhm khuyn khch VTN tch cc hc tp, rn luyn, phn u. ng
thi, v mt t chc Cng trng thnh lp b phn chun b sn
xut chuyn lo cng tc chun b cc mt vt t, k thut, ti chnh,
lao ng, phc li nhm m bo cho cc cng trnh i vo sn
xut thun li, trc mt l l cao s 1.
Ngy 31/12/1961, Ban Ch huy Cng trng ra Quyt nh thnh
lp Xng Luyn gang (Nay l Nh my Luyn gang) mt trong nhng
n v sn xut chnh c thnh lp sm nht (trc vo cui nm
1960 t luyn gang ra i), ng ch H Cng Hong c giao
quyn Xng trng. Xng Luyn gang lc c 2 phn xng: Phn xng l cao gm 3 l dung tch 100m 3, cng sut mi l 100T
gang/ngy v Phn xng Nguyn liu). Na thng sau, ngy
16/1/1962, Phn xng C kh thuc khu C kh sa cha i vo sn
xut, sau cc Phn xng rn, c gang, c thp c hon thnh
(cc b phn ny sau hnh thnh Xng C kh).
Vi vic khu C kh sm i vo sn xut s va phc v cho
nhim v thi cng, xy lp cc cng trnh ca Cng trng va tranh
th phc v cc ngnh kinh t khc ca t nc trong giai on thc
hin k hoch 5 nm ln th nht.

Tip , thng 2/1962, Xng Vt liu chu la c khi cng xy


dng nhm sm c sn phm cho l cao s 1 hot ng.
T ngy 1 n ngy 2/6/1962, ti H Ni, B Chnh tr nghe
cc ng ch trong ng on B Cng nghip nng, ng u Khu
Gang thp Thi Nguyn v U ban K hoch Nh nc bo co nhng vn
v thit k v xy dng t I, nhim v thit k m rng t II;
tng khi ton v tng tin thi cng ca Khu Gang thp Thi
Nguyn.
Sau , ngy 10/7/1962, ng ch L Thanh Ngh thay mt
B Chnh tr k Ngh quyt s 56 - NQ/TW ca B Chnh tr v cc
vn ni trn. Ngh quyt xc nh: "Trn c s cc cng trnh
xc nh t I s m rng Nh my, nng cng sut ln 200.000 tn
thp/nm (tc l gp i cng sut thit k d kin ban u)".
chun b cho t chc iu hnh sn xut v qun l Khu cng
nghip gang thp, ph hp vi hon cnh va xy dng, va sn xut,
ngy 21/6/1962, B Cng nghip nng ra Quyt nh s 361-BCNNg/KH2 thnh lp cng ty gang thp thi nguyn. ng ch inh c
Thin - Ch huy trng Cng trng c giao kim chc Gim c Cng
ty. V, cng t thi im ny ng u v Ban Ch huy Cng trng Khu
Gang thp thng xuyn phi lnh o 2 nhim v: xy dng v sn
xut an xen nhau vi 2 loi hnh cng tc, hai quy trnh hot ng
khc nhau.
Tc thi cng cc cng trnh mi ngy mt khn trng. Ngy
25/8/1962, Nh my in Thi Nguyn chnh thc pht in sau gn 2
nm thi cng. Nh my c cng sut thit k t I l 24.000 Kw c
nhim v cung cp ngun in trc tip cho Khu Gang thp (nm 1966,
Nh my c bn giao v B in v Than, hin nay l n v thnh
vin ca Tp on in lc Vit Nam trc thuc B Cng thng).
Bc vo nm 1963, ton cng trng rm r y mnh tc thi
cng cc cng trnh trng im nhm mc tiu sm a l cao s 1
vo sn xut thun li (lc u, Ngh quyt i hi ng b Cng trng
nu mc tiu a l cao s 1 vo sn xut cui nm 1961, nhng thc t

pht sinh nhiu kh khn nn phi ko di n nm 1963, ng u


Cng trng t ph bnh l: "Ch quan, khng lng ht kh khn
phc tp khi ra mc tiu ny").
Ngy 31/1/1963, Th tng Phm Vn ng v thm v lm vic vi
lnh o Cng trng Khu Gang thp. Th tng giao nhim v cho Cng
trng phn u khong cui nm 1963 hoc u nm 1964 a l
cao s 1 vo sn xut thun li, vng chc. Ngay sau , ton Cng
trng t chc hc tp qun trit li cn dn ca Th tng v pht
ng phong tro thi ua thc hin tht tt li cn dn .
M u phong tro, ngay t thng ba, ton Cng trng m chin
dch by thng (thng in, thng nc, thng kh, thng hi, thng
gi, thng in tn, thng vn chuyn) nhm m bo cho l cao s 1
vo sn xut thun li. S ch huy ca chin dch t gn l cao, CB,
CNV cc n v thi cng lm vic lin tc 3 ca ti hin trng. Trong 4
thng cui cng ca chin dch, ng ch inh c Thin - B th ng
u kim Ch huy trng Cng trng hu nh ngy no cng c mt trc
tip ch huy, iu cng vic. Cc ng ch lnh o khc trong
Ban Ch huy, cc phng chc nng, cc cn b ng, on th cng thng xuyn c mt ti hin trng.
Lin tip trong qu III v qu IV nm 1963, cc cng trnh phc v
cho by thng ln lt hon thnh v bn giao cho n v sn xut.
Theo , ngy 6/9/1963, Xng Luyn cc (nay l Nh my Cc ho) c thnh lp, c nhim v sn xut than cc cho l cao v cc l luyn
kim khc. Ngy 25/11/1963, thnh lp Xng ng lc (nay l X nghip
Nng lng) c nhim v cung cp in, xy, kh nn, hi nc, mng
thng tin cho l cao v cc n v trong dy chuyn sn xut.
m st Tri Cau, tuy cha khnh thnh nhng nhng tn qung
sch u tin khai thc bng th cng c chun b phc v cho l
cao s 1 i vo sn xut.
Cui thng 11/1963, mi cng vic xy lp v chun b cho l
cao s 1 i vo sn xut c thc hin theo ng k hoch. Hng
mc no xong n u, bn giao chy th khng ti, c ti ngay

n y. khu vc l cao, nhng chuyn tu ho ch qung v cc


nguyn, nhin liu ph tr hi h vo ra. C Cng trng tng bng rc r
mu c, nhng tm Pan, tranh c ng, bng zn khu hiu nh
ngy hi ln. V, ngy m c Cng trng mong i n.
Sng ngy 29/11/1963, ti khu vc l cao s 1, khng kh lao ng
tht hi h, nhn nhp. Cn b, cng nhn Vit Nam trong trang phc
an ton lao ng, m rng vnh, o chong mu xanh vi bng si Ami-ng c tc dng cch nhit v cc chuyn gia Trung Quc st cnh
bn nhau, ngi no vic ny khn trng kim tra cc thit b, lm cc
phn vic cui cng phc v cho vic ra gang. Mc d trc l chy
th nhng hm nay mi ngi cm thy nh c ci g hi hp hn,
quan trng hn. "Tt c cho m gang u tin ra l thng li!" l
khu hiu hnh ng, th hin quyt tm ca CB,CNV phn xng L
cao (Xng Luyn gang). Cc Trng ca Dng Hong (ca 1), Nguyn
Chu (ca 2), Nguyn Vn Nhung (ca 3) cng anh em trong Phn xng l
cao t b phn ko ti, np liu, iu khin my khoan, sng bn bn
vt ca ra gang; b phn theo di ng h o p lc hi, nc, gi n
b phn sn c c vinh d tham gia sn xut u tin l cao s
1, tt c u t th sn sng ch lnh.
8 gi 15 pht, mt hiu lnh ch huy c pht ra, tt c cc b
phn tm tp vo v tr; cc i biu, cc nh bo c mt d l
chng kin dn vo ca ra gang l cao s 1 nng lng ch i.
Sau mt lot thao tc nghip v, bng t khu vc ca ra gang l cao
s 1 bng sng, theo l mt dng nc gang rc hng chy ra theo
lng mng nh con rng la trn xung tng hng khun c. Dng gang
chy n u, gian xng bng sng n , nh ln nhng gng
mt hn hoan ca nhng ngi chng kin. Ting v tay, ting hoan h
ho cng ting qut gi chy m m vang di, khng ngt. Trn nh thp
nc ca h thng l cao chic ci in ro ln mt hi di bo tin vui i
khp vng: M gang u tin ca l cao s 1 rc r ra l thng li, lc
y kim ng h ch 8 gi 30 pht. Mt thi khc i vo lch s ca
Khu Cng nghip Gang thp Thi Nguyn.

y l mt mc son nh du qu trnh khc phc kh khn,


dm ngh, dm lm vi tinh thn t lc cnh sinh, lao ng cn c,
dng cm, sng to ca hn 2 vn 2 nghn CB,CNV ton Cng trng.
Chnh v l , thng 11/1966, Ban Chp hnh ng b Cng ty
Gang thp Thi Nguyn quyt nh ly ngy 29/11 hng nm lm
ngy truyn thng cng nhn gang thp thi nguyn.
Hn na thng sau ngy l cao s 1 i vo sn xut, ngy
16/12/1963, Cng trng lm l khnh thnh Phn xng Tuyn qung
v ton b dy chuyn sn xut ca M st Tri Cau (ngy ny c
chn lm ngy truyn thng hng nm ca M). M c nhim v khai
thc cung cp qung st - nguyn liu chnh cho Khu Gang thp,
hng nm c th sn xut 25 - 30 vn tn qung sch, hin nay tr lng qung st ca M c khong 3.170.000T.
Cng vi M st Tri Cau, t nm 1959 n nm 1963, hng lot
m nguyn liu khc nhiu a phng trn min Bc cung cp cho
khu Gang thp c xy dng v ln lt a vo sn xut nh: M ni
Voi (Thi Nguyn), M t chu la Tuyn Quang, Hi Dng; M Quc
Zt (Ph Th), M lmt (Thanh Ho); M Mng Gan (Cao Bng).
Sau gn 1 thng chy th c ti n nh, ngy 20/12/1963 nhn dp k nim 3 nm ngy thnh lp Mt trn dn tc gii phng
min Nam Vit Nam, ng 9 gi 30 pht sng, Cng trng t chc
trng th L khnh thnh l cao s 1 - cng trnh u lng ca nn
Cng nghip luyn kim hin i nc ta.
Th tng Phm Vn ng v d chng kin v ct bng khnh
thnh. Cng ngy, Bo Nhn dn - C quan Trung ng ca ng
ng bi x lun trn trang nht nhan : "Mt cng trnh to ln ca
ch ngha x hi ra i". Bi x lun c on vit: "L cao s 1 Thi
Nguyn i vo sn xut c ngha l hng chc h thng cng trnh
phc tp phc v n c xy dng v chy tt. y l biu hin rc
r ca sc lao ng cn c, thng minh, sng to, gan d ca cn b,
cng nhn v nhn dn ta".

Bi x lun vit tip: "Chng ta xy dng c Khu Gang thp v


hm nay khnh thnh l cao s 1, mt phn quan trng l c s gip
cao c, tn tnh ca ng, Chnh ph v nhn dn Trung Quc,
ca rt nhiu ng ch chuyn gia Trung Quc chu ng gian
kh, nu cao tinh thn quc t v sn chn chnh, lm vic khng
bit mt, gip chng ta xy dng, lp my v sn xut, hng dn,
ht lng ch bo cn b, cng nhn chng ta v k thut, nghip v.
L cao s 1 v c Khu Gang thp Thi Nguyn mi mi l biu hin
p ca tnh on kt hu ngh Vit - Trung bn vng nh st
thp."
Bi x lun nhn mnh: "S ra i ca Khu Gang thp Thi nguyn
v vic l cao s 1 i vo sn xut l mt thnh tu lao ng, mt
tin b ln ca nhn dn min Bc nc ta trong s nghip xy dng
ch ngha x hi".
" y cng l mn qu qu bu m cn b, cng nhn Khu Gang
thp Thi Nguyn v nhn dn min Bc tng ng bo min Nam
yu qu ang anh dng chin u trn tuyn u ca T quc".
Ngy 20/12/1963 nh du s phn u sau hn 3 nm y
gian kh v v vang ca CB, CNV Khu Gang thp, m ra mt thi k
mi, thi k tin qun mnh m nhm hon thnh thng li t mt
nhim v xy dng Khu Gang thp. Ngay trong nm 1963, ton Cng
trng hon thnh vt mc 5,5% k hoch xy dng v vt 16,79%
k hoch sn xut.
Tnh t ngy khi cng n thng 12/1963, CB, CNV ton Cng
trng thi cng gn 300 cng trnh ca 12 h thng v cc cng
trnh phc v vi khi lng c th nh sau:
- 220.000 m3 b tng cc loi; xy 4.830 m3 gch chu la; gia
cng v lp 4.360 tn kt cu kim loi;
- Lp t 12.640 tn my mc, thit b; Lp 96.170 m ng cc
loi, trn 40 km ng st ni b v mc trn 500 km ng dy
in.

Cng trng xy dng, o to, bi dng c mt i ng CB,


CNV trng thnh v mi mt gm 3.000 cn b lnh o, qun l, k
thut, nghip v; 13.000 cng nhn k thut vi hng trm ngnh
ngh khc nhau. Trn 70% cn b, cng nhn c trnh vn ho
cp II, bnh qun bc th xy dng l 2,09 v sn xut l 1,5 m
bo thc hin tt nhim v xy dng v sn xut.
Trong thi gian ny, mc d cn nhiu kh khn, cng vi nhim v
va chun b va xy dng, qun trit t tng ch o ca ng b
ra l "t lc cnh sinh", Cng trng quan tm chm lo i sng
cn b, cng nhn. C s vt cht, n, nhanh chng c hnh thnh
vi gn 20 vn m2 nh tm, trn 2,4 vn m 2 nh gch. Cng vi phong tro
o ging, t nm 1960 Cng trng xy dng h thng in, nc
sinh hot; xy dng mt bnh vin iu tr 150 ging do nc Cng
ho Dn ch c gip thit b; mt khu iu dng 120 ging;
Thnh lp trng ph thng cp I, cp II (n nm 1963 chuyn giao
cho thnh ph Thi Nguyn qun l); xy dng nh ht ngoi tri c
ch ngi cho gn 1 vn ngi, sn vn ng, h thng truyn thanh
ni b (i truyn thanh Gang thp thnh lp ngy 16/12/1960, cng
sut 1.500W vi hng chc km ng dy v hng trm im loa cng
cng v gia nh); xut bn t bo Gang thp pht hnh mi s t
1.500 n 2.300 bn ti t sn xut (nm 1965 sp nhp vi Bo ca
ng b Tnh). Cc hot ng vn ho - th thao qun chng v nng
cao thng xuyn c t chc thu ht ng o CB, CNV tham gia, to
c i sng tinh thn vui ti lnh mnh trong nhng nm u Cng
trng cn nhiu kh khn v thiu thn. qun l c s vt cht v
t chc cc hot ng Thng tin Vn ha Th thao, thng 12/1960,
Cng trng thnh lp Phng Thng tin tuyn truyn, sau ny i tn
thnh Nh Vn ha.
ng thi vi vic hnh thnh cc cng trnh cng nghip, cc c
s vt cht v i sng x hi ca Cng trng gp phn to nn b
mt mi mt vng i ni hoang vu pha Nam Th x Thi Nguyn,
dn c ng ln, vc dng ca mt thnh ph cng nghip hnh

thnh. V th, nm 1962, ng v Chnh ph quyt nh xy dng


thnh ph Thi Nguyn, hng trm CB, CNV ca Cng trng c la
chn iu ng sang cng tc mt s v tr ch yu ca thnh ph
gp phn xy dng thnh ph ln mnh.
t c kt qu trn phi ni n nhng ng gp ca phong tro
thi ua yu nc trong i ng CNVC c pht ng lin tc to ngun
ng lc quan trng thc y hon thnh nhim v. Cui nm 1960
phong tro thi ua phn u tr thnh t lao ng XHCN c pht
ng. Sau , nm 1961, ton Cng trng c 2 t u tin t danh
hiu t lao ng XHCN l t hn 1 chuyn hn v l cao thuc Tng
i lp rp v T 1 lm t thuc i 1-5; nm 1963 c thm t n b
tng Cng trng M st Tri Cau c cng nhn. Cng vi phong tro ny,
lc lng thanh nin ton Cng trng si ni hng ng phong tro "xung
phong tnh nguyn vt mc k hoch 5 nm ln th nht" do Trung ng
on TNL (nay l on TNCS H Ch Minh) pht ng. Phong tro thu
ht 11.942 on vin thanh nin v 3.360 cn b, cng nhn ln tui
tham gia, trong c 74,8% s ngi thng xuyn vt mc k hoch.
im ni bt nht ca phong tro thi ua yu nc thi k ny l i su
vo ni dung khoa hc, k thut. S sng kin, ci tin k thut nhm
nng cao nng sut, cht lng, tit kim chi ph ngy cng n r. Ch
tnh trong nm 1963, ton Cng trng c 1.781 sng kin, ci tin k
thut, hp l ho sn xut lm li hng trm nghn ng (gi tr tin thi
by gi).
V hnh thc thi ua cng rt a dng, sinh ng. Nhng cng
trnh, vic lm, ch ca tng t thi ua lun lun hng v min
Nam rut tht, tiu biu nh: ngy th by hng tun sn xut "v s
nghip thng nht nc nh"; "chin dch xy l cao s 1 c mang tn
chin dch L Quang Vnh"; cng trnh xy mng l cao s 2 c
mang tn "cng trnh thng nht"; cng trnh "ng hn M Tho", "cu
nghing ni lin Nam - Bc"v.v Ngy 24/10/1962, khi n thm Khu
Gang thp, c nghe gii thiu v tn mt chng kin nhng cng
trnh y tnh ngha Bc - Nam, on i biu Mt trn Dn tc

gii phng min Nam do gio s Nguyn Vn Hiu dn u rt cm


ng trc tnh cm ca CB, CNV Khu Gang thp i vi ng bo
min Nam thn yu.
*
*

c c thng li trong nhng nm u xy dng CB, CNV ton


Cng trng v cng bit n Trung ng ng, Chnh ph v Ch tch H
Ch Minh lun lun quan tm, chm sc n cn v to mi iu kin
i vi Cng trng xy dng Khu Gang thp.
Ngay t nhng ngy u Cng trng cn ngn ngang, Bc H
v thm hai ln. Tip l cc ng ch L Dun, Tn c Thng,
Phm Vn ng, L c Th, V Nguyn Gip, L Thanh Ngh, L Vn Lng, T Hu, Hong Quc Vit, Nguyn Vn Trn v nhiu ng ch
khc trong Trung ng ng v Chnh ph v thm v lm vic nhiu
ln.
S quan tm l vinh d ln ng vin CB, CNV ton Cng trng c thm sc mnh v quyt tm bc vo thc hin thng li
nhng nhim v tip theo.

Thi k va sn xut va chin u


V hai ln khi phc nh my
(1964 - 1975)

y l thi k Khu Gang thp c nhiu din bin phc tp: Va


xy dng va sn xut; va sn xut va sn sng chin u v
chin u bo v v khi phc Nh my.
1- Giai on va xy dng va sn xut (1964 - 1965)
H thng l cao s 1 c khnh thnh vo cui nm 1963 to
cho khng kh bc vo thc hin nhim v nm 1964 ca ton Cng trng mt sc thi mi. Mc tiu ca ton Cng trng trong nm ny,
mt mt vn hnh l cao s 1 an ton m bo k hoch ba thng

va th nghim va sn xut, mt khc y nhanh tin thi cng


cc hng mc cng trnh thuc khu vc l cao, l cc, xng thiu kt,
mng nh xng luyn thp V th, ngay t ngy u nm cc
hnh thc pht ng thi ua c t chc tt c cc n v trn
Cng trng.
V trong bi cnh bng bng kh th y, ngy 1/1/1964, mt tin
vui ln n vi ton Khu Gang thp: Ch tch H Ch Minh v ng
ch Nguyn Ch Thanh - U vin B Chnh tr, v thm tnh Thi
Nguyn v Khu Gang thp. y l ln th ba, cng l ln cui cng Bc
H v thm Khu Gang thp.
Hn 1 vn 5 ngn cn b, cng nhn Khu Gang thp c mt rt
sm ti sn vn ng thnh ph cng ng bo cc dn tc tnh Thi
Nguyn d cuc mt tinh n Bc v cc ng ch lnh o ng, Nh
nc.
Bc ni chuyn thn tnh v cm ng, sau khi ni v Thi
Nguyn Bc ni v Khu Gang thp:
"Chnh sch ca ng ta l lm cho min ni tin kp min xui.
Ngy nay, chnh sch bc u thc hin. Vi Khu Gang thp,
ng bo Thi Nguyn c th t ho rng v cng nghip nng th
ng bo min xui phi thi ua vi ng bo min ni Cn b v
cng nhn c th t ho rng sau hn 3 nm lao ng cn c t tay
mnh ngn sng x ni, xy dng mt Khu Gang thp to ln u
tin ca nc ta".
Bc dn mi iu m cn b , cng nhn gang thp phi thc
hin cho tt, l:
1. Phi tng cng qun l k thut m bo cht lng. Phi
chng lm u, lm ba. Chng lng ph nguyn liu, vt liu.
2. Phi gi gn tt my mc, lm vic phi ng ni quy.
3. Qun l sc ngi, sc ca phi cht ch, phi theo ng ch
Nh nc ban hnh; trch nhim mi ngi, mi cp phi r rng;
vic cp pht phi cn thn.

4. Phi thc hin tt k hoch xy dng nm 1964 sm hon


thnh tt Khu Gang thp. Phi phn u hon thnh k hoch sn
xut nm 1964, phi tng cht lng v h gi thnh.
5. Phi nng cao cnh gic, gi gn nh my, bo v sn xut.
6. Phi thc hin tt bo h lao ng, k lut lao ng phi cht
ch; thng ta ni, v chng ta cng ngh: Cng nhn l ch nh my,
nhng m ng ch, b ch phi nn danh ng ch, b ch tt. Nhng m
by gi, hin nay tnh chung mi ngi mi ngy lm vic thc s c
su gi hai mi pht. Cng do m kh nng, my mc th mi ch
dng c c 50%, tc l hai b my ch dng c mt b, mt b my
ch dng c mt na nng sut ca n, th l tt hay xu? Nh th l
mi ngy ng ch, b ch Gang thp n bt ca nhn dn mt gi
bn mi pht, li lng ph 50% nng sut ca my mc.
7. Phi ra sc hc tp cc ng ch chuyn gia, hc tp chnh tr,
vn ho, k thut tin b khng ngng.
8. Phi y mnh phong tro tng gia t tc, tng cng vic ci
thin i sng vt cht v tinh thn cho cn b v cng nhn; phi
ch chm sc cc chu b nh tr, mu gio. Phi bo m sc
kho cho cng nhn v cn b gi.
9. Phi chun b tt lm tt cuc vn ng "ba xy, ba
chng".
10. Phi on kt cht ch, on kt ni b, on kt trn di,
on kt gia cng nhn v ng bo a phng; phi y mnh
phong tro thi ua yu nc.
Trong s hai vn hai ngn cng nhn v cn b c hn 13.000
ng vin v on vin. Mi ng vin, on vin phi gng mu
trong mi cng vic, phi gip anh ch em ngoi ng, ngoi on
cng tin b, phi lm c nh th mi xng ng l ngi ng vin tt,
on vin tt.
Cn y Bc t mt cu hi, cc chi b v chi on tr li
sau: Theo bo co th Khu Gang thp c non mt vn chin s thi
ua v lao ng tin tin, trong s ng vin v on vin c

non 8.000 ngi. Cn hn 5.000 ng vin v on vin cha phi l


chin s thi ua, cng khng phi l lao ng tin tin, th th cc
ng vin , on vin l ci g?"
Cui cng Bc dy mt cu ch tnh dnh ring cho i ng cn
b, cng nhn Khu Gang thp: " lm ra gang thp tt th ngi
cng nhn v cn b phi ti luyn tinh thn cch mng, lp trng giai
cp v thc lm ch cho cng rn nh thp, nh gang; nht l cn b,
ng vin v on vin phi lm nh th!.
Ti cuc mt tinh ny, ng ch inh c Thin - B th ng u
kim Ch huy trng Cng trng Gim c Cng ty thay mt ton
th CB,CNV ton Cng trng c li ha quyt tm vi Bc, gm 7
iu:
1- Ra sc hc tp thm nhun y nhng iu H Ch Tch
ch th, quyt tm phn u hon thnh thng li k hoch nm
1964.
2- Hon thnh vt mc k hoch phi i i vi vic m bo
tht tt cht lng cng trnh, cht lng sn phm, ci tin cng c lao
ng, s dng tht tt cng sut xe my v bo m an ton lao
ng.
3- Tch cc thc hin cuc vn ng "nng cao tinh thn trch
nhim, tng cng qun l kinh t, ti chnh, ci tin k thut, chng
tham , lng ph, quan liu".
4- Tch cc hc tp chnh tr, vn ho, k thut, nghip v; hc
tp cc ng ch chuyn gia nng cao trnh , lm trn nhim
v ng v Nh nc giao cho.
5- Trn c s tiu chun cung cp quy nh khng i hi
thm ng v Nh nc, ra sc tng gia sn xut, ci tin qun l sinh
hot vt cht, tinh thn t chc tt i sng ca mnh.
6- Nng cao tinh thn cnh gic cch mng, quyt tm bo v
sn xut, gi gn trt t tr an.

7- on kt ni b, on kt cht ch vi chnh quyn, on


th, nhn dn a phng, cng nhau phn u hon thnh nhim
v.
Sau cuc mt tinh, Bc H v thm Khu Gang thp. Bc thm ni
n, dnh cho Chuyn gia Trung Quc, thm phng Ho nghim Trung
tm, Xng C kh, L cao s 1 v xem m gang th 201 ra l.
c bit, khi thm phng Ho nghim Trung tm (nay l tr s
lm vic ca Ban qun l D n u t giai on II, Phng Kim tra
cht lng sn phm v o lng) c mt vic lm ca Bc m mi ngi
u nh mi, l: khi sp bc chn vo Phng Ho nghim - mt
to nh 3 tng s- Bc dng li xem bn ni quy treo trc ca. Ni
quy c iu quy nh: "Khi vo ca phi dp bn ngoi", Bc ci
xung ci dp, ng ch inh c Thin vi ngh Bc c c
dp i cho khi lnh chn, Bc ni: " c ni quy th phi thc hin
ng ch!", ri Bc ci dp bn ngoi.
Sau t Bc H v thm, ton Khu Gang thp t chc t sinh
hot chnh tr hc tp, qun trit v thi ua thc hin li dy ca Bc
H knh yu.
Hng ng phong tro thi ua do B Chnh tr Trung ng ng
pht ng: "Mi ngi lm vic bng hai, ra sc xy dng v bo v
min Bc, tch cc ng h cch mng min Nam" v thc hin li dy
ca Bc H, trong nhng thng u nm, tt c cc n v u
dy ln nhng t thi ua mi nhm tp trung sc y nhanh tin
thi cng cc cng trnh. Nh rt kinh nghim qua 3 nm u xy
dng, cc phng n thi cng c chun b tt hn, ch ng hn;
kt hp bin php thi cng lin hon, thi cng phn on v thi cng
xen k nn tin thi cng c nhp nhng, cng vic tin hnh
nhanh gn, t hiu qu kinh t cao. Vi cch lm ny, Tng i Lp
my in rt ngn thi gian thi cng iu chnh phng ti l cao s
2 c 2 thng v trong 46 gi c s h tr ca n v bn, Tng i
lp xong 102 tn kt cu ca l cc; Tng i xy l cng rt ngn
c 2 thng 5 ngy cng vic xy l. Cc chin dch thi cng nh:

chin dch xy gch chu a-xt khu luyn cc ca tng i 3;


chin dch 60 ngy xy ngn ho cc ca Tng i xy l; chin
dch 6 ngy m lin tc b tng t 1 mng l bng khu luyn
thp Lu X ca Tng i 28 u t kt qu tt.
Ngy 7/7/1964, Cng trng vinh d c n Ph Ch tch nc Tn
c Thng v thm ln th 2. Ph Ch tch thm hin trng, n cc
cng trnh ang thi cng, ni chuyn thn mt vi CB, CNV ang
lm vic.
Trong khng kh thi ua si ni, t ngy 22 n 27/7/1964,
ng b Khu Gang thp t chc i hi i biu ln th II.
i hi nh gi ton b tnh hnh xy dng Khu Gang thp t
ngy khi cng, nu ln nhng u khuyt im tng mt cng tc v
khng nh s lnh o ca ng b trong nhim k qua l: "Ton
din, quyt tm, ch ng sng to, thu c thnh tch to ln bc
u. Cc mt cng tc qun l, kinh t k thut, ci thin i sng,
xy dng ng, xy dng t chc qun chng v.v u t kt
qu tt, c nhiu chuyn bin, tin b. Thnh tch to ln v ch yu
nht l ng b nhanh chng xy dng o to mt i ng cng
nhn k thut khng nhng p ng vi yu cu xy dng v sn
xut ca Khu Gang thp m cn l nng ct cho s hnh thnh v
xy dng lc lng cng nhn luyn kim m bo cho s pht trin
ngnh cng nghip luyn kim, ng thi l c s cng nghip quc
phng nc ta, gp phn tch cc vo s nghip pht trin ln mnh
ca giai cp cng nhn Vit Nam".
i hi tng kt nhng kinh nghim lnh o v t chc thc hin
Ngh quyt, xc nh r nhim v trng tm ca tng thi k, kt hp
gia lnh o ton din vi lnh o thc hin nhim v trng tm,
bo m thc hin cng mt lc xen k cc nhim v chun b, xy
dng v sn xut, khng xem nh nhim v no. Nh vy a ton
b hot ng ca Khu Gang thp pht trin nhanh chng, t c
thnh tch to ln.

i hi quyt nh nhim v, mc tiu ca ng b trong nhim


k ti trn c 3 mt: xy dng, sn xut v chun b sn xut phn
u n nm 1965 c thp; tranh th khi cng Nh my Cn thp Lu X - cng trnh trng im ca ton b nhim v xy dng. i hi
cng quyt nh nhim v sn xut nm 1964 phi t gi tr tng
sn lng l 23 triu ng (gi tr tin lc by gi) v 42.000 tn gang
luyn thp.
i hi bu 21 ng ch vo Ban Chp hnh ng b Khu Gang
thp kho II (c 2 d khuyt). ng ch inh c Thin c bu li lm
B th; ng ch Trn Bo v ng ch Nguyn Tn Phc c bu lm
Ph B th. i hi i biu ng b Khu Gang thp ln th II nh du
s ln mnh vt bc ca ng b (n thng 12/1963 ton ng b c
5.216 ng vin) v m ra mt giai on pht trin mi, to ln hn ca
Khu Gang thp Thi Nguyn.
Tip , ngy 2/8/1964, Cng on Khu Gang thp Thi Nguyn
hp i hi i biu ln th II. i hi kim im phong tro CNVC v
hot ng ca t chc Cng on t sau i hi ln th nht n
thng 7/1964, ra phng hng nhim v ca t chc Cng on v
phong tro CNVC trong nhim k ti.
i hi xc nh: Qun trit Ngh quyt ca Ban B th Trung ng
ng (kho III) v "Vai tr v nhim v Cng on trong s nghip
cng nghip ho XHCN", Ngh quyt ca Tng Lin on Lao ng
Vit Nam v Ngh quyt i hi i biu ng b Khu Gang thp ln
th II, cc cp Cng on trong ton Khu Gang thp phi tng cng
gio dc chnh tr, t tng, nng cao gic ng XHCN, gic ng giai cp;
khc phc t tng, tp qun ca ngi sn xut nh, to c s cho CNVC
thc hin y vai tr lm ch tham gia qun l, phi hp t chc
cc phong tro thi ua nhm thc hin tt cc mc tiu v xy dng
v sn xut, chm lo i sng, hc tp nng cao trnh gp phn
xy dng thnh cng Khu Gang thp. V xy dng t chc, thc
hin tt 5 nguyn tc xy dng t chc Cng on, xy dng Cng

on 4 tt (nm 1959 c 66% CNVC gia nhp t chc Cng on nhng n nm 1963 t l ny nng ln 92%).
i hi bu Ban Chp hnh Cng on Khu Gang thp kho II gm
27 ng ch. ng ch Trn Bo c bu li lm Th k; cc ng ch
Nguyn Duy An, Tng Vn Ton c bu lm Ph Th k. Sau mt thi
gian, p ng yu cu nhim v, Ban Chp hnh bu b sung
ng ch V Th By lm Ph Th k.
Do hon cnh chin tranh, nhim k ca i hi II phi ko di v
nhu cu cn b, cp trn c s iu ng cn b ch cht ca t
chc Cng on. T nm 1968 n nm 1971, ng ch Hong T c bu lm Th k Cng on Khu Gang thp thay ng ch Trn Bo
c iu ng v Tng Lin on lao ng Vit Nam v ng ch
Nguyn Ngc Giao c bu b sung lm Ph Th k.
ng vo thi im cc cng trnh trng im c trin khai thi
cng dn dp, nhiu cng trnh giai on sp hon thnh th ngy
5/8/1964, gic M bt ng tn cng min Bc bng khng qun m
u cuc chin tranh ph hoi min Bc, hng g th b min Nam,
c nc trong tnh trng c chin tranh. Cm th gic M v biu th
ch chin u bo v T quc, bo v Khu Gang thp, mt cuc biu
tnh ln tun hnh v trang gm 1 vn 3 ngn CB, CNV c t chc v
ch sau 4 ngy c Khu Gang thp c 4.000 l n xin gia nhp t v
chin u. ng thi, tt c cc n v u t chc t thi ua mi
y mnh tin xy dng, sn xut bo m hon thnh k hoch
ra. Nh , trong nhng thng cui nm mt s cng trnh quan
trng c hon thnh:
Ngy 23/9/1964 khnh thnh l cao s 2
Ngy 21/11/1964, chun b cho mc tiu ra thp vo nm
1965, Xng Luyn thp (nay l Nh my Luyn thp Lu X) c thnh
lp. Thi k u Nh my Luyn thp theo phng php l Mc-tanh
(tc l bng), mi l 150 tn thp/ngy.
Ngy 21/12/1964, khnh thnh Xng Thiu kt, cng sut 12 vn
tn/nm, s dng ngun qung vn ca M st Tri Cau, thiu kt

thnh qung cc c rn xp, hon nguyn thch hp, va tit


kim qung v than cc va tng thm nguyn liu tt cho l cao.
Ngy 22/12/1964, vo lc 8 gi sng, Ph Th tng L Thanh Ngh
chnh thc ct bng khnh thnh l luyn than cc c cng sut 13
vn tn/nm, gm 45 bung. ng khi l cc cao 95 mt l ng khi
cao nht Khu Gang thp. Trc , ngy 20/12/1964, m than cc u
tin rc r ra l (ngy ny c Xng Luyn cc nay l Nh my Cc
ho chn l ngy Truyn thng hng nm).
Bn cnh l cc, c nhiu cng trnh thu hi sn phm ho hc
trong qu trnh luyn than cc nh: Benzen tp, Benzen tinh, du
phng mc, Naptalen, Antraxen, Betum, nha ng v.v
T ngy 01/01/1965, Xng Luyn cc nhn trch nhim sn xut
than cc phc v l cao luyn gang v ngay trong nm ny Xng sn
xut c 11 vn 2 nghn tn than cc luyn kim t cht lng tt.
Nh vy l, mc tiu a 4 cng trnh: l cao s 1, s 2, l luyn
than cc v xng Thiu kt vo sn xut trong nm 1964 c thc
hin tt.
Trong khi cc b phn sn xut cng si ng. Ti phn xng l cao s 1, sau 3 thng va th nghim va sn xut, nhng kh
khn, trc trc ban u trong khu vn hnh thit b tng bc c
khc phc, l hot ng n nh dn, sn lng gang tng t 100 ln
160 tn/ngy, cht lng m bo.
M st Tri Cau, trong qu trnh i vo sn xut, h thng my
mc cng cha tht n nh, cn b, cng nhn phi thng xuyn
bm st kp thi x l. Nh , khng nhng duy tr c sn xut
m cn nng cng sut my vt 25% so vi thit k. Tuy nhin, trc yu
cu nguyn liu cho l cao luyn gang phi i trc mt bc, t thng 6
nm 1964, mt chin dch tp trung khai thc qung kt hp th cng
v c gii c pht ng. Hng ngn lao ng cc n v thuc
Khu Lu X v M Tri Cau c huy ng cho chin dch. Ch trong 20
ngy, tuyn ng st v ng ti in di 5 km t M Tri Cau n

M Quang Trung c xy dng xong phc v kp thi cho vic khai


thc qung.
L cao vo sn xut, nhu cu , vi phc v cho sn xut luyn
kim v xy dng ngy cng ln v cp bch. p ng yu cu, M
Ni Voi p dng phng php khai thc tin tin bng vic cho n
cc tri mn bung c khi lng ln. Ngy 15/9/1963, M n tri mn
bung th nht vi lng thuc n 10 tn; ngy 11/11/1964, M n tri
mn bung th hai sn xut c 30.000 m3.
Nhng c gng, n lc ca cc b phn sn xut gp phn
quan trng vo vic hon thnh vt mc 18% k hoch gi tr tng
sn lng ca nm 1964. Ring v sn phm gang, tuy l cao s 1 mi
vo sn xut nhng t 53.813 tn, kp thi cung cp cho cc ngnh,
cc a phng pht trin kinh t.
Cng vi kt qu trong xy dng v sn xut, nm 1964 cng l
nm phong tro thi ua pht trin cao. S t ng k phn u tr
thnh t lao ng XHCN tng gp 9 ln nm 1963 (nm 1963 c 167
chin s thi ua, 8.460 t lao ng tin tin, 32 t lao ng XHCN);
1,5 vn ngi tham gia cc hi ngh Ba im cao (nng sut cao,
cht lng tt, tit kim nhiu); pht hin, phn tch v tng kt
5.261 sng kin ln nh, chn c 374 t v 3.268 ngi t "Ba im
cao". T hn l cao vn pht huy thnh tch u n phong tro thi
ua ca ton Khu Gang thp.
Trong khng kh thi ua si ni ca cc n v sn xut v thi
cng trn ton Cng trng nhng thng cui nm, thng 11/1964, on
Thanh nin Khu Gang thp hp i hi i biu ln th II. i hi ku gi
on vin, thanh nin rn luyn phn u v chnh tr, vn ha, k
thut v nghip v; y mnh phong tro Xung phong tnh nguyn
vt mc k hoch, hng ng phong tro 3 sn sng, thc hin tt
cuc vn ng xy dng Chi on 4 tt, on vin 4 tt; lm tt
hn na nhim v la chn on vin u t gii thiu vi ng xt kt
np.

i hi bu BCH on Thanh nin Khu Gang thp Kha II gm 23


ng ch. ng ch L Qung c bu li lm B th; cc ng ch
Nguyn Minh Ca, L Phm, Trn Anh Vn c bu lm Ph B th.
Do yu cu cng tc, nm 1967, ng ch L Qung c iu
ng nhn cng tc khc, ng ch Nguyn Minh Ca c giao Quyn
B th. Sau , ng ch Nguyn Minh Ca li c cp trn iu ng
vo chin trng min Nam cng tc, ng ch Trn Anh Vn c giao
Quyn B th n ht nhim k.
Trong thi gian t 1961 1964, Ban Ch huy Cng trng c cp
trn tng cng, b nhim thm 7 ch huy ph gm cc ng ch: Chu
, Phan T Lng, T Hu Chng, Hng Long, Trn Vn Qun, Nguyn
nh Lim v Phan Lang.
Nm 1965, c xc nh l nm "Quyt nh ra thp", nhn
dp u xun, ngy 14/1/1965, Th tng Phm Vn ng cng cc
ng ch Nguyn Vn Trn, Trn i Ngha v thm Khu Gang thp
v c nhng Ch th quan trng ng ph vi tnh hnh mi.
Th tng thay mt Trung ng ng v Chnh ph biu dng
nhng c gng v thnh tch ca cn b, cng nhn gang thp trong
nm 1964. Th tng nu ra nhng vn Cng trng phi phn u
cho bng c, l: Phi ra sc tng nng sut lao ng; phi s
dng hp l thit b, my mc, cng c c gii, na c gii v cng c
ci tin, tc l phi "thanh ton nhng hin tng lm n c l"; ci
tin cng tc qun l v an ton lao ng. Th tng nhc mt vn
quan trng l phi xy dng i ng cn b, cng nhn lnh ngh.
Thng 3 nm 1965, hng ng li ku gi ca H Ch Tch "Lc ny
chng M, cu nc l nhim v thing ling nht ca mi ngi dn Vit
Nam", t hn l cao - mt trong hai t t danh hiu t lao ng
XHCN u tin ca Cng trng ngh vi lnh o Cng trng xin
"lm thm gi, nhn thm vic chng M, cu nc".
Ch mt thng sau khi BCH Cng on Khu Gang thp ku gi
CNVC hng ng, c hn 1.000 t sn xut ng tnh vi ngh
ca t hn l cao.

V, ngy 17/4/1965, Khu Gang thp Thi Nguyn chnh thc ko


ci ngy lm vic 9 gi "chng M, cu nc". Sau 1 thng pht ng,
ton Khu Gang thp lm c 47.000 cng "chng M, cu nc", o
p 7.000 m3 t, 320 m3 b tng, lp 150 tn thit b. Vi ni
dung "nhn thm vic" cn b, cng nhn cc n v sp xp hp
l cng vic, ci tin thao tc s b rt ra c 1.087 ngi i lm vic
khc.
T thng 7/1965, ton Khu Gang thp li dy ln cuc vn ng
tng nng sut lao ng chng M, cu nc. Nhiu tp th, c nhn
khu vc sn xut v xy dng "hin k tng nng sut lao ng".
in hnh nh: khu vc xy dng Xng Cn thp, vic lp 8 cu trc
ca xng d nh trong 1 thng nhng ch lp trong 16 ngy; vic
b tng mng SJ1 ch trong 15 gi hon thnh 500 m 3 b tng
vi tc cao nht l 55 m3/gi, trung bnh l 33 m3/gi l tc m
trc cha t ti. khu vc l cao s 3, vi phng php thi cng xen
k trn c 3 tng l nn thi gian xy lp nhanh gp t hai n ba
ln so vi l cao s 1 v s 2. Vi khi lng nh nhau, Tng i xy l
rt ngn thi gian xy cc loi gch chu la t 6 thng l cao s
1 xung cn 40 ngy l cao s 3. Tng i lp my rt ngn thi
gian lp t thit b l cao t 28 thng l cao s 1 xung cn 6
thng l cao s 3. Nh , n cui nm 1965 ton Khu Gang thp
gim c hng ngn ngy cng lao ng so vi k hoch.
Thi k ny, cc phong tro ca cc on th qun chng cng
c pht ng thu ht ng o on vin, hi vin tham gia.
Phong tro "Ba sn sng" do Trung ng on pht ng c
VTN ton Khu Gang thp hng ng v pht trin mnh. Tnh n
ngy 15/10/1965, ngy gi u Anh hng Lit s Nguyn Vn Tri,
c trn 14.000 VTN v 4.528 cng nhn ln tui ghi tn tham gia
phong tro "Ba sn sng"; 5.000 VTN gia nhp lc lng t v; 90 chi
on v 197 phn on kt np Anh Tri lm on vin danh d. Chi
on ca 3 Xng Luyn gang (nay l Nh my Luyn gang) c Trung ng on tng l c thu dng ch "Sng, chin u v l tng cch

mng v i nh Anh hng Nguyn Vn Tri" - y l mt trong nhng


chi on u tin trn min Bc c thng l c vinh d ny.
Trong phong tro "Ba sn sng" cc chi on thanh nin nhn
gii quyt 871 cng vic kh v t xut, m nhn xy dng 95
cng trnh, qun l 22 xe, 67 my v 58 ca mang tn "Thanh nin";
xy dng v qun l 581 thit b, trong c 307 thit b t tiu
chun "Thit b 4 tt".
Phong tro "Ba m ang" ca ph n thu ht 3.097 ch em
tham gia (chim 89% tng s n CNVC) trong c 1.200 ch em
t thnh tch xut sc, m ng nhiu cng vic sn xut c k
thut phc tp v trong cc b phn nghin cu, 1.700 ch em l lao
ng tin tin v 22 ch em l chin s thi ua.
Thng qua phong tro thi ua xut hin nhiu c nhn in
hnh tiu biu trong cc tp th t, i lao ng XHCN. Trong c
nhng tm gng ni bt nh: Chin s thi ua Nguyn Cng S,
ng vin, t trng t hn l cao. Vic hn v v l cao bng thp
dy 16 n 18 mm i hi phi t tiu chun k thut quc t rt
nghim ngt; mc d tay phi yu do b thng chin trng nhng
ng ch Nguyn Cng S kin tr hc tp, kh luyn hn bng
tay tri v tr thnh ngi th hai c tay ngh cao. Tm gng ca ng
ch c v anh em trong t hn v ton Cng trng vn ln v tay
ngh, nhanh chng nm vng nhng yu cu k thut cao ca ngnh
xy dng cng nghip luyn kim. ng ch Nguyn Vn T vi k nng
hai tay u hn c l cao, c nhiu sng kin ci tin v t thc
tin xy dng c phng php hn "Ba coi, mi nh" ph bin cho
ng i. ng ch tr thnh th hn l cao gii, c chn c i d
Hi ngh nhng ngi t Ba im cao ton min Bc. Nm 1967,
ng ch c Quc hi tuyn dng l Anh hng Lao ng. ng ch Vi
Xun Hi, dn tc Ty, t trng t trc l ca 3, l cao s 1 - t lao
ng XHCN, nu tm gng lao ng c k lut, c k thut; mc d
nh xa trn chc cy s, kinh t kh khn, nhng 10 nm lin ng
ch u i lm ng gi, tch cc hc tp, nng cao tay ngh, ch

trong thi gian ngn lm ch c cng ngh, lnh o t hon


thnh xut sc nhim v ra gang.
Ngoi ra, trong t chc ng v

cc on th cn c nhng

cuc vn ng theo ch trng ca ngnh dc cp trn nh cuc vn


ng xy dng Chi b, ng b 4 tt; Cng on v on thanh nin
4 tt.
Vi nhng n lc trn, trong nhng thng cui nm 1965, mt s
cng trnh hon thnh v i vo sn xut. Ngy 20/7 Xng Vt
Liu chu la (nay l Cng ty c phn Vt liu chu la Thi Nguyn)
v L cao s 3 c khnh thnh. Xng Vt liu chu la c nhim v
cung cp gch chu la cc loi cho l cao, l bng, l in luyn thp
v cc l luyn kim khc, cung cp cc loi tr dung nh: Vi chn,
lmt, bt silc, cc vt liu chu la xy v v l luyn kim
L cao s 3 vo sn xut cng vi l cao s 1 v l cao s 2 s a
sn lng gang luyn thp ln trn 14 vn tn/nm, nguyn liu phc
v cho h thng luyn thp khi i vo sn xut. Vi vic hon thnh
xy lp h thng luyn gang (gm 3 l cao) kt thc t mt
xy dng Khu Gang thp Thi Nguyn.
Tnh t ngy khi cng n thng 8/1965, qua 5 nm phn u
Cng trng a mt lot cng trnh vo sn xut nh: Nh my in
Thi Nguyn, M st Tri Cau, h thng c kh sa cha, h thng
ng lc gm cc h thng cung cp in, nc, hi nc, gi, kh nn,
lc kh than; h thng vn chuyn bng ng st, ng b; h thng
thng tin lin lc; h thng luyn gang gm 3 l cao; Xng Thiu kt; Xng Luyn than cc v h thng thu hi sn phm ho hc; Xng Vt
liu chu la; hon thnh cn bn xy lp l bng s 1 v cc cng
trnh phc v thuc h thng luyn thp.
T sau v 5/8/1964, gic M lin tip leo thang chin tranh ph
hoi min Bc. Cc tnh thuc Khu Bn c b my bay M nm bom,
bn ph d di. Nhiu my bay M b qun v dn ta bn ri.
ch ng i ph vi tnh hnh, hn ch thit hi ngi v ca, ngy
20/8/1965 Trung ng ng v Chnh ph quyt nh tm ngng xy

dng mt s cng trnh trng im ca Khu Gang thp Thi Nguyn


(Quyt nh s 100TTg-CN ca Th tng Chnh ph do Ph Th tng L
Thanh Ngh k). Ngy 01/9/1965, i tng V Nguyn Gip - U vin B
Chnh tr - B trng B Quc phng - Tng T lnh Qun i nhn
dn Vit Nam thay mt Trung ng ng v Chnh ph v thm v
ng vin CB, CNV ton Cng trng chp hnh tt Quyt nh ni
trn.
Thc hin Quyt nh trn, ch trong 2 thng (t thng 9 n
30/10/1965) Cng trng hon thnh vic thu dn vt liu, mt bng,
s tn kho tng, s tn 19.360 tn thit b, s tn trng hc, bnh
vin; t chc o 81 a o tr n, 71 km ho giao thng, 42.000
hm tr n cc loi ch ng chng tr v phng trnh cuc chin
tranh ph hoi ca gic M, gim thit hi ti mc thp nht.
Theo yu cu ca trn, 13.000 cn b, cng nhn xy dng
ln ng nhn nhim v cc ngnh, cc vng, min tuyn la v
sang c nc bn lm nhim v quc t. T thi im ny Khu Gang
thp ch cn mt nhim v l tp trung y mnh sn xut p ng
yu cu ca s nghip xy dng v bo v T quc, do cng vic
iu hnh do Cng ty Gang thp Thi Nguyn m nhim, khng cn
tn ti Ban Ch huy cng trng ch o 2 nhim v xy dng v sn
xut, theo m hnh t chc ng, on th cng thay i theo.
Nhng ngy cui nm 1965, my bay trinh st M xm phm vng
tri Khu Gang thp v thnh ph Thi Nguyn. Ngy 17/10/1965, t 9
gi 53 pht n 12 gi 5 pht tra, gic M huy ng 24 ln chic
my bay phn lc lin tip nm bom, bn ph cu Gia By v mt
vng ng dn thnh ph Thi Nguyn.
Phi hp vi qun dn thnh ph Thi Nguyn, CB, CNV v lc lng
t v Khu Gang thp n sng nh tr quyt lit my bay gic M
bo v vng t, vng tri thing ling ca T quc, bo v Khu cng
nghip Gang thp thn yu.
Mc d trong hon cnh chin tranh v phi ngng xy dng t
qu III, nhng kt thc nm 1965 - nm cui cng ca k hoch 5 nm

ln th nht, Cng trng hon thnh thng li nhim v k hoch


c nm, vt mc 54,20%; l cao s 3 i vo sn xut, ton b h
thng luyn gang xy dng xong, to thun li bc vo thi k mi:
xy lp tip dy chuyn luyn thp v cn thp, kt thc nhim v
xy dng Nh my theo thit k 10 vn tn thp/nm.
2- Giai on va sn xut va chin u bo v v khi
phc Nh my (1966 - 1975)
Cuc chin tranh ph hoi min Bc ca gic M ngy cng c
lit, my bay M nm bom phn ln cc tnh trn min Bc.
ph hp vi tnh hnh mi, ngay t u nm 1966 ng u
Cng ty ra Ngh quyt v nhim v c nm vi phng hng hnh ng
l: "Kin quyt bm st c s sn xut, coi v tr sn xut nh v tr
chin u, gi vng sn xut cng nghip trong bt k tnh hung
no". V nhim v chng chin tranh ph hoi ca gic M, Ngh
quyt nu r: "Ly ch ng phng trnh l chnh, kt hp vi tch
cc nh ch".
Thc hin phng hng trn, cc phng n sn xut v t chc
i sng cho ph hp vi thi chin c vch ra, hng ngn hm ho
phng trnh khu nh , dc ng i, ni sn xut c o mi. Ci
bo ng c cng sut ln c lp t. H thng loa truyn thanh
va lm nhim v l t bo ni ca Cng ty cn c giao thm nhim
v ni ng dy thng ti hm Ban ch huy Phng khng thng
bo kp thi nht tnh hnh my bay ch t xa, ch huy phng
trnh v chin u. Khu hiu "Tay ba, tay sng" xut hin khp
ni trong v ngoi nh my, tt c u sn sng ng ph khi ch
n.
Vo lc 9 gi 30 pht sng ngy 29/4/1966, nhiu tp my bay
phn lc M bt ng lao ti nm bom vo khu vc ga Lu X v ga Lp
Tu ni c coi l "ming phu" rt nguyn, nhin liu, thit b vo
nh my, ph hu phn ln cc tuyn ng st, toa xe v mt s thit
b khc; mt s cng nhn ang lm vic y hy sinh v b th-

ng. B i phng khng v lc lng t v Gang thp phi hp chin


u bn ri 2 my bay phn lc M, trong c chic th 1.000
ca min Bc (i i 101 thuc Trung on 210 c ghi cng l
n v bn ri chic my bay th 1.000). Trong trn ny, lc lng t
v Gang thp xut hin nhiu tm gng chin u v phc v
chin u dng cm, tiu biu l ng vin Nguyn Vn u, chin
s t v Xng Vt liu chu la gia vng bom ch va bnh tnh
ch huy ng i bn tr my bay M va hng dn hng trm cng
nhn ang lm nhim v bc xp ga nhanh chng di chuyn ra
khu vc an ton.
Sau , my bay M lin tip nh bom Khu Gang thp c ngy
ln m vo khu vc hin trng nh my, khu nh , trng hc, bnh
vin v c khu s tn.
Ngy 01/8/1966, my bay M nm bom hu dit khu vc l cao,
trong trn ny c nhng cn b, cng nhn ng xung trong lc
ang bm my, bm l. in hnh l lit s Chu Vn Cng - ng
vin, dn tc Ty, l cng nhn coi nc l cao s 1, anh b thng
nng ngay bn l khi ang kim tra h thng nc lm mt v l. Khi
c a i bnh vin cp cu, iu quan tm trc ht v cng l li
ni cui cng ca anh vi ng i l: "L cao c hot ng bnh thng khng?", do vt thng qu nng, Chu Vn Cng qua i ngay
trong ngy hm . Tinh thn dng cm bm my, bm l ca lit s
Chu Vn Cng c nu gng ton th cn b, cng nhn gang
thp hc tp.
Ngy 17/7/1966, Ch tch H Ch Minh c li ku gi: "Chin
tranh c th ko di 5 nm, 10 nm, 20 nm hoc lu hn na. H
Ni, Hi Phng v mt s thnh ph, x nghip c th b tn ph,
song nhn dn Vit Nam quyt khng s, khng c g qu hn c
lp, t do! n ngy thng li nhn dn ta s xy dng li t nc ta
ng hong hn, to p hn".
Ngay sau , ng b Cng ty Gang thp t chc mt t hc
tp su rng li ku gi thing ling ca H Ch tch, ra chng

trnh hnh ng c th vi tinh thn "chng M, cu nc" v kh th


"Quyt chin, quyt thng" c trn mt trn sn xut v bo v
nh my. Mt kh th thi ua mi c pht ng cha ng lng yu
qu hng, t nc, yu nh my, th hin kht vng c lp, t do;
mi tp th, mi ngi u mun c gp cng sc nh b ca mnh
vo s nghip u tranh bo v T quc ca ton dn tc. Sau trn
chin u ngy 29/4/1966, h chic my bay th 1.000 trn min
Bc, Xng Luyn gang c phong tro "sn xut 1.000 tn gang cht lng tt"; cn b, cng nhn Xng vn chuyn ng st c phong tro
lm theo khu hiu truyn thng ca ngnh giao thng vn ti: "ch
ph ta sa, ch li ph ta li sa ta i", ng st v cu Tr vn i
Tri Cau b ch ph hng, bt chp nguy him, ngy m hng trm
ngi tnh nguyn ra sa ng, sa cu bo m cc on tu
ch qung cho l cao sn xut lun c thng sut. Trong mt trn
gic M nm bom vo nh my, ti phn xng c thp l in (Xng C kh) ngun in b mt, h thng cu trc ngng chy trong
khi m thp va ra l. Ngay lp tc, di s ch huy ca qun c phn
xng Vng Dic cn b, cng nhn trong ca sn xut nhanh chng
tro ln cao dng sc ngi y cu trc a ni nc thp n v tr rt
thp an ton, cu c m thp. Chnh ni y c cu khu hiu ni
ting nh mt li th "Khi T quc cn, sn sng i mu ly thp!".
Vic x l nhng tnh hung kh khn trong chin u gip cho i
ng cn b, cng nhn trng thnh mt bc. i vi nhng cn b k
thut th l mt cuc st hch qu gi m trong sch v khng c.
Thng qua th thch thc tin v nhng kinh nghim c tch lu,
bin php x l mt in t ngt i vi l luyn kim c tho
g. Vic x l l cao b mt in ko di 20 gi, 30 gi lin, vic l
cao t 2 thng n 4 thng, vic phc hi l n vic cu l cc b
thng ng ng kh than khng cn l mt kh khn khng th vt
qua i vi i ng cn b v cng nhn k thut. Tt c c c
kt thnh bi hc c gi tr khng nhng trc mt m cn cho lu di
trong qu trnh pht trin ca ngnh luyn kim. Bn cnh , cng tc

nghin cu ng dng tin b k thut cho ph hp tnh hnh sn xut


thi chin c y mnh, trong c mt s ti thnh cng nh:
ch to hp kim st; th nghim nng t l phi liu than m trong nc gim mt phn lng than m phi mua ca nc ngoi; sn xut thnh
cng qung thiu kt t chy c kim cao; s dng t 70% n
100% gang trong phi liu luyn thp l in thay th cho st thp
ph lc rt him; thiu kt qung st dng cho l cao; sn xut
thnh cng gch lmt n nh bng nguyn liu trong nc...
Cng trong thi k ny, nhm ch ng trong khu nguyn liu
cho l cao, nht l t khi my bay M pht hin v nh ph tuyn
ng st duy nht vo M st Tri Cau, Cng ty m chin dch khai
thc qung m Quang Trung (Tri Cau). Mt b phn ln lc lng lao
ng cc n v trong Cng ty c huy ng cho chin dch ny.
Xng Luyn thp c giao nhim v thnh lp i qun ch lc
mang tn "Tiu on Quyt thng" gm 300 cn b, chin s bin
ch thnh 3 i i mang tn 3 trn nh ni ting ca qun v
dn min Nam, l: i i "Ba Gia", i i "Bnh Gi", i i
"Bu Bng". Mc d l cng vic mi, lm vic trong iu kin kh
khn vt v, ni v ni lm vic cch xa nhau, hng ngy phi i
b, nhng ton n v phn u hon thnh vt mc ch tiu ca
chin dch, c Cng ty tng c thng lun lu n v kh nht.
ph hp vi yu cu lnh o ca ng trong tnh hnh mi gn
kt vi a phng, ngy 13/10/1966, Ban B th Trung ng ng ra
Ngh quyt s 150-NQ/T v vic chuyn giao ng b Cng ty Gang
thp Thi nguyn v t di s lnh o ca Tnh y Bc Thi (T
21/4/1965, Quc hi ph chun 2 tnh Bc Cn - Thi Nguyn hp nht
thnh tnh Bc Thi). Ngh quyt do ng ch L c Th thay mt
Ban B th k. Sau , ngy 02/11/1966, ti Cng ty Gang thp Thi
Nguyn tin hnh hi ngh bn giao. Ti Hi ngh ny, ng b Nh
my in Thi Nguyn c tch khi ng b Cng ty Gang Thp
trc thuc Tnh y.

ng nh cp trn d on, b tht bi nng min Nam v cc


trn nm bom nh ph min Bc, gic M cng in cung tng cng nh ph min Bc, c bit l chng nh ph c tnh hy
dit cc c s kinh t trng im trong c khu cng nghip Gang
thp Thi Nguyn. Nhng thng u nm 1967, s ln my bay M
n nm bom nh my cng nhiu hn, c ngy ti hai, ba ln. Ngy
10 v 11/3, gic M huy ng 78 my bay phn lc nm 288 qa
bom (cha k bom bi v tn la) tn ph hu ht cc cng trnh trong
nh my v c khu nh tp th ca cn b cng nhn (trc , ngy
17/1, my bay M nm bom Xng Vt liu chu la).Trong hai ngy
ny, 5 my bay M b qun v dn Bc Thi bn ri. c bit cn
b, cng nhn v lc lng t v ca Gang thp phi hp bt sng 2
tn gic li M ngay ti bi than gn khu vc hnh lang chuyn qung
trong nh my. Nhiu tm gng bm my, bm l, bm trn a
duy tr sn xut v bo v nh my xut hin. l cao s 1 v s
2 bom n gn, cn b cng nhn ca 2 v ca 6 (Xng Luyn gang)
dng cm bm tr ch ng cho l ra gang cu l. Trn i trc
chin, trung i pho 12,7mm ca Xng Vt liu chu la do ng
vin Nguyn Vn u ch huy dng cm gi vng trn a, kin cng bn tr quyt lit tng tp my bay phn lc F4 ca M lao
xung ct bom bn ph nh my. Trong lc chin u, pho th L
Duy Ln, qu huyn Th Xun, Tnh Thanh Ha b mt qu bom bi
n gn lm i bn phi ca anh b thng nng nhng anh vn chu
ng cng ng i chin u n hi th cui cng. Anh c cng
nhn l mt trong nhng lit s tiu biu ca Cng ty, cn Nguyn
Vn u c cp trn tng Bng khen. Ti tng i in thoi 500 s
ca xng ng lc, bom n lm sp tng trn nh t my nhng
tng di in thoi vin Lng Th Thch vn khng ri v tr, bnh
tnh, tnh to ni mch cc cuc in thoi phc v cho ch huy
chin u v sn xut. trm bin th in 35 KV, th in Bi nh
ng va x l xong tnh hung mt in lao ra cu ng i anh
dng hy sinh trong khi ang bng vt thng cp cu cho bn.

Tri qua kh khn th thch, bt c v tr no, i ng Cn b,


cng nhn gang thp cng c nhng tm gng tiu biu.
c tin Khu gang thp Thi Nguyn b my bay gic M nh ph
hy dit, Bc H c ng ch Nguyn c Thun, Ph Ch tch Tng
Cng on v thm v chuyn li hi thm n cn ca Ngi n CB,
CNV ton Cng ty.
Do ch nh ph lin tc v c lit, vic khi phc nh my
gp nhiu kh khn, t thng 4/1967, Cng ty ch trng chuyn hng
sn xut trn c s gi vng sn xut cng nghip.
Cng ty s dng nng lc c kh sn xut mt s mt
hng, ch to thit b cho cc nh my khc v cho cng nghip a
phng nh: My p lp xe t, xe p, my vo vin v bi nghin xi
mng; ch to v ca n, x lan, chn vt tu thy; cc loi e, ba,
bnh xe gong, vng bc, cuc chim, c thi k sn xut c v n
sng ci cho quc phng... c bit, si ng nht l chin dch sn
xut mt triu chic cuc bn phc v sn xut nng nghip v thanh
nin xung phong lm ng. Hc tp tm gng hy sinh dng cm ca
lit s Nguyn Vn B Min Nam, hng lot l rn cuc bng th
cng mang tn Nguyn Vn B ra i vi nng xut v cht lng
cao. Cng ty cn thnh lp c s sn xut cuc bn bng gang do vi
quy m tng i ln ti khu s tn; giao phn xng luyn thp l
in xng c kh sn xut cuc thp c c cht lng tt c khch
hng a chung.
c thp phc v cho ch to cc sn phm, khi c s sn
xut chnh b ch nh ph, Cng ty ch ng t thit k v
lp t mt l in luyn thp c cng xut 0,5 tn/ m a
xung hm than ca xng luyn cc c bao bc bng b tng kin
c v giao cho nhng ngi th luyn thp ca Xng C kh vn
hnh. y l khu vc thng xuyn b bom n ch nh ph, li
lm vic di hm su, cht hp, m thp, thiu khng kh trong
lnh, i hi phi c tinh thn lm vic dng cm, kin cng. Nhng
tt c nhng ngi th y u bm tr v lm vic ht mnh.

Tiu biu cho tinh thn y l tp th t chun b t lm khun


do chin s thi ua Phm Th Li lm t trng. Do c im
cng vic t phi lm vic trn mt t ri chuyn sn phm
xung l thp di hm nn rt cng thng, nht l nhng lc bo
ng c my bay ch, nhng khng bao gi t l k hoch ca
b phn luyn v c thp. Chnh v th t ca ch Phm Th Li
lun gi vng danh hiu t lao ng x hi ch ngha, ring ch
c bu l i biu Quc hi kha IV.
Cng vi cc sn phm c kh, Cng ty cn thnh lp b phn sn
xut vt liu xy dng (gch, ngi, vi, khai thc tranh, tre, na, l...)
va p ng yu cu trc mt va d tr sau ny phc v khi phc
nh my; mt b phn lm ng ni b trong v xung quanh nh my
v mt b phn khc lm nhim v tho d, vn chuyn, s tn v bo
dng thit b, vt t. Ch trong 3 thng, Cng ty t chc tho d vn
chuyn i s tn 8.600 tn thit b bo m an ton, cha k hng
ngn tn thit b, vt liu khc c chuyn khi cc kho gn khu vc
trng im ch nh ph.
Tt c cc cng vic trn nhm hn ch thit hi n mc thp
nht, to s ch ng khi chin tranh kt thc khi phc nhanh nh
my.
Cng vi chuyn hng sn xut, theo yu cu ca chin trng,
thng 8/1967, Cng ty chn c 2.000 CB, CNV tr gia nhp qun i
v c bin ch thnh 2 Tiu on mang tn "Tiu on 6 Gang
thp" v "Tiu on 9 Gang thp", cha k trc c hng trm
CB, CNV tnh nguyn nhp ng hoc ti ng. Hai Tiu on sau mt
thi gian luyn tp ln ng chin u t ngy 30/6/1968 v
lp nhiu chin cng xut sc, xng ng vi truyn thng cng
nhn Gang thp.
Ring Tiu on 6 Gang thp c thnh lp ngy 5/8/1967, gm
100% l CB, CNV Gang thp thuc Trung on 165, S on 312.
Trong 8 nm chin u chin trng min Nam v trn t bn Lo
(1967-1975), Tiu on tham gia 5 chin dch ln, chin u

hng trm trn, tiu dit v bt sng hng ngn tn ch. Tiu on
c ng, Nh nc tng thng hng trm hun huy chng cho tp th
v c nhn, c tuyn dng 2 Anh hng qun i, hng trm chin s
thi ua, chin s quyt thng, dng s dit M v dng s dit ngy.
Trong s cn b, cng nhn Gang thp 2 Tiu on ni trn
c 2 ng ch c phong tng Anh hng qun i l: Nguyn Th
Thao (cng nhn Tng i ng ng) v T Quang T (cng nhn
M st Tri Cau).
Bc vo nm 1968, cuc tng tin cng v ni dy lch s ma
xun nm 1968 nh bi cuc chin tranh cc b ca quc M
chin trng min Nam buc Tng thng M Gin-Xn phi tuyn b
ngng nm bom min Bc vo ngy 31/3/1968. Cuc chin tranh ph
hoi bng khng qun ca M ln th nht chm dt, min Bc tm
thi c ha bnh.
Tnh t nm 1966 n thi im ny gic M huy ng
1.457 ln chic my bay nm bom, bn ph Khu Gang thp 102 trn
(c tnh Bc Thi 617 trn), nm 2.247 qu bom ph (c Tnh l
10.272 qu) khng k bom bi, tn la gy thit hi tr gi
72.217.000 (gi tr tin lc by gi); bom n ca gic M lm
112 CB, CNV hy sinh v 226 ngi b thng.
i ph vi hnh ng in cung nh ph ca ch, Cng
ty coi trng lm tt cng tc phng trnh bo v ngi v ti sn vi phng chm "Ch ng phng trnh l chnh kt hp vi tch cc nh
ch". CB, CNV ton Cng ty o 40 km ho giao thng, 13.510
hm tr n c nhn, trn 2.000 hm tp th v 5.400 mt hm xuyn
ni. Ngoi ra Cng ty cn b tr s dng mt s cng trnh ngm kin
c trong nh my lm ni tr n cho CB, CNV khi ang sn xut c
bo ng my bay M ti. Cng vi t chc phng trnh ti ch, Cng ty
cn t chc s tn gn 3.000 gia nh CB, CNV, hn 6.000 tr em;
s tn trng hc, bnh vin cch xa khu trung tm nh my (Ring
bnh vin phi s tn ti 2 ln). Theo , cng tc chm lo i sng
vt cht, tinh thn cng c iu chnh cho ph hp hon cnh thi

chin. Phong tro tng gia, chn nui c y mnh khu s tn


m bo ngun thc phm ti ch. Cc hot ng vn ha tinh thn
nh: Th vin, chiu phim, biu din vn ngh qun chng, cc hot
ng th thao c duy tr c khu sn xut, khu s tn v mt s
trn a trc chin. on thanh nin Cng ty thnh lp i "Thanh
nin tuyn truyn xung phong" lm nng ct trong phong tro "Ting
ht t ting bom", ph bin cc ca khc cch mng, xung kch biu
din phc v CB, CNV trong sn xut v chin u. Phn hi Vn
ngh Khu Gang thp c thnh lp ngy 29/11/1966 nhm tp hp cc
lc lng sng tc v biu din nng ct trong Cng ty. Mt s sng tc
v vn, th, nhc, ha, nh ca CB, CNV c chn lc xut bn thnh
sch, trin lm hoc pht trn sng ca i pht thanh ting ni Vit
Nam. Tt c cc hot ng vn ha, vn ngh qun chng gp
phn c v CB, CNV dng cm, kin cng, gi vng v tr sn xut v
chin u.
Trn mt trn chin u, Cng ty thnh lp lc lng t v tt c
cc c quan, n v di s ch huy thng nht ca Ban ch huy
qun s Cng ty (sau ny c ghp li v thnh lp Phng bo v - T
v). V trang b v kh ca t v, thi k u ch yu l v kh tm
thp gm sng trng, sng trung lin, i lin, sau ny mi c pho cao
x 37mm. Vi tinh thn chin u dng cm, kin cng lc lng t v
ca Cng ty gp phn cng qun v dn trong tnh bn ri 59
my bay M, bt sng v tiu dit nhiu gic li (trong c 5 gic
li M b lc lng t v v cn b, cng nhn vin Cng ty bt sng ti
hin trng nh my, ni s tn v trong rng).
Nm 1967, Cng ty t chc i hi mng cng ln th nht. Nhiu
tp th, c nhn c thnh tch tiu biu c biu dng trong i
hi. V tp th, ln u tin Cng ty c 2 phn xng l Phn xng
Luyn thp (Xng C kh) v Phn xng 2 (Xng Hn tn) c Nh nc cng nhn l Phn xng lao ng XHCN, ng thi 2 trung i t
v ca 2 phn xng cng c tng danh hiu "n v Quyt thng".
V c nhn c inh Th Phc - chin s tip n t v xng ng st;

L Duy Ln - chin s khu i pho 12,7mm ca xng Vt liu chu


la v Bi nh ng - th in Xng ng lc qun mnh cu ng
i. C ba u nu tm gng chin u dng cm, qun mnh bo
v nh my, bo v ng i thn yu.
Tranh th thi gian tm thi c ha bnh, thc hin ch trng ca
ng, Nh nc v ca B, ng y Cng ty ra Ngh quyt nhanh chng
khi phc li cc dy chuyn sn xut chnh ca Cng ty. Sau mt
thi gian thu dn mt bng nh my, thng 1/1969, Cng ty khn trng tin hnh khi phc nh my ln th nht, nhm mc tiu trc
mt l sm a h thng luyn gang, luyn cc vo sn xut.
Do b phn xy dng c tch ra thnh lp Cng ty xy lp
cng nghip (sau i tn thnh Cng ty Xy lp Luyn kim) trc
thuc B nn cng tc sa cha, khi phc nh my do Cng ty t lo
liu c v lc lng v ngun nguyn, nhin vt liu.
Cc hng mc ca c s h tng nh: cc tuyn ng st, ng
ng dn nc, dn hi nc, ng in, in thoi.... hnh thnh mt
mng li kh phc tp, b bom n M ph hy nhiu ln, nhiu ch
nn Cng ty dn sc khi phc trc. n thng 8/1969, vic khi phc
c s h tng v cc cng trnh kin trc nh xng c bn hon
thnh v chuyn sang lp t my mc, thit b. ng vo thi
im ton Cng ty ang trin khai t thi ua lp thnh tch cho
mng k nim 24 nm ngy Quc khnh 2/9 th i ting ni Vit
Nam v cng xc ng truyn i bn tin: Ch tch H Ch Minh
qua i vo lc 9 gi 47 pht ngy 2/9 (do yu cu chnh tr ng v
Nh nc quyt nh cng b ngy mt ca Ngi l ngy 3/9/1969) lc
by gi tt c cc cng vic u ngng li, mi ngi t cn b n
cng nhn ai ai cng nc mt t m trc tn tht to ln ny. Hng
lot cng trnh, loi vic c mang tn "i i nh n Ch tch H
Ch Minh v i!" xut hin. Ai cng mun lm c iu g
cho t nc Bc yn lng lc i xa. Ngy 8/9/1969, Cng ty t
chc trng th l truy iu Bc H. ng o CB, CNV ton Cng ty
n d by t lng tic thng v hn trc tn tht to ln ny. ng

ch Nguyn Tn Phc - B th ng y Cng ty, ng ch Nguyn nh


Lim - Ph Gim c Cng ty l nhng ng vin lu nm ca ng b
c vinh d v Hi trng Ba nh tc trc bn linh cu ca Bc. Ti
bui l truy iu, thay mt Cn b, ng vin v cng nhn vin
ton Cng ty, ng ch Hng Long - Gim c Cng ty long trng v
xc ng c li th trc anh linh Bc H: "Nguyn em ht sc
mnh nhanh chng hon thnh nhim v khi phc v xy dng li
khu Gang thp... trc mt, quyt tm ra sc thi ua vt bc, tng cng k lut lao ng, tng cng cng tc qun l, nng cao nng sut
lao ng sm hon thnh nhim v sa cha nh my, a h
thng L cao s 1 tr li sn xut".
Ngay sau , ng b Cng ty t chc t sinh hot chnh tr:
Hc tp v lm theo Di chc ca Ch tch H Ch Minh.
Ngy 22/12/1969, Cng ty m i hi tng kt phong tro thi
ua 4 nm chng M, cu nc v pht ng phong tro thi ua
nm 1970 mang tn: "Thi ua hnh ng nh n H Ch Tch" vi
mc tiu: Phn u a h thng l cao s 1 cng cc cng trnh
ph tr khc tr li sn xut ng tin .
Trong qu trnh sa cha, khi phc nh my bit bao kh khn,
vt v, cng vic xy lp u phi t lo liu ly nhng vi tinh thn
quyt tm cao, CB, CNV ton Cng ty on kt, phi hp cht ch,
c nhiu sng to trong thi cng v chun b sn xut nn tin sa
cha cc cng trnh bo m tt.
Ngy 24/5/1970, l cao s 1 tr li sn xut cho ra l m gang
mang tn "M gang thng M" lp thnh tch thit thc dng ln k
nim ln th 80 ngy sinh Bc H knh yu. Ngy 8/10/1970, l luyn
than cc c khi phc xong v i vo sn xut, nhng ln khi
trng li tung bay trn bu tri Gang thp. Mt nm sau, ngy
30/5/1971, nhng dng sui gang l cao s 2 li rc r tun chy.
n ht nm 1971, ln lt cc xng, m trong Cng ty c khi
phc xong, ring l cao s 3 b tn ph nng n nht nn vic sa
cha khng th nhanh chng c.

Thng 9/1971, ng b Cng ty triu tp i hi i biu ln th III


(Do hon cnh ca chin tranh, c Trung ng cho php nn t i hi
ln th II n i hi ln th III ko di ti 7 nm). i hi din trong bi
cnh cc c s sn xut chnh ca Cng ty c sa cha, khi
phc v a vo sn xut.
i hi nh gi tnh hnh ca ton Cng ty t khi nh my i
vo sn xut (1964) n nm 1971 vi 3 thi k r rt:
- Thi k chun b sn xut v ln lt a 3 l cao vo sn xut
nhm pht huy hiu qu kinh t sm, ng thi tp dt cho i ng
cn b, cng nhn quen dn vi k thut qun l nh my luyn kim
hin i.
- Thi k va sn xut va chin u bo v sn xut, chng tr
quyt lit vi chin tranh ph hoi ca gic M v thc hin chuyn hng nhim v, hn ch thit hi ca chin tranh, to iu kin thun
li cho sa cha khi phc nh my.
- Thi k cui nm 1968 n nm 1971 tin hnh sa cha khi
phc nh my nhanh chng tr li sn xut.
i hi khng nh: "K t khi nh my i vo sn xut n
nay 7 nm - 7 nm th thch tng i ton din, qua chng ta
c s trng thnh v mi mt v ginh c nhng thng li rt c
bn:
1- Chng ta xc nh r v lun bm st v tr chin u ca
mnh trn mt trn sn xut gang thp, tin tng v bit t chc
ng vin kh nng to ln ca i ng cn b, cng nhn va bo
m hon thnh nhim v k hoch hng nm p ng yu cu trc
mt, phc v quc phng, giao thng vn ti, nng nghip v cng
nghip a phng gp phn thit thc vo s nghip chng M v
xy dng CNXH, va to iu kin cho vic chun b tip tc xy
dng v pht trin sn xut gang thp lu di.
2- Chng ta xc nh ng n phng chm "Ly ch
ng phng trnh l chnh kt hp vi tch cc nh ch", ng
thi t chc ng vin pht huy c tinh thn lao ng, chin u

rt dng cm, sng to ca CB, CNV nn hn ch c thit hi v


ngi v ca, nht l chng ta bo v c nhng thit b ch yu
khng b nh hng, ng thi gp phn cng qun dn c nc
nh thng chin tranh ph hoi ca quc M.
3- Chng ta kin tr xy dng c mt i ng CB, CNV gang
thp ngy cng trng thnh, tin b v mi mt: chnh tr t tng,
vn ha, k thut, nghip v, coi l mt nhn t c tnh cht
quyt nh cho thc hin thng li nhim v trc mt, ng thi l
ci vn qu cho s nghip pht trin gang thp sau ny.
4- Trong chin tranh cng nh trong ha bnh chng ta c nhiu
c gng, khc phc kh khn n nh v ci thin tng bc sinh
hot vt cht, tinh thn, to iu kin cho cng nhn, cn b yn tm
sn xut, tip tc s nghip xy dng Gang thp lu di".
i hi nh gi v s trng thnh ca t chc ng t ngy
thnh lp ng b n nm 1971 s ng vin tng nhanh. Nm 1966
c 2.188 ng vin, n 31/6/1971 tng ln 3.841 ng vin chim
28,68% tng s CB, CNV. T nm 1963 n thng 5/1971, kt np
1.914 ng vin mi. Cht lng t chc ng v ng vin ngy cng
c nng cao, trn 60% t tiu chun 4 tt.
i hi ra phng hng nhim v nhim k 1971-1975, vi mc
tiu tip tc hon thin vic sa cha khi phc nh my, duy tr sn
xut n nh trong mi tnh hung, bo m hon thnh vt mc
k hoch ra.
Ban chp hnh ng b Cng ty kha III c i hi bu gm 19
ng ch (c 2 d khuyt). ng ch Nguyn Tn Phc c bu gi
chc B th, ng ch Hong T gi chc Ph B th. Ti i hi i biu
ng b tnh Bc Thi ln th Nht (1970), ng ch Nguyn Tn
Phc c bu vo BCH ng b Tnh.
Cng vi s ln mnh ca t chc ng, t nm 1965 1970, i
ng cn b lnh o qun l ca Cng ty cng c kin ton cho ph
hp vi yu cu mi. Do yu cu nhim v, ng ch inh c Thin Ch huy trng Cng trng kim Gim c Cng ty v mt s ng ch

cp ph c iu ng i nhn cng tc khc. Cp trn b nhim


ng ch Trn Dip gi chc Gim c Cng ty thay ng ch inh
c Thin v b nhim thm 3 ph Gim c Cng ty l cc ng ch
Nguyn nh, Vn Kim v Nguyn Xin. n qu I nm 1969, ng
ch Hng Long c b nhim gi chc Gim c Cng ty thay ng
ch Trn Dip nhn cng tc khc.
Tip sau i hi ng b, ngy 14/11/1971, Cng on Cng ty khai
mc i hi ln th III. i hi tng kt v nh gi kt qu thc hin Ngh
quyt i hi II t nm 1964 n nm 1971 trong hon cnh c nc c
chin tranh, Khu Gang thp trong bi cnh va xy dng, va sn xut,
va chin u bo v nh my; ra phng hng nhim v ca phong
tro cng nhn vin chc v hot ng cng on nhim k 1971 1975.
i hi bu Ban chp hnh Cng on Cng ty kha III gm 24
ng ch. ng ch Nguyn nh Linh c bu lm Th k, ng ch
Trng nh Thm c bu lm Ph Th k. Sau , do yu cu nhim
v, Ban chp hnh bu b sung ng ch Trn T lm Ph Th k.
Thng 12/1971, on Thanh nin Lao ng H Ch Minh Cng ty
t chc i hi ln th III (th theo nguyn vng ca on vin, thanh
nin c nc, Trung ng ng cho php t chc on, i c mang tn
Bc H v i t 26/3/1970; sau n 12/1976, li c ng i
tn l on thanh nin Cng sn H Ch Minh cho n ngy nay). i
hi kim im thc hin Ngh quyt i hi II, ra phng hng
nhim v nhim k III vi mc tiu hnh ng l: Pht huy kh th 3
sn sng, tui tr Gang thp xung kch thc hin thng li nhim v
khi phc nh my, sn xut nhiu gang thp tt cho T quc theo
Ngh quyt i hi ng b Cng ty ln th III ra.
Ban Chp hnh on Cng ty Kha III c i hi bu gm 21 ng
ch. ng ch Bi Hng Phc c bu lm B th, ng ch Hong Hng
c bu lm Ph B th.
Nhng s bnh yn cha c bao lu, th thng 4/1972, gic M tr
li nm bom, bn ph min Bc nc ta ln th 2. B tht bi nng n

trong chin lc "Vit Nam ha Chin tranh", hng to th mnh gy sc


p vi ta ti hi ngh Pa-ri, Tng thng M m chin dch "Sm rn" tp
trung nhiu my bay chin lc B52 nm bom, th mn, thy li phong
ta cc ca bin, dng sng, bn cng ca min Bc; nh ph hy
dit thnh ph H Ni, Hi Phng, cc thnh ph khc, cc khu Cng
nghip v trc ng giao thng. Mt ln na qun v dn min Bc
nc ta li bc vo cuc chin u mi c lit hn.
Sau hn 3 nm, ting ci bo ng li vang ln Khu Gang thp.
Vo lc 3 gi chiu ngy 24/6/1972, 36 my bay phn lc M bt ng
lao ti nm lin tip 196 qu bom xung khu vc nh my, x Cam Gi
v vng ph cn. Xng Luyn thp Lu X b bom M nh hng nng
t ln trc cha kp khi phc, ln ny li b 4 qu bom c iu khin
ph hy nng n. Ngay ti hm , Thng Tn x Vit Nam a tin c
mt hng thng tin phng Ty loan bo: "Hai my bay Phng - tm ca
Hoa K s dng 4 qu bom c iu khin ph hy hon ton mt
c s luyn thp cch Th H Ni 70km v pha Bc - y l Nh
my Luyn thp duy nht, nim t ho ca Bc Vit"
m 24/6 v lin tip cc ngy sau, hn 7.000 tn thit b c
tho d v s tn rt nhanh. Hng ngn cn b, cng nhn ln ng
lm nhim v mi xy dng tuyn ng 1B, 1C i cc tnh bin gii
pha Bc, phc v vn chuyn quc phng, chin dch lm xe phao
(mang b danh V.S.3) c ci to t xe t ti thnh xe c phao, t vt
qua sng sui khng cn cu ph, phc v ch hng ra tin tuyn. Cc
cng vic trn mc d tri ngnh, tri ngh, lm vic trong iu kin
gian kh, c nhiu kh khn thiu thn, ch thng xuyn cho my
bay trinh st, nh ph nhng tt c cc tp th, c nhn u hon
thnh xut sc nhim v c giao.
Trong sut nhng thng cui nm 1972, my bay M nh ph nh
my lin tc ngy m, c m bo ng ti 10 ln.
m 18/12/1972, gic M huy ng mt lc lng ln my bay B52
m u cuc tp kch 12 ngy m nm bom ri thm nhiu vng
thuc Th H Ni. Trc tnh hnh ch ng i ph, ng

y v Gim c Cng ty ch trng n c trit thc hin lnh


s tn bo v i ng v ti sn, ch li s ngi tht cn
thit chin u, bo v nh my, kho tng, ti sn. T chc o
thm hm xuyn ni (a o) cha c nhiu ngi, lm ni
ngh ngi cho cn b, cng nhn sau gi lm vic, trc chin. Tt c
u sn sng i ph vi mi m mu v hnh ng ph hoi ca
ch.Vo lc 19 gi 55 pht ngy 24/12/1972, nhiu tp my bay B52
ca M nm bom ri thm vo nhiu ni trong nh my v khu
nh CB, CNV ca Cng ty gy thit hi nng n v ngi v ti sn.
tng thm lc lng nh tr my bay ch, ngy 25/12/1972,
B t lnh Qun khu Vit Bc quyt nh thnh lp Tiu on t v
pho cao x 37mm ca Cng ty t di s ch huy chin u trc
tip ca Trung on 256 nhm p ng yu cu phc kch, n lng
bn my bay ch bay thp. Mt s trn a pho ca Tiu on c xy dng trn cc i cao xung quanh nh my. m 26/12/1972, 12
my bay B52 v 4 tp my bay F111 vi nhiu my bay tim kch ca
M ym tr li nh ph Thnh ph Thi Nguyn v Khu Gang thp vi
gn 600 qu bom c ln gy thit hi nng n. Sau , m
29/12/1972, chng li nm 580 qu bom xung khu vc th trn Tri
Cau v M st Tri Cau.
Tnh chung trong 3 t gic M s dng my bay B52 nh ph
vo Khu Gang thp ph hy nhiu cng trnh cng nghip v dn
dng, mc thit hi ln ti 11.098.779 ng (gi tr tin ngn hng
lc by gi).
Nu tnh t ngy 29/4/1966 (ngy u tin my bay M bn ph
Khu Gang thp) n ngy 29/12/1972 (ngy cui cng nh ph Khu
Gang thp), gic M huy ng 1.716 ln chic my bay (c 42 ln
chic my bay B52) nh ph 115 trn vi s bom v tn la l 2.873
qu (c 1.040 qu bom trng cc cng trnh ca nh my), mc thit
hi ln ti 109 triu ng (chim 1/4 vn xy dng Khu Gang thp).
Trong cc trn chin u nh tr my bay B52 ca gic M
xut hin nhng tm gng dng cm qun mnh v s nghip Gang

thp, l: n y t Nguyn Th Vn Bnh vin Gang thp, trong


m ti bt chp nguy him lao vo vng bom ch cp cu nhiu
ngi b nn, ch c tng thng Hun chng Chin cng hng Ba;
chin s bo v cng chnh nh my Nguyn Vn Sng vn bm tr
v tr cng tc c phn cng gia vt bom ri thm, khi b t
do bom n vi lp vn bnh tnh tm cch bo tin vi ng i ti
cu tr v v tr chin u.
Trn "in bin ph trn khng" ca qun v dn H Ni p
tan cuc tp kch chin lc 12 ngy m bng my bay B52 ca gic
M, lm ph sn hon ton m mu ginh th mnh trong thng lng
ca M buc chng phi k Hip nh Pa - ri v ha bnh Vit Nam
vo ngy 27/1/1973. C nc chuyn sang thi k mi: tp trung khi
phc v pht trin kinh t sau chin tranh.
Thc hin Ngh quyt Hi ngh ln th 22 ca Ban Chp hnh
Trung ng ng (Kha III) c ghi: "Cn sm tp trung sc khi phc v
hon thnh sm vic xy dng Khu Gang thp Thi Nguyn huy
ng nhanh vo sn xut", t thng 2/1973, Cng ty khn trng trin
khai cng tc sa cha nh my, khi phc sn xut ln th 2. Thi k
ny s CB, CNV ca Cng ty c trn 14.000 ngi.
Cng vic thu dn mt bng, vn chuyn my mc, thit b, vt t... t ni s tn v c tin hnh khn trng. Mc d ln ny cng vic
sa cha, khi phc c nhiu kh khn hn do b ph hy nng n, s
vt t, ph tng d tr cn li t nhng b li chng ta li c kinh nghim t
ln khi phc trc nn mi vng mc u tng bc c khc phc.
Ch trong 9 thng (ln trc l 17 thng) h thng l cao s 1 c
sa cha xong v ngy 9/9/1973, cho ra m gang u tin. Tip
, ngy 11/11/1973, l cao s 2 tr li sn xut.
im ni bt trong thi gian t nm 1973 n nm 1974 l Cng
ty tp trung cho mc tiu sm c thp cho T quc bng vic tip tc
thi cng nh my Luyn cn thp Gia Sng v khi phc h thng
luyn thp l bng Lu X. Cng trnh Nh my Luyn cn thp Gia
Sng do Nc Cng ha Dn ch c vin tr, cng sut 5 vn tn thp

cn/nm c san mt bng ngy 28/3/1970, khi cng xy dng ngy


23/2/1971, nhng do chin tranh ph hoi min Bc ca gic M, vic
thi cng phi tm ngng. Nm 1973, nh my c xy dng tip. Cng
vic thi cng phn xy do Cng ty Xy lp luyn kim m nhn,
cn lp t my do Cng ty Gang thp m nhn m lc lng trc
tip gm cn b, cng nhn k thut mt s n v trong Cng ty
c tp hp li hnh thnh mt n v mang tn Xng cng trnh Hai.
Cng vic thi cng dn dp t cui nm 1974 n u nm 1975,
hn 6.000 tn thit b c lp t v bn giao cho n v sn
xut chun b cho ra l m thp u tin. h thng luyn thp l
bng Lu X, c tin hnh sa cha, khi phc t ngy 20/12/1974 v
ko di n cui nm 1976, do b bom M nh ph h hng nng
nn cng vic thu dn mt bng y kh vt v, hng ngn tn b
tng, st thp, gch v phi chuyn i. Ring h thng mng cng
trnh b bom hng nng lm bin dng phi li. Trong mt thi
gian ngn cc n v thi cng ph d trn 2.000 m 3 b tng, lp rp
trn 5.000 tn kt cu b tng v st thp, xy gn 1.700 m 3 gch
chu la, lp t trn 2.000 tn thit b v hn 7 km ng st. Cc
n v xy lp ca Cng ty gm cc xng: Cng trnh Mt, Cng
trnh Hai, Cng trnh Nm, Xy l, Lp my in, Kt cu kim loi,
Xe my v mt b phn ca cc xng sn xut nh: Luyn thp, ng
st... phi hp cht ch trong qu trnh thi cng bo m thc
hin ng tin k hoch ra. Ngoi ra, vo thi im ny l
cc, Xng vt liu chu la, M st Tri Cau... cng c sa cha
xong.
Do yu cu nhim v, t nm 1971 1974, cp trn b nhim
2 Ph Gim c Cng ty l ng ch Trnh nh Lng v ng ch
Ti Anh.
Bc vo nm 1975, tnh hnh c 2 min Nam - Bc u c
nhng chuyn bin mi. min Bc, ha bnh c lp li nhn dn
phn khi khi phc kinh t sau chin tranh, ra sc xy dng CNXH;
min Nam, qun i M v ch hu ang rt v nc theo Hip nh

Pa-ri, Chnh quyn ngy bc l s ru r. Chp thi c, B Chnh tr


quyt nh m cuc tng tin cng chin lc mang tn "Chin dch
H Ch Minh", ch trong 55 ngy m n 30/4/1975, Chin dch
i thng, min Nam hon ton gii phng.
Tht l s trng hp c ngha, ng ngy 1/5, Nh my Luyn
cn thp Gia Sng cho ra i m thp u tin cho mng ngy min
Nam c gii phng v k nim ngy Quc t Lao ng 1/5. Cng
trong nm ny, ngy 28/8, Phn xng Cn ca Nh my vo sn xut
v sau 4 thng sn xut th Phn xng sn xut c trn 588 tn
thp cn t cht lng tt.
Trong khng kh dn dp n nhng tin vui, mt vinh d ln i
vi i ng CB, CNV Cng ty v Nh my Luyn cn thp Gia Sng:
ngy 2/9/1975, ng ch L Dun, B th th nht Ban Chp hnh
Trung ng ng v thm. ng ch biu dng CB, CNV ton Cng
ty c nhiu c gng, nhanh chng khi phc nh my v i vo
sn xut n nh, mong mun chng ta tip tc pht huy sn
xut nhiu gang thp tt phc v yu cu kin thit T quc sau
chin tranh. ng ch xem m thp th 203 ca Nh my Luyn cn
thp Gia Sng ra l.
Trc , lp thnh tch k nim ln th 85 ngy sinh Ch tch H
Ch Minh knh yu, ngy 19/5/1975, Xng Hp Kim St (nay l Cng ty
c phn Hp Kim St Gang thp) c cng xut 4.000 tn/nm do cn
b, cng nhn k thut Gang thp t thit k, ch to v lp t
thit b i vo sn xut. Sn phm ca Xng c cung cp cho cc
l luyn thp ca Cng ty v cc l luyn thp trong c nc. Vi cng
trnh ny, Ph Th tng L Thanh Ngh c li biu dng: "Cng trnh
4.000 Tn/nm mt biu tng p ca tinh thn t lc v sng to".
n cui nm 1975, v c bn nhng hng mc chnh ca
dy chuyn sn xut c sa cha, khi phc, bc u i vo
sn xut. Trng tm ca cng tc sa cha, xy lp c tp trung
cho cng trnh Xng Luyn thp Lu X. p ng yu cu sn
xut v xy dng c bn, ngay trong nm 1975, Cng ty tuyn

dng thm 5.181 cng nhn mi v hai nm sau con s ln ti


trn 8.000 ngi. Mt c cu t chc mi c hnh thnh, Gim c
Cng ty thnh lp Ban ch huy Cng trng gip Gim c Cng
ty ch o thc hin nhim v xy lp cc cng trnh, trng tm
l nhanh chng xy dng li Xng Luyn thp Lu X. Cng trnh
ny ng nh ra thp t nm 1965 nu khng b bom n M tn
ph. ng nh bi pht biu ca ng ch Nguyn Tn Phc - B th
ng y kim Gim c Cng ty ti bui l khi cng khi phc Xng
Luyn thp: "Khi cng khi phc h thng cng trnh Luyn thp
l chng ta bc vo mt thi k mi - thi k y mnh khi phc v
xy dng Nh my Gang thp Thi Nguyn, nhm mc tiu lm ra
thp".
t c nhng thnh qu trn, c s ng gp to ln ca s lao
ng sng to ca i ng CB, CNV. Mc d trong hon cnh c nc c
chin tranh, va sn xut, va chin u nhng phong tro pht huy
sng kin, ci tin k thut vn pht trin mnh m. T nm 1970 1975, ton Cng ty c 2.554 sng kin, ci tin k thut lm li
5.292.820 ng, c thng 54.929 ng (gi tr tin lc by gi).
Trong c 1.085 sng kin, ci tin, ca cng nhn (42%), 521 sng
kin ca cn b k thut (25%), 82 sng kin ca cn b lnh o
(3,2%), 51 sng kin ca cn b nghip v (1,9%) v 815 sng kin ca
tp th (27%). c bit, phong tro "n l thuyt, luyn tay ngh, rn
tc phong thi chn th gii" do on Thanh nin khi xng t nm 1967
c CB, CNV hng ng v pht trin mnh m (t nm 1983, Cng ty ly
ngy 26/3 hng nm l ngy khai mc Hi thi th gii truyn thng ca
Cng ty). ng thi, phong tro cng c Trung ng on ng h v
nhn rng ra ton quc
Nhng kt qu ca hn 10 nm va sn xut va chin u
to cho i ng chng ta ngun lc v nhng kinh nghim qu bu,
nht l kinh nghim v t lc cnh sinh ch ng sng to bc vo
thi k phn u sm lm ra thp cho T quc.
Khc phc kh khn sau chin tranh,

th nghim hng i mi duy tr sn xut


trong bi cnh c nc cng i ln ch ngha x hi
(1976 - 1986)
1- Khc phc kh khn, th thch sau chin tranh
Sau i thng ma Xun nm 1975, cch mng nc ta bc sang
giai on mi: c nc thng nht cng i ln CNXH.
Khng kh phn khi ca ngy i thng, Nam - Bc sum hp
mt nh tip tc lan to dy ln kh th thi ua lao ng si ni
trong ton Cng ty, nht l khu vc cng trng khi phc h thng
luyn thp l bng v cc n v sn xut nh: Nh my Luyn Cn
thp Gia Sng, Xng Luyn gang, Xng Luyn cc, Xng Vt liu chu
la v.v
T ngy 10 - 12/3/1976, ng b Cng ty t chc i hi ln th IV,
155 i biu thay mt cho trn 3.600 ng vin v d. i hi xc
nh phng hng, mc tiu nhim v v bin php phn u n
nm 1978 t cng sut thit k 18,5 vn tn thp; tch cc chun b
mi iu kin m rng nh my ln quy m ln hn; ng thi nhanh
chng xy dng i ng cn b, cng nhn trng thnh vng mnh
p ng yu cu pht trin luyn kim, tin ti lm cho Khu Gang thp
Thi Nguyn tr thnh mt trong nhng trung tm luyn kim ln u
tin ca c nc.
i hi i biu ng b ln th III l i hi phn u lm ra thp
cho T quc, i hi i biu ng b ln ny l i hi nhm hon
chnh cng vic xy dng, n nh sn xut ng thi to iu
kin thun li nhanh chng pht trin nh my ln quy m to ln
hn trong nhng nm cui ca k hoch Nh nc 5 nm ln th 2.
i hi bu BCH ng b Cng ty kho IV gm 26 ng ch (c 3
d khuyt). ng ch Hong T c bu lm B th, ng ch V Lm
c bu lm Ph B th ng u. Ti i hi ng b tnh Bc Thi ln
th II (1977), ng ch Hong T c bu l Tnh y vin v i biu
i d i hi ng ton quc ln th IV.

Cng trong thng 3/1976, Cng on v on TNCS H Ch Minh


Cng ty tin hnh i hi ln th IV. Ban Chp hnh Cng on Cng
ty kho IV gm 23 ng ch; ng ch Nguyn nh Linh tip tc c
bu li lm Th k, cc ng ch V Kim Qunh, Duy Thch c bu
lm Ph Th k.
Ban Chp hnh on TNCS H Ch Minh Cng ty kho IV gm 25
u vin; ng ch Nguyn Ng Hai c bu lm B th; cc ng ch
on Ngc Dip, Don Ch Cao c bu lm Ph B th. Do nhu cu
cng tc, thng 5 nm 1976, ng ch Nguyn Ng Hai c iu
ng nhn cng tc khc, ng ch on Ngc Dip c giao quyn
B th, ng ch Don Ch Cao c thuyn chuyn sang n v khc.
T qu II nm 1976, cng vi qun v dn c nc, CB, CNV ton
Cng ty si ni thi ua lp nhiu thnh tch xut sc cho mng i
hi ln th IV ca ng, cho mng cuc bu c Quc hi thng nht.
Tc thi cng xy lp, sa cha, khi phc cc hng mc cng
trnh v Xng Luyn thp Lu X din ra thun li. m bo mc
tiu ra thp, mt s ch huy c thit lp ngay ti hin trng Xng
Luyn thp iu cng vic c st sao, kp thi. Khng kh
lm vic rt khn trng; hng mc cng trnh no xy lp xong c
bn giao ngay cho b phn sn xut qun l vn hnh chy th. Nh
, vic thi cng kh thun li, nhp nhng. n u thng 12/1976,
cng vic chun b cho l bng Xng Luyn thp vo sn xut c
bn hon tt; thm ch gn n ngy ra thp, nhiu ng ch lnh
o Cng ty k c ng ch Th k Cng on Cng ty cng ch
thn i thng lng vi cc c quan, cc ngnh c lin quan kp c
du nng FO phc v cho vic chy l ng tin .
Ngy 12/12/1976 thiu kt y l, sau n ti ngy
14/12/1976 bt u np liu vo l bng.
Di s ch huy ca Xng trng Nguyn Xun Mai, i nu luyn
m thp u tin c giao cho cc ng ch: Nguyn nh Din - Trng ca, L Minh Dip v Phm Vn T - L trng ph trch.

Tri qua nhng ngy thng lao ng vt v, ng 9 gi 15 pht


ngy 15/12/1976, m thp u tin ca l bng s 1 (Xng Luyn
thp Lu X) rc r ra l trong ting pho n, ting ci tu ho rn
vang v ting v tay hoan h vang di ca hng ngn CB, CNV Khu
Gang thp d cuc mt tinh do Cng ty t chc ngay ti khu vc Xng
cho mng i hi i biu ton quc ln th IV ca ng v cho
mng Xng Luyn thp Lu X chnh thc i vo sn xut.
Tin vui c in khn gi i chc mng i hi i biu ton
quc ln th IV ca ng ang hp ti Th H Ni. ng ch Hong
T, B th ng u Cng ty, i biu i hi, thay mt ng b v i
ng CB, CNV Cng ty bo co thnh qu mi ny vi cc ng ch i
biu trong c nc d i hi. Ngy 15/12/1976, c cn b, cng nhn
vin Xng Luyn thp Lu X chn l Ngy truyn thng ca Xng.
i hi i biu ton quc ln th IV ca ng ra ng li
cch mng XHCN, ng li xy dng kinh t - x hi nc ta trong giai
on mi. V cng nghip luyn kim, Ngh quyt ca i hi ch r:
"Pht trin luyn kim tng bc, cn i vi c kh v quy m xy
dng c bn. Hon thnh v m rng cc c s luyn thp hin c,
xy dng nhiu l thp in trong cc nh my c kh, chun b
khi cng xy dng c s luyn thp c ln". Ngh quyt ra mc
tiu phn u n nm 1980 c nc phn u t t 25 n 30 vn
tn thp.
Ngh quyt i hi i biu ng b tnh Bc Thi cng xc
nh yu cu, nhim v hon chnh v m rng khu cng nghip
Gang thp Thi Nguyn l mt trong nhng mc tiu quan trng ca
tnh.
Qun trit nhng nh hng trn, i hi i biu ng b Cng ty
ln th V (10/1977), ra mc tiu tng qut ca Cng ty t nm
1977 n nm 1980 l: "Tng cng s lnh o ca ng b, pht huy
quyn lc v nng lc qun l ca gim c, nu cao vai tr lm ch
tp th ca cng nhn vin chc, tin hnh ng thi ba cuc cch
mng trong X nghip, trong cch mng khoa hc k thut l then

cht, nhm y mnh tc xy dng c bn, nhanh chng n


nh sn xut n nm 1980 t sn lng 20 vn tn thp /nm;
ng thi tch cc chun b trin khai m rng Khu Gang thp Thi
Nguyn t hai, a sn lng ln 70 - 75 vn tn gang v 60 - 70 vn tn
thp/nm vo cui k hoch 5 nm ln th 3".
s l mt bc nhy vt trong s nghip xy dng Khu Gang
thp u tin ca T quc.
i hi bu BCH ng b Cng ty Kha V gm 29 ng ch (c 2
d khuyt). ng ch Hong T c bu li lm B th; ng ch V
Lm c bu li lm ph B th.
Sau , trong thng 12/1977, cc on th Cng on v on
TN ca Cng ty ln lt t chc i hi ln th V ra phng hng,
nhim v v nhng gii php vn ng CNVC v on vin thanh
nin trong ton Cng ty y mnh phong tro thi ua yu nc, phn
u thc hin thng li Ngh quyt i hi ng b Cng ty ln th V
ra.
Ban Chp hnh Cng on Cng ty kho V gm 31 u vin. ng
ch V Lm - Ph B th ng u Cng ty - c bu lm Th k; cc
ng ch Phm Quang Thu, V Kim Qunh c bu lm Ph Th k.
Ban Chp hnh on Thanh nin Cng ty kho V gm 27 u vin.
ng ch Nguyn Xun Tng c bu lm B th; cc ng ch Hong
c, Nguyn Hng Lm c bu lm Ph B th.
thc hin thng li nhng nh hng ca i hi ng b Cng
ty, Cng ty c nhng thun li rt c bn: i ng cn b, cng nhn
tri qua rn luyn, th thch trong nhng nm thng va xy dng,
va sn xut, va chin u v khi phc nh my; c bn lnh
chnh tr vng vng, gn b vi nh my; trnh qun l, k thut
c nng ln mt bc; c truyn thng lao ng cn c, dng cm,
sng to v kinh nghim thc tin phong ph.
Tuy nhin, Cng ty cng ng trc nhng kh khn mi nht l
tnh trng mt cn i gia iu kin vt cht, k thut cho sn
xut v i sng vi yu cu pht trin nhanh chng v nhim v sn

xut, xy dng c bn v nhu cu i sng ngi lao ng trong thi


bnh; nhng khuyt im, yu km trong qun l kinh t, k thut;
v thc t chc k lut, thi quen ca ngi sn xut nh l nhng
tr ngi trong mi con ngi, mi tp th trong qu trnh thc hin
nhim v.
Cng ty tin hnh cng c, kin ton c v mt t chc v cn
b t Cng ty n c s, to s thng nht cao trong i ng v
nhn thc v hnh ng vi tinh thn ch ng sng to. Nh ,
nhng kh khn v mt cn i trong sn xut tng bc c CB, CNV
tho g.
xng Luyn gang (nay l Nh my Luyn gang) vic gii quyt s
c l cao c gn vi trch nhim ngi th kt hp vi nng lc qun l,
iu hnh ca cn b. Nh s v s c gim dn, n nm 1977,
ln u tin c 3 l cao khng xy ra s c.
Nh my Luyn Cn thp Gia Sng (nay l Cng ty c phn
Luyn cn thp Gia Sng) t u nm 1976 tr i, nm no Nh my
cng m hi ngh CNVC t t tr ln, dn ch bn bc, hin k cc
bin php duy tr sn xut n nh, t nng sut cao, cht lng tt
v h gi thnh. Chin s thi ua k s Nguyn Kim , V in cng
nhiu cn b, cng nhn c sng kin lp thm bn vng dn thp
vo l hnh cho my cn thp thay th lm bng tay va chm va
nguy him; sng kin sa i mt bch ng khi l L.D luyn thp (l
luyn thp bng xy thi t nh) trnh c hin tng d nc vo l,
n nh vic luyn thp Nh , Nh my nng cng sut l
luyn thp t 1.000 tn ln 3.000 tn thp/thng. Nh my cn ch
ng nng gi hot ng ca my cn, chuyn sang cn thnh cng
thp trn ng knh nh theo yu cu th trng. Nh cc bin php
trn, kt qu sn xut ca Nh my tng dn tng nm (1976 t
22.000 tn, 1977 t 38.000 tn, dy chuyn cng ngh n nh).
Xng Luyn thp Lu X (nay l Nh my Luyn thp Lu X) vt
qua nhiu trc trc ban u, nhanh chng n nh cng ngh, c

thnh cng thp thi nh cung cp cho Nh my Luyn cn thp Gia


Sng.
Dy chuyn sn xut chnh i vo sn xut i hi nhim v
ca cc n v phc v cng nng n.
Xng C kh (nay l Cng ty c phn C kh Gang thp) c
nhiu sng kin nng cao nng sut sa cha, c thnh cng khun
thp thi nh v mt s trc cn c ng knh khc nhau bng gang
hp kim cung cp cho Nh my Luyn cn thp Gia Sng.
Xng Vt liu chu la (nay l Cng ty c phn Vt liu chu la
Thi Nguyn) vi khu hiu "Khng thp ch vt liu chu la"
p dng thnh cng sng kin sn xut gch chu la nung nhit
thp do k s Trn Hu Tng xut. Thng thng cc loi gch chu
la phi nung ti 1.300 . Vi sng kin ny, ch cn nung ti 950 ,
nh gim thi gian nung, gim tiu hao nhin liu, gim sc lao
ng ca cng nhn li tng c mt xp gch trong l, tng tui
th l to iu kin cho Xng hon thnh k hoch sn xut 8.100 b
gch chu la phc v ton Cng ty.
T nm 1977, ngun than m nhp ngoi gim dn. Xng Luyn
cc t chc nghin cu, th nghim hng chc phng n luyn than
cc phi liu bng than m trong nc (ch yu l than m Phn m)
chn phng n ti u. T nm 1978, t l phi liu than m trong nc
tng dn t 30%, 45%, lc cao nht t 60% tr ln. T kt qu ny,
Cng ty phi hp vi Phn vin Luyn kim t thit k v xy dng
thnh cng c s tuyn ra than m Phn m.
Nhng nm ny, xut hin mt cch lm mi nhm to sc mnh
tng hp. Gia cc n v trong Cng ty c s lin kt hip ng do
Cng on ch tr nhm phi hp gii quyt khu yu, mc tiu trng
tm v nhng cng trnh trng im v.v va pht huy c kh nng
tr tu, sc sng to ca CB, CNV va nng cao trch nhim, s phi
hp nhp nhng ca tng n v, tng ngi lao ng.
u xun nm 1978, nhn dp k nim 48 nm ngy thnh lp
ng, ngy 5/2, Cng ty vinh d c n Th tng Phm Vn ng v

thm. Ni chuyn vi i ng CB, CNV, Th tng Phm Vn ng nhn


mnh: "Ngh nghip ca cc ng ch, s nghip ca cc ng ch c
tm quan trng to ln v cng. N c tm quan trng lin quan n s
nghip chung ca tt c chng ta, dn tc chng ta, i vi nc ta v
i vi ngha v quc t ca chng ta. By gi chng ta c mt ci
vn m chng ta coi l rt qu bu, ci vn l i ng cng
nhn bit ngh, l nhng ng ch ang c mt y v bao
nhiu ng ch khc ang v tr sn xut hoc by gi ang ngh
ngi".
c Th tng v thm l ngun ng vin rt ln i vi i ng
CB, CNV Gang thp. to kh th, Ban Thng v ng u Cng ty
pht ng phong tro "ng khi thi ua x hi ch ngha" phn u
hon thnh vt mc k hoch nm 1978, lp thnh tch cho mng k
nim 15 nm Ngy truyn thng cng nhn Gang thp (29/11/1963 29/11/1978).
Hng ng phong tro, nhiu n v t chc nhng chin
dch tp trung vo mc tiu cc cng trnh trng im.
Ti cng trnh Xng Cn thp Lu X, Cng ty phi hp vi Cng ty
Xy lp Luyn kim m chin dch mang tn "Thp cn Thng 5 lch
s" phn u hon thnh vic xy lp t mt ca cng trnh, lp
thnh tch cho mng k nim ngy chin thng 30/4, Quc t Lao
ng 1/5 v i hi ln th IV Cng on Vit Nam. Cng ty huy ng
lc lng ca 14 n v trc tip sn xut v 8 n v phc v lp
t trn 6.000 tn kt cu kim loi v thit b my mc, xy hng
ngn mt khi gch chu la, hp ng cht ch trong rt nhiu cng
vic hon chnh cng trnh v chun b sn xut. Nhiu cn b,
cng nhn lao ng vi tinh thn "qun mnh" trong sut chin
dch; hng trm sng kin, ci tin k thut c xut nhm y
mnh tin thi cng, nng cao nng sut, khc phc kh khn v
vt t, thit b Mt trong s sng kin, ci tin l: sng kin dng
2 cu trc 15 tn phi hp a mt khi my nng 25 tn vo v tr v
dng phi hp cu trc vi Pa-lng xch di chuyn mt khi my khc

nng 36 tn vo v tr an ton do chin s thi ua Nng Vn n


xut cng nhiu cn b, cng nhn thc hin. Cn b, cng nhn Xng lp my in, Xng kt cu kim loi cn sng to nhiu dng c,
phng php tho lp, vn chuyn thit b, vt t an ton v nng sut
cao.
T u thng 5 n 15/5/1978, cng vic xy lp, nghim thu,
bn giao cc hng mc ch yu ca cng trnh Cn thp Lu X c bn
hon thnh.
T ngy 18 n ngy 19/5/1978, Xng Cn thp Lu X chy th
khng ti v c ti nh ton b h thng thit b. Sau , t ngy 24
n 29/5 tin hnh sy l.
ng 15 gi 40 pht ngy 30/5/1978, thanh thp phi 146 x
146mm u tin c cn t thi thp s 5 nng 630 kg ca Xng
Luyn thp Lu X c rc r ri khi dn cn th sau 3 ln cn an
ton, thun li trc s chng kin v ting v tay hoan h ca cn b,
cng nhn c mt tham gia sn xut th. Ton b dy chuyn sn
xut do cn b, cng nhn k thut ca Xng m nhim, vn hnh,
chuyn gia ng quan st. T gi pht ny Xng Cn thp Lu X t my
cn th tr li i vo hot ng, dy chuyn sn xut gang - thp cn ca Cng ty khu vc Lu X bt u khp kn.
Ngy 30/5/1978, cng l ngy Xng Cn thp Lu X lm l khnh
thnh dy chuyn sn xut (Xng c thnh lp t thng 5/1972).
Xng Cn thp Lu X vo sn xut c 2 ngy th ngy 2/6/1978,
cc chuyn gia nc ngoi rt v nc, theo ngun vin tr cng b
ngng, vic hon chnh ton b Khu Gang thp theo thit k kh
thc hin c. Mt lot kh khn mi, th thch mi p n.
Trc tnh hnh trn, ng u Cng ty ra Ngh quyt xc nh:
"ng vng v i ln trong s nghip lm gang thp cho T quc;
ng thi nng cao cnh gic, sn sng p tan mi m mu ph
hoi ca k ch".
Quyt tm y c cn b, ng vin v CNVC ton Cng ty hng
ng th hin bng hnh ng si ni tt c cc n v. Nhng

gii php khc phc kh khn duy tr sn xut c xut v p


dng, trong c bit l vic thc nghim khoa hc, k thut sn
xut th sn phm mi, tm nguyn, nhin vt liu thay th nhp
ngoi, tn dng mi kh nng vt t v c s vt cht hin c duy
tr sn xut.
Ngun trc cn nhp ngoi khng c nn khng th c sn phm
thp hnh v thp trn. V th, vic nhanh chng nghin cu t ch
to trc cn bng nguyn liu trong nc l nhim v cp bch. Vi tinh
thn lm vic khn trng, sng to, phi hp cht ch v quyt tm
cao ca cc cn b k thut gii, cng nhn bc cao ca Cng ty v
c s trong c s ng gp to ln ca tp th cn b, cng nhn
k thut Xng C kh, Xng Luyn thp ch to thnh cng trc
cn thp c ng knh ln ( 840mm bng thp Y10A, 680mm bng
gang cu) v ng b cc ph kin khc a cng ngh cn thp
hnh ca Xng Cn thp Lu X vo sn xut. ng 4 gi 30 pht ngy
29/11/1978, Xng Cn thp Lu X cn thnh cng thp hnh U.120,
thp trn 50mm bng trc cn t ch to, nh du s m u sn
xut cc sn phm thp cn mang tn Cng ty Gang thp Thi Nguyn.
S kin ny c CB, CNV Xng Cn thp Lu X (nay l Nh my cn
thp Lu X) chn lm ngy k nim Truyn thng hng nm ca
mnh.
Trong thi gian ny, i ng chng ta cn nghin cu nng cao
cht lng gch chu la c rt thp, ci tin khun thp lng, luyn
mt s mc thp cht lng cao, luyn than cc vi phi liu 30%, 45%
n 60% tr ln than m Phn m, cn thp dt 10mm v.v ng
thi, v mt qun l Cng ty tin hnh th im qun l mt cp vi
3 n v sn xut chnh gm: Xng gang, Xng Luyn thp v Xng
Cn thp Lu X. y l mt trong nhng bc i u tin ca Cng ty
v ch trng ci tin qun l X nghip cho ph hp yu cu mi, thng
tin nhanh, m rng quyn hn v trch nhim cho n v c s v
CNVC.

Vi nhng c gng trn, nm 1978 Cng ty hon thnh k hoch


trc thi hn 1 thng 3 ngy, t gi tr tng sn lng 155 triu ng
(theo gi tr tin lc by gi) vt 25 triu ng so vi k hoch, lp
thnh tch cho mng k nim 15 nm Ngy truyn thng cng nhn
Gang thp (29/11/1963 - 29/11/1978).
Mt k nim ng nh, cuc mt tinh k nim 15 nm Ngy
truyn thng cng nhn Gang thp t chc sng 29/11/1978 ti
qung trng trn (nay l khu vc tng i Cng nhn Gang thp)
tr thnh du n kh qun trong i ng. Ti cuc mt tinh trng th
ny, l ra mt S on t v Gang thp c t chc trng th, trang
nghim, hng hc kh th cch mng bng cuc diu hnh theo ting
qun nhc hng trng biu dng lc lng ca nhng on xe t ko
pho, ca nhng n v nam, n t v, qun o lao ng ng
phc, i m an ton nh sao vung, mang theo v kh, kh ti,
tng binh chng theo i hnh u rm rp. Hng ngn CNVC v
ng bo a phng chng kin bui l, vy tay cho mng
nhng chin s t v ca Khu Gang thp thn yu. C th ni, y
l cuc mt tinh c diu hnh chun b cng phu, c quy m ln nht
k t ngy khi cng Cng trng Khu Gang thp, khi dy lng t
ho, phn khi, cng c lng tin vo sc mnh i ng ca CNVC c
cc ng ch lnh o tnh Bc Thi, B C kh Luyn kim v Qun
khu I tham d khen ngi.
Bc vo nm 1979, ngay t u qu I, cuc chin tranh bin gii
pha Bc (t 17/2/1979 - 5/3/1979) tc ng mnh n hot ng
ca Cng ty, vic sn xut cc m pha Bc phi tm ngng. M t
Tn Mi (Qung Ninh); m qung 78 - Phong Th (Lai Chu); m
Mnggan (Cao Bng) b tn ph ton b khu nh , nh lm vic v
3/4 s thit b sn xut. Theo yu cu chin u, Cng ty iu ng
mt b phn lc lng CB,CNV v phng tin vn chuyn phc v chin
trng.

Cn b, cng nhn m Mnggan (Cao Bng) cng cn b, cng


nhn on a cht v mt b phn nh ca n v qun i kin
cng bm tr chin u bo v m.
c bit, Tiu on 15 thuc Trung on 197 (thnh lp ngy
27/8/1978) gm 450 cn b, chin s (trong c 247 chin s l cn
b, cng nhn Gang thp) anh dng chin u lin tc 18 ngy
m chn ng cc t tn cng ca ch ti khu vc ng ng,
Bnh Trung, cu Khnh Kh (Lng Sn) gp phn bo v vng chc
vng t bin cng.
M Mnggan (Cao Bng) v Tiu on 15 u c tng thng
Hun chng Qun cng hng Ba.
Cng thi gian ny, chp hnh mnh lnh s 200/Q/TL ngy
22/2/1979 ca B T lnh Qun khu I, S on T v Gang thp
ng vin 449 cn b, chin s thnh lp Tiu on Chi Lng, ln ng bo v M Tnh Tc (Cao Bng) - n v thuc B C kh Luyn Kim. Tiu on hon thnh nhim v c giao, sau
chuyn thnh b i Qun khu, mt s cn b ct cn li tr v Cng
ty tip tc cng tc.
Theo yu cu ca cp trn, Cng ty cn thnh lp Trung on
mang tn Quyt thng gm 1.500 CB, CNV tham gia xy dng phng
tuyn bin gii pha Bc trong thi gian 1 thng.
Mc d gp nhiu kh khn v nh hng ca cuc chin tranh
bin gii, nhng vi s n lc vt bc, hot ng sn xut ca Cng ty vn
c gi vng, t 76.200 tn thp cn, vt 1,6%KH nm.
Nm 1979, nh du mt bc tin mi v tin b k thut v ch
to sn phm mi. Cng ty nu luyn thnh cng mt s mc thp u cht
nh thp cng c C20, C85, 50J, Y7, Y8; thp hp kim l in 9XC, U12; ;
thp lm tanh lp xe p, xe t ; t thit k, ch to my cn tm
6.000 tn/nm v my cn phi cuc bn phc v chin dch sn xut
cuc bn p ng yu cu hn gn vt thng chin tranh v sn xut
nng nghip ca c nc.

Trong bo co k nim 34 nm Quc khnh nc ta (2/9/1979), Hi


ng Chnh ph (c cu t chc hnh chnh Nh nc lc by gi)
nhn xt: "Cng ty Gang thp Thi Nguyn nu cao tm gng v tinh
thn dm ngh, dm lm, khc phc kh khn v nguyn liu, k
thut ch to c nhiu b trc cn thp v mt s loi thp c
cht lng tt, gi thnh h m trc y vn phi nhp khu t nc
ngoi v s dng thnh cng loi than khai thc trong nc luyn
than cc".
Vi s nhn xt trn nh du mt bc s trng thnh v tay
ngh v ch vt qua kh khn th thch vn ln lm ch k thut,
lm ch cng ngh ca i ng CB, CNV Gang thp.
Cng vi thnh qu trong sn xut, nhng nm u tin trong bi
cnh c nc ho bnh, thng nht, Cng ty tin hnh nhiu vic chm
lo xy dng i ng. Vic u tin, Cng ty quan tm nng cao
trnh nhn thc v chnh tr, vn ho, khoa hc k thut cho
CNVC. Trong ng, trn 40% ng vin c hc chng trnh l lun s
cp; nhiu cn b lnh o c hc l lun trung cp, cao cp ti cc lp
do Trng ng ca Cng ty m hay cc trng l lun ca Trung ng. T
nm 1977, s CNVC hc cc lp trung hc, i hc ti chc ngy cng
ng, c nm ti trn 400 ngi. Trong 4 nm, t 1975 n 1978 c trn
6.800 lt CNVC c o to ngh; trn 11.000 lt ngi c bi dng
nng bc th; gn 4.000 CNVC theo hc cc lp b tc vn ho cp II,
cp III; hng trm ngi theo hc cc lp ngoi ng Anh, Php, Nga,
Trung Cng ty cn t chc cc lp dy vn ho hng nghip cho con
CNVC chun b cho vic o to ti ch th h CNVC tng lai, cc lp
hc ny sau c nng cp thnh trng PTTH K thut Cng nghip
Gang thp - tin thn ca trng PTTH Chu Vn An hin nay do S Gio
dc - o to tnh Thi Nguyn qun l.
V chm lo bi dng th lc, Cng ty ch trng y mnh phong
tro rn luyn thn th, kho sn xut v bo v sn xut. Nm
1975, phong tro xy dng n v th dc, th thao tin tin dy
ln t Xng L cng nghip ri n cc Xng Vn chuyn ng st,

ng lc, Cng trnh Mt v m rng ra nhiu n v khc. Mt s


n v t xy dng c c s vt cht cho hot ng th thao
nh: Xng Cng trnh Mt, Xng Luyn gang c sn bng chuyn t
chun, c khn i; Xng Xy l cng nghip, m Ni Voi c b
bi quy m trung bnh tng c t chc cc gii ca Cng ty, Tnh
v cp Quc gia. cp Cng ty, bng sc lao ng cng ch ca CNVC
v ngun qu phc li xy dng c mt s cng trnh vn ho th thao quy m kin c nh: sn vn ng a nng, khn i A c
mi che, sc cha trn 2 vn ngi c ng cai gii bng qun
i cc nc XHCN v mt s gii quc gia; c khu vn ho gm hi trng, nh truyn thng, nh trin lm, th vin, nh ht ngoi tri sn
khu c mi che, c bc ngi cho hn 1 vn ngi, khu cng vin thiu
nhi v nh khch 5 tng v.v Nm 1977, 1978 Cng ty c B Vn ho
- Thng tin v Tng Cc th dc - th thao cng nhn l n v tin
tin v phong tro vn ho qun chng v th dc th thao.
C s vt cht, ni n , ng i cng c m rng, nng cp.
T cui nm 1974 Cng ty t u t xy dng on ng trc hng
Dc hanh - V nga rng 36 mt, c di phn cch gia, ri nha, 2
bn c h thng n cao p chiu sng mang dng dp ca khu
th hin i trong tng lai, nh vic i li ca CNVC c thun li
hn. thi im , y l on ng rng nht thnh ph Thi
Nguyn, hin nay c mang tn ng Cch mng Thng Tm ni lin vi
trung tm thnh ph. p ng nhu cu v nh tp th v gia
nh ca CNVC, nm 1976, Cng ty tch mt phn lc lng cn b,
cng nhn thnh lp Cng ty xy dng dn dng chuyn xy dng
nh cho CNVC (lc by gi bn cnh s CNVC tp th, ton Cng ty
c 4.500 h gia nh CNVC). T cui nm 1977 bt u xut hin
nhng ngi nh 2 tng, 5 tng xy dng theo phng php lp ghp
kt cu dng cho cc h gia nh. Mt s n v xy dng nh
n, hi trng, cu lc b khang trang.
Cng tc chm sc sc kho c quan tm u t c s vt cht,
trang thit b cho Bnh vin Gang thp, duy tr v pht trin c s

sn xut thuc ng y, xy dng c s iu dng bnh ngh, cc


trm y t c s
c ngun thc phm ti ch, cng vi y mnh phong tro tng
gia, chn nui tt c cc n v, Cng ty u t xy dng Tri nui
g cng nghip cng sut 17.000 con, pht trin phong tro ao c Bc
H, khi phc tri tng gia Tn Khnh vi sn phm chnh l con ln,
con b, con c, cy da lin hon.
im ni bt trong thi k ny l phong tro thi ua v hot
ng ca cc on th qun chng pht trin si ni, lin tc,
phi hp nhp nhng to kh th mi, sc sng mi trong ton Cng ty.
Trng tm ca cc phong tro l thi ua lao ng sn xut, cn
kim xy dng Ch ngha x hi. S t lao ng XHCN v chin s
thi ua tng hng nm (T lao ng XHCN: nm 1975 c 81 t; nm
1976 c 159 t; nm 1977 c 211 t. Chin s thi ua: nm 1975 c
262 ngi, nm 1976 c 414 ngi, nm 1977 c 504 ngi).
Nhm gp phn hon thnh vt mc k hoch sn xut v i
sng x hi, hot ng ca cc on th qun chng c nhiu nt mi.
T chc Cng on c nhiu hnh thc pht ng t tng v thc
lm ch tp th ca CNVC bng vic phi hp t chc hi ngh CNVC
t t sn xut, cng tc tr ln, k kt hp ng tp th gia th trng
v cng on. Nhiu phong tro nhm pht huy tinh thn lm ch, sc
sng to ca CNVC c pht ng nh: Phong tro sng kin, tit
kim; phong tro v trc k hoch; phong tro thit b, xe my t "4
tt"; phong tro lin kt thi ua v.v Trong n CNVC c phong tro
"ngi ph n mi xy dng v bo v T quc"; phong tro "xy dng
hu phng ca ngi lao ng"; phong tro "Xy dng gia nh vn
ho mi" (phong tro ny c pht ng t nm 1975 n nm 1977
thu ht trn 3000 gia nh CNVC tham gia, trong c hn 900 gia
nh c cng nhn l gia nh vn ho mi). on Thanh nin cng
sn H Ch Minh Cng ty pht ng phong tro "Lao ng sng to,
tnh nguyn vt mc k hoch" gm 3 ni dung: tnh nguyn lao
ng sng to vt mc k hoch; tnh nguyn hc tp v rn luyn t

kt qu cao; tnh nguyn nhn v hon thnh tt mi nhim v bt


c u, trong mi iu kin khi c ng v on yu cu. Trong 2
nm 1976 1977, on huy ng on vin thanh nin 354 ln xung
kch gii quyt vic kh khn, vic t xut; c trn 300 xe my, trm
my, 250 vic lm v 139 cng trnh mang tn Thanh nin. on phi
hp vi c quan qun l v Cng on t chc phong tro luyn tay
ngh, rn tc phong, thi chn th gii v km cp nng bc. Tnh n
nm 1978, Cng ty t chc 10 ln Hi thi chn th gii. on thnh
lp 200 t khoa hc, k thut tr lm nng ct trong phong tro tin
qun vo khoa hc k thut. Trong 2 nm (1976 1977), on gii thiu
vi ng hng trm cn b, on vin u t, trong c 51 ngi c kt
np vo ng.
Nhng c gng ca Cng ty trong cng tc chm lo xy dng v
nng cht lng i ng trong nhng nm u c nc c ho bnh,
thng nht to lp cho Cng ty ngun ni lc mi bc vo nhng
th thch mi.
*
*

Nm 1980, tnh hnh trong nc v quc t c nhng din


bin phc tp. trong nc, mc sng ca nhn dn nht l nhng
ngi hng lng v lc lng v trang gim st, gi c tng nhanh.
Nh nc bt u thc hin khon trong nng nghip mt s
khu. Mt s a phng pha nam thc hin th im b gi
vo lng. V tnh hnh quc t ng ch l s kin bi cng ln
ca cng nhn Ba Lan do Cng on on kt t chc. y l
cuc khng khong nghim trng nht Ba Lan.
Tnh hnh trn tc ng n nn kinh t nc ta v hot
ng sn xut kinh doanh ca Cng ty. Theo m hnh qun l mi bt
u t 01/01/1980, Cng ty c i tn thnh X nghip Lin hp
Gang thp Thi Nguyn.
Kh khn bao trm vn l nguyn, nhin vt liu, ph tng thiu
nghim trng do ngun d tr ca X nghip cn, vic cung cp

ca cc ngnh chc nng khng p ng v ng chng loi, nu


khng c gii php tho g s c nguy c phi ngng sn xut, i
sng ca CNVC s kh khn.
thc c nhng kh khn v thun li, ngay t cui nm 1979 v
u nm 1980, ng u X nghip lin hp trin khai cc cng vic
chun b cho i hi ng b XNLH ln th VI cng vi vic tm cc
bin php duy tr sn xut. c nhiu bui lm vic ca Ban
cn s ng v B trng B C kh - Luyn Kim, ca lnh o Thnh
u Thi Nguyn (thi k ny ng b Gang thp trc thuc Thnh u)
vi ng u v Gim c XNLH Gang thp, nhm tho g kh khn.
T ngy 25 n 27/1/1980, ng b XNLH Gang thp tin hnh
i hi i biu ln th VI.
Kim im vic thc hin Ngh quyt ca i hi ln th V, i
hi nhn nh: "Trong hon cnh c nhiu kh khn, mt cn i
nghim trng do hu qu ca nn sn xut nh li b chin tranh tn
ph nng n", "ng b ta kin cng lnh o ton Cng ty vt
qua mi kh khn, t c nhng thnh tch to ln v nhiu mt". C
th:
- Trn c s ch ng tranh th v pht huy mi kh nng
nhanh chng hon chnh v m rng nng lc sn xut i i vi vic
tp trung ch o khu k thut nng cao tinh thn dm ngh, dm
lm khc phc kh khn v nguyn liu v k thut.
- gi vng v c phn pht trin sn xut gang thp, sn xut
c mt s loi thp c cht lng tt cung cp cho nn kinh t quc
dn, ng thi tit kim c hng chc triu ng nhp khu hon
thnh ton din v vt mc k hoch Nh nc.
Bc u to ra c s chuyn bin quan trng trong t chc v
qun l sn xut vi dy chuyn cng ngh gang, thp cn Lu X;
hiu lc ch huy sn xut i vi 3 xng (Luyn Gang, Luyn thp,
Cn thp) c tng r rt.
- Cng tc t chc i sng c nhng c gng ng k to
nn mt cuc sng n nh v vt cht, lnh mnh v tinh thn.

- Cng tc sn sng chin u v bo v tr an c tng cng


mt bc quan trng.
- Phong tro CNVC c thng xuyn gi vng v y mnh, to
nn bc chuyn bin mi.
- Cng tc xy dng ng t c kt qu v c 3 mt:
chnh tr, t tng v t chc nng cao t l ng vin t cch t
92,15% nm 1978 nng ln 97,3% nm 1979.
i hi ra phng hng, nhim v 2 nm (1980 1981). Ring
nm 1980, Ngh quyt nu mc tiu: phn u sn xut 60.000 tn
thp cn (trong c 2.500 tn dy), 35.000 tn gang c, khai thc
150.000 tn than m, gi tr tng sn lng phi t 157 triu ng,
gi tr sn lng hng ho t 154 triu ng. Ngh quyt cn xc
nh: "Pht trin sn xut ngh ph nhm tn dng lao ng, thit
b v ph liu, ph phm sn xut nhng sn phm ngoi k
hoch Nh nc, p ng mt phn hng ho tiu dng cho nhn dn
v gp phn ci thin i sng cng nhn, cn b".
i hi bu 29 ng ch vo Ban Chp hnh ng b XNLH kho
VI (c 2 d khuyt). ng ch Hong T c bu li lm B th, ng
ch V Lm v ng ch Trn Toi c bu lm Ph B th.
V b my iu hnh ca XNLH, t 1974 n 1980 c s thay
i v nhn s trong Ban Gim c. ng ch Nguyn Tn Phc c
b nhim lm Gim c thay ng ch Hng Long nhn cng tc
khc. Sau , nm 1976 ng ch Hong Bnh, Th trng B C kh Luyn kim c cp trn giao nhim v trc tip lm Gim c XNLH
thay ng ch Nguyn Tn Phc c iu ng v cng tc ti B.
Cp trn cng b nhim 6 Ph Gim c mi gm cc ng ch: L
nh Quy (sau chuyn sang lm Gim c Cng ty Xy lp Luyn
Kim, 7/1978); Nguyn Thng (sau chuyn sang lm Gim c
Cng ty Luyn Kim mu, 01/1980); Tng nh (sau chuyn v V
o to ca B, 5/1981); Nguyn Minh, Trng Tun v ng ch Trn T.
Sau i hi ng b XNLH, cng vi vic t chc qun trit Ngh
quyt ti ng vin v qun chng, ng b tin hnh cng tc pht

th ng vin theo ch trng ca ng. y l t sinh hot chnh tr


ln trong ng b nhm cng c v nng cao cht lng ng vin v
t chc ng. Nhn dp k nim ln th 50 ngy thnh lp ng
(3/2/1930 - 3/2/1980) ng b Xng Luyn gang c chn l ng b
u tin ca ng b XNLH lm l pht th ng. Ht nm 1981, tt c
27 c s ng gm 2.763 ng vin c nhn th ng.
T ngy 2 n 4/4/1980, on TNCS H Ch Minh XNLH tin hnh
i hi i biu ln th VI. Ban Chp hnh on kha VI c i hi bu
gm 25 ng ch. ng ch Hong c c bu lm B th v ng
ch Ung Vn Lc c bu lm Ph B th.
n cui nm, ngy 20/11/1980, Cng on XNLH t chc i hi
ln th VI. i hi bu Ban Chp hnh Cng on XNLH kho VI
gm 31 ng ch. ng ch Phm Quang Thu c bu lm Th k v
ng ch V Kim Qunh c bu lm Ph Th k.
Vic thc hin Ngh quyt i hi ng b XNLH ln th VI trong
nm u tin khng thun chiu, nht l 6 thng cui nm 1980 v
u nm 1981. Nhiu kh khn mi ny sinh: Thiu vt t, tin vn,
nguyn nhin vt liu, ph tng thay th; mt s n v phi ngng
sn xut hoc sn xut gin on, CNVC thiu vic lm, s lao ng
di d tng, gn 7.000 CB, CNV tm thi chuyn sang sn xut ngh
ph theo tinh thn Ngh quyt i hi ng b XNLH ln th VI. Quyt
nh ny va to vic lm cho cn b, cng nhn va gp phn lm
ra nhiu sn phm tiu dng cho x hi, trc ht l cho khu vc Gang
thp v thnh ph Thi Nguyn. Ngoi n v sn xut ngh ph c
thnh lp t nm 1977 (sau ny ly tn l X nghip Vt liu thp)
chuyn sn xut cc sn phm ly t ngun ph liu, ph thi ca
XNLH, cc n v thnh vin cng thnh lp mt b phn hoc mt
phn xng vi chc nng tng t. Nh , ngay t nm 1980, sn xut
ngh ph pht trin nhanh chng, t v vt k hoch ra, trong
khi nhim v sn xut chnh t thp, khng hon thnh k hoch c giao (nm 1980, k hoch gi tr tng sn lng ch t 81,53%, sn
lng thp cn t trn 4,1 vn tn bng 75,58% k hoch).

T trong kh khn, XNLH c mt s thnh cng trong vic m


rng v nng cht lng mt s sn phm, ch th sn phm mi nh:
sn xut thp Ccbon cht lng cao; thp li que hn, thp tanh xe
p, thp phi cuc bn, gia cng ch to mt s ph tng b kin
khng phi nhp ngoi; ch to c li ca ng knh 1,5m, ci tin
khun c thp B.2 tng lng thu hi nc thp t 5 8% theo thit k.
c bit, ln u tin sn xut thnh cng 1.286 tn thp vn CT.5
xut khu ti ch, m ra trin vng v cng c lng tin vo lm hng
xut khu tip theo.
V mt qun l, trong 2 nm (1980 1981), XNLH tp trung trin
khai qun l theo m hnh XNLH v bt u thc hin tng bc vic
tr lng khon, lng sn phm cui cng c th im M than
Phn M. Vi cch tr lng ny, bc u cho thy nng sut lao ng
tng, tinh thn lm vic ca CNVC hng hi hn. Theo , XNLH cng
tin hnh chn chnh, ci tin mt bc theo hng gn nh b my
qun l ca XNLH t 32 phng, ban vi t l lc lng gin tip 18% rt
xung cn 17 phng, ban vi t l gin tip cn 12%, gim c gn
810 ngi.
Tuy sn xut kh khn nhng phong tro thi ua ca CNVC vn c
duy tr vi nhng hnh thc ph hp. Ton XNLH c 1.656 sng kin,
ci tin lm li hng triu ng, 14 ti tin b k thut c a
vo ng dng trong sn xut, thu hi c 28.000 tn gang vn, 622
tn than cc vn; phong tro luyn tay ngh thi chn th gii vn thu
ht ng o CNVC tham gia v t kt qu tt: 100 cng nhn t
th gii cp XNLH, 5 ngi t th gii cp ngnh C kh - Luyn kim; c
234 t, i lao ng XHCN, trn 50% tng s t sn xut, cng tc
t t lao ng tin tin; 531 ngi c tng danh hiu Chin s thi
ua v 56% CNVC t danh hiu lao ng tin tin.
T chc Cng on c cuc vn ng "Ngy lao ng cng sn"
lp thnh tch cho mng i hi ln th VI ca ng b XNLH, c 4 vn
lt ngi tham gia.

on Thanh nin huy ng 190 ln vi 17.691 ngy cng gii


quyt vic kh trong sn xut, nhn v hon thnh 188 cng trnh,
200 xe my, thit b mang tn Thanh nin; gii thiu v c ng
kt np 110 on vin u t (nm 1980 ton ng b kt np 165 ng
vin mi).
Do yu cu nhim v, trong nm 1980 - 1981, cn b lnh o ca
XNLH c s thay i. ng ch Hong Bnh - Gim c XNLH c
ngh cha bnh t thng 1 - 1980, sau li B cng tc. ng ch
Trnh nh Lng - Ph Gim c c giao quyn Gim c n
thng 6/1981 c b nhim Tng Gim c XNLH (theo chc danh
mi). Cp trn cng b nhim 2 Ph Tng Gim c XNLH l ng
ch Ng Huy Phan v ng ch Trn Toi.
Mi c gng ca i ng, ca lnh o XNLH cng khng th cn
ni s suy gim ca hot ng sn xut nht l t cui nm 1980
n sut c nm 1981 trong bi cnh nn kinh t ca c nc trong
tnh trng mt cn i, gi c tng nhanh, thu nhp ngi lao ng
gim.
Sn xut b thu hp, lc lng lao ng di tha nhiu (thi k ny
s CNVC ca XNLH ln ti trn 2 vn ngi) mc sng thp v cht vt
lm ny sinh nhiu tm t trong CNVC, bn khon v hng i ca Gang
thp, v cuc sng mai sau, nhng biu hin tiu cc trong li ni v
vic lm xut hin, thm ch c nhiu ngi lng tin gim st,
hoang mang, gim nhit tnh cng tc, vi phm k lut lao ng, xin
thi vic, v hu non, chuyn vng Thm vo , t cui nm 1980,
Ban B th Trung ng ng c on kim tra v XNLH kim tra
v mi quan h gia Ban Cn s ng ca B C kh Luyn kim vi
ng u XNLH Gang thp. Nhiu cuc sinh hot ni b v cc bui lm
vic vi on u mt nhiu thi gian gy tm trng khng n nh
trong cn b, ng vin v CNVC. ng nh nh gi ca ng u XNLH:
"Mt s cn b, ng vin (trong c c cn b lnh o) thiu gng mu, km trch nhim, ch quan, bo th, thu vn c nhn, mt
on kt lm gim lng tin ca qun chng. Trong CNVC ni ln tinh

thn thiu trch nhim, k lut lao ng, sinh hot lng lo. Cc hin
tng n cp ca cng, bun bn tri php, np sng thiu vn ho c
chiu hng pht trin" (Bo co tnh hnh thc hin nhim v lnh
o nm 1981 ca ng u XNLH Gang thp, ngy 17/2/1972). Nm
1981, k hoch sn xut chnh ca XNLH t thp nht k t nm
1978 tr li, sn lng thp cn ch t 16.110T/18.000T k hoch.
Lng trc tnh hnh sn xut c th cn xu i, lin tip trong
nm 1981, lnh o XNLH c nhng kin ngh vi cp trn v
gii php tho g kh khn, duy tr v pht trin sn xut ca XNLH
Gang thp.
Sau khi cn nhc mi iu kin v kh nng, XNLH ch ng
xy dng mt bn n kh ton din, chi tit cho vic khi phc
v pht trin sn xut XNLH Gang thp Thi Nguyn. Bn n
u tin do ng ch Hong Bnh - Gim c XNLH - khi tho khi
ang ngh cha bnh, vit di tiu "Mt s bin php c bn
phn u ti nm 1985 sn xut khong 165.000 tn thp thi 1 nm
Cng ty Gang thp Thi Nguyn". Ngy 19/7/1980, ng u XNLH hp
m rng tham gia kin. u nm 1981, trong khi c nc ang si
ni bn lun v vn ci tin qun l kinh t, bn n c sa
i, b sung thnh "Bn kin ngh ci tin qun l, chuyn XNLH
Gang thp Thi Nguyn thnh n v sn xut - kinh doanh XHCN
nhm nng cao trnh v t chc sn xut, tng bc khi phc v
hon chnh nhng cng trnh cn d dang sn xut c ng
b, to iu kin tin ti sn xut t 16 n 17 vn tn thp thi/nm
vo khong t nm 1985 tr i". Mt iu mi trong bn kin ngh
ln ny l cng vi cc gii php k thut v kinh t, ng u XNLH
tp trung cp gii php thay i c ch qun l theo hng m
rng quyn t ch cho c s, cho ngi qun l v cho ngi lao ng.
Sau , ngy 22/2/1981, ng u XNLH li hp m rng tham gia
kin tip, ni chung bn kin ngh c s thng nht cao.
Bn kin ngh c hon chnh trnh B trng B C kh - Luyn
kim B bo co ti cuc hp ca Thng v Hi ng B trng thng

qua ngy 20/11/1981. Gn mt thng sau, ngy 16/12/1981, Hi ng


B trng ra Quyt nh s 155/HBT v vic "Ci tin qun l v
khi phc sn xut XNLH Gang thp Thi Nguyn" thc cht l ph
duyt phng n m XNLH Gang thp kin ngh. Quyt nh do Ph
Ch tch Hi ng B trng T Hu k.
Ni dung Quyt nh c nhng vn chnh nh sau:
Phn nh gi tnh hnh, Quyt nh nu:
"Hin nay XNLH Gang thp Thi Nguyn ang tnh trng sn
xut suy gim nghim trng, c nguy c b ngng hn do nhng kh
khn v nguyn liu, v thit k dy chuyn sn xut, v i sng
cng nhn v c ch qun l bao cp, v lnh o v t chc sn
xut gy ra".
Cn c ngh ca B C kh - Luyn kim, c s nht tr ca
U ban K hoch Nh nc v cc B c lin quan, Thng v Hi ng B
trng quyt nh giao cho B C kh - Luyn kim thc hin cc bin
php kinh t, k thut nhm khi phc li sn xut, ng thi thc
hin th im ci tin qun l t chc sn xut XNLH Gang thp
Thi Nguyn; vic th im t chc qun l sn xut kinh doanh
phi gn lin vi bin php k thut nu trong phng n do B
trnh by v phi t cc mc tiu:
a. Khi phc sn xut, nng dn sn lng thp cn hng nm v
nm 1985 t mc sn xut trn 5 vn tn thp cn, tin ti t cng
sut thit k 13 vn tn thp cn/nm vo cui k hoch 1986 - 1990.
b. Tn dng lc lng ch to c kh ca X nghip v ph liu,
ph thi trong sn xut chnh sn xut cc loi ph tng v sn
phm ph nh: Cng c, nng c ci tin, vt liu xy dng, dng c
gia nh v.v
c. Bng vn t c ca X nghip bao gm tin khu hao c bn,
khu hao sa cha ln hng nm v li nhun ca X nghip, sa cha
khi phc v xy dng nhng cng trnh cn b d lm cho dy
chuyn sn xut c ng b v t hiu qu kinh t.

V ni dung th im ci tin qun l X nghip, Quyt nh


nu r:
"XNLH c xy dng k hoch t lm v k hoch sn xut ph
(ngoi k hoch php lnh Nh nc giao); sn phm vt k hoch c
bn theo gi khuyn khch, khng b l; sn phm c bn theo gi
tho thun; c quyn xut khu hoc xut khu ti ch s thp cn
sn xut vt k hoch Nh nc cng mt s sn phm khc nh gch chu
la, cc loi phe-r v.vXNLH c Nh nc u tin cung cp mt s vt t
ch yu, u tin vn chuyn vt t n X nghip, c Nh nc min
thu quc doanh i vi thp cn; tin khu hao c bn v sa cha
ln c li X nghip s dng vo hot ng sn xut kinh doanh
v chm lo i sng CNVC.
Theo Quyt nh 155/HBT, v quyn lc v trch nhim ca
Tng Gim c c m rng, ngoi cc quyn theo ch hin
hnh, Tng Gim c cn c quyn: "Cn c ch tiu php lnh ca
Nh nc, quyt nh k hoch sn xut - kinh doanh, quyt nh t
chc sn xut, b my qun l, b tr sp xp i ng cn b k
thut, qun l kinh t ca X nghip; c quyn xp lng, thng pht,
thu nhn v cho thi vic i vi cn b, cng nhn trong phm vi c
phn cp. ng thi, XNLH c thc hin cc n by kinh t, tr lng khon v cc ch thng pht khc trn c s kt hp hi ho 3
li ch, nng mc thu nhp bnh qun ca cng nhn khong 200
n 250 ng/ngi/thng (gi tr tin lc by gi), ngi c thnh
tch hoc lm ni nng, c hi c hng cao hn".
Quyt nh 155/HBT ca Hi ng B trng to cho XNLH Gang
thp c c s php l thc hin hng i mi. Khng nhng th, Quyt
nh 155/HBT cn th hin s tin tng ca ng, Nh nc vo vai tr,
sc mnh v kh nng ca i ng CB, CNV Gang thp c truyn
thng lao ng cn c, dng cm, sng to.
trc tip t chc thc hin phng n "Ly thp nui thp" th
hin trong Quyt nh 155 ca Hi ng B trng, cp trn iu
ng ng ch Hong Bnh tr li XNLH gi chc Tng Gim c (Q

s 655/CL-CP ngy 09/12/1981), ng ch Trnh nh Lng c


chuyn sang lm cng tc ng gi chc B th ng u XNLH.
T thi im lch s thng 12/1981, mt giai on mi bt u
vi ton th CB, CNV XNLH Gang thp Thi Nguyn.
2. Qu trnh th nghim hng i mi duy tr v pht
trin sn xut gang thp (1982 1985)
Nm 1982 c xc nh l nm chuyn tip t ch qun l
bao cp sang th nghim ch qun l mi Sn xut kinh doanh
x hi ch ngha theo tinh thn Quyt nh 155/HBT ca Hi ng
B trng, phn u trong nm t sn lng 25.000 tn thp cn.
Ngay t u nm, mt t hc tp qun trit Quyt nh
155/HBT c t chc su rng trong ton XNLH, hc xong mi ngi
u t vit thu hoch nhn thc. Qua , cho thy thi chung ca
mi ngi l phn khi, ng tnh vi cc gii php ca Quyt nh
nu ra v quyt tm thc hin tht tt.
Vi kt qu , ng u v Tng Gim c XNLH c nhng
ch trng v bin php ch yu sau:
- To ra s chuyn bin thc s trong nhn thc, trong lao ng
sn xut, trong cng tc ng dng khoa hc, k thut v trong qun l
sn xut; xo b t tng chn nn, hoi nghi, khng tin kh nng khi
phc nh my, khng tin kh nng chng c ch qun l hnh
chnh bao cp.
- Tp trung lc lng sa cha thit b l cng nghip; nhanh
chng khi phc sn xut M than Phn M, cc c s cung cp
nguyn liu, khi phc l cao.
- Nghin cu thit k, ch to thit b trong thi gian ngn
nht xy dng l cc than gy nhm gii quyt vn than cc cho
l Cao, y l bin php then cht ca phng n ly thp nui
thp. Xy dng mt s cng trnh sn xut ph tng c kh bo
m vic lm cho 18.000 CB, CNV trong XNLH.

- V sn xut: Phn u nhanh chng khi phc sn xut gang thp - cn, thc hin a dng ho sn xut, ch to nhiu sn phm
mi, tip tc y mnh sn xut ngh ph.
- V qun l: Ly n by kinh t lm ng lc thc y sn
xut, kinh doanh (SX KD).
- Coi trng cng c s on kt ni b, quan tm i mi cht lng i ng cn b t t sn xut tr ln.
- Tranh th s lnh o, ch o ca cp trn, s gip ca
cc ngnh trung ng, a phng v ca x nghip, n v bn...
T g dn nhng rng buc ca c ch c, ch ng khi phc
v thc y SX KD i ln.
C nh hng r v c th, mt t thi ua mi c pht ng
tt c cc n v trong XNLH. Truyn thng lao ng cn c, dng
cm, sng to li c dp khi dy sau nhng nm thng gian lao. Ni
dung t thi ua i vo nhng vn thit thc, nhm tho g kh
khn nh: Pht huy sng kin, ci tin k thut, tng nng sut lao
ng, thc hin tit kim h gi thnh, nng cao cht lng sn
phm v ci tin cng tc qun l.
Kt qu bc u ca t thi ua tht ng khch l, ngay t
nhng thng u nm hng lot cng trnh sa cha, khi phc v
xy mi c trin khai thi cng nhanh chng theo tin , nng
sut nhiu b phn tng cao. Mt kh th lao ng si ni y
quyt tm tt c cc n v.
Trong khng kh phn khi , t ngy 14 n 15/10/1982 ng
b XNLH t chc i hi i biu ln th VII (vng 2). D i hi c 164
i biu chnh thc. Trc , t ngy 25 n 26/12/1981, i hi VII
(vng 1) c tin hnh tham gia kin vo d tho vn kin
i hi V ca ng v bu i biu i d i hi i biu ng b
thnh ph Thi Nguyn.
i hi ng b XNLH ln th VII (vng 2) nh gi kt qu bc
u thc hin Quyt nh 155/HBT ca Hi ng B trng Nhn
chung qua 9 thng thc hin ton x nghip th hin quyt tm,

n lc ln, t kt qu bc u tng i phn khi: Sn xut chnh,


sn xut c kh, sn xut ph u tng ln so vi nm 1981... Nhng
vn mu cht ca phng n Ly thp nui thp, phng hng than
cho l cao, ch to ph tng c kh, sn xut khun ko dy, sn xut
mt s sn phm thp v gch chu la xut khu.... c nghin cu
v tng bc thc hin c hiu qu
i hi khng nh Hng i ca Quyt nh 155 l ng... cc
bin php thc hin v khoa hc k thut, v vn dng n by kinh
t v vai tr th trng c tc dng thc y tt nhim v.
V nhim v, mc tiu ca XNLH nhng nm ti (t 1982 1985),
i hi ch r: Khi phc sn xut gang thp, phn u vt 5 vn tn
thp cn trong nm 1985. V mt hng, phn u sn xut nhiu loi
thp c nhu cu ln v c gi tr kinh t cao trn c s nguyn liu
trong nc v xy dng thm mt s c s sn xut mt s loi
thp c nhu cu cp bch nh: Phn xng ko dy s 2 cng sut
5.000tn/nm, xng que hn 1.000 tn/nm, my cn thp nng, my
cn thp 8mm th cng, t 2 n 3 l cc gy nu th nghim
thnh cng trong l cao...
..."Da vo c s hin c, phn u sn xut nhiu mt hng
xut khu t cn i mt phn ngoi t, m rng vic ch bin
ph liu lm nhiu mt hng tiu dng, tng thu nhp cho XNLH v
gim gi thnh thp cn.... Nm 1983, mt l cao phi sn xut lin
tc, trung tu l cao s 2, lp l in 3.200KVA trong nm 1984, xy
dng phn hm l M than Phn M v cc c s khc. i hi cng
ra nhim v pht huy kh nng ca x nghip tch cc tham gia
xy dng kinh t a phng.
i hi bu Ban Chp hnh ng b Kha VII gm 23 u vin (c 2
d khuyt), so vi kho trc, Ban Chp hnh ng b tr ho mt bc
v c nhiu cn b qun l cp phng XNLH v cp c s. ng ch
Trnh nh Lng - Tng Gim c XNLH c c lm B th t u nm
1982 thay ng ch Hong T i nhn cng tc khc nay li c i hi
bu lm B th; ng ch V Lm lm Ph B th ng u XNLH.

Cng vi s thay i nhn s ca t chc ng v cn b lnh


o qun l cp trng ca XNLH, v lnh o qun l cp ph ca
XNLH c b sung thm. Ngoi ng ch Ng Huy Phan - Ph
Tng Gim c c b nhim t thng 3/1980, cp trn b
nhim thm 4 ng ch Ph tng Gim c: L Quang Lu, L Thi,
Quyn v V Kim Qunh.
Tip , trong 2 thng cui nm 1982 t chc Cng on v
on TN ca XNLH t chc i hi nhim k ln th VII.
i hi i biu Cng on XNLH ln th VII din ra ngy
16/11/1982 ra yu cu, mc tiu hot ng ca t chc Cng
on trong nhim k 1982 - 1985 l T chc ng vin phong tro
CNVC tht si ni, lin tc, u khp vi tinh thn lm ch tp th,
y mnh phong tro 3 ci tin gp phn thc hin thng li cc mc
tiu ch yu ca XNLH c i hi ng b XNLH ln th VII ra.
Xy dng t chc v ci tin phng thc hot ng ca Cng on
lm cho hot ng ca Cng on gn cht hn na vi sn xut,
i sng, st vi t tng ca CNVC, tham gia c lc v c hiu qu
vo vic ci tin qun l x nghip.
i hi bu Ban Chp hnh Cng on XNLH kho VII gm 29
ng ch. ng ch Phm Quang Thu c bu li lm Th k; cc ng
ch V Kim Qunh, Nguyn Minh c c bu lm Ph th k (ring
ng ch V Kim Qunh sau c iu ng v nhn cng tc
Tng lin on Lao ng Vit Nam).
T ngy 1 n 2/12/1982 on TNCS H Ch Minh XNLH tin
hnh i hi ln th VII quyt nh phng hng nhim v ca phong
tro thanh nin v hot ng ca t chc on trong nhim k t
1983 1984 l Phi to ra s chuyn bin tch cc, ton din trn
cc mt gio dc, chnh tr t tng, t chc hnh ng, nng cao
cht lng on vin v nng cao sc mnh ca t chc c s on.
Tp hp c ton b lc lng thanh nin CNVC trong x nghip nu cao
tinh thn lm ch tp th, thc trch nhim, pht huy vai tr xung
kch cch mng hng hi i u trong vic xy dng v thc hin

phong cch lao ng mi... Ton b hot ng ca on u tp trung


phn u thc hin thng li nhim v chnh tr ca ng b v
phn u v quyn li v nhu cu tin b ca thanh nin.
Ban Chp hnh on XNLH kho VII gm 25 ng ch. ng ch
Ung Vn Lc c bu lm B th, ng ch Tun Ngha c bu
lm Ph B th.
Nh vy l, trong Qu IV nm 1982, vic t chc i hi ng, Cng
on, on Thanh nin ca XNLH c hon thnh, to s ng
thun cao v nhn thc v hnh ng trong lc lng nng ct ca
XNLH nhm thc hin thnh cng Quyt nh 155 ca Hi ng B
trng.
Kt thc nm 1982, v sn xut kinh doanh XNLH t tc
tng trng kh cao. Sn lng thp cn t 29.106 tn, tng 1,7 ln;
gi tr sn xut khc tng 24 ln; gi tr sn xut ph tng 2,6 ln so
vi nm 1981. c bit, v thp xut khu sn xut c 1.833 tn
thu c 768.344 - la M, tng 1,4 ln so vi nm trc, iu ny
chng t kh nng sn xut hng xut khu ca XNLH c khng
nh.
V hiu qu kinh t: Tng thu ln hn tng chi 5 triu ng (gi
tr tin lc by gi), 768.344 la M v 1,4kg vng nguyn cht.
Thu nhp bnh qun ca mt CNVC tng 200% so vi nm 1981.
V sa cha v xy dng c bn, trong nm 1982 cc cng trnh
trng im nhm n nh v tng nng lc sn xut c tp
trung trin khai nhanh, ng b, bo m cht lng v an ton, v gi
tr so vi nm 1981 tng gp 30 ln. Nhiu cng trnh mi c xy
dng v a vo sn xut nh: L cc gy s 1 (vo sn xut ngy 3/3),
l cc gy s 2 (vo sn xut ngy 2/9), phn xng C-l xut khu
cng sut 1,5 triu chic/nm, phn xng ko dy 3.000 tn/nm, c
s sn xut bt huyn ph cng sut 3.000 4.000 tn/nm, cng trng
khai thc vng M st Tri Cau, cng trnh xng sn xut que hn,
phn xng sn xut bt nh M Ni Voi, l in 1,5 tn ca Xng
C kh, c s luyn kim bt BK8 cng sut 1tn bt/nm sn xut hp

kim cng lm khun ko dy, li que hn (vo sn xut ngy 18/12).


Vi tinh thn t lc chng ta khi phc l cao s 3 v a vo sn
xut t ngy 18/4/1982 gp phn a dy chuyn sn xut chnh gang
- thp - cn tr li hot ng bnh thng.
V mt sn phm, ngoi mt hng truyn thng chng ta c
thm thp ko dy t 1,2 2mm, dy 4,5 5,2mm m km, thp
gc 56 x 56, thp I120, thp vn 13mm, thp que hn hp kim v
mt s sn phm ph nh: Bu lng ch T, m ray cho ngnh ng
st, bt huyn ph cho tuyn than khu M Qung Ninh, thp hp kim
nhm, hp kim ng...
t c kt qu trn c mt nguyn nhn rt quan trng l XNLH
quan tm y mnh cng tc nghin cu, ng dng tin b khoa hc,
k thut; coi trng vic s dng cc bin php k thut, cng ngh
tho g kh khn. Tng gim c XNLH ch trng v mt iu
hnh Th trng cc cp khng lnh o chung chung m phi tht c
th, tay phi nm cch mng k thut, tay tri nm n by kinh t
v n by kinh t phi ng liu lng mi c tc dng.
Trong nm 1982, 1983, ton XNLH c 1.744 sng kin ci tin k
thut lm li trn 10 triu ng. Trong c nhng phng php mi
mang m s UHB TN 82 sn xut cc than gy v phng php
UHB NL 82 nhit luyn than c Hn Gai. Ngoi lc lng cn b
khoa hc k thut hin c, XNLH v cc c s cn hp tc vi mt s c
s nghin cu, thit k v trng i hc trong nc thc hin mt
s ti u t chiu su khi phc v pht trin sn xut.
Nh sn xut c duy tr v pht trin, XNLH tuyn dng
500 con cng nhn, cn b vo hc cc trng cng nhn bn cnh
x nghip nhm o to th h tng lai v 200 ngi vo lm vic
cc dy chuyn sn xut mi (trong c nhiu cn b, cng nhn
k thut trc cng tc Gang thp nay xin tr li)
Nhng kt qu bc u trong vic thc hin Quyt nh
155/HBT ca Hi ng B trng, d cn mc khim tn, nhng lm

cho mi ngi phn khi, tin tng, hm h bc vo thc hin nhim v


nhng nm cn li ca nhim k i hi ng b XNLH ln th VII.
Nhng nim vui cha c bao lu th nhng kh khn mi p
n, cc iu kin v ti chnh, vt t do Nh nc cp gim dn trong
khi XNLH cha to c ngun mi, nht l than v du. Lng d tr v vt
t, tin vn ca bn thn XNLH cn.
Trc tnh hnh , khc phc, ngay t u nm 1983 XNLH
tp trung dy mnh xy dng c bn nht l cc cng trnh trng
im, lm thm nhiu mt hng mi (t1982 1983 c 33 sn phm
mi). M rng th trng tiu th sn phm ngoi k hoch php lnh,
sn phm ph. Mnh dn s dng n by kinh t, cng c h thng
k ton - thng k; tip tc pht huy nhng kt qu bc u trong
vic thc hin ch th trng.
Tuy vy, trong qu trnh thc hin Quyt nh 155/HBT bn
cnh mt tch cc bc l mt s s h, hn ch.
C ch qun l theo Quyt nh 155/HBT l mt c ch th
im ring bit c tnh c th XNLH chng ta trong khi c ch
chung ca Nh nc cha thay i, nhiu vng mc trong mi quan h
pht sinh do khng ng b nn XNLH cha c c s ng h, to
iu kin nhit tnh c hiu qu ca cc c quan, cc ngnh qun l
ca Nh nc. Mt khc, c ch mi li cha c th ho thnh iu l,
ni quy nn to s lng lo, gy nhiu s h, ln xn trong qun l,
tnh bao cp d dng ti lp. T tng nn nng trong SX KD c kt
qu cui cng cng nhiu cng tt vi bt k gi no mt s n v
dn n nhng sai phm v quy trnh, quy phm, v qun l. S
c thit b my mc xy ra nhiu lm nh hng n hiu qu SX KD.
Yu cu tit kim chi ph sn xut cha c qun trit v thc hin
nghim tc trong ton XNLH. Tnh trng lng ph cn nhiu, mt s
cng trnh tin b k thut cha tnh ton tht k nn chi ph tn
km, hiu qu thp thm ch c cng trnh khng hiu qu phi
ngng. Vic thc hin n by kinh t l vic mi, bc u pht huy
tc dng tch cc v gn c trch nhim v li ch ca ngi lao

ng, to ng lc thc y sn xut. Nhng do s dng khng ng


lc v ng liu lng cn thit, khng kt hp vi gio dc, ng vin
v mt t tng, c ni tuyt i ho mt tch cc, s dng tin thng tu tin, khng thng nht nn gy t tng so b, mt on kt
ni b, thu nhp mang tnh bnh qun, tiu cc pht sinh, nhit tnh
lao ng gim st.
Hiu qu SX KD nm 1983 km hn nm 1982. Cc chi ph sn
xut u cao trong khi sn lng thp cn ch t 26.385 tn, thp
hn nm 1982 trn 2.700 tn. Bin php ch yu ca phng n Ly
thp nui thp l sn xut cc than gy thay th dn cc than
m y mnh sn xut gang l cao, nhng trn thc t cc than gy
khng th lm c s pht trin luyn kim v gi thnh qu cao.
Vic a dng ho mt hng l ng hng, p ng nhu cu th
trng nhng trong hng chc cng trnh u t cho lnh vc ny ch
c mt s t c hiu qu, cn li nhiu cng trnh nh b hn
hoc dang d gy lng ph (trong 2 nm 1982 1983 xy dng 20
cng trnh mi). Mt nhim v quan trng c ngha sng cn l vic
gim nh mc tiu hao, nng cao cht lng sn phm cng v sau
cng lng lo, ch ch trng mt chiu v s lng v cng trnh, sn
phm mi.
Trong qun l x nghip, nguyn tc c bn l tp trung dn
ch, song thc t li nng v tp trung, cao ch th trng nh
Quyt nh 155/HBT cho php. Qu trnh thc hin, ch th trng nng cao c tnh quyt on, dm lm, dm chu trch
nhim, hiu lc ch huy cao, x l tnh hung kp thi. Song do
nhiu nguyn nhn, trong c nguyn nhn v nhn thc, v tnh
ng (hiu sai, lm dng ch th trng...) nn c trng hp vi phm
c ch ng lnh o, chnh quyn qun l, cng nhn lm ch dn
ti gia trng, c on chuyn quyn nn cha pht huy c sc mnh
ng b ca cc t chc Chnh tr trong Cng ty.
Trong bo co V tnh hnh XNLH Gang thp Thi Nguyn Tnh
u Bc Thi khi qut nh sau: Quyt nh trn (Q 155/HBT) ca

Hi ng B trng, vo thi im c tc dng ln ng vin,


c v mnh m ng b Bc Thi nht l i ng cn b, ng vin,
cng nhn vin XNLH Gang thp. V vy, qua 2 nm thc hin (1982
1983) XNLH t kt qu khi qut l: Duy tr c sn xut, sn lng thp cn t ch t rt thp 1,6 vn tn (1981) nng ln 2,9
vn tn (1982) v 2,6 vn tn (1983); gi c i ng cng nhn, cn
b khoa hc, k thut; cng tc ng dng tin b khoa hc k thut c coi trng...., bc u thc hin ci tin qun l, chn chnh kin
ton b my, thc hin mnh m ch tr lng khon, ch thng hon thnh nhim v.
Trn c s sn xut c duy tr, cng nhn c vic lm, i
sng c nng ln....
Tuy nhin kt qu trn cha to c th i ln, sn lng thp cn
nm 1983 bt u gim st, nm 1984 gp nhiu kh khn, lng
tng....
Tnh u Bc Thi ngh B Chnh tr v Ban B th sm c
Quyt nh phng n khi phc X nghip lin hp gang thp c thi
gian trc mt (n nm 1985) v lu di (t 1985 1990).
Nhn li qu trnh 2 nm thc hin Quyt nh 155/HBT ca
Hi ng B trng, c th thy v c bn phng n ra l ng
n (ci tin qun l theo hng kinh doanh XHCN, xo bao cp, thc
hin ch th trng....) v cho n nay, nh hng ph hp xu
th, hp quy lut. Nh nhng nm thng thc hin th im c ch
mi, c thnh cng v c tht bi cho lnh o v i ng CB, CNV
Gang thp nhng bi hc kinh nghim v nhn thc v hnh ng
khi n nhn v a vo cuc sng c ch qun l mi ca thi k
i mi m i hi ng ton quc ln th VI ra.
Thng 4/1983, on thanh tra ca U ban Thanh tra Chnh ph v
XNLH kim tra v xem xt vic thc hin Quyt nh 155/HBT ca
Hi ng B trng, Ngh quyt 03 ca B Chnh tr v Ngh quyt
128 ca Hi ng B trng. Bo co kt qu thanh tra ca on
khng nh nhng thnh cng bc u ca XNLH theo hng i mi

gip XNLH vt qua c suy thoi c nguy c ngng hn, to s n


nh v ang th pht trin. ng thi, kin ngh U ban Thanh
tra, B C kh - Luyn kim, U ban nhn dn tnh Bc Thi v cc
ngnh to iu kin cp vn, vt t cho XNLH Gang Thp Thi Nguyn
nhm pht trin sn xut.
T cui nm 1983, vic xc nh bin php duy tr sn xut gang
thp li c t ra mt cch cp bch i vi lnh o v i ng CB,
CNV ton XNLH. thi im ny, 20 nm trc m gang u tin ca khu
Cng nghip Gang thp Thi Nguyn rc r ra l trong nim hn
hoan ca i ng, ca c nc. Ngy tr thnh Ngy truyn thng
hng nm ca cng nhn Gang thp. Pht huy truyn thng lao ng
cn c, dng cm, sng to i ng CB, CNV Gang thp vt qua bit
bao kh khn, gian kh, c mu v hy sinh duy tr, bo v v
pht trin sn xut gang thp cho T quc. By gi kh khn, th
thch cng khng t, nht l nhng pht sinh trong khi XNLH ang th
nghim hng i theo c ch mi. Vp vp l khng th trnh khi, li
thot va h c nguy c khp li. xut hin nhng bn khon trong
i ng.
Trn thc t, t nm 1984 chng ta c nhng mnh dn t iu
chnh, tho g nh: Khng cn i cc than gy vo sn xut gang
thp, ch yu y mnh sn xut cc vin; ch pht huy nng lc sn
xut l bng, l in luyn thp; bt u tr li thu mua st thp
ph (u nm 1984, XNLH thnh lp X nghip ph liu kim loi
tp trung u mi chuyn thu mua, gia cng, ch bin st thp ph
phc v sn xut thp). Tch cc th nghim cng ngh sn xut gang
l in v.v.. V mt k hoch XNLH bo co B ngh xc nh
cho XNLH mc phn u hp l v chia thnh 2 k k hoch trong nm
tng hiu qu (trc giao theo k hoch qu, 1 nm 4 k).
Ngy 27/5/1984, trong lc XNLH ang tip tc tm gii php
khc phc kh khn duy tr sn xut, Ph ch tch Hi ng B trng Mi v thm v kim tra tnh hnh SX KD XNLH. Sau , t
tnh hnh thc t v nhng kin ngh ca XNLH, Hi ng B trng

c ch th cho php XNLH c nhp mt s vt t, thit b ngoi


k hoch. Hi ng B trng cng yu cu cc ngnh, cc B lin quan
u tin gip , to iu kin cho XNLH Gang thp Thi Nguyn thc
hin k hoch SX KD t kt qu tt.
Tuy nhin, s gip cha c nh mong mun, c ch bao cp cha
c xa b th cc ngnh chc nng Nh nc cng kh m lm khc c.
V th, 6 thng u nm 1984, ton XNLH phi kh vt v
i ph vi nhng kh khn gay gt, nhng mt cn i v nguyn,
nhin vt liu nht l than m, du, in v thp ph duy tr
sn xut theo hng chuyn t k hoch qu sang k hoch 6 thng 1
k.
ng vo thi im ny, Trung ng ng kha V c Ngh quyt
6, Hi ng B trng c Quyt nh 156 v nht l khi Ban Chp
hnh Trung ng ng kho V ra Ngh quyt 8 (6/1985) v xo quan
liu, bao cp thc hin quyn t ch SX KD ca cc n v kinh t c
s, to c ch qun l ca XNLH c iu kin thun li hn, t vng mc hn khi chuyn sang c ch mi theo ng li i mi ca
ng.
Cn c vo tnh hnh thc t, XNLH xc nh hng i v gii
php ph hp vi ch trng mi ca ng v Nh nc chn s suy
gim ca sn xut.
Bin php trc ht, XNLH quan tm cng tc chnh tr t tng lm
cho ton th CB, CNV hiu r thc trng tnh hnh, thy r mt c
v nhng hn ch khi thc hin th im c ch mi theo Quyt
nh 155/HBT ca Hi ng B trng, t cng c quyt tm duy
tr v pht trin sn xut, chn chnh v tng cng cc mt qun l
ti chnh, vt t, k thut, chm lo ci thin i sng CNVC.
V mt nhn s iu hnh sn xut cp XNLH trong thi k
ny c mt s thay i do yu cu nhim v. Thng 7/1984, ng
ch Ng Huy Phan c b nhim lm Tng Gim c thay ng ch
Hong Bnh ngh cha bnh. Cp trn b nhim 2 ph Tng Gim

c mi, gm cc ng ch: Nguyn Hoi Khim (Sau chuyn sang


cng tc ng) v ng ch Nguyn T Dnh (gi chc v ph Tng
Gim c t 1/1984 n 1/1987). ng ch Trn T ph Tng Gim
c c iu ng v Tng cc dy ngh t thng 5/1984.
XNLH tp trung sa cha, khi phc v xy dng mt s cng
trnh nng nng lc sn xut thp cn, khc phc kh khn v
thiu than m nh: L cao s 2 tr li sn xut ngy 13/2/1984; L bng
luyn thp vo sn xut ngy 1/3/1984; L luyn thp 5 tn/m ca
Nh my Luyn cn thp Gia Sng vo sn xut ngy 29/11/1985; ci
to l s 3, s 4 ca xng Hp kim st luyn phe-r, t n; thit
k, ch to thit b, xy dng v lp t 2 l in luyn gang
3.200 KVA; 3500 KVA cng sut 7.000 9.000 tn gang/nm.
gim tiu hao, h gi thnh, XNLH ch o quyt lit vi
nhiu bin php linh hot, trong coi trng cc bin php k thut
nhm to s n nh bn vng. Nh , ch s tiu hao nguyn
nhin vt liu gim dn, ring v du nng nm 1983 tiu hao 536
kg/tn sn phm, nm 1984 rt xung cn 513 kg.
Trong qu trnh xy dng v thc hin k hoch, XNLH c gng
vn dng c th ho nguyn tc tp trung dn ch nhm to s nht
tr cao, st thc tin, tng tnh kh thi. T u nm 1985, Tng Gim
c XNLH ban hnh qui ch tm thi v phn cp qun l cc mt:
K hoch, k thut, vt t, lao ng v ti chnh. Sau , thng
6/1985, ban hnh qui ch tm thi v hch ton k ton thng k .
Ton XNLH bt u phong cch lm n mi c tnh ton hiu qu. Mt
s n v phn tch c kt cu gi thnh sn phm, phn tch
kinh t. Nhiu n v ngh c phn cp qun l tng cng
trch nhim, tnh ch ng sng to. X nghip lin hp iu chnh
li chc nng, nhim v ca mt s c quan chc nng, qun l ca
XNLH, thc hin phn cp 5 mt qun l (K hoch, lao ng, vt t,
k thut, ti chnh) cho c s; thc hin ch ghi chp ban u
8 n v.

chun b cho nhng bc pht trin tip theo v pht huy hiu
qu mt s cng trnh c xy dng t nhng nm trc, thng
6/1984, XNLH xy dng phng n "Khi phc XNLH Gang thp Thi
Nguyn nhm t sn lng t 10 n 13 vn tn thp cn vo cui k
hoch 5 nm 1986 - 1990" c ng u, cc c quan chc nng v c
s tham gia, mc tiu, gii php ca phng n st thc, c tnh kh thi.
T cui nm 1984 tr i, vi nhng c gng v gii php quyt
lit, tnh hnh SX KD ca XNLH kh dn ln. Sn lng thp cn nm
1984 t 28.214 tn, nm 1985 t 28.088 tn, thu nhp tng, i
sng CNVC bt kh khn. V b my qun l, XNLH gim 6 phng,
ban cp XNLH, 4 n v c s v 46 phn xng, t l lao ng gin
tip ch cn 12%. V cng tc k thut, XNLH tp trung hng vo cc
gii php tit kim, gim tiu hao, gim chi ph sn xut, h gi thnh.
Theo hng , t nm 1985 chng ta thc hin vic vt bn bng
cu nhp sm ly c than di moong m than Phn M, a
phn xng thiu kt tr li sn xut tn dng lng qung cm,
gim s cng thng v qung c cho l cao; tng t l phi liu thp
ph ln 70% l bng luyn thp; a nhanh cc l in luyn gang,
l in luyn thp 5 tn/m vo sn xut.
Kt qu SX KD chm lo i sng CNVC trong nm 1984, 1985 t
kh l s c v thc t sinh ng, lm cho CNVC t tin hn. Tinh thn
trch nhim ca cc cp lnh o, thc va lm va to thm sc mnh
cho mnh, quan tm khu d tr c gi u v vt t, ti chnh
c xy dng dn tng bc, to s ch ng trong SX KD ca XNLH
cng nh ca cc n v c s.
Kt qu , cng chng minh s mong mun v quyt tm duy
tr, pht trin s nghip sn xut gang thp bng chnh sc lc, tr
tu ca i ng CB, CNV Gang thp. V, mc tiu: nng cht lng, h
gi thnh sn phm - mt vn "nng bng", c ngha sng cn
ca XNLH s cn l mt cng vic phi kin tr phn u lu di nhng khng th chm tr.
*

T nhng nm sau khi t nc c ho bnh, thng nht, thm


nhun ng li i mi kinh t ca ng, kt hp kinh t Trung ng
vi kinh t a phng, ton XNLH hng ng ch trng gip nng
nghip v cng nghip a phng ca tnh Bc Thi. X nghip lin
hp nhn u huyn i T l huyn ch o im ca tnh,
trang b mt s dng c sn xut v sa cha c kh, o to cng
nhn k thut, to iu kin xy dng, lp t mt s cng trnh;
gip x Cam Gi (nm trong vnh ai thc phm ca khu cng
nghip) qui hoch li ng rung, xy dng vng chuyn canh rau.
Nhiu n v cn nhn h tr, sa cha mt s my mc phc v nng
nghip ca mt s hp tc x trn a bn nh my ko, my bm, my
tut la, my phun thuc tr su v.v
T nm 1984 tr i, mi quan h gip a phng nng ln
thnh mi lin kt kinh t, i bn cng c li. XNLH lin kt vi
tnh Bc Thi lm cc mt hng kt cu thp chnh phm v ph
phm, vt liu xy dng (gch, ngi, xi mng ) gp sc xy dng
mt s cng trnh nh: lm ng Cu Long, nh ch huyn Ph Bnh,
ng in Tn Khnh - Ph Bnh; Gia cng kt cu thp nh trin
lm ca tnh, ch to kt cu lm Cu a Phc, khi phc Nh my Xi
mng Sn Cm, Nh my C kh 3- 2 Tng gi tr lin kt trong
nm 1984, 1985 t trn 47 triu ng (gi tr tin lc by gi).
Cc nh my, xng, m thuc XNLH cng thc hin kh tt mi
lin kt h tr ln nhau vi a phng cc huyn: Ph Lng, nh Ho,
thnh ph Thi Nguyn, th trn Tri Cau, Ni Voi v cc phng, x
thuc tnh Bc Thi. Cc m Mnggan (Cao Bng), t chu la Trc
Thn (Ch Linh, Hi Dng), t chu la Tuyn Quang, QucZit (Ph
Th), lmt (Thanh Ho) cng c mi quan h lin kt vi a phng s ti.
Nhng vic lm ny tuy gi tr khng ln song to s h tr,
gip ln nhau hon thnh nhim v chung, nht l khi thc hin c
ch mi s gn b, lin kt li cng phong ph, a dng hn.

Khng th khng ni n nhng c gng ca XNLH trong vic


chm lo i sng xy dng i ng. Nhng thng trm v hot ng
SX KD trong thi k ny tc ng mnh n thu nhp v i sng
ca CNVC trong XNLH nht l i vi chng ta, i ng li qu ng,
k c ngi thn trong gia nh CNVC ti trn 4 vn ngi.
T gia nm 1985, Nh nc thc hin ch b gi vo lng, thc
hin ch lng mi v i tin. Mi ngi hy vng tnh hnh kinh
t, i sng x hi s kh hn, song do vic chun b, t chc thc
hin cha tt nn tnh hnh thu nhp v mc sng ca ngi hng lng
li xu hn, lm pht tng, tin lng thc t ca ngi hng lng v lc
lng v trang gim nghim trng.
Trc tnh hnh phc tp , lnh o XNLH tm mi cch duy tr
v pht trin sn xut, m bo CNVC c vic lm v thu nhp; ng
thi, ng vin mi ngi, mi n v y mnh phong tro tng gia,
chn nui, tit kim trong tiu dng.
Vic XNLH duy tr ba n gia ca cho gn 2 vn CNVC (bnh
qun 5.000 xut/ngy, m) trong khi Nh nc ch cp c di 50%
tin v hin vt l mt c gng ln. Nhiu ngi coi l ba n
chnh trong ngy. XNLH v cc c s cn dng mt phn mt hng
ngoi k hoch, hng sn xut ph i lu mua thm hoc trao i 2
chiu c hng ngn tn lng thc, thc phm v cc nhu yu
phm khc thng hin vt hoc bn gi r cho CNVC, nh mc
sinh hot trong cuc sng hng ngy ca CNVC cng thng hn.
V i sng tinh thn, XNLH quan tm u t c v c s vt
cht v phong tro. Hng nm, cc i i biu v bng , bng
chuyn, bng bn, cu lng, in kinh v i ngh thut qun
chng ca XNLH u tham gia cc gii ca ngoi tnh, thnh, ton
quc v ginh nhiu gii thng. Ngy 16/12/1985, nhn k nim
25 nm ngy thnh lp, i Truyn thanh Gang thp c ng, Nh nc
tng thng Hun chng Lao ng hng Ba v c thnh tch xut
sc ng gp tch cc, c hiu qu vo vic tuyn truyn gio dc,
ng vin CNVC trong XNLH phn u hon thnh mi nhim v c

giao trong thi bnh cng nh trong thi k chng chin tranh ph hoi
ca gic M.
i i vi cng tc SX KD, chm lo i sng CNVC, d trong thi
bnh, XNLH vn lun quan tm, coi trng cng tc bo v, t v.
Hng nm, XNLH v cc n v u xy dng k hoch bo v sn
xut bng nhiu bin php c th. Cc ni qui, qui nh v bo v ti
sn c b sung, chn chnh ph hp vi tnh hnh. Lc lng bo v
c kin ton v c quan tm bi dng nghip v, nhiu n v
thnh lp phng bo v - t v qun l chuyn ngnh. S on t
v ca XNLH vi lc lng gm trn 30% tng s CNVC, trn 60% l
ng vin, gn 40% l on vin thanh nin, hng nm t nhiu
thnh tch cao trong hun luyn qun s, phi hp bo v nh my.
Cc n v t v ca Xng C kh, Nh my Luyn cn thp Gia
Sng, n t v Xng Luyn gang, Xng Vn chuyn ng st vn
gi c vai tr l n v in hnh. Nm 1983, i i pho t v Xng C kh c chn d hi thao qun chng phng khng ton
qun t gii nht ca lc lng t v cao x. Cc t tuyn qun
thc hin ngha v qun s XNLH u bo m, giao s qun.
V phong tro thi ua ca CNVC v hot ng ca cc on th
qun chng trong thi k ny c mt s nt mi. S t i lao ng
XHCN, chin s thi ua, lao ng tin tin chim t l t 50 60%
tng s CNVC. c bit, k s Trn Vn Trung - Xng trng Xng Hp
kim st c Hi ng Nh nc phong tng danh hiu Anh hng Lao
ng, cng nhn Nguyn Qu Quyt - Nh my Cc Ho c cng
nhn l chin s thi ua ton quc, c tng thng Hun chng Lao
ng hng Ba v ng ch Hong Bnh Tng Gim c XNLH c
tng thng hun chng Lao ng hng Ba. on vin Thanh nin Th
tin o c Thng - Xng C kh l ngi u tin ca XNLH trong
thi gian t 1979 n 1982 2 ln c cng nhn l th gii cp B
C kh Luyn kim.

ng ch t nm 1984, on TNCS H Ch Minh XNLH


c sng kin t chc phong tro thu nht st thp ph

trong nh my c VTN v CNVC hng ng vi s lng thu


gom c 16.812 tn, p ng nhu cu nguyn liu cho
luyn thp. T sng kin ny, on ngh vi VTN cc
tnh, thnh ph trong c nc tham gia thu nht st thp
vn chi vin cho XNLH Gang thp Thi Nguyn sn xut
nhiu thp cho T quc. Sng kin c Trung ng on
quan tm u, ch o st sao v c pht ng tr
thnh phong tro thu nht st thp vn rng ln thu ht
ng o on vin, thanh nin v thiu nin nhi ng c
nc tham gia.
Nhng ch trng ca ng v i mi c ch qun l t cui
qu II nm 1985, to nn kh th mi cho ton XNLH khi bc vo thc
hin k hoch nhim v nm 1986 - thi im bt u mt thi k
pht trin mi ca t nc trong cng cuc kin quc theo tinh thn ng li i mi ton din m i hi ln th VI ca ng ra.
Trc nhng thun li mi, t ngy 3 n 4/5/1986, ng b XNLH
tin hnh i hi i biu ln th VIII. i hi xc nh nhim
v, bc i ca XNLH t nm 1986 n nm 1990 l: "Vn dng sng
to, thch hp hn na ng li i mi ca ng vo cng vic ca
X nghip vi phng chm "i ln bng kt qu lao ng ca mnh
l chnh"; phi bng nhiu vic lm c th, ng n, pht huy tin
b, khc phc thiu st, lin tc hon thnh nhim v tng nm, trc
ht l nm 1986 - 1987, lm cho phng hng pht trin sn xut, ci
tin t chc qun l ra c khng nh bng hin thc vng
chc, c hiu qu, to c s ng tin cy nng dn sn lng sn
phm luyn kim t v vt 6,5 vn tn thp cn vo nm 1990, gp
phn xy dng gang thp ngy cng vng mnh, va sn xut hiu
qu hn, va hch ton kinh t v kinh doanh XHCN ngy cng cht
ch, nn np hn".
i hi ra nhng mc tiu ln c tnh nh hng nh sau:
- Bng nhng tin b k thut kt hp vi trnh qun l dn
c nng cao lm cho sn xut hin c pht huy n mc c gng

nht, hiu qu nm sau cao hn nm trc La chn cc mt hng


chnh, ph v cc mt hng khc ph hp vi th mnh ca XNLH v c
gi tr cao.
- Tip tc suy tnh, b tr c cu sn xut, xy dng c ch
qun l ngy cng ph hp hn trong X nghip T chc chung ton
X nghip phi gn nh, hiu lc, b my hot ng ngy cng khng
kht, hiu qu, nn np.
- Cn chm lo to c th cn i cho sn xut ca ton X
nghip, trong khu vc m v thit b phi tt hn.
- Trn c s sn xut tng bc pht trin vng mnh m n nh
v ci thin dn i sng ca cn b, cng nhn bng kt qu lao
ng chnh ng ca bn thn i ng.
- Lm tt hn na vic nng cao cnh gic cch mng, m bo
an ninh chnh tr, trt t x hi.
Ban Chp hnh ng b XNLH kho VIII gm 27 ng ch (c 6 d
khuyt). ng ch Trnh nh Lng c bu li lm B th, ng ch
Nguyn Hoi Khim c bu lm Ph B th.
Nh vy l, phng hng v bc i do i hi ng b XNLH ln th
VIII ra n nm 1990 l cn c vo ngun nng lng in ca t
nc v ang c xy dng (nhit in Ph Li, thy in Sng
) cn cng ngh c (l cao, l bng luyn thp) th c gng pht
huy ti a, tng ng vi kh nng khai thc than m ti m than Phn
M.
Sau i hi ng b, lin tip trong 2 thng 6 v 7 nm 1986, t
chc Cng on v on thanh nin XNLH t chc i hi ln th VIII.
i hi i biu Cng on XNLH hp thng 6/1986, biu th quyt
tm vn ng CNVC thc hin ng li i mi ca ng th hin
vic thc hin c ch qun l mi trong XNLH, i ln bng kt qu lao
ng ca mnh l ch yu, ly hiu qu lm thc o; tch cc tm
vic lm, to ra nhiu sn phm mi duy tr v pht trin sn xut
gang thp trong thi k i mi. i hi bu BCH Cng on XNLH
kho VIII gm 31 u vin. ng ch Phm Quang Thu c bu li lm

Th k; cc ng ch Nguyn Tin Cm, Nguyn Minh c c bu lm


Ph Th k. Thng 9/1987, ng ch Phm Quang Thy c ngh ch
, ng ch Nguyn Minh c c bu lm Quyn Th k n thng
3/1988 c bu lm Th k.
on TNCS H Ch Minh XNLH triu tp i hi ln th VIII t ngy
18 n 19/7/1986. i hi ra phng hng nhim v ca phong tro
thanh nin v t chc on XNLH trong nhim k t nm 1986 n
1987 l: Tip tc y mnh phong tro xung kch lm ch tp th hng vo gii quyt nhng kh khn trong sn xut, i sng, trong ci
tin qun l, ci tin phng thc hot ng ca on cn rt kinh
nghim y mnh hot ng xung kch, vai tr nng ct ca
phong tro thanh nin i vi cc mc tiu chnh ca XNLH nh: Than,
gang, thp thi, thp cn, thu hi st thp ph, qun l thit b 4
tt, luyn tay ngh thi th gii v.v
y mnh cng tc xy dng, cng c t chc on, nng cao
cht lng on vin, bi dng gii thiu on vin u t vi ng.
Ban Chp hnh on XNLH kho VIII gm 25 u vin. ng ch
Tun Ngha c bu lm B th; cc ng ch Nguyn nh Sen, V
Tin Trin c bu lm Ph B th.
Trc , nm 1984, nhn k nim ln th 25 ngy thnh lp t
chc Cng on v on Thanh nin XNLH, Hi ng Nh nc tng
thng Cng on XNLH Hun chng Lao ng hng Nh, tng thng
on thanh nin XNLH Hun chng Lao ng hng Ba, Trung ng
on tng on bc trng thu dng ch "25 nm tui tr Gang thp
rn luyn, cng hin, trng thnh".
Thc hin Ngh quyt ca i hi ng b v i hi ca cc on
th qun chng ca XNLH, cc c s si ni y mnh phong tro thi
ua y nhanh tin xy dng cc cng trnh trng im.
Lin tip trong 3 thng cui nm 1986, hng lot cng trnh
hon thnh a vo sn xut nh: l in luyn thp 6 tn/m ca Nh
my Luyn Cn thp Gia Sng (vo sn xut ngy 18/10), l Tuynen Xng Vt liu Chu la, Phn xng Xi mng en M Ni Voi, trm A-

x-ty-len Xng ng lc, trm cn ngm 30 tn Lu X, l hi 2 tn/gi


Xng Luyn cc, c s sn xut gch Xng Sa cha Cng trnh
v Kin trc. Ngy 30/10/1986, XNLH khi cng khi phc l cao s 3
(trong cng tc ny Xng Sa cha c in m nhn sa cha ton
b phn v l, Xng ng lc m nhn sa cha cc thit b lm
mt, mt gi), sau hn 1 thng l ra m gang mng i hi ton
quc ln th VI ca ng; ngy 15/11/1986, khi cng cng trnh st
xp 22.000 tn /nm (cng trnh c mang tn cng trnh thanh
nin), ri 1 nm sau , ngy 29/11/1987, l ra m st xp
u tin cho mng k nim ln th 70 cch mng XHCN thng 10
Nga v k nim ln th 24 Ngy truyn thng cng nhn Gang thp
(29/11).
n thi im ny, trong bi cnh c nc ho bnh, thng nht
cng i ln CNXH, c thun li v khng t kh khn, i ng CB, CNV
Gang thp di s lnh o ca ng b kin tr vt qua kh khn,
th thch duy tr v pht trin sn xut gang thp. Nhng mt c
v cha c trong qu trnh th im c ch mi theo Quyt nh
155/HBT ca Hi ng B trng cho chng ta nhng bi hc kinh
nghim qu bu bc vo thi k thc hin thng li ng li i
mi ca ng - mt bc ngot trong ng li cch mng XHCN nc ta
vi nhiu trin vng tt p.
***

Nhng du mc chnh trong giai on pht trin ca


Cng ty gang thp thI nguyn t nm 1959 n nm 1986
Thi gian
Nm 1959

S kin
4/6/1959: Hi ng chnh ph ra quyt nh thnh lp cng trng khu Gang thp Thi
Nguyn.
8/6/1959: Bc H thm cng trng khu cng trng Gang thp Thi Nguyn ln th

nht, hnh nh Bc H v nhng li dy ca Bc l nhng thm thit mi mi trong i


ng cng nhn Gang thp.

Nm 1960

13/3/1960: Bc H thm cng trng khu Gang thp Thi Nguyn ln th 2.


2/9/1960: Cng trng khu Gang thp lm l khi cng bng vic b tng mng lt
l cao s 1 - m u mt giai on lch s ca ngnh luyn kim hin i Vit Nam.

Nm 1961

31/12/1961: Ban ch huy cng trng ra quyt nh thnh lp Xng Luyn Gang (Nay
l Nh my Luyn Gang).

Nm 1963

31/01/1963: Th tng Phm Vn ng thm v lm vic ti khu Gang thp.


6/9/1963: Xng Luyn Cc (nay l Nh my Cc Ha) c thnh lp.
25/11/1963: Thnh lp Xng ng Lc (Nay l X nghip Nng Lng).
29/11/1963: M gang u tin ca l cao s 1 rc r ra l nh du qu trnh khc
phc kh khn, dm ngh, dm lm vi tinh thn t lc cnh sinh rt cao ca hn 2 vn
2 ngn cn b, cng nhn ton cng trng.
16/12/1963: Khnh thnh phn xng tuyn qung v M st Tri Cau - ni cung cp
nguyn liu chnh cho khu Gang thp, hng nm c th sn xut t 25 - 30 vn tn
qung sch. Cng vi M st Tri Cau, t nm 1959 n nm 1963 hng lot m
nguyn liu khc nhiu a phng trn min Bc cung cp cho khu Gang thp c
khn trng xy dng v a vo sn xut nh: M Ni Voi (Thi Nguyn), M t
chu la Tuyn Quang, Quc Zt Ph Th, - l - mit Thanh Ha, Mng gan - Cao Bng.
20/12/1963: Th tng Phm Vn ng ct bng khnh thnh l cao s 1 - cng
trnh u lng ca nn cng nghip hin i luyn kim nc ta.

Nm 1964

1/1/1964: Bc H v thm tnh Thi Nguyn v khu Gang thp ln th 3.


23/9/1964: Khnh thnh l cao s 2.
21/11/1964: Thnh lp phn xng Luyn thp (Nay l Nh my Luyn thp Lu X).
Thi k u Nh my luyn thp theo phng php l Mc - tanh (tc l bng), mi l
150 tn thp/m. Hin nay Nh my c u t ci to, i mi cng ngh, luyn
thp bng l in siu cao cng sut 30 tn/m, my c lin 4 dng, sn lng phi
thp ca Nh my sau khi c u t ci to t 240.000 tn/nm.
21/12/1964: Khnh thnh xng thiu kt cng sut 12 vn tn/nm, s dng ngun
qung vn ca M st Tri Cau thiu kt thnh qung cc c rn, xp, hon
nguyn thch hp, va tit kim qung v than cc va tng thm nguyn liu tt cho
l cao.
22/12/1964: Ph th tng L Thanh Ngh chnh thc ct bng khnh thnh l cc
c cng sut 13 vn tn/nm, gm 45 bung v ngay nm ny Xng t sn lng
11 vn 2 nghn tn than cc luyn kim t cht lng tt.

Nm 1965

20/7/1965: Khnh thnh Xng Vt liu chu la (Nay l Nh my Vt liu chu la) v
l cao s 3. L cao s 3 vo sn xut cng vi l cao s 1 v l cao s 2 s a sn
lng luyn gang thp ln 14 vn tn nm nguyn liu phc v cho h thng luyn
thp.

Nm 1975

1/5/1975: Nh my Luyn cn thp Gia Sng ra m thp luyn u tin cho mng
ngy min Nam hon ton gii phng.
20/5/1975: Nh my Luyn cn thp Gia Sng chnh thc c thnh lp.
2/9/1975: ng ch L Dun - B th th nht Ban chp hnh Trung ng ng v

thm cng ty. ng ch biu dng nhng c gng ca cn b, cng nhn vin ca cng
ty nhanh chng khi phc Nh my sau khi khi b gic M nm bom v i vo sn
xut.

Nm 1978

30/5/1978: Khnh thnh Xng cn thp Lu X (Nay l Nh my cn thp Lu X)


cng sut 120.000 tn/nm.

Nm 1979

1/1/1979: Hi ng B trng ra quyt nh giao M than Phn M t M than Bc


Thi v Cng ty Gang thp Thi Nguyn qun l v ch o.

Nm 1980

1/1/1980: Theo m hnh qun l mi, Cng ty Gang thp Thi Nguyn i tn thnh X
Nghip Lin hp Gang thp Thi Nguyn.

Nm 1984

27/5/1984: Ph ch tch Hi ng B trng Mi thm v kim tra tnh hnh sn


xut kinh doanh ca X Nghip.

Nm 1986

15/11/1986: Khi cng cng trnh st xp cng sut 22.000 tn/nm.

You might also like