Professional Documents
Culture Documents
iu khin ti u,
iu khin bn vng v
Mc lc
1
iu khin ti u tnh
1.1 Nhp mn
11
11
23
29
36
44
57
1.6.3 ng dng vo iu khin bn vng trong khng gian trng thi .................................... 63
Pht biu bi ton......................................................................................................... 63
Phng php Roppenecker.......................................................................................... 65
Phng php Konigorski............................................................................................... 68
1.6.4 ng dng vo iu khin thch nghi................................................................................ 73
Mc ch ca iu khin thch nghi............................................................................... 73
Vai tr ca iu khin ti u tnh trong iu khin thch nghi ....................................... 77
Cu hi n tp v bi tp
78
81
iu khin ti u ng
2.1 Nhp mn
81
86
104
137
2.4.2 M rng cho trng hp hm mc tiu khng dng tng .......................................... 144
2.4.3 M rng cho trng hp im cui khng c nh........................................................ 147
2.4.4 M rng cho h lin tc v phng trnh HamiltonJacobiBellman............................ 148
Cu hi n tp v bi tp
155
159
159
167
3.2.1 Nhn dng trc tuyn tham s m hnh khng lin tc................................................. 167
3.2.2 Nhn dng trc tuyn (on-line) m hnh tuyn tnh lin tc .......................................... 169
Nhn dng trc tuyn m hnh khng tham s........................................................... 169
Nhn dng trc tuyn tham s m hnh i tng khng c thnh phn vi
phn ............................................................................................................................ 172
Nhn dng trc tuyn tham s m hnh i tng khng c thnh phn tch
phn ............................................................................................................................ 173
3.2.3 Nhn dng ch ng (off-line) m hnh tuyn tnh khng lin tc ................................ 174
Nhn dng ch ng tham s m hnh AR (Autoregressive) ..................................... 174
S dng thut ton Levinson tm nghim phng trnh Yule-Walker .................... 176
Nhn dng off-line tham s m hnh MA v ARMA.................................................... 183
3.3 iu khin ti u ngu nhin ng
186
200
203
203
212
244
Cu hi n tp v bi tp
273
275
275
312
5.2.1 Tng qut v c cu nhn dng tham s m hnh, phng php bnh phng
nh nht v m hnh hi quy ......................................................................................... 313
Phng php bnh phng nh nht .......................................................................... 313
Nhn dng tham s m hnh khng lin tc ............................................................... 315
Nhn dng tham s m hnh lin tc .......................................................................... 316
5.2.2 C cu xc nh tham s b iu khin t m hnh i tng ...................................... 316
Xc nh tham s b iu khin PI theo phng php ti u ln .......................... 317
Xc nh tham s b iu khin PID theo phng php ti u i xng.................... 317
Xc nh tham s b iu khin ti u theo nhiu...................................................... 318
Thit k b iu khin phn hi, tnh, theo nguyn tc cho trc im cc .............. 319
Thit k b iu khin ng, phn hi tn hiu ra c im cc cho trc .................. 321
Thit k b iu khin vi m hnh mu (model following)......................................... 323
Xc nh tham s b iu khin khng lin tc .......................................................... 330
5.2.3 S dng m hnh mu nh mt thit b theo di: iu khin thch nghi t
chnh trc tip ................................................................................................................ 332
Xc nh trc tip tham s b iu khin khng lin tc ............................................ 332
Xc nh trc tip tham s b iu khin lin tc ....................................................... 335
5.3 iu khin thch nghi c m hnh theo di (MRAC)
336
356
393
402
435
439
439
468
474
483
10
498
iu khin ti u tnh
1.1
Nhp mn
1.1.1
Trong qu trnh iu khin h thng, ta thng hay gp phi loi bi ton chn cc
tham s iu khin trong s nhng tham s thch hp sao cho h thng t c cht
lng mt cch tt nht. Nu s dng k hiu:
T
cc tham s iu khin cn chn l vector p = ( p 1 , p 2 , , p n ) , tc l bi ton
c n tham s, v
Q( p )
min
p * = arg min Q( p )
(1.1)
max
p * = arg max Q( p )
(1.2)
p P
hoc
Q( p )
p P
p P
p P
a)
b)
pk a
k =1
v p k 0 , k = 1 , 2 , , n
}.
Q( p ) =
hk ( pk )
k =1
p * = arg max Q( p )
p P
2
(1 + s)(3 + s)
v b iu khin PI vi hm truyn t:
R(s) = kp(1+
k p (1 + TI s)
1
) =
TI s
TI s
cng nh
0 < TI T I TI+
sao cho bnh phng sai lch gia tn hiu ra y ( t ) v tn hiu vo w ( t ) l nh nht:
Q = w( t ) y( t ) dt = e( t ) dt min!.
0
(1.3)
12
[y(t) w(t)] = 0
2k p (1 + TI s)
S( s) R( s)
=
1 + S( s) R( s) TI s(1 + s)(3 + s) + 2k p (1 + TI s)
kp
2TI
a)
b)
w(t) e(t)
y(t)
y(t)
PI
S(s)
1
Tip tc, nh cng thc Parseval, hm o cht lng Q( p ) cho trong (1.3) c vit
li thnh:
Q( p) =
j
1
1
2
E
(
j
)
d
=
E( s) E( s)ds
2
2j j
1
1 + S( s) R( s)
TI (3 + 4 s + s 2 )
1
=
s 2k p + TI (3 + 2k p )s + 4TI s 2 + TI s3
TI
4k p
2k p (3 + 2k p ) + 20 k p + 36TI
4TI (3 + 2k p ) 2k p
13
k*
T
p * = p = arg min I
T *
p P 4 k p
I
2k p (3 + 2k p ) + 20 k p + 36TI
4TI (3 + 2k p ) 2k p
Q( p)
V d 1.3: (B iu khin c gi thnh thp nht)
Cho i tng tuyn tnh (gi s khng n nh) c m t bi m hnh trng thi
dng chun iu khin nh sau:
0
dx
= 0
dt
a0
1
0
a1
0
0
1 x + 0 u
1
a2
x1
vi x = x2 l k hiu ch vector cc bin trng thi x1 , x2 , x3. i tng c iu
x
3
= (k1 k2
k3)
w
( k1 , k2 , k3 )
A(s) = ( a 0 + k 1 ) + ( a 1 + k 2 ) s + ( a 2 + k 3 ) s 2
Do n n nh khi v ch khi
k1 > a 0
x
i tng
iu khin
k2 > a 1
k3 > a 2
l gi thnh ca b iu khin k .
14
1.1.2
Bi ton ti u (1.1) vi
P =
a11p1 + a12p2 +
+ a1npn b1
a21p1 + a22p2 +
+ a2npn b2
am1p1 + am2p2 +
+ amnpn bm}
15
Q( p) = c 1 p 1 + c 2 p 2 +
+ cnpn
Q( p* ) = Q( p* ) =
1
= Qmin = min Q( p) .
p P
Q( p)
Qmin
Hnh 1.3: Nghim ca bi ton iu khin ti u.
p*
1
16
p*
p*
(1.4)
trong
P ={
v
k1
p = k2 R 3 k 1 > a 0 , k 2 > a 1 v k 3 > a 2 }
k
3
Q( p) = 12 k1 +18 k2 +15 k3 .
Hin nhin rng bi ton (1.4) vi cc hng s dng a 0 , a 1 , a 2 v nghim. Tht
Khi th do:
~
k1 < k1* ,
k * + a1
~
k2 = 2
,
2
~
k2 < k2* ,
~ k * + a2
k3 = 3
2
~
k3 < k3*
nn:
~
~
~
p ) = 12 k1 +18 k2 +15 k3 < Q( p *) = 12 k1* +18 k2* +15 k3* .
Q( ~
v l iu phi l.
q = inf Q( p)
p
p c gi l cn ti u.
th phng n ~
nh ngha 1.4: Mt phng n iu khin ~
p thuc tp cc phng n iu khin thch
vi U P l mt ln cn nh ca p * (hnh 1.4).
18
Q( p )
Nghim a phng
Nghim
ton cc
Q( p ) Q( p)
0
vi mi p thuc mt ln cn U P no ca p
th p
c gi l nghim a
1.1.3
nh ngha 1.7: Tp hp L c gi l
li, nu on thng ni hai im
x 1 , x 2 bt k ca L, c k hiu l
[ x 1 , x 2 ] , cng s nm hon ton
Tp li
Tp khng li
x2
x2
x1
x1
ax1+bx2L
vi a , b l hai s thc dng tha mn a + b = 1 .
Theo nh ngha trn th tp rng cng l mt tp li. Hnh 1.5 minh ha cho
nh ngha 1.7. nghin cu v tp li, bn cnh nh ngha 1.6, ngi ta cn thng
s dng cc khi nim sau:
1) Tp t hp tuyn tnh li: Cho n phn t x 1 , x 2 , , x n ca mt khng gian vector
X. Tp t hp tuyn tnh li M ca n c hiu l:
n
M = { y=
ai x i
i =1
a i R + , i = 1 , 2 , , n v
ai = 1 }
i =1
ai = 1
i =1
D = { c T x = k c R , k R v x i X , i = 1 , 2 , , n }
tha mn (hnh 1.6c v 1.6d):
xM1 cTxk
a)
xM2 cTxk.
b)
x1
M1
y
x2
c)
d)
M2
M1
M2
x3
Tp t hp tuyn tnh li
Bao li
Ri tuyn tnh
th cng c
ai x i
i =1
M vi mi a i R + v
ai = 1 .
i =1
x
Tch M = M 1 M 2 = { x = 1 x 1 M 1 , x 2 M 2 } ca hai tp li l mt tp li.
x2
Tp giao M= M k ca (v s) cc tp li M k l mt tp li.
k
20
a)
hm li nu:
f(ax1+bx2) af(x1)+bf(x2)
vi mi x 1 , x 2 M , a + b = 1 v a , b > 0 .
c)
hm li cht nu:
f ( a x 1 + b x 2 ) < a f ( x 1 ) + b f ( x 2 ) , x 1 , x 2 M , x 1 x 2 , a + b = 1 v a , b > 0
a)
b)
y
y
Hm khng li
Hm li
epi( f )
x
M
Hnh 1.7: a) Hm li
M
b) Hm khng li
x
y f(x),
Nu nh ngha tp epi ca hm s y = f ( x ) l tp tt c cc im ~ c ~
y
tc l (hnh 1.8):
21
x
epi( f ) ={ ~ ~
y f(x) }
y
ai fi ( x )
i =1
vi a i 0 , i = 1 , 2 , , n
cng l hm li.
2) Nu f i ( x ) , i = 1 , 2 , , n l cc hm li v ng vi mi im x chng u b chn
trn, th f ( x ) = max f i ( x ) cng l hm li.
1 i n
vi mi x 1 , x 2 M ,
trong
f ( x )
,
gradf ( x ) =
x1
f ( x )
x n
2 f ( x)
)
xi x j
phn t hng i ct j l
2 f ( x)
.
xi x j
Khi th:
a)
b)
b)
Hoc tn ti m s dng a i 0 , i = 1 , 2 , , m , c a T f ( x ) =
mi x M .
22
ai fi ( x ) 0
i =1
vi
1.2
1.2.1
Bi ton ti u li
P = { p R g i ( p) 0 , i = 1 , 2 , , m }
P = { p R g i ( p) 0 , h j ( p) = b j , i = 1 , 2 , , m ; j = 1 , 2 , , q }
a)
b)
c)
a) Gi M k = { p R g k ( p) 0 } . Khi P =
Mk
k =1
nn s nu ta ch ra c M k
li ca g k ( p) ta suy ra c g k ( a p + b p ) ag k ( p ) + bg k ( p ) 0 , trong a + b = 1 ,
1
23
Q( a p * + b p ) a Q( p*) + b Q( p ) < a Q( p ) + b Q( p ) = Q( p )
0
Cho a 0
th ( a p * +b p ) p . Nh vy, trong mi ln cn U ca p
0
ta lun tm
Q( p ) = Q( p ) = Q min
1
(1.5)
Q( a p + b p ) Q( p ) = Q min
1
(1.6)
cng l nghim ti
Gi ng ng mc Q( p) = k l qu tch tt c cc im p m ti hm Q( p)
ca bi ton ti u li (1.1) c cng mt gi tr k. Hnh 1.9 minh ha hai ng ng
mc ca Q( p) ng vi hai gi tr khc nhau k 2 > k 1 . Nu Q( p) kh vi, tc l tn ti
vector gradient, k hiu bi grad Q( p) , th do tnh cht ca vector gradient l lun
vung gc vi ng ng mc v ch chiu tng gi tr ca hm, nn ti im p trn
1
24
grad Q( p )
1
Q( p) = k 2 > k 1
Hnh 1.9: ng ng mc v
vector gradient.
Q( p) = k 1
T y, ta suy ra c:
nh l 1.2: Nu bi ton ti u (1.1) c Q( p) kh vi trong P th:
a)
( p p * ) T grad Q( p*) 0
b)
vi mi p P
(1.7)
Q( p) =
p14
p22
+ 4 p1
p
P={ p = 1 p 1 0 , p 2 0 , p 1 + p 2 6 , p 2 ( p 1 1 ) 2 }
p2
0
y l bi ton ti u li. N c nghim ton cc p * = . khng nh iu ta s
1
4
dng nh l 1.2. V ti p * hm Q( p) c grad Q( p*) = nn:
2
1.2.2
Q( p) = pT A p + a T p
n
trong a R , b R , B R
p1
P={ p = Bp b , pi 0, i=1, ,n
p
n
mn
v A R
nn
l ma trn i xng.
25
hoc
P={ p R Bp b }
(1.8)
(1.9)
P={ p R Bp =b , pi 0, i=1, ,n }
vi
q1
q= .
q
n
p2
1
H ( p) =
2
Q
p p
n 1
2 Q
p1 pn
T
=A +A=2A
2
Q
pn2
hm mc tiu Q( p) s l hm li cht.
T y, v vi nh l 1.1 cng nh 1.2 ca bi ton ti u li, ta c c:
nh l 1.4: Bi ton ti u cho trong nh ngha 1.10, vi A l ma trn xc nh bn
dng, tc l bi ton ti u li, ton phng, c nhng tnh cht c bn sau:
a)
b)
( p p* )T( 2A p * +a)0
c)
(1.10)
26
vi mi p P .
(1.11)
ij pi p j
Q( p) =
i =1 j =1
ai pi
i =1
vi
aij =
ij + ji
2
s c
~
~
Q( p) = pT ( A T + A ) p + a T p = pT A p + a T p
vi
1.2.3
p* =
1 1
A a.
2
Bi ton ti u hyperbol
Q( p) =
u( p)
v( p)
v( p) >0 vi mi p P
(1.12)
v
n
P = { p R g i ( p) 0 , i = 1 , 2 , , m }
v( p) = pT B p + bT p + b 0
n
nn
v A l ma trn xc
nh dng.
3) Bi ton hyperboltuyn tnh, nu:
u( p) = a T p + a 0 ,
v( p) = bT p + b 0
P={ p R C p d }
n
trong a , b R , d R , A , B R
nn
v C R
mn
x= t p,
f(x,t)= a x + a0t
x
n
X = { R + 1 C x d t 0 , t > 0 v b T x + b 0 t = 1 }
t
Chng minh:
x
= p vi t > 0 th bi ton hyperpoltuyn tnh c vit li thnh:
t
a T x + a0 t x ~
~
P }
min Q( x, t ) =min{
bT x + b0 t t
x
~
n+1
P = { R
Cxdt 0 , t > 0 }
t
x *
x *
vi > 0 cng l nghim
Nu l nghim bi ton hyperpoltuyn tnh th
t
*
t *
28
1.3
1.3.1
Xt bi ton ti u:
p* = arg min Q( p)
pP
P = p R n gi ( p) 0 vi i = 1,2, , m
(1.13)
Ta lp hm:
f ( p, q) = Q( p) + q T g( p) vi
g1 ( p)
,
g( p) =
g m ( p)
q1
q=
v q i 0
q
m
(1.14)
f ( p, q)
im cc i ca f ( p*, q) , tc l:
f ( p*, q) f ( p*, q*) f ( p, q*)
nh l 1.7: Xt bi ton ti u (1.13)
v hm (1.14).
a)
29
vi mi q 0
m
ai gi ( p) 0
(1.15)
i =1
thu c iu v l
ai gi ( p) < 0 .
i =1
30
ai gi ( p) 0
i =1
f ( p, a) Q( p*) vi
a1
a=
a
m
1.3.2
(1.16)
(1.17)
(1.18)
trong
f
grad p f ( p, q) =
,
p1
f
pn
31
v
b)
f
grad q f ( p, q) =
,
q1
f
qm
grad f (q*) 0
vi mi p
vi mi q * 0
p2
Q( p)
p1
hm:
f ( p, q) = Q( p) + q T g( p) = p12 + p22 + q1 (4 p1 p2 ) + q2 (5 2 p1 p2 )
trong q 1 0 , q 2 0 . Khi , theo nh l 1.8, p * s c tm thng qua vic gii h
phng trnh v bt phng trnh:
grad p f = 0
2 p1 q1 2q2 = 0
2 p2 q1 q2 = 0
(1.19)
grad q f 0
4 p1 p2 0
5 2 p1 p2 0
(1.20)
q T grad q f = 0
q1(4p1p2)+q2(52p1p2)=0
(1.21)
q2 (5 2 p1 p2 ) = 0
(1.22)
1.3.3
Cho bi ton ti u:
p* = arg min Q( p)
pP
P = p R n hi ( p) = 0 vi i = 1,2, , m
(1.23)
f ( p, a) = Q( p) +
ai hi ( p) = Q( p) + a
h( p)
(1.24)
i =1
a=
,
a
m
h1 ( p)
h( p) =
(
)
h
p
m
a)
Q( p*)
p
+aT
h( p*)
p
=0T
34
(1.25)
b)
h( p*)
p
=0T
(1.26)
vi v s cc gi tr a T .
K hiu
p1
pn
h
Q
Q
Q
=(
, ,
)
v
=
p
p1
pn
p hm
hm
p1
pn
D thy, h phng trnh tuyn tnh (1.25) c nghim a T th phi c (xem thm
phn ph lc v nh x v nh x tuyn tnh, mc 6.1.1):
h( p*)
h( p*)
p
= Rank
Rank
Q( p*)
h( p*)
phi c hng nh hn m.
cng nh (1.26) c v s nghim a T th ma trn
p
Tm tt c cc im p , , p lm cho ma trn
Tm tt c cc im p
Xc nh p * = arg min Q( p ) .
l +1
1 i k
, ,p
h( p)
p
b st hng.
l nghim ca (1.25) v h( p) = 0 .
2
1
Xc nh khong cch ngn nht t im p = ti ng parabol p 2 = p12 .
5
4
35
p2
Q( p)
5
4
trong
P = { p R 2 p12 4 p2 = 0 }
h( p)
p1
Trc ht ta lp hm:
f ( p, a) = ( p 1 2 ) + ( p 2 5 ) + a (
p12
4 p2 )
Xc nh ma trn
h( p)
p
p , tc l khng b st hng vi mi p .
Tnh
grad p f ( p, a) = 0
h( p) = 0
1.4
1.4.1
2( p1 2) + 2ap1 = 0
2( p2 5) 4 a = 0
2
p1 4 p2 = 0
4
2
p = v p = .
1
2
4
1
4
So snh Q( p ) = 5 < Q( p ) = 32 ta rt ra c p * = p = .
1
2
1
4
n
P = p R Ap = b v p 0
(1.27)
C th mt s bi ton tuyn tnh ban u cha c dng chun (1.27). Song ta lun
chuyn chng v c dng (1.27). Chng hn nh t:
P = { p R n A p b v p 0 }
hay
ak1p1 + ak2p2 +
+ aknpn bk
ak1p1 + ak2p2 +
+ aknpn + pn+k = bk
Tuy rng vic trnh by cc phng php gii bi ton ti u tuyn tnh khng phi
l nhim v chnh ca quyn sch ny, song p dng cho bi ton ti u phi tuyn, ta
cng nn bit n phng php n hnh (simplex) ca Danzig. N bao gm cc bc:
1) Gi s Rank( A ) = r . Chn tt c r vector ct c lp tuyn tnh ca A. Khng mt
tnh tng qut, nu ta cho rng l r ct u tin. Biu din cc bin pr+1 , pr+2 ,
, pn qua cc bin p1 , p2 ,
Q( p) = d 1 p 1 + d 2 p 2 +
, pr sau thay vo Q v P s c
+ drpr
pr +1 e1,1
P={ p R
=
p e
n
n r,1
n
e1, r
en r, r
p1 f1
+
v p 0 }
p f
r
n
r
p2
pr
pr+1
e1,1
e1,2
e1,r
f1
pr+2
e2,1
e2,2
e2,r
f2
pn
en-r,1
en-r,2
en-r,r
fn-r
d1
d2
dr
+ apk +
+ bpm +
ps =
+ cpk +
+ dpm +
+ pl
ps =
+ cpl +
1
( a 0 ) s c:
a
bpm +
+ (dcb)pm +
pl
pk
pm
= 1/a
pk
pl
pm
dcb
y2
yr
yr+1
h1,1
h1,2
h1,r
Tr+1
y r+2
h2,1
h2,2
h2,r
Tr+2
yn
hn-r,1
hn-r,2
hn-r,r
Tn
m1
m2
mr
trong T 1 , T 2 ,
, T n - r l nhng gi tr khng m.
Nu m k 0 , k = 1 , 2 ,
k=1,2,
, r im ti u s l im c cc phn t y k = 0 vi
, r v y m = T m , m = r + 1 , r + 2 ,
, n . Gi tr hm mc tiu ti
l M.
b)
38
Q( p) = 6 p 1 9 p 3
P={ p R4 p1+p28, p3+p48, 2p1p2+3p3p4=0
v p 1 0 , p 2 0 , p 3 0 , p 4 0 }
a c v dng chun (1.27) ta nh ngha thm cc bin ph mi p 5 0 , p 6 0 v
bin i P thnh:
p1+p2+p5=8
p3+p4+p6=8
Q( p) = 6 p 1 9 p 3 , P = { p R 6 0 0 1 1 0 1 p = 8 v p 0 }
0
2 1 3 1 0 0
b
A
Ma trn A c 3 ct u c lp tuyn tnh. Biu din p 4 , p 5 , p 6 v Q( p) theo p 1 ,
p 2 , p 3 . Sau lp bng ma trn v sau 2 ln i hngct s c:
p1
p2
p3
p1
p2
p6
p5
p5
p6
p3
1/2
1/4
1/4
p4
p4
1/2
1/4
3/4
3/2
9/4
9/4
18
p1
p5
p6
p2
p3
3/4
1/4
1/4
p4
3/4
1/4
3/4
3/4
9/4
9/4
36
1/4
39
Q m i n = 36.
p 1 = 0 ; p 2 = 8 ; p 3 = 4 v p 4 = 4 .
1.4.2
ban u c tuyn tnh ha (tng on) thnh ba bi ton ti u tuyn tnh con l
p * = arg min Qk ( p) , k = 1 , 2 , 3 , trong P k phi l cc min nh thuc P sao cho
p Pk
(1.28)
,n }
tc l chia nh min P thnh cc min (siu din) P k bng cc "tm li" c cnh song
song vi cc trc ta .
40
a)
b)
Q(p)
p1
Q3
Q2
Q1
p
p2
P1
P2
P3
P
u phi tuyn s c thay bng vic gii m bi ton ti u tuyn tnh vi cc bc:
1) Tm nghim bi ton ti u tuyn tnh min Qk ( p) . Gi nghim l ~
p .
k
p Pk
2) Xc nh p * = min ~
p .
1 k m
1.4.3
Phng php NewtonRaphson tin hnh vic tm nghim p * = arg min Q( p) theo
p P
Q( p*)
pi
=0, i=1,2, ,n
(1.29)
k +1
. Khi
s c:
0 = fi ( p ) + ( p
k
k +1
p )Tgrad f i ( p ) vi i = 1 , 2 , , n
k
0 = grad Q( p ) + H k ( p
k
k +1
p )
k
Hk
2 Q( p )
2
p
=
2 Q( p )
k
pn p1
2 Q( p )
k
p1 pn
2
Q( p )
k
pn2
(1.30)
T y suy ra:
p
k +1
= p H k1 grad Q( p )
k
(1.31)
k +1
p * t p . Da vo (1.31) ta c c cc
k
bc tm p * nh sau:
1) Chn mt im xut pht p v mt s dng e nh ty .
0
42
a)
Tnh p
b)
Nu | Q( p
k +1
t p
k +1
theo (1.31).
k +1
hay vector ( p
k +1
k +1
g gT
k k
gT ck
k
H kT c Tk c k H k
c Tk H k c k
trong
g = grad Q( p
k
k +1
) grad Q( p )
ck = p
k +1
H k = 2 A
k +1
1 1
A a = p*
2
Q( p) = 3 ( p 1 1 ) 2 + 4 ( p 2 2 ) 2
1
D thy bi ton c nghim p * = v by gi ta s tm p * theo Newton/Raphson.
2
43
a
Ly im khi pht p = bt k, tnh vector grad Q( p) v ma trn Hesse H 0 ti :
0
b
6( a 1)
,
grad Q( p ) =
0
8( b 2)
6 0
,
H 0 =
0 8
ri thay vo (1.30) s c:
a 1 8 0 6( a 1)
=
p = p H 01 grad Q( p ) =
1
0
0
b 48 0 6 8( b 2)
1
= p * .
2
1.5
1.5.1
Nguyn l chung
tc l tm ln lt p
k +1
P t p P vi k = 0 , 1 , sao cho c c Q( p
k
k +1
k +1
c tm t p
k +1
) < Q( p ) ,
k
k +1
= p + s k hk
(1.32)
tha mn Q( p
k +1
) < Q( p ) , tc l ti p
k
k +1
ng ng mc ca hm Q( p) c gi tr
nh hn l ti p (hnh 1.14a).
k
tm p
k +1
t im p
44
(1.33)
vi iu kin rng buc p + sh k P (hnh 1.14b). Ch rng khi cho trc s k ngi ta
k
s khng cn phi gii bi ton ti u con (1.33), song vic chn trc khong cch bc
tm ny nh hng kh nhiu n tc hi t ca thut ton. Nu im p
cn cch
a)
s0h0
b)
p*
sk
Q( p) = k 2 > k 1
s1h1
Cc ng
ng mc
hk
Q( p) = k 1
k +1
Chn hng tm h k .
b)
Chn khong cch bc tm s k . C hai cch chn s k : (i) hoc l hng s cho
trc, (ii) hoc l nghim ca bi ton ti u hm mt bin (1.33).
c)
Tnh p
k +1
d) Nu | Q( p
= p + skhk.
k +1
k +1
l grad Q( p ) .
k
45
Ngoi ra, ta c th thy thm rng phng php rt d cho ra nghim a phng,
v iu ny ph thuc vo vic chn im xut pht p (hnh 1.15). Tuy nhin, nu bi
0
a)
b)
Q( p)
Nghim ton cc
p2
Nghim a phng
p1
p2
p
0
Nghim ton cc
p1
Nghim a phng
Hnh 1.15: Nu khng phi l bi ton ti u li th v tr im xut pht s quyt
nh n tnh ton cc hay a phng ca nghim tm c.
1.5.2
Xc nh bc tm ti u
s * = arg min f ( s ) , tc l ch vi 0 s 1
0 s 1
(1.34)
df ( s*)
= 0 nu s * khng nm trn bin ca khong nghim.
ds
2) Hoc l nghim ca ( s s * )
46
df ( s*)
0 vi mi 0 s 1 .
ds
f( s )
f( s )
Khong nghim mi
Khong nghim mi
s
0
s*
s2
s3
s
0 s2
s*
s3
Ly hai im s 2 , s 3 ( s 0 , s 1 ) vi s 2 < s 3 .
b)
Nu f ( s 2 ) < f ( s 3 ) th gn s 1 : = s 3 . Ngc li th gn s 0 : = s 2 .
c)
47
s2 s0 s1 s2
=
s1 s2 s1 s0
im s 3 c ly i xng vi
Khong
ngn
s0=0
Khong di
s2
s3
s1=1
s1 s3 s3 s0
=
s3 s0 s1 s0
s2
3 5
0,382.
= 1s2 hay s2=
1 s2
2
s0
s2
s3
s1
Bc k1
Khong nghim mi
s0
s2
s3
s1
Bc k
Khong nghim mi
Hnh 1.18: Minh ha cc bc
thc hin ca thut ton
nht ct vng.
Bc k+1
s0
s2
s3
s1
Khong nghim mi
b)
1.5.3
th hng tm h k ti bc th k = 0 , 1 , s c xc nh nh sau:
e k +1 nu k < n
hk =
h n k +1 nu k n
(1.35)
b)
f ( s)
c)
Tnh p
k +1
d) Nu | Q( p
= p + skhk.
k +1
k +1
49
a)
b)
p2
h0
p2
h2
h1
p
h0
h1
2
p*
p*
p1
p1
Q( p) = p12 + 4 p22 2 p1 + 16 p2 ,
n=2
0
Chn im xut pht p = . Vy th:
0
0
1
s
Khi k = 0 : Vi hng tm h 0 = ta c p + sh 0 = . Suy ra
0
0
0
f ( s ) = Q( p + sh 0 ) = s 2 2 s
0
df ( s0 )
=2s02
ds
Vy
1
p = p + s0 h 0 = .
1
0
0
50
s 0 = arg min f ( s ) = 1
s
0
1
Khi k = 1 : Vi hng tm h 1 = ta c p + sh1 = . Suy ra
1
1
s
f ( s ) = Q( p + sh1 ) = 1 + 4 s 2 + 1 6 s
1
v t y ta c
0=
df ( s1 )
=8s1+16
ds
s 1 = arg min f ( s ) = 2
s
Vy
1
p = p + s1 h1 = .
2
1
2
Q( p) = p12 + 4 p22 2 p1 + 16 p2 = ( p 1 1 ) 2 + 4 ( p 2 + 2 ) 2 1 7
Ni cch khc, phng php cho ra nghim chnh xc ch sau 2 bc tnh. iu ny
ph hp vi kt lun rng khi hm mc tiu Q( p) c dng:
1 0
p + ( 2 16 ) p
Q( p) = p12 + 4 p22 2 p1 + 16 p2 = pT
0 4
aT
D
xc sau ng n = 2 bc tnh.
1.5.4
grad Q( p )
0
l grad Q( p ) .
h0
h1
p*
grad Q( p )
1
h k = grad Q( p )
k
51
Xc nh hng tm h k = grad Q( p ) .
b)
f ( s)
nhin trong nhiu trng hp ng dng ngi ta thng hay chn bc tm
Tnh p
k +1
d) Nu | Q( p
= p + skhk.
k
k +1
k +1
Q( p) = ( p 1 1 , p 2 + 2 )
0 4 p2 + 2
= p12 + 4 p22 + p 1 p 2 + 1 5 ( p 2 + 1 )
2 p1 + p2
grad Q( p) =
8 p2 + p1 + 15
1
C th thy ngay nghim ca bi ton l p * = . By gi ta s p dng phng
2
0
php gradient. Chn im xut pht p = . Vy th khi thc hin ln lt cc bc
0
0
h k = grad Q( p ) , f ( s ) = Q( p + sh k ) ,
k
di dng bng, s c:
52
df ( sk )
=0,
ds
k +1
= p +skhk
k
hk
f(s)
k=0
15
900s 225s
k=1
1,875
k=2
0,9375
k=3
0,1172
0,0001
R rng dy kt qu p
1.5.5
k +1
0,125
1,875
0,5
0,9375
1,875
0,125
0,9385
1,9922
0,1285
0,9526
1,9951
sk
1
thu c c xu hng tin v p * = .
2
53
p* = arg min Q( p)
pP
P = p R n gi ( p) 0 , i = 1,2, , m v h j ( p) = 0 , j = 1,2, , q
(1.36)
> 0 nu p P
S( p) =
= 0 nu p P
(1.37)
Khi , nu ta lp hm mc tiu mi xc nh vi mi p R n :
H ( p, ) = Q( p) + S( p)
trong mt s dng thch hp, th gia nghim
p* = arg min H ( p, ) = arg min [ Q( p) + S( p) ]
(1.38)
Khi :
a)
Nu p* P th p* = p * .
b)
Chng minh:
Khng nh a) l hin nhin v vi S( p* ) =0, lun c:
Q( p* ) = H ( p* , ) H ( p, ) = Q( p)
vi mi p P
chng minh khng nh b) ta s dng hnh minh ha 1.21. R rng t tnh cht
(1.37) ca hm S( p) ta lun tm c s dng ln gi tr hm H ( p, ) s rt
ln khi p P . Nh vy nghim p* ca (1.38) phi thuc P.
54
H ( p, )
min P
= 100
= 100
=1
=1
Q( p)
Nu c hai hm mt bin:
> 0 nu z > 0
s1(z)=
= 0 nu z 0
> 0 nu z 0
s2(z)=
= 0 nu z = 0
b)
S( p) =
i =1
j =1
s1 ( gi ( p)) + s2 ( hi ( p))
Q(p) = p
P = { p R ( 1 p ) 0 v ( p 4 ) 0 }
S ( p ) = max2 { 0 , ( 1 p ) } + max2 { 0 , ( p 2 4 ) }
ta thy S ( p ) tha mn tnh cht (1.37). Lp hm:
H ( p , ) = p 2 + [ max2 { 0 , ( 1 p ) } + max2 { 0 , ( p 2 4 ) } ]
trong l s dng ln, s c:
H(p,)=
p2 + (1 p)2 + ( p2 4 )2
2
p + (1 p)
p
khi p < 2
khi 2 p < 1
2
2
khi 1 p 2
2
p + ( p 4)
khi p > 2
55
dH ( p, )
dH ( p, )
c tm theo
=0. Nhng v
<0
dp
dp
khi p 2 nn p* ch c th l
nghim ca:
0 =
d
[p2+(p24)2] = 2p[1+2(p24)]
dp
p* =
1
+4
2
p * = lim p* = 2 .
K thut hm chn
p P
ca P).
Ta c th thy, c hm H ( p, ) xc nh trn P vi gi tr cng ln khi p cng
tin ti gn bin ca P th tp P phi cha t nht mt im trong (im m c n v
mt ln cn ca n thuc P). Nh vy, k thut hm chn ch thch hp cho bi ton ti
u (1.1) b rng buc c P m t bng cc bt phng trnh:
P = { p R n g i ( p) 0 , i = 1 , 2 , , m }
H ( p, )
min P
= 100
56
Q( p)
=1
b1(z)=z
(r>0)
hoc
b 2 ( z ) = lnz
th cc hm sau y s l hm chn:
a)
B( p) = max b1 ( gi ( p))
i
b)
B( p) =
b( gi ( p))
i =1
tc l vi chng, hm:
H ( p, ) = Q( p) + B( p)
s c gi tr cng ln khi p cng tin ti gn bin ca P. Gia nghim p* (nm bn
p P
1.6
Mt s v d ng dng
1.6.1
1
R ( s ) = k p 1 +
+ TD s
T
s
I
w( t ) e ( t )
u( t )
PID
y( t )
S(s)
Q = e 2 ( t )dt min
(1.39)
E(s)=
+ cn 1 sn 1
c0 + c1s +
+ dn sn
d0 + d1s +
dn0
Q = e 2 ( t )dt =
0
1
2
E( j
d =
1
E( s) E( s)ds
2j j
Xc nh tt c cc im cc s k ca E ( s ) .
Tnh Q = Res [ E ( s ) E ( s ) ]
sk
Q( p)
c02
2d0 d1
c12 d0 + c02 d2
2d0 d1 d2
58
c32 ( d0 d1 d2 d02 d3 ) + ( c22 2c1 c3 )d0 d1 d4 + ( c12 2c0 c2 )d0 d3 d4 + c02 ( d2 d3 d4 d1 d42 )
2d0 d4 ( d1 d2 d3 d0 d32 d12 d4 )
E(s)=
1
1
s 1 + R( s)S( s)
pT = ( k p , T I , T D ) . Thay cc hm s c0 ( p) , , cn 1 ( p) , d0 ( p) , , dn ( p) vo cng
thc bng trn ta c Q = Q( p) .
V d 1.16: (Xc nh tham s ti u cho b iu khin tch phn)
R(s)=
1
TI s
S(s)=
0,5
(1 + 2s)2
Q = e 2 ( t )dt min.
0
Gny(s)=
0,5TI s
S( s)
=
1 + R( s)S( s) 4TI s3 + 4TI s 2 + TI s + 0,5
T y, vi w ( t ) = 0 v n ( t ) = 1 ( t ) , tc l N ( s ) =
1
ta c nh Laplace ca sai lch e ( t ) :
s
0,5TI
3
c 0 = 0,5T I , c 1 = c 2 = 0 ,
n( t )
d 0 = 0,5, d 1 = T I , d 2 = d 3 = 4 T I ,
ta i n:
Q=
TI2
.
4TI 2
Q=
TI2
min
4TI 2
w( t ) e ( t )
1
TI s
y( t )
S(s)
Suy ra
TI =1.
59
1.6.2
G(z) =
B( z 1 )
A( z
1 + b1 z 1 +
a0 + a1 z
+ bm z m
+
+ an z n
(1.40)
uk=u(kT),
yk=y(kT),
k=0,1,
uk+
60
i =1
i=0
biuk i = ai yk i
ek = uk
i =1
i=0
biuk i ai yk i
ek = uk+
fT
k
uk
i tng
yk
b1
b
m
v
trong p =
a0
a
n
B(z
u k 1
k
m
.
f =
k y
k
A (z
ek
Hnh 1.25: Sai lch d bo
tuyn tnh.
Q( p) =
ek
k=0
= eTe = (h F p )T(h F p )
= pT ( F T F ) p ( 2 h T F ) p + h T h = pT A p b T p + c
c
A
bT
vi
e0
e=
,
e
N
u0
h=
u
N
(1.41)
fT
0
F=
T
f
N
p * = arg min Q( p)
2A p* b=0
(xem nh l 1.4)
(1.42)
G(z)=
b0 + b1 z 1 +
1 + a1 z
+ bm z m
+ an z n
(n m)
(1.43)
61
Q( p) = (h F p )T(h F p )= pT ( F T F ) p (2h T F ) p + h T h
c
A
bT
a1
a
n
,
p=
b0
b
m
y k 1
k
n
,
f =
k u
k
u
k m
fT
0
,
F=
T
f
N
y0
h=
.
y
N
G (s ) =
Y ( s) 1 + b1 s + + bm s m
=
,
U ( s) a0 + a1 s + + an s n
(n m)
(1.44)
U k = U ( j k ) v
Yk=Y(jk),
k=0,1, ,N.
Tip theo, nu ta thc hin ging nh lm m hnh i tng khng lin lc, trong
cc vector p , f , h v ma trn F c thay bi:
k
b1
b
m
,
p=
a0
a
n
62
( jk )U k
( jk ) m U
k
,
f =
Yk
k
( jk )Yk
n
( jk ) Yk
U0
h=
,
U
N
fT
0
,
F=
T
f
N
p * = arg min Q( p)
2A p* b=0
(nh l 1.4).
(1.45)
trong
Q( p) = pT ( F H F ) p 2 Re( h H F ) p + h H h = pT A p bT p + c
c
A
bT
v ch s H v tr ly tha l k hiu ca php tnh chuyn v, ly lin hp.
Ch : Nu i tng c th c thnh phn vi phn th ta thay m hnh (1.44) bng:
G (s ) =
b0 + b1 s +
+ bm s m
1 + a1 s +
+ an s n
(n m)
Q( p) = pT ( F H F ) p 2 Re( h H F ) p + h H h = pT A p bT p +c
c
A
bT
a1
a
n
,
p=
b0
b
m
1.6.3
Yk ( jk )
Y ( jk ) n
k
,
f =
Uk
k
U k ( jk )
m
U k ( jk )
fT
0
,
F=
T
f
N
Y0
h=
.
Y
N
dx
= A( ) x + B( ) u
dt
y = C( ) x
(1.46)
G(s)=
b0 ( ) + b1 ( )s +
+ bm ( )s m
a0 ( ) + a1 ( )s +
+ an ( )s n
(m<n)
V = { 1 , 2 ,
, m }
dx
= Ak x + Bk u
dt
y = Ck x
vi
Ak=A(k),
(1.47)
Bk=B(k),
Ck=C(k),
k=1,2,
,m
a)
b)
u x=A x+B u
k
k
k=1,
R
,m
x
C
u x=A x+B u
k
k
k=1,
,m
Hnh 1.26: M t nhim v iu khin bn vng trong khng gian trng thi.
64
x
Ck
Tt nhin cht lng iu khin mong mun hng u bao gi cng l tnh n nh,
nn min D cho trc ca cc im cc h kn bao gi cng nm bn tri trc o. C hai
phng php thng dng thc hin bi ton va pht biu. l:
k=1,2,
,m
(1.48)
(1.49)
,n:
(skiIAk)aki = 0
ng thi chn vector t k i = 0 .
b)
aki = (skiIAk)
Bktki
k
) cho i tng th k (1.49) ph thuc vo cc gi
Nh vy b iu khin R k = ( rpq
k
tr im cc s k 1 , s k 2 , , s k n chn trc. Ni cch khc, tng phn t rpq
ca R k l
nhng hm s ca s k 1 , s k 2 , , s k n :
k
R k = ( rpq
)
vi
k
k
rpq
= rpq
(sk1, sk2, , skn)
(1.50)
k=1,2,
,m; i=1,2,
, n thuc D c c R 1 = R 2 =
= R m . Nhm t c
Q (s k i ) =
p, q
1
k 2
rpq
) 0
( rpq
k=2
(1.51)
R rng, nu c Q ( s k i ) = 0 ta cng s c R 1 = R 2 =
= R m v b iu khin bn vng R
1
) . Vy khi hm mc tiu (1.51) c gi tr nh nht bng 0, tc
cn tm s l R = R 1 = ( rpq
l c Qmin= 0 th b gi tr s k i D, k = 1 , 2 ,
ca bi ton ti u:
(s k i )* = arg min Q(s k i )
ski D
66
,m; i=1,2,
, n cn tm s l nghim
Cho i tng tham s bt nh m t bng hai m hnh tuyn tnh tham s hng:
M1 :
0 1
0
dx
x + u
= A 1 x + b 1 u =
0
2
dt
M2 :
0 1
0
dx
x + u
= A 2 x + b 2 u =
dt
0 3
1
Nhim v t ra l phi thit k b iu khin phn hi trng thi (m) sao cho h kn
c cc im cc nm trong min D to bi mt trn ( + 4 ) 2 + 2 9 (hnh 1.28).
s 1 1 , s 1 2 ta thu c:
= (s11s12
= (t11
t11
s ( s 2)
t 1 2 ) 11 11
t11
s11 2
t12
s12 ( s12 2)
t12
s12 2
2s11s12)
s 2 1 , s 2 2 ta cng thu c:
= (s21s22
= (t21
t21
3)
s
s
(
t 2 2 ) 21 21
t21
s21 3
t22
s22 ( s22 3)
t22
s22 3
3s21s22)
Bc 3: Lp bi ton ti u:
Q = (s11s12s21s22)2+[(2s11s12)(3s21s22)]2
= ( s 1 1 s 1 2 s 2 1 s 2 2 ) 2 + ( 1 s 1 1 s 1 2 + s 2 1 + s 2 2 ) 2 min.
vi iu kin rng buc s 1 1 , s 1 2 , s 2 1 , s 2 2 D.
67
s11=2 ,
s12=6,
s21=3,
s22=4.
R = R 1 = R 2 = (12 10).
Phng php Konigorski
dx
= ( Ak Bk RCk ) x + Bk w
dt
y = Ck x
, q. Cc
f2
f4
f3
phn t ca R nh sau:
r11
R=
r
v1
p =(r11,
r1o
vo
,
R
rvo
, r1o, r21,
f1
, r2o,
, rv1,
, rvo) R
vo
(1.52)
68
k=1,2,
,m
nm trong D. Nu k hiu k i , k = 1 , 2 ,
, m v i = 1 , 2 ,
, n l cc gi tr ring
~
ca Ak th r rng nhng gi tr ring ny ph thuc vo vector tham s p . Ta s biu
k i = ki ( p)
gii quyt bi ton, Konigorski a ra tng xy dng hm mc tiu Q( p)
tha mn:
p * = arg min Q( p) .
(1.53)
v gii bi ton trn, Konigorski ngh s dng phng php gradient (mc 1.5.4).
Nh vy, ni dung phng php Konigorski bao gm hai phn:
Xy dng hm mc tiu Q( p) .
> 0 nu
fl(,)=
< 0 nu
s = + j nm b n ph i
s = + j nm b n tri
>> 1 nu
e dl fl ( , ) =
<< 1 nu
s = + j nm b n ph i
s = + j nm b n tri
ki =ki+jki, k=1,2,
, m v i = 1 , 2 ,
,n
~
cho gi tr ring (phc) ca cc ma trn Ak th r rng:
69
>> 1 nu
<< 1 nu
e dl fl ( ki , ki ) =
l =1
ki nm ngoi D
ki nm trong D
Q( p) =
>> 1 nu c mt ki nm ngoi D
<< 1 nu mi ki nm trong D
n q
e dl fl ( ki , ki ) =
k = 1 i = 1l = 1
(1.54)
2
a
2
b
=1 v ng th hai l ng trn
+ 2 = K 2 . Khi
f1(,) = +
a
2 + b2
b
f2
Suy ra:
m
Q( p) =
e d1 f1 ( ki , ki ) + e d2 f2 ( ki , ki )
k =1 i =1
d + a 2 + b2
2
+ ki
K
d2 ki
1 ki b ki
+e
k =1 i =1
f1
2 +2 K
f2(,) =
D
K
k=1,2,
,m.
Q( p)
p
Q( p)
r1o
Q( p)
rv1
Q( p)
rvo
tc l cn phi xc nh cc phn t ca n:
Q( p)
r
=1,2,
, v v = 1 , 2 ,
,o
(1.55)
T (1.54) v (1.55) c c:
Q( p)
r
n q
dl e dl fl ( ki , ki ) l
k = 1 i = 1l = 1
ki
ki
f l ki
+
r ki r
(1.56)
ki
= Re ki
r
r
Gi tr phc
ki
= Im ki
r
r
(1.57)
ki
c mt ngha rt c bit, n ch ra nhy cm ca im cc
r
ki
ta phi cn n
r
~
~
~ v bn phi b
vector ring bn tri a
ki
ki ca ma trn Ak = ( A k B k R C ) , k = 1 , 2 ,
, m ng vi gi tr ring k i . Tc l nhng vector tha mn:
~ =0
(kiIAk+ BkRCk) a
ki
~ = a
~
(AkBkRCk) a
k i ki
ki
(1.58)
~T
b ki ( k i I A k + B k R C k ) = 0 T
~T
~T
b ki ( A k B k R C k ) = b ki k i
(1.59)
R , tc l khng ph thuc vo r , s c:
71
Bk
~
~
R
~ + ( A B R C ) a ki = ki a
~ + a ki
Ck a
k
k
k
ki
ki
ki
r
r
r
r
nhng v:
R
= e eT
r
trong
e=(0,
,0,1,0,
,0)
phn t th
nn
~
~
~ + ( A B R C ) a ki = ki a
~ + a ki
B k e eT C k a
k
k
k
k
i
ki
r
r ki
r
~T
Nhn c hai v phng trnh trn vi b ki
~
~
a
a
~T
~T
~ T ki ~
~T
ki
ki
~ + b
(
+
A
B
R
C
)
=
b
a
b
b ki B k e eT C k a
k
k
k
k
i
ki
ki
ki
ki
r
r ki
r
v rng:
Bke = bk
eT C k = c Tk ,
ki
l mt gi tr v hng nn cui cng:
r
~T
~
b ki b k c Tk a
ki
ki
=
.
~T ~
r
b a
ki
(1.60)
ki
72
=1,2,
, v v = 1 , 2 ,
, o , trong v l s
Nu Q( p) <<1 th dng vi p s R.
b)
~
Xc nh cc ma trn Ak = ( A k B k R C k ) , k = 1 , 2 ,
c)
Xc nh cc gi tr ring k i , i = 1 , 2 ,
~
tri a
ki
,m.
~
~
v bn phi b ki ca ma trn Ak ng vi gi tr ring k i , trong
e)
Tnh
ki
ki
ki
theo (1.60). Thay vo (1.57) c
v
.
r
r
r
Q( p)
r
Q( p)
,
h=
r
11
f)
Q( p)
r1o
Q( p)
rv1
Q( p)
rvo
g)
Gn p : = p + ( s * ) h ri quay li bc a).
1.6.4
e2 =
( t )dt
b0 + b1 s +
+ bm s m
a0 + a1 s +
c cc tham s a i , i = 1 , 2 ,
+ an s
B( s)
A( s)
(nm)
, n v b j , j = 1 , 2 ,
, m c xc nh (hng s cho
, n v b j , j = 1 , 2 ,
, n v b j , j = 1 , 2 ,
, m ca i tng, v nh vy n xc nh c
Tham s a i , b j ca S ( s )
Hnh 1.31: B iu khin thch nghi t
chnh tham s.
Xc nh tham
s b iu khin
w
B iu
khin
Nhn dng
i tng
i
tng
Bm ( s)
Am ( s )
(1.61)
75
(1.64)
(1.66)
t 0
Gm(s)
Hnh 1.32: B iu khin thch nghi c
m hnh theo di.
p
w
ym
C cu thay
i tham s
B iu
khin
i
tng
de
>0.
dt
de
<0
dt
Nhng v:
de e d p
=
dt p dt
76
(1.67)
= e
p
dt
dp
, ( >0)
(1.68)
hoc
e
= sgn( e )
p
dt
dp
( >0)
(1.69)
(1.70)
77
Cu hi n tp v bi tp
1) Cho bi ton ti u hyperbol p * = arg min Q( p) vi
p P
Q( p) =
3 p1 p2 + 3
,
p1 + 2 p2 + 1
Q( p) = p ,
a)
Hy xc nh nghim p* ca bi ton.
b)
p12
p22
8 p1 10 p2 ,
a)
Q( p) =
b)
Q( p) = tp12 + 2tp22 p1 p2 ,
a)
Q( p) = p14 + p22 + 4 p1 ,
b)
Q( p) = ( p 1 3 ) 2 + ( p 2 3 ) 2 ,
c)
Q( p) = ( p 1 1 ) 2 + ( p 2 1 ) 2 ,
P = { p R 2 p 1 0 , p 2 0 , p12 + p 2 1 }
(p
1 2
v
A p , trong A=
2 a
Q( p)
T
b)
Hy v cc ng ng mc ca Q( p) ng vi a = 1 , 4 , 8 .
c)
b)
C nhn xt g v nghim tm c.
b)
C nhn xt g v nghim tm c.
Q=
p12
+ 2 p22
2 p1 4 p2 + p1 p2 min
Q=
p12
p22
+ 2 p1 4 p2 + 5 p1 p2 min
P={ p R2(p12)2+(p23)2 9}
12) Tm nghim p * = arg min Q( p) vi
p P
Q( p) = p12 + 2 p22 ,
P = { p R 2 p 1 0 , p 2 0 , p12 + p22 1 }
a)
b)
1
)
TI s
79
S(s)=
2
2
s + 2s 3
14) Ti sao p dng c phng php Roppenecker cho vic thit k b iu khin
phn hi trng thi bn vng cn phi c iu kin rng ma trn C khng c ph
thuc vector tham s ( C phi l ma trn hng) ?
80
iu khin ti u ng
2.1
Nhp mn
2.1.1
Bi ton ti u ng lin tc
d2 y
dt 2
= u0(t)mg = u(t)
x
hay vi k hiu vector trng thi x = 1 th
x2
u(t)
ng c
y=L
0
dx 0 1
x + 1 u
=
dt 0 0
m
y=x1
trong :
y=0
m
ng l
x 2 l vn tc.
81
Q ( x , u ) = u 2 dt
0
l nh nht.
nh ngha 2.1 (Ti u lin tc): Xt h thng lin tc m t bi m hnh trng thi:
dx
= f (x , u )
dt
trong :
(2.1)
x1 ( t )
x =
l vector ca n bin trng thi,
x (t)
n
u1 ( t )
u =
l vector ca m tn hiu iu khin,
u (t)
m
f1 ( x, u)
f =
l vector ca n phng trnh m t h thng.
f ( x, u)
Q(x,u)=
g( x, u)dt
(2.2)
c gi tr nh nht, trong :
a)
b)
Q(x,u) = Q(x(u),u) =
g( x(u), u)dt
(2.3)
~
Q(u)
v bi ton ti u ng li a c v dng chnh tc quen bit ging nh bi ton
iu khin ti u tnh (chng 1) nh sau:
~
u* = arg min Q(u) .
(2.4)
uU
~
Tuy nhin, im khc bit ca (2.4) so vi iu khin ti u tnh l hm mc tiu Q(u)
(2.5)
83
trong
x1k
xk= ,
k
xn
u1k
,
uk=
k
um
f1 ( x k , u k )
f=
f
(
x
,
u
)
n k k
v cc k hiu k v tr "ly tha" khng mang ngha ly tha thng thng. Chng
hn, k hiu uik l ch gi tr trch mu ca phn t u i ( t ) ti thi im t = k T a v
c gi li trong khong thi gian k T a t < ( k + 1 ) T a gia hai ln trch mu.
Tng ng vi vic lng t ha u ( t ) v x ( t ) , m t m hnh (2.1) c chuyn
thnh (2.5), hm o cht lng cho qu trnh chuyn i trng thi t im u x 0 ti
im trng thi cui x N ca h thng cng c dng bin th nh sau:
Q=
N 1
g( x k , u k )
(2.6)
k=0
u0
Hnh 2.2: iu khin h khng lin tc.
2.1.2
x0
u1
x1
uN-2
xN-1
uN-1
xN
h thng l lin tc hay ri rc, m bi ton cn c phn chia nh mt cch chi tit
hn thnh nhiu bi ton ti u ng khc nhau nh sau:
1) Bi ton c rng buc/ khng rng buc: Bi ton c gii hn U l ton b khng
gian iu khin Rm, tc l U=Rm c gi l khng rng buc (unconstrained).
Ngc li th c gi l c rng buc (constrained).
2) Bi ton c im u c nh/im u rng buc: Bi ton ti u c im trng
thi u x ( 0 ) = x 0 xc nh v cho trc c gi l bi ton c im u c nh
(fixed start state). Trong trng hp x 0 l cho trc, nhng cha c xc nh c
th m ch bit c rng n s nm trn mt mt cong S 0 no th c gi l c
im u rng buc (start boundary conditions).
3) Bi ton c im cui c nh/im cui rng buc: Bi ton ti u c im trng
thi cui x ( T ) = x T xc nh v cho trc c gi l bi ton c im cui c nh
(fixed terminal state). Trong trng hp x T l cho trc, nhng cha c xc nh
c th m ch bit c rng n s nm trn mt mt cong S T no th c gi l
c im cui rng buc (terminal boundary conditions).
4) Bi ton c khong thi gian T xc nh/khng xc nh: Bi ton c khong thi
gian T c nh v cho trc c gi l bi ton c T xc nh (fixed time), chng
hn iu khin tu ha n ga ng gi l bi ton c T xc nh. Ngc li, nu T
l ty th c gi l bi ton c T khng xc nh, v d iu khin tn la bt
mc tiu nhanh nht l bi ton c T khng xc nh.
5) Bi ton c khong thi gian T hu hn/v hn: Cc bi ton c T xc nh (fixed
time) c phn chia tip thnh bi ton c T hu hn (finite time) v c T v hn
(infinite time). Bi ton c T v hn s phi tha mn:
lim g( x, u ) =0
a)
b)
u(t)
S0
x0
ST
c)
u(t)
xT
S0
u(t)
xT
im u c nh v
im cui c nh
im u b rng buc,
im cui c nh.
im u v im cui
b rng buc
Hnh 2.3: Phn loi bi ton ti u ng theo tnh cht cc im trng thi u v cui.
85
2.2
(2.7)
(2.8)
(2.9)
2.2.1
T
Q( x, u ) = g( x, u )dt min, T l bit trc
(2.10)
86
a)
b)
x(t)
x0
x(t)
x(T)=0
~
x( t)
xT
~
x( t)
x0
im u c nh v
im cui c nh
ST
x(T)0
im u c nh,
im cui rng buc
~ ) = g( x + , u + )dt = Q ( u , x ) +
Q( ~
x,u
Q
x
u
(0Q)
x x + u u dt
(2.11)
trong
g g g
=
,
,
x x1 x2
g
xn
g g g
=
,
,
u u1 u2
g
um
d( x + x )
= f ( x + x ,u + u )
dt
f
f
d x
= f ( x + x , u + u ) f ( x, u) =
x +
u
x
u
dt
f
d x f
x
u=0
x
u
dt
87
pT (
f
d x f
x
u)=0
x
u
dt
(2.12)
f x1
=
x f n
x1
f1
x n
,
f n
x n
f1
f u1
=
u f n
u1
f1
um
f n
um
x x + u u + p
d x f
dt x x u u dt
T
f
dp
g
g
T f
p
0 Q = pT (T ) x (T ) +
pT
+
dt
u
x
dt
u
u
x x
0
(2.13)
= pT
f
x
g
x
vi iu kin bin
pT (T ) x (T ) =0
(2.14)
(2.15)
88
=
dt
x
dp
vi
pT (T ) x (T ) =0
(2.16)
u u dt .
(2.17)
=0T
(2.18)
H
khng ng nht bng
u
u ( t ) =
vi l mt s dng nh ty chn,
s c t (2.17):
T
0 Q=
H
u
dt < 0
v l iu phi l.
a)
b)
khi khng bit trc chnh xc im cui x T phng php bin phn ch p dng c
nu khong thi gian T c xc nh v cho trc, c th hoc hu hn (finite), hoc
v hn (infinite). Ni cch khc, n hon ton khng p dng c cho bi ton ti u
khi m khong thi gian T l khng bit trc, chng hn nh cho bi ton ti u
tc ng nhanh.
V d 2.2: Minh ha phng php bin phn, trng hp im cui c nh
Cho h c m hnh:
dx
= x+u
dt
Hy tm u * ( t ) a h i t im u x ( 0 ) = 4 n im cui x ( 2 ) = 0 v lm cho:
Q(x,u) =
1 T =2 2
2
x + u dt min.
2 0
Xc nh quan h u( x , p ) t
dt p 1 1
A
H
= 0 c u = p .
u
x
p
st
s t
p( t ) = k3 e 1 + k4 e 2
s1= 2 , s2= 2 .
=0
k1 = 0,014
k2 = 4,014
x ( t ) = 0,014 e
+ 4,014 e
t
2
u*(t)=2
dx
+ x = 0,034 e
dt
1,663 e
t
2
Cho h c m hnh:
dx
= x2u
dt
Hy tm u * ( t ) a h i t im u x ( 0 ) = x 0 = 1 n im cui x ( T ) = x T ty trong
khong thi gian T = 1 s cho trc sao cho:
T x2
+ u2 dt min.
Q(x,u) =
2
0
Xc nh quan h u( x , p ) t
dt p 1 1
A
H
= 0 c u = p
u
x
p
=e
=L {(sIA) }
p(0)
p( t )
p(0)
1 s + 1 2 1 ae
=L 1{ 2
}
=
s 3 1 s 1 p(0) ce
trong L
a=
1+ 3
2 3
3t
3t
+ be
+ de
3t
3t
p(0)
3
b=
1 + 3
2 3
p(0)
3
91
c=
1
2 3
1 3
2 3
p(0) ,
d=
1
2 3
1+ 3
p(0)
2 3
T iu kin bin p ( T ) = p ( 1 ) = 0 ta c:
0 = ce
+ de
p(0)=
e
(1 3 )e
3
3
(1 + 3 )e
3t
de
3t
1 3
=
p(0) e
+
2 3
2 3
3t
1+ 3
p(0) e
+
2 3
2 3
3t
2.2.2
Bn thm v hm Hamilton
T
Q( x, u ) = g( x, u )dt min, T l bit trc
(2.19)
(2.20)
vi
H ( x, u, p) = pT f ( x, u) g( x, u)
v vector p l bin ng trng thi, tc l nghim ca phng trnh EulerLagrange:
H
=
dt
x
dp
(2.21)
92
(2.22)
f g
H
g
= pT
= pT F
,
x
x
x x
x1
f
F=
=
x
f n
x1
f1
x n
f n
x n
ta s c vi (2.21):
g
= F T p +
dt
x
dp
(2.23)
u
u u
u
u1
f
G=
=
u
f n
u1
f1
um
f n
um
ta s c vi (2.20):
pT G
g
=0T
u
(2.24)
Hai cng thc (2.23) v (2.24) to thnh thut ton xc nh tn hiu iu khin
u ( t ) ti u cho bi ton (2.19) vi cc bc nh sau:
1) Gii phng trnh vi phn (2.23) c nghim p(t ) tha mn iu kin bin (2.22).
2) Thay nghim p(t ) tm c vo phng trnh (2.24) xc nh u ( t ) ti u.
Nu gi thit thm rng hm g ( x , u ) trong phim hm mc tiu Q khng ph thuc
x, tc l:
g(x,u) = g(u)
93
f
x
p v
p(T ) = 0
p(t ) = 0 vi mi 0 t T
H
+ H
p
p
H
= 0
x
(2.25)
a)
b)
Nu bi ton ti u c im cui x T bt k v T = th H ( x, u, p) = 0 , t
Chng minh:
a) iu ny c suy trc tip t (2.25).
b) Do x T bt k nn c p(T ) = 0 . Do T = nn cng c lim g( x, u) = g( x( T ), u( T )) = 0 .
t
2.2.3
x0=x(0),
(2.26)
1T T
x C x + u T Du dt
2 0
(2.27)
t gi tr nh nht l Q min.
Bi ton trn c nhng c im sau:
mm
phi
1 T
(x Cx+uTDu)
2
BT p D u = 0
u = D 1 B T p
x
p
(2.29)
95
x( t )
= e M( t T )
p( t )
xT
= e M( t T )
p(T )
x T E11 ( t ) E12 ( t )
0 E21 ( t ) E22 ( t )
xT
(2.30)
eM ( t T )
p( t ) = E21 ( t ) x T
1
p(t ) = E21 ( t ) E11
(t) x ( t )
(2.31)
K (t)
(2.32)
BTK(t)x
(2.33)
dx
dK
x+K
dt
dt
dK
dK
x+K(Ax+BD 1BT p ) = (
+KA+KBD 1BTK)x
dt
dt
+KA+KBD 1BTK)x
dt
dK
+KA+KBD 1BTK)x
(CATK)x = (
dt
dK
+KA+KBD 1BTK
CATK =
dt
dK
= CATKKAKBD 1BTK
dt
CxAT p = (
96
(2.34)
Phng trnh (2.34) trn c tn l phng trnh vi phn Riccati. Nhng v phng
trnh vi phn Riccati (2.34) l phi tuyn, c nhiu nghim, nn xc nh c chnh
xc nghim no tha mn bi ton ti u, ta cn phi kho st tip nhng tnh cht c
bn phi c ca ma trn K ( t ) .
nh l 2.3: Ma trn K ( t ) ca bi ton ti u c cc tnh cht sau:
a)
b)
K ( t ) khng ph thuc x 0 .
c)
K ( t ) l ma trn i xng.
d)
1 T
x K (0 ) x 0 = Q min (gi tr nh nht ca hm mc tiu).
2 0
e)
K ( 0 ) l ma trn xc nh bn m.
f)
K(t)
T
T tng
Chng minh:
a) iu khng nh ny c suy ra ngay t (2.32) v p(T ) = 0 .
b) Do e M ( t T ) khng ph thuc x 0 nn K ( t ) cng khng ph thuc x 0 .
c) Chuyn v c hai v ca phng trnh vi phn Riccati (2.34) v do C, D l hai ma trn
i xng, ta s c:
T
dK
1 T
T
T
=(CA KKAKBD B K)
dt
= CTKTAKATKTB(D
1 T
) BTKT
= CTKTAKATKTBT(DT)
= CKTAKATKTBD
BKT
BTKT
97
dx
dK
d( xT Kx ) dx
T
+ xT
x
=
Kx + x K
dt
dt
dt
dt
=
( Ax + Bu )
( Bu )
Kx + xT K ( Ax + Bu ) + xT ( C AT K KA KBD 1 BT K ) x
Kx + xT KBu + xT ( C KBD1 BT K ) x
= uT BT Kx + xT KBu + xT Cx xT KBD 1 BT Kx
= uT D D1 BT Kx + xT KBu + xT Cx xT KB D1 BT Kx
u
u
= uT Du + xT Cx
ta c:
Q min =
1 T
1T T
x C x + u T Du dt =
x K ( t )x
20
2
T
0
1 T
x K (0 ) x 0
2 0
(2.35)
1
1
xT ( KA + KBD1 BT K C ) x = 0
2
2
1
1
KA + KBD1 BT K C = , ma trn c tt c cc phn t bng 0
2
2
T
p ( Ax + Bu)
(2.36)
98
dK
= v y l iu phi chng minh.
dt
BTK(t).
(2.37)
dx
=Ax+Bu
dt
R(t)=D
BTK(t)
x T ty
t z = K + 1 th
dz
= z2+4 = (z2)(z+2)
dt
99
iu ny dn n:
4
z 2 dz
d
ln
=
= 4
dt
z + 2 dt ( z 2)( z + 2)
z2
= ke 4 t
z+2
( t)
3 + 1
K=z+1 =
1
z=
2( + 1)
1
(t)= 3e
4(t1)
Suy ra
K=
9 e4( t 1) 1
3 e4( t 1) + 1
9 e4( t 1) 1
3 e4( t 1) + 1
2.2.4
dx
dt = Ax + Bu, x0 = x(0) ty cho trc, x = x( ) ty
Q( x, u ) = 1 xT Cx + uT Du dt min
20
(2.38)
BTK x
(2.39)
dK
= , ta suy ra c ma trn hng
dt
BTK+ATK+KA = C
(2.40)
1 T
x K x0
2 0
BTK
(2.41)
(2.42)
lim x T C x + u T Du = 0
101
xT
Cx
=0
uT
Du
=0.
b)
w=0
v hm mc tiu:
Q=
1 T 5 0
x + u2 dt min
x
2 0 0 4
dx
=Ax+Bu
dt
R=D
BTK
Nh vy th
0 0
1
5 0
, B = , C =
, D = 1
A =
1
0
0
0 4
k3
. Thay cc gi tr A , B , C , D v K vo (2.40) ta c:
k2
k1 k3 k3
+
k32 0
k2 k3
+
0 k2
0 5 0
=
0 0 4
k12 + 2k3 5 = 0
2
k3 4 = 0
k k + k = 0
1 3
2
K =
2 6
3 2
= ( 3 , 2 ) .
B T K = ( 1 , 0 )
2 6
BTLATLLA = C
(2.43)
BTL
(2.44)
w=0
Hnh 2.8: B iu khin ti u, tnh, phn
hi (m) trng thi.
dx
=Ax+Bu
dt
R=D
BTL
103
Cho bi ton ti u:
1
dx 0 3
x + u
=
dt 1 0
0
Q(x,u) =
1
16 x22 + u 2 dt
2 0
Nh vy, bi ton ny c:
0 3
1
0 0
, B = , C =
v D = 1
A =
1
0
0
0 16
l
Thay cc gi tr trn, v ma trn L = 1
l3
l1
l3
l3
l2
l
1
(1 0) 1
0
l3
l3 l1
l2 l3
l3
l2
l3
vo phng trnh Riccati (2.43):
l2
0 3 0 1 l1
1 0 3 0 l3
l3 0 0
=
l2 0 16
ta i n:
l12 2l3 = 0
l1 ( l3 3) l2 = 0
2
l3 6l3 = 16
H phng trnh trn c bn nghim, song ch c nghim
l1 = 4
l2 = 20
l = 8
3
4 8
L =
8 20
2.3
4 8
T
= (4 , 8).
B L = (1 , 0)
8 20
Nguyn l cc i
Bi ton ti u ng, lin tc, phi khng c rng buc U cho vector cc tn hiu
iu khin (unconstrained), hoc nu c rng buc U th U phi l tp h.
104
2.3.1
(2.45)
Q( x, u ) = aT x + r(u ) dt min
0
g( x, u )
Hm Hamilton:
H ( x, u, p) = pT [ A x + h(u)] [ a T x + r ( u ) ]
d x H
=
,
dt p
=
dt
x
dp
(2.46)
(2.47)
105
i t x 0 do chng mang li cho i tng na tuyn tnh c m hnh cho trong (2.45).
Trc ht, vi cng thc tch phn ton phn ta c ngay c:
T
~
T
dp ~
T
pT d x d x +
dt dt dt (x x ) dt p ( ~x x ) 0 = 0
~
Nhng v c x (0 ) = x ( 0 ) = x nn:
0
pT ( ~
x x)
T
0
= pT (T ) [~
x (T ) x(T )]
Suy ra:
T
~
dp ~
pT d x d x +
dt pT (T ) [~
(
)
x
x
x (T ) x(T )] = 0
dt dt dt
(2.48)
dp
T
T
p [h(u~ ) h(u)] + dt + A
(~x x ) dt
pT (T ) [~
x (T ) x(T )] = 0
(2.49)
[a
~ ) r(u)]dt
(~
x x ) + r( u
(2.50)
[p
T d p
+ A T p a (~
+
x x ) dt pT (T ) [~
x (T ) x(T )]
dt
H
= A T p + a
=
dt
x
dp
[p
T
0
~)
Q ( x , u ) Q( ~
x,u
~( t ) U
vi mi u
ta cng phi c:
~( t ) U
~ ) H ( x, p, u) vi mi u
H ( x, p, u
Suy ra:
nh l 2.5: Nu u ( t ) U l tn hiu iu khin ti u ca bi ton (2.45) th vi
(2.51)
u U
H ( x, p, u )
H
=0T
u
Khng
H
ti
u
tn
u
U
Nguyn l cc i (2.51) gi cho ta c th tm tn hiu iu khin ti u u ( t ) U
cho bi ton (2.45) vi nhng bc nh sau:
1) Lp hm Hamilton (2.46).
2) Xc nh quan h u( x, p) phi c ca tn hiu ti u u ( t ) U t nguyn l cc i
(2.51) pht biu trong nh l 2.5.
3) Thay quan h tm c vo phng trnh EulerLagrange (2.47) v gii cc phng
trnh vi nhng iu kin bin x ( 0 ) = x 0 , p(T ) = 0 c x ( t ) , p( t ) .
4) Thay x ( t ) , p( t ) tm c bc 3 vo quan h u( x, p) c t bc 2, hoc vo
m hnh ca i tng trong (2.45) c nghim ti u u ( t ) .
107
Cho bi ton ti u:
0
dx 0 1
x + u ,
=
dt 0 0
1
0
x 0 = , | u | 1 , T = 1
0
Q ( x , u ) = 2 x1 dt min
0
Trc ht ta lp hm Hamilton:
0 1
0
x + u 2 x1 = p 1 x 2 + p 2 u 2 x 1
H ( x, u, p) = pT
0
0
u = sgn( p 2 )
trong p l nghim ca
dp
dt
=
p1
0
vi iu kin bin p(1) =
0
p 1 ( t ) = 2 ( t 1 ) 0 khi 0 t T = 1 ,
p2(t)= (t1)20
u(t)= 1.
2.3.2
108
(2.52)
trong :
x1
u1
n
m
x= R , u=
R
x
u
n
m
AR
nn
, BR
nm
Q ( x , u ) = dt
(hm mc tiu ny c g ( x , u ) = 1 )
(2.53)
t gi tr nh nht.
Ch : Mc d bin T xut hin trong (2.53) song iu khng c ngha l phi
~)
H R ( x, p, u) = max
H R ( x, p, u
~
(2.54)
u U
trong :
a)
b)
H R ( x, p, u) = pT ( A x + B u )
H R
=
dt
x
dp
l hm Hamilton rt gn,
(2.55)
(2.56)
= A T p
Chng minh:
chng minh nguyn l cc i (2.54) ca bi ton (2.52), (2.53), cc ti liu [1],
[39] phi b ra hn mt chng vi khong trn 100 trang sch. y, chng ta s
khng nhc li li chng minh s m ch im qua nhng tng chnh c s
dng trong chng minh ca cc ti liu ny.
Trc ht, ta ghp chung m hnh i tng (2.52) cng hm mc tiu (2.53) thnh
mt i tng mi, gi l i tng m rng, bng cch nh ngha thm bin trng thi
mi:
dx0
dt = g( x, u) = 1
d x = A x + Bu
dt
(2.57)
109
x
x = 0 . Nh vy i tng m rng ny c khng gian
vi vector trng thi m rng ~
x
trng thi n+1 chiu l R n + 1 . Khng gian trng thi m rng ny c to t khng
gian trng thi R n c ca i tng (2.52) v mt trc mi c thm vo l trc thi
gian x 0 = t (hnh 2.10).
ST
x0=t
~
x(t)
x0
x(t)
Rn
xT
x
0
xT
~
(l mt im no trn trc S T ) trong khong thi gian T , c gi thit l c nh v
cho trc, sao cho ti im cui, khong cch ca qu o trng thi ~
x ( t ) trn trc S
T
ti khng gian R
T
T
~
Q( ~
x , u) = x0 dt = dt min.
(2.58)
Nh vy, bng cch s dng m hnh i tng m rng (2.57) thng qua vic thm
bin trng thi thi gian x 0 = t , ta thc hin c:
~
x (T ) t do,
chuyn bi ton c im cui x T c nh thnh bi ton c im cui ~
chuyn mt cch hnh thc bi ton c khong thi gian T t do thnh bi ton c
~
khong thi gian T c nh,
110
~
1 = p 0 + pT ( A x + Bu) 1
p T
H( ~
x, ~
p, u) = ~
A x + Bu
H R ( x, p,u )
p0
p = R n + 1 l vector bin ng trng thi ca i tng m rng (2.57),
trong ~
p
p R n l bin ng trng thi ca i tng tuyn tnh ban u (2.52) cho.
Tip theo, ta p dng (2.51) cho tn hiu iu khin ti u u ( t ) U v rng
~
H R ( x, p, u) l thnh phn duy nht trong H ( ~
x, ~
p, u) c cha u ( t ) , s i n:
~
~ ) = arg max H ( x, p, u
~) .
u ( t ) = arg max
H( ~
x, ~
p, u
R
~
~
u U
u U
(.p.c.m).
(2.59)
u U
~)
( p Bu
= arg max
~
T
u U
(2.60)
111
a)
b)
u3
u2+
u2
u1
u2
Hnh 2.11: M t siu din.
u1
u1
u1+
u2
(2.61)
112
dp1
=0
dt
p1(t)=k1
dp2
= p1
dt
p2(t)=k2k1t
(2.62)
(2.63)
iu ny cho thy:
a)
b)
S dng hai thng tin trn, ta hon ton c th xy dng c qu o trng thi
ti u x ( t ) . Thay (2.63) vo m hnh i tng th:
Nu u ( t ) = 1 c:
t2
x1 ( t ) =
+ c2 t + c1
2
x (t) = t + c
2
2
x1=
x22
+c
2
(2.64)
Tng t, nu u ( t ) = 1 th:
x1=
x22
+c'
2
(2.65)
x2
x0
u=1
x1
O
Hnh 2.12: Minh ha v d 2.8. Qu o pha
ti u.
u=1
114
H R ( x, p, u) = p 1 x 2 + p 2 ( x 1 + u )
sau p dng nguyn l cc i (2.49) s n c quan h gia tn hiu iu khin ti
u u ( t ) vi bin ng trng thi nh sau:
u ( t ) = sgn( p 2 )
c p 2 ( t ) ta s dng phng trnh EulerLagrange (2.56):
dp
dt
p
= 2
p1
p 2 ( t ) = k sin( t )
v t y suy ra c:
u ( t ) = sgn( p 2 ) = sgn( k sin( t ))
(2.66)
b)
Th hai, khong thi gian gia hai ln chuyn i trng thi (t 1 sang 1
hoc ngc li), khng k lc bt u v kt thc qu trnh, l ng bng .
u(t)
1
Hnh 2.13: Dng tn hiu iu khin ti
u. MInh ha v d 2.8.
t0
t0+
t0+2
Khi u ( t ) = 1 th:
d x x2
=
dt x1 + 1
(x 1 1 ) 2 + x22 = k12
(2.67)
d x x2
=
dt x1 1
(x 1 + 1 ) 2 + x22 = k22
(2.68)
dx1
= x 2 rng khi x 2 > 0 th x 1 phi
dt
u=1
x2
x2
u=1
x2
u=1
x1
1
x1
1
N1
1
M1
x1
u=1
116
x2
u=1
A2
x1
O M1
Hnh 2.16: Xy dng on gn cui ca qu o
trng thi ti u.
N2
N1
u=1 A1
x2
u=1
A2
M1
N2
N1
u=1
x1
M3
A1
A3
u=1
u=1
x2
M1
N4
N3
N2
M2
M3
x1
N1
u=1
x1
u1
x= , u=
U
x
u
n
m
Chng minh:
Trc ht, t cng thc (2.60) ta thy phn t u i ( t ) , i = 1 , 2 , , m ca vector tn
hiu iu khin ti u tc ng nhanh u ( t ) ch c th chuyn i gi tr ti thi im t '
nu ti c pT (t' ) bi= 0 , i = 1 , 2 , , n , vi bi l vector ct th i ca ma trn B v p(t )
l nghim ca phng trnh EulerLagrange (2.56):
dp
dt
= AT p
(2.69)
+rq=n
Theo [35], nghim p(t ) ca h phng trnh vi phn bc nht (2.69) lun c dng:
p(t ) = a 1 ( t ) e s1t + a 2 ( t ) e s2t +
+aq(t) e
sqt
+dq(t) e
sqt
(2.70)
pT ( t )bi = 0 ch c th nhiu
nht l:
(r11)+(r21)+
+(rq1)+q1=n1.
+cq(t) e
sqt
= 0
(2.71)
khng th nhiu hn
l1+l2+
+lq+q1
(2.72)
+cq-1(t) e
sq1t
= 0
(2.73)
khng nhiu hn
+lq-1+q2
l1+l2+
(2.74)
+lq+q
Nhn (2.71) vi e
c1(t) e
sqt
( s1 sq )t
+c2(t) e
( s2 sq )t
+cq-1(t) e
( sq1 sq )t
+cq(t) = 0
(2.75)
Do s q l s thc nn php nhn ny khng lm thay i nghim t ' ca (2.60), hay t ' l
nghim ca (2.71) khi v ch khi n cng l nghim ca (2.75).
V (2.75) l hm gii tch nn gia hai nghim ca n lun phi c t nht mt im
cc tr. Suy ra s nghim ca o hm bc l q +1 ca (2.75) khng th t hn:
l1+l2+
+lq+q(lq+1) = l1+l2+
+lq-1+q1
(2.76)
( s1 sq )t
+h2(t) e
( s2 sq )t
+hq1(t) e
( sq1 sq )t
| u | u max
120
(2.77)
nn
u(t)
u max
Hnh 2.19: Tn hiu iu khin
ti u.
t
t1
t2
t3
tn-2
tn=T
, A
n1
b)
[1( t t j 1 ) 1( t t j )]
n
(2.78)
j =1
0
dx 0 1
x + u
=
dt 0 0
1
vi
0
| u | u max , x 0 = v x T = 0 = .
0
0
trong = 1
1 t
1 t 0
d umax
+ umax
d
x ( t ) =
0
1
1
0
1
0 1 0
1
t1
0
Bi vy, ti im cui t = T th
t1
T
1 T 0
0 1 T
1 T 0
=
+ umax
d
d umax
0
1 1
0
1 1
0 0 1 0
t1
0
Suy ra:
T2
umax ( t12 2t1T +
)=0
2
u
max (2t1 T ) = 0
umax
= sgn( ) ,
t1 =
umax
T =2
umax
umax
u(t)=
t<T =2
umax khi
u
u
max
max
122
2.3.3
x1
u1
x= , u=
U,
x
u
n
m
f1 ( x, u)
f ( x, u) =
f ( x, u)
n
(2.79)
Q(x,u)=
g( x, u)dt
min
(2.80)
(2.81)
a)
0 t T v tha mn:
~, p)
H ( x, u, p) = max
H ( x, u
~
u U
(2.82)
123
Ti im cui t = T , cn c:
M x(T ), p(T ) = 0
b)
Nu vector p R
(2.83)
=
dt
x
dp
(2.84)
Cho bi ton ti u:
d
dt
x1 u1
= ,
x2 u2
T
Q(x,u)=
2
x ( 0 ) = ,
1
6
x ( T ) = , U = R 2
4
Hm Hamilton ca bi ton l:
H ( x, u, p) = u12 + u22 + p 1 u 1 + p 2 u 2
(2.85)
Suy ra:
H
=
dt
x
dp
p i ( t ) = k i ( hng s) , i = 1 , 2
(2.86)
H ( x, u, p) = u12 + u22 + k 1 u 1 + k 2 u 2
Sau , p dng nguyn l cc i (2.82) cho trng hp U = R 2 c:
H
=0T
u
ui
u12 +u 22
+ki=0, i=1,2
(2.87)
u2
k
= 2 .
u1
k1
(2.88)
M x( t ), p( t ) = 0
k12 + k22 = 1.
(2.89)
s c
dx2 u2
k
=
= 2
dx1
u1
k1
x2=
k2
x1+c
k1
(2.90)
2
6
T y, vi cc iu kin bin x ( 0 ) = , x ( T ) = th:
1
4
k2
1 = 2 k + c
k
4 = 6 2 + c
k1
khi
t=0
khi
t=T
k2 3
k = 4
1
.
c = 1
v do , theo (2.89) s c:
k1=
4
,
5
k2=
3
5
H ( x, u, p) = u12 + u22 +
4
3
u1+ u2
5
5
k2
1 3
1
x1 = x1
k1
2 4
2
125
2
6
ni im u x ( 0 ) = vi im cui x ( T ) = trong mt phng pha v tn hiu iu
1
4
, sm(x)=0
s(x)=
=0
s ( x)
m
(2.91)
s
s
, trong
l k hiu ch ma trn
x
x
~, p)
H ( x, u, p) = max
H ( x, u
~
b)
~, p) th M x(T ), p(T ) =0
H ( x, u
Gi M ( x, p) = max
~
c)
u U
u U
126
a)
x(0)
b)
x(t)
gradS T
ST
p(t )
x(T)
x(T)
ST
, grad s m ( x )
, grad s m ( x ) , hay:
p(T ) =
k grad sk (x(T ))
(2.92)
k =1
0
= S T ta phi c:
x2
p1(T)0+p2(T)x2=0
127
k2
. Do trong sut qu trnh ti u
k1
a)
b)
x2=ST
u=1
x0
x2=ST
u=1
u=1
x1
O
u=1
B
u=1
x1
x1 =
x22
+c
2
x1 =
x22
+c
2
x22
x2
+ c hoc l x 1 = 2 + c ty thuc vo
2
2
vi
1
x0 = , |u|1
0
128
1
Phng trnh ca a tp S T l s ( x ) = x 1 x 2 = 0 . Do c grads ( x ) = . T y
1
=
1
p1 ( T )
p 1 ( T ) = p 2 ( T ) = (hng s)
Lp hm Hamilton
H ( x, u, p) = p 1 x 2 + p 2 u
ta s c t nguyn l cc i:
u ( t ) = sgn( p 2 ) v
d
dt
p1 0
=
p2 p1
Vy:
p1 ( t ) =
p2 ( t ) = ( t T + 1)
Do p 2 ( t ) l hm tuyn tnh theo t nn u ( t ) s ch i du nhiu nht l mt ln.
im thi gian T u m u ( t ) i du (nu c) s l:
T u = T 1 , ni cch khc u ti u ch i du khi c T > 1
Thay u ( t ) ti u vo m hnh h thng c:
sgn( p2 ) 2
t +1
x1 =
2
x = sgn( p ) t
2
2
kT =
kT 2
+1
2
T = 1 1
2
k
u(t)
1
3
1+ 3
t +
x1 =
2
4
x = sgn( p ) t
2
2
hay
kT 2 1
kT =
+
2
4
1
1
T=1 1
=
2k
1
1
2
khi k = 1
3
khi k = 1
2
1
2
<1
dx
dt = f ( x, u)
T
Q( x, u ) = g( x, u )dt min
0
trong x ( 0 ) S 0 , x ( T ) S T v c hai a tp S 0 , S T u trn, khng cha im
suy bin.
u ( t ) l nghim ca bi ton ti u trn th cn v l tn ti vector p R
~, p)
H ( x, u, p) = max
H ( x, u
~
b)
~, p) th M x(T ), p(T ) =0
H ( x, u
Gi M ( x, p) = max
~
c)
u U
u U
x ( 0 ) = x 0 , x ( T ) = x T , v T l c nh v cho trc
Q(x,u)=
g( x, u)dt
min
dxn +1
=1
dt
x
f ( x, u)
~
~
R n + 1 , f ( x, u) =
x =
1
xn +1
131
d~
x ~
= f ( x, u) ,
dt
Q( ~
x ,u)=
x
x
~
x 0 = 0 , ~
x T = T c nh v cho trc
0
T
~
T
g( x, u, xn +1 )dt
min
~
trong khong thi gian T by gi li tr thnh t do v cng l bin ti u cn tm.
Ni cch khc, bi ton ti u mi ny hon ton tha mn cc gi thit p dng
c nguyn l cc i nu trong nh l 2.9.
Bi ton ti u c i tng khng autonom
x(0)=x0 , x(T)=xT
Q=
g( x, u, t )dt
min
dxn +1
=1
dt
th vi cc k hiu
x
~
,
x =
xn +1
x , u)
f ( x, u, t ) f ( x, u, x n +1 ) f ( ~
~~
=
=
,
f ( x , u) =
1
1
1
g ( x , u , t ) = g ( x , u , x n + 1 ) = g( ~
x , u)
bi ton trn tr v dng autonom:
d~
x ~~
= f ( x , u) ,
dt
x
x
~
~
x T ST = T cho trc
x 0 = 0 , ~
0
ty
Q=
g( ~x , u)dt
min
~
x T b rng buc bi a tp ST . gii bi ton
x 0 c nh, cn im cui ~
c im u ~
2.3.4
x(t)=e
At
x0
= AT p
p(t ) = e A
Suy ra
pT x = pT x 0 = hng s vi mi t
0
p
x(t)
x0
x(t)
Q(x,u)=
g( x, u)dt
min
~, p)
H ( x, u, p) = max
H ( x, u
~
(2.93)
u U
u ( x ) = u x, p( x )
H
c p(t )
=
dt
x
dp
Xc nh qu o trng thi ti u x ( t ) t
Xc nh p( x ) t p(t ) v x ( t )
d x H
=
p
dt
(2.94)
g( x( ), u( ))d = g( x( ), u( x( ), ))d
Vy th ti im cui phi c:
134
BT(xT)=0
dBt ( x ) Bt ( x ) Bt ( x ) d x
Bt ( x ) Bt ( x )
=
+
=
+
f ( x, u)
x
x
dt
t
dt
t
g(x,u)=
Bt ( x ) Bt ( x )
+
f ( x, u) g ( x , u ) = 0
x
t
iu ny ch rng
Bt ( x )
gi vai tr ca pT trong hm Hamilton, hay:
x
B ( x )
Bt ( x )
=0
+ H x, u, t
t
x
Gi trn a n:
nh l 2.12: Xt bi ton ti u:
dx
dt = f ( x, u), vi xT = x(T ) c nh, cho trc
T
Q( x, u ) = g( x, u )dt min
(2.95)
Gi u( x, p) l nghim ca:
~, p)
u( x, p) = arg max
H ( x, u
~
u U
(2.96)
B ( x )
)
u ( x ) = u( x, t
x
(2.97)
b)
p( x ) = t
x
135
u = sgn( p )
trong
dp
=0
dt
p = k (hng s)
x(t)=t+x0
x T = x ( T ) = 0 vi T = x 0 > 0
nn phi c x 0 <0.
2) Tng t nu u = 1 th do
dx
=1 x(t)=t+x0
dt
x T = x ( T ) = 0 vi T = x 0 > 0
nn phi c x 0 >0.
Suy ra b iu khin ti u phn hi trng thi u ( x ) vi x tu l (hnh 2.24):
u ( x ) = sgn( x )
Ta cng s thu c kt qu trn nh nh l 2.12 m c th l t phng trnh vi
phn HamiltonJacobi:
0=
Bt ( x )
Bt ( x )
Bt ( x )
B ( x ) Bt ( x )
+ sgn t
1
x 1 = t +
x
x
t
136
B ( x )
= 1 a c i tng t x 0 ty ti im cui
Song nghim u = sgn t
x
x T = 0 th phi c:
1 nu x < 0
u(x)=
= sgn( x )
1 nu x > 0
S
w=0
i
tng
s l bin
2.4
Bt ( x )
ca phng trnh HamiltonJacobi.
x
Trong khi hai phng php va c trnh by, phng php bin phn (mc 2.2)
v nguyn l cc i (mc 2.3), c bt ngun t bi ton ti u lin tc th phng
php quy hoch ng ca Bellman li c xut x t bi ton ti u khng lin tc vi m
hnh i tng dng phng trnh sai phn:
x k + 1 = f ( x k ,u k )
(2.98)
137
u1k
,
uk=
k
um
f1 ( x k , u k )
f=
f
x
u
(
,
)
n k k
{ u0, u1,
, uN1}
N 1
g( x k , u k )
(2.99)
k=0
, N theo u 0 , u 1 ,
, u N 1 nh sau:
)
g(f ( x1 , u1 ), u 2 ) = g(f ( f ( x 0 , u 0 ), u1 ), u 2 )
g(f ( x 2 , u 2 ), u3 ) = g(f ( f ( f ( x1 , u1 ), u 2 ), u 2 ), u3 )
g ( x 1 , u 1 ) = g f ( x 0 , u 0 ), u1
g(x2,u2)=
g(x3,u3)=
138
ti u gm N lut u 0 , u 1 ,
2.4.1
Nguyn l ti u ca Bellman
on
Hnh 2.25: M t nguyn l ti u Bellman.
on
x0
xk
xN
on
, N1
N 1
g( x i , u i ) ,
k=0,1, , N.
(2.100)
i= k
139
min
uk
g(xk,uk)+Bk+1
min
uk
hay
uk ,
min
, u N 1
Bk = min g( x k , u k ) +
min
Bk +1
uk
uk+1 , , u N 1
(2.101)
B 0 = Q min
(2.102)
Hai vng tnh ca phng php: Vng ngc (k thut nhng) v vng xui
Bt u t k = N ta c B N = 0.
Vi k = N 1 th t:
x N = f ( x N 1 , u N 1 )
v do x N l cho trc nn ta c c ngay quan h ti u:
uN1(xN1)
(2.103)
Vi N 2 k 0 th do hm B k + 1 ti u c c t bc trc ch cn ph thuc
theo x k + 1 , tc l B k + 1 ( x k + 1 ) , nn:
Bk = g(xk,uk)+Bk+1(xk+1)
= g ( x k , u k ) + Bk +1 f ( x k , u k
)
u
min
(2.104)
uk(xk) ,
(2.105)
Vi k = 0 c:
u0=u0(x0)
v c x 0
x 1 = f ( x 0 , u0 )
Vi 1 k N 1 cng c:
uk=uk(xk)
x k + 1 = f ( x k ,uk )
x k + uk
.
2
Q=
( x k2 + uk2 )
k=0
min.
T iu kin
1
( x 3 + u 3 ) = x 4 = 0 c ngay c u 3 = x 3 .
2
Suy ra hm Bellman ti u:
k=2:
Ta phi tm quan h u 2 ( x 2 ) ti u c:
141
x + u2
B 2 = ( x22 + u22 ) + B 3 = ( x22 + u22 ) + 2 2
2
min
u2
1
4 x22
x
x
.
B 2 = x22 + 2 + 2 x2 2 =
3
3
3
2
k=1:
4 x1 + u1
3 2
min
u1
x
B1
=0 c u1 = 1 . Suy ra
u1
4
2
5 x12
x
x
4 1
B 1 = x12 + 1 + x1 1 =
.
3 2
4
4
4
k=0:
tm quan h ti u u 0 ( x 0 ) t
B 0 = ( x02 + u02 ) + B 1 = ( x02 + u02 ) +
ta s dng iu kin cn
B0=
5 x0 + u0
4
2
min
u0
B0
5x
=0 v c u0 = 0 . Suy ra:
u0
21
2
5 x0
5 x
26 x02
5 1
.
+ x0 0 =
4 2
21
21
21
x02 +
x0=4
k=1:
x1=
k=2:
k=3:
p s:
142
u0=
x0 + u0 32
=
2
21
x + u1 12
x2= 1
=
2
21
x2 + u2
4
=
x3=
2
21
{uk}={
5 x0
20
=
21
21
Qmin = B 0 =
416
.
21
x1
8
=
4
21
x
4
u2= 2 =
21
3
u1=
u3= x3 =
20
8
4
4
,
,
,
}.
21
21
21
21
4
21
30
B
7
36
28
25
7
6
29
C
32
Hnh 2.26: Xc nh qu o ti u
theo Bellman.
7
25
F
26
B1
11
9
G
6
B0
4
21
I
16
18
12
L
11
12
11
M
6
10
B2
18
B3
B4
B5
143
2.4.2
144
N 1
g( x i , u i )
j = k +1
ch cha cc gi tr x k + 1 , x k + 2 , , x N - 1 v u k + 1 , u k + 2 , , u N - 1 .
T y, ngi ta m rng phng php quy hoch ng cho c nhng lp bi
ton ti u c hm mc tiu khng dng tng. Mt cch tng qut th phng php
quy hoch ng cng p dng c cho c nhng bi ton c hm mc tiu dng:
Q = B0(x0 , , xN-1, u0 , , uN-1)
tha mn:
1) Tch c, tc l lun biu din c thnh:
Bk=Bk(xk,uk,Bk+1),
k=0,1, ,N1
(2.106)
B 1 = ( x12 + u12 ) B 2
B 0 = Q = ( x02 + u02 ) + B 1
B 1 = ( x12 + u12 ) B 2
B 0 = Q = ( x02 + u02 ) + B 1
uk ,
min
, u N 1
Bk (x k , u k , Bk +1 ) = min Bk x k , u k ,
min
Bk +1
,
,
uk
u
u
k+1
N 1
145
x k + uk
.
2
a c t t x 0 = 3 n x 3 = 0 ( N = 3 ) v
Q = (3 x0 + u0 )2 + ( x12 + u12 )( x22 + u22 ) min.
Hm mc tiu trn trn tch c thnh:
B 2 = ( x22 + u22 ) ,
B 1 = ( x12 + u12 ) B 2
B0=Q=(3x0+u0)2+B1
x2 + u2
= x 3 = 0 c c ngay u 2 = x 2 . Suy ra:
2
u 1 = x 1 v B 1 = 0 .
k = 0 : B0 =( 3 x 0 + u 0 ) 2 + B 1 =( 3 x 0 + u 0 ) 2 min
Cungc t iu kin cn
B0
=0 ta c
u0
u0=3x0.
2) Thc hin vng xui ta c:
k=0: x0=3
u0=3x0= 9.
k=1: x1=
x0 + u0
=3
2
k=2: x2=
x1 + u1
=0
2
146
u1=x1=3.
u2=x2=0.
2.4.3
1
2
N 1
k=0
( x k2 + uk2 )
N l cho trc
1 2
( x N 1 + u 2N 1 ) min
2
BN2=
1
.
2
1 2
( x N 2 + u 2N 2 ) + h 0 x 2N 1 min
2
xN1=axN2+buN2
c: u N 2 =
2abh0
1 + 2b2 h0
xN2
B N 2 = h 1 x 2N 2
4 a 2 b2 h02
1
1
vi h 1 = ( + h0 a2 ) ( + h0 b2 )
2
2
(1 + 2b2 h0 )2
147
k=Nj:
1 2
( x N j + u 2N j ) + h j 2 x 2N j +1 min
2
BNj =
T:
xNj+1 = axNj+buNj
c: u N j =
2abh j 2
1 + 2b2 h j 2
xNj
B N j = h j 1 x 2N j
4 a2 b2 h 2j 2
1
1
vi h j 1 = ( + h j 2 a2 ) ( + h j 2 b2 )
2
2
(1 + 2b2 h j 2 )2
2abh N k 2
2
1 + 2b h N k 2
vi k = 0 , 1 ,
2.4.4
xk
xk+1 =
a
2
1 + 2b h N k 1
xk
,N1
T
Q( x, u ) = g( x, u )dt min
(2.107)
Jt(x,u)=
g( x, u)dt
t
~) }
min J t ( x , u ) = min { g( x, u )dt + min
J ( x, u
~
u
vi
0t<T
(2.108)
(2.110)
V ta i n:
nh l 2.13 (Phng trnh HamiltonJacobiBellman): Nu u ( t ) , x ( t ) l nghim bi ton ti
b)
Bt ( x ) Bt ( x )
+
f ( x, u ) + g( x, u) = 0, vi mi 0 t T
x
t
B ( x ) = 0
T T
B ( x )
~) }
u = arg min
{ g( x, u~) + t
f ( x, u
~
u
x
(2.111)
(2.112)
Bt ( x ) d x
Bt ( x )
Bt ( x )
Bt ( x )
+
=
f ( x, u) +
x
x
dt
t
t
Mt khc:
Bt+(x) Bt(x) =
t +
g( x, u)dt
= g(x,u)
Vy:
Bt ( x )
Bt ( x )
f ( x, u) +
+g(x,u)=0
x
t
v chnh l (2.111). iu kin bin B T ( x T ) = 0 c suy ra ngay t (2.110).
b) i t (2.108) v (2.109) th:
{
B t ( x ) = min
~
u
t +
g( x, u~)dt + B t + ( x ) }
trong x = x ( t + )
= min
{ g( x, u~) + B t + ( x ) }
~
u
B x
{ g( x, u~) + B t ( x ) + t ( ) f ( x, u~ ) + Bt ( x )
= min
~
u
x
t
}
149
Suy ra
B x
Bt ( x )
= min
{ g( x, u~) + t ( ) f ( x, u~ ) }
~
u
x
t
Kt hp cng vi (2.111) c:
g(x,u)+
Bt ( x )
B x
f ( x, u ) = min
{ g( x, u~) + t ( ) f ( x, u~ ) }
~
u
x
x
{ g( x, u~) + Bt ( x ) f ( x, u~) }
u = arg max
~
x
u
(2.113)
Q =
g( x, u)dt
min
thnh:
T
Q = g( x, u )dt max
0
150
Bt ( x )
)
x
(2.114)
T
Q = (3 x2 + u2 )dt min
0
Trc ht, t (2.112) vi:
~) +
g( x, u
Bt ( x )
~ ) min
~ 2 ) + Bt ( x ) ( x u
~) = ( 3 x 2 + u
f ( x, u
x
x
u
Bt ( x )
1 Bt ( x )
)=
x
2 x
0 =
Bt Bt
1 Bt
1 Bt
+
(x
)+ ( 3 x 2 +
)
t
x
2 x
2 x
2
Bt
Bt 1 Bt
2
+ x
+3x
t
x
4 x
(2.115)
d
= 2 2 3 = ( 1)2 4
dt
4 =
trong z = 1 v z ( ln3 ) = 1
4
dz
d z2
=
ln
( z 2)( z + 2) dt dt z + 2
z2
1 4t
e
= ke4 t =
27
z+2
z(t) =
54 2 e4 t
v z ( ln3 ) = 1
27 + e4 t
(t) = z(t)+1 =
81 e4 t
27 + e4 t
Suy ra
Bt(x)=
81 e4 t
27 + e4 t
x2
v
u(t,x) =
81 e4 t
1 Bt ( x )
=
x = R(t)x
2 x
27 + e4 t
R( t )
Li gii ca v d 2.19, c bit l php i bin chuyn phng trnh vi phn HJB
v dng phng trnh vi phn thng, l mt gi a ta n nh l sau:
nh l 2.14: Xt hai bi ton ti u cng c im cui x T , z T bt k nh sau:
dx
H1 :
= f ( x, u )
dt
Q = g( x, u)dt min
u
0
dz
H2 :
= Az + Bu
dt
Q = zT Ez + uT Fu )dt min
u
0
BTK=E
m( x ) Bt ( x )
u * ( x, t ) = F B Km( x ) v Kz =
x x
1
Chng minh:
152
x = m1 ( z )
Hin nhin rng khi php i bin z = m ( x ) l vi phi th n chnh l php i trc
ta v hai bi ton ti u H1, H2 l tng ng. iu ny ch rng nu chuyn
nghim ti u (phn hi dng) F
2( x12 + x2 ) + u
dx
1
v Q = 5( x12 + x2 )2 + u2 dt min
=
u
20
dt x1 4 x13 4 x1 x2 2 x1u
z1
x
x = 1 = m1 ( z ) = 2
z + z
x2
2
1
ta c:
2( x12 + x2 ) + u
dz
=
dt 2 x1 2( x12 + x2 ) + u + x1 4 x13 4 x1 x2 2 x1u
) (
2z + u 0 2
1
= 2
=
z + u
z1 1 0
0
cng nh:
Q=
1 2
1
1 T 0 0
2
2
2
2
2
z + u dt
5( x1 + x2 ) + u dt = (5 z2 + u )dt = z
20
20
2 0 0 5
vi
Q=
1 T 0 0
2
min
z + u dt
z
u
2 0 0 5
0 2
A=
,
1 0
1
B= ,
0
0 0
E=
, F=1
0 5
k2
2
vi k1 < 0, k1 k3 k2 > 0
k3
k2
k2 0 2 0 1 k1
k3 1 0 2 0 k2
k12 + 2k2
k ( k + 2) + k
3
1 2
k2 k1
+
k3 k2
k2 1
0 2 0 0
(1 , 0 )
=
k3 0
1 0 0 5
k1 ( k2 + 2) + k3 0 0
=
k22 + 4 k2 0 5
Suy ra:
k12 + 2k2 = 0
k1 ( k2 + 2) + k3 = 0
2
k2 + 4 k2 = 5
k2 = 5
k3 = 3 20
k1 = 20
k2 = 5
k3 = 3 20
3 20
RLQR = F 1BTK =
20 , 5
20
20 , 5 =
1
3
c det(A+BRLQR) = 3 0
0
z = m( x )
= 20 z1 5 z2
z = m( x )
= 20 x1 5( x12 + x2 )
154
Cu hi n tp v bi tp
1) Hy xc nh nghim u ( t ) ti u ca bi ton:
dx
= x+u
dt
Q(x,u)=
vi x ( 0 ) = x 0 = 1
1T 2
x + (1 )u 2 dt min vi 0 1
2 0
Q(x,u) =
1 T 4 2
1
x + u 2 dt min.
x
2 0 6 10
2
Q = [ x T C( t ) x + u T D( t )u]dt min
0
(t)BT(t)K(t)
= C(t)AT(t)K(t)K(t)A(t)K(t)B(t)D 1(t)BT(t)K(t)
dt
vi x ( 0 ) = x 0 v u U
T
Q ( x , u ) = b T x T + [ a T x + r(u)]dt min
0
a)
v p(t ) l nghim ca
b)
vi
H ( x, u, p) = pT [ A x + h(u)] [ a T x + r ( u ) ]
=
dt
x
dp
tha mn p(T ) = b .
Q ( x , u ) = x T + (2 x + u 2 )dt min
0
x ( 0 ) = 1 , T = 1 , | u | 1 , im cui x ( T ) l ty
T
Q ( x , u ) = x ( T ) + u 2 dt min
(>0)
6) Xt i tng iu khin
0
dx 0 2
x + u vi rng buc | u | 1 .
=
dt 0 0
1
=
dt x1 + u2
vi | u i | 1 , i = 1 , 2
8) Cho i tng
d x x2
= vi rng buc
dt u
|u|1
156
(x k2 + 2uk )
3
Q=
k=0
l nh nht.
10) Cho h khng lin tc m t bi:
xk+1=
x k + uk
2
Hy xc nh dy { u 0 , u 1 , u 2 , u 3 } sau 4 bc iu khin h i t x 0 = 3 ti mt
im x 4 ty trong khng gian trng thi v nng lng tiu th tnh theo:
3
Q=
( x k2 + uk2 ) + x42
k=0
l nh nht.
11) Chng minh rng vi i tng tuyn tnh
xk+1=Axk+Buk
v hm mc tiu dng ton phng
N 1
T
Q = ( x2 + u2 )dt min
0
a) Hy xc nh b iu khin phn hi trng thi ti u theo phng php bin
phn.
157
b)
c)
dx
=
dt x1 2 x1u
Hy xc nh b iu khin phn hi trng lm h phi tuyn cho l n nh ti
u theo ngha sau khi b mt tc ng tc thi nh bt h ra khi gc 0 th h li t
quay v 0 vi nng lng tn hao tnh bi:
0
z x1
l nh nht. Gi : S dng php i trc ta z = 1 = 2
z2 x1 + x2
158
nh ngha v m t chung
nhn c ch l mt
phn t.
Mt qu trnh ngu nhin x(t) c m t mt cch y bi:
1) Hm phn b bc mt:
F(x,t)=P(x(t) x)
xc nh xc sut xut hin hm thi gian m ti thi im t c gi tr khng ln
hn gi tr x cho trc.
2) Hm phn b bc cao:
F(x1,x2 , ,xn,t1,t2 , ,tn)=P(x(t1)x1 ,x(t2)x2 , ,x(tn)xn)
xc nh xc sut xut hin hm thi gian m ti thi im tk c gi tr khng ln
hn gi tr x k , k = 1 , 2 , , n cho trc.
3) o hm ca hm phn b bc mt:
f(x, t) =
F ( x, t )
t
159
x(t)
nF
x1 x n
y(t).
y(t2) y)
y(t)
x(t)
m ti thi im t1 c gi tr
m ti thi im t2 c gi tr khng ln hn gi
Mc d cc hm phn b c th m t c y tp x ( t ) , song n vn cn qu
phc tp. Do , thay v phi xc nh c th cc hm phn b ngi ta thng hay xc
nh cc tham s ngu nhin c trng ca n. Vi mt lp cc hm phn b c bit (v
d hm Gauss) hon ton c th t cc tham s ny xc nh c chnh xc cc hm
phn b.
Nhng tham s ngu nhin ca hm phn b bao gm:
1) Gi tr trung bnh (k vng):
mx(t) = M[x(t)] =
x f ( x, t )dx
2) Hm t tng quan:
rx(t1,t2) = M[x(t1)x(t2)] =
4) Gi tr tn mt: x2 ( t ) = rx(t,t)
5) Hm h tng quan:
rxy(t1,t2) = M[x(t1)y(t2)] =
[xy f ( x, y, t1 , t2 )]dxdy
160
x(t)
ti
[(x m x ( t1 )) (y m y ( t1 )) f ( x, y, t1 , t2 )]dxdy
c x y ( t 1 , t 2 ) = 0 , tc l
Qu trnh ngu nhin dng
vo im gc thi gian, tc l khng thay i gi tr khi trc thi gian c tnh tin mt
khong bt k, th qu trnh c gi l qu trnh ngu nhin dng.
Mt qu trnh ngu nhin dng x ( t ) c cc tnh cht sau:
f ( x , t ) = f ( x , t + ) vi mi R
c x ( t 1 , t 2 ) = : c x ( ) = r x ( ) m 2x .
x2 ( t ) = r x ( 0 ) m 2x = hng s = : x2 .
Hai qu trnh ngu nhin
x(t)
y(t)
x(t)
x(t),
c th c xc nh ch vi mt phn t i din x ( t ) bt k
161
ca tp, c gi l qu trnh ngu nhin egodic. Nhng qu trnh ngu nhin egodic
phi l cc qu trnh dng (iu ngc li khng ng) v c cc tnh cht sau:
1
2T
mx = lim
x( t )dt
T
T
1
2T
rx() = lim
x( t )x( t + )dt
r x ( ) l hm chn v r x ( 0 ) | r x ( ) |
lim rx ( ) = mx2
rxy() = lim
1
2T
x( t ) y( t + )dt
rxy() = ryx()
|rxy()|
1
[r (0)+ry(0)]
2 x
1 N 1
1 N 1
xk xk+ m v rxy ( mT ) =
xk yk+ m
N k =0
N k=0
(3.1)
x ( t ) c gi l mt ph hp ca tn hiu. Do r x ( ) l mt hm chn nn S x ( j ) l
mt hm thc. Bi vy thay v S x ( j ) ngi ta thng ch vit S x ( ) .
nh Fourier S x y ( j ) ca hm h tng quan rxy() gia hai qu trnh ngu nhin
egodic
x(t), y(t)
162
S x y ( s ) = Sxy ( j )
j = s
3.1.2
y(t).
x( t ) dt
<
Ti im khng lin tc t0 c:
x(t0)=
1
[x(t00)+ x(t0+0)]
2
X(j) =
x( t )e
jt
(3.2)
dt
1
2
X ( j )e
jt
(3.3)
163
x(t)*y(t) =
x( ) y( t )d .
c nh Fourier th nh s l X ( j ) Y ( j ) .
4) Tch z ( t ) = x ( t ) y ( t ) c nh Fourier l:
Z(j) = X(j)*Y(j) =
1
2
X ( j )Y [ j( )]d
trong X ( j ) , Y ( j ) l nh Fourier ca x ( t ) , y ( t ) .
5) Nu x ( t ) c:
supp x ( t ) = { t R x ( t ) 0 } hu hn
th nh Fourier X ( j ) ca n s c
supp X ( j ) = { R | X ( j ) | 0 } v hn
6) Nu:
a)
b)
x ( t ) l mt phn t bt k ca x ( t ) v X ( j ) l nh Fourier ca x ( t ) .
c)
y ( t ) l mt phn t bt k ca y ( t ) v Y ( j ) l nh Fourier ca y ( t ) .
th:
S x y ( j ) = X ( j ) Y ( j ) = X ( j ) Y ( j )
(3.4)
Cho mt h SISO (mt vo, mt ra) tuyn tnh, tham s hng vi tn hiu vo l
u ( t ) v tn hiu ra y ( t ) . Trong l thuyt iu khin tuyn tnh ta c bit khi c
hai tn hiu vo, ra l nhng tn hiu tin nh th h trn s c m t bng hm
truyn t G ( s ) , c nh ngha l t s gia nh Laplace Y ( s ) ca tn hiu ra y ( t ) v
nh Laplace U ( s ) ca tn hiu vo u ( t ) :
G(s)=
Y ( s)
U ( s)
G ( j ) = G( s) s = j =
Y ( j )
U ( j )
Hm G ( j ) c gi l hm c tnh tn (binpha) ca h.
164
(3.5)
Suy ( j )
Su ( j )
G ( s ) = G( j ) j = s
(3.6)
3.1.3
Suy ( j )
Su ( j )
U ( j )Y ( j )
U ( j )U ( j )
Y ( j )
.
U ( j )
min
p P
cng mang tnh ph thuc ngu nhin theo G nn khng th l phng n iu khin
ti u theo cht lng thc ca h thng.
loi b tnh ngu nhin ca hm o ch tiu cht lng trong bi ton iu khin
ti u, ta s thay mt hm Q( p ) c th bng tp tt c cc hm Q( p ,Q) bao gm c sai
lch ngu nhin Q . Khi tp
Q( p ,
n tha mn
M [ Q ( p , Q) ]
trong
min
p P
l k
a)
b)
11
33
11
11
4
100
33
11
34
11
12
4
1
1
4
nh ngha 3.2 (Ti u ngu nhin ng): Xt h MIMO (nhiu vo/ra) c vector tn hiu
u vo u ( t ) l ngu nhin, c m t bi m hnh trng thi:
dx
= f ( x, u) ,
dt
xR , uR
(3.7)
M [ Q ( x , u ) ] = M g( x, u )dt min
0
Nhn dng trc tuyn (online) c hiu l nhn dng m hnh i tng trn c
s phi quan st (o) c tn hiu vo v tn hiu ra ca n.
Trong mc 1.6.2 ta xt bi ton xc nh trc tuyn tham s cho i tng SISO
khng lin tc, tin nh m t bi:
G(z) =
b0 + b1 z 1 +
1 + a1 z
+ bm z m
(3.8)
+ an z n
yk=y(kT),
k=0,1, ,N
bi uk i =
i=0
yk+
ai yk i
(3.9)
i =1
167
i=0
i =1
bi M [uk quk i ] =
m
i=0
ai M [uk q yk i ]
n
M[uk-qyk]+
i=0
i =1
i =1
(3.10)
i =1
i=0
(3.11)
r (( q n)T )
an
,
, fq = uy
p=
ru ( qT )
b0
b
r (( q m )T )
m
u
e M
e = e0 ,
eM
fT
M
T
F= f ,
0
T
f
ruy ( MT )
h = ruy (0)
ruy ( MT )
eq = ruy(qT) f T p
q
e = h F p
Lp hm mc tiu
Q( p) = e T e = ( h F p ) T ( h F p )
= pT ( F T F ) p + (2h T F ) p + h T h = pT A p + bT p + c
c
A
bT
168
2A p* +b=0
(3.12)
2) Chn mt ch s Lag M
1 N q 1
uu
ru ( qT ) = N k =0 k k + q
r ( qT )
khi
u
khi
q0
q<0
1 N q 1
uk yk+ q
ruy ( qT ) = N k = 0
r ( qT )
khi
yu
khi
q0
q<0
3.2.2
~
y( t ) = g( )u( t )d
(3.13)
l nh nht.
Gi s vic o cc tn hiu vo u ( t ) v ra y ( t ) ca i tng c thc hin bng
cch trch mu vi thi gian trch mu l T. Khi kt qu o trong khong thi gian
0 t < n T s l cc gi tr ca u ( t ) , y ( t ) ti t = k T , k = 0 , 1 , , N 1 . Ni cch ta s thu
c dy cc gi tr { u k } , { y k } vi:
uk=u(kT), yk=y(kT),
k=0,1, ,N1
169
Gi tr tn hiu u ra ~
yk = ~
y( kT ) ca m hnh ti thi im t = k T cng c suy ra mt
cch tng t t (3.13) nh sau:
N 1
~
yk = gnuk n
trong g k = g ( k T ) .
n=0
ek= yk ~
yk = y k gnuk n
n=0
ek
Q=
k =
k =
yk
N 1
gn uk n
min.
n=0
n(t)
u(t)
i tng
uk
y0(t)
yk
M hnh
{gk}
y(t)
Quan st tn hiu
(trch mu)
~
yk
ek
Q
= 0 vi mi m = 0 , 1 , . iu ny dn n:
cn v l
gm
0=
N 1
N 1
yk g n uk n uk m = uk m yk g n uk n uk m .
k =
k =
n =0
n =0
k =
N 1
p=
uq yq+ m = gn u pu p+ n m
q =
n=0
170
N 1
1
1
uq yq + m = gn
u pu p+ n m
N q =
n=0
N p=
N 1
ruy ( mT ) = gn ru (( n m )T ) = gm * ru ( mT )
(3.14)
n =0
n=0,1,
2
l chu k trch mu tng ng trong min phc [36]. Vy:
(2 N 1)T
G(jn) =
Suy ( jn )
(3.15)
Su ( n )
1 N m 1
uu
ru ( mT ) = N k =0 k k + m
r ( mT )
khi
u
1 N m 1
uk yk+ m
ruy ( mT ) = N k =0
r ( mT )
khi
yu
khi
m = 0,1,
m = N + 1,
khi
, N 1
, 1,
m = 0,1,
m = N + 1,
, N 1
, 1,
171
2) Chn mt ch s Lag M
N
ri gn r u ( m T ) = r u y ( m T ) = 0 khi | m | > M lm gim
10
sai s r r (leakage).
3) Tnh (c th dng thut ton FFT tng tc tnh ton)
Su ( n ) = T
N 1
m = N +1
Suy ( jn ) = T
trong =
ru ( mT )e
N 1
m = N +1
jmn
ruy ( mT )e
2
2 N 1
jmn
n=0,1, ,2M
2
2 N 1
n=0,1, ,2M
2
v gi l chu k trch mu tng ng trong min phc.
(2 N 1)T
4) Tnh: G ( j n ) =
Suy ( jn )
Su ( n )
, n=0,1, ,2M
Nhn dng trc tuyn tham s m hnh i tng khng c thnh phn vi phn
Sau y ta s xt bi ton nhn dng tham s m hnh i tng SISO tuyn tnh
c tn hiu vo u ( t ) v ra y ( t ) ngu nhin, c m t bi hm truyn t:
G(s) =
Suy ( s)
Su ( s)
1 + b1 s +
+ bm s m
a0 + a1 s +
+ an s n
(n m)
(3.16)
trong S u ( s ) , S u y ( s ) l cc hm mt ph ca tn hiu vo u ( t ) , ra y ( t ) v b 1 ,
, b m , a 0 , a 1 , , a n l nhng tham s cn xc nh.
S dng ngay thut ton gii bi ton tng t vi cc tn hiu vo ra u ( t ) , y ( t )
tin nh c trnh by mc 1.6.2, nhng thay ch cho U ( j k ) , Y ( j k ) l cc gi
tr mt ph S u ( n ) , S u y ( j n ) , ta s i n cc bc nhn dng tham s m hnh
(3.16) ca i tng ngu nhin nh sau:
1) Xc nh (xem thm mc 6.2):
Su(n), Suy(jn), n=0,1, ,2M
t
uk=u(kT), yk=y(kT),
k=0,1, ,N1.
2
N
c gi l ch s Lag v =
(2 N 1)T
10
172
( jk )Su ( k )
( jk )m S ( k )
u
,
Suy ( jk )
fk =
( jk )Suy ( jk )
( jk )n S ( jk )
uy
b1
bm
,
p=
a0
a
n
Su (0)
h=
,
S (2 M )
u
fT
0
,
F=
T
f
2M
3) Tnh p * ti u t:
trong A = F H F v
2A p* b=0
bT=2Re(hHF)
Suy ( s)
Su ( s)
b0 + b1 s +
+ bm sm
1 + a1 s +
+ an sn
(n m)
(3.17)
a1
an
,
p=
b0
b
m
Suy ( jk )
( jk )Suy ( jk )
fk = ( jk )n Suy ( jk ) ,
( jk )S ( k )
u
m
( jk ) Su ( k )
Suy (0)
h=
,
S (2 M )
uy
fT
0
.
F=
T
f
M
2
b T = 2 Re( h H F )
173
3.2.3
1 + a1 z
+ an z
yk + ai yk i = uk
i =1
(3.18)
yk m yk + ai yk m yk i = yk muk
i =1
sau ly k vng, s c:
n
ry ( mT ) + ai ry (( m i)T ) = ryu ( mT )
i =1
gm =
0
khi m = 0
khi m < 0
bi vy t iu hin nhin
ta c
khi m = 0
174
Suy ra
khi m = 0
ry ( mT ) + ai ry (( m i )T ) = 0 khi m > 0
i =1
g
m khi m < 0
n
(3.19)
ry (0)
ry (T )
ry ( nT ) ry (( na 1)T )
Hn
ry (( n + 1)T ) 1 0
a =
ry (0)
0
ry ( nT )
(3.20)
trong
a1
a=
a
n
M yk ykf min
ykf = ai yk i l gi tr d bo ca y k
trong
i =1
Chng minh:
Trc ht ta tnh k vng ca sai lch ek = yk ykf :
M[|ek|2]
n
= M yk + ai yk i
i =1
n
n
= M yk2 + 2 M yk ai yk i + M ai yk i al yk l
i =1
l =1
i =1
n
= ry (0) + 2 ai ry ( iT ) + ai al ry (( i l )T )
i =1
i =1 l =1
S dng k hiu:
ry (T )
r=
v
r ( nT )
y
H n 1
ry (0)
ry ( T )
ry (0)
ry (T )
=
ry (( n 1)T ) ry (( n 2)T )
ry (( n 1)T )
ry (( n 2)T )
ry (0)
175
= ry (0) + rT a + aT r + aT H n 1 a
= ry (0) r H n11 r + ( r + H n 1 a ) H n11 ( r + H n 1 a )
T
Ring biu thc th 3 cha vector tham s a phi tm. Bi vy khi a lm cho biu
thc ny c gi tr nh nht, n cng s lm cho M[|ek|2] c gi tr nh nht. Nhng ma
trn H n 1 l bn xc nh dng, nn biu thc th 3 s c gi tr nh nht khi
0
r + H n 1 a =
0
( r , Hn1 ) a =
(3.21)
r (0) rT
Hn = y
r
H n 1
M yk ykb min v
v nh c nhng tnh cht ny, Levinson xy dng mt thut ton lp gii phng
trnh YuleWalker kh tin ch s c trnh by di y.
176
Thut ton Levinson khng gii trc tip phng trnh YuleWalker (3.20) bc n
c cc tham s a 1 , a 2 , , a n v m ln lt gii (3.20) vi nhng bc i thp
hn, bt u vi i = 1 , sau cho i tng dn n n . tin trong trnh by ta s k hiu
phng trnh (3.20) cho bc i c n tnh i xng HiT = Hi nh sau:
ry (Ta )
ry (0)
ry (0)
ry (T )
ry ( iT ) ry (( i 1)T )
Hi
1
i
ry (( i 1)T ) a1[i] 0
=
ry (0) ai[i] 0
ry ( iT )
(3.22)
ni cch khc, cc tham s nay s c k hiu bng a1[i], a2[i], ... , ai[i], i nhn
mnh rng chng thuc v phng trnh YuleWalker bc i. Vn t ra cho bi ton
xy dng thut ton truy hi l xc nh i+1 tham s a1[i], a2[i], ... , ai[i], i ca (3.22) t
i cc tham s a1[i1], a2[i1], ... , ai1[i1], i1 ca phng trnh YuleWalker bc i1:
ry (Ta )
ry (0)
ry (0)
ry ( T )
ry (( i 1)T ) ry (( i 2)T )
Hi 1
ry (( i 1)T )
1
i 1
ry (( i 2)T ) a1[i 1] 0
=
ry (0) ai 1[i 1] 0
(3.23)
tha mn:
ai[i] 0
=
Hi
a1[i] 0
1 i
(3.25)
Chng minh:
0
v pha tri ta c:
0
i
1
JHi
= J , trong 0 i l vector c i phn t u bng 0.
[
]
a
i
0i
Nu tip rng:
177
i 0
J = i
0i i
v J, Hi l hai ma trn i xng, tc l tch ca chng cng l mt ma trn i xng:
JHi = (JHi)T = HiJ
ta s c:
i
1
Hi J
= J
a[ i]
0i
ai[i] 0
= (.p.c.m)
Hi H i
a1[i] 0
1 i
a k [ i ] = a k [ i 1 ] + a i [ i ] a i k [ i 1 ] vi k =1, 2, , i1
2
b) i = i1(1ai[i] )
(3.26)
(3.27)
Chng minh:
Vi k hiu
ry (T )
r[i] =
,
r ( iT )
y
ry ( iT ) 0
r r i =
=
r (T ) 1
y
a1[i]
a[i] =
,
a [ i]
i
ai[i] 0
ar i =
=
a [ i ] 1
1
r[i]
0
1
a[i]
0
Vector gm c i phn t 0.
K hiu tip
a1[i]
a[i] =
a [ i]
i 1
178
a[ i]
a[i] =
ai[i]
v
ry (T )
r[i 1] =
r (( i 1)T )
y
r[i 1]
r[i] =
ry ( iT )
+ T
= 0i
ry ( iT ) r r [ i] ry (0) ai[i]
(3.28)
(3.29)
(3.30)
J =
1
r r[i 1] + Hi 1 J a[i 1] = 0i 1
r r[ i 1] + Hi 1 ar[i 1] = 0i 1
(3.31)
(3.32)
1
1
0
i
1
= Hi
= Hi a[ i] = Hi a[i 1] + Hi ar[i 1] ai[i]
0
[
]
a
i
i
a [ i]
0
1
i
(3.33)
i 1
1
1 Hi 1
H
r
i
[
]
i 1
a[i 1]
a[i 1] =
Hi a[ i 1] = T
=
0i 1
0 r r [i] ry (0) 0 rT i 1
1
r
T
a[i 1] r r [ i] a[ i 1]
i 1
0
i
+ H a [i 1] a [i]
0
=
i r
i 1
i
0i
1
T
r r [i]
[
1]
a
i
(3.34)
T
a [i 1]
r [ i] r
0
0
r (0) r [i]
1
ar[i 1] ai[i] =
Hi ar[i 1] ai[i] = y
ai[i]
r[i] H
ar[i 1]
1
i 1
1
i 1 1
(3.35)
a [i 1] 0i 1
Hi 1 r
=
1 i 1
Do (3.35) tr thnh
T
a [i 1]
r [ i] r
a [ i]
0i 1
Hi ar[i 1] ai[i] =
i
1
i 1
T
a [i 1]
r [ i] r
i 1
i
1
a [ i]
+
0i 1
0i 1
0i 1 =
i
i 1
1
0 T
r r [i]
a[i 1]
180
(3.36)
v t y suy ra:
ar[i 1]
ai[i]
1
i = i 1 + rT [i]
(3.37)
1
0 = rTr [i]
+ i 1 ai[i]
a[i 1]
1
rTr [i]
= i 1 ai[ i]
a[i 1]
(3.38)
i = i 1 i 1 ( ai[i])
Nh vy, nh l 3.4 vi hai cng thc (3.26), (3.27) cung cp cho ta kh nng
xc nh truy hi cc tham s a1[i], a2[i], ... , ai1[i] v i ca (3.22) t cc tham s
a1[i1], a2[i1], ... , ai1[i1], i1 ca (3.23) vi gi thit rng bit ai[ i ] ca (3.22). Ni
[
]
a
i
[
1]
[
1]
a
i
a
i
1
i 1
=
+ ai[i]
ai 1[i] ai 1[i 1]
a1[i 1]
a [i]
0
1
[
]
a
i
0
[
1]
[
1]
a
i
a
i
1
1
i 1
= Hi
= Hi
+ ai[i]Hi
ai 1[i]
0
ai 1[i 1]
a1[i 1]
a [ i]
0
0
1
(3.39)
Nhng v
Hi 1 r r[ i] ry (0) rT [i]
=
Hi = T
r [i] ry (0) r[i] H
i 1
r
trong
ry (T )
r[i] =
,
r ( iT )
y
ry ( iT )
r r [i] = r r [ i ] =
r (T )
y
1
0
i
a [i 1]
0 Hi 1 r r[i] a1[i 1]
r (0) rT [i] i 1
= T
+ ai[ i] y
r[i] H
r r [ i] ry (0)
i 1 a [ i 1]
a [i 1]
0
1
i 1
0
0
1
ai 1[i 1]
a
i
[
1]
r T [ i]
1
i Hi 1
ai[i 1]
ai 1[i 1]
1
=
+ ai[i]
ai 1[i 1]
0 rT [ i] a1[i 1]
H
i 1
r
ai[i 1]
ai 1[ i 1]
(3.40)
Mt khc t (3.23) c:
1
i 1
[
1]
a
i
= 0
Hi 1 1
ai 1[i 1] 0
v vi nh l 3.3 cho trng hp i1 thay vo v tr ca i, ng thc (3.40) c bin i
thnh
ai 1[i 1]
i 1
r T [ i]
a [i 1]
0
i
=
+ ai[i]
0
0
0 r ( iT ) + i 1 r [( i k)T ]a [i 1]
y
y
k
0
k =1
i 1
i 1
k =1
i 1
ai[i] =
i 1
(3.41)
182
b)
yk = uk + biuk i
i =1
(3.42)
1 + b1 z1 +
+ bm z m
1 + a1 z
+ an z
n
m
yk + ai yk i = uk + biuk i
i =1
i =1
(3.43)
sao
cho:
m
1 + bi z i =
i =1
1 + ci z i
i =1
183
Da theo quan h i ngu trn th vic nhn dng tham s m hnh MA s c thay
th bng cc thut ton nhn dng tham s m hnh AR bit, tc l nhn dng cc
tham s c1 , c2 , . Sau tnh ngc b1 , b2 , , bm t c1 , c2 , . Tuy nhin nu ch s
dng quan h i ngu ny th s gp cc kh khn sau:
1 + bi z i
i =1
1
s
1 + ci z
(3.44)
i
i =1
i =1
1
bi * ci =
0
nu
i=0
nu i 0
Suy ra
m
ci + bk ci k 0 khi i 1
k =1
ei = ci + bk ci k 0
k =1
, c s v t dy N gi tr o c { y k } , k = 1 , , N 1 ca tn hiu u ra khi
h c ch ng kch thch bng tn hiu n trng u vo, trong s>2m l gi
tr chn trc ty .
2) S dng thut mt ln na ton nhn dng tham s m hnh AR xc nh b 1 ,
b 2 , , b m t dy gi tr 1, c 1 , c 2 , , c s .
i =1
i =1
gl =
0
khi l = 0
khi l < 0
1 khi l = 0
v ru ( lT ) =
0 khi l 0
Nhng v:
ryu ( lT ) = ruy ( lT ) = ru ( lT ) * g l = ru ( iT ) g l i = g l
i =
nn:
185
khi l = 0
Bi vy vi l > m s c:
n
ry ( lTa ) + ai ry (( l i)T ) = 0
i =1
(3.45)
el = ry ( lT ) + ai ry (( l i )T ) 0
i =1
ca bi ton YuleWalker ng vi cc gi tr u vo r y [ ( m + 1 ) T ] , r y [ ( m + 2 ) T ] ,
1) Chn s Lag M >>n v s dng thut ton nhn dng hm tng quan xc nh
dy gi tr ry ( kT ) , k = 0,1, , M.
2) S dng cc chng trnh nhn dng offline tham s m hnh AR bit xc
nh a 1 , a 2 , , a n t dy cc gi tr r y [ ( m + 1 ) T ] , r y [ ( m + 2 ) T ] ,
, ry(MT)
ca hm tng quan.
B lc Wiener
Mc ch ca b lc
u(t) = u0(t)+n(t)
n(t)
u0(t)
u(t)
G(s)
y(t)
y(t) u0(t)
Su ( j ) = Su0 ( j ) + Sn ( j )
Su0 ( j ) = Suu0 ( j )
g( )u( t )d u 0 ( t )
(3.46)
~
th r rng Q khng nhng ph thuc vo g ( t ) cn phi xc nh m cn ph thuc c
~ ~
vo tn hiu nhiu n ( t ) c ln trong u ( t ) , tc l Q = Q ( g , n ) . V vy khng th hy vng
rng thng qua vic xc nh:
~
Q ( g , n ) min
li c th nhn c mt hm g ( t ) bt bin vi nhiu n ( t ) .
c th trnh c s xut hin n ( t ) trong hm o cht lng b lc, ngi ta
khng s dng (3.46) m thay vo l k vng ca n:
1
T 2T
Q = M [ e 2 ( t ) ] = lim
( t )dt
(3.47)
Q = Q(g)
Q ( g ) = lim
( t )dt
min
(3.48)
g P
y(t)=
g( )u( t )d
u(t)=u0(t)+n(t)
~
Q = ( y u 0 ) 2 min
[y ( t ) u 0 ( t ) ]u ( t ) = 0 vi mi 0
Chng minh:
~
Q = gku( t kT )T u0 ( t )
k =0
~
Q
=0,
gl
vi l = 0 , 1 , . Suy ra
2 gku( t kT )T u0 ( t ) u ( t l T ) T = 0 ,
k =0
gku( t kT )T u0 ( t ) u ( t l T a ) = 0 ,
=
k
0
l
l
g( )u( t )d u0 ( t ) u ( t ) = 0 .
0
188
vi mi 0
g( )ru ( )d
ruu0 ( ) = 0
vi mi 0
(3.49)
g( )ru ( )d
ruu0 ( )
Khi , do c:
g ( t ) = 0 vi t < 0
h()=0
vi 0
(3.50)
hm phn bn.
Bin i cht t phng trnh (3.50) ta s n c thut ton xc nh nghim ca
(3.50) gm cc bc nh sau:
1) Tnh mt ph S u ( s ) ca u ( t ) , tc l tnh nh Laplace ca hm t tng quan
r u ( ) ca tn hiu u ( t ) . Trong nhiu trng hp, khi m ch bit trc mt ph
Su0 ( s) ca u 0 ( t ) v S n ( s ) ca nhiu n ( t ) , th do u 0 ( t ) , n ( t ) khng tng quan, ta
cng c c
Su ( s) = Su0 ( s) + Sn ( s)
2) Vit li S u ( s ) thnh:
Su(s) = A (s)A+(s)
Suu
H = GA A + Suu0 = A + GA +0
189
3) Tnh t s:
R( s) =
Suu0 ( s)
A + ( s)
4) Tch R ( s ) thnh:
R(s)=B (s)+B+(s)
H = A + GA B B+
G( s ) =
A ( s)
Sn()=1
1 + 2
Su0 n ( ) = 0
S u ( ) = Su0 ( ) + S n ( ) =
1+2
v
Suu ( ) = Su0 ( ) =
0
2
1+2
Suy ra:
Su(s)=
3 s2
1 s2
s+ 3
s +1
s 3
s 1
A+
Suu ( s) =
T y ta c:
R(s)=
Suu
190
2
( s + 1)( s 3 )
0,73
0,73
+
s +1
s 3
B
B+
2
1 s2
Vy hm truyn t ca b lc l:
G(s)=
B
A
3.3.2
0,73
s+ 3
Mc ch ca b quan st
Trong cc phng php iu khin phn hi trng thi ngi ta thng gi thit
vector tn hiu trng thi x l o c (nh cc b cm bin) phn hi ngc v cho b
iu khin. iu ny trong thc t thng khng thc hin c, n gin ch l v c
kh nhiu bin trng thi khng th o c trc tip m ch c th xc nh c mt
cch gin tip thng qua nhng tn hiu o c khc. Chng hn nh ng c xoay
chiu ba pha th bin trng thi dng t thng ca ng c l khng o c trc tip, n
ch c th xc nh c thng qua nhng i lng tn hiu o c trc tip khc l gi
tr dng in stator v gi tr tc vng quay ng c. Cng nh vy h c th ng
nng ca mt vt ang chuyn ng ch c th xc nh c thng qua vn tc v khi
lng ca vt
Trong mt h thng iu khin, cc vector tn hiu vo u ( t ) , ra y( t ) bao gi cng l
nhng tn hiu o c trc tip (measurable). Gi s nh cc b cm bin (sensors) ta
o c gi tr u ( t ) , y( t ) trong khong thi gian hu hn t 0 t < T . Khi , mt c
cu c nhim v xc nh gi tr trng thi x ( t 0 ) ca h thng ti thi im t 0 t nhng
gi tr u ( t ) , y( t ) o c trong khong thi gian hu hn t 0 t < T , s c gi l b
quan st trng thi (state observer). Ni cch khc, b quan st trng thi l mt c cu
c nhim v thc hin php bin i [38]:
x ( t 0 ) = q u( t ), y( t )
nx
dx
= f ( x, u ) + n x ( t )
dt
y = g( x ) + n y ( t )
tn ti ton t q( , ) v mt hng s
T hu hn tha mn (3.51). Nu hng s
hu hn T cn c chn ty , min
(3.51)
~
x
ny
B quan st
trng thi
c hon ton.
191
dx
= f ( x, u ) + n x ( t )
dt
y = g( x ) + n y ( t )
vi
lim l( ~
x , y) =0
~
xx
(3.52)
v bi ton t ra y l phi xc nh l( ~
x , y ) tha mn:
lim l( ~
x , y) =0
~
xx
~
x(t) x ( t )
dt
y = Cx + n y
trong A R n
, BRn
(3.53)
m
, CRs
192
mn = M [ n y ( t ) ] = 0
y
Khi th
(3.54)
(3.55)
= M[nyx
= M[nxx ()] =
Theo (3.52) th b quan st trng thi cho i tng tuyn tnh (3.53) s l:
u
d~
x
= A~
x +Bu+L( y C ~
x )=(ALC) ~
x +(B , L)
y
dt
v nhim v thit k ch cn li l xc nh ma trn L R
ns
(3.56)
sao cho c c:
~
x(t) x ( t )
x ( t ) ta s c:
Lp hm m t sai lch e ( t ) = x ( t ) ~
d e d( x ~
x)
=
=A(x ~
x )+nxL( y C ~
x ) = Ae+nxL(Cx+nyC ~
x)
dt
dt
nx
= ( A L C ) e + n x L n y = ( A LC ) e + ( I L )
ny
~
~
A
B
n
~
~
= A e + Bn
vi e 0 = e ( 0 )
(3.57)
c c iu mong mun ~
x ( t ) x ( t ) , tc l e ( t ) 0 , ta phi tm L sao cho:
T
Q = M[e e] =
M[ ei2 ] min
(3.58)
i =1
N y1
(3.59)
193
N y1 C P P A A P = Nx
T
(3.60)
dx
T
T
dt = A x + C u
Q = 1 xT N x + uT N u dt min
K
x
y
20
(3.61)
1
dx 0 1
x + u + n x
=
dt 2 0
1
B
A
y = ( 0 1) x + n y
C
N x =
6 9
Ny =1
194
0 2
0
dx
T
T
x + u
= A x + C u =
dt
1 0
1
8 6
1
x + u 2 dt min
QK = x T
2 0 6 9
mc 2.2.3, ta c:
1
R=1
0
L
1
trong
l
L = 1
l3
l3
l2
l3
l3
l2
l
0
(0 1) 1
1
l3
l 2 2l
3
3
l l 2l l
1
2
23
l3 l1
l2 l3
l3
l2
l2 l3 2l1 l2 8 6
=
l22 4l3 6 9
0 2 0 1 l1
1 0 2 0 l3
l3 8 6
=
l2 6 9
l32 2l3 = 8
l2 l3 2l1 l2 = 6
2
l2 4l3 = 9
l3 4,5 4
=
l2 4 5
4,5 4
= ( 4 5 )
R = L T = ( 0 1 ) L = ( 0 1 )
4 5
4
L =
5
u
y
0 3 ~ 1 4 u
x +
=
2 5
1 5 y
3.3.3
195
dt
y = Cx + Du + n y
1 T
x E x + u T F u dt
2 0
t gi tr nh nht.
Thot mi nhn, bi ton trn c nt ging nh bi ton thit k b iu khin ti
u ng LQR c gii quyt bng phng php bin phn mc 2.2.3 thuc chng
2. Tuy nhin n li c hai im khc rt c bn. l:
ny
i tng
tuyn tnh
B iu
khin LQR
~
x B quan st
Kalman
B iu khin LQG
dx
dt = Ax + Bu
Q = 1 xT Ex + uT Fu min
u
20
(3.62)
BTL
BTLATLLA = E
t T
t T
t T
lim xT Ex = 0 v lim u = 0
t T
t T
QK =
1 T
( x N x x + u T N y u)dt min
2 0
197
y = (1 1) x + n y
C
1 T 1 0
1
x + u T Fu )dt = ( x12 + x22 + u 2 )dt min
( x
20
20
0 1
E
( tc l c F = 1 )
Q=
1 2
( x1 + x12 + u 2 )dt min
2 0
RLQR = (2,73
4,24).
Q=
1 T
( x N x x + u T N y u )dt min
2 0
7,72)
3,27
L =
7,72
= (ALC) ~
x + ( B , L ) =
dt
y 4,72 3,72
2 7,72
u
y
4,24).
v nu vit chung li s c:
d x A
=
x LC
dt ~
BRLQR
A LC BRLQR
x
w
~ +B
x
w
RLQR
~
x
dx
=Ax+Bu
dt
y =Cx
u
d~
x
=(ALC) ~
x +(B, L)
y
dt
199
Vy im cc ca h kn l nghim ca:
BRLQR
sI A
=0
det
LC
sI
A
LC
BR
+
+
LQR
Nhng v nh thc ca ma trn khng b thay i khi ta thay mt ct (hng) bng tng
ca n vi mt ct (hay hng) bt k khc, nn im cc h kn cng s l nghim ca:
sI A + BRLQR
det
sI A + BRLQR
+ BRLQR
=0
sI A + LC + BRLQR
sI A + BRLQR
det
BRLQR
=0
sI A + LC
det( s I A + B R L Q R ) det( s I A + L C ) = 0
Cu hi n tp v bi tp
1) Hy xy dng thut ton nhn dng trc tuyn tham s m hnh khng lin tc cho
i tng SISO ngu nhin m t bi:
200
G(z)=
1 + b1 z 1 +
a0 + a1 z
+ bm z m
+
+ an z n
X ( j ) = x( t )e j t dt
2
2
X j( k
T k =
T
2
X ( j )
T
xkf = ai xk i
i =1
xkb = ai xk + i
i =1
b)
201
y=(1 1)x+ny
202
4.1
4.1.1
Khng gian L 2
x2 =
( t )dt
(4.1)
<x1,x2>=
x1 ( t ) y2 ( t )dt
(4.2)
bng khng khi t < 0 v L 2 ( R ) gm cc hm thc y ( t ) ng nht bng khng khi t > 0 .
Do theo cng thc tch v hng (4.2) c
<x,y>=
x( t ) y( t )dt = 0
vi
x ( t ) L 2 ( R ) v y ( t ) L 2 ( R )
L 2 ( R ) = L2 ( R )
+
L2(R)=L2(R )L2(R )
Bn cnh L 2 ( R ) ta nh ngha tip L 2 ( j R ) l khng gian Hilbert ca cc hm phc
X ( j ) c chun bc hai:
X2 =
1
2
X ( j )
203
x( t )e
jt
dt
1
2
( t )dt =
X ( j )
x2 =X2
(4.3)
(4.4)
Khng gian H 2 v RH 2
Khng gian vector chun bc hai, k hiu bng H 2 , l khng gian cc hm phc
X ( s ) ca bin phc s C m trong na h mt phng phc bn phi (min c phn thc
ca bin s c k hiu vi Re(s) ln hn 0) tha mn:
a)
b)
tch phn
1
2
X(c +
j ) d
(4.5)
1
2
X(c +
j ) d
(4.6)
204
1
2
X ( j )
(4.7)
X(c +
j ) d
vi
c<0
H 2
b chn.
+
GL2(jR)
H2
X ( s ) = x( t )e
st
dt
X(s)=
x( t )e
st
dt
u l song nh, tuyn tnh, bo ton chun nn tng t nh quan h (4.3), (4.4) y
ta cng c:
+
L2(R ) H2
L 2 ( R ) H 2
L 2 ( j R ) H 2 H 2
(4.8)
b0 + b1 s +
+ bm s m
a0 + a1 s +
+ an s n
trong a i , b j R
205
nm bn phi trc o.
1
2
trace[G
( j )G( j ) d
G 2=
1
G( s)G( s)ds
2j j
G 2=
1
G( s)G( s)ds =
2j C
(4.9)
Cho hm thchu t
G(s)=
2a
,
s+a
a>0
4 a2
2a
2a
=
+
( s + a)( s + a) s + a s + a
v s 1 = a ta c:
2
G 2 = Res [ G ( s ) G ( s ) ] = 2 a
s1
G 2 = 2a .
Cng thc tnh chun (4.9) ch tin ch khi G ( s ) l hm phc (khng phi l ma
trn). Trng hp G ( s ) l ma trn ngi ta thng tm cch chuyn n v dng ma trn
hng s dng c cc php tnh ca i s ma trn v mt trong nhng cch chuyn
l biu din ma trn truyn t G ( s ) hp thc cht thnh dng m hnh trng thi:
dx
= A x + Bu
dt
y = Cx
tc l
G(s)=C(sIA)
(4.10)
2
2
= trace( B T L o B ) = trace( C L c C T )
(4.11)
207
Chng minh:
Gi g ( t ) l ma trn hm c nh Laplace l G ( s ) . Vy th:
Ce At B khi t 0
g(t)=
khi t < 0
Suy ra:
G
2
2
T
T
= trace B T e A t C T Ce At dt B = trace C e At BBT e A t dt C T
0
0
Lo
Lc
R rng:
L o = e A t C T Ce At dt
L c = e At BB T e A t dt
4.1.2
b chn.
(4.12)
sup G( j ) nu G( s) l hm
G =
sup (G( j )) nu G( s) l ma trn
L()
b)
ImG
D=0,1
=0
ReG
1 dec
D=1
40dB
c
Hnh 4.2: Cch xc nh chun v cng t ng th c tnh tn.
Cho hm thchu t
G(s)=
1 + bs
1 + as
209
G = a
1 nu b < a
a)
b)
L()
L()
b
a
1
L()
L()
b
a
1
1
=0
=c
G=G(jc)
Cho hm thchu t
G(s)=
1
1 + Ts
Khi :
G(j)=
d G( j )
1
1 + jT
G(j)=
2T
[1 + (T ) ]
3
2 2
=0
1
1 + ( T ) 2
c=0
Suy ra:
G=G(0)=1.
210
y(t )
th theo [18], [30], [35] ta cn c mt cng thc tnh khc, c xy dng da trn nh
ngha v chun ca mt nh x tuyn tnh, nh sau:
y
G = sup
= sup y
u =1
(4.13)
y 2 Gu2
(4.14)
2) G 2 = sup
u
u
y
3) g 1 = sup
u
= sup y
u =1
= sup y
u
=1
G ( j ) =
sup (G( j )) nu G( j ) l ma trn
211
4.2
Tham s ha b iu khin
Thc cht, phng php tham s ha (xut pht im t Youla) khng phi l bi
4.2.1
H c cc khu SISO
Trng hp i tng l n nh
n
w
R(s)
S(s)
S ( s ) R H . Bi ton t ra l xc nh
tp hp O gm tt c cc b iu khin lm
n nh h thng.
Gi
Q(s)=
R
1 + SR
R(s)=
Q
1 QS
s c
212
(4.15)
SR
=SQ
1 + SR
1
=1SQ
1 + SR
O={R=
Q
1 QS
QRH
}
n
B iu khin
Q(s)
S(s)
S(s)
1
.
1 + Ts
Q
(1 + Ts)Q
=
1 QS 1 + Ts Q
vi
QRH
1 + Ts
1
=1+
Ts
Ts
( l b iu khin PI)
213
v c hai hm truyn:
Gwy ( s) = S Q =
1
1 + Ts
Gny ( s) = 1 S Q =
Ts
1 + Ts
u l nhng hm bn.
Trng hp i tng khng n nh
Khi h c i tng
S(s)=
+ bm s m
B( s) b0 + b1 s +
=
A( s) a0 + a1 s +
+ an s n
(nm)
(4.16)
N ( s)
M ( s)
vi
N,MRH ,
(4.17)
+cls
(ln)
B( s)
C( s)
M(s)=
A( s)
.
C( s)
U ( s)
V ( s)
vi
U,VRH
(4.18)
SR
NU
=
1 + SR NU + MV
214
MV
1
=
.
1 + SR NU + MV
R rng, nu nh c c quan h:
NU+MV =1
(4.19)
N X + M Y = 1 vi
(4.20)
th tt c cc hm
V=YNQ,
U=X+MQ ,
S=
N ( s)
M( s)
N,MRH ,
trong
O={R=
X + MQ
Y NQ
X , Y , Q R H v
NX+MY =1}
1
2
s 3s + 2
N ( s)
M ( s)
trong
N(s)=
1
1
=
C( s) ( s + 1)2
M(s)=
s 2 3s + 2 s 2 3s + 2
.
=
C( s)
( s + 1) 2
215
s+6
19s 11
, Y(s)=
s +1
s +1
th
NX+MY =1
v hai hm X , Y ny u thuc R H . Thut ton xc nh X , Y , N , M R H t hm
truyn t S ( s ) ca i tng v t iu kin ng dng Bezout s c trnh by sau.
T y suy ra mi b iu khin c hm truyn t:
R(s)=
vi
QRH
19s 11
.
s+6
(4.21)
Thut ton Euclid thc hin cng thc (4.21) vi hai s nguyn n , m cho trc bao
gm cc bc sau y:
1) t r 0 = n v r 1 = m .
2) t x 0 = 1 , x 1 = 0 v y 0 = 0 , y 1 = 1 .
3) Chia r 0 cho r 1 c thng q 1 v s d r 2 tc l: r 0 = r 1 q 1 + r 2
4) Thc hin ln lt cc bc sau vi k = 2 , 3 ,
216
a)
Nu r k =0 th dng vi p s x = x k 1 , y = y k 1 v SCLN( n , m ) = r k 1 .
b)
a)
Tnh: x k = x k 2 x k 1 q k 1
b)
Tnh: y k = y k 2 y k 1 q k 1
rk
68
30
qk
xk
yk
T bng trn ta c ra c:
x=4, y=9
SCLN( 6 8 , 3 0 ) = h = 2
684 + 30(9)=2.
(4.22)
u v
n 1 0 h x y
m 0 1 0 u v
M
hoc
u v n 1 0 0 u v
x y m 0 1 h x y
M
ri i n:
1) Bt u vi ma trn M , ta tnh:
q 1 = n div m ,
trong div l k hiu ch php tnh chia ly phn nguyn. Nh vy:
r 2 = n q 1 m = n mod m
l phn d ca php chia (mod l k hiu php tnh ly phn d ca php chia).
Tip theo ta thay hng th nht ca M bng hiu ca n v tch ca hng th hai
vi q1 . Khi M tr thnh:
217
r2 1 q1
1
m 0
2) Thc hin li bc trn, nhng hon i vai tr ca hai hng cho nhau, tc l tnh
q 2 = m div r 2 , sau thay hng th hai bng hiu ca n vi tch ca hng th
nht v q 2 :
r2
r3
q1
1
q2 1 + q1 q2
trong
r 3 = m q 2 r 2 = m mod r 2
0 u v
hoc
0 u v
h x y
n( )u( ) + m( )v( ) = 0, vi mi
(4.23)
M =
m( ) 0 1
ta thay hng th nht ca M bng hiu gia n v tch ca hng th hai vi:
q 1 ( ) = n ( ) div m ( ) .
Khi M tr thnh:
r2 ( ) 1 q1 ( )
1
m( ) 0
218
trong r 2 ( ) = n ( ) mod m ( )
2) Thc hin li bc trn, nhng hon i vai tr ca hai hng cho nhau, ta c:
q1 ( )
1
r2 ( )
r
(
q
1
+
q
(
)
q
(
)
2
1
2
3
vi
q 2 ( ) = m ( ) div r 2 ( )
r 3 ( ) = m ( ) mod r 2 ( )
3) C thc hin ln lt hai bc trn cho ti khi thu c ma trn c mt phn t ca
ct u tin bng 0:
u( ) v( )
x( ) ~
y( )
h( ) ~
0
hoc
~
h
(
)
x( ) ~
y( )
0
u
(
)
v
(
v m ( ) = 6 5 + 1 .
1 0
2
M= 2
6 5 + 1 0 1
1
1
5
6
6
6
62 5 + 1 0 1
25
125
25
+
6
6
36
114
+
5
25
252
1
5
6
6
6
25
36
114
+
5
25
6
6
+
5
25
1
6
25 2
6
6
6
+
5
25
v t ta c ra c:
h()=k=
6
25
36
114
~
x ( ) =
+
,
5
25
6
6
~
y( ) = +
5
25
219
u()= 252
125
25
+
,
6
6
v()=
25 2
Suy ra:
x()=
~
x( )
= 30+19,
k
y()=
~
y( )
= 5+1 .
k
Ch : Thut ton Euclid m rng va gii thiu l mt phng php tng qut
gii h phng trnh (4.23). Tuy nhin trong mt s trng hp c bit, ta c th tm
nghim ca (4.23) mt cch n gin hn m khng cn phi s dng thut ton Euclid
m() = a1+a2+
+ap
p1
ta s c cc h s ca n c xc nh t (4.23) nh sau:
m( 1 )( a1 + a21 +
m( p )( a1 + a2 p +
m( 1 ) m( 1 )1
m( 2 ) m( 2 )2
m( p ) m( p ) p
+ a p1p1 ) = 1
+ a p pp1 ) = 1
m( 1 )1p1 a1 1
m( 2 )2p1 a2 1
=
p1
m( p ) p a p 1
ep
a
a = P
ep
q1
n() = b1+b2+
+bq
n( 1 ) n( 1 ) 1
n( 2 ) n( 2 ) 2
n( q ) n( q ) q
n( 1 ) 1q 1 b1 1
n( 2 ) 2q 1 b2 1
=
q 1
n( q ) q bq 1
eq
b
b = Q
eq
220
(4.24)
sao cho:
tn ti nh x ngc,
1
sa
s=
1 + a
(4.25)
1 + a
1 + a
~
n( )
) = S( ) =
m( )
1
trong (4.25), tc l:
sa
N(s)= n(
1
1
) , M(s)= m(
)
sa
sa
X(s)= x(
1
1
) , Y(s)= y(
)
sa
sa
S(s)=
s 3s + 2
~
S( ) =
2
2
6 5 + 1
n( )
m( )
tc l:
n()=
v m ( ) = 6 5 + 1 .
x()= 30+19
y()= 5+1
1
s +1
ta i n:
N(s)= n(
1
1
)=
s +1
( s + 1) 2
M(s)= m(
X(s)= x(
1
19s 11
)=
s +1
s +1
Y(s)= y(
s 2 3s + 2
1
)=
s +1
( s + 1) 2
1
s+6
)=
s +1
s +1
1 + a
~
n( )
) = S( ) =
m( )
4) Chuyn ngc:
N(s)= n(
1
1
) , M(s)= m(
)
sa
sa
X(s)= x(
1
1
) , Y(s)= y(
)
sa
sa
5) p s: O = { R =
X + MQ
Y NQ
QRH}
s 1
.
s( s 2)
R(s)
S(s)
n ( t ) c tn s 0 = 5 s 1.
S dng nh x (4.25) vi a = 1 c
~
1
S( ) = S (
)=
Vy:
n ( ) = 2 +
22 +
n( )
=
2
3 4 + 1 m( )
m()=3 4+1.
5
2
2
1
+
3
3
3
32 4 + 1 0 1
25
76
25
3
3
9
42
5
25
752 +
2
5
+
3
3
25
1
9
42
5
25
18
3
15
25
2
3
50 2 25
+
3
3
18
3
15
25
v vi n c:
h()=k=
3
,
25
9
42
~
x ( ) =
,
5
25
18
3
~
y( ) =
15
25
Suy ra:
x()=
~
x( )
= 15+14 ,
k
y()=
~
y( )
= 10+1
k
223
s 1
1
)=
s +1
( s + 1) 2
X(s)= x(
1
14 s 1
)=
s +1
s +1
,
,
M(s)= m(
Y(s)= y(
s( s 2)
1
)=
s +1
( s + 1) 2
1
s9
)=
s +1
s +1
O={R=
QRH}
(4.26)
( s 2) ( s 9)( s + 1) ( s 1)Q
1
=
s(1 + RS ) ( s 2) ( s 9)( s + 1) ( s 1)Q + ( s 1) (14 s 1)( s + 1) + s( s 2)Q
E(0)=0
Q(0)=9
(4.27)
Vy:
S
1 + RS
Gn y (5 j ) = 0
Q ( 5 j ) = 0,54+0,23j
(4.28)
a + bs + cs2
( s + 1)2
(1 + 5 j )
224
= 0,54 + 0,23 j
=
250
c
120
b
127
c = 0,1
Vy:
Q(s) =
9 + 0,3 s + 0,1s2
( s + 1)2
4.2.2
H c cc khu MIMO
Trc ht ta lm quen vi khi nim hai ma trn hm phc nguyn t cng nhau:
1) Hai ma trn hm phc N ( s ) , M ( s ) c gi l nguyn t cng nhau bn phi
(rightcoprime) nu ma trn c s chung bn phi ln nht P ( s ) ca n:
N(s)=Nr(s)P(s)
M(s)=Mr(s)P(s)
~
M( s) = T ( s ) M t ( s )
l mt ma trn unimodular.
Tng t nh cc cng thc (4.21), (4.22) pht biu cho cho hai s nguyn n , m v
(4.23) pht biu cho hai a thc n ( ) , m ( ) nguyn t cng nhau, i vi cc cp ma
~
~
trn hm phc N ( s ) , M ( s ) nguyn t cng nhau bn phi v N ( s) , M ( s) nguyn t
cng nhau bn tri, ta cng c mt s kt lun sau [18], [60]:
1) Hai ma trn N ( s ) , M ( s ) nguyn t cng nhau bn phi khi v ch khi tn ti hai ma
~
~
trn X ( s) , Y ( s) c s chiu thch hp tha mn:
~
~
X ( s ) N ( s ) + Y ( s) M ( s ) = I
( I l ma trn n v)
(4.29)
225
~
~
2) Hai ma trn N ( s) , M ( s) nguyn t cng nhau bn tri khi v ch khi tn ti hai ma
trn X ( s ) , Y ( s ) c s chiu thch hp tha mn:
~
~
N ( s) X ( s ) + M ( s) Y ( s ) = I
(4.30)
3) Phng trnh (4.29) vi hai ma trn N ( s ) , M ( s ) nguyn t cng nhau bn phi cho
~
~
trc v X ( s) , Y ( s) l cc n s cn tm c gi l phng trnh Bezout. Hin
~
~
nhin rng nghim X ( s ) , Y ( s) ca phng trnh Bezout (4.29) s l hai ma trn
nguyn t cng nhau bn tri.
Cng nh vy, nghim X ( s ) , Y ( s ) ca phng trnh Bezout (4.30) khi bit trc hai
~
~
ma trn N ( s) , M ( s) nguyn t cng nhau bn tri, s to thnh cp hai ma trn
nguyn t cng nhau bn phi.
4) Hai ma trn N ( s ) R H v M ( s ) R H nguyn t cng nhau bn phi khi v ch
khi tn ti hai ma trn U ( s ) R H , V ( s ) R H c:
M U
N V
RH
K M U
=
T N V
M U
= I
N V
~ 1
N
RH
~
V
T y, v vi nhn xt thm:
~
M
~
U
~ 1 ~ ~
N
H L
= ~ ~
~
K T
V
~
M
~
U
~
N
~
V
~ ~
H
~ L
~ = I
K T
~
~
r rng H ( s) R H v K ( s) R H l hai ma t r n nguyn t cng nhau bn
~
~
phi, hay U ( s) R H v V ( s) R H phi l hai ma trn nguyn t cng nhau bn
~
~
tri ging nh N ( s) R H , M ( s) R H .
226
a) S=NM
b)
~ ~
~ ~
S = M 1 N , trong N , M R H v nguyn t cng nhau bn tri.
Chng minh:
Xt i tng c ma trn truyn t thchu t v hp thc S ( s ) , c m t bi
m hnh trng thi:
dx
= A x + Bu
dt
y = C x + Du
trong x R , u R
Y(s)=S(s)U(s)
v y R . Khi s c:
v
S(s)=C(sIA)
B+D
(4.31)
u i tng
iu khin
Hnh 4.7: Minh ha phn chng minh nh l 4.3
dt
y = ( C DR) x + Dw
s X ( s) = ( A BR) X ( s) + BW ( s)
Y ( s) = ( C DR ) X ( s) + DW ( s)
X ( s) = ( sI A + BR) 1 BW ( s )
Y ( s) = ( C DR) X ( s ) + DW ( s)
(4.32)
B+D]W
2) Quan h gia tn hiu vo w ( t ) v tn hiu sai lch u ( t ) bng cch nhn c hai v
ca phng trnh th nht vi R v bn tri ri thay R X ( s ) bi W ( s ) U ( s ) :
U(s)=[R(sIA+BR)
B+I]W
U(p),
trong
N =
[(CDR)(sIA+BR)1B+D]RH
M =
[R(sIA+BR)1B+I]RH
Nh vy, thng qua ma trn R di dng b iu khin phn hi (m) trng thi,
ma trn truyn t S ( s ) ca i tng c tch thnh tch N M
ca hai ma trn
y = BT x + DT u
v
~
N =[C(sIA+PC) 1(BPD)+D]RH
Nh vy, thng qua P, ma trn truyn t S ( s ) ca i tng cng c tch thnh
~ ~
~ ~
S
tch M 1 N ca hai ma trn hm N , M R H nguyn t cng nhau bn tri.
Cng cn ni thm rng bn cnh li chng minh trn (ly t ti liu [18]) cn c
nhiu nhng li chng minh khc cho nh l 4.4, thm ch cn gn hn, v d nh ca
228
S(s)
m M1
N
m
~
M 1
~
N
m
Hnh 4.8: Phn tch S(s) thnh cp ma trn nguyn t cng nhau (theo [43]).
B+D.
~ ~
Khi thut ton xc nh N , M , N , M R H s gm cc bc:
1) Vit li S ( s ) = [ A , B , C , D ] . C th tm thy trong ti liu [19] nhng phng php
xc nh bn ma trn A , B , C , D t ma trn truyn t S ( s ) .
2) Xc nh ma trn R sao cho A R = A B R l ma trn bn. C th s dng cc phng
php thit k b iu khin cho trc im cc ti liu [35] tm R.
3) Tnh M ( s ) = [ A R , B , R , I ] , N ( s ) = [ A R , B , C R , D ] , trong C R = C D R .
4) Xc nh ma trn P sao cho A P = A P C l ma trn bn. C th s dng phng
php thit k b quan st trng thi Luenberger ([35]) tm P.
~
~
5) Tnh M ( s ) = [ A P , P , C , I ] , N ( s) = [ A P , B P , C , D ] , trong B P = B P D .
V d 4.10: (Xc nh cp cc ma trn nguyn t cng nhau)
1
s( s 2)
2
s 2
2
2
+
2s
1 0
x
y =
1 1
C
(D=)
229
1 0
A R = A B R =
0 1
CR=CDR=C.
Suy ra
M(s)=[AR,B,R,I]=R(sIAR)
N(s)=[AR,B,CR,D]= CR(sIAR)
B+I=
1 s 2
RH
s + 1 0 s 2
B+D=
1 1 0
RH
s + 1 1 2
Th li ta thy r rng c:
NM
1
s( s 2)
2
s 2
=S(s).
s
2
2
+
2s
Tng t, dng phng php modal thit k P cho i tng i ngu sao cho h
kn vi ma trn h thng l A P = A P C c hai im cc 1 = 2 = 2 ta c:
1 1
,
P =
4 4
2 0
A P = A P C =
0 2
M( s) = [ A P , P , C , I ] = C ( s I A P ) 1 P + I =
BP=BPD=B.
1 s +1 1
RH
s + 2 3
s 3
N ( s) = [ A P , B P , C , D ] = C ( s I A P ) 1 B P + D =
1 1 0
RH
s + 2 1 2
v th li ta cng thy c:
~ ~
M 1 N =
1
s( s 2)
2
s 2
= S ( s ) .
s 2 2 + 2s
Xc nh tp cc b iu khin lm n nh h thng
Sau khi phn tch ma trn truyn t ca i tng thnh tch cc cp ma trn
nguyn t cng nhau th tng t nh h c cc khu SISO trnh by ti mc 4.2.1,
i vi bi ton MIMO ta cng c nh l sau v tp O ca cc b iu khin lm n nh
bn vng h thng c cu trc cho hnh 4.4:
~ ~
~ ~
X , Y , X , Y R H l bn ma trn tng ng tha mn h phng trnh Bezout (hay
cn gi phng trnh Bezout m rng):
~
Y
~
N
~
X
~
M
X
=I.
Y
(4.33)
O = { R = ( X + MQ)(Y NQ) 1 Q R H }
~
~
~
~
= { R = ( Y QN ) 1 ( X + QM )
(4.34)
QRH}
(4.35)
Chng minh:
Trc ht ta thy t (4.33):
I Q
~
Y
~
N
~
~
Y
~QN
N
~
X
~
M
~
~
X + QM
~
M
N
M
I Q
= I
I
X + MQ
=I
( Y NQ)
(4.36)
nn
~
~
~
~
( Y QN ) ( X + M Q ) = ( X + Q M ) ( Y N Q ) .
iu ny chng t rng hai ng thc (4.34) v (4.35) l tng ng.
~ ~
~ ~
Tip theo, do tt c cc ma trn N , M , N , M , X , Y , X , Y u l nhng phn t
ca R H nn ta c vi (4.36)
~
~
Y
~QN
N
~
~
X + QM
~ RH
M
X + MQ
( Y NQ )
RH
t
U=X+MQ
V=YNQ
X + MQ
( Y NQ )
M
=
N
F 1
= 1
V NF 1
F 1UV 1
+V
NF UV
RH
(4.37)
trong :
F=VNM
U.
231
Mt khc, do R = U V
(I+SR)
v S = N M
=(VV
+NM
nn t (4.37), m c th l F
(I+SR)
UV
cng nh:
1 1
= V(V+NM
U)
= VF
R H v V R H s c:
RH
(4.38)
hay ma trn truyn t Gny (s) gia vector tn hiu nhiu n ( t ) v vector tn hiu ra
y(t ) , ng vi w ( t ) = 0 (hnh 4.4):
Gny (s) = ( I + S R )
=(I+SR)
[(I+SR)SR]=(I+SR)(I+SR)
=I(I+SR)
(I+SR)
SR
SR
ta c:
(I+SR)
SRRH
SR
l ma trn bn (h kn n nh).
Sau khi phn tch ma trn truyn t ca i tng S ( s ) thnh tch cc ma trn
nguyn t cng nhau, th vi nh l 4.4, c c tp O gm tt c cc b iu khin
R ( s ) lm h kn n nh bn vng, ta cn cn phi xc nh cp ma trn nguyn t cng
~ ~
nhau X , Y R H hoc X , Y R H tha mn (4.33).
Trc ht ta gi:
S(s)=[A,B,C,D] .
Sau tm R l b iu khin phn hi trng thi (m) ca i tng sao cho h kn n
nh, hay A R = A B R l ma trn bn v P l b iu khin phn hi trng thi (m) ca
i tng i ngu lm n nh h kn, tc l lm cho ma trn A P = A P C c tt c cc
gi tr ring nm bn tri trc o. Ghp chung hai ma trn li vi nhau ta s c
mt b iu khin bao gm b quan st Luenberger ([35]):
232
d~
x
x Du )
= A~
x + B u + P ( y C~
dt
~
y
a)
~
x
u=R ~
x
dx
=Ax+Bu
dt
y =Cx+Du
(4.39)
d~
x
=A~
x + Bu + P( y C ~
x Du)
dt
b)
c)
~
x
dx
=Ax+Bu
dt
y =Cx+Du
d~
x
= (ARPCR ) ~
x Pe
dt
y
u
F(s)
e
S(s)
e
w=0
u=(R) ~
x
S dng k hiu
233
~
A = ARPCR,
~
B =P,
~
C =R
(4.40)
th m hnh trng thi trn ca b iu khin tr thnh dng quen bit nh sau:
x ~~ ~
d~
= A x + Be
dt
~~
u = C
x
(4.41)
~ ~
= Y 1 X
~
~
~
Y ( s ) = [ AR , B , R , I ]
(4.42)
~
~ ~
~
Y ( s) = [ A P , P , C , I ]
(4.43)
~
y, n gin, ta c th chn R = C R , v khi :
~
~ ~~
A R = A BR = A R P C R + P C R = A R
~
l mt ma trn bn. Cng nh vy ta c th chn P =B P =B P D , v:
~
~ ~~
~~
A P = A PC = A R P C R PC = A P C = A P
Bng cch chn nh trn th nh c (4.40), cc cng thc (4.42), (4.43) tr thnh:
X(s)= [ AR, P, R, ] = [ AR, P, R, ]
Y(s)= [ AR, P, CR, I ] = [ AR, P, CR, I ]
~
X ( s) = [ A P , P , R , ] = [ A P , P , R , ]
~
Y ( s) = [ A P , B P , R , I ] = [ A P , B P , R , I ]
~ ~
T y, ta i n cc bc tm ma trn X , Y R H v X , Y R H nh sau:
2) Tnh X ( s ) = [ A R , P , R , ] , Y ( s ) = [ A R , P , C R , I ] , trong C R = C D R .
~
~
3) Tnh X ( s) = [ A P , P , R , ] , Y ( s) = [ A P , B P , R , I ] , trong B P = B P D .
V d 4.11: Xc nh cp ma trn nguyn t cng nhau
1
s( s 2)
2
s 2
s 2 2 + 2s
vi cc kt qu thu c:
1 1
,
R =
0 1,5
1 0
1 0
, C R = C =
.
A R =
0
1 1
1 1
,
P =
4 4
2 0
1 0
, B P = B =
.
A P =
0
0 2
M(s)=
1 s 2
,
s + 1 0 s 2
~
M( s) =
1 s +1 1
1 1 0
~
, N ( s) =
s+2 3
s 3
s + 2 1 2
N(s)=
1 1 0
s + 1 1 2
P=
1
1 3 5
s + 1 6 6
P+I=
X ( s) = [ A P , P , R , ] = R ( s I A P ) 1 P =
1
1 s + 2
s + 1 3 s + 6
1 3 5
s + 2 6 6
Y ( s) = [ A P , B P , R , I ] = R ( s I A P ) 1 B P + I =
2
1 s +3
s + 2 0
s + 5
3 5 1 0 s + 3
2 s 2
1
= I
+
( s + 1)( s + 2) 6 6 1 2 0
s + 5 0 s 2
~
~
NX + MY =
1 0 3 5 s + 1 1 s + 2
1
1
= I
( s + 1)( s + 2) 1 2 6 6 3
s 3 3 s + 6
~
~
YX XY =
s + 3
2 3 5 3 5 s + 2
1
1
=
( s + 1)( s + 2) 0
s + 5 6 6 6 6 3 s + 6
235
~
~
NM MN =
1 0 s 2 s + 1 1 1 0
1
= .
( s + 1)( s + 2) 1 2 0 s 2 3
s 3 1 2
Bn cnh nghim tm c theo thut ton trn, phng trnh Bezout (4.33) cn
~
~
c nhiu nghim khc. Thc cht n c v s nghim, v gi s X 0 , Y 0 , X 0 , Y0 l
mt nghim c, th theo cng thc (4.36), mi ma trn:
X=X0+MQ,
Y=Y0NQ,
~ ~
~
X = X 0 + QM ,
~ ~
~
Y = Y0 QN ,
~ ~
xc nh tp O, nh ta thy, phi xc nh X , Y , X , Y R H ca phng trnh
M(s)=Y(s)=I,
~
~
M ( s ) = Y ( s) = I ,
~
X ( s ) = X ( s) = .
236
a)
Xc nh bn ma trn hng A , B , C , D c S ( s ) = [ A , B , C , D ] .
b)
c)
Tnh M ( s ) = [ A R , B , R , I ] , N ( s ) = [ A R , B , C R , D ] , trong C R = C D R .
~
~
d) Tnh M ( s ) = [ A P , P , C , I ] , N ( s) = [ A P , B P , C , D ] , trong B P = B P D .
3) Tnh X ( s ) = [ A R , P , R , ]
v Y ( s ) = [ A R , P , C R , I ] .
~
4) Tnh X ( s ) = [ A P , P , R , ]
~
v Y ( s) = [ A P , B P , R , I ] .
5) Xc nh O = { R = ( X + MQ)( Y NQ) 1 Q R H }
~
~
~
~
= { R = ( Y QN ) 1 ( X + QM ) Q R H } .
Thut ton trn c xy dng tng qut cho h MIMO nn ng nhin n cng
p dng c cho h SISO.
V d 4.12: (Xc nh tp O )
s+3
.
( s + 1)( s 3)
0
dx 0 3
x + u ,
=
dt 1 2
1
B
A
y = (1 1) x
( c D = 0 ) .
R=(2 6)
3
P =
3
A R = A B R =
3 0
A P = A P C =
2 1
M ( s ) = [ A R , B , R , I ] = 1 ( 2 6 )
1 s + 4
0 s 3
=
1 s + 3
237
s 3
N ( s ) = [ A R , B , C R , D ] = ( 1 1 )
1 s + 4
0
1
=
1
s
+1
0
s + 3
~
M ( s) = [ A P , P , C , I ] = 1 ( 1 1 )
2
s
+ 1
0
s + 3
~
N ( s) = [ A P , B P , C , D ] = ( 1 1 )
s + 1
2
s 3
X ( s ) = [ A R , P , R , ] = ( 2 6 )
1 s + 4
3
s3
=
3
s
+3
0
1
=
1 s + 1
3
24
=
3
s
+3
s 3
Y ( s ) = [ A R , P , C R , I ] = 1 + ( 1 1 )
1 s + 4
3 s + 7
=
3 s + 1
0
s + 3
~
X ( s) = [ A P , P , R , ] = ( 2 6 )
s + 1
2
3
24
=
3 s + 3
0
s + 3
~
Y ( s) = [ A P , B P , R , I ] = 1 + ( 2 6 )
s + 1
2
4.2.3
0
s+7
=
.
s +1
1
Khi nim n nh ni
Z S11 S12
=
Y S21 S22
S( s)
P
E
(4.44)
238
p
e
i tng
iu khin
z
y
S(s)
Hnh 4.10: Bi ton n nh ni.
R(s)
S11
S21
S12
S22
P Z
=
E X L
Z S11
E =
X S
21
I
I
Z I S12
I
E =
X S
22
S11 P + S12 E = Z
E = W R X
S P + S E = X L
22
21
P S12
W +
L S
22
R
I
I
I
S11
S
21
Z
E
X
P
W
L
G13
G23
G33
G12
G22
G32
P
W
L
(4.45)
G( s )
trong :
G11 = S11S12R(I+S22R)
G12 = S12S12R(I+S22R)
G13 = S12R(I+S22R)
G21 = R(I+S22R)
G22 = IR(I+S22R)
G23 = R(I+S22R)
G31 = (I+S22R)
G32 = (I+S22R)
G33 = (I+S22R)
1
1
S21
S22
S21
S22
S21
S22
239
S(s)=
s 1
s +1
R(s)=
s+3
s 1
l n nh v c hm truyn t
Gwy ( s) =
Y ( s)
S
s 1
=
=
W ( s) 1 + RS 2s + 4
S(s)
R(s)
( s + 1)( s + 3)
U ( s)
R
=
=
N ( s) 1 + SR ( s 1)(2s + 4 )
li khng n nh.
Tnh n nh ni c (internal stabilizable)
n nh ni c. Tht vy, t
G11 = S11S12R(I+S22R)
S21= S11
G12 = S12S12R(I+S22R)
S22= S12
nn R ( s ) khng thay i c G 1 2 ( s ) .
240
S(s)=NM
~ ~
= M 1 N ,
~ ~
trong N , M R H nguyn t cng nhau bn phi v N , M R H nguyn t
cng nhau bn tri.
Gi thit rng S 2 2 ( s ) hp thc cht, tc l cc phn t ca S 2 2 ( s ) u c bc a
thc t s nh hn bc a thc mu s, hay
lim S22 ( s) = .
b)
M,(
~ ~
~
M , N nguyn t cng nhau bn tri v M ,(
I
bn phi.
c)
Chng minh:
Nu gi S = N M
v R = U V
trong N , M R H , U , V R H l nhng cp
ma trn nguyn t cng nhau bn tri, th h kn cho hnh 4.10 bin i c thnh
dng cho trong hnh 4.12. T ta c ra c:
P
= F
E
P
= M F
W U H
= M F + U H
W
I
Z
= N F
Y
Y=( I)NF
p
w
Hnh 4.12: MInh ha phn chng minh nh l 4.5
z
N
y
x
241
X=H
L+Y=VH
U
I
V
P P
F
= W = W
H L L
ta s i n
( I )N
(4.46)
( I )N
U
I
I =
V ( I )S
I
=
S
21
R
I
I
R
I
I
S22
SR ( s)
F
M
=
H ( I )N
U
I
V
P
W
L
( I )N
U
I
V
RH
242
( I )N
U
I
V
A B
=
C D
A B
M
C D ( I )N
U
I =I
V
s c
AM( I)N=I
v nh vy hai ma trn M , ( I ) N l nguyn t cng nhau bn phi.
Chng minh tng t ta cng c nhng kt lun cn li ca nh l.
B iu khin n nh ni
M F = P + U H
(4.47)
VH=( I)NF
(4.48)
X , Y R H c
M X + Y = I
I
I
I
I
M X P + Y P = P
(4.49)
I
I
M F X P = ( Y P + U H )
P1
F1
M F 1 = ( P 1 + U H )
I
(4.50)
P2
(4.51)
4.3
iu khin ti u RH
4.3.1
vi
T,T1,T2RH
T(s)
Hnh 4.13: Cn bng m hnh.
T1
244
T2
tin cho vic gii thch khi nim nhy, ta bt u vi h SISO cho hnh
4.14. H gm b iu khin R ( s ) , i tng S ( s ) . Khi h kn s c hm truyn t:
G(s)=
SR
1 + SR
G
trong G ( s )
G
S
trong ring i tng S ( s ) . Khi hm phc:
S
G
R(1 + SR) SR 2 S(1 + SR)
1
dG S
K ( s ) = lim G =
=
=
2
S 0 S
SR
dS G
1
+
SR
(1 + SR)
S
(4.52)
(4.53)
~ ~
S = M 1 N
u(t)
~
X
~
M
X
=I
Y
R(s)
S(s)
y(t)
ta s c:
K(s) =(I+SR)
~ ~
= [ I + M 1 N ( X + M Q ) ( Y N Q ) 1 ] 1
245
~ ~
~ ~
= [ M 1 M ( Y N Q ) ( Y N Q ) 1 + M 1 N ( X + M Q ) ( Y N Q ) 1 ] 1
~
~
~
=(YNQ)[ M (YNQ)+ N (X+MQ)] 1 M
~
=(YNQ) M
trong
~
T = YM ,
T1=N
~
T2= M .
Bi ton ti u RH mu (standard)
a)
p
u
z
i tng
iu khin
b)
z
u
i tng
iu khin
R
Hnh 4.15: Bi ton iu khin ti u RH.
Y ( s) S21 ( s) S22 ( s)
S( s)
246
P( s)
U ( s)
(4.54)
S12
S22
P S11
RY S21
Z S11
=
Y S21
S12 R
I
I
+
S22 R
S12 R
Z I
=
Y I + S22 R
S11
S21
S12
S22
S12
S22
P S12 R
W S22 R
Z
Y
P
W
S12
S22
P
W
I
+
S22 R
I S R(I + S R)1
12
22
(I + S22 R)1
ta c
Z I S12 R(I + S22 R)1
=
(I + S22 R)1
Y
S11
S21
S S R(I + S R)1 S
12
22
21
= 11
S12
S22
P
W
P
W
(4.55)
S21
S21
247
=(I+SRSR)(I+SR)
=ISR(I+SR)
S21
S12 I
=
S22 I
S( s)
S( s)
K ( s) =W1( I + S R ) 1 W2
vi W1( s ) v W2( s ) hai ma trn trng s cho trc. Khi , bi ton gim nhy cng
c chuyn v bi ton ti u RH mu tng ng vi m hnh i tng
S11
S21
S22 W2 ( s)
S( s)
p
w
Hnh 4.16: Bi ton iu khin ti u H cho i tng
z
u
i tng
iu khin
1
,
a
S22 = NM
~ ~
= M 1 N
~ ~
trong N , M R H nguyn t cng nhau bn phi v N , M R H nguyn t cng
nhau bn tri, th theo nh l 4.5 v 4.7, b iu khin:
R = (X+MQ)(YNQ)
~
~
~
~
= ( Y QN ) 1 ( X + QM )
~
X
~
M
X
=I
Y
~
~
Xut pht t NX + MY = I ta c:
~
~
~
~
~
I = M 1 ( NX + MY ) M = ( S 2 2 X + Y ) M
~
~
~
= (S22X+NQ+YNQ) M = S22(X+MQ) M +(YNQ) M
~
~
Suy ra
(I+S22R)
R(I+S22R)
~
= (YNQ) M
~
~
= R(YNQ) M = (X+MQ) M
(4.57)
~
S21 = S11S12(X+MQ) M S21
(4.58)
QRH
vi
~
T = S11S12X M S21 ,
T1 = S12M
~
T2 = M S21
u l nhng phn t ca R H .
Bi ton n nh bn vng vi sai lch m hnh
tng l nhim v ca iu khin bn vng (robust control). V nhng phng php gii
quyt tng qut mt bi ton bn vng ta khng cp y m ch nhc qua nhm
gii thiu mi lin quan gia bi ton iu khin ti u RH v bi ton iu khin bn
vng.
a)
b)
S(s)+S(s)
R(s)
c)
R
Su
d)
S
u
y
S
y
S
R(ISR)
R
Hnh 4.17: Bin i s khi tng ng cho bi ton n nh bn vng.
(4.59)
(4.60)
b)
Gh(s) <1.
(4.61)
R rng s c (4.61) nu c
KR(ISR)
(4.62)
(4.63)
(4.64)
S21
S12
=
S22 I
K ( s)
S( s)
4.3.2
trong
T,T1,T2RH
(4.65)
4.3.3
Q * = T11 T T21
(4.66)
(4.67)
T ( s) T ( s0 )
U ( s)
252
(4.68)
T U Q * = T ( s 0 ) .
hay Q * R H .
V d 4.16: Nghim ca bi ton cn bng m hnh
1
,
s +1
U=
s3
.
s+3
T ( s) T ( s0 )
s+3
=
.
U ( s)
s +1
T ( s) T ( )
.
U ( s)
(4.69)
v vi Q * xc nh theo (4.69)
T U Q * = T ( )
1
,
s +1
U=
1
.
s+3
T ( s) T ( ) s + 3
=
.
U ( s)
s +1
253
inf
QRH
TUQ
1
,
s +1
U=
1
( s + 1) 2
L()
Xt hm Q R H c nh ngha bi:
Q=
s +1
,
es + 1
1>e>0
Khi
TUQ =
es
( es + 1)( s + 1)
inf
QRH
TUQ =0
e0
s +1
= s+1
es + 1
trong T , T 1 , T 2 R H s c nghim Q * R H .
4.3.4
v U T ( j ) = 1 .
255
s 2 as + 1 ( s 1)( s 2)( s 3)
sa
,
,
( s + 1)( s + 2)( s + 3)
s+a
s + as + 1
u l hm trong.
UT(s) =
s ki
i =1 s + ki
(4.70)
U ( s)
U T ( s)
(4.71)
U(s)=UT(s)UN(s)
(4.72)
1
Nu U ( j ) 0 vi mi 0 , th cn c U N
( s) R H . Ngoi ra, nu khng
= U T1 T U N Q = G V
256
(v U T = 1 ),
trong
G = U T1 T R L
cng nh
V=UNQRH
vi
GRL
(4.73)
RH 2
Y =G V R L 2
Y 2 = G ( V )
G
Hnh 4.19: Gii thch ton t Hankel.
RH2
V
Php bin i V R H 2 thnh Y 2 = G ( V ) RH 2 c gi l ton t Hankel:
G : R H 2 RH 2
(4.74)
257
G=G1+G2
th
G ( V ) = G1 ( V )
nh l 4.14 : Nu G RH 2 th chun G ca ton t Hankel c xc nh nh sau:
a)
b)
L c = e At BB T e A t dt
L o = e A t C T Ce At dt ,
0
c)
(4.75)
Tnh
G = max ( Lc Lo )
Lc
Lo r
= r
s
hay
Lcs= r
258
Lor= s
C(sIA)
CLc+C(sIA)
CLc(sI+ AT)
s +C(sIA)
CLc(sI+ AT)
s + F(s) = G(s)K(s)
BBT
Lcs = C(sIA)
BBT(sI+ AT)
s
(4.76)
trong
F(s)= C(sIA)
K(s)= BT(sI+AT)
(4.77)
K(s)RH2
CLc(sI+ AT)
sRH2
F =G(K)
F
K
G ( K )
(4.78)
Mt cch hon ton tng t, nhng i t phng trnh Lyapunov th hai trong
(4.75) ta cng thu c
K
F
G ( F )
F
(4.79)
G ( F )
F
max = sup
G ( F )
F
=G.
259
G(s)=G1(s)+G2(s)
G 1 RH 2
trong
v G 2 R H
th s c
inf
V RH
G V = G1
max F ( s)
(4.80)
K ( s)
inf
V RH
max G ( F )
iu ny ch rng E R H 2 , hay V * R H 2 .
Thut ton xc nh nghim bi ton cn bng m hnh
260
T,URH
gm nhng bc nh sau:
1) Phn tch U ( s ) hp thc khng cht, c cc im cc nm bn tri trc o, thnh
tch ca hm trong (allpass, hay thng tn) U T ( s ) vi hm ngoi (pha cc tiu)
U N ( s ) , tc l U ( s ) = U T ( s ) U N ( s ) , bng cch thc hin:
a)
b)
UT(s) =
s ki
i =1 s + ki
UN(s)=
U ( s)
U T ( s)
6) Tnh s =
max
7) p s: Q * =
, F = [ A , r , C , ] v K = [ A T , s , B T , ]
F
V*
1
=
G max
K
UN UN
s +1
,
10 s + 1
U=
( s 1)( s 5)
( s + 2)2
Vy th
UT =
( s 1)( s 5)
,
( s + 1)( s + 5)
UN =
( s + 1)( s + 5)
( s + 2)2
261
G = U T1T =
1,34
1
( s + 1) 2 ( s + 5 )
1,22s + 0,96
=
+
+
(10 s + 1)( s 1)( s 5) ( s 1)( s 5) 10 s + 1 10
G2
G1
T y ta c:
1 0
,
A =
0 5
0,55
,
B =
1,77
C=(1 1),
v vi cc ma trn ny, hai phng trnh Lyapunov (4.75) c cc nghim: (tm nh lnh
lyap(A,Q) ca MatLab):
0,15 0,16
,
L c =
0,16 0,31
0,17
0,5
.
L o =
0
,
17
0,1
Suy ra
max = 0,2 ,
1
3,63
, s =
r =
0,78
1,24
v
F=
0,22s 4,22
,
( s 1)( s 5)
K=
( s + 1)( s + 5)
.
(10 s + 1)( s + 19)
Vy
Q*=
4.3.5
F
3( s + 2)2
1
.
G max
=
UN
K
(10 s + 1)( s + 19)
Gi:
H(s)=
T UQ
q
trong
q=
inf
QRH
TUQ
(4.81)
T qH
U
vi
H =1
(4.82)
C th thy, Q * R H th cn v l:
T ( ki )
, i=1,2, , m.
q
T ( ki )
,
q
Bi ton ni suy NevannlinnaPick tng qut c pht biu nh sau: Cho trc m
cp gi tr (phc) k i , t i , i = 1 , 2 , , m . Hy xc nh hm H ( s ) hp thc, bn, tc l
H R H , tha mn H 1 v H ( k i ) = t i .
Tt nhin rng c H 1 th phi c t i 1 . Ngoi ra, phc v bi ton
cn bng m hnh (4.67) nh ni trn th trong bi ton ni suy NevannlinnaPick
cho trng hp hp sau ny, ta ch quan tm ti nhng im phc k i c Re( k i ) > 0 (nm
bn phi trc o).
Nhm kim tra iu kin tn ti nghim ca bi ton ni suy NevannlinnaPick
nu trn, ngi ta lp ma trn Pick c kiu m m :
P=(pij)
vi
pij =
1 ti t j
ki + k j
(4.83)
263
1) Trng hp bi ton c mt cp gi tr k 1 , t 1 .
a)
b)
H ( s ) = { M t1 F ( s) Ak1 ( s) F ( s ) R H v F 1 }
trong
M t1 ( z ) =
Ak1 ( s) =
z t1
1 t1 z
s k1
s + k1
t1 ( s + k1 ) + ( s k1 ) F
( s + k1 ) + t1 ( s k1 ) F
vi mi F R H v F 1
(4.84)
H =1
2) Trng hp bi ton c m cp gi tr k i , t i , i = 1 , 2 , , m .
Khng mt tnh tng qut nu ta cho rng t 1 t 2
a)
b)
264
t m . Khi th:
H ( s ) = M tm H m 1 ( s) Akm ( s) =
H m 1 Akm + tm
1 + tm H m 1 Akm
(4.85)
, km1
M tm ( t1 )
Akm ( k1 )
, t2' =
M tm ( t2 )
Akm ( k2 )
C th thy t H 1 ( k i ) = ti' =
, t 'm 1 =
M tm ( ti )
Akm ( ki )
M tm ( tm 1 )
Akm ( km 1 )
i Mbius M tm ( z ) tha mn M tm ( z ) = M 1t ( z ) =
m
z tm
.
1 tm z
Cho hai cp gi tr ( m = 2 )
(k1,t1) = (2,
1
)
3
(k2,t2) = (1,
1
)
2
Hy xc nh hm H ( s ) R H tha mn H 1 v H ( k i ) = t i , i = 1 , 2 .
Trc ht ta kim tra iu kin Pick (nh l 4.16) v s tn ti nghim H ( s ) . Theo
cng thc (4.83) th
0,22 0,28
P =
0,28 0,38
t1' =
M t2 ( t1 )
Ak2 ( k1 )
t1 t2 k1 + k2
= 0,6.
1 t2 t1 k1 k2
Mt2 ( t1 ) A1( k )
1
k
2
265
H1(s)=
t1 ( s + k1 ) + ( s k1 ) s 8
.
=
( s + k1 ) + t1 ( s k1 ) s + 8
H ( s ) = M t2 H1 ( s) Ak2 ( s) =
H1 Ak2 + t2
1 + t2 H1 Ak2
s 2 3s + 8
s 2 + 3s + 8
1
3
H(1)=
1
.
2
Tm gi tr chn di ln nht
inf
QRH
TUQ .
Song, cng vic ny c gii quyt trn vn ti mc trc (mc 4.3.4) nh ton t
Hankel v nh l Nehari. C th l ta c c thut ton xc nh:
q = max = G1
vi G = U T1T = G 1 + G 2 trong G 1 RH 2 , G 2 R H v U T ( s ) l hm trong (allpass,
hay thng tn) ca U ( s ) .
Tuy nhin, mt dng khc ca thut ton m khng cn phi chuyn sang
min thi gian vi cc ma trn hng G 1 = [ A , B , C , ] s c trnh by y. c bit,
dng ci bin ny ca thut ton rt ph hp vi phng php s dng php ni suy
NevannlinnaPick, v n hon ton c thc hin trong min phc. Thut ton bao
gm cc bc:
1) T k i , i = 1 , 2 , , m l m im khng c phn thc dng ca U ( s ) v T ( k i ) ta
xy dng hai ma trn kiu m m
A=(aij)
vi
aij =
B=(bij)
vi
bij =
1
ki + k j
T ( ki )T ( k j )
ki + k j
266
trong
= diag( i ) ,
M=(a1,a2,
,am)
~
~
= MM 1 MM 1
V
V
vi
~
= diag( i ).
BV
, tc l:
(4.86)
B
~
Xut pht im ca thut ton trn nm tnh cht ca ma trn P = A 2 . Khi
q
~
~
q = th P = A . Do A l ma trn Hermite nn khi q = , cc gi tr ring ca P nm bn
~
phi trc o (xc nh dng). Cho q gim dn v 0 th cc gi tr ring ca P cng b
dch chuyn dn sang pha na mt phng phc bn tri, v B l ma trn xc nh m.
~
Gi tr q cn tm chnh l gi tr nh nht tt c cc gi tr ring ca P vn cn nm
~
bn phi trc o, tc l vn cn lm cho P xc nh dng.
V d 4.22: (Tnh gi tr q)
Cho
T =
s +1
,
10 s + 1
U=
( s 1)( s 5)
( s + 2)2
Nh vy ta c
k1=1, T(k1)=
2
11
k2=5, T(k2)=
6
51
Suy ra
0,5 0,167
0,017 0,004
, B =
,
A =
0,1
0,167
0,004 0,001
267
0,6848 0,1763
1,7655 0,1856
, V 1 =
V =
0,1763 0,2625
0,1856 4,6052
BV
0,0377 0,0029
=
0,0029 0,0014
max( V
BV
) = 0,0379
Vy:
q = max ( V 1 BV 1 ) = 0,1946.
v cng l kt qu c t v d 4.20 (mc 4.3.4), nhng bng phng php s dng
inf
QRH
3) Xc nh t i =
TUQ .
T ( ki )
, i=1,2, , m.
q
5) p s: Q * =
T qH
.
U
V d 4.23: (Tm hm Q * )
s 1
,
2s + 1
U(s)=
( s 2)( s 1)
( s + 1) 2
268
A=(aij)
vi
aij =
B=(bij)
vi
bij =
1
ki + k j
T ( ki )T ( k j )
ki + k j
0,25 0,3333
A =
0,5
0,3333
0,01 0
B =
0
0
A =
0,3357 0,6223
V=
5,2805 2,8489
=
2,8489 3,1439
q = max ( V 1 BV 1 ) = 0,6
Tip theo, ta tm hm H ( s ) tha mn H R H , H 1 v H ( k i ) = t i trong :
t1=
T ( k1 ) 1
=
q
3
v t 2 =
T ( k2 )
=0
q
P =
0,33 0,5
k1=2
t1' =
M t2 ( t1 )
Ak2 ( k1 )
t1 t2 k1 + k2
=1
1 t2 t1 k1 k2
Mt2 ( t1 ) A1( k )
1
k
2
ta c H 1 ( s ) = 1 . Suy ra
H(s)=
H1 Ak2 + t2
1 + t2 H1 Ak2
s 1
.
s +1
Vy
T(s)qH(s)=
Q*=
=
2s + 1
s +1
2s 2 + 3s + 1
0,2( s + 1)2
T qH
=
U
2s2 + 3s + 1
269
s +1
,
10 s + 1
U(s)=
( s 1)( s 5)
( s + 2)2
v i n nghim ti u:
Q*=
3( s + 2)2
.
(10 s + 1)( s + 19)
T ( k1 )
2
=
= 0,9
q
2,2
t2 =
T ( k2 )
3
=
= 0,59
q
5,1
P =
0,0775 0,0654
4.3.6
Nghim cn ti u (suboptimal)
270
T =
U=
vi
aij =
B=(bij)
vi
bij =
1
ki + k j
T ( ki )T ( k j )
ki + k j
0,5 0,33
A =
0,33 0,25
0
0
B =
0 5,67
ta c:
V
3,144 2,849
=
2,849 5,281
q = max ( V 1 BV 1 ) = 14,286
k1=1, t1=
T ( k1 )
= 0 v
q
k2=2, t2=
T ( k2 )
= 0,334
q
ta i n:
H(s)=
s 1
s +1
Suy ra
Q*=
271
T(s) =
( s + 7 )( s 3)
,
( s + 1)( s + 3)
U(s)=
s3
.
( s + 1)( s + 3)
Q*=
b0 + b1 s +
+ bm s m
a0 + a1 s +
+ an s n
(4.87)
cho d bng phng php s dng ton t Hankel, nh l Nehari hay php ni suy
NevannlinnaPick, khng phi l nghim ca bi ton cn bng m hnh (Q * R H ),
ch v n khng hp thc, tc l Q * c bc a thc t s l m ln hn bc a thc mu s
l n ( m > n ) .
T nhn xt nh vy th r rng cch n gin nht xp x Q * thnh nghim
~
cn ti u (gn ti u) Q * R H l bin n thnh:
~
Q* =
Q*
( es + 1) m n
b0 + b1 s +
+ bm s m
( es + 1) m n ( a0 + a1 s +
+ an s n )
(4.88)
~
trong e > 0 l s thc dng nh tu . S thc dng e ny quyt nh sai s gia Q *
~
v Q * . C th hn th lim Q * = Q * . T y ta i n:
e0
272
~
1,43 s3 + 6,29s 2 + 9,37 s + 4,68
Q* =
0,01s3 + 0,4 s 2 + 1,4 s + 2
~
Cng tng t nh vy, nghim cn ti u Q * ca bi ton cn bng m hnh
(4.67) trong v d 4.26 l:
~
s+7
.
Q* =
es + 1
Cu hi n tp v bi tp
~ ~
~
X
~
M
X
=I
Y
a)
b)
u(t)
R(s)
S(s)
y(t)
u(t)
n
R(s)
S(s)
y(t)
(1 + 2s)(1 s)
(1 + 3s)(4 s 2 )
s2 1
( s 2)( s2 + 2s 1)
273
~ ~
= M 1 N
R(s) = UV
~ ~
= V 1U
Bit rng:
~ ~
~ ~
Tt c 8 ma trn truyn t con N , M , N , M , U , V , U , V u thuc R H ,
~ ~
N , M v U , V l nhng cp nguyn t cng nhau bn phi, cng nh N , M v
~ ~
U , V l nhng cp nguyn t cng nhau bn tri.
Hy chng minh s tng ng ca cc pht biu sau:
a)
H kn l n nh.
b)
( I )N
U
I
V
RH
c)
~
~
M
N
I
~
~
V
U ( I )
inf
QRH
TUQ
vi
T(s) =
274
5s + 1
s+2
U(s) =
s
s+2
RH
5.1
L thuyt Lyapunov
5.1.1
= f ( x ) , trong x = v f ( x ) =
dt
x
f ( x)
n
n
(5.1)
im trng thi x e hin thi ca h m khi khng b kch thch (tn hiu vo u = 0 ) , h
dx
vn nguyn (
= 0 ) , c gi l im cn bng (equilibrium point). Nh vy, im
dt
cn bng x e ca h (5.1) s chnh l nghim ca:
f ( x) = 0
(5.2)
dx
= Ax
dt
(5.3)
d~
x
dx
=
dt
dt
x =0.
ti im gc ta ~
Gi s h khng b kch thch (5.1) ang im cn bng x e = 0 th b mt tc ng
tc thi khng mong mun nh bt ra khi 0 v a ti mt im trng thi x 0 no
thuc ln cn O ln ca gc ta . Khi h s c gi l:
n nh (stabil) ti 0, nu n t quay c v mt ln cn no ca im gc 0
O.
x0
x0
x(t)
x(t)
0
Hnh 5.1: Minh ha khi nim n
nh v n nh tim cn.
0
n nh tim cn ti 0
n nh ti 0
n nh tim cn ti 0 nu c lim x( t ) = 0
(5.4)
x ( t ) = x 0 + f ( x( ))d
(5.5)
277
ri sau mi chng minh phng trnh tch phn (5.5) s c nghim duy nht nu n
tha mn iu kin Lipschitz a phng (5.4).
Ch : V iu kin Lipschitz (5.4) ta nn lu thm:
Tnh duy nht nghim khi tha mn (5.4) ch rng h (5.1) khng th c hai qu
o trng thi ct nhau (trong ln cn x 0 ) .
T tng chung
V(x)
x0
k2
x
x(t)
k1
x1
x(t)
vk1
x2
Hnh 5.2: Mt gi v vic kim tra tnh
n nh ca h ti 0.
vk2
278
T
v
(5.6)
V(x)>0, x0
V(0)=0
(5.7)
Hnh 5.3 l mt v d v hm xc nh dng trn trong ton b khng gian trng thi.
Hm xc nh dng V ( x ) ny c phng trnh m t
a 0
V(x) = a x12 + b x22 = x T
x
0 b
P
k1< k2
V
V
=
v = gradV =
x
x
1
xn
dx
V ( x ) d x
V ( x )
=
=
f ( x)
x
dt
dt
x
< 0 khi x 0 th h n nh tim cn ti 0
=
0 vi mi x th h n nh ti 0
V ( x )
f ( x)
x
Lf V ( x ) =
V ( x )
f ( x) = W ( x )
x
(5.8)
Khi :
a)
H s l n nh tim cn ti 0 vi min n nh O, nu W ( x ) l hm xc nh
dng trong O, tc l W ( x ) > 0 , x 0 v W ( 0 ) = 0
b)
H s l n nh ti 0 (vi min n nh O ) , nu W ( x ) l hm xc nh bn
dng trong O, tc l W ( x ) 0 , x
280
trong
a > 0.
V
f ( x ) = 2 a ( x12 + x22 )2 < 0
x
vi mi x 1 0 v x 2 0
1 2
( x1 + x22 ) ta c:
2
V
f ( x ) = x12 + 2 x22 ( x1 3) = W ( x )
x
dt
x1 x2
1 2
( x1 + x22 ) ta c:
2
V
f ( x ) = x14 x12 2 + 2 x1 x2 x22
x
= x14 ( x1 x2 )2
Nhn thy, do hm W ( x ) lun xc nh dng vi mi nn h l n nh tim cn ton
cc ti 0 (vi mi gi tr ) .
S
281
Ch : V nh l 5.2 ta cn lu thm:
nh l LaSalle
V(x)= 1
khi
|x|
|x| 1
|x| > 1
282
V(x)
V=k2
k1
V=k1
k2
x
x
Hnh 5.4: Hm xc nh dng c ng ng mc
ng vi gi tr nh hn bao ng ng mc
ng vi gi tr ln hn.
a)
b)
c)
l thuc lp L
+
f)
g)
H c gi l n nh tim cn ti 0 nu n n nh v c lim | x ( t ) | 0
t
vi mi
t 0 v x ( 0 ) = x 0
j)
vi mi
t 0 v x ( 0 ) = x 0
trong ( z , t ) l hm thuc lp KL
l)
bt
vi a, b l hai s dng.
At
x0
|x(t)| = |e
At
Chuyn sang h phi tuyn (5.1) ngi ta ni: "H l n nh u trong min O nu c
|x(t)| (|x0|)
vi mi t 0 , x 0 O v K "
284
vi mi t 0 , x ( 0 ) = x 0 O v KL
bt
vi a, b l hai s dng".
Quay li tiu chun Lyapunov (nh l 5.2), nhng xt cng vi tnh hp thc ca
hm V ( x ) ta s thy:
nn cng c W ( x ) = lim Lf V ( x ) = 0
t
T y ta i n:
nh l 5.3 (LaSalle): Cho h phi tuyn khng b kch thch (5.1) cn bng ti gc 0 v
tha mn iu kin Lipschitz. Gi V ( x ) l hm kh vi, hp thc (nn cng xc nh
dng):
vi 1 ( z ) K v 2 ( z ) K
V
f ( x) W ( x )
x
(5.9)
285
n nh ti 0 nu W ( x ) l hm xc nh bn dng
b)
n nh tim cn ti 0 nu W ( x ) l hm xc nh dng
c)
n nh u tim cn ti 0 nu W ( x ) = ( | x | ) K
(5.10)
So snh vi tiu chun Lyapunov, ta thy, ngoi khng nh (5.10), chng hon
ton tng ng nhau. S m rng du = cng thc (5.8) ca tiu chun Lyapunov
thnh du cng thc (5.9) trong nh l LaSalle ch nhm lm cho chng c c
thm tnh bc cu, rt tin cho vic nh gi cht lng n nh ca h sau ny.
Li chng minh cht ch cho cng thc (5.10) bn c c th tm thy cc ti liu
tham kho [28], [46]. , (5.10) c chng minh nh vo nh l Barbalat. N ni
rng nu tch phn v hn ca mt hm lin tc W ( x ( t ) ) :
W ( x( t ))dt
<
(5.11)
(hm c gi tr l s thc)
(5.12)
286
Chng minh:
Trc tin ta chng minh iu kin cn. Gi s l mt gi tr ring ca Q cng
nh v l vector ring bn phi tng ng. Khi do:
Qv = v
qij ei e j
i, j
Nu e j ek = 1 th do q j k + q k j l s thc nn phi c
Vy:
q j k = qkj , tc l Q H = Q
(.p.c.m).
, m l cc gi tr ring ca Q. V Q
, v m s to thnh h
e=
ai vi ,
i =1
, v m , tc l:
vi a i C
Khi s c:
V(e) = eHQe =
ai
i =1
vi
>0
p
P = 12
p1n
p12
p22
p2n
p1n
p2n
,
pnn
pik=pki
ta ch cn kim tra:
p11 > 0 ,
p
det 11
p12
p12
>0 ,
p22
p11
det p12
p
13
p12
p22
p23
p13
p23 >0 ,
p33
b)
c)
vi mi e>0
vi mi e 0
LAxV =
dx
dV
T
T
T
T dx
=
P x + x P dt = x ( A P + P A ) x = x Q x
dt
dt
(5.13)
288
Chng minh:
Trc tin ta chng minh iu kin cn, tc l khi phng trnh (5.13) vi Q xc
nh dng c nghim P cng xc nh dng th A phi l ma trn bn (ma trn c tt
c cc gi tr ring nm bn tri trc o, tc l c phn thc m).
S dng hm xc nh dng V ( x ) xc nh theo (5.11). Khi , do Q xc nh
dV
dc theo qu o trng thi t do x ( t ) ca h tuyn tnh c m
dng nn o hm
dt
hnh khng b kch thch (5.3) l xc nh m. Vy theo tiu chun Lyapunov (hay nh
l LaSalle), h tuyn tnh (5.3) l n nh tim cn. Suy ra A phi l ma trn bn.
Chuyn sang iu kin , ta phi chng minh khi A l ma trn bn th phng
trnh Lyapunov (5.13) vi Q xc nh dng s c nghim P duy nht cng xc nh
dng. Trc tin ta t:
dJ ( t )
= ATJ+JA
dt
(5.14)
J ( t ) = e A tQe At
Tch phn hai v ca (5.14) theo t v ti tnh bn ca ma trn A, tc l
dJ
dt = Q = A T
dt
dJ
dt +
dt
dJ
dt A
dt
P=
dJ
dt =
dt
AT t
Qe At dt
(5.15)
P = eA
0
(A
At
=e
At
A:
T
T
P0 + P0 A e At dt = e A t AT P0 e At + e A t P0 Ae At dt
289
T
T
d AT t
P0 e At dt = P 0
P = AT e A t P0 e At + e A t P0 Ae At dt =
e
dt
0
0
5.1.2
(5.16)
inf L f V = inf
f ( x, u ) < 0
u
u x
khi x 0
(5.17)
(5.18)
c
Lf V ( x ) =
V
f ( x, r( x )) = W ( x ) < 0 khi x 0
x
(5.19)
v do h kn (hnh 5.6) bao gm i tng phi tuyn (5.16) v b iu khin tnh phn
hi trng thi (5.18) l GAS.
w=0
Hnh 5.6: Thit k b iu khin n nh
nh hm iu khin Lyapunov.
dx
= f ( x, u)
dt
u=r(x)
r(x)
x2 + u
dt
1
x1 ( x2 5) + u
V
f ( x, u) = ( 2 a x 1 , 2 b x 2 )
=
( x2 + 1) x
x
1
2
u=r(x)=x1x1x2+5x1
(5.20)
S
291
h m ( x )) u
(5.21)
l(x)=
( L hi V ) 2
i =1
0 vi mi x 0
[ f ( x ) + H ( x ) u ] = Lf V + ( Lh1 V
Lh V u
m
ta ch cn chn:
Lh V
1 ( x ) L f V
u=r(x)=
l( x )
Lh V
m
khi x 0 v u = 0 khi x = 0
[ f ( x) + H ( x ) u ] = ( x ) .
Lh V = = Lh V = 0
1
vi mi u
nn qu o x ( t ) cng s vn tin v 0 nu nh L f V xc nh m ti .
T y ta i n:
292
( x ) = ( Lh V , Lh V ,
1
Z =
, Lh V )T
m
{ xR |(x)|=0 }
2
u=r(x)=
( x)
ty khi x Z
(5.22)
= Lh V = 0 nn mi b iu khin
m
Lf V
( x)
< (l mt s hu hn)
x 0
293
ngi ta gi thit thm rng vi mi e > 0 lun tn ti mt hng s > 0 sao cho
khi c 0 < | x | < th cng c:
L f V + ( Lh V , , Lh V ) r < 0
1
(5.23)
Lf V
( x)
<
k2
b(x)
b(x) =
Lh ( V ( x ))
m
x
x = 1 R 2 l vector ca cc bin trng thi v u l tn hiu u vo (tn
x2
1
hiu iu khin). S dng hm xc nh dng V ( x ) = ( x12 + x22 ) c:
2
trong
l ( x ) = ( Lh V ) 2 = ( x12 + x22 )2 0
vi mi
x0
( x ) L f V
l( x )
( x ) L f V
x12 + x22
trong ( x ) l mt hm xc nh dng bt k.
294
n+1
, x R m t bi:
dx
dt = f ( x ) + h( x ) z
dz = g( x, z ) + u
dt
(5.24)
trong x R , z R , f (0 ) = 0
(5.25)
(5.26)
mc ni tip (hnh 5.7). Chnh v c cu trc truyn ngc thnh phn trng thi x nh
vy m h (5.24) c gi l h truyn ngc.
u
Hnh 5.7: Cu trc h truyn
ngc.
dx
= f ( x ) + h( x ) z
dt
g(x,z)
nh l 5.7: Xt h (5.24) bao gm hai h (5.25) v (5.26) mc ni tip. Gi thit rng cho
295
V(x,z)= V1(x)+
1
2
z v( x )
2
(5.27)
V1
( f + hv) W ( x )
x
)
= Lf + hzV1 + ( z v)( g + u
dt
x dt
x dt
dt dt
= Lf + hzV1 + ( z v)( g + u Lf + hzv)
= Lf + hvV1 + ( z v) LhV1 + ( z v)( g + u Lf + hzv)
W + ( z v)( LhV1 Lf + hzv + g + u )
Bi vy nu c
LhV1 Lf + hzv + g + u = ( z v)k , k l s l
u = z v( x ) g( x, z ) LhV1 ( x ) + Lf + hzv( x )
th hm
dV
k +1
W ( x ) z v( x )
dt
d = 2 x + z2 + u
dt
D thy h con th nht vi u vo "o" z l
296
dx
= x3 + z
dt
vi mi x 0
1
1
[zv(x)]2= x2+ (z+x+x3)
2
2
Tng qut hn h truyn ngc (5.24) l h tam gic vi m hnh trng thi:
dx
dt = f ( x, z )
dz = g( x, z ) + u
dt
(5.28)
297
(5.29)
(5.30)
= 0 z = v( x )
(5.31)
( x, z ) +
u = z
x
( x, z ) g( x, z )
bt k khi ( x, z ) V
khi ( x, z ) V
(5.32)
trong :
V = { (x,z)R
n+1
z=v(x)
(0,z)=0,
z=0
(5.33)
V f ( x, z ) V
f ( x, v) W ( x )
=
( x, z ) g( x, z ) + u x
0 , ta c:
z
dV V1
=
f ( x, z ) +
f ( x, z ) +
g( x, z ) + u
x
x
z
dt
=
V1
V
f ( x, z )
f ( x, v) + 1 f ( x, z ) f ( x, v) +
u
+
x
x
( x, z ) g( x, z ) z
W ( x ) ( x, z ) + ( x, z ) +
f ( x, z )
V1
f ( x, z ) f ( x, v) +
u
+
x
( x, z ) g( x, z ) z
1 2
z
2
= (0, ,
( x, z )
, 0 , z ) v
=z
z
V1
1
f ( x, z ) f ( x, v) g( x, z )
( x, z ) +
z
x
299
( x , z ) = ( x , z ) = f ( x, z ) f ( x, v)
( x, z ) 0
u(x,z) = 0
1
[zv(x)]2
2
tc l:
(x,z) =
1
[zv(x)]2
2
x=0
(5.34)
Cng thc (5.34) l dng tng qut ca hm CLF c gii thiu trong ti liu
[40], nh sau:
z
V ( x , z ) = ( V 1 ( x ) ) + ( x, s)ds
v( x )
( x, s) s v( x ) > 0, ( x, s) v s v( x )
300
(5.35)
lim inf
( x, z ) 0
( x, z )
z v( x )
>0
=
dt z xz + u
1 2
x
2
z=v(x)=xx2
x2 + z
( x, z ) + x( z + x + x2 ) +
( x, z ) xz
Chn tip ( x , z ) =
1
( z + x + x 2 ) 2 v ( x , z ) = ( z + x + x 2 ) 2 ta s c:
2
= (z+x+x2)(1+2x),
x
= (z+x+x2)
z
dzn = ( z ) + u
dt
(5.36)
301
trong z = ( z 1 ,
H ny c hm CLF:
V ( z ) = z12 + z22 +
+ zn2
(5.37)
1
zn(z)
2
(5.38)
ta c c tnh xc nh m ca:
dV V d z
=
= 2 (z1
z dt
dt
z2
z n 1
zn )
z1 + z2
z2 + z3
zn 1 + zn
( z) + u
= z12 ( z1 z2 )2
( zn 1 zn )2 + z n [ z n + 2 ( z ) + 2 u ]
= z12 ( z1 z2 )2
( zn 1 zn )2
dxn = f ( x ) + u
n
dt
trong x = ( x 1 ,
xk= (x1,x2,
, x n ) T = x v x 1 = x 1
cng nh:
fk(x1,x2,
,xk) = fk(xk)
302
(5.39)
f1 ( x1 ) + x2
k ( xk+1 ) =
, k=1,2, ,n1
f (x ) + x
k +1
k k
(5.40)
Khi s c
dxk
dt
= k ( xk +1 )
vi
1kn1
l vector hm ca cc bin x 1 , x 2 ,
(5.41)
, xk+1.
, x k ) ca
Bi vy c:
dz1
= f1(x1)+x2 = z1+z2
dt
ta li t:
z3 = x3+f2(x2)+
= x 3 + f2 ( x2 ) +
a1
1 ( x1 ) + z 2 =
x1
a1
1 ( x2 ) + x2 + a1 ( x1 ) = x 3 + a 2 ( x 2 )
x1
a2 ( x2 )
303
dz3
dx3
a2 d x 2
a
=
+
= f 3 ( x 3 ) + x 4 + 2 2 ( x3 )
x 2 dt
dt
dt
x2
= z3+z4
ta s c:
z4 = x4+f3(x3)+
= x 4 + f3 ( x3 ) +
a2 d x 2
+z3 =
x 2 dt
a2
2 ( x3 ) + x3 + a2 ( x2 ) = x 4 + a 3 ( x 3 )
x2
a3 ( x3 )
zk = ak 1 ( xk 1 ) + xk khi 2 k n
(5.42)
ak1
k-1 ( xk ) vi 2 k n 1
ak ( xk ) = xk + fk ( xk ) + ak1 ( xk1 ) x
k 1
(5.43)
(z) = fn(x)+
an 1
n1 ( x )
x n 1
(5.44)
u= r(x) =
1
zn(x)(z(x))
2
(5.45)
304
H truyn
ngc cht
1
zn(x)+(z(x))
2
Chng minh:
~
V ( x) = V ( z ( x ) ) = 0 x = 0
Xt tip vi (5.44) ta c vi mi z = z ( x ) 0 :
0>
V d z
V
=
z dt
z
z dx
x dt
)=(
V z
z x
~
dx
V ( x ) d x
=
x
dt
dt
~
dV ( x )
dt
~
Vy V ( x ) l mt hm iu khin Lyapunov ca h truyn ngc cht (5.39) vi tn hiu
iu khin (5.45).
V d 5.10: Thit k hm CLF nh php i bin vi phi
x12 + x2
d x
x1 x2 + x3
=
dt 3
( x1 + x2 ) x3 + u
vi
x1
x = x2
x
3
Tnh:
a 1 ( x 1 ) = x 1 + f 1 ( x 1 ) = x 1 + x12 ,
a 2 ( x 2 ) = x 2 + f 2 ( x 2 ) + a 1 + L a1 = x 1 + 2 x 2 + 2 x12 + 2 x13 + 3 x 1 x 2
1
ta c:
z1= x1,
z 2 = x 2 + a 1 = x 2 + x 1 + x12 ,
z 3 = x 3 + a 2 = x 3 + x 1 + 2 x 2 + 2 x12 + 2 x13 + 3 x 1 x 2
v b iu khin lm h n nh s l:
305
u =
1
1
( x 3 + a 2 ) f 3 ( x ) L a2 = ( x 3 + x 1 + 2 x 2 + 2 x12 + 2 x13 + 3 x 1 x 2 )
2
2
2
dxn = f ( x ) + h ( x )u
n
n
dt
(5.46)
,xk)T,
xn= (x1,x2,
,xn)T= x ,
1kn
x1= x1
f1 ( x1 ) + h1 ( x1 ) x2
k ( xk+1 ) =
, k=1,2, ,n1
f ( x ) + h ( x )x
k k k +1
k k
dxk
dt
= k ( xk +1 )
1kn1
vi
Khi , nu t z 1 = x 1 ta s c:
dz1 dx1
=
= f1(x1)+h1(x1)x2= z1+z2
dt
dt
Suy ra:
z 2 = z 1 + f 1 ( x 1 ) + h 1 ( x 1 ) x 2 = h1 ( x1 ) x 2 + x1 + f1 ( x1 ) = a 1 ( x 1 ) x 2 + b 1 ( x 1 )
b1( x1 )
a1( x1 )
Tip theo, c:
dz2
dx2
a d x1
b d x1
= a1
+ 1
x2+ 1
=
x1 dt
x1 dt
dt
dt
= a 1 ( h 2 x 3 + f 2 ) + ( L a1 ) x 2 + L b1 = z 2 + z 3
1
ta li t:
306
z 3 = a 1 ( h 2 x 3 + f 2 ) + ( L a1 ) x 2 + L b1 + z 2 =
1
= a1 h2 x3+ a1 f2 + ( L a1 ) x2 + L b1 + a1 x2 + b1 = a 2 ( x 2 ) x 3 + b 2 ( x 2 )
1
1
a2
b2 ( x2 )
V c tip tc nh vy ta s i n php i bin vi phi:
z1 = x1
(5.47)
v
b1 ( x1 ) = x1 + f1 ( x1 )
b ( x ) = a f + ( L
k 1 k
k 1 ak 1 ) xk + ak 1 xk + bk 1 , 2 k n 1
k k
(5.49)
= a n 1 [ f n ( x n ) + h n ( x n ) u ] + ( L
= an 1hnu + an 1 fn + ( L
u'
n 1
n 1
an 1 ) x n + L
an 1 ) xn + L
n 1
n 1
bn 1
bn 1 = u + ( z )
( z)
Vy:
u=
u'
an 1hn
( z ) = a n 1 f n + ( L
n 1
an 1 ) x n + L
n 1
bn 1
1
zn ( x ) ( z( x ))
u = 2
an 1 ( xn 1 )hn ( x )
(5.50)
307
Cho h:
( x12 + 1) x2
d x x1
= e x2 + e x2 x3
dt
x33 + u
x1
x = x2
x
3
vi
Khi , vi:
f1=0,
f 2 = e x1 x2 ,
f 3 = x33
h 1 = x12 + 1 ,
h 2 = e x2 ,
h3=1
( x 2 + 1) x
1
2
e x1 x + e x2 x
2
3
2 =
1 = ( x12 + 1) x2 ,
a 1 = h 1 = x12 + 1 ,
a 3 = a 2 h 3 = a 2 = ( x12 + 1)e x2
b1 = x1+f1 = x1
b 2 = a 1 f 2 + ( L a1 ) x 2 + L b1 + a 1 x 2 + b 1
1
( x12
+ 1) e
x1
x2 + 2 x 1 ( x12
= x 2 ( x12 + 1) ( e x1 + 2 x1 x2 + 2 ) + x 1
v nh vy php i bin z = z ( x ) s l:
z1 = x1
z 2 = a 1 x 2 + b 1 = ( x12 + 1 ) x 2 + x 1
z 3 = a 2 x 3 + b 2 = ( x12 + 1)e x2 x 3 + x 2 ( x12 + 1) ( e x1 + 2 x1 x2 + 2 ) + x 1
cng nh:
308
dxn = f ( x ) + h( x )u
n
dt
(5.51)
vi
xk= (x1,x2,
,xk)T,
xn= (x1,x2,
,xn)T= x ,
1kn
x1= x1
dz
=
dt 0
a
0
z+ w= Az+bw
1
0
1
an 1
b
0
a1
A
(5.52)
+an1s
n1
+s
= (ss1)(ss2)
(ssn)
(5.53)
, h(x)=
f ( x) =
fn 1 ( x )
0
h( x )
fn ( x )
dx
= f ( x ) + h( x )u
dt
t z 1 = ( x ) = x 1 s c:
dz1 dx1
=
= f 1 ( x 2 ) = Lf
dt
dt
z 2 = Lf
= (1,0,
x
,0)
T y suy ra:
309
L f
dz2 L f d x
=
=
( f + hu ) = L2f + Lh L f = L2f
x dt
x
dt
z 3 = L2f
v L f ch l hm ca hai bin x 1 , x 2 , tc l:
L f
x
= (
L f
x1
L f
x2
,0,
,0)
Lh L f = 0
k=1,2, ,n
vi
Lnf 1
x
, x k + 1 , ta i n:
(5.54)
( f + hu ) = Lnf + ( Lh Lnf 1 ) u
(5.55)
vi mi x 0
(5.56)
th b iu khin cn tm u = u ( x , w ) s l:
Lnf + ( Lh Lnf 1 ) u = a 0 z 1 a 1 z 2
= a 0 a 1 Lf
=
Lnf
u=
n 1
n 1
k=0
ak Lkf + w
k=0
Lh Lnf 1
ak Lkf + w
k=0
an1zn+w
a n 1 Lnf 1 + w
( k hiu L0f c hiu l L0f = )
ak Lkf + w
Lh Lnf 1
(5.57)
310
H tuyn tnh: z = A z + b w
B iu
khin (5.57)
H truyn
ngc (5.51)
Php i
bin (5.54)
x12 + x2
0
d x
3
0
= 2 x1 + x3
+
u
dt
2 x22 + 2 x1 x3 ( x1 x2 x3 + 1)2
h( x )
f ( x)
a0=1, a1=a2=3
v
L0f = ( x ) = x 1
x12 + x2
Lf = ( 1 , 0 , 0 )
2 x1 + x3 = x12 + x 2
2 x22 + 2 x1 x3
L2f
L3f
x12 + x2
3
= ( 2 x 1 , 1 , 0 ) 2 x1 + x3 = 2 x 1 ( x12 + x2 ) 2 x13 + x 3 = 2 x 1 x 2 + x 3
2 x22 + 2 x1 x3
= (2x2 , 2x1
Lh L2f
x12 + x2
3
, 1 ) 2 x1 + x3 = 2 x12 ( x2 x12 )
2 x22 + 2 x1 x3
= (2x2, 2x1
2
, 1)
0
= (x1x2x3+1)
( x x x + 1) 2
1 2 3
311
2 1
z = x1 + x2
2x x + x
3
1 2
u=
5.2
[ a0 + a1 L f + a2 L2f + a3 L3f ] + w
(a3=1)
Lh L2f
b0 + b1 s +
+ bm s m
a0 + a1 s +
+ an s n
B( s)
A( s)
(nm)
(5.58)
, n v b j , j = 1 , 2 ,
, m cho m hnh hm
Tham s a i , b j ca S ( s )
Hnh 5.11: Cu trc chung ca b
iu khin thch nghi t chnh
Xc nh tham
s b iu khin
w
B iu
khin
Nhn dng
i tng
i
tng
5.2.1
m t xp x bi:
y
pi xi = x
(5.59)
i =1
trong :
p =(p1, p2, ,pn)TR
,N
(5.60)
,N
p * = arg min
k =1
yk x Tk p
= arg min e H e
Q( p)
Q( p)
trong e l k hiu ch vector cc sai lch:
e=(e1, e2, ,eN)T
y=
y
N
xT
1
X=
T
xN
(5.61)
Q
= 0 T ta c ngay c
p
p * =(XHX)
Re( X H y ) .
(5.62)
p * =(XTX)
314
XT y .
(5.63)
B( z 1 )
A( z
b0 + b1 z 1 +
1 + a1 z
+ bm z m
+ an z n
(5.64)
k=0,1, ,N
yk = y(kT),
i=0
i =1
bi uk i ai yk i = x k
trong :
p = (b0, b1, , bm, a1, a2, , an)T
(5.65)
(5.66)
y0
y=
.
y
N
(5.67)
Hon ton tng t, nhng cho trng hp h khng lin tc (5.64) c cc tn hiu
vo u ( t ) v ra y ( t ) l ngu nhin egodic. Khi ta ch cn thay vector bin hi quy x k
trong (5.66) v ma trn X cng nh vector y trong (5.67) bng gi tr tham s ngu
nhin ca chng l hm tng quan r u ( ) , r u y ( ) nh sau:
315
ruy ( MT )
y=
r
(
MT
)
uy
N
nhm lm gim sai s r r.
10
b0 + b1 s +
+ bm s m
1 + a1 s +
+ an s n
(n m)
t dy cc gi tr mt ph tn hiu vo ra u ( t ) , y ( t ) , c k hiu l:
Sku =S u ( k ) v
Skuy = S u y ( j k ) ,
k=0,1, ,2M.
5.2.2
S uy
0
y=
uy
S2 M
316
B iu khin im cc t trc,
1
)
TI s
PI
S(s)
k
k
=
(1 + T1 s)(1 + T2 s) 1 + (T1 + T2 )s + T1T2 s 2
a1
a2
b)
T I = T 1 v k p =
T1
2kT2
1
+TDs)
TI s
S(s)=
k
s(1 + T1 s)(1 + T2 s)
b)
Chn
c)
Xc nh T ( s ) =
TI = T1+4T2 , TD =
4T1T2
T1 + 4T2
kp =
TI
8kT22
1
1 + 4T2 s
T(s)
PID
S(s)
b0s + b1s s +
s
+ bm
s ms
a0s + a1s s +
+ ans s ns
(n s m s )
b0r + b1r s +
a0r
+ a1r s +
r
+ bm
s mr
r
+ anr s nr
r
(n r m r )
318
S(s)
c + c s + + cn 1 s n 1
S( s)
= 0 1
1 + R( s)S( s)
d0 + d1 s + + dn s n
y =Cx
n
u R , y R , tc l A R
nn
, BR
nm
, CR
rn
v n m , n r .
319
(5.68)
~
vi A l mt ma trn bt k no c cc gi tr ring cho trc (ng vi cht lng
~
mong mun) l s 1 , s 2 , , s n . Chng hn nh ma trn ng cho A = diag( s i ) .
a)
b)
x=Ax+Bu
x=Ax+Bu
x
C
Hnh 5.15: M t cu trc iu khin phn hi (hi tip) bng b iu khin tnh.
(5.69)
rr
mm
v C p l
. iu kin n m , n r m
BT
Cp=CT(CCT)
320
S( s)
1 + R( s)S( s)
Tuy rng c s khc bit nh vy, nhng phng php tham s ha Youla mc 4.2.2
li l mt gi quan trng cho vic thit k R ( s ) theo nguyn tc im cc t trc
bng cch thay R ( s ) bi mt b iu khin phn hi trng thi R v mt b quan st
trng thi Luenberger (hnh 5.16b):
d~
x
=A~
x + Bu + P( y C ~
x)
dt
b)
a)
S(s)
dx
=Ax+Bu
dt
y =Cx
w=0
z
R
R(s)
~
x
d~
x
=A~
x + Bu + P( y C ~
x)
dt
Hnh 5.16: Thay b iu khin R(s) bng mt b iu khin tnh, phn hi trng
thi R v mt b quan st trng thi Luenberger.
d~
x
= ( A R PC ) ~
x +Py ,
dt
~
A
z=R ~
x
z=R ~
x
T y ta n c hm truyn t ca b iu khin:
R(s)=
~
Z( s)
= R ( sI A ) 1 P
Y ( s)
322
k
a0 + a1 s + s 2
dx 0
=
dt a0
y = (k 0 ) x
C
y = (0 1) x
CT
BT
v c:
P=
s1 + s2 a1
k s1 s2 a0 a1 ( s1 + s2 a1 )
Vy
~
R(s) = R(sI A ) 1P
trong :
a1 s1 s2
1
A = ( A B R ) P ( C D R ) = A B R P C =
a
+
a
(
s
+
s
a
)
s
+
1 1
2
1
1 s2
0
B iu khin R ( s ) ny s mang n cho h kn bn im cc gm s 1 bi hai v s 2
cng bi hai.
Gm(s)=
Bm ( s)
Am ( s)
C( s)
,
E( s )
R(s)=
D( s)
E( s)
TS
BC
=
1 + RS
AE + BD
(5.70)
T=
C
E
S=
B
A
R=
D
E
(5.71)
(5.72)
(ssn) = Am(s)
Phng trnh (5.72) c nt ging nh phng trnh Euclid ng dng cho a thc
c trnh by trong chng 4, mc 4.2.1. im khc bit duy nht y l ngoi A , B
324
bit trc, a thc A m cng cho trc ch khng phi l a thc SCLN cn tm ca
A,B.
Xt trng hp tng qut khi B C v A E + B D khng nguyn t cng nhau. V l m
hnh mu, c bc cc tiu, nn hai a thc B m , A m ca hm truyn t G m ( s ) phi
nguyn t cng nhau. Bi vy, theo (5.70), hai a thc B C v A E + B phi c chung mt
a thc tha s F:
BC = FBm
AE + BD = FAm
(5.73)
B=B B+
(5.74)
+
Bm = B Bm
(5.75)
AE+BD= HB Am
~
Suy ra a thc E ( s ) cng phi cha tha s B ( s ) , tc l E = B E v nh vy th:
~
A E +B+D=HAm
~
C = H Bm
(5.76)
2) Phn tch B = B B + , vi B
B+=b,
Am=(s2+2+2),
H=(s+a0)
D=(s0s+s1)
s(s+a)(s+r1)+b(s0s+s1)=(s2+2+2)(s+a0)
v sau khi cn bng cc h s c hai v s i n kt qu:
a + r1 = 2 + a0
2
ar1 + bs0 = + 2 a0
2
bs1 = a0
326
r1 = 2 + a0 a
2
1
s0 = b (2 a + ar1 )
1 2
s1 = b a0
Tuy nhin, phng php thng c p dng nht gii phng trnh
Diophantine l thng qua thut ton Euclid m rng gip xc nh tha s chung ln
+
nht ca hai a thc A , B k hiu l H , v bn a thc khc X , Y , U , V tha mn:
+
AX + B Y = H
+
AU + B V = 0
(5.77)
1 0
0 1
1 Q1
0
1
2) Thc hin li bc trn, nhng hon i vai tr ca hai hng cho nhau, tc l tnh
Q 2 = B + div A 1 , sau thay hng th hai bng hiu ca n vi tch ca hng th
nht v Q 2 :
A1
B1
Q1
1
Q2 1 + Q1Q2
vi
B1=B+Q2A1
0 U
hoc
0 U
H X
Xt hai a thc
A=s23s+2
B+=s22s+1
Trc ht ta lp ma trn:
s2 3s + 2 1 0
M= 2
s 2s + 1 0 1
327
2
s
+
1
0 1
1
1
s +1
.
0
s
s + 2
X=1, Y=1,
U=s1,
V=s+2.
(5.78)
Cui cng, cng ging nh phng trnh Bezout (mc 4.2.1), cc cp nghim khc
ca phng trnh Diophantine (5.76) s c xc nh t cp nghim (5.78) trn theo:
~ ~
E = E0 +UQ ,
D=D0+QV
(5.79)
trong Q l mt a thc ty .
Cp nghim (5.79) c a thc D vi bc nh nht s l cp ng vi:
Q = D 0 div V
tc l
D = D 0 mod V
(5.80)
Am=
~
Am
s3 + 3 s 2 4
=
=(s2+4s+4)=(s+2)2
H
s +1
nn ta c ngay mt cp nghim:
328
~
2
E0 = X Am= ( s + 2 ) ,
D 0 = Y Am= ( s + 2 ) 2
Cc cp nghim cn li s l:
~ ~
2
E = E0 +UQ = ( s + 2 ) + ( s 1 ) Q
D=D0+VQ= (s+2)2+(s+2)Q
trong Q l mt a thc ty .
V d 5.17: Thit k b iu khin theo m hnh mu
B( s)
2
=
A( s) ( s + 2)( s 1)
D( s)
E( s)
v b iu khin tin x l:
T(s)=
C( s)
E( s)
Bm ( s)
1
=
Am ( s) ( s + 2)( s + 1)2
Trc ht ta thy iu kin (5.71) l c tha mn. Tip theo, khi phn tch
M=
1
0 1
0 1 ( s 2 + s 2)
1 0
D0=YAm= (s+2)(s+1)2
329
cng nh:
~ ~
E = E0 +UQ = Q
2
D = D 0 mod V = 4 ( s + 2 )
v:
~
~
E=B E = E =2(s+3),
~
C = H Bm = 1
D( s) 2( s + 2)
=
,
E( s)
s+3
T(s)=
C( s)
1
=
.
E( s) 2( s + 3)
Nhn li c cu nhn dng ca b iu khin thch nghi STR (mc 5.2.1) th thy s
l mt thiu st ln nu nh khng ch ti cc thut ton thit k b iu khin khng
lin tc, v rng c cu nhn dng tham s m hnh khng lin tc ca i tng n
gin hn hn so vi khi phi nhn dng m hnh lin tc v iu ny cng lm cho cu
trc b iu khin thch nghi STR khng lin tc n gin hn nhiu so vi b iu
khin lin tc. Phn ny s b p cho s thiu st .
Tuy nhin, cng cn phi ni thm rng mc d khc nhau v bn cht m hnh
lin tc/khng lin tc, song v phng php thit k th gia b iu khin lin tc v
khng lin tc li khng c s phn bit ln no, in hnh l phng php thit k theo
m hnh mu (model following) s c chn minh ha trnh by di y. Cc bn
c quan tm ti nhng phng php thit k b iu khin khng lin tc khc, chng
hn nh xc nh tham s b PID khng lin tc, b iu khin ti u khng lin tc, b
iu khin phn hi trng thi khng lin tc c im cc cho trc , u c th tm
thy chng trong nhng ti liu tham kho nh [29], [34], [35], [44].
Xt i tng khng lin tc c hm truyn t:
G(z)=
B( z 1 )
A( z
b0 + b1 z 1 +
a0 + a1 z
+ bm z m
+ an z n
Ging nh phng php iu khin lin tc, nhim v thit k theo m hnh mu c
t ra y l xc nh cc hm truyn t:
330
T(z)=
C( z 1 )
E( z
R(z)=
D( z 1 )
E( z 1 )
Bm ( z 1 )
Am ( z 1 )
Theo pht biu trn ca bi ton th r rng ta hon ton s dng li c thut
ton trnh by cho h lin tc, ch vi mt s im khc bit cn ch nh sau:
ca n
nm ngoi ng trn n v.
Khi nim a thc phn Hurwitz c thay bng a thc phn bn (antistable),
tc l a thc khng c nghim z nm trong ng trn n v, hay n khng c
nghim = z
):
D=D0+QV
~
trong E0 = X A m , D 0 = Y A m v Q l mt a thc ty . D l a thc c bc
D = D 0 mod V
~
~
6) Xc nh E = B E v C = H Bm .
331
5.2.3
wk
T=
C
E
uk
S=
B
A
R=
D
E
yk
B
Y
= m =Gm
Am
W
trong :
ta s n c:
~
~
HAmY = E AY+B+DY = E BU+B+DY
Nhng v:
~
~ +
+
E B = E B B = EB
nn cui cng l:
HAmY = B+(EU+DY)
332
Y = B+(E
U
Y
~
~
+D
)= B+(E U +D Y )
HAm
HAm
~
~
U
Y
(5.81)
C( z 1 )
E( z
R(z)=
D( z 1 )
E( z 1 )
v bit:
~
B m = B + Bm ,
~
C = H Bm .
(5.82)
C cu xc
nh tham s
b iu khin
T=
~
yk
1
HAm
C,E
wk
~
u
k
uk
C
E
yk
1
HAm
i tng
iu khin
R=
yk
D
E
D,E
Hnh 5.19 m t cu trc b iu khin thch nghi t chnh trc tip cho i tng
c tt c cc im khng z i nm trong ng trn n v (B + = 1 ). y ta thy m hnh
333
~ ,~
mu G m ( z ) c s dng nh mt thit b ph to ra cc tn hiu u
k y k , c th
l hai tn hiu vo ra ca i tng u k , y k c a qua khu
1
. Do phng
HAm
c B = 1 . S dng cc k hiu:
D(z
E(z
1
1
) = d0+d1z
) = e0+e1z
+dmz
+enz
yk =
~yk i di
i=0
u~k i ei
i=0
= x Tk p
(5.83)
trong :
x Tk = ( ~
yk , ~
y k 1 ,
pT = ( d 0 , d 1 ,
~
~ ,u
,~
yk m , u
k
k 1 ,
, dm, e0, e1,
~
,u
kn )
(5.84)
, en)
(5.85)
(5.86)
trong
y0
y=
N 1
xT
0
v X =
T
x N 1
(5.87)
n+m+2
gm cc h s
334
(5.88)
( X T y)
(5.89)
r = n deg( B m ) 0 .
trong
+dms
+ens
335
Yk =
( jk )i Yk di + ( jk )i U k ei
i=0
i=0
= x Tk p
trong :
Yk = Y(jk),
~
~
U k = U ( jk ) ,
~
~
Yk = Y ( jk ) ,
~( t ) , ~
l gi tr nh Fourier ca tn hiu y ( t ) , u
y( t ) ti cc im tn s k , v:
~
~
x Tk = ( Yk , ( jk )Yk ,
pT = ( d 0 , d 1 ,
~ ~
~
, ( jk ) n Yk , U k , ( jk )U k ,
~
, ( jk ) m U k )
, en)
y= X p
trong
Y0
y=
,
Y
N 1
xT
0
X=
T
x N 1
5.3
Re( X H y )
336
Bm ( s)
Am ( s )
(5.90)
th b iu khin cn phi c thit k v hiu chnh thng xuyn sao cho tn hiu
u ra y ( t ) ca h kn lun ging nh u ra y m ( t ) ca m hnh mu (5.90). Ni cch
khc, cho d i tng thay i nh th no i na th cng lun phi c:
ym(t) y(t)
(5.91)
Gm(s)
ym
Hnh 5.20: Cu trc chung ca cc b
iu khin thch nghi c m hnh
theo di (MRAC).
p
w
B iu
khin
C cu thay
i tham s
i
tng
= ( p, v )
hoc
dz
= ( z, v )
dt
p = ( z, v )
(5.92)
337
l vector cc tham s bt nh c lp
p R .
2)
b)
3)
5.3.1
Phng php hiu chnh b iu khin tha mn mc tiu (5.91) n gin nht l
to ra c lim e ( t ) = 0 , tc l ch phi thay i vector tham s b iu khin, k hiu
t 0
338
de
>0.
dt
de
khc du nhau:
dt
de
<0.
dt
(5.93)
e e
hoc
dp
p
=
T
dt
e
sgn( e)
(5.94)
cng nhanh. Cc cng thc (5.94) thay i vector tham s p nu trn do Hc vin cng
ngh Massachusetts (Massachusetts Institute of Technology) a ra nn chng vn
thng c bit n di tn gi lut hiu chnh MIT.
Ngoi ra, hai cng thc MIT (5.94) cn cho thy, c c lut hiu chnh
dp
dt
( s + 1)( s + 2)
s + 3s + 2
>0
1
s 2 + 3s + 2
By gi ta s xem s nh l ton t s =
d
, ch khng cn l bin phc ca ton t
dt
( p 1)w
s2 + 3s + 2
v ta c ngay:
w
e
= 2
= ym
p
s + 3s + 2
Suy ra, c cu chnh nh xc nh theo cng thc th nht trong (5.94) s l:
dp
= e y m = ~ e y m
dt
Gm(s)
C cu chnh
nh tham s
p
Hnh 5.21: Minh ha v d 5.18
R(s)=p
ym
S(s)=
s + 3s + 2
Tng t, nu s dng lut hiu chnh theo cng thc th hai trong (5.94) th c
cu chnh nh s l:
dp
= sgn( e ) y m = ~ y m sgn( e ) .
dt
V d 5.19: Thit k b iu khin thch nghi c m hnh theo di nh lut MIT
S(s)=
1
1 + 2 s
1,2 >0
1
1+ s
1 p1
1 p
= 1 2 1 1
1 + 1 p2 + 2 s 2 (1 + 1 p2 ) + s
p1* =
2
1
p2* =
2 1
1
(5.95)
Gm(s)
w
p1
w
ym
C cu chnh
nh tham s
p2
p1
S(s)=
1
1 + 2 s
p2
Hnh 5.22: Minh ha v d 5.19
B iu khin tnh
u=p1wp2y
d
v l mt bin c lp, khi th:
dt
341
e = y ym =
1 p1
1
w
w
1+ s
1 + 1 p2 + 2 s
v n c ngay:
1w
e
=
p1
1 + 1 p2 + 2 s
12 p1w
1 y
e
=
=
2
p2
1 + 1 p2 + 2 s
(1 + 1 p2 + 2 s)
e1w
e
dp1
1
dp
p1 1 + 1 p2 + 12 s 2 (1 + 1 p2 ) + s
dt
=
= e
=
=
e
e1 y
ey
dt dp2
dt
p2 1 + 1 p2 + 2 s 2 (1 + 1 p2 ) + s
(5.96)
1
cng ch l mt hng s dng c chn ty .
trong , v > 0 l ty nn ~ =
2
dt 1 + s
dp2 ey
dt 1 + s
(5.97)
~
(1 + s)s
c tn hiu vo l tch e w .
342
~
(1 + s)s
c tn hiu vo l tch e y .
k0
p
Hnh 5.23: Minh ha v d 5.20
ym
C cu chnh
nh tham s
e
y
Suy ra
e
= w
p
v
dp
= 2w2(pp*)
dt
2
p(t)= ~
p + ( p 0 p * ) exp( I t )
I t = w2 ( )d
0
Vy:
343
e ( t ) = w ( p 0 p * ) exp( 2 I t )
, th mc d b iu khin thch
c gi tr l tng p * ca n.
d
th sai lch:
dt
e= yym=[G(s,, p )Gm(s)]w
= e
p
dt
dp
(5.98)
cng ph thuc tham s . Gi s vi w ( t ) bit trc, phng trnh (5.98) trn c dng
tuyn tnh. Khi , nghim p( t ) s tin ti mt gi tr hu hn khi v ch khi tt c cc
nghim ca a thc c tnh ca (5.98) lun nm bn tri trc o (a thc Hurwitz) v
iu ny khng c ph thuc . Vy ta i n:
nh l 5.12: Gi s phng trnh vi phn (5.98) l tuyn tnh. Khi thut ton chnh
1 + 3s
v y m w = 1
(1+3s)
dp ~
2
+ p = ( 1 + 3 s ) ~ym
dt
d2 p
dt 2
2
)
d(~ym
dp ~
2
+ p = ~ym
+3
dt
dt
5.3.2
Tng qut hn lut hiu chnh MIT trnh by mc trc l phng php hiu
chnh tham s b iu khin nh cc tiu ha hm mc tiu xc nh dng V ( e ) ca
vector cc sai lch e . Phng php ny c hnh thnh da trn t tng ca l thuyt
Lyaponov trong vic thit k b iu khin GAS.
Chng hn l thuyt Lyapunov (mc 5.1), sau khi chn c hm V ( x ) hp
dV ( x )
xc nh m (theo x ) ,
thc (theo x ) ta phi xc nh b iu khin u = r ( x )
dt
nhm t c mc ch n nh x ( t ) 0 , th y, trong bi ton iu khin thch
nghi c m hnh theo di, ta s chn mt hm V ( e ) hp thc, hay t nht cng phi l
xc nh dng:
V(e)>0 , e0
v V ( 0 ) = 0
dV ( e )
( ch cn
dt
Chng hn, lut MIT hiu chnh tham s b iu khin cho h SISO ch l mt
1 2
trng hp ring vi hm xc nh dng V ( e ) = e .
2
N c th d dng chuyn sang p dng c cho c nhng bi ton iu khin
nhiu chiu (MIMO) v iu khin thch nghi phi tuyn.
Theo tnh cht hm xc nh dng V ( e ) , th e 0 khi v ch khi V ( e ) V min= 0 .
e=
p p *
gradT V
dp
dt
(5.99)
<0
khi
e0
(5.100)
(5.101)
Suy ra:
gradT V
346
d~
p
dt
<0
~
V d p dV
=
<0
~
p dt
dt
khi
e0
khi e 0
( p * l hng s)
(5.102)
b ( ) + b1 ( )s +
B( s, )
= 0
A( s, )
a0 ( ) + a1 ( )s +
+ bm ( )s m
+ am ( )s m
1 + S( s, ) R( s, p*)
= Gm(s)
Gm(s)
ym
p
Hnh 5.18: Minh ha cc bc thit k
c cu chnh nh.
C cu chnh
nh tham s
R(s, p)
S(s,)
dp
dt
sao cho vi n
d~
p
dt
tha
dp
dt
1
,
s +
S( s)
1
=
1 + pS( s) s + p +
Gm(s)
ym
C cu chnh
nh tham s
p
Hnh 5.19: Minh ha v d 5.21.
S(s,)
1
.
s +1
By gi ta xc nh gi tr l tng p* ca b iu khin:
1
1
=
s + p * +
s +1
Vy th:
348
p* = 1
e =
p p *
trong e = y y m
S dng hm xc nh dng:
V(e) =
1 2
[e +(pp*)2]
2
ta c:
dV
de
dp
= e
+(p+1)
dt
dt
dt
= e(
dy dym
dt
dt
v l hng s
)+(p+1)
dp
dt
Nhng v:
dy
+y = u = wpy
dt
dy
= wpyy = w(p+)y
dt
v
dym
+ym=w
dt
dym
= wym
dt
nn:
dV
dp
= e[w(p+)y(wym)]+(p+1)
dt
dt
= e[ym(p+)y]+(p+1)
dp
dt
= e[ymy(p+)y]+ey+(p+1)
= e2(p+)ye+ey+(p+1)
= e2+(p+1)(
dp
dt
dp
dp
=e2(p+1)ey+(p+1)
dt
dt
dp
ey)
dt
th s c:
dV
= e2<0
dt
vi mi e 0
dV
. Do c
dt
dV
= 0 khi p p * nn mc d c cu chnh nh lm c cng vic chnh
dt
tc l khng to ra c p p * .
V d 5.22 ([3]): Minh ha nguyn tc thit k c cu chnh nh hai tham s
2
,
s + 1
B iu khin s dng gm hai khu khuch i, khu th nht l phn hi trng thi
p 2 v khu th hai l tin x l p 1 , c ghp chung li thnh:
u=p1wp2y
Gm(s)=
bm
s + am
p
w
Hnh 5.20: Cho v d 5.22.
u=p1wp2y
ym
C cu thay
i tham s
S(s)=
s + 1
bm
,
s + am
350
p1S
p11
=
1 + p2 S (1 + p21 ) + 2 s
(5.103)
s + 1 +
bm
s + am
p2* =
am 1
p1* =
bm
1
[ e 2 + 2 ( p 2 p2* ) 2 + 2 ( p 1 p1* ) 2 ]
(v 2 > 0 )
1
[e2+ 1 (p22+1am)2+ 1 (p12bm)2]
2
2
2
dt
dt
dt
dt
Nhng v:
de dy dym
=
dt dt
dt
v
dy
+1y = 2u = 2(p1wp2y),
dt
dym
+amym = bmw
dt
nn
de
= ame(p22+1am)y+(p12bm)w
dt
Suy ra:
dp2
dp1
1
1
dV
= ame2+ (p22+1am)(
ye)+ (p12bm)(
+we)
dt
dt
dt
dV
< 0 (t nht l theo e), ta c th chn c cu chnh nh theo cu
dt
trc (5.92) nh sau:
Vy, c
dp1
=we
dt
dp2
=ye.
dt
351
dV
l hm xc nh bn m
dt
dV
= 0 th ch cn e = 0 l v c th p p * .
dt
bng 0.
Gm(s)
w
p
w
p1
ym
C cu chnh
nh tham s
S(s)=
1
1 + 2 s
p2
352
p1S
p11
=
1 + p1 p2 S (1 + p1 p21 ) + 2 s
Gm(s) =
2
s+2
p 1 = z 1 v p 2 =
z2
z1
th hm truyn t h kn tr thnh:
G(s) =
z1S
z11
=
1 + z2 S (1 + z21 ) + 2 s
=
= ( z, e, y, w)
dt dt z2 ye
v
p1 1
p = = z2 = ( z, e, y, w)
p2 z1
V d 5.24 ([3]): iu khin thch nghi phn hi trng thi i tng tuyn tnh
w
Hnh 5.22: iu khin phn hi
trng thi cho v d 5.24.
u
M
dx
= Ax+Bu
dt
353
vi
~
A( p ) = A B R ,
~
B( p ) = B M
ca M.
Nhim v t ra cho vic thit k c cu chnh nh l xc nh nguyn tc hiu
chnh cc vector p , p sao cho h kn tin c ti m hnh mu:
1
~
A( p ) A m
~
B( p ) B m
2
~
A( p* ) = A m
1
~
B( p* ) = B m
(5.104)
v B M = B m
R=Bt(AmA)
v M = B t B m
BT
Ngc li, nu A , B thay i khng bit trc, ta phi thng xuyn chnh nh p ,
1
354
de
= (Ax+Bu)(Amx+Bmw) = Ame+(AAmBR)x+(BMBm)w
dt
~
~
= A m e + ( A( p ) A m ) x + ( B( p ) B m ) w
1
~
~
ta c th xp x hiu s A( p ) A m v B( p ) B m bi cc hm tuyn tnh. Khi s c:
1
de
A m e + E ( p p*) ,
dt
p
p= 1 ,
p
2
S dng hm xc nh dng:
V(e)=
1
[ e T P e + ( p p*)T ( p p*) ]
2
= e T Q e + ( p p*)T E T P e + ( p p*)T
dt
2
dt
=
e T Q e + ( p p*)T (
dp
dt
+ETPe)
(5.105)
(5.106)
Cng thc (5.105) cho thy mt trong nhng c cu chnh nh tha mn iu kin
(5.102) s l:
dp
dt
= ETPe .
Ch : V kt qu ca v d 5.24 ta cn lu thm:
Theo ti liu [46] th khng ch ring cho trng hp phn hi trng thi nh v
d 5.24, phng php MRAC ch nn p dng cho i tng c bc tng i
khng ln hn 1, tc l i tng c hm truyn t bt nh:
S(s,) =
b0 ( ) + b1 ( )s +
+ bm ( )s m
a0 ( ) + a1 ( )s +
+ am ( )s m
tha mn n m 1 .
5.4
5.4.1
t vn
(5.107)
hoc b tc ng bi nhiu d
dx
= f ( x, u, d )
dt
(5.108)
trong :
b)
x0
y l mt h c m hnh bt nh (uncertainties).
S dng hm xc nh dng V ( x ) =
1 2
x ta c:
2
2
(t)
2 (t)
L f V = a x 2 b x 2 2 ( x ) + x ( t ) ( x ) = a x 2 b x ( x )
+
2b
4b
ax +
2 (t)
4b
ax +
4b
(5.109)
2 ab
S
357
5.4.2
G ( x ) = g ( x ),
1
, g ( x)
m
(5.110)
dt
u = r( p, x )
358
(5.111)
1
( p)T P 1 ( p)
2
dp
V dp
V1
( p)T P 1
[ f ( x) + G ( x ) + h ( x ) u ] + 1
p dt
x
dt
T
dp
V
V1
[ f ( x ) + G ( x ) p + h ( x ) r 1 ( x , p ) ] ( p)T P 1 P 1 G( x ) +
dt
x
x
V1
V1 dp
V1
+
h( x ) u r1 ( x, p)
h( x )
x
x
p dt
T
dp
V
W ( x , p ) ( p)T P 1
P 1 G( x ) +
dt
x
Bi vy nu c
V1
h( x ) u r1 ( x, p) 1 h( x )
x
x
V1 dp
p dt
V1
h( x ) 0 , x th khi chn b iu khin cng c cu chnh nh:
x
T
dp
V
= ( p, x ) = P 1 G( x )
dt
x
1
T
V1
V1 V1
(
,
)
(
,
)
(
)
(
)
u
r
x
p
r
x
p
h
x
P
G
x
=
=
+
x
p x
(5.112)
ta s c
359
dV
W(x, p )
dt
xc nh m theo x v do vn m bo c x ( t ) 0 .
Nh vy, tng kt li, ta i n phng php gi nh r (certainty equivalence)
thit k b iu khin n nh tim cn cho h bt nh (5.110) c l vector cc hng
s khng bit trc, gm cc bc nh sau:
1) Xem l cc hng s bit, xc nh mt hm iu khin Lyapunov V 1 ( x , ) v
b iu khin phn hi trng thi tng ng u = r 1 ( x , ) cho h (5.110) bng cc
phng php trnh by mc 5.1 (l thuyt Lyapunov).
2) Thay hng s trong V 1 ( x , ) v r 1 ( x , ) bng p( t ) .
3) Xc nh b iu khin phn hi trng thi cng c cu chnh nh p( t ) theo cng
thc (5.112).
Ch : V kh nng s dng thut ton trn ca phng php gi nh r ta cn lu
my im sau y:
V1
h( x ) l nghch
x
Nu nh
V1
cn c th vit tch c thnh:
p
V1
V1
h( x ) ( x, p)T
=
x
p
= ( p, x ) = P 1 G( x )
dt
x
T V1
=
=
+
(
,
)
(
,
)
(
,
)
(
)
u
r
p
x
r
p
x
x
p
P
G
x
1
x
360
= Q ( p, x )
= ( p, x ) = P 1 G( x )
dt
x
u = r( p, x ) = r1 ( p, x )
(5.113)
dx2 = u
dt
trong hng s l cha bit. So snh vi dng m hnh (5.110) th y c:
x
x = 1 ,
x2
x
f ( x ) = 2 ,
0
x2
G(x)= 1
0
0
h ( x ) =
1
Xem nh mt hng s bit. Khi , s dng phng php thit k cun chiu
(backstepping) hm CLF a h cho v dng:
d z z1 + z2
=
dt ( z ) + u
vi
z
z = 1
z2
ta s c:
z1 = x1 ,
z 2 = x 2 + x12 + x 1
361
V1(x,) =
1 2
1
1
( z1 + z22 ) = x12 + x22 + x1 x2 + x13 + x2 x12 + x14 2
2
2
2
r ( x , ) = z 1 z 2 f ( z ) = x 1 ( x 2 + x12 + x 1 ) ( 2 x 1 + 1 ) ( x12 + x 2 )
Suy ra, khi thay bi p th:
V1
= ( 2 x 1 + x 2 + 3x12 p + 2x1 x2 p + 2x13 p2
x
x 2 + x 1 + x12 p )
V1
h ( x ) = x 2 + x 1 + x12 p
x
V1
V1
h(x)
= x13 + x2 x12 + x14 p = x12 ( x1 + x2 + x12 p) = x12
p
x
V1
G ( x ) = x12 ( 2 x 1 + x 2 + 3x12 p + 2x1 x2 p + 2x13 p2 )
x
Vy cc b iu khin gi nh r ca h tnh theo cng thc (5.112) ng vi P=1 l:
T
dp V1
G( x ) = x12 ( 2 x 1 + x 2 + 3x12 p + 2x1 x2 p + 2x13 p2 )
=
dt x
u = r ( x , p ) 1 h( x )
x
V1 V1
G( x )
p x
= x 1 ( x 2 + x12 p + x 1 ) ( 2 x 1 + 1 ) ( x12 p + x 2 )
Xt h bt nh:
dx1
= wT ( x1 ) + x2
dt
dx2 = u
dt
w (x )
trong = 1 l vector hng s cha bit, cn w ( x 1 ) = 1 1 l kh vi v cho
2
w2 ( x1 )
trc. So snh vi m hnh (5.110) th y c:
x
x = 1 ,
x2
362
x
f ( x ) = 2 ,
0
w ( x ) w2 ( x1 )
G ( x ) = 1 1
0
0
0
h ( x ) =
1
1 T
z z
2
wT
+ 1 ( x 2 + w T )
r(x,) = z1z2
x1
dt ( z ) + u
z
z = 1
z2
vi
wT
v ( z ) =
+ 1 ( x 2 + w T )
x1
T y c:
1
V1
T
= z T w
x
x
1
V1
[ f ( x ) + G ( x ) + h ( x ) r ( x , ) ] = z12 z22
x
cng nh
V1
V1
=
h( x ) T ( x, p)
x
p
V1
h( x ) = z 2
x
vi
T ( x, p) = w ( x 1 )
wT
p+1
= 1 G( x ) = w ( 1 ,
x1
x
)z
v
V
u = r ( x , p ) ( x, p) 1 G( x )
x
= r(x, p ) wTw(1 ,
wT
p+1
x1
)z
363
n+1
, xR :
dx
dt = f ( x ) + G( x ) + h( x ) z
dz = ( x ) + T g( x ) + u
dt
(5.114)
trn G ( x ) = g ( x ),
, g ( x)
c cc vector ct g ( x ) , 1 j m cng nh f ( x ) ,
j
con vi u vo o z
dx
= f ( x) + G ( x ) + h ( x ) z
dt
(5.115)
dt
z = v( p, x )
(5.116)
V
v
z
v
p
x
g
x
(
,
)
(
)
= P G( x )T 1 z v( p, x )
+
x
x
dt
(5.117)
k V
v
v
G( x ) p + h( x ) z ( x ) z v( p, x ) 1 h( x ) pT g( x )
( p, x ) +
u =
p
x
x
Chng minh:
Do c gi thit rng h con (5.115) c b iu khin phn hi trng thi thch nghi
(5.116) nn phi tn ti hm CLF gi nh r V 1 ( x , p( t ) ) tha mn:
dV1 V1
V
f ( x ) + G( x ) p + h( x )v( p, x ) + 1 ( p, x ) W ( x, p)
=
p
x
dt
trong W ( x , p ) xc nh dng.
S dng hm xc nh dng (ch rng do c gi thit v ( 0 , 0 ) = 0 v hm
V 1 ( x , p ) l xc nh dng nn cng c V ( x , z , p ) = 0 x = 0 v z = 0 ):
V(x, z, p ) = V1(x, p )+
2
1
1
( p)T P 1 ( p) + z v( p, x )
2
2
= 1
+
+ ( z v)
( p)T P 1
dt p dt x dt
dt
p dt
x dt
dt
dp
V1
V dp
f + G + hz + 1
+
( p)T P 1
x
dt
p dt
v
v
( G + hz )
+ ( z v) + T g + u
p
x
T
dp
V
V
V1
P 1 G +
f + Gp + hv + 1 ( p)T P 1
dt
x
v
v
+ ( z v) 1 h + + T g + u
( G + hz )
p
x
x
T
dp
V
v
W ( x , p ) ( p)T P 1
P 1 G ( z v ) G + ( z v) g +
dt
x
V
v
v
Gp + hz
+ ( z v) 1 h + + pT g + u
p
x
x
Bi vy,
dV
xc nh m theo x , z ta c th chn:
dt
1) cho c cu chnh nh l:
365
V
v
P 1 G ( z v) G + ( z v) g = 0
x
x
dt
dp
V
v
= P GT 1 ( z v ) + ( z v) g
x
dt
x
dp
h + + pT g + u
Gp + hz = ( z v)k , k l s l ty chn
x
p
x
u=
V
v
v
+
Gp + hz ( z v)k 1 h pT g
p
x
x
v khi c
dV
k
= W(x, p )(zv) +1
dt
Hai cng thc trn cng chnh l cng thc (5.117) ca b iu khin ng phn hi
w=0
i tng
(5.114)
B iu khin
(5.117)
V d 5.28: Thit k cun chiu b iu khin ng n nh thch nghi cho h truyn ngc cht
dxn = T ( x ) + u
n
dt
vi R
(5.118)
nhng vector hm phi tuyn trn. Nhng v h truyn ngc cht (5.118) ny c cu trc
c bit l mi h con trong n cng truyn ngc cht, nn b iu khin (ng) phn
hi trng thi thch nghi (5.117) cng s tr nn n gin hn nhiu.
366
,xk)T
xk= (x1,x2,
xn= (x1,x2,
, x n ) T = x v x 1 = x 1
(5.119)
v cng vi n, h kn tr thnh:
dx1
= c1 x1
dt
1 2 1
x1 + ( p)T Q1 ( p) vi Q l ma trn i
2
2
t y, vi mc ch lm cho
dp
= 1 ( x1 ) = Qx11 ( x1 )
dt
x = v ( p, x ) = c x pT ( x )
1
1
1 1
1 1
2
dx2 = T ( x ) + x
2 2
3
dt
367
Cng vi hm CLF V 2 = V 1 +
dV
1
2
( x2 v1 ) ta li c t mc ch dt2 xc nh m theo x 2 :
2
dp
v
= 2 ( p, x2 ) = 2 + Q( x2 v1 ) 2 1 1
x1
dt
v1
v1
v1
T
x3 = v2 ( p, x2 ) = x1 c2 ( x2 v1 ) + x x2 + p 2 p 2 x 1
1
1
k 1
k ( p, xk ) = k1 + Qzk k
i =1
k 1
vk ( p, xk ) = zk1 ck zk +
i =1
vk1
i
xi
vk 1
v
xi +1 + k1 k +
xi
p
k 1 v
k 2 v
+ k Qzi+1 pT k k1 i
i =1 xi
i =1 xi
dt
u = v ( p, x ) + w
n
(5.120)
Nu so snh vi nh l 5.13 th y c Q = n P
368
, T n 2 ) .
dxn = bT ( x )u
n
dt
y = x1
(5.121)
,xk)T
xn= (x1,x2,
, x n ) T = x v x 1 = x 1
T1 w(1) + c1 z1 = 0
(5.122)
1 2
z1 + ( p)T P 1 ( p) vi P l ma trn i xng xc nh dng
ty chn, ta c:
dp
dV1
= z1 ( T1 w(1) ) ( p) P 1
dt
dt
1 dp
= z1 ( c1 z1 + z2 ) ( p) P (
Pz11 )
dt
dp
dt
dx2 = T ( x )
2 3
dt
ta s dng hm hp thc V2 = V1 +
370
1 2
z2 v li c:
2
dp
dV2
z
= c1 z12 + z2 ( W1 + T T1 ) + z2 2 p ( p)T P 1
z1 PT0
p
dt
dt
trong :
z2
W1 = z1 +
i =1
z2
i
i =1 xi
2
( i 1)
w( i ) v T1 =
1 2
zn 1
2
n 2
n 1
dVn 1
z
= ci zi2 + zn 1 (Wn 2 + T Tn 2 ) + zi i p
dt
p
i =1
i =2
( p)T P 1 (
n 1
Wn 2 = zn 2 +
i =1
zn 1
( i 1)
w( i ) ,
dp
dt
n 2
P ziTi1 )
i =1
n 1
Tn 2 =
i =1
zn 1
i
xi
1 2
zn + ( b q)T Q1 ( b q ) , Q i xng xc nh dng ty chn
n 1
n z z
z
dVn
= ci zi2 + zn Wn 1 + pT Tn 1 + i i p + n + qT n u
dt
xn
i =1
i =2 zn p
n
dp
dq
z
( p)T P 1 (
P ziTi1 ) ( b q)T Q1 (
Q n n znu )
xn
dt
dt
i =1
Do ,
dVn
xc nh m vi z = ( z 1 , , z n ) T ta chn u sao cho c c:
dt
n
Wn 1 + pT Tn 1 +
i =2
zi zi
z
p + n qT nu = 0
zn p
xn
371
P ziTi1 = 0
i =1
dq
dt
zn
n znu = 0
xn
Wk1 = zk1 +
i =1
zk
( i 1)
w( i )
z
= k i
i =1 xi
k
Tk1
P ziTi 1
p
= i =1
dt q zn
Q x n znu
n
kn zn + Wn 1 + pT Tn 1 +
v
u=
i =2
zi zi
p
zn p
zn T
q n
xn
zn T
q n 0
xn
trong ton b khng gian trng thi v vi tn hiu w ( t ) cng nh vi p , q .
5.4.3
372
(5.123)
(5.124)
u = v(x)k
V
h ( x ) | ( x) | 2
x
vi k > 0 ty chn
(5.125)
[ f ( x) + h ( x ) v ( x ) ] W ( x ) 0
373
V
dV
=
x
dt
f ( x ) + h ( x ) [ u + T ( x )d( t ) ] ) =
V
V
( f +hu)+
h T d
x
x
V
x
V
V
V
( f + h v ) k
h | | 2 +
h T d
x
x
[ f +h(v k
V
V
h | |2)]+
h T d
x
x
2
V
V
W ( x ) k
h | | 2 +
h T d
V
V
W ( x ) k
h | | 2 +
h | |d
x
(5.126)
d
V
1
h| |
)2+
k
x
4k
2 k
= W ( x ) (
W ( x ) +
(5.127)
4k
iu ny ch rng khi x ( t ) cn nm xa so vi gc ta , tc l c | x ( t ) | ln :
W(x) >
4k
dV
th s c
< 0. Nh vy x ( t ) s vn cn ct cc ng ng mc ca V ( x ) theo hng
dt
3(|x|) W(x)
4k
| x ( t ) | 31 (
4k
D = { x R n | x | 31 (
4k
(5.128)
374
Do c:
| x ( t ) | 31 (
4k
nn cng c:
1 ( | x | ) V ( x ) 2 ( 31 (
| x ( t ) | 11 2 31 (
4k
4k
) ) = 2 31 (
4k
| x | 11 2 31 (
4k
Vic bin i cng thc (5.126) thnh (5.127) c th c thc hin mt cch n
gin hn nu ta s dng bt ng thc Young pht biu nh sau: Cho hai hng s
p > 1 , q > 1 tha mn ( p 1 ) ( q 1 ) = 1 . Khi vi mi cp s thc x R v y R ta
lun c:
xy
1
p 1
q
|x| +
|y|
p
q
(5.129)
Nh vy, vi:
p=q=2,
x=
2k
y=
2k
V
h | |
x
ta s c ngay:
V
h | |d
x
V
+ k
h | | 2
4k
x
Xt i tng c m hnh:
375
dx
= x 2 + u + sin( x ) d ( t )
dt
1 2
x ,
2
z=v(x)=xx2
V 2
(x +v)= x2=W(x)
x
31 ( | x | ) =
W(x)=x2= |x|2=3(|x|)
31 (
4k
) =
2 k
vi k > 0
V
sin2 ( x ) = x x 2 k x sin2 ( x )
x
D ={x |x|
2 k
(5.130)
trong :
376
~
Gi s rng h (5.130) cn bng ti gc ta , tc l f (0, 0, 0 ) = 0. xt tnh n
nh Lyapunov cho h ti gc 0 , theo nguyn tc nu trong mc 5.1, ta cho u ( t ) = 0 v
kho st dng qu o nghim t do ca h phng trnh vi phn:
dx
~
= f ( x, d, u = 0 ) = f ( x, d )
dt
(5.131)
t 0
vi mi d ( t )
(5.132)
vi mi t 1 > t 2 v vi mi d ( t )
(5.133)
sup | d ( t ) | = d <
t
377
lun c nghim
duy nht x ( t , d ) .
Nu tn ti mt hm ( z ) thuc lp K v mt hm ( z , t ) thuc lp KL (xem li
nh ngha 5.1 v cc lp hm ny), tha mn:
|x(t,d)| (|x0|,t)+(d),
t0
(5.134)
th h (5.130) c gi l n nh ISS.
Ch : V nh ngha 5.2 ta cn lu mt s im sau:
D ={xR |x|(d)}
(5.135)
a)
hay V ( x ) l hm hp thc,
b ) T | x | ( | d | ) suy ra c
Lf V =
V
f ( x, d ) 3 ( | x | ) .
x
= 11 2
Hm V ( x ) khi c gi l hm ISSLyapunov.
Chng minh:
378
dx
<0
dt
x
D
ng ng mc
ca V ( x )
|x| (|d|)
v thy do trong min D iu kin ny khng cn c tha mn nn trong D phi c:
| x | < 11 2 ( | d | ) 11 2 ( d ) .
V d 5.30: H n nh ISS
d x x1 + x2 d
=
dt x2 x12 x2
1 2
( x1 + x22 )
2
Ta c:
L f V = x12 x22 + x 1 x 2 d x12 x22 = x12 x22 ( x 1 x 2
x12 x22 +
d2
1
d)2+
2
4
1
4
1
4
1
:
2
H l n nh ISS.
b)
H c hm ISSLyapunov V ( x ) .
c)
V
f ( x, d ) 1 ( | x | ) + 2 ( | d | )
x
(5.136)
trong 1 , 2 K v 1 > 2 .
d) Tn ti hm ( z ) thuc lp K v hm ( z , t ) thuc lp KL c:
| x ( t , d ) | max{ ( | x 0 | , t ) , ( d } ,
t0
Chng minh:
b ) a ) l ni dung nh l 5.15.
a ) b ) c c do cc qu o trng thi x ( t , d ) lun c xu hng tin tim cn u v
ln cn D ca gc ta , tc l khi cn nm ngoi min D th khong cch t x ( t , d )
so vi gc ta 0 l gim dn theo thi gian. Nh vy, x ( t , d ) s phi lun ct cc
380
V
f ( x, d ) vn c gi tr m. Bi vy bin ca x ( t , d ) tip tc gim theo thi
x
1(|x|)+2(|d|)<0
| x | > 11 2 ( | d | ) = ( | d | )
a ) d ) l ng nhin v c:
+ max{ 2 , 2 }
Ch : V nh l 5.16 ta cn lu :
V
f ( x, d ) ( | x | ) + ( | d | )
x
(5.137)
dx2
dt
= f ( x 2 , d)
2
d x1
x2
dt
= f ( x1 , x 2 , d )
x1
381
= f ( x1 , x 2 , d )
(5.138)
n nh ISS theo d v x 2 , v h:
dx2
dt
= f ( x 2 , d)
(5.139)
cng n nh ISS theo d . Khi h cascade hnh 5.26 vi m hnh trng thi:
f ( x1 , x 2 , d )
dx
,
= 1
f ( x2 , d)
dt
2
f ( x, d )
x
x = 1
x2
(5.140)
V1
f ( x , x , d) 1 ( | x 1 | ) + 1 ( | x 2 | ) + 1 ( | d | )
x1 1 1 2
(5.141)
V2
f ( x , d) 2 ( | x 2 | ) + 2 ( | d | )
x2 2 2
vi 2 , 2 K .
S dng nguyn tc tiu tn cho bt ng thc (5.141) vi:
1(z) = k2(z),
ta s c:
382
V1
V
f ( x , x , d) + 2 f ( x 2 , d) 1 ( | x 1 | ) ( 1 k ) 2 ( | x 2 | ) + 1 ( | d | ) + 2 ( | d | )
x1 1 1 2
x2 2
Suy ra, h cascade (5.140) cng c hm ISSLyapunov:
V(x) = V1(x1)+V2(x2)
v do n n nh ISS.
V
f (x,d,u(x)) (|x|)+(|d|)
x
trong , K v > .
Phng php iu khin ISS thch nghi khng nhiu
(5.142)
( g1 ( x ) , g 2 ( x ) , , g r ( x ) )
H(x) =
(5.143)
vi 1 , 2 K
[ f ( x) + H ( x ) v ( x ) ] W ( x )
vi 1 , 2 K
( x ) = ( Lh1 V , Lh2 V ,
, Lh V )T
m
v Z =
{ xRn |(x)|=0 }
K hiu tip:
c ( x ) = ( Lg V ,
1
, Lg V ) T
r
1
p
|c(x)| (|x|),
p
(5.144)
1
d
q
trong
q=
p
p 1
c( x )
v( x ) k p
( x)
2
u(x) =
( x) p
ty khi x Z
khi x Z
vi k > 0 ty chn
(5.145)
D = { x R | x | max{
dq
q
dq
1
,
2 q }}
k q
(5.146)
Chng minh:
Trc ht ta gi s x Z . Khi , dc theo qu o trng thi ca h kn (5.142) c:
V
dV
=
x
dt
[ f ( x) + H ( x ) u + G ( x ) d ] = Lf V + c T d
Lf V + | c T d | Lf V + | c | | d | ,
Lf V +
bt ng thc Hlder
1
p 1
q
| c | + | d | , bt ng thc (5.129) ca Young
p
q
(|x|)+
1
d
q
(5.147)
u(x) = v(x)
c( x ) k p
2
a(x)
a( x ) p
nn cng c:
V
dV
=
x
dt
=
[ f ( x) + H ( x ) u + G ( x ) d ]
kp
V
p
T
|c|
( f + H v) + c d
p
x
W ( x)
W(x)+cTd
W(x)+
W(x)+
kp
kp
p
p
|c| W(x)+|c||d|
|c|
p
p
p
1
kp
p
q k
p
|c| +
|d|
| c | , bt ng thc (5.129) ca Young
q
p
p
k q
1
q
k q
(5.148)
b iu khin (5.145) vi mi x R .
xc nh min hp dn D ta i t:
385
dV
0
dt
max{ ( | x | ) q , W ( x ) k q }
v n c iu kin :
d
max{ ( | x | ) q , 2 ( | x | ) k q }
| x | max{
dq
q
dq
1
,
2 q
k
q
Cc ti liu [55], [59] thay iu kin (5.144) bng mt iu kin khc rng hn:
lim
Lf V
x
xZ
c( x )
= +
(5.149)
( x )
1
p
|c(x)| 1 +
p
c( x )
Dmin = { x R
386
|x|
dq
q
|c(x)| (|x|),
p p
(5.150)
D ={ xR
| x | max{
q d
dq
1
, 2 q } }
k q
(5.151)
tha mn iu kin:
Lf V +
p p
|c(x)|
(|x|)
D = {xR
|x|
q d
} vi
q=
p
p 1
1
d +
0
g( x )
0
u
1
h( x )
(5.152)
S dng hm hp thc
387
V(x) =
1 2 1
x1 + ( x2 + x12 )2
2
2
ta c:
Lf V ( x ) = x12 x2 + ( x2 + x12 )( x2 + 2 x12 x2 )
( x ) = LhV ( x ) = x2 + x12
v
xZ, x0
Z = { x R2
( x ) = 0 } = { x R 2 x2 = x12 }
v ( x ) = x2 + x12
bt k nu x Z
trong ( x ) l hm xc nh dng chn ty . Vi hm CLF V ( x ) trn, ta cng c cho
i tng c nhiu ban u:
c ( x ) = L g V = x 1 + 2 x 1 ( x 2 + x12 )
v c th thy, iu kin (5.144) c tha mn vi p = 4 , v khi x Z c:
L f V = x14 , c ( x ) = x 1
x14 +
1
3 4
|x1|4 =
x1 xc nh m
4
4
x + 2 x1 ( x2 + x12 )
p 1
( x2 + x12 )
v( x ) k
2
u(x)=
2
4 x2 + x1
bt k khi x Z
khi x Z
(x)=
x14
x2
+ 2
4
2
ta s c mt b iu khin lin tc v ti 0 c u ( 0 ) = 0 :
u ( x ) = 2 x14 + ( x 2 + 2 x12 x2 ) + x14 ( x 2 + x12 ) [
388
13
+ 1 6 ( x 2 + x12 ) + 3 2 ( x 2 + x12 ) 2 ]
2
dz = g( x, z ) + e T ( x, z ) + u
dt
(5.153)
(5.154)
1
( x, z ) + k1 G( x ) k2 ( x, z ) p2
p2
u = u + z
p1 x
bt k khi ( x, z ) Z
khi ( x, z ) Z
(5.155)
trong :
a)
b)
c)
d) V = { ( x , z ) R
n+1
z= v(x)
Chng minh:
Tng t nh nh l 5.8, ta ch cn chng minh cho trng hp ( x , z ) V l .
Do V 1 ( x ) l hm ISSCLF ca i tng (5.154) v z = v ( x ) l b iu khin n nh ISS
tng ng, nn phi tn ti hai hm , thuc lp K tha mn > c:
V1
G( x )d + f ( x, v) ( | x | ) + ( | d | )
x
Suy ra, vi cng thc (5.30) ca hm V ( x ) , c:
G( x )d + f ( x, z )
V1
dV
G( x )d + f ( x, z ) +
=
T
dt
x
( x, z ) g( x, z ) + e ( x, z ) + u
V1
V
G( x )d + f ( x, v) + 1 f ( x, z ) f ( x, v) +
x
x
+
T
f ( x, z )
G( x ) d +
u+
e ( x, z )
+
z
z
( x, z ) g( x, z ) x
V
V
dV
= 1 G( x )d + f ( x, v) + 1 f ( x, z ) f ( x, v) ( x , z ) +
G( x )d + e T ( x, z )
dt
x
x
x
k1
G( x )
p1 x
p1
p2
k2
( x, z )
z
p
(|x|)+(|d|)(x,z)+
k
G( x )
1
p1 x
p1
T
G( x ) d +
e ( x, z )
x
z
p2
k2
( x, z )
z
p
d 1
e 2
dV
(|x|)(x,z)+(|d|)+
+
q1 k1 q2 k2
dt
trong :
q1=
p1
,
p1 1
q2=
p2
.
p2 1
1,2K
(5.156)
nn cui cng:
q
d 1
e 2
dV
(|x|)1(|z|)+(|d|)+
+
q1 k1 q2 k2
dt
(5.157)
~ ( | ( x , z ) | ) = ( | x | ) + 1 ( | z | )
q
d 1
e 2
~ ( | ( d , e ) T | ) = ( | d | ) +
+
q1 k1 q2 k2
D =
{xRn
| x | ~ 1 ~ ( ( d , e ) ) }
( x , z ) = ( x , z ) = ( x , z ) = | f ( x, z ) f ( x, v) | 2
(5.158)
( x , z ) = ( x , z ) = [ f ( x, s) f ( x, v)]ds
v( x )
391
Xt i tng m t bi:
2
d x x + z + sin( x )d1
=
dt z xz + ( x2 + z2 )d + u
2
c hm ISSCLF V 1 ( x ) =
1 2
x cng nh mt b iu khin n nh ISS tng ng:
2
z = v ( x ) = x x 2 k x sin2x
trong hng s k > 0 l ty . Vi k c chn cng ln, min hp dn D1 thu c s
cng nh.
p dng cng thc (5.155) ca nh l 5.19 vi G ( x ) = sin( x ) , ( x, z ) = x2 + z2 , ta
u(x,z)= u(x,z)
k
( x, z ) + 1
sin( x )
p1 x
p1
k
2 ( x2 + z2 ) p2
p2
( x , z ) = 2 ( x , z ) = [ f ( x , z ) f ( x , v ) ] 2 = [ ( x 2 + z ) ( x k x sin2 x ) ] 2
= ( x 2 + z + x + k x sin2 x ) 2
ta s c:
392
= x 2 + x + z + k x sin2 x
z
v
Suy ra:
u ( x , z ) = u ( x , z ) ( x 2 + x + z + k x sin2 x )
p1
k1
k
2 x + 1 + k sin2 x + kx sin(2 x ) sin x 2 x2 + z2
p1
p2
p2
V1
f ( x, z )
[ f ( x, z ) f ( x, v)] +
( x, z ) +
x
( x, z ) g( x, z )
[ 2 x + 1 + k sin2 x + k x sin( 2 x ) ] ( x 2 + z ) x z
tha mn thm u ( 0 ) = 0 .
5.5
5.5.1
vi
x
x = 1 v
x2
y=x1=e s=kx1x2
trong
1 nu s = kx1 x2 > 0
u=
1 nu s = kx1 x2 < 0
393
B iu khin
a)
Hnh 5.27: Phn tch h c khu phi
w=0 e
s=ke+
de
dt
sgn(s )
S(s)=
1
2
phng pha.
b)
P
kx1+x2=0
c)
x2
x2
P
C
kx1+x2>0
u=1
kx1+x2>0
u=1
x1
x1
A
kx1+x2<0
u=1
kx1+x2<0
u=1
(5.159)
dx1
= x2
dx2
x1 = x22 + c1
(5.160)
dx1
= x2
dx2
x1 = x22 + c2
(5.161)
H n nh ti gc ta .
a)
b)
x2
x2
P
E
xF
x1
x1
xE
F
F
Hnh 5.28: Gii thch hin tng trt (sliding) hay cn gi l rung (chattering).
a) Xc nh khong trt b) Hin tng qu o pha trt v gc ta .
395
5.5.2
Cho i tng iu khin phi tuyn c m hnh vo (tn hiu u) v ra (tn hiu ra y):
dn y
dt
= f ( y,
dy
,
dt
dn 1 y
dt n 1
)+u
(5.162)
de
) , e=y
dt
d n 1 y
dy
, , xn=
ta s c t m hnh vora ca i tng
dt
dt n 1
cho phng trnh trng thi tng ng nh sau:
t x 1 = y , x 2 =
dxi
dt = xi+1 vi 1 i n 1
dxn = f ( x ) + u
dt
y = x1
(5.163)
(5.164)
trong
s ( e ) = a0 e + a1
de
+
dt
+ an 2
d n 2 e
dt n 2
d n 1 e
dt n 1
n 1
di e
i=0
dt i
= ai
, an 1 = 1
(5.165)
+an2
n2
n1
(5.166)
khi w = 0 v t > T
(5.167)
B iu khin
trt (5.164)
i tng
(5.163)
Chng minh:
R rng, do c e = x 1 v xi =
di 1 e
dti 1
di e
=0
T < t dt
lim
vi 0 i n 1 v w = 0
(5.168)
s( e)
ds
<0
dt
(5.169)
n2
< ai xi+ 2 f ( x ) nu s < 0
i =0
u=
n 2
>
ai xi +2 f ( x ) nu s > 0
i =0
(5.170)
n2
< ai xi+ 2
i =0
u=
n 2
>
ai xi +2 +
i =0
nu s < 0
(5.171)
nu s > 0
398
+ T n hu hn ng thi c x i > 0 ,
n 2
i =0
i =0
ai xi +2 > 0 k + > ai xi +2 +
Khi hng s k ca b iu khin (5.164) c chn cng ln, thi gian T s cng
nh, v do tc s ( e ) 0 cng cao, hay qu o trng thi t do x ( t ) ca h
kn cng tin nhanh v mt trt s ( e ) = 0 .
(n1) = a0+a1+
+an2
n2
n1
399
Trong trng hp iu kin rng buc (5.162) khng c tha mn, song ta li
tm c mt hm ( x ) no l hm chn trn ca f ( x ) theo ngha:
|f(x)| |(x)| , x
th ta li vn c c b iu khin GAS bn vng phn hi trng thi, l
nhng b iu khin tha mn iu kin , c suy ra t (5.170) nh sau:
n2
< ai xi+ 2 ( x ) nu s < 0
i =0
u=
n 2
>
ai xi +2 + ( x ) nu s > 0
i =0
chng hn nh:
u = k + ( x ) sgn( s) vi k > 0 ty chn
Xt i tng m t bi:
d3 y
dt
=e
d2 y
dy
dy
+1
1 + sin 2 + u
dt
dt
dt
f ( y,
(5.172)
dy d2 y
,
)
dt dt2
400
de d2 e
v k > 0 ty chn
+
dt dt2
(5.173)
= f ( y,
dy d2 y
,
)+u
dt dt2
5.5.3
dw
+
dt
+ an 2
d n 2w
dt n 2
d n 1w
dt n 1
(5.174)
Chng minh:
Tng t nh phn chng minh ca nh l 5.20, nhng thay v e = y , y ta c
e = w y . Bi vy iu kin (5.171) cng s c thay bng:
n2
< ai xi+ 2 q( t )
i =0
u=
> n 2 a x q( t ) +
i i+2
i =0
nu s < 0
nu s > 0
401
n2
< ai xi+ 2 nu s < 0
i =0
u=
n 2
>
ai xi +2 + + nu s > 0
i =0
(5.175)
5.6
5.6.1
Trong phn ny chng ta s thc hin bi ton iu khin thch nghi i tng
tuyn tnh c cha vector tham s hng bt nh tc ng u vo. i tng tuyn
tnh m ta quan tm y c m hnh:
dx
= Ax + B u + ( x )
dt
y = Cx
trong x R
(u vo), R
AR
nn
, BR
(5.176)
nm
, CR
rn
np
dt
y = Cx
402
(5.177)
(5.178)
a)
i tng tuyn
tnh (5.176)
b)
i tng tuyn
tnh (5.176)
z
x
R
B bt nh
(5.181)
Quan st
(5.182)
M hnh mu x m
(5.180)
dt
y = Cx
(5.179)
dx m
dt
= ( A BR) x m + Bw '
(5.180)
trong
w '( t ) = w( t ) z( t ) = w( t ) ( x ) ( t )
c z ( t ) = ( x ) ( t ) l tn hiu b bt nh u vo (hnh 5.30b), vi mc ch l s iu
khin h (5.179) bm theo c m hnh mu (5.180) theo ngha:
403
lim e( t ) = lim x( t ) xm ( t ) = 0
de dx dxm
=
= ( A BR)e + B +
dt dt
dt
V ( e, ) = e T Pe + +
F 1 +
T
d
d
T
dV de
T de
F 1 + + + F 1
=
+
Pe + e P
dt dt
dt dt
dt
d
T
= e T ( A BR)T P + P( A BR) e + 2 + T BT Pe + F 1
dt
d
T
= e T Qe + 2 + T BT Pe + F 1
dt
) (
dV
xc nh m theo e (iu kin e = x x m 0 ) th phi c chnh
dt
nh sao cho:
Suy ra,
d
dt
= F ( x )T BT Pe
c
dV
= e T Qe
dt
d
= F ( x )T BT Pe
dt
z = ( x )
404
(5.181)
= Axq + Bu + L y Cxq
dt
dxq = Ax + Bu + L y Cx
q
q
dt
u = Rxq + ( x ) + w '
dV
xc nh m theo e ) nn
dt
Tuy rng phng php thit k trn y cn n gi thit rng phi l vector
tham s hng bt nh, song n vn c th p dng c cho nhng bi ton m
c = d ( t ) ph thuc thi gian (bi ton thch nghi khng nhiu). Khi ta ch
cn chn hai ma trn Q v F c tt c cc gi tr ring ln tc bm
e = x x m 0 nhanh, nhanh hn s bin thin ca = d ( t ) , l c.
405
(5.183)
= Ax m + H ( x )w
(5.184)
de dx dxm
=
= Ae + H ( x )( x ) +
dt dt
dt
V ( e, ) = e T Pe + +
F 1 +
T
d
T 1 d
dV de
1
T de
=
+
F + + + F
Pe + e P
dt dt
dt dt
dt
d
T
= e T ( AT P + PA ) e + 2 + T H T Pe + F 1
dt
= e T Qe + 2 +
406
) (
d
T T
1
H Pe + F
dt
dV
= e T Qe (iu kin c e = x x m 0 ) th c cu chnh nh phi l:
dt
d
= F ( x )T H ( x )T Pe
dt
z = ( x )
(5.185)
w
z
5.6.2
i tng
(5.183)
B bt nh
(5.185)
M hnh mu
(5.184)
xm
dt
y = g( x )
(5.186)
ph hp vi s cc tn hiu vo u R , ra y R
f1 ( x )
f ( x) =
,
f ( x)
n
g1 ( x )
g( x ) =
,
g ( x)
p
v trng thi x R , tc l:
h11 ( x )
H(x)=
h ( x)
n1
h1m ( x )
hnm ( x )
(cng kh vi v hn ln).
(5.187)
n
0
dz
= Az + bw =
dt
0
a
0
a1
a2
z + w
0
1
1
an 1
0
0
(5.188)
B iu khin
u=r(x,w)
Hnh 5.32: Mc ch ca phng
php tuyn tnh ha chnh xc
408
H affine
(5.187)
x Php i bin
z=m(x)
dt
y = ( x)
khi 0 k r 2
(5.189)
khi k = r 1
dt
y = cT x
G ( s ) = c T ( sI A )1 b =
b0 + b1s +
a0 + a1s +
+ bm sm
+ an 1sn 1 + sn
khi 0 k r 2
khi k = r 1
a)
f
h
f ( x)
h( x )
x
x
409
b)
Hm m rng ( x ) = span( e 1 ( x ) , e 2 ( x ) ,
, e m ( x ) ) c gi l xon
c)
( x )
(e1(x),e2(x), ,em(x))=0T , x
x
cng nh nh l Frobenius (xem chng minh trong [21], [22], [32]) :
nh l 5.22: Hm m rng ( x ) tch phn c hon ton khi v chi khi n n l hm
m rng xon.
a)
b)
Khi hm ( x ) s c xc nh theo:
( x )
( h ( x ) , adf h( x ) , , adfn2 h( x ) ) = 0 T
x
(5.190)
Chng minh:
R rng iu kin a) ch rng hm m rng ( x ) khng trng vi ton b khng
gian trng thi. Vy th phi tn ti cc vector thuc khng gian trng thi nhng
khng nm trong ( x ) . iu kin b) cng vi nh l 5.22 ca Frobenius xc nhn trong
s cc vector phi tn ti vector trc giao vi ( x ) v s l vector gradient ca
hm ( x ) cn tm. Ch cn li cng thc (5.190) l phi chng minh. thc hin iu
ny, ta s ch ra s tng ng ca (5.189) v (5.190).
T 0 = Lh ( x ) = Lh Lf ( x ) ta c theo tnh cht ca php nhn Lie iu phi chng
minh th nht:
0 = Ladf h ( x ) = Lf Lh ( x ) Lh Lf ( x )
410
Gi s cng c vi k 1 , tc l 0 =
L
ad fk h
( x ) = Lf L
ad fk 1 h
( x) L
( x ) k 1
adf h = L k 1 ( x ) . Khi , do c
ad f h
x
ad fk 1 h
Lf ( x )
nn cng c
( x ) k
adf h = L k ( x ) = 0
ad f h
x
( x)
Lf ( x )
z=m(x)=
Ln 1 ( x )
f
(5.191)
ta s c:
dz1 d ( x )
f ( x) +
h( x )u = Lf ( x ) + Lh ( x ) u = Lf ( x ) = z2
=
=
x
x
dt
dt
=0
f
f
dz2
f ( x) +
h( x )u = L2f ( x ) + Lh Lf ( x ) u = L2f ( x ) = z3
=
dt
x
x
=0
n2
Lnf 2
dzn 1 Lf
f ( x) +
h( x )u = Lnf 1 ( x ) + Lh Lnf 2 ( x ) u = Lnf 1 ( x ) = zn
=
dt
x
x
=0
n 1
Lnf 1
dzn Lf
f ( x) +
h( x )u = Lnf ( x ) + Lh Lnf 1 ( x ) u
=
dt
x
x
0
an 1 z n + w
= a0 ( x ) a1 Lf ( x )
an 1 Lnf 1 ( x ) + w
tc l
411
u=
w ak Lkf ( x )
k =0
Lh Lnf 1 ( x )
vi a n = 1
(5.192)
(ssn) = a0+a1s+
+an1s
n1
+s
(5.193)
0
dx
= (1 ln x3 ) x2 + 0 u
dt
2 x1 x3 1
h( x )
f ( x)
vi
0
1
f
h
1 ln x3
ad f h( x ) =
f ( x)
h( x ) = 0
x
x
2x
0
3
2
x3
f
ad f h
4 x1 x2
2
ad f h( x ) =
f ( x)
ad f h( x ) =
x
x
x3
2 x2 + 4 x12
nn
412
0
x
2
x3
2 x1
0 0
x2
0 =
1 x3
2 x1
3
0 0
x2 4 x1 x2
2
,
C = span{ h ( x ) , ad f h( x ) , ad f h( x ) } = span{ 0 ,
}
x3
1 x3
2 x1 2 x + 4 x 2
2
1
Nhng v:
0 0
x2
det 0
x3
1 2 x1
x2
x3
4 x1 x2 x22
= 2 0 vi mi x 2 , x 3 0
x3
x3
2 x2 + 4 x12
1 x3
2 x1
Do c:
[ h ( x ) , ad f h( x ) ] = 0
0
1
x3
0
0
x
2
x3
0
0
0 =
1
x2
2
x3
0
0 0
x2
det( h ( x ) , ad f h( x ) , [ h ( x ) , ad f h( x ) ] ) = det 0
x3
1
2
x1
0
x
22 = 0
x3
0
[ h ( x ) , ad f h( x ) ] ( x )
v nh vy ( x ) l hm m rng xon.
Tip tc, tm ( x ) theo phng trnh (5.190), ta i t:
( x )
( h ( x ) , ad f h( x ) ) = ( x )
x
x
0
0
0 , x2 = 0 T
x3
1
0
413
( x )
=(1 0 0)
x
(x) = x1.
L2f ( x ) =
L3f ( x ) =
x2
f ( x ) = ( 1 0 0 ) (1 ln x3 ) x2 = x 2
x
2x x
1 3
x2
f ( x ) = ( 0 1 0 ) (1 ln x3 ) x2 = ( 1 lnx 3 ) x 2
x
2x x
1 3
L f
L2f
Lh L2f ( x )
f ( x) = ( 0
L2f
x
( 1 lnx 3 )
x2
x3
h( x ) = ( 0 , ( 1 lnx 3 ) ,
x2
2 x1 x3
x2
x3
) 0 =
) (1 ln x3 ) x2 = ( 1 lnx 3 ) 2 x 2 + 2 x 1 x 2
0
1
x2
x3
L3f ( x ) = ( 1 lnx 3 ) 2 x 2 + 2 x 1 x 2
Lh L2f ( x ) =
x2
x3
x2
z = z2 = L f ( x ) =
z 2
(
1
ln
x
)
x
L
(
x
)
3 2
3 f
414
x3
x2
[ w x 1 3 x 2 3 ( 1 lnx 3 ) x 2 ( 1 lnx 3 ) 2 x 2 2 x 1 x 2 ]
(5.194)
dt
y = ( x)
(5.195)
th s c:
= 0
Lh Lkf ( x ) =
i
0
vi mi 1 i m v 0 k r 2
cho mt gi tr i v k = r 1
a)
b)
Lh ( x ) = Ladf hi ( x ) =
vi mi 1 i m
c)
= Lad r 2 h ( x ) = 0
( x ) Lf ( x )
Cc vector hng
,
,
x
x
Lrf 1 ( x )
x
l c lp tuyn tnh.
d) rn
Chng minh:
415
Khng nh a) c suy ra ngay t cng thc (5.190). chng minh b) v c), trc
ht ta gi 1 l m l ch s tha mn:
r = r l = min{ r 1 , r 2 , , r m }
sau lp ma trn:
( x)
L ( x)
f
r 1
r 2
adf hl , adf hl ,
x
Lr 1 ( x )
D2
f
D1
,hl
= D
khi 0 k r 2
khi k = r 1
v
< ad fk h l , grad( Lif+1 ) > = L f < ad fk h l , grad( Lif ) > L
adfk +1 h
(L )
i
f
cng nh:
L
adfk h
= Lf L
adfk 1 h
adfk 1 h
(L )
f
tc l:
= 0 nu k + i n 2
< ad fk h , grad( Lif ) > =
0 nu k + i = n 1
nn D s c dng tam gic vi cc phn t nm trn ng cho chnh khc 0. Bi vy D
khng suy bin. Suy ra cc vector hng ca ma trn D 1 thuc kiu r n cng nh cc
vector ct ca ma trn D 2 kiu n r l c lp tuyn tnh.
Khng nh d) l ng nhin, v nu khng ta s c c iu v l l trong khng
gian n chiu R
cha cc vector ct ad fr 1 h l , , ad f h l , h l ca D 2 ta li c s cc
416
( x ) Lf ( x )
,
,
x
x
Lrf 1 ( x )
x
).
S
m
dt
y = ( x)
(5.196)
trong ( x ) = (1 ( x ), 2 ( x ),
, m ( x )) , x R v u R
T
(h c s u vo bng
Lh Lkf j ( x ) =0 khi k r j 2 vi mi i = 1 , 2 , , m
b)
r 1
L Lr1 1 ( x )
Lh Lf1 1 ( x )
1
h1 f
2
r 1
r 1
Lh Lf2 2 ( x )
L L 2 2 ( x )
2
L ( x ) = h1 f
r 1
r 1
Lh Lfm m ( x ) Lh Lfm m ( x )
2
1
r 1
Lh Lf1 1 ( x )
r2 1
Lh Lf 2 ( x )
m
rm 1
Lh Lf m ( x )
m
1) nh ngha trn, c bit l khi nim ma trn L ( x ) do Isidori xut ([21], [22]).
2) Gi s:
r1 r2
rm
417
dx
= f ( x ) + H ( x )u
H k : dt
y = ( x)
k
k
H MISO
um
H1
H MISO
y1
y2
H2
H MISO
Hm
ym
dt
y = Cx
Gi b i , i = 1 , 2 , , m l cc vector ct ca B v c T
j , j = 1 , 2 , , m l cc vector
hng ca C. Khi ma trn L ( x ) trong nh ngha 5.7 s l:
cT A r1 1 B
cT A r1 1 b
1
1
1
=
L(x) =
T r 1
T r 1
cm A m b
c A m B
1
c1T A r1 1 bm
T rm 1
cm A
bm
0
G2 ( s )
Y (s) =
=
Y ( s)
m 0
0
Gm ( s)
0
0
W1 ( s)
W ( s)
m
W ( s)
Gj(s) =
Y j ( s)
U j ( s)
kj
( s j1 )( s j 2 )
( s jn )
j=1,2, ,m
w1
y1
u
M
ym
wm
x
R
h ( x ), h ( x ),
L(x) =
, hm ( x ))
2
( 1
x
1
r
L m ( x)
H( x)
f
(5.197)
=m
Rank H ( x ) = Rank
x
Lrm 1 ( x )
f
Khi s c:
419
a)
Lhi j ( x ) = Ladf hi j ( x ) =
b)
Cc vector hng
=L
r 2
adf j
( x)
hi j
1 ( x ) Lf 1 ( x )
,
,
x
x
2 ( x ) Lf 2 ( x )
,
,
x
x
m ( x ) Lf m ( x )
,
,
x
x
= 0 vi mi 1 i m v 1 j m
Lrf1 11 ( x )
x
Lrf2 12 ( x )
r 1
Lfm m ( x )
x
l c lp tuyn tnh.
m
c ) r = rj n
j =1
Chng minh:
Khng nh a) c suy ra ngay t nh ngha 5.7 v cng thc (5.190).
iu phi chng minh c) l h qu trc tip ca b) v s cc vector hng trong b)
ng bng r = r 1 + r 2 +
phi ng v s cc vector c lp tuyn tnh trong mt khng gian tuyn tnh khng th
nhiu hn s chiu ca khng gian . Vy ch cn li b) l phi chng minh.
Trc ht ta thy nu s dng cch biu din (5.197) ca L ( x ) th do:
Lr1 1 ( x )
1
f
=m
Rank
x
Lrm 1 ( x )
f
Lrf1 11 ( x )
x
) , (L
r2 1
f 2 ( x )
),
r 1
Lfm m ( x )
x
(5.198)
Lfj j ( x )
j =1
a j ( x)
= 0T
a1(x)=a2(x)=
=am(x)=0
j ( x ) Lf j ( x )
,
,
x
x
r 1
Lfj j ( x )
x
c lp tuyn tnh.
Kt hp m nhm cc vector hng c lp tuyn tnh li vi nhau (j = 1 , 2 , , m )
+rm=n.
G 0 = span( h 1 , h 2 ,
, hm)
G k = G k 1 + span{ ad fk h1 ( x ) , ad fk h 2 ( x ) , , ad fk h m ( x ) } , 1 k n 1
Vy th cn v cho s tn ti ca m hm 1 ( x ) , 2 ( x ) , , m ( x ) , vit chung
li thnh vector ( x ) = ( 1 ( x ) , 2 ( x ) ,
, m ( x ) ) T , i tng (5.194) vi tn
+ r m = n l:
b)
dim G n 1 = n .
, h m ( x ) l m cc vector ct
ca ma trn H ( x ) .
2) Xy dng cc hm m rng G k , k = 0 , 1 , , n 1 . Sau kim tra tnh xon ca
G k , k = 0 , 1 , , n 2 v iu kin dimG n 1 = n .
421
3) Gn p = n 1 , l = v = 0 .
4) Gim k t p v 0 cho ti khi c c ch s k = q < p tha mn:
dimG q 1 = dimG p 2 ,
5) Tnh:
s = dimG p 2 dimG q 2
cng nh s v hm tng ng j ( x ) , j = l + 1 , , l + s v t cng thc
j
x
ad fk h i =0,
i=1,2, ,m
Lf ( x )
x
j ( x )
x
ca cc hm mi ny c lp tuyn tnh vi
) ca nhng hm ( x ) c trc .
( x )
x
6) Gn:
rl+1=rl+2=
l:=l+sv,
= rl+s=q
p:=q,
v:=v+s
0
x2 + x22
x x1 x4 + x4 x5
0
dx 3
= x2 x4 + x1 x5 x52 + cos( x1 x5 )
dt
0
x5
0
x
2
H( x)
f ( x)
vi:
0
h 1 ( x ) = cos( x1 x5 ) ,
c lp tuyn tnh v:
422
1
0
h 2 ( x ) = 1 ,
0
1
0
1 u
0
adh h 2 = 0
1
x
x
cos(
)
1
5
ad f h1 = x2 sin( x1 x5 ) ,
ad f h 2 = ( x1 x5 )
ad 2f h1 = adh ad f h 2 = adh ad f h1 = ad 2f h 2 = 0
1
[ ad f h1 , ad f h2 ] = adadf h1 ad f h2 = tan( x 1 x 5 ) h 1 ( x )
T y ta c:
G 0 = span( h 1 , h 2 )
xon v c dimG 0 = 2
h = 1 h = 1 adf h1 = 1 adf h2 = 0 .
x 1 x 2
x
x
C th thy mt trong cc hm l:
1(x)= x1x5.
Gn l:=l + s v = 1 , v : = v + s =1 v cho k chy tip t 3 v 0 ta li c vi k = p = 2 :
dimG p 2 = dimG 0 = 2 < 4 = dimG 1 = dimG p 1
do r 2 = p = 2 . Hn na, v:
s = dimG 1 dimG 0 = 4 2 = 2
nn phi c t nht s v = 1 hm 2 ( x )
2
ca n
x
1
= (1 0 0 0 1)
x
v vi:
Lf 1
x
= (0 1 0 0 0)
2
2
h1 =
h =0
x
x 2
Ta thy mt trong cc hm 2 ( x ) l:
2(x)= x4.
Thut ton dng y v c l + s v = 2 = m . Vy vector hm ( x ) tm c l:
1 ( x ) x1 x5
=
2 ( x ) x4
( x) =
y = ( x ) v r 1 + r 2 +
+ r m = n , ta gii quyt
+ r m = n , ta cng c ngay
1
r1 1
(
x
)
1
mr1 ( x ) f
z1
z= =m(x)=
=
z
m
( x)
m
(
x
)
m
n
1
rm 1
m
mr ( x ) Lf m ( x )
(5.199)
trong
( x) = ( 1 ( x ) , 2 ( x ) ,
,m(x))T.
424
d1 ( x )
r1 1
dLf 1 ( x )
m( x )
=
,
x
d ( x )
m
rm 1
dLf m ( x )
dLkfi ( x ) =
vi k hiu
Lkfi ( x )
x
Lhi1 ( x ) u i
i =1
= Lf 1 ( x ) = z 2
=0
m12
dz2
=
x
dt
dx
= L2f 1 ( x ) +
dt
Lhi Lf 1 ( x ) u i
i =1
= L2f 1 ( x ) = z 3
=0
dzr1 1
dt
m1r 1 d x
r 1
1
=
= Lf1 1 ( x ) +
x
dt
r 2
1 ( x ) u i = Lrf1 11 ( x ) = z r1
Lhi Lf1
i =1
=0
dzr1
dt
= Lf11 ( x ) +
r 1
Lhi Lf1
i =1
1 ( x ) u i
(5.200)
dz r1 +1
dt
m12
dx
= Lf 2 ( x ) +
dt
Lhi2 ( x ) u i
i =1
= Lf 2 ( x ) = z r1 + 2
=0
dz r2 1
dt
mr2 1 d x
r 1
2
=
= Lf2 2 ( x ) +
x
dt
r 2
Lhi Lf2
i =1
2 ( x ) u i = Lrf2 12 ( x ) = z r2
=0
dzr2
dt
= Lf22 ( x ) +
r 1
Lhi Lf2
i =1
2 ( x ) u i
(5.201)
dzr2 +1
dt
m13
x
dx
= Lf 3 ( x ) +
dt
Lhi3 ( x ) u i
i =1
= Lf 3 ( x ) = zr2 + 2
=0
425
w k = Lfk k ( x ) +
r 1
Lhi Lfk
i =1
k ( x ) u i
cho ton b cc ch s k = 1 , 2 , , m , tc l
r 1
r1
L Lr1 1 ( x )
Lhm Lf1 1 ( x )
1
w1 Lf 1 ( x ) h1 f
w=
=
+
w r
rm 1
m Lfmm ( x ) Lh Lrfm 1m ( x )
L
L
(
x
)
h
m
m f
p( x )
L( x )
u1
u
m
(5.202)
dz
=
dt
b1 0
0 b2
z
+
0 0
Am
A2
0
w
bm
(5.203)
Ak=
0 0
0 0
R rk rk ,
1
0
b k = R rk
0
1
] = L1 ( x )
u = L (x)[ w
Lrm ( x )
f m
= a(x)+L
426
(x)w
Lr1 ( x )
f 1
+L1(x)w
Lrm ( x )
f m
a( x )
(5.204)
H tuyn tnh z = A z + B w
w
B iu khin
u=r(x,w)
i tng
affine (5.194)
x Php i bin
z=m(x)
+rm=n.
dx
= x32 + 1 3 u
dt
3
x3 x1 2 4
i tng ny c n = 3 , m = 2 v:
0 0
G 0 = span( h 1 , h 2 ) = span( 1 , 3 )
2 4
hay
dim G0 = 3 dimG 0 = 1
427
( d1( x ))T G0
d 1 ( x ) = ( 1 0 0 )
1(x) = x1
ng vi 1 ( x ) tm c ta c:
Lh Lf 1 ( x ) = 1
1
Lh Lf 1 ( x ) = 3
Hm 2 ( x ) cn li ta xc nh t:
( d2 ( x ))T G0
tc l phi c
hay
grad 2 ( x ) G 0
2 ( x )
= 0 v hm ny s mang n bc tng i ti thiu r 2 = 1 .
x1
1
2
=
L(x) =
x
L
x
(
)
(
)
Lh 2 ( x )
Lh 2 ( x )
h2 2
h1 2
1
2
Lh 2 ( x ) = 2
2
Khi s c:
d 2 ( x ) H ( x ) = ( 0
2
x2
0 0
2
) 1 3 = ( 0 , 2 )
x3
2 4
2
2 1 3
= (0 , 2)
,
)
x2
x3 2 4
1 3
2
2
,
) = ( 0 , 2 )
x2
x2
2 4
4 3
= ( 2 , 1 )
= ( 0 , 1 )
2 1
Suy ra mt trong cc hm 2 ( x ) l: 2 ( x ) = 2 x 2 x 3
Vy vi hai hm tm c 1 ( x ) v 2 ( x ) i tng c hai tn hiu ra o:
( x ) x1
y = 1 =
(
x
)
2
x
x
3
2 2
N mang n cho h vector bc tng i ti thiu ( r 1 , r 2 ) = ( 2 , 1 ) tha mn r 1 + r 2 = 3 .
Suy ra php i bin vi phi s l:
428
( x) x
z1
1
1
z = z2 = m ( x ) = Lf 1 ( x ) = x2
z
( x ) x2 + x3
3
2
dz1 1 d x
2
=
= ( 1 0 0 ) x3 + ( 1 0 0 ) 1 3 u = x 2
dt
x dt
x x3
2 4
1
x2
0 0
Lf 1 d x
dz2
2
=
= ( 0 1 0 ) x3 + ( 0 1 0 ) 1 3 u = x32 + ( 1 3 ) u
dt
dt
x
2 4
3
w1
x3 x1
L2f 1 ( x )
x2
0 0
dz3
2 d x
2
=
= ( 0 1 1) x3 + ( 0 1 1 ) 1 3 u = x32 + x 3 x13 + ( 3 7 ) u
dt
x dt
2 4
3
w2
x3 x1
Lf 2 ( x )
Bi vy nu t:
1 3
w
x32
+
u
w = 1 = 2
w2 x3 + x3 x1 3 7
L( x )
p( x )
ta s c b iu khin phn hi trng thi:
u =
1 7 3
1 7 3
x32
+
w
2
3
2 3 1 x3 + x3 x1
2 3 1
p( x )
L1( x )
L1( x )
w
= 32
x + 0,5 x 0,5 x 3 1,5 0,5
3
1
3
dz
= 0 0 0 z + 1 0 w
dt
0 1
0 0 0
429
(5.205)
(5.206)
= Azm + Bw '
(5.207)
430
(5.208)
trong
0
0
A=
0
a
0
a1
a2
, b=
0
1
1
an 1
0
v ( x ) = ( Lh Lnf 1 ) ( x )
= Azm+bw
(5.209)
trong w = w vi = ( x )T p l tn hiu b.
xy dng c cu chnh nh, ta lp sai lch e = z z m gia h tuyn tnh bt nh
(5.208) thu c sau tuyn tnh ha chnh xc v m hnh mu (5.209):
de
= Ae + b ( x )T ( + p)
dt
S dng hm hp thc
V ( e, p) = e T Pe + ( + p)T F 1 ( + p)
(5.210)
(5.211)
dV
= e T Qe + 2 + p
dt
dp
dt
T
1 dp
( x )b Pe + H
dt
dV
= e T Qe xc nh m theo e)
dt
dp
= F ( x )bT Pe
dt
= ( x )T p
(5.212)
B iu khin
H affine
(5.207)
(5.192)
x Php i bin
(5.191)
B chnh nh
(5.212)
Hnh 5.36: iu khin b
bt nh h phi tuyn
affine mt u vo.
M hnh mu
(5.209)
zm
bng b iu khin u = r ( x , w ) cho trong cng thc (5.204) v php i bin vi phi
z = m ( x ) cho bi (5.199). Tuy nhin y h tuyn tnh (5.203) thu c c A cha phi
l ma trn bn nn cn c mt s sa i b iu khin (5.204) thnh:
u = r ( x, w) = L( x )1 w q( x ) Dm( x )
(5.213)
vi
Lr1 ( x )
a1,1
f 1
q( x ) =
v D =
0
Lrm ( x )
f m
a1,r1
am,1
Ai =
0
ai,1
432
1
0
ai,2
R ri ri , 1 i m
1
ai,ri
am,rm
, ai,ri , 1 i m c xc nh t
= Azm + Bw '
(5.214)
trong
w = w v = ( x ) p
th vi hm hp thc (5.210) ng vi sai lch e = z z m ta s c c cu chnh nh:
dp
= F ( x )T BT Pe
dt
= ( x )T p
(5.215)
B iu khin
(5.213)
B chnh nh
(5.215)
Hnh 5.37: iu khin b bt nh h
phi tuyn affine nhiu u vo.
H affine
(5.205)
z Php i bin
(5.199)
M hnh mu
(5.214)
zm
433
ng c d b ngun kp c m hnh:
ax1 c
dx
= ax2 + 0
dt
0 0
f ( x)
0 x1
ce
cd 0
1
cd cb
c x1 u + 2 0
c
0 1
0
0
0
( x )
H( x)
cb
ce
0
trong :
= usd , usq , sd , sq
u = urd , urq , r
m hnh ny c:
ax1 a 0 0
f ( x ) = ax2 = 0 a 0 x
0 0
0 0
u = r ( w, x ) = w H ( x )1 (1 a) x2 = w (1 a) x2 + x1 x3
c
x3
cx3
= 0 1 0 x + H ( x ) w + ( x )
dt
0 0 1
A
Do ta c c m hnh mu (m hnh theo di):
1 0 0
c 0 x1
dxm
434
0
= 2
e
dt
b
dp
0
b
0
0
ce
cd 0
cd cb
e v = 0
0
0
0
0
cb
ce p
0
Cu hi n tp v bi tp
1) Cho i tng bt nh khng cha thnh phn dao ng vi hm truyn t:
S(s) =
k
s( a0 + a1 s + s 2 )
Hy xy dng c cu nhn dng cho b iu khin thch nghi (di dng thut
ton). Nu r cn trch t nht bao nhiu mu tn hiu th c th xc
nh c cc tham s a 0 , a 1 , k ca i tng.
b)
c)
k
,
1 + Ts
2t
v c sai lch
tnh bng 0.
3) Cho i tng c hm truyn t:
S(s) =
3
( s 2 4 )( s + 1)
1
( s + 1) 4
1 x12 + x2
dx
2
3
= 1 x1 + 2 x2 + x3
dt
1 x1 x2 + 2 x33 + u
dxn = f ( x ) + T ( x ) + u
n
n
dt
10) Hy xy dng b iu khin n nh ISS cho i tng bt nh sau v nh gi
min hp dn ca n.
436
d1 x1 + x2
dx
2
= d1 x1 + d2 x2 + x3 bit rng
dt
d x3 + d x x3 + u
2 2 3
1 1
d 4
dt
y = g( x )
H c bc tng i bng r .
b)
c)
ad fk1
ad fk
= 0
( Lf g ) =
0
= 0
( Lif g ) =
0
nu
k r2
nu
k = r 1
nu
k+i r2
nu
k + i = r 1
13) Chng minh rng cn v tuyn tnh ha chnh xc c h phi tuyn bc hai:
dx
= f ( x) + h ( x ) u
dt
l:
dim span{ h ( x ) , ad f h( x ) } = 2
14) Cho h phi tuyn mt tn hiu vo, bc n , m t bi:
dx
= f ( x) + ( x) d + h ( x ) u
dt
1 ( x ) = span{ h ( x ) , ad f h( x ) , , ad fn 1 h( x ) }
2 ( x ) = span{ h ( x ) , ad f h( x ) , , ad fn 2 h( x ) }
3 ( x ) = span{ ( x ) , ad f ( x ) , , ad fn 1 ( x ) }
tha mn:
a) dim 1 ( x ) = n
b) 2 ( x ) xon
c) 3 ( x ) 2 ( x )
15) Xt h bt nh
dx
= f ( x ) + h( x )u + ( x )d
dt
y = g( x )
khi 0 k r 2
khi k = r 1
(5.216)
v
L Lkf g( x ) = 0 vi mi 0 k r 1
(5.217)
g( x )
x
c)
438
( ( x ) , ad f ( x ) , , ad fr 1 ( x ) ) = 0 T
6.1
6.1.1
Cu trc i s
Nhm
*x=x*x
= e . Phn t x
c gi l phn t nghch o ca x.
1
, ~
x ca x th do c
1
1
1
1
1
1
1
=~
x *e = ~
x *(x* ~
x )=(~
x *x)* ~
x = e* ~
x =~
x
1
=~
x
nn phn t nghch o x
439
Vnh
2
a1 b1 a1 + b1
Tp cc vector cng php tnh cng hai vector a2 + b2 = a2 + b2 v php
a b a + b
3
3 3 3
440
Trng
Mt tp cc vector x 1 , x 2 ,
gi l c lp tuyn tnh nu
a1x1+a2x2+
+ a n x n = 0 , trong a 1, a2 ,
ch ng khi v ch khi a1 = a2 =
Cho tp x 1 , x 2 ,
, anF
tnh). Mt vector y to bi
y = a1x1+a2x2+
+anxn
vi
a1, a2 ,
, x n khi a 1 , a 2 ,
, anF
, x n . Tp hp tt c cc t
, a n chy khp trn F l mt
, xn).
, xn.
, x n ) cng l mt
khng gian vector (khng gian tuyn tnh) trn cng trng F nh V. Do c th mt bao
tuyn tnh no khng cha tt c cc phn t ca V nn n ch l mt khng gian
vector con nm trong V. Nhng nu x 1 , x 2 ,
, x n cn l n cc vector c lp tuyn
, xn)=V
, x n c gi l mt c s ca V. S cc vector x 1 , x 2 ,
, xn
, x n v do
dim span( x 1 , x 2 ,
442
, xn)n.
Nu c x , y W th cng c x + y W .
c)
Nu c a F v x W th cng c a x W .
Cho mt khng gian vector V xc nh trn trng F v hai khng gian vector con
W 1 , W 2 ca n. Vy th:
1) a 0 = 0 x = 0 , trong 0 l phn t khng ca V v 0 l phn t khng ca F .
2) ( 1 ) x = x , trong 1 l phn t n v ca F v x l phn t nghch o ca x .
3) T a x = 0 suy ra hoc a = 0 hoc x = 0 , trong 0 l phn t khng ca V v 0 l
phn t 0 ca F .
4) Tng S = W 1 + W 2 = { w 1 + w 2 w 1 W 1 v w 2 W 2 } l khng gian vector con nh
nht ca V cha c hai khng gian con W 1 v W 2 .
5) Nu c S = W 1 + W 2 v W 1 W 2 = { 0 } th S c gi l tng trc tip ca W 1 v W 2 .
Tng trc tip c k hiu l S = W 1 W 2 . Nu S l tng trc tip ca W 1 v W 2
th mi phn t s S u phn tch c thnh s = w 1 + w 2 vi w 1 W 1 , w 2 W 2 .
Cch phn tch cng l duy nht. Khi w 1 c gi l hnh chiu ca s ln W 1
v w 2 l hnh chiu ca s ln W 2 .
6) dim( W 1 + W 2 ) = dim( W 1 ) + dim( W 2 ) dim( W 1 W 2 ) .
7) Nu S = W 1 W 2 th dim( S ) = dim( W 1 ) + dim( W 2 ) .
a tp tuyn tnh
D={v+wwW}
c gi l a tp c sinh ra t W. Nh vy a tp tuyn tnh D c th khng cha
phn t 0 (nu v 0 ) v c dng song song vi khng gian vector con W.
V d 6.4 (a tp tuyn tnh): Trong mt phng ( x , y ) th mi tp hp cc im x , y tha mn
S
443
i s
x y = y x
vi mi x, y V
th i s V c gi l i s giao hon.
Nu i s V cha phn t n v ca php tnh th n c gi l i s c phn
t n v. Tt nhin nu tn ti th phn t n v ny l duy nht.
x
3
php cng
x1 y1 x1 + y1
x + y = x2 + y2 = x2 + y2
x y x + y
3
3 3 3
a x = a x2 = ax2 .
x ax
3 3
444
T nay v sau ta s ch vit mt cch quen thuc a x thay v ax. nh ngha tip
trn R3 php tnh :
x1
x y = x2
x
3
y1 x2 y3 x3 y2
y2 = x1 y3 + x3 y1
y x y x y
2 1
3 1 2
3
Php tnh ny chnh l php nhn c hng ca hai vector. Cng vi R s l mt vnh
Ideale
6.1.2
a
A = 21
a
m1
a12
a22
a m2
a1n
a2n
amn
hng th 2
ct th n
Theo cch sp xp nh vy th phn t ai j ca A s nm hng th i v ct th j.
Do A c mn phn t thuc R (hoc C) nh vy m nhiu khi ngi ta cn dng k
hiu A R m
(hoc A C m
A = (aij) ,
i = 1 , 2 , , m v j = 1 , 2 , , n .
aj=
,
a
mj
A =(a1, a2,
, an).
1) Php cng / tr: Cho hai ma trn A = ( a i j ) v B = ( b i j ) cng c m hng n ct. Tng
hay hiu ca chng c nh ngha l A B = ( a i j b i j ) .
R rng l php cng/tr ch thc hin c vi nhng ma trn c cng s hng v
cng s ct. Nhng ma trn nh vy c gi l ma trn cng kiu.
2) Php nhn vi s thc (phc): Cho ma trn A = ( a i j ) c m hng, n ct v mt s v
hng thc (phc) x ty thuc trng K . Tch x A c hiu l ma trn x A = ( x a i j )
v A x c hiu l A x = ( a i j x ) . Hin nhin c x A = A x .
3) Php chuyn v: Ma trn chuyn v ca ma trn A = ( a i j ) vi m hng, n ct l ma
T
trn A = ( a j i ) c n hng, m ct, c to t A qua vic hon chuyn hng thnh ct
T T
446
, hn).
c i j = aikbkj = aTi b j
k =1
T
vector a v b c gi l trc giao vi nhau nu a b = 0 . Vector e i ch c phn t
(A+B)C = AC+BC.
c)
A = A I = I A , vi I l ma trn n v.
d)
eT
i A e j = ai j , tc l bng phn t th i j ca A.
e ) A e j = cj , tc l bng vector ct th j ca A.
f)
Hng ca ma trn
Xt mt ma trn A = ( a i j ) , i = 1 , 2 , , m ; j = 1 , 2 , , n bt k (c kiu m n )
v gi h i , i = 1 , 2 , , m l cc vector hng cng nh c j , j = 1 , 2 , , n l cc vector
ct ca A. Nu trong s m vector hng h i c nhiu nht p m vector c lp tuyn tnh
v trong s n vector ct c j c nhiu nht q n vector c lp tuyn tnh th hng ca ma
trn c hiu l:
447
Rank(A ) = min{ p , q } .
Mt ma trn vung A kiu ( n n ) s c gi l khng suy bin nu Rank( A ) = n .
Ngc li nu Rank( A ) < n th A c ni l ma trn suy bin.
Hng ca ma trn c cc tnh cht sau:
1) Rank(A ) = min{ p , q } = p = q .
2) Rank(A B ) Rank(A )
Rank(A B ) Rank(B ).
l ma trn vung
j =1
i =1
+ (1)n+1a1ndet(A1n)
a
A = 21
a
n1
a12
a22
an2
a1n
a2n
ann
a22
a
A11 = 32
a
n2
a23
a33
an3
a2n
a3n
.
ann
Cng thc tnh nh thc trn c gi l cng thc tng qut. Ch c ma trn
vung mi c nh thc. Theo cng thc tng qut th nh thc ca ma trn vung c n
hng v ct c xc nh truy hi t nh thc cc ma trn c s hng ct t hn l n1.
Bt u t ma trn kiu (11) ta c
det( a 1 1 ) = a 1 1 .
nh thc ca mt ma trn vung A = ( a i j ) thuc kiu ( n n ) c cc tnh cht sau:
1) A l ma trn suy bin khi v ch khi det( A ) = 0 . Nh vy, nu A c hai hng hoc hai
ct ph thuc tuyn tnh (v d ging nhau) th det( A ) = 0 . T y v cng vi cng
thc tnh nh thc tng qut, ta c:
448
det( A )
j =1
nu
nu
k=i
ki
A2
A A2
= det 1
A4
A3 A4
A2
A A3
= det 1
A4
A3
A2 A4
A4
A2
A
= det 1
A4
A2
7) det( A ) = det(A )
8) det(A B ) = det(A )det(B )
9) Gi A' l ma trn thu c t A bng cch i ch hai vector hng hoc hai vector
ct th det(A) = det(A').
Ma trn nghch o
Cho ma trn A = ( a i j ) , i = 1 , 2 , , m ;
thc (hoc phc), ni cch khc A R
mn
j = 1 , 2 , , n , trong ai j l nhng s
(hoc A C m
). Nu tn ti mt ma trn B
tha mn:
A B = B A = I (ma trn n v),
449
Ma trn nghch o A
= B 1A
(A 1) = ( A T ) 1.
Aadj
det( A )
1
= diag
ai
A2
khng suy bin, trong A1,
A4
a)
A
= 1
A3
A2
A4
A 1 + A 1 A B 1 A A 1
1
2
3 1
= 1
B 1 A3 A11
A11 A2 B 1
.
B 1
A
= 1
A3
A2
A4
C 1
=
A 1 A C 1
4
3
A41
C 1 A2 A41
+
A41 A3 C 1 A2 A41
Vt ca ma trn
trace(A ) = aii .
i =1
a11 x1 + a12 x2 +
+ a1n xn = y1
a21 x1 + a22 x2 +
+ a2n xn = y2
am1 x1 + am2 x2 +
+ amn xn = ym .
n
m
x = R , y =
R ,
y
x
m
n
a21
a
m1
a1n
x1 y1
a2n
=
x y
n
m
amn
x
y
a12
a22
a m2
A
Ax = y
trong a 1 , a 2 ,
+ a p x p ) = a1 f ( x1 ) + a2 f ( x 2 ) +
+ ap f (x p )
c gi l nh x tuyn tnh.
Xt nh x (ma trn) A : R n R m . K hiu Im( A ) l tp nh v Ker( A ) l tp nhn
ca A , tc l
Im( A ) = { y R m y = Ax , x R n }
Ker( A ) = { x R n Ax = 0 R m }
Khi s c:
1) Ker( A ) l mt khng gian vector con trong R n v Im( A ) l mt khng gian vector
con trong R m .
2)
3)
451
4)
5)
Nu A l ma trn vung AR n
Ta c bit ma trn A R n
n
s1 =
,
s
n1
s12
s2 =
, ,
s
n2
s1n
sn=
.
s
nn
n
+ rn sn =
( s1
s2
S
r1
sn )
r
n
B s thc r 1 , r 2 , , r n c gi l ta ca x theo c s mi s 1 , s 2 , , s n . Vy
mun biu din x theo ta mi ta c php bin i
r1
x1
1
=
S
r
x
n
n
f ( e2 )
A
452
x1
r1
f ( en ) ) = A S ,
x
r
n
n
AS.
x = Ax
ng vi mi x
(IA)x = 0
det( I A ) = p( ) = n + an1 n
+ a 1 + a0
th cng c
1
p(A ) = A n + an1 A n
+ a 1 A + a0 I = ,
+a0
th
a0 = ( 1 ) n det(A )
an1 = trace(A ).
3)
5)
6)
7)
8)
9)
bT
1
=
T
b
n
k=1,2, ,n
454
A M = diag( i )
a)
b)
x H A x > 0 vi mi x 0 .
c)
A H = A v x H A x > 0 vi mi x > 0 .
(6.1)
trong :
Ma trn A R n
Ma trn B R n
c gi ma trn h thng.
c gi ma trn iu khin.
At
x 0 + e A( t ) Bu( )d
(6.2)
trong e
At
At
l ma trn hm:
( At ) k
k =0 k!
v n c nh Laplace L { e
L{e
At
} = (sIA)
At
} l ma trn phc:
At
x0
(6.3)
455
AxV
, BRn
thc nh nht s l:
,An
V = span( B , A B ,
B)
(6.4)
x(t)
Hnh 6.1: Khi mt qu o trng thi gp khng gian
bt bin (6.4) th k t lc , n s li trong .
Rank( B , A B ,
, An
B) = n
456
(6.5)
dx
= Ax+bu ,
dt
bRn
(6.6)
Khi :
, An
M = (b, Ab,
b)
l mt ma trn vung n n .
Nu h (6.6) l iu khin c th theo (6.5), M phi khng suy bin. S dng php
i bin (php bin i tng ng):
z = M
(6.7)
1
dz
= 0
dt
a0
1
0 a1
0
0 a2 z + 0 u
1 an 1
0
0
1
0
+an1sn
+sn
mT A
z = Sx =
x
m T A n 1
mT = (0 ,
, 0 , 1)(b, Ab,
, An
b)
, tc l:
0
dz
=
dt
0
a
0
a1
a2
0
0
z+ u
0
1
an 1
1
0
457
6.1.3
d ( x 1 , x 2 ) = a d( y , y ) ,
1
aR
s c gi l tng ng.
Vic a thm o metric d ( x , y ) vo khng gian vector X lm cho X c thm
tnh gii tch. Chng hn nh:
Tp O = { y X d ( x , y ) < } c gi l ln cn m ca x.
Tp O ={ y X d ( x , y ) } c gi l ln cn ng ca x.
nu
Phn t x X c gi l im trong ca X nu tn ti mt ln cn O ca n nm
hon ton bn trong X.
Mt tp con Y X c gi l tp m nu mi im y Y u l im trong ca Y.
458
a)
b)
Mi dy con ca { x n } cng hi t ti x .
c)
(n>m)
th dy { x n } c gi l dy Cauchy.
Khc vi trng s thc R , m mi dy Cauchy u hi t (ti gi tr gii hn
x
1
tc l:
1
d(x1, x2)=
x1 ( t ) x2 ( t ) dt
nt nu t n
xn(t)=
1 nu 1 t 1
Hnh 6.2: V d v mt dy
Cauchy khng hi t.
1 1
=0
m n
(n>m).
S
459
tha mn:
a) Lng vo nhau, tc l M 1 M 2
b) ng knh d ( M n ) = sup
Mn
d ( x , y ) ca chng tin ti 0.
x, y Mn
s lun c
M n .
n =1
nh ngha 6.3: Trong khng gian vector X xc nh trn trng s thc R, nu c thm
b)
a x = | a | x ng vi mi aR v x X ,
c)
x+ y x+ y vi mi x, y X.
d(x, y )= x y
460
mxb xa Mxb
Cc khng gian chun thng gp gm c:
b
p
p
x p := x( t ) dt ,
a
trong 1 p <.
a)
xy 1 x p y q nu
b)
x+y p x p+ y p
1 1
+ =1
p q
(nh l Hlder)
(nh l Minkovski)
, x n ( t ) ) T c n phn t, cng
xi ( t )
i =1
trace( A H A )
461
b)
A 1 = max aij .
j
c)
i =1
e)
A = max aij .
i
j =1
Khng gian chun compact l mt khng gian Banach, iu ngc li khng ng.
462
x=< x , x >
(6.8)
Vi php tnh tch v hng trn th trong khng gian Hilbert cn c thm mt
quan h mi gia hai phn t x , y c gi l quan h trc giao. Hai phn t x , y l
trc giao vi nhau nu c < x , y > = 0 . Hai khng gian Hilbert X , Y c gi l trc giao
vi nhau nu < x , y > = 0 ng vi mi x X v y Y . Khi ngi ta vit:
Y=X
ny c gi l khong cch t x X ti tp A.
a)
b)
AA
c)
Nu c A B th s c B A
v A = A
vo Y. Khi nh x f : X Y s c gi l:
a)
b)
c)
d) Tuyn tnh, nu
f ( a1 x1 + a p x 2 +
trong a 1 , a 2 ,
e)
+ a p x p ) = a1 f ( x1 ) + a2 f ( x 2 ) +
+ ap f (x p )
, a p l nhng s thc/phc.
f ( x)
x
= sup
x X
y
x
(6.9)
Ni x (injective), nu x 1 x 2 th cng s c f ( x1 ) f ( x2 ) .
464
dt
y = g( x, u, t )
(6.10)
trong :
dt
y = g( x, u)
(6.11)
th n c gi l h t tr (autonom).
Vi mt tn hiu vo u ( t ) = u 0 cho trc, nghim x ( t ) ca thnh phn phng trnh
vi phn trong (6.10) hoc (6.11), tha mn iu kin u x ( 0 ) = x 0 , chng hn nh ca:
dx
= f ( x, u 0 , t )
dt
(6.12)
465
dx2 = x k( x 2 1) x + u,
1
2
2
dt
k > 0 l tham s
(6.13)
c ma trn A suy bin s cn bng ti mi im thuc khng gian vector con Ker( A ) ca
khng gian trng thi.
Nu vector hm f ( x, t ) cho trong (6.13) l kh vi th cn v im cn bng x e
l im ring bit l ma trn A ( t ) =
f ( x, t )
x
= x1 (26 x3 ) x2
dt
x1 x2 x3
dx
=
3
kx
x
dt 1
1
2
467
6.2
6.2.1
s=+j
j
Hnh 6.3: Hm bin phc l nh x t mt
phng phc vo mt phng phc.
jv
z=f(s)=u+jv
Mt hm phc f ( s ) c gi l lin tc ti s 0 c z 0 = f ( s 0 ) nu vi mi ln cn Z
nh cho trc ca z 0 , chng hn nh mt mt trn c bn knh nh v tm l z 0 ,
lun tn ti mt ln cn S tng ng ca s 0 , sao cho min nh ca n l f(S ) nm trn
trong Z , tc l f(S ) Z (hnh 6.3). Khi ngi ta cng vit:
lim f ( s ) = f ( s 0 ) = z 0
s s0
s 0
f ( s + s) f ( s)
<
s
(6.14)
Xt hm phc:
f ( s ) = Re( s ) ,
v( , )
u( , )
=
(6.15)
2u
2
= 0
2v
2v
2
= 0
6.2.2
df ( s)
= nsn 1
ds
df ( s)
= cos( s )
ds
Hm bo gic (conform)
df ( s)
0 c gi l hm bo gic
ds
l z2 = f ( ls2 )
s=+j
mt ng cong l s no . Khi ,
trong mt phng phc z = f ( s ) ca
hm bo gic f ( s ) , vector d s s
du
c bin i thnh d z = vi:
dv
u
u
d +
d
v
w
dv =
d +
d
z=f(s)=u+jv
jv
l1s
ls2
l1z
lz2
du =
dz =
v
d
cos
= Z
d
sin
sin
cos
(6.16)
trong
df ( s)
j
= Ze
ds
d
du
z = f ( s ) , tc l:
lz = f(ls)
s=+j
ds
jv
z=f(s)=u+jv
lz
ls
dz
z
1
. Hm ny bin i mt vector s thnh vector z bng cch ly
s
i xng qua ng trn n v v sau li ly i xng tip qua trc thc (hnh
6.6b).
Nh vy, hm ny s bin i ton b phn bn trong ng trn n v ca mt
phng s thnh phn pha ngoi ng trn n v ca mt phng z .
3) Hm bnh phng z = s 2 , tc l nu c s = + j th cng s c:
z = f(s) = u+jv = 22+2j
s.
as + b
vi a , b , c , d l nhng hng s phc tha mn a d b c 0 .
cs + d
z2 =
1
z1
nn n cng l hm bo gic.
z =
a bc ad
+
z2
c
c
S
471
a)
b)
6.2.3
Xt mt hm phc z = f ( s ) lin tc ti
mi im s thuc mt min S trong mt
s=+j
sn
sn+1=B
s2
ng AB thnh n on bng cc im
s1=A
phc s 1 = A , s 2 , , s n + 1 = B ty v gi:
sk = sksk+1.
Nu nh tn ti gi tr gii hn:
f ( sk )sk
n
lim
k =1
f ( s)ds
f ( sk )sk
n
= lim
(6.17)
k =1
Theo cng thc nh ngha (6.17) v tch phn nh trn ta thy gi tr tch phn cn ph
thuc vo dng ca ng cong AB trong min S.
V php tnh tch phn phc ta c nhng kt lun c bn sau ca Cauchy:
1) (nh l tch phn ca Cauchy) Nu hm z = f ( s ) khng nhng lin tc m cn gii tch
trong S th vi k hiu C ch ng bin ca S, ta lun c:
f ( s)ds = 0
C
f ( s)ds
f(s) =
(6.18)
d k f ( s)
ds k
1
f ( )
d
2j ( s) n +1
C
(6.19)
T cng thc tch phn (6.18) v (6.19) ca Cauchy ta d dng chng minh c
nguyn l cc i modulus c s dng nhiu trong iu khin H 2 v H , v d
nh RH trong chng 4, nh sau:
nh l 6.1 (Nguyn l cc i modulus): Nu mt hm bin phc z = f ( s ) xc nh v lin
m = max | f ( s ) |
sS
l = ds
C
473
1
2j
|f(s)|n = |f(s)n| =
1
2
f ( )
f ( ) n
1
d =
s
2
1
2
d =
f ( ) n
d
s
mnl
2
Suy ra:
1
l n
| f ( s ) | m
vi mi n N
hay
1
l n
| f ( s ) | lim m
= m
n
2
(.p.c.m)
Ngoi ra, php tnh ly tch phn ca cc hm phc c bn cng c thc hin
ging nh hm thc. V d:
f ( s ) = sin( s )
f(s) = e
6.3
f ( s)ds =
cos( s ) + k
f ( s)ds =
e +k
( k l hng s)
( k l hng s)
L thuyt n nh Kharitonov
6.3.1
Ni dung nh l Kharitonov
+ans
(6.20)
k=0,1, ,n
(6.21)
474
+ +
+ +
+ +
+ +
+ +
+ +
+ +
Chng minh:
)+j(a1 a33+a55
Bi vy t (6.21) ta s c:
a0 a2+ + a4
2
a1 a3+ 3 + a5 5
) + j ( a1 a3+ 3 + a5 5
K 2 ( j ) = ( a0 a2+ 2 + a4 4
) + j ( a1+ a3 3 + a5+ 5
K 3 ( j ) = ( a0+ a2 2 + a4+ 4
) + j ( a1+ a3 3 + a5+ 5
K 4 ( j ) = ( a0+ a2 2 + a4+ 4
) + j ( a1 a3+ 3 + a5 5
ta i n:
Re[ K 1 ( j ) ] = Re[ K 2 ( j ) ] Re[ A ( j ) ] Re[ K 3 ( j ) ] = Re[ K 4 ( j ) ]
Im[ K 1 ( j ) ] = Im[ K 4 ( j ) ] Im[ A ( j ) ] Im[ K 2 ( j ) ] = Im[ K 3 ( j ) ]
475
j
K2(j)
K3(j)
K1(j)
K4(j)
a)
b)
j
K3(j)
K2(j)
a0
a0+
c)
K3(j)
K2(j)
Hnh 6.10: Minh ha cho phn chng minh
nh l 6.2.
a0
a0+
gim bt cng vic phi lm khi kim tra tnh Hurwitz cht ca A ( s ) , tc l
gim bi s cc a thc Kharitonov phi kim tra ca n, Anderson, Jury, Mansor ci
tin nh l 6.2 ca Kharitonov thnh (ti liu [35]):
nh l 6.3: A ( s ) cho trong (6.20) vi cc tham s bt nh (6.21) v bc n khng ln
Nu n = 3 th:
K 4 ( s ) = a0+
+ a1 s + a2 s2 + a3+ s3
477
l a thc Hurwitz.
b)
Nu n = 4 th:
K 3 ( s ) = a0+
+ a1+ s + a2 s2 + a3 s3 + a4+ s4
K 4 ( s ) = a0+
+ a1 s + a2 s2 + a3+ s3 + a4+ s4
l cc a thc Hurwitz.
c)
Nu n = 5 th:
K 2 ( s ) = a0
K 3 ( s ) = a0+
K 4 ( s ) = a0+
+ a1 s + a2 s2 + a3+ s3 + a4+ s4 + a5 s5
l cc a thc Hurwitz.
Chng minh:
a0
a2+
a1
a3+
a2+
K2(s)
a0 a3+
a2+
a1+
a3
a2+
a1
a3+
K3(s)
a0
a0 a3
a1+
a3
a0+
a2
a1+
a3
a2
K4(s)
a0+ a3
a0+
a2
a1
a3+
a2
a1+
a3
a0+ a3+
a1
a3+
a0+ a3
a1+
>0, v
a0+ a3
a1+
<
a0+ a3+
a0+ a3+
a1
a1
478
2) a2+
a0 a3
a1+
>0, v
a0 a3
>0, v
a0 a3+
a1+
<
a0+ a3+
<
a0+ a3+
a1
Hurwitz.
3) a2+
a0 a3+
a1
a1
a1
Hurwitz.
V d 6.9: Minh ha ngha ng dng ca tiu chun Kharitonov
i tng bt nh c hm truyn t
S(s) =
1+ s
a0 + a1 s2 + s3
, trong 0 a 0 3 v 2 a 1 5
kI + kp s
kI
=
s
s
v nh l 6.8, ta thy cn v h n nh vi mi gi tr 0 a 0 3 v 2 a 1 5 , l
hai a thc sau phi l cc a thc Hurwitz:
K3(s) = kp+(5+kI+kp)s+kIs2+s3+s4
K4(s) = kp+(kI+kp)s+kIs2+5s3+s4
kI + kp > 0
2
2
kp kI 10 kI > 9
2
2
4 kp kI 3 kI kp 25 kI > 0
6.3.2
kI > 0
kI + kp > 0
2
kp > ( kI + 9)( kI + 1)
2
(8 kp 3 kI ) > 25 kI ( kI + 16)
479
S(s) =
b0 + b1 s +
+ bm sm
a0 + a1 s +
+ an sn
(6.22)
trong :
bi b i bi+ , i = 0 , 1 , , m v
ak a k ak+ , k = 0 , 1 , , n
(6.23)
+ ans
+ bms
K iB ( s)
K kA ( s)
<
1
S
a)
b)
R(s)
S(s)
c)
S(s)
S(s)
R(s)
480
Xc nh gi tr = max
k, i
K iB ( s)
K kA ( s)
vi i , k = 1 , 2 , 3 , 4 .
K iB ( s)
K kA ( s)
b0 + b1 s + b2 s 2 + b3 s3
a0 + a1 s + a2 s 2 + a3 s3
vi:
1b02, 3b11, 2b24, 1b33,
1a03, 2a14, 6a27, 1a32.
Do a0 =1 v K 4A ( s) = 3 + 2 s + 6 s 2 + 2 s 3 l a thc Hurwitz (bng Routh ca n c cc
s hng trong ct u u dng) nn theo nh l 6.8, i tng l n nh.
Tip theo, ta xy dng cc a thc Kharitonov K kA ( s) , k = 1 , 2 , 3 , 4 v K iB ( s) ,
i = 1 , 2 , 3 , 4 t gii hn tham s cho v lp 16 hm thchu t
K iB ( s)
K kA ( s)
, ri tnh
1 3 s + 4 s 2 + 3 s3
1 + 2s + 7 s 2 + 2s3
1 3 s + 4 s 2 + 3 s3
1 + 4 s + 7 s 2 + s3
1 3 s + 4 s 2 + 3 s3
3 + 4 s + 6 s 2 + s3
1 3s + 4 s 2 + 3s3
3 + 2 s + 6 s 2 + 2 s3
vi S11 ( s) = 2,112
vi S21 ( s) = 3,0
vi S31 ( s) = 1,0
vi S41 ( s) = 5,002
481
S12 ( s) =
1 + s + 4 s 2 + s3
1 + 2s + 7 s 2 + 2s3
S22 ( s) =
S32 ( s) =
S42 ( s) =
S13 ( s) =
S23 ( s) =
S33 ( s) =
S43 ( s) =
S14 ( s) =
S24 ( s) =
S34 ( s) =
S44 ( s) =
1 + s + 4 s 2 + s3
vi S22 ( s) = 1,0
1 + 4 s + 7 s 2 + s3
1 + s + 4 s 2 + s3
3 + 4 s + 6 s 2 + s3
1 + s + 4 s 2 + s3
3 + 2 s + 6 s 2 + 2 s3
2 + s + 2s 2 + s3
2
1 + 2s + 7 s + 2s
2 + s + 2 s 2 + s3
1 + 4 s + 7 s 2 + s3
2 + s + 2 s 2 + s3
3 + 4 s + 6 s 2 + s3
2 + s + 2s2 + s3
3 + 2s + 6 s2 + 2s3
2 3s + 2s 2 + 3s3
1 + 2s + 7 s 2 + 2s3
2 3s + 2s 2 + 3s3
2
1 + 4s + 7s + s
vi S12 ( s) = 1,074
2 3s + 2s 2 + 3s3
3 + 4 s + 6 s 2 + s3
2 3 s + 2 s 2 + 3 s3
3 + 2 s + 6 s 2 + 2 s3
vi S32 ( s) = 1,0
vi S42 ( s) = 1,71
vi S13 ( s) = 2,848
vi S23 ( s) = 2,0
vi S33 ( s) = 1,0
vi S43 ( s) = 1,509
vi S14 ( s) = 3,356
vi S24 ( s) = 3,0
vi S34 ( s) = 3,0
vi S44 ( s) = 4,908
T y ta xc nh c:
= max
k, i
K iB ( s)
K kA ( s)
= 5,002
Vy, mi b iu khin R ( s ) n nh c:
R(s) <
= 0,1992
482
0,15
1 + 2s
hoc
R(s) =
0,15
(1 + 5s)2
6.4
6.4.1
H affine
dt
y = g( x )
(6.24)
(6.25)
thnh qu
tf : x 0
hay
x(t)
(6.26)
0f ( x ) = x
b)
tf + ( x ) = tf f ( x ) = f tf ( x )
c)
( tf )1 ( x ) = f t ( x )
Chng minh:
T nh ngha ton t tf ( x 0 ) = x ( t ) ta c ngay 0f ( x0 ) = x ( 0 ) = x 0 ng vi mi x 0
v l kt lun a). Tng t, t x ( ) = f ( x0 ) , x ( t + ) = tf+ ( x0 ) v x(t+)= tf ( x( ))
ng vi mi x 0 ta cng c b). Cui cng, khng nh c) c suy ra t
x=
0f ( x ) =
tf t ( x ) = tf f t ( x ) f t ( x ) = ( tf )1 ( x ) .
b) vi
tf ( x ) = tAx ( x ) = e
At
x0
0f ( x ) = e
( tf )1 ( x ) = ( e At )1 x = e
tf ( x1 + x2 ) = e At x1 + e At x2 = tf ( x1 ) + tf ( x2 )
tf + ( x ) = e
x = Ix = x
A(t+)
x=e
At
At
x = f t ( x )
x=e
At
x = f tf ( x )
tf ( x( )) = x ( t + ) = x ( t ) +
dx
dt
(6.27)
Gi O x l mt ln cn ca x ( t ) . Gi s x T = x ( t + T ) l mt im trn tf ( x ) thuc
O x , tc l x T = Tf ( x ) O x v f T ( xT ) = ( Tf )1 ( xT ) l nh x ngc bin x T
thnh x . Khi vi T nh s c:
a)
x(t+T) = xT = x(t)+
b) (xT) = (x) +
c)
f T
x
dx
T,
dt
tc l Tf ( x ) = x + f ( x ) T
( x)
( x)
( x T x ) = ( x) +
f ( x) T
x
x
(x) = (x)
f
x
(x)T
Chng minh:
Khng nh a) c suy trc tip t (6.27) vi = T . c b) ta khai trin ( x T )
thnh chui Taylor trong ln cn x ri ch gi li hai thnh phn u tin vi:
dx
x( t + T ) x( t )
=
= f ( x) .
dt
T
484
f T
x
6.4.2
= I
f
x
f T
x
(x) = (x)
f
x
(x)T
Cc php tnh c bn
o hm ca hm v hng (o hm Lie)
v
f
x
Lf v( x ) =
v
f ( x)
x
(6.28)
x(t)
v(x)=k1
v(x)=k2
x
xT
v Tf ( x ) v( x )
v( x T ) v( x )
k2 k1
= lim
= lim
T 0
T 0
T 0
T
T
T
Lf v( x ) = lim
( x ) x v( x ) d x v( x )
v
=
f ( x)
=
lim T
x dt
T
x
x T 0
v
v
wf =
x
x
( )
v Lwf v =
f w
Lg Lf v( x ) = Lg Lf v( x ) =
L f v( x )
x
) g( x)
Lkf1v( x )
x
) f ( x)
trong
f ( x) = A x
Ax
t ( x) = e
At
v( x )
Ax = VAx
x
T 0
v Tf ( x ) v( x )
T
= lim
V Tf ( x ) V x
T 0
Ve AT x V x
T 0
T
= lim
Suy ra
e AT I
x = VAx
L A x v ( x ) = V lim
T 0
T
486
adf g = [ f , g ] =
g
x
f
x
(6.29)
Song song cng vi tn gi php nhn Lie, ngi ta cn gi n l ngoc vung Lie (Lie
bracket) do c k hiu [ f , g ].
Nh vy kt qu ca php nhn Lie ca hai vector hm f ( x ) v g( x ) li l mt
vector hm. N o tc thay i gi tr ca vector g( x ) tnh dc theo qu o trng
thi t do x ( t ) = tf ( x 0 ) l nghim ca h (6.25).
Php tnh nhn Lie c nhng tnh cht sau:
1) Cho hai vector hm f ( x ) , g( x ) v mt s nguyn k. Vy th:
[ f , g ] = [ g , f ] ,
tc l
adf g = adg f
(phn i xng)
(x).
487
f ( x ) = ai ( x ) f ( x ) ( x )
i
i =1
( x ) = span( f ( x ) , f ( x ) , , f ( x ) )
1
T x = ( x )
x
Hnh 6.13: Hm m rng l mt tip tuyn vi a tp
trng thi M .
(x) =
{ f ( x ) = g( x ) + h ( x ) g( x ) 1 ( x ) v h ( x ) 2 ( x ) }
Ngoi ra, cn v :
( x ) = span( f ( x ) , f ( x ) , , f ( x ) )
1
l hm m rng xon l
[ f ( x) , f ( x) ] ( x )
i
1i,jd.
vi mi
( x ) = span( f ( x ) , f ( x ) , , f ( x ) )
1
(x)=
{ g( x ) R n gT f = 0 v f ( x ) ( x ) }
Vy th dim ( x ) = n d v nu k hiu:
( x ) = span( g
d +1
( x) , g
d +2
( x) , , g ( x) )
n
s cn c thm:
gT
d+ k
( x) f ( x) = 0
i
vi mi 1 k n d v 1 i d .
c s chiu bng d . Nu tn ti
md +1 ( x )
md + 2 ( x )
mn ( x )
( x ) = span(
,
, , x )
x
x
( x ) = span( f ( x ) , f ( x ) , , f ( x ) )
1
489
th cn v ( x ) bt bin vi f ( x ) l:
[ f ( x) , f ( x) ] ( x )
i
vi mi
1id
6.4.3
Nguyn l chung
c s chiu bng d v ( x ) l
md +1 ( x )
md + 2 ( x )
mn ( x )
( x ) = span(
,
, , x )
x
x
(6.30)
z = m(x) =
m ( x)
n
vi d cc hm c cho thm vo l:
m1(x)=x1 ,
m2(x)=x2 , , md(x)= xd
ni cch khc
z = m(x) =
(x1,
,xd,md+1(x), ,mn(x)
)T
(6.31)
~
v ( z ) =
v( x )
x = m1 ( z )
( ~v1 ( z) ,
,~
vd ( z ) , 0 , , 0
)T
490
(6.32)
, fn ( x ) )
c s chiu
~
bng d v xon. K hiu f ( z ) l nh ca n qua php i bin (6.31), tc l:
~
f1 ( z )
m
~
dz
=
f ( x )
= f ( z) =
~
dt
x
x = m1 ( z )
fn ( z)
(0,
,0,1,0, ,0)
phn t th k
Nh vy, theo nh l 6.12, tt c cc vector z k c k d u l nh qua php i bin
(6.31) ca mt vector no thuc ( x ) . Xt tch Lie:
~
f ( z)
zk ~
~
f ( z)
zk
[ f ( z) , z k ] =
z
z
~
f ( z)
zk
=
z
~
~
f ( z ) f2 ( z )
,
,
= 1
z k
z k
T
~
f n ( z )
,
z k
~
ta thy do c gi thit f ( x ) bt bin vi ( x ) nn [ f ( z ), z k ] z = m( x ) vi k d s l phn
~
t ca ( x ) . Bi vy khi k d th [ f ( z ) , z k ] phi c n d phn t cui ng nht bng
0, hay
~
f i ( z )
=0 vi mi 0 k d v i > d .
z k
491
~
f1 ( z1 , , z d , z d +1 , , zn )
~
~
dz
f ( z , , zd , z d +1 , , zn )
= f ( z ) = d 1~
dt
f d +1 ( z d +1 , ,z n )
f
(
z
,
,z
)
n d +1
n
x3
dx
= f ( x) =
x
x
x
x
x
dt
1 2 3
3 4
2
sin x + x + x x
3
2
1 3
Xt hm m rng vi s chiu d = 2
( x ) = span( v 1 ( x ) , v 2 ( x ) )
1
0
0
1
vi v 1 ( x ) = , v 2 ( x ) =
0
0
x
x
2
1
Do c
[v 1(x), v 2(x)]= 0(x)
nn ( x ) l xon. Hn na v
[ f ( x) , v 1 ( x ) ] = 0 ( x )
v
[ f ( x) , v 2 ( x ) ] = v 1 ( x ) ( x )
nn ( x ) l bt bin vi f ( x ) .
492
m3 ( x )
m4 ( x )
( x ) = span(
,
)
x
x
v 1 ( x ) =
v 2 ( x ) =
v 1 ( x ) =
v 2 ( x ) = 0
x
x
x
= ( 0 , 0 , 1 , 0 )
x
v
m4 ( x )
= ( x 2 , x 1 , 0 , 1 )
x
hay
m3(x) = x3
m4(x) = x1x2+ x4
Kt hp thm vi
m1(x)= x1
m2(x)= x2
ta c c php i bin
x1
x2
z=m(x)=
x
3
x x + x
4
1 2
z1
1
2
x=m (z)=
z
3
z z + z
4
1 2
Suy ra
1
m 0
=
x 0
x
2
0
1
0
x1
0
0
1
0
0
0
1
z2
z
~
dz
= f ( z) = 3
dt
z3 z4
sin z
3
, h m ( x ) ca ma
493
1
dt
d z2 = ~
f ( z2 )
dt
2
(6.33)
zd +1
z1
trong z1 = v z2 =
z
z
n
d
Chng minh:
Do ( x ) cha h 1 ( x ) , h 2 ( x ) ,
.
Theo ni dung nh l 5.4, khi phi tn ti php i bin z = m ( x ) tch f ( x )
~
d
thnh f ( z1 , z 2 ) R ,
1
~
~
nd
dm
f ( z2 ) R
v ma trn H ( x ) thnh H1 ( z1 , z 2 ) R
v
2
~
n d m
H 2 ( z 2 ) R
. Nhng v h 1 ( x ) , h 2 ( x ) ,
~
sang bin z , chng phi c n d phn t cui bng 0. Vy H 2 ( z 2 ) = (ma trn c cc
Xt h affine c:
x x + x e x2 x
2
1 3
1
x3
1
dx
= f ( x) + h ( x ) u =
+ 0 u
x
x
x
dt
4
2 3
x2 + x x x2 x x3
2 4
2 3
3
v hm m rng vi s chiu d = 2
( x ) = span( v 1 ( x ) , v 2 ( x ) )
trong
e x2
x1
0
1
v1(x)= , v2(x)=
0
0
x
0
3
494
(6.34)
adf v1 ( x ) = [ f ( x ) , v 1 ( x ) ] = v 2 ( x ) ( x )
adf v2 ( x ) = [ f ( x ) , v 2 ( x ) ] = 0 ( x )
Hn na n l hm m rng xon bi c:
adv v2 ( x ) = [ v 1 ( x ) , v 2 ( x ) ] = 0 ( x )
1
m3 ( x )
m4 ( x )
( x ) = span( (
,
) )
x
x
m4(x) = x2x3+ x4
x2
z=m(x)=
x3
x x + x
4
2 3
z1
1
2
x=m (z)=
z3
z z + z
4
2 3
(6.35)
Suy ra
z z
1 3
dz
m
1
1
=
f ( m ( z )) +
H ( m ( z )) u =
x
x
dt
+ z2 e z2 z1
1
z3
+ u
z4
0
0
0
(6.36)
hay php i bin (6.35), a h affine (6.34) cho ban u thnh h phi tuyn
dng chun (6.36) vi:
z z + z e x2
~
2
,
f ( z1 , z 2 ) = 1 3
1
z3
z
~
f ( z 2 ) = 4 ,
2
0
z
~
H1 ( z1 , z 2 ) = 1
0
v
z
z 1 = 1 ,
z2
z
z 2 = 3
z4
495
dz2 = f ( z , z )
2 1
dt
(6.37)
dz1
= Az1 + Bu
dt
z1
dz2
= f ( z2 , z1 )
dt
z2
u(z1,z2)= uf(z1)+us(z2)
(6.38)
u s ( z 2 ) l thnh phn "chm slow" ca b iu khin dnh cho h con phi tuyn.
Theo nguyn tc thit k ny, ti khu tuyn tnh, vector trng thi z 1 cng c tch
thnh hai vector con tng ng z1 = z1s + z1f , vi z1s i din cho thnh phn bin i
chm v z1f cho thnh phn bin i nhanh. khu tuyn tnh ca (6.37) ta s c nh
nguyn l xp chng:
0
496
dz1s
= Az1s + Bus
dt
z1s = A 1 Bus
(6.39)
dz1f
= Az1f + Bu f
dt
(6.40)
Ch rng gi thit trong (6.39) rng ma trn A ca khu tuyn tnh l nghch o c
(kh nghch) khng lm mt tnh tng qut ca phng php, v khi A b suy bin, ta c
th thit k trc mt b iu khin phn hi (m) trng thi R cho khu tuyn tnh sao
cho h con tuyn tnh mi thu c c ( A B R ) tr thnh kh nghch.
dz2
= f ( z2 , A 1 Bus + z1f ) f ( z2 , A 1 Bus )
dt
z1
(6.41)
dz1
= Az1 + Bu
dt
z1 dz2
= f ( z2 , z1 )
dt
z2
uf(z1)
Hnh 6.15: Nguyn tc thit k
hai cp.
us(z2)
497
Anderson, B.D. and Moore, J.B.: Linear Optimal Control. PrenticeHall, NJ, 1971.
[2]
Athan, M. and Falb, P.L.: Optimal Control. McGraw Hill Book Company, 1966.
[3]
strm, K.J. and Wittenmark, B.: Adaptive Control. AddisionWesley Publishing Company, Inc.
1995.
[4]
Balas, G.; Doyle, J.C.; Glover, K.; Packard, A. and Smith, R.: Analysis and Synthesis
Toolbox. MatLab User's Guide.
[5]
Burl, B.J.: Linear Optimal Control, H2 and H Methods. Addison Wesley, 1999.
[6]
Burmeister, H.L.: Automatische Steuerung. 6. Teil: Optimierung. VEB Verlag Technik Berlin,
1976.
[7]
[8]
Bgel, K; Tasche, M.: Analysis in normierten Rumen. Akademie Verlag Berlin, 1974.
[9]
Chapellat, H.; Dahleh, M and Bhattacharyya, S.: Robust Stability under structured and
understructured Pertubations. IEEE trans. on AC, vol. 35, 1990, trang 11001107.
[10] Chiang, R. and Safonov, M.: Robust Control Toolbox. MatLab User's Guide.
[11] Coleman, T.; Branch, M.A. and Grace, A.: Optimization Toolbox. MatLab User's Guide.
[12] Chui, C. K. and Chen, G.: Linear System and Optimal Control. Springer Verlag, Heidelberg New
York, London, Paris, Tokyo, 1989.
[13] Cyrot, D.N. and Fossard, A.J (Ch bin): Nonlinear Systems. Chapman & Hall, London,
Weinheim, New York, Paris, Tokyo, Melbourge, Madras, 1997.
[14] Doyle,J.; Francis, B. and Tannenbaum,A.: Feedback Control Theory. Macmillan Publishing C0.,
1990.
[15] Elster, K.H.: Nichtlineare Optimierung. Teubner Verlagsgesellschaft, 1978.
st
[16] Efimov, D.V.: A Condition of CLF Existence for affine Systems. Proceeding of the 41 CDC,
2002.
[17] Fichtenholz, G.M.: Differential und Intergralrechnung 1, 2, 3. Verlag Harri Deutsch, 1992.
[18] Francis, B.: A Course in H Control Theory. Springer Verlag, 1987.
[19] Fossard, A.: Multivariable System Control. NorthHolland Publishing Company, 1972.
[20] Fllinger, O.: Regelungstechnik (xut bn ln 9). Hthig Buch Verlag Heidelberg, 1996.
[21] Isidori, A.: Nonlinear Control Systems. Springer Verlag, 1989.
[22] Isidori, A.: Nonlinear Control Systems II. Springer Verlag, 1999.
[23] Ioannou, P. and Sun, J.: Robust and Adaptive Control. Prentice Hall, 1996.
[24] Kaufman, H.; Barkana, I. and Sobel, K.: Direct Adaptive Control Algorithms. Theory and
Applications. Springer Verlag,1998.
[25] Khalil, H.: Nonlinear Control Systems. Springer Verlag, 1996.
[26] Kheir, N.,A.: Systems Modeling and Computer Simulation. Marcel Deckker New York, 1996.
[27] Krener, A.: The existence of optimal regulator. Proceedings of IEEE Conference on Decision and
Control, pp. 30813086, December 1998.
498
[28] Krstic,M.; Kanellakopoulos,I.; Kokotovic,P.: Nonlinear and Adaptive Control Design. John
Wiley & Sohn Inc., 1995.
[29] Lutz, H.; Wendt, W.: Taschenbuch der Regelungstechnik. Verlag Harri Deutsch, 1998.
[30] Mller, K.: Entwurf robuster Regelungen. B.G. Teubner Stuttgart, 1996.
[31] Noton, A.R.: Variational Methods in Control Engineering. Pergamon Press Oxford, 1965.
[32] Nijmeijer, H. and Schaft, A.: Nonlinear Dynamical Control Systems. Springer Verlag, 1990.
[33] Nguyn Thng Ng: L thuyt iu khin hin i. Phn ti u v thch nghi. Nh xut bn
Khoa hc v K thut, 2001.
[34] Owens, D.: Multivariable and Optimal Systems. Akademic Press, LondonNewYorkToronto
SydneySan Francisco, 1981.
[35] Phc, N.D.: L thuyt iu khin tuyn tnh. Nh xut bn Khoa hc v K thut, 2002.
[36] Phc, N.D. v Minh, P.X: Nhn dng h thng iu khin. Nh xut bn Khoa hc v K thut,
2001.
[37] Phc, N.D. v Minh, P.X.: iu khin ti u v bn vng (xut bn ln 2). Nh xut bn Khoa
hc v K thut, 2000.
[38] Phc, N.D., Minh, P.X. v Trung, H.T: L thuyt iu khin phi tuyn. Nh xut bn Khoa hc
v K thut, 2003.
[39] Pontryagin; Boltjanskij; Gamkrelidze; Miscenko: Mathematische Theorie Optimaler Prozesse.
VEB Verlag Technik Berlin, 1964.
[40] Praly, L.: An Introduction to some Lyapunov designs of global asymptotic stabilizers. Lecture
Notes. Banach Center Summer School. Poland, 2-20.9.2002.
[41] Praly, L. and Jiang, Z.P.: Stabilization by Output Feedback for System with ISS inverse Dynamic.
System and Control Letters, vol. 21, 1993, trang 1933.
[42] Praly, L. and Wang, Y.: Stabilization in Spite of matched unmodelled Dynamics and equivalent
Definition of InputtoState Stability. Mathematics of Control, Signal and Systems, vol.9, 1996,
trang 133.
[43] Raisch, J.: Mehrgrenregelung im Frequenzbereich. Oldenburg Verlag, 1994.
[44] Reinschke, K.: Optimale Steuerung kontinuierlicher Prozesse. Skriptum zur Vorlesung,
TUDresden, 2003.
[45] Safonov, M.G.: Stability and Robustness of Multivariable Feedback Systems. MIT Press,
Cambridge, MA, 1980.
[46] Sastry, S.: Nonlinear System: Analysis, Stability and Control. Springer Verlag, New York, Inc.,
1999.
[47] Stengel, R.: Optimal Control and Estimation. Dover Publication Inc, New York, 1994.
[48] Sontag, E. D.: Mathematical Control Theory. Springer VerlagNew York, 1990.
[49] Sontag, E. D.: On the InputtoState Stability Property. European J. Control 1, 1995, trang 24-36.
[50] Sontag, E. D.: Stability and Stabilization: Discontinuities and the Effect of Disturbances. Nonlinear
Analysis, Differential Equations, and Control (Proc. NATO Advanced Study Institute, Montreal,
Jul/Aug 1998; F.H. Clarke and R.J. Stern, eds.), Kluwer, 1999, trang 551-598.
[51] Sontag, E. D.: Smooth Stabilization implies Coprime Factorization. IEEE trans. on AC, vol. 34,
1989, trang 435443.
st
[52] Sontag, E. D.: An Abstract Approach to Dissipation. Proceeding of the 34 CDC, New Orlean,
Dec. 1995, IEEE Publication 1995, trang 27022711.
[53] Sontag, E. D.: An universal Construction of Artstein Theorem on nonlinear Stabilization. System
and Control Letters, vol. 13, 1989, trang 117123.
499
[54] Sontag, E. D. and Wang, Y.: On Characterizations of the InputtoState Stability Property.
System and Control Letters, vol. 24, 1995, trang 351359.
[55] Sontag, E. D. and Wang, Y.: On Characterizations of InputtoState Stability with Respect to
compact Set. Proceeding of IFAC Symposium on Nonlinear Control Systems Design, June, 1995,
trang 226231.
[56] Tsinias, J.: Sufficient Lyapunovlike Conditions for Stabilization. Mathematics of Control, Signal
and Systems, vol.2, 1989, trang 343357.
[57] Unbehauen, R.: Systemtheorie (xut bn ln 6). R. Oldenbourg Verlag Mnchen Wien, 1993.
[58] Utkin, V.: Sliding Modes in Optimization and Control. Springer Verlag New York, 1992.
[59] Wang, Y.: A converse Lyapunov Theorem with Applications to ISSDissturbance Attenuation.
Proc. 13th IFAC World Congress (IFAC'96), San Francisco, July, 1996, trang 226-231.
[60] Zhou,K.; Doyle,J.C. and Glover,K.: Robust and Optimal Control. Prentice Hall, 1996.
500