Czas: 1655-1660 Miejsce: Europa Terytorium: Rzeczpospolita
Obojga Narodw Wynik: Pokj oliwski w 1660.
Potop szwedzki najazd Szwecji na
Rzeczpospolit w 1655 w czasie II wojny
pnocnej (16551660). Formalnie zakoczy go pokj w Oliwie zawarty w 1660.
Jednym z zasadniczych pretekstw do rozpoczcia
wojny z Polsk byo dla Szwedw uywanie przez krla polskiego Jana Kazimierza tytuu krla Szwecji. Poza tym cigle nierozstrzygnita pozostawaa sprawa Inflant. * Po europejskiej wojnie trzydziestoletniej Szwecja znalaza si na
poudniowych wybrzeach Batyku
* Polska po wojnach z Kozakami i Rosj staa si atwym upem dla Szwedw by uzupeni skarbiec krlewski oraz by zdoby pienidz na od dla licznej armii * Szwedzi kontrolowali handel na prawie caych wybrzeach Batyku z wyjtkiem terenw Polski * Konflikt Jana Kazimierza z magnatem Hieronimem Radziejowskim ktry w odwecie dopuci si zdrady namawiajc krla Szwecji do inwazji * Uywanie tytuu krla szwedzkiego przez Jana Kazimierza
Przebieg potopu szwedzkiego: W 1655 roku czterdziestotysiczna armia
szwedzka pod wodz Karola X Gustawa
uderzya jednoczenie na Wielkopolsk (armia gen. Wittenberga) i na Litw (armia Magnusa de la Gardie). Wojna zacza si klskami Polakw
Pospolite ruszenie pod wodz wojewody
wielkopolskiego Krzysztofa Opaliskiego
skapitulowao pod Ujciem 25 lipca 1655. Wielkopolska zostaa poddana Karolowi X Gustawowi.
Skutki potopu szwedzkiego:
Wojna polsko-szwedzka 1655-1660
przyniosa ogromne spustoszenie kraju. Polska
wysza z tej wojny ze zrujnowan gospodark, stratami demograficznymi i ludnociowymi (skutek walk, godu i chorb). Rzeczpospolita Obojga Narodw bya osabiona politycznie. Utracia zwierzchno nad Prusami Ksicymi i Inflantami, stracia swoj pozycj na arenie midzynarodowej.
Skutki potopu szwedzkiego:
Wojna polsko-szwedzka 1655-1660
przyniosa ogromne spustoszenie kraju. Polska
wysza z tej wojny ze zrujnowan gospodark, stratami demograficznymi i ludnociowymi (skutek walk, godu i chorb). Rzeczpospolita Obojga Narodw bya osabiona politycznie. Utracia zwierzchno nad Prusami Ksicymi i Inflantami, stracia swoj pozycj na arenie midzynarodowej.
Okupacja prawie caego kraju przez wojska
nieprzyjaciela przyniosa straty materialne i
kulturowe. Twierdze i zamki byy niszczone cho w wikszoci poddaway si bez stawiania oporu, do Szwecji wywoono zbiory biblioteczne, zawartoci skarbcw, relikwie witych, a nawet czci architektoniczne budowli. Na ziemiach polskich pojawio si zjawisko ksenofobii - niechci do obcych narodw, a take nietolerancja religijna (po wojnie Sejm wprowadzi nawet kar mierci za odstpstwo od katolicyzmu - rok 1668).